การค นคว...

การคนควาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ BU WebEx

Investigating the Effectiveness of BU WebEx System

การคนควาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ BU WebEx

Investigating the Effectiveness of BU WebEx System

พยนต ไกรนยะฉนท

การคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศและการจดการ

มหาวทยาลยกรงเทพ

ปการศกษา 2556

©2557


สงวนลขสทธ

พยนต ไกรนยะฉนท. ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศและ

การจดการ, กนยายน 2557, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ.

การคนควาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ BU WebEx (64 หนา)

อาจารยทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร.วรวฒน เชญสวสด

บทคดยอ

ในปจจบนระบบการเรยนการสอนแบบทางไกลไดมเทคนคการเรยนรและวธทหลากหลาย

การเรยนรทมความยดหยนจะชวยเพมความสะดวกสบายและอานวยความสะดวกแกผเรยนไดมาก

ผเรยนสามารถเลอกรปแบบการเรยนไดดวยตนเองทงจากทบานหรอทมหาวทยาลยโดยไมตองมการ

ปฏสมพนธหรอพบกบผสอนในสถานทจรงชวงเวลาทผานมาประเทศไทยไดประสบกบมหาอทกภย

ครงใหญในรอบ 50 ป ทงผเรยนและผสอนตางประสบปญหาความยากลาบากในการเดนทางมาเรยน

และตดตอสอสารกน มหาวทยาลยกรงเทพตระหนกถงปญหาทเกดขน จงไดนาระบบ “BU WebEx”

มาใชงานเพอแกปญหานโดยระบบดงกลาวถกออกแบบมาเพอชวยใหผสอนและผเรยนสามารถเรยน

ผานระบบการเรยนการสอนแบบทางไกลไดจนถงขณะนยงมงานวจยจานวนไมมากทไดดาเนนการ

วจยคนควาหาประสทธภาพของการเรยนการสอนทางไกล โดยการศกษาวจยครงนผวจยไดวเคราะห

และอธบายวาผเรยนและผสอนมสวนรวมในระบบ BU WebEx อยางไร และไดทาการตรวจสอบ

จานวนผเขารวมในระบบการเรยนการสอนแบบทางไกล ระบบเครอขายการเชอมตอ และจานวนเวลา

ทงหมดทใชในการเรยนการสอน โดยขอมลดงกลาวประกอบไปดวย Log Files ทไดจากระบบ

BU WebEx และผลตอบรบจากระบบ Feedback รวมทงการสมภาษณทไดรบจากผใชงานภายหลง

จากใชงานระบบ BU WebEx แลว

คาสาคญ: ระบบ “BU WebEx”, การเรยนการสอนทางไกล, หองเรยนเสมอน, การประเมนผลอยางม

ประสทธภาพ

Krainuyachan, P. M.S. (Information Technology and Management), September 2014,

Graduate School, Bangkok University.

Investigating the Effectiveness of BU WebEx System (64 pp.)

Advisor: Asst.Prof.Worawat Choensawat, Ph.D.

ABSTRACT

Nowadays, distant-learning systems provide a wide range of learning

techniques with flexibility that provide students with increased opportunities,

convenience, and personalization. Students can choose their own studying style

whether learning at home or the university. Students can learn at home without the

physical presence of a teacher. Recently, Thailand has experienced the worst

flooding in over 50 years. At that time, some students and teachers had difficulty in

commuting. For that reason, Bangkok University adopted a “BU WebEx” system

which designed for helping teachers and students for distant learning. So far, there is

little research have been conducted on the effectiveness of distant learning. In this

study, we analyzed and described how students and teachers participated in the

BU WebEx system. We examined the students' participation rates, the network

connection, and the amount of spending time. The data consist of log files of the

BU WebEx system and user's feedbacks after using the system.

Keywords: WebEx System, Distance Learning, Virtual Classroom, Effectiveness

Evaluation.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงดวยด เนองดวยความกรณาและการใหคาแนะนาเกยวกบ

การคนควาอสระเปนอยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.วรวฒน เชญสวสด อาจารยทปรกษาทได

เสยสละเวลาอนมคาในการใหขอคดเหน ขอชแนะ ทงหลกการทฤษฎ แนวคด รวมถงใหคาปรกษา

และขอปฏบตตาง ๆ สาหรบการดาเนนการวจย ตลอดจนการแกไขขอบกพรองตาง ๆ ทาใหการ

คนควาอสระฉบบนเสรจสมบรณและถกตองทสด และขอกราบขอบพระคณ ดร.ถรพล วงศสอาดกล

คณะกรรมการการคนควาอสระทไดใหคาแนะนาทมประโยชนเพอนามาปรบปรงการคนควาอสระครง

นใหมความสมบรณยงขน กราบขอบพระคณ ดร.กงกาญจน สขคณาภบาล ทไดใหความชวยเหลอ

แนะนา ใหคาปรกษาและคอยสนบสนนอกทงเปนกาลงใจใหผวจยจนการคนควาอสระครงนสาเรจ

ลลวงไดดวยด กราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย สมจตต ลขตถาวร รองอธการบดฝาย

ทรพยากรสารสนเทศและเทคโนโลยทไดใหความอนเคราะหและชวยเหลอในดานการศกษา

ขอขอบคณ ดร.ธนกร หวงพพฒนวงศ ผอานวยการศนยคอมพวเตอร และอาจารยพรชย

เสมแจง ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ ทไดใหความอนเคราะหขอมลจากระบบ BU

WebEx เพอนามาใชในการศกษาวจยครงน และขอขอบคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.ศวพร หวง

พพฒนวงศ คณบดบณฑตวทยาลย ทใหคาปรกษา แนะนา อกทงใหความชวยเหลอในการศกษาวจย

ดวยความกรณายง

ขอขอบคณในความชวยเหลอจากอาจารยประจาศนยคอมพวเตอรทง 3 ทาน ไดแก อาจารย

ทรงวฒ แพสมหวง อาจารยพสษฐ อธปญญา และอาจารยสภาภรณ เพชรสงวาลย ซงไดใหคาปรกษา

และใหสมภาษณเกยวกบการเรยนการสอนดวยระบบ BU WebEx รวมทงนกศกษาคณะวทยาศาสตร

และเทคโนโลยทกทานทมสวนชวยในการตอบแบบสอบถามและใหสมภาษณหลงการเรยนผานระบบ

BU WebEx จนทาใหการคนควาอสระครงนสาเรจลลวง

สดทายผวจยขอกราบขอบพระคณบดาทลวงลบ มารดา เพอนซงสนบสนนและใหกาลงใจแก

ผจดทาการคนควาอสระครงนจนประสบความสาเรจดวยด ขอขอบคณมหาวทยาลยกรงเทพท

สนบสนนทนในการศกษาครงน ขอบคณ อาจารยเอกชย กนยานชรตน ทคอยชวยเหลอ ตลอดจนการ

แกไขปญหาตาง ๆ จนทาใหการคนควาอสระนสาเรจเรยบรอยดวยด คณคาและประโยชนอนใดทพง

จะเกดจากการคนควาอสระฉบบน ผวจยขอมอบเปนกตญ ตาแกบดาผลวงลบไปแลว ตลอดจน

บรพาจารยของผวจยและผมพระคณทกทาน


ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ง

บทคดยอภาษาองกฤษ จ

กตตกรรมประกาศ ฉ

สารบญตาราง ฌ

สารบญภาพ ญ

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของงานวจย 2

1.3 ขอบเขตงานวจย 2

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

1.5 คานยามศพทเฉพาะ 3

บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

2.1. รปแบบการศกษาประเภทตาง ๆ 4

2.1.1 ความรเกยวกบ e-learning 5

2.1.2 หองเรยนเสมอนจรง (Virtual Classroom) 6

2.1.3 การศกษาแบบทางไกล (Distance Learning) 13

2.2 การศกษาประสทธภาพของการศกษา 18

บทท 3 ระบบ BU WebEx 22

บทท 4 วธการดาเนนการวจย

4.1 ประเภทของงานวจย 26

4.2 เครองมอทใชในการเกบขอมล 26

4.3 วธการและกรรมวธในการวเคราะหขอมล 26

4.4 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 31

บทท 5 ผลการวเคราะหขอมล

5.1 ผลจาก Log files ของระบบ BU WebEx 32

5.2 ผลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร 41

5.3 ผลจากการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษา 42

ซ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 6 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

6.1 สรปผลการศกษา 43

6.2 อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะทไดจากการวจย 47

6.3 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป 48

บรรณานกรม 53

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณความพงพอใจของผใชงานตอการเรยนการสอน 56

Virtual Classroom (BU WebEx) ของมหาวทยาลยกรงเทพ

ภาคผนวก ข ผงแสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System) 58

ภาคผนวก ค สญญาหามเปดเผยขอมล (Non-Disclosure Agreement) 60

ประวตผเขยน 64

เอกสารขอตกลงวาดวยการอนญาตใหใชสทธในรายงานการคนควาอสระ

ฌ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 4.1: ไฟลขอมลผเขาใชงานจากระบบ BU WebEx ในรปแบบไฟล CSV 28

1ตารางท 5.1: แสดงจานวนรอยละของนกศกษาทเขาเรยนจากจานวนนกศกษา 33

1ทลงทะเบยนเรยนทงหมด และคาเฉลยทงหมดทได โดยคดจาก

จานวนนกศกษาทงหมด 18 คลาส1

ตารางท 5.2: ตารางแสดงการจดกลมของเซสชนทมจานวนผลงทะเบยนซากน 35

ตารางท 5.3: ตารางแสดงการแยกประเภทของขอเสนอแนะทไดจากระบบ Feedback 41

ญ

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 2.1: แสดงการเรยนการสอนแบบ 3D virtual environments using avatars 9

ภาพท 2.2: แสดงองคประกอบหลกของการเรยนการสอนทางไกลในระดบอดมศกษา 16

ภาพท 3.1: แสดงสถาปตยกรรมการทางานของระบบ WebEx 22

ภาพท 3.2: แสดงภาพรวมการทางานของระบบ BU WebEx 23

ภาพท 3.3: แสดงหนาจอเพอลอกอนเขาสระบบ BU WebEx 24

ภาพท 3.4: ผเรยนทาการเรยนผานระบบ BU WebEx 24

ภาพท 3.5: ผสอนทาการสอนผานระบบ BU WebEx โดยใชฟเจอรตาง ๆ ทมในระบบ 25

ภาพท 4.1: หนาจอสาหรบกรอกขอมลผใชงานของระบบ BU WebEx 27

ภาพท 4.2: แสดงกราฟทไดจากขอมลผเขาใชงานระบบ BU WebEx 29

ภาพท 4.3: แสดงกระบวนการเกบและวเคราะห Log Files จากระบบ BU WebEx 29

ภาพท 4.4: แสดงแบบฟอรมกรอกขอมลสาหรบผใชงานภายหลงจากใชระบบเสรจสน 30

ภาพท 4.5: แสดงขนตอนการทางานของระบบ Feedback เพอเกบขอเสนอแนะจากผใชงาน 30

ภาพท 5.1: แผนภมแทงเปรยบเทยบจานวนนกศกษาทเขาเรยนในแตละคลาสเรยน 34

ภาพท 5.2: แผนภมแทงแสดงคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของจานวนผลงทะเบยน 35

เรยนทผานการจดกลมแลว

ภาพท 5.3: กราฟแสดงคาประสทธผลของจานวนผเรยนตอเซสชน 36

ภาพท 5.4: ผเรยนเขาเรยนสาย 37

ภาพท 5.5: ผเรยนเขาเรยนสายและมการลอกอนคางในระบบภายหลงจากผสอนเลกสอนแลว 37

ภาพท 5.6: ผเรยนเขาเรยนสายและออกกอนเวลา 38

ภาพท 5.7: ผเรยนหลดการเชอมตอจากระบบ BU WebEx 38

ภาพท 5.8: แผนภมแทงเปรยบเทยบระยะเวลาทนกศกษาอยในหองเรยนในแตละคลาสเรยน 39

ภาพท 5.9: กราฟแสดงคาประสทธผลตอระยะเวลาของผเรยนตอเซสชน 40

ภาพท 6.1: แสดงการบรรยายสลบกบกจกรรมการสงคาถามจากระบบการสงคาถาม 49

(Quiz System)

ภาพท 6.2: แสดงโครงสรางทางสถาปตยกรรมของ Openmeeting 51

ภาพท 6.3: แสดงโครงสรางทางสถาปตยกรรมของ Bigbluebutton 52

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนความกาวลาของของเทคโนโลยสารสนเทศไดเขามามบทบาทสาคญในการพฒนา

ทรพยากรมนษยเพอใหเกดการเรยนรและปรบตวใหเทาทนการเปลยนแปลงของโลก ในยคสงคม

แหงการเรยนร ดงนนการพฒนาประเทศเพอไปสความยงยนและเกดความสมดล จาเปนอยางยงท

จะตองใหความสาคญกบการเสรมสรางทนของประเทศทมอยใหมความเขมแขงและมพลงเพยงพอท

จะเปนแนวทางในการขบเคลอนกระบวนการพฒนาประเทศ โดยเพราะการพฒนาคนหรอทรพยากร

มนษยทมอยใหเกดความเขมแขงและพรอมรบกบการเปลยนแปลงของโลกในยคทศวรรษท 21

รวมทงการเสรมสรางปจจยแวดลอมทเออตอการพฒนาคณภาพของคนทงเชงสถาบน ระบบ

โครงสรางของสงคมใหเกดความเขมแขง เพอเปนการสรางภมคมกนแกสงคมไดอยางด (สานกงาน

2คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต2, 2555)

ในป 2554 ประเทศไทยไดเกดมหาอทกภยอยางหนก สงผลใหมหาวทยาลยกรงเทพ

วทยาเขตรงสต ซงเปนหนงในสองวทยาเขต ไดรบผลกระทบอยางรนแรง อาคารเรยนเกอบทงหมด

ถกนาทวมไดรบความเสยหายไมสามารถเปดทาการเรยนการสอนไดตามปกต มหาวทยาลยกรงเทพ

ไดเลงเหนและตระหนกถงปญหาดงกลาวทเกดขน เพอแกไขปญหาทเกดขนอยางทนทวงท จงไดนา

ระบบ WebEx ซงเปนบรการ Cloud จากบรษท ซสโก ซสเตมส (ประเทศไทย) จากด มาใช โดย

ปรบปรง WebEx ใหทางานรวมกบระบบการเรยนการสอนของมหาวทยาลย และไดตงชอระบบ

ดงกลาววา “BU WebEx” (Bangkok University WebEx) ระบบ BU WebEx สามารถทางาน

เปนระบบหองเรยนเสมอน (Virtual Classroom) โดยทางานบน Cloud Service ทาหนาทในการ

เชอมตอขอมล ภาพ วดโอ และเสยงผานระบบเครอขายอนเทอรเนต โดยอาจารยผสอนและนกศกษา

สามารถตดตอสอสารกนไดจากทกสถานทผานเครอขายอนเทอรเนต โดยมฟเจอรการทางานตาง ๆ ท

ชวยสนบสนนการเรยนการสอนแบบทางไกล เชน การประชม การสมมนาทางไกลผานทางเวบ

เบราวเซอรแบบเรยลไทม โดยรองรบทงภาพและเสยง ซงนกศกษาและอาจารยไมจาเปนตองเดนทาง

มาเรยนดวยตนเองในหองเรยนจรง โดยใชอปกรณสนบสนนการเรยนการสอน ไดแก คอมพวเตอร

กลองเวบแคม ไมโครโฟน และหฟง ทมหาวทยาลยไดจดเตรยมไวใหทาการเรยนและการสอน

ทวทยาเขตทไมประสบอทกภยคอวทยาเขตกลวยนาไท สวนอาจารยหรอนกศกษาอกจานวนหนงทไม

สามารถเดนทางมาไดอยางสะดวก สามารถทาการเรยนการสอนดวยตนเอง โดยใชคอมพวเตอร

สวนบคคล แทปเลต หรอสมารทโฟนจากภายนอกมหาวทยาลยได

2

งานวจยนเปนการคนหาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลดวยระบบ BU WebEx ของ

มหาวทยาลยกรงเทพทไดนามาใชในการเรยนการสอนแบบทางไกลแกนกศกษาระดบอดมศกษา

ของมหาวทยาลยกรงเทพโดยในงานวจยนจะทาการศกษาและเกบรวบรวมขอมลการเขาใชงานของ

ผเรยนและผสอนทงหมด ซงไดแก เวลาเขาและออกจากระบบของผเรยน เวลาทงหมดทผเรยนอย

ในระบบ จานวนของผเขาเรยนทงหมดในเซสชน จากจานวนผลงทะเบยนเรยนทงหมด และเกบ

ขอเสนอแนะ คาตชม รวมทงปญหาทพบของผเขาใชงานระบบภายหลงจากไดใชงานระบบเสรจสนใน

แตละครง อกทงยงสมภาษณผเรยนและผสอนจานวนหนง โดยใชคาถามปลายเปดเพอรบขอ

เสนอแนะในการปรบปรงประสทธภาพของการเรยนการสอนทางไกลดวยระบบ BU WebEx จาก

ผเรยนและผสอน เพอประโยชนแกผเรยนในอนาคตตอไป

1.2 วตถประสงคของงานวจย

1) เพอศกษาประสทธภาพการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลย

กรงเทพ

2) เพอหาจานวนผเรยนและระยะเวลาการเรยนการสอนทเหมาะสมตอหนงเซสชน

3) เพอเสนอแนวทางในการพฒนา และปรบปรงแกไขการบรหารจดการการศกษาทางไกล

ของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพ

1.3 ขอบเขตของงานวจย

การวจยครงนมงศกษาและคนควาหาประสทธภาพการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx

โดยไดเกบรวบรวมขอมลพฤตกรรมการเขาใชงานระบบ BU WebEx ของผเรยนและผสอนโดยม

ขอบเขตการวจยดงน

1) ขอบเขตดานประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงนเปน Log Files ทเกบจากขอมล

ของนกศกษาระดบปรญญาตรจานวน 445 คน และอาจารยผสอนจานวน 10 คน จากจานวนทงสน

18 เซสชน และจากการสมภาษณความพงพอใจจากการใชงาน BU WebEx ทงสน 10 คน โดย

แบงเปนอาจารยผสอนจานวน 3 คน และนกศกษาจานวน 6 คน

2) ขอบเขตดานเนอหา เกบขอมลจากวชาเรยนจานวน 3 รายวชาดงนคอ วชาคอมพวเตอร

และเทคโนโลยสารสนเทศ (Computer and Information Technology), วชาสหกจศกษา

(Cooperative Education) และวชาการบรหารและจดการเวบไซต (Web Administration)

3) ขอบเขตดานเวลา ระยะเวลาทใชในการเกบขอมลวจยคอ ตงแตเดอนพฤษภาคมถง

มถนายน พ.ศ. 2555 เปนระยะเวลา 2 เดอน

3

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) ทราบประสทธผลการใหบรการการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของ

มหาวทยาลยกรงเทพ

2) ทราบปญหาและขอเสนอแนะตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทางไกลของระบบ

BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพ เพอเปนแนวทางพฒนา ปรบปรงการศกษาทางไกลผานระบบ

BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพใหมประสทธภาพมากยงขน

1.5 คานยามศพทเฉพาะ

ในงานวจยน ผวจยไดนยามศพททใชในการวจยดงน

ระบบการศกษาทางไกล (Distance Learning) หมายถง ระบบการศกษาทผเรยนและผสอน

อยไกลกน แตสามารถทาใหเกดการเรยนรไดโดยอาศยสอการสอนในลกษณะของสอประสมโดยการ

ใชสอตาง ๆ รวมกน อาทเชน ตาราเรยน เทปเสยง แผนภม คอมพวเตอร หรอโดยใชอปกรณ

โทรคมนาคมและสอมวลชนประเภทวทยและโทรทศนเขามาชวยในการแพรกระจายการศกษาไปยงผ

ทตองการเรยนรไดอยางกวางขวางทวทกทองถน การศกษานมทงในระดบตนจนถงระดบสงขน

ปรญญา

เซสชน (Session) หมายถง การเรยนการสอนในแตละครงของคาบวชาของ BU WebEx ใน

แตละเซสชนอาจมจานวนชวโมงในการเรยนการสอนแตกตางกนไปตามทอาจารยผสอนกาหนดไว

เชน 1 เซสชนมจานวนชวโมงเรยน 3 ชวโมง เปนตน

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การศกษาเกยวกบแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบงานวจยน ผวจยไดทาคนควา

เอกสาร วรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของ และแบงทฤษฎทเกยวของกบงานวจยนออกเปน 2

สวน ไดแก

1) รปแบบการศกษาประเภทตาง ๆ

2) การศกษาประสทธภาพของการศกษา

2.1. รปแบบการศกษาประเภทตาง ๆ

วลเลยม, พารพลอก และโควงตน (William, Paprock & Covington, 1998) พบวาใน

ปจจบนระบบการเรยนการสอนแบบออนไลน (Online Learning) หรอการเรยนการสอนทางไกล

(Distance Learning) ไดมอตราการขยายตวเพมสงขนอยางรวดเรว เนองจากไมมขอจากดในเรอง

เวลาและสถานทในการเรยนการสอน และการพฒนาของระบบการเรยนการสอนแบบทางไกลไดถก

พฒนาและปรบปรงเพอใหเกดความยดหยนรวมทงสามารถอานวยความสะดวกสบายใหแกผสอนและ

ผเรยนในมหาวทยาลยในยคศตวรรษท 21 โดยไมจาเปนตองใชสถานทในการเรยนการสอน นกศกษา

สามารถศกษาจากทางไกลไดโดยอาศยอปกรณคอมพวเตอรทสามารถเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต

ได รวมทงอปกรณสอสารพนฐาน เชน ไมโครโฟนและอปกรณหฟง กสามารถเรยนไดจากทกสถานท

โดยไมตองพบปะอาจารยผสอนจรง

ศรศกด จามรมาน และสายพณ ชอโพธทอง (2544) ใหความเหนวา อปสรรคของการเรยน

การสอนทางไกลผานอนเทอรเนตในประเทศไทย สามารถสรปไดดงน

1) การขาดความรและทกษะพนฐานทางอนเทอรเนต ในการเรยนการสอนทางไกลผาน

อนเทอรเนตใหไดประสทธภาพตามตองการนน ผเรยนจาเปนตองมความรความเขาใจและม

ความคนเคยกบอนเทอรเนตในระดบหนง เนองจากการเรยนการสอน การทางานกลม การสงงาน

และการรบงานจากอาจารยผสอน การตดตอกบสถานศกษา รวมถงการสอบจะใชบรการบน

อนเทอรเนตทงสน ดงนนหากผเรยนขาดทกษะดงกลาว อาจทาใหเกดความทอแทและลมเลกความ

ตงใจในการศกษาได

2) การขาดทกษะในการสบคนขอมลบนอนเทอรเนต อปสรรคสาคญในการเรยนทางไกลผาน

อนเทอรเนตประการหนงคอ การทผเรยนขาดทกษะการสบคนขอมลบนอนเทอรเนตโดยใชเครองมอ

คนหาขอมล หรอ Search Engine ทงนเนองจากการคนหาขอมลถอเปนหวใจสาคญในการเรยน

ทางไกล เชนเดยวกบการคนขอมลจากหองสมดอนเปนหวใจสาคญของการเรยนในสถาบนการศกษา

5

ถาผเรยนขาดทกษะนแลวจะไมสามารถรวบรวมขอมลทจาเปนตองใชในการประกอบการเรยนได ซง

กอใหเกดความกงวลและความกดดนในการเรยนผานระบบน

3) การขาดความคนเคยกบเทคโนโลย หากผเรยนไมคนเคยกบเทคโนโลยกอาจทาใหตาม

เพอนไมทน และจะสรางความกดดนใหกบผเรยนดวย

4) ขาดความสามารถทางภาษา ผเรยนทมไดใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลกจะพบความ

ยากลาบากในการเรยน และการทางานรวมกบผทใชภาษาองกฤษเปนหลก ทงนเนองจากเวบเพจท

นาเสนอหลกสตรการศกษาทางไกลมกจะเปนเวบทใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลก

2.1.1 ความรเกยวกบ e-learning

มนตชย เทยนทอง (2545) ไดอธบายถงความหมายของ e-learning ไววาเกดจากคาศพท 2

คา ซงเปนคาศพททมความหมายในตวเองไดแกอกษร e ซงหมายถง Electronic มความหมายในเชง

ความรวดเรวในการทางานแบบระบบอตโนมต และคาวา Learning ซงหมายความถง การเรยนร

หรอการเรยนการสอน เมอนามารวมกน จงมความหมายเปน Electronic Learning หรอ

e-learning ซงหมายถง การเรยนรดวยระบบอเลกทรอนกส หรออกนยหนงคอกระบวนการเรยนร

ทางไกลโดยอตโนมตผานสออเลกทรอนกส (Electronic Media) ไดแก ซดรอม เครอขายอนทราเนต

เครอขายอนเทอรเนต เครอขายเอกซทราเนต ระบบเสมอนจรง (Virtual Reality System) และสอ

อนอกจานวนมาก

ถนอมพร เลาหจรสแสง (2541) ไดใหคาจากดความสาหรบ e-learningไว 2 ความหมาย

ดวยกน ความหมายแรกบทเรยนออนไลน (Online) อเลรนนง หมายถง การเรยนเนอหาตาง ๆ

สารสนเทศสาหรบการสอน หรอการอบรม ซงรวมถงการใชการนาเสนอดวยตวอกษร (Text) ภาพนง

(Image) เพอผสมผสานกบการใชภาพเคลอนไหว (Animation) วดทศน และเสยง (Sound) โดย

อาศยเทคโนโลยของเวบ (Web Technology) ในการถายทอดเนอหา รวมทงใชเทคโนโลยการจดการ

คอรส (Course Management System) ในการบรหารจดการงานสอนตาง ๆ และยงใหความหมาย

ทสองไวคอ บทเรยนออนไลน (Online) อเลรนนง (e-learning) คอการเรยนในลกษณะใดกได ซงใช

การถายทอดเนอหาผานทางสออปกรณอเลกทรอนกส อาทเชน เครองคอมพวเตอร (Computer)

ระบบเครอขายอนทราเนต (Intranet)ระบบเครอขายอนเทอรเนต (Internet) ระบบเครอขาย

เอกซทราเนต (Extranet) หรอสญญาณโทรทศน และสญญาณดาวเทยม นอกจากนยงไดมผใหคา

นยามความหมายของ e-learning ในลกษณะตาง ๆ เชน เปนการเรยนเนอหาหรอสารสนเทศ โดย

อาศยการนาเสนอดวยตวอกษร ภาพนง และทาการผสมผสานกบการใชภาพเคลอนไหว หรออาศย

เสยงในการนาเสนอ โดยใชเทคโนโลยของเวบ (Web Technology) ในการนาเสนอ รวมไปถงการ

ถายทอดเนอหาทม และการใชเทคโนโลยระบบการจดการคอรส (Course Management System)

6

ในการบรหารงานการสอน จดใหมแบบทดสอบหลงจากเรยนจบเพอวดผลการเรยน รวมทงจดให

ระบบบนทก ตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการเรยน

ขอไดเปรยบของการเรยนผานสออเลกทรอนกส การเรยนการสอนผานสออเลกทรอนกส ถอ

ไดวาเปนการปรบกระบวนทศนใหม (New Paradigm Shift) ทางการศกษาเพราะการเรยนผานสอ

อเลกทรอนกสสามารถนาไปใชเพอพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพและประสทธผลยงขน

ประโยชนของ การเรยนการสอนผานสออเลกทรอนกสมอยหลายประการ ดงรายละเอยดตอไปน

การเรยนการสอนผานสออเลกทรอนกสชวยใหการจดการเรยนการสอนมประสทธภาพมาก

ยง งานวจยหลายชนสนบสนนเนอหาการเรยนซงถกถายทอดผานทางมลตมเดยนนสามารถทาให

ผเรยนเกดการเรยนไดดกวาการเรยนจากสอขอความแตเพยงอยางเดยว ดงนนหากจะเปรยบการเรยน

ผานสออเลกทรอนกสกบการสอนทรเนนการบรรยายในลกษณะการเขยนกระดาษดาและการพด

(Chalk and Talk) ซง ผสอนในปจจบนยงคงใชกนอยนนการเรยนผานการสอนสออเลกทรอนกสท

ไดรบการออกแบบและผลตมาอยางมระบบจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

มากกวา นอกจากในดานของประสทธภาพการเรยนอนเกดจากสอแลว ในดานของการเรยนผานสอ

อเลกทรอนกสยงมการจดหาเครองมอ (Course Management Tool) ซงทาใหผสอนสามารถ

ตรวจสอบความกาวหนาของพฤตกรรมการเรยนของผเรยนไดอยางละเอยดและตลอดเวลา

การเรยนการสอนผานสออเลกทรอนกส เออใหเกดการโตตอบ (Interaction) ทหลากหลาย

ไมวาจะเปนการโตตอบกบเนอหา การโตตอบกบครผสอนและกบเพอนคอรสแวรทไดรบการออกแบบ

มาอยางดนนจะเออใหเกดปฏสมพนธระหวางผเรยนกบเนอหาไดอยางมประสทธภาพ ตวอยาง เชน

การออกแบบเนอหาในลกษณะเกมหรอการจาลองเปนตน นอกจากนการเรยนการสอนผานสอ

อเลกทรอนกส ยงเออใหผเรยนเกดการโตตอบกบครผสอนและกบเพอนได อยางทเราทราบกนดวา

การเรยนการสอนทดทสด กคอ การเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดการโตตอบกบผสอนหรอ

กบผเรยนอน ๆ ไดมากทสด เพราะการเรยนในลกษณะนผสอนจะสามารถตอบสนองความตองการ

ปญหา และคาถามตาง ๆ ของผเรยนไดทนท การเรยนผานสออเลกทรอนกส ใหโอกาสผเรยนในการ

โตตอบกบครผสอนและ หรอการไดรบผลปอนกลบทงในลกษณะเวลาเดยวกน (Synchronous) เชน

การสนทนา (Chat) หรอการออกอากาศสด (Live Broadcast)

2.1.2 หองเรยนเสมอนจรง (Virtual Classroom)

2.1.2.1 ความหมายของหองเรยนเสมอนจรง (Virtual Classroom)

ไดมนกวชาการ นกการศกษา ทงในและตางประเทศ นยามความหมายของ

หองเรยนเสมอนจรง (Virtual Classroom) ไวดงน คอ

เทอรอฟฟ (Turoff, 1995) ไดใหความหมายของหองเรยนเสมอนจรงวาเปนการจด

สภาพแวดลอมใหตงขนภายใตระบบการสอสารผานระบบคอมพวเตอร โดยผานระบบการเรยนแบบ

7

ความรวมมอ (Collaborative) โดยการเนนกระบวนการใหความสาคญของกลมทรวมทากจกรรม

ระหวางผเรยนและผสอน โดยทงสองฝายจะไดรบประสบการณ รวมทงการสนทนาแลกเปลยนความร

ใหม ลกษณะเดนของการเรยนการสอนในรปแบบนคอ ความสามารถในการลอกเลยนความสามารถ

ของหองเรยนแบบปกต โดยใชความสามารถตาง ๆ ของระบบอนเทอรเนตชวยสนบสนนรปแบบการ

สรางกจกรรม โดยมสวนประกอบคอ การประมวลผลรายวชา เนอหาหลกสตร รายชอแหลงเนอหา

เสรม กจกรรมระหวางผเรยนและผสอน คาแนะนาตาง ๆ การเรยนแบบรวมมอ การสอสารระหวาง

ผเรยน ผสอน ซงการเรยนการสอนในรปแบบนมขอดคอไมมขอจากดในดานของเวลาและสถานท

ครรชต มาลยวงศ (2540) ไดใหความหมายของของหองเรยนเสมอน วาหมายถง

การเรยนการสอนทอาศยระบบเครอขายคอมพวเตอร โดยมการเชอมโยงระหวางเครองคอมพวเตอร

ของผเรยนกบเครองคอมพวเตอรของผใหบรการเครอขาย ซงเราเรยกวาไฟลเซรฟเวอร ซงไฟล

เซรฟเวอรทาหนาทใหบรการขอมลแกผเรยน และเครองคอมพวเตอรผใหบรการเวบไซต ซงเรา

สามารถเรยกบรการดงกลาววาเวบเซรฟเวอร ซงทาหนาทใหบรการเวบไซตแกผใชบรการ โดยอาจ

เปนการเชอมโยงในระยะทใกลหรอระยะทไกล ผานชองทางการสอสาร ระบบเครอขาย และ

อนเทอรเนตดวยกระบวนการสอนตาง ๆ ซงผสอนไดทาการออกแบบระบบการเรยนการสอนของ

ตนเองไว โดยดาเนนการจดกจกรรมทเกยวของกบการเรยนการสอน สอการนาเสนอตาง ๆ โดยทา

การนาเสนอผานเวบไซตทจดสรางขนมาประจาวชา และมการจดสรางเวบเพจทเกยวของกบการเรยน

การสอนในแตละสวนใหสมบรณ โดยผเรยนจะสามารถเขาสเวบไซตประจาวชาและเรยนไปตามระบบ

การเรยนทผสอนออกแบบไวในระบบเครอขาย มการจาลองสภาพแวดลอมตาง ๆ ในลกษณะเปน

หองเรยนเสมอน

บญเกอ ควรหาเวช (2543, หนา 12-16) ไดใหความหมายของหองเรยนเสมอนวา

หมายถง การจดการเรยนการสอนทผเรยนสามารถเรยนไดจากสถานทหลายแหง ไมวาจะเปนทบาน

หรอททางาน โดยไมจาเปนตองเดนทางไปเรยนในสถานทจรง ชวยใหเราสามารถประหยดคาใชจาย

ไดมาก

ถนอมพร เลาหจรสแสง (2544) ไดกลาววา หองเรยนเสมอนจรง เปนการจด

สงแวดลอมทางการศกษาทเหมอนกบการเรยนในชนเรยน ลกษณะเปนโปรแกรมทสรางเลยนแบบ

สงแวดลอมในการเรยนการสอน ซงสนบสนนการเรยนการสอน และสามารถเขากลมกนไดระหวาง

ผเรยนกบผเรยนและผสอนจะเปนศนยกลางขอมลและบทเรยน ซงผเรยนสามารถทจะมปฏสมพนธ

กบผสอนไดทางคอมพวเตอรหรอโทรศพท ซงอาจจะเหนหนากนทางจอ และพดคยกนได

สรปความหมายของหองเรยนเสมอนจรง (Virtual Classroom) หมายถงการจด

สภาพแวดลอมการเรยนการสอนโดยนาแหลงทรพยากรออนไลนทเกยวของมาใชในการจดการเรยน

การสอนแบบรวมมอ โดยอาศยความรวมมอระหวางผเรยนกบผสอน และระหวางผเรยนกบผเรยน

8

ดวยกน โดยเนนความสาคญของกลมเรยน ซงผเรยนและผสอนจะไดรบประสบการณความรแบบ

ใหม ๆ จากกจกรรมการสนทนา แลกเปลยนความคดเหนและขอมลตาง ๆ ผานทางคอมพวเตอร หรอ

ทางโทรศพท โดยมสวนประกอบซงประกอบดวยเนอหาขอมลของรายวชา รายชอแหลงเนอหาเสรม

กจกรรมระหวางผเรยนและผสอน คาแนะนาตาง ๆ การนาเสนอ โดยไมมขอจากดเรองเวลาและ

สถานท

2.1.2.2 ประเภทของหองเรยนเสมอนจรง

มนกวชาการหลายทานไดแบงประเภทของหองเรยนเสมอนจรงไวดงนคอ อทย

ภรมยรน (2540) ไดจาแนกการเรยนในหองเรยนเสมอนจรง ในปจจบนนมอย 2 ลกษณะ คอ

1) การจดการเรยนการสอนในหองเรยนธรรมดา แตมการถายทอดสดภาพและเสยง

เกยวกบบทเรยน โดยอาศยระบบโทรคมนาคมและเครอขายคอมพวเตอร ซงเรยกวา ออนไลนไปยง

ผเรยนทอยนอกหองเรยน ผเรยนกสามารถรบฟงตดตามบทเรยนและตวผสอน จากเครอง

คอมพวเตอรของตวเองและยงโตตอบกบอาจารยผสอนหรอเพอนผเรยนในชนเรยนกได หองเรยน

แบบนยงอาศยสงแวดลอมทางกายภาพทเปนจรงซงเรยกวา Physical Education Environment

2) การจดหองเรยนจากโปรแกรมคอมพวเตอรสรางภาพเสมอนจรง ทเรยกวา

Virtual Reality โดยใชสอทเปนตวหนงสอ หรอภาพกราฟก สงบทเรยนไปยงผเรยน โดยผานระบบ

โทรคมนาคมและคอมพวเตอร หองเรยนลกษณะนเรยกวา Virtual Education Environment ซง

เปนหองเรยนเสมอนจรงทแทจรง

เราสามารถแบงประเภทของ Virtual Classroom ไดเปน 2 ประเภทหลกคอ

1) Live Video/ Audio Streaming on the Internet (BU WebEx) คอการ

ตดตอสอสารระหวางผสอนและผเรยนในรปแบบของภาพ และเสยง โดยผานอปกรณหฟง

ลาโพง และไมโครโฟน โดยมการสงขอมลระหวางกนแบบทนททนใด

2) 3D Virtual Environments Using Avatars (Second Life) คอการ

ตดตอสอสารระหวางผสอนและผเรยนโดยผานตวละครเสมอน หรอทเรยกวา “Avatar” โดย

โปรแกรมสามารถจาลองตวละคร สงของ อปกรณการเรยนในโลกเสมอน เพอใหทงผเรยนและผสอน

สามารถกระทาสงตาง ๆ โดยผานทางตวละครนน ๆ ได ดงภาพท 2.1 จะแสดงใหเหนถงการใช

Avatar ในการเรยนการสอนแบบ 3D Virtual Environments Using Avatars

9

ภาพท 2.1: แสดงการเรยนการสอนแบบ 3D Virtual Environments Using Avatars

บรทเทน และลเบอร (Britain & Liber, 2001) ไดแบงจาแนกรปแบบการจด

สภาพแวดลอมการเรยนรเสมอนจรงไวในงานวจย เรอง A Framework For Pedagogical

Evaluation of Virtual Learning Environment โดยแบงเปน 3 ลกษณะ ดงน

1) Asynchronous Learning เหมาะกบการเรยนแบบเสรมและการเรยนทผเรยน

สามารถเรยนรไดดวยตนเอง (Self Learning) ผเรยนจะเรยนวชาผานเวบ เมอไรกได ในชวงเวลาท

เจาของหลกสตรกาหนดการเรยนนนจะมกจกรรมการอาน เนอหา คนควา ทาโครงการ ทา

แบบทดสอบและทาการสอบ ผเรยนมปฏสมพนธกบผสอนหรอบทเรยนในรปของการเรยนการสอน

แบบไมประสานเวลา คอ คนละเวลา ผเรยนอาจตงคาถามผาน Webboard ผสอนกอาจเขาไปด

คาถาม และตอบในชวงเวลาทสะดวก หรอ ผเรยนอาจตดตอกบผสอนทาง e-Mail นอกจากน ผสอน

อาจจะใหการบานหรอขอมลเพมเตมแกผเรยน ซงผเรยนเหนขอมลภายหลงจากทผสอนประกาศและ

ระหวางทผเรยนเรยนบทเรยนนน ผสอนไมตองออนไลนอยกบระบบ

2) Synchronous Learning คอ การสอนเสมอนหนงวาผสอนอยในหอง อยหนาชน

เรยนแตผเรยนอยกระจายทวไป โดยผเรยนแตละคนมเครองคอมพวเตอรสวนบคคลทตออยกบ

อนเทอรเนตและลงทะเบยนวชานน ผสอนจะทาการสอนโดยมการตดตามการเรยนของผเรยนหรอ

ผสอนสามารถระบหนาทเรยน ผสอนสามารถตดตอกบผเรยนทนทผาน Chat, Message, IP Phone

หรอ IP Video การสอนนนผเรยนตองระบเวลาททงผสอนและผเรยนตองออนไลน มาพบกนท

หองเรยนเสมอนจรง

3) Collaborative Learning การสอนแบบรวมมอนนยากขน จะตองมซอฟตแวร

เฉพาะททกคนใชรวมกนได เชน Whiteboard หรอซอฟตแวรททางานเสมอนจรง เพอสอใหเปนกลไก

ทาใหผเรยนกบผสอนมปฏสมพนธในการทางานรวมกน และเรยนรรวมกนเพอนาไปสจดหมายของ

10

บทเรยน การเรยนแบบรวมมอ จะเปนการเรยนแบบประสานเวลา ผสมกบการใชเครองมอระดบท

สงขน

2.1.2.3 จดมงหมายของหองเรยนเสมอนจรง

จดมงหมายของหองเรยนเสมอนจรง สามารถสรปไดดงนคอ

1) จดมงหมายทวไปของหองเรยนเสมอนจรงเพอการกระจายความรโดยใช

เทคโนโลยมลตมเดย และเครอขายสารสนเทศ ระหวางผเรยนกบผสอน เพอเตรยมคนสาหรบโลก

อเลกทรอนกสในวนขางหนาและฝก “การเชอมตอทางปญญา” ในโครงรางของสภาพแวดลอมเสมอน

จรง

2) จดมงหมายเฉพาะของหองเรยนเสมอนจรง ไดแก

จดมงหมายแรกคอเพอสรางหองเรยน “ขามชาต” ทสามารถเรยนรไดผานเครอขาย

อนเทอรเนต โดยไมวาจะอยสวนไหนของโลกทมเครอขายอนเทอรเนต กสามารถเรยนผานหองเรยน

เสมอนได และจดมงหมายทสองคอเพอออกแบบหองเรยนสาหรบวนขางหนา ทผสมผสานระหวาง

การปฏบตและทฤษฎโดยการสนบสนนการเรยนตลอดชวต เนองจากเทคโนโลยในปจจบนม

ความกาวหนารวดเรวมาก ผเรยนจะตองปรบความรใหทนสมยอยเสมอ เพอไมใหตกอยในความ

ลาหลง การเพมพนความรวมมอระหวางผเรยนและผสอน การจดกจกรรมเชงปฏบตการทผสอนจดให

การคนควาจากฐานขอมลโดยใชการจาลองสถานการณชวตจรง จะชวยใหผเรยนเขาใจในวชาชพทจะ

ปฏบตในอนาคต นอกจากนนยงขยายการเชอมตอทางปญญาโดยการแลกเปลยนขอมลขาวสาร และ

ความเชยวชาญ ระหวางโลกของวชาการกบโลกของความเปนจรงในตลาดแรงงาน

สรปแลวจดมงหมายของหองเรยนเสมอนจรง เพอกระจายความรโดยใชเทคโนโลย

มลตมเดย และเครอขายสารสนเทศ ระหวางผเรยนกบผสอน เพอสรางหองเรยนขามชาต แลกเปลยน

ขอมลขาวสารและความเชยวชาญระหวางโลกของวชาการกบโลกของความเปนจรง

2.1.2.4 หลกการของหองเรยนเสมอนจรง

หองเรยนเสมอนจรงยดหลกการ 4 ประการ โดยแบงไดดงนคอ

1) การใหการศกษาททนเวลาการใชงาน (Just in Time Education) หองเรยน

เสมอนจรงมความคลองตวและเชอมโยงกบแหลงขอมลและแหลงวชาการตาง ๆ ไดทวโลกจงเปน

แหลงความรททนสมยตลอดเวลา สามารถตอบสนองตอประชาชนไดในทนท

2) การเรยนเปนการแลกเปลยน (Learning is Exchange) ในหองเรยนเสมอนจรง

จะไมมระบบทมผรทกเรองคนเดยวแลวสอนคนอน ๆ แตจะเปนลกษณะททกคนเสมอกน แลกเปลยน

ความรกน

11

3) การเรยน คอ การแลกเปลยนความรและขอมลขาวสาร ไมใชการรบเพยงอยาง

เดยวหลกการนเปนลกษณะของหองเรยนเปดทผสอน ผเรยน และผสนใจสามารถพบปะแลกเปลยน

ความรกนได

4) การจดสภาพแวดลอมโดยยดผเรยนเปนสาคญ (Environment According to

User Profile) สภาพแวดลอมทางการเรยนจะเปลยนรปไปตามลกษณะของผเรยน ตงแตเรมลอกอน

เขาเรยน ผเรยนจะเปนผกาหนดขอบขายความสนใจวาจะเรยนอะไร และในระหวางเรยนนนผเรยน

จะเปนผปรบเปลยนสภาพแวดลอมการเรยนเอง โดยเปนผเลอกเนอหาทจะเรยน เลอกปรกษาคนท

ตนเองตองการ ซงอาจเปนผสอน บคลากร หรอเพอนผเรยนเอง ขณะทลงทะเบยนเรยน ผเรยนจะให

ชอทอยในอเมล คณวฒในการทางาน ขอบขายความสนใจ และประสบการณในการสมมนาเชง

ปฏบตการ เปนตน ซงขอมลนจะเปนกญแจในการตดตอกบผทมความสนใจและคณลกษณะคลายกน

สรปไดวาหองเรยนเสมอนจรงยดหลกการ ความคลองตว การเชอมโยงกบ

แหลงขอมลและแหลงวชาการตาง ๆ ไดทวโลก จงทาใหหองเรยนเสมอนจรงเปนแหลงความรท

ทนสมยตลอดเวลามการแลกเปลยนความรและขอมลขาวสาร และยดผเรยนเปนสาคญ

2.1.2.5 สงทควรคานงถงเกยวกบการสรางหองเรยนเสมอนจรง

1) การมโอกาสเขาถงไดเทาเทยมกน (Equitable Access) ผเรยนทเรยนผานระบบ

หองเรยนเสมอนจรงจะไดรบโอกาสในการเขาถงในการเรยนเทาเทยมกน

2) คณภาพของขอมลขาวสาร (Information Quality) ขอมลขาวสาร ทเสนอผาน

ระบบหองเรยนเสมอนจะถกจดเตรยมการลวงหนาอยางพถพถน ทาใหไดขอมลทมคณภาพ

3) ผลกระทบตอสงคมในดานการศกษาทางไกล (Social Impact in Distance

Education) พบวา การมหองเรยนเสมอนจรง เปนสวนหนงททาใหเกดผลกระทบในดานการพฒนา

การศกษาโดยเฉพาะในดานโอกาสการศกษาทางไกล

4) ผลกระทบทางดานเสรมสรางปญญาในรายวชาปกต (Intellectual Impact on

Conventional Courses) การเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนอยางรวมมอ จะทาใหผเรยนไดมโอกาส

รวมกนสรางสรรคสงใหม ๆ ทาใหเกดการตอเตมเสรมสรางปญญาซงกนและกน

5) การออกแบบและขดความสามารถของซอฟตแวร (Software Capability and

Design)

6) ปจจยสาคญของความสาเรจในการเรยนในหองเรยนเสมอนจรงอยทการ

ออกแบบและระดบความสามารถของซอฟตแวร วาสามารถตอบสนองตอการเปดโอกาสใหผเรยน

ไดรบประสบการณเสมอนจรงมากนอยเพยงใด และไดรบประสบการณทมคณคาตอการเรยนรเพยงใด

โดยสรป สงทตองคานงถงเกยวกบหองเรยนเสมอนจรง ไดแก การมโอกาสเขาถงได

เทาเทยมกนคณภาพของขอมลขาวสาร ผลกระทบตอสงคมในดานการศกษาทางไกล ผลกระทบ

12

ทางดานเสรมสรางปญญาในรายวชาปกต การออกแบบและขดความสามารถของซอฟตแวร และการ

เปดโอกาสใหผเรยนไดรบประสบการณเสมอนจรงทมคณคาตอการเรยนร (พระพงษ สาสมมา, 2548)

2.1.2.6 จดแขงและจดออนของหองเรยนเสมอนจรง

จดแขงของหองเรยนเสมอนจรง มดงน คอ

1) การจดการเรยนการสอนแบบหองเรยนเสมอนจรง จะจดในรปของสอ

อเลกทรอนกสผานเครอขายสารสนเทศ สามารถเชอมโยงกบหองเรยนตาง ๆ ทวโลก และหองสมด

ตาง ๆ ตลอดจนฐานขอมล ทาใหมแหลงความรททนสมย สามารถจดหลกสตรไดหลายรปแบบ เชน

การนาความรจากแหลงตาง ๆ มาประกอบเปนชดหลกสตร ผเรยนสามารถเชอมโยงบทเรยนจาก

หองเรยนตาง ๆ และบางสวนจากแหลงขอมลจนครบหลกสตร ซงจะเปนหลกสตรททนสมย

2) สอการสอน จะมหองสมดอเลกทรอนกส ประกอบดวย ตารา เสยง วดทศน หรอ

ภาพยนตรซงเชอมโยงจากแหลงตาง ๆ ทวโลก สาหรบสอตารา อาจอยในรปของซดรอมหรอขอมล

สารสนเทศทสงไปทางสายออนไลน สอวดทศนจะมทงแบบปฏสมพนธและไมปฏสมพนธ สอดจตอล

ไดแกคอมพวเตอรชวยสอน ไฮเปอรมเดย และมลตมเดย ซงอานสงผานเครอขายอนเทอรเนต หรอใช

ซดรอม

3) การเรยนการสอน สามารถใชการสอนแบบมลตมเดยดวยการอภปรายสดผาน

โทรศพท หรอการสนทนาผานการประชมทางคอมพวเตอร และกระดานขาว (Webboard) การ

ทดลองตาง ๆ สามารถใชการจาลองสถานการณจรงผานเครอขายคอมพวเตอร หรอการใช

หองทดลองจรงในทองถนทผเรยนเรยนได

4) การประเมนผล มการประเมนผลทเหมาะกบรปแบบการเรยนของผเรยน และ

วตถประสงคของหลกสตร โดยมวธประเมนผลทใหผเรยนทราบความกาวหนาเปนระยะ ๆ ผเรยนจะ

ไดผลการเรยนเมอปฏบตไดถงระดบทกาหนดไว

5) การบรหารงาน สามารถดาเนนการผานเครอขายคอมพวเตอรไดตลอด 24

ชวโมง ไมวาจะเปนการลงทะเบยน การสอบถามปญหาตาง ๆ ฯลฯ

6) การควบคมในหองเรยนเสมอนจรง ผเรยนจะเปนผเลอกรายวชาตาง ๆ อาจจะ

เลอกสถาบนและผสอนเอง หลกสตรสามารถปรบเขากบตารางเวลาและรปแบบการเรยนของผเรยน

รายวชาตาง ๆ สามารถเรมเรยน หรอเลกเรยนในเวลาใดกไดตลอด 24 ชวโมง

7) การบรการและสงอานวยความสะดวกตาง ๆ ในหองเรยนเสมอนจรง ไมตองจาย

คากอสรางหองเรยน หองปฏบตการ หรออาคารตาง ๆ ไมตองจายคาซอมแซมดแลรกษาอาคาร

กจกรรมการเรยนการสอน การใหคาปรกษารายบคคล การสอนเสรม (Tutoring) การพบทปรกษา

(Mentoring) และการใหบรการอน ๆ สามารถทาไดทางเครอขายสารสนเทศโดยใชโทรศพท หรอ

เทคโนโลยคมนาคมอน ๆ

13

จดออนของหองเรยนเสมอนจรง เชน ในดานสงคม และนนทนาการ (Social

Recreation) ถงแมผเรยนในหองเรยนเสมอนจรง จะสามารถตดตอสอสารกนผานทางอนเทอรเนตใน

รปสนทนา เปนรายบคคล และการประชมทางคอมพวเตอร (Computer Conference) ซงสามารถ

ทางานรวมกนเปนกลมได แตกไมเปนธรรมชาตเหมอนกบสงคมจรง

2.1.3 การศกษาแบบทางไกล (Distance Learning)

ปจจบนความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ โดยเฉพาะทางดานคอมพวเตอร

อนเทอรเนต และการโทรคมนาคมตาง ๆ ชวยสรางความสามารถในการตดตอสอสารเชอมโยงกนได

ทวโลก เปนตวขยายขดความสามารถทางกายภาพแกมนษยชาต ทาใหมนษยในยคนสามารถเอาชนะ

ขอจากดดานเวลา ระยะทาง หรอทางภมศาสตรได ประกอบกบความหลากหลายทางดานสงคม

เศรษฐกจ และองคประกอบทางดานเทคโนโลยตาง ๆ มาบรรจบกน จงกอใหเกดความตองการใน

การศกษาทางไกลขน ความตองการทเพมขนตอการศกษาทางไกลนนจงเปนแนวคดทจะหาวธในการ

เปลยนแปลงความรทมอยเพอนาเสนอไปสผเรยน และทาใหเกดผลกระทบเปนอยางมากตอการใช

เทคโนโลยเพอการศกษา อนจะทาใหเกดการศกษาทางไกลแพรขยายในวงกวางและเปดโอกาส

ทางการศกษาแกประชาชนโดยทวถงกน (Holmverg, 1995, p. 29-31)

2.1.3.1 ความหมายของการศกษาแบบทางไกล (Distance Learning)

คาจากดความของการศกษาทางไกล หมายถงระบบการเรยนการสอนทมผเรยนและ

ผสอนอยไกลกน ดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนรวมกน ตามแผนการเรยนการสอนทกาหนดไว

ลวงหนาอยางเปนระบบ โดยอาศยสอตาง ๆ ไดแก เอกสารสงพมพ โสตทศนปกรณ คอมพวเตอรและ

เครอขายการสอสารโทรคมนาคม และสอการเรยนการสอนอน ๆ โดยทผเรยนสามารถเลอกใชสอ

ตาง ๆ เหลานนไดตามความถนดของตนเอง อกทงยงสามารถมปฏสมพนธ กบบทเรยนหรอกบผเรยน

อน ๆ ไดในเวลาเดยวกน หากระบบการศกษาทางไกลใชลกษณะของสอประสม (Multimedia) ผาน

ระบบเครอขายคอมพวเตอร (มนตชย เทยนทอง, 2545, หนา 2)

ไดมผใหคานยามของการเรยนทางไกล (Distance learning) หรอการศกษา

ทางไกล (Distance Education) ไวดงน การเรยนการสอนทางไกล หมายถง กจกรรมการเรยนท

สถาบนการศกษาไดจดทาเพอใหผเรยนซงไมไดเลอกเขาเรยนหรอไมสามารถจะเขาเรยนในชนเรยนท

มการสอนตามปกตไดกจกรรมการเรยนทจดน จะมการผสมผสานวธการทสมพนธกบทรพยากรการ

กาหนดให มระบบการจดสงสอการสอน และมการวางแผนการดาเนนการรปแบบของทรพยากร อน

ประกอบดวย เอกสาร สงพมพ โสตทศนปกรณ สอคอมพวเตอร ซงผเรยนอาจเลอกใชสอเฉพาะตน

หรอเฉพาะกลมได สวนระบบการจดสงสอนนกมการใชเทคโนโลยนานาชนด สาหรบระบบบรหารกม

การจดตงสถาบนการศกษาทางไกลขนเพอรบผดชอบจดกจกรรมการเรยนการสอนการศกษาทางไกล

14

วาเปนแนวทางทก ๆ แนวทางของการเรยนรจากหลกสตรการเรยนการสอนปกตทเกดขน แตใน

กระบวนการเรยนรน ครผสอนและนกเรยนอยคนละสถานทกน

มนกวชาการและนกการศกษาหลายทานไดใหคานยามความหมายของการศกษา

ทางไกลไวตาง ๆ กนดงน ไซมอนสน, สมลดโน, อลไบรท และซวาเชค (Simonson, Smaldino,

Albright & Zvacek, 2000) ไดใหความหมายของการศกษาทางไกล (Distance Learning) วา

หมายถง ระบบการศกษาทผเรยนและผสอนอยในระยะทางทไกลกน แตสามารถทาใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรไดโดยอาศยสอการสอนในลกษณะของสอประสมโดยการใชสอตาง ๆ รวมกน อาท

เชน ตาราเรยน เทปเสยง แผนภม คอมพวเตอร หรอโดยวธการใชอปกรณโทรคมนาคมและ

สอมวลชนประเภทวทยและโทรทศนเขามาชวยในการแพรกระจายการศกษาไปยงผทตองการจะ

เรยนรไดอยางกวางขวางทวทกทองถน การศกษานมทงระดบตนจนสงถงระดบปรญญา

เพจ และโทมส (Page & Thomas, 1997, p. 107) ไดใหความหมายของการศกษา

ทางไกลไว คอการจดการศกษาทผสอน และการเรยนการสอนไมไดเปนการเผชญหนา แตใชวธการ

ตดตอระหวางกน เชน เอกสารการสอน วทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน

โกศล ชชวย (2537, หนา 44) กลาววา การศกษาทางไกล (Distance Education)

เปนการจดกจกรรมการเรยนใหผทไมสามารถเขาชนเรยนไดตามปกต ซงอาจเพราะสาเหตทาง

ภมศาสตร หรอเหตผลทางเศรษฐกจกตาม การเรยนการสอนลกษณะน ผสอนกบผเรยนแยกหางกน

แตกมความสมพนธกนโดยผานสอการเรยนการสอน การเรยนโดยใชสอการเรยนทางไกลนนใชสอใน

ลกษณะสอผสม Multi-media อนไดแก สอเอกสาร สอโทรทศน และสออเลกทรอนกส เชน รายการ

วทยโทรทศน เทปเสยง วดทศน และคอมพวเตอร เปนตน

โดยสรปแลวการศกษาทางไกล หมายถง กจกรรมการเรยนการสอนทจดขนโดยท

ผเรยนไมจาเปนตองเขาชนเรยนปกต เปนการเรยนการสอนแบบไมมชนเรยน แตอาศยสอตาง ๆ ท

เรยกวาสอประสม ไดแก เอกสาร สอโสตทศน และสออเลกทรอนกส รวมไปถงสอบคคลชวยในการ

จดการเรยนการสอน

2.1.3.2 หลกของการศกษาทางไกล

หลกของการศกษาทางไกลนน โดยความหมายแลวจะมความแตกตางจากลกษณะ

การเรยนการสอนแบบอน ๆ การศกษาทางไกลทางไกลนนผเรยนและผสอนอยหางจากกน และอยคน

ละสถานทกน รวมทงมการเรยนการสอนโดยผานสอจดหมายโตตอบกนมากกวาการพบกนเฉพาะหนา

เนนผเรยนเปนศนยกลางการเรยนในระบบการเรยนการสอนทางไกล ผเรยนจะมอสระในการเลอก

เรยนวชาและเลอกเวลาเรยนตามทตนเหนสมควร สามารถกาหนดสถานทเรยนของตนเอง พรอมทง

กาหนดวชาการเรยนและควบคมการเรยนดวยตนเองวธการเรยนรกจะเปนการเรยนรดวยตนเองจาก

15

สอทสถาบนการศกษาจดบรการรวมทงสอเสรมในลกษณะอน ๆ ทผเรยนจะหาไดเองใชสอและ

เทคโนโลยเปนเครองมอในการบรหารและบรการสอทางเทคโนโลย

การศกษาทางไกลนนไดมระบบการควบคมคณภาพททาใหมประสทธภาพมากยงขน

โดยไมขนอยกบบคคลในบคคลหนงในการควบคมคณภาพ และยงสามารถตรวจสอบไดทกขนตอน ม

การจดการศกษาอยางมระบบ กระบวนการเรยนการสอนทางไกลไดรบการออกแบบขน อยางเปน

ระบบเรมจากการพฒนาหลกสตรและผลตเอกสาร ตลอดจนสอการสอนจากผเชยวชาญ ทงในดาน

เนอหา ดานสอและดานการวดและประเมนผล มการดาเนนงานและผลตผลงานทเปนระบบ มการ

ควบคมมาตรฐานและคณคาอยางแนนอนชดเจน จากนนจะสงตอไปใหผเรยน สวนการตดตอทมาจาก

ผเรยนนน ผเรยนจะจดสงกจกรรมมายงสถานศกษาซงหนวยงานในสถานศกษาจะจดสงกจกรรมของ

ผเรยนไปตามระบบถงผสอน เพอใหผสอนตรวจตามมาตรฐานและคณภาพการศกษาทไดกาหนดไว ม

การใชสอประเภทตาง ๆ หลากหลายแทนสอบคคลสอทใชแตกตางกนไปตามเนอหา การสอนและการ

จดการสอนเปนการจดบรการใหแกผเรยนจานวนมากในเวลาเดยวกนดงนนการดาเนนงานในดานการ

เตรยมและจดสงสอการศกษาจงตองจดทาในรปของกจกรรมทางอตสาหกรรม คอมการผลตเปน

จานวนมาก มการนาเอาเทคนคและวธการผลตทจดเปนระบบ และมการดาเนนงานเปนขนตอนตาม

ระบบอตสาหกรรมเนนดานการผลตและจดสงสอการสอนมากกวาการทาการสอนโดยตรง

2.1.3.3 องคประกอบของการเรยนการสอนทางไกล

สภาณ เสงศร (2543) ไดทาการศกษาระบบการเรยนการสอนทางไกลใน

สถาบนอดมศกษา “แผน มน. 2544” (แผนมหาวทยาลยนเรศวร 2544) และไดศกษาองคประกอบ

ขนตอนและไดศกษาองคประกอบ ขนตอนและแบบจาลองระบบการสอนทางไกล ดงรายละเอยดตาม

ภาพท 2.2

จากองคประกอบทง 7 ดงภาพท 2.2 สภาณ เสงศร (2543) ไดทาการศกษา 5

องคประกอบหลกทเกยวของโดยตรงกบกจกรรมการเรยนการสอนทางไกลดงน คอ ผเรยนทางไกล

ผสอนทางไกล กจกรรมการสอนทางไกล เทคโนโลยการสอนทางไกล รวมทงสงทเกอหนนการเรยน

การสอนทางไกล องคประกอบแตละองคประกอบมลกษณะหรอองคประกอบยอยทจะทาใหการเรยน

การสอนมประสทธภาพ

16

1.หลกสตร

การเรยนการ

1.หลกสตร


2. ระบบ

การจดการ

7. ผเรยน

ทางไกล

6. ผสอน

ทางไกล

4. ปจจย

เกอหนน

องคประกอบทเกยวของกบ

การเรยนการสอนทางไกล

ในสถาบนอดมศกษา

5.

สภาพแวดลอม

3. กจกรรม


ภาพท 2.2: แสดงองคประกอบหลกของการเรยนการสอนทางไกลในระดบอดมศกษา

ทมา : สภาณ เสงศร.0 (2543). การพฒนาระบบการเรยนการสอนทางไกลในสถาบนอดมศกษา.

วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

2.1.3.4 สอและวธการศกษาทางไกล

สอและวธการศกษาทางไกล ซงเปนหวใจของการจดการเรยนการสอนในการศกษา

ทางไกล เพราะการถายทอด ความร และประสบการณตาง ๆ จากผสอนไปยงผเรยนนนจะอาศยสอ

ประเภทตาง ๆ ผเรยนหรอนกศกษาจะเรยนดวยตนเองอยทบานโดยอาศยสอการสอนประเภทตาง ๆ

การเลอกหรอจดสอเพอใชในการศกษาทางไกลไมวาจะเปนสอชนดใดกตาม จะตอง

คานงถงหลกจตวทยาทวา ถาผเรยนจะตองมปฏสมพนธอยกบสอชนดเดยวนาน ๆ อาจเกดความเบอ

หนายได และอาจทาใหผเรยนทอถอยและหมดกาลงใจในการเรยนร ดงนนสอทใชควรเปนสอท

หลากหลาย และเปนสอทมการเสรมแรงใหกาลงใจผเรยน ซงการใชสอแบบนเรยกวาสอประสม คอม

สอหนงเปนสอหลกและมสอชนดอนเปนสอเสรม ทงนเนองจากสอแตละตวมทงขอดและขอจากด

การศกษาจากสอเพยงตวเดยวจะทาใหผเรยนไดรบความรไมสมบรณจงควรอาศยสอชนดอนประกอบ

เพอเสรมความรสอทใชในการศกษาทางไกลนแยกไดเปน

สอหลก คอสอทผเรยนสามารถใชศกษาไดดวยตนเองตลอดเวลาและทกสถานท สอ

หลก สวนมากจะเปนสอสงพมพ เชน ตารา เอกสารคาสอน หรอคมอเรยน โดยผเรยนสามารถใชสอ

เหลานเปนหลกในการเรยนวชานน ๆ และมโอกาสพลาดจากการเรยนไดนอยมาก เพราะผเรยนมสอ

หลกนอยกบตวแลว

17

สอเสรม คอ สอทจะชวยเกบตกตอเตมความรใหแกผเรยนใหมความรกระจาง

สมบรณขนหรอหากในกรณทผเรยนศกษาจากสอหลกแลวยงไมจใจพอ หรอยงไมเขาใจไดชดเจนม

ปญหาอยกสามารถศกษาเพมเตมจากสอเสรมไดสอประเภทนจะอยในรปแบบของเทปสรปบทเรยน

วทย เอกสารเสรม การสอนเสรมหรอการพบกลม เปนตน ในสวนของวธการเรยนการสอนทางไกลนน

นอกจากผเรยนจะเรยนดวยตนเองจากสอประเภทตาง ๆ ทงสอหลก สอเสรมแลวสถาบนการศกษา

ทางไกลในปจจบนจานวนมากไดใชสอวธการตาง ๆ เปนสอเสรมอกดวย เชน กระบวนการกลมการ

สาธต การทดลอง สถานการณจาลอง การศกษารายกรณ ฯลฯ โดยผสอนอาจกาหนดใหนกศกษาทา

กจกรรมตอเนองหลงจากทศกษาเนอหาจากสอหลกแลว อาจใหไปสมภาษณผเกยวของเพมเตมใหไป

ฝกปฏบตงานในหนวยงานตาง ๆ โดยใหนกศกษารบผดชอบไปทากจกรรมเหลานนเองแลวสงผลการ

ทากจกรรมมาใหอาจารยผสอนตรวจหรอจดใหมการประชมปฏบตการระยะสน มการอภปรายกลม

โดยการนดหมาย ณ ศนยวทยบรการในทองถนดวย

Asynchronous Learning คอ รปแบบการเรยนการสอนทผสอน และผเรยนไม

จาเปนตองพบกนตามเวลาในตารางทกาหนดไว (Synchronous Learning) แตผสอนและผเรยน

สามารถตดตอกนไดตลอดเวลา โดยใชเครองมอสอสารตาง ๆ ซงเปนการเรยนรทไมมขอจากดในเรอง

ของเวลาและสถานท ผเรยนสามารถเรยนทไหนเวลาใดกได (Anywhere Anytime) เปนการเรยนท

อาศยวธการหรอเครองมอตาง ๆ ททาใหผเรยนสามารถเรยนรในลกษณะทปฏสมพนธและมสวนรวม

ชวยเหลอกนระหวางผเรยน โดยใชแหลงขอมลความรตาง ๆ ทงใกลและไกล ผเรยนสามารถศกษา

คนควาหรอเขาถงขอมลความรจากทไหนและเวลาใดไดตามความตองการและความสะดวกของผเรยน

เองซง Asynchronous Learning เปนการใชการสอสารระยะไกล (Telecommunication) เพอชวย

ใหการเรยนรมลกษณะใกลเคยงกบการเรยนในระบบหองเรยนหรอการเรยนการสอนทผสอนกบ

ผเรยนไดพบหนากน (Face to Face Instruction)

แนวคดเกยวกบ Asynchronous Learning คอการนาความกาวหนาของเทคโนโลย

การสอสารและความสามารถของอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ ไดแก ระบบโทรทศน ระบบเครอขาย

คอมพวเตอร รวมทงโปรแกรมสาเรจรป (Software) ตาง ๆ มาใชใหเปนประโยชนเพอการศกษา ทา

ใหสามารถขจดขอจากดของการเรยนการสอนในลกษณะทผสอนและผเรยนตองมเวลาตรงกนใน

ลกษณะตารางสอน (Synchronous Learning) มสถานทตรงกนอาจจะเปนหองเรยน หรอสถานทใด

ทหนงจงจะมกจกรรมการเรยนการสอนททาใหผเรยนมปฏสมพนธกบผสอนในลกษณะ Face to

Face แตถาหากใชเทคโนโลยและเครองมอสอสารตาง ๆ จะชวยสนบสนนการเรยนร การเรยนรใน

ลกษณะดงกลาวสามารถเกดขนไดเชนเดยวกน โดยทผเรยนและผสอนไมจาเปนตองมเวลาและ

สถานทตรงกน นนคอผเรยนสามารถเรยนจากทไหนและเวลาใดกไดตามความตองการของผเรยนเอง

โดยผานสอตาง ๆ

18

2.1.3.5 ปจจยสาคญทสงผลตอความสาเรจในระบบการเรยนการสอนทางไกล

สภาณ เสงศร (2543) ได4ศ4กษาปจจยทเกยวของซงสงผลตอความสาเรจระบบการ

เรยนการสอนทางไกล โดยเฉพาะอยางยงปจจยหลกคอ ผสอนทางไกล ผเรยนทางไกล กจกรรมการ

เรยนการสอนทางไกล เทคโนโลยการเรยนการสอนทางไกล และปจจยเกอหนนในการเรยนการสอน

ทางไกลดงน

1) ผสอนทางไกล ผสอนทางไกลเปนปจจยหลกปจจยหนงสงผลตอความสาเรจใน

ระบบการเรยนการสอนทางไกล การสอนทประสบความสาเรจขนอยกบตวผสอนเปนสาคญ แมมการ

นาเทคโนโลยมาใชในการเรยนการสอน แตผสอนยงคงมบทบาททสาคญเพราะเทคโนโลยไมสามารถ

จดการไดดวยตวเทคโนโลยเอง บทบาทหนาทของผสอนตองเปลยนไป โดยผสอนจาเปนตองม

คณลกษณะเฉพาะทเออตอกจกรรมการเรยนการสอนทางไกล มความสามารถในการสอนทตอง

ปรบเปลยนบทบาทของตน มสมรรถภาพดานความร ทกษะ เชาวปญญา และคณลกษณะดานการ

ทางานหลายประการ

2) ผเรยนทางไกล ผเรยนทางไกลจาเปนตองมคณลกษณะเฉพาะทจะสงผลตอ

ความสาเรจในการเรยนการสอนทงลกษณะเฉพาะตน ลกษณะการเรยนทางไกล สมรรถภาพในการ

เรยนและเจตคตในการเรยนทางไกล

ผเรยนในยคสารสนเทศ เปนผเรยนทมเสรภาพในการเลอกรบขาวสารและกาหนด

วถของตนเอง การเรยนการสอนทางไกล เปนทางเลอกหนงทจะพฒนาตนเองตามความตองการ แต

ผเรยนทางไกลทประสบความสาเรจสงจาเปนตองมทศนคตทดตอการเรยนทางไกล มความตงใจและ

รบผดชอบตวเองสง มวนยในการควบคมตนเองไดด และเมอตดสนใจวาจะตองเรยนทางไกล ตองม

ความเชอมนวาจะประสบความสาเรจในการศกษา

2.2 การศกษาประสทธภาพของการศกษา

การเรยนการสอนนนจาเปนตองพฒนาใหดและมประสทธภาพขนดวยการหาและพฒนา

วธการหรอนวตกรรมใหม ๆ ในการเรยนการสอนดวยการวจย เพอใหไดมาซงคาตอบในการ

พฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพขน

แนวคดการเรยนการสอน คาวา “แนวคดการเรยนการสอน” ตรงกบภาษาองกฤษวา

“Instruction” = To teach and to be taught มความหมายวา การสอนและการเรยนเปน

กระบวนการทผสอนเสนอเนอหาสาระ และถายทอดใหแกผเรยนผานชองทางตาง ๆ ทงแบบ

เผชญหนา เชนการเรยนการสอนในหองเรยนจรง หรอการเรยนการสอนแบบทางไกลโดยผานสอ

เชน โทรศพท โทรทศน อนเทอรเนต หรอสอตาง ๆ เชน เทป หรอซด

19

ซงการเรยนแบบนจาเปนตองมการพฒนานวตกรรมใหม ๆ เพอปรบปรงกระบวนการเรยน

การสอน หรอทเรยกวา “นวตกรรมการเรยนการสอน”

การศกษาอยางมประสทธภาพนน ไมใชเพยงการทองจาเทานน แตเปนการศกษาทผเรยน

สามารถเขาใจในเนอหาทเรยนอยางแทจรง และผเรยนสามารถนาความรทไดจากการศกษานนไป

ประยกตใชเพอสรางองคความรใหม ๆ เพอใหเกดประโยชนตอไปได ซงไดมงานวจยทแสดงใหเหนวา

สอการสอนสามารถทจะชวยใหการศกษามประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน ดงนนการศกษา

ประสทธภาพของการการศกษาจงเปนสงทจาเปน เพอใหเกดประสทธผลแกผเรยนมากทสด

(กดานนท มลทอง, 2546)

การศกษาทมประสทธภาพนนจาเปนตองมคณภาพ คอการสอนผเรยนใหเกดการบรรลผล

ตามพฤตกรรม และตามวตถประสงคทไดตงไว เรยกวามประสทธผล โดยสามารถทาใหผเรยนมการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถกตองและถกวธ และทาใหผเรยนสามารถเรยนรไดไว รวดเรว สามารถ

คดไดอยางมเหตมผล รวมทงสามารถนาสงทเรยนไปประยกตใชในชวตประจาวนได คมคากบ

ทรพยากรทเสยไป

พลลภ ชยประโคม, พสทธา อารราษฏร, วทยา อารราษฎร และสานตย กายาผาด (2553)

ไดทาการวจยและศกษาเพอหาประสทธภาพของกจกรรมการเรยนรวชาระบบปฏบตการ 1 ไดตงชอ

วา LA-OS Model ประกอบดวยการพฒนารปแบบกจกรรมการเรยนรและแบบสอบถามความพง

พอใจ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยกลมตวอยางทใชในการวจยนคอนกศกษา

ระดบปรญญาตร สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต มหาวทยาลยราชภฎ

กาฬสนธ ซงผลการวจยพบวาภายหลงจากใชรปแบบกจกรรมการเรยนการสอนดงกลาวแลว ผเรยนม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและมความคงทนทางการเรยนรอยในเกณฑและระดบทดมาก

นฤเทพ สวรรณธาดา (2555) ไดศกษาความพงพอใจในการเรยนรแบบผสมผสานในรายวชา

คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศผานระบบ “BU WebEx” ของกลมตวอยางนกศกษาระดบ

ปรญญาตร คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยกรงเทพ ชนปท 1 จานวน 80 คน โดยใชระยะเวลาในการ

เกบขอมลการวจยทงสน 14 สปดาห ๆ ละ 3 ชวโมง พบวาการวจยโดยรวมอยในเกณฑทนกศกษาม

ความพงพอใจมาก แตจากการสรปปญหาและผลการวจยพบวานกศกษายงตองมการศกษาวธการใช

ระบบ และยงพบวาการเรยนการสอนทมจานวนนกศกษามากกวา 40 คนใน 1 หองเรยนจาลอง

ระบบจะไมสามารถทางานไดเตมประสทธภาพ และนกศกษายงมปญหาการใชงานทางดานเทคนค

โดยงานวจยนผวจยไดใชเครองมอคอแบบสอบถามความพงพอใจในการเกบขอมลเทานน ซงยงขาด

ขอมล Log Files จากระบบ BU WebEx จรง

เชยน ย (Chien-Yu, 2005) ไดทาการวจยและศกษาผลของการใชเทคโนโลยสารสนเทศชวย

ในการเรยนรภาษาในโปรแกรมการฝกอบรมภาษาองกฤษเพอวตถประสงคเฉพาะ

20

ซงงานวจยนครงนใชกลมตวอยางเปนชายชาวจนจานวน 18 คน ซงไดเขารวมการวจยในการอบรม

ภาษาองกฤษเพอการบน ทใชในเทคโนโลยคอมพวเตอรเพอชวยในการเรยนรภาษาในการเรยนการ

สอนออนไลนผสมผสานกบผสอนในสภาวะแวดลอมในหองเรยนปกต โดยงานวจยครงนใชเวลาทงสน

8 สปดาห ผลการวจยพบวา การใชการเรยนการสอนแบบผสมผสานในโปรแกรมการฝกอบรม

ภาษาองกฤษเพอการบนครงน ผเขารวมมคะแนนดขนอยางมนยสาคญ

ปณตา วรรณพรณ (2553) ไดทาการวจยโดยมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบการเรยนแบบ

ผสมผสานโดยใชเครองมอทางปญญาเพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ โดยกลมตวอยาง

คอนกศกษาระดบบณฑตศกษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา2554 มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอม

เกลาพระนครเหนอ ทเรยนวชาสอการเรยนการสอนบนเครอขายคอมพวเตอร ไดจากการสมอยาง

งายจานวน 25 คน เรยนโดยใชรปแบบการเรยนแบบผสมผสานทพฒนาขนเปนระยะเวลา 10

สปดาห พบวานกศกษากลมดงกลาวมคะแนนทกษะการคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอน

การเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 และนกศกษามความพงพอใจตอการจดกระบวนการ

เรยนการสอนในภาพรวมอยในระดบมาก

สตเทพ ศรพพฒนกล (2544) ไดทาการวจยและศกษาสภาพปญหาและผลกระทบของระบบ

การเรยนการสอนผานเครอขาย Fiber Optic ในถาบนอดมศกษา ทบวงมหาวทยาลยในประเทศไทย

โดยไดทาการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสมภาษณผบรหารการเรยนการสอนทางไกล จานวนทงสน

5 ทาน และใชแบบสอบถามในการเกบขอมลจากอาจารยผสอน และผชวยสอนจานวน 58 ทาน และ

นาขอมลดงกลาวมาหาคาสถต โดยใชคาความถ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยพบปญหาท

สาคญคอ การจดตารางการเรยนการสอนตนทางและปลายทาง การจดตารางการเรยนใหสอดคลอง

เหมาะสม ซงตองพจารณาจากอาจารยผสอนเปนหลก รวมทงเรองของงบประมาณทยงขาดแคลน ทา

ใหไมสามารถพฒนาอปกรณ และวสดทใชในการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสม ทนสมย และม

ประสทธภาพทดเทาทควร อกทงผลกระทบทเกดจากการจาดความรในการผลดสอการเรยนการสอน

และเมอจดการเรยนการสอนทางไกล ยงพบวาคณภาพของภาพไมชดเจน และเสยงทยงมการขาด

หาย สภาพการเรยนการสอนทางไกลยงไมเหมาะสมสาหรบเนอหาวชาทเกยวของกบการปฏบตจรง

และทพบปญหามากทสดคอเรองของปญหาไฟฟาดบทสงผลกระทบตอการเรยนการสอนทางไกล

อยางมาก

นาตยา แกวใส (2549) ไดพฒนาระบบและชดการศกษาทางไกล เรองความปลอดภยในการ

ทางาน สาหรบบรหารและจดการอตสาหกรรมเพอนาไปใชกบบคลากรในโรงงานอตสาหกรรม โดย

สรางขนตามกระบวนการพฒนาระบบและชดการศกษาทางไกล และนาไปใชทดลองกบกลมตวอยาง

จานวน 30 คน โดยเลอกกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) ตามคณสมบต

ผสมครทไดกาหนดเอาไวในหลกสตร ผวจยใชแผนการทดลองแบบ Single-Group Pretest Posttest

21

Design โดยกอนเรมเรยนผวจยไดใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) ในระหวางเรยนให

ผเรยนทาแบบฝกหด และเมอสนสดระยะเวลาการศกษาแลว ใหผเรยนทาแบบทดสอบเพอวดและหา

ผลสมฤทธทางการเรยน (Posttest) พรอมดวยแบบประเมนความพงพอใจในการเรยน จากนนจงนา

ขอมลและผลทไดมาคานวณหาประสทธภาพของระบบและชดการศกษาทางไกล ผลการทดลองพบวา

ระบบการศกษาทางไกลทพฒนาขนสามารถใชไดอยางมประสทธภาพ ชดการศกษาทางไกลม

ประสทธภาพเทากบ 82/92 สงกวาเกณฑทตงไวคอ 80/80 และผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสง

กวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ธนดา หนแปน (2552) ไดสรางและหาคณภาพของหองเรยนเสมอนจรงสาหรบการเรยนการ

สอนแบบใชปญหาเปนหลก รวมทงศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน โดยใชแบบทดสอบ

เรองการใช Microsoft Excel เพอการคานวณทสรางขน และนาไปใชกบกลมตวอยางระดบชน

มธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 40 คน โดยใชการเลอกกลมตวอยางแบบ

เฉพาะเจาะจง ผลการทดลองปรากฎวาคะแนนหลงเรยนมคะแนนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 โดยผลประเมนกจกรรมตามสภาพจรงมคาเฉลยอยท 4.65 ซงอยในระดบพง

พอใจทดมาก จงสามารถสรปไดวาหองเรยนเสมอนจรงสาหรบการเรยนแบบใชปญหาเปนหลก เรอง

การใช Microsoft Excel เพอการคานวณทสรางขนสามารถนาไปใชในการเรยนการสอนไดเปนอยาง

ด

ดนย สออนนอก (2552) ไดทาการวจยโดยมวตถประสงคเพอการพฒนาสอการเรยนการสอน

เรองนวแมตกสและไฮดรอลกสเพอหาประสทธภาพ และประสทธผลของรปแบบหองเรยนเสมอนจรง

โดยใชกลมตวอยาง ประกอบดวยนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ชนปท 1 แผนกวชา

ชางไฟฟากาลงจากวทยาลยการอาชพพมาย จงหวดนครราชสมา จานวน 28 คน ผลการวจย พบวา

บทเรยนทสรางขนมประสทธภาพ 82/83 โดยสงกวาเกณฑทกาหนดไวคอ 80/80 เมอทาการ

เปรยบเทยบประสทธผลทางการเรยนกอนและหลงเรยนโดยการทดสอบคา t พบวามความแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตท 0.01 โดยคาเฉลยของแบบทดสอบหลงเรยนเทากบ 50.71 สงกวา

คาเฉลยกอนเรยนคอ 19.28 แสดงใหเหนวาสอการเรยนอเลกทรอนกสทสรางขนทาใหผเรยนม

ประสทธผลทางการเรยนดขนและสามารถนาไปใชศกษาดวยตนเองในการเรยนแบบ e-learning ได

บทท 3

ระบบ BU WebEx

ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพไดทาการเชอมตอระบบ BU WebEx เขากบระบบ

บญชรายชอของอาจารยและนกศกษา (Microsoft Active Directory) ซงสามารถชวยใหอาจารย

และนกศกษาสามารถทาการเรยนการสอนไดทนท โดยไมตองมการสมครเขาใชงาน ซงการดาเนนการ

สอนของผสอนสามารถทาไดโดยสะดวก เพยงสรางหองประชมบนระบบ BU WebEx และสงอเมลให

นกศกษาในคลาสเรยน ในอเมลจะแสดง Link ใหผเรยนสามารถคลกเพอเชอมตอเขากบระบบ BU

WebEx เพอดาเนนการเรยนการสอนไดทนท โดยหากมปญหาหรอขอสงสย ผเรยนสามารถสอบถาม

จากผสอนโดยใชฟงกชนของระบบ เชน ฟงกชนการยกมอเพอสอบถามปญหา เปนตน ผสอนสามารถ

แสดงไฟลนาเสนอแกผเรยนโดยใชไฟลสอนาเสนอ (Power Point) หรอเปลยนใหผเรยนสามารถเปน

ผนาเสนอสอแกผเรยนอน ๆ ในชนเรยนได นอกจากน ผเรยนและผสอนยงสามารถเขาใชงานระบบ

BU WebEx ผานอปกรณสมยใหม เชน สมารทโฟนหรอแทปเลตทใชระบบปฎบตการไอโอเอส หรอ

แอนดรอยด ผานแอพพลเคชนทเรยกวา “Web Ex” ซงสามารถดาวนโหลดไดฟรจาก AppStore บน

ระบบปฏบตการไอโอเอส และ Google Play บนระบบปฏบตการแอนดรอยด โดยภาพท 3.1 แสดง

ใหเหนถงสถาปตยกรรมการทางานของระบบ WebEx

ภาพท 3.1: แสดงสถาปตยกรรมการทางานของระบบ WebEx

23

เราสามารถอธบายกระบวนการทาการเรยนการสอนทางไกลผานระบบ BU WebEx ดงภาพ

ท 3.2 คอระบบ BU WebEx นนอาศยการสรางหองเรยนโดยผสอนหรออาจารยเปนผสรางหองเรยน

ขนมา โดยระบบจะทาการตรวจสอบสทธของผสอนวาเปนบคลากรของมหาวทยาลยกรงเทพหรอไม

โดยผานระบบการตรวจสอบสทธบนบญชรายชอ (Active Directory) เมอพบวาถกตอง หองเรยนจะ

ถกสรางอยในระบบ Cloud ของ Cisco โดยผเรยนหรอนกศกษาสามารถทาการเรยนโดยผาน

เครอขายอนเตอรเนต เรมตนผสอนจะทาสรางหองเรยน (Virtual Classroom) จากนนระบบจะทา

การสงอเมลเพอแจงใหผเรยนทราบ หรอผสอนสามารถแจงรหสผานเพอเขาเรยนแกผเรยนเองก

สามารถทาได โดยผเรยนจะไดรบอเมลจากผสอนเพอเขาสระบบ BU WebEx (ดงภาพท 3.2) จากนน

ผเรยนจะสามารถเขาสระบบโดยลงคทสงมาทางอเมลหรอรหสผานทผสอนไดแจงใหทราบ ภาพท 3.3

แสดงหนาจอเพอตรวจสอบสทธกอนการเขาสหองเรยนในระบบ BU WebEx เมอเขามาสหองเรยน

แลว ผสอนสามารถทาการสอนโดยสามารถแชรเอกสารสาหรบการสอนใหผเรยนทงหมดเหน และ

สามารถบรรยายเสยงผานอปกรณไมโครโฟนไปยงผเรยน ผเรยนสามารถรบฟงคาบรรยายโดยผาน

อปกรณ เชน หฟง หรอลาโพง อกทงผสอนยงสามารถเปดกลองเวบแคมเพอสามารถมปฏสมพนธกบ

ผเรยนเพอพบปะหนาตา และสามารถแสดงอากปกรยาตาง ๆ ผานทางกลองเวบแคมกบผเรยนได ใน

กรณทผสอนตองการใหผเรยนแสดงงานพรเซนเทชนของตนเอง กสามารถอนญาตสทธใหผเรยนแสดง

เอกสารพรเซนเทชนใหผเรยนคนอนๆ ชมได ซงเหมาะกบการทางานประเภทกลม ในกรณทผเรยนไม

เขาใจเนอหาบทเรยน สามารถยกมอ (Raise Hand) เพอถามขอสงสยจากผสอน ซงเปนฟเจอรท

สาคญบนระบบ BU WebEx เมอผสอนเหน Raise Hand กสามารถอนญาตหรอเปดไมโครโฟนใหผ

ซกถามไดมโอกาสถามคาถามได

ภาพท 3.2: แสดงภาพรวมการทางานของระบบ BU WebEx

24

ภาพท 3.3: แสดงหนาจอเพอลอกอนเขาสระบบ BU WebEx

ทมา: พรชย เสมแจง. (2554). คมอการใชงาน WebEx (Meeting Center สาหรบนกศกษา).

สบคนจาก http://webex.bu.ac.th/manual/webex_manual_st.pdf.

จากนนเมอผเรยนลอกอนเขาสระบบและเขามาเรยนในหองเรยนในเวลาทกาหนดไวพรอม

กนดงภาพท 3.4 ผสอนจะเรมดาเนนการสอนโดยมฟเจอรการสอนตาง ๆ ทสามารถอานวยความ

สะดวกแกผสอน

ภาพท 3.4: ผเรยนทาการเรยนผานระบบ BU WebEx

25

ภาพท 3.5: ผสอนทาการสอนผานระบบ BU WebEx โดยใชฟเจอรตาง ๆ ทมในระบบ

ภาพท 3.5 แสดงใหเหนการสอนของผสอนทใชความสามารถและฟเจอรตาง ๆ ของระบบ

BU WebEx โดยแบงลกษณะสาคญไดดงน

1) Share Documents & Applications คอความสามารถในการแชรเอกสารหรอสอการ

สอนตาง ๆ ทผสอนไดจดทาขน เชน เอกสารเพาเวอรพอยซ หรอเอกสารทสรางจากไมโครซอฟตเวรด

เพอใหผเรยนทกคนมองเหนจากคอมพวเตอรของตนเอง และสามารถใชประโยชนจากการเรยนผาน

เอกสารดงกลาวได รวมถงสามารถแชรแอพพลเคชนตาง ๆ ใหผเรยนใชงานได

2) Online Polls & Quizzes คอความสามารถในการทาโพลตเพอสอบถามความเหนตาง ๆ

จากผเรยนได หรอ Quizzes เพอสรางคาถามตาง ๆ ใหผเรยนตอบ เพอทดสอบความเขาใจของ

ผเรยน

3) Access from Home ความสามารถในการเขาถงระบบ WebEx จากทบานได

4) Equal Attention และ Raise Hand เพอใชแทนการยกมอเพอสอบถามผสอน หาก

ผเรยนเกดขอสงสยหรอความไมเขาใจในการเรยน

โดยเมอการเรยนการสอนเสรจสนในแตละครง ระบบจะทาการเกบขอมลผใชงาน เรยกวา

Log Files เพอบนทกชอผใชระบบ เวลาเรมตน เวลาสนสด เวลาทใชในระบบทงหมด ซงเปนสวนหนง

ของขอมลทไดนามาใชในงานวจยน

บทท 4

วธการดาเนนการวจย

การศกษาวจยเรองการคนควาหาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ

BU WebEx มหาวทยาลยกรงเทพในชวงประสบมหาอทกภยป 2554 ผวจยไดทาการศกษา

รายละเอยดตาง ๆ โดยมขนตอนและรายละเอยดการดาเนนการศกษาดงตอไปน

4.1 ประเภทของงานวจย

การศกษาวจยเรองการคนควาหาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ

BU WebEx มหาวทยาลยกรงเทพไดทาการศกษารายละเอยดตาง ๆ โดยใชวธการศกษาวจยเชง

ปรมาณ (Quantitative Research)

4.2 เครองมอทใชในการเกบขอมล

ในการศกษาวจยและคนควาหาประสทธผลการเรยนการสอนทางไกลของระบบ BU WebEx

ของมหาวทยาลยกรงเทพ ไดใชเครองมอและเทคนคตาง ๆ ในการวจยดงตอไปน

1) ระบบ BU WebEx ในสวนของการแสดงผลรายงานซงเปนขอมลการเขาใชงานระบบ BU

WebEx ของผเขาใชงานทงหมด (Log Files)

2) ระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบขอคดเหนและขอเสนอแนะ

ทไดจากผใชงานระบบ BU WebEx หลงจากใชงานระบบเสรจสนในแตละครง

3) การสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอนของระบบ BU WebEx

โดยวธการสม (Random) ใชคาถามปลายเปด (Open Ended Question)

4.3 วธการและกรรมวธในการวเคราะหขอมล

วธการและกรรมวธในการวเคราะหขอมลการศกษาวจยและคนควาหาประสทธผลการเรยน

การสอนทางไกลของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพ ใชวธการและขนตอนตาง ๆ ดงน

4.3.1 ขอมล Log files จากระบบ BU WebEx ซงเปนขอมลรายงานการเขาใชงานระบบ BU

WebEx ของผเขาใชงานทงหมด ซงประกอบไปดวยขอมลผเขาใชงานระบบ เชน ชอ ลอกอน ผเขาใช

งาน, อเมลผใชงาน, เวลาเขาและออกจากระบบ, เวลาทงหมดทใชในการเรยน เปนตน โดยเมอผเรยน

หรอผสอนเขาใชงานระบบจะตองกรอก Username และ Password ดงภาพท 4.1 ซงมการเชอมตอ

แบบ LDAP กบ Active Directory ของมหาวทยาลย ซงมการเกบขอมลบญชรายชอของผเรยนและ

ผสอนทงหมดภายในมหาวทยาลยกรงเทพเพอตรวจสอบสทธการใชงาน

27

ภาพท 4.1: หนาจอสาหรบกรอกขอมลผใชงานของระบบ BU WebEx

ทมา: พรชย เสมแจง. (2554). คมอการใชงาน WebEx (Meeting Center สาหรบนกศกษา).

สบคนจาก http://webex.bu.ac.th/manual/webex_manual_st.pdf.

ขอมลทไดจากระบบแสดงรายงาน (Log Files) ไดแก ขอมลการเขาใชงานผสอนคออาจารย

และผเรยนคอนกศกษา โดยขอมลทเกบรวบรวมและใชในการศกษาวจยครงนประกอบดวยขอมล

นกศกษาระดบปรญญาตรจานวน 445 คน และอาจารยผสอนจานวน 10 คน จากจานวนทงสน 18

เซสชน โดยมการดาเนนการเกบขอมลตามขนตอนดงตอไปน

4.3.1.1 นาขอมลทไดจากระบบ BU WebEx ซงสามารถทาการ Export ไฟลขอมล

ออกมาจากระบบ ดงตารางท 4.1 ซงจะไดไฟลในรปแบบของไฟล CSV (2Comma-Separated

Values) โดยไฟลดงกลาวจะแบงออกไดเปนคอลมนทสาคญอนไดแก

1) ลาดบของผเขาใชงานระบบ (Participant)

2) ชอผใชงานระบบ (Name)

3) อเมลผใชงานระบบ (Email)

4) ไอพแอดเดรส (IP Address)

5) เบราวเซอรทใชงาน (Browser)

6) วนทเขาใชงานระบบ (Date)

7) เวลาเรมใชงาน (Start Time)

8) เวลาสนสดการใชงาน (End Time)

9) เวลาทอยในระบบทงสน (Duration)

28

ตารางท 4.1: ไฟลขอมลผเขาใชงานจากระบบ BU WebEx ในรปแบบไฟล CSV

ทมา: ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ. (2554). ระบบ BU WebEx. สบคนจาก http://

webex.bu.ac.th.

โดยขอมลจะอยในรปแบบของไฟล CSV (2Comma-Separated Values) ซงสามารถนา

ขอมลทไดไปดาเนนการในขนตอนตอไป

4.3.1.2 นาไฟล CSV ทไดมาเกบลงในระบบฐานขอมล MySQL และโปรแกรม

สาเรจรป Microsoft Excel ซงผวจยไดนาขอมลเวลาเขาใชงานสรางออกมาเปนแผนภมแทง เพอ

สะดวกในการวเคราะหขอมล ดงภาพท 4.2 จากนนจงทาการวเคราะหขอมลโดยการควรขอมลโดยใช

ซอฟตแวรจดการฐานขอมล DBMS (Database Management System) คอ MySQL Front โดยใช

เครองมอทางสถตคอ2รอยละ0 (Percentage) และคาเฉลย (Mean) หาจานวนผเขาเรยนในแตละ

เซสชน และจานวนเวลาทใชในแตละเซสชนของผเรยน โดยภาพท 4.3 จะแสดงกระบวนการนาขอมล

จาก Log Files ของระบบ BU WebEx มาวเคราะหและจดใหอยในรปแบบของกราฟ

29

ภาพท 4.2: แสดงกราฟทไดจากขอมลผเขาใชงานระบบ BU WebEx


webex.bu.ac.th.

ภาพท 4.3: แสดงกระบวนการเกบและวเคราะห Log Files จากระบบ BU WebEx

4.3.2 ขอมลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบขอคดเหน

และขอเสนอแนะทไดจากผใชงานระบบ BU WebEx หลงจากใชงานระบบเสรจสนในแตละครง โดย

จะมแบบฟอรมสาหรบใหผใชงานกรอกขอมลดงภาพท 4.4 ซงระบบนจะทาหนาทเกบรวบรวมขอมล

เมอผเรยนและผสอนทาการเรยนการสอนเสรจลลวงแลว โดยระบบจะเกบขอเสนอแนะ ขอคดเหน

และแนวทางการปรบปรงการใหบรการทผสอนและผเรยนไดกรอกขอมลไวในระบบ ดงภาพท 4.5

30

โดยขอมลทงหมดจะถกเกบรวบรวมไวในฐานขอมล จากนนผวจยจงนาขอมลทงหมดมาวเคราะหเพอ

สรปและแยกแยะขอมลออกเปนประเภทของขอเสนอแนะ ขอคดเหน และแนวทางปรบปรงการ

ใหบรการ

ภาพท 4.4: แสดงแบบฟอรมกรอกขอมลสาหรบผใชงานภายหลงจากใชระบบเสรจสน

ทมา: ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ. (2554). ระบบ Feedback. สบคนจาก http://

feedback.bu.ac.th.

ภาพท 4.5: แสดงขนตอนการทางานของระบบ Feedback เพอเกบขอเสนอแนะจากผใชงาน

4.3.3 ขอมลจากการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอนของระบบ

BU WebEx โดยวธการสม (Random) โดยใชคาถามปลายเปด (Open Ended Question) ไดแก

31

ขอเสนอแนะตาง ๆ รวมทงความคดเหนทมตอการเรยนการสอนทางไกลดวยระบบ BU WebEx โดย

มขนตอนดงตอไปน

4.3.3.1 ศกษาวธการสรางแบบสมภาษณ (Interview) จากนนจงออกแบบคาถาม

โดยใชคาถามปลายเปด (Open Ended Question) จานวน 10 ขอ เพอเปดโอกาสในการตอบคาถาม

ใหผสมภาษณไดแสดงความคดในแนวกวาง

4.3.3.2 นาคาถามทง 10 ขอทไดออกแบบและสรางขนใหอาจารยทปรกษาพจารณา

ตรวจสอบ และปรบปรงแกไขใหถกตองเหมาะสม กอนนาไปสมภาษณกลมตวอยาง

4.3.3.3 ทาการคดเลอกกลมตวอยางทจะทาการสมภาษณ โดยคดเลอกจากกลม

อาจารยและนกศกษาทไดผานการเรยนการสอนดวยระบบ BU WebEx ดวยวธการสมกลมตวอยาง

โดยมอาจารยผสอนจานวน 3 ทานททาการสมภาษณ ซงอาจารยทง 3 ทานไดผานการสอนดวยระบบ

BU WebEx และนกศกษาคณะวทยาศาสตรจานวน 6 คนทไดผานการเรยนการสอนดวยระบบ

BU WebEx

4.3.3.4 เรมทาการสมภาษณโดยจดเวลาและสถานทในการสมภาษณ จากนนจงนา

เสยงทไดรบการบนทกมาถอดเทปเพอนามาวเคราะหขอมลเพอสรปตอไป

4.3.3.5 นาขอมลทไดจากการสมภาษณทงหมดมาบนทกเพอวเคราะหขอมล และ

สรปหวขอความคดเหนตาง ๆ ทผใหสมภาษณมตอระบบการเรยนการสอนทางไกลของระบบ

BU WebEx (ดภาคผนวก ก)

4.4 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

การหาคารอยละ (Percentage) และคาเฉลย (Mean) โดยใชการหาตวชวดประสทธผล

(Effectiveness) ของจานวนผเรยนและระยะเวลาตอ 1 เซสชนทเหมาะสม จากนนจงจดกลมทม

จานวนผเรยนทลงทะเบยนเรยนเทากนเปนกลมเดยวกน และใชคาสวนเบยงเบนมาตรฐานในการ

จดการซงหาไดจากสตรดงน

สตรหาตวชวดประสทธผล (Effectiveness) จานวนผเรยนและระยะเวลาตอ 1 เซสชนทเหมาะสม

ตวชวดประสทธผล = จานวนผเขาเรยน

จานวนผเรยนทงหมด

ตวชวดประสทธผล = จานวนเวลาเขาเรยน

จานวนเวลาทงหมด

x 100

x 100

บทท 5

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาวจยศกษาประสทธผลการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลย

กรงเทพเพอเสนอแนวทางในการพฒนาเพอเพมประสทธผลการบรหารจดการการศกษาทางไกลของ

ระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพ ไดผลดงน

1) ผลจาก Log Files ของระบบ BU WebEx ซงเปนขอมลการเขาใชงานระบบ BU WebEx

ของผเขาใชงานทงหมด

2) ผลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบขอคดเหนและ

ขอเสนอแนะทไดจากผใชงานระบบ BU WebEx หลงจากใชงานระบบเสรจสนในแตละครง

3) ผลการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอนของระบบ

BU WebEx โดยวธการสม (Random) โดยใชคาถามปลายเปด (Open Ended Question)

5.1 ผลจาก Log Files ของระบบ BU WebEx

จากการนาขอมลทไดจาก Log Files ของระบบ BU WebEx ซงเปนขอมลการเขาใชงาน

ระบบ BU WebEx ของผเขาใชงานทงหมดมาทาการวเคราะห โดยจะทาการหาจานวนผเรยนท

เหมาะสมตอคลาสเรยน และระยะเวลาทเหมาะสมตอคลาสเรยน

จานวนผเรยนทเหมาะสมตอคลาสเรยน จาก Log Files ทเกบจากระบบ BU WebEx เรา

สามารถสรปขอมลออกมาไดดงตารางท 5.1 ซงจะเหนไดวาคลาสเรยนทมผเขารวมคดเปนเปอรเซนต

มากทสดคอจานวน 26 คน จากจานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนทงสนในคลาสจานวน 29 คน หรอ

คดเปนรอยละ 89.65 คอคลาสเรยนท 1 และตรงกนขามคลาสเรยนทผเขารวมคดเปนเปอรเซนตนอย

ทสดคอจานวน 17 คน จากจานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนทงสนในคลาสจานวน 75 คน หรอคด

เปนรอยละ 22.67 คอคลาสเรยนท 2 จากขอมลทได สามารถแสดงใหเหนถงปญหาในรปแบบกราฟ

ดงภาพท 5.1

33

2ตารางท 5.1: แสดงจานวนรอยละของนกศกษาทเขาเรยนจากจานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยน

ทงหมด และคาเฉลยทงหมดทได โดยคดจากจานวนนกศกษาทงหมด 18 คลาส

คลาสเรยน จานวนนกศกษาทเขาเรยน

ในระบบ

จานวนนกศกษา

ทงหมดทลงทะเบยน

เรยน

จานวนนกศกษา

ทเขารวมคดเปน

เปอรเซนต

(Percentage) 1 26 29 89.65 2 17 75 22.67 3 25 75 33.34 4 23 38 60.52 5 19 39 48.71 6 31 40 77.50 7 31 39 79.48 8 29 41 70.73 9 23 40 57.50 10 23 38 60.52 11 18 39 46.15 12 29 40 72.50 13 33 39 84.61 14 33 39 84.61 15 26 39 66.67 16 26 41 63.41 17 26 39 66.67 18 25 41 60.97

คาเฉลย

(Average)

63.68

34

ภาพท 5.1: แผนภมแทงเปรยบเทยบจานวนนกศกษาทเขาเรยนในแตละคลาสเรยน


webex.bu.ac.th.

จากขอมลดงกลาวสามารถวเคราะหและสรปไดดงน

1) จานวนคลาสเรยนทเลกทสดและใหญทสดคอ 29 คน และ 75 คนตามลาดบ

2) จานวนรอยละสงสดและตาสดของผเขาเรยนคอรอยละ 89.65 และรอยละ 22.67

ตามลาดบ

3) คาเฉลยของนกศกษาทเขาเรยนของระบบ BU WebEx ทงหมด คอรอยละ 60.97

จากแผนภมแทงทไดดงภาพท 5.1 จะเหนไดวาจานวนนกศกษาในเซสชนมผลตอการเขาเรยน

ของนกศกษาในเซสชนนน เซสชนทมจานวนนกศกษามาก เชน เซสชนท 2 พบวามจานวนของผเขา

เรยนนอยเพยงรอยละ 22.67 ซงแตกตางจากเซสชนทมขนาดเลก เชน เซสชนท 1 มผเขาเรยนสงถง

รอยละ 89.65

เมอนาขอมลดงกลาวมาใชสตรเพอหาตวชวดประสทธผล (Effectiveness) ของจานวน

ผเรยนตอ 1 เซสชนทเหมาะสม

ตวชวดประสทธผล = จานวนผเขาเรยน

จานวนผเรยนทงหมด

x 100

35

จากขอมลผเขาใชงานจากระบบ BU WebEx ทแสดงดงแผนภมแทงดงภาพท 5.1 จะเหนได

วามขอมลจานวนของผเรยนทลงทะเบยนเรยนเปนจานวนทซากนจากขอมลทงหมดจานวน 18

เซสชนดวยกน เพอสามารถวเคราะหขอมลเพอใหเหนภาพชดเจนมากยงขน ผวจยจงไดทาการรวม

เซสชนวชาทมคาของจานวนผเรยนทลงทะเบยนซากนและทาการหาคาเฉลย โดยสามารถรวมขอมล

ทงหมดจาก 18 เซสชนใหเหลอเพยง 6 เซสชน โดยเซสชนทง 18 เซสชนจะถกจดกลมดงตารางท 5.2

ตารางท 5.2: ตารางแสดงการจดกลมของเซสชนทมจานวนผลงทะเบยนซากน

จากนนจงหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และสรางแผนภมแทงเพอแสดงคาสวน

เบยงเบนมาตรฐานออกมาไดดงภาพท 5.2

เราสามารถสรางกราฟเพอแสดงถงแนวโนมของตวชวดประสทธผลไดดงภาพท 5.2

โดยจากภาพท 5.2 จะแสดงคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของชดขอมลไดอยางชดเจน และเพอใหเหนถง

แนวโนมของการลดลงของคาประสทธผลเมอจานวนผเรยนในแตละเซสชนมมากขน ซงจะมการ

แปรผกผนกนอยางชดเจน เราสามารถสรางกราฟดงภาพท 5.3 เพอแสดงคาประสทธผลเพอใหเขาใจ

แนวโนมและทศทางการลดลงของคาประสทธผลตอจานวนผเรยนไดดขน

36

ภาพท 5.2: แผนภมแทงแสดงคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของจานวนผลงทะเบยนเรยนทผาน

การจดกลมแลว

จากภาพท 5.3 แสดงใหเหนวาหากจานวน นศ.ทลงทะเบยนในแตละคลาสเรยนนนมจานวน

มากขนเทาใด คาประสทธผลทไดกจะยงลดลง ซงสะทอนใหเหนวาคลาสเรยนทมผเรยนจานวนมาก

จะมประสทธผลในการเขาเรยนตา นนคอจานวนผเรยนกจะเขาเรยนในหองเรยนลงนอยลงไปตาม

ขนาดของคลาสทเพมมากขน สงเกตจากกราฟทจานวน นศ. ทลงทะเบยนเรยนตงแต 40 คนขนไป

เรอย ๆ จนถง 80 คน กราฟจะเรมแสดงใหเหนคาประสทธผลทลดลงอยางชดเจน

ภาพท 5.3: กราฟแสดงคาประสทธผลของจานวนผเรยนตอเซสชน

89.65

60.53 68.13 69.17 65.04

28.00

-

20

40

60

80

100

1 2 3 4 5 6

คาปร

ะสทธ

ผล %

เซสชนทถกจดกลมเพอหาสวนเบยงเบนมาตรฐาน …

แผนภมแสดงคาประสทธผลตอจานวนผลงทะเบยนในแต

ละเซสชน

37

1) การเขาเรยนสายและออกจากเซสชนกอนเวลา

ประสทธผลของการเรยนการสอนจะเกดขนไดนน ยอมเกดจากการเรยนรทสามารถตดตาม

เนอหาในบทเรยนทผสอนไดบรรยายอยางเตมท จากขอมล Log Files จากระบบ BU WebEx ทได

จงไดนามาสรางกราฟในบางเซสชน เพอแสดงใหเหนถงพฤตกรรมการเขาและออกจากหองเรยนใน

ระบบ BU WebEx ไดดงภาพท 5.4, 5.5, 5.6 และ 5.7 ซงแสดงใหเหนวามผเขาเรยนในระบบ BU

WebEx ชาและมการออกจากระบบ BU WebEx เรวกวาเวลาทผสอนสนสดการสอน

ภาพท 5.4: ผเรยนเขาเรยนสาย

ภาพท 5.5: ผเรยนเขาเรยนสายและมการลอกอนคางในระบบภายหลงจากผสอนเลกสอนแลว

38

ซงจากภาพท 5.4 และ 5.5 เหนไดในแถว (Row) จะแสดงจานวนผเรยนทเรยนดวยระบบ

BU WebEx และคอลมน (Column) แสดงระยะเวลาในเซสชน ซงแตละชองจะแทนจานวนเวลา 1

นาท โดยชองสนาเงนจะเปนเวลาทผเรยนอยในระบบ Bu WebEx และชองสขาวแสดงวาผเรยนออก

จากระบบ BU WebEx และชองสมวงแสดงเวลาทผสอนทาการสอนในชวงระยะเวลานน ๆ โดยจะ

สงเกตไดวาบรเวณวงกลมนน ผสอนไดเรมการสอนไปแลว แตผเรยนหลายคนยงไมไดเขาสระบบ

BU WebEx สงผลทาใหอาจตดตามเนอหาบทเรยนไมทน และวงกลมทสองแสดงใหเหนวาเมอผสอน

ไดยตการสอนแลว แตยงมผเรยนจานวนสองคนทยง Login คางอยในระบบ ซงอาจแสดงใหเหนวา

ผเรยนมการ Login คางในระบบ BU WebEx แตอาจไมไดอยทหนาเครองคอมพวเตอรเพอตดตาม

เนอหาบทเรยน

ภาพท 5.6: ผเรยนเขาเรยนสายและออกกอนเวลา

จากภาพท 5.6 แสดงใหเหนวาผเรยนมการเขาเรยนสาย และออกจากระบบกอนทผสอนจะ

ยตการสอน

39

ภาพท 5.7: ผเรยนหลดการเชอมตอจากระบบ BU WebEx

จากภาพท 5.7 จะเหนไดวาผเรยนบางคนนนมการหลดการเชอมตอจากระบบ BU WebEx

โดยมการหลดเปนชวงเวลาคอนขางถ เชน หลดการเชอมตอจากเซสชนเปนเวลา 2 นาท และเมอเขา

มาในระบบได 2 นาทกมการหลดการเชอมตอไปอก เปนตน ซงในผเรยนบางคนจะสามารถเรยนได

ตามปกต ไมพบการหลดการเชอมตอแตอยางใด จงแสดงใหเหนวาอาจมปญหาการเชอมตอของผใช

งานระบบเอง ซงอาจเปนไปไดทงเรองของระบบเครอขายหรออปกรณฮารดแวร ซอฟตแวรของเครอง

ผใชงาน (Client) เองมปญหา

2) จานวนผเรยนทเหมาะสมตอคลาสเรยน จาก Log Files ของระบบ BU WebEx เรา

สามารถสรปขอมลออกมาไดดงภาพท 5.8

จากผลการทดลองผวจยไดวเคราะหเวลาทนกศกษาอยในเซสชน ดงภาพท 5.8 พบวา

คาเฉลยทนกศกษาใชเวลาในเซสชนนอยกวา 90 นาท มจานวนรอยละ 77.2 91 ถง 150 นาท

จานวนรอยละ 55.2 และมากกวา 150 นาท มจานวนรอยละ 31.4

40

ภาพท 5.8: แผนภมแทงเปรยบเทยบระยะเวลาทนกศกษาอยในหองเรยนในแตละคลาสเรยน

เมอนาขอมลดงกลาวมาใชสตรเพอหาตวชวดประสทธผล (Effectiveness) ของระยะเวลาท

ใชตอ 1 เซสชนทเหมาะสม

ตวชวดประสทธผล = จานวนเวลาทเขาเรยน

จานวนผเวลาทงหมด

เราสามารถสรางกราฟเพอแสดงแนวโนมและทศทางของตวชวดประสทธผลไดดงภาพท 5.9

จากกราฟดงภาพท 5.9 แสดงใหเหนวาหองเรยนทใชระยะเวลาในการเรยนการสอนทยาวนานมากขน

เทาใด คาประสทธผลจะยงลดลงตามลาดบ ซงสะทอนใหเหนวาหากหองเรยนนนใชเวลาในการเรยน

การสอนทเพมขน คาเฉลยของผเรยนทอยในหองเรยนกจะยงลดลง อาจสงผลใหประสทธผลในการ

เรยนลดนอยลงดวยตามลาดบ

x 100

41

ภาพท 5.9: กราฟแสดงคาประสทธผลตอระยะเวลาของผเรยนตอเซสชน

5.2 ผลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบขอคดเหนและ


เมอนาขอเสนอแนะทงหมดทไดรบจากผใชงานคอทงผเรยนและผสอน ภายหลงจากใชงาน

ระบบ BU WebEx มาวเคราะหแลว สามารถวเคราะหและสรปปญหาสาคญซงเปนปจจยสาคญใน

การเรยนการสอนออกไดดงน ดงตารางท 5.3 โดยแยกหมวดหมหลก ๆ ออกไดทงหมด 3 หมวดหม

ดวยกนไดแก ผลตอบรบดานบวก (Positive), ผลตอบรบดานลบ (Negative) และขอเสนอแนะ

(Suggestion) เมอแยกประเภทของผลตอบรบดานลบ ซงเราจะนามาวเคราะหเพอหาแนวทาง

แกปญหาดานลบ ซงเปนปญหาทสงผลตอประสทธผลการเรยนการสอนดวยระบบ BU WebEx เรา

จาแนกออกมาไดดงนคอ

1) ปญหาระบบเครอขาย การเชอมตอ (Network Connection) จานวน 12.50 เปอรเซนต

ซงตรงสวนนทเรานามาพจารณาประกอบกบ Log Files ทไดจากระบบ BU WebEx พบวาปญหา

ดงกลาวเกดขนกบผเรยนเพยงบางคนในแตละเซสชน ซงอาจวเคราะหไดวาเปนปญหาทเกดไดจาก

หลายสาเหต อาทเชน ความเรวอนเทอรเนตทใชเชอมตอของผใชงาน (ADSL Speed) หรอปญหา

ดานฮารดแวร (Hardware) เชน อปกรณ Router ทใชในการเชอมตอเครอขาย ซอฟตแวร

(Software) หรอระบบปฏบตการ (Operating System) ทใช เปนตน

2) ปญหาความไมเขาใจในการใชงานฟงกชนตาง ๆ ของระบบ (Difficulty of the System

Functions) จานวน 6.25 เปอรเซนต ซงปญหาดงกลาวอาจเกดจากทกษะการใชงานดานเทคโนโลย

สารสนเทศของนกศกษาทมพนฐานแตกตางกนไปตามมพนฐานความรเดมทมอย

42

3) ปญหาภาพวดโอ ภาพ และเสยง (Sound and Video) จานวน 62.25 เปอรเซนต

4) ปญหาอปกรณและเครองมออานวยความสะดวก (Device and Equipment) จานวน

18.75 เปอรเซนต

ตารางท 5.3: ตารางแสดงการแยกประเภทของขอเสนอแนะทไดจากระบบ Feedback

5.3 ผลจากการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอนของระบบ BU

WebEx โดยวธการสม (Random) โดยใชคาถามปลายเปด (Open ended question)

โดยผวจยไดทาการสมภาษณอาจารยผสอน ซงมประสบการณในการสอนดวยระบบ BU

WebEx จานวน 3 คน และนกศกษาทไดเรยนของระบบ BU WebEx จานวน 6 คน เกยวกบ

ประสบการณทไดรบจากการเรยนการสอนของระบบ BU WebEx ความเหน ขอเสนอแนะเกยวกบ

การใชงานระบบ BU WebEx ดวยคาถามปลายเปด และไดนาขอมลดงกลาวมาวเคราะหพบวายงมสง

ตาง ๆ ทเปนอปสรรคสาคญในการเรยนการสอนของระบบ BU WebEx ดงน

1) นกศกษาเหนคณคาของหลกสตรหรอวชานน ๆ ไมเพยงพอ

2) นกศกษามทกษะการใชงานอนเทอรเนตไมเพยงพอ และมพนฐานความรแบบกวางมาก

3) เมอเกดปญหาในการใชงาน ผเรยนไมสามารถคนหาขอมลเพอแกไขปญหาได และผเรยน

บางสวนไมกลาสอบถามวธการใชงานจากผสอน

4) อาจารยบางทานใหความเหนผานการสมภาษณวาในรายวชาบางวชายงไมเหมาะสม

สาหรบการเรยนการสอนแบบทางไกลของระบบ BU WebEx ซงไมมการปฏสมพนธกนแบบเหนหนา

จรง เนองจากในบางวชาทตองมการทางานกลม การพบปะกนจรงจะสามารถทางานรวมกนเปนทมได

อยางมประสทธภาพมากกวา

บทท 6

สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การศกษาวจยศกษาประสทธผลการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลย

กรงเทพเพอเสนอแนวทางในการพฒนา และปรบปรงแกไขการบรหารจดการการศกษาทางไกลของ

ระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลยกรงเทพ สามารถสรปผลการวจยอภปรายผล และขอเสนอแนะ

เพอการนาไปใชประโยชนและเพอการวจยครงตอไปดงน

6.1 สรปผลการศกษา

การวจยเรองการศกษาประสทธผลการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของ

มหาวทยาลยกรงเทพ ผลการวจยสามารถสรปไดดงน

6.1.1 เพอศกษาประสทธผลการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx ของมหาวทยาลย

กรงเทพ

โดยผลการศกษาคนควาเกยวกบประสทธผลการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx

มหาวทยาลยกรงเทพ สามารถสรปประเดนสาคญทสาคญมาอภปรายผลได 3 สวนดงน

1) ผลจาก Log Files ของระบบ BU WebEx ซงเปนขอมลการเขาใชงานระบบ BU WebEx

ของผเขาใชงานทงหมด

2) ผลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบขอคดเหนและ


3) ผลการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอนของระบบ BU

WebEx โดยวธการสม (Random) โดยใชคาถามปลายเปด (Open ended Question)

6.1.1.1 ผลจาก Log Files ของระบบ BU WebEx ซงเปนขอมลการเขาใชงาน

ระบบBU WebEx ของผเขาใชงานทงหมดสามารถสรปความคดไดดงน

เหนไดวาคลาสเรยนทมผเขารวมคดเปนเปอรเซนตมากทสดคอจานวน 26 คน จาก

จานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนทงสนในคลาสจานวน 29 คน หรอคดเปนรอยละ 89.65 คอคลาส

เรยนท 1 และตรงกนขามคลาสเรยนทผเขารวมคดเปนเปอรเซนตนอยทสดคอจานวน 17 คน จาก

จานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนทงสนในคลาสจานวน 75 คน หรอคดเปนรอยละ 22.67 คอคลาส

เรยนท 2 จงอาจสรปไดวาคลาสเรยนทมความเหมาะสมสาหรบการเรยนการสอนแบบทางไกลคอ

จานวนคลาสเรยนทมขนาดไมใหญมากจนเกนไป

44

จากขอมลดงกลาวสามารถวเคราะหและสรปไดคอ จานวนคลาสเรยนทเลกทสดและ

ใหญทสดคอ 29 คน และ 75 คนตามลาดบ จานวนรอยละสงสดและตาสดของผเขาเรยนคอรอยละ

89.65 และรอยละ 22.67 ตามลาดบ และคาเฉลยของนกศกษาทเขาเรยนของระบบ BU WebEx

ทงหมด คอ 60.97 เปอรเซนต

สรปไดวาจานวนนกศกษาในเซสชนมผลตอการเขาเรยนของนกศกษาในเซสชนนน

เซสชนทมจานวนนกศกษามาก เชน เซสชนท 2 พบวามจานวนเปอรเซนตของผเขาเรยนนอยเพยง

22.67 เปอรเซนต ซงแตกตางจากเซสชนทมขนาดเลก เชน เซสชนท 1 มเปอรเซนตผเขาเรยนสงถง

89.65 เปอรเซนต จงอาจสรปไดวาเซสชนทเหมาะสมสาหรบการเรยนการสอนแบบ Virtual

Classroom คอเซสชนทมจานวนนกศกษาไมมากจนเกนไป และมขนาดทเหมาะสม เนองจากการท

ขนาดของจานวนผเรยนตอหองเรยนทมจานวนมากจนเกนไป ผสอนจะไมสามารถควบคมผเรยนได

อยางทวถง ทาใหผเรยนรสกวาไมไดรบการดแลอยางทวถง สงผลใหผเรยนสามารถทจะเขาหรอออก

จากหองเรยนไมตรงตามเวลาทกาหนดเอาไวจากผสอนได แตหากเปนขนาดเซสชนทจานวนผเรยนไม

มากจนเกนไปจะมรอยละของผเขาเรยนมากกวา และผเรยนจะสามารถควบคมผเรยนไดงายกวา

จากผลการทดลองผวจยไดวเคราะหเวลาทนกศกษาอยในเซสชน พบวาคาเฉลยท

นกศกษาใชเวลาในเซสชนนอยกวา 90 นาท มจานวนรอยละ 77.2 91 ถง 150 นาท จานวนรอยละ

55.2 และมากกวา 150 นาท มจานวนรอยละ 31.4 จงอาจสรปไดวาระยะเวลาทใชในคลาสท

มากกวา 90 นาทขนไปไมเหมาะสมสาหรบการเรยนการสอนแบบทางไกล โดยระยะเวลาทเหมาะสม

ควรอยทไมเกน 90 นาทตอเซสชน เนองจากเวลาทมากเกนไปอาจสรางความเบอหนายและผเรยน

อาจเกดความเมอยลาในการเรยน จนในทสดผเรยนกจะออกจากหองเรยนกอนเวลาสนสดการเรยน

6.1.1.2 ผลจากระบบ Feedback ซงพฒนาขนโดยศนยคอมพวเตอร เพอเกบ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดจากผใชงานระบบ BU WebEx หลงใชงานระบบเสรจสนในแตละครง

เมอนาขอเสนอแนะทงหมดทไดรบจากผใชงานคอทงอาจารยผสอนและนกศกษา

ภายหลงจากใชงานระบบ BU WebEx มาวเคราะหแลว สามารถวเคราะหและสรปปญหาสาคญซง

เปนปจจยสาคญในการเรยนการสอนออกไดดงน

1) ปญหาระบบเครอขาย การเชอมตอ (Network Connection) จานวน 12.50

เปอรเซนต ซงปญหาดงกลาวคอปญหาทเกดจากการหลดการเชอมตอ หรอความเรวของอนเทอรเนต

ตลอดจนถงคณภาพของสญญาณเครอขายอนเทอรเนต ซงกรณนอาจเกดจากปญหาระบบเครอขาย

จากทงตนทางหรอปลายทาง โดยระบบเครอขายอนเทอรเนตของผเรยนของผสอนอาจมปญหาการ

เชอมตอ หรอความชาของระบบเครอขาย และอาจรวมไปถงปญหาเรองซอฟตแวรตาง ๆ ทตดตงอย

ในเครองคอมพวเตอรทสงผลใหเกดปญหาการใชทรพยากรเครอขาย (Bandwidth) เชน โปรแกรม

BitTorrent เปนตน

45

2) ปญหาความไมเขาใจในการใชงานฟงกชนตาง ๆ ของระบบ (Difficulty of the

System Functions) จานวน 6.25 เปอรเซนต ซงปญหานคอปญหาทเกดจากความไมเขาใจการใช

งานของฟงกชน หรอเมนตาง ๆ ทมในโปรแกรม WebEx โดยผเรยนอาจยงไมมความเขาใจในการใช

งานดงกลาว ทาใหไมสามารถใชงานฟงกชนตาง ๆ ทมไดอยางเตมท เมอเกดความไมเขาใจ และไม

สามารถใชงานไดอยางถกตอง จงเกดความเบอหนายและเลกใชงานหรอออกจากหองเรยนไปในทสด

ซงปญหานอาจเกดจากพนฐานการใชงานอนเทอรเนตของผเรยนทอาจมไมเทากนในแตละคน

3) ปญหาภาพวดโอ ภาพ และเสยง (Sound and Video) จานวน 62.25

เปอรเซนต โดยปญหาดงกลาวจะเปนเรองของสญญาณภาพ และเสยงอาจมการขาดหาย และไม

สามารถเรยนไดอยางตอเนอง โดยปญหาน

4) ปญหาอปกรณและเครองมออานวยความสะดวก (Device and Equipment)

จานวน 18.75 เปอรเซนต โดยอาจเปนปญหาเรองของอปกรณพนฐานทตองใชงานมไมเพยงพอ เชน

ไมโครโฟน หฟง หรอลาโพง โดยผเรยนอาจขาดอปกรณพนฐานสาหรบการเรยนการสอนทางไกลไป

บางสวน เชน มหฟง แตไมมกลองเวบแคม ทาใหไดยนเสยงผสอน แตไมไดเหนหนาผสอน การทผสอน

จะแสดงสอการสอนบางอยางใหผเรยนเหนหรอเขาใจ จงไมสามารถทาได หรออาจพบวาอปกรณท

ทางมหาวทยาลยจดใหไมพรอมในการใชงาน หรออาจมการชารดของอปกรณทเตรยมไวให

6.1.1.3 ผลจากการสมภาษณอาจารยผสอนและนกศกษาททาการเรยนการสอน

ของระบบ BU WebEx โดยวธการสม (Random) โดยใชคาถามปลายเปด (Open Ended

Question)

โดยผวจยไดทาการสมภาษณอาจารยผสอน ซงมประสบการณในการสอนดวยระบบ

BU WebEx จานวน 3 คน และนกศกษาทไดเรยนของระบบ BU WebEx จานวน 6 คน เกยวกบ

ประสบการณทไดรบจากการเรยนการสอนของระบบ BU WebEx ความเหน ขอเสนอแนะเกยวกบ

การใชงานระบบ BU WebEx ดวยคาถามปลายเปด และไดนาขอมลดงกลาวมาวเคราะหพบวายงมสง

ตาง ๆ ทเปนอปสรรคสาคญในการเรยนการสอนของระบบ BU WebEx ดงน

1) นกศกษาเหนคณคาของหลกสตรหรอวชานน ๆ ไมเพยงพอ ซงบางคนยงเหนวา

เนอหาของวชาทเรยนไมมความนาสนใจ จงทาใหเกดความสนใจในเนอหาวชานนอยางไมเพยงพอ ซง

จะสงผลตอการเขาเรยนในวชานน ๆ ดวย

2) นกศกษามทกษะการใชงานอนเทอรเนตไมเพยงพอ และมพนฐานความรแบบ

คอนขางกวาง ซงจะเหนไดวาในปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศไดกาวลาไปมาก ผทมความรพนฐาน

ดานเทคโนโลยสารสนเทศยอมไดเปรยบผทมพนฐานนอย โดยนกศกษาบางคนทไดสมภาษณม

ความเหนวา การใชงานระบบ BU WebEx นน จาเปนตองมทกษะในการใชงานโปรแกรม และ

พนฐานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ จงจะสามารถเรยนไดอยางบรรลวตถประสงค หากนกศกษาม

46

ความรพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศไมเพยงพอ อาจสงผลตอการบรรลวตถประสงคในการเรยนร

วชานน ๆ ได

3) เมอเกดปญหาในการใชงาน ผเรยนไมสามารถคนหาขอมลเพอแกไขปญหาได

และผเรยนบางสวนไมกลาสอบถามวธการใชงานจากผสอน โดยการเรยนการสอนทางไกลดวยระบบ

BU WebEx นนจาเปนตองทราบฟงกชนการใชงานตาง ๆ ของระบบ ซงผทไมคนเคย หรอมพนฐาน

ดานนไมเพยงพออาจพบอปสรรคการใชงานเมนตาง ๆ ของระบบ ซงเมอผเรยนพบปญหาในการใช

งาน โดยสวนใหญไมกลาสอบถามจากผสอน เนองจากผเรยนไมกลาทจะถามถงวธการแกไขปญหาท

เกดขน อนเนองมาจากอาจเกรงใจเพอนในหองเรยน สงผลใหเกดอปสรรคตอการเรยนวชานน ๆ ได

4) อาจารยบางทานใหความเหนผานการสมภาษณวาในรายวชาบางวชายงไม

เหมาะสมสาหรบการเรยนการสอนแบบทางไกลของระบบ BU WebEx ซงไมมการปฏสมพนธกนแบบ

เหนหนาจรง เชน วชาทตองมการทากจกรรมกลมรวมกน การมปฏสมพนธและเผชญหนากนจรง

ระหวางผสอน ผเรยน และเพอน ๆ ในหองเรยนจรง อาจเหมาะสมกวาการเรยนการสอนแบบทางไกล

ของระบบ BU WebEx ซงไมไดพบปะและเหนหนากนจรง จงทาใหการทากจกรรมรวมบางอยางเกด

อปสรรคได โดยอาจสรปไดวาอาจารยผสอนมความเหนวาการเรยนการสอนแบบทางไกลของระบบ

BU WebEx เหมาะสมกบวชาทตองมการจดบนทก (Lecture) เรยนผานสอนาเสนอ (Microsoft

PowerPoint) มากกวาวชาเรยนทตองมการทากจกรรมกลมรวมกน

หลงจากการทดลองดงกลาว ผวจยจงสรปไดวาปญหาสวนใหญของการเรยนการ

สอนแบบ Virtual Classroom ของระบบ BU WebEx พบวานกศกษาใชเวลาสาหรบการเรยนใน

Virtual Classroom ยงไมเพยงพอ ซงในขณะเรยนรของระบบ BU WebEx นกศกษาอาจใชเวลาไป

ทากจกรรมอน ๆ หรอออกจากหองเรยนกอนเวลาทควร ซงการกระทาดงกลาวไมเกดประโยชนตอ

การเรยนรอยางเตมทและเตมประสทธผล อกปญหาทสาคญคอขนาดของหองเรยนทใหญเกนไป คอม

จานวนของผเขาเรยนทมากจนเกนไปจะสงผลตอการเขาเรยนของผเรยน เนองจากเมอหองเรยนม

จานวนผเขาเรยนมาก ผเรยนจะรสกวาผสอนไมสามารถดแลไดอยางทวถง ซงทาใหผเรยนอาจใชเวลา

อยในหองเรยนนอยลง และอาจใชเวลาไปทากจกรรมอยางอน นอกจากนนเวลาทใชในการเรยนการ

สอนของแตละเซสชนกมผลตอการเขาเรยนของผเรยนเชนกน เมอเวลาในแตละเซสชนคอนขางมาก

ผเรยนจะรสกเบอหนายทจะตองเรยนในหองเรยนนาน ๆ จงอาจออกจากหองเรยนเพอไปทากจกรรม

อน ๆ แทนการเรยน ซงทาใหการเรยนการสอนแบบทางไกลไมเกดประสทธผลเทาทควร

47

6.2 อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะทไดจากการวจย

จากการวจยครงนเพอศกษาหาประสทธผลของการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx

ของมหาวทยาลยกรงเทพ โดยสามารถสรปสาระสาคญไดดงน

1) ขนาดของหองเรยนในการศกษาแบบทางไกลของระบบ BU WebEx ควรมขนาดของ

คลาสหรอจานวนผเรยนในชนเรยนทไมมากจนเกนไป โดยใชตวชวดประสทธผลดงภาพท 5.2 ในบทท

5 จะเหนไดวาขนาดของชนเรยนทเหมาะสมควรมผเรยนทไมมากจนเกนไป ซงหากมจานวนผเรยนท

มากขน คาตวชวดประสทธผลจะเรมลดลง ซงหมายถงคาเฉลยทผเรยนจะอยหองเรยนจะลดนอยลง

ไปตามสดสวน และสงผลใหประสทธผลในการเรยนรลดนอยลง จะเหนไดวาหากจานวนผเรยนเรมม

มากเกน 40 คนตอคลาสเรยน คาประสทธผลจะเรมลดลง ซงสอดคลองกบงานวจยของนฤเทพทได

กลาวไววา “จานวนหองเรยนทเหมาะสมสาหรบการเรยนการสอนดวย BU WebEx ควรมจานวนไม

เกน 40 คนตอ 1 คลาสเรยน”

2) เวลาในชนเรยนทมากเกนไป สงผลใหผเรยนออกจากชนเรยนกอนเวลาทควร ในงานวจยน

จะเหนไดวาเวลาทเหมาะสมสาหรบการศกษาทางไกลของระบบ BU WebEx คอเวลาทไมมาก

จนเกนไปตอการเรยนในแตละครง หากมจานวนเวลาทมากเกนไป ตวชวดประสทธผลของผเรยนจะ

ลดลง ทาใหคาเฉลยของผเรยนทอยในหองเรยนลดนอยลงไปตามสดสวน ซงสอดคลองกบแบบ

สมภาษณผเรยนทใหความเหนวา หากจานวนชวโมงของเซสชนในการเรยนการสอนมากจนเกนไป

ผเรยนจะเกดความเบอหนายในการเรยน และอาจสงผลตอการขาดสมาธในการตดตามเนอหา และ

สดทายอาจเปนสาเหตใหออกจากหองเรยนกอนเวลาทกาหนดเอาไว

3) จากการสมภาษณอาจารยบางทานทไดผานการสอนแบบทางไกลดวยระบบ BU WebEx

พบวาหากเปนวชาทเนนการทากจกรรมกลม อาจไมเหมาะสมกบการเรยนการสอนทางไกล เนองจาก

ขอจากดบางประการของการเรยนการสอนแบบนจะไมสามารถพบปะกนไดโดยตรง ทาใหผเรยนแต

ละคนยงไมสามารถทางานรวมกนไดอยางมประสทธผลเทาทควร ผวจยจงมความเหนวาการเรยนการ

สอนแบบทางไกลดวยระบบ BU WebEx อาจยงไมเหมาะสมสาหรบบางวชาทตองมการทางาน

รวมกนเปนกลม แตจะเหมาะสมสาหรบวชาทตองมการ Lecture มากกวา

4) ปญหาการเชอมตอเครอขาย (Network Connection) จากการสมภาษณผเรยน พบวา

ผเรยนประสบปญหาการเชอมตอเพอเขาเรยนผานระบบ BU WebEx โดยมการหลดจากระบบ BU

WebEx เปนชวงเวลาสน ๆ คอประมาณ 1 นาท ทาใหไมสามารถเรยนและตดตามเนอหาไดอยาง

ตอเนอง และพบวาเปนปญหาเพยงบางคน (โดยขอมลดงกลาวมาจาก Log files การเขาใชงานของ

ผใชระบบ BU WebEx) ปญหาทเกดขนจงอาจเกดขนจากการเชอมตอระบบเครอขายของเครอง

ผใชงาน (Client) ทอาจมความเรวอนเทอรเนตทไมเพยงพอกบการใชงาน BU WebEx หรอมปญหา

48

ดานระบบเครอขายของผใชงานเอง รวมถงสาเหตทมาจากหลายปจจย อาทเชนปญหาดานฮารดแวร

(Hardware) หรอซอฟตแวร (Software) เปนตน

5) ปญหาทกษะการใชงานระบบ BU WebEx ของผเรยน พบวาจากการสมภาษณผเรยนบาง

คนไดใหความเหนวาการเรยนการสอนผานระบบ BU WebEx นน ตองอาศยทกษะพนฐานดาน

เทคโนโลยสารสนเทศพอสมควร ไมวาจะเปนเรองของฟงกชนการใชงานเมนตาง ๆ ทมในระบบ โดย

การนาระบบ BU WebEx เขามาใชงานเปนเรองทนามาแกไขปญหาเพอทดแทนการเรยนการสอน

ปกตทเกดผลกระทบจากอทกภย ดงนนในภาวะเรงดวนจงยงขาดคมอการใชระบบทสมบรณ และการ

อบรมทกษะการใชงาน BU WebEx ใหแกนกศกษาบางกลม ผวจยจงใหความเหนวาควรจะมระบบ

Knowledge ทดและเพยงพอ เพอจดอบรมใหความรความเขาใจพนฐานการใชงานกอนทาการเรยน

การสอนจรง

6.3 ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

เนองจากการเรยนการสอนแบบทางไกลของระบบ BU WebEx ยงมปญหาในเรองของการ

ขาดความเอาใจใสของผเรยน ซงอาจเกดจากการทผเรยนไมไดเกดปฏสมพนธในการเรยนกบอาจารย

ผสอนในสถานทจรง จงอาจทาใหผเรยนเขาเรยนหรอออกจากหองเรยนไมตรงตามเวลาทผสอน

กาหนด

ดงนนควรมการพฒนาระบบเพอทาใหผเรยนเกดความเอาใจใสในเนอหาวชานน ๆ โดยผวจย

เสนอวาควรมการจดทาระบบสงคาถาม (Quiz System) ในรปแบบของคาถามแบบปรนย โดย

อาจารยผสอนสามารถกรอกรายละเอยดคาถามและคาตอบทเกยวของกบเนอหาวชาทสอนลงใน

ระบบลวงหนา โดยสามารถเกบคาถามและคาตอบของอาจารยผสอนแยกแตละคนได

โดยเมออาจารยผสอนทาการสอนจบในแตละชวงของเนอหาแลว สามารถเลอกทจะสง

คาถามใหผเรยนตอบในแตละชวงของการสอน โดยผสอนสามารถกาหนดระยะเวลาในการตอบ

คาถาม และเมอผเรยนตอบคาถามแลว ระบบจะทาการตรวจสอบวาถกตองหรอไม หรอผเรยนไดตอบ

คาถามในระยะเวลาทกาหนดหรอไม ซงจะมการเกบขอมลในฐานขอมลและนาขอมลเหลานนมา

ประเมนผล โดยเมอสนสดการเรยนการสอนในแตละครง ระบบจะสามารถแสดงรายงานใหผเรยน

และผสอนทราบ ซงผเรยนสามารถนารายงานดงกลาวมาพจารณาเพอปรบปรงและพฒนาตนเอง

ตอไปได และผสอนกสามารถนาขอมลรายงานคะแนนของผเรยนทงหมดไปวเคราะหเพอพจารณาใน

การใหคะแนน และเพอปรบปรงการสอนใหมความเหมาะสมและมประสทธผลยงขน

ซงเมอพจารณาแลวขอดสาหรบผเรยนคอสามารถสรางใหผเรยนเกดความใสใจในการเรยนร

ดวยระบบดงกลาว รวมทงสงผลดตอการเรยนรของผเรยนและชวยใหผเรยนใชเวลาในการเรยนรใน

ชนเรยนอยางเตมประสทธผล สวนผสอนกสามารถนาผลคะแนนจากรายงานทไดรบมาปรบปรงการ

49

สอนของตนใหดยงขน รวมทงยงชวยใหมคะแนนกจกรรมทสามารถนามาพจารณาเกณฑการประเมน

ใหผเรยนได โดยสามารถแสดงแผนผงการแกปญหาและเพมประสทธผลในการเรยนการสอนแบบ

ทางไกลดวยระบบ BU WebEx ไดดงภาพท 6.1

ภาพท 6.1: แสดงการบรรยายสลบกบกจกรรมการสงคาถามจากระบบการสงคาถาม (Quiz System)

จากภาพท 6.1 สามารถอธบายกระบวนการจดกจกรรม เนอหาและสถานการณทใชในการ

เรยนการสอน โดยสามารถกาหนดขนตอนกระบวนการเรยนการสอนไดดงน

ทาความเขาใจวตถประสงค

ของการเรยน

ฟงบรรยายเนอหาบทเรยนจาก

ผสอน

สรปเนอหาหลงจบเนอหา

และทาการสมถาม

รบฟงสรปเนอหา

จากผสอน

เรมตนการสอน

จบ

ผสอนสงรายงานแสดง

คะแนนการตอบคาถาม

50

1) ขนนา ผสอนอธบายวตถประสงคการเรยนรสาหรบเนอหาการเรยนร จากนนจงอธบาย

เนอหาทจะเรยนเชอมโยงกบสงทผเรยนมพนฐานมากอนหนาน ใหผเรยนไดมองเหนความสาคญใน

การใชเวลาใน 5 นาทแรก

2) ขนสอน ผสอนบรรยายเนอหา ประมาณ 15 นาท จากนนสลบการบรรยาย โดยการสง

คาถามจากระบบ Quiz ใหผเรยนตอบ โดยคาถามนผสอนสามารถจดเตรยมไวในระบบกอนทาการ

สอน จากนนผสอนสามารถทาขนตอนดงกลาวซา โดยการบรรยายเนอหาสลบกบการสงคาถามไป

เรอย ๆ จนใกลหมดเวลา

3) ขนสรป ผสอนกาหนดเวลาประมาณ 15 นาท ใหผเรยนไดสรปเนอหาทไดตามความเขาใจ

ของตนเอง จากนนทาการสมใหผเรยนอธบายนาเสนอสรปสาระสาคญโดยการเปลยนสถานะของ

ผเรยนใหเปนผนาเสนอ (Presenter) จากนนผสอนจงสรปสาระสาคญทงหมด

4) กระบวนการวดและประเมนผล แบงได 2 ประเภทคอ

สวนแรกคอ เครองมอทใชในการวดและประเมนผล ประกอบดวยการแสดงรายงานสรป

คะแนนการตอบคาถามทงหมดของผเรยน และแบบทดสอบหลงเรยน และสวนทสองคอ เกณฑการ

วดและประเมนผล ทาการวดและประเมนผลจากคะแนนสรปจากรายงานการตอบคาถามทงหมดของ

ผเรยน และคะแนนจากแบบทดสอบหลงเรยน

โดยสามารถสรปขอเสนอแนะในการนาระบบการสงคาถาม (Quiz System) เขามาใชในการ

เรยนการสอนแบบทางไกลดวยระบบ BU WebEx ผลดคอสามารถชวยใหผสอนสามารถทราบวา

ผเรยนยงอยในชนเรยนและสนใจเนอหาอยหรอไม อกทงยงสามารถนาสรปคะแนนทไดมาพจารณาใน

เรองของการใหคะแนนในการเรยนดวย ซงผลดของผเรยนคอผเรยนจะสามารถใชเวลาในหองเรยนใน

การเรยนรไดอยางมประสทธผลมากยงขน โดยการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System)

สามารถดไดทภาคผนวก ข

สาหรบในสวนของระบบ WebEx ทใหบรการ Virtual Classroom นน เนองจาก Cloud

Service ของ Cisco นนมคาใชจายในการดาเนนการทคอนขางสง ผวจยมความเหนวาเราสามารถนา

ระบบ Opensource มาใชงานเพอทดแทน WebEx ได โดยซอฟตแวรดงกลาวผวจยไดทาการศกษา

และพบวามซอฟตแวรทนาสนใจและเหมาะสมในการนามาใชงานดงน

Openmeeting คอซอฟตแวร Opensource จากคาย Apache ทใชในการสอสารใน

รปแบบของ Video Conference เพออานวยความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางกน โดย

ซอฟตแวรนใช RED5 ทาหนาทในการเปน Flash Server โดยทาการ Build ผานทางซอฟตแวร

OpenLazlo ตวซอฟตแวรพฒนาขนโดยใชภาษา XML Languge LZX โดยซอฟตแวร

Openmeeting สามารถสนบสนนการสอสารทงภาพและเสยง การแชรไฟลเอกสาร การสรางตาราง

นดหมาย การสนทนาออนไลน (Chat) รองรบการประชมดงเชน WebEx โดยสามารถสรางหอง

51

ประชมทมขนาดใหญไดถง 1,000 Participants โดยมฟงกชนการใชงาน Whiteboard เพอใชสาหรบ

การสอสารกน สวนการตดตอฐานขอมลบญชรายชอสามารถตดตอกบระบบ Microsoft Active

Directory ของมหาวทยาลยกรงเทพซงเกบรายชอของผเรยนและผสอนภายในมหาวทยาลยกรงเทพ

ไวทงหมด ซงโครงสรางทางสถาปตยกรรมของ Openmeeting จะสามารถแสดงไดดงภาพท 6.2

ภาพท 6.2: แสดงโครงสรางทางสถาปตยกรรมของ Openmeeting

ทมา: Wagner, S. (2014). Apache Openmeeting Architecture. Retrieved from

https://cwiki.apache.org/confluence/display/OPENMEETINGS/Architecture.

Opensource ทเหมาะสาหรบการนามาใชกบการเรยนการสอนแบบ Virtual Classroom

คอ Bigbluebutton ซงเปน Open Source WebConferencing สนบสนนการแชรภาพและเสยง

แบบ Multiple โดยประกอบไปดวยฟงกชน Whiteboard สามารถใช Pointer, การขยายภาพ, การ

วาดภาพ และการสนทนาแบบสวนตว การแชรหนาจอ Desktop รวมถงการสนบสนน VoIP โดยใช

เทคโนโลย FreeSWITCH การนาเสนองานเอกสารตาง ๆ เชน Micrrosoft Office และเอกสาร PDF

โดยผใชงานสามารถเขามาใชงานได 2 รปแบบคอเขามาในระบบดวยฐานะ Viewer หรอ

Moderator การเขามาใชงานในฐานะ Viewer หรอผใชงานทวไป คอการเขามาใชงานในลกษณะของ

https://cwiki.apache.org/confluence/display/[email protected]

52

ผเรยน ซงจะมฟเจอรการทางานในลกษณะทจากด สามารถแชรเวบแคม ยกมอถามผสอน และ

สนทนา (Chat) กบบคคลอน ๆ ใน Virtual Classroom ได สวนการเขามาในฐานะ Moderator

หรอผดแล สามารถใชฟเจอรเชน การเปด-ปดเสยงไมคของ Viewer แตละคนได สามารถเชญ

Viewer ออกจากระบบได รวมทงยงสามารถแตงตงให Viewer เปนผทาหนาทเปน Present หรอ

ผนาเสนอเอกสารตาง ๆ ไดอกดวย Bigbluebutton นนทางานบนเวบเบราวเซอรโดยอาศย Plugin

Adobe Flash ในการทางาน สถาปตยกรรมของ Bigbluebutton ใช RED5 เปนแกนหลกในการ

ทางาน ซงตดตงโดย Adobe Flash Media Server โดยสนบสนนการทางานแบบ Real-time ภาพท

6.3 แสดงสถาปตยกรรมการทางานของ Bigbluebutton

ภาพท 6.3: แสดงโครงสรางทางสถาปตยกรรมของ Bigbluebutton

ทมา: Dixon, F. F. (2014). BigblueButton Architecture Overview. Retrieved from https://

code.google.com/p/bigbluebutton/wiki/ArchitectureOverview.

53

บรรณานกรม

กดานนท มลทอง. (2546). เทคโนโลยทางการศกษา: สอการเรยนการสอน.กรงเทพฯ: ศนยพฒนา

หนงสอ กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

โกศล ชชวย. (2537). บทบาทเทคโนโลยทางการศกษาในทศวรรษหนา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ครรชต มาลยวงศ. (2540). ไอทเพอการศกษาไทย. ใน การสมมนาทางวชาการสทศวรรษใหมแหง

สงคมสารสนเทศ: ไอทเพอเศรษฐกจและสงคม. กรงเทพฯ: ศนยประชมสหประชาชาต.

ดนย สออนนอก. (2552). การพฒนาสอการเรยนการสอนอเลกทรอนกส เรองนวแมตกสและไฮดรอ

ลกสเพอหาประสทธภาพและประสทธผลของรปแบบหองเรยนเสมอนจรง. วทยานพนธ

ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2541). Designing e-learning หลกการออกแบบและสรางเวบเพอการ

เรยนการสอนบนอนเตอรเนต. เชยงใหม: อรณการพมพ.

ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2544). การเรยนรแบบออนไลน e-learning. ใน การสมมนางานโสตฯ

เทคโนฯ สมพนธแหงประเทศไทย. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนดา หนแปน. (2552). การสรางหองเรยนเสมอนจรงสาหรบการเรยนแบบใชปญหาเปนหลก เรอง

การใช Microsoft Excel เพอการคานวณ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลย

เทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

นฤเทพ สวรรณธาดา. (2555). การศกษาความพงพอใจการเรยนรแบบผสมผสานในรายวชา

คอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศผานระบบ “BU WebEx” และการใชเวบไซต

บทเรยนอเลรนนง. ใน การประชมวชาการครศาสตรอตสาหกรรมระดบชาต ครงท 5 (หนา

238-432). กรงเทพฯ: คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

พระนครเหนอ.

นาตยา แกวใส. (2549, ม.ค. – ม.ค.). การพฒนาระบบและชดการศกษาทางไกล สาขาการบรหาร

และการจดการอตสาหกรรม. [รปแบบอเลกทรอนกส]. วารสารวชาการพระจอมเกลาพระ

นครเหนอ, 16 (1), 43-50.

บญเกอ ควรหาเวช. (2543). นวตกรรมการศกษา (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: SR Printing.

ปณตา วรรณพรณ. (2553). การพฒนารปแบบการเรยนแบบผสมผสานโดยใชเครองมอทางปญญา

เพอพฒนาทกษะการคดอยางมวจารณญาณ. วารสารวทยบรการ, 23(2), 152-164.

พรชย เสมแจง. (2554). คมอการใชงาน WebEx (Meeting Center สาหรบนกศกษา). สบคนจาก

http://webex.bu.ac.th/manual/webex_manual_st.pdf.

54

พลลภ ชยประโคม, พสทธา อารราษฏร, วทยา อารราษฎร และสานตย กายาผาด. (2553).

การพฒนารปแบบกจกรรมการเรยนรวชาระบบปฏบตการ 1 หลกสตรวทยาศาสตรบณฑต

สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร มหาวทยาลยราชภฏกาฬสนธ. วารสารมหาวทยาลย

ราชภฏมหาสารคาม, 4(1), 21-28.

พระพงษ สาสมมา. (2548). การพฒนาสอการเรยนอเลกทรอนกส เรองหมอแปลงไฟฟาหนงเฟส ใน

รปแบบหองเรยนเสมอนจรง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร.

มนตชย เทยนทอง. (2545). เทคโนโลยการศกษาทางไกล. กรงเทพฯ: ศนยผลตตาราเรยน สถาบน

เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ศรศกด จามรมาน และสายพณ ชอโพธทอง. (2544). Electronic Education or E-Education. ใน

การสมมนาเรอง E-learning. กรงเทพฯ: ภาควชาครศาสตรเทคโนโลย มหาวทยาลย

พระจอมเกลาธนบร.

ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ. (2554). ระบบ BU WebEx. สบคนจาก http://webex.

bu.ac.th.

ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ. (2554). ระบบ Feedback. สบคนจาก http://feebback.

bu.ac.th.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559). สบคนจาก http://www.nesdb.go.th/Portals

/0/news/plan/p11/plan11.pdf.

สภาณ เสงศร. (2543). การพฒนาระบบการเรยนการสอนทางไกลในสถาบนอดมศกษา. วทยานพนธ

ปรญญาดษฎบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สตเทพ ศรพพฒนกล. (2544). การศกษาสภาพปญหาและผลกระทบของระบบการเรยนการสอน

ทางไกลผานระบบเครอขาย Fiber Optic สถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลยใน

ประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ธนบร.

อทย ภรมยรน. (2540). โฉมหนามหาวทยาลยในศตวรรษท 21. สารศรปทม, 2(2), 21-30.

Britain, S., & Liber, O. (2001). A framework for pedagogical evaluation of virtual

learning environment. Retrieved from http://www.jisc.ac.uk/uploaded_

documents/VLE%20Full%20Report%2006.doc.

55

Chien-Yu, C. (2005). Effectiveness of implementing computer-assisted language

learning technology in the English for specific purpose training program.

Dissertation Abstracts International, 65(8), 235-242.

Dixon, F. F. (2014). BigblueButton Architecture Overview. Retrieved from https://

code.google.com/p/bigbluebutton/wiki/ArchitectureOverview.

Holmverg, B. (1995). Theory and practice of distance education (2nd ed.). London:

Routledge.

Page, G. T., & Thomas, J. B. (1997). International dictionary of education. London:

Kogan Page.

Simonson, M. R., Smaldino, S. E., Albright, M., & Zvacek, S. M. (2000). Teaching and

Learning at a Distance : Foundations of Distance Eductions of Distance

Education. New Jersey: Prentice-Hall.

Turoff, M. (1995). Designing a virtual classroom. Retrived from http://web.njit.edu/

~turoff/Papers/DesigningVirtualClassroom.html.

Wagner, S. (2014). Apache Openmeeting Architecture. Retrieved from https://cwiki.

apache.org/confluence/display/OPENMEETINGS/Architecture.

Williams, M. L., Paprock, K., & Covington. B. (1998). Distance learning: The essential

guide. California: Sage.

http://web.njit.edu/%0b~turoff/Papers/DesigningVirtualClassroom.html

http://web.njit.edu/%0b~turoff/Papers/DesigningVirtualClassroom.html

https://cwiki.apache.org/confluence/display/[email protected]

56

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณความพงพอใจของผใชงานตอการเรยนการสอน

Virtual Classroom (BU WebEx) ของมหาวทยาลยกรงเทพ

57

แบบสมภาษณความพงพอใจของผใชงานตอการเรยนการสอน Virtual Classroom (BU WebEx)

ของมหาวทยาลยกรงเทพ

1. ทานมความพงพอใจตอการใช Virtual Classroom (BU WebEx) ในการเรยนการสอน

หรอไม อยางไร?

2. ทานคดวาอะไรคออปสรรคสาคญสาหรบทานในการเรยนแบบ Virtual Classroom (BU

WebEx)?

3. ทานคดวาทรพยากรทใชในการเรยนการสอนแบบ Virtual Classroom (BU WebEx) ม

เพยงตอความตองการหรอไม (เชน อปกรณหฟง ไมโครโฟน)?

4. ทานคดวาความเหมาะสมของการจดอบรมวธการเรยนร และคมอการใชงาน Virtual

Classroom (BU WebEx) มความเหมาะสมเพยงพอหรอไม อยางไร?

5. ทานคดวาปรมาณแหลงทรพยากรการเรยนรดวยตนเอง เชน เวบไซตเนอหารายละเอยดวชา

เพอเรยนรเพมเตมดวยตนเอง เหมาะสมหรอไม อยางไร

6. ทานคดวาความเหมาะสมของเนอหาการเรยน มความเหมาะสมหรอไม อยางไร?

7. ทานคดวาทกษะทางดานคอมพวเตอรมความจาเปนตอการเรยนแบบ Virtual Classroom

(BU WebEx) หรอไม เพราะเหตใด?

8. ทานคดวาเวลาเรยนในแตละหนวยการเรยน (ตอ 1 Class Session) เหมาะสมหรอไม

อยางไร (ถามเฉพาะนกศกษา)

9. ทานคดวาทกษะการใชงานเครองมอบนซอฟตแวร Virtual Classroom (BU Web) ของ

คปฎสมพนธมเพยงพอหรอไม อยางไร

10. ทานคดวาขอดและขอเสยระหวางการเรยนการสอนแบบ Virtual Classroom (BU WebEx)

และ Traditional Classroom (การเรยนในหองเรยนจรง)

58

ภาคผนวก ข

ผงแสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System)

59

แสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System) สวนของอาจารยผสอน

แสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System) สวนของอาจารยผสอน

60

แสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System) สวนของนกศกษา

แสดงการทางานของระบบการสงคาถาม (Quiz System) สวนของนกศกษา (ตอ)

61

ภาคผนวก ค

สญญาหามเปดเผยขอมล (Non-Disclosure Agreement)

64

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล พยนต ไกรนยะฉนท

อเมล [email protected]

ประวตการศกษา ปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ

คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมงคลกรงเทพ

ประสบการณการทางาน ป 2540 – ปจจบน อาจารยประจา

ศนยคอมพวเตอร มหาวทยาลยกรงเทพ