فناوری های مدیریت دانش

: ا�ر�ا�ی�ه� KM SOFTWAREم�و�ض�و�ع�

فناوری های مدیریت دانشزیر نظر استادمحترم:جناب آقای دکتر میالنی فر

دانشجویان محقق وارایه دهنده:محمدرضا ثاقب عادل

بابک سرخ پورافشین ایمان نژاد

کوه دانشی که اکنون بر قله آن ایستادهاز سنگریزه هایی ساخته شده که ایم

نیاکان ما به دوش کشیده اند.

فناوری های مدیریت دانش

KM software

با استفاده از فناوری های مناسب اطالعات وارتباطات، تبادل دانش و اندیشه بهتر و بیشتر

شده و بر سرعت و کیفیت فعالیت های دانشی افزوده می شود؛ البته انتخاب فناوری مناسب

بسیار مهم است.

نقش نرم افزار در مدیریت دانش

قابلیت های اصلی� برای� یک سامانه دانش:عبار�تند از 1 ،توجه به هم�ه ابعاد کیفیت محتوا: صدق، یکپارچگی�، دقت.

آشکاری،� به هنگام بودن2تسهیل فعالیت های� گرو�هی، تعامالت اجتماعی� و شبکه س�از�ی.3ز�مینه ا�ی سازی اطالعات.4ا�نتقال هوشمندا�نه اطالعات و دانش.5تسهیل مدیریت فعالیت های دانشی در سطوح مختلف.6ارائه یک و�اس�ط انسان درایانه مناسب. 

قابلیت ها

پاسخ به این سوال اندکی پیچیده است! نرم افزاراتوماسیون اداری، نرم افزاری است که کارهایی را که قبال به صورت دستی و با استفاده از وسایلی مانند کاغذ انجام می گرفته، به صورت الکترونیکی انجام می دهد و موجب

افزایش سرعت و کارایی می گردد. در صورتی که گونه ای از این نرم افزارها در یک سازمان 

استقرار یابد، روش انجام بسیاری از فعالیت های سازمان تغییر خواهد یافت و در آینده، کارکنان نخواهند توانست از

روش های قبلی برای انجام همان کارها استفاده کنند.

سامانه ی اتوماسیون اداری در مقابل سامانه ی مدیریت دانش

،اما این موضوع در مورد نرم افزارهای مدیریت دانشاندکی متفاوت است. در سازمان هایی که هنوز هیچ

سطحی از مدیریت دانش را به کار نگرفته اند، نرم افزار مدیریت دانش� هیچ معادلی ندارد. در واقع هدف از پیاده

سازی این گونه از نرم افزارها، شبیه سازی سازمانی فرایندهایی است که افراد به صورت ناخودآگاه در ارتباط

با مدیریت افکار و دانش� فردی خود انجام می دهند. در این فرایند، سازمان به عنوان یک فرد یا شخصیت مستقل

در نظر گرفته می شود و مکانیزم ها باید به گونه ای طراحی گردند که نتیجه ی به کارگیری و استفاده از آنها

در سازمان، هوشمندی ببیشتر سازمان باشد.

سامانه ی اتوماسیون اداری در مقابل سامانه ی مدیریت دانش

این نرم افزارها در نهایت به افزایش سرعت چرخههای دانش در سازمان و همچنین جهت دهی به آنها

کمک می کنند. این افزایش سرعت به نوبه ی خود به رشد سریع تر سازمان و تسریع در بازگشت سرمایه

منجر خواهد شد. بنابر دالیل گفته شده، نه می توان آنها را در دسته ی

نرم افزارهای اتوماسیون اداری قرار داد نه می توان توقعاتی مشابه نرم افزارهای اتوماسیون اداری را از

آن داشت!

سامانه ی اتوماسیون اداری در مقابل سامانه ی مدیریت دانش

در همه سازمان ها تولید، بهره برداری، اشتراک دانشانجام شده و از ابزارهای متعددی نیز استفاده می

شود؛ به عبارت کلی تر، همه سازمان ها دارای سامانه دانش هستند؛ اما قوت و غنای یک سامانه دانش محل بحث است. برای ارتقای کارایی و اثر

بخشی سامانه های دانش، باید مفروضات مهم مورد توجه قرار گرفته و قابلیت های اصلی فراهم باشند.

قابلیت های کلیدی سامانه دانش

اطالعات بوسیله افراد و گروه هایی که هسته فرآیند تحولاطالعات به دانش� را تشکیل می دهند به دانش� تبدیل می

شود. در شکل زیر، دسته بندی کلی نرم افزارهای مدیریت دانش� نشان داده شده است.

نیازهای نرم افزاری در مدیریت دانش

- چاپ: افزا هم دانش مدیریت مبانی کتاب نوشته- ۱۳۹۳منبعامین فاطمی رضا سید

www.hamafza.ir

،مدیریت دانش آشکار، با تمرکز ویژه بر تالیف، سازماندهیبازسازی و کاربرد دانش بنیان.

تالیف و گردآوری دانش شامل تسهیل خلق و انتشاراطالعات در موضوعات به اشتراک گذاشته شده می باشد.

سازمان نیازمند ساختاردهی اطالعات بر اساس تاکسونومی و هستی شناسی است که نقشه برداری اسناد را تسهیل می کند. بازسازی و کاربرد می تواند با ارائه ابزارهایی به کاربران برای افزودن نظرات درباره چگونگی استفاده از اطالعات و مشارکت در کاربردهای بعدی پشتیبانی شود. استدالل های مبتنی بر مورد می توانند در پایگاه ها برای

پشتیبانی از حل مسائل آتی پیاده سازی شوند.

ابزارهای مدیریت دانش باید تولید و خلق دانش جدید را با تمرکز بر موارد زیر پشتیبانی نمایند:

کشف دانش از طریق پرده برداری از اطالعات بهرهبرداری نشده در پایگاه های داده بزرگ. این مورد شامل

تحلیل متن و داده کاوی؛ استخراج دانش� و طبقه بندی خودکار و بصری سازی الگوها و استفاده از نقشه معنایی

برای پیوند اسناد است. ابزارهای نقشه برداری خبرگی که مبادالت دانش درون

سازمان را به یکدیگر پیوند داده و تسهیل می کنند. این ابزارها به خوبی فراتر از سهولت یافتن منابع درست )مانند یک کارمند بایگانی( بوده و بطور پویا اتصاالت،

پیگیری ها و ارتباطات را تسهیل میکند.

ابزارهای مدیریت دانش باید تولید و خلق دانش جدید را با تمرکز بر موارد زیر پشتیبانی نمایند:

.ابزارهای همکاری برای تولید دانش، هماهنگی و ارتباطاتفعالیت های تولید دیدگاهی ایستا از نتایج تعامالت گروهی و درس های آموخته شده بعد از مبادله را ارائه می دهند. فعالیتهای همکاری پویاتر بوده و از تعاریف عامل ها، نقش ها، فعالیت ها، و وظایف� در طول اجرای پروژه پشتیبانی می کنند. در نهایت فضای ارتباطی مبادالت مستقیم بین

کاربران را تسهیل کرده و بنابراین برای عرصه های خلق دانش جدید مهم هستند.

ابزارهای مدیریت دانش باید تولید و خلق دانش جدید را با تمرکز بر موارد زیر پشتیبانی نمایند:

،کارکرد برای نرم افزارهای مدیریت دانش� ۸در شکل زیر بیان شده است. برخی نرم افزارها تنها یک کارکرد را

ارائه می دهند و برخی نیز شامل چندین کارکرا می شوند.

ابزارهای مدیریت دانش باید تولید و خلق دانش جدید را با تمرکز بر موارد زیر پشتیبانی نمایند:

- چاپ: افزا هم دانش مدیریت مبانی کتاب سید- ۱۳۹۳منبع نوشتهامین فاطمی رضا

www.hamafza.ir

نرم افزار سه کارکرد اصلی برای مدیریت دانش می تواندداشته باشد:

.ارتباط بین افراد، ذخیره و بازیابی و مدیریت فرایندها با استفاده از ابزارهای نرم افزاری تعاملی به ویژه بر روی

وب، روش های جدیدی برای  انجام  فعالیت دانشی پدید می آید.

برای انجام فعالیت های گروهی در مدیریت دانش� مباحث((، e-Researchمتعددی مانند پژوهش الکترونیکی

(، همکاری Social Computingرایانش اجتماعی )و جمع Mass collaborationانبوه))( ( در انجام فعالیت ها ی دانشی  Crowdsourcingسپار)

مطرح هستند. 

قابلیت ها ی فناوری اطالعات و ارتباطات برای مدیریت دانش

ابزارهای متعددی برای پشتیبانی فعالیت های دانشی وجود دارند. برخی از اینابزارها که به طور عمومی قابل استفاده هستند عبارتند از:

)رایانه )ایمیلتلفن های همراه و دستیاران دیجیتال شخصیدرگاه های وبسامانه های مدیریت محتواسامانه های مدیریت اسنادموتورهای جستجوسیستم های گردش کارمدیریت ارتباط با مشتریداده کاوی و انبار داده ها این ابزارها در فعالیت های روزمره بسیار به کار گرفته می شوند: استفاده از

موتورهای جستجو برای یافتن افراد یا مطالب، به اشتراک گذاری یک مطلب از طریق رایانامه و … البته در مواردی که مدیریت دانش اهمیت ویژه ای می یابد،

باید از سامانه های یکپارچه استفاده نمود که .قابلیت های بیشتری برای مدیریت دانش دارند  ر

تنوع ابزارهای مدیریت دانش

ایران بازار در دانش مدیریت ارایه آماده های :سیستم

آینده توسعه مشاوران شرکت ایران اینوتکس� شرکت نداک مهندسی مشاوره شرکت: خارجی دانش مدیریت های افزار نرم های نمونهConfluenceZendesk24Bitrix Novo Knowledge Base SoftwareFuze SuitemyTipsHelpjuiceAlwaySupport Correlate -K Map

ابزارهای مدیریت دانش باید تولید و خلق دانش جدید را با تمرکز بر موارد زیر پشتیبانی نمایند:

نرم افزار نقش محوری در سامانه دانش دارد، اما به تنهایی کافینیست. حتی با استفاده از جامع ترین نرم افزارها، همچنان باید� از سایر روش ها و کانالهای ارتباطی مانند� جلسه، همایش، نشست،

تلفن و…  در تولید و انتشار علم باید استفاده نمود. هر چند می توان از نرم افزارهای غیر تخصصی برای مدیریت دانش

استفاده کرد، اما برای برخی کاربردهای استفاده از یک ابزار تخصصی ضرورت می یابد. این موضوع شبیه ایجاد یک سامانه حسابداری بد�ون

نرم افزار یا استفاده از نرم افزاری مانند اکسل برای حسابداری است.هرچند برای سازمان های کوچک با اکسل می توان فعالیت های

مالی را ثبت کرد اما اگر حجم و تنوع حساب ها زیاد باشد آچار فرانسه کافی نیست و از یک نرم افزار حساب داری باید� استفاده

کرد. البته برای سازمان هایی که گستردگی، پیچیدگی و تنوع نداشته باشند، نرم افزار تخصصی مدیریت دانش ضروری نیست!

کفایت و ضرورت نرم افزار برای مدیریت دانش

نرم افزار یکی از زیرساخت های مورد نیاز برای مدیریت دانش است. نرم افزار رانمی توان بدون توجه به سایر زیرساخت ها، اهداف و راهبردهای مدیریت دانش

انتخاب نمود. نقش نرم افزار تسهیل کردن فعالیت ها  و فراهم کردن قابلیت ها است؛ این که چه فعالیت های باید انجام شوند و چه قابلیت های مفید هستند بستگی به اقتضائا ت خاص در هر مورد دارد. همچنین نرم افزار پیاده سازی زیرساخت های

محتوایی )ساختارتقسیم بندی، مفاهیم، چارچوب ها( را به عهده دارد؛ بنابراین نباید مستقل از سایر زیرساخت ها طراحی شود.

  فناوری اطالعات و ارتباطات، قابلیت های زیادی فراهم می کند. برای بررسی

کاربردهای فاوا در هر حوزه، ابتدا باید به بررسی ابعاد حوزه مورد نظر و قابلیت های عمومی فاوادر آن حوزه پرداخت و سپس ابزارهای فاوا برای کاربردهای تخصصی را

شناسایی نمود. با استفاده از ابزارهای نرم افزاری تعاملی به ویژه بر روی وب ایده ها و روش های

جدیدی برای فعالیت های دانشی پدید خواهد آمد. بنابراین، توجه به فاوافقط برای تسهیل فعالیت ها نیست، بلکه ممکن است ابزارهای جدید، امکاناتی را فراهم کنند ،که

به تغییر فرایندهابیانجامد.

روش انتخاب نرم افزار مدیریت دانش

:مراحل تصمیم گیری برای انتخاب نرم افزار مدیریت دانش عبارتند از)شناسایی انواع نرم افزارهای موجود )گزینه ها امتیاز دهی  به گزینه ها: امتیازدهی به گزینه ها بر اساس فرم امتیاز نرم

افزار انجام می شود. برای افزایش دقت در محاسبه امتیاز، می توان از نظرات چند داور استفاده نموده و از میانگین امتیازی که داوران به هر گزینه

می دهند به عنوان امتیاز نهایی هر نرم افزار استفاده نمود. اگر قابلیت ها در هر معیار واضح نباشند، می توان امتیاز گ�زینه را به روش مقایسه ای

)رقابتی( تعیین نمود. به عنوان مثال، در معیار»جستجو«، گاهی انواع قابلیت های جستجو مشخص بوده و امتیاز هر گزینه بر اساس برخورداری از آن

قابلیت ها مشخص می شود؛ اگ�ر قابلیت های جستجو برای امتیاز دهنده، با دقت مشخص نباشند، باید ویژگی های جستجو در هر گزینه )هر نرم افزار مورد بررسی( را شناسایی نموده و به نرم افزاری که بهترین قابلیت ها را

دارد باالترین امتیاز )بسیار خوب یا خوب( و به نرم افزاری که کمترین قابلیت ها را دارد، پایین ترین امتیاز )بسیار ضعیف یا ضعیف( را داد.

تصمیم گیری در انتخاب نرم افزار مدیریت دانش

،حذف گزینه های ناقص: با توجه به نیازهای مدیریت دانش در هر مورد خاصبرخی از معیارها ممکن است حیاتی تلقی شوند به گونه ای که اگر نرم افزاری در

معیارهای حیاتی امتیاز مناسب را نداشته باشد از دایره انتخاب حذف شود. متوازن کردن قیمت: با استفاده از امتیازی که نرم افزارهای مختلف بدست

می آورندمی توان، قیمت متوازن هر کدام را مشخص نمود. با توجه به تنوع قابلیت هایی که هر گزینه ممکن است داشته باشد، تمرکز بر قیمت پیشنهادی )قیمت خام( و لحاظ نشدن کارکردهاو مشخصات فنی نرم افزار تصمیم گیری را دچار

خطا می کند. لحاظ کردن ویژگی های جانبی: عالوه بر قیمت متوازن، مبنای نظری طراحی نرم

افزار و همچنین خدمات پس از فروش )شامل مشاوره های تخصصی مدیریت دانش و پشتیبانی فنی( باید مورد توجه قرار گیرند.

انتخاب بهترین گزینه تعیین موارد سفارشی سازی: ممکن است گزینه های بررسی شده تمامی قابلیت

های مورد انتظار را نداشته باشند در آخرین مرحله باید تغییرات الزم به فروشنده اعالم شده و از تأمین آن هااطمینان حاصل نمود.

تصمیم گیری در انتخاب نرم افزار مدیریت دانش

معیارهای انتخاب های نرم افزار را می توان به دو دستهمعیارهای کارکردی و فنی تقسیم کرد. برای هر یک از

معیارها باید وزن مناسب انتخاب شده و به هر گزینه )نرم افزار پیشنهادی( در هر مع�یار امتیاز داد و در مجموع امتیاز

یک نرم افزار مشخص شود. فهرست کارکردهای مورد انتظار )معیارهای کارکردی( با

توجه به پارادایم انتخاب شده و قابلیت های فاوا برای مدیریت دانش مشخص می شوند. معیارهای فنی نیز

عمومی بوده و برای هر سامانه نرم افزاری )صرفنظر از کارکردهای تخصصی( باید مورد بررسی قرار گیرد.

tمعیارهای انتخاب نرم افزار مدیریت دانش

وی ران معرفی

3جدول ارزیابی سیستم های مدیریت دانش نرم افزار معروف داخلی

سر فصل های سیستم های مدیریت دانش

زیر سیستم چرخه دانش

زیر سیستم ارزیابی دانش

زیر سیستم پاداش مالی

زیر سیستم نقشه دانش

زیر سیستم بسته بندی دانش

زیر سیستم گزارش به مدیران

زیر سیستم چرخه سوال

زیر سیستم ارزیاب وضعیت دانش سازمانی

زیر سیستم مستند سازی

زیر سیستم ارتباط دهی پویا

از کدام قسمت سازمان باید شروع کرد؟کدام بخش از مهارت ها و دانسته های سازم�ان مهم تر است؟ چه روش هایی برای م�دیریت دانش سازمان م�ناسب تر است؟ چگونه و با چه سازوکارهایی آن ها را اجرا کنیم؟ از چه ابزارها و فناوری هایی برای مدیریت دانش سازم�ان می

توان استفاده کرد؟ نتایج را چگونه باید اندازه گرفت؟ چگونه این همه فرآیند و ابزار را فعالیت های روزمره یکپارچه

می شود؟ مشارکت افراد را چطور باید جلب کرد؟ ...و

استقرار مدیریت دانش

جواب تمامی سوال های فوق، یکباره به دست نمی آید؛سازمان شما باید یاد بگیرد چه دانشی را، چگونه

مدیریت کند و از آن ارزش افزوده خلق کند؛ نکته جالب این است که این یادگیری نیز در طول زمان حاصل می

شود. در نقطه شروع مدیریت دانش نمی توان با قطعیت گفت چه تکنیک یا چه قابلیت نرم افزاری به کار

سازمان می آید. اگر سیستمی و اصولی عمل نشود مانند بسیاری از سازمان های ایرانی تنها سازمان خود

را با شعار مدیریت دانش تزیین خواهید کرد.

استقرار مدیریت دانش

3-1 / شناخت شرکت و ارزیابی . آموزش مدیرانسطح فعلی مدیریت دانش

3-1-1. بررسی و تحلیل الزامات چشم انداز بیست ساله و نیازمندی های سازمان

 3-1-2 . ارزیابی وضعیت فعلی مدیریت دانش� بر اساس

مدل بلوغ مدیریت دانش در حوزه توانمندسازهای مدیریت (KM Enablersدانش� )

3-1-3 .آموزش ویژه مدیران سازمان

معرفی و شرح خدمات

طراحی ساختار اولیه تیم مدیریت دانش اجرای آموزش های مورد نیاز برای تیم مدیریت دانش�

روز2شامل سرفصل های زیر به مدت نظام جامع مدیریت دانش، تعاریف، اصول و نگاه سیستمیراهبرد دانشتکنیک ها و فرآیندهای اجرایی مدیریت دانشراهبرد مدیریت دانشبرنامه ریزی راهبردی فناوری مدیریت دانش

معرفی وشرح خدمات

سامانه یکپارچه رای ون

زیر سامانه جستجوی پیشرفته

زیر سامانه مخزن دانش

زیر سامانه پایه

زیر سامانه مدیریت دانش آشکار

.

زیر سامانه فرم ساز

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

رزومه

وارد کردن اطالعات

مشاهده رزومه سایر کاربران

دانش ثبت شده

آمار فعالیت ها سومین بخش

شبکه اجتماعی

امکانات شبکه اجتماعی چیست؟

مرکز پیام رسانی

شبکه همکاران

دانشنامه چیست؟

نحوه استفاده از ویرایشگر های ویگی

ثبت دانش

کارتابل

مخزن دانش فردی

زیر سامانه پرسش و پاسخ

نمایش ویژوال نقشه دانش

مشاهده خبره ها

طرفداران

ثبت کنندگان

همکاران

موضوعات مرتبط

جستجوی پیشرفته

KM SOFTWAR

باتشکر از حسن توجه شما دوستانواستاد محترم

.