2556 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ - silpakorn university...บ ณฑ ต...

การจดการคลงสนคาผาทเหมาะสมสาหรบอตสาหกรรมสงทอ

โดย นางสาวนตยา วงศระวง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

OPIMAL FABRIC INVENTORY MANAGEMENT FOR TEXTILE INDUSTRY

By

Miss Nittaya Wongrawang

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Engineering Program in Engineering Management

Department of Industrial Engineering and Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “การจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม ส าหรบอตสาหกรรมสงทอ” เสนอโดย นางสาวนตยา วงศระวง เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

….……........................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ) คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.กญจนา ทองสนท คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารยดร.สทธชย แซเหลม) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารยดร.ชยธช เผอกสามญ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารยดร.กญจนา ทองสนท) ............/......................../..............

ง

53405309 : สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม คาสาคญ : การพยากรณ, การผลต

นตยา วงศระวง : การจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม สาหรบอตสาหกรรมสงทอ. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อ.ดร.กญจนา ทองสนท. 88 หนา. เนองจากในปจจบนสภาพเศรษฐกจมการแขงขนสงจงจาเปนตองแกไขจดออนทบรษทมอยเพอเพมประสทธภาพในการแขงขน ซงจดออนของบรษทคอใชเพยงประสบการณการทางานเทานน ไมมการนาเอาขอมลการขายในอดตมาใชวเคราะหทางดานสถต ทาใหในบางเดอนโรงงานสงผลตสนคามากเกนกวาความตองการจรงของลกคา เพอใชในการพยากรณปรมาณการผลตสนคาใหไดใกลเคยงกบความตองการของลกคามากทสด การแกไขปญหาดงกลาว เพอใชเปนระบบสนบสนนการตดสนใจการพยากรณการผลตสนคา จงทาการวเคราะหการหาปรมาณการผลตสนคาใหมระดบเหมาะสม โดยเกบขอมลตงแตป พ.ศ 2550 ถง ป พ.ศ 2553 จากบรษทตวอยางนามาวเคราะหขอมลโดยวธการพยากรณโดยวธการหาคาเฉลยเคลอนท,การพยากรณโดยวธการหาคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก,การพยากรณโดยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล ,การพยากรณโดยวธปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล,การพยากรณโดยวธวนเตอร,เทคนคการแยกสวน เพอหาตวแบบทเหมาะสมทสดในการพยากรณและคานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสมกบปรมาณความตองการจรง ภาควชาวศวกรรมอตสาหการและการจดการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

จ

53405309 : MAJOR : ENGINEERING MANAGEMENT KEY WORDS : FORECAST, PRODUCTION

NITTAYA WONGRAWANG : OPTIMAL FABRIC INVENTORY MANAGEMENT FOR TEXTILE INDUSTRY SERVICES. THESIS ADVISOR : KANJANA THONSANIT, Ph.D. 88 pp. Due to a fierce competition in current economics, company is vital to cope with its weakness and improve the performance in the competitive industry. The company’s vulnerability is that the company just applied the work experience, but neglected to take the information about previous sales to analyze statistically, resulting that a production of certain months exceeds the customer’s actual need which forecasts the production quantity that is proximal to the customer’s need mostly. To solve this problem, the decision support system (DSS) was employed in forecasting the production to determine the optimal production volume. Data during 2007-2010 was gathered from a case company. Data analysis was performed using the Moving Average (MA), Weight Moving Average (WMV), Exponential Moving Average (EMV), Double Exponential Smoothing, winter’s Linear and Seasonal Exponential Smoothing, and Separation Techniques. Optimal production that meets the customer’s actual need. Department of Industrial Engineering and Management Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2013 Thesis Advisor's signature ........................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยความกรณาและอนเคราะห ชวยเหลออยางดยงจากทานอาจารย ดร.กญจนา ทองสนท อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดใหคาปรกษาแนวทางในการวจยตลอดจนชวยตรวจสอบขอบกพรองของวทยานพนธฉบบน รวมทงใหความรทเปนประโยชนในการจดทาวทยานพนธ และขอขอบพระคณผจ ดการของโรงงานจานดาวเทยมแหงนและพๆในโรงงานจานดาวเทยมทกทาน ทไดสละเวลาในการใหขอมล อนเปนประโยชนในการนามาวเคราะหและสรปผลการศกษาในครงน ทายนผวจยใครขอกราบขอบพระคณบดา มารดา ครอบครวของผวจย ผมพระคณทกทาน ทไดใหกาลงใจในการทาวทยานพนธนจนสาเรจลงไดดวยด

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ........................................................................................................................ ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................................ ฉ บทท

1 บทนา ........................................................................................................................... 1 ทมาและความสาคญ ........................................................................................... 1 วตถประสงค ....................................................................................................... 2 ขอบเขตของการวจย ........................................................................................... 2 ประโยชนของการวจย ........................................................................................ 2

2 ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ ...................................................................................... 4 ทฤษฏทเกยวของ ................................................................................................ 4 งานวจยทเกยวของ .............................................................................................. 28

3 วธการดาเนนงานศกษา ................................................................................................ 29 ขนตอนการดาเนนการวจย ................................................................................. 31 ขอมลยอนหลง .................................................................................................... 32 การหาตวแบบทเหมาะสมทสด เพอใชในการพยากรณ ...................................... 36 องคประกอบของการทางาน ............................................................................... 37

ซ

บทท หนา 4 ผลการศกษา ................................................................................................................. 38 การพยากรณปรมาณการสงซอ ........................................................................... 47 การสรางแบบจาลองคณตศาสตร ....................................................................... 58 โจทยปญหา ........................................................................................................ 59

5 สรปผลและขอเสนอแนะ ............................................................................................. 71 สรปผลการวจย ................................................................................................... 71 ขอเสนอแนะ ....................................................................................................... 72

รายการอางอง ................................................................................................................................. 73 ภาคผนวก ....................................................................................................................................... 76 ประวตผวจย ................................................................................................................................... 88

4

1

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา เนองจากในปจจบนสภาพเศรษฐกจมการแขงขนอยางสง สงผลทาใหผประกอบการททาการ

แขงขนในธรกจจะตองปรบปรงและพฒนาความสามารถอยตลอดเวลา โดยเฉพาะธรกจอตสาหกรรมทางดานสงทอ ซงมการพฒนาและการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลยอยางตอเนองและรวดเรว เปนผลทาใหมความหลากหลายทางดานผลตภณฑและการแขงขนทมากขน ดวยสาเหตนจงมความจาเปนอยางยงทจะตองทาการวเคราะหถงปรมาณความตองการของลกคาเพอนาไปสการวางแผนการผลต จงทาใหผบรหารเลงเหนและใหความสาคญกบเรองของการพยากรณการผลต เพอใชในการพยากรณปรมาณการผลตสนคาใหไดใกลเคยงกบความตองการของลกคามากทสด เพอความไดเปรยบในเรองของเวลาในการสงมอบสนคาใหกบลกคาและเพมโอกาสในการคาระหวางผซอและผขาย เพอทจะรกษาไวซงลกคาและสวนแบงทางการตลาดไวใหไดมากทสด โดยไมตองผลตสนคาเกบไวในสตอกเปนจานวนมากจนเกนไป ซงอาจกอใหเกดคาใชจายในการเกบรกษาสนคาและผลกระทบโดยตรงทตามมาคอทาใหสนคามคณภาพตาลงเมอถกเกบไวนาน จากการศกษาพบวา โรงงานตวอยางตดสนใจในการสงผลตสนคา โดยใชเพยงประสบการณการทางานเทานน ไมมการนาเอาขอมลการขายในอดตมาใชวเคราะหทางดานสถต ทาใหในบางเดอนโรงงานสงผลตสนคามากเกนกวาความตองการจรงของลกคาซงจากขอมลปลาสดพบวาพ.ศ 2553 มสนคาคงคลงปลายปอยจานวน 13,980 หลา คดเปนมลคา 3,718,680 บาท สงผลทาใหตองเพมคาใชจายในการจดเกบรกษาสนคาในชวงระหวางการรอจาหนาย ซงการผลตสนคาแบบเกบไวรอจาหนายจะตองผลตสนคาในปรมาณทเหมาะสมไมมากหรอนอยจนเกนไปจงมความจาเปนอยางยงทจะตองทาการวเคราะหและทาการพยากรณปรมาณการผลตสนคาใหอยในปรมาณทเหมาะสมกบความตองการของลกคาในแตละชวงเวลา เพราะปรมาณความตองการของลกคาในแตละชวงเวลามปรมาณทไมเทากน จงจาเปนทจะตองใชหลกการทฤษฎการวเคราะหขอมลทางสถตเขามาชวยในการตดสนใจในการพยากรณการผลตสนคา เพอใหคาทพยากรณใกลเคยงกบความตองการจรงของลกคามากทสด ในการศกษาวจยครงนจะใชทฤษฎทางสถตดานการพยากรณชวยในการแกไขปญหาดงกลาว

เพอใชเปนระบบสนบสนนการตดสนใจการพยากรณการผลตสนคา ในการหาปรมาณการผลตสนคาใหมระดบเหมาะสมกบความตองการของลกคา ซงในการพยากรณในงานวจยนจะใชขอมลยอดการขายในอดตมาวเคราะห เพอพยากรณหาปรมาณการผลตสนคาในอนาคต และใชเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงกระบวนการพยากรณการผลตสนคาของบรษทตวอยาง

2

1.2 วตถประสงคการวจย

1.2.1 หาตวแบบทเหมาะสมทสด เพอใชในการพยากรณความตองการในการผลต

1.2.2 เพอหาปรมาณการผลตในจานวนทเหมาะสมกบความตองการจรง

1.3 ขอบเขตของการวจย

1.3.1 เกบขอมลตงแตป พ.ศ 2550 ถง ป พ.ศ 2553 จากบรษทตวอยาง 1.3.2 วเคราะหขอมลเพอหาตวแบบทเหมาะสมจากการเปรยบเทยบตวแบบการพยากรณ 1.3.3 คานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสมกบปรมาณความตองการจรง

1.4 วธการวจย

1.4.1 กาหนดปญหาและวตถประสงคของงานวจย

1.4.2 ศกษางานวจยและทฤษฎทเกยวของ

1.4.3 เกบและวเคราะหขอมลการผลตของบรษทตวอยางตงแตมกราคม ป พ.ศ. 2550

ถงธนวาคม ป พ.ศ.2553

1.4.4 หารปแบบทดทสดของขอมลโดยวธการพยากรณ 1.4.5 เลอกตวแบบพยากรณทเหมาะสมโดยการเทยบคา MSE และ MAPE

1.4.6 ทาการพยากรณการผลตผาของป 2554

1.4.7 หาปรมาณการผลตผาของป 2554

1.4.8 สรปผลการวจย

1.5 ประโยชนของการวจย

1.5.1 ชวยใหโรงงานตวอยางสามารถประเมนความตองการของลกคา โดยสามารถนาปรมาณการพยากรณสนคาไปใชเพอมาวางแผนการผลตไดอยางมประสทธภาพ

1.5.2 สามารถลดสนคาคงคลงใหนอยทสด

3

1.6 ขนตอนการดาเนนการวจย

ตารางท 1.1 ตารางดาเนนการวจย

4

บทท 2

ทฤษฎทสาคญและงานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฎทเกยวของกบการพยากรณ

การพยากรณเปนการคาดการณความตองการในตวสนคาหรอบรการลกคาในอนาคต ซงนบเปน

กจกรรมทมความสาคญในการทจะสรางผลกาไรหรอทาใหบรษทขาดทนในการดาเนนการ การคาดการณความตองการของลกคาลวงหนา จะชวยใหบรษทกาหนดทศทางในการดาเนนงานวาจะผลตสนคาจานวนเทาไหร หรอเตรยมบคลากรและอปกรณมากนอยเพยงใด หากการคาดการณความตองการของลกคามความผดพลาดกจะสงผลกระทบตอตนทนและผลประกอบการของบรษทจากการทไมมสนคาใหลกคา หรอไมสามารถใหบรการลกคาไดตามทลกคาตองการ หรอในทางตรงกนขามอาจมสนคาในคลงสนคาหรอมบคลากรและเครองมอใชมากเกนไป (รธร พนมยงค, 2547)

การพยากรณการผลตสวนใหญมาจากวธการทเปนระบบและไมขนอยกบคาดเดาใดๆ การจะเลอกเครองมอในการพยากรณมกมาจากสมการตางๆ และนาไปใชกบตวเลขในเชงปรมาณ เพอใหไดผลลพธการพยากรณความตองการการพยากรณมความสาคญตอธรกจการผลต เพราะสามารถทาใหมการวางแผนการทางานไดลวงหนาทาใหมโอกาสไดพจารณาไตรตรอง และลดความเสยงตอการตดสนใจดาเนนงานทอาจผดพลาดไดแลวยงชวยใหการประสานงานระหวางหนวยงานตางๆ ของธรกจดาเนนไปอยางราบรนสามารถตอบสนองความตองการไดทนตอเวลาและเหตการณ ซงจะเปนอกทางหนงทจะชวยลดตนทนการผลต

(ยรรยง ศรสม, 2541)

2.1.1 เทคนคการพยากรณ

ยทธ ไกยวรรณ (2549) ไดกลาวถงเทคนคการพยากรณตามท James (1993) ไดเคยนาเสนอไวดงภาพตอไปน

5

รปท 2.1 แสดงเทคนคการพยากรณ

(ยทธ ไกยวรรณ, 2549) อางองจาก (James, 1993)

การพยากรณแบงออกเปนใหญ 2 ประเภทคอ

2.1.1.1 การพยากรณเชงคณภาพ

เปนกลมของวธการพยากรณทอาศยขอมลและวธการเชงคณภาพ วธการพยากรณเชงคณภาพจะใชลกษณะของปญหาทไมมขอมลยอนหลง หรอมขอมลไมมากพอทใชในการสรางตวแบบ หรอกรณทสงทตองการพยากรณมลกษณะเชงคณภาพ การพยากรณเชงคณภาพไมอาศยขอมลในอดตเปนหลก แตจะใชความรสกหรอสามญสานก และจากประสบการณตางๆ ทผานมา ประกอบกบขอมลซงสวนใหญจะไดจากผบรหารหรอผมหนาทเกยวของ เชน ฝายขาย เปนตน เปาหมายของการพยากรณประเภทน กเพอจะพยากรณการเปลยนแปลงในรปแบบขนพนฐาน (Basic Pattern) และรปแบบของตวมนเอง ทงนอาจมผลมาจากปจจยภายนอกตางๆ ดงตวอยางเชน ผจดการอาจจะมความรสกวาผลตภณฑชนดหนงของโรงงานมแนวของความนยมถงขดสดยอด และครบวงจรชวตของมนแลว การพยากรณจดเปลยนแปลงดงกลาว(Turning

point) นจะเหมาะสมกบการพยากรณเชงคณภาพ(ชมพล ศฤงคารศร, 2546)

6

จากรปท 2.4 (ยทธ ไกยวรรณ, 2549) ไดอธบายวาเทคนคการพยากรณแบงออกเปน 2 เทคนคใหญไดแกการพยากรณเชงคณภาพ (Qualitative forecasting) เปนการพยากรณทอาศยขอมลจากความคดเหนของผเกยวของกบสนคา ไดแก

(1) เทคนควธเดลฟาย (Delphi technique) เปนเทคนคทอาศยความคดของผเชยวชาญในการมองอนาคตจากประสบการณ ความร ความสามารถ ในเรองนน ๆ

(2) วธสอบถามผบรหาร (jury of executive opinion) วธนจะใชวธสอบถามความคดเหนของผทเกยวของ แตอยในตาแหนงบรหารวามองทศทางของสนคาชนนในอนาคตอยางไร

(3) วธสอบถามจากผซอ (user’s expectation) วธนอาจจะใชวธการวจยการตลาดเขาชวย โดยการสงแบบสอบถามไปยงผซอ หรอผใชสนคาวาเปนอยางไร

(4) วธสอบถามจากฝายขาย (field sales force)

นอกจากวธการพยากรณซงโดยทว ๆ ไป จะมการจดแบงตามประเภทดงทไดกลาวมาแลว กอาจจะใชลกษณะของชวงเวลาในอนาคต เปนตวกาหนดวธการพยากรณโดยจะจาแนกออกเปน 4 ประเภทดงจะกลาวในหวขอตอไปน (ชมพล ศฤงคารศร, 2546)

1) การพยากรณ 1 หนวยเวลาลวงหนา (Immediate Term Forecasting) เปนการพยากรณทมชวงเวลานอยกวา 1 เดอนโดยทว ๆ ไปจะเกยวของกบกจกรรมดานปฏบตงานทอยในความรบผดชอบของผบรหารระดบกลางและระดบตา เปาหมายของการพยากรณจะมงเพอการปรบปรงวธการทางานใหดขนมากกวาการเปลยนแปลงวธการ ดงตวอยางการหายอดขายในแตละวนหรอสปดาห จะเปนการตรวจสอบจากใบสงซอ ดงนนการพยากรณประเภทนจงเปนการทานายถงสถานะทเกยวของซงตองมรายละเอยดของขอมลมากกวาวธอน ๆ 2) การพยากรณชวงสน (Short Term Forecasting) เปนการพยากรณทอยระหวางชวง 1 -3 เดอน โดยทว ๆ ไปจะเปนการพยากรณถงระดบอปสงคของสนคาประเภทแฟชน เชน เสอผา กระเปา รองเทาสตร เปนตน 3) การพยากรณชวงปานกลาง (Medium Term Forecasting) โดยปกตการพยากรณทอยระหวาง 3

เดอน – 2 ป จากคาพยากรณทไดนามาใชทาแผนการผลตหลก เพอใชในการผลต เทคนคการพยากรณทนบวามประโยชนสาหรบการพยากรณชวงกลางไดแก วธแยกสวนและวธวเคราะหการถดถอย 4) การพยากรณระยะยาว (Long Term Forecasting) เปนการพยากรณมากกวา 2 ปขนไป

ควาแมนยาของวธการพยากรณแตละวธแตกตางกน ขนอยกบระยะเวลาในการพยากรณไปขางหนา เชน

เทคนคอนกรมเวลาแบบคาถวเฉลยเคลอนทแบบงาย (Simple Moving Average) และเทคนค Single

Exponential Smoothing เหมาะสาหรบการพยากรณระยะสน เทคนคเชงคณภาพ และเทคนคการวเคราะหการถดถอยเหมาะสาหรบการพยากรณระยะยาว

7

2.1.1.2 การพยากรณเชงปรมาณ

เปนกลมของวธการพยากรณทอาศยขอมล หรอตวเลขจากอดตเพอใชในการสรางตวแบบ และพยากรณไปในอนาคต เทคนคทใชในประกอบดวยวธ Least square วธหาคาเฉลยเคลอนท และวธปรบเรยบแบบตางๆ เชน วธปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล วธปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล วธปรบเรยบของบราวน เปนตน การพยากรณเชงปรมาณไดเปนทยอมรบกนโดยทวไป ทงนเนองจากเหตผล 3 ประการ

คอ ประการแรก คาพยากรณจะถกปรบใหมความถกตองมากทสด และบนทกไวเพอสาหรบใชในการพยากรณครงตอไป ซงทาใหเกดความมนใจในการตดสนใจเพมมากขน ประการทสอง ไดมการนาคอมพวเตอรมาใชในการคานวณคาพยากรณ ซงนบวาเปนปจจยทสาคญและมประโยชนมาก เพราะสามารถทาไดจานวนมากครงและรวดเรว นอกจากนนยงใชบนทกขอมลในอดตไดเปนจานวนมาก และสามารถปอนกลบขอมลไดรวดเรวเมอตองการจะทาการพยากรณครงใหม ประการทสาม การพยากรณโดยวธเชงปรมาณทวๆไปแลว จะเสยคาใชจายถกกวามากเมอเปรยบเทยบกบวธการพยากรณแบบอนๆ (ชมพล

ศฤงคารศร, 2546)

การพยากรณเชงปรมาณ (Quantitative forecasting) เปนการพยากรณทมเทคนค 2 เทคนค

(ยทธ ไกยวรรณ, 2549) ไดแก

(1) การพยากรณเชงเหตผล (causal forecasting) บางครงเรยกวาการพยากรณ

เชงสหสมพนธ (correlation forecasting)

(2) การพยากรณแบบอนกรมเวลา (time series forecasting) การพยากรณแบบอนกรมเวลาม 2

เทคนคไดแก

ก.) เทคนคการปรบคาเรยบ (smoothing) ซงเทคนคปรบคาเรยบมดวยกน 4 วธคอ

- วธหาคาเฉลยเคลอนท (moving average)

- วธปรบคาใหเรยบแบบซงเกลเอกซโพแนนเชยล (single exponential smoothing)

- วธปรบคาใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพแนนเชยล (double exponential smoothing)

- วธของวนเตอร (Winter’s method)

ข.) วธแยกตวประกอบ (seasonal decomposition)

2.1.2 การพยากรณดวยอนกรมเวลา ในการใชตวแบบเชงปรมาณเพอการพยากรณนน สงทสาคญคอจะตองรขอมลในอดตทผานมา เพอใชขอมลดงกลาวในการพยากรณ ประเภทหนงของตวแบบเชงปรมาณทนยมใชกนมากคอ การวเคราะห

8

อนกรมเวลา (Time series analysis) ซงเปนวธการอาศยขอมลจากอดตเพอการพยากรณ หรคาดหมายสงทเกดขนในอนาคตเนองจากการพยากรณคอการเดาอยางมหลกเกณฑ สงทขาดเสยไมไดกคอความผดพลาด

ดงนนการพยากรณจะมความหมายและมประโยชนมากถามความผดพลาดนอยทสด คาพยากรณเกยวกบการผลตสนคาหรอบรการควรอยในรปของหนวยผลต การเลอกตวแบบพยากรณจะตองพจารณารปแบบของขอมลประกอบดวย เชนขอมลของการขายสนคา หากพจารณาใหละเอยดแลวจะพบวาสนคาสวนมากจะมยอดจาหนายขนอยกบชวงเวลา เชน เดอนใดยอดขายสง และเดอนใดยอดขายตา ในลกษณะนจะถอวาสนคานมยอดการจาหนายเปนฤดกาล ถาหากใชเทคนคการพยากรณทสามารถบอกใหทราบไดวาแตละเดอนจะมยอดขายเทาไหรกจะทาใหสามารถผลตสนคาไดในจานวนทเหมาะสมกบความตองการมากขน สาเหตของการเปลยนแปลงทอาจเกดขนกบยอดการจาหนายสนคาขนอยกบรปแบบของอนกรมเวลา เชนมรปแบบเปนแนวโนมหรอฤดกาล เปนตน ขอมลจากอดตบางชดอาจประกอบดวยปจจยเพยงบางสวน เชนมแนวโนมและผลจากฤดกาล แตไมมลกษณะซาเปนรอบ หรออาจมแตแนวโนมอยางเดยวกเปนได การเลอกใชตวแบบใดๆ เพอใชในการพยากรณตองพจารณาถงลกษณะของการกระจายของขอมล

2.1.2.1 การพยากรณโดยวธการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving averages)

เปนวธการพยากรณชนดหนงซงเปนอนกรมเวลาโดยแตละจดของคาเฉลยทเปลยนไปกคอ คาทางคณตศาสตรหรอคาเฉลยของหลาย ๆ คา ทมความตอเนองกนจงเปนความถทใชประโยชนในการขายสนคารายการตาง ๆ ตามชวงเวลาสน ๆ เชน 12 เดอน กจะมคาเฉลยเคลอนทไปเรอย ๆ สมมตวาความตองการตลาดคงท คาเฉลยเคลอนท (Moving averages) ในชวง 4 เดอน จะหาไดงาย โดยการรวมความตองการในชวง 4 เดอนทผานมา หารดวย 4 เมอเวลาผานไปกนาขอมลของเดอนปจจบนทสด

บวกเพมเขาไปกบ 3 เดอนกอนหนา แลวทงเดอนกอนหนาทสดออกไปทาเชนนเรอยไป การกระทาเชนนขอมลจะมแนวโนมทจะมการเคลอนไหวในระยะสน ๆ การคานวณจะไดดงสมการท 2.1

เมอ n คอ จานวนชวงระยะเวลาในคาเฉลยเคลอนททใชในการคานวณในการหาคาเฉลยเคลอนท ถายงมจานวนคาทสงเกตทใชในการพยากรณมากขนเทาไหร กจะยงทาใหคาพยากรณมความราบเรยบมากข

เทานน การเพมจานวนชวงเวลาของการเฉลยเคลอนท (n) จะมผลตอคาความเรยบของคาพยากรณมากขน

และความแตกตางของคาพยากรณจะลดนอยลง โดย ชมพลศฤงคารศร ไดเสนอแนะวา ถาคาสงเกตในอดตมคาเชงสม (randomness) มาก กควรจะเพมจานวนคาสงเกตในการพยากรณใหมากขน

9

2.1.2.2 การพยากรณโดยวธการหาคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก

(Weighted movingaverages)

เปนคาเฉลยเคลอนทซงมการถวงนาหนกเพอใหมความถกตองมากขน เพราะในทางปฏบตแลวเทคนคการพยากรณจะมการเปลยนแปลงไดมากบางชวงอาจมนาหนกมากกวาบางชวง วธการถวงนาหนกไมมสตรทกาหนดไวสาหรบการตดสนใจ ดงนนการใชคาถวงนาหนกจงตองใชประสบการณบางอยางเชน

ถาในเดอนหลงสดมนาหนกมาก การพยากรณอาจสะทอนใหเหนถงการเปลยนแปลงทมมากผดปกตในความตองการหรอในรปแบบการขาย คาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนกอาจแสดงการคานวณไดดงสมการท

2.2

การพยากรณทงดวยวธการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving averages) และวธการหาคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก (Weighted moving averages) จะใหประสทธผลในสถานการณทความตองการอยใน

ลกษณะทขนลงอยางรวดเรวเพอทาใหการประมาณการคงท

วธการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Averages) มปญหาอย 3 ประการดวยกน คอ

1) การเพมขนาดของ n (จานวนชวงระยะเวลา) จะทาใหลกษณะการขนลงของความ

เปลยนแปลงดขน แตอาจทาใหขอมลเปลยนไปจากความเปนจรง

2) คาเฉลยเคลอนท (Moving averages) ไมสามารถทาใหเกดแนวโนมทดมากนก เพราะเปนคาเฉลยอาจตกอยในชวงทผานมาแลว และไมสามารถคาดคะเนการเปลยนแปลงในระดบทสงหรอตากวา นนคอ ขาดคาความเปนจรง

3) คาเฉลยเคลอนท (Moving averages) ตองการขอมลในอดตทมากขน

2.1.2.3 การพยากรณโดยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing)

เนองจากวธของคาเฉลยเคลอนทมขอจากดอย 2 ประการในการพยากรณ คอ ประการแรก

จาเปนตองมคาสงเกตลาสดลวงหนาอย N คา ประการท 2 การถวงนาหนก (weight) ใหกบคาสงเกตลาสดจานวน N คานน ตองมคาเทาๆ กน โดยไมใหความสาคญคาสงเกตอนๆ นนกคอ นาหนกทถวงใหกบคาสงเกตทเพงจะผานมามคามากวาคาสงเกตทอยกอนหนา การถวงนาหนกทแตกตางกนน ไดถกนามาใชกบวธการปรบเรยบเอกซโพเนนเชยล เปนเทคนคการพยากรณทใชหลกการแบบเดยวกบคาเฉลยเคลอนทแบบ

10

ถวงนาหนกทคอนขางซบซอน แตงายตอการนาไปใช เพอแกไขขอจากดทไดกลาวมาแลว และสามารถแกปญหาขอจากดในเรองของการเกบขอมลดวย โดยใชขอมลในอดตเพยงเลกนอยกสามารถทาการพยากรณได โดยสตรพนฐานของการใชวธปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing) ดงสมการ 2.3

α คอ นาหนก หรอคาคงทปรบเรยบ (Smoothing constant) ซงเปนปจจยนาหนกทใชในการพยากรณคาปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential Smoothing) และ α มคาอยระหวาง 0 ถง 1 จากสมการท 2.3

สามารถเขยนเปนตวเลขทางคณตศาสตร ไดดงสมการท 2.4

กาหนดให Ft = คาพยากรณความตองการใหม Ft-1 = คาพยากรณชวงทผานมา α = คาคงทปรบเรยบ (Smoothing constant) (0 ≤ α ≤ 1)

At-1 = ความตองการทแทจรงทผานมา

แนวคดของวธปรบเรยบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing) จะไมซบซอนนก การประมาณความตองการลาสดจะเทากบการประมาณความตองการเดมปรบปรงดวยสดสวนของความแตกตางระหวางความตองการทแทจรงในชวงทผานมา กบการประมาณเดม คาคงทปรบเรยบ (Smoothing

constant) หรอ α ในทางธรกจโดยทว ๆไปคาทใชจะอยในชวงจาก 0.05-0.50 และสามารถเปลยนใหมนาหนกมากขนได คา α ทสงขนมความหมายวา ใหความสาคญกบขอมลปจจบนมากขน ตรงกนขามถาคา α นอยลงกแสดงวา ใหความสาคญกบขอมลปจจบน

นอยลง แตไปใหความสาคญกบขอมลในอดตมากขน เชน คา α = 0.90 หมายความวาใหความสาคญ

กบขอมลปจจบน 90% ใหความสาคญกบขอมลในอดต 10% เพอสาธตคาถวงนาหนกน สามารถเขยน

สมการใหมได ดงสมการท 2.5

11

จะสงเกตเหนไดวาเมอนาหนกไดเพมเปน 1 และ n จะใชชวงเวลานาน และระยะเวลาในอดตจะลดลงอยางรวดเรว ขณะท α มคาเพมมากขน เมอ α เพมสงถง 1 สมการท (2.5) จะเปนดงน

คาขอมลเกาทงหมดจะหายไป และการพยากรณจะกลายเปนจรงสรปแบบการหาคาแบบตรง (Naïve)

ทกลาวมาแลวในตอนตน นนคอการพยากรณในชวงถดไป จะเปนเชนเดยวกนกบชวงทตองการใน

ปจจบน

2.1.2.4 การพยากรณโดยวธปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล

(Double exponential smoothing)

เปนวธการปรบเรยบโดยนาคาของการพยากรณมาปรบเรยบซาอกครง เพอพยายามลดปจจยอนเกดจากการเปลยนแปลงทอธบายไมได สามารถเขยนเปนตวเลขทางคณตศาสตร ไดดงสมการท 2.6

กาหนดให

Ft = คาพยากรณความตองการจากการปรบเรยบซงเกลเอกซโพเนนเชยล

Yt = เปนคาจรงทเกดขน ณ เวลา t F′ = เปนคาการพยากรณจากการปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล

สาหรบเวลา t

2.1.2.5 เทคนคการปรบเรยบแบบแนวโนมและฤดกาลเอกซโปเนนเชยลหรอเทคนคของวนเตอร

(Exponential Smoothing Adjusted for Trend and Seasonal Variation or Winter’s Method)

เทคนคการพยากรณนเหมาะสาหรบการพยากรณระยะสนและลกษณะของขอมลทมแนวโนมและความผนแปรตามฤดกาล ซงวธการนใชพารามเตอรในการปรบเรยบ 3 คา คอ สมประสทธในการปรบเรยบ

( ) สมประสทธในการปรบแนวโนม ( ) สมประสทธในการปรบฤดกาล ( )

สาหรบตวแบบของขอมลอนกรมเวลาทใชกบตวแบบการพยากรณนมทงตวแบบทเปนแบบการบวกและการคณ ดงสมการท 2.7

= ( o + 1 + t + t ตวแบบการบวก = ( o + 1 tttt t ตวแบบการคณ (2.7)

12

เมอ คอ ขอมลหรอคาสงเกต ณ เวลา t , 1 คอ คาพารามเตอรของตวแบบ

คอ คาความคลาดเคลอน ณ เวลา t t คอ คาความผนแปรตามฤดกาล ณ เวลา t

สมการทใชในการพยากรณของตวแบบการคณ คอ

(2.8)

คาประมาณแนวระดบ

(2.9) คาประมาณแนวโนม

(2.10)

คาประมาณฤดกาล

(2.11)

โดยท Lt คอ คาประมาณแนวระดบ

คอ คาการปรบเรยบสาหรบแนวระดบ

Yt คอ คาความตองการจรง ณ เวลา t คอ คาการปรบเรยบสาหรบแนวโนม

Tt คอ คาประมาณแนวโนม

คอ คาการปรบเรยบสาหรบฤดกาล

St คอ คาประมาณฤดกาล

p คอ ชวงเวลาการพยากรณในอนาคต

S คอ ชวงเวลาของฤดกาล

คอ คาพยากรณ ณ เวลา t +p

13

2.1.3 เทคนคการแยกสวน (Classical Decomposition)

เทคนคการพยากรณนเหมาะสมสาหรบการพยากรณระยะสน โดยวธการนแสดงถงความสมพนธและเกยวของระหวางสวนประกอบของอนกรมเวลา 4 สวน คอ แนวโนม, ความผนแปรตามฤดกาล, ความผนแปรตามวฏจกร และความผนแปรเนองจากเหตการณทผดปกตเทคนคการแยกสวน (Classical

Decomposition)เทคนคการพยากรณนเหมาะสมสาหรบการพยากรณระยะสนโดยวธการนแสดงถงความสมพนธและเกยวของระหวางสวนประกอบของอนกรมเวลา 4 สวน คอ แนวโนม, ความผนแปรตามฤดกาล, ความผนแปรตามวฏจกร และความผนแปรเนองจากเหตการณทผดปกตเทคนคการแยกสวน (Classical Decomposition)เทคนคการพยากรณนเหมาะสมสาหรบการพยากรณระยะสนโดยวธการนแสดงถงความสมพนธและเกยวของระหวางสวนประกอบของอนกรมเวลา 4 สวน คอ แนวโนม, ความผนแปรตามฤดกาล, ความผนแปรตามวฏจกร และความผนแปรเนองจากเหตการณทผดปกต

ตวแบบการวเคราะหอนกรมเวลาแบบแยกสวนมตวแบบการพยากรณ 2 ตวแบบ คอ ตวแบบการบวก (The additive components model) สวนประกอบของขอมลอนกรมเวลาทมตวแบบการบวก มาจากแนวคดพนฐานวาสวนประกอบทง 4 เปนอสระตอกนเมอสวน ใดสวนหนงมคาเปลยนแปลงไปจะไมมผลกระทบตอการเปลยนแปลงของสวนประกอบอนๆ ทเหลอ โดยมตวแบบดงน

(2.12)

ตวแบบการคณ (The multiplicative components model) สวนประกอบทงสของอนกรม

เวลาทมตวแบบการคณมความสมพนธกน เมอสวนใดสวนหนงมคาเปลยนแปลงไปจะมผลกระทบตอการเปลยนแปลงของสวนประกอบอนๆทเหลอ ตวแบบการคณเปนทนยมใชกนมากทสดโดยมตวแบบดงน

(2.13)

การวเคราะหแนวโนม (Trend) เปนสวนประกอบหนงของอนกรมเวลาทแสดงถงการเปลยนแปลงของขอมลในระยะยาววาขอมลควรจะมแนวโนมทเพมขนหรอลดลงอยางไรสาหรบวธการหาเสนแนวโนมมหลายวธซงเสนแนวโนมมลกษณะเปนเสนตรงหรอเสนโคงสมการของการประมาณแนวโนมแบบเสนตรง

คอ

(2.14)

14

เมอ T t คอ คาพยากรณสาหรบแนวโนม ณ เวลา t b1 คอ คาเพมขนหรอลดลงของคาแนวโนม

b0 คอ คาแนวโนม ณ จดเรมตนของอนกรมเวลา

สมการของการประมาณฤดกาล (Seasonal) คอ

(2.15)

สมการของการประมาณวฏจกร (Cyclical) คอ

(2.16)

สมการของการประมาณเหตการณผดปกต (Irregular) คอ

(2.17)

โดยท Y t คอ คาพยากรณ ณ เวลา t T t คอ คาประมาณการแนวโนม

C t คอ คาประมาณการแปรผนตามวฏจกร

S t คอ คาประมาณการแปรผนตามฤดกาล

I t คอ คาประมาณการแปรผนเหตการณผดปกต

2.1.4 การวดความคลาดเคลอนของการพยากรณ (Measuring Forecast Errors)

การวดความคลาดเคลอนของการพยากรณม 3 วธไดแก

1) คาเฉลยของความเบยงเบนสมบรณ (Mean Absolute Deviation, MAD)

(2.18)

15

2) คาเฉลยความคลาดเคลอนกาลงสอง (Mean Squared Errors, MSE)

(2.19)

3) คาเฉลยเปอรเซนตของความคลาดเคลอนสมบรณ (Mean Absolute Percent Errors,MAPE)

(2.20)

โดยท t หมายถง ชวงเวลาใด ๆ

N หมายถง จานวนขอมล

y(t) หมายถง ขอมลจรง ณ เวลา t Y(t) หมายถง คาพยากรณ ณ เวลา t

2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการวางแผนการผลตรวม (Aggregate Plan)

ยรรยง ศรสม (2536) ใหความหมายของการวางแผนการผลตรวมวา การวางแผนการผลตรวมหมายถงการวางแผนเพอนาเอาทรพยากรทมอยจากดระดบหนงในแตละชวงเวลาไปใชในการพจารณากาหนดปรมาณการผลตอยางกวาง ๆ โดยไมเจาะจงในรายละเอยดวาจะทาการผลตสนคาชนดใด เชน

ผจดการโรงงานผลตเบยรอาจจะวางแผนกวาง ๆ ในชวงเวลาหนงวาโรงงานเขาจะผลตเบยรไดกแกลลอนในชวงเวลานน โดยไมคานงวาจะสามารถแยกเปนการผลตเบยรชนดตาง ๆ ออกไปไดกชนด และการวางแผนการผลตนจะมวตถประสงคเพอทาใหเสยคาใชจายในการผลตรวมตาทสด

พภพ ลลตตาภรณ (2545) ไดใหคาจากดความ (Definitions) ของคาวา แผนงานการผลตรวม

(Aggregate Plan) ไวดงน แผนงานการผลตรวม เปนแผนงานเกยวกบการกาหนดระดบแรงงานและระดบการผลตภายใตกาลงการผลต ทกาหนดใหกบการวางแผนการผลตรวมในการตดสนใจเลอกแผนจะพจารณาจากแผนทสามารถตอบสนองความตองการผลตภณฑทไดพยากรณไวโดยทาใหตนทนรวมทเกดขนนอยทสด

16

ยทธ ไกยวรรณ (2549) ไดแบงการวางแผนการผลตออกเปน 3 ระดบคอ

1) การวางแผนการผลตรวม (Aggregate Plan) หรอแผนกาหนดปรมาณการผลตตามชวงเวลา ซงอาจจะกาหนดเปนชวง 3 เดอน 6 เดอน หรอ 12 เดอน เปนการกาหนดแผนทจะตองใชในการผลตในภาพรวมของบรษทแบบไมมรายละเอยดมากนก

2) กาหนดตารางการผลตหลก (Master Scheduling) เปนการกาหนดใหชดเจนวา สปดาหหนงจะวางแผนผลตใหไดเทาไหร หรอหนงเดอนผลตไดเทาไหร ตารางการผลตอาจจะวางแผนเปนรายสปดาห

หรอรายเดอนกได ทงนกเพอตองการใหทราบวา การผลตหนงสปดาหหรอหนงเดอนจะผลตเทาไหร

3) กาหนดแผนการผลตรายวนหรอกาหนดตารางการผลตรายวน ซงตารางการผลตรายวน

จะกาหนดรายละเอยดในตารางการผลต (Detail work scheduling) ใหสอดคลองกบความตองการ

สนคาของแตละประเภทตามตารางการผลตหลก

รปท 2.2 แสดงความสมพนธของการวางแผนการผลต

17

จากรปท 2.2 การวางแผนการผลตจะเรมจากการพจารณาจากการตลาดและความตองการสนคาของผบรโภค โดยขอมลอาจจะไดจากการพยากรณความตองการหรอการวจยการตลาดเพอหาความตองการทแทจรง และเทคโนโลยในการผลตทมอยมาประกอบการตดสนใจในการผลตวาจะผลตสนคาประเภทใด

จากนนจงพจารณาถงกาลงการผลตของโรงงาน (plant capacity) ทมอย เชนความสามารถในการผลตในเวลาปกต (regular time) ความสามารถการผลตนอกเวลา (overtime) และความสามารถในการผลตของผรบเหมาชวง (subcontractor) เมอพจารณาถงกาลงการผลตของโรงงานแลวสามารถผลตได ตอไปกกาหนดแผนการผลตรวม (aggregate production planning) ตารางการผลตหลก และรายละเอยดการผลตรายวนตอไป ซงการกาหนดแผนการผลตรวม ตารางการผลตหลกและรายละเอยดตารางการผลตรายวนจะตองมความสมพนธกน

2.2.1 ขนตอนในการวางแผนการผลตรวม

ในการวางแผนการผลตรวมจะประกอบดวยขนตอน 3 ขนตอน

1) พจารณาขอมลทเกยวของในการวางแผนการผลต ประกอบดวย

(1) ความตองการสนคาในแตละชวงเวลา โดยพจารณาจากความตองการสนคาของตลาด และทตองการใหมสนคาคงเหลอสารองเอาไว

(2) กาลงการผลตของโรงงาน (plant capacity) พจารณาถงความสามารถของโรงงานในการผลตตามเวลาปกต (regular time) และชวงเวลา (overtime) รวมทงพจารณาถงความสามารถในการผลตของผรบเหมาชวง (subcontractor)

(3) คาใชจายในการผลต พจารณาใหครอบคลมทกปจจยทเกยวของกน เชนคาใชจายในการผลต

ชวงเวลาปกต ชวงลวงเวลา การจางผรบเหมาชวง คาใชจายในการสงซอ คาใชจายในการจดเกบสนคาคงเหลอ หรอคาใชจายจดซอเครองจกรใหมถาหากจาเปนกตองซอ

(4) นโยบายขององคการทเกยวของกบการผลต เชน นโยบายการสารองสนคาทงนเพราะการผลตสนคาอาจจะมการเผอไวเพอปองกนสนคาขาดสตอกในชวงวตถดบขาดแคลน หรอเครองจกรมปญหาทตองหยดเพอซอมบารง เปนตน

2) หาปรมาณความตองการในการผลต ปจจยทสาคญของการวางแผนการผลตคอปรมาณความตองการในการผลต ซงจะเปนตวกาหนดวาการผลตในแตละชวงเวลานนจะผลตจานวนเทาใด ดงนนการหาปรมาณความตองการในการผลตนนจะพจารณาจากปรมาณสนคาทคาดวาจะขายได และสนคาคงเหลอทตองการใหมสารองไว

3) การวางแผนการผลต เปนขนตอนตอจากการพจารณาปรมาณความตองการการผลต ทงนเพราะโดยปกตแลวโรงงานทว ๆ ไปจะมความสามารถในกาลงการผลตอยในขดจากดดงนนการตดสนใจผลต

18

สนคาใหสอดคลองกบสภาวะความตองการสนคาทแปรปรวนขนลงตามสถานการณตาง ๆ จงถอไดวาเปนขนตอนทมความสาคญ ทงนเพราะหากจะเพมขดความสามารถดานกาลงการผลตดวยการขยายโรงงานหรอสรางโรงงานใหม จะตองลงทนมหาศาล และจะไมสามารถดาเนนการผลตไดทนกบความตองการขณะนนไดในเวลาอนสนและหาสถานการณเปลยนความตองการลดลงกไมสามารถจะยบหรอเลกกจการไปได

บางครงการตดสนใจการผลตสนคาทมความตองการเกนกวากาลงการผลตทจะผลตไดในชวงเวลานน

อาจจะตองเลอกวธทเหมาะสมและสามารถดาเนนการไดทนท เชน กาหนดใหทางานลวงเวลา (overtime)

หรอจางใหโรงงานชวยผลต (subcontracting)การแกปญหาการผลตสนคาใหทนตอความตองการดงกลาวนน ฝายบรหารการผลตจะตองพจารณาใหเหมาะสม ทางเศรษฐกจและคณภาพของสนคา เชน การทางานลวงเวลา จะทาใหคาใชจายเพมขน สวนการจางโรงงานอนชวยผลต กเพอใหสงทนตามกาหนดเวลา 2.2.2 ทฤษฎทเกยวของกบการจดการสนคาคงคลง

การจดการสนคาคงคลง (Inventory Management) มความสาคญอยางมากเพราะสนคาคงคลงเปนกลมของทรพยสนหมนเวยนทมมลคาสง ปญหาเกดขนในการสนคาคงคลงสาหรบธรกจมดวยกน 2 ประการ คอ ถาสนคาคงคลงในโรงงานมอยไมเพยงพอตอการผลตกจะสงผลทาใหการผลตหยดชะงก และเสยโอกาสในการทากาไรทควรจะไดรบ แตถามมากเกนไปจะสงผลตอเงนลงทนทเพมขนในสวนของราคาสนคาคงคลงและตนทนในการจดเกบสนคาคงคลง การจดการปญหาเกยวกบคลงสนคาไดแก การหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม และการหาจดสงซอ ถาจดการสงทกลาวมานแลว จะประหยดคาใชจายการดาเนนงานและเพม โอกาสในการทากาไรใหธรกจ ซงประเภทของสนคาคงคลงสามารถแบงออกเปน 4 ประเภท สาคญตามหลกการการจดการสนคาคงคลงไดแก

1) สนคาคงคลงประเภทวตถดบ (Raw material inventory) หมายถง สงทจดหามาเพอใชในกระบวนการผลต 2) สนคาคงคลงประเภทงานระหวางทา (Work-in-process inventory) หมายถงสนคาหรอวตถดบทไดมการแปรสภาพแลวแตยงไมเปนสนคสสาเรจรปโดยสมบรณ 3) สนคาคงคลงประเภทอะไหลสาหรบซอมบารง (Mainternance/Repair/Operating MROs)

4) สนคาคงคลงประเภทผลตภณฑสาเรจรป (Finish goods inventory) หมายถง สนคาทผานกระบวนการผลตขนสดทายเปนผลตภณฑสาเรจรปทสมบรณ และรอคอยการสงมอบใหกบลกคาตอไป เปาหมายสาคญของการจดการ สนคาคงคลงทดคอ การกาหนดระดบสนคาคงคลงททาใหตนทนสนคาคงคลง (Inventory cost) อยในระดบทตาทสด ตอทนดงกลาวสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท คอ ก) ตนทนในการสงซอหรอสงผลต เปนตนทนทจายไปเพอใหไดมาซงวตถดบชนสวน หรอสนคาสาเรจรป โดยอยในรปของจานวนเงนตอการสงซอหรอสงผลตหนงครง ประกอบดวย คาใชจายในการเตรยมการและออกคาสงซอ การเกบบนทก การขนสงสนคา ตนทนการจดสายการผลต หรอ ตดตง

19

เครองจกร คาลวงเวลา เปนตน ตนทนนไมผนแปรตามปรมาณของสนคา แตแปรผนไปตามจานวนครงของการสงซอหรอสงผลต การปรมาณครงละมาก ๆ จะสามารถประหยดตนทนประเภทน

ข) ตนทนในการจดเกบสนคาคงคลง เปนตนทนทเกดจากการจดเกบ สนคงคลงจานวนหนง ซงแปรผนโดยตรงตอขนาดและปรมาณของสนคาคงคลง ตนทนดงกลาวทาใหสญเสยโอกาสของเงนทนทจมอยกบสนคาคงคลง ดงนนยงมสนคาคงคลงอยในระดบตายงทาใหประหยดคาใชจายในการจดเกบ

สนคาคงคลง ซงตนทนการจดเกบสนคาคงคลงนอาจอยในรปเปอรเซนตของมลคาสนคาคงคลงเฉลย ค )

ตนทนทเกดจากสนคาขาดแคลนเมอมสนคาไมพอขาย หรอมวตถดบไมเพยงพอแกการผลตจะเกดคาใชจายทประเมนไดยาก เชน กรณสนคาไมพอขาย ผลกคอขาดรายไดจากการขายสนคานน ในกรณของวตถดบทไมเพยงพอสงผลใหสายการผลตหยดชะงก อาจคดไดเปนมลคากาไรของสนคาทไมพอขายตามคาสงของลกคา 2.2.3 คานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสมเพอลดสนคาคงคลงใหตาทสด

ผลลพธทไดจากการพยากรณในสวนแรกของงานวจยน จะถกนามาคานวณตอเพอหาปรมาณการผลตทเหมาะสมเพอลดสนคาคงคลงใหตาทสดและลดคาใชจายจากการผลตเกนทนบเปนมลคาสง การหาปรมาณการผลตทเหมาะสมเพอลดสนคาคงคลงใหตาทสด มสตรการคานวณดงตอไปน

+

กาหนดให

n คอ จานวนเดอนทนามาคานวณทงหมด m คอ ตวเลขบงบอกถงเดอนทนามาคานวณ คอ จานวนหนวยของผลตภณฑตอเดอน (m)

คอ จานวนสนคาคงคลงตนงวดตอเดอน (m)

คอ คาใชจายในการเกบสนคาคงคลง

คอ กาลงในการผลตในแตละเดอน

20

โจทยตวอยาง บรษทแหงหนงตองการวางแผนการผลตและจดการสนคาคงคลงสาหรบ 6 เดอนขางหนา ซงบรษทแหงนสามารถจดเกบสนคาไวในคลงสนคาไดสงสดนอยกวาหรอเทากบ 6,000 หนวย โดยมนโยบายใหเกบสนคาไวเปน safety stock จานวนมากกวาหรอเทา 1,500 หนวยเพอปองกนการเสยโอกาสทางดานการคา และตองผลตสนคาไมนอยกวาครงของการผลตสงสดในแตละเดอน กาหนดใหคาประมาณของการเกบรกษาคดเปน 1.5% ตอหนวยของสนคา (เหมอนกนในทกๆ เดอน) และสนคาตนงวดของปลายเดอนยงสามารถนาไปใชตนงวดของเดอนถดไปได จงกาหนดตวแปรการตดสนใจ,สมการเปาหมาย,เงอนไข

เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4 เดอนท 5 เดอนท 6

คาใชจายตอหนวย (Cm) 240 250 265 280 280 260

ปรมาณความตองการ (Dm) 1000 4500 6000 5500 3500 4000

กาลงการผลตสงสด (Maxpm) 4000 3500 4000 4500 4000 3500

จากโจทยสงทตองการ คอ ตนทนทตาทสดในการผลตสนคาในแตละเดอน วตถประสงคเพอวางแผนการผลตซงจะเปนตวกาหนดวาการผลตในแตละชวงเวลานนจะผลตจานวนเทาใด และลดปรมาณของสนคาคงคลงใหนอยทสดซงสอดคลองกบนโยบายหรอเงอนไขของบรษท กาหนดสมการเปาหมาย

+

กาหนดตวแปรการตดสนใจ คอ จานวนผาทลกคาเปดพโอการสงซอมาตอเดอน (m)

คอ จานวนผาทเปนสนคาคงคลงตนงวดตอเดอน (m)

21

กาหนดเงอนไข ≤ Maxpm ,

≥ (1/2) Maxpm ,

+ - ≤ 6,000 ,

+ - ≥ 1,500 ,

– ,

นอกจากนในงานวจยยงมงานวจยทานอนทใกลเคยงกบงานวจยฉบบน

(นางสาวรตนากร จนทรเรองกา) ไดนาเอาเทคนคการพยากรณดวยอนกรมเวลาและการวางแผนการผลตรวมดวยโปรแกรมเชงเสน เขามาประยกตใช และใชโมดล Solver ในโปรแกรม Excel ในการคานวณ เพอแกปญหาทางดานการผลตและสนคาคงคลงซงเกดจากการบรหารการจดการโดยใชประสบการณของผบรหารเปนหลก ทงนเนองจากไมมการพยากรณความตองการสนคา ไมมการวางแผนการผลตรวม ไมมนโนบายควบคมสนคาคงคลงทเหมาะสม สวนทแตกตางจากงานวจยฉบบนคอ งานวจยฉบบนจะเพมการพยากรณโดยใชหลกการของเศรษฐมตเขามาชวยในการพยากรณปรมาณความตองการของสนคาในแตละชวงเวลาและในแตละเดอน เพอพยากรณปรมาณความตองการของสนคาลวงหนาใหมคาความคลาดเคลอนนอยทสด และงานวจยฉบบนจะเลอกศกษาศกษาเฉพาะเบอรผา FVF3854LB285RR เนองจากเบอรผานมราคาแพงทสดคดเปน 34% ของเบอรผา งานวจยอนทใกลเคยงกบงานวจยฉบบนทไดกลาวมาในขนตนสามารถกาหนดเปนรปแบบดงน

ตวแปรตดสนใจ (Decision Variables) สาหรบการวางแผนการผลตรวม

P (t) x = จานวนผลตภณฑ x ทสามารถผลตไดในแตละชวงเวลา t ( x = 1, 2…, 4)

ตวแปร (Parameters) ทมคาคงทสาหรบการวางแผนการผลตรวม

t = จานวนสปดาหทวางแผนการผลตรวม t = 1, 2…, 12

n(t) = จานวนวนทางานของสปดาห t

x = ประเภทของผลตภณฑ มคาตงแต x = 1- 4

D x (t) = ปรมาณความตองการผลตภณฑ x ในแตละชวงเวลา t M x = จานวนแบบพมพ (Mold) ของผลตภณฑ x

S x (t) = จานวนรอบการผลต ของผลตภณฑ x ในแตล ะชวงเวลา t I (t) = จานวนสนคาคงคลงปลายงวดของผลตภณฑ x ในแตละชวงเวลา t

22

Sub x(t) = จานวนของจางผลตของผลตภณฑ x ในแตละชวงเวลา t CP x = คาใชจายในผลตตอหนวยของผลตภณฑ x ณ ทก ๆ ชวงเวลา t CSub x = คาใชจายในการจางผลตตอหนวยของผลตภณฑ x ณ ทกๆชวงเวลา t CI x = คาใชจายในการเกบรกษาสนคาตอหนวยผลตภณฑ x ทกๆ ชวงเวลา t

สมการเปาหมาย (Objective function) เพอใหตนทนการผลตตาสด

โดยมขอจากด (Constrains) ดงตอไปน

1) จานวนผลตภณฑ ทสามารถผลตไดสงสดในแตละชวงเวลา ตองมคาไมเกนจานวนแบบพมพของแตละผลตภณฑทมอย คณกบจานวนรอบการผลต

2) จานวนรอบของการผลตผลตภณฑ ในแตละชวงเวลา ตองมคาไมเกน 2 รอบตอวนเนองจากขอจากดของเวลาการผลต

3) จานวนสนคาทจางผลต มคาเทากบปรมาณความตองการสนคาลบออกดวยผลรวมของสนคาคงเหลอตนงวดรวมกบสนคาทผลตไดในงวดนน

4) จานวนสนคาคงเหลอของผลตภณฑ ในแตละชวงเวลา เทากบจานวนสนคาคงเหลอตนงวดรวมกบปรมาณทผลตไดและจานวนทจางผลตในรอบนน ลบดวยปรมาณความตองการสนคา

23

5) ผลตภณฑแตละชนดทผลต, จานวนรอบทผลต ตองมคามากกวาหรอเทากบศนย และเปนจานวนเตม

2.3 งานวจยทเกยวของ ไพศาล (2544) ไดทาการลดตนทนในการผลตของโรงงานทผลตต Pressure Container โดยใชวธการพยากรณความตองการ การควบคมวสดคงคลง และการวางแผนการผลตเขาชวยในการทางานแตเดมไมมการจดการอยางเปนระบบ ซงไดทาการพยากรณความตองการทเปนรปของฤดกาล โดยเปรยบเทยบวธการพยากรณทเปนรปแบบการวเคราะหขอมลแบบฤดกาล ซงวธการทนามาใชคอวธ Winter’s

Decomposition เพอพจารณาคา Mean Square Error (MSE) และคา Mean Absolute Percentage Error

(MAPE) ทเกดขนกบวธทงสองซงผลสรปคอวธ Decomposition ใหผลทดกวา จากนนไดวดความอสระของการพยากรณโดยใช Auto – Correlation Coefficient Functions (ACFs) ใหการทดสอบ Error จาก

Decomposition ซงไดผลวาสนคากลมท 1, 4, 5, 6, 7 และ 8 มความเปนอสระเพยงพอ แตสนคากลมท 2 และ

3 ไมเพยงพอ ดงนน จงจาเปนตองใชวธการพยากรณแบบ ARIMA (Auto Regressive Integrated Moving

Average Model) ในการพยากรณ เมอทาการพยากรณสนคากลมหลกๆ แลว ไดทาตอเนองโดยทาการพยากรณแยกสนเคาแตละกลมหลกนนออกเปนกลมหลกๆ แลว ไดทาตอเนองโดยทาการพยากรณแยกสนคาแตละกลมหลกนนออกเปนกลมยอยๆ 15 ชนด ของแตละกลม จากนนไดทาการพจารณาคา Safety

Stock ทควรจะผลต เพอตอบสนองตอความตองการของลกคา และการศกษาสดทายไดทาการพจารณาในการวางแผนการผลตดวยวธ Linear โดยพจารณาคาพารามเตอรทไดคาใชจายตาสด ซงประกอบดวย 3

ขนตอน คอ ขนแรกตองพจารณา Model Parameter ทจะใชกบ Modelทใชขนทสองทาการหาคา Optimal

ของ Model สวนขนสดทายเปนการหาพจารณาความเหมาะสมของคาพารามเตอรแตละคา และทาการปรบปรงคาทไมเหมาะสม ผลของการวจยทไดรบคอจากการเปรยบเทยบจากการดาเนนการในปจจบนกบผลทไดจากการวจยพบวา สามารถลดคาใชจายทงหมดไดถง 13.2% จากการดาเนนงานปจจบน รวมถงเมอพจารณาถงคาใชจายในการทางานลวงเวลาและคา Inventory Holding Cost ทเกดขน

24

ชยรตน (2545) ไดศกษาปญหาของโรงงานผลตกระจกบานเกลดพบวา การผลตกระจกดบทเปนกระจกสชาดามการผลตปละครงเนองจากยอดขายกระจกสดงกลาวมยอดขายไมมาก ผวจยจงไดนาเสนอเทคนคการพยากรณ เพอพยากรณความตองการทจะเกดขนในอนาคต เมอทราบคาการพยากรณจงนาไปประเมนปรมาณกระจกคงคลงทตองมการเกบไวสาหรบการผลต จากนนจงวางแผนการผลตโดยการประยกตใชวธตารางขนสง ผลการวจยพบวาตองมการสารองปรมาณกระจกดบเพมขน 10.3 เปอรเซนต เพอชดเชยโอกาสทางการขาย สาหรบสวนการวางแผนการผลตเมอประยกตใชวธตารางขนสงทาใหมคาใชจายตากวาแผนการผลตอนๆ เฉลย 5.64 เปอรเซนต

Snyder, Kochler and Ord (2545) ไดแสดงใหเหนวาวธการปรบเรยบเอกโปแนนเชยลสามารถนาไปใชพยากรณการควบคมสนคาคงคลงได โดยไมมคาความผดพลาดของการพยากรณอยในชวงของการควบคม ซงสามารถอธบายไดในเทอมของรปแบบทางสถต ดงเชน ความผดพลาดกบคาความแปรปรวน ซงการวจยนเปนการนาวธการปรบเรยบแบบเอกโปแนนเชยลไปใชในการวจยภายใตเงอนไขทวไป ทระดบความแปรปรวนมคาสงขน การเคลอนทของขอมลทมความสอดคลองกนสงทเกยวของกบการประมาณคาและการคาดการณเปนเรองของการตรวจสอบในสวนของงานวจยนมปญหาสาคญ คอ การหาคาคาดการณของการกระจายสาหรบความตองการในการรอคอย(Lead-time) สาหรบใชในการคานวณการควบคมสนคาคงคลงเปนการพจารณาถงการนาไปใชซงวธของการประมาณคาระดบการสงทเพมขน จะทาโดยการจาลองการกระจายของคาคาดการณเพอใชในการตรวจสอบ

กนกวรรณ (2547) ไดศกษาถงประสทธภาพในการพยากรณแบบจดของตวแบบการถดถอย

แบบฟซซ โดยการใชหลกการของตวแบบ FARIMA (Fuzzy Autoregressive Integrated Moving Average

Model) และวธของวนเตอร (Winter’s Method) ผลการทดลองแสดงใหเหนวาทงสองวธมประสทธภาพไมแตกตางกนตามเกณฑ MSE และวธการพยากรณทมประสทธภาพมากทสดตามเกณฑ MAPE คอ การพยากรณดวยวธวนเตอร กลาวคอ การพยากรณดวนวธวนเตอร สามารถใหผลลพธไดด ในกรณทขอมลมรปแบบของฤดกาล และสามารถใชกบขอมลทมการเกบคาสงเกตในระยะปานกลางไดเปนอยางด

Atthawit Techawiboonwong (2547) ไดศกษาการพฒนาการวางแผนการผลตรวม

(APP:Aggregate Production Planning) และการจดตารางการผลตหลก (MPS : Master Production

Scheduling) โดยใชตวแบบโปรแกรมเชงเสนตรง (Linear Programming Model) พฒนารปแบบการวางแผนการผลตรวมชนสวนโทรทศนและอปกรณไฟฟา โดยใชปรมาณความตองการจากการพยากรณ

(Demand Forecasting) และการปรบคาปรมาณความตองการ เพอเปรยบเทยบตนทนในการผลต ภายใต

25

ขอจากดเรองจานวนชวโมงทางาน แรงงานถาวร แรงงานชวคราว สนคาคงคลง คาจาง คาลวงเวลา การเพมเครองจกรในการผลต จากการศกษาดงกลาวพบวา การเพมจานวนแรงงานและการเพมจานวนกะจะทาใหคาแรงสงขน แตในกรณทมปรมาณความตองการสงมาก ๆ การเพมเครองจกรจะทาใหตนทนการผลตรวม

(Total Cost) ลดลง ทงนตองมการศกษาเพมเตมในดานของการประหยดตนทนในชวงอายของการใชงานเครองจกรและพจารณาการลงทนทางดานเศรษฐศาสตรประกอบดวย

วชรนทร เปยสกล (2548) ศกษาการพยากรณและการวางแผนการผลตรวมของบรษทผลตกะทสดโดยนาขอมลในอดตมาทาการวเคราะหเพอหาวธการพยากรณทเหมาะสม โดยเปรยบเทยบเทคนคการพยากรณดวยวธหาคาเฉลยเคลอนท (Moving Average) และวธ Single exponential smoothing และคดเลอกวธการพยากรณดวยวธทใหคาเปอรเซนตความผดพลาดตาสด และนาคาทไดจากการพยากรณมาทาการวางแผนการผลตรวมโดยใชโปรแกรมเชงเสนตรง (Linear Programming) เพอใหกาไรสงสดภายใตขอจากดของโรงงานกรณศกษา

ปรยาภรณ (2549) ไดทาการศกษาตวแบบการโปรแกรมเชงเสนตรงสาหรบการวางแผนการผลตไมดอกชวนชมในแตละขนาดและสายพนธ โดยนาการพยากรณแบบ Winter’s Method มาคานวณคาพยากรณยอดขาย โดยมวตถประสงคของการโปรแกรมเชงเสนตรงคอใหไดกาไรสงสดในแตละไตรมาส ภายใตขอจากดเกยวกบความตองการ ปรมาณวตถดบ ปรมาณและสดสวนการสงซอตนไมสาเรจรปเพอนามาจาหนาย และขอจากดดานแรงงาน จากนนทาการประมวลผลตวแบบ

การโปรแกรมเชงเสนดวยโปรแกรม Solver บน Microsoft Excel 2003

วชระ (2549) ศกษาปญหาการตดสนใจในการสงผลตสนคาในแตละเดอนของบรษทผลต

เครองเลนวซดและดวดทใชประสบการณการทางานของผตดสนใจเทานน ทาใหในบางเดอนบรษทสงผลตสนคามากเกนกวาความตองการจรงของลกคาเปนจานวนมาก สงผลใหบรษทตองเพมคาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง และการเสอมราคาของสนคา ดงนน ผวจยจงออกแบบระบบสนบสนนการตดสนใจการพยากรณการผลตสนคา โดยการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรขน มาชวยในการพยากรณการผลตสนคาได เมอนาระบบสนบสนนการตดสนใจในการพยากรณไปใชกบบรษทตวอยาง ผลปรากฏวาในเดอนกรกฎาคม

พ.ศ. 2549 การพยากรณการผลตดวยระบบทพฒนาสามารถพยากรณการผลตได 13,274 เครอง โดยมยอดการขายจรง 15,992 เครอง มคาความคลาดเคลอน 2,718 เครอง กาพยากรณดวยการใชประสบการณผลพยากรณการผลตได 22,500 เครอง มความคลาดเคลอน 6,508 เครอง

26

จากงานวจยทเกยวของสามารถนามาเขยนเปนตารางแสดงวธการของงานวจยเกยวของ

ดงตารางท 2-2

ตารางท 2.2 งานวจยทเกยวของกบการพยากรณ

27

กมลรตน พวงแพ (2547) ไดพยากรณราคาสนคาเกษตรทแมนยาชวยใหเกษตรกรและผผลตสนคาตอเนองในภาคเกษตรสามารถวางแผนการผลตไดอยางเหมาะสม ปจจบนการพยากรณราคาสนคาเกษตรโดยใชวธทางเศรษฐมตนยมทาโดยอาศยโปรแกรมวเคราะหทวไปทางดานสถต ซงมขนตอนทยงยากซาซอนและตองใชผพยากรณทมความเชยวชาญทางดานสถต วทยานพนธฉบบนจงจดทาขนเพอออกแบบและพฒนาระบบพยากรณราคาสนคาเกษตรอตโนมตโดยใชวธทางเศรษฐมตเพอใหผทไมมความรทางสถตสามารถทาการพยากรณราคาสนคาเกษตรทถกตองตามหลกเศรษฐมต และชวยลดภาระงานของผพยากรณ การพยากรณของระบบใชวธการพยากรณเบองตน 3 วธ คอ วธการจาแนกสวนประกอบของอนกรมเวลา วธการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร และวธการปรบใหเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล โดยการพยากรณแตละวธจะมการประมาณคาพารามเตอรทเหมาะสมโดยอตโนมต นอกจากน ยงมการนาวธการพยากรณเบองตนทงหมดมาทาการผสานการพยากรณเพอเพมความแมนยาในการพยากรณ การผสานการพยากรณทนามาใชม 3 วธ คอ การถวเฉลยแบบงาย การถวงนาหนกโดยคดเปนสดสวนผกผนกบผลรวมของความคลาดเคลอนกาลงสอง และการถวงนาหนกโดยพจารณาจากการวเคราะหการถดถอย การคดเลอกวธการผสานการพยากรณทเหมาะสมทสดทาโดยใชวธรเคอรซฟครอสวาลเดชน การทดสอบระบบพยากรณทพฒนาขนทาโดยใชขอมลสนคาเกษตร 3 ชนด คอ ขาว มน ลาปะหลง และยางพาราจากหนวยงานราชการทเกยวของ มาทาการพยากรณลวงหนาไป 12 ชวงเวลา จากการประเมนผลการพยากรณโดยใชคาเฉลยของเปอรเซนตความคลาดเคลอนสมบรณ แลวพบวาคาพยากรณทไดมความแมนยาสงถงสงมาก

ROSHANI DANGI (2009) การวจยนไดศกษาผลกระทบของปจจยทางสงคมเศรษฐกจของภาคปาไมประเทศเนปาลทอยบนเงอนไขทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศเนปาล ตวแปรตางๆ จะถกรวมเปนสาเหตหลกของการตดไมทาลายปาในประเทศเนปาล ซงในงานวจยนจะใชแนวคดทางเศรษฐศาสตรและแบบจาลองการถดถอย โดยการเชอมโยงกนอยางมนยสาคญระหวางตวแปรหลายชนดและการเปลยนแปลงในพนทปาไมในประเทศเนปาล จากการทดสอบพบวาการเพมขนของปาไม และความไมสงบทางสงคมเปนตวแปรทสาคญทสดทมผลกระทบตอพนทปาไมของเนปาล

28

LINDA LUNDBERG (2009) วตถประสงคของงานวจยนคอการประมาณการความตองการสาหรบการใชไฟฟาภาคอตสาหกรรมของประเทศสวเดน ซงผวจยไดศกษาการเปลยนแปลงในรปแบบความตองการในชวงเวลา ป 1960 – ป 2006 โดยเกบขอมลเกยวกบไฟฟาทใชในอตสาหกรรมไฟฟา,ราคานามนและขอมลเกยวกบมลคาของการผลต จากนนระบฟงกชนเชงเสนเพอวเคราะห OLS โดยขอมลทถกแบงออกเปนสองชวงเวลาคอ ป1960 – ป 1992 และป 1993 – ป 2006 ซงผลทไดพบวาการเปลยนแปลงโครงสรางความตองการสาหรบการใชไฟฟาในชวงแรกสงนนขนอยกบการผลตภาคอตสาหกรรมทงหมด ในขณะทในชวงระยะเวลาทสองของความสมพนธทมวนหยดสดสปดาหอยางมนยสาคญ และเกดจากความยดหยนของราคาทเกดจากความตองการในการใชไฟฟาโดยสรปไดวาความตองการใชไฟฟาในภาคอตสาหกรรมนน ราคากลายเปนสวนหนงทมความสาคญมากขนเมอเวลาผานไป

29

บทท 3

การดาเนนการวจย

ในบทนจะกลาวถงขอมลทวไปและสภาวการณปจจบนของบรษทกรณศกษา การวเคราะหขอมลปรมาณยอดขายในอดต (ป 2550 – ป2553) เพอหาวธการพยากรณความตองการ (forecast demand) ทเหมาะสม เพอทาการพยากรณการผลตของป พ.ศ. 2554 และวางแผนการผลตรวมโดยใหมสนคาคงคลงนอยทสด

3.1 ขอมลทวไปของบรษทกรณศกษา

บรษทกรณศกษาตงอยทจงหวดราชบร กอตงเมอป พ.ศ.2540 เปนบรษทสงทอทผลตสนคาใหกบลกคาหลากหลายการเมนทอาทเชน เวชววฒน ,วทจ,วทไอ,ยงสงา,ฮงเสง,ไทยสปอรต เปนตน ซงประกอบไปดวยลกคายหอดงหลากหลายเชน DECATHLON, SALOMON, NOTHFEST, NIKE

ADDIAS, POMA เปนตน ยอดขายอยท 12 ลานหลา คดเปนมลคา 120 ลานบาทตอป สนคาทบรษทกรณศกษาผลตมอยดวยกนหลกๆ ประกอบไปดวย 7 เบอรผาดวยกนคอ

1) FVF3854LB285RR

2) FVF3854LB99RR

3) FVF90020QD

4) FVF3820QD

5) FVF2666QD

6) FVF3925QD

7) FVF3631QD

แตในงานวจยนจะเลอกศกษาเฉพาะเบอรผา FVF3854LB285RR เนองจากเบอรผานมราคาแพงทสดคดเปน 34% ของเบอรผาทงหมด ซงคดเปรยบเทยบเปนเปอรเซนตตามรางท 3.1

30

ตารางท 3.1 ราคาของเบอรผาตอหลา

เบอรผา ราคา %

FVF3854LB285RR 34

FVF3854LB99RR 18

FVF90020QD 12

FVF3820QD 11

FVF2666QD 10

FVF3925QD 8

FVF3631QD 7

31

3.2 ขนตอนการดาเนนการวจย

ในการวจยครงนเปนการวเคราะหและวางแผนการผลตในเหตการณอนาคตทยงไมเกดขน ในลาดบแรกจงมความจาเปนตองวเคราะหขอมล จากแนวโนมของขอมลในอดตทผานมาตงแตป พ.ศ.2550 ถง พ.ศ. 2553 และทาการคดเลอกตวแบบการพยากรณทเหมาะสม

โดยบรษทกรณศกษามผลตภณฑหลากหลายเบอรผาอยดวยกน แตในงานวจยนจะเลอกศกษาเฉพาะเบอรผา FVF3854LB285RR เนองจากเบอรผานมราคาแพงทสดคดเปน 34% ของเบอรผาทงหมด

ขนตอนการดาเนนการวจยสามารถสรปไดตามรปท 3.1 ดงน

รปท 3.1 ขนตอนการดาเนนการวจย

32

3.2.1 เกบขอมลยอนหลงของบรษทกรณศกษา ในอดตบรษทกรณศกษาไมมการนาขอมลในอดตมาทาการวเคราะหจะใชเพยงประสบการณ

การทางานเทานน ไมมการนาเอาขอมลการขายในอดตมาใชวเคราะหทางดานสถต ทาใหในบางเดอนโรงงานสงผลตสนคามากเกนกวาความตองการจรงของลกคา ซงในงานวจยนจะเรมดวยการนาเอาขอมลการผลตตงแตป พ.ศ. 2550 – พ.ศ.2553 เพอใชในการหาตวแบบทเหมาะสมและใชในการพยากรณเพอคาดคะเนความตองการทคาดวาจะเกดขนในป พ.ศ. 2554

ตารางท 3.2 ขอมลยอนหลงป พ.ศ 2550

Season Month

Begin

(Yards)

Forecast

(Yards)

Produce

(Yards)

Demand PO

(Yards)

Stock

(Yards)

SS 11

JANUARY 23,000 81,900 104,900 84,000 20,900

FEBRUARY 20,900 114,100 135,000 112,800 22,200

MARCH 22,200 102,000 124,200 105,400 18,800

AW 11

APRIL 18,800 320,000 338,800 323,000 15,800

MAY 15,800 319,200 335,000 324,000 11,000

JUNE 11,000 297,200 308,200 294,000 14,200

SS 12

JULY 14,200 189,000 203,200 190,080 13,120

AUGUST 13,120 199,400 212,520 184,800 27,720

SEPTEMBER 27,720 156,900 184,620 172,400 12,220

AW 12

OCTOBER 12,220 52,900 65,120 53,550 11,570

NOVEMBER 11,570 61,950 73,520 57,700 15,820

DECEMBER 15,820 52,800 68,620 52,320 16,300

33


Season Month

Begin

(Yards)

Forecast

(Yards)

Produce

(Yards)

Demand PO

(Yards)

Stock

(Yards)

SS 11

JANUARY 16,300 99,720 116,020 96,400 19,620

FEBRUARY 19,620 106,500 126,120 112,500 13,620

MARCH 13,620 122,300 135,920 124,500 11,420

AW 11

APRIL 11,420 341,200 352,620 332,800 19,820

MAY 19,820 338,050 357,870 337,600 20,270

JUNE 20,270 334,450 354,720 327,500 27,220

SS 12

JULY 27,220 222,700 249,920 224,350 25,570

AUGUST 25,570 245,550 271,120 246,230 24,890

SEPTEMBER 24,890 219,800 244,690 225,950 18,740

AW 12

OCTOBER 18,740 71,750 90,490 77,650 12,840

NOVEMBER 12,840 68,300 81,140 69,080 12,060

DECEMBER 12,060 65,700 77,760 64,340 13,420

34


Season Month

Begin

(Yards)

Forecast

(Yards)

Produce

(Yards)

Demand PO

(Yards)

Stock

(Yards)

SS 11

JANUARY 13,420 91,990 105,410 93,220 12,190

FEBRUARY 12,190 117,500 129,690 109,580 20,110

MARCH 20,110 95,200 115,310 98,430 16,880

AW 11

APRIL 16,880 371,200 388,080 371,500 16,580

MAY 16,580 340,600 357,180 339,840 17,340

JUNE 17,340 341,900 359,240 348,800 10,440

SS 12

JULY 10,440 221,600 232,040 216,890 15,150

AUGUST 15,150 224,600 239,750 226,740 13,010

SEPTEMBER 13,010 238,200 251,210 225,400 25,810

AW 12

OCTOBER 25,810 79,400 105,210 87,450 17,760

NOVEMBER 17,760 64,050 81,810 69,650 12,160

DECEMBER 12,160 68,500 80,660 66,900 13,760

35


Season Month

Begin

(Yards)

Forecast

(Yards)

Produce

(Yards)

Demand PO

(Yards)

Stock

(Yards)

SS 11

JANUARY 13,760 102,800 116,560 88,900 27,660

FEBRUARY 27,660 98,300 125,960 109,300 16,660

MARCH 16,660 101,780 118,440 98,220 20,220

AW 11

APRIL 20,220 290,800 311,020 299,290 11,730

MAY 11,730 325,500 337,230 314,520 22,710

JUNE 22,710 349,600 372,310 355,000 17,310

SS 12

JULY 17,310 246,000 263,310 245,980 17,330

AUGUST 17,330 249,200 266,530 256,470 10,060

SEPTEMBER 10,060 233,700 243,760 225,340 18,420

AW 12

OCTOBER 18,420 72,500 90,920 77,940 12,980

NOVEMBER 12,980 79,200 92,180 79,180 13,000

DECEMBER 13,000 78,500 91,500 77,520 13,980

36

3.2.2 หาตวแบบทเหมาะสมทสด เพอใชในการพยากรณความตองการในการผลต

ในงานวจยนจะเรมดวยการนาเอาขอมลการผลตของบรษทกรณศกษาตงแตป พ.ศ. 2550 –

พ.ศ.2553 เพอใชในการหาตวแบบทเหมาะสมและใชในการพยากรณเพอคาดคะเนความตองการทคาดวาจะเกดขนในป พ.ศ. 2554 โดยทวไปแลวเกณฑการคดเลอกตวแบบทเหมาะสมในการพยากรณนน วตถประสงคหลก กเพอใหเราสามารถเลอกตวแบบ ทสามารถใหคาพยากรณทออกมาไดแมนยาใกลเคยงกบความเปนจรงดงนนการวดความแมนยาสามารถวดไดจาก ความคลาดเคลอนจากคาพยากรณเปรยบเทยบกบขอมลจรงททาการเกบรวบรวมมาวเคราะห

โดยความคลาดเคลอนดงกลาวทเราไดนามาใชวดความแมนยาในการวจยครงนคอ

1) คาเฉลยความคลาดเคลอนกาลงสอง (Mean Square Error, MSE)

2) คาเฉลยเปอรเซนตของความคลาดเคลอนสมบรณ (Mean Absolute Percentage Error,MAPE)

3.2.3 คานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสมเพอลดสนคาคงคลงใหตาทสด

ผลลพธทไดจากการพยากรณในสวนแรกของงานวจยนหลงจากทคานวณคาความคลาดเคลอนจากขอ 3.2.2 แลว จะถกนามาคานวณตอเพอหาปรมาณการผลตทเหมาะสมเพอลดสนคาคงคลงใหตาทสดและลดคาใชจายจากการผลตเกนทนบเปนมลคาสง

37

3.3 องคประกอบของการทางาน

38

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาครงนผวจยไดรวบรวมขอมลปรมาณการสงซอเปนรายเดอนตงแตเดอน มกราคม 50 จนถง เดอนมถนายน 4 ซงผลการศกษาแบงออกเปน 5 สวนดงน

4.1 ขอมลปรมาณการสงซอเปนรายเดอนตงแตเดอนมกราคม 2550– มถนายน 2554

4.2 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธพยากรณ 6 วธ 4.3 เปรยบเทยบคาความคลาดเคลอนของตวแบบพยากรณทไดจากวธพยากรณตาง ๆ

4.4 พยากรณปรมาณการสงซอลวงหนาเดอน กรกฎาคม – ธนวาคม 2554

4.5 การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร

4.6 การวเคราะหผลทไดจากการแกไขปญหาดวยโปรแกรม Microsoft Office Excel

39

4.1 ขอมลปรมาณการสงซอเปนรายเดอนตงแตเดอนมกราคม 50 – มถนายน 4

ตารางท 4.1 ขอมลปรมาณการสงซอเปนรายเดอนตงแตเดอนมกราคม 50 – มถนายน 4

(หนวย : หลา)

เดอน ป ป ป ป ป

มกราคม 84,000 96,400 93,220 88,900 94,100

กมภาพนธ 112,800 112,500 109,580 109,300 108,500

มนาคม 105,400 124,500 98,430 98,220 115,400

เมษายน 323,000 332,800 371,500 299,290 371,800

พฤษภาคม 324,000 337,600 339,840 314,520 359,600

มถนายน 294,000 327,500 348,800 355,000 361,430

กรกฎาคม 190,080 224,350 216,890 245,980

สงหาคม 184,800 246,230 226,740 256,470

กนยายน 172,400 225,950 225,400 225,340

ตลาคม 53,550 77,650 87,450 77,940

พฤศจกายน 57,700 69,080 69,650 79,180

ธนวาคม 52,320 64,340 66,900 77,520

40

Dem

and

Po

yearmonth

2011201120102010200920092008200820072007junjanjunjanjunjanjunjanjunjan

400000

350000

300000

250000

200000

150000

100000

50000

Time Series Plot of Demand Po

ภาพท 4.1 การเคลอนไหวของขอมลปรมาณการสงซอตงแตเดอนมกราคม 50 – มถนายน 4

จากภาพท 4.1 พบวาปรมาณการสงซอตงแตเดอนมกราคม 50 – มถนายน 4มลกษณะการเคลอนไหวแบบมฤดกาลทชดเจน และไดรบอทธพลจากแนวโนมแตไมชดเจนนก

41

4.2 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธพยากรณ 6 วธ

4.2.1 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving averages)

การพยากรณดวยวธการหาคาเฉลยเคลอนท (Moving averages) โดยใชเวลา 3 เดอนในการคานวณคาเฉลยเคลอนท ไดคาพยากรณปรมาณการสงซอดงตารางท 4.2

ป เดอน ปรมาณการสงซอ คาพยากรณปรมาณการสงซอ

2007 มกราคม 84,000

กมภาพนธ 112,800

มนาคม 105,400

เมษายน 323,000 100,733.33

พฤษภาคม 324,000 180,400.00

มถนายน 294,000 250,800.00

กรกฎาคม 190,080 313,666.67

สงหาคม 184,800 269,360.00

กนยายน 172,400 222,960.00

ตลาคม 53,550 182,426.67

พฤศจกายน 57,700 136,916.67

ธนวาคม 52,320 94,550.00

2008 มกราคม 96,400 54,523.33

กมภาพนธ 112,500 68,806.67

มนาคม 124,500 87,073.33

เมษายน 332,800 111,133.33

42


พฤษภาคม 337,600 189,933.33

มถนายน 327,500 264,966.67

กรกฎาคม 224,350 332,633.33

สงหาคม 246,230 296,483.33

กนยายน 225,950 266,026.67

ตลาคม 77,650 232,176.67

พฤศจกายน 69,080 183,276.67

ธนวาคม 64,340 124,226.67

2009 มกราคม 93,220 70,356.67

กมภาพนธ 109,580 75,546.67

มนาคม 98,430 89,046.67

เมษายน 371,500 100,410.00

พฤษภาคม 339,840 193,170.00

มถนายน 348,800 269,923.33

กรกฎาคม 216,890 353,380.00

สงหาคม 226,740 301,843.33

กนยายน 225,400 264,143.33

ตลาคม 87,450 223,010.00

พฤศจกายน 69,650 179,863.33

ธนวาคม 66,900 127,500.00

43


2010 มกราคม 88,900 74,666.67

กมภาพนธ 109,300 75,150.00

มนาคม 98,220 88,366.67

เมษายน 299,290 98,806.67

พฤษภาคม 314,520 168,936.67

มถนายน 355,000 237,343.33

กรกฎาคม 245,980 322,936.67

สงหาคม 256,470 305,166.67

กนยายน 225,340 285,816.67

ตลาคม 77,940 242,596.67

พฤศจกายน 79,180 186,583.33

ธนวาคม 77,520 127,486.67

2011 มกราคม 78,213.33

44

4.2.2 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธการหาคาเฉลยเคลอนท แบบถวงนาหนก

การพยากรณดวยวธการหาคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก โดยใชเวลา 3 เดอนในการคานวณคาเฉลยเคลอนท ไดคาพยากรณปรมาณการสงซอดงตารางท 4.3


2007 มกราคม 84,000

กมภาพนธ 112,800

มนาคม 105,400

เมษายน 323,000 104,300.00

พฤษภาคม 324,000 215,433.33

มถนายน 294,000 287,233.33

กรกฎาคม 190,080 308,833.33

สงหาคม 184,800 247,040.00

กนยายน 172,400 204,760.00

ตลาคม 53,550 179,480.00

พฤศจกายน 57,700 115,041.67

ธนวาคม 52,320 75,433.33

2008 มกราคม 96,400 54,318.33

กมภาพนธ 112,500 75,256.67

มนาคม 124,500 97,103.33

เมษายน 332,800 115,816.67

พฤษภาคม 337,600 226,650.00

45


มถนายน 327,500 300,483.33

กรกฎาคม 224,350 331,750.00

สงหาคม 246,230 277,608.33

กนยายน 225,950 252,481.67

ตลาคม 77,650 232,443.33

พฤศจกายน 69,080 155,180.00

ธนวาคม 64,340 98,081.67

2009 มกราคม 93,220 68,138.33

กมภาพนธ 109,580 79,570.00

มนาคม 98,430 96,586.67

เมษายน 371,500 101,278.33

พฤษภาคม 339,840 236,823.33

มถนายน 348,800 310,158.33

กรกฎาคม 216,890 349,596.67

สงหาคม 226,740 281,351.67

กนยายน 225,400 243,800.00

ตลาคม 87,450 224,428.33

พฤศจกายน 69,650 156,648.33

ธนวาคม 66,900 101,541.67

2010 มกราคม 88,900 71,241.67

46


กมภาพนธ 109,300 78,358.33

มนาคม 98,220 95,433.33

เมษายน 299,290 100,360.00

พฤษภาคม 314,520 200,601.67

มถนายน 355,000 273,393.33

กรกฎาคม 245,980 332,221.67

สงหาคม 256,470 293,743.33

กนยายน 225,340 269,395.00

ตลาคม 77,940 239,156.67

พฤศจกายน 79,180 156,828.33

ธนวาคม 77,520 103,126.67

2011 มกราคม 78,143.33

47

4.2.3 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธแยกสวนประกอบ (Decomposition)

ตารางท 4.4 แสดงคาดชนฤดกาลของปรมาณการสงซอ

Period (t) เดอน คาดชนฤดกาล (Index)

1 มกราคม 0.50190

2 กมภาพนธ 0.60531

3 มนาคม 0.54031

4 เมษายน 1.84205

5 พฤษภาคม 1.84083

6 มถนายน 1.88805

7 กรกฎาคม 1.18262

8 สงหาคม 1.22907

9 กนยายน 1.22194

10 ตลาคม 0.42542

11 พฤศจกายน 0.37502

12 ธนวาคม 0.34747

48

4.2.3.1 วนจฉยตวแบบ (Diagnostic Checking)

Residual

Per

cent

50000250000-25000-50000

99

90

50

10

1

Fitted Value

Res

idua

l

400000300000200000100000

20000

0

-20000

-40000

-60000

Residual

Freq

uenc

y

200000-20000-40000

16

12

8

4

0

Observation Order

Res

idua

l

454035302520151051

20000

0

-20000

-40000

-60000

Normal Probability Plot of the Residuals Residuals Versus the Fitted Values

Histogram of the Residuals Residuals Versus the Order of the Data

Residual Plots for Demand Po

ภาพท 4.2 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอน จากการพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบ

จากภาพท 4.2 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนของปรมาณการสงซอเพอตรวจสอบความเหมาะสมของตวแบบพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบ พบวา 1) กราฟท 1 และกราฟท 3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนทมการแจกแจงปกต 2) จากกราฟท 2 พบวาคาความคลาดเคลอนไมมความสมพนธกน 3)

จากกราฟท 4 พบวา คาความคลาดเคลอนมการเคลอนไหวอยางเปนอสระกน ดงนนตวแบบพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบจงมความเหมาะสม ดงตอไปน

จากการวเคราะหดวยโปรแกรม Minitab (ภาคผนวก) ไดสมการแนวโนมคอ

T= 166579 + 638.386*t

ดงนนตวแบบพยากรณ คอ

pt STY *

pt SY *t)*638.386 166579( ; t = 0, 1, 2, … ; p=1, 2,…,12

49

โดยทคา t คอ รหสเวลา(หนวยเปนเดอน) ในทนให t=0 อยทเดอนธนวาคม 2549

tY คอ คาพยากรณปรมาณการสงซอ ณ เวลา t

1221 S...,,S,S คอ คาดชนฤดกาลของเดอน มกราคม, กมภาพนธ, ...., ธนวาคม ตามลาดบ

4.2.4 การพยากรณโดยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing)

4.2.4.1 การประมาณคาพารามเตอร

เปนการกาหนดคาคงทปรบเรยบ 1 คา คอ Alpha (α) โดยเลอกคา α ทใหคาความคลาดเคลอนทตาทสด ซงพจารณาไดดงตารางท 4.5

ตารางท 4.5 การประมาณคาพารามเตอรของตวแบบจากวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing) ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอน (Sums of Squared Errors) ตาสด 10 อนดบแรก

Model rank Alpha ( ) Sums of Squared Errors

1 0.99 354,822 x 106

2 0.98 354,854 x 106

3 1.00 354,870 x 106

4 0.97 354,967 x 106

5 0.96 355,160 x 106

6 0.95 355,432 x 106

7 0.94 355,783 x 106

8 0.93 356,213 x 106

9 0.92 356,722 x 106

10 0.91 357,310 x 106

50

จากตารางท 4.5 กาหนดคาคงทปรบเรยบ(α) สาหรบขอมลปรมาณการสงซอ 3 คา ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอนตาสด คอ มคาเทากบ 0.99


Residual

Per

cent

2000000-200000

99

90

50

10

1

Fitted Value

Res

idua

l

400000300000200000100000

300000

200000

100000

0

-100000

Residual

Freq

uenc

y

2000001000000-100000

30

20

10

0

Observation Order

Res

idua

l

454035302520151051

300000

200000

100000

0

-100000




ภาพท 4.3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอน จากการพยากรณดวยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing)

จากภาพท 4.3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนของปรมาณการสงซอเพอตรวจสอบความเหมาะสมของตวแบบพยากรณดวยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล พบวา 1) กราฟท 1 และกราฟท 3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนทมการแจกแจงปกต 2) จากกราฟท 2 พบวาคาความคลาดเคลอนไมมความสมพนธกน 3) จากกราฟท 4 พบวา คาความคลาดเคลอนมการเคลอนไหวอยางเปนอสระกน ดงนนตวแบบพยากรณดวยวธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล จงเหมาะสม และมดงตอไปน

จากการวเคราะหดวยโปรแกรม Minitab (ภาคผนวก) ไดตวแบบพยากรณคอ

)(ˆ111 tttt YAYY

เมอให t=49 คอ เวลาท 49 เปนฐานของขอมลในการพยากรณ จะไดตวแบบพยากรณ คอ

)77537(99.0ˆ11 ttt YYY

51



4.2.5 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล (Double

Exponential smoothing)


เปนการกาหนดคาคงทปรบเรยบ 2 คา คอ Alpha (α) เปนคาคงทปรบเรยบ สาหรบแนวโนม,

Gamma (γ) เปนคาคงทปรบเรยบสาหรบความชน โดยเลอกคา α และ γ ทใหคาความคลาดเคลอนทตาทสด

ตารางท 4.6 การประมาณคาพารามเตอรของตวแบบจากวธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล (Double Exponential smoothing) ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอน (Sums of Squared Errors) ตาสด 10 อนดบแรก

Model rank Alpha ( ) Gamma ( ) Sums of Squared Errors

1 0.99 0.10 375,932 x 106

2 0.98 0.10 375,949 x 106

3 1.00 0.10 376,020 x 106

4 0.97 0.10 376,070 x 106

5 0.96 0.10 376,295 x 106

6 0.95 0.10 376,623 x 106

7 0.94 0.10 377,056 x 106

8 0.93 0.10 377,592 x 106

9 0.92 0.10 378,233 x 106

10 0.98 0.11 378,638 x 106

52

จากตารางท 4.6 กาหนดคาคงทปรบเรยบสาหรบขอมลปรมาณการสงซอ 2 คา ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอนตาสด คอ คาคงทปรบเรยบสาหรบแนวโนม ( ) มคาเทากบ 0.99 และ คาคงทปรบเรยบสาหรบความชน ( ) มคาเทากบ 0.10


Residual

Per

cent

2000000-200000

99

90

50

10

1

Fitted Value

Res

idua

l

4000003000002000001000000

300000

200000

100000

0

-100000

Residual

Freq

uenc

y

3000002000001000000-100000

24

18

12

6

0

Observation Order

Res

idua

l

454035302520151051

300000

200000

100000

0

-100000




ภาพท 4.4 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอน จากการพยากรณดวยวธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล (Double Exponential smoothing)

จากภาพท 4.4 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนของปรมาณการสงซอเพอตรวจสอบความเหมาะสมของตวแบบพยากรณดวยวธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล พบวา 1) กราฟท 1

และกราฟท 3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนทมการแจกแจงปกต 2) จากกราฟท 2 พบวาคาความคลาดเคลอนไมมความสมพนธกน 3) จากกราฟท 4 พบวา คาความคลาดเคลอนมการเคลอนไหวอยางเปนอสระกน ดงนนตวแบบพยากรณดวยวธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล จงเหมาะสมและมดงตอไปน

53


)(pTAY ttpt


)(2.1086177416 pY pt


p คอ หนวยเวลาของการพยากรณลวงหนา


4.2.6 การพยากรณปรมาณการสงซอดวยวธการปรบใหเรยบแบบเอกซโพเนนชยลของวนเทอร (Winters

Method)


เปนการกาหนดคาคงทปรบเรยบ 3 คา คอ Alpha (α) เปนคาคงทปรบเรยบ สาหรบแนวโนม,

Gamma (γ) เปนคาคงทปรบเรยบสาหรบความชน และ Delta (δ) เปนคาคงทปรบเรยบ สาหรบฤดกาลโดยเลอกคา α, γ และδ ทใหคาความคลาดเคลอนทตาทสด

54

ตารางท 4.7 การประมาณคาพารามเตอรของตวแบบจากวธการวนเทอร ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอน (Sums of Squared Errors) ตาสด 10 อนดบแรก

Model rank Alpha ( ) Gamma ( ) Delta ( ) Sums of Squared Errors

1 0.19 0.10 0.10 13,892 x 106

2 0.20 0.10 0.10 13,895 x 106

3 0.18 0.10 0.10 13,902 x 106

4 0.21 0.10 0.10 13,913 x 106

5 0.17 0.10 0.10 13,927 x 106

6 0.22 0.10 0.10 13,945 x 106

7 0.19 0.10 0.11 13,955 x 106

8 0.20 0.10 0.11 13,957 x 106

9 0.16 0.10 0.10 13,966 x 106

10 0.18 0.10 0.11 13,967 x 106

จากตารางท 4.7 กาหนดคาคงทปรบเรยบสาหรบขอมลปรมาณการสงซอ 3 คา ททาใหผลรวมกาลงสองของความคลาดเคลอนตาสด คอ คาคงทปรบเรยบสาหรบแนวโนม ( ) มคาเทากบ 0.19 คาคงทปรบเรยบสาหรบความชน ( )มคาเทากบ 0.10 และคาคงทปรบเรยบสาหรบฤดกาล ( ) มคาเทากบ 0.10

55


Residual

Per

cent

500000-50000

99

90

50

10

1

Fitted Value

Res

idua

l

3000002000001000000

50000

0

-50000

Residual

Freq

uenc

y

6000040000200000-20000-40000

12

9

6

3

0

Observation Order

Res

idua

l

454035302520151051

50000

0

-50000




ภาพท 4.5 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอน จากการพยากรณดวยวธวนเทอร

จากภาพท 4.5 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนของปรมาณการสงซอเพอตรวจสอบความเหมาะสมของตวแบบพยากรณดวยวธวนเทอรพบวา 1) กราฟท 1 และกราฟท 3 แสดงการพลอตคาความคลาดเคลอนทมการแจกแจงปกต 2) จากกราฟท 2 พบวาคาความคลาดเคลอนไมมความสมพนธกน 3) จากกราฟท 4 พบวา คาความคลาดเคลอนมการเคลอนไหวอยางเปนอสระกน ดงนนตวแบบพยากรณดวยวธวนเทอรจงมดงตอไปน


ptttpt SpTAY 12)(ˆ


ptpt SpY 12))(23.1307194592(ˆ

56


p คอ หนวยเวลาของการพยากรณลวงหนา


1221 ...,,, SSS คอ คาดชนฤดกาลของเดอน มกราคม, กมภาพนธ, ...., ธนวาคม ตามลาดบ

4.3 เปรยบเทยบคาความคลาดเคลอนของตวแบบพยากรณทไดจากวธพยากรณตาง ๆ

ตวแบบพยากรณทไดจากวธพยากรณตาง ๆ ทง 6 วธ คอ วธการหาคาเฉลยเคลอนท วธการหาคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก วธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล วธการปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยลและวธวนเทอร โดยพจารณาจากคาเฉลยของความเบยงเบนสมบรณ (MAD) คาเฉลยความคลาดเคลอนกาลงสอง (MSE) และคาเฉลยเปอรเซนตความคลาดเคลอนสมบรณ (MAPE) ในชวงเวลาเดยวกน ซงมผลการวเคราะหดงตารางท 4.8

ตารางท 4.8 แสดงขอมลปรมาณการสงซอ และคาพยากรณของทง 3 วธ ของปรมาณการสงซอ

เดอน ตลาคม – ธนวาคม 2554

เดอน/ป

คาจรง

คาพยากรณ

วธคาเฉลยเคลอนท

วธคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก

วธแยกสวนประกอบ

วธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล

วธการปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล

วธ

วนเทอร

ม.ค./2554 94,100 78,213.3 78,143.3 99,306.0 77,536.6 66,555.3 100,847.0

ก.พ./2554 108,500 78,213.3 78,143.3 120,154.0 77,536.6 55,694.1 124,035.0

ม.ค./2554 115,400 78,213.3 78,143.3 107,596.0 77,536.6 44,832.9 120,001.0

เม.ย./2554 371,800 78,213.3 78,143.3 367,995.0 77,536.6 33,971.7 375,414.0

พ.ค./2554 359,600 78,213.3 78,143.3 368,926.0 77,536.6 23,110.5 375,283.0

ม.ย./2554 361,430 78,213.3 78,143.3 379,595.0 77,536.6 12,249.3 381,007.0

57

ตารางท 4.9 การเปรยบเทยบคาเฉลยเปอรเซนตความคลาดเคลอนสมบรณ จากการพยากรณทง 3 วธ ของปรมาณการสงซอ

วธการพยากรณ MAD MSE MAPE

วธคาเฉลยเคลอนท 123 x 103 165 x 108 45.12

วธคาเฉลยเคลอนทแบบถวงนาหนก 123 x 103 165 x 108 45.16

วธแยกสวนประกอบ 45 x 103 36 x 108 21.60

วธการปรบเรยบแบบเอกโพเนนเชยล 124 x 103 166 x 108 45.59

วธการปรบเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล 162 x 103 265 x 108 64.87

วธวนเทอร 47 x 103 42 x 108 22.70

จากตารางท 4.9 เมอพจารณาคา MAD , MSE และ MAPE ของตวแบบพยากรณจากวธพยากรณทง 6 วธ พบวา คาพยากรณทไดจากวธแยกสวนประกอบ ใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด คอเทากบ 5 x 103, 36 x 108 และ 21.60 ตามลาดบ แสดงวาขอมลปรมาณการสงซอชดนพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบ เหมาะสมทสด เพราะใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด

58

4.4 พยากรณปรมาณการสงซอลวงหนา เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม ปพ.ศ. 2554

ตารางท 4.10 คาพยากรณปรมาณการสงซอลวงหนา เดอนกรกฎาคม – ธนวาคม ปพ.ศ. 2554 ดวยวธแยกสวนประกอบ

เดอน คาพยากรณ ป พ.ศ. 2554

กรกฎาคม 229,747

สงหาคม 246,254

กนยายน 234,385

ตลาคม 81,356

พฤศจกายน 73,896

ธนวาคม 70,054

4.5 การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตร

โปรแกรมเชงเสนตรง (Linear Programming) เพอแกไขปญหาทางการจดสรรทรพยากรซงขนตอนการดาเนนการของโปรแกรมเชงเสนตรงมดงตอไปน

1. การจดตงรปแบบแทนระบบของปญหา (Model Formulation)

ก. ตวแปรตดสนใจ (Decision Variables) และตวแปรอสระ (Independent Variable) โดยใชขอมลตาง ๆ ทเกยวของมาเปนตวกาหนดตวแปรแทนสวนประกอบของปญหา เชนปรมาณวตถดบคงคลง ณ ชวงเวลาตาง ๆ ปรมาณการสงซอวตถดบ ณ ชวงเวลาตาง ๆ เปนตน

ข. สมการกาหนดเปาหมาย (Objective function) ตองมคาใชจายในการสงซอตาทสด ค. สมการแสดงขอบขาย (Constraints) กาหนดจากขอจากดตาง ๆ ทมความสมพนธกนภายในขอบเขตตางๆ ของปญหา

ง. ตรวจสอบความถกตองของรปแบบแทนระบบปญหาวาเปนไปไดในลกษณะของสมการเชงเสนตรงและมคาของตวแปรทกตวมากวาหรอเทากบศนย

2. การหาผลลพธของรปแบบแทนระบบของปญหา (Model Solution) ใช Microsoft Office Excel

ในการหาผลลพธของโปรแกรมเชงเสนตรง

59

4.5.1 โจทยปญหา โรงงานกรณศกษาตองการวางแผนการผลตและการจดการสนคาคงคลงในอก 6 เดอนขางหนา จากความผนผวนของความตองการสนคา ราคาสนคาและคาใชจายตอหนวยของสนคาแตกตางกนไปในแตละเดอน ทางโรงงานกาหนดใหคลงสนคาเกบสนคาไดมากทสด 400,000 หนวย คาใชจายในการดาเนนการคอ 2% ของราคาตอหนวย คาใชจายในการจดเกบสนคามคาเปน 3.5% ของราคาตอหนวย ปจจบนวตถดบคงคลง 13,980 หนวย

พจารณาการแกไขปญหาแบงเปน 2 กรณ ดงน

กรณท 1 ระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบน

กรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย เพอตอบสนองความตองการทนอกเหนอจากการผลตทวางไว

สตอกปลอดภยท 100,000 หนวย มาจากการกาหนดขอมลของฝายขายโดยนาขอมลยอนหลงมาวเคราะห เพอปองกนการสญเสยโอกาสในทางธรกจ

ตารางท 4.11 แสดงราคาวตถดบ ปรมาณความตองการ ความจของคลงสนคา และสตอกปลอดภย 6 เดอน

พารามเตอร

t คอ ดชนของเดอนทนามาคานวณ ยกตวอยาง t = 1 หมายถง เดอน July t = 2 หมายถง เดอน August

July August September October November December

t = 1 t = 2 t = 3 t = 4 t = 5 t = 6

Price per unit (PRICE) 265 265 265 160 160 160

Unit of Demand (DEM) 229,747 246,254 234,385 81,356 73,896 70,054

Capacity Store 400,000 400,000 400,000 400,000 400,000 400,000

Safety Stock 100,000 100,000 100,000 100,000 100,000 100,000

60

PRICEt คอ ราคาของสนคาในแตละเดอน

ยกตวอยาง PRICE1 = 265 หมายถง ราคาของสนคาเดอน July PRICE2 = 265 หมายถง ราคาของสนคาเดอน August R/Mt คอ ปรมาณการผลตสนคาในแตละเดอน

ยกตวอยาง R/M1 = ปรมาณการผลตสนคาเดอน July

R/M2 = ปรมาณการผลตสนคาเดอน August

DEMt คอ ปรมาณความตองการของสนคาในแตละเดอน

ยกตวอยาง DEM1 = 229,747 หมายถง ปรมาณความตองการของสนคาในเดอน July

DEM 2 = 246,254 หมายถง ปรมาณความตองการของสนคาในเดอน August

STOREt คอ จานวนสนคาคงคลงของผาททาการจดเกบแตละเดอน

C_OPERATt คอ คาใชจายในการดาเนนงานในแตละเดอน

คาใชจายในการดาเนนการ (Operation Cost) รายละเอยด คาใชจายตอเดอน หนวย

พนกงาน (วนละ 300 x 25 วน) 7,500 บาท คาไฟ 200 บาท คาเอกสาร 100 บาท คาโทรศพท 150 บาท Summery Operation Cost 7,950 บาท ปรมาณการขายรวมเฉลยตอเดอน 350,000 หลา Operation Cost/Unit 2%

61

C_CARRYINGt คอ คาใชจายในการจดเกบในแตละเดอน

คาใชจายในการจดเกบ (Carrying cost) รายละเอยด คาใชจายตอเดอน หนวย

พนกงาน คนท 1 6,000 บาท พนกงาน คนท 2 6,000 บาท คาเชาโกดง 1,500 บาท คาเชอเพลง 500 บาท Summery Operation Cost 14,000 บาท ปรมาณการจดเกบสงสด 400,000 หลา Operation Cost/Unit 3.5%

4.5.1.1 กรณท 1 ระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบน

จากกรณศกษา พบวาการสงผลตในปจจบนอาศยประสบการณของพนกงานในการสงผลต เมอเหนวาวตถดบมการใชไปแลวบางสวน โดยจานวนในการสงผลตแตละครงจะสงผลตในปรมาณมากไมคานงถงราคาในแตละชวง ดงตารางท 4.12

ตารางท 4.12 แสดงขอมลปรมาณความตองการของวตถดบในแตละเดอนและปรมาณการผลตในแตละครงของเดอนทมการสงซอในแตละเดอน

July August September October November December

t = 1 t = 2 t = 3 t = 4 t = 5 t = 6

Price per unit (PRICE) 265 265 265 160 160 160

Unit of Demand (DEM) 229,747 246,254 234,385 81,356 73,896 70,054

Unit of Produce (R/M) 280,000 260,000 270,000 90,000 78,000 75,000

จากโจทยสงทตองการ คอ ตนทนทตาทสดในการผลตสนคาในแตละเดอน วตถประสงคเพอวางแผนการผลตซงจะเปนตวกาหนดวาการผลตในแตละชวงเวลานนจะผลตจานวนเทาใด และลดปรมาณของสนคาคงคลงใหนอยทสดซงสอดคลองกบนโยบายหรอเงอนไขของบรษท

62

ในการหาระดบสตอกของวตถดบทตองการหาในแตละเดอน (t) โดยนาจานวนวตถดบคงคลงทเหลอของชวงเวลากอนหนาน (t-1) รวมกบวตถดบทตองการผลตในเดอนนน แลวหกออกดวยปรมาณความตองการของวตถดบในเดอนนน ๆ เราจะใชสญลกษณเพอลดความซบซอนของการกาหนดความสมดลของสตอก ดงสมการท (1)

STOREt = STOREt-1 + R/Mt - DEMt , t (1)

คาใชจายในการดาเนนงานในแตละเดอน t (C_OPERATt) มคาเทากบ 2% ของราคาตอหนวยในการสงซอในชวง t ดงสมการท (2)

C_OPERATt = 2% of Pricet , t (2)

คาใชจายในการจดเกบทชวงเวลา t (C_CARRYINGt) มคาเทากบ 3.5% ของราคาตอหนวยใน

การสงซอในชวง t ดงสมการท (3)

C_CARRYINGt = 3.5% of Pricet , t (3)

โดย Total Cost ประกอบไปดวย

Purchasing Cost (P) คอ ราคาตอหนวยในการสงซอ Carrying Cost (C) คอ คาใชจายในการจดเกบ Operation Cost (P) คอ คาใชจายในการดาเนนงาน

Total Cost = Purchasing Cost (P) + Carrying Cost (C) + Operation Cost (P)

= (Pricet x R/Mt ) + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)] + (C_OPERATt x R/Mt )

= (ราคาตอหนวย x ปรมาณการผลต) + (คาใชจายในการจดเกบ x สนคาคงคลงเฉลย) + (คาใชจายในการดาเนนงาน x ปรมาณการผลต)

63

เพอลดความซบซอนสามารถเขยนสมการไดใหมดงน Total Cost = [Pricet + C_OPERATt) x R/Mt ] + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)]

Total Cost = [ราคาตอหนวย + คาใชจายในการดาเนนงาน) x ปรมาณการผลต] +

(คาใชจายในการจดเกบ x สนคาคงคลงเฉลย)

เพราะฉะนนสามารถกาหนดฟงกชนทจะใชในการผลตวตถดบทตาทสดไดดงตอไปน Minimize ∑ [Pricet + C_OPERATt) x R/Mt ] + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)] (4)

t

สรปสมการเงอนไข




สมการเปาหมายคอ

Minimize ∑ [Pricet + C_OPERATt) x R/Mt ] + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)] (4)

t

64

4.5.1.1.1 การวเคราะหผลลพธทไดจากการแกปญหาดวยโปรแกรม Microsoft Office Excell

จากปญหาขางตน นาขอมลมาใสใน Microsoft Office ดงรป 4.5

ภาพท 4.6 แสดงการใสขอมลจากปญหาใน Microsoft Office Excel ของ กรณท 1 ระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบน

ตารางท 4.13 กรณท 1 ระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบน

คาใชจาย ระบบงานปจจบน (บาท) คาใชจายในการสงซอ 253,530,000.00 คาใชจายในการจดเกบ 3,625,645.54 คาใชจายในการดาเนนงาน 5,070,600.00 รวม 262,226,245.54

จะพบวาการจดการวตถดบคงคลงโดยใชระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบนโดยใชประสบการณ รวมเปนคาใชจาย 262,226,245.54 บาท ในระยะเวลา 6 เดอน

65

4.5.1.2 กรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย เพอตอบสนองความตองการทนอกเหนอจากการผลตทวางไว

ปญหานเปนของ Planning problems เรานา Planning problems มาแกไขปญหาเพองายตอการหาความตองการการผลต

ในการหาระดบสตอกของวตถดบทตองการหาในแตละเดอน (t) โดยนาจานวนวตถดบคงคลงทเหลอของชวงเวลากอนหนาน (t-1) รวมกบวตถดบทตองการผลตในเดอนนน แลวหกออกดวยปรมาณความตองการของวตถดบในเดอนนน ๆ เราจะใชสญลกษณเพอลดความซบซอนของการกาหนดความสมดลของสตอก ดงสมการท (1)


คาใชจายในการดาเนนงานในแตละเดอน t (C_OPERATt) มคาเทากบ 2% ของราคาตอหนวยในการสงซอในชวง t ดงสมการท (2)


คาใชจายในการจดเกบทชวงเวลา t (C_CARRYINGt) มคาเทากบ 3.5% ของราคาตอหนวยใน

การสงซอในชวง t ดงสมการท (3)


คลงสามารถจดเกบวตถดบไดมากทสดในชวงแตละเดอน t ไมเกน 400,000 หนวย ดงสมการท (4)

STOREt ≤ 400,000 , t (4)

ตองมวตถดบอยในคลงในชวงแตละเดอน t ไมนอยกวา 100,000 หนวย ดงสมการท (5)

STOREt ≥ 100,000 , t (5)

66

โดย Total Cost ประกอบไปดวย

Purchasing Cost (P) คอ ราคาตอหนวยในการสงซอ Carrying Cost (C) คอ คาใชจายในการจดเกบ Operation Cost (P) คอ คาใชจายในการดาเนนงาน

Total Cost = Purchasing Cost (P) + Carrying Cost (C) + Operation Cost (P)

= (Pricet x R/Mt ) + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)] + (C_OPERATt x R/Mt )

= (ราคาตอหนวย x ปรมาณการผลต) + (คาใชจายในการจดเกบ x สนคาคงคลงเฉลย) + (คาใชจายในการดาเนนงาน x ปรมาณการผลต)

เพอลดความซบซอนสามารถเขยนสมการไดใหมดงน Total Cost = [Pricet + C_OPERATt) x R/Mt ] + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)]

Total Cost = [ราคาตอหนวย + คาใชจายในการดาเนนงาน) x ปรมาณการผลต] +

(คาใชจายในการจดเกบ x สนคาคงคลงเฉลย)

เพราะฉะนนสามารถกาหนดฟงกชนทจะใชในการผลตวตถดบทตาทสดไดดงตอไปน Minimize ∑ [Pricet + C_OPERATt) x R/Mt ] + [C_CARRYINGt x ((STOREt + STOREt -1)/2)] (6)

t

สรปสมการเงอนไข




STOREt ≤ 400,000 , t (4)

STOREt ≥ 100,000 , t (5)

67

4.5.1.2.1 การวเคราะหผลลพธทไดจากการแกปญหาดวยโปรแกรม Microsoft Office Excell

จากปญหาขางตน นาขอมลมาใสใน Microsoft Office ดงรป 4.7

ภาพท 4.6 แสดงการใสขอมลจากปญหาใน Microsoft Office Excel ของกรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย เพอตอบสนองความตองการทนอกเหนอจากการผลตทวางไว

ขนตอนการแกไขปญหาและกาหนดเงอนไข

1. ไปทคาสงขอมล (Data)

2. เลอกเครองมอ Solver

3. ใสขอมลลงในโปรแกรม

68

ภาพท 4.8 แสดงการใสขอมลลงในโปรแกรม

69

ภาพท 4.9 แดงผลลพธจากการแกไขปญหาใน Microsoft Office Excel

จะพบวาการจดการวตถดบคงคลงโดยใชระบบการจดการสนคาคงคลงของโรงงานทใชอยในปจจบนโดยใชประสบการณ รวมเปนคาใชจาย 256,102,063.25 บาท ในระยะเวลา 6 เดอน

ตารางท 4.13 แสดงผลการเปรยบเทยบคาใชจายการจดการวตถดบคงคลงระบบงานปจจบน และแบบจาลอง

คาใชจาย ระบบงานปจจบน

(บาท) แบบจาลอง

(บาท) ผลตาง

(บาท) ผลตาง (%)

คาใชจายในการสงซอ 253,530,000.00 247,096,550.00 6,433,450.00 2.54%

คาใชจายในการจดเกบ 3,625,645.54 4,063,582.25 -437,936.71 -12.08%

คาใชจายในการดาเนนงาน 5,070,600.00 4,941,931.00 128,669.00 2.54%

รวม 262,226,245.54 256,102,063.25 6,124,182.29 2.34%

70

คาใชจายในการสงซอ แบบจาลองกรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย มคาใชจายในการสงซอนอยทสดคอ 247,096,550.00 บาท เมอเทยบกบระบบงานปจจบนมคาใชจายในการสงซอ 253,530,000.00 บาท คดเปนผลตาง 6,433,450.00 บาท หรอ 2.54% เนองจากถกกาหนดใหมมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย เพอตอบสนองความตองการทนอกเหนอจากการผลตทวางไว

คาใชจายในการจดเกบ ระบบงานปจจบนมคาใชจายในการจดเกบนอยทสดคอ 3,625,645.54บาทเมอเทยบกบแบบจาลองกรณท 2 เนองจากแบบจาลองกรณท 2 ถกกาหนดใหมมสตอกปลอดภยท 100,000

หนวย เพอตอบสนองความตองการทนอกเหนอจากการผลตทวางไว ทาใหเสยคาใชจายในการจดเกบมากกวา คาใชจายในการดาเนนงาน แบบจาลองกรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวย มคาใชจายในการสงซอนอยทสดคอ 4,941,931.00 บาท เมอเทยบกบระบบงานปจจบนมคาใชจายในการสงซอ 5,070,600.00 บาท คดเปนผลตาง 128,669.00 บาท หรอ 2.54%

จากโจทยสงทตองการ คอ ตนทนทตาทสดในการผลตสนคาในแตละเดอน วตถประสงคเพอวางแผนการผลตซงจะเปนตวกาหนดวาการผลตในแตละชวงเวลานนจะผลตจานวนเทาใด และลดปรมาณของสนคาคงคลงใหนอยทสดซงสอดคลองกบนโยบายหรอเงอนไขของบรษท ดงนน แบบจาลองกรณท 2 กาหนดใหมสตอกปลอดภยท 100,000 หนวยมคาใชจายรวมนอยทสดคอ 256,102,063.25 บาท เมอเทยบกบระบบงานปจจบนมคาใชจายรวม 262,226,245.54 บาท คดเปนผลตาง 6,124,182.29 บาท หรอ 2.34%

71

บทท 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

การจดทาปรญญานพนธเรอง “การจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม สาหรบอตสาหกรรมสงทอ” มวตถประสงคเพอหาตวแบบทเหมาะสมทสด เพอใชในการพยากรณความตองการในการผลต และเพอหาปรมาณการผลตในจานวนทเหมาะสมกบความตองการจรง โดยเกบขอมลตงแตป พ.ศ 2550 ถง ป พ.ศ 2553

จากบรษทตวอยาง และวเคราะหขอมลเพอหาตวแบบทเหมาะสมจากการเปรยบเทยบตวแบบการพยากรณ เพอคานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสมกบปรมาณความตองการจรง รวมถงการจดการวตถดบคงคลง

ปรญญานพนธฉบบนเปนการศกษาเพอหาแนวทางในการปรบปรงการจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม สาหรบอตสาหกรรมสงทอ ตามขนตอนทไดจดทาไว สรปเปนผลวจย ขอเสนอแนะ สรปไดดงน

5.1 สรปผลการศกษา ผลการศกษาสรปไดดงน

1. จากการศกษาไดใชวธการพยากรณเพอมาใชในการพยากรณการผลตเมอพจารณาคา MAD ,

MSE และ MAPE ของตวแบบพยากรณจากวธพยากรณทง 6 วธ พบวา คาพยากรณทไดจากวธแยกสวนประกอบ ใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด คอเทากบ 45374.67, 3671921993.80 และ 21.60 ตามลาดบ แสดงวาขอมลปรมาณการสงซอชดนพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบ เหมาะสมทสด เพราะใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด จากผลการศกษาแสดงใหเหนวาวธการพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบสามารถนามาใชไดจรงในโรงงานกรณศกษา 2. การวจยเรมศกษาจากการศกษาสภาพปจจบน วธการดาเนนงานบรการสนคาคงคลงของโรงงานกรณศกษาพบวา มปรมาณของวตถดบมากทาใหมลคาเฉลยคงคลงสง เกดตนทนจมในรปแบบของวตถดบคงคลงเปนจานวนมาก และนาไปสตนทนการจดเกบรกษาทสงตามไปดวย ซงสาเหตของปญหาพบวาไมมรปแบบและวธการจดการวตถดบคงคลงใหมประสทธภาพ อาศยเพยงประสบการณและความชานาญในการทางานจงทาใหเกดมลคาวตถดบคงคลงสง

3. การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรการจดการสนคาคงคลง เปนการจาลองทใชตอบปญหาวาจะสงผลตจานวนเทาใด โดยตวแบบนเปนตวแบบทหาปรมาณการผลตทเหมาะสม โดยคานงถงคาใชจาย 2

สวน คอ คาใชจายในการดาเนนการและคาใชจายในการจดเกบ

4.การจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม สาหรบอตสาหกรรมสงทอของกรณศกษา โดยการสรางแบบจาลองการจดการสนคาคงคลง ใชโปรแกรมคอมพวเตอร Microsoft Excel คานวณหาปรมาณการผลตทเหมาะสม

72

5. การประเมนประสทธภาพของแบบจาลองทางคณตศาสาตรของกรณศกษา เปนการเปรยบเทยบคาใชจายในการจดการวตถดบคงคลงไดแก คาใชจายในการดาเนนการและคาใชจายในการจดเกบ ระหวางระบบงานปจจบนกบระบบงานตามแบบจาลองกรณท 2 กรณทมสตอกปลอดภย

6. สรปผลการจดการคลงสนคาผาทเหมาะสม สาหรบอตสาหกรรมสงทอของกรณศกษา จากกรณศกษาพบวา คาพยากรณทไดจากวธแยกสวนประกอบ ใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด คอเทากบ 45374.67, 3671921993.80 และ 21.60 ตามลาดบ แสดงวาขอมลปรมาณการสงซอชดนพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบ เหมาะสมทสด เพราะใหคา MAD , MSE และ MAPE ตาสด จากผลการศกษาแสดงใหเหนวาวธการพยากรณดวยวธแยกสวนประกอบสามารถนามาใชไดจรงในโรงงานกรณศกษา และแบบจาลองทางคณตศาสาตรของกรณศกษากรณท 2 กรณทมสตอกปลอดภยสามารถลดคาใชจายได 6,124,182.29 บาท หรอเทยบเทา 2.34%

5.2 ขอเสนอแนะ 1. เนองจากโรงงานกรณศกษาน ยงไมมการจดการทเปนระบบ ใชการบรหารจดการแบบตามความ

เขาใจและประสบการณของเจาของโรงงาน ดงนนผบรหารโรงงานควรพฒนาโรงงานใหมประสทธภาพเพมขน เพอใหสามารถแขงขนกบผผลตรายอนๆ และเพมศกยภาพใหกบโรงงาน

2. ควรมการตดตาม และประเมนผลทไดจากการพยากรณอยางสมาเสมอเพอใหสามารถปรบปรง

และแกไขใหเหมาะสมกบสถานการณจรงของโรงงาน

3. ควรมการปรบวธการวเคราะหขอมลและการพยากรณใหเหมาะสมกบสถานการณของโรงงานอยเสมอ เพราะการพยากรณเปนปจจยสาคญในการกาหนดปรมาณการผลตสนคา และการตดสนใจดาเนนการตามหนาทตางๆ ทงในระยะสนและระยะยาว อกทงยงทาใหโรงงานสามารถประกอบกจการไดในเชงรกมากกวาเชงรบ

73

เอกสารอางอง (Reference )

[1] ชมพล ศฤงคารศร การวางแผนและการควบคมการผลต. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน) , 2540.

[2] พภพ ลลตาภรณ ระบบการวางแผนและควบคมการผลต พมพครงท บรษท ดวงกมลสมย จากด กรงเทพฯ, 2542.

[3] ชยรตน อตตวนช. การพยากรณเพอการจดวสดคงคลง: กรณศกษาโรงงานกระจกบานเกลด

วทยานพนธวศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ

ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2545.

[4] กนกวรรณ วไลศร. การพยากรณอนกรมเวลาทมฤดกาลโดยใชการถดถอยแบบฟซซทใช

ตวแปรดมม. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต ภาควชาสถต คณะวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2547.

[5] กมลรตน พวงแพ [9] (2547) ออกแบบและพฒนาระบบพยากรณราคาสนคาเกษตรอตโนมตโดยใชวธทางเศรษฐมต การพยากรณของระบบใชวธการพยากรณเบองตน 3 วธ คอ วธการจาแนกสวนประกอบของอนกรมเวลา วธการวเคราะหการถดถอยแบบหลายตวแปร และวธการปรบใหเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล โดยการพยากรณแตละวธจะมการประมาณคาพารามเตอรทเหมาะสมโดยอตโนมต, 2547.

[6] มณฑรา เอยดเสน ( ) การพฒนาระบบการวางแผนและควบคมการผลตในระบบการผลตแบบตามสง กรณศกษาบรษท เอน อาร อนดสทรส จากด วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2547.

74

[7] วชรนทร เปยสกล ศกษาการพยากรณและการวางแผนการผลตรวมของบรษทผลตกะทสดโดยนาขอมลในอดตมาทาการวเคราะหเพอหาวธการพยากรณทเหมาะสม, 2547.

[8] ปรยาภรณ ธรรมชเชาวรตน,ชรญญา ชนะชย และ พชราภรณ เนยมมณ,ตวแบบการโปรแกรมเชงเสนสาหรบการวางแผนการผลตไมดอก:กรณศกษาสวนไมดอกชวนชม,การประชมวชาการดานการวจยดาเนนงาน,วนท 31 สงหาคม และ วนท 1 กนยายน 2549,โรงแรมหลยส แทเวรน หลกส กรงเทพ ฯ, หนา 232-242.

[9] นายวชระ พชตมโน การออกแบบระบบสนบสนนการตดสนใจการพยากรณการผลตสนคา กรณศกษา : บรษทผลตเครองเลนวซด และดวด วศวกรรมอตสาหการ สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2549.

[10] นธมา ศรพานช. . การวางแผนและจดตารางการผลตเพอตอบสนองความตองการของลกคา กรณศกษา: โรงงานเครองประดบ . วทยานพนธ ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2549.

[11] นางแววดาว พนสวน( 50) การศกษาการพยากรณแบบอนกรมเวลา (Time Series) เพอการวางแผนการผลต กรณศกษา : บรษท เอส บอตสาหกรรมเครองเรอน จากด สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ , 2550.

[12] ฐตมา ชโชต การพยากรณปรมาณความตองการสนคาและการจดตารางการผลตหลกในอตสาหกรรมแปรรปเมลดธญพช สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2552.

75

[13] LINDA LUNDBERG การประมาณการความตองการสาหรบการใชไฟฟาภาคอตสาหกรรมของประเทศสวเดน ซงผวจยไดศกษาการเปลยนแปลงในรปแบบความตองการในชวงเวลา ป 1960 – ป 2006 โดยเกบขอมลเกยวกบไฟฟาทใชในอตสาหกรรมไฟฟา,ราคานามนและขอมลเกยวกบมลคาของการผลต จากนนระบฟงกชนเชงเสนเพอวเคราะห OLS

[14] Pisal Yenradee, Anulark Pinnol and Amnaj Charoenthevornying. “Demand Forcasting and

Production Planning for High Seasonal Demand Situation : Case study of Pressure

Container Factory.” Science Asia. 27, (2001) : 271-278.

[15] Snyder, Kochler and Ord, J.K. “Forecasting for inventory control with exponential

smoothing.” International Journal of Forecasting. 18 (2002) : 5–18.

[16] Atthawit Techawiboonwong ,Aggregate Production Planning And Master Production

Scheduling : Problems And Methods for Labor-Intensive Thai Industries,Degree of Doctor

Of Philosophy In Engineering, Faculty of Engineering,Sirindhorn International Institue

of Technology Thammasat university,2003

[17] ROSHANI DANGI Reid, R.D. and Sanders, N.R. ,2002, Operation

Management,Wiley&Sons, Inc., U.S.A.,p.166. ,2009

ภาคผนวก

77

1. วธแยกสวนประกอบ (Decomposition)

Time Series Decomposition for Demand Po

Multiplicative Model

Data Demand Po

Length 48

NMissing 0

Fitted Trend Equation

Yt = 166579 + 638.386*t

Seasonal Indices

Period Index

1 0.5019

2 0.60531

3 0.54031

4 1.84205

5 1.84083

6 1.88805

7 1.18262

8 1.22907

9 1.22194

10 0.42542

11 0.37502

12 0.34747

78

Accuracy Measures

MAPE 7

MAD 11578

MSD 272670950

Forecasts

Period Forecast

49 99,306

50 120,154

51 107,596

52 367,995

53 368,926

54 379,595

79

2. วธการปรบเรยบแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential smoothing)

Single Exponential Smoothing for Demand Po

Data Demand Po

Length 48

Smoothing Constant

Alpha 0.99

Accuracy Measures

MAPE 37

MAD 53004

MSD 7513112983

Forecasts

Period Forecast Lower Upper

49 77,536.6 -52,320.6 207,394

50 77,536.6 -52,320.6 207,394

51 77,536.6 -52,320.6 207,394

52 77,536.6 -52,320.6 207,394

53 77,536.6 -52,320.6 207,394

54 77,536.6 -52,320.6 207,394

80

t SMOO1 FITS1

1 85,232 207,200

2 112,524 85,232

3 105,471 112,524

4 320,825 105,471

5 323,968 320,825

6 294,300 323,968

7 191,122 294,300

8 184,863 191,122

9 172,525 184,863

10 54,740 172,525

11 57,670 54,740

12 52,374 57,670

13 95,960 52,374

14 112,335 95,960

15 124,378 112,335

16 330,716 124,378

17 337,531 330,716

18 327,600 337,531

19 225,383 327,600

20 246,022 225,383

21 226,151 246,022

22 79,135 226,151

23 69,181 79,135

81

t SMOO1 FITS1

24 64,388 69,181

25 92,932 64,388

26 109,414 92,932

27 98,540 109,414

28 368,770 98,540

29 340,129 368,770

30 348,713 340,129

31 218,208 348,713

32 226,655 218,208

33 225,413 226,655

34 88,830 225,413

35 69,842 88,830

36 66,929 69,842

37 88,680 66,929

38 109,094 88,680

39 98,329 109,094

40 297,280 98,329

41 314,348 297,280

42 354,593 314,348

43 247,066 354,593

44 256,376 247,066

45 225,650 256,376

46 79,417 225,650

47 79,182 79,417

48 77,537 79,182

82

3. วธการปรบใหเรยบแบบดบเบลเอกซโพเนนเชยล (Double Exponential smoothing)

Double Exponential Smoothing for Demand Po

Data Demand Po

Length 48

Smoothing Constants

Alpha (level) 0.99

Gamma (trend) 0.10

Accuracy Measures

MAPE 39

MAD 56664

MSD 8042576305

Forecasts


49 66,555.30 -72,269 205,380

50 55,694.10 -154,956 266,344

51 44,832.90 -241,348 331,014

52 33,971.70 -329,141 397,085

53 23,110.50 -417,602 463,823

54 12,249.30 -506,431 530,930

83 t SMOO1 LEVE1 TREN1 FITS1

1 84,936 84,936 -9,133.4 177,601

2 112,430 112,430 -5,470.6 75,803

3 105,416 105,416 -5,625.0 106,959

4 320,768 320,768 16,472.7 99,791

5 324,132 324,132 15,161.9 337,241

6 294,453 294,453 10,677.8 339,294

7 191,231 191,231 -712.3 305,131

8 184,857 184,857 -1,278.4 190,518

9 172,512 172,512 -2,385.1 183,579

10 54,716 54,716 -13,926.2 170,127

11 57,531 57,531 -12,252.0 40,790

12 52,250 52,250 -11,555.0 45,279

13 95,843 95,843 -6,040.1 40,695

14 112,273 112,273 -3,793.1 89,803

15 124,340 124,340 -2,207.1 108,480

16 330,693 330,693 18,648.9 122,133

17 337,717 337,717 17,486.5 349,342

18 327,777 327,777 14,743.8 355,204

19 225,532 225,532 3,044.9 342,521

20 246,053 246,053 4,792.6 228,577

21 226,199 226,199 2,327.8 250,846

22 79,159 79,159 -12,609.0 228,527

23 69,055 69,055 -12,358.5 66,550

24 64,264 64,264 -11,601.7 56,696

25 92,814 92,814 -7,586.5 52,662

26 109,336 109,336 -5,175.6 85,228

84

t SMOO1 LEVE1 TREN1 FITS1

27 98,487 98,487 -5,743.0 104,161

28 368,712 368,712 21,853.8 92,744

29 340,347 340,347 16,831.9 390,566

30 348,884 348,884 16,002.4 357,179

31 218,370 218,370 1,350.8 364,886

32 226,670 226,670 2,045.7 219,721

33 225,433 225,433 1,717.4 228,715

34 88,847 88,847 -12,112.9 227,151

35 69,721 69,721 -12,814.2 76,734

36 66,800 66,800 -11,824.9 56,907

37 88,561 88,561 -8,466.3 54,975

38 109,008 109,008 -5,575.0 80,094

39 98,272 98,272 -6,091.1 103,433

40 297,219 297,219 14,412.7 92,181

41 314,491 314,491 14,698.7 311,632

42 354,742 354,742 17,253.9 329,190

43 247,240 247,240 4,778.3 371,996

44 256,425 256,425 5,219.0 252,018

45 225,703 225,703 1,624.9 261,645

46 79,434 79,434 -13,164.5 227,328

47 79,051 79,051 -11,886.4 66,269

48 77,416 77,416 -10,861.2 67,165

85

4. วธการปรบใหเรยบแบบเอกซโพเนนชยลของวนเทอร (Winters Method)

Winters' Method for Demand Po

Multiplicative Method

Data Demand Po

Length 48

Smoothing Constants

Alpha (level) 0.19

Gamma (trend) 0.10

Delta (seasonal) 0.10

Accuracy Measures

MAPE 10

MAD 18018

MSD 630417983

Forecasts


49 100,847 56,703 144,990

50 124,035 79,268 168,802

51 120,001 74,543 165,459

52 375,414 329,198 421,629

53 375,283 328,247 422,318

54 381,007 333,093 428,922

86

t SMOO1 LEVE1 TREN1 SEAS1 FITS1

1 110,011 202,365 -9,497.84 0.49311 105,657

2 124,406 191,085 -9,676.08 0.61232 118,567

3 112,802 180,865 -9,730.49 0.58957 107,090

4 332,000 172,051 -9,638.76 1.8398 314,138

5 313,255 165,365 -9,343.50 1.83457 295,706

6 303,149 156,849 -9,260.79 1.83733 286,020

7 190,313 149,311 -9,088.49 1.21932 179,077

8 188,770 141,353 -8,975.48 1.26859 177,280

9 165,958 135,125 -8,700.69 1.18425 155,420

10 55,406 127,217 -8,621.38 0.41112 51,838

11 48,470 124,837 -7,997.27 0.38912 45,185

12 45,048 122,188 -7,462.45 0.36759 42,162

13 60,252 130,072 -5,927.84 0.51791 56,572

14 79,645 135,465 -4,795.73 0.63413 76,015

15 79,866 145,965 -3,266.20 0.61591 77,039

16 268,546 149,955 -2,540.57 1.87775 262,536

17 275,102 154,370 -1,845.03 1.86981 270,441

18 283,628 157,412 -1,356.28 1.86165 280,238

19 191,936 161,364 -825.43 1.23643 190,283

20 204,704 166,915 -187.80 1.28925 203,657

21 197,669 171,300 269.50 1.19773 197,447

22 70,426 174,857 598.24 0.41442 70,537

23 68,040 175,849 637.65 0.38949 68,273

24 64,641 176,211 610.00 0.36734 64,875

87

t SMOO1 LEVE1 TREN1 SEAS1 FITS1

25 91,261 177,423 670.27 0.51866 91,577

26 112,510 177,088 569.75 0.6326 112,935

27 109,070 174,268 230.69 0.6108 109,421

28 327,231 178,934 674.24 1.8976 327,665

29 334,571 180,015 714.96 1.87161 335,832

30 335,125 181,990 840.95 1.86714 336,456

31 225,017 181,422 700.08 1.23233 226,057

32 233,898 180,934 581.29 1.28564 234,800

33 216,710 182,784 708.09 1.20127 217,407

34 75,749 188,722 1,231.09 0.41932 76,043

35 73,505 187,838 1,019.62 0.38762 73,985

36 69,001 187,577 891.56 0.36628 69,376

37 97,289 185,226 567.32 0.51479 97,751

38 117,174 183,321 320.05 0.62896 117,533

39 111,972 179,302 -113.82 0.6045 112,168

40 340,244 175,110 -521.71 1.87875 340,028

41 327,737 173,345 -645.97 1.86589 326,760

42 323,660 176,011 -314.79 1.88212 322,454

43 216,904 180,239 139.48 1.24557 216,516

44 231,722 184,009 502.57 1.29645 231,901

45 221,045 185,096 560.95 1.20289 221,649

46 77,614 185,698 565.08 0.41936 77,849

47 71,981 189,685 907.24 0.3906 72,200

48 69,477 194,592 1,307.23 0.36948 69,809

88

ประวตผวจย

ชอ นางสาวนตยา วงศระวง ทอย เลขท 138 ถนนทรงพล ตาบลโพธาราม อาเภอโพธาราม จงหวดราชบร รหสไปรษณย 70120

E-mail : [email protected]

ประวตการศกษา พ.ศ.2548 สาเรจการศกษาปรญญาตรวศวกรรมศาสตรบณฑต (วศวกรรมสงทอ) คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญญบร

พ.ศ.2553 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการงานวศวกรรม

คณะวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม

มหาวทยาลยศลปากร

ประวตการทางาน

พ.ศ.2552 - 2554 ตาแหนง Sale Engineer บรษท EVEREST TEXTILE จากด พ.ศ. 2555 ตาแหนง Production Planner

Japan Jewelry Laboratory Co.,Ltd.

293 ชน3 ถนนรชดาภเษก (ทาพระ-ตากสน) กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 6 – ปจจบน ตาแหนงวศวกร บรษท PANDORA PRODUCTION จากด

เลขท 88 ซอย สขาภบาล 2 ซอย 31 แขวงดอกไม เขตประเวศ กรงเทพมหานคร รหสไปรษณย 10250

2556 ิทยาลัทยาลิลปากรยศ - silpakorn university...บ ณฑ ต...

Documents