แบบรายงานการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

กลมสาระการเรยนร…………………………………………………

……………

รหสวชา…………………. ชอวชา…

…..…………………………………………

ระดบชน ภาคเรยนท ปการ……………… ………ศกษา………………

…………………………………………………….…………………………………………………….

ครผสอน

2

โรงเรยนตากฟาวชาประสทธ อำาเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค

สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 42

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

บนทกขอความสวนราชการ โรงเรยนตากฟาวชาประสทธ สงกด สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 42ท.............................. วนท ......... เดอน ................................. พ.ศ. .................เรอง รายงานการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

เรยน ผอำานวยการโรงเรยนตากฟาวชาประสทธ

ตามทขาพเจา ......................................................................................ตำาแหนง.................................................. กลมสาระการเรยนร.........................................................................................ไดดำาเนนการจดกจกรรมการเรยนรตามหลกสตรเรยนรรหสวชา .................... ชอวชา............................................................................. ประจำาภาคเรยนท ........ ปการศกษา.................. และดำาเนนการจดกจกรรมเพอสงเสรมการเรยนรของนกเรยน โดยจดกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยน โดยใช

3

แหลงเรยนรภายในโรงเรยน แหลงเรยนรภายนอกโรงเรยน การเรยนรจากภมปญญาทองถน จงขอรายงานผลการจดกจกรรมการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน ดงเอกสารทแนบมาพรอมน

ลงชอ.............................................ผรายงาน/ผสอน

(................................................)

ลงชอ..........................................หวหนากลมสาระการเรยน

ร....................... (.............................................) .........../............../..........

ความคดเหนของรองผอำานวยการกลมบรหารวชาการ ......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................................

(นางสาวอรรจนชญาน พมพาภรณ) รองผอำานวยการกลมบรหารวชาการ

.........../............../.......... ทราบ อนๆ ................................................................................................................

4

ลงชอ................................................................

(นายสาโรจน กลนดวง) ผอำานวยการโรงเรยนตากฟาวชาประสทธ

.........../............../..........

แบบรายงานการใชสอและแหลงเรยนร

1. รายละเอยดทวไปและขอมลแหลงเรยนร 1.1 ลกษณะแหลงเรยนร แหลงเรยนรตามธรรมชาต แหลงเรยนรทจดสรางขน แหลงเรยนรทเปนทรพยากรบคคล 1.2 ตำาแหนงทตง / สถานท ........................................................................................................................................................................ 1.3 รายละเอยดแหลงเรยนร

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

5

1.4 สอดคลองกบมาตรฐาน..................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ ตวชวด............................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ สาระ / เนอหา ............................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................ หนวยการเรยนรท...............เรอง.....................................................................................................................

2. ผลการใชแหลงเรยนร

2.1 กลมเปาหมาย นกเรยนชนมธยมศกษาปท................. ภาคเรยนท.........ปการศกษา......................จำานวน.............คน วนทใชแหลงเรยนร วนท

6

....................เดอน........................................................พ.ศ. .......................

2.2 กจกรรมหรอวธการทใช....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.3 วธการวดผลและรวบรวมขอมลการใช............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.4 ผลการประเมนความพงพอใจของนกเรยน

รายการประเมนคะแนนความพงพอใจ

ของนกเรยน1. ความนาสนใจ กระตนนกเรยนใหอยากเรยนร

7

2. เหมาะสมกบเนอหา สาระ ในการเรยนร 3. เหมาะสมกบวย ระดบชน ความร และประสบการณ ของนกเรยน4. สอความหมายไดด ชวยใหเรยนรไดดและเกดประสบการณตรง5. มความสะอาด สะดวก และปลอดภย บรรยากาศเออตอการเรยนร6. เรยนรอยางมความสข ประทบใจและทำาใหนกเรยนเหนคณคาของแหลงเรยนร

...............................................................................................

.....................................................................................

...............................................................................................

.....................................................................................

...............................................................................................

......................................................................................

3. สรปและสะทอนผล........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8

4. รปภาพแสดงกจกรรมการใชแหลงเรยนร

9

ลงชอ....................................................ผรายงาน/ครผสอน

(.................................................) .........../................../..................

หมายเหต ครผสอนอาจเลอกใชแบบฟอรมและรายละเอยดอนๆ ทแตกตางจากแบบทให ขอเพยงมรายละเอยดครบถวน และแนบเอกสารการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน เชน แผนการสอน ชนงาน รปภาพ (ตองม) หรอเอกสารอนๆ ทใชในการจดกจกรรมมาใหครบถวน กรณในรายวชาใชแหลงเรยนรหลายแหลงใหสรปแยกแตละแหลงตามหวขอท 1 – 4 แตรวมกนไวในรายงานฉบบเดยวและใชบนทกขอความใสไวในหนาแรกของรปเลมรายงาน รองจากปกใน (ถาม) นำาสงตามลำาดบ

แบบประเมนความพงพอใจการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน

โรงเรยนตากฟาวชาประสทธ ประจำาปการศกษา 2560******************************************************

*******************คำาชแจง : แบบสอบถามนประเมนความพงพอใจทมตอการจดกจกรรมการเรยนรโดยการใชแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนขอใหผประเมนตอบขอมลตามสภาพจรง

สวนท 1: ขอมลสวนตว สถานะผใหขอมล

นกเรยนระดบชน มธยมศกษาปท 1 มธยมศกษาปท 2 มธยมศกษาปท 3 มธยมศกษาปท 4 มธยมศกษาปท 5 มธยมศกษาปท 6เพศ ชาย หญง

สวนท 2: รายการประเมน กรณากาเครองหมาย หนาชองททานคดวาเหมาะสม ตามระดบความพงพอใจดงน

5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

ข รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

10

อ 5 4 3 2 11 ความนาสนใจ กระตนนกเรยนใหอยากเรยนร2 เหมาะสมกบเนอหา สาระ ในการเรยนร

3 เหมาะสมกบวย ระดบชน ความร และประสบการณ ของนกเรยน

4 สอความหมายไดด ชวยใหเรยนรไดดและเกดประสบการณตรง

5 มความสะอาด สะดวก และปลอดภย บรรยากาศเออตอการเรยนร

6 เรยนรอยางมความสข ประทบใจและทำาใหนกเรยนเหนคณคาของแหลงเรยนร

ขอเสนอแนะ/ขอคดเหนเพมเตม………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

*********************ขอขอบคณทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม********************

อางอง : แหลงเรยนร และภมปญญาทองถนความหมาย / ความเปนมา / ลกษณะทวไปของแหลงเรยนร ภมปญญาทองถน

11

แหลงเรยนร หมายถง แหลงขอมลขาวสาร สารสนเทศ วทยากร ภมปญญาชาวบานและประสบการณอนๆ ทสนบสนนสงเสรมใหผเรยนเกดกระบวนการเรยนรและเปนบคคลแหงการเรยนร

ภมปญญา (Wisdom) หมายถง ความร ความสามารถ ความเชอ ความสามารถทางพฤตกรรม และความสนใจในการแกปญหาของมนษย ความหมายของภมปญญาไทย

จากการศกษาความหมายทผเชยวชาญ นกวชาการตางๆ ซงครอบคลมคำาวา ภมปญญาพนบาน ภมปญญาชาวบาน ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย ไดใหความหมายพอสรปได ดงน ภมปญญาพนบานหรอภมปญญาชาวบาน(Popular Wisdom) หมายถง องคความร ความสามารถและประสบการณทสงสมและสบทอดกนมา อนเปนความสามารถและศกยภาพในเชงแกปญหา การปรบตวเรยนรและสบทอดไปสคนรนใหม เพอการดำารงอยรอดของเผาพนธจงตกทอดเปนมรดก ทางวฒนธรรมของธรรมชาต เผาพนธ หรอเปนวธของชาวบาน ( ยงยง เทาประเสรฐ)

ภมปญญาทองถน หมายถง กระบวนทศนของบคคลทมตอตนเอง ตอโลกและสงแวดลอม ซงกระบวนการดงกลาว จะมรากฐานคำาสอนทางศาสนา คต จารต ประเพณ ทไดรบการถายทอดสงสอนและปฏบตสบเนองกนมา ปรบปรงเขากบบรบททางสงคมทเปลยนแปลงไปแตละสมย ทงนโดยมเปาหมายเพอความสงบสขในสวนทเปนชมชน และปจเจกบคคล ซงกระบวนทศนทเปนภมปญญาทองถน จำาแนกได 3 ลกษณะ คอ

1.ภมปญญาเกยวกบการจดการความสมพนธระหวางมนษยกบธรรมชาตแวดลอม

2.ภมปญญาเกยวกบสงคมหรอการจดความสมพนธระหวางมนษยกบมนษย

3.ภมปญญาเกยวกบระบบการผลตหรอประกอบอาชพทมลกษณะมงเนนระบบการผลตเพอตนเอง

ภมปญญาไทย หมายถง องคความรในดานตางๆ ของการดำารงชวตของคนไทยทเกดจาก การสะสมประสบการณทงทางตรงและทางออม ประกอบกบแนวความคดวเคราะหในการแกปญหาตางๆ ของตนเอง จนเกดหลอมตวเปนแนวคดในการแกไขปญหาทเปนลกษณะของตนเอง ทสามารถพฒนาความรดงกลาวมาประยกตใชใหเหมาะสมกบกาลสมย ในการแกปญหาของการดำารงชวต

ลกษณะของแหลงเรยนร จดได 3 ประเภท คอ

12

1. แหลงเรยนรทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน อทยานแหงชาต สวนพฤกษชาต ภเขา แมนำา ทะเล นำาพรอน ปรากฏการทางธรรมชาต เชน ฝนตก แดดออก นำาทวม ความแหงแลง

2. แหลงเรยนรทจดขนหรอสรางขน ซงมในสถานศกษาและนอกสถานศกษา เพอใชเปนแหลงศกษาหาความรไดสะดวกและรวดเรว

3. แหลงเรยนรทเปนทรพยากรบคคล ไดแก คร ผปกครอง พอแม พระภกษสงฆ ตลอดจนผร ผเชยวชาญในอาชพแขนงตางๆ ทมอยในชมชน รวมทงสถานทประกอบการ รานคา หนวยงาน หรอองคกรตางๆ ในทองถน ความเปนมาและความสำาคญของแหลงเรยนร และภมปญญาทองถน

โลกปจจบนเปนโลกแหงขอมลขาวสารทแพรหลายทวถงกนไดอยางรวดเรว ไรอาณาเขตขวางกน สภาพดงกลาวมสวนกระทบถงวถชวตของผคนพลเมองโดยทวไป เพราะเปนสภาพทเอออำานวยในการรบและถายโยงเอาศาสตรหรอภมปญญาตะวนตกเขามาในการพฒนาประเทศและพฒนาผลผลต ตลอดจนการดำาเนนชวต อยางมไดมการปรบปนกบภมปญญาไทยทมความเหมาะสมกบสภาพทองถนทเปนทนเดมอยแลว ทำาใหชมชนชนบทประสบปญหาดงทกลาววาชมชนลมสลาย อนมผลรวมไปถงความทรดโทรมของสงแวดลอมอยางกวางขวาง การพยายามใชกลไกลทางการศกษาจากเงอนไขทเปดโอกาสใหมการพฒนาหลกสตร ตามความตองการ ของทองถน เปนชองทางในการประยกตเอาภมปญญาชาวบานทมจดเดน ทสามารถพสจนตวเองในการยนหยดอยรอดได ทามกลางกระแส การลมสลายของชมชนและการทรดโทรมของสงแวดลอม ดงกลาว มาสหลกสตรและกระบวนการเรยนรในแนวทางของการคดปฏบตจรง จากการประยกตปรบปรง ภมปญญาชาวบานหรอภมปญญาไทยกบปญญาสากล เพอใหผเรยนคนพบคณคาภมปญญาทมในทองถนทเหมาะสมกบวถชวตของชมชน และสามารถประยกตใชไดอยางไมมทสนสด นำามาซงดลยภาพทสงบสนตสขของบคคล ชมชนและชาต ความสำาคญของแหลงเรยนร

1. เปนแหลงเสรมสรางจนตนาการและความคดรเรมสรางสรรค2. เปนแหลงศกษาตามอธยาศย3. เปนแหลงเรยนรตลอดชวต4. เปนแหลงสรางความร ความคด วชาการและประสบการณ5. เปนแหลงปลกฝงคานยมรกการอานและแหลงศกษาคนควาแสวงหา

ความรดวยตนเอง

13

6. เปนแหลงสรางความคดเกดอาชพใหมสความเปนสากล7. เปนแหลงเสรมประสบการณตรง8. เปนแหลงสงเสรมมตรภาพความสมพนธระหวาคนในชมชนหรอผเปน

ภมปญญาทองถน

การจดกระบวนการเรยนรกบภมปญญาทองถน แหลงเรยนร การเรยนการสอนเปนกระบวนการสอสารความร ประสบการณ ทกษะ

ความคดเหน ตลอดจนเจตคต ซงอาจทำาไดหลายวธ และอาจใชเครองมอประกอบการสอนตางๆ อกมากมาย โดยมการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ ใหผเรยนมทงความร คณธรรมจรยธรรม คานยมทพงประสงคและสามารถดำาเนนชวตอยในสงคม ไดโดยปกตสข จงจำาเปนตองพฒนาศกยภาพ ความสามารถของ ผเรยนอยางเตมท เพอใหมนสยใฝร ใฝเรยน แสวงหาความรไดดวยตนเอง การนำาแหลงเรยนรใน ชมชน ทองถน ตลอดจนวทยากรทองถน ภมปญญาทองถน มาใชประโยชนในการจดกระบวน การเรยนการสอน จงเปนวถทางหนงทจะชวยใหการะบวนการเรยน การสอนบรรลจดมงหมายไดตามทตองการ การนำาภมปญญาชาวบาน แหลงเรยนร มาใชในหลกสตรการเรยน เปนกจกรรมทตงอยบนพนฐานความเชอทวา ภมปญญาชาวบาน ภมปญญาทองถน และแหลงเรยนร เปนชดความรในชมชนทมการใชเพอการดำาเนนวถชวตทไดผลมาในอดต สามารถดำารงความสนตสขแกบคคล ครอบครว และชมชน ตลอดจนความมดลยภาพอยรวมกบธรรมชาตและสงแวดลอมไดอยางผสมกลมกลน เปนกระบวนการพฒนาหลกสตรทไดเนนการมสวนรวมของ ชมชน โดยเฉพาะปราชญชาวบานทเปนผเชอมโยงชดความรทเปนภมปญญาทองถน รวมกบสถานศกษาเขาสหลกสตร และกระบวนการเรยนการสอนของสถานศกษา ในแตละทองถน

แนวทางในการนำาแหลงเรยนร และภมปญญาทองถน มาใชในการเรยนการสอน

แนวทางการสรางและพฒนาสอการเรยนการสอนและแหลงเรยนร 1. กำาหนดจดประสงคจากผลการเรยนทคาดหวงใหชดเจนวาตองการใหผ

เรยนเกดการเรยนรและไดรบประสบการณใดบางจากบทเรยนนน เพอจะไดสรางสอ หรอเลอก แหลงเรยนร ใหสมพนธกบจดมงประสงคและกจกรรมการเรยนการสอน

2. ศกษาผเรยน โดยพจารณาถงวย ระดบชน ความร ประสบการณ และความแตกตางระหวางบคคล เพอเปนขอมลในการเลอกใชแหลงเรยนร

14

3. ศกษาธรรมชาตของเนอหา สาระ ทตองการใหผเรยนไดเรยนรแตละเรอง อาจมลกษณะเฉพาะบางเรองดวยการปฏบตจรง หรอเรยนรจรง ดการสาธตจาก ภมปญญาทองถน และบางเรองตองอาศยจากการสบคนขอมล การฟง การด และการอาน

4. พจารณาประโยชนและความคมคาของแหลงเรยนรวาสามารถเราความสนใจ สอความหมายและประสบการณการเรยนการสอนแกผเรยน การจดประสบการณ เรยนรแก ผเรยน เพอชวยใหผเรยนไดประสบการณตรง

5. หาประสทธภาพของสอและแหลงเรยนร โดยการปรบปรงสอทจดไว เพอเปนการปรบคณภาพของสอวาเหมาะสม ในการนำาไปใช

วธการใชแหลงเรยนรวธการใชแหลงเรยนร คอ การนำาผเรยนไปสแหลงเรยนรตางๆ ทงใน

บรเวณโรงเรยนและนอกบรเวณโรงเรยน เพอใหเกดความรและประสบการณจรง และสอดคลอง กบการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน โดยยดหลกดงน

1. การใชแหลงเรยนรตางๆ ตองเรมจากแหลงเรยนรทอยใกลตว เชน ในบาน ในหองเรยน นอกบรเวณโรงเรยน เชน ไร นา แปลงเกษตรสาธต ไรนาสวนผสม โบราณสถาน โบราณวตถ สถานทราชการ สถานทประกอบการ เปนตน

2. การใชแหลงเรยนรเพอฝกปฏบต ทดลอง ศกษาเพอใหผเรยนไดปฏบตจรง เชน การปฏบตการเกยวขาว การทำานา การทำาไร งานเชอมโลหะ งานปน งานไม และการฝกงานในสถานทราชการ สถานประกอบการ เปนตน

การนำาภมปญญาทองถนมาใชในการเรยนรการนำาภมปญญาทองถนมาสการเรยนการสอน เปนการนำาคตนยม ความ

เชอหรอหลกการพนฐานทเกดจากการสงสมหรอสบทอดกนมา หรอขนมธรรมเนยมประเพณ ศลปะและจรยธรรม ทแสดงออกถงความเจรญงอกงามและความเปนระเบยบแบบแผนทเคยยดถอปฏบตสบทอดกนมา ทสอดคลองกบเนอหาสาระมาใหนกเรยนไดเรยนรตามขนตอนกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหบรรลวตถประสงคการเรยนรทกำาหนดไว

ลกษณะภมปญญาทองถนเขาสระบบโรงเรยน ม 3 ลกษณะ คอ 1. คน 2. แนวคดชาวบาน

15

3. ผลงานชาวบาน การนำาภมปญญาทองถนมาใชในการจดการเรยนการสอน สามารถดำาเนนการได 2 วธ คอ

1. การเชญภมปญญาทองถนมารวมการจดการเรยนรในโรงเรยน 2. การนำานกเรยนไปยงแหลงเรยนรหรอสถานประกอบการของภมปญญา

ทองถน การนำาภมปญญาทองถนมาใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน

การนำาภมปญญาทองถนมาใชในการเรยนการสอนในโรงเรยน โรงเรยน ครผสอนหรอผทรบผดชอบจะตองศกษาและจดทำารายละเอยด ขอมลในการจดทำา โดยมขนตอนทสำาคญ คอ

1. ศกษาหลกสตรแมบทหรอหลกสตรแกนกลาง 2. จดทำาขอมลสารสนเทศภมปญญาทองถน

การนำาแหลงเรยนรและภมปญญาทองถนมาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน มแนวทางดงน

1. ศกษาหลกสตร และสาระการเรยนร 2. จดทำาขอมลสารสนเทศแหลงเรยนร ภมปญญาทองถน 3. จดทำาแผนการเรยนร กระบวนการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงค 4. ขอความรวมมอกบชมชนและตววทยากรทองถน 5. เชญวทยากรทองถนมาถายทอดความร หรอนำานกเรยนไปยงแหลง

เรยนร 6. ทำาการวด ประเมนผล 7. รายงานผล สรปผลใหผทเกยวของไดทราบ

ขอดในการนำาแหลงเรยนร และภมปญญาทองถนมาใชในกระบวนการเรยนการสอน

1. ผเรยนไดเรยนรจากของจรง ทำาใหเกดประสบการณตรง 2. ผเรยนเกดความสนกสนาน 3. ผเรยนมเจตคตทดตอชมชน และกระบวนการเรยนร 4. ผเรยนเหนคณคาของแหลงเรยนร ภมปญญาทองถน 5. ผเรยนเกดความรกทองถนและเกดความรในการอนรกษสงทมคณคา

ในทองถน