วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี...

30
ปี ที 3 ฉบับที 1 (มกราคม มิถุนายน) 2560 อ.ดร.ศุภชัย สุรยุทธ 1 บทความนี้มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับกิจกรรมรับน้องเชิงสร้างสรรค์ของ นักศึกษาสาขาดนตรีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ที่มีการใช้แนวคิดเชิง สร้างสรรค์ คือ จินตนาการ ความจริง ความงาม และความฝัน อันเป็นแนวคิดเชิง สุนทรียศาสตร์ ที่เมื่อนาไปประกอบเข้ากิจกรรมทางดนตรี ไม่ว่าจะเป็นการ ประสมวง การเรียบเรียงทานอง ตัวบทภาษา การประกอบสร้ าง และความหมาย ทางด้านภาษาวรรณกรรมสั ้นๆ โดยเฉพาะการร ้อยเรียงดนตรีให้เข้ากับการ ออกแบบท่าเต้นเพื่อกิจกรรมสันทนาการ จานวน 14 รูปแบบ ซึ่งผู ้เขียนเรียกว่า “แฟนตาซี 14 สเต็ป” นี้ ได ้กลายเป็นจุดเริ่มต้นสาคัญสาหรับการรับน้องใน รูปแบบใหม่ของนักศึกษาสาขาดนตรีศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี โดยทีไม่จาเป็นต้องใช้การว๊าก หรือการลงโทษหากไม่ปฏิบัติตาม แต่กิจกรรมดนตรี 14 รูปแบบ หรือ 14 สเต็ป สามารถเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยหลอมรวมแนวคิดและทัศนคติ ที่ดีทั ้งของนักศึกษารุ่นพี่และนักศึกษาที่เข้ามาใหม่ให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันได้ โดยผ่านดนตรี 1 อาจารย์ประจาสาขาวิชาดนตรี คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี e-mail: [email protected] แฟนตาซ 14 สเต็ป: จกรรมรับน้องเชงสร้างสรรค์ ของนักศ กษาสาขาดนตรศกษา มหาว ทยาลัยราชภัฏอุดรธาน บทความพ เศษ

Upload: others

Post on 30-Oct-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

1 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

อ.ดร.ศภชย สรยทธ1

บทความนมเนอหาเกยวของกบกจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของ

นกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ทมการใชแนวคดเชงสรางสรรค คอ จนตนาการ ความจรง ความงาม และความฝน อนเปนแนวคดเชงสนทรยศาสตร ทเมอน าไปประกอบเขากจกรรมทางดนตร ไมวาจะเปนการประสมวง การเรยบเรยงท านอง ตวบทภาษา การประกอบสราง และความหมายทางดานภาษาวรรณกรรมสนๆ โดยเฉพาะการรอยเรยงดนตรใหเขากบการออกแบบทาเตนเพอกจกรรมสนทนาการ จ านวน 14 รปแบบ ซงผ เขยนเรยกวา “แฟนตาซ 14 สเตป” น ไดกลายเปนจดเรมตนส าคญส าหรบการรบนองในรปแบบใหมของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน โดยทไมจ าเปนตองใชการวาก หรอการลงโทษหากไมปฏบตตาม แตกจกรรมดนตร 14 รปแบบ หรอ 14 สเตป สามารถเปนสวนหนงทชวยหลอมรวมแนวคดและทศนคตทดทงของนกศกษารนพและนกศกษาทเขามาใหมใหเปนอนหนงอนเดยวกนไดโดยผานดนตร

1 อาจารยประจ าสาขาวชาดนตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน e-mail: [email protected]

แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรค

ของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

บทความพเศษ

Page 2: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

2

พฒนาการและความเปนมาของการรบนอง

โดยทวไป หากกลาวถงพฒนาการและความเปนมาของการรบนองทงในตางประเทศและในประเทศไทยแลว เราสามารถแบงไดเปนสองรปแบบหรอสองระบบ คอ ระบบ “แฟกกง” (Fagging) และระบบ “เฮซซง” (Hazing) ดงน 1. แฟกกง (Fagging) เปนระบบการรบนองในโรงเรยนชนดหนง โดยเฉพาะในประเทศองกฤษ นกเรยนทเคยอยมากอนจะบงคบใหนกเรยนทเขามาใหมประพฤตตวเยยงคนรบใชของตนเอง ซงระบบการรบนองแบบนไดเสอมความนยมเพราะไดรบค าวพากษวจารณอยางสง 2. เฮซซง (Hazing) เปนชอเรยกแบบองกฤษ เปนกจกรรมรบนองชนดหนง ทมการจดเตรยมส าหรบผ เขารวมในกลมของโรงเรยน มหาวทยาลย ชมรม หรอการเขารบเกณฑทหารของชนปท 1 รปแบบกจกรรมคอ การท าราย การขมข รวมไปถงทางคกคามดานเพศ ในความหมายของค าวา “เฮซ” (Haze) หมายถง ทรมาน หรอท ารายรางกาย และค าวา “เฮซซง” เปนค าทใชมากในสหรฐฯ แคนนาดา และองกฤษ การรบนองประเภทนมกกอใหเกดการสญเสยถงชวต ในยโรปเรมการรบนองในสถาบนการศกษาเมอประมาณ 700 ปมาแลว และเรมแพรหลายออกไปเมอชาวยโรปยายไปตงถนฐานในดนแดนอนอยางอเมรกาเหนอ อเมรกาใต ออสเตรเลย รวมถงในดนแดนยดครองตางๆ ทวโลก ถงแมวาในยโรปการรบนองจะเสอมคลายไปแลวกตาม แตรปแบบการรบนองกลบไปเบงบานในอเมรกาเหนอและเอเชย เชน สหรฐฯ แคนาดา ฟลปปนส อนโดนเซย มาเลเซย อนเดย ศรลงกา ตลอดจนในประเทศไทย ซงการรบนองประเภทนมพฒนาการมาจาก “Penalism” เมอประมาณ 700 ปกอน เนองจากมความเชอวา นกศกษาทเพงเขามาใหมยงไมมความเปนอนารยะจงจ าเปนตองไดรบการขดเกลาดวยความยากล าบากกอนทพวกเขาจะมชวตใหมทดในรว

Page 3: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

3 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

มหาวทยาลย นกศกษาใหมมกถกใหแตงตวแปลกๆ ถกท ารายรางกาย ถกท าใหเลนตลกทหยาบคาย หรอถกวาก รดไถเงน หรอใหอดอาหารมอค า ซงวธการแบบนไดรบการยอมรบในมหาวทยาลยทวยโรป แตทวาเปนรปแบบทมอนตรายจนมการบาดเจบและลมตาย กระทงตอมาไดถกยกเลก ป พ.ศ.2310 ในมหาวทยาลยออกฟอรด มหาวทยาลยเคมบรดจ และโรงเรยนนายรอยแซนดเฮรสไดน าระบบแฟกกงมาใชเพอใหนกศกษาไดปกครองกนเอง โดยทครไมคอยจะมบทบาทอะไร นกเรยนรนนองรบใชนกเรยนรนพทอาวโส (Fag-master) ซงรนพสามารถใชรนนองไดตามใจชอบ โดยระบบน สมเสยงตอการใชอ านาจมชอบและการลวงละเมดทางเพศได อยางไรกดในเวลาตอมาระบบรบนองแบบนกถกยกเลกไปจากสถานศกษาขางตน ป พ.ศ.2520 องกฤษไดประกาศยกเลกการรบนองแบบเดมและเปลยนรปแบบการรบนองมาเปนการท าประโยชนตอสงคมแทน “แฟกกง” จะตางจาก “Penalism” ทรนพแกลงรนนองไดแคครงเดยว แฟกกงยงคงอยในโรงเรยน กนนอนทเปนเมองขนขององกฤษ เฉพาะในเอเชยตะวนออกเชยงใต และในแอฟรกาใต ซงในเวลาตอมาค านไดเพยนเปน “Ragging” และส าหรบในประเทศไทยเองกมโรงเรยนมหาดเลก ซงตอมามววฒนาการเปน “จฬาลงกรณมหาวทยาลย” รวมทงในโรงเรยนวชราวธวทยาลย ทเปนโรงเรยนกนนอนกถอดแบบการรบนองมาจากองกฤษและไดยกเลกระบบรบนองแบบนไปเมอประมาณ 10 ปทผานมา นอกจาก ทกลาวมาขางตนแลว ยงมขอมลเกยวกบการรบนองในสถานศกษาทมชอเสยงของสหรฐฯ หลายแหง มการปรบปรงเปลยนแปลง รวมถงไดมการยกเลกกจกรรมทเกยวกบการรบนองหลายอยาง อนมผลท าใหกจกรรมรบนองในเวลาตอมามหลายรปแบบมากขน และสรางสรรคมากขน

Page 4: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

4

เมอมผ อพยพจากองกฤษไปตงถนฐานทอเมรกา พวกเขาไดน าระบบแฟกกงไปใชในมหาวทยาลยฮารวาด เยล แตครและคณาจารยจะเปนผออกกฎอยางเขมงวดแทนรนพ ในป พ.ศ.2319 นกศกษาชายในสหรฐฯ มการจดตงสมาคมลบ ท “วทยาลยวลเลยมสแอนดแมร” ในรฐเวอรจเนย โดยใชอกษรยอวา “ฟ” “เบตา” “แคปปา” เพอหลกเลยงการตรวจจบของคณะผบรหาร และตอมานกศกษาหญงกมการจดกลม “Sorority” ขนบางโดยใชชอเปนอกษรกรกวา “อลฟา” “เบตา” “แกรมมา” ในป พ.ศ.2326 เมอสหรฐฯ ไดรบเอกราชจากองกฤษ มหาวทยาลยทกอตงขนมาใหมไมมการบงคบกฎเกณฑเกยวกบการรบนองในแบบแฟกกง ในป พ.ศ.2390 นกศกษาในหลายมหาวทยาลยในสหรฐฯ ซงไดแก ฮารวาด เยล คอรเนล และปรนซตน ไดรเรมแนวคดทจะหาทางสรางความสามคคในหมคณะและสถาบน ดวยวธการรบนองโดยการใชเทคนคกดดน รนนองใหไดรบความอบอายขายหนา และกลนแกลง ซงเรยกกนวา “Hazing” เพอเปนการละลายพฤตกรรม ขณะทในโรงเรยนนายรอยเวสตปอยต และโรงเรยนนายเรอแอนนาโปลสกมระบบรบนองทคลายคลงกบ “แฟกกง” เพยงแตเรยกใหมวา “Neophyte Freshmen” ซงในการรบนองจะมการวากเพอทดสอบความกลา แตทไมมความรนแรงอะไรมากไปกวานนก ประวตการรบนองในประเทศไทย

การรบนองเกดขนในประเทศไทยครงแรก เมอมการแขงขนกฬาฟตบอลระหวางคณะแพทยศาสตรและคณะวทยาศาสตร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย จดเรมตนเกดจากกองหลงของทมคณะแพทยศาสตรไดรบบาดเจบในระหวางการแขงขน ตอมาสโมสรศรราช (สโมสรคณะแพทยศาสตร) ไดสบทราบวาไดม

Page 5: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

5 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

การวางแผนลวงหนาเพอท าใหเกดการเจบแททมของตนไวกอนแลว จงไดด าเนนการสงหลกฐานฟองรองไปทางสโมสรกลางเพอใหจดการลงโทษแกผกระท าความผด และมการไตสวนหลายครงและผลสรปใหมการอะลมอลวยแลวกใหแลวกนไป นสตแพทยสวนใหญไมพอใจ และเวลาตอมานสตคณะวทยาศาสตรบางสวนจะตองขามไปเรยนทคณะแพทยศาสตร นสตคณะแพทยศาสตรจงหมายมนทจะมการเอาคน แตคณะกรรมการสโมสรศรราชไดมความเหนวา จะท าใหเกดความแตกแยกสามคค แทนทจะมการมาขอขมาแตกลบมการจดเลยงตอนรบเปนการใหอภยและเชอมความสามคคแทน ดงนนพธยกโทษกลายมาเปนพธประจ าคณะแพทยศาสตร ซงตอมากกลายมาเปนพธรบนองขามฝากของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล และไดรบความนยมและขยายวงกวางออกไปยงหมคณะอนๆ ในเวลาตอมา และในอกฝากหนงของประเทศไทยคอ “ระบบวาก” หรอ “โซตส” คอระบบทเกดขนในมหาวทยาลยแมโจเปนแหงแรกๆ โดยมตนสายปลายเหตมาจากวาอาจารยสวนใหญของมหาวทยาลยแหงนตางกจบมาจาก “วทยาลย การเกษตรกรรมลอสบาสยอส” (Los Banos) ในประเทศฟลปปนส และอาจารยเหลานไดน าระบบวากมาถายทอดแกนกศกษาภายในมหาวทยาลยดวย และเมอมการกอตงมหาวทยาลยเกษตรศาสตรขนในป พ.ศ.2486 ในระยะแรกกมการน าระบบวากมาใชในการรบนองเชนเดยวกน อยางไรกตาม ในดานหนงกกลาวกนวาการรบนองแบบวากในสงคมไทยน มทมาอกดานจากฟลปปนส ซงในยคตนทศวรรษ 2500 นน ฟลปปนสคอปลายทางทนกศกษาจากไทยไปเรยน เมอพวกเขาไดกลบมาเปนคร อาจารยสอนหนงสอ พวกเขากไดน าระบบนมาใชในไทยดวยอกทางหนง

Page 6: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

6

อยางไรกด พฒนาการระบบการรบนองของไทยยงเกยวพนกบพฒนาการของระบบอปถมภในไทยอยางแยกไมออก โดยท “ยกต มกดาวจตร” นกวชาการดานสงคมวทยาและมานษยวทยา ไดตงขอสงเกตไวเกยวกบ การรบนองใหมไววา การรบนองนถอวาเปนวฒนธรรมทถกประดษฐสรางขน และไมไดตางจากพธกรรมทางสญญะบางอยางของผคนในสงคมโลกยคโบราณ ดงนน เมอการรบนองเปนเพยงประเพณหรอพธกรรมบางอยางเทานน ผคนในสงคมจงสามารถเปลยนแปลงมนได เพราะวฒนธรรมเปลยนแปลงได หากมหาวทยาลยจรงจงกบการใหศกษาเพอพฒนาคนใหเปนคนทมความคดความอานอยางจรงจง การรบนองกจะคอยๆ เปลยนไปโดยอตโนมต แตการทครและอาจารยจ านวนไมนอยทเตบโตมาในระบบแบบน และไมไดเหนคณคาของ การสงเสรมใหนกศกษาคดเปนและเคารพในความเปนคนทเทาเทยมกน กมสวนอยางส าคญทชวยใหการรบนองทรนแรงนยงคงอย มการอธบายเกยวกบพธ รบนองในสงคมไทยไววาเปนพธกรรมทเกดขนเพอปลดผ เขามาใหมจากสถานะเดม และสรางพธกรรมใสสถานะใหมเขา ซงการรบนองเพอสลายสถานะเดมของผมาใหมน เปนการประดษฐสรางดวยกระบวนการตางๆ เพอเปลยนรปแบบจากสถานะหนงเปลยนไปเปนอกสถานะหนง เชน การประดษฐสรางสถานภาพเชงสญลกษณใหนองใหมแตงตวประหลาดๆ เพอละลายพฤตกรรม ใหมรปแบบการลอเลยนในสงตางๆ กงคน กงบา โดยการออกแบบทาเตนจดวางใหมการท าทาแปลกผดไปจากมนษยธรรมดา นอกจากน การรบนองตองมการวาก หรอกงพดกงตะเบงตะคอกใสนอง ซงน าเสยงไดแสดงออกถงความรนแรง เพอเพมความขลงสมจรงสมจง อนแสดงถงอ านาจบางอยางเพอใหนองๆ มความย าเกรงรนพ ถอวาเปนสญลกษณทตองการใหฝงจารกประทบลงบนจตใจผานกระบวนการกระท าทางรางกายโดยการวาก

Page 7: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

7 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

“แมร ดกลาส” (Mary Douglas) ไดพดถงพธกรรมศกดสทธและพธกรรมไววา คอ การขจดสงทคนรสกวาผดปกต ขจดสงทมารบกวนระบบระเบยบตามทเราเชอ นอกจากน “อารโน แวนเกนเนบ” (Arnold van Gennep) ยงกลาววามนษยสามารถเปลยนสถานะหนงไปยงอกสถานะหนงไดโดยผานพธกรรมบางอยางทสงคมสรางกนขนมา มนษยเปนสตวสงคมทมกใชพธกรรมเพอสงผานคณคาทสงคมนนๆ ก าหนดขน โดยเมอมระบบทเกดกอนอยแลว ผคนทมาใหมกถกหามตงค าถาม หามสงสย หามทาทายคนทมากอน เพราะระเบยบทมอยเดมเปนระบบทท าตามๆ กนจนเปนประเพณ เชน ระบบอาวโส ดงนน ระบบอ านาจนยมในพธกรรมการรบนองนจงถอเปนการตอกย าและผลตซ า เพอสรางความเปนสงคมอาวโส สงคมอ านาจนยม แตในอกมมหนง กสามารถสะทอนใหเหนวาสงคมการรบนองทมการวากมกแฝงไปดวยการท าลายความเปนมนษยดวยเชนกน เหตน จงอาจกลาวไดวากจกรรมรบนองคอกจกรรมทางสญญะทเปนพธกรรมซงประดษฐขนเพอสรางคนจากสถานะหนงไปสอกสถานะหนง เชนกระบวนการท าใหนกศกษาใหม นสตใหม กลายเปนนองใหม ตองกระท าผานพธกรรมการรบนอง การรบนองในสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ส าหรบการรบนองในมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ผ เขยนพบวาเพงจะไดรบความนยมและมพฒนาการทเดนชดเมอไมนานนเอง โดยสามารถนบยอนหลงไปไดประมาณ 10 - 15 ปทผานมา และสวนใหญกจกรรมรบนองของนกศกษาภายในมหาวทยาลยราชภฏอดรธานในชวงแรกนน กมกม รปแบบคลายๆ กบมหาวทยาลยชนน าอนๆ ในไทย ทอาจมทงการวาก การท ากจกรรม

Page 8: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

8

กลมเพอหลอมรวมความเปนหนงเดยว การรองเพลงมารชของมหาวทยาลย การจดขบวนเดนทางไปไหวอนสาวรยของกรมหลวงประจกษศลปาคม รวมถงการซอมบมของสาขาและคณะ ฯลฯ สวนการรบนองของนกศกษาสาขาดนตรศกษานน จากเดมทมการรบนองดวยการวากและการจดกจกรรมทเสยงตอการน าไปสความรนแรง กไดมการปรบเปลยนไปเปนการรบนองทใชดนตรและการออกแบบทาเตนเขามาประกอบ โดยทคอยๆ มการปรบเปลยนเรอยมาตงแตปการศกษา 2551 เปนตนมา ซงนอกจากรปแบบกจกรรมรบนองแบบใหมนจะเปนการใหรนพไดแสดงทกษะดานดนตรแลว นองๆ นกศกษาผ เขามาใหมกสามารถมสวนรวมอยางทวถง ดวยการออกทาทางประกอบดนตรไดอยางไมเคอะเขน เพราะไมใชทาทางทท าใหอบอาย จนอาจกลาวไดวา กจกรรมรบนองทน าดนตรและกจกรรมประกอบจงหวะเขามาชวย ไดท าใหบรรยากาศรบนองของนกศกษาสาขาดนตรศกษาดขนกวาเดมเปนล าดบ ไมเกดความตรงเครยดระหวางนกศกษาผ อยมากอนและนกศกษาผมาใหม ทส าคญเปนการใชศลปะและดนตรเปนสอเชอมโยงความสมพนธและมตรภาพทดระหวางอาจารย นกศกษาผอยมากอน และนกศกษาผมาใหมใหกลมเกลยวกนและกนมากยงขน ทงน ผ เขยนพบวามแนวคดเชงปรชญาทสามารถมาประยกตใชกบกจกรรมรบเชงสรางสรรคไดอยางนอย 3 แนวคด คอ “แฟนตาซ (Fantasy)“ “จตนาการ (Imagination)” และ “ความงาม (Beauty)” ซงผ เขยนจะไดน าเสนอเกยวกบความเปนมาโดยยอของแนวคดทง 3 ตามล าดบดงน

Page 9: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

9 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

แฟนตาซ (Fantasy)

ค าวา “แฟนตาซ” หรอ “Fantasy” ในเชงจตวทยาคอสงทเกดขนภายในจนตนาการ และเปนโลกรปแบบของการคดในจนตนาการ อนเกดจากบคคลคนนน ซงประกอบดวยกลมแนวความคดความรสกทอยภายใตเงอนไขโลกของวตถหรอแมแตในความเพอฝน โดย “จนตนาการ” นมกจะสอสารถงสงทปรากฏในตวคนๆ นนมากกวาจะสอสารไปยงบคคลอน โลกของแฟนตาช จะเปนสงเกดขนภายในชวตประจ าวน และในมตหนงมเนอหาทมกกลาวถงความขบของใจ ความล าบากใจ ความไมพอใจ แสดงใหเหนถงความปรารถนาถงเปาหมาย การแสดงออกแหงความปรารถนา โดยทวไปเปนปญหาในสถานการณทยากล าบากทเขามาปะทะในชวตประจ าวน ซงผ ทเปนผคดเขาสามารถลมลาง เพกถอนและบากกฎเกณฑในโลกกายภาพและสงคม

หลงจากนนจะสรางกจกรรมใหปรากฏในโลกทพวกเขาปรารถนา ยกตวอยาง เชน อองเดร เบรตง (Andre Breton, 1896 - 1966) กวชาวฝรงเศส ซงเปนบคคลส าคญทสดทไดพฒนาหลกการแนวคดเชงสนทรยศาสตร รวมกนกบ พอล เอลอารด (Paul Riverdy) พวกเขาไดกอตง “ลทธเซอเรยลลสม” ขนในป ค.ศ.1924 โดยทเปนการแยกตวออกมาจากลทธดาดา ในป ค.ศ.1921 และการทอองเดร เบรตง เคยเปนนกเรยนแพทยมากอนเขาจงสนใจในทฤษฎของฟรอยด (1856 - 1934) ทกลาววา “มนษยทกคนอยภายใตอทธพลจตใตส านก” กระทงตอมาอองเดร เบรตง ไดประยกตใชกบหลกการของกลมเซอเรยลลสมทวาดวยจนตนาการวา คอสวนส าคญของการแสดงออก และจนตนาการคอจตไรส านก จตไรส านกถอเปนภาวะของฝนทตอเนอง ซงชวยน าไปสการสรางสรรคศลปะได ความฝนคอการแสดงออกขณะหลบอยทยงไมไดสต ซงนกจตวทยาไดใชความ

Page 10: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

10

ฝนเพอคนหาตนตอความวตก กงวล ความกลวเพอเปนเครองมอในการวเคราะหอดต แตศลปนจะน าความฝนมาเปนแรงบนดาลใจเพอสรางศลปะ นอกจากน อองเดร เบรตง (Andre Breton) ยงไดเสนอทฤษฎเกยวกบสภาพความขดแยงระหวาง “ความจรง” และ “ความฝน” โดยเขากลาววาโลกแหงความจรงคอมายา แตความฝนคอความจรงทยงกวา ซงตรงกนกบทฤษฎของ ฟรอยด ทกลาววามนษยอยภายใตอทธพลจตไรส านก กลาวคอ มนษยมความอยาก ความตองการ ในความมดทเกบซอนไวในสวนลกของจตใจทไมสามารถมองเหนเพราะถกสงคมบงคบ จนรสกเกบกดไวในจตใจ ดงนน มนษยจงไดส าแดงจตนาการออกมาภายใตจตไรส านกเปนส าคญ อนเปนภาวะเฉกเชนความฝน เพราะมกระบวนการและมความตอเนอง ซงสามารถน าไปสกระบวนการสรางสรรคศลปะทสมบรณ ทงความหมายและความรสกได จนตนาการ (Imagination)

“จนตนาการ” คอ กระบวนการทางจตทประกอบไปดวย 1. การฟนจนตนาการขนมาจากการรบรทมอยกอน (จนตนาการเชงการผลตซ า) 2. การรวบเอาจนตภาพพนฐานเหลานมาประกอบเปนเอกภาพใหม (จนตนาการเชงสรางสรรคหรอเชงกอ) นอกจากน จนตนาการเชงสรางสรรคยงแบงไดเปนสองประเภทคอ 1. ความเพอฝนซงเปนไปเองและควบคมไมได 2. จนตนาการเชงสรางสรรคแสดงตวอยางในวทยาศาสตรและปรชญาซงควบคมโดยแผนหรอวตถประสงคทก าหนดไวแลว

Page 11: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

11 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ความงาม (Beauty)

“ความงาม” คอ ลกษณะพเศษของสรรพสงทสามารถกระตนสขารมณและความปต โดยเฉพาะตอผสงเกต ดงนน ความงามจงเปนค าทวไปทเกยวของกบการประจกษ ความซาบซงทางสนทรยภาพ และในการตดสนความงามไมวาจะเปนวสยหรออตวสยกเปนเรองววาทะทางปรชญาอยางจรงจงแทบทงสน สวยมองเหนทางตา งามมกมองเหนทางจตใจ ศลปะตองงามทเกดจากกระบวนการคดประดษฐขนจากกระบวนการแนวคดของมนษยแทบทงสน

และจากแนวคดเชงปรชญาในทง 3 แนวคดในขางตน ผ เขยนและเหลาคณาจารยประจ าสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธานจงไดหยบหลกแนวคดเหลานไปประยกตใชกบกจกรรมการรบนองในสาขาดนตรศกษา เพอใหการรบนองทมกจกรรมเชงสรางสรรคทหลากหลายและเปนกจกรรมทนกศกษามสวนรวมทงทเปนรนพและนกศกษาทเขามาใหม ทงน กจกรรมการรบนองของนกศกษารนพสาขาดนตรศกษาเปนกจกรรมทรนพมการเตรยมการมาเปนประจ าทกป และเปนกจกรรมทรนพจะมการประชมวางแผนการท างานอยางมระเบยบขนตอนกบอาจารยทปรกษากจกรรม จากนนในขนตอนการเตรยมงานอาจารยทปรกษาและนกศกษารนพกจะมการถายทอดและแลกเปลยนระหวางกนเกยวกบการสรางกจกรรมในการรบนองในเชงสรางสรรค เพอเปนการทบทวนและสรางความเขาใจตอกนทงในภาคทฤษฎและภาคปฏบต และหวขอถดจากน คอ เนอหาทกลาวถงความเปนมา รปแบบ และลกษณะของกจกรรมรบนองในเชงสรางสรรค ทผ เขยนเรยกวา “แฟนตาซ 14 สเตป” วามความเปนมาอยางไร มรปแบบและลกษณะทส าคญอยางไร

Page 12: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

12

แฟนตาซ 14 สเตป

ผ ทมบทบาทส าคญในการจดประกายใหเกดสงทเรยกวา “แฟนตาซ 14 สเตป” คอ อาจารยภาสกร สารรตน ซงในทนผ เขยนขอเรยกวา “ผสราง” อาจารยภารสกร คอ หนงในอาจารยทปรกษากจกรรมของนกศกษาสาขาดนตรศกษา โดยทอาจารยภาสกรกลาววา แฟนตาซ 14 สเตปเรมเกดขนจากการเปนสวนหนงในกจกรรมสนทนาการทางดนตรมากอน ซงยคแรกๆ กเปนการลองผดลองถก และตอมากมพฒนาการในดานท านอง เนอหา และทวงทาแบบตางๆ เกดขนเรอยมา ซงรวมๆ แลวกใชเวลาในการพฒนารปแบบของแฟนตาซ 14 สเตปเกอบ 10 ป และไดใชกรอบแนวคดเชงสนทรยศาสตรส าหรบการสรางสรรคกจกรรมดงกลาว คอ Cenza การรบร Perceive สงทไดจากการรบร Concept กรอบแนวคด Sentiment การตดสนใจ Expression การแสดงออก

ผ สรางไดใหความเหนเพมเตมวา กจกรรมแฟนตาซ 14 สเตปเปนกจกรรมทถกสรางขนโดยมงหมายใหนกศกษาทงรนพและนกศกษาทมาใหมมความรก ความผกพน และมความสามคคกนเปนหมคณะของนกศกษาสาขาดนตรศกษา อนถอเปนกจกรรมเชงสรางสรรคทยงยน และกอเกดเปนสงคมอดมปญญาเปนล าดบตอไป นอกจากนยงเปนกจกรรมทสะทอนถงความรกความเอาใจใสระหวางครกบลกศษย รวมกระทงไปถงคณะ และมหาวทยาลย เพอฝกฝน

Page 13: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

13 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ใหนกศกษาไดเรยนรเกยวกบการท างานรวมกน การมความรบผดชอบรวม การมน าใจและเสยสละ รวมทงการกลาแสดงออกในเชงสรางสรรค นอกจากน เพลง 14 สเตป ยงมวตถประสงคเพอเปนเครองมอละลายพฤตกรรมทงระหวางนกศกษารนพและนกศกษาผมาใหม ซงอาจารยภาสกรไดน าเพลงเชยรมาดดแปลงสรางสรรคใหมโดยค านงถงเรองภาษาและวรรณกรรมทใหเปนภาษาทงายตอการเขาใจและจดจ า เนอหาจรรโลงจตใจ ทส าคญเมอ ผ รวมกจกรรมไดรองกเหมอนไดปลดเปลองพนธนาการจากความปกตไปสความปกตในโลกจนตนาการอกรปแบบหนง เพอกอใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน เนอรองจงประกอบไปความทรงจ าทงายๆ ปลดปลอยตวตนตนเองในขณะทรวมกจกรรมใหเปนอสระหลดออกจากกรอบและกฎเกณฑของสงคมทวไปเขาไปอยในโลกแหงแฟนตาซ หรอจนตนาการเหนอความจรง ทงน ในท านองเพลงนนกลมผ รองจะรองแบบ “Unison” เสยงเดยว บางทกจะใชเทคนคการรองแบบกงรองกงพดผสมผสานกนไป พฒนาการของแฟนตาซ 14 สเตป

การสรางสรรคแฟนตาซ 14 สเตป หรอ การสรางเพลง 14 สเตปสามารถแบงไดเปน 3 ชวง ดงน

ชวงปท 1 - 3 ชวงทดลอง ระยะของชวงเวลานผสรางไดลองผดลองถก โดยมขนตอนในการสะสมองคความรเพลงเชยร จากมหาวทยาลยตางๆ ทเปนมหาวทยาลยชนน าของประเทศไทยมาวเคราะหหาขอเดนขอดอยเพอน ามาพฒนาใหกลายเปนเพลง 14 สเตป (แฟนตาซ 14 สเตป) ของสาขาดนตรศกษาเอง นอกจากนในอกทางหนงยงเปนชวงลองผดลองถกระหวางวฒนธรรมการรบนองแบบเดมและวฒนธรรมการรบนองแบบใหมดวยเชนกน

Page 14: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

14

ชวงปท 3 - 5 ชวงกลาง ใชระยะเวลา 3 - 4 ป ส าหรบการพฒนาเรองของ ดนตร อตราจงหวะชา - เรว ท านองเพลง รปแบบของดนตร เนอหาทมความแตกตางกนทงหมด

ชวงปท 5 - 8 ชวงมรปแบบชดเจน โดยมรปแบบการท างานทชดเจนขน กลาวคอ มกระบวนการคดในประเดนเรอง การรอง เลน เตน โชว ดงการอธบายตอไปน ลกษณะของดนตร มการวางแผนอยางชดเจนทจะใหนกศกษาน าเพลง 14 สเตป มาจดวางในเรององคประกอบของดนตร เชนเรอง อตราจงหวะ กระสวนจงหวะ ท านอง การท าเสยงประสาน การก าหนดใหเครองดนตรส าหรบบรรเลง ลกษณะภาษาและถอยค า ในเนอหาสาระ แบงออกเปน ภาษาทไรรป ไรความหมายแตแฝงในความสมพนธทางความรสกทไดจากการใชภาษาน เพอปลดปลอยพลงทางดานปญญาและการแสดงออกเชงสรางสรรคในฐานะผสรางเอง นอกจากนในเนอเพลง 14 สเตปยงมภาษาและถอยค าทประกอบไปดวยเนอหาสาระทเปนแบบ วรรณกรรมโลกสวย เปนวรรณกรรมเดกๆ มความหมายแฝงไวถงความงดงามแบบตรงไปตรงมา ผสรางไดน าแนวคดจาก วรรณกรรมวถแบบมขปาฐะ มาใชสรางสรรค วรรณกรรมทเปนประเภทสองแงสองงาม พดถงเรองเพศสภาพ ซงวธการคดดงกลาวผสรางไดน าเพลงอแซว เพลงล าตดมาเปนตนแบบในการคดสรางสรรคดวย เพอสรางสสนอยางนาตนตาตนใจ ผ สรางไมไดมวตถประสงคจะเจาะจงประเดนเรองเพศเชงอนาจาร แตผสรางตองการน าเสนอใหเปนเรองปกตธรรมดาเพอลดทอนความตงเครยดของผ เขารวมกจกรรมใหเกดความสนกสนาน เปนแคเพยงสญญะหยกแกมหยอก เสยดสสงคม ลอเลยน เพอใหผ เขารวมกจกรรมเกดพทธปญญาเปนสญญะเพอสลาย

Page 15: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

15 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ขวอตรา อนจะท าใหนองใหมไดเรยนรวถชวตและการรวมกนอยในสงคมมหาวทยาลยอยางสรางสรรค องคประกอบของแฟนตาซ 14 สเตป

การสรางสรรคแฟนตาซ 14 สเตป ผ สรางแบงองคประกอบเปน ผท ากจกรรม นกศกษารนพ รนนอง ดนตร เนอเพลง ทาเตน เสอผา การแตงกาย โดยมขนตอนในการสรางสรรคดงตอไปน

รอง คอ การฝกฝนการรองจากเพลงทงหมด 14 เพลง เลน คอ น าดนตรมาเลนประกอบ ซงมการน ารายละเอยดสาระส าคญ

ทางดนตรมาสรางสรรคประกอบ เตน คอ การคดออกแบบทาเตนใหสมพนธภาพสมพนธบทและม

ความสมพนธทางดานเสยงดนตร โชว คอ การน าผลงานออกแสดงจรงและมการวางแผนอยางชดเจน

แนนอนถงแนวความคดและ Theme ของการแสดงของแตปการศกษาจะไมเหมอนกนและจะเปลยนไปตามความตองการและลงความเหนจากทประชมของรนพและอาจารยทปรกษาหรอคณะของผสราง เพลงสนทนาการ 14 สเตป

เพลงสนทนาการ 14 สเตปเปนเพลงขนาดสนๆ ไมยาว ไมซบซอน เขาใจงาย เนนการบนเทงและการแสดงออกของผ เขารวมกจกรรมใหมความสนกสนานบนเทงเปนประการส าคญ

Page 16: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

16

เพลงท 1 ผน า แมงหวทาเตรยม ทงหมดเตรยม 3 - 4 ผตาม โนนกแมงแมงหว เออว นกแมงแมงวน เออวๆ (ซ า) มาตอมทฉน เออว (ซ า) เพลงท 2 อะโกโกเย อะบานนาแนนอ อะโกโกเยอะบานนาแนนอ อะโกโกเนาะ โกโกเนาะ โกโกเนาะเนาะอะโกโกเนาะ โกโกเนาะ โกโก เนาะเนาะเนาะ อะโกโกเนาะ โกโกเนาะ โกโกเนาะเนาะอะโกโกเนาะ โกโกเนาะ โกโก เนาะเนาะเนาะ เพลงท 3 ไกครบไก ซอไหมครบจะกลบแลวไก ไกขายถกๆ แถมกระดกกบไมเสยบไก (ไมแดงเอาไปชงโชค เออวๆ 2 รอบ) ไปเทยวรอบโลกกบคนขายไก เพลงท 4 ไกยางถกเผา ไกยางถกเผา (มนจะโนไมเสยบ เออว 2 รอบ) เสยบตดซายเสยบตดขวา รองจรงๆ รองจรงๆ รอนจรงๆ

Page 17: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

17 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

เพลงท 5 ไกแจตายแลว ไกแจตายแลว มนจะไมขนอก คอกคาดคอกคาดาย คอกคอกคอกคาดคอกคาดคอกคาดาย เพลงท 6 โอทะเลแสนงาม ฟาสครามสดใส มองเหนเรอใบ แลนอยในทะเล หาดทรายสวยงามเหนป ดสดหมปลากงหอยปปลา กงหอยนานา ฉงฉบ ฉงฉบ ฉงฉบ ฉงฉบ อยในทองทะเล เมอเราเดนไป เราเดนเทยวไป เราเดนเทยวไป ไปถงชายทะเล เราแสนฮาเฮ เทยวทะเลสขใจ เมอตะวนตกดน ตะวนตกดน ตะวนตกดน

เหนเครองบนผานไป เราหอนทนท ฮ ฮ ฮ ฮ ผน า เอกดนตรหอนทนใด ผตาม ฮ ฮ ฮ ฮ สขใจจรงๆ สขใจจรงๆ

Page 18: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

18

เพลงท 7 ตมใสน า ใสน าใหเตมตม (ซ า) แลวเราจะชนใจ (ซ า) ตมตะลมตมโปะ โปะตะโละโตะตม วดบมวายบมวายบม แลวเราจะชนใจ แลวเราจะชนใจ เพลงท 8 วาวทเราชอบเลน ชก ชก ชก เชาเยนเราชอบเลนวาว วาวนอยลองลอยสดาว (ซ า) สองมอเราสาวจนวาวตดลม (ซ า) โบกสะบด สะวดสสวาด เวยนวน (ซ า) แลดสบสนอยบนเมฆา (ซ า) เพลงท 9

ไพทเราชอบเลน แจก แจก แจก เชาเยนเราชอบเลนไพ ไพปอกเปนของสขใจ (ซ า) 3 เดง เชดใสเจามอลมจม (ซ า) จว สะบด สวดสสวาดเวยนวน (ซ า) แลดสบสนอยบนคาสโน (ซ า)

Page 19: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

19 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

เพลงท 10 กงกานใบซะๆ ใบกานกง (ซ า) ฝนตกลงมาจรงๆ (ซ าๆ)

ซะๆ กงกานใบ (ซ า) เพลงท 11 เทล าบก เทล าบก

เขาหาวาผมเปน เฮย เขาหาวาผมเปนเกย

กผมมนเทล าบก เพลงท 12

แรดเรดเชด แรดเรดเชด เขาหาวาหนกระแดะ อราย เขาหาวาหนกระแดะ กหนมนแรดเรดเชด เพลงท 13 มตารอบตว มหวหลายตา ฮนลา ฮนลา สปปะรด สปปะรด ผน า เปรยวไหม เปรยวไหม ผตาม เปรยว ผน า เปรยวแลวตองท าอยางไร

Page 20: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

20

ผตาม เปรยวจมเกลอ หวานกจมเกลอ (ซ า) ถาไมมเกลอ กไมตองกน แดกไปเลย แดกไปเลย เพลงท 14 ฮปฮปฮปฮปฮปโป โอโหตวมนใหญ มนเดนอยอาย มนเดนอยอาย ตาลนลา ตาลนลา 2 รอบ Coda เดงซาย เดงขวา เดงหนาดงหลง (ซ า) เดงพรอมกน (ซ า) เดงพรอมกน (เออวๆ ๆ ๆ 2 รอบ) ดนตรและการสรางสรรคแฟนตาซ 14 สเตป

การรบนองเปนกจกรรมประดษฐสรางทางวฒนธรรมสงคมการศกษา เปนรปแบบกจกรรมอยางหนงทนยมสรางสรรคขนเพอหลอหลอมพฤตกรรมใหเกดการเรยนรทจะอยรวมกนระหวางผ ทอยมากอนและผ มาใหมใหเกดการเรยนรระหวางกน รวมถงการเรยนรวฒนธรรมการอยในสงคมการศกษาในสาขาคณะตางๆ ของมหาวทยาลย และในมหาวทยาลยตางๆ ของไทยนยมทจะจดกจกรรมเหลานเพอเปนเครองมอในการหลอมรวมความสมพนธระหวางนกศกษารนพและรนนองใหเปนไปอยางอบอน เกดความมนใจ เกดความรกสามคค อดทนเสยสละ ซงจากเหตผลดงกลาวมา ในแทบทกมหาวทยาลยของไทยจงยงคงมการการจดกรรมรบนองอยเปนประจ าทกป ถงแมนวาจะม

Page 21: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

21 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

เหตการณตางๆ ทไมถกระเบยบ ไมวาจะเปนการบาดเจบ หรอแมแตการสญเสยชวต และส าหรบอาจารยภาสกร สารรตน ในฐานะผสรางกจกรรมเพลง 14 สเตป ในฐานะทเปนอาจารยทปรกษากจกรรมของนกศกษาสาขาดนตรศกษาไดใหความเอาใจใสเปนพเศษตอการจดกจกรรมของนกศกษาสาขาวชาน โดยทผสรางไดน าเอาความรเชงวชาการทางดนตรมาผสมผสานกบบทวรรณกรรม 14 เพลง และทาทางการเตนนาฎกรรมแบบรวมสมยทไมไดยดตดกบทวงทาแบบนาฏกรรมแบบอสานหรอนาฏกรรมแบบไทย หากแตน ามาผสมผสานจนเกดรปแบบเปนของเพลงสนทนาการ 14 สเตป เพลงสนทนาการ 14 สเตปน ผสรางไดใหความส าคญ เกยวกบประเดนแนวท านอง (Melody) จงหวะ (Rhythm) เสยงประสาน (Harmony) และเครองดนตร (Music instrument) โดยการสรางแนวท านองทงายๆ ซงเกดจากส าเนยงอสาน สวนการท าดนตรนนจะมนกศกษาเปนผ รบผดชอบโดยทมอาจารย ทปรกษาใหค าแนะน าและตรวจสอบ ขณะทโครงสรางการด าเนนคอรดจะใชโครงสรางในชดคอรด (Tonic-Dominant-Tonic) และมการประดบประดาคอรดตางๆ เพอเปนการขยายคอรดใหนาสนใจกบแนวท านองมากขน ผ สรางไดน าคอรดยมจากตางบนไดเสยงอนๆ มารวมใชในบางสเตป ผ สรางไดใหความส าคญในเรองน าหนกความดง เบา (Dynamic) ของเสยง ความชดเจนของเสยง (Articulation) การเนนจงหวะใหดง เบา ของเสยงใหมความพเศษและแตกตางเพอใหสอดคลองสมพนธกบทาเตน และตวบท เนอหาบทเพลง 14 สเตปดวย ดงตวอยางตอไปน

Page 22: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

22

ตวอยาง เพลง 14 สเตป

ตวอยาง เพลงท 1 ผน า แมงหวทาเตรยม ทงหมดเตรยม 3 - 4 ผตาม โนนกแมงแมงหว เออว นกแมงแมงวน เออวๆ (ซ า) มาตอมทฉน เออว (ซ า)

Page 23: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

23 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

อยางไรกตาม การน าดนตรเขามารวมในกจกรรมสนทนาการรบนองน

ถอไดวาเปนปรากฏการณใหมส าหรบนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ดงนน หลายสงหลายอยางจงเปนการรเรมใหม สรางสรรคขนใหมทงในดานดนตร เนอรอง และท านอง ฯลฯ อาทเชน การใชโครงสรางรปแบบของดนตรนนเปนเพลงตอนเดยวทน ามาตอตอกน ซงแตละตอนกจบภายในตว นอกจากน ดนตรสวนใหญกใชการเขยนเสยงแบบ “โฮโมโฟน” (Homophony) ทมท านองและเสยงประสานแบบหลวมๆ ขณะทโครงสรางการด าเนนคอรดจะใชโครงสรางในชดคอรด (Tonic-Dominant-Tonic) และมการประดบประดาคอรดตางๆ เพอเปนการขยายคอรดใหนาสนใจกบแนวท านองมากขนเพยงเลกนอย

Page 24: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

24

โดยภาพรวม คอ เปนท านองเพลงลกทงอสาน ซงประเดนนาสนใจ คอ ผสรางพยายามจะสรางเสยงโครมาตก ในหองท 19 และ 21 เพอใหเกดสสนในการเชอมตอไปยงท านองตอไป สนทรยะทไดรบฟงจะเปนเปนสนทรยะผสมผสานระหวางอสานและตะวนตก

สนทรยศาสตร สนทรยศาสตร เปนการศกษาเกยวกบความรสกทางการรบร ซงแยกไดสองอยาง คอ “การรบร” (to perceive) และ “สงทรบรได” (perceptible things) เพลโต บอกวาศลปะยงหางไกลความเปนจรง แตอรสโตเตลผ เปนศษยเหนตางวาศลปะกมผลตอสภาวะของจตใจทางความรสก ตอมาบอมการเตน ไดพดแนวคดเชงความงามในทางวจตรศลป (Fine arts) ซงตอมา โครงสรางสนทรยศาสตรไดมการน ามาขยายในมมมองของนกปรชญาโดยคานท ทงน สนทรยศาสตรเปนเรองพนฐานของชวตไมสามารถแยกออกไดจากสภาวะของชวตประจ าวนของมนษย ซงประเดนทเนนหนกคอเรองสนทรยภาพ โดยเฉพาะเรองจนตนาการ ซงจะเปนตวเชอมระหวาง สนทรยศาสตร กบ จตปรชญา โดยเฉพาะมารกซสต ในขณะเดยวกน ลโอ ตอลสตอย ไดเขยนถง “ศลปะคออะไร” (What is Art?) โดยเนนประเดนเรองศลธรรมจรรยากบคานยมของสงคม สวนกลมจตวทยาของฟรอยด ประเดนทมงเนนคอ การวเคราะหจนตนาการ กบ จตใตส านกของมนษย

อยางไรกตามสนทรยศาสตร สวนใหญเปนการศกษาศลปะเชงปรชญาและเชงความคด ซงเปนการศกษาปรชญาของศลปะและความงาม โดยเฉพาะในดานสนทรยศาสตรทางดนตรทเปนการผสมผสานระหวางสนทรยศาสตรตะวนออกและสนทรยศาสตรตะวนตก และเมอหนกลบมามองในกรณนกศกษา

Page 25: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

25 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

สาขาดนตรศกษาทเปนนกศกษาผซงมความสามารถทางดานดนตรอสานอยในวถชวต เชน หมอล า ลกทงอสาน สารภญญะ และผญาค ากลอน ฯลฯ ทจะมการผสมผสานทงส าเนยงและกลมเสยง “เพนทาโทนก” (Pentatonic Scale) ขณะทการแสดงออกของดนตรในดานทวงท านอง จงหวะทปรากฏมกเปนบรรยากาศโดยรวมแบบ เพลงลกทง ในท านองบทเพลง 14 step และไดมการผสมผสานคอรดเสยงทประสานแบบตะวนตก รปแบบการผสมวงระหวางกลมเครองลมทองเหลอง เชน ทรมเปต (Trumpet) ทรมโบน (Trombone) กลมเครองลมไม เชน ออโตเซกโซโฟน (Alto saxophone) เทนเนอรเซกโซโฟน (Tenor saxophone) กจกรรมของเสยงดนตรมงเนนสนบสนนกจกรรมการละเลน รองเลน เตน โชว อนเปนการสนทนาการเพอความสนกสนานประกอบการเตนท มความหมายเดยวกนกบตววรรณกรรม และถอเปนการปลดปลอยใหเปนไปตามจนตนาการ โดยใชดนตร การแตงกาย และการแตงหนาทรงผม ซงจะท าใหสอดคลองกบความหลากหลายในดานสสนความงาม และมจนตนาการทเรยกวา “แฟนตาซ 14 สเตป” ความมงหมายของ “แฟนตาซ 14 สเตป”

การสรางสรรค “เพลงสนทนาการ 14 สเตป” หรอ “แฟนตาซ 14 สเตป” ไดสรางสรรคจนตนาการ ความจรง และความงาม ใหแกนกศกษาสาขาดนตรศกษา ซงมองคประกอบหลายอยางทจะท าใหนกศกษาไดแสวงหาความร ความสามารถของตนจากการทไดเขามาศกษาในมหาวทยาลยแหงน บทความน และกระบวนการสราง “แฟนตาซ 14 สเตป” มงหวงสรางสรรคและพฒนาใหนกศกษาสาขาดนตรศกษาเปนบณฑตทพงประสงค ดงนน ผ เขยนจงสรปหลกการทเกยวของกบความมงหมายดงกลาว ตอไปน

Page 26: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

26

กฎธรรมชาตทตองฝกในการอยรวมกน

ฐานศาสตรใหญในระบบการศกษาของโลกแหงการศกษา คอ การอยรวมกนอยางสนตสข ซงจดอยในหมวดหมของ จรยศาสตรศกษา ซงไมใชกฎหมายหรอขอบงคบใดๆ แตจะเปนฝกฝนตนเอง ดแลตนเอง ชวยเหลอตนเองและตดสนตนเอง โดยทวไปทฤษฎจรยศาสตร แบงออกไดเปน 2 แบบ ตามทระบบการศกษาชนน าของโลกไดมการจดการเรยนการสอนกน คอคอ 1.ทฤษฎคณธรรม (โสเครตส เพลโต และอรโตเตล) 2.ทฤษฎหนาท (Duty Theory) นกคดยคใหมของ “คานท” ทฤษฎประโยชนของ “มลล” รวมทงแนวคดทเปนพนฐานของหลกสญญาประชาคมในทางการเมอง เชนแนวคดเรองสทธเสรภาพ ความเสมอภาค ความยตธรรม ของจอหน ลอค, โธมส ฮอบส, ฌอง - ฌาคส รสโส, และจอหน รอลล

เราควรเปนคนเชนไร ?

นกศกษาพงปฏบตอยางไรจงจะสราง “บคลกภาพ” (Character) หรอ “อปนสย” (Habit) ทมความสงางาม เพราะบคลกภาพหรออปนสยทมคณธรรมจงจะเปนทมาของการกระท าทถกตอง และเปนภาพสะทอนการมชวตทดของมนษย คณธรรมคออะไร? อรสโตเตล นยามวา คอ ความเปนเลศ (Excellence) ของบคลกภาพหรออปนสย ซงท าใหผ มคณธรรมนนบรรลจดหมายของความเปนมนษยโดยแบงไดออกเปน 2 อยาง คอ 1. คณธรรมทางปญญา (Intellectual Virtue) คอ การพฒนาปญญาในทางปรชญา หรอการใชปญญาภาคทฤษฎ (Theoretical Wisdom) เพอแสวงหาความจรงแทของมนษย โลก และจกรวาล

Page 27: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

27 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2. คณธรรมดานศลธรรม (Moral Virtue) เกดการใช ปญญาภาคปฏบต (Practical Wisdom) แสวงหาทางด าเนนชวตทถกตอง หรอสายกลาง เหตผล (Reason) อนเปนสารตถ (Essence) แหงวญญาณของมนษย คณธรรมพนฐานตะวนตกยคคลาสสก แบงไดดงน

1. ความรจกประมาณ (Temperance) 2. ความสขมรอบคอบ (Prudence) 3. ความกลาหาญอดทน (Fortitude) 4. ความยตธรรม (Justice) คณธรรมพนฐานในยคกลาง แบงออกไดดงน

1. ศรทธา (Faith) 2. ความหวง (Hope) 3. การเคารพ (Charity)

4. ความรก (Love)

Page 28: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

28

จากหลกคณธรรมพนฐานทกลาวมา การใสใจและตระหนกในแนวคดปรชญาพนฐานเหลาน รวมทงการเปนผ มสต มความกรณา ความใจกวาง ความสภาพ และการรจกควบคมตนเองยอมมสวนทท าใหนกศกษาเปนคนด คนเกง และคนมคณธรรม (Virtuous Person) นอกจากน ในสงคมโลกยงมแบบอยางทางศลธรรม (Moral Ideal) ทกระตนใหคนเราไดยดถอเปนแบบอยางส าหรบ การด าเนนชวต เชน การสรางคนแบบโสเครตส ทตองเปนคนมความเปนเลศทางดานปญญาและความกลาหาญ พระเยชครสตมในดานความรกและความเสยสละ มหาตมะ คานธมในดานความซอสตยและความเสยสละ ขณะเดยวกนแมชเทเรซากมในดานความรกและความเสยสละ สรป “แฟนตาซ 14 สเตป” เกดขนเพอเปนกจกรรมรบนองเชงสรางสรรค ซงมงสงเสรมใหนกศกษาสาขาดนตรศกษามความด ความจรง ความงาม และความถกตอง ซงเปนกรอบพนฐานเพอใหนกศกษาไดคนหาคณคาเชงความรและความหมายสนทรยภาพแหงชวตจากการไดเขามาศกษาเลาเรยนในมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ซงจะชวยใหพวกเขาไดตระหนกถงคณคาแหงการแสวงหาความรและคณคาแหงการพฒนาตนเองและสงคม ในขณะเดยวกน ในดานหลกการเกยวกบ หลกสทธ หนาท เสรภาพ ความเสมอภาค และความยตธรรม คอ หลกการและการมชวตอยในสงคมเพอฝกหดตนเองใหเปนบณฑตทพงประสงค โดยการใชศลปะและดนตรเขามาเปนสอเชอมโยง

นอกจากน และกจกรรม “แฟนตาซ 14 สเตป” ยงถอเปนเครองมอทสามารถใชเปนสอกลางในการรวบรวมนกศกษาสาขาดนตรศกษาทงทเปนรนพและทเขามาใหมใหมความรกความสามคคในหมคณะ ใหมความคดสรางสรรค

Page 29: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

29 แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาดนตรศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน แฟนตาซ 14 สเตป: กจกรรมรบนองเชงสรางสรรคของนกศกษาสาขาวชาดนตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

รวมถงการวางแผน การออกแบบ การรจกรบผดชอบเพอสรางสรรคใหนกศกษามบคลกภาพ มคณภาพ มอปนสย โดยเฉพาะการเรยนรทจะท างานรวมกบบคคลอนๆ ซงผ เขยนไดเสนอแนวคดเหลานตงแตเร มเขามาท างานในมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน โดยมงหวงเพอใหเปนการปรบพนฐานทางดานระเบยบวนยและการสรางความเขาใจใหแกนกศกษาใหมในสาขาดนตรศกษา ของมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน อนจะสงผลดทงตอตวนกศกษาและสงคมโดยรวมตอไป

Page 30: วารสารพื้นถิ่นโขง ชี มูล - แฟนตาซี แฟนตาซี 14 สเต็ป ...mcmac.udru.ac.th/mcmac_files/vol3_1_1.pdf ·

ปท 3 ฉบบท 1 (มกราคม – มถนายน) 2560

30

เอกสารอางอง

กรต บญเจอ. (2522). สารานกรมปรชญา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. เจษฎา ทองรงโรจน. (2557). พจนานกรมองกฤษ - ไทย ปรชญา. กรงเทพฯ: โสภณการพมพ. พนพศ อมาตยกล. (2554). การกอเกดเพลงไทยสากล: แนวคดดานดนตร วทยา. กรงเทพฯ: อมรนทร. ยกต มกดาวจตร. สงคมรบนอง. มตชน. (13 ก.ย.2558). สบคนเมอ 10 พ.ย. 2558. สรพศ ทวศกด. (2552). จรยธรรมพทธศาสนากบจรยธรรมสากล. ใน วารสารพทธศาสนศกษา ปท 16 ฉบบท 2 พ.ค. – ส.ค..