ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด

โดย

นางสาว ธญญามาส โลจนานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด

โดย

นางสาว ธญญามาส โลจนานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

LEADERSHIP AND MOTIVATION IN WORK AFFECTING CREATIVITY OF EMPLOYEE

A CASE STUDY OF ZUELLIG PHARMA COMPANY LIMITED

By

Miss Thanyamas Lojananon

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Business Administration

Master of Business Administration Program

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด” เสนอโดย นางสาวธญญามาส โลจนานนท เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

………………………………………………

( รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ ) คณบดบณฑตวทยาลย

วนท…….เดอน……………….พ.ศ……….

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

รองศาสตราจารย ดร.พทกษ ศรวงศ

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ

……………………………………… ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารย ประสพชย พสนนท)

…………/……………./……………

……………………………………… กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.ไพโรจน วไลนช)

………../………………./……………

……………………………………… กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.พทกษ ศรวงศ) ………../………………./………

ง

56602716: หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต คาสาคญ : ภาวะผนา แรงจงใจ ความคดสรางสรรค ธญญามาส โลจนานนท : ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : รศ.ดร.พทกษ ศรวงศ. 142 หนา

การศกษารปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน ศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของคณลกษณะสวนบคคล กบรปแบบภาวะผนา แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงาน ศกษาความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน และศกษาปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน โดยใชทฤษฎเกยวกบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรค ของพนกงานบรษท ซลลคฟารมา จากด จานวน คน นามาวเคราะหขอมลทางสถตดวยตวสถตท (t-test) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) การวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation) และวเคราะหการถดถอยพหแบบมขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)

ผลการวจยพบวา ระดบการรบรภาวะผ นาแตกตางกนตามปจจยสวนบคคล ไดแก อาย สถานภาพ ระดบการศกษาท และอายงาน สวนแรงจงใจแตกตางกนตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศท สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน สาหรบระดบความคดสรางสรรคแตกตางกนตามปจจยสวนบคคล ไดแก อาย สถานภาพ ระดบการศกษา และรายไดเฉลยตอเดอน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ . โดยภาวะผนาโดยรวมและแรงจงใจโดยรวมมความสมพนธเชงบวกในระดบปานกลางกบความคดสรางสรรค ซงภาวะผนาแบบทางสายกลาง ภาวะผนาแบบมงคน และภาวะผนาแบบมงงาน แรงจงใจดานความสาเรจของงาน ผลตอบแทนและสวสดการ และลกษณะของงาน สงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน ดงนนผนาควรมลกษณะเนนทงงาน และเนนสมพนธภาพ ยอมรบฟงความคดเหนของพนกงาน ประนประนอม และใหขวญกาลงใจพนกงาน ควรชนชมเมอลกนองทางานสาเรจ ใหผลตอบแทนทเหมาะสม ปจจยเหลานจะสงผลใหพนกงานมความคดสรางสรรคเพมขน _____________________________________________________________________________________________หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา……………………………………… ปการศกษา 2557 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ………………………………………

จ

56602716: MASTER OF BUSINESS ADMINISTRATION PROGRAM

KEY WORDS: LEADERSHIP, MOTIVATION, CREATIVITY

THANYAMAS LOJANANON: LEADERSHIP AND MOTIVATION IN WPRK AFFECTING

CREATIVITY OF EMPLOYEE. A CASE STUDY OF ZUELLIG PHARMA COMPANY LIMITED.

THESIS ADVISOR : ASSOC.PROF. PHITAK SIRIWONG. 142 pp.

The study focused on leadership, motivation and creativity of employee. The study

compared the differences in personal characteristic and leadership, motivation and creativity of

employee. The research aimed to study the relationship between leadership, motivation and

creativity of employee and factors affecting creativity in employee. The study was done by using

theory about Leadership, Motivation and Creativity of 178 employee of Zuellig Pharma Company

Limited. The analysis was done by using t-test, One-way ANOVA, Pearson Product Moment

Correlation and Stepwise Multiple Regression Analysis.

The study results revealed that the perception of leadership varied according to personal

factors such as age, status, education level and number of years in service; the perception of

motivation varied according to gender, status, education level and monthly average income; the

perception of creativity varied according to age, status, education level and monthly average

income with the significance level of 0.05. The overall leadership and motivation is related to

creativity in a medium level. For Middle of The Road Management, Country Club Management,

Task–Oriented/Authority Compliance, motivation in success, compensation and benefit and nature

of work affected the creativity of employee. Therefore, the leader should concentrate both on task

and relationship, accept employees’ opinions, compromise and give morale. The leader should

appreciate the employee when the task is done, provide reasonable returns, assign the task

according to their abilities and at the same time can improve their skills. These factors increase

creativity of employee.

_________________________________________________________________________________ Master of Business Administration Program Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature……………………………………… Academic Year 2014

Thesis Advisor’s signature…………………………………………………

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบน สาเรจไดดวยดอนเนองมาจากความอนเคราะหของรองศาสตราจารย ดร.

พทกษ ศรวงศ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคา ในการใหคาแนะนา ความชวยเหลอ และขอแนะนาตางๆ ตลอดจนแกไขปรบปรงใหวทยานพนธฉบบนสมบรณ ผวจยจงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณทานคณาจารยคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร ตลอดจนคณาจารยทกทานทประสทธประศาสนวชาความรใหกบผวจย

ขอขอบพระคณ หวหนางาน เพอนรวมงาน และผตอบแบบสอบถามทกทานทกรณาเสยสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม ทใหความรวมมอ และความชวยเหลอเปนอยางด ทาใหไดขอมลทมประโยชนมาใชงานวจยฉบบน

สดทายผวจยขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา และครอบครว ทใหความรก ใหกาลงและใหการสนบสนนเสมอมา จนทาใหผวจยสามารถจดทาวจยฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด คณประโยชนทไดรบจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนสงบชาแดบดา มารดา ครอบครว ครอาจารย ทใหคาสอน คาชแนะทดตลอดมาจนสาเรจการศกษา

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย……………………………………………………………………………… ง บทคดยอภาษาองกฤษ…………………………………………………………………………… จ กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………………. ฉ สารบญตาราง…………………………………………………………………………………… ฌ บทท

1 บทนา………………………………………………………………………………….. 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา…………………………………………... 1 วตถประสงคการวจย……………………………………………………………… 3 สมมตฐานการวจย………………………………………………………………… 3 ขอบเขตการวจย…………………………………………………………………… 3 กรอบแนวคดในการวจย…………………………………………………………... 5 นยามศพทเฉพาะ………………………………………………………………….. 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………………… 8

2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ………………………………………………… 9 แนวคด และทฤษฎเกยวกบภาวะผนา……………………………………………… 9 แนวคด และทฤษฎเกยวกบแรงจงใจ………………………………………………. 23 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความคดสรางสรรค……………………………………. 41

ขอมลเกยวกบบรษท ซลลค ฟารมา จากด…………………………………………. 49 งานวจยทเกยวของ………………………………………………………………… 50 งานวจยในประเทศ…………………………………………………………… 50

งานวจยตางประเทศ…………………………………………………………… 51 3 วธดาเนนการวจย……………………………………………………………………..… 54

วธการศกษาวจย…………………………………………………………………… 54 ประชากรทใชในการวจย…………………………………………………………. 54

ซ

บทท หนา กลมตวอยาง……………………………………………………………………… 55 เครองมอทใชในการวจย………………………………………………………….. 55 เกณฑการประเมนผล…………………………………………………………….. 57 การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย………………………………….. 58 แหลงทมาของขอมล……………………………………………………………… 59

การเกบรวบรวมขอมล……………………………………………………………. 59 ระยะเวลาในการเกบขอมล……………………………………………………….. 59 การวเคราะหขอมล……………………………………………………………….. 60

4 ผลการวเคราะหขอมล………………………………………………………………… 61 สวนท ขอมลทวไป……………………………………………………………… 63 สวนท ระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนา…………………………………….. 65 สวนท ระดบความคดเหนดานแรงจงใจในการทางาน………………………….. 72 สวนท ระดบความคดสรางสรรคในการทางาน…………………………………. 79 สวนท 5 การทดสอบสมมตฐาน………………………………………………….. 81

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ………………………………………… 105 สรปผลการวจย…………………………………………………………………… 106 อภปรายผล……………………………………………………………………….. 111

ขอเสนอแนะทไดจากการศกษา………………………………………………….. 113 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป……………………………………………….. 114

รายการอางอง…………………………………………………………………………………… 116 ภาคผนวก………………………………………………………………………………………. 122 ภาคผนวก ก หนงสอเชญผเชยวชาญตรวจเครองมอ……………………………… 123 ภาคผนวก ข แบบสอบถามทใชในการเกบขอมล………………………………… 127 ภาคผนวก ค การทดสอบความนาเชอถอของเครองมอตามแนวคดของครอนบารค 137 ภาคผนวก ง ใบตอบรบการนาเสนอบทความงานประชมวชาการระดบชาต…….. 140 ประวตผวจย…………………………………………………………………………………… 142

ฌ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 รปแบบภาวะผนาตามทฤษฎ 3-D Management Styles…………………………………. 14 2 การเปรยบเทยบลกษณะคนตาม ทฤษฎ X และทฤษฎ Y……………………………….. 35 3 จานวนและรอยละดานขอมลทวไปของกลมตวอยาง…………………………………… 63 4 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบมงคน………………………………………………………………………… 65 5 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบมงงาน………………………………………………………………………... 67 6 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบมงงานตา มงคนตา…………………………………………………………… 68 7 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบทางานเปนทม………………………………………………………………... 69 8 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบทางสายกลาง………………………………………………………………… 70 9 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

โดยรวมและรายดาน……………………………………………………………… 71 10 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานความสาเรจของงาน………………………………………………………….. 72 11 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานลกษณะของงาน……………………………………………………………… 73 12 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน……………………………………….. 74 13 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานความสมพนธระหวางบคคล…………………………………………………. 75 14 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานผลตอบแทนและสวสดการ…………………………………………………... 76

ญ

ตารางท หนา 15 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน

ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน……………………………………………. 77 16 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน โดยรวมและรายดาน.. 78 17 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดสรางสรรคในการทางาน……. 79 18 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามเพศ…………………. 81 19 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอาย…………………. 82 20 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามสถานภาพ………….. 83 21 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามระดบการศกษา…….. 85 22 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอายงาน…………….. 86 23 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน… 87 24 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามเพศ……………………. 89 25 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอาย……………………. 90 26 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามสถานภาพ…………….. 91 27 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามระดบการศกษา……….. 93 28 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอายงาน……………….. 94 29 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน….. 96 30 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามเพศ………… 97 31 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามอาย………… 98 32 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามสถานภาพ…. 98 33 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามระดบการศกษา 99 34 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามอายงาน……. 99 35 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน

จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน………………………………………………….. 100 36 ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนาทมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน….. 100 37 ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการทางานทมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน 101

ฎ

ตารางท หนา 38 การวเคราะหความแปรปรวนการถดถอยของรปแบบภาวะผนาทสงผลตอ

ความคดสรางสรรคของพนกงาน……………………………………………… 102 39 การวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) รปแบบภาวะ

ผนาทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน……………………………… 102 40 การวเคราะหความแปรปรวนการถดถอยของแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคด

สรางสรรคของพนกงาน………………………………………………………. 103 41 การวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) แรงจงใจ

ในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน…………………… 104 42 สรปการเปรยบเทยบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามปจจยสวนบคคล..……….. 109 43 สรปการเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามปจจยสวนบคคล……………. 109

บทท 1 บทนา

1.ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ในยคปจจบนน มการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ และสงคมอยางรวดเรว การทางานในองคกรตางๆมการแขงขนกนอยางสง ทางานภายใตสภาวะแรงกดดน จงทาใหองคกรตองพยายามใชความคดสรางสรรคและดงความคดสรางสรรคทอยภายในตวบคคล เพอปรบปรงกระบวนการผลตและรปแบบผลตภณฑ รวมถงประสทธภาพ ประสทธผลทดกวาเพอความอยรอดและเตบโตขององคการในสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวภายใตโลกยคโลกาภวฒน (Andriopoulos and Lowe 2000 ; Cummings and Oldham 1997 ; Tierney, Farmer and Green 1999 ;

Kanter 1983 ; Tushman and O’Reilly 1997 ; Utterback 1994, อางถงใน กลยภรณ ดารากร ณ อยธยา 2554) ดงนนในยคปจจบนนความสาเรจขององคการ มความจาเปนทจะมปจจยทหลากหลายเพอนาไปสความสาเรจ ไมใชมเพยงความร หรอประสบการณ แตปจจยทควรใหความสาคญ คอ กระบวนการคด หรอความคดสรางสรรคของพนกงาน การคดนอกกรอบ ความคดทแปลกใหม ความคดสรางสรรค ชวยใหมองหาวธการแกปญหาทแตกตางไปจากวธเดมไดเปนการคดนอกกรอบ ถอเปนแนวคดใหมในการแกปญหาทแตกตางจากความคดแบบเดมๆ เพอใหองคการพฒนาอยางยงยน และบรรลเปาหมายทางธรกจอยางมประสทธภาพ (De Bono 1970)

ความคดสรางสรรคและนวตกรรมจงกลายเปนปจจยสาคญสาหรบองคการเพราะ องคการทประสบความสาเรจสง ทงหลายทวโลกตางใหความสาคญในการใชความคดสรางสรรคของบคลากรในการสรางนวตกรรมขององคการ (McGregor , อางถงใน เฉลมชย กตตศกด เจรญวงศศกด 2554) และความคดสรางสรรคเขาไปเกยวของกบทกกจกรรมในชวตประจาวน สาหรบสงคมไทยตางตนตวและตนเตนกบแนวคดดงกลาวเชนกนทาใหทกบรบทของสงคมลวนแตกลาวถง ความคดสรางสรรค เชน เศรษฐกจสรางสรรค องคการแหงการสรางสรรค หรอองคการแหงนวตกรรม มหาวทยาลยสรางสรรค งานวจยเชงสรางสรรค เปนตน เพราะการสรางสรรคนวตกรรมขององคการเรมตนจากความคดสรางสรรคของบคคล (Trompenaars and Hampden-

Turner, 2010 อางถงใน เฉลมชย กตตศกด เจรญวงศศกด, 2554)

1

2

ลกษณะภาวะผนาถอเปนปจจยทมความสาคญ รปแบบผนาทด มศกยภาพในการทางานมผลทาใหบคคลากร พนกงานในองคการ ใหการยอบรบในตวบคคลนนๆ แตในปจจบนนประสบการณการทางานของหวหนางาน ความร ความสามารถดานการจดการ การบรหารงานยงไมเพยงพอ ทาใหการออกคาสงเพอมอบหมายงานยงไมเหมาะสมเทาทควร ไมสามารถกระตน หรอจงใจผใตบงคบบญชาปฏบตงานไดตรงตามเปาหมายทกาหนดไว (ทมมกา เครอเนตร, 2552) รวมถงความคลาดเคลอนในการสอสารในการทางาน ดงนนจงมความจาเปนอยางยงในการเสรมสราง และพฒนาพนกงานระดบหวหนางาน หรอผนา เพอสนบสนนการทางาน เพมองคความร และศกยภาพในการเปนผนา เพอบรรลเปาหมายและความสาเรจขององคการ

นอกจากภาวะผนาทเปนปจจยสาคญแลว พนกงานระดบปฏบตการ ถอเปนบคคลากรทมปรมาณมากทสด และเปนหวใจหลกขององคการ กลาวไดวา มนษยนนเปนทรพยากรทมชวตจตใจ มความร ความสามารถ ความเชยวชาญในงานและทกษะทตางกน การทองคการจะสามารถนาศกยภาพในแตละบคคลออกมา ยอมตองใชเทคนค กลยทธ และสรางแรงจงใจ ถอไดวาแรงจงใจในการทางานมความสาคญกบองคการ เนองจากแรงจงใจมผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรรมของมนษยเพอไปสเปาหมาย (ศวไล กลทรพยศทรา, 2552) ดงนนแรงจงใจในการทางาน จงเปนภาวะในการเพมพฤตกรรมการกระทาหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจกระทาพฤตกรรมนนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ (Domjan, 1996) หากบคคลากรไดรบแรงจงใจทดและเหมาะสม จะชวยใหพนกงานทางานดวยมงมนตงใจ มความสขกบการทางาน เกดความรวมมอรวมใจกน แสดงผลงานอยางสดความสามารถ นาไปสเปาหมายและผลสาเรจขององคการ

บรษท ซลลค ฟารมา จากด เปนบรษททดาเนนธรกจดานการบรการนาของตลาดการดแลสขภาพในภมภาคเอเชย ดาเนนงานในประเทศไทยมาตงแตป พ.ศ. ยาวนานกวา 64 ป บรษทไดตระหนกถงศกยภาพของตลาดการดแลสขภาพในเอเชยทมการเตบโตอยางรวดเรว และเขาถงไดกลมลกคาอยางเตมรปแบบ บรษทมงเนนการบรการกระจายสนคา เชน ยา อปกรณทางการแพทย และวสดการทดลองทางคลนก บรการดแลดานการขายและการตลาด จนถงการใหบรการครบวงจรไปยงรานคาปลก รวมถงการใหบรการแก แพทย โรงพยาบาล รานขายยา และ คลนก กวา , แหง โดยมจานวนพนกงานในสานกงานใหญ อาคารเพลนจต เซนเตอร ทงสน 320 คน และในชวงระยะเวลาทผานมามอตราการเขาออกของพนกงานคอนขางสง พนกงานขาดลางานบอย ขาดแรงจงใจในการทางาน และขาดแรงกระตนในการทางานจากหวหนางาน ดงนนจงมความจาเปนอยางยงในการปรบปรง เปลยนแปลง และพฒนาบคลากรในองคการ เพอใหเกดความจงรกภกดตอองคการ เกดความคดสรางสรรคในการทางาน และทางานอยางมประสทธภาพกอใหเกดประโยชนสงสด

3

จากทกลาวมาทงหมดผวจ ยจงสนใจทจะศกษาความคดสรางสรรคของพนกงาน รปแบบภาวะผนา และแรงจงใจในการทางาน วาปจจยดงกลาวมความสมพนธกนหรอไม และมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากดหรอไมอยางไร ซงผลการศกษาจะสามารถทาใหบรษทนาขอมลมาพฒนาสงเสรมความคดสรางสรรคของพนกงาน แนวทางในการพฒนาภาวะผนา และเปนแนวทางในการปรบปรงสภาพการทางานและการบรหารจดการบคคลากร เพอเสรมสรางแรงจงใจในกรทางานเพอการปฏบตงานทมประสทธภาพและประสทธผล อนเปนประโยชนตอการดาเนนธรกจของบรษทตอไป

2. วตถประสงคของการวจย

2.1 ศกษารปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

2.2 ศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของคณลกษณะสวนบคคล กบรปแบบภาวะผนา แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

2.3 ศกษาความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

2.4 ศกษาปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงานใน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

3. สมมตฐานการวจย

3.1 คณลกษณะสวนบคคลของ บรษท ซลลค ฟารมา จากดทแตกตางกน จะมการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงานแตกตางกน

3.2 รปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงานมความสมพนธเชงบวกระหวางกน

3.3 รปแบบภาวะผนา และแรงจงใจ สงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

4. ขอบเขตการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงสารวจ (Survey Research) โดยผวจยไดกาหนดขอบเขตการวจยดงน

4.1 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา เปนพนกงานทปฏบตงานอยในบรษท ซลลค ฟารมา จากด ทงสน 320 จานวน

4

4.2 ตวแปรทใชในการวจย ประกอบดวย 2 ตวแปร โดยมรายละเอยด ดงน

4.2.1 ตวแปรอสระ (Independent Variable) ประกอบดวย 4.2.1.1 รปแบบภาวะผนา ไดแก ผนาแบบมงงาน (Task-Oriented/Authority

Compliance) ผนาแบบมงคน (Country Club Management) ผนาแบบมงงานตามงคนตา (Impoverished) ,ผนาแบบทางสายกลาง (Middle of The Road Management) ผนาแบบทางานเปนทม (Team Management)

4.2.1.2 แรงจงใจในการทางานของพนกงาน ไดแก ดานความสาเรจของงาน ดานลกษณะของงาน ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานผลตอบแทนและสวสดการ และดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

4.2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก ความคดสรางสรรคของพนกงาน

4.3 ขอบเขตดานระยะเวลาการวจยครงนใชระยะเวลาการศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ เกบรวบรวมขอมลและวเคราะหผลการวจย ตงแตเดอนมถนายน พ.ศ. 2557 ถง เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2558 รวมระยะเวลา 9 เดอน

5

5. กรอบแนวคดในการวจย การศกษาเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด มกรอบแนวคดในการวจยดงแผนภาพ

ภาพท 1 กรอบแนวความคดทใชในการวจย

รปแบบภาวะผนา

1. ผนาแบบมงงาน

2. ผนาแบบมงคน

3. ผนาแบบมงงานตา มงคนตา

4. ผนาแบบทางสายกลาง

5. ผนาแบบทางานเปนทม

แรงจงใจในการทางาน

1. ดานความสาเรจของงาน

2. ดานลกษณะของงาน

3. ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน

4. ดานความสมพนธระหวางบคคล

5. ดานผลตอบแทนและสวสดการ

6. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

ตวแปรอสระ

ความคดสรางสรรคของพนกงาน

ตวแปรตาม

คณลกษณะสวนบคคล

1. เพศ

2. อาย

3. สถานภาพ

4. ระดบการศกษา

5. อายงาน

6. รายไดเฉลยตอเดอน

6

6. นยามศพทเฉพาะ 6.1 ภาวะผนา หมายถงกระบวนการทบคคล พยายามใชอทธพลของตนหรอกลมตน

กระตน ชนา ผลกดน ใหบคคลอน หรอกลมบคคลอน มความเตมใจ และกระตอรอรนในการทาสงตาง ๆ ตามตองการ โดยมความสาเรจของกลม หรอองคการเปนเปาหมาย แบงภาวะผนาออกเปน 5

รปแบบ คอ

6.1.1 ผนาแบบมงงาน (Task-Oriented/Authority Compliance) หมายถงผนาทมงแตงานหลก มพฤตกรรมแบบเผดจการ สนใจคนนอย และออกคาสงใหผใตบงคบบญชาปฏบตตาม เนนผลผลต เนนเรองงานและเทคนคเพอทางานใหสาเรจเพยงอยางเดยว โดยไมสนใจสมพนธภาพของผรวมงาน ไมคานงวาพนกงานจะเปนอยางไร

6.1.2 ผนาแบบมงคน (Country Club Management) หมายถงผนาทเนนการใชมนษยสมพนธและเนนความพงพอใจของผตามในการทางาน ไมคานงถงผลผลตขององคการ สงเสรมใหทกคนมความรสกเปนสวนหนงของครอบครวใหญทมความสข

6.1.3 ผนาแบบมงงานตามงคนตา (Impoverished) หมายถงผนาจะสนใจคนและสนใจงานนอยมาก ใชความพยายามเพยงเลกนอยเพอใหงานดาเนนไปตามทมงหมาย มการประสานงานกบผใตบงคบบญชานอยเพราะขาดภาวะผนาและมกจะมอบหมายใหผใตบงคบบญชาทาเปนสวนใหญ 6.1.4 ผนาแบบทางสายกลาง (Middle of The Road Management) หมายถงผนาหวงผลงานเทากบขวญและกาลงใจของผปฏบตงาน ผลงานไดจากการปฏบตตามระเบยบ โดยเนนขวญ ความพงพอใจ หลกเลยงการใชกาลงและอานาจ หลกเลยงการทางานทเสยงเกนไป มการประนประนอมในการจดการกบความขดแยง ผรวมงานคาดหวงวาผลประโยชนมความเหมาะสมกบการปฏบตงานทไดกระทาลงไป

6.1.5 ผนาแบบทางานเปนทม (Team Management) หมายถงผนาใหความสนใจทงเรองงานและขวญกาลงใจผใตบงคบบญชา คอ ความตองการขององคการและความตองการของคนทางานจะไมขดแยงกน เนนการทางานอยางมประสทธภาพ บรรยากาศในการทางานสนก ผลสาเรจของงานเกดจากความรสกยดมนของผปฏบตในการพงพาอาศยซงกนและกนระหวางสมาชก สมพนธภาพระหวางผบรหารกบผตาม เกดจากความไววางใจ เคารพนบถอซงกนและกน ผบรหารแบบนเชอวา ตนเปนเพยงผเสนอแนะหรอใหคาปรกษาแกผใตบงคบบญชาเทานน อานาจการวนจฉยสงการและอานาจการปกครองบงคบบญชายงอยทผใตบงคบบญชา มการยอมรบความสามารถของแตละบคคล กอใหเกดความคดสรางสรรคในการทางาน

7

6.2 แรงจงใจในการทางาน หมายถงสงทสามารถกระตนใหบคคลใดบคคลหนงมพฤตกรรมอยางใดอยางหนงอยางเตมอกเตมใจ สงผลตอความตงใจในการปฏบตงาน และมผลการปฏบตงานทดมประสทธภาพ

6.2.1 ดานความสาเรจของงาน หมายถง บคคลสามารถปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมายหรอวตถประสงคทไดกาหนดไว

6.2.2 ดานลกษณะของงาน หมายถงงานนนเปนงานทนาสนใจทายความรความสามารถ ปรมาณงานทไดรบมอบหมายจากผบงคบบญชามความเหมาะสม ความรบผดชอบในงาน การมสวนรวมในการปฏบตงานของพนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด

6.2.3 ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน หมายถงการไดรบความกาวหนาในการปฏบตงานนน เชน การไดรบเลอนตาแหนงหนาทงานทสงขน มโอกาสไดรบการฝกอบรม เพอพฒนาความรความสามารถใหมากขน รวมถงความมนใจในความมนคงขององคการ เพอพนกงานจะสามารถทางานเลยงชพตอไปได

6.2.4 ดานความสมพนธระหวางบคคล หมายถงผใตบงคบบญชา และเพอรวมงาน การทไดตดตอสมพนธกนไมวาจะเปนกรยา วาจา ทาทางตางๆ ซงแสดงถงความสมพนธ และความเขาใจอนดตอกน ทาใหสามารถปฏบตงานดวยกนไดเปนอยางด

6.2.5 ดานผลตอบแทนและสวสดการ หมายถงความรสกยอมรบและพอใจในผลตอบแทน และสวสดการทพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด ไดรบ เชน เงนเดอน โบนส คอมมชชนและสวสดการตาง ๆ

6.2.6 ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน หมายถงความเหมาะสมของสถานททางาน เชน สภาพแวดลอม บรรยากาศในการทางาน สงอานวยความสะดวก เครองมอเครองใชตางๆ ทบรษทจดใหพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

6.3 ความคดสรางสรรคของพนกงาน หมายถงความสามารถและกระบวนความคดในการนาไปสสงใหมๆ มความคดรเรม มความคดนอกกรอบไมยดตดอยกบรปแบบเดมๆ กอใหเกดแนวคดใหมๆในการทางานและชวยใหองคกรบรรลเปาหมาย

6.4 หวหนางาน หมายถง ผทดารงตาแหนงดงตอไปน Area Manager / Brand Manager

/ BU

6.5 พนกงาน หมายถง พนกงานระดบปฏบตการ ของบรษท ซลลค ฟารมา จากด

6.6 คณลกษณะสวนบคคล หมายถง เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อายงาน รายไดเฉลยตอเดอน

8

. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

. ทราบถงระดบและความแตกตาง รวมถงความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนาของหวหนางาน แรงจงใจในการทางาน และความคดสรางสรรคของพนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด

. ทราบถงปจจยทมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด

. เปนแนวทางสาหรบผบรหารในการปรบปรง พฒนาความคดสรางสรรคและศกยภาพของพนกงานและองคกรตอไป

. เพอเปนประโยชนแกผทสนใจหรอนกวจย รวมถงการสรางองคความรเกยวกบภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงานทปฏบตงานในบรษท

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษาบรษท ซลลค ฟารมา จากด โดยผวจยไดทบทวนวรรณกรรมทเกยวของจากการศกษา คนควา และรวบรวมแนวคด ทฤษฎจากเอกสาร ตารา วารสาร บทความ และงานวจยตางๆทเกยวของ เพอพฒนาเปนกรอบแนวคดในการวจย ดงตอไปน

1. แนวคด และทฤษฎเกยวกบภาวะผนา 2. แนวคด และทฤษฎเกยวกบแรงจงใจ

3. แนวคด และทฤษฎเกยวกบความคดสรางสรรค

4. ขอมลเกยวกบ บรษท ซลลค ฟารมา จากด

5. งานวจยทเกยวของ

1. แนวคด และทฤษฎเกยวกบภาวะผนา 1.1 ความหมายของภาวะผนา

ภาวะผนา (Leadership) หรอความเปนผนา ซงหมายถง ความสามารถในการนา (The

American Heritage Dictionary, : ) จงเปนสงสาคญยงสาหรบความสาเรจของผนา ภาวะผนาไดรบความสนใจ และมการศกษามาเปนเวลานานแลว เพอใหรวาอะไรเปนองคประกอบท จะชวยใหผนามความสามารถในการนา หรอมภาวะผนาทมประสทธภาพ การศกษานนไดศกษาตงแตคณลกษณะ (Traits) ของผนา อานาจ (Power) ของผนา พฤตกรรม (Behavior) ของผนาแบบตาง ๆ และอน ๆ ในปจจบนน กยงมการศกษาภาวะผนาอยตลอดเวลา และพยายามจะหาภาวะผนาทม ประสทธภาพในแตละองคการและในสถานการณตาง ๆ กน

ความหมายของภาวะผนา ไดมผใหความหมายของภาวะผนาไวหลากหลายและแตกตางกน ซง ยคล (Yukl, : ) ไดกลาวถงสาเหตทความหมายของภาวะผนามหลากหลายและแตกตางกน กเนองจากขอบเขตเนอหาและความสนใจในภาวะผนา ในการศกษาของนกวจยแตกตางกน ในทนจงขอนาเสนอใหศกษาดงตอไปน

9

10

Stogdill ( : ) กลาววา ภาวะผนา คอความรเรมและธารงไวซงโครงสรางของความคาดหวงและความสมพนธระหวางกนของสมาชกของกลม

Katz & Kahn ( ) กลาววา ภาวะผนา คอการใชอทธพลเพมทสงกวาและมากกวากลไกการทางานปกตทใชกากบงานประจาองคการ

Richards & Engle ( ) กลาววา ภาวะผนา คอการจดประกายวสยทศนใหผอนมองเหน พรอมทงปลกฝงเปนคานยมและสรางสภาวะแวดลอมทเอออานวยใหสามารถปฏบตไดสาเรจ

Jacobs & Jaques ( ) กลาววา ภาวะผนาเปนกระบวนการใหจดมงหมาย (ทศทางทมความหมาย) เพอใหเกดการรวมพลงความพยายาม และความเตมใจทจะใชความพยายามนนเพอใหบรรลเปาหมาย

Maxwell (2002) กลาววา ภาวะผนา คอความสามารถของผนาทจะชกจงบคคลอนทงผ ใตบญคบบญชาและผทอยแวดลอม

Gouran ,Weithoff and Doeler ( : ) กลาววา ภาวะผนาเปนกระบวนการใชอทธพลตอกจกรรมของกลมในองคการใหไดใชพลงงาน หรอความพยายามไปสความสาเรจตามเปาหมายทไดตงเอาๆ ไวเปนการสรางอทธพล เพอใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมของคน เปนการใชอทธพลระหวางบคคล ในสถานการณหนงสถานการณการใด และการชนาผานกระบวนการสอสาร เพอใหบรรลเปาหมาย เปนกระบวนการปฏสมพนธของแตละบคคลอยางหนง ซงจะมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลอยางหนง ซงจะมอทธพลตอพฤตกรรมของบคคลอน เพอไปสจดหมาย

นอกจากนนกวชาการของไทยไดใหความหมายของภาวะผนา ดงน

พยอม วงศสารศร ( : ) กลาววา ภาวะผนาเปนกระบวนการทบคคลหนง(ผนา)ใชอทธพลและอานาจของตนกระตนชนาใหบคคลอน (ผตาม) มความกระตอรอรน เตมใจทาในสงทเขาตองการ โดยมเปาหมายขององคการเปนจดหมายปลายทาง

เถาวลย นนทาภวฒน ( : ) กลาววา ภาวะผนา คอความสมพนธซงบคคลหนงหรอผมอทธพลใหผอนทางานรวมกนอยางเตมใจเพอบรรลเปาหมายทตองการของผนา ผนามใชเปนผผลกดน แตเปนผดง โดยแจงใหผตามทราบแนวทางทปรารถนาใหปฏบตตามดวยการปฏบตเปนตวอยาง

คณวฒ คนฉลาด ( : ) กลาววา ภาวะผนา คอการทองคการหรอหนวยงานจะอยรอดหรอนน ขนอยกบบคคล ประเภท คอผททาหนาทเปนหวหนา ซงเรยกวา ผบรหาร ทาหนาทบรหารองคการ อกประเภทหนง คอ ผนา ความแตกตางของผบรหารกบผนา คอ ผบรหารเปนผม

11

ตาแหนงและมอานาจตามกฎหมาย สวนผนา คอ ผทมพลงอานาจสามารถโนมนาวจตใจคนอนใหทาตามโดยอาศยคณความด

สเทพ พงศศรวฒน (2545) กลาววา ภาวะผนา คอกระบวนการอทธพลทางสงคม ทบคคลหนงตงใจใชอทธพลตอผอน ใหปฏบตกจกรรมตางๆ ตามทกาหนด รวมทงเปนการสรางความสมพนธระหวางบคคลขององคการ หรอเปนกระบวนการอทธพลทชวยใหกลมบคคลสามารถบรรลเปาหมายตามทกาหนด

จากความหมายของภาวะผนาขางตน กลาวโดยสรปไดวา ภาวะผนาเปนกระบวนการอทธพลทางสงคมทบคคลหนงตงใจใชอทธพลตอผอนใหปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามทกาหนด รวมทงการสรางสมพนธระหวางบคคลขององคการ เพอประโยชนสวนรวม หรอเพอใหบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว โดยตองไดรบความยนยอมจากผทปฏบตตาม

1.2 ทฤษฎเกยวของกบภาวะผนา สมยโบราณมนษยมความเชอวา การเปนผนาเปนเรองของความสามารถทเกดขน

เฉพาะตระกลหรอเฉพาะบคคลและสบเชอสายกนได บคลกและลกษณะของการเปนผนาเปนสงทมมาแตกาเนดและเปนคณสมบตเฉพาะตว สามารถถายทอดทางพนธกรรมได ผทเกดในตระกลของผนายอมจะตองมลกษณะผนาดวย

แนวคดเกยวกบผนาเรมเปลยนแปลงไปตามยคสมย มการศกษาและรวบรวมทฤษฎเกยวกบภาวะผนาโดยแบงตามระยะการพฒนา ศรวรรณ เสรรตน และคณะ ( อางในทมมกา เครอเนตร, 2 : 14) ไดมการแบงทฤษฎเกยวกบภาวะผนาออกเปน ทฤษฎ ดงน

. ทฤษฎคณลกษณะภาวะผนา (Trait Theories)

. ทฤษฎพฤตกรรมผนา (Behavioral Theories)

. ทฤษฎตามสถานการณ (Situational or Contingency Leadership Theories)

. ทฤษฎความเปนผนาเชงปฏรป (Transformational Leadership Theories)

1.3 ทฤษฎคณลกษณะภาวะผนา (Trait Theories)

ระยะแรกของการศกษาภาวะผนาเรมในป ค.ศ. - แนวคดมาจากทฤษฎมหาบรษ (Greatman Theory of Leadership) ของกรกและโรมนโบราณ มความเชอวา ภาวะผนาเกดขนเองตามธรรมชาตหรอโดยกาเนด (Born leader) ไมสามารถเปลยนแปลงไดแตสามารถพฒนาขนได ลกษณะผนาทดและมประสทธภาพสงจะประกอบดวย ความเฉลยวฉลาด มบคลกภาพซงแสดงถงการเปนผนาและตองเปนผทมความสามารถดวย ผนาในยคน ไดแก พระเจานโปเลยน ฮตเลอร พอ

12

ขนรามคาแหงมหาราช สมเดจพระนเรศวรมหาราช พระเจาตากสนมหาราช เปนตน ตวอยางการศกษาเกยวกบ Trait Theories ของ Gardner (1989) (กลยาภรณ ดารากร ณ อยธยา , 2554: 15)

ไดแก

1.3.1 The tasks of Leadership: กลาวถงงานทผนาจาเปนตองม อยาง ไดแก มการกาหนดเปาหมายของกลม มบรรทดฐานและคานยมของกลม รจกสรางและใชแรงจงใจ มการบรหารจดการ มความสามารถในการปฏบตการ สามารถอธบายได เปนตวแทนของกลม แสดงถงสญลกษณของกลม และมความคดรเรมสรางสรรค

1.3.2 Leader – constituent interaction เชอวาผนาตองมพลงวเศษเหนอบคคลอนหรอมอทธพลเหนอบคคลอนๆเพอทสนองตอบความตองการขนพนฐาน ความคาดหวงของบคคล และผนาตองมความเปนตวของตวเอง สามารถพฒนาตนเองและพฒนาใหผตามมความแขงแกรง และสามารถยนอยดวนตนเองอยางอสระทฤษฎนพบวา ไมมคณลกษณะทแนนอนหรอชชดของผนาเพราะผนาอาจไมแสดงลกษณะเหลานออกมา

1.4 ทฤษฎพฤตกรรมผนา (Behavioral Theories)

เนองจากวาการศกษาคณลกษณะของผนา ตามแนวความคดของทฤษฎคณลกษณะผนาขางตนไมประสบผลสาเรจเทาทควร จงทาใหเกดแนวทางการศกษาอนๆ ทเกยวกบภาวะผนาทมประสทธภาพ คอ การศกษาความเปนผนาตามแนวทางการศกษาดานพฤตกรรมผนา หรอทเรยกวา ทฤษฎความเปนผนาเชงพฤตกรรมศาสตร ซงเนนความมประสทธภาพของผนา มจดมงหมายของการศกษาทแบบพฤตกรรมของผนาทนามาใชปฏบต หรอแสดงออกตอผใตบงคบบญชา ซงตามหลกพนฐานของทฤษฎนจะมพฤตกรรมของผ นาอย แบบ คอ พฤตกรรมแบบมงงาน กบพฤตกรรมแบบมงคนหรอมงความสมพนธ ผนาทมพฤตกรรมมงงาน จะยดถองานเปนสาคญเหนอสงอนใด มงหวงผลการทางาน และผลผลตสงสด โดยไมคานงถงความสมพนธทดทจะมระหวางผบรหารกบผใตบงคบบญชา สวนผนาทมพฤตกรรมมงทคนหรอมงความสมพนธ จะยดถอจตใจ ความรสกของผใตบงคบบญชาเปนสาคญ เนนในความเหนอกเหนใจ ความนบถอ และความอบอนในความสมพนธระหวางผ บรหารกบผ ใตบงคบบญชา ขอกลาวถงทฤษฎความเปนผนาเชงพฤตกรรมศาสตรทสาคญ ดงตอไปน

การศกษาของมหาวทยาลยมชแกน (The Michigan studies) นกศกษามหาวทยาลยมชแกน ไดศกษาเรองความเปนผนา โดยพจารณาความสมพนธระหวางผนา และผใตบงคบบญชากบประสทธผลในการทางาน ซงไดขอสรป ประการ ดงน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ ,

: )

13

. พฤตกรรมผนา ซงมงทคนหรอพนกงาน หมายถง พฤตกรรมของผนาทเนนทผใตบงคบบญชา กลาวคอ เนนทความสมพนธระหวางบคคล ยอมรบความ แตกตางระหวางบคคล สนใจและเขาใจความตองการของผใตบงคบบญชา

2. พฤตกรรมผนาซงมงทผลผลตหรองาน หมายถง พฤตกรรมของผนาทมง หรอ เนนทผลผลต หรองาน โดยจะมพฤตกรรมตรงกนขามกบผนาทเนนทผใตบงคบบญชา กลาวคอ เนนทการทางาน เทคนคตางๆ ในการทางานเพอใหงานบรรลเปาหมายทกาหนดไวผนาแบบนจะมองวาผใตบงคบบญชา หรอพนกงานเปนเพยงปจจยอยางหนงทใชทางานใหสาเรจเทานน นกวชาการกลมนมความเหนวา พฤตกรรมของผนาททงเนนทคนมากกวามงเนนทผลผลต หรองานจะทาใหเกดประสทธภาพมากกวา เพราะคนหรอผใตบงคบบญชาทางานดวยความเตมใจ และกระตอรอรน ผลผลตสงขน สวนพฤตกรรมของผนาทมงเนนทผลผลตหรองานจะมผลตรงขาม คอ จะไมไดรบการทมเททางานจากผใตบงคบบญชานก ผลผลตจงตากวาตารางการจดการของ Blake and Mouton

เปนการใชตารางเพอวเคราะหพฤตกรรมของผนา ซงไดถกพฒนาโดย Blake and Mouton

พฤตกรรมของผนาดงกลาว ม 2 ลกษณะ ดงน การมงทคน หมายถง การเอาใจใสทกขสข ชวยเหลอสนบสนนผใตบงคบบญชาทง เรองงาน และเรองสวนตว เปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาไดแสดงความคดเหน และมสวนรวมในการตดสนใจ การมงทงานหรอการผลต หมายถง การมงเนน หรอการใหความสาคญกบงานมากกวาคน ไมชอบการมอบหมายงาน หรอกระจายอานาจ

การศกษาของมหาวทยาลยโอไฮโอ (The Ohio State Studies) ไดมการรวบรวมผลงานวจย เกยวกบพฤตกรรมของผนาเมอประมาณปลายป 1940 พฤตกรรมผนาม 2 ลกษณะ ดงน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2542:437)

1. ผนาทมงงาน หรอคานงถงตนเองเปนหลก เปนลกษณะของผนาทมงการกาหนดความตองการในงาน และการทาใหโปรแกรมการทางานมลกษณะชดเจน หรอเปนลกษณะผนาทมกจะกาหนดบทบาทตนเอง และบทบาทพนกงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ มกจะมพฤตกรรมสรางสรรคสง ดงจะเหนไดจากการพถพถนในการมอบหมายงาน และการคาดหวงในผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชาไวสง เพอใหไดตามเปาหมายทไดวางไว สาเรจตามเวลาทกาหนด

2. ผนาทมงคนหรอคานงถงผอนเปนหลก เปนลกษณะของผนาทให ความสาคญกบความรสกของพนกงาน และพยายามทจะทาสงตางๆ ใหผตามเกดความพงพอใจ หรอเปนลกษณะผนาทมการแสดงออกในพฤตกรรมทใหความไววางใจผใตบงคบบญชา ยอมรบนบถอในความคดของผใตบงคบบญชา ทาใหเกดความรสกเปนพวกเดยวกน มความหวงใยและเอาใจใสตอความเปนอย ชวยเหลอเรองงาน ละเรองสวนตว มทาทของความเปนมตร และเปดโอกาสใหผรวมงานเขา

14

พบไดทกเวลา มการปฏบตตอกนอยางเสมอภาค สรางความสมพนธแบบไววางใจซงกนและกนระหวางผรวมงาน

1.5 ทฤษฎตามสถานการณ (Situational or Contingency Leadership)

เปนทฤษฎทนาปจจยสงแวดลอมของผนามาพจารณาวามความสาคญตอความสาเรจของผบรหาร ขนอยกบสงแวดลอมหรอสถานการณทอานวยให ไดแก

1.5.1 แนวคดทฤษฎ 3 – D Management Style

William J. Reddin (1970, อางถงใน กลยาภรณ ดารากร ณ อยธยา ,2554:18-19) เพมมตประสทธผลเขากบมตพฤตกรรมดานงาน และมตพฤตกรรมดานมนษยสมพนธ Reddin กลาววาแบบภาวะผนาตางๆอาจมประสทธผลหรอไมกไดขนอยกบสถานการณ ซงประสทธผลจะหมายถง การทผบรหารประสบความสาเรจในผลงานตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบทมอย แบบภาวะผนาจะมประสทธผลมากหรอนอยไมไดขนอยกบพฤตกรรมการบรหารทมงงานหรอมนษยสมพนธ ซงแบบภาวะผนากบสถานการณทเขากนไดอยางเหมาะสม เรยกวา มประสทธผล แตถาไมเหมาะสมกบสถานการณ เรยกวา ไมมประสทธผล และ Reddin ยงแบงผนาออกเปน 4 แบบ

ตารางท 1 รปแบบภาวะผนาตามทฤษฎ 3-D Management Styles

ผนาทไมมประสทธภาพ ลกษณะพนฐานภาวะ

ผนา ผนาทมประสทธภาพ

. Deserter คอ ผนาแบบละทง

หนาทและหนงาน

Separated Bureaucrat คอทางานแบบเครองจกร ไมมความคดสรางสรรค

. Autocrat คอ ผนาทเอาแตผล

ของงานอยางเดยว

Dedicated Benevolent Autocrat คอ มความเมตตากรณาผรวมงานมากขน

. Missionary คอ เหนแกสมพนธภาพเสยสละทาคนเดยวจงไดคณภาพงานตา

Related Developer คอ ตองรจกพฒนาผตามใหมความรบผดชอบงานมากขน

. Compromiser คอ ผประนประนอมทกๆเรอง

Integrated Executive คอ ตองมผลงานดเลศและ สมพนธภาพกดดวย

ทมา : กลยาภรณ ดารากร ณ อยธยา, “ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา วฒนธรรมองคการ กบความ คดส ร า งสรรคของ บคคล ศ กษาธนาคารพาณชยใน เขตจงหวดนครปฐม ”

(กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศลปากร,2554), 18-19.

15

Reddin กลาววา องคประกอบทสาคญในการระบสถานการณม 5 ประการ คอ เทคโนโลย ปรชญาองคการ ผบงคบบญชา เพอนรวมงาน และผใตบงคบบญชา และ Reddinไดเสนอแนะวาองคประกอบทางสถานการณทมอทธพลตอรปแบบภาวะผนาทเหมาะสม ไดแก องคประกอบทางเทคโนโลย องคการ และคน ดงนนในการบรหารจงขนอยกบผบรหารทจะใชวจารณญาณพจารณาวาจะยดองคประกอบตวใดเปนหลกในการใชรปแบบภาวะผนาไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพสงสด

1.5. Theory Z Organization

William Ouchi (1981) เชอวา มนษยทกคนมความคดสรางสรรคและความดอยในตว ควรเปดโอกาสใหผปฏบตงานไดมสวนรวมในการพฒนางาน และมการกระจายอานาจไปสสวนลาง (Decentralization) และพฒนาถงคณภาพชวต ผนาเปนเพยงผทคอยชวยประสานงาน รวมคดพฒนาและใชทกษะในการอยรวมกน

1.5.3 Life – Cycle Theories

Hersey and Blanchand (1988) ไดเสนอทฤษฎวงจรชวต โดยไดรบอทธพลจากทฤษฎ Reddin และยงยดหลกการเดยวกน คอ แบบภาวะผนาอาจมประสทธผลหรอไมกได ขนอยกบสถานการณ องคประกอบของภาวะผนาตามสถานการณตามทฤษฎของ Hersey and Blanchand

(1988) ประกอบดวย 1. ปรมาณการออกคาสง คาแนะนาตางๆหรอพฤตกรรมดานงาน 2. ปรมาณการสนบสนนทางอารมณ สงคม หรอพฤตกรรมดานมนษยสมพนธ 3. ความพรอมของผตามหรอกลมผตาม Hersey and Blanchand ( ) แบงภาวะผนาออกเปน 4 แบบ คอ 1. ผนาแบบบอกทกอยาง (Telling) ผนาประเภทนจะใหคาแนะนาอยางใกลชดและ

ดแลลกนองอยางใกลชด เหมาะสมกบผตามทมความพรอมอยในระดบท 1 คอ(M1) บคคลมความพรอมอยในระดบตา

. ผนาแบบขายความคด (Selling) ผนาประเภทนจะคอยชแนะบางวาผตามขาดความสามารถในการทางาน แตถาผตามไดรบการสนบสนนใหทาพฤตกรรมนนโดยการใหรางวลกจะทาใหเกดความเตมใจทจะรบผดชอบงาและกระตอรอรนทจะทางานมากขน ผบรหารจะใชวธการตดตอสอสารแบบ ทาง และตองคอยสงงานโดยตรง อธบายใหผตามเขาใจ จะทาใหผตามเขาใจและตดสนใจในการท างานไดด เหมาะกบผตามทมความพรอมในกาในการทางานอยในระดบท คอ (M ) บคคลมความพรอมอยในระดบตาถงปานกลาง

16

. ผนาแบบเนนการทางานแบบมสวนรวม (Participation) ผนาประเภทนจะคอยอานวยความสะดวกตางๆในการตดสนใจ มการซกถาม มการตดตอสอสาร ทางหรอรบฟงเรองราว ปญหาตางๆจากผตาม คอยใหความชวยเหลอในดานตางๆทงทางตรงและทางออม ทาใหผ ตามปฏบตงานไดเตมความรความสามารถและมประสทธภาพ เหมาะกบผตามทมความพรอมอยในระดบ (M ) คอความพรอมของผตามอยในระดบปานกลางถงระดบสง ซงเปนบคคลทมความสามารถแตไมเตมใจทจะรบผดชอบงาน

. ผนาแบบมอบหมายงานใหทา (Delegation) ผบรหารเพยงใหคาแนะนาและชวยเหลอเลกๆนอยๆ ผตามคดและตดสนใจเองทกอยาง เพราะถอวาผตามทมความพรอมในการทางานระดบสงสามารถทางานใหมประสทธภาพไดด เหมาะกบผตามทมความพรอมอยในระดบ (M ) คอ ความพรอมอยในระดบสง ซงเปนบคคลทมทงความสามารถและเตมใจหรอมนใจในการรบผดชอบการทางาน

1.5.4 Fiedler’s Contingency Model of Leadership Effectiveness

Fiedler (1967) กลาววา ภาวะผนาทมประสทธภาพตองประกอบดวยปจจย สวน คอ . ความสมพนธระหวางผนาและผตาม บคลกภาพของผนามสวนสาคญ ทจะทาให

กลมยอมรบ . โครงสรางของงาน งานทใหความสาคญ เกยวกบโครงสรางของงานอานาจของผนา

จะลดลง แตถางานใดตองใชความคด การวางแผน ผนาจะมอานาจมากขน . อานาจของผนา ผนาทดทสด คอ ผทเหนงานสาคญทสด แตถาผนาทจะทาเชนนได

ผนาตองมอานาจและอทธพลมาก แตถาผนามอทธพลหรออานาจไมมากพอจะกลายเปนผนาทเหนความสาคญของสมพนธภาพระหวางผนาและผตามมากกวาเหนความสาคญของงาน

ทฤษฎของ Fiedler (1967) ภาวะผนาทมประสทธภาพหรอไมมประสทธภาพขนอยกบสถานการณ ถาสมพนธภาพของผนาและผตามด และมโครงสรางของงานชดเจน ผนาจะสามารถควบคมสถานการณขององคกรได

1.6 ทฤษฎความเปนผนาเชงปฏรป (Transformational Leadership Theories)

Burn (1978) ไดเสนอ ทฤษฎความเปนผนาเชงปฏรป (Transformational Leadership

Theory) เดม Burn ( ) เชอวา ผบรหารควรมลกษณะความเปนผนาเชงเปาหมาย (Transactional

Leadership) โดยอธบายวา เปนวธการทผบรหารจงใจผตามใหปฏบตตามทคาดหวงไว ดวยการระบขอกาหนดงานอยางชดเจน และใหรางวล เพอการแลกเปลยนกบความพยายามทจะบรรลเป าหมายของผตาม การแลกเปลยนนจะชวยใหสมาชกพงพอใจในการทางานรวมกนเพอบรรลเปาหมายของ

17

งาน ความเปนผนาเชงเปาหมายจะมประสทธภาพสงภายใตสภาพแวดลอมทคอนขางคงท ผบรหารจะใชความเปนผนาแบบนดาเนนงานใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพเพยงชวระยะเวลาหนงทคอนขางสน แตเมอสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

ปจจบนแตละองคการมการแขงขนมากขน Burn ( ) จงไดเสนอวธการของความเปนผนาแบบใหมทสามารถจงใจใหผตามปฏบตงานไดมากกวาทคาดหวงไว เรยกวา ความเปนผนาเชงปฏรป (Transformational Leadership Theory) การทผนาและผตามชวยเหลอซงกนและกนเพอยกระดบขวญและแรงจงใจของแตละฝายใหสงขน แนวคดใหมของ Burn ( ) เชอวา ความเปนผนาเชงเปาหมายกบความเปนผนาเชงปฏรป เปนรปแบบทแยกจากกนโดยเดดขาด และการแสดงความเปนผนาทมประสทธภาพสาหรบสถานการณปจจบน คอ การแสดงพฤตกรรมความเปนผนาในเชงปฏรป

Burn ( ) สรปลกษณะผนาเปน แบบ ไดแก

1. ภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) แนวคดเกยวกบภาวะผนาการเปลยนแปลงนน ไดถกเสนอ โดยนกวจยหลายทานเพออธบายวา ผนาประสบความสาเรจในการเปลยนแปลงอยางกวางขวางในองคการไดอยางไร แนวความคดนถกพฒนาครงแรกโดย

Burns (Burns, อางใน วรยา พวงไทย, : ) ภาวะผนาการเปลยนแปลงมแนวคดทวาผนาจะใชพฤตกรรมทซบซอนมากกวาโครงสรางทมมาแตแรกเรม (Nahavandi, อางใน วรยา พวงไทย, : - )

. ภาวะผนาแบบแลกเปลยน (Transactional Leadership) เปนแนวคดเกยวกบความเปนผนา ซงกระตนพนกงานใหทางาน และจดหารางวลเปนผลตอบแทนการใชความพยายามพนกงานเพอใหบรรลเปาหมาย (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, อางในวรยา พวงไทย, :

) ผนาประเภทนจะใชวธแนะแนว และกระตนผใตบงคบบญชาใหไปในทศทางทเปาหมายถกสรางไวดวยการอธบายกฎเกณฑ และความตองการงานอยางชดเจน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ,

อางในวรยา พวงไทย, : ) นอกจากนภาวะผนาแบบแลกเปลยนยงใหแนวความคดทวาทฤษฎภาวะผนาทสาคญๆ นน มงไปทการแลกเปลยน และการตดตอระหวางผนา และผตาม

. ภาวะผนา จรยธรรม (Moral Leadership) ผนาทยกระดบความประพฤตของมนษย และความปรารถนาเชงจรยธรรมของทงสองฝายใหสงขน และกอใหเกดการเปลยนสภาพทงสองฝาย โดยทผนาตระหนกถงความตองการทแทจรงของผตาม อานาจของผนาจะเกดขนเมอผนาทาใหผตามเกดความไมพงพอใจตอสภาพเดม ทาใหผตามเกดความขดแยงระหวางคานยมกบวธการปฏบต สรางจตสานกใหผตามเกดความตองการอยางแรงกลา และเปนความตองการทสงกวาเดมตามระดบความตองการของมาสโลว แลวจงดาเนนการเปลยนแปลงซงจะทาใหผตามรวมมอกน

18

เคลอนไหวไปสจดมงหมายทสง และยงเปนประโยชนทงแกผนา และผตาม (Nahavandi, อางในวรยา พวงไทย, : - )

1.7 ทฤษฎเกยวกบรปแบบภาวะผนา ทฤษฎของเฮอเซย และบลงชารด (Hersey and Blanchard’ s Situational Theory)

อธบายวา ผนาจะเปลยนแปลงพฤตกรรมการนาไปตามสถานการณ ซงขนอยกบความพรอม(Readiness) ของผตาม โดยแบงตามแนวคดพนฐานภาวะผนา แบบ ของ William Reddin ไดแก ผนาแบบสงการ ผนาแบบแนะนา ผนาแบบมสวนรวม และผนาแบบมอบหมายงานการกาหนดแบบของผนาขางตน เปนการกาหนดโดยคณสมบต และรปแบบการนาทมงคน กบมงงานเปนหลก ปจจบนเปลยนไปศกษาจากสมรรถนะ (Competency) ของผนา โดยเชอวา Competency ของคนเกดไดจาก ทาง ไดแก

. เปนพรสวรรคทตดตวมาแตกาเนด (Born to be)

. เกดจากประสบการณการทางาน (Experience & Skill)

. เกดจากการศกษา อบรม (Knowledge & Wisdom)

ทฤษฎพฤตกรรมผนา (Behavioral Theories) เปนการพฒนาในชวงป ค.ศ. - แนวคดหลกของทฤษฎ คอ ใหมองในสงทผนาปฏบต และชใหเหนวาทงผนา และผตามตางมอทธพลซงกนและกน

1.7.1 Kurt Lewin’ s Studies Lewin แบงลกษณะผนาเปน แบบ คอ . ผนาแบบอตถนยมหรออตตา (Autocratic Leaders) จะตดสนใจดวยตนเอง ไมม

เปาหมายหรอวตถประสงคแนนอนขนอยกบตวผนาเอง คดถงผลงานไมคดถงคน บางครงทาใหเกดศตรได ผนาลกษณะนจะใชไดดในชวงภาวะวกฤตเทานน ผลของการมผนาลกษณะนจะทาใหผใตบงคบบญชาไมมความเชอมนในตวเอง และไมเกดความคดรเรมสรางสรรค

2. ผนาแบบประชาธปไตย (Democratic Leaders) ใชการตดสนใจของกลมหรอใหผ ตามมสวนรวมในการตดสนใจ รบฟงความคดเหนสวนรวม ทางานเปนทม มการสอสารแบบ ทาง ทาใหเพมผลผลตและความพงพอใจในการทางาน บางครงการองกลมทาใหใชเวลานานในการตดสนใจ ระยะเวลาทเรงดวนผนาลกษณะนไมเกดผลด

3. ผนาแบบตามสบายหรอเสรนยม (Laissez- Faire Leaders) จะใหอสระกบผใตบงคบบญชาเตมทในการตดสนใจแกปญหา จะไมมการกาหนดเปาหมายทแนนอน ไมมหลกเกณฑ ไมมระเบยบ จะทาใหเกดความคบของใจหรอความไมพอใจของผรวมงานไดและไดผลผลตา การทางานของผนาลกษณะนเปนการกระจายงานไปทกลม ถากลมมความรบผดชอบและม

19

แรงจงใจในการทางานสง สามารถควบคมกลมไดด มผลงานและความคดรเรมสรางสรรค ลกษณะผนาแตละแบบจะสรางบรรยากาศในการทางานทแตกตางกน ดงนนการเลอกใชลกษณะผนาแบบใดยอมขนอยกบความเหมาะสมของสถานการณดวย

1.7.2 Likert’s Michigan Studies

Rensis Likert และสถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยมชแกนทาการวจยดานภาวะผนาโดยใชเครองมอท Likert และกลมคดขน ประกอบดวย ความคดรวบยอดเรอง ภาวะผนา แรงจงใจ การตดตอสอสาร การปฏสมพนธและการใชอทธพล การตดสนใจ การตงเปาหมาย การควบคมคณภาพ และสมรรถนะของเปาหมาย โดยแบงลกษณะผนาเปน แบบ คอ

1. แบบใชอานาจ (Explortive – Authoritative) ผบรหารใชอานาจเผดจการสง ไววางใจผใตบงคบบญชาเลกนอย บงคบบญชาแบบขเขญมากกวาการชมเชย การตดตอสอสารเปนแบบทางเดยวจากบนลงลาง การตดสนใจอยในระดบเบองบนมาก

2. แบบใชอานาจเชงเมตตา (Benevolent – Authoritative) ปกครองแบบพอปกครองลก ใหความไววางใจผใตบงคบบญชา จงใจโดยการใหรางวล แตบางครงขลงโทษ ยอมใหการตดตอสอสารจากเบองลางสเบองบนไดบาง รบฟงความคดเหนจากผใตบงคบบญชาบาง และบางครงยอมใหการตดสนใจแตอยภายใตการควบคมอยางใกลชดของผบงคบบญชา

. . แบบปรกษาหารอ (Consultative – Democratic) ผบรหารจะใหความไววางใจ และการตดสนใจแตไมทงหมด จะใชความคดและความเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ ใหรางวลเพอสรางแรงจงใจ จะลงโทษนานๆครงและใชการบรหารแบบมสวนรวม มการตดตอสอสารแบบ ทางจากระดบลางขนบนและจากระดบบนลงลาง การวางนโยบายและการตดสนใจมาจากระดบบน ขณะเดยวกนกยอมใหการตดสนใจบางอยางอยในระดบลาง ผบรหารเปนทปรกษาในทกดาน

. . แบบมสวนรวมอยางแทจรง (Participative – Democratic) ผบรหารใหความไววางใจ และเชอถอผใตบงคบบญชา ยอมรบความคดเหนของผใตบงคบบญชาเสมอ มการใหรางวลตอบแทนเปนความมนคงทางเศรษฐกจแกกลม มการบรหารแบบมสวนรวม ตงจดประสงครวมกน มการประเมนความกาวหนา มการตดตอสอสารแบบ ทางทงจากระดบบนและระดบลาง ในระดบเดยวกนหรอในกลมผรวมงานสามารถตดสนใจเกยวกบการบรหารไดทงในกลมผบรหารและกลมผรวมงาน

20

Likert พบวา การบรหารแบบท จะทาใหผน าประสบผลสาเรจและเปนผนาทมประสทธภาพ และยงพบวาผลผลตสงขนดวย ซงความสาเรจขนกบการมสวนรวมมากนอยของผใตบงคบบญชา

1.7.3 McGregor’s: Theory X and Theory Y

Douglas McGregor (1960) เปนนกจตสงคมชาวอเมรกา ซงทฤษฎนเกยวของกบทฤษฎแรงจงใจและทฤษฎความตองการขนพนฐานของมาสโลว ซง McGregor มความเหนวา การทางานกบคนจะตองคานงถง ธรรมชาตของมนษยและพฤตกรรมของมนษย คอ มนษยมความตองการพนฐาน และตองการแรงจงใจ ผบรหารทมประสทธภาพจะตองใหสงทผ ตามหรอผใตบงคบบญชาตองการจงจะทาใหผใตบงคบบญชาเกดความศรทธา และกระตอรอรนชวยกนปฏบตงานใหบรรลจดมงหมาย

Theory X พนฐานของคน คอ ไมชอบทางาน พนฐานคนขเกยจ อยากไดเงน อยากสบาย เพราะฉะนนบคคลกลมนจาเปนตองคอยควบคมตลอดเวลา และตองมการลงโทษมกฎระเบยบอยางเครงครด Theory Y เปนกลมทมองในแงด มความตระหนกในหนาทความรบผดชอบ เตมใจทางาน มการเรยนร มการพฒนาตนเอง พฒนางาน มความคดสรางสรรค และมศกยภาพในตนเอง

1.7.4 Blake and Mouton’s managerial Grid

Blake and Mouton กลาววา ภาวะผนาทดมปจจย 2 อยางคอ คน (People) และผลผลต (Product) โดยกาหนดคณภาพและลกษณะสมพนธภาพของคนเปน 1 – 9 และกาหนดผลผลตเปน 1

– 9 เชนกน และสรปวาถาคนมคณภาพสงจะสงผลใหผลผลตมปรมาณและคณภาพสงตามไปดวย เรยกรปแบบนวา Nine-Nine Style (9, 9 style) ซงรปแบบของการบรหารแบบตาขายนจะแบงลกษณะเดนๆของผนาไว 5 แบบ คอ แบบมงงานเปนหลก แบบมงคนเปนหลก แบบมงงานตามงคนตา แบบทางสายกลาง และแบบทางานเปนทม

21

ภาพท 2 แสดงตาขายแบบภาวะผนา ทมา : ทมมกา เครอเนตร, “ภาวะผนากบแรงจงใจในการทางานของ พนกงาน บรษท ไทยฟ ดส กรป จากด” (กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ,2552), 21.

ตามแนวคดของ Blake and Mouton รปแบบของผนาม 5 รปแบบ (ทมมกา เครอเนตร ,2554 : 21-22) ไดแก

1. แบบมงงาน (Task–Oriented/Authority Compliance) แบบ 9,1 ผนาจะมงเอาแตงานเปนหลก(Production Oriented) สนใจคนนอย มพฤตกรรมแบบเผดจการ จะเปนผวางแผนกาหนดแนวทางการปฏบต และออกคาสงใหผใตบงคบบญชาปฏบตตาม เนนผลผลต ไมสนใจสมพนธภาพของผรวมงาน หางเหนผรวมงาน

2. แบบมงคนสง (Country Club Management) แบบ 1,9 ผนาจะเนนการใชมนษยสมพนธและเนนความพงพอใจของผตามในการทางาน ไมคานงถงผลผลตขององคการ สงเสรมใหทกคนมความรสกเปนสวนหนงของครอบครวใหญทมความสข นาไปสสภาพการณสงแวดลอมและงานทนาอย จะมงผลงานโดยไมสรางความกดดนแกผใตบงคบบญชา โดยผบรหารมความเชอวา บคลากรมความสขในการทางาน การนเทศในการทางานควรมเพยงเลกนอยไมจาเปนตองมการควบคมในการทางาน ลกษณะคลายการทางานในครอบครวทมงเนนความพงพอใจ ความสนกสนานในการทางานของผรวมงาน เพอหลกเลยงการตอตานตางๆ

3. แบบมงงานตามงคนตา (Impoverished) แบบ 1,1 ผบรหารจะสนใจคนและสนใจงานนอยมาก ใชความพยายามเพยงเลกนอยเพอใหงานดาเนนไปตามทมงหมาย และคงไวซงสมาชกภาพขององคการ ผบรหารมอานาจในตนเองตา มการประสานงานกบผใตบงคบบญชานอยเพราะขาดภาวะผนา และมกจะมอบหมายใหผใตบงคบบญชาทาเปนสวนใหญ

22

4. แบบทางสายกลาง (Middle of The Road Management) แบบ 5,5 ผบรหารหวงผลงานเทากบขวญและกาลงใจของผปฏบตงาน ใชระบบราชการทมกฎระเบยบแบบแผน ผลงานไดจากการปฏบตตามระเบยบ โดยเนนขวญ ความพงพอใจ หลกเลยงการใชกาลงและอานาจ ยอมรบผลทเกดขนตามความคาดหวงของผบรหาร มการจดตงคณะกรรมการในการทางานหลกเลยงการทางานทเสยงเกนไป มการประนประนอมในการจดการกบความขดแยง ผรวมงานคาดหวงวาผลประโยชนมความเหมาะสมกบการปฏบตงานทไดกระทาลงไป

5. แบบทางานเปนทม (Team Management ) แบบ 9,9 ผบรหารใหความสนใจทงเรองงานและขวญกาลงใจผใตบงคบบญชา คอ ความตองการขององคการและความตองการของคนทางานจะไมขดแยงกน เนนการทางานอยางมประสทธภาพ บรรยากาศในการทางานสนก ผลสาเรจของงานเกดจากความรสกยดมนของผปฏบตในการพงพาอาศยซงกนและกนระหวางสมาชก สมพนธภาพระหวางผบรหารกบผตาม เกดจากความไววางใจ เคารพนบถอซงกนและกน ผบรหารแบบนเชอวา ตนเปนเพยงผเสนอแนะหรอใหคาปรกษาแกผใตบงคบบญชาเทานน อานาจการวนจฉยสงการและอานาจการปกครองบงคบบญชายงอยทผใตบงคบบญชา มการยอมรบความสามารถของแตละบคคล กอใหเกดความคดสรางสรรคในการทางาน

ผวจยไดนาทฤษฎของ Blake and Mouton รปแบบของผนาทม รปแบบ ไดแก แบบมงงาน (Task–Oriented/Authority Compliance), แบบมงคนสง (Country Club Management), แบบมงงานตามงคนตา (Impoverished), แบบทางสายกลาง ( Middle of The Road Management), แบบทางานเปนทม (Team Management ) นาไปใชสาหรบการตงคาถามในแบบสอบถาม สวนท : แบบประเมนเกยวกบรปแบบภาวะผนาตามการรบรของพนกงาน

Tennenbaum, Weschler and Masaarik (1961:24) กลาวถงผนาวา คอผทมอานาจ มอทธพล มความสามารถในการจงใจใหผอนปฏบตตามความคดเหน ความตองการ หรอคาสงของเขาได หรอเปนผมอทธพลเหนอพฤตกรรมของบคคลอน

Halpin Andrew W. (1969: 27-28) ไดใหความหมายผนาไววา เปนผทมลกษณะอยางใดอยางหนงใน 5ประการดงตอไปน

1. เปนผมบทบาท หรออทธพลตอบคคลภายในหนวยงานมากกวาบคคลอน 2. เปนผทมบทบาทเหนอกวาคนอน 3. เปนบคคลทมบทบาททสาคญทสดในการทางานใหหนวยงานดาเนนไปส

จดมงหมายทวางไว 4. เปนผทไดรบเลอกจากบคคลอนใหเปนผนา 5. เปนผดารงตาแหนงผนาในหนวยงาน หรอเปนหวหนางาน

23

จากการศกษาทบทวนวรรณกรรม จะเหนไดวารปแบบภาวะผนามหลากหลายรปแบบ และรปแบบภาวะผนามความสาคญตอการบรหารจดการงาน รวมถงการพฒนาองคกรใหไปสเปาหมายทกาหนดไว ปจจยทมผลตอรปแบบภาวะผนา ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา อายงาน ความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน รวมถงความมนคงขององคกร

. แนวคด และทฤษฎเกยวกบแรงจงใจ

2.1 ความหมายของ แรงจงใจ

จากการศกษาความหมายของแรงจงใจ พบวา มผใหความหมายเกยวกบแรงจงใจแตกตางกนออกไป ผวจยจงไดเลอกความหมายของแรงจงใจในสวนทเกยวของ ดงน

แรงจงใจ ตามพจนานกรมการจดการ (Dictionary of Management) ของทอส และ คารโรลล (Tois and Carroll : ) หมายถง แรงขบของแตละบคคล ซงเปนสาเหตททาใหบคคลแสดงพฤตกรรม โดยเฉพาะทเกดขนในการทางานหรอการกระทาทบคคลจะทางานใหสาเรจ โดยไดรบอทธพลจากการกระทาของคนอนทกาหนดแนวทางเฉพาะใชในการบรหาร โดยผบรหารจะจงใจพนกงานทางานใหองคกรอยางมประสทธภาพ

ไมเคล ดอมแจน (Domjan : ) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง เปนภาวะในการเพมพฤตกรรมการกระทาหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจกระทาพฤตกรรมนนเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ

แอนนตา อ วลฟอลค (Anita E.Woolfolk : ) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง การจงใจเปนภาวะภายในของบคคลทถกกระตนใหกระทาพฤตกรรมอยางมทศทางและตอเนอง

เฟรด ลเธนส (FRED LUTHANS ) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง กระบวนการทเรมตนจากการทรางกายและจตใจ มความตองการเกดขนแลวมแรงผลกดนทาใหเกดแรงจงใจแลวทาใหเกดการกระทาเพอนาไปสเปาหมายตามทตองการ ดงแสดงในภาพท 3

ภาพท 3 ความสมพนธระหวาง ความตองการ แรงผลกดนสงจงใจ

ทมา : ศวไล กลทรพยศทรา, “แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท เอ.เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง (1964)” (กรงเทพมหานคร:มหาวทยาลยราชภฏพระนคร,2552), 23.

24

สามารถอธบายความหมายไดดงน

. ความตองการ (NEEDS) คอ สงทเกดขนจากทางรางกายและจตใจ มความตองการขนมา เชน ความตองการมชวตอยรอด หรอบางครงคนเราไมมเพอน กพยายามหาเพอนดวยวธการตางๆ เปนตน

. แรงผลกดน (DRIVES) คอ เมอรางกายและจตใจของคนเรารสกวามสงใดสงหนงขาดหายไปพลงงานทอยในตวเรากจะขบออกมาเพอทจะสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมนนๆได เชน ความตองการนา และอาหาร อาการทเกดขนมความรสกหว กระหาย นนคอแรงผลกดนรปแบบหนงทออกมาจากรางกาย หรอเมอตองการเพอน จะมแรงผลกดนใหเขาไปสการเปนสมาชกของสงคมนน เปนตน

. สงจงใจ (INCENTIVES) คอ สงทจงใจขนสดทายในการจงใจ เมอรางกายและจตใจไดรบการตอบสนองจากแรงผลกดนทไดกระทาไปนน ความตองการและแรงผลกดนจะลดนอยลง คนเรากจะเขาสสภาพปกต เชน ไดดมนา กนอาหาร และการไดมเพอน ดงนน นา อาหาร และเพอน กคอ สงจงใจ

เดวส (Davis 1981 : 83 , อางถงใน โกมล บวพรหม 2553 : 11) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง ความพอใจหรอไมพอใจของผปฏบตงาน ซงเปนความสมพนธระหวางผปฏบตตองานและผลประโยชนทไดรบ

ทฟฟน และแมคคอรมค (Tiffin and McComick 1974 , อางถงใน โกมล บวพรหม 2553 : 11) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง ความตองการตางๆทเกดจากการปฎบตงานแลวไดรบการตอบสนอง

แอบเปลไวท (Apple White 1965 , อางถงใน โกมล บวพรหม 2553 : 11) ใหความหมายของแรงจงใจ หมายถง ความรสกสวนตวของบคคลในการปฏบตงาน ซงมความหมายกวางรวมไปถงแรงจงใจในสภาพแวดลอมทางกายภาพในททางาน ไดแก การมความสขทไดทางานกบเพอนรวมงานทเขากนไก มทศนคตทดตองาน และมความพอใจกบรายไดทไดรบ

พลสข สงขรง ( : ) กลาวถง การจงใจ (Motivation) หมายถง การทบคคลแสดงออกซงความตองการในการกระทาสงใดสงหนง ซงสามารถอาศยปจจยตางๆ ไดแก การทาใหตนตว (Arousal) การคาดหวง (Expectancy) การใชเครองลอใจ (Incentives) และการลงโทษ (Punishment) มาเปนแรงผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางมทศทางเพอบรรลจดมงหมายหรอเงอนไขทตองการ

25

จารวรรณ กมลสนธ ( : ) สรปวาแรงจงใจ หมายถง พลงทอยในตวบคคลแตละคน ซงทาหนาทกระตน หรอเราใหบคคลนนกระทาสงใดสงหนงออกมา ซงอาจเกดปจจยทงภายในและภายนอกตวบคคลกได

ปญญา จนรอด ( : ) กลาววา แรงจงใจ หมายถง พฤตกรรมในตวของบคคลซงถกกระตนโดยสงเรา ใหแสดงพฤตกรรม ความสามารถ หรอทาสงใดสงหนงออกมา เพอใหบรรลวตถประสงคตามทตองการ แรงจงใจจะมทงแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก บคคลทมแรงจงใจภายใน จะมความสขในการกระทาสงตาง ๆ เพราะมความพงพอใจโดยตวของเขาเองไมไดหวงรางวลหรอคาชม สวนบคคลทมแรงจงใจภายนอก จะทาอะไรตองไดรบการยอมรบจากผอน หวงรางวลหรอผลตอบแทน

ศภชย ยาวะประภาษ (2548 : 216-217) กลาววา แรงจงใจ คอ กระบวนการตดสนใจของบคคลทจะแสดงออกซงพฤตกรรมอนมทมาจากกระบวนการเรยนรจากภายในตนเองหรอจากสภาพแวดลอมภายนอก

มลลกา ตนสอน (2547 : 194) กลาววา แรงจงใจ หมายถง ความยนดและเตมใจทบคคลจะทมเทความพยายามเพอใหทางานนนบรรลเปาหมาย บคคลทมแรงจงใจจะแสดงออกมาในการแสดงพฤตกรรมดวยความกระตอรอรน มทศทางทเดนชดและไมยอทอเมอเผชญอปสรรคหรอปญหา ซงเราสามารถกลาวไดวา บคคลทมแรงจงใจจะมลกษณะดงน 1.เปาหมายในการแสดงออก 2.มพลงในการแสดงออก 3.มความพยายามในการแสดงออก

วไลวรรณ ศรสงคราม ( : ) ไดสรปความหมายของแรงจงใจ (Motivation) วามรากศพทมาจากภาษาลาตน คอ “Movere” มความหมายวา เคลอนท (to move) ซงกสะทอนใหเหนวา แรงจงใจ มความเกยวของกบพลงงาน (Energy) ทศทาง (Direction) ทจะนาไปสเปาหมาย และการธารงไว (Sustenance) ซงอธบายไดวา เมอใดกตามทบคคลมแรงจงใจ บคคลจะมพลงมากพอทจะนาตนเองไปสเปาหมายอยางมทศทางทชดเจนและมการธารงไวใหกจกรรมนนคงอยตอไป

มณฑล รอยตระกล ( : ) กลาวถง การจงใจวาคอการทบคคลเตมใจทจะใชพลงเพอใหประสบความสาเรจในเปาประสงค (Goal) หรอรางวล (Reward) การจงใจเปนสงจาเปนสาหรบการทางานรวมกน เพราะเปนสงชวยใหคนไปถงซงจดประสงคทมขอตกลงเกยวกบรางวลทจะไดรบ

วรช สงวนวงควาน (2546 : 185) ไดกลาววา แรงจงใจ คอความเตมใจของพนกงานทจะใชความพยายามอยางเตมทเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ และเพอตอบสนองความตองการของพนกงานผนนดวย การจงใจในองคการจงมผลมาก ทงผลงานทใหกบองคการ ในขณะทพนกงานผนนกไดผลตอบแทนดวย

26

ยงยทธ เกษสาคร ( : ) กลาววา แรงจงใจ (Motivation) หมายถง ภาวะอนทรยภายในรางกายของบคคลถกกระตนจากสงเราเรยกวา สงจงใจ (Motive) กอใหเกดความตองการอนจะนาไปสแรงขบภายใน (Internal Drive) ทจะแสดงพฤตกรรมการทางานทมคาในทศทางทถกตองตรงเปาหมายขององคการดงนนการจงใจจงเปนการกระทาทกวถทางทจะกระตนใหพนกงานในองคการประพฤตปฏบตกจกรรมตางๆ ตามเปาประสงคขององคการ ซงพนฐานสาคญในการกระตนใหพนกงานดงกลาวแสดงพฤตกรรมทองคการคาดหวงไวกดวยการสรางอนทรยของพนกงานเหลานใหเกดวามตองการ (Desire) ขนกอนเปนอนดบแรกจากนนบคคลกจะเกดความพยายามสบเสาะแสวงหาสงทตองการนนกคอ การเกดแรงขบขนภายใน (Drives) หากมสงจงใจทเหมาะสมบคคลกจะตอบสนองดวยการกระทาหรอแสดงพฤตกรรมทกอยาง (Behavior) ใหไดมาซงความสาเรจอนเปนเปาหมาย (Goals)

ราตร พฒนรงสรรค (2544 : 153) กลาววา แรงจงใจ คอ ภาวะหรอองคประกอบทกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมาอยางมจดมงหมาย เพอไปสจดหมายทตนเองตองการหรอผทาการชกจงกาหนด

นตยา เงนประเสรฐศร (2542 : 72) กลาววา แรงจงใจในการทางานเปนการกระตนชแนะและควบคมความตงใจของบคคลทจาทางาน

พงศ หรดาล ( : ) ใหความหมายของ แรงจงใจในการทางานวา หมายถง การจดสภาวการณตางๆ ใหมอทธพลตอการเปลยนแปลงทศนคต และการนาไปสการตดสนใจในการปฏบตงานของบคคลเพอใหการทางานบรรลเปาหมายขององคการอยางมประสทธภาพ

สมยศ นาวการ ( : ) ไดกลาวถงแรงจงใจ วามวามสาคญตอการบรหารงานมาก เพราะผบรหารจะตองทางานใหประสบความสาเรจไดโดยอาศยบคคลอน คนเปนทรพยากรทมชวตจตใจ แรงจงใจจงเปนเรองทเกยวของกบอารมณ ความรสกของคนในการปฏบตงาน ซงจะสงผลตอการปฏบตงานใหมประสทธภาพ จงถอไดวาแรงจงใจมความสาคญตอผบรหารเสมอ

จากความหมายดงกลาวสามารถสรปไดวา แรงจงใจ หมายถง การขบเคลอนทเกดขนจากการกระตนภายใน โดยมสงกระตนหรอสงเราทเปนแรงจงใจทาใหเกดการแสดงออกทางรางกาย พฤตกรรม เปนสงทผลกดนใหบคคลกระทาการเพอไปสเปาหมายทกาหนดไว เมอเกดผลสาเรจกจะเกดความภาคภมใจ กอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอองคกรตอไป

ดงนน แรงจงใจในการทางาน จงหมายถง สงทอยภายในของบคคล สงผลทาใหกาหนดทศทางและการใชความพยายามในการทางานใหบรรลเปาหมาย การจงใจจงเปนสงเรา ทาใหบคคลเกดความคดรเรม ควบคมรกษาพฤตกรรม และการกระทา เปนสาเหตใหบคคลทมพฤตกรรมททาใหเกดความเชอมนวา สามารถบรรลวตถประสงคบางประการไดมนษยมความ

27

ตองการทางดานรางกาย (นา อากาศ อาหาร พกผอน และทอยอาศย) และ มความตองการทางดานอน ๆ เชน การยอมรบ ไดรบการยกยอง สถานะ ความรก ความผกพนกบบคคลอน ความรสกทด การให การประสบความสาเรจ โดยทวไปจะมการเปลยนแปลงเมอเวลาผานไป และความตองการจะมความแตกตางกนในแตละบคคลดวย

2.2 ความสาคญของการจงใจ 1. การจงใจชวยเพมพลงในการทางานใหบคคล พลง (Energy) เปนแรงขบเคลอนทสาคญตอการกระทาหรอพฤตกรรมของมนษยใน

การทางานใดๆ ถาบคคลมแรงจงใจในการทางานสง ยอมทาใหขยนขนแขง กระตอรอรน กระทาใหสาเรจ ซงตรงกนขามกบบคคลททางานประเภท “เชาชาม เยนชาม” ททางานเพยงเพอใหผานไปวน ๆ

2. การจงใจชวยเพมความพยายามในการทางานใหบคคล

ความพยายาม (Persistence) ทาใหบคคลมคามมานะ อดทน บากบน คดหาวธการนาความรความสามารถและประสบการณของตนมาใชใหเปนประโยชนตองานใหมากทสด ไมทอถอยหรอละความพยายามงาย ๆ แมงานจะมอปสรรคขดขวาง และเมองานไดรบผลสาเรจดวยด กมกคดหาวธการปรบปรงพฒนาใหดขนเรอย ๆ

3. การจงใจชวยใหเกดการเปลยนแปลงรปแบบการทางานของบคคล การเปลยนแปลง (Variability) รปแบบการทางานหรอวธทางานในบางครง กอใหเกด

การคนพบชองทางดาเนนงานทดกวาหรอประสบผลสาเรจมากกวานกจตวทยาบางคนเชอวา การเปลยนแปลงเปนเครองหมายของความเจรญกาวหนาของบคคล แสดงใหเหนวาบคคลกาลงแสวงหาการเรยนรสงใหมๆ ใหชวต บคคลทมแรงจงใจในการทางานสง เมอดนรนเพอจะบรรลวตถประสงคใดๆ หากไมสาเรจบคคลกมกพยายามคนหาสงผดพลาดและพยายามแกไขใหดขนในทกวถทาง ซงทาใหเกดการเปลยนแปลงการทางานจนในทสดทาใหคนพบแนวทางทเหมาะสมซงอาจจะตางไปจากแนวเดม

. การจงใจในการทางานชวยเสรมสรางคณคาของความเปนคนทสมบรณใหบคคล บคคลทมแรงจงใจในการทางาน จะเปนบคคลทมงมนทางานใหเกดความเจรญกาวหนา และการมงมนทางานทตนรบผดชอบใหเจรญกาวหนา จดวาบคคลผนนมจรรยาบรรณในการทางาน (Work

Ethics) ผมจรรยาบรรณใน การทางานจะเปนบคคลทมความรบผดชอบ มนคงในหนาท มวนยในการทางาน ซงลกษณะดงกลาวแสดงใหเหนถงความสมบรณ ผมลกษณะดงกลาวนมกไมมเวลาเหลอพอทจะคดและทาในสงทไมด

28

จากทกลาวมา จะเหนไดวา องคการใดทมบคลากรทมความมงมน มแรงจงใจในการทางานสง จะทาใหองคกรนน สามารถบรรลวตถประสงคทตงไวได ประสบความสาเรจและเจรญกาวหนา เพราะพนกงานทมเทความตงใจ ความสามารถอยางเตมใจและเตมกาลง เพอใหผลงานสาเรจตามวตถประสงคและเปาหมายของงาน นอกจากนนยงมบคคลอกสวนหนงเชอวาการสรางแรงจงใจใหบคคลมงมนทางานใหเจรญกาวหนา ยงชวยเสรมสรางความเปนคนทสมบรณ ชวยใหดาเนนชวตอยางมคณคา เพราะการทางานเปนหวใจสาคญสวนหนงของชวตมนษย

2.3 กระบวนการจงใจ

กระบวนการจงใจซงเปนภาวะทอนทรยไดรบการกระตนชกนาใหแสดงพฤตกรรมไปในแนวทางใดๆ เพอใหบรรลเปาหมายนน ประกอบดวย ขนตอน คอ

. เงอนไขนา (Antecedent Condition) การทอนทรยถกกระตนชกนา ใหแสดงพฤตกรรมออกมานนเนองมาจากมความตองการ (Need) เกดขนภายในรางกายหรอตวของอนทรยเอง หรอเปนเพราะไดรบการกระตนจากสงเราภายนอกรางกาย

. . ความตองการ (Need) คอสภาพหรอภาวะทรางกายขาดหรอเสยสมดลของสงทจาเปนตองการทอนทรยจะดารงอยในสภาพปกตได เชน เมอรางกายขาดอาหารบคคลกเกดความหว และตองการอาหารมาชดเชยเพอทาใหเกดความสมดลขน จะเปนแรงผลกดนใหคนเรากระทาพฤตกรรมตางๆ เพอบาบดความตองการดงกลาว หรอคนทไมไดรบความสนใจเอาใจใสจากญาตพนอง หรอคนใกลเคยง ยอมตองการความรก ตองการความสนใจจากคนอนๆ จงตองแสดงพฤตกรรมตางๆ ออกมา เปนการไขวควาความรกความสนใจจากคนอนๆ จงตองแสดงพฤตกรรมตางๆ ออกมา เปนการไขวควาความรกความสนใจมาทดแทนสงทขาดไป เพอทาใหเกดความสมดลขน เราอาจแบงความตองการตามพนฐานของมนษยออกเปน อยางคอ

1. ความตองการทางกาย ซงเปนความตองการทมรากฐานมาจากสรระ เชน ความตองการอาหาร อากาศ นา การขบถายของเสย การพกผอน ความตองการทางเพศ ความตองการเหลานจะมพลงตางกน และหากไมไดรบการตอบสอนง กจะมผลตางกนไปตามสภาพ เชน หากขาดอาหารและนาอาจทาใหบคคลนนถงแกความตายได แตหากไมไดรบการตอบสนองทางเพศ กจะไมมผลรนแรงถงตาย เหมอนขาดนา ขาดอาหารเปนตน

2. ความตองการทางใจและสงคม ซงเปนความตองการทคนเรยนรจากประสบการณของตน เชน ความตองการความรกความอบอนปลอดภย ไดรบความสาเรจหรอการยกยองจากสงคม เปนตน

29

. . สงเรา (Stimulus) สงเราไดแก บคคล สงของหรอสถานการณตางๆ ทมาเราหรอกระตนใหอนทรยเ กดความตองการ อนเปนแรงกระตน หรอ แรงขบใหอนทรยแสดงพฤตกรรมตอบสนองตอสงเราออกไป ซงแบงออกไดเปน ชนดคอ

. สงเราภายนอก ไดแก สงเราทอยภายนอกกายของบคคล ไมวาจะเปนรปธรรมหรอนามธรรมทกสง อนมผลกระตนใหอนทรยแสดงพฤตกรรมออกมา

. สงเราภายใน เปนผลจากการทางานของอวยวะตางๆในรางกายของมนษยอนเปนแรงขบ หรอตวกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรม เชน การขบนายอยของกระเพาะอาหาร การเตนของหวใจ ฯลฯ

. แรงจงใจและแรงขบ (Drive and Motive) การขาดสมดลของอนทรยหรอการถกกระตนกายขนอนเปนภาวะทรางกายตองการแสดงพฤตกรรม หรอกระทาอยางหนงอยางใดเพอบาบดความตองการนน หรอเพอใหรางกายกลบเขาสภาวะสมดลตามปกต ภาวะเชนนทาใหเกดแรงขบและแรงจงใจขน เปนเหตใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมาเพอใหบรรลเปาหมายทตนตองการ

2.3 พฤตกรรมการกระทา (Instrumental Behavior) แรงขบหรอแรงจงใจทเกดขน เมอมพลงมากพอกจะเปนตวกระตนใหบคคลกระทาพฤตกรรมออกมาเพอใหบรรลเปาหมาย เชนความหว หรอความกระหายมากๆ จะผลกดนใหคนตองพยายามหาอาหาร หรอนามาบาบดความตองการดวยวธใดวธหนงจนได เปนตน

2.4 การลดแรงขบดน (Drive Reduction) เมอรางกายไดรบการตอบสนองจากการกระทาพฤตกรรมเปนผลใหอนทรยกลบเขาสสภาพสมดล หรอภาวะความเครยดลดลงหรอหายไป แรงขบหรอแรงจงใจกจะถกขจดใหหมดไปดวยซงเปนการครบถวนกระบวนการของการจงใจ

จะเหนวา กระบวนการแรงจงใจทจะเกดขนตออนทรยจะมลาดบ และมขนตอนการเกดตามลาดบทง 4 ขนทกลาวมาน

2. ประเภทของแรงจงใจ จากการศกษางานวจยและเอกสารทเกยวของกบแรงจงใจ พบวา มการแบงประเภท

ของแรงจงใจตามลกษณะของการแสดงออกทางพฤตกรรมและตามทมาของแรงจงใจไวดงน จารวรรณ กมลสนธ (2548 : 14) ไดแบงแรงจงใจเปน 2 ลกษณะ คอ 1. แบงตามทมาของแรงจงใจ สามารถแบงเปน 2 ประเภท คอ 1.1 แรงจงใจทางกาย (Physiological Motive) คอ แรงจงใจทเกดขนตามความ

ตองการทางรางกาย ถอเปนแรงจงใจขนพนฐานทมความสาคญตอการดารงชวต ซงเกดจากรางกาย

30

ตองการสรางความสมดลใหเกดขนตามธรรมชาต เชน เมอรางกายขาดนากเกดแรงจงใจ คอ กระหายทจะดมนา และแสวงหานาดม เปนตยสนตน ลกษณะของแรงจงใจทางกาย มดงน

1. แรงจงใจทางบวกหรอแสวงหา (Positive Supply Motive) เปนแรงจงใจเพอใหรางกายมชวตอยรอด ชดเชยตอสงทรางกายขาดไป เชน ความหว ความกระหาย และการพกผอน เปนตน

2. แรงจงใจทางลบหรอการหลกเลยง (Negative or Avoid Motive) เปนแรงจงใจเพอใหรางกายหลกเลยงสงทจะเปนอนตราย หรอสงทไมเปนทตองการ เชน ความเจบปวด ความเสยใจ ความสกปรก เปนตน

3. แรงจงใจทจะดารงเผาพนธ (Species Maintaining Motive) เปนแรงจงใจทางธรรมชาตททาใหมการสบพนธ เพอการสรางสมาชกสบทอดในสงคมตอไป

. แรงจงใจทางสงคม (Social Motive) คอ แรงจงใจทเกดจากการเรยนร ทเกยวของกบบคคลหรอสงคม เชน การตองการความรก การยกยอง การมชอเสยง ความกาวหนาในชวต ความภาคภมใจ ซงแรงจงใจทางสงคมแบงได ดงน

. แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement Motive) เปนแรงจงใจทเกดจากความตองการทจะดาเนนกจกรรมตางๆ ใหประสบผลสาเรจสงสด โดยมความมานะพยายาม ขยน อดทน เอาชนะอปสรรคตางๆ เพอกาวไปสเปาหมายทกาหนดไว บคคลทมแรงจงใจใฝสมฤทธสงมกจะตงความมงหวง หรอเปาหมายไวสง และมความพยายามมากกวาผทมแรงจงใจใฝสมฤทธตา

. แรงจงใจใฝสมพนธ (Affiliation Motive) เปนแรงจงใจทตองการเปนทยอมรบของผอนหรอสงคม บคคลทมแรงจงใจประเภทนสงมกจะเปนผทชอบเขาสงคม เปนทพงพาอาศยของบคคลอน ใหความชวยเหลอและรวมมอกบผอน มความเมตตาโอบออมอาร เหนใจผอนเสมอ ซงแรงจงใจดานนกจะทาใหผอนรกใครยอมรบนบถอ

. แรงจงใจใฝอานาจ (Power Motive) เปนแรงจงใจทตองการเปนผนาของบคคล ตองการมอานาจเหนอบคคลอนทวไป โดยวธทชอบธรรมและไมชอบธรรม เชน การขยนทางาน ใชความสามารถในการปฏบตหนาทเพอใหไดรบการยอมรบใหเปนผนา ถอเปนการไดอานาจอยางเปนธรรม แตถาไดมาโดยการแยงชง คดโกง หรอทาลายลาง ถอเปนการไดมาซงอานาจไมเปนธรรม

. แบงตามลกษณะพฤตกรรมทแสดงออก สามารถแบงออกไดเปน ประเภท คอ

. แรงจงใจภายใน (Intrinsic Motive) คอ แรงจงใจทเกดขนจากภายในตวของบคคลทมองเหนคณคาของการทากจกรรมตางๆ วามประโยชนและมงมน ตงใจ เพอมงหวงความสาเรจตามเปาหมายทวางไว ความสาเรจในการทากจกรรมหรอทางาน จะกอใหเกดความ

31

ภาคภมใจ เชน ความอยากรอยากเหน ความสข อดมการณ ซงเปนแรงจงใจทสรางขน หรอกระทาไดยากมาก แตมความคงทนถาวร

. แรงจงใจภายนอก (Extrinsic Motive) คอ แรงจงใจทเกดจากการคาดหวงสงตางๆ ทอยรอบขางตวบคคล เชน รางวล เกยรตยศ คาชมเชย หรอสงลอใจอนๆ โดยไมไดกระทาเพอความสาเรจในสงนนเลย แรงจงใจภายนอก อาจเปนแรงผลกดนในการแสดงพฤตกรรม อยางมเปาหมาย และมทศทางโดยกระบวนการใด ๆ กไดจากภายนอกตวบคคล เชน การแขงขนทหวงชยชนะ และรางวลการเสรมแรงจากการไดรบความพอใจ การลงโทษ เปนตน

กสมา จอยชางเนยม (2547 : 14) ไดแบงประเภทของแรงจงใจออกเปนแรงจงใจภายนอก(Extrinsic Motivation) และแรงจงใจภายใน (Intrinsic Motivation) โดยอธบายวา ภายใตมมมองทเขาใจกนวาทาไมบคคลจงทางาน ความแตกตางจะอยทแหลงทมาของแรงจงใจมมมองบางมมมองเชอวา บคคลจะถกจงใจดวยปจจยภายในสภาวะแวดลอมภายนอก เชน การบงคบบญชาอยางใกลชดหรอรายได ในขณะทมมมองบางมมมองเชอวา บคคลจะถกจงใจดวยตวเองโดยปราศจากปจจยภายนอกเหลาน บคคลอาจจะระลกถงงานบางอยางทปฏบต อยางกระตอรอรนเพยงเพออยากจะทางานเทานน และงานบางอยางทบคคลปฏบต เพยงเพอจะรกษางานไว เทานน

มหาวทยาลยรามคาแหง ( : ) ไดแบงประเภทของแรงจงใจ ออกเปน ประเภท ไดแก

. แรงจงใจทางสรระวทยา แรงจงใจดานนเกดขนเพอตอบสนองความตองการทางรางกายทงหมด เพอใหบคคลมชวตอยได เปนความตองการทจาเปนตามธรรมชาตของมนษย ไดแก ตองการนา อาหาร พกผอน และปราศจากโรค เปนตน เราสามารถวดระดบของความตองการทางสรระไดจากการสงเกตพฤตกรรมการกระทาของคนเราคอ จากความตองการมากนอยของการกระทา การเลอกกระทา (เลอกสงใดแสดงวาตองการสงนนมาก) การโตตอบตอสงทมาขดขวาง

. แรงจงใจทางจตวทยา มความสาคญนอยกวาแรงจงใจทางสรระวทยา เพราะจาเปนในการดารงชวตนอยกวา แตจะชวยคนเราทางดานจตใจ ทาใหมสขภาพจตด และสดชน แรงจงใจประเภทน ประกอบดวย ความอยากรอยากเหนและการตอบสนองตอสงแวดลอม และ ความตองการความรกและความเอาใจใสใกลชดจากผอน

. แรงจงใจทางสงคมหรอแรงจงใจทเกดจากการเรยนร แรงจงใจชนดนมจดเรมตนสวนใหญมาจากประสบการณทางสงคมในอดตกาลของบคคล และเปาหมายของแรงจงใจชนดนมความสมพนธกบการแสดงปฏกรยาของบคคลอนทมตอเรา ตวอยางของแรงจงใจทางสงคมทมความสาคญตอการดาเนนชวตของคนเรา ไดแก

32

. แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement Motives) เปนความปรารถนาของบคคลทจะทากจกรรมตางๆใหดและประสบความสาเรจ

. แรงจงใจใฝสมพนธ (Affiliative Motives) เปนแรงจงใจททาใหบคคลปฏบตตนใหเปนทยอมรบของบคคลอน ตองการความเอาใจใส ความรกจากบคคลอนและตองการมความสมพนธเกยวของกบคนอนๆ

. แรงจงใจตอความนบถอตนเอง (Self Esteem) เปนแรงจงใจทบคคลปรารถนาเปนทยอมรบของสงคม มชอเสยงเปนทรจกของคนโดยทว ตองการไดรบการยกยองจากสงคม ซงจะนามาสความรสกนบถอตนเอง

จากการศกษาการแบงประเภทของแรงจงใจสรปไดวาสวนใหญจะแบงแรงจงใจออกเปน ประเภทใหญๆ คอ แรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก แรงจงใจภายในจะเกดขนจากความสมพนธโดยตรงระหวางบคคลและงาน สวนแรงจงใจภายนอกจะเกดขนจากสภาพแวดลอมของงาน รายได สวสดการ และนโยบายขององคการ

2.5 ทฤษฎแรงจงใจ

ผวจ ยไดศกษาทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ ซง กบสน อแลนวช และโพเนลล (Gibson, Iranewich and Ponnelly. : ) ไดแบงทฤษฎแรงจงใจออกเปน กลมดวยกน คอ

5.1 กลมทฤษฎเนอหา ไดแก 5.1.1 ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy of Needs)

5.1.2 ทฤษฎสองปจจยของเฮอรชเบรก (Herzberg’s Two-Factor Theory)

5.1.3 ทฤษฎความตองการของอลเดอรเฟอร (Alderfer’s ERG Needs Theory)

5.1.4 ทฤษฎความตองการของแมคคลแลนด (McClelland’s AAP Needs Theory)

5.2 กลมทฤษฎกระบวนการ ไดแก

5.2.1 ทฤษฎความคาดหวงของวรม (Vroom’s Expectancy Theory)

5.2.2 ทฤษฎความคาดหวงของพอรเตอรและลอรเรอร (Porter and Lawler’s

Expectancy Theory)

กลมทฤษฎเนอหา (Content Theory)

ทฤษฎกลมนจะศกษาถงปจจยทเกยวของกบตวบคคลเองทมอทธพลตอแรงจงใจของบคคล โดยพยายามทจะกาหนดความตองการทเฉพาะเจาะจงทจะจงใจบคคล ซงไดแก

. ทฤษฎลาดบขนความตองการของ มาสโลว (Maslow’s Hierarchy of Needs)

33

มาสโลว (Maslow 1968 : 153-154 อางถงใน โกมล บวพรหม : 22) ไดใหแนวคดทรจกกนอยางกวางขวาง คอ ทฤษฏทวไปเกยวกบการจงใจของมนษย (Maslow’s General Theory

of Human Motivation) ซงเปนทฤษฎลาดบขนของความตองการของมนษย โดยตงสมมตฐาน วามนษยมความตองการอยเสมอไมมทสนสด เมอความตองการไดรบการตอบสนองหรอพงพอใจอยางหนงอยางใดแลวความตองการสงอนๆกจะเกดขนมาอก ความตองการของมนษยอาจจะซาซอน ความตองการของมนษยมลกษณะเปนลาดบขนจากตาสดไปหาสงสด ซงแบงออกเปน 5

ขน ดงภาพท 2.2

ภาพท 4 ลาดบขนความตองการของมนษยตามทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว

ทมา : ทมมกา เครอเนตร, “ภาวะผนากบแรงจงใจในการทางานของ พนกงาน บรษท ไทยฟ ดส กรป จากด” (กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ, ), 39.

สวนรายละเอยดของความตองการของมนษยทง 5 ขน ของมาสโลว มดงตอไปน

1.ความตองการทางดานรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการเบองตนเพอความอยรอด เชน ความตองการในเรองอาหาร นา ทอยอาศย เครองนงหม ยารกษาโรค ความตองการพกผอน และความตองการทางเพศ เปนตน ความตองการทางดานรางกายจะมอทธพลตอพฤตกรรมของคนกตอเมอความตองการยงไมไดรบการตอบสนองเลย

2. ความตองการความปลอดภย หรอความมนคง (Security or Safety Needs) ถาหากความตองการทางดานรางกายไดรบการตอบสนองตามสมควรแลว มนษยกจะมความตองการในขนตอไป ทสงขน คอ ความตองการทางดานความปลอดภยหรอความมนคงตางๆ ความตองการทางดานความปลอดภยเปนเรองเกยวกบการปองกนเพอใหเกดความปลอดภยจากอนตรายตางๆท

34

เกดขนกบรางกาย ความสญเสยทางดานเศรษฐกจ สวนความมนคงนน หมายถง ความตองการ ความมนคงในการดารงชพ เชน ความมนคงในหนาทการงาน สถานภาพทางสงคม

3.ความตองการทางดานความรกและเปนสวนหนงของสงคม (Belongingness and

Love Needs) ภายหลงจากทคนไดรบการสนองในสองขนกลาวแลว กจะมความตองการทสงขน คอ ความตองการทางดานสงคมจะเรมเปนสงจงใจทสาคญตอพฤตกรรมของคนความตองการทางดานนเปนความตองการเกยวกบการอยรวมกนและการไดรบการยอมรบจากบคคลอนและมความรสกวาตนเองนนเปนสวนหนงของกลมทางสงคมอยเสมอ

4.ความตองการมความภมใจในตนเอง (Self-Esteem Needs) ความตองการขนตอมาจะเปนความตองการทประกอบดวยสงตางๆ ดงน คอ ความมนใจในตนเองในเรองความสามารถ ความรและความสาคญในตวของตนเอง รวมตลอดทงความตองการทจะมฐานะเดนเปนทยอมรบของคนอนๆ หรออยากทจะใหบคคลอนยกยองสรรเสรญในความรบผดชอบในหนาทการงาน การดารงตาแหนงทสาคญในองคการ

5.ความตองการทจะเขาใจตนเองอยางแทจรง (Self-Actualization or Self-Realization)

ลาดบขนตอนความตองการทสงสดของมนษยกคอ ความตองการทอยากจะไดรบผลสาเรจในชวตตามนกคดหรอความคาดหวง ทะเยอทะยานใฝฝนภายหลงจากทมนษยไดรบการตอบสนองความตองการทเปนอสระ เฉพาะแตละคน ซงตางกมความนกคดใฝฝนอยากทจะประสบความสาเรจในสงทตนคาดฝนไวสงสงในทศนะของตน

ทฤษฎ X และ Y ของ McGregor

McGregor (1969: 33-58) ไดแสดงสถานะทเกยวกบการปฏบตงานของบคคลไวในทฤษฎทเรยกวา ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของ McGregor

ทฤษฎ X อธบายลกษณะของมนษยและการทางานไววาคนสวนมากโดยธรรมชาตแลวไมชอบทางาน ไมมความทะเยอทะยาน ชอบการถกสงการ มความคดรเรมและการแกปญหาในการทางานนอย การจงใจจะเปนการจงใจดวยความตองการทางดานรางกาย และความปลอดภยเทานน และจะถกควบคมอยางใกลชดเพอใหเกดความสาเรจตามเปาหมาย

ทฤษฎ Y อธบายลกษณะของการทางานเหมอนการเลนหรอการพกผอน การควบคม บงคบ หรอการสงการ ไมใชวธเพอใหบรรลเปาหมาย แตการควบคมตนเองและเปนตวของตวเองเปนสงสาคญในการทางาน ความคดรเรม การแกปญหาจะมอยในตวบคคล การจงใจในการทางานจะเปนการจงใจดวยคามตองการทางสงคม ความสาเรจในชวต

35

ตารางท การเปรยบเทยบลกษณะคนตาม ทฤษฎ X และทฤษฎ Y

ทฤษฎ X ทฤษฎ Y

1. คนสวนมากโดยธรรมชาตแลวขเกยจ

2. คนงานสนใจเฉพาะงานทเปนของตน

3. คนงานชอบให ถกลงโทษเพอ เพมผลงาน

4. คนงานไมสนใจในงานทตนทาเทาไหร

5. โดยพนฐานคนงานขโกง

6. ระเบยบวนยสามารถชวยเพมผลผลต

7. คนงานไมสนใจเปาหมาย

8. คนงานไมมความรบผดชอบตองาน

1. คนงานโดยมากมความสขกบการทางาน

2. คนงานชอบทจะชวยเหลอผอน

3. การลงโทษไมไดสงผลใหผลผลตเพม

4. คนงานสนใจในงานทตนทา 5. โดยพนฐานแลวคนงานจรงใจกบงาน

6. คนงานจะมความรบผดชอบตองาน

7. คนงานสนใจในเปาหมายขององคการ

8. คนงานมความรบผดชอบตองาน

ทมา : มณฑล รอยตระกล , “แรงจงใจทมผลตอการปฏบตงานของสรรพากรพนทสาขา”

(กรงเทพมหานคร:สถาบนราชภฏนครปฐม, ), .

ทฤษฎสองปจจยของเฮอรชเบรก (Herzberg’s Two-Factor Theory)

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ ( : ) ไดกลาวถงทฤษฎของเฮอรเบรกวาไดศกษาเกยวกบเจตคตในการทางานของคนงาน โดยทาการวเคราะหถงแรงจงใจ เนนถงตวกระตนอนเกดจากความรบผดชอบเปนสาคญ เพอใหบคคลเหลานนไดแสดงความรสกทดและไมดตอการทางาน ทฤษฎนทาใหทราบวา แรงจงใจเปนสงทเกดขนของแตละบคคล ไมไดขนอยกบผบรหารโดยตรง แตพบวาปจจยทมผลตอแรงจงใจในการทางานมอย ประการ คอ

. ปจจยจงใจ หรอปจจยกระตนใหเกดแรงจงใจ (Motivator Factors) เปนแรงจงใจภายในทถกกระตนจากลกษณะของงาน มสงตาง ๆ ทเกยวของโดยทวไป ไดแก

. ความสาเรจในงาน (Achievement) หมายถง การทบคคลสามารถทางานไดเสรจสน และประสบผลสาเรจเปนอยางด และเมอผลงานสาเรจกจะเกดความรสกพอใจและปลมในผลสาเรจของงานนน

. การยอมรบนบถอ (Recognition) หมายถง การไดรบการยกยองยอมรบทงโดยทางวาจา หรอโดยทางอนวาเปนบคคลทมความสาคญในกจการทรบผดชอบ คอ บคคลผปฏบตงาน เมอไดทางานทไดรบมอบหมายประสบผลสาเรจทนาพอใจ ยอมตองการไดรบการยอมรบนบถอ

36

ไดรบเกยรต ไดรบการยกยอง และชมเชยจากผบงคบบญชา ตลอดจนจากเพอนรวมงานวาเปนผทมความรความสามารถในการปฏบตงาน และเปนผมคณคาแกหนวยงาน

. ความรบผดชอบ (Responsibility) หมายถง ประเภทหรอชนดของงานทรบผดชอบ ตลอดจนปรมาณ และคณลกษณะของงานทเจาหนาทปฏบตงานอยตามหนาทตางๆ เปนตน

. ลกษณะของงาน (Work Itself) หมายถง การทผปฏบตงานเกดความรสกพงพอใจจากการทไดรบมอบหมายความรบผดชอบในงานทเขาปฏบตหรอในงานของผอน รวมทงการพงพอใจทไดรบความรบผดชอบใหมๆ

. ความกาวหนา (Advancement) หมายถง การทผปฏบตงานมการเปลยนแปลงสถานะ หรอตาแหนงสงขนในองคการรวมถงการปรบเงนเดอน และคาจางใหสงขน

. ปจจยคาจน หรอปจจยทเกยวกบการบารงรกษาจตใจ (Hygiene or Maintenance

Factors) ปจจยนถอเปนแรงจงใจภายนอก ซงไมไดเปนแรงจงใจทจะทาใหเกดผลผลตเพมขน สภาพของปจจยนถอเปนแรงจงใจเพอจรรโลงไวซงความสมพนธทด และความมนคงขององคการ ในอนทจะผดงไวซงความกาวหนา และรกษาทรพยากรทมอยใหยาวนาน มปจจยทเกยวของ ดงน

. ดานนโยบายและการบรหารขององคการ . เทคนคและวธใหคาปรกษา . เงนเดอนและคาจาง . ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน หวหนางาน . สภาพทวไปของการทางาน

เฮอรชเบรก เสนอวาผบรหารสวนมากใหความสาคญกบปจจยคาจน เชน เมอเกดปญหาผปฏบตงานขาดประสทธภาพในการทางาน มกแกไขโดยการปรบปรงสภาพในการทางาน หรอ ปรบปรงเงนเดอนใหสงขน การปฏบตดงนเปนการแกไขทมไดกอใหเกดแรงจงใจในการทางาน เชน มอบหมายงานทมความรบผดชอบมากขน หรอสงเสรมความกาวหนาของคนงานจะเปนการกระตนใหทางานไดดกวาทจะใหทางานในตาแหนงเดม แตเพมเงนเดอนให แตอยางไรกตามผบรหารตองพยายามรกษาปจจยคาจนใหอยในระดบทนาพอใจ เพอปองกนไมใหผปฏบตงานเกดความไมพอใจในการทางาน

37

ภาพท 5 การเปรยบเทยบทฤษฎจงใจของมาสโลวและเฮอรซเบรก

ทมา : จลภพ ศรวลย, “แรงจงใจของขาราชการกรมฝายเสนาธการกองทพบกในการเขารวมโครงการตามมาตรการปรบปรงอตรากาลงของสวนราชการ(โครงการเกษยณอายราชการกอนกา หนด) ประจาปงบประมาณ 2555” (กรงเทพมหานคร:มหาวทยาศรปทม,2555), 17.

ผวจยไดนาทฤษฎของ Herzberg ปจจยทมผลตอแรงจงใจ ไดแก ดานความสาเรจของงาน,

ดานลกษณะของงาน, ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน, ดานความสมพนธระหวางบคคล,

ดานผลตอบแทนและสวสดการ และดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน นาไปใชสาหรบการตงคาถามในแบบสอบถาม สวนท : แบบประเมน เกยวกบแรงจงใจในการทางาน

ทฤษฎการจงใจวาดวย ERG ของอลเดอรเฟอร (Alderfer’s ERG theory) (สรอยตระกล อรรถมานะ, 2542, หนนา 104 - 106)

ทฤษฎการจงใจ ERG ของอลเดอรเฟอร (Alderfer) ไดพฒนาโดยยดพนฐานความรมาจากทฤษฎการจงใจของมาสโลว (Maslow) โดยตรง แตไมมการสรางรปแบบทเปนจดเดนทตางไปจากทฤษฎมาสโลว (Maslow) จากการศกษาวจย อลเดอรเฟอร (Alderfer) เหนวาความตองการของมนษยแบงออกเปน 3 ประเภท คอ ความตองการเพอการดารงชพ (Existence needs) = E ความตองการในสมพนธภาพ (Relation needs) = R และความตองการกาวหนาและเตบโต (Growth

needs) = G

38

1. ความตองการเพอการดารงชพ เปนความตองการเพอการอยรอด จะเกยวของกบความตองการทางรางกาย และปรารถนาอยากมของเครองใชตางๆ เชน ตองการอาหาร ทอยอาศย สาหรบชวตจรงในองคการนน ความตองการจางเงนโบนส และผลประโยชนตอบแทน ถานามาเปรยบเทยบกบความตองการความอยรอด จะเทยบกบความตองการดานความปลอดภยของมาสโลว (Maslow)

2. ความตองการในสมพนธภาพ เปนความตองการทเนนความสาคญทางสงคม ประกอบกบความตองการตางๆ ทมอยตอกนระหวางบคคลในองคการความสมพนธเหลาน หมายถง ความตองการทกชนดทม ความหมายสาคญในเชงมนษยสมพนธ ความตองการของคนทตองการจะเปนผนาหรอมยศเปนหวหนา ความตองการทจะเปนผ ตามและความตองการมสายสมพนธทางมตรภาพกบผอน ความตองการทางสงคม และความตองการทจะไดรบการยกยองจากเพอนรวมงานและหวหนา จะเทยบไดกบความตองการดานการไดรบความยกยองทางสงคมของมาสโลว (Maslow)

. ความตองการกาวหนาและเตบโต ความตองการชนดน เปนความตองการทเกยวกบเรองราวของการพฒนาการเปลยนแปลงฐานะสภาพ และการเตบโตกาวหนาความตองการเปนผมความรเรมบกเบกมขอบเขตอานาจขยายกวางออกไป และการพฒนาเตบโตดวยความร ความสามารถสาหรบชวตจรงในองคกร ความตองการทจะไดรบความรบผดชอบเพม หรอ ความตองการอยากไดทากจกรรมใหมๆ และมโอกาสเขาไปสมผสงานใหมๆ อกหลายๆดานมากขน เหลานลวนจดอยในประเภทความตองการความกาวหาและเตบโต ความตองการประเภทนเปรยบได กบความตองการทจะไดรบความสาเรจทางใจและความสาเรจทางนกคดของมาสโลว (Maslow)

ทฤษฎความตองการของแมคคลแลนด (McClelland’s AAP Needs Theory)

กสมา จอยชางเนยม ( : ) ไดกลาวถงทฤษฎความตองการของแมคคลแลนด วา แมคคลแลนด นาเสนอทฤษฎ เอ เอ พ (AAP) วามนษยมความตองการทสาคญ ประการ คอ

. ความตองการความสาเรจ (Achievement Needs) มนษยมความตองการความสาเรจ จงกาหนดเปาหมายในการทางาน มการวางแผน สรางวสยทศน ใชยทธศาสตรในการทางานหรอมอทธบาท ในการทางาน คอ มฉนทะ (รกในงาน) มจต (สนใจในงาน) มวรยะ (ความเพยรพยายาม) และวมงสา (เพอบรรลความสาเรจในงาน)

. ความตองการความผกพน (Needs for Affiliation) มนษยเปนสตวสงคม จงตองการรจกและมความผกพนกบเพอนมนษยดวยกน มความรกความเขาใจ ใหความชวยเหลอเกอกล และเอออาทรตอกน

39

. ความตองการอานาจบารม (Needs for Power) มนษยชอบอยเปนหม เปนพวก เปนคณะ จงตองการอานาจบารม และมอทธพลเหนอเพอนมนษย

กลมทฤษฎกระบวนการ (Process Theory)

ทฤษฎกลมนจะศกษาถงปจจยดานพฤตกรรมอนเกดขนจากปฏสมพนธระหวางปจจยภายในและปจจยภายนอก ซงมผลกระทบตอแรงจงใจในการทางานไดแก

1. ทฤษฎความคาดหวงเปนทฤษฎของวกเตอร วรม (Victor Vroom) (อางใน พร พรมมหาราช, 2552.6-7) ซงอธบายไดดวยสตร แรงจงใจ (Motivation) = ความคาดหวง (Expectancy) x คณคาของผลลพธ (Valence) มความหมายวาระดบของ แรงจงใจเปนไปตามระดบความตองการทคนเรามตอสงใดสงหนง และระดบความเปนไปไดหรอคาดหวงทเขาจะไดรบสงนน ทฤษฎนมหลกการพนฐานทสาคญคอ

1. ปจจยภายใน (ความตองการ) และปจจยภายนอก (สภาพแวดลอม) มผลตอพฤตกรรมของบคคล

2. พฤตกรรมใดๆ เกดจากการตดสนใจดวยตนเองของบคคล 3. บคคลมความแตกตางกนในความตองการ ความปรารถนา และเปาหมาย 4. บคคลจะเลอกใชพฤตกรรมใดยอมเปนไปตามการรบรผลตอเนองจาก

พฤตกรรมนน 5. แรงจงใจตามทฤษฎนจะเกดขนไดตองอาศยตวแปรสาคญสองตวประกอบกน

คอ ความคาดหวง และ คณคาของผลลพธ

ความคาดหวง (Expectancy) หมายถงการรบรของบคคลตอความสามารถของตนเองหรอโอกาสและความเปนไปไดทเขาจะทางานใหสาเรจตามเปาหมายได โดยทวไปแลวบคคลทมความคาดหวงสงยอมมแรงจงใจสง แตถาพนกงานคนใดไมเชอใจตวเองวาจะทางานไดสาเรจ พนกงานคนนนไมมแรงจงใจทจะทา หรอจะไมพยายามทางานนน

การรบรทสาคญอกอยางหนงคอ การรบรความสมพนธระหวางการปฏบต การกระทาหรอพฤตกรรมกบผลลพธทเกดขนหรอตอผลตอบแทนทจะไดรบ ถาบคคลคาดหวงสงวาการกระทาของเขาจะไดรบรางวล เขาจะเกดแรงจงใจสง ถาพนกงานมนใจวาเมอกระทาแลวไดรบผลตอบแทน เขายอมเกดแรงจงใจทจะทางานนน แตถาพนกงานไมมความแนใจวาจะไดรบอะไร แรงจงใจในการทางานจะไมเกดขน ตวอยางเชน ตะวน เชอตวเองวาเขาสามารถเปนหวหนางานทดได และเขาตองการไดรบตาแหนงนน แตเขามลกษณะการควบคมจากภายนอก (External locus of

40

control) ซงเชอวาการทางานหนกไมใชวธทจะไดรบการเลอนตาแหนงแตอยางใด ดงนนเขาไมมแรงจงใจทจะทางานหนกเพอการเลอนตาแหนง

คณคาของผลลพธ (Valence) หมายถงคณคา หรอความสาคญทบคคลรบรตอผลตอบแทนหรอรางวลทไดรบ โดยทวไปถาบคคลรบรคณคาสงตอผลตอบแทน หรอรบรวาผลลพธมความสาคญสงมากเทาไรยงทาใหมแรงจงใจสงมากขนดวยและจะทมเทความสามารถในการกระทาเพอใหไดผลลพธนน ตวอยางเชน มานะซงเปนหวหนางานตองการใหชาลซงเปนพนกงานทางานใหมากขน เขาจงบอกกบชาลวาควรจะเอาใจใสทางานใหมากขน เพราะการทางานมากขนจะสงผลตอการเลอนตาแหนง ถาหากชาลมความตองการจะเลอนตาแหนง เขาคงมแรงจงใจสงขนในการทางาน แตถาชาลไมสนใจหรอไมเหนความสาคญของการเลอนตาแหนง การบอกกลาวของมานะไมสามารถจงใจชาลได

2. ทฤษฎความคาดหวงของพอรเตอรและลอรเรอร (Porter and Lawler’s Expectancy

Theory)

ศวไล กลทรพยศทรา (2552 : 23-24) ไดกลาวเกยวกบทฤษฎความคาดหวงของพอรเตอรและลอรเรอรวาเปนรปแบบประสทธภาพในการผลตและการตอบสนองความพอใจ โดยพอรเตอรและลอรเลอร ไดพฒนารปแบบของพวกเขาขนมาเพอศกษาเกยวกบปญหาการจงใจโดยเฉพาะรปแบบการจงใจของ พอรเตอรและลอรเรอรจะตงอยบนขอสมมตฐานวาผลตอบแทนเปนสาเหตททาใหเกดความพอใจ และการปฏบตงานยอมจะกอใหเกดผลตอบแทน โดยแบงผลตอบแทนเปน 2 แบบ คอ ผลตอบแทนภายใน และผลตอบแทนภายนอก ผลตอบแทนหรอรางวลภายในนนบคคลใดบคคลหนงจะไดรบดวยตวของเขาเอง สาหรบผลการปฏบตงานทด เชน ความรสกทเกยวกบความสาเรจของงาน และการตอบสนองความตองการระดบสงตามทฤษฎของ มาสโลวในรปแบบดงกลาว ผลตอบแทนภายในจะเกยวของกบผลการปฏบตงานทดโดยตรงกตอเมองานดงกลาวจะตองมความทาทายทบคคลใดบคคลหนงจะใหรางวลโดยตวของเขาเองทางดานความรสกได ในกรณทเขามความรสกวาเขาปฏบตงานนนไดด องคการจะใหผลตอบแทนหรอรางวลภายนอกและตอบสนองความตองการระดบตาเปนสวนใหญ เชน เงนเดอนและความมนคงในงาน พอรเตอรและลอรเรอร มความคดเหนวาผลตอบแทนภายนอกจะไดรบการพจารณาวาเปนรางวลโดยบคคลใดบคคลหนง กตอเมอเขาใหคณคาสงเหลานนในทางบวก

จากการศกษาทบทวนวรรณกรรมเกยวกบแรงจงใจ จะเหนไดวา แรงจงใจเปนสงทกระตน เปนแรงขบดน เพอใหประสบสาเรจ บคคลแตละคนมความตองการทแตกตางกน มแรงจงใจทแตกตางกน จงแสดงออกมาในรปแบบของความคด การกระทา พฤตกรรมการแสดงออกทแตกตางกนตามความตองการ ดงนนหากทกคนมแรงจงใจในการทางาน และทางาน

41

อยางเตมความสามารถ เพอใหบรรลตามเปาหมาย จงนามาซงความสาเรจของแตละบคคล รวมถงความสาเรจขององคกรเชนกน

3. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความคดสรางสรรค

ความคดสรางสรรคเปนหนงในความสามารถทางการคดของมนษยซงมหลายอยาง อยางไรกตามในการศกษาเรองความคดสรางสรรค จะประสบปญหาเชนเดยวกบตวแปรทางจตวทยาอนๆ คอมความยากในการใหคานยาม และมนยามเปนจานวนมาก ซงอาจจะขดแยงไมสอดคลองกนบาง หรอเปนไปในแนวทางเดยวกนบาง (Parkherst 1999; Taylor 1988, อสงถงใน กลยภรณ ดารากร ณ อยธยา 2554)

3.1 ความหมายของคาวา ความคดสรางสรรค

Guilford (1967: 61) กลาววา ความคดสรางสรรคเปนความคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) คอเปนความคดหลายทศทาง หลายแงมม คดไดอยางกวางไกล ความคดในลกษณะเชนนจะนาไปสการประดษฐสงแปลกใหม รวมถงความคด คนพบวธการแกไขปญหาใหสาเรจดวย

Torrance (1974) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง กระบวนการของความรสกไวตอปญหา หรอสงทขาดหายไป และรวบรวมความคด ตงขอสมมตฐาน แลวจงรวบรวมขอมลตางๆ เพอทดสอบสมมตฐานทตงไวจนเกดการแกปญหา แลวเผยแพรผลผลตทได

Osborn (1963: 14) กลาววา ความคดสรางสรรค เปนจนตนาการประยกต (Applied

Imagination) ซงเปนจนตนาการทมนษยสรางขนเพอแกปญหายงยากทมนษยประสมอย ซงจนตนาการนเปนสงทสาคญของความคดสรางสรรคทจะนาไปสการประดษฐ คดคนหรอการผลตสงแปลกใหม แตความคดจนตนาการอยางเดยวไมสามารถทาใหเกดผลผลตทสรางสรรคขนมาได ดงนนความคดสรางสรรคจงเปนจนตนาการทควบคไปกบความพยายาม จงจะไดงานทสรางสรรค

Wallace and Kogan (1973) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง ความสามารถในการเชอมโยงความสมพนธระหวางสงทไมนาจะเกยวกน ใหเกยวของได

De Bono (1970) กลาววา ความคดสรางสรรค ชวยใหเรามองหาวธการแกปญหาทแตกตางไปจากวธเดมไดเปนการคดนอกกรอบ ซงเปนแนวคดใหมในการแกปญหาทแตกตางจากความคดแบบเดมๆ เปนการเลยงมองปญหาแบบแนวตงหรอแบบเดม เปนแบบทางขวางหรอในมมมองอนทแตกตาง

Taylor (1964) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง ความสามารถทจะคดยอนกลบเพอแกปญหาแนวทางใหม ซงความคดสรางสรรคประกอบดวยความคลองแคลวในการคด เปนการ

42

กระตนความคดจากภายใน และรวมกนใชความคดเหลานเพอใหเกดความคลองตวและมนใจมากขน ความคดยดหยนเปนการพจารณาปญหาไดหลายแง และความคดรเรมเปนการพจารณาสงตางๆ ในทางทแปลก

สวนนกจตวทยาชาวไทยไดใหความหมายไวหลากหลาย ดงน

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2553) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง การสรางสรรคสงใหมทแตกตางไปจากเดม เปนความคดรเรมใหมๆ ไมเคยเหนทใดมากอน และใชประโยชนไดอยางเหมาะสมกวาสงทมอยเดม

อาร รงสนนท (2545 : 2) กลาววา ความคดสรางสรรค คอ ความคดจนตนาการประยกตทสามารถนาไปสสงประดษฐคดคนพบใหมทางเทคโนโลย ซงเปนความคดทมลกษณะทคนอนคาดไมถงหรอมองขาม เปนความคดทหลากหลาย คดไดกวางไกล เนนทงปรมาณและคณภาพ อาจเกดจากความคดผสมผสาน เชอมโยงระหวางความคดใหมๆทแกปญหาและเอออานวยประโยชนตอตนเองและสงคม

ประสาร มาลากล ณ อยธยา (2546) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง ความคดทมงแกปญหาหรอประดษฐคดคนในแนวทางทแปลกใหมแตกตางไปจากเดมและมคณคากอใหเกดประโยชน

สวทย มลคา (2547) กลาววา ความคดสรางสรรค หมายถง กระบวนการทางปญญา ทสามารถขยายขอบเขตความคดทมอยเดม สความคดแปลกใหมแตกตางไปจากความคดเดม และเปนความคดทใชประโยชนไดอยางเหมาะสม

ปานจต รตนผล (2547) กลาววา ความคดสรางสรรควาเปนความสามารถของแตละบคคลในการเกดความคดทแตกตางไปจากผอน คดอยางหลากหลาย ไมซาแบบเดม เพอแกปญหาทเผชญหรอสรางสรรคสงใหมๆ

อลสา พรหมโชตชย (2553) กลาววา ความคดสรางสรรคเปนเรองทกวางขวางมาก และมหลายแนวทางตามความสนใจของผทศกษา ทาใหไมมนยามทบงชถงลกษณะความคดสรางสรรคไดอยางแนชด เพราะความคดสรางสรรคใหความหมายไดหลายมต ไดแก

1.วธการหรอกระบวนการ ลาดบของการเกดความคดสรางสรรค

2.ความแปลกใหม และประโยชนในผลผลตทเกดจากความคดสรางสรรค

3.ลกษณะหรอบคลกภาพของผทมความคดสรางสรรค

4.สภาพแวดลอม หรอบรรยากาศทมอทธพลหรอสนบสนนใหคนเกดความคดสรางสรรค และใชความคดสรางสรรค

5.แรงจงใจและรางวลททาใหเกดความคดสรางสรรค

43

จากการศกษาความหมายขางตน กลาวสรปไดวา ความคดสรางสรรค หมายถง กระบวนการทเกดจากการไตรตรองทางความคด ความรสก ความเขาใจ แลวกลนกรองออกมาเปนความคดสรางสรรค ทประกอบดวย ความคดยดหยน (Flexible) ความคดละเอยดลออ (Elaboration)

ความคดคลอง (Fluency) และความคดรเรม (Original)

3.2 ทฤษฎเกยวกบความคดสรางสรรค

นกจตวทยาหลายมทานไดศกษาวจย และทาการทดลองเกยวกบทฤษฎการเกดความคดสรางสรรค และสวนประกอบอนเปนคณลกษณะของความคดสรางสรรค ซงผวจยไดรวบรวมทฤษฎทเกยวของ ดงน

3.2.1 ทฤษฎของ Guildford

Guildford (1967) และคณะศกษาวจยเกยวกบความมเหตผล การแกปญหาและความคดสรางสรรค โดยการใชเทคนคการวเคราะหตวประกอบ (Factor Analysis) จงไดเสนอแบบจาลองโครงสรางทางสตปญญา (The Structure of Intellect Model หรอ SI Model) ขน ซงแบบจาลองดงกลาวใชอธบายโครงสรางทางสตปญญา (การคด) ซงสามรถอธบายไดวา ในระบบของการคดของมนษยนน มประเดนทเกยวของอย 3 มต คอ มตวาดวย “เนอหา” (หรอสงเรา) มตวาดวย “วธคด” และมตวาดวย “ผลของการคด” (หรอลกษณะของคาตอบ)

ภาพท 6 แสดงแบบจาลองโครงสรางของสมรรถภาพทางมองของ Guilford

ทมา : เพยงจต ดานประดษฐ, “ความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย” (นครปฐม:สถาบนราชภฏนครปฐม,2542), 13.

44

1. มตทหนง เนอหา (Content of Information) แบงออกเปน 4 ประเภท คอ 1. เนอหาประเภทรปภาพ (Figural Content) เปนเนอหารปธรรมทรบรไดดวย

ประสาทสมผสตางๆ เชน เนอหาทรบรดวยประสาทตายอมมคณสมบตตาง ๆ ทงขนาด รปแบบส ตาแหนง ฯลฯ เนอหาทรบรทางการไดยน เชน เสยงตาง ๆ เปนตน

2. เนอหาประเภทสญลกษณ (Symbolic content) ประกอบดวย อกษร ตวเลขและเครองหมายตางๆ

3. เนอหาประเภทภาษา (Semantic Content) ประกอบดวยถอยคาทมความหมาย 4. เนอหาประเภทพฤตกรรม (Behavioral Content) ประกอบดวยกรยาอาการของ

มนษย รวมทงการรและเขาใจ

. มตทสองกระบวนการคด (Mental Operation) หมายถง ความสามารถ ประเภท คอ . การรและเขาใจ (Cognition) หมายถง ความสามารถทางสมองของบคคลในการ

ทจะรจกและเขาใจสงตาง ๆ ทงทเคยมประสบการณมาแลว และสงทยงไมเคยมประสบการณ . การจา (Memory) หมายถง ความสามารถทางสมองของบคคลทสามารถทรงไว

ซงเรองราวตาง ๆ ไดและสามารถระลกในรปเดมไดตามตองการ . การคดแบบอเนกนย (Divergent Thinking) หมายถง ความสามารถทางสมอง

ของบคคลทสามารถใหขอมลตางๆ ไดไมจากดจานวนหลายทศหลายทางและแปลกใหมจากสงเราทกาหนดให

. การคดแบบเอกนย (Convergent Thinking) หมายถง ความสามารถทางสมองของบคคลทสามารถสรปคาตอบทดทสด ถกตองทสด จากคาตอบหลายๆ คาตอบ

. การประเมนคา (Evaluation) หมายถง ความสามารถทางสมองของบคคลในการทจะตดสนเกยวกบความด ความถกตองหรอความเหมาะสม จากขอมลทกาหนดใหหรอจากการคดคนของตน

. มตทสาม ผล (Products) แบงออกตามลาดบ ดงน . หนวย (Units) หมายถง สงตาง ๆ ทแยกกนไดอยางอสระ มลกษณะเฉพาะตวท

แตกตางจากสงอน สวนมากอยในรปของคานาม เชน แมว คน . กลม (Classes) เปนสงทลกษณะหรอมความหมายรวมกน เชน ดนสอ ปากกา

ชอลก เปนจาพวกเครองเขยนดวยกน . ความสมพนธ (Relations) เปนการเชอมโยงระหวางของสองสง เชน “บตรของ

.......” “แขงกวา.......”

45

. ระบบ (System) เปนกระบวนการหรอรปแบบของสวนยอย ๆ ทเกยวของเปนสงใดสงหนง เชน โจทยคณตศาสตร เคาโครงการเขยนรายงาน

. การแปลงรป (Transformation) เปนการเปลยนแปลง ปรบปรงใหมใหคาจากดความใหม ซงจะทาใหเรองราวนนเปลยนจากสภาพหนงไปเปนอกสภาพหนง

. การประยกต (Implications) เปนการสรปสงทคาดหวง คาดคะเนหรอทานายจากเรองราวทกาหนดใหเมอทง มต เขาดวยกนแลว แบบจาลองแสดงโครงสรางทางเชาวนปญญาตามทฤษฎของ Guilford จะประกอบดวย แบบ แบบจาลองจลภาค (Micro Model) แตละแบบจะแทน มตทแตกตางกน

3.2.2 ทฤษฎความคดสรางสรรคของ Torrance

อ พอล ทอรแรนซ (E. Paul Torrance) นยามความคดสรางสรรควาเปนกระบวนการของความรสกไวตอปญหา หรอสงทบกพรองขาดหายไปแลวรวบรวมความคดตงเปนสมมตฐานขน ตอจากนนกทาการรวบรวมขอมลตางๆ เพอทดสอบสมมตฐานนน

กระบวนการเกดความคดสรางสรรคตามทฤษฎของทอรแรนซ สามารถแบงออกเปน 5 ขนดงน

1. การคนหาขอเทจจรง (Fact Finding) เรมจากการความรสกกงวล สบสนวนวาย แตยงไมสามารถหาปญหาไดวาเกดจากอะไร ตองคดวาสงททาใหเกดความเครยดคออะไร

2. การคนพบปญหา (Problem – Finding) เมอคดจนเขาใจจะสามารถบอกไดวาปญหาตนตอคออะไร

3. กลาคนพบความคด (Ideal – Finding) คดและตงสมมตฐาน ตลอดจนรวบรวมขอมลตางๆ เพอทดสอบความคด

4. การคนพบคาตอบ (Solution – Finding) ทดสอบสมมตฐานจนพบคาตอบ 5. การยอมรบจากการคนพบ (Acceptance – Finding) ยอมรบคาตอบทคนพบและ

คดตอวา การคนพบจะนาไปสหนทางทจะทาใหเกดแนวความคดใหมตอไปท เรยกวาการทาทายในทศทางใหม (New Challenge)

Torrance (1974) อาศยแนวคดของ Guildford (1959) ซงอธบายวาความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมองทคดไดหลายทาง หรอ ทเรยกวาการคดแบบอเนกนย (Divergent

Thinking) ซงเขาไดนามาศกษาถงองคประกอบ ดงน

1.ความคดรเรม (Originality) หมายถง ความสามารถของสมองในการคดสงทแปลกใหมแตกตางจากความคดธรรมดา และไมซากบทมอย

46

2.ความคดคลองแคลว (Fluency) หมายถง ความสามารถทางสมองในการคดหาคาตอบไดอยางคลองแคลว รวดเรว และคดไดหลายคาตอบ แบงเปน

2.1 ความคดคลองแคลวทางดานถอยคา (Word fluency) เปนความสามารถในดานการใชถอยคาตาง

2.2 ความคดคลองแคลวทางการโยงสมพนธ (Associational fluency) เปนความสามารถในการทจะหาถอยคาทเหมอนหรอคลายกนไดมากทสดเทาทจะมากได ภายในเวลาทกาหนดให

2.3 ความคดคลองแคลวทางการแสดงออก (Expressional fluency) เปนความสามารถในการใชวลหรอประโยคทนามาเรยงกนไดอยางรวดเรวเพอใหเปนประโยคทตองการ

2.4 ความคดคลองแคลวในการคด (Ideational fluency) เปนความสามารถทจะคดในสงทตองการภายในเวลาทกาหนด

. ความคดยดหยน (Flexibility) หมายถง ความสามารถในการหาคาตอบไดหลายทศทาง แบงออกเปน

3.1ความคดยดหยนทเกดขนทนท (Spontaneous flexibility) เปนความสามารถทพยายามคดไดหลายอยางอยางอสระ

.2 ความคดยดหยนทางการดดแปลง (Adaptive Flexibility) หมายถง เปนความสามารถในการดดแปลงความรหรอประสบการณทมอยใหเกดประโยชนหลายๆดาน

. ความคดละเอยดลออ (Elaboration) หมายถง ความสามารถของสมองในการคดเกยวกบรายละเอยดทใชในการตกแตง เพอใหความคดรเรมนนสมบรณยงขน เชน ใหคดประโยชนของกอนอฐใหมากทสดภายในเวลาทกาหนดให

3.2.3 ทฤษฎความคดสรางสรรคของ Osborn

Osborn (1957) กลาววา ความคดสรางสรรคเปนจนตนาการประยกต เปนจนตนาการทมนษยสรางขนเพอแกปญหายงยากทประสบอย

กระบวนการเกดความคดสรางสรรคตามทฤษฎของออสบอรน (Osborn 1963,อางถงใน พฒนานสรณ สถาพรวงศ 2532) ม 7 ประการ คอ

1.ปญหา สามารถระบประเดนปญหาทตองการจะใชความคดสรางสรรคในการแกปญหา

2.การเตรยมและรวบรวมขอมลเพอใชในการแกปญหา 3.วเคราะหขอมล คดพจารณาและแจกแจงขอมล

47

4.การใชความคดหรอคดเลอกเพอหาทางเลอกตางๆ เปนการพจารณาอยางละเอยดรอบคอบและหาทางเลอกทเปนไปไดไวหลายๆทาง

5.การฟกความคด (Incubation) และการทาใหกระจาง (Illumination) เปนขนททาใหการฟกความคดวาง และเกดความคดบางอยางขนมา จากนนกทาความคดนนใหชดเจนขน

6.การสงเคราะหหรอบรรจชนสวนตางๆเขาดวยกน

7.การประเมนผล เปนการคดเลอกจากคาตอบทมประสทธภาพทสด

Osborn (1953) ไดสรางเทคนคระดมสมองมาใชในการพฒนาความคดสรางสรรคกจกรรมระดมสมองเปนกจกรรมกลมอยางเปนทางการ มวตถประสงคเพอสงเสรมใหบคคลมความคดไดหลายทศทาง คดไดมากในเวลาจากด โดยมหลกเกณฑการระดมความคด ดงน

1.การไมวจารณตดสนความคด เมอมผเสนอความคดขนในกลมจะไมมการวจารณหรอตดสนความคดใดๆทงสน

2.ยอมรบและใหอสระในการเสนอความคดของสมาชกในกลม

3.สงเสรมปรมาณความคด โดยกระตนใหทกคนไดแสดงความคดเหนของตนเอง โดยไมมการตอตานหรอยบยงความคดของสมาชกในกลม

4.การระดมความคดและการปรงแตงความคด โดยการเอาความคดทงหมดมาประมวลเขาดวยกน แลวพจารณาประเมนตดสนรวมกนวาความคดใด จะใหคณคามากกวากนและจดเรยงลาดบตามเกณฑทกาหนดตามวตถประสงคของกลม เชน เวลา งบประมาณ เปนตน

ผวจยไดนาทฤษฎของ Guildford Torrance Osborn มาผสมผสานและนาไปใชสาหรบการตงคาถามในแบบสอบถาม สวนท : แบบประเมน เกยวกบความคดสรางสรรคของพนกงาน

3.3 ลกษณะของบคคลทมความคดสรางสรรค (Creative Process)

Guilford ( ) กลาววา ผทมความคดสรางสรรค เปนผทมความอดทนตอสงทยง ไมแนชด เปนบคคลทมความคดยดหยน พรอมทจะเปลยนแปลงจากการยดถอวธเกาๆ มาสแนวใหมๆ แตตามความคดของ Torrance ( ) บคคลทมความคดสรางสรรค ชอบการเรยนรโดยการตงคาถาม เสาะแสวงหา ทดลอง เพอพยายามทจะคนพบความจรงหรอคาตอบดวยตนเอง

ชลดา โอดบาง (2554, หนา 13) ไดสรปลกษณะของบคคลทมความคดสรางสรรควาควรมลกษณะดงน

. เปนตวของตวเอง มความคดอสระ ไมชอบตามอยางใคร ไมยอมคลอยตาม ความคดเหนของผอนอยางงายดาย กลาคด กลาแสดงออก ชอบแสดงความคดเหน ชอบคลกคลอยในสงคมทถอตวเองเปนศนยกลาง

48

. รกทจะกาวไปขางหนา เตมใจทางานหนก อทศเวลาใหงาน มความมานะมากขนเพอทางานยากและซบซอนใหสาเรจ เปดรบประสบการณอยางไมหลกเลยง มประสบการณอยางกวางขวาง มความเตมใจเสยง อยากรอยากเหน ตนตวทจะรบรอยตลอดเวลา กระตอรอรน ขยนหมนเพยร มแรงจงใจ

. ไวตอปญญา รบรเรวและงาย มองการณไกล มความสามารถในการคดหลายแงมมใชความคดไดอยางคลองแคลว มความยดหยนพรอมทจะเปลยนแปลงวธเกามาส แนวใหม ชางสงสยและมวนยทจะคดหาคาตอบ

. มความสามารถในการใชสมาธ มความสามารถในการพนจพเคราะหอยางถถวน

. มความคดรเรม ชอบคด ชอบทาสงทซบซอนและแปลกใหม สามารถใชคาถามซกถามในสงทตองการร

. ยอมรบในสงทไมแนนอน และสงทเปนขอขดแยง อดทนตอสงทยงไมแนชด ไมขลาดกลวตอสงทยงไมทราบ สงทลกลบและนาสงสยกลบเปนสงทนาพอใจ และตนเตนทจะเผชญกบสงนน

. ไมชอบทาตามระเบยบหรอกฎเกณฑ ไมคอยมความสมาเสมอและไมชอบถกบงคบ

. มอารมณขน ชอบคดเลนไปเรอยๆ มจนตนาการ

ประโยชนของความคดสรางสรรค พชร บญเปง (2554, 16-17) กลาววา ความคดสรางสรรคมประโยชนตอตนเองและ

สงคม ดงน ประโยชนตอตนเอง

. เปนการผอนคลายอารมณ ลดความเครยด ความคบของใจ ความกาวราว เพราะไดแสดงออกอยางอสระทงดานความคดและการปฏบต

. มความสนก ความสข ความเพลดเพลน และความภาคภมใจในการไดคด ไดทางานหรอผลตชนงานทแปลกใหมจากความสามารถของตนจนประสบความสาเรจ

. สรางนสยในการทางานทด ผทมความคดสรางสรรคจะเปนผ ทมความพยายาม ไมทอถอย มความอตสาหะ ขวนขวายในการสรางสรรคตนเองและสงแวดลอมใหอยในลกษณะทเหมาะสม

ประโยชนตอสงคม . ทาใหการดาเนนชวตของตนมความสะดวกสบายมากขน เพราะมผลงานสรางสรรค

ของมนษยอยตลอดเวลา มสงประดษฐอนเกดจากความคดสรางสรรคของมนษย เชน รถยนต เครองบน เครองจกร รถแทรกเตอร เครองพมพ เครองเกบผลไม โทรศพท ฯลฯ

49

. มคณภาพชวตทด จากการคนพบในดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทาใหไดผลผลตสงทเปนประโยชนตอการมชวตอย เชน ดานการแพทย การศกษา การเกษตร ดานโภชนาการ การดแลสขภาพอนามย ฯลฯ

. ชวยแกปญหาสงคม การทสภาพสงคมมการเปลยนแปลงไปอยตลอดเวลาทาใหเกดปญหาตางๆ ตามมา เชน สภาพแวดลอมเปนพษ ปญหาขาดทอยอาศย ความคดสรางสรรคจงเปนสวนหนงในการชวยแกปญหา

. ทาใหสงคมมความเจรญกาวหนาในดานตางๆ อาท ดานการศกษา ดานเศรษฐกจ ดานการเมองการปกครอง ดานสงคมและวฒนธรรม ฯลฯ ความคดสรางสรรคของมนษยจะชวยใหการดาเนนกจการในดานตางๆ ดงกลาวเปนไปในทางทเปนประโยชน

จากการศกษาทบทวนกรรม ความหมาย แนวคด ทฤษฎ สรปไดวา มนษยทกคนทความคดรเรมสรางสรรค แตตางกนทสงกระตน สงจงใจ เปาหมาย จงทาใหการแสดงออกทางความคดสรางสรรคของแตละบคคลมความแตกตางกน บางคนแสดงออกทางความคดสรางสรรคมาก ในขณะทบางคนอาจไมไดแสดงความคดสรางสรรคออกมาเลย ทงนขนอยกบโอกาส และ สถานการณของแตละบคคล

4.ขอมลเกยวกบบรษท ซลลค ฟารมา จากด

บรษท ซลลคฟารมา จากด เรมมการดาเนนงานในประเทศไทยมาตงแตป พ.ศ. นบตงแตป พ.ศ. เปนตนมา บรษท ซลลคฟารมา ไดเปนผใหบรการชนนาของตลาดการดแลสขภาพใน ภมภาคเอเชย บรษทไดมการนานวตกรรมใหมเขามาใช และมใหการบรการอนหลากหลาย โดยดาเนนไปตามวตถประสงคของบรษท ซงกคอเพอชวยใหบรษทดานการดแลสขภาพ ไดตระหนกถงศกยภาพของตลาดการดแลสขภาพในเอเชยทมการเตบโตอยางรวดเรว และเขาถงไดกลมลกคาอยางเตมรปแบบ

บรษทมการกาหนดเปาหมายของการใหบรการทชดเจน เพอมงตอบสนองตอความตองการของบรษทลกคาตงแตบรการกระจายสนคา เชน ยา อปกรณทางการแพทย และวสดการทดลองทางคลนก บรการดแลดานการขายและการตลาด จนถงการใหบรการครบวงจรไปยงรานคาปลก

ซลลค ฟารมา มเครอขายและสงอานวยความสะดวกใน ประเทศในภมภาคเอเชย รวมถงการใหบรการแก แพทย โรงพยาบาล รานขายยา และ คลนก กวา , แหง ซลลคฟารมานาเสนอทางเลอกใหแก บรษทดานการดแลสขภาพ ดวยความเขาใจในตลาดทชดเจน และสามารถ

50

นาไปใชปฏบตไดจรง เพอใหทนกบการขยายตวอยางรวดเรวของตลาดและเขาถงมาตรฐานใหมทดทสดของการเตบโตอยางยงยน

5.งานวจยทเกยวของ

5.1 งานวจยในประเทศ

ฐตวด เนยมสวรรณ (2554) ศกษาเกยวกบ รปแบบภาวะผนา แรงจงใจภายในทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน)

ผลการวจยพบวา 1. พนกงานธนาคารกรงไทย มการรบรรปแบบภาวะผนาแบบแลกเปลยน มากกวารปแบบภาวะผนาแบบเปลยนแปลง พนกงานธนาคารกรงไทย มแรงจงใจภายในและความคดสรางสรรคอยในระดบสง 2. พนกงานธนาคารกรงไทย ทคณสมบตสวนบคคล คอเพศและระดบการศกษา แตกตางกน มแรงจงใจภายใน และความคดสรางสรรค แตกตางกน 3. ความคดสรางสรรคของพนกงานธนาคารกรงไทยมความสมพนธกบรปแบบภาวะผนา และแรงงจงใจภายใน 4. ภาวะผ นาไมมอานาจในการพยากรณระดบความคดสรางสรรคของพนกงานธนาคารกรงไทย แตแรงจงใจภายในมอานาจในการพยากรณระดบความคดสรางสรรคของพนกงานกรงไทย

กลยภรณ ดารากร ณ อยธยา (2554) ศกษาเกยวกบ ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา วฒนธรรมองคการ กบความคดสรางสรรคของบคคล ศกษาธนาคารพาณชยในเขตจงหวดนครปฐม ผลการวจยพบวา 1. พนกงานธนาคารพาณชยในเขตจงหวดนครปฐม มการรบรภาวะผนาแบบเปลยนแปลง และภาวะผนาแบบแลกเปลยน อยในระดบสง มการรบรวฒนธรรมองคการ ลกษณะสรางสรรค และลกษณะตงรบ-เฉอยชา อยในระดบสง วฒนธรรมองคการลกษณะตงรบ-

กาวราว อยในระดบปานกลาง และมความคดสรางสรรคของบคคล การรบรรปแบบภาวะผนา และการรบรวฒนธรรมองคกรแตกตางกน 2. ภาวะผนาแบบแลกเปลยน และวฒนธรรมองคการลกษณะตงรบเฉอยชา มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคของบคคล 3. ปจจยทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของบคคล คอวฒนธรรมองคการลกษณะตงรบ-เฉอยชา

ศวไล กลทรพยศทรา (2552) ศกษาเกยวกบ แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท เอ.เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง (1964) จากด ผลการวจยพบวา 1. พนกงานบรษท เอ.เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง ( ) จากด มระดบแรงจงใจในการปฏบตงานในภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากมจานวน 2 ดาน โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานความสาเรจของงาน ดานลกษณะงาน อยในระดบปานกลางมจานวน 3 ดานโดยเรยงลาดบจากคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานความสมพนธระหวางบคคล ดาน

51

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน สวนดานผลตอบแทนและสวสดการ อยในระดบนอย 2. พนกงานบรษท เอ.เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง (1964) จากด ทมเพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพสมรส อายงานตางกน มแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานไมแตกตางกน และพนกงานทมรายไดตางกน แรงจงใจในดารปฏบตงานแตกตางกนอยางมนนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ศรภทร ดษฎววฒน (2555) ศกษาเกยวกบ ภาวะผนาทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานของพนกงาน ธนาคารออมสน สานกงานใหญ ผลการวจยพบวา พนกงานธนาคารออมสน สานกงานใหญมระดบความคดเหนเกยวกบภาวะผนาทมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก สวนระดบความคดเหนเกยวกบขวญและกาลงใจในการปฏบตงาน โดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง และภาวะผนาดานผนาแบบชนา ผนาแบบสนบสนน ผนาแบบมสวนรวม ผนาแบบมงเนนความสาเรจมความสมพนธกบขวญและกาลงใจในการปฏบตงานอยในระดบคอนขางตาในทกดานและเปนไปในทศทางเดยวกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 นอกจากนยงพบวา เพศ อาย สถานภาพ ระดบเงนเดอนทแตกตางกนมผลตอขวญและกาลงใจในการปฏบตงานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ธนกฤต วฒนกล (2551) ศกษาเกยวกบ ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน บรษท สายไฟฟาบางกอกเคเบล จากด ผลการวจยพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญมความพงพอใจตอปจจยแรงจงใจในการทางาน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ในสวนจาแนกตามขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพครอบครว รายไดตอเดอน อายการทางาน ตาแหนงงาน พบวาผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจไมแตกตางกน และเมอพจารณาแตละปจจย พบวา ปจจยดานจงใจ ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจดานความสาเรจในการทางาน ดานลกษณะของงานและดานความรบผดชอบอยในระดบมาก สวนดานการไดรบการยอมรบนบถอ และดานความกาวหนา อยในระดบปานกลาง สวนปจจยอนามย พบวา ผตอบแบบสอบถามมความพงพอใจในดานนโยบาย และการบรหาร ดานการปกครองบงคบบญชา ดานความสมพนธของหวหนาและเพอนรวมงาน ดานความมนคงในงาน และดานตาแหนงงานอยในระดบมาก สวนดานสภาพงาน และดานรายได และสวสดการอยในระดบปานกลาง

5.2 งานวจยตางประเทศ

Robbin (2000) ศกษาเกยวกบ ความสมพนธทกษะทหลากหลาย ลกษณะงาน งานสาคญ ความอสระในการทางาน และผลยอนกลบทเปนจรงของงานกบแรงจงใจภายในสงในการทางาน ผลการวจยพบวา มความสมพนธอยางมนยสาคญ ระหวางทกษะทหลากหลาย ลกษณะงาน

52

งานทสาคญ ความมอสระในการทางาน และผลยอนกลบทเปนจรงของงานกบแรงจงใจภายในสงในการทางาน

Amabile (1996) ศกษาเกยวกบ พนกงานของบรษท High-Tech Electronics

International ในประทศสหรฐอเมรกา ถงลกษณะของสงแวดลอมทมผลตอการสรางสรรค พบวามปจจย 5 อยางททาใหอทธพลหรอผลกระทบตอพฤตกรรมการสรางสรรคของบคคล ในการสงเสรมใหเกดพฤตกรรมสรางสรรค เชน

1.การมขอมลขาวสารทเปดเผย การสนบสนนใหเกดการคดใหม 2.ความมอสระในการทางาน

3.มแหลงทรพยากรทเหมาะสมเพยงพอ

4.แรงกดดนทงทางบวกและทางลบทาใหพนกงานรสกทาทายในการทางาน

5.การขดขวางจากองคการ

Lasiji ( อางใน พรรณทพย กาลธยานนท : - ) ศกษาเกยวกบ การประยกตใชทฤษฎปจจยจงใจ-คาจนกบความพงพอใจ และไมพงพอใจในงานของผบรหาร และบคลากรฝายวชาการของมหาวทยาลยในประเทศไนจเรย จากการวจยพบวา ปจจยจงใจ ประการ เปนตวบงชทแสดงใหเหนชดวา เปนปจจยททาใหผบรหาร และอาจารยมความพอใจในงาน ในขณะเดยวกนพบวา ปจจยคาจนเปนแหลงสาคญททาใหบคลากรทง กลมนมความรสกไมพงพอใจในงาน นอกจากนนปจจยจงใจ และปจจยคาจนทสงผลกระทบตอความพงพอใจในงานของกลมอาจารย ยงแตกตางกบผบรหาร แตไมมความแตกตางกนมากนก ในดานปจจยคาจนซงทาใหเกดความไมพงพอใจในงานของกลมอาจารยและกลมผ บรหาร อยางไรกตาม โดยทวไปแลว ผลการวจยครงนสอดคลองกบแนวคด และขอคนพบแตเดมของเฮอรสเบอรก

Smith ( อางใน ทมมกา เครอเนตร, 2552: 54) ศกษาเกยวกบ ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผนาและแรงจงใจของคร: ตามการรบรของคร โดยพฤตกรรมผนาทศกษา คอ แบบกจสมพนธหรอแบบเผดจการ และแบบมตรสมพนธหรอแบบประชาธปไตย ผลการศกษามดงน

. แบบภาวะผนาทมความเปนประชาธปไตยมาก ทาใหระดบแรงจงใจของครสงดวย

. เพศไมมผลตอแรงจงใจของคร

. ประสบการณไมมผลตอแรงจงใจ และความพงพอใจ

. เพศไมมผลตอการรบรของครตอแบบภาวะผนา ของผบรหารสถานศกษา

53

. ประสบการณทางานของครนนไมมผลกระทบตอการรบรตอแบบภาวะผนาของผบรหารสถานศกษา

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานสงผลตอความคดสรางสรรคของ

พนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด โดยการศกษาครงนใชการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Research) จากแหลงขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม โดยการรวบรวมขอมลจากลมตวอยางเปาหมายของการวจยจานวน 178 ตวอยาง ดวยวธการประเมน (Inventory) เปนเครองมอในการวจย โดยไดดาเนนการศกษาตามลาดบขนตอนดงน

1. วธการศกษาวจย

ขนตอนท 1 ทบทวนวรรณกรรมและเกบรวบรวมขอมลจากการวจยเอกสารโดยการศกษา คนควา รวบรวมขอมลจากเอกสาร สารสาร บทความ หนงสอแบะวทยานพนธรวมทงเอกสารการวจยตางๆ ทเกยวของทงของประเทศไทยและตางประเทศ เพอใหเขาใจถงแนวคด ทฤษฎ หลกการทเกยวของเพอการสรางกรอบแนวคดของการวจยน

ขนตอนท 2 นาแบบประเมน รปแบบภาวะผนา โดยใชแบบประเมนของ ทมมกา เครอเนตร (2552) แบบประเมนแรงจงใจในการทางานของ ศวไล กลทรพยศทรา (2552) และแบบประเมนความคดสรางสรรคของ ฐตวด เนยมสวรรณ (2554)

ขนตอนท 3 การตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย โดยการทดสอบความเทยวตรงเชงเนอหาและความเชอถอไดของแบบประเมนกอนนาไปใชในการวจย

ขนตอนท 4 การเกบขอมลจากตวอยาง ขนตอนท 5 การวเคราะหและนาเสนอผลการวจย อภปรายผลรวมทงขอเสนอแนะ

ตางๆ 2. ประชากรทใชในการวจย

ประชาการ (Population) ทใชในการวจย คอ พนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด ระดบปฏบตการในสานกงานใหญ อาคารเพลนจต เซนเตอร จงหวดกรงเทพมหานคร โดยมจานวนพนกงานทงสน 320 คน

54

55

3. กลมตวอยาง กลมตวอยาง (Sample) คอ พนกงานบรษท ซลลคฟารมา จากด สานกงานใหญ อาคาร

เพลนจต เซนเตอร จงหวดกรงเทพมหานคร ซงสามารถคานวณขนาดตวอยางไดตามสตรทใชหาขนาดตวอยางของ Yamane (1967) มระดบความเชอมนเปน 95% และคาความคาดเคลอน 5% จะไดกลมตวอยาง ดงน

สตรทใช n = N 1 + Ne2 โดย n คอ ขนาดของกลมตวอยาง N คอ ขนาดของประชากรทตองการศกษา (N = 320) e คอ สดสวนของความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขน (e = 0.05) แทนคาสตร n = 320 + 320 (0.05)2 = 177.78 = 178 ตวอยาง

จากการคานวณ จะไดกลมตวอยางจานวน 178 ตวอยาง ผวจยไดแจกแบบประเมนทงหมด 220 ตวอยาง เพอปองกนแบบประเมนทเกดความผดพลาด จากการตอบแบบประเมนของกลมตวอยาง ซงจะสงผลตอความนาเชอถอของงานวจย

4. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน เปนแบบประเมน ใชในการศกษา และรวบรวมขอมล

จากการศกษา คนควาเอกสารประกอบทเกยวของโดยขอคาถามไดครอบคลมถง วตถประสงคทกาหนดไว แบงออกเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนงงาน สถานภาพ ประสบการณการทางาน รายไดตอเดอน

สวนท 2 แบบประเมนเกยวกบรปแบบภาวะผนา ตามการรบรของพนกงาน ซงผวจยใชแบบประเมนของทมมกา เครอเนตร ใชมาตราสวนวดแบบ (rating Scale) มขอคาถามจานวน 25 ขอ ดงน

1. แบบรปแบบภาวะผนาแบบมงคน จานวน 5 ขอ 2. แบบรปแบบภาวะผนาแบบมงงาน จานวน 5 ขอ 3. แบบรปแบบภาวะผนาแบบมงตา มงคนตา จานวน 5 ขอ

56

4. แบบรปแบบภาวะผนาแบบทางานเปนทม จานวน 5 ขอ 5. แบบรปแบบภาวะผนาแบบทางสายกลาง จานวน 5 ขอ

แบบประเมนตอนท 2 แตละขอเปนคาถามแบบมาตราสวนประมาณคาจดลาดบเปน 5 ระดบ ตามแนวคดมาตราวดของ Likert’s Scale โดยกาหนดความหมายคา คะแนนของชวงนาหนก ดงน

คะแนน 5 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมากทสด คะแนน 4 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมาก คะแนน 3 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานปานกลาง คะแนน 2 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอย คะแนน 1 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอยทสด สวนท 3 แบบประเมน เกยวกบแรงจงใจในการทางาน เปนแบบประเมนทผวจย

ประยกตจากแนวคดแรงจงใจในการทางานทไดจากการศกษาวจยของ ศวไล กลทรพยศทรา ( ) ใชมาตราสวนวดแบบ (rating Scale) โดยวดแรงจงใจในการทางานทงหมด 6 องคประกอบ ประกอบดวย ขอคาถาม 30 ขอ ดงน

1. ดานความสาเรจของงาน จานวน 5 ขอ 2. ดานความลกษณะของงาน จานวน 5 ขอ 3. ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน จานวน 5 ขอ 4. ดานความสมพนธระหวางบคคล จานวน 5 ขอ 5. ดานผลตอบแทนและสวสดการ จานวน 5 ขอ 6. ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน จานวน 5 ขอ

แบบประเมนตอนท 3 แตละขอเปนคาถามแบบมาตราสวนประมาณคาจดลาดบเปน ระดบ ตามแนวคดมาตราวดของ Likert’s Scale โดยกาหนดความหมายคา คะแนนของชวงนาหนก ดงน

คะแนน 5 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมากทสด คะแนน 4 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมาก คะแนน 3 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานปานกลาง คะแนน 2 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอย คะแนน 1 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอยทสด

57

สวนท 4 แบบประเมน เกยวกบความคดสรางสรรคของพนกงาน ซงผวจยใชแบบประเมนของฐตวด เนยมสวรรณ ( ) ใชมาตราสวนวดแบบ (rating Scale) มขอคาถามจานวน 11 ขอ

แบบประเมนตอนท 4 แตละขอเปนคาถามแบบมาตราสวนประมาณคาจดลาดบเปน 5 ระดบ ตามแนวคดมาตราวดของ Likert’s Scale โดยกาหนดความหมายคา คะแนนของชวงนาหนก ดงน

คะแนน 5 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมากทสด คะแนน 4 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานมาก คะแนน 3 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานปานกลาง คะแนน 2 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอย คะแนน 1 หมายถง คาถามขอนนตรงกบความคดเหนของทานนอยทสด

5. เกณฑการประเมนผล

5.1 การวดระดบตวแปร คอ รปแบบภาวะผนา ตามการรบรของพนกงาน แรงจงใจในการทางานของพนกงาน และความคดสรางสรรคของพนกงาน มคาอยในชวง 1 ถง 5 เรยงลาดบความคดเหนตามมาตราวดลเครท (Likert Scale)

ระดบความเหน คะแนน มากทสด 5 มาก 4 ปานกลาง 3 นอย 2 นอยทสด 1

การแปลความความของคะแนน โดยใชคะแนนเฉลย (Mean) ของคะแนนเปนตวชวด 5 ระดบ คอ ระดบสงมาก ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบตา และระดบตามาก โดยใชเกณฑการประมาณ ดงน

หลกการวดรปแบบภาวะผนา แรงจงใจการทางาน และความคดสรางสรรค โดยใชเกณฑการประมาณคา ดงน

(คะแนนสงสด – คะแนนตาสด) = ( 5 – 1 ) = 4 จานวนระดบการวดทตองการ 5 5

= 0.8 คอความกวางของชน

58

คาเฉลยตงแต 1.00 ถง 1.80 หมายความวา มความสาคญอยในระดบตามาก คาเฉลยตงแต 1.81 ถง 2.60 หมายความวา มความสาคญอยในระดบตา คาเฉลยตงแต 2.61 ถง 3.40 หมายความวา มความสาคญอยในระดบปานกลาง คาเฉลยตงแต 3.41 ถง 4.2 หมายความวา มความสาคญอยในระดบสง คาเฉลยตงแต 4.21 ถง 5.00 หมายความวา มความสาคญอยในระดบสงมาก

5.2 เกณฑในการกาหนดระดบความสมพนธจากคาสมประสทธสหสมพนธเพยวสน

เปนดงน คาสมประสทธสหสมพนธ 0 ถง .29 มระดบความสมพนธตา คาสมประสทธสหสมพนธ .3 ถง .70 มระดบความสมพนธปานกลาง คาสมประสทธสหสมพนธ .71 ถง 1.00 มระดบความสมพนธสง

สวนเครองหมาย + หรอ – แสดงถงทศทางของความสมพนธ คอ ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนบวก หมายถง ขอมลทงสองมทศทางของความสมพนธเพมหรอลดตามกน สวนถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนลบ หมายถง ขอมลทงสองทศทางของความสมพนธเพมหรอลดตรงขามกน 6. การตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย

ผวจยไดดาเนนการสรางเครองมอวจยซงเปนแบบสอบถามโดยมขนตอน ดงตอไปน 6.1 สรางแบบสอบถามโดยศกษาจากเอกสาร หนงสอ วทยานพนธ และผลงานทาง

วชาการทเกยวของตางๆ 6.2 นาแบบสอบถามเสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความ

ครอบคลมและความถกตองของเนอหา รวมทงใหขอเสนอแนะเพอปรบปรงแกไขแบบสอบถาม 6.3 นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเรยบรอยแลวใหผทรงคณวฒ จานวน 3 คนขนไป

ตรวจสอบความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) โดยใชคาดชนความสอดคลองของขอคาถามแตละขอกบวตถประสงค (Index of Item – Objective Congruence : IOC) หรอคาดชน IOC (ประสพชย พสนนท, 2555 ) รายละเอยดคาดชน IOC มดงน คอ หากผทรงคณวฒมความคดเหนวาขอคาถามมความเหมาะสม คะแนนเทากบ 1 แตหากผทรงคณวฒมความคดเหนวาขอคาถามมความไมเหมาะสม คะแนนเทากบ -1 หากผทรงคณวฒมความคดเหนวาไมแนใจถงความเหมาะสมของขอคาถาม คะแนนเทากบ 0 สาหรบการพจารณาวาขอคาถามนนมความเทยงตรงหรอไม จะพจารณาจากคาดชน IOC ทมคามากกวา 0.05 ขนไป (ประสพชย พสนนท, 2555)

59

6.4 นาแบบสอบถามทผานการตรวจสอบจากผทรงคณวฒทแกไขเรยบรอยและปรบปรงใหสมบรณแลว นามาทดสอบหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม จานวน 30 ตวอยาง โดยใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ของครอนบาค พบวามคาเทากบ 0.970

6.5 นาแบบสอบถามทตรวจสอบความถกตองแลว ไปเกบตวอยาง จานวน 178 ราย เพอนามาวเคราะหขอมล

7. แหลงทมาของขอมล

การวจยเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน ไดเกบรวบรวมขอมลเพอนามาใชในการศกษาครงน แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก การเกบรวบรวมขอมลทตยภม (Secondary Data) และการเกบขอมลปฐมภม (Primary Data) ดงน

7.1 ขอมลทตยภม ผวจยดาเนนการคนควา และเกบรวบรวมขอมลแนวคด ทฤษฎ และเอกสารงานวจยทเกยวของจากหนงสอ ตารา บทความวชาการ และระบบสบคนทางอนเตอรเนต เพอนามากาหนดกรอบแนวคดในการศกษา

7.2 ขอมลปฐมภม เปนขอมลทผวจยทาการเกบรวบรวมขอมลเอง โดยวธการใชแบบประเมนเปนเครองมอทใชในการวจย จากกลมตวอยางทศกษา คอ พนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด สานกงานใหญ อาคารเพลนจต เซนเตอร จงหวดกรงเทพมหานคร จานวน 178 คน ซงนาแบบประเมนทไดกลบมาปอนขอมลสระบบคอมพวเตอรเพอวเคราะหขอมลอยางละเอยดทางระบบสถต 8. การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน 8.1 ผวจยแจกแบบประเมนใหแกพนกงานบรษท ซลลค ฟารมา จากด สานกงานใหญ

อาคารเพลนจต เซนเตอร จงหวดกรงเทพมหานคร 8.2 ผวจยเกบและตรวจสอบความสมบรณถกตองของแบบประเมน เพอนาไปวเคราะห

ทางสถตตอไป

9. ระยะเวลาในการเกบขอมล การวจยครงน ผวจยใชระยะเวลาในการเกบขอมลตงแตเดอน มถนายน พ.ศ. 2557

ถง เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2558 รวมระยะเวลา 9 เดอน

60

10. การวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทไดจากแบบประเมนมาวเคราะหดงน 10.1 รวบรวมขอมลทงหมดมาทาการตรวจสอบทละแบบประเมน เพอพจารณาความ

ถกตองของคาตอบในแตละประเดน พรอมทงทาการกาหนดรหส เพอนามาใชในการคานวณทางสถต โดยใชโปรแกรมสาเรจรป Statistic Package for Social Science –SPSS

10.2 คาความถ (Frequency) และคารอยละ (Percentage) ใชวเคราะหขอมลลกษณะของตวอยาง เพอจาแนกลกษณะทวไปของตวอยางทใชในการวจย ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนงงาน สถานภาพ ประสบการณการทางาน รายไดตอเดอน

10.3 คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ใชวเคราะหขอมลคะแนน ในการจาแนกผลวเคราะหทางสถตของตวแปรทใชในการวจย ไดแก รปแบบภาวะผนา แรงจงใจในการทางาน และความคดสรางสรรคของพนกงาน

10.4 การทดสอบคาท (t-test) ใชเพอทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลย 2 กลม 10.5 ความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) ใชในการทดสอบความแตกตาง

ของคาเฉลยมากกวา 2 กลมขนไป 10.6 คาสหสมพนธเพยวสน (Pearson’s Correlation) ใชวเคราะหความสมพนธ

ระหวางตวแปร 10.7 วเคราะหการถดถอยพหแบบมขนตอน (Stepwise Multiple Regression Analysis)

ใชสาหรบวเคราะหอทธพลของตวแปรทสามารถพยากรณความคดสรางสรรค

บทท ผลการวเคราะหขอมล

เพอเปนไปตามวตถประสงคของการวจยและการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลของ

การวจยเรอง “ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงานกรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด” ซงเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถามจากกลมตวอยางพนกงานบรษท ซลลคฟารมา จากด สานกงานใหญ อาคารเพลนจตเซนเตอร กรงเทพมหานคร จานวน 178 คน นามาวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสาเรจรปทางสถต SPSS (Statistical Package for Social Science)เปนตารางประกอบคาบรรยาย โดยจาแนกออกเปน 5 สวน ดงตอไปน

สวนท ขอมลทวไป วเคราะหโดยหาคาความถ และคารอยละ

สวนท 2 ระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนา วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สวนท ระดบความคดเหนดานแรงจงใจในการทางาน วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สวนท ระดบความคดสรางสรรคในการทางาน วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

สวนท 5 การทดสอบสมมตฐาน โดยใชวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระดบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน จาแนกตามปจจยสวนบคคล ดวยตวสถต (t-test)

การวเคราะหความแปรปรวน (One-way ANOVA) วเคราะหความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน ดวยสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation) และใชสถตวเคราะหสมการถดถอยชนดตวแปรหลายตว (Multiple Regression Analysis) แบบ Stepwise สาหรบหาปจจยทมผลตอความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน โดยกาหนดคานยสาคญ (Significance) ทระดบ < 0.05 หรอระดบคาความเชอมนทางสถตทรอยละ 95

61

62

สญลกษณทางสถต แทน คาเฉลย

S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

t แทน คาสถต t ทใชในการทดสอบสมมตฐาน

F แทน คาสถต F ทใชในการทดสอบสมมตฐาน 2 แทน คาสถตไครสแควร

R แทน สมประสทธสหสมพนธพหคณ

R2 แทน ประสทธภาพในการพยากรณ

Adjusted R2 แทน คาอานาจในการพยากรณทเปลยนไป

* แทน ความมนยสาคญทางสถตทระดบ .

Sig. แทน คานยสาคญทางสถต

B แทน คาสมประสทธการถดถอยไมปรบมาตรฐาน Beta แทน คาสมประสทธถดถอยมาตรฐานของตวแปร

X1 แทน ภาวะผนาแบบมงคน

X2 แทน ภาวะผนาแบบมงงาน X3 แทน ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา X4 แทน ภาวะผนาแบบทางานเปนทม X5 แทน ภาวะผนาแบบทางสายกลาง X6 แทน ดานความสาเรจของงาน X7 แทน ดานลกษณะของงาน

X8 แทน ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน X9 แทน ดานความสมพนธระหวางบคคล X10 แทน ดานผลตอบแทนและสวสดการ X11 แทน ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน Y แทน ความคดสรางสรรคในการทางาน Z แทน คะแนนมาตรฐาน

63

สวนท 1 ขอมลทวไป แสดงผลการศกษาเกยวกบขอมลทวไปของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย ระดบ

การศกษา ตาแหนงงาน สถานภาพ ประสบการณการทางาน และรายไดตอเดอน มผลการศกษาดงน

ตารางท 3 จานวนและรอยละดานขอมลทวไปของกลมตวอยาง

(n = 178)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ เพศ ชาย 77 43.26

หญง 101 56.74

รวม 178 100.00

อาย นอยกวา 30 ป 74 41.57

30 - 40 ป 76 42.70

41 – 50 ป 23 12.92

51 ปขนไป 5 2.81

รวม 178 100.00

สถานภาพ โสด 115 64.61

สมรส 57 32.02

หมาย 1 0.56

หยาราง 5 2.81

รวม 178 100.00

ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร 16 8.99

ปรญญาตร 147 82.58

ปรญญาโท 15 8.43

รวม 178 100.00

64

ตารางท 3 จานวนและรอยละดานขอมลทวไปของกลมตวอยาง (ตอ) (n = 178)

ขอมลทวไป จานวน รอยละ อายงาน นอยกวา 2 ป 90 50.56

2–3 ป 16 8.99

4-5 ป 50 28.09

มากกวา 5 ป 22 12.36

รวม 178 100.00

รายไดเฉลยตอเดอน ไมเกน 25,000 87 48.88

25,001–40,000 50 28.09

40,001–55,000 29 16.29

55,001 บาทขนไป 12 6.74

รวม 178 100.00

จากตารางท 3 ผลการวเคราะหสามารถอธบายขอมลทวไปของกลมตวอยาง ไดดงน

เพศ พบวากลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง จานวน คน คดเปนรอยละ . และเปนเพศชาย จานวน คน คดเปนรอยละ .

อาย พบวากลมตวอยางสวนใหญมอายระหวาง - ป จานวน คน คดเปนรอย ละ . รองลงมาอายนอยกวา ป จานวน คน คดเปนรอยละ . อายระหวาง - ป

จานวน คน คดเปนรอยละ . และอาย ปขนไป จานวน คน คดเปนรอยละ . ตามลาดบ

สถานภาพ พบวากลมตวอยางสวนใหญมสถานภาพโสด จานวน คน คดเปนรอยละ . รองลงมามสถานภาพสมรส จานวน คน คดเปนรอยละ . หยาราง จานวน คน คดเปนรอยละ . และหมาย จานวน คน คดเปนรอยละ . ตามลาดบ

ระดบการศกษา พบวากลมตวอยางสวนใหญมการศกษาระดบปรญญาตร จานวน คน คดเปนรอยละ . รองลงมามการศกษาตากวาปรญญาตร จานวน คน คดเปนรอยละ . และระดบปรญญาโท จานวน คน คดเปนรอยละ . ตามลาดบ

65

อายงาน พบวากลมตวอยางสวนใหญมอายงานนอยกวา ป จานวน คน คดเปนรอยละ . รองลงมามอายงานระหวาง - ป จานวน คน คดเปนรอยละ . อายงานมากกวา ป จานวน คน คดเปนรอยละ . และอายงานระหวาง - ป จานวน คน คดเปนรอยละ

. ตามลาดบ

รายไดเฉลยตอเดอน พบวากลมตวอยางสวนใหญมรายไดเฉลยไมเกน , บาทตอเดอน จานวน คน คดเปนรอยละ . รองลงมามรายไดเฉลยระหวาง , - , บาทตอเดอน จานวน คน คดเปนรอยละ . รายไดเฉลย , - , บาทตอเดอน จานวน คน คดเปนรอยละ . และรายไดเฉลย , บาทขนไป จานวน คน คดเปนรอยละ . ตามลาดบ

สวนท 2 ระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนา วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ตารางท 4 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา แบบมงคน

(n=178)

ภาวะผนาแบบมงคน ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.พยายามใหผใตบงคบบญชาเกดความพอใจสงสด หลกเลยงปญหาหรอความขดแยง

0 6 67 85 20 3.67 0.72 มาก

(0.00) (3.37) (37.64) (47.75) (11.24)

2.ชวยเหลอเกอกลในเรองสวนตวของผใตบงคบบญชาดวยความเตมใจและยตธรรมเสมอ

1 6 91 68 12 3.47 0.70 มาก

(0.56) (3.37) (51.12) (38.20) (6.74)

3.มงเนนทความสมพนธกบผใตบงคบบญชาโดยทผลงานอาจไมบรรลเปาหมาย

3 21 85 55 14 3.31 0.84 ปานกลาง

(1.69) (11.80) (47.75) (30.90) (7.87)

4.การมองโลกในแงด ชวยเหลอใหกาลงใจผใตบงคบบญชาในการปฏบตงาน

4 9 10 111 44 4.02 0.69 มาก

(2.25) (5.06) (5.62) (62.36) (24.72)

66

ตารางท 4 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา แบบมงคน (ตอ)

(n=178)

ภาวะผนาแบบมงคน ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

5.ผบงคบบญชายดถอของตนกบผใตบงคบบญชามความสาคญเหนอสงอนใด

4 11 13 100 50 4.02 0.75 มาก

(2.25) (6.18) (7.30) (56.18) (28.09)

รวม 3.69 0.37 มาก

จากตารางท 4 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาแบบมงคนโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.69 และ S.D.= 0.37) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ การมองโลกในแงด ชวยเหลอใหกาลงใจผใตบงคบบญชาในการปฏบตงาน ( = 4.02 และ S.D.= 0.69) และผบงคบบญชายดถอของตนกบผใตบงคบบญชามความสาคญเหนอสงอนใด อยในระดบมาก ( = 4.02 และ S.D.= 0.75) และขอทอยในระดบมาก ไดแก พยายามใหผใตบงคบบญชาเกดความพอใจสงสด หลกเลยงปญหาหรอความขดแยง ( = 3.67 และS.D.= 0.72) ชวยเหลอเกอกลในเรองสวนตวของผใตบงคบบญชาดวยความเตมใจและยตธรรมเสมอ ( = 3.47 และ S.D.=0.70)

และมงเนนทความสมพนธกบผใตบงคบบญชาโดยทผลงานอาจไมบรรลเปาหมาย ( = 3.31 และ S.D.= 0.84) ตามลาดบ

67

ตารางท 5 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา แบบมงงาน

(n=178)

ภาวะผนาแบบมงงาน ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.มงทจะใหงานสาเรจเพยงอยางเดยวในลกษณะบางานหรองานขนสมอง

21 88 45 20 4 2.43 0.92 นอย

(11.80) (49.44) (25.28) (11.24) (2.25)

2.ใชอานาจ กฎระเบยบ ขอบงคบ การสงการดและไมเปดโอกาสใหซกถาม

35 85 41 14 3 2.24 0.92 นอย

(19.66) (47.75) (23.03) (7.87) (1.69)

3.มงทางานอยางเตมทโดยไมสนใจความสมพนธกบผใตบงคบบญชา

39 82 41 12 4 2.21 0.94 นอย

(21.91) (46.07) (23.03) (6.74) (2.25)

4.สงการทงหมด ตดสนใจแกปญหาเอง โดยไมสนใจความตองการของผอน

23 57 69 23 6 2.62 0.49 ปานกลาง (12.92) (32.02) (38.76) (12.92) (3.37)

5.ปกครองผใตบงคบบญชาดวยมาตรการเดดขาด

22 69 54 20 13 2.62 0.73 ปานกลาง (12.36) (38.76) (30.34) (11.24) (7.30)

รวม 2.43 0.56 นอย

จากตารางท 5 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาแบบมงงานโดยรวมอยในระดบนอย ( = 2.43 และ S.D.= 0.56) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ สงการทงหมด ตดสนใจแกปญหาเอง โดยไมสนใจความตองการของผอน อยในระดบปานกลาง ( = 2.62 และ S.D.= 0.49) และปกครองผใตบงคบบญชาดวยมาตรการเดดขาด อยในระดบปานกลาง ( = 2.62 และ S.D.= 0.73) และขอทอยในระดบนอย ไดแก มงทจะใหงานสาเรจเพยงอยางเดยวในลกษณะบางานหรองานขนสมอง ( = 2.43 และS.D.= 0.92) ใชอานาจ กฎระเบยบ ขอบงคบ การสงการดและไมเปดโอกาสใหซกถาม ( = 2.24 และ S.D.= 0.92) และมงทางานอยางเตมทโดยไมสนใจความสมพนธกบผใตบงคบบญชา ( = 2.21 และ S.D.= 0.94) ตามลาดบ

68

ตารางท 6 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา แบบมงงานตา มงคนตา

(n=178)

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.ไมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาทจะเปลยนแปลงการทางาน

56 78 36 5 3 1.99 0.89 นอย

(31.46) (43.82) (20.22) (2.81) (1.69)

2.ไมสนใจทจะเสนอหรอรเรมความคดใหมๆและการเสนอความคดเหนของผใตบงคบบญชา

61 84 26 4 3 1.90 0.85 นอย

(34.27) (47.19) (14.61) (2.25) (1.69)

3.ไมมการชแจง/อธบายเหตผลในการบรหารงานตอผใตบงคบบญชา

63 73 31 9 2 1.96 0.91 นอย

(35.39) (41.01) (17.42) (5.06) (1.12)

4.ผใตบงคบบญชาไมไดรบการชแจง/ทาความเขาใจในการบรหารงานของผบงคบบญชา

33 101 34 7 3 2.13 0.87 นอย

(18.54) (56.74) (19.10) (3.93) (1.69)

5.ผบงคบบญชาพอใจกบวธทางานปจจบนและไมตองการสงทตางจากทปฏบตอย

48 88 33 8 1 2.02 0.76 นอย

(26.97) (49.44) (18.54) (4.49) (0.56)

รวม 1.97 0.50 นอย

จากตารางท 6 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา โดยรวมอยในระดบนอย ( = 1.97 และ S.D.= 0.50) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ ผใตบงคบบญชาไมไดรบการชแจง/ทาความเขาใจในการบรหารงานของผบงคบบญชา อยในระดบนอย ( = 2.13 และ S.D.= 0.87) และขอทอยในระดบนอย ไดแก ผบงคบบญชาพอใจกบวธทางานปจจบนและไมตองการสงทตางจากทปฏบตอย ( = 2.02 และ S.D.= 0.76) ไมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาทจะเปลยนแปลงการทางาน ( = 1.99 และS.D.= 0.89) ไมมการชแจง/อธบายเหตผลในการบรหารงานตอผใตบงคบบญชา ( = 1.96 และ S.D.= 0.91) และไมสนใจทจะเสนอหรอรเรมความคดใหมๆและการเสนอความคดเหนของผใตบงคบบญชา ( = 1.90 และ S.D.= 0.85) ตามลาดบ

69

ตารางท 7 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา แบบทางานเปนทม

(n=178)

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.มกคดคนงานหรอวธการใหมๆ และกระตนใหทกคนมสวนรวม

1 4 85 71 17 3.56 0.72 มาก

(0.56) (2.25) (47.75) (39.89) (9.55)

2.นาเสนอรปแบบวธการใหมๆ

เพอกระตนการผลตการสรางสรรค และความพงพอใจการทางาน

3 7 83 73 12 3.47 0.75 มาก

(1.69) (3.93) (46.63) (41.01) (6.74)

3.เปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความเหนได แมเปนความคดเหนทแตกตาง

1 3 94 58 22 3.54 0.75 มาก

(0.56) (1.69) (52.81) (32.58) (12.36)

4.ยอมรบความเหนทมเหตมผลจากผอนเสมอ

5 6 11 107 49 4.06 0.86 มาก

(2.81) (3.37) (6.18) (60.11) (27.53)

5.ทมเทความความสามารถคดคนงานใหมๆและผใตบงคบบญชาเตมใจใหความรวมมอ

3 7 29 86 53 4.01 0.64 มาก

(1.69) (3.93) (16.29) (48.31) (29.78)

รวม 3.71 0.40 มาก

จากตารางท 7 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาแบบทางานเปนทม โดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.71 และ S.D.= 0.40) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ ยอมรบความเหนทมเหตมผลจากผอนเสมอ อยในระดบมาก ( = 4.06 และ S.D.= 0.86) และขอทอยในระดบมาก ไดแก ทมเทความความสามารถคดคนงานใหมๆและผใตบงคบบญชาเตมใจใหความรวมมอ อยในระดบมาก ( = 4.01 และ S.D.= 0.64) มกคดคนงานหรอวธการใหมๆ และกระตนใหทกคนมสวนรวม ( = 3.56 และS.D.= 0.72) เปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความเหนได แมเปนความคดเหนทแตกตาง ( = 3.54 และ S.D.= 0.75) และ

70

นาเสนอรปแบบวธการใหมๆ เพอกระตนการผลตการสรางสรรค และความพงพอใจการทางาน ( = 3.47 และ S.D.= 0.75) ตามลาดบ

ตารางท 8 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา

แบบทางสายกลาง (n=178)

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ระดบการรบร

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.มกใชวธการผอนปรนเขาหากนมากกวาทจะเผชญหนากน

เมอเกดปญหาหรอขอขดแยง

2 4 89 64 19 3.53 0.76 มาก

(1.12) (2.25) (50.00) (35.96) (10.67)

2.รจกเลอกสรรและใชคนใหเหมาะสมกบงาน

2 8 82 65 21 3.53 0.80 มาก

(1.12) (4.49) (46.07) (36.52) (11.80)

3.หวงใยความรสกของผใต

บงคบบญชาและผลงานเทา ๆ กน

2 11 80 66 19 3.50 0.81 มาก

(1.12) (6.18) (44.94) (37.08) (10.67)

4.ใหความเปนมตรกบทกคน

ในฐานะเพอนรวมงาน

19 23 88 32 16 3.02 0.89 ปานกลาง (10.67) (12.92) (49.44) (17.98) (8.99)

5.มกจะพยายามพบกบผใตบงคบบญชาครงทาง

8 43 78 38 11 3.01 0.93 ปานกลาง (4.49) (24.16) (43.82) (21.35) (6.18)

รวม 3.31 0.42 ปานกลาง

จากตารางท 8 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาแบบทางสายกลาง โดยรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.31 และ S.D.= 0.42) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ มกใชวธการผอนปรนเขาหากนมากกวาทจะเผชญหนากน เมอเกดปญหาหรอขอขดแยง ( = 3.53 และ S.D.= 0.76) และรจกเลอกสรรและใชคนใหเหมาะสมกบงาน อยในระดบมาก ( = 3.53 และ S.D.= 0.80) และขอทอยในระดบมาก ไดแก หวงใยความรสกของผใตบงคบบญชาและผลงานเทา ๆ กน ( = 3.50 และS.D.= 0.81) ขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก

71

ใหความเปนมตรกบทกคน ในฐานะเพอนรวมงาน ( = 3.02 และ S.D.= 0.89) และมกจะพยายามพบกบผใตบงคบบญชาครงทาง ( = 3.01 และ S.D.= 0.93) ตามลาดบ

ตารางท 9 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของการรบรดานรปแบบภาวะผนา โดยรวมและราย

ดาน (n=178)

รปแบบภาวะผนา S.D. ระดบ ลาดบ ภาวะผนาแบบมงคน 3.69 0.37 มาก 2

ภาวะผนาแบบมงงาน 2.43 0.56 นอย 4

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา 1.97 0.50 นอย 5

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม 3.71 0.40 มาก 1

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง 3.31 0.42 ปานกลาง 3

รวม 3.02 0.24 ปานกลาง

จากตารางท 9 พบวากลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาโดยรวม อยในระดบปานกลาง ( = 3.02 และ S.D.= 0.24) เมอพจารณารายดาน เรยงจากมากไปนอย พบวาภาวะผนาแบบทางานเปนทมมคาเฉลยมากทสด อยในระดบมาก ( = 3.71 และ S.D.= 0.40) รองลงมาคอภาวะผนาแบบมงคน อยในระดบมาก ( = 3.69 และ S.D.= 0.37) ภาวะผนาแบบทางสายกลาง

อยในระดบปานกลาง ( = 3.31 และ S.D.= 0.42) ภาวะผนาแบบมงงาน อยในระดบนอย ( =

2.43 และ S.D.= 0.56) และภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา อยในระดบนอย ( = 1.97 และ

S.D.= 0.50) ตามลาดบ

72

สวนท ระดบความคดเหนดานแรงจงใจในการทางาน วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ตารางท 10 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

ความสาเรจของงาน (n=178)

ความสาเรจของงาน ระดบแรงจงใจ

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.สามารถทางานไดสาเรจตามเปาหมายทวางไว

0 1 53 94 30 3.86 0.69 มาก

(0.00) (0.56) (29.78) (52.81) (16.85)

2.มสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน

0 3 65 88 22 3.72 0.70 มาก

(0.00) (1.69) (36.52) (49.44) (12.36)

3.มความภาคภมใจในผลสาเรจของงานททา

0 1 52 87 38 3.91 0.72 มาก

(0.00) (0.56) (29.21) (48.88) (21.35)

4.ไดรบการยกยองและชมเชยเกยวกบการทางานจากผบงคบบญชาเสมอ

7 8 18 89 56 4.01 0.62 มาก

(3.93) (4.49) (10.11) (50.00) (31.46)

5.ไดรบการยอมรบเกยวกบความร

ความสามารถในการทางานจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

7 7 11 109 44 3.99 0.54 มาก

(3.93) (3.93) (6.18) (61.24) (24.72)

รวม 3.90 0.38 มาก

จากตารางท 10 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานความสาเรจของงาน โดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.90 และ S.D.= 0.38) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ ไดรบการยกยองและชมเชยเกยวกบการทางานจากผบงคบบญชาเสมอ อยในระดบมาก ( = 4.01 และ S.D.= 0.62) และขอทอยในระดบมาก ไดแก ไดรบการยอมรบเกยวกบความร

ความสามารถในการทางานจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน ( = 3.99 และ S.D.= 0.54) มความภาคภมใจในผลสาเรจของงานททา ( = 3.91 และS.D.= 0.72) สามารถทางานไดสาเรจตามเปาหมายทวางไว ( = 3.86 และ S.D.= 0.69) และมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน ( =

3.72 และ S.D.= 0.70) ตามลาดบ

73

ตารางท 11 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

ลกษณะของงาน

(n=178)

ลกษณะของงาน ระดบแรงจงใจ

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.ไดใชความร ความสามารถทมอยอยางเตมทในการทางานในตาแหนงปจจบน

0 4 64 84 26 3.74 0.73 มาก

(0.00) (2.25) (35.96) (47.19) (14.61)

2.ลกษณะงานทรบผดชอบมความหลากหลาย ไมซาซาก จาเจ จนทาใหเกดความเบอหนาย

2 17 94 55 10 3.30 0.77 ปานกลาง (1.12) (9.55) (52.81) (30.90) (5.62)

3.งานทไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค

0 10 84 67 17 3.51 0.75 มาก

(0.00) (5.62) (47.19) (37.64) (9.55)

4.ปรมาณงานทรบผดชอบมความเหมาะสม ทาใหสามารถทางานสาเรจลลวงไดอยางมประสทธภาพ

3 7 29 86 53 4.01 0.64 มาก

(1.69) (3.93) (16.29) (48.31) (29.78)

5.ลกษณะงานทรบผดชอบมความนาสนใจและทาทายสง

4 11 13 100 50 4.02 0.89 มาก

(2.25) (6.18) (7.30) (56.18) (28.09)

รวม 3.71 0.37 มาก

จากตารางท 11 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานลกษณะของงานโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.71 และ S.D.= 0.37) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ ลกษณะงานทรบผดชอบมความนาสนใจและทาทายสง อยในระดบมาก ( = 4.02 และ S.D.= 0.89) และขอทอยในระดบมาก ไดแก ปรมาณงานทรบผดชอบมความเหมาะสม ทาใหสามารถทางานสาเรจลลวงไดอยางมประสทธภาพ ( = 4.01 และ S.D.= 0.64) ไดใชความร ความสามารถทมอยอยางเตมทในการทางานในตาแหนงปจจบน ( = 3.74 และS.D.= 0.73) และงานทไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค ( = 3.51 และ S.D.= 0.75) ขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก ลกษณะงานทรบผดชอบมความหลากหลาย ไมซาซาก จาเจ จนทาใหเกดความเบอหนาย ( = 3.30 และ S.D.= 0.77) ตามลาดบ

74

ตารางท 12 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

ความกาวหนาและความมนคงในงาน

(n=178)

ความกาวหนาและความมนคงในงาน

ระดบแรงจงใจ S.D. ระดบ นอย

ทสด นอย ปานกลาง มาก มาก

ทสด 1.บรษทมนโยบายสนบสนนบคลากรใหมการเลอนตาแหนงสงขน

4 12 94 52 16 3.36 0.83 ปานกลาง (2.25) (6.74) (52.81) (29.21) (8.99)

2.ไดรบการสนบสนนในการศกษาดงาน อบรม สมมนาทงในและตางประเทศอยเสมอ

17 26 84 45 6 2.98 0.96 ปานกลาง (9.55) (14.61) (47.19) (25.28) (3.37)

3.บรษทมความมนคงและไดรบการยอมรบ

1 3 68 70 36 3.77 0.81 มาก

(0.56) (1.69) (38.20) (39.33) (20.22)

4.สามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทงเกษยณอาย

8 15 81 56 18 3.34 0.93 ปานกลาง (4.49) (8.43) (45.51) (31.46) (10.11)

5.บรษทไมมนโยบายคดพนกงานออก นอกเหนอจากการปฏบตผดกฎระเบยบ ขอบงคบ

5 8 23 89 53 3.99 0.88 มาก

(2.81) (4.49) (12.92) (50.00) (29.78)

รวม 3.49 0.51 ปานกลาง

จากตารางท 12 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานความกาวหนาและความมนคงในงานโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.49 และ S.D.= 0.51) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ บรษทไมมนโยบายคดพนกงานออก นอกเหนอจากการปฏบตผดกฎระเบยบ ขอบงคบ อยในระดบมาก ( = 3.99 และ S.D.= 0.88) และขอทอยในระดบมาก ไดแก บรษทมความมนคงและไดรบการยอมรบ ( = 3.77 และS.D.= 0.81) และขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก บรษทมนโยบายสนบสนนบคลากรใหมการเลอนตาแหนงสงขน ( = 3.36 และ S.D.=

0.83) สามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทงเกษยณอาย ( = 3.34 และ S.D.= 0.83) และไดรบการสนบสนนในการศกษาดงาน อบรม สมมนาทงในและตางประเทศอยเสมอ ( = 2.98 และ S.D.= 0.96) ตามลาดบ

75

ตารางท 13 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

ความสมพนธระหวางบคคล

(n=178)

ความสมพนธระหวางบคคล ระดบแรงจงใจ

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.ในบรษทไมมการแบงพรรคแบงพวก สามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด

9 17 89 46 17 3.25 0.94 ปานกลาง (5.06) (9.55) (50.00) (25.84) (9.55)

2.ทานและเพอนรวมงานในองคกรมสมพนธภาพทด

1 4 86 66 21 3.57 0.75 มาก

(0.56) (2.25) (48.31) (37.08) (11.80)

3.สามารถปรกษากบผบงคบบญชาไดทกเรอง ทงเรองงานและเรองสวนตว

4 14 87 55 18 3.39 0.86 ปานกลาง (2.25) (7.87) (48.88) (30.90) (10.11)

4.เพอนรวมงานยนดใหการชวยเหลอในทกเรอง ไมวาจะเปนเรองงานหรอเรองสวนตว

4 11 13 100 50 4.02 0.75 มาก

(2.25) (6.18) (7.30) (56.18) (28.09)

5.ผบรหารมความเปนกนเอง

และมความเขาใจพนกงานในทกๆเรอง

7 8 18 89 56 4.01 0.62 มาก

(3.93) (4.49) (10.11) (50.00) (31.46)

รวม 3.64 0.41 มาก

จากตารางท 13 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานความสมพนธระหวางบคคลโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.64 และ S.D.= 0.41) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ เพอนรวมงานยนดใหการชวยเหลอในทกเรอง ไมวาจะเปนเรองงานหรอเรองสวนตว อยในระดบมาก ( = 4.02 และ S.D.= 0.75) และขอทอยในระดบมาก ไดแก ผบรหารมความเปนกนเอง และมความเขาใจพนกงานในทกๆเรอง ( = 4.01 และ S.D.= 0.62) และทานและเพอนรวมงานในองคกรมสมพนธภาพทด ( = 3.57 และS.D.= 0.75) และขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก สามารถปรกษากบผบงคบบญชาไดทกเรอง ทงเรองงานและเรองสวนตว ( = 3.39 และ S.D.= 0.86) สามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทงเกษยณอาย ( = 3.34 และ S.D.= 0.83)

และในบรษทไมมการแบงพรรคแบงพวก สามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด ( = 3.25 และ S.D.= 0.94) ตามลาดบ

76

ตารางท 14 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

ผลตอบแทนและสวสดการ

(n=178)

ผลตอบแทนและสวสดการ ระดบแรงจงใจ

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.คาตอบแทนทไดรบมความเหมาะสมกบวฒการศกษา ความร และความสามารถ

7 22 99 44 6 3.11 0.81 ปานกลาง

(3.93) (12.36) (55.62) (24.72) (3.37)

2.คาตอบแทนทไดรบมความเพยงพอตอการดารงชวตในสภาพเศรษฐกจปจจบน

11 23 97 37 10 3.07 0.90 ปานกลาง

(6.18) (12.92) (54.49) (20.79) (5.62)

3.ไดรบสวสดการเหมาะสม

เชน โบนส ,การปฏบตงานลวงเวลาหรอวนหยด ,คารกษาพยาบาล

4 24 87 54 9 3.22 0.83 ปานกลาง

(2.25) (13.48) (48.88) (30.34) (5.06)

4.คาตอบแทนสาหรบพนกงานทตองปฏบตงานลวงเวลา หรอในวนหยดเปนไปดวยความยตธรรม

0 14 18 102 44 3.99 0.77 มาก

(0.00) (7.87) (10.11) (57.30) (24.72)

5.คาตอบแทนทไดรบอยในระดบสงเมอเทยบกบองคกรอนๆทอยในกลมธรกจเดยวกน

6 11 17 87 57 4.00 0.85 มาก

(3.37) (6.18) (9.55) (48.88) (32.02)

รวม 3.48 0.44 ปานกลาง

จากตารางท 14 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานผลตอบแทนและสวสดการโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.48 และ S.D.= 0.44) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ คาตอบแทนทไดรบอยในระดบสงเมอเทยบกบองคกรอนๆทอยในกลมธรกจเดยวกน อยในระดบมาก ( = 4.00 และ S.D.= 0.85) และขอทอยในระดบมากไดแก คาตอบแทนสาหรบพนกงานทตองปฏบตงานลวงเวลา หรอในวนหยดเปนไปดวยความยตธรรม ( = 3.99 และ S.D.= 0.77) และ และขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก ไดรบสวสดการเหมาะสม เชน โบนส ,การปฏบตงานลวงเวลาหรอวนหยด ,คารกษาพยาบาล ( = 3.22 และS.D.= 0.83) คาตอบแทนทไดรบม

77

ความเหมาะสมกบวฒการศกษา ความร และความสามารถ ( = 3.11 และ S.D.= 0.81) และคาตอบแทนทไดรบมความเพยงพอตอการดารงชวตในสภาพเศรษฐกจปจจบน ( = 3.07 และ S.D.= 0.90) ตามลาดบ

ตารางท 15 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน ดาน

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

(n=178)

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ระดบแรงจงใจ

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.บรษทมเครองมอ วสดอปกรณ และสงอานวยความสะดวกในการปฏบตงานอยางเพยงพอ

1 12 81 75 9 3.44 0.72 มาก

(0.56) (6.74) (45.51) (42.13) (5.06)

2.บรษทมบรรยากาศและสภาพแวด ลอมทเออตอการปฏบตงาน

2 15 98 52 11 3.31 0.76 ปานกลาง

(1.12) (8.43) (55.06) (29.21) (6.18)

3.บรษทมสถานททมความเปนสดสวน มความเปนระเบยบ สะอาด ปลอดภยตอการปฏบตงาน

2 12 98 55 11 3.34 0.74 ปานกลาง

(1.12) (6.74) (55.06) (30.90) (6.18)

4.มหองสขาทสะอาด และปลอดภยไวบรการพนกงานอยางเพยงพอ

4 11 13 100 50 4.02 0.67 มาก

(2.25) (6.18) (7.30) (56.18) (28.09)

5.สภาพพนทการทางานชวยเสรมสรางบรรยากาศในการทางานไดเปนอยางด

3 7 29 86 53 4.01 0.64 มาก

(1.69) (3.93) (16.29) (48.31) (29.78)

รวม 3.62 0.39 มาก

จากตารางท 15 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางาน ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.62 และ S.D.= 0.39) เมอพจารณารายขอพบวาขอทมคาเฉลยสงสด คอ มหองสขาทสะอาด และปลอดภยไวบรการพนกงานอยางเพยงพอ อยในระดบมาก ( = 4.02 และ S.D.= 0.67) และขอทอยในระดบมาก ไดแก สภาพพนทการทางานชวย

78

เสรมสรางบรรยากาศในการทางานไดเปนอยางด อยในระดบมาก ( = 4.01 และ S.D.= 0.64) บรษทมเครองมอ วสดอปกรณ และสงอานวยความสะดวกในการปฏบตงานอยางเพยงพอ ( =

3.44 และS.D.= 0.72) ขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก บรษทมสถานททมความเปนสดสวน มความเปนระเบยบ สะอาด ปลอดภยตอการปฏบตงาน ( = 3.34 และ S.D.= 0.74) และบรษทมบรรยากาศและสภาพแวด ลอมทเออตอการปฏบตงาน ( = 3.31 และ S.D.= 0.76) ตามลาดบ

ตารางท 16 คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของแรงจงใจในการทางาน โดยรวมและรายดาน (n=178)

แรงจงในในการทางาน S.D. ระดบ ลาดบ ความสาเรจของงาน 3.90 0.38 มาก 1

ลกษณะของงาน 3.71 0.37 มาก 2

ความกาวหนาและความมนคงในงาน 3.49 0.51 มาก 5

ความสมพนธระหวางบคคล 3.64 0.41 มาก 3

ผลตอบแทนและสวสดการ 3.48 0.44 มาก 6

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 3.62 0.39 มาก 4

รวม 3.64 0.31 มาก

จากตารางท 16 พบวากลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางานโดยรวม อยในระดบมาก ( = 3.64 และ S.D.= 0.31) เมอพจารณารายดาน เรยงจากมากไปนอย พบวาความสาเรจของงานมคาเฉลยมากทสด อยในระดบมาก ( = 3.90 และ S.D.= 0.38) รองลงมาคอลกษณะของงาน อยในระดบมาก ( = 3.71 และ S.D.= 0.37) ความสมพนธระหวางบคคล อยในระดบมาก ( =

3.64 และ S.D.= 0.41) สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน อยในระดบมาก ( = 3.62 และ S.D.= 0.39) ความกาวหนาและความมนคงในงาน อยในระดบมาก ( = 3.49 และ S.D.= 0.51) และผลตอบแทนและสวสดการ อยในระดบมาก ( = 3.48 และ S.D.= 0.44) ตามลาดบ

79

สวนท ระดบความคดสรางสรรคในการทางาน วเคราะหโดยหาคาความถ คารอยละ คาเฉลย ( ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

ตารางท 17 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดสรางสรรคใน

การทางาน

(n=178)

ความคดสรางสรรค ระดบความคดสรางสรรค

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

1.จากเรองเพยงเรองเดยวสามารถคดแตกประเดนไดอยางมากมาย

0 5 83 83 7 3.52 0.62 มาก

(0.00) (2.81) (46.63) (46.63) (3.93)

2.มกจะทาสงตางๆจากแนวคด

แนวปฏบตแบบเดมๆ

0 20 93 62 3 3.27 0.68 ปานกลาง (0.00) (11.24) (52.25) (34.83) (1.69)

3.ไมชอบทจะทาสงตางๆใหแปลกออกไป

3 35 91 47 2 3.06 0.76 ปานกลาง (1.69) (19.66) (51.12) (26.40) (1.12)

4.สามารถทจะนาสงใหมๆเขามาชวยในการทางานมประสทธภาพมากยงขน

0 3 78 85 12 3.60 0.64 มาก

(0.00) (1.69) (43.82) (47.75) (6.74)

5.สามารถคนหาทางเลอกใหมๆในการแกไขปญหา

0 4 70 92 12 3.63 0.64 มาก

(0.00) (2.25) (39.33) (51.69) (6.74)

6.บอยครงทความคดของทานทาใหคนอนประหลาดใจ

1 12 98 58 9 3.35 0.71 ปานกลาง (0.56) (6.74) (55.06) (32.58) (5.06)

7.คดวาการทาอะไรทมแบบแผนตายตว เปนการจากดอสระทางความคด

1 12 83 63 19 3.49 0.80 มาก

(0.56) (6.74) (46.63) (35.39) (10.67)

8.วธการทางานทกาหนดตามระบบอาจทาใหขาดอสระในการทางาน

0 9 92 71 6 3.42 0.64 ปานกลาง (0.00) (5.06) (51.69) (39.89) (3.37)

9.การคดถงสงทแตกตางจากคนทวไป เปนสงททาทาย

0 1 82 87 8 3.57 0.59 มาก

(0.00) (0.56) (46.07) (48.88) (4.49)

10.ยอมรบไดวาความขดแยงอาจเกดจากการทางานรวมกน

0 5 91 69 13 3.51 0.67 มาก

(0.00) (2.81) (51.12) (38.76) (7.30)

80

ตารางท 17 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดสรางสรรคใน

การทางาน (ตอ) (n=178)

ความคดสรางสรรค ระดบความคดสรางสรรค

S.D. ระดบ นอยทสด นอย ปาน

กลาง มาก มากทสด

11.หลกในการทางาน คอ เรองงานคอเรองงาน เรองสวนตวคอเรองสวนตว ไมนามาปะปนกน

0 2 79 65 32 3.71 0.77 มาก

(0.00) (1.12) (44.38) (36.52) (17.98)

รวม 3.46 0.40 ปานกลาง

จากตารางท 17 พบวาระดบความคดสรางสรรคโดยรวม อยในระดบปานกลาง ( =

3.46 และ S.D.= 0.40) โดยหวขอหลกในการทางาน คอ เรองงานคอเรองงาน เรองสวนตวคอเรองสวนตว ไมนามาปะปนกนอยในระดบมาก มคาเฉลยมากทสด ( = 3.71 และ S.D.= 0.77)

รองลงมาคอ สามารถคนหาทางเลอกใหมๆในการแกไขปญหา ( = . และ S.D.= . ) และขอทอยในระดบมาก ไดแก สามารถทจะนาสงใหมๆเขามาชวยในการทางานมประสทธภาพมากยงขน ( = . และ S.D.= . ) การคดถงสงทแตกตางจากคนทวไป เปนสงททาทาย ( = . และ

S.D.= . ) จากเรองเพยงเรองเดยวสามารถคดแตกประเดนไดอยางมากมาย ( = . และ S.D.= . ) ยอมรบไดวาความขดแยงอาจเกดจากการทางานรวมกน ( = . และ S.D.= . ) คดวาการทาอะไรทมแบบแผนตายตว เปนการจากดอสระทางความคด ( = . และ S.D.= . )

วธการทางานทกาหนดตามระบบอาจทาใหขาดอสระในการทางาน ( = . และ S.D.= . )

และขอทอยในระดบปานกลาง ไดแก บอยครงทความคดของทานทาใหคนอนประหลาดใจ ( =

. และ S.D.= . ) มกจะทาสงตางๆจากแนวคด แนวปฏบตแบบเดมๆ ( = . และ S.D.=

. ) และไมชอบทจะทาสงตางๆใหแปลกออกไป ( = . และ S.D.= . ) ตามลาดบ

81

สวนท 5 การทดสอบสมมตฐาน

สมมตฐานท 1 คณลกษณะสวนบคคลของ บรษท ซลลค ฟารมา จากดทแตกตางกน จะมการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงานแตกตางกน

ตารางท 18 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามเพศ

(n=178)

รปแบบภาวะผนา เพศ S.D. t Sig. ภาวะผนาแบบมงคน ชาย 3.68 0.35 -0.25 0.803

หญง 3.70 0.38

ภาวะผนาแบบมงงาน ชาย 2.34 0.53 -1.86 0.064

หญง 2.49 0.57

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา

ชาย 1.90 0.49 -1.59 0.114

หญง 2.02 0.51

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม ชาย 3.76 0.42 1.27 0.205

หญง 3.68 0.39

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ชาย 3.38 0.41 1.95 0.053

หญง 3.26 0.42

รวม ชาย 3.01 0.24 -0.50 0.621

หญง 3.03 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 18 พบวาเพศทแตกตางกน สงผลใหการรบรรปแบบภาวะผนาไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

82

ตารางท 19 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอาย

(n=178)

รปแบบภาวะผนา อาย S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงคน นอยกวา 30 ป 3.63 0.37 2.29 0.080

30 - 40 ป 3.76 0.36

41 – 50 ป 3.72 0.29

51 ปขนไป 3.44 0.52

รวม 3.69 0.37

ภาวะผนาแบบมงงาน นอยกวา 30 ป 2.26 0.46 9.15 0.000*

30 - 40 ป 2.42 0.55

41 – 50 ป 2.89 0.58

51 ปขนไป 2.76 0.61

รวม 2.43 0.56

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา นอยกวา 30 ป 1.96 0.47 2.78 0.043*

30 - 40 ป 1.89 0.51

41 – 50 ป 2.19 0.50

51 ปขนไป 2.28 0.67

รวม 1.97 0.50

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม นอยกวา 30 ป 3.67 0.39 1.49 0.220

30 - 40 ป 3.79 0.40

41 – 50 ป 3.65 0.40

51 ปขนไป 3.60 0.49

รวม 3.71 0.40

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง นอยกวา 30 ป 3.30 0.40 2.53 0.059

30 - 40 ป 3.39 0.43

41 – 50 ป 3.12 0.39

51 ปขนไป 3.24 0.48

รวม 3.31 0.42

83

ตารางท 19 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอาย (ตอ)

(n=178)

รปแบบภาวะผนา อาย S.D. F Sig. รวม นอยกวา 30 ป 2.96 0.24 3.09 0.029*

30 - 40 ป 3.05 0.21

41 – 50 ป 3.11 0.26

51 ปขนไป 3.06 0.37

รวม 3.02 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 19 พบวาอายทแตกตางกน สงผลใหระดบการรบรรปแบบภาวะผนาโดยรวม ภาวะผนาแบบมงงาน และภาวะผนาแบบมงงานตามงคนตา แตกตางกน อยางมนยสาคญทระดบ 0.05

ตารางท 20 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามสถานภาพ

(n=178)

รปแบบภาวะผนา สถานภาพ S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงคน โสด 3.67 0.38 3.05 0.030*

สมรส 3.75 0.33

หมาย 4.20 0.00

หยาราง 3.32 0.30

รวม 3.69 0.37

ภาวะผนาแบบมงงาน โสด 2.35 0.54 2.08 0.105

สมรส 2.57 0.58

หมาย 2.60 0.00

หยาราง 2.44 0.41

รวม 2.43 0.56

84

ตารางท 20 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามสถานภาพ (ตอ) (n=178)

รปแบบภาวะผนา สถานภาพ S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา โสด 1.97 0.53 0.91 0.437

สมรส 1.95 0.45

หมาย 2.60 0.00

หยาราง 2.20 0.62

รวม 1.97 0.50

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม โสด 3.68 0.39 1.62 0.187

สมรส 3.80 0.41

หมาย 3.80 0.00

หยาราง 3.48 0.58

รวม 3.71 0.40

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง โสด 3.30 0.44 0.88 0.451

สมรส 3.36 0.38

หมาย 3.00 0.00

หยาราง 3.12 0.30

รวม 3.31 0.42

รวม โสด 2.99 0.25 2.58 0.055

สมรส 3.09 0.21

หมาย 3.24 0.00

หยาราง 2.91 0.13

รวม 3.02 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 20 พบวาสถานภาพสมรสทแตกตางกน สงผลใหการรบรรปแบบภาวะผนาแบบมงคนแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

85

ตารางท 21 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามระดบการศกษา (n=178)

รปแบบภาวะผนา ระดบการศกษา S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงคน ตากวาปรญญาตร 3.69 0.36 0.51 0.600

ปรญญาตร 3.70 0.36

ปรญญาโท 3.60 0.41

รวม 3.69 0.37

ภาวะผนาแบบมงงาน ตากวาปรญญาตร 2.56 0.67 2.47 0.088

ปรญญาตร 2.44 0.55

ปรญญาโท 2.15 0.37

รวม 2.43 0.56

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา ตากวาปรญญาตร 2.24 0.30 2.73 0.068

ปรญญาตร 1.95 0.51

ปรญญาโท 1.87 0.52

รวม 1.97 0.50

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม ตากวาปรญญาตร 3.65 0.39 0.54 0.582

ปรญญาตร 3.71 0.39

ปรญญาโท 3.80 0.50

รวม 3.71 0.40

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ตากวาปรญญาตร 3.35 0.52 3.83 0.023*

ปรญญาตร 3.28 0.40

ปรญญาโท 3.59 0.41

รวม 3.31 0.42

รวม ตากวาปรญญาตร 3.10 0.30 0.89 0.414

ปรญญาตร 3.02 0.24

ปรญญาโท 3.00 0.16

รวม 3.02 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 21 พบวาระดบการศกษาทแตกตางกน สงผลใหการรบรรปแบบภาวะผนาแบบทางสายกลางแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

86

ตารางท 22 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอายงาน

(n=178)

รปแบบภาวะผนา อายงาน S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงคน นอยกวา 2 ป 3.67 0.36 0.29 0.830

2–3 ป 3.66 0.36

4-5 ป 3.72 0.38

มากกวา 5 ป 3.73 0.37

รวม 3.69 0.37

ภาวะผนาแบบมงงาน นอยกวา 2 ป 2.30 0.48 7.73 0.000*

2–3 ป 2.31 0.49

4-5 ป 2.48 0.55

มากกวา 5 ป 2.89 0.67

รวม 2.43 0.56

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา นอยกวา 2 ป 1.91 0.47 1.42 0.240

2–3 ป 1.94 0.45

4-5 ป 2.02 0.50

มากกวา 5 ป 2.13 0.64

รวม 1.97 0.50

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม นอยกวา 2 ป 3.68 0.37 0.93 0.428

2–3 ป 3.81 0.46

4-5 ป 3.72 0.42

มากกวา 5 ป 3.80 0.45

รวม 3.71 0.40

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง นอยกวา 2 ป 3.34 0.42 0.29 0.835

2–3 ป 3.33 0.36

4-5 ป 3.27 0.44

มากกวา 5 ป 3.29 0.45

รวม 3.31 0.42

87

ตารางท 22 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามอายงาน (ตอ) (n=178)

รปแบบภาวะผนา อายงาน S.D. F Sig. รวม นอยกวา 2 ป 2.98 0.23 3.96 0.009*

2–3 ป 3.01 0.20

4-5 ป 3.04 0.20

มากกวา 5 ป 3.17 0.32

รวม 3.02 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 22 พบวาอายงานทแตกตางกน สงผลใหการรบรรปแบบภาวะผนาโดยรวม และภาวะผนาแบบมงงาน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 23 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

(n=178)

รปแบบภาวะผนา รายไดเฉลยตอเดอน S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบมงคน ไมเกน 25,000 3.63 0.35 1.67 0.175

25,001–40,000 3.73 0.42

40,001–55,000 3.79 0.30

55,001 บาทขนไป 3.68 0.34

รวม 3.69 0.37

ภาวะผนาแบบมงงาน ไมเกน 25,000 2.47 0.52 0.90 0.442

25,001–40,000 2.45 0.65

40,001–55,000 2.31 0.55

55,001 บาทขนไป 2.28 0.35

รวม 2.43 0.56

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา ไมเกน 25,000 1.98 0.42 1.09 0.357

25,001–40,000 2.04 0.66

40,001–55,000 1.83 0.42

55,001 บาทขนไป 1.92 0.49

รวม 1.97 0.50

88

ตารางท 23 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

(ตอ) (n=178)

รปแบบภาวะผนา รายไดเฉลยตอเดอน S.D. F Sig. ภาวะผนาแบบทางานเปนทม ไมเกน 25,000 3.71 0.37 1.17 0.322

25,001–40,000 3.65 0.47

40,001–55,000 3.83 0.35

55,001 บาทขนไป 3.72 0.45

รวม 3.71 0.40

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ไมเกน 25,000 3.28 0.36 2.36 0.073

25,001–40,000 3.24 0.54

40,001–55,000 3.48 0.31

55,001 บาทขนไป 3.42 0.38

รวม 3.31 0.42

ภาวะผนาโดยรวม ไมเกน 25,000 3.02 0.22 0.15 0.928

25,001–40,000 3.02 0.28

40,001–55,000 3.05 0.25

55,001 บาทขนไป 3.00 0.16

รวม 3.02 0.24

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 23 พบวารายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน สงผลใหการรบรรปแบบภาวะผนาไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

89

ตารางท 24 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามเพศ

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน เพศ S.D. t Sig. ความกาวหนาและความมนคงในงาน ชาย 3.58 0.48 2.10 0.037*

หญง 3.42 0.52

ความสาเรจของงาน ชาย 3.94 0.34 1.28 0.202

หญง 3.87 0.40

ลกษณะของงาน ชาย 3.77 0.36 1.91 0.058

หญง 3.67 0.37

ความสมพนธระหวางบคคล ชาย 3.67 0.43 0.85 0.396

หญง 3.62 0.40

ผลตอบแทนและสวสดการ ชาย 3.58 0.42 2.60 0.010*

หญง 3.41 0.43

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ชาย 3.63 0.40 0.36 0.717

หญง 3.61 0.38

รวม ชาย 3.70 0.31 2.10 0.037*

หญง 3.60 0.30

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 24 พบวาเพศทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานโดยรวม ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน และดานผลตอบแทนและสวสดการ แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

90

ตารางท 25 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอาย

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน อาย S.D. F Sig. ความสาเรจของงาน นอยกวา 30 ป 3.82 0.41 1.87 0.136

30 - 40 ป 3.96 0.37

41 – 50 ป 3.97 0.25

51 ปขนไป 3.88 0.30

รวม 3.90 0.38

ลกษณะของงาน นอยกวา 30 ป 3.68 0.38 0.39 0.757

30 - 40 ป 3.72 0.37

41 – 50 ป 3.74 0.36

51 ปขนไป 3.84 0.36

รวม 3.71 0.37

ความกาวหนาและความมนคงในงาน นอยกวา 30 ป 3.39 0.45 1.81 0.148

30 - 40 ป 3.56 0.55

41 – 50 ป 3.57 0.55

51 ปขนไป 3.68 0.41

รวม 3.49 0.51

ความสมพนธระหวางบคคล นอยกวา 30 ป 3.59 0.42 1.47 0.224

30 - 40 ป 3.71 0.37

41 – 50 ป 3.62 0.50

51 ปขนไป 3.44 0.17

รวม 3.64 0.41

ผลตอบแทนและสวสดการ นอยกวา 30 ป 3.45 0.45 0.58 0.631

30 - 40 ป 3.48 0.43

41 – 50 ป 3.54 0.36

51 ปขนไป 3.68 0.61

รวม 3.48 0.44

91

ตารางท 25 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอาย (ตอ) (n=178)

แรงจงใจในการทางาน อาย S.D. F Sig. สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน นอยกวา 30 ป 3.57 0.39 1.09 0.355

30 - 40 ป 3.68 0.37

41 – 50 ป 3.59 0.40

51 ปขนไป 3.60 0.42

รวม 3.62 0.39

รวม นอยกวา 30 ป 3.59 0.33 1.39 0.248

30 - 40 ป 3.68 0.28

41 – 50 ป 3.67 0.32

51 ปขนไป 3.69 0.18

รวม 3.64 0.31

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 25 พบวาอายทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 26 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามสถานภาพ

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน สถานภาพ S.D. F Sig. ความสาเรจของงาน โสด 3.86 0.42 1.16 0.327

สมรส 3.96 0.26

หมาย 4.20 0.00

หยาราง 3.92 0.52

รวม 3.90 0.38

ลกษณะของงาน โสด 3.66 0.37 2.97 0.034*

สมรส 3.82 0.35

หมาย 3.40 0.00

หยาราง 3.80 0.42

รวม 3.71 0.37

92

ตารางท 26 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามสถานภาพ (ตอ) (n=178)

แรงจงใจในการทางาน สถานภาพ S.D. F Sig. ความกาวหนาและความมนคงในงาน โสด 3.38 0.49 6.22 0.000*

สมรส 3.72 0.49

หมาย 3.20 0.00

หยาราง 3.48 0.56

รวม 3.49 0.51

ความสมพนธระหวางบคคล โสด 3.62 0.41 1.35 0.258

สมรส 3.72 0.42

หมาย 3.40 0.00

หยาราง 3.44 0.22

รวม 3.64 0.41

ผลตอบแทนและสวสดการ โสด 3.42 0.43 4.04 0.008*

สมรส 3.64 0.40

หมาย 3.20 0.00

หยาราง 3.24 0.55

รวม 3.48 0.44

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน โสด 3.58 0.39 3.97 0.009*

สมรส 3.73 0.36

หมาย 3.80 0.00

หยาราง 3.24 0.22

รวม 3.62 0.39

รวม โสด 3.58 0.31 4.97 0.002*

สมรส 3.77 0.28

หมาย 3.53 0.00

หยาราง 3.52 0.14

รวม 3.64 0.31

* มนยสาคญทระดบ 0.05

93

จากตารางท 26 พบวาสถานภาพทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานโดยรวม ลกษณะของงาน ความกาวหนาและความมนคงในงาน ผลตอบแทนและสวสดการ และสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 27 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามระดบการศกษา (n=178)

แรงจงใจในการทางาน ระดบการศกษา S.D. F Sig. ความสาเรจของงาน ตากวาปรญญาตร 4.05 0.35 2.65 0.074

ปรญญาตร 3.87 0.39

ปรญญาโท 4.03 0.25

รวม 3.90 0.38

ลกษณะของงาน ตากวาปรญญาตร 3.75 0.28 0.19 0.829

ปรญญาตร 3.70 0.38

ปรญญาโท 3.75 0.40

รวม 3.71 0.37

ความกาวหนาและความมนคงในงาน ตากวาปรญญาตร 3.63 0.47 3.22 0.042*

ปรญญาตร 3.45 0.51

ปรญญาโท 3.76 0.49

รวม 3.49 0.51

ความสมพนธระหวางบคคล ตากวาปรญญาตร 3.63 0.53 0.67 0.515

ปรญญาตร 3.63 0.39

ปรญญาโท 3.76 0.47

รวม 3.64 0.41

ผลตอบแทนและสวสดการ ตากวาปรญญาตร 3.45 0.51 3.12 0.047*

ปรญญาตร 3.46 0.43

ปรญญาโท 3.75 0.38

รวม 3.48 0.44

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ตากวาปรญญาตร 3.66 0.51 2.64 0.074

ปรญญาตร 3.59 0.37

ปรญญาโท 3.83 0.35

รวม 3.62 0.39

94

ตารางท 27 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามระดบการศกษา (n=178)

แรงจงใจในการทางาน ระดบการศกษา S.D. F Sig. รวม ตากวาปรญญาตร 3.69 0.31 3.01 0.052

ปรญญาตร 3.62 0.30

ปรญญาโท 3.81 0.32

รวม 3.64 0.31

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 27 พบวาระดบการศกษาทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานดานความกาวหนาและความมนคงในงาน และผลตอบแทนและสวสดการ แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 28 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอายงาน

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน อายงาน S.D. F Sig. ความสาเรจของงาน นอยกวา 2 ป 3.89 0.40 0.24 0.865

2–3 ป 3.84 0.44

4-5 ป 3.92 0.35

มากกวา 5 ป 3.92 0.27

รวม 3.90 0.38

ลกษณะของงาน นอยกวา 2 ป 3.72 0.37 0.45 0.717

2–3 ป 3.70 0.39

4-5 ป 3.73 0.40

มากกวา 5 ป 3.63 0.31

รวม 3.71 0.37

ความกาวหนาและความมนคงในงาน นอยกวา 2 ป 3.47 0.44 0.53 0.663

2–3 ป 3.51 0.44

4-5 ป 3.56 0.62

มากกวา 5 ป 3.42 0.58

รวม 3.49 0.51

95

ตารางท 28 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามอายงาน (ตอ) (n=178)

แรงจงใจในการทางาน อายงาน S.D. F Sig. ความสมพนธระหวางบคคล นอยกวา 2 ป 3.67 0.37 0.43 0.732

2–3 ป 3.60 0.38

4-5 ป 3.65 0.50

มากกวา 5 ป 3.56 0.37

รวม 3.64 0.41

ผลตอบแทนและสวสดการ นอยกวา 2 ป 3.46 0.43 0.60 0.616

2–3 ป 3.51 0.39

4-5 ป 3.46 0.50

มากกวา 5 ป 3.59 0.32

รวม 3.48 0.44

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน นอยกวา 2 ป 3.60 0.38 0.77 0.513

2–3 ป 3.60 0.41

4-5 ป 3.60 0.41

มากกวา 5 ป 3.74 0.33

รวม 3.62 0.39

รวม นอยกวา 2 ป 3.64 0.28 0.05 0.985

2–3 ป 3.63 0.28

4-5 ป 3.65 0.38

มากกวา 5 ป 3.64 0.26

รวม 3.64 0.31

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 28 พบวาอายงานทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

96

ตารางท 29 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน รายไดเฉลยตอเดอน S.D. F Sig. ความสาเรจของงาน ไมเกน 25,000 3.87 0.38 0.86 0.460

25,001–40,000 3.89 0.41

40,001–55,000 3.98 0.29

55,001 บาทขนไป 3.98 0.35

รวม 3.90 0.38

ลกษณะของงาน ไมเกน 25,000 3.68 0.35 1.40 0.244

25,001–40,000 3.68 0.33

40,001–55,000 3.79 0.38

55,001 บาทขนไป 3.87 0.59

รวม 3.71 0.37

ความกาวหนาและความมนคงในงาน ไมเกน 25,000 3.38 0.46 5.04 0.002*

25,001–40,000 3.48 0.50

40,001–55,000 3.73 0.47

55,001 บาทขนไป 3.77 0.72

รวม 3.49 0.51

ความสมพนธระหวางบคคล ไมเกน 25,000 3.55 0.34 4.33 0.006*

25,001–40,000 3.67 0.49

40,001–55,000 3.86 0.32

55,001 บาทขนไป 3.67 0.53

รวม 3.64 0.41

ผลตอบแทนและสวสดการ ไมเกน 25,000 3.39 0.46 5.67 0.001*

25,001–40,000 3.46 0.37

40,001–55,000 3.76 0.38

55,001 บาทขนไป 3.55 0.42

รวม 3.48 0.44

97

ตารางท 29 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามรายไดเฉลยตอเดอน (ตอ) (n=178)

แรงจงใจในการทางาน รายไดเฉลยตอเดอน S.D. F Sig. สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ไมเกน 25,000 3.58 0.36 6.05 0.001*

25,001–40,000 3.52 0.43

40,001–55,000 3.86 0.29

55,001 บาทขนไป 3.73 0.33

รวม 3.62 0.39

รวม ไมเกน 25,000 3.58 0.27 6.10 0.001*

25,001–40,000 3.62 0.32

40,001–55,000 3.83 0.28

55,001 บาทขนไป 3.76 0.40

รวม 3.64 0.31

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 29 พบวารายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน สงผลใหแรงจงใจในการทางานโดยรวม ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ความสมพนธระหวางบคคล ผลตอบแทนและสวสดการ และสภาพแวดลอมในการปฏบตงานดานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 30 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามเพศ

(n=178)

เพศ S.D. t Sig. ชาย 3.53 0.40 1.95 0.053

หญง 3.41 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 30 พบวาเพศทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

98

ตารางท 31 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามอาย

(n=178)

อาย S.D. F Sig. นอยกวา 30 ป 3.33 0.41 5.86 0.001*

30 - 40 ป 3.55 0.38

41 – 50 ป 3.64 0.31

51 ปขนไป 3.42 0.32

รวม 3.46 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 31 พบวาอายทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 32 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามสถานภาพ

(n=178)

สถานภาพ S.D. F Sig. โสด 3.38 0.40 6.60 0.000*

สมรส 3.64 0.35

หมาย 3.82 0.00

หยาราง 3.40 0.39

รวม 3.46 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 32 พบวาสถานภาพทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

99

ตารางท 33 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามระดบการศกษา (n=178)

ระดบการศกษา S.D. F Sig. ตากวาปรญญาตร 3.63 0.46 6.09 0.003*

ปรญญาตร 3.42 0.38

ปรญญาโท 3.74 0.39

รวม 3.46 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 33 พบวาระดบการศกษาทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 34 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามอายงาน

(n=178)

อายงาน S.D. F Sig. นอยกวา 2 ป 3.41 0.43 1.41 0.242

2–3 ป 3.42 0.35

4-5 ป 3.53 0.39

มากกวา 5 ป 3.57 0.34

รวม 3.46 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 34 พบวาอายงานทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

100

ตารางท 35 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบความคดสรางสรรคในการทางาน จาแนกตามรายไดเฉลยตอ

เดอน

(n=178)

อายงาน S.D. F Sig. ไมเกน 25,000 3.38 0.40 7.87 0.000*

25,001–40,000 3.41 0.35

40,001–55,000 3.69 0.38

55,001 บาทขนไป 3.77 0.29

รวม 3.46 0.40

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 35 พบวารายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน สงผลใหความคดสรางสรรคในการทางานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สมมตฐานท 2 รปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงานมความสมพนธเชงบวกระหวางกน

ตารางท 36 ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนาทมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

(n=178)

ภาวะผนา Pearson

Correlation (r) Sig. ระดบความสมพนธ

ภาวะผนาแบบมงคน 0.372 0.000* ปานกลาง

ภาวะผนาแบบมงงาน 0.073 0.335 -

ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา -0.060 0.425 -

ภาวะผนาแบบทางานเปนทม 0.400 0.000* ปานกลาง

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง 0.462 0.000* ปานกลาง

รวม 0.417 0.000* ปานกลาง

* มนยสาคญทระดบ 0.05

101

จากตารางท 36 พบวารปแบบภาวะผนาโดยรวม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.417) เมอพจารณารายดาน พบวาภาวะผนาแบบมงคน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.372) ภาวะผนาแบบทางานเปนทม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.400) และภาวะผนาแบบทางสายกลาง มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.462) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 37 ความสมพนธระหวางแรงจงใจในการทางานทมผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

(n=178)

แรงจงใจในการทางาน Pearson Correlation (r) Sig. ระดบความสมพนธ

ความสาเรจของงาน 0.545 0.000* ปานกลาง

ลกษณะของงาน 0.482 0.000* ปานกลาง

ความกาวหนาและความมนคงในงาน 0.382 0.000* ปานกลาง

ความสมพนธระหวางบคคล 0.405 0.000* ปานกลาง

ผลตอบแทนและสวสดการ 0.354 0.000* ปานกลาง

สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 0.360 0.000* ปานกลาง

รวม 0.562 0.000* ปานกลาง

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 37 พบวาแรงจงใจในการทางานโดยรวม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.562) เมอพจารณารายดาน พบวาความสาเรจของงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.545) ลกษณะของงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.482) ความกาวหนาและความมนคงในงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.382) ความสมพนธระหวางบคคล มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.405) ผลตอบแทนและสวสดการ มความสมพนธเชง

102

บวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.354) และสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.360) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สมมตฐานท 3 รปแบบภาวะผนา และแรงจงใจ สงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

ตารางท 38 การวเคราะหความแปรปรวนการถดถอยของรปแบบภาวะผนาทสงผลตอความคด

สรางสรรคของพนกงาน

(n=178)

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig. Regression 7.503 3 2.501 20.847 0.000**

Residual 20.875 174 0.120

Total 28.378 177

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 38 ผลการวเคราะหความแปรปรวน พบวา สถตทดสอบ คอ F มคาเทากบ 20.847 คา Sig. เทากบ 0.000 แสดงวามตวแปรอสระอยางนอย 1 ตวแปรทมความสมพนธเชงเสนกบตวแปรตาม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ตารางท 39 การวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) รปแบบภาวะผนา ทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน (Y)

(n=178)

ปจจย B Beta t Sig. คาคงท 1.191 3.815 0.000*

ภาวะผนาแบบมงคน (X1) 0.213 0.195 2.670 0.008*

ภาวะผนาแบบมงงาน (X2) 0.098 0.136 2.070 0.040*

ภาวะผนาแบบทางสายกลาง (X5) 0.377 0.394 5.326 0.000*

R = 0.514, R2 = 0.264, Adjust R2 = 0.252, S.E.est = 0.34637, Durbin-Watson = 1.657 * มนยสาคญทระดบ 0.05

103

จากตารางท 39 คาสหสมพนธพหคณดงกลาวมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อย 3

ดาน คอ ภาวะผนาแบบมงคน ภาวะผนาแบบมงงาน และภาวะผนาแบบทางสายกลาง แสดงวาตวแปรพยากรณทง 3 ดาน สามารถรวมกนพยากรณตวแปรเกณฑไดด โดยมอานาจในการพยากรณระดบความคดสรางสรรคของพนกงานภาพรวมไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทง 3 ดาน โดยมนาหนกความสาคญของตวแปรแตละตว ไดแก ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ภาวะผนาแบบมงคน และภาวะผนาแบบมงงาน ตามลาดบ คา Durbin-Watson = 1.657 ซงมคาอยระหวาง . –

. และเปนตามเกณฑการพจารณา แสดงวาคาความคลาดเคลอนเปนอสระ

ตวพยากรณทงหมดมอานาจในการพยากรณไดรอยละ 25.2 (Adjusted R2 = 0.252) มคาสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ 0.514 (R = 0.514) คาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.34637 (SEest = 0.34637) คาคงทของสมการพยากรณในรปแบบคะแนนดบเทากบ 1.191 และสามารถเขยนสมการพยากรณไดดงน

สมการพยากรณคะแนนดบ Y = 1.191 + 0.213X1* + 0.098X2* + 0.377X5*

สมการพยากรณคะแนนมาตรฐาน Z = 0.195Z1 + 0.136Z2 + 0.394Z5

ตารางท 40 การวเคราะหความแปรปรวนการถดถอยของแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคด

สรางสรรคของพนกงาน

(n=178)

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig. Regression 10.945 3 3.648 36.412 0.000**

Residual 17.433 174 0.100

Total 28.378 177

* มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 40 ผลการวเคราะหความแปรปรวน พบวา สถตทดสอบ คอ F มคาเทากบ 36.412 คา Sig. เทากบ 0.000 แสดงวามตวแปรอสระอยางนอย 1 ตวแปรทมความสมพนธเชงเสนกบตวแปรตาม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

104

ตารางท 41 การวเคราะหการถดถอยแบบพหคณ (Multiple Regression Analysis) แรงจงใจในการ

ทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน (Y)

(n=178)

ปจจย B Beta t Sig. คาคงท 0.367 1.230 0.220

ความสาเรจของงาน (X6) 0.428 0.403 5.864 0.000*

ลกษณะของงาน (X7) 0.223 0.206 2.821 0.005*

ผลตอบแทนและสวสดการ (X10) 0.173 0.188 2.905 0.004*

R = 0.621, R2 = 0.386, Adjust R2 = 0.375, S.E.est = 0. 31653, Durbin-Watson = 1.782 * มนยสาคญทระดบ 0.05

จากตารางท 41 พบวา คาสหสมพนธพหคณดงกลาวมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อย 3 ดาน คอ ความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน และผลตอบแทนและสวสดการ แสดงวาตวแปรพยากรณทง 3 ดาน สามารถรวมกนพยากรณตวแปรเกณฑไดด โดยมอานาจในการพยากรณระดบความคดสรางสรรคของพนกงานภาพรวมไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ทง 3 ดาน โดยมนาหนกความสาคญของตวแปรแตละตว ไดแก คอ ความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน และผลตอบแทนและสวสดการ ตามลาดบ คา Durbin-Watson = 1.782 ซงมคาอยระหวาง . – . และเปนตามเกณฑการพจารณา แสดงวาคาความคลาดเคลอนเปนอสระ

ตวพยากรณทงหมดมอานาจในการพยากรณไดรอยละ 37.5 (Adjusted R2 = 0.375) มคาสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ 0.621 (R = 0.621) คาความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.31653 (SEest = 0.31653) โดยใหคาคงทเทากบศนย เนองจากคา Sig. มคามากกวา 0.05 สามารถเขยนสมการพยากรณไดดงน

สมการพยากรณคะแนนดบ Y = 0.428X6* + 0.223X7* + 0.173X10*

สมการพยากรณคะแนนมาตรฐาน Z = 0.403Z6 + 0.206Z7 + 0.188Z10

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรค

ของพนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด มวตถประสงคดงน 1. ศกษารปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท

ซลลค ฟารมา จากด 2. ศกษาเปรยบเทยบความแตกตางของคณลกษณะสวนบคคล กบรปแบบภาวะผนา

แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด 3. ศกษาความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรค

ของพนกงาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด 4. ศกษาปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงานใน บรษท ซลลค ฟารมา

จากดตอความผกพนตอองคกรของผแทนยาในประเทศไทย การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) ศกษาเชงสารวจ

(Survey research) ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบขอมล จากกลมตวอยาง คอ พนกงานบรษท ซลลคฟารมา จากด สานกงานใหญ อาคารเพลนจต เซนเตอร กรงเทพมหานคร จานวน 178 คน วเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละ คาเฉลย คาความถ และสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจในการทางาน และความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน จาแนกตามปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อายงาน และรายไดเฉลยตอเดอน ดวยตวสถต (t-test) การวเคราะหความแปรปรวน (One-way ANOVA) วเคราะหความสมพนธระหวางการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจในการทางาน และความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ดวยสถตความสมพนธแบบเพยรสน (Pearson Product Moment Coefficient) และวเคราะหการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจในการทางาน ทสงผลตอความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ดวยสถตวเคราะหสมการถดถอยชนดตวแปรหลายตว (Multiple Regression Analysis) ดวยเทคนค Stepwise โดยกาหนดระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

ซงผวจยขอนาเสนอผลการศกษาตามลาดบ ดงน

105

106

สรปผลการวจย 1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง ผลการศกษาลกษณะทวไปของกลมตวอยาง จานวน 178 คน พบวากลมตวอยางสวน

ใหญเปนเพศหญง (รอยละ . ) อายระหวาง - ป (รอยละ . ) มสถานภาพโสด (รอยละ . ) มการศกษาระดบปรญญาตร (รอยละ . ) อายงานนอยกวา ป (รอยละ . ) รายได

เฉลยไมเกน , บาทตอเดอน (รอยละ . ) 2. การรบรดานรปแบบภาวะผนา กลมตวอยางมระดบการรบรดานรปแบบภาวะผนาโดยรวม อยในระดบปานกลาง

พจารณารายดาน เรยงจากมากไปนอย พบวาภาวะผนาแบบทางานเปนทมมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอภาวะผนาแบบมงคน ภาวะผนาแบบทางสายกลาง ภาวะผนาแบบมงงาน และภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา ตามลาดบ เมอพจารณาเปนรายดานพบวา

รปแบบภาวะผนาแบบมงคน พบวาพนกงานมระดบการรบรหวขอการมองโลกในแงด ชวยเหลอใหกาลงใจผใตบงคบบญชาในการปฏบตงาน และหวขอผบงคบบญชายดถอของตนกบผใตบงคบบญชามความสาคญเหนอสงอนใดสงทสด รองลงมา คอ พยายามใหผใตบงคบบญชาเกดความพอใจสงสดหลกเลยงปญหาหรอความขดแยง ชวยเหลอเกอกลในเรองสวนตวของผใตบงคบบญชาดวยความเตมใจและยตธรรมเสมอ และมงเนนทความสมพนธกบผใตบงคบบญชาโดยทผลงานอาจไมบรรลเปาหมาย ตามลาดบ

รปแบบภาวะผนาแบบมงงาน พบวาพนกงานมระดบการรบรหวขอสงการทงหมด ตดสนใจแกปญหาเอง โดยไมสนใจความตองการของผอน และหวขอปกครองผใตบงคบบญชาดวยมาตรการเดดขาดสงทสด รองลงมา คอ มงทจะใหงานสาเรจเพยงอยางเดยวในลกษณะบางานหรองานขนสมอง ใชอานาจกฎระเบยบขอบงคบการสงการและไมเปดโอกาสใหซกถาม และมงทางานอยางเตมทโดยไมสนใจความสมพนธกบผใตบงคบบญชา ตามลาดบ

รปแบบภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา พบวาพนกงานมระดบการรบรหวขอผใตบงคบบญชาไมไดรบการชแจง/ทาความเขาใจในการบรหารงานของผบงคบบญชาอยสงทสด รองลงมาคอ ผบงคบบญชาพอใจกบวธทางานปจจบนและไมตองการสงทตางจากทปฏบตอย ไมรบฟงความคดเหนของผใตบงคบบญชาทจะเปลยนแปลงการทางาน ไมมการชแจง/อธบายเหตผลในการบรหารงานตอผใตบงคบบญชา และไมสนใจทจะเสนอหรอรเรมความคดใหมๆและการเสนอความคดเหนของผใตบงคบบญชา ตามลาดบ

รปแบบภาวะผนาแบบทางานเปนทม พบวาพนกงานมระดบการรบรหวขอยอมรบความเหนทมเหตมผลจากผอนเสมอสงทสด รองลงมา คอ ทมเทความความสามารถคดคนงาน

107

ใหมๆและผใตบงคบบญชาเตมใจใหความรวมมอ มกคดคนงานหรอวธการใหมๆ และกระตนใหทกคนมสวนรวม เปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความเหนได แมเปนความคดเหนทแตกตาง และนาเสนอรปแบบวธการใหมๆ เพอกระตนการผลตการสรางสรรค และความพงพอใจการทางาน ตามลาดบ

รปแบบภาวะผนาแบบทางสายกลาง พบวาพนกงานมระดบการรบรหวขอมกใชวธการผอนปรนเขาหากนมากกวาทจะเผชญหนากน เมอเกดปญหาหรอขอขดแยง และหวขอรจกเ ลอกสรรและใชคนให เหมาะสมกบงานสงท สด รองลงมา คอ หวงใยความ รสกของผใตบงคบบญชาและผลงานเทา ๆ กน ใหความเปนมตรกบทกคนในฐานะเพอนรวมงาน และมกจะพยายามพบกบผใตบงคบบญชาครงทาง ตามลาดบ

3. แรงจงใจในการทางาน กลมตวอยางมระดบแรงจงใจในการทางานโดยรวม อยในระดบมาก พจารณารายดาน

เรยงจากมากไปนอย พบวาความสาเรจของงานมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอลกษณะของงาน ความสมพนธระหวางบคคล สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ความกาวหนาและความมนคงในงาน และผลตอบแทนและสวสดการ ตามลาดบ เมอพจารณาเปนรายดานพบวา

ดานความสาเรจของงาน พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอไดรบการยกยองและชมเชยเกยวกบการทางานจากผบงคบบญชาเสมอสงทสด รองลงมา คอ หวขอไดรบการยอมรบเกยวกบความร ความสามารถในการทางานจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงานมความภาคภมใจในผลสาเรจของงานททา สามารถทางานไดสาเรจตามเปาหมายทวางไว และมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน ตามลาดบ

ดานลกษณะของงาน พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอลกษณะงานทรบผดชอบมความนาสนใจและทาทายสงสงทสด รองลงมา คอ ปรมาณงานทรบผดชอบมความเหมาะสม ทาใหสามารถทางานสาเรจลลวงไดอยางมประสทธภาพ ไดใชความร ความสามารถทมอยอยางเตมทในการทางานในตาแหนงปจจบน งานทไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค และลกษณะงานทรบผดชอบมความหลากหลาย ไมซาซาก จาเจ จนทาใหเกดความเบอหนาย ตามลาดบ

ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอบรษทไมมนโยบายคดพนกงานออก นอกเหนอจากการปฏบตผดกฎระเบยบ ขอบงคบ สงทสด รองลงมา คอ บรษทมความมนคงและไดรบการยอมรบ บรษทมนโยบายสนบสนนบคลากรใหมการเลอนตาแหนงสงขน สามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทงเกษยณอาย และไดรบการสนบสนนในการศกษาดงาน อบรม สมมนาทงในและตางประเทศอยเสมอ ตามลาดบ

108

ดานความสมพนธระหวางบคคล พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอเพอนรวมงานยนดใหการชวยเหลอในทกเรอง ไมวาจะเปนเรองงานหรอเรองสวนตวสงทสด รองลงมา คอ หวขอผบรหารมความเปนกนเอง และมความเขาใจพนกงานในทกๆเรอง ทานและเพอนรวมงานในองคกรมสมพนธภาพทด สามารถปรกษากบผบงคบบญชาไดทกเรอง ทงเรองงานและเรองสวนตว สามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทงเกษยณอาย และในบรษทไมมการแบงพรรคแบงพวก สามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด ตามลาดบ

ดานผลตอบแทนและสวสดการ พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอคาตอบแทนทไดรบอยในระดบสงเมอเทยบกบองคกรอนๆทอยในกลมธรกจเดยวกนสงทสด รองลงมา คอ คาตอบแทนสาหรบพนกงานทตองปฏบตงานลวงเวลา หรอในวนหยดเปนไปดวยความยตธรรม ไดรบสวสดการเหมาะสม เชน โบนส ,การปฏบตงานลวงเวลาหรอวนหยด ,คารกษาพยาบาล คาตอบแทนทไดรบมความเหมาะสมกบวฒการศกษา ความร และความสามารถ และคาตอบแทนทไดรบมความเพยงพอตอการดารงชวตในสภาพเศรษฐกจปจจบน ตามลาดบ

ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน พบวาพนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานหวขอมหองสขาทสะอาด และปลอดภยไวบรการพนกงานอยางเพยงพอสงทสด รองลงมา คอ หวขอสภาพพนทการทางานชวยเสรมสรางบรรยากาศในการทางานไดเปนอยางด บรษทมเครองมอ วสดอปกรณ และสงอานวยความสะดวกในการปฏบตงานอยางเพยงพอ บรษทมสถานททมความเปนสดสวน มความเปนระเบยบ สะอาด ปลอดภยตอการปฏบตงาน และบรษทมบรรยากาศและสภาพแวด ลอมทเออตอการปฏบตงาน ตามลาดบ

4. ความคดสรางสรรคในการทางาน กลมตวอยางมระดบความคดสรางสรรคโดยรวม อยในระดบปานกลาง โดยหวขอหลก

ในการทางาน คอ เรองงานคอเรองงาน เรองสวนตวคอเรองสวนตว ไมนามาปะปนกนมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอ สามารถคนหาทางเลอกใหมๆในการแกไขปญหา สามารถทจะนาสงใหมๆเขามาชวยในการทางานมประสทธภาพมากยงขน การคดถงสงทแตกตางจากคนทวไป เปนสงททาทาย จากเรองเพยงเรองเดยวสามารถคดแตกประเดนไดอยางมากมาย ยอมรบไดวาความขดแยงอาจเกดจากการทางานรวมกน คดวาการทาอะไรทมแบบแผนตายตว เปนการจากดอสระทางความคด วธการทางานทกาหนดตามระบบอาจทาใหขาดอสระในการทางาน บอยครงทความคดของทานทาใหคนอนประหลาดใจ มกจะทาสงตางๆจากแนวคด แนวปฏบตแบบเดมๆ และไมชอบทจะทาสงตางๆใหแปลกออกไป ตามลาดบ

109

5. ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท 1 คณลกษณะสวนบคคลของ บรษท ซลลค ฟารมา จากดทแตกตางกน จะ

มการรบรรปแบบภาวะผนา แรงจงใจและความคดสรางสรรคของพนกงานแตกตางกน

ตารางท 42 สรปการเปรยบเทยบการรบรรปแบบภาวะผนา จาแนกตามปจจยสวนบคคล

รปแบบภาวะผนา เพศ อาย สถานภาพสมรส

ระดบการศกษา อายงาน รายไดเฉลย

ตอเดอน ภาวะผนาแบบมงคน - - แตกตาง - - - ภาวะผนาแบบมงงาน - แตกตาง - - แตกตาง - ภาวะผนาแบบมงงานตา มงคนตา - แตกตาง - - - - ภาวะผนาแบบทางานเปนทม - - - - - - ภาวะผนาแบบทางสายกลาง - - - แตกตาง - - ภาวะผนาโดยรวม - แตกตาง - - แตกตาง -

ตารางท 43 สรปการเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามปจจยสวนบคคล

แรงจงใจในการทางาน เพศ อาย สถานภาพสมรส

ระดบการศกษา อายงาน

รายไดเฉลยตอเดอน

ความสาเรจของงาน - - - - - - ลกษณะของงาน - - แตกตาง - - - ความกาวหนาและความมนคงในงาน แตกตาง - แตกตาง แตกตาง - แตกตาง ความสมพนธระหวางบคคล - - - - - แตกตาง ผลตอบแทนและสวสดการ แตกตาง - แตกตาง แตกตาง - แตกตาง สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน - - แตกตาง - - แตกตาง รวม แตกตาง - แตกตาง - - แตกตาง

สมมตฐานท 2 รปแบบภาวะผนา แรงจงใจ และความคดสรางสรรคของพนกงานม

ความสมพนธเชงบวกระหวางกน รปแบบภาวะผนาโดยรวม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการ

ทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.417) เมอพจารณารายดาน พบวาภาวะผนาแบบมงคน

110

มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.372) ภาวะผนาแบบทางานเปนทม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.400) และภาวะผนาแบบทางสายกลาง มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.462) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

แรงจงใจในการทางานโดยรวม มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.562) เมอพจารณารายดาน พบวาความสาเรจของงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.545) ลกษณะของงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.482) ความกาวหนาและความมนคงในงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.382) ความสมพนธระหวางบคคล มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.405) ผลตอบแทนและสวสดการ มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.354) และสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน มความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงาน ในระดบปานกลาง (r=0.360) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

สมมตฐานท 3 รปแบบภาวะผนา และแรงจงใจ สงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

ปจจยรปแบบภาวะผนา ทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน จากการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) ดวยเทคนคแบบ Stepwise จากตวแปรทานายทงหมด 5 ตวแปร พบวามตวแปรทเขาสสมการ 3 ตวแปร คอ ภาวะผนาแบบทางสายกลาง (X5) ภาวะผนาแบบมงคน (X1) และภาวะผนาแบบมงงาน (X2) ตามลาดบ

ปจจยแรงจงใจในการทางาน ทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน จากการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) ดวยเทคนคแบบ Stepwise จากตวแปรทานายทงหมด 6 ตวแปร พบวามตวแปรทเขาสสมการ 3 ตวแปร คอ ความสาเรจของงาน (X6) ลกษณะของงาน (X7) และผลตอบแทนและสวสดการ (X10) ตามลาดบ

111

อภปรายผล จากการศกษาเรอง ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานมผลตอความคดสรางสรรค

ของพนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด สามารถอภปรายผลไดดงน 1. ระดบการรบรของกลมตวอยางภาวะผนาแบบทางานเปนทม ภาวะผนาแบบมงคน

อยในระดบมาก สวนภาวะผนาแบบมงงาน และภาวะผนาแบบมงตามงคนตา อยในระดบนอย ซงสอดคลองกบงานวจยของฐตวด เนยมสวรรณ (2554) ศกษาเกยวกบ รปแบบภาวะผนา แรงจงใจภายในทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา พนกงานธนาคารกรงไทย มการรบรรปแบบภาวะผนาแบบแลกเปลยน มากกวารปแบบภาวะผนาแบบเปลยนแปลง และสอดคลองกบแนวคดของ Blake and Mouton ทวาพฤตกรรมของผนาทมงเนนทคนมากกวามงเนนทงานจะทาใหเกดประสทธภาพมากกวา เพราะคนหรอผใตบงคบบญชาทางานดวยความเตมใจและกระตอรอรน ผลผลตสงขน สวนพฤตกรรมของผ นา ท ม ง เนนทผลผลตหรองานจะมผลตรงขาม คอ จะไมได รบการทม เททางานจากผใตบงคบบญชานก ผลผลตจงตากวา (ทมมกา, 2554)

2. ระดบแรงจงใจในการทางานของพนกงาน เรยงจากมากไปนอย คอ ความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน ความสมพนธระหวางบคคล สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ความกาวหนาและความมนคงในงาน และผลตอบแทนและสวสดการ ตามลาดบ และยงพบวารายไดเฉลยตอเดอนทแตกตางกน สงผลใหระดบแรงจงใจแตกตางกน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ศวไล กลทรพยศทรา (2552) ศกษาเกยวกบ แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท เอ.เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง (1964) จากด ผลการวจยพบวา พนกงานมระดบแรงจงใจในการปฏบตงานอยในระดบมาก โดยเรยงจากมากไปหานอย คอ ดานความสาเรจของงาน ดานลกษณะงาน อยในระดบปานกลาง โดยเรยงจากมากไปหานอย คอ ดานความสมพนธระหวางบคคล ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน สวนดานผลตอบแทนและสวสดการ เนองจากความสาเรจของงานเปนสงทพนกงานสามารถรบรเมอทางานไดเสรจสน และประสบผลสาเรจเปนอยางด และจะเกดความรสกพอใจและปลมในผลสาเรจของงานนน จงเปนแรงจงใจในการทางานทสาคญ นอกจากนยงสอดคลองในสวนของพนกงานทมรายไดตางกน แรงจงใจในการปฏบตงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ซงรายไดเปนหนงในปจจยทเกยวกบการบารงรกษาจตใจ (Hygiene or Maintenance Factors) ปจจยนถอเปนแรงจงใจภายนอก สภาพของปจจยนถอเปนแรงจงใจเพอจรรโลงไวซงความสมพนธทด และความมนคงขององคการ ในอนทจะผดงไวซงความกาวหนา และรกษาทรพยากรทมอยใหยาวนานตามทฤษฏของ Herzberg (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2545)

112

3. การเปรยบเทยบระดบความคดสรางสรรค จาแนกตามปจจยสวนบคคล พบวาระดบการศกษาทแตกตางกน สงผลใหระดบความคดสรางสรรคของพนกงานแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงสอดคลองกบงานวจยของฐตวด เนยมสวรรณ (2554) ศกษาเกยวกบ รปแบบภาวะผนา แรงจงใจภายในทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา พนกงานธนาคารกรงไทยทมระดบการศกษาแตกตางกน มความคดสรางสรรคแตกตางกน เนองมาจากการศกษาจะทาใหการพจารณาถวนถมากยงขน ฝกการคดว เคราะห หลกแหงเหตและผล การสงเกตการณ และเพมพนประสบการณ จงสงผลตอระดบของความคดสรางสรรค

4. ภาวะผนา และแรงจงใจ มความสมพนธกบความคดสรางสรรค นอกจากนยงพบวาแรงจงใจสงผลตอระดบความคดสรางสรรค ซงสอดคลองกบงานวจยของฐตวด เนยมสวรรณ (2554) ศกษาเกยวกบ รปแบบภาวะผนา แรงจงใจภายในทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา ธนาคารกรงไทย จากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ความคดสรางสรรคของพนกงานธนาคารกรงไทยมความสมพนธกบแรงจงใจภายใน และแรงจงใจภายในมอานาจในการพยากรณระดบความคดสรางสรรคของพนกงานกรงไทย และสอดคลองกบงานวจยของ กลยภรณ ดารากร ณ อยธยา (2554) ศกษาเกยวกบ ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา วฒนธรรมองคการ กบความคดสรางสรรคของบคคล ศกษาธนาคารพาณชยในเขตจงหวดนครปฐม ผลการวจยพบวา ภาวะผนาแบบแลกเปลยน ความสมพนธเชงบวกกบความคดสรางสรรคของบคคล เนองมาจากการไดรบการสนบสนนจากปจจยจงใจไดแก ความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน ความกาวหนาและความมนคงในงาน ความสมพนธระหวางบคคล ผลตอบแทนและสวสดการ นนชวยกระตนใหพนกงานคดรเรมทาสงใหมๆ ประยกตหาทางออกในการแกปญหา เพอใหประสบความสาเรจในการทางาน เนองจากลกษณะภาวะผนาทดจะสามารถชวยใหพนกงานดงศกยภาพดานความคดสรางสรรคออกมาใชในการทางานได ตงแตการอธบายวตถประสงคของงาน แจงผลลพธทตองการ การตงคาถาม การชนา เพอใหพนกงานเขาใจงานและมทกษะการทางานเพมขน ทงนอาจมการกระตนการทางานโดยกาหนดเงอนไขตาง ๆ เชน เวลา ปรมาณงาน เปนตน หรอกระตนโดยสรางแจงจงใจดวยรางวล และผลตอบแทน เพอใหพนกงานมการทางานวธใหม ๆ ทสงผลใหการทางานมประสทธภาพมากขน ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยน สามารถแบงขอเสนอแนะออกเปน 2 ประการ คอ ขอเสนอแนะทไดจากการศกษาวจย และขอเสนอแนะสาหรบการศกษาครงตอไป

113

ขอเสนอแนะทไดจากการศกษา 1. พนกงานมระดบการรบรรปแบบภาวะผนาแบบทางานเปนทมมากทสด ซงภาวะ

ผนารปแบบนจะใหความสนใจทงเรองงานและขวญกาลงใจผใตบงคบบญชา และเหมาะสมกบลกษณะการทางานของคนไทย ทมความเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอซงกนและกน โดยพบวา หวขอการนาเสนอรปแบบวธการใหมๆ เพอกระตนการผลตการสรางสรรค และความพงพอใจการทางาน มระดบการรบรตาทสด ดงนนผบรหารหรอผนาควรปรบปรงและพฒนาการนาเสนอใหแตกตางไปจากเดม หรอใหพนกงานแสดงความคดเหน (Brainstorm) เกยวกบการรปแบบการนาเสนอ ซงถอเปนการกระตนความคด และอาจไดการนาเสนอรปแบบใหม สงผลใหพนกงานมการรบรเพมมากขน และทาใหการทางานมประสทธภาพ บรรยากาศในการทางานสนก เกดสมพนธภาพระหวางผบรหารกบผตาม เกดจากความไววางใจ เคารพนบถอซงกนและกน มการยอมรบความสามารถของแตละบคคล กอใหเกดความคดสรางสรรคในการทางาน

2. พนกงานมระดบแรงจงใจในการทางานดานความสาเรจของงานสงทสด ดงนนผบรหารหรอผนา ควรยกยองและชมเชยเมอพนกงานทางานไดสาเรจตามเปาหมายทวางไวเสมอ เพอใหพนกงานภาคภมใจในผลสาเรจของงานททา และมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน ในทางกลบกนพนกงานมระดบแรงจงในดานผลตอบแทนและสวสดการตาทสด ซงผลตอบแทนและสวสดการ เปนปจจยทสาคญตอการดารงชวต ดงนนผบรหารหรอผนาควรวเคราะห และเปรยบเทยบผลตอบแทนและสวสดการกบธรกจเดยวกน เพอนาไปปรบปรงใหพนกงานพงพอใจและสามารถแขงขนกบผอนได ซงนอกจากจะชวยใหพนกงานมแรงจงใจในการทางานมากขนแลวยงชวยรกษาพนกงานไวกบองคกรได

3. ระดบความคดสรางสรรค พบวาพนกงานมระดบความคดสรางสรรคในหวขอหลกในการทางานคอเรองงานคอเรองงาน เรองสวนตวคอเรองสวนตว ไมนามาปะปนกนสงทสด แสดงวาพนกงานสามารถจดการชวตการทางานและชวตสวนตวไดด ดงนนสงทผบรหารหรอผนา ควรทาคอ การถามไถสารทกข สขดบ กบพนกงาน ถงแมวาพนกงานจะสามารถจดการไดด แตกอาจมปญหาโดยทพนกงานเองไมรตว กอใหเกดความเครยดแฝง การพดคยเรองราวทวไปอาจชวยใหพนกงานผอนคลาย หรอรบทราบปญหาทพนกงานพบเจอซงอาจจะสงผลตอประสทธภาพการทางาน แลวจงชวยหาทางแกไขตอไป

ในทางกลบกนพนกงานมระดบความคดสรางสรรคหวขอไมชอบทจะทาสงตางๆใหแปลกออกไปตาทสด ซงหมายความวาพนกงานชอบทจะทาสงแปลกใหม ไมยดตดอยกบสงเดม ๆ ดงนนผบรหาร หรอผนา ควรมอบหมายงานททาทาย หรองานใหม ๆ ทพนกงานไมเคยทา เพอใหพนกงานดงศกยภาพในตวเองออกมา และไดใชความคดสรางสรรค นอกจากนผบรหารควรให

114

ความร แจงขาวสารทเกยวของกบการปฏบตงานอยเสมอ เพอใหพนกงานสามารถนาไปใชประกอบการตดสนใจในการทางานได

4. จากการศกษาปจจยรปแบบภาวะผนา ทสงผลตอระดบความคดสรางสรรคของพนกงาน พบวาภาวะผนาแบบทางสายกลาง ภาวะผนาแบบมงคน และภาวะผนาแบบมงงาน สงผลตอระดบความคดสรางสรรคของพนกงาน แสดงวาพนกงานชอบผนาทมลกษณะเนนเรองประสทธภาพการทางาน ไปพรอม ๆ กบรกษาสมพนธภาพ ระหวางพนกงานกบหวหนา และเพอนๆพนกงานกนเอง ดงนนผบรหารหรอผนาควรมอบหมายงาน และประเมนงานอยางยตธรรม ไรซงอคตสวนตว ยอมรบฟงความคดเหนของพนกงาน ประนประนอม และใหขวญกาลงใจพนกงาน รวมกบสงเสรมใหมกจกรรมสนทนาการกระชบความสมพนธภายในทม เพอใหพนกงานรสกผอนคลาย และสามคคกน เพราะการทพนกงานไมเครยด ไมกดดน จะทาใหพนกงานเกดความความคดสรางสรรค และสงผลใหการทางานมประสทธภาพมากขน

5. จากการศกษาปจจยแรงจงใจในการทางาน ทสงผลตอระดบความคดสรางสรรคของพนกงาน พบวาความสาเรจของงาน ลกษณะของงาน และผลตอบแทนและสวสดการ สงผลตอระดบความคดสรางสรรคของพนกงาน แสดงวาการทผบรหารหรอผนาใหงานลกษณะทเหมาะสมกบความสามารถ ไมยากหรองายจนเกนไป ใหพนกงานไดพฒนาทกษะ และใชความสามารถจนงานสาเรจได จะกอใหเกดความภาคภมใจ ประกอบกบการชนชมพนกงาน และพจารณาผลตอบแทนและสวสดการใหเหมาะสม กจะทาใหพนกงานมแรงจงใจ ใหคดสงใหม ๆ มาเพอใหการทางานมประสทธภาพมากยงขน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป เพอใหผลวจยครงนสามารถนาไปประยกตใชใหเกดประโยชนไดในอนาคต ผวจยขอเสนอ

ขอเสนอแนะในการวจยตอไปน 1. สาหรบการวจยครงนทาใหทราบปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรค ในขณะเดยวกน

การพฒนาความคดสรางสรรคนนยอมมอปสรรค ดงนนจงควรศกษาเกยวกบอปสรรคของการพฒนาความคดสรางสรรค อาทเชน อปสรรคดานการรบร (Perceptual block) 2. อปสรรคดานวฒนธรรม (Cultural block) 3. อปสรรคดานอารมณ (Emotional block) เปนตน เพอนาไปพฒนาเปนวธการในการกาจดอปสรรคดงกลาวในการพฒนาความคดสรงสรรคของพนกงานตอไป

2. เนองจากการศกษาครงนเปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) เพอใหทราบรายละเอยดในเชงลก สาหรบการศกษาครงตอไปอาจเพมการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ไดแก การสมพนธเชงลก (In-depth interview) การสมภาษณกลม (Group interview)

115

หรอ การสนทนากลม (Focus group) เพอใหไดขอมลเชงลกมากยงขน ซงจะมประโยชนในการนาไปใชสรางรปแบบผนาทเหมาะสม และสรางแรงจงใจในการทางานใหพนกงาน เพอทาใหระดบความคดสรางสรรคในการทางานของพนกงานเพมมากขน ซงจะสงผลตอผลงานทมประสทธภาพ

116

รายการอางอง

ภาษาไทย

กระทรวงศกษาธการ. กรมวชาการ. (2543). ความคดสรางสรรค หลกการ ทฤษฎการเรยนการสอนการวดประเมนผล. ม.ป.ท.

กลยภรณ ดารากร ณ อยธยา. ( ). “ความสมพนธระหวางรปแบบภาวะผนา วฒนธรรมองคการ กบความคดสรางสรรคของบคคล ศกษาธนาคารพาณชยในเขตจงหวดนครปฐม.”วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการประกอบการ บณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยศลปากร.

กสมา จอยชางเนยม. (2547). “แรงจงใจในการทางานของพนกงานสานกงานใหญ บมจ. ธนาคารก ส กรไทย .” ภาคนพน ธ ศ ลปศาสต รมหาบณ ฑต สาขา ร ฐศ าสต ร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2553). การคดเชงกลยทธ: Strategic thinking. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : ซคเซสมเดย,

เฉลมชย กตตศกดนาวน. “การศกษาความสมพนธระหวางการรบรการสนบสนนความคดสรางสรรค ของ องคการ ประสทธภาพภายในตนเองเชงสรางสรรคและความคดสรางสรรคของบคคล.” บทความวจยนาเสนอการประชมวชาการระดบชาต SPUC National

Conference ณ มหาวทยาลยศรปทม วทยาเขตชลบร เมอวนท พฤษภาคม . เฉลมชย กตตศกดนาวน. “ความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคของบคคล เชาวนอารมณ

(EQและ เชาวนทางจต(SQ).” บทความวจยนาเสนอการประชมวชาการระดบชาต หาดใหญวชาการครงท ณ มหาวทยาลยหาดใหญ เมอวนท พฤษภาคม .

เฉลมชย กตตศกดนาวน. “ปจจยทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของบคคล ศกษานกศกษาปรญญา โทคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร.” บทความวจยนาเสนอการประชมวชาการระดบชาต The National SMART Conference I ณ คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ในวนท พฤษภาคม .

ชาญณรงค พรรงโรจน. (2546). ความคดสรางสรรค (Creative thinking). กรงเทพมหานคร : สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

117

ชาญชย โตสงวน. (2553). “ความสมพนธระหวางลกษณะความคดสรางสรรค ภาวะผนาการเปลยนแปลง และประสทธผลของหวหนางานตามการรบรของพนกงานระดบปฏบตการ กรณศกษา: บรษท โตโยตามอรเตอร ประเทศไทย จากด (โรงงานเกดเวย).”

วทยานพนธการจดการ มหาบณฑต สาขาการจดการทรพยากรมนษย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย บรพา.

ทพวลย ปญจมะวต. (2548). “ปจจยทสงผลกระทบตอความคดสรางสรรคของนสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.” วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยการศกษา บณฑตวทยาลยจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธดา สขใจ. (2549). “แรงจงใจในการทางานของพนกงานระดบปฏบตการ: ศกษากรณสวนโรงงานฟอกยอม 2 บรษท ยเนยนอตสาหกรรมสงทอ จากด (มหาชน).” วทยานพจนรฐประศาสนศาสตร- มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไป บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยบรพา.

สงวน นตยารมภพงศ และสทธลกษณ สมตะสร. (2540). ภาวะผนา ความสาคญตออนาคตไทย. กรงเทพมหานคร: พมไทย.

สมยศ นาวการ. (2543). การบรหารและพฤตกรรมองคการ. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: สานกพมพบรรณกจ 1991 จากด.

สมยศ นาวการ. (2544). ทฤษฎองคการ. กรงเทพมหานคร: โรงพมพกรงธนพฒนา. ___________. (2545). การบรหารแบบมสวนรวม. กรงเทพมหานคร: สานกพมพบรรณกจ 1991

จากด.

___________. (2547). การบรหาร: การพฒนาองคการและการจงใจ. กรงเทพมหานคร: สานกพมพบรรณกจ 1991 จากด.

ยงยทธ เกษสาคร. (2542). ภาวะผนาและการจงใจ. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ SK

BOOKNET: 929-6719.

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2536). ภาวะผนา. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

___________. (2544). “ภาวะผนา.” ในเอกสารการสอนชดวชา ทฤษฎแนวปฏบตในกาบรหารการศกษา หนวยท 5, 5-28. พมพครง ท 3. นนทบร :โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศภมาศ นยเลก. (2547). “ศกษาความสมพนธระหวางภาวะผนากบบรรยากาศองคการของสานกงาน สรรพากรพนทนนทบร.” บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.

118

อาร พนธมณ. (2537). ความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ 1412.

อมาภรณ สขารมณ. (2550). “การศกษาและการสรางโปรแกรมการพฒนาแรงจงใจภายในในการเรยนร สาหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาป ท 2 ทมผลสมฤทธทางการเรยนตากวาระดบความสามารถ ปรญญานพนธ.” วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการแนะแนว และจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นยะดา ชณหวงษ. (2545). พฤตกรรมมนษยและจรยธรรมทางธรกจ หนวยท 2. พมพครงท 3.

นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นชา สระสม. (2552). “ภาวะผนา การเปลยนแปลงของผบรหารทสงผลตอวฒนธรรมองคการแบบ สรางสรรค ของสถานศกษาสงกด กรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร- มหาบณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร.

รงสรรค ประเสรฐศร. (2544). ภาวะผนา. กรงเทพมหานคร : บรษท ธนธช การพมพ จากด

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2536). “ภาวะผนา.” ในประมวลสาระชดวชาทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารการศกษาหนวยท 5, 82-83.นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อลสา พรหมโชตชย. (2553). “ความสมพนธระหวางลกษณะบคลกภาพเชงรกรปแบบความคดสรางสรรค และความพงพอใจตอลกษณะงานกรณศกษาบรษทธรกจโฆษณาแหงหนง.”งานวจยสวนบคคลการศกษาหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม และองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อมพล ชสนก. (2552). “อทธพลของภาวะผนาของซอโอตอประสทธผลองคการ ในบรบทของวฒนธรรม องคการของบรษท โรงกลนนามนในประเทศไทย.” วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎ บณฑตสาขาวชาบรหารธรกจบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.

อานนท ศกดวรวชญ. (2547). “ความสมพนธระหวางความคดสรางสรรค เชาวนปญญา และบคลกภาพ หาดาน ตามแนวคดของคอสตา และแมคเครของบคลากรทางการตลาดในประเทศไทย”. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อารย พนธมณ. (2544). การพฒนาความคดสรางสรรคสความเปนเลศ. กรงเทพมหานคร:

สานกพมพพฒนาศกษา. อาร รงสนนท. (2528). ความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร:ภาควชาการแนะแนวและจตวทยา

การศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

119

มณฑล รอยตระกล. (2546). “แรงจงใจทสงผลตอการปฏบตงานของสรรพากรพนทสาขา”.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาสงคมศาสตรเพอการพฒนา สถาบนราชภฎนครปฐม.

ยงยทธ โพธทอง. (2546). “ปจจยจงใจในการทางานของพนกงานสานกงานใหญการไฟฟาสวนภมภาค”. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขารฐศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มลลกา ตนสอน. (2544). การจดการยคใหม (Modern Management) . พมพครงท 1. กรงเทพฯ : บรษท เอกซเปอรเนท จากด.

_______. (2544). พฤตกรรมองคการ (Organization Behaviors) .(พมพครงท 1). กรงเทพฯ: บรษท ดานสทธาการพมพจากด.

ยงยทธ เกษสาคร. (2545). ภาวะผนาและการทางานเปนทม. กรงเทพมหานคร: เอส. แอนด. จ.กราฟฟค.

รงสรรค อวมม. (2550). “คณลกษณะงานทมความสมพนธตอแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานบรษท กม.18 วศวกรรม จากด”. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.

ศรพร โอฬารธรรมรตน. (2546). “การเสรมสรางแรงจงใจในการทางาน: ศกษากรณบรษท อดนพ จากด .” วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารทวไปมหาวทยาลยบรพา.

สชาต จรประดษฐ. (2547). “ปจจยทมผลตอแรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงานปฏบตการฝายผลต บรษท ฟลปสเซมคอนดคเตอร จากด.” วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑตสาขาวชาการตลาด มหาวทยาลยราชภฎพระนคร.

วรนธร แกวคลาย. (2549). “แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท ทพยประกนภย จากด (มหาชน).” บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

วไลวรรณ ศรสงคราม. (2547). แรงจงใจ: รากฐานในการพฒนาศกยภาพของบคคล. คณะศลปศาสตรสถาบนเทคโนโลยราชมงคล.

ศรวรรรณ เสรรตนและคณะ. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพมหานคร: ธรรมสาร.

ทมมกา เครอเนตร. (2554). “ภาวะผนากบแรงจงใจในการทางานของพนกงาน บรษท ไทยฟดส กรป จากด.” วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฎวไลยอลงกรณ.

ฐตวด เนยมสวรรณ. (2554). “รปแบบภาวะผนา แรงจงใจภายในทมอทธพลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา ธนาคารกรงไทย จากดมหาชน.” วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการประกอบการ บณฑตวทยาลย.มหาวทยาลยศลปากร.

120

ศวไล กลทรพยศทรา. (2552). “แรงจงใจในการปฏบตงานของพนกงาน บรษท เอ. เอส. แอสโซซเอท เอนยเนยรง ( ) จากด.” วทยานพนธ บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

ภาษาตางประเทศ

Amabile, T.M. ( ). How to kill Cerativity. Harvard Business Review. : - . Amabile, T.M. et al. ( ). in assessing the work environment for creativity. Academy of

Management Journal. ( ): - . Backer, H.S. ( ). Culture: A Sociological View. Yale Review. ( ): - . Bernard, M. Bass. ( 99). Two Decades of Research and Development in Transformational

Leadership. European Journal of Word and Organizational Psychology. ( ): - . Bernard, M. Bass and Bruce J. Avolio. ( ). Improving Organizational Effectiveness Through

Transformational Leadership. Thousand Oaks : Sage Publications. Blake, R. R. and J. S. Mouton. ( ). The New Managerial Grid. Houston Texas: Gulf. Burns, J. M. ( ). Leadership. New York: Harper Collins. Daft, R.L. ( 92). Organization Theory and design. Singapore: Info Access. Daniel, Katz and Robert L. Kahn. ( ). The Social Psychology of Organization. New York :

JohnWiley & Sons.

Guilford, J.P. ( ). “Creativity.” American Psychologist , : – . John, K. Hemphill and Alvin E. Coons. (1957). Leader Behavior Description. Columbus :

Personnel Research Board, Ohio University. Kirton, M. J. (1966). Adaptors and innovators: Styles of creativity and problem solving. New

York: Routledge. Likert, Rensis. (1961). New Patterns of Mangement. New York : McGrew-Hill Book. Robert, R. Blake and Jane S. Mouton. (1978). The New Managerial Grid. Houston texas : Gulf

Publishing, Co.

Thomas, J. Sergiovanni, and Robert J. Staratt. (1988). Supervision Human Perspectives. New

York : McGraw-Hill Book Company. Torrance, E.P. (1974). Torrance Tests of Creative Thinking. Personnel Press.

121

Yamane, Taro. (1967). Statistics: An Introductory Analysis. rd edition. New York : Harper and

Row Publication. Beach, D.S. Personnel: (1980). the Management of People at Work. th ed. NewYork :

Macmillan Publishing Co., Inc.

Bennis, W. Our definition of leadership.Accessed January . Available from

http://www.teal.org.uk//Leadership//definition.htm.

Burn, J.M. (1980). Leadership. New York : Harper and Row. De Bono, Edward. (197). Lateral thinking : creativity step by step. New York : Harper and

Row, . Deci, E.L. Intrinsic Motivation. New York: Plenum Press. Osborn, Alex F. (1953). Applied imagination. Oxford England : Scribner. Ryan, R.M. (1982). “Control and Information in the intrapersonal sphere: An extension of cognitive

evaluation theory.” Journal of Personality and Social Psychology. ( ): - . Shin,S.J., and J. Zhon. (2003). “Tranformational lerdership,conservation and creativity : Evidence

from Korea.” Academy of Management Journal. ( ): . Stemberg, R.J. and T.I. Lubart. ( ). “Investing in creativity.” American psychologist ( ): -

. Herzberg, F. Mausner, B. and Synderman, B. (1959). The Motivation to Work. ( nd ed.) New

York : John Wiley and Sons.Inc.

Maslow, A.H. (1970). Motivation and Personality. nd ed.. New York : Harper and Row,

Publisher.

Gibson, J.L., J.M. Iranewich and J.H. Ponnelly, Jr. (1977). Organization : Structure Processes,

Behavior. ( th ed.). Boston : Richard D. Irwing Inc.

Yamane,Taro. (1970). Statistics:An Introductory Analysis. Tokyo:Harper Enternational Edition.

Farmer, S.M., Tierney, P. and Kung-McIntryre, K. ( ). Employee creativity in Taiwan: an

application of role identity theory. Academy of Management Journal, ( ): - .

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก หนงสอเชญผเชยวชาญตรวจเครองมอ

124

125

126

127

ภาคผนวก ข แบบสอบถามทใชในการเกบขอมล

128

แบบสอบถาม ภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน

กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด คาชแจง

แบบสอบถามชดนจดทาขนเพอเกบรวบรวมขอมลไปใชในการวจย เรองภาวะผนาและแรงจงใจในการทางานทสงผลตอความคดสรางสรรคของพนกงาน กรณศกษา บรษท ซลลค ฟารมา จากด

ขอมลทไดจะใชประโยชนเพอการศกษาวจยเทานน จะไมมผลกระทบตอการปฏบตหนาทการงานหรอดานสวนตวของผ ตอบแบบสอบถามแตประการใด ฉะนน ขอใหทานตอบแบบสอบถามใหตรงกบความเปนจรงมากทสด โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม สวนท 2 แบบประเมนเกยวกบรปแบบภาวะผนาตามการรบรของพนกงาน สวนท 3 แบบประเมน เกยวกบแรงจงใจในการทางาน สวนท 4 แบบประเมน เกยวกบความคดสรางสรรคของพนกงาน สวนท 5 ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม ผวจย ธญญามาส โลจนานนท สวนท 1 : แบบสอบถามเกยวกบขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม คาชแจง : ใหทานตอบคาถามโดยกรณาทาเครองหมาย / ลงใน ( ) ทตรงกบขอมลเกยวกบตวทาน

1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

2. อาย ( ) นอยกวา 30 ป ( ) 30 - 40 ป ( ) 41 – 50 ป ( ) 51 ปขนไป

3. สถานภาพ ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หมาย ( ) หยาราง

4. ระดบการศกษา ( ) ตากวาปรญญาตร ( ) ปรญญาตร

129

( ) ปรญญาโท ( ) สงกวาปรญญาโท 5. อายงาน

( ) นอยกวา 2 ป ( ) 2 – 3 ป ( ) 4-5 ป ( ) มากกวา 5 ป

6. รายไดเฉลยตอเดอน ( ) ไมเกน 25,000 บาท ( ) 25,001 – 40,000 บาท ( ) 40,001 – 55,000 บาท ( ) ตงแต 55,001 บาท ขนไป

สวนท 2 : แบบประเมนเกยวกบรปแบบภาวะผนาตามการรบรของพนกงาน คาชแจง : โปรดอานขอความตอไปนและพจารณารปแบบภาวะผนาตามการรบรของพนกงาน โดยกรณาทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบระดบรปแบบภาวะผนาของทานมากทสด

5 หมายถง มากทสด 4 หมายถง มาก 3 หมายถง ปานกลาง 2 หมายถง นอย 1 หมายถง นอยทสด

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

ผนาแบบมงคน 1. ผบงคบบญชาทางานโดยพยายามให

ผใตบงคบบญชาเกดความพอใจสงสด หลกเลยงปญหาหรอความขดแยง

3. ผบงคบบญชาทางานโดยมงเนนทความสมพนธกบผใตบงคบบญชาโดยทผลงานอาจไมบรรลเปาหมาย

4. การมองโลกในแงด ชวยเหลอใหกาลงใจผใตบงคบบญชาในการปฏบตงาน

5. ผบงคบบญชายดถอของตนกบผใตบงคบบญชามความสาคญเหนอสงอนใด

ผนาแบบมงงาน

130

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

6. ผบงคบบญชาทางานโดยมงทจะใหงานสาเรจเพยงอยางเดยวในลกษณะบางานหรองานขนสมอง

7. ผบงคบบญชาใชอานาจ กฎระเบยบ ขอบงคบ การสงการและวธการทางานทเฉยบขาดและไมเปดโอกาสใหซกถาม

8. ผบงคบบญชามงทางานอยางเตมทโดยไมสนใจความสมพนธกบผใตบงคบบญชา

9. ผบงคบบญชาสงการทงหมด ตดสนใจแกปญหาเอง โดยไมสนใจความตองการของผอน

10. ผบงคบบญชาปกครองผใตบงคบบญชาดวยมาตรการเดดขาด

ผนาแบบมงงานตา มงคนตา 11. ผบงคบบญชาไมรบฟงความคดเหนของ

ผใตบงคบบญชาทจะเปลยนแปลงการทางาน หรอนอกเหนอจากหนาท

12. ผบงคบบญชาไมสนใจทจะเสนอหรอรเรมความคดใหมๆและไมสนใจการเสนอความคดเหนของผใตบงคบบญชา

13. ผบงคบบญชาไมมการชแจง/อธบายเหตผลในการบรหารงานตอผใตบงคบบญชา

14. ผใตบงคบบญชาไมไดรบการชแจง/ทาความเขาใจในการบรหารงานของผบงคบบญชา

15. ผบงคบบญชาพอใจกบวธทางานปจจบนและไมตองการสงทตางจากทปฏบตอย

ผนาแบบทางานเปนทม 16. ผบงคบบญชามกคดคนงานหรอวธการใหมๆ

และกระตนใหทกคนมสวนรวม

17. ผบงคบบญชานาเสนอรปแบบวธการใหมๆ เพอกระตนการผลตการสรางสรรค และความพงพอใจการทางาน

131

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

18. ผบงคบบญชาเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชาแสดงความเหนได แมเปนความคดเหนทแตกตาง

19. ผบงคบบญชายอมรบความเหนทมเหตมผลจากผอนเสมอ

20. ผบงคบบญชาทมเทความความสามารถคดคนงานใหมๆและผใตบงคบบญชาเตมใจใหความรวมมอ

ผนาแบบทางสายกลาง 21. ผบงคบบญชามกใชวธการผอนปรนเขาหากน

มากกวาทจะเผชญหนากน เมอเกดปญหาหรอขอขดแยง

22. ผบงคบบญชารจกเลอกสรรและใชคนใหเหมาะสมกบงาน

23. ผบงคบบญชาหวงใยความรสกของผใตบงคบบญชาและผลงานเทา ๆ กน

24. ผบงคบบญชาใหความเปนมตรกบทกคน ในฐานะเพอนรวมงาน

25. ผบงคบบญชามกจะพยายามพบกบผใตบงคบบญชาครงทาง

132

สวนท 3 : แบบประเมน เกยวกบแรงจงใจในการทางาน คาชแจง : โปรดอานขอความตอไปนและพจารณาระดบแรงจงใจในการทางานของทานทมตอบรษท ซลลค ฟารมา จากด โดยกรณาทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบระดบแรงจงใจในการทางานของทานมากทสด

หมายถง มากทสด หมายถง มาก หมายถง ปานกลาง หมายถง นอย หมายถง นอยทสด

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

ดานความสาเรจของงาน 1. ทานสามารถทางานไดสาเรจตามเปาหมายทวางไว

2. ทานมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆทเกดขน

3. ทานมความภาคภมใจในผลสาเรจของงานททา

4. ทานไดรบการยกยองและชมเชยเกยวกบการทางานจากผบงคบบญชาเสมอ

5. ทานไดรบการยอมรบเกยวกบความร ความสามารถในการทางานจากผบงคบบญชาและเพอนรวมงาน

ดานลกษณะของงาน 6. ทานไดใชความร ความสามารถทมอยอยางเตมทใน

การทางานในตาแหนงปจจบน

7. ลกษณะงานทรบผดชอบมความหลากหลาย ไมซาซาก จาเจ จนทาใหเกดความเบอหนาย

8. งานททานไดรบมอบหมายเปดโอกาสใหใชความคดรเรมสรางสรรค

9. ปรมาณงานทรบผดชอบมความเหมาะสม ทาใหสามารถทางานสาเรจลลวงไดอยางมประสทธภาพ

133

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

10. ลกษณะงานทรบผดชอบมความนาสนใจและทาทายสง

ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน 11. บรษทมนโยบายสนบสนนบคลากรใหมการเลอน

ตาแหนงสงขน

12. ทานไดรบการสนบสนนในการศกษาดงาน อบรม สมมนาทงในและตางประเทศอยเสมอ

13. บรษทมความมนคงและไดรบการยอมรบ 14. ทานสามารถปฏบตงานในบรษทไดจนกระทง

เกษยณอาย

15. บรษทไมมนโยบายคดพนกงานออกหรอเลกจางงาน นอกเหนอจากการปฏบตผดกฎระเบยบ ขอบงคบ

ดานความสมพนธระหวางบคคล 16. ในบรษทของทานไมมการแบงพรรคแบงพวก

สามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด

17. ทานและเพอนรวมงานในองคกรมสมพนธภาพทด 18. ทานสามารถปรกษากบผบงคบบญชาไดทกเรอง ทง

เรองงานและเรองสวนตว

19. เพอนรวมงานยนดใหการชวยเหลอทานในทกเรอง ไมวาจะเปนเรองงานหรอเรองสวนตว

20. ผบรหารมความเปนกนเอง และมความเขาใจพนกงานในทกๆเรอง

ดานผลตอบแทนและสวสดการ 21. คาตอบแทนทไดรบมความเหมาะสมกบวฒ

การศกษา ความร และความสามารถของทาน

22. คาตอบแทนทไดรบมความเพยงพอตอการดารงชวตในสภาพเศรษฐกจปจจบน

23. ทานไดรบสวสดการตางๆทเหมาะสม เชน โบนส ,การปฏบตงานลวงเวลาหรอวนหยด ,คารกษาพยาบาล

134

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

24. คาตอบแทนสาหรบพนกงานทตองปฏบตงานลวงเวลา หรอในวนหยดเปนไปดวยความยตธรรม

25. คาตอบแทนทไดรบอยในระดบสงเมอเทยบกบองคกรอนๆทอยในกลมธรกจเดยวกน

ดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 26. บรษทมเครองมอ วสดอปกรณ และสงอานวยความ

สะดวกในการปฏบตงานอยางเพยงพอ

27. บรษทของทานมบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเออตอการปฏบตงาน

28. บรษทของทานมสถานททมความเปนสดสวน มความเปนระเบยบ สะอาด ปลอดภยตอการปฏบตงาน

29. มหองสขาทสะอาด และปลอดภยไวบรการพนกงานอยางเพยงพอ

30. สภาพพนทการทางานชวยเสรมสรางบรรยากาศในการทางานไดเปนอยางด

135

สวนท 4 : แบบประเมน เกยวกบความคดสรางสรรคของพนกงาน คาชแจง : โปรดอานขอความตอไปนและพจารณาความคดสรางสรรคในการทางานของทาน โดยกรณาทาเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบระดบแรงจงใจในการทางานของทานมากทสด

หมายถง มากทสด หมายถง มาก หมายถง ปานกลาง หมายถง นอย หมายถง นอยทสด

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

ความคดสรางสรรค 1. จากเรองเพยงเรองเดยวทานสามารถคดแตกประเดน

ไดอยางมากมาย

2. ทานมกจะทาสงตางๆจากแนวคด แนวปฏบตแบบเดมๆ

3. ทานไมชอบทจะทาสงตางๆใหแปลกออกไป 4. ทานสามารถทจะนาสงใหมๆเขามาชวยในการทางาน

มประสทธภาพมากยงขน

5. ทานสามารถคนหาทางเลอกใหมๆในการแกไขปญหา

6. บอยครงทความคดของทานทาใหคนอนประหลาดใจ 7. ทานคดวาการทาอะไรทมแบบแผนตายตว เปนการ

จากดอสระทางความคด

8. วธการทางานทกาหนดตามระบบอาจทาใหขาดอสระในการทางาน

9. ทานคดวาการคดถงสงทแตกตางจากคนทวไป เปนสงททาทาย

10. ทานยอมรบไดวาความขดแยงอาจเกดจากการทางานรวมกน

136

ขอ ขอคาถาม ระดบความสาคญ

มากทสด (5)

มาก (4)

ปานกลาง (3)

นอย (2)

นอยทสด (1)

11. ทานมหลกในการทางาน คอ เรองงานคอเรองงาน เรองสวนตวคอเรองสวนตว ไมนามาปะปนกน

สวนท 5 ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทาน

ภาคผนวก ค การทดสอบความนาเชอถอของเครองมอตามแนวคดของครอนบารค

138

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

a. Listwise deletion based on all variables in the

procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's

Alpha N of Items

.806 66

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

A1 219.5667 156.4609 .4201 .7978 A2 219.7333 151.3057 .7179 .7900 A3 220.1000 154.8517 .4121 .7972 A4 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A5 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A6 220.5000 165.3621 -.0302 .8119 A7 220.6000 164.0414 .0156 .8109 A8 220.4667 169.0851 -.1651 .8171 A9 220.2000 165.6138 .0000 .8058

A10 220.2000 165.6138 .0000 .8058 A11 220.7000 167.5966 -.1179 .8136 A12 220.9667 171.2057 -.2571 .8182 A13 220.7000 168.2172 -.1334 .8164 A14 221.2000 165.6138 .0000 .8058 A15 221.2000 165.6138 .0000 .8058 A16 219.7000 154.4931 .5126 .7951 A17 219.8667 155.2230 .3964 .7978 A18 219.6000 156.5241 .4409 .7974 A19 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A20 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A21 219.9667 165.2747 -.0102 .8086 A22 219.7333 157.6506 .3343 .8000 A23 219.9000 151.8862 .5462 .7929 A24 220.2000 165.6138 .0000 .8058 A25 220.2000 165.6138 .0000 .8058

139

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

A26 219.2000 158.7862 .4950 .7985 A27 219.4000 161.0069 .3078 .8017 A28 219.0333 153.7575 .6102 .7933 A29 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A30 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A31 219.3000 154.9759 .5326 .7952 A32 220.1667 158.8333 .2826 .8014 A33 219.9000 157.8862 .3555 .7996 A34 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A35 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A36 220.1000 161.2655 .1587 .8051 A37 220.8333 161.6609 .0885 .8091 A38 219.3667 156.6540 .3389 .7996 A39 220.3000 144.9759 .6742 .7857 A40 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A41 220.4000 154.1103 .3659 .7985 A42 219.5667 164.2540 .0395 .8077 A43 220.2000 151.6138 .5620 .7924 A44 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A45 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A46 220.4333 151.9092 .5329 .7932 A47 220.4667 156.2575 .3426 .7995 A48 220.1000 155.8172 .4565 .7968 A49 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A50 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A51 219.8667 159.4299 .3162 .8009 A52 220.0000 154.2759 .5690 .7942 A53 219.9000 158.3690 .4593 .7985 A54 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A55 219.2000 165.6138 .0000 .8058 A56 219.7000 160.9759 .2047 .8035 A57 220.0000 157.7241 .3581 .7995 A58 220.5000 168.4655 -.1553 .8144 A59 219.5000 157.1552 .4921 .7972 A60 219.4333 157.8402 .5217 .7975 A61 219.8000 169.1310 -.1809 .8154 A62 219.7333 164.2713 .0096 .8108 A63 219.6000 160.5241 .2304 .8029 A64 219.4000 156.5931 .5662 .7961 A65 219.5000 158.3276 .3329 .8002 A66 219.0000 159.5862 .2644 .8020

ภาคผนวก ง

ใบตอบรบการนาเสนอบทความงานประชมวชาการระดบชาต

141

142

ประวตผวจย ชอสกล นางสาวธญญามาส โลจนานนท ทอย / หมบาน ดเอมเมอรลด การเดน ถนน. เลยบคลองทววฒนา เขต.ทววฒนา แขวง.ทววฒนา กรงเทพ ททางาน บรษท ซลลค ฟารมา จากด

ชน - อาคารเพลนจตเซนเตอร ถนนสขมวท แขวงคลองเตย เขตคลองเตยกรงเทพฯ

ประวตการศกษา พ.ศ. สาเรจการศกษาปรญญารฐศาสตรบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตร เกยรตนยมอนดบ มหาวทยาศรนครนทรวโรฒ พ.ศ. สาเรจการศกษาปรญญามนษยศาสตรบณฑต สาขาภาษาองกฤษ มหาวทยาลยรามคาแหง ประวตการทางาน พ.ศ. บรษท ไทยเบฟเวอเรจ จากด (มหาชน) ตาแหนง เจาหนาทฝกอบรม พ.ศ. บรษท ซลลค ฟารมา จากด ตาแหนง ผแทนขายยา ปจจบน บรษท โรช ไดแอกโนสตกส (ประเทศไทย) จากด ตาแหนง ผแทนขายเครองมอแพทย