stap/hengel2|Buite Dinsdag 13.3.2012

Visvrektes het die afgelope weekons oewerhengelaars geruk. Datdit juis in die afdeling is waarinonshengelaarsal jarelankwêreld-kampioene is, is veral erg.

Die eerste noodkreet oor diehonderde dooie visse wat in dieL-dam in Muizenberg ronddryf,was van Paarl-hengelaars, wat alhoe minder karpdamme het omhul sport te beoefen.

“ ’n Ramp,” sê Stokkies Ros-souw, gewese skakelman vanPaarl-hengel, wat “ ’n dooie muisruik”, want hengelaars word nieby die dam se hekke deurgelaatnie.

“Hoe kom ons visse dood?”Katonkel vat toe kortpad na

CapeNature vir antwoorde. Die

vrektes is waarskynlik veroor-saak deur alge, wat in langdurigewarm weer floreer en die suurstofopgebruik.

Blougroenalgemaakookwater-voëls dood deurdat hulle botulis-me opdoen.

Die antwoord, sê navorsers, isdie bekamping van alge deur wa-tergras te beperk met ’n “gehateuitheemse” karp.

Een van dié visfamilie vreet netgras en word deur ingeligte boereteen R300 per vis in hul damme ge-plaas waar hulle werk dat hulleklap, maar nie kan aanteel nie,want hulle is ingevolge die wet opuitheemse visse in die handel netas steriele visse beskikbaar.

Om sulke duur visse in dieL-dam te plaas, sal dalk nie helpnie,wantbydiedamisonverwerk-te rioolwater die voedingsbronvan alge.

Dit is nog onduidelik of die be-smette riool tot die vrektes bydra.

Dit, sêmunisipaleamptenare, isdie rede waarom hulle keer dat

visse van die dam verwyder word.Ditwordsomsselfslangsdiepad

buite Muizenberg verkoop.Die vrektes het egter weer ’n

sweer in bewaring oopgekrap oordie vraag hoe om uitheemse vissete akkommodeer sodat die forel-foendies, die baarsmanne en dieoewerouens in vrede saam in diesportwêreld kan oorleef.

CapeNaturesebeleidisomtebe-waar en nie om dood te maak nie,en hy is gekant teen die gebruikvan gif. In die Clanwilliamdam is’n groot program aan die gang ominheemse visse wat nog oorleef, afte sonder en te bewaar.

Sommige Bolandse boere maakhul damme van ’n kant af skoon,enbydiebekendeEikenhof tussenFaure en Stellenbosch word ver-skillende visse in verskillendedamme gehou.

Daar kan hengelaars op hul ge-liefde vlieghengel konsentreer,maar die gewilde Israeli-kurperword eenvoudig in ’n aparte damgehou waar hy slegs in studiehen-

gel met vliegies gevang word. Kar-pe veroorsaak daar blou moord.

Bolandse hengelaars is nie al-leen inhierdiedoolhof vanproble-me met uitheemse visse nie.

In die binneland, wat meer ge-seënd is met somerreënval en niebaie probleme het met alge wat indie warm weer floreer nie omdatdaar genoeg water is en die alge indie winter swak groei, is daar wel’n lawaai oor die graskarp se teen-woordigheid in die Vaalrivier.

Diebinnelanders isnienabydiesee nie en is op riviere en dammeaangewese.

Dit is onduidelik hoe hierdievisse, wat hul oorsprong in Nami-bië (1970) het, in die rivier gekomhet.

Die vraag is dan waarom na-tuurbewaring se mense nie maartoelaatdatgraskarpeuitdie riviergehaal word nie en geplaas wordin damme waar alge ’n probleemis.

Diewetsêniemandmag’nvis le-wendvaneendamna ’nanderver-

voer nie. Die boete is ’n grootklomp geld.

Graskarpe se enigste sonde isdat hulle die broeiplekke in diegras teen damwalle vernietig.Maar wat is die slotsom? Die nestewat vernietig is, is almal dié vanuitheemse visse.

So kan ons kookwater verwag,want elke moontlike hengelkate-gorie roem daarop dat hy deel isvan die multimiljardrand-impakwat hengel op hierdie land se eko-nomie het.

Die wysheid van Salomo is een-voudig nie genoeg om die waardevanelkehengelsoort inpenniesentiekies teenmekaaropteweegnie.

Maar fair play om graskarpewatkanaanteelvrylikbeskikbaarte stel, sal welkom wees, hoor ekeen hengelaar sê.

Buitendien is die onskadelikegraskarp, wat tot ’n meter lankword, ’n uitstekende eetvis.) Katonkel hoor graag van jou.Stuur inligting en foto’s per e­pos na:katonkel@dieburger.com.

Talle visvrektes by Muizenberg wek kommer

Onshetpasdieeerstehoog-tetjie op die derde dagvan die Walvis-roete in

die De Hoop-reservaat uitgestaptoe 12 pare stewels in hul sporevassteek.

’n Skool dolfyne kom met sierli-ke duikspronge in ’n geordendegroep die baaitjie binne en begindanmaal.Dit is asof dieklompuit-storm vir pouse en iemand was-poeier in die blouselblou water ge-gooihetsoosdieskuimbollestaan.

“Die dolfyne het op vis afgekomwathullemetdiegemaaldisoriën-teer en so bymekaarmaak om virbrekfis te eet,” sê een van die inge-ligtes in die groep.

Die see het die vorige middag byNoetsie al sy skatte aan ons uitge-stal. ’n Paar lywe van 65 ton het openaf indiewatergedein,dieeerstevan sowat 70 wat ons op die roetegesien het. Sommiges het kalfiesgehad, ander was nog wagtend indie “kraamsaal”. Tussen die koeiehet ’nenkeleverspottebulonsmetwindmaker-duikslae, spuitfontei-ne en stert-in-die-lug-vertoningsvermaak.

Die Kaapse suidkus is die be-langrikste teelgebied van die sui-delikenoorkapperwalvis, enhullelê elke jaar tussen Julie en Desem-ber daar besoek af.

Die res van die tyd wei hulle indie voedselryke Antarktiese wa-ter, vertel ’n seesoogdier-spesialiswat ons op die strand raakgeloophet.

“Slaap ’n walvis ooit?” wil onsweet.

“Netmeteenhelftevansybrein,anders verdrink hy.”

Hoeveel drink ’n walviskalfieper dag? “So 600 liter, en hy groei3 cm per dag.”

“Swakbelegging,” lewer ’n stap-genoot kommentaar.

Ons isopdieWalvisroetenienetdeur ’n ongelooflike seeskouspel

bekoor nie, maar ook deur diemooiste fynbosspesies in blom.Glo omdat ons die roete in die eer-ste week van September stap, het’n natuurreservaat-amptenaarverklaar.

Maar al is jy nie so gelukkig om’n bespreking in dié uitsoektyd tekry nie, bied die Walvisroete

steedsheelwat.Opdie 14,7 kmvanPotberg na Cupidoskraal op dieeerste dag bereik jy teen etenstydse kant ’n kruin met ’n poskaart-mooi uitsig op die Breërivierval-lei.

Die laaste drie dae langs die seemaak die skel son en lang ente opdie eerste twee dae in die binne-

land die moeite werd.Vreemde rotsformasies bring

om elke kronkel van die kuslyn ’nnuwe verrassing. Daar is getypoe-le, kolkgate en branders wat ’nsproeireën oor jou laat stuif wan-neer hulle teen rotswande sloeg.

Onshet ’neensamerob,swartto-bies en malgasse teëgekom; en sover ons gestap het, het die ou gro-tes in die water gerus.

Op dieWalvis­stap­roete aandie Kaapsesuidkus isELRETHABRITZ met ’nongelooflike

seeskouspel en die mooi­ste fynbosspesies beloon.

Seer spiere gou vergete op Walvis

Die Walvis is ’n bederfroete(slackpacking) wat ’n dradiensbied – jou pakkaas word van hutna hut geneem, terwyl jy net dienodige kos en water saamdra.

Dit beteken jy kan elke aandaan ’n tjoppie weglê, dit met ’nversterking afsluk en ook nage­reg in jou hol maag wegpak.

Volgens staproete­standaar­de is die hutte uiters luuks metbinne­ en buitebraaiplekke,kombuisgereedskap, eetgerei,warmwater en ligte, danksy eko­vriendelike sonpanele.

Bespreek by 0 021 659 3500virdieWalvisroete,of stuure­posna bookings@capenature.co.za.

Die roete is geleë in die DeHoop­natuurreservaat oos vanBredasdorp in die Overberg.

Meer inligting is by www.capenature.co.za beskikbaar.

bespreek

Annalie van der Merwe kyk hoeLouisa van Vuuren ’n ruskansvat.

Tyd om bietjie asem te skep op die Walvisroete. Dit is ’n bederfroete – jou bagasie word na die volgende hut vervoer.

Diny Los saam met ’n paar stappers in Noetsie se eiesoorti­ge braaiplek.

By Vaalkrans, die laaste hut op die roete, hoor jy diebranders so te sê op die voorstoep. FOTO’S: ELBIE HONIBALL

agterpad6|Buite Dinsdag 13.3.2012

Stapklubs word alfabeties aangegee. Tele­foonnommers is in Kaapstad (021), tensy an­ders vermeld.BELLVILLE: Algemene Jaarvergadering –17 Mrt. Kontak Werenche by 0 988 5062 of0 074 323 1234.BERG EN DAL: Cradockpiek – 17 Mrt. Gr. C.Bel Annette by 0 044 889 0389.BERGKLUB VAN SA (Paarl­Welling­ton­afd.): Jong lede (16 tot 36), Rivierhuis,Klein Drakenstein – 17 tot 18 Mrt. Kontak AvrilPowrie by 0 873 0960 of apowrie@paarlonline.co.za.BERGKLUB VAN SA (Paarl­Welling­ton­afd.): Hangklip na Bettysbaai – 17 tot18 Mrt. Gr. 2­3A. Kontak Johan de Koker by0 028 272 9281 of 0 083 282 5326.BERGKLUB VAN SA (Stellenbosch­afd.): Houtboskloof/Goudinisneeukop – 17tot 18 Mrt. Bel Lydia Cilliers by 0 876 4461(h); Bainskloof per fiets, kamp en kuier – 17tot 18 Mrt. Kontak Paul Verhoeven by0 887 4113 (h) of pfmv@sun.ac.za.BERGKLUB VAN SA (Tygerberg­afd.):Rooikatravyn, Tafelberg – 21 Mrt. Gr. A2. BelHannetjie Lombard by 0 939 4846 of0 084 549 6004.BERGKLUB VAN SA (Worcester­afd.):Jonaskop – 21 Mrt. Bel Madeleine Jourdan by0 023 347 3816 (h).CUMHIKE: Panorama, Jonkershoek –17 Mrt. Gr. 3C. Bel Louis Conradie by0 073 195 9077; Grootvadersbosch, Heidel­berg – 17 tot 18 Mrt. Gr. 2B. Bel Ella du Plessisby 0 022 492 3225 of 0 073 469 1149.CUMHIKE: Rhodes­gedenkteken na Nuwe­land – 18 Mrt. Gr. 2B. Bel Errol Kruger by0 447 9352 of 0 083 552 9869; St. James­piek, Muizenberg – 18 Mrt. Gr. 2A. Bel DavidViljoen by 0 072 854 0730.HIKING IS FUN: Oppelskop, Tafelberg –17 Mrt. Skakel Irene Vermeulen by0 072 303 3200; Hole­in­the­wall, Tafel­berg – 18 Mrt. Skakel Irene Vermeulen by0 072 303 3200.KLEIN­KAROO: Groot Winterhoek – 18 tot21 Mrt. Skakel Danie Steyl by0 078 469 3727 of 0 044 272 5099.MERIDIAN: Spilhaus Ridge – 17 Mrt. KontakSam by 0 082 498 0361; Elsiespiek, Vishoek– 18 Mrt. Kontak Victoria Wilson byWilsome434@gmail.com of0 082 295 4451; Linkerwand B, Tafelberg –18 Mrt. Kontak Dee Young by0 083 261 3326 of 0 685 7443.SANLAM: Koeberg­dagstap – 17 Mrt. Bel Es­ta v.d. Westhuizen by 0 082 789 7439.STELLENBOSCH: Tranquility Cracks, Agter­Tafelberg – 17 Mrt. Gr. 3B. Kontak Erica Vinkby 0 082 319 6197 of ed­erica@telkomsa.net, of besoek www.stb­voetslaan.co.za.TIRMANMAK: Platteklip­ravyn, Tafelberg–18 Mrt. Moeilik. Bel Leslie by 0 788 7486 of0 082 717 4766; Maclearsbaken via kabel­kar – 18 Mrt. Maklik. Bel Leslie by0 788 7486 of 0 082 717 4766.VOETSLAAN 55: Orangekloof – 17 Mrt. Gr.2A. Bel Neels Derrenberg by 0 939 7934 of0 084 400 0185; Constantianek na Kirsten­bosch – 17 Mrt. Gr. 2B. Bel Freek Kriel by0 982 1681 of 0 082 962 7662.VRIENDE VAN LEEUKOP: Silwermyn, wa­tervalkant – 17 Mrt. Maklik tot matig. BelMargaret by 0 790 2617.) Stuur stapinligting per e­pos aan LenaHaggard by mhhaggard@telkomsa.net, of belLena by 0 863 4356 of 0 082 398 3817

WEN WEN WEN’n Leser kan Hi­Tec V­lite Altitude Ultra Wpi­stapskoene wen. “Watter tegnologie is ’n aan­duiding van die vervaardigingstegniek watdie skoene so lig maak?” SMS jou antwoord(R2 per SMS) na 0 34588. Inskrywings sluit31 Maart.

BergfietsrySTANFORD: Die Cape Outback­bergfietstoerbegin op 15 Maart by Stilbaai en eindig op18 Maart in Stanford. Bel Jaco Loubser by0 082 824 1917 met navrae. Besoek geruswww.capeoutback.co.za.

PassiespeleCLANWILLIAM: Bespreek nou jou plek virdie Passiespele in die Paasnaweek (6 en7 April) in die Bushman’s Cave­teater in dieSederberge. Vir navrae en besprekings kan be­langstellendes Erik de Milander bel by0 027 482 2918 of e­pos stuur naerik@bushmanscave.co.za.

) Stuur bydraes vir die Dagboek asook anderinligting en foto’s vir Buite per e­pos na buite­@media24.com.

Dit is verbasend hoe baiemense deesdae met sulkemuggie-vliegtuigies rond-

vlieg.Dan praat jy nog nie van heli-

kopters, girokopters en die andergoed waarmee hemelwaarts ge-reis word nie.MetdieonlangsegrootBuite-ek-

spo by die Kam’Bati-rivieroordwas daar ook ’n geleentheid om inCapeNature seDeHoop-natuurre-servaat ’n draai te maak.DieHoopisas ’nvoëlparadysbe-

kend, en by sy Koppie Alleen kanjy elke Julie gaan soek na diegrootste konsentrasie noordkap-pers aan ons kus.Minder bekend is die landing-

strook naby De Hoop se hoofop-stal. Die sakeman William Ste-phens bestuur deesdae die oord,enditwashywatdievlieëniersvir’n middagete genooi het.Swellendam se Swellengrebel-

vliegklub wou vanjaar ’n lugskouaanbied.MariusHeyneman,voor-sitter van die klub, sê daar moesander planne gemaak word toehulle hoor dat die SA Lugmag ookin Maart so ’n lugskou by Bredas-dorp gaan hou.Vlieëniers is toe genooi om in te

vliegvir ’nnaweek,enhullehetge-kom van so ver as Stutterheim,Kaapstad en Nieuwoudtville. Vanhulle het ook met hul helikoptersgou ’n draai gemaak by die Buite-ekspo by Kam’Bati, terwyl daarvir ander vervoer met bussies ge-reël is.Die ontstaan van die Swellen-

grebel-vliegklubhetsyaanloopge-had in die Tweede Wêreldoorlog(1939-1945), toedaaromstrategieseredes ’n landingstrookbySwellen-dam gebou is.Vliegtuie kon dan hier land vir

brandstof terwyl hulle die kus ge-patrolleer het. Dit was veral dieDuitse duikbotewat destyds grootkommer gewek het.Ná die oorlog het die landing-

strook in onbruik geraak voordatdie plaaslike munisipaliteit dit in1956herbouhet. In1958isdieSwel-lengrebel-klub gestig, maar teen1995 het die klub swaar getrekweens ’n gebrek aan geldelikesteun.Heyneman het vertel dat hulle

toe al die grond om die vliegveldaan die Bontebok-park beskik-baar gestel het.Die omgewing is ook baie goed

vir sweeftuie.Heynemanhet gesê dat baiewat

aanvanklik hier met sweeftuie indievliegkunsopgelei is, laterkom-mersiële vlieëniers geword het.

Daar was op die Saterdagmid-dag vir my geleentheid om te sienhoe die vlieg-entoesiaste van DeHoop opstyg.Dielandingstrookhetnievirmy

in ’n perfekte toestand gelyk nie.Van die kleiner tuigies wou netbokspring, maar Donald Buxton,woordvoerdervandieSwellengre-bel-klub, was oortuig die besoekaanDeHoopwas diemoeitewerd.Daar is eers aangesit vir ’nheer-

like middagete onder een van diereuse-wildevyebomebydieopstal.Die vlieëniers was daarna min

geplaoordiesterkwind,endiestofhet gestaan terwyl elkeen systormlopie insit om van MoederAarde weg te breek.’n Paar bontebokke het die ge-

doente veilig op ’n afstand dopge-hou, en eers toe van die laaste

vliegtuie wou opstyg, stadig oordie aanloopbaan gedraf asof hullenet wou sê: “Dit is ons plek.”Nie met al die vlieëniers het dit

heeltemal voor die wind gegaannie. LenKlopper se girokopter het’n lekband gehad, en hymoes eersdie herstelwerk doen.Kobus Nel van Nieuwoudtville

het ook die enjinkap van sy piep-klein Pipestrel Sinus oopgepluk.Ivo Boscarol was die eerste Joe-

go-Slawiërwatsyeievliegtuiever-vaardig het. Sy Pipestrel klinkdalk op die Afrikaanse oor soos“piepiestraal”,maarbeteken eint-lik “voël-vlermuis” in Latyn.Diemaatskappyisin1992gestig,

en die eerste Pipestrel Sinus is in1995 op ’n lugskou in Duitslandvertoon.Nel het in 1998 sy navorsing oor

motorsweeftuie opdie internet ge-doen en toe die Pipestrel-vliegtui-gies ontdek.Omnou tekon sienhoehy ’n on-

derdeel verwyder en aan ’n ver-stopte petrolpypie begin suig, wasnogal ’n belewenis.Alles het vinnig gebeur. Die en-

jin is laat brul, en Gordon Stru-thers en Johan le Grange, wat dielugverkeer beheer het, het die kopgoedkeurend geknik.Nel is ’n ervare vlieënier, en al-

mal het klaarblyklik groot ver-troue in dié Namakwalander ge-had. Hy was ook woerts-warts indie lug met sy tuigie, waarmee hydeesdae die hele wêreld vol vlieg.Nou het ’n mens ook jou beden-

kinge gehad –maar die goeie nuusis dat almal toe weer hul bestem-ming veilig bereik het.Dit ismoswat jykonverwagvan

goeie en verantwoordelike vlieë-niers.

Vliegtuigies in voëlparadysMeer as60 vlieëniershet onlangssaamgetrekby die Swel­lengrebel­vliegklub bySwellendam

vir uitstappies na dieBuite­ekspo by dieKam’Bati­rivieroord en nadie nabygeleë De Hoop­natuurreservaat, skryfEBEN HUMAN.

Die De Hoop­natuurreservaat is34 000 ha groot en is veral bekend as‘n voëlparadys. Hier kan jy in die og­gend wakker word met die roep van‘n visarend. Flaminke en pelikane isvan die watervoëls wat jy kan sien.

Meeras260voëlsoorte isalhierge­vind. Daar is talle watervoëls. Die fyn­bos het sy eie voëls, endan is daar diekus, waar swarttobies en ander see­voëls gesien kan word.

Moetooknieverbaasweesomaas­voëls te gewaar wat hoog bo jousweefnie.Diemeessuidelikeaasvoël­kolonie in Afrika vind jy hier naby byPotberg.

Op ’n onlangse besoek is gesienhoe ’nklomppelikanesaamvroegog­

gend vis jag. Hulle was baie bedry­wig.

Die grysborstjagra is by Die Opstal

vanDeHoopopgemerk.Hy isniebaieopsigtelik nie enkan in kusstruikege­vind word.

Die grysborstjagra in die De Hoop­reservaat. FOTO: EBEN HUMAN

groot verskeidenheid voëls

Len Klopper se girokopter het op De Hoop ’n lekband opgedoen. Dit moes herstel word voordat hy weer koers kon kryterug na Swellendam. Sien ook video op www.dieburger.com. FOTO’S: EBEN HUMAN

Hester Nel van Nieuwoudtville was ’n passasier in ’nPipestrel Virus. Haar man, Kobus, het hierdie besondersevliegtuigies op die internet ontdek.

Gordon Struthers (links) en Johan le Grange is professione­le lugbeheerders by ’n internasionale lughawe. Dié slag wasDe Hoop se veldvoertuig hul beheertoring.