2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร...

35
6 บทที2 ทฤษฎีและวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง 2.1 ทฤษฎีพื้นฐาน 2.1.1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ เมื่อ พ.ศ. 2456 สมเด็จฯ กรมพระยาดารงราชานุภาพทรงพระดาริให้จัดตั้งโอสถสภา เพื่อเป็น สถานที่ทางานของแพทย์หลวงประจาหัวเมืองโดยให้แต่ละท้องถิ่นหาทุนเพื่อจัดตั้งโอสถสภาประจาท้องถิ่น นั้นๆ การขยายงานในระยะแรกได้เป็นไปอย่างช้าๆ ในปี พ.ศ. 2464 มีโอสถสภารวมทั้งสิ้น 43 แห่ง ซึ่งเป็น ของจังหวัด 33 แห่ง และเป็นของสุขาภิบาล 10 แห่ง โอสถสภานี้ต่อมาเรียกกันว่า "สุขศาลา" และได้ วิวัฒนาการมาเป็นสถานีอนามัย และเป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลในปัจจุบัน 2.1.1.1 ความหมายของสถานีอนามัย สถานีอนามัย คือ สถานบริการทางสาธารณสุข เป็นหน่วยงานที่อยู่ภายใต้กระทรวง สาธารณสุข สังกัดสานักงานสาธารณสุขจังหวัด และสานักงานสาธารณสุขอาเภอ ซึ่งให้บริการด้านการ รักษาพยาบาล งานควบคุมป้องกันโรค งานส่งเสริมสุขภาพ ที่เกี่ยวข้องกับประชาชนในเขตรับผิดชอบ ตั้งแต่ เกิดจนตาย เดิมเรียกว่า สุขศาลา มาเปลี่ยนเป็น สถานีอนามัย และปัจจุบัน เปลี่ยนเป็น ศูนย์สุขภาพชุมชน ตาบลๆ หนึ่งจะมีจานวนสถานีอนามัยประมาณ 1-2 แห่ง สถานีอนามัยเป็นสถานบริการสาธารณสุขและสุขภาพที่ตั้งอยู่ในชุมชนทั้งเขตเมืองและ ชนบท โดยมีการให้บริการโดยบุคลากรที่จบการศึกษาทางด้าน พยาบาล สาธารณสุข การแพทย์แผนไทย หรืออาจมีแพทย์ เภสัชกร ทันตแพทย์ ให้บริการในบางเวลา ระบบสถานีอนามัยแตกต่างจากระบบสถาน บริการสาธารณสุขอื่น ๆ โดยจุดต่างสาคัญ คือ การเป็นหน่วยบริการขนาดเล็กและเป็นการบริการแบบ ผสมผสาน ( Integrated Health Service ) ตรวจรักษาพยาบาลขั้นต้น การฝากครรภ์ การให้บริการสร้างเสริม ภูมิคุมกันโรค ฉีดวัคซินเด็ก การดูแลโภชนาการเด็ก งานอนามัยโรงเรียน ตรวจสุขภาพเบื้องต้นสาหรับ นักเรียน คัดกรองภาวะผิดปกติต่างๆเช่น เบาหวาน ความดันโลหิต คัดกรองมะเร็งปากมดลูก สาหรับหญิงวัย เจริญพันธุ์ การดูแลผู้พิการ การดูแลวัยทางาน การดูแลผู้สูงอายุ ตรวจสุขภาพเบื้องต้น งานฟื้นฟูสมรรถภาพ และอีกมากมายภาระหน้าที่ เป็นสถานที่ดูแลประชาชนด้านสุขภาพที่ดูแลประชาชนตั้งแต่อยู่ในครรภ์ เกิด จนตาย เป็นการให้บริการโดยคานึงถึงร่างกาย จิตใจ สังคมและจิตวิญญาณ ตามนิยามของการมีสุขภาพดีของ องค์การอนามัยโลก ( World Health Organization : WHO ) ผู้ปฏิบัติงานในสถานีอนามัยจึงต้องมีความรู้ทีหลากหลายทั้งทางการรักษาพยาบาล การส่งเสริมสุขภาพกายและจิต การพัฒนาสังคม และมีความรู้พื้นฐาน

Upload: others

Post on 02-Aug-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

6

บทท 2

ทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ทฤษฎพนฐาน 2.1.1 ความรทวไปเกยวกบโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

เมอ พ.ศ. 2456 สมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชานภาพทรงพระด ารใหจดตงโอสถสภา เพอเปนสถานทท างานของแพทยหลวงประจ าหวเมองโดยใหแตละทองถนหาทนเพอจดตงโอสถสภาประจ าทองถนนนๆ การขยายงานในระยะแรกไดเปนไปอยางชาๆ ในป พ.ศ.2464 มโอสถสภารวมทงสน 43 แหง ซงเปนของจงหวด 33 แหง และเปนของสขาภบาล 10 แหง โอสถสภานตอมาเรยกกนวา "สขศาลา" และไดววฒนาการมาเปนสถานอนามย และเปนโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลในปจจบน 2.1.1.1 ความหมายของสถานอนามย

สถานอนามย คอ สถานบรการทางสาธารณสข เปนหนวยงานทอยภายใตกระทรวงสาธารณสข สงกดส านกงานสาธารณสขจงหวด และส านกงานสาธารณสขอ าเภอ ซงใหบรการดานการรกษาพยาบาล งานควบคมปองกนโรค งานสงเสรมสขภาพ ทเกยวของกบประชาชนในเขตรบผดชอบ ตงแตเกดจนตาย เดมเรยกวา สขศาลา มาเปลยนเปน สถานอนามย และปจจบน เปลยนเปน ศนยสขภาพชมชน ต าบลๆ หนงจะมจ านวนสถานอนามยประมาณ 1-2 แหง

สถานอนามยเปนสถานบรการสาธารณสขและสขภาพทตงอยในชมชนทงเขตเมองและชนบท โดยมการใหบรการโดยบคลากรทจบการศกษาทางดาน พยาบาล สาธารณสข การแพทยแผนไทย หรออาจมแพทย เภสชกร ทนตแพทย ใหบรการในบางเวลา ระบบสถานอนามยแตกตางจากระบบสถานบรการสาธารณสขอน ๆ โดยจดตางส าคญ คอ การเปนหนวยบรการขนาดเลกและเปนการบรการแบบผสมผสาน ( Integrated Health Service ) ตรวจรกษาพยาบาลขนตน การฝากครรภ การใหบรการสรางเสรมภมคมกนโรค ฉดวคซนเดก การดแลโภชนาการเดก งานอนามยโรงเรยน ตรวจสขภาพเบองตนส าหรบนกเรยน คดกรองภาวะผดปกตตางๆเชน เบาหวาน ความดนโลหต คดกรองมะเรงปากมดลก ส าหรบหญงวยเจรญพนธ การดแลผพการ การดแลวยท างาน การดแลผสงอาย ตรวจสขภาพเบองตน งานฟนฟสมรรถภาพ และอกมากมายภาระหนาท เปนสถานทดแลประชาชนดานสขภาพทดแลประชาชนตงแตอยในครรภ เกด จนตาย เปนการใหบรการโดยค านงถงรางกาย จตใจ สงคมและจตวญญาณ ตามนยามของการมสขภาพดขององคการอนามยโลก ( World Health Organization : WHO ) ผปฏบตงานในสถานอนามยจงตองมความรทหลากหลายทงทางการรกษาพยาบาล การสงเสรมสขภาพกายและจต การพฒนาสงคม และมความรพนฐาน

Page 2: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

7

ทางจตวญญาณ คอ การเขาถงหลกความจรงของชวตทอางองไดตามหลกศาสนาตาง ๆ หรออยางนอยตองมความเขาใจเพอนมนษย และเงอนไขทางสงคมเพยงพอทจะพดคยท าความเขาใจทดตอผคนโดยทวไปไดในบรบทของสงคมนน ๆ การเปนหนวยบรการแบบจดเดยว ( One Stop Service : OSS. ) และใกลบานใกลใจ ท าใหประชาชนไดรบความสะดวกและเขาถงการบรการไดงาย รวดเรวและสนทสนม ดงนนจงเกดผลกระทบทางดานบวก ( Positive Impact ) คอการใหความรวมมอของประชาชน ความเชอถอศรทธาในบคลากร การไววางใจคลายเปนพนอง เพอน พอแม หรอญาตผใหญ และขณะเดยวกนอาจเกดผลกระทบดานลบ ( Negative Impact ) คอ ระบบทไมเปนทางการ ( Informal ) จะเขามาแทนทระบบทางการหรอราชการ ท าใหการจดการ หรอการด ารงระบบระเบยบตาง ๆ เกดผลกระทบตามมา เชน การเขารบบรการของผปวยทไมใชกรณฉกเฉน การตอรองหรอเรยกรองการบรการเกนขอบเขตหรอมาตรฐาน การตฉนนนทาวาราย การเลอกปฏบต เปนตน ทงนขนอยกบบคลากรทจะจดการตนเองหรอวางระบบไวรองรบกบสถานการณและบรบทในสงคมนนอยางไร หากมการวางระบบทตอบสนองไดทงผใหและผรบบรการและราชการสวนรวมไดอยางลงตวและสรางความเขาใจใหเกดขนในพนทได เชน การวางระเบยบเวลาใหบรการผปวยทไมใชกรณฉกเฉน การวางตวของเจาหนาท การแยกเรองสวนตวจากงานทปฏบต การวางกฎระเบยบและปฏบตตามกฎ การท างานโดยยดหลกการความเสมอภาคเทาเทยม และมมาตรฐาน จะชวยใหแกไขผลกระทบทางลบได การมสวนรวมของชมชน ( People Participation ) เปนภารกจส าคญประการหนงของสถานอนามย และเปนกลไกทตางเกอหนนกนระหวางสถานอนามยและชมชน เมอมพลงและทรพยากรภาคประชาชนเขามารวมพฒนาหรอเขามามสวนรวมดานอน ๆ จะท าใหสถานอนามยไดรบการยอมรบและสรางความเขาใจทดตอกนระหวางชมชนและสถานอนามย สามารถปฏบตงานไดรวดเรวและคลองตว

บคลากร ตามกรอบกระทรวงฯ ประกอบดวย เจาหนาทบรหารงานสาธารณสข (ปจจบนไดถกยบ ยกเลก) นกวชาการสาธารณสข พยาบาลวชาชพ เจาพนกงานสาธารณสขชมชน เจาพนกงานทนตสาธารณสข จ านวนบคลากรอาจไมครบตามจ านวนดงกลาว การท างานของสถานอนามยมบคลากรนอย แตจ านวนประชากรในเขตรบผดชอบมาก มภาระงานทมาก ปจจบนไดมการก าหนดใหสถานอนามยเปลยนชอไปเปน ศนยสขภาพชมชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพระดบต าบล อยางไรกตาม ยงคงนยมเรยกวาเปนสถานอนามยอยเชนเดม ทมสขภาพชมชนในสถานอนามยปจจบนบางพนทประกอบดวยบคลากรสหวชาชพ คอ มบคลากรทมความเชยวชาญหลาย ๆ ดานรวมมอกนปฏบตงาน เชน พยาบาล นกวชาการ นกทนตสขภาพ เจาพนกงานสาธารณสข นกกายภาพบ าบด นกอายรเวช ควบคไปกบการพฒนางานสขภาพภาคประชาชนทจะเขามามบทบาทในเรองการตรวจสอบการท างานของภาคราชการ การสงเสรมคณภาพชวต การคมครองสทธทางการรบบรการและการบรโภค การแกปญหาความขาดแคลนบคลากรก าลงไดรบการแกไขใหมความเหมาะสมกบปรมาณงานในพนท ปญหาดานการใหและรบบรการจงมโอกาสจะหมดไปในทสด

ปจจบนนการพฒนาสขภาพ และการบรการขอมลทางดานสขภาพ ถามการใชเครอขาย

Page 3: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

8

( Network ) เขามาเกยวของ จะท าใหการแลกเปลยนขอมลขาวสาร ท างานพฒนาสขภาพเคลอนไหวไดคลองตว และรวดเรวมากขน จะเปนเครองมออ านวยความสะดวกใหแกเจาหนาทสถานอนามย และประชาชน ทจะจดการขอมลตางๆ ทตองการเผยแพรใหประชาชนทวไปและเจาหนาท อสม. ไดรบทราบ รวมทงประชาชนยงสามารถเขาไปดาวนโหลดเอกสารผานทางเวบได โดยไมตองเสยเวลาเดนทางไปยงสถานอนามยเอง ซงมความสะดวกรวดเรวและสามารถดขอมลขาวสารไดตลอด 24 ชวโมง 2.1.2 ความรทวไปเกยวกบอนเทอรเนต

2.1.2.1 เครอขายอนเทอรเนต

อนเทอรเนต (Internet) ยอมาจาก “Inter Connection Network” เปนเครอขายคอมพวเตอร

ขนาดใหญทสดในโลก มการเชอมโยงเครอขายยอยจ านวนมากมาย นบตงแตเครองคอมพวเตอรสวนบคคล

ทใชงานภายในบานและในส านกงานไปจนถงคอมพวเตอรขนาดใหญแบบเมนเฟรมในโรงงาน

อตสาหกรรม อนเทอรเนตท าใหตดตอสอสารกนไดรวดเรวไมวาเราจะอยสวนไหนของโลกเรากสามารถ

ตดตอกนได เชน ตดตอผานอเมล เวบบอรด เปนตน

1.) อนเทอรเนตในประเทศไทย

ประเทศไทยใชอนเทอรเนตอยางสมบรณแบบใน พ.ศ. 2543 โดยจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย โดยไดเชาสายเปนสายความเรวสงเชอมกบเครอขาย UUNET ของบรษทเอกชนทรฐเวอรจเนย

ประเทศสหรฐอเมรกา หลงจากนนมามหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยเชยงใหม สถาบนเทคโนโลยพระจอม

เกลา และมหาวทยาลยอสสมชญบรหารธรกจ จงไดขอเชอมตอผานจฬาลงกรณมหาวทยาลย และเรยก

เครอขายนวา “ไทยเนต” (THAInet) ซงนบวาเปนเกตเวย (Gateway) แรกสเครอขายอนเทอรเนตสากลของ

ประเทศไทย ในป พ.ศ. 2535 ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (NECTEC: National

Electronic and Computer Technology Centre) ไดจดตงกลมเครอขายซงประกอบดวย มหาวทยาลยอกหลาย

แหง เรยกวา เครอขาย “ไทยสาร” เชอมตอกบเครอขาย UUNET ดวยนบเปน Gateway สเครอขาย

อนเทอรเนตแหงทสอง ตอมาในป พ.ศ. 2537 ความตองการในการใชอนเทอรเนตจากภาคเอกชนบคคล

ทวไปไดมความตองการเพมมากขนเรอยๆ การสอสารแหงประเทศไทย(CAT) จงไดรวมมอกบบรษทเอกชน

เปดบรการอนเทอรเนตใหแกบคคลผสนใจทวไปไดมาสมครเปนสมาชกตงขนในรปแบบของบรษทผ

ใหบรการ อนเทอรเนตเชงพาณชย เรยกวา “ผใหบรการอนเทอรเนต” หรอ ISP (Internet Service Provider)

2.1.2.2 เวรล ไวด เวบ (World Wide Web) เวรล ไวด เวบ หรอ World Wide Web (WWW) บางครงเรยกสนๆวา “เวบ (Web)” คอพนท

เกบขอมลขาวสารทเชอมตอกนทางอนเทอรเนต โดยการก าหนด URL บางครงมกจะใชค าวา “เวรล ไวด เวบ” ซงมกจะใชสบสนกบค าวา “อนเทอรเนต” โดยจรงๆแลวเวรล ไวด เวบเปนเพยงบรการหนงบน

Page 4: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

9

อนเทอรเนตเทานน ซงถอก าเนดขนครงแรกจากโครงการทางวชาการในการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางนกวทยาศาสตรในทวปยโรป โดยมศนยกลางอยท CERN (เปนศนยวจยทางนวเคลยรฟสกสทประเทศสวตเซอรแลนด)ผทไดรบเกยรตเปนบดาของเวรล ไวด เวบ ไดแก Tim Berners-Lee ซงเปนผคดโครงการเชอมโยงขอมลขาวสารขนมา โดยใชระบบแบบหลายสอ (Multimedia) เชน รปภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว ตลอดจนไฟลคอมพวเตอรแบบตางๆ (โปรแกรมหรอไฟลของโปรแกรมตางๆ)เปนตน หรอทเรยกวา “ไฮเปอรเทกซ(Hypertext)” หรอขอมลทมการจดรปแบบบนเวบ สามารถถกเรยกดดวยโปรแกรมทเรยกวา เวบเบราวเซอร และไดรบการรบรองจาก World Wide Web Consortium (W3C) ซงเปนองคกรทพฒนาและดแลระบบมาตรฐานหลก และมาตรฐานอนๆทใชในเวรล ไวด เวบซงมาตรฐานหลกทใชในเวบประกอบดวย 3 มาตรฐานหลกคอ Uniform Resource Locator (URL) เปนระบบมาตรฐานทใชก าหนดต าแหนงทอยของเวบเพจแตละหนา HyperText Transfer Protocol (HTTP) เปนตวก าหนดลกษณะการสอสารระหวางเวบเบราวเซอร และเซรฟเวอร HyperText Markup Language (HTML) เปนตวก าหนดลกษณะการแสดงผลของขอมลในเวบเพจ

2.1.2.3 มาตรฐานเวบ (Web Standard)

มาตรฐานเวบ (Web Standard) คอ เปนเทคโนโลยทก าหนดเปนมาตรฐานหลก ใหผผลตเวบ

บราวเซอรทกบรษท ไดผลตซอฟแวรใหรองรบเทคโนโลยทมมาตรฐานเดยวกน ซงสงผลใหเวบไซตทเวบ

โปรแกรมเมอรพฒนาขน สามารถแสดงผลไดกบทกเวบบราวเซอร และทกระบบปฏบตการเพอแกไขปญหา

ทวาเขยนเวบตว IE ไมสามารถอานได ซงองคกรทเกยวของกบ Web Standard คอ W3C

องคประกอบของ Web Standard เทคโนโลยทเปนองคประกอบ ของ Web Standard

จ าแนกไดดงน

1.) Structural Languages เปนเทคโนโลยสรางเอกสารของเวบ ซงถกก าหนดดวยภาษา

มารคอพ (Markup Language) เชน Hypertext Markup Language (HTML) Extensible Hypertext Markup

Language (XHTML) Extensible Markup Language (XML)

2.) Presentation Language เปนเทคโนโลยทใชจดการรปแบบเวบเพจทเปนสวนตดตอ

(Interface) กบผใช เชน ก าหนดชนดของตวอกษร ก าหนดสทใชในสวนตางๆของเวบเพจ การเนนขอความ

ส าคญตางๆเปนตนซงเทคโนโลยทท าหนาทดงกลาวคอCascading Style Sheets (CSS) Level1,CSS Level 2,

CSS Level 3

3.) Object Models เปนเทคโนโลยทใชจดการโครงสรางของเวบเพจ เชน

- Document Object Model (DOM) Level 1

- DOM Level 2

Page 5: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

10

4.) Scripting Languages เปนเทคโนโลยทควบคมการท างานตางๆ เชน JavaScript,ASP

และ PHP เปนตน ซงไดรบการรบรองจากองคกร ECMA (European Computer Manufacturers Association)

5.) Additional Presentation Languages (Markup) เปนเทคโนโลยทใชรวมกบ Markup

Language เพอแสดงขอมลบนเวบเพจ

2.1.3 เวบเซรฟเวอร (Web Server)

2.1.3.1 เครองเวบเซรฟเวอร

เปนเครองคอมพวเตอรแมขายทจะท าหนาทใหบรการเอกสารHTMLโดยจะประกอบไปดวย

ขอความ รปภาพ เสยง และสวนประกอบพนฐานของเวบเพจ ปจจบนเครองเวบเซรฟเวอรมสมรรถนะทสง

มากขน มขดความสามารถในการบรหารจดการทรพยากรภายในไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยเครอง

จะอาศยระบบปฏบตการตางๆ เชน ระบบยนกส (Unix) และระบบวนโดวส 2003 เซรฟเวอร (Windows

2003 Server) เปนตน เครองคอมพวเตอรเวบเซรฟเวอรจ าเปนตองอาศยโปรแกรมประเภทเวบเซรฟเวอร

(Web Server) ทงนเพอจ าลองตนเองเปนเครองเวบเซรฟเวอร (Web Server)

2.1.3.2 โปรแกรมเวบเซรฟเวอร (Web Server Application)

โปรแกรมเวบเซรฟเวอร คอ โปรแกรมทท าหนาท ชวยใหเครองเวบเซรฟเวอร สามาถใหบร

การเวบเพจใหกบผขอใชบรการ (Client) โดยอาศย HTTP เปนโพรโทคอลในการสอสารขอมล ปจจบนม

โปรแกรมทเปน Web Server ใหเลอกใชงานหลายโปรแกรม เชน Internet Information Server (IIS) , Jrun

Server, ColdFusion MX Server Enterprise, Apache และ IBM Webshpere เปนตน บางโปรแกรมสามารถ

ดาวนโหลดมาใชงานไดโดยไมเสยคาใชจายใดๆ

2.1.4 เวบบราวเซอร (Web Browser)

เวบบราวเซอร หรอ โปรแกรมส าหรบเรยกเปดใชงานเวบไซต หรอโปรแกรมคอมพวเตอรทผใช

สามารถดขอมลและโตตอบกบขอมลสารสนเทศทจดเกบในเวบเพจ โดยโปรแกรมคนดเวบเปรยบเสมอน

สอในการตดตอกบเครอขายอนเทอรเนต ปจจบนมบราวเซอรหลายโปรแกรม เชน อนเทอรเนตเอกซพลอ

เรอร(Internet Explorer) โดยบรษทไมโครซอฟท และ มอซลลา ไฟรฟอกซ (Mozilla Firefox) โดยมลนธมอ

ซลลา Opera, Netscapeเปนตน

2.1.5 เวบไซต (Web Site)

เวบไซต หมายถง หนาเวบเพจหลายๆหนา ซงเชอมโยงกนผานทางไฮเปอรลงกสวนใหญจะจดท า

ขนเพอน าเสนอขอมลผานอนเทอรเนต เชน ขอมลทางวชาการ ขอมลสวนตว ผท าเวบไซตมหลากหลาย

Page 6: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

11

ระดบ ตงแตสรางเวบไซตสวนตว จนถงระดบเวบไซตส าหรบเผยแพรขอมลทางธรกจหรอองคกรตางๆ เปน

ตน ซงการเรยกดเวบไซตโดยทวไปนยมเรยกดผาน เวบบราวเซอร

2.1.6 เวบเพจ (Web Page)

เวบเพจหรอหนาเวบ หมายถง แตละหนาของเวบไซตทเราเปดขนมาใชงาน อาจประกอบไปดวย

ขอความ ภาพ (ภาพนงหรอภาพเคลอนไหว) เสยง วดโอ และลงค (Link) หรอการเชอมโยงกนระหวางหนา

เวบเพจ ส าหรบโปรแกรมทใชสรางเวบเพจ เชน โปรแกรม Adobe Dreamweaver , PHP & MySQL , Flash

Professional เปนตน

2.1.7 การวเคราะหและออกแบบระบบ

2.1.7.1 การวเคราะหระบบ

การวเคราะหระบบ (System Analysis) เปนการวเคราะหความตองการของผใชงาน เพอให

ทราบถงปญหาของระบบงานเดมและความตองการของระบบงานใหม เพอแกไขปญหาหรอปรบปรง

ระบบงานเดม เนองจากระบบงานเดมไมมประสทธภาพเพยงพอทจะตอบสนองความตองการในยคปจจบน

ไดหรอไม สามารถน าสารสนเทศมาใชในการวางแผนและการตดสนใจได เปนตน

ในขนตอนนนกวเคราะหระบบจะมหนาทในการศกษาระบบงานปจจบน โดยมวตถประสงค

เพอใหนกวเคราะหระบบเขาใจระบบงานปจจบน ทงในดานขนตอนการปฏบตงานของระบบและขอมลท

เกยวของ เพอใหนกวเคราะหระบบกบผใชงาน และรวมไปถงเจาของระบบงานสามารถเขาใจปญหาท

แทจรงของระบบงานเดมในปจจบน เพอรวมกนก าหนดแนวทางการแกไขปญหาและปรบปรงระบบงาน

เดม ดงนนนกวเคราะหระบบจงตองท าการรวบรวมขอมลทเกยวของ เพอน ามาวเคราะหและก าหนดแนว

ทางการพฒนาระบบฐานขอมลซงเปนระบบงานใหม ทงนจะตองท าการศกษาความเปนไปไดของระบบงาน

ใหม ขอบเขตของระบบงานใหม พรอมทงสรปผลลพธการวเคราะหระบบ เพอน าไปเสนอแกเจาของ

ระบบงานในการตดสนใจ

2.1.7.2 การออกแบบระบบ

เมอผานขนตอนการวเคราะหระบบแลว นกวเคราะหระบบจะตองท ารายงานสรปเสนอแก

เจาของระบบงาน เพอตดสนใจทจะด าเนนการพฒนาระบบงานใหมตอไปหรอไม ถามความเหมาะสมทจะ

พฒนาระบบงานใหมแทนระบบเดม ขนตอนตอไปกคอ การออกแบบระบบ (System Design) ซงจะ

ครอบคลมถงการออกแบบทกองคประกอบของระบบฐานขอมล

Page 7: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

12

2.1.7.3 สญลกษณทใชในการเขยนผงงาน (Flow Shart)

การเขยนผงงานประกอบไปดวยสญลกษณตางๆ ทเปนมาตรฐาน เรยกวา สญลกษณ ANSI

(American National Standards Institute) ในการสรางผงงาน ดงตวอยางตอไปน

ตารางท 2-1 สญลกษณ ANSI ทใชในการสรางผงงาน

จดเรมตน/สนสดของโปรแกรม

ลกศรแสดงทศทางการท างานของโปรแกรมและการไหลของขอมล

ใชแสดงค าสงในการประมวลผล หรอการก าหนดคาขอมลใหกบตวแปร

แสดงการอานขอมลจากหนวยเกบขอมลส ารองเขาสหนวยความจ าหลกภายในเครอง หรอการแสดงผลลพธจากการประมวลผลออกมา

การตรวจสอบเงอนไขเพอตดสนใจ โดยจะมเสนออกจากรป เพอแสดงทศทางการท างานตอไป เงอนไขเปนจรงหรอเปนเทจ

แสดงผลหรอรายงานทถกสรางออกมา

แสดงจดเชอมตอของผงงานภายใน หรอเปนทบรรจบของเสนหลายเสนทมาจากหลายทศทาง เพอทจะไปสการท างานอยางใดอยางหนงทเหมอนกน

การขนหนาใหม ในกรณทผงงานมความยาวเกนกวาทจะแสดงพอในหนงหนา

เปนการแสดงโดยใชแรงงานคน เชน บรรจหบหอ สงเอกสาร เปนตน

เปนการน าขอมลเขาระบบโดยใชแรงงานคนอาจจะเกดจากการคยขอมลทางคยบอรด หรอการเขยนเอกสาร เปนตน

เปนการแสดงผลลพธในขณะทเครองคอมพวเตอรก าลงประมวลผลอย

Page 8: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

13

2.1.7.4 แผนภาพกระแสการไหลของขอมล (Data Flow Diagrams: DFD)

ใชแสดงทศทางการสงผานขอมลในระบบ เพออธบายวามกระบวนการท างานยอยอะไรบาง

มการน าขอมลเขาและสงออกอยางไร แตละกระบวนการสมพนธกนอยางไร เพอใหทมนกวเคราะหระบบ

โปรแกรมเมอร และผใชเขาใจตรงกน

สญลกษณทใชสรางแผนภาพกระแสการไหลของขอมล (DFD Symbols: DFDs) นยมใชของ

เกนแอนดซารสน (Gene and Sarson) และ ยวรดอน (Yourdon) ดงน

ตารางท 2-2 สญลกษณสรางแผนภาพกระแสการไหลของขอมลของ เกนแอนดซารสน และ ยวรดอน

Gane and Sarson Symbol Name Yourdon

Process

Data Flow Data Store

External Entity

1.)สญลกษณกระบวนการหรอโพรเซส (Process) แทนดวยภาพสเหลยมกรอบมนหรอภาพ

วงกลม ม 2 สวน คอ

- สวนท 1 ถาเปนสเหลยมกรอบมน ใสหมายเลขโพรเซสไวสวนบน ถาเปนวงกลมให

ใสหมายเลขโพรเซสไวสวนบนของชอโพรเซส หมายเลขโพรเซสของแผนภาพบรบท (Context Diagram)

จะเรมตนทเลข 0 ส าหรบแผนภาพกระแสการไหลของขอมลระดบท 1 (Data Flow Diagram Level 1 ) จะ

ก าหนดหมายเลขโพรเซสเรมท 1 ส าหรบแผนภาพกระแสการไหลของขอมลระดบท 2 (Data Flow

Diagram Level 2 ) จะก าหนดหมายเลขโพรเซสเรมท 1.1 ซงจะมตวอยางดงภาพ

ภาพท 2-1 สญลกษณโพรเซสใน Context Diagram

0

ระบบคลนค

0

ระบบคลนค

Page 9: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

14

ภาพท 2-2 สญลกษณโพรเซสในแผนภาพกระแสการไหลของขอมลระดบท 1

ภาพท 2-3 สญลกษณโพรเซสในแผนภาพกระแสการไหลของขอมลระดบท 2

- สวนท 2 คอชอของโพรเซส จะเขยนไวดานลางของหมายเลขโพรเซส เปนค ากรยา

ตามดวยนามเอกพจน เชน ขายสนคา สมครสมาชก เปนตน

2.) สญลกษณเสนทางการไหลของขอมล หรอดาตาโฟร (Data Flow ) เปนเสนทมลกศร

ทศทางเดยวหรอสองทศทาง ระบชอของขอมลดวยค านาม เอกพจนและค าคณศพท แสดงทศทางการ

สงผานขอมล ระหวางโพรเซสกบเอนทตภายนอก และโพรเซสกบดาตาสโตร

ขอมลสนคา รายละเอยดสนคา

ภาพท 2-4 ตวอยางการใชสญลกษณของดาตาโฟรและโพรเซส

3.) สญลกษณหนวยเกบขอมล หรอดาตาสโตร (Data Store ) เปนรปสเหลยมผนผาปลายเปด

สองดานหรอเปดดานขวา ม 2 สวน สวนท1 ซายสดใชระบหมายเลขล าดบหรอรหสของดาตาสโตร ตองไม

ซ ากน สวนท2 ใชระบชอของแฟมขอมลเพอแสดงแหลงทเกบขอมล เชน ขอมลสนคา ขอมลลกคา เปนตน รหสสนคา ขอมลการสงซอ D2 ขอมลการสงซอ D1 ขอมลสนคา

รายละเอยดสนคา D3 รายละเอยดการสงซอ

รหสตวแทนจ าหนาย รายละเอยดการสงซอ

D4 ขอมลตวแทนจ าหนาย

รายละเอยดตวแทนจ าหนาย

ภาพท 2-5 ตวอยางการใชสญลกษณของดาตาสโตรและดาตาโฟร

1

ท าบตรผปวย

2

รกษา

1.1

ตรวจสอบขอมลผปวย

1.2

บนทกการท าบตร

1.1

ตรวจสอบสนคา

1 สงซอสนคา

Page 10: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

15

4.) สญลกษณสงทเกยวของกบระบบหรอเอนทตภายนอก (External Entity) แทนดวย

เครองหมายสเหลยม ระบชอสงทเกยวของในสเหลยม เอนทตภายนอกเปน คน หนวยงาน องคกรภายนอก

หรอระบบสารสนเทศทเกยวของกบการสงและรบขอมลจากระบบ

2.1.7.5 วงจรการพฒนาระบบ

วงจรการพฒนาระบบเปนกระบวนการทางความคด (Logical Process) ในการพฒนาระบบ

เพอแกปญหาและตอบสนองความตองการของผใช วงจรพฒนาระบบ ม 7 ขนตอนดงน

1.) ก าหนดปญหาศกษาความเปนไปไดและก าหนดวตถประสงค

ปญหาคอสงทเกดขนและสงผลตอการด าเนนงานในองคกร ปญหานนจะเลกหรอไมก

มผลตอประสทธภาพโดยรวมของทงองคกร อาจรายแรงจนท าใหองคกรลมได ฉะนนเพอหลกเลยงปญหาท

อาจเกดขน จงตองศกษาสาเหตของการเกดปญหา และหาทางแกไขเพอใหองคกรสามารถด ารงอยและ

ประสบความส าเรจตามเปาหมายทองคกรวางไว ปญหาทเกดขนในองคกรม 2 แหลงหลกๆ คอ แหลงปญหา

ภายในองคกร และ แหลงปญหาภายนอกองคกร ส าหรบแหลงปญหาภายในองคกร เชน ปญหาดานบคลากร

ปญหาดานนโยบาย ปญหาจากการปฏบตงาน ปญหาดานเทคโนโลยสารสนเทศ ปญหาดานทศนคตและ

วสยทศนของผบรหาร ส าหรบแหลงปญหาภายนอกองคกร เชน ปญหาดานการเมอง ปญหาดานเศรษฐกจ

ปญหาดานสงคมและวฒนธรรม

การศกษาความเปนไปได คอการหาขอสรปจากการก าหนดปญหาของระบบงานใน

ปจจบนน ามาพจารณาวาจะพฒนาระบบงานใหมเพอเพมประสทธภาพการด าเนนงาน ท าใหองคกรประสบ

ความส าเรจไดหรอไม การศกษาความเปนไปไดพจารณา 3 สวนหลกๆ สวนแรกคอความเปนไปไดทางดาน

เทคนควาจะสามารถพฒนาระบบไดหรอไม ดผใชระบบวาพรอมทจะเรยนรระบบงานใหมและเรยนรการใช

เทคโนโลยไดหรอไม สวนทสองคอความเปนไปไดทางดานเศรษฐศาสตร เปนการศกษาความเปนไปไดใน

การพฒนาโครงการ วเคราะหถงตนทน และผลก าไรทจะไดรบวาคมกบการลงทนหรอไมหากน าระบบใหม

มาใช สวนทสามคอความเปนไปไดทางดานการปฏบตงาน วาระบบงานใหมทพฒนาขนใชงานไดจรง

หรอไมและเมอน ามาใชแลวจะมผลกระทบตอระบบงานภายในองคกรอนๆมากนอยเพยงใด ผใชจะใชได

เลยหรอตองฝกอบรมกอนใช ตองดระยะเวลาในการปฏบตงานวาหากพนกงานท างานไดเรวและม

ประสทธภาพแสดงวาระบบงานใหมมความเปนไปไดทจะถกน ามาจดท าโครงการ

การก าหนดวตถประสงค เปนการก าหนดเพอตงเปาหมายใหกบการจดท าโครงการ

วาจะท าเพออะไรตองการใหผลออกมาเปนอยางไร สวนใหญจะตงขนเพยงขอหรอสองขอเทานน

Page 11: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

16

2.) รวบรวมความตองการขอมล

เปนการรวบรวมขอมลและความตองการวาระบบใหมตองการอะไร พรอมทงก าหนด

รายละเอยดเกยวกบความตองการของผใช การรวบรวมความตองการม 4 วธ คอ การสงเกตการณการท างาน

ของผใชระบบ การสมภาษณ การจดท าแบบสอบถามไมวาจะเปนแบบสอบถามปลายเปดหรอปลายปด และ

การอานเอกสารเกยวกบการปฏบตงานของระบบ ในการรวบรวมความตองการ เปนการหาความตองการ

จากผใช โดยมปจจยทเกยวของคอ ใครทเกยวของหรอใครทตองการพฒนาระบบใหม อะไรคอสงทท าให

เกดปญหา ระบบตองท าอะไรไดบาง ระบบนจะน ามาใชเมอไหร จะน าระบบใหมไปตดตงทใด ท าไมจงตอง

มการพฒนาระบบใหม และการท างานของระบบใหมมการท างานอยางไรบาง

การตดตอสอสารกบหลายคนท าใหมความตองการหลายดาน จงเกดความขดแยงใน

เรองความตองการ ดงนน ในขนตอนการรวบรวมความตองการ ผใชจงส าคญในการใหขอมลเพราะเปนคน

ทเกยวของในระบบปจจบน ท าใหทราบรายละเอยดกบปญหาในการท างาน ผใชจงใหขอมลและ

ขอเสนอแนะในการแกปญหากบนกวเคราะหระบบไดด

3.) วเคราะหความตองการ

การน าขอมลความตองการทไดรบจากผใชระบบ มารวบรวมและวเคราะหเพอใหได

ขอก าหนดทตองการใหมของระบบ ขอก าหนดความตองการก าหนดขนในกระบวนการพฒนาระบบ กอนท

จะพฒนาจะวเคราะหความตองการกอน จากนนจะก าหนดความตองการวามอะไรบาง โดยความตองการท

ก าหนดขนมประโยชน2 อยางคอ มมมองของเจาของงานใชเปนตวอางองการเปดประมลใหกบผทจะท าการ

พฒนา และ เปนสวนหนงของสญญาเพอใชในการช าระคาจางเชน ถาท าไมไดตามขอก าหนดกไมช าระ

คาจาง จดประสงคของการวเคราะหระบบ คอ ศกษา ท าความเขาใจในความตองการทรวบรวมมา เพอน ามา

สรางเปนแบบจ าลองกระบวนการ เชน ผงภาพ (Flow Chart), แผนภาพกระแสการไหลของขอมล (Data

Flow Diagram), แผนภาพความสมพนธระหวางเอนตต (ER Diagram) และพจนานกรมขอมล (Data

Dictionary) การวเคราะหความตองการประกอบดวยกจกรรม ดงน วเคราะหระบบงานปจจบน รวบรวม

ความตองการดานตางๆและน ามาวเคราะห สรป เปนขอก าหนด น าขอก าหนดมาพฒนาเปนความตองการใน

ระบบใหม สรางแบบจ าลองกระบวนการของระบบใหมดวยแผนภาพกระแสการไหลของขอมล (Data Flow

Diagram: DFD) และสรางแบบจ าลองขอมลดวยแผนภาพความสมพนธระหวางเอนตต (ER Diagram)

4.) ออกแบบระบบ

เปนการวางแผนทจะพฒนาระบบใหม นกวเคราะหระบบออกแบบการท างานระบบ

ใหมใหตรงความตองการผใชและเหมาะสมทสด ออกแบบลกษณะการตดตอโปรแกรมกบผใช ฮารดแวร

Page 12: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

17

เทคโนโลยสารสนเทศทจะน ามาใช ก าหนดลกษณะเครอขายทใชในการเชอมตอคอมพวเตอร ก าหนด

มาตรฐานความปลอดภยของระบบ รวมถงประมาณคาใชจายทจะเกดขน ขนตอนการออกแบบระบบเปน

การแปลงแบบจ าลองเชงตรรกะไปเปนแบบจ าลองเชงกายภาพทมองเหนเปนรปธรรมได

5.) พฒนาระบบและจดท าเอกสาร

เปนขนตอนการสรางระบบใหมโดยการเขยนโปรแกรม น าระบบทวเคราะหและ

ออกแบบไว มาพฒนาโดยใชภาษาทเหมาะสมและพฒนาตองาย และจดท าเอกสารประกอบการใชระบบ

6.) ทดสอบระบบและบ ารงรกษา

การทดสอบเปนการทดสอบโปรแกรมทใชงานในระบบวาสามารถใชงานไดถกตอง

หรอไม กอนทจะตดตงระบบใชจรงๆ โดยเทคนคทใชในการทดสอบม Black Box Testing และ White Box

Testing ส าหรบ Black Box Testing จะทดสอบฟงกชนการท างานของระบบวาเมออนพตขอมลเขาระบบ

ผลลพธจะเปนอยางไร ไมสนวาระบบท างานอยางไร สนใจแตผลลพธ ส าหรบ White Box Testing จะ

ทดสอบโปรแกรมภายในวา เขยนอยางไร ตรวจสอบฟงกชนการท างานวาถกและครบหรอไม โปรแกรมม

ขอผดพลาดเชงตรรกะหรอไม จะสนใจวธท างานขนตอนภายในระบบวามวธการท างานอยางไร เพอจะ

ปรบแตงโปรแกรมนนใหมประสทธภาพสงสด

การทดสอบระบบมขนตอน คอ

- ทดสอบการท างานของโปรแกรมยอย ซงมกจะท าเมอเขยนโปรแกรมเสรจแลว

- สรางขอมลส าหรบทดสอบโปรแกรมเพอใชทดสอบอยางถกตอง

- ทดสอบการท างานของชดโปรแกรม ทดสอบการท างานเชอมกนของแตละ

โปรแกรมวาท างานถกตองหรอไม

- ทดสอบการยอมรบในระบบ โดยผใชงานเพอยนยนความสมบรณของระบบวา

รองรบการใชงานไดตรงความตองการ ซงการทดสอบม 2 ขน คอ การทดสอบแบบอลฟา และการทดสอบ

แบบเบตา ซงการทดสอบแบบอลฟา จะสรางสถานการณสมมตขนเพอหาขอผดพลาดและน าไปปรบปรง

แกไข ส าหรบการทดสอบแบบเบตา จะใชขอมลจรงภายใตสถานการณจรง

การบ ารงรกษาระบบจดท าขนเพอแกไขขอผดพลาดของโปรแกรม บางครงการ

ทดสอบโปรแกรมอาจไมสมบรณ เปนขนสดทายของการวเคราะหและออกแบบระบบ

7.) การน าไปใชและประเมนระบบ

การน าไปใชโดยการตดตงระบบเพอใหผใช สามารถใชงานไดจรง เชน การแปลงไฟล

จากระบบเกาไปสระบบใหม การสรางฐานขอมล การตดตงอปกรณ

Page 13: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

18

การประเมนระบบ จะแทรกอยทกระยะของวงจรการพฒนา การประเมนจะวดจาก

ความพอใจและประสทธภาพวามมากนอยแคไหนจากผใชงาน ขอมลทไดจากการประเมนจะน าไปใชใน

การพจารณาปรบปรงแกไขระบบในทกระยะของการพฒนา

2.1.8 ระบบฐานขอมล ( Database System)

ฐานขอมลหรอดาตาเบส (Database) ถกออกแบบมาแกปญหาทเกดจากการประมวลผลแฟมขอมล

ฐานขอมลจะท าโครงสราง (Framework) ทงหมด เพอเลยงปญหาการซ าซอนของขอมล สนบสนน

สภาพแวดลอมแบบกระท าทนท (Real-time) และพลวต (Dynamic)

( ศรลกษณ ไกยวนจ ,พไลพรรณ แจงไพศาล, 129 : 2552)

ฐานขอมล ประกอบดวยแฟมขอมลทเชอมโยงกน เรยกวา ตาราง ( Table ) เปนโครงสรางของ

ขอมลทงหมด เมอเราเปรยบเทยบกบการประมวลผลแฟมขอมล สภาพแวดลอมของฐานขอมลจะมความ

ยดหยนและจะมประสทธภาพมากกวา (การประมวลผลแฟมขอมล เปนระบบเชงแฟมขอมลเปนการ

ประมวลผลของหนงแฟมขอมลหรอมากกวานนแยกจากกน )

2.1.8.1 เขตหลก (Key Field) แบงเปน 4 ประเภท ดงน

1.) กญแจหลกหรอไพรมารคย (Primary Key) เปนฟลดทไมซ ากน เปนเอกลกษณเปนหนง

เดยว (Unique) ในหนงตาราง

2.) กญแจใหเลอก อาจเลอกฟลดหรอฟลดผสมเปนไพรมารคย ฟลดทน ามาเปนไพรมารคย

ไดเรยกวา กญแจใหเลอกหรอแคนดเดทคย (Candidate key) ฟลดทไมใชไพรมารคยหรอแคนดเดทคย เรยก

ฟลดทไมเปนกญแจหรอนอนคยฟลด (Non key field)

3.) กญแจตางลกษณะ (Foreign Key) เปนฟลดในตารางหนงทตองตรงกบคาไพรมารคยใน

อกตารางเพอสรางความสมพนธของสองตารางนน ซงกบไพรมารคยทซ ากนได

4.) กญแจรองหรอเซคคนเดรคย (Secondary Key)เปนฟลดหรอการผสมของฟลดทน ามาใช

ในการเขาถงหรอดงเรคคอรด คาเซคคนเดรคยสามารถทจะซ ากนได

2.1.8.2 ศพทเฉพาะการออกแบบขอมล

การทนกวเคราะหระบบจะสามารถเลอกกลยทธและเรมสรางระบบจดการขอมลตอง

เขาใจในค าศพทเฉพาะของการออกแบบขอมล

1.) เอนทต (Entity) หมายถง คน สถานท สงของ หรอเหตการณทขอมลไดถกรวบรวม

และบ ารงรกษา

Page 14: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

19

2.) เขตขอมลหรอฟลด ( Field) เรยกอกชอหนงวาลกษณะประจ าหรอแอททรบวท

(Attribute)เปนลกษณะพเศษหรอขอเทจจรงของเอนทต

3.) ระเบยนขอมลหรอเรคคอรด (Record) หรอทเรยกวาทเพอร(Tuple)เปนชดของฟลดท

สมพนธกนทใชอธบายถงหนงสมาชกหรออนสแตนส (Instance)ของเอนทต

4.) แฟมขอมลและตาราง เรคคอรดทถกจดกลมรวมเปนแฟมขอมล (File) หรอ ตาราง

(Table) โดยขนอยกบแบบจ าลองขอมลทไดท าไวในระบบเชงแฟมขอมล

ในระบบแฟมขอมลประกอบดวยกลมของเรคคอรดทมความสมพนธรวมเปนแฟม เชน

ระบบคงคลงมสนคา 150สนคากจะม 150 เรคคอรด หนงเรคคอรดส าหรบหนงสนคา

2.1.8.3 ความสมพนธของขอมล (Relationship)

เอนทตในระบบงานหนงๆมความสมพนธกบเอนทตอนได เชน ระบบบคลากรประกอบ

ดวยเอนทต “พนกงาน” และเอนทต “แผนก” ลกษณะความสมพนธ คอ พนกงานแตละคนจะสงกดอยใน

แผนกใด เปนตน ในแผนภาพแบบ E-R สญลกษณรปสเหลยมขาวหลามตดแทนความสมพนธระวางเอนทต

มชอความสมพนธก ากบภายใน โดยชอเปนค ากรยา แสดงถงการกระท าของเอนทต นอกจากนการแสดง

ความสมพนธระหวางสองเอนทต จะเปนการแสดงถงการกระท าระหวางเอนทตในสองทศทาง โดยชอของ

ความสมพนธอาจอยในรปของค ากรยาทแสดงถงการกระท า (Active) ของเอนทตหนงทมตออกเอนทตหนง

หรอเปนค ากรยาทแสดงถงการถกกระท า (Passive) ของเอนทตหนงจากเอนทตหนง

1.) ประเภทความสมพนธระหวางเอนทต ความสมพนธระหวางเอนทต เปนความสมพนธระหวางสมาชกของเอนทตทงสอง

เปนความสมพนธทวา สมาชก ของเอนทตหนงสมพนธกบ สมาชก ของอกเอนทตหนง สามารถแบงประเภทของความสมพนธระหวางเอนทตออกได 3 ประเภท ดงน

- ความสมพนธแบบหนงตอหนง (one-to-one หรอ 1:1) เปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตหนง สมพนธกบสมาชก

เพยงหนงรายการของเอนทตหนง ใชสญลกษณ 1:1 แทนความสมพนธแบบหนงตอหนง ตวอยางเชน องคกรหนงสรางทจอดรถยนตโดยแบงเปนชองๆ ส าหรบพนกงานคนละ 1 ชอง โดยตงชอความสมพนธวา “จอดรถ” สามารถเขยนเปนแผนภาพ E-R ไดดงน

Page 15: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

20

1 1

ภาพท 2-6 แผนภาพ E-R แสดงความสมพนธ “จอดรถ” ระหวาง เอนทต “พนกงาน” และเอนทต “ทจอดรถยนต”

- ความสมพนธแบบหนงตอกลม (one-to-many หรอ 1:M)

เปนความสมพนธทสมาชกหนงรายการของเอนทตหนง มความสมพนธกบสมาชก หลายรายการในอกเอนทตหนง สญลกษณ 1:M แทนความสมพนธแบบหนงตอกลม ตวอยาง ความสมพนธระหวาง “อาจารย” กบ “นกศกษา” อาจารยหนงคนสามารถเปนทปรกษาใหกบนกศกษาไดหลายคน แตนกศกษาแตละคนจะมอาจารยทปรกษาไดเพยงคนเดยว โดยตงชอความสมพนธวา “เปนทปรกษา” สามารถเขยนเปนแผนภาพ E-R ไดดงน 1 M

ภาพท 2-7 แผนภาพ E-R แสดงความสมพนธ “เปนทปรกษา” ระหวาง

เอนทต “อาจารย” และเอนทต “นกศกษา”

- ความสมพนธแบบกลมตอกลม (many -to-many หรอ M:N) ความสมพนธแบบกลมตอกลม เปนความสมพนธทสมาชกหลายรายการในเอนทตหนงมความสมพนธกบสมาชกหลายรายการในอกเอนทตหนง ใชสญลกษณ M:N แทนความสมพนธแบบกลมตอกลม สามารถเขยนเปนแผนภาพ E-R ไดดงน M N

ภาพท 2-8 แผนภาพ E-R แสดงความสมพนธ ระหวาง เอนทตกบเอนทต (ผศ.ดร.สมจตร อาจอนทรและผศ.ดร.งามนจ อาจอนทร, 79:2537)

พนกงาน ทจอดรถยนต จอดรถ

อาจารย นกศกษา เปนทปรกษา

เอนทต เอนทต

ความสมพนธ

Page 16: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

21

2.1.8.4 พจนานกรมขอมล (Data Dictionary) เปนหนวยรวบรวมขอมลในระบบ พจนานกรมขอมลเปนองคประกอบทางซอฟตแวรทเกบรายละเอยดขอมลในฐานขอมล เชน โครงสรางของแตละตาราง ผสราง สรางเมอไร แตละตารางประกอบดวยเขตขอมลใดบาง คณลกษณะของเขตขอมลเปนอยางไร มตารางใดทสมพนธกน มเขตขอมลใดเปนคย เปนตน นกวเคราะหระบบใชพจนานกรมขอมลในการรวบรวมเปนหลกฐานเอกสาร เพอจะไดจดการขอมลในระบบ รวมทงบนทกขอมลของดาตาโฟร ดาตาสโตร เอนทตภายนอก และโพรเซสทงหมด ในพจนานกรมขอมลจะประกอบดวย ขอมลหนวยยอยหรอดาตาเอลลเมนท (Data Element) ของระบบ เชนรหสการขาย รหสลกคา เปนตน ดาตาเอลลเมนททมความสมพนธกนรวมกนเขา จะกลายเปนระเบยนหรอเรคคอรด (Records) หรอโครงสรางขอมล (Data Structure) รวมถงดาตาโฟร ขอมลทเกบในดาตาสโตร

ตารางท 2-3 รปแบบของพจนานกรมขอมล Relation Attribute Name Description Data Type Data Size Key Type Reference

Attribute Name คอ ชอแอททรบวทในดาตาสโตร/ตาราง Description คอ ค าอธบายแอททรบวท Data Type คอ ประเภทของขอมล เชน text ,char,varchar , integer เปนตน Data Size คอ ขนาดของขอมล เชน 10 , 100 เปนตน Key Type คอ ประเภทของคย ซงจะมดวยกนสองประเภทคอ คยหลก Primary Key (PK) และ คยรอง

Foreign Key (FK)

Reference คอ ชอดาตาสโตร/ตารางทถกเชอมโดยคยรอง

2.1.8.5 นอรมอลไลสเซชน (Normalization)

จากทผออกแบบไดขอบเขตของขอมลทงหมดทตองการเกบแลว โดยสวนมากจะเกดจาก

รปแบบรายงาน รปแบบใบเสรจรบเงน รปแบบใบสงสนคา ซงโดยสวนใหญจะเหมารวมเอาวานนคอ

รปแบบของตารางทตองการเกบขอมล จะน ามาซงความซ าซอนของขอมลในหลายๆกรณ และท าใหมขนาด

ใหญเกนความจ าเปน สนเปลองพนทจดเกบ สวนทซ าซอน ปญหาของรเลชนทเกดขนเหลาน สามารถแกไข

ไดโดย “ การท า Normalization ” โดยแนวคดนถกคดคนขนมาโดย E.F.Codd ซงกระบวนการนเปน

กระบวนการทน าเคารางของความสมพนธมาท าใหอยในรปแบบทเปนบรรทดฐาน (Normal Form) เพอทจะ

ไดแนใจวาการออกแบบเคารางความสมพนธเปนการออกแบบทเหมาะสม ท าการตรวจสอบเอนทตตาง ๆ

ใหอยในกฎนอรมลไลเซชน ซงประกอบดวย 1NF ,2NF และ 3NF

Page 17: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

22

ส าหรบประโยชนของการท านอรมลไลเซชน คอ สามารถลดพนทวางทตองใชในการเกบ

ขอมล สามารถลดความผดพลาดความไมตรงกนของขอมลในฐานขอมล สามารถลดการเกดอะนอรมลไล

ของการลบและแกไขขอมล และยงชวยเพมความคงทนแกโครงสรางฐานขอมล

1.) รปแบบปกตทหนง (First Normal From : 1NF) เรคคอรดจะเปนรปแบบปกตทหนง

หรอเฟชทนอรมอลฟอรม ถาไมมกลมฟลดซ าหรอรพสตงกรป (Repeating Group) เปนชดของขอมลท

เกดขนไดหลายครงในเรคคอรดหนง หรอชดของเรคคอรดยอยทอยในเรคคอรดหลก การแปลงเรคคอรด

จากรปแบบไมปกตใหเปน 1NF ตองขยายไพรมารคย โดยการรวมคยของกลมฟลดซ าเขาดวยกนและลบ

กลมฟลดซ าออก แต 1NF มขอเสยในการแกไข ลบ เพมขอมล เนองจากขอมลมหลายตารางเมอตองการ

แกไขขอมลกตองแกมากกวาหนงแหงท าใหเสยเวลา เมอตองการลบขอมลบางสวนขอมลอนจะถกลบโดย

ไมตงใจ ส าหรบการเพมขอมลอาจขดแยงกบขอมลทมอย

2.) รปแบบปกตทสอง (Second Normal From : 2NF) ตองเขาใจหลกการท างานทขนตอ

กน (Functionally Dependent) คอ คาของ x ขนกบคาy ในการออกแบบเรคคอรด 2NF ถาเปน 1NF และถา

ฟลดทงหมดทไมเปนสวนหนงของไพรมารคย และขนกบไพรมารคย ถาฟลดใดในเรคคอรด 1NF ขนกบ

ฟลดหนงทเปนสวนของไพรมารคยเรคคอรดนนไมเปน 2NF เรคคอรด 1NF กบไพรมารคยทเปนฟลดเดยว

จะอยใน 2NF โดยอตโนมต นอรมลไลเซชนระดบท 2 เปนการขจดแอททรบวททไมขนกบคยหลกออกไป

เพอใหแอททรบวทอนทงหมดขนตรงกบคยหลกทงหมด

3.) รปแบบปกตทสาม (Third Normal From : 3NF) ถาตารางทงหมดอยในรปแบบน การ

ออกแบบฐานขอมลจะหลกเลยงการซ าซอนของขอมลและปญหาความถกตอง ตรงกนของขอมล กฎทนยม

คอการออกแบบจะอยใน 3NF ถาทกนอนคยฟลดขนกบคยของคยทงหมด และเปนแคคย การท า 3NF เปน

การขจดแอททรบวททไมเปนคยทอน (Transitive dependent) ตรงกบแอททรบวทอนทไมใชคยหลกออกไป

เพอใหแอททรบวททไมใชคยหลกตองขนตรงกบทงคยหลก และไมขนกบแอททรบวทอนทไมใชคยหลก

2.1.8.6 หนาทหลกของฐานขอมล

การทฐานขอมลจะอ านวยความสะดวก ใหประโยชนได ระบบการจดการฐานขอมลตอง

สามารถจดการไดดงน

1.) รบและตรวจสอบความถกตองของขอมลดวยการตรวจสอบวาขอมลทรบมาถกตอง

ตามขอก าหนดหรอไม

2.) บนทกขอมลดวยการน าขอมลไปบนทกบนสอ

3.) คนหาขอมลทเกบในฐานขอมล โดยคนหาหมายเลขระเบยนหรอสงทตองการหา

Page 18: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

23

4.) ปรบปรงรายการของขอมลเชนการเปลยนแปลงของขอมลการเพมขอมลในฐานขอมล

การตดขอมลบางรายการทไมตองการ

5.) ปองกนรกษาขอมลดวยการน าชอผมสทธอานหรอแกไข และควบคมผใชไมใหใช

ขอมลนอกเหนอทไดรบอนญาตใหเขาได

6.) เปลยนแปลงลกษณะฐานขอมลในบางครงเมอใชฐานขอมลใหมใหเหมาะสมมากขน

ระบบตองอ านวยความสะดวกในการแกไขโดยไมตองรอฐานขอมลเดมมาท าใหม

2.1.8.7 ประโยชนของฐานขอมล

1.) ขอมลเกบรวมกนและใชรวมกนไดในระบบฐานขอมล ขอมลทงหมดถกเกบในท

เดยวกน เรยก ฐานขอมลโปรแกรมประยกตสามารถออกค าสงผาน DBMS ใหอานขอมลจากหลายตารางได

จะเชอมขอมลจากตารางตางๆใหเอง

2.) ลดความซ าซอนของขอมลเพราะขอมลถกเกบทเดยวในฐานขอมล เปนการประหยด

เนอทหนวยเกบขอมลส ารอง ถามการปรบปรงหรอแกไขขอมล จะท าทเดยวเทานนเพราะขอมลถกเกบไว

รวมทเดยว

3.) ชวยหลกเลยงความขดแยงกนของขอมล เชน เราเปลยนชอผขายเรากเปลยนทเดยว

เพราะรวมขอมลไวทเดยว

4.) มผควบคมระบบคนเดยว ผควบคมระบบฐานขอมล เรยก DBA (Database

Administrator) จะเกบผควบคมและบรหารจดการระบบฐานขอมลทงหมด สามารถจดการกบโครงสราง

ฐานขอมลได

2.1.8.8 ขอเสยของฐานขอมล

แมวาการประมวลผลขอมลในฐานขอมลจะมขอดหลายอยางแตกมขอเสยเชนกน

1.) การใชฐานขอมลตองเสยคาใชจายสงเนองจากราคา DBMS ราคาคอนขางแพง และ

ตองใชกบเครองคอมพวเตอรทมประสทธภาพ หนวยความจ า และหนวยเกบขอมลส ารองจสง

2.) ขอมลอาจสญเสยได เนองจากเกบขอมลในฐานขอมลทเดยว ถาดสกทเกบฐานขอมล

เกดปญหาอาจท าใหขอมลหายได

2.1.8.9 ฐานขอมล MySQL

ระบบงานตางๆขององคกรในสมยกอนนนจะมโปรแกรมทสรางขนมาเพอท าการประมวล

ผลขอมลในไฟลขอมลตางๆ ทมอยในระบบงานนนๆ แตละโปรแกรมจะมไฟลทใชเกบขอมล ทจะน ามา

Page 19: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

24

ประมวลผลเปนของตวเอง ซงเปนผลใหตองใชไฟลขอมลทมฟลดบางสวนซ ากน ท าใหเกดขอเสยตางๆ

มากมาย เมอใชงานระบบฐานขอมลจะสามารถแกไขปญหานได

1.) ขอเสย ของระบบงานรปแบบเดม

- เกดความซ าซอนกนของขอมล คอ การมขอมลหนงปรากฏอยในหลายๆ ไฟล

ท าใหสนเปลองเนอทในการจดเกบขอมล

- เกดการขดแยงกนของขอมล เปนผลสบเนองจากขอแรก กรณมการ

เปลยนแปลงขอมลในไฟลหนงแลวลมเปลยนอกไฟล จะท าใหขอมลขดแยงกน

- ความปลอดภยของขอมล ถาขอมลมอยหลายๆ ทหลายไฟลจะมความเสยงตอ

การถกขโมยขอมลมากขน

- รปแบบการจดเกบขอมลในไฟลทไมตรงกน เนองจากแตละโปรแกรมทใชงาน

อาจจะใชรปแบบในการจดเกบขอมลในไฟลไมตรงกน

- ไมสามารถใชขอมลรวมกนได เนองจากรปแบบการจดเกบขอมลในไฟลทไม

ตรงกน ท าใหวธในการดงขอมลในไฟลมาท างานกแตกตางกนดวย

- ไมสามารถควบคมความถกตองของขอมลได

2.) ขอด ของการใชงานระบบฐานขอมล

การรวบรวมขอมลตางๆ ไวในระบบฐานขอมล มขอดคอ ท าใหขอเสยของการจดเกบ

ขอมลแบบระบบไฟลหมดไป ดงตอไปน

- ลดความซ าซอนของขอมล เนองจากขอมลจดเกบอยในทเดยวกน

- ลดความขดแยของขอมล เนองจากขอมลจดเกบอยในทเดยวกน ดงนน เมอแกไข

ขอมลกแกทเดยว ท าใหความขดแยงของขอมลลดลง

- เพมความปลอดภยใหกบระบบ เนองจากขอมลรวมอยทศนยกลาง ท าใหงายใน

การจดการสรางระบบความปลอดภยใหกบขอมล

- ขจดปญหารปแบบการจดเกบขอมลทไมตรงกน เนองจากขอมลถกจดเกบ

ในรปแบบเดยวกนทงหมด

- สามารถใชขอมลรวมกนได เนองจากขอมลถกเกบในฐานขอมล ท าให

โปรแกรมตางๆ สามารถใชงานขอมลรวมกน ไมตองมการแปลงขอมลกอน

- สามารถควบคมความถกตองของขอมลได (สทธ สทธธรรมชาร,3 : 2548)

Page 20: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

25

2.1.9 ภาษาส าหรบพฒนาระบบ (Web Programming Language)

ในยคปจจบนนโปรแกรมบนเวบมความละเอยดออนและสลบซบซอนมากขน อกทงในหนงเวบ

เพจหรอหนงเวบไซตอาจจะตองอาศยเทคนคการเขยนโปรแกรมดวยภาษาตางๆ หลากหลายภาษา มา

ผสมผสานเขาดวยกน ตวอยางภาษาทนยมใชงานมรายละเอยดดงน

2.1.9.1 ภาษาเอชทเอมแอล (HTML)

ภาษา HTML เปนภาษาทใชควบคมการแสดงขอความ รปภาพ และเสยงผานอนเทอรเนต

ซงอาศยโพรโทคอล HTTP (HyperText Transfer Protocol) ปจจบนไดมการพฒนาใหยดหยนและสามารถ

แสดงขอมลในลกษณะ ไดนามกส หรอเรยกวา Dynamic HTML (Dynamic หมายถง การเคลอนทหรอพล

วต) โดยน า CSS และภาษาสครปตตางๆ มาผสมผสานเขาดวยกน ท าใหมขดความสามารถในการท างาน

สงขน ไมเพยงแตจะชวยใหการโตตอบกบผใชไดทนทแลว นอกจากนยงลดภาระการท างานของฝง

เซรฟเวอรไดอยางมประสทธภาพอกดวย

การเขยนโคด HTML สามารถเลอกใชโปรแกรมประเภท Text Editor ได เชน โปรแกรม

Notepad,MS-Word และ WordPad เปนตน นอกจากนยงใชโปรแกรมประเภท HTML Editor หรอ เรยกอก

อยางหนงวา “Web Editor” จดการกบค าสงของ HTML ได โปรแกรม FrontPage, HomeSite และ

Dreamweaver เปนตน ซงไฟลทเปนเอกสาร HTML จะมสวนขยายนามสกลเปน .HTML หรอ .HTM

- Dynamic HTML หรอ DHTML

DHTML จะอาศย DOM (Document Object Module), สไตลชต (Style Sheet) และภาษา

สครปต (Script Language) เชน JavaScript หรอ VBScript เปนตน โดยน าเทคโนโลยดงกลาวมาท างาน

รวมกนโดย “DOM ” จะท าหนาทก าหนดรายละเอยดของทกสวนในเวบเพจใหเปนวตถ (Object) ไมวาจะ

เปนตวอกษร ภาพประกอบ หวเรอง หรอ แมแตตาราง DOM กสามารถจดการท าใหเปนวตถได สงผลให

สามารถเปลยนแปลงคณสมบต (Property) เชน ส ขนาดของวตถเหลานนไดงายยงขน

สวนสไตลชต(Style Sheet) ท าหนาทก าหนดคณลกษณะเฉพาะของเอกสารเวบเพจ สไตลชต

ทใชในเวบเพจ เรยกวา “CSS (Cascading Style Sheet)” เชน สของพนหลง (Background Color) รปภาพ

(Image) สของลงค (Link Color) ชอฟอนต (Font Name) และขนาดของฟอนต (Font Size) เปนตน

หลงจากทมการก าหนดสไตลชตเรยบรอยแลวจะตองใชภาษาสครปต (Script Language) ใน

การจดการกบวตถเหลาน เชน การสงใหวตถนนเคลอนยาย แสดงผล ซอนเรน หรอเปลยนไปเปนวตถอน

เมอผใชน าเมาสไปวางไวบนวตถนนๆ

Page 21: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

26

2.1.9.2 ภาษาสครปต (Script Languages)

ในการแสดงขอความ รปภาพ หรอไฮเปอรลงค (Hyperlink) เพอการเชอมโยงเวบเพจตาง ๆ

บนเครอขายอนเทอรเนต ถงแมจะสามารถน าแทก (Tag) ของภาษา HTML มาจดการได แตถาตองการให

เวบเพจมคณลกษณะทเปนทนาสนใจแลว อาจจะตองอาศยเทคโนโลยอนรวมดวย ภาษาทเปนทนยมไดแก

ภาษาสครปต

ภาษาสครปตอาจเขยนรวมอยกบไฟล HTML หรออาจแยกออกมาตางหากกได ขนอยกบ

กลไกการท างานวาจะอยบนฝงเซรฟเวอร (Server Side) หรอฝงไคลเอนต (Client Side) หากใชภาษาสครปต

ท างานบนฝงเซรฟเวอร ไฟลนามสกลทไดจะไมอยในรปแบบ .html แตอาจจะเปนอยางอนแทน เชน .asp ,

.shtml เปนตน แตหากใชภาษาสครปตบนฝงไคลเอนต กจะชวยลดภาระการท างานของเซรฟเวอรใหนอยลง

เชน การจดการฟอรม รปภาพ ภาพเคลอนไหว และ เมนน าทาง เปนตน ส าหรบภาษาสครปตทนยมใชงาน

ไดแก JavaScript, VBScript, ASP, PHP และ JSP เปนตน

การเลอกใชงาน ผพฒนาจะตองพจารณาความเหมาะสมดวย เนองจากสครปตบางอยาง

ท างานบนฝงไคลเอนต บางอยางท างานบนฝงเซรฟเวอร หรอท างานรวมกนทงสองฝง รวมทงการเลอกใช

รปแบบของค าสง หรอแมแตการรองรบการท างานบนโปรแกรมเวบบราวเซอร ตวอยางเชน ค าสงของภาษา

VBScript จะใชไดกบเฉพาะโปรแกรม Internet Explorer เทานน เปนตน

1.) จาวาสครปต (JavaScript)

JavaScript เกดขนจากการคดคนรวมกนระหวางบรษท Sun Microsystem และบรษท

Netscape Communication Corporation ตอมาไดกลายเปนภาษาเปด “Open Language” คอ โคดภาษา

สามารถน ามาใชงานหรอปรบปรงได โดยไมตองเสยคาใชจายใดๆ ท าใหมการนยมน ามาใชงานกนอยาง

แพรหลาย

JavaScript เปนภาษาโปรแกรมแบบหนง มโครงสรางคลายภาษาซ ท าหนาทแปล

ความหมาย และด าเนนการทละค าสง เปนตวเสรมท าใหเวบเพจมความนาสนใจ มากยงขน สามารถสราง

ภาพเคลอนไหว ท าเอกสารโตตอบในรปแบบฟอรม และอน ๆ อกมากมาย การน าไปใชสามารถใชงานรวม

กบเอกสาร HTMLเปนภาษาสครปตทนกพฒนานยมใชสรางเวบเพจแบบไดนามค ใชส าหรบโตตอบกบ

ผใชงานผานโปรแกรมเวบบราวเซอร เชน การสงขอความเตอน ภาพเคลอนไหว เมนแบบ Drop-down และ

Pop-up Window เปนตน โดยการน ามาฝงไวในโคดของภาษา HTML

Page 22: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

27

2.) วบสครปต (Visual Basic Scripting :VBScript )

วบสครปต เปนภาษาทใชในการเขยนโปรแกรมทางอนเตอรเนตทถกพฒนาโดยบรษท

ไมโครซอฟทสามารถทจะท าใหโฮมเพจทเขยนดวยภาษา HTML ซงเปนขอมลแบบคงทใหเปนโฮมเพจท

ขอมลเปลยนไดตลอดเวลาตามทผใชตองการได เปนภาษาทถกพฒนามาจากภาษาทเปนทนยมใชกนใน

ปจจบนคอ Visual Basic ซง VBScript เปนสวนหนงของภาษาวชวลเบสก(Visual Basic:VB) ซงถกน ามา

ประยกตใชกบระบบงานบนเวบ ชวยเพมขดความสามารถใหผใชโตตอบกบเวบเพจไดเปนอยางด นกพฒนา

ทมทกษะภาษาวชวลเบสกเดมมากอน จะสามารถเขยน VBScript ไดงายและรวดเรว เนองจากภาษาไวยกรณ

ตางๆ VBScript จะใกลเคยงกบภาษา VB มาก สามารถน ามาแทรกลงไปกบโคดภาษา HTML ไดโดยตรง

เชนเดยวกนกบ JavaScript

3.) เอเอสพ (Active Server Page : ASP)

ASP เปนภาษาสครปตทคดคนโดยบรษท Microsoft ซงมขดความสามารถสง มการ

ท างานแบบไดนามค ไดทงบนฝงเซรฟเวอร (Server Side) โดยสวนขยายของไฟลจะอยในรปแบบ .asp

4.) พเอชพ (Personal Home Page : PHP ) PHP ( “ PHP: Hypertext Preprocessor ”) เปนการเขยนค าสงหรอโคดโปรแกรมบน

ฝงเซรฟเวอร (Server-side script )คอ มการท างานทฝงของเครองคอมพวเตอรเซรฟเวอร ซงรปแบบในการ

เขยนค าสงการท างานนนจะมลกษณะคลายกบภาษา Perl หรอ ภาษา C และสามารถทจะใชรวมกบภาษา

HTML ไดอยางมประสทธภาพ ท าใหรปแบบเวบเพจมลกเลนมากขน ความสามารถของ PHP สามารถทจะ

ท างานเกยวกบ Dynamic Web ไดทกรปแบบ เหมอนกบการเขยนโปรแกรมแบบ CGI หรอ ASP ไมวาจะ

เปนดานการดแลจดการระบบฐานขอมล ระบบรกษาความปลอดภยของเวบเพจ การรบ-สง Cookies เปนตน

PHP ไดรบการเผยแพรเปนครงแรกเมอป ค.ศ.1994 โดย Rasmus Lerdorf จากนนกม

การพฒนาตอมาตามล าดบ เปนเวอรชน 1 ในป ค.ศ. 1995 ในเวลานน PHP ยงไมมความสามารถโดดเดน

มากนก จงมการคดคนและพฒนาตอใหมความสามารถมากยงขน โดยใชชอวา PHP/FI หรอPHP เวอรชน 2

มความสามารถจดการเกยวกบฟอรมขอมลทถกสรางมาจากภาษา HTML และสนบสนนการตดตอกบ

ฐานขอมล mSQL จงท าให PHP เรมถกใชมากขนอยางรวดเรว จนในป ค.ศ. 1997 พฒนามาเปนเวอรชน 3

ในป ค.ศ. 1999 พฒนามาเปนเวอรชนท 4 ซงถอเปนชวงทมความโดดเดนมาก และมผใชงานอยาง

กวางขวางเมอเปรยบเทยบกบภาษาทท างานแบบ Server-side script เหมอนกน และปจจบนไดถกพฒนามา

เปนเวอรชน 5 ไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพสงขนและสนบสนนการเขยนโปรแกรมแบบเชงวตถ

(OOP : Object-oriented prgramming) โดยสมบรณ

Page 23: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

28

ในปจจบนเวบไซตตางๆไดมการพฒนาในดานตางๆอยางรวดเรว อาท เชน เรองของ

ความสวยงาม และแปลกใหม การบรการขาวสารขอมลททนสมย เปนสอกลางในการตดตอ และสงหนงท

ก าลงไดรบความนยมเปนอยางมากซงถอไดวาเปนการปฏวตรปแบบการขายของกคอ E- Commerce ซง

เจาของสนคาตางๆไมจ าเปนตองมรานคาจรงๆและไมจ าเปนตองจางคนขายของอกตอไป รานคาและตว

สนคานนจะไปปรากฏอยบนเวบไซต และการซอขาย กเกดขนบนโลกของอนเทอรเนต แลว PHP ชวยเราให

เปนการพฒนาเวบไซต และความสามารถทโดดเดนอกประการหนงของ PHP นน คอ database-enabled

web page ท าใหเอกสารของ HTML สามารถทจะเชอมตอกบระบบฐานขอมล (database) ไดอยางม

ประสทธภาพและรวดเรว จงท าใหความตองการในเรองการจดรายการสนคาและรบรายการสงของตลอดจน

การจดเกบ ขอมลตางๆทส าคญ ผานทางอนเทอรเนต เปนไปไดอยางงายดาย

PHP เปนภาษาจ าพวก scripting language ค าสงตางๆจะเกบอยในไฟลทเรยกวา

สครปต (Script) และเวลาใชงานตองอาศยตวแปลชดค าสง ตวอยางของภาษาสครปต เชน JavaScript , Perl

เปนตน ลกษณะของ PHP ทแตกตางจากภาษาสครปตแบบอนๆคอ PHP ไดรบการพฒนาและออกแบบมา

เพอใชงานในการสรางเอกสารแบบ HTML โดยสามารถสอดแทรกหรอแกไขเนอหาไดโดยอตโนมต ดงนน

จงกลาววา PHP เปนภาษาทเรยกวา Server-side หรอ HTML-embedded scripting language เปนเครองมอท

ส าคญชนดหนงทชวยใหเราสามารถสรางเอกสารแบบ Dynamic HTML ไดอยางมประสทธภาพและม

ลกเลนมากขน เนองจากวา PHP ไมไดเปนสวนหนงของตว Web Server ดงนน ถาจะใช PHP กจะตอง

ดกอนวา Web Server นนสามารถใชสครปต PHP ไดหรอไม ยกตวอยางเชน PHP สามารถใชไดกบ Apache

Web Server และ Personal Web Server (PWS) ส าหรบระบบปฏบตการ Windows 95/98/NT/XP ในกรณ

ของ Apache เราสามารถใช PHP ไดสองรปแบบคอ ในลกษณะของ CGI และ Apache Module ความ

แตกตางอยตรงท ถาใช PHP เปนแบบโมดล PHP จะเปนสวนหนงของ Apache หรอเปนสวนขยายในการ

ท างานนนเอง ซงจะท างานไดเรวกวาแบบทเปน CGI เพราะวา ถาเปน CGI แลว ตวแปลชดค าสงของ PHP

ถอวาเปนแคโปรแกรมภายนอก ซง Apache จะตองเรยกขนมาท างานทกครง ทตองการใช PHP ดงนน ถา

มองในเรองของประสทธภาพในการท างาน การใช PHP แบบทเปนโมดลหนงของ Apache จะท างานไดม

ประสทธภาพมากกวา

ขอดของภาษา PHP

- PHP เปน Open Source สามารถดาวนโหลดไดฟรไมมปญหาเรองลขสทธ

- PHP มการแปลภาษาและท าการประมวลผลไดอยางรวดเรว

- PHP สามารถท างานไดหลายระบบปฏบตการ เชน Windows ,Unix , Linux

Page 24: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

29

- PHP งายตอการศกษาและพฒนาเปนเวบแอปพลเคชน

- PHP เปนโปรแกรมภาษาทพฒนาระบบงานบนเวบทไดรบความนยมมากทสดในปจจบน

ภาพท2-9 หลกการท างานของ PHP

ขนตอนท1 ฝงเครองเวบบราวเซอร (Web Browser) ท าการรองขอ (Request) หนาเวบเพจ

PHP ทเกบไวทฝงเครองเวบเซรฟเวอร (Web Server) ขนตอนนเปนขนตอนเรมเปดการเชอมตอ (Open

Connection) กบเวบเซรฟเวอร

ขนตอนท2 ฝงเวบเซรฟเวอรจะท าการคนหาไฟล PHP ตามทเวบบราวเซอรท าการรองขอ

มา

ขนตอนท3 ตวแปลภาษา PHP ท าการประมวลผลไฟล PHP

ขนตอนท4 ถามการใชงานฐานขอมล กจะท าการตดตอกบฐานขอมล และน าขอมลใน

ฐานขอมลมาประมวลผล

ขนตอนท5 สงผลลพธ (Response) ทไดจากการประมวลผลเปน HTML กลบไปยงเครอง

เวบบราวเซอร เมอสงผลลพธไปแลวจะปดการเชอมตอทนท (Close Connection)

WEB SERVER

Web browser

Response <HTML> <p>H1 </HTML>

Application

server

4

<HTML> <code> </HTML>

5

1

2 3

Request

Page 25: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

30

2.1.10 เครองมอในการพฒนาระบบ

การเขยนโปรแกรมบนเวบ นกพฒนาจะตองมทกษะดานการเขยนโคดไดหลายภาษา ตองมความสามารถใชโปรแกรมส าเรจรปอนๆ เพอเพมความรวดเรวและเพอใหไดเวบทมประสทธภาพ สามารถแสดงผลขอมลไดตามตองการ โดยเฉพาะโปรแกรมประเภทเวบอดเตอร (Web Editor) ทไดรบความนยมใชสรางและโปรแกรมบรหารเวบไซต เชน โปรแกรม Adobe Dreamweaver และโปรแกรม Microsoft FrontPage เปนตน 2.1.10.1 โปรแกรม Apache Web Server เปนซอฟตแวรส าหรบเปดใหบรการเซรฟเวอรบนโพรโทคอล HTTP โดยสามารถท างาน

ไดบนหลายระบบปฏบตการ Apache พฒนามาจาก HTTPD Web Server ทมกลมผพฒนาอยกอนแลว โดย

รอบ แมคคล (Rob McCool) ท NCSA (National Center for Supercomputing Applications) มหาวทยาลย

อลลนอยส เออรแบนา-แชมเปญจน สหรฐอเมรกา แตหลงจาก แมคคล ออกจาก NCS และหนไปใหความ

สนใจกบโครงการอนๆ ท าให HTTPD เวบเซรฟเวอร ถกทงไมมผพฒนาตอ จากนนมผใชกลมหนงได

พฒนาโปรแกรมขนมาเพออดชองโหวทมอยเดม และไดรวบรวมเอาขอมลการพฒนา และการแกไขตางๆ

แตขอมลเหลานอยตามทตางๆ ไมไดรวมอยในทเดยวกน จนในทสด ไบอน บเลนดอรฟ (Brian Behlendorf)

ไดสรางจดหมายกลม (mailing list) ขนมา เพอน าเอาขอมลเหลานรวบรวมเขาไวเปนกลมเดยวกน เพอให

สามารถเขาถงขอมลเหลานไดงายขน และกลมผพฒนานไดเรยกตวเองวา กลมอาปาเช (Apache Group) และ

ไดปลอยซอฟตแวร HTTPD เวบเซรฟเวอร ทพฒนาโดยการน าเอาแพชหลายๆ ตวทผใชไดพฒนาขน เพอ

ปรบปรงการท างานของซอฟตแวรตวเดมใหมประสทธภาพมากยงขน ตงแต ป พ.ศ. 2539 Apache ไดรบ

ความนยมขนเรอยๆ จนปจจบนไดรบความนยมเปนอนดบหนง มผใชงานประมาณ 65% ของเวบเซรฟเวอร

ทใหบรการอยทงหมด

การทอาปาเชเปนซอฟตแวรทอยในลกษณะของ โอเพนซอรส ทมการเปดใหบคคลทวไป

สามารถเขามารวมพฒนาสวนตางๆ ของอาปาเชได ท าใหเกดเปนโมดลทเกดประโยชนมากมาย เชน

mod_perl, mod_python หรอ mod_php ซงเปนโมดลทท าใหอาปาเชสามารถใชประโยชน และท างาน

รวมกบภาษาอนไดแทนทจะเปนเพยงเซรฟเวอรทใหบรการเพยงแคHTMLอยางเดยว นอกจากนอาปาเชยงม

ความสามารถอนๆ ดวย เชน การยนยนตวบคคล หรอเพมความปลอดภยในการสอสารผาน โพรโทคอล https

(mod_ssl) และยงมโมดลอนๆ ทไดรบความนยมใช เชน mod_vhost ท าใหสามารถสรางโฮสทเสมอน

www.sample.com, wiki.sample.com, mail.sample.com หรอ www.ilovewiki.org ภายในเครองเดยวกนได

หรอ mod_rewrite เปนเครองมอทจะชวยใหurlของเวบนนอานงายขนเชนจากเดมตองอางถงเวบไซตแหง

Page 26: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

31

หนงดวยการพมพ http://www.your domain.com/board/quiestion.php?action=viewtopic&qid=2xDffwแต

หลงจากใช mod_rewrite จะท าใหสนลงกลายเปนhttp://www.yourdomain.com/board/question/2xDffw ซง

ทอยหลงนจะขนอยกบผดแลเวบไซต วาตองการใหอยในลกษณะใด

2.1.10.2 โปรแกรมฐานขอมล MySQL

MySQL(มายเอสควแอล)เปนระบบจดการฐานขอมล ซงใชภาษา SQL แม MySQLเปน

ซอฟตแวรโอเพนซอรส แตตางจากทวไป ถกพฒนาภายใตบรษท MySQL AB ทประเทศสวเดน จดการ

MySQLทงแบบใชฟร แบบใชเชงธรกจ ชาวสวเดน 2 คน และชาวฟลแลนด ชอ David Axmark, Allan

Larsson และ Michael “Monty” Widenius เปนผสราง MySQL

MySQL เปนระบบจดการฐานขอมล (Database Management System (DBMS)) ฐานขอมล

เปนโครงสรางของการเกบรวบรวมขอมล การทเราจะเพมเตมขอมล จะเขาถงหรอประมวลผลขอมลทได

เกบไวในฐานขอมล จ าเปนตองอาศยระบบจดการฐานขอมล ท าหนาทเปนตวกลาง จดการกบขอมลใน

ฐานขอมล ทงทใชกบงานเฉพาะ และรองรบการท างานของแอพลเคชนอนๆ ทตองการใชขอมลใน

ฐานขอมล เพอความสะดวกในการจดการกบขอมลทมอยเปนจ านวนมาก MySQL จะท าหนาทเปนทงตว

ฐานขอมลและและเปนทงระบบจดการฐานขอมล MySQL เปนระบบจดการฐานขอมลแบบ Relational ซง

ฐานขอมลแบบ Relational จะเกบขอมลทงหมดในรปแบบตารางแทนการเกบขอมลทงหมดลงในไฟลเพยง

ไฟลเดยว จงท าใหการท างานท าไดรวดเรวและมความยดหยน นอกจากนน แตละตารางทเกบขอมลสามารถ

ทจะเชอมโยงขอมลเขาหากนได ท าใหสามารถรวมหรอจดกลมขอมลไดตามตองการ โดยอาศยภาษ SQL

ซงเปนสวนหนงของโปรแกรม MySQL โดยภาษา SQL เปนภาษามาตรฐานในการเขาถงฐานขอมล MySQL

สามารถใหใชงานแบบ โอเพนซอรส คอ ผใชงาน MySQL ทกๆคน สามาถใชงานและปรบแตงการท างาน

ไดตามทตวเองตองการ สามารถทจะดาวนโหลดโปรแกรม MySQL ไดจากอนเทอรเนท และน ามาใชงานได

ทนทโดยไมตองเสยคาใชจายใดๆทงสน

ทกวนนหนวยงานจ าเปนตองมการจดเกบขอมลบางอยางเอาไวถาจดเกบเปนเอกสารอาจ

ไมสะดวกในการใชงาน ถาขอมลมมากๆโอกาสจะเกดขอผดพลาดกมมากไปดวย ดงนน ปจจบนจงใช

โปรแกรมทเรยกวา ฐานขอมล (Database) ในการจดเกบขอมล ปจจบน MySQLเปนโปรแกรมฐานขอมลท

ภาษา PHP นยมใชงานมากทสด เนองจากเปนฐานขอมลขนาดกลางทมประสทธภาพในการท างานสง เปน

ฐานขอมลทถกสรางขนมาเพอรองรบงานทางอนเทอรเนต MySQL ถกพฒนาขนในป ค.ศ.1995 โดยกลม

โปรแกรมเมอรชาวสวเดน ในเวอรชนแรก MySQL ยงไมโดดเดนมากนก แตเวอรชนตอมาไดปรบปรงเพม

ความสามารถ และเมอ PHP ไดมฟงกชนในการจดการและเชอมตอไปยงฐานขอมล MySQLโดยเฉพาะ จง

Page 27: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

32

ท าใหมผใหความสนใจมากขน ตอมา PHP และ MySQLไดถกใชคกน อยางไรกตามMySQL ยงสามารถใช

งานรวมกบภาษาคอมพวเตอรอนๆไดหลายภาษา

การจดเกบขอมลใน MySQL ตองสรางฐานขอมลกอน แลวสรางตารางโดยฐานขอมล

หนงๆจะมตารางไดหลายตาราง ภายในตารางจะมคอลมนตางๆหลายคอลมน สวนขอมลทจะน าไปเกบใน

ตารางจะกลายเปนแถวขอมล

2.1.10.3 โปรแกรม phpMyAdmin

เปนโปรแกรมประเภท MySQL Client ทใชเปนเครองมอในการจดการขอมล MySQL ผาน

Web Browser โดยตรง phpMyAdmin จะท างานบน Web Server เปน PHP Application ทใชควบคมจดการ

MySQL Server ความสามารถของ phpMyAdmin คอ สามารถสรางและลบ Databaseได สามารถสรางและ

จดการตาราง (Table) เชน แทรก record, ลบ record, แกไข record หรอ Table, เพมหรอแกไข field ใน

ตารางได สามารถโหลดเทกซไฟลเขาไปเกบไวเปนขอมลในตารางได และสามารถหาผลสรป (Query) ดวย

ค าสง SQL และอนๆอกหลายความสามารถ

2.1.10.4 โปรแกรม Adobe Dreamweaver

เปนโปรแกรมทประกอบไปดวยเครองมอ ทใชส าหรบสรางและบรหารจดการเวบไซต ม

คณสมบตและขดความสามารถทโดดเดน คอ มเครองมอส าหรบสรางภาษา HTML สนบสนนการ

ท างาน ในรปแบบไดนามค HTML (Dynamic HTML) มเครองมอส าหรบใชสรางชดสไตลชต

(Cascading Style Sheets : CSS) มชดจาวาสครปตส าเรจรป (JavaScript Behaviors) ใหเลอกหลายรปแบบ ม

เครองมอบรหารจดการเวบไซต (Web Site Management) ทมประสทธภาพสง สามารถสลบไปมาระหวาง

โหมดการแสดงผล (Visual Mode) กบโหมดการแกไขซอรดโคด (Source Editing) สามารถสราง และแกไข

ตาราง (Table) และเฟรม (Frame) ไดสะดวกและรวดเรว

ผพฒนาสามารถก าหนดความตองการวาจะใหโปรแกรมน สรางซอรดโคดชนดใด เพอ

พฒนางานเวบแอปพลเคชน เชน ภาษาสครปต ASP , PHP ,JSP เปนตน ซงสรางไดสะดวก เนองจาก

เครองมอไดออกแบบมาเปนพเศษ คอมโพเนนทตางๆ ทน ามาประกอบกนขนเปนเวบเพจไดแลว สามารถใส

ลกเลนตางๆ ไดหลากหลายรปแบบ รวมถงเครองมอทใชสรางภาพ ทโดดเดนในระดบมออาชพ ท าให

โปรแกรมนเปนทนยมใชงานอยางแพรหลาย

2.1.10.5 โปรแกรม Photoshop

เปนโปรแกรมประเภทกราฟฟกทไดรบความนยมทวโลกเปนโปรแกรมทรวบรวมเครองมอ

ส าหรบตกแตงภาพประสทธภาพสงเพอการท างานระดบมาตรฐาน ส าหรบนกออกแบบมออาชพ ทตองการ

Page 28: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

33

สรางสรรคงานกราฟฟกทโดดเดน ทงงานทใชบนเวบและงานสงพมพ โปรแกรมนถกพฒนาขนโดย บรษท

Adobe (Adobe Systems Incorporated) ซงนกพฒนานยมใชแกไขภาพทมต าหน มจดทไมเปนทตองการ ตด

ตอภาพ ตกแตงภาพ ดดแปลงภาพ การสรางองคประกอบทใชกบเวบเพจ หรอแมกระทงการสราง

ภาพกราฟกทผสมกนระหวางขอความ ภาพถาย และภาพวสดตางๆ กสามารถท าไดโดยสะดวก และรวดเรว

ไดภาพตามทตองการ(เอกชย แนนอดร,วชา ศรธรรมจกร , 27 : 2552)

2.1.10.6 โปรแกรม Edit Plus

Edit Plus มหนาทจดการเอกสารขอความ สามารถก าหนดรปแบบและจดการกบภาษาท

พฒนาเวบไดดกวา Notepad ซงผใชสามารถเลอกรปแบบเอกสารไดตามตองการ และบนทกเปนไฟล

เอกสารตามโครงสรางของภาษา นอกจากนเอกสารทพมพดวยโปรแกรม Edit Plus จะมสตวอกษรทแตกตาง

กนทตามค าสงวนตางๆ ขนอยกบโครงสราง ชนดค าสงของภาษาตางๆ ซงเขยนไดทงภาษา html java php

perl C/C++ Javascript Vbscript C# CSS XML JSP

Page 29: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

34

2.2 วรรณกรรมทเกยวของ

จากการคนควาเวบไซตและโครงงานทเกยวของ ผศกษาคนควาไดศกษาคนควาดงตอไปน

2.2.1 เวบไซตสถานอนามยบานหนองยาง อ าเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร

(http://www.anamai-nongyang.com/index.php)

ภาพท 2-10 เวบไซตสถานอนามยบานหนองยาง

เวบไซตสถานอนามยบานหนองยาง อ าเภอเลงนกทา จงหวดยโสธร เปนเวบไซตทมองคประกอบ

หลายสวนดวยกนซงแตละสวนจะมการก าหนดสทธในการเขาใชในบางสวนเพอใหสมาชกเทานนท

สามารถใชงานได และส าหรบสวนของผดแลระบบถามบคคลทพยายามเขาระบบจดการโดยผทไมใชเวบ

มาสเตอร IP ดงกลาวจะถกระงบการใชงานทนท เนอหาตางๆในเวบไซตหนาแรกจะมเมนหลายเมนให

ผใชงานเลอกวาตองการใชงานในสวนใด เวบไซตนจะแสดงขอมลสถานอนามย ประวต โครงสราง

วสยทศน พนธกจ ขนตอนการใหบรการ อตราก าลงเจาหนาท หมบานในเขตรบผดชอบของสถานอนามย

บานหนองยาง แสดงกลมงานภายใน เชน งานประกนสขภาพถวนหนา แสดงกลมสถานอนามยในเครอขาย

เชน สถานอนามยบานโคกส าราญ แสดงวนทและเวลาในขณะทใชงาน มบลอกใหฝากขอความสามารถฝาก

ขอความไดทงทเปนสมาชกและไมไดเปนสมาชก มโปรแกรมเกยวกบสขภาพ คอ โปรแกรมตรวจวดความ

อวน ทดสอบวดสายตา ค านวณก าหนดคลอด นบระยะปลอดภย แสดงสถตผเขาใชงานทงทเปนวน เปนป

และคาเฉลย มเมนทใหตดตอกบหนวยงาน โดยตองใสชอ อเมล และขอความ ทตองการสงไปใหหนวยงาน

ไดรบทราบ แตสามารถใหใชโคด HTML ในชองขอความนได ส าหรบกระดานขาวหรอกระทนน บคคล

Page 30: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

35

ทวไปสามารถมองเหนขอความในกระทนนได แตไมสามารถตอบกระทได ตองเปนสมาชกของเวบไซต

เทานน มระบบเอกสารดาวนโหลด มการแสดงขาวคราวกจกรรมตางๆของสถานอนามย มระบบสมาชก

ส าหรบผทสมครเปนสมาชกของเวบไซตแลว จะสามารถเปลยนขอมลสวนตว เชน ชอ อาชพ รหสผาน

สามารถเปลยนขอมลทแสดงหนาแรกทเปนสวนของสมาชกได สามารถปรบแตงขอเสนอแนะได เชน ให

เรยงล าดบเกามากอน สมาชกสามารถตอบหรอตงกระทได สามารถเพมบทความตางๆคอ เปนวารสารของ

สมาชกเอง โดยไมอนญาตใหใชโคด HTMLได ส าหรบผทตองการออกจากหนาของสมาชกใหคลกทปม

ยกเลกหรอปมออกจากระบบเพอไมใหผอนเขาไปเปลยนขอมลของเราได

ส าหรบเวบไซตสถานอนามยบานหนองยางน สามารถแบงสวนประกอบของเวบไซตหรอ

โครงสรางของเวบไซตไดเหมาะสม คอมสวนของเนอหา สวนของ logo โลโก ทเปนสญลกษณของสถาน

อนามย มสวนของเมนทจะน าผชมเขาชมเวบไซตไปยงสวนตางๆซงมทงแนวตงและแนวนอน สวนเนอหา

ของเวบไซตสามารถเขาถงไดงายไมตองคลกหลายครง มสวนลางสดของหนาเวบไซต (Footer) เพอใส

ขอมลในการตดตอยงสถานอนามยและผดแลระบบ มพนทวางในเวบไซตท าใหเวบไซตดสบายตา ไมอดอด

ทกลาวมาขางตนนนท าใหเวบไซตอานงาย นาเชอถอ นาตดตาม ส าหรบโปรแกรมเสรมในเวบไซตนท

นาสนใจและมประโยชนตอผเขาใชคอ โปรแกรมดานสขภาพ เพราะท าใหทราบวาตนเขาขายโรคอวนหรอ

ยง มรางกายทผอมไปหรอไม ท าใหตองปรบปรงพฤตกรรมของตนเองเพอสขภาพทดขน สวนเรองทควร

แกไขในเวบไซตนคอ เมนทใหตดตอหนวยงานมหลายทจนเกนไปซงอาจท าใหผใชเกดความสบสนไดว า

ขอความจะถกสงไปทเดยวกนหรอไม มลงคเสยซง error บนหนาเวบไซตใชงานไมได 2 ลงค ท าใหมองด

แลวรสกถงความผดพลาด ความไมสมบรณ มลงคทยงไมมขอมลซงไมควรทจะน าลงคเหลานขนบน

เวบไซต

Page 31: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

36

2.2.2 เวบไซตสถานอนามยบานโนนปอแดง อ าเภอสวรรณคหา จงหวดหนองบวล าภ

(http://www.nonpordang.com/web/)

ภาพท 2-11 เวบไซตสถานอนามยบานโนนปอแดง

เวบไซตสถานอนามยบานโนนปอแดง อ าเภอสวรรณคหา จงหวดหนองบวล าภ องคประกอบของ

เวบไซตมหลายสวนดวยกน พรอมทงมระบบงานหลายระบบ ส าหรบหนาเวบ จะประกอบไปดวยขอมลของ

องคกร คอ ประวต ทตง วสยทศน พนธกจ คานยม วตถประสงค ยทธศาสตร บคลากร แสดงขอมลของ

ต าบลบานโคก แสดงขอมลพนทรบผดชอบของสถานอนามยบานโนนปอแดง ส าหรบหนาเวบบอรด

(Webboard) สามารถแลกเปลยนความคดเหนกนได ซงผทเปนบคคลทวไปทไมใชสมาชกกสามารถใชงาน

เวบบอรดได โดยมกลมการสนทนาหลายกลม เชน กลมพดคยเรองทวไป กลมแลกเปลยนความคดเหน

ประสาหมออนามย ส าหรบหนาใหดาวโหลด (Downlond) นน จะมโปรแกรมใหดาวโหลด มสอสงพมพ

สขภาพ และเอกสาร เชน แบบสอบสวนโรค รายงานการสอบสวนโรคChikungunya คมอการใชโปรแกรม

ตางๆในสถานอนามย ส าหรบระบบแสดงภาพกจกรรม จะมใหเลอกเปน พ.ศ. และใน ป พ.ศ. นนจะแยก

ยอยออกมาเปนแตละกจกรรมททางเจาหนาทไปท ามา สวนระบบในส านกงานนนมหลายระบบดวยกน เชน

ระบบรบสงไฟลซงตองเปนสมาชก ระบบสารบรรณอเลกทรอนกส ระบบ GIS ระบบฝากไฟลแบบ FTP

สวนระบบฐานขอมล อสม. ต าบลบานโคก อ าเภอสวรรณคหา จงหวดหนองบวล าภ ซงสามารถแสดงขอมล

อสม. คนหาขอมล อสม. โดยการกรอกชอในการคนหา สามารถเพม ลบ แกไข ขอมล อสม. ได

Page 32: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

37

เวบไซตสถานอนามยบานโนนปอแดง แบงโครงสรางเวบไซตไดเหมาะสมมสวนของหวเวบไซต

สวนของเมนทงแนวตงและแนวนอน สวนของเนอหา สวนลางสดของหนาเวบไซต (Footer) ซงจดไดเปน

สดสวน เปนระเบยบ มความเปนหมวดหมสามารถหาดเนอหาไดงาย ใชตวอกษรขนาดทเหมาะสม ส

ตวอกษรและพนหลงท าใหอานขอความไดงายและชดเจน เมนของเวบไซตมความชดเจน เขาถงเนอหาได

งาย ไมตองคลกหลายครงกเขาถงเนอหาทตองการไดเพราะถาผใชงานตองคลกหายครงกวาจะเขาถงเนอหา

นนไดอาจท าใหผใชหาเนอหาทตองการนนไมเจอเพราะมความซบซอนเกนไป เวบไซตนมเนอหาทเปน

ประโยชนตอทงผใชทวไปและเจาหนาทในสถานอนามยเองเพราะวาผใชทวไปสามารถเขามาปรกษาไดโดย

ไมตองเดนทางไปสถานอนามย และสวนเจาหนาทสามารถโหลดเอกสารตางๆ และเผยแพรประชาสมพนธ

ขาวสารไดงายยงขน สวนทควรปรบปรงในเวบไซตนกมบาง อยางเชน ระบบสมครสมาชกไมไดอยหนาเวบ

แตเขาไปอยในเมนซงอาจท าใหผใชทตองการสมครสมาชกหาระบบไมเจอสงผลใหไมสามารถท ากจกรรม

ทตองการได พบขอความโฆษณาในหนาเวบท าใหดไมนาเชอถอ ซงความเชอถอนเปนสงส าคญในการท า

เวบไซตเพราะถาเวบดแลวไมนาเชอถอยอมไมมผใชคนใดทตองการจะเขามาใชบรการเวบไซตนอกจะรสก

เหมอนขอมลทน าเสนอนนไมถกตองไมสามารถใชอางองในการท างานได เวบไซตของสถานอนามยมลงค

ทยงไมท าการเพมขอมลเขาไปท าใหหนานนวางเปลา ท าใหเวบไซตดเหมอนยงไมสมบรณเพราะเมอคลก

ลงคแลวไมมเนอหามาแสดงอยางทผใชตองการ อกอยางทเปนขอควรแกไขของเวบไซตนคอ มขอความ

แสดงรายละเอยดของกจกรรมตางๆทหนาเวบไซตมากเกนไป ท าใหหนาเวบดเนอหาแนนเกนไป ดงนนถา

ปรบปรงในสงเลกๆนอยไดจะท าใหเวบดมความนาเชอถอมากขนและจะมผตองการใชงานเพมขนอกดวย

Page 33: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

38

2.2.3 เวบไซตสถานอนามยบานแกเปะ ต าบลเชยงเครอ อ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ

(http://www.kaepe.net/)

ภาพท2-12 เวบไซตสถานอนามยบานแกเปะ

เวบไซตสถานอนามยบานแกเปะ ต าบลเชยงเครอ อ าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ เมอเราเปดเวบไซตสถานอนามยบานแกเปะขนมา หนาแรกของเวบไซนจะมองคประกอบตางๆ มากมาย โดยจะมสวนของเนอหาลาสด ซงจะเปนเนอหาทมประโยชน และเนอหาทเปนขาวสาร สวนของความนยมจะเปนสวนของเนอหาทไดรบความนยมมากทสด สวนตอมากจะเปนสวนของขาวดวนประจ าวน ซงจะเปนขาวสารทวไป และมขาวประชาสมพนธกจกรรมงานตางๆ สาระนารเรองคอมพวเตอร ขาวความกาวหนาทางวชาชพ สาระนารทางการแพทย และสาระนารดานสขภาพ สวนทางดานซายมอกจะมใหลงคไปในสวนตางๆ เชน วสยทศน พนธกจ ทตงสถานอนามย คลงความร หนานจะเปนการรวมขาวสารอนๆ ทเพอนๆสมาชกเวบไซตสถานอนามยบานแกเปะ ต าบลเชยงเครอสงเขามาเผยแพรขอมล ไดแก สาระนารทางการแพทยและสาธารณสข สาระนารเกยวกบความกาวหนาทางวชาชพ และสาระนารเรองการใชคอมพวเตอร นอกจากนยงมลงคไปในสวนตางๆไดอก เชน ประวตบานแกเปะ แหลงแลกเปลยนความร จะเปนกระททมสาระทเปนประโยชน บคลากร ขอมลต าบลเชยงเครอ สาระนารจากเพอนๆ สมาชก ขอมล อสม. ขาวสารนารดานสขภาพ ถาม-ตอบปญหาทพบบอยในการใชโปรแกรมชวยบนทกเยยมบาน โดยผดแลระบบไดรวบรวมเปนเอกสารไวใหดาวนโหลด เผอมปญหาจะสามารถคลายขอสงสยได หรอหากยงมปญหาอยสามารถโพสตขอความฝากไวไดทเวบบอรดของสถานอนามยบานแกเปะได นอกจากนยงมสวนของสมดเยยมชม ท าเนยบนกเขยน ทตงและเสนทางไปสถานอนามย มการใหดาวนโหลดโปรแกรมชวยบนทกการเยยมบาน

Page 34: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

39

โปรแกรมออกทะเบยนงานคณภาพจากโปรแกรม HCIS โปรแกรม PRPHIS Version Kaepe Modify โดยจะตองสมครสมาชกกอนดาวนโหลด และจะมสวนเฉพาะผดแล ซงจะเปนระบบบรหารจดการเวบไซต โดยจะตองใสรายละเอยดเพอลอกอนเขาระบบ ถาผทไมมหนาทเกยวของในสวนนจะไมสามารถเขาสระบบได เวบไซตสถานอนามยบานแกเปะ เปนเวบไซตทมการจดสดสวนของเวบทคลกเขาไปในสวนตางๆ กสามารถเขาถงเนอหาไดงาย ไมซบซอน โดยเนอหาในสวนตางๆ มความหลากหลายเปนประโยชนตอผใชทวไปและเจาหนาทในสถานอนามย มความละเอยด ท าใหเราไดรบรขาวสารตางๆ ไดอยางครบถวน สามารถดาวนโหลดเอกสารและโปรแกรมไดงาย แตตองเปนสมาชกเทานนจงจะสามารถดาวนโหลดได ไมเสยเวลาและคาใชจาย ดวยความทสามารถเขาถงขอมลไดงายไมซบซอน จงท าใหเวบไซตของสถานอนามยบานแกเปะมการใชพนทสนเปลอง เพราะมสวนทสามารถน าเขามาอยในสวนเดยวกนได อกทงมสวนของเนอหามไมจ าเปนอยในเวบไซตดวย ท าใหเวบไซตดแลวไมสบายตา เนอหาเยอะเกนไป ในสวนนจงเปนสวนทควรแกไขของเวบไซต ดงนนจงอยากใหมการปรบปรงในสวนน เพอใหเวบเวบไซตของสถานอนามยบานแกเปะมความสวยงาม และมประสทธภาพมากยงขน

2.2.4 ระบบบ รหารวสดค รภณฑผ านเค รอข ายอน เทอร เนต กรณศ กษาคณะเภสชศาสต ร

มหาวทยาลยขอนแกน (วลภา นาเมองจนทร,2550)

ระบบบรหารวสดครภณฑผานเครอขายอนเทอรเนต กรณศกษาคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลย

ขอนแกน ไดจดท าขนเพอการเบกจายยมคนสงซอมและตดจ าหนายวสดครภณฑจากคลงวสดครภณฑ

เปนไปดวยความสะดวกรวดเรวมความถกตองแมนย าระบบสามารถท าใหเจาหนาทเจาหนาททสงเบกวสด

ครภณฑผานทางเครอขายอนเทอรเนต ไดสามารถตรวจสอบรายการวสดครภณฑและแสดงรายการวสด

ครภณฑคงเหลอทมในคลงวสดครภณฑผานทางเครอขายอนเทอรเนตท าใหสะดวกในการตรวจสอบและ

ประหยดเวลาในการประสานงานทงเจาหนาทผสงเบกยมวสดครภณฑและผดแลระบบ ระบบมการตด สต

อกประจ าป และรายงานประจ าป ระบบสามารถคนหารายการวสดครภณฑทถกเบกในแตละชวงเวลาได

อยางถกตอง ระบบบรหารวสดครภณฑผานเครอขายอนเทอรเนตมความสามารถในการท างานไดดมการ

ตอบสนองความตองการของผใชและผควบคมระบบไดเขาใจตรงกนและท าใหขนตอนการเบกวสดครภณฑ

เปนไปดวยความรวดเรวและสามารถท ารายงานเพอเสนอตอแผนกตางๆ และผบรหารไดรวดเรวถกตองและ

ตรงตามความเปนจรง

ระบบบรหารวสดครภณฑผานเครอขายอนเทอรเนต กรณศกษาคณะเภสชศาสตรมหาวทยาลย

ขอนแกน จะเนนถงความสะดวกรวดเรว ประหยดเวลาในการด าเนนงาน เมนการเขาใชงานเปนระเบยบ

เขาใจงาย ส าหรบระบบนมปญหาในเรองการรบวสดครภณฑจากการสงซอ วสดครภณฑไมเพมจ านวนลง

ในระบบท าใหขอมลไมอพเดทท าใหระบบมปญหาและการคนหาวสดครภณฑทจะเบกท าไดยากเพราะ

Page 35: 2 2271).pdfสถาน อนาม ย ค อ สถานบร การทางสาธารณส ข เป นหน วยงานท อย ภายใต กระทรวง

40

รบเขาแลวจ านวนวสดครภณฑคงคลงไมเพม จงท าใหระบบมปญหาบางในบางสวน ระบบนไดพฒนาเปน

ครงแรกจงมขอผดพลาดอยบางถาจะน าระบบนไปใชกบระบบบรหารงานคลงสนคาอน ระบบควรมการ

จดเกบภาษ และพฒนาโคดใหสมบรณมากขน