ชื่อโครงการ การเปรียบเทียบผล ...ทะเบ...

ชอโครงการ การเปรยบเทยบผลผลต คณภาพ และผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยมท ผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนในจงหวดแมฮองสอน

The Comparison of Yield, Quality, and Economic Return of Garlic Production from Using LDD Organic Product in Mae Hong Sorn

Province ทะเบยนวจยเลขท 51 53 03 12 08308 0101 110 01 11 กลมชดดนท 29 ชดดนบานจอง (Ban Chong series: Bg) ผด าเนนการ นางสาวจนทนา ยะจา Ms. Jantana Yaja

บทคดยอ

การเปรยบเทยบผลผลต คณภาพและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยมทผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนในจงหวดแมฮองสอน มวตถประสงคเพอวเคราะหเปรยบเทยบสมบตทางเคมของดนกอนปลกและหลงเกบเกยวกระเทยมรวมถงประเมนผลผลตและวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยมทผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดน ในจงหวดแมฮองสอน ท าการทดลองในกลมชดดนท 29 ชดดนบานจอง แปลงเกษตรกร บานแมสะงา ต.หมอกจ าแป อ.เมอง จ.แมฮองสอน ระหวางเดอนตลาคม 2550 ถง เดอน กนยายน 2553 โดยมการ วางแผนการทดลองแบบ Split Plot in RCB จ านวน 3 ซ า Main plot ประกอบดวย 2 ปจจยหลก คอ 1 ไมใสปยพชสด และ 2 ใสปยพชสด (ถวพม) Sub plot ประกอบดวย 6 ปจจยรอง คอต ารบท 1 ไมใสปย ต ารบท 2 ปยเคมอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 80 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 30 กโลกรมตอไร ต ารบท 3 ครงหนงของปยเคมอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบปยหมก อตรา 1 ตนตอไร ต ารบท 4 ครงหนงของปยเคมอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 1,000 หรอ 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร ต ารบท 5 ครงหนงของปยเคมอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบครงหนงของปยหมก อตรา 0.5 ตนตอไร รวมกบครงหนงของน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 2,000 หรอ 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร และต ารบท 6 ปยหมก อตรา 1 ตนตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 1,000 หรอ 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร จากผลการศกษาการเปลยนแปลงของสมบตทางเคมดน พบวา คาความเปนกรดดางของดนของวธการ ใสปยพชสดมคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสดโดยมแนวโนมเพมขนจากระดบกรดจดเปนกรดแก สวนต ารบการจดการปยต ารบท 2 มคาความเปนกรดเปนดางทสงทสด โดยมแนวโนมเพมขนจาก กรดจดเปนกรดแกเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ ปรมาณอนทรยวตถในดนของวธการใสปยพชสด มคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสดโดยมแนวโนมเพมขนจากระดบปานกลางเปนระดบ

2

คอนขางสง สวนต ารบการจดการปยต ารบท 2 มปรมาณอนทรยวตถสงทสดโดยมแนวโนมเพมขนจากระดบปานกลางเปนระดบคอนขางสงเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนของวธการใสปยพชสดมคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสดโดยมแนวโนมเพมขนจากระดบต าเปนระดบปานกลาง สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 2 มปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบต าเปนระดบปานกลางเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ และโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดของวธการใสปยพชสดมคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสด โดยมแนวโนมเพมขนแตยงคงอยในระดบสง สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 5 มปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงทสดซงอยในระดบสงเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 3 และ 2 ตามล าดบ ผลผลตน าหนกสดของกระเทยม พบวา วธการใสปยพชสดใหผลผลตคาสงกวา โดยมผลผลตเพมขน 69 กโลกรม คดเปนรอยละ 2.31 เมอเปรยบเทยบกบวธการทไมใสปยพชสด สวนต ารบการ จดการปย ต ารบท 2 ใหผลผลตน าหนกสดเฉลยสงทสด โดยมผลผลตเพมขน 214 กโลกรม คดเปนรอยละ 7.25 เมอเทยบกบ ต ารบท 1

ผลตอบแทนทางเศรษฐกจ พบวา คารายไดสทธเฉลยของวธการใสปยพชสดมคาสงกวา โดยมรายไดสทธเฉลยเพมขน 528 บาท คดเปนรอยละ 2.99 เมอเปรยบเทยบกบวธการทไมใสปยพชสด สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 2 มรายไดสทธเฉลยสงสด โดยมรายไดเฉลยสทธเพมขน 1,159 บาท คดเปนรอยละ 6.15 เมอเทยบกบ ต ารบท 1

หลกการและเหตผล

กระเทยมเปนพชเศรษฐกจทส าคญชนดหนงทเกษตรกรในจงหวดภาคเหนอตอนบนนยมปลก โดยเฉพาะจงหวดแมฮองสอนกระเทยมถอไดวาเปนพชหลกทเกษตรกรในพนทราบลมแมน าและเชงเขานยมปลกกนมากรองจากขาว งา และถวเหลอง เนองจากมความคนเคยและมความช านาญในการปลก มาแตดงเดมอกทงภมอากาศเอออ านวยในการเพาะปลก ลกษณะกระเทยมทผลตไดสวนใหญเปน พนธพนเมองทเกบตดตอกนมาหลายชวอายคน เกษตรกรจงมกจะเกบไวเองและทส าคญทท าใหกระเทยมในจงหวดแมฮองสอนมลกษณะเดน คอ หวแขง เกบไวไดนาน แตขนาดของหวกระเทยมจะมขนาดเลก เมอเปรยบเทยบกบกระเทยมในจงหวดอนๆ การเพาะปลกกระเทยมในจงหวดแมฮองสอนฤดกาลผลต ป 2552/2553 มแนวโนมเพมขนจากปทผานมา โดยทงจงหวดมเกษตรกรทเพาะปลกกระเทยมทงหมด 4,654 ราย มพนทปลกรวมทงสน 13,460 ไร ผลผลตเฉลย 2,258.08 กโลกรมตอไร ผลผลตรวมทงสน 30,393,786 กโลกรม (ส านกงานเกษตรจงหวดแมฮองสอน, 2554) เกษตรกรจะปลกกระเทยมหลงจากเกบเกยวขาวแลวโดยอาศยฟางขาวมาใชประโยชนในการคลมตนกระเทยมทเรมปลกใหมเกษตรกรสวนใหญผลตกระเทยมโดยการใชปยเคมเพยงอยางเดยวและใชตดตอกนมาเปนระยะเวลานาน ท าใหความสมดลของธาตอาหารในดนเปลยนไปเกดปญหาดนเสอมโทรมทงสมบตทางเคมและทางกายภาพ สงผลใหผลผลตของกระเทยมลดต าลง นอกจากนยงเกดปญหาเรองตนทนการผลตทสงขนในขณะทปรมาณผลผลตและราคาผลผลตไมไดสงขนตาม เกษตรกรตองซอปจจยการผลตทกอยางซงมราคาสงขนเรอยๆ เชน ปยเคม สารเคมปองกนก าจดโรคและแมลงศตรพช ฮอรโมนพช และสารเคมอนๆ เพอเพมผลผลตโดยเนนปรมาณ

3

ผลผลตมากกวาคณภาพ รวมไปถงตนทนทตองซอพนธปลกเพมขนเนองจากพนธปลกทเกบไวเปนเชอพนธในปตอไปมคณภาพต าและฝอลงอยางรวดเรว

การผลตกระเทยมโดยอาศยปยเคมและสารเคมทางการเกษตรตางๆ นน ไมสามารถเพมอตราการเ พมผลผลตกระเทยมในระยะยาวไดและย ง ไมสามารถรกษาความอดมสมบรณของดน ซงเปนปจจยพนฐานในการผลตไวได ดงนนการน าความรทางวชาการและเทคโนโลยการผลตพช โดยอาศยผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนมาใชในระบบการผลตกระเทยม เพอทดแทน การใชปยเคมและสารเคมทางการเกษตร จงเปนแนวทางหนงทจะพฒนาการผลตกระเทยมของเกษตรกร ชวยลดตนทนการผลต เพมรายได เปนการผลตทปลอดภยตอผผลต ผบรโภค และสงแวดลอม และสามารถใชผลการวจยจากโครงการน เปนแนวทางใหเกษตรกรน าไปปฏบตในกระบวนการผลตกระเทยม เพอเพมผลผลตและคณภาพในการเกบรกษาของกระเทยมในระยะยาว น าไปสระบบการผลตกระเทยม ทยงยนตอไป และยงเปนแนวทางทจะพฒนาการผลตกระเทยมของเกษตรกรไปสการผลตกระเทยมอนทรย เพอเพมมลคาของผลผลตได

วตถประสงค

1. เพอวเคราะหเปรยบเทยบสมบตทางเคมของดนกอนปลกและหลงเกบเกยวกระเทยม 2. เพอประเมนผลผลตของกระเทยมทผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนา

ทดนในจงหวดแมฮองสอน 3. เพอวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยม

ขอบเขตการศกษา

วเคราะหเปรยบเทยบสมบตทางเคมของดนกอนปลกและหลงเกบเกยวกระเทยม ประเมนผลผลตและวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยมทผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพ ของกรมพฒนาทดนในจงหวดแมฮองสอน โดยด าเนนการทดลองในพนทแปลงเกษตรกร บานแมสะงา ต.หมอกจ าแป อ.เมอง จ.แมฮองสอน

การตรวจเอกสาร

1. ขอมลพนทจงหวดแมฮองสอน จงหวดแมฮองสอนเปนจงหวดชายแดนจงหวดหนง ซงมอาณาเขตตดตอกบสหภาพพมา ตงอยทางดานตะวนตกสดของภาคเหนอ พนทสวนใหญเปนภเขาสงสลบซบซอน มพนททงหมด 12,681.259 ตารางกโลเมตร ประกอบดวย พนทปกครอง 7 อ าเภอ 45 ต าบล ไดแก อ าเภอปาย อ าเภอปางมะผา อ าเภอเมอง อ าเภอขนยวม อ าเภอแมลานอย อ าเภอแมสะเรยง และ อ าเภอสบเมย จากการส ารวจทรพยากรดน โดยสวนส ารวจจ าแนกดนท 3 ส านกส ารวจดนและวางแผนการ ใชทดน (2552) พบวา ทรพยากรทดนในพนทจงหวดแมฮองสอน เมอพจารณาตามสภาพพนทสามารถแยกไดเปน

4

ดนในทดอนและดนในทลม มทงสน 12 กลมชดดน ประกอบดวย กลมชดดนท 5 กลมชดดนท 22 กลมชดดนท 29 กลมชดดนท 31 กลมชดดนท 38 กลมชดดนท 44 กลมชดดนท 47 กลมชดดนท 48 กลมชดดนท 55 กลมชดดนท 56 และกลมชดดนท 62

2. กลมชดดนท 29 ชดดนบานจอง (Bg) ชดดนเชยงของ (Cg) ชดดนโชคชย (Ci) ชดดนแมแตง (Mt) ชดดนหนองมด (Nm) ชดดนปากชอง (Pc) และชดดนสงเนน (Sn)

ลกษณะและสมบตของดน เปนกลมดนเหนยวลกมากทเกดจากการสลายตวของหนเนอละเอยดหรอตะกอนล าน า มสภาพพนทคอนขางเรยบถงเปนเนนเขา มเนอดนเปนดนเหนยว ดนบนมสน าตาล ดนลางมสน าตาล สเหลองหรอสแดง การระบายน าด ความอดมสมบรณของดนต า ปฏกรยาดน เปนกรดจดมากถงดางเลกนอย ปญหาการใชประโยชนทดน ความอดมสมบรณของดนต า ขาดแคลนน า และในพนท ทมความลาดชนมการชะลางพงทลายสญเสยหนาดน แนวทางการจดการดน การปลกพชไรหรอพชผก สภาพพนทคอนขางราบเรยบ ปรบปรงดนดวยปยหมกหรอปยคอก 1-2 ตนตอไร หรอไถกลบพชปยสด (หวานเมลดถวพรา 8-10 กโลกรมตอไร เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร หรอปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยไว 1-2 สปดาห) รวมกบการใชปยเคมหรอปยอนทรยน า มระบบอนรกษดนและน า เชน ไถพรวนและปลกพชตามแนวระดบ มวสดคลมดน ปลกพชหมนเวยนหรอปลกพชสลบเปนแถบ พฒนาแหลงน าและจดระบบการใหน าในแปลงปลก พนททเปนกรดจดมาก ควรใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร สภาพพนทราบเรยบถงเปนลกคลนลอนลาดเลกนอย ควรมการจดระบบการปลกพชใหหมนเวยนตลอดปและมการปรบปรงบ ารงดนรวมดวย ปรบปรงบ ารงดน ดวยปยหมกหรอปยคอก อตรา 1-2 ตนตอไร หรอหวานเมลดถวพราอตรา 8 -10 กโลกรมตอไร , เมลดถวพม 6-8 กโลกรมตอไร, ปอเทอง 4-6 กโลกรมตอไร ไถกลบระยะออกดอก ปลอยไว 1-2 สปดาห รวมกบการใชปยเคมหรอปยอนทรยน า พนททเปนกรดจดมากควรใชวสดปน 200-300 กโลกรมตอไร กอนปลกพชไรหรอพชผก มระบบอนรกษดนและน าโดยวธกล เชน ไถพรวนและปลกพชตามแนวระดบ หรอโดยวธพช เชน ปลกพชปยสด วสดคลมดน ปลกพชหมนเวยน ปลกพชสลบเปนแถบหรอโดยวธกลรวมกบวธพช ส าหรบสภาพพนททเปนลกคลนลอนลาดถงเปนเนนเขาไมเหมาะส าหรบการปลกพชผก การปลกพชไร มมาตรการอนรกษดนและน าโดยวธกล เชน การปลกพชหมนเวยน ปลกพชสลบเปนแถบ หรอโดยวธกลรวมกบวธพช จดการระบบชลประทานและระบบการใหน าในพนทปลก

3. แหลงก าเนด แหลงผลตทส าคญในประเทศไทย และความส าคญของกระเทยม กระเทยม มแหลงก าเนดทางเขตเอเชยกลาง หรอทางภาคใตของทวปยโรป ซงใชกระเทยมบรโภค

มามากกวา 2,000 ป ส าหรบประเทศไทย นกวชาการบางทานสนนษฐานวา การปลกกระเทยมนาจะ เรมมาตงแตสมยสโขทยเพราะไทยเรมตดตอทางการคากบจน โดยคาดวาชาวจนเปนผน าพนธกระเทยม เขามาและมการปลกกนอยางแพรหลายในระยะตอมา แตบางทานสนนษฐานวา กระเทยมอาจจะเขามา ในเมองไทยในสมยกรงศรอยธยาซงไทยมการตดตอทางการคากบชาวเปอรเซย โดยคนไทยน าเอากระเทยมมาใชในการประกอบอาหารและใชเปนสวนผสมในต าหรบยาแผนโบราณ (ไฉน, 2542)

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/north/Bg.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/north/Cg.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/northeast/Ci.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/north/Mt.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/north/Nm.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/north/Nm.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/northeast/Pc.htm

http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoils/pf_desc/northeast/Sn.htm

5

การปลกกระเทยมในประเทศไทยในระยะแรกๆ มการปลกในลกษณะเปนพชผกสวนครว แตตอมามการปลกเปนการคามากทางแถบภาคกลาง เชน ในทองทจงหวดราชบรและแถบชานเมองกรงเทพฯ จากนนจงมการขยายพนทไปปลกในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอในแถบทมอากาศเยน จงท าใหคนพบวาแหลงเพาะปลกท งสองน เหมาะสมทจะปลกกระเทยมมากกวาแถบภาคกลาง ดงนนในปจจบนแหลงทงสองนจงเปนแหลงปลกกระเทยมทส าคญทสดของไทย คอ บรเวณภาคเหนอ มพนทปลกทงหมดคดเปน 85 – 90 เปอรเซนตของพนทปลกกระเทยมทงประเทศ โดยจงหวดทปลกมาก ไดแก เชยงใหม ล าพน ล าปาง แมฮองสอน เชยงราย อตรดตถ พะเยา ตาก นาน และแพร ส าหรบ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปลกมากในจงหวดศรสะเกษ และนครพนม

ความส าคญของกระเทยม แบงออกได 3 ความส าคญ คอ 1. ความส าคญในทางเศรษฐกจ ไดแก

- ความส าคญทางดานใชบรโภคภายในประเทศ ส าหรบการประกอบอาหารในแตละป คนไทยตองการบรโภคกระเทยมประมาณ 1.39 กโลกรมตอคนตอป อยางไรกตาม การเกบกระเทยมไว เพอบรโภคจะตองเกบไวเผอปรมาณทจะสญเสย ซงในแตละปมอตราสญเสยประมาณ 10 เปอรเซนต

- ความส าคญเพอเปนวตถดบสงโรงงานแปรรป โรงงานผลตภณฑแปรรปกระเทยม ในปจจบนจะเปนโรงงานผลตกระเทยมผงเพอใชเปนอาหารและสมนไพร ซงโรงงานเหลานเรมด าเนนการผลตในป พ.ศ.2530 – 2531 และแนวโนมความตองการกระเทยมเพอเปนวตถดบปอนโรงงานเพมขนเรอยๆ เนองจากตลาดทางดานอาหารเพอสขภาพขยายเพมมากขน

- ความส าคญทางดานเปนสนคาสงออก การสงออกกระเทยมของไทย นบวายงอยใน เกณฑต าเมอเทยบกบพชผกทมการสงออกทส าคญของประเทศ และกระเทยมสงออกสวนใหญจะเปนกระเทยมตากแหงและกระเทยมผง

2. ความส าคญทางคณคาอาหาร กระ เท ยมม สารอาหารหลายชนด ในกระเทยมจะประกอบด วยคาร โบไฮเดรต

ในรปของเซลลโลส นอกจากนยงประกอบดวยไขมน โปรตน วตามน และเกลอแรในปรมาณทตางกน ในบรรดาวตามนทงหลายจะประกอบดวยวตามนเอ วตามนบ และ วตามนซ ส าหรบธาตอาหารทพบมากไดแก ฟอสฟอรสและแคลเซยม รองลงมาไดแก ธาตเหลกและก ามะถน ซงลวนแตมความส าคญตอ การเจรญเตบโตและการเปลยนแปลงในกระบวนการตางๆ ของรางกาย ซงเราสามารถบรโภคไดทงสดและแปรรป

3. ความส าคญทางสมนไพร ประโยชนทางด านยาสมน ไพรของกระ เทยม ได ถ กล ม ไปประมาณ 40 – 50 ป

เมอยาแผนปจจบนเขามาเปนทนยมใชกนอยางแพรหลาย จนกระทงเมอสบกวาปทผานมานกระเทยมกลบมาไดรบความสนใจอยางกวางขวางอกครงหนง เมออตราการปวยและตายจากโรคไขมนอดตน ในหลอดเลอดเพมมากขน จงท าใหนกวทยาศาสตรสาขาตางๆ ไดศกษาสรรพคณทางยาและองคประกอบทางเคมของกระเทยมอยางจรงจง ซงพบหลกฐานตางๆ มากมายทสามารถพสจนไดวา การรบประทาน

6

กระเทยมหรอน ามนจากกระเทยมเปนประจ าจะชวยปองกนการเกดโรคหวใจและโรคความดนโลหตสง (ไฉน, 2542)

4. ลกษณะทางพฤกษศาสตรของกระเทยม กระเทยม เปนพชผกในตระกล Amaryllidaceae เชนเดยวกนกบหอมหวใหญ หอมแดง หอมแบง

กยฉาย และกระเทยมใบ มชอวทยาศาสตรคอ Allium sativum Linn. และชอสามญคอ Garlic เปนพชลมลกและเปนพชใบเลยงเดยว กระเทยมมลกษณะตางๆ ดงน

1. หว (bulb) หวกระเทยมเปนสวนของล าตน เรยกวา คอรม แตละหวประกอบดวยกลบจ านวน หลายกลบเรยงซอนกน บางพนธกลบมการเรยงซอนหลายชน แตละกลบมเปลอกหรอกาบหมอยโดยรอบสามารถแยกออกจากหวไดเปนอสระและกลบหนงๆ สามารถน าไปปลกได 1 ตน หรอ 1 หวเปนอยางนอย

2. สของหว ในกระเทยมแตละหวจะมเปลอกนอกหมกลบเหลานนไวชนหนง สของเปลอกนอก มหลายสตงแตสขาว ชมพ และสมวง ซงแลวแตพนธของกระเทยม

3. รปทรงและขนาดของหว มหลายแบบตงแต ทรงกลมแปน กลมร และกลมสง ขนาดของหว แตกตางกนตามพนธและสภาพการเจรญเตบโต สวนลางของหวมลกษณะเปนฐานแบนสขาวขนและแขงเปนทเกดของรากฝอย

4. ราก เปนระบบแบบรากฝอย สวนใหญจะแพรกระจายหาอาหารตามพนดนสวนลางลกไมเกน 25 – 30 เซนตเมตร

5. ใบ ประกอบดวยกานใบและแผนใบ มรปรางแบนยาว การจดเรยงของใบจะแตกตางกนตาม ชนดของพนธกระเทยม ซงจะมองเหนไดเดนชดในระยะทกระเทยมยงไมแกจด ขนาดของใบ และลกษณะตางๆ ของใบกระเทยมจะชวยแยกชนดของกระเทยมได สวนจ านวนใบของกระเทยมตลอดอายจะมประมาณ 14 – 16 ใบตอกระเทยม 1 ตน (ไฉน, 2542)

5. พนธกระเทยม กระเทยมทมจ าหนายภายในประเทศมหลายสายพนธ ซงสามารถจดแบงไดหลายแบบโดยอาศย

หลกเกณฑตางๆ ดงน 1). การแบงพนธกระเทยมโดยอาศยอายการเกบเกยวเมอแกจด สามารถแบงได 3 กลม (ตาราง 1) 1. กร ะ เท ยมพ น ธ เ บ า อ า ย ก า ร เ ก บ เ ก ย ว ส น ม ากประมาณ 75 ว น ถ า ปล ก ใ น

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ หรอประมาณ 80 – 90 วนถาปลกในภาคเหนอ กระเทยมพนธ เบา เปนกระเทยมพนเมองของศรสะเกษ เรยกวา “กระเทยมศรสะเกษ”

2. กระเทยมพนธกลาง อายการเกบเกยวประมาณ 100 – 120 วน ปกตถาจะใชกระเทยมแหงท าพนธปลกปตอไปเกษตรกรจะเกบเกยวกระเทยมพนธนเมออาย 120 วน ซงเชอวาแกจดและคณภาพด เกบรกษาไวไดนาน แตถาเปนกระเทยมขายสดจะเกบเกยวเมออายประมาณ 100 วน เปนสาเหต ใหคณภาพของกระเทยมแหงในทองตลาดมคณภาพและการเกบรกษาไมด ฝอแหงงาย กระเทยมพนธกลาง

7

มหลายพนธหลายชอ เชน กระเทยมพนเมองของเชยงใหม เรยก “กระเทยมเชยงใหม” กระเทยมพนเมองของภาคกลาง เรยก “กระเทยมบางชาง”

3. กระเทยมพนธหนก เปนกระเทยมจากตางประเทศเปนสวนใหญ มกมอายการเกบเกยวนานตงแต 150 วนขนไป ถาปลกในทองถนทอากาศเยนไมมาก อายการเกบเกยวจะลดลงเหลอประมาณ 135 วนขนไป แตถาเกบเกยวเรวเกนไปผลผลตแหงทไดกจะเสยหาย เชน ฝอ เนา และแหงเรวมากกวาพนธเบาและพนธกลาง เทาทพบในตลาดเรยกกระเทยมพนธนวา “กระเทยมจน”

ตาราง 1 ลกษณะประจ าพนธของกระเทยมพนธตางๆ

ลกษณะประจ าพนธ กระเทยมพนธเบา กระเทยมพนธกลาง กระเทยมพนธหนก

(ศรสะเกษ) (เชยงใหมและบางชาง) (จน) 1. อายเกบเกยว 75 วน (ปลกภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ) 80 – 90 วน (ปลกภาคเหนอ)

100 – 120 วน 150 วน ขนไป

2. สถานทปลก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคเหนอ

ภาคกลางและภาคเหนอ ภาคเหนอตอนบนทมอากาศหนาวเยนยาวนาน

3. ล าตน แขงเหนยว ขนาดเลก ชวงล าตนสงกวาทกพนธ ชวงระหวางใบหางหรอกวางมาก

ใหญอวบและเตยกวาพนธเบา อวบอวนกวาพนธอน

4. ลกษณะล าตนเมอแกจด เอนราบไปกบพนดน ไมลมเอน ล าตนแหงเหยว ไมลมเอน 5. การบรโภคล าตน ไมใชบรโภค ใชบรโภคได ใชบรโภคได 4. การจดเรยงใบ ใบจะอยตรงกนขามแยกกนไป 2

ขาง มองคลายรปพดทกางออก เวยนเปนวงกลมไปรอบๆ ระยะระหวางใบสน แคบ มองด

คลายโคนใบทงหมดเรยงซอนกน

5. สของใบ เขยว เขยวกวาพนธเบา เขยวกวาพนธอน 6. ขนาดของใบ ใบเลก แคบและยาว แบนกวาง ปลายใบโนมลงดน ใหญและหนา 7. ขนาดของหว ปานกลาง ใหญกวาพนธเบา ใหญกวาพนธเบา ตรงโคนหรอ

คอของหวมขนาดใหญเชนกน 8. จ านวนกลบตอหว 11 – 13 กลบ 9 – 15 กลบ 4 – 8 กลบ 9. ลกษณะของกลบ ปลายกลบมเสนยาวเหนอกลบ

เรยกวา หางกลบ กลบงอ โคงของกลบเปนเหลยม กลบอวนเกอบกลม ไมมเหลยม

ตามสนกลบ 10. การเรยงของกลบ ไมซอนกน เรยงซอนเปนชนประมาณ 2 – 3 ชน ไมซอนกน 11. ขนาดของกลบ ขนาดตางๆ กน กลบชนนอกโตกวากลบชนใน ขนาดใหญกวาพนธอน 12. สของเปลอก ขาวขนอมเหลอง มวงปนแดงหรอชมพออน ขาวหรอปนมวง 13. กลน ฉนจด ฉนปานกลาง ฉนปานกลาง 14. ความชนในหวเมอแหง หายไป 60 – 90 % หายไป 35 – 50 % เมอเกบแกจด

หายไป 75 % เมอเกบไมแกจด ลดลง 40 – 60 % เมอเกบเกยวไวนานเกน 3 เดอน

15. ผลผลตสดเฉลย 800 – 1,500 กโลกรมตอไร 2,000 – 3,500 กโลกรมตอไร 4,000 กโลกรมตอไร ทมา : ปรบปรงจาก กรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2536) และ ไฉน (2542)

8

2). การแบงพนธกระเทยมโดยอาศยแหลงทมาของพนธกระเทยม เชน 1. กระเทยมจน เปนกระเทยมจากตางประเทศ หรอไตหวน 2. กระเทยมศรสะเกษ จากภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 3. กระเทยมบางชาง จากภาคกลาง 4. กระเทยมเชยงใหม จากภาคเหนอ

3). การแบงพนธกระเทยมโดยอาศยฤดปลกและฤดการเกบเกยว เชน ทางภาคเหนอมกระเทยม 2 รน คอ

1. กระเทยมป หมายถง กระเทยมทเกษตรกรปลกและเกบเกยวตามฤดการปลกกระเทยม สวนมากหลงฤดการท านาหรอหลงจากเกยวขาวแลว และใชฟางขาวทไดจากการท านาในปนนๆ เปนวสดคลมแปลง 2. กระเทยมดอ หมายถง กระเทยมทเกษตรกรปลกและเกบเกยวกอนฤดปลก หรอกอนฤด ทเกบเกยวตามปกต

6. สภาพแวดลอมทเหมาะสม สภาพของดน กระเทยมเปนพชผกทชอบดนรวนปนทรายทมความอดมสมบรณและมการ

ระบายน าไดด สมบตทางเคมทมความเหมาะสม คอ ความเปนกรดเปนดางของดน 5.60 – 6.50 ปรมาณอนทรยวตถมากกวา 2.5 เปอรเซนต ปรมาณธาตไนโตรเจนมากกวา 0.2 เปอรเซนต ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนมากกวา 15 มลลกรมตอกโลกรม ปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดมากกวา 30 มลลกรมตอกโลกรม สถานทปลกกระเทยมตองอยใกลแหลงน า เพราะกระเทยมตองการความชน ในดนสง โดยความชนทเหมาะสมอยในชวง 350 – 500 มลลเมตร และอณหภมทเหมาะสมในชวงระยะการเจรญเตบโต ประมาณ 18 – 20 องศาเซลเซยส (บณฑตและคณะ,2539) ถาอณหภมสงกวา 22 องศาเซลเซยส กระเทยมจะลงหวเรวกวาปกต ท าใหขนาดหวไมโต โรคและแมลงรบกวน และคณภาพลดลง ภาคเหนอเปนภาคทสภาพดนฟาอากาศเหมาะสมตอการปลกกระเทยมมากกวาภาคอนๆ เพราะมอณหภมต าพอเหมาะตามความตองการของกระเทยม สวนความตองการแสงกระเทยมเปนพชผกทตองการแสงแดดเตมทตลอดวน ตองการสภาพความแหงแลงในดนเมอหวเรมแกเพอใหหวแหงเรวขน

7. การปลก การดแลรกษา และการเกบเกยวกระเทยม 1. ฤดปลก แบงออกเปน 2 ชวง คอ

1.1 กระเทยมป เปนการปลกกระเทยมหลงจากการเกบเกยวขาวแลว คอ เรมปลกประมาณ เดอนพฤศจกายน – มกราคม และสามารถเกบเกยวผลผลตไดประมาณเดอนกมภาพนธ – พฤษภาคม ซงผลผลตจะออกสตลาดมากทสดในชวงเดอนมนาคม – มถนายน (ตาราง 2)

1.2 กระเทยมดอ เปนการปลกกระเทยมในชวงปลายฤดฝนทางภาคเหนอในพนททไมไดท านา โดยเรมปลกในชวงเดอนตลาคม – มกราคม และเกบเกยวผลผลตในชวงเดอนธนวาคม – มนาคม ซงผลผลตจะออกสตลาดมากทสดในชวงเดอนกมภาพนธ – พฤษภาคม (ตาราง 2)

9

ตาราง 2 ปฏทนการปลกและเกบเกยวกระเทยม

1. กระเทยมป เดอน

ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. เรมปลก เกบเกยว ผลผลตออกมากทสด

2. กระเทยมดอ เดอน

ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. เรมปลก เกบเกยว ผลผลตออกมากทสด

ทมา : ปรบปรงจาก ไฉน (2542) 2. การเตรยมดน

การเตรยมดนส าหรบปลกกระเทยม แตกตางไปตามชนดของดนและทองท โดยทวไปสามารถแบงได ดงน 1). การปลกแบบยกแปลง นยมใชในพนททมการระบายน าไมด มน านอย ตองใชน าอยางประหยด เชน ดนเหนยวแถบภาคกลาง การเตรยมดนสามารถท าได 2 วธ คอ 1 . ขดเตรยมดนทงผน โดยใชแรงคนขด หรอใชเครองทนแรง แลวจงยกแปลงส าหรบ ปลก มรองน าอยขางแปลงโดยใหมแปลงกวาง 1 – 1.50 เมตร ความยาวตามสภาพพนท สวนรองน ากวาง 50 – 75 เซนตเมตร 2. ขดเฉพาะรองน า ไมขดทงแปลง โดยขดดนจากสวนทท าเปนรองน ามาเกลยไว บนผวแปลง แลวยอยดนใหละเอยด ขนาดแปลงโดยทวไปกวางประมาณ 2 – 3 เมตร และยาวตาม สภาพพนท ส าหรบรองน ากวางประมาณ 50 – 75 เซนตเมตร 2). การปลกแบบไมยกแปลง สวนใหญเปนการเตรยมดนทงผน เสรจแลวปลกใหเตมพนท คลมดวยฟางขาว วธนมกใชกบพนททเปนดนรวน หรอดนรวนปนทราย และในแหลงทมน าอดมสมบรณและมการระบายน าด

3. ระยะปลก ระยะปลกทเหมาะสมกบกระเทยม คอ 1. กระเทยมพนธเบา ใชระยะระหวางตน 10 เซนตเมตร และระหวางแถว 10 เซนตเมตร 2. กระเทยมพนธหนก ใชระยะระหวางตน 15 เซนตเมตร และระหวางแถว 15 เซนตเมตร

4. การเตรยมพนธปลก พนธกระเทยมทใชปลกสวนใหญ มกไดมาจากกระเทยมทเกษตรกรปลกจากฤดปลกทแลว

โดยน ากระเทยมมาแกะกลบออก คดเอากลบทสมบรณและมขนาดใหญมาท าพนธ โดยใชหวพนธประมาณ 89-129 กโลกรมตอไร สวนกระเทยมทแกะกลบแลว ประมาณ 60-80 กโลกรมตอไร

10

5. วธปลก ยกแปลงปลกกระเทยมใหมความกวางประมาณ 1-4 เมตร แลวปลอยใหน าเขารองแปลงใหแปลง

เปยก แลวน าเมลดลงปลก โดยใชระยะปลกระหวางตน 10 เซนตเมตร และระหวางแถว 10 เซนตเมตร หรอใชระยะระหวางตน 15 เซนตเมตร และระหวางแถว 15 เซนตเมตร จากนนน าฟางขาวมาคลมแปลงเพอปองกนแสงแดดและรกษาความชมชน รดน าใหชมแปลงอกครง

6. การใหน า ในระยะ 30 วนหลงจากปลก 1-2 ครง คอในระยะ 15 และ 30 วนหลงจากปลก เมอพนระยะ

30 วน ไปแลวจงใหน าทก 7-10 วน แตเมอกระเทยมอายมากกวา 60 วนขนไปหลงจากปลก การใหน าตองลดลงเหลอ 2 ครงตอเดอนจนกระเทยมเรมแกจงเรมหยดใหน า

7. การใสปย เมอปลกเสรจแลว กอนใหน าใหใสปยสตร 15-15-15 ในอตรา 80 กโลกรมตอไร หวานใหทว

ทงแปลง และเมอปลกได 15 วน กระเทยมงอกพนวสดคลมแปลง ควรใสปยเรง คอ ปยยเรยประมาณ 25-30 กโลกรมตอไรเสรจแลวใหน าครงท 2 และเมอกระเทยมอายได 60 วน ใสปยสตร 13-13-21 เพมอกครงประมาณ 30 กโลกรมตอไร เสรจแลวใหน าทนท

8. การพรวนดน ควรท าพรอมกบการใสปย และเนองจากกระเทยมเปนพชรากตน การพรวนดนตองพรวนแบบตนเฉพาะบรเวณผวดน เมอพบวากระเทยมเรมลงหวตองหยดการพรวนดนเพราะจะท าใหกระทบกระเทอน ตอการลงหวของกระเทยม ในตลอดอายของกระเทยมควรท าการพรวนดนประมาณ 2-3 ครง

9. การเกบเกยวกระเทยม อายทเหมาะสมส าหรบการเกบเกยวขนอยกบพนธ เมอกระเทยมมอายทเหมาะสมล าตนจะเอนหก

25 % และใบเรมแหงจากปลายใบลงมา 30 % การเกบเกยวตองเกบกระเทยมทแกจดจรงๆ เพอสามารถเกบรกษาไดนานและมเปอรเซนตการฝอนอย กอนเกบเกยวควรหยดใหน าหรอปลอยใหแปลงปลกแหงกอนการถอนประมาณ 10 วน จากนนท าการเกบโดยใชมอจบใหชดหวกระเทยมแลวดงขนตรงๆ เขยาดนท ตดมาออกใหหมด แลวผงไวประมาณ 5-10 วน โดยวางเรยงเปนแถวแตละแถววางหวกระเทยมใหซอนกนเพอใหตนและใบถกแสงไดเตมท และปองกนไมใหหวกระเทยมถกแสงแดดมากเกนไปซงท าใหหวเกดอาการไหม แลวจงยายมาผงในรมจนกวาจะแหง

8. สถานการณการผลตกระเทยม ในปเพาะปลก 2548/49 ประเทศไทยมพนทเพาะปลกกระเทยมรวมทงสน 84,178 ไร ไดผลผลตรวม 81,379 ตน ผลผลตเฉลยตอไรประมาณ 977 กโลกรม (น าหนกแหง) แหลงผลตกระเทยมทส าคญ ในภาคเหนอตอนบนไดแก จงหวดเชยงใหม โดยมพนทปลกกระเทยมทงหมด 22,714 ไร ไดผลผลตรวม 25,962 ตน ผลผลตเฉลยตอไรประมาณ 1,155 กโลกรม จงหวดล าพน โดยมพนทปลกกระเทยมทงหมด 15,256 ไร ไดผลผลตรวม 15,943 ตน ผลผลตเฉลยตอไรประมาณ 1,056 กโลกรม จงหวดล าปาง โดยมพนทปลกกระเทยมทงหมด 7,854 ไร ไดผลผลตรวม 6,197 ตน ผลผลตเฉลยตอไรประมาณ

11

828 กโลกรม และจงหวดแมฮองสอน โดยมพนทปลกกระเทยมทงหมด 10,706 ไร ไดผลผลตรวม 10,535 ตน ผลผลตเฉลยตอไรประมาณ 994 กโลกรม (ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2549)

9. ผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนทใชในโครงการวจย สารเรงซปเปอร พด.1 เปนกลมจลนทรยทมประสทธภาพ ในการยอยสลายเศษซากพช เพอการผลต

เปนปยหมก ใชปรบปรงบ ารงดนและเพมความอดมสมบรณของดน สารเรงซปเปอร พด.2 เปนกลมจลนทรยทมความสามารถในการยอยสลาย เศษพช ปลา หอยเชอร

ในลกษณะสดเพอผลตเปนปยอนทรยน า ส าหรบเรงการเจรญเตบโตของราก ใบ ล าตน การออกดอกและตดผล มการน าน าสกดชวภาพไมท าใหปฏกรยาของดน(pH) เปลยนแปลงมากนกแตมแนวโนมท าใหธาตอาหาร N P K ในดนเพมสงขน (สวพนธและคณะ,2545)

สารเรงซปเปอร พด.3 เปนกลมจลนทรยทสามารถควบคมเชอสาเหตโรคพช สามารถปองกนและยบยงการเจรญของโรคพช สาเหตโรครากและโคนเนาของพชเศรษฐกจ ประกอบดวยเชอไตรโคเดอรมาและบาซลลส

สารเรงซปเปอร พด.7 เปนเชอจลนทรยทมคณสมบตในการเพมประสทธภาพการหมก และการ ยอยสลายพชสมนไพรชนดตางๆ ในสภาพทไมมออกซเจนเพอผลตสารปองกนแมลงศตรพช

ปยพชสด มบทบาทส าคญตอการยกระดบความอดมสมบรณของดน เพมอนทรยวตถให กบดนปรบปรงสมบตทางเคม กายภาพ และชวภาพของดน รวมทงเพมผลผลตทางการเกษตร และสามารถใชเปนแหลงธาตอาหารไนโตรเจนทดแทนปยเคม เนองจากพชตระกลถวสามารถตรงไนโตรเจนจากอากาศโดยอาศยจลนทรยทอยรวมกบพชตระกลถวทราก และบางชนดทล าตนของพชตระกลถว พชตระกลถว ทนยมใชกนแพรหลาย ไดแก โสนอฟรกน ปอเทอง ถวพม ถวพรา และถวมะแฮะ

10. ทฤษฎเกยวกบตนทนการศกษาผลตอบแทนทางเศรษฐกจ องคประกอบของตนทนการผลตพชตามฤดกาลแบงเปน 2 ประเภท คอ 1). ตนทนผนแปร หมายถง ตนทนการผลตทเปลยนแปลงไปตามปรมาณของผลผลตทเปน

คาใชจายทเกดจากการใชปจจยผนแปรในการผลต คอ ปจจยทผผลตสามารถเปลยนแปลงการใชไดใน ชวงระยะเวลาการผลต เชน คาแรงงาน เมลดพนธ ปยเคม และยาปราบวชพช

2). ตนทนคงท หมายถง ตนทนในการผลตทไมเปลยนแปลงไปตามปรมาณของผลผลต คอไมวา จะเปนปรมาณเทาใดผผลตจะตองเสยตนทนในจ านวนคงท ซงเปนคาใชจายทเกดขนจากการใชปจจยคงทในการผลต คอ เปนปจจยการผลตทผผลตไมสามารถเปลยนแปลงปรมาณการใชไดในชวงระยะเวลาของการผลต เชน พนทปลก และอปกรณการเกษตร

ลกษณะขอบเขตและความหมายของตนทนและผลตอบแทนแยกตามกจกรรมเปน 3 ประเภท คอ

12

1). ตนทนการผลตกจกรรมการเตรยมดนปลก ประกอบดวย คาแรงงานคน คาแรงงานสตว และคาเครองจกรทใชในการเตรยมดนและการปลก คาเมลดพนธ และคาน ามนเชอเพลง

2). ตนทนการผลตกจกรรมการดแลรกษา ประกอบดวย คาแรงงานคน คาแรงงานสตว และ คาเครองจกรทใชในกจกรรมดแลรกษา เชน การพรวนดน ดายหญา ใสปย และการปราบศตรพช

3). ตนทนการผลตกจกรรมการเกบเกยวและแปรรปกอนขาย ประกอบดวย คาแรงงานคน คาแรงงานสตวและแรงงานเครองจกรทใช เชนการเกบเกยว การลาง การขนยายผลผลตและการบรรจ หบหอ

ประโยชนทไดรบคอ ท าใหทราบวาปรมาณการผลตเทาใดจงจะคมทนหรอมก าไร เพอสามารถ ใชในการประเมนการด าเนนงานและเลอกลงทนไดอยางเหมาะสม (พจน, 2546)

11. งานวจยทเกยวของ

- ส านกงานกองทนสนบสนนการวจยรวมกบเกษตรกรในพนท อ.ขนยวม จ.แมฮองสอน จดท าแปลงสาธตการปลกพช ไดแก ขาว ,หอม,กระเทยม,ถวเหลอง และผก โดยในพชแตละประเภท จะทดลองใชปยหมกชวภาพชนดตางๆ เชน ปยดนหมก ปยคอกหมก ปยใบไมหมก ปยมลสตว เปนตน พบวาแปลงสาธตการปลกขาวเจรญเตบโตใหผลผลตดเทากบแปลงทใชสารเคม โดยเฉพาะแปลงสาธตทใชปยคอกหมกท าใหเกษตรกรสามารถปลกขาวไดโดยไมตองใชสารเคม แปลงสาธตกระเทยมกเชนเดยวกนกระเทยมมขนาดหวใหญ แนน และสงทคนพบระหวางการวจย คอการฉดหวเชอไอเอมโอพนใบท าใหกระเทยมไมเปนโรคใบสอด ขณะทแปลงของชาวบานทใชยาก าจดศตรพช ขวดละ 400 กวาบาทไมสามารถปองกนโรคดงกลาวได แปลงสาธตการปลกผก เชน กะหล า และแครอท มขนาดหวสมบรณดเชนกน (สกว, 2547)

- ปยอนทรยเปนสารอาหารทมธาตอาหารเปนองคประกอบและยงเปนสารปรบปรงบ ารงดน ท าใหดนมคณสมบตทางกายภาพทดขน ปยอนทรยจะถกเปลยนรปโดยการยอยสลายของเชอจลนทร ย ปยอนทรยเปนแหลงอนทรยวตถในดนจงเปนปจจยส าคญอยางยงตอการเจรญเตบโตของพชและหากมวธการใชปยอนทรยตดตอกนเปนระยะเวลานานจะชวยปรบปรงดนใหมคณภาพทดขน (Allison, 1973)

- การเพมอนทรยวตถลงในดน พบวามผลท าใหมการสรางเมดดนทเสถยรภาพเพมขน

ความหนาแนนรวมของดนลดลง ระบายน าไดดขน เกบความชนทเปนประโยชนตอพชไดมากขนลดแรงตานทานและการยดขยายของรากพช (Tiark et al., 1974) อนทรยวตถยงชวยเพมชองวางและลดความหนาแนนรวมของดนและสงเคราะหสารบางชนดขนมาซงจะชวยเสรมอนภาคของดนใหจบตวกนเปนกอนท าใหดนมโครงสรางทดและรวนซยมอากาศถายเทสะดวก และระบายน าไดดมความสามารถในการอมน า (Albiach,2001)

- การศกษาผลของวสดปรบปรงดนนาชดดนรอยเอด เพอปลกหอมแดง 8 วธการคอ ไมใสวสดปรบปรงดน ใสปยเคมอยางเดยว ปยคอกอยางเดยว แกลบอยางเดยวปยคอกรวมกบปยเคม แกลบรวมกบปยเคม ปยเคมรวมกบแกลบและปยคอกรวมกบแกลบและปยเคม พบวา การใชปยคอกรวมกบแกลบและปยเคมใหผลผลตหอมแดงสงสด รองลงมา คอการใชปยคอกรวมกบปยเคม สวนแกลบใหผลผลตหอมแดง

13

ต ามากแมวาจะใชรวมกบปยเคมแลวกตาม ผลการวเคราะหดนพบวา คา pH ปรมาณ OM P K และ Ca จากวธการใชปยคอกรวมกบแกลบและปยเคมแนวโนมสงขนมากกวาวธการอน ๆ ทใชวสดปรบปรงดน ในขณะทแปลงใสปยเคมอยางเดยวและแปลงเปรยบเทยบคณสมบตทางเคมของดนดงกล าวลดลง (ท บญแนบและคณะ,2540)

- การทดสอบการใชพชตระกลถว 5 ชนดคอ โสนอนเดย โสนอฟรกน ถวพมด า ถวเขยว และ ถวลสงเปนพชบ ารงดนโดยการไถกลบเปนปยพชสดทงไวประมาณ 15 วนจงปลกขาวตามในชดดนบางนรา (กลมชดดนท6) พบวาถวพมด ามความเหมาะสมตอการปลกเปนปยพชสดกอนการปลกขาวเนองจาก ใหน าหนกสดเฉลย 2 ปสงสด 4,891 กโลกรมตอไร และใหผลผลตขาวทปลกตามมาเฉลย 2 ปสงสด 593 กโลกรมตอไร (สมศกด, 2543)

- การไถกลบโสนอฟรกน ปอเทองและถวพม ในชดดนปากชอง(Pc) หลงจากการยอยสลาย เปนเวลา 15 วน ระดบไนโตรเจนเพมขนเฉลย จาก 0.12 เปน 0.18 เปอรเซนต ปรมาณฟอสฟอรส โปแตสเซยม โดยเพมขนเฉลยจาก106 และ 148 เปน139 และ174 ppm ตามล าดบและไถกลบปอเทองรวมกบปยเคม(16–16–8) อตรา 30 กโลกรมตอไร ในชดดนวารน (Wa) ใหผลผลตขาวโพดหวานสงสดมากกวาแปลงเปรยบเทยบทไมมการปลกพชปยสด (Arunin et a., 1994)

- การใชพชตระกลถว 3 ชนด เปนปยพชสดส าหรบมนส าปะหลงไดแก ถวพม ปอเทอง และ ถวมะแฮะ แลวไถกลบเมออาย 60 วน ซงมผลตอการปลกมนส าปะหลง โดยทแปลงควบคมไมมการปลกพชตระกลถวใหผลผลตเฉลย 1.88 ตนตอไร แตเมอมการปลกถวพม ปอเทอง และถวมะแฮะ ปรบปรงดน จะยกระดบการผลตมนส าปะหลงไดโดยเฉลย 5 ป เพมขนเปน 2.49 2.13 และ1.92 ตนตอไรตามล าดบ (กอบเกยรตและคณะ, 2534)

- การศกษาการใช ถวพรา ถวพม ถวมะแฮะ และปอเทอง เปนปยพชสดเพอเพมผลผลตของ มนส าปะหลง ในชดดนมาบบอน พบวา ผลผลตมนส าปะหลงตอบสนองตอปอเทองและถวพรา ใหน าหนกสดเฉลย 5,499 และ 4,527 กโลกรมตอไร และใหผลผลตแปงเฉลยสงสด 1,487 และ 1,157 กโลกรมตอไร ตามล าดบ แตเปอรเซนตแปงวธการทใชถวพมใหเปอรเซนตแปงเฉลยสงสดคอ 30.07 เปอรเซนต (นงปวณ, 2549)

- การศกษาการใชวสดอนทรยไดแกใชโสนอฟรกนเปนปยพชสด ปยคอก แกลบ ซงมใชทง อยางเดยวและใชรวมกบปยเคม 16–16–8 อตรา 30 และ 15 กโลกรมตอไรกบขาวพนธขาวดอกมะล 105 พบวาวสดอนทรยทใหผลผลตขาวพนธขาวดอกมะล 105 สงสด คอการใชโสนอฟรกนเปนปยพชสดรวมกบปยเคม 16–16–8 อตรา 30 กโลกรมตอไรคอผลผลตเฉลย 449 กโลกรมตอไร โดยมากกวาแปลงตรวจสอบ 50.33 เปอรเซนต (ยทธสงค, 2549)

- การใชปยพชสดมผลตออนทรยวตถของดนอย 2 ประการคอเปนแหลงไนโตรเจนพชและ การสะสมอนทรยวตถแกดน ปยพชสดทยอยสลายเรวจะปลดปลอยไนโตรเจนไดรวดเรวและเปนประโยชน ตอพชแรกทปลกตามในระยะเวลาสนๆ ถาเปนพชทยอยสลายชา กจะมผลตอการปลดปลอยไนโตรเจน ในปรมาณนอยตอพชแรกทปลก แตในระยะยาวจะสงผลตอการสะสมปรมาณอนทรยวตถเพมขนและ เปนแหลงไนโตรเจนของพชทจะปลกในครงทสอง ปรมาณอนทรยวตถทไถกลบดวยโสนอฟรกนจะลดลง

14

อยางรวดเรว ใน 10 วนแรก หลงจากนนอตราการยอยสลายจะชาลงใน 10 วนแรก ทยอยสลายกวารอยละ 50 เปนสวนของใบ และอก 30 เปอรเซนตเปนสวนของล าตนและราก สวนทเปนเนอไมของล าตน จะยอยสลายชาและคงอยในดนมากกวาหนงปหลงจากไถกลบ (Ventura and Watanabe, 1993)

- การปลดปลอยไนโตรเจนของปยพชสดขนอยกบหลายปจจย ไดแก ชนดของดน ระยะเวลาของการทวมขงของน าอณหภมดน คณภาพ และปรมาณของพชปยสด ปรมาณไนโตรเจนในดน และการจดการน าหลงจากการไถกลบ (Nagarajah, 1987)

- การใชถวพมแลวไถกลบเปนปยพชสดแลวปลกขาวโพด โดยใสปยฟอสฟอรส 6 กโลกรมตอไร

และโพแทสเซยม 3 กโลกรมตอไรทอ าเภอพระพทธบาท อ าเภอปากชอง และจงหวดขอนแกน ท าให ผลผลตของขาวโพด เพมขนเปน 408, 459 และ 265 กโลกรมตอไรตามล าดบ (กรมพฒนาทดน, 2540)

ระยะเวลาและสถานทด าเนนงาน

ระยะเวลาด าเนนงาน เรมตน เดอนตลาคม พ.ศ. 2550 สนสด เดอนกนยายน พ.ศ. 2553

สถานทด าเนนงาน 1. สถานทตง แปลงเกษตรกร บานแมสะงา หมท 2 ต.หมอกจ าแป อ.เมอง จ.แมฮองสอน พกดแปลงทดลอง E 0390440 N 2147544

2. Site characterization รายละเอยดสภาพพนททดลอง ชดดนบานจอง (Ban Chong series: Bg) อยในกลมชดดนท 29

จดอยใน fine, kaolinitic, isohyperthermic Typic(Kandic) Paleustults การก าเนดดนเกดจาก การผพงของหนตะกอนทมเนอละเอยดและหนทแปรสภาพ เชน หนดนดาน หนทรายแปร หนโคลนชนวน หนฟลไลท บรเวณภเขาและวสดดนหรอหนเคลอนยายมาโดยแรงโนมถวงหรอเกดจากตะกอนดนทถกน าพาบรเวณเนนตะกอนรปพด สภาพพนทเปนลกคลนลอนลาดเลกนอยถงเปนเนนเขามความลาดชน 3-35 เปอรเซนต การระบายน าด การไหลบาของน าชาถงเรว การซมผานของน าปานกลาง การแพรกระจาย พบมากบรเวณภาคเหนอตอนบน การจดเรยงชนดน Ap (A) – Bt ลกษณะและสมบตของดนเปนดนลกมาก ดนบนเปนดนรวนปนดนเหนยวสน าตาลเขมถงสน าตาลปฏกรยาดนเปนกรดจดถง เปนกรดเลกนอย (pH 5.5-6.5) ดนลางเปนดนเหนยวสแดงปนเหลองถงสแดง ปฏกรยาดนเปนกรดจดมากถงเปนกรดจด (pH 4.5-5.5) ขอจ ากดการใชประโยชนดนมความอดมสมบรณต า มสภาพเปนกรด สภาพพนทม ความลาดชน ดนเกดการชะลางพงทลายไดงาย ขอเสนอแนะการใชประโยชนควรปรบปรงบ ารงดน โดยใชอนทรยวตถ ปยอนทรย หรอปยชวภาพ รวมกบปยเคมและใชวสดปนปรบแกความเปนกรดของดน จดระบบอนรกษดนและน าใหเหมาะสม

15

อปกรณและวธด าเนนการ

1. อปกรณ 1 พนธกระเทยม 2 เมลดพนธพชปยสด (ถวพม) 3 ปยเคมและสารเคมทางการเกษตร 4 วสดอปกรณในการท าปยหมกและน าหมกชวภาพจากซปเปอร พด.2 5. สายวด ไมหลกส าหรบแบงแปลงยอย และปายแปลง 6. อปกรณเกบตวอยางดน 7. อปกรณบนทกขอมลความสง 8. อปกรณบนทกขอมลผลผลต ตาชง ถงตาขายใสตวอยางผลผลต 9. วสดส านกงาน

2. วธด าเนนการ 2.1. แผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบ Split Plot in Randomized Complete Block Design จ านวน 3 ซ า

Main plot ประกอบดวย 2 ปจจยหลก คอ วธการท 1 ไมใสปยพชสด วธการท 2 ใสปยพชสด (ถวพม)

Sub plot ประกอบดวย 6 ปจจยรอง คอ ต ารบท 1 ไมใสปย ต ารบท 2 ปยเคมตามอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 80 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 30 กโลกรมตอไร ต ารบท 3 ครงหนงของปยเคมตามอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15

อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบปยหมก อตรา 1 ตนตอไร

ต ารบท 4 ครงหนงของปยเคมตามอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 1,000 หรอ 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร

ต ารบท 5 ครงหนงของปยเคมตามอตราแนะน า โดยใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร สตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และสตร

16

13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบครงหนงของปยหมก อตรา 0.5 ตนตอไร รวมกบคร งหนงน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 2,000 หรอ 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร

ต ารบท 6 ปยหมก อตรา 1 ตนตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 อตราสวน 1 ตอ 1,000 หรอ 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร

หมายเหต ดรายละเอยดของแตละต ารบในขนตอนและวธการทดลอง 2.2 ขนตอนและวธการทดลอง 1) คดเลอกแปลงทดลองในพนทเกษตรกร คดเปนพนทโดยประมาณ 1 ไร 2) เกบตวอยางดนกอนการทดลองในแปลง โดยท าการสมเกบแบบ composite sample จ านวน 5 จด ตอcomposite sample 1 ตวอยาง จ านวน 3 ซ า โดยใชจอบขดดนเปนรปตว V ลก ประมาณ 0-15 เซนตเมตร แลวจงแซะเอาดนดานขางหนาประมาณ 2-3 เซนตเมตร จากปาก หลมขนานลงไปตามหนาดนทขดไวลกถงกนหลม น าดนเหลานมาคลกเคลาใหทวกนและแบง ตวอยางดนออกมาประมาณ 1 กโลกรม น าสงตวอยางดนดงกลาวสงสวนวเคราะหดน สพข. 6 เพอวเคราะหหาคาความเปนกรดเปนดางของดน (pH) ปรมาณอนทรยวตถ (OM) ปรมาณ ธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P) และ ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K) 3) ส าหรบแปลงทมการปลกปยพชสด ท าการไถดะ 1 ครง แลวตากดนไวพรอมเกบเศษวชพชออก ใหหมด จากนนท าการไถพรวนดนอกครงหนงเพอใหดนรวนซยเหมาะแกการงอกของเมลด แลวจงหวานเมลดพนธพชปยสด(ถวพม)ในอตรา 8 กโลกรมตอไร ซงใชระยะเวลาในการเจรญ เตบโต 50 วน เมอเรมออกดอกจนถงดอกบานเตมทจงท าการตดสบและไถกลบ จากนนทงไว ใหถวพมยอยสลายประมาณ 15 วน จงท าการไถพรวนอยางละเอยดเพอเตรยมดนในการปลก กระเทยมตอไป ส าหรบแปลงทไมมการปลกปยพชสดใหท าการไถพรวนดนอยางละเอยดเชนกน 4) เตรยมพนทปลกโดยวดแปลงและแบงแปลงยอยขนาดความกวาง 3 เมตร x ความยาว 10 เมตร

จ านวน 36 แปลง แบงเปนแปลงทไมมการใสปยพชสด จ านวน18 แปลง และแปลงทมการ ใสปยพชสด จ านวน 18 แปลง

5) เตรยมพนธกระเทยมทแกะกลบแลวและมความสมบรณ ไมเปนโรคและแมลงอตรา 80 กโลกรม กโลกรมตอไร 6) เตรยมปยอนทรยและปยเคมตามต ารบการทดลอง ดงน.- - ต ารบท 1 ไมใสปย

- ต ารบท 2 ใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 80 กโลกรมตอไร กอนปลก และเมอกระเทยมมอาย 15 วน ใชปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 30 กโลกรมตอไร และเมอกระเทยมมอาย 60 วน ใชปยเคมสตร 13-13-21 อตรา 30 กโลกรมตอไร

17

- ต ารบท 3 ใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร กอนปลกและเมอกระเทยมม อาย 15 วน ใชปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไรและเมอกระเทยมมอาย 60 วน ใชปยเคมสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบปยหมกอตรา 1 ตนตอไร - ต ารบท 4 ใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร กอนปลกและเมอกระเทยมม อาย 15 วน ใชปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และเมอกระเทยมมอาย 60 วน ใชปยเคมสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 ในอตราสวน 1 ตอ 1,000 หรออตรา 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร ฉดพนเมอกระเทยมอาย 15 วน และพนทกๆ 7-10 วน จนกระเทยมมอาย 90 วน - ต ารบท 5 ใชปยเคมสตร 15-15-15 อตรา 40 กโลกรมตอไร กอนปลกและเมอกระเทยมมอาย 15 วน ใชปยเคมสตร 46-0-0 อตรา 15 กโลกรมตอไร และเมอกระเทยมมอาย 60 วน ใชปยเคมสตร 13-13-21 อตรา 15 กโลกรมตอไร รวมกบปยหมกอตรา 0.5 ตนตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 ในอตราสวน 1 ตอ 2,000 หรออตรา 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร ฉดพนเมอ กระเทยมอาย 15 วน และพนทกๆ 7-10 วน จนกระเทยมมอาย 90 วน - ต ารบท 6 ใชปยหมกอตรา 1 ตนตอไร รวมกบน าหมกชวภาพจากซปเปอรพด.2 ในอตราสวน 1 ตอ 1,000 หรออตรา 20 มลลลตรตอน า 20 ลตร ฉดพนเมอกระเทยมอาย 15 วนและพนทกๆ 7-10 วน จนกระเทยมมอาย 90 วน

7) ปลกกระเทยม โดยใชระยะปลก 10 x 10 เซนตเมตร โดยกอนปลกน าพนธกระเทยมแชน าหมก ชวภาพ อตรา 10 มลลลตรตอน า 20 ลตร ประมาณ 2 – 3 ชวโมงกอนปลก

8) การใหน าแปลงทดลอง ใหน าครงท 1 กอนปลก ครงท 2 เมอกระเทยมมอาย 15 วน ครงท 3 เมอกระเทยมอาย 30 วน จากนนใหน า 2 ครงตอเดอน จนกระเทยมมอายครบ 90 วน 9) ดแลรกษา ก าจดวชพช การปองกนโรค แมลง และศตรพช โดยมการส ารวจแปลงทดลองอยาง สม าเสมอและปองกนก าจดตามความจ าเปนโดยใชน าหมกทผลตจากสารเรง พด.7 และสารเคม ตามความเหมาะสม

2.3 การเกบขอมล ขอมลดน - เกบตวอยางดนทระดบความลก 0-15 เซนตเมตร กอนและหลงการทดลองของทกแปลงทดลองน าไปวเคราะหหาความเปนกรดเปนดางของดน (pH) ปรมาณอนทรยวตถในดน (OM) ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P) และปรมาณธาตโพแทสเซยม ทแลกเปลยนได (Exchangeable K) ขอมลพช - ขอมลการเจรญเตบโตของกระเทยม โดยบนทกความสงทระยะเวลา 30 และ45 วนหลงปลก โดยสมจากกระเทยมจ านวน 10 ตนตอ 1 แปลง - ขอมลผลผลตทระยะเกบเกยว (R8) เกบเกยวผลผลต โดยการถอนทงตนในพนท 1 ตารางเมตร ความกวาง 1 เมตร ความยาว 1 เมตร บรเวณภายในแปลงทดลอง บนทก

18

ขอมลผลผลต โดยชงเปนน าหนกสดและน าหนกแหง ทระยะเวลา 30 และ 60 วนหลงการเกบเกยวตามล าดบ ขอมลดานผลตอบแทนทางเศรษฐกจ โดยบนทกขอมลคาใชจายในการด าเนนการและรายได ของแตละต ารบ

2.4 การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชวธทางสถต (ANOVA: Analysis of Variance) และหาคาความแตกตาง

ของคาเฉลยโดยวธ Least Significant Difference (LSD) และ Duncan' s New Multiple Range Test (DMRT)

ผลการทดลองและวจารณ

1. สมบตทางเคมของดนกอนการทดลอง จากการเกบตวอยางดนกอนการทดลองทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท าการวเคราะห

สมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ดนมคาความเปนกรดเปนดาง 5.0 ซงเปนกรดจด ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบปานกลาง คอ 2.14 เปอรเซนต ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนอยในระดบต ามาก คอ 5.7 มลลกรมตอกโลกรม และปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสงคอ 69.0 มลลกรมตอกโลกรม (ตารางท 3)

ตารางท 3 สมบตทางเคมบางประการของดนกอนการทดลองทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร

2. สมบตทางเคมของดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2551 2.1 ความเปนกรดเปนดางของดน (pH)

จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2551 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท าการวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ความเปนกรดเปนดางของดนของวธการ ใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความเปนกรดดางของดนสงกวาวธการไมใสปยพชสดแตยงคงอยในระดบกรดแก (5.22 และ 5.17 ตามล าดบ) (ตารางท 4) จากการ ใสปยพชสดมผลท าใหคาความเปนกรดเปนดางของดนมคาเพมขน ซงอาจเกดจากสาเหต 2 ประการคอ 1) สารอนทรยบางชนดทเกดขนในการสลายตวของปยพชสดมสมบตเปนตวรดวซ (reducing substances) จงรดวซเฟอรกออกไซด (Fe2O3) และแมงกานสออกไซด (MnO3) กระบวนการดงกลาวไดดงโปรตอนจากดนมาใช 2) การแปรสภาพแอนไอออนอนทรย (organic anions) เปนคารบอนไดออกไซดและน ากดงโปรตอนมาใชท าใหโปรตอนในดนลดลง สงผลให pH ของดนเพมขน (ยงยทธและคณะ, 2551) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 มคาความเปนกรดดางของดนสงทสดเทากบ

สมบตทางเคมของดน ผลการวเคราะห

pH 5.0

OM 2.14 %

Avai.P 5.7 mg kg-1

Exch.K 69.0 mg kg-1

19

5.26 ต ารบท 1 และ 6 มคาความเปนกรดเปนดางของดนต าทสดเทากบ 5.13 แตยงคงอยในระดบกรดแก สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 4)

ตารางท 4 คาความเปนกรดเปนดางของดน (pH) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551

ต ารบการจดการปย วธการใสปยพชสด เฉลย (ต ารบการจดการปย) ไมใสปยพชสด ใสปยพชสด (ถวพม)

1 5.11 5.14 5.13 c 2 5.23 5.30 5.26 a 3 5.21 5.24 5.22 ab 4 5.15 5.23 5.19 b 5 5.20 5.27 5.24 ab 6 5.11 5.15 5.13 c

เฉลย (การใสปยพชสด) 5.17 5.22 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 0.01, CV = 0.20% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 0.85% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99%

2.2 ปรมาณอนทรยวตถ (OM)

จากการเกบตวอยางดนหลงเกยวผลผลตป 2551 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท าการวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณอนทรยวตถของวธการใสปยพชสด มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหมปรมาณอนทรยวตถสงกวาวธการไมใส ปยพชสด ซงอยในระดบปานกลาง (2.44 และ 2.40 เปอรเซนต ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2, 5 และ 3 มปรมาณอนทรยวตถสงทสดซงอยในระดบคอนขางสง เทากบ 2.53, 2.52 และ 2.50 เปอรเซนต ตามล าดบ ต ารบท 1 และ 6 มปรมาณอนทรยวตถต าทสดซงอยในระดบปานกลางเทากบ 2.31 และ 2.30 เปอรเซนต ตามล าดบ สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 5)

ตารางท 5 ปรมาณอนทรยวตถ (OM: เปอรเซนต) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551


1 2.29 2.33 2.31 c 2 2.51 2.56 2.53 a 3 2.48 2.55 2.50 a 4 2.35 2.42 2.39 b 5 2.49 2.55 2.52 a 6 2.30 2.30 2.30 c


20

2.3 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P) จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2551 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนของวธการ ใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงกวาวธการไมใสปยพชสด ซงยงคงอยในระดบต า (6.24 และ 6.10 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2, 3 และ 5 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสด เทากบ 6.57 6.53 และ 6.52 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ ต ารบท 4 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนต าทสดเทากบ 5.40 มลลกรมตอกโลกรม ซงอยในระดบต าเชนกน สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 6)

ตารางท 6 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P: mg k g-1) หลงเกบเกยวผลผลตของ กระเทยม ป พ.ศ. 2551


1 5.89 5.97 5.93 c 2 6.53 6.61 6.57 a 3 6.50 6.64 6.53 a 4 5.30 5.50 5.40 d 5 6.48 6.56 6.52 a 6 6.01 6.15 6.08 b


2.4 ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K) จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2551 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดของวธการ ใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหมปรมาณธาตโพแทสเซยม ทแลกเปลยนไดสงกวาวธการไมใสปยพชสด ซงยงคงอยในระดบสง (73.95 และ 72.19มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญและยงคงอยในระดบสงเชนกน โดยต ารบท 2 และ 5 มปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสด เทากบ 74.24 และ 74.27 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ ต ารบท 1 และ 6 มปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต าทสดเทากบ 71.65 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการ ปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 และ 5 มปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสดเทากบ 74.89 และ 74.85 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ และวธการไมใสปย พชสดรวมกบต ารบท 1 และ 6 มปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต าทสดเทากบ 69.99 และ 69.95 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ (ตารางท 7)

21

ตารางท 7 ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K: mg kg-1) หลงเกบเกยว ผลผลตของกระเทยม ป 2551


1 69.99 73.31 71.65 d 2 73.58 74.89 74.24 a 3 73.51 74.66 74.08 b 4 72.42 72.65 72.54 c 5 73.68 74.85 74.27 a 6 69.95 73.36 71.65 d


3. สมบตทางเคมของดนหลงการทดลองป 2552 3.1 ความเปนกรดเปนดางของดน (pH)

จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2551 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท าการวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ความเปนกรดเปนดางของดนของวธการ ใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความเปนกรดดางของดนสงกวาวธการไมใสปยพชสดแตคงอยในระดบกรดแก (5.30 และ 5.25 ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยม ความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 3 4 และ 5 มคาความเปนกรดดางของดนสงทสดเทากบ 5.33 5.30 5.31 5.32 ตามล าดบ ต ารบท 1 และ 6 มคาความเปนกรดเปนดางของดนต าทสดเทากบ 5.18 และ 5.21 และอยในระดบกรดแกเชนกน ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการ จดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 มคาความเปนกรดเปนดางของดนสงทสดเทากบ 5.41 และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 6 และ 1 มคาความเปนกรดเปนดางของดนต าทสดเทากบ 5.20 และ 5.14 ตามล าดบ (ตารางท 8)



1 5.14 5.22 5.18 b 2 5.25 5.41 5.33 a 3 5.28 5.32 5.30 a 4 5.35 5.28 5.31 a 5 5.31 5.33 5.32 a 6 5.20 5.23 5.21 b


22

3.2 ปรมาณอนทรยวตถ (OM) จากการเกบตวอยางดนหลงเกยวผลผลตป 2552 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณอนทรยวตถของวธการใสปยพชสดไมม ความแตกตางทางสถตโดยมปรมาณอนทรยวตถอยในระดบปานกลาง (2.50 และ 2.41 ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 มปรมาณอนทรยวตถสงทสดเทากบ 2.58 เปอรเซนต ซงอยในระดบคอนขางสง ต ารบท 1 และ 6 มปรมาณอนทรยวตถต าทสดเทากบ 2.34 เปอรเซนต ซงอยในระดบปานกลางสวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปย ไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 9)



1 2.32 2.35 2.34 d 2 2.56 2.61 2.58 a 3 2.44 2.60 2.52 b 4 2.37 2.48 2.42 c 5 2.47 2.58 2.52 ab 6 2.31 2.38 2.34 d

เฉลย (การใสปยพชสด) 2.41 2.50 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 0.06 , CV = 0.10% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 0.10% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99%

3.3 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P) จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2552 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนของวธการ ใสปยพชสดไมมความแตกตางทางสถต โดยมปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนอยในระดบต า (6.44 และ 6.32 มลลกรมตอกโลกรม) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ ซงมปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนอยในระดบต าเชนกน โดยต ารบท 2, 3 และ 5 มปรมาณ ธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสดเทากบ 6.64, 6.58 และ 6.59 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ ต ารบท 6 และ 1 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนต าทสดเทากบ 6.12 และ 6.07 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตาง ทางสถต (ตารางท 10)

23

ตารางท 10 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P: mg kg-1) หลงเกบเกยวผลผลตของ กระเทยม ป พ.ศ. 2552


1 5.99 6.15 6.07 c 2 6.56 6.71 6.64 a 3 6.52 6.61 6.58 a 4 6.15 6.39 6.27 b 5 6.59 6.58 6.59 a 6 6.08 6.15 6.12 c


3.4 ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K) จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2552 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร

เพอท าการวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวาปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได ของวธการใสปยพชสดไมมความแตกตางทางสถต โดยมปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได อยในระดบสง (76.26 และ 75.27 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยม ความแตกตางอยางมนยส าคญซงมปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสงเชนกน โดยต ารบท 2 มปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสด 77.10 มลลกรมตอกโลกรม และ ต ารบ 1 มปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต าทสด 74.93 มลลกรมตอกโลกรม ซงอยในระดบสงเชนกน ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยาง มนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 มปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสดเทากบ 77.85 มลลกรมตอกโลกรมและวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 และ 4 มปรมาณโพแทสเซยม ทแลกเปลยนไดต าทสดเทากบ 74.74 และ 74.68 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ (ตารางท 11)



1 74.74 75.12 74.93 d 2 76.35 77.85 77.10 a 3 75.39 76.84 76.11 b 4 74.68 75.88 75.27 c 5 75.58 76.63 76.10 b 6 74.89 75.24 75.07 cd


24

4. สมบตทางเคมของดนหลงการทดลองป 2553 4.1 ความเปนกรดเปนดางของดน (pH) ป 2553 จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2553 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ความเปนกรดเปนดางของดนของวธการใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยวธการใสปยพชสดท าใหความเปนกรดดางของดนต ากวาการ ไมใสปยพชสดแตยงคงอยในระดบกรดแก (5.30 และ 5.49 ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 มคาความเปนกรดดางของดนสงทสดเทากบ 5.53 ต ารบท 1 และ 6 มคาความเปนกรดเปนดางของดนต าทสดเทากบ 5.29 และ 5.28 ตามล าดบ สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 12)



1 5.36 5.22 5.29 d 2 5.65 5.41 5.53 a 3 5.52 5.32 5.42 bc 4 5.49 5.28 5.39 c 5 5.58 5.33 5.46 b 6 5.33 5.23 5.28 d

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 5.49 5.30 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 0.08, CV = 1.07% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 0.94% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99%

4.2 ปรมาณอนทรยวตถ (OM) ป 2553 จากการเกบตวอยางดนหลงเกยวผลผลตป 2553 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท าการ

วเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณอนทรยวตถของวธการใสปยพชสดม ความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหมปรมาณอนทรยวตถสงกวาวธการไมใสปยพชสด ซงอยในระดบคอนขางสง (2.76 และ2.62 เปอรเซนต ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยม ความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2, 3 และ 5 มปรมาณอนทรยวตถสงทสดซงอยในระดบคอนขางสงเชนกน เทากบ 2.77, 2.77 และ 2.78 เปอรเซนต ตามล าดบ ต ารบท 1 และ 6 มปรมาณอนทรยวตถต าทสดซง อยในระดบปานกลางเทากบ 2.58 และ 2.59 เปอรเซนต ตามล าดบ ส าหรบอทธพลรวมของวธการใส ปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2, 3 และ 5 มปรมาณอนทรยวตถสงทสดเทากบ 2.89, 2.84 และ 2.84 เปอรเซนต ตามล าดบ และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 และ 4 มปรมาณอนทรยวตถต าทสดเทากบ 2.55 และ 2.55 เปอรเซนต (ตารางท 13)

25



1 2.55 2.60 2.58 c 2 2.65 2.89 2.77 a 3 2.69 2.84 2.77 a 4 2.55 2.80 2.68 b 5 2.71 2.84 2.78 a 6 2.58 2.61 2.59 c


4.3 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P) ป 2553 จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2553 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนของวธการ ใสปยพชสดมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหมปรมาณธาตฟอสฟอรส ทเปนประโยชนสงกวาวธการไมใสปยพชสด ซงยงคงอยในระดบต า (7.20 และ 8.10 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 และ 5 มปรมาณ ธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสดซงยงคงอยในระดบต า เทากบ 7.92 และ 7.93 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ ต ารบท 1 และ 6 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนต าทสดเทากบ 7.19 และ 7.25 มลลกรมตอกโลกรม ซงอยในระดบต าเชนกน ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบ การจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 5, 2, 3 และ 4 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสดเทากบ 8.40, 8.38, 8.33 และ 8.26 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 มปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชนต าทสดเทากบ 6.67 มลลกรมตอกโลกรม (ตารางท 14)

ตารางท 14 ปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P: mg kg-1) หลงเกบเกยวผลผลต ของกระเทยม ป พ.ศ. 2553


1 6.67 7.70 7.19 c 2 7.45 8.38 7.92 a 3 7.34 8.33 7.83 ab 4 7.28 8.26 7.77 b 5 7.46 8.40 7.93 a 6 6.98 7.52 7.25 c


26

4.4 ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K) ป 2553 จากการเกบตวอยางดนหลงเกบเกยวผลผลตป 2553 ทระดบความลก 0 – 15 เซนตเมตร เพอท า

การวเคราะหสมบตทางเคมบางประการของดน พบวา ปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดของวธการใสปยพชสดไมมความแตกตางทางสถต โดยมปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสง (85.06 และ 79.83 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตาง อยางมนยส าคญซงมปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสงเชนกน โดยต ารบท 5 มปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสด 86.19 มลลกรมตอกโลกรม และต ารบ 1 และ 6 มปรมาณธาตธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต าทสด 78.03 และ 78.13 มลลกรมตอกโลกรมซงอยในระดบสงเชนกน ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยาง มนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 3 มปรมาณโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดสงทสดเทากบ 90.09 มลลกรมตอกโลกรม และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 6 และ 1 มปรมาณโพแทสเซยม ทแลกเปลยนไดต าทสดเทากบ 76.68 และ 76.52 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ (ตารางท 15)



1 76.52 79.55 78.03 e 2 80.12 87.71 83.92 c 3 81.48 90.09 85.78 b 4 79.66 85.56 82.61 d 5 84.52 87.86 86.19 a 6 76.68 79.58 78.13 e

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 79.83 85.06 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 0.40, CV = 0.34% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 0.28% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99

5. ความสงของกระเทยม (เซนตเมตร) 5.1 ความสงของกระเทยม (เซนตเมตร) ป 2551

5.1.1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ป 2551 จากผลการทดลองพบวา ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ของวธการใสปยพชสดและต ารบการ

จดการปยไมมความแตกตางทางสถต ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปย ไมมความแตกตางทางสถตเชนกน (ตารางท 16)

27

ตารางท 16 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน (เซนตเมตร) ป 2551


1 24.90 26.03 25.47 2 27.47 27.83 27.65 3 27.40 29.10 28.25 4 25.30 26.57 25.93 5 27.17 28.03 27.60 6 25.23 26.13 25.68

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 26.24 27.28 ns ns

ns ไมมความแตกตางทางสถต

5.1.2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วน ป 2551 จากผลการทดลองพบวา ความสงของกระเทยมอาย 45 วน ของวธการใสปยพชสดมความแตกตาง

อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความสงของกระเทยมอาย 45 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (47.24 และ 45.85 เซนตเมตร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนสงทสดเทากบ 49.07 เซนตเมตร ต ารบท 1 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนต าทสดเทากบ 44.23 เซนตเมตร สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 17)



1 43.00 45.47 44.23 c 2 48.27 49.87 49.07 a 3 47.00 48.00 47.50 ab 4 45.43 46.80 46.12 bc 5 46.00 47.27 46.63 b 6 45.40 46.03 45.72 bc


5.2 ความสงของกระเทยม (เซนตเมตร) ป 2552 5.2.1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ป 2552 จากผลการทดลองพบวา ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ของวธการใสปยพชสดมความแตกตาง

อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความสงของกระเทยมอาย 30 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (30.84 และ 27.44 เซนตเมตร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 และ 3 ความสงของกระเทยมอาย 30 วนสงทสดเทากบ 31.35 และ 30.43 เซนตเมตร

28

ต ารบท 6 และ 1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วนต าทสดเทากบ 27.25 และ 27.18 เซนตเมตร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 18)



1 25.70 28.67 27.18 b 2 29.57 33.13 31.35 a 3 28.43 32.43 30.43 a 4 27.67 29.20 28.43 ab 5 27.10 33.30 30.20 ab 6 26.20 28.30 27.25 b

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 27.44 30.84 * LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 0.63, CV = 1.52% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 8.76% * มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%

5.2.2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วน ป 2552 จากผลการทดลองพบวาความสงของกระเทยมอาย 45 วน ของวธการใสปยพชสดมความแตกตาง

อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความสงของกระเทยมอาย 45 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (48.49 และ 47.08 เซนตเมตร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนสงทสดเทากบ 50.68 เซนตเมตร ต ารบท 1 และ 6 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนต าทสดเทากบ 45.83 และ 45.67 เซนตเมตร สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 19)



1 45.07 46.60 45.83 d 2 50.47 50.90 50.68 a 3 48.80 49.40 49.10 b 4 47.33 48.73 48.03 bc 5 46.93 47.90 47.42 c 6 43.90 47.43 45.67 d


29

5.3 ความสงของกระเทยม (เซนตเมตร) ป 2553 5.3.1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ป 2553 จากผลการทดลองพบวา ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ของวธการใสปยพชสดมความแตกตาง

อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความสงของกระเทยมอาย 30 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (31.37 และ 28.81 เซนตเมตร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 3 และ 2 ความสงของกระเทยมอาย 30 วนสงทสดเทากบ 31.73 และ 28.81 เซนตเมตร ตามล าดบ สวนต ารบท 1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วนต าทสดเทากบ 28.02 เซนตเมตร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใส ปยพชสดรวมกบต ารบท 2 และ 3 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน สงทสดเทากบ 33.37 และ 33.13 เซนตเมตร ตามล าดบ และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 ความสงของกระเทยมอาย 30 วน ต าทสดเทากบ 26.73 เซนตเมตร (ตารางท 20)



1 26.73 29.30 28.02 e 2 29.23 33.37 31.30 a 3 30.33 33.13 31.73 a 4 28.90 30.80 29.85 c 5 29.77 31.70 30.73 b 6 27.90 29.97 28.93 d


5.3.2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วน ป 2553 จากผลการทดลองพบวาความสงของกระเทยมอาย 45 วน ของวธการใสปยพชสดมความแตกตาง

อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหความสงของกระเทยมอาย 45 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (49.53 และ 47.88 เซนตเมตร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนสงทสดเทากบ 51.45 เซนตเมตร ต ารบท 6 ความสงของกระเทยมอาย 45 วนต าทสดเทากบ 47.55 เซนตเมตร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ความสงของกระเทยมอาย 45 วน สงทสดเทากบ 51.67 เซนตเมตร และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 ความสงของกระเทยมอาย 45 วน ต าทสดเทากบ 46.20 เซนตเมตร (ตารางท 21)

30



1 46.20 49.60 47.90 c 2 51.23 51.67 51.45 a 3 48.87 50.03 49.45 b 4 46.93 48.87 47.90 c 5 46.80 49.13 47.97 c 6 47.23 47.87 47.55 c


6. ผลผลตกระเทยม (กโลกรมตอไร) 6.1 ผลผลตกระเทยม (กโลกรมตอไร) ป 2551 6.1.1 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยว ป 2551 จากผลการทดลองพบวา ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยวของวธการใสปยพชสดม

ความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยวสงกวาวธการไมใสปยพชสด (3,072.3 และ 2,911.5 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยวสงทสดเทากบ 3100.8 กโลกรมตอไร ต ารบท 6 และ 1 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยว ต าทสดเทากบ 2,896.8 และ 2,907.0 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 3 และ 2 ผลผลตกระเทยม (น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงทสดเทากบ 3,147.7 และ 3,146.0 กโลกรมตอไร ตามล าดบ และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 และ 6 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวต าทสดเทากบ 2,783.3 และ 2,771.3 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 22)

ตารางท 22 ผลผลตกระเทยมหลงการเกบเกยว (กโลกรมตอไร) ป 2551


1 2,783.3 3,030.7 2,907.0 c 2 3,055.7 3,146.0 3,100.8 a 3 2,994.7 3,147.7 3,071.2 a 4 2,902.7 3,083.7 2,993.2 b 5 2,961.3 3,003.3 2,982.3 b 6 2,771.3 3,022.3 2,896.8 c

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 2,911.5 3,072.3 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 84.49, CV = 0.67% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 1.66% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99%

31

6.1.2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน ป 2551 จากผลการทดลองพบวา ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน ของวธการใสปยพชสด

มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (1,558.2 และ 1,435.6 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 3 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงทสดเทากบ 1,590.2 กโลกรมตอไร ต ารบท 6 และ 1 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนต าทสดเทากบ 1,395.8 และ 1,389.8 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมมความแตกตางทางสถต (ตารางท 23)

ตารางท 23 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน (กโลกรมตอไร) ป 2551


1 1,308.3 1,471.3 1,389.8 d 2 1,541.0 1,611.3 1,576.2 ab 3 1,534.7 1,645.7 1,590.2 a 4 1,418.0 1,554.7 1,486.3 c 5 1,497.0 1,589.0 1,543.0 b 6 1,314.3 1,477.3 1,395.8 d



ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วน สงทสดเทากบ 1,074.3 กโลกรมตอไร ต ารบท 4 และ 3 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 853.2 และ 872.7 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมหลงการเกบรกษา 60 วน สงทสดเทากบ 1,111.3 กโลกรมตอไรและการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 4 และ 3 ผลผลตกระเทยมหลงการเกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 758.3 และ 744.0 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 24)

32



1 942.0 1,007.7 974.8 ab 2 1,037.8 1,111.3 1,074.3 a 3 1,001.3 744.0 872.7 cd 4 948.0 758.3 853.2 d 5 1,000.0 1,078.0 1,039.0 ab 6 946.7 987.0 966.8 bc


6.2 ผลผลตกระเทยม (กโลกรมตอไร) ป 2552 6.2.1 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยว ป 2552 จากผลการทดลองพบวา ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวของวธการใสปยพชสดมความ

แตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงกวาวธการไมใสปยพชสด (3,098.6 และ 2,968.9 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) สวนต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงทสดเทากบ 3,138.8 กโลกรมตอไร ต ารบท 6 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวต าทสดเทากบ 2,926.7 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยาง มนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 3 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงทสดเทากบ 3,181.7 กโลกรมตอไร และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 และ 6 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวต าทสดเทากบ 2,835.7 และ 2,825.3 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 25)



1 2,835.7 3,042.3 2,939.0 b 2 3,108.0 3,169.7 3,138.8 a 3 3,075.7 3,181.7 3,128.7 a 4 2,915.0 2,998.7 2,956.8 b 5 3,054.0 3,171.0 3,112.5 a 6 2,825.3 3,028.0 2,926.7 b


33


มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (1,573.2 และ 1,424.7 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) และต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 5 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงทสดเทากบ 1,622.3 กโลกรมตอไร ต ารบท 1 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนต าทสดเทากบ 1,414.0 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยาง มนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 5 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนสงทสดเทากบ 1,705.3 กโลกรมตอไร และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการ เกบรกษา 30 วนต าทสดเทากบ 1,157.7 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 26)



1 1,406.7 1,421.3 1,414.0 d 2 1,157.7 1,688.7 1,423.2 b 3 1,516.3 1,662.7 1,589.5 b 4 1,451.3 1,485.0 1,468.2 c 5 1,539.3 1,705.3 1,622.3 a 6 1,476.7 1,476.0 1,476.3 c



ไมมความแตกตางอยางมนยส าคญ และต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วน สงทสดเทากบ 1,157.8 กโลกรมตอไร ต ารบท 4 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 872.2 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 3 6 และ 5 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วนสงทสดเทากบ 1,157.8, 1,001.7, 947.2 และ 991.5 กโลกรมตอไร ตามล าดบ และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 4 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 714.3 กโลกรมตอไร (ตารางท 27)

34



1 968.0 1,128.7 1,048.5 ab 2 1,120.3 1,195.3 1,157.8 a 3 835.7 1,167.7 1,001.7 b 4 714.3 1,030.0 872.2 c 5 833.0 1,150.0 991.5 b 6 735.7 1,158.7 947.2 bc

เฉลย (วธการใสปยพชสด) 867.9 1,138.4 ** LSD (5%) เปรยบเทยบระหวางคาเฉลยวธการใสปยพชสด = 110.52, CV = 28.02% ตวเลขทตามหลงดวยอกษรเหมอนกนไมแตกตางทางสถต โดยใช DMRT, CV = 9..15% ** มความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 99%

6.3 ผลผลตกระเทยม (กโลกรมตอไร) ป 2553 6.3.1 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงการเกบเกยว ป 2553 จากผลการทดลองพบวา ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยว ของวธการใสปยพชสดม

ความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงกวาวธการไมใสปยพชสด (3,193.4 และ 3,069.4 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) และต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 และ 3 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยวสงทสดเทากบ 3,263.5 และ 3,260.3 กโลกรมตอไร ต ารบท 4 ผลผลตกระเทยม(น าหนกสด)หลงเกบเกยว ต าทสดเทากบ 3,001.7 กโลกรมตอไร สวนอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยไมม ความแตกตางทางสถต (ตารางท 28)



1 2,965.3 3,062.7 3,014.0 cd 2 3,199.3 3,327.7 3,263.5 a 3 3,193.3 3,327.3 3,260.3 a 4 2,947.7 3,055.7 3,001.7 d 5 3,128.0 3,285.7 3,206.8 b 6 2,983.0 3,101.3 3,042.2 c


35


มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (1,666.1 และ 1,573.4 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) และต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน สงทสดเทากบ 1,742.2 กโลกรมตอไร ต ารบท 1 และ 6 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนต าทสดเทากบ 1,542.5 และ 1550.3 กโลกรม ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปย มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนสงทสดเทากบ 1,808.0 กโลกรมตอไร และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 6 4 และ 1 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วนต าทสดเทากบ 1,514.7, 1,512.0 และ 1,497.0 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 29)



1 1,497.0 1,588.0 1,542.5 cd 2 1,676.3 1,808.0 1,742.2 a 3 1,629.0 1,727.0 1,678.0 b 4 1,512.0 1,543.0 1,527.5 d 5 1,611.7 1,744.7 1,678.2 b 6 1,514.7 1,589.0 1,550.3 c



มความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดท าใหผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วน สงกวาวธการไมใสปยพชสด (1,211.7 และ 1,035.2 กโลกรมตอไร ตามล าดบ) และต ารบการจดการปยมความแตกตางอยางมนยส าคญ โดยต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วน สงทสดเทากบ 1,223.8 กโลกรมตอไร ต ารบท 6 ผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 1031.2 กโลกรมตอไร ส าหรบอทธพลรวมของวธการใสปยพชสดและต ารบการจดการปยมความแตกตาง อยางมนยส าคญ โดยการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ผลผลตกระเทยมหลงการเกบรกษา 60 วน สงทสดเทากบ 1,357.3 กโลกรมตอไร และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 ผลผลตกระเทยมหลงการ เกบรกษา 60 วนต าทสดเทากบ 981.0 กโลกรมตอไร ตามล าดบ (ตารางท 30)

36



1 981.0 1,119.3 1,050.2 cd 2 1,090.3 1,357.3 1,223.8 a 3 1,054.0 1,297.7 1,175.8 b 4 1,030.3 1,125.0 1,077.7 c 5 1,054.0 1,310.0 1,182.0 b 6 1,001.7 1,030.7 1,031.2 d


7.วเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกจ 7.1 รายไดรวม

จากผลการทดลองปท 1 เมอพจารณาเปรยบเทยบรายไดรวมระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการใสปยพชสด พบวา วธการใสปยพชสดมรายไดรวมมากกวาวธการไมใสปยพชสด โดยรายไดรวมของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง 22,170 – 24,446 บาท โดยต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด คอ 24,446 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 3 5 4 และ 1 มรายไดรวม ดงน 23,958, 23,690, 23,222 และ 22,266 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มรายไดรวมต าทสด คอ 22,170 บาท สวนรายไดรวมของวธการใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง 24,026 – 25,469 บาท โดยต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด คอ 25,469 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 3 4 1 และ 6 มรายไดรวม ดงน 25,182, 24,670, 24,246 และ 24,178 ตามล าดบ สวนต ารบท 5 มรายไดรวมต าทสด คอ 24,026 บาท

จากผลการทดลองปท 2 เมอพจารณาเปรยบเทยบรายไดรวมระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการใสปยพชสด พบวา วธการใสปยพชสดมรายไดรวมมากกวาวธการไมใสปยพชสด โดยรายไดรวมของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง 28,253 – 31,080 บาท โดยต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด คอ 31,080 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 3, 5, 4 และ 1 มรายไดรวม ดงน 30,757, 30,540, 29,150 และ 28,357 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มรายไดรวมต าทสด คอ 28,253 บาท สวนรายไดรวมของวธการใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง 29,987 – 31,817 บาท โดยต ารบท 3 มรายไดรวมมากทสด คอ 31,817 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 5, 2, 1 และ 6 มรายไดรวม ดงน 31,710, 31,697, 30,423 และ 30,280 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 4 มรายไดรวมต าทสด คอ 29,987 บาท

จากผลการทดลองปท 3 เมอพจารณาเปรยบเทยบรายไดรวมระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการใสปยพชสด พบวา วธการใสปยพชสดมรายไดรวมมากกวาวธการไมใสปยพชสด พบวา รายไดรวมของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง 44,216 – 47,990 บาท โดยต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด คอ 47,990 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 3, 5, 6 และ 1 มรายไดรวม ดงน 47,900, 46,920, 44,745 และ 44,480 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 4 มรายไดรวมต าทสด คอ 44,216 บาท สวนรายไดรวมของวธการใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มรายไดรวมระหวาง

37

45,941 – 49,916 บาท โดยต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด คอ 49,916 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 3, 5, 6 และ 4 มรายไดรวม ดงน 49,910, 49,286, 46,520 และ 45,836 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มรายไดรวมต าทสด คอ 45,941 บาท

เมอพจารณารายไดรวมของกระเทยมในระยะเกบเกยวระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการใสปยพชสดของทง 3 ป พบวา รายไดรวมของวธการใสปยพชสดสงกวาวธการไมใสปยพชสด และเมอเปรยบเทยบรวมกบต ารบการจดการปย พบวา ในปท 1 วธการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ใหรายไดรวมมากทสด และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 6 ใหรายไดรวมต าทสด ในปท 2 วธการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 3 ใหรายไดรวมมากทสด และวธการไมใสปยพชสดรวมกบ ต ารบท 6 ใหรายไดรวมต าทสด ในปท 3 วธการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 มรายไดรวมมากทสด และวธการไมใสปยพชสดรวมกบ ต ารบท 4 ใหรายไดรวมต าทสด (ตารางท 31)

ตารางท 31 ผลผลตกระเทยมและรายไดรวมของการทดลองในป 2551 2552 และ 2553

วธการ

ปท 1 ปท 2 ปท 3 ผลผลต (นน.สด)

รายไดรวม

ผลผลต (นน.สด)


ผลผลต (นน.สด)


(กโลกรมตอไร) (บาท) (กโลกรมตอไร) (บาท) (กโลกรมตอไร) (บาท) ไมใสปยพชสด ต ารบท 1 2,783.3 22,266 2,835.7 28,357 2,965.3 44,480 ต ารบท 2 3,055.7 24,446 3,108.0 31,080 3,199.3 47,990 ต ารบท 3 2,994.7 23,958 3,075.7 30,757 3,193.3 47,900 ต ารบท 4 2,902.7 23,222 2,915.0 29,150 2,947.7 44,216 ต ารบท 5 2,961.3 23,690 3,054.0 30,540 3,128.0 46,920 ต ารบท 6 2,771.3 22,170 2,825.3 28,253 2,983.0 44,745 ใสปยพชสด ต ารบท 1 3,030.7 24,246 3,042.3 30,423 3,062.7 45,941 ต ารบท 2 3,146.0 25,469 3,169.7 31,697 3,327.7 49,916 ต ารบท 3 3,147.7 25,182 3,181.7 31,817 3,327.3 49,910 ต ารบท 4 3,083.7 24,670 2,998.7 29,987 3,055.7 45,836 ต ารบท 5 3,003.3 24,026 3,171.0 31,710 3,285.7 49,286 ต ารบท 6 3,022.3 24,178 3,028.0 30,280 3,101.3 46,520

7.2 ตนทนผนแปร จากผลการทดลองปท 1 พบวา ตนทนผนแปรของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย

มตนทนผนแปรระหวาง 11,570 – 15,095 บาท โดยต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด คอ 15,095 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 14,570, 13,595, 12,620 และ 12,095 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 11,570 บาท สวนตนทนผนแปรของวธการใส ปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มตนทนผนแปรระหวาง 11,995 – 15,520 บาท โดยต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด คอ 15,520 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 14,995, 14,020, 13,045 และ 12,520 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 11,995 บาท

จากผลการทดลองปท 2 พบวา ตนทนผนแปรของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มตนทนผนแปรระหวาง 11,405 – 15,095 บาท โดยต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด คอ 15,095 บาท

38

รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 14,405, 13,595, 12,785 และ 12,095 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 11,405 บาท สวนตนทนผนแปรของวธการใส ปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มตนทนผนแปรระหวาง 11,830 – 15,520 บาท โดยต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด คอ 15,520 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 14,830, 14,020, 13,210 และ 12,520 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 11,830 บาท

จากผลการทดลองปท 3 พบวา ตนทนผนแปรของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มตนทนผนแปรระหวาง 17,745 – 21,438 บาท โดยต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด คอ 21,438 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 20,745, 19,938, 19,131 และ 18,438 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 17,745 บาท สวนตนทนผนแปรของวธการใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มตนทนผนแปรระหวาง 18,170 – 21,863 บาท โดยต ารบท 3 มตนทน ผนแปรมากทสด คอ 21,863 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 6, 5, 2 และ 4 มตนทนผนแปร 21,170, 20,363, 19,556 และ 18,863 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด คอ 18,170 บาท

เมอพจารณาตนทนผนแปรระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการใสปยพชสดของทง 3 ป พบวา ตนทนผนแปรของวธการใสปยพชสดสงกวาวธการไมใสปยพชสด และเมอเปรยบเทยบรวมกบต ารบ การจดการปย พบวาไดผลการเปรยบเทยบเหมอนกนทง 3 ป คอวธการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 3 มตนทนผนแปรมากทสด และวธการไมใสปยพชสดรวมกบต ารบท 1 มตนทนผนแปรต าทสด (ตารางท 32)

ตารางท 32 รายไดรวมและรายไดสทธเหนอตนทนผนแปรของการทดลองป 2551 2552 และ 2553

วธการ

ป 2551 ป 2552 ป 2553 รายไดรวม

ตนทนผนแปร

รายไดสทธ







(บาท) (บาท) (บาท) (บาท) (บาท) (บาท) (บาท) (บาท) (บาท) ไมใสปยพชสด ต ารบท 1 22,266 11,570 10,696 28,357 11,405 16,952 44,480 17,745 26,735 ต ารบท 2 24,446 12,620 11,826 31,080 12,785 18,295 47,990 19,131 28,859 ต ารบท 3 23,958 15,095 8,863 30,757 15,095 15,662 47,900 21,438 26,462 ต ารบท 4 23,222 12,095 11,127 29,150 12,095 17,055 44,216 18,438 25,778 ต ารบท 5 23,690 13,595 10,095 30,540 13,595 16,945 46,920 19,938 26,982 ต ารบท 6 22,170 14,570 7,600 28,253 14,405 13,848 44,745 20,745 24,000 ใสปยพชสด ต ารบท 1 24,246 11,995 12,251 30,423 11,830 18,593 45,941 18,170 27,771 ต ารบท 2 25,469 13,045 12,123 31,697 13,210 18,487 49,916 19,556 30,360 ต ารบท 3 25,182 15,520 9,662 31,817 15,520 16,297 49,910 21,863 28,047 ต ารบท 4 24,670 12,520 12,150 29,987 12,520 17,464 45,836 18,863 26,973 ต ารบท 5 24,026 14,020 10,006 31,710 14,020 17,690 49,286 20,363 28,923 ต ารบท 6 24,178 14,995 9,183 30,280 14,830 15,450 46,520 21,170 25,350

7.3 ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร จากผลการทดลองปท 1 พบวา ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของวธการไมใสปยพชสด

ทง 6 ต ารบการจดการปย มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 7,600 – 11,826 บาท โดยต ารบท 2 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 11,826 บาท รองลงมา คอต ารบท 4, 1, 5 และ 3 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 11,127, 10,696, 10,095 และ 8,863 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6

39

มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 7,600 บาท สวนผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของวธการใสปยพชสด มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 9,183 – 12,251 บาท โดยต ารบท 1 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 12,251 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 4, 2, 5 และ 3 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 12,150 12,123, 10,006 และ 9,662 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 9,183 บาท

จากผลการทดลองปท 2 พบวา ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 13,848 – 18,295 บาท โดยต ารบท 2 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 18,295 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 4, 1, 5 และ 3 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 17,055, 16,952, 16,945 และ 15,662 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 13,848 บาท สวนผลตอบแทน เหนอคาใชจายผนแปรของวธการใสปยพชสดมผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 15,450 – 18,593 บาท โดยต ารบท 1 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 18,593 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 2, 5, 4 และ 3 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 18,487 17,690, 17,464 และ 16,297 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 15,450 บาท

จากผลการทดลองปท 3 พบวา ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของวธการไมใสปยพชสด ทง 6 ต ารบการจดการปย มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 24,000 – 28,859 บาท โดยต ารบท 2 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 28,859 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 5, 1, 3 และ 4 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 26,982, 26,735, 26,462 และ 25,778 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 24,000 บาท สวนผลตอบแทน เหนอคาใชจายผนแปรของวธการใสปยพชสด มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวาง 25,350 – 30,360 บาท โดยต ารบท 2 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด คอ 30,360 บาท รองลงมา คอ ต ารบท 5, 3, 1 และ 4 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร 28,923, 28,047, 27,771 และ 26,973 บาท ตามล าดบ สวนต ารบท 6 มผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด คอ 25,350 บาท

เมอพจารณาผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรระหวางวธการไมใสปยพชสด และวธการ ใสปยพชสดของทง 3 ป พบวา ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของวธการใสปยพชสดสงกวาวธการไมใสปยพชสด และเมอเปรยบเทยบรวมกบต ารบการจดการปย พบวา ไดผลการเปรยบเทยบเหมอนกนทง 3 ป คอ วธการใสปยพชสดรวมกบต ารบท 2 ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรมากทสด และวธการไมใส ปยพชสดรวมกบต ารบท 6 ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรต าทสด (ตารางท 33)

40

ตารางท 33 ตนทนผนแปรและผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปรของการปลกกระเทยมในป 2551 2552 และ 2553

วธการ ตนทนผนแปร (บาทตอไร)

ผลตอบแทนเหนอคาใชจายผนแปร (บาทตอไร)

ป 2551 ป 2552 ป 2553 คาเฉลย ป 2551 ป 2552 ป 2553 คาเฉลย ไมใสปยพชสด ต ารบท 1 11,570 11,405 17,745 13,573 10,696 16,952 26,735 18,128 ต ารบท 2 12,620 12,785 19,131 14,845 11,826 18,295 28,859 19,660 ต ารบท 3 15,095 15,095 21,438 17,209 8,863 15,662 26,462 16,996 ต ารบท 4 12,095 12,095 18,438 14,209 11,127 17,055 25,778 17,987 ต ารบท 5 13,595 13,595 19,938 15,709 10,095 16,945 26,982 18,007 ต ารบท 6 14,570 14,405 20,745 16,573 7,600 13,848 24,000 15,149

คาเฉลย 13,258 13,230 19,573 10,035 16,460 26,469 ใสปยพชสด ต ารบท 1 11,995 11,830 18,170 13,998 12,251 18,593 27,771 19,538 ต ารบท 2 13,045 13,210 19,556 15,270 12,123 18,487 30,360 20,323 ต ารบท 3 15,520 15,520 21,863 17,634 9,662 16,297 28,047 18,002 ต ารบท 4 12,520 12,520 18,863 14,634 12,150 17,464 26,973 18,862 ต ารบท 5 14,020 14,020 20,363 16,134 10,006 17,690 28,923 18,873 ต ารบท 6 14,995 14,830 21,170 16,998 9,183 15,450 25,350 16,661

คาเฉลย 13,683 13,655 19,998 10,896 17,330 27,904

สรปผลการทดลอง

จากการศกษาการเปรยบเทยบผลผลต คณภาพ และผลตอบแทนทางเศรษฐกจของกระเทยม ทผลตโดยใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนในจงหวดแมฮองสอน ป 2551 – 2553 สรปผลการทดลอง ไดดงน

การเปลยนแปลงของสมบตทางเคมดน พบวา ความเปนกรดดางของดนของวธการใสปยพชสด มคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบกรดจดเปนกรดแก สวนต ารบ การจดการปยต ารบท 2 มคาความเปนกรดเปนดางทสงทสด โดยมแนวโนมเพมขนจากกรดจดเปนกรดแกเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ สวนปรมาณอนทรยวตถในดนของวธการใสปยพชสด มคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบปานกลางเปนระดบคอนขางสง สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 2 มปรมาณอนทรยวตถสงทสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบปานกลางเปนระดบคอนขางสงเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ สวนปรมาณฟอสฟอรสท เปนประโยชนของวธการใสปยพชสดมคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบต าเปนระดบปานกลาง สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 2 มปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนสงทสด โดยมแนวโนมเพมขนจากระดบต าเปนระดบปานกลางเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 5 และ 3 ตามล าดบ และโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดของวธการใสปยพชสดมคาสงกวาวธการทไมใสปยพชสด โดยมแนวโนมเพมขนแตยงคงอยในระดบสง สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 5 มปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน สงทสดซงอยในระดบสงเชนกน รองลงมา คอ ต ารบท 3 และ 2 ตามล าดบ

41

ผลผลตน าหนกสดของกระเทยม พบวา วธการใสปยพชสดใหผลผลตคาสงกวา โดยมผลผลตเพมขน 69 กโลกรม คดเปนรอยละ 2.31 เมอเปรยบเทยบกบวธการทไมใสปยพชสด สวนต ารบการ จดการปย ต ารบท 2 ใหผลผลตน าหนกสดเฉลยสงทสด โดยมผลผลตเพมขน 214 กโลกรม คดเปนรอยละ 7.25 เมอเทยบกบ ต ารบท 1

ผลตอบแทนทางเศรษฐกจ พบวา คารายไดสทธเฉลยของวธการใสปยพชสดมคาสงกวา โดยมรายไดสทธเฉลยเพมขน 528 บาท คดเปนรอยละ 2.99 เมอเปรยบเทยบกบวธการทไมใสปยพชสด สวนต ารบการจดการปย ต ารบท 2 มรายไดสทธเฉลยสงสด โดยมรายไดเฉลยสทธเพมขน 1,159 บาท คดเปนรอยละ 6.15 เมอเทยบกบ ต ารบท 1

ประโยชนทไดรบ

1.ผลผลตและคณภาพในการเกบรกษาของกระเทยมเพมขน ชวยลดตนทนการผลตและเพมรายไดใหแกเกษตรกรไมนอยกวา 10% เนองจากการใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของกรมพฒนาทดนทดแทนการใชปยเคมและสารเคมทางการเกษตร

2.ดนมสมบตทางเคมและทางกายภาพดขน เนองจากการใชผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพของ กรมพฒนาทดนทดแทนการใชปยเคมและสารเคมทางการเกษตร ไมท าใหสมดลของธาตอาหารของดน ในแปลงปลกพชเสยไป ซงจะสามารถเพมผลผลตกระเทยมในระยะยาวได

3.เปนแนวทางใหเกษตรกรน าไปปฏบตในกระบวนการผลตกระเทยม เพอเพมผลผลตและคณภาพในการเกบรกษาของกระเทยมในระยะยาว น าไปสระบบการผลตกระเทยมทยงยนตอไป

4.เปนแนวทางทจะพฒนาการผลตกระเทยมของเกษตรกรไปสการผลตกระเทยมอนทรย เพอเพมมลคาของผลผลต

5.เปนการผลตทปลอดภยตอผผลต ผบรโภค และสงแวดลอม สนบสนนการท าเกษตรอนทรย ซงเปนวาระแหงชาต

6.เปนขอมลพนฐานทสามารถน าไปใชในงานวจยอนตอไปได

ขอเสนอแนะ

1. การใชปยพชสด มแนวโนมท าใหผลผลตและความอดมสมบรณของดนดขน อาจจะชวยลด การใชปยเคมได แตการใชปยพชสดนนตองค านงถง เมลดพนธด อตราการงอกของเมลดพนธ และ การจดการดน เพอใหไดมวลชวภาพเพยงพอตอความตองการของพชทปลก

2. เนองจากปยหมกและน าหมกชวภาพ มปรมาณธาตอาหารคอนขางต า แตมคณประโยชนตอพชในดานการปรบปรงบ ารงดน ชวยเพมอนทรยวตถ แตอยางไรกตามเกษตรกรยงจ าเปนตองใชปยเคม รวมดวย เพราะปยเคมมปรมาณธาตอาหารสง ซงชวยชดเชยและเพมธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และจลธาตทปยอนทรยมอยนอยใหเพยงพอตอการเจรญเตบโตของพช

3. การใสปยไมวาจะเปนปยอนทรยหรอปยเคมเพอใหเกดประสทธภาพมากทสด ควรค านงถง ชนดปย ปรมาณ ระยะเวลาทใส และวธการใสทเหมาะสมกบพชปลก

42

เอกสารอางอง

กรมพฒนาทดน. 2540. พชตระกลถวเพอการปรบปรงบ ารงดน.คณะกรรมการก าหนดมาตรการและจดท า เอกสารอนรกษดนและน า และการจดการดน กรมพฒนาทดน กรงเทพฯ.หนา 30–33 และหนา 64–73. กรมพฒนาทดน. 2545. คมอการจดการดนกบพชเศรษฐกจส าหรบเกษตรกรในจงหวดแมฮองสอน .

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 157 น. กรมพฒนาทดน. 2547. ผลตภณฑจลนทรยทางการเกษตรของกรมพฒนาทดน สารเรง พด.1 พด.2 พด.3 พด.5 พด.6 พด.7 และสารปรบปรงบ ารงดน พด.4 . กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 36 น. กรมพฒนาทดน. 2548. การผลตปยอนทรยน าโดยใชสารเรง พด.2. เอกสารแนะน าครงท 1ตอ2548

กระทรวงเกษตรและสหกรณ. กรมสงเสรมการเกษตร. 2536. สรปงานวจยหอม – กระเทยม. กลมพชผก กองสงเสรมพชสวน. 114 น. กอบเกยรต ไพศาลเจรญ ชมพล นาควโรจน โชต สทธบศย และประสาท เกศวพทกษ. 2534. ผลของการใช

ปยพชสดและวสดอนทรยทมตอมนส าปะหลงทปลกในดนชดยโสธร. เอกสารประกอบการประชมวชาการ ครงท 29 วนท 4–7 กมภาพนธ 2534. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. น.68–80.

ไฉน ยอดเพชร. 2542. พชผกอตสาหกรรม. สถาบนเทคโนโลยราชมงคล คณะเกษตรศาสตร บางพระ ชลบร. 358 น.

นายท บญแนบ, นายวรตน ตนภบาล และนายยทธสงค นามสาย. 2540. ผลของวสดปรบปรงดนนาชดดนรอยเอดเพอปลกหอมแดง.

นงปวณ บตรามรา. 2549. การศกษาการปรบปรงดน โดยการใชปยพชสดเพอเพมผลผลตของมนส าปะหลงในชดดนมาบบอน. เอกสารประกอบการประชมวชาการกรมพฒนาทดนประจ าป 2549 วนท 17–19 กรกฎาคม 2549 ณ โรงแรมหนสวยน าใส อ.แกลง จ.ระยอง. หนา 2/5–1 ถง 2/5–11.

บณฑต ตนศร และค ารณ ไทรฟก. 2539. คมอการประเมนคณภาพทดนส าหรบพชเศรษฐกจ. เอกสารทางวชาการ ฉบบท2/2535. 62 หนา.

พจน เกดชย. 2546. การผลตและผลตอบแทนทางเศรษฐกจของแกวมงกรในจงหวดเชยงใหมและเชยงราย.บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. 85 น.

พรศกด ตใหม. 2532. การปลกกระเทยม. ศนยบรการขอมลเอกสารการเกษตร (TACTICS) วทยาลยเกษตรกรรมล าพน กองวทยาลยเกษตรกรรม กรมอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ. 24 หนา.

ยทธสงค นามสาย รงสฤษฎ ส าเภาพล และยพาพร กงโสดา. 2549. ผลของวสดอนทรยรวมกบปยเคมตอผลผลตขาวหอม 4 พนธ ในกลมชดดนท 25(ชดดนเพญ) ในจงหวดศรสะเกษ. เอกสารประกอบการประชมวชาการกรมพฒนาทดน ประจ าป 2549 วนท 17–19 กรกฎาคม 2549. ณ โรงแรมหนสวยน าใส อ.แกลง จ.ระยอง. หนา 2/1–1 ถง 2/1–14.

วณา กลบอบล. 2538. ขอมลพนฐาน กระเทยม หอมแดง หอมหวใหญ. ส านกงานเลขาธการสภาผแทนผราษฎร. 50 หนา.

43

สมศกด สระแกว. 2543. ทดสอบการใชพชตระกลถวบ ารงดนนาชดดนบางนราเพอเพมผลผลตขาว. เอกสารประกอบการประชมวชาการ กรมพฒนาทดน ครงท 6 วนท 15– 18 กมภาพนธ 2543. ณ โรงแรมโลตสปางสวนแกว อ.เมอง จ.เชยงใหม. หนา 15–1 ถง 15–10.

สทธลกษณ มงคลทรพย. 2547. หอมขาว ทางเลอกสทางรอดคนแมสรน. โครงการวจย การศกษาทางเลอกทเหมาะสมในการพฒนาคณภาพกระเทยมโดยไมใชสารเคมทางการเกษตร กรณบาน แมสรน อ าเภอขนยวม จงหวดแมฮองสอน. ศนยประสานงานวจยเพอทองถนจงหวดแมฮองสอน. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ส านกงานภาค. 48 หนา.

สวพนธ รตนะรต, ธระ วงคเจรญ, และประไพ ชยโรจน. 2545. ผลการใชปยหมกดนเลนนาสงและน าหมกชวภาพในการผลตพชบางชนด. เอกสารประกอบการประชมวชาการประจ าป 2545.

ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. 2549. ระบบออนไลน วนท 3 ตลาคม พ.ศ. 2549 (http://www.oae.go.th)

ส านกวทยาศาสตรเพอการพฒนาทดน. 2547. คมอการวเคราะหตวอยางดน น า ปย พช วสดปรบปรงดนและการวเคราะหเพอตรวจรบรองมาตรฐานสนคา พมพครงท 2 กรมพฒนาทดน เขตจตจกร กรงเทพฯ. หนา 236.

Albiach, R., Canet, R., F. Pomares, and F.Ingelmo, 2001. Organic matter components and aggregate stability after the application of different amendments to a horticultural soil. Environ. Pollut., 76 : 125–29.

Allison, F.E. 1973. Soil organic matter and its role in crop production. US Department of agriculture, Washington D.C. U.S.A. p637.

Arunin, S., Pongwichaina, P. and Aragon, E.L.1994.Integrated nutrient management strategies: the INSURF experience in northest Thailand. In Ladha, J.K. and Garrity,D.P.(eds). Green manure production Systems for Asia Riceland.IRRI.Los Banos, Philippines.Steel R.G.D and J.H.Torie. 1960. Principle and Procedures of Statistics. Mc Graw-Hill Book Company, Inc. New York.

Tiark, A.E., A.P. Mazurak and l. Chesnin. 1974. Physical and Chemical properties of soil associated with heavy application of manure from cattle feedlots. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 38 : 826 –830.

Ventura, W. and I.Watanabe, 1993. Green manure production of Azolla microphylla and Sesbania rostrata and their long - term effect on rice yield and soil fertility. Biology

and Fertility of soils. 15(4) 241–248.

44

ภาคผนวก

45

ตารางภาคผนวกท 1 การประเมนคา pH ของดน (ดน:น า = 1:1)

ระดบ (rating) พสย (range) เปนกรดจดมาก (extreamely acid) < 4.5 เปนกรดจด (very strongly acid) 4.5-5.0 เปนกรดแก (strongly acid) 5.1-5.5 เปนกรดปานกลาง (moderately acid) 5.6-6.0 เปนกรดเลกนอย (slightly acid) 6.1-6.5 เปนกลาง (near neutral) 6.6-7.3 เปนกลางอยางออน (slightly alkali) 7.4-8.4 เปนดางแก (strongly alkali) 8.5-9.0 เปนดางจด (extreamely alkali) > 9.0

ทมา: ส านกวทยาศาสตรเพอการพฒนาทดน กรมพฒนาทดน (2547) ตารางภาคผนวกท 2 การประเมนระดบอนทรยวตถในดน (Walkly and Black method)

ระดบ (rating) พสย (range) (เปอรเซนต) ต ามาก (very low) < 0.5 ต า (low) 0.5-1.0 คอนขางต า (moderately low) 1.0-1.5 ปานกลาง (moderately) 1.5-2.5 คอนขางสง (moderately high) 2.5-3.5 สง (high) 3.5-4.5 สงมาก (very high) > 4.5

ทมา: ส านกวทยาศาสตรเพอการพฒนาทดน กรมพฒนาทดน (2547) ตารางภาคผนวกท 3 การประเมนระดบธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Mehlich I method)

ระดบ (rating) พสย (range) (mgkg-1) ดนทราย ดนเหนยว

ต ามาก (very low) <7 <5 ต า (low) 7-12 5-8 ปานกลาง (moderately) 13-24 9-16 สง (high) 25-50 17-30 สงมาก (very high) >50 >30

ทมา: ส านกวทยาศาสตรเพอการพฒนาทดน กรมพฒนาทดน (2547)

46

ตารางภาคผนวกท 4 การประเมนระดบธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Mehlich I method)

ระดบ (rating) พสย (range) (mgkg-1) (mgตอkg) ต ามาก (very low) <15

ต า (low) 16-30 ปานกลาง (moderately) 31-60 สง (high) 61-120 สงมาก (very high) >120 ทมา: ส านกวทยาศาสตรเพอการพฒนาทดน กรมพฒนาทดน (2547)

ตารางภาคผนวกท 5 ตารางวเคราะหความแปรปรวนคาความเปนกรดเปนดางของดน (pH) หลงเกบ เกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551

Source df SS MS F R 2 0.01324 0.00662 M 1 0.02560 0.02560 236.31 ** Error R*M 2 0.00022 0.00011 S 5 0.09556 0.01911 9.76 ** M*S 5 0.00393 0.00079 0.40 ns Error R*M*S 20 0.03914 0.00196 Total 35 0.17769

ตารางภาคผนวกท 6 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอนทรยวตถ (OM: เปอรเซนต) หลงเกบ เกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551

Source df SS MS F R 2 0.01072 0.00536 M 1 0.01604 0.01604 5776.00** Error R*M 2 0.00001 2.778E-06 S 5 0.33537 0.06707 38.68** M*S 5 0.00419 8.378E-04 0.48ns Error R*M*S 20 0.03468 0.00173 Total 35 0.40100

47

ตารางภาคผนวกท 7 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณธาตฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Available P: mgkg-1) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551

Source df SS MS F R 2 0.00834 0.00417 M 1 0.16268 0.16268 24.39* Error R*M 2 0.01334 0.00667 S 5 6.40596 1.28119 214.86** M*S 5 0.03246 0.00649 1.09ns Error R*M*S 20 0.11926 0.00596 Total 35 6.74202

ตารางภาคผนวกท 8 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K: mgkg-1) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2551

Source df SS MS F R 2 0.0273 0.0137 M 1 28.0370 28.0370 5810.78** Error R*M 2 0.0097 0.0048 S 5 48.7381 9.7476 1746.71** M*S 5 12.6815 2.5363 454.49** Error R*M*S 20 0.1116 0.0056 Total 35 89.6052


Source df SS MS F R 2 0.00162 0.00081 M 1 0.01734 0.01734 3.15ns Error R*M 2 0.01101 0.00550 S 5 0.11672 0.02334 7.81** M*S 5 0.04221 0.00844 2.82* Error R*M*S 20 0.05978 0.00299 Total 35 0.24867

48

ตารางภาคผนวกท 10 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอนทรยวตถ (OM: เปอรเซนต) หลงเกบ เกยวผลผลตของกระเทยม ป 2552

Source df SS MS F R 2 0.00087 0.00043 M 1 0.06934 0.06934 17.88ns Error R*M 2 0.00776 0.00388 S 5 0.31703 0.06341 23.97** M*S 5 0.01889 0.00378 1.43ns Error R*M*S 20 0.05291 0.00265 Total 35 0.46680


Source df SS MS F R 2 0.00521 0.00260 M 1 0.13814 0.13814 3.19ns Error R*M 2 0.08674 0.04337 S 5 1.94725 0.38945 29.41** M*S 5 0.05378 0.01076 0.81ns Error R*M*S 20 0.26486 0.01324 Total 35 2.49596

ตารางภาคผนวกท 12 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณธาตโพแทสเซยมทแลกเปลยนได (Exchangeable K: mgkg-1) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2552


49


Source df SS MS F R 2 0.00571 0.00285 M 1 0.32490 0.32490 97.71* Error R*M 2 0.00665 0.00332 S 5 0.27816 0.05563 21.66** M*S 5 0.02573 0.00515 2.00 Error R*M*S 20 0.05138 0.00257 Total 35 0.69252 ตารางภาคผนวกท 14 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณอนทรยวตถ (OM: เปอรเซนต) หลงเกบ

เกยวผลผลตของกระเทยม ป 2553

Source df SS MS F R 2 0.01537 0.00769 M 1 0.17921 0.17921 51.16* Error R*M 2 0.00701 0.00350 S 5 0.25506 0.05101 16.45** M*S 5 0.06326 0.01265 4.08* Error R*M*S 20 0.06202 0.00310 Total 35 0.58192



50

ตารางภาคผนวกท 16 ตารางวเคราะหความแปรปรวนปรมาณธาตโพแทสเซยมทเปนประโยชน (Available K: mgkg-1) หลงเกบเกยวผลผลตของกระเทยม ป 2553


ตารางภาคผนวกท 17 ตารางวเคราะหความแปรปรวนความสงของกระเทยมอาย 30 วน (เซนตเมตร) ป 2551

Source df SS MS F R 2 26.677 13.3386 M 1 9.714 9.7136 4.50ns Error R*M 2 4.317 2.1586 S 5 43.398 8.6796 1.71ns M*S 5 1.498 0.2996 0.06ns Error R*M*S 20 101.379 5.0689 Total 35 189.983



51


Source df SS MS F R 2 29.732 14.866 M 1 103.700 103.700 531.04** Error R*M 2 0.391 0.195 S 5 93.483 18.697 2.87* M*S 5 20.385 4.077 0.63ns Error R*M*S 20 130.438 6.522 Total 35 378.127





52



ตารางภาคผนวกท 23 ตารางวเคราะหความแปรปรวนผลผลตกระเทยมหลงการเกบเกยว (กโลกรมตอไร) ป 2551

Source df SS MS F R 2 29919 14959 M 1 232645 232645 579.16** Error R*M 2 803 402 S 5 206931 41386 16.82** M*S 5 52758 10552 4.29** Error R*M*S 20 49215 2461 Total 35 572275

ตารางภาคผนวกท 24 ตารางวเคราะหความแปรปรวนผลผลตกระเทยมอายการเกบรกษา 30 วน (กโลกรมตอไร) ป 2551

Source df SS MS F R 2 16470 8235 M 1 135424 135424 137.07** Error R*M 2 1976 988 S 5 233379 46676 41.31** M*S 5 10897 2179 1.93ns Error R*M*S 20 22598 1130 Total 35 420744

53


Source df SS MS F R 2 9435 4717.7 M 1 8930 8930.2 2.74ns Error R*M 2 6511 3255.6 S 5 231288 46257.6 6.56** M*S 5 170609 34121.8 4.84** Error R*M*S 20 141057 7052.9 Total 35 567831


Source df SS MS F R 2 12972 6486 M 1 151191 151191 205.83** Error R*M 2 1469 735 S 5 315683 63137 36.68** M*S 5 28078 5616 3.26* Error R*M*S 20 34421 1721 Total 35 543815


Source df SS MS F R 2 24818 12409 M 1 198470 198470 113412** Error R*M 2 3 2 S 5 227049 45410 100.72** M*S 5 299949 59990 133.06** Error R*M*S 20 9017 451 Total 35 759307

54


Source df SS MS F R 2 135555 67778 M 1 658532 658532 8.33ns Error R*M 2 158026 79013 S 5 278473 55695 6.61** M*S 5 122397 24479 2.91* Error R*M*S 20 168441 8422 Total 35 1521424


Source df SS MS F R 2 2416 1208 M 1 138260 138260 865.78** Error R*M 2 319 160 S 5 470043 94009 117.44** M*S 5 3377 675 0.84ns Error R*M*S 20 16009 800 Total 35 630425


Source df SS MS F R 2 6173 3086.4 M 1 77284 77284.0 609.74** Error R*M 2 253 126.7 S 5 246526 49305.2 206.37** M*S 5 11155 2231.1 9.34** Error R*M*S 20 4778 238.9 Total 35 346170

55


Source df SS MS F R 2 3250 1625 M 1 280194 280194 618.04** Error R*M 2 907 453 S 5 193390 38678 61.43** M*S 5 61472 12294 19.53** Error R*M*S 20 12592 630 Total 35 551805

56

คณสมบตทางเคม กลมชดดนท 29 กลมดนเหนยวในทดอน ไดแกชดดนบานจอง (Bg) เชยงของ (Cg)โชคชย (Ci) แมแตง (Mt) หนองมด (Nm) ปากชอง (Pc) และ สงเนน (Sn) สภาพพนท : ลกคลนลอนลาดเลกนอย ถงเปนลกคลนลอนลาด ความลาดชน : 2-8% เนอดน - ดนบน : ดนเหนยวปนทรายแปง หรอดนเหนยว - ดนลาง : ดนเหนยว ความลก : ดนลกมาก การระบายน า : ด การซาบซมน า : ปานกลาง การไหลบาของน าบนผวดน : ปานกลางถงเรว

บรเวณทพบ

หนาตดดน

สมบตทางเคมทส าคญ

อนทรยวตถ* (เปอรเซนต)

ฟอสฟอรส (P2O5) (สวนตอลานสวน)

โพแทสเซยม (K2O) (สวนตอลานสวน)

ความเปนกรดเปนดาง (pH)

ดนบน 1.3 6.4 124.7 5.0-6.5 ดนลาง 0.8 3.8 125.0 4.5-5.5 หมายเหต : * เปอรเซนตไนโตรเจน มคาเทากบ เปอรเซนตอนทรยวตถ x 0.05

พชพรรณและการใชประโยชน : ใชปลกพชไร และไมผลตางๆ ขอจ ากดในการใชประโยชน : ในชวงฤดเพาะปลกพชอาจขาดแคลนน าได หากฝนทงชวงเปนระยะ

เวลานาน ดนมความอดมสมบรณตามธรรมชาตโดยเฉลยคอนขางต า บรเวณทมความลาดชนสง

จากการพจารณาคาวเคราะหดน พบวาดนบนเปรยบเทยบกบคามาตรฐานการแปลความหมายคาวเคราะหดน มคาความเปนกรดเปนดางของดนอยในระดบกรดแกถงกรดเลกนอย ควรปรบปรงดนดวยโดโลไมทอตรา 400 กโลกรมตอไร ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบคอนขางต า ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนอยในระดบต าและโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสงมาก สวนดนลางเปรยบเทยบกบคามาตรฐานการแปลความหมายคาวเคราะหดน มคาความเปนกรดเปนดางของดนอยใน ระดบกรดจดถงกรดแก ควรปรบปรงดนดวยโดโลไมทอตราตามคาวเคราะหดน ปรมาณอนทรยวตถอยในระดบต า ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนอยในระดบต ามากและโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดอยในระดบสงมาก

57

ตารางภาคผนวกท 32 แสดงการกระจายของกลมชดดน คาความอดมสมบรณดน คาความเปนกรดเปนดาง ของดนในพนทจงหวดแมฮองสอน

อ าเภอ ต าบล กลมชดดน ความอดม pH เนอท

สมบรณ บน ลาง ไร รอยละ เมอง ปางหม 29B ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 226 0.11

29C ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 74 0.03

หมอกจ าแป 29B ด 5.0-6.0 6.0-6.5 23 0.02

29C ด 5.0-6.0 6.0-6.5 30 0.02

ผาบอง 29B ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 79 0.04

29C ต า 5.0-6.0 4.5-5.0 52 0.02

หวยโปง 29C ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 121 0.04

หวยผา 29 ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 28 0.16

29B ปานกลาง 6.0-6.5 4.5-5.5 359 0.05

29C ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 100 0.12

หวยปลง ไมพบกลมชดดน 29

ปาย เวยงใต 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 1,956 16.19

29C ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 4,240 35.09

แมฮ ไมพบกลมชดดน 29

เมองแปง ไมพบกลมชดดน 29

ทงยาว 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 243 0.14

29C ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 35 0.12

เวยงเหนอ 29B ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 15 0.01

29B/29bB ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 347 0.12

29C ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 45 0.02

29bB ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 304 0.11

29bC ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 406 0.14

แมนาเตง 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 3,407 1.59

29B/29bB ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 411 0.19

58


สมบรณ บน ลาง ไร รอยละ

29C ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 2,327 1.09

29D ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 802 0.37

โปงสา ไมพบกลมชดดน 29

ปางมะผา ถ าลอด 29B ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 342 0.23

29C ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 47 0.03

29D ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 38 0.03

29bB ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 39 0.03

นาปปอม ไมพบกลมชดดน 29

ปางมะผา 29 ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 39 0.03 29B ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 56 0.04 29C ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 194 0.15 29D ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 50 0.04 สบปอง 29 ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 35 0.02 29B ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 110 0.06 29C ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 162 0.09 29D ปานกลาง 6.0-6.5 6.5-7.0 23 0.01

ขนยวม เมองปอน ไมพบกลมชดดน 29

แมก ไมพบกลมชดดน 29

แมอคอ ไมพบกลมชดดน 29

แมเงา 29B ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 116 0.06 29C ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 315 0.16 29D ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 229 0.12 แมยวมนอย ไมพบกลมชดดน 29

ขนยวม 29B ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 3,448 1.07 29C ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 6,861 2.12 29D ต า 5.5-6.5 4.5-5.5 594 0.18

แมสะเรยง เสาหน ไมพบกลมชดดน 29

แมคง ไมพบกลมชดดน 29 แมสะเรยง ไมพบกลมชดดน 29 ปาแป ไมพบกลมชดดน 29

59


สมบรณ บน ลาง ไร รอยละ แมเหาะ ไมพบกลมชดดน 29

บานกาศ ไมพบกลมชดดน 29

แมยวม 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 255 0.14 29bB ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 265 0.15

แมลานอย แมโถ ไมพบกลมชดดน 29

แมลานอย 29 ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 121 0.05 29B ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 3 0 29C ต า 5.0-6.0 4.5-5.0 598 0.26 29D ต า 5.0-6.0 4.5-5.0 94 0.04 ขนแมลานอย ไมพบกลมชดดน 29

สนตคร 29B ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 304 0.33 29C ต า 5.0-6.0 4.5-5.0 127 0.14 แมลาหลวง 29B ปานกลาง 5.0-6.0 6.0-6.5 8 0.01 29C ต า 5.0-6.0 4.5-5.0 230 0.15 แมนาจาง ไมพบกลมชดดน 29

ทาผาปม ไมพบกลมชดดน 29

หวยหอม ไมพบกลมชดดน 29

สบเมย แมคะตวน 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 480 0.45 29C ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 147 0.14 29bB ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 395 0.37 แมสามแลบ ไมพบกลมชดดน 29

ปาโปง ไมพบกลมชดดน 29

แมสวด ไมพบกลมชดดน 29

กองกอย ไมพบกลมชดดน 29

สบเมย 29B ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 108 0.06 29bB ต า 5.5-6.0 4.5-5.5 62 0.03

รวมทงหมด 31,525 62.58

ชื่อโครงการ การเปรียบเทียบผล ...ทะเบ...

Documents