vakblad voor ruimte in stad en landschap

69e jaargang - APRIL 2013 - NR 4

Stadslandbouw in Rotterdam

G R O E N2

Colofon

vakblad voor ruimte in stad en landschap

AdvertentiesFatima van den BroekHoofdweg 1949695 AT Bellingwoldetelefoon: 0597 - 530 335e-mail: advertentiesgroen@hetnet.nl

AbonnementenAbonnementenlandPostbus 20, 1910 AA Uitgeesttelefoon: 0900 - ABOLANDe-mail: aboservice@aboland.nl 80,00 per jaar (binnenland)studenten: 40,00Prijzen voor buitenland op aanvraag

Losse nummersLosse nummers kunnen worden besteld door over- making van 12, per stuk op postgiro 4876374 ten name van de Stichting Vakblad Groen in Stad en Landschap in Weesp onder vermelding van de gewenste nummers.

Lay-outDick van Haren, Goofball Uiterlijk Vertoon

DrukKoninklijke BDU, Barneveld

GroenVakblad voor ruimte in Stad en Landschapvoor allen die vanuit beleid, plan ning, ontwerp, uitvoering, beheer, onderwijs, onderzoek en voorlichting bij de ruimtelijke ordening betrokken zijn.

Verschijnt elf keer per jaar(juli/augustus gecombineerd)zie ook: www.vakbladgroen.nl

UitgaveStichting Vakblad Groen

EindredacteurNoortje Krikhaar

RedactiecommissieVeroniek Bezemer (voorzitter), Pieter Boone, Evert Jan Entzinger, Karin van Essen, Geert de Vries, David van Uden, Hans Kruse en Martin Looije

RedactieNoortje Krikhaar, eindredacteurAchtergracht 71, 1381 BL Weesptelefoon: 0294 - 48 17 12mobiel: 06 - 537 200 61e-mail: noortje@krikhaar.nl

69e jaargang - APRIL 2013 - NR 4

Voorplaat en achterplaatStadsboerderij Uit je eigen stadFotos Frank Hanswijk

AchterplaatStadslandbouw in Schiebroek ZuidFotos Lotte Stekelenburg

Stadslandbouw in Rotterdam, eten wat de stad schaft

Stadslandbouw is geen hobby onderwerp meer, maar maakt onderdeel uit van de hele samenleving. In dit themanummer van Groen laten we zien hoe breed de ontwikkeling van Stadslandbouw in Rotterdam is.Mensen willen gezonder eten en weten waar hun voedsel vandaan komt. Dat heeft ervoor gezorgd dat er steeds meer stadslandbouw initiatieven komen, zowel commercieel als niet-commercieel. Van bewoners die gezamenlijk verse groente en fruit in een moestuin verbouwen, schoolkinderen die leren waar hun eten vandaan komt tot een commercile stadsboerderij en bedrijven aan de rand van de stad die leveren aan supermarkten of rechtstreeks aan consumenten. In de stad is er ook een groeiend aantal winkels en restaurants die producten uit de regio bewerken en verkopen.Stadslandbouw is beter voor het milieu, zo maken de producten slechts een korte reis in plaats van een wereldreis. Bovendien wordt Rotterdam groener door al de initiatieven. Allemaal redenen waarom de gemeente Rotterdam de Stadslandbouw actief ondersteunt.

De gastredactie en eindredacteur willen alle betrokkenen van genoemde voorbeelden bedanken voor het delen van hun inzichten en ervaringen ten behoeve van dit themanummer.

Annemieke Fontein, Leon la Riviere en Anoek van den BroekStadsontwikkeling RotterdamNoortje Krikhaar Eindredacteur

G R O E N 3

Inhoud

3

41

35

28

14

8

Rotterdam: duurzaam en groen ...................................................... 7Voorwoord van wethouder Alexandra van Huffelen

Meer aandacht voor stedelijke voedselvoorziening ...................... 8Nieuw thema voor de grote steden

Vergroenen is noodzakelijk voor een aantrekkelijke en gezonde woonstad ................................................................... 12Iedereen moet mee kunnen doen ................................................ 14Onderzoek naar de sociale aspecten van stadslandbouw. Een voorpublicatie

De pure liefhebbers ....................................................................... 17Creatief beheer met Rini Biemans

Stadslandbouw als nieuwe economische drager ........................ 18Eten op de Nieuwe en Oude Binnenweg ..................................... 22Varkens op Katendrecht en streekproducten op de markt ......... 25Van boer naar schap ...................................................................... 26Rechtstreeks van telers naar winkels en cateraars

Stadsboeren op een oud haventerrein ........................................ 28Stadslandbouw in de regio: gezondheid, natuur en recreatie

Niet alleen goed voor onze gezondheid ...................................... 31Eetbaar groen ................................................................................. 35De GGD over stadslandbouw

Moestuinen in Schiebroek Zuid .................................................... 38De sociale binding van voedsel in een naoorlogse wijk

En de volkstuinen dan? ................................................................. 40Samen een moestuin beginnen .................................................... 41Drie buurtmoestuinen nader belicht

Stadsimker en stadsherder ............................................................ 45Alles wat we eten, groeit, bloeit en loeit .................................... 46Stadslandbouw en educatie

De Dakakker ................................................................................... 49

7, 8 EN 9 JUNI 2013

DRIE GROENE DAGENB O S W E I D E ( PA R K B E R G & B O S ) A P E L D O O R N

N E D E R L A N D S E J A C H T M A N I F E S T A T I E . N L

l e e s e r a l l e s o v e r o p

Van kostenpost naar waardecreatie

GROEN BEHEER:

WWW.CREATIEFBEHEER.NL

INFO@CREATIEFBEHEER.NLTEL: 010-436 14 80

tuinmanindewijk.nl

Vlierstruiken: ze groeien overal en je kunt er veel mee.

David Boelee en Judith Lemmens plukken elk jaar in en

rond Rotterdam de bloesem en de bessen om er lekkere

drankjes van te maken.

Het idee ontstond een paar jaar terug. Tijdens een wandeling in het Kralingse Bos dacht David aan de vlierbessen die hij er vroeger plukte. Het was lente en hij besloot siroop te maken van de volop aanwezige bloesem. Het naseizoen nodigde uit tot iets pittigers: van de vlierbes-sen maakte hij jenever. Deze drankjes bleken zo in de smaak te vallen bij hun vrienden en familie, dat ze ook andere mensen kennis wilden laten maken met de bijzondere smaken van deze wilde plant. Tijdens de festivals Eigengemaakt en Rotterdamse Oogst raakten ze uitver-kocht. Komend seizoen trekken David en Judith weer het bos in en komen op uitnodiging graag bij u in de tuin plukken.www.rotterdamsevlier.nl

Van siroop tot jenever

Groene Loper Rotterdam De Groene Loper is een evenement en een beeldvormingtraject om het beeld van Rotter-dam van grijs naar groen te veranderen. Om Rotterdam als groene stad te zien, moet je de stad opnieuw ontdekken. De Groene Loper organiseert evenementen zodat meer mensen weten waar ze in het groen terecht kunnen, om de beheerders en initiatiefnemers een dikke pluim te geven, en om bezoekers te inspireren zelf ook aan de slag te gaan.www.groeneloper010.nl

6 G R O E N

Stadslandbouw Rotterdam

Alg

emen

e in

form

atie Dag van de stadslandbouwOp 24 april is er een excursiedag in de regio

Rotterdam en op 25 april is er een congres over Stadslandbouw in Rotterdam. Aanmelden hier-voor kan via www.dagvandestadslandbouw.nl.Daarnaast wordt op zaterdag 27 april 2013 de eerste Dag van de Stadslandbouw Publieksdag georganiseerd. Tijdens deze publieksdag zijn er overal in het land activiteiten, waar lokale en re-gionale stadslandbouw initiatieven zich kunnen presenteren. Stadsbewoners kunnen zo kennis maken met stadslandbouw in en om hun stad.Boeren, ondernemers en andere stadlandbou-wers kunnen uiteenlopende activiteiten voor de Publieksdag opgeven via de website www.dagvandestadslandbouw.nl/publieksdag.

Algemene informatie over stadslandbouw gemeente RotterdamInfopunt Duurzaam RotterdamE-mail: info.duurzaam@rotterdam.nlTelefoon: 010 - 489 5489www.rotterdam.nl/stadslandbouw

Eetbaar RotterdamEetbaar Rotterdam is een platform dat zich ten doel stelt om de voedselketen weer zichtbaar te maken in de stad. Als voedsel dichter bij huis groeit, krijgen de stadsbewoners de mogelijk-heid het voedselproductieproces te zien en te ervaren. De vereniging wil op deze manier een bijdrage leveren aan een gezonde en duurzame samenleving.Kijk op www.eetbaarrotterdam.nl.

Rotterdamse oogst Zet de punt van een passer op de Coolsingel en trek een cirkel van vijftig kilometer om de stad. Het voedsel dat binnen die kring wordt ver-bouwd, verwerkt en verhandeld is Rotterdamse Oogst. Van Westlandse druiven tot appelsap uit Rhoon. Van sambal van de Kaap tot schapensa-lami uit de Hoeksche Waard. Van zuivel uit het Groene hart tot de teelt van jouw balkon.www.rotterdamseoogst.nl

Transition Town RotterdamTransition Town Rotterdam is een netwerk van mensen en initiatieven die samenwerken om, hand in hand en wijk voor wijk, Rotterdam te veranderen in een gezonde, veerkrachtige en levendige stad.www.transitiontownrotterdam.nl

Youth Food Movement De Youth Food Movement (YFM) is een jonge-renbeweging die zich inzet voor een eerlijker en gezonder voedselsysteem. Door middel van evenementen zoals eat-ins, debatten, het Food Film Festival en de YFM-Academie proberen ze jongeren bewuster te maken van hun voedsel-keuzes. De denkwijze van de YFM is gebaseerd op de principes van Slow Food: wij willen good, clean en fair voedsel.www.youthfoodmovement.nl

G R O E N 7

Rotterdam: duurzaam en groen

Groen! Samen met wit, de kleuren van de vlag van Rotterdam. De kleur van hoop,

natuur, fris en pril. Onze stad wordt steeds groener. Daar werken we hard aan.

We hebben als gemeente hoge ambities om meer groen, bomen en struiken, in

Rotterdam bij te planten, zodat Rotte