บทท 9

ระบบสารสนเทศ

ขอมล และ สารสนเทศ

ขอมล (Data) หรอขอมลดบ คอขอเทจจรงของเหตการณตางๆ

ทเกดขนทงในอดตหรอในปจจบน ซงอาจจะเปนขอมลตวเลข

ตวอกษร รปภาพ เสยง หรอสญลกษณตางๆ กได ขอมลทดควร

จะมความถกตอง ตวอยางเชน ปรมาณ ชอ เลขทอยบาน รหส

นกศกษา เบอรโทรศพท คะแนนนกศกษา และอนๆ

สารสนเทศ (Information) คอขอมลทผานการประมวลผลดวย

วธการตางๆ ทถกตองตามกฎเกณฑตามหลกความสมพนธ

เพอใหขอมลมประโยชนมากขน และสามารถนาไปใชใหเกด

ประโยชนในดานตางๆ

คณลกษณะของสารสนเทศ

มความถกตองและตรงประเดน คอมความถกตองและตรงกบความตองการของผใช

มความสมบรณ คอมรายละเอยดครบสมบรณตามความตองการของผใช

มความงาย คอมความงายตอการนาไปใช

มทนสมย คอมความทนสมยปรบปรงตลอดเวลา

สามารถตรวจสอบได คอสามารถตรวจสอบความถกตองของสารสนเทศได

มความคมทน คอความคมคาหรอผลตอบแทนของการใชระบบสารสนเทศนน

การจดการ และ ระบบ

การจดการ (Management) คอการจดการอยางเปนระบบ ซงเปนการกาหนด

เปาหมายและทศทางของแตละหนวยงาน โดยจะตองมการวางแผน กาหนดการ และ

จดการทรพยากรภายในหนวยงานใหมประสทธภาพ เพอบรรลเปาหมายของหนวยงาน

ระบบ (System) คอกลมขององคประกอบตางๆ และกระบวนการตางๆ ทม

ความสมพนธกน โดยองคประกอบตางๆ จะสามารถทางานรวมกนเพอเปาหมาย

เดยวกน ระบบในแตละระบบอาจจะประกอบไปดวยระบบยอย (Subsystem) หลายๆ

ระบบททางานรวมกนได ระบบมทงระบบเปดและระบบปด

ระบบเปด (Open System) หมายถงระบบทมการตดตอกบสภาพแวดลอมภายนอก

โดยมากระบบในการดาเนนธรกจตางๆ จะเปนระบบเปด

ระบบปด (Close System) หมายถงระบบทไมมการตดตอกบสภาพแวดลอมภายนอก

โดยมากจะเปนระบบทใชทดลองในหองปฏบตการตางๆ เพอใชในการทดสอบหรอใชในการ

วจยในดานตางๆ

ระบบสารสนเทศ (INFORMATION SYSTEM: IS)

ระบบททาการประมวลผลขอมลเพอเปลยนใหเปนสารสนเทศ

เพอทจะสามารถนามาใชงานได ซงเปนระบบพนฐานของการ

ทางานในดานตางๆ ระบบสารสนเทศทวไปในปจจบนจะเปนการ

นาเอาคอมพวเตอรมาชวยในการจดเกบและรวบรวมขอมลตางๆ

จากนนขอมลมาแปลงใหเปนสารสนเทศทสามารถนาไปใช

ประกอบการตดสนใจในเวลาอนรวดเรวและถกตอง ทาให

สามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

เทคโนโลยสารสนเทศหรอไอท (INFORMATION TECHNOLOGY: IT)

คอเทคโนโลยตางๆ ทใชในการประมวลผลสารสนเทศ ซง

ครอบคลมถงการรบ การสง การแปลง การจดเกบ การ

ประมวลผล ในบางครงอาจจะเรยกวา เทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสาร (Information and Communications Technology:

ICT)

องคประกอบของระบบสารสนเทศ

(ELEMENTS OF TECHNOLOGY SYSTEM)

ฮารดแวร (Hardware) หรอสวนอปกรณ คออปกรณคอมพวเตอรทเราสามารถจบตองไดหรอหรอมองเหนได

ซอฟตแวร (Software) คอชดคาสงหรอโปรแกรมทใชสงงานใหคอมพวเตอรทางาน ซอฟตแวรจงหมายถงลาดบขนตอนการทางานทเขยนขนดวยคาสงของคอมพวเตอร คาสงเหลานเรยงกนเปนโปรแกรมคอมพวเตอร คอมพวเตอรเครองหนงทางานแตกตางกนไดมากมายดวยซอฟตแวรทแตกตางกน ซอฟตแวรจงหมายถงโปรแกรมคอมพวเตอรทกประเภทททาใหคอมพวเตอรทางานได ในระบบสารสนเทศซอฟตแวรถกสรางขนมาเพอประมวลผลขอมลเพอแปลงใหอยในรปแบบของสารสนเทศ เพอทจะนาไปใชงานไดอยางมประสทธภาพ

บคลากร (Personnel) คอองคประกอบทสาคญทสดของระบบสารสนเทศ ซงไดแกบคคลทเกยวของในระบบสารสนเทศ ดงเชน ผออกแบบระบบสารสนเทศ ผพฒนาระบบสารสนเทศ ผ ใชระบบสารสนเทศ และผดแลระบบสารสนเทศ

กระบวนการ (Procedure) คอขนตอนวธการดาเนนงาน นโยบาย กลยทธ กฎระเบยบตางๆ ในการใชระบบสารสนเทศใหมประสทธภาพ และมความถกตอง

ขอมล (Data) คอขอมลดบ หรอขอมลตางๆ ทเกดขน ซงอาจจะอยในรปแบบของขอความ ตวเลข รปภาพ หรอเสยง ซงจะเปนขอมลเพอใชสาหรบการประมวลผลของระบบสารสนเทศ

โครงสรางผ ใชงานในระดบตางๆ ขององคกร

ระดบกำหนดกลยทธ

ระดบการบรหาร

ระดบผชำนาญการ

ระดบการปฏบตการ

ระบบงานขององคกร

ระดบ

ปฏบตการ

ระดบ

ผ ชานาญการ

ระดบ

การบรหาร

ระดบ

กาหนดกลยทธ

ระบบสานกงานอตโนมต

ระบบประมวลผลขอมลสาหรบงาน

ประจาวน

ระบบสารสนเทศเพอ

การบรหารจดการ

ระบบสนบสนนการตดสนใจ

ประเภทของระบบสารสนเทศ

ระบบสานกงานอตโนมต (Office Automation System: OAS)

ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing System: TPS)

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information

System: MIS)

ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS)

ระบบสารสนเทศสาหรบผบรหาร (Executive Support System:

ESS)

ระบบปญญาประดษฐและระบบผ เชยวชาญ (Artificial Intelligence

System and Expert System)

ระบบสานกงานอตโนมต (OFFICE AUTOMATION SYSTEM: OAS)

คอระบบทใชเทคโนโลยตางๆ ดงเชนคอมพวเตอรชวยในการ

ทางานทเกดขนเปนประจาหรองานทวไปทใชในองคกร ดงเชน

การสงจดหมาย การพมพเอกสารการประชม การพมพรายงาน

การจดตารางเวลา การคานวณบญช เปนตน

ระบบประมวลผลรายการ (TRANSACTION PROCESSING SYSTEM: TPS)

คอระบบประมวลผลขอมล โดยทวไปจะเปนระบบทมการนาเอา

คอมพวเตอรมาใชในการจดการการขอมลพนฐานตางๆ เพอสนบสนนการ

ทางานโดยจะเนนการประมวลผลรายการทเกยวของกบการดาเนนงาน

ประจาของแตละหนวยงาน เชนการบนทกขอมลการสงซอสนคาในแตละ

วน การบนทกขอมลการทางานของพนกงานในแตละวน การบนทกรายรบ

รายจายในแตละวน โดยขอมลตางๆ จะถกบนทกจากการปฏบตงานของ

ผปฏบตงาน ระบบประมวลผลรายการจะเปนระบบทสนบสนนการทางาน

ของพนกงานในระดบปฏบตการ ระบบประมวลผลรายการเชน ระบบจอง

ตวรถทวร ระบบจองตวเครองบน และระบบการฝากเงนการถอนเงนเปน

ตน

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (MANAGEMENT INFORMATION

SYSTEM: MIS)

คอระบบสารสนเทศทไดมาจากระบบประมวลผลรายการและ

ขอมลตางๆ ทไดมาทงจากภายในและภายนอกองคกร เพอนามา

ประมวลผลเพอใหไดสารสนเทศสาหรบผบรหาร ซงเปนระบบ

สารสนเทศทตอบสนองความตองการของผบรหารเพอชวยในการ

จดการวางแผนตางๆ ใหมประสทธภาพมากยงขน ตวอยาง

รายงานทไดจากระบบสารสนเทศเพอการจดการดงเชน รายงาน

ยอดขายประจาเดอน รายงานยอดขายประจาป รายงานการ

วเคราะหการขายในแตละจงหวด รายงานการวเคราะหตนทน

และกาไร และรายงานงบประมาณเปนตน

ระบบสนบสนนการตดสนใจ (DECISION SUPPORT SYSTEM:

DSS)

คอระบบสารสนเทศเพอใชในการประกอบการตดสนใจเพอใช

สาหรบผบรหารขนไป ระบบสนบสนนการตดสนใจเปนระบบท

ผสมผสานสารสนเทศทมอยหรอสารสนเทศอนๆ นามาทาการ

เปรยบเทยบ วเคราะห คาดการณ โดยนาเสนอในรปแบบท

สอสารไดงายดงเชนนาเสนอในรปแบบของภาพกราฟก โดย

ระบบจะนาเสนอทางเลอกตางๆ ใหกบผบรหารเพอใชในการ

ประกอบการตดสนใจ

ระบบสารสนเทศสาหรบผบรหาร (EXECUTIVE SUPPORT

SYSTEM: ESS)

คอระบบสนบสนนการตดสนใจทใชกบผบรหารระดบกลยทธ

โดยเฉพาะ เพอวางแผนในการพฒนาองคกรใหมประสทธภาพ

สงสด ระบบสารสนเทศสาหรบผบรหารถกออกแบบมาชวยใน

การตดสนใจของผบรหารระดบสงซงใชในการวางแผนกลยทธ

หรอแผนการดาเนนงานระยะยาวขององคกร ระบบสารสนเทศ

สาหรบผบรหารจะใชขอมลทงจากภายนอกองคกร โดยขอมลทได

นนจะถกกลนกรองขอมลและนาเสนอเฉพาะสวนทมความสาคญ

ตอผบรหารระดบสงซงจะเนนการใชเทคโนโลยชนสงทชวยใหการ

นาเสนอมความสะดวกและงายแกการรบรมากทสด

ระบบปญญาประดษฐและระบบผเชยวชาญ (ARTIFICIAL

INTELLIGENCE SYSTEM AND EXPERT SYSTEM)

คอระบบคอมพวเตอรทชวยผบรหารในการแกปญหาซงอาจจะเปนระบบท

สามารถคนหาคาตอบดวยตนเอง ระบบปญญาประดษฐและระบบ

ผ เชยวชาญเปนระบบทสามารถทางานแทนมนษย สามารถทจะสามารถ

ตดสนใจแทนมนษยได ซงจะแตกตางกบระบบสารสนเทศประเภทอนๆ ท

สามารถสรปขอมลทสาคญเพอนาเสนอผบรหารใหตดสนใจ แตในระบบ

ปญญาประดษฐและระบบผ เชยวชาญจะสามารถนาเอาขอมลทมอยไป

พจารณาเพอหาคาตอบทดทสดออกมาดวยวธการในการคดหาคาตอบ

อยางมเหตผลและเปนขนเปนตอน ระบบปญญาประดษฐและระบบ

ผ เชยวชาญถกสรางจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอเลยนแบบกระบวนการ

คด วเคราะหของมนษยหรอผ เชยวชาญตางๆ เพอใชในการแกไขปญหาท

ซบซอน

ขนตอนการประมวลผลของระบบสารสนเทศ

สวนนำเขา

สวนประมวลผล

สวนแสดงผล

ขอมล

สารสนเทศ

ผลสะทอนกลบ

วงจรการพฒนาระบบสารสนเทศ

ประโยชนของระบบสารสนเทศ

(THE BENEFITS OF INFORMATION SYSTEM)

ดานคณภาพชวต เปนการพฒนาคณภาพชวตใหมความสะดวก รวดเรว ยงขน ดงเชนมระบบเครอขายทสามารถตดตอกนไดถงแมจะอยหางไกลกน

ดานการศกษา เปนการพฒนาดานการศกษาใหผ ตองการความรสามารถพฒนาตนเองไดอยางรวดเรว และมประสทธภาพ ดงเชนผ เรยนสามารถทจะหาขอมลความรไดงายขน สามารถแลกเปลยนความรไดอยางรวดเรว และสามารถคนหาขอมลไดอยางสะดวก

ดานความปลอดภย เปนการพฒนาดานความปลอดภย ทาใหสามารถพฒนาควบคมระบบความปลอดภยตางๆ ใหมประสทธภาพมากยงขน ดงเชนการพฒนาระบบสารสนเทศทางดานการจราจร และการพฒนาระบบสารสนเทศทางการทหาร

ดานการแพทย เปนการพฒนาดานการแพทย เพอชวยเหลอแพทยและเพอชวยเหลอคนไขใหไดรบการบรการทดและมประสทธภาพ ดงเชนระบบชวยนบเซลลเมดเลอด และระบบตรวจอาการผานกลองวดโอระยะไกล

ดานอตสาหกรรม เปนการพฒนาดานอตสาหกรรมเพอชวยใหอตสาหกรรมสามารถพฒนาไปไดอยางรวดเรว สามารถแขงขนกบตลาดได

ดานธรกจ เปนการพฒนาทางดานธรกจตางๆ ใหสามารถมผลกาไรทดขนได ทาใหองคกรตางๆ ทใชระบบสารสนเทศ พฒนาธรกจใหมประสทธภาพมากยงขน

แบบฝกหดทบทวน

1. ระบบสารสนเทศคออะไร จงอธบายมาพอสงเขป

2. ขอมลและสารสนเทศคออะไร และแตกตางกนอยางไรจงอธบาย

3. เทคโนโลยสารสนเทศหรอไอทคออะไร จงอธบายมาพอสงเขป

4. คณลกษณะของสารสนเทศทสาคญควรจะมสวนสาคญอะไรบาง

5. องคประกอบของระบบสารสนเทศประกอบดวยอะไรบาง จงอธบาย

6. ประเภทของระบบเทคโนโลยสารสนเทศแบงตามโครงสรางขององคการ มอะไรบาง จงอธบาย

7. ประเภทของระบบเทคโนโลยสารสนเทศแบงตามประเภททวไป มอะไรบาง จงอธบาย

8. ขนตอนในการประมวลผลของระบบสารสนเทศมกขนตอน และแตละขนตอนคออะไร จงอธบาย

9. วงจรการพฒนาระบบสารสนเทศมกขนตอน และแตละขนตอนคออะไร จงอธบาย

10. จงอธบายถงประโยชนของระบบสารสนเทศมา 5 ตวอยาง

http://www.udru.ac.th

http://www.udru.ac.thhttp://www.udru.ac.th

เอกสารอางอง

กต ภกดวฒนะกล, คมภรระบบสารสนเทศ., กรงเทพฯ, เคทพ คอมพ แอน คอนซลท, 2547.

งามนจ อาจอนทร, ความรทวไปเกยวกบวทยาการคอมพวเตอร., กรงเทพฯ, 2542.

เตชา อศวสทธถาวร, เทคโนโลยสารสนเทศเบองตน., กรงเทพฯ, วงอกษร, 2547.ภาควชาวทยาการคอมพวเตอร มหาวทยาลยบรพา, เอกสารประกอบการสอนวชาเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร., 2552. วศน เพมทรพย, และวโรจน ชยมล, ความรเบองตนเกยวกบคอมพวเตอรและเทคโนโลย

สารสนเทศ., กรงเทพฯ, 2548.

วกพเดย [Online]. Available: http://th.wikipedia.org/wiki [2552].