การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน

โดย นางราตร ทองสามส

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ ภาควชาหลกสตรและวธสอน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2547

ISBN 974 –464–683– 7 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

THE DEVELOPMENT OF LEARNING OUTCOME ON MATHEMATICAL PROBLEMS SOLVING OF THIRD GRADE STUDENTS

TAUGHT BY THE PROJECT METHOD

By Ratree Thongsamsri

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

MASTER OF EDUCATION Department of Curriculum and Instruction

Graduate School SILPAKORN UNIVERSITY

2004 ISBN 974 –464–683- 7

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธ เรอง “การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน” เสนอโดย นางราตร ทองสามส เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ ........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.จราวรรณ คงคลาย) คณบดบณฑตวทยาลย วนท.......... เดอน ............. พ.ศ. ............. ผควบคมวทยานพนธ 1. อาจารย ดร.มาเรยม นลพนธ 2. อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล 3. อาจารยวสตร ปฐมโรจนฤทธ คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ ................................................ประธานกรรมการ (อาจารย ดร.วชรา เลาเรยนด) .........../..................../............... ..…………………………………กรรมการ ............................................กรรมการ (อาจารย ดร.มาเรยม นลพนธ) (อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล) ............/....................../............. ................/.............../............ ..…………………………………กรรมการ ...........................................กรรมการ (อาจารยวสตร ปฐมโรจนฤทธ) (อาจารยสมยศ อมเรศ) ............/....................../............. . ............../.............../.............

ง

K 45253314 : สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ คาสาคญ : ผลการเรยนร / โจทยปญหาคณตศาสตร / วธสอนแบบโครงงาน ราตร ทองสามส : การพฒนาผลการเรยนรเรอง โจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน (THE DEVELOPMENT OF LEARNING OUTCOME ON MATHEMATICAL PROBLEMS SOLVING OF THIRD GRADE STUDENTS TAUGHT BY THE PROJECT METHOD ) อาจารยควบคมวทยานพนธ : อ.ดร. มาเรยม นลพนธ, อ.ดร. ประเสรฐ มงคล และ อ. วสตร ปฐมโรจนฤทธ. 238 หนา. ISBN 974 – 464–683- 7 การวจยครงนมวตถประสงค เพอ 1) พฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบ โครงงาน 2) เปรยบเทยบผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 3 3) ศกษาความสามารถในการทาโครงงานคณตศาสตร และ 4) ศกษาความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอ วธสอนแบบโครงงาน กลมตวอยางคอนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม จานวน 53 คน เครองมอทใชไดแก 1) แผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรโดยวธสอนแบบ โครงงาน 2) แบบทดสอบวดผลการเรยนร 3) แบบสอบถามความคดเหน และ 4) แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน วเคราะหขอมลดวยรอยละ (%) คาเฉลย (Χ ) คาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) คาท ( t – test ) แบบ dependent และการวเคราะหเนอหา (content analysis) ผลการวจยพบวา 1) แผนการจดการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานทพฒนาขน จานวน 5 แผน คอ 1.1) โจทยปญหาการบวกและการลบ 1.2) โจทยปญหาการคณ 1.3) โจทยปญหาการหาร 1.4) โจทยปญหาการคณและการหาร และ 1.5) โจทยปญหาการบวกลบคณและการหาร ซงมคาประสทธภาพเทากบ 87.36/83.06 2) ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานกอนเรยน และหลงเรยน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 คะแนนหลงการเรยน โดยวธสอนแบบโครงงานสงกวากอน การเรยน 3) นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานคณตศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบคณภาพพอใช นกเรยนสามารถตงชอเรอง เขยนวตถประสงค มการดาเนนงานเปนขนตอน สรปผล และสามารถนาเสนอผลงานได และ 4) นกเรยนเหนดวยตอวธสอนแบบโครงงานอยในระดบมากโดยมความคดเหนวาวธสอนแบบโครงงาน ชวยสงเสรมใหนกเรยนมความคดรเรมสรางสรรค นกเรยนสามารถดาเนนงานตามขนตอนทวางไวไดฝกความเปนผนา แสดงความคดเหนและ สามารถนาเสนอขอมลได มการบรณาการความร และสามารถนาไปใชในชวตจรงและ เกดความภาคภมใจในผลงานของตนเอง ภาควชาหลกสตรและวธสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2547 ลายมอชอนกศกษา................................................................ ลายมอชออาจารยผควบคมวทยานพนธ 1................................. 2.................................3. ..................................

จ

K 45253314 : MAJOR : CURRICULUM AND SUPERVISION KEY WORD : LEARNING OUTCOME / MATHEMATICAL PROBLEMS / PROJECT METHOD RATEE THONGSAMSRI : THE DEVELOPMENT OF LEARNING OUTCOME ON MATHEMATICAL PROBLEMS SOLVING OF THIRD GRADE STUDENTS TAUGHT BY THE PROJECT METHOD. THESIS ADVISORS : MAREAM NILLAPUN, Ed.D., PRASERT MONGKOL, Ed.D., AND VISOOT PATHOMROJANARID,M.Sc. 238 pp. ISBN 974-464-683-7. The purposes of this research were to : 1) develop and assess the efficiency of the lesson plans of project method, 2) compare the students’ learning outcome of mathematical Problems Solving of third grade students 3) study students’ ability of mathematical project construction, and 4) study students’ opinions toward the learning activities of project method. The sample consisted of 53 students of third grade, at Joseph Upatham School, Sam Phran, Nakorn Prathom province. The research instruments used to collect data were lesson plans of project method covering topic of mathematical problems solving, learning outcome test, questionnaire, and evaluation form of project construction ability. The collected data were analyzed by Percentage (%), Mean (Χ ), Standard Deviation (S.D.), t-test dependent, and Content Analysis. The research findings were as follows : 1. The lesson plans of project method on mathematical problems solving, included 5 mathematical problems, namely 1) addition and subtraction, 2) multiplication, 3) division, 4) multiplication and division, 5) addition, subtraction, multiplication and also division and met the efficiency criterion of 87.36 / 83.06. 2. The students’ learning outcome scores of the tests prior to and after study with the project method were statistically significant different at the level of 0.01 whereas the scores after study with the project method were higher than before study with the project method. 3. As a whole, the students’ ability of mathematical project construction was at the satisfactory level, they could be able to name the topics, write objectives, follow steps of work, summarize the outcome, and present their projects. 4. The students agreed with the instruction of project method at a high level because it could enhance student creativity, proceed their work step by step, express their opinions, present data, integrate knowledge, apply knowledge for daily life and also be proud of their project work. Department of Curriculum and Instruction Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2004 Student’s signature………………………………… Thesis Advisors’ signature 1…….….………….………. 2……………………..………3…………………………..

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบนนสาเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความอนเคราะหจากอาจารย ดร. มาเรยม นลพนธ อาจารย ดร.ประเสรฐ มงคล และอาจารยวสตร ปฐมโรจนฤทธ ซงเปนผควบคมวทยานพนธ และใหคาปรกษาทเปนประโยชนอยางยง ตอการทาวทยานพนธ รวมทงอาจารย ดร.วชรา เลาเรยนด และอาจารยสมยศ อมเรศ ซงเปนประธานกรรมการ ตรวจสอบวทยานพนธและผทรงคณวฒตามลาดบ ผวจยขอกราบขอบพระคณในความเมตตาของทานเปนอยางสง ขอบพระคณอาจารยศรพตรา ยมเจรญ อาจารยวทยาลยอาชวศกษานครปฐม นางพรรณ ดจดา ศกษานเทศกเขตพนทการศกษานครปฐมเขต 1 และอาจารยวสรน ประเสรฐศร อาจารยโรงเรยนยอแซฟอปถมภ ทกรณาเปนผเชยวชาญ ในการตรวจสอบเครองมอและให ขอเสนอแนะ ขอกราบขอบพระคณบาทหลวงศกดชย ทรพยอประไมย ทไดมอบโอกาสใหผวจยมาศกษาตอในระดบปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต ขอขอบคณคณะครและนกเรยนชนประถมศกษาปท 3/2 และชนประถมศกษาปท 3/8 โรงเรยนยอแซฟอปถมภทไดใหความรวมมอในการทดลองเครองมอในการวจย ขอขอบคณเพอน ๆ พ ๆ นอง ๆ สาขาวชาหลกสตรและการนเทศทกคน สาหรบนาใจมตรไมตร และเอออาทรทไดรบเสมอมา ขอขอบคณครอบครวของขาพเจา ทเปนทงกาลงใจและชวยใหผวจยสามารถกาวมาสความสาเรจในครงน และขอบคณทก ๆ คนท ไม ไดกลาวถงแตคอยเปนกาลงใจทดแก ผวจยทาให วทยานพนธสาเรจลลวงไปดวยด

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย………………………………………………………………………. ง บทคดยอภาษาองกฤษ…………………………………………………………………… จ กตตกรรมประกาศ………………………………………………………………………… ฉ สารบญตาราง…………………………………………………………………………….. ญ สารบญภาพประกอบ…………………………………………………………………….. ฏ สารบญแผนภม…………………………………………………………………………… ฐ

บทท 1 บทนา ............................................................................................................ 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .................................................... 1 กรอบแนวคดของการวจย .......................................................................... 5 วตถประสงคของการวจย ........................................................................... 7 คาถามของการวจย................................................................................... 7 สมมตฐานของการวจย .............................................................................. 8 ขอบเขตของการวจย ................................................................................. 8 นยามศพทเฉพาะ...................................................................................... 8

2 วรรณกรรมทเกยวของ ..................................................................................... 10 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 ................................................... 10 มาตรฐานการเรยนร ............................................................................ 11 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วชาคณตศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 3 ........................................................... 14 หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนยอแซฟอปถมภ ........................................ 24 การเรยนการสอนคณตศาสตร.............................................................. 26 ความหมายของปญหาทางคณตศาสตร.......................................... 28 ประเภทของปญหาทางคณตศาสตร ............................................... 29 หลกการของการประเมนผลการเรยนร ............................................ 30 หลกการสอนคณตศาสตร.............................................................. 31 การสอนคณตศาสตรอยางมประสทธภาพ....................................... 34

ช

บทท หนา การสอนเชงปฏบตการหรอเชงทดลอง ................................................... 36 หลกการสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการ................................................ 38 ทฤษฎทเกยวของกบการสอนคณตศาสตร ............................................. 38 วธสอนแบบโครงงาน ................................................................................. 42 ความหมายของโครงงาน ..................................................................... 42 จดประสงคของวธสอนแบบโครงงาน .................................................... 43 ลกษณะของโครงงาน .......................................................................... 44 ประเภทของโครงงาน .......................................................................... 45 ขนตอนของวธสอนแบบโครงงาน.......................................................... 47 ขนตอนการทาโครงงาน ....................................................................... 50 รปแบบการเขยนรายงานเกยวกบโครงงาน ............................................ 53 การวดและประเมนผลโครงงาน ............................................................ 54 คณคาของวธสอนแบบโครงงาน ........................................................... 56 การสอนโครงงานคณตศาสตร.................................................................... 56 ความหมายของโครงงานคณตศาสตร ................................................... 56 หลกการของโครงงานคณตศาสตร........................................................ 57 จดมงหมายของโครงงานคณตศาสตร ................................................... 57 วธสอนโครงงานของครตนแบบ ............................................................ 58 การสอนโดยใชโครงงานคณตศาสตรจากครตนแบบ............................... 64 ขนตอนใชเทคนคการสอนโครงงานอยางงาย ......................................... 61 งานวจยทเกยวของ ................................................................................... 63 งานวจยในประเทศ ............................................................................. 63 งานวจยตางประเทศ ........................................................................... 65 สรป................................................................................................... 66

3 วธดาเนนการวจย............................................................................................ 67 ประชากรและกลมตวอยาง ........................................................................ 67 การสรางเครองมอทใชในการวจย ............................................................... 68 การดาเนนการทดลอง ............................................................................... 81

ซ

บทท หนา การวเคราะหขอมล.................................................................................... 81 สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน .............................................................. 84 สรปวธดาเนนการวจย ............................................................................... 85

4 ผลการวเคราะหขอมล ..................................................................................... 86 ตอนท 1 ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงาน............... 86 ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนร โจทยปญหาคณตศาสตร กอนและหลงเรยน โดยวธสอนแบบโครงงาน ................................ 90 ตอนท 3 ผลการศกษาความสามารถในการทาโครงงาน ............................... 91 ตอนท 3 ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอน แบบโครงงาน............................................................................ 93

5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ .................................................. 97 สรปผลการวจย......................................................................................... 98 อภปรายผล .............................................................................................. 99 ขอเสนอแนะของการวจย ........................................................................... 102 ขอเสนอแนะเพอนาผลการวจยไปใช ................................................... 102 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย .................................................................... 103 ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป ................................................. 104

บรรณานกรม ............................................................................................................. 110 ภาคผนวก ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย ................................... 111 ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย ...................................................... 118 ภาคผนวก ค ผลวเคราะหเครองมอทใชในการวจย ..................................... 218 ภาคผนวก ง ตารางแสดงคาประสทธภาพของแผนกาจดการเรยนร .............. 223 ภาคผนวก จ คะแนนผลการเรยนรทางเรยนกอนเรยนและหลงเรยน ............. 229 ภาคผนวก ฉ รปภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนการสอน ........................ 233 ประวตผวจย............................................................................................................... 238

ฌ

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1 มาตรฐานการเรยนร และผลการเรยนรทคาดหวง ....................................... 18 2 โครงสรางหลกสตร .................................................................................. 25 3 แผนการจดกจกรรมตามเนอหา ................................................................ 71 4 วเคราะหขอสอบผลการเรยนร .................................................................. 77 5 วธดาเนนการวจย ................................................................................... 85 6 คาประสทธภาพรายบคคล ของแผนการจดการเรยนร................................. 87 7 คาประสทธภาพกลมยอย ของแผนการจดการเรยนร .................................. 87 8 คาประสทธภาพกลมภาคสนาม ของแผนการจดการเรยนร ......................... 88 9 ผลการสงเกตพฤตกรรมระหวางเรยน ........................................................ 89 ชนประถมศกษาปท 3 หลงเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน................ 89

10 เปรยบเทยบผลการเรยนรวชาคณตศาสตร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร กอนและหลงเรยนดวยวธการสอนแบบโครงงาน.............................. 90

11 ผลการเรยนรทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 หลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน ................ 91

12 ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ........................................ 92 13 สรปผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน.................................. 93 14 ระดบคะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนของนกเรยน หลงเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน ................................................ 94

15 คาดชนความสอดคลอง (IOC) จากการประเมนโครงรางแผนการจด การเรยนร.................................................................................... 219

16 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามความคดเหนของ นกเรยนทมตอการสอนแบบโครงงาน ............................................. 220

17 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบกอนเรยน .......................... 221 18 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบหลงเรยน........................... 222

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 19 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนร แผนการจดการเรยนรท 1.............................................................. 224

20 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนร แผนการจดการเรยนรท 2.............................................................. 225

21 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนร แผนการจดการเรยนรท 3.............................................................. 226

22 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนร แผนการจดการเรยนรท 4.............................................................. 227

23 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนร แผนการจดการเรยนรท 5.............................................................. 228

24 คะแนนผลการเรยนรทางการเรยนคณตศาสตรเรอง โจทยปญหา คณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3

โดยวธสอนแบบโครงงาน ..............................................................

230 25 คายากงาย และอานาจจาแนก ................................................................. 231 26 การเปรยบเทยบผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยน ................................. 232

ฎ

สารบญภาพประกอบ

ภาพท หนา 1 นกเรยนเขากลมศกษาใบงาน................................................................... 234 2 นกเรยนรวมวเคราะหโจทยปญหา............................................................. 234 3 นกเรยนรวมกนศกษาขอมล ..................................................................... 236 4 นกเรยนคนควาขอมล .............................................................................. 235 5 นกเรยนเตรยมขอมลนาเสนอ ................................................................... 236 6 นกเรยนรวมทากจกรรมเปนกลม............................................................... 236 7 ตวแทนกลมนาเสนอ ............................................................................... 237 8 นกเรยนทาแบทดสอบหลงเรยน................................................................ 237

ฏ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย .................................................................... 7 2 แผนผงมโนทศนสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3............. 13 3 ลาดบขนในการสอนคณตศาสตร.............................................................. 33 4 ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรสาระคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงาน ................................................................ 75

ฐ

บทท 1

บทนา

ความสาคญและความเปนมาของปญหา การศกษาเปนเครองมอสาคญอยางหนง ทจะทาใหพฒนาประเทศในดานตาง ๆ เพราะ

การศกษาเปนเรองทมความสมพนธโดยตรงตอการพฒนาทรพยากรบคคล โดยเสรมสรางบคคลใหมคณลกษณะทพงประสงค ดงแผนการศกษาแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545–2559) กลาวถง ความสาคญของการพฒนาคนอยางรอบดานและสมดลเพอเปนฐานหลกของการพฒนา โดยมงหมายใหทกคนไดเขาถงบรการทางการศกษา ตงแตแรกเกดจนถงตลอดชวต เพอเพมความสามารถและโอกาสในการเรยนรดวยการจดการศกษาทกระดบและประเภท โดยอาศยการเรยนรจากบคคลครอบครว ชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกร ชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนสงคมอน ๆ ซงสนบสนนหรอจดการศกษาถงขนพนฐานอยางกวางไกล เพอใหการศกษาเปนยทธศาสตรขจดความยากจน และยทธศาสตรทางปญญา เพอพฒนาคนไดอยางเตมตามศกยภาพตลอดชวต ซงนาไปสการเปนสงคมคณภาพ ซงเปนเปาหมายสงสดดงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ในการจดการเรยนการสอนจงตองมงเนน และใหความสาคญแกผเรยน และใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนใหมากทสด โดยกระตนใหผเรยนไดเรยนรอยางมความสข มสวนรวมในกระบวนการเรยนรทกขนตอน ไดพฒนาสมองทงสองดานและพฒนาสตปญญาอยางเตมศกยภาพ ใหผเรยนไดเรยนรจากสงทตรงกบความเปนจรง จดกจกรรมเนอหาสาระใหสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางของผเรยนของแตละคนและฝกทกษะกระบวนการคดใหผเรยนเรยนรจากประสบการณจรง คด วเคราะห และแกปญหาอยางมเหตผล สามารถทางานรวมกบผอนได มความรบผดชอบตอตนเอง และประเทศชาตสามารถปรบตวใหทนกบการ เปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวมจรยธรรมรจกพงตนเอง และ สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2543 : 1)

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มจดหมายมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด มปญญา มความสข และมความเปนไทยมศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ โดยมคณลกษณะอนพงประสงค โดยแบงโครงสรางออกเปน 4 ชวงชน

1

2

มกลมสาระการเรยนร 8 กลม คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ดนตร ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ

สาระการเรยนรทง 8 กลมนเปนพนฐานสาคญทผเรยนทกคนตองเรยนร โดยอาจจดเปน 2 กลมคอ 1. ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร และสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เปนสาระการเรยนรทตองใชเปนหลกในการจดการเรยนการสอนเพอสรางพนฐานการคดและเปนกลยทธในการแกปญหาและวกฤตของชาต กลมท 2 ประกอบดวย สขศกษา และพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และภาษาตางประเทศ เปนสาระการเรยนรทเสรมสรางพนฐานความเปนมนษยและสรางศกยภาพในการคดและการทางานอยางสรางสรรคความเปนมาและความสาคญของปญหาวชาคณตศาสตรเปนวชาพนฐานทสาคญในการคดคานวณ การคดหาเหตผลเปนระบบ ระเบยบมแบบแผนสามารถวเคราะหปญหาและสถานการณไดอยางถถวนทาใหสามารถคาดการตดสนใจและแกปญหาไดอยางถกวธมความคดสรางสรรคสามารถนาความร ไปใชในชวตประจาวน (กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ 2544 : 2) วชาคณตศาสตรมลกษณะเปนนามธรรมมโครงสราง ซงประกอบดวย อนยาม บทนยาม สจพจนทเปนขอตกลงเบองตน ใชการใหเหตผลทสมเหตสมผล สรางทฤษฎตาง ๆ ขนและนาไปใชอยางเปนระบบ คณตศาสตรมความถกตองเทยงตรง มระเบยบแบบแผนเปนเหตเปนผล มความสมบรณในตวเอง ดวยเหตนเพอใหผเรยนบรรลจดมงหมายของการเรยนคณตศาสตรทตองปลกฝงใหผเรยนมคณลกษณะดงน (กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ 2544 : 3)

1. มความรความเขาใจในคณตศาสตรพนฐานเกยวกบจานวนและการดาเนนการวดเรขาคณต พชคณต การวเคราะหขอมลและความนาจะเปนพรอมทงสามารถนาความรไปประยกตได

2. มทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทจาเปน ไดแกความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทหลากหลายการใหเหตผล การสอสารสอความหมายทางคณตศาสตร และการนาเสนอ การมความคดรเรมสรางสรรค การเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตรและ เชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ

3. มความสามารถในการทางานอยางเปนระบบ มระเบยบวนยมความรอบคอบ มความรบผดชอบ มวจารณญาณ มความเชอมนในตนเอง พรอมทงตระหนกในคณคาและ ม เจตคตทดตอคณตศาสตร

3

กลาวไดวาวชาคณตศาสตรมความสาคญตอการพฒนาบคลากรมากจะชวยสงเสรมใหผเรยนคดเปน ทาเปนและแกปญหาเปนจากสภาพในอดตจนถงปจจบน พบวาการสอนคณตศาสตรยงไมประสบความสาเรจเทาทควรและการรายงานจากการสอบประเมนผลการเรยนรทางการเรยนระดบชาต ทประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยนระดบประเทศของนกเรยนชนประถมศกษาปท3 ปการศกษา 2544 พบวาวชาคณตศาสตรระดบชนประถมศกษาปท 3 มคะแนนเฉลยคดเปนรอยละ 51.59 ตองปรบปรง คดเปนรอยละ 29.95 และระดบชนประถมศกษาปท 6 วชาคณตศาสตรมคะแนนเฉลยคดเปนรอยละ 46.99 และตองปรบปรงรอยละ 45.18 และจากการประเมนผลการเรยนรทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม ปการศกษา 2544 – 2545 โดยประเมนสมรรถภาพทง 3 ดาน ดานทกษะ การคด คานวณ ความร ความเขาใจและการแกโจทยปญหา พบวาการแกโจทยปญหามผลการเรยนตากวาเรองอน คอ ดานการคดคานวณคะแนนเฉลยรอยละ 56.67 และ 58.27 ดานความร ความเขาใจคะแนนเฉลยรอยละ 73.33 และ 60.66 ดานการแกโจทยปญหาคะแนนเฉลยรอยละ 60.00 และ 52.43 ตามลาดบ ซงตากวาเปาหมายของโรงเรยนทกาหนดไวรอยละ 60 และเมอพจารณาคะแนนสอบวดจดประสงคการเรยนรวชาคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 นกเรยนจะตองไดคะแนนตงแตรอยละ 60 ของคะแนนเตมจงจะผานจดประสงคการเรยนรจากการประเมนผลพบวานกเรยนสอบไมผานจดประสงคการเรยนรวชาคณตศาสตรเรองโจทยปญหามากทสด กลาวคอปการศกษา 2544 มจานวนนกเรยนสอบไมผานรอยละ 25.00 และ ปการศกษา 2545 มจานวนนกเรยนสอบไมผานจดประสงคการเรยนรรอยละ 27.18 มแนวโนมจะมจานวนสอบไมผานจะประสงคการเรยนร เพมขน จากผลประเมนดงกลาวแสดงใหเหนวานกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม สงกดสานกงานเขตการพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ประสบปญหาดานผลการเรยนรทางการเรยนวชาคณตศาสตร

ผวจยในฐานะครผสอนคณตศาสตรไดตระหนกถงปญหาดงกลาว จงไดศกษาหาสาเหตวาผลการเรยนรทางการเรยนตากวาเกณฑ โดยเฉพาะโจทยปญหา เกดจากนกเรยนขาดทกษะการแกโจทยปญหาซงพบวาเกดจากลกษณะของวชาคณตศาสตรเปนนามธรรม เนอหาสลบซบซอนโดยเฉพาะเรองปญหาคณตศาสตร ซงสอดคลองกบผลจากการสงเคราะหกระบวนการหลกสตรของ กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ (2532 : 96) พบวา นกเรยนสวนใหญไมสามารถวเคราะหโจทยปญหาใหเปนประโยคสญลกษณและหาคาตอบได สวนอกสาเหตหนงมาจากครไมเปลยนพฤตกรรมการสอนใชวธสอนแบบเดม จากปญหาดงกลาวครผสอนตอง

4

จาเปนปรบปรงการเรยนการสอนเพอพฒนาใหผลการเรยนรสงขน ดงนนแลวครควรจดการเรยนการสอนโดยเนน ผเรยนเปนศนยกลาง กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ดงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 หมวด 4 วาดวยแนวการจดการศกษา มาตราท 22 ดง สวทย มลคาและอรทย มลคา (2544 : 139) กลาวไวซงสามารถสรปไดวาการจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลางนน จะทาใหบทบาทของ ผเรยนจากผรบมาเปนผเรยน และเปลยนบทบาทของครจากผสอนหรอผถายทอดความรมาเปน ผจดประสบการณการเรยนรใหแกผเรยน การเรยนการสอนวชาคณตศาสตรนน จาเปนอยางยงทจะตองมรปแบบทเหมาะสมและตอบสนองตอผเรยน ดงนนวธการทจะนามาสอนเพอแกปญหาการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร คอการสอนโดยใชรปแบบการแกโจทยปญหาคณตศาสตร ตามแนวคดของทฤษฎคอนสตคตวสต และการสอนแบบรวมมอกนเรยนรสามารถทาใหผเรยนมสวนรวมในการแกโจทยปญหาและวธสอนแบบโครงงานเปนวธสอนทยดผเรยนเปนศนยกลางและเปนการประเมนผลตามสภาพจรงเปนการสงเสรมการฝกฝนใหนกเรยนไดเรยนรวธการศกษา คนควา ลงมอปฏบตดวยตนเองภายใตการดแลใหคาปรกษาของครทาใหนกเรยนรจกการทางานเปนทมรจกการระดมพลงสมองเพอแกปญหากลาแสดงออกถงความคดรเรมสรางสรรคไดประมวลความรและนาความรความสามารถ ตลอดจนกระบวนการทางคณตศาสตรมาใชแกปญหาอยางครบถวนกอใหเกดความร ความคดการประดษฐคดคนและการพฒนาสงใหม ๆ เปนการนาความรทางคณตศาสตรและเทคโนโลยมาใชในชวตประจาวนไดอยางแทจรง (ชยศกด ลลาจรสกล 2542 : 5) การสอนแบบโครงงานสามารถใชไดหลายวชาและบรณาการสาระความรตาง ๆ ทอยากรใหเออตอกน รวมกนสรางเสรมความคดความเขาใจความตระหนกทงดานสาระและคณคาตาง ๆ ใหกบผเรยนโดยอาศยทกษะทางปญญาหลาย ๆ ดาน (ลดดา ภเกยรต 2544 : 19) นอกจากนยงมงานวจยของ วฒนา มคคสมน (2539 : บทคดยอ) พบวานกเรยนทไดรบการพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามหลกการแบบโครงการเพอเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกวยอนบาลหลงการเขารวมกจกรรมตามรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนเดกกลมทดลองมการเหนคณคาในตนเองสงกวาเขารวมกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนตยาพร วงษเณร (2544 : บทคดยอ) พบวานกเรยนมผลการเรยนรทางการเรยน เรองการสรางสรรคศลปะดวยวสดตาง ๆ ในวชาศลปศกษาสงขนหลงจากทเรยนโดยใชวธการสอนแบบโครงงานอยางม นยสาคญทางสถตทระดบ .05 แลวยงพบวาการเรยนการสอนแบบโครงงานสามารถพฒนา พฤตกรรมผเรยนทง 4 ดานตามวตถประสงคของวธการสอนแบบโครงงานคอ 1) การพฒนากระบวนการคดของตนเอง 2) การลงมอปฏบต

5

กจกรรมไดดวยตนเอง 3) การแกไขปญหาไดอยางเปนระบบ และ 4) การเหนคณคาในตนเอง จากผลการวจยดงกลาวขางตนทาใหพบวาวธสอนแบบโครงงานเหมาะสาหรบวชาคณตศาสตร เพราะสามารถชวยพฒนาผลการเรยนรทางการเรยนใหสงขน แลวยงชวยพฒนาผเรยนในดานการทางานกลมปฏสมพนธทดกลาแสดงออก มความคดสรางสรรคและมเจตคตทดตอวชาคณตศาสตร ดงนนวธสอนแบบโครงงานจงเปน วธสอนทครสามารถนามาใชในการพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ

ผวจยในฐานครผสอนวชาคณตศาสตร ในระดบชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยน ยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม สนใจศกษาแนวทางในการจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตร โดยใชวธการสอนแบบโครงงานเลอกศกษาดานวธการสอน การเขยนแผนการสอน การจดกจกรรมการวดและประเมนผลเปนแนวทางในการพฒนาวธสอนทเหมาะสม และมประสทธภาพตอไป

กรอบแนวคดในการวจย ในการศกษาคนควาการพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงานโดยผวจยไดทาการศกษาคนควาจากแนวคดและงานวจยตาง ๆ เพอเปนแนวทางการพฒนาผลการเรยนรซงมรายละเอยดดงน วฒนา มคคสมน (2544 : 3) ไดศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบโครงการเพอเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกวยอนบาล กาหนดขนการสอนโครงงานไว 3 ระยะ คอ ระยะ ท 1 เรมตนโครงงาน เปนการกาหนดเรองทจะศกษามขนตอนการสอนดงน 1) สราง/สงเกตความสนใจของเดก และ 2) กาหนดหวขอโครงงาน ระยะท 2 พฒนาโครงงาน เปนการกาหนดเรองทจะศกษาการวางแผนศกษาหาคาตอบการศกษาตามแผน และการสรปขอความรมขนตอนการสอนดงน 1) เดกกาหนดปญหาทจะศกษา 2) เดกวางแผนการศกษา 3) เดกดาเนนการศกษาตามแผนทวางไว 4) เดกสรปขอความร และ 5) นาความรทไดมาเลนสมมต วาดภาพ กจกรรมการสราง ระยะท 3 รวบรวมสรป เปนการสรปรวบรวมผลการศกษา และนาเสนอผลการศกษามขนตอนดงน 1) สรปขอความร และ 2) นาเสนอผลงาน ผลการวจยพบวาหลงการเขารวมกจกรรมตามรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน เดกกลมทดลองมการเหนคณคาในตนเองสงกวากอนเขารวมกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01 นตยาพร วงษเณร (2544 : 10) ไดศกษาผลการสอนเรองการสรางสรรคศลปะดวยวสดตางๆ ในวชาศลปศกษาโดยใชวธการสอนแบบโครงงานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มขนตอนการสอนแบบโครงงาน 4 ขนตอน ดงน 1) การพฒนากระบวนการคดของตนเอง 2) การลงมอปฏบตกจกรรมดวยตนเอง 3) การแกไข

6

ปญหาไดอยางเปนระบบ และ 4) การเหนคณคาในตนเอง ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนดานพทธพสย กจกรรมสรางสรรคภาพปะตดหลงเรยน สงขนกวากอนเรยนในรายการประเมนทพบวานกเรยนอธบายลกษณะของภาพปะตด คดเลอกวสดและเศษวสดสงเคราะหและวเคราะหการปะตดภาพดวยวสดตาง ๆ ไดด และกนทมา เอมประเสรฐ (2542 : 74) ศกษาการพฒนาคมอการจดการเรยนรโดยใช โครงงานในระดบประถมศกษา มวธการสอนแบบโครงงาน 4 ระยะคอ ระยะท1 เตรยมการวางแผนเขาสโครงงาน ระยะท 2 เรมตนโครงงาน ระยะท 3 พฒนาโครงงาน และ ระยะสดทาย สรปผลโครงงานผลงานวจยพบวาคมอการจดการเรยนรโดยใชโครงงานในระดบประถมศกษา ประกอบดวยคาชแจงการใชคมอกเพอใหครทกคนสามารถการจดการเรยนรโดยใชโครงงานไดอยางถกตองในทกกลมประสบการณหรอทกวชาเปนการศกษาดวยตนเองซงเหมาะสาหรบผทชอบศกษาหาความรในเรองของการสอนแบบโครงงาน ของ วราภรณ ศนาลย (2536 : 27) ม 4 ขนตอนคอ 1) ขนการกาหนดจดมงหมาย 2) ขนการวางแผนโครงการ 3) ขนการปฏบต และ 4) ขนการประเมนผล สมบต แสงรงเรอง (2524 : 48-49) ไดเสนอขนตอนการสอนโครงงาน 5 ขนตอน ดงน 1) ตงปญหา 2) วางโครงงานแกปญหา 3) ดาเนนการ 4) ประเมลผล และ 5) ตดตามผล สวน บารง กลดเจรญ และฉววรรณ กนาวงศ (2537 : 55) ไดเสนอขนตอนการสอนโครงงานไว 4 ขนตอนคอ 1) ขนกาหนดจดมงหมาย 2) ขนวางแผน 3) ขนดาเนนการ และ 4) ขนประเมนผล บอรเกย (Borgia 1966 : 22-29) กลาวถงการสอนแบบโครงงานม 4 ขนตอน ดงน 1) ขน เตรยมการ 2) ขนลงมอปฏบต 3) ขนสาเรจ และ 4) ขนสรป ผวจยไดใชกรอบแนวคดทจะพฒนาวธสอนแบบโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตร ในระดบชนประถมศกษาปท 3 ผวจยไดสงเคราะหกระบวนการวจยพอนามาเปนกรอบแนวคดในการสอนโดยวธการสอนแบบโครงงาน เพอใหมผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรใหสงขนโดยม 5 ขนตอนคอ 1) ขนนา 2) ขนกาหนดจดมงหมาย 3) ขนวางแผน 4 ขนดาเนนการตามแผน และ 5) ขนนาเสนอและประเมนผล

7

แผนภมท 1 กรอบแนวคดทใชในการวจย

วตถประสงคของการวจย 1. เพอพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงานใหม

ประสทธภาพเปนไปตามเกณฑ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน 3. เพอศกษาความสามารถในการทาโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตรทสอนโดย

วธสอนแบบโครงงานสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท3 4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอวธสอนแบบ

โครงงาน

คาถามของการวจย 1. แผนการจดการเรยนรแบบโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตรมประสทธภาพ

ตามเกณฑ 80/80 หรอไม 2. ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท3 กอน

และหลงโดยใชวธสอนแบบโครงงานแตกตางกนหรอไม 3. ความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 อยในระดบใด 4. ความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงานของนกเรยนชนประถมศกษาปท3อยใน

ระดบใด

วธสอนแบบโครงงาน 1. ขนนา 2. ขนกาหนดจดมงหมาย 3. ขนวางแผน 4. ขนดาเนนการตามแผน 5. ขนนาเสนอและประเมนผล

- ผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท3 - ความสามารถในการทา โครงงาน -ความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงาน

8

สมมตฐานของการวจย 1. แผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตร

สาหรบชนประถมศกษาปท 3 มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. ผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร กอนและหลงโดยวธสอนแบบ

โครงงานแตกตางกน

ขอบเขตของการวจย 1. ตวแปรทศกษา ตวแปรทศกษาในงานวจยครงนประกอบดวยตวแปร 2 ประเภท คอ 1.1 ตวแปรอสระ (independent variables) ไดแกวธสอนแบบโครงงาน 1.2 ตวแปรตาม (dependent variables) ไดแก ผลการเรยนร เรองโจทยปญหา

คณตศาสตร ความสามารถในการทาโครงงานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 และความ คดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงาน

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ของ

โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม สงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ทกาลงเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 10 หอง รวมทงสน 530 คน กลมตวอยางทใชไดแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 3/2 จานวน 53 คน ของโรงเรยน ยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

3. สาระการเรยนรในการวจยน คอ เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ใชระยะเวลา 20 คาบ คาบละ 50 นาท โดยทาการสอนสปดาหละ 5 วน วนละ 1 คาบ จานวน 4 สปดาห

นยามศพทเฉพาะ 1. วธสอนแบบโครงงาน หมายถง การจดประสบการณการเรยนรใหผเรยนไดม โอกาสเลอกและสรางกระบวนการศกษา เรยนร เรองทสนใจ เพอคนหาคาตอบและสรปองคความรดวยตนเองจากแหลงเรยนรตาง ๆ โดยมครเปนผแนะนาและปรกษาโดยขนการสอน 5 ขนตอน คอ 1) ขนนา 2) ขนกาหนดจดมงหมาย 3) ขนวางแผน 4) ขนดาเนนการตามแผน และ 5) ขนนาเสนอและประเมนผล 2. ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร หมายถง คะแนนวชาคณตศาสตร จากการทาแบบทดสอบ เรองโจทยปญหาคณตศาสตรเกยวกบการบวก ลบ คณ และหาร โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร

9

3. ความสามารถในการทาโครงงาน หมายถง คะแนนปฏบตเกยวกบการคดหวขอเรอง การเขยนความสาคญ การเขยนวตถประสงค ตวแปรทศกษา ขอบเขตการศกษา เอกสารประกอบการศกษา การดาเนนงาน ผลการศกษา การสรปโดยใชแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

4. ความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงาน หมายถง ความรสกนกคดของ นกเรยนทมตอวธการสอนแบบโครงงานในดาน เนอหาโครงงาน กระบวนการทางาน การนาเสนอโดยใชแบบสอบถาม 5. ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร หมายถง เกณฑการจดการเรยนรทไดประเมนตามเกณฑทกาหนดไว 80/80 ซงมความหมายดงน 80 ตวแรก หมายถง คาเฉลยรอยละ 80 ของคะแนนจากการทาแบบทดสอบระหวางเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน

80 ตวหลง หมายถง คาเฉลยรอยละ 80 ของคะแนนจากการทาแบบทดสอบหลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน

6. นกเรยน หมายถง ผทเรยนกาลงศกษาอยในชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยน ยอแซฟอปถมภในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547

10

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรองการพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน ผวจยไดเสนอแนวคดและทฤษฎทเกยวของดงน 1) หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรและหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนยอแซฟอปถมภ 2) การเรยนการสอนคณตศาสตร ระดบประถมศกษา ความหมายของปญหาทางคณตศาสตร ประเภทของปญหาคณตศาสตร หลกการสอนคณตศาสตร ทฤษฎทเกยวของกบการสอนคณตศาสตร วธสอนคณตศาสตร ผลการเรยนรสาระคณตศาสตรและการวดและประเมนผล 3) วธสอนแบบโครงงาน ความหมายของโครงงาน จดประสงคและวธสอนแบบโครงงาน ลกษณะของโครงงาน ประเภทของโครงงาน ขนตอนของวธสอนแบบโครงงาน ขนตอนการทาโครงงาน การวดและประเมนผลคณคาของวธสอนแบบ โครงงาน 4) การสอนโครงงานคณตศาสตร ความหมายของโครงงานคณตศาสตร หลกการของโครงงานคณตศาสตร จดมงหมายของโครงงานคณตศาสตรและวธสอนของครตนแบบ และ 5) งานวจยทเกยวของ

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 : กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

สาระการเรยนรทกาหนดไวนเปนสาระหลกทจาเปนสาหรบผเรยนทกคน ประกอบดวยเนอหาวชาคณตศาสตรและทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร ในการจดการเรยนรผสอนควรบรณาการสาระตาง ๆ เขาดวยกนเทาทจะเปนไปได สาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ประกอบดวย สาระท 1 จานวนและการดาเนนการ สาระท 2 การวด สาระท 3 เรขาคณต สาระท 4 พชคณต สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน สาระท 6 ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร

10

11

สาหรบผเรยนทมความสนใจหรอมความสามารถสงทางคณตศาสตร สถานศกษาอาจจดใหผเรยนเรยนรสาระทเปนเนอหาวชาใหกวางขน เขมขนขน หรอฝกทกษะกระบวนการ มากขน โดยพจารณาจากสาระหลกทกาหนดไวน หรอสถานศกษาอาจจดสาระการเรยนรคณตศาสตรอน ๆ เพมเตมกได เชน แคลคลสเบองตน หรอทฤษฎกราฟเบองตน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถและความตองการของผเรยน

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนรทจาเปนสาหรบผเรยนทกคน มดงน

สาระท 1 : จานวนและการดาเนนการ มาตรฐาน ค 1.1 : เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจานวน

และการใชจานวนในชวตจรง มาตรฐาน ค 1.2 : เขาใจถงผลทเกดขนจากการดาเนนการของจานวน

และความสมพนธระหวางการดาเนนการตาง ๆ และสามารถใชการดาเนนการในการแกปญหาได มาตรฐาน ค 1.3 : ใชการประมาณคาในการคานวณและแกปญหาได มาตรฐาน ค 1.4 : เขาใจในระบบจานวนและสามารถนาสมบตเกยวกบจานวนไปใชได

สาระท 2 : การวด มาตรฐาน ค 2.1 : เขาใจพนฐานเกยวกบการวด

มาตรฐาน ค 2.2 : วดและคาดคะเนขนาดของสงทตองการวดได มาตรฐาน ค 2.3 : แกปญหาเกยวกบการวดได

สาระท 3 : เรขาคณต มาตรฐาน ค 3.1 : อธบายและวเคราะหรปเรขาคณตสองมตและ

สามมตได มาตรฐาน ค 3.2 : ใชการนกภาพ (visualization) ใชเหตผลเกยวกบ

ปรภม (spatial reasoning) และใชแบบจาลองทางเรขาคณต (geometric mode) ในการแกปญหาได

12

สาระท 4 : พชคณต มาตรฐาน ค 4.1 : อธบายและวเคราะหแบบรป (pattern)

ความสมพนธและฟงกชนตาง ๆ ได มาตรฐาน ค 4.2 : ใชนพจน สมการ อสมการ กราฟ และ

แบบจาลองทางคณตศาสตรอน ๆ แทนสถานการณตาง ๆ ตลอดจนแปลความหมายและนาไปใชแกปญหาได

สาระท 5 : การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน มาตรฐาน ค 5.1 : เขาใจและใชวธการทางสถตในการวเคราะหขอมล

ได มาตรฐาน ค 5.2 : ใชวธการทางสถตและความรเกยวกบความนาจะ

เปนในการคาดการณไดอยางสมเหตสมผล มาตรฐาน ค 5.3 : ใชความรเกยวกบสถตและความนาจะเปนชวยใน

การตดสนใจและแกปญหาได

สาระท 6 : ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร มาตรฐาน ค 6.1 : มความสามารถในการแกปญหา มาตรฐาน ค 6.2 : มความสามารถในการใหเหตผล มาตรฐาน ค 6.3 : มความสามารถในการสอสาร การสอความหมาย

ทางคณตศาสตร และการนาเสนอ มาตรฐาน ค 6.4 : มความสามารถในการเชอมโยงความรตาง ๆ ทาง

คณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ ได มาตรฐาน ค 6.5 : มความคดรเรมสรางสรรค

จากมาตรฐานการเรยนการศกษาขนพนฐานกลมสาระคณตศาสตรสามารถจดเปนหนวยการเรยนรไดตามผงมโนทศนดงแผนภมท 2

13

แผนภ

มท 2

ผงมโน

ทศนสาระ

การเรยนรคณต

ศาสตร ช

นประถ

มศกษ

าปท 3

14

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วชาคณตศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 3

มาตรฐานการเรยนรชวงชน สาระท 1 จานวนและการดาเนนการ

มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจานวนและการใชจานวนในชวตจรง

1. มความคดรวบยอดและความรสกเชงจานวน (number sense) เกยวกบจานวน นบและศนย

2. อาน เขยนตวหนงสอและตวเลขแสดงจานวนนบและศนยได 3. เปรยบเทยบจานวนนบและศนยได มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถงผลทเกดขนจากการดาเนนการของจานวน

และความสมพนธระหวางการดาเนนการตาง ๆ และสามารถใชการดาเนนการในการแกปญหาได 1. มความคดรวบยอดเกยวกบการบวก การลบ การคณ และการหาร

จานวนนบ และศนย 2. บวก ลบ คณ และหาร จานวนนบและศนยพรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผลของคาตอบได 3. แกปญหาเกยวกบการบวก การลบ การคณและการหารจานวนนบ

และศนยพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได และสามารถสรางโจทยได มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการคานวณและแกปญหาได - เขาใจเกยวกบการประมาณคาและนาไปใชในการแกปญหาได มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจในระบบจานวนและสามารถนาสมบตเกยวกบ

จานวนไปใชได 1. เขาใจเกยวกบการนบทละ 1,2,3,4,5,10,25,50 และ 100 และ

สามารถนาไปประยกตได 2. เขยนจานวนนบทไมเกน 100,000 ในรปกระจายได 3. จาแนกจานวนคและจานวนคได

15

สาระท 2 การวด มาตรฐานท ค 2.1 เขาในพนฐานเกยวกบการวด 1. เขาใจเกยวกบการวดความยาว (เมตร เซนตเมตร มลลเมตร) การวด นาหนก (กโลกรม ขด กรม) และการวดปรมาตร (ลตร มลลเมตร) 2. เขาใจเกยวกบเงนและเวลา 3. เลอกใชเครองมอวดและหนวยการวดไดอยางเหมาะสม 4. บอกความสมพนธระหวางหนวยการวดในระบบเดยวกน มาตรฐาน ค 2.2 วดและคาดคะเนขนาดของสงของทตองการวดได 1. ใชเครองมอวดทเปนมาตรฐานวดความยาว นาหนก และปรมาตรของสงตาง ๆ ได 2. บอกเวลาเปนนาฬกาและนาท (ชวง 5 นาท) วน เดอน ป และจานวนเงนได

3. คาดคะเนความยาว นาหนก และปรมาตร พรอมทงสามารถเปรยบเทยบคาทได จากการคะเนกบคาทไดจากการวดดวยเครองมอได มาตรฐาน ค 2.3 แกปญหาเกยวกบการวดได - นาความรเกยวกบการวด เงน เวลา ไปใชในการแกปญหาในสถานการณตาง ๆ ได

สาระท 3 เรขาคณต มาตรฐาน ค 3.1 อธบายและวเคราะหรปเรขาคณตสองมตและสามมต

ได 1. บอกชนดของรปเรขาคณตหนงมต สองมต และสามมตทกาหนดใหได 2. เขยนรปเรขาคณต สองมตและจาแนกรปเรขาคณต สองมตและสามมตได 3. เขยนชอของจด สวนของเสนตรง รงส เสนตรง มมและเขยนสญลกษณแทนได 4. บอกสมบตของรปเรขาคณตสองมตและสามมตได

16

มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนกภาพ (visualization) ใชเหตผลเกยวกบปรภม (spatial reasoning) และใชแบบจาลองทางเรขาคณต (geometric model) ในการแกปญหาได 1. เขยนรปเรขาคณตสองมตจากมมมองตาง ๆ ได 2. บอกรปเรขาคณตตาง ๆ ทอยในสงแวดลอมรอบตวได

สาระท 4 พชคณต มาตรฐาน ค 4.1 อธบายและวเคราะหรปแบบ (pattern) ความสมพนธ

และฟงกชนตางๆ ได - บอกแบบรปและความสมพนธทกาหนดใหได

มาตรฐาน ค 4.2 ใชนพจน สมการ อสมการ กราฟ และแบบจาลองทางคณตศาสตรอน ๆ แทนสถานการณตาง ๆ ตลอดจนแปลความหมายและนาไปใชแกปญหาได - วเคราะหสถานการณหรอปญหาและสามารถเขยนใหอยในรปประโยคสญลกษณได

สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและใชวธการทางสถตในการวเคราะหขอมลได

1. รวบรวมขอมลเกยวกบตนเองและสงแวดลอมรอบตวทพบเหนในชวตประจาวนได 2. จาแนกและจดประเภทตามลกษณะของขอมลและนาเสนอได 3. อานและอภปรายประเดนตาง ๆ จากแผนภมรปภาพและแผนภมแทงทกาหนดใหได

สาระท 6 ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา

1. ใชวธการทหลากหลายแกปญหาได 2. ใชความรทางคณตศาสตรแกปญหาในสถานการณจรงได

มาตรฐาน ค 6.2 มความสามารถในการใหเหตผล - ใหเหตผลประกอบการตดสนใจและสรปผลไดอยางเหมาะสม

17

มาตรฐาน ค 6.3 มความสามารถในการสอสารการสอความหมายทางคณตศาสตรและการนาเสนอ - ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตรในการสอสารสอความหมาย และนาเสนอไดอยางถกตองและเหมาะสม

มาตรฐาน ค 6.4 มความสามารถในการเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ ได - นาความรทางคณตศาสตรไปเชอมโยงในการเรยนรเนอหาตาง ๆ ในวชาคณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบวชาอนได

มาตรฐาน ค 6.5 มความคดรเรมสรางสรรค - มความคดรเรมสรางสรรคในการทางาน

คาอธบายรายวชา การคณ การคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนไมเกนสเหลก การคณจานวนทมสองหลกกบจานวนทมสองหลกโจทยปญหาการคณทมหนงหลกกบจานวนไมเกนสหลกและโจทยปญหาคณทมสองหลกกบจานวนทมสองหลก การหาร การหารทมตวตงไมเกนสหลกและตวหารมหนงหลกและโจทยปญหาการหาร การบวก ลบ คณ หารระคน การบวก ลบ คณและหารระคน โจทยปญหาการบวก ลบ คณ หารระคน

รวมทงเหนคณคาและมเจตคตทดตอคณตศาสตรสามารถทางานอยางเปนระบบระเบยบรอบคอบมความรบผดชอบ มวจารณญาณและเชอมนในตนเอง วดและประเมนผล ใชวธการทหลากหลายตามสภาพความเปนจรงของเนอหาและทกษะทตองการวด

18

ตารางท 1 มาตรฐานการเรยนรและผลการเรยนรทคาดหวงวชาคณตศาสตร ชวงชนท 1 (ป.1– ป.3)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3) ป.1 ป.2 ป.3 ค 1.1.1 มความคดรวบยอดและความรสกเชงจานวน (Number Sense) เกยวกบจานวนนบและศนย ค 1.1.2 อาน เขยนตวหนงสอและตวเลขแสดงจานวนนบและศนยได ค 1.1.3 เปรยบเทยบจานวนนบและศนยได ค 1.2.1. มความคดรวบยอดเกยวกบการบวก การลบ การคณ และการหาร จานวนนบและศนย ค 1.2.2. บวก ลบ คณ และหารจานวนนบและศนย พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลขอคาตอบทได

1. เมอกาหนดสงตางๆ ทมจานวน 1 ถง 100 และ 0 ให สามารถบอกจานวนได 2. เมอกาหนดสงตางๆ ทมจานวน 1 ถง 100 และ 0 ใหสามารถอานเขยนตวเลขฮนดอารบกและแทนจานวนและอานตวเลขไทยได 3. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100 ให สามารถเขยนในรปกระจายได 4. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100 ใหสองจานวนสามารถเปรยบเทยบจานวนได 5. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100 ใหสามถงหาจานวน สามารถเรยงลาดบจานวนได

1. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 1,000 ได สามารถอานและเขยนตวหนงสอ ตวเลขฮนดอารบก ตวเลขไทยแทนจานวนได 2. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 1,000 ใหสามารถบอกคาของตวเลขในแตละหลกและเขยนรปกระจายได 3. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 1,000 ใหสามารถเปรยบเทยบจานวนและใชเครองหมาย = ≠ > < ได 4. เมอกาหนดจานวนนบ ไมเกน 1,000 ใหสามถงหาจานวน สามารถเรยงลาดบจานวนได

1. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100,000 ใหสามารถอานและเขยนตวหนงสอตวเลขไทยแทนจานวนได 2. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100,000 ใหสามารถบอกคาของตวเลขในแตละหลกและเขยนในรปกระจายได 3. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100,000 ใหสามารถเปรยบเทยบจานวนและใชเครองหมาย = ≠ > < ได 4. เมอกาหนดจานวนนบไมเกน 100,000 ใหสามถงหาจานวน สามารถเรยงลาดบจานวนได

19

ตารางท 1 (ตอ)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3) ป.1 ป.2 ป.3 ค 1.2.3 แกปญหาเกยวกบการบวก การลบ การคณ และการหารจานวนนบ และศนยพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได สามารถสรางโจทยได ทละ 50 และนาไปประยกตได

6. เมอกาหนดจานวนเรมตนทศนยให สามารถนบเพมทละ 1 ทละ 2 และนาไปประยกตได 7. เมอกาหนดจานวนเรมตนใหสามารถนบลดทละ 1 และนาไปประยกตได 8. เมอกาหนดโจทยการบวกทมผลบวกไมเกน 100 ให สามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได 9. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวกทมผลบวกไมเกน 100 ให สามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบ พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

5. เมอกาหนดจานวนเรมตนทศนยให สามารถนบเพมทละ 5 ทละ 10 ทละ 100 และนาไปประยกตได 6. เมอกาหนดจานวนเรมตนใหสามารถนบลดทละ 10 ทละ 100 และนาไปประยกตได 7. เมอกาหนดโจทยการบวกทมผลบวกไมเกน 1,000 ให สามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถง ความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได 8. เมอกาหนดโจทยการบวกทมผลบวกไมเกน 1,000 ให สามารถวเคราะหโจทยหาคาตอบและแสดงวธทาพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได

5. เมอกาหนดจานวนเรมตนทศนยได สามารถนบเพมทละ 3 ทละ 4 ทละ 25 ทละ 50 และนาไปประยกตได 6. เมอกาหนดจานวนเรมตนใหสามารถนบลดทละ 3 ทละ 4 ทละ 5 ทละ 25 ทละ 50 และนาไปประยกตได 7. เมอกาหนดโจทยการบวกทมผลบวกไมเกน 100,000 ใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได 8. เมอกาหนดโจทยการบวกทมผลบวกไมเกน 100,000 ใหสามารถวเคราะหโจทยหาคาตอบและแสดงวธทาพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบ

20

ตารางท 1 (ตอ)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3) ป.1 ป.2 ป.3

10. เมอกาหนดโจทยการลบทมตวตงไมเกน 100 ใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 12. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบระคนใหสามารถคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบได 13. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบระคน ใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 14. เมอกาหนดสถานการณใหสามารถสรางโจทยและโจทยปญหาได

9. เมอกาหนดโจทยการลบทมตวตงไมเกน 1,000 ใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได 10. เมอกาหนดโจทยปญหาการลบทมตวตงไมเกน 1,000 ใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบและแสดงวธทาพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 11. เมอกาหนดโจทยการคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนทมหนงหลกใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

ทไดและแสดงวธทาได 10. เมอกาหนดโจทยปญหาการลบทมตวตงไมเกน 100,000 ใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบและแสดงวทาพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 11. เมอกาหนดโจทยการคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนไมเกน 4 หลก ใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได 12. เมอกาหนดโจทยการคณจานวนทมสองหลกใหสามาระหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบไดและแสดงวธทาได

21

ตารางท 1 (ตอ)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3)

ป.1 ป.2 ป.3

12. เมอกาหนดโจทยการคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนทมสองหลกใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบไดและแสดงวธทาได 13. เมอกาหนดโจทยการคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนไมเกนสองหลกใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบได 14. เมอกาหนดโจทยปญหาการหารทตวตงไมเกนสองหลกและตวหารมหนงหลกโดยทผลหารมหนงหลกใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

13. เมอกาหนดโจทยการการคณจานวนทมหนงหลกกบจานวนไมเกนสหลกใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบได 14. เมอกาหนดโจทยปญหาการคณจานวนทมสองหลกกบจานวนทมสองหลกใหสามารถวเคราะหโจทยหาคาตอบแสดงวธทาพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 15. เมอกาหนดโจทยการหารทตวตงไมเกนสหลกและหาตวหารทมหนงหลกใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทไดและแสดงวธทาได

22

ตารางท 1 (ตอ)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3) ป.1 ป.2 ป.3

15. เมอกาหนดจานวนใหสามารถบอกไดวาเปนจาคหรอจานวนค 16. เมอกาหนดโจทยปญหาการหารทมตวตงไมเกนสองหลกและตวหารมหนงหลกโดยทผลหารมหนงหลกใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลทได 17. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณ หารระคนใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 18. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณ หารระคนให สามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 19. เมอกาหนดสถานการณใหสามารถสรางโจทยและโจทยปญหาได

16. เมอกาหนดโจทย ปญหาการหารทมตวตงไมเกนสหลกและตวหารมหนงหลกใหสามารถวเคราะหโจทยและหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 17. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณ หารระคน ใหสามารถหาคาตอบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 18. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณ หารระคนใหสามารถวเคราะห โจทยและหาคาตอบ พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได 19. เมอกาหนดสถานการณโจทยและโจทยปญหาได

23

ตารางท 1 (ตอ)

ผลการเรยนรทคาดหวง มาตรฐานการเรยนร ชวงชนท 1 (ป.1 - 3) ป.1 ป.2 ป.3 ค 6.1.1 ใชวธการทหลากหลายแกปญหาได

1. สามารถแกปญหาทกาหนดใหได

1. ใชวธการทหลากหลายแกปญหาได

1. ใชวธการทหลากหลายแกปญหาได

ค 6.1.2 ใชความรทางคณตศาสตรแกปญหาในสถานการณจรงได

2. สามารถใชความรทางคณตศาสตรแกปญหาในชวตประจาวนได

2. สามารถใชความรทางคณตศาสตรแกปญหาในชวตประจาวนได

2. สามารถใชความรทางคณตศาสตรแกปญหาในสถานการณจรงได

ค 6.2.1 ใหเหตผลประกอบการตดสนใจและสรปผลไดอยางเหมาะสม

3. สามารถบอกเหตผลประกอบการหาคาตอบได

3. สามารถอธบายเหตผลประกอบการหาคาตอบได

3. สามารถบอกเหตผลประกอบการตดสนใจและสรปผลไดอยางเหมาะสม

ค 6.3.1 ใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตรในการสอสาร สอความหมายและนาเสนอไดอยางถกตองเหมาะสม

4. เมอกาหนดโจทยปญหาใหสามารถแสดงในรปประโยคสญลกษณได

4. เมอกาหนดโจทยปญหาใหสามารถแสดงในรปประโยคสญลกษณได

4. สามารถใชภาษาและสญลกษณทางคณตศาสตรในการสอสาร สอความหมาย และนาเสนอไดอยางถกตองเหมาะสม

6.4.1 นาความรทางคณตศาสตรไปเชอมโยงในการเรยนรเนอหาตาง ๆ ในวชาคณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบวชาอนได

5. สามารถเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตรได

5. สามารถเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตรและเชอมโยงกบวชาอนได

5. สามารถนาความรทางคณตศาสตรเชอมโยงในการเรยนรเนอหาตาง ๆ ในวชาคณตศาสตรและเชอมโยงคณตศาสตรกบวชาอนได

24

หลกสตรสถานศกษาโรงเรยนยอแซฟอปถมภ โรงเรยนยอแซฟอปถมภ ตงอยทรมถนนเพชรเกษม เลขท 2 หม 6 ตาบลทาขาม อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม เปนโรงเรยนของศาสนาครสตนกายโรมนคาทอลกโรงเรยนหนงในเครอของฝายการศกษาในโรงเรยนของอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ และเปนโรงเรยนในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครปฐมเขต 2 จดการเรยนการสอนตงแตระดบกอนประถมศกษาถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย โดยเนนปรชญาศกษาคาทอลกทวา “จดการศกษาเพอพฒนา ผเรยนใหมความสมบรณครบครนทงดานสตปญญา จตใจ – อารมณ สงคม และรางกาย”

วสยทศน วสยทศนของโรงเรยน เปนสถานศกษาทจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเปนผทมความสข (happy) ในการเรยนรและแสวงหาความร มชวตทสดชน (fresh) ดวยการดาเนนชวตอยในคณธรรมจรยธรรมรวมทงมความรความสามารถททนสมย (modern) อยตลอดเวลา ในโลกแหงวทยาการและเทคโนโลยสมยใหมพรอมทงอนรกษศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน

เปาหมาย เปาหมายของโรงเรยน เปนการจดการศกษาทมคณภาพแกนกเรยนโดยใหนกเรยนทกคนทสาเรจการศกษามทกษะความรความสามารถในการดารงชวตในสงคมไดอยางเปนสข และสงเสรมใหกลาแสดงออกมความคดรเรมสรางสรรคอยางมเหตผลเพอพฒนาศกยภาพตนเองใหเจรญกาวหนาทนตอเหตการณ

โครงสรางหลกสตร โครงสรางหลกสตรสถานศกษา มดงน ระดบชน แบงเปน 4 ชวงชน ตามระดบพฒนาการของผเรยน ชวงชน 1 ชนประถมศกษาปท 1–3 ชวงชน 2 ชนประถมศกษาปท 4–6 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1–3 และชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4–6 เวลาเรยน ตลอดหลกสตรจบการศกษาขนพนฐาน 12 ป และแตละปการศกษา มเวลาเรยน 40 สปดาห หรอ 200 วน แบงเปน 2 ภาคเรยน คอ ภาคเรยนท 1 และภาคเรยนท 2 ภาคเรยนละ 100 วน มเวลาเรยนเฉลยสปดาหละ 35 คาบ

25

ตารางท 2 โครงสรางหลกสตรสถานศกษา

ชวงชนท 1 (ชวโมง/ป) กลมสาระการเรยนร

ป.1 ป.2 ป.3 ช.ม./สปดาห 1 สาระการเรยนรพนฐาน 1.1 ภาษาไทย 200 200 200 5 1.2 คณตศาสตร 160 160 160 4 1.3 วทยาศาสตร 80 80 80 2 1.4 สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 80 80 80 2 1.5 สขศกษา และพลศกษา 80 80 80 2 1.6 ศลปะ 80 80 80 2 1.7 การงานอาชพและเทคโนโลย 80 80 80 2 1.8 ภาษาตางประเทศ 120 120 120 3 รวม 8 กลมสาระ 880 880 880 22 2 สาระการเรยนรเพมเตม - - - - 3 กจกรรมพฒนาผเรยน 120 120 120 3 รวม 1,000 1,000 1,000 25

หมายเหต กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมแนะแนว 40 ชวโมง / ป กจกรรมชมนม 40 ชวโมง / ป กจกรรมเนตรนาร 40 ชวโมง / ป

26

สาระการเรยนรคณตศาสตรโรงเรยนยอแซฟอปถมภ ชนประถมปท 3 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางของประเทศทมจดประสงคเพอพฒนาคณภาพของนกเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทด โรงเรยนยอแซฟอปถมภไดจดทาหลกสตรสถานศกษาสาระการเรยนรวชาคณตศาสตรขน เพอนาไปจดการเรยนการสอนและพฒนาศกยภาพของนกเรยนใหสงขน โดยมรายละเอยด ดงตอไปน คณตศาสตรศกษา พฒนาศกยภาพ สามารถเชอมโยงความร บรณาการคณธรรมสรางสรรค สชวตประจาวน การเรยนรวชาคณตศาสตรมงสงเสรมใหนกเรยนทกคนไดเรยนรคณตศาสตรอยางตอเนองและพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ เพอใหนกเรยนเปนผทมความร ความสามารถทางคณตศาสตร สามารถแกปญหาดวยวธการทหลากหลาย นาความรและทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรทจาเปนไปพฒนาคณภาพชวตใหดยงขน รวมทงสามารถนาไปเปนเครองมอในการเรยนรสงตาง ๆ เปนพนฐานในการศกษาตอ และมเจตคตทดตอวชาคณตศาสตร คณลกษณะอนพงประสงค ในการเรยนการสอนสาระการเรยนรคณตศาสตร นอกจากผสอนจะตองคานงถงมาตรฐานชวงชนดานความร มาตรฐานดานทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรทจาเปนซงไดแก ความสามารถในการแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร และการนาเสนอ การเชองโยงความรและความคดสรางสรรค ผสอนควรจดกจกรรมการเรยนการสอนทมงสงเสรมใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงค ดงตอไปน 1) ทางานอยางเปนระบบ 2) มระเบยบวนย 3) มความรอบคอบ 4) มความรบผดชอบ 5) มวจารณญาณ 6) มความเชอมนในตนเอง และ 7) ตระหนกในคณคาและมเจตคตทด วชาคณตศาสตร

การเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษา

การจดกระบวนการเรยนรสาหรบกลมวชาคณตศาสตรนน ผทเกยวของควรคานงถงสงตอไปน 1. กระบวนการเรยนรควรจดใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของนกเรยน โดยคานงความแตกตางระหวางบคคลรวมทงวฒภาวะของนกเรยน ทงนเพอใหนกเรยนมทกษะการคดคานวณพนฐาน มความสามารถในการคดในใจ ตลอดจนพฒนานกเรยนใหมความรความสามารถทางคณตศาสตรไดอยางเตมศกยภาพ 2. การจดเนอหาสาระทางคณตศาสตรตองคานงถงความงายยาก ความตอเนอง และลาดบขนของเนอหา และการจดกจกรรมการเรยนการสอน ตองคานงถงลาดบขนของการ

27

เรยนรโดยจดกจกรรมใหนกเรยนไดมโอกาสเรยนรจากประสบการณจรง รวมทงปลกฝงนสยใหรกในการศกษาและแสวงหาความรทางคณตศาสตรอยางตอเนอง 3. การจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร ควรจดประสบการณใหนกเรยนไดเกดความรทสมดลทงสามดาน คอ 3.1 ดานความรประกอบดวยสาระการเรยน 5 สาระดงน

3.1.1 จานวนและการดาเนนการ 3.1.2 การวด 3.1.3 เรขาคณต 3.1.4 พชคณต 3.1.5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน

3.2 ดานทกษะ / กระบวนการ ประกอบดวย 5 ทกษะ/กระบวนการทสาคญ ดงน 3.2.1 การแกปญหา 3.2.2 การใหเหตผล 3.2.3 การสอสาร การสอความหมาย และการนาเสนอ 3.2.4 การเชอมโยง 3.2.5 การคดรเรมสรางสรรค

3.3 ดานคณธรรม จรยธรรม และคานยม ไดแก 3.3.1 ตระหนกในคณคาและมเจตคตทดตอคณตศาสตร 3.3.2 สามารถทางานอยางเปนระบบ มระเบยบวนย รอบคอบ มความ

รบผดชอบและมความเชอมนในตนเองกลาวคอ ใหนกเรยนเปนผทมความรความเขาใจในเนอหาสาระคณตศาสตร มทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร มเจตคตทด ตระหนกในคณคาของคณตศาสตร และสามารถนาความรทางคณตศาสตรไปพฒนาชวตใหมคณภาพ ตลอดจนใชเปนเครองมอในการเรยนรสงตาง ๆ และเปนพนฐานในการศกษาตอในระดบทสงขน 3.3.3 การสงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศสภาพแวดลอมสอการเรยนการสอน รวมทงอานวยความสะดวกเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรและมความรทางคณตศาสตรพนฐานทสาคญและจาเปน ทงนควรใหการสนบสนน ใหผสอนสามารถดาเนนการวจยและพฒนาการเรยนการสอนคณตศาสตรในชนเรยนใหเปนไปอยางมศกยภาพ 3.3.4 การจดการเรยนรคณตศาสตรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท ควรมการประสานความรวมมอกบหนวยงานและบคคลทงหลายทเกยวของกบการศกษาคณตศาสตร

28

เชน สถานศกษา โรงเรยน บาน สมาคม ชมรม ชมนม หองสมด พพธภณฑ สวนคณตศาสตรสรางสรรค หองกจกรรมคณตศาสตร หรอหองปฏบตการคณตศาสตร มมคณตศาสตร พอแม ผปกครอง คร อาจารย ศกษานเทศก และภมปญญาทองถน 3.3.5 มาตรฐานการเรยนรทกาหนดไวในเอกสารเลมน เปนมาตรฐานการเรยนรทจาเปนทคาดหวงวานกเรยนปกตทกคนตองบรรลมาตรฐานเหลาน สาหรบนกเรยนทมความสนใจ มความถนด หรอมความสามารถทางคณตศาสตรและตองการเรยนคณตศาสตร มากขน ใหถอเปนหนาทของสถานศกษาทจะตองจดหนวยการเรยนร โปรแกรมการเรยนการสอน หรอรายวชาทมความเขมสงขนใหกบนกเรยน เพอใหนกเรยนไดมโอกาสเรยนรคณตศาสตรเพมเตมใหเตมศกยภาพ ตามความถนด ความตองการ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคล ดงนนสาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนรคณตศาสตรทสถานศกษาแตละแหงจะจดเพมเตมใหแกนกเรยนนน ๆ จงมไดหลากหลาย

ความหมายของปญหาทางคณตศาสตร คาวา “ปญหาทางคณตศาสตร” นนไดมนกการศกษาไดใหความหมายของปญหาทางคณตศาสตร ซงมสวนคลายคลงกน เชน แอนเดอรสน และพนกร (Anderson and Pingry 1973 : 228) กลาววา ปญหาทางคณตศาสตรเปนสถานการณหรอคาถามทตองการวธการหาคาตอบซง ผตอบจะทาไดดตองมวธการทเหมาะสมใชความรประสบการณและการตดสนใจ อดมส เอลลส และบสน (Adams, Ellis and Beeson 1977 : 173–174) ใหความหมายของปญหาวา คอ การดาเนนการในการแกปญหาไวชดเจน ผแกปญหาจะตองคนหาวาจะใชวธการใดในการหาคาตอบของปญหา นนคอการไดมาซงคาตอบของปญหา โพลยา (Polya 1980 : 1) กลาววาการแกปญหาคณตศาสตรเปนการหาวถทางทจะหาสงทไมรในปญหา เปนการหาวธการทจะเอาชนะอปสรรค เพอจะไดขอสรปหรอคาตอบทมความชดเจน แตวาสงเหลานไมไดเกดขนในทนททนใด เชนเฟลด (Schoenfeld 1989 : 83) ใหคาจากดความของปญหาคณตศาสตรวาเปนชนงานทนกเรยนใหความสนใจ ประสงคจะหาขอยตและยงไมมวถทางสาเรจรปทจะไดขอยตหรอแกหาคาตอบได นอกจากน ปรชา เนาวเยนผล (2534 : 62) ใหความหมายของปญหาทางคณตศาสตรสรปได ดงน 1. เปนสถานการณทางคณตศาสตรทตองการคาตอบ ซงอาจจะอยในรปปรมาณหรอจานวน หรอคาอธบายใหเหตผล 2. เปนสถานการณท ผแกปญหาไมคนเคยมากอน ไมสามารถหาคาตอบไดทนททนใด ตองใชทกษะความร และอปกรณหลาย ๆ อยาง ประมวลเขาดวยกนจงหาคาตอบได

29

3. สถานการณใดจะเปนปญหาหรอไม ขนอยกบบคคลผแกปญหาและเดาสถานการณหนงอาจเปนปญหาสาหรบบคคลหนง แตอาจไมใชปญหาสาหรบบคคลอกคนหนง กไดและสถานการณทเคยเปนปญหาสาหรบบคคลหนงในอดต อาจไมเปนปญหาสาหรบบคคลนนแลวในปจจบน จากทกลาวมาสรปไดวา ปญหาทางคณตศาสตรคอ สถานการณหรอคาถามท เกยวของกบปรมาณ ปญหาในชวตประจาวนทบคคลหรอกลมบคคลเผชญอย และตองการหา คาตอบซงตองใชความรและวธการตาง ๆ ทมอยผสมผสานเพอเปนแนวทางในการหาคาตอบใหสาเรจ

ประเภทของปญหาคณตศาสตร โพลยา (Polya 1985 : 123–128) ไดแบงปญหาคณตศาสตรออกเปน 2 ประเภท คอ 1. ปญหาทคนพบ (problems to find) เปนปญหาทใหคนพบสงทตองการ ซงอาจเปนปญหาในเชงทฤษฎหรอปญหาในเชงปฏบต อาจเปนรปธรรมหรอนามธรรม สวนสาคญของปญหานแบงเปน 3 สวน คอ สงทตองการหา ขอมลทกาหนดให และเงอนไข 2. ปญหาใหพสจน (problems to prove) เปนปญหาทไดแสดงออกอยางสมเหต สมผลวาขอความทกาหนดใหเปนจรงหรอเปนเทจ สวนสาคญของปญหาแบงเปน 2 สวน คอ สมมตฐานหรอสงทกาหนดใหและผลสรปหรอสงทจะตองพสจน

บทเทอร แฮทฟลด และเอดเวดส (Bitter, Hartfield and Edwards 1989 : 37) ไดแบงปญหาออกเปน 3 ลกษณะ คอ 1. ปญหาปลายเปด (open–ended) เปนปญหาทมจานวนคาตอบทเปนไปไดหลายคาตอบ ปญหาลกษณะนจะมองวากระบวนการแกปญหาเปนสงสาคญมากกวาคาตอบ 2. ปญหาใหคนพบ (discovery) เปนปญหาทจะไดคาตอบในขนสดทายของการแกปญหา เปนปญหาทมวธแกไดหลากหลายวธ 3. ปญหาทกาหนดแนวทางในการคนพบ (guided discovery) เปนปญหาทมลกษณะรวมของปญหา มคาชแนะ (clues) และคาชแจงในการแกปญหา ซงนกเรยนอาจไมตองคนหาหรอตองกงวลในการหาคาตอบ

ปรชา เนาวเยนผล (2537 : 62–63) กลาวถงการแบงประเภทของปญหาคณตศาสตรซงสรปได ดงน

30

1. การแบงประเภทของปญหาคณตศาสตรโดยพจารณาจากจดประสงคของปญหาสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ

1.1 ปญหาใหคนพบ เปนปญหาทใหคนหาคาตอบ ซงอาจอยในรปปรมาณจานวน คาอธบายใหเหตผล

1.2 ปญหาใหพสจน เปนปญหาทตองแสดงใหเหตผลวา ขอความทกาหนดใหเปนจรงหรอเปนเทจ 2. การแบงประเภทของปญหาคณตศาสตรโดยพจารณาจากตวผแกปญหาและความซบซอนของปญหา สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ

2.1 ปญหาธรรมดา (routine problems) เปนปญหาทมโครงสรางไมซบซอน ผแกปญหามความคนเคยในโครงสรางและวธการแกปญหา

2.2 ปญหาไมธรรมดา (nonroutine problems) เปนปญหาทมโครงสรางซบซอน ผแกปญหาตองประมวลความสามารถหลายอยางเขาดวยกน เพอนามาใชในการแกปญหา

จากการทกลาวมาขางตนสรปไดวา ปญหาคณตศาสตรแบงเปน 2 ประเภท คอ ปญหาทพบเหนในหนงสอ ซงอาจเปนปญหาใหคนหาคาตอบหรอปญหาใหพสจนตามกฎ นยาม และปญหาทพบในชวตประจาวน ตองอาศยยทธวธหลายวธมาชวยแกปญหาเพอใหไดมาซงคาตอบ

หลกการของการประเมนผลการเรยนร การประเมนผลกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ยดหลกการสาคญ ดงน 1. การประเมนผลตองกระทาอยางตอเนองและควบคไปกบกระบวนการเรยนการสอนครควรงานหรอกจกรรมคณตศาสตรเปนสงเราใหนกเรยนเขาไปมสวนรวมในการเรยนร และใชการถามคาถาม นอกจากการถามเพอตรวจสอบและสงเสรมความรความเขาใจเนอหาแลวควรถามคาถามเพอตรวจสอบและสงเสรมทกษะ / กระบวนการทางคณตศาสตรดวย 2. การประเมนผลตองสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายการเรยนร จดประสงคและเปาหมายการเรยนรในทนเปนจดประสงคและเปาหมายทกาหนดไวในระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา และระดบชาต ในลกษณะของสาระและมาตรฐานการเรยนรทประกาศไวในหลกสตรเปนหนาทของครทตองประเมนผลตามจดประสงคและเปาหมายการเรยนรเหลาน เพอสามารถบอกไดวานกเรยนบรรลผลการเรยนรตามมาตรฐานทกาหนดหรอไม ครตองแจงจดประสงคและเปาหมายการเรยนรในแตละเรองใหนกเรยนทราบ เพอใหนกเรยนเตรยมพรอม และปฏบตตนใหบรรลจดประสงคและเปาหมายทกาหนด

31

3. การประเมนผลทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรมความสาคญเทาเทยมกบการวดความรความเขาใจในเนอหา ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร ไดแกการแกปญหาการใชเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร การนาเสนอ การเชอมโยงและความคดสรางสรรค ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรเปนสงทตองปลกฝงใหเกดกบนกเรยน เพอการเปนพลเมองทด มคณภาพ รจกแสวงหาความรดวยตนเอง ปรบตวและดารงชวตอยาง มสข 4. การประเมนผลการเรยนรตองนาไปสขอมลสารสนเทศเกยวกบนกเรยนรอบดานการประเมนผลการเรยนรมใชเปนเพยงการใหนกเรยนทาแบบทดสอบในชวงเวลาทกาหนดเทานนแตควรใชเครองมอวดและวธการทหลากหลาย เชน การทดสอบ การสงเกต การสมภาษณ การมอบหมายงาน การทาโครงงาน การเขยนบนทกโดยนกเรยน การใหนกเรยนจดทาแฟมสะสมงานของตนเองหรอการใหนกเรยนประเมนตนเอง การใชเครองมอวดและวธการทหลากหลายจะทาใหครมขอมลรอบดานเกยวกบนกเรยน เพอนาไปตรวจสอบกบจดประสงคและเปาหมายการเรยนรทกาหนดไว เปนหนาทของครทตองเลอกและใชเครองมอวดและวธการทเหมาะสมในการตรวจสอบการเรยนร การเลอกใชเครองมอขนอยกบจดประสงคการประเมน เชน การประเมนเพอใหไดขอมลยอนกลบเกยวกบการเรยนการสอน การประเมนเพอวนจฉยนกเรยน และการประเมนเพอตดสนผลการเรยน 5. การประเมนผลการเรยนร ตองเปนกระบวนการทชวยสงเสรมใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการปรบปรงความสามารดานคณตศาสตรของตน การพฒนาความสามารถดานคณตศาสตรของตนใหสงขน เปนหนาทของครทตองสรางเครองมอวดหรอวธการททาทายและ สงเสรมกาลงใจแกนกเรยนในการขวนขวายเรยนรเพมขน การเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการประเมนตนเอง ดวยการสรางงานหรอกจกรรมการเรยนรทสงเสรมบรรยากาศใหเกดการไตรตรองถงความสาเรจหรอความลมเหลวในการทางานของตนไดอยาอสระ เปนวธการหนงทชวยสงเสรมใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการปรบปรงและพฒนาความสามารถดานคณตศาสตรของตน

หลกการสอนคณตศาสตร สรพร ทพยคง (2545 : 110-111) กลาวถง ครจาเปนทจะตองทราบหลกการสอนคณตศาสตรและนาสงเหลานไปใชในการสอน เพอชวยใหนกเรยนเรยนวชาคณตศาสตรดวยความเขาใจมความรและประสบการณผลสาเรจในการเรยนคณตศาสตร ซงหลกการสอนคณตศาสตร มดงน

32

1. สอนจากสงทเปนรปธรรมไปหานามธรรม เชน ครตองการสอนความคดรวบยอดของหา ครกหยบสมมา 5 ผลใหนกเรยนนบพรอมกบหยบสมกอนการเขยนสญลกษณ 5 หรอครตองการสอนทฤษฏบทเกยวกบผลบวกของมมภายในทงสามของรปสามเหลยมใด ๆ รวมกน เทากบ 1800 ครใหนกเรยนทกคนตดกระดาษเปนรปสเหลยมใด ๆ แลวพบมมทงสามของ รปสามเหลยมมาจดกนทฐาน นกเรยนจะเหนวาผลบวกของมมทงสามเทากบ 1800 2. สอนจากสงทอยใกลตวนกเรยนกอนสอนสงทอยไกลตวนกเรยน เชน การคะเนความยาว ครควรใหนกเรยนคะเนความยาวของดนสอทนกเรยนใช ความยาวของโตะนกเรยน กอนการคะเนความกวางและความยาวของหองเรยน ตามลาดบ 3. สอนจากเรองทงายกอนการสอนเรองทยาก เชน สอนการบวกกอนการคณ การแกสมการตวแปรเดยวกอนการแกสมการสองตวแปร 4. สอนตรงตามเนอหาทตองการสอน เชน การสอนเรองรปวงกลม ครจะสอนเกยวกบจดศนยกลาง รศม เสนผาศนยกลาง คอรด รปทวไปของสมการวงกลม แทนทจะกลาวถง โฟกสของวงร พาราโบลา และไฮเพอรโบลา 5. สอนใหคดไปตามลาดบขนตอนอยางมเหตผล โดยขนตอนทกาลงทาเปนผลมาจากขนตอนกอนหนานน 6. สอนดวยอารมณขน ทาใหนกเรยนเกดความเพลดเพลนโดยครอาจใช เกม ปรศนา เพลง 7. สอนดวยหลกจตวทยา สรางแรงจงใจ เสรมกาลงใจใหกบนกเรยน โดยการใช คาพด เชน ดมาก ทาไดถกตองแลว ลองคดอกวธหนงดซ 8. สอนโดยการนาไปสมพนธกบวชาอน ๆ เชน วชาวทยาศาสตรเกยวกบการเพมจานวนของแมลงหว ซงตองอาศยความรเรองเลขยกกาลง เพราะจานวนแมลงหวมคาตอบอยในรปของเลขยกกาลง

33

ทบทวนความรเดม

*สอนเนอหาใหม*

*กจกรรมใชของจรง* *กจกรรมใชภาพ* *กจกรรมใชสญลกษณ*

! เขาใจ ไมเขาใจ ไมเขาใจ

สรปเปนวธลด

ฝกหดทบทวน

*นาความรไปใช*

*ประเมนผล*

ไมผาน ผาน/ไมผาน ซอมเสรม

ผาน

แผนภมท 3 ลาดบขนในการสอนคณตศาสตร

34

การสอนคณตศาสตรอยางมประสทธภาพตามแบบ Missouri Model Thomas L. Good และ Douglas A. Grouws (อางถงใน กรมวชาการ 2537 : 7- 9) ไดใหนยามการสอนทมประสทธภาพไวดงน 1. เปนการสอนทมความหมาย 2. อาศยการเตรยมการ 3. อาศยการฝกฝน 4. เกยวของสมพนธกบการสอนทเรงเรา

การใชเวลาการเรยนการสอนคณตศาสตรตามแบบ Missouri model แบงเปน สวนใหญ ๆ 6 สวนคอ 1. การเรมบทเรยน (starting the lesson) มการจดกจกรรมดงตอไปน

1.1 กจกรรมอนเครอง (warm-up activity) ซงอาจเปนการทบทวนการเรยนทผานมา ปญหาประจาวน

1.2 การตรวจการบาน ครอาจใหนกเรยนตรวจการบานเองจากแผนใสทครฉายเอาไวทมมหอง เมอนกเรยนมาถงหองเรยน หรอครตรวจเองเพอเชคความถกตอง

1.3 เลขในใจซงหมายถงการคดคานวณโดยไมอาศยกระดาษ ดนสอ หรอเครองคดเลข 2. การพฒนาบทเรยน (lesson development) ครควรจดกจกรรมตามลาดบดงน

2.1 การทบทวนสน ๆ และ/หรอ การวดเพอหาพฤตกรรมนาเขา (prerequisite skills) ของนกเรยนวานกเรยนมความรทจาเปนในการทจะเรยนบทเรยนในวนนน ๆ มากนอย เพยงใด

2.2 การสอนเนอหา หรอความคดรวบยอด ซงเนนความหมายและทาใหเกดความเขาใจ โดยใชการแสดงใหดอยางสนกสนานเราใจ และการอธบายของคร สงทจะชวยความเขาใจนกเรยนไดแก 2.2.1 อปกรณ/สอการเรยนการสอนทเหมาะสม 2.2.2 การใชตวอยางทเปนรปธรรม 2.2.3 การเปรยบเทยบกบวสดทเคยเรยนมาแลว 2.2.4 การอภปรายในชนเรยน

35

2.3 การวดความเขาใจของนกเรยน อาจทาโดย 2.3.1 การถามคาถาม 2.3.2 แบบฝกหด หรองานทมอบหมาย 2.4 สอนซอม หรอสอนซาในสวนทนกเรยนยงไมเขาใจแจมแจง Good และ Grouws เนนวา ครตองใชตวอยาง และการอธบายทแตกตางจากทเคยทามาแลว (ถาเปนไปได) 2.5 การฝกฝนภายใตการควบคมดแลของคร ทงนเพอแกไขสวนทนกเรยนยง เขาใจผด และเนนความหมายการฝกฝนดงกลาว ควรมลกษณะดงตอไปน 2.5.1 ฝกฝน หรอทาแบบฝกหดควรสน(ประมาณ 1-2 ปญหา/ขอใน แตละครง) 2.5.2 เปนความรบผดชอบของนกเรยนกจะตองทางานตามทไดรบมอบหมาย 2.5.3 การฝกฝนตองมความหมาย ครควรอธบายกระบวนการทางานอยาง สมาเสมอ 2.5.4 ถานกเรยนสามารถทาแบบฝกหดไดอยางเขาใจดแลว จงใหงานโตะ (seat work) นกเรยนทา ซงนกเรยนจะมโอกาสทางานโดยไมรบกวน 3. การทางานโตะ (seat work) หมายถง งานทนกเรยนฝกหดทาเปนรายบคคลทโตะลกษณะสาคญของการทางานทโตะ มดงน 3.1 รกษาความสมาเสมอทงเรองความสนใจ และการมสวนรวมของนกเรยน 3.2 บอกใหนกเรยนรบทราบตลอดเวลาวางานโตะนเปนความรบผดชอบของ นกเรยน 3.3 การตรวจสอบความถกตองอยางสมาเสมอ 4. การบาน (homework) หมายถง งานทครมอบหมายใหนกเรยนทานอกหองเรยน การใหการบาน มขอเสนอแนะดงน 4.1 งานวจยหลายฉบบมความเหนตรงกนวา การใหการบานทสมาเสมอแตไมมากนน ชวยใหนกเรยนเรยนรและจดจาความคดรวบยอด (concepts) ใหมและทกษะตาง ๆ ได ดกวาการใหการบานมาก ๆ และไมสมาเสมอ 4.2 ใหการบานเฉพาะวนจนทร-วนพฤหสบด นกเรยนตองสงงานวนถดไป 4.3 งานแตละชนทมอบหมายควรใชเวลาทานอกเวลาเรยนประมาณ 15-20 นาท หรอประมาณ 8-10 ขอ ขนอยกบลกษณะของงาน

36

4.4 การบานควรมงฝกเรองทเรยนในวนนน ๆ และการบานของวนองคาร และ วนพธควรม 1-2 ขอ ททบทวนเรองทเรยนมาแลวในสปดาหกอน 4.5 การบานของวนพฤหสบด ควรมงทบทวนความรทเรยนมาทงหมดในสปดาหนนดงนนระยะเวลาการทางานจะยาวขนเปนประมาณ 30 นาท 4.6 การบานทกชนครควรกาหนดคะแนนใหแนชด เมอเพอนนกเรยนตรวจการบานจะไดใหคะแนนไดถกตองและเทยงธรรม เมอตรวจงานเสรจแลวใหคนกระดาษ หรอ สมดใหเจาของเพอตรวจสอบผลการทางานของตนเอง แลวจงสงใหครตรวจสอบ และลงในสมดบนทก 5. การสรปบทเรยน (conclusion) ครควรใชเวลาอยางนอย 2 นาท ใน 50 นาท สรปบทเรยนในแตละวน ซงจะชวยยาความเขาใจของนกเรยนวานกเรยนไดเรยนเรองอะไรไปแลวในวนนน 6. การทบทวนบทเรยน (review) แบงออกเปน 2 แบบใหญ ๆ คอ 6.1 การทบทวนบทเรยนประจาสปดาห (weekly review) ควรทาทกวนจนทรใชเวลา 28 นาท ใน 50 นาท ทบทวนบทเรยนทนกเรยนเรยนมาแลวในสปดาหกอน การทบทวน ควรทาดงน 6.1.1 ทบทวนสวนทนกเรยนสวนใหญเขาใจแลว และทจะสามารถทบทวนไดอยางรวดเรว 6.1.2 ทบทวนสวนทระบจากผลการทบทวนของวนพฤหสบดทผานมา วานกเรยนยงตองการคาอธบายเพมเตม 6.1.3 ทบทวนสวนทเหลอ 6.2 การทบทวนประจาเดอน (monthly review) ใหทบทวนทก ๆ วนจนทรทสของเดอน โดยใชเวลาทงคาบ (50 นาท) ในการทบทวนวตถประสงคของการทบทวนมงทการ ทบทวนบทเรยนทผานมาในเดอนกอน

การสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการหรอเชงการทดลอง (Laboratory approach) การสอนเชงปฏบตการเปนการจดประสบการณใหผเรยนไดเรยนรจากการกระทาโดยมงใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน ผ เรยนจะไดเรยนรมโนมตและหลกการทางคณตศาสตรทจาลองโดยวสดจรง นอกจากนนผเรยนจะไดฝกทกษะในการใชเครองมอตาง ๆ อยางถกตอง เชน เทปวดความยาว เทอรมอมเตอร เครองชงประเภทตาง ๆ เปนตน

37

ประยร อาษานามะ (2537 : 20-22) กลาววา การสอนคณตศาสตรเชงการทดลอง หรอเชงปฏบตการมลกษณะเดน หลายประการเชน 1. เสรมสรางความสมพนธระหวางความรใหมกบความรเกา การปฏบตการทางคณตศาสตร จะชวยใหเดกเขาใจเรองทเรยนผานมาแลวดขน และสามารถเชอมโยงความรเกา และความรใหมใหสมพนธกน 2. ชวยใหการเรยนการสอนนาสนใจ ตามปกตการสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการจะเรมการปญหา ซงอาจจะเปนปญหาจากแบบฝกหด ปญหาทครหรอนกเรยนตงขน ปญหาทยกขนควรเปนปญหาทเปดกวาง (open-ended Questions) ซงจะทาใหมชองทางในการคนหาคาตอบไดหลายวธ และนาไปสการอภปรายในหองเรยนและการปฏบตการเปนกลม ตวอยางเชน หนวยการวดเปนเซนตเมตร และเปนเมตรสมพนธกนอยางไร การคนหาขอสรปกคอการวดความยาวเปนเซนตเมตรและเปนเมตร แลวนามาเปรยบเทยบกนและหาขอสรปหรอ นกเรยนอาจจะใชวธการอน ๆ กได การปฏบตการดงกลาวจะชวยใหนกเรยนเขาใจ มทกษะในการวดและนาความรไปใชในชวตประจาวนได ซงอาจจะไดผลดกวาการทองจามาตรการวดความยาววา 100 เซนตเมตรเปน 1 เมตร 3. ชวยใหบรรยากาศในการเรยนไมเครงเครยด การปฏบตการทางคณตศาสตร เดกไมจาเปนตองนงตวตรง เงยบ และตงใจฟงคาบรรยายและการอธบายของคร ซงเปนบรรยากาศทเครงเครยดและอดอดในบางครง การปฏบตเดกมโอกาสพดคย ปรกษาหารอ และเคลอนไหวไดทาใหบรรยากาศดกวาการเรยนรจากครเพยงฝายเดยว นอกจากนนจะทาใหเดกเหนวาความรทางคณตศาสตรไมใชครคนเดยวเทานนทรแจงแตเพยงผเดยว 4. ฝกฝนใหนกเรยนมความรบผดชอบและเรยนไดตามความสามารถของตนเองในการปฏบตการเปนกลมนกเรยนแตละคนมงานทจะตองทาและมความรบผดชอบรวมกนเพอคนหาคาตอบ หรอขอสรป ในการปฏบตการเปนรายบคคลนกเรยนกจะรบผดชอบงานของตนเองและไดทางานตามความสามารถของตนเอง ซงบางคนอาจจะทางานไดรวดเรว หรอชาตามบคลกภาพของตนเอง นอกจากนนการปฏบตการจะชวยใหฝกฝนความรบผดชอบเกยวกบการเกบรกษาวสดและเครองมอ การทาความสะอาดวสดเครองมอและบรเวณ ทไดทาการทดลองแลวใหสะอาดเรยบรอย สรปไดวาการเรยนการสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการมขอดหลายประการ เชน

38

1. ทาใหมโนมตทางคณตศาสตรชดเจนขน 2. การปฏบตการกบวสดจรงชวยกระตนใหเกดความสนใจ ทาใหการเรยนการสอนจรงจงและมชวตชวาเพราะทกคนมงานทา 3. ชวยใหผเรยนมทกษะการใชเครองมอ เชน เครองชง เครองวดมม เปนตน

แตการเรยนการสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการกมขอบกพรองบางประการคอ 1. เปลองเวลา 2. ถาไมรจกเลอกหรอประดษฐเครองมอจะทาใหสนเปลองทนทรพย 3. นกเรยนจะสนกกบการเลนเครองมอจนลมสงทจะตองเรยนร

หลกการสอนคณตศาสตรเชงปฏบตการ การสอนเชงปฏบตการจะไดผลดกตอเมอครเตรยมการอยางดและควรมแนวปฏบตดงตอไปน 1. เตรยมคมอการทดลองเพอใหนกเรยนทราบวาจะทาอะไร มวสดอะไรบางทตองการใชประกอบการปฏบตการ 2. จดหาวสดใหเพยงพอ 3. หองเรยนหรอหองทดลองมโตะ ตหนงสอ เพอใหนกเรยนไดใชอยางเพยงพอ 4. หาทางใหนกเรยนทกคนไดทางานหรอรวมกจกรรม 5. นกเรยนควรพรอมทจะรวมทากนทางาน รวมรบผดชอบ เชน การรกษาวสด การทาความสะอาดหอง โตะทดลอง ตลอดจนเครองมอตาง ๆ

ทฤษฏทเกยวของกบการสอนคณตศาสตร ทฤษฏทนามาใชในการจดการเรยนการสอนคณตศาสตรเพอใหบรรลตามจดประสงคจาแนกได 2 ประเภทคอ

1. ทฤษฏการสอนคณตศาสตร ทสาคญมดงน (กรมวชาการ 2538 : 16-17) 1.1 ทฤษฏแหงการฝกฝน (drill theory) เปนทฤษฏการสอนคณตศาสตรทเนนใน

เรองการฝกฝนใหทาแบบฝกหดมาก ๆ จนกวาผเรยนจะเคยชนกบวธการสอนนน ๆ การสอนจงเรมจากครเปนผใหตวอยาง บอกสตรหรอกฎเกณฑ แลวใหผเรยนฝกฝนจนผเรยนเกดความชานาญ

1.2 ทฤษฏการเรยนรโดยบงเอญ (incident learning theory) ทฤษฏนเชอวา ผเรยนจะเรยนรไดด เมอเกดความตองการหรอความอยากรเรองใดเรองหนง ดงนนการจด กจกรรมการเรยนควรจดตามเหตการณทเกดขนโรงเรยนหรอชมชน ซงผเรยนไดประสบดวยตนเอง

39

1.3 ทฤษฏแหงความหมาย (meaning theory) ทฤษฏนเชอวาการคดคานวณกบการเปนอยในสงคมของผเรยนเปนหวใจในการเรยนการสอนคณตศาสตร และมความเชอวาผเรยนจะเรยนรและเขาใจสงทเรยนไดด เมอสงนนมความหมายตอผเรยนและเปนเรองทผเรยนไดพบเหนและปฏบตอยเปนประจา 2. ทฤษฏการเรยนร นกทฤษฏหลายคนไดใหแนวทางเกยวกบทฤษฏการเรยนรทเปนประโยชนตอการเรยนการสอนคณตศาสตรเปนอยางมากดงน

2.1 ทฤษฏการเรยนรของ เพยเจท (Jean Piaget 1966 : 576-584, อางถงใน วสรน ประเสรฐศร 2544 : 28–3) เพยเจท (Piaget) เปนนกจตวทยาชาวสวส ซ ง ส น ใ จ แ ล ะ ไ ดวเคราะหกระบวนการพฒนาความคดและการเรยนรของเดกอยางละเอยดและเสนอเปนทฤษฏพฒนาการทางสตปญญา (intellectual development) ซงมสาระสาคญดงน 2.1.1 เดกเรยนรจากสงแวดลอมทางกายภาพและสงคม 2.1.2 การเรยนรเปนเรองของแตละบคคล โดยตวผเรยนเองเทานนท ทราบวาตวเองกาลงเรยนร 2.1.3 พฒนาการทางสตปญญาของเดกม 4 ระยะดงน

2.1.3.1 ระดบพฒนาความรสกทางการเคลอนไหว (sensory motor stage) อาย 0-2 ป ระยะนเปนชวงทเดกมพฒนาการเกยวกบการสมผสและการเคลอนไหว 2.1.3.2 ระดบพฒนาการกอนความคดรวบยอด (pre-operational stage) อาย 2-6 ป เปนระยะทเดกเรมเขาใจภาษาอากปกรยาของคนใกลชด เปนชวงเวลาทเดกเสรมสรางบคลกภาพของตนเอง รจกใชเหตผลแตยงไมสามารถอธบายอยางชดเจนได 2.1.3.3 ระดบพฒนาการความคดรวบยอด (concrete operational stage) อาย 6-12 ป ระยะนเดกเรมเขาใจการจดหมวดหม การจาแนก การเรยงลาดบ การให เหตผลของเดกวยนนจะอาศยสงแวดลอมทตนเองมองเหน ยงไมสามารถใหเหตผลทเกยวกบนามธรรมได 2.1.4 ระดบพฒนาการความเขาใจอยางมเหตผล (formal operational stage) อายตงแต 12 ปขนไป ระยะนเปนระยะทเดกรจกอธบายเหตผล เรมคดในรปของการตงสมมตฐานและทดสอบสมมตฐานสามารถคดในสงทเกนเลยจากการรบรได

จากแนวคดดงกลาวเปนประโยชนตอการพฒนาดานหลกสตร ดานการเรยนรและรวมถงการนาไปใชเพอปรบปรงการเรยนการสอนซงการเรยนรจะประสบผลดทสดตอเมอครและนกเรยนมความสมพนธดานการเรยนการสอนอยางใกลชด แนวคดของ เพยเจท (Piaget) เปน

40

ประโยชนตอการออกแบบวธสอน การคนควาวธสอนและเนอหาใหมโดยการใหนกเรยนคนควาใชอปกรณและสอการเรยนการสอนทจบตองไดซงจะชวยใหมการแสดงออกทางสตปญญาดวยการใชเหตผล สามารถคดในลกษณะทเปนนามธรรมตามแนวคดทฤษฏการพฒนาเชาวปญญามความสามารถในการคดสรางสรรค มแนวความคดตอการพฒนาทางดานภาษาและสมฤทธผลทางการเรยนถอวาเปนเครองชรวมของความสามารถทางสตปญญาและความสมพนธของพฒนาการดานตาง ๆ นนเอง (ฉววรรณ กรตกร 2537 : 49-50) 2.2 ทฤษฏพฒนาการของ บรเนอร (Bruner) บรเนอรไดใหหลกการเรยนรทสาคญไดแก การเนนโครงสราง (structure) ของเนอหาวชาและเนนกระบวนการ (process) ของการแกปญหามากกวาการเนนผลของพฤตกรรม (product) และการเขาใจโครงสรางของความรจะชวยใหนกเรยนมความรแจง สามารถนาไปประยกตใชกบเนอหาอนๆ ไดทาใหมความทรงจาไดเปนระยะเวลานาน จงไดเสนอแนะวธการสอนมโนมตทางคณตศาสตร 3 ขน ดงน (กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ 2538 : 18) 2.2.1 การใชความจรงอธบายหรอแสดงมโนมตทางคณตศาสตร (concrete representation) 2.2.2 การใชสญลกษณอธบายหรอแสดงมโนมตทางคณตศาสตร (symbolic representation) 2.2.3 การใชสญลกษณอธบายหรอแสดงมโนมตทางคณตศาสตร (symbolic representation) เปนขนของการใชจนตนาการลวน ๆ คอใชสญลกษณตวเลขเครองหมายตาง ๆ มาอธบายหาเหตผลและเขาใจสงทเปนนามธรรม

การจดการเรยนการสอนตามแนวคดของ บรเนอร (Bruner) จาเปนจะตองคานงถงโครงสรางทางคณตศาสตรเปนสาคญ คณสมบตทสาคญบางประการของคณตศาสตร เชน คณสมบตการเปลยนกลม และคณสมบตการจดแจง หากครผสอนจดกจกรรมไดเหมาะกบพฒนาการของผเรยนและจดเนอหาใหเหมาะกบระดบความรความสามารถของผเรยน โดยคานงถงความพรอมในการเรยน การเรยนการสอนนนจงตองถอไดวาเปนการฝกใหผเรยนคดหยงรและสามารถคดแกปญหาตาง ๆ ไดดวยตนเอง นอกจาก บรเนอร (Bruner) ยงไดเสนอแนวคด เกยวกบทฤษฏทางคณตศาสตรไวดงน (ฉววรรณ กรตกร 2538 : 54-55) 1. ทฤษฏการสรางบรเนอรไดกลาวไววา การเรยนรดวยความเขาใจจะชวยใหเดกสรางกฎเกณฑตาง ๆ ขนไดเอง และสามารถนาไปใชในการแกปญหาตาง ๆ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม

41

2. ทฤษฏการใหคาอธบาย เนนความสามารถในการถายทอดแนวคดตาง ๆ ใหเปนสญลกษณ ซงหมายถงความสามารถในการใชภาษาทางคณตศาสตรเพออธบายแนวคดตาง ๆ ไดอยางถกตอง 3. ทฤษฏการไดเปรยบและความแตกตาง ถาหากครผสอนสามารถชใหเหนความแตกตางกนระหวางแนวคดทางคณตศาสตร กจะชวยใหผเรยนสามารถเขาใจไดดในการสอนคณตศาสตรจงควรใชสงทเปนรปธรรมมากกวานามธรรมและควรเปนสงทมลกษณะ ไปในแนวเดยวกน จะชวยใหเดกเกดแนวคดไดเรวยงขน 4. ทฤษฏความตอเนอง แนวคดจากทฤษฏนเนนถงการเรยนคณตศาสตรเพอใหมความตอเนองสมพนธกน มการทบทวนความรเดมกอนทจะสอนเนอหาใหม มการจดการเรยน การสอนในรปการปฏบตการ การจดแบงกลมนกเรยนรวมถงการใหความสาคญตอการเรยนรจากประสบการณ และการนาความรไปใชใหเกดประโยชน อนจะเปนการเสรมพลงการเรยนรและสรางเสรมแนวคดทางคณตศาสตรไดเปนอยางด

วรรณ โสมประยร (2536 : 20) ไดเสนอวธการสอนทสอดคลองกบทฤษฏการสอนคณตศาสตร 8 ทฤษฏดงน 1. ทฤษฏเชอมโยงจตสานก (apperception theory) ของ เฮอรบารต (Herbart) เปนทฤษฏเชอมโยงสงเรากบการเรยนร เนนการเรยนทเราความสนใจและสรางความเขาใจใหแกนกเรยนเสยกอน ดวยกจกรรมทใชรปธรรมเปนสอการเรยนหรอใชสถานการณตาง ๆ เปน กระบวนการเชอมตอความคดใหเขาไปในความคดทเกบสะสมไว 2. ทฤษฏเชอมโยงสภาพการณจากสงเราและการตอบสนอง (connectionism S-R bond theory) ของ ธอรนไดค (Thorndile) เปนการเชอมโยงสงเรากบการตอบสนองของนกเรยนในแตละขนอยางตอเนอง โดยอาศยกฎการเรยนร 3 กฎ คอ 2.1 กฎของการฝกฝนหรอการกระทาซา (the law of exercise repetition) ควรตอบสนองของสงเรามากบอยครงเทาใด สงนนยอมจะอยคงทนมากขนเทานน และถาไมไดปฏบตตวเชอมจะออนกาลง 2.2 กฎแหงผล (law of effect) หรอกฎแหงความพงพอใจและความเจบปวด (pleasure-pain principle) การตอบสนองจะมกาลงขน หากเกดความพงพอใจตามมา และกาลงออนลงเมอเกดความไมพอใจ

42

2.3 กฎแหงความพรอม (law of readiness) ของ ครอนบาค (Cronbacth) กระแสประสาททมความพรอมทจะกระทาและไดกระทาเชนนนจะกอใหเกดความพอใจ แตถายงไมพรอมทจะกระทายอมทาใหเกดความราคาญ 3. ทฤษฏเสรมแรง (operant conditioning) ของ สกนเนอร (Skinner) การเรยนรจะแบงจดประสงคของการเรยนรออกเปนสวนยอยมากมาย ซงแตละสวนจะถกเสรมแรงเปนสวน ๆ ไปและตองกาหนดจงหวะเวลาในการเสรมแรงใหเหมาะสม 4. ทฤษฏฝกสมอง (mental discipline) ของ เพลโต (Plato) การพฒนาสมองโดยใหนกเรยนเขาใจและฝกมาก ๆ จนเกดทกษะและความคงทนในการเรยนร และการถายโยงไปใชโดยอตโนมต 5. ทฤษฏการสรป (generalization theory) ของ จดด (Judd) เนนการสรปเรองจากประสบการณทไดรบ 6. ทฤษฏการหยงร (insight through configuration of a Perceive situation theory) ของ โคลเลอร (Kohier) คอจดสภาพทเปนปญหา และใหนกเรยนมองเหนความสมพนธระหวางสงตาง ๆ ทเกดขนและหาทางแกปญหาเปนคราว ๆ ไปตอเมอเกดปญหาขนอก นกเรยนกจะสามารถนาวธการนนมาแกปญหาไดทนทโดยไมตองเสยเวลาคดพจารณาใหมแลวกอาจนามาดดแปลงใชกบสถานการณใหมและรจกมองปญหาเปนสวน ๆ และเรยนรความสมพนธตาง ๆ ได 7. ทฤษฏการผอนคลาย (suggestopedia theory) เนนเรองความสขความสบายจะชวยใหเกดความรและความคดสรางสรรค 8. ทฤษฏการสอนแบบธรรมชาต (the natural approach theory) เนนเรองการ เรยนรโดยนกเรยนไดสมผสจรง

วธสอนแบบโครงงาน

ความหมายของโครงงาน สวทย มลคา (254: 28) ไดใหความหมายของโครงงาน คอ กระบวนการแสวงหาความรหรอคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ ลดดา ภเกยรต (2544 : 37) ไดสรปความหมายของโครงงาน คอ วธการเรยนรทเกดจากความสนใจของผเรยนทอยากจะคนควาสงทสงสยและอยากรคาตอบใหชดเจนโดยใชทกษะขบวนการมวธคดอยางเปนระบบและมขนตอน บษบา บญช (2545 : 26) ตระกลพนธ กนใจ (2545 : 18 ) และประครอง แสนไชย (2545: 21) ไดกลาวถงโครงงาน หมายถง การจดกจกรรมหรอกจกรรมทจดเสรมหลกสตรขน

43

ใหกบผเรยนโดยเนนผเรยนเปนผปฏบตทงในและนอกเวลาโดยศกษาคนควาดวยตนเอง โดยอาศย วธการทางวทยาศาสตร เรมจากการเลอกหวขอทจะศกษาตามความสนใจ โดยวธการและแหลงการเรยนรทหลากหลาย ภายใตการแนะนากระตนของครหรอผเชยวชาญเพอใหบรรลจดมงหมาย นอกจากน ประเทอง จนทไทย (2545: 37) และเตอนใจ ไชยโย (2545: 42) ไดใหความหมายในทานองเดยวกนวา โครงงาน หมายถง วธการหรอขบวนการสอนโดยเนนใหนกเรยนเปนผลงมอปฏบต เพอพฒนาความรทกษะ โดยกระตนใหนกเรยนรจกการสงเกตรจกการตง คาถาม อาจจะเปนกลมหรอรายบคคลกได รวมกนดาเนนงาน โดยมขนตอนและรบผดชอบรวมกน มการแสวงหาความรอยางเปนระบบ ตามวตถประสงคโดยมกระบวน การและผลการเรยนรท เกดขน ในทกกลมประสบการณและอยภายใตการควบดแลจากครอยางใกลชด โครงงานเปนการจดการเรยนรรปแบบหนงททาใหผเรยน เรยนรดวยตนเอง โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรอยางเปนขนตอนและสามารถบรณาการได โครงงานสามารถทาไดในระดบประถมศกษา มธยม จนถงอดมศกษาและทาไดทกกลมสาระวชา แคทซ (Katz : 1994 : 25 ) กลาวถง ความหมายของโครงงานคอ การศกษาปญหาอยางลมลกโดยตวผเรยนมลกษณะสาคญเปนการคนหาความรดวยความพยายามอยางรอบคอบเพอทจะไดคนหาคาตอบของปญหา สรปไดวา โครงงาน หมายถง วธการสอนหรอกจกรรมทจดใหกบผเรยน โดยเนน ผเรยนเปนศนยกลาง โดยจดในกลมสาระหรอนอกเวลาโดยใชวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนเปน ผคดหวขอตามความสนใจ ภายใตการดแลจากครทปรกษา ผเชยวชาญ โดยนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได

จดประสงคของวธสอนแบบโครงงาน ฟลเชอรลด (Fizerald 1955 : 356) ไดกลาวถงจดประสงคของการสอนแบบโครงงานวา 1. เพอกระตนความอยากรอยากเหนของผเรยน ทงน เพราะการสอนแบบโครงงานผสอนใหผเรยนเลอกโครงงานดวยตนเอง แตกอนทจะเลอก ผสอนตองจด สถานการณใหผเรยนเกดความอยากรอยากเหนเสยกอน จงสามารถเลอกโครงงานได ฉะนนการทนกเรยนเกดความอยากทจะทาโครงงานใดโครงงานหนง แสดงวานกเรยนมความสนใจในเรองนน ๆ 2. เพอใหนกเรยนเหนคณคาของการทากจกรรมตาง ๆ ในสถานการณจรง ๆ ซงชวยใหเหนคณคาของการทางานไดในทสด

44

3. เพอพฒนาความเปนตวของตวเอง ทสะสมเกบรวบรวมและหาความรอยางม ประสทธภาพ 4. เพอพฒนาศกยภาพของแตละบคคลใหเขาใจสถานการณและสงแวดลอมโดยใชประสบการณของตนเอง

5. เพอพฒนาความรบผดชอบทใหเสรภาพในการจดและการกระทา 6. เพอพฒนาใหนกเรยนมความสามารถในการสรางแผน และดาเนนการใหบรรล เปาหมาย

7. เพอพฒนาผเรยนใหมความคดสรางสรรคและทางานไดอยางมประสทธภาพ 8. เพอใหรจกคดและประเมนผลงานของตนเอง

การสอนแบบโครงงาน เปนการสอนเพอฝกทกษะการทางานดานตาง ๆ นบตงแตการเลอกโครงงาน การวางแผนการทางาน การสอความหมายดวยตวอกษร และดวยวาจาทกอใหเกดความคดรเรม ความคดในสงทวพากษวจารณ และความเชอมนในตนเอง ผเรยนไดเรยนรดวยการปฏบตจรง ไดจบตอง ไดทดลองและสรปผลการปฏบตเปนความรความเขาใจ (ไพฑรย สนลารตน 2522 : 124) โดยสรปแลวอาจกลาวไดวา การสอนแบบโครงงานเปนการสอนทมจดมงหมายให ผเรยนไดคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน

ลกษณะของโครงงาน สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2542 : 4) ไดกลาวถงลกษณะสาคญของโครงงานไวดงน

1. เปนเรองทนกเรยนสนใจ สงสย ตองการหาคาตอบ 2. เปนการเรยนรทมกระบวนการ มระบบ ครบกระบวนการ 3. เปนการบรณาการการเรยนร 4. นกเรยนใชความสามารถหลายดาน 5. มความสอดคลองกบชวตจรง 6. มการศกษาอยางลมลก ดวยวธการและแหลงขอมลทหลากหลาย 7. เปนการแสวงหาความรและสรปความรดวยตนเอง

8. มการนาเสนอโครงงานดวยวธการทเหมาะสม ในดานกระบวนการและผลงานทคนพบ

9. ขอคนพบ สงทคนพบ สามารถนาไปใชในชวตประจาวนได

45

สวทย มลคา และอรทย มลคา (2543 : 198) กลาวถงลกษณะสาคญของ โครงงานไวเชนกนวา 1. ผเรยนไดเลอกเรองหรอประเดนทจะศกษาดวยตนเอง ซงอาจจะเปนรายบคคลหรอกลมกได

2. ผเรยนเปนผเลอกวธการศกษาและแหลงความร 3. ผเรยนเปนผศกษาหรอลงมอปฏบตดวยตนเองทกขนตอน

4. การศกษานนมการเชอมโยงหรอบรณาการ ระหวางความร/ทกษะ/ประสบการณเดมกบสงใหม

5. ผเรยนไดมโอกาสแลกเปลยนเรยนรกบผเรยน

นอกจากลกษณะสาคญของโครงงานดงกลาวแลว วมลศร สวรรณรตน และมาฆะ ทพยคร (2543 : 4) ไดแบงลกษณะของโครงงานโดยมความสอดคลองกบ สวทย มลคา และ อรทย มลคา (2543 : 199) 1. โครงงานตามสาระการเรยนร เปนโครงงานทผเรยนเลอกหวขอทจะศกษาโดยมกรอบการทางานภายใตจดประสงคของการเรยนร ในเนอหาแตละเรองมากาหนด เปนหวขอ โครงงาน 2. โครงงานตามความสนใจ เปนโครงงานทผเรยนสนใจจะศกษาในเรองใดเรองหนงเปนพเศษ ซงอาจอยนอกเหนอจากสาระการเรยนรในบทเรยน แตใชประสบการณ จากการเรยนรไปแสวงหาคาตอบในเรองทผเรยนสนใจ

ประเภทของโครงงาน สาหรบประเภทของโครงงานทผเรยนจะปฏบตในแตละระดบนน สชาต วงศสวรรณ (2542 : 9-12) พรอมทง วมลศร สวรรณรตน และมาฆะ ทพยคร (2543 : 7-11) ไดจดแบงโครงงานออกเปนประเภทใหญ ๆ 4 ประเภท ตามลกษณะของการปฏบตหรอการไดมาซงคาตอบ ดงน 1. โครงงานทเปนการสารวจ รวบรวมขอมล 2. โครงงานทเปนการคนควา ทดลอง 3. โครงงานทเปนการศกษา ความร ทฤษฏ หลกการ หรอแนวคดใหม 4. โครงงานทเปนการประดษฐ คดคน

46

จากโครงงานทจดแบงเปนประเภท 4 ประเภทดงกลาว สชาต วงศสวรรณ (2542 : 91-2) ไดกลาวถงลกษณะโครงงานแตละประเภทดงน 1. โครงงานทเปนการสารวจ รวบรวมขอมล โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงค เพอสารวจและรวบรวมขอมลเกยวกบเรองใดเรองหนง แลวนาขอมลทไดจากการสารวจนนมาจาแนกเปนหมวดหม และนาเสนอในรปแบบตาง ๆ อยางมระบบ เพอใหเหนถงลกษณะหรอความสมพนธของเรองดงกลาว ไดชดเจนยงขน การปฏบตตามโครงงานน ผเรยนจะตองไปศกษา รวบรวมขอมลดวยวธการ ตาง ๆ เชน สอบถาม สมภาษณ สารวจ โดยใชเครองมอ เชน แบบสอบถาม แบบสมภาษณ แบบบนทก ฯลฯ ในการรวบรวมขอมลทตองการศกษา 2. โครงงานทเปนการคนควา ทดลอง โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงคเพอศกษาเรองใดเรองหนง โดยเฉพาะ โดยการออกแบบโครงงานในรปของการทดลองเพอศกษาวา ตวแปรหนงจะมผลตอตวแปรทตองการศกษาอยางไรบาง ดวยการควบคมตวแปรอน ๆ ซงอาจมผลตอตวแปรทตองการศกษาไว การทาโครงงานประเภทน จะมขนตอนการดาเนนงานประกอบดวย การกาหนดปญหา การตงวตถประสงค หรอสมมตฐาน การออกแบบทดลอง การรวบรวมขอมล การดาเนนการทดลอง การแปรผล และสรปผลการทดลอง 3. โครงงานทเปนการศกษาความร ทฤษฏ หลกการ หรอแนวคดใหม โครงการประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงคเพอเสนอความร ทฤษฏ หลกการ แนวคดใหม ๆ เกยวกบเรองใดเรองหนง ทยงไมมใครคดมากอน หรอขดแยงหรอขยายจากของเดมทมอย ซงความร ทฤษฏ หลกการ หรอแนวคดทเสนอตองผานการพสจนอยางมหลกการ หรอวธการทนาเชอถอตามกตกา/ขอตกลงทกาหนดขนมาเอง หรออาจใชกตกาหรอ ขอตกลงเดมมาอธบายขอความร ทฤษฏ หลกการ แนวคดใหมกได โครงงานทเปนการศกษา ความร ทฤษฏ หลกการ หรอแนวคดใหมนผทา โครงงานตองเปนผทมความรพนฐานในเรองนน ๆ เปนอยางด หรอตองมการศกษาคนควาขอมลมาประกอบอยางลกซง จงจะทาใหสามารถกาหนดความร ทฤษฏ หลกการแนวคดใหม ๆ ขนได 4. โครงงานทเปนการประดษฐคดคน โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงค คอ การนาเอาความร ทฤษฏ หลกการ หรอแนวคดมาประยกตใช โดยการประดษฐเปนเครองมอ เครองใชตาง ๆ เพอประโยชนในการเรยน การทางาน หรอการใชสอยอน ๆ

47

การประดษฐคดคนตามโครงงานน อาจเปนการประดษฐขนมาใหมโดยทยงไมมใครทา หรออาจเปนการปรบปรง เปลยนแปลง หรอดดแปลงของเดมทมอยแลว ใหมประสทธภาพสงขนกวาทเปนอย รวมทงการสรางแบบจาลองตาง ๆ เพอประกอบการอธบายแนวคดในเรองตาง ๆ โครงงานทเปนการประดษฐคดคนนจะครอบคลมเรองตาง ๆ ทงวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาไทย สงคม อาชพ สงแวดลอม ฯลฯ

ขนตอนของวธสอนแบบโครงงาน ในการดาเนนการสอนแบบโครงงาน ไดมนกการศกษาไดกาหนดขนตอนไวดงน

สวฒน มทธเมธา (2522 : 195) ไดเสนอขนตอนในการสอนแบบโครงงานวาควรดาเนนตามขนตอนดงน 1. ปญหาหรอความตองการ ผเรยนตองมปญหาหรอความตองการในอนทจะทางานตามโครงงานใดโครงงานหนงออกมา 2. กาหนดจดประสงคการทางานตามโครงงานนนใหชดเจน 3. ผเรยนวางแผนการทางานใหสาเรจตามจดประสงคของโครงงาน 4. เสนอแผนงานทกาหนดเรยบรอยแลวตอครผสอน ครและนกเรยนพจารณาแผนรวมกน ครใหแนวคดและขอเสนอแนะในการปรบปรงแผน 5. ดาเนนงานตามแผนและขนตอนทกาหนด เมอมปญหา อปสรรค ขนตอนใด ขนตอนหนง กอภปรายปญหารวมกน มครเปนทปรกษาแนะนา ครตองใหผเรยน ใชความคด และการตดสนใจของตนเองใหมากทสด 6. ประเมนผล ใหผเรยนประเมนผลงานของตวเอง

สมบต แสงรงเรอง (2524 : 48-49) ไดลาดบขนตอนของกระบวนการสอนแบบ โครงงานไว 5 ขน ดงน 1. ตงปญหา (problem) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจและมองเหนความสาคญของตวปญหา และความจาเปนของการแกปญหา ครแนะนาใหนกเรยนเลอกโครงงานโดยพจารณาถงคณคาทางการศกษา ความเหมาะสมของหมคณะ และความตองการของผเรยน 2. วางโครงงานแกปญหา (planning) นกเรยนรวบรวมขอมลตาง ๆ เกยวกบปญหานน ๆ แลวลงมอเขยนเปนโครงงาน เรมดวยชอโครงงาน หลกการและเหตผล จดประสงค ผรบผดชอบโครงงาน การลงทนหรอคาใชจาย แผนการปฏบตงาน ผลทคาดหวง การตดตาม หรอประเมนผล

48

3. ดาเนนการ (executing) เปนขนทนกเรยนไดลงมอปฏบตตามแผนการปฏบตงานครอาจแนะนาเครองมอหรออปกรณ เพอชวยใหการดาเนนงานมความสะดวกพอสมควร นอกจากนน ครควรนเทศการทางานอยางใกลชด 4. ประเมนผล (evaluation) ครสงเสรมใหนกเรยนรจกวดและประเมนผลงานของตวเองเปนระยะ ๆ ไป สวนครนนตองวดผลงานของนกเรยนตลอดเวลาทนกเรยนดาเนนการแกปญหา 5. ตดตามผล (follow – up) ครจะสงเสรมใหนกเรยนพจารณาวาการปฏบตตามแผนงานนน มอะไรเปนขอบกพรอง ในขนตอนนนกเรยนจะบนทกรายงานเสนอคร

บารง กลดเจรญ และฉววรรณ กนาวงศ (2527 : 190) ไดเสนอขนตอนของวธสอนแบบโครงงานไวดงน 1. ขนกาหนดความมงหมาย (purposing) เปนขนกาหนดความมงหมายและลกษณะของโครงงาน โดยผสอนเปนผนาใหผเรยนเปนผกาหนดเอง 2. ขนวางแผน (planning) ผเรยนชวยกนวางแผนวาทาอยางไรจงบรรลจดมงหมาย ชวยกนพจารณาหาวธการตาง ๆ แลวจงเลอกทากจกรรมทเหมาะสม ขนนเปนขนท มคณคาทางการศกษาแกเดกเปนอยางยง 3. ขนดาเนนการ (executing) ผเรยนเรมงานตามแผน โดยทากจกรรมตามทตกลง ไปแลว 4. ขนประเมนผล (evaluating) ผเรยนทาการประเมนผลวากจกรรมหรอโครงงานททานนบรรลจดมงหมายทตงไวหรอไม

การจดการเรยนการสอนแบบโครงงานมขอทควรคานงถงดงน (ยพน พพธกล 2519 : 163) 1. วธสอนแบบโครงงานไมควรใชพราเพรอ 2. ครควรไดรวมวางโครงงานในระยะตนกบนกเรยน แลวใหนกเรยนไปดาเนนการเองและใหขอเสนอแนะบางโอกาส 3. การจดนกเรยนเขากลมเพอทาโครงงาน ควรใชดลยพนจใหด เพราะมทงนกเรยนเกงและออน 4. ควรคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ครจะตองรอบคอบในการทจะมอบงาน อาจจะใหนกเรยนแตละกลมทาโครงงานทแตกตางกน

49

5. ควรเลอกเนอหาใหเหมาะสม การวางโครงงานนนอาจใชเนอหาทนกเรยนกาลงเรยนอย หรออาจเปนเรองทว ๆ ไปกได

บษบา บญช (2545 : 14) ไดเสนอขนตอนวธสอนแบบโครงงานเปน 5 ขน ดงตอไปน 1. ขนนาเสนอ (presenting) เปนขนทครเสนอเหตการณ สถานการณ หรอกรณ ตวอยาง ใหนกเรยนเกดความตองการทจะวางโครงงานในการแกปญหาใด ปญหาหนงมการแบงหนาทกน เชน ประธานกรรมการ คณะกรรมการ เลขานการ และผรายงาน 2. ขนกาหนดจดมงหมาย (purposing) เปนขนทนกเรยนทาการเลอกปญหาและนามาตงจดมงหมาย วาตองการทาเรองใด เพออะไร 3. ขนวางแผน (planning) นกเรยนวางแผนเขยนโครงงานตามทไดตงจดมงหมายไว ซงการวางแผนจะเปนลกษณะการเขยนเคาโครงของโครงงาน ประกอบไปดวย 3.1 ชอโครงงาน 3.2 ชอผจดทาโครงงาน 3.3 ชอทปรกษาโครงงาน 3.4 ระยะเวลาในการทาโครงงาน 3.5 เหตผลในการทาโครงงาน 3.6 จดประสงคของการทาโครงงาน 3.7 ขนตอนการทางาน 3.8 วสดอปกรณ 4. ขนดาเนนการตามแผนงาน (executing) เปนขนทปฏบตตามโครงงานทวางแผนไว รวมทงการเขยนรายงาน เมอการดาเนนโครงงานตามแผนงานแลวเสรจ 5. ขนประเมนผล (evaluation) เปนขนรายงานผลการดาเนนงานและการปฏบตตามโครงงาน การอภปรายและการประเมนผลโครงงานทเสรจสนไป โดยใหประเมนตนเอง ประเมนโดยเพอน และประเมนโดยคร วาโครงงานทไดจดทาขนบรรลจดมงหมายหรอไม มากนอยเพยงใด มปญหาอะไรบาง และในการจดทาโครงงาน ผเรยนไดรบประโยชนในดานตาง ๆ อยางไรบาง จากแนวคดของนกการศกษาผวจยไดสรปขนตอนวธสอนแบบโครงงาน ม 5 ขนตอน ดงน 1. ขนนา 2. ขนกาหนดจดมงหมาย

50

3. ขนวางแผน 4. ขนดาเนนการตามแผน 5. ขนนาเสนอและประเมนผล

ขนตอนการทาโครงงาน โครงงาน เปนกจกรรมทตองกระทาอยางตอเนอง ตงแตเรมตนจนกระทงเสรจสน โครงงาน ซงผเรยนตองเปนผดาเนนการเองทงสน โดยมคร-อาจารยทไดรบมอบหมายใหทาหนาทเปนทปรกษา คอยใหคาแนะนา เสนอแนะ และใหคาปรกษาอยางใกลชดตลอดเวลา (สชาต วงศสวรรณ 2542 : 13-18)

ในการดาเนนงานโครงงาน มขนตอนทสาคญประกอบดวย ขนตอนท 1 การคดและเลอกหวเรอง ขนตอนท 2 การศกษาเอกสารทเกยวของ ขนตอนท 3 การเขยนเคาโครงของโครงงาน ขนตอนท 4 การปฏบตโครงงาน ขนตอนท 5 การเขยนรายงาน ขนตอนท 6 การแสดงผลงาน

ขนตอนท 1 การคดและเลอกหวเรอง การดาเนนงานตามขนตอนน เปนการคดหาหวขอเรองทจะทาโครงงานโดยผเรยนตองตงตนดวยคาถามทวา - จะศกษาอะไร - ทาไมตองศกษาเรองดงกลาว สงทจะนามากาหนดเปนหวขอเรองโครงงาน จะไดมาจาก ปญหา คาถาม หรอความอยากรอยากเหนในเรองตาง ๆ ของผเรยนเอง ซงเปนผลจากการทผเรยนไดอานหนงสอเอกสาร บทความ ยอมฟงความคดเหน การบรรยาย การสนทนา หรอจากการทไดไปดงาน ทศนศกษา ชมนทรรศการ หรอสงเกตจากปรากฏการณตาง ๆ รอบขาง หวเรองของโครงงาน ตองเปนเรองทเฉพาะเจาะจง และชดเจนวาโครงงานนทาอะไร และควรเนนเรองทอยใกลชด หรอ มความคนเคยกบเรองดงกลาว เปนเรองทตองใชเวลาในการศกษาพอสมควรทจะทาใหไดมาซงคาตอบ

51

ขนตอนท 2 การศกษาเอกสารทเกยวของ การดาเนนงานตามขนตอนน เปนการดาเนนงานตอจากขนตอนท 1 การศกษาเอกสารทเกยวของน รวมไปถงการขอคาปรกษา หรอขอมลรายละเอยดอน ๆ จากผทรงคณวฒ ผเกยวของทกระดบ รวมทงการสารวจวสดอปกรณตาง ๆ การดาเนนงานตามขนตอนนจะทาใหเกดความร ความเขาใจในรายละเอยดตาง ๆ ของเนอหาตาง ๆ ทเกยวของเพมมากขน รวมทงทาใหเหนถงขอบขายของภาระงานทจะดาเนนการของโครงงานทจะทา ผลทไดจากการดาเนนงานขนตอนน จะชวยทาใหไดแนวคดในการกาหนดขอบขาย หรอเคาโครงของเรองทจะศกษาชดเจนวา - จะทาอะไร - ทาไมตองทา - ตองการใหเกดอะไร - ทาอยางไร - ใชทรพยากรอะไร - ทากบใคร - เสนอผลอยางไร

ขนตอนท 3 การเขยนเคาโครงของโครงงาน การดาเนนงานตามขนตอนน เปนการสรางแผนทมความคด เปนการนาเอาภาพของงาน และภาพความสาเรจของโครงงานทวเคราะหไวมาจดทารายละเอยด เพอแสดงแนวคด แผนและขนตอนการทาโครงงาน การดาเนนงานในขนนอาจใชการระดมสมอง ถาเปนการทางานเปนกลม เพอให ผรวมงานและผเกยวของทกคนไดมองเหนภาระงานตงแตเรมตนจนเสรจสน รวมทงไดทราบถง บทบาทและระยะเวลาในการดาเนนงาน เมอเกดความชดเจนแลวจงนาเอามากาหนดเขยนเปนเคาโครงของโครงงาน

ขนตอนท 4 การปฏบตโครงงาน การดาเนนงานตามขนตอนน เปนการดาเนนงานหลงจากทโครงงานทไดรบความเหนชอบจากคร-อาจารย และไดรบการอนมตจากสถานศกษาแลว ผเรยนตองลงมอปฏบตงานตามแผนงานทกาหนดไวในเคาโครงของโครงงาน และระหวางการปฏบตงาน ผเรยนตอง

52

ปฏบตงานดวยความรอบคอบ คานงถงความประหยด และความปลอดภยในการทางาน ตลอดจนคานงถงสภาพแวดลอมดวย ในระหวางการปฏบตงานตามโครงงาน ตองมการจดบนทกขอมลตาง ๆ ไวอยางละเอยดวา ทาอะไรไดผลอยางไร ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขอยางไร การบนทก ขอมลดงกลาวน ตองจดทาอยางเปนระบบ ระเบยบ เพอจะไดใชเปนขอมลสาหรบการปรบปรงการดาเนนงานในโอกาสตอไปนดวย การปฏบตกจกรรมตามทระบไวในขนตอนการดาเนนงานในโครงงาน ถอวาเปนการเรยนรเนอหา ฝกทกษะตาง ๆ ตามทระบไวในจดประสงคการเรยนร และการปฏบตโครงงาน ควรใชเวลาดาเนนการ ในสถานศกษามากกวาทจะทาทบาน

ขนตอนท 5 การเขยนรายงาน การดาเนนงานตามขนตอนน เปนการสรปรายงานผลการดาเนนงานโครงงานเพอให ผอนไดทราบถงแนวคด วธดาเนนงาน ผลทไดรบตลอดจนขอสรป ขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงาน การเขยนรายงาน ควรใชภาษาทเขาใจงาย กระชบ ชดเจน และครอบคลมประเดนสาคญ ๆ ของโครงงานทปฏบตไปแลว โดยอาจเขยนในรปของ สรป รายงานผล ซงอาจประกอบดวยหวขอตาง ๆ ดงน บทคดยอ บทนา เอกสารทเกยวของ วธการดาเนนงาน ผลงานการศกษา สรปและอภปรายผล ขอเสนอแนะ และตารางทเกยวของ

ขนตอนท 6 การแสดงผลงาน การดาเนนงานตามขนตอนน เปนขนตอนสดทายของการทาโครงงานเปนการนาเสนอผลงานดาเนนงานโครงงานทงหมดมาเสนอใหผอนไดทราบ ซงผลผลตทไดจากการดาเนน โครงงานประเภทตาง ๆ มลกษณะเปนเอกสาร รายงาน ชนงาน แบบจาลอง ฯลฯ ตามประเภทของโครงงานทปฏบต การแสดงผลงาน ซงเปนการนาเอาผลการดาเนนงานมาเสนอน สามารถจดไดหลายรปแบบ เชน การจดนทรรศการ หรอทาเปนสอสงพมพ การจดทาเปนสอมลตมเดย และอาจนาไปเสนอในรปแบบของการแสดงผลงาน การนาเสนอดวยวาจา รายงาน บรรยาย ฯลฯ ในการดาเนนงานตามขนตอนการทาโครงงานทกลาวมาน สามารถปรบใหเหมาะสมกบผปฏบตในแตละระดบ ในระดบชนตน ๆ ควรมคร-อาจารยทปรกษา เปนผคอยใหคาแนะนาชวยเหลออยางใกลชด และการดาเนนงานในแตละขนตอนควรงาย ๆ ไมสลบซบซอน

53

สวนในระดบสง ๆ ทสามารถอานออกเขยนได ควรเนนเรองของความคดรเรม สรางสรรค ความรบผดชอบ การตดสนใจ และการปฏบต

รปแบบการเขยนรายงานเกยวกบโครงงาน การเขยนรายงานทเกยวกบโครงงาน เปนวธสอความหมายทมประสทธภาพวธหนงเพอใหคนอน ๆ เขาใจถงแนวความคด วธดาเนนการศกษาคนควาขอมล ผลทไดตลอดจนขอสรปและขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงานนน การเขยนรายงานควรจะใชภาษาทอานเขาใจงาย ชดเจน สน ๆ และตรงไปตรงมาโดยใหครอบคลมหวขอตาง ๆ ดงตอไปน (ชยศกด ลลาจรสกล ม.ป.ป. : 95) 1. ชอโครงงาน 2. ชอผทาโครงงาน 3. ชอทปรกษาโครงงาน 4. บทคดยอ อธบายถงทมและความสาคญของโครงงาน วตถประสงค วธดาเนนการและผลทได ตลอดจนขอสรปตาง ๆ อยางยอ ๆ ประมาณ 300-500 คา 5. ทมาและความสาคญของโครงงาน อธบายถงความสาคญของโครงงาน เหตผลทเลอกทาโครงงานน และหลกการ หรอทฤษฏทเกยวกบโครงงาน เรองททาเปนเรองใหม หรอมผอนเคยศกษามาบางแลวถามผลเปนอยางไร เรองททานไดขยายเพมเตม หรอปรบปรงจากเรองทผอนเคยทาไวอยางไรบาง หรอเปนการทาซาเพอตรวจสอบผล 6. จดมงหมายของการศกษาคนควา 7. สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม) 8. วธดาเนนการ อาจแบงเปน 2 ขอยอย คอ 8.1 วสดอปกรณ 8.2 วธดาเนนการทดลอง 9. ผลการศกษาคนควา นาเสนอขอมลหรอผลการทดลองตาง ๆ ทสงเกตรวบรวมได รวมทงเสนอผลการวเคราะหขอมลทวเคราะหไวดวย 10. สรปและขอเสนอแนะ

54

อธบายผลสรปทไดจากการทาโครงงาน ถามการตงสมมตฐานควรระบดวยวาขอมล ทไดสนบสนน คดคานสมมตฐานทตงไว หรอยงสรปไมได และควรกลาวถงการนาผลการทดลองไปใชประโยชน อปสรรคของโครงงาน หรอขอสงเกตทสาคญ หรอขอผดพลาดบางประการท เกดขนจากการทาโครงงานน รวมทงเสนอแนะเพอการปรบปรงแกไข หากมผศกษาคนควาในเรองทานองนตอไปในอนาคต 11. คาขอบคณ โครงงานสวนใหญมกจะเปนกจกรรมทตองอาศยความรวมมอจากหลายฝาย ดงนน เพอเปนการเสรมสรางบรรยากาศของความรวมมอ จงควรไดกลาวขอบคณบคลากร หรอ หนวยงานตาง ๆ ทมสวนชวยใหโครงงานนสาเรจดวยด 12. เอกสารอางอง อางองหนงสอหรอเอกสารตาง ๆ ทผทาโครงงานใชคนควา หรออานเพอศกษาหาขอมลและรายละเอยดตาง ๆ ทนามาใชประโยชนในการทาโครงงานน สงทสาคญทสดในการเขยนรายงาน ควรตระหนกไวอยเสมอคอ การเขยนรายงานใหชดเจน ใหศพทเทคนคทถกตอง ใชภาษาทเขาใจงายและครอบคลมประเดนสาคญ ๆ ทงหมดของโครงงาน

การวดและประเมนผลโครงงาน สมวงษ แปลงประสพโชค และคณะ (2544 : 2) ไดกลาวถงการวดและประเมน โครงงานในระดบประถมวา มงใหนกเรยนไดรบการประเมนจากบคคลทง 3 ฝาย คอ 1. ประเมนโดยตนเอง มงใหนกเรยนบอกความพงพอใจในงานททา รวมทงขอเสนอแนะทคดวาควรปรบปรง 2. ประเมนโดยเพอน มงใหประเมนโครงงานในดานความนาสนใจนาเชอถอและประโยชนวามมากนอยเพยงใด 3. ประเมนโดยคร มงใหครตรวจสอบขนตอนการดาเนนงาน ความสอดคลองของงาน รปแบบและวธการนาเสนอ รวมถงประโยชนตาง ๆ วามมากนอยเพยงใด

การปฏบตโครงงาน ซงถอวาเปนการเรยนรดวยการปฏบตจรงของผเรยนแนวทางการประเมนผลการปฏบตโครงงานของผเรยน จงถอไดวาเปนการประเมนตามสภาพจรง เปนวธการคนหาความสามารถและความกาวหนาในการเรยนรทแทจรงของผเรยน (สชาต วงศสวรรณ 2542 : 24-25)

55

การประเมนผลโครงงาน มกรอบแนวทางการประเมนดงน 1. ประเมนอะไร 1.1 การแสดงออกถงผลของความร ความคด ความสามารถ ทกษะ คณธรรม จรยธรรม และคานยม 1.2 กระบวนการเรยนร 1.3 กระบวนการทางาน 1.4 ผลผลต/ผลงาน/ชนงาน 2. ประเมนเมอใด 2.1 อยางตอเนองตงแตเรมตนจนเสรจสนโครงงาน 2.2 ตามสภาพจรง 2.3 เปนธรรมชาต 3. ประเมนจากอะไร 3.1 ผลงาน (เอกสาร ชนงาน ฯลฯ) 3.2 การทดสอบ 3.3 แบบบนทกตาง ๆ (การสงเกต ความรสก สมภาษณ ฯลฯ) 3.4 แฟมสะสมผลงาน 3.5 หลกฐานหรอรองรอยอน 4. ประเมนโดยใคร 4.1 ตวผเรยน 4.2 เพอน 4.3 คร 4.4 ผปกครอง 4.5 ผเกยวของอน 5. ประเมนโดยวธใด 5.1 สงเกต 5.2 สมภาษณ 5.3 ตรวจรายงาน 5.4 ตรวจผลงาน 5.5 ทดสอบ 5.6 รายงาน

56

5.7 นทรรศการ

คณคาของวธสอนแบบโครงงาน สวฒน มทธเมธา (2522 : 194-195) ไดกลาวถงคณคาของการสอนแบบโครงงานไวดงน 1. เปนการสอนทมงใหปฏบตจรง ทาจรง ไมเพยงแตเรยนรทางทฤษฏเทานน 2. ทาใหผเรยนเกดการเรยนร และมทกษะในกระบวนการทางานจรง ๆ เรมตงแตรวมคดคนวางแผน การหาขอมล อปกรณตาง ๆ การแบงงาน และการรวมมอกนทางาน การประสานงาน จนกระทงการประเมนผลงาน 3. เปนการฝกใหผเรยนชวยตวเองมากกวาการพงพาอาศยผอน 4. ฝกใหรวมมอประสานงานกน ทางานรวมกนเพอบรรลจดประสงค เปนการฝกประชาธปไตย และการอยรวมกนในสงคมไปดวย 5. มประโยชนอยางยงในการฝกใหผเรยนมนสยรกการทางาน มความขยนและ รบผดชอบในการทางาน 6. เปนการฝกทกษะตาง ๆ จากการปฏบตจรง เชน ทกษะการใชเครองมอ การหาขอมล การทางานรวมกน การตดสนใจ การแกปญหา เปนตน 7. ทาใหผเรยนเหนประโยชนและคณคาของการเรยน เพราะผลการเรยนใชประโยชนในชวตจรงได

การสอนโครงงานคณตศาสตร

ความหมายของโครงงานคณตศาสตร โครงงานคณตศาสตร หมายถง กจกรรมเสรมหลกสตรวชาคณตศาสตรทเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาเรองใดเรองหนง ทเกยวของกบคณตศาสตรและเทคโนโลยตามความถนดและความสนใจ ดวยวธการทางวทยาศาสตร ภายใตคาแนะนาปรกษาชวยเหลอ และดแลจากอาจารยทปรกษาและ/หรอผทรงคณวฒ อาจจดในเวลาเรยนหรอนอกเวลาเรยนกได รวมทงสามารถดาเนนกจกรรมไดทงในและนอกบรเวณโรงเรยน ซงอาจทาเปนรายบคคลหรอกลมกได แลวจดเขยนเปนรายงาน และแสดงผลงานเพอเผยแพรสาหรบเปนแนวทางศกษาตอ (ชยศกด ลลาจรสกล ม.ป.ป. : 6) โครงงานคณตศาสตร หมายถง ผลการทางานหรอแกปญหา เพอใหบรรลวตถประสงคอยางใดอยางหนง ดวยกระบวนการปฏบตทเปนขนตอน ทมการวางแผนไวลวงหนา มการอาศย

57

ความรทางคณตศาสตรมาใชในการทางาน หรอแกปญหานน (สมวงษ แปลวงประสพโชค 2544 : 1) จากความหมายของโครงงานคณตศาสตร พอสรปไดวา โครงงานคณตศาสตร หมายถง การทากจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนไดศกษาคนควาเรองใดเรองหนง ทเกยวของกนหรออาศยความรทางคณตศาสตรมาใชในการทางานหรอแกปญหานน โดยใชกระบวนการวธการทศกษาอยางมระบบเปนขนตอน ภายใตคาแนะนาปรกษาชวยเหลอ และดแลของคร

หลกการของโครงงานคณตศาสตร หลกการของกจกรรมโครงงานคณตศาสตร ควรมลกษณะดงน (ชยศกด ลลาจรสกล ม.ป.ป. : 6) 1. เปนเรองเกยวกบคณตศาสตรและเทคโนโลยหรอความจรง และการนาไปใชประโยชน ซงหมายถงโครงงานคณตศาสตรททาขน ตองยดหลกความจรงทเปนอยตามธรรมชาต 2. เปนการเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง เพอเปนการฝกใหนกเรยนคดเปนทาเปน และแกปญหา โดยใชวธการทางวทยาศาสตร 3. คานงถงเสรภาพและเศรษฐกจ หมายถง การใหเสรภาพแกผทาโครงงานในเรองทจะทา โดยคานงถงวสดอปกรณและเงนทนทมอยเปนองคประกอบ

จดมงหมายของโครงงานคณตศาสตร เพอใหการทาโครงงานคณตศาสตรบรรลผลตามจดมงหมายของการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรในโรงเรยน ชยศกด ลลาจรสกล (ม.ป.ป. : 6) กลาวถงจดมงหมายของโครงงานคณตศาสตร พอสรปไดดงน 1. เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความรก ความสนใจและมเจตคตทดตอวชา คณตศาสตร 2. เพอพฒนาความสามารถของนกเรยน ในการใชกระบวนการทางคณตศาสตรในการแกปญหา 3. เพอใหนกเรยนนาความรคณตศาสตรไปประยกตใชในชวตประจาวน หรอออกแบบสงประดษฐใหม ๆ ได โดยตระหนกถงคณคาและประโยชนของวชาคณตศาสตร 4. เพอพฒนาความคดสรางสรรค 5. เพอใหนกเรยนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน 6. เพอสงเสรมใหนกเรยนไดแสดงออก พรอมทงไดมโอกาสเผยแพรผลงานของตนเอง

58

7. เพอพฒนาความรบผดชอบและสามารถทางานรวมกบผอนได 8. เพอสงเสรมการศกษา คนควาหรอวจยทางคณตศาสตรของนกเรยนทมความ สนใจ และมความสามารถทางคณตศาสตร โดยใชวธการทางวทยาศาสตร

วธสอนโครงงานของครตนแบบการจดการเรยนการสอนเพอการเรยนรดวยโครงงาน จากครตนแบบ ป พ.ศ 2542 นนทยา คมพล (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2545 : 5-10) การจดการเรยนการสอนใหผเรยนรจากการปฏบต โดยวธการสอนดวยโครงงาน เหนวาเปนยทธศาสตรสาคญประการหนงของการพฒนากระบวนการเรยนรของผเรยนดวยตนเอง เพอจะเปนคนเกง คนด และมความสขในสงคมได และในสภาพการณปจจบนการจดการเรยน การสอน โดยวธสอนดวยโครงงานยงไมแพรหลายนกจะมบางเฉพาะในรายวชาวทยาศาสตร เทานน การสอนดวยโครงงานนน สามารถทาไดทกสาขาวชาเพราะเปนการแสวงหาความรใหม ดวยการใชหลกเหตผล หรอการเรยนรโดยการใชระเบยบวธการทางวทยาศาสตร การเรยนรโดยวธการสอนดวยโครงงาน จงเปนการเสนอรปแบบการสอนทอาศยผเรยนเปนศนยกลางแหงการเรยนร อยางหนงทคร อาจารย สามารถดาเนนการไดโดยงายในสาขาวชา ทสอน เพอใหครอาจารยเขาใจการทางานไดดขน จงอาศยกรอบความคดของแนวทางการดบทกข อรยสจ 4 มาชวยในการสอนการจดทาโครงงาน โดยมแนวทางการจดกระบวนการเรยนร ดวยโครงงาน ดงน

แนวทางการจดกระบวนการเรยนร ดวยโครงงาน วตถประสงคของการเรยนการสอน เพอสอนวธการเรยนรดวยโครงงานใหครและผเรยนไดเสาะแสวงหาความรดวยระเบยบวธทใชหลกเหตผลรวมกนทงการดาเนนงานสวนบคคล ทมงาน และการมสวนรวมกบ ชมชน

หลกสตรการเรยนการสอน จานวนเวลาททาการสอนดวยการเรยนรดวยโครงงาน รวม 3 คาบ 1. ภาคทฤษฏ 1 คาบ ภาคปฏบต 1 คาบ (ฝกปฏบตตามตวอยาง) และมอบ ทมงานเขยนโครงงานเปนการบาน

59

2. เนอหา คอ การเรยนรเกยวกบวชาททาการสอนโดยอาศยโครงงานเปน เครองมอการเรยนร 3. ผเรยน คอ นกเรยนในวชาทคร-อาจารย ทาการสอน 4. วทยาการ คอ คร-อาจารย ทสอนและหรอทมงานทสอนวชาทรบผดชอบ 5. การวดผลจากพฤตกรรมทปฏบต และความเปนไปไดของโครงงานทฝกปฏบต

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ครและผเรยนมพฒนาการเรยนรดวยตนเองดขน 2. ครและผเรยนสามารถนาขอมลมาประกอบใชในการพจารณาเลอกตดสนใจในการแกปญหาตาง ๆ ไดดวยตนเอง และทมงาน 3. คณภาพการจดการเรยนการสอน และคณภาพการศกษาของผเรยนสงขน 4. กระบวนการคด และกระบวนการตดสนใจของครและนกเรยน เกดอยาง ตอเนองและนาไปใชในชวตประจาวนได

สาระสาคญของโครงงาน 1. ความหมายของโครงงาน คอกจกรรมทเปดโอกาสใหนกเรยนไดคดคน และ

ลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยคร-อาจารยชวยกระตน แนะนาและใหคาปรกษาแกผเรยน อาจทาเปนรายบคคลหรอทางานกลม ทาไดทกระดบการศกษาและทกรายวชา ซงอาจเปนโครงงานเลก ๆ ไมยงยาก จนกระทงโครงงานขนาดใหญยงยากและซบซอนได

2. ประเภทของโครงงาน การทผเรยนไดศกษาคนควาวางแผนและการนาไปสการปฏบตดวยตนเอง โดยใชระเบยบวธการทางวทยาศาสตรหรอใชหลกเหตผลมาแกไขปญหาและหรอพฒนาในเรองนน ๆ ซงอาจแบงประเภทโครงงานออกเปน 4 ประเภท ดงน 2.1 ประเภทสารวจและรวบรวมขอมลแลวทาการจาแนกใหเปนหมวดหมและนาเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธในเรองนน เชน การสารวจ ประชากรทรพยากร พฤตกรรม ความคดเหนเกยวกบเรองตาง ๆ 2.2 ประเภทการทดลอง เปนโครงงานเกยวกบการออกแบบการทดลองตวแปรตาง ๆ โดยมการควบคมตวแปรอนไวโดยอาศยระเบยบวธการคลายระเบยบวธการวจย แตเปนแบบงาย ๆ เชน การทดลองวธการรกษาสงแวดลอม การเกบรกษาอาหาร การหาเทคนค วธการทประหยดคาใชจาย

60

2.3 ประเภทพฒนาหรอประดษฐ เปนโครงงานเกยวกบการประยกตใชทฤษฏ หรอหลกการตาง ๆ เชน การประดษฐของเลน การประดษฐสงใหม หรอการปรบปรงเปลยนแปลงสงเดมทมอยใหดขน ประดษฐสงของจากของเหลอใชเปนตน 2.4 ประเภททฤษฏ หลกการหรอแนวคด เปนโครงงานเกยวกบการนาเสนอทฤษฏหลกการหรอจนตนาการของตนเองเพอมาอธบายปรากฏการณใหม สวนใหญเปนโครงงานทางคณตศาสตร วทยาศาสตร เชน เกษตรทฤษฏใหม ทฤษฏของจานวนกฎทางฟสกส และทางเคม

3. ขนตอนการทาโครงงาน โดยทวไปประกอบดวยขนตอนสาคญคอ 3.1 การคดการศกษาคนควา การสารวจ การสอบถาม เพอนาไปสการ

แกปญหา และหรอพฒนาใหดขน 3.2 การวางแผนการดาเนนงานตงแตเรมตนจนจบใหเหนภาพตลอดแนว

แลวเขยนโครงงาน 3.3 การดาเนนงานเรมตงแตการนาเคาโครงงานไปสการปฏบต การเกบ

ขอมล การวเคราะหขอมล และประมวลผล 3.4 การเขยนรายงาน เปนการนาเสนอผลงานตอสาธารณะ เชนเดยวกบการ

ดาเนนงานอน ๆ ซงมสาระสาคญ 3 สวน คอ สวนประกอบตอนตน (ปก คานา สารบญ) สวน เนอหา (ความเปนมา วตถประสงค ผลทคาดวาจะได แนวคด ทฤษฏ และผลงานวจยทเกยวของ ระเบยบวธการดาเนนงาน ผลการวเคราะหขอมล การสรปผล) สวนอางอง (บรรณานกรม ภาคผนวก) หรออาจเขยนเปนรายงานสรปกไดประกอบดวย ความเปนมา วตถประสงค ระเบยบวธดาเนนงาน สรปผลการศกษา บรรณานกรม และภาคผนวก

3.5 การนาเสนอผลงาน เปนการเผยแพรขอคนพบจากการดาเนนงานใน รปแบบตาง ๆ เชน การจดบอรด จดนทรรศการ นาเสนอในทประชมสมมนา จดพมพ เผยแพร หรอนาไปใชประโยชนในการอางองหรอปฏบตจรง

ประโยชนของโครงงาน 1. ตอบสนองความตองการของผเรยน 2. เกดการเรยนรดวยตนเองอยางหลากหลาย 3. เปนการแสวงหาความจรงจากระเบยบวธทใชหลกเหตผล 4. เกดการเชอมโยงความรตาง ๆ แบบสหวทยาการ 5. ผเรยนเกดกระบวนการคดอยางมเหตผล

61

6. ผเรยนสรางความภาคภมใจใหกบตนเองได 7. ผเรยนเปนศนยกลางแหงการเรยนร

การสอนโดยใชโครงงานคณตศาสตร จากครตนแบบป พ.ศ. 2542 ชใจ บญเลา ((สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2545 : 11-14) การสอนโดยใชโครงงานคณตศาสตร จะสงเสรมและฝกฝนใหนกเรยนไดรวธการศกษาคนควา ลงมอปฏบตดวยตนเองภายใตการดแลใหคาปรกษาของคร ทาใหนกเรยนแสดงออกถงความคดรเรมสรางสรรค โดยประมวลความรความสามารถ ตลอดจนกระบวนการทางคณตศาสตรมาใชแกปญหาอยางครบถวย กอใหเกดความร ความคด การประดษฐคดคน และพฒนาสงใหม ๆ เปนการนาความรคณตศาสตรและเทคโนโลยมาใชในชวตประจาวนอยางแทจรง การสอนโดยใชเทคนคโครงงานคณตศาสตร สอนไดไมยากเพยงแตทาความเขาใจกนกอนสกนดวา โครงงานคณตศาสตรทเราสอนนน มวตถประสงคเพอใหนกเรยนคดเปน วางแผนในการหาคาตอบไดดวยตนเอง อนจะเปนผลไปถงการจดการกบตนเองไดอยางมระบบ โดยมครเปนพเลยง นกเรยนจะเรยนโครงงานคณตศาสตรหรอโครงงานใด ๆ กตามอยางมความสข ดงนน ถาครยงเขาใจผดวาโครงงานจะตองมแผงขนาดใหญตบแตงสวยงาม มนกเรยน 3 คน นาเสนองาน ขอใหทาความเขาใจใหม แลวสอนโครงงานใหสนกสนานกนดกวาตาม หลกการ

ขนตอนใชเทคนคการสอนโครงงานอยางงาย กอนอน ครตองกระตนใหนกเรยนคดปญหาทเกยวของกบคณตศาสตรเสยกอนดวย เรองใกล ๆ ตว ใหนกเรยนลองมาตอบคาถาม 4 ประการนกอน เพอเปนการวางพนฐาน อยาสอนโดยทนกเรยนยงไมทราบวาจะเรมตนอยางไร มทมาของปญหาอยางไรถานกเรยนยง “งง” ควร ทาใหหาย “งง” กอนแลวลองตอบคาถาม 4 ขอน ซงเปนการวางพนฐานการทาโครงงานใหนกเรยนคาถามทง 4 ขอทนกเรยนควรตอบคอ

1. คาถาม หรอปญหาทนกเรยนสงสย วธฝกครงแรกใหนกเรยนเปนมนษยเจาปญหา เหนสงใดใหนามาตดตอ หรอฝกตง

คาถามครงละประมาณ 2-3 คาถาม โดยใชคาถามวา ถา…แลวจะเปนอยางไร หรอ อะไรท…. หรอ ปญหาตาง ๆ ทนกเรยนคดขนมา

62

ตวอยางเชน - ถาเราทาโมบายใหไดสดสวนสวยงาม เราจะประดษฐดวยรปเรขาคณตใดด - การกาวเดนของคนเราปกต ยาวกเซนตเมตร

2. สมมตฐานหรอความนาจะเปนไปได เมอนกเรยนมปญหาแลวควรฝกใหนกเรยนคดตอวา “นาจะเปนอยางไร”

ใหนกเรยนฝกทกษะพยากรณ (บรณาการกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร) เชน จากปญหาในคาถามทง 2 คาถามจะไดสมมตฐานวา

- ถาเราจะทาโมบายใหไดสดสวนสวยงามนาใชรปเรขาคณตรปวงกลมนาจะด ทสด

- กาวเดนของคนเราควรจะยาวประมาณ 30 เซนตเมตร ในการตงสมมตฐาน จะชวยฝกทกษะกระบวนการคดของนกเรยน ใหรจกคาตอบ

ไวลวงหนาและสามารถนาไปสกระบวนการหาคาตอบใหกบตนเองตอไป

3. วธศกษาหาคาตอบ การศกษาหาคาตอบนน นกเรยนจะอาศยแนวทางจากสมมตฐานทคดวา

นา จะเปน แลวหาวธศกษาจากคาถาม 2 ประเดนทนกเรยนกาหนดขนคอ - ประเดนท 1 ถาเราทาโมบายใหไดสดสวนสวยงาม เราจะประดษฐดวยรปเรขาคณตรปใดด

- ประเดนท 2 กาวเดนของคนเราปกตยาวกเซนตเมตร

จาก 2 ประเดนน เราสามารถกาหนดวธศกษาไดคอ ประเดนท 1 รปโมบาย วธการศกษาคอ 1. ตดรปเรขาคณตแลว นามาประกอบเปนรปเรขาคณตเพอทาโมบาย 2. ศกษารปแบบจากตวอยางโมบายทขายตามทองตลาด 3. สอบถามจากผทเคยทามากอน แลวประยกตทาของตนเอง

ประเดนท 2 กาวเดนปกตของคนเรา วธการศกษาคอ 1. ทดลองเดนเอง 2. ใหเพอนเดนแลววด 3. สอบถามจากบคคลอน

63

เพอจะไดวธศกษาหลากหลายวธ บางปญหาอาจใชวธการทดลอง สงเกต สารวจ สมภาษณ หรออน ๆ กได แตตองเลอกใชไดอยางเหมาะสมดวย

4. แหลงศกษา คอสถานททนกเรยนจะไปศกษาหาความร เชน - หองสมด - สถานทตามวธศกษา - จากผรหรอวทยากรทองถน เมอนกเรยนไดพฒนาตนเองจากคาถาม 4 ขอนแลว จะสามารถพฒนาตนเองให

สามารถหาคาตอบ สรปผลไดอยางไมยาก การสอนโดยใชเทคนคโครงงานคณตศาสตร ถาเรมตนเชนน จะทาใหนกเรยนลาดบการคดทเปนระบบ จะสงผลตอการเรยนทดขนตามลาดบ

งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ ศรพตรา ยมเจรญ (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนโครงงานการแปรรปผลไมทองถน สาหรบนกเรยนวทยาลยอาชวศกษา โดยขนตอนการพฒนา รปแบบการเรยนการสอน 4 ขนตอนคอ 1) การสารวจขอมลพนฐาน 2) การพฒนารปแบบ การเรยนการสอน 3) การทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน และ 4) การประเมนผลรปแบบการเรยนการสอน โดยการวจยครงนไดทดลองใชรปแบบการเรยนการสอนกบนกศกษาวทยาลย อาชวนครปฐม จานวน 17 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสมภาษณความตองการของคร แบบสอบถามความตองการของผเรยน โครงการสอน แผนการสอน และแบบสงเกตผเรยน และแบบเขยนพรรณนาความ การวเคราะหขอมล ใชคารอยละ และการวเคราะหเนอหา ผลการศกษาพบวา ผลการพฒนารปแบบการเรยนการสอนไดรปแบบการเรยนการสอนซงประกอบดวย เนอหาเกยวกบการดาเนนงานตามขนตอนของโครงงาน และการแปรรปผลไมทองถนในลกษณะของ โครงการสอน แผนการสอน 8 แผน โดยมองคประกอบสาคญ ไดแก หลกการ จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน และประเมนผล โดยมขนตอนการเรยนการสอน 3 ขนตอน ไดแก 1) ขนกอนดาเนนการ โดยการคดและเลอกโครงงาน 2) ขนดาเนนการโดยการปฏบตตามขนตอนของโครงงาน และ 3) ขนสนสดการดาเนนการ โดยการนาเสนอ ผลงานและเอกสารประกอบโครงงาน สาหรบผลการทดลองใชรปแบบการเรยนการสอน พบวา บทบาทของผสอนเปนผทใหคาปรกษา ชวยแกไขปญหาและประเมนผล บทบาทของผเรยน เปน

64

ผปฏบตการทาโครงงานและพฒนาตนเองในดานการดาเนนงานการแกปญหาและการประเมนผล และผลการประเมนรปแบบการเรยนการสอน พบวา ผเรยนมความรและเขาใจในการเรยน สามารถปฏบตโครงงานได และปฏวตไดถกตองตามขนตอนการทาโครงงาน ผเรยนมความ พงพอใจในการเรยนการสอนโดยใชโครงงานการแปรรปผลไมทองถน

นตยาพร วงษเณร (2544) ศกษาผลการสอนเรองการสรางสรรคศลปะดวยวสด ตาง ๆในวชาศลปศกษาโดยใชวธการสอนแบบโครงงานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มขนตอนการสอนแบบโครงงาน 4 ขนตอน ดงน 1) การพฒนากระบวนการคดของตนเอง 2) การลงมอปฏบตกจกรรมไดดวยตนเอง 3) การแกไขปญหาไดอยางเปนระบบ และ 4) การเหนคณคาในตนเอง ผลการวจนพบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนเรองการสรางสรรคศลปะดวยวสดตางๆในวชาศลปศกษา สงขนหลงจากทเรยนโดยใชวธการสอนแบบโครงงานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

วฒนา มคคสมน (2544 : 3) ไดศกษาการพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบ โครงการเพอเสรมสรางการเหนคณคาในตนเองของเดกวยอนบาล กาหนดขนการสอนโครงงานไว 3 ระยะ คอ ระยะท 1 เรมตนโครงงาน เปนการกาหนดเรองทจะศกษามขนตอนการสอนดงน 1) สราง/สงเกตความสนใจของเดก และ 2) กาหนดหวขอโครงงาน ระยะท 2 พฒนาโครงงาน เปนการกาหนดเรองทจะศกษาการวางแผนศกษาหาคาตอบการศกษาตามแผน และการสรปขอ ความรมขนตอนการสอนดงน 1) เดกกาหนดปญหาทจะศกษา 2) เดกวางแผนการศกษา 3) เดกดาเนนการศกษาตามแผนทวางไว 4) เดกสรปขอความร และ 5) นาความรทไดมาเลนสมมต วาดภาพ กจกรรมการสราง ระยะท 3 รวบรวมสรป เปนการสรปรวบรวมผลการศกษา และนาเสนอผลการศกษามขนตอนดงน 1) สรปขอความร และ 2) นาเสนอผลงาน ผลการวจยพบวา หลงการเขารวมกจกรรมตามรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน เดกกลมทดลองมการเหน คณคาในตนเองสงกวากอนเขารวมกจกรรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.01

บษบา บญช (2545) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 6 ทเรยนวชาคณตศาสตร เรองบทประยกตดวยวธสอนแบบโครงงาน มขนตอนการสอนแบบโครงงาน 5 ขนตอน ดงน 1) ขนนาเสนอ 2) ขนกาหนดจดมงหมาย 3) ขนวางแผน 4) ขนดาเนนการตามแผนงาน และ 5) ขนประเมนผล ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนวชาคณตศาสตร เรองบทประยกต ดวยวธสอนแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการหลงเรยนสงกวา กอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

65

สธาทพย สดหนองบว (2545) ศกษาการพฒนาการเรยนภาษาองกฤษเพอการ สอสารของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชโครงงาน มขนตอนการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสารโดยใชโครงงาน 9 ขนตอนดงน 1) ขนเตรยมวางแผนเขาสโครงงาน 2) ขนเรมตนการทาโครงงาน 3) ขนกาหนดชนงาน 4) ขนรวมกาหนดโครงสรางของโครงงาน 5) เตรยมความพรอมดานภาษา 6) กาหนดวธการศกษา 7) ลงมอปฏบต 8) การนาเสนอ และ 9) ขนประเมนโครงงาน ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษสงกวาเกณฑความรอบรทกาหนดไว รอยละ 70 ของคะแนนเตมคอคดเปนรอยละ 81.42 และมจานวนนกเรยนทมคะแนนผานเกณฑความรอบรทกาหนดคดเปนรอยละ 82.93 สงกวาเกณฑทจานวนนกเรยนทกาหนดไว รอยละ 70 ของจานวนนกเรยนทใชในการทดลอง

เสาวลกษ ประทมศร (2546) ศกษาการพฒนาชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร เรองระบบนเวศในชมชน สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนเกยวกบการทาโครงงานวทยาศาสตรเรองระบบนเวศนในชมชนของนกเรยน กอนและหลงการใชชดการเรยนรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยหลงใชชดการเรยนร นกเรยนมผลสมฤทธสงกวากวากอนการใชชดการเรยนร นกเรยนมความคดเหนทดตอชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร เรองระบบนเวศในชมชน โดยเหนวา ชดการเรยนรทาใหนกเรยนไดเรยนรวมกน สนกสนานกบการเรยนร และผลการประเมนดานความสามารถ พบวา จากนกเรยนทงหมด 10 กลม นกเรยนสามารถปฏบตโครงงานวทยาศาสตรไดในระดบด จานวน 3 กลม และปฏบตอยในระดบพอใชจานวน 7 กลม โดยนกเรยนสามารถทาโครงงานวทยาศาสตรไดถกตองตามวธการทางวทยาศาสตร มความคดรเรมสรางสรรคจดนทรรศการไดนาสนใจ ใชอปกรณไดอยางถกตองเหมาะสม และเขยนรายงานไดถกตอง

งานวจยตางประเทศ Krajcik (อางถงใน ประยทธ ศรดารา 2545 : 95) ไดศกษารปแบบการใหความ ชวยเหลอของครมธยมศกษาตอนตนในการทาโครงงานของนกเรยนพบวา ครตองใหความ ชวยเหลอและเอาใสอยางมากกบนกเรยนทเรยนออนนกเรยนทเกงจะสามารถชวยเหลอตวเองได นกเรยนจะเปนผดาเนนงานการศกษาคนควาในเรองทตนเองสนใจ ซงสวนใหญจะเกยวของกบ บทเรยนโดยใชวธการศกษาคนควา ปรกษาใชเทคโนโลยและตองการประสานงาน เพอขอความรวมมอนอกจากนนครตองขอความชวยเหลอจากผเชยวชาญทงดานเนอหาและเทคโนโลย เพอเปนขอมลในการพจารณาโครงงานของนกเรยนและจากการศกษา ยงใหทราบวาการจดการเรยน

66

การสอนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบรวนมอ ผลทไดจากโครงงานเปนการพฒนาความคด รวบยอดและสรางมนษยสมพนธทางวชาการของนกเรยนไดเปนอยางด

สรป

การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงานจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 หลกสตร สถานศกษา การจดการเรยนการสอนคณตศาสตร วธการสอนแบบโครงงานมวตถประสงคทจะมงใหผเรยนไดเรยนรดวยการปฏบตจรง โดยแสวงหาความรดวยตนเองซงอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร ไปใช ในการหาคาตอบการทาโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตรมครผสอน คอยใหคาปรกษาและอานวยความสะดวกในการเรยน เรมตงแตการเลอกเรองหรอหวขอศกษา การวางแผน การดาเนนการตามขนตอน การนาเสนอ การประเมนผล การสอนแบบโครงงาน นอกจากจะมคณคาทางดานความร แลวยงสามารถพฒนาทกษะการแกปญหา การสรางความ รบผดชอบ ความอดทน ความเพยรพยายาม ระเบยบวนยทจะดาเนนการตามแผนทวางไว ยงทาใหผเรยนมเจตคตทดตอวชาอกดวย ผลการศกษาและงานวจยทเกยวของสรปไดวา วธสอนแบบโครงงานชวยทาใหผลการเรยนรสงขน ดงนนผวจยจงมแนวคดวาวธสอนแบบโครงงานชวยสงผลการเรยนรสงขน ผวจยจงสนใจทจะศกษาการพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน เปนลกษณะของการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ใชรปแบบ One-Group Pretest-Posttest Design โดยมนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม สงกดเขต พนทการศกษานครปฐม เขต 2 เปนหนวยการวเคราะห (Unit of Analysis) ซงมรายละเอยดและขนตอนในการดาเนนการวจยดงน ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการศกษาวจยครงน ไดแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 3/1-3/10 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม สงกดเขตการศกษานครปฐม เขต 2 จานวน 10 หอง รวมทงสน 530 คน ทกาลงเรยนในภาคเรยนท 2ปการศกษา 2547 ซงมผลการเรยนรอยระดบทไมแตกตางกน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 3/2 โรงเรยน ยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 โดย นกเรยนชนประถมศกษาปท 3/1 – 3/10 มผลการเรยนรทไมแตกตางกนเนองจากมการจด หองเรยนโดยคละความสามารถ จานวน 53 คน ไดมาจากวธสมอยางงาย (Simple random sampling) แบบแผนของการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง แบบแผน Pre Experimental Designsดาเนนการทดลองตามแบบแผนการวจยแบบ One – Group Pretest – Posttest Designs แสดงรปแบบการทดลอง แบบ One – Group Pretest – Posttest Designs (วญญา วศาลาภรณ2540 : 177)

สอบกอน ทดลอง สอบหลง T1 X T2

67

68

สญลกษณทใชในแบบแผนการวจย มความหมายดงตอไปน X หมายถง การจดกระทา (Treatment) โดยวธสอนแบบโครงงาน T1 หมายถง การทดสอบกอนเรยน (Pretest) T2 หมายถง การทดสอบหลงเรยน (Posttest) เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1. แผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงาน 2. แบบทดสอบวดผลการเรยนร โจทยปญหาคณตศาสตร 3. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน 4. แบบสอบถามความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงาน การสรางเครองมอทใชในการวจย 1. แผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงาน การสรางแผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงาน ผวจยดาเนนการสรางตามลาดบขนตอนดงน 1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 1.2 ศกษาเนอหาทจะนามาใชในการทดลองสอน ไดแก เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ประกอบดวยเนอหาตอไปน

1.2.1 โจทยปญหาการบวกและการลบ 1.2.2 โจทยปญหาการคณ

1.2.3 โจทยปญหาการหาร 1.2.4 โจทยปญหาการคณและการหาร 1.2.5 โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร 1.3 วเคราะหและกาหนดจดประสงคของแตละเนอหาในเรองโจทยปญหาคณตศาสตร 5 จดประสงค โดยยดเนอหาและจดประสงคการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 แตละจดประสงคมดงน

69

จดประสงคท 1 เมอกาหนดโจทยปญหาการบวกและการลบให สามารถหา คาตอบได จดประสงคท 2 เมอกาหนดโจทยปญหาการคณให สามารถหาคาตอบได จดประสงคท 3. เมอกาหนดโจทยปญหาหารให สามารถหาคาตอบได จดประสงคท 4 เมอกาหนดโจทยปญหาการคณและการหารให สามารถหา คาตอบได จดประสงคท 5 เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร สามารถหาแสดงวธทาและหาคาตอบได 1.4 ศกษาการจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร จากหนงสอพฤตกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษาของ บญทน อยชมบญ (2529 : 2-25) เทคนคและวธการสอนคณตศาสตรแนวใหมของ โสภณ บารงสงฆ และสมหวง ไตรตนวงศ (2530 : 22-23) และหนงสอ หรอเอกสารอน ๆ ทเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร 1.5 ศกษาวธการสอนแบบโครงงานจากหนงสอ การเรยนการสอนปจจบนของ สวฒน มทธเมธา (2522 : 194-195) เอกสารการสอนชดวชาพฤตกรรมการสอนประถมศกษาของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2525 : 143) คมอการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยการทาโครงงานของ วมลศร สวรรณรตน และมาฆะ ทพยคร (2543 : 4-11) รวมทงหนงสอ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบวธสอนแบบโครงงาน เพอเปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน 1.6 สรางแผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงาน เรองโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหาร ใชเวลาสอน 20 คาบ ไดแก แผนการจดการเรยนรท 1 จานวน 3 คาบ หวเรอง โจทยปญหาการบวกและการลบ แผนการจดการเรยนรท 2 จานวน 3 คาบ หวเรอง โจทยปญหาการคณ แผนการจดการเรยนรท 3 จานวน 4 คาบ หวเรอง โจทยปญหาการหาร แผนการจดการเรยนรท 4 จานวน 6 คาบ หวเรอง โจทยปญหาการคณและการหาร

แผนการจดการเรยนรท 5 จานวน 4 คาบ หวเรอง โจทยปญหาการบวก ลบ คณและการหาร

70

แผนการจดการเรยนรแตละแผน ประกอบดวยรายละเอยด ดงน 1.6.1 สาระสาคญ 1.6.2 จดประสงคการเรยนร 1.6.3 เนอหา 1.6.4 สอการเรยนการสอน 1.6.5 การวดผลและประเมนผล 1.7 เสนอแผนการจดการเรยนรตอคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ ตรวจสอบความถกตองและปรบปรงแกไขโดยปรบสาระสาคญของคณตศาสตร 1.8 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวใหผเชยวชาญดานวธสอนแบบโครงงาน และดานการวดและประเมนผลทางคณตศาสตรจานวน 3 ทาน ตรวจสอบความถกตอง และใชดลยพนจเพอตรวจสอบความตรงของแผนการจดการเรยนร นาตารางวเคราะหคาดชนความ สอดคลอง IOC (Index of ltem Objective Congrence) ของผเชยวชาญมาคานวณคาดชนความสอดคลองตงแต 0.50 ขนไป (Kerlimger, 2000 : 717 – 718) ถอวามความสอดคลองกนในเกณฑทยอมรบไดใชเกณฑการประเมนดงน + 1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรตรงกบจดประสงคขอนน 0 หมายถง ไมแนใจวาแผนการจดการเรยนรตรงกบจดประสงคขอนนหรอไม - 1 หมายถง แนใจวาแผนการจดการเรยนรไมตรงกบจดประสงคขอนน

จากนนนาผลการพจารณาของผเชยวชาญในแตละขอไปหาความเทยงตรงเชงเนอหาและคาดชนความสอดคลองตามสตรดงตอไปน คอ

สตร

IOC = Ν∑R

IOC แทน ดชนความสอดคลองของประเดนคาถามในดานตาง ๆ RΣ แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ ผวจยนาแผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตร

ชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม จานวน 53 คน เนองจากนกเรยนมความพรอมและผบรหารโรงเรยนใหการสนบสนนในการจดการเรยน การสอน ผวจยทดลองใชแผนการจดการเรยนรแบบโครงงานภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547

71

เมอวนท 1 ถงวนท 23 ธนวาคม พ.ศ. 2547 จานวน 20 คาบ โดยผวจยไดดาเนนการทดลองตามแผนการจดการเรยนร จานวน 5 แผนดงตารางท 3

ตารางท 3 แผนการจดกจกรรมตามเนอหา

แผนท เนอหา คาบเรยน 1 โจทยปญหาการบวกและการลบ 1 – 3 (3คาบ) 2 โจทยปญหาการคณ 4– 6(3 คาบ) 3 โจทยปญหาการหาร 7– 10 (4 คาบ) 4 โจทยปญหาการคณและการหาร 11 – 16 (6คาบ) 5 โจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหารระคน 17 – 20 (4 คาบ)

ขนตอนในการดาเนนการทดลองสอน มดงน 1. ทดสอบกอนเรยน (Pretest) จานวน 1 คาบ 2. แผนการจดการเรยนรท 1 โจทยปญหาการบวก และการลบ เวลา 1 คาบ โดยการ

จดกจกรรมเปนกลม ศกษาใบความร ทาใบงานรวมกนวเคราะหโจทยปญหาการบวกและการลบ เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา จากการสงเกตหลงสอนพบวาการเขากลมนกเรยนเสยงดงมากตองทาความเขาใจและทบทวนกฎกตกามารยาทในการทางาน มการแบงหนาทกนทางานมบางคนทไมยอมทางานครตองคอยกระตนและใหกาลงใจ

3. แผนการจดการเรยนรท 1 แตงโมไปตลาดนาดอนหวาย (โจทยปญหาการบวกและการลบ) เวลา 1 คาบ ศกษาใบงานและสรปประเดนปญหาจากกรณตวอยาง โดยทนกเรยนแบงกลม พรอมนาเสนอทาแบบทดสอบหลงเรยน จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนมความกระตอรอรนในการทาใบงานมการสนทนาเรองตลาดนาดอนหวายนอกประเดนคาถาม แตละกลมมการคดหาคาตอบทแตกตางกนออกไป

4. แผนการจดการเรยนรท 1 (ความหมายและประเภทของโครงงาน) เวลา 1 คาบ ศกษาใบความร ทาใบกจกรรมท 1 จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนยงไมใหความสาคญกบการศกษาใบความรตองชแนะใหมการทางานเปนกลมชวยเหลอซงกนและกนรจกยอมรบฟงความคดเหนของผอน

72

5. แผนการจดการเรยนรท 2 โจทยปญหาการคณ เวลา 1คาบ ศกษาใบความร ทาใบงานท 2 โดยแบงกลม วเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา จากการสงเกตการสอนพบวานกเรยนใหความสนใจในการทาใบงานมการแบงงานกนทา

6. แผนการจดการเรยนรท 2 สวสดสวนสามพราน (โจทยปญหาการคณ) เวลา 1 คาบ ใหนกเรยนแบงกลมศกษา กรณตวอยางและนาเสนอ ประเดนอภปรายและทาแบบทดสอบหลงเรยน จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนสนใจกรณตวอยางมการอภปรายประเดนคาถามมการสนทนาเกยวกบแหลงการเรยนรการนาเสนอใชวธจบฉลากมบางคนทเปนตวแทนกลมไมกลาออกมาอภปรายตองใหกาลงใจและใหอยใกลคร

7. แผนการจดการเรยนรท 2 (ขนตอนในการทาโครงงาน จานวน 1 คาบ แบงกลมศกษาใบความรท 2 ทาใบบนทกกจกรรท 2 พรอมนาเสนอจากการสงเกตหลงสอนพบวาเมอ นกเรยนเขากลมทาใบงานในแตละครงจะมคะแนนกลมใหโดยตกลงวากลมไหนมคะแนนมากจะไดรบรางวลทาใหนกเรยนแตละกลมตงใจทางานกลมออกมาด

8. แผนการจดการเรยนรท 3 โจทยปญหาการหารเวลา 1 คาบ จดกจกรรมรวมกนศกษาใบงานเปนกลมรวมกนแตงโจทยและวเคราะห โจทยปญหาเขยนเปนประโยคสญลกษณ แสดงวธทาจากการสงเกตหลงสอนพบวามนกเรยนบางคนยงขาดทกษะการหารตองสอน ซอมเสรมและทบทวน

9. แผนการจดการเรยนรท 3 นองปรางคฉลาดซอ (โจทยปญหาการหาร) เวลา 1 คาบ นกเรยนแบงกลม ศกษากรณตวอยางสรปประเดนอภปราย พรอมนาเสนอและทาแบบทดสอบ หลงเรยนจากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนใหความสนใจในใบงานด

10. แผนการจดการเรยนรท 3 (รปแบบการเขยนเคาโครงของโครงงานคณตศาสตร) เวลา 2 คาบ ศกษาใบความรท 3 รวมกนสรปจากการสงเกตการสอนหลงสอนพบวามนกเรยน บางกลมยงไมเขาการเขยนรปแบบการเขยนเคาโครงของโครงงานตองใหใบความรเกบไวทกลมและทบทวนสรปอกครง

11. แผนการจดการเรยนรท 4 โจทยปญหาการคณ และการหาร เวลา 1 คาบ จด กจกรรมรวมกนศกษาใบงานท 4 แบงกลมวเคราะหโจทยปญหาเขยนประโยคสญลกษณแสดง วธทา จากการสงเกตหลงสอนพบวามนกเรยนรวมกนวเคราะหโจทย มการแลกเปลยนความ คดเหนรวมกนแบงหนาทกนทางานกลม

12. แผนการจดการเรยนรท 4 ทาบญวดไรขง (โจทยปญหาการคณและการหาร) เวลา 2 คาบ นกเรยนแบงกลมศกษากรณตวอยางสรปประเดนอภปรายพรอมนาเสนอ และทา

73

แบบทดสอบหลงเรยนจากการสงเกตพบวานกเรยนใหความสนใจในใบงานดมการแลกเปลยนความคดเหน

13. แผนการจดการเรยนรท 4 (ปฏบตโครงงาน) เวลา 3 คาบ นกเรยนแบงกลมปฏบตโครงงาน จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนเตรยมขอมลมาพรอม นกเรยนสนกสนานตอการทาโครงงานมหลายกลมททาโครงงานไมเสรจตองมาทาในชวงพก การนาเสนอโครงงานมนกเรยนบางคนทเปนตวแทนกลมไมกลาพด ตองใหสมาชกในกลมมาชวยกน นกเรยนใหความ สนใจตอการนาเสนอโครงงานมากมการซกถามและแลกเปลยนความคดเหน

14. แผนการจดการเรยนรท 5 โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร เวลา 1 คาบ จดกจกรรมรวมกบศกษาใบงานท 5 แบงกลม วเคราะหโจทยปญหาเขยนเปนประโยคสญลกษณ แสดงวธทา จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนรวมกนทาใบงานด

15. แผนการจดการเรยนรท 5 ทองแดนมหศจรรย ฟารมจระเข สามพราน เวลา 2 คาบ นกเรยนแบงกลม นาเสนอผลและทาแบบสอบถามความคดเหนตอการสอนโครงงาน จากการสงเกตหลงสอนพบวานกเรยนใหความสนใจในการทาใบงานสนกสนานตอกจกรรมกลม 16. ทดสอบหลงเรยน (Post test) จานวน 1 คาบ 1.9 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวไปการประสทธภาพกบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 ดงน 1.9.1 ขนหาประสทธภาพแบบเดยว (Individual Tryout) ทดลองสอนกบ นกเรยนชนประถมศกษาปท3/8 เกง ปานกลาง ออน จานวน 3 คน โดยการสมอยางงายดวยการจบฉลากจากผลการเรยนระดบ 4 ระดบ 3 จานวน 1 คน ระดบผลการเรยน 2 จานวน 1 คน และผลการเรยนระดบ 1 จานวน 1 คน ทไมเคยเรยนเนอหานมากอนและนามาปรบปรงแกไขโดยปรบสสนในใบงานใหนาสนใจมภาพการตน ปรบเนอหาและแบบทดสอบหลงเรยนใหงายขน คาประสทธภาพ 66.67/63.33 ผลการหาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายเดยว (Individual Tryout) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม สงกดเขตพนท การศกษานครปฐม เขต 2 ทมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออนอยางละ 1 คน รวม 3 คนไดคา ประสทธภาพ 66.67 / 63.33 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐาน 60/60 และในการประสทธภาพแบบ รายบคคล พบขอตองปรบปรงแกไข แผนการจดการเรยนรดงน แผนการจดการเรยนรท 2 ปรบ เนอหาในใบความรท 2 ใหสนและกระชบมากขน แผนการจดการเรยนรท 3 ปรบปรงใบงานท 3 ขอ 3 เพมรปภาพใหเหมาะสมกบเนอหาและปรบปรงแบบทดสอบหลงเรยนใหงายขน

74

1.9.2 ขนหาประสทธภาพของกลมเลก (Small Group Tryout) โดยทดลองสอนกบนกเรยนชนประถมศกษาปท3/8 เกง ปานกลาง ออน จานวน 9 คน โดยการสมอยางงายดวยการจบฉลาก จากผลการเรยนระดบ 4 และระดบ 3 จานวน 3 คน ระดบการเรยน 2 จานวน 3 คน และระดบผลการเรยน 1 จานวน 3 คน ทไมใชกลมเดมและไมเคยเรยนเนอหานมากอนแลว หาประสทธภาพตามเกณฑ 80 / 80 แลวปรบปรงแกไข คาประสทธภาพ74.08/72.62 ผลการหาประสทธภาพ E1/E2 แบบกลมเลก (Small Group Tryout) ผวจยไดนาแผนการจดการเรยนรท ปรบปรงแลวไปหาคาประสทธภาพ E1/E2 แบบกลมเลก (Small Group Tryout) กบนกเรยนทมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออน อยางละ 3 คน รวม 9 คน ไดคาประสทธภาพ 74.08/72.62 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐาน 70/70 จากการทดลองใชแผนการจดการเรยนรแบบกลมยอยพบขอตองปรบปรงแกไขดงน ปรบปรงกจกรรมในใบงานใหเหมาะสมกบเวลาปรบปรงคาถามในแบบทดสอบ หลงเรยนใหกระชบและชดเจนมากขน เพมรปภาพประกอบในใบงานใหนาสนใจมากขน

การปรบปรงแกไข แผนการจดการเรยนร ผวจยไดนาผลจากการตรวจสอบของ ผเชยวชาญและจากการทดสอบหาคาประสทธภาพ E1/E2 ทงสองขนตอนมาปรบปรงอกครง เพอมความสมบรณกอนนาไปใชจรง

รายละเอยดของสวนทมการแกไขปรบปรงทงหมด 1. ปรบปรงใบงานแตละชดควรเรยงลาดบหมายเลขชด 2. ปรบปรงเนอหาใหสนกะทดรดและไดใจความ 3. ปรบปรงกจกรรมใบงานใหเหมาะสมกบเวลา

4. ปรบปรงรปภาพการตน ในใบงานใหดสวยงาม 1.10 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ สามพราน นครปฐม

75

การสรางแผนการจดการเรยนรทสอนโดยวธสอนแบบโครงงาน แผนภมท4ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรโดยวธสอนแบบโครงงาน

ขนท 1 ศกษารายละเอยดของหลกสตร

ขนท 2 ศกษาเนอหาทจะนามาใชในการทดลองสอน

ขนท 3 วเคราะหและกาหนดจดประสงคของเนอหา

ขนท 4 ศกษาการจดกจกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตร

ขนท 5 ศกษาวธการสอนแบบโครงงาน

ขนท 6 สรางแผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

ขนท 7 เสนอแผนการจดการเรยนรตอคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ

ขนท 8 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรง แลวใหผเชยวชาญ ตรวจสอบ

ขนท 9 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรง แลวไปหาประสทธภาพกบนกเรยน

ขนท 10 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3

76

2. แบบทดสอบวดผลการเรยนร แบบทดสอบวดผลการเรยนร ใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 จานวน 20 ขอ เปนแบบทดสอบแบบปรนย 4 ตวเลอก 20 ขอ แบบอตนย 2 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน มลาดบขนตอนการสรางดงน 2.1 ศกษาวธสรางขอสอบจากหนงสอเทคนคการเขยนขอสอบของ ชวาล แพรตกล (2520 : 99-402) และหนงสอการวดผลและประเมนผลการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรของ พรอมพรรณ อดมสน (2544 : 45-75) เพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบ 2.2 ศกษาเนอหา และจดประสงคการเรยนร จากคมอครคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 3 หลกสตรขนพนฐาน พทธศกราช 2544เรองโจทยปญหาคณตศาสตร 2.3 ทาการวเคราะหหลกสตร วชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 เรองโจทยปญหาคณตศาสตร 2.3.1 วเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตรจากจดประสงคและพฤตกรรมทตองการวด สาหรบเปนเกณฑในการตดสนใจวาตองการวดพฤตกรรมดานตาง ๆ ในจดประสงคอะไร เปนจานวนมากนอยเพยงใด โดยจดประสงคในตารางวเคราะหนนยดจดประสงคการเรยนรจากคมอครคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 3 ซงในเรองโจทยปญหาคณตศาสตร ดวยกน 5 จดประสงค โดยแตละจดประสงคนนประกอบดวยพฤตกรรมทตองการวด 2 ดาน 2.3.1.1 ความเขาใจ 2.3.1.2 การนาไปใช 2.3.2 ใหความหมายของพฤตกรรม พรอมระบลกษณะการกระทาหรอการแสดงออกทบคคลมพฤตกรรมนน ๆ 2.3.3 วเคราะหรายละเอยดพฤตกรรมดานตาง ๆ ในแตละจดประสงค

77

ตารางท4 วเคราะหขอสอบวดผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 3

จานวนขอ

สาระการเรยนร จดประสงคการเรยนร

ความ

เขาใจ

การน

าไปใ

ช

อตนย

1. สามารถวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณได

2 4 2 1. โจทยปญหาการบวก และ การลบ

2 สามารถแสดงวธทาและหาคาตอบได - 2 - 1. สามารถวเคราะหโจทยปญหาเขยนประโยคสญลกษณได

2 3 - 2. โจทยปญหาการคณ และ การหาร

2. สามารถแสดงวธทา และหาคาตอบได - 1 - 1. สามารถวเคราะหโจทยเขยนประโยคสญลกษณได

1 5 - 3. โจทยปญหาระคน

2. สามารถแสดงวธทาและหาคาตอบได - - - รวม 5 15 2

2.4 สรางแบบทดสอบวดผลการเรยนรสาระการเรยนรคณตศาสตร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 ตามผลการวเคราะหหลกสตร 2.5 ผวจยทาแบบทดสอบทสรางเสรจ จานวน 20 ขอเตม 20 คะแนน และขอสอบอตนย 2 ขอเตม 10 คะแนน เสนออาจารยทปรกษาวทยานพนธ โดยอาจารยทปรกษาวทยานพนธไดใหเสนอแนะเกยวกบการใชภาษา ซงผวจยไดนาขอเสนอแนะนนมาปรบปรงแกไขขอสอบทสรางขนปรบคาถามใหชดเจน การเฉลยมผดพลาด 2.6 นาแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว ใหผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจสอบความตรงตามเนอหา ความตรงตามโครงสรางการใชภาษา และความถกตอง โดยหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ระหวางขอสอบกบจดประสงค (พวงรตน ทวรตน.2540 : 117) และ คดเลอกขอสอบทมคาตงแต 0.50 ขนไป 2.7 นาแบบทดสอบจานวน 20 ขอ จานวน 20 คะแนน และอตนย จานวน 2 ขอ ขอละ 5 คะแนน จานวน10 คะแนน ไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ซง

78

กาลงเรยนอยภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2546 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม จานวน 100 คน ซงเคยผานการเรยนเรองนมาแลว สาหรบแบบทดสอบปรนยไดคาความเชอมน Reliability แบบ KR 20 เทากบ 0.82 และแบบทดสอบไดคาสมประสทธแอลฟา 0.94 เกณฑการใหคะแนนแบบ รบรค (Rubric Assessment) ประเมนแบบแยกองคประกอบ (Analytic Score) ผวจยปรบเกณฑการประเมนกระบวนการแกโจทยปญหาของ สวทย มลคา และอรทย มลคา (2544 : 244) โดยใหคะแนนเปนรายขอ มรายละเอยด ดงน 1. การเขยนโจทยปญหาและการวเคราะหโจทยปญหา ขอละ 3 คะแนน มรายละเอยดการประเมน ดงน ไดคะแนน 3 คะแนน หมายถง ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาและการวเคราะหโจทยปญหา ไดครบถวนถกตอง เขยนสะกดคาถกตอง และใชภาษาไดถกตอง ไดคะแนน 2 คะแนน หมายถง ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาและการวเคราะหโจทยปญหาไดครบถวน เขยนสะกดคาผดไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง ไดคะแนน 1 คะแนน หมายถง ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาและการวเคราะหโจทยปญหาไมครบ เขยนสะกดคาผด 3 - 4 คา และใชภาษาไมถกตอง ไดคะแนน 0 คะแนน หมายถง ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาและการวเคราะหโจทยปญหาไมถกตอง เขยนสะกดคาผดตงแต 5 คา ขนไป 2. การเขยนประโยคสญลกษณ ขอละ 3 คะแนน มรายละเอยดการประเมน ดงน ไดคะแนน 3 คะแนน หมายถง เขยนประโยคสญลกษณถกตอง ไดคะแนน 2 คะแนน หมายถง เขยนประโยคสญลกษณถกตอง แตไมใสเครองหมายเทากน (=) ไดคะแนน 1 คะแนน หมายถง เขยนประโยคสญลกษณถกบางตอน ไดคะแนน 0 คะแนน หมายถง ไมเขยนประโยคสญลกษณ 3. แสดงกระบวนการแกโจทยและหาผลลพธ ขอละ 4 คะแนน มรายละเอยดการประเมน ดงน ไดคะแนน 4 คะแนน หมายถง เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอน และผลลพธถกตอง ไดคะแนน 3 คะแนน หมายถง ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองและผลลพธถกตอง ไดคะแนน 2 คะแนน หมายถง เขยนคาอธยายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอนมขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และผลลพธผด ไดคะแนน 1 คะแนน หมายถง แสดงกระบวนการแก

79

โจทยปญหาผดไมตามขนตอนและผลลพธผด ไดคะแนน 0 คะแนน หมายถง ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา สรปเกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหารายขอ 2.8 นาผลการทดสอบมาวเคราะหรายขอ หาความยากงาย (P) (พวงรตน ทวรตน2540 : 129) คาอานาจจาแนก (r) แบบองเกณฑตามวธของ Brennan (บญชม ศรสะอาด 2543 : 87) เลอกแบบทดสอบทมความยากงาย (P) ระหวาง 0.20-0.80 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต 0.20 ขนไป 2.9 จดพมพขอสอบทใชจรง เลอกตอบจานวน 20 ขอ และอตนย จานวน 2 ขอ คะแนนเตม 30 คะแนน 3. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ประกอบดวยทกษะการปฏบตงานและดานกระบวนการ ประเมนตามโครงสรางหวขอตอไปน สวนท 1 ประเมนโครงสรางประกอบดวย ชอเรอง การเขยนความสาคญ การเขยนจดประสงค เอกสารประกอบการศกษา ผลการดาเนนการ ผลการศกษา สรป สวนท 2 ประเมนการนาเสนอ ประกอบดวย การรายงานปากเปลา และการตอบขอซกถาม โดยมการกาหนดสดสวน การใหคะแนน ดงน ด = 3 พอใช = 2 ปรบปรง = 1 ด หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงานคณตศาสตรไดถกตอง มโครงสรางทชดเจน มการนาเสนออยางถกขนตอน และตอบปญหาไดถกตอง พอใช หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงานคณตศาสตรไดถกตอง มโครงสรางท ชดเจน มการนาเสนออยางถกขนตอน และตอบปญหาไดเหมาะสม ปรบปรง หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงาน คณตศาสตรไดโดยไมใชวธการทางคณตศาสตร เขยนรายงานไมถกตองตามโครงสราง และอภปรายปากเปลาไมได 4. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงานโดยใชแบบสอบถามความคดเหนจานวน 1 ฉบบม 3 ตอน ตอนท 1 สถานภาพขอมลทวไปของนกเรยน ตอนท 2 แบบสอบถามมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) โดยผวจยได ปรบชวงความคดเหน 3 ระดบ คอ มาก ปานกลาง และนอย มคะแนน 3, 2 และ 1 ตามลาดบ เพอใหเหมาะสมกบวยของนกเรยน ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม เปนแบบสอบถามปลายเปด (Open Ended Form) โดยใหนกเรยนเขยนพรรณนาความมรายละเอยดดงน ตอนท 1 สอบถาม

80

สถานภาพ และขอมลทวไปของนกเรยนจานวน 2 ขอ ไดแก เพศ อาย ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนแบบโครงงานเปนแบบสอบถาม มาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) จานวน 20 ขอ สอบถามเกยวกบเนอหาโครงงาน กระบวนการทางาน และการนาเสนอโครงงาน ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเปนแบบสอบถามปลายเปด (Open Ended Form) จานวน 1 ขอ ใหนกเรยนเขยนพรรณนาความ 4.1 การวเคราะหขอมลแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนหลงเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน (1)หาคาความถ และคารอยละ ของขอมลตอนท 1 (2) วเคราะหหาคาเฉลย (Χ ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ในแบบสอบถามตอนท 2 โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน เหนดวยมาก ใหคะแนน 3 คะแนน ปานกลาง ใหคะแนน 2 คะแนน และนอยใหคะแนน 1 คะแนน (3) แปลความหมายของระดบคะแนนเฉลยเปน 3 ระดบ โดยปรบใชเกณฑแปลความหมายของ กรมวชาการ (2542 : 19) ดงน ชวงคะแนน 2.50 – 3.00 เหนดวยมาก ชวงคะแนน 1.50 – 2.49 เหนดวยปานกลาง ชวงคะแนน 1.00 – 1.49 เหนดวยนอย

สาหรบการใหคะแนนคาทวดได ผวจยไดกาหนดเกณฑทใชในการประเมนใหความหมายโดยพฒนามาจากแนวคดของ บญชม ศรสะอาด โดยมระดบคาเฉลยในการทา โครงงาน คาเฉลย ระดบความสามารถ ในการทาโครงงาน 2.50 – 3.00 ด

1.50 – 2.49 พอใช 1.00 – 1.49 ปรบปรง

81

จากตารางการใหความหมายของคาเฉลยของความสามารถในการทาโครงงาน แปลความหมายไดดงน ด = 3 พอใช = 2 ปรบปรง = 1 ด หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงานไดถกตอง มโครงสรางทชดเจน มการนาเสนออยางถกขนตอน และตอบปญหาไดถกตอง พอใช หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงานไดถกตอง มโครงสรางทชดเจน มการนาเสนออยางถกขนตอน และตอบปญหาไดเหมาะสม ปรบปรง หมายถง นกเรยนสามารถทาโครงงาน ไดโดยไมใชวธการทางคณตศาสตร เขยนรายงานไมถกตองตามโครงสราง และอภปรายปากเปลาไมได

การดาเนนการทดลอง ในการดาเนนการทดลอง ผวจยดาเนนการตามขนตอนดงน 1. ทาการทดสอบกอนเรยน (Pretest) โดยใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 ทผวจยสรางขน 2. ดาเนนการทดลองสอน โดยใชแผนการจดการเรยนรแบบโครงงานทผวจยสรางขนและผวจยเปนผทาการทดลองสอนดวยตนเอง โดยวธสอนแบบโครงงาน ใชเวลาทดลองสอน 20 คาบ สอนวนละ 1 คาบ แผนการจดการเรยนรทใชมจานวน 5 แผน แตละแผนใชเวลาสอน 5 คาบ รวมเวลาสอนทงสน 4 สปดาห 3. ทาการทดสอบหลงเรยน (Posttest) ใชแบบทดสอบวดผลการเรยนร เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 ซงเปนแบบทดสอบฉบบเดยวกบททาการทดสอบ กอนเรยน (Pretest) 4. เปรยบเทยบผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 โดยใชผลตางของคาเฉลยระหวางคะแนนทดสอบกอนเรยนและคะแนนทดสอบหลงเรยน มาวเคราะหทางสถตเพอตรวจสอบสมมตฐาน

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล ผวจยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต Statistical Package for Social Sciences (SPSS/PC*) ในการเปรยบเทยบผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร

82

ชนประถมศกษาปท 3 ในรปผลตางของคาเฉลยระหวางคะแนนทดสอบกอนเรยน และคะแนนทดสอบหลงเรยน โดยใชการทดสอบท (t-test Dependent)

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 7.1 สถตพนฐาน 7.1.1 คาคะแนนเฉลย (บญชม ศรสะอาด 2543 : 102)

X = N

X∑ X แทน คาคะแนนเฉลย ∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง 7.1.2 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (บญชม ศรสะอาด 2543 : 103) S = ∑(X - X)2 N – I

S แทน สวนเบยงแบนมาตรฐาน X แทน คะแนนแตละตว X แทน คาคะแนนเฉลย N แทน จานวนคะแนนในกลม ∑ แทน ผลรวม สถตทใชตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1. คาดชนความสอดคลอง (IOC) (พวงรตน ทวรตน 2540 : 117) IOC = IOC แทน ดชนความสอดคลอง มคาระหวาง -1 ถง +1 ∑R แทน ผลรวมของคะแนนจากการพจารณาของผเชยวชาญ N แทน จานวนผเชยวชาญ

∑R N

83

โดยกาหนดเกณฑการพจารณา ดงน +1 เมอแนใจวาขอสอบนนวดจดประสงคทระบไวจรง 0 เมอไมแนใจวาขอสอบนนวดจดประสงคทระบไว -1 เมอแนใจวาขอสอบนนไมไดวดจดประสงคทระบไว 2. คาความยากงาย (P) (พวงรตน ทวรตน 2540 : 129)

P = ΝR

P แทน คาความยากงาย R แทน จานวนผตอบถกในแตละขอ N แทน จานวนผเขาสอบทงหมด

3. คาอานาจจาแนก (R) ตามวธของ (พวงรตน ทวรตน 2540 : 144)

r = 2N

RR eu −

r หมายถง คาอานาจจาแนกเปนรายขอ Ru หมายถง จานวนผตอบถกในขอนนในกลมเกง Re หมายถง จานวนผตอบถกในขอนนในกลมออน N หมายถง จานวนคนในกลมตวอยางทงหมด

4. คาความเชอมน โดยใชวธของ Lovett (บญชม ศรสะอาด 2543 : 93) rcc = 1 - rcc แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ K แทน จานวนขอสอบ X1 แทน คะแนนของแตละคน C แทน คะแนนเกณฑหรอจดตดของแบบทดสอบ

K∑xi - X∑i2

(k—1) ∑ (Xi—C)2

84

สถตทใชทดสอบสมมตฐาน เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคะแนนทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน โดยใช

t - t e s t D e p e n d e n t (บญชม ศรสะอาด 2 5 4 3 : 1 0 9 )

t = ( )

( )122

−Ν

−Ν∑ ∑∑

DD

D

เมอ t แทน คาสถตทใชเปรยบเทยบคาวกฤต เพอทราบความ

มนยสาคญ D แทน คาผลตางของคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน N แทน จานวนกลมตวอยาง

คาสมประสทธแอลฟา (Alpha coefficient) (พวงรตน ทวรตน 2526 : 138)

สตร α = 1nn−

⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧− ∑ 2

2

1t

i

SS

α หมายถง คาความเชอมน n หมายถง จานวนขอ

2iS หมายถง คะแนนความแปรปรวนแตละขอ 2tS หมายถง คะแนนความแปรปรวนทงฉบบ

85

ตารางท 5 สรปวธดาเนนการวจย

วตถประสงค วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ / การวเคราะหขอมล

1. เพอหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

- ทดลองกบนกเรยนรายบคคล (Individual Tryout) ปรบปรงแกไข - ทดลองกบนกเรยนกลมเลก (Small Group Tryout) ปรบปรงแกไข - ทดลองกบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3 (Field Tryout)

- นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทไมใชกลมตวอยางมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออน รวม 3 คน - นกเรยนชนประถม ศกษาปท 3 ทไมใชกลมตวอยางมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออน รวม 9 คน

- แผนการจดการเรยนร โดยวธสอนแบบโครงงาน คารอยละ / Χ ของคา E1/ E2

2. เพอเปรยบเทยบผลการเรยนรรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 กอนและ หลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน

- การทดสอบกอนและหลงวธสอนแบบโครงงาน

- นกเรยนโรงเรยน ยอแซฟอปถมภ ชนประถมศกษาปท 3 จานวน 53 คน

- แบบทดสอบวดผลการเรยนร / Χ , S.D. ทดสอบ โดยใช t – test Dependent

3. เพอประเมนความสามารถในการทาโครงงานหลงการใชวธสอนแบบโครงงาน

-ประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

-นกเรยนโรงเรยน ยอแซฟอปถมภ ชนประถมศกษาปท 3 จานวน 53คน

- แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน / Χ S.D.

4. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอการสอนแบบโครงงาน

สอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนแบบโครงงาน

- นกเรยนโรงเรยน ยอแซฟอปถมภ ชนประถมศกษาปท 3 จานวน 53คน

- แบบสอบถามความคดเหน / Χ รอยละ (%) สวนเบยงเบน มาตรฐาน (S.D.)

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยเรองการพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน ผวจยเกบรวบรวมขอมลโดยการนาเครองมอทใชในการวจยไดแก แผนการจดการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานแบบทดสอบวดผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร แบบประเมนความสามารถในการทา โครงงาน แบบสอบถามความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงาน ซงแผนการจดการเรยนร ผวจยไดทดสอบหาคาประสทธภาพ และนาไปใชกบนกเรยน ในโรงเรยนยอแซฟอปถมภ ชนประถมศกษาปท 3/2 จานวน 53 คน ดวยการทดสอบกอนเรยนจากนนผวจยไดดาเนนการสอน โดยวธสอนแบบโครงงาน พรอมทดสอบหลงเรยนพรอมสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงาน โดยใชแบบสอบถามความคดเหน เพอเปนการตอบวตถประสงคของการวจย และแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ผวจยขอนาเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 4 ตอน ดงน

ตอนทหนง ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรโดยวธสอนแบบโครงงาน

ตอนทสอง ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรโจทยปญหาคณตศาสตรกอนและหลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน

ตอนทสาม ผลการศกษาความสามารถในการทาโครงงาน ตอนทส ผลการศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงาน

ตอนทหนง ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรเรอง โจทยปญหาคณตศาสตรโดยวธสอนแบบโครงงาน การวเคราะหขอมลน เพอเปนการตอบวตถประสงค และคาถามการวจย ในขอท 1 การพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยบนทกหลงสอนพบวากระบวนการทางานกลมเปนไปดวยดมการชวยเหลอกนในกลม ชวยกนแสดงความคดเหนพรอมทงทาใบงานมใบความรและสถานการณมาให ทาใหมนใจในการเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน มการเปนผนาและผตามทดมการตดสนใจดวยความรอบคอบทกคนชอบ

86

87

ทางานรวมกน ดานปญหามบางคนยงไมกลานาเสนอผลงานและเวลาททากจกรรมคอนขางนอยควรเพมเวลาทากจกรรมมากขน มบางกลมพดเสยงดง ทาใหรบกวนผอน การ หาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรดงน

1. ผลการหาประสทธภาพ E1/E2 แบบรายบคคล (individual tryout) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม สงกดเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ทมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออนอยางละ 1 คน รวม 3 คนไดคาประสทธภาพ 66.67/ 63.33 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐาน 60/60 ดงตารางท6 ตารางท 6 คาประสทธภาพรายบคคล (Individual Tryout) ของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร ท

จานวนนกเรยน (คน) E1 E2

ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร

1 3 63.33 60.00 63.33 / 60.00 2 3 66.67 63.33 66.67 / 63.33 3 3 70.00 66.67 70.00 / 66.67

คาเฉลยของ E1 / E2 = 66.67 / 63.33 2. ผลการหาประสทธภาพ E1/E2 แบบกลมยอย (small group tryout) ผวจยไดนา

แผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวไปหาคาประสทธภาพ E1/E2 แบบกลมยอย (small group tryout) กบนกเรยนทมผลการเรยนเกง ปานกลาง ออน อยางละ 3 คน รวม 9 คน ไดคาประสทธภาพ 74.08/72.62 ซงสงกวาเกณฑมาตรฐาน 70/70 ดงตารางท 7 ตารางท 7 คาประสทธภาพแบบกลมยอย (Small Group Tryout) ของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรท จานวนนกเรยน (คน) E1 E2

ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร

1 9 76.67 73.33 76.67 / 73.33 2 9 70.00 71.21 73.33 / 71.21 3 9 75.56 73.33 75.56 / 73.33

คาเฉลยของ E1 / E2 = 74.08 / 72.62

88

จากการบนทกหลงสอนพบวาปญหาหรอสงทตองการพฒนานกเรยนยงขาดการเปนผนาทดในบางกลม เวลาในการรวมกจกรรมมจากดบางครงนกเรยนทางานไมทนและขาดทกษะการนาเสนอผลงาน แนวทางทใชในการแกปญหาฝกฝนทกษะการนาเสนอ ซงผลการเสรมทกษะ ออกมาดขนแนวทางในการปรบปรงการเรยนการสอนควรเสรมทกษะในดานการเปนผนาและ ผตามทด และการนาเสนอ

3.ผลการหาคาประสทธภาพแบบภาคสนาม (filed tryout) ไดคาประสทธภาพ (E1/E2) เทากบ 87.36 / 83.06 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80/80 และสอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอท 1 ทกาหนดไว ไดผลดงตารางท 8 ตารางท 8 คาประสทธภาพแบบภาคสนาม (Field Tryout) ของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร ท

จานวนนกเรยน (คน) E1 E2

ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร

1 53 88.33 80.17 88.33 / 80.17 2 53 87.55 84.15 87.55 / 84.15 3 53 85.28 83.77 85.28 / 83.77 4 53 86.04 83.21 86.04 / 83.21 5 53 87.92 83.96 87.92 / 83.96

คาเฉลยของ E1 / E2 = 87.36 / 83.06 จากตารางท 8 พบวา ผลการหาคาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบ ภาคสนาม (filed tryout) ไดคาเทากบ 87.36 / 83.06 ซงเปนไปตามเกณฑทกาหนดไว จากการสงเกตการจดการเรยนร พบวา นกเรยนเขาใจการจดการเรยนรแบบโครงงานไดด และเกดการเรยนรทกษะกระบวนการ จากการวดผลและประเมนผลนกเรยนมผลการเรยนรดขน

89

ตารางท 9 ผลการสงเกตพฤตกรรมระหวางเรยน

พฤตกรรมทสงเกต แผนการจดการเรยนรท กระบวน

การทางาน แสดงความ คดเหน

การเปนผนาและผตาม

การ ยอมรบ

การนาเสนอ

1. โจทยปญหาการบวกและการลบ 81.82 54.55 54.55 54.55 63.64 2. โจทยปญหาการคณ 81.82 54.55 54.55 63.64 54.55 3. โจทยปญหาการหาร 72.73 63.64 54.55 63.64 54.55 4. โจทยปญหาการคณและการหาร 63.64 72.73 63.64 63.64 54.55 5. โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร 81.82 81.82 72.73 63.64 63.64

รวม 76.37 65.46 60.00 61.82 58.19 ลาดบท 1 2 4 3 5

จากตารางท 9 พบวาผลการสงเกตพฤตกรรมระหวางเรยนนกเรยนมกระบวนการทางาน อยในลาดบท 1 คดเปนรอยละ 76.37 รองลงมาพฤตกรรมการแสดงความคดเหนอยในลาดบท 2 คดเปนรอยละ 65.46 พฤตกรรมการยอมรบอยในลาดบท3คดเปนรอยละ 61.82 พฤตกรรมการเปนผนาและผตามอยในลาดบท 4 คดเปนรอยละ 60.00 และพฤตกรรมการ นาเสนออยในลาดบท 5 คดเปนรอยละ 58.19 จากการสงเกตบนทกหลงสอนแผนการจดการเรยนรจานวน 5 แผนมดงตอไปน แผนการจดการเรยนรท1 เรองโจทยปญหาการบวกและการลบ พบวานกเรยนแบงกลมคอนขางเสยงดงมกระบวนการทางานทด มบางกลมบางคนยงไมใหความรวมมอไมทางาน แตกลมสวนใหญแบงงานกนทาแลวศกษาใบงาน และใบความรรวมกนแสดงความคดเหนซงกนและกน ผลงานทออกมาดการนาเสนอยงไมคอยดเทาทควร ผลการทดสอบหลงเรยนคะแนนออกมาด แนวทางในการพฒนาคอเรองเสยงดงเวลาเขากจกรรม ควรจดรางวลใหกลมทมกตกาในการทางาน การนาเสนอนกเรยนยงขาดทกษะตองฝกฝนนอกเวลา แผนการจดการเรยนรท2 เรองโจทยปญหาการคณ พบวานกเรยนมการแบงงานกนทา มกระบวนการทางานดขน มการยอมรบฟงความคดเหน ใบงานในเรองโจทยปญหาการคณแตละกลมผลงานออกมาถกตอง สวนเรองการประเมนผลการจดทาโครงงานมบางกลมยงไมเขาใจ

90

ขนตอนในทาโครงงานตองอภปรายแนะนาอกครง สงทตองพฒนาและปรบปรงในครงตอไป ควรตรวจสอบและทบทวนความรนกเรยนวามความเขาใจในเรองโครงงานอกครง แผนการจดการเรยนรท3 เรองโจทยปญหาการหาร พบวานกเรยนบางกลมยงแกโจทยปญหาการหารไมไดตองทบทวนบทเรยนโดยฝกทกษะการแกโจทยปญหาการหาร ในการทางานกลมมการชวยเหลอด มกระบวนการทางานทด ผลงานทออกมาคอนขางด การทาโครงงาน แตละกลมมความกระตอรอรน แสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดของกนและกน แผนการจดการเรยนรท4 เรองโจทยปญหาการคณและการหาร พบวานกเรยนใหความรวมมอในการทาโครงงานด มการแสดงความคดเหน เกบรวบรวมขอมลทด แบงงานกนรบผดชอบ นกเรยนมความสขในการทางานกลมปญหาและแนวทางพฒนา เวลาในการทากจกรรมนอย โดยเฉพาะการทาโครงงานทตองใชเวลามากใหนกเรยนแตละกลมททางานไมเสรจใชเวลาใน ชวงพก แผนการจดการเรยนรท5 เรองโจทยปญหาการบวก ลบ คณและการหาร พบวา นกเรยนมการแบงงานกนรบผดชอบ มการแลกเปลยนความคดเหน มการประเมนทางานกลมด ผลงานออกมาด นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยนไดด ในเรองการนาเสนอโครงงานยงตองมการ ฝกฝนในเรองการกลาแสดงออก

ตอนทสอง ผลการเปรยบเทยบผลการเรยนรโจทยปญหาคณตศาสตรกอนและหลงเรยน โดยวธสอนแบบโครงงาน

ตารางท 10 เปรยบเทยบผลการเรยนรโจทยปญหาคณตศาสตร กอนและหลงเรยน โดยวธสอน แบบโครงงาน

การทดสอบ N คะแนนเตม Χ S.D. t Sig. กอนเรยน (Pretest) 53 30 17.43 4.26 หลงเรยน (Posttest) 53 30 23.02 3.69

11.286 .000

จากตารางท 10 พบวา คะแนนเฉลยผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01ซงสอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอท 2 ทกาหนดไว โดยคะแนนเฉลยผลการเรยนรหลงเรยน (Χ = 23.02, S.D = 3.69) สงกวา คะแนนเฉลยผลการเรยนรกอนเรยน (Χ = 17.43, S.D =4.26)

91

ตารางท 11 ผลการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 หลงเรยนโดยวธการสอนแบบโครงงาน

คะแนนเตม

(30)

จดประสงคการเรยนร

ปรนย

(20)

อตนย

(10) Χ S.D. ลาดบท

1. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวกและการลบ ใหสามารถวเคราะหโจทยเขยนประโยคสญลกษณ หาคาตอบและแสดงวธทาได

8 10 16.09 2.67 1

2. เมอกาหนดโจทยปญหาการคณและการหาร ใหสามารถวเคราะหโจทยเขยนประโยคสญลกษณ หาคาตอบได

6 - 3.04 1.41 3

3. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และ การหาร ใหสามารถวเคราะห เขยนประโยค สญลกษณ หาคาตอบได

6 - 3.94 0.91 2

จากตารางท 11 พบวา ผลการเรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 หลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน มจานวน 3 จดประสงค สรปผลไดดงน ลาดบท 1 ไดแก เมอกาหนดโจทยปญหาการบวกและการลบใหสามารถวเคราะหโจทยเขยนประโยคสญลกษณหาคาตอบและแสดงวธทาได (Χ = 16.09, S.D. = 2.67) ลาดบท 2 ไดแก เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณและการหารใหสามารถวเคราะหโจทยเขยนประโยคสญลกษณ หาคาตอบได (Χ = 3.94, S.D. =0.91) และลาดบท 3 เมอกาหนดโจทยปญหาการ คณ และการหาร ใหสามารถวเคราะหโจทย เขยนประโยคสญลกษณ หาคาตอบได (Χ = 3.04, S.D. =1.41)

ตอนทสาม ผลการศกษาความสามารถในการทาโครงงาน จากการประเมนความสามารถของนกเรยนในการปฏบตกจกรรมโครงงานคณตศาสตร มการประเมนผล 2 สวนตามเกณฑฝายการศกษาอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 โดยการประเมน 2 สวน คอ สวนท 1 โครงสราง และสวนท 2 การนาเสนอ วเคราะหขอมล โดยการวเคราะห คาเฉลย (Χ ) และวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ซงมรายละเอยดดงตารางท12

92

ตารางท 12 ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

ความสามารถในการทาโครงงาน Χ S.D. ระดบคณภาพ ลาดบท สวนท 1 โครงสราง 2.15 0.39 พอใช 1

1. ชอเรอง 2.18 0.40 พอใช 2 2. การเขยนขอความ 2.18 0.40 พอใช 2 3. การเขยนจดประสงค 2.27 0.47 พอใช 1 4. บอกขอบเขตการศกษา 2.09 0.30 พอใช 5 5. เอกสารประกอบการศกษา 2.09 0.54 พอใช 5 6. การดาเนนงาน 2.09 0.30 พอใช 5 7. ผลการศกษา 2.18 0.40 พอใช 2 8. การสรปอภปราย 2.09 0.30 พอใช 5

สวนท 2 การนาเสนอ 2.00 0.50 พอใช 2 9. การรายงานปากเปลา 2.09 0.30 พอใช 1 10. การตอบขอซกถาม 1.91 0.70 พอใช 2

จากตารางท 12 ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน สวนท 1 โครงสราง พบวาอยในระดบคณภาพพอใช (Χ =2.15, S.D=0.39) โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยดงน ลาดบท 1 การเขยนจดประสงค (Χ = 2.27, S.D. = 0.47) ลาดบท 2 ชอเรอง การเขยนขอความและผลการศกษา (Χ = 2.18, S.D. = 0.40) ลาดบท 3 ขอบเขตการศกษา เอกสารประกอบ การศกษาและการสรปอภปราย (Χ = 2.09, S.D. = 0.30)

ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน สวนท 2 การนาเสนอ พบวา อยในระดบคณภาพพอใช (Χ =2.00, S.D=0.50) ลาดบท 1 การรายงานปากเปลา (Χ = 2.09, S.D. = 0.30) ลาดบท 2 อยในระดบคณภาพพอใช จากการสงเกตความสามารถในการทาโครงงานพบวา ดานโครงสรางของโครงงานในเรองการเขยนจดประสงค นกเรยนมความสามารถมากทสดโดยระบสงทตองการศกษา และเหนแนวทางในการแกปญหาพรอมกบวดและประเมนผลของโครงงานได สวนดานการนาเสนอ โครงงานโดยการตอบขอซกถาม นกเรยนปฏบตไดนอยสด โดยนกเรยนขาดความมนใจในตอบขอซกถามและไมสามารถแกปญหาเฉพาะหนาได และไมสามารถแสดงความชนชมตอผลงานของตนเองได

93

ตารางท 13 สรปผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

ระดบคณภาพ จานวน (กลม) คดเปนรอยละ ด (25 – 30 คะแนน) 1 รอยละ 9 พอใช (19 – 24 คะแนน) 10 รอยละ 91

จากตารางท 13 ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน พบวา จานวนกลมนกเรยนทงหมด 11 กลม ผลการประเมนความสามารถ ในการทาโครงงานอยในระดบคณภาพด (25–30 คะแนน) จานวน 1 กลม คดเปนรอยละ 9 และจานวนกลมทอยในระดบคณภาพพอใช (19–24 คะแนน) จานวน 10 กลม คดเปนรอยละ 91

การประเมนความสามารถในการทาโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตรนกเรยนแตละกลมไดทาโครงงานคณตศาสตรชอเรองดงตอไปนกลมท 1 เรองละครตวเลข กลมท 2 เรองการเปรยบเทยบราคาสนคา กลมท 3 เรองจานวนพนองแตละคน กลมท 4 เรองสารวจหนงสอท เพอนชอบ กลมท 5 เรองวชาไหนทชอบมากกวากน กลมท 6 เรองอาชพทอยากเปน กลมท 7 เรองความสงของเพอน กลมท 8 เรองเกมทเพอนชอบ กลมท 9 เรองจานวนเพอนทเกดในแตละเดอน กลมท 10 เรองพรรคการเมองทชอบ และกลมท 11เรองความสงของยานพาหนะ

ตอนทส ความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงาน ผลการสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3/2 โรงเรยนยอแซฟ-

อปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม จานวน 53 คน หลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน พบวา ผตอบแบบสอบถามจานวน 53 คน เปนเพศชาย 28 คน คดเปน รอยละ 53 เปนเพศหญง25 คน คดเปนรอยละ 47 อาย 8 ป จานวน 30 คน คดเปนรอยละ 57 อาย 9 ป จานวน 23 คน คดเปนรอยละ 43 จากตารางท 17 ผลการวเคราะหความคดเหนของนกเรยน

94

ตารางท 14 ระดบคะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนของนกเรยนหลงเรยน โดยวธสอนแบบโครงงาน

ความคดเหน Χ S.D. ความคดเหน

ลาดบท

ดานเนอหาโครงงาน 1. ความถกตอง 2. ความเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ ของนกเรยน 3. ชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค

2.85 2.58

2.87

0.36 0.50

0.39

มาก มาก

มาก

2 3

1 รวม 2.77 0.42 มาก 1

ดานกระบวนการทางาน 4. นกเรยนวางแผนการทางานอยางเปนระบบ 5. นกเรยนดาเนนงานตามแผนทวางไว 6. นกเรยนรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายในกลม 7. นกเรยนไดรวมมอกนเรยนรจากการทางานกลม 8. นกเรยนไดแสดงความคดเหน 9. นกเรยนไดฝกความเปนผนา 10. นกเรยนสงงานไดทนตรงเวลาทกาหนด 11. นกเรยนทางานไดทนตรงเวลาทกาหนด 12. ความเหมาะสมในเรองเวลา

2.62 2.77 2.94 2.98 2.89 2.92 2.60 2.36 2.49

0.56 0.42 0.30 0.14 0.38 0.33 0.66 0.65 0.61

มาก มาก มาก มาก มาก มาก มาก

ปานกลาง ปานกลาง

6 5 2 1 4 3 7 9 8

รวม 2.73 0.45 มาก 2 ดานการนาเสนอโครงงาน

13. รปแบบทนกเรยนใชนาเสนอมความเหมาะสม 14. รปแบบทนาเสนอสามารถสอความหมายไดชดเจน 15. ขอมลทนาเสนอมความสมบรณ 16. การรายงานไดขอมลสมบรณ 17. นกเรยนไดบรณาการความร ความสามารถ หลายดาน 18. นกเรยนไดพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน 19. นกเรยนสามารถนาไปใชชวตจรง 20. นกเรยนเกดความภาคภมใจในผลงาน

2.38 2.43 2.49 2.32 2.45

2.64 2.55 2.77

0.56 0.60 0.61 0.61 0.57

0.52 0.57 0.47

ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง

มาก มาก มาก

7 6 4 8 5

2 3 1

รวม 2.50 0.56 มาก 3

95

ความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนแบบโครงงาน พบวา ความคดเหนของ นกเรยนอยในระดบมากทง 3 ดาน ไดแก ดานเนอหา (Χ = 2.77, S.D. = 0.42) ลาดบท 1 ดานกระบวนการทางาน (Χ = 2.73, S.D. = 0.45) ลาดบท 2 และดานการนาเสนอโครงงาน (Χ = 2.50, S.D. = 0.56) ลาดบท 3 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา

ดานเนอหาโครงงาน พบวา นกเรยนสวนใหญ เหนดวยอยในระดบมาก (Χ = 2.77, S.D. = 0.42) เมอพจารณาเปนรายขอนกเรยนเหนดวยอยในระดบมากทง 3 ขอ โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ลาดบท 1 ชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค (Χ = 2.87, S.D. = 0.39) ลาดบท 2 ความถกตอง (Χ = 2.85, S.D. = 0.36) และลาดบท 3 ความเหมาะสมกบระดบความรความสามารถของนกเรยน (Χ = 2.58, S.D. = 0.50)

ดานกระบวนการทางาน พบวา นกเรยนสวนใหญเหนดวยอยในระดบมาก (Χ = 2.73, S.D. = 0.45) เมอพจารณาเปนรายขอนกเรยนเหนดวยอยในระดบมาก 7 ขอ โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ลาดบท 1 นกเรยนไดรวมมอกนเรยนรจากการทางานกลม (Χ = 2.98, S.D. = 0.14) ลาดบท 2 นกเรยนรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายในกลม (Χ = 2.94, S.D. = 0.30) ลาดบท 3 นกเรยนไดฝกความเปนผนา (Χ = 2.92, S.D. = 0.33) ลาดบท 4 นกเรยนไดแสดงความคดเหน (Χ = 2.89, S.D. = 0.38) ลาดบท 5 นกเรยนดาเนนงานตามแผนทวางไว (Χ = 2.77, S.D. = 0.42) ลาดบท 6 นกเรยนวางแผนการทางานอยางเปนระบบ (Χ = 2.62, S.D. = 0.56) และลาดบท 7 นกเรยนสงงานไดทนตรงเวลาทกาหนด(Χ = 2.60, S.D. = 0.66) นกเรยนเหนดวยอยในระดบปานกลาง ลาดบท8 ความเหมาะสมในเรองเวลา (Χ = 2.49, S.D. = 0.61) และลาดบท 9 นกเรยนทางานไดทนตรงเวลาทกาหนด (Χ = 2.36, S.D. = 0.65)

ดานการนาเสนอโครงงาน พบวา นกเรยนสวนใหญเหนดวยอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา นกเรยนเหนดวยอยในระดบมาก จานวน 3 ขอ ดงน ลาดบท 1 นกเรยนเกดภาคภมใจในผลงาน (Χ = 2.77, S.D. = 0.47) ลาดบท 2 นกเรยน ไดพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน (Χ = 2.64, S.D. = 0.52) ลาดบท 3 นกเรยนสามารถนาไปใชในชวตจรง (Χ = 2.55, โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย ดงน ลาดบท 4 ขอมลทนาเสนอมความสมบรณ (Χ = 2.49, S.D. = 0.61) ลาดบท 5 นกเรยนไดบรณาการความร ความสามารถ (Χ = 2.45, S.D. = 0.57) และนกเรยนเหนดวยอยในระดบปานกลางจานวน 5 ขอ ลาดบท 6 ความร ความสามารถหลายดาน (Χ = 2.45, S.D. = 0.57) ลาดบท 7 รปแบบทนาเสนอสามารถสอ ความหมายไดชดเจน (Χ = 2.43, S.D. = 0.60) ลาดบท 8 รปแบบทนกเรยนใชนาเสนอมความ

96

เหมาะสม (Χ = 2.38, S.D. = 0.56) และลาดบท 9 การรายงานไดขอมลสมบรณ (Χ = 2.32, S.D. = 0.61)

ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม นกเรยนตองการใหมการจดการเรยนการสอนแบบโครงงานอก (2 คน)

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงานเปนวจยเชงทดลอง (experimental research) ใชแบบแผนการวจย one group pretest posttest design มนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม จานวน 53 คน มวตถประสงคการวจยดงน 1) เพอพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ใหมประสทธภาพเปนไปตามเกณฑ 80/80 2) เพอเปรยบเทยบผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 กอนและหลงเรยนโดยวธสอนแบบโครงงาน 3) เพอศกษาความสามารถในการทาโครงงานเรองโจทยปญหาคณตศาสตรทสอนโดยวธสอนแบบโครงงานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 4) เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทมตอวธสอนแบบโครงงาน

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงาน ทผวจยสรางขนมประสทธภาพ 87.36 / 83.06 แบบทดสอบวดผลการเรยนร กอนเรยน และหลงเรยน ซงเปนขอสอบ แบบทดสอบชนดปรนย เลอกตอบ 4 ตว เลอก 20 ขอ มคาความยากงาย (P) ระหวาง 0.20–0.80 มคาอานาจจาแนก (r) ระหวาง 0.20–0.80 มคาความเชอมน (reliability) เทากบ 0.82 ขอสอบอตนย 2 ขอ คาสมประสทธแอลฟาเทากบ 0.94 แบบสอบถามความคดเหน จานวน 20 ขอ และแบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

การวเคราะหขอมล และสถตทใชคอ 1) หาคาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร โดยหาคา E1/E2 2) หาคาคะแนนผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตรโดยคาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) 3) เปรยบเทยบผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยใชสตร t – test แบบ dependent 4) หาคาประเมนความสามารถในการทาโครงงานโดยคาเฉลย (Χ ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ 5)หาคาความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนแบบโครงงาน แบบมาตราสวนประเมนคา โดยคาเฉลย (Χ ) และสวน เบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

97

98

สรปผลการวจย

จากการศกษาวจย การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน มขอคนพบ สรปไดดงน

1. ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร พบวาแผนการจดการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานทพฒนาขน จานวน 5 แผน ไดแก แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง โจทยปญหาการบวกและการลบ แผนการจดการเรยนรท 2 เรอง โจทยปญหาการคณ แผนการจดการเรยนรท 3 เรองโจทยปญหาการหาร แผนการจดการเรยนรท 4 เรองโจทยปญหาการคณและหาร แผนการจดการเรยนรท 5 เรองโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และหาร โดยมคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 ผลการหาประสทธภาพแบบรายบคคล (individual tryout) ไดคาประสทธภาพ 66.67/63.33 ผลการหาประสทธภาพแบบกลมเลก (small group tryout) ไดคาประสทธภาพ 74.08/72.62 และผลการหาประสทธภาพแบบ ภาคสนาม(Field tryout )ไดคาประสทธภาพเทากบ 87.36/83.06

2. ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานกอนเรยนและหลงเรยนพบวาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยคะแนนหลงการเรยน โดยวธสอนแบบโครงงานสงกวากอนการเรยน และมผลการเรยนรในจดประสงคท 1 เกยวกบโจทยปญหาการบวกและการลบ สงสด สวนจดประสงคท 2 เรองโจทยปญหาการ คณ และหาร ตาทสด

3. ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน พบวา นกเรยนมความสามารถในการทาโครงงานคณตศาสตร โดยภาพรวมอยในระดบคณภาพพอใช นกเรยนสามารถตงชอเรอง เขยนวตถประสงค มการดาเนนงานเปนขนตอน สรปผล การนาเสนอผลงานโดยรายงานปากเปลาอยในระดบตาสด

4. นกเรยนเหนดวย ตอวธสอนแบบโครงงานมความคดเหนอยในระดบมากโดยเหนวาวธสอนแบบโครงงานเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ ชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค ทาใหสามารถดาเนนงานตามขนตอนทวางไวไดฝกความเปนผนา แสดงความคดเหนและดานการนาเสนอโครงงาน สามารถนาเสนอขอมลได มการบรณาการความร สามารถพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน โดยนาไปใชในชวตจรงและเกดความภมใจ ในผลงานจากการวจย

99

อภปรายผล

1. ผลการพฒนาและหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงาน ทผวจยสรางขน มคาประสทธภาพเทากบ 87.36/ 83.06 และมคาดชนความสอดคลองทไดจากการประเมนผเชยวชาญ จานวน 3 คน เทากบ 1.00 ทงนอาจเปนเพราะวา แผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธการสอนแบบ โครงงาน ผวจยไดสรางแผนไว 5 แผน ไดดาเนนการสรางตามขนตอนคอ ศกษาวธสอนแบบ โครงงาน วเคราะหและเลอกเนอหาทจะสรางแผนการจดการเรยน จดลาดบเนอหาพจารณาความสอดคลองของวตถประสงค กบกจกรรมการเรยนร องคประกอบของแผนการจดการเรยนร ทาแผนการจดการเรยนรทสรางขน เสนอตออาจารยผควบคมวทยานพนธและผเชยวชาญได ตรวจสอบ และแกไขตองบกพรองเนอในดานเนอหา จดประสงค ภาษา กจกรรมของกระบวนการเรยนร องคประกอบของแผนการจดการเรยนร นาไปทดลองหาขอบกพรองและหาประสทธภาพ ปรบปรงแกไขและนาไปใชจรง ในเนอหาทจดเปนเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยนาแหลงเรยนรในชมชนมาสรางเปนกรณตวอยางสอดคลองกบ ปราณ ประวาลพฤกษ (2545 : 38) ทกลาววา การจดการเรยนการสอนเชงสรางสรรค ดวยการเชอมโยงกระบวนการเรยนรสแหลงเรยนรในชมชน เกดความรทางวชาการแลว ยงพฒนาทกษะกระบวนการคด การนาความรมาประยกตใชในชวตประจาวน และการนาเสนออยางสรางสรรค โดยกระบวนการปญหาเปนสงสาคญ มความจาเปนทจะตองมการเรยนร สอดคลองกบ สรพร ทพยคง (2545 : 157) กลาววา การจดการเรยนรเพอ ผเรยนมทกษะกระบวนการแกปญหาไดเพอจะนาขบวนการนไปใชแกปญหาได ใหผเรยนรจกคดอยางมเหตผลและรจกตดสนใจอยางฉลาด ซงสอดคลองกบ วชรา เลาเรยนด (2547 : 56) กลาววา การทจะสามารถจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะการคดนน จาเปนทครจะตองรจก รจรง และ รแจง เกยวกบวธการคดและแนวทางวธการสอน เพอพฒนาความคด ยงสอดคลองกบ วรณน ขนศร (2546 : 59) กลาววาการแกปญหาคณตศาสตรไดดตองอาศยความคดรวบยอด ทกษะการคดคาควณ หลกการ กฎ สตร และยทธวธตางๆทใชในการแกปญหา การเปดโอกาสใหนกเรยนมอสระในการคด ครจะตองมพนฐาน ความร ความเขาใจ ในกระบวนการคดทงหมดกอน จงจะสามารถ หากจกรรมฝกกระบวนการคด ใหกบนกเรยนอยางไดผล โครงงานเปนการเรยนรททาใหนกเรยนไดเกดการเรยนรอยางแทจรง ตามศกยภาพของแตละบคคล มสวนเสรมสรางและพฒนาใหผเรยน เปนเยาวชนทสมบรณ มความสมดลทกดาน ทาในดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา สามารถปรบตวใหอยสงคมไดอยางเปนสข นอกจากนยงสอดคลองกบ

100

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ในมาตรา 22 ทกาหนดไววา การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร และพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ 2. ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนโครงงานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 พบวา ผลการเรยนรเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงานกอนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยผลการเรยนรหลงเรยนสงกวากอนเรยน ซงเปนไปตามสมมตฐานทกาหนดไว ทงนอาจเปนเพราะวา วธสอนแบบโครงงานมกระบวนการและขนตอนทสามารถฝกใหนกเรยน แกโจทยปญหาคณตศาสตรไดดขนสอดคลองกบชยศกด ลลาจรสกล (2542 : 6) ทกลาวไวโครงงานเปนการเสาะหาความรดวยตนเองเพอเปนการฝกใหนกเรยนคดเปนทาเปนและแกปญหาได อกทงวธการสอนแบบโครงงานครผสอนไดนาภมปญญาทองถน และแหลงเรยนรในชมชนเปนการศกษาอยางลมลกดวยวธการจากแหลงขอมลทหลากหลายยงสอดคลองกบแนวคดของสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2542 : 4) ทวาการสอนแบบโครงงานจะทาใหผเรยนไดศกษาอยางลมลกจากวธการทหลากหลายเปนการแสวงหาความรและสรปองคความรดวยตนเองและสามารถนาไปใชในชวตประจาวนไดและยงสอดคลองกบแนวคดของ สวทย มลคา และอรทย มลคา (2543 : 198) วาผเรยนเปน ผเลอกวธการศกษาและแหลงความร ซงสอดคลองกบผลการวจยของ บษบา บญช (2545 : 54)ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนวชาคณตศาสตร เรอง บทประยกตดวยวธสอนแบบโครงงาน ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนวชาคณตศาสตร เรอง บทประยกต ดวยวธสอนแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และ นตยาพร วงษเณร (2544 : 10) ทไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนดวยวธสอนแบบโครงงาน ผลการวจยพบวาหลงการเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนการเรยน

3. ผลการประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ในการปฏบตกจกรรม ซงใชการวดการประเมนจากสภาพจรง นกเรยนสามารถปฏบต โครงงานคณตศาสตร ในภาพรวมไดระดบพอใช ทงนอาจเปนเพราะวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มประสบการณในการทาโครงงานนอย จงทาใหขาดทกษะในการทาโครงงานทเปนระบบและเตมรปแบบพรอมทงเวลาในการจด กจกรรมนอย ซงสอดคลองกบ กระทรวงศกษาธการ (2534 : 4) ทกลาวถงเวลาทใชในการจดการเรยนรโดยใชโครงงานไมสามารถกาหนดเวลาใหตายตวได ขนอยกบความสนใจในการทากจกรรม

101

ของนกเรยน สวนในดานโครงสรางนกเรยนสามารถเขยนวตถประสงคไดทงนอาจเปนเพราะวา นกเรยนสามารถระบสงทตองการศกษาไดสอดคลองกบชอเรอง เหนแนวทางในการแกปญหายงวดและประเมนผลได และการนาเสนอ ในการอภปรายปากเปลาตาสด นกเรยนสวนใหญมขนตอนการนาเสนอไดครบถวน ใชภาษาถกตอง มความมนใจในตนเอง เสยงดงฟงชด มบางกลมตนเตน ในการพดหนาชนเรยนและอานรายงานทละขอความ การตอบปญหายงไมคอยด ทงนอาจเปนเพราะวา นกเรยนขาดการฝกฝนในการนาเสนอหนาชนเรยนและขาดประสบการณในการอภปรายอกทงนกเรยนยงไมชดเจน วธการลาดบขนตอนของโครงงานการนาเสนอเทาทควร เนองจากเวลาในการฝกฝนมนอย ซงสอดคลองกบ ฮารทแมน (Hartman 1995 : 47) อางถงในกนทมา เอมประเสรฐ 2542 : 22) ทกลาววา การจดการเรยนรโดยใชโครงงาน เปนการศกษาแบบลมลก เมอเดกเขารวมโครงงาน เดกจะไดพฒนาคาถาม แสดงความสามารถ คนหาทางแกปญหา เสนอแนะกระบวนการแกปญหา ทคดคนขน โครงงานใชเวลามากขนอยกบความสนใจของนกเรยน แลวยงสอดคลองกบ สมศกด ภวภาดาวรรธน (2544 : 81) กลาววา การเรยนแบบใหผเรยนจดทาโครงงานตามความสนใจของผเรยน นบเปนการเปดโอกาสใหผเรยนแสวงหาประสบการณการเรยนร ทมความหมายตอชวตประจาวน และสามารถแสดงออกโดยใชศกยภาพทมอยในตนเองไดอยางกวางขวาง

จากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอน พบวา นกเรยนมความตงใจในการปฏบตกจกรรม โดยพบวาพฤตกรรมในดานกระบวนการทางานสงสดทงนอาจเปนเพราะวาการ ทาโครงงานเปนการเรยนรทมกระบวนการมระบบครบกระบวนการ (สานกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต (2542 : 4) ยงสอดคลองกบสวฒน มทธเมธา (2522 : 195) ทกลาววาวธสอนแบบโครงงานเปนการดาเนนงานตามแผนและขนตอนทกาหนด และในดานการนาเสนอ ตาสด ทงนอาจเปนเพราะวานกเรยนขาดทกษะในการนาเสนอ และจากกจกรรมกรณตวอยาง พบวา โจทยปญหาทกขอ ลวนมวธการหาคาตอบไดหลากหลาย จากกรณตวอยางทยกมาตองการใหนกเรยนไดฝกพฒนากระบวนการคด โดยฝกคดแบบกาหนดปญหา โดยใชในชวตประจาวน ใชแหลงการเรยนรจากทองถน เชน ตลาดนาดอนหวาย ทงนอาจเปนเพราะวาเปนกจกรรมทอยในชมชนของตนเองและเปนเรองทใกลตวซงสอดคลองกบ ชาตร สาราญ (2548 : 40) กลาวไว เรองราวชวตจรงในชมชน เปนบทเรยนทลาคาสาหรบทกคน ถาคนเราไดเรยนร เรองของตนในชมชนไดอยางรซง แลวจะสามารถนาวธการเรยนรพรอมกบเรองราวไปเชอมโยงกบเรองอน ๆ ทไกลตวออกไปได ครจะตองจดสถานการณการเรยน ใหนกเรยนเกดการเรยนแบบรจกตนเอง ร

102

เหนปญหาและรคณคา นกเรยนในกลมไดระดมความเหน ซงมหลาย ๆ รปแบบ โดยมาสรปเปนภาพรวมของกลม

4. ผลการประเมนดานความคดเหนของนกเรยนทมตอวธสอนโครงงาน โดย ภาพรวมพบวาอยในระดบมากทงนอาจเปนเพราะวาการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนกจกรรมกลมททาใหนกเรยนมความสขและสนกสนานในการทางานและเปนการเรยนรตามความสนใจของผเรยนซงสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มจดหมายมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนดมปญญา มความสข และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ในดานเนอหาโครงงานนกเรยนมความคดเหนอยในระดบมากสดและมคะแนนเฉลยสงสด โดยมความถกตองความเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถของนกเรยน และชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค สวนดานความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนโครงงานดานการนาเสนอโครงงาน ความคดเหนอยในระดบตาสด โดยเฉพาะในดานการรายงาน ไดขอมลสมบรณ ทงนอาจเปนเพราะวา นกเรยนชอบการเรยนการสอนแบบโครงงาน ชอบทางานรวมกน สนกสนาน และนกเรยนมความสนใจเพราะเปดโอกาสใหนกเรยนชวยกนคดปฏบตรวมกน ซงสอดคลองกบ รง แกวแดง (2541 : 29) ไดกลาววา ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนควรมกจกรรม หลากหลาย นกเรยนชอบทางานกลม เพราะไดทากจกรรมตาง ๆ ครตองเปนผปรกษาทด สอดคลองกบ Krajck (อางถงใน ประยทธ ศรดารา 2545 : 95) ไดศกษารปแบบการใหความ ชวยเหลอของครมธยมศกษาตอนตนในการทาโครงงานของนกเรยนพบวาครตองใหความ ชวยเหลอและเอาใจใสอยางมากกบนกเรยนทเรยนออน นกเรยนทเกงจะสามารถชวยเหลอตวเองได

ขอเสนอแนะ

การพฒนาผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3 โดย วธสอนแบบโครงงาน ผวจยไดสรปขอเสนอแนะไวดงน

ขอเสนอแนะเพอนาผลการวจยไปใช 1. จากผลการวจยพบวาแผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยใช

วธสอนแบบโครงงาน มคาประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด ดงนน ครผสอนควรนาแผนการจดการเรยนรไปใชพฒนาโจทยปญหาคณตศาสตร โดยใชวธสอนแบบโครงงานได นกเรยนไดรบประโยชน จากศกษากรณตวอยางจากแหลงเรยนรในชมชนเรองโจทยปญหา และทาใหนกเรยนไดมความร ความเขาใจเกยวกบการทาโครงงานคณตศาสตรมากขน

103

2. จากผลการวจย พบวา โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และหาร นกเรยนมผลการเรยนรตาทสด ดงนนครควรปรบวธสอนโดยปรบกจกรรมใหเหมาะสมกบผเรยนและใหผเรยนไดมการประเมนโครงงานดวยตนเอง / กลม ครตองเพมกจกรรม เนอหาสาระและปรบปรงใบงาน ใหนาสนใจ ปรบปรงขอสอบใหเหมาะสมกบวยนกเรยน การแกโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร มขนตอนทซบซอน ดงนนควรฝกทกษะจากใบงานใหมากขน

3. จากผลการวจยพบวา ความสามารถในการทาโครงงาน อยในระดบพอใช ดงนนครผสอนควรศกษากระบวนการและขนตอนของวธการสอนแบบโครงงานซงประกอบดวย ขนนา ขนกาหนดจดมงหมาย ขนวางแผน ขนดาเนนการตามแผน และขนนาเสนอและประเมนผล พรอมทงความสามารถในการทาโครงงานในสวนของโครงสรางและการนาเสนอใหชดเจน ครควรชวยสงเสรมและใหคาปรกษาเพอนกเรยนจะไดมทกษะในการทาโครงงานเพมขนและสามารถนาไปพฒนางานของตนเองได

4. จากผลการวจยพบวา นกเรยนมความคดเหนเกยวกบการทาโครงงานอยในระดบมาก ดงนนครผสอนควรนาวธการสอนแบบโครงงาน ไปใชในการสอนคณตศาสตรในเรองอน ๆ เชน การชง การตวง เวลา เปนตน

ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. จากการวจยพบวา วธสอนแบบโครงงาน ทาใหนกเรยนมผลการเรยนรดขน ดงนน สถานศกษาควรสงเสรมใหครจดการเรยนการสอนแบบโครงงาน จดการประกวดโครงงานของนกเรยนและจดกจกรรมเกยวกบโครงงานเพอสงเสรมใหนกเรยนมทกษะในการทาโครงงานเพมมากขนและเปนการกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจในการทาโครงงาน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนร เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร โดย

วธสอนโครงงานกบวธสอนแบบอน ๆ เชน การสอน Problem Based Learning การสอนแบบแผนผงความคด

2.ควรมการศกษาวจยเพอพฒนาความสามารถในการทาโครงงานสาหรบนกเรยนในสาระการเรยนรตาง ๆทกระดบชน

3 .ควรมการศกษาตวแปรดานอน ๆทสงผลตอผลการเรยนรคณตศาสตร เชน ความสามารถในการแกปญหา เจตคต ทกษะ พนฐานทางคณตศาสตร เปนตน

104

บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. กรมวชาการ. สงเคราะหกระบวนการหลกสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว, 2532.

_________. คมอหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พทธศกราช 2533). กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2534.

_________. การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนกลมทกษะระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2538.

_________. 101 โครงงานคณตศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2540.

_________. คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2544.

กนทมา เอมประเสรฐ. “การพฒนาคมอการจดการเรยนรโดยใชโครงงานในระดบประถมศกษา.” วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2542.

คณะกรรมการการศกษาเอกชน. ฝายการศกษาอครสงฆมณทลกรงเทพฯ. เกณฑการประเมน การทาโครงงานคณตศาสตร. กรงเทพฯ : อกษรการพมพ, 2547.

ฉววรรณ กรตกร. ”แนวคดเกยวกบคณตศาสตรระดบประถมศกษา.” ใน เอกสารการสอน ชดวชาการสอนกลมทกษะ 2 (คณตศาสตร) หนวยท 1-7 สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 150. นนทบร : สานกพมพมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช, 2537.

ชวาล แพรตกล. เทคนคการเขยนขอสอบ. กรงเทพฯ : โรงพมพแพรตอนสาสนการพมพ, 2520.

ชยศกด ลลาจรสกล. โครงงานคณตศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพบรษทเดอะมาสเตอรกรป แมนเนจเมนจากด, 2542.

105

ตระกลพนธ กนไว. “การใชโครงงานคณตศาสตรในการประเมนผลการเรยนคณตศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.” ปรญญานพนธมหาบณฑต สาขาหลกสตรและ การสอน บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเชยงใหม, 2545.

เตอนใจ ไชยโย. “ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการทาโครงงาน ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยเสรมการใชแบบฝกคดหวขอ.” ปรญญานพนธ มหาบณฑตสาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม, 2545.

นตยาพร วงษเณร. ผลการสอนเรองการสรางสรรคศลปะดวยวสดตาง ๆ ในวชาศลปศกษา โดยวธการสอนแบบโครงงานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6. ประจวบครขนธ : สานกงานการประถมศกษา จงหวดประจวบครขนธ, 2544.

บารง กลดเจรญ และฉววรรณ กนาวงศ. วธสอนทวไป. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : โรงพมพพฆเณศ, 2527.

บญชม ศรสะอาด. การวจยเบองตน. พมพครงท 6. กรงเทพฯ : โรงพมพสวรยสาสน, 2543.

บญทน อยชมบญ. พฤตกรรมการเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2529.

บรช แกวแสนเมอง. “ผลการสอนโดยใชโครงงานคณตศาสตร เรองสถตทมผลตอผลสมฤทธทาง การเรยนและความคดสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอนมหาวทยาลยขอนแกน, 2544.

บษบา บญช. “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทเรยนวชาคณตศาสตร เรองบทประยกตดวยวธสอนแบบโครงงาน.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยนเรศวร, 2545.

ประครอง แสนไชย. “การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 1.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยขอนแกน, 2545.

106

ประยร อาษานาม. การเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบประถมศกษา : หลกการและ แนวปฎบต. กรงเทพฯ : โรงพมพประกายพรก, 2537.

ประเวศ วะส. การปฏรปการเรยนร “ผเรยนสาคญทสด.” กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2543.

ปรชา เนาวเยนผล. ”การแกปญหาทางคณตศาสตร.” วารสารคณตศาสตร 38, 434 (พฤศจกายน - ธนวาคม 2537) : 62.

พงษเทพ บญศรโรจน. สอนใหคด. กรงเทพฯ : บรษทคอมมาดไซนแอนดพรน จากด, 2545.

พจน วงศปญญา. “การพฒนากจกรรมการเรยนการสอนรายวชา ค.011 ทเนนการสรางโครงงาน คณตศาสตร.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยเชยงใหม, 2544.

พรอมพรรณ อดมสน. การวดและประเมนผลการเรยนการสอนคณตศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

พวงรตน ทวรตน. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2540.

พวงรตน ทวรตน และดลก ดลกานนท. วารสารการวดผลการศกษา. กรงเทพฯ : สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2526.

ไพฑรย สนลารตน. หลกและวธการสอนระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ : คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2522.

รง แกวแดง. ปฏวตการศกษาใหม. กรงเทพฯ : สานกพมพมตชน, 2540. โรงเรยนยอแซฟอปถมภ. ฝายวชาการ. รายงานการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 – 6 ปการศกษา 2545 – 2546. 4, 20 (ตลาคม 2536) : 10. (อดสาเนา)

107

ลดดา ภเกยรต. โครงงานเพอการเรยนร : หลกการและแนวทางการจดกจกรรม. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544.

วรณณ ขนศร. “การเรยนการสอนทนาไปสการแกปญหา.” วารสารวชาการ. 6, 2 (กมภาพนธ 2546) : 59. วรรณ โสมประยร. เอกสารการสอนชดวชาวรรณกรรมประถมศกษา หนวยท 1-7. กรงเทพฯ : อรณการพมพ, 2525. วญญา วศาลาภรณ. การวจยทางการศกษาหลกการและแนวทางปฎบต. กรงเทพฯ : คอมแพคทพรน, 2540.

วฒนา มคคสมน. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนแบบโครงงานเพอเสรมสรางการเหน คณคาในตนเองของเดกวยอนบาล.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539.

วสรน ประเสรฐศร. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรเรองเศษสวนของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสอนดวยการเรยนแบบรวมมอกนกบการสอน ตามคมอคร.” วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร, 2544.

วมลศร สวรรณรตน และมาฆะ ทพยคร. คมอการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยการทา โครงงาน . กรงเทพฯ : เดอะมาสเตอรกรป แมนเนจเมนท, 2543.

ศรพตรา ยมเจรญ. “การพฒนารปแบบการเรยนการสอนโครงงานการแปรรปผลไมทองถน สาหรบนกศกษาวทยาลยอาชวศกษา.” วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขา วชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2543. สมบต แสงรงเรอง. สการสอนทวไป. กรงเทพฯ : ภาควชาหลกสตรและวธสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2524. สมวงษ แปลงประสพโชค และคณะ. ทาโครงงานคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 5-6 (ฉบบนกเรยน). กรงเทพฯ : LEARN AND PLAY MATH GROUP, 2544. สมศกด ภวภาดาวรรธน. การยดผเรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพจรง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพแสงศลป, 2544.

108

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. การวดผลประเมนผลในชนเรยน กลมทกษะ คณตศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2539. สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. แผนพฒนาเศรษฐกจและ สงคม แหงชาต ฉบบท 9 พ.ศ. 2545 – 2549. กรงเทพมหานคร : สานกนายกรฐมนตร, ม.ป.ท., มป.ป.

สรพร ทพยคง. หลกสตรและการสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : สถาบนคณภาพวชาการ, 2545.

สชาต วงศสวรรณ. การเรยนรสาหรบศตวรรษท 21 การเรยนรทผเรยนเปนผสรางความร ดวยตนเอง : โครงงาน. กรงเทพฯ : ม.ป.ท., 2542. สธารทพย สดหนองบว. “การพฒนาการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยน ชนประถมศกษาปท6 โดยใชโครงงาน.” .วทยานพนธปรญญา ศกษาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาหลกสตรและการสอนบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, 2545. สนนทา สนทรประเสรฐ. สนกกบโครงงาน. เลม 8. กรงเทพฯ : รงสาสนการพมพ, 2544.

สวฒน มทธเมธา. การเรยนการสอนปจจบน. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2522.

สวทย มลคา และอรทย มลคา. เรยนรสครมออาชพ. กรงเทพมหานคร : บรษท ท.พ. พรน จากด, 2540.

เสาวลกษ ประทมศร. “การพฒนาชดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตร เรองระบบนเวศในชมชน สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2546.

โสภณ บารงสงฆ และสมหวง ไตรตนวงศ. เทคนคและวธสอนคณตศาสตรแนวใหม. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2530.

109

ภาษาองกฤษ Adams, Sam, Leslie Ellis, and B.F. Beeson. Teaching Mathematics with Emphasis on the Diagnostic Approach. New York : Row, Publishers, 1977.

Anderson, K.B, and R.E. Pingry. Problem–Solving in Mathematics :Its Theory and Practice. Washington, D.C. : The National Council of Teachers of Mathematics, 1973.

Biltey, Gary G., Mary M. Gatfield, and Noney T. Edwards. Mathematics Method For the Elementary and Middle Schools : A Comprehensive Approach. Boston : Allyn and Bacon, Inc., 1976.

Fitzerald, Janres A., and Patricia G. Fitzerald. Method and Curriculum in Elementary Education. Melwaukee : Bruce Publishing, 1955.

Katz, L.G. “The Project Approach.” Erik Digest (Online) 1994. Available from : http://erieecce.org/pubs/digests/1994/IK-pro94 htm/

Poly, G. “On Solving Mathematical Problems in High School. “ Problem Solving in School Mathematics. Virginia : The National Council of Teachers of Mathematics, 1980.

_________. How to Solve it. Princeton : Princeton University Press, 1973.

Schoenfeld, A.H. Teaching Mathematical Thinking and Problem Solving. in L.B. Resnick And L.E. Kloper (Eds). ”Toward the Thinking Curriculum : Current Cognitive Research.” (1989 Yearbook of the Association for Supervision and Curriculum Development) : 83-103.

Tuckman, Bruce W. Conducting Educational Research. 5th ed. USA : Harcourt Brace & Company, 1999.

ภาคผนวก

111

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย

112

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย

ชอ – สกล ตาแหนง / วฒ หมายเหต 1. นางศรพตรา ยมเจรญ อาจารย 2 ระดบ 7

วทยาลยอาชวศกษานครปฐม อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร

ผเชยวชาญในการตรวจสอบเนอหาเกยวกบโครงงานคณตศาสตร

2. นางพรรณ ดจดา ศกษานเทศก ระดบ 7 สานกงานเขตพนทการศกษานครปฐมเขต 1 ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร

ผเชยวชาญการตรวจสอบ เนอหาเกยวกบโครงงานคณตศาสตร

3. นายวสรน ประเสรฐศร หวหนาแผนกมาตรฐานโรงเรยนยอแซฟอปถมภ อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร

ผเชยวชาญในการตรวจ เนอหาวชาคณตศาสตร

113

114

115

116

117

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการวจย

• แผนการจดการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน

• แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน วชาคณตศาสตร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3

• แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน • แบบสอบถามความคดเหนทมตอวธสอนแบบโครงงาน

119

ผงความคด หรอผงมโนทศน (Mind Mapping)

ชอหนวยการเรยนร เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร

ทกษะกระบวนการ

แหลงการเรยนร

โครงงาน

คณธรรม จรยธรรม เนอหา

วดผลประเมนผล

สออปกรณ

- สภาพแวดลอม - สวนสมนไพร - บาน - หองเรยน เขยนเคาโครงของโครงงาน

ลงมอทาโครงงาน ทารายงาน แสดงโครงงาน

- การทาใบงาน - การทาแบบฝกหด - แบบทดสอบ - การตรวจผลงาน

- โจทยปญหาการบวก และการลบ - โจทยปญหาการคณ - โจทยปญหาการหาร - โจทยปญหาการคณและการหาร - โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร

- กระบวนการเรยนรแบบรวมมอ - กระบวนการวางแผนการจดการ - กระบวนการแสวงหาความร - กระบวนการคด วเคราะห - กระบวนการแกปญหา - กระบวนการสอบแบบโครงงาน

- รปภาพ - ใบงาน - ตวอยางโครงงาน

- ยอมรบฟงความเหนของ ผอน - ความละเอยดรอบคอบ - มความคดรเรมสรางสรรค - มความรบผดชอบ

ค ว า ม ร เ ก ย ว ก บโครงงานขนตอนในการท า โ ค ร ง ง าน ค ด แ ล ะ เ ล อ ก ห วเรองรวบรวมขอมล

120 แผนการจดกจกรรมตามเนอหา

คาบเรยน เนอหา 20 คาบ โจทยปญหาคณตศาสตร

1 – 3 (3คาบ) โจทยปญหาการบวกและการลบ 4– 6(3 คาบ) โจทยปญหาการคณ

7– 10 (4 คาบ) โจทยปญหาการหาร 11 – 16 (6คาบ) โจทยปญหาการคณและการหาร 17 – 20 (4 คาบ) โจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหารระคน

121

แผนการจดการเรยนรท 1 เรองโจทยปญหาการบวกและการลบ เวลา 3 ชวโมง (150 นาท)

1. สาระสาคญ การแกโจทยปญหาการบวก การลบจะตองวเคราะหโจทยเพอหาแนวทางในการแสดง วธการหาคาตอบโดยจดใหอยในรปประโยคสญลกษณแลวจงดาเนนการตามขนตอนการบวกและการลบ 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1) เมอกาหนดโจทยปญหาการบวกและการลบใหสามารถแสดงวธหาคาตอบได 2) นกเรยนเหนคณคาและประโยชนของการทาโจทยปญหาการบวกและการลบ และการจดทาโครงงาน 3) นกเรยนมทกษะการทางานกลมและรวมทางานกบผอนได 4) นกเรยนมความรเกยวกบโครงงานคณตศาสตร 2.2 จดประสงคนาทาง 1) นกเรยนสามารถอภปรายสาเหตจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 2) นกเรยนสามารถวเคราะหปญหาจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 3) นกเรยนสามารถเสนอแนวทางในการแกปญหาจากกรณตวอยางทกาหนดได 4) นกเรยนสามารถสรางโจทยปญหาการบวก และการลบได 5) นกเรยนสามารถแสดงวธหาคาตอบโจทยปญหาการบวก และการลบได 6) นกเรยนสามารถบอกความหมายและประเภทของโครงงานได 3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทตองการเนน การวเคราะหโจทยปญหาและขนตอนวธการแกโจทยปญหาการบวก และการลบ 4. เนอหา โจทยปญหาการบวก และการลบ

122 5. กจกรรมการเรยนการสอน 5.1 ขนนาเสนอ 1) แจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบ 2) ครสนทนารวมกบนกเรยนเกยวกบการทาโครงงานและแนะนา ใหนกเรยนรจกโครงงานวชาคณตศาสตร 3) ครแนะนาโจทยปญหาการบวกและการลบ โดยครยกตวอยางใหนกเรยนรวมกนวเคราะหโจทยปญหาการบวกและการลบ โดยครนาแถบโจทยปญหาการบวกและการลบ เชน แดงมเงนอย 1,870 บาท ซอของไป 980 บาท คณพอใหอก 540 บาท แดงมเงนทงหมดเทาไร 4) เมอนกเรยนอานโจทยแลวชวยกนวเคราะหโจทยดงน 4.1 โจทยกาหนดอะไร (แดงมเงนอย 1,870 บาท ซอของไป 980 บาท คณพอใหอก 540 บาท) 4.2 โจทยตองการทราบอะไร (แดงมเงนทงหมดเทาไร) 4.3 ใชวธใดในการหาคาตอบ (วธลบแลวบวก) 4.4 เพราะเหตใด (เพราะโจทยกาหนดวา ซอของไป ตองหกออกและไดรบเงน จะตองเพมขน) 4.5 ใหนกเรยนชวยกนเขยนประโยคสญลกษณ และแสดงวธทา ดงน ประโยคสญลกษณ (1,870 – 980) + 540 = วธทา แดงมเงนอย 1,870 บาท ซอของไป 980 บาท แดงเหลอเงน 890 บาท คณแมใหอก 540 บาท แดงมเหลอทงหมด 1,430 บาท ตอบ ๑,๔๓๐ บาท 5) แบงนกเรยนออกเปนกลมละ 4 – 5 คน 6) ใหแตละกลมเลอกประธานกรรมการ เลขานการผตรวจอกษร ผใหกาลงใจ และผรายงาน 7) ใหแตละกลมทาใบงานท 1

+

-

123 8) ครและนกเรยนรวมกนสรป 9) ครเสนอกรณตวอยาง เรอง “แตงโมไปเทยวตลาดนาดอนหวาย” ใหนกเรยน แตละกลมศกษา และรวมกนอภปรายเหตการณจากกรณตวอยางในประเดนตาง ๆ 10) ครนกเรยนรวมกนสรปจากกรณตวอยาง เราสามารถนาความรเกยวกบการบวกและการลบ มาใชในการแกปญหา เพอคดหาคาตอบ

5.2 ขนกาหนดจดมงหมาย 1) ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย และแสดงความคดเหน เพอวาง โครงงานเรองการทาโครงงานและใหแนวคดในการคด โดยใชความรเกยวกบการบวก และการลบ ในการแกปญหา 2) กาหนดจดมงหมายในการทาโครงงานของกลมโดยใหกลมเสนอแนวคดจะทาเรองใด เพราะเหตใด โดยนาความรเกยวกบการบวกและการลบมาใช 3) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

5.3 ขนวางแผน 1) ครแจกใบความรท 1 รวมกนอภปราย ใหหวขอตอไปน 1.1 ความหมายของโครงงานคณตศาสตร 1.2 ประเภทของโครงงานคณตศาสตร 2) ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย และบนทกลงในใบกจกรรมท 1 โดยมครเปนผคอยใหคาแนะนาและชวยเหลอ ครใชคาถามคอยกระตน

5.4 ขนเสนอและประเมนผล 1) ตวแทนกลมรายงานผลการดาเนนงาน ปฏบตโครงงานจากใบกจกรรมท 1 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปราย ความหมายของโครงงาน 3) ประเภทของโครงงานคณตศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 4) ครตรวจผลงานนกเรยนจากใบกจกรรม 5) นกเรยนทาแบบทดสอบหลงสอน 10 ขอ

124 6. สอการเรยนการสอน 6.1 ใบงานท 1 6.2 กรณตวอยาง “แตงโมไปเทยวตลาดนาดอนหวาย” 6.3 ใบความรท 1 6.4 ใบบนทกกจกรรมท 1 6.5 แบบประเมนผลการทางานกลม 6.6 แถบโจทยปญหาการบวกและการลบ 7. การวดผลประเมนผล 7.1 ผลการทดสอบของนกเรยน 7.2 ประเมนผลการทางานกลม 7.3 แบบประเมนพฤตกรรม 7.4 ผลงาน 7.5 สงเกตจากการสรปและอภปรายผล

125

บนทกหลงสอน 1. ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. 2. แนวทาง / วธการสอน / รปแบบการสอน / เทคนคทใชพฒนาหรอแกปญหา ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. 3. ผลทเกดขน ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. 4. แนวทางการปรบปรงการเรยนการสอนในครงตอไป ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

126

ใบงานท 1 สมาชก 1. ....................................................................................................................... 2. ....................................................................................................................... 3. ....................................................................................................................... 4. ....................................................................................................................... 5. ....................................................................................................................... คาชแจง ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา

สมศกดมเงน 5,490 บาท สมชายมเงนมากกวาสมศกด 3,640 บาท สมศกดและสมชายมเงนรวมกนเทาไร

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

127 3. แสดงวธทา วธทา ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................

128

ใบความรท 1 เรอง ความหมายจดมงหมายและ ประเภทของโครงงานคณตศาสตร

โครงงานคณตศาสตร หมายถง กจกรรมททาใหนกเรยนไดเรยนร

ดวยตนเองจากการลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา สารวจ คนควา ทดลองประดษฐ คดคน ซงนกเรยนเปน

ผคดหวเรอง จดหาขอมล ทดลองสรปผล เขยนรายงาน แสดงผลงาน โดยมครเปนผกระตน แนะนา

และใหคาปรกษาอยางใกลชด

129

เรอง จดมงหมายของโครงงานคณตศาสตร เพอใหการทาโครงงานคณตศาสตรบรรลตามจดมงหมายในการเรยน การสอนวชาคณตศาสตรในโรงเรยน ในการจดทาโครงงานคณตศาสตรนนจะตองม จดมงหมายทแนนอนและชดเจน ซงจดมงหมายของโครงงานคณตศาสตร พอสรปไดดงน 1. เพอสงเสรมใหนกเรยนเกดความรก ความสนใจและมเจตคตทดตอวชาคณตศาสตร 2. เพอพฒนาความสามารถของนกเรยนในการใชกระบวนการทาง คณตศาสตรในการแกปญหา

3. เพอใหนกเรยนนาความรทางคณตศาสตรไปประยกตใชในชวตประจาวน หรออกแบบสงประดษฐใหม ๆ ได โดยตระหนกถงคณคาและประโยชนของวชา คณตศาสตร 4. เพอพฒนาความคดสรางสรรค 5. เพอใหนกเรยนรจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน 6. เพอสงเสรมใหนกเรยนไดแสดงออกพรอมทงไดมโอกาสเผยแพรผลงาน ของตนเอง 7. เพอพฒนาความรบผดชอบและสามารถทางานรวมกบผอนได 8. เพอสงเสรมการศกษาคนควาหรอวจยทางคณตศาสตรของนกเรยนทม ความสนใจและมความสามารถทางคณตศาสตร โดยใชวธการทางวทยาศาสตร

130

เรอง ประเภทของโครงงานคณตศาสตร

สาหรบประเภทของโครงงานคณตศาสตรนน พอจะสรปและจาแนกประเภท ออกไดเปน 4 ประเภทดงน 1. โครงงานคณตศาสตรประเภททดลอง เปนการศกษาหาคาตอบของปญหาใด ปญหาหนง โดยการออกแบบการทดลองและดาเนนการทดลองเพอหาคาตอบของ ปญหาและเพอตรวจสอบสมมตฐานทไดตงไว ซงขนตอนในการทางานประกอบดวย การกาหนดปญหา การตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง ดาเนนการทดลอง การแปลผลและการสรปผลการทดลอง 2. โครงงานคณตศาสตรประเภทการสารวจ เปนกจกรรมการศกษาและรวบรวมขอมล จากธรรมชาตและสงแวดลอม โดยมวตถประสงคเพอศกษาหาความรมอยหรอ ทเปนอยในธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชวธกรสารวจและรวบรวมขอมล แลวนา ขอมล แลวนาขอมลเหลานนมาจดกระทา แลวนาเสนอในรปแบบตาง ๆ ตาม ความเหมาะสม 3. โครงงานคณตศาสตรประเภทการพฒนาหรอการประดษฐ เปนการประดษฐสงใหม ทยงไมเคยมมากอนหรอปรบปรงอปกรณ หรอสงประดษฐมอยแลวใหใชไดทดกวาเดม หรออาจเปนการเสนอหรอปรบสรางแบบจาลองทางความคด เพอแกปญหาใดปญหาหนง

4. โครงงานคณตศาสตรประเภทสรางทฤษฎหรอการอธบาย เปนโครงงานทผทาจะตอง เสนอแนวคดใหม ๆ ในการอธบายเรองใดเรองหนงอยางมเหตผล มหลกการทาง คณตศาสตรหรอมทฤษฎมาสนบสนน หรอเปนการอธบายปรากฏการณเกาใน แนวใหม อาจเสนอในรปคาอธบาย สตร หรอสมการ โดยมขอมลหรอทฤษฎสนบสนน

131

ใบบนทกกจกรรมท 2 โครงงานคณตศาสตร หมายถง ............................................. ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... ....................................................................................................... .......................................................................................................

132

กรณตวอยางเรอง “แตงโมไปเทยวตลาดนาดอนหวาย”

ในวนจนทรทผานมา โรงเรยนไดจดแหลงการเรยนร โดยใหนกเรยนชนประถมศกษา ปท 4 ไปศกษาแหลงการเรยนรในทองถนคอ ตลาดนาดอนหวาย แตงโมเปนนกเรยนอกคนหนงไดไปเทยวเขาไดเจอกบสนคาทแมคานามาขายมากกวาสนคาทแตงโมสนใจมดงน - ขนมตาลถงละ 20 บาท - เปดพะโลตวละ 220 บาท - หมกรอบ 3 กลอง 100 บาท - สมโอผลละ 30 บาท - ขนมลมกลน ถงละ 30 บาท แตงโมมเงนไป 400 บาท จะเลอกซอสนคาอะไรดจงจะเหลอเงน 120 บาท

133

ประเดนอภปราย

จากกรณตวอยาง “แตงโมไปเทยวตลาดนาดอนหวาย” ใหนกเรยนแตละกลม รวมกนอภปราย ในประเดนตอไปน 1. สงทแตงโมตองการซอสนคามอะไรบาง 2. แตงโมจะเลอกสนคาอะไรไดบาง จงจะเหลอเงน 120 บาท 2.1 มวธคดหาคาตอบอยางไร 2.2 ใชความรทางคณตศาสตร เกยวกบเรองใดในการคดหาคาตอบ 3. นกเรยนมสนคาใดบางทจะมาคดหาคาตอบ

แนวคาตอบในการทาโครงงาน

1. โครงงานการคดหาราคาสนคาทเหมาะสมกบเงน 2. โครงงานการสารวจราคาสนคาแตละประเภท

134

แบบสงเกตพฤตกรรม การเรยนการ.........................................

คาชแจง ใหผสอนสงเกตและบนทก โดยใสเลข 1 เมอนกเรยนปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ใส 0 เมอนกเรยนไมไดปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ลงในชองรายการพฤตกรรม

พฤตกรรมทสงเกต

ท ชอ – สกล กระบวน การทางาน

แสดงความคดเหน

การเปนผนาและผตาม

การยอมรบซงกนและกน

การนาเสนอ

รวม หมายเหต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. หมายเหต : กรณทเรยนเปนกลมใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอนน (ตามจานวนกลม)

135

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาใบงานท 1 หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหวเคราะหโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคาใชภาษาและใชวธใดในการหาคาตอบไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหวเคราะหโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา ใชภาษาได และใชวธใดในการหาคาตอบไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหวเคราะหโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป ใชภาษาไมถกตอง และใชวธใดในการหาคาตอบไดถกตอง

1. การวเคราะหโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหวเคราะหโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา ใชภาษาไมถกตอง และใชวธใดในการหา คาตอบไดถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ ( 4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

136

แบบทดสอบหลงเรยนชดท 1 เรอง โจทยปญหาการบวก - การลบ

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ

โจทย คณแมซอเปด 1 ตว ราคา 280 บาท ใหเงนแมคาไป 1,000 บาท จะไดรบทอนเทาไร

1. โจทยกาหนดอะไรมาให ? ก. จะไดรบเงนทอนเทาไร ข. คณแมซอเปด 1 ตว ราคา 280 บาท ค. ใหเงนแมคาไป 1,000 บาท ง. คณแมซอเปดราคา 280 บาท ใหเงนแมคาไป 1,000 บาท 2. โจทยถามอะไร ? ก. คณแมซอเปด 1 ตว ข. คณแมซอเปด 1 ตว ราคา 280 บาท ค. ใหเงนแมคาไป 1,000 บาท ง. จะไดรบเงนทอนเทาไร 3. จะหาคาตอบโดยวธใด ? ก. การบวก ข. การลบ ค. การคณ ง. การหาร 4. เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ? ก. 1,000 - 280 = ข. 1,000 + 280 = ค. 1,000 × 280 = ง. 1,000 ÷ 280 = 5. คาตอบทไดคอเทาไร ? ก. 220 บาท ข. 280 บาท ค. 720 บาท ง. 840 บาท 6. แมคานาปลาชอนแดดเดยวมาขายวนเสารไดเงน 1,780 บาท วนอาทตยไดเงนมากกวา วนเสาร 975 บาท รวมสองวนแมคาขายปลาชอนแดดเดยวไดเทาไร ? ก. 805 บาท ข. 905 บาท ค. 2,755 บาท ง. 4,535 บาท

137 7. แมคาทาขนมตาลได 1,500 หอ ขายไปแลว 918 หอ เหลอยงไมไดขายกหอ ? ก. 518 หอ ข. 582 หอ ค. 588 หอ ง. 682 หอ 8. แมคาขายสมโอ 5 วน ไดเงน 5,450 บาท ขายขนมไทยไดเงน 1,4580 บาท ขายมะพราว นาหอมไดเงน 1,250 บาท รวมแมคาของทงหมดไดเงนเทาไร ? ก. 5,455 บาท ข. 6,930 บาท ค. 8,158 บาท ง. 8,480 บาท 9. นกทองเทยว นงเรอชมแมนาทาจน สปดาหท 1 จานวน 1,600 คน สปดาหท 2 มากกวา สปดาหท 1 จานวน 500 คน สปดาหท 3 นอยกวาสปดาหท 2 จานวน 400 คน นกทองเทยวสปดาหท 3 มจานวนเทาไร ? ก. 1,100 คน ข. 1,700 คน ค. 2,100 คน ง. 2,500 คน 10. ซอขนมตาล 170 บาท ซอขนมเบอง 150 บาท ซอขนมลอดชอง 210 บาท ซอสม 80 บาท เหลอเงน 750 บาท เดมมเงนเทาไร ? ก. 1,240 บาท ข. 1,360 บาท ค. 1,560 บาท ง. 1,700 บาท

138

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 1 เรอง โจทยปญหาการบวก – การลบ

ขอ เฉลย 1 ข 2 ง 3 ข 4 ก 5 ค 6 ง 7 ข 8 ค 9 ข 10 ข

139

แผนการจดการเรยนรท 2 เรองโจทยปญหาการคณ เวลา 3 ชวโมง (150 นาท)

1. สาระสาคญ การแกโจทยปญหาการคณจะตองวเคราะหโจทยเพอหาแนวทางในการแสดงวธการหาคาตอบโดยจดใหอยในรปประโยคสญลกษณแลวจงดาเนนการตามขนตอนการคณ 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. นกเรยนสามารถแสดงวธทาคาตอบจากโจทยปญหาการคณทกาหนดใหได 2. นกเรยนเหนคณคาและประโยชนของการทาโจทยปญหาการคณ การจดทาโครงงาน 3. นกเรยนมความรบผดชอบ ละเอยดรอบคอบ สนกสนานในการทางาน และสามารถทางานรวมกบผอนได 4. นกเรยนสามารถจดทาโครงงานเมอแกปญหาจากโจทยปญหาการคณได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. นกเรยนสามารถอภปรายสาเหตจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหปญหา 3. นกเรยนสามารถเสนอแนวทางในการแกปญหาจากโจทย 4. นกเรยนสามารถสรางโจทยปญหาการคณได 5. นกเรยนสามารถประเมนผลการทางานกลมของตนเองได 6. นกเรยนสามารถบอกขนตอนในการทาโครงงานคณตศาสตรไดถกตอง 3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทตองเนน การวเคราะหโจทยปญหาและขนตอน วธการแกโจทยปญหาการคณ 4. เนอหา โจทยปญหาการคณ

140 5. กจกรรมการเรยนการสอน 5.1 ขนนาเสนอ 1. แจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยน 2. ครยกตวอยาง โจทยปญหาการคณ โดยนาแถบโจทยปญหา 3. ซอเสอมา ราคาตวละ 128 บาท จานวน 3 ตว จะตองจายเงนเทาไร 4. เมอนกเรยนอานโจทย แลวรวมกน วเคราะหโจทยดงน 4.1 โจทยกาหนดอะไร (ซอเสอมาราคาตวละ 128 บาท จานวน 3 ตว) 4.2 โจทยตองการทราบอะไร (จะตองจายเงนเทาไร) 4.3 ใชวธการใดในการหาคาตอบ (นาไปคณ) 4.4 เพราะเหตใด มการเพมขนทละเทา ๆ กน 5. ใหนกเรยนชวยกนเขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทาดงน ประโยคสญลกษณ 128 × 3 = วธทา ซอเสอมาราคาตวละ 128 บาท จานวน 3 ใบ จะตองจายเงน 384 บาท ตอบ ๓๘๔ บาท 6. แบงนกเรยนออกเปนกลมละ 4 – 5 คน 7. แตละกลมทาใบงานท 2 พรอมทงรวมกนสรป 8. ครเลากรณตวอยาง เรอง สวสดสวนสามพราน ใหแตละกลมฟงพรอมทงตอบคาถาม - ใน 1 สปดาห มนกเรยนเขาชมการแสดงกคนและคดเปนเงนเทาไร เราใชความรทางคณตศาสตร เรองอะไรมารวมในการคดคานวณ 5.2 ขนกาหนดจดมงหมาย 1. นกเรยนแตละกลม รวมกนอภปรายแสดงความคดเหน เพอวางโครงงานโดยใชความร เกยวกบโจทยปญหาการคณ ในการแกปญหา 2. ครเลาแนวคดเกยวกบโครงงาน และนาตวอยางโครงงานทมผทาแลวมาใหนกเรยนคด หวเรอง 5.3 ข นวางแผน 1. ครแจกใบความรท 2 เรองขนตอนในการทางานและรวมกนอภปรายถงขนตอนการทาโครงงานคณตศาสตร ใหนกเรยนศกษาพรอมทงครอธบายเพมเตม

×

141 2. ใหแตละกลมทาใบกจกรรมท 2 5.4 ขนเสนอและประเมนผล 1. ตวแทนกลมรายงานผลการดาเนนงาน 2. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงสอน 10 ขอ 6. สอการเรยนการสอน 1. ใบงานท 2 2. กรณตวอยาง “แตงโมไปเทยวตลาดนาดอนหวาย” 3. ใบความรท 2 4. ใบบนทกกจกรรมท 2 5. แบบฟอรมการเขยนเคาโครงและรายงานของโครงงานคณตศาสตร 6. แบบประเมนผลการทางานกลม 7. แถมโจทยปญหาการบวกและการลบ 7. การวดผลประเมนผล 1. ประเมนผลการจดทาโครงงานโดยคร 2. ประเมนผลการทางานกลม 3. แบบทดสอบ 4. ตรวจผลงาน 5. การอภปรายการนาเสนอ

142

บนทกหลงสอน 1. ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. แนวทาง / วธการสอน / รปแบบการสอน / เทคนคทใชพฒนาหรอแกปญหา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. ผลทเกดขน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. แนวทางการปรบปรงการเรยนการสอนในครงตอไป ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

143

ใบงานท 2 สมาชก 1. ............................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................ 3. ............................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................ 5. ............................................................................................................................ คาชแจง ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา รถบสคนหนงมนกทองเทยว 45 คน ถาในวนนนมรถบส 7 คน จะมนกทองเทยว กคน

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

144 3. แสดงวธทา วธทา ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................

145

ใบความรท 2 เรอง ขนตอนในการทาโครงงานคณตศาสตร

การทาโครงงานคณตศาสตรมการดาเนนงานหลายขนตอน ดงน 1. การคดจะเลอกหวเรองหรอปญหาทจะศกษา 2. การวางแผนในการทาโครงงาน 3. การลงมอทาโครงงาน 4. การเขยนรายงาน 5. การแสดงผลงาน 1. การคดจะเลอกหวเรองหรอปญหาทจะศกษา เปนขนตอนทสาคญและยากทสด หวขอเรองของโครงงานควรมเฉพาะเจาะจงและชดเจน และควรเปนเรองแปลกใหม ซงแสดงถงความคดสรางสรรคดวยหวเรองควรไดมาจาก ความสนใจ ความสงสย และความอยากรอยากเหนทงในหองเรยนและนอกหองเรยน ขอควรคานงเกยวกบการคดเลอกหวเรองทจะทาโครงงาน 1. เหมาะสมกบระดบความร 2. เหมาะสมกบระดบความสามารถ 3. วสดอปกรณทจาเปนตองใช 4. งบประมาณเพยงพอ 5. ระยะเวลาทใชทาโครงงาน 6. มอาจารยหรอผทรงคณวฒรบเปนทปรกษา 7. มความปลอดภย 8. มแหลงความรเอกสารเพยงพอทจะคนควา 2. การวางแผนในการทาโครงงาน ขนตอนนเปนการวางแผนในการทาโครงงาน รวมถงการเขยนเคาโครงของ โครงงานเพอใหการดาเนนการเปนไปอยางรดกมและรอบคอบ เคาโครงของโครงงานโดยทว ๆ ไป เขยนขนเพอแสดงความคด แผนงานและ ขนตอนของการทาโครงงาน ซงประกอบดวย 1. ชอโครงงาน 2. ชอผทาโครงงาน

146 3. ชอทปรกษาโครงงาน 4. ทมาและความสาคญของโครงงาน 5. จดมงหมายของการศกษาคนควา 6. สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม) 7. วธดาเนนการ - วสดอปกรณทตองใช - แนวการศกษาคนควา 8. แผนปฏบตงาน 9. ผลทคาดวาจะไดรบ 10. เอกสารอางอง 3. การลงมอทาโครงงาน เมอเคาโครงของโครงงานผานความเหนชอบของทปรกษาโครงงานแลวเรมลงมอทาโครงงานโดยปฏบตตามแผนดาเนนงาน อาจเปลยนแปลงหรอเพมเตมจากแผนงานทวางไวในตอนแรกบางกได เมอดาเนนโครงงานครบถวนตามขนตอนไดขอมลแลวควรมการตรวจสอบผลการทดลองดวยการทดลองซา หลงจากนนทาการวเคราะหขอมล แปลผลและสรปผลการศกษาคนควา พรอมทงอภปรายผลการศกษา 4. การเขยนรายงาน การเขยนรายงานควรใชภาษาทอานเขาใจงาย ชดเจน สน ๆ และตรงไปตรงมาใหครอบคลมหวขอตาง ๆ ดงตอไปน 1. ชอโครงงาน 2. ชอผทาโครงงาน 3. ชอทปรกษาโครงงาน 4. บทคดยอ 5. ทมาและความสาคญของโครงงาน 6. จดมงหมายของการศกษาคนควา 7. สมมตฐานของการศกษาคนควา (ถาม) 8. วธดาเนนการ แยกเปน 2 หวขอยอย - วสดอปกรณ - วธดาเนนการ

147 9. ผลการศกษาคนควา 10. สรปและขอเสนอแนะ 11. คาขอบคณ 12. เอกสารอางอง 5. การแสดงผลงาน การแสดงผลงานเปนงานขนสดทายและสาคญอกประการหนงของการทา โครงงาน การวางแผนออกแบบเพอจดแสดงผลงานนนมความสาคญเทา ๆ กบการทาโครงงาน การแสดงผลงานนนอาจทาไดในรปแบบตาง ๆ กน เชน การแสดงในรปนทรรศการ รปของการ รายงานแบบปากเปลา การแสดงผลงานควรจดใหครอบคลมประเดนสาคญ ดงตอไปน 1. ชอโครงงาน ชอผทาโครงงาน ชอทปรกษาโครงงาน 2. คาอธบายยอ ๆ ถงเหตจงใจในการทาโครงงานและความสาคญของโครงงาน 3. วธดาเนนการ 4. การสาธตหรอแสดงผลทไดจากการทดลอง 5. ผลการสงเกตหรอขอมลเดน ๆ ทไดจากการทาโครงงาน การจดนทรรศการแสดงโครงงานคณตศาสตรนนใหคานงถงสงตาง ๆ ตอไปน 1. ความปลอดภยของการจดการแสดง 2. ความเหมาะสมกบเนอททจดแสดง 3. คาอธบายทเขยนแสดง ใหเนนเฉพาะประเดนทสาคญและนาสนใจ 4. จดรปทดงดดความสนใจ 5. ใชตารางและรปภาพประกอบ 6. สงทแสดงทกอยางตองถกตอง 7. ในกรณทเปนสงประดษฐ สงนนควรอยในสภาพททางานไดอยางสมบรณ การแสดงผลงานผนาเสนอผลงานจะตองอธบาย หรอรายงานปากเปลาถงขอมล เกยวกบโครงงานทจดทาขน โดยในการอธบายนนใหคานงถงสงตาง ๆ ตอไปน 1. ตองทาความเขาใจเกยวกบเรองทจะอธบายเปนอยางด 2. คานงถงความเหมาะสมของภาษาทใชกบระดบของผฟง ชดเจนเขาใจงาย 3. ควรรายงานอยางตรงไปตรงมา ไมวกวน 4. พยายามหลกเลยงการอานรายงานใหผชมฟง

148

ใบบนทกกจกรรมท 2 1. ขนตอนในการทาโครงงาน มกขนอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 2. ขนตอนในการทาโครงงานขนใดเปนขนททายากทสด เพราะเหตใด ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….

149

กรณตวอยาง สวสดสวนสามพราน นกเรยนจงหวดนครปฐมไดไปใชแหลงการเรยนร ในทองถน คอสวนสามพราน อตราคาเขาชมการแสดงศลปะ วฒนธรรมไทย สาหรบนกเรยนคนละ 40 บาท เพอน ๆ ชวยกนหาคาตอบทวา สวนสามพรานจะมรายไดเทาไรใน 1 สปดาห เฉพาะทมนกเรยนเขาชม - วนจนทร มนกเรยนเขาชม 220 คน - วนองคาร มนกเรยนเขาชม 195 คน - วนพธ มนกเรยนเขาชม 150 คน - วนพฤหสบด มนกเรยนเขาชม 170 คน - วนศกร มนกเรยนเขาชม 124 คน - วนเสาร มนกเรยนเขาชม 190 คน - วนอาทตย มนกเรยนเขาชม 175 คน

150

ประเดนอภปราย

จากกรณตวอยาง “สวสดสวนสามพราน” ใหนกเรยนแตละกลม รวมกนอภปราย ในประเดนดงน 1. มนกเรยนชมทงหมดกคน 2 ในแตละวน มจานวนนกเรยนเทาไรและคดเปนเงนเทาไร

แนวคาตอบในการทาโครงงาน

1. โครงงานการคดหาจานวนเงน

151

แบบสงเกตพฤตกรรม การเรยนการ.........................................

คาชแจง ใหผสอนสงเกตและบนทก โดยใสเลข 1 เมอนกเรยนปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ใส 0 เมอนกเรยนไมไดปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ลงในชองรายการพฤตกรรม

พฤตกรรมทสงเกต

ท ชอ – สกล กระบวน การ

ทางาน

แสดงความคดเหน

การเปนผนาและผตาม

การยอมรบซงกนและกน

การนาเสนอ

รวม หมายเหต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. หมายเหต : กรณทเรยนเปนกลมใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอนน (ตามจานวนกลม)

152

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาใบงานท 2 หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคา ถกตองและใชภาษาไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป และใชภาษาไมถกตอง

1. การเขยนโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา และใชภาษาไมถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ ( 4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

153

แบบทดสอบหลงเรยนชดท 2 เรอง โจทยปญหาการคณ (สวสดสวนสามพราน)

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ โจทย บตรเขาชมการแสดงศลปวฒนธรรมไทย ราคาใบละ 250 บาท ถามนกทองเทยวตองการชมการแสดง จานวน 45 คน จะตองจายคาบตร เทาไร จากโจทยตอบคาถามขอ 1 – 5 1. โจทยกาหนดอะไรมาให ก. นกทองเทยวจานวน 45 คน ข. บตรเขาชมการแสดงศลปวฒนธรรมไทย ค. จะตองจายคาบตรเขาชมเทาไร ง. บตรเขาชมการแสดง ราคาใบละ 250 บาท มนกทองเทยว จานน 45 คน 2. โจทยถามหาอะไร ก. นกทองเทยวจานวน 45 คน ข. บตรเขาชมการแสดงศลปวฒนธรรมไทย ค. จะตองจายคาบตรเขาชมเทาไร ง. บตรเขาชมการแสดง ราคาใบละ 250 บาท มนกทองเทยว จานน 45 คน 3. จะหาคาตอบโดยวธใด ก. การบวก ข. การลบ ค. การคณ ง. การหาร 4. เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. 250 × 45 = ข. 250 ÷ 45 = ค. 250 + 45 = ง. 250 – 45 = 5. คาตอบจากโจทยปญหาคอเทาไร ก. 10,000 บาท ข. 11,100 บาท ค. 11,150 บาท ง. 11,250 บาท

154 6. นกเรยนชน ป.2 เขาชมสวนสามพราน โดยจดเปนแถว ๆ ละ 15 คน จานน 24 แถว จะม นกเรยนทงหมดเทาไร (เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร) ก. 24 + 15 = ข. 24 – 15 = ค. 24 × 15 = ง. 24 ÷ 15 = 7. จากโจทยปญหาขอ 6 ไดคาตอบเทาไร ก. 360 คน ข. 370 คน ค. 380 คน ง. 390 คน โจทย ซอเสอทระลกสวนสามพรานราคาตวละ 180 บาท ซอครงโหลใหเงนแมคาไป 2,000 บาท จะไดรบเงนทอนเทาไร จากโจทยตอบคาถามขอ 8 – 10 8. จากโจทยหาคาตอบโดยวธใด ก. การคณ , การลบ ข. การบวก , การลบ ค. การคณ , การบวก ง. การบวก , การบวก 9. เขยนประโยคสญลกษณ ไดอยางไร ก. (180 × 6) – 2,000 = ข. 2,000 – (180 × 6) = ค. (180 + 6) – 2,000 = ง. 2,000 - (180 – 6) = 10. จากโจทยปญหาไดคาตอบเทาไร ก. 900 บาท ข. 920 บาท ค. 1,000 บาท ง. 1,080 บาท

155

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 2 เรอง โจทยปญหาการคณ

ขอ เฉลย 1 ง 2 ค 3 ค 4 ก 5 ง 6 ค 7 ก 8 ก 9 ข 10 ข

156

แผนการจดการเรยนรท 3 เรองโจทยปญหาการหาร เวลา 4 คาบ (200นาท)

1. สาระสาคญ การแกโจทยปญหาการหารจะตองวเคราะหเพอหาแนวทางในการแสดงวธการหาคาตอบโดยจดใหอยในรปประโยคสญลกษณแลวจงดาเนนการตามขนตอนการหาร 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. นกเรยนสามารถแสดงวธทาคาตอบจากโจทยปญหาการหารทกาหนดใหได 2. นกเรยนเหนคณคาและประโยชนของการทาโจทยปญหาการคณและหาร การจดทาโครงงาน 3. นกเรยนมความรบผดชอบ ละเอยดรอบคอบ สนกสนานในการทางาน และสามารถทางานรวมกบผอนได 4. นกเรยนสามารถจดทาโครงงานเพอแกปญหาจากโจทยปญหาการหารได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. นกเรยนสามารถอภปรายสาเหตจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหปญหา 3. นกเรยนสามารถเสนอแนวทางในการแกปญหาจากโจทย 4. นกเรยนสามารถสรางโจทยปญหาการหารได 5. นกเรยนสามารถประเมนผลการทางานกลมของตนเองได 6. นกเรยนสามารถประเมนผลการจดทาโครงงานของผอนได 3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทตองเนน การวเคราะหโจทยปญหาและขนตอน วธการแกโจทยปญหา การหาร 4. เนอหา โจทยปญหาการหาร

157 5. กจกรรมการเรยนการสอน 5.1 ขนนาเสนอ 1. แจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราย 2. ครนาโจทยปญหาการหารโดยเปนแถบโจทยปญหามาใหนกเรยนรวมกนวเคราะหโจทย คณแมซอเสอ 5 ตว เปนเงน 1,045 บาท เสอราคาตวละเทาไร 3. เมอนกเรยนอานโจทยแลวรวมกนวเคราะหโจทย 3.1 โจทยกาหนดอะไรมาให )คณแมซอเสอ 5 ตว เปนเงน 1,045 บาท) 3.2 โจทยถามหาอะไร (เสอราคาตวละเทาไร) 3.3 ใชวธการใดในการหารคาตอบ (หาร) 3.4 เพราะเหตใด (ราคาเสอจะลดลง แตละตวจะเทา ๆ กน 3.5 เขยนเปนประโยคสญลกษณและแสดงวธทาดงน ประโยคสญลกษณ 1,045 ÷ 5 = วธทา คณแมซอเสอเปนเงน 1,045 บาท ซอเสอ 5 ตว ราคาตวละ 1,045 ÷ 5 = 209 บาท ตอบ ๒๐๙ บาท 4. แบงนกเรยนออกเปนกลม ๆ ละ 4 – 5 คน 5. ใหนกเรยนแตละกลมเลอกประธาน 6. ใหนกเรยนแตละกลม ทาใบงานท 1 7. ครและนกเรยนรวมกนสรป 8. ครเสนอกรณตวอยางเรอง “นองปรางฉลาดซอ” ใหแตละกลม - เหตใดนองปรางคจงไมซอของตามทตองการ - การทแมคาตดราคาปายไว ซอ 2 อยางลดใหเทาน จะใชความรทางคณตศาสตรเรองอะไรมาชวยในการคดคานวณ 9. ครและนกเรยนรวมกนสรปจากกรณตวอยาง เราสามารถนาความรเกยวกบการหารมาใชในการแกปญหา เมอคานวณราคาสงของเปนราคาตอหนวย และคดคานวณราคาตามจานวนทตองการ

÷

158 5.2 ขนกาหนดจดมงหมาย 1. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหน เพอวางโครงงานโดยใชความรเกยวกบการหาร ในการแกปญหา 2. กาหนดแนวทาง ในการทาโครงงานของกลมวาจะทาเรองใด เพออะไร โครงงานนนประกอบไปดวยอะไรบาง - สนคาทตองการซอ - โจทยปญหาทสมพนธกบสงของทตองการซอ โดยนาความรเกยวกบการหาร มาใช 3. นกเรยนแตละกลมรวมกนคดวาจะทาโครงงานเรองอะไร 4. นกเรยนลงมอทาโครงงาน 5.3 ขนวางแผน 1. ครแจกใบความรท 3 เรอง “รปแบบการเขยนเคาโครงของโครงงานคณตศาสตร” ใหนกเรยนศกษาการเขยนโครงงาน โดยครอธบายเพมเตม 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนพจารณา วางแผน ในการทางาน โดยมครเปนผทคอยใหความชวยเหลอแนะนา โดยครจะใชคาถาม เปนตวกระตน เชน - ทาไมจงทาโครงงานน - ควรตงชอเรอง โครงงานวาอยางไร - โครงงานนมผลดอยางไร - ใชเวลาทามาก – นอย เพยงใด - โครงงานนมขนตอนการทาอยางไร - ใชวสดอปกรณอะไรบางในการทา 3. แตละกลมเสนอเคาโครงของโครงงานทจะทา เพอใหครเปนผพจารณา 5.4 ขนดาเนนการตามแผนงาน 1. แตละกลมรวมมอกน ดาเนนการตามแผนงานทวางไว รวมกนแกปญหา แสดงความคดเหนโดยมครเปนผคอยกระตน แนะนา ใหคาปรกษาอยางใกลชด 2. แตละกลมเขยนรายงาน ตามรปแบบทครแจกให 5.5 ขนเสนอและประเมนผล 5.1 ใหแตละกลมนาผลงานมาเสนอ เพอการแลกเปลยนความรใหเพอและครฟงพรอมทงรวมกนหาสงทตองปรบปรง แกไขโดยมครเปนผคอยแนะนา

159 5.2 ใหแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหนวาอยาก ใหกลมไหนออกมานาเสนอ ผลงานกอนโดยเรยงลาดบความสนใจ โดยใชเวลากลมละไมเกน 10 นาท 5.3 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายการปฏบตโครงงานของแตละกลมและทาการประเมนโครงงาน ตามแบบประเมน - นกเรยนประเมนผลการทางานกลม - ครประเมนผลการทาโครงงานกลมของนกเรยน 5.4 ครและนกเรยนรวมกนสรป ประโยชนของการทาโครงงานในครงน 5.5 นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน 10 ขอ 6. สอการเรยนการสอน 1. ใบงานท 1 2. กรณตวอยาง “นองปรางฉลาดซอ” 3. ใบความรท 3 เรอง รปแบบการเขยนเคาโครงของโครงงานคณตศาสตร 4. แบบฟอรมการเขยนเคาโครงและรายงานของโครงงานคณตศาสตร 5. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน 6. แบบประเมนผลการทางานกลม 7. แถบโจทยปญหาการคณและการหาร 8. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบวธสอนโครงงาน 7. การวดผลประเมนผล 1. ประเมนผลการจดทาโครงงานโดยคร 2. ประเมนผลการทางานกลม

160

บนทกหลงสอน 1. ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. แนวทาง / วธการสอน / รปแบบการสอน / เทคนคทใชพฒนาหรอแกปญหา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. ผลทเกดขน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. แนวทางการปรบปรงการเรยนการสอนในครงตอไป .......................................................................................................................................

....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

161

ใบงานท 3 สมาชก 1. ............................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................ 3. ............................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................ 5. ............................................................................................................................ คาชแจง ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา

สมชายมเงน 630 บาท ตองการบรจาคเงนไปชวยเหลอ 6 จงหวดภาคใต จะบรจาคจงหวดเทา ๆ กน เทาไร

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

162 3. แสดงวธทา วธทา .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ....................................................................................................................

163

ใบความรท 3

(ปกนอก)

ชอโครงงาน

ชอผทาโครงงาน

ชอครทปรกษา

โรงเรยน .................................... อาเภอ ...................................... จงหวด .....................................

164

บทคดยอ บทคดยอประกอบดวยจดประสงค วธดาเนนการยอ ๆ ผลของการศกษาคนควา สรปยอ ๆ ไมเกน 300 – 350 คา รปแบบในการเขยนบทคดยอ โครงงานนจดทาขนเพอ (จดประสงค) ................................................................................ ..........................................................................มวธการดาเนนการ (อยางยอ ๆ) ดงน ............. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. มผลการศกษาคนควาคอ .................................................................................................... ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. สรปผลการศกษาคนควา ..................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

165

บทท 1 ทมา ................................................................................................................................... จดมงหมายในการทาโครงงาน .............................................................................................. ขอบเขต ...............................................................................................................................

บทท 2 เอกสารอางอง

บทท 3 การดาเนนการทาโครงงาน

- วสดอปกรณ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. - วธดาเนนการ .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

บทท 4 ผลการทดลอง

บทท 5 สรปผลการจดทาโครงงาน

เอกสารอางอง

ภาคผนวก

166

กรณตวอยางเรอง “นองปรางฉลาดซอ” วนหยดสดสปดาห คณแมใหนองปรางไปซอของในรานขางบาน โดยเลอกซอสงของทจาเปน สนคาแตละชนดคดราคาไวดงน - ยาสฟน 2 หลอด 95 บาท - แปง 3 กระปอง 105 บาท - ผงซกฟอก 2 กลอง 185 บาท - สบ 4 กอน 80 บาท นองปรางตองซอสบครงโหล ยาสฟน 1 หลอด แปง 2 กระปอง ผงซกฟอก 3 กลอง ชวยนองปรางคดซวา จะตองจายเงนทงหมดเทาไร

167

ประเดนอภปราย จากกรณตวอยาง “นองปรางฉลาดซอ” ใหนกเรยนแตละกลม รวมกนอภปราย ในประเดน ตอไปน 1. สงทนองปรางจะตองซอมอะไรบาง 2. นองปราง จะตองทาอยางไร จงจะทราบราคาของสงของแลวใชความรทางคณตศาสตร เรองอะไรมาชวยหาคาตอบ

แนวคาตอบในการทาโครงงาน 1. โครงงานซออาหาร 2. โครงงานเปรยบเทยบราคาสนคา

168

แบบสงเกตพฤตกรรม การเรยนการ.........................................

คาชแจง ใหผสอนสงเกตและบนทก โดยใสเลข 1 เมอนกเรยนปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ใส 0 เมอนกเรยนไมไดปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ลงในชองรายการพฤตกรรม

พฤตกรรมทสงเกต

ท ชอ – สกล กระบวน การ

ทางาน

แสดงความคดเหน

การเปนผนาและผตาม

การยอมรบซงกนและกน

การนาเสนอ

รวม หมายเหต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. หมายเหต : กรณทเรยนเปนกลมใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอนน (ตามจานวนกลม)

169

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาใบงานท 3 หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคา ถกตองและใชภาษาไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป และใชภาษาไมถกตอง

1. การเขยนโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา และใชภาษาไมถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ (4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

170

แบบทดสอบหลงเรยนชดท 3 เรอง โจทยปญหาการหาร (นองปรางคฉลาดซอ)

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ 1. ซอขนมปงเลยงปลา 4 กอน ราคา 56 บาท ขนมปงราคากอนละเทาไร ก. 12 บาท ข. 14 บาท ค. 15 บาท ง. 52 บาท 2. นาฬกา 5 เรอน ราคา 3,680 บท นาฬการาคาเรอนละเทาไร ก. 730 บาท ข. 732 บาท ค. 736 บาท ง. 738 บาท 3. เดนจากบานไปโรงเรยน 4 เทยว ได 1,500 เมตร เฉลมเดนเทยวเดยวเปนระยะทางเทาไร ก. 365 เมตร ข. 370 เมตร ค. 374 เมตร ง. 375 เมตร 4. ซอรองเทา 4 ค ราคา 940 บาท รองเทาราคาคละเทาไร ก. 230 บาท ข. 235 บาท ค. 240 บาท ง. 245 บาท 5. นองปรางคซอนมกลองละ 6 บาท มเงน 1,548 บาท จะซอนมไดกกลอง ก. 251 กลอง ข. 253 กลอง ค. 256 กลอง ง. 258 กลอง 6. แดงเกบเงนวนจนทรได 118 บาท วนองคารขายได 210 บาท วนพธขายได 205 บาท วนพฤหสบดขายได 200 บาท วนศกรขายได 212 บาท เฉลยแดงเกบเงนไดวนละเทาไร ก. 187 บาท ข. 188 บาท ค. 189 บาท ง. 190 บาท 7. ดนสอ 1 โหล ราคา 140 บาท ดนสอแทงละเทาไร เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. 140 + 12 = ข. 140 – 12 = ค. 140 × 12 = ง. 140 ÷ 12 =

171 8. มดอกบว 160 ดอก นามามดเปนกา ๆ ละ 10 ดอก จะไดกกา เขยนเปนประโยคสญลกษณ ไดอยางไร ก. 160 + 10 = ข. 160 ÷ 10 = ค. 160 × 10 = ง. 160 - 10 = 9. 350 ÷ 5 = มความหมายตรงกบขอใด ก. มขนม 350 ชน จดใสกลอง กลองละ 5 ชน จะไดทงหมดกกลอง ข. มเงน 350 บาท ใหเงน 5 คน คนละ 5 บาท เหลอเงนกบาท ค. เกบเงนวนละ 5 บาท จานวน 350 วน มเงนเกบทงหมดกบาท ง. ใหเงนนองคนละ 350 บาท จานวน 5 คน เปนเงนทงหมดกบาท 10. ขายแตงโม 7 ลกราคาลกละเทา ๆ กน ไดเงน 392 บาท แตงโมราคาลกละเทาไร ก. 56 บาท ข. 57 บาท ค. 58 บาท ง. 59 บาท

172

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 3 เรอง โจทยปญหาการหาร

ขอ เฉลย 1 ข 2 ค 3 ง 4 ข 5 ง 6 ค 7 ง 8 ข 9 ก 10 ก

173

แผนการจดการเรยนรท 4 เรองโจทยปญหาการคณและการหาร เวลา 6 คาบ (300 นาท)

1.สาระสาคญ โจทยปญหาการคณและหาร จะตองวเคราะหโจทยเพอหาแนวทางในการแสดงวธการหา คาตอบโดยจดใหอยในรปประโยคสญลกษณแลวจงดาเนนการตามขนตอนการคณและการหาร 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. นกเรยนสามารถแสดงวธทาคาตอบจากโจทยปญหาการคณและการหารทกาหนดใหได 2. นกเรยนเหนคณคาและประโยชนของการทาโจทยปญหาการคณและหาร การจดทาโครงงาน 3. นกเรยนมความรบผดชอบ ละเอยดรอบคอบ สนกสนานในการทางาน และสามารถทางานรวมกบผอนได 4. นกเรยนสามารถจดทาโครงงานเพอแกปญหาจากโจทยปญหาการคณและการหารได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. นกเรยนสามารถอภปรายสาเหตจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหปญหา 3. นกเรยนสามารถเสนอแนวทางในการแกปญหาจากโจทย 4. นกเรยนสามารถสรางโจทยปญหาการคณได 5. นกเรยนสามารถประเมนผลการทางานกลมของตนเองได 6. นกเรยนสามารถประเมนผลการจดทาโครงงานของผอนได 3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทตองเนน การวเคราะหโจทยปญหาและขนตอน วธการแกโจทยปญหา การคณและการหาร 4. เนอหา โจทยปญหาการคณและการหาร

174 5. กจกรรมการเรยนการสอน 5.1 ขนนาเสนอ 1. แจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบ 2. ครยกตวอยางโจทยปญหาการคณและการหาร 3. สมศกดมเงน 1,800 บาท สมชายมเงนเปน 2 เทาของสมศกด สมชายนาเงนทงหมดมาแบงใหนอง 4 คน ๆ ละ เทา ๆ กน นองจะไดเงนคนละเทาไร 4. เมอนกเรยนอานโจทยแลวรวมกนวเคราะหโจทยดงน 4.1 โจทยกาหนดอะไร (สมศกดมเงน 1,800 บาท สมชายมเงนเปน 2 เทาของ สมศกด สมชายนาเงนทงหมดมาแบงใหนอง 4 คน ๆ ละ เทา ๆ กน) 4.2 โจทยตองการทราบอะไร (นองจะไดเงนคนละเทาไร) 4.3 ใชวธการใดในการหาคาตอบ (นาไปคณและหาร) 4.4 เพราะเหตใด (มการเพมขนและการแบงทละเทา ๆ กน) 5. ใหนกเรยนชวยกนเขยนประโยคสญลกษณ และแสดงวธทาดงน ประโยคสญลกษณ (1,800 × 2) ÷ 4 = วธทา สมศกดมเงน 1,800 บาท สมชายมเงนเปน 2 เทา สมชายมเงน 3,600 บาท นามาแบงใหนอง 4 คน นองจะไดเงนคนละ 3,600 ÷ 4 = 900 บาท ตอบ ๙๐๐ บาท 6. แบงนกเรยนออกเปนกลมละ 4 คน 7. แตละกลมเลอกประธาน คณะกรรมการ เลขานการและผนาเสนอ 8. ครเสนอกรณตวอยางเรอง “ ทาบญวดไรขง” ใหแตละกลม - เหตใดนองปรางคจงไมซอของตามทตองการ - การทแมคาตดราคาปายไว ซอ 2 อยางลดใหเทาน จะใชความรทางคณตศาสตรเรองอะไรมาชวยในการคดคานวณ 9. ครและนกเรยนรวมกนสรปจากกรณตวอยาง เราสามารถนาความรเกยวกบการคณ มาใชในการแกปญหา เมอคานวณราคาสงของเปนราคาตอหนวย และคดคานวณราคาตามจานวนทตองการ

÷

×

175 5.2 ขนกาหนดจดมงหมาย 1. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหน เพอวางโครงงานโดยใชความรเกยวกบการคณและการหาร ในการแกปญหา 2. กาหนดแนวทาง ในการทาโครงงานของกลมวาจะทาเรองใด เพออะไร โครงงานนนประกอบไปดวยอะไรบาง - สนคาทตองการซอ - โจทยปญหาทสมพนธกบสงของทตองการซอ โดยนาความรเกยวกบการคณและการหารมาใช 3. นกเรยนแตละกลมรวมกนคดวาจะทาโครงงานเรองอะไร 5.3 ขนวางแผน 1. ใหนกเรยนศกษาการเขยนโครงงาน โดยครอธบายเพมเตม 2. นกเรยนแตละกลมรวมกนพจารณา วางแผน ในการทางาน โดยมครเปนผทคอยใหความชวยเหลอแนะนา โดยครจะใชคาถาม เปนตวกระตน เชน - ทาไมจงทาโครงงานน - ควรตงชอเรอง โครงงานวาอยางไร - โครงงานนมผลดอยางไร - ใชเวลาทามาก – นอย เพยงใด - โครงงานนมขนตอนการทาอยางไร - ใชวสดอปกรณอะไรบางในการทา 3. แตละกลมเสนอเคาโครงของโครงงานทจะทา โดยทาใบกจกรรมโครงงาน เพอใหครเปนผพจารณา 5.4 ขนดาเนนการตามแผนงาน 1. แตละกลมรวมมอกน ดาเนนการตามแผนงานทวางไว รวมกนแกปญหา แสดงความคดเหนโดยมครเปนผคอยกระตน แนะนา ใหคาปรกษาอยางใกลชด 2. ใหแตละกลมปฏบตโครงงานตามทวางแผนไว 3. นกเรยนชวยกนเกบรวบรวมขอมล 5.5 ขนเสนอและประเมนผล 1. ใหแตละกลมนาผลงานมาเสนอ เพอการแลกเปลยนความรใหเพอนและครฟงพรอมทงรวมกนหาสงทตองปรบปรง แกไขโดยมครเปนผคอยแนะนา

176 2. ใหแตละกลมรวมกนแสดงความคดเหนวาอยาก ใหกลมไหนออกมานาเสนอ ผลงานกอนโดยเรยงลาดบความสนใจ โดยใชเวลากลมละไมเกน 10 นาท 3. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายการปฏบตโครงงานของแตละกลมและทาการประเมนโครงงาน ตามแบบประเมน - นกเรยนประเมนผลการทางานกลม - ครประเมนผลการทาโครงงานกลมของนกเรยน 4. ครและนกเรยนรวมกนสรป ประโยชนของการทาโครงงานในครงน 5. นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน 10 ขอ 6. สอการเรยนการสอน 1. ใบงานท 1 2. กรณตวอยาง “ทาบญหลวงพอวดไรขง” 3. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน 4. แบบประเมนผลการทางานกลม 5. แถบโจทยปญหาการคณและการหาร 7. การวดผลประเมนผล 1. ประเมนผลการจดทาโครงงานโดยคร 2. ประเมนผลการทางานกลม 3. ตรวจผลงาน 4. ทาแบบทดสอบ

177

บนทกหลงสอน 1. ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. แนวทาง / วธการสอน / รปแบบการสอน / เทคนคทใชพฒนาหรอแกปญหา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. ผลทเกดขน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. แนวทางการปรบปรงการเรยนการสอนในครงตอไป ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

178

กรณตวอยางเรอง “ทาบญหลวงพอวดไรขง” วนขนปใหมทกครอบครวกจะไปทาบญทวด เพอเปนสรมงคลตอสมาชกทก ๆ คน หลวงพอวดไรขงกเปนสถานทหนงทมประชาชนเลอมใส ศรทธามาทาบญทก ๆ วน ในแตละวนเจาหนาทของวด จะจดดอกไมเปนกา กาละ 10 บาท ถาวนนนมผมจตศรทธา ซอดอกไม 470 กา แลวทางวดไดนาเงนไปบรจาคกบนกเรยนทขาดแคลนเสอผา จานวน 5 คน นกเรยนจะไดเงนบรจาคคนละเทาไร นอง ๆ ลองชวยกนคดใหดวยนะจะ

179

ประเดนอภปราย

กรณตวอยาง “ทาบญหลวงพอวดไรขง” ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย ในประเดน ตวอยาง 1. ทางวดขายดอกไมจานวนกกา ราคาเทาไร 2. นกเรยนไดรบเงนซอเสอผา จะไดคนละเทาไร

แนวคาตอบในการทาโครงงาน

1. โครงงานการซอเสอผา

180

ใบงานท 4 สมาชก 1. ............................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................ 3. ............................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................ 5. ............................................................................................................................ คาชแจง ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา

มนอยหนา 25 ลง แตละลงม 12 ผล นามาจดใสชะลอม ๆ ละ 15 ผล จะไดกชะลอม

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

181 3. แสดงวธทา วธทา .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ....................................................................................................................

182

ใบบนทกกจกรรมท 3 ปฏบตโครงงานคณตศาสตร

ก. คาชแจง ใหนกเรยนวางแผนและเขยนเคาโครงของโครงงานทนกเรยนไดนาเสนอตอครท ปรกษา ชอโครงงาน ..................................................................................................................... ........................................................................................................................................ จดมงหมายของโครงงาน วธดาเนนงาน วสดอปกรณทใช การคนหาปญหาการทาโครงงานคณตศาสตร ข. คาชแจง ใหนกเรยนคนหาปญหาในการทาโครงงานคณตศาสตรเกยวกบโจทยปญหา คณตศาสตร เสนอกลมพจารณาบนทก เรองทกลมนกเรยนสนใจ กลม .................................................................. บนทกผล ......................................................................................................................... ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ตงชอโครงงานคณตศาสตร ค. คาชแจง ใหนกเรยน เลอกเรองทนกเรยนสนใจมากทสดแลวตงเปนชอเรอง โครงงานคณตศาสตรเกยวกบ โจทยปญหาคณตศาสตรมา 2 เรอง ชอเรอง 1............................................................................................................. 2.............................................................................................................

183

แบบสงเกตพฤตกรรม การเรยนการ.........................................

คาชแจง ใหผสอนสงเกตและบนทก โดยใสเลข 1 เมอนกเรยนปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ใส 0 เมอนกเรยนไมไดปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ลงในชองรายการพฤตกรรม

พฤตกรรมทสงเกต

ท ชอ – สกล กระบวน การ

ทางาน

แสดงความคดเหน

การเปนผนาและผตาม

การยอมรบซงกนและกน

การนาเสนอ

รวม หมายเหต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. หมายเหต : กรณทเรยนเปนกลมใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอนน (ตามจานวนกลม)

184

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาใบงานท 4 หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคา ถกตองและใชภาษาไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป และใชภาษาไมถกตอง

1. การเขยนโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา และใชภาษาไมถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ (4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

185

แบบทดสอบหลงเรยนชดท 4 เรอง โจทยปญหาการคณ – การหาร (ทาบญหลวงพอวดไรขง)

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ โจทย เจาหนาทขายขนมปงเลยงปลาททานาวดไรขง ราคากอนละ 10 บาท จานวน 35 กอน แลวนาทไดใสตทาบญ 7 ต ๆ ละ เทา ๆ กน จะไดเงนตละเทาไร ใชโจทยคาถามขอ 1 – 5 1. โจทยกาหนดอะไรมาให ก. จะเงนตละเทาไร ข. เจาหนาทขายขนมปงเลยงปลา ค. นาเงนทไดใสตทาบญ ง. เจาหนาทขายขนมปงเลยงปลา ราคากอนละ 10 บาท ขายไป 35 กอน 2. โจทยถามหาอะไร ก. จะไดเงนตละเทาไร ข. เจาหนาทขายขนมปงเลยงปลา ค. นาเงนทไดใสตทาบญ ง. เจาหนาทขายขนมปงเลยงปลา ราคากอนละ 10 บาท ขายไป 35 กอน 3. จะหาคาตอบโดยวธใด ก. การบวก, การคณ ข. การบวก, การลบ ค. การคณ , การหาร ง. การลบ , การหาร 4. เขยนเปนประโยคสญลกษณอยางไร ก. (10 × 35) + 7 = ข. ( 10 × 35) – 7 =

ค. (35 × 10) × 7 = ง. (35 × 10) ÷ 7 = 5. จากโจทยปญหาจะไดคาตอบเทาไร ก. 50 บาท ข. 60 บาท ค. 70 บาท ง. 80 บาท

186 6. แมคาขายของหนาวดไรขง ขายกวยเตยวได 140 ชาม ราคาชามละ 20 บาท แลวนาเงนทได ไปซอพดลม 2 ตว ราคาตวละเทา ๆ กน พดลมราคาตวละเทาไร จากโจทยเขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. (140 × 20) + 2 = ข. (140 × 20) ÷ 2 = ค. (140 + 20) × 2 = ง. (140 + 20) ÷ 2 = 7. จากโจทยขอ 6 จะไดคาตอบเทาไร ก. 1,000 บาท ข. 1,200 บาท ค. 1,300 บาท ง. 1,400 บาท 8. มดอกบว 360 ดอก นามามดเปนกา ๆ ละ 3 ดอก แลวขายไปกาละ 5 บาท ขายหมดจะได เงนเทาไร ก. 400 บาท ข. 500 บาท ค. 600 บาท ง. 700 บาท 9. คณแมซอดอกไมธปเทยนราคากาละ 10 บาท จานวน 3 กา แลวบรจาคเงน 180 บาท ถวายสงฆทานเปนเงน 200 บาท เหลอเงน 1,600 บาท เดมคณแมมเงนเทาไร ก. 1,780 บาท ข. 1,900 บาท ค. 2,000 บาท ง. 2,010 บาท 10. นองเกงเกบเงนเดอนละ 35 บาท จานวน 1 ป นาเงนทไดไปทาบญ 7 วน วนละเทาไร นองเกงทาบญวนละเทาไร ก. 40 บาท ข. 50 บาท ค. 60 บาท ง. 70 บาท

187

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 4 เรอง โจทยปญหาการคณ – การหาร

ขอ เฉลย 1 ง 2 ก 3 ค 4 ง 5 ก 6 ข 7 ง 8 ค 9 ง 10 ค

188

แผนการจดการเรยนรท 5 เรอง โจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหาร เวลา 4 คาบ (200 นาท)

1. สาระสาคญ การแกโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และการหารจะตองวเคราะหโจทยเพอหาแนวทางในการแสดงวธการหาคาตอบโดยจดใหอยในรปประโยคสญลกษณแลวจงดาเนนการตามขนตอนการบวก ลบ คณและการหาร 2. จดประสงคการเรยนร 2.1 จดประสงคปลายทาง 1. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหาร ใหสามารถแสดงวธทาและหาคาตอบได 2. นกเรยนเหนคณคาและประโยชนของการทาโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหารและการจดทาโครงงาน 3. นกเรยนมทกษะการทางานกลมและรวมทางานกบผอนได 4. นกเรยนจดทาโครงงานได 2.2 จดประสงคนาทาง 1. นกเรยนสามารถอภปรายสาเหต จากกรณตวอยางทกาหนดใหได 2. นกเรยนสามารถวเคราะหปญหาจากกรณตวอยางทกาหนดใหได 3. นกเรยนสามารถวเคราะหปญหาจากรณตวอยางทกาหนดใหได 4. นกเรยนสามารถแสดงวธทาหาคาตอบจากโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และ การหารได 5. นกเรยนมสวนรวมในการทางานกลม 3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทตองการเนน การวเคราะหโจทยปญหาและขนตอนวธการแกโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และ การหาร 4. เนอหา โจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหาร

189 5. กจกรรมการเรยนการสอน 5.1 ขนนาเสนอ 1. แจงจดประสงคการเรยนใหนกเรยนทราบ 2. ครแนะนาโจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหาร ยกตวอยางโจทยปญหาดงน

มขนม 450 ชน แบงใสกลอง ๆ ละ 9 ชน แลวขายไปกลองละ 20 บาท จะไดเงนเทาไร

3. เมอนกเรยนอานโจทยแลวรวมกน วเคราะห โจทยดงน 3.1 โจทยกาหนดอะไร (มขนม 450 ชน แบงใสกลอง ๆ ละ 9 ชน แลวขายไปกลองละ 20 บาท) 3.2 โจทยตองการอะไร (จะไดเงนเทาไร) 3.3 ใชวธการใดในการหาคาตอบ (นาไปหารและคณ) 3.4 เพราะเหตใด (การแบงทละเทา ๆ กน คอ การหารและการเพมขนทละเทา ๆ กน คอ การคณ) 4. ใหนกเรยนชวยกนเขยนประโยคสญลกษณและการแสดงวธทา ดงน ประโยคสญลกษณ (450 ÷ 9) × 20 = วธทา มขนม 450 ชน แบงใสกลอง ๆ ละ 9 ชน จะได 450 ÷ 9 = 50 กลอง ขายไปกลองละ 20 บาท จะไดเงนทงหมด 1,000 บาท ตอบ ๑,๐๐๐ บาท 5. แบงนกเรยนออกเปนกลมละ 4 – 5 คน 6. ใหแตละกลมเลอกประธานกรรมการ เลขานการผตรวจอกษร ผใหกาลงใจ และ ผรายงาน 7. ใหแตละกลมทาใบงานท 1 8. ครและนกเรยนรวมกนสรป 9. ครเสนอกรณตวอยาง เรอง “ทองแดนมหศจรรย” ใหนกเรยนแตละกลมศกษา และ รวมกนอภปรายเหตการณจากกรณตวอยางในประเดนตาง ๆ

x

÷

190 10. ครนกเรยนรวมกนสรปจากกรณตวอยาง เราสามารถนาความรเกยวกบการบวก ลบ คณ และการหาร มาใชในการแกปญหา เพอคดหาคาตอบ 5.2 ขนกาหนดจดมงหมาย 1. ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย และแสดงความคดเหน เพอวางโครงงานโดยใชความรเกยวกบการบวก ลบ คณ และหาร ในการแกปญหา 2. กาหนดจดมงหมายในการทาโครงงานของกลมสงจะทาเรองใด เพราะเหตใด โดยนาความรเกยวกบการบวก ลบ คณ และหาร มาใช 5.3 ขนวางแผน 1. ใหนกเรยนแตละกลมวางแผนในการนาเสนอผลงานโครงงานคณตศาสตร โดยกาหนดประเดนตาง ๆ 2. ใหแตละกลมเสนอเคาโครงของโครงงานทจะจดทาและนาเสนอโครงงาน 5.4 ขนเสนอและประเมนผล 1. ตวแทนกลมรายงานผลการดาเนนงาน ปฏบตโครงงานและจดแสดงผลงานของทกกลม 2. ครและนกเรยนรวมกนอภปราย การปฏบตโครงงานของแตละกลม 3. ครและนกเรยนรวมกนสรป ถงประโยชนของการทาโครงงาน เรองโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และหาร 4. ทาแบบทดสอบหลงเรยน 10 ขอ 6. สอการเรยนการสอน 1. ใบงานท 1 2. กรณตวอยาง “ทองแดนมหศจรรย” 4. แบบฟอรมการเขยนเคาโครงและรายงานของโครงงานคณตศาสตร 5. แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน 6. แบบประเมนผลการทางานกลม 7. แถบโจทยปญหาการบวก ลบ คณ และหาร 8. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบวธสอนโครงงาน

191 7. การวดผลประเมนผล 1. ประเมนผลการจดทาโครงงานโดยคร 2. ประเมนผลการทางานกลม 3. ตรวจผลงาน 4. แบบทดสอบ 5. แบบสอบถามความคดเหนเกยวกบวธสอนโครงงาน

192

บนทกหลงสอน 1. ปญหาหรอสงทตองการพฒนา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. แนวทาง / วธการสอน / รปแบบการสอน / เทคนคทใชพฒนาหรอแกปญหา ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. ผลทเกดขน ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. แนวทางการปรบปรงการเรยนการสอนในครงตอไป .......................................................................................................................................

....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

193

ใบงานท 5 สมาชก 1. ............................................................................................................................ 2. ............................................................................................................................ 3. ............................................................................................................................ 4. ............................................................................................................................ 5. ............................................................................................................................ คาชแจง ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและแสดงวธทา

แมคาขายกวยเตยวราคาชามละ 25 บาท วนนขายไดจานวน 218 ชาม จะไดเงนเทาไร

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

194 3. แสดงวธทา วธทา .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ....................................................................................................................

195

กรณตวอยาง “ทองแดนมหศจรรยฟารมจระเขสามพราน” ในวนเดกของทก ๆ ป ฟารมจระเขสามพราน จะจดการแสดงและไมเกบคาเขาชม กบเดก ๆ การแสดงในวนนนจะจดใหม 3 รอบ จะมการแสดงการจบจระเขและการแสดงโชวชาง การแสดงโชวชางมเดกเขาชม 3 รอบ เปนจานวนดงน 800 คน 960 คน และ 860 คน การแสดงการจบจระเข มผเขาชมดงน 740 คน 850 คน และ 940 คน เพอน ๆ ลองชวยกนคดวา จานวนเดกเขาชมการแสดงอะไรมากกวากนเปน จานวนเดกเทาใด

196

ประเดนปญหา

จากกรณตวอยาง “ทองแดนมหศจรรยฟารมจระเขสามพรานใหนกเรยน แตละกลมรวมกนอภปราย ในประเดนดงน 1. มเดกเขาชมการแสดงอะไรบาง 2. การแสดงอะไรทมเดกเขาชมมากและมากกวาเทาไร

แนวคาตอบในการทาโครงงาน

- โครงงานการสารวจจานวนเดก

197

แบบสงเกตพฤตกรรม การเรยนการ.........................................

คาชแจง ใหผสอนสงเกตและบนทก โดยใสเลข 1 เมอนกเรยนปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ใส 0 เมอนกเรยนไมไดปฏบตตามพฤตกรรมทสงเกต ลงในชองรายการพฤตกรรม

พฤตกรรมทสงเกต

ท ชอ – สกล กระบวน การ

ทางาน

แสดงความคดเหน

การเปนผนาและผตาม

การยอมรบซงกนและกน

การนาเสนอ

รวม หมายเหต

ขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. หมายเหต : กรณทเรยนเปนกลมใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนการสอนน (ตามจานวนกลม)

198

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาใบงานท 5 หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคาถกตองและใชภาษาไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป และใชภาษาไมถกตอง

1. การเขยนโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา และใชภาษาไมถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ (4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

199

แบบทดสอบหลงเรยนชดท 5 เรอง โจทยปญหาการบวก ลบ คณ หาร (ทองแดนมหศจรรยฟารมจระเข สามพราน)

คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนมทงหมด 10 ขอ 2. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบ 1. ในวนหยดมผคนทเทยวฟารมจระเขดงน เปนผใหญ 3,800 คน เดก 2,700 คน รวมมผเขาชม ทงหมดกคน ก. 5,500 คน ข. 5,800 คน ค. 6,000 คน ง. 6,500 คน โจทย ซอพวงกญแจหนงจระเขราคาพวงละ 35 บาท จานวน 5 พวง ใหเงนแมคาไป 200 บาท จะไดรบเงนทอนเทาไร จากโจทยปญหาน จงตอบคาถามขอ 2 – 4 2. สงทโจทยตองการทราบคออะไร ก. ใหเงนแมคาไป 200 บาท ข. จะไดรบเงนทอนเทาไร ค. ซอพวงกญแจจานวน 5 พวง ง. ซอพวงกญแจหนงจระเขราคาพวงละ 35 บาท 3. สงโจทยกาหนดใหคออะไร ก. ซอพวงกญแจหนงจระเข ข. ใหเงนแมคาไป ค. จะไดรบเงนทอนเทาไร ง. ซอพวงกญแจหนงจระเขราคาพวงละ 35 บาท จานวน 5 พวง ใหเงนแมคาไป 200 บาท 4. ใชวธการใด ในการหาคาตอบ ก. คณ แลว ลบ ข. บวก แลว ลบ ค. ลบ แลว คณ ง. บวก แลว บวก 5. จากโจทยเขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. (35 × 5) – 200 = ข. (35 + 5) – 200 = ค. 200 – (35 × 5) = ง. 200 – (35 + 5) = 6. จากโจทยปญหานไดคาตอบเทาไร ก. 25 บาท ข. 35 บาท ค. 165 บาท ง. 175 บาท

200 7. คาบตรเขาแสดงจบจระเขผใหญราคา 120 บาท เดกราคา 50 บาท ถามผใหญ 5 คน เดก 2 คน จะตองจายคาบตรทงหมดเทาไร ก. 177 บาท ข. 490 บาท ค. 600 บาท ง. 700 บาท ใชขอมลตอบคาถามขอ 8 – 10 ซออาหารชาง 20 บาท ซออาหารปลา 30 บาท ซอของฝาก 180 บาท จายคาอาหารกลางวน 90 บาท เหลอเงน 170 บาท เดมมเงนเทาไร 8. จากโจทยปญหาจะหาคาตอบโดยวธใด ก. การบวก ข. การลบ ค. การคณ ง. การหาร 9. เขยนเปนประโยชนสญลกษณไดอยางไร ก. (20 + 30 + 180 + 90) - 170 = ข. 20 + 30 + 180 + 90 + 170 = ค. (20 + 30 + 180) – (90 + 170) = ง. (180 – 170) + 20 + 30 + 90 = 10. จากโจทยปญหาจะไดคาตอบเทาไร ก. 350 บาท ข. 440 บาท ค. 490 บาท ง. 500 บาท

201

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

ชดท 5 เรอง โจทยปญหาการบวก ลบ คณ หาร

ขอ เฉลย 1 ง 2 ข 3 ง 4 ก 5 ค 6 ก 7 ง 8 ก 9 ข 10 ค

202

แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยนวชาคณตศาสตร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร

ชนประถมศกษาปท 3

******************************************************************************************* คาชแจง 1. ขอสอบตอนท 1 มจานวน 30 ขอ ขอละ 1 คะแนน 2. ขอสอบตอนท 2 มจานวน 2ขอ ขอละ5คะแนน ตอนท 1 ใหนกเรยนเลอกกากบาท ( ) คาตอบทถกทสดเพยงคาตอบเดยว 1. ขายสมไดเงน 1,540 บาท ขายฝรงไดเงนมากกวาขายสม 2,170 บาท ขายฝรงไดเงนเทาไร (จากโจทยปญหาคดหาคาตอบโดยวธใด) ก. วธบวก ข. วธลบ ค. วธคณ ง. วธหาร 2. มมะมวง 24 กอง กองละ 12 ผล นามาจดเปนถงละ 8 ผล ไดกถง ก. 36 ถง ข. 37 ถง ค. 288 ถง ง. 290 ถง 3. แดงมรายได 480 บาท แตนอยกวาดาอย 185 บาท ดามรายไดเทาไร ก. 295 บาท ข. 395 บาท ค. 665 บาท ง. 950 บาท 4. ซอเสอราคา 125 บาท กางเกงราคา 199 บาท และกระเปานกเรยนราคา 118 บาท ถาให

ธนบตรใบละ 500 บาท จะไดรบเงนทอนเทาไร ก. 58 บาท ข. 62 บาท ค. 68 บาท ง. 72 บาท 5. มเงน 2,700 บาท ขายของไดอก 1,440 บาท แลวนาไปซอของใชเปนเงน 1,600 บาท จะเหลอ

เงนกบาท ก. 1,100 บาท ข. 1,260 บาท ค. 2,440 บาท ง. 2,540 บาท 6. เลยงไกไว 3,650 ตว เปนโรคไขหวดนกตาย 1,900 ตว จะเหลอไกกตว ก. 1,000 ตว ข. 1,500 ตว ค. 1,750 ตว ง. 1,850 ตว

203 7. ซอเนอหมมากโลกรมละ 125 บาท จานวน 3 กโลกรม ซอผกบงราคากโลกรมละ 18 บาท

จานวน 2 กโลกรม จะตองจายเงนทงหมดเทาไร เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. ( 125 × 3) + (18 × 2) = ข. ( 125 + 3) + (18 + 2) = ค. ( 125 + 3) - (18 + 2) = ง. ( 125 × 3) × (18 × 2) = 8. ขายทเรยน 15 ผล ราคาผลละ 40 บาท แลวนาเงนไปซอผาขนหนไดโหลครง ผาขนหนราคา ผนละเทาไร เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร ก. (15 × 40) ÷ 6 = ข. (15 × 40) ÷ 12 = ค. (15 × 40) ÷ 18 = ง. (15 × 40) + 18 = 9. ขายกงกโลกรมละ 190 บาท ขายไป 8 กโลกรมแลว นาเงนไปซอกางเกงได 5 ตว กางเกงราคา

ตวละเทาไร ก. 182 บาท ข. 185 บาท ค. 300 บาท ง. 304 บาท 10. กระดาษหอ ม 480 แผน กระดาษ 6 หอ มกระดาษทงหมดกแผน ก. 780 แผน ข. 880 แผน ค. 1,880 แผน ง. 2,880 แผน 11. นมสด 1,250 มลลลตร นาไปบรรจใสกลอง กลองละ เทากนได 5 กลอง แตละกลองมนมสด

อยเทาใด ก. 150 มลลลตร ข. 200 มลลลตร ค. 250 มลลลตร ง. 350 มลลลตร 12. นาสมคนแกวหนง ใชสม 5 ผล ถาตองการนาสมคน 120 แกว จะตองใชสมกผล ก. 125 ผล ข. 200 ผล ค. 300 ผล ง. 600 ผล 13. มกระดม 950 เมด ตดเสอ 5 ตว ตวละ 7 เมด จะตองใชกระดมเทาไร ก. 30 เมด ข. 35 เมด ค. 915 เมด ง. 955 เมด 14. มสมโอ 367 ผล ใหนาไปขาย 100 ผล ทเหลอขายไปผลละ 45 บาท จะไดเงนจากสมโอทเหลอ

กบาท (เขยนเปนประโยคสญลกษณไดอยางไร) ก. (367 + 100) × 45 = ข. (367 – 100) × 45 = ค. (367 – 100) + 45 = ง. (367 – 100) – 45 =

204 15. (2,784 + 492) – 1,135 = เขยนเปนโจทยปญหาไดอยางไร ก. ฉนเกบเงนได 2,784 บาท พอใหอก 492 บาท ไปซอกระเปา 1,135 บาท ฉนเหลอเงนเทาไร ข. วนแรกขายมะมวงได 2,784 ผล วนทสองขายได 492 ผล วนทสามขายได 1,135 ผล รวม

สามวนขายมะมวงไดกผล ค. พอมเงน 2,784 บาท ซอหนงสอไป 492 บาท ซอรองเทา 1,135 บาท พอเหลอเงนกบาท ง. นดมเงนอย 2,784 บาท ซอพดลม 492 บาท แมใหอก 1,135 บาท เวลานนดมเงนเทาไร 16. ในการอบรมเยาวชน 10 คน ตองเสยคาใชจาย 550 บาท แตวนทอบรมจรงมเยาวชนมารวม

12 คน เสยคาใชจายเปนเงนเทาไร ก. 540 บาท ข. 600 บาท ค. 640 บาท ง. 660 บาท 17. ขายมะมวง 130 กโลกรม กโลกรมละ 10 บาท แลวนาเงนไปซอมงคด กโลกรมละ 20 บาท จะ

ซอมงคดไดกกโลกรม ก. 64 กโลกรม ข. 65 กโลกรม ค. 130 กโลกรม ง. 1,300 กโลกรม 18. มเงน 1,000 บาท ซอเสอราคาตวละ 180 บาท จานวน 2 ตว จะเหลอเงนเทาไร ก. 360 บาท ข. 460 บาท ค. 640 บาท ง. 740 บาท 19. ซอองนมาราคากโลกรมละ 35 บาท จานวน 20 กโลกรม ขายองนไปกโลกรม 60 บาท จะได

กาไรทงหมดเทาไร ก. 500 บาท ข. 560 บาท ค. 600 บาท ง. 700 บาท 20. คณแมซอปลาชอน ราคากโลกรมละ 160 บาท ซอ 3 กโลกรม ซอกงเปนเงน 208 บาท จะตอง

จายเงนทงหมดเทาไร ก. 480 บาท ข. 498 บาท ค. 688 บาท ง. 700 บาท

205

เฉลยแบบทดสอบกอน - หลงเรยน

วชาคณตศาสตร เรอง โจทยปญหาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 3

ขอ เฉลย ขอ เฉลย 1 ก 11 ค 2 ก 12 ง 3 ค 13 ข 4 ก 14 ข 5 ง 15 ก 6 ค 16 ง 7 ก 17 ข 8 ค 18 ค 9 ง 19 ก 10 ง 20 ค

206 ตอนท 2 มจานวน 2ขอ ใหนกเรยนวเคราะหโจทยปญหา เขยนประโยคสญลกษณและ แสดงวธทา

1. คณแมซอโตะราคา 2,900 บาท เกาอถกกวาโตะ 880 บาท ซอโตะและเกาอจะตองจายเงนเทาไร

1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

207 3. แสดงวธทา วธทา ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ...............................................................................................................

208 2. คาชแจง ใหนกเรยนแตงโจทยปญหาโดยใชรปภาพทกาหนดให และเขยนประโยคสญลกษณ แสดงวธทาและหาคาตอบ โจทย .................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 1. วเคราะหโจทยปญหา สงทโจทยกาหนดให 1. .............................................................................................................. 2. .............................................................................................................. 3. .............................................................................................................. สงทโจทยตองการทราบ ........................................................................................................................ ใชวธใดในการหาคาตอบ ........................................................................................................................ 2. เขยนเปนประโยคสญลกษณ

.......................................................................................

209 3. แสดงวธทา วธทา .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ....................................................................................................................

210

เกณฑการประเมนผลกระบวนการแกโจทยปญหาขอสอบอตนย หวขอ คะแนน รายละเอยด

3

ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถวนถกตอง สะกดคาถกตองและใชภาษาไดถกตอง

2 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไดครบถกตอง สะกดผด ไมเกน 2 คา และใชภาษาไดถกตอง

1 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวน สะกดคาผด ตงแต 3 คาขนไป และใชภาษาไมถกตอง

1. การเขยนโจทยปญหา (3 คะแนน)

0 ใชขอมลทกาหนดใหเขยนโจทยปญหาไมครบถวนและไมถกตอง สะกดคาผดตงแต 5 คา และใชภาษาไมถกตอง

3

เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง

2 เขยนประโยคสญลกษณไดถกตอง แตไมใสเครองเทากน (=) 1 เขยนประโยคสญลกษณผด แตมเครองหมาย +, - , × หรอ ÷

2. การเขยนประโยคสญลกษณ (3 คะแนน) 0 ไมเขยนประโยคสญลกษณ

4

เขยนคาอธบายชดเจน แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตองตามขนตอนและผลลพธถกตอง

3 ไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาถกตอง และ ผลลพธถกตอง

2 เขยนคาอธบายหรอไมเขยนคาอธบาย แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาไมตามขนตอน มขอผดพลาดในการคานวณบางตอน และ ผลลพธผด

1 แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาผดไมตามขนตอน และผลลพธผด

3. แสดงกระบวนการแกโจทยปญหาและหาผลลพธ (4 คะแนน)

0 ไมแสดงกระบวนการแกโจทยปญหา และผลลพธผด

211

แบบสอบถามความคดเหน (สาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 3)

คาชแจง 1. แบบสอบถามชดทเปนแบบสอบถาม ความคดเหนหรอความรสกของนกเรยนเรองโจทยปญหาคณตศาสตร ทมตอการสอนแบบโครงงานทนกเรยนไดเรยนมาแลว 2. ใหนกเรยนกาเครองหมาย ( ) ในชองวางทตรงกบความคดเหนทแทจรงของ นกเรยนเพยงชองวางทตรงกบความคดเหนทแทจรงของนกเรยนเพยงชองเดยว คาตอบทนกเรยนตอบนนไมมถกหรอผด เพราะแตละคนยอมมความคดเหนแตกตางกนไป ในแตละชองทแสดงความคดเหนมความหมายดงน

= นกเรยนชอบหรอเหนดวยกบการสอนของครระดบมาก

= นกเรยนชอบหรอเหนดวยกบการสอนของครระดบปานกลาง

= นกเรยนชอบหรอเหนดวยกบการสอนของครระดบนอย

3. แบบสอบถามมทงหมด 3 ตอน ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจานวน 2 ขอ ตอนท 2 ขอมลเกยวกบความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอนแบบโครงงาน ม 20 ขอ ตอนท 3 ขอเสนอแนะอน ๆ จานวน 1 ขอ

ผวจย นางราตร ทองสามส

นกศกษาปรญญาโท สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

212 ตอนท 1 สถานภาพและขอมลทวไป ของผตอบแบบสอบถาม เพศ ........................ อาย ....................... ตอนท 2 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอน แบบโครงงาน จานวน 20 ขอ

ระดบความคดเหน มาก

3 ปานกลาง

2 นอย

1 รายการ

เนอหาโครงงาน 1. ความถกตอง

2. ความเหมาะสมกบระดบความรความสามารถของนกเรยน 3. ชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค กระบวนการทางาน 4. นกเรยนวางแผนการทางานอยางเปนระบบ

5. นกเรยนดาเนนงานตามแผนทวางไว 6. นกเรยนรบผดชอบงานทไดรบมอบหมายในกลม 7. นกเรยนไดรวมมอกนเรยนรจากการทางานกลม 8. นกเรยนไดแสดงความคดเหน 9. นกเรยนไดฝกความเปนผนา 10. นกเรยนทางานสงตรงเวลาทกาหนด 11. นกเรยนทางานไดทนตรงเวลาทกาหนด 12. ความเหมาะสมในเรองเวลา การนาเสนอโครงงาน 13. รปแบบทนกเรยนใชนาเสนอมความเหมาะสม

14. รปแบบทนาเสนอสามารถสอความหมายไดชดเจน 15. ขอมลทนาเสนอมความสมบรณ 16. การรายงานไดขอมลสมบรณ 17. นกเรยนไดบรณาการความร ความสามารถหลายดาน 18. นกเรยนไดพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน 19. นกเรยนสามารถนาไปใชในชวตจรง 20. นกเรยนเกดความภาคภมใจในผลงาน

รวม

213 ตอนท 3 ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ทมา;สธารทพย สดหนองบว.การพฒนาการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยน ชนประถมศกษาปท6 โดยใชโครงงาน 2545:178

214

แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน ชอโครงงาน……………………….……….……………………………ชน............................... ชอผจดทา 1…………………………เลขท........... 4………………..…………เลขท............ 2…………………………เลขท........... 5………………..…………เลขท............ 3.………………………...เลขท...........6………………..…………เลขท............ คาชแจง 1. ใหผประเมนทาเครองหมาย ลงในชอง หนาตวบงชตามรายการการประเมน 2. ใหผประเมนสรปผลการประเมนเปนระดบคณภาพตามเกณฑ เกณฑคณภาพ 3 มตวบงชครบทง 3 ขอ

2 มตวบงชขอท 1 และขออนอก 1 ขอ 1 ตวบงชขอใดขอหนง หรอ ขอ 2 และ 3

ระดบคณภาพ ขอ ตวบงช

3 2 1 คะแนน

1

ประเมนสวนท 1 โครงสราง (24 คะแนน) ชอเรอง

1. ระบสงทตองการศกษา 2. ใชภาษา กะทดรด ชดเจน 3. นาสนใจและมประโยชน

……….

……….

……...

………

2 การเขยนขอความ 1. ระบปญหาและความสาคญของปญหา

ไดสอดคลอง 2. ความสาคญของปญหา 3. มทมาของปญหา

……….

……….

……...

………

3 การเขยนจดประสงค 1. ระบสงทตองการศกษาไดสอดคลองกบ

ชอเรอง 2. เหนแนวทางในการแกปญหา 3. วดและประเมนผลได

……..

………

………

………

215

ระดบคณภาพ ขอ ตวบงช

3 2 1 สรป

4 ขอบเขตการศกษา 1. ระบแหลงการเกบขอมล/ประชากร 2. ปรมาณการเกบขอมลเหมาะสมกบ

ระดบชน 3. มการกาหนดระยะเวลาไดเหมาะสมกบงาน

……….

………

………

……………

5 เอกสารประกอบการศกษา 1. มความสอดคลองกบเรองทศกษา 2. มความหลากหลาย

3. ทนสมยและเหตการณ

……….

………

………

……………

6 การดาเนนงาน 1. ระบขนตอนการดาเนนอยางชดเจน 2. มการเตรยมวสดอปกรณและ

เครองมอ 3. ดาเนนการเกบขอมลตามขนตอน

……….

………

………

……………

7 ผลการศกษา 1. วเคราะหขอมลไดถกตองและ

เหมาะสม 2. นาเสนอขอมลไดอยางเหมาะสม

3. แปลความหมายของขอมลไดถกตอง

……….

………

………

…………

8 การสรป 1. อธบายผลสรปไดครบตงแตเรมทาถง

ผลทได 2. ระบปญหาทพบในขณะทาโครงงาน 3. มขอเสนอแนะทเกยวของกบเรองท

ศกษาและเปนประโยชนตอผอน

……….

………..

………

…………

รวมคะแนน ลงชอ……………………………….ผประเมน

(………………………………) …..…../………../……….

216

แบบประเมนความสามารถในการทาโครงงาน

ชอโครงงาน……………………….……….……………………………ชน...............................

ชอผจดทา 1…………………………เลขท........... 4………………..…………เลขท............ 2…………………………เลขท........... 5………………..…………เลขท........... 3.………………………...เลขท...........6………………..…………เลขท............ คาชแจง 1. ใหผประเมนทาเครองหมาย ลงในชอง หนาตวบงชตามรายการการประเมน 2. ใหผประเมนสรปผลการประเมนเปนระดบคณภาพตามเกณฑ เกณฑคณภาพ 3 มตวบงชครบทง 3 ขอ

2 มตวบงชขอท 1 และขออนอก 1 ขอ 1 ตวบงชขอใดขอหนง หรอ ขอ 2 และ 3

ระดบคณภาพ ขอ ตวบงช

3 2 1 คะแนน

1

ประเมนสวนท 2 การนาเสนอ (6 คะแนน) การรายงานปากเปลาหนาแผงโครงงาน

1. มขนตอนการนาเสนอไดครบถวน 2. ใชภาษาถกตอง 3. มความมนใจในตนเอง เสยงดง

ฟงชด

……..

………

………

……………

2 การตอบขอซกถาม 1. ตอบขอซกถามไดถกตองตาม

ทกษะตรงประเดนและมความมนใจในการตอบ

2. มความสามารถในการแกปญหาเฉพาะหนา

3. การแสดงความชนชมตอผลงาน

……..

………

………

……………

217 หมายเหต คะแนน 25 – 30 หมายถง ด 19 –24 หมายถง พอใช 0 – 18 หมายถง ปรบปรง ทมา : คณะกรรมการการศกษาเอกชนฝายการศกษาอครสงฆมณฑลกรงเทพฯ : เกณฑการ ประเมนการทาโครงงานคณตศาสตร( กรงเทพฯ:อกษรการพมพ 2547:37-39 )

ภาคผนวก ค

ผลการวเคราะหเครองมอทใชในการวจย

• คาดชนความสอดคลอง (IOC) ประเมนโครงรางแผนการจดการเรยน • คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบกอนเรยน • คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบหลงเรยน • คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอ วธสอนโครงงาน

219

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลอง (IOC) จากการประเมนโครงรางแผนการจดการเรยนร

คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ขอ ประเดนการประเมน

1 2 3 IOC ความหมาย

จดประสงคการเรยนร 1.1 สอดคลองกบเนอหา

1

1

1

1

มความสอดคลอง

1

1.2 มความชดเจนนาไปวดประเมนผลได 1 1 1 1 มความสอดคลอง เนอหาสาระ 2.1 ตรงตามหลกสตร

1

1

1

1

มความสอดคลอง

2.2 สอดคลองกบจดประสงค 1 1 1 1 มความสอดคลอง 2.3 ใบความรสอดคลองกบเนอหาสาระ 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง 2.4 ใบงานสอดคลองกบเนอหาสาระ 1 1 1 1 มความสอดคลอง

2

2.5 ความเหมาะสมกบเวลา 1 1 1 1 มความสอดคลอง กจกรรมการเรยนร 3.1 การกจกรรมการเรยนรสอดคลองกบ จดประสงค

1

0

1

0.67

มความสอดคลอง

3.2 ใบงานสอดคลองกบจดประสงค 1 1 1 1 มความสอดคลอง

3

3.3 ระยะเวลาในการจดกจกรรมมความ เหมาะสม

1 1 1 1 มความสอดคลอง

สอการเรยนการสอน 4.1 เหมาะสมกบเนอหา

1

1

1

1

มความสอดคลอง

4.2 มความสอดคลองกบกจกรรมการเรยน การสอน

1 1 1 1 มความสอดคลอง

4.3 เหมาะสมกบนกเรยน 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง

4

4.4 รปแบบเราใจนกเรยน 1 0 1 0.67 มความสอดคลอง การวดประเมนผล 5.1 วธวดสอดคลองกบจดประสงค

1

1

1

1

มความสอดคลอง

5.2 เครองมอวดผลสอดคลองกบจดประสงค

1 1 1 1 มความสอดคลอง

5

5.3 เครองมอวดชดเจนทาใหรวานกเรยน บรรลจดประสงค

1

1

1

1

มความสอดคลอง

220

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบความคดเหนของนกเรยนทมตอ วธสอนแบบโครงงาน

คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ประเดนการประเมน

1 2 3 IOC ความหมาย

เนอหาโครงงาน 1. ความถกตอง

1

1

1

1.00

มความสอดคลอง

2. ความเหมาะสมกบระดบความรความสามารถของนกเรยน

1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

3. ชวยสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง กระบวนการทางาน 4. นกเรยนวางแผนการทางานอยางเปนระบบ

1

1

1

1.00

มความสอดคลอง

5. นกเรยนดาเนนงานตามแผนทวางไว 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 6. นกเรยนรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย ในกลม

1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

7. นกเรยนไดรวมมอกนเรยนรจากการทางาน งานกลม

1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

8. นกเรยนไดแสดงความคดเหน 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 9. นกเรยนไดฝกความเปนผนา 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 10. นกเรยนสงงานไดทนตรงเวลาทกาหนด 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 11. นกเรยนทางานไดทนตรงเวลาทกาหนด 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 12. ความเหมาะสมในเรองเวลา 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง การนาเสนอโครงงาน 13. รปแบบทนกเรยนใชนาเสนอมความเหมาะสม

1

1

1

1.00

มความสอดคลอง

14. รปแบบทนาเสนอสามารถสอความหมายได ชดเจน

1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

15. ขอมลทนาเสนอมความสมบรณ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 16. การรายงานไดขอมลสมบรณ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 17. นาเรยนไดบรณาการความร ความสามารถ หลายดาน

1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

18. นกเรยนไดพฒนาทกษะการฟง พด อาน เขยน 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 19. นกเรยนสามารถนาไปใชในชวตจรง 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 20. นกเรยนเกดความภาคภมใจในผลงาน 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

221

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบกอนเรยน

คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ขอ ประเดนการประเมน

1 2 3 IOC ความหมาย

1 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 2 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 3 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 4 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 5 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 6 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 7 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 8 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 9 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

10 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 11 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 12 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 13 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 14 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 15 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 16 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 17 การนาไปใช 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง 18 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 19 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 20 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

222

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบหลงเรยน

คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ ขอ ประเดนการประเมน

1 2 3 IOC ความหมาย

1 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 2 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 3 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 4 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 5 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 6 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 7 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 8 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 9 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

10 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 11 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 12 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 13 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 14 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 15 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 16 ความเขาใจ 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 17 การนาไปใช 1 1 0 0.67 มความสอดคลอง 18 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 19 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง 20 การนาไปใช 1 1 1 1.00 มความสอดคลอง

ภาคผนวก ง

ตาราง แสดงคาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร

• คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนแผนการจดการเรยนรท 1 โจทยปญหาการบวกและการลบ • คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนแผนการจดการเรยนรท 2

โจทยปญหาการคณ • คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนแผนการจดการเรยนรท 3 โจทยปญหาการหาร • คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนแผนการจดการเรยนรท 4 โจทยปญหาการคณและการหาร • คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยนแผนการจดการเรยนรท 5 โจทยปญหาการบวก การลบ การคณ และการหาร

224 ตารางท 19 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยน แผนการจดการเรยนรท 1

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน)

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน) 1. 5 8 31. 10 8 2. 10 9 32. 10 8 3. 10 8 33. 10 9 4. 10 8 34. 9 8 5. 10 9 35. 10 7 6. 9 8 36. 10 7 7. 10 9 37. 10 8 8. 10 8 38. 9 9 9. 8 8 39. 10 7 10. 10 9 40. 5 8 11. 8 8 41. 9 9 12. 5 7 42. 10 9 13. 8 10 43. 8 6 14. 10 7 44. 10 6 15. 10 8 45. 5 8 16. 10 6 46. 5 7 17. 10 9 47. 8 9 18. 10 8 48. 10 9 19. 8 8 49. 9 8 20. 10 6 50. 10 9 21. 9 10 51. 10 8 22. 9 9 52. 8 8 23. 9 8 53. 10 8 24. 9 7 25. 10 8 26. 10 7 27. 8 5 28. 9 9 29. 8 8 30. 10 10

225 ตารางท 20 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยน แผนการจดการเรยนรท 2

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน)

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน) 1. 10 10 31. 10 7 2. 10 9 32. 7 7 3. 7 7 33. 7 10 4. 10 8 34. 8 8 5. 7 7 35. 7 8 6. 10 8 36. 10 9 7. 7 7 37. 8 10 8. 10 8 38. 10 9 9. 8 8 39. 10 7 10. 7 9 40. 10 7 11. 8 7 41. 8 10 12. 10 10 42. 10 10 13. 8 9 43. 8 10 14. 10 7 44. 7 9 15. 10 9 45. 10 10 16. 8 8 46. 10 7 17. 10 10 47. 8 9 18. 7 7 48. 10 10 19. 8 7 49. 8 7 20. 8 10 50. 10 10 21. 10 7 51. 8 9 22. 10 10 52. 8 9 23. 8 7 53. 7 9 24. 8 9 25. 10 7 26. 10 9 27. 8 7 28. 10 7 29. 8 8 30. 10 9

226 ตารางท 21 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยน แผนการจดการเรยนรท 3

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน)

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน) 1. 8 10 31. 7 9 2. 7 7 32. 7 8 3. 7 8 33. 7 10 4. 10 8 34. 10 8 5. 7 8 35. 7 7 6. 10 7 36. 10 7 7. 7 8 37. 10 10 8. 10 7 38. 10 7 9. 7 8 39. 7 10 10. 7 9 40. 8 7 11. 8 8 41. 10 8 12. 8 10 42. 7 10 13. 8 10 43. 7 8 14. 7 10 44. 7 8 15. 10 8 45. 8 7 16. 10 8 46. 8 8 17. 10 10 47. 7 9 18. 7 8 48. 10 7 19. 7 8 49. 10 8 20. 10 8 50. 10 10 21. 10 8 51. 10 8 22. 10 10 52. 7 8 23. 10 8 53. 7 9 24. 10 8 25. 10 10 26. 10 8 27. 8 7 28. 10 8 29. 8 8 30. 10 10

227 ตารางท 22 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยน แผนการจดการเรยนรท 4

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน)

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน) 1. 10 8 31. 8 7 2. 8 9 32. 8 10 3. 8 7 33. 7 10 4. 10 8 34. 7 7 5. 7 9 35. 7 9 6. 10 7 36. 10 9 7. 8 9 37. 10 10 8. 10 7 38. 10 8 9. 10 8 39. 8 8 10. 8 10 40. 10 8 11. 7 10 41. 7 10 12. 10 9 42. 8 8 13. 7 7 43. 10 10 14. 8 7 44. 7 7 15. 10 8 45. 10 9 16. 10 7 46. 10 7 17. 7 9 47. 10 10 18. 8 7 48. 10 10 19. 10 7 49. 7 7 20. 10 10 50. 7 10 21. 10 8 51. 10 7 22. 10 10 52. 10 8 23. 7 7 53. 7 8 24. 7 7 25. 7 8 26. 10 8 27. 7 8 28. 10 7 29. 7 10 30. 7 8

228 ตารางท 23 คะแนนทดสอบแบบฝกระหวางเรยนและหลงเรยน แผนการจดการเรยนรท 5

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน)

นกเรยนคนท

คะแนนแบบฝกระหวาง

เรยน (10 คะแนน)

คะแนนแบบทดสอบหลงเรยน

(10 คะแนน) 1. 8 8 31. 10 8 2. 10 9 32. 10 8 3. 10 7 33. 7 10 4. 10 10 34. 9 8 5. 7 9 35. 7 8 6. 10 7 36. 10 9 7. 10 8 37. 7 10 8. 10 8 38. 10 8 9. 8 8 39. 10 10 10. 10 10 40. 8 8 11. 7 8 41. 9 10 12. 8 9 42. 10 8 13. 7 8 43. 8 9 14. 10 8 44. 7 8 15. 10 8 45. 8 8 16. 7 7 46. 8 9 17. 10 8 47. 8 7 18. 10 8 48. 10 9 19. 8 8 49. 9 8 20. 7 9 50. 10 10 21. 10 8 51. 7 7 22. 10 10 52. 8 8 23. 9 8 53. 7 8 24. 9 8 25. 10 8 26. 10 8 27. 7 8 28. 10 8 29. 7 8 30. 10 10

ภาคผนวก จ

คะแนนผลการเรยนรทางการเรยนกอนเรยน และหลงเรยน

230 ตารางท 24 คะแนนผลการเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 3 โดยวธสอนแบบโครงงาน

เลขท กอนเรยน หลงเรยน เลขท กอนเรยน หลงเรยน เตม 30 30 เตม 30 30 1. 13 22 31. 15 20 2. 21 27 32. 9 20 3. 13 21 33. 25 29 4. 19 28 34. 14 20 5. 20 26 35. 20 21 6. 15 24 36. 22 25 7. 15 23 37. 25 28 8. 22 23 38. 16 17 9. 16 22 39. 18 27

10. 18 28 40. 13 19 11. 24 27 41. 21 27 12. 14 18 42. 28 29 13. 13 22 43. 18 20 14. 16 20 44. 20 21 15. 15 20 45. 12 20 16. 16 28 46. 10 17 17. 20 28 47. 21 26 18. 7 23 48. 26 28 19. 18 22 49. 15 20 20. 14 28 50. 22 29 21. 18 24 51. 15 20 22. 20 21 52. 17 20 23. 20 22 53. 19 20 24. 18 21 25. 17 20 26. 18 23 27. 18 20 28. 16 17 29. 12 20 30. 17 29

231 ตารางท 25 คาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล การเรยนร เรองโจทยปญหาคณตศาสตร

ขอท p r 1 0.78 0.37 2 0.78 0.46 3 0.83 0.48 4 0.58 0.34 5 0.75 0.37 6 0.70 0.41 7 0.65 0.42 8 0.60 0.51 9 0.72 0.46 10 0.38 0.30 11 0.63 0.57 12 0.62 0.34 13 0.47 0.54 14 0.78 0.41 15 0.49 0.56 16 0.72 0.59 17 0.50 0.38 18 0.52 0.27 19 0.58 0.43 20 0.72 0.52

232 ตารางท 26 การเปรยบเทยบผลการเรยนรกอนเรยนและหลงเรยนเรองโจทยปญหาคณตศาสตร โดยวธสอนแบบโครงงาน โดยใชสถต T – Test แบบ Dependent T – Test Paired Samples Statistics

Mean N Std. Deviation Std. Error Mean Pair Post 1 Pre

23.02 17.43

53 53

3.69 4.26

.51

.59 Paired Samples Correlations

N Correlation Sig. Pair 1 Post & Pre

53 .598 .000

Paired Samples test

Paired Differences 99% Confidence Interval of the

difference

Mean Std. Deviation

Std. Error Mean Lower Upper

t df Sig. (2tailed)

Pair 1 Post –

Pre

5.58

3.60

.49

4.26

6.91

11.286

52

.000

ภาคผนวก ฉ

รปภาพแสดงการจดกจกรรมการเรยนการสอน

234

รปท 1 นกเรยนเขากลมศกษาใบงาน

รปท 2 นกเรยนรวมวเคราะหโจทยปญหา

235

รปท 3 นกเรยนรวมกนศกษาขอมล

รปท 4 นกเรยนคนควาขอมล

236

รปท 5 นกเรยนเตรยมขอมลนาเสนอ

รปท 6 นกเรยนรวมทากจกรรมเปนกลม

237

รปท 7 ตวแทนกลมนาเสนอ

รปท 8 นกเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน

238

ประวตผวจย ชอ – สกล นางราตร ทองสามส ทอย 95 หม 2 ตาบลหนองดนแดง อาเภอเมอง จงหวดนครปฐม 73000 ททางาน โรงเรยนยอแซฟอปถมภ ตาบลทาขาม อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม โทรศพท 02 – 4290112 – 5 ประวตการศกษา พ.ศ. 2530 สาเรจการศกษาระดบปรญญาครศาสตรบณฑต วชาเอกวดผล การศกษา จากวทยาลยครนครปฐม พ.ศ. 2547 สาเรจการศกษาระดบปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร จงหวดนครปฐม ประวตการทางาน พ.ศ. 2531 – 2532 ครวดผล และสอนวชาคณตศาสตร โรงเรยนเซนตแอนโทน จงหวดฉะเชงเทรา พ.ศ. 2533 – 2542 ครวดผล และสอนวชาคณตศาสตร โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม พ.ศ. 2544 – ปจจบน หวหนางานวดผล และสอนวชาคณตศาสตร โรงเรยนยอแซฟอปถมภ จงหวดนครปฐม