روانسنجی

40
ی ج ن س ن روا اول ل ص ف ها ن و م ر ه ا چ خ ی ار ت

Upload: conan-sparks

Post on 02-Jan-2016

18 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

روانسنجی. فصل اول تاریخچه آزمونها. فصل اول. اولین فعالیتها در زمینه آزمونها دراواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم آغاز گردید. یکی از ویژگی های اصلی آزمونهای روانی کنترل دقیق شرایط مشاهده است. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

روانسنجیفصل اول

تاریخچه آزمونها

اولین فعالیته�ا در زمین�ه آزمونه�ا دراواخ�ر ق�رن ن�وزدهم و اوای�ل ق�رنبیستم آغاز گردید.

ش�رایط دقی�ق کن�ترل روانی آزمونه�ای اص�لی ه�ای وی�ژگی از یکی مشاهده است.

مهم�ترین اق�دام گ�التون در گس�ترش آزمونه�ای روانی اس�تفاده از آم�ارواس�تفاده تهی�ه آنه�ا �بود.هم�چ�نین ا�ز حاص�ل اط�الع�ا�ت تحلی�ل ب�ر�ای

ازجداول� نرم و �هنجار� برای اول�ین بار�توسط او �انجا�م شد. بک�ار برد.ب�ا ط�راحی آزمونه�ای متع�دد ب�ار کلم�ه آزم�ون را اولین کت�ل

توانای�ی های �متفاوت �افراد� را مو�رد مطا�لعه قرار� داد. یکی از انتق�ادات ب�ه کت�ل این اس�ت ک�ه کت�ل توان�ایی ه�ای س�اده را ان�دازه

گ�رفت ن�ه فر�این�دها�ی ع�ال�ی ذه�نی �را.ب�ه �عالوه �آزمونه�ا�ی کت�ل فاق�د هنج�ار یا نرم بودند.

.اولین آزم�ون روانی را آلف�رد بین�ه و همک�ارش تهی�ه و منتشر کردند

فصل اول

در دو دسته طبقه بندی می شوندروش اجرا:1.آزمونهای فردی:آزمونهایی که برای هر نفر جداگانه اجرا می شود-:محاسن الف-امکان بررسی عمیق آزمودنی توسط آزماینده.ب-آزماینده می تواند از درک سؤاالت توسط آزمودنی مطمئن گردد:معایب.الف-ایجاد شرایط یکسان برای همه آزمونی ها بسیار دشوار است.ب-مقرون به صرفه نیستند:موارد استفادهنیاز به مشاوره شغلی P در بررسی های عمیق مثالتشخیص عقب ماندگی ذهنی یا تحصیلیتشخیص ناسازگاریها و اختالالت رفتاریآزمونهای فردی مثل:آزمون مکعبها و استنفورد -بینه

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

2 آزمونه�ای گ�روهی:آزمونه�ایی ک�ه بیش از ی�ک نف�ر را در ه�ر ن�وبت م�ورد آزم�ون-قرار می دهند.

:محاسنالف-صرفه جویی در زمانب-یکسان بودن شرایط اجراج-اجرا و نمره گذاری ساده و عینی و سریع:معایب الف-در کودک�ان خردس�ال و عقب مان�ده ه�ای ذه�نی ک�ه نمی توانن�د ب�ا گ�روه پیش

بروند، نمی توان استفاده کرد..ب-بطور عمیق نمی توان افراد را مطالعه کرد ج-امکان رونویسید-عدم امکان برطرف کردن تردید آزمایشگر از پاسخ هاه-ع�دم جلوگ�یری از ت�داخل وض�عیت روحی و جس�می آزمودنی ها

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

آزمونها را به دو گروه تقسیم می کند.: ویژگی های بیرونی1 ب�ه زم�ان اج�رای آن ت�ر و آزمونه�ا راحت این -آزمونه�ای م�داد- کاغ�ذی:تهی�ه

کمتری نیاز دارد.2 در این ن�وع آزمونه�ا کاره�ای دس�تی P -آزمونه�ای عملی ی�ا اب�زاری:آزم�ودنی غالب�ا

راانجام دهد.

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

:از کالم از اس-تفاده ی�ا ش�ود اس�تفاده ه�ا کلم�ه از اینک�ه آزمونهابرحس�ب عکس ها و تصاویر در دو طبقه قرار می گیرند.

1 آزمونه�ای کالمی:در این آزمونه�ا بط�ور مش�خص در س�ؤال و ج�واب از کلم�ه-ه�ا و جمل�ه ه�ا اس�تفاده می ش�ود. این آزمونه�ا بش�دت تحت ت�أثیر تس�لط زب�انی

آزمودنی ، طبقه اجتماعی و همچنین فرهنگ او قرار می گیرد.2 آزمونه�ای غ�یر کالمی:در این آزمونه�ا فعالیته�ای عی�نی و عملی آزم�ودنی ه�ا-

ارزی�ابی می شود.اش�کاالتی ک�ه در آزمونه�ای کالمی وج�ود دارد در این آزمونه�ا نیست.

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

:برحس�ب ش�یوه س�اخت آزمونه�ا آنه�ا را در دو دس�ته ق�رار می دهند.دقت س-اخت1 آزمونه�ای معلم س�اخته ی�ا مالک مرج�ع:ش�امل آزمونه�ای تحص�یلی اس�ت ک�ه ب�رای-

ا�رزش�یابی �یادگیرن�دگان �بک�ار می� رود.این آزمونه�ا برا�س�اس ج�د�ول ه�دف-مح�توا تنظیم می �ش�وند و براس�اس� ی�ک نم�ره م�عین �ی�ا م�عی�ار مطل�ق� ک�ه ت�وس�ط آز�م�ون� گ�ر ت�ع�یین می

شود، ارزیابی می شوند.:محاسن.الف-شرایط آزمون برای همه آزمودنی ها یکسان است ب-این آزمونه�ا اگ�ر مبت�نی ب�ر آزمونه�ای اس�تاندارد ش�ده ارزش�یابی ش�وند،می توانن�د

از دقت باالیی برخوردار شوند.2 آزمونه�ای اس�تاندارد ش�ده ی�ا هنج�ار مرج�ع:مهم�ترین وی�ژگی این آزمونه�ا این اس�ت-

ک�ه� از� طری�ق مح�اس�بات �آم�اری �اعتب�ار ،� روایی و س�ایر �وی�ژگی �ه�ای ر�وانس�نجی آنه�ا ب�ه دقت ت�ع�یین می� ش�و�د و نت�ای�ج این آز�مونه�ا د�ارای ن�رم ی�ا هن�ج�ار اس�ت.ا�ز ای�ن طری�ق می ت�و�ان اف�راد را �ب�ا یک�د�یگر مق�ایس�ه ک�رد�.این� تف�اوت عم�د�ه ا�ین آزمونه�ا ب�ا آ�زمونه�ای مالک

مرجع است.

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

:ب�ر حس�ب اینک�ه آزم�ون چ�ه توان�ایی را ان�دازه می گ�یرد، ب�ه س�ه گ�روه طبق�ه بن�دی می موض-وعشود.

1 ،آزمونه�ای اس�تعداد: این آزمونه�ا اس�تعداد ه�ای ذاتی اف�راد را ان�دازه می گیرن�د. مث�ل ه�وش-ریاضی، دقت و...آزمونهای استعداد در دو دسته:

.الف-اس�تعداد ب�دنی ک�ه مه�ارت ه�ا و توان�ایی ه�ای جس�می ف�رد را ان�دازه می گیرد... ب-اس�تعداد ذه�نی ک�ه وی�ژگی ه�ای روانی اف�راد مث�ل س�رعت انتق�ال، توان�ایی حافظه و2 آزمونه�ای ی�ادگیری: این آزمونه�ا معلوم�ات اکتس�ابی و پیش�رفت آزم�ودنی ه�ا را ان�دازه می-

گیرند.به دو دسته:الف- آزمونهای معلومات مثل معلومات فیزیکب-آزمونه�ای مه�ارت مث�ل آزمونه�ای ان�دازه گ�یری مه�ارت ماش�ین نویس�ی ی�ا تیراندازی3 آزمونه�ای شخص�یت:روش�هایی ب�رای کش�ف جنب�ه ه�ای مختل�ف وی�ژگی ه�ای روانی انس�ان-

است و به �بررسی� جنبه� های ع�اطفی �و غ�یر ش�ناختی رف�تار �می پردازد�.که در دو دسته: مس�تقل می دان�د.مثل P الف-آزمونه�ای تحلیلی شخص�یت ک�ه شخص�یت را دارای جنب�ه ه�ای نس�بتا

پرسشنامه های نگرش، عالیق ب-آزمونه�ای ف�رافکن ک�ه شخص�یت انس�ان را ی�ک ک�ل واح�د می دان�د.مثل آزمونه�ای رورش�اخ

و ....

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

انواع آزمونها

آزمونهای شخصیت

آزمونهای فرافکن

آزمونهای تحلیلی

آزمونهای یادگیری

آزمونهای معلومات

آزمونهای مهارت

آزمونهای استعداد

استعدادبدنی استعدادذهنی

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

:برحسب قابلیت اندازه گیری به دو دسته:کارکرد1 ان�دازه می را جنب�ه ه�ای ش�ناختی ک�ه ک�ارایی:آزمونه�ایی هس�تند -آزمونه�ای

گیرن�د این آزمونه�ا جنب�ه ه�ای قاب�ل ان�دازه گ�یری رفت�ار را ان�دازه می گیرن�د.مثل آزمونهای هوش، استعداد...این آزمونها به سه گروه تقسیم می شوند:

الف-آزمونهای هوشب-آزمونهای استعدادج-آزمونهای معلومات2 آزمونه�ای شخص�یت:این آزمونه�ا جنب�ه ه�ای غ�یر ش�ناختی را ک�ه نمی ت�وان آنه�ا-

را ان�دازه گ�رفت م�ورد بررس�ی ق�رار می دهن�د.این آزمونه�ا ب�ه س�ه گ�روه تقس�یم می شوند:

الف-پرسشنامه هاب-آزمونهای عینی شخصیتج-روشهای فرافکن

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

انواع آزمونها

آزمونهای شخصیت

آزمونهای فرافکن

آزمونهای عینی

پرسشنامه ها

آزمونهای کارایی

آزمونهای معلومات

آزمونهای استعداد

آزمونهای هوش

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

انواع آزمون ها

آزمونهای عاطفی

آزمونهای نگرش آزمونهای رغبت آزمونهای

شخصیت

تشخیص ارزیابی

آزمونهای توانایی

آزمونهای استعداد

آزمونهای استعداد اختصاصی

آزمونهای استعداد کلی

آزمونهای تحصیلی

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

انواع آزمونها

هنجار مرجع

آزمونهای استعداد

آزمونهای شخصیت

آزمونهای نگرش

آزمونهای رغبت

مالک مرجع

آزمونهای تحصیلی

آزمونهای شخصیت

آزمونهای نگرش

آزمونهای رغبت

فصل ششمطبقه بندی آزمونها

:ویژگی های اصلی آزمونها( اعتب�ار ی�ا پای�ایی-reliability.عب�ارت اس�ت از ثب�ات و پای�ایی نت�ایج آزم�ون در اجراهای متعدد:)

:تعیین اعتبار آزمون1پایایی مصححان-2باز آزمایی یا اجرای مجدد یک آزمون-3اجرای دو فرم موازی-4روش های همسانی درونی-الف-روش دو نیمه کردن21 و20ب-روش کودر ریچاردسونج-آلفای کرونباخ

( روایی ی�ا اعتب�ار-validity ب�ه این مع�نی اس�ت ک�ه آزم�ون بای�د چ�یزی را ک�ه ب�رای ان�دازه گ�یری آن:)س�اخت�ه ش�ده �اس�ت� ا�ن�داز�ه �بگ�یرد�.� روای�ی ب�ه� ه�دفی� ک�ه آ�زم�ون �ب�رای� تح�ق�ق ب�خ�ش�یدن� ب�ه آ�ن درس�ت ش�د�ه� اس�ت� اش�ا�ره �د�ارد.� آزم�و�نی د�ارای� رو�ای�ی ا�س�ت �ک�ه �ب�را� �ی �ان�دا�ز�ه �گ�یری� آ�ن�چ�ه م�ور�د ن�ظ�ر ا�س�ت ک�ا�فی� و� من�اس�ب ب�اش�د�.�ر�و�ای�ی �ی�ک� �ام�ر �نس�ب�ی ا�س�ت� �ی�ک �آزم�ون �ممکن� �اس�ت از جه�ت�ی �روا �ب�اش�د ام�ا از

جهت� دیگر روا� نبا�شد. �

فصل سومویژگی های آزمونها

پایایی پای�ایی ی�ک اب�زار ان�دازه گ�یری ب�ه دقت آن اش�اره دارد.ی�ک آزم�ون بای�د پای�ا باش�د ت�ا بتوان�دروا باش�د. ب�ه عب�ارتی پای�ایی

شرط� روایی� است.�1 :این روش ب�رای تع�یین پای�ایی آزمونه�ای تش�ریحی م�ورد اس�تفاده ق�رار می گ�یرد ک�ه نت�ایج -روش پای-ایی مص-ححان

آ�ز�م�ون �مبت�ن�ی ب�ر �قض�ا�و�ت ذه�ن�ی م�ص�ح�ح�ی�ن م�ش�خص� می �ش�ود.�در �ا�ی�ن روش �همبس�تگی بی�ن نم�رات �دا�ده ش�ده توس�ط تص�حیح کنن�دگان ش�اخص �پایا�یی مصح�حان ب�ه شمار �می آید

معایب این همبس�تگی ب�ه مع�نی این اس�ت ک�ه چق�در مص�ححین در نم�ره گ�ذاری تواف�ق دارن�د و این ب�ه همبس�تگی عملک�رد

آز�مودن�ی ها در پ�اسخ به� سؤاالت آ�زمون م�ربوط نمی� باشد.2 :در این روش آزم�ون در دو ن�وبت ب�ه گ�روه واح�دی داده می ش�ود و نم�رات ب�ا هم مقایس�ه می -روش بازآزم-ایی

ش�ود.�ض�ریب� هم�بس�تگ�ی� بین نم�رات� دو �ب�ار� �ا�ج�رای� آ�زم�ون� �ض�ریب� پا�ی�ایی� آزم�ون �اس�ت.ا�ین� روش �زم�انی� قاب�ل ا�س�تفاده است ک�ه ویژگی �مورد انداز�ه گیری د�ر طول� زمان ت�غییر نکند.

معایب.اش�کال این روش این اس�ت ک�ه دو ب�ار اج�رای آزم�ون باعث آشنایی آزمون شوندگان با سؤالها می شود.اج�رای مج�دد ی�ک دس�ته س�ؤال هیچ اطالعی در ب�اره اینک�ه اگر سؤاالت تغییر کنند نمی دهد اگ�ر فاص�له زم�انی بین دو ب�ار اج�را زی�اد باش�د ممکن اس�ت خط�ای ان�دازه گ�یری ب�ا تغی�یرات واقعی در توان�ایی آزم�ون

شو�نده د�ر نتیج�ه یاد�گیری �در هم آمیزد..عدم عالق�ه آزم�ون ش�ونده ب�ه اج�رای مج�دد آزم�ون و ت�أثیر آن در کاهش نمرات

فصل سومویژگی های آزمونها

3روش�ی ک�ه ب�رای رف�ع مش�کالت ب�از آزم�ایی بک�ار می رود.دو آزم�ون مع�ادل ب�رای ی�ک - روش ف-رم ه-ای هم ارز ی-ا م-وازی:مطلب تهی�ه می ش�ود و در فاص�له کوت�اهی ب�ه ی�ک گ�روه داده می ش�ود.دو ف�رم م�وازی ی�ک آزم�ون در ص�ورتی هم ارز ی�ا مع�ادل هس�تند

که میانگین و واریانس آنها برابر باشند در اینصورت ضریب همبستگی بین این دو فرم ضریب پایایی می باشد.معایب.تهیه دو فرم موازی بسیار مشکل است.مشکل بی عالقگی فرد در پاسخ به سؤاالت همچنان باقی است.آشنایی با اصولی در فرم اول در پاسخ دهی به فرم دوم نیز بی تأثیر نیست4 :در این روش ب�ر خالف ب�از آزم�ایی ک�ه ب�ر ثب�ات نت�ایج و ف�رم ه�ای هم ارز ک�ه ب�ر ت�رازی نت�ایج تأکی�د -روش ه-ای همس-انی درونی

دارند بر همسانی یا یکنواختی ماده ها یا سؤالها تأکید دارند که شامل چندین روش است: :س�ؤالهای الف-دو نیم-ه ک-ردن P آزم�ون را ی�ک ب�ار ب�ر روی گ�روه واح�دی اج�را می ک�نیم س�پس آن را ب�ه دو نیم�ه تقس�یم می ک�نیم.مثال

ف�رد در ی�ک نیم�ه و س�ؤالهای زوج در نیم�ه دیگ�ر. ض�ریب همبس�تگی دو نیم�ه ض�ریب پای�ایی ه�ر ی�ک از نیم�ه ه�ا خواه�د ب�ود و ض�ریب گای�ایی بعالوه ضریب همبستگی دو نیمه .1کل از فرمول اسپیرمن براون:دو برابر همبستگی دو نیمه بخش بر

ب-روش کودر ریچاردسون در این روش ن�یز آزم�ون یکب�ار اج�را می ش�ود ام�ا در این روش هم�ه م�اده ه�ای آزم�ون تحلی�ل می ش�وند. این روش فق�ط ب�رای

آزمونهای دو ارزشی بکار می روند. ب�رای م�واردی ک�ه س�ؤالها هم�ه دارای درج�ه دش�واری مش�ابه نیس�تند و بن�ابراین واری�انس س�ؤالها برحس�ب 20کودر ریچاردس�ون:pq

بدست می آید. اگ�ر هم�ه س�ؤالهای آزم�ون درج�ه دش�واری مش�ابه داش�ته باش�ند می ت�وان ب�ه ج�ای 21کودر ریچاردس�ون:pq از npq اس�تفاده ک�نیم ک�ه n تعداد سؤالهای آزمون و p.میانگین دشواری سؤالها یا خارج قسمت میانگین کل آزمون بخش بر تعداد کل سؤالهای آزمون است:این روش ن�یز ب�ا تأکی�د ب�ر همس�انی درونی انج�ام می گ�یرد.در این روش اج�زا ی�ا قس�مت ه�ای آزم�ون ب�رای ج-آلف-ای کرونب-اخ

20س�نجش ض�ریب پای�ایی آزم�ون بک�ار می رون�د یع�نی تم�ام م�اده ه�ا . اگ�ر م�اده ه�ا دو ارزش�ی باش�ند فرم�ول هم�ان ک�ودر ریچاردس�ون خواهد بود. این روش در شرایطی که نمرات سؤال به صورت چند ارزشی باشند نیز استفاده می شود.

فصل سومویژگی های آزمونها

)عوامل مؤثر در افزایش پایایی آزمون )وابسته به هنجار1افزودن تعداد سؤاالت آزمون-2متجانس و همگون تر کردن سؤاالت آزمون-3افزودن سؤاالتی با ضریب تمییز زیاد-4افزودن سؤاالتی با ضریب دشواری متوسط-5اجرای آزمون در گروههای با تجانس کمتر-6انتخاب آزمونهای سرعت نسبت به آزمونهای قدرت - ه�ا آزم�ودنی آنه�ا در ک�ه هس�تند آزمونه�ای س�رعت:آزمونه�ایی

ت مح�دود�یت زم�انی� دارن�د.د�ر �حالیک�ه ب�را�ی� پاس�خ د�ادن� ب�ه س�ؤاال�در آز�م�ونه�ا�ی ق�در�ت� ب�ه �آزم�ود�نی وق�ت ک�اف�ی ب�را�ی �پاس�خ داد�ن ب�ه

سؤاالت داده می شود.

فصل سومویژگی های آزمونها

خطای معیار اندازه گیری یکی از فوای�د ض�ریب پای�ایی آزم�ون در تع�یین خط�ای معی�ار

ان�دازه گ�یری اس�ت.خطای معی�ار ان�دازه گ�یری عب�ارت اس�ت از: انح�راف معی�ار توزی�ع نم�رات خطا.فق�دان دقت نم�رات معی�ار خط�ای در ش�ود می ناش�ی آزم�ون ناپای�ایی از ک�ه ان�دازه گ�یری منعکس می ش�ود.در واق�ع شاخص�ی اس�ت ک�ه متوس�ط خط�ا را در ان�دازه گ�یری ب�ا ی�ک آزم�ون نش�ان می ده�د.با اس�تفاده از ض�ریب پای�ایی آزم�ون می ت�وان خط�ای

معیار اندازه گیری را محاسبه کرد.

فصل سومویژگی های آزمونها

روایی:در تعیین روایی به این سؤاالت پاسخ می دهیمایا سؤاالت از محتوای درس یک نمونه خوب ارائه می دهد؟آیا نمرات آزمون عملکرد فعلی یا آتی آزمودنی را پیش بینی می کند؟آی�ا نم�رات آزم�ون ب�ه مف�اهیم نظ�ری ی�ا س�ازه ه�ایی ک�ه آزم�ون ب�رای س�نجش آنه�ا درست شده است مربوط است؟انواع روایی1 :ی�ک آزم�ون از مجموع�ه ای س�ؤال ک�ه ب�ه عن�وان نمون�ه ای از تم�امی محت�وا و ه�دفهای آموزش�ی درس انتخ�اب ش�ده اس�ت -روایی محت-وایی

ت�ش�کیل �می� ی�اب�د.ر�وا�یی �م�حت�و�ایی بی�ا�ن�گر �این� اس�ت� ک�ه �ن�مو�ن�ه� �س�ؤا�لها�ی م�ورد اس�تف�اد�ه در� �ی�ک آ�زم�و�ن �ت�ا چ�ه� ح�د �مع�ر�ف ک�ل ج�ا�مع�ه �س�ؤالهای م�مکن� اس�ت ک�ه� �م�ی� ت�وان �از �م�حت�وا �ی�ا م�و�ض�وع م�ور�د �ن�ظ�ر ته�ی�ه� ک�ر�د.ب�ر�ا�ی �ا�ینک�ار� �ب�ای�د �از� �ج�دول� �ه�د�ف- �م�ح�ت�و�ا ی�ا� ج�د�و�ل �مشخ�ص�ا�ت ا�س�تفا�د�ه �ک�رد.�تع�یین �روای�ی برا�س�اس

قضا�وت م�تخص�صان� در �باره� معرف �محت�وا بودن سؤاالت� آز�مون مش�خص می شود.�2 :یع�نی س�ؤالهای آزم�ون بای�د از نظ�ر ظ�اهر در رابط�ه ب�ا موض�وعی باش�ند ک�ه آزم�ون ب�رای ان�دازه گ�یری آن تهی�ه ش�ده -روایی ظ-اهری ی-ا ص-وری

است.�یا �درجه �ای از م�نطقی� بودن�.تعی�ین این� روایی� نیز استفا�ده �از نظ�ر متخصصان است.3 : م�یزان ارتب�اط بین نم�رات حاص�ل از ی�ک آزم�ون ب�ا نم�رات حاص�ل از ی�ک آزم�ون ی�ا وس�یله ان�دازه گ�یری دیگ�ر اس�ت. آزم�ون دوم -روایی مالکی

که �عملکرد� فرد �در آ�ن پی�ش بینی� می شو�دمالک ن�امید�ه می ش�ود.که شام�ل: .بدس�ت می آی�د همبس�تگی وج�ود داشته باشد P الف-روایی پیش بین ب�ه این مع�نی اس�ت ک�ه بین نت�ایج حاص�ل از اج�رای آزم�ون و نت�ایجی ک�ه بع�دا ب-روایی همزم�ان یع�نی مقایس�ه نت�ایج آزم�ون ب�ا نت�ایجی ک�ه از اج�رای همزم�ان آزم�ونی دیگ�ر بدس�ت می آی�د. ه�دف از این روایی این اس�ت ک�ه آی�ا می

توا�ن یکی ا�ز دو �آزمون ر�ا به� جای دیگری مورد استفاد�ه ق�رار �داد.4 : یع�نی تط�ابق نت�ایج ی�ک آزم�ون ب�ا پیش بی�نی ه�ایی ک�ه توس�ط ی�ک نظری�ه ی�ا س�ایر واقعی�ات ش�ناخته ش�ده بعم�ل آم�ده اس�ت.روش -روایی س-ازه

ه�ای تعی�ین �روا�یی سازه:الف-تعیین همبستگی آزمون با سایر آزمونهای رواب-تمایز سنیج-تحلیل عاملید-همسانی درونی

فصل سومویژگی های آزمونها

روایی سازه:الف-تعیین همبستگی با سایر آزمونهای روا روایی همگ�را:همبس�تگی بین آزم�ون م�وردنظر ب�ا ی�ک آزم�ون موج�ود دارای روایی ک�ه ب�رای هم�ان

ساز�ه ساخت�ه شده است را تعی�ین �می کنی�م. روایی واگ�را) تمی�یزی(:آزم�ون م�وردنظر بای�د ب�ا آزمونه�ای دیگ�ر ک�ه س�ازه ه�ای متف�اوتی را ان�دازه

گیر�ی م�ی ک�نند ه�مبستگی� نداشته با�شد. ب-تم�ایز س�نی:اگ�ر یکی از وی�ژگی ه�ای انس�ان ب�ا ب�االرفتن س�ن پیش�رفت نش�ان می ده�د، نم�رات

آ�زم�ونی� ک�ه ب�ر�ای ان�داز�ه گ�یر�ی این و�ی�ژگی �درس�ت ش�ده اس�ت بای�د منعکس کنن�ده این مطلب باشد. ج-تحلی�ل ع�املی:ی�ک روش آم�اری اس�ت ک�ه از طری�ق آن تع�داد و ی�ا م�اهیت متغیره�ایی را ک�ه ی�ک

آز�م�ون ان�د�از�ه� می گ�یرد مش�خص �می کن�ن�د.�در ای�ن روش� �از طر�ی�ق اد�غ�ام تع�داد زی�اد�ی از �م�اد�ه ه�ا �ی�ا م�تغیر ه�ا باهمدیگ�ر و ایجاد تعداد معد�ودی م�تغیر �قابل بررسی به نام عامل انجام می شود.

د- همس�انی درونی: در این روش س�اخت درونی آزم�ون بررس�ی می ش�ود. مالک بررس�ی همس�انیدرو�ن�ی نم�ره� ک�ل آ�زم�ون� اس�ت�.� همب�س�تگی بین� نم�ر�ات آ�زم�ونه�ای ف�رعی� ی�ا �خ�رده �آزم�ونه�ا ب�ا نم�ره ک�ل

م�حا�سب�ه م�ی� شود و� هر کدا�م ک�ه ه�مبس�تگی �ک�متر�ی ر�ا �نشان� دادند از� ازمون �حذف می ش�وند.�

فصل سومویژگی های آزمونها

اجرای آزمونعوامل مؤثر بر آزمون

اص�ل این اس�ت ک�ه آزم�ودنی از نظ�ر روانی آم�اده پاس�خگویی باش�د و بتوان�د از تم�ام توان�ایی زم�ان اج�را:خو�د �استفا�ده کن�د. د�ر� چن�ین حا�لت�ی زما�ن اجر�ا �به عن�وان �ع�امل� �مزاح�م �در �آز�مون� دخالت� نمی �کند.

پس از ش�روع آزم�ون دو عام�ل ب�اهم در انج�ام آزم�ون دخ�الت می کنن�د، عبارتن�د از:خس�تگی مدت اج�را:–تمرین

خس�تگی ب�ازده را ک�اهش می ده�د. ب�رعکس تم�رین اث�ر مثب�تی دارد و ب�اعث اف�زایش ک�ارایی آزم�ودنیمی �گرد�د.س�ع�ی ب�ر� ای�ن� ا�س�ت ک�ه �این� دو� �عا�م�ل� مع�ادل� �یک�دی�گر �باش�ند. پ�س م�دت �آزم�ون� ن�بای�د خیل�ی نی� با�ش�د ک�ه �ب�اع�ث �خ�س�تگی گ�ردد� و �ن�ه خ�یل�ی �کو�ت�اه ک�ه �ه�نز آز�م�ودنی� گ�رم� ن�ش�ده� باش�د� ب�ه ات�م�ام ط�وال�ب�رس�د.ت�ع�یین �م�دت� �آز�م�ای�ش �قا�ع�د�ه کل�ی �ن�دا�رد و� ب�ه س�ن،� �ش�خص�یت� و ن�گ�رش آز�م�و�دنی� و همچ�نین خ�ود

آز�مون ب�ستگی دا�رد.بای�د ط�وری باش�د ک�ه ب�اعث حواس�پرتی آزم�ودنی نش�ود.کودکان در محی�ط ه�ای ش�ناخته مح�ل اج�را :

شده� مورد آ�زمایش قرار گیرند�.مهم�ترین ع�املی اس�ت ک�ه نتیج�ه آزم�ون را تحت ت�أثیر ق�رار می ده�د. به�ترین توص�یه این رفت�ار آزماین�ده:

است ک�ه رفتا�ر آزمایند�ه متن�اسب و سا�زگار با آ�زمو�دنی ب�اشد.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

عالوه بر رعایت موارد ذکر شده، الزم است تا به منظور ارزیابی بهتر عملکرد آزمونشوندگان شرایط دیگری نیز مورد توجه قرار گیرد، عبارتند از:

ترتیب قرار دادن سؤالهای آزمون به دنبال یکدیگر این کار به آزمون شونده نظم فکری می دهد و به او کمک می کند تا راحت تر به سؤاالت

پاسخ دهد.یکی از روشها برای این منظور توسط گرانالند و لین معرفی شده است:1:سؤالها را با توجه به نوع آنها دسته بندی کنید و پشت سر هم قرار دهید.بدین ترتیب -الف-صحیح –غلطب-جور کردنیج-چند گزینه اید-کوته پاسخه-تشریحی همچنین می توان سؤالهای هر نوع را برحسب هدفهای آموزشی نیز دسته بندی کرد.این

کمک می کند. کار معلم را در تعیین نوع مشکالت دانش آموز در بازده های یادگیری2 مرتب کردن سؤاالت از ساده به دشوار.اگر امکان منظم کردن سؤاالت برحسب بازده-

های یادگیری وجود نداشت، از این روش استفاده می شود.3.سؤالها را به ترتیب سازمان اصلی مطالب به دنبال هم مرتب کنید-

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

.در دستورالعمل آزمونهای روانی موارد زیر ارائه می گردد شیوه پرسیدن سؤاالتثبت پاسخهانمره گذاریاستخراج نتایج و تفسیرو دستورالعمل آزمونهای پیشرفت تحصیلیزمان الزم برای هر قسمتارزش هر سؤالمجاز یا غیر مجاز بودن حدس زدنآزماینده باید مطمئن شود که آزمودنی نحوه کار کنترل کار آزمودنی:

)پاسخگویی( را به خوبی درک کرده است. همچنین آزمایش طبق روال پیش بینی شده پیش می رود.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

نمره گذاری آزمونها مهمترین ویژگی نمره گذاری آزمونها این است که باید عینی و آسان

باشند. عینی بودن:یعنی نمره آزمودنی تحت تأثیر نظر شخصی تصحیح کننده قرار

نگیرد..آسان بودن:مدت زیادی صرف تصحیح پاسخها نشود:در آزمونهای عینی دو شیوه نمره گذاری وجود دارد1 با احتساب نمره منفی برای جبران حدس زدن براین اساس نمره -

N-1/R-Wاصالح شده برابر2.بدون احتساب نمره منفی -

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

تحلیل سؤالهای آزمون هدف از اینک�ار وارس�ی ت�ک ت�ک س�ؤالها و تع�یین م�یزان دقت و نارس�ایی آنه�ا اس�ت.همچنین اطالع�اتی در زمین�ه کیفیت

یادگیری دانش آموزان و مشکالت آموزشی معلم فراهم می کند.مراحل تحلیل سؤال عبارتند از:1 برگ�ه ب�اال 10 نف�ر اس�ت، 40ت�ا 20- ابت�دا گروهه�ای ب�اال و پ�ایین را مش�خص می ک�نیم.اگر تع�داد ک�ل دانش آم�وزان بین

P آنه�ا 27 ن�ف�ر هس�تند 40 ب�رگ�ه پ�ایین،اگ�ر ب�یش�تر از� 10و درص�د ک�ل برگ�ه �ه�ا �را مح�اس�ب�ه و از ب�ا�ال و پ�ایی�ن برگ�ه �ه�ا ک�ه قب�الرا بطور صعودی یا نزولی مرتب کرده ایم، جدا می کنیم.

2.ب�رای ه�ر س�ؤال از ه�ر دو گ�روه اف�رادی را ک�ه ب�ه س�ؤال پاس�خ داده ان�د ی�ا بی ج�واب گذاش�ته ان�د مش�خص می کنیم-

3محاسبه ضریب دشواری-4محاسبه ضریب تمییز-

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

جمع بدون پاسخ

د ج ب گروه الف

10 2 0 3 5 0 25% باالیی

10 0 0 3 2 5 25% پایینی

ضریب دشواری درصد کل آزمون شوندگانی که به یک سؤال جواب درست می دهند، ضریب

آن را نشان می دهند.هر اندازه ضریب Pدشواری آن سؤال می گویند و با نزدیکترباشد،به این معنی است که آن 100دشواری یک سؤال بزرگتر یعنی به

سؤال آسان تر است. :تعداد کل افرادی که به آن سؤال جواب داده 1محاسبه آن به دو طریق است -

ضرب می 100اند بر تعداد کل آزمون شوندگان تقسیم می کنیم و نتیجه را در P=R/T. 100کنیم.

2 در صورتی که میزان گروه های باال و پایین را داشته باشیم:انتخاب های درست-گروه باال + انتخاب های درست گروه پایین تقسیم بر تعداد افراد گروه باال

.یا میانگین نسبت جوابهای درست دو 100+تعداد افراد گروه پایین حاصل ضربدر گروه.

1نکته:سؤالهایی مناسب و خوب محسوب می شوند که ضریب دشواری آنها از و در P=0/5 بیشتر و به نیم نزدیکتر باشد.در آزمونهای دو ارزشی 0کمتر و از

حداکثر 0/7 تاا0/3 و بطور کلی ضریب دشواری P=0/6آزمونهای چهار گزینه ای اطالع را درباره تفاوت بین آزمودنی ها می دهد.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

ضریب تمییز قدرت سؤال را در تمایز گذاری یا تشخیص بین گروه قوی و ضعیف آزمون شوندگان

را ضریب تمییز می گویند.یا به عبارتی اینکه سؤال تا چه اندازه می تواند گروه قوی را از ضعیف جدا سازد.

محاسبه ضریب تمییز: انتخاب های درست گروه باال منهای انتخاب های درست گروهپایین تقسیم بر تعداد افراد یگ کروه.

نکته:هر قدر ضریب تمییز بزرگتر باشد قوه تمییز بیشتر است و هر قدر کوچکترباشد قوه تمییز کمتر است.

نکته:ضریب تمییز منفی به این معنی است که گروه قوی بدتر از گروه ضعیف عملکرده است.این موضوع می تواند ناشی از اشکال سؤال باشد.بنابراین این سؤال

باید کنار گذاشته شود، چون ضریب تمییز باید مواره مثبت باشد. روش دیگر محاسبه ضریب تمییز محاسبه همبستگی سؤال با کل آزمون است

)همبستگی دو رشته ای نقطه ای(. امتیاز استفاده از این روش امکان بررسی معنی P اگر ضریب همبستگی سؤال با کل داری آماری ضریب و قضاوت براسا آن است.مثال

درصد از واریانس نمرات16 است به این معنی است که این سؤال 0/40آزمون را به خود اختصاص داده است.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

رابطه بین ضریب دشواری و ضریب تمییز این رابط�ه ب�ه ش�کل ی�ک چه�ار ض�لعی اس�ت بطوریک�ه ح�داکثر و ح�داقل

ت�وان ای�ن نم�ودار می ت�می�یز را� نش�ان می د�ه�د.در ض�رایب دش�وا�ری و ± �می �رس�د� ک�ه ض�ریب 1دی�د،� در ص�و�رتی� ض�ری�ب تم�ی�یز� ب�ه �ح�داک�ثر �یع�نی

براب�ر� این� س�ؤال خ�وبی 0/5د�ش�وا�ری و ب�اش�د م�توس�ط ح�د د�ر یع�نی محسوب �می شود.�

تحلیل گزینه های انحرافی ک�ردن منح�رف در س�ؤالها انح�رافی ه�ای گزین�ه دادن ق�رار از هدف

آزم�ون ش�وندگانی� است� که جواب د�رست� سؤ�ال را ن�می دانند. چزین�ه ه�ر ک�ه اس�ت این کلی قاع�ده انح�رافی ه�ای گزین�ه درتحلی�ل

انح�ر�افی ح�داقل ب�ای�د ی�ک ن�ف�ر �از ا�ف�راد گ�ر�وه ض�ع�یف را� ب�ه خ�ود جلب کن�د و اگ�ر ه�ر دو گ�روه� ق�وی و� ض�ع�یف را �ب�ه خ�و�د جلب �می کن�د ت�ع�داد اف�راد

گ�روه ضعیف بای�د بی�شتر از� تعدا�د افر�اد گروه� قوی �باشد.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

تحلیل سؤالهای آزمونهای تشریحی یا انشاییروش ویتنی و سیبرز:

درصدی باال و پایین از کل دانش آموزان را تعیین کنید.25-دو گروه 1

-برای هر سؤال مجموع نمرات گروه باال و پایین را محاسبه کنید.2

-برای محاسبه ضریب دشواری و تمییز از فرمول زیر استفاده می کنیم.3

:حاصل جمع مجموع نمره های افراد گروه باال و پایین در یک سؤال منهای دو برابر تعداد افراد یک Pضریب دشواریگروه ،حاصل بخش بر تفاضل ماکزیمم و مینیمم نمره سؤال در دو برابر تعداد افراد یک گروه.

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

پایین گروه باال گروه نمره سؤال

fs f fs f s

1528241220

378624

402018870

856470

543210

Σ L=81 30 H=93 Σ

30 مجموع

ضریب تمی�یزd تفاض�ل مجم�وع نم�ره ه�ای اف�راد گ�روه ب�اال و پ�ایین در ی�ک س�ؤال بخش ب�ر:تفا�ضل نمره م�اکز�یمم و مین�یمم هم�ان س�ؤال �در تعداد افراد یک گروه.

تحلیل سؤالهای وابسته به مالک کاربرد ض�ریب ه�ای دش�واری و تمی�یز در م�ورد آزمونه�ای هنج�اری ی�ا وابس�ته ب�ه مالک نس�بی

منا�س�ب می� باش�د.� ام�ا� در آزمون�ه�ای مالکی ی�ا وا�بس�ته �ب�ه مالک مطل�ق این ض�ریب ه�ا نمی ت�وان�د �م�ورد اس�ت�فا�ده ق�را�ر گی�رن�د.زیرا د�ر �آزمون�ه�ای م�الکی �ه�دف ای�ده آل �این� اس�ت� ک�ه اک�ثر آ�زم�ون ش�و�ندگ�ان �بتو�انن�د �ب�ه� ب�یش�تر س�ؤ�الها ج�و�اب ده�ن�د �و ب�ه �مالک م�وف�قیت دس�ت یابن�د.در�

این صور�ت سؤا�لها بسیار آس�ان �است �وضریب �دشوا�ری بسیار باال می باشد.تمیز بین پیش و پس از آموزش ب�ه ک�ار می رون�د تنه�ا بای�د ش�امل ی�ادگیری در ح�د تس�لط آزمونه�ای مالکی ک�ه ب�رای س�نجش

آن آم�وزش از قب�ل از آ�س�ان �ت�ر درس�ی م�ط�الب آم�وزش از� ک�ه �پس باش�ن�د س�ؤال�هایی از پیش� آزم�ون اج�ر�ای از آم�وزش: پس� این ش�ی�وه تحل�ی�ل �آ�زمونه�ای� د�ر� با�ش�ند. مط�ا�لب آم�وزش و� پ�س آم�وزش ض�ر�ی�ب دش�وار�ی� ب�رای ه�ر� س�ؤال �د�ر ه�ر دو� آزم�ون �محاس�به می �

گ�ر�دد.� د�ر آخ�ر� ن�س�بت تف�اوت �ض�رایب دش�وا�ر�ی س�ؤا�لهای �پیش آزم�ون �و پس� آزم�و�ن را ب�ه� ک�ل� اف�ر�اد� �ش�رک�ت� ک�ن�ن�ده� در� آ�زمونه�ا م�حاس�به� م�ی� ش�ود.�ب�ه آ�ن� ض�ر�یب� حس�اس�یت نس�بت ب�ه آ�ث�ار آم�وزش �می گ�ویند.�ش�رایط� آر�م�انی� این �ا�س�ت ک�ه �تف�اوت ض�رای�ب دش�وا�ری در قب�ل و بع�د�

+ باشد.1از آزمون برابر

فصل چهارماجرا و نمره گذاری

:تفسیر نمرات خام براساس اقداماتی امکانپذیر می گردد که عبارتند ازتعیین شاخص های مرکزیتعیین شاخص های پراکندگینمایش نمرات در جداول توزیع فراوانی و نمودارهاهنجارها و نیمرخ ها منظور از هنجار و نیم رخ ها روش هایی هستند که به ما کمک می کنند تا سطح موفقیت دانش آموزان را در درس

های مختلف با هم مقایسه کنیم و میزان توفیق آنها را در مقایسه با یکدیگر و نسبت به یکدیگر بسنجیم. مقایسه نمرات دانش آموزان با یکدیگر مربوط به آزمونهای هنجاری یا وابسته به مالک نسبی است.

تعریف هنجار:اگر برای تفسیر نمره یک دانش آموز نمره ی او را با نمره یک گروه مرجع مقایسه کنیم به آن گروهمرجع گروه هنجار می گویند.گروه مرجع کسانی هستند که به گونه ای شبیه دانش آموزان مورد نظر هستند.

برای تعیین هنجار پس از انتخاب گروه هنجاربه صورت تصادفی نمرات گروه هنجار را در آزمون مورد نظر معین میکنیم و یکی از شاخص های گرایش مرکزی )میانگین،میانه( را برای نمرات محاسبه می کنیم.این شاخص هنجار گروه

موردنظر می باشد.انواع نمرات هنجار یا مشتقهنجار های سنیهنجار های کالسیهنجار های درصدینمرات معیار در هنجار های سنی و کالسی عملکرد یک دانش آموز با عملکرد یک گروه مرجع مقایسه می شود. در حالیکه درهنجار

های درصدی و نمرات معیار موفقیت نسبی یک دانش آموز در گروهی که اوخود عضوی از آن است نشان داده می شود.

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

هنجار سنی یا معادل سنی بر میانگین یا میانه نمراتی مبتنی است که دانش

آموزان در سنین مختلف کسب می کنند و به صورت معادلهای P اگر دانش آموزانی که 2 سال و 10سنی نشان داده می شود.مثال

بگیرند، به این نمره معادل 18ماه سن دارند در یک آزمون نمره تعلق می گیرد.10-2سنی

محدودیت هنجار سنی عملکرد آزمودنی در قالب واحد های نامساوی معرفی می

شود.بدلیل اینکه در سنین مختلف، تغییرات الگوهای رشد از یک توانایی به توانایی دیگر سبب می شوند که واحد های سنی معنی

یکسانی نداشته باشند. استفاده از هنجار سنی در سطح دبستان بهترین مرحله کاربرد این

نوع هنجار است.

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

هنجارکالسی ن�یز مانن�د هنج�ار س�نی این هنج�ار ب�ه هنج�ار س�نی اس�ت.در هنج�ار کالس�ی ش�بیه

س�ها می ب�اش�د.معادل� کالس�ی نم�ره ای نیس�ت عملک�رد مت�وس�ط �دانش آم�وزان کال�ب�االی � آم�وزا�ن م�ا اگ�ر� نص�ف دانش� بگ�یرن�د �بل�ک�ه� آن�را آم�وزان� �بای�د� ک�ه� هم�ه� دانش� هن�ج�ار �و نص�فی پ�ایین ه�نج�ار� با�ش�ند،�ب�ه ا�ین� مع�نی ا�س�ت ک�ه� �دانش �آم�و�زان م�ا ب�ا� دانش

آ�موزان گر�وه هنجا�ر قا�بل مقایس�ه هستن�د. هنج�ار کالس�ی هم�ان مح�دودیت هنج�ار س�نی را دارد ک�ه فاص�له ه�ای بین مق�ادیر آن

ب�ه ط�ور � در �موض�وعه�ای �درس�ی پ�یش�رفت� ک�ه دلی�ل ا�ین باش�د. �ب�ه ن�می مس�ا�وی� ن�امساو�ی صورت می �گیرد.

گروهه�ای ن�ه هس�تند کالس�ی گروهه�ای مرج�ع گروهه�ای کالس�ی هنج�ار در ام�ا س پنجم در م�اه دوم س�ال تحص�یلی س�ن�ی.مثال� اگ�ر گ�روه �نمون�ه دانش� آم�وزانی کال�

�بگیرن�د در اینص�ورت ب�ه این نم�ره 19آز�م�ونی را بدهن�د ک�ه در �آن میان�ه� نم�ره �خ�ام داد�ه می� شود�.5/2معاد�ل ک�السی

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

هنجار سنی نمایی دانش آ م�وزان ی�ک کالس معین ک�ه براس�اس نم�رات P معم�وال

آن�ان هنج�ار ه�ای� کالس�ی تع�یی�ن می� ش�ود، دا�من�ه س�نی �ب�زر�گی ر�ا� تش�کیل می� �دهن�د و� نم�رات �بع�ض�ی از د�انش� آم�وزا�ن ک�ه از� ل�ح�اظ س�نی� خیلی� ب�زر�گ�ت�ر ی�ا خیلی� کو�چک�تر� از دا�نش آم�وزان� وج�وددارن�د.بر�ای گ�روه �ه�نجاری�اب�ی ن�ی�ز �در ه�س�تند مت�وس�ط ب�دس�ت آور�دن �ش�اخص در�س�ت ت�ری ا�ز� نم�ره م�ت�وس�ط دانش �

خی�لی ی�ا� ب�ز�ر�گ خیلی نم�را�ت ی�ک� �کالس �معین� در� آم�وز�ان ک�وچ�ک �ر�ا کن�ا�ر می� �گذارن�د �و س�پس� نم�ر�ه �هنج�ار� �را� �م�حا�س�به

می� �کنند �که به� آن ه�نجار� سن�ی �ن�ما�یی �می �گوین�د�.

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

هنجار سن ذهنی.نوعی هنج�ار س�نی اس�ت ک�ه در آزمونه�ای ه�وش بک�ار می رود.روش محاس�به آن ش�بیه معادله�ای س�نی استهوشبهر 100به�ره هوش�ی خ�ارج قس�مت تقس�یم س�ن ذه�نی ب�ر س�ن تقویمی ضربدرهنجار درصدی در این روش ف�رد ب�ا گ�روه س�نی ی�ا کالس�ی خ�ودش مقایس�ه می ش�ود.در هنج�ار درص�دی از رتب�ه ه�ای درص�دی ی�ا

صدکه�ا استفاده� می شو�د. ی�ا نم�ره درص�دی وض�عیت نس�بی ف�رد در گ�روه را برحس�ب کس�انی ک�ه نم�ره پ�ایین ت�ر از او گرفت�ه ان�د رتب�ه درص�دی

P نم�ر�ه درص�د 65 می ب�اش�د.به این م�ع�نی اس�ت ک�ه �65 دان�ش� آم�وز�ی دارای �رتب�ه� درص�دی 15م�ش�خص� می �کن�د.�مثال گرفته اند�.15دا�نش آموزا�ن گروه نمر�ه خام کمتر از�

نمره صدکهاP دارای ص�دک شص�ت و 65 ب�ا رتب�ه درص�دی 15ب�ه نق�اطی ب�ر روی توزی�ع نم�رات اش�اره می کنن�د.مثال �هم�ان میا�ن�ه اس�ت �ک�ه ع�ملک�رد متوس�ط 50پن�ج�م اس�ت.رتبه� درص�دی� و ص�د�ک دو �مفه�وم مکم�ل یک�دی�گرن�د. ص�دک�

�ب�ه چ�ا�رک� س�وم می� �گو�ین�د.ب�نابرا�ین ب�رای �محاس�به 75 �ب�ه �چ�ارک� اول� و� �ص�دک� �25ف�رد �ر�ا نش�ان� م�ی� ده�د.� ص�د�ک �صدک اول�، دو�م و سوم �می توان� از �فرم�ول میا�نه و چا�رکها استفاده کرد.

از مع�ایب هنج�ار ه�ای درص�دی یکی این اس�ت ک�ه مانن�د هنج�ار ه�ای کالس�ی وس�نی واح�دها در ط�ول مقی�اسمسا�وی ن�یستند.

.یکی دیگ�ر از مع�ایب رتب�ه درص�دی این اس�ت ک�ه ب�رای رتب�ه ه�ای درص�دی نمی ت�وان می�انگین محاس�به گرد

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

هنجار های مربوط به نمرات معیار در این روش اشکال هنجار های قبلی یعنی واحد های نا مساوی وجود ندارد و موقعیت نسبی

یک فرد با نشان دادن فاصله نمره او از میانگین نمرات معلوم می شود.این اختالف عملکرد از میانگین بر حسب واحد انحراف معیار نشان داده می شود.انواع نمرات معیار وجود دارد:

1 نمره-Z.آن دسته از نمرات معیار که دارای توزیعی با میانگین صفر و انحراف معیار واحد هستند از انجایی که گاهی این نمرات گاهی به صورت منفی و گاهی به صورت اعداد اعشاری نشان

داده می شوند و مشکالتی در محاسبه ایجاد می کنند از نمرات دیگر استفاده می شود.2 نمره -T این مقیاس با ضرب نمراتZ بدست می آید.50 و جمع نمرات حاصل با 10 در 3 نمره-SAT تبدیل می شوند.100 و انحراف معیار 500در این روش نمرات با میانگین 4 بخشی9-نمرات است . علت نامیدن آن به نه بخش این است 2 و انحراف معیار 5این مقیاس دارای میانگین

که توزیع این نمرات به نه بخش محدود می شود.5هوشبهر انحرافی- است.16 یا 15 و نحراف 100یک هنجار مربوز به نمرات معیار است که دارای میانگین

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

نیمرخ اب�زاری اس�ت ب�رای مقایس�ه نم�رات ی�ک دانش آم�وز در دو

از ای نگ�اره بازنم�ایی ی�ک نیم�رخ کم�ک درس.به چن�د ی�ا ت�وان می آن براس�اس و آی�د می بدس�ت آزم�ون نم�رات نق�اط ق�وت وض�عف ف�رد را مش�خص کرد.ه�ر گ�اه تع�دادی نم�ره حاص�ل از آزمونه�ای مختل�ف ی�ا آزمونه�ای ف�رعی ی�ک آزم�ون کلی را ب�رای ی�ک دانش آم�وز ب�ه یکی از هنج�ار ه�ا دهیم، ق�رار نم�ودار ی�ک در را نم�رات این و ک�نیم تب�دیل

نیمرخ عملکرد آن دانش آموز را درست کرده ایم.

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

oloom riazi tarikh zaban0

10

20

30

40

50

60

70

80

Series 1

Series 1

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها

این ن�واری اس�ت. ب�ه ص�ورت نم�رات نیم�رخ ترس�یم دیگ�ر روش بی�ش�تر� ک�ه� گ�یری �آز�مون�ه�ا ا�ن�دا�زه� ب�را�ی �رف�ع مش�ک�ل خ�ط�ا�ی ر�وش ن�اش�ی� از� ع�د�م �پای�ایی �ک�ا�ف�ی� آن�ه�ا �اس�ت�،� �بوج�ود آم�د�ه.در این �روش� عم�لک�رد� �دا�نش� آم�وز ب�ه �ص�ور�ت �نواره�ای�ی �تر�س�یم� م�ی� ش�ود� �ک�ه ه�ر� ن�و�ا�ر ب�ه �ان�دا�ز�ه� ی�ک� �خ�ط�ای �م�ع�ی�ار �ان�داز�ه� گ�یر�ی �ب�االی �نم�ره� دانش �آم�وز و �ی�ک خط�ا�ی مع�ی�ار ان�د�ا�زه �گ�یری پ�ا�یین �آ�ن� نم�ر�ه� را� �ش�امل ش�و�د.ب�ا� ا�ح�تم�ال �د�و ب�ر �س�ه نم�ره� �وا�قع�ی �د�ان�ش �آم�و�ز د�ر� ح�د� �فا�ص�ل �ی�ک خ�ط�ا�ی م�ع�ی�ار� ان�داز�ه �گ�ی�ر�ی ب�ا�ال� و پ�ا�ی�ین ن�م�ر�ه �اکتس�ا�بی� او� �د�ر �آ�زم�ون �ق�رار� ب�ا �یک�د�ی�گ�ر نم�ر�ه� �د�ا�نش �آ�م�و�ز� د�و م�ر�ب�وط� �ب�ه� نو�ار�ه�ا�ی دا�ر�د.�اگ�ر� هم�پوش�ی �و و�ج�ه� ا�ش�ت�را�ک �دا�ش�ت�ه �باش�ن�د� �می ت�وان�د �ب�ی�ان�گ�ر ا�ی�ن� باش�د

که �عم�ل�کرد د�ا�نش �آموز در� �این دو� آزمون تف�ا�وت چ�ندانی �ندارد.

فصل نهمهنجارها و نیمرخ ها