สุภีร์ ทุมทองคำนำ หน งส อ “มองม มว ป...
TRANSCRIPT
สภร ทมทอง
คำนำ
หน งส อ “มองมมวป สสนา” น
เรยบเรยงจากคำบรรยาย ในการจดปฏบตธรรม
ทอาศรมมาตา อ. ปกธงชย จ. นครราชสมา
ซงจดขนระหวางวนท ๒๒ - ๒๖ ตลาคม
๒๕๕๔ หวขอน บรรยายเมอวนท ๒๕
ตลาคม ๒๕๕๔ พ.ญ. นสรา อรรฆศลป
เปนผถอดเทป ผบรรยายไดนำมาปรบปรง
เพมเตมตามสมควร
ขออนโมทนาผทเกยวของในการทำ
หนงสอเลมน และขอขอบคณญาตธรรม
ทงหลายทมเมตตาตอผบรรยายเสมอมา
หากมความผดพลาดประการใด อนเกดจาก
ความดอยสตปญญาของผบรรยาย กขอขมา
ตอพระรตนตรยและครบาอาจารยทงหลาย
และขออโหสกรรมจากทานผอานไว ณ ทนดวย
สภร ทมทอง
ผบรรยาย
๒๗ มกราคม ๒๕๕๕
5
สภร ทมทอง
มองมมวปสสนา บรรยายวนท ๒๕ ตลาคม ๒๕๕๔
ขอนอบนอมตอพระรตนตรย
สวสดครบทานผสนใจในธรรมะทกทาน
เมอคนไดพดถงวธการพจารณาธรรมะ
และวธมองแบบวปสสนา เพอใหเกดปญญา
การมองแบบวปสสนานน กเพอใหจตมนลง
กบความจรง ยอมรบความจรง ลงตวพอด
กบความจรง วปสสนาทกรปแบบ ทกมมมอง
ท ใหพจารณาใหถกตอง วตถประสงคกเพอใหจตมนลงกบความจรง จะไดเบอหนาย คลายกำหนด และปลอยวางได จตน มนดอ ยงไมเคยหด ไมเคยฝก มนกดอ ความจรงมนเปนสงไมแนนอน มนไมเทยง ตณหาเกดขนกหลอกให ไปหา หาอะไร หาของแนนอน หาของเทยง หามาตงแตเดกแลว ทกวนน ไมรลงตวกบความจรงกนบางหรอยง
บางคนกยงไปหาอย หาของแนนอน หาของเทยง หาคนท ไววางใจได คนไหนนสยแนนอน คนไหนทเปนพวกเราแนนอน
กไปหาเขา เขาขางเขา เลอกเขามาเปนพวก
รสกอบอนใจ คนไหนไม ใชฝายเรา ก ไม
6
มองมมวปสสนา
7
สภร ทมทอง
ไปหา หาไปเรอยนะ หาในโลกน ไม ได กยงไปหาโลกหนา บางคนทำบญเยอะ ๆ เอาไวไปสวรรคแลวจะสขแนนอน เขากวาไป ท ไดไปสวรรคกเพราะความไมแนนอนนนแหละ ไปแลวจะใหมนแนนอน กไม ไดหรอก ใจยงไมลงกบความจรง มนกหาไปเรอย แสวงหาของแนนอน แสวงหาของเทยง แสวงหาของมนคง อนนคอลกษณะตณหา มนเกดเพราะไมมปญญา
ถายงไมมปญญา มนเขาใจผด มนอยากผด ๆ กตองหานะ เราทกคนกหาเรอยมา ตงแตเดกจนถงทกวนน มาปฏบตธรรมกยง
หาอย เหมอนเดม เพราะยงไมมปญญา
ตณหานหากยงไมมปญญากละไม ได
มนเรองปกตอยางนน อยาไปวามน เพยงแต
ใหควบคมดวยสตปญญา ตณหาชนดท
หยาบ ๆ ชนดทจะไปทำทจรต ทำอะไรไมด
ทำใหตนหรอคนอนเดอดรอน กยบยงไวดวย
สต มสตยบยงมนไว อยาไปทำชว อยาไป
ทำทจรต งดเวนทจรตไป ตณหาทละเอยด
อยากไดนนอยากไดน อยากเปนนนเปนน
อยากเปนคนด ปฏบตธรรมกยงอยากอย
อยากใหจตสงบ อยากใหจตด อยากบรรล
จนกระทงอยากถงนพพาน กปลอยใหอยาก
ไปกอน มนเรองของมน หามไมได เราควบคม
มนดวยปญญา มนอยากปบ เราใสปญญา
เขาไป เออ.. อยากกไม ไดอยางอยากหรอก
ตองทำเหตทำปจจยเอา อยากใหจตสงบ
8
มองมมวปสสนา
9
สภร ทมทอง
อยากใหจตเปนสมาธ อยากมย อยาก เราก
ใสปญญาเขาไป ถงอยากสงบ มนกสงบบาง
ไมสงบบาง มนไม ไดตามใจอยาก ไม ใชจะ
บงคบควบคมเอาตามใจปรารถนาได ถาอยาก
มจตสงบ อยากมจตทพรอมสำหรบการ
ใชงาน กตองทำเหตปจจยเอง เราใสความร
เขาไป ใสเรองเหตปจจยเขาไป ความอยากน
เราหามมนไม ได แตยบยงมนไดดวยสต
และถอนมน ไดด วยปญญา ม เ ร อ งท
พระพทธเจาตอบปญหามาณพคนหนง
อชตมาณพทลถามปญหาวา
กระแสทงหลายยอมไหลไปในททงปวง
อะไรเปนเครองกนกระแสทงหลาย
ขอพระองค โปรดตรสบอกธรรมเปนเครอง
ปองกนกระแสทงหลาย
อะไรปดกนกระแสทงหลายได
พระพทธเจาตรสตอบวา
กระแสเหลาใดในโลก
สตเปนเครองกนกระแสเหลานนได
เรากลาวธรรมเครองปองกนกระแสทงหลาย
ปญญาปดกนกระแสเหลานนได
10
มองมมวปสสนา
11
สภร ทมทอง
คำถามมเนอความวา สตว โลกน ไหล
ไปตามกระแสตณหา ไหลไปเรอย ๆ ตาม
ความอยาก ตามความไมอยาก ตามความ
พอใจ ตามความไมพอใจ กอใหความคด
ความเหน และการกระทำทจรตทางกาย
วาจา ใจ มากมาย จนเตมโลก มนไหลไป
เรอยในอารมณตาง ๆ ไมมการหยด อะไร
เปนเครองกนกระแสทงหลายเหลานน และ
กระแสทงหลายเหลานนถกปดกนไดดวย
อะไร อะไรหยดหรอยบยงมนได ทำใหมน
ชะงกไวกอน รอไวกอน ไมเลยเถดออกไป
และอะไรทปดกน ทำลาย ถอนใหมนหมด
ไปได ไมตองไหลไปตามกระแสอกตอไป
พระพทธเจาตรสวา สตว โลกนเปนไป
ตามกระแสตณหา ตณหามนไหลทวมทบ
สตว ไป จนสตว โงหวไมขน ถกครอบงำดวย
ความเหนผด ความคด ทศนคต อดมคต
ทผด ๆ มากมาย ไมมดวงตาพอทจะมองให
รวา อะไรถก อะไรผด อะไรควร อะไรไมควร
อะไรมประโยชน อะไรไมมประโยชน กระแส
เหลานนถกกนดวยสต เรากลาวสตวา เปน
เครองปดกระแสเหลานน สตเปนตวกน
กระแส ยบยง หยด งดเวนทจรต ไมทำ
ตามความอยาก รอเวลาได ทำใหมเวลาตง
ตว ได ใชปญญา ตงแตสตระดบเลกนอย
มความสงวรระดบพนฐาน ปาตโมกขสงวร
ทำใหไมทำผดพลาดดานกายวาจา ละเอยดขน
12
มองมมวปสสนา
13
สภร ทมทอง
อนทรยสงวร กเปนสตทยบยง ไม ให ไปหลงยดในนมตและอนพยญชนะ ทำให ไมเกดก เลสข นมาครอบงำจต เม อมการรบรอารมณทางทวารทง ๖ เปนตน
กระแสตณหากนไดดวยสต เราทงหลายฝกใหมสตด ๆ ไว จะไดมตวกน กระแสน ถกปดกน ทำลาย ถอดถอนไดดวยปญญา ถาถอนใหหมดนตองอาศยปญญา เราม สตกนไดระดบหนงแลว แตยงไมหมดหรอก กนไดเฉพาะตอนมสต กนไดเฉพาะอนทรทน แตพออนละเอยด ๆ ร ไมทน กกนไม ได มนกยงไมแน ไมนอน เดยวกเกดขนอยนนแหละ
มนถอนไมขน ถอนไม ได จะถอนไดดวย
ปญญา ทานทงหลายมาปฏบตธรรม แลว
อยากไดนนอยากไดน ไมเปนไร อยาไปวามน
มสต รตวไว จะไดยบยงได เรามหนาทฝก
ใหมปญญา จะไดถอนมนได
ในคำตอบทพระพทธองคตรสตอบ
แกอชตมาณพน กทรงแสดงธรรมในภาค
ปฏบต ทเปนตวหลกอย ๒ อยาง คอ สต
กบ ปญญา สตเปนตวกนกเลส ไมทำตาม
กเลส ไมหลงตามกเลส ยบยง งดเวนได
ทำใหเกดศลและสมาธ ปญญาเปนตว
ถอนกเลส ทำใหกเลสหมดไปได บรสทธ
ไดดวยปญญา เหนตามความเปนจรงวา
มนเปนแตสภาวะทเกดเมอมเหต หมดเหต
กดบ ไมมตวตน
14
มองมมวปสสนา
15
สภร ทมทอง
สงขารทงหลายทงปวงมนไมเทยง
สงขารทงหลายทงปวงเปนทกข สงทงหลาย
ทงปวงเปนอนตตา ความจรงเปนอยางน
เราฝกจตใหมความพรอม แลวมองดมม
นนบางมมนบาง ความจรงของมนกปรากฏ
ให เข า ใจ ยอมรบมนตามท มน เปนจร ง
ยอมรบวามนไมเทยง จตลงกบความเปนจรง
พอด ไม ไปหาของเทยง ไม ไปหาของแนนอน
ถาไมลงมนกจะไปหาอย เรอย ใหมองด
มองใหเหน มองดใหมนทะล มองบอย ๆ
มนกยอมรบ ลงกบความจรง การลงกบ
ความจรง คลอยตามกบความจรง ทาน
เรยกวาอนโลมมกขนต หรอ อนโลมขนต
กได
คำวา อนโลม แปลวา คลอยตาม
หรอ ลงกนพอด ๆ จตมนลงพอดกบความจรง
ของไมเทยงกลงพอดวามนไมเทยง ของไม
แนนอนกลงพอดวามนไมแนนอน ของเกด
ดบกวาของเกดดบ ของไมมตวตนจรง ๆ
กวาไมมตวตนจรง ๆ
ขนต แปลวา ความพอใจ ความ
ชอบใจ ความทนไหว ยอมรบ การทจต
ยอมรบสงนนได ไมเอนเอยง ถกกบความจรง
อนโลมขนต แปลวา ลงพอดกบความจรง
ทเราทงหลายเจรญวปสสนากเพอให
จต เปนอยางน นะ วปสสนามหลายข น
มญาณโนนญาณนอะไรตาง ๆ ทานไมตอง
16
มองมมวปสสนา
17
สภร ทมทอง
จำกได แททจรง ญาณนนญาณนอะไรตาง ๆ ก เปนความร ททำใหจตคลอยตามกบ ความจรง จตลงกบความจรงเทานน จงจะหยงลงสความแนนอน คออรยมรรค เรยกวาหยงลงสสมมตตนยาม แปลวา ความแนนอน ถาจตไมยอมรบความจรง จตก ไมลงสความแนนอน มนกกลบไปกลบมาอยอยางนน
สงขารทงหลายทงปวงเปนทกข เรากมาเจรญวปสสนา มองมมนนมองมมน เพอใหจตมนลงกบความจรงวา สงขารทงหมดเปนทกขจรง ๆ ถาใครยงเหนสงขาร
บางชนดเปนสขอย จตมนไมลงกบความจรง
อยางน ก ไมลงสสมมตตนยาม อรยมรรค
ก ไม เกด การจะบรรลเปนพระโสดาบน พระสกทาคาม พระอนาคาม พระอรหนต กเปนไปไม ได เราจงตองมาฝกจตแลวกเอามาเจรญวปสสนา
ขนตน ฝกจตเปนพนฐาน ศลกบสมาธ นนเปนพนฐาน เปนมล เปนทตง ศลเหมอนทยนของคนทำงาน สมาธเหมอนคนทำงานท มคณสมบตพรอม ส วนปญญาเปนตวทำงาน เปนตวเดนทาง เพอใหจตยอมรบ พอจตยอมรบ คณธรรมตาง ๆ กจะรวมตวลง หยงลงสความแนนอน การจะใหรวมกน กตองอาศยพนฐาน คอ
ศล สมาธ เทานนยงไมพอ ตองเพมมาอก
ตวหนง คอ ปญญา การมาเจรญวปสสนาน
18
มองมมวปสสนา
19
สภร ทมทอง
เปนการฝกปญญา ถาสมดล ลงตว เหนความจรง ยอมรบความจรงได กทำใหจตรวมลงและสมมาทกชนดเกดขน โพธปกขยธรรมทงหมด กจะมารวมลงในจตเดยว คนนนกจะไดเปนพระอรยเจา สามารถตดกเลสได
ศล กบ สมาธ เปนพนฐาน เปนมล เปนราก ถารากฐานไมมกไมตองพดถงอนอน พดถงปญญา ก ไดแตพด กดกวาไมพด แตจะใหรวมลง สำเรจประโยชน คอ ละกเลสได ไดเปลยนเปนพระอรยเจา เปนผแนนอน ไมตองวนเวยนไปมา กทำไม ได ตองมพนฐานทด พอมพนฐานแลว กมาเจรญวปสสนา
มามองในแงมมวปสสนา เพอใหจตมนลงกบ
ความจรงพอด
สงขารทงหลายทงปวงไมเทยง ถายง
เหนวาสงขารบางชนดเทยง ไว ใจไดอย ยงม
ทปลอดภยบางแหงอย ในโลก มทหลบหลก
ภยอนตราย อยรอดไดดวยความสบายใจ
นจตไมรวมลง เพราะยงไมตรงกบความจรง
ลกเราไว ใจไดมย ถายงคดวา ไว ใจไดอย
ยงไมลง ถายงมสงขารบางชนดไว ใจได
นแสดงวายงไมลงตว อาจารยสภรนงอยน
ไว ใจไดมย ถายงไว ใจอาจารย โอ.. อยางน
มนโง ใจยงไมลงตว ยงไมมปญญา ตณหา
มนจะหาทยด หาทปลอดภย เอาละ.. ยด
อาจารยกแลวกนจะไดรสกปลอดภย ตวเอง
มนเลวนกน ยดไม ได กมายดคนอน มนหาท
ยดของมนไปเรอย นกวาจะปลอดภย แททจรง
20
มองมมวปสสนา
21
สภร ทมทอง
กมแตของไมเทยง สงใดไมเทยง สงนนกเปนทกข สงใดไมเทยง เปนทกข มความแปรปรวนตดตวอย ก ไมควรจะไปยดถอวา นนของเรา เราเปนนน นนเปนอตตาตวตนของเรา
ตวศาสนาทแทจรง ตวการปฏบตอนแทจรง เราปฏบตกนท กาย วาจา ใจ นแหละ ไมทำบาปทงปวง ทำกศลใหถงพรอม ทำจตใหสะอาดหมดจด นแหละ เปนตวศาสนา เปนตวการปฏบต ขอใหทำใหถกตอง อานภาพแหงความถกตอง ทำใหเราไมเปนทกข ทกข ไมเกด จนพนทกข ไป
แตเวลาไมมปญญา มนจะไปยดอนใดอนหนง
เพอใหตวเองรสกปลอดภย ใหรสกวามทพง
ถาแบบโลก ๆ เขากบอกวา ยดด กดกวาไปยดชว ไปยดและเดนตามคนด กยงดกวายดคนเลว นแบบโลก ๆ ความจรง แมวาจะยดถอคนด กยงเปนทพ งไม ได เพราะมนไมเทยง มนยงไมแน ไมมนคงอยเหมอนเดม ถายงเหนสงขารอะไรแมเพยงนดหนงวา เปนทพงได ยงพอไว ใจได เหนพนท ในโลกสกทหนงวา เหยยบลงตรงนแลวจะปลอดภย อยางน ไมหยงลงสความแนนอน เพราะเหนผดไปจากความจรง
พระอรหนตสมมาสมพทธเจาตรสวา “สพเพ สงขารา อนจจา” “สพเพ สงขารา
ทกขา” “สพเพ ธมมา อนตตา” เราสวด
กนมาหลายรอบแลว สวดเยอะ ๆ ไวเถด
22
มองมมวปสสนา
23
สภร ทมทอง
จนกวาจะแจมชดในใจ จะได ไมหลง เปนคนไมประมาท เดนบนถนน กลวง ไมปลอดภย พอปดประตป บ ปลอดภยแล วหรอย ง ปลอดภย นอนสบายเลย นนโงแลว นอนสบายนมมย ไมมหรอก นอนก ไม เทยง นอนกเปนทกข นอนก ไมปลอดภย ไมรวาพรงนจะไดตนขนมาหรอเปลา ตอนนหายใจเขา ไมรตอไป จะหายใจออกหรอเปลา ตองมองเหนวา สงขารทกชนด ทกอนเลย ไมมสงขารอะไรสกนดหนอย ทมนจะเทยงแทถาวร แนนอน ไววางใจได สถานททเหยยบเขาไปยางเทาเขาไปแลว มนจะปลอดภย ไมม ในโลกน รบรแลว มนเปนตวสข ตวด ไมม ในโลกมนมแตทกขเทานน
ลงพอดกบความจรงอยางนเรยกวา อนโลมขนต
เราฝกปฏบตวปสสนาน กเพอใหเหนตามความเปนจรง สพเพ ทกชนดเลยนะ ทกอยางเลย ถาไมร จะมความอยากเกดขน ผมจงบอกทานทงหลายวา ไมตองกลวตณหา มนมขนเรอย ๆ อยแลว ทานมหนาท ใสปญญาเขาไป บอกมนซ มนยงโงนก มนไมรเรอง บอกมน มนไมเทยงหรอมนเทยง มนทกขหรอมนสข บอกบอย ๆ มองบอย ๆ มองมมนนบางมมนบาง เพอใหรอยางแจมแจง แทงทะล มมมองเหลานเรยกวา มมมองแบบวปสสนา
ตองมองบอย ๆ ตองเจรญและทำให
มาก ๆ เหมอนกบเรองสตหรอธรรมะหมวด
อน ๆ ในภาคปฏบต ตองเจรญดวย ตอง
24
มองมมวปสสนา
25
สภร ทมทอง
ทำใหมาก ๆ ดวย เพอใหจตมนลงพอดกบความจรงทวา “สงขารทงลายทงปวงไมเทยง สงขารท งหลายท งปวงเปนทกข ธรรมะทงหลายทงปวงเปนอนตตา” ไม ใช ตวตน ไม ใชของตน ไม ใช ใคร ไม ใชของใคร มนกเปนของมนอยางนน สงเหลานนมน มเหต มปจจยหลากหลาย มนกเปนของมนอยางนน แตมนไม ใชตวเราของเรา
นำจะทวมมนกทวมของมน มนทวมบาน กนำมนทวม บานถกทวม ใชบานของเรามย ไม ใชบานของเรานะ ตองมองใหทะล มองใหเหน กระแสแหงเหตปจจย และ
สภาวะทเกดจากเหตปจจย เกดเปนครง ๆ
แลวหายไป เปนปรากฏการณ ไม ใชมนไมม
มเหมอนกน มเมอมนมเหต หมดเหตมนกไปสความไมม มนไมมตวตนจรง ๆ ไมมตวนง ๆ มนคง ถาวร ไม ใชของใคร มนเปนของใชสอย เปนทพก เปนอปกรณเครองใช เปนปจจย แต ไม ใชของใครนะ ไม ใชของใครจรง ๆ เปนปจจย เปนเสอผา เปนเครองนงหม เปนของเรามย ไมเปน เปนเครองนงหม ตองใหมนเปนเครองนงหม แตมนไมเปน ของเรา
ไมโครโฟน น.. เปนของเรามย ไม.. เปนเครองขยายเสยง แต ไมเปนของเรา แลวเปนของคนอนมย ไม ใช ไมเปนของใคร
เปนเครองขยายเสยง น ใหมนเปนอยางทมน
เปนนะ เอามาใช อยาเอามาเปนเราเสยละ
26
มองมมวปสสนา
27
สภร ทมทอง
น.. iPhone ใชเปนเครองอดเสยง เปนของใครมย เปนของผมหรอวาเปนของทาน ไม.. ไม ไดเปนของใคร มนเปนเครองอดเสยง เปนเครองใชอนหนง ถาอยากจะใช ทานกอยามาแยงผม ทานกไปหาซอเอาเอง กมนเปนเครองใช ทานอยากจะใชกไปหาซอเอาซ ใชอดเสยงได ใชถายรปได เปนเครองใช
เงน น.. มนเปนของกลาง ๆ เปนเครองแลกเปลยน เอาไวแลกเปลยน มนไมเปน ของใคร ทานอยากได ไปทำงานเอา ไมวากน อยากไดเทาไรกไปหาเอาตามความสามารถ ตามเหตตามปจจย ปลอยมนเปนอยางท
มนเปน อยาใหมนเปนของเรา อยาใหมนเปน
ของใคร อยาใหมนเปนเจานายเรา กมนไม
เปนของเรา ไมเปนของใครจรง ๆ นมองใหทะล
แขน.. นเปนของใคร เปนของเราหรอเปลา มตวมตนอย ในนหรอเปลา เปลา.. เปนธาตมาประชมกน เปนของเอาไปทำอะไรไดบาง เอามากระดกน วให เกดสตก ได ยกนำดมแกกระหายกได เปนลกนองของจต จตดกเอาไปใชทำสงด จตไมดกเอาไปใชทำสงไมด แลวแต แตทงลกพลกนองก ไมม ตวตนเหมอนกน แกและตายพอกนทงลกพลกนอง ไม ใชวาลกพมนจะไมตาย ลกพกตายเหมอนลกนองนนแหละ เหมอนผมกบ
ทานนนแหละ สมมตพวกทานเปนลกนอง
ผมเปนพ ใหญมอำนาจมาก มอำนาจสงพวก
28
มองมมวปสสนา
29
สภร ทมทอง
ทาน ใหทำอะไร ทานกทำตามเลย ถาคนอน
มาสงบางครงไมทำตามนะ ถาผมสง ไมตอง
สงเสยงดง พดเบา ๆ พวกทานชวยจดแถว
หนอยครบ ทานกจดเลย ดเหมอนมอำนาจ
แตทงคนมอำนาจและคนไมมอำนาจ คนสง
และคนถกสงนตายมย ตายเหมอนกน แก
เหมอนกน เจบเหมอนกน ไมมตวไมมตน
เหมอนกน
ต ว ใหญ ๆ เป นห วหน า เขา เป น
ประธานเขา จตเปนใหญ เปนประธานเขา
ถามวาตวทเปนใหญเปนประธานเขา มนมตว
มตนมย กไมมตวไมมตนเหมอนกน ไม ใชวา
มอำนาจแลวจะมตวมตนท ไหนละ
อยางคณแม ตวเลก ๆ น เกงมากนะ
ทำงานนนทำงานน คนเดยวทำยงกบ ๕ คนทำ
ถามวาเกงอยางน เกง แต ไมมตวตน แกมย
แก ตายมย ตาย ตายเหมอนกบพวกไมเกง
นนแหละ ดงนน ทานทงหลายไมตองเกง
เหมอนคณแมก ได ตายพอ ๆ กนนนแหละ
มนเปนอยางน มองใหทะล ถาไมเขาใจ
โอ.. คนนนเขาเกง อยากเกงเหมอนเขา
ยงกบวาเกงอยางเขาแลวมนจะไมตายยง
นนแหละ อยางนมนโง มนไมเขาใจ นเรา
ตองมองแบบฉลาด ตองแบบพระพทธเจา
อยากเปนอยางนนอยางน นตณหา เปนเหต
ใหเกดทกข เราใสปญญาเขาไป มหนาท
เจรญปญญานะ เราเพยรทำกจทกอยาง
30
มองมมวปสสนา
31
สภร ทมทอง
ใหสำเรจดวยความไมประมาท ทำศล
ทำสมาธ ทำปญญา ใหมนมขน เพอพา
จตใหถงความหลดพน
เดนไปเดนมา มความสงบเกดขน
มปตเกดขน แหมมนดเหลอเกน นน.. โงอกแลว
ถาเหนสงขารอะไร ๆ เลก ๆ นอย ๆ วา
ยงเปนสขอย นเรยกวาจตไมลงกบความจรง
ทองไว ได เลย “สพเพ สงขารา ทกขา”
สงขารทงหลายทงปวงเปนทกข พระพทธเจา
สรปถกแลว ถายงเหนสงขารเปนสขอย
อนน ถ กหรอผด ถกของเรา แตผดกบ
ความจรง
ถาจตยงไมสอดคลองกบความจรง
จะให โพธปกขยธรรม ๓๗ โดยเฉพาะ
อรยมรรคมองค ๘ รวมตวลงเปนไปไดมย
ไมได ยงไมครบ ศล สมาธ ปญญา ยงไมครบ
อาจจะมศลบาง สมาธบาง เปนพนฐาน
แตปญญายง ไมม ย ง ไมพอ แต เม อ ใด
มพนฐานรองรบคอศล มคณสมบตพรอมคอ
สมาธ แลวมาฝกวปสสนาปญญา เหนตาม
ความเปนจรง สงขารท งหลายมนเปน
อยางนนเอง มนไมเทยง เปนทกข ไม ใชตว
ไม ใชตน สงขารอยางใดอยางหนง ท
เทยงแท ไมมเลย ธรรมะอนใดอนหนง
ทจะเปนตว เปนตน เปนเรา เปนของเรา
ไมมเลย ความเหนสอดคลองกบความจรง
32
มองมมวปสสนา
33
สภร ทมทอง
แลว ไดอนโลมขนต กเปนไปไดทหยงลงส
สมมตตนยาม เปนความแนนอน ไดเปน
พระอรยเจาตามลำดบไป จากความไมแนนอน
กจะกลายเปนความแนนอนแลว
เราทงหลายเปนพวกไมแนนอน วนเวยน
ไปมา ภพนนภพน สงบางตำบาง ไปทคตบาง
ไปสคตบาง ไมแน ไมนอน เจรญวปสสนา
เหนความจรงบอย ๆ จะเปนผ แนนอน
พระโสดาบนทานมคณลกษณะอยางหนงวา
นยโต เปนผแนนอนแลว สมโพธปรายโน
เปนผทจะไดบรรลธรรมเปนพระอรหนต
ในภายหนา
มนมกฎเกณฑอยางทกลาวมานแหละ
เราทงหลายจงจำเปนตองมาเจรญวปสสนา
มาฝกมองใหเหนในแบบวปสสนา พดงาย ๆ
แบบเราททราบกนทวไปกวา “ไตรลกษณ”
นนเอง มองแบบใหเหนความจรงของสงขาร
คอเปนไปตามกฎไตรลกษณ ไตรลกษณนน
แจกแจงขยายความไปไดอกเยอะ ในคมภร
ขททกนกาย ปฏสมภทามรรค วปสสนากถา
วาดวยเรองวปสสนา จะแสดงมมมองไว ๔๐
แบบดวยกน ทานลองฟงด จำไดบางไม ได
บางกไมเปนไร ใหเราจำได ๓ อน คอ ไมเทยง
เปนทกข เปนอนตตา เปนหลกไว อนอน ๆ
กจดลงใน ๓ อยางนแหละ
34
มองมมวปสสนา
35
สภร ทมทอง
“สพเพ สงขารา อนจจา, สพเพ
สงขารา ทกขา, สพเพ ธมมา อนตตา” น
เปนคำสรปทพระพทธเจาตรสเอาไว ความจรง
เปนอยางนนแหละ เปนมาแต ไหนแต ไรแลว
พระตถาคตทงหลายจะอบตขนหรอไมอบต
ข นกตาม ก เปนส งแนนอนอย อย างน น
พระองค ไปรแจงแทงตลอดเขาแลว จงนำ
มาบอก แสดง บญญต แตงตง เปดเผย
กระทำใหงาย แลวบอกวา เธอทงหลายจง
ดเถด ดใหเหน ใหยอมรบ ทน ถาเรายงไม
ยอมรบ ยงไมเหน เรากตองฝกใหมดวงตา
มาด ดบอย ๆ เจรญ และทำใหมาก ๆ คำวา
ด เหน พจารณาเหน สงเกตดมมนนมมน
กดเหมอนตาด เหนเหมอนตาเหน แต
เปนตาภายใน ทานคงจะพอเขาใจความหมาย ไม ใชสกแตวา นงนกเอาตามความคดฟงซาน แตเปนการมอง มองดวยจตทมความตงมน เปนตวของตวเอง
ยกตวอยาง ทานอยากรจกผม กมองด มองดานหนาเปนอยางน มองดานหลงเปนอยางน มองดานซายเปนอยางน มองดานขวาเปนอยางน มองขางบนเปนอยางน มองขางลางเปนอยางน มองมมนนมมน ชำแหละออกมาด เหนแตละชนสวน เปนอยางน ๆ นะ ถกดาแลวเปนอยางน ถกชมแลวเปนอยางน ดเขาไป เกบรวบรวมขอมล
ท ด มา แล ว ได ข อสรปรวม น แหละคอ
อาจารยสภร ดจนเขาใจ มองแบบวปสสนา
36
มองมมวปสสนา
37
สภร ทมทอง
กคลาย ๆ อยางน มองมมนนบาง มองมมน
บาง มมมหลก ๆ อย ๓ มม ไดแก ไมเทยง
เปนทกข ไม ใชตวตน มองเหนอยางนแลว
จะเกดความเบอหนาย คลายกำหนด และ
หลดพนไปตามลำดบ
ในคมภรขททกนกาย ปฏสมภทามรรค
วปสสนากถา มขอความวา
ขอ ๓๖ เรองเกดขนทกรงสาวตถ
ภกษทงหลาย เปนไปไม ไดเลย
ทภกษผพจารณาเหนสงขารบางอยาง
โดยความเทยง จกเปนผประกอบดวย
อนโลมขนต เปนไปไม ไดเลย ทภกษ
ผ ไมประกอบดวยอนโลมขนต จกหยง
ลงสสมมตตนยาม เปนไปไม ไดเลย
ทภกษผ ไมหยงลงสสมมตตนยาม จก
ทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล หรออรหตตผล (๑)
เปนไปได ทภกษผพจารณาเหน
สงขารทงปวงโดยความไมเทยง จก
เปนผประกอบดวยอนโลมขนต เปนไป
ได ทภกษผประกอบดวยอนโลมขนต
จกหยงลงสสมมตตนยาม เปนไปได
ทภกษผหยงลงสสมมตตนยาม จก
ทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล หรออรหตตผล (๒)
38
มองมมวปสสนา
39
สภร ทมทอง
เปนไปไมไดเลย ทภกษผพจารณา
เหนสงขารบางอยางโดยความเปนสข
จกเปนผประกอบดวยอน โลมขนต
เปนไปไม ไดเลย ทภกษผ ไมประกอบ
ดวยอนโลมขนต จกหยงลงสสมมตต
นยาม เปนไปไม ไดเลย ทภกษผ ไม
หยงลงสสมมตตนยาม จกทำใหแจง
โสดาปตตผล สกทาคามผล อนาคามผล
หรออรหตตผล (๓)
เปนไปได ทภกษผพจารณาเหน
สงขารทงปวงโดยความเปนทกข จก
เปนผประกอบดวยอนโลมขนต เปนไป
ได ทภกษผประกอบดวยอนโลมขนต
จกหยงลงสสมมตตนยาม เปนไปได
ทภกษผหยงลงสสมมตตนยาม จก
ทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล หรออรหตตผล (๔)
เปนไปไมไดเลย ทภกษผพจารณา
เหนธรรมบางอยางโดยความเปนอตตา
จกเปนผประกอบดวยอน โลมขนต
เปนไปไม ไดเลย ทภกษผ ไมประกอบ
ดวยอนโลมขนต จกหยงลงสสมมตต
นยาม เปนไปไม ไดเลย ทภกษผ ไม
หยงลงสสมมตตนยาม จกทำใหแจง
โสดาปตตผล สกทาคามผล อนาคามผล
หรออรหตตผล (๕)
40
มองมมวปสสนา
41
สภร ทมทอง
เปนไปได ทภกษผพจารณาเหน
ธรรมบางอยางโดยความเปนอนตตา
จกเปนผประกอบดวยอนโลมขนต เปน
ไปได ทภกษผประกอบดวยอนโลม
ขนต จกหยงลงสสมมตตนยาม เปน
ไปได ทภกษผหยงลงสสมมตตนยาม
จกทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล หรออรหตตผล (๖)
เปนไปไมไดเลย ทภกษผพจารณา
เหนนพพานโดยความเปนทกข จก
เปนผประกอบดวยอนโลมขนต เปนไป
ไม ไดเลย ทภกษผ ไมประกอบดวย
อนโลมขนต จกหยงลงสสมมตตนยาม
เปนไปไม ไดเลย ทภกษผ ไมหยงลงส
สมมตตนยาม จกทำใหแจงโสดาปตตผล
สกทาคามผล อนาคามผล หรอ
อรหตตผล (๗)
เปนไปได ทภกษผพจารณาเหน
นพพานโดยความเปนสข จกเปนผ
ประกอบดวยอนโลมขนต เปนไปได
ท ภกษผ ประกอบดวยอน โลมขนต
จกหยงลงสสมมตตนยาม เปนไปได
ทภกษผหยงลงสสมมตตนยาม จก
ทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล หรออรหตตผล (๘)
42
มองมมวปสสนา
43
สภร ทมทอง
ฝายเปนไปไม ได ความวา ถายงเหน
สงขารบางอยางมนเทยง แนนอน คงท
มนกเปนไปไม ได ทจะไดอนโลมขนต คอ
ญาณทเกดจากวปสสนา ถาไม ไดอนโลมขนต
จะหยงลงสสมมตตนยาม คอ การรวมกน
ของอรยมรรคมองค ๘ ก เปนไป ไม ได
โพธปกขยธรรม ๓๗ รวมลงกเปนไปไม ได
ผทยงไมหยงลงสสมมตตนยาม ไมมมรรค
จตเกดขน จะทำใหแจงถงโสดาปตตผล
สกทาคามผล อนาคามผล หรอ อรหตตผล
ยอมเปนไปไม ได เปนพระอรยเจา ระดบใด
ระดบหนง เปนไปไม ได ในดานเหนสงขาร
บางอยาง โดยความเปนสข โดยความเปน
อตตา กทำนองเดยวกน
สวนฝายเปนไปได เปนไปได ทภกษ
พจารณาเหนสงขารทงปวง โดยความเปน
ของไมเทยง เหนสงขารทงหมด ไมมเหลอ
ไม เทยงท งหมด จะเปนผประกอบดวย
อนโลมขนต คอไดญาณอนเกดจากวปสสนา
เปนไปได ทภกษประกอบดวยอนโลมขนต
จะหยงลงสสมมตตนยาม คอ อรยมรรค
เกดขน เกดมรรคจต เปนไปได ทภกษผหยง
ลงสสมมตตนยาม จะทำใหแจงถงโสดาปตตผล
สกทาคามผล อนาคามผล หรอ อรหตตผล
ในดานเหนสงขารทงปวง โดยความเปนทกข
โดยความเปนอนตตา กทำนองเดยวกน
44
มองมมวปสสนา
45
สภร ทมทอง
เราทงหลายมาพจารณาความเหนของตนเองวา มสวนใดผดอยบาง ยงเหนวา อะไรบางอยางมนเทยง มนแนนอน มนเปนทพงได ยงเหนวามนสข อยางนอยบางหรอเปลา ยงมอะไรสนกสนานนาทำอยมย ถายงเหนอยเปนไง ไม ไดอนโลมขนต ตองเหนวา อะไร ๆ ลวนเปนภาระ ตองเหนอยทงนน ไมมอะไรนาสนก มนจำเปนกตองทำ ไมมอะไรนากนเลย ไมมการกนอะไรทนาสนก จำเปนตองกนกกนไป พรงน ออกกรรมฐานแลว ลองด
ในโลกมนไมมอะไรนาสนกเลย มน
เหนอยทงหมด มนจำเปนกตองทำกนไปกอน
มนมแตเรองจำเปนตองจดการ มแตเรองท
ตองบรหารใหมนพอเปนไปได เหนความจรง
อยางน จงจะหยงลง ถงจะหยงลงอยางน
เปนพระโสดาบนแลว ตณหากยงไมหมดนะ
อยากใหมอกแลว แต ในตอนปฏบตวปสสนาน
ตองใหเหนจรง ๆ จงจะลงตวได ลงครงทสอง
ตณหากไมหมด หมดไปแตอนหยาบ ๆ สวน
ทละเอยดยงเหลออย จนเปนพระอรหนต
โนนแหละ จงจะหมดสนเชง กเลสมนลกซงนะ
ตองปฏบตเพอให ไดอนโลมขนต ใหอนโลม
สอดคลองกบความเปนจรง แลวจงจะหยง
ลงสสมมตตนยาม คอ อรยมรรคมองค ๘
จงจะทำใหแจงโสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล และอรหตตผล กเลสตาง ๆ
จงจะถกถอนขนตามลำดบ
46
มองมมวปสสนา
47
สภร ทมทอง
เจาตวทบอกวา อนนเทยง อนนนนาพอใจ อนนนมนคง อนนนมสข อนนนเรา อนนของเรา นนของเรา เราเปนนน นนเปนอตตาตวตนของเรา นคอ กเลสบอกทงนน เมอกเลสมนบอกอยางนน มนผดกบความจรง เราทำยงไง เรากมองด ใหมปญญา เอาปญญามาบอก ใหปญญามนบอก บอกวา นนไม ใชของเรา เราไม ไดเปนนน นนไม ใชอตตา ตวตนของเรา นตวปญญามนบอก บอกตรงตามความเปนจรง ถายงไมมปญญาเปนของตนเอง กฟงพระพทธเจา แลวกเอามาปฏบตตาม
ตอไป จะกลาวถง วธการไดอนโลมขนต
คอ วปสสนาญาณ ไดเหนสงขารตามความ
เปนจรง ไดมาจากอะไรบาง ไตรลกษณนนแหละ
ขยายออกไป ทานทงหลายกจะไดมมมมอง
ทกวางขวางขน ม ๔๐ อยางดวยกน
ขอ ๓๗ ภกษยอมไดอนโลมขนต
ดวยอาการเทาไร หยงลงสสมมตต
นยาม ดวยอาการเทาไร
ภกษยอมไดอนโลมขนต ดวย
อาการ ๔๐ อยาง หยงลงสสมมตต
นยาม ดวยอาการ ๔๐ อยาง
ภกษยอมไดอนโลมขนต ดวย
อาการ ๔๐ อยาง หยงลงสสมมตต
นยาม ดวยอาการ ๔๐ อยาง เปน
อยางไร
48
มองมมวปสสนา
49
สภร ทมทอง
คอ ภกษเหนเบญจขนธ
๑. โดยความไมเทยง ๒. โดยความเปนทกข ๓. โดยความเปนโรค ๔. โดยความเปนดงหวฝ ๕. โดยความเปนดงลกศร ๖. โดยเปนความลำบาก ๗. โดยเปนอาพาธ ๘. โดยเปนอยางอน ๙. โดยเปนของชำรด ๑๐. โดยเปนอปปมงคล ๑๑. โดยเปนอนตราย ๑๒. โดยเปนภย
๑๓. โดยเปนอปสรรค
๑๔. โดยเปนความหวนไหว
๑๕. โดยเปนของผพง
๑๖. โดยเปนของไมยงยน
๑๗. โดยเปนของไมมอะไรตานทาน
๑๘. โดยเปนของไมมอะไรปองกน
๑๙. โดยเปนของไมมทพง
๒๐. โดยเปนความวางเปลา
๒๑. โดยความเปลา
๒๒. โดยเปนสญญตะ (ความวาง)
๒๓. โดยเปนอนตตา
๒๔. โดยเปนโทษ
๒๕. โดยเปนของมความแปรผนเปน
ธรรมดา
๒๖. โดยเปนของไมมแกนสาร
50
มองมมวปสสนา
51
สภร ทมทอง
๒๗. โดยเปนมลแหงความลำบาก
๒๘. โดยเปนดงเพชฌฆาต
๒๙. โดยเปนความเสอมไป
๓๐. โดยเปนของมอาสวะ
๓๑. โดยเปนของถกปจจยปรงแตง
๓๒. โดยเปนเหยอแหงมาร
๓๓. โดยเปนของมความเกดเปน
ธรรมดา
๓๔. โดย เป นของม ความแก เป น
ธรรมดา
๓๕. โดยเปนของมความเจบไขเปน
ธรรมดา
๓๖. โดยเปนของมความตายเปน
ธรรมดา
๓๗. โดยเปนของมความเศราโศกเปน ธรรมดา ๓๘. โดยเปนของมความรำพนเปน ธรรมดา ๓๙. โดยเปนของมความคบแคนใจ เปนธรรมดา ๔๐. โดยเปนของมความเศราหมอง เปนธรรมดา
ภกษเหนเบญจขนธ เหนขนธทง ๕ คอ รปขนธ เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ วญญาณขนธ ใหเหนโดยลกษณะ ๔๐ อยางนแหละ ในการเจรญวปสสนา เราเอา
เบญจขนธมาตงเปนหลก แลวมองใหถกตอง
มองดบอย ๆ มองใหเหนความจรงของมน
52
มองมมวปสสนา
53
สภร ทมทอง
หลก ๆ ก ๓ มมมองเทานนแหละ แตตอนน
แยกแยะรายละเอยดออกมา จะไดมมมมอง
หลาย ๆ อยาง บางคนหลายแบบมากไปกงง
ไมวากน ถางงกเอาแค ๓ กพอ ถาฟงแลว
เออ.. ไดมมมองเพมขน มองไดบอยขน
มากขน บางคนดอ ตองมองใหเยอะ ๆ
บางคนมาถามวา อาจารยผมมองมาตงนานแลว
มนยงไมยอมรบซกทเลย เรองของคณน
ชวยไม ไดนะ ดอเอง ชวยไม ได บางคนดอ
มนไมลงนะ ไมลงทำไงละ กตองตะลอมมน
มองไปเรอย พจารณาบอย ๆ ตองใหมนเหนนะ
เหนจนมนหนไมออก
บางคนมาฟงแปบเดยว ฟงพระพทธเจาวา “อปาทานขนธทง ๕ เปนทกข” เขาเขาใจแลว มปญญา สวนบางคน โอ โห.. ไมลงซะท พวกเราเปนพวกไหนก ไม ร “สพเพ สงขารา อนจจา” ทองกพนเทยวแลวก ไมร ยงไมลงเลย ถายงไมลงจะตองทำไง กตองมาเจรญ แลวกมาทำใหมาก มามองมมนนมมน มองไปเรอย จนกวามนจะลง ถาไดวปสสนาญาณ ยอมรบความจรง การรวมลงของอรยมรรคจงจะมเกด
การพจารณา มองดเบญจขนธ โดยความเปนของไมเทยงเปนตน จนถง โดยเปน
ของมความเศราหมองเปนธรรมดา นแหละ
เปนการเจรญวปสสนา พอพจารณาไดมย
54
มองมมวปสสนา
55
สภร ทมทอง
ทานไมจำเปนตองทำทงหมด พจารณาอนทปรากฏชดเจน ถกกบใจตวเอง ถามพนฐาน ทด มสตสมปชชญญะ มสมาธด มองมนกแจมชด มองลงไปในอปาทานขนธทง ๕ น กายกบใจตวเองนแหละ มองไดชดทสด จะมองภายนอก ขนธคนอนบาง กมองไดเหมอนกน ขนธภายใน ขนธภายนอกกมองไดเหมอนกน ตอไปจะอธบายเฉพาะบางสวน อนไหนทชดเจนแลวกไมตองอธบาย
๑. โดยความไม เทยง ไมคงท ไมอยนาน มาแปบเดยวก ไปแลว เปนของชวคราว จากไมม กมามขน มแลว ก ไปสความไมม กอนจะเกด อยท ไหนไมร มเหตก
เกดขน แลวดบแลว ไปท ไหนกไมร มาจากท
ไมปรากฏ ไปสท ไมปรากฏ
๒. โดยความเปนทกข เปนของ ทนยาก ทนไม ไหว ทนอยตลอดไปไม ได เพราะเหตปจจยททำใหเกดลวนแต ไมเทยง สงทเกดจากเหตปจจยท ไมเทยง กไมอาจจะคงอย ได ปจจยมนพงลง ตวมนกพงลงดวย
๓. โดยความเปนโรค มโรคเยอะแยะ กายกมโรค ตากมโรคตา หกมโรคห โรคทรกษาไมหายเพยบเลย โรคหว โรคอจจาระ โรคปสสาวะ โรคถายออก โรคถายไมออก พอรกษาหาย โรคถายออกรกษาไมหาย โรคกนขาวไมลง พอรกษาหาย เดยวไปกนยานน กนยาเจรญอาหารมนกกนลงนะ
โรคกนขาวไมลงรกษาหาย กนแลวถายออก
ไมหายสกท ถายออกตงแตเดก ๆ จนทกวนน
56
มองมมวปสสนา
57
สภร ทมทอง
ยงถายออกอยมย ถายออกอย จนแกยงถายออกอย พอตายไป เกดใหมกยงถายออกอยอก
๔. โดยความเปนดงหวฝ รจกหวฝมย หวฝนมนมแตพองโตขน ๆ มนเจบมย เจบ หวาดเสยว แลวถงเวลามนแตกโพละ โอ โห.. เจบปวดทรมาน พวกเรากเหมอนกน รอเวลาความเจบปวดตาง ๆ ทยอยกนขน ๆ เดยวเวลามนแตกโพละ กเจบปวดทรมาน รองไหกนระงมทเดยว
๕. โดยความเปนดงลกศร ลกศร มนแทงเปนไง เจบมย เจบแบบทมเขาไป
บางคนน ไม ใช โดนลกศรธรรมดา ลกศรอาบ
ยาพษซะดวย เจบกายยงไมพอ ยงเจบใจ
ดวย มยาพษคางอย ในตวเพยบ แทงเขามาทเดยว ไปนอนเจบอยตงนาน ถาเจอลกศรยงแลว ไมตองไปโทษอะไรใคร ตองถอนลกศรอยางเดยวเลย ไปโทษคนโนนคนน ก โง เหลอเกนแลว บางคนเขาโงมากนะ ถกลกศรยง บอกวา รอเดยว ๆ อยาเพงถอน ขอทราบกอนวา ลกศรน ใครเปนคนยง ลกศร นทำดวยอะไร นมนโงแลว พวกเราน ทกขกนเตมทแลว ตองรบถอน ไมตองไปหาคนผด ไมตองไปโทษใครทงนน
๖. โดยเปนความลำบาก ไดรางกาย
ไดแขนขามาน เราแบกมนไปมา กวาจะเดน
ไปถงท ลำบากมย ลำบาก นงลงแลว ลกขน
เปนไง ลำบาก บางคนลกไมขน ยงลำบาก
58
มองมมวปสสนา
59
สภร ทมทอง
ลำบากตวเองยงไมพอ ทำความลำบากให
กบเพอน ๆ อกนะ ชวยพยงขนมา ยนแลว
นงไมลงกลำบาก มแตเรองลำบาก
๗. โดยเปนอาพาธ ความปวยไข
เกดจากหลาย ๆ สาเหต มทตงใหมนเกด
เพยบเลยในกายน แคอากาศเปลยนแปลง
เทานน ไอคอก ๆ แคก ๆ เลย รอนมากก
เหงอออก ทนไม ไหว หนาวไปกสน ทนไม ไหว
๘. โดยความเปนอยางอน มนไม
ไดเปนอยางทเราคด มนเปนอยางอนจากท
เราคดเอาไว เราคดวาอยางไร เราคดวา
นของเรา นของด นอย ในอำนาจ อย ใน
กำมอเรา แตมนเปนอยางทคดมย ไมเปน
มนเปนอยางอน เราคดอะไรอย เจาสงขาร
มนเปนอยางอนตลอด ลกเรากด สามเรากด
น เปนของเรา ทำใหเราสบายใจ มนเปน
อยางทคดมย ไมเปน เปนอยางอนตลอด
๙. โดยเปนของชำรด เปนทรดโทรม
เกา ครำคราลงเรอย ๆ รางกายแขงแรงด
อย มานงอยน กพงลงอกหนอยแลว นงเฉย ๆ
ไม ไดทำอะไร กแกลง ๆ ไม ไดพยายามแก
แตกแก
๑๐. โดยเปนของอปปมงคล เบญจ
น ไม ใชมงคล ไม ใชของดเลย ไดมาแลว
ไมมเรองดเขามาเลย มแตเรองราย ๆ เขามา
ไหนจะแก ไหนจะเจบปวย ไหนจะเจบปวด
60
มองมมวปสสนา
61
สภร ทมทอง
๑๑. โดยเปนของอนตราย เรามกจะวา มอนตรายจากทอนนะ อนตรายจากง จากนนจากน งมนกด กดไดเพราะอะไร เพราะมเบญจขนธ ถาไมมขา งจะกดท ไหน ไมมท ใหงกดนะ เสนเลอดอนตรายกวางอก พษมนเขามาทางเสนเลอด ถาไมมเสนเลอด พษจะเขามาทางไหน ไมมท ใหเขา ง กบ เบญจขนธ อนไหนนากลวกวา เบญจขนธ เขยงออกกอน ตงกอน แทนทจะตตวเอง โทษสงอนกอน
๑๒. โดยเปนอปสรรค ทานทงหลายมอปสรรคเยอะมย กวาจะไดมาปฏบตธรรม
จดการนนจดการน กวาจะไดมา อปสรรค
เยอะ มาแลว ตงใจเดนจงกรม กงวงนอน
มอปสรรคตลอด อตสาหตงใจมาปฏบต
จะทำใหเตมท สกหนอยกขเกยจ ปวดหลง
ปวดเอว ไมสบาย น งสมาธกำล ง ไดท
อาว.. เสยงระฆง ถงเวลาทานขาวอกแลว
ทำอะไรมแตอปสรรค
๑๓. โดยความเปนของหวนไหว
๑๔. โดยเปนของผพง
๑๕. โดยเปนของไมยงยน
๑๖. โดยเปนของไมมอะไรตานทานได
ความแก ความเจบ ความตาย น ไมมอะไร
ตานทานมนไดเลย ไมอยากปวยมนกปวย
ไมอยากตายมนกตาย จะมอำนาจ มทรพย
สนเงนทองมากมาย กหยดแก ไม ได ซอลม
62
มองมมวปสสนา
63
สภร ทมทอง
หายใจตอนจะตายก ไม ได ทำความดเยอะแยะตานทานความแก ไดมย ไม ได บารมมาก ตายมย ตายเหมอนกน ไมมอะไรชวยเหลอเราไดเลย
๑๗. โดยเปนของไมมตวตน ๑๘. โดยเปนของไมมอะไรปองกน ๑๙. โดยเปนของไมมทพง
๒๐. โดยความเปนของวางเปลา เหมอนเปนบานวาง ไมมอะไรพอทจะเอาไปทำประโยชน ได มองดบาน บานสวยด เหมอนจะมอะไรใหอนใจ เปดประตเขาไปขางใน เอาอะไรไม ไดเลย เปนไง ไมเหมอนทคดเลย วางเปลาไปหมด รางกายเรา คดวามนนาจะมอะไรด ๆ บาง มอะไรเปน
ของเราบาง เทออกมาด เปนไง มแตของไมสวยไมงาม เอาอะไรไปดวยไม ไดเลย
๒๑. โดยเปนของเปลา เหมอนกบภาชนะเปลา ไมมของกนเลย
๒๒. โดยความเปนสญญตะ หรอ สญญตา ความวางเปลาจากตวตน มเหมอนกน มอะไรบาง มรปทเกดจากเหตเปนคราว ๆ รปกแปรปรวน ไมเทยง สกหนอยกแตกไป เหมอนกลมกอนฟองนำ ลอยไปตามแมนำ สกหนอยกแตกไป มเวทนาทเกดจากการกระทบผสสะเปนคราว ๆ ไมมตวตน เหมอน
เมดฝนตกลงทหนองนำ เกดตอมนำเลก ๆ
แปบเดยวกแตกไป มสญญา สงขาร วญญาณ
ไมมตวตนเลย วางเปลาจากตวตน
64
มองมมวปสสนา
65
สภร ทมทอง
๒๓. โดยความเปนอนตตา ไมม
อตตา ตวตนชนดทเทยงแท มนคง ถาวร
มอำนาจบนดาล บงคบ บงการ เปนผสราง
พระพรหมสราง พระเจาสราง อตตา
ลกษณะเชนน ไมม ตวตน สตว บคคล หญง
ชาย เปนเพยงคำสมมต ใช ในการสอสาร
เพราะการประชมรวมกนของรป เวทนา
สญญา สงขาร วญญาณ การประชมของ
สภาวะตาง ๆ เหลาน คำวา สตว บคคล
ตวตน จงมขน
๒๔. โดยความเปนโทษ มอาทนวะ
มโทษมากมาย จะดแลดขนาดไหน กยงนำ
ภาระ และเรองเดอดรอนใจมาใหอยเสมอ
๒๕. โดยเปนของมความแปรผนไป
เปนธรรมดา
๒๖. โดยความเปนของไมมแกนสาร
ไมอาจจะเอามาเปนทยดเหนยวอยางจรงจง
ได เหมอนเราตองการแกนไม จะเอาไปทำ
เสาบาน ไปตดตนกลวยมา ลอกกาบออก
กไมเจอแกน ไมสามารถเอาไปเปนเสาบานได
แบกไป ดแลไป วนวาย หวหมน อตสาห
ลงทนลงแรง เสยเวลากบมนไปมาก นกวา
จะมแกนสาร ทายทสดเปนสงไรแกนสาร
๒๗. โดยเปนมลแหงความลำบาก
เปนตนตอ เปนทตงใหเกดความยากลำบาก
มากมาย นบตงแตเกดมา แมกลำบากใน
66
มองมมวปสสนา
67
สภร ทมทอง
การอมทอง ตอนคลอดกเกอบตาย กวาจะรอดมาได ไหนจะตองกน ตองดม เขาโรงเรยนอนบาล ประถม มธยม มหาวทยาลย ตองหาเงนทองมาเลยงดดวยความยากลำบาก ไปทำงานกเหนดเหนอย ตองตอสกบเรองนนเรองน มครอบครว มลก กยงมเรองใหลำบากหนกขน ตายแลว ญาตพนองกลำบาก กไปหาวดทมเมรเผาทง พระกตองมาสวดอภธรรม แมแตกระดกเปนข เถา กตองลำบากเอาไปลอยนำ
๒๘. โดยเปนดงเพชฌฆาต เพชฌฆาตถอดาบ คอยฟนเรา เราจะตายเมอไหรยง
ไมรเลย มนตามหลงเรามาไม ไดหาง หนไป
ไหนก ไมรอด จะขนภเขา ลงแมนำ หรอไป
ทางอากาศ กถกฆาทงทงนน เรายงไมอยากจะตาย ยงใชชวตไมเตมท ยงมเรองจะทำอยเยอะแยะ ยงไมหมดเรองทำเลย แตกตองตายกอนทกท
๒๙. โดยเปนความเสอมไป ขณะทตงอย ความเสอมกปรากฏ ทานทงหลาย นงอยน กเสอมไปเหมอนกน นเปนลกษณะของสงขารทวไป ความเกดขนปรากฏ ความดบไปปรากฏ ขณะตงอย ความเสอมกปรากฏ อะไร ๆ ทเปนสงขาร ลวนกำลงเสอมไป ๆ
๓๐. โดยเปนของมอาสวะ เปนทไหลออกของกเลส ไหลไปทางตา ห จมก
ลน กาย และใจ เมอรบรอารมณ กเลสก
ไหลไปทว และเปนอารมณของกเลส อำนาจ
68
มองมมวปสสนา
69
สภร ทมทอง
ของกเลสตดตามไปถง กเลสไหลตามไป
เรอย ไปเกดเปนเทวดา พรหม กไมพน
๓๑. โดยเปนของมปจจยปรงแตง
เหตปจจยเปนตวบบบงคบใหมนเปนไป มน
ไมเปนตวของตวเอง ไมมตวของตวเอง
๓๒. โดยเปนเหยอของมาร เบญจขนธ
นเปนเหยอของมาร มเบดอยขางใน เปน
เหยอลอปลา พวกเราเปนปลา พญามารน
ทำใหเราเกด แก เจบ ตาย มานานมาก
ทำใหวนเวยนอยกบโลก พญามารเขามเบด
เราเหนเบดคงไมกนนะ เขากมเหยอมาลอ
เหยอลอคอเบญจขนธ เราเหนปบ กกนเหยอ
นนของเรา เราเปนนน นนเปนอตตาตวตน
ของเรา กเสรจเลย กนเหยอเขาไป ตดเบด
ตดอยกบโลก
๓๓. โดยเปนของมความเกดเปน
ธรรมดา
๓๔. โดยเปนของมความแก เป น
ธรรมดา
๓๕. โดยเปนของมความเจบไขเปน
ธรรมดา
๓๖. โดยเปนของมความตายเปน
ธรรมดา
๓๗. โดยเปนของมความเศราโศก
เปนธรรมดา
70
มองมมวปสสนา
71
สภร ทมทอง
๓๘. โดยเปนของมความรำพนเปนธรรมดา
๓๙. โดยเปนของมความคบแคนใจเปนธรรมดา
๔๐. โดยเปนของมความเศราหมองเปนธรรมดา
ทง ๔๐ อยางนเปนการพจารณา มองดเบญจขนธ มองดขนธทง ๕ ทงของตนและของคนอน ในมมมองแบบวปสสนา มองแลวเกดปญญา เหนความจรง ลงกบความจรงได เรยกวาไดอนโลมขนต ผท ไดอนโลมขนต
เปนไปไดทจะหยงลงสสมมตตนยาม ผท
หยงลงสสมมตตนยาม กเปนไปได ทจะ
ทำใหแจ ง โสดาปตตผล สกทาคามผล
อนาคามผล อรหตตผล
ทานทงหลายฟงถงตอนน คงจะรวา
ทานยงขาดอะไรอยบาง ใครขาดเรองไหนก
ไปทำเพมเอานะ ยงขาดเรองสตก ไปใสสต
ขาดศลก ใสศล ขาดสมาธก ไป ใสสมาธ
ขาดปญญากมาฝกเอา บางคนวา อาจารย..
ขาดทกอนเลย ทำไงด อยางนชวยไม ไดนะ
ต ว ใครต วม นละครบ ต องฝ ก เอา เอง
พระพทธเจาบอกใหเจรญ ใหทำมาก ๆ สง
ไหนไมมกทำใหม ถามแลว กทำใหเพมพน
ไพบลยขน
72
มองมมวปสสนา
73
สภร ทมทอง
การพจารณาความจรงของขนธ ๕
ทง ๔๐ อยางน ถาพดแบบรวม ๆ แลว
กคอ มองแบบไตรลกษณน น เอง ทาน
พระสารบตรรวบรวมมาจากพระสตรตาง ๆ
ทพระพทธองคตรสแกคนนนบางคนนบาง
นำมารวมไว ในทเดยวกนเปน ๔๐ อยาง
เพอใหเรามมมมองทกวางขวางขน เชน
โดยเปนของผพง โดยเปนความหวนไหว
โดยเปนของไมยงยน โดยเปนความเสอมไป
โดยเปนของชำรด น เปนการมองในแง
ไมเทยง โดยความเปนโรค โดยความเปน
ดงหวฝ โดยความเปนดงลกศร โดยเปน
ความลำบาก โดยเปนอาพาธ นเปนการมอง
ในแงเปนทกข โดยเปนอยางอน โดยเปน
ความวางเปลา โดยเปนของไมมแกนสาร
นเปนการมองในแงอนตตา
เอาละ จะให โอกาสทานทงหลายไป
ปฏบต โดยการเดนจงกรม นงสมาธ ใหม
สตสมปชญญะ ทำความรตว ใหจตสะอาด
ปลอดโปรง ตงมน เปนสมาธ เมอจตตงมน
แลว หากมสภาวะใดเกดขนกใหมองอย ในแง
เหลาน ถาใครไมคอยมสต กฝกสตไปกอน
ใหละนวรณ ไดกอน
การบรรยายวนน กคงสมควรแกเวลา
เทานนะครบ อนโมทนาทกทาน
(๑) อนจจโต
(๒) ทกขโต
(๓) โรคโต
(๔) คณฑโต
(๕) สลลโต
(๖) อฆโต
(๗) อาพาธโต
(๘) ปรโต
(๙) ปโลกโต
(๑๐) อตโต
(๑๑) อปททวโต
(๑๒) ภยโต
(๑๓) อปสคคโต
(๑๔) จลโต
(๑๕) ปภงคโต
(๑๖) อทธวโต
(๑๗) อตาณโต
(๑๘) อเลณโต
(๑๙) อสรณโต
(๒๐) รตตโต
(๒๑) ตจฉโต
(๒๒) สญญโต
(๒๓) อนตตโต
(๒๔) อาทนวโต
(๒๕) วปรณามธมมโต
(๒๖) อสารกโต
(๒๗) อฆมลโต
(๒๘) วธกโต
(๒๙) วภวโต
(๓๐) สาสวโต
(๓๑) สงขตโต
(๓๒) มารามสโต
บาลแสดงอาการ ๔๐
(๓๓) ชาตธมมโต
(๓๔) ชราธมมโต
(๓๕) พยาธธมมโต
(๓๖) มรณธมมโต
(๓๗) โสกธมมโต
(๓๘) ปรเทวธมมโต
(๓๙) อปายาสธมมโต
(๔๐) สงกเลสกธมมโต
อางอง พระไตรปฎกฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย
นนทสญโญชโน โลโก วตกกสส วจารณ
ตณหาย วปปหาเนน นพพาน อต วจจต
สตว โลกมความเพลดเพลนเปนเครองประกอบไว
วตกเปนเครองเทยวไปของสตว โลกนน
เพราะละตณหาได เราจงเรยกวานพพาน
ข.ส. ๒๕/๑๑๑๖
โย จ วสสสต ชเว อปสส อทยพพย
เอกาห ชวต เสยโย ปสสโต อทยพพย
ชวตแมเพยงวนเดยว
ของผเหนความเกดและความดบ
ประเสรฐกวาบคคลผมชวตอยตง ๑๐๐ ป
แต ไมเหนความเกดและความดบ
ข.ธ. ๒๕/๑๑๓
สญญโต โลก อเวกขสส โมฆราช สทา สโต
อตตานทฏ อหจจ เอว มจจตโร สยา
เอว โลก อเวกขนต มจจราชา น ปสสต
ดกอนโมฆราช เธอจงพจารณาเหนโลกโดยความ
เปนของวาง
จงมสตทกเมอ ถอนอตตานทฏฐเสย
พงเปนผขามมจจราชเสยไดดวยอาการอยางน
บคคลพจารณาเหนโลกอยางน มจจราชจงไมเหน
ข.ส. ๒๕/๑๑๒๖
รายชอผรวมบรจาค
ท ชอ - นามสกล จำนวนเงน ๑. คณวภาว สขเกษม ๒๐๐
๒. คณมณรตน อาชพโกศล ๑,๐๐๐
๓. ไมออกนาม ๑,๐๐๐
๔. ไมออกนาม ๕๐๐
๕. คณกญชรญา กาญจนกล ๔๐๐
๖. บานขนมนนทวน ๑๐,๐๐๐
๗. กองทนวปสสนาบานขนมนนทวน ๑๐,๐๐๐
๘. ผฟงธรรมบานขนมนนทวน ๑๓ ม.ย. ๕๕ ๑๒,๕๑๐
๙. คณวรรตน อมสงวน ๑,๐๐๐
๑๐. ผเขาปฏบตธรรมมลนธมายาโคตม ๒,๐๐๐
๑๘ - ๒๒ ม.ย. ๕๕
๑๑. ผฟงธรรมบานจตสบาย ๒๔ ม.ย. ๕๕ ๘,๙๐๐
๑๒. คณกญชรญา กาญจนกล ๔๐๐
๑๓. คณอาภรณ เจยมสายใจ ๑,๐๐๐
๑๔. คณกลยาณ เสรมศรววฒน ๑,๐๐๐
๑๕. คณวรรณา ๑,๗๐๐
๑๖. ไมออกนาม ๑,๐๐๐
๑๗. ไมออกนาม ๕๐๐
๑๘. คณวนชน คณจนตนา ธรรมไพโรจน ๑,๐๐๐
๑๙. คณกรรณดา นธอทย ๑,๐๐๐
๒๐. คณจนตนา วอสเบยน ๑,๐๐๐
๒๑. คณพรทพย สรยสตย ๒,๐๐๐
๒๒. คณใจทพย อมปรด ๒,๐๐๐
๒๓. คณอจฉรา องครสนนท ๕๐๐
๒๔. ผฟงธรรมชมรมคนร ใจ ๒๗ ม.ย. ๕๕ ๕,๐๑๐
๒๕. ผเขาปฏบตกนกรตนรสอรท ๒ ก.ค. ๕๕ ๑๙,๖๐๐
๒๖. ไมออกนามรวม (ผเขาปฏบตฐณชาฌรสอรท ๓,๔๐๐
๓ - ๕ ก.ค. ๕๕)
๒๗. กองทนปฏบตธรรมฐณชาฌรสอรท ๕,๐๐๐
๒๘. พ.ญ.นสรา อรรฆศลป ๗,๐๐๐
คณนนทยา จรายสกมล
๒๙. เงนรวมบรจาคจากฐณชาฌรสอรท ๓,๐๐๐
๕ ก.ค. ๕๕
๓๐ คณนนทล จารรตน ๑,๐๐๐
๑๐๔,๖๒๐
ประวต
อาจารยสภร ทมทอง
วนเดอนปเกด
- ๑๓ พฤษภาคม ๒๕๑๕
- บานหนองฮะ ต. หนองฮะ อ. สำโรงทาบ จ. สรนทร
การศกษา
- เปรยญธรรม ๔ ประโยค
- ประกาศนยบตรบาลใหญ วดทามะโอ จ. ลำปาง
- ปรญญาตร วศวกรรมศาสตรบณฑต สาขาวศวกรรมไฟฟา
มหาวทยาลยขอนแกน
- ปรญญาโท พทธศาสตรมหาบณฑต สาขาพระพทธศาสนา
มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย
งานปจจบน (พ.ศ. ๒๕๕๕)
- วปสสนาจารยยวพทธกสมาคมแหงประเทศไทยฯ
- อาจารยสอนพเศษวชาพระอภธรรมปฎก และวชาปรมตถธรรม
มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย
วทยาเขตบาฬศกษาพทธโฆส จ. นครปฐม
- บรรยายธรรมะตามสถานทตาง ๆ ทงในกรงเทพฯ และ
ตางจงหวด
- เผยแผธรรมะทางเวบไซด www.ajsupee.com