biologjia bËrthamË

BIOLOGJIA BËRTHAMË (Klasa 10 Gjimnaz)

Kreu 3 Qeliza gjatë punës (Fq. 21 – 32)

3. 1. Funksionet e membranes qelizore

3. 1. Membrana qelizore eshte e ndertuar nga:

1. nje shtrese e vetme proteinash

2. nje shtrese e dyfishte fosfolipidesh

3. nje shtrese e dyfishte sheqernash

4. nje shtrese e vetme yndyrnash.

3. 2. Proteinat e zhytura ne membrane qelizore kane per funksion:

1. transportin e materialeve nga jashte brenda dhe anasjelltas

2. mbartjen e infornacionit gjenetik

3. depozitimin e ujit te tepert

4. prodhimin e energjise per qelizen.

3. 3. Cili nga keta perberes nuk eshte pjese e membra nes qelizore:

1. fosfolipidet;

2. proteinat;

3. kolesteroli;

4. acidet nukleike.

3. 4. Glikoproteinat e membranes Qelizore kane per funksion:

1. transportin 27embr membranes qelizore

2. qendrueshmerine e membranes

3. komunikimin nderqelizor

4. zbulimin e ndryshimeve mjedisore.

3. 5. Cila nga keto pjese te qelizes quhet ndryshe ‘’mozaiku fluid’’:

1. kloroplastet

2. vakuolat

3. membrana qelizore

4. rrjeta endoplazmatike

3. 6. Membranat qelizore fqinje:

1. nuk lidhen asnjehere me njera – tjetren

2. shpesh formojne lidhje midis tyre

3. nuk kane asnjehere komunikim me njera – tjetren

4. ne mjaft raste komunikojne me njera – tjetren.

3 .2 – 3 .3 Procesi i difuzionit (shpërhapjes) dhe osmoza

3. 7. Difuzioni eshte nje process qe lejon transportin e lendeve:

1. nga vendi me perqendrim me te larte ne ate me perqendrim me te ulet

2. nga vendi me perqendrim me te ulet

3. midis dy vendesh me perqendrim te barabarte

4. ne asnjerin prej ketyre rasteve

3. 8. Difuzioni permes membranes qelizore realizohet:

1. me shpenzim energjie

2. pa shpenzim energjie

3. permes proteinash transporti

4. permes fosfolipidesh transporti

3. 9. Kemi vendosur nje membrane gjysme te pershkrueshme ne nje ene te mbushur me uje. Kjo membrane eshte e pershkueshme vetem për ujin. Shtojme 50 g kripe ne anen e majte te enes. Ne vijim do te ndodhe:

1. uji do te levize drejt anes se majte

2. kripa do te levize drejt anes se djathte

3. uji do te levize drejt anes se djathte

4. uji nuk leviz fare nga nje ane ne tjetren

3. 10. Kur nje qelize vendoset ne nje tretesire me te perqendruar se sa lengu brendaqelizor vihet re se:

1. qeliza zmadhon permasat duke u fryre

2. qeliza rrudhet duke u zvogeluar

3. vellimi i qelizes nuk ndryshon fare

4. asnje prej ketyre varianteve nuk eshte e sakte

3.11. Kur nje qelize vendoset ne nje tretesire me te perqendruar se sa lengu brendaqelizor vihet re se: (?)

1. uji nga jashte futet brenda ne qelize

2. uji nga brendesia e qelizes del jashte saj

3. uji hyn dhe del nga qeliza ne sasi te barabarta

4. uji as hyn as del nga qeliza

3. 12. Difuzioni nuk ndodh ne nje prej ketyre rasteve:

1. ne transportin e O2 dhe CO2 gjate procesit te frymemarrjes

2. ne thithjen e ujit nga qimezat e rrenjeve te bimeve

3. ne transportin e proteinave nga jashte dhe brenda qelizave

4. ne futjen dhe daljen e ujit nga qelizat

3. 13. Glukoza transportohet nga jashte brenda qelizes permes membranes qelizore fale nje mekanizmi qe quhet:

1. difuzion

2. difuzion i lehtesuar

3. osmoze

4. transport aktiv

3. 14. Difuzioni i oksigjenit ne organizem behet nga:

1. hapesira e hojezave ne brendesi te kapilareve te gjakut

2. kapilaret e gjakut drejt hojezave te mushkerive

3. brendesia e qelizave ne gjakun e kapilareve

4. gjaku i kapilareve ne brendesine e qelizave

3. 15. Kalimi i ujit me difuzion perms membranes qelizore quhet:

1. shperhapje e lehtesuar

2. osmoze

3. transport aktiv

4. pinocitoze

3. 16. Vendosim rruaza te gjakut ne nje tretesire ujore. Per shkak te osmoses se ujit:

1. qeliza nuk e ndryshon vellimin

2. qelizat zmadhohen dhe cahen

3. qelizat zvogelohen dhe rrudhosen

4. nuk ndodh asnje nga keto dukuri

3. 17. Disa qeliza vendosen ne perqendrime te ndyshme tretesire glukoze, e cila thithet per te hyre brenda ketyre qelizave. Masim sasine e glukozes qe thithet nga qelizat ne perputhje me perqendrimin jashteqelizor. Rezultatet tregohen ne grafikun e meposhtem:

3. 17. 1. Glukoza futet ne qelize permes:

1. endocitozes

2. difuzionit te lehtesuar

3. osmoses

4. transportit aktiv

3. 17. 2. Grafiku tregon se perqendrimi i glukozes rritet nga 10 – 30 nmol / L. Ne kete rast qelizat bimore:

1. e thithin glukozen me ngadale

2. e thithin glukozen me shpejte

3. nuk arrijne ta thithin glukozen

4. sekretojne glukozen nga brenda jashte

3. 17.3. Nisur nga grafiku, ritmi i thithjes se glukozes nga qeliza eshte:

1. thithja rritet me nje ritem konstant nga 0 – 30 nmol / L.

2. thithja zvogelohet me nje ritem konstant nga 0 – 30 nmol / L.

3. eshte me i ulet per perqendrimin 25 nmol / L se 5 nmol / L.

4. eshte konstant ne perqendrimet 30 – 40 nmol / L.

3. 4. – 3. 5. Transporti aktiv, endocitoza dhe ekzocitoza

3. 18. Transporti aktiv eshte nje process qe lejon transportin e lendeve:

1. nga vendi me perqendrim me te larte ne ate me perqendrim me te ulet

2. nga vendi me perqendrim me te ulet ne ate me perqendrim me te larte

3. midis dy vendesh me perqendrim te barabarte

4. ne asnjerin prej ketyre rasteve.

3. 19. Transporti aktiv permes membranes qelizore behet:

1. pa harxhim energjie

2. pa transportues

3. me harxhim energjie dhe transportues

4. me harxhim energjie dhe pa transportues

3. 20. Transporti pasiv ose difuzioni permes membranes qelizore kryhet:

1. pa transportues dhe pa harxhim energjie

2. me transportues, por pa harxhim energjie

3. me transportues dhe harxhim energjie

4. me harxhim energjie, por pa transportues

3. 21. Transporti permes difuzionit te lehtesuar permes membranes qelizore kryhet:

1. pa transportues dhe pa harxhim energjie

2. me transportues, por pa harxhim energjie

3. me transportues dhe harxhim energjie

4. me harxhim energjie, por pa transportues

3. 22. Ndodh ndonjëherë të harrojmë rubinetin e çezmës hapur dhe shtëpia mbushet me ujë. Për ta nxjerrë jashtë sa më shpejt të jetë e mundur ne përdorim pompën e ujit. Në ç’mënyrë kjo situate mund të krahasohet me atë që ndodh me gjallesat shtazore njëqelizore të pellgut? Parameciumi duhet të nxjerrë ujin e tepërt që futet pa ndërprerje nga mjedisi me anën e vakuolave pulsuese √+

3. 23. Një tullumbace mbahet e fryrë falë trysnisë që ushtrojnë molekulat e ajrit mbi muret e saj elastike. Në ç’mënyrë trysnia e ajrit të tullumbaces është e ngjashme me trysninë që ushtron uji i tepërt në një qelizë. Turgiditeti √+

3. 24. Përqëndrimi i jodit në qelizat e tiroides është shumë më i madh se sa në lëngun jashtëqelizor. Me çfarë mekanizmi arrin qeliza të përqëndrojë Brenda vetes sasitë e larta të jodit? Transportit aktiv. √+

3. 25. Pompa natrio – potasike pompon nga jashte – brenda qelizes nervore jonet:

1. Na +

2. K+

3. Ca2+

4. J+

3. 26. Pompa natrio – potasike pompon nga brenda – jashte qelizes nervore jonet:

1. Na+

2. K +

3. Ca2+

4. J+

3. 27. Lipozomet jane:

1. flluska me membrane proteinike te dyfishte

2. flluska me membrane lyrore te dyfishte

3. flluska me membrane te dyfishte sheqerore

4. flluska me membrane te dyfishte fosfolipidike

3. 28. Membrana e lipozomeve me membrane qelizore ka te perbashket vetem:

1. fosfolipidet

2. proteinat e transportit

3. glikoproteinat

4. kolesterolin

3. 29. Ne kete figure eshte skematizuar nja nga llojet e transportit membranor. Plotesoni kutite bosh me emertimet e sakta. Zgjidhja?

3. 30. Fshikeza qe formohet per realizimin e eksocitozes formohet nga :


2. aparati i Golxhit

3. lizozomet

4. membrane qelizore

3. 31. Fshikeza qe formohet per realizimin e endocitozes formohet nga:


2. aparati i Golxhit

3. lizozomet

4. membrane qelizore

3.32. Transporti me endocitozë dhe ekzocitoze rezervohet per lendet:

1. me peshe te vogel molekulare

2. me peshe te larte molekulare

3. per te cilat nuk ka transportues proteinik membranore

4. per asnjeren prej tyre

3. 33. Vetem njera nga keto lende transportohet me ane te endocitozes:

1. uji

2. kriperat minerale

3. glukoza

4. hormone

3. 34. Cili nga proceset e meposhtem lejon kalimin e lendeve nga brenda qelizes jashte saj :

1. fagocitoza

2. endocitoza

3. osmoza

4. ekzocitoza

3. 6 – 3. 7 Enzimat

3. 35. Enzimat jane proteina katalitike qe:

1. nuk e ndryshojne shpejtesine e reaksioneve biokimike

2. ngadalesojne shpejtesine e reaksioneve biokimike

3. pershejtojne shpejtesine e reaksioneve biokimike

4. asnje prej pohimeve te mesiperme

3. 36. Enzima ne fund te reaksionit biokimik:

1. ka pakesuar sasine e saj

2. ka shtuar sasine e saj

3. nuk e ka ndryshuar sasine e saj

4. asnje prej tre pohimeve te mesiperme

3. 37. Enzima ne fund te reaksionit biokimik:

1. nuk e ndryshon perberjen e saj

2. e ndryshon perberjen e saj

3. shnderrohet teresisht


3. 38. Lendet qe hyjne ne nje reaksion quhen:

1. reagjente

2. produkte

3. kimikate

4. barna

3. 39. Hidrogjenizimi i vajrave bimore te pangopura qe shpie ne ngurtesimin e tyre, si p.sh. ne formimin e margarines, ndermjetesohet nga katalizatori:

1. dyoksidi i manganit (? magnezit)

2. metali i platinit

3. hidroksidi i kalciumit

4. squfuri

3. 40. Katalizatori qe zberthen ujin e oksigjenuar jashte organizmit eshte:

1. dyoksidi i magnezit

2. metali i platinit

3. hidroksidi i kalciumit

4. squfuri

3. 41. Enzima qe zberthen ujin e oksigjenuar ne uje dhe oksigjen ne organizmat e gjalla quhet:

1. tirokinaze

2. transaminaze

3. katalaze

4. glikokinaze

3. 42. Enzimat jane lende:

1. yndyrore

2. proteinike

3. sheqerore

4. minerale

3. 43. Lenda qe hyn ne nje reaksion biokimik dhe qe shnderrohet nga nje enzime quhet:

1. reagjent

2. substrat \

3. vitamine

4. produkt

3. 44. Nje enzime vepron mbi:

1. nje substrat te vetem

2. disa substrate

3. mbi asnje substrat


3. 45. Nje enzime ndermjeteson reaksionin:

1. e zberthimit te nje substrati ne dy produkte te reja

2. zberthimit te disa substrateve ne prodhimet e tyre perberese

3. e ne sintezen e nje prodhimi nisur nga substrate


3. 46. Cila prej ketyre enzimave mundeson zberthimin e laktozes se qumeshtit:

1. transaminaza

2. amilaza

3. laktaza

4. tiroksinaza

3. 47. Ne kete figure jepet shnderrimi me etapa i substratit ‘’A’’ deri ne prodhimin perfundimtar ‘’B’’. Çdo shnderrim behet permes nje enzime specifike ( E, E1, E2). Kjo dukuri shnderrimesh te tilla quhet:

1. reaksion biokimik

2. bashkeveprim substrat – enzime

3. varg metabolik

4. varg polipeptidik

3. 48. Ketu ju keni disa stade te veprimit te nje enzime me substratin. Kompleksi substrat – enzime tregohet me ane te figures:

1. A

2. B

3. C

4. D

3. 49. Mungesa e enzimes tiroksinaze shkakton semundjen e:

1. tuberkulozit

2. sheqerit

3. albinizmit

4. hipertensionit

3. 50. Informacioni gjenetik per sintezen e enziave ndodhet ne:

1. zinxhiret e makromolekules se amidonit

2. zinxhiret e makromolekules se glikogjenit

3. zinxhiret e makromolekules se ADN – se

4. zinxhiret e makromolekules se se celulozes

3. 8. Qeliza dhe energjia kimike e glukozës

3. 51. Lenda baze nga sigurohet energjia ne qelizat e organizmit tone, por edhe te bimeve, eshte:

1. uji

2. kriperat e ndryshme

3. glukoza

4. aminoacidet

3. 52. Frymemarrja qelizore i detyrohet djegjes se :

1. ujit

2. kriperave te ndryshme

3. glukozes

4. aminoacideve

3.53. Frymemarrje qelizore kryejne:

1. vetem gjallesat qe kane mushkeri

2. vetem gjallesat me mushkeri dhe sistem qarkullimi te gjakut

3. vetem kafshet dhe bimet

4. te gjitha qeniet e gjalla nje dhe shumeqelizore

3. 54. Shpjegoni domethenien e ketyre termave:

3. 55. Gjallesat autotrofe e sigurojne glukozen:

1. duke e marre te gatshme nga gjallesat e tjera

2. duke e pergatitur vete

3. duke e marre te gatshme dhe duke e pergatitur vete

4. asnje prej ketyre tre pohimeve

3. 56. Gjallesat heterotrofe e sigurojne glukozen:

1. duke e marre te gatshme nga gjallesat e tjera si bimet

2. duke e pergatitur vete

3. duke e marre te gatshme dhe duke e pergatitur vete


3. 57. Njeriu eshte gjallese:

1. autotrofe

2. heterotrofe

3. edhe autotrofe edhe heterotrofe


3. 58. Bima e molles eshte gjallese:

1. autotrofe

2. heterotrofe

3. edhe autotrofe edhe heterotrofe


3. 59. Cili nga pohimet e meposhtme lidhur me sigurimin e energjise permes glukozes eshte i sakte:

1. kafshet nuk jetojne dot pa bimet

2. bimet nuk jetojne pa kafshet

3. kafshet nuk jetojne dot pa kafshet

4. bimet nuk jetojne dot pa bimet e tjera

3. 9 ATP – ja dhe shkëmbimet energjetike

3. 60. Nje nga keta perberes nuk takohet ne molekulen e ATP – se:

1. Adenina

2. sheqeri ribose

3. sheqeri dezoksiriboze

4. mbetjet fosfat

3. 61. Molekula e ATP – se qe formohet gjate djegies se glukozes ne qeliza ka si paraardhes:

1. ACP – ne

2. AMP – ne

3. ADP – ne

4. ABP – ne

3.62. Ne kete skeme tregohet cikli i ATP – se. Energjia çlirohet kur:

1. Nje grup fosfat largohet nga ATP – ja

2. nje sheqer i shtohet ATP – se

3. nje grup fosfat i shtohet ADP – se

4. nje sheqer largohet nga ADP – ja

3. 63. Cfare do te ndodhte nese energjia qe lirohet nga djegia biologjike e glukozes ne qelize nuk do te grumbullohej ne lidhjet kimike te ATP – se

1. temperature e trupit nuk do te ndryshonte

2. temperature e trupit do te ulej

3. temperature e trupit do te rritej

4. asnje nga pohimet nuk eshte i sakte

3. 65. Lirimi i energjise ndodhe kur ATP – ja:

1. fiton mbetje te reja fosfat

2. humbet mbetje fosfat

3. kur mbi te veprojne enzima

4. humbet sheqerin ribose

3. 66. Pershkruani kater perdorime te energjise qe clirohet nga zberthimi i ATP – se:

3. 67. ATP – ja si monedhe energjetike universale nuk takohet vetem te:

1. kafshet

2. kafshet she bimet

3. te gjitha gjallesat

4. lendet pa jete

3. 10. Fotosinteza

3. 68. Per kryerjen e fotosintezes bima ka nevoje per :

1. CO2 dhe O2

2. CO 2 dhe H 2O

3. H2O dhe O2

4. H2O dhe azot

3. 69. Prodhimet qe dalin nga fotsinteza jane:

1. CO2 dhe O2

2. glukoze dhe CO 2

3. glukoze dhe O2

4. glukoze dhe H2O

3. 70. Gjate fazes ditore te fotosintezes formohet:

1. glukoza nisur nga hidrogjeni qe vjen nga zberthimi i H 2O dhe CO2 i ajrit

2. glukoza nisur nga O2 qe lirohet nga zberthimi i ujit i ujit dhe CO2 i ajrit

3. fruktoza nisur nga hidrogjeni qe vjen nga uji dhe CO2 i furnizuar nga ajrit

4. fruktoza nisur nga O2 qe lirohet nga zberthimi i ujit dhe CO2 i ajrit

3. 71. Disa gjethe te blerta jane mbajtur ne erresire. Provat treguan se ne to nuk kishte niseshte:

1. amidoni eshte shnderruar ne glukoze dhe NADP

2. drita eshte e domosdoshme per formimin e amidonit

3. klorofili eshte perdorur nga bima si ushqim

4. asnje prej ketyre varianteve nuk eshte i sakte

3. 72. Bimet e ruajne energjine ne formen e:

1. proteinave

2. acideve nukleike

3. yndyrave

4. sheqernave

3. 73. Gjethet e bimeve duken te blerta sepse:

1. perthithin vetem perberesin e blerte te drites

2. perthithin perberesit e tjere të drites dhe reflektojne te blerten

3. reflektojne ngjyren vjollce dhe perthithin ngjyren e blerte

4. asnje prej ketyre pohimeve nuk eshte i sakte

3. 74. Oksigjeni i tretur qe thithet nga peshqit dhe kafshet e tjera te oqeanit vjen nga:

1. zberthimi i gjallesave te vdekura ne fund te oqeanit

2. fotosinteza qe kryhet nga fitoplanktoni

3. oksidimi i kriperave te tretura ne uje

4. zberthimi kimik i sedimenteve te oqeanit

3. *75. Nje bime misri dhe nje bime fasuleje mbahen ne perqendrime te ndryshme te CO2. Masim sasine e CO2 qe thithet nga bimet per te kryer procesin e fotosintezes. Te dhenat e eksperimentit jane dhene ne grafikun e meposhtem :

3. 76. 1. Interpretoni grafikun: Bima e fasules e arrin maksimumin e ritmit te thithjes se CO2 ne ppm (pjese per milione).

1. rreth 500 ppm

2. rreth 200 ppm

3. rreth 750 ppm

4. rreth 1000 ppm

3. 76. 2. Nisur nga keto te dhena, tregoni nese:

1. fasulja ka me shume klorofil se misri

2. misri e arrin kulmin e ritmit fotosintetik ne perqendrime te CO2 me te vogla

se fasulja

3. fasulja e arrin kulmin e ritmit fotosintetik ne perqendrime te CO2 me te vogla se misri

4. fasulja e perdor CO2 ne menyre me efikase se misri.

3. *77. Aparati i meposhtem perdoret per te grumbulluar oksigjenin qe prodhohet nga bima Elodea. Cili nga faktoret eshte me pergjegjes per prodhimin e oksigjenit te kjo bime:

1. sepse ne tretesire ka sheqer

2. sepse tretesira ka shume oksigjen

3. sepse drita nxit fotosintezen

4. sepse bima ka shume mitokondri

3. 11. Frymëmarrja qelizore çliron energji.

3. 78. Sasia me e madhe e ATP – se ne qelize vjen nga zberthimi i glukozes gjate:

1. glikolizes dhe fermentimit alkoolik

2. fermentimit dhe transportit te elektroneve

3. Ciklit te Krebsit dhe transportit te elektroneve

4. glikolizes

3. 79. Ne zinxhirin e transportit te elektroneve kapesi i fundit i elektroneve eshte:

1. oksigjeni

2. uji

3. citokromoksidaza

4. jonet e hidrogjenit

3. 80. Fermentimi:

1. ka nevoje per oksigjen

2. nuk ka nevoje per oksigjen

3. prodhon shume energji

4. ndodh vetem ke bakteret

3. 81. Glikoliza ndodh ne:

1. mitokondri

2. berthame

3. citoplazme

4. rrjetin endoplazmatik

3. 82. Nje nga ndryshimet midis frymemarrjes aerobe dhe anaerobe qendron se ne frymemarrjen anaerobe:

1. glukoza perdoret per prodhimin e energjise

2. prodhohet alkooli etilik

3. prodhohet ATP

4. prodhohet CO2

3.83. Nje nga keto procese nuk takohet ne frymemarrjen aerobe:

1. zinxhiri I transportit te elektroneve

2. cikli I Krebsit

3. fermentimi

4. glikoliza

3. 84. Gjate frymemarrjes anaerobe formohen:

1. 34 molekula ATP-je




3. 85. Gjate frymemarrjes aerobe formohen:





3. 86. Cili nga keto lende nuk eshte prodhim perfundimtar I frymemarrjes qelizore:

1. O2

2. CO2

3. ATP

4. H2O

3. 87. Cila prej ketyre lendeve vepron si transportues elektronesh gjate frymemarrjes qelizore:

1. NAD

2. acidi piruvik

3. ADP

4. ATP

3. 88. Thithja e oksigjenit matet me sasine e litrave ne minute. Studiuesit kane matur sasine e oksigjenit te thither ne varesi te shkalles se veshtiresise se ushtrimeve te matura ne Wat. Te dhenat jane paraqitur grafikisht ne grafikun e meposhtem :

3.89.1. Ne cilin nivel te ushtrimeve arrihet thithja 3 L / min:

1. afersisht ne 100 w

2. afersisht ne 200 w

3. nga 200 – 300 w

4. nga 300 – 400 w

3. 89. 2. Cila nga keto hipoteza e shpjegon me mire prirjen e ketij grafiku :

1. kur ushtrimet behen me te veshtira trupi prodhon gjithmone e me

shume acid laktik nga fermentimi

2. ushtrimet nen 100 w nuk kane nevoje per rritje te sasise te oksigjenit

3. ushtrimet e renda kerkojne me shume oksigjen per prodhimin e ATP-se

4. trupi i njeriut nuk mund te kryeje ushtrime me te renda se 500 w .

3.*90. Plotesoni skemen e meposhtme qe tregon lidhjen midis fotosintezes ne qelizat bimore dhe frymemarrjes qelizore te kafshet: Zgjidhja?

biologjia bËrthamË

Documents

fshikeza qe

por pa transportues

pergatitur

ujit dhe co2

rrjeta endoplazmatike

nga vendi

arrin kulmin

masim sasine