ความตองการในการพฒนาตนเองของคร ในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

โดย

นายอานวย กจเจรญ

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2547

ISBN 974-464-478-8 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE REQUIREMENT OF TEACHERS IN SELF DEVELOPMENT, RATCHABURI DIOCESE SCHOOLS

By

Amnuay Kitcharoen

A Master’s Report Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree MASTER OF EDUCATION

Department of Educational Administration Graduate School

SILPAKORN UNIVERSITY 2004

ISBN 974-464-478-8

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหสารนพนธเรอง “ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร” เสนอโดยนายอานวย กจเจรญ เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ………………………………………. ( รองศาสตราจารย ดร.จราวรรณ คงคลาย ) คณบดบณฑตวทยาลย วนท……….เดอน…………….พ.ศ………. ผควบคมสารนพนธ อาจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ คณะกรรมการตรวจสอบสารนพนธ ……………………………………….ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.ชวนชม ชนะตงกร) ……………/……………./………… ……………………………………….กรรมการ ( อาจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ ) ……………./……………/………… .………………………………………กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร) ………….../………….../…………….

ง

K 45252531 : สาขาวชาการบรหารการศกษา คาสาคญ : การพฒนาคร / โรงเรยนสงฆมณฑลราชบร อานวย กจเจรญ : ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยน สงกดสงฆมณฑลราชบร (THE REQUIREMENT OF TEACHERS IN SELF DEVELOPMENT, RATCHABURI DIOCESE SCHOOLS) อาจารยผควบคมสารนพนธ : อาจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ. 90 หนา. ISBN 974- 464-478-8 การวจยครงนมวตถประสงคเพอทราบ 1) ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร 2) ความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ทมสถานภาพตางกน โดยทาการศกษาจากกลมครในโรงเรยนสงฆมณฑลราชบร จานวน 291 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนโดยใชหลกการพฒนาตนเองตามแนวคดของสนนทา เลาหะนนท มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก ความถ (f) รอยละ (%) คาเฉลย (X) สวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) และการทดสอบคาท ( t – test)

ผลการวจย พบวา 1. ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

อยในระดบปานกลาง 2. ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

เมอจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนงและประสบการณในการทางานไมแตกตางกน

ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2547 ลายมอชอนกศกษา……………………………………… ลายมอชออาจารยผควบคมสารนพนธ …………………..

จ

K 45252531 : MAJOR : EDUCATIONAL ADMINISTRATION KEY WORD : TEACHAR DEVELOPMENT / DIOCESE SCHOOL

AMNUAY KITCHAROEN : THE REQUIREMENT OF TEACHERS IN SELF DEVELOPMENT, RATCHABURI DIOCESE SCHOOLS. MASTER’S REPORT ADVISOR : PRASERT INTARAK , Ed. D. 90 pp. ISBN 974-464-478-8 The purposes of this research were to study : 1) the requirement of teachers in self development, Ratchaburi diocese schools, and 2) the requirement of teachers in self development, Ratchaburi diocese schools when considering some teachers’ veriable. The sample of this study were 291 teachers from Ratchaburi diocese schools. The instrument was a questionnaire which formulated base on self development of Sunantha Louhanantha concept. The statistical treatment were frequency distribution ( f ) , percentage ( % ) , mean ( X ) , standard deviation ( S.D. ) and t – test The finding were as following : 1. The requirement of teachers in self development, Ratchaburi diocese schools was rated at moderate level. 2. There is no significant different in the requirement of teachers in self development when considering gender, age, education level, position and work experience of teachers. Department of Educational Administration Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2004 Student’ s signature……………………………………… Master’s Report Advisor’s signature …………………….

ฉ

กตตกรรมประกาศ สารนพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยด ดวยความกรณาในการใหคาแนะนาอยางดยง จากทานอาจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ อาจารยผควบคมสารนพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ชวนชม ชนะตงกร ผชวยศาสตราจารย วาท พนตร ดร.นพดล เจนอกษร ทไดใหคาปรกษาแนะนาตรวจ แกไขขอบกพรอง และชวยเหลอเปนอยางดตลอดมา ผวจยรสกซาบซงในพระคณและขอกราบขอบพระคณเปนอยางยง ขอขอบคณคณาจารยภาควชาการบรหารการศกษาทกทานทใหความรแนวคดประสบการณตาง ๆ และเปนกาลงใจใหผวจย ขอขอบพระคณบาทหลวง ดร.ไพยง มนราช บาทหลวงสมควร หมายแมน บาทหลวงนพดล ฉตรบรรยงค บาทหลวงชชาต ประสตรแสงจนทร อาจารยประสงค ทกษณ อาจารยศรนยา ศโรพจนารกษ อาจารยบารง ชานาญเรอ ททานเปนผเชยวชาญ พจารณาความ ถกตองและความเทยงตรงในดานเนอหาของแบบสอบถามในสารนพนธ ขอบพระคณผบรหาร และคณะครโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรทกทานทไดกรณาตอบแบบสอบถามในการวจยครงน ขอขอบคณบาทหลวงปรชา พลอยจนดา อธการโบสถ แมพระมหาทกขทามวง และบาทหลวงสรนทร จานอปการะ อธการโรงเรยนวรศลป ขอบคณคณะครโรงเรยนอานวยวทยกาญจนบรทคอยชวยเหลอ และใหกาลงใจ ขอบคณเพอน ๆ ทกคนท เอาใจชวย ขอบใจลก ๆ ทเอาใจใสดแลดานสขภาพ และชวยเรองการงานตาง ๆ และตองขอบใจเปนพเศษสาหรบอาจารยวไล กจเจรญ แมบานทคอยเปนหวงและใหกาลงใจตลอดมาตงแตเรมเรยนจนจบการศกษา พระคณของทกทานทกลาวนาม หรอมไดกลาวนามกตาม ผวจยขอจดจาพระคณทานอยางมรลม

ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย…………………………………………………………………... ง บทคดยอภาษาองกฤษ..……………………………………………………………… จ กตตกรรมประกาศ.………………………………………………………………….. ฉ สารบญตาราง………………………………………………………………………... ฌ สารบญแผนภม………………………………………………………………………. ฎ บทท 1 บทนา………………………………………………………………………….. 1 ภมหลง…………………………………………………………………… 2 ปญหาของการวจย………………………………………………..….…… 3 วตถประสงคของการวจย………………………………………………… 7 ขอคาถามของการวจย……………………………………………………. 7 สมมตฐานในการวจย………………………………………………….…. 7 กรอบแนวคดในการวจย…………………………………………………. 8 ขอบเขตการวจย…………………………………………………………. 9 ขอจากดในการวจย.................................................................................... 11 นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………… 11 2 วรรณกรรมทเกยวของ………………………………………………………… 12 ความเปนมาของโรงเรยนในเครอสงฆมณฑลราชบร………………….… 12 หลกการทวไปเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษย………………………. 18 ความหมายการพฒนาทรพยากรมนษย…………………………….. 18 วตถประสงคของการพฒนาทรพยากรมนษย………………………. 19 ทฤษฎทเกยวของ…………………………………………………… 22 องคประกอบและกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษย…………….. 28 วธการพฒนาทรพยากรมนษย…………………………………….… 33 งานวจยทเกยวของ………………………………………………….. 45 สรป………………………………………………………………… 49

ซ

บทท หนา 3 การดาเนนการวจย………………………………………………………… 50 ขนตอนการดาเนนการวจย…………………………………………… 50 ระเบยบวธวจย ……………………………………………………….. 51 แผนแบบการวจย………………………………………………… 51 ประชากร………………………………………………………… 52 กลมตวอยาง……………………………………………………… 52 ตวแปรทศกษา…………………………………………………… 53 เครองมอทใชในการวจย………………………………………… 54 การสรางและพฒนาเครองมอ……………………………………. 55 การเกบรวบรวมขอมล…………………………………………… 55 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย……………………... 56 สรป……………………………………………………………….. 56 4 ผลการวเคราะหขอมล……………………………………………………... 57 ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม…………….. 57 ตอนท 2 การวเคราะหระดบความตองการพฒนาตนเองของคร ในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร………………………….. 59 ตอนท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการพฒนาตนเอง ในแตละสถานภาพ...................................................................... 65 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ…………………………… 69 ขอคนพบของการวจย………………………………………………… 69 อภปรายผลการวจย…………………………………………………… 69 ขอเสนอแนะของการวจย……………………………………………. 72 ขอเสนอแนะทวไป......................................................................... 72 ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป……………………….….. 72 บรรณานกรม …………………………………………………………………… 74 ภาคผนวก ………………………………………………………………………. 77 ภาคผนวก ก แบบสอบถาม........................................................... 78 ภาคผนวก ข เอกสารประกอบอน ๆ............................................. 84 ประวตผวจย......................................................................................................... 90

ฌ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยรอยละ และระดบคณภาพดานความร ความสามารถของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2543 –2545 ในภาพรวมระดบประเทศ เขตการศกษา 5 และสงฆมณฑลราชบร….…….. 4 2 จานวนคร และวฒทางการศกษาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑล ราชบร ปการศกษา 2543 – 2545…………………………………………… 5 3 สถตการศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การศกษาดงาน การสรางผลงานวชาการของครโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ปการศกษา 2543 – 2545…………………………………………………… 6 4 จานวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา………………….………… 52 5 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม……………………………………………... 58 6 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยภาพรวมทง 5 วธ………………………………………………… 59 7 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยวธการศกษาตอ…………………………………………………. 60 8 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยวธการฝกอบรม…………………………………………………. 61 9 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยวธการประชมสมมนา…………………………………………… 62 10 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยวธการศกษาดงาน……………………………………………….. 63 11 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเอง ของครโดยวธการสรางผลงานทางวชาการ..............………………………… 64 12 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท(t-test) ของความตองการในการพฒนา ตนเองของคร เมอจาแนกตามเพศ…………………………………………... 65 13 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท(t-test) ของความตองการในการพฒนา ตนเองของคร เมอจาแนกตามอาย…………………………………………... 66

ญ

ตารางท หนา 14 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t-test) ของความตองการพฒนาตนเอง ของคร เมอจาแนกตามระดบการศกษา...........................................… 67 15 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t-test) ของความตองการพฒนาตนเอง

ของคร เมอจาแนกตามตาแหนง......................................................... 67 16 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t-test) ของความตองการพฒนาตนเอง ของคร เมอจาแนกตามประสบการณการทางาน................................ 68

ฎ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย 8 2 ขอบเขตของการวจย 10 3 โครงสรางการศกษาโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร 16 4 การเปรยบเทยบระยะเวลาทใชในการฝกอบรมใหเกดความร ทกษะ และทศนคต 20 5 วตถประสงคของการฝกอบรม 21 6 การพฒนาทรพยากรมนษยในฐานะทเปนการเปลยนแปลง 23 7 ระบบการพฒนาทรพยากรมนษย 24 8 กระบวนการฝกอบรมแบบบนไดเวยน 30

บทท 1

บทนา การพฒนาประเทศในแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 – 2549) เนนการเสรมสรางรากฐานทางเศรษฐกจ และสงคมใหเขมแขง เพอยกระดบ คณภาพชวตของคนสวนใหญของประเทศใหอยดมสขควบคกบการพฒนาทมงสคณภาพในทกดาน โดยเฉพาะการเสรมสรางคนใหมความร มภมปญญารเทาทนโลก อนจะสงผลตอการพฒนาประเทศโดยรวมอยางสมดลกบธรรมชาตและอยรวมกบประชาคมโลกไดอยางสนตสข ประเทศไทยเปนประเทศกาลงพฒนานอกจากอาศยทรพยากรทมในประเทศชวยพฒนาแลว ยงมความ จาเปนตองใชคนเปนกาลงสาคญในการพฒนา และตองมทงปรมาณและคณภาพเพยงพอแกความตองการดวย การทคนจะมคณภาพไดตองไดรบการฝกอบรมอยางเหมาะสม เพอใหคนเจรญ งอกงามทงดานรางกาย สงคม อารมณและสตปญญาสงสดตามความสามารถของแตละคนใหมพฤตกรรมทพงประสงค รวมทงไดรบความร ทกษะ ทศนคต รจกการดาเนนชวตอยางประชาธปไตยและรจกการแกปญหาชวตจะมความเปนอยทดและมความสข สงผลทงตอสวสดภาพของตนและองคกรทเขาทางาน ตลอดจนสงคม ดงนนการใหความรดานการศกษาและทกษะทดแกครอาจารยผสอนเปนสงสาคญยงทประเทศตองคานงถง การศกษาในภาคเอกชนมความสาคญตอประเทศเปนอยางมาก เนองจากชวยแบงเบาภาระหนาทตลอดจนลดการลงทนจากภาครฐได การจดการศกษาจะมคณภาพบงเกดผลตามแนวทางทวางไวนน ตองอาศยครเปนกาลงสาคญ เพราะครเปนตวจกรในการกากบกระบวนการเรยนการสอน เพอสรางสรรค และพฒนาคนใหมความสอดคลองกบแนวโนมของสงคมและประเทศชาตทกาลงเปลยนแปลง วตถประสงคทางการศกษาจาเปนตองไดรบการปรบปรงแกไขใหเหมาะสมสอดคลองกบภาวะความจาเปนความตองการของสงคมนน ดงขอความของแนวนโยบายการศกษาของรฐของแผนการศกษาแหงชาตพทธศกราช 2544 (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2544 : 10) ขอท 17 วา “รฐพงจดและสงเสรมการศกษาเพอประกนความเสมอภาคในโอกาสทจะเขารบการศกษาใน ทกโอกาสจดใหสอดคลอง และสนองความตองการทางเศรษฐกจและสงคมของ

1

2

ประเทศชาต ตลอดจนใหมประสบการณในการทางาน” จะเหนไดวาโรงเรยนเปนหนวยงานทมบทบาทสาคญตอผลของการจดการศกษา ซ งตองพยายามผลกดนใหคนมคณภาพสงท งกาลงสตปญญา กาลงกาย ศลธรรม จรรยา และความสามารถทางเศรษฐกจตลอดจนคณสมบต อน ๆ ทจาเปนตอการเปนพลเมองดทมประสทธภาพ สงเหลานเกดขนไดยอมขนอยกบประสทธภาพของบคลากรทางการศกษาคอ ฝายผบรหารโรงเรยน และฝายปฏบตงานใหเกดความตระหนกตอหนาทมความรบผดชอบตอความเปนคร โดยเฉพาะอยางยงพยายามพฒนาศกยภาพของตน ซงโรงเรยนตองจดเตรยมแผนงานในการเพมศกยภาพของครใหสมบรณ ถอเปนหวใจของงานบรหารโรงเรยนเปนงานทตองใชเวลาและไมสามารถวดออกมาเปนตวเลขใหเหนไดชดเจนเหมอนกบงานสาขาอนใด การพฒนาทรพยากรมนษยมความจาเปนทครอาจารยตองไดรบการพฒนาหลายดาน จะเหนไดวางานหลกของโรงเรยน คอ งานเตรยมแผนงานในการเพมศกยภาพของครและบคลากรทางการศกษา คอ ผบรหารโรงเรยนซงจะตองควบคมรกษามาตรฐานคณภาพของงาน โดยเฉพาะงานดานวชาการในโรงเรยนใหมประสทธภาพอยเสมอ จงสรปไดวาครมบทบาทสาคญในการผลต เยาวชนทมคณภาพเพอไปพฒนาประเทศ และหนาทหลกของครคอ การใหการศกษา การสงเสรมวชาการ การทาการสอน ใหบรการทางวชาการแกสงคมและ ทานบารงศลปวฒนธรรม ฉะนนการดาเนนงานของโรงเรยนจะสมฤทธผลไดดวยด จาเปนตองมครทมความร ความสามารถดานตาง ๆ ชวยปฏบตงานในโรงเรยนใหไดผลตามเปาหมายทวางไว ภมหลง การจดการศกษาเอกชนเปนสงทมควบคกบสงคมไทยมาโดยตลอด ซงถาจะกลาวถงการศกษาในระบบโรงเรยนกสามารถกลาวไดวาการศกษาเอกชนมขนกอนการศกษาในระบบ โรงเรยนของรฐและเอกชนไดมบทบาทในการจดการศกษาของชาตควบคกบรฐมาโดยตลอด ในปจจบนบทบาทดานการจดการศกษาของเอกชนไดมการดาเนนการอยทกระดบ และทกประเภทการศกษา ซงรฐไดใหความสาคญกบการจดการศกษาเอกชนเปนอยางมากโดยไดเรมมการใหเงนอดหนนการรบรองวทยฐานะและใหเอกชนรวมรบผดชอบในการศกษาของบานเมองมากขน ผบรหารโรงเรยนเอกชนคาทอลกยคแรก ๆ นนเปนบาทหลวง ( Roman Catholic Priest) มชชนนาร (missionary) ททาหนาทประกาศเทศนสอนศาสนานกายโรมนคาทอลก และทาหนาทใหความรแกบคคลทวไปดวยวทยาการของชาวตะวนตก โดยจดตงโรงเรยนขนและ

3

บรหารงานภายใตบทบาทของบาทหลวงซงสวนใหญมคณลกษณะทไดรบการอบรมจากสถาบนของ นกบวชแตจาเปนตองพฒนาตนเองใหเปนนกบรหารการศกษาและนกปกครองตามจตตารมณของคณะนกบวชนน เชน คณะเซนตคาเบรยลไดจดตงโรงเรยนอสสมชญ ซงไดรบความนยมมากจนถงปจจบน เพราะผบรหารและคณะครมเปาหมายทจะดาเนนการดานการจดการศกษาชดเจนและโดยตรง ฉะนนจงตองพฒนาตนเองใหมประสทธภาพอยเสมอ โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร คอหนวยงานภาคเอกชนทกอกาเนด เพอใหบรการดานการศกษากบประชาชนในประเทศไทยมหนาทพฒนานกเรยนในระดบกอนประถมศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาและระดบอาชวะ ผทจบการศกษาจะมความสามารถในการประกอบอาชพชวยพฒนาประเทศชาตบานเมองได ดงนนครผสอนตองทางานอยางมประสทธภาพในการ อบรมสงสอนนกเรยนใหรจกขวนขวายหาความร ตลอดจนประสบการณอนเปนประโยชนตอชวตและสงคม ครจงเปนกญแจสาคญในความสาเรจของผเรยน ผบรหารของโรงเรยนเอกชนสงกดสงฆมณฑลราชบรไดเลงเหนความสาคญในการพฒนาบคลากรครภายในโรงเรยนของตน ใหมความรความสามารถ รทนกระแสการเปลยนแปลงในยคโลกาภวตน มงสรางครใหมคณคาแกชาตบานเมอง สาหรบการพฒนาครของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบรนน สงฆมณฑลไดจดใหภารกจการพฒนาครอยในความรบผดชอบของประธานฝายอบรมศกษาโดยมกรรมการฝายบคคลและพฒนาบคคล รวมทงโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร 19 โรงเรยน เปนหนวยงานทดาเนนงาน คณะกรรมการดงกลาวมหนาทกาหนดกจกรรมการพฒนาของคร และชวงเวลาทดาเนนงานเปนไปตามความเหนของคณะกรรมการแตละชด จากการประมวลและวเคราะหขอมลดาน ตาง ๆ ของโรงเรยนพบวามปญหาหลายประการ จาเปนอยางยงทผบรหารโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบรจะตองหาแนวทางแกไขอยางเรงดวนและถกวธ เพอพฒนาความรความสามารถของครในสงกดสงฆมลฑลราชบรใหสงขนตามลาดบ ปญหาของการวจย จากขอมลดงกลาวสรปไดวาโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร มปญหาสาคญ คอ ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยในระดบทไมนาพอใจ ซงสะทอนใหเหนถงคณภาพของงานวชาการทมครผสอนเปนผรบผดชอบโดยตรง รวมถงวฒทางการศกษาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ในระดบตากวาปรญญาตรนนยงมเปนจานวนมาก

4

ตารางท 1 การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยรอยละ และระดบคณภาพดานความรความสามารถ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2543 - 2545 ในภาพรวมระดบ ประเทศ เขตการศกษา 5 และสงฆมณฑลราชบร

คะแนนเฉลยรอยละ และระดบคณภาพ ปการศกษา รายวชา ประเทศ เขต 5 สงฆมณฑลราชบร

2543

ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร การงานพนฐานอาชพ สงคมศกษา

60.955 (2) 55.036 (2) 54.270 (2) 53.375 (2) 66.480 (2)

62.872 (2) 55.493 (2) 55.315 (2) 53.990 (2) 67.060 (2)

65.437 (2) 59.893 (2) 57.897 (2) 55.945 (2) 69.070 (2)

2544

ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร การงานพนฐานอาชพ สงคมศกษา

61.995 (2) 52.736 (2) 59.442 (2) 57.905 (2) 56.450 (2)

64.347 (2) 57.246 (2) 59.070 (2) 61.885 (2) 58.730 (2)

66.600 (2) 54.963 (2) 56.640 (2) 60.360 (2) 59.192 (2)

2545

ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร การงานพนฐานอาชพ สงคมศกษา

57.860 (2) 46.311 (1) 48.804 (1) 52.985 (2) 50.476 (1)

59.220 (2) 47.860 (1) 50.511 (2) 55.196 (2) 55.301 (2)

61.365 (2) 50.250 (2) 49.192 (2) 55.480 (2) 57.830 (2)

หมายเหต ระดบคณภาพ 1 หมายถง ปรบปรง ระดบคณภาพ 2 หมายถง พอใช ระดบคณภาพ 3 หมายถง ด

ทมา : สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 5, การประเมนคณภาพการศกษาระดบชน ประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2545 ( ราชบร : กลมพฒนามาตรฐานคณภาพการศกษา,2545), 9 – 25.

จากตารางท 1 เมอพจารณาผลสมฤทธทางการศกษาของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร โดยภาพรวมแลวยงไมถงระดบความเปนเลศทงทางดานวชาการและกจกรรม โดยเฉพาะดานวชาการเมอเปรยบเทยบกบโรงเรยนในเขตการศกษา 5 ดวยกนพบวา ผลการประเมนคณภาพ

5

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ของกรมวชาการ แมวาผลสมฤทธรายวชาตาง ๆ ทเปนวชาหลก คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร การงานพนฐานอาชพ สงคมศกษา ภาษาองกฤษ จะมคะแนนเฉลยรอยละสงกวาคะแนนเฉลยรอยละของระดบประเทศ และระดบเขตการศกษา 5 แตเมอพจารณาแลวยงพบวาระดบคณภาพของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลอยในระดบ “ พอใช ” (คะแนน 51–75 = พอใช) ยงไมถงระดบ “ ด ” (คะแนน 76–100 = ด) ตารางท 2 จานวนคร และวฒทางการศกษาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ปการศกษา 2543 - 2545

ระดบการศกษา ป 2543 ป 2544 ป 25425 ตากวาปรญญาตร 720 720 724 ปรญญาตร 370 364 367 ปรญญาโท 12 9 9 ทมา : สงฆมณฑลราชบร , ฝายอบรมศกษา , แผน 5 ป (2540 – 2545) ของสงฆมณฑลราชบร ( ราชบร : ศนยวชาการสงฆมณฑลราชบร, 2540).

จากตารางท 2 พบวาวฒทางการศกษาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ในระดบตากวาปรญญาตรนนยงมเปนจานวนมาก และควรไดรบการพฒนาเพอเปนการสงเสรมใหครทปฏบตงานอยแลวไดเพมพนความร ความชานาญ และความสามารถเพมขน เพอใหงานม ประสทธภาพสงขน และมผลสะทอนสงผลทาใหหนวยงานหรอองคการทปฏบตงานอยม ประสทธภาพ จากการศกษาขอมล การเขารวมกจกรรมการพฒนาตนเองของครโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบรระหวางปการศกษา 2543 – 2545 จะเหนวามครทไดรบการพฒนาทงโดยวธศกษาตอ ฝกอบรมการเขารวมประชมสมมนา การศกษาดงานและการสรางผลงานวชาการ มจานวนนอยมากกลาวคอในแตละโรงเรยนมครทไดรบการพฒนาไมถงรอยละ 50 โดยจะอยในชวงรอยละ 32 – 48 ซงถอวา นอยมาก ดงรายละเอยดในตารางท 3

6

ตารางท 3 สถตการศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การศกษาดงาน และ การสรางผลงานทางวชาการของครโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ปการศกษา 2543 – 2545

ป 2543 ป 2544 ป 2545

โรงเรยน

ศก

ษาตอ

ฝกอบ

รม

ประช

มสมม

นา

ศกษาดงาน

สรางผ

ลงานทางวช

าการ

รอยละ

ศกษาตอ

ฝกอบ

รม

ประช

มสมม

นา

ศกษาดงาน

สรางผ

ลงานทางวช

าการ

รอยละ

ศกษาตอ

ฝกอบ

รม

ประช

มสมม

นา

ศกษาดงาน

สรางผ

ลงานทางวช

าการ

รอยละ

1. รณาราชบร 2. ดรณาราชบรพาณชยการ 3. เรองวทยพระหฤทย 4. ดาเนนวทยา 5. วนทามารอา 6. ธรศาสตร 7. เทพวทยา 8. วงตาลวทยา 9. เทพนทรพทยา 10. ดรณาราชบรโพลเทคนค 11. อดมวทยา 12. วรศลป 13. ดรณากาญจนบร 14. ดรณากาญจนบรธรกจ 15. อนชนศกษา 16. อานวยวทยกาญจนบร 17. ดรณานเคราะห 18. นารวฒนา 19. ดรณานกล

10 14 5 8 12 15 6 3 7 8 5 7 15 6 9 5 5 2 7

80 30 10 30 60 30 10 10 25 35 15 20 32 18 17 21 13 10 24

82 50 18 39 45 50 25 10 28 42 18 38 50 16 28 20 25 10 24

80 42 12 25 36 40 21 10 20 36 12 28 40 13 24 14 19 6 22

48 15 13 27 13 28 17 5 12 25 10 22 28 19 20 11 12 3 16

35.29 33.55 41.42 48.67 41.50 39.27 39.50 47.50 38.33 36.50 38.70 38.33 35.86 43.63 37.69 37.36 36.09 47.69 34.44

12 10 3 4 8 12 5 3 5 6 3 7 10 2 7 6 3 1 6

50 35 5 40 30 21 20 8 34 32 18 16 23 15 20 11 19 10 21

85 55 16 36 42 40 18 12 21 42 10 22 45 20 25 30 19 6 30

89 45 10 20 35 38 16 15 25 40 18 36 50 15 28 20 22 8 25

42 30 16 21 23 32 18 6

22 30 12 18 29 12 22 12 19 5

20

32.70 37.63 37.03 45.66 34.50 34.04 39.48 48.88 47.55 37.03 40.66 34.73 35.28 40.00 40.80 40.51 41.00 42.85 39.23

15 5 3 6

10 6 3 3 4 5 3 6

10 4 5 4 2 2 8

45 20 8

22 41 38 20 10 22 40 16 21 40 12 17 10 15 4 2

80 48 15 30 44 40 19 14 20 30 15 25 50 24 32 28 22 10 30

102 43 13 26 40 45 20 6

22 50 15 26 42 16 25 22 10 5

20

50 32 12 23 40 36 20 6

25 34 15 20 35 13 25 19 15 6

25

33.95 32.17 39.23 41.15 43.20 40.24 40.00 39.00 41.33 38.78 42.66 33.79 39.33 41.81 40.00 41.50 32.82 41.53 31.48

รวม 149 490 618 500 344 113 428 574 555 389 104 403 576 548 451

ทมา : สงฆมณฑลราชบร, ฝายอบรมศกษา, แผน 5 ป ( 2540 – 2545 ) ของสงฆมณฑลราชบร ( ราชบร : ศนยวชาการสงฆมณฑลราชบร,2540).

7

ดงนน ผวจยจงเหนวาการพฒนาครทตอเนองและมความหลากหลายดวยวธการตาง ๆ จะมสวนสาคญในการเพมประสทธภาพของงานและเพมศกยภาพของคร ซงงานวจยนจะทาใหทราบวธการพฒนาคร ความคดเหน และความตองการของครทมตอการพฒนาครของโรงเรยน ในสงกดสงฆมณฑลราชบร ซงผวจยเชอวาเมอโรงเรยนมการวางแผนในการพฒนาคร โดยครอบคลมตามลกษณะและประเภทของงาน จะทาใหการเพมประสทธภาพในการปฏบตงานของครดขนเปนลาดบ

วตถประสงคของการวจย วตถประสงคของการศกษาความตองการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรมประเดนดงน

1. เพอทราบความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบร

2. เพอทราบความแตกตางของความตองการในการพฒนาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรทมสถานภาพตางกน

ขอคาถามของการวจย คาถามทใชในการวจยในครงน ผวจยไดตงคาถามเกยวกบความตองการพฒนา ตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรมคาถามดงน

1. ครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร มความตองการในการพฒนาตนเองอยระดบใด

2. ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรมความแตกตางกนหรอไมเมอจาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษาตาแหนงและประสบการณการทางาน

สมมตฐานในการวจย เพอเปนแนวทางในการศกษา ผวจยจงตงสมมตฐานของการวจยไวดงน

1. ครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร มความตองการในการพฒนาตนเอง ในระดบปานกลาง

2. ครในโรงเรยนสงฆมณฑลราชบรมความตองการพฒนาตนเองแตกตางกนเมอจาแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนงและประสบการณการทางาน

8

กระบวนการ (Process) ผลผลต (Output )

- การบรหาร/การจดการ การพฒนาตนเอง - การศกษาตอ - การฝกอบรม - การประชมสมมนา - การศกษาดงาน - การสรางผลงานทางวชาการ

- การจดการเรยนการสอน - การนเทศตดตามผล

กรอบแนวคดในการวจย โรงเรยนเปนองคกรหนงในระบบสงคม มลกษณะเปนองคกรระบบเปดทมการเคลอนไหวอยางตอเนอง ดงนนการดาเนนการตาง ๆ สามารถจดในรปแบบเชงระบบ ซงประกอบดวยปจจยนาเขา (input) กระบวนการ (process) และผลผลต (output) ซงปจจยนาเขาในระบบการศกษาประกอบดวย ทรพยากรทางการศกษา นโยบาย เปาหมาย ผบรหาร บคลากร งบประมาณ และวสดอปกรณ ซงจะมการดาเนนการอยางเปนกระบวนการ เพอใหไดมาซงผลผลตทมคณภาพตามนโยบายและจดหมายขององคกร ดงแสดงในแผนภมท 1

แผนภมท 1 กรอบแนวคดของการวจย ทมา : ประยกตจาก Daniel Katz and Robert L. Kahn, The Social Psychology of Organization, 2 nd ed. ( New York : John Wiley & Son, 1978), 20. : สนนทา เลาหะนนท, การพฒนาองคกร (กรงเทพฯ : รงวฒนา, 2531), 39.

ปจจยแวดลอม ( Context)

ปจจยนาเขา ( Input )

- นโยบาย - เปาหมาย - ผบรหาร - บคลากร - งบประมาณ - ทรพยากรอน ๆ

ประสทธผลของงาน ตามภารกจของโรงเรยน

- การผลตนกเรยน - การใหบรการทางวชาการ

แกชมชนและสงคม - การทะนบารง

ศลปวฒนธรรม

ขอมลยอนกลบ ( Feedback)

9

ในกระบวนการบรหารและการจดการภายในองคกรนน สงหนงท องคกรจะตองจดคอการพฒนาตนเองของบคลากร ซงในแตละองคกรจะมวธการพฒนาบคลากรในวธทหลากหลายแตกตางกนออกไป เชนการสงบคลากรไปศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การใหบคลากรไปศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การใหบคลากรไปศกษาดงานรวมถงการสรางผลงานทางวชาการ

ขอบเขตการวจย

ในการพฒนาตนเองของบคลากรในหนวยงานไดมผ เสนอแนวคดการพฒนาบคลากรไวในหลายทศนะเชน พนส หนนาคนทร (2526 : 135 - 152) ไดกลาวถงการพฒนาทรพยากรมนษยวาเปนการประชมเชงปฏบตการ การสงเสรมใหมการศกษาตอ การศกษาดงาน การสบเปลยนหนาทเปนการโยกยายสบเปลยนหนาททาใหทราบความตนลกถงหนาท อนๆ สนนทา เลาหะนนท (2531 : 39) ทไดกลาวถงวธการพฒนาตนเองของบคลากรมาเปนขอบเขตของการวจย โดยสนนทา เลาหะนนท ไดกลาวถงการพฒนาตนเองของบคลากรสามารถกระทาไดดงน 1) การศกษาตอ 2) การฝกอบรม 3) การประชมสมมนา 4) การศกษาดงาน และ 5) การสรางผลงานทางวชาการ พงศ หรดาล (2539 : 1) กลาวถง การพฒนาทรพยากรมนษยวากระทาไดหลายวธ และวธทใชกนอยเสมอคอ การฝกอบรม การพฒนาและการศกษา วธการพฒนาบคคลทง 3 วธน ไมสามารถแยกออกจากกนได เนองจากมลกษณะบางอยางทซาซอนกน สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 249) กลาวถง การพฒนาทรพยากรมนษยวาเปนการมอบหมายงานภารกจใหม ๆ การนเทศและการปฐมนเทศ การสรางผลงานวชาการ การศกษาตอ การฝกอบรมกอนหรอในขณะปฏบตงานการยายสบเปลยนหนาทอนๆ การเลอนตาแหนงการประชมสมมนา กลธน ธนาพงศธร (2544 : 80) กลาวถง การพฒนาทรพยากรมนษยวาประกอบดวยประการแรกเปนการพฒนาทรพยากรมนษยโดยการบอกกลาว คอ วธการบรรยาย วธการประชมอภปรายและวธการสมมนา วธการศกษากรณตวอยาง ประการทสองเปนการพฒนาทรพยากรมนษยโดยการกระทา คอ วธการระดมสมอง วธการทดลองเรยนงาน วธการสอนแนะ วธการประชมกลม ซนดเคท (วธการฝก อบรมโดยการแสดง) วธการสรางสถานการณจาลอง เปนการจาลองสถานการณใหคลายคลงกบสภาพจรงใหมากทสด เพอฝกทกษะการแกปญหา วธการแสดงบทบาทสมมต วธการสาธต วธการดงานนอกสถานท วลาศ สงหวสย (2544 : 277) กลาววา การพฒนาทรพยากรมนษย คอ การฝกอบรมบคลากรประจาการ ทาใหเกดการสงเสรมเพอเพมพนสมรรถภาพในการปฏบตงานการศกษาตอเพอสรรหาวชาความรในสาขาตาง ๆ อนจะมผลใหผศกษาสามารถนาความรความสามารถใชในการปฏบตง านอยา งทนสมย การฝกอบรม

10

ปฐมนเทศ ผปฏบตงานใหมเปนการหลอหลอมผปฏบตงานใหมทงสภาพรางกายและจตใจใหเขา กบงานและสงแวดลอมของหนวยงาน อนจะมผลใหผปฏบตงานใหมสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพและปรบตวเขากบผรวมงานสงแวดลอม ตลอดจนภาวะใหมไดภายในระยะเวลาอนสนการนเทศงานและสอนแนะเปนการฝกลงมอทางานแบบตวตอตว จากแนวคดท กลาวขางตนผวจ ยไดนาแนวคดและหลกการของสนนทา เลาหะนนท มาเปนขอบเขตของในการวจยครงนซงประกอบดวย 1. การศกษาตอ 2. การฝกอบรม 3. การประชมสมมนา 4. การศกษาดงาน 5. การสรางผลงานวชาการ ดงรายละเอยดในแผนภมท 2

วธการพฒนาตนอง 1. การศกษาตอ

2. การฝกอบรม 3. การประชมสมมนา 4. การศกษาดงาน 5. การสรางผลงานวชาการ

แผนภมท 2 ขอบเขตของการวจย ทมา : สนนทา เลาหะนนท, การพฒนาองคกร (กรงเทพฯ : รงวฒนา, 2531), 39. ขอจากดในการวจย ผวจยศกษาระดบความตองการพฒนาเองและศกษาปจจยตาง ๆ ทมผลตอความตองการในการพฒนาตนเองของครโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร โดยใชแบบสอบถามความคดเหนเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ดงนนขอมลทไดจงจากดอย เฉพาะผตอบแบบสอบถามเทานน การตอบคาถามหรอการใหขอมลในลกษณะตาง ๆ เปนอสระแกกน ถอวาไมมผลกระทบตอการวจยเปนความคดเหนสวนตวของผใหขอมล

นยามศพทเฉพาะ เพอใหเขาใจความหมายเฉพาะคาทใชในการศกษาวจยครงนใหตรงกน จงไดนยามความหมายของคาทใชในการวจย ดงน

11

ความตองการในการพฒนาตนเองของคร หมายถง ความปรารถนาของครท จะพฒนาตนเองใหมความร ความสามารถ และคณธรรมเตมศกยภาพทแตละคนพงม โดยจาแนกเปนการศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การศกษาดงาน และการสรางผลงานวชาการ

คร หมายถง ผปฏบตหนาทผสอนรายวชาตาง ๆ ทกระดบในโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบร ซงไดรบการบรรจเปนครโรงเรยนเอกชนสงกดสงฆมณฑลราชบรอยางนอย 1 ป

สงฆมณฑลราชบร หมายถง เขตการปกครอง 1 ใน 10 เขตของการปกครองของศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลกในประเทศไทยมมขนายกเปนผปกครอง สงฆมณฑลราชบร มเขตปกครองครอบคลม 4 จงหวดไดแก กาญจนบร ราชบร เพชรบร และสมทรสงคราม

โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร หมายถง สถานศกษาเอกชนทเปดสอนตงแตระดบกอนประถมศกษาถงระดบอาชวศกษาและอย ในสงกดสงฆมณฑลราชบร จานวน 19 โรงเรยน ภายใตการดแลของกระทรวงศกษาธการ

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ การวจยครงน ผวจยไดศกษาวรรณกรรมทเกยวของจากเอกสารและงานวจยตาง ๆ เกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษย โดยมขอบขายเนอหาสาระสาคญครอบคลมเรองตาง ๆ 3 ตอนคอ ความเปนมาของโรงเรยนในเครอสงฆมณฑลราชบร หลกการทวไปเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษย และงานวจยทเกยวของ

ความเปนมาของโรงเรยนในเครอสงฆมณฑลราชบร

สงฆมณฑลราชบรสถาปนาเปนสงฆมณฑลเมอวนท 18 ธนวาคม พ.ศ. 2508 (ค.ศ.1965) ประกอบดวย 4 จงหวด คอ จงหวดราชบร จงหวดกาญจนบร จงหวดเพชรบร จงหวดสมทรสงคราม โรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลทงสน 17 โรงเรยน และโรงเรยนครสตชนฆราวาสอก 2 โรงเรยน รวมเปน 19 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนดรณาราชบร โรงเรยนดรณาราชบร พณชยการ โรงเรยนดรณานเคราะห โรงเรยนนารวฒนา โรงเรยนดรณานกล โรงเรยนเรองวทยพระหฤทย โรงเรยนดาเนนวทยา โรงเรยนวนทามารอา โรงเรยนธรศาสตร โรงเรยนเทพนทรพทยา โรงเรยนวงตาลวทยา โรงเรยนเทพวทยา โรงเรยนวรศลป โรงเรยนอนชนศกษา โรงเรยนดรณาราชบรโปลเทคนค โรงเรยนดรณากาญจนบร โรงเรยนดรณากาญจนบรบรหารธรกจ โรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร และโรงเรยนอดมวทยา โรงเรยนทง 19 แหงนสงกดสานกงาน คณะกรรมการการศกษาเอกชน กระทรวงศกษาธการซงโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑล 17 โรงเรยน บรหารงานโดยคณะสงฆคาทอลกสงกดสงฆมณฑลราชบร เปดสอนทงประเภทสามญและประเภทอาชวศกษา ตงแตระดบกอนประถมศกษา ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษา ตอนปลาย และระดบอาชวศกษา สวนโรงเรยนครสตชนฆราวาส 2 โรงเรยน เปนโรงเรยนทมเอกชนเปนเจาของดาเนนกจการดารงตาแหนงผอานวยการหรอครใหญ โดยอยในความดแลของ สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน กระทรวงศกษาธการ โรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบรมจดประสงคทจะพฒนาคณภาพผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทดมขด

12

13

ความสามารถในการแขงขน โดยเฉพาะอยางย งการเพมศกยภาพของผเรยนใหสงข นสามารถดารงชวตอยางมความสขไดบนพนฐานของความเปนไทยและความเปนสากล รวมทงมความสามารถ ในการประกอบอาชพหรอการศกษาตอตามความถนดและความสามารถของแตละบคคล ปรชญาของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบรคอ “คณธรรม นาวชา พฒนาสข” มความหมาย ดงน (คณะกรรมการการศกษาโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร 2544 :19)

1. คณธรรม หมายถง 1.1 คณธรรมตามหลกของพระครสตธรรม 1.2 คณธรรมตามหลกสากล 1.3 คณธรรมตามประเพณไทย 1.4 คณธรรมตองนาหนาวชาการหรอเปนตวกาหนดทศทางของการ

ใชความร 2. นาวชา หมายถง

2.1 จดการศกษาใหมคณภาพอยในระดบชนนา ตามความตองการ ของผเรยนสงคมและประเทศชาต

2.2 จดการศกษาใหนกเรยนมความรคคณธรรม 2.3 จดการศกษาใหนกเรยนเกดความรความเขาใจและทกษะกระบวนการ

ตาง ๆ มจรยธรรม คณธรรมและลาดบคานยมไดอยางถกตอง มความสามารถในการจดการทงในเรองชวตความเปนอยหนาทการงาน อาชพและความสมพนธกบผอนทงรายบคคลและกลมบคคล

3. พฒนาสข หมายถง 3.1 สามารถนาความรและประสบการณทไดรบจากการศกษาอบรมไป

พฒนาชวตทงรางกาย จตใจ และสตปญญา ในการดาเนนชวต ปฏบตหนาทและประกอบอาชพไดอยางมความสข

3.2 สามารถพฒนาตนเอง ครอบครว สงคมและประเทศชาตใหมความสข นโยบายคณะกรรมการการศกษาโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร

1. สงเสรมความรบผดชอบของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบรตอสงคม 1.1 สรางบรรยากาศทสงเสรมเสรภาพและความรกแบบพระเยซครสตทงใน

โรงเรยนและสถาบนอน ๆ

14

1.2 เปดโอกาสใหเดกและเยาวชนรจกรบผดชอบในสวนตวและสวนรวมตาม สภาพการณและวฒภาวะของแตละคน

1.3 เนนการปฏบตและการปลกฝงคานยมของการเคารพในสทธตอกนและ กนการมความคดสรางสรรคและการผนกกาลงทาความดรวมกนพฒนาชมชนทตนอาศยอย

2. สงเสรมความรบผดชอบของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร ตอพระศาสนาจกรและศาสนาอน

2.1 ตระหนกและถอเปนหนาทสาคญทจะอบรมและสอนศาสนธรรม ใหแกเดกและเยาวชนคาทอลก

2.2 อบรมเดกและเยาวชนใหมความเลอมใสศรทธา และปฏบตตามสจธรรม ของศาสนาของตน

2.3 อบรมสงสอนเยาวชนทกศาสนาใหมความเคารพในศกดศรของกน และกน

2.4 นาวฒนธรรมของชาตมาบรณาการในการปฏบตศาสนกจเพอสงเสรม คณคาของศาสนา

3. สงเสรมความรบผดชอบของผบรหารตอโรงเรยนในสงฆมณฑลราชบร 3.1 คานงถงความตองการของโลกในสมยปจจบน 3.2 ใชอปกรณและทกษะในการสอนตามหลกการใหม ๆ คนพบในสมย

ปจจบน 3.3 ใหคณะคร-อาจารยมสวนรบผดชอบในการวางนโยบายและการบรหาร

งานโรงเรยนอยางมระบบดวยความรกฉนพนอง 3.4 สงเคราะหชวยเหลอเดกและเยาวชนทขดสน ผทไมไดรบความอบอน

และใหความอนกลแกครอบครว หรอผทยงไมรจกพระคณแหงความเชอ 3.5 รวมมออยางใกลชดกบมารดาในการอบรมการศกษา

4. สงเสรมความสามคคและชวยเหลอกนระหวางโรงเรยนสงกดสงฆมณฑล ราชบร

4.1 จดใหมการประชมคณะกรรมการการศกษาเพอพบปะแลกเปลยน ความคดเหนและกาหนดแนวทางแกไขปญหารวมกนอยางนอยเทอมละ 1 ครง

4.2 จดใหมการประชมคณะกรรมการวชาการอยางนอยเทอมละ 2 ครง

15

เพอหาแนวทางในการแกปญหาและพฒนาดานวชาการของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร 4.3 จดกจกรรมคณะครและนกเรยนในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

รวมกนปละ 1 ครง

นโยบายดานการอบรมการศกษา 1. เสรมสรางและพฒนาคนใหพรอมดวยคณธรรม ความร ความสามารถและ

ความสขดวยคณคาพระวรสารในวถชวตแหงความเปนไทย 2. รบร สนบสนน และชวยเหลอบคลากรในดานคณภาพชวต และการปฏบต

หนาทอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคของกรรมาธการฝายอบรมการศกษา มดงน

1. สงเสรมการอบรมศกษาในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ทงดานวชาการ และดานจตใจ

2. วางหลกการ นโยบาย และวางแผนการอบรมและการบรหารการศกษาของ โรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร ใหสอดคลองกบหลกการคาทอลก นโยบายของสงฆมณฑลและแผนการศกษาแหงชาต

3. ดาเนนการจดการอบรมศกษา ใหมประสทธภาพตามนโยบายและแผนงานท วางไว

4. ใหความสนใจ และเอาใจใสนกเรยนคาทอลกเปนพเศษ 5. ผลตและสงเสรมสงพมพเกยวกบการศกษา และศลธรรม 6. สรางการประสานงาน และชวยเหลอซงกนและกนระหวางโรงเรยนในสงกด

สงฆมณฑลราชบรและความสมพนธกบหนวยงานการศกษาอบรมอน ๆ

การบรหารการศกษาโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

สงฆมณฑลราชบรแบงการบรหารการปกครองเปน 4 ฝาย คอ ฝายอภบาล ฝายอบรมศกษา ฝายสงคมและฝายสอสารสมพนธ ทงนเพอครอบคลมพนทของพระศาสนจกรใน สงฆมณฑลราชบร งานดานบรหารการศกษาเปนสวนบรหาร สวนหนงของฝายอบรมศกษา มลกษณะการบรหารงานและการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการอยภายใตการกากบดแลของฝายคณะกรรมการทเขามามสวนรวมในการบรหารประกอบดวย

16

ผรบใบอนญาต ผแทนคร ผทรงคณวฒ ผแทนศษยเกา การบรหาร-จดการของฝายการศกษา แบงออกเปน 7 ฝายงาน คณะกรรมการศกษาโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร (2545 : 18 – 19 )

แผนภมท 3 แสดงโครงสรางการบรหารการศกษาโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร1

1 ทมา : คณะกรรมการการศกษาโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร, 2545: 19

พระสงฆราช

ประธานชมรมสภาอภบาล ประธานฝายอบรมศกษา

คณะกรรมการอนบาล

คณะกรรมการวชาการ

คณะกรรมการปกครอง

คณะกรรมการ บรการ

คณะกรรมการ ธรการ

คณะกรรมการแผนงานฯ

กรรมการฝายการ อบรม

กรรมการฝาย กจการเยาวชน

กรรมการฝาย จตตาภบาล

กรรมการฝายประกน คณภาพ วจย และการวด/ประเมน

กรรมการฝายวชาการ

กรรมการฝายบคคลและพฒนาบคคล

กรรมการ ฝายสวสดการ

โรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร 19 โรงเรยน

ผจดการ/ครใหญ

ผชวยครใหญ ฝายอนบาล

ผชวยครใหญ ฝายวชาการ

ผชวยครใหญ ฝายปกครอง และกจการนกเรยน

ผชวยครใหญ ฝายบรหาร และอาคารสถานท

ผชวยครใหญ ฝายธรการ - การเงน

ผชวยครใหญ ฝายแผนงาน และโครงการ

พเศษ

17

คณะกรรมการมาจากผบรหารและผแทนครทง 19 ฝายงานซงคณะกรรมการ มาจากผบรหาร และผแทนครทง 19 โรงเรยน ทาหนาทบรหารงานกาหนดนโยบาย เพอนาไปปฏบตในแตละโรงเรยน เปนการกระจายอานาจการบรหาร การจดการศกษาในทก ๆ ดาน ทก โรงเรยนจะจดสายการบรหารงานตามระบบการบรหารงานในระดบประถมศกษาและมธยมศกษารวมทงกอนระดบประถมศกษาใหไปในทศทางเดยวกน เพอความเปนหนงเดยวกนในดานมาตรฐานคณภาพการศกษาของโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร ฝายการศกษาของสงฆมณฑล จะทาการบรหารจดการของการศกษาอบรมบคลากรภายในทเปนการสมมนาสวนหนงซงมความสมพนธเกยวของกบการจดการศกษาของ โรงเรยนตงแตเรมตน ฝายกจการเยาวชน เปนงานสาคญของโรงเรยนสงฆมณฑลในดานสรางสรรค เยาวชนใหเปนบคคลทสมบรณพรอมสาหรบสงคม โดยเนนเยาวชนทอยในวยทกาลงเจรญเตบโตเปนผใหญ ซงเปนงานละเอยดออนนาเยาวชนเหลานเดนในทางทดงาม ฝายบคคลและพฒนา บคคลยงถอเปนปจจยสาคญเพราะบคลากร คอ กลจกรทสาคญในการพฒนางานทกกจการใหเกด ประสทธผลอยางมประสทธภาพ ฝายสวสดการ เปนการใหความสาคญกบคนมากเทากบงานทสรางความมนคงในชวตของการทางานของบคลากรดวยความมนใจ ฝายจตตาภบาล เปนงานฝายจตวญญาณทมงพฒนาใหบคลากรทกคนมคณธรรม จรยธรรม จตวญญาณของความดงาม ตามหลกธรรมครสตศาสนาและศาสนาทตนนบถอ ฝายการประกนคณภาพ เปนนโยบายของสงฆมณฑลราชบรทาใหโรงเรยนเปน โรงเรยนทมมาตรฐานใหสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 เรยกรองให โรงเรยนทกโรงเรยนทาการรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพทางการศกษาโดยมหลกการ และจดมงหมายแนวการจดการศกษาอยางชดเจนตามทกระทรวงกาหนด ฝายวชาการ การจดการศกษาโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรไดรบการยอมรบจาก 4 จงหวด สามารถสรางเดกใหมความรอยางแทจรงเพราะทกโรงเรยนถอวาฝายวชาการเปนหวใจของการใหการศกษา การเนนคณภาพการศกษาใหดานความร จงเปนนโยบายหลกประการสาคญ

ดงนน นโยบายตาง ๆ ของฝายการศกษาจะกระจายสโรงเรยนทกโรงเรยน โดยมคณะกรรมการดาเนนงานตดตามผลและตรวจสอบใหคาแนะนา และสงเสรมเกอกลกนในทก

18

โรงเรยนทาใหการศกษาของโรงเรยนในสงกดมความเปนเอกภาพและประสบผลสาเรจสงสด ในการใหบรการดานการศกษา

หลกการทวไปเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษย

1. ความหมายการพฒนาทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษย (Human resource development) คอการทาใหมนษย มความเจรญรงเรอง กาวหนา และงอกงามซงไดมนกวชาการหลายทานใหความหมายไว ดงน เดอ เซนโซ และ รอบบนส (De Cenzo and Robbins 1994 : 30) กลาววาการบรหารทรพยากรมนษยเปนสวนหนงขององคกรทเกยวของกบคน เนองจากในทกองคกรจะประกอบดวย คนทตองการการบรการ การพฒนาทกษะ การจงใจในการทางาน เพอทจะใหไดผลการดาเนนงานในระดบสงขน และเพอใหแนใจวาบคคลเหลานนไดดาเนนงานดวยความเหนพองกบองคกรในการทจะบรรลวตถประสงคขององคกร พงศ หรดาล ( 2539 : 2 ) ไดใหความหมายของการพฒนาทรพยากรมนษย ไววาเปนกจกรรมการเรยนรของบคคลเพอทจะปรบปรงและเพมพนความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) และทศนคต (Attitude) อนเหมาะสมจนสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงในพฤตกรรม และทศนคตตอการปฏบตงานในหนาทใหมประสทธภาพยงขน พนสข เพชรด ( 2542 : 11) การพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง การจด กจกรรมตาง ๆ ทสงเสรมความร ความสามารถ ความถนด และทกษะแกบคลากร ทงนมวตถประสงคทจะพฒนาศกยภาพของคนในหนวยงานใหสามารถปฏบตหนาทอยในความรบผดชอบไดดยงขน ทงในดานความร ความสามารถ ความชานาญ และประสบการณ ตลอดจนทศนคตในการปฏบตงานใหเปนไปในทางทด มกาลงใจในการทางาน และมความคดทจะปรบปรงการปฏบตงานใหดยงขน สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 267) การพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง มนษยซงถอวาเปนทรพยากรทมคามากทสด จาเปนอยางยงทจะตองไดรบการพฒนา เพอเปนกญแจนาไปสความสาเรจของการพฒนาทงหลายทงปวง

19

สรปไดวาการพฒนาทรพยากรมนษย หมายถง กระบวนการดาเนนการ เกยวกบการสงเสรมใหบคลากรมความรอบร ความสามารถ มทกษะในการทางานใหดขน ตลอดจนมเจตคต ทดในการทางานใหมประสทธภาพดยงขน

2. วตถประสงคของการพฒนาทรพยากรมนษย บชอป (Bishop , 1979 : 4 – 8) กลาววา ความตองการ เปนขนตอนทสาคญทสด

ในการพฒนาคร อาจารย ตวครอาจารยเองตองเปนผทตองการ และตระหนกถงความสาคญ ของการเปลยนแปลงอาจเกดขนโดยการอานตารา ขอมล ผลงานวจยตาง ๆ หรอมาจากนโยบายของผบรหารในฐานะผบรหารตองหาว ธการททาใหอาจารยทกคนสนใจตอการพฒนาตนเอง เนองจากในทกสถาบนยงมครอาจารยทขาดความกระตอรอรนทจะปรบปรงตนเอง หรอยดมนอยกบวธการและความคดเดมผบรหารจงจาเปนตองพฒนาใหเกดการเปลยนแปลงในเจตคตของครอาจารย เหลานดวย พงศ หรดาล (2539 : 8 – 9)ไดกลาวถงวตถประสงคของการพฒนาทรพยากรมนษย ซงแบงออกเปน 3 ประการคอ

1. การพฒนาความรเกยวกบงาน (Technical know-how) เมองานเปลยนแปลงไป กฎระเบยบ ขอบงคบ นโยบาย วธการปฏบต หรอเทคโนโลยเขามาพฒนางานจนทาใหพนกงานไมสามารถตามทนสงตาง ๆ เหลานได องคกรตาง ๆ จงอาจจะจดใหมการทบทวนเพมเตมหรอฝกอบรมใหพนกงานเหลานใหมความร ความสามารถ ความเขาใจ เกยวกบกฎระเบยบ หรอเทคโนโลยใหม ๆ ทนามาใชในองคกร

2. การพฒนาทกษะหรอประสบการณ (Skill of experiences) พนกงานในแตละตาแหนงจะไมเหมอนกน คอ พนกงานระดบตนอาจจะตองการทกษะเทคนค หรอวธการปฏบตงานโดยตรง เชน พนกงานพมพดดตองการทกษะเกยวกบตวเอง ตองพมพใหเรวไดผลถกตองและสะอาด ผบรหารระดบสงตองการทกษะเกยวกบการบรหาร การจดการ การแกปญหา และการคดถงอนาคตไกล ๆ เปนตน ทงนจะรวมไปถงผทมประสบการณคอ การใหโอกาสพนกงานฝกปฏบต ทงในของจรงและแบบฝกหด หรออาจใหพนกงานมโอกาสไดแลกเปลยนความคดเหนกบบคคลในหนวยงานอน

3. การพฒนาทศนคต (Attitude) ในปจจบนเปนทยอมรบกนวาทศนคต ของคนมบทบาทในการทางานอยางมาก ถาพนกงานเขาใจวตถประสงคของการทางานหรอเขาใจสภาพการทางาน ผลงานกจะออกมาด แตถาพวกเขาไมเขาใจ ผดหวง เบอ เซง หรอทอแทใจกจะ

20

การพฒนาทศนคต

ทาใหพวกเขาไมอยากทางาน และผลงานทออกมากจะไมดหรออาจจะทาใหเกดผลเสยหรอเกดอบตเหต ดงนนการพฒนาทศนคตของพนกงานจงเปนสงจาเปน เพราะแมวาเขาจะรงานดอยางไรกตามมประสบการณสงเพยงใดกตามทศนคตของเขามทศนคตไมถกตองผลงานของเขากจะออกมาไมดเทาทควร วธการฝกอบรมหรอพฒนาทศนคตกอาจจะทาไดโดยใหพนกงานไดมโอกาส พบปะ และรบฟงนโยบายขอคดเหนและขอเสนอแนะของผบรหารระดบสงอยเสมอ ๆ ในขณะเดยวกน ผบรหารระดบสงกควรฟงเสยงสะทอนจากลกนองของตวเองบางวาพวกเขามปญหาอะไรบางในขณะน หรออาจจะทาไดในรปของการสมมนาประชมเชงปฏบตการดงแผนภมท 4 1 2 3 แผนภมท 4 การเปรยบเทยบระยะเวลาทใชในการฝกอบรมใหเกดความร ทกษะ และทศนคต ทมา : พงศ หรดาล, การวางแผนการฝกอบรม และการพฒนาบคลากร (กรงเทพฯ :

คณะอตสาหกรรมและเทคโนโลย สถาบนราชภฏพระนคร,2539), 11.

การฝกอบรมเปนวธการสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษยใหเพมพนความร ทกษะและทศนคตอนจะทาใหบคลากรไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการทางานและเปนผมสมรรถภาพในการทางานไดบรรลผลสาเรจตามตองการ ดงแผนภมท 5

การพฒนาความร

21

แผนภมท 5 วตถประสงคของการฝกอบรม ทมา : พงศ หรดาล, การวางแผนการฝกอบรมและการพฒนาบคลากร (กรงเทพฯ : คณะอตสาหกรรมแลเทคโนโลย สถาบนราชภฏพระนคร, 2539), 8.

จากแผนภมท 5 เปนวตถประสงคกวาง ๆ ของการฝกอบรม แตเมอวเคราะหรายละเอยดของวตถประสงคของการฝกอบรมสามารถกลาวไดวา

1. วตถประสงคขององคกร เปนวตถประสงคทเนนในสวนรวม ไดแก 1.1 เพอสรางความสนใจในการปฏบตงานของพนกงาน 1.2 เพอสอนแนะวธปฏบตงานทดทสด 1.3 เพอพฒนาการปฏบตการใหไดผลสงสด 1.4 เพอลดความสนเปลองและปองกนอบตเหตในการปฏบตงาน 1.5 เพอจดวางมาตรฐานในการปฏบตงาน 1.6 เพอพฒนาฝมอในการปฏบตงานของบคคล 1.7 เพอพฒนาการบรหาร การบรหารบคคลควรใหทกฝายมความพอใจ 1.8 เพอพฒนาบคคลใหมความกวางในงานและการขยายองคกร

2. วตถประสงคสวนบคคล เปนวตถประสงคทเนนสวนตว ไดแก 2.1 เพอความกาวหนาในการเลอนขน เลอนตาแหนง 2.2 เพอพฒนาบคลกภาพในการปฏบตงาน 2.3 เพอพฒนาฝมอในการปฏบตงาน

สภาพการณหรอปญหาของ พฤตกรรมทไมสอดคลองกบการทางาน

การฝกอบรม

พฤตกรรมทตองการ

การเปลยนแปลงพฤตกรรม

เกดความรทกษะ และทศนคต

22

2.4 เพอฝกฝนการใชดลยพนจในการตดสนใจ 2.5 เพอเรยนรงานและลดการเสยงอนตรายในการทางาน 2.6 เพอปรบปรงสภาพการปฏบตงานใหดขน 2.7 เพอสงเสรมและสรางขวญในการปฏบตงาน 2.8 เพอเขาใจและวตถประสงคขององคกรทปฏบตงานอยใหดขน 2.9 เพอใหมความพอใจในการปฏบตงาน

กลาวโดยสรป การฝกอบรมคอกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหผเขารบการ ฝกอบรมมความร ทกษะ และทศนคตอนพงประสงคทกาหนดไว และการฝกอบรมจดวาเปนการพฒนาคนใหเกดการพฒนางานใหมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ในการพฒนาทรพยากรมนษยนนจะตองกาหนดวตถประสงค โดยจะตองคานงถงวตถประสงคขององคกรของกลมและของบคคลเปนสาคญ

3. ทฤษฎทเกยวของ แนวคดเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษยพจารณา ไดดงน

ฟลลปส (Phillip 1967 : 1-5, อางองมาจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2544:80) อธบายวาการพฒนาทรพยากรมนษยเปนการเปลยนแปลงอยางเปนระบบเรมดวยการเพมพนความรความสามารถของบคคลอยางมแผน เพอใหบคคลปรบเปลยนทศนคต คานยม และความตองการของตนเอง อนจะนามาซงการปรบเปลยนโครงสรางของบคคลในสงคม ซงหากเปนการพจารณาในระดบชาตแลวกหมายถงการเลอนชนทางสงคม หรอหากเปนการพจารณาในระดบองคการกหมายถงการเลอนขนเลอนตาแหนง ซงนามาซงความเทาเทยมกนของโอกาสในการทางาน ซงเปนไปตามหลกความเสมอภาคของระบบคณธรรมนนคอ บคคลทมความรความสามารถเทากนไดมโอกาสเขาทางานเหมอนกน ไมวาจะเปนเพศใดหรอมชาตกาเนดอยางไร เมอบคคลไดรบการพฒนาแลว ยอมมคานยม ทศนคต ความตองการ และพฤตกรรม ทเปลยนแปลงไปจากเดมได การพฒนาทรพยากรมนษยจงเปนการกระตนใหทรพยากรมนษย เกดความตองการโครงสรางใหม ๆ ดงจะเหนไดวาองคกรตาง ๆ เมอทรพยากรมนษยในองคกรไดรบการพฒนาสงขน มความรความชานาญมากขน กมกจะเกดความตองการโครงการใหม ๆ ทางการบรหาร ซงจะเรยกรองใหฝายบรหารหรอฝายจดการดาเนนการใหมขน เชนในระยะหลงองคการเกอบทกแหงถกเรยกรองใหมการจดระบบเกยวกบความมนคงปลอดภยในการ

23

ทางานระบบการประกนชวตและสขภาพ เปนตน และในระดบชาตกเชนเดยวกน การททรพยากรมนษยของชาตไดรบการพฒนามคณภาพดขน กยอมจะมความตองการใหม ๆ โดยเฉพาะอยางยงในเรองการไดรบการบรการจากภาครฐอยางมประสทธภาพและประสทธผล ดงจะเหนไดวาภารกจตาง ๆ ของหนวยงานของภาครฐบาลเพมมากขนเมอระดบของการพฒนาประเทศสงขนเปนตน ความตองการโครงการใหมๆ นาไปสการเพมขนของบทบาททางการศกษา ซงจะทาใหมความตองการปรบเปลยนโครงสราง เสรมสรางโอกาสความเทาเทยมกนในการทางาน ยงผลใหมความตองการโครงการใหม ๆ เกดขนอก การเปลยนแปลงอยางเปนระบบนอธบายได ดงแผนภมท 6 แผนภมท 6 แสดงการพฒนาทรพยากรมนษยในฐานะทเปนการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ ทมา : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ (นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544) , 81.

นอกจากการพจารณาองคประกอบของการพฒนาทรพยากรมนษยตามแนวคดของฟลลปส ซ บาวเมล ดงกลาวแลว อาจพจารณาในลกษณะองคประกอบของระบบตามแนวคด เรองระบบของ เดวด แอสตน (David Easton ม.ป.ป. : ไมมเลขหนา , อางอง มาจากมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2544 : 81 – 82) ซงระบบหนง ๆ จะประกอบดวย ปจจยนาเขากระบวนการแปรสภาพและปจจยนาออก ปจจยนาเขาของการพฒนาทรพยากรมนษย ไดแกทรพยากรมนษย ซงหมายถง ประชากรหรอกาลงแรงงานซงมคณภาพไมตรงกบทตองการ

บทบาททางการศกษา

ความเทาเทยมกนของ โอกาสการทางาน

ความตองการโครงสรางใหม ความตองการเพอปรบเปลยนโครงสราง

24

ทรพยากรการเงน ซงหมายถง เงนทนหรองบประมาณทจะใชจายเพอการพฒนาโดยการจดการศกษาฝกอบรมและวธการพฒนาอนๆและทรพยากรดานวทยาการหรอเทคนควธการตาง ๆ ในการพฒนาตลอดจน นกพฒนาซงเปนผควบคมดแลการพฒนา สาหรบกระบวนการแปรสภาพ ไดแกวธการศกษา ฝกอบรม การพฒนาตนเอง ตลอดจนการปรบปรงสขภาพอนามยและโภชนาการสวนปจจย นาออกจากกระบวนการ ไดแกทรพยากรมนษยทมคณภาพเพมขน เปนทรพยากรมนษยทไดรบการพฒนาแลวนนเอง ดงแผนภมท 7

ขอมลยอนกลบ แผนภมท 7 ระบบการพฒนาทรพยากรมนษย ทมา : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ ( นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544) , 82.

บชอป (Bishop 1979 : 8) เสนอแนวคดเชงระบบเกยวกบกระบวนการพฒนาบคลากรไว 6 ขนตอน คอ

1. ความตองการ (Need) การหาความตองการ การพฒนาเปนขนตอนสาคญทสดตวครอาจารยเองกตองมความตองการพฒนา โดยผบรหารตองการกระตน และสงเสรมใหครอาจารย สนใจตอการพฒนาตนเอง

2. การวจยและการวเคราะห (Diagnosis and analysis) เปนการพจารณาสภาพการณและสงแวดลอมทควรแกไข โดยใชแบบสอบถามหรอการสมมนาใหครอาจารยแสดงความคดเหน เพอจะไดรบทราบความตองการของครอาจารยโดยสวนรวม

ปจจยนาเขา - ทรพยากรมนษย - ทรพยากรการเงน - ทรพยากรวทยาการ

กระบวนการ - การศกษา - การฝกอบรม - การพฒนา

ปจจยผลผลต - ทรพยากรมนษย

ทมคณภาพมากขน

25

3. การพฒนา (Development) เปนขนการแสดงหากลวธแกไขปรบปรงความตองการของอาจารยโดยจดกจกรรมสงเสรมการเรยนการสอน หรอการทางานของครอาจารย เชน การประชมเชงปฏบตการ การอภปราย และการเผยแพรขาวสาร เปนตน

4. ความเปนไปได (Probability) ความเปนไปไดของโครงการ ศกษาโดยการวจยศกษาทดลอง (Pilot study) และแกไขปรบปรงเพอใหโครงการดาเนนไปดวยด

5. การนาไปใช (Implementation) นาเอาโครงการไปปฏบต โดยเชญวทยากร ผเชยวชาญในแตละดานมาใหการฝกอบรมในสงทผจดทาโครงการไมสามารถทาไดดวยตนเอง และขาดประสบการณ

6. การประเมนผล (Evaluation) การประเมนผลโครงการททาวาบรรลจดหมายทตงไวหรอไม โดยนาขอมลตาง ๆ มาพจารณาอยางมหลกเกณฑ และควรมการประเมนผล ทกระยะ เพอแกไขขอบกพรองตอไป

สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร ( 2535 : 13-18 ) แบงการพฒนาทรพยากรมนษยเปน 2 ประเภท คอ การพฒนาผใตบงคบบญชาและการพฒนาตนเอง

1. การพฒนาผใตบงคบบญชา การพฒนาผใตบงคบบญชาใหบงเกดผลตาม ความมงหมายของผบงคบบญชาทนยมใชกนมดงน

1.1 การปฐมนเทศ 1.2 การสอนงาน 1.3 การมอบอานาจในการปฏบตงาน 1.4 การสบเปลยนโยกยายหนาท 1.5 การจดพเลยง 1.6 ใหทาหนาทเปนผชวย 1.7 การรกษาการแทน 1.8 พาไปสงเกตการณในบางกรณ 1.9 ประชมสมมนาและฝกอบรม 1.10 ใชการประชมเจาหนาทในหนวยงาน 1.11 สงเสรมใหมบทบาททางวชาการในหนวยงาน 1.12 สงเขาประชมเรองทเกยวของ 1.13 จดหาเอกสารทางวชาการทเกยวของกบงานไวใหมใชเพยงพอ

26

1.14 จดใหมคมอการปฏบตงานใหมพอใชทวถง 1.15 สนบสนนวธการพฒนาทรพยากรมนษยอยางจรงใจ

2. การพฒนาตนเอง การพฒนาตนเองของผบงคบบญชาหรอหวหนางาน มความสาคญอยางยง เพราะถาหากไมพฒนาตนเสยกอนแลว การพฒนาผใตบงคบบญชากจะ ไมไดผล วธพฒนาตนเองทกอใหเกดความสาเรจในการปฏบตงานม ดงน

2.1 มความตงใจทจะพฒนาตนเองใหทนตอเหตการณ 2.2 แลกเปลยนความรและความคดแบบกนเอง 2.3 ศกษาหาความรจากเอกสารวชาการตาง ๆ 2.4 ตดตามความเคลอนไหวทเกยวกบนโยบายและโครงการของงานทอย

ในความรบผดชอบโดยตรงและเกยวของ 2.5 ตดตามความเคลอนไหวของเหตการณทงภายในและภายนอกประเทศ

โดยอาศยหนงสอพมพ วทย โทรทศนและสอมวลชนอน ๆ 2.6 เขารวมประชมสมมนาเมอมโอกาส 2.7 เปนผนาอภปรายและบรรยายในบางโอกาส 2.8 เปนสมาชกองคกรทางวชาการหรอองคกรทนาสนใจอน ๆ 2.9 หาโอกาสไปศกษาและดงานทงภายในและภายนอกประเทศ

เปนครงคราว 2.10 ศกษาเพมเตมบางวชาในสถานศกษา

2.11 คบหาสมาคมกบผทมความร

พงศ หรดาล (2539 :1) ไดกลาววา ทรพยากรมนษย เปนทรพยากรทมคณคาตอองคกรมากทสด การทองคกรจะเจรญกาวหนาได จาเปนตองอาศยทรพยากรมนษยเปนหลกซงหมายถงความมประสทธภาพและความพรอมของบคลากรในแตละองคกรนนเองและการทบคลากรในแตละองคกรจะมประสทธภาพไดนนจาเปนตองมการพฒนาอยางเสมอและตอเนองเพอใหบคลากรมศกยภาพและสามารถทาประโยชนใหกบองคกรไดอยางเตมทการฝกอบรมเปนกระบวน การบรหารงานบคคลทสาคญอยางหนงในการสงเสรมและสนบสนนใหบคลากรขององคกร เพมขดความสามารถในการปฏบตงานไดโดยตรง และเปนการเพมพนสนบสนนใหเกดความรความชานาญ ตลอดจนทาใหบคลากรมทศนคตทดตองานและองคกรทปฏบตงานอย

27

สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 249) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษยไวกวาง ๆ ไดดงน

1. การปรบปรงระบบการจดบรการทางสงคมของรฐใหมคณภาพและครอบคลม กลมเปาหมายผดอยโอกาสมากขน

1.1 เรงขยายโอกาสทางการศกษา โดยเนนรปแบบการเรยนทางไกลดวย ตวเอง

1.2 ขยายโครงการอาหารกลางวนและอาหารเสรม 1.3 ปรบปรงคณภาพการศกษาทกระดบ 1.4 ปรบระบบบรการสาธารณสข เนนสงเสรมสขภาพและการปองกน

โรคมากขน 2. ปรบปรงผอนคลายกฎ ระเบยบขอบงคบตาง ๆ และปรบปรงกลไก

การบรหารเพอใหเอกชนเขามามสวนรวมในการพฒนามากขน 2.1 ยกเลกคาเลาเรยนโรงเรยนเอกชน 2.2 ใหเอกชนมสวนรวมลงทนจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย 2.3 เนนบรหารจดการศกษา ในการจดการศกษา 2.4 สงเสรมใหเอกชนเขามามสวนรวมในการฝกอบรม

3. การเพมบทบาทมสวนรวมของประชาชน องคกรประชาชน ภาคธรกจเอกชน และองคกรพฒนาเอกชนกบภาครฐใหมากขน

3.1 สงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน 3.2 สงเสรมทาใหเกดกระบวนการทางความคดและการทางานรวมกน 3.3 สงเสรมชมชนมอานาจในการบรหารจดการมากขน 3.4 สนบสนนใหมการรบฟงความคดเหนของสาธารณะมากขน

กลธน ธนาพงศธร(2544:80) กลาวถงการพฒนาทรพยากรมนษยวาประกอบดวยประการแรกเปนการพฒนาทรพยากรมนษยโดยการบอกกลาวคอ วธการบรรยาย วธการประชมอภปรายและวธการสมมนา วธการศกษากรณตวอยาง ประการทสองเปนการพฒนาทรพยากรมนษยโดยการกระทา คอ การระดมสมอง วธการทดลองเรยนงาน วธการสอนแนะ วธการประชมกลมซนดเคท (วธการฝก อบรมโดยการแสดง) วธการสรางสถานการณจาลอง เปนการจาลอง

28

สถานการณใหคลายคลงกบสภาพจรงใหมากทสด เพอฝกทกษะการแกปญหา วธการแสดง บทบาทสมมต วธการสาธต วธการดงานนอกสถานท

วลาศ สงหวสย (2544:277) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษยไว ไดดงน

1. การพฒนาและฝกอบรมบคลากรมความสาคญยงตอการพฒนาประเทศ เพราะการพฒนาและฝกอบรมนทาใหเกดการสงเสรมเพมพนสมรรถภาพในการปฏบตงานของ ขาราชการ และปจจยทสาคญในการพฒนาประเทศกคอประสทธภาพของขาราชการ

2. การฝกอบรมปฐมนเทศผปฏบตงานใหม นบเปนสงสาคญเพราะเปนการ หลอหลอมผปฏบตงานใหมทงสภาพรางกายและจตใจใหเขากบงานและสงแวดลอมของหนวยงาน อนจะมผลใหผปฏบตงานใหมสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ และปรบตวเขากบผรวมงานสงแวดลอม ตลอดจนภาวะใหมไดภายในระยะเวลาอนสน

3. แบบของการพฒนาบคคลแบบหนง คอ การสอนแนะ มประโยชนสาหรบ การแนะแนวพฒนาตนเองในการปฏบตงาน อนจะมผลทาใหงานของสวนรวมดาเนนไปดวยความเรยบรอยและราบรน

4. การฝกอบรมเปนกระบวนการในการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอยางม ระบบเพอใหบคคลนนมความรความเขาใจทกษะและทศนคตทจาเปนสาหรบการปฏบตงานทไดรบมอบหมาย

5. การพฒนาบคคลอยางหนง คอ การศกษาตอ เพอสรรหาความรในสาขา ตาง ๆ อนจะมผลใหผศกษาสามารถนาความรความสามารถใชในการปฏบตงานอยางทนสมย

กลาวโดยสรป การปฏบตกจกรรมพฒนาทรพยากรมนษยมวตถประสงค เพอใหบคลากรมโอกาสได เพมพนความร ทกษะ เปนการสรางเจตคตทดในการปฏบตงานและเพม ประสทธภาพของการปฏบตใหไดผลสงสด ซงผบรหารโรงเรยนสามารถเลอกใชกจกรรมและ แนวทางใหเหมาะสมแกความตองการของบคลากรและเปาหมายของโรงเรยน

4. องคประกอบและกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษย

4.1 องคประกอบการพฒนาทรพยากรมนษย

29

องคประกอบทเปนปจจยสาคญในการพฒนาทรพยากรมนษย ซงจะทาใหการปฏบตงานสาเรจตามเปาหมายนน คณะทางานพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลย เกษตรศาสตร (2530:14-15) ไดใหขอคดวาจะตองมองคประกอบทสาคญ ไดแก

4.1.1 บคคล ประกอบดวย 4.1.1.1 ผทมความตงใจและพรอมทจะพฒนาตนเอง เพราะการ

พฒนานจะตองเรมทบคคลกอน 4.1.1.2 วทยากรผทรงคณวฒทงดานทฤษฎและดานปฏบต 4.1.1.3 ผบงคบบญชาทกระดบจะตองเลงเหนความสาคญ และ

ใหการชวยเหลอสนบสนนอยางจรงจง 4.1.2 งบประมาณ คอ เงน วสดอปกรณ เครองมอเครองใชในการ

พฒนา รวมทงสงจงใจทงทางเศรษฐกจ และการบารงขวญหรอกาลงใจ 4.1.3 บรรยากาศและสภาพแวดลอมไดแก สถานท เวลา บคลกภาพ

และพฤตกรรมของบคคลทเอออานวยตอการพฒนา 4.1.4 การสอสารขอความและการประสานงาน ทงการจดการทด

ทสดจะทาใหผทเกยวของไดทราบถงวตถประสงค นโยบาย และขอความทจะเสรมสรางทศนคต ความเขาใจอนดในเรองทจะพฒนา

4.1.5 ปจจยอน ๆ เชน การยอมรบ กาลงใจ ความมนาหนงใจเดยวกนจากสมาชกทกระดบ ดงนนจงสรปไดวา ในการพฒนาทรพยากรมนษยใหประสบความสาเรจตามเปาประสงคนน จะตองมความพรอมในดานตาง ๆ เชน ดานบคคล งบประมาณ บรรยากาศสภาพแวดลอมและการประสานงานทด 4.2 กระบวนการพฒนาทรพยากรมนษย มนกวชาการทงของไทยและตางประเทศ ไดกลาวถงกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยไวดงน ลนโต และแพรค (Lynto and Pareek 1978 : 92 , อางองมาจาก พงศ หรดาล 2539: 15-17) ไดเสนอกระบวนการฝกอบรมแบบบนไดเวยน (Spiral model) โดยแบงกระบวนการ ฝกอบรมออกเปน 3 ระยะ ดงแผนภมท 8

30

การอบรม

หลงอบรม

แผนภมท 8 กระบวนการฝกอบรมแบบบนไดเวยน ทมา : Lynton and Pareek, Training for development (Illinois : The Dorsey Press, 1978), 72. กระบวนการฝกอบรมแบบบนไดเวยนแบงออกเปน 3 ระยะ ดงน

กาหนดความจาเปนของการอบรม สรางรายละเอยดการอบรมและสอความ ชวยคดเลอกผเขาอบรม

ความคาดหวงความพรอมของ ผเขารบการอบรม

บทบาทของผเขา รบการอบรม

การตดตามผลชวย หารอกบองคการ เตรยมการนา การเรยนร

การฝกทกษะ

บทบาทของ หนวยอบรม

การดาเนนการฝกอบรม พฤตกรรมผอบรม วธอบรม บรรยากาศของกลม

กระบวนการ ปอนกลบ

การจงใจกอน การอบรม

31

1. ระยะกอนการอบรม เปนระยะทผเขารบการฝกอบรมตงความ คาดหวงวาจะไดอะไรจากการฝกอบรม เชน ตองการเรยนรวธการทางาน ตองการฝกทกษะเพมขน ตองการตาแหนง ตองการคาตอบแทนเพมขน ตองการเอาใจเจานาย ฯลฯ จากความตองการมแตกตางกน มผลใหแตละคนเกดการเรยนรทไมเทาเทยมกน บางคนรมากและตงใจมากบางคนรนอยเพราะ ไมคอยเอาใจใสในการรบฟงและเตรยมกจกรรมการฝกอบรมเทาทควร การเรยนรของผเขารบการ ฝกอบรมไมไดขนกบความคาดหวงเทานนแตยงขนอยกบความพรอมของผเขารบการฝกอบรมดวย ถาผทไดรบการฝกอบรมมความรไมพอ ไมชอบรปแบบและวธการฝกอบรม การเรยนรกอาจจะ แตกตางจากคนอนทมความพรอมมากกวา สงเหลานเปนองคประกอบทชวยใหผเขารบการอบรม มแรงจงใจทจะเขารบการอบรมและเกดการเรยนรจากการฝกอบรมมากนอยแตกตางกน

2. ระยะการอบรม ระยะของการอบรมน ผเขารบการฝกอบรมจะมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ทหนวยงานจดฝกอบรมจดเตรยมไวใหเพอเสรมสรางความร ความเขาใจ ทกษะและประสบการณในการเขารวมกจกรรมอาจมการประเมนผล จากเพอนสมาชกทเขารวมประชมและจากวทยากร จากนนจะใหโอกาสผเขารบการฝกอบรมไดมโอกาสในการทากจกรรมนน ซา ๆ อก เพอใหเกดความแนใจวาผเขารบการฝกอบรมมความร ความเขาใจ ในเรองนนอยางแทจรงสามารถนาไปปฏบตได 3. ระยะหลงการอบรม เมออบรมสนสดลงผเขารบการอบรมตองแยกยายกนไปปฏบตงาน และนาสงทเรยนรจากการฝกอบรมตดตวไปดวย ถาการฝกอบรมประสบ ความสาเรจ ผเขารบการอบรมจะตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการปฏบตงานไปในทางทดขน มความกระตอรอรนทจะนาความรทไดจากการฝกอบรมไปทดลองใชในการปฏบตงาน ยงถาไดรบแรงเสรมและการสนบสนนจากหนวยงานจะยงทาใหผเขารบการฝกอบรมมกาลงใจทจะปรบปรง และพฒนางานใหดยงขน ฟลลป (Phillip 1983:50) แบงกระบวนการพฒนาบคลากรออกเปน 18 ขนตอน ดงน

1. วเคราะหความตองการพฒนาทรพยากรมนษย 2. กาหนดเปาหมายความตองการ 3. จดหาขอมลเพอประเมนความตองการ 4. กาหนดยทธวธการประเมนความตองการ 5. พฒนาเปาหมายองคกรในการพฒนาทรพยากรมนษย

32

6. ประเมนผลทคาดวาจะไดรบจากการพฒนาทรพยากรมนษย 7. เตรยมเสนอโครงการพฒนา 8. พฒนาเนอหาของโครงการพฒนาทรพยากรมนษย 9. กาหนดเครองมอทจะใชในการพฒนา 10. เลอกวธพฒนาทเหมาะสม 11. ทดลองโครงการพฒนา 12. ปฏบตตามโครงการพฒนา 13. รวบรวมขอมลการปฏบตตามโครงการอยางเปนระบบ 14. วเคราะหขอมลนน ๆ เพอประเมนประสทธภาพโครงการ 15. ปรบปรงโครงการหลงจากการประเมนแลว 16. ประเมนการลงทนในโครงการทดาเนนไปแลว

17. ประเมนผลของการพฒนา ฮนแมน (Heneman 1986 : 332-348) แบงกระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยเปน ขนตอน ดงน

1. การระบความตองการพฒนาทรพยากรมนษย 2. การวางแผนการพฒนาทรพยากรมนษย 3. การคดเลอกออกแบบ และดาเนนกจกรรมพฒนาทรพยากรมนษย

4. การประเมนผลการพฒนาทรพยากรมนษย พนสข เพชรด (2542 : 16) ไดกลาววากระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยแบงออกไดเปน 4 ขนตอน คอ

4.2.1 กาหนดเปาหมายและบทบาทในการพฒนา เปาหมายในการพฒนาตวบคคลจะตองสอดคลองกบเปาหมายของระบบโรงเรยนหรอสถาบนแหงนน ๆ

4.2.2 การวางโครงการ เพ อพ ฒนาบ คลากร เ ม อ ได ก าหนด เปาหมายและบทบาทในการทจะดาเนนในดานพฒนาบคลากรแลว ขนตอไปกคอ การวาง โครงการทจะเรมจากการวเคราะหความตองการทจะพฒนา อนไดมาจากขอมลทเกยวกบตวบคคลทมอย

33

4.2.3 การจดโครงการและกจกรรมเพอพฒนาบคลากร กจกรรมตาง ๆ ท จ ดข นจะตองม งหวงท จะกอใหเกดการประสานงานและการรวมมอเพ อนาไปสวตถประสงคของโรงเรยน

4.2.4 การประเมนผลการพฒนาทรพยากรมนษย เปนการพยายามทจะตอบคาถามสองคาถาม คอ คาถามแรกเปนความตองการทราบวาแผนการพฒนาตวบคคล ไดกระทาไปดวยความละเอยดรอบคอบเพยงไร ประการทสองนนเปนการประเมนผลโดยผลทไดของการจดการพฒนาทรพยากรมนษยทจะใหประโยชนตอการทางานในหนาททงเฉพาะโรงเรยนหรอระบบโรงเรยน แคสเททเทอร (Castetter 1992 : 224 – 241, อางองมาจาก พนสข เพชรด 2542 : 18 ) ไดกาหนดขนตอนการพฒนาทรพยากรมนษยไว 4 ขน ดงน

1. การกาหนดความจาเปนในการพฒนาทรพยากรมนษย (Diagnosing development)

2. การวางแผนการพฒนาทรพยากรมนษย (Design of development plans) 3. การปฏบตกจกรรมวธการพฒนาทรพยากรมนษย (Implementing

development program) 4. การประเมนผลการพฒนาทรพยากรมนษย (Evaluation the personnel

development program) กลาวโดยสรป กระบวนการพฒนาทรพยากรมนษยจะมขนตอนสาคญ คอขน เตรยมการ ขนปฏบตและขนประเมนผล ขนเตรยมการ หมายถง การหาความตองการจาเปนการศกษาสภาพปจจบนและการวางแผน ขนปฏบต หมายถง การปฏบตตามแผนทวางไว คอ ดาเนนการพฒนาบคลากร โดยใชวธตาง ๆ และขนประเมนผลหมายถง การตดตามผลการปฏบต วาไดผลเพยงใด ถอวากระบวนการของ แคสเททเทอร (Castetter) เปนกระบวนการทสมบรณ ควรนามาปฏบตในการพฒนาทรพยากรมนษย ในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

5. วธการพฒนาทรพยากรมนษย วธการพฒนาทรพยากรมนษยตามแนวความคดของนกการศกษา นกวชาการของ

ไทยและตางประเทศ ไดคนพบวธการพฒนาทมความหลากหลาย และแตกตางกน แบงออกเปนกระบวนการทเหมาะสมในแตละองคกร และสภาพงานทตองปฏบต สาหรบในทางการศกษา

34

การพฒนาทรพยากรบคคลทางการศกษาทกอใหเกดศกยภาพในการทางานอยางแทจรงมนกวชาการหลายทานไดเสนอแนวคดเกยวกบวธการพฒนาทรพยากรมนษยไวอยางนาสนใจหลายวธ กลาวคอ สนนทา เลาหะนนท (2531:39) ไดกลาววาในการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรนนควรจะประกอบดวยหลาย ๆ วธ ซงไดแก การศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การศกษาดงาน และการสรางผลงานทางวชาการ ซงผ วจยไดนาแนวคดดงกลาวมากาหนดเปนขอบเขตของการวจย ซงมรายละเอยดของแตละวธดงน การศกษาตอ วธการใหการศกษาในองคกรนนใชวธการเชนเดยวกบการฝกอบรมแตแตกตางกนตรงทวตถประสงคของการฝกอบรมทรพยากรมนษยตองการวตถประสงคทเฉพาะเจาะจงและเกยวของกบการทางานในตาแหนงหนาททเปนอยในปจจบนนนโดยตรงสวนวตถประสงคของตาแหนงทสงขนกวาเดม วธการทนยมใชในการใหการศกษาไดแก การสมมนา และการจดการศกษาดงานนอกสถานท เปนตน สงทควรคานงถงในเรองของการศกษาคอ การศกษาเปนเรองของการลงทนซงผลทไดรบจะปรากฏขนในระยะยาวตางกบการฝกอบรมทเปนเรองของคาใชจายซงสามารถคาดคะเนถงผลทไดรบในการปรบปรงคณภาพของพนกงานหรอทรพยากรมนษยขององคกรไดในระยะเวลาสนสาหรบการศกษาเราไมอาจคาดคะเนผลทเกดขนไดทงหมด นอกจากนการประเมนผลการศกษากเปนสงจาเปนเชนเดยวกน แตอาจเปนเรองคอนขางยากทจะประเมนแตกสามารถทจะกระทาได โดยเทยบผลทไดกบวตถประสงคทตงเอาไว ความตองการของบคคลโดยทวไปในการปฏบตงานนนกเพอทจะใหเกดความเจรญกาวหนาทงในดานสวนตวและการงาน แตกปรากฏเสมอวาในระยะใดระยะหนงในชวตการงานของแตละคนถาหากไมมโอกาสไดรบการฝกอบรม ศกษาหาความรเพมเตมหรอไดมโอกาสพฒนาตนเองแลว จะมความรสกเกดขนกบตนเองวา การทางานมกหยดชะงก การรเรม ตาง ๆ มกตดขด รวมทงมความรสกขดของและไมพอใจตนเองเกดขน นอกจากนวทยาการตาง ๆ ไดเจรญกาวหนาขนไดมการคนพบหลกการและวธการใหม เพอนามาใหแทนของเกาอยเสมอ การใหการศกษาตามพระบรมราโชวาทและพระราชดารสพระบาทสมเดจพระเจา อยหว (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร 2535:47) ในพธพระราชทานปรญญาบตรของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ วทยาเขตสงขลา 13 กนยายน 2544 การใหการศกษานนกลาวสน ๆ

35

โดยความหมายรวบยอด ไดแกการใหบคคลคนพบวธดาเนนชวตโดยทางทชอบไปสความเจรญและความสขตามอตภาพของตน ผสอนมหนาททจะหาความร และวธการครองชวตทดมาใหศษย เพอใหศษยสามารถเรยนรไดกาวหนา และดาเนนชวตตอไปไดดวยด ตามทานองคลองธรรม จนบรรลจดหมาย และในการนผสอนจงตองมวธการอนแยบคาย ทงในดานใหวชาการและในดานอบรมความประพฤตปฏบตทกขนตอนโดยลาดบ จงจะสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและมผลสมบรณ กลาวคอ สามารถใหการศกษาแกศษยไดครบทกสวน การใหการศกษาม ความหมายกวางและลก คอตองมความรทงในทางราชการบรหารและวชาชพตองอาศยทกษะประสบการณดวยถงจะจดการได และการจะจดการไดดเพยงใดตองขนอยกบระดบแกนสาระของความรในงาน คน เงนและเครองไมเครองมอ ดงนนพนฐานการทางานใดกตามจะตองอาศยความรในเชงจดการในระดบพนฐานการทางานใดกตามจะตองอาศยความรในเชงจดการ ในระดบความเขมขนและความครอบคลมแตกตางกนไปตามลกษณะความยากงายของงานและการมความรในเชงจดการ ไมใชเปนหลกประกนวาจะตองปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและการศกษาสอนใหคนมความร ความสามารถในเรองความรในเชงจดการ (Know-how) ความสามารถในการแกปญหา (Problem-solving) ความรบผดชอบ (Accountability)

วตถประสงคของการใหการศกษา สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร (2535 : 49) ไดกลาวถงวตถประสงคของการใหการศกษาตาม พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว วาเปนการทาใหบคคลมปจจยหรอมอปกรณสาหรบชวตอยางครบถวนเพยงพอ ทงในสวนวชาความร สวนความคดวนจฉย สวนจตใจและคณธรรม ความประพฤต สวนความขยนอดทนและสามารถในอนทจะนาความร ความคดไปใชปฏบตงานดวยตนเองใหไดจรง เพอสามารถดารงชพอยดวยความสขความเจรญมนคง และสรางประโยชนใหแกสงคมและบานเมองไดตามควรแกฐานะดวย การสงเสรมใหการศกษาแกขาราชการทมความรความสามารถ ยอมมโอกาสทจะกาวหนาในอาชพราชการตลอดจนการศกษาเปนบนไดของสงคม (Social ladder) ดงนนการใหโอกาสแกขาราชการ เพอศกษาตอหรอเพมพนความรทกษะและชวยใหเปนผมความเชยวชาญในการทางาน ทาใหขาราชการมนใจในตวเองเขาใจวตถประสงคในการทางานดขน และโอกาสทจะไดเลอนฐานะกมมากขนยอมเปนเรองจาเปนและเปนผลตอบแทน (Reward) มผบงคบบญชาควรสงเสรมเพราะนอกจากจะเปนการเสรมสรางกาลงใจแกขาราชการแลว ยงเปนการสรางบรรยากาศและสมพนธภาพทดระหวางกนตอไปดวย

36

การสงบคลากรไปศกษาตอเปนการพฒนาบคลากรทดวธหนงเพราะบคลากรกไดมโอกาสไปหาความร ทกษะเกยวกบงานทรบผดชอบอย ผไดรบการศกษาตอจะไดรบแนวคดและความรใหม ๆ ในงานนน ไดฝกปฏบตการใชเครองมอทคลายกบเครองมอทใชอยในองคกรของตนไดแลกเปลยนความคดเหนกบผทศกษาดวยกน ทาใหเกดความรทกวางขวางขนเกดความสมพนธในกลมเพอนซงจะชวยใหงานเกดความสาเรจในโอกาสตอไป ปภาวด ประจกษศภนต และ กงพร ทองใบ (2544 : 98) ไดกลาวถงการให การศกษาเปนกจกรรมของการพฒนาทรพยากรมนษยทจดขนเพอปรบปรงสมรรถนะของพนกงานหรอบคคลททางานในองคกร ใหทางานดขนและเปนไปในทศทางทตองการการศกษามจดเนนทบคคลหรอทรพยากรมนษยมากกวางาน วตถประสงคของการศกษากเพอเตรยมบคคลสาหรบการเลอนตาแหนงทสงขนในองคกรกบเปนการพฒนาเรองอาชพ หากจะมการเลอนตาแหนงพนกงานระดบปฏบตการททาหนาทปฏบตการผลตใหมตาแหนงสงขนในระดบบรหาร กลาวคอเลอนขนเปนหวหนางาน การใหการศกษาทางดานทศนคตทเก ยวกบมนษยสมพนธและการบงคบบญชาเปนสงทสาคญสาหรบโครงการการศกษาของบคคลเนองจากคนทยายไปสตาแหนงใหมจะเผชญกบความสมพนธแบบใหมทตนยงไมคนเคย การใหการศกษาเรองใหมจงเปนความ จาเปนเพอทจะปรบตวทาหนาทในสงแวดลอมใหมได

การฝกอบรม วลาศ สงหวสย (2544 : 301) ไดกลาววา การฝกอบรมเปนกระบวนการในการ เปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอยางมระบบเพอใหบคคลนนมความร ความเขาใจ ทกษะและ ทศนคตทจาเปนสาหรบการปฏบตงานทไดรบมอบหมายนน ซงการฝกอบรมทกครงจะตองยดถอวตถประสงคหรอวตถประสงคของหนวยงานเปนหลก แลวสรางหลกสตรการฝกอบรมให สอดคลองกบวตถประสงคของหนวยงานดงกลาว พฤตกรรมของบคคลในหนวยงานจะได เปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกบวตถประสงคของหนวยงานนน ๆ

วตถประสงคของการฝกอบรม 1. สถานทศกษาใด ๆ กตามไมอาจผลตบคคลทสามารถปฏบตงานไดในทนทท

จบการศกษาจงจาเปนตองทาการอบรมใหผปฏบตงานไดมความรความเขาใจ ทกษะ และทศนคต ทดและเพยงพอกอนทจะเรมลงมอปฏบตงานนน ๆ

2. ในปจจบนเทคโนโลยมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวสภาพแวดลอมทง

37

ภายในและภายนอกหนวยงานมการเปลยนแปลงอยเสมอ ผปฏบตงานจงควรไดรบการพฒนาใหสามารถทางานสอดคลองกบสถานการณตาง ๆ ทเปลยนแปลงไปซงการฝกอบรมเปนวธการทด ทสด

3. ความตองการของผปฏบตงานในการทจะมความเจรญกาวหนาในอาชพนน ๆ จงพยายามพฒนาความรความสามารถของตนเอง เพอใหมโอกาสเลอนตาแหนงหนาทการงาน ซงจะสงผลใหเกดความเจรญกาวหนาตอหนวยงานและสรางขวญกาลงใจตอผปฏบตงานไดอกดวย

4. การฝกอบรมเปนวธการพฒนาบคคลทประหยดทสดทงในดานเวลาและ งบประมาณคาใชจาย การฝกอบรมเปนการใหประสบการณตรงทไดมการปรบปรงและพฒนาแลวแกผเขารบการอบรม ไดผลดกวาการใหผปฏบตงานทดลองกระทา เพอหาประสบการณเอง ซงอาจเกดความผดพลาดสนเปลองเวลา คาใชจายและอาจเกดอนตรายได ประเภทของการฝกอบรม แบงได 2 ประเภทใหญ ๆ (วลาศ สงหวสย 2544:302) คอ

1. การฝกอบรมกอนการทางานเปนการฝกอบรมใหบคคลทจะเรมปฏบตงานในตาแหนงหนงตาแหนงใดไดมความร ความเขาใจและทกษะบางประการทเหมาะสมกบงานนน ๆ เชน การอบรม ปฐมนเทศ การอบรมหลกสตรโรงเรยนนายอาเภอ เปนตน

2. การฝกอบรมระหวางทางานเปนการฝกอบรมใหบคคลทไดเขามาปฏบตงานในหนวยงานแลว ซงอาจจะตองทาการฝกอบรมดวยเหตดงน คอ

2.1 เพอเพมพนความร ความสามารถในการทางานใหไดมาตรฐานดขน 2.2 เมอมการเปลยนแปลงวธการทางานซงอาจจะดวยเหตจากการ

เปลยนแปลงเครองมอ เครองจกร เทคโนโลยหรอนโยบายของผบรหาร 2.3 มการโยกยาย เปลยนตาแหนง หรอเลอนตาแหนง การฝกอบรม

ทจดทาเปนทแพรหลาย เชน การอบรมเจาหนาทสหกรณ การอบรมการสอนคณตศาสตร แผนใหมสาหรบมธยมศกษา การสมมนาผบรหารการศกษา เปนตน

รปแบบการฝกอบรมครประจาการ การพจารณารปแบบของการจดอบรมครประจาการตงอยบนพนฐานสาคญ 2 ประการ คอ

1. รปแบบทพจารณาจากฐานของวตถประสงค (Objective - based) แบงเปน 3 ลกษณะ คอ

1.1 ลกษณะท 1 การฝกอบรมเพอพฒนาประสทธภาพการทางานของคร

38

ไดแก การฝกอบรมดานเนอหาและวธการสอนตามลกษณะวชาหรอตามระดบชนและการอบรมเพอเพมประสทธภาพในการบรหารและบรการ

1.2 ลกษณะท 2 การฝกอบรมเพอพฒนาความรความสามารถในวชาชพ คร เชน การฝกอบรมเพอเพมวทยฐานะ

1.3 ลกษณะท 3 การฝกอบรมเพอแกปญหาสาคญทางการศกษาของชาต เชน การฝกอบรมเพอแกปญหาผลสมฤทธทางการเรยนตาในบางวชาอนเปนผลมาจากการประเมนในระดบภมภาคหรอระดบชาต การอบรมเพอผลกดนนโยบายทางการศกษาทสาคญ เปนตน

2. รปแบบทพจารณาจากรากฐานของพฤตกรรม (Performance-based) คานงถง บทบาทของผเขารบการอบรมและผใหการอบรมแบงเปน 3 ลกษณะ คอ

2.1 ลกษณะท 1 การฝกอบรมทเนนวทยากรเปนศนยกลางวทยากรเปน ผใหผถายทอดความรประสบการณผเขารบการอบรมเปนผรบ

2.2 ลกษณะท 2 การฝกอบรมทเนนสอเปนศนยกลาง เชน การเรยน โดยสอประเภทตาง ๆ

2.3 ลกษณะท 3 การฝกอบรมทเนนผเขารบการอบรมเปนศนยกลาง เนนใหผเขารบการอบรมเปนผกระทา ผใหการอบรมเปนผมบทบาทสนบสนนและชวยเหลอ

การสมมนา กรมสามญศกษา (2530 : 59) ไดกลาวไววา การประชมสมมนา (Seminar) เปนการประชมเพอศกษาคนควาและรวบรวมขอเทจจรง แลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนระหวางผเขารวมในเรองทกาหนดหวขอไวอยางชดเจน มกาหนดการและแบบแผนทแนนอนโดยมผเชยวชาญหรอผทรงคณวฒรวมบรรยาย อภปราย หรอเสนอผลงานในรปแบบตาง ๆ เพอเพมพนความรและประสบการณแกสมาชกในทประชม หรอเพอกระตนเราความคดในอนทสมาชกจะไดนาไปประกอบการพจารณาและมสวนรวมในการอภปรายในกลมยอยตอไป ซงจะนาไปสการหาขอสรปรวมกนในเรองทตองการ

1. เปนการประชมอภปรายกลมระหวางผทมความเชยวชาญและมประสบการณ โดยจะกาหนดหวเรองในการสมมนาไวลวงหนา และมการกาหนดผนาในการสมมนา นอกจากนผเขารวมสมมนามสทธในการแสดงความคดเหนอยางเตมท

2. ผนาการสมมนาอาจตองเตรยมเอกสารประกอบการสมมนา เพอแจกแกผเขา

39

รวมสมมนาไดศกษาอนจะชวยใหการสมมนาดาเนนอยภายในขอบเขตของหวเรองทกาหนดไวและผเขารวมสมมนาอาจใชประกอบการซกถามขอสงสยตาง ๆ

3. มการประชมกลมยอยเฉพาะเรองตามทกาหนดเพอ 3.1 วเคราะหปญหาและแสวงหาวธการแกปญหา 3.2 เลอกวธแกปญหาทดทสด 3.3 รวบรวมขอเสนอแนะของกลมยอยเพอนาเสนอตอทประชมใหญ

4. รายงานผลการประชมของกลมยอยตอทประชมใหญ อาจมการอภปรายรวม แบบทวไป (Forum discussion) เพอรบฟงขอคดเหนจากสมาชกกลมอน ๆ

5. สรปผลการประเมนผลการสมมนา 6. พธปดการสมมนา

การสมมนามเปาหมายอยทการแกไขปญหาทสมาชกผเขารวมประชมมความสนใจรวมกน ผเขารวมสมมนาจงตองทาหนาทเปนผรบและผใฝรเปนการแลกเปลยนความคดเหนกนในเรองทมงจะพจารณาโดยเฉพาะ (Particular topic) โดยนาเอาประสบการณเดมมาสรางแนวปฏบตใหมเปนการเพมพนความรแกผเขาสมมนาเพอใหสามารถไปปฏบตงานในหนาทของตนเองอยางมประสทธภาพยงขน หรอเพอเปนการเตรยมตวใหกาวหนาเหมาะกบตาแหนงทมความ รบผดชอบสงขนไป

วตถประสงคของการสมมนา นพพงษ บญจตราดลย (2534 : 3) ไดกลาวถงวตถประสงคการสมมนาไววาเพอ แกไขปญหารวมกน และเพอการเรยนรและประโยชนจากการแกปญหารวมกน ดงนนผเขารวมสมมนาจงตองทาหนาทรวมกนคอ เปนทงผรบ และผให กลาวคอ เปนผฟงความคดเหนจากสมาชกหรอวทยากร และเปนผใหความคดเหนและขอเทจจรงอนจะนาไปสการแกปญหารวมกน การประชมสมมนาทาใหบคลากรไดรบความรเพมประสทธภาพในการทางานและเปนการแลกเปลยนความคดเหนมสวนรวมในการแกไขปญหาตาง ๆ อกทงไดรบฟงการอภปรายตาง ๆ จากผทรงคณวฒจะทาใหไดความเขาใจมากกวาการอานตาราซงจะชวยใหบคลากรสามารถปรบปรงตนเองใหมทศนคตคดอานสอดคลองกบสภาวะและความเปลยนแปลงของโลกภายนอกองคกร

ประเภทของการสมมนา

40

กลธน ธนาพงศธร (2544 : 495) ไดกลาวถงประเภทการสมมนาไววา 1. เปนการประชมอภปรายเปนกลมในระหวางผทมประสบการณมาก โดยจะ

มการกาหนดหวขอเรองหรอประเดนในการสมมนาไวลวงหนา นอกจากนยงมการกาหนดใหผเขารบการฝกอบรมคนใดคนหนงทาหนาทเปนผนาการสมมนาดวย แตผนาการสมมนาดงกลาว จะแสดงบทบาทในการนาอยางเปนทางการนอยทสด ทงนเพอเปดโอกาสใหทกคนไดแสดงทรรศนะของตนไดอยางเตมท

2. การตงประเดนหรอหวขอเรองทจะสมมนาเปนสงสาคญทจะทาใหการสมมนาประสบผลสาเรจหรอลมเหลวได เพอใหการสมมนาอยภายในขอบเขตของหวขอเรองหรอประเดนทกาหนดไว ผนาการสมมนาอาจจะจดเตรยมเอกสารประกอบการสมมนาเพอแจกจายให ผเขารวมสมมนาทกคนกอนลวงหนา เพอจะไดมเวลาศกษาพจารณาเอกสารเหลานนเสยกอน สวนในระหวางการสมมนาจะเนนในดานการแลกเปลยนความคดเหนซกถามปญหาขอสงสยและเพมเตมทรรศนะตาง ๆ เพอความถกตองสมบรณของประเดนทนามาสมมนา มากกวาทจะเปนการ โตเถยงปะทะคารม เพอโจมตความคดเหนของบคคลอน ดงนน การตงประเดนหรอหวขอเรองทจะสมมนาจงเปนสงสาคญทจะทาใหการสมมนาประสบผลสาเรจหรอลมเหลวได

การศกษาดงาน การศกษาดงานเปนวธการพฒนาบคลากรมงเพมความรความชานาญและประสบการณเพอใหทกคนในสถาบน สามารถปฏบตงานทอยในความรผดชอบไดดยงขนการศกษาดงานและการสงเกตวธการทางาน ทาใหบคลากร ไดมโอกาสแลกเปลยนความคดเหนศกษาจากประสบการณจรง ทาใหเกดการพฒนาอนจะกอใหเกดประโยชนแกสถาบนและตอบคลากรควรคกนไป ดงม นกวทยาการหลายทานไดใหความหมายการดงาน ดงน

พนส หนนาคนทร (2526 : 142 – 143) ไดกลาวถง การศกษาดงานหมายถง การท โรงเรยนหรอองคกรสนบสนนใหบคลากรไปสงเกตการทางานของโรงเรยนหรอองคกรอนในลกษณะทเรยกวา study/visit กจกรรมเชนนจะชวยใหไมหลงผดไปวาสงทตนทานนเปนการกระทาทดทสดแลว เพราะไมมทจะเปรยบเทยบ การไปสงเกตกจกรรมของโรงเรยนอน ยอมทาใหมโอกาสไดเปรยบเทยบทาใหเกดความคด มองเหนตวอยางในการดาเนนงาน ตลอดจนอปสรรค ตาง ๆ อาจจะนามาปรบปรงแกไขการงานในหนาทบคลากรควรไดศกษากบฝายบรหารของ หนวยงานวาขาราชการควรจะเพมความรเฉพาะเกยวกบปฏบตงานอะไรบาง

41

วตถประสงคการศกษาดงาน เพอใหไดแนวคดเกยวกบการปฏบตงานกวางขวางขน บคลากรควรรวมกบฝายบรหารโดยปรกษาหารอกนแลว กาหนดเปนหลกเกณฑวาจะใหผปฏบตงานไปดงานอะไรบาง ควรหาทนอยางไร งานประเภทไหนควรจะไดไปดทาใหบคลากรไดเหนการปฏบตงานองคกร ทวไปศกษาดงานจะไดเหนของแจงดวยตนเอง ไดพบบคลากรผปฏบตงานขององคกรทไปด มโอกาสไดซกถามปญหากบผปฏบตไดเหนกรยาอาการ อรยาบถตาง ๆ ของผปฏบตงานไดเหน ขนตอนการปฏบตงานรและเขาใจขนตอนการทางานจากของจรงผไปศกษาดงานจงเกดความรและไดเหนงานทตนเองตองการอยางละเอยดเทาทเวลาและโอกาสจะอานวยให กลาวโดยสรป การศกษาดงานทาใหบคลากรมโอกาสได เพมพนความรประสบการณกบงานทปฏบต และไดแนวคดใหมมาใชในการปรบปรงการปฏบตงานของแตละคนอนจะกอใหเกดประโยชนแกสถาบนและตอบคลากร ทาใหสถาบนมบคลากรทมคณภาพเหมาะสมกบงานจะทาใหการปฏบตงานประสบความสาเรจตามวตถประสงคไดปฏบตหนาทในตาแหนงดงกลาว การสรางผลงานทางวชาการ สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 201) ไดกลาวถงการสราง ผลงานทางวชาการไววา ผลงานทางวชาการคอเอกสารหรอหลกฐานใด ๆ ทแสดงถงความชานาญการหรอความเชยวชาญในการสอน ซงอาจสรางขนจากการศกษา คนควา คดคน สรางสรรควเคราะหหรอสงเคราะหขน ทงนเพอพฒนางานในหนาทหรอพฒนาการสอนใหดยงขนโดยผลงานทางวชาการนนอาจจะถกจดทาขนมาแลวกปกได แตจะตองเปนผลงานทยงใชอยในปจจบนและไมลาหลงแตอยางใด การสรางผลงานทางวชาการเปนการสรางความกาวหนาในการทางานทมผลตอ ความสาเรจของงาน และการยอมรบนบถอแสดงถงความสามารถสวนบคคลทสามารถเผยแพร ใหกบผอนไดรบผลประโยชนจากงานนน วตถประสงคการสรางผลงานวชาการ สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 201-206) ไดกลาวถงวตถประสงค การสรางผลงานวชาการ ไวดงน

42

ความกาวหนาในการทางานในทน ไดแกการเลอนตาแหนงสงขน และการไดรบ เงนเดอนสงขน ดงนนในการพจารณาเรองความกาวหนาในอาชพครตอไปอนไดแกการกาหนดตาแหนง การปรบปรงการกาหนดตาแหนง ระบบเงนเดอนและคาตอบแทนตลอดจนเสนทาง ความกาวหนาการประกอบอาชพคร ดงนนครโรงเรยนเอกชนตองสรางผลงานทางวชาการเพอเปนแนวทางความกาวหนาการประกอบอาชพครในการขอรบใบประกอบวชาชพ ซงหมายถงการไดรบเงนเดอนทสงขน ผลงานทางวชาการจงเปนสงทวดความกาวหนาของครโรงเรยนเอกชน ประการหนง ประเภทของผลงานทางวชาการ สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง (2542 : 201) ไดกลาวถงประเภทของผลงานวชาการ ไวดงน

1. ตารา คองานแตงหรองานเรยบเรยง หมายถงเอกสารทใชในการเรยนวชาใด วชาหนงโดยเฉพาะ

2. เอกสารประกอบการสอน หมายถง เอกสารทใชประกอบการสอนวชาใดวชา หนงตามหลกสตรทใชในสถานศกษา

3. เอกสารคาสอน หมายถง เอกสารคาบรรยายทใชสอนวชาใดวชาหนงตาม หลกสตรทใชในสถานศกษา

4. หนงสอ หมายถง เอกสารทางวชาการ หรอกงวชาการ ทไดเรยบเรยงเขาปก เยบเลมเรยบรอย

5. คมอคร หมายถง เอกสารทจดทาขนเพอเปนแนวทางในการเตรยมการสอน ใหผสอนสามารถสอนตามวตถประสงคของหลกสตร

6. ผลงานวจย หมายถง ผลงานทางการศกษาคนควาอยางมระบบและมวตถ ประสงคทชดเจนแนนอนเพอใหไดมาซงทฤษฎ หลกการ ปญหา วธการแกไขปญหา การรบรองหลกการ

7. บทความทางวชาการ หมายถง เอกสารซงจดทาขนในลกษณะทเปนการ วเคราะหหรอเสนอแนวคดใหม ๆ จากพนฐานวชาการนน ๆ

8. สอการเรยนการสอน หมายถง สอการเรยนการสอนประเภทใดประเภทหนง มลกษณะเปนอปกรณทผลตออกใชประกอบการเรยนการสอนวชาใดวชาหนง เพอชวยเสรมสรางการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน

43

9. งานแปล หมายถง การถอดความตาราหรอเอกสารจากภาษาหนงเปนอก ภาษาหนงใหไดใจความถกตอง ตรงตามตนฉบบจรง

10. รายงานการศกษาคนควา หมายถง รายงานจากการศกษาคนควาเรองท เกยวกบวชาทสอน โดยการแสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ

11. รายงานการวเคราะห หมายถง รายงานจากการศกษาเรองหรอสงทเกยวกบ การเรยนการสอนแลวแยกแยะออกเปนสวนยอย เพอใหเกดความเขาใจเรองหรอสงนน ๆ งายขน

12. รายงานโครงการจดกจกรรมเกยวกบการเรยนการสอน หมายถง เอกสาร รายงานผลงานของโครงการทดาเนนกจกรรมเกยวกบการเรยนการสอน

13. นวตกรรมทางการศกษาและเทคโนโลยทางการศกษา หมายถง สงประดษฐ หรอวธการปฏบตใหม ๆ ทางการศกษาซงตางไปจากเดม อาจไดมาจากการคนพบวธใหม ๆ หรอปรบปรงของเดมใหเหมาะสม

14. ผลงานทางวชาการในลกษณะอนหมายถง ผลงานอยางอนทมใชผลงานทาง วชาการ

คณภาพของงาน ผลผลตท เกดกบตวครซงมสวนเกยวของสมพนธกบการมอบหมายงานในกระบวนการใชครคอภาระงาน และคณภาพของงานตามหลกการบรหารบคลากร เมอมการมอบหมายงานใหครอยางถกตองเหมาะสมครยอมปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มภาระงานเสรจสมบรณเปนปรมาณและมคณภาพสงและทาใหครเกดความพงพอใจในการทางานมความผกพนกบงาน สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร หรอทเรยกโดยยอวา ก.ค. ไดจดทากฎและระเบยบในการบรหารงานบคคลสาหรบขาราชการครทเรยกวามาตรฐานกาหนดตาแหนงขาราชการครซงแบงตาแหนงขาราชการครออกเปนสายงานสอนและสายงานบรหารในสถานศกษา สาหรบสายงานสอนไดแก ตาแหนงคร 1 คร 2 อาจารย 1 อาจารย 2 และอาจารย 3 ซงมภาระงานทกาหนดไวโดยทวไป 5 ประการคอ

1. งานเกยวกบการเรยนการสอน การใหการศกษา การอบรม การปกครองดแล การใหคาปรกษาแนะนาแนวการศกษา การแนะแนวอาชพและปญหาตาง ๆ แกนกเรยน นกศกษา

44

2. งานบรการแกสงคมในดานวชาการและดานอน ๆ การทานบารงเสรมสรางศลปวฒนธรรม

3. งานเกยวกบการศกษา คนควา วจย วเคราะห 4. งานดานการนเทศ วดผล ประเมนผล เสนอแนะการปรบปรงหลกสตร

เปรยบเทยบเอกสารทางวชาการ การใชสอการเรยนการสอน การใชเทคนคและวธการใหม ๆ ทางการศกษาเพอนามาปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน

5. งานดานการปฏบตหนาทอนทเกยวของ เชน งานพฒนาชมชน

คณภาพผลงานทางวชาการ (สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง 2542 : 177) โดยพจารณาจาก

1. ความสมบรณของเนอหาสาระ โดยพจารณาถงความถกตองของเนอหาความสมบรณครบถวนอยางเหมาะสมกบลกษณะของผลงานทางวชาการประเภทนน ๆ รวมทงการคนควาอางองทเปนทเชอถอได

2. ความคดร เ รมสรางสรรค โดยพจารณาวา ผใดทาไดมความคดร เ รมสรางสรรคจากของเดมทมอยและนามาใชประโยชนไดดยงขนหรอจดทาขนใหมโดยไมมผใดรเรมจดทาขนเอง อนงผลงานทางวชาการนนจะตองทาดวยตนเองหรอเปนผนาในการจดทา โดยม สวนรวมรบผดชอบและมหลกฐานแสดงได ประโยชนของผลงานทางวชาการโดยพจารณาจากประโยชนตอความกาวหนาทาง วชาการโดยพจารณาวาผลงานนนจะมประโยชนตอความกาวหนาทางวชาการทสามารถใชเปนแหลงอางองหรอเปนแนวทางปฏบตได การพจารณาผลงานทปรากฏในหนาทความรบผดชอบตอนกเรยน นกศกษา คร อาจารย ผรวมงานอน ๆ และประชาชนหรอสาธารณชนโดยพจารณาจากผลงานทปรากฏ (สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง 2542 : 182) ดงตอไปน

1. ผลทปรากฏตอนกเรยน นกศกษา โดยพจารณาจาก 1.1 ผลการสอนทประเมนไดวามผลสมฤทธสง โดยผลการเรยนของนกเรยน

ทรบผดชอบมการพฒนาเชน จากนกเรยนทมระดบความรตากวาเกณฑ ปานกลาง เปนระดบ ความรปานกลาง หรอจากนกเรยนทมระดบความรในเกณฑปานกลางเปนระดบความรในเกณฑด หรอจากนกเรยนทมระดบความรในเกณฑด เปนดยงขนและมหลกฐานเปนทปรากฏชด การอบรม ดแลเกยวกบความประพฤตและการรกษาวนย การปกครองดแล และการใหคาแนะนาและ

45

แนะแนวตาง ๆ แกนกเรยน นกศกษา ทไดรบมอบหมายไดอยางด จนมผลใหนกเรยน นกศกษามความประพฤตและวนยดขน

1.2 ผลทปรากฏตอคร อาจารย และผรวมงานอนโดยพจารณาจากผลงานทแสดงความชานาญการซงไดนาไปทาการสอน การใหคาแนะนา ปรกษา นเทศ หรอสาธตแกครอาจารยใหสามารถนาไปปฏบตไดเปนทยอมรบของคร อาจารย และผรวมงานอน

1.3 ผลทปรากฏตอผปกครองหรอประชาชน โดยพจารณาจากความเลอมใสของผปกครองหรอประชาชนในชมชนนน ๆ โดยผปกครองหรอประชาชน มาปรกษาหารอในเรองการศกษาเลาเรยน ความประพฤต คณธรรมและศลธรรมของนกเรยน นกศกษา ทงนใหเนนผลทปรากฏตอ ผปกครองหรอประชาชนในสวนทเปนประโยชนตอการเรยนการสอนเทานน

1.4 ประเมนผลงานทางวชาการตามหลกเกณฑและวธการท ก.ค. กาหนดจากกรณใดกรณหนง ดงน

14.1 แผนการสอนหรอบนทกการสอนตามท ก.ค. กาหนด หรอ 14.2 ผลการอบรมตามหลกสตรท ก.ค. กาหนด

ดงนน ผลงานทางวชาการประเภทแผนการสอนหรอบนทกการสอนนนจะตองเปนแผนการสอนหรอบนทกการสอนซงผขอไดทาขนใชเองและไดนาไปใชในการสอนจรงแลวไมนอยกวา 1 ภาคเรยนขนไป ตามเกณฑท ก.ค.กาหนด โดยหวหนาสถานศกษาหรอผทได รบมอบหมายจากหวหนาสถานศกษาเปนผรบรองหรอหลกฐานการตรวจสอบตลอดจน ขอเสนอแนะ ขอแกไขในการนาไปปรบปรงการเรยนการสอนใหดยงขน ทงนจะตองมบนทกผลหลงการสอนของผสอนเพอใหทราบผลการสอนปญหาอปสรรค ขอเสนอแนะหรอแนวทางแกไขซงบนทกไวในแตละแบบยอยหรอหวขอเรองทสอน สวนความกาวหนาของผลการสอนเปนทนา พอใจหรอไมอยางไรนนอาจเสนอผลการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนแลววเคราะหเปรยบเทยบและสรปผลไวในสวนทายหรอภาคผนวกกไดหรอหากมเอกสารหลกฐานทเปนประโยชนตอการพจารณา เชน ใบงาน ใบความร ใบแบบฝกหด ใบแบบทดสอบ หรอเนอหาสาระโดยละเอยด (ซงอาจแยกไวในภาคผนวก) ฯลฯ เปนตน

งานวจยเกยวของ การพฒนาบคลากร เปนงานทสาคญในการบรหารงานบคคล มนกวชาการไดใหความสนใจ และศกษาเกยวกบการพฒนาบคลากรไวดงน

46

ชวน เฉลมโฉม (2536 : 98) ไดศกษาเรอง การศกษาวธการพฒนาบคลากรในสานกงานประถมศกษาอาเภอดเดน ป พ.ศ. 2535 ในเขตการศกษา 5 ผลการวจยพบวา วธการพฒนาบคลากรในสานกงานประถมศกษาอาเภอดเดนมหลายวธ เรยงตามลาดบทใชมากดงนคอ การปฐมนเทศ การฝกอบรม การศกษาดงาน การศกษาตอ การเผยแพรขาวสารทางวชาการ การสอนงาน การสมมนา การสบเปลยนหนาท และการประชมเชงปฏบตการ สาหรบปญหาเกยวกบวธการพฒนาบคลากรพบวามปญหาหลายประการ ปญหาสวนมากคอ บคลากรทไปศกษาดงานไมนาความรและประสบการณทไดรบมาปรบปรงการปฏบตงาน บคลากรทไปศกษาตอไมตรงกบ ความตองการของสานกงานขาดการตดตามประเมนผลหลงการอบรมวาไดผลคมคาเพยงใด ขาดผรเรมและขาดบคลากรทมความรความสามารถในการประชมเชงปฏบตการอยางแทจรง การสมมนามงบไมเพยงพอ การเผยแพรขาวสารทางวชาการไมไดรบความสนใจจากบคลากร และเวลาไมเอออานวยเพราะบคลากรมงานทตองการปฏบตมาก งามจตร ออนมง (2536 : 118 – 121) ไดศกษาเรองการศกษาสภาพและปญหาการ จดกจกรรมการพฒนาทรพยากรมนษยในโรงเรยนประถมศกษาตามโครงการขยายโอกาสทาง การศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดอดรธาน ผลการวจยพบวาสภาพปจจบนผบรหารและครอาจารยสวนใหญใหขอมลตรงกนวา โรงเรยนมการจดกจกรรมวธการพฒนาทรพยากรมนษยทง 9 กจกรรม ไดแก การประชม การฝกอบรม การสงเสรมใหมการศกษาตอ การเผยแพรขาวสารทางวชาการ การสบเปลยนหนาท การดงานนอกสถานท การปฐมนเทศ การประชมเชงปฏบตการ และการสมมนาทางวชาการ ปญหาในการจดกจกรรมวธการพฒนาพบวา ผบรหารและครอาจารยมความเหนตรงกนวากจกรรมมปญหา ไดแก การเผยแพรขาวสารทางวชาการ การฝกอบรม การสมมนาทาง วชาการ การประชมเชงปฏบตการ การสบเปลยนหนาท และการศกษาดงานนอกสถานท สมจตร คงรกษา (2537 : 3) ไดทาการวจยเรองความตองการการจดกจกรรมพฒนาบคคลฝายการสอนของครในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดสโขทย ประชากรคอ ครผสอน เครองมอทใชในการวจย คอแบบสอบถาม วเคราะหขอมล โดยการใชคาความถรอยละและผลการวจยพบวาการพฒนาบคคลฝายการสอนนน มกจะประสบปญหาเกยวกบการจดกจกรรมทนามาใชไมเหมาะสมไมสอดคลองกบความตองการของบคคลฝายการสอน และความตองการของหนวยงานอยางแทจรง จงทาใหการพฒนาทรพยากรมนษยไมไดผลเทาทควร ทาใหเสยเวลาสนเปลองทรพยากรโดยไมจาเปน

47

กาญจนา ศรวรพจน ( 2539 : 58) ไดศกษาเรอง การศกษาสภาพการพฒนาบคลากรสาย ข และสาย ค สถาบนอดมศกษาของรฐ สงกดกร ง เทพมหานครพบว า สถาบนอดมศกษาของรฐสงกดในกรง เทพมหานครทกแหงมการพฒนาบคลากรตามกระบวนการพฒนาบคลากร ซงประกอบดวยการกาหนดความจาเปนในการพฒนาบคลากร การวางแผนการพฒนาบคลากร การปฏบตตามแผนการพฒนาบคลากร และการประเมนผลการพฒนาบคลากร ในการปฏบตงานตามแผนการพฒนาบคลากร ไดจดกจกรรมการพฒนาบคลากร 9 กจกรรม กจกรรมทมหาวทยาลย/สถาบนทกแหงจดคอ การปฐมนเทศบคลากรใหม สวนกจกรรมทจดนอยทสดคอ การสบเปลยนหนาทและโยกยาย พนสข เพชรด (2542 : 4) ไดศกษาปญหาการจดกจกรรมพฒนาบคลากรของ โรงเรยนมธยมศกษา ในกรงเทพมหานครเพอสารวจความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาบคลากรและเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบปญหาการจดกจกรรมพฒนาบคลากรของโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษา กลมท 4 ในกรงเทพมหานคร พบวา

1. อาจารยมความคดเหนเกยวกบปญหาการจดกจกรรมพฒนาบคลากรอยในระดบนอย และมปญหาอยในระดบปานกลาง 2 ดาน คอ ดานการปฐมน เทศ และดาน การสบเปลยนหนาท

2. ผลการเปรยบเทยบพบวา อาจารยชาย - หญง และระยะเวลาในการดารงตาแหนงตางกนมความคดเหนเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาบคลากร แตกตางกน

ผลงานวจยตางประเทศ Towne and Violet Anne (1977 : 116 – A) ไดศกษาความคดเหนของอาจารยเกยวกบการพฒนาความกาวหนาในวชาชพของคณาจารย ณ มหาวทยาลยซราดวส พบวา คณาจารยทมความเหนวาหนาททสาคญทสดคอ การสอน และโครงสรางการพฒนาคณาจารยควรจดใหสอดคลองกบความตองการของคณาจารย Breunign (1981 : 64) ไดทาการศกษาเกยวกบการเสนอความเหนตาง ๆ ในการจดโปรแกรมการพฒนาคณาจารยทมหาวทยาลย 6 แหง ในแคลฟอรเนยซงเปนการศกษาเพอแสดงความคดเหนหรอโครงการทใชในการเปลยนแปลงกระบวนการในระดบอดมศกษาเปนครงแรกผลการศกษาครงนเปนประโยชนตอการจดสรรงบประมาณของหนวยงานตาง ๆ เปนประโยชนตอผ บรหารดานการศกษาและคณาจารยในการใหขอเสนอแนะ การยอมรบและการอดหนนดวยงบประมาณในการเปลยนแปลงการอดมศกษา จากการศกษาพบวาสวนของความคดเหนทเกยวของ

48

กบการพฒนาคณาจารย ผบรหารการศกษาโดยเฉพาะรองอธการบด ฝายวชาการจะเปนผสนบสนนและรเรมทจะกอใหเกดการเปลยนแปลง ผทกอใหเกดการเปลยนแปลง (Innovators) จะตองเปนผ ทมความสามารถสง อดทน เหนแกประโยชนสวนรวม มมนษยสมพนธดมระเบยบวนยและ กวางขวาง Holly and Kenneth (1983 : 150 – 153) ศกษาเรอง การปฏบตการพฒนาบคคลทมหาวทยาลยเคนซส : วเคราะหผลการรบร โดยมวทยาลยทงสน 19 แหง พบวา 1. การปฏบตทกระทามากในวทยาลย คอ การทศนศกษาวชาชพ ไดแก การรวมประชมนอกสถาบนการทางานในมหาวทยาลย การแสดงผลงานหรอการประชม เรองเทคนค การสอน การเยยมเยยนสถาบนอน ๆ และการปฐมนเทศหรอโปรแกรมกอนปฏบตหนาท 2. การปฏบตทไดรบการประเมนผลมากกคอ การทศนศกษาวชาชพ ไดแก การรวมประชมนอกสถาบน การทางานในวทยาลย การแสดงผลงานหรอการประชมเรองเทคนคการสอนหรอกจกรรมการฝกอบรม

3. เหตผลทไมประเมนผล คอ ไมมเวลาและไมมวธการทเชอมน 4. ว ธการ 3 แบบ ในการประเมนผลทกลาวมาสวนมาก คอ การสงเกต

การรายงานเปนรายบคคล และการเขยนรายงาน 5. โดยทวไปทงหวหนาแผนกการสอน ผบรหารอน ๆ และคณะครไมรบร

เกยวกบกระบวนการประเมนผลวาจะเกดผลสมฤทธสงหรอไม เหนวาการปฏบตมผลตอการเรยนการสอนมากกวาหวหนาแผนกการสอนและผบรหารอน ๆ Fathien (1987 : 8256 –A) ไดศกษาเรอง “รปแบบการพฒนาคณาจารยสาหรบวทยาลยอราเนย” โดยสงแบบสอบถามไปยงผบรหารและอาจารยในวทยาลยเตหะราน เพอศกษาถงรปแบบการพฒนา 5 ดาน คอ การเตรยมงาน การวางแผนงานการกาหนดวตถประสงค การนาไปใชและการประเมนผล จากการศกษาพบวามความแตกตางตามนยสาคญใน 3 ดานแรก ระหวางการรบรและทศนคตของกลมตวอยางทงสองกลมนเปนไปในทางสนบสนนการศกษาครงนพบวา ควรมการแกไขรปแบบของการพฒนาคณาจารยในปจจบน คณาจารยควรจะเสยสละในการทจะเขารวมกจกรรมทจดขนในวนหยด ผบรหารจาเปนตองใชการสนบสนนในความคดเหนของคณาจารย ในการพฒนาคณาจารย รปแบบของการพฒนาคณาจารยควรจะไดรบการสนบสนนทงภายในและภายนอกสถาบน ผนาทางการศกษาของอหรานควรจะปฏบตการเพอสนองความตองการสวนใหญในการพฒนาคณาจารยควรจะมการประเมนผลหลงจากทไดพฒนาคณาจารยตาม

49

รปแบบทไดวางไวแลว 3 ป เพอศกษาถงประสทธภาพและประสทธผลของรปแบบการพฒนาคณาจารยและผทมสวนรวมในการพฒนาคณาจารยควรมาจากอาสาสมครและควรกระทาตอเนองกนไป

สรป

จากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบการพฒนาตนเองของบคลากรพบวา การพฒนาตนเองเปนสงจาเปนและควรใหมการพฒนาในหลายวธ หลายกจกรรมซงขนอยกบปจจยตาง ๆ ทจะมาชวยสนบสนนไมวาจะเปนดานคณสมบตของครผสอน ความตองการพฒนาตนเอง ไดแกการศกษาตอ การฝกอบรม การประชมสมมนา การศกษาดงาน และการสรางผลงานวชาการ ถาหนวยงานทราบความตองการเหลานของบคลากร จะทาใหสามารถนาวธการหรอ กจกรรมการพฒนามาใชไดอยางเหมาะสม ทาใหเกดประโยชนสงสดตอบคลากรฝายการสอน และสอดคลองกบความตองการขององคการอยางแทจรง คอบคลากรจะไดรบการตอบสนองในความหวงทจะเจรญกาวหนาในอาชพ เพมทกษะ ทศนคต สวนองคการกจะไดรบประโยชนในดานการปรบปรงประสทธภาพในการทางาน

บทท 3

การดาเนนการวจย การดาเนนการวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ (Survey research) ทมแผนแบบการวจยในลกษณะของการวจยแบบวดครงเดยว มวตถประสงคเพอทราบความตองการในการพฒนาของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรและเพอทราบความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงฆมณฑลราชบร เมอจาแนกตามสถานภาพโดยกาหนดใหครในโรงเรยนสงฆมณฑลราชบรเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) มวธการดาเนนการวจยดงน

ขนตอนการดาเนนการวจย เพอเปนแนวทางสาหรบการดาเนนการวจยตามวตถประสงคของการวจยทวางไวใหสามารถแลวเสรจตามกาหนดและมประสทธภาพผวจยจงไดกาหนดรายละเอยดและขนตอน การดาเนนการวจยเปน 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การเตรยมโครงการวจย

1.1 ศกษาสภาพปญหาความตองการพฒนาทรพยากรมนษยของบคลากรครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร โดยศกษาจากเอกสาร ตารา บทความ ขอมล สถต ทฤษฎและผลงานวจยตาง ๆ ทเกยวของรวมถงวารสารของโรงเรยนสงฆมณฑลราชบร

1.2 จดทาโครงรางงานวจย ตามคาแนะนาและเหนชอบของอาจารยทปรกษาสารนพนธ เสนอขออนมตโครงรางงานวจยตอภาควชาการบรหารการศกษา ขนตอนท 2 การดาเนนการวจย

2.1 จดสรางเครองมอสาหรบเกบรวบรวมขอมล ทดสอบเครองมอ และปรบปรงแกไขขอบกพรองของเครองมอภายหลงจากทไดรบการอนมตโครงรางการวจย

2.2 นาเครองมอทใชในการวจยทสรางขนไปเกบขอมลจากกลมตวอยางของประชากร

2.3 นาขอมลทเกบรวบรวมไดมาทาการตรวจสอบความถกตองแลวทาการวเคราะหขอมลและแปลผลการวเคราะหขอมล

50

51

ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย 3.1 เสนอผลรายงานการวจยฉบบรางตอคณะกรรมการผควบคมสารนพนธ

ตรวจสอบความถกตอง ปรบปรงแกไขขอบกพรองตามทคณะกรรมการผควบคมสารนพนธเสนอแนะแลวจดทารายงานวจยฉบบสมบรณเสนอตอบณฑตวทยาลย เพอขออนมตสอบสารนพนธ

3.2 สอบสารนพนธ และปรบปรงตามทคณะกรรมการผควบคมสารนพนธใหความเหนเพมเตม

3.3 สงรายงานผลการวจยฉบบสมบรณตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศลปากร เพอขออนมตจบการศกษา

ระเบยบวธวจย เพอใหการวจยครงนมประสทธภาพและประสทธผล ผวจยจงไดกาหนดรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบวธการดาเนนการวจย ซงประกอบดวย ประชากร ตวแปรทศกษา เครองมอทใชในการวจย การสรางเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล สถตทใชในการวจย ซงมรายละเอยดดงตอไปน

แผนแบบการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ (survey research) ทมแผนแบบการวจยในลกษณะของการวจยแบบวดครงเดยวไมมการทดลอง (the one short, non – experimental case study) ซงเขยนเปนแผนผง (diagram) ไวดงน R หมายถง กลมตวอยางทไดจากการสม X หมายถง ตวแปรทศกษา O หมายถง ขอมลทไดจากการศกษา

O

R X

52

ประชากร ( populations) ประชากรทใชในการทาวจยในครงน ไดแกครททางานอยในโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบร จานวน 1,150 คน เปนกลมประชากรในการศกษาครงน โดยแยกเปนรายโรง ดงตารางท 4 กลมตวอยาง (samples) กลมตวอยางทใชในการทาวจยครงนเปนครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรทกาหนดขนโดยใชตารางขนาดตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejcie และ Morgan) จานวน 291 คน และใชการสมตวอยางโดยวธการแบงชน (Stratified random sampling) โดยแบงตามกลมประชากรเปนรายจงหวดและแตละจงหวดเปนรายโรงเรยน กลมตวอยางจะกาหนดตามสดสวนของประชากรในแตละโรงเรยน ดงรายละเอยดในตารางท 4 ตารางท 4 จานวนประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา

จงหวด โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ประชากร กลมตวอยาง ราชบร

กาญจนบร

สมทรสงคราม

1. โรงเรยนดรณาราชบร 2. โรงเรยนดรณาราชบรพณชยการ 3. โรงเรยนเรองวทยพระหฤทย 4. โรงเรยนดาเนนวทยา 5. โรงเรยนวนทามารอา 6. โรงเรยนธรศาสตร 7. โรงเรยนเทพวทยา 8. โรงเรยนวงตาลวทยา 9. โรงเรยนเทพนทรพทยา 10. โรงเรยนดรณาราชบรโปลเทคนค 11. โรงเรยนอดมวทยา 12. โรงเรยนวรศลป 13. โรงเรยนดรณากาญจนบร 14. โรงเรยนดรณากาญจนบรธรกจ 15. โรงเรยนอนชนศกษา 16. โรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร 17. โรงเรยนดรณานเคราะห 18. โรงเรยนนารวฒนา 19. โรงเรยนดรณานกล

160 99 28 55 82 89 42 18 57 85 35 61 94 38 55 40 43 13 56

40 25 7

13 20 22 10 4

14 21 8

15 23 9

13 20 10 3

14 รวม 1,150 291

53

ทมา : รายงานขอมลทางสถตจานวนบคลากรคร ณ เดอน , สงหาคม 2546 ตวแปรทศกษา ตวแปรทใชในการวจยครงน ประกอบดวยตวแปรพนฐานและตวแปรทศกษามรายละเอยดดงน

1. ตวแปรพนฐาน เปนตวแปรเก ยวกบสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถามประกอบดวย

1.1 เพศ หมายถง เพศชาย และเพศหญง 1.2 อาย หมายถง ระดบอายแบงเปนชวงอายตากวา 40 ป และ

40 ปขนไป 1.3 ระดบการศกษา หมายถง ระดบการศกษาสงสดของผตอบแบบสอบถาม

โดยแบงเปน ระดบปรญญาตรหรอตากวาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร 1.4 ประสบการณการทางาน หมายถง ระยะเวลาในการปฏบตงานตาม

หนาทหลกในโรงเรยนแบงเปน ตากวา 10 ป และ 10 ปขนไป 1.5 ตาแหนงตามลกษณะการปฏบตงาน หมายถง ตาแหนง ผชวยฝายบรหาร

และครทปฏบตงานสงกดโรงเรยนของสงฆมณฑลราชบร 2. ตวแปรทศกษา ไดแก ความตองการพฒนาของครในโรงเรยนสงกด

สงฆมณฑลราชบรประกอบดวย 2.1 การศกษาตอ หมายถง การศกษาเลาเรยนเพอเพมวฒทางการศกษาทง

ในและนอกประเทศหลงจากทไดทางานมาพอสมควรแลว เพราะทาใหไดใชประสบการณทผานมาแลวเปนรากฐาน จะเขาใจปญหาตอไป ผทไปศกษาตอมโอกาสไดหนมามองงานทตวเองไดกระทาไปแลวและมโอกาสทจะใชเวลา และความรใหมผสมผสานกนสรางแนวทางทจะปรบปรง ขอบกพรองตาง ๆ ใหดขน

2.2 การฝกอบรม หมายถง การเพมพนความร ความสามารถ ความชานาญ และเปลยนแปลงเจตคต ของผเขารบการอบรมใหสามารถแกไขขอบกพรองในการปฏบตงาน เพอใหมประสทธภาพมากขน

2.3 การประชมสมมนา หมายถง การพฒนาครเพอแลกเปลยนความรและความคดเหน ซงผบรหารสามารถจดดาเนนการเพอใหครไดรบความร ขอมล ขาวสารทเปนประโยชนตอการพฒนาและเพมประสทธภาพในการทางาน

54

2.4 การศกษาดงาน หมายถงวธการพฒนาครวธหนงทจะชวยเพมพนความรประสบการณ และแนวคดใหแกคร ซงจะชวยใหครสามารถทางานไดดขน สามารถเปลยน พฤตกรรม ทศนคตไปในทางสรางสรรค รวมทงเปนการสรางขวญและกาลงใจในการปฏบตงานของครดวย

2.5 การสรางผลงานวชาการ หมายถงการจดทาหนงสอ ตาราทางวชาการ เอกสาร คาสอน การผลตสอการเรยนการสอน บทความทางวชาการ ตลอดจนการวจยหา ความจรงจากขอมลทคนความา โดยอาศยระเบยบวธการทางวทยาศาสตรเขาชวยในการพฒนา แนวความคด ทฤษฎทางวชาการ ตลอดจนความรใหม ๆ เพอเปนขอเสนอแนะประกอบการเรยนการสอน เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาครงนเปนแบบสอบถาม แบงเปน 2 ตอนดงน ตอนท 1 เปนขอคาถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถามมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ ไดแก 1. เพศ 2. อาย 3. ระดบการศกษา 4. ประสบการณการทางาน 5. ตาแหนงตามลกษณะการปฏบตงาน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบความตองการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ม 5 ระดบ ตามเกณฑของไลเคอรท (Likert’s rating scale) โดยกาหนดคาคะแนน ดงน ระดบ 5 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองของครมากทสดมคานาหนก

คะแนนเทากบ 5 ระดบ 4 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองของครมาก มคานาหนก คะแนนเทากบ 4

ระดบ 3 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองของครปานกลางมคานาหนกคะแนนเทากบ 3

ระดบ 2 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองของครนอยมคานาหนก คะแนนเทากบ 2 ระดบ 1 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองของครนอยทสดมคานาหนก คะแนนเทากบ 1

55

การสรางและพฒนาเครองมอ ผวจยไดดาเนนการสรางเครองมอทเปนแบบสอบถาม เพอใชในการเกบรวบรวม ขอมลโดยมขนตอนดงน ขนท 1 ศกษาเอกสาร วรรณกรรมทเกยวของ หลกเกณฑและวธการสรางแบบสอบถามจากเอกสารและตาราตาง ๆ จากนนผวจยดาเนนการสรางแบบสอบถามภายใตคาแนะนา และคาปรกษาจากอาจารยผควบคมสารนพนธ ขนท 2 ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (content validity) ของแบบสอบถาม โดยผวจยนาแบบสอบถามทสรางขนเสนอตออาจารยผควบคมสารนพนธ และผเชยวชาญจานวน 5 ทาน คอ บาทหลวงชชาต ประสตรแสงจนทร , บาทหลวงสมควร หมายแมน, บาทหลวงนพดล ฉตรบรรยงค, บาทหลวงดร.ไพยง มนราช และอาจารยบารง ชานาญเรอ เพอตรวจสอบแลวนามาปรบปรงแกไขสานวนภาษาทใช และความเทยงตรงของเนอหา (content validity) โดยใชเทคนค IOC (Index of Item – Objective Congruence) ขนท 3 นาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบ จากผเชยวชาญไปปรบปรงตาม ขอเสนอแนะ แลวนาไปทดลอง (try out) กบกลมตวอยางทเปนครอาจารยโรงเรยนพระหฤทยนนทบร จานวน 30 คน ซงไมใชกลมตวอยางของการวจยครงน ขนท 4 นาแบบสอบถาม จานวน 30 ชดทไดรบคนหลงจากทดลองใชมาวเคราะห คาความเชอมน (reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชสมประสทธแอลฟา ( α - coefficient) ตามวธของครอนบาค ( Cronbach) ไดคาความเชอมน เทากบ 0.94

การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน

1. ผวจยทาหนงสอถงคณบดบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร เพอใหออกหนงสอถงครใหญสงกดโรงเรยนในเครอสงฆมณฑลราชบร เพอขอความอนเคราะหใหคร ผปฏบตการสอนเรยนเปนผใหขอมลโดยตอบแบบสอบถามในการวจยครงน

2. ผวจยดา เนนการจดสงแบบสอบถามดวยตนเอง และดาเนนการเกบแบบสอบถาม โดยการขอความรวมมอใหผบรหารโรงเรยนเปนผรวบรวมแบบสอบถามสงคนมาทผวจยตามวนและเวลาทผวจยไดกาหนด

56

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ผวจยไดกาหนดแนวทาง การนาเสนอและวเคราะหขอมลเพอใชเปนภาพรวมในการตอบคาถามการวจย โดยนาแบบสอบถามทเกบรวบรวมได มาตรวจสอบความถกตองสมบรณและนาไปลงรหสขอมลเพอวเคราะหขอมลโดยใชคอมพวเตอรโปรแกรม SPSS (Statistical Package for the Social Science) และไดใชสถตในการวจยดงตอไปน

1. การวเคราะหขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ใชความถ (f) และรอยละ (%) 2. การวเคราะหความตองการพฒนาตนเองของครสงกดโรงเรยนในเครอ

สงฆมณฑลราชบร หาคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 3. เปรยบเทยบความแตกตางของความตองการของครในแตละดานใชการ

ทดสอบคาท(t–test) สาหรบเกณฑการวเคราะหระดบความตองการของครผวจยใชเกณฑการกาหนดความหมายตามขอบเขตของคาเฉลยตามแนวคดของเบสท (Best) มรายละเอยดดงน คาเฉลย 4.50 – 5.00 แสดงวา ตองการพฒนาตนเองมากทสด คาเฉลย 3.50 – 4.49 แสดงวา ตองการพฒนาตนเองมาก คาเฉลย 2.50 – 3.49 แสดงวา ตองการพฒนาตนเองปานกลาง คาเฉลย 1.50 – 2.49 แสดงวา ตองการพฒนาตนเองนอย คาเฉลย 1.00 – 1.49 แสดงวา ตองการพฒนาตนเองนอยทสด

สรป

การวจยครงน เปนการวจยเชงสารวจ (Survey research) มวตถประสงคเพอทราบความตองการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร และเพอทราบความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร เมอจาแนกตามสถานภาพ ประชากรทใชในการวจยครงนประกอบดวยครโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร โดยมกลมตวอยางจานวน 291 คน ซงกาหนดขนตามตารางกาหนดขนาดตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejeie and Morgan) เครองมอสาหรบงานวจยครงนเปนแบบสอบถามทสรางขนตามแนวคดของการพฒนาตนเองของ สนนทา เลาหะนนท สถตทใชในการวจยประกอบดวยความถ (f) รอยละ (%) คาเฉลย (X) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาท (t–test)

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล เพอใหการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผวจยไดรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร 19 โรงเรยน โดยสงแบบสอบถามไปจานวน 291 ฉบบ ไดรบแบบสอบถามกลบคนมาจานวนทงสน 291 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 นามาวเคราะหและเสนอผลการวเคราะห โดยใชตารางประกอบคาบรรยาย แบงเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 วเคราะหสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 วเคราะหระดบความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ตอนท 3 วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการพฒนาตนเองในแตละสถานภาพของผตอบ แบบสอบถาม ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม สถานภาพของผตอบแบบสอบถามสาหรบงานวจยนประกอบดวย ผชวยผบรหาร ครผปฏบตการสอนในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร จานวน 291 คน ซงแยกพจารณาสถานภาพตามเพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง และประสบการณการทางาน โดยนาเสนอในรป ตาราง ดงรายละเอยดในตารางท 5

57

58

ตารางท 5 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จานวน รอยละ เพศ ชาย หญง

130 161

44.67 55.33

รวม 291 100 อาย ตากวา 30 ป 30 – 39 ป 40 – 49 ป 50 ปขนไป

61 154 66 10

20.96 52.92 22.68 3.44

รวม 291 100 ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

1

285 5

0.34 97.94 1.72

รวม 291 100 ตาแหนง ผชวยผบรหาร ครผสอน

21 270

7.22 92.78

รวม 291 100 ประสบการณการทางาน ตากวา 10 ป 10 – 19 ป 20 –29 ป 30 ปขนไป

84 135 65 7

28.86 46.39 22.34 2.41

รวม 291 100 จากตารางท 5 ผตอบแบบสอบถามในการวจยเปนเพศชาย 130 คน คดเปนรอยละ 44.67 เพศหญงจานวน 161 คน คดเปนรอยละ 55.33 อาย ผตอบแบบสอบถามทอายตากวา 40 ป

59

มจานวนมากทสด คอ 215 คน คดเปนรอยละ 73.88 สาหรบระดบการศกษาสวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตรหรอตากวาปรญญาตร จานวน 286 คน คดเปนรอยละ 98.28 คน สวนตาแหนงหนาท เปนผชวยผบรหารโรงเรยน จานวน 21 คน คดเปนรอยละ 7.22 เปนครผปฏบตการสอน 270 คน คดเปนรอยละ 92.78 และสาหรบประสบการณการทางานของผตอบแบบสอบถามสวนใหญมประสบการณการทางานอยในชวง 10 ปขนไป มจานวน 207 คน คดเปนรอยละ 71.13

ตอนท 2 การวเคราะหระดบความตองการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร การว เคราะหระดบความตองการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบร วเคราะหโดยใชคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( S.D.) เพอตอบคาถามการวจยขอท 1 โดยนาผลการวเคราะหขอมลไปเปรยบเทยบกบเกณฑระดบคณภาพตามแนวคดของเบสท (Best) 5 ระดบ ปรากฏผลดงตารางท 6 – 12

ตารางท 6 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของครโดยภาพรวมทง 5 วธ

ความตองการพฒนาตนเองของคร

X S.D. ระดบ ความตองการ

1. การศกษาตอ 3.24 0.90 ปานกลาง 2. การฝกอบรม 3.59 0.75 มาก 3. การประชมสมมนา 3.61 0.72 มาก 4. การศกษาดงาน 3.36 0.77 ปานกลาง 5. การสรางผลงานวชาการ 3.47 0.92 ปานกลาง

เฉลย 3.45 0.79 ปานกลาง

จากตารางท 6 พบวา ความตองการพฒนาตนเองของครโดยภาพรวมทง 5 วธมความความตองการในระดบปานกลาง ( X = 3.45 ) และเมอพจารณาตามวธการพฒนาตนเองของคร พบวา ครในสงกดสงฆมณฑลราชบร มความตองการพฒนาตนเองโดยการประชมสมมนาอยในระดบมาก ( X = 3.61 )รองลงมาคอ การฝกอบรม อยในระดบมาก ( X = 3.59) สาหรบวธการอนอก 3 วธอย ในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอยดงน การสรางผลงาน

60

วชาการอยในระดบปานกลาง ( X = 3.47) การศกษา ดงานอยในระดบปานกลาง ( X = 3.36) และการศกษาตออยในระดบปานกลาง ( X = 3.24 ) ตามลาดบ ตารางท 7 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของคร

โดยวธการศกษาตอ

ความตองการพฒนาตนเองของคร วธการศกษาตอ

X S.D. ระดบ ความตองการ

1. ความตองการศกษาตอเพมในระดบการศกษาทสงขน 3.46 0.73 ปานกลาง 2. ความตองการศกษาตอเพอพฒนาการทางานในสายงาน 3.45 0.70 ปานกลาง 3. ความตองการศกษาตอภายในประเทศแบบเตมเวลา 2.98 0.95 ปานกลาง 4. ความตองการศกษาตอตางประเทศแบบเตมเวลา 2.78 1.01 ปานกลาง 5. ความตองการศกษาตอระยะสน เพอการเพมพนศกยภาพดาน

วชาการ/สายงานทปฏบต 3.63 0.68 มาก

6. ความตองการศกษาตอภายในประเทศโดยใชเวลาเปนบางสวนจากการทางาน

3.20 0.91 ปานกลาง

7. ความตองการศกษาตอโดยใชเวลาราชการ 2.79 0.99 ปานกลาง 8. การศกษาตอควรตรงกบความตองการของสถานศกษา 3.60 0.66 มาก

เฉลย 3.24 0.90 ปานกลาง

จากตารางท 7 แสดงใหเหนวาในภาพรวมของความตองการพฒนาตนเองของครดวยวธการศกษาตออยในระดบปานกลาง (X = 3.24) และเมอพจารณาในแตละรายการพบวาม 2 รายการทครตองการอยในระดบมาก คอ ความตองการศกษาตอระยะสน เพอเพมพนศ กยภาพดานวชาการ / สายงานทปฏบต (X = 3.63) และการศกษาตอควรตรงกบความตองการของสถานศกษา (X = 3.60) นอกนนอยในระดบปานกลางโดยมคาเฉลยอยระหวาง 2.78 – 3.46 โดยเรยงลาดบมากไปหานอยดงน ความตองการศกษาตอเพมในระดบการศกษาทสงขน (X = 3.46) ความตองการศกษาตอเพอพฒนาการทางานในสายงาน (X = 3.45) ความตองการศกษาตอภายในประเทศโดยใชเวลาเปนบางสวนจากการทางาน (X = 3.20) ความตองการศกษาตอภายในประเทศแบบเตมเวลา (X = 2.98) ความตองการศกษาตอโดยใชเวลาราชการ (X = 2.79) และความตองการศกษาตอตางประเทศแบบเตมเวลา (X = 2.78) ตามลาดบ

61

ตารางท 8 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการฝกอบรม ความตองการพฒนาตนเองของคร

วธการฝกอบรม X S.D. ระดบ

ความตองการ 1. การฝกอบรมการจดหลกสตรและวเคราะหหาความจาเปน

ใหสอดคลองกบการปฏรปการศกษา 3.68 0.68 มาก

2. การจดฝกอบรมกาหนดเนอหาของหลกสตรในแตละครงกบความตองการของบคลากรครสามารถทจะนาไปใชจรง

3.63 0.69 มาก

3. การฝกอบรมเพอทจะเลอนตาแหนงในระดบทสงขน 3.38 0.75 ปานกลาง 4. สถานศกษาควรใหความสาคญในการพฒนาบคลากรคร

และการฝกอบรม 3.65 0.75 มาก

5. หลกสตรการฝกอบรมควรจดชวงระยะเวลาสน ๆ 3.52 0.80 มาก 6. การใชเทคโนโลยใหม ๆ ในการบรหารการจดอบรม 3.62 0.74 มาก 7. การจดอบรมเรองหลกสตรเพอพฒนาบคลากรครให

สามารถเปนผชวยฝายบรหาร ฝายวชาการหรอฝาย ปฏบตการ

3.52 0.80 มาก

8. การฝกอบรมบคลากรครใหเปนไปอยางทวถงและตอเนอง 3.73 0.74 มาก เฉลย 3.59 0.75 มาก

จากตารางท 8 แสดงใหเหนวาครตองการพฒนาตนเองโดยวธการฝกอบรม โดยภาพรวมอย ในระดบมาก (X = 3.59) เมอพจารณาในแตละรายการจะพบวาทกรายการอยในระดบมาก ยกเวนรายการเดยว คอ การฝกอบรมเพอทจะเลอนตาแหนงในระดบทสงขนอยในระดบปานกลาง (X = 3.38) ซงในรายการทอย ในระดบมากนนสามารถนามาจดลาดบความตองการจากมากไปหานอยตามลาดบดงน การฝกอบรมบคลากรครใหเปนไปอยางทวถงและตอเนอง (X = 3.73) การฝกอบรมการจดหลกสตรและวเคราะหหาความจาเปนใหสอดคลองกบการปฏรปการศกษา (X = 3.68) สถานศกษาควรใหความสาคญในการพฒนาบคลากรครและการฝกอบรม (X = 3.65) การจดฝกอบรมกาหนดเนอหาของหลกสตรในแตละครงกบความตองการของบคลากรครสามารถทจะนาไปใชจรง (X = 3.63) การใชเทคโนโลยใหม ๆ ในการบรหารการจดอบรม (X = 3.62) และการจดอบรมเรองหลกสตรเพอพฒนาบคลากรครใหสามารถเปนผ ชวยฝายบรหาร ฝายวชาการหรอฝายปฏบตการ (X = 3.52)

62

ตารางท 9 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการประชมสมมนา ความตองการพฒนาตนเองของคร

วธการประชมสมมนา X S.D. ระดบ

ความตองการ 1. การเปดโอกาสใหบคลากรครทกฝายมโอกาสเขารวมการ

ประชมสมมนา เพอพฒนาศกยภาพของตน 3.74 0.66 มาก

2. การจดใหมการประชมปฏบตการเพอนาไปปรบปรง องคกร 3.59 0.73 มาก 3. การประชมสมมนาควรใหสอดคลองและเปนประโยชน

ตรงกบสายงานทปฏบต 3.67 0.69 มาก

4. การไดรบเทคนคและวธการสมยใหมเพอนามาใชปรบปรงองคกร

3.58 0.73 มาก

5. การจดหวขอการประชมสมมนาในแตละครง ตรงกบกลมบคลากรคร และพนฐานความรของกลมผทเขารวมประชมสมมนา

3.53 0.72 มาก

6. การจดใหมการประชมสมมนา เพอใหความรแลกเปลยนขอมล ในการปฏบตงานแกบคลากรคร

3.57 0.77 มาก

7. การประชมสมมนาเพอใหความรในเรอง วสยทศน ภารกจ บทบาท และทศทางใหมของโรงเรยน

3.63 0.71 มาก

8. การประชมสมมนาเพอใหบคลากรครมสวนรบรในการโอนภารกจ และการมอบอานาจในการบรหารจดการสโรงเรยนแตละแหง

3.57 0.75 มาก

เฉลย 3.61 0.72 มาก

จากตารางท 9 พบวา โดยเฉลยความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการประชมสมมนา มความตองการในระดบมาก (X = 3.61) และเมอพจารณาเปนรายการ พบวา ผตอบแบบสอบถามมความตองการพฒนาตนเองโดยวธการประชมสมมนาอยในระดบมากทกรายการ โดยจดเรยงลาดบความตองการดงน การเปดโอกาสใหบคลากรครทกฝายมโอกาสเขารวมการประชมสมมนาหรอเพอพฒนาศกยภาพของตน (X = 3.74) การประชมสมมนาควรใหสอดคลองและเปนประโยชนตรงกบสายงานทปฏบต (X = 3.67) การประชมสมมนาเพอใหความรในเรองวสยทศนภารกจ บทบาท

63

และทศทางใหมของโรงเรยน (X = 3.63) การจดใหมการประชมปฏบตการเพอนาไปปรบปรง องคกร (X = 3.58) การจดใหมการประชมสมมนาเพอใหความรแลกเปลยนขอมลในการปฏบตงานแกบคลากรคร (X = 3.57) การประชมสมมนาเพอใหบคลากรครมสวนรบร ในการโอนภารกจและมอบอานาจในการบรหารจดการสโรงเรยนแตละแหง (X = 3.57) การจดหวขอการประชมสมมนาในแตละครงตรงกบกลมบคลากรครและพนฐานความรของกลมผท เขารวมประชมสมมนา (X = 3.53)

ตารางท 10 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการศกษาดงาน ความตองการพฒนาตนเองของคร

วธการศกษาดงาน X S.D. ระดบ

ความตองการ 1. การสงบคลากรครไปศกษาดงานภายในประเทศ 3.50 0.69 มาก 2. การสงบคลากรครไปศกษาดงานตางประเทศ 2.77 0.86 ปานกลาง 3. กาหนดเกณฑคณสมบตของบคลากรครเพอเขารบ

การศกษาดงาน 3.41 0.64 ปานกลาง

4. สงเสรมใหมการศกษาดงานในสาขาวชาทจาเปนของหนวยงาน

3.52 0.58 มาก

5. ใหทนสนบสนนในการเดนทางไปศกษาดงาน 3.36 0.75 ปานกลาง 6. การแสวงหาความรวมมอทางวชาการทงในประเทศและ

ตางประเทศเพอใหบคลากรครไดศกษาดงาน 3.33 0.77 ปานกลาง

7. ผทศกษาดงานจะตองมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาโรงเรยนอยางตอเนอง

3.45 0.76 ปานกลาง

8. บคลากรครทกระดบของโรงเรยนไดรบการสงเสรมศกษาดงานตามความเหมาะสมกบภาระงานทตนรบผดชอบ

3.53 0.71 มาก

เฉลย 3.36 0.77 ปานกลาง

จากตารางท 10 แสดงใหเหนวา โดยภาพรวมความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการศกษาดงาน มความตองการในระดบปานกลาง ( X = 3.36 ) แตเมอพจารณาในแตละ รายการพบวาผตอบแบบสอบถามทมความตองการในระดบมาก 3 รายการ คอ 1. บคลากรครทก

64

ระดบของโรงเรยนไดรบการสงเสรมศกษาดงานตามความเหมาะสมกบภาระงานทตนรบผดชอบ (X = 3.53) 2. สงเสรมใหมการศกษาดงานในสาขาวชาทจาเปนของหนวยงาน (X = 3.52) 3. การสงบคลากรครไปศกษาดงานภายในประเทศ (X = 3.50) สาหรบรายการทอยในระดบปานกลางม 5 รายการ เรยงตามลาดบมากไปหานอยดงน ผทศกษาดงานจะตองมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาโรงเรยนอยางตอเนอง (X = 3.45) กาหนดเกณฑคณสมบตของบคลากรครเพอเขารบการศกษาดงาน (X = 3.41) ใหทนสนบสนนในการเดนทางไปศกษาดงาน (X = 3.36) การแสวงหาความรวมมอทางวชาการทงในประเทศและตางประเทศ เพอใหบคลากรครไดศกษาดงาน (X = 3.33) และการสงบคลากรครไปศกษาดงานตางประเทศ (X = 2.77)

ตารางท 11 คาเฉลย(X) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ของความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการสรางผลงานทางวชาการ ความตองการพฒนาตนเองของคร วธการสรางผลงานทางวชาการ

X S.D. ระดบ ความตองการ

1. การไดรบเงนทนสนบสนนจากโรงเรยน 3.45 0.81 ปานกลาง 2. โรงเรยนควรจดโครงการประชมเชงปฏบตการเพอเขยน

ผลงานทางวชาการเปนระยะ ๆ 3.37 0.64 ปานกลาง

3. การใหเวลาและโอกาสในการเขยนผลงานทางวชาการ 3.36 0.70 ปานกลาง 4. การจดรปแบบการเขยนผลงานทชดเจนถกตอง 3.46 0.73 ปานกลาง 5. สถานศกษาควรจดวทยาการพเลยงใหคาปรกษา 3.38 0.81 ปานกลาง 6. การจดประชมนาเสนอผลงานทางวชาการ 3.53 0.65 มาก 7. การจดทาเอกสารทางวชาการของโรงเรยน เพอตพมพ

งานเขยน เชน บทความ หรอสรปผลงานวจย 3.63 0.70 มาก

8. การวางระบบเครอขายขอมลทางวชาการไดรและเรยนรรวมกน

3.63 0.69 มาก

เฉลย 3.47 0.72 ปานกลาง

จากตารางท 11 แสดงใหเหนวา โดยเฉลยความตองการพฒนาตนเองของครโดยวธการสรางผลงานทางวชาการมความตองการในระดบปานกลาง ( X = 3.47 ) แตเมอพจารณาเปนรายการพบวา ครทมความตองการในระดบมาก 3 รายการ คอ การจดประชมนาเสนอผลงานทาง

65

วชาการ(X = 3.53)การจดทาเอกสารทางวชาการของโรงเรยนเพอตพมพงานเขยน เชน บทความ หรอสรปผลงานวจย (X = 3.63) การวางระบบเครอขายขอมลทางวชาการไดรและเรยนรรวมกน (X = 3.63) สวนอก 5 รายการอยในระดบปานกลางโดยจดเรยงลาดบจากมากไปหานอยดงน การจดรปแบบการเขยนผลงานทชดเจนถกตอง (X = 3.46) การไดรบเงนทนสนบสนนจากโรงเรยน (X = 3.45) สถานศกษาควรจดวทยากรพเลยงใหคาปรกษา (X = 3.38) โรงเรยนควรจดโครงการประชมเชงปฏบตการเพอเขยนผลงานทางวชาการ (X = 3.37) ผลการใหเวลาและโอกาสในการเขยนผลงานทางวชาการ (X = 3.36)

ตอนท 3 การเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองในแตละสถานภาพ จากการวเคราะหขอมลเกยวกบความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของครโรงเรยนสงฆมณฑลราชบร เมอจาแนกตามสถานภาพของครซงประกอบดวย เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง และประสบการณการทางาน โดยสถานภาพทเกยวกบเพศและตาแหนงแบงเปน 2 ชวง/กลม สาหรบอาย ระดบการศกษาและประสบการณการทางานมการแบงมากกวา 2 ชวง/กลม แตในการวเคราะหขอมลสาหรบการวจยครงน ผวจยไดมการจดชวง/กลมใหมเปน 2 ชวง/กลม ในสถานภาพทเกยวกบอาย ระดบการศกษาและประสบการณ ซงผลการวเคราะหขอมลพบวาความตองการของครในการพฒนาตนเอง เมอจาแนกตามสถานภาพทกสถานภาพไมมความแตกตางกน ดงรายละเอยดในตารางท 12 – 16

ตารางท 12 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t–test) ของความตองการในการพฒนาตนเองของครเมอจาแนกตามเพศ

ชาย หญง ความตองการพฒนาตนเองของคร X

(n=130) S.D. X

(n=161) S.D. คา t–test

การศกษาตอ 3.27 0.95 3.22 0.86 0.464 การฝกอบรม 3.65 0.74 3.54 0.76 1.240 การประชมสมมนา 3.65 0.71 3.58 0.73 0.822 การศกษาดงาน 3.43 0.76 3.30 0.78 1.428 การสรางผลงานวชาการ 3.50 0.71 3.45 0.74 0.584

รวมเฉลย 3.50 0.79 3.42 0.79 0.855

66

จากตารางท 12 แสดงใหเหนวาครทเปนชายจานวน 130 คน มความตองการในการพฒนาตนเองทง 5 วธ ไมตางกบครทเปนหญง โดยครชายจะมความตองการพฒนาตนเองสงกวาครทเปนหญงเพยงเลกนอยแตไมแตกตางกนทางสถต

ตารางท 13 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t – test) ของความตองการในการพฒนาตนเองของครเมอจาแนกตามอาย

อายตากวา 40 ป อาย 40 ปขนไป ความตองการพฒนาตนเอง X

(n=215) S.D. X

(n=76) S.D. คา t–test

การศกษาตอ 3.30 0.88 3.06 0.99 1.858 การฝกอบรม 3.59 0.72 3.58 0.82 0.094 การประชมสมมนา 3.62 0.72 3.62 0.72 0.000 การศกษาดงาน 3.36 0.78 3.34 0.77 0.193 การสรางผลงานวชาการ 3.49 0.72 3.44 0.76 0.497

รวมเฉลย 3.47 0.77 3.42 0.89 0.433

จากตารางท 13 แสดงใหเหนวา ผทมอายตากวา 40 ป ซงมจานวน 215 คน กบผ ทมอายตากวา 40 ป ซงมจานวน 215 คน กบผทมอาย 40 ป ขนไป จานวน 76 คน มความตองการในการพฒนาตนเองในภาพรวมไมแตกตางกน โดยมความตองการในการพฒนาตนเองอย ในระดบปานกลาง

67

ตารางท 14 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท (t – test) ของความตองการพฒนาตนเองของครเมอจาแนกตามระดบการศกษา

ปรญญาตรหรอตากวาปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

ความตองการพฒนาตนเอง X

(n=286) S.D. X

(n=5) S.D.

คา t–test

การศกษาตอ 3.26 0.89 2.23 1.17 4.868 การฝกอบรม 3.59 0.75 3.50 0.95 0.507 การประชมสมมนา 3.61 0.72 3.48 0.67 0.782 การศกษาดงาน 3.36 0.77 3.23 0.94 0.716 การสรางผลงานวชาการ 3.48 0.72 3.30 0.81 1.068

รวมเฉลย 3.46 0.77 3.15 0.91 1.712

จากตารางท 14 แสดงใหเหนวา ครทจบการศกษาระดบปรญญาตรหรอตากวาปรญญาตร จานวน 286 คน และสงกวาปรญญาตร จานวน 5 คน มความตองการในการพฒนาตนเองในภาพรวมไมแตกตางกน โดยทงสองกลมมความตองการในระดบปานกลาง

ตารางท 15 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท(t–test) ของความตองการในการพฒนาตนเองของครเมอจาแนกตามตาแหนง

ผชวยผบรหาร ครผสอน ความตองการพฒนาตนเอง X

(n=21) S.D. X

(n=270) S.D. คา t–test

การศกษาตอ 2.81 1.07 3.27 0.89 1.874 การฝกอบรม 3.63 0.90 3.58 0.73 0.242 การประชมสมมนา 3.64 0.73 3.62 0.72 0.118 การศกษาดงาน 3.39 0.84 3.35 0.77 0.206 การสรางผลงานวชาการ 3.46 0.82 3.49 0.72 0.156

รวมเฉลย 3.39 0.94 3.46 0.78 0.325

68

จากตารางท 15 แสดงใหเหนวาความตองการในการพฒนาตนเองของครเมอจาแนกตามตาแหนงไมวาจะเปนตาแหนงผ ชวยผบรหารซงม 21 คน และตาแหนงคร จานวน 270 คน มความตองการในการพฒนาตนเองไมแตกตางกนทงในภาพรวมและในแตละวธ โดยภาพรวมทงผชวยผบรหารและครผ สอนมความตองการอยในระดบปานกลาง

ตารางท 16 คาเฉลย(X) และการทดสอบคาท t- test ของความตองการในการพฒนาตนเองของคร เมอจาแนกตามประสบการณการทางาน

ตากวา 10 ป 10 ปขนไป ความตองการพฒนาตนเอง X

(n=84) S.D. X

(n=207) S.D. คา t–test

การศกษาตอ 3.29 0.97 3.20 0.87 0.735 การฝกอบรม 3.64 0.74 3.59 0.72 0.524 การประชมสมมนา 3.66 0.73 3.58 0.75 0.836 การศกษาดงาน 3.45 0.76 3.35 0.75 1.016 การสรางผลงานวชาการ 3.35 0.96 3.50 0.71 1.288

รวมเฉลย 3.49 0.83 3.59 0.72 0.266

จากตารางท 16 แสดงใหเหนวาผทมประสบการณในการทางานตากวา 10 ป จานวน 84 คน กบผทมประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป จานวน 207 คน มความตองการในการพฒนาตนเองไมแตกตางกนทางสถต ผทมประสบการณในการทางานตากวา 10 ป มความตองการอยในระดบปานกลาง (X=3.49) ซงมคาเฉลยตากวาผ ทมประสบการณในการทางาน 10 ปขนไป เลกนอยโดยมคาเฉลยอยในระดบมาก (X=3.59)

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเ รองความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกด สงฆมณฑลราชบร มวตถประสงคเพอทราบ 1) ความตองการในการพฒนาตนเองของครใน โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร และ 2) ความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของคร ในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร เมอจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง และประสบการณในการทางาน โดยใชวธการศกษาเชงสารวจ (Survey research) ครและผชวยผบรหารในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑล จานวน 291 คน เปนผใหขอมล เครองมอในการเกบขอมลเปนแบบสอบถามทสรางขนตามแนวคดของการพฒนาบคลากรจานวน 1 ฉบบ สถตทใชในการวเคราะห ขอมลประกอบดวยความถ (f) รอยละ (%) คาเฉลย (X) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และการทดสอบคาท (t–test)

ขอคนพบของการวจย 1. ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรอยในระดบปานกลาง 2. ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร เมอจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง และประสบการณในการทางานไมแตกตางกน

การอภปรายผลการวจย จากขอคนพบของการวจยเกยวกบความตองการในการพฒนาตนเองของครใน

โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรมประเดนสาคญควรนามาอภปรายผลไดดงน 1. จากขอคนพบทพบวาความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยน

สงกดสงฆมณฑลราชบรอยในระดบปานกลางนนอาจเปนเพราะเหนวาเปนการสนเปลองเวลาและคาใชจาย ตลอดจนสถานภาพสวนบคคลทแตกตางกน ทาใหครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑล

ราชบรมความตองการในการพฒนาตนเองไมมากเทาทควร เมอพจารณาถงความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงฆมณฑลราชบรในแตละวธพบวาครมความตองการในการพฒนาตนเองดวยวธการประชมสมมนาและการฝกอบรมอยในระดบมากและเปนวธทมคาเฉลยสงกวาทก ๆ วธ ทเปนเชนนเพราะ ( 1 ) ครใน

69

70

สงกดสงฆมณฑลราชบรมความตระหนกและไดรบการปลกฝงใหเหนประโยชนของการประชมสมมนาและการฝกอบรม ตามนโยบายและวตถประสงคของกรรมาธการฝายอบรมการศกษาของ สงฆมณฑลราชบร ทวาสงเสรมการอบรมใน โรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร ทงดานวชาการและจตใจ และดาเนนการจดการอบรมในโรงเรยน ( 2 ) ครในสงกด สงฆมณฑลราชบรพจารณาเหนวา การประชมสมมนาและการฝกอบรมเปนวธการพฒนาตนเองทจะพฒนางานในหนาท ซงตองทาควบคไปพรอมกบการปฏบตงานใหเกดประโยชนในปจจบน ซงสอดคลองกบแนวความคดของพงศ หรดาล ทวา การฝกอบรมเปนวธการสาคญในการพฒนาตนเอง ใหเพมพนความร ทกษะ และทศนคต อนจะทาใหบคลากรไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการทางานและมสมรรถภาพในการทางานใหสาเรจตามตองการ นอกจากนยงสอดคลองกบแนวความคดของ วลาศ สงหวสย ทวาการฝกอบรมเปนกระบวนการในการเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอยางมระบบ เพอใหบคคลนนมความร ความเขาใจ ทกษะ และทศนคตทจาเปนสาหรบการปฏบตงานทไดรบมอบหมาย วลาศ สงหวสย ยงชใหเหนความสาคญและความจาเปนของการฝกอบรม วาในปจจบนเทคโนโลยมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว สภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกมการเปลยนแปลงอยเสมอ ผปฏบตงานจงควรไดรบการพฒนาใหสามารถทางานสอดคลองกบสถานการณตาง ๆ ทเปลยนแปลง ซงการฝกอบรมเปนวธการทดทสด การฝกอบรมเปนวธการพฒนาบคคลทประหยดทสดทงดานเวลา และงบประมาณ การฝกอบรม

เปนการใหประสบการณตรงทไดมการปรบปรงและพฒนาแลวแกผเขารบการอบรมเมอวเคราะหความตองการในการพฒนาตนเองของครในสงกดสงฆมณฑลราชบร พบวาความตองการในการพฒนาตนเองดวยวธการศกษาตออยในระดบปานกลางและมคาเฉลยในลาดบตาสด ทงนอาจเปนเพราะครในสงกดสงฆมณฑลราชบรเหนวาการศกษาตอเปนการพฒนาเฉพาะตนมากกวาพฒนางาน เปนการเตรยมตวเพอเลอนวทยฐานะของตนเองใหสงขน และเปนการสนเปลองเวลาและคาใชจาย ซงตรงกบแนวความคดของปภาวด ประจกษศภนต และกงพร ทองใบ ทวาการศกษาตอมจดเนนทคนมากกวางานวตถประสงคของการศกษาตอกเพอเตรยมบคคลสาหรบเลอนตาแหนงทสงขน การศกษาตอเปนเรองของการลงทน ซงผลทไดรบจะเกดในระยะยาว จะเหนวา แนวความคดนสอดคลองกบผลการวเคราะหทพบวา ครกลมตวอยางมความตองการตอการพฒนาคอนขางนอย ในรายการทเกยวของกบความสนเปลองเวลาและคาใชจาย เชน ความตองการศกษาตอตางประเทศแบบเตม เวลา, ศกษาตอโดยใชเวลาราชการ, ศกษาตอภายในประเทศแบบเตมเวลา ( ระดบความตองการ 2.78, 2.79 และ 2.98 ตามลาดบ) สาเหตอก

71

ประการหนงทกลมตวอยางมความตองการในการพฒนาดวยวธการศกษาตอระดบปานกลางกคอ สถานภาพสวนบคคลบางประการของกลมตวอยางไมเปนแรงผลกดนใหศกษาตอ ซงไดแก กลมตวอยางสวนใหญมระดบการศกษาปรญญาตร ( รอยละ 97.93) และสวนใหญมอายอยในชวง 30 – 4 9 ป (รอยละ 8 5 . 6 0 ) ซงเปนสถานภาพทความกระตอรอรนทจะศกษาตอลดนอยลง

2. จากการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรเมอจาแนกตามเพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนงและประสบการณในการทางานพบวาไมมความแตกตางกน เมอพจารณาตามลาดบความสาคญ โดยพจารณาจากคาเฉลยของความตองการในภาพรวม กบคาเฉลยของกลมตวอยางแยกตามสถานภาพรวมบคคล พบวา กลมตวอยางทแยกตามเพศ อาย และตาแหนง มความตองการในการพฒนาตนเองดวยวธการพฒนาทง 5 วธ สอดคลองกบภาพรวม เรยงลาดบตามความตองการดงน อนดบ 1 การประชมสมมนา อนดบ 2 .การฝกอบรม อนดบ 3 การสรางผลงานทางวชาการ อนดบ 4 การศกษา ดงาน อนดบ 5 การศกษาตอ สวนกลมทแยกตามประสบการณการทางาน คอ กลมทมประสบการณการทางานตากวา 1 0 ป มความตองการในการพฒนาเรยงตามลาดบ ดงน อนดบ 1 การประชมสมมนา อนดบ 2 การฝกอบรม อนดบ 3 การศกษาดงาน อนดบ 4 การสรางผลงานทางวชาการ อนดบ 5 การศกษาตอ และกลมทมประสบการณการทางาน 10 – 30 ป มความตองการในการพฒนาเรยงตามลาดบดงน อนดบ 1 การฝกอบรม อนดบ 2 การประชมสมมนา อนดบ 3 การสรางผลงานทางวชาการ อนดบ 4 การศกษาดงาน อนดบ 5 การศกษาตอ จากการพจารณาพบวาครทมประสบการณการทางานตากวา 10 ป กบครทมประสบการณการทางาน 10–30 ป มอนดบความตองการพฒนาแตกตางกน ในวธการพฒนาโดยการประชมสมมนากบการฝกอบรม และวธการสรางผลงานทางวชาการกบการศกษาดงาน สาหรบวธการพฒนาตนเองของคร โดยวธการประชมสมมนากบการฝกอบรมนนการจดอนดบสลบทกน คดวาไมมผลแตอยางใด เพราะวธการพฒนาตนเองในดานการประชมสมมนาและวธการฝกอบรมมการจดกจกรรมไปในลกษณะทศทางเดยวกน สวนวธการพฒนาโดยวธการสรางผลงานทางวชาการ กบการศกษาดงานการจดอนดบสลบกนมผลแตกตางกน ซงสามารถอภปรายไดวาครทมประสบการณการทางานตากวา 1 0 ป มความตองการในการศกษาดงานมากกวาการสรางผลงานทางวชาการ ในขณะทครทมประสบการณการทางาน 10 – 30 ป มความตองการในการสรางผลงานทางวชาการมากกวาการศกษาดงาน ทเปนเชนนอาจเปนเพราะครททางานมานานกวาไดสงสมประสบการณและความชานาญมากกวาจงพรอมทจะสรางผลงานทางวชาการมากกวา สวนครทมประสบการณ

72

ในการทางานนอย จาเปนตองแสวงหาประสบการณเพอสงสมความชานาญกอนทจะสรางผลงานทางวชาการเพอพฒนาตนเองตอไป

ขอเสนอแนะของการวจย ขอเสนอแนะทวไป

1. โรงเรยน และ/หรอสงฆมณฑลราชบรควรจดใหมการประชมสมมนาและฝกอบรมครในสงกด ในเรองทครตองการพฒนามากทสดจากผลการวเคราะห โดยจดกจกรรมการประชมสมมนา และการฝกอบรม ในลกษณะการพฒนาทยดครเปนศนยกลาง โดยสนองความตองการของครในดานการสงเสรมใหครไดไปศกษาตอระยะสนและควรเปนหลกสตรทตรงกบ

ความตองการของครเปนหลก 2. โรงเรยนควรศกษาความตองการในการพฒนาตนเองของคร ดวยการประเมน

และวเคราะหสภาพปญหาของครแตละคน โดยยดมาตรฐานวชาชพครหรอเกณฑมาตรฐานของกระทรวงศกษาธการมาสรางแบบประเมน และประเมนครเปนรายบคคล แลวดาเนนการพฒนาตามสภาพปญหาทพบโดยใชการพฒนาทยดครเปนศนยกลาง และใชโรงเรยนเปนฐานการปฏบต

ควบคไปกบการปฏบตงานในโรงเรยน 3. โรงเรยนควรจดประชมสมมนาและฝกอบรม โดยใชกระบวนการพฒนาคร

ซงมขนตอนดงน (1) ศกษาและวเคราะหมาตรฐานและคณภาพของครตามทองคกรวชาชพครกาหนดขน (2) ประเมนครตามมาตรฐานและคณภาพตามทกาหนด (3) วเคราะหผลการประเมน (4) จดกลมครทจะพฒนาตามสภาพปญหาทคนพบ (5) กาหนดรปแบบและกจกรรมการพฒนา (6)ปฏบตการพฒนาตามแผนทกาหนดไว รวมทงตดตามและประเมนผลเปนระยะ

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

จากการวจยครงน ทาใหทราบขอมลหลายประการทเปนประโยชนตอการพฒนา ตนเองของครในสงกดสงฆมณฑลราชบร ซงเปนแนวทางทชวยใหผททาการวจยตอไปไดนาไปปรบปรงใหเหมาะสมกบสภาพทจะทาการวจย เพอใหการพฒนาตนเองของครมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด ผวจยมขอเสนอแนะดงน

1. ควรมการศกษาวจยในเรองนอกตอไปและปรบปรงเครองมอการวจยใหมประเดนคาถามครอบคลมภารกจของครตามมาตรฐานวชาชพคร หรอตามเกณฑมาตรฐานของ

73

กระทรวงศกษาธการ หรอเกณฑมาตรฐานของสานกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (สมศ. )

2. ควรมการศกษาเกยวกบการประชมสมมนาและการฝกอบรมครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร โดยเจาะลกเฉพาะวธ ซงเปนการวจยเชงคณภาพหรอวจยเชงคณลกษณะ

3. ควรมการวจยเพอเปรยบเทยบความตองการในการพฒนากบสภาพการปฏบตจรงของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรหรอครสงกดอน

4. ควรมการศกษารปแบบหรอวธการพฒนาตนเองของครทสงผลตอสภาพความสาเรจของการจดการเรยนการสอนของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบรหรอครสงกดอน

74

บรรณานกรม กาญจนา ศรวรพงษ. “การศกษาสภาพการพฒนาบคลากร สาย ข และสาย ค ของสถาบนอดมศกษา

ของรฐสงกดกรงเทพมหานคร”. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาบรหารการศกษาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539.

กรมสามญศกษา. ประมวลความรและเทคนคการนเทศการศกษา. กรงเทพมหานคร: หนวยศกษานเทศ กรมสามญศกษา, 2530.

กรรณการ นยมศลปและคณะ. การบรหารบคคล. กรงเทพมหานคร: โรงพมพชวนทพย, 2526.

กลธน ธนาพงศธร. การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ. นนทบร: มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, 2544.

เขตรฐ พวงธรรมรงค.การบรหารทรพยากรมนษย. ราชบร: คณะวทยาการจดการสถาบนราชภฏ หมบานจอมบง, 2542.

คณะกรรมการการศกษาโรงเรยนในสงกดสงฆมณฑลราชบร. ระเบยบการบรหารโรงเรยน. ราชบร: ธรรมรกษการพมพ, 2545.

คณะทางานการพฒนาการเรยนการสอน”.มโนทศนดานการพฒนาคณาจารยมหาวทยาลย เกษตรศาสตร.(มปป)”.ใน เอกสารประกอบการสมมนาการฝกอบรมทางดานการเรยน การสอน, 14 15. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

งามจตร ออนมง. “การศกษาสภาพและปญหาการจดกจกรรมพฒนาบคลากรในโรงเรยน ประถมศกษาตามโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐานสงกดสานกงาน ประถมศกษา จงหวดอดรธาน”. วทยานพนธ การศกษามหาบณฑตจฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2536.

ชวน เฉลมโฉม. “การศกษาวธการพฒนาบคลากรในสานกงานการประถมศกษาอาเภอดเดน ป พ.ศ. 2535 ในเขตการศกษา 6.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาบรหาร การศกษาจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536.

ธงชย สนตวงษ.การบรหารงานบคคล. ครงท 3. กรงเทพมหานคร:สานกพมพไทยวฒนาพานช, 2537.

นพพงษ บญจตราดลย. หลกการบรหารการศกษา. กรงเทพมหานคร:โรงพมพบพธการพมพ, ภาควชาบรหารการศกษา. คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2534.

นราศร ไววนชกล.ระเบยบวธวจยธรกจ. กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535.

75

บญชม ศรสะอาด. การวจยเบองตน. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ, 2532. บญธรรม กจปรดาบรสทธ. เทคนคการสรางเครองมอรวบรวมขอมลสาหรบการวจย.

กรงเทพมหานคร : B&B Publishing, 2542. ปภาวด ประจกษศภนตและกงทอง ทองใบ. การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ.

นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. ประเวศน มหารตนสกล. การบรหารจดการทรพยากรมนษยดวยเทคโนโลยสารสนเทศ.

กรงเทพมหานคร : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน), 2543. พงศ หรดาล. การวางแผนการฝกอบรมและการพฒนาบคลากร. กรงเทพมหานคร :

คณะอตสาหกรรมและเทคโนโลย สถาบนราชภฎพระนคร, 2539. พนส หนนาคนทร. หลกการบรหารโรงเรยน. กรงเทพมหานคร : โรงพมพพฆเณศ, 2526. พนสข เพชรด. การศกษาปญหาการจดกจกรรมพฒนาบคลากรของโรงเรยน

มธยมศกษาในกรงเทพ. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลย รามคาแหง, 2542.

เพญศร เศรษฐวงศ. ระเบยบวธวจยการศกษาเบองตน. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยรามคาแหง, 2543.

ภญโญ สาธร. การบรหารงานบคคล . กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, 2517. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ.นนทบร:

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. มานะ ผดงรส. “ทศนะของครทมตอการพฒนาบคลากรของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาสงกด

กรมสามญศกษาในจงหวดพระนครศรอยธยา”. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, 2539.

วลาศ สงหวสย. การบรหารบคลากรในโรงเรยน. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2544. วสทธ ไซรสวรรณ. “ศกษาความตองการในการพฒนาของผบรหารโรงเรยนสงกดสานกงาน

การประถมศกษาจงหวดสระแกว”.วทยานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลย บรพา, 2542.

สมจตร คงรกษา. “ความตองการจดกจกรรมพฒนาบคคลฝายการสอนของครในโรงเรยนมธยม ศกษากรมสามญศกษา จงหวดสโขทย”. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, 2537.

สมศกด คงเทยงและอญชล โพธทอง. การบรหารบคลากรและการพฒนาทรพยากรมนษย. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยรามคาแหง, 2542.

76

สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร. กองตรวจสอบ. กฎหมายวาดวยการบรหารบคลากรสาหรบ ขาราชการคร. กรงเทพมหานคร : วทยาลยสารพดชางพระนคร, 2535.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร. แผนพฒนาการศกษาแหงชาต ฉบบทแปด พ.ศ.2540- 2544. กรงเทพมหานคร : ครสภา, 2544. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. สานกนายกรฐมนตร.

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบทเกา พ.ศ. 2545 – 2549. กรงเทพมหานคร.ครสภา, 2544.

สาเรง พนธผก.”การศกษาปญหาและแนวทางการแกปญหาในวธการพฒนาบคลากรในโรงเรยน ประถมศกษาสงกดสานกงานประถมศกษาจงหวดปทมธาน”. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, 2541.

สนนทา เลาหะนนท. การพฒนาองคกร. กรงเทพมหานคร : รงวฒนา, 2531. สวมล ตรกานนท. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร แนวทางสการปฏบต.กรงเทพมหานคร :

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543. โสรจ แสนสรพนธ. การบรหารบคคลรวมสมย 2527. แพร : ฝายวชาการโรงพยาบาลแพร, 2527. Bishop,Lesie J. Staff development and instructional improvement plans and procedures.

Boston : Align and Bacon, 1979. Breunign, Robert. “Proposed for change: A study of proposals to establish faculty development

program at five universities and one college of the california state university and college”. Dissertation abstracts international. (October 1981) : 64.

Casetter, William B. The personnel function in education administration.2d ed. New York: Macmillan, 1992.

De Cenzo, David A.,and Robbins, Stephen P. Human resource management. New York: John Wiley & Sons, 1994. Easton, David. Personnel administration and human resource management. New York : John

Wiley & Sons. Fathien , Javid. “ A Faculty development model for lranian university”. Dissertation abstracts international. (March 1987) : 8256-A Heneman , Herbest G. Personnel/human resource management. lllinois : Richard lrwin, 1986. Holly,William H., and Kenneth Mojenning. Personnel management. Kansas:The Dryden, 1983. Lynton,R. P. Training for development. lllinois : The Dorsey Press, 1978.

77

Mistry, Rumy. “Improve College Teaching: Model Faculty Development Program for and Indean Unitary University”. Dissertation abstractsinternational. (August 1978) : 92

Phillips, JJ. Handbook of training evaluation and measurement methods. London : Gult, 1967.

Towne, Violet anne. Faculty perception of faculty development in Syracuse university. Dissertation abstracts international (April 1977).

ภาคผนวก ก

แบบสอบถาม

79

แบบสอบถาม เรอง ความตองการในการพฒนาตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร

คาชแจง : 1. แบบสอบถามชดนเปนแบบสอบถามสาหรบงานวจยเรองความตองการในการพฒนา

ตนเองของครในโรงเรยนสงกดสงฆมณฑลราชบร เพอใชประกอบการศกษาตามหลกสตรการศกษามหาบณฑตเทานน คาตอบทไดจะไมมผลกระทบทางลบตอตวทาน โปรดตอบแบบสอบถามตามความคดเหนทเปนจรงกบตวทานใหมากทสด

2. แบบสอบถามแบงเปน 2 ตอน ตอนท 1 สถานภาพผตอบแบบสอบถาม ม 5 ขอยอย ตอนท 2 ความตองการในการพฒนาตนเอง ม 40 ขอ โปรดตอบคาถามใหครบทกขอ

80

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม : โปรดทาเครองหมาย ⁄ ลงในชอง ของแตละขอตามความเปนจรงกบสถานภาพของทาน

ขอท 1 ขอความ/กระทงคาถาม

องคประกอบดานสถานภาพ 1. เพศ

(1) ชาย (2) หญง

2. ระดบอาย ( 1 ) ตากวา 30 ป ( 2 ) 30 – 39 ป ( 3 ) 40 – 49 ป ( 4 ) 50 ปขนไป

3. ระดบการศกษา ( 1 ) ตากวาปรญญาตร ( 2 ) ปรญญาตร ( 3 ) สงกวาปรญญาตร

4. ตาแหนงตามลกษณะการปฏบตงาน ( 1 ) ผชวยผบรหาร ( 2 ) ครผสอน

5. ระดบประสบการณการทางาน ( 1 ) ตากวา 10 ป

( 2 ) 10 – 19 ป ( 3 ) 20 – 29 ป ( 4 ) 30 ปขนไป

81

ตอนท 2 ความตองการในการพฒนาตนเอง : โปรดทาเครองหมาย ⁄ ในชองระดบความตองการของแตละขอโดยใชเกณฑดงน ระดบ 5 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองมากทสด ระดบ 4 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองมาก ระดบ 3 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองนอย ระดบ 1 หมายถง ความตองการพฒนาตนเองนอยทสด

ระดบความตองการ ขอความ/กระทงคาถาม

5 4 3 2 1 1. การศกษาตอ 1.ความตองการศกษาตอเพมเตมในระดบการศกษาทสงขน

2. ความตองการศกษาตอเพอพฒนาการทางานใน สายงาน 3. ความตองการศกษาตอภายในประเทศแบบเตมเวลา 4. ความตองการศกษาตอตางประเทศแบบเตมเวลา 5. ความตองการศกษาตอระยะสน เพอการเพมพนศกยภาพดานวชาการ/

สายงานทปฏบต

6. ความตองการศกษาตอภายในประเทศ โดยใชเวลาเปนบางสวนจากการทางาน

7. ความตองการศกษาตอโดยใชเวลาราชการ 8. การศกษาตอควรตรงกบความตองการของสถานศกษา 2. การฝกอบรม 1. การฝกอบรมการจดหลกสตรและวเคราะหหาความจาเปนใหสอดคลอง

กบการปฏรปการศกษา

2. การจดฝกอบรมกาหนดเนอหาของหลกสตรในแตละครงกบความตองการของบคลากรครสามารถทจะนาไปใชจรง

3. การฝกอบรมเพอทจะเลอนตาแหนงในระดบทสงขน 4. สถานศกษาควรใหความสาคญในการพฒนาบคลากรครและ

การฝกอบรม

5. หลกสตรการฝกอบรมควรจดชวงระยะเวลาสน ๆ

82

ระดบความตองการ ขอความ/กระทงคาถาม 5 4 3 2 1

6. การใชเทคโนโลยใหม ๆ ในการบรหารการจดการอบรม

7. การจดอบรมเรองหลกสตรเพอพฒนาบคลากรครสามารถเปนผชวยฝายบรหาร ฝายวชาการหรอฝายปฏบตการ

8. การฝกอบรมบคลากรครใหเปนไปอยางทวถงและตอเนอง

3. การประชมสมมนา 1. การเปดโอกาสใหบคลากรครทกฝายมโอกาสเขารวมการ

ประชมสมมนา เพอพฒนาศกยภาพของตน

2. การจดใหมการประชมปฏบตการเพอนาไปปรบปรงองคกร 3. การประชมสมมนาควรใหสอดคลองและเปนประโยชนตรงกบสาย

งานทปฏบต

4. การไดรบเทคนคและวธการสมยใหมเพอนามาใชปรบปรงองคกร 5. การจดหวขอการประชมสมมนาในแตละครงตรงกบกลมบคลากรคร

และพนฐานความรของกลมผทเขารวมประชมสมมนา

6. การจดใหมการประชมสมมนา เพอใหความรแลกเปลยนขอมล ในการปฏบตงานแกบคลากรคร

7. การประชมสมมนาเพอใหความรในเรอง วสยทศน ภารกจ บทบาทและทศทางใหมของโรงเรยน

8. การประชมสมมนาเพอใหบคลากรครมสวนรบร ในการโอนภารกจ และการมอบอานาจในการบรหารจดการสโรงเรยนแตละแหง

4. การศกษาดงาน 1. การสงบคลากรครไปศกษาดงานภายในประเทศ

2. การสงบคลากรครไปศกษาดงานตางประเทศ 3. กาหนดเกณฑคณสมบตของบคลากรครเพอเขารบการศกษาดงาน 4. สงเสรมใหมการศกษาดงานในสาขาวชาทจาเปนของหนวยงาน 5. ใหทนสนบสนนในการเดนทางไปศกษาดงาน 6. การแสวงหาความรวมมอทางวชาการทงในประเทศและตางประเทศ

เพอใหบคลากรครไดศกษาดงาน

7. ผทศกษาดงานจะตองมสวนรวมในการจดทาแผนพฒนาโรงเรยนอยางตอเนอง

83

ระดบความตองการ ขอความ/กระทงคาถาม 5 4 3 2 1

8. บคลากรครทกระดบของโรงเรยนไดรบการสงเสรมศกษาดงานตามความเหมาะสมกบภาระงานทตนรบผดชอบ

5. การสรางผลงานทางวชาการ 1. การไดรบเงนทนสนบสนนจากโรงเรยน

2. โรงเรยนควรจดโครงการประชมเชงปฏบตการ เพอเขยนผลงานทางวชาการเปนระยะ ๆ

3. การใหเวลาและโอกาสในการเขยนผลงานทางวชาการ 4. การจดรปแบบการเขยนผลงานทชดเจนถกตอง 5. สถานศกษาควรจดวทยากรพเลยงใหคาปรกษา 6. การจดประชมนาเสนอผลงานทางวชาการ 7. การจดทาเอกสารทางวชาการของโรงเรยนเพอตพมพ งานเขยน เชน

บทความ หรอสรปผลงานวจย

8. การวางระบบเครอขายขอมลทางวชาการไดรและเรยนรรวมกน

ขอขอบคณทใหความอนเคราะห นายอานวย กจเจรญ

ผวจย

ภาคผนวก ข

เอกสารประกอบอน ๆ

85

86

87

88

89

90

ประวตผวจย

ชอ นายอานวย กจเจรญ

ตาแหนง ผอานวยการโรงเรยน

ททางาน โรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร ตาบลทามวง อาเภอทามวง จงหวดกาญจนบร

วน เดอน ปเกด 13 ตลาคม 2477

ประวตการศกษา พ.ศ. 2489 สาเรจการศกษาชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนดาเนนวทยา จงหวดราชบร พ.ศ. 2494 สาเรจการศกษาชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนดอนบอสโกเทคนคพระนคร พ.ศ. 2517 สาเรจการศกษาประโยคผสอนวาดเขยนโท (ว.ท.) กองสงเสรมฯ กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2519 สาเรจการศกษาประโยคครมธยม (พ.ม.) กองสงเสรมฯ

กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2525 สาเรจการศกษาหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต เอกบรหารการศกษา วทยาลยครนครปฐม

ตาแหนงหนาทการทางาน 1 ตลาคม 2495 ครผสอนโรงเรยนวรศลป อ.ทามวง 2 พฤษภาคม 2500 เลอนเปนฝายบรหารงานโรงเรยนวรศลป อ.ทามวง

15 มนาคม 2513 ลาออกจากโรงเรยนวรศลป อ.ทามวง 6 ตลาคม 2513 ผจดการโรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร 21 ตลาคม 2517 อาจารยใหญโรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร 6 มถนายน 2539 ผรบใบอนญาตโรงเรยนอานวยวทยกาญจนบร

♦ ประธานกรรมการบรหารสภาคาทอลก สงฆมณฑลราชบร ♦ ประธานสภาอภบาลครสตชนโบสถคาทอลกทามวง ♦ กรรมการบรหารสโมสรไลออนสทามวง