มาตรฐานเกจวัดแรงดันและแรงดูดสุญญากาศ...

รหสมาตรฐาน…………………….. ชอมาตรฐาน……………………..

มยผ. xxxx-51

มาตรฐานเกจวดแรงดนและแรงดดสญญากาศ

(Vacuum and Pressure Gauges)

กรมโยธาธการและผงเมอง กระทรวงมหาดไทย

พ.ศ. 2551

LOGO

ฉบบราง

มยผ. xxxx-51 : มาตรฐานเกจวดแรงดนและแรงดดสญญากาศ (Vacuum and Pressure Gauges)

มาตรฐานมาตรฐานเกจวดแรงดนและแรงดดเกจวดแรงดนและแรงดดสญญากาศสญญากาศ ((VVaaccuuuumm aanndd PPrreessssuurree GGaauuggeess))

มยผ. xxxx-51 กรมโยธาธการและผงเมอง

กระทรวงมหาดไทย

LOGO

ฉบบราง


บทนา

มาตรฐานนเปนการระบแนวทางหรอเกณฑกาหนดคณสมบตและการทดสอบ

คณภาพของเกจวดแรงดน และแรงดดสญญากาศสาหรบน าและอากาศทจะใชในระบบดบเพลง โดยมาตรฐานนจะรวมเกณฑของคณสมบตและคณภาพของเกจวดความดนเฉพาะทมเสนผานศนยกลางขนาด 90 มลลเมตร, 102 มลลเมตร และ 115 มลเมตรเทานน

มาตรฐานนกลาวถงคณลกษณะของเกจวดแรงดนและแรงดนสญญากาศสาหรบน าและอากาศทใชในระบบดบเพลง การออกแบบ การตดตง การตรวจสอบผลตภณฑ การทดสอบแรงดน การทดสอบความแมนยา /การกระเพอมของแรงดน การทดสอบความทนทาน การทนความชนและละอองน า การทดสอบความเสยหายจากแรงดน การทดสอบความสนสะเทอน การทดสอบฉดนาเกลอ

ฉบบราง


ฉบบราง


คณะทางานจดทามาตรฐาน

1) ผจดการโครงการ รศ.วเชยร เตงอานวย 2) ผเชยวชาญดานวสดและผลตภณฑดานการปองกนอคคภย (1) ผศ.ดร.ชชชาต สทธพนธ 3) ผเชยวชาญดานวสดและผลตภณฑดานการปองกนอคคภย (2) ผศ.ดร.ธญวฒน โพธศร 4) ผเชยวชาญดานวศวกรรมงานระบบหรอความปลอดภยจากอคคภย นายพชญะ จนทรานวฒน นางสาวบษกร แสนสข นายจลดษย จายนยโยธน นายปฐเมศ ผาณตพจมาน นายเอกชย แกวกาญจนดษฐ 5) ผเชยวชาญดานสถาปตยกรรม

นายอาคม เวพาสยนนท 6) ผเชยวชาญดานกฎหมาย

รศ.ดร.วศณ ทรพยสมพล

ฉบ

บราง

สารบญ

สวนท หนา 1. ขอบขาย 1 2. นยาม 1 3. มาตรฐานอางถง 2 4. มาตรฐานการทดสอบ 2 5. ภาคผนวก 10

5.1. เครองหมายและฉลาก 10 5.2. มาตรฐานอางอง 10

ฉบบราง

-1-

มยผ. xxxx-51

มาตรฐานเกจวดแรงดนและแรงดดสญญากาศ

1. ขอบขาย

1.1 วตถประสงค 1.1.1 มาตรฐานนเปนการระบแนวทางหรอเกณฑกาหนดคณสมบตและการทดสอบคณภาพของเกจวด

แรงดนและแรงดดสญญากาศสาหรบน าและอากาศทจะใชในระบบดบเพลงทผผลตของผลตภณฑนนมความประสงคจะไดรบการรบรองผานเกณฑคณสมบตดานอคคภย เกจวดความดนในทนจะตองเปนชนดเขมเดยวแสดงคาโดยตรงและสวนประกอบแบบยดหยน สาหรบทอน าดานดดของเครองสบน าดบเพลงจะตองเปนเกจวดความดนชนดผสม สาหรบทอน าดบเพลงของระบบหวกระจายนาดบเพลงจะใชเปนเกจวดแรงดนอยางเดยวเทานน

1.2 ขอบขาย 1.2.1 มาตรฐานนจะรวมเกณฑของคณสมบตและคณภาพของเกจวดความดนเฉพาะทมเสนผาน

ศนยกลางขนาด 90 มลลเมตร, 102 มลลเมตร และ 115 มลเมตรเทานน ทงนคาทเรยกวา “เกจวดความดน” ในทนจะหมายความรวมทงเกจวดแรงดน, เกจวดแรงดดสญญากาศ และ เกจวดความดนรวม

2. นยาม

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของมาตรฐานน ใหใชความหมายของศพทตางๆดงน นอกจากกรณระบไวเปนอยางอน “เกจตนแบบ” (Master Gauge) หมายถง เกจวดความดนทมความแมนยาสงมาก เพอใชในการอางองการทดสอบเกจวดความดน ซงจะตองไดรบการปรบตงและรบรองจากสถานบนมาตรวทยาหรอสถาบนทดสอบทเชอถอได “เกจวดความดน” (Pressure Gauge) หมายถง เกจวดแรงดน หรอ เกจวดแรงดดสญญากาศ หรอเกจวดความดน รวม “เกจวดความดนรวม” (Compound Gauge) หมายถง เกจทสามารถวดคาแรงดนซงมคาเปนบวก และแรงดดสญญากาศซงมคาเปนลบไดในตวเรอนเดยวกน “ตวเรอนระดบ NEMA4” (NEMA 4 Enclosure) หมายถง คณสมบตและคณภาพของตวเรอนของเกจวดความดน ทสามารถปองกนละอองฝ น, ละอองฝน, หยดน า และกระแสน าจากสายฉดไมใหเขาสภายในตวเรอนได สามารถใชตดตงไดทงภายในและภายนอกอาคาร

ฉบบราง

-2-

3. มาตรฐานอางถง

3.1 มาตรฐานทใชอางถงในสวนนประกอบดวย 3.1.1 มาตรฐานปองกนอคคภย ของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย

4. มาตรฐานการทดสอบ

4.1 คณลกษณะผลตภณฑ 4.1.1 โครงสราง

4.1.1.1 เกจวดความดนจะตองแสดงหนวยคาแรงดนไดเปนสองหนวยพรอมกน คอหนวยวดหลกและหนวยวดรอง เชน แสดงดวยหนวย ปอนดตอตารางนว, psi และหนวยกโลปาสกาล, kPa หรอบาร, bars โดยหนวยวดหลก คอหนวยทผลตภณฑตองการทดสอบความแมนยาของเกจวดความดนนน และหนวยวดรองใหแสดงไวใหอยภายในวงเลบ

4.1.1.2 ตวฝาเรอนจะตองทาจากโลหะหรอวสดทมความแขงแรงทนทาน และมการทาสทบเพอปองกน หรอพนทบดวยวสดอนๆทเหมาะสม ตวเรอนและสวนประกอบจะตองถกออกแบบใหสามารถระบายความดนออกจากตวฝาเรอนได เพอปองกนความเสยหายตอตวฝาเรอน โดยยอมใหเกดความเสยหายเฉพาะในสวนประกอบทยดหยนสวนอนได

4.1.1.3 จดขอตอตองเปนชนดเกลยวตวผขนาด V4-18 NPT และมตาแหนงอยทดานใตตวเกจ หรอดานหลงของตวเกจกได

4.1.1.4 ฝาครอบหนาปทมเครองวดความดนจะตองทาจากกระจกนรภย หรอพลาสตกเหนยวใสทมความแขงแรงและความหนามากเพยงพอทจะปองกนชนสวนภายในไมใหหลดกระเดนออกมาในกรณทรบแรงดนสงเกนกวาอตราการใชงาน และฝาครอบจะตองสามารถเปลยนใหมได

4.1.1.5 อตราแรงดนใชงานของเกจวดความดนทใชในระบบแรงดดสญญากาศ หรอระบบแรงดนตาตองมคาไมตากวา 175 ปอนดตอตารางนว (1,205 กโลปาสกาล )

4.1.1.6 ชวงแสดงคาแรงดนตามมาตรฐานไดแก เกจวดความดน (เกจวดแรงดน)

0 – 1035 กโลปาสกาล (0 – 150 ปอนดตอตารางนว) 0 – 1725 กโลปาสกาล (0 – 250 ปอนดตอตารางนว) 0 – 2070 กโลปาสกาล (0 – 300 ปอนดตอตารางนว)

0 – 4135 กโลปาสกาล (0 – 600 ปอนดตอตารางนว)

ฉบบราง

-3-

เกจวดแรงดดสญญากาศ 0 -105 กโลปาสกาล (0 - 15 ปอนดตอตารางนว) 0 – 760 มม.ปรอท (0 -30 นวนา)

เกจวดความดนรวม - 105 0 1,035 กโลปาสกาล (- 15 0 150 ปอนดตอตารางนว)

760 มม.ปรอท 0 1,035 กโลปาสกาล(30 นวนา 0 150 ปอนดตอตารางนว) โดยคาความดนบรรยากาศ (0 ปอนดตอตารางนว) จะแสดงไวดวยเลขศนยบนหนาปดทกชนด

4.1.1.7 รายละเอยดคาแรงดนจะตองจดวางใหเปนแนวเสนวงกลมลอมรอบเขมชวดซงอยตรงกลางของหนาปทม ชวงระยะระหวางตวเลขทแสดงคาจะตองมากพอทจะทาใหอานไดอยางสะดวก และตวเลขคาตาสดจนถงคาตวเลขสงสดจะตองมมมกวาดจากจดเขมชวดเทากบ 270 องศา

4.1.1.8 เขมชวดตองสามารถถอดออกจากสลกไดเพอใหสามารถปรบแตงกอนการใชงานได และจะตองมกลไกทปองกนการหมนของเขมชวดไมใหกวาดมมมากกวา 300 องศา

4.1.1.9 ตวเกจวดความดนจะตองมกานหรอเบาทปลายเพอตอกบระบบทอ และมลกษณะเปนเหลยมซงสามารถใชประแจเปนตวขนยดแนนไดสะดวก

4.1.1.10 เกจวดความดนจะตองมสวนฝาเปด / ปด เพอดแลและบารงรกษาชนสวนภายในได ซงสามารถเปด / ปดฝานได โดยไมตองใชเครองมอพเศษและไมเกดความเสยหายตอชนสวนใด ๆ ของเกจวดความดน

4.1.2 วสด 4.1.2.1 ชนสวนประกอบใด ๆ ของเกจวดความดนทตองการการปองกนการผกรอนจะตอง

เปนทองเหลอง หรอบรอนซ ทมสงกะสผสมอยไมเกนรอยละ 15 หรอวสดอนทมคณสมบตเทาเทยมกบทกาหนด

4.2 การออกแบบ 4.2.1 วตถประสงคหลกของเกจวดความดนเพอการแสดงสถานะดานแรงดนของระบบดบเพลง ณ

เวลาใดๆอยางอตโนมตและทนททนใด โดยการอานคาตวเลขทแสดงผลอยบนตวอปกรณ 4.2.2 ในระบบดบเพลงถกกาหนดใหระบบทงระบบหรอบางสวนของระบบหรอบรเวณตาแหนงของ

อปกรณสรางแรงดนน า, แรงดนอากาศและอปกรณควบคมการเปด/ปด หรอควบคมอตราการไหล จะตองมระบบหรอวธการแสดงสถานะดานแรงดนเพอใหสามารถตรวจสอบไดทกเวลาทระบบทางานอยางถกตองและแมนยา ดงนนเกจวดความดนจะตองถกออกแบบใหมและตดตงอยางถกตองและครบถวนเพอใหเกดประโยชนตอการปรบตงการทางาน, การตรวจสอบ และการ

ฉบบราง

-4-

บารงรกษาของอปกรณและระบบดบเพลงโดยเปนไปตามแนวทางของมาตรฐานการออกแบบและตดตงระบบดบเพลงของสถาบนดงตอไปน - วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ - National Fire Protection Association (NFPA), U.S.A.

4.3 การตดตง 4.3.1 การตดต งเกจวดความดนจะตองเปนไปตามขอกาหนดของคมอการตดต งของผผลตอยาง

เครงครดเพอความแมนยาสงสด 4.4 การทดสอบผลตภณฑ

4.4.1 การตรวจสอบผลตภณฑ 4.4.1.1 ทาการตรวจสอบเกจวดความดนโดยเทยบกบรายละเอยดตามแบบ(Drawing) และ

รายละเอยดขอกาหนดคณสมบต (Specification) วาถกตองตรงกนและเปนไปตามขอกาหนดในสวนท 4.1

4.4.2 การทดสอบแรงดนทสงกวาอตราใชงาน 4.4.2.1 เกจวดความดนตองถกทดสอบอดดวยแรงดนขนาด 1.5 เทาของคาแรงดนสงสดท

แสดงในหนาปทมเปนเวลา 5 วนาทเปนอยางนอย และลดความดนลงเปนศนย หลงจากนนจงนาไปทดสอบความแมนยาตามขอ 4.4.3 โดยจะตองไมมผลทาใหความแมนยาในการทดสอบคลาดเคลอนไปจากเดม

4.4.3 การทดสอบความแมนยา /การกระเพอมของแรงดน 4.4.3.1 เกจวดความดนจะตองยงคงความแมนยา ถงแมมการทดสอบการเพมแรงดนและลด

แรงดนโดยทนท โดยคาความแมนยาจะกาหนดไววา คาความคลาดเคลอนของแรงดน

ทอานจะอยระหวาง ± รอยละ 2 ของคาแรงดนสงสดทเกจจะวดไดในกรณททดสอบการเพม/ลดแรงดนจากจดแรงดนเรมตนทอยทคา 1 ใน 4 ของคาแรงดนสงสดทเกจจะ

วดได และคาความคลาดเคลอนระหวาง ± รอยละ 3 ของคาแรงดนสงสดทเกจจะวดได ในกรณททดสอบการเพม/ลดแรงดน จากจดแรงดนเรมตนทคาทอยระหวางศนยถง 1 ใน 4 ของคาแรงดนตาสดทเกจจะอานได และจดแรงดนเรมตนทอยระหวาง 3 ใน 4 ของคาแรงดนสงสดทเกจจะวดไดถงคาแรงดนสงสด

4.4.3.2 การทดสอบและการอานคาความคลาดเคลอนนจะทดสอบคไปกบเกจความดนตนแบบ เพอเปนคาอางอง และการทดสอบดงกลาวจะตองทาการทดสอบ 3 รอบ

4.4.4 การทดสอบความทนทาน 4.4.4.1 เกจวดความดนตองถกทดสอบความทนทานตอการรบการอดเพมแรงดนไดไมนอย

กวา 20,000 รอบโดยไมมการรวไหลหรอสญเสยความแมนยา

ฉบบราง

-5-

4.4.4.2 การทดสอบอดเพมแรงดนจะเรมอดจากศนยถงคาแรงดนครงหนงของคาแรงดนสงสดบนหนาปทม และตองไมตากวา 620 กโลปาสกาล(90 ปอนดตอตารางนว) และการอดเพมแรงดนแตละรอบตองใชเวลาไมนอยกวา 1 วนาท

4.4.5 การทนความชนและละอองนา 4.4.5.1 เกจความดนตองถกทดสอบการถกฉดน าจากหวฉดน า 3 ทศทางทความดน 35 กโล

ปาสกาล(5ปอนดตอตารางนว) ณ หวฉดน าแตละจดเปนเวลา 1 ชวโมง โดยเกจวดความดนไมจาเปนตองตอเขากบระบบทอทมความดน แตใหอยในตาแหนงตงขน หลงจากทดสอบฉดน าแลวเกจวดความดนจะถกเปดฝาตวเรอนออก เพอตรวจสอบดวาไมมรองรอยของคราบน าเขามาภายในตวเรอน และหลงจากนนจะทงเวลาไวอก 120 ชวโมงเพอทาการทดสอบความแมนยาตามขอ 4.4.3 อกครง

4.4.6 การทดสอบความเสยหายจากแรงดน 4.4.6.1 เกจวดความดนตองถกทดสอบรบแรงดนทอดเขาสตวเรอน ดวยคาความดนขนาดเปน

4 เทาของคาแรงดนใชงานของเกจวดความดนนน เปนเวลา 5 นาท โดยจะตองไมมความเสยหาย, การแตกราวใดๆทงสน และตอจากนนจะตองเพมแรงดนอดขนไปเรอยๆจนเกจวดความดนเรมเกดความเสยหาย เพอบนทกคาแรงดนททาใหเสยหายนน

4.4.7 การทดสอบความสนสะเทอน 4.4.7.1 เกจวดความดนตองถกทดสอบการสนสะเทอน โดยตดตงเกจวดความดนในแนวตงไว

บนโตะสนสะเทอน หรอเครองมอสรางแรงสนสะเทอน และอดความดนเขาสตวเรอนดวยลมทความดนทระดบคาครงหนงของคาแรงดนสงสดทเกจวดได แตจะตองไมเกน 690 กโลปาสกาล (100ปอนดตอตารางนว)

4.4.7.2 ทดสอบเกจวดความดนโดยสรางแรงสนสะเทอนทมขนาดระยะการแกวงแนวราบจานวน 5 คา ดวยคาความถตามทกาหนดในตารางท 1 เปนเวลา 5 ชวโมงตอแตละคาระยะการแกวง รวมทงสน 25 ชวโมง หลงจากนนตรวจดสภาพของเกจวดความดน และการทางานของเกจวดความดนจะตองไมมอาการตดขดของเขมช

ฉบบราง

-6-

ตารางท 1 การกาหนดสภาวะและสถานการณของการทดสอบความสนสะเทอน (ขอ 4.4.7.2)

คาระยะการแกวงในแนวราบ (Total Stroke) ,มม.

ความถของรอบการแกวง Frequency , Hz

ระยะเวลาการทดสอบ, ชวโมง

คาท1 0.51 คาท2 1.04 คาท3 3.81 คาท4 1.04 คาท5 1.78

28 28 28

18 ถง 37 18 ถง 37

5 5 5 5 5

4.4.8 การทดสอบฉดนาเกลอ

4.4.8.1 เกจวดความดนตองถกทดสอบฉดน าเกลอ โดยเกจวดความดนจะถกอดปดทอทางเขาดวยฝาพลาสตกและจดวางในแนวตงภายในตทดสอบฉดนาเกลอ

4.4.8.2 ตทดสอบจะฉดน าเกลอเขมขน รอยละ 5 ใสเกจวดความดนอยางตอเนองเปนเวลา 10 วน หลงจากนนนาออกจากตทดสอบมาทงไวในหองทดลองเปนเวลา 2 วน หลงจากนนจงทาการตรวจสภาพดวยตาเปลาในขณะทยงมคราบเกลอเกาะอยและบนทกสภาพทสงเกตเหนได จากนนนามาลางดวยน าเปลาและทาใหแหงทงไว 1 ชวโมง สงเกตสภาพอกครงจะตองไมมสภาพทแตกตางจากทไดบนทกไวครงแรก

4.4.8.3 เกจวดความดนททดสอบฉดน าเกลอเสรจสนแลวจะตองถกทาการทดสอบความแมนยาตามขอ 4.4.3 อกครงหนง

4.5 การรายงานผล การรายงานผลตองแสดงขอมลตาง ๆ อยางนอยดงน

4.5.1 ระบมาตรฐานททดสอบ 4.5.2 ความคลาดเคลอนจากมาตรฐานการทดสอบ 4.5.3 ชอของหองปฏบตการ 4.5.4 ผสนบสนนการทดสอบ 4.5.5 วนททดสอบ และรหสรายงานผลการทดสอบ 4.5.6 ผลตภณฑหรอยหอ 4.5.7 วนททผลตภณฑมาถงหองปฏบตการ 4.5.8 รายงานผลการตรวจสอบเอกสารและผลการทดสอบอปกรณ

ฉบบราง

-7-

4.5.9 ขอมลจากการสงเกตดานพฤตกรรมของตวอยางทดสอบ ระหวางและหลงการทดสอบ รายละเอยดในสวนนรวมถง รอยราว การเสยรป

4.5.10 ระบวาผลการทดสอบนใหรายละเอยดพฤตกรรมของตวอยางทดสอบ ภายใตสภาพแวดลอมทกาหนด

ฉบบราง

-8-

ตวอยางการรายงานผลการทดสอบ (ขอ 4.5)

ชอหองปฏบตการ ทตง:

เลขทเอกสาร xxx/xx

มยผ. xxxx-51 มาตรฐาน

ขอมลตวอยางทดสอบ เจาหนาท

ผลตภณฑหรอยหอ : ลกษณะของวสดทใชในการทดสอบ : วนททผลตภณฑมาถงหองปฏบตการ : ผสนบสนนการทดสอบ :

ผบนทกขอมลตวอยางทดสอบ

ผปฎบตการทดสอบ

การทดสอบ

ความคลาดเคลอนจากมาตรฐานการทดสอบ : วนททดสอบ :

ผลการทดสอบ

หมายเหต : แสดงรายละเอยดอน ๆ ทเกยวของกบผลการทดสอบ

ลงนาม . ( .)

ฉบบราง

-9-

ตวอยางการรายงานผลการทดสอบ (ตอ) (ขอ 4.5)

ชอหองปฏบตการ ทตง:

เลขทเอกสาร xxx/xx

มยผ. xxxx-51 มาตรฐาน

เอกสารประกอบการรายงานผลการทดสอบ

หมายเหต อาจใชเปนเอกสารแนบ

ลงนาม . ( .)

ฉบบราง

-10-

5. ภาคผนวก

5.1 เครองหมายและฉลาก เกจวดความดนจะตองมเครองหมายและรายละเอยดบนหนาปทมอยางนอยดงน 5.1.1 ชอผผลต, ชอทางการคา, เครองหมายการคา หรอเครองหมายซงบอกใหทราบถงผรบผดชอบใน

ลนกนควน 5.1.2 ชอรนหรอเลขแสดงรน 5.1.3 หนวยของคาแรงดน 5.1.4 เครองหมายหรอสญลกษณการรบรองผลตภณฑ

5.2 เอกสารอางอง มาตรฐานปองกนอคคภย ของสมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย FM Approval Standard for Vacuum and Pressure Gauges for Fire Protection Systems Class Number 2311

ฉบบราง

มาตรฐานเกจวัดแรงดันและแรงดูดสุญญากาศ...

Documents