1

การปองกนคอรรปชนในการจดซอจดจางภาครฐ

โดยการมสวนรวมของภาคประชาชน

ดร. มานะ นมตรมงคล

ผอ านวยการองคกรตอตานคอรรปชนฯ

หลกการและเหตผล

สถานะการณคอรรปชนในประเทศไทยมแนวโนมทรนแรงมากขน จากการศกษาพบวาทผาน

มาพฤตกรรมคอรรปชนทเกดขนทวประเทศมการพฒนากระบวนการตวเองเพอใหสามารถโกงไดมาก

ขนและหลบเลยงการตรวจจบ กลาวคอ มการวางแผนอยางซบซอน มการเชอมโยงกนอยางเปนระบบ

ประสานการท างานเปนเครอขายทงในและตางประเทศ ระบบการจดซอจดจางทด าเนนการกนในหนวย

งานของรฐสามารถท าไดโดยอ านาจคอนขางเบดเสรจรวมถงการใชดลยพนจในขนตอนตางๆ ขณะท

การเขาถงขอมลเกยวกบการจดซอจดจางกท าไดยากi ความพยายามในการตอสกบปญหาคอรรปชนท

ผานมาจงไมไดผลอยางทควรอนเนองมาจากหลายปจจย เชน ขาดความรวมมอของนกการเมองผม

อ านาจทจะท าใหมาตรการตางๆ ขบเคลอนไปไดii หนวยงานตอตานคอรรปชนภาครฐกมขอ จ ากดและ

อปสรรคหรอมปญหาคอรรปชนเสยเอง iii และกฎหมายทเกยวของยงมขอออนอยมาก

สภาพการณดงกลาวไดสงผลลบตอเศรษฐกจและบดเบอนการพฒนาของประเทศ เชน ท าให

การลงทนของรฐและการลงทนจากตางประเทศชะงกงนiv สงผลกระทบตอสงคม เชน เกดความขดแยง

ของผคนในสงคม เกดความไมไววางใจของประชาชนตอหนวยงานของรฐในการน าเงนภาษไปด าเนน

โครงการตางๆ วาจะเปนไปอยางไมเหมาะสมหรอไมเกดประโยชนทคมคา ขณะทบางโครงการกลบ

สรางความเดอดรอนแกประชาชนเกนจ าเปน หรอไมด าเนนโครงการตามทมการประกาศใหประชาชน

ไดรบรต งแตแรก จนเปนเหตใหเกดการประทวงตอตานในโครงการตางๆ ของรฐในหลายพนทท ว

ประเทศจนหลายโครงการตองลาชาหรอไมสามารถด าเนนการได เชน โครงการบรหารจดการน าดวย

งบประมาณ 3.5 แสนลานบาท โครงการใชงบประมาณ 2 ลานลานบาทเพอสรางระบบสาธารณปโภค

ของประเทศและการจดซอรถเมล NGV. ของ ขสมก. เปนตน ท าใหปญหาคอรรปชนกลายเปนวกฤต

ของประเทศจนดเหมอนไมมทางแกไขได

2

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2557 มาตรา 35 (3)(4)(7)(8) มการ

บญญตไวเพอก าหนดใหรฐธรรมนญฯ ฉบบถาวรทก าลงจดท าอย ตองก าหนดแนวทางใหมการปฏรป

การปองกนและปราบปราบคอรรปชนในหลายมต และยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบ

ปรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ.2556-2560) ไดวางแนวทางทใหความส าคญกบการมสวนรวมของ

ประชาชนทกภาคสวนมากขนและมแนวทางมาตรการทชดเจนตามทระบไวในยทธศาสตร ท 2

ยทธศาสตร ท 3 และยทธศาสตรท 4 ซงสอดคลองกบการส ารวจ “ดชนคอรรปชน” ทท าการส ารวจ

อยางตอเนองโดยมหาวทยาลยหอการคาไทย ทพบวาคนไทยใหความสนใจตอปญหาคอรรปชนและ

ตองการเขามสวนรวมในการแกปญหานมากขน ดงนนหากมการศกษาและก าหนดแนวทาง/มาตรการ

ใหภาคประชาชนไดมสวนรวมในการปองกนคอรรปชนทมประสทธภาพและหลากหลายกสามารถเปน

อกแนวทางทมประสทธภาพ ยงยนและเรยกศรทธาของประชาชนใหกลบคนมาได

ค าวา “ภาคประชาชน” ในกรณนหมายความรวมถงภาคสวนตางๆ ทมใชรฐ เชน ภาคธรกจ

ภาคประชาสงคม นกวชาการ เครอขายหรอองคกรทท างานโดยไมแสวงหาผลก าไร เปนตน ดงนนภาค

ประชาชนทตองสรางการมสวนรวมในการปองกนคอรรปชนในการจดซอจดจางภาครฐจงประกอบไป

ดวยผมความร มประสพการณมองคความรทหลากหลายและมจ านวนมาก โดยภาคประชาชนเหลาน

อาจเปนผทมสวนไดเสยและไมมสวนไดเสยทงทางตรงและทางออมกบการการจดซอจดจางภาครฐ

โครงการนนๆ กได แตทส าคญตองเปนการเขามามสวนรวมดวยความสมครใจ เปนอสระและมจตส านก

ของผคนทรกสมบตของแผนดนรกอนาคตของลกหลานไทย ดงนนการเขารวมของภาคประชาชนเชนน

จะสามารถชวยขจดขอออนของภาครฐทมขอจ ากดดานงบประมาณ จ านวนบคลากร ทศนคต การขาด

ประสบการณและความช านาญตอการจดซอจดจางทมจ านวนมาก มความหลากหลายของชนดประเภท

และมขอมลจ าเพาะมากมาย

การสรางการมสวนรวมของภาคประชาชนผานมาตรการทโปรงใส สรางการมสวนรวมคดรวม

ตรวจสอบเชนน เชอวาในระยะยาวจะชวยสรางพลงพลเมองทรกและหวงแหนประเทศ ชวยสราง

มาตรฐานหรอวฒนธรรมของสงคมทไมยอมรบพฤตกรรมคอรรปชนทกรปแบบควบคไปกบมาตรการ

ทางกฎหมาย เพอเปลยนแปลงสงคมและหยดยงสงคมแหงการทจรตไดอยางมประสทธภาพv

3

สภาพปญหา/สาเหต

“มนโกงซบโกงซอน โกงซอนเงอน โกงจนเหมอนไมโกง กโกงได” เปนบทกลอนสนๆ

ของอาจารยเนาวรตน พงษไพบลย ศลปนแหงชาต ทอธบายใหเหนถงพฤตกรรมทเลวรายของคอรรป

ชนในบานเราทมพฒนาการซอนเรนการกระท า ปดบงตวตน สรางเครอขายตระเตรยมการลวงหนา ใช

วาทะทางการเมองแอบอางการออกนโยบายสาธารณะเพอประชาชน ใชอ านาจหนาทตามกฎหมาย

เพอท างานอยางเปนกระบวนการคขนานไปกบระบบราชการทถกวางไวเพอสาธารณประโยชน

พฤตกรรมคอรรปชนทกวนนจงยากทจะชไดวา ใครก าลงโกง โกงอยางไร โกงขนตอนไหน โกงไปแค

ไหนและสรางความเสยหายอยางไร (โรเบรต คลทการท, 2557. เดอนเดน นคมบรรกษ, 2557.)

คอรรปชนกลายเปนตนตอของปญหาสงคม เศรษฐกจและการเมองทงระดบภมภาคและระดบ

ประเทศ เพราะการทคนเหนแกประโยชนสวนตนและพวกพองท าใหเกดการเอารดเอาเปรยบ สราง

ความไมเทาเทยมกน ปดกนการกระจายรายไดอยางเหมาะสม นกธรกจทสามารถแสวงหาโอกาสทเอา

เปรยบคนอนดวยวธไมสจรตจะไมใสใจในการพฒนาเทคโนโลยหรอขดความสามารถในการผลตและ

บรการทแทจรง แตจะมงแสวงหาชองทางหรอเครอขายเพอการแลกเปลยนผลประโยชนใหตนเปนผ

ไดเปรยบทางการคาซงเปนการท าลายระบบการแขงขนและการคาเสร คอรรปชนท าใหผมอ านาจเลอก

ก าหนดนโยบายสาธารณะหรอการลงทนของรฐอยางผดพลาด เชน การลงทนทท าลายสงแวดลอม เกด

การถายเททรพยากรของรฐหรอเบยดบงทรพยากรธรรมชาตไปเพอคนเมองแตละเลยคนในชนบท เกด

ความเสยหายในการบรหารจดการและการรวไหลของงบประมาณ การสรางเครอขายพวกพองและ

ระบบอปถมภไดท าลายระบบคณธรรมจรยธรรมและคณคาของความด คณคาของความรความสามารถ

ไป แตทเลวรายกวานนคอพฤตกรรมทเลวรายไมรจกอายใครและไมอายตวเองของชนชนน าทฉอฉลได

กลายเปนแบบอยางใหเยาวชนไดเรยนรและเอาอยางในทางทผด

ความตกต าของระบบการศกษา ระบบสาธารณสข ความดอยคณภาพของบรการสาธารณะ

การสญเสยขดความสามารถในการแขงขนดานธรกจการคา การอตสาหกรรม ความขดแยงทางสงคม

และความขดแยงทางการเมองก าลงบนทอนอนาคตของประเทศตอไป ความไววางใจตอกนของผคน

ก าลงลดนอยลง อนาคตทไมมใครอยากเหนก าลงกอตวขนพรอมๆกน ความเสยหายทเกดจากคอร

รปชนจงมากกวาจ านวนเงนทถกโกงไปอยางทมการประเมนและเขาใจกน

4

พฤตกรรมคอรรปชนในการจดซอจดจาง

จากการศกษาพบวารปแบบวธการหรอขนตอนของการคอรรปชนในการจดซอจดจางฯ มความ

หลากหลายมาก โดยสามารถแบงเปนกลมใหญๆ ตามชวงเวลาของการด าเนนโครงการฯ ไดดงน

1. กอนการประมล ไดแก การก าหนดเลอกผมสทธเขาประมล การลอคสเปคเพอเออประโยชน

แกผรวมประมลบางราย การก าหนดราคากลางสงเกนจรง การฮวประมล การท าสญญาใน

ลกษณะทรฐเสยเปรยบไดและการสมคบคดกนซอนปมท าใหรฐเสยประโยชนในอนาคต เชน

การรบประกน คาซอมบ ารง คาอะไหล เปนตน

2. หลงประมล ไดแก การแกไขแบบเปลยนแปลงเนองาน เพม/ลดปรมาณหรอคณภาพ การ

ท างานใหผดไปจากแบบโดยสมรรวมคดกน การสงงานลาชาท าใหเกดความเสยหายแกรฐ การ

เรยกรบผลประโยชนของเจาหนาทซงเปนการกนเลก กนนอย กนตามน า เชน คาคมงาน คา

ตรวจรบมอบงานงาน และคาน าหมกในการลงนามตรวจรบงานจนถงขนตอนการสงจายเงน

ตามโครงการ เปนตน

พฒนาการของรปแบบการคอรรปชน

คอรรปชนท าใหเกดการตดสนใจผดๆ และเปนตวบนทอนประสทธภาพในการลงทน ขณะทกฎ

ระเบยบทมเพอปองกนคอรรปชน รวมทงเจาหนาทของรฐทมหนาทในการปองกนตรวจสอบมกไมทน

เลหเหลยมการโกงและยงหนกขนไปอกเมอเจาหนาทกลายเปนผสมรรวมคดกบขบวนการโกงเขาไป

ดวย ตวอยางพฒนาการของพฤตกรรมทคอรรปชน

1. ทกวนนมนกการเมองใหญทไมรบต าแหนงรฐมนตร แตผนตวไปเปนผมอทธพลอยเบองหลง

หรอทเรยกกนแบบไมเปนทางการวา “รฐมนโท” แตมอทธพลสามารถเรยกใหรฐมนตรใตสงกด

และขาราชการชนผใหญไปนงประชมสงการทบานของตนได ซงเทากบเปนผมอ านาจอยางแท

จรง ดวยวธการนท าใหตวเขาไมตองยนบญชทรพยสน ไมถกตรวจสอบ ไมอยใตกฏหมายของ

ป.ป.ช. และไมตองกลวถกสงพกทางการเมอง 5 ป

2. มการสรางเครอขายอปถมภในแนวกวาง คอ ระดบรฐมนตร ระดบ ส.ส. หรอเครอขายขาม

หนวยงาน เชน กรมตางๆ กบคนในส านกงบประมาณหรอสภาพฒนาเศรษฐกจฯ เปนตน และ

แนวลก คอ ระดบ อบจ. เทศบาล อบต. และหวคะแนน รวมทงเครอขายขามจงหวด เปนตน

5

3. เปลยนวธการโกงเปนคอรรปชนเชงนโยบาย คอรรปชนเชงระบบและคอรรปชนตามระบบ ท

ชวยท าใหพฤตกรรมฉอฉลของตนและพวกพองมความชอบธรรมตามกฎหมาย (Legalize) ได

คอรรปชนรปแบบใหมๆ เหลานจงท าใหคนสบสนวาเปนการโกงหรอไม เชน โครงการรบจ าน า

ขาวและโครงการประชานยมอนๆ จ านวนมาก

4. ตวอยางเหตการณทชวนตงขอสงเกตคอ ในปงบประมาณ พ.ศ. 2557 กระทรวงอตสาหกรรม

ปลอยใหต าแหนงขาราชการ ซ 9 ขนซ 10 วางประมาณ 40 ต าแหนง โดยไมแตงตงผมความ

เหมาะสมเขาไป ทงทการแตงตงคนเขาสต าแหนงจะท าเพอใหงานสามารถเดนไดตามระบบ

อยางมประสทธภาพและเปนขวญก าลงใจของคนท างานทตองการความกาวหนา ดงนนจงมคน

ตงค าถามวาการปลอยใหต าแหนงวางมากขนาดนท าไปเพออะไร เพอใหเกดการซอขาย

ต าแหนงหรอเพอใหเกดชองวางของอ านาจในการลงนามอนมตเรองส าคญๆ เชน ใบรบรอง

มาตรฐานอตสาหกรรม ใบ รง. 4 จนท าใหอ านาจกลบไปอยในมอระดบสงแลวมการเรยกรบ

ผลประโยชนกน แตทแนๆ ในปงบประมาณ พ.ศ.2557 มการรวบรวมเงนงบประมาณทเปน

สวนตางระหวางอตราเงนเดอน ซ 9 และ ซ 10vi ทไมยอมแตงตงใครนจนไดเงนประมาณ 140

ลานบาท เพอโอนไปเปนงบโฆษณาประชาสมพนธแทน

แนวโนมของสถานการณคอรรปชนในประเทศไทย

สถานการณคอรรปชนทเลวรายลงอยางตอเนองดเหมอนจะชะลอตวชวขณะภายใตอ านาจท

เดดขาดและทาททเอาจรงของ คสช. ดไดจากผลการส ารวจดชนสถานการณคอรรปชน เดอนมถนายน

2557 จดท าโดยมหาวทยาลยหอการคาไทยทระบวา มจ านวนนกธรกจทถกเรยกสนบนลดลง และอตรา

สนบนทตองจายลดลงจากเฉลยรอยละ 25 - 35 เหลอรอยละ 15 - 25 ขณะทจ านวนประชาชนท

ตองการเขารวมการตอสกบคอรรปชนเพมขนจากรอยละ 76 เปนรอยละ 81 ถอเปนอตราทสงทสดจาก

ทเคยส ารวจมาในรอบสามปครง จากปรากฏการณทเกดขนเราไดเหนการแกปญหาทตดขดมานานแต

ถกแกไขไดภายในชวสปดาหเดยว เชน กรณการออกใบอนญาตท าโรงงาน (รง.4) ของกระทรวง

อตสาหกรรม และเกดปรากฏการณการแตงตงขาราชการใหเปนผบรหารระดบสงจ านวนมากโดยทคน

เหลานนไมเคยมประวตดางพรอยในเรองคอรรปชนหรอเปนบรวารในเครอขายนกการเมอง

สาเหตทผลการส ารวจเปนเชนนนอกจากเกดกระแสความตนตวของประชาชนอยางตอเนอง

ดงกลาวมาแลว ปจจยส าคญอกประการหนงนาจะเปนเพราะชวงเวลาน (21 พฤษภาคม 2557 – 31

6

ตลาคม 2557) ประเทศไทยปลอดจากอ านาจนกการเมองในระบบเดมมาคอยควบคมสงการเครอขาย

และผลกดนโครงการขนาดใหญอยางมเงอนง า ค าถามจงมวาถาเปนตามนจรงแลวเราจะท าอยางไรเมอ

ความเกรงกลวในอ านาจทเดดขาดรนแรงของ คสช. เปลยนไปหรอหมดไปหรอคนโกงสามารถเขาไป

สรางความสมพนธเชงแลกเปลยนกบผมอ านาจได ดงนนจงจ าเปนทตองมการปฏรปการปองกนและ

ปราบปรามคอรรปชนกอนทประเทศไทยจะมการเลอกตงตามระบอบประชาธปไตยอกครง เพราะเมอ

ถงวนนนจะมอะไรทเปนหลกประกนวาอ านาจและพฤตกรรมทฉอฉลเหนแกประโยชนสวนตนและพวก

พองแบบเดมๆ ของนกการเมองและขาราชการจะไมกลบมา

การจดซอจดจางกบการพฒนา

เปนทเขาใจดวาเพอใหเกดการพฒนา ประเทศจ าเปนตองมการลงทนในโครงการตางๆ เชน ระบบ

สาธารณปโภค ระบบสาธารณสข ระบบขนสง การศกษา ฯ แตเงนภาษของประชาชนทน าไปลงทนนน

ตองถกใชอยางระมดระวง เพอใหประชาชนเกดความเชอมน เกดความรสกมสวนรวมและความเปน

เจาของในการพฒนาทเกดขน ดงนนการลงทนใดๆ ของรฐตองมการพจารณาโดยรอบคอบอยางนอย 3

ประการคอ ประการแรก เงนทใชไปตองเกดประโยชนคมคา (Value of Money) ประการทสอง ตอง

ควบคมและลดการบรหารจดการทผดพลาด (Mismanagement) เชน การเลอกโครงการทไมเหมาะสม

การวางแผนบรหารผดพลาด คดเลอกทปรกษา-ผรบเหมา การก าหนดวงเงนลงทน การเลอกผลตภณฑ

หรอเทคนคการผลต การตรวจสอบคณภาพ ความลาชา การรบประกนคณภาพ และผลกระทบทจะ

เกดขนจากการลงทน เปนตน และสดทาย ตองไมมการรวไหล (Corruption) และการเออประโยชน

ใหกบพวกพอง

7

ภาพประกอบท 1 แสดงใหเหนวา จากการรบรของประชาชนตอเหตการณและพฤตกรรมคอรรปชน

ท าใหประชาชนเชอวาปญหาคอรรปชนในประเทศไทยตกอยในภาวะทรนแรงเพมมากขน ยกเวนจาก

การส ารวจในเดอนมถนายน 2557 หลงเหตการ คสช. ทท าใหประชาชนคลายความวตกกงวลลง

8

ภาพประกอบท 2 แสดงใหเหนวาตงแตป พ.ศ.2554 ทมการรณรงคตอตานดวยการเปดโปงพฤตกรรม

ทคอรรปชนโดยภาคเอกชนอยางตอเนอง ท าใหประชาชนไดรบรและตดตามขาวสารเกยวกบคอรรปชน

มากขน ขณะทสถานการณทประชาชนรบรท าใหคาดการณวาคอรรปชนจะมแนวโนมทรนแรงมากขน

ในระดบสงมาตลอด ยกเวนการส ารวจครงลาสดหลงเหตการณ คสช. ทความวตกกงวลของประชาชน

ลดลง ดงเหตผลทกลาวมาแลว

9

สาเหตทท าใหคอรรปชนในการจดซอจดจางภาครฐกลายเปนปญหารายแรง

การจดซอจดจางภาครฐกลายเปนแหลงหาผลประโยชนโดยมชอบดวยการสมคบคดกนของ

นกการเมอง ขาราชการและนกธรกจทเลวราย ดงนนเมอการด าเนนงานภาครฐขาดความโปรงใส กฏ

ระเบยบและการบงคบใชยงหละหลวม เกดการเลนพรรคเลนพวก กลไกการตรวจสอบของประเทศไมม

ประสทธภาพ บอยครงหนวยงานทควรท าหนาทในการปองกนและปราบปรามกลบยงมปญหาเสยเอง

หรอไมสามารถพฒนาใหทนกบวธการและกระบวนการรคอรรปชนทพฒนาตวเองใหหลบเลยงการตรวจ

จบไดตลอดเวลา ขณะทคนโกงกพยายามหาโอกาสทจะโกงตลอดเวลาเพราะแมวาสดทายหากถกเปด

โปงหรอจบได กจะมการชวยเหลอกนหรอหยวนๆ กน ไมมการสอบสวนเอาผดใหถงทสดแมกระทงการ

ลงโทษทางวนยหรอออกมาใหขอมลถงขนตอนการจดซอทท าไปและใครบางทเกยวของหรอออกมาขอ

โทษประชาชนเพอเปนบทเรยนใหสงคมไดรวาวาคนผดถงใหญแคไหนกตองโดนลงโทษถาคอรรปชน

ซงผเขยนเหนวากรณการจดซอไมโครโฟนราคาแพงส าหรบหองประชม ครม. ทเปนขาวใหญและ

ประชาชนใหความสนใจอยางมากน ถอเปนตวอยางของปญหาทควรมการศกษาเพมเตม

ความออนแอของกระบวนการปองกนตรวจสอบภาครฐ

หนวยงานของรฐทท าหนาทปองกนและปราบปรามคอรรปชนมหลายหนวยงาน เชน ป.ป.ช.

สตง. ปปท. ปปง. และผตรวจการแผนดน เปนตน แตทงหมดยงมขอจ ากดและอปสรรคในการปฏบต

งานอยมาก จงท าใหการปราบปรามคอรรปชนลาหลงอยเชนทกวนน ซงผเขยนเหนวามสาเหตอยาง

นอย 5 ประการ คอ

1. ปรมาณงานและจ านวนขอมลทเกยวของจ านวนมากมาย ทมาจากหนวยราชการและ

เจาหนาทของรฐรวมทงนกการเมองจ านวนมากทตองสงมาตามมาตรการทกฎหมายก าหนด เชน การ

ยนบญชทรพยสนของนกการเมองและขาราชการระดบสง การแสดงบญชรายรบ – ราย จายของ

เอกชนทท าโครงการของรฐและมมลคากวา 2 ลานบาท เปนตน

2. การขาดความรวมมอของหนวยงานทเกยวของและยงมการใชประโยชนในระบบสารสนเทศ

ทรฐลงทนไปอยางทมขอจ ากด

3. ขอจ ากดของหนวยงานภาครฐ เชน งบประมาณ บคลากร การแทรกแซงกดดนจากผม

อ านาจ รวมถงคณภาพของผน าและบคลากรในหนวยงาน

10

4. ความออนแอของกฏหมายและการบงคบใช

5. ขอจ ากดหรอปญหาจากตวบคคลระดบตางๆ ทปฏบตหนาทอยในองคกรเหลาน

ทกลาวมาคอตวอยางความออนแอของกระบวนการปองกนและปราบปรามทตองรบมอกบคอร

รปชนทสามารถพฒนาปรบเปลยนรปแบบเพอเอาชนะการตรวจจบไดตลอดเวลา ดงนนจงไมใชเรอง

แปลกทมการระบวา คอรรปชนทถกเปดโปงและถกจบไดทกวนนมเพยงประมาณรอยละ 5 - 7 ของท

เกดขนจรงเทานน

ภาพประกอบท 3 แสดงถงประสทธภาพในการแกปญหาคอรรปชนของรฐบาลในชวง 3 ปครงทผานมา

ซงในสายตาของประชาชนเหนวาสอบตก เพราะมเพยงรอยละ 22 เทานนทมองวามประสทธภาพ ทงท

รฐบาลควรเปนแบบอยางทดและเปนผน าในการตอสกบปญหาคอรรปชนของประเทศ

11

ภาพประกอบท 4 แสดงถงความเชอมนของประชาชนตอการแกปญหาคอรรปชน ขององคกรของรฐท

มพนธกจในการปองกนและราบปรามคอรรปชนโดยตรง คะแนนเฉลยยงอยเพยงระดบ 5.35 ซงผลการ

ส ารวจนสอดคลองกบงานวจยของคณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ ศนยเครอขาย

วชาการเพอสงเกตการณและวจยความสขชมชน มหาวทยาลยอสสมชญvii ทพบวาประชาชนเพยงรอย

ละ 31 เทานนทจะแจง ป.ป.ช.เมอพบเหนพฤตกรรมคอรรปชน

12

Mr. Peder Blomberg & UNDP. ตงขอสงเกตเบองตนถงจดออนของระบบการจดซอจดจางภาครฐ

ของประเทศไทยวามปจจยความเสยง (Risks) ทจะเกดคอรรปชน ดงน

1. ประเทศไทยไมมกฎหมายระดบ พ.ร.บ วาดวยการพสดและการจดซอจดจาง มเพยงระเบยบท

เกยวกบการจดซอจดจางภาครฐviii ประกอบดวย

ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสด พ.ศ. 2535ix

ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยการพสดของหนวยงานบรหารราชการสวนทองถน

พ.ศ. 2535

ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยการพสดวาดวยวธการทางอเลคทรอนกส พ.ศ.

2549

ดงนนจงเปนทมาของปญหาคอ

ก เกดการท างานทแยกสวนไมประสานสอดคลองกน

ข ระเบยบเชนนไมสามารถบงคบใชไดอยางทวถงอยางมประสทธภาพ

ค การยกเวนการปฏบตตามสามารถท าไดโดยงาย เกดชองโหวใหทจรตไดงาย เชน

กระท าโดยการออกมต ครม. เพอยกเวนการปฏบตตามระเบยบเหลานในบางโครงการ

ดงเชนทเคยกระท ากนอย

ง ในระดบสากลเชนทถกก าหนดไวโดย WTO เรอง Government Procurement

Agreement เสนอใหมการบรหารการจดซอจดจางภายใตกฎหมายชนสง เชน ระดบ

พ.ร.บ. มใชระดบ “ระเบยบ” ทไมมผลบงคบใชทวถงและไมเขมงวด

2. กลไกการด าเนนงานและศกยภาพของบคลากรและหนวยงานทเกยวของกบการจดซอจดจาง

วามขอออนและอปสรรค

ก ตวอยางกรณกรมบญชกลางเปนกรณศกษาวา มอ านาจและภาระหนาททพงมในการ

เปนหนวยงานหลกทรบผดชอบ แตค าถามคอหนวยงานนมทรพยากรเพยงพอหรอไม

ตองการศกยภาพและการสนบสนนเพมเตมในเรองใดอกหรอไม

ข การประสานงานกบหนวยงานทเกยวของมความคลองตวหรอมความเปนอสระ

ปราศจากการแทรกแซงหรอไม

ค มอ านาจมศกยภาพในการตดตามประเมนผลเพยงใด

ง บทบาทของคณะกรรมการจดซอจดจางโครงการหนงๆ มความเหมาะสมแลวหรอไม

13

จ การขาดกลไกในการหารอหรอการใหความชวยเหลอในกระบวนการจดซอจดจางจาก

สวนกลางตอหนวยงานอนๆ

3. กลไกสงเสรมใหมการแขงขนเสรทสอดคลองกบโครงสรางและกลไกตลาด ในเงอนไขปจจบน

ระบบ e – Procurement ของไทยดมศกยภาพ แตยงมการตงค าถามถง

ก การน าไปใชและกลไกการควบคมตรวจสอบ

ข การก าหนดราคากลางและบทบาทของราคากลาง

ซงกรณนผเขยนเหนวาในทางปฏบตนน กระบวนการคอรรปชนทด ารงอยในสงคมไทยสามารถ

อาศยชองวางและการรวมมอกนปฏบตงานของพวกตนคขนานไปกบระบบ e – Procurement ของ

ราชการไดอยางมประสทธภาพ จนท าใหระบบนดดอยประสทธภาพไป

4. การสรางความโปรงใส ซงการจดซอจดจางทดตองอยภายใตระบบควบคม/ตรวจสอบทดและ

ผเกยวของตองมคณธรรมจรยธรรมในการปฏบตหนาท แตปญหาทพบคอ

ระบบการตรวจสอบจากภายนอก ทถกก าหนดภายใตกรอบของกฎหมาย นโยบายและ

โครงสรางทมการควบคมและตรวจสอบการจดซอจดจางโดยหนวยงานภายนอก

ระบบการตรวจสอบภายใน/ควบคมภายใน ทมความชดเจนและด าเนนการอยางทนทวงท

ตลอดจนผตรวจสอบภายในตองไดรบขอมลการจดซอจดจางทตรวจสอบไดอยางม

ประสทธภาพ

กลไกการรองเรยน ทมการก าหนดขนตอนไวอยางชดเจน ไมวาจะเปนการระบรายละเอยดวา

สามารถรองเรยนไดกบใคร ทไหน อยางไร การตดตามเรองและระยะเวลาการพจารณาเรอง

รองเรยน มาตรการตรวจสอบการรองเรยนและกระบวนการทางกฎหมาย

กลยทธและโครงสรางการบรหารจดการของหนวยงานทเกยวของในการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต ซงเปนกรอบส าคญในการท าใหการด าเนนการจดซอจดจางมความ

โปรงใสตลอดกระบวนการ

14

บทวเคราะห

ดร.สมเกยรต ตงกจวาณชย ไดเสนอวา การจดซอจดจางภาครฐทดตองมองคประกอบอยางนอย

4 ประการ ไดแก

1. มความโปรงใสหรอมโครงสรางทคอยควบคมตรวจสอบ มกลไกทสรางและสงเสรมจรยธรรมใน

กระบวนการจดจาง

2. เปดใหมการแขงขนเสร อยางเขาใจโครงสรางและกลไกตลาด

3. มระบบการจดซอจดจางหรอมระเบยบและกฎหมายทด

4. มหนวยงานและบคคลากรทมศกยภาพในการปฏบตการจดซอจดจาง

การตรวจสอบโดยการมสวนรวมของภาคประชาชน ทางออกการปองกนคอรรปชน

เนองจากการลงทนเพอสาธารณะของรฐโดยเฉพาะโครงการขนาดใหญจะสงผลกระทบตอเศรษฐกจ

สงคม วฒนธรรมและชวตความเปนอยของประชาชนมากมายขนอยกบขนาดและประเภทของโครงการ

ทงยงมกฎหมายและหนวยงานของรฐรวมทงบคคลขามาเกยวของจ านวนมาก ดงนนจงตองมการศกษา

และวางแผนเปนขนตอนตลอดกระบวนการใหมความชดเจนมากทสด อยางนอยควรครอบคลมขนตอน

ดงตอไปน

1. กรอบแนวคด (Concept) ของโครงการวา โครงการนนๆ มเพออะไร ตองการเหนหรอหวงผล

อะไร

2. ออกแบบโครงการ (Project Design) การด าเนนงานเพอใหไดผลเชนนนตองท าอะไร อยางไร

มแผนแมบทอยางไรหรอไม แจกแจงผทเกยวของและไดรบผลกระทบ กรอบระยะเวลาเรมตน-

สนสด

3. วางแผนงบประมาณ (Budgeting) เชน แหลงทมาของงบประมาณ วงเงนทใช การช าระเงน

4. แผนปฏบตการ (Operation) การตรวจสอบและควบคมใหเปนไปตามเงอนไขการจดซอจดจาง

5. การประเมนโครงการเมอสนสดการด าเนนการกอสรางหรอการจดซอจดจางแลววาสงทท าไป

นนเกดคณประโยชนตามทออกแบบไวหรอไม เพยงใด เพราะเหตใด เชน สรางสนามบนใน

ตางจงหวดแลวไมไดใช การสรางเขอนแลวชาวบานเดอดรอนเกนจ าเปนหรอสรางเขอนเพอ

การเกษตรแตสดทายการผลตไฟฟากลบเอาน าไปใชหมด เปนตน

15

ดงนนเพอใหการด าเนนโครงการของภาครฐเกดประสทธภาพ เปนไปอยางเหมาะสมสอดคลองกบ

ความตองการของประชาชนและเพอใหเกดการปองกนคอรรปชน จงควรผลกดนใหมการใชมาตรการ

การมสวนรวมของภาคประชาชนตงแตเรมตนจนจบ กลาวคอตงแตการก าหนดกรอบแนวคดจนถงการ

ประเมนคณคาของโครงการ ซงจะเปนการเปลยนแปลงในเชงระบบอยางส าคญทจะชวยใหการบรหาร

ประเทศมความโปรงใสและมกลไกทประชาชนทวไปสามารถตรวจสอบการบรหารประเทศของรฐบาล

ไดมากขนx

มค ากลาววา “เราไมสามารถออกแบบระบบการจดซอจดจางทปลอดคอรรปชน

ในระบบราชการทเตมไปดวยการคอรรปชนและวฒนธรรมของสงคมนน กยงเตมไปดวย

คอรรปชน เพราะทกกลไกทมนษยออกแบบมาจะตองตงอยบนองคประกอบทเปนภาพใหญ

ของระบบราชการและระบบของสงคม เราจงพบเหนอยเสมอวา แมจะมระบบทดเพยงใด

ขบวนการความรวมมอของคนขโกงกจะสามารถหาชองวางมาท าการคอรรปชน สามารถ

ปกปดซอนเรนหรอสรางความชอบธรรม (Legalize) ใหกบพฤตกรรมของพวกตนได”

จากประสบการณในหลายประเทศพบวาการปองกนคอรรปชนทไดผลยงยนและตนทนต า คอการ

เปดใหประชาชนเขามามสวนรวมในการตดตามเสนอแนะและตรวจสอบ โดย สงศต พรยะรงสรรคxi

เหนวาการตอสกบคอรรปชนดวยมาตรการทางดานกฎหมายหรอมาตรการทอาศยองคกรของรฐทท า

หนาทในการปองกนปราบปรามคอรรปชนในบรบทของสงคมไทย จนถงปจจบนยงไมสามารถเหน

ทางออกไดอยางชดเจน แตหากเราน าแนวทางอยางสงคมตะวนตกหรอหลายประเทศในเอเซยทเจรญ

แลว เชน ญปน สงคโปร เกาหลและฮองกงมาใช คออาศยการมสวนรวมของภาคประชาชนในการ

ควบคม - หนนเสรมกระบวนการตอตานคอรรปชนกจะประสพความส าเรจได ทงการมสวนรวม

ในดานบวก เชน การตดตามเฝาระวง การสรางปทสถานทางสงคมทยกยองคณธรรมจรยธรรม ตอตาน

การโกงการเอารดเอาเปรยบ หรอ ดานลบ เชน การกดดน บบคน ไมคบคาหรอการประนามหรอ

ตอตานตอตวบคคลในทางจตใจ (Social sanction) เพอใหผกระท าผดกลบตวกลบใจหรอเพอเปน

แบบอยางแกคนอนๆ ในสงคม

16

การตนตวและรวมเฝาระวงในการลงทนโครงการตางๆ ของรฐโดยภาคประชาชนมมานานแลว แต

เปนการท าหนาทเพยงการเฝาดและตดตามขอมลขาวสารหรอเสนอแนะจากภายนอกมไดเปนผอยภาย

ในกระบวนการ เพราะกฎหมายและผเกยวของกบโครงการทงหนวยงานราชการและนกธรกจไมเปด

โอกาสให อกทง พ.ร.บ.ขอมลขาวสารทบงคบใชอยในปจจบนกไมมประสทธภาพ ไมชวยใหเกด

ประโยชนในการตดตามขอมลอยางโปรงใสเทาทควร ประชาชนจงรบรขอมล ตดตามและแสดงความ

คดเหนไดอยางจ ากด ดงนนจงจ าเปนทภาครฐตองสรางความโปรงใสดวยการสงเสรมใหมกลไกหรอ

มาตรการทท าใหภาคประชาชนเขามารบรขอมล รวมคดรวมตรวจ สอบในกระบวนการด าเนนโครงการ

ไดอยางชอบธรรม

องคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย) รวมมอกบเครอขายองคกรภาคประชาสงคม

สถาบนการศกษา นกวชาการทมประสบการณการเคลอนไหวหรอเคยศกษาเรองการตอตานคอรรปชน

โดยตรง ไดจดใหมการประชมเพอแลกเปลยนขอมลกบภาคเอกชนและหลายหนวยงานของรฐ และเชญ

องคกรสากล เชน UNDP, Transparency International และโครงการ CoST ใหมาท าการศกษา

พฤตกรรมและรปแบบทเหมาะสมในประเทศไทย รวมทงจดท าขอเสนอมาตรการเพอการปฏรปการปอง

กนและปราบปรามคอรรปชนทเปนรปธรรมและปฏบตได โดยหลายมาตรการเปนกลไกทสนบสนนให

ภาคประชาชนเขาไปมสวนรวมอยางเปนทางการ มการก าหนดมาตรฐานการเปดเผยขอมล การท างาน

รวมกน การออกความเหน การตอบสนองตอขอคดเหนและแนวทางปฏบตหากเกดขอขดแยง ซงตองม

การออกแบบใหเหมาะสมกบขอจ ากดทางกฎหมายและการเมองไทย โดยยดหลก “ความโปรงใส” ใน

การด าเนนโครงการเปนเครองมอส าคญ องคกรตอตานคอรรปชนฯ ยงไดเสนอวาเพอใหกฎหมาย

เหลานมประสทธภาพและบงคบใชอยางทวถงเทาเทยมกนทงระบบ จ าเปนอยางยงทตองมการ

ก าหนดใหเปนมาตรการตามกฎหมายขนสง เชน พ.ร.บ. เพอปองกนไมใหมการยกเวนหรอเลอกปฏบต

ไดตามความตองการหรอนโยบายของบคคลผมอ านาจในรฐบาลตามยคตามกระแส

17

ภาพประกอบท 5 แสดงถงความเชอมนของประชาชนวา การเปดใหประชาชนเขามามสวนรวมในการ

แกไขปญหาคอรรปชนจะท าไดอยางมประสทธภาพและมมากกวาความเชอมนทประชาชนมตอการ

ท างานขององคกรภาครฐ ตามภาพประกอบท 3

18

ภาพประกอบท 6 แสดงใหเหนถงทศนคตของประชาชนทมแนวโนมไปในทางทปฏเสธไมยอมรบ

พฤตกรรมคอรรปชนของรฐบาลอยางตอเนอง ขอมลนแสดงถงการตนตว การรบรและเขาใจในปญหา

คอรรปชนในภาครฐมากขนของประชาชน

19

ภาพประกอบท 7 แสดงถงการรบรของประชาชนวาการคอรรปชนไมใชเรองไกลตวหรอไมใชธระของ

ตนเองอกตอไป ซงผเขยนมองวาความคดนเมอรวมกบความไมเชอมนตอรฐบาลและองคกรของรฐทม

พนธกจในการปองกนและปราบปรามคอรรปชน ตามภาพประกอบท 3 และ 4 สงผลท าใหประชาชน

อยากเขามามสวนรวมในการตอสกบปญหาคอรรปชนดวยตวเอง ดงทปรากฏในภาพประกอบท 8

20

ภาพประกอบท 8 แสดงถงความตนตวในทางทดข นอยางตอเนองของประชาชนทพรอมจะเขามาม

สวนรวมในการตอสกบปญหาคอรรปชนดวยตวเอง

จากภาพประกอบท 5 – 8 เปนผลการส ารวจทชใหเหนวา ประชาชนตระหนกดแลววา

ความเลวรายของคอรรปชนไมใชเรองททกคนจะเพกเฉยตอไป แตเปนปญหาททกคนตองใสใจ

และเขามามสวนรวมในการตอสดวยตวเอง ดงนนปญหาขณะนคอ “เราจะสรางสภาพ

แวดลอมสรางกลไกใหประชาชนเขามามสวนรวมอยางมประสทธภาพและเปนทยอมรบได

อยางไร”

21

แนวทางแกไขปญหา/ขอเสนอแนะ

ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) เสนอวา

เพอแกปญหาคอรรปชนทรนแรงในขณะน ประการแรก รฐบาลควรพจารณาเปดใหมผสงเกตการณจาก

ภายนอกโดยเฉพาะจากภาคเอกชนและองคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย) ดวยการยอมรบ

ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact) ซงจะเปดโอกาสใหบคคลภายนอกเขาสงเกตการณในโครงการ

จดซอจดจางขนาดใหญของรฐบาล เชน โครงการพฒนาระบบโครงสรางพนฐาน 2 ลานลานบาท

โครงการบรหารจดการน า 3.5 แสนลานบาท และประการทสอง ควรเปดเผยขอมลขาวสารของภาครฐ

ออกสสาธารณชนมากขนใหเกดความโปรงใส โดยการแกไขกฎหมายขอมลขาวสารของทางราชการ ท

ปจจบนใชแลวคอนขางมปญหามาก ประชาชนขอขอมลขาวสารของรฐบาลไดยากและมการทจรตคอร

รปชนงายxii

ผเขยนเหนวาปจจยแหงความส าเรจในการสรางการมสวนรวมของภาคประชาชนในการจดซอ

จดจางภาครฐ ตองท าอยางมยทธศาสตรและสภาพแวดลอมทเหมาะสมซงควรประกอบดวย

1. สรางความรความเขาใจในความหมายและรปแบบพฤตกรรมคอรรปชน เพอใหเกดความเขาใจ

ทตรงกน เกดความคดความตองการสาธารณะรวมกน (Share Value & Public Opinion)

2. การมสวนรวมตองเปนไปโดยสมครใจและเปนอสระจากผลประโยชนและอทธพลใดๆ

3. เปนการท างานแบบแนวรวมหรอเครอขาย (Building Coalition) เพอสรางความมนใจให

กระบวนการมความโปรงใส เกดตรวจสอบกนเอง เกดการประสานประสบการณและองค

ความรทหลากหลาย เกดพลงทจะท างานใหส าเรจไดในระยะยาวและเพอเปนการปกปองบคคล

ทรวมท างาน

4. มกลไก (Platform) ทชดเจนและมความชอบธรรมในการด าเนนงาน กลาวคอมมาตรการททก

คนเขาใจตรงกนไดวาจะท าอะไร อยางไร เพอใหเกดผลอยางไร อ านาจและการยอมรบตาม

กฎหมาย ทส าคญมาตรการทวานตองเปนทยอมรบเชอถอของทกฝาย

22

มาตรการสากลเพอสรางการตรวจสอบโดยการมสวนรวมของภาคประชาชน

ตวอยางทเปนรปธรรมของมาตรการปองกนคอรรปชนโดยการมสวนรวมของภาคประชาชน คอการ

ทองคกรตอตานคอรรปชนฯ และเครอขายทงภาควชาการและภาคประชาสงคมไดจดใหการประชมเพอ

แลกเปลยนขอมลกบภาคเอกชนและหลายหนวยงานของรฐ รวมทงมการเชญผเชยวชาญจากองคกร

สากลผมประสบการณในการตอสกบคอรรปชนในหลายประเทศทวโลกมาท าการศกษาพฤตกรรมคอร

รปชนและรปแบบการปองกนทเหมาะสมในประเทศไทยแลวเชนกน มาตรการเหลานจะเปนเครองมอท

สนบสนนใหภาคประชาชนเขาไปมสวนรวมอยางเปนทางการ มการก าหนดมาตรฐานการเปดเผยขอมล

การท างานรวมกน การออกความเหน การตอบสนองตอขอคดเหนและแนวทางปฏบตหากเกดขอ

ขดแยง ซงตองมการออกแบบใหเหมาะสมกบขอจ ากดทางกฎหมายและการเมองไทย แตจ าเปนอยาง

ยงทตองมการก าหนดใหเปนมาตรการทบงคบใชตามกฎหมายขนสง เชน พ.ร.บ.การจดซอจดจาง เพอ

ปองกนไมใหมการยกเวนหรอเลอกปฏบตไดตามความตองการหรอนโยบายของบคคลผมอ านาจใน

รฐบาลตามยคตามกระแส มาตรการเหลานยดหลก “ความโปรงใส” ในการด าเนนโครงการเปนส าคญ

เพอใหเกดการปองกนคอรรปชนทไดผลคมคาและยงยน นบเปนมาตรการน ารองใหมการพฒนาไปส

มาตรการอนๆ ในอนาคตตอไป ดงน

1. ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact) คอ ขอตกลงรวมกนระหวางหนวยงานของรฐและผตอง

การเขารวมการจดซอจดจางในโครงการลงทนของรฐ วาจะปฏบตหนาทของตนโดยซอสตย

สจรต ไมมการเรยกรบเงนสนบนหรอประโยชนอนใด รวมทงจะตองเปดเผยขอมลโครงการท

ส าคญในทกกระบวนการใหโปรงใส โดยยอมรบใหมบคคลทสามทมาจากภาคประชาสงคมเขา

มามสวนรวมเปนผสงเกตการณ (Observer) ในกระบวนการจดซอจดจางนนๆ ตงแตเรมเขยน

ทโออารจนสนสดโครงการ โครงการนรเรมโดยองคกรเพอความโปรงใสนานาชาต

(Transparency International) มส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) และ

กรมบญชกลาง กระทรวงการคลง เปนหนวยงานของรฐทรวมดแลโครงการ

2. การประเมนความเสยงในการเกดคอรรปชนและการบรหารความเสยง (Corruption

Risk Assessment & Risk Management) เปนโครงการทใชแนวคดเดยวกบการลงทนทาง

ธรกจทตองมการศกษาความเสยงทจะเกดคอรรปชนในทกขนตอนของโครงการ ไมวารปแบบ

วธการใดหรอกระท าโดยใคร แลวจดใหมการตระเตรยมวางแผนบรหารความเสยงเหลานนกอน

การลงทนเพอปองกนการสญเสยทอาจเกดขนได โดยท าการศกษา/ประเมนรวมกนระหวาง

23

เจาหนาทของรฐระดบสงทเกยวของกบผเชยวชาญอสระ โครงการนไดรบการสนบสนนจาก

องคกรเพอการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และส านกงาน กพร. เปนผรวมผลกดน

3. โครงการ CoST (Construction Sector Transparency Initiative) เปนโครงการทรเรมโดย

World Bank ส าหรบปองกนคอรรปชนในโครงการกอสรางขนาดใหญ โดยมแบบแผนของการ

เปดเผยขอมลทกระชบเขาใจงายเปนประโยชนและครอบคลม เพอสรางการมสวนรวมคดรวม

ตรวจสอบของภาคประชาชนอยางโปรงใส โครงการนมส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ (สคร.) และกรมบญชกลาง กระทรวงการคลง เปนผรวมผลกดน

การน าเสนอมาตรการขององคกรสากลเชนนมขอดคอ เปนมาตรการทไดรบการพสจนแลววา

ปฏบตไดจรง มบทเรยนความส าเรจและความผดพลาดใหเราเลอกปฏบตโดยมตองเสยเวลาเรมศกษา

ใหมจากศนย เพยงแตศกษาปรบปรงใหเขากบบรบทของประเทศไทยกเรมใชไดทนท

24

บทสรป

การเปดเผยใหสาธารณชนไดทราบความเปนไปและรวมแสดงความคดเหนตอโครงการอยาง

ตอเนองครอบคลมตงแตเรมตนจนสนสดโครงการ เชน เปาหมาย รปแบบ การลงทน วธการด าเนนการ

เทคโนโลยระยะเวลาทใชและการประเมนคณคาของโครงการ เปนตน จากประสพการณทวโลกพบวา

การเปดใหประชาชนมสวนรวมคดรวมตรวจสอบเชนน จะชวยใหประชาชนเกดความเชอใจ เกดการ

ยอมรบและสรางความรวมมอแบบยดหยนตอโครงการของรฐจนน าไปสการพฒนาไดอยางยงยนได

ประเทศชาตยงไดรบประโยชนโดยตรงจากการปฏบตมาตรการลกษณะน กลาวคอ มการใชงบ

ประมาณอยางคมคามากยงขน เกดโครงสรางพนฐานหรอโครงการพฒนาของรฐทมคณภาพมากขน

การประหยดงบประมาณจนเหลอเพยงพอทจะน าไปใชในภาระกจทางเศรษฐกจและสงคมอน ตลอดจน

สามารถสรางความมนใจใหกบนกลงทนตอการท าธรกจ อนงเนองจากการจดซอจดจางของรฐทมการใช

เงนเปนจ านวนมหาศาลมผเกยวของจ านวนมาก มาตรการเหลานจะชวยสงเสรมโครงการปฎรปอน

เชน การบรหารงบประมาณหรอกระบวนการจดซอจดจาง ไดเปนอยางด

ความส าเรจของมาตรการปองกนคอรรปชนในการจดซอจดจางภาครฐโดยการมสวน

รวมของภาคประชาชน คอการเรมตนของวฒนธรรมในการด าเนนโครงการของภาครฐอยาง

โปรงใสและเปดกวางยอมรบการมสวนรวมคดรวมตรวจสอบโดยภาคประชาชน เกดมาตรฐาน

การท าธรกจอยางรบผดชอบของภาคธรกจ เกดคานยมใหม จตส านกใหมของประชาชนทใสใจ

ในสมบตของชาตและอนาคตของประเทศ

25

i เกรยงศกด เจรญวงศศกด ศ.ดร. ii ป.ป.ช. ยทธศาสตรชาตวาดวยการปองกนและปราบรามการทจรต ระยะท 2 (พ.ศ.2556-2560) น.4 , ป.ป.ช., มกราคม 2557 iii พรเทพ เบญญาอภกล ดร.,30 มกราคม 2557 “การคอรรปชนกบการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ” มหาวทยาลยธรรมศาสตร iv พรเทพ เบญญาอภกล ดร., อางแลว. v ศาสตราจารยพเศษ วชา มหาคณ 4 กค.2557 เอกสารประกอบการบรรยาย หลกสตร นยปส.5 เรอง มาตรการทางสงคมตอผกระท าผด vi จกรมณฑ ผาสกวนช รมว.กระทรวงอตสาหกรรม, นสพ.ฐานเศรษฐกจ 2-4 กนยายน2557 vii คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย และ ศนยเครอขายวชาการเพอสงเกตการณและวจยความสขชมชน มหาวทยาลยอสสมชญ “คอรรปชนในระบบราชการไทย การส ารวจทศนคต ประสบการณของหวหนาครวเรอน” กนยายน 2557 viii ยงมกฎหมายทเกยวของ คอ 1. พ.ร.บ.วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ.2542 หรอ กฎหมายฮวประมล ทบญญตเพอใหการจดหาสนคาและบรการจากการจดซอจดจางในหนวยงานของรฐ ตองท าโดยบรสทธยตธรรมและมการแขงขนเสรเพอประโยชนสงสดของรฐ และ 2. พ.ร.บ.การใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ ทมการลดขนตอนระยะเวลาการด าเนนการ และก าหนดกระบวนการเพอความชดเจน โปรงใส ตรวจสอบได ix มการแกไขเพมเตมถงครงท 9 พ.ศ.2553 x เดอนเดน นคมบรรกษ, ดร, xi สงศต พรยะรงสรรค รศ.ดร., 10 ตลาคม 2557 “การสงเสรมและการสนบสนนการควบคมหนนเสรมโดยสงคม” น.3 xii สมเกยรต ตงกจวานชย ดร.,ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) งานเสวนาเรอง “ปฏรปประเทศไทย : จดเปลยนเสนทางสอนาคต” คณะพาณชยศาสตรและการบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย,13 พฤศจกายน 2556