chatr_58

رۆژنامه‌یه‌کی‌گشتی‌هه‌فتانه‌یه‌،‌کۆمپانیای‌چه‌تر‌ده‌ریده‌کات

به‌‌جیاوازییه‌کانه‌وه‌‌له‌ژێر‌چه‌تردا‌کۆده‌بینه‌وه‌

)9ی جۆزه ردانی 2711( دووشه ممه 2011/5/30 ژماره 58 ساڵی دووه م

نرخ:‌‌750دینار

WWW.Chatrpress.com

پارتى زۆر موڵکى به خشیوه به حکومه ت ل5

ریکالم

هه ڵسوڕاوێکى بزوتنه وه ى گۆڕان له باره ى )36( ساڵه ى دامه زراندنى یه کێتییه وه ئاماژه بۆ ئه وه ده کات

»مام جه الل خۆى و حزبه که ى کردوه ته پاشکۆى بارزانى« به رپرسێکى پارتیش ده ڵێت: یه کێتى، یه کێتى

سااڵنى پێشوو نییه ، وته بێژى یه کێتیش ده ڵێت: یه کێتى به ره و ده یان

)36( ساڵى ترى خه بات ده ڕوات.بزوتنه وه ى هه ڵسوڕاى جه ناب( شێخ )ئاواتى گۆڕان سه باره ت به یادى دامه زراندنى )36( ساڵه ى وسیاسه ته کانى کوردستان نیشتمانى یه کێتى چاره نوسى هه موو ده ڵ��ێ��ت: حزبه ئ��ه و ئ��ه م��ڕۆى جه الل( )م��ام ئه ویش که سێکه له سه ر یه کێتى ه ، ئه وه ى دیار و روونه له ئێستادا له ناو یه کێتیدا زمانى فکر و دیالۆگ و رۆشنبیرى تا ڕاده یه ک ناڵێم ته واو، به اڵم ئاماده یى نیه و به پێچه وانه وه

زیاتر عه قڵیه تى عه سکه رتاریه تى زاڵه .پێشمه رگه شاخدا سااڵنى له ده شڵێت: چۆن

و به رپرسه کانى یه کێتى به رامبه ر به دوژمنان و نۆکه ران توندوتیژ بوون، ئێستا هه مان سیاسه ت و ئه قڵیه ت له به رامبه ر میلله ته که ى خۆیان په یڕه و ده که ن، هه ر بۆیه ئه گه ر یه کێتى واز له م به رنامه یه نه هێنێت دواڕۆژى ڕۆشن نابێت، نه ک یه کێتى

هه ر حزبێک ئه م بیرکردنه وه یه ى هه بێت.یه کێتى، له سه ر پارتیش کاریگه رى له باره ى هه ڵسوڕاوه که ى گۆڕان ده ڵێت: »سکرتێرى یه کێتى خۆى مه رجه عیه ته که ی داوه ته سه رۆک بارزانى، مام جه الل خۆى به تایبه تى و مێژووى حزبه که ى کردوه ته پاشکۆ و مێژووى بارزانى، ته نانه ت مام جه الل له چه ند بۆنه یه کدا په شیمانى له وه ده ربڕیوه ، له پارتى ئینشیقاقى )1964(دا سااڵنى له که ک��ردوه ، بۆیه ئێستا دی��اره یه کێتى حزبى یه که م نیه له کوردستاندا و هه تا دووه میش نیه ، به ڵکو

ئۆپۆزسیۆن دووه مه«.ئ��ه وه ش ده ڵ��ێ��ت: ئ��وم��ێ��ده وارم ئ��ه و ته نگژه یه ى یه کێتى تێکه وتووه له ئێستادا، بتوانێت خۆى رزگار بکات، به اڵم ئه وه نده ى له ناو ئه و حزبه دا کارم کردوه و زانیاریم هه بووه ، هیچ گه شبینییه ک نابینم بۆ

یه کێتى.

ل��ه الی��ه ک��ى ت��ر )ع��ه ل��ى ع��ه ون��ى( ئ��ه ن��دام��ى دیموکراتى پ��ارت��ى س��ه رک��ردای��ه ت��ى ئه نجومه نى کوردستان، له باره ى سیاسه تى ئێستاى یه کێتییه وه ، جیابونه وه ى ب��ه ه��ۆى پێشودا م��اوه ى ل��ه ده ڵ��ێ��ت: توشى یه کێتى س��ه رک��رده ک��ان��ى، ل��ه هه ندێک قه یرانێک بوو، هه موو حزبێکیش ئامرازى خۆى یه کێتیش سیاسه تکردن، به درێ��ژه دان بۆ هه یه ئه و ئێستا بێگومان خۆیه تى، ئامرازى خاوه نى یه کێتییه ى سااڵنى پێش ڕاپه ڕین و کاتى شاخ لێدابڕاوه و نه ماوه ، له به رئه وه ى به شێکى گه وره ى ئێستاش خه ریکى خۆڕێکخستنه وه یه ، یه کێتى و پارتى و پارته سیاسیه کانى ترى کوردستان ئه گه ر خۆیان نوێ نه که نه وه و به شێک له گه نجان بۆ خۆیان هه ڵنه کڕێنن، ئه وا نه مانى حزب دواڕۆژى به شێکى ئێستادا ل��ه یه کێتیش ه��ه م��ووم��ان��ه ، له و کوردستان سیاسى پرۆسه ى له کارامه یه

عێراقیشدا شانبه شانى پارتیه «.)ئاسۆس هه ردى( نوسه ر و چاودێرى سیاسى بۆچونى وایه »له ئێستادا ئه م حزبه نه ئایدیا و نه ئایدۆلۆژیاى تێدا ماوه ، ئه و دروشمه ى به رزى کردۆته وه و باسى )سۆشیال دیموکراتى( ده کات

دروشمێکى بێ ناوه ڕۆکه ، حزبێکه زیاتر له سه ر ناو و ناوه ڕۆکى ڕابردو و سکرتێره که ى که سه رۆک کۆمارى عێراقه ده ژى، له ناوخۆیدا دابه شبوونێکى گه وره ى هه یه و سه کرده کانى لێى جیابونه ته وه و ئێستا دنیایه ک ته که تولى

تێدایه «.ه��ه ردى ئ��ه وه ش ده خ��ات��ه ڕوو: ئ��ه وه ى ئێستا تاڵه بانى که سێتى ته نها راگ��رت��ووه یه کێتى الوازى ب��ه ره و رۆژی��ش ب��ه رۆژ و خۆیه تى ده ڕوات، ئه گه ر کار به مشێوه یه بڕوات پێموایه

بچوکتریش ده بێته وه .به اڵم )ئازاد جوندیانى( وته بێژى مه کته بى سیاسى یه کێتى، ده ڵێت: سیاسه تى یه کێتى له کوردستان و عێراقدا سیاسه تێکى واقیعیانه یه ، له سه ر ده ک��ه ن قسه ک��ه که سانه شى ئ��ه و یه کێتى، هه موویان سه ر به ئه حزابن، هیچیان ئه کادیمى و بێالیه ن نین، قسه ى ناحه زانمانه .

له ناو ئینشیقاقانه ى ئه و ده ڵێت: ئ��ه وه ش یه کێتى روویاندا له هه ر حزبێک بوایه وێران ده بوو، یه کێتى به ره و ده یان )36( ساڵى ترى

خه بات ده ڕوات..

له یادى )36( ساڵه یدا، ره خنه ى توند له یه کێتى ده گیرێت»تاڵه بانى خۆى و حزبه که ى کردوه ته پاشکۆى بارزانى«

چه تر � ئاراس عوسمان

هه ولێر � هانا ئازاد

چه تر ورده کاری دانوستانه کان له باره ی کۆنفرانسی نه ته وه یی باڵو ده کاته وه

چه تر � زانیار داقوقى

n پۆسته رێکی یه کێتی له سلێمانی)5/29( فۆتۆ/ ئاراس عوسمان

7-6

له ناو شارى هه ولێر )360( خانوو له الیه ن پارتى دیموکراتى

کوردستانه وه داگیرکراوه ، که به شێکیان هى ئه و که سانه ن ئێستا

بێسه روشوێنکراون، به شێکیشى هى ئه و که سانه ن که دواى )31(ى ئاب

هه ولێریان جێهێشتووه و ئێستا له سلێمانى ده ژین.

لێ خانووه که ى ئێستا له وانه ى که سێک راگه یاند، )چه تر(ى به تایبه ت داگیرکراوه

ئه و خانووانه ده که وێته ناو شارى هه ولێر و له کاتى خولى دووه مى په رله ماندا، په رله مانمان له داگیرکردنى ئه و خانووانه ئاگادارکرده وه ، به اڵم

تا ئێستا هیچ به دواداچونێکى بۆ نه کراوه .لیستێک وتیشى: »به پێى ئه و هاواڵتیه به اڵم خانوون، خانوه کان )360( که المانه گ��ه ڕان��ه وه ى له گه ڵ خانوانه ل��ه و هه ندێک یه کێتى بۆ هه ولێر له الیه ن چه ند به رپرسێکیانه وه

وه رگیرانه وه «.ئ��ام��اژه ى ب��ه وه ش��ک��رد، پ��ارت��ى ئێستا به

بیانووى ئه وه ى ئه و خانووانه خانووى حکومین بۆیه نایده نه وه ، له کاتێکدا ده بوایه بیده نه وه به

حکومه ت.ئ��ه و ه��اواڵت��ی��ه ئ��اش��ک��راش��ی��ک��رد، به پێى به دواداچوونیان بۆیان ده رکه وتووه ته نها زه وى دۆالر ده ف��ت��ه ر )40( له زیاتر خانوانه ئ��ه و

ده کات.)چه تر( ناوى ئه و به رپرسانه ى الیه که ئێستا له و خانووه داگیرکراوانه دان، به اڵم به پێویستى

نه بینى له ئێستادا باڵویان بکاته وه .

ئه نجومه نى سیاسى عه ره بى له شارى که رکوک له به یاننامه یه کدا که

وێنه یه کى به )چه تر( گه یشتووه ، داواى دوورخستنه وه ى هێزه کانى ئاسایش

و پێشمه رگه ده کات، له به رامبه ریشدا ئه ندامێکى په رله مانى عێراق ئه وانه به

به عسى و شۆڤێنى ناوده بات.له به یاننامه که دا تێکچوونى ئاسایشى شارکه ده خه نه ئه ستۆى هێزه کانى ئاسایش و پێشمه رگه و ده ڵێن: »هێزه کوردییه کان له پشت رفاندن و تۆقاندن و کوشتنى هاواڵتیانه وه ن له شارى

که رکوک«.)مه ال سیروان ئه حمه د( ئه ندامى په رله مانى عێراق له باره ى ئه و به یاننامه یه وه به )چه تر(ى وت: هه ڕه شه کانى ئه نجومه نى سیاسى عه ره بى له که رکوک، ده بێته هانده رێک بۆ تێکچوونى ئه و چونکه ش��اره ک��ه ، ئه منى ب��ارودۆخ��ى، ئه نجومه نه پێکهاتوون له کۆنه به عسیه کان و عه ره به شۆڤێنییه کان، ئه وان رێگه خۆشکه رێک

بوون له کرده وه تیرۆرستیه کان.ئ��ه وه ش��ى وت: به هیچ )س��ی��روان ئه حمه د( پارێزگاى ئ��ی��داره ى له گۆڕانکارى جۆرێک ش��اره ئ��ه و ئه منییه کانى هێزه و ک��ه رک��وک

پیالنه ره شه کانى شۆڤێنى و به عسى و گروپه تیرۆرستییه کان دژ به کورد ناگۆڕێت.

پێکهاته کانى ل��ه ن��ێ��وان متمانه وت��ی��ش��ى: که رکوک نیه ، ناوبراو جه ختیکرده وه ، پێویسته ئیداره ى پارێزگاى که رکوک لێکۆڵینه وه له سه ر ئه و خێزانانه بکات که له دواى پرۆسه ى ئازادى عێراق هاتونه ته شاره که ، تا بتوانن چاره سه رى بۆ بدۆزنه وه ، چونکه بۆ پاراستنى گیانى هاواڵتیانى به ده ستبکرێت گرنگه ک��ه رک��وک، ش��ارى گ��ه ڕان��ه وه ى ئه و عه ره بانه ى رووی��ان له شاره که کردوه ، چونکه زۆربه ى ئه و عه ره بانه ده ستیان له

کرده وه ى تیرۆریستى هه یه .

)چه تر( ناوى ئه و به رپرسانه ى الیه که له خانووه داگیرکراوه کاندان

له کاتى شه ڕى ناوخۆوه پارتى )360( خانووى له هه ولێر داگیر کردوه

مه ال سیروان: ئه وانه کۆنه به عسى و شۆڤێنین

که رکوک، ئه نجومه نى سیاسى عه ره بى داواى دوورخستنه وه ى ئاسایش و پێشمه رگه ده کات

به ر له به چاپگه یاندنی ئه م ژماره یه مان هه واڵی گیان له ده ستدانی په یامنێری ئازیزمان له چه مچه ماڵ )عه دنان عه لی قادر( به داخێکی

گه وره وه رایچڵه کاندین... چی بڵێین بۆ ئه م کۆچه ناوه خته ی کاکه

عه دنان برینه که مان ساڕێژ ناکات... بۆیه سه ره خۆشی له خانه واده که ی و له خۆمان و خوێنه رانی )چه تر(

ده که ین... ستافی رۆژنامه ی چه تر

پرسه نامه

ساڵی دووه م ژماره 58

دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

2

هەواڵ

بۆچــوونئه ندامێکى په رله مانى کوردستان له فراکسیۆنى گۆڕان له سه ر پرۆژه

یاساى بودجه ئه وه ده خاته ڕوو، )1275( پڕۆژه ى ساڵى پار یه ک

دینارى بۆ سه رف نه کراوه و ئه مساڵ

دانراوه ته وه ، په رله مانتارێکى کوردستانیش ده ڵێت: ئۆپۆزسیۆن

نازانن به شێوه یه کى ورد گفتوگۆى بودجه بکه ن.

)ک��وێ��س��ت��ان م��ح��ه م��ه د( پ��ارل��ه م��ان��ت��ارى بۆ لێدوانێکیدا ل��ه گ��ۆڕان فراکسیۆنى قسانه ى »ئ��ه و ب��ه وه کرد ئاماژه ى )چه تر( فۆڕمى بووه ، زانیارییه وه به هه مووى ئێمه

به رده وامه کان پ��رۆژه و پێشنیاره کان پ��رۆژه هه مووى له به رده ستى ئه ندامانى په رله ماندا له ده دات ک��ه پ��ی��ش��ان��م��ان ه��ه م��وو ب��ووه ، بۆ دینارى ملیۆن پێنج )2010(دا ساڵى سه رفکراوه ، له پاڵیدا نوسراوه )0( سفر واته

هیچى بۆ سه رف نه کراوه .وت��ی��ش��ى: زان��ی��اری��م��ان ل��ه ه��ه م��وو ئ��ه و حکومه ت ک��ه وه رگ��رت��ووه ئیستیمارانه

هه ڵه یه ک ئ��ه گ��ه ر ل��ه ب��ه رئ��ه وه پ��ێ��ی��داوی��ن، حکومه ت ئ��ه وا هه بێت زان��ی��اری��ه ک��ان��دا ل��ه به رپرسیاره لێى، )1275( پڕۆژه ى ساڵى پار یه ک دینارى بۆ سه رف نه کراوه و ئه مساڵ دانراوه ته وه ، ئێمه ئه و کاته ى له وه زیره کانمان پرسی ئه وانیش به هه مان شێوه رایانگه یاند

به ڵێ ڕاسته .له به رامبه ردا )ئازاد گۆران( په رله مانتارى

خسته ڕوو، ئ��ه وه ى کوردستانى فراکسیۆنى ناتوانرێت بوترێت بودجه که موکورتى تێدانیه ، په رله مانى ره وان��ه ى حکومه ته وه له الیه نى کوردستان کراوه بۆئه وه ى که موکورتیه کانى به ن��ازان��ن ئۆپۆزسیۆن بکرێت، چ��اره س��ه ر بکه ن، بودجه گفتوگۆى ورد شێوه یه کى زۆربه ى قسه کانیان بۆ موزایه ده ى سیاسى

بووه .

ئه نجومه نى مه یدانى ئازادى کوردستان: »ئه شکه نجه دانى ئیسماعیل ریسوا ده که ین«

ئێواره ى )5/28( هه ڵسوڕاوى بزوتنه وه ى گۆڕان )سه فینى

مه ال قه ره ( له لێدوانێکیدا بۆ ته له فزیۆنى )ئێن ئار تى(

رایگه یاند، هه تا ئێستا له ژێر ده سه اڵتى پارتیدا ئه ندامانیان

ده گیرێن و ده ڕفێنرێن، هه تا له ژێر ده سه اڵتى ئه و پارته دا گه ره نتیمان

نه درێتێ که باره گاکانمان نه سوتێنرێن ئاماده نین بنکه

بکه ینه وه .کاتێکدایه له قه ره مه ال لێدوانه ى ئه م پارته دوو داهاتوو شه ممه ى بڕیاره که ده سه اڵتداره که و سێ الیه نى ئۆپۆزیسیۆن بده ن ئه نجام قۆڵى پێنج کۆبونه وه یه کى که قه یرانه ى له و ده ڵێن خۆیان وه ک و

کوردستانى تێکه وتووه رزگاریان بێت.ئ��ه ن��دام��ێ��ک��ى خ��ۆش��ی��ی��ه وه الى لێدوانه له و ره خنه ى پارتى سه رکردایه تى گ��رت��وو رای��گ��ه ی��ان��د، ک��ه ن��ه ده ب��وو ئ��ه و به رپرسه ى بزووتنه وه ى گۆڕان له کاتێکى

وا هه ستیاردا ئه و لێدوانه بدات.ئه ندامى ه��ه رس��ی��ن( محه مه د )ئ��ارى

س��ه رک��ردای��ه ت��ى پ��ارت��ى ب��ه )چ��ه ت��ر(ى و پارتى وه ک ئێستا »ئێمه راگه یاند الیه نه سێ له گه ڵ ده م��ان��ه وێ یه کێتى پێنج کۆبوونه وه یه کى ئۆپۆزیسیۆنه که که کێشانه ى ئه و و بده ین ئه نجام قۆڵى الیه ک هه موو هاوکارى به هه ن ئێستا

چاره سه ریان بکه ین«.بێ و ئه لف که سێک ه��ه ر وتیشى: لێدوانى کاته دا له م بزانێت سیاسه ت له موزایه ده یه کى پێمانوایه ئێمه ن��ادات، وا که خ��واس��ت هیواشى ب��ه س، و سیاسیه ئه وه بۆچونى که سى خۆى بێت و بۆچونى

سه رکردایه تى بزوته وه ى گۆڕان نه بێت.

به رپرسێکى کۆمه ڵى ئیسالمى که وه ک چاودێرێکى سیاسى بۆ )چه تر(

قسه ى کرد، له باره ى دانیشتنى ده سه اڵت و ئۆپۆزیسیۆنه وه باس

له وه ده کات، ده سه اڵت هیچ هه نگاوێکى نیازپاکى ناهاوێت و

بگره زۆر گوشار ده کات.له سیاسى چاودێرى رۆستایى( )زانا رایده گه یه نێت: )چه تر( بۆ لێدوانێکیدا ده سه اڵت و ئۆپۆزیسیۆن ده که م »ئومێد

س��ه ره ت��اک��ان ه��ه رچ��ه ن��ده ئ��ه ن��ج��ام، بگه نه دڵخۆشکه ر نین و الیه نی ده سه اڵت هیچ بگره و ناهاوێت نیازپاکی هه نگاوێکی ئۆپۆزیسیۆن به اڵم ده کات، زۆر گوشار ده یه وێت و ده کات مامه ڵه به رپرسیارانه

رێگه ی گفتوگۆش تاقی بکاته وه ‹.رۆستایى ئاماژه به وه ش ده کات، ئه گه ر ئه نجام نه گه نه ئۆپۆزسیۆن و ده س��ه اڵت خۆپیشاندانه کان سه رهه ڵدانى ئه گه رى ه��ه ی��ه و ده ڵ��ێ��ت: ئ��ه گ��ه ر ده س��ه اڵت و ئه وا رێکه وتن نه گه یشتنه ئۆپۆزسیۆن ئه گه ری و ده بێت ب��ه رده وام قه یرانه که س��ه ره��ه ڵ��دان��ه وه ی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ه ک��ان

دێته ئاراوه و جارێکیتر به ئاسانی متمانه دروس��ت ن��اب��ێ��ت��ه وه ، ب��ۆی��ه ده ب��ێ��ت الیه نی له م بنوێنێ نه رمی زۆرت��ری��ن ده س��ه اڵت

قۆناغه دا تا هه ڵبژاردن ده کرێته وه .ده بێت به رپرسیار ئه وه ى کێ ده رب��اره ى ب��ارودۆخ��ه ک��ه ؟ تێکچوونى ئ��ه گ��ه رى ل��ه گوێره ى به هه رکه س ده ڵێت: رۆستایى خ��ۆی ب��ه رپ��رس��ی��اره ، ئ��ه وه ی ه��ۆک��اری ئ��ه وی��ش ه��ه ر ک��وردس��ت��ان��ه کێشه کانی ب��ه رپ��رس��ی��ارێ��ت��ی ی��ه ک��ه م��ی ده ک��ه وێ��ت��ه ئه ستۆ، دیاره ئۆپۆزسیۆنیش به ئه ندازه ی ک��ه م��وک��ورت��ی��ه ک��ان��ی خ��ۆی ب��ه رپ��رس��ی��ار

ده بێت.

به گوێره ى لێدوانى به ڕێوه به رى که شناسى هه رێمى

کوردستان، رێژه ى بارانى ئه مساڵ به به راورد له گه ڵ ساڵى

رابردوو که متره ، به اڵم جگه له سنورى گه رمیان و هه ندێک

ناوچه ى سنورى هه ولێر و دهۆک پێشبینى وشکه ساڵى

ناکرێت.)حه سه ن وه هاب( به ڕێوه به رى گشتى هه رێمى ب��وم��ه ل��ه رزه ى و که شناسى بارانى رێ��ژه ى به سه باره ت کوردستان ئ��ه م��س��اڵ��ى پ��ارێ��زگ��اک��ان��ى ه��ه رێ��م و به راب��ردوو، ساڵى له گه ڵ ب��ه ب��ه راورد )چه تر(ى راگه یاند: له سه ره تاى وه رزى بارانبارینى ئه مساڵ تا )2011/5/18(

که دوا تۆمارى باران بارینه ، له سنورى باران )347.8(م��ل��م هه ولێر پارێزگاى باریووه ، ئه و رێژه یه پارساڵ )390.9(

ملم ب��ووه ، ب��ه م��ه ش )43.1(م��ل��م له پارێزگاى له باریووه ، پارساڵ که متره ده��ۆک )430.6(م��ل��م ت��ۆم��ارک��راوه ، راب��ردوو س��اڵ��ى ل��ه له کاتێکدا ئ��ه م��ه )600.4(ملم بووه ، به مه ش )169.8(

ملم له پارساڵ که متره .سلێمانى پ��ارێ��زگ��اى ب��ه س��ه ب��اره ت ئ��ه م��س��اڵ )510(م��ل��م ب��اران ب��اری��وه ، به مه ش ب��ووه ، )817.8(م��ل��م پارساڵ له ک��ه م��ت��ره ، پ��ارس��اڵ ل��ه )307.8(گه رمیانیش )238.3(ملم باران باریوه ، تۆمارکرابوو، )389.8(م��ل��م پارساڵ که متر پ��ارس��اڵ ل��ه )151.5( وات��ا

باریوه .وشکه ساڵى ئ��ه گ��ه رى ب��ه س��ه ب��اره ت ب��ه شێوه یه کى ح��ه س��ه ن وه ه��اب وت��ى:

به ئه مساڵ بارانبارینى رێژه ى گشتى به راورد له گه ڵ ساڵى رابردوو که متره ، به راوردى وشکه ساڵى زانینى بۆ به اڵم بارانى ئه مساڵ ته نیا به رێژه ى پارساڵ ناکرێ، به ڵکو به راوردى بارانى ئه مساڵ راب��ردوو ساڵى پێنج تێکراى ل��ه گ��ه ڵ ده کرێ، که له کۆتایی مانگى پێنج له به راورده که ئه گه ر راده گه یه ندرێت، )60%( به ره و سه ره وه بوو ئه وکاته ئه و به نایگرێته وه ، وشکه ساڵى ناوچه یه بوو، خ��واره وه به ره و ئه گه ر پێچه وانه وه ئه وا ئه و ناوچه یه به وشکه ساڵى حساب ده کرێ، ئه مه ش ستاندرێکى جیهانیه .

و که شناسى گشتى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى خسته ڕوو: ئه وه شى هه رێم بومه له رزه ى زۆرب��ه ى زۆرى ده کرێت تێبینى ئ��ه وه ى ن��اوچ��ه ک��ان��ى ک��وردس��ت��ان، ج��گ��ه له گه رمیان و هه ندێک ناوچه ى هه ولێر و دهۆک رووبه ڕوى وشکه ساڵى نابنه وه .

ماوه ى چه ند مانگێکه خۆپیشاندان و ناڕه زایی جه ماوه رى له سوریا

دژی ده سه اڵتى قۆرغکارى ئه و واڵته به رده وامه ، به اڵم له گه ڵ به رده وامى خۆپیشاندانه کانى خه ڵکدا رژاندنى

خوێنى هاواڵتیانیش درێژه ى هه یه ، له هه ینى »پارێزه رانى واڵت«یشدا

هه شت که س کوژراون.

واڵت«دا »پ��ارێ��زه ران��ی هه ینی له زۆرب��ه ی ج��ه م��اوه ری خۆپیشاندانی ش��اره ک��ان��ی س��وری��ای گ��رت��ه وه ، به س��ه ر ناوچه یه کی چه ند ل��ه وان��ه ش )دی��م��ه ش��ق، ده رع��ا، ح��ه م��س س��ه ر به ناوچه یه کی که حه سه که پارێزگای چه ند و بۆکمال رستن، کوردنشینه ، ش��ار و ش��ارۆچ��ک��ه ی��ه ک��ی ت��ر( که کۆتاییهێنان داوای هاواڵتیان تێکڕا ئه سه دی( )به شار ده سه اڵته که ی به

سه رۆکی ئه و واڵته ده که ن.

له ه��ه واڵ ئاژانسه کانى گوێره ى به ده رع��ا( سێ که س )ریفی له ناوچه ی به س��ه ر )قه تنای شارۆچکه ی له و ریفی دیمه شق( سێ که س و له شاری )داعل(ی سه ر به پارێزگای )ده رعا( دوو که س کوژراون، ئه مه جگه له وه ى ده یان هاواڵتیش بریندار بوون، به مه ش به ئۆپۆزیسیۆنی سه رچاوه کانی گوێره ى ئێستا تا ئ��ازاره وه مانگی له سوریا و ک��وژراون خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ر )1500(

)8000(یش ده ستگیرکراون.

ئارى هه رسین: هیوادارم ئه وه بۆچوونى گۆڕان نه بێتسه فینى مه ال قه ره : تا گه ره نتیمان نه درێتێ له هه ولێر

و دهۆک باره گا ناکه ینه وه

زانا رۆستایى: ده سه اڵت هیچ هه نگاوێکى نیازپاکى ناهاوێت

به ڕێوه به رى که شناسى هه رێم: رێژه ى بارانى ئه مساڵ له ساڵى رابردوو که متره

ئه نجومه نى مه یدانى ئازادى کوردستان له راگه یه نراوێکدا که وێنه یه کیان بۆ )چه تر( ناردووه ،

گرتن و لێدانى )ئیسماعیل عه بدواڵ(ى بێژه رى سه راى ئازادى

»ریسوا«ده که ن و ده ڵێن: »ده سه اڵت به و جۆره ره فتارانه هێنده یتر له الى خه ڵکى کوردستان ناشیرین ده بێت«.

ل��ه راگ��ه ی��ه ن��راوه ک��ه دا ده ڵ��ێ��ن: »ل��ه سه رکوتکه ره کانى هه ڵمه ته چوارچێوه ى ش��ه وى ک��وردس��ت��ان، هه رێمى ده س��ه اڵت��ى ده سته یه ک سلێمانى شارى له )5/26(چه کدار، هاوکارى پێشومان بێژه رى سه راى

ئازادى )ئیسماعیل عه بدواڵ(یان رفاند و ئه شکه نجه یه کى و زۆر لێدانێکى پ��اش سلێمانى ش��ارى ده ره وه ى ل��ه ده رون��ى، ف��ڕێ��ی��ان��دا، ئ��ه م ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ه ى ده س��ه اڵت ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه چ��االک��وان��ان��ى م��ه ده ن��ى، نیه ئاماده ده س��ه اڵت که ده دات نیشانى به شێوه یه کى سیاسى کێشه کانى خه ڵکى کوردستان چاره سه ر بکات، ئه م ره فتاره ى ن��ه رم��ب��ون��ى ده دات ن��ی��ش��ان��ى ده س��ه اڵت ده سه اڵت بۆ وه اڵمدانه وه ى داواکاریه کانى بۆ ده س��ه اڵت رێخۆشکردنى و خه ڵک ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت نێوان گفتوگۆى ته نها به و دووره راستیه وه له و شه قام،

کات کوشتنه «. ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى »وه ک ده ش��ڵ��ێ��ن: م��ه ی��دان��ى ئ��ازادى ک��وردس��ت��ان، رف��ان��دن پێشومان ه��اوک��ارى ئه شکه نجه دانى و بۆ چاکبونه وه ى هیواى ده که ین، ریسوا ئاگادار هه رێمیش ده سه اڵتى ده خوازین، ده که ینه وه ، که ئه و جۆره ره فتارانه نه ک هه ر ئیسماعیل و هاوکاره کانى ناتۆقێنن، ره ف��ت��اران��ه ج��ۆره ب��ه و ده س��ه اڵت به ڵکو ه��ێ��ن��ده ی��ت��ر ل��ه الى خ��ه ڵ��ک��ى ک��وردس��ت��ان ناشیرین ده بێت و زه مینه بۆ دوباره بونه وه ى ناڕه زایى و خۆپیشاندان خۆشتر ده کات«.

پێرێ )2011/5/28( له هۆڵى نه ورۆز له شارى که رکوک، به ده ستپێشخه رى لقى که رکوکى

سه ندیکاى رۆژنامه نوسانى کوردستان، کۆبونه وه یه ک بۆ

کۆمه ڵێک له رۆژنامه نوس، مامۆستاى زانکۆ، نوسه ر و سیاسى

رێکخرا و له وێدا گروپى ئاینده بۆ رووبه ڕووبوونه وه ى کێشه کانى

که رکوک راگه یه نرا.مامۆستا ب��ه رزن��ج��ی( )د.ل��ه ت��ی��ف ل��ه زان��ک��ۆی ک��ه رک��وک و ده س��ت��ه ی ئ��ام��اده ک��اری ک��ۆب��ون��ه وه ک��ه ب��ه سیاسییه »ت��ه ن��ه��ا وت: )چ��ه ت��ر(ى نین، که رکوک خاوه نی حزبییه کان که رکوکییه کان خۆیان ده توانن به دوای چاره سه ریدا بگه ڕێن، بتوانین بۆ ئاینده با بکه ین، گه اڵڵه شتێک سبه ی و )10( وه رگ��رت��ن��ی ته نها ب��ی��رک��ردن��ه وه نه بێ وه ک قه ره بوو بۆ ملیۆن دینار کێشه ی که رکوک و ماده ی )140( با هه وڵ بدرێ فشار دروست بکرێ بۆ

بۆ دابڕاوه کان شارۆچکه گه ڕانه وه ی باوه شی که رکوک«.

ه��ه روه ه��ا )ع��ه ب��دول س��ه الم( کورد به رپرسانی وتی: رۆژنامه نووس له به رژه وه ندی مادی و شه خسی خۆیان به رهه مهێنانی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری پۆستی که رکوکیان هه ڵبژارد، ئه و پۆسته ته نها ده توانێ نه خوێنده واره دایکم فرۆشتنه ، به ڕێوه ی به رێت، ره خنه مان کرد کاتی به ڕێوه به ری گشتی هه موو بۆ خۆی، هه ڵنه بژارد، که رکوکیان کۆمپانیای که ژماره ی فه رمانبه ری کوردی تێدا

له )2%( تێپه ڕ ناکات.ل��ه الی��ه ک��ى ت��ر )ک��اک��ه ڕه ش سدیق( به رپرسی ماده ی )140( له که رکوک ل��ه ب��اره ى ره وش��ى ک��ه رک��وک��ه وه وت��ى: )بریمه ر( یاسای به که رکوک ته نها هه موو پێچه وانه ی به ده ک��ات، ک��ار یاسایه ئه و تری عێراق، پارێزگاکانی ئیداره ی که رکوکی که له پچه کردووه ، هه ڵبژاردنی پرۆسه ی ئه نجامدانی به نوێ بۆ ئه نجومه ن ده توانرێت ئه و یاسایه هه ڵبژاردن ئه گه ر بکرێته وه ، پووچه ڵ دوابخرێت بارودۆخی که رکوک خراپتر

ده بێت.

u له‌تیف‌فاتیح‌فه‌ره‌ج uل��ه س��ه ن��دی��ک��ای رۆژن��ام��ه ن��وس��ان��ی ک��وردس��ت��ان ل��ق��ی ک��ه رک��وک، بۆ چاره سه ری کێشه ی ئاڵۆزی که رکوک کۆبوونه وه ی دوو له مه وبه ر ماوه یه ک روودان��ی پێش به ڕێوه چوو، چ��اره س��ه ری ته قینه وه کانی ئه م چه ند رۆژه ى رابردوو، به ره و که رکوک ئه وه کرا له سه ر قسه کوێ ده ڕوات، پێشبینی زۆر ده کرا بۆ ئاینده ی که رکوک که چی به سه ردێت، و ده ستپێشخه ری ئ��ه و هه موو له نێوان )نه ته وه له الیه ن که هه یه ، شێوازانه ی یه کگرتووه کان، کورد، تورکمان، عه ره ب، ئه مریکا و هه رێمی سه ربه خۆ و ماده ی ئێمه ئیختیارانه ئه و هه موو له )140له به داخه وه یه کێ باشه ؟ چی بکه ین کێشه کانی که رکوک ئه وه یه که ده ست بۆ هه ر شتێک ده ب��ه ی یه کسه ر له نێو

سیاسه ت ده شێوێنرێت، ده سیاسێنرێت.ب��ۆی��ه زۆرج��ار دروس��ت��ب��وون��ی گرفت نه بێت، دروس��ت یه کده نگی واده ک��ات ل��ه ب��ه رده م ل��ه م��پ��ه ره ب��ه رده وام سیاسه ت و که رکوک و کوردستان یه کده نگی هه موو شوێنێکی دنیا، ده بوایه سیاسه ت زان��س��ت��ێ��ک ب��وای��ه ب��ۆ ک��ۆک��ردن��ه وه ی دروس��ت ل��ێ��ره دا گرفتێک ه��ه م��ووان، ئێمه بدۆزینه وه ، رێگه کام ئایا ده بێت کۆبوونه وه یه کی )2011/5/28( پێرێ به رفراوانمان رێکخست، له و کۆبونه وه یه دا چه ندین ک��ه دروس��ت��ک��را، لیژنه یه ک م��ام��ۆس��ت��ای زان��ک��ۆ ل��ه خ��ۆده گ��رێ��ت، ب��ه رده م خسته تێڕوانینمان کۆمه ڵێک که سانی به شداربوو، ده کرێ بۆ ئه وه ی ئاراسته ی ده رچ��ی��ن راس��پ��ارده ی��ه ک به سه رۆکی هه رێم و په رله مان و سه رۆکی له بکه ین، په رله مانتارانى و ک��ۆم��ار هه موو باسی خۆمان راگه یاندنه کانی ئه و رێگایانه ده که ین، باشترین رێگه به بۆچوونی ئێمه چییه ده یخه ینه به رده ست.که سانی له دروستکرد لیژنه یه کمان ئه کادیمی و هه مه چه شن و سیاسی و رۆشنبیر و رۆژنامه نووس و مامۆستای ئه کادیمی و که سانی حزبی و ئه وانه ی له ئیداره کاندا کار ده که ن و سه رۆکی شاره وانی و پارێزگای که رکوک پێکدێن، له کۆبوونه وه که دا زیاتر له )100( که س بانگهێشت کران، ئه م کۆبوونه یه وه ک گه ڕان به دوای رێگه یه کدا بۆ کێشه ی زۆرج��ار ئه گینا ده بینرێت، که رکوک ده کرێته وه ، گ��ه وره کێشه ی که رکوک کۆمه اڵیه تی په یوه ندی که رکوک له زۆر ب��اش��ه ت��ا ب��ه ع��س ن��ه ه��ات��ب��وو، به شێوێندرا په یوه ندییه ئه و به عس هاتنی و رووداوه ک��ان��ی )1959(ی��ش هه ندێ کاریگه ری هه بووه ، به اڵم هاتنی به عس هه ڵبوه شێنێت، په یوه ندییه کان نه یتوانی په یوه ندی سیاسی له که رکوک به اڵم خراپه ، ئه گه ر سیاسیه کانی کورد بگه نه ئه نجامێک، ئه گه ر داواکاری و خیتابی کوردی یه ک بێت، ده توانرێت چۆنێتی داواک��اری��ی��ه ک��ان ل��ه ب��ه رام��ب��ه ر خیتابی ئاشوورى تورکمان و ع��ه ره ب و کلد و ده ستنیشان بکرێت، بڵێین بۆ دوا رۆژی که رکوک ئه مه یه ویست و پێشنیاری

ئێمه .دڵ��ن��ی��ام ده گ��ه ی��ن��ه ئ��ه ن��ج��ام��ی ب��اش، نابێ ده س��ت بۆ که س ب��ه وه پێویستمان به رین و که سیش ده ستمان بۆ به رێت، ئه م کۆبونه وه یه ته نها الیه نی کورد ده گرێته وه ، چونکه هێشتا له ناو ماڵی کورد کێشه پێشوو هه ڵبژاردنی و کێشه له هه یه ، ک��ورد ل��ه ک��ه رک��وک )100( ه��ه زار ده نگ به یه ک ئه گه ر فه وتا، ده ن��گ به شداریان بکردایه له په رله مانی عێراق ئه وا هه شت کورسیمان به ده ست ده هێنا، هه ر بۆیه ده بێت جار ێکى تر ئه و هه ڵه گه وره یه له که رکوک دروست نه بێته وه ، له کوردییه کان سیاسییه هێزه ده بێت بخه نه نه ته وه یى به رژه وه ندى که رکوکدا

سه روى جیاوازییه سیاسیه کانیانه وه.

گه ڕان به دوای رێگه ی چاره سه ری کێشه ی که رکوک

چه‌ترئاراس‌عوسمان

چه‌ترساالر‌بیاره‌یى

چه‌ترسلێمانى

که‌رکوکسه‌اڵحه‌دین‌ساڵه‌یی

چه‌ترئاسۆ‌محه‌مه‌د

هه‌ولێرره‌هێل‌مامه‌ش

چه‌ترئاژانسه‌کان

‌n»یاسای‌)بریمه‌ر(‌ئیداره‌ی‌که‌رکوکی‌که‌له‌بچه‌‌کردووه‌«‌

کوردستانى: ئۆپۆزسیۆن نازانن گفتوگۆى بودجه بکاتگۆڕان: )1275( پرۆژه ى ساڵى پار یه ک دینارى بۆ سه رف نه کراوه

»ته نها سیاسییه حزبییه کان خاوه نی که رکوک نین«

که رکوک، گرووپی ئاینده راده گه یه نرێت

سوریا، رژاندنى خوێنى هاواڵتیان به رده وامه و تا ئێستا زیاتر له هه زار که س کوژراون


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

3

راپۆرت

)100( رۆژ به سه ر رووداوه زیاترله شوباتى ى 17 خ��وێ��ن��اوی��ه ک��ه ى تێپه ڕده بێت سلێمانیدا ش��ارى به رپرسانى جه ختکردنه وه ى وێ��ڕاى رۆژه دا ل��ه و ئ��ه وه ى له سه ر پارتى به گولله بۆیه لێکراوه ته عدایان داوه ته وه ، خۆپیشانده رانیان وه اڵمى حزبه ل��ه ب��ه رپ��رس��ان��ى ژم��اره ی��ه ک له ئ��ه وه ى پێیانوایه سیاسیه کان نه بووه ته عدا رویدا شوباتدا ى 17لقى پاسه وانانى ب��ه اڵم پارتى، له به خۆیانداوه مافه یان ئ��ه و چ��وار بکه ن ل��ه خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران ت��ه ق��ه له ئه وه ى پێیوایه رۆژنامه نوسێکیش )17(ی شوباتدا ته عداى کردووه پارتى

بووه نه ک خۆپیشانده ران.

)22( لقى کارگێڕى شه ریف عومه ر ى پ��ارت��ى دی��م��وک��رات��ى ک��وردس��ت��ان، به ره نگه »هه رچه نده راگه یاند )چه تر(ى ته عداکردن واتایه کى رون نه به خشێ به اڵم ته عدا روی��دا شوباتدا )17(ى له ئ��ه وه ى نزیک و دوور چونکه پارتى، له ب��ووه پارتى هیچ شتێکى له م سنوره دا به ده سته وه نه بووه داواکاریانه وه به و په یوه ندى و نیه ک��ردب��وه وه ، ب��ه رزی��ان خۆپیشانده ران ک��ه عه قڵیه تێکى هه موو خۆپیشاندانێکیش ت��ێ��داب��ێ ده ب��ێ چ��اوه ڕوان��ى ش��ت��ى

نه خوازراویشى لێبکرێ«.ناوبراو له باره ى هه ڵوێستى حزبه که ى له ئه گه رى دوباره بونه وه ى روداوه کانى )17(ى شوباتدا ده ڵێ »له داهاتودا پارتى به هیچ شێوه یه ک ته قه له خۆپیشانده ران ناکات و چاوه ڕێى ئه وه ش ناکات ئه وه ى له )17(ى

شوبات روویدا دوباره بێته وه ، چونکه ئه وه ى خۆرسک سروشتى و روی��دا رۆژه دا له و نه بوو به ڵکو داواکاریه کان سیاسی بون و

حزبی سیاسیشى له پشته وه بووه ».شه ریف جه ختیکرده وه »ئه گه ر هه موو )17(ى بسوتێنرێ ب��اره گ��اک��ان��ی��ش��م��ان

شوبات دوباره ناکه ینه وه «.ل��ه الیه ک��ی��ت��ره وه م��ح��ه م��ه د ه��ه رک��ى، ئه ندامى سه رکردایه تى پارتى، جه ختیکرده وه ته عدا روی��دا له 17 ى شوبات »ئ��ه وه ى قسه ل��ه وب��اره ی��ه وه من ب��ه اڵم له پارتى بو ناکه م چونکه پێشتر فازڵ میرانى ئه وه ى

به ئاشکرا له ڕاگه یاندنه کانه وه وتووه «.ب��ه پ��ێ��چ��ه وان��ه ى ب��ه رپ��رس��ان��ى پ��ارت��ی��ه وه ئه حمه د میره ، سه رنوسه رى گۆڤارى لڤین، پێیوایه »ئه وه ى له 17 ى شوبات رویداوه خه ڵک ناڕه زایی له ده ربڕینى بووه بریتى گه یشتن بۆ خۆپیشانده ران سروشتیشه و سه رشه قام و بڕژێنه خۆیان به مافه کانى ناڕه زایی باره گایه ک هه ربیناو به رامبه ر ده رببڕن که به به رپرسی ده زانن له ودۆخه ى پێشکه وتوشدا له واڵتانى و ئاراوه هاتۆته ه��ه روای��ه ب��ه اڵم ل��ه و واڵت��ان��ه دا ده س��ه اڵت وه کو ئێره مامه ڵه له گه ڵ خۆپیشانده راندا

ناکات«.ه��ه روه ه��ا وت��ى »ئ��ه وه ى راس��ت��ه وخ��ۆ به رپرسه له ئاڵۆزبونى دۆخه که و گه وره بون بووه ، پارتى چوارى لقى درێژه کێشانى و هه بووه تایبه ت به ڵگه ى ده وت��رێ ئه وه شى که رێڕه وى خۆپیشاندانه که ده گۆڕێ به ره و و لقى چوار جگه له سیناریۆیه کى ئه منى هیچ شتێکیتر نیه له واقعدا، ئه وه ى پارتى له سلێمانى کردى و یه کێتى الساییکرده وه په یوه ندى به رۆشنبیرى ئه ودوو حزبه وه هه یه ن��ام��ه ده ن��ى سیاسی رۆشنبیریه کى ک��ه عه قڵێکه خ��اوه ن وات��ه نادیموکراتیانه یه ، بۆیه بکات مه ده نیانه مامه ڵه ى ناتوانێ مامه ڵه سه ربازیدا جوڵه ى له چوارچێوه ى

له گه ڵ خه باتى مه ده نیانه ده که ن«.م��ی��ره ج��ه خ��ت��ی��ک��رده وه ئ��ه وه ى ل��ه 17 ى ش��وب��ات روی��دا »ت��ه ع��دان��ه ب��وه له پارتى ب��ه ڵ��ک��و ب��ه پ��ێ��چ��ه وان��ه وه پ��ارت��ى ت��ه ع��داى ئه گه ر و کرد خۆپیشانده ران له شه قام و ل��ه الی��ه ن ک��ات��ى ب��ه خ��ۆداگ��رت��ن��ێ��ک��ى دان

چه کداره کانى لقى چوار هه بوایه له وکاته دا، رابردوو له ته نگژه ى سێ مانگى سلێمانی نه ده که وته کوردستانیش و ده کرد رزگار یه که م به رپرسى بۆیه ئه ودۆخه سیاسیه وه

له هاتنه پێشه وه ى ئه و روداوانه به وشێوه یه له )17(ى شوبات تا )17(ى نیسان پارتى لێى به رپرسه و له وبه رواره شه وه یه کێتى به رپرسى

یه که مى هه موو توندوتیژیه کانه «.ئه و رۆژنامه نوسه وتیشى »خۆپیشاندان بونى هه مووتاکێکدا مێشکى ل��ه ن��اخ و

له رێگه ى یه کێتى ل��ه وک��ات��ه وه ى ه��ه ی��ه ، له شکرکێشی هێزه چه کداره کانیه وه بۆناو شاره کان و ده وروبه رى شه قامى بێده نگکرد وت��وم��ه خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ل��ه ه��ه م��ووئ��ان و

گ��ه وره ى ت��ه ق��ی��ن��ه وه ى ئ��ه گ��ه رى ساتێکدا له سه رزارى پارتیش یه کێتى و لێده کرێت، ئ��ه وه ی��ان به فه رمى پێشمه رگه وه وه زی��رى بکرێته وه خۆپیشاندان که رایانگه یاندووه ه��ێ��زه ک��ان��ى پ��ێ��ش��م��ه رگ��ه ده س��ت��ک��راوه ن ل��ه پ��ه الم��اردان��ى ش��ه ق��ام و ب��اره گ��اک��ان��ى س��ه رک��رده ک��ان��ی��ان، ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن و له ئێستاشه وه ده بێت ئه وه به ئه گه رى حه تمى بزانین که ئه وان تاکه چه کێک شه قام و بکه ن سه رکوت پێ نه یاره کانیانى هێزه

بریتیه له هێزى پێشمه رگه ».ئه ندامى ئه سه سه رد، فه رید هاوکات سه رکردایه تى یه کێتى نیشتمانى کوردستان، »خۆپیشاندان راگه یاند ى )چ��ه ت��ر( به ل��ه ب��ه رده م ه��ه ر دام��وده زگ��ای��ه ک��ى حزبی یاساش و هاواڵتیانه مافى حکومى و رێگه ى پێداوه ، به اڵم خۆپیشانده ران مافى

په الماردانى ئه و شوێنانه یان نیه ».ن��اوب��راو ل��ه ب��اره ى س��ه ره��ه ڵ��دان��ى دۆخ��ى که س »هه ندێ ده ڵێ شوباته وه )17(ى واتێده گه ن که خۆپیشانده ر مافى ده ربڕینى ئه و به رامبه ر هه یه کردارێکى هه رجۆره ئه مه ده کات له دژ خۆپیشاندانى الیه نه ى نیوه ى کێشه که یه ، نیوه که ى ترى کێشه که حزبى و ب��اره گ��ا پ��اس��ه وان��ى ل��ه وه ى بریتیه حکومیه کان ئه ومافه به خۆیان بده ن ته قه له خۆپیشانده ران بکه ن هه روه ک له رۆژانى که پاسه وانى بینیمان خۆپیشاندانه کاندا به گولله ح��زب��ی��ه ک��ان ل��ه ب��اره گ��ا ه��ه ن��دێ وه اڵمى خۆپیشانده رانیان دایه وه و بووه هۆى

ئاڵۆزکردنى دۆخه که «.ئه سه سه رد، ئه وه شى وت »ئه وه ى له 17 ناکرێت ک��را پارتى به رامبه ر شوبات ى بووه ، ته عدا که کورتبکرێته وه به وجۆره بکرێ یه کێتى ب��ه رام��ب��ه ر روی��دا ئ��ه وه ى هه ڵوێستى وه کو پارتى نابێ به ڵگه ش بۆ ئه وه له ورۆژه دا هێرش کرایه سه ر باره گاى دیموکراتیه کان رێ��ک��خ��راوه مه کته بی

کێشه یه کى هیچ و کرد چۆڵمان ب��ه اڵم لێنه که وته وه «.

بورهان ئه حمه د، ئه ندامى سه رکردایه تى یه کگرتووى ئیسالمیش پێیوایه »سروشتى له سنورى که هه ندێجار وای��ه خۆپیشاندان ده س��ه اڵت��ى ئ��ه وان��ه ى رێ��ک��ی��ان خ��س��ت��ووه ده رده چ��ێ��ت ک��ه ڕه ن��گ��ه ب��ه ئ��ام��ان��ج و بۆیه نه بێت دیاریکراویش مه به ستێکى دان درێژبیت و نه فس له وکاته دا ده بێت ب��ه خ��ۆدا ب��گ��ری��ت ب��ۆ ئ��ه وه ى ک��اره س��ات��ى

نه خوازراوى لێنه که وێته وه «.ناوبراو وتیشى »باره گاى حزبی بۆى نیه خه ڵک بکوژێت و پێویسته لێکۆڵینه وه ى ج��دى ل��ه وب��اره ی��ه وه بکرێت ک��ه ئ��ه وه ى له )17(ى ش��وب��ات و رۆژان��ى دوات��ر روی��دا کوشتنى ی��ان شه رعیه ب��ه رگ��ری حه قى روی��داوه ل��ه ورۆژه دا ئه وه شى به ئه نقه ست،

ناتوانین بڵێین ته عدا بووه له پارتى«.شۆڕش ئه مین چاالکوانى کۆمه ڵگه ى به هیچ »ئێمه وتى )چه تر( بۆ مه ده نى شێوه یه ک له گه ڵ توندوتیژى و به ردگرتنه باره گا حزبی و بینا حکومیه کان نین به اڵم که روشیدا نابێت به گولله وه اڵم بدرێته وه «.شوباتدا )17(ى ل��ه »ئ��ه وه ى وتیشى چونکه له حزبێک نه بوه ته عدا روی��داوه پ��ارت��ى ئ��ام��ان��ج ن��ه ب��وه ، خ��ه ڵ��ک چونه ته له گرته وه ک��و یه کێتیش س��ه رب��اره گ��اى له ناو ده رده ک��ه وێ��ت ڤیدیۆییه کانیشدا باره گاى لقى چوارى پارتیه وه به ردگیراوه ته

خۆپیشانده ران«. به بڕواى ئه و چاالکوانه ى کۆمه ڵگه ى حزبه کان سیاسی »تاعه قڵیه تى مه ده نى شوبات )17(ى جاریتر ده ی��ان نه گۆڕێت

دوباره ده بێته وه به شێوه ى جیاوازتر«.»ته قه کردن به وه شدا ئاماژه ى ئه مین له خۆپیشانده ران یاساو پرۆسه ى دیموکراسی بکرێت نابێت پ��رس��ی��اره وه و ژێ��ر ده خ��ات��ه به نه ریت بۆ وه اڵمدانه وه ى خۆپیشانده ران«.

بودجه ی نێوان جیاوازیه کانی رابردوودا سااڵنی له گه ڵ ئه مساڵ زۆره ، له سه رچاوه یه کی تایبه ته وه نوێ ورده کاری کۆمه ڵێک )چه تر( ئاشکرا ئه مساڵ بودجه ی له مه ڕ

ده کات.ئه و شتانه ی کرێکه یان زیادی کردووه )2011( بودجه ى له شمه ک کڕینى زی��ادی ک��ردووه ، ب��ه )2010( ب��ه راورد ک��ات��ێ ب��ڕى گ��وژم��ه ک��ه ى ل��ه )2010( )116( و ترلیۆن ی��ه ک له ب��ووه بریتى ملیار و )410( ملیۆن دینار، له )2011( و ملیار )698( و ترلیۆن ی��ه ک ب��ۆ

که به رزبۆته وه دینار ملیۆن )537(جیاوازیه که ی ده کاته )582( ملیار

و )127(ملیۆن.به راورد )2011( بودجه ى له به خشین به ساڵی رابردوو ئه میش زیادی کردووه ، بریتى )2010( له گوژمه که ى کاتێ ملیۆن )556( و ملیار )445( له بووه دینار، که چى ئه و گوژمه یه له )2011(

دا بازێکى گه وره یداوه و بووه به )761( ملیار و )647( ملیۆن دینار زیادکردنی ئه میش بریتیه له )316( ملیار و )93(

ملیۆن دینار. )12( ب��ڕى )2009( ب��ودج��ه ى ل��ه چاپه مه نى و پ��ه راوگ��ه بۆ دینار ملیار به بووه )2011( ساڵى له ته رخانکراوه ، نۆ ب��ڕی ئه مه شیان دینار ملیار )21(

ملیاری زیادکردووه . )471( ب��ڕى )2009(دا ب��ودج��ه ى له ملیۆن دینار بۆ کرێى ئاوه ڕۆ خه رجکراوه ، یه ک ب��ڕى )2011( ساڵى بۆ که چى ملیار و )154( ملیۆن دینارى بۆ دانراوه . )2010( یه که مى مانگى ش��ه ش له

په خشى ل��ه دی��ن��ار ملیۆن )29( ب��ڕى راسته وخۆ له رێگاى مانگى ده ستکرده وه خه رجکراوه ، به اڵم بۆ ئه مساڵ )2011( بڕى دوو ملیار و )127( ملیۆن دینارى

بۆ ته رخانکراوه . )2010( یه که مى مانگى ش��ه ش له بڕى یه ک ملیار و )893( ملیۆن دینار

بۆ کرێى ته له فۆن خه رجکراوه ، که چى له )2011( بڕى شه ش ملیار بۆ دینارى ملیۆن )390( و ته رخانکراوه ئه گه ر ئه م بڕه ی

ئ��ه م��س��اڵ داب��ه ش��ی

دووی بکه ین ده کاته سێ ملیار و )195( که واته مانگێک شه ش هه ر بۆ ملیۆن مانگه که شه ش بۆ ملیارێک له زیاتر

زیادی کردووه . )2010( یه که مى مانگى ش��ه ش له کرێى به دراوه دینار ملیۆن چ��وار بڕى )2011( له په یوه ندیدکردن، ئامێره کانى )122( ب��ڕى م��ل��ی��ۆن��ى بۆ

ته رخانکراوه ئه م بڕگه یه ش خه یاڵی زیادی بۆ هه ر ئ��ه و چ��وار ملیۆنه که ک��ردووه ده کاته س��اڵ��ه ک��ه دا ل��ه مانگێکه ش��ه ش ئه مساڵ بۆ ب��ه اڵم دینار ملیۆن هه شت

)114(ملیۆنی زیاد کردووه .داهاتی فرۆکه خانه کان دیار نیه

گوژمه ى بودجه ى به کارخستنى هه ردوو بڕى سلێمانى و هه ولێر ف��رۆک��ه خ��ان��ه ى دیناریان ملیۆن )48( و ملیار )44(ته رخانکراوه ، بۆ )2011( ب��ودج��ه ى له ده رخسته یه کى و لیست هیچ له ب��ه اڵم داهاته کانى هه رێمدا ئاماژه به داهاتى ئه و دوو فرۆکه خانه یه نه کراوه له سااڵنى راب��ڕدوودا که سه ر به وه زاره ت��ى

گواستنه وه و گه یاندنه .چ��ه ک ه��ه رێ��م ده یکڕێت و ناوه ندیش

ده یکڕێت

هه ر به گوێره ی ب��ه ڵ��گ��ه ن��ام��ه ک��ان��ی چه ک کڕینى بۆ )چ��ه ت��ر( االس��ل��ح��ه – ت��ه ق��ه م��ه ن��ى و بڕى العسکریه ، االع��ت��ده و له دی��ن��ار م��ل��ی��ۆن )481(ب��ۆى )2009( ب��ودج��ه ى خ��ه رج��ک��راوه ، ل��ه ب��ودج��ه ى ملیار ش��ه ش ب��ڕى )2011(دی��ن��ارى م��ل��ی��ۆن )556( و ب��ۆ ت��ه رخ��ان��ک��راوه و ئ��ه وه له به چ��ه ک کڕینى کاتێکدا

بودجه ى عێراقى یاساى و ده ستوور پێى له سه ر حکومه تی ناوه ندییه .

هه ندێک پرۆژه بونیان نیه به اڵم پاره یان هه یه

پاره یان بۆ دان��راوه و پ��ڕۆژه هه ندێک به ردى کارگه ى به نمونه ش نیه بوونیان م��ه ڕم��ه ڕى م��اوه ت و ئ��ه و پ��ڕۆژان��ه ى ساڵى کاتێکدا له ب��ه رده وام��ن ئه مساڵ نه بوون پێشنیارکراوه کاندا ل��ه راب��ردوو له گشتى گرتووخانه ى بۆ )بینا وه ک ئه مساڵیش و راب��ردوو ساڵى که هه ولێر

پاره ى بۆ خه رجکراوه (.ئه نجامنه دراوی پ��رۆژه ی هه ندێک بۆ پ��اره ی��ان ئه مساڵیش راب��ردوو س��اڵ��ی پێشنیارى داده نرێته وه ئه و پرۆژانه ى که )2010(یه و ده ستبه کارنه بوون له و ساڵه دا، به اڵم له لیستى پرۆژه به رده وامه کان جێى بۆ کراوه ته وه و ژماره یان )114(

چ��ۆن پ��رۆژه ی��ه ،

پ��رۆژه ی��ه ک به به رده وام داده نرێ ئیحاله و ته نده رین کاتێک

نه کرا بێت؟ئه و پرۆژانه ی دووباره بونه ته وه

پ��رۆژه پێویسته ده ڵێن به ڵگه نامه کان دووباره بووه کان بنوسین ئه وکاته هه ڵوێست به بودجه و حکومه ت ددیاری به رامبه ر پرۆژه )چه تر( به ڵگه نامه کانى بکرێت، دوب��اره ب��ووه ک��ان��ى ب��ه و ش��ێ��وه ی��ه ت��ێ��دای��ه ، رێگاى ق��ی��رت��اوک��ردن��ى و چ��اک��ک��ردن��ه وه س��ه ره ک��ى )ه��ی��ران- ه��ی��زۆب(، پ��رۆژه ئاوه دانکردنه وه ، )2011( پێشنیاره کانى

ژماره ى پرۆژه )17 و 18(.به نداوى وه گه ڕخستن و چاککردنه وه ى دوک��ان، ک��ه ل��ه پ��رۆژه ب��ه رده وام��ه ک��ان��ن له و هاتووه به ژماره )24( کشتوکاڵ

)17( ژماره به )2011( پێشنیاره کانى چاککردنه وه ى و وه گه ڕخستن و هاتووه ب��ه ن��داوى ده رب��ه ن��دی��خ��ان ل��ه پ��رۆژه به رده وامه کان/ کشتوکاڵ به ژماره )18( هاتووه و به ژماره )24( له پێشنیاره کانى

)2011( دووباره بۆته وه .له زه الن، ن��اح��ی��ه ى ئ��اوى پ��رۆژه ى ژم��اره به ش��اره وان��ى پێشنیارکراوه کانی )65( هاتووه و له په ره پێدانى پارێزگا به

ژماره )128( دووباره بۆته وه .به نداوى و چاککردنه وه ى وه گه ڕخستن دهۆک له لیستى پرۆژه پێشنیاره کان به ژماره )19( هاتووه و له به رده وامه کان به

ژماره نۆ دووباره بۆته وه .ئ��او گ��واس��ت��ن��ه وه ى هێڵى راک��ێ��ش��ان��ى پرۆژه کانى لیستى ل��ه ده رب��ه ن��دی��خ��ان ب��ۆ پ��ه ره پ��ێ��دان��ى پ��ارێ��زگ��ا ب��ه ژم��اره )139( هاتووه و به ژماره )143( دووباره بۆته وه . / قازیاوا له ئاو دروستکردنى خه زانى ژماره به شاره وانى پارێزگا/ په ره پێدانى )108( هاتووه و له ژماره )117( دووباره

بۆته وه . - )مالومه ڕێگاى ڕێژکردنى تێکه ڵه چۆخماخ - پیرکه ( له ناحیه ى گاپیڵۆن/ پارێزگا په ره پێدانى پرۆژه کانى لیستى له به ژماره نۆ هاتووه و له به رده وامه کان به

ژماره )37( دووباره بۆته وه .داهاتی کاره با کوا؟

له ک��اره ب��ا وزه ى فرۆشتنى داه��ات��ى الپ��ه ره له )2011( بودجه ى ره شنووسى خه مڵێنراو دینار ملیار )151( به دوو وه زاره ته کان بڕه ى ئه و به اڵم دیاریکراوه ، وه کو کرێى کاره با به حکومه ت داویانه له ساڵى )2010( بڕه که ى )392( ملیاره ئه م داهاته بڕی )241( ملیار جیاوازیان

هه یه .

)چه تر( چه ند به ڵگه نامه یه کى نوێ له سه ر بودجه باڵو ده کاته وه

جیاوازی ژماره کان زۆر له وه زیاترن که چاوه ڕوان ده کرا

n ئه ندامێکى سه رکردایه تى یه کێتى »ناکرێت روداوه که ى 17ى

شوبات کورتبکرێته وه له وه ى که ته عدا بووه له حزبێک«

n چاالکوانێکى کۆمه ڵگه ى مه ده نى »تا عه قڵیه تى سیاسی حزبه کان نه گۆڕێ ده یان جاریتر 17ى شوبات دوباره ده بێته وه «

n رۆژنامه نوسێک »پارتى ته عداى له شه قام و

خۆپیشانده رانیش کردووه «

››

ئاماده کاردلێر عه بدولڕه حمان

ئاماده کار هانا ئازاد

دووباره بوونه وه ی ته قه کردن له خۆپیشانده ران چاوه ڕوان کراوه ؟ به رپرسێکى پارتى: باره گاکانیشمان بسوتێنن ئه وه ى له )17(ى

شوبات روویدا دوباره ى ناکه ینه وه

دووشه‌ممه‌ 2010/11/8 ساڵی دووه م ژماره 58

دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

4

راپۆرته‌‌هه‌واڵ

به رپرسێکى پارتى چاره سه رى ئه وه ده خاته ڕوو، هه موو هێزه سیاسییه کانیان بانگ کردووه

بۆ ئه وه ى رۆژى )6/4( له شارى هه ولێر له سه کۆیه کى ئازاددا

گفتوگۆ له سه ر کێشه کانى ئه مڕۆى هه رێمى کوردستان و

رێگه ى چاره سه رى بکه ن.سه رۆکى جێگرى عومه ر( )نه جیبه دیموکراتى کوردستان پارتى چاره سه رى الیه نه بانگى راگه یاند: )چ��ه ت��ر(ى به

س��ی��اس��ی��ی��ه ک��ان��م��ان ک��ردووه ب��ۆ ئ��ه وه ى له ه��ه ول��ێ��ر ش��ارى ل��ه )6/4( رۆژى ه��ۆڵ��ى )ری��س��ت��ۆران��ت��ى پ��وش��ێ( نزیک پ��ردى ع��ه ن��ک��اوه ک��ۆب��ون��ه وه ی��ه ک بۆ »به ڵێ دروش��م��ى له ژێر سازبکه ین توندوتیژى بۆ نا چاره سه رى، و ئاشتى وه ک ک��وب��ون��ه وه ک��ه ب��ێ��چ��اره ی��ى« و ئه و له سه ر قسه کردن بۆ کۆنفرانسێکه ، کوردستان هه رێمى ل��ه ک��ه کێشانه ى هه یه ، ئێمه خۆمان نه خشه ڕێگه یه کمان ئاشتى چاره سه رى پ��رۆژه ى وه ک هه یه هه موو ده شمانه وێت دیموکراتیانه ، و بۆ بهێنن، خ��ۆی��ان پ��رۆژه ى الی��ه ن��ه ک��ان بۆ ئ��ازاد س��ه ک��ۆی��ه ک��ى ببێته ئ��ه وه ى

گفتوگۆکردن له سه ر کێشه کان.وتیشى: ته واوى الیه نه سیاسییه کانمان پارتى و یه کێتى ب��ه ک��ردووه ، ب��ان��گ و ئ��ۆپ��ۆزی��س��ی��ۆن��ى ن��او پ��ه رل��ه م��ان و په رله مانیشه وه ، ده ره وه ى ئۆپۆزیسیۆنى مه ده نییه کان رێکخراوه زۆربه ى له گه ڵ و راگه یاندنه کان و که سایه تى سیاسى و زۆرمان ژماره یه کى سه ربه خۆ، مه ده نى بانگ ش��اره ک��ان هه موو ئاستى له سه ر

کردووه نه ک ته نها یه ک شار.ده م��ان��ه وێ��ت وت: ئ��ه وه ش��ى س��ه ک��ۆی��ه ک��ى ئ��ازاد دروس��ت ب��ب��ێ بۆ بۆ کۆمه ڵگه ، پێکهاته کانى ه��ه م��وو کێشانه ى ئ��ه و ل��ه س��ه ر گ��ف��ت��وگ��ۆک��ردن

بۆچونه کانى نییه م��ه رج هه یه ، ئێستا هه موو ده مانه وێت بکه ن، په سه ند ئێمه خۆیانه وه بۆچونه کانى ب��ه الی��ه ن��ه ک��ان بۆ بکه ین، دروس��ت ه��اوب��ه ش شتێکى کۆتایى داخراوانه کۆبونه وه ئه و ئه وه ى

پێبێت، که جه ماوه رى تێدا نییه .ئۆپۆزیسیۆن کۆبونه وه که ى باره ى له هه موو ئێمه وت��ى: ده س��ه اڵت��ی��ش��ه وه ، و ده بینین، ب��اش ب��ه گفتوگۆکردنێک جه ماوه ر راى کۆبونه وه یه ک هه ر به اڵم ئه نجام ئ��ه وا ن��ه ب��ێ��ت ت��ێ��دا ش��ه ق��ام��ى و ناگرێت، به داخه وه ئه وه ى که زۆر جار و حزب داخوازییه کانى ده بێته وه دووباره هێز بۆئه وه ى ده کرێت، باس الیه نه کان

ئ��ه وه ش که بکرێن، رازى الیه نه کان و داخوازییه کانى نییه ، جه ماوه ر کێشه ى جه ماوه ر زۆر له وه مه زنتره که پێنج حزبه ئه و بکه ن، له سه ر گفتوگۆى دابنیشن

دانیشتنانه هیچ شتێک ناگۆڕێت.ل��ه ب��اره ى دان��ی��ش��ت��ن��ی��ش��ی��ان ل��ه گ��ه ڵ به رپرسانى )کۆنگره ى جڤاکى دیموکراتى و پارتى ئاشتى و دیموکراتى و نوێنه رانى به ره ى ره نجى ئازادى و دیموکراتى( که به پێشه نگایه تى )ئه حمه د تورک( هاتبونه ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان، وت��ى: ب��ۆئ��ه وه ى سه ربکه وێت ک��وردس��ت��ان��دا ل��ه ش��ۆڕش دروس��ت ن��ه ت��ه وه ی��ى یه کێتى پێویسته باکورى سیاسه تمه دارانى له گه ڵ ببێت،

کوردستان باس له وه کرا ئه و به ره یه ى له باکور دروست بووه هه نگاوێکى گرنگه ، هه روه ها ئه و به ره یه شى که له رۆژئاواى قۆناغێکى به بووه ، دروست کوردستان کرا له وه باس هه روه ها ناوبرا، گرنگ کوردستانیش باشورى و رۆژه��ه اڵت له

به ره یه کى نه ته وه یى دروست ببێت.ق��س��ه ى زۆر ک��ه ئ��ه وه ى وت��ی��ش��ى: کۆنگره یه کى دروستکردنى کرا له سه ر ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ل��ه س��ه ر ئ��اس��ت��ى ه��ه ر چ��وار مانگى له بڕیاره وا کوردستان، به شى نه ته وه یى کۆنگره ى ئه مساڵدا )10(ى لیژنه ى ل��ه س��ه ر گفتوگۆ س��ازب��ک��رێ��ت،

ئاماده کاریش کراوه .

ئه و مه غریبه له دیده نى منداڵه کۆچه رییه کاندا بووین، باشتر

زانیمان منداڵێکى چه نده بێناز و پڕ مه ینه ت و چه نده دوورن، تا

ده ستیان بگاته قه ڵه مێک، بنووسن ئه ى مندااڵنى جیهان ئێمه وا له م

مه مله که ته دا ده ژین، له مه مله که تێک پڕ له خاپورى خه ونى منداڵى.

)دێ��وار م��ح��ه م��ه د( م��ن��داڵ��ێ��ک��ى ک��ۆچ��ه ری��ی��ه ک��ان��ه )ق��ه ره ج��ه ک��ان( له ته مه نى مه غریبى ئ��ه و بۆ چه مچه ماڵ، خۆى به ته تیشت خێوه ته کانى ماڵى خۆیانه وه ده یوت: »منیش حه زم به وه یه خوێنده واربم و بنوسم، به اڵم چیبکه م که حکومه ت نایه ڵێت ده مان پاش ماوه یه ک بژین، له شوێنێکدا

گوێزێته وه بۆ شوێنێکى تر«.ب��ه ق��ه ول��ى خ��ۆی��ان حکومه ت ل��ه کاتى

به اڵم ده ب��ات، بۆ هانایان هه ڵبژاردنه کاندا ئیتر ف��ه وزای��ه ، ب��ه و هاتن له گه ڵ کۆتایى ئه وانیش هیچ به ڵێنێکیان نامێنێت، یه کێکى تر له و مندااڵنه ى ته واو عاجزى به روخساریه وه دیاربوو، ئه ویش له کۆچه رییه نه خوێنده واره کان بوو، ئه و گه نم ڕه نگه )وریا ئه حمه د( بوو، ئاوا قسه ى بۆ کردین: »پێمخۆشه ژیانم خۆش بێت، که س حه ز ده کات نه خوێنده وار بێت و

ئاوا بژى و نه زانێت ناوى خۆى بنوسێ؟«.ئه م کۆچه ریانه ئێستا له ناحییه ى شۆڕش له چه مچه ماڵ ده ژین و نزیکه ى )15( ماڵ ده بن، هه مووشیان ده چنه سه ر یه ک ره گى ماڵه کانیان پێکه وه هه موشیان خزمایه تى، ده گ��وازن��ه وه بۆ ه��ه ر شوێنێک که خۆیان حه زیان پێیه تى، ئیتر ئه و گواستنه وه یه یان، یان به هۆى وه رزه بێ ڕه حمه کانى ساڵه وه یه ، یان

ده رکردنیان به هۆى بێ ئیشى حوکمه ته وه . )23( ت��ه م��ه ن گه نجێکى ره زا( )على س��اڵ، ب��اوک��ى وه ک ده م��س��پ��ى ئ��ه و ماڵه ک��ۆچ��ه ری��ان��ه ده ب��ی��ن��رێ��ت، ئ��ه و ب��ۆ )6/1(ى ئه م ساڵ ده ی��وت: »هه موو ئه م خێوه تانه

منداڵه کانیان خوێنده واریان نیه ، نه مانتوانیوه بخوێنین، ئێمه ش پێمانخۆشه ببین به دکتۆر

یان فه رمانبه ر یان مامۆستا«.ئه و گه نجه به چاوه مه یله و شینه که ی و ئاه هه ڵکێشانه که ى، ئه وه ى بۆ ڕونکردینه وه ، ئ��ه م ج��ۆره ژیانه ى پێ په سه ند نییه و که به م شێوه یه لێکردووین ئاواى »ئه وه واقیعه

بژین، نه ک زاده ى بیرکردنه وه ى خۆمان«. ئیتر بانگى ئه و مه غریبه گفتووگۆکه ى و پێبڕین پێخاوسانه دا منداڵه ئه و له گه ڵ هه موو به و )دێ��وار( خواحافیزیمان له به ر عاجزییه وه هێشتا به ره که تى ره حمى ده جواڵو و ده یوت: »بۆ نانى ئه م ئێواره یه بۆ میوانداریمان ناکه ن؟« ئێمه له وه گه یشتین ئه و مندااڵنه و چه نده ناسک و چه نده ن��از بێ چه نده به ته نهان، په یامى ئ��ه وان بۆ یادى جیهانى مندااڵن گه ڕانه وه ى حورمه ت و رێزگرتنه له و ته مه نه ى که پێى ده ڵێن، سه رده مى منداڵى، ئه وان تا ئێستاش له کۆمه ڵگه یه کى وه کو کۆمه ڵگه ى کورده وارى به هاواڵتى پله دوو

یان سێ ته ماشا ده کرێن.

ده نگۆى ئه وه له ئارادایه که پاش کشانه وه یان له عێراقدا، هێزه کانى

ئه مریکا بنکه یه کى سه ربازى له ناوچه ى هه وراماندا دابمه زرێنن،

به اڵم قایمقامى هه ڵه بجه ى شه هید رایده گه یه نێت » له به رامبه ر ئه وه دا ئه مریکییه کان داوایان لیکردوین که

په یوه ندى دیبلۆماسى به هێزتر بکه ین«.و عێراق نێوان ستراتیژى رێکه وتنى به پێى ئه مریکا، بڕیاره ئه مریکا له کۆتایى ئه مساڵدا ته واوى هێزه کانى له خاکى عێراقدا بکشێنێته وه ، هه ر ئه مریکا پێیوایه سیاسیش چاودێرێکى شوێنێکى داگیر کردبێت بنکه ى ستراتیژى و سه ربازى تێدا دامه زراندووه ، چونکه به پێى وته ى ئه و چاودێره مێژووى ئه مریکا مێژووى سه ربازییه .سه ربازى بنکه ى دامه زراندنى به سه باره ت هێزه کانى ئه مریکا له ناوچه ى هه ورامان پێش )جه الل له هه ریه ک عێراقدا له کشانه وه یان که ریم( بریکارى وه زی��رى ناوخۆ و لیوا )مه ال ئه حمه د دیسکه ره ( به ڕێوه به رى گشتى پاسه وانى باوه جان( له سلێمانى و )حه مه ى عه لى سنور به ڕێوه به رى به ڕێوه به رایه تى پۆلیسى فریاکه وتنى هه ورامان بێ ئاگایى خۆیان له وه ده رب��ڕى، که به نیازبن ناوچه ى هه ورامان له ئه مریکییه کان بنکه ى سه ربازى دابمه زرێنن، چونکه بریکارى وه زیرى ناوخۆ )جه الل کریم( پێى وابوو، پێویست هه رێمدا له بنکه ى سه ربازى ئه مریکا ناکات لیواى خ��ۆم��ان »ئێمه وتیشى دابمه زرێنێت، خۆمانمان هه یه و پێویست ناکا ئه مریکا هێزى

له هه رێمدا هه بێت«.الى خۆشییه وه )گ��ۆران ئه دهه م( قایمقامى له راگ��ه ی��ان��د، ک��ه ئ��ه وه ى هه ڵه بجه ى شه هید

کاتى سه ردانى تیمێکى ئه مریکى بۆ هه ڵه بجه قسه له سه ر به هێزکردنى په یوه ندى دیبلۆماسى کراوه ، ئه و وتى »به ڵێ هه فته ى پێشوو تیمێکى ئه مریکى له بوارى سه ربازى و ئاوه دانى سه ردانى که ک��را ئ��ه وه باسى و ک��رد قایمقایمیه تیان هه وڵبدرێ له بوارى دیبلۆماسى په یوه ندییه کان

زیاتر پته و بکرێن«.رایگه یاند، ئ��ه وه ى سیاسیش چاودێرێکى ئه مریکا چوبێته هه رشوێنێک و داگیرى کردبێت بنکه ى سه ربازى تێدا دام��ه زران��دووه . )مه سعود عه بدولخالق( چاودێرى سیاسى پێیوابوو، ئه مریکا هه ر شوێنێکى داگیر کردبێت بنکه ى ستراتیژى و سه ربازى تێدا دامه زراندووه »چونکه مێژووى به س��ه ب��اره ت سه ربازییه «، مێژووى ئه مریکا ده نگۆى دامه زراندنى بنکه ى سه ربازى، مه سعود ده نگۆیه ش ئه و راگه یاند، ئ��ه وه ى عه بدولخالق سه ربازى بنکه ى به نیازه ئه مریکا ده ڵ��ێ که دابمه زرێنێت بۆ چاودێریکردنى جموجۆڵه کانى ئێران ره نگه راست نه بێت، چونکه ده سه اڵتدارانى ئه منی رێکه وتنى ئ��ێ��ران ل��ه گ��ه ڵ هه رێمیش به هێزیان هه یه به تایبه تى )ى ن ک(، روونیشى کرده وه که ، پێده چێ له کوردستانیش بنکه یه کى

سه ربازى ئه مریکى دابمه زرێ، ئه مه ش سودمه نده ، چونکه ئه وکاته هه رێم ده پارێزێت له و واڵتانه ى گه ر بیانه وێ داگیرى بکه ن، له الیه کى تره وه که ده ک��ات قبوڵ نێوده وڵه تى ئاراسته یه کى ئه و بنکه یه هه بێت باشتره . چاودێره که وتیشى »ره نگه له ئێستادا عێراق نه توانێ بوونى ئه و بنکانه قبوڵ نه کات، چونکه ئه و بنکانه به ناوى قبوڵ ئ��ه وه کوردیش ره نگه ده مێنن، جیاجیا بکات، به پێچه وانه ى خواروى عێراق به تایبه تى سوننه مه زهه به کان که قبوڵى ناکه ن، مه گه ر له گۆڕانکارییه ک یان بکرێ کوده تایه ک هه ڵبژاردن بکرێ و ئه وه بگۆڕێ، ئه وه ش داهاتوو

ده ستنیشانى ده کات«.ل��ه وه ى که هه بوو ئه و چاودێره گومانیشى ئێران بتوانێ رێگه له وه ها کارێک بگرێت و وتى »ره نگه ئێران نه توانێ رێگه له وه بگرێ که ئه مریکا بیه وێ بنکه دابمه زرێنێ، چونکه هه رێم به شێکه له عێراق، به اڵم ده توانێ کێشه ى بۆ دروس��ت بکات، له بیریشمان نه چێت ئێران بوونێکى گه وره ى هه یه له عێراق و کاریگه رى ت��ه واوى هه یه له دانانى س��ه رۆک وه زی��ران و

سه رجه م ده زگاکانى تر«.

پارێزگارى هه ولێر ئاماژه بۆ ئه وه ده کات، تا بودجه په سه ند نه کرێت له هه ولێر

فۆڕمى دامه رزاندن دابه ش په رله مانتارێکیش ناکه ن،

ئه وه ده خاته ڕوو، ئه و دامه زراندنه ى باس ده کرێت،

بۆ دۆزینه وه ى هه لى کار نیه ، به ڵکو زیاتر بۆ مه به ستى

سیاسییه .په رله مانتار گ��ه اڵڵ��ى( )ئیسماعیل له فراکسیۆنى گۆڕان ده ڵێت: پێویسته ش��ێ��وازێ��ک ه��ه ب��ێ��ت ب��ۆ دام��ه زران��دن، نیه ، که ئه وه هه ر دامه زراندن چونکه ئیتر کێشه ى ک��ه س ه��ه زار ب��ه )25( هه لى کار ته وابوو، ئه وه ى ئێستا ده بینین له پارێزگایه ک فۆرم دابه شده کرێ له

شوێنێکى تر نیه ، نیشانه ى دوو ئیدارییه و کاره کان به به رنامه نیه .

ده شڵێت: ئێمه له لیژنه ى پیشه سازى س��ه ردان��ى کاتێک پ��ه رل��ه م��ان وزه ى و وه زاره تى پیشه سازیمان کرد پێیان وتین، )84( داواى وه زاره ت وه ک ئ��ه وان که که سیان کردووه بۆ دامه زراندن، به اڵم له میالکى وه زیرانه وه ئه نجومه نى رێگه ى )350( که سیان بۆ هاتووه ، به بێ ئه وه ى ئه وان داواى بکه ن، ئه مه ش ئه و په رى بێ

به رنامه ییه .ئه وه ى به وه شکرد، ئاماژه ى گه اڵڵى ل��ه ک��وردس��ت��ان س��ه ب��اره ت ب��ه ب��ودج��ه و هه لى دۆزینه وه ى بۆ هه یه ، دامه زراندن و مه به ست بۆ زیاتر به ڵکو نیه ، ک��ار موزایه ده ى سیاسییه ، هه ر کاتێکیش ئه و بابه تانه به سیاسى کران، ئه وا هه رچه ند ب��ودج��ه ک��ه گ��ه وره ب��ێ��ت، ن��ات��وان��رێ له

خزمه ت خه ڵک به کاربهێنرێت.ئه وه شى خسته ڕوو، پێویسته حکومه تى

هه رێم ئه و خه ڵکه ببینێ که له به رده م نوسینگه کانى دامه زراندن کۆبونه ته وه بۆ دامه زراندن، که نیشانى ده دات، خه ڵک چه ند بێ کاره و پێویستى به دۆزینه وه ى هه لى کار هه یه ، ئه گه ر ئه وان بیانه وێ

بێکارى نه هێڵن.هه رله و باره یه وه نه وزاد هادى پارێزگاى میالکات ت��ا ک��ه راگ��ه ی��ان��د: هه ولێر نه کرێت په سه ند په رله مان له بودجه و ده ست به دابه شکردنى فۆرمى دامه زراندن

ناکه ن.رێنماییه کانى گ��وێ��ره ى به وتیشى: ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى وه زی��ران س��ه رج��ه م دامه زراندنه کان له رێگه ى پارێزگاکانه وه په سه ندکردنى دواى ئێمه ش ده ب��ێ��ت، میالکات و بودجه ده ست به دابه شکردنى به وه شکرد که ئاماژه ى ده ک��ه ن، ف��ۆرم داواک��ارى بنه ماى له سه ر دام��ه زران��دن فه رمانگه کان ده بێت، له رووى ژماره و

پسپۆرى و پێویستى ئه و فه رمانگانه .

»حه ز ده که م خوێنده وار بم و بنوسم«منداڵه کۆچه رییه کانى چه مچه ماڵ له

رۆژى مندااڵندا بۆ )چه تر( ده دوێن

»ده سه اڵتداران له گه ڵ ئێران رێکه وتنى ئه منی به هێزیان هه یه «

به رپرسان، دانانى بنکه ى سه ربازى ئه مریکى له هه ورامان ره ت ده که نه وه

»دامه زراندنه که موزایه ده ى سیاسییه «فۆڕمى دامه زراندن ته نها له سلێمانى و گه رمیانه ،

نه گه یشتۆته هه ولێر و دهۆک

‌nگه‌نجان‌له‌‌خۆپیشاندانێکدا‌داوای‌هه‌لی‌کار‌و‌ژیانێکی‌باشتر‌ده‌که‌ن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ/‌چه‌تر

‌nمندااڵنی‌کۆچه‌ری‌داوای‌خوێندن‌و‌نوسین‌ده‌که‌ن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ/‌سواره‌‌بیالل‌‌‌

‌nئه‌مریکا‌ده‌یه‌وێت‌بنکه‌ی‌سه‌ربازیی‌هه‌میشه‌یی‌بکاته‌وه‌

»کێشه کان ته نها به پێنج الیه ن چاره سه ر نابێت«

هه ولێر، پارتى چاره سه رى هێزه سیاسییه کان کۆ ده کاته وه

هه‌ولێرره‌هێل‌مامه‌ش

چه‌ترهه‌ڵمه‌ت‌ئیبراهیم

چه‌مچه‌ماڵسه‌نگه‌ر‌بیالل

چه‌ترساالر‌بیاره‌یى


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

5

دیدار

جێگری ت��اڵ��ه ب��ان��ی، رێ��ب��وار دیداره ی له م که رکوک، پارێزگاری نائارامی ره وشی له باس )چه تر(دا ئه ندامی )17( رۆشتنی و که رکوک بۆ که رکوک پارێزگای ئه نجومه نی ده کات، کاته دا له م واڵت ده ره وه ی نائارامیه ش له و به شێک هاوکات به رپرسیاریه تیه که ی ده خاته ئه ستۆی

الیه نی عه ره بی و دادگای که رکوک. نه بوونی و پارێزگار س��ه ف��ه ری چه تر: بۆ پارێزگا ئه ندامانی له )17( نزیکه ی

ده ره وه ی واڵت بۆچیه ؟- پارێزگار له سه فه ره که ی هاتۆته وه ، ئه و ته قینه وه کان کاتێک رۆیشت کاره سات و ئاسایی حاڵه تێکی ل��ه ن��ه داب��وو، رووی��ان س��ه ف��ه ری ک��ردب��وو ئ��ه وه ش هه قی ئاسایی خۆیه تی، به اڵم ئه ندامانی ئه نجومه ن له سه ر کۆبوونه وه ی ده بوایه ئه نجومه نه سه رۆکی رێکبخستایه ، نه ده بوو دوو گروپ سه فه ریان بکردایه هه رچه نده هه ندێکیان بۆ خزمه تی شاره که داوه تکراون بۆ الیه نێکی سیاسی، بۆ ئه وه ی کورد و عه ره ب وتورکمان بگه یه ننه

ئه نجام، پرۆژه یاسایه ک دابنێن بۆ پێکه وه ژیان شته که پیرۆزه ، به شێکی تریش چوون بۆ هێنانی کۆمپانیای وه به رهێنان بۆ شاری که رکوک، به اڵم کاته که گونجاو نه بوو، یا ده کرا له و سێ وه فده ته نها وه فدێکی بڕۆشتایه

کاره کانی جێبه جێ بکردایه .ل��ه و ره وش��ه چ��ه ت��ر: ع��ه ره ب به شێکن

نائارامیه ی ئه مڕۆی که رکوک؟مێژووی ب��ن، به شێک ده ب��ێ��ت به ڵێ -نیشته جێ ب��وون��ی ع��ه ره ب ل��ه م ش��اره بۆ به اڵم له سه ره ، کێشه ی ده گه ڕێته وه که ی نه ته وه یه کی هه یه ، بوونیان واقیع ئه مڕۆ فه رمین له گه ڵ کورد و تورکمان له م شاره پێکه وه ده ژین، به شداری نه کردنیان و پرس پارێزگا گۆڕانکاریه کانی له پێنه کردنیان به تایبه ت ئه و نیگه رانی دروس��ت ک��ردووه ، تورکمان بۆ ئه نجومه ن سه رۆکی کاته ی ده ستنیشان کرا بێ رێکه وتنی ئه وان، الی شه قامی عه ره بی کێشه ی دروست کردووه ، هه موو ن��ه ک به شێکن بڵێین ده ت��وان��ی��ن

کێشه که . چه تر: رۆڵ��ی دادگ��ای که رکوک له م

نائارامیه دا چیه ؟ هه بێت لێکۆڵینه وه مان لیژنه ی ده ب��ێ -له سه ر ئه و لێدوانه ی دادگا تاوانبار ده کات

بکۆڵێته وه تا چه ند له رووی زانستیه وه ته واوه ، پرسیار بکه یت، دادگ��ا له ئه گه ر چونکه

دادگا حوکم له حاڵه تێکی زۆر نائاساییدا بۆ تۆکمه یان حیمایه کی ده ده ن، چونکه دابین نه کراوه ، که ده ڵێن قه زا سه ربه سته ده بێ له هه موو بواره کان و هه موو شتێکی بۆ دابین

بکرێ، حاکم )نه جیب( به داخه وه پیاوێکی گ��ه وره ی ک��ه رک��وک ک��ه ب��ه کارێکی

هه موو بۆ ک��را تیرۆر قێزه ون تیرۆریستی دادگای عێراق زیانێکی گه وره بوو، ئه وانه ی ده ستیان هه یه له کوشتنی س��ه دان خه ڵک گوێ ناده ن له ئه نجامدانی هه ر تاوانێک که

ده یکه ن، حاکم چۆن بڕیاری له سێداره دانی ل��ه ده رگ��ای دادگ��ا ب��دات تیرۆریستێک ده رچێ و خۆی بکوژرێت ئه مه کێشه که یه ، یان )10( ئه فسه رێک ئه گه ر نمونه بۆ )20( پاسه وانی هه بێت، ده بێ دادوه ر سه دان پاسه وانی هه بێت بۆ ئه وه ی بتوانێت حوکمی به جارێکیتر ک��ه ب��دات تیرۆریستێک

شه قامه کانی که رکوکدا نه سوڕێته وه . چه تر: پ��رۆژه ی پترۆ دۆالر بۆ کڕینی

کاره با گه یشته چ قوناغێک؟

- ئه وا دوا هه نگاوه له سه ر زبانی پارێزگا، له هه شتی ئابى ساڵی )2010(وه ده ستمان کردوه به هه نگاونان ره زامه ندیمان له به غدا و هه موو وه زاره ته کان و له سه رۆک وه زیرانی عێراق به ده ست هێناوه ، له گه ڵ دکتۆر به رهه میش

قسه مان ک��ردوه ، ئاماده باشی ده ربڕیووه که ئه وانیش هاوکاریمان بکه ن، به اڵم وه زاره تی گرێبه سته کانی ره زام��ه ن��دی داوای کاره با کردوه هێشتا نه دراوه ته پارێزگار بۆ ئه وه ی واژوی له سه ر بکات، ده بوو )2011/6/3( بڕی )100( مێگاوات کاره با زیاد بکرێ و )7/3(یش )100( میگاواتیتر زیاد بکرێت، پێیه رۆژان��ه )14( کاتژمێر کاره بای به و نیشتمانی بدرێ، ئه وه یتر به موه لیده ی ئه هلی دابین بکرێ، ئێمه ش پالن و په یامی خۆمان

داوه ت��ه وه زاره ت��ی ک��اره ب��ا، ئه گه ر وه زاره ت��ی کاره با به گرنگی ئه وکاره وه رنه گرێ هه مان هه نگاوی سااڵنی )2009و 2010( دوباره ده که ینه وه ، کاره بای نیشتمانی ده بڕین، ئه و

کات چۆنی چاره سه ر ده که ن؟

ک��اک��ه م��ی��ن ن��ه ج��ار، ب��ه رپ��رس��ى له پارتى ئه نجومه نى سه رکردایه تى هه ولێر و ئه ندامى مه کته بى سیاسى پ��ارت��ى، ئ��ام��اژه بۆ ئ��ه وه ده ک��ات: »به روارى ئه وه دیاره حکومه ت که ى وه رده گرینه وه » له دیمانه یه کى له گه ڵ نه بارزانى »دواى ده شڵێت: )چه تر( وه ستا«، پارتى نه و وه ستا ژیان هاوکات ئه وه شده خاته روو، ترسمان له وه نیه پارتى وه ک یه کێتى لێبێت، پارتى شێوه یه ک به هیچ ئینشااڵ کوتله گه رى تێناکه وێت وه ک یه کێتى سه باره ت به دانه وه ى موڵکى گشتیش له سلێمانى ده ڵێت »ئه و موڵکانه ى له ته نها حکومه ت به ده درێ��ن��ه وه

ته له فزیۆن بینیومانه «.

نێوان له گۆڕانکارى کۆمه ڵێک چه تر: پارتى و حکومه ت ده کرێت ئه مانه هه نگاوى

چاکسازین؟ په یامێکى پێشتر ه��ه رێ��م س��ه رۆک��ى -پێشکه شکرد بۆ ئه نجامدانى چاکسازى، به اڵم گۆڕانکارى به رده وام ده کرێت بۆ ئه وه ى نوێکارى بکه یت، جگه ل��ه وه ى هه ندێک کێشه روویدا هاواڵتیان هه ندێک داخوازیان هه بوو پێویستى بکرێت، جێبه جێ داخوازیانه ئه م به وه بوو که به تایبه تى سه رۆکى هه رێم داواکاریه کانى به جدى

وه رگرت.چه تر: باسى کۆبونه وه ى پێنج قۆڵى ده کرێت، ئه نجامنه دانى ئه و کۆبونه وه یه له ئۆباڵى کێدایه ؟- وه کو یه کێتى و پارتى ئاماده ین بۆ دانیشتن له گه ڵ الیه نه کانى تریش، مه رجیشمان نیه بۆ دانیشتن ئیتر بۆچى دانیشتن ناکرێت ئه وه نازانم. چه تر: یه کێتى و پارتى ده ڵێن هه ڵوه شاندنه وه ى حکومه ت هێڵى سوره ، به اڵم ئۆپۆزسیۆن سوره

له سه ر هه ڵوه شاندنه وه ؟ - پێش دانیشتن نابێت بڕیار بدرێت، ئێستا ئۆپۆزسیۆن بڕیاریداوه ئیتر که واته دانیشتنى بۆ چیه ، بابێن گفتوگۆ بکه ین به بێ مه رج پێویسته کێشه کان چاره سه ر بکه ین، ئێمه به هیچ شێویه ک له گه ڵ هه ڵوه شاندنه وه ى حکومه ت نین و داواى هه ڵبژاردنى پێش وه خت ده که ین، ئه گه ر کاندیده کان پێکبێت ئینتیقالیش حکومه تى حزبى ده بنه وه و توشى کێشه یه کى زۆر گه وره ش له ژی��ان هه ڵبوه شێته وه ، تاحکومه ت نه بووین کوردستان زۆر ئاساییه ئینجا بۆ حکومه ت

هه ڵوه شێته وه .چه تر: ترس له ساخته کردن هه یه له کاتى

هه ڵبژاردن ئه مه چاره سه رى هه یه ؟- ترس له ساخته کردن له کاتى هه ڵبژاردن ک��ردوه هه ڵبژاردنمان چه ند ئێمه به هانه یه ، به سه رکه وتویى ئه نجامدراوه ، باچاودێر بێنن بۆ هه ڵبژاردن دنیاش له هه موو هه ڵبژاردن کاتى

وه ک هه ڵبژاردنه کانى هه رێمى کوردستانه .چه تر: پارتى له هه ڵبژاردنى پێشوه خت هه موو

ئه نجامێکى قبوڵه ؟

- ئه گه ر هه ڵبژاردنى پێشوه خت بکرێت پارتى ساخته ش ئه گه ر قبوڵه ، ئه نجامێکى هه مو

بکرێت رێگه ى یاسایى هه یه .چه تر: ئه داى کارى کابینه ى شه شه م چۆن ده بینى، ده وترێت پارتى حکومه ت له یه کێتى

وه رده گرێته وه ؟

- ب��ه روارى ئ��ه وه دی��اره ح��ک��وم��ه ت که ى وه رده گرینه وه ، کابینه ى شه شه م به هۆى کابینه ى پێنجه مه وه کارى باشى کردوه و کاره کانى ئه وى

ته واوکردووه .چه تر: به اڵم له سه رده مى سه رۆکایه تى به رهه م

ساڵح گه وره ترین خۆپیشاندان ئه نجامدرا؟- ئ��ه و خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ان��ه ى ئ��ه ن��ج��ام��دران خۆپیشاندانى سیاسى بوون، نه ک خۆپیشاندانى جه ماوه رى، ره نگه جه ماوه رى تێدا بوبێت، ئێوه

له من باشتر ده زانن کێبوون و کێ نه بوون.

سه رۆکى داهاتوودا هه ڵبژاردنى له چه تر: هه رێم خۆى هه ڵده بژێرێته وه ؟

بڕیاره الى خۆیه تى، کاک ئه م نازانم، -مه سعود ئه وه نده حه زى له پۆست نیه ، ئه مجاره ش ئه گه ر هه ندێک بابه تى نه ته وه یى نه بایه خۆى هه ڵنه ده بژارده وه ، کاک مه سعود به رنامه ى هه یه هه ندێک بابه تى نیشتمانى هه یه تائێستا کیشه ن بۆ کورد، کاک مه سعود که ى ئامانجه کانى

هاته دى ئینجا وازده هێنێ.چه تر: به رنامه که ى چیه ، ئه گه ر که سێکى تر له شوێنى ئه و بێت ئه و به رنامه یه جێبه جێ

ناکات؟م��ادده ى کردنى جێبه جێ به رنامه که ى -)140( و که رکوک و رێکخستنه وه ى ماڵى کورده ، هه رچه نده دواى هیچ که سێک ژیان ناوه ستێت، دواى بارزانى نه ژیان وه ستا و نه ب��ه رزى که سێک ب��ه اڵم ئاست پارتى وه ستا، له گه ڵ که سێکیتر جیاوازه ، له نێو پارتى بیرمان ل��ه وه ن��ه ک��ردۆت��ه وه ب��ه رام��ب��ه رێ��ک ب��ۆ کاک

مه سعود دابنێین.چ��ه ت��ر: ده وت��رێ��ت ئێستا ئ��ه وان��ه ی نزیکن

نیچیرڤان بارزانى له حکومه ت دورده خرێنه وه .- ئاگام له شتى له و جۆره نیه ، ئێوه به دواى ئه و شتانه وه ن، ئه گینا یه ک ریزى له نێو پارتى هه یه و هه مومان به سه رکردایه تى بنه ماڵه ى پارتى ب��ن، هه رکه سێکیان رازی��ن ب��ارزان��ى بچوک خێزانێکى نیه ، چونکه بێ کێشه کێشه ى له ناوده بێت، به اڵم کێشه کانى نێو پارتى

مه ترسیدار نین. هاوشێوه ى پارتى له وه نیه ترستان چه تر:

یه کێتى دوو له ت ببێت؟وه ک پ��ارت��ى له وه نیه ترسمان نه خێر، -شێوه یه ک به هیچ ئینشااڵ لێبێت، یه کێتى پارتى کوتله گه رى تێناکه وێت وه ک یه کێتى، چونکه ئێمه ده توانین کێشه کانمان چاره سه ر

بکه ین.چ��ه ت��ر: ب��ه رپ��رس��ێ��ک��ى ی��ه ک��ێ��ت��ى ده ڵ��ێ��ت، دیموکراسى بوونى یه کێتى وایکردوه راى ئازاد

هه بێت، که واته ئێوه دیموکراسى نین؟- ئه گه ر یه کێتى ده ڵێت ئێمه دیموکراسین بۆ کوتله گه رى هه یه؟ ئه ى ئه مریکا بۆ تێکناچێت، دیموکراسى یه کسانى و نه خواردنى مافى یه کتره دیموکراسى ئه وه یه زۆرینه که مینه نه خوات و مافه کانى مرۆڤ بپارێزین و چه ند شتێکى تره ، دیموکراسى ئه وه نیه حزبێک کوتله گه رى تێدا

بێت بڵێن ئه وه دیموکراسیه . چه تر: میدیاى ئه هلى ده ڵێن پارتى رقى له

میدیاى ئه هلیه ؟ - پارتى رقى له میدیاى ئه هلى نیه ، به اڵم میدیاى ئه هلى زۆرجار شتى زۆر دوور له واقیع باڵو ده که نه وه ، باشه که شتێکتان بۆ پشتڕاست ناکه نه وه بۆچى باڵوی ده که نه وه ، به بۆچوونى من میدیاى ئه هلى له بنه وه ى هه موو سێبه رى وه اڵ ئێوه شه وه ، به هى و الیه نێکن، که سێک

میدیا هیچ نه ماوه بیڵێت. چه تر: به رهه م ساڵح دوو که سى پارتى له هه ولێر له پۆسته که ى البرد ئه مه کاریگه رى نیه

له سه ر پارتى؟- الدان��ى س��ه رۆک��ى ش��اره وان��ى هه ولێر و سه رۆکى دیوانى ئه نجومه نى وه زی��ران به پرسى

ئێمه بووه ، چونکه به بێ ئێمه که س له پۆسته ئیداریه کانى النادرێت، ئێمه ش پێمان خۆشبوو ئه و که سانه گۆڕان، به اڵم هه موو گۆڕانێک به هۆى خراپیه وه نیه ره نگه بۆ به رزکردنه وه ى ده موچاوه کان گۆڕینى بێت، پۆسته کانیان

شتێکى باشه . چه تر: گۆڕان الى ئێوه ئه و چه مکه یه که

بزوتنه وه ى گۆڕان به کارى ده هێنێت؟ - نه خێر، ئێمه له گه ڵ نه وشیراون مسته فا زۆر جیاوازین و ئه جێنداى خۆمان هه یه ، ئێمه )64( ساڵه خه بات ده که ین پارتى قوتابخانه ى هه بووه و

شۆڕشمان کردووه .چ��ه ت��ر: ج��ارێ��ک��ى ت��ر ده پ��رس��م��ه وه بۆچى

حکومه ت له به رهه م ساڵح وه رده گرنه وه ؟دان��ه وه ى وای��ه ، رێککه وتنمان چونکه -یه کێتیه وه له الیه ن به پارتى پێنجه م کابینه ى

به به رامبه ر نه بووه ، تائێستاش دیار نیه .چه تر: یه کێتى موڵکى گشتى ده دات��ه وه ،

به اڵم پارتى تائێستا بیده نگه له و ئاسته ؟ پ��ارت��ى زۆر جێگا ه��ه ی��ه داوی��ه ت��ى به -حکومه ت به به خشین، به اڵم پارتى هه ندێک حکومه ت ب��ه اڵم حکومه ت، به موڵکیداوه نه یانویسته وه ، موڵکى گشتى داگیر ناکرێت، ئه و موڵکانه ى له سلێمانى ده درێنه وه به حکومه ت

ته نها له ته له فزیۆن بینیومانه . ده ڵێت یه کێتى سه رکردایه تیه کى چه تر: ئه نجومه نى هه ڵبژاردنى له یه کێتى ره نگه

پارێزگاکان به لیستى جیا به شدارى بکات؟- یه کێتى توشى قه یران و دابڕان بووه ، بۆیه قسه ى ئه وه ده ک��ات به لیستى جیا داده ب��ه زن، له نێوان نه کراوه کۆبونه وه تائێستا هه رچه نده مه کته بى سیاسیه کان، ره نگه لیسته که کراوه

بێت پێویستى به رێکه وتن نه بێت. چه تر: که واته یه کێتى ئه و یه کێتیه نه ماوه

که ئێوه له گه ڵیان رێکه وتوون؟- نا ئێوه ش ده زان��ن یه کێتى ئه و یه کێتیه ى ئه وکات نه ماوه که ئێمه رێکه وتنى ستراتیژیمان له گه ڵیان به ست، بۆ نمونه نه وشیراون له یه کێتى

جیابۆته وه کاردانه وه ى خراپیشى هه بوو له سه ر یه کێتى، به اڵم یهکگرتنه وه ى گۆڕان و یه کێتیش هێزى پارتى الواز ناکات، چونکه پارتى مامه ڵه

له گه ڵ هه موو حزبه کانى کوردستان ده کات.چه تر: ده وترێت پارتى له سنورى سلێمانى )17(ى دواى به تایبه ت نه ماوه و س��ڕاوه ت��ه وه

شوبات؟ - )17(ى شوبات چى بوو، ئه ى دواى ئه و ب��ه رواره ش خه ڵک نه کوژرا، به به هانه ى چى هه ڵیان کوتایه سه ر لقى چوارى پارتى، خه ڵک ئه گه ر بیه وێت چیلکه بخاته چاوى خه ڵک ده بێت دار له چاوى خۆى ببینێت، ئێوه شته کان

بۆ وا به چاوه شه کارى سه یرده که ن، ئه مه یه که م جار نیه له هه رێمى کوردستان بۆنى باروت دێت، به اڵم بۆ له سه ر پارتى هه ژمار ده که ن، گریمان که سێک لقى چوار کوشتى ئه ى ئه وانه ى تر

کێ کوشتنى.چه تر: وه ک شه ڕى ناوخۆ )17(ى شوباتیش خاڵێکى ره ش نه بوو به چاوى یه کێتى و پارتیه وه ت��ه ق��ه ک��ردن ل��ه س��ه ر لقى چ��واره وه شکاندنى

قسه یه کى سه رۆکى پارتى نیه ؟ - نه خێر )17(ى شوبات خاڵێکى ره ش نیه ،

بۆ له )17(ى شوبات پارتى چى کردوه ؟

تا خاڵى ره شى بۆ تۆمار بکرێت، خۆزگه کورد خوێنى کرابایه س��ه رۆک قسه ى به به ده ستى کورد نه ڕژابایه ، به اڵم پارتى به بێ حه ق تۆمه تبارکراوه و که س نازانێت ئه نجامى ته قه کردن چیه منداڵێک کوژراوه که حه قى ده نگدانى نیه ، که سێک رازیه هه ڵیکوتنه سه ر

باره گاکه ی که ده سه اڵتى نیه . چه تر: پارتى رقى له دڵه به رانبه ر خه ڵکى

سلێمانى، کادره کانى سلێمانیتان باشن؟ کادره کانمان نیه ، رقمان وانیه نه خێر -به که س سلێمانى ب��ه اڵم باشن، سلێمانى له

کۆنترۆڵ ناکرێت.

ئه ندامی مه کته بی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان

ئه و موڵکانه ى له سلێمانى ده درێنه وه به حکومه ت ته نها له ته له فزیۆن بینیومانه »له هه موو دنیاش هه ڵبژاردن وه ک هه ڵبژاردنه کانى هه رێمى کوردستانه «

‌nرێبوار‌تاڵه‌بانی،‌جێگری‌پارێزگاری‌که‌رکوک

‌nکاکه‌مین‌نه‌جار،‌به‌رپرسى‌ئه‌نجومه‌نى‌سه‌رکردایه‌تى‌پارتى

ئه گه ر ئه فسه رێک )10( یان )20( پاسه وانی هه بێت، ده بێ دادوه ر سه دان پاسه وانی هه بێت

رێبوار تاڵه بانی: نه ده بوو دوو گروپ له ئه ندامانی ئه نجومه نی پارێزگای که رکوک سه فه ریان بکردایه

به روارى ئه وه دیاره حکومه ت که ى وه رده گرینه وه *کابینه ى شه شه م به هۆى کابینه ى پێنجه مه وه کارى باشى کردوه *کاک مه سعود که ى ئامانجه کانى هاته دى ئینجا وازده هێنێ *دواى بارزانى نه ژیان وه ستاو نه پارتى وه ستا *

››

››

››

* ئه گه ر یه کێتى ده ڵێت ئێمه دیموکراسین بۆیه کوتله گه رى هه یه ئه ى ئه مریکا بۆ تێکناچێت

* به بێ ئێمه که س له پۆسته ئیدارییه کان النادرێت* که سێک لقى چوار کوشتى ئه ى ئه وانه ى تر کێ کوشتنى

* یه کێتى ئه و یه کێتیه ى ئه وکات نه ماوه که ئێمه رێکه وتنى ستراتیژیمان له گه ڵیان به ست

دیداریهانا ئازاد

دیداریسه اڵحه دین ساڵه یی


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

7

کوردستانی

که یه کێتی کوردان پێکبهێنێت. واتا ئێمه ئه مه ته نیا به کاری هه ڵبژاردن و گرێدراو به چونه وه ده رخستنی بۆ ئه مه لێکناده ینه وه ، په رله مان له دیداره که ماندا کوردانه . زۆرینه ی ئیراده ی له گه ڵ به ڕێز بارزانی له م مژارانه دا به رێکه وتنێک گه یشتین، بۆ ده ستنیشانکردنی کۆمیسیۆنی راپه ڕاندنی کاره کان ئیراده یه ک ده رکه وته ڕوو. ئه م قۆناغه ش به قۆناغی ئه نجامگیربوونێکی به رجه سته ی ئه م کارانه ده بینین. ده کرێ بڵێین کۆنفرانس له مانگی )10(ی ئه مساڵدا ده کرێت. ئه مه سه ره تایه کی گرنگه بۆ کورد و ده رگای

قۆناغێکی نوێ به ڕووی جیهاندا ده کاته وه . هه ر له سه ره تاوه بیر له وه ده که ینه وه که کۆنفرانسه که له باشووری کوردستان ئه نجام بده ین. بۆ ئێمه کۆنفرانسی نه ته وه ییه ، جا ناوی چی ده بێت با ببێ. ده شتوانین بڵێین کۆنفرانسێکی نه ته وه ییه که

هه موو پارته کورده کان به شداریان تێدایه . سه ره نجام پێویست به دامه زراندنی پێکهاته یه که که کورد هه موو کێشه کانی تێدا تاوتوێ بکه ن. به هێزتره یه کێتییه کی دام��ه زران��دن��ی گرنگ بۆ وه اڵم��دان��ه وه ی ئه م دیالۆگ و تێڕوانینانه . قۆناغێکی چاره نووسسازه بۆ کورد و سودی بۆ

به ده ستهێنانی ئازادی هه موو گه النی دیکه ش سه ر ده که وێته گرنگ به رپرسیارێتی ده بێت. ش��ان��ی ه��ه م��وو که سێک، داواک��ان��ی ک��ورد ئاشکران و پێویستیان

به به دیهاتنیانه . چ��اغ��ار ده م��ی��ره ل: پێویسته )40%(ی بۆ

ژنان بێت ئه م بڕیاره هیوابه خشه ، ده ب��ێ��ت ب��ه ه��ه م��وو شێوه یه ک کاربکرێت

کۆنفرانسه ئ��ه م )11( مانگی تا ب��ۆئ��ه وه ی ئه نجامبدرێت، گشتی و سه رتاسه ری بێت، وات��ا کوردستانی بێت و هه موو که سێک له م ه��ه ر کۆمیسیۆنه ش ئ��ه و و بگرێته وه چوارچێوه یه دا کار بکات. یه که مین داواشمان )%40( پێویسته ئ��ه وه ی��ه کۆمیسیۆن ل��ه

ژن��ان هه میشه ئێمه ی بێت. ژن��ان بۆ ی ده ستپێشخه ربووین، کۆنفرانسی نه ته وه یی ژنان - کورد له ساڵی پاردا هه نگاوی یه که م و گرنگی ئه م کۆنفرانسه بوو، به هیواشین له دوای هه ڵبژاردنه کان و له مانگی ئه یلولی دووه مین کۆنفرانسی له هه ولێر ئه م ساڵدا ن��ه ت��ه وه ی��ی ژن��ان – کورد ئه نجام بده ین.

گه یالنی: حه مید م��ای��ه ی ب��وون و

نه بوونی کورده ق��ۆن��اغ��ی دوای شه ڕی )30( ساڵی راب��ردوو، ئێستاکه ش س��ه ره ڕای ئ��اگ��رب��ه س��ت��ی ی��ه ک��الی��ه ن��ه ش ئۆپه راسیۆنه کان به رده وامن، پیسترین شه ڕ لێره کراوه و ده کرێ. هه ر به و مه به سته یه به ڕێز ئۆجه الن ده ڵێت کورد رووب��ه ڕووی مه ترسی قۆناغی گونجاوترین ئێستاکه و قڕبوونه پێکهێنانی یه کێتی نه ته وه ییه . ئێمه ئه مڕۆ به م دانیشتنه ئه نجامێکی باشمان له کار و خه باتێکی درێژخایه نی سازکردنی یه کێتی نه ته وه یی ده ستکه وت. ده وڵه تی تورک بۆ تێکدانی ئارامی هه ڵبژاردنه کان که داوایه کی سه ره کی به ڕێز ئۆجه الن بوو، هه موو شتێک ده کات. ئێمه ش بۆ به رگریکردن بڕیارێکی گرنگی دامه زراندنی یه کێتی نه ته وه ییماندا. به ڕێز له گه ڵ هاوفکربووین مژاره شدا له م بارزانی. گرنگی سه ره کی له په یامه که ماندا ئه وه بوو کورد گه لێک کێشه ی جۆراوجۆری هه یه له هه ر چوارال، به اڵم بناغه ی هه موو کێشه کان یه که . ئه ویش نه بوونی یه کێتی کورده . پێویسته باکور، باشور، رۆژهه اڵت و رۆژئاوا هه ڵوێستێکی نه ته وه ییمان هه بێت. له م چوارچێوه یه شه دا به پره نسیپی یه کێتی

نه ته وه یی بن. ب��ای��رام ب��ۆزی��ه ل: با پ��ێ��ش��ک��ه وت��ن��ه ک��ان دا ک��ورد به سوودی

بشکێنینه وه گ��ه ل��ێ��ک گ��ۆڕان��ک��اری گ��ه وره هاتنه ئ��اراوه رۆژه��ه اڵت��ی و ناوه ڕاستی هه ژاند، هه ر بۆیه له هه رێمه کانی یه کێتی به پێویست عێراق و سوریا وه ک ه��اوب��ه ش��ه . ب��ۆ س��وود وه رگ��رت��ن ل��ه تێکڕای گۆڕانکارییه کانیش کورد پێویستی به یه کێتییه . له سه ر ئه م بناغه یه ش ده بێت سیاسه تی هاوبه ش هێنانه کایه ی چاره سه ری بکرێت، دروس��ت ئاشتی و دیموکراتییانه گرێدراوه به دامه زراندنی ده س��ت��ووری قۆناغێکی یه کێتییه وه . ئ��ه م گشتیمان له پێشدایه و بۆ ئه وه ی له م قۆناغه دا مافه کانی کورد گه ره نتی بکرێت گه لێک کارمان له به رده مدایه و بۆ جێبه جێکردنی ئه م کارانه ش پێویستمان به هێز و توانای یه کتره . له گه ڵ ناوخۆمان یه کێتی پێکهێنانی بۆ کاربه ده ستانی باشووری کوردستان داده نیشین و ئامانجمان به دیکردنی ئه قڵی هاوبه شه . ده بێ ئه م کۆنفرانسه زۆر به رفراوان بێت و هه موو که سێک به شداربێت و هه موو به رپرسیاربین له به رامبه ریدا. نابێت هیچمان پارتیچێتی بکه ین و به رژه وه ندییه ته سکه کانمان به هه ند وه رگرین.

مه گه ر به وشێوه یه گۆڕانکاری بکه ین. م��ح��ه م��ه د ئ��ه م��ی��ن ئ��اک��ت��ار: ئ��ه رک��ی گرنگ له سه ر ده زگا

مه ده نییه کانه دانیشتنه کاندا ل��ه زوو ل��ه ئه نجاممان کۆنفرانس س��ازدان��ی وه رگ��رت. ب��ه ه��ۆی پارچه کاندا له ک��ورد کێشه کانی جیاوازی پێویست بوو کێشه کان بکه ینه یه ک و ئه م کۆنفرانسه ش چ بۆ چاره سه ری کێشه کان و چ بۆ به ده ستهێنانی ئازادی کورد زۆر گرنگه .

رۆڵی ده زگا و رێکخراوه مه ده نییه کان شوێنێکی تایبه تی هه یه بۆ پێشخستنی په یوه ندی نێوان زه مینه ی ره خساندنی له ده بێت پ��ارت��ه ک��ان. دیالۆگدا رۆڵ بگێڕن. گه ر وابێت له و بڕوایه دام که هیچ که سێک له به رامبه ر ئه م کۆنفرانسه

بێ الیه ن و بێده نگ نابێت. ئه لچی: شه رافه دین ئ��ازادی ک��ورد له

به یه کێتیبوونیدایه دان��ی��ش��ت��ن��ه ک��ه م��ان له و دۆس��ت��ان��ه زۆر ب��وو. بۆچوون ناخه وه ب��ی��روڕام��ان له مه ڕ و له یه ک مه سه له که ب��ڕی��ارم��ان ل��ه س��ه ر کۆنفرانسی ب��وو، نزیک نه ته وه یی وه رگرت، داوا هه بوو له سه ر ناوه که ی »کۆنفرانسی گشتی نه ته وه ی کوردستان« و ئ��اواک��ردن��ه ک��ه ی و کۆمیسیۆن ب��ێ��ت. به بڕیار. ک��را )2011(دا ل��ه ئه نجامدانی هه نگاوی یه که میمان به پێکهێنانی بلۆکی ره نج و ئازادی و دیموکراسی له باکوری کوردستان له گه ڵ گرنگی پێشکه وتنێکی ئه نجامدا، خۆیدا هێنا و به یه کێتی کوردییه وه ده چینه له ناخه وه رۆژب��ه ڕۆژ ک��ورد هه ڵبژاردنه کان. هه ست به پێویستی یه کێتی نه ته وه یی ده که ن و ده زانن که سه رکه وتن و ئازادییان به م یه کێتییانه . ئه م کۆنفرانسه ش ده بێته بناغه یه کی به هێز بۆمان و زیاتر به ره و پێشه وه مان ده بات. له هه ر پارچه یه ک دا دوو یان سێ که س به شداری ده ک��ات. ئ��ام��اده ک��اردا کۆمیسیۆنی ل��ه پێویسته هه مووان ره چاوی ئه و کۆمیسیۆنه بکه ین و له و چوارچێوه یه دا هه ڵبسوڕێین. هه ر به م کۆنفرانسه ش ده رده که وێ کێ الیه نگری

گه له و کێ له به رامبه رێتی.

پته وتر بوو و تورکیا خۆى له گه ڵ سیاسه تى ئه مریکا رێکه وت و ئیسالمى نه رمى تێکه ل به نه ته وه په ره ستى کرد. تورکیا هه م سوریا هه م نه بێت پارچه که و ده ک��ا نه سیحه ت ته هدیدى ده کا و له مه سه له ى کورد ده ترسێت.چه تر: ئه گه ر رژیمى سوریا نه گۆرێت وه ک بێت ب��ه رده وام میلیتارى و

)PYD( چى ده که ن؟کێشه زۆر سوریا ئیحتماله که مه ، -ئه و و گرێى له ناو گۆمه ڵگاى سوریدا دروست ک��ردووه و گ��ه ڵ ت��رس��ى ن��ه م��اوه ئ��ه وه به ئاشکرا دی��اره که هه موو گه ڵ بۆ ئازادى

ده نگ بلند ده کات. ئیتر هه نگاو بۆ دواوه ناوێژێت. خۆپاراستنى گه ل به شێوه ى هێزى و یه کگرتوو و خۆسه ر و رێکخستنکراو دیموکراتیکه . کورد تا چه ند یه کگرتووانه له ناو چاالکیدا بێت، ده توانێ پیالنه کانى

دژمن پووچه ڵ بکاته وه .بۆ )PYD( مه کانیزمى چ��ه ت��ر:

دیموراتیزه کردنى سوریا چییه ؟بگۆڕێت پێویسته که ده ستووره -به شێکى ئێمه ک��ه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ای��ه به شێکیترى و کۆمه ڵگا دیموکراتیزه کردنى به گرینگى ده ده ی��ن. رێکخستنى ژنان و گه نجان رۆلى

پێشه نگ له و دیموکراتیزه کردنه دا ده گێڕن، که کۆمه ڵگا چۆن خۆى کێشه کانى خۆى چاره سه ر بکات. ده وڵه ت ئه مه په سه ند بکات و نه کات ئێمه به م شێوه یه خه بات ده که ین و ئه گه ر ده سه اڵتیش هه نگاوى دیموکراتیک باشتر دیموکراتیک کۆمه ڵگاى باوێژى به ره و پێشه وه ده چێت. گه لى ئێمه هێزى ئێمه یه نمونه پێشه نگى کۆمه ڵگان هێزى ژن��ان و یه کێتى ژنێ ئه شتار بانگه وازى بۆ چاالکى ئازاد” ژنى “هه ینى ناوى به تایبه ت کرد به هه زاران ژن به شدار بوون. با راگه یاندنى عه ره ب ئه وه له به ر چاو نه گرن، به اڵم ئێمه

هیزى رێکخستنى گه له که مان باش ده ناسین. چه تر: هاوخه باتى و دۆستایه تیتان چ له سوریا له ناو عه ره ب له گه ل

ئاستێکدایه ؟- له ئاستى به شدار بوون و دۆستایه تى له ناو عه ره بیشدا خه باتمان هه یه ، وه ک هێزى هاوبه ش م��رۆڤ خه باتى و مافى مه ده نى هه یه و ده رگ��اى ئێمه ک��راوه ی��ه و له سه ر یه کێتى دیموکراتیک به رده وامین، هه روه ها په یوه ندیمان ئاشوریش و ئه رمه نى له گه ڵ هه یه . ئه گه ر میراتى تێکۆشانى رێکخستنى )PKK( بگرینه ده ست، ئه وه یه کێک له عه زیز( )هه ڤال ئێمه س��ه ره ت��اى شه هیدانى ئێمه یه ئ��ه وه میراسى ه به ره گ��ه ز عه ره به ، )PKK( که میراسه ئه و له سه ر ئه مه و یه کێتى بنه ماى ده یکه ینه خۆڵقاندویه تى دیموکراتى و ئ��ازادى گ��ه الن، دیموکراسى گه الن به یه که وه گرێدراوه هى کورد و عه ره ب و نه ته وه کانى تریش. یه کێتى دیموکراتیک

رۆحێکى نوێیه له رۆژهه اڵتى ناوه ڕاستدا.

GEL BI BLOKE RE DIMEŞE AZADIYE

هیوای )16( ساڵە

سەردەمی سندۆقە پۆستییەكان بەسەر چوو

لە كۆبوونەوەكاندا مینحەی ئۆپۆزسیۆن وەكو كارتی فشار بەكار دەهێنرێت

ئۆجەالن: چاوەڕوانی گڵۆپی سەوزم

یەكێتی:رێككەوتن لەگەل ئۆپۆزسیۆن حەتمییەگۆڕان: سورین لەسەر پرۆژە )22( خاڵیەكە

پارە بۆ )1275( پرۆژەی ساڵی رابردوو، تەرخاندەكرێتەوە

رەنگە ئەنجامی كۆبوونەوەكان بە هەڵبژاردنی پێشوەخت كۆتایی بێت

دەسەاڵت مووچەی پێشمەرگە دێرینەكانی كۆمەڵی ئیسالمی راگرت

بە هۆی مەسعود بارزانییەوە 4 ملیارد دۆالر بودجەی پێشمەرگە دەستی بەسەردا دەگیرێت

بااڵ خوێندنی میالکی له سه ر یه کێتی سه رکردایه تی ئه ندامێکی خانه نشین ده کرێت

دیموكراسی لە ناوچەكەدا بە قازانجی كۆمەڵگای نێونەتەوەییە

ئازادیا واڵتئۆزگور گونده م

سیروانهاواڵتی

یه نى ئۆزگور پۆلۆتیک

ئاوێنه رۆژنامه چاودێرکۆمه ڵ

بۆچوونرووداو

کوردستان

پارتە سیاسییەكانی رۆژئاوای كوردستان لە كۆنگرەی هێزەكانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا كە لە شاری )ئانتالیا(كۆنگرەیەدا لەو داوە بڕیاریان دەبەسترێت، توركیا ی بەشداری نەكەن .)نوری بریمۆ( وتەبێژی ئەنجومەنی پارتی ك��وردی ئەو واڵتە ك��ورد كە لە )9( سیاسی پێكهاتووە لە لێدوانێكدا بە ماڵپەڕی نەوای راگەیاندووە كە »كۆبوونەوەكە )ئیخوان ئەلموسلمین(ی لە پشتە و پارتە سیاسییەكانی كوردیش بە فەرمی بانگهێشت نەكراون، بەڵكو بەرپرسانی ئەو پارتانە وەك تاكەكەس بانگهێشت هەڵبژاردنە دوای »توركیا دەڵێت: ه��ەروەه��ا ك��راون. پەرلەمانیەكەی بەنیازە دەست لە دۆخی ناوخۆی سوریا وەربدات و )ئەردۆغان و ئیخوان ئەلموسلمین( بە گوێرەی كورد خوازیارن هەیانە، كە نهێنیانەی پەیوەندییە ئەو تاكی بخەن و كێشەی كوردیش وەك كێشەی پەراوێز كورد پێناسە بكەن نەك وەك كێشەیەكی نەتەوایەتی، بۆیە پارتە سیاسییەكانی كورد بڕیاریان داوە لە كۆنگرەكەدا

بەشداری نەكەن«.

لەگەڵ خۆیدا هەفتانەی دوادی��داری لە ئۆجەالن پارێزه رانی، سەركەوتنی پاڵێوراوانی بەرەی “رەنج، ئازادی و دێموكراسی” لە توركیا زۆر گرنگ دەبینێ و داوای كرد خەباتی هەڵبژاردن بەگوڕتر بكرێت. هەروەها وتی چەترئاسا پارتییەكی دەكرێ هەڵبژاردنەكان دوای لە نەتەوە تەواوی پرسی بنەمای چارەسەركردنی لە سەر نەتەوە هەڵبژاردن، دوای دابمەزرێنرێ. كەمەنەكان و و كۆببنەوە دەتوانن دەستبەجێ جیاجیاكان، كلتوورە و دەست بە خەباتی دامەزراندنی ئەو پارتییە بكەن. ئەگەر پارتیەكی وەها دابمەزرێ، دەتوانێ گەلێك پرس چارەسەر بكات و لە توركیا ببێتە پارتییەكی ئەڵتەرناتیڤی بەهێز. ئیدی ئەوە روونبۆتەوە كە پارتییە كالسیكییەكان، ناتوانن پرسەكان چارەسەر بكەن. هەروەها وتی لە گەلەكەمان خۆی رێكخستنبوونی كوردستان باشوری لە پێویستە تۆكمەتر بكات و لەسەر ئەو بنچینەیە، بناغەی یەكێتی نەتەوەیی كۆنفڕانسی و دابڕێژن دیموكراتیك نەتەوەیی

خۆیان ببەستن.

رۆژی ئ��ام��ەد )BDP(ی ب��ارەگ��ای ل��ە )2011/5/29( »كۆنسەی بەڕێوەبەرایەتی ئامەد« بە ئامادەبوونی )400( ئەندام كۆبوونەوە بۆ خۆبەڕێوەبردنی دیموكراتیك دەبەستێت. دوا بە دوای كۆبوونەوەكە بە هەزاران كەس لە بارەگای )BDP( كۆبوونەوە و بۆ بەردەم پارتی )كۆشولویۆ( رێپێوانیان كرد و لێدوانیان كاندیدی رێپێوانەكەدا لە و دا چاپەمەنییەكان بۆ بەرەی )رەنج و ئازادی و دیموكراسی(ش بەشدار بوون و گەل دروشمی »رێبەرایەتی ئازاد« و »خۆسەری بۆ كەسی دەه��ەزار رێپێوانی وت��ەوە. دیموكرات«یان خۆبەڕێوەبردنی دیموكراتیك بەردەوام بوو و داوایان كرد مەرجەكانی ئۆجه الن بەر لە )15(ی حۆزەیران بە باشی پێكبێن و بڕیاری خێراكردنی پرۆسەی خۆبەڕێوەبردنی دیموكراتیك درا، هەروەها داوا لە شارەداری ئامەد )كە خزمەت بە گەلی ئەم هەرێمە دەكا(، كرا كە بە گوێرەی لە الیەن كۆنسەی هەڵبژێردراوی بڕیارانەی كە ئەو

ئامەد دەگێڕین، خزمەت بكات.

مانشێتی رۆژنامه کانی کوردستانئۆجەالن پێشنیاری پارتێكی چەترئاسا دەكات پارتە كوردییەكان بەشداری كۆنگرەی ئەنتالیا ناكەن ئامادەکاری ئامەد بۆ خۆبەڕێوەبردنی دیموكراتیك)KNK(: بۆ یەكێتی نەتەوەیی کۆنگرە دەبەستێت

هـــه واڵــی کوردستانی

پارته کوردییه کان ئاماده کاری کۆنفرانسی نه ته وه یی ده که ن

DIHA :سەردانی وەفدی باكوری كوردستان بۆ باشور بە مەبەستی دروستكردنی كۆنفڕانسی نەتەوەیی كورد فۆتۆ

شاهۆز حه سه ن به رپرسى راگه یاندنى پارتى یه کێتى دیموکراتیک )PYD( له رۆژئاواى کوردستان

سیستمى خۆبه ڕێوه بردنى دیموکراتیک بۆ سوریا چاره سه رى هه ره ڕاسته


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

6

کوردستانی

كۆنگرەی كۆنفدراسیۆنی كۆمەڵە كوردییەكان لە به لژیكا بە نوێنەری )150( كۆمەڵەی كوردی گیرا، گرنگ بڕیاری كۆمەڵێك و بەڕێوەچوو هەروەها باس لە گرنگی )12ی حوزەیران( كرا. بۆ شێوەیەیە: ب��ەم كۆنگرەكە خاڵەگرنگەكانی هەر لە دیموكراتی، خۆبه ڕێوه به ری دامەزراندنی ئاستێكدا پەرە بە تێكۆشان بدرێ . لە پیناو ئازادی ئۆجه الن و چارەسەركردنی پرسی كورد بە رێبازی بدرێ . چاالكی بە گوڕ ئاشتیانە، و دیالۆگ كەمپینی بە دەس��ت ك��ورد، ناسنامەی پێناو لە ج��ۆراوج��ۆر ل��ە ئ��ەوروپ��ا ب��ك��رێ��ت. پ��ەرەپ��ێ��دان بە خەبات لە مەیدانی یاسادا، لە بەرامبەر واڵتانی بە دەستكردن كوردان. تاوانباركردنی و ئەوروپی خەبات لە دژی یاسای دیموكراتیك، كە پەنابەران ئاستی لە خەبات بەهێزكردنی قوربانی. دەكەنە كارەساتەكانی دانپێدانانی پێناو لە نێونەتەوەییدا،

هەڵەبجە و دێرسیم و جینۆسایدی كورد.

جێ ستراتیژیک شوێنێکى ل��ه ک��وردس��ت��ان هێزى به رامبه ر له هه رێمه دا ل��ه و ئێمه ده گ��رێ، ک��ردوه ، تیکۆشانمان ن��اون��ه ت��ه وه ی��ى و داگ��ی��رک��ه ر ناونه ته وه یى تێکۆشانێکى به بوو ئێمه تێکۆشانى گه یشتینه و ب��وون ناونه ته وه یى ئێمه دوژمنانى و رۆژى ئ��ه م��ڕۆ ل��ه و ق��ۆن��اغ��ه دا ده ب��ێ ک��وردس��ت��ان شوێنى ده بێ قۆناغه دا له و هه رێم سه ڕاستکردنى پێشنیاره ى ئه و ده بێ هه بێ کورد و کوردستانیش نه ته وه یى یه کێتى ده ڵ��ێ ه��ه رده م ئاپۆ رێبه ر که ده بێ یا قۆناغه دا ل��ه و ه��ه ب��وون. خ��ۆى ه��ۆک��ارى ل��ه ب��ن چێت. ده ب��ێ ی��ا خ��ۆى هه بێت ک��ورد جێى ده ستکه وتى کورد ئه مڕۆ زۆره و زۆر قوربانیشمان داوه . سه رده مى چواره مین ئه وه یه دوژمن هه نگاوى چاره سه رى خۆ هێزى به ئێمه ناوێژێ چاره سه رى و خۆپاراستن قۆناغى چ��واره م قۆناغى پێشده خین ئیسالمییه تى حه قیقى له ئه ردۆغان ئازاده . ژیانى خیانه ت ده کات، ئه ردۆغان درۆ ده کات. )2005( وتى پرسى کورد هه یه ، ئێستا وتى کێشه ى کورد سیستمى قوربانى ک��ورد گه لى ده یانه وێت نییه . نوێ بکه ن، گه لى کورد له هه رێمه دا حه قیقه تێکه ،

)PKK( حه قیقه تێکه ، رێبه ر ئاپۆ حه قیقه تێکه و »نکارن ل ئۆرتێ راکه ن«. بۆ پاراستنى نه ته وه ى کورد و تێکۆشیتى ئازادى هه ر که سێک ده بێ خۆ به به رپرسیار بزانێ، شۆڕشى کورد ده رگاى شۆڕشى

رۆژهه اڵتى ناوه ڕاسته . ئازادی نزیكە، گەلی كورد دەبێ ئەوە بزانی

ئێمە هەدەفی نییە، هەڵبژاردن ئێمە هەدەفی لە ك��وردە. كێشەی دیموكراتیانەی چ��ارەس��ەری س��وری��ا دەرف��ەت��ی چ��ارەس��ەری دروس��ت ب��ووە و لە ناتوانێ بەسێدارە تێكۆشینی رۆژهەاڵتیش دەوڵەت دەب��ێ ئ��ێ��م��ەش گ��ەل��ی و تێكبشكێنێ ئ��ازادی بگرێتە دەست و خۆی تێكۆشی خۆی بەفراوانی نزیكە، ئ��ازادی بكات. رێكخستن و سیاسەت بە گەلی كورد دەبێ ئەوە بزانی و لەم قۆناغە گرنگەدا پێویستیمان بە كۆنگرەی نەتەوەیی هەیە. ئێمە وەك بڕیارمان ك��ە چ��وارچ��ێ��وەی ل��ەو گشتی جڤاتی كوردستانییەكان هێزە ت��ەواوی لە بانگ گرتووە، دەكەین بۆ دروستكردنی پالتفۆڕمێكی نەتەوەیی و دیموكراتیك. ئێمە باوەڕمان بە هێزی خۆمان هەیە و بۆ شەڕی گەلی شۆڕشگێری هەموو هێزی خۆمان دەخینە گەڕ، كات كاتی شۆڕشە، كاتێكی نائاسایی كۆنفرانفدرالیزی سیستمی ئاواكردنی بۆ و هەیە دیموكراتیك پێویستی بە بەشداری هەیە ، ئێمە بە

سەركەوتن باوەڕین. »یا مردن یا ئازادی«

)HPG( راگەیاندنی و چاپەمەنی ن��اوەن��دی رایگەیاند ئۆپەراسیۆن لە )25(ی گواڵن لە چەولیك و لە هەرێمەكانی خۆزاڤیت، شەهید باگۆك، هەبوون، گرێ كارماس، شەهید ه��ۆزان و گەلی پیر دەست گ��واڵن )26(ی رۆژی ل��ە ه��ەروەه��ا پ��ێ��ك��ردووە. هەلیكۆپتەری سكۆرسكی سەربازی بۆ هەرێمەكە نێوان لە دارا و داش��ۆر لە هەرێمی و گواستۆتەوە جۆلەمێرگ و چەلێ شەڕ هاتۆتە ئاراوە و لە شەڕەكەدا چوار سەربازی توركیا كوژراون و دواتر بە ئۆتۆمبێلی گواستراونەتەوە. بریندارەكان و ك��وژراو فریاکه وتن -27( رۆژی توركیا سوپای رایگەیاند: )HPG(28(ی گواڵن بە توپ و هاوەن هەرێمەكەی تۆپباران ده کات و دەڵێت: »)26(ی گواڵن هەرێمی ئەرتوش، پەترۆت، گرێنی شەهید جهاد و زەكی، لە )27(ی گواڵن هەرێمی شێخ موس و شەهید كەمال و لە )28(ی گوالن هەرێمی بێ تاڵما و گوند حەفتەنین«ی بە

خەستی تۆپباران کردوه .

لەم كاتەنەدا كە هەوڵدانەكانی كوردان بۆ یەكێتی نەتەوەیی زیاتر دەبەن، كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان )KNK( لە )28(ی گواڵن لە بروكسڵ بە ئامادە بوونی )150( نوێنەر لەهەر چوار پارچەی كوردستان و واڵتانی ئەوروپا، ئاسیا، ئەمریكا و ئوسترالیا دەستی پێكرد. كەنەكە لە دوای كۆنگرەی دامەزراندنییەوە ئەمە بەرفراوانترین كۆنگرەی دەبێت و یەكەمین سەرۆكی كەنەكە ئیسمەت شەریف وانلیش ، نوێنەری كۆنگرەی لە كوردستان هەریمی حكومەتی نوێنەری گ��ەل، باشوور، كوردستانی دیموكراتی پارتی ئ��ەوروپ��ا، گۆڕان، بزووتنەوەی كوردستان، نیشتمانی یەكێتی یەكگرتووی ئیسالمی، پارتی دیموكراتی كوردستانی ئێران )حدكا(، كۆمەڵە، پارتی دیموكراتی كوردستانی باكوور و پارتییەكانی رۆژئ��اوای كوردستان، یەكێتی نەتەوەیی دیموكراتی كوردستان )یەنەدەكە( و )چاك( بانگهێشتی كۆنگرەی گشتی كراون. رۆژەڤی سەرەكی

كۆنگرەكەش، یەكێتی نەتەوەیی گەلی كورد دەبێت.

ئەنجامی كۆنگرەی كۆنفدراسیۆنی كۆمەڵە كوردییەكان موراد قه ره یالن: شۆڕشى کورد ده رگاى شۆڕشى رۆژهه اڵتى ناوه ڕاسته

که سایه تی هه فته )KNK(: بۆ یەكێتی نەتەوەیی کۆنگرە دەبەستێت)HPG(: چوار سەربازی توركیا كوژران

هـــه واڵــی کوردستانی

یه که مین بڕیاری کۆنگره ی کۆمه ڵگای دیموکراتی )DTK( له کۆنفرانسه که ی ئه م دواییه یان له شاری ئامه د ئاواکردنی یه کێتی نه ته وه یی کورد بوو. هه ر به م مه به سته ش دوای کۆنفرانسه که یان به یاوه ری شاندێکی پێکهاتوو له سه رجه م پارته کوردییه کانی ژێر چه تری )DTK( له تورکیا و نوێنه رانی و م��ه ده ن��ی کۆمه ڵگای رێکخراوه کانی چه ند روناکبیر و نووسه ر کاتژمێر )6(ی گه یشتنه )2011/05/24( پاشنیوه ڕۆی

هه رێمی کوردستان،»ئ��ه ح��م��ه د ل��ه پێکهاتبوون ش��ان��ده ک��ه ،)DTK( گشتی س��ه رۆک��ی ت��ورک« گشتی س��ه رۆک��ی گه یالنی« »حه مید ،)BDP( دیموکراتی و ئاشتی پارتی »بایرام بۆزیه ل« سه رۆکی گشتی پێشوی »ش��ه راف��ه دی��ن ،)HAKPAR( پ��ارت��ی پێشوی گشتی س��ه رۆک��ی ئ��ه ل��چ��ی« )KADEP(، »محه مه د ئه مین ئاکتار« ئامه د، مافناسانی رێکخراوی سه رۆکی »ن��ه ژاد ئ��ه روک« ئ��ه ن��دام��ی دی��وان��ی و وته بێژ جۆشکون« »جه مال ،)DTK(ی��اروک« به رپرسیاری کاروباری »نیژان دیبلۆماسی )DTK(، »چاغار ده میره ل« س��ه رۆک��ی ش��اره وان��ی دێ��رک، »جه میله ئه مین ئۆغڵو« سه رۆکی شاره وانی بیسمیل، ده سته ی ئه ندامی مزراکلی« »کاراجا »ن��ه وزاد ک��وردی، )TZK( نوێنه رایه تی کاراگه چی« نوێنه ری )ته ڤکورد(، مه ال سه یری جان، ئیمام تاشچیه ر و رابیعه کران. خه لیل ئیبراهیم ده روازه ی ل��ه شانده که له الیه ن گروپێکی قراوانیه وه پێشوازیان لێکرا تورکیای نوێنه ری میرانی عومه ر که

پارتی دیموکراتی کوردستانیشی تێدابوو. دواتر له کاتژمێر )11(ی شه و گه یشتنه

شارۆچکه ی سه اڵحه دین. دانیشتنێکی داخراو له گه ڵ مه سعود بارزانی دوانیوه ڕۆی رۆژی دواتر ئه حمه د تورک، حه مید گه یالنی، شه رافه دین ئه لچی، بایرام بۆزیه ل، محه مه د ئه مین ئاکتار و چاغار ده میره ل له سه ری ره ش له گه ڵ مه سعود کوردستان هه رێمی س��ه رۆک��ی ب��ارزان��ی له چوارچێوه ی بڕیاری سازدانی کۆنفرانسی دوو داخ��راوی دانیشتنێکی ن��ه ت��ه وه ی��ی��دا کاتژمێرییان ئه نجامدا و له کۆتاییشدا هیچ روونکردنه وه یه ک رانه گه یه ندرا. دواتر هه مان شاند له گه ڵ به رهه م ساڵح سه رۆک وه زیر و دوای ئه ویش له گه ڵ که مال که رکوکی

سه رۆکی په رله مان دانیشتن. له درێژه ی سه ردانه کانیان بۆ راگۆڕینه وه و گه یشتن به بڕیاری سازدانی کۆنفرانسی نه ته وه یی کورد، شاندی )DTK( ئێواره ی شه ریفی« »حه سه ن له گه ڵ رۆژ هه مان ج��ێ��گ��ری س��ک��رت��ێ��ری گ��ش��ت��ی، »تاهیر مه حمود« ئه ندامی ئه نجومه ن، »محه مه د جانگیری« روس��ت��ه م و ق��ادری ن��ه زی��ر پارتی سیاسی مه کته بی ئ��ه ن��دام��ان��ی دیموکراتی کوردستانی ئێران و »مه سعود سۆسیالیستی پارتی نوێنه ری ت��ه ک« کوردستان و »عومه ر میرانی« نوێنه ری تورکیاى پارتی دیموکراتی کوردستان له میوانخانه ی حکومه تی هه رێم له سه اڵحه دین

دانیشتنیان سازدا. له دانیشتنه که دا ئاماژه به قورسی کێشه ی کورد له رۆژهه اڵتی کوردستان و گوشاره کانی رژێمی ئێران کرا و هه مووال هاوڕابوون له سه ر ئه وه ی گه یشتنی کوردانی ئێران به هیوا و ئاوات و خواسته کانیان گرێدراوه به سه رکه وتنی یه کێتی نه ته وه یی و تێکۆشانی کورده وه له تورکیادا. شه ریفی وتی: کۆنفرانسی نه ته وه یی کارێکی هیوابه خشه و ئاماده بوونی خۆیان بۆ ئه م کۆنفرانسه نیشاندا و دانیشتنه که شیان به

کۆنفرانسێکی بچووک هه ڵسه نگاند. مه سعود ل��ه گ��ه ڵ دانیشتنه کانیان دوای له گه ڵ شانده که ساڵح به رهه م و ب��ارزان��ی و په رله مان سه رۆکی که رکوکی که مال

)پ.س.ک(، )پ.چ.د.ک(، نوێنه رانی )ی.ن.ک(، گۆڕان و گه لێک نوێنه رانی

رێکخراوه مه ده نییه کان کۆبوونه وه . به رهه م ساڵح و پشتگیرییه کی ته واو

دوای دانیشتنه کان له گه ڵ مه سعود بارزانی و وه رگرتنی بڕیاری کۆنفرانسی نه ته وه یی کورد، شاندی ناوبراو له گه ڵ به رهه م ساڵح هه ڵبژاردن دۆخ��ی به ڕێوه چوونی چۆنێتی به رنامه نه ته وه یی کۆنفرانسی تورکیا، له ب��ۆدان��راو، داواک��ان��ی ک��وردان له تورکیا و به تایبه تی ئه و داوا )10( خاڵه ی کوردان له خێمه کانی ئاشتیدا رایانگه یاندبوو تاووتوێکرا. راگه یاندرا که له باره ی کۆنفرانسی نه ته وه یی کورده وه به رهه م ساڵح ده ڵێت: »له وباره یه وه ئێمه ئاماده ین هه رچییه ک بکه وێته سه رشانمان له و مه منوونیشین زۆر جێبه جێکردنی، بۆ بلۆکه ی که کوردان له باکوری کوردستان و تورکیادا دروستیان ک��ردووه . چیتر کاتی ئه وه هاتووه تورکیا هه نگاوی پێویستی ئه و داواکارییانه ی چاره سه ری بداته وه و خۆزگه منیش ده نگێکم هه بووا و بمدایه به پاڵێوراوانی

بلۆک«.ئاشتی دایکێکی سپی سه رپۆشێکی به دیاری بۆ مه سعود

بارزانی هێنا ئ��ه ن��دام��ی ده س��ت��پ��ێ��ش��خ��ه ری ئاشتی دای��ک��ان��ی »راب��ی��ع��ه ک��ران« ب��ارزان��ی، ل��ه گ��ه ڵ دانیشتنه که یاندا ل��ه ئاشتییه ره م��زی که سپی سه رپۆشێکی پێشکه شی هێنابوویان خۆیاندا له گه ڵ و ب��ه رزان��ی ده ک��ات و پێی ده ڵێت: مه سعود مژاری له نه ته وه یی کورد »کۆنفرانسی جێگیرکردنی و خوێنه ئ��ه و راوه ستاندنی ئاشتی هه نگاوێکی زۆر گرنگه ». هه روه ها ئێمه ده ڵێت: لێدوانێکدا له رابیعه دایکه له گه ڵ گه لی باشووری کوردستان وه ک ئاگربه ستی کاتێ نینۆکین، و گۆشت یه کالیه نه راگه یه نرا ده وڵه ت به ئۆپه راسیۆنی پاکتاوکارانه هێرشی کرده سه ر رۆڵه کانمان

ته رمه کانیان نامرۆییانه به شێوه یه کی و شێواند، له ماوه ی ئه م مانگه دا )46( گه ریال حکومه تی ئه گه ر دا، ل��ه ده س��ت ژیانیان هه رێمی کوردستان مۆڵه ت نه دات فڕۆکه جه نگییه کانی تورک نایه ن و رۆڵه کانمان ده ره کی چه په ڵی ده ستی ده بێت ناکوژن. ده مانه وێ ئێمه نه هێڵین. خۆماندا له ناو به م کۆنفرانسه کۆتایی به و دۆخه بهێنین. ئ��ه وه ش یه کده نگی سه رتاسه ری کورد بۆ

گرنگه .

ل��ه چ��وارچ��ێ��وه ی دیداردا

ت��ورک:- ئه حمه د ل��ه گ��ه ڵ ب��ه ڕێ��ز رێکه وتن ب��ه رزان��ی

کراک��وردان ب��ه و راده گه یه نن داواکانیان چاالکییه کانیان شکاندنه وه ی بۆ گونجاوه زۆر قۆناغێکی به ک��ورد گه یشتنی و ئاشتی قۆناغی به

ستاتۆی خۆی. ئێستاکه له هه ر چوارپارچه ی دابه شکراوی کوردستان کورد کێشه ی چییه ؟ دیموکراتی ئاینده یه کی ب��ۆ چ��ی ده ت��وان��ی��ن ئ��ه م کێشانه بکه ین؟. ئه مانه و چ��اره س��ه ری پرسیاری زۆر گرنگ و سه ره کین و پێویستی به کۆنفرانسی نه ته وه یی ده داته پێشمان، ئێمه ش بۆ گوزاره کردن له م پێویستییه هاتووین و لێره ین. له )12(ی حوزه ێران دا هه ڵبژاردن هه یه و هه روه ها له هه وڵی پێشخستنی دیالۆگی نێوان کورد داین. کۆسپی نه بوونی یه کێتی کورد گه وره ترین کۆسپه . پێویسته پێکهاته یه ک دروست بکه ین

شاهۆز حه سه ن به رپرسى راگه یاندنى )PYD( پارتى یه کێتى دیموکراتیک(سه رهه ڵدانه کانى هۆکارى له باس سوریه ده کات و “سیستمى کۆمه ڵگا چاره سه رى کلیلى به دیموکرات” و ده زانێت گ��ه الن و ک��ورد کێشه ى ئه مریکاش وه ک له مپه رێک له به رده م شۆڕشى گه الندا ده بینێت و باس له

به ره یه کى یه کگرتوى کورد ده کات.چه تر: بۆچى گه ل له سوریا دژ به سیستمى

به شار ئه سه د راپه ڕى؟له سوریا )50( -دروستبوونى ده سه اڵتدارى ب��ه رده وام��ه و ساڵه به شێوه ى هێزى ئه منى سیستمى نییه . ره هه ندێک ته نها هۆکار به گوێره ى کاپیتالیزم و )ده وڵ��ه ت � نه ته وه ( دام��ه زراوه به تایبه ت له س��ه رده م��ى هاتنه س��ه ر ک��ارى به عس ئ��ه م زهنییه ته دروس��ت

بووه و هه ندێک جار وه ک سوسیالیست و هه ندێک جار وه ک نه ته وه په ره ست و هه ندێ جار عیلمانى خۆى نواندووه . له بنه ڕه تدا له

بنه ماى )ده وڵه ت � نه ته وه ( کێشه هه یه که کێشه کانى چینایه تى

نه ته وایه تى وه ک��ه��ه وى و ئازادى و کێشه ى له گه ڵ گ��ه وره ى خۆى هه یه و له بن ناوى یه کێتى نه ته وه ییدا یه ک پ��ارت��ى ده ب��ێ��ت��ه ده سه اڵتدار و له له بن ناوى یه ک

پ��ارت��ی��دا ی��ه ک بنه ماڵه حوکم ده کات.

)PYD( وه ک چه تر: ده خوازن چ سیستمێک بێت؟

-سه رده می )ده وڵه ت � نه ته وه ( یا یه ک پارتى سیستمى ئێمه تێپه ڕى. بێت، ده س��ه اڵت��دار

کۆمه ڵگاى دیموکراتیک له سه ر بنه ماى که ده که ین پێشنیار گ��ه الن به یه که وه ژیان مافى که مایه تى و زۆرایه تییه کان وه ک نه ته وه و ره نگ و دینه جیاوازه کانى تێدا پارێزراو بێت. ئێمه له فه لسه فه یه ئ��ه و س��ه ر ک��ه رێ��ب��ه ر ئاپۆ بۆ ناوین رۆژهه اڵتى پێشنیارى ده کات. نه ته وه ى ئه ویش دی��م��وک��رات��ی��ک��ه ک��ه ه��ه م��وو ره نگى به نه ته وه دی��م��وک��رات��ی��ک و هاوبه ش جێگه ى خۆى تێدا ده گرن و که سێک له ده ره ى ئه و سیتمه بێ ماف نه مێنێته وه و هه بوونى کێشه ى کورد گرێداوه به وه ى که له رۆژهه اڵتى ناوه ڕاست کێشه ى دیموکراسى هه یه و کلیلى چاره سه رى

کێشه کان دیموکراسییه و ئه مه ش بۆ سوریا و گه الن به تایبه تى کورد راسته . ئێمه ده ڵێن سیستمى خۆسه رى دیموکراتیک بۆ سوریا چاره سه رى هه ره راسته چ ره نگ و پارتییه ک هه یه به م شێوه یه ده توان به ئازادى و یه کهه وى

جێ ده گرن.چه تر: ئه و هه واڵنه چین که بۆ یه کێتى کورد

له رۆژئاوا دراون؟-بانگه وازى بۆ ئه مه کراوه و خه بات کراوه و له مانگى راب��ردووه خه بات ک��را و ئێمه وه ک )PYD( ئاماده ین له سه ر هه ندێک خاڵ گفتگۆ له سه ر هه ر که سێک بکه ین

کورد له رۆژى ئه مڕۆدا گه لى کورد پێویسته خۆى بوونى له ته مسیل یه کگرتوویى به یه کێتى نه توانێت که ک��وردێ��ک بکات. له بکات دروس��ت ناوخۆى دیموکراسیانه ى داهاتوودا ناتوانێت له سه ر بنه ماى یه کێتى بکات. دروس��ت نه ته وه یى یه کێتى گ��ه الن، ئێمه مه بده ئى و ستراتیژیک نزیک ده بین و ئاماده ین له هه موو کاتێکدا و له هه موو ئاستێکدا گفتگۆ له سه ر گشت که سێک بکه ین. هه وڵدان زۆر جیدى و هێزه رێکخستنى الیه نه کان الى قه ناعه ت و ده رک��ه وت که الی��ه ن��ه ک��ان دانیشتنى و و ب��ووه دروس��ت

هه نگاوێکى گرنگ بووه و پێویسته به هێزتر بێ پێشکه وێ.

تورکیا و ئه مریکا بۆچى چه تر: ده ست له ناوخۆى سوریا وه رده ده ن؟له کاپیتالیستی مۆدیرنیته ى -سیستمى هه لێک ده گ��ه ڕێ و ده ستى خ��ۆى تێکه ل ئه م ده یه وێت و بکات گ��ه الن به شۆڕشى ئ��ازادى گه الن ئاراسته ى شۆڕشه ى به هارى تورکیا بگرێت. ئ��ه وان به رژه وه ندییه کانى و ئه مریکا و ئیسرائیل پێش ئه وه ى رژیمى سه دام برۆخێ خه باتى هاوبه شیان هه بووه و ئێستا که ئه مریکا هاته ناوچه که ئه و خه باته

پارته کوردییه کان ئاماده کاری کۆنفرانسی نه ته وه یی ده که ن

DIHA :سەردانی وەفدی باكوری كوردستان بۆ باشور بە مەبەستی دروستكردنی كۆنفڕانسی نەتەوەیی كورد فۆتۆ

ئاماده‌کار‌ئارام‌پێنجوێنى

دیدارشاهۆز حه سه ن به رپرسى راگه یاندنى پارتى یه کێتى دیموکراتیک )PYD( له رۆژئاواى کوردستانسه‌الح‌حوسێن‌پور

سیستمى خۆبه ڕێوه بردنى دیموکراتیک بۆ سوریا چاره سه رى هه ره ڕاسته

دووشه‌ممه‌ 2010/11/8 ساڵی دووەم ژماره 58

دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

8

ژنان

زیندووشێرپه نجه ى منداڵدان )سرطان الرحم( یه کێکه له و نه خۆشیانه ى

رووبه ڕوى ژنان ده بێته وه ، به تایبه تى ئه وانه ى ته مه نیان

له سه رووى په نجا ساڵیه وه یه ، به شێوه یه کى گشتى هۆکارى

نه خۆشى شێرپه نجه نه زاندراوه ، ته نها ده ستنیشانى چه ند

هۆکارێکیان کردوه ، به هۆى ئه م نه خۆشیه زۆرجار ژنان منداڵدان

)رحم(یان له ده ست ده چێ و جارێکى تر منداڵیان نابێت، بۆ زانینى زیاتر

له سه ر ئه و نه خۆشیه له رووى زانستیه وه ، د.جوان عومه ر جه عفه ر

پسپۆر له نه خۆشیه کانى ژنان و منداڵبوون و نه زۆکى له شارى

هه ولێر له م چاوپێکه وتنه دا زانیارى زیاترمان ده داتێ.

چه تر/ ئه م نه خۆشیه چیه و چه ند جۆره ؟ - شێرپه نجه ى منداڵدان ده کرێته دووبه ش، منداڵدان ن��اوپ��ۆش��ى شێرپه نجه ى ئ��ه وان��ی��ش سه باره ت منداڵدانه ، ملى شێرپه نجه ى و ئه و منداڵدانه ، که یه که م شێرپه نجه ى به له و )%80-%75( رێ��ژه ى ب��ه ن��ه خ��ۆش��ی��ه ى ژنانه به دیار ده که وێت که سوڕى مانگانه یان ل��ه س��ه رووى )50( ته مه نیان وات��ه وه س��ت��اوه ، له خوار ته مه نیان ئ��ه وان��ه ى ب��ه اڵم ساڵیدایه ، )40( ساڵیدایه ته نیا )3%-5%(یان تووشده بن. چه تر/ هۆکاره کانى شێرپه نجه ى ناوپۆشى

منداڵدان چین؟ ناوپۆشى شێرپه نجه ى ه��ۆک��اره ک��ان��ى -

ENDOMETRC( منداڵداننه خۆشیه کانى CARCINOMA( و ن��ه زان��دراوه ، و نیه دی��ار به گشتى شێرپه نجه له زانایان هه ندێک ئ��ه وه ش��دا له گه ڵ ب��ه اڵم چه ند هۆکارێکیان ده ستنیشان کردووه ، که

ده بنه شێرپه نجه ى منداڵدان، له وانه : 1- قه ڵه وى

2- چاره سه رکردنى نه خۆشیه کان به ده رمان 3- چاره سه ر کردن به هۆڕمۆن

راوه ستانى دره ن��گ و ب��وون باڵغ زوو -4سوڕى مانگانه

5- ج��گ��ه ل��ه م��ان��ه ئ��ه وان��ه ش��ى ت��وش��ى شێرپه نجه ى مه مک و کۆڵۆن هاتوون توشى له ئه وانه ى به تایبه تى ده ب��ن. نه خۆشیه ئه و خێزانه کانیان ئه و دوو نه خۆشیه )شێرپه نجه ى

مه مک و کۆڵۆن(یان هه یه . ده ستنیشان نه خۆشیه ئ��ه م چ��ۆن چه تر/

ده کرێت؟ ده توانرێت رێگایه ک به چه ند دی��اره -ده ستنیشانى ئه م نه خۆشیه بکرێت، له وانه به پارچه یه ک وه رگرتنى یان سۆنه ر، رێگاى له منداڵدان و هه روه ها له رێگاى )نازۆڕ( بۆ بینینى راسته وخۆى منداڵدان که به م رێگایه ده توانرێت ده ستنیشانى نه خۆشیه که به رێژه ى )95%( بکرێت و هه ر به و رێگایه ده توانرێت ئه و گرێیانه ش البردرێت که له ناو منداڵدانه که

هه یه ، ئه گه ر بتوانرێت البرێت. چه تر/ رێگا چاره سه رییه کان بۆ نه خۆشى شێرپه نجه ى ناوپۆشى منداڵدان چۆنه و چین؟ - بۆ چاره سه رکردنى نه خۆشى شێرپه نجه ى به له وانه هه یه ، رێگایه ک چه ند منداڵدان رێگاى نه شته رگه رى به البردنى هه موو منداڵدان و هێلکه دان و هێلکۆله کان، هه روه ها چاره سه رى هۆڕمۆنى به پرۆجیسترۆن کاریگه رى هه یه

به تایبه تى ئه وانه ى که نه خۆشیه که یان دووباره ده رم��ان��ى کیمیایی هیچ ب��ه اڵم ده ب��ێ��ت��ه وه ، نه خۆشى بۆچاره سه رکردنى نیه ک��ارگ��ه رى

شێرپه نجه ى منداڵدان.چه تر/ جۆرى دووه م له نه خۆشى شێرپه نجه ى

مندااڵن کامه یه ؟ منداڵدانه ، ملى شێرپه نجه ى نه خۆشى -داده ن��درێ��ت شێرپه نجه کان له ب��ه دووه م که له جیهان ل��ه دواى شێرپه نجه ى مه مک، ئه و ده رده که وێت که سانه له و زیاتر نه خۆشیه ی که زۆر منداڵیان ده بێت، هه روه ها ئه وانه ى ئه مه هه یه ، جنسیان الیه نى له یه ک زیاتر ل��ه وه ى ئه و ئافره تانه ى له ته مه نى زوو جگه شوو ده که ن، خراپى بارى ئابورى و گوزه رانى خێزانه کانیش هۆکارێکى تره له سه رهه ڵدانى

نه خۆشى له وجۆره . شێرپه نجه ى نه خۆشى نیشانه کانى چه تر/

ملى منداڵدان کامانه ن؟ - سه باره ت به نیشانه کانى ئه م نه خۆشیه ئه وانه ى دواى جوت بوون خوێن ده بینن، ئه وانه ى دواى سوڕى مانگانه خوێن ده بینن، هه روه ها ئه وانه ى تۆزێک رژێن ده بینن و بۆنى ناخۆشى لێدێت، یان له کاتى سک پڕى خوێن ببینن و هیچ په یوه ندییه کى به سک پڕیه که وه نه بێت، له گه ڵ ئه مانه ش پشت ئێشه و قاچ ئێشه و خوێناوى بوونى میز و الوازبوون و بێهێزبوون بۆ نیشانه ن ئه وانه هه موو که مخواردن، و

بوونى شێرپه نجه ى ملى منداڵدان له ژنان. چه تر/ رێگاچاره بۆ ئه م جۆره چیه ؟

چاره سه رکردنى و ده ستنیشانکردن بۆ -شێرپه نجه ى به هه مانشێوه ى نه خۆشیه که ش، منداڵدان، رێگاکانى نه شته رگه رى و تیشک به ی��ان کیمیایی ده رم��ان��ى به کارهێنانى و کیمیایی و نه شته رگه رى به یه که وه ده کرێت.

ده بێت بپرسین کارى راگه یاندن چۆنه و چۆن ده توانێت یه کبگرێته وه له گه ڵ پێگه ى ک��وردا، ئافره تى ده رون��ى و کۆمه اڵیه تى و قورسه کارێکى سروشت به راگه یاندن ده ستخستنه و کێشه کان ب��ه دواى گه ڕانه سه ر خاڵه الوازه کانى کۆمه ڵگایه ، کارێکه ک��ات��ى ب��ۆ ن��ی��ه ، چ��ون��ک��ه ت��ه واوى ژی��ان هه میشه ده ب��ێ��ت کارێکه داگ��ی��رده ک��ات، قسه ى خۆت پێبێ و روت خۆشبێ و بزانى پێده که نى، له کوێدا و ت��وڕه ده ب��ى له کوێدا یه خه ى بیت کۆمه اڵتى که سێکى ده ب��ێ خه ڵک بگرى و قسه ى له گه ڵ بکه یته وه ، ف��زول ب��ی��ت، ک��ارێ��ک��ه ئ��ه ب��ێ روخ��س��ارت ره نگدانه وه ى قه ڵه م و کاغه زى و تۆمارکه ر تیادایه ، ئینته رنێتى و کامێراو الپتۆپ و

ده رکه وێت.ل��ه ه��ه م��ان ک��ات��دا س��روش��ت��ى پێگه ى به ترسێنراوه سروشتێکى ک��ورد ئافره تى سروشتى ده ره��ێ��ن��راوه ، پێناسه ى زه ع��ی��ف��ه بۆ پێنه که نێت که ئه وه یه ک��ورد ئافره تى غ��ه ری��ب��ه ق��س��ه ل��ه گ��ه ڵ ک��ه س��دا ن��ه ک��ات، که ده وام��ه ى ئ��ه و هه ندێکجار م��اڵ��ه وه و تر شوێنێکى هیچ وه رده گ��رێ لێ پ��اره ى کورد ئافره تى سروشتى هه روه ها نه کات، ئه بێت شه رمن بێت، سه رداخات له کۆڕ و کۆبونه وه و ئه و روداوان��ه ى که له ده ره وه ى ماڵ روده دات گوێى خۆى لێ که ڕ بکات، نیوه شه و براکه ى پێى وت تینومه هه ڵسێ به نامۆیه سروشتێکه بهێنێ، ب��ۆ ئ��اوى ئافره تى سروشتى نوسین. خوێندنه وه و کورد ته ندراوه به باسکردنى ئاڵتون و جل و مۆدێل و دراما تورکییه کان. سروشتێکه پله دووه و بۆى نیه قسه له قسه ى باوک و شه وان ته نها هاوسه ره کانیان بکات. برادا ئ��ه وان��ی��ان��ى ب��ی��رده ک��ه وێ��ت��ه وه ، گ��ه ر بێین دوو ئ��ه م ل��ه ن��ێ��وان بکه ین هه ڵسه نگاندن سروشته دا ده گه ینه ئه وه ى زۆر نه گونجاندن بیه وێت ئافره تێک هه ر نێوانیان له هه یه ده بێت ئافره تانه یه ى بشکێنێت ئه و سروشته ده رون��ى و جه سته یى ئ��ازارى ش��ه ڕب��ک��ات، و ش��ه ق بدرێت پێ جنێوى بکات، قبوڵ پاره ى له بکرێت به ش بێ لێبدرێت زلله ى ماڵه وه یان گۆشه گیر بکرێت و پێى بوترێت کارى بێیته ده توانیت ئه وکات »ب��ه ره اڵ« راگه یاندنه وه ، له هه مانکاتدا ئه و ئافره تانه ى کارى بۆ ناگرن لێ رێگه یان ماڵه وه که هێنده ى قۆستۆته وه هه له ى ئه و راگه یاندن ج��وان��ى و ک��اره ن��اوب��ان��گ و ب��ه گرنگى ناکاته وه له وه بیر هێنده ده دات ئاسانه کان

الیه نى مه عریفی به هێز بکات. ل��ه ک��ارى ئ��ه وان��ه ى به گشتى زۆرب��ه ی

راگه یاندندا کارده که ن یان له به ر نه بونى و پێویستى مادده یه هێنده ى من ئاگاداربم و ئه م که یسه م هاتۆته به رده م یان له به ر ناوبانگه ، خوێنیاندایه له راگه یاندن ئه وانه ن که یان ئه وانه ن ئه مه ى سێهه میان زۆر که من که که شتێکیان هه یه بۆ وتن ئه وانه ن که شه ڕى له ژێر ده ک��ه ن نه ریت و داب و کۆمه ڵگه ئه نجامى که توێژینه وه یه ى ئه و رۆشنایى ئه ده م له سه ر کێشه ى ئافره تى راگه یاندکار ئافره ت کارکردنى که ده رکوتووه بۆمان له بوارى بینرا و بیستراو زۆرتره تا بوارى که ناڵه له که ئه وانه ى چونکه خوێندراو، بینراو بیستراوه کاندا کارده که ن ته نها وه ک ته نها وان ب��ه ده س��ت ح��ازر پێشکه شکارى

ده وێ��ت، جوانى روکه شێکى + خوێندنه وه قه ڵه مى قه یرانى له ئێمه له ئێستادا ب��ه اڵم ژنانداین، ژنى ئێمه ناخوێنێته وه ، ژنى ئێمه سه یرى به رنامه رۆشنبیریه کان ناکات، هه تا کورد ژنى وه ستابێت. تورکیه کان درام��ا ته نها خه مێکى جل و به رگ و خ��واردن و ماڵ پاکردنه وه یه که هه موو رۆژێکى وه ک خۆیه تى ئاده ى چه ند ئافره تمان هه یه له پاڵ قوتووه مکیاجه کانى کتێبخانه یه کى دانابێت دره نگانێ تا ش��ه وان هه یه ئافره تمان کام بخوێنێته وه ، گه ر بۆ ئافره تى کورد بڕوانیت که کۆمه اڵیه تیه که ى ب��ارودۆخ��ه ئه گه ر نه گریت له به رچاو ک��ردووه گه شه ى تیایدا کورد ئافره تى ده که ین. ئافره ت له سته م له داوه هه وڵى بارودۆخانه دا له م به گشتى دواى راپه ڕینه وه به تایبه تى کارى راگه یاندن

بکات. چه ند کێشه یه کى تووش ده بێت که پێویستى به ده یان ساڵه تا خۆى خۆى چاره له وه دا ئافره ت رۆڵى به اڵم گرنگى بکات، دانى قوربانى ئ��ام��اده ى که ده رده ک��ه وێ��ت

هه بێت. به گشتى کێشه کان ئه مانه ن: و پیاوساالرییه کوردى کۆمه ڵگه ى -1به تایبه ت ده ره وه بێته ئافره ت نییه قبوڵى له شه واندا ئه وه هه رگیز قبوڵى نیه له حه یا و شه ره فى کچ و ژنه که ى ده ترسێت، بگره خێزانه که شى قبوڵى بکه ن کۆمه ڵگا قبوڵى ناکات هه زار و یه ک قسه ى بۆ هه ڵده به ستن. سه یرى گومانه وه چ��اوى به ته کسیه کان

ده که ن و هه وڵى ئیستغاللى ئه ده ن. کوردستاندا ل��ه راگ��ه ی��ان��دن ک��ارى -2

ره گێکى مێژووى نیه ، به تایبه ت الى ئافره ت زۆر سه ره تاییه هێشتا ماومانه تا ئه زمونى بکه ین له الیه کى تره وه راگه یاندن پیشه یه که پیشه پێویستى و به چ��اوى نیه پێویست سه ره کیه کانه وه سه یرى ناکرێت، پیشه یه که هه ر کاتێک و بتوانیت پاره په یدا بکه یت و به ناوبانگ بیت کارى راگه یاندن بکه . و کێشه له ه��ۆک��ارن خۆیان ژن��ان -3

دواکه وتنیان له و بواره . هیچ ئافره تێکى کورد ئاماده نیه قوربانى بدات، تاکه تاکه نه بێت، هه روه ها ئه وانه شى ک��ه رێ��گ��ه ی��ان پ��ێ��دراوه ئ��ه و ک��اره بکه ن بێژه رى مه عریفه ، له خاڵیه هه گبه که یان واهه یه خۆشى نازانێت ئه ڵێ چى، که چى جه ماوه رێکى زۆرى هه یه ، چونکه جوانه و

جلى سه رنجڕاکێش له به ر ده کات.

کردووه ، قۆرخ ناوه نده کانیان پیاوان -4نابینیت، ئ��اف��ره ت ب��ه ڕێ��وه ب��ه رێ��ک��ى هیچ که سیه کان ت��اک��ه حزبیه کان و ک��ه ن��اڵ��ه ببنه ئافره ت به ن��اده ن هه له ئه و هه رگیز

به ڕێوه به ر و پۆسته بااڵکان. جوان ئافره تى ک��وردى راگه یاندنى -5بیر و ن��ه ک ده وێ��ت، ن��ه رم��ى و جه سته ى ده نگى راگه یاندنى کوردى پته و، مێشکى

خۆشى ئافره تى ده وێت. 6- وه ک رۆژنامه نوسێک و توێژه رێکى بااڵپۆش قسه ده که م، رێگریه کى زۆر هه یه له داموده زگا حکومیه کان، یاخود که ناڵه عه لمانیه کان ده رهه ق به ئافره تى بااڵپۆش، ده ستى یان ناده نێ، زانیاریت هه ندێکجار

تواناى مه گه ر پێده که ن، زۆرت ده ستی رێگریانه ئ��ه و بتوانێت رۆژنامه نوسه که البدات، رۆژ هه بوه بۆ ده ستکه وتنى داتا روم کردۆته به ڕێوه به رایه تیه ک پێشه کى باسى موناقه شه ى و الکردومه ته وه خواى بوونى ......( به ڕێوه به ڕى یان ک��ردووم، له گه ڵ نرخى ئافره ت )ده بێت ووت��وم پێى ڤى( تى

جوانیه که ى بزانێت که .... تێدایه (. 7- کۆمه ڵگاى کوردى متمانه نادات به ئافره ت له هیچ رویه کدا، نه له راگه یاندن،

نه له سیاسه ت، نه له ئابوورى و...هتد. 8- ئافره ت به حوکمى ئه و سنور و هێڵه سورانه ى بۆیان کێشراوه له کارێکى سوکه وه ناپه ڕژێته کاره قورس و لێکۆڵینه وه کان به تایبه ت له مه سه له ى شاراوه و هه ستیاردا، سیاسه ت، سێکسیه کان و بابه ته وه ک

هه بێت ئافره ت شتێکى ئێستا که م تا یان ده رباره ى وه رزش یان ئابورى، زیاتر ئافره تان له بوارى گۆرانى داواکراو هونه رى مه ته ڵ هونه رمه نداندا و بورجه کان و پرسیار و

خۆیان ده بیننه وه . 9- بونیاتى خێزانى کوردى به جۆرێکه پیاو کارى ده ره وه بکات و ئافره تیش کارى ماڵه وه ، هه رکاتێک ئافره ت چووه ده ره وه و هاوکارى خێزانه که ى کرد له روى مادیه وه ناکات، ک��ه م م��اڵ��ه وه ى ئه رکى له هیچ کارى ماندوبونه وه هه موو به و راگه یاندن هاوکارى ئاڵۆزیه وه و هه موو به و ماڵیش ن��ه ک��ردن��ى پ��ی��اوى ک��ورد ل��ه ک��اروب��ارى ن��اوم��اڵ��دا، ئ��اف��ره ت م��ان��دو ده ک��ات، بۆیه زۆرجار دواى هاوسه رگیرى ئافره ت واز له

کارى راگه یاندن دێنێت. سه رشانى ئه رکى به سیاسیه کان -10ریکالمى ل��ه جگه هه ڵناستێت و خ��ۆى هیچ ئه گه رنا ئافره ت مافى بۆ روکه ش ب��ڕوای��ان ب��ه ک��ارى ئ��اف��ره ت و ب��ه ش��دارى ئێمه دا واڵت��ى له سیاسه ت نیه ، ئافره ت واته به رپرسه کان، به پرسیش له واڵتى ئێمه

بڕواى به مافى ئافره ت نیه . راگ��ه ی��ان��دن و ب��وارى ئێستادا له -11ناوه نده کان هێنده زۆرن بۆربوون، راگه یاندن بێشێنى بۆ نیه سه رى خۆتى پیشه یه ئه و

)ئه مه بڕواى هه ندێک که سه( . ره وش��ى سه ره کى هۆکارى تاکه -12ن��ال��ه ب��ارى ئ��اف��ره ت ن��ه خ��وێ��ن��دن��ه وه ی��ه ت��ى ئاگاى ئێمه ئ��اف��ره ت��ى نارۆشنبیریه تى، شوێنکه وته ى هه میشه ن��ی��ه ، ه��ی��چ ل��ه له نیه ، ساویلکه یه ، بیروڕاى خۆى پیاوه ، ئامانج بێ به و تاریک ناوبازنه یه کى ده بێت هه ر ده که ن و منداڵیان دایه ، شوو

به وشێوه یه ش به رده وام ده بێت.. 13- جارجار، به اڵم زۆر به که مى بینراوه توشى کاره که یدا میانه ى له ئافره ت که ده ستدرێژى یان ئیستغالل بۆته وه ، ئه مه له ژێر رۆشناى ئه و توێژینه وه ىیه ئه نجامانداوه

له سه ر کێشه ى ئافره تى راگه یاندکار. هۆکارن خۆیان زۆرج��ار ئافره تان -14بۆ کێشه کانى ده ره وه ى خێزان، جۆره جل و به رگ و میکیاجێک ده که ن له ئه وروپا ته نها له بۆنه کاندا ئه وه ده که ن، ده بێت ئه وه و ساکاره و ساده کار پۆشاکى بزانرێت سه رنجى که س راناکێشێت، کارى مه یدانى نه ک مه یدانیه ، جلى پێاڵو به پێویستى

ئه وه ى که ئێستا ده بینرێت. ئه و ئافره تانه ى که ده چنه ناو مه یدانه وه سه مه ره و و سه یر چاوێکى به کۆمه ڵگا هه ڵنابڕن چ��او ده ک��ات، س��ه ی��رى ن��ام��ۆ به که سێکى لێده ده ن و ته علیقى له سه رى له کار ئه مه ش ده ک��ه ن، ته فسیرى نامۆ ئازادى ئافره ته که ده کات و ناتوانێت ئه وه ى

پێویسته بیکات.

پسپۆڕێکى نه خۆشى ژنان: ئه وانه ى زیاتر توشى شێرپه نجه ى منداڵدان ده بن ته مه نیان له سه روى )50( ساڵی دایه

ژنان بۆ ناتوانن راگه یه ندنکارێکى سه رکه وتوو بن؟

u مه‌ستوره‌‌مه‌حمود u

زۆرێ��ک ل��ه ئ��ێ��م��ه ئ��اش��ن��ای��ن ب��ه و توندوتیژیانه ى ڕوبه ڕوى ژنان ده بێته وه ، که ڕۆژانه له ڕێگه ى که ناڵه بینراو و بیستراوو نوسراوه کاندا ده یبینین و ده یبیستین، یان له ڕێگه ى ئه و ڕێکخراوانه ى تایبه تن به ژنان یان سااڵنه له ڕێگه ى به ڕێوه به رایه تى ژنان دژى توندتیژى به ره نگاربوونه وه ى پێش ده خه نه داتامان ئامارو کۆمه ڵک چ��او ک��ه ه��ه م��وو ئ��ه م��ان��ه به شێکن له تیژیانه ى توندو ئ��ه و ده ستنیشانکردنى ڕوب��ه ڕوى ژن��ان ده ب��ێ��ت��ه وه و هه ندێکیشى ڕه نگه که سمان نه یزانین و ژێربه ژێر ئه نجام ده کرێن تیژیانه ى که توندو ئه و بدرێت، به رامبه ر ژنان ڕه نگه تا چه ند ساڵێک بوبن جه سته یى توندوتیژى ئیستا پێش توندوتیژیه کى بناغه دا له خۆشى که ده رونى بووه و دواتر ده رئه نجامى بۆته هۆى توندوتیژى جه سته یى، له ئێستا هه رچه نده توندوتیژى جه سته ى هه ر ماوه ، له پاڵیدا توندوتیژى ده رونیش زیادى کردووه ، زۆر له توندوتیژیه جه سته یه کان به کۆتایی هێنانى ژیانى ژنه که کۆتایى هاتوه ، به اڵم توندو تیایدا خ��ۆى ژنه که ده رون��ی��ه ک��ان تیژیه توندوتیژى پێناکات، هه ستى ده ژى و ده رونى و هه ست نه کردن پێى زۆر خراپتره

له توندوتیژى جه سته ى.له توندوتیژى ده رونیدا ژن مافى پێشێل ده کرێت هه ستى پێ ناکات، له بیرکردنه وه دا ئازاد نیه هه ستى پێناکات، خاوه نى خۆىو باوه ڕى خۆى نیه هه ستى پێناکات، مافى پێشێل ده کرێت هه ستى پێناکات، کۆنترۆڵ هه موو ل��ه پێناکات، هه ستى ده ک��رێ��ت کایه کان دورده خرێته وه هه ستى پێناکات، بێ ئومێد ده کرێت له ژیان وخۆشى ژیان کابانێکى ده کرێته پێناکات، هه ستى باشو گوێڕایه ڵى کۆمه ڵگاو ماڵ هه ستى پێناکات، ده بێته کۆیله یه کى گوێڕایه ڵ و هه ستى پێ ناکات، ده بێته ڕۆبۆتێک و به ده ک��ات ئاڵتونیش پێناکات، هه ستى خۆیه وه و ده شچێته ده ره و ده شچێته سه یران و بۆنه کۆمه اڵیه تیه کان ، به اڵم نازانێت ژن ده رونین توندوتیژى ئه مانه هه مو کێیه ، هه ستى پێناکات ، ئه مه پله ى بۆ نیه هه یه کاریش ده کات له ده ره وه ى ماڵ و ئابوریشى به رزه ، خوێنده واریشى پله ى سه ربه خۆیه و به اڵم ڕوبه ڕوى ئه و توندوتیژیانه ده بێته وه ، زۆرب��ه ى ژن��ان ک��ارى ده ره وه ده ک��ه ن که هاوسه ره کانیان ڕازامه ندیشى له سه ره ، به اڵم به ده م نه ک به کرده وه چونکه به کرده وه هیچ له ئه رکى سه رشانى ژنه که ى که م ناکات و هاوکارى نیه به شێوه یه کى باش له به ڕێوه بردنى ئه رکه کاندا هه ر وه ک پێشوو پیاوه دا له و دابه شکارى ئه قڵیه تى وای��ه ، هه ر ماوه ده ڵێت تۆى ژن ده بیته چى ببه ، ببه مامۆستا ببه فه رمانبه ر ببه نوسه رو ڕۆژنامه نوس ببه فه یله سوف، به اڵم ده بێت هه ر جۆره کانیه وه به هه موو ماڵ ئه رکى ئه و نابێت پیاوم و بێت من به سه رشانته وه دابه شکاریه تێکشکێنم چونکه ڕوبه ڕوى ڕه خنه ى خێزان و کۆمه ڵگا ده بمه وه ، ئه مانه هه مووى توندوتیژى ده رونین و تێیدا ده ژین و هه ستى پێناکه ین، زۆرکات له پاڵ ووشه ى ده چه وسێینه وه و ده رون��ی��ان��ه ژن��دا مافى هه ستى پێناکه ین، ئه مه په یوه ندى به وه وه نیه پیاوه کان ڕۆشنبیرن یان خوێنده وارن یان ..هتد ئه مه په یوه ندى به بیرکردنه وه وه هه یه چه نده ها پیاومان هه یه ده بینین خۆیان زۆر ده زان��ن، خوێنده وار نوغبه و ڕۆشنبیرو به به قسه ش تا ئه وپه ڕى باوه ڕیان به مافى ئه وه ى خێزاندا ناو له ناتوانن به اڵم ژنه ، که ده یڵێن ڕه نگ بداته وه ، که میان بتوانن خێزانێکى به خته وه ر دروست بکه ن که ببنه نمونه بۆ کۆمه ڵگاو ئه و فکره ى باوه ڕیان پێیه تى زۆرێک له چه وسانه وه ده رونیه کان الى ئه و شه خسیه تانه وه باڵو ده بێته وه ، بۆیه له ئێستادا ب��اوه ڕم وایه ژن به ڕێژه یه کى زۆر ڕوبه ڕوى توندوتیژى ده رونى ده بنه وه .

توندوتیژى ده روونى به رامبه ر ژنان

n د.جوان عومه ر جه عفه ر پسپۆر له نه خۆشیه کانى ژنان و منداڵبوون

n ئاسته نگیه کی زۆر له به رده م ژنانی رۆژنامه واندا هه یه فۆتۆ/ شۆڕش مسته فا

ئاماده‌کارئااڵ‌به‌رزنجى

توێژه‌رى‌کۆمه‌اڵیه‌تى‌‌و‌رۆژنامه‌وانشانۆ‌عارف

ئاماده‌کاریادگار‌ره‌ئوف

ئاماده‌کارفه‌رحان‌_‌هه‌رێم


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

9

گه‌نجان

کاراله خوێندکارانى هه ندێک

هه ڵه بجه ئاماژه به وه ده که ن دوباره دابه شکردنه وه ى فۆڕمى

خوێندکاران دامه زراندنى هیچ جیاوازى نیه له گه ڵ

به اڵم پێشوودا، به ڵێنه کانى به شێکى تر به پڕۆسه یه کى

سه رکه وتووى ده زانن. ئاماریش به ڕێوه به رى

هیچ جه ختده کاته وه جیاوازییه ک ناکرێت و واسته

نیه ، به اڵم مه رجیش نیه دابمه زرێن. هه موو خوێندکاران س��وه��ه ی��ب ع��ه ب��دواڵ، ی��ه ک��ێ��ک��ه له خوێندکاره کان که به مه به ستى فۆڕم یه کێک ب��ه رده م هاتبویه وه رگ��رت��ن به رامبه ر بوو نیگه ران بنکه کان، له دراوه به خوێندکاران به ڵێنانه ى ئ��ه و به باشتر راب��ردووى به ڵێنه کانى له و وتى: سوهه یب، ه��ه روه ه��ا ن��ه ده زان��ى. شتێکى پ��ڕک��ردن��ه وه ی��ه ف��ۆڕم ئ��ه و ل��ه وب��اوه ڕه دان��ی��م رۆت��ی��ن��ی��ی��ه زۆر ئ��ه م دام��ه زران��دن��ه ب��ک��ه وێ��ت��ه ب��وارى ده س��ه اڵت ئ��ه وه ى ل��ه ب��ه ر پراکتیکه وه به به رامبه ر نیه رون��ى پێشینه یه کى

خه ڵک. له هه رێم حکومه تى ئ��ه وه ى دواى ک��ه ن��اڵ��ه ک��ان��دا ب��ه ف��ه رم��ى ب��ڕی��اردا ه��ه زار )25( ،)2011( س��اڵ��ى ب��ۆ له هه ندێک دابمه زرێنێ، خوێندکار په یمانگاکان و زان��ک��ۆ ده رچ��ووان��ى

دامه زراندنه . به و خۆشحاڵن کۆلێژى خوێندکارى ئه حمه د، توانا ئاماژه ى سلێمانى، زانکۆى په روه رده ى به وه کرد: دوباره دابه شکردنه وه ى فۆڕم ئه نجامه که شى و باشه پڕۆژه یه کى وتیشى: خوێندکاره ئه و ده بێت. باش

ئه م پرۆسه یه پرۆسه یه کى سه رکه وتوه ، زوتر ده بوایه ده کرێت تێبینى ئ��ه وه ى ب��ی��ر ل��ه م پ��ڕۆس��ه ی��ه ب��ک��راب��ای��ه ت��ه وه رونکردنه وه کان ده بوو ئه وه شدا له گه ڵ زۆر ل��ه م��ه زی��ات��ر ب��ون��ای��ه ب��ۆ ئ��ه وه ى فۆڕمه کانیان ئاسانتر به شێوه یه کى و قه ره باڵغى ت��اوه ک��و پڕبکردایه ته وه

بێزاربوون روى نه دایه . تیشکی ی��اس��ان��اس، ح��ه س��ه ن، دنیا خ��س��ت��ه س��ه ر ئ��ه وه ى ل��ه ک��ات��ى یه کێک ف��ۆڕم��ه ک��ان پ��ڕک��ردن��ه وه ى پڕکردنه وه ى سه رپه رشتیارانى له بووه ف��ۆڕم��ه ک��ان ج��ه خ��ت��ی��ک��رده وه : ل��ه ڕوى ی��اس��ای��ی��ه وه ک��ه س ب��ۆى ن��ی��ه ف��ۆڕم وه رب��گ��رێ��ت. ت��ر که سێکى له جێگاى ده بێت وه رده گرێت ئه و که سه ش فۆڕم ماوى چونکه بێت، زانکۆ ده رچ��وى

ده رچ��وان��ى ب��ۆ دان��راوه رۆژ )15(زانکۆ بۆ پڕکردنه وه ى فۆڕم. هه روه ها نه کراوه جیاوازى هیچ وتیشى: دنیا، ل��ه ن��ێ��وان پ��س��پ��ۆڕی��ی��ه ک��ان��دا ه��ه م��وو بۆى په یمانگا و زان��ک��ۆ ده رچ��وان��ى

هه یه فۆڕم وه ربگرێت. پڕکردنه وه ى ئه وه کرد: بۆ هێماشى ف��ۆڕم س��ن��وره ک��ان��ى ه��ه ڵ��ه ب��ج��ه و ن��اح��ی��ه ک��ان��ى ده وروب��ه رى ده گ��رێ��ت��ه وه ه��ه ن��دێ��ک ح��اڵ��ه ت��ى ت��ای��ب��ه ت��ى ل��ه بنکه که مان روى داوه وه ک پشتگیرى ل��ه وه ى دڵنیابوون ب��ۆ نیشته جیبوون، ئه وانه ى وه کوێیه خه ڵکى خوێندکار ساڵى پێش ده بێت پرده که نه وه ف��ۆڕم ته واوکردبێت، خوێندنیان )2010(به هۆى هه یه ده رچ��وو وت: ئ��ه وه ش��ى س��اڵ س��ێ دواى دان��ه م��ه زران��دن��ی��ه وه

ئ��ه م س��اڵ ف��ۆڕم پ��ڕده ک��ات��ه وه ، وات��ه )2007( ساڵى ده رچ��وى فۆڕمه کان

ی تێدایه . پ��اش ئ��ه وه ى ک��ۆم��ه ڵ��ێ��ک خ��اڵ دان��راوه وه ک م��ه رج بۆ دام��ه زران��دن ئ��ه م��ه ش ئ��ه وه ده گ��ه ی��ه ن��ێ��ت ه��ه م��وو خوێندکاران دانامه زرێن. خوێندکاران ده رچووان پسپۆڕى و به پێى میالکات رێگه ى له به ڕێوه به رایه کاندا به سه ر ی��ه ک��ه ى ئ��ی��داری��ی��ه وه داب��ه ش��ده ک��رێ��ن دابمه زرێن، هه موویان نیه مه رجیش ئ��ه و م��ه رج��ان��ه ش خ��وێ��ن��دک��ارى پێ بۆ ب��دات به ڵێن ده ب��ێ��ت داده م��ه زرێ. نابێت دام��ه زراو س��اڵ، )5( م��اوه ى ب��ک��ات. م��وچ��ه ب��ێ م��ۆڵ��ه ت��ى داواى پ��ی��ش��ه ى دی��ک��ه ى ح��ک��وم��ى ن��ه ب��ێ��ت. ئه وشوێنه ى بۆى دیارى ده کرێت پێوه ى

نه بێت. خوێندکار ده بێت پابه ندبێت. ه��ه روه ه��ا ک��اروب��ارى ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ى ره چاو ده کرێت وه ک خێزاندار و پله ى

خوێندن و به شه که ى. هه ولێر، پارێزگارى هادى، نه وزاد ئ��ام��اژه ى ب��ۆ ئ��ه وه ک��ردوه ئ��اگ��ادارى ده ڵێت هاواڵتیه کیش نیه . دامه زراندن ئ��ی��داره ی��ی وای��ه دوو م��ان��اى ئ��ه م��ه ئه م بڕوات شێوه یه به م و ماوه هێشتا

نیه . شه رعیه تى دامه زراندنه غ��ه ف��ار ئ��ه ح��م��ه د، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى ئاماژه ى شه هید. هه ڵه بجه ى ئامارى ب��ۆ ئ��ه وه ک��رد: ئ��ه و ژم��اره ف��ۆڕم��ه ى هاتووه بۆ قه زاى هه ڵه بجه و ده وروبه رى ب��ه ش��ێ��وازێ��ک��ى گ��ون��ج��او داب��ه ش��ی��ان ک��ردون ک��ه م��ت��ری��ن ک��ێ��ش��ه ه��ه ب��ووه . بۆ فۆڕم )1000( جه ختیشیکرده وه : ه��ات��ووه ، شه هید هه ڵه بجه ى س��ن��ورى و سیروان و خورماڵ قه زاکانى واته هه ڵه بجه له که ده گ��رێ��ت��ه وه ب��ی��اره ش ف��ۆڕم پ��ڕده ک��ه ن��ه وه . ل��ه ب��اخ��چ��ه ى ساوایانى خونچه ، بنکه ى ژماره )32( لیژنه ى له الیه ن زانکۆ ده رچوانى بۆ ب��ااڵى دام��ه زران��دن��ه وه دی��ارى کراوین سلێمانیه . پ��ارێ��زگ��اى ب��ه س��ه ر ک��ه فۆڕمى )1500( وتیشى: ه��ه روه ه��ا په یمانگاش دابه شکراوه له بنکه یه کى فۆڕم ئێمه بنکه یه ى ل��ه و جیاوازتر، فۆڕمه کانیش ئه گه ر پڕده کرێته وه . ده هێنین، دیکه ش فۆڕمى که مبوون به اڵم پاڵه په ستۆیه کى زۆرمان له سه ره ، خوێندکاران په له کردنى ب��ۆ ئ��ه وه ش وتیشى: به ڕێوه به ره ، ئه و ده گه ڕێته وه . ئێمه الى واسته شێوه یه ک »به هیچ نیه ، قایمقام داواى فۆڕمى کردوه پێم هه ڵه بجه ئامارى به ڕێوه به رى ن��ه داوه . ئه وه شى وت، »گره نتى ئه وه نیه هه موو هێشتا چونکه دامه زرێن«. ده رچوان ل��ه ک��وردس��ت��ان دوو ئ��ی��داره ی��ی ب��ه دى

ده کرێت.

به شداربووانى رێبه رکویک ناڕازین له گۆڕینى ئه و سیستمه ى

که گرێبه ستى نێوان هاواڵتیان و ئه و کۆمپانیایه بوو، چونکه زۆربه ى به شداربووه کان گه نجن و له ڕوى ئابوورییه وه زیانیان

پێده گات. به ڕێوه به رى به شى سلێمانى کۆمپانیاکه ش دان

به که موکورتییه کان ده نێت و بێئاگایى خۆى له گۆڕینى ئه و

سیستمه له سلێمانى ده رده بڕێت که به سه ر ئه و هێڵه هێنراوه .

شاناز عه بدولڕه حمان، ته مه ن )27( ساڵ، »ئه و به وه کرد: ئاماژه ى رۆژنامه نووس، که سانه ى ئه و تۆڕه به کارده هێنن زۆربه یان زیانێکى بۆیه الوازن، ئابورییه وه ل��ه ڕوى جه ختیشیکرده وه : لێده که وێت«. گه وره یان ئه م بڕیاره زیانێکى گه وره به کۆمپانیاکه ش به شداربووى ئه وانه ى چونکه ده گه یه نێت، دیاریکراویان ئیمکانیاتێکى ت��ۆڕه ن ئ��ه م هه روه ها خوێندکارن، زۆربه یان که هه یه ، ه��ه زاری��م )30( کارتێکى وت��ى: ش��ان��از، ب��ووه ، ت��ه واو مانگدا )15(ى ل��ه ک��ڕی��وه ک��ردووه . رۆژى )15( به شى ته نها وات��ه نیه که ئه مانه غه ش هیچ زه مانه تێکیش ن��اک��ه ن ل��ه ب��ه ش��دارب��ووه ک��ان��ی��ان، که سیش

لێپرسینه وه یان له گه ڵ ناکات. ه��ه ردى ج��ه م��ال، خ��وێ��ن��دک��ارى زان��ک��ۆ، ل��ه ی��ه ک��ێ��ک��ه س��اڵ، )23( ت��ه م��ه ن هه مان رێ��ب��ه رک��وی��ک ب��ه ش��دارب��ووه ک��ان��ى ئینته رنێته خ��ه ت��ى ئ��ه و ل��ه گ��ه ڵ کێشه ى هه یه . ئه و خوێندکاره وتى: ئه وه کارێکى ناڕاسته ، که ئه و کۆمپانیایه پێى هه ستاوه سه ر ده ک��ات��ه گ��ه وره ش کاریگه رییه کى ئێمه چونکه کۆمپانیایه ، ئه و داهاتووى

کاتێک به شداربووین له م گرێبه سته دا ئه و به و ه��ی��وادارم بۆیه نه بووه ، تێدا مه رجه ى ب��ه رده وام ئه گه ر بچێته وه ، خۆیاندا ک��اره ى گرێبه سته که به شداربووه کانى زۆربه ى بن ئ��ه وه ک��رد: ب��ۆ هێماشى هه ڵده وه شێننه وه ، تۆڕه ئه م به شداربووه کانى هه موو پێویسته

دژى ئه و بڕیاره بوه ستنه وه . ئه میر ره زا، ته مه ن )23( ساڵ، خوێندکار تیشکى خسته سه ر ئه وه ى: خه ته که زۆر خاوه و ئه م سیستمه ش که دایانناوه به شداربوانى خوێندکاره ، ئه م بێزارکردوه . تر ئه وه نده ى وتى: له سه ره تاوه ئه و تێبینیه م هه بوو له سه ر هێڵه ئه م فرۆشتنى که کۆمپانیایه ئه م سنوردار بکرێن، چونکه تا هێڵه کان زۆربن وتیشى: ئه بێته وه . که متر خێرایى تواناى گه وره زه ره رێکى سیستمه که ش گۆڕینى رێبه رکویک، به کارهێنه ره کانى له ده دات پێشوو، سیستمه که ى به بکرێته وه بۆیه تر خه ته کانى له چاو خاوه زۆر هێڵه که ش

که ئه مڕۆ هه ن. ت��ه م��ه ن )22( س��اڵ، ق��ارد، ئ��ه ح��م��ه د فۆتۆگرافه ر، ئاماژه ى به وه کرد: له سه ره تاوه ب��ه ک��ارى ئ��ه م هێڵه س��ه رن��ج��ى راک��ێ��ش��اوه پێگه یاندوه زیانى هێڵه ئه م به اڵم بهێنێت، فۆتۆگرافه ره ئه و پێبگات. سودى ل��ه وه ى به شداریم ئه وه شى وت: ماوه ى هه فته یه که کردووه له م هێڵه دا، به داخه وه بڕێک پاره م له و پێشتر ئه مه له کاتێکدا خه رجکردوه ، کرد. به شداریم که ن��ه ب��ووه گرێبه سته دا ل��ه س��ه ره ت��ادا کۆمپانیایه ئ��ه م پێشیوایه : خۆیدا ب��ه الى ب��ووى ب��ه ش��دار زۆر بڕێکى ب��ووه ت��ه وه په شیمان ئێستا ب��ه اڵم راکێشا، له وه ى پێشتر وتویه تى، بۆیه لێره وه داواده که م که که مپین دروست بکرێت و حکومه تیش له ڕووى یاساییه وه لێپرسینه وه ى خۆى بکات. ش��ه وک��ه وت ع��ی��زه ت، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى هێڵى و تیلیکۆم ن��ه ورۆز ک��ۆم��پ��ان��ی��اى بۆ ه��ێ��م��اى رێ��ب��ه رک��وی��ک، ئینته رنێتى

ئ��ه وه ک��رد: ک��ه م��وک��ورت��ی��م��ان ه��ه ی��ه له پێى به چونکه سیستمه که مان، گۆڕینى هۆکاره که شى نه بوو، هاواڵتیان داواک��ارى هه یه زۆرم��ان به شدارییه کى ئێمه ئه وه یه ک��ه ف��الش��ى رێ��ب��ه رک��وی��ک ب��ه ک��اردێ��ن��ن، ک��ه ئ��ه م��ه ش واى ک��ردوه ل��ۆدێ��ک��ى زۆر هه روه ها ئامێره کانمان، سه ر بچێته گه وره

سلێمانى ل��ه ئێمه ب��ه وه ک��رد: ئ��ام��اژه ش��ى ل��ه گۆڕینى ئ��اگ��ام��ان ه��اواڵت��ی��ان وه ک سیستمى ئیشپێکردنى رێبه رکویک نه بووه ، سلێمانى لقى وه ک ئێمه ب��ه رم��ب��ه ردا ل��ه به و گۆڕانکارییه ى که کراوه . نین رازی که مپینه ش ئه و دروستکردنى پێشیوایه : مافێکى ک��ردوه دروستیان هاواڵتیان که

له که موکوڕى چونکه خۆیانه ، ره وای هه وڵى له ئێستا ئێمه هه روه ها ئێمه وه یه ، که بکرێت گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ه ک ئ��ه وه دای��ن

به پێى خواستی هاواڵتیان بێت.به په یوه ندى زۆر )چ��ه ت��ر( رۆژن��ام��ه ى وه زاره تى ناوخۆوه کرد، به اڵم ئاماده نه بوون

هیچ لێدوانێک بده ن.

ده رچووان پڕکردنه وه ى فۆڕمه کانى دامه زراندن به رۆتین ده زانن

به ڕێوه به رێک: قایمقام داواى فۆڕمى لێکردم پێم نه دا

گۆڕینى سیستمى رێبه رکویک گه نجانى بێزار کردووه

»ئه و که سانه ى ئه و تۆڕه به کارده هێنن زۆربه یان له ڕوى ئابورییه وه الوازن، بۆیه زیانێکى گه وره یان لێده که وێت«

‌nخوێندکاران‌له‌کاتی‌وه‌رگرتنی‌فۆرمی‌دامه‌زراندندا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌/‌‌فۆتۆ:‌یادگار‌ره‌ئوف

‌nکۆمپانیاکانی‌ئینته‌رنێت‌ته‌نها‌بیر‌له‌به‌رژه‌وه‌ندی‌خۆیان‌ده‌که‌نه‌وه‌‌

گه نج و ده سه اڵت و به رپرسیارێتى

u هونه‌ر‌محه‌مه‌د u

یاسایى و ده ول��ى میعیاره به هه موو گه نج تواناى و هێز بنه ماى کۆمه اڵیه تییه کان و هه موو کۆمه ڵگایه که به وات��اى ئ��ه وه ى هه ر کۆمه ڵگایه ک رێژه ى گه نجى زۆربێت ماناى به پێچه وانه شه وه و کۆمه ڵگایه ئه و به هێزى

راسته .ده سه اڵتیش هیچ نیه جگه له تواناى گه نج، ئه مه ش به و مانایه نیه که ته نها گه نج له ده سه اڵتدا بێت، به ڵکو به و مانایه ى که تواناى گه نج به کار ده هێنرێت له الیه ن چینێکه وه که له ده سه اڵتدان و له رێگه ى تواناى گه نجه وه بیروڕا و به رنامه کانیان پراکتیزه ده که ن لێره دا ده گه ینه ئه وه ى که ده سه اڵت ده رئه نجامى تواناى گه نجه ، بۆیه به ده رکردن و په راوێزخستنى گه نج ئه وا ئه و ده سه اڵته به تاڵ ده بێته وه له عه قڵى پێشکه وتوو و ده سه اڵت له رێره وى سروشتى خۆى الده دات و

به ره و دیکتاتۆرى ده روات.پێویسته ئه وه ش بوترێت گه نج زۆربه ى کات به عه قڵ مامه ڵه ده کات له گه ڵ پێشهاته کاندا، و رادیکاڵى رۆحیه تى بوونى له گه ڵ ئه مه شۆڕشگێرى گه نج، به و مانایه گه نج له هیچ ده سه اڵتێک قبوڵناکات که مافه کانى زه وت بکات، چونکه گه نج خۆى به خاوه ن توانا و هێزى ده سه اڵت ده زانێ نه ک به به شێکى دابڕاو

له ده سه اڵت. ئه م پاره گرافه ى سه ره وه ده توانین به یه کێک دایبنه ێین گ��ه ن��ج تایبه تمه ندییه کانى ل��ه و دیموکراسى ده سه اڵته به دنیادا له هه موو

دیکتاتۆرییه کانیشه وه . له و ب��ه ده رن��ی��ن ک��وردس��ت��ان��ی��ش گه نجانى خاوه نى ئ��ه وه ش��دا له گه ڵ و تایبه تمه ندییانه تایبه تمه ندییه کى پێشکه وتنخوازن که ئه ویش چونکه کردنه ن، به رپرسیارێتی به و هه ست خۆپیشاندانه کانى )17(ى شوبات و رۆژانى دواتر ده ریخست که ئه وه گه نجى کوردستانه ئه زمونه که وه یه نه ک ده س��ه اڵت. به ته نگ شه ریف شامى ئه یه وێت واڵت ئ��ه وه گه نجه بێت نه ک ده س��ه اڵت ئه وه گه نجه ده یه وێت ئه وه ده س��ه اڵت. ن��ه ک نه مێنێت توندوتیژى ده سه اڵته سیناریۆى درۆ دروست ده کات نه ک

گه نجهه یه زی��ن��دوم��ان نمونه ى ده ی��ان بێگومان ده ریده خات ده سه اڵت له بچوکترین نه زانییه کانى له خه وى بێ ده ن��گ کردنى شه قام خ��ۆى و راسته قینه ى ب��ک��وژى ل��ه وان��ه هه ڵنه ستاوه یاساییان مامه ڵه ى بچوکترین خۆپیشانده ران له گه ڵ ن��ه ک��راوه ، ده س��ه اڵت له سه ر سیناریۆ و گه نجیش ب��ه رده وام��ه ک��ردن دروس��ت به عه قڵیه ت و بیرکردنه وه ى ئه م جۆره له ده سه اڵت گاڵته ى دێت و ده زانێت ده سته که یان که شفه و

دووشه شیان له ده ستدا تۆپیوه .لێره دا پێویسته قسه ى خۆپیشانده رێکى عه ره بى ناوه ڕاست و باشورى عێراق بێنمه وه که زۆر جوان له تیڤییه وه وتى خه ڵکینه ئێمه چى بکه ین بێ نان و بێ ئاو و بێ کار و بێ سوته مه نین بۆ مافه کانمان که خۆپیشاندانیش ده که ین ده سه اڵت به بیانوى به عسى بوون رێگه مان لێ ده گرن و به ئ��اره زووى خۆیان لێمان ده کوژن و دارده ستێک، کردۆته به عسیبوونیان بیانوى لێ ره خنه یان ئه وانه ى ل��ه دژى دێنن به کارى ده گرن و داواى مافى ره واى خۆیانیان لێ ده که ن منیش وه کو کوردێک کاکه ى خۆپیشانده رى عه ره ب پێت ئه ڵێم ئه گه ر الى ئێوه ده سه اڵت پێتان ده ڵێ به عسى ئێمه خراپترمان پێ ده وترێت و تۆمه تى ناڕه وامان ده درێته پاڵ وه کو ده ستى ده ره کى و تێکده ر و سیناریۆى ئۆپۆزیسیۆن. ئێمه حاڵى ئه ڵێم که سه یرنه بێت پێت بۆیه بیناکانمانه و باڵه خانه به و خراپتره زۆر هه ڵمه خه ڵه تێ، چونکه ئه گه ر ئێوه به عسیتان باشتره ، چونکه به سایه ى سه رى بوترێت پێ برا به رپرسه کورده کانتانه وه یاسای ریشه کێش خه ڵکى مامه ڵه ى پێشێلکراو به عس کردنى ئاسایى له گه ڵ به عسیه کان ده کرێت و به رپرسه گه وره کانى به عس به ئیمزاى سه رکرده کانى ئێمه بوونه وه به به رپرس له واڵتدا، بۆیه خه م مه خۆن ئێوه هه رچۆنێک بێت له ئێمه ى کورد که سین، بێ په ناو بێ ئێمه باشتره حاڵتان له خۆتان سه رکرده کانى ئه گه ر ئێوه ب��ه اڵم دژتان بن ئه وه دڵنیابن برا به رپرسه کورده کان فریاتان ده که ون چۆن فریاتان که وتن له یاساى حکومه تى دروستکردنى و خۆپیشاندانه کان

عێراق و....هتد.ئ��ه م��ان��ه ش ن��ه ک ل��ه رێ��گ��ه ى ت��وان��ا و زیره کییه وه ، به ڵکو له سه ر حسابى مافى کورده . که واته ده گه ینه ئه و راستییه ى که له سایه ى ده سه اڵتى کوردیدا به عسى بوون عه یبه نیه و له گه ڵ به رپرسیارانه مامه ڵه به ده سه اڵتیش رووداوه کان ناکات و ته نها به رژه وه ندى حزبى و تاکه که سى مه به سته نه ک به رژه وه ندى بااڵى

نه ته وه یى کورد.


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

11

هونه‌ر‌و‌وێژه‌

هاوبه ش خ��ه م له )ه��اوب��ه ش دروشمى ژێ��ر له به کردنه وه ى هه ڵسا الرسا رێکخراوى ئاینده ( له پێنج و ف��ۆت��ۆگ��راف��ه ر پێنج ب��ۆ پێشانگایه ک

شێوه کار.له پێشانگاکه دا که رۆژانی )22 تا 5/25( دیار ره حیم، )رێباز فۆتۆگرافه ران بوو به رده وام ئازاد عه بدواڵ، ره نج عوسمان، سه رتیپ ئازاد، نازری، دیار ئازاد( به شدرابوون که هه ریه که یان ب��ه چ��وار ف��ۆت��ۆ ب��ه ش��داری��ان ک��ردب��وو، پێنچ ره سام، ریاز عه زیز، )ئه حمه د له شێوه کاره که ش غانم( زرغ��ام ی��وس��ف، م��وراد تاهیر، ره ف��ع��ه ت

پێکهاتبوون. ش��اری ل��ه )ت��ه وار( ه��ۆڵ��ی ل��ه پێشانگاکه ب��ه ش��دارب��ووى ئ��ازاد، دی��ار ک��رای��ه وه ، سلێمانی پێشانگاکه له لێدوانێکیدا بۆ )چه تر( رایگه یاند: شێوه کارییه که ، پێشانگا کردنه وه ى له ئامانج پیشاندانى نه هامه تیه کانى گه لى کورده و ئه نفال فۆتۆگرافیه که ش پێشانگاى و کیمیابارانه و پیشاندانى ژیانى رۆژانه و ئیشى رۆژانه ی چین

و توێژه جیاجیاکان و سروشت و منداڵه .

که ئێرانی ده ره��ێ��ن��ه ری پ��ه ن��اه��ی، جه عفه ر رووبه ڕوی زه ختی به ڕێوه به رانی ئێران بووه ته وه ، بۆ ئه وه ی دوایین فیلمی خۆی بگه یه نێته فێستیڤاڵی فیلمی »کان« رێبازێکی سه رنجڕاکێشی به کار هێنا. ده وڵه تی ئێران ده رهێنانی فیلمی له جه عفه ر )ئه مه فیلمی به ڵگه ک��ردووه . قه ده غه په ناهی فیلم نیه ( له سه ر فالش دیسکێک کۆپی کرد، خستیه ناو کادۆیه ک و له رێگای هاوڕێیه کی

نزیکییه وه گه یاندی به فێستیڤاڵی »کان«. که فیلمانه ی ئ��ه و ل��ه ب��ه ر ت��اران ده وڵ��ه ت��ی )20( سزای ده گرێت، ئێران ده وڵه تی له ره خنه نوسینی و فیلم ده رهێنانی قه ده غه کردنی ساڵ به اڵم بڕیوه ته وه . په ناهی سیناریۆی بۆ جه عفه ر په ناهی له واز نێونه ته وه یی فێستیڤاڵی دیسان ناهێنن. هه رچه ند ده رچوون له واڵت بۆ په ناهی ئاسایشی هێزی چاودێری ژێر له و قه ده غه یه ئێراندایه ، به اڵم دیسان به ڵگه فیلمی )ئه مه فیلم

فۆتۆ/‌فه‌ریق‌هه‌ڵه‌بجه‌یینیه (ی ده رهێنا.

فۆتۆی‌هه‌ڵبژارده‌په‌ناهی‌فیلمه‌که‌ی‌به‌کادۆدا‌نارد‌بۆ‌»کان«‌پێشانگاى،‌هاوبه‌ش‌له‌‌خه‌م‌هاوبه‌ش‌له‌‌ئاینده‌ پشیله‌کان،‌له‌‌فێستیڤاڵی‌مافی‌مرۆڤی‌تورکیا

هه‌واڵی‌هونه‌ریمندااڵنی هه ژار به م شێوه یه جه ژنیان به ڕێده که ن

ئێستا به قه یرانى شانۆى کوردى ده ناسرێت، هه ر بۆیه ئه نجامدانى به م شێوه یه ى که ئێمه بینیمان

نه کرابایه باشتربوو«. به شار عیلوى، شانۆکارى عێراقى، ده رباره ى په یامى فێستیڤاڵ، وتى: »ئه م فێستیڤاڵه توانى کۆمه ڵێک رۆئیاى جیاواز و کۆمه ڵێک ستایلى به و کۆبکاته وه له خۆیدا جیاواز کارکردنى بۆچونى من سه رکه وتوبوو له وه یاندا و یه کێک

بووه کۆمه ڵێک له جوانى ئه م فێستیڤاڵه ئه وه هونه رمه ندى گه وره ى کوردى و عێراقى و عه ره بى به شداریان کردوه و رۆژانه کۆڕى تایبه تى هه بووه له سه ر پرسه کانى شانۆ که زۆر سودمه ندبوون بۆ

به شداربوانى ئه و فێستیڤاڵه «. ی��ه ک��ێ��ک ل��ه وان��ه ی ک��ه ب��ه ش��داری ئ��ه و فێستیڤاڵه ی نه کردبوو گۆران نامیق، شانۆکارێکى گه رمیان و دانیشتوى پارێزگاى سلێمانى، ده رباره ى

»گوناهێکى وت )چه تر(ى به فێستیڤاڵه که گه وره یه نوخبه کانى شانۆکارانى عێراق و ئێران و عه ره ب بانگهێشتى ئه م فێستیڤاڵه بکرێت و به نیشاندانى چه ند به رهه مێکى الواز و ئاست نزم له رووى هونه رییه وه پێیان بڵێیت ئه مه هێز و داهێنانى شانۆکارانى کورده و ئه و هونه رمه ندانه شى هه ر له نێو سلێمانى و ناوچه کانیتردا بونیان هه یه و کارى جوان و سه رکه وتویان پێشکه ش کردووه

پشتگوێ بخرێن و بانگهێشتى به شدارى کردنیان نه که ن له م فێستیڤاڵه دا«.

شه ماڵ به رزنجى، شانۆکار، ده رباره ى بودجه ى فێستیڤاڵ و که موکوڕیه کانى به )چه تر(ى وت: »ئه م فێستیڤاڵه بڕى )159( ملیۆن و )750( هه زار دینارى بۆسه رفکراوه ، بۆ حه وت نمایشى هیچ له که چى سیمینار، هه شت و شانۆیى نه کراوه و ئه وه ش ته له فزیۆنێک ریکالمى بۆ بێبه ش بوونى بینه ره له کاره کانى ئه و فێستیڤاڵه ته نانه ت له دروستکردنى ده لیلى فێستیڤاڵه که یشدا کات و شوێنى چه ند شانۆیه ک هه ر دیارنه بوو ده بوو ئێمه به ته له فۆن کردن بمانزانیبایه له کام

هۆڵ و له کاتژمێر چه ند نمایش ده کرێن«. شه ماڵ، له درێژه ی قسه کانیدا وتى: »یه کێک له خه وشه کانى ئه و فێستیڤاڵه ئه وه یه ناوى لێنراوه فێستیڤاڵى سلێمانى بۆ شانوى کوردستان، ئایا ئه وه بوو هێز و داهێنانى شانۆکارانى کورد؟ رێزم

هه یه یه ک دوو نمایش تاراده یه ک باشبوون و مایه ى خۆشحاڵیمان بوو، به اڵم ئیشى واى تێدا بوو ئه م فێستیڤاڵه که نه ک هه ر شانۆ نه بوو، به ڵکو جۆرێک بوو له گاڵته کردن به بینه ر و به خودى

شانۆکارانیش«. ع��ه ب��اس ع��ه ب��دول��ڕه زاق، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى له هونه ر و رۆشنبیرى گشتى به ڕێوبه رایه تی سلێمانى، له وه اڵمى ره خنه و بۆچونه جیازه کاندا به )چه تر(ى راگه یاند »بۆ زیادکردنى چاالکى ئه م فێستیڤاڵه مان سازنه کرد، به ڵکو ئه وه په یوه ندى به و پالنه وه هه یه که له گه ڵ شاره زایانى بواره که دا بۆ ئه مساڵ دامانڕشتون و زۆرشتى تریش له پێشه

که ئه نجامى بده ین«. ناوبراو له قسه کانیدا ئاماژه ی به وه کرد له مساڵدا سه رشه قامیان شانۆى نێوده وڵه تى فێستیڤاڵى هه یه و راشیگه یاند هه روه ها فێستیڤاڵى شانۆیى

کوردستان ده بێت له گه ڵ کۆمه ڵێک کاریتر.

ئه و به ڕێوه به ره باسی له وه شکرد »ئه م فێستیڤاڵه وه ک هه ر فێستیڤاڵێکیتر سه رکوتوانه به کۆتایی گه یشت« ناوبراو به ڵگه شی بۆ قسه کانی هێنایه وه ب��ه وه ی که »ئ��ه و ژم��اره زۆره ى هونه رمه ندانى گه واهى کوردستان هه رێمى ده ره وه ى و ناوخۆ ب��اره ی ره خنه کانه وه له ئه و راستیه ن« عه باس وت��ی: »ئ��ه و که سانه ى گله یى ده ک��ه ن له وه ى شارۆچکه کان به شداریان نه کردوه مافى خۆیانه ، به اڵم ده بێت ئه وه بزانن ئه م فێستیڤاڵه تایبه ت بووه نه ک به ڕێوه به رایه تیه کانى رۆشنبیرى به کارى هه روه ها کوردستان«. تیپه کانیترى و گروپ درێژه ی به قسه کانیدا و رایگه یاند »ئه و به ڕێزانه ئه وه له یه ک جیاناکه نه وه هه ر ئه وه ش واى لێکردون ره خنه بگرن و قسه بکه ن هه موو که س سه ربه سته له وه ى چۆن بیرده کاته وه و چى ده ڵێت، به اڵم به لۆژیک و له چوارچێوه ى تێگه شتندا بێت نه ک له خۆڕا گله یى له شتێک بکرێت که وانیه ».

فـێـستیڤاڵـى سـلێـمانى بۆ شـانـۆى کوردستان له نێوان سه رکه وتن و شکستدا

فۆتۆ/ فه ریق هه ڵه بجه یی - ئه حمه د قادر

له )2011/6/1(دا هێشتا مندااڵن له ژێرسته می بێ مافی و ژیانێکی سه ختدان

باشترینه کان دیاریکرانله کۆتایى فێستیڤاڵه که پێنج کارى شانۆیى رۆیشتنه نێو ملمالنێوه بۆ به ده ستهێنانى ئه و خه اڵتانه ى که له الیه ن لیژنه ى

دادوه رییه وه ده ستنیشان کرابوون. به کر له ده رهێنانى ژولیا( نمایشى شانۆى )خاتو •باشترین

ره شید به رهه مى به ڕێوه به رێتى هونه رى شانۆى سلێمانى •باشترین سینۆگرافیا بۆ هونه رمه ند )عه زیز عومه ر( له شانۆى

)کوێره کان( به رهه مى فه رمانگه ى رۆشنبیرى که رکوک.

)ئه ژین حه مه هونه رمه ند بۆ ئه کته رى کوڕ •باشترین نورى( له شانۆگه رى )خاتو ژولیا(دا.

•باشرین ئه کته رى کچ بۆ هونه رمه ندى رۆژهه اڵت )نیلوفه ر جه واد پورى( له شانۆگه رى )که روێشکى سپى به چاوى سوره وه (

به رهه مى )تیپى شانۆى کرمانشان(.ده ره وه ى له )خه ونێک به خشرایه ک��وردى ده ق��ى •خه اڵتى به ڕێوه به رێتى له ئیدریس( )هه ڵکه وت له نوسینى ب��ازن��ه دا(

رۆشنبیرى دهۆک.

دراما و شانۆ بوارى ده رهێنه رى )به کر ره شید( له میانه ى لێدوانێکیدا بۆ )چه تر( ئاماژه ى به وه رگرتنى ئه و )فێستیڤاڵى له که کرد خه اڵته )3(کوردستان( شانۆى بۆ سلێمانى “ئه گه ر رایگه یاند و وه ری��ده گ��رێ سه یرێک بکه ین ده بینین له فێستیڤاڵى سلێمانى بۆ شانۆ، شانۆگه رى خاتوو ژولیا توانى )5( خه اڵت به ده ست بهێنێ و ئه مه ش ده الله ته له وه ى که یه که م چووه پاشان و سلێمانى له بووه فێستیڤاڵى کوردستانه وه له وه شدا به هه قى خۆى توانى )3(خه اڵت به ده ست دادوه ران��ى ده ستى له سه ر بهێنێت فێستیڤاڵه که ، خه اڵته کانیش خه اڵتى باشترین ده رهێنه ر و باشترین نمایش

و باشترین ئه کته رى کوڕ بووه “. له وه اڵم��ى ئه و پرسیاره ى که ئایا وه رگرتنى خه اڵته کان ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ى نوسینه که بیانیه یان کاره که باشبووه ، به کر ره شید وتى: “به ته ئکید

په یوه ندى به کارى ده رهێنان و نواندن و دابه شکردنه وه ه��ه ب��ووه ن��ه ک ب��ه وه ى ده ق��ه ک��ه بیانى بووبێت، ئێمه توانیمان وه ک خێزانێکى هونه رى جوان به بهێنینه به داهێنانه وه کاره که ت��ازه وه ئسلوبێکى به رهه م”، زۆرێک له هونه رمه ندان و ئاماده بووان پێیان وابوو که ئه و فێستیڤاڵه نه یتوانیوه شانۆ له قه یران رزگار بکات، به اڵم )به کر ره شید( پێیوایه که ئه وه )شانۆ( نیه له قه یراندا بێت، به ڵکو ئه وه هونه رمه نده له قه یراندایه و وتى: “له گه ڵ وشه ى قه یراندا نیم، ئه سڵه ن قه یران له ناو هونه رمه ندایه نه ک له شانۆدا و له هه موو دنیادا قه یرانێک هه یه که قه یرانى بینه ره ئه مه ش له به ر ئه وه ى که ئیشى باش ناکرێت، چونکه هونه رمه ند له گه ڵ خۆى راستگۆ نیه و ناتوانێت ئیشى باش بکات، بۆیه کارى باش بینه ر ده هێنێته وه و شانۆ له قه یران

رزگار ده کات”. سه باره ت به به رهه مى داهاتووى )به کر ره شید( نه یشارده وه وتى: “کارێکى نوێمان هه یه بۆ ساڵى ئاینده له بوارى شانۆدا ئه ویش کارێکه له رۆمانى )حه سار و سه گه کانى باوکم(ى )شێرزاد حه سه ن(

ه ، دواى ئه وه ش سه رقاڵى درامایه ک ده بین به ناوى )دووپشک( که ده که وێته ساڵى ئاینده ، له هه ر

دووکیشیاندا کارى ده رهێنه رى ده که م”.

ئینستیتیوتى ب��اوک��ردن��ه وه ى و چ��اپ ب��ه ش��ى که له پوورى کورد، کتێبێکى چاپ و باوکرده وه که

تیایدا حه وت بابه تی فۆلکلۆری له خۆی ده گرێت. فۆلکلۆرێ )هه لشکه فتنا ن��اوی کتێبه که ک��وردی)ی��ه ح��ه وت ب��اب��ه ت��ى س��ه رب��ه خ��ۆ ده رب��اره ى فۆلکلۆریست و له خۆده گرێت ک��وردى فۆکلۆرى له سه ر لێکۆڵینه وه ى ش��ێ��الزى( محه مه د )جه میل کردون. بابه ته کانیش )چه ند چیرۆک و چیڤانۆکێن سالڤى و هه ڤبه رکرنه ک د گه ل یێن کوردى، نفرین د حه یرانۆکان دا، په یدابوونا باوه ریێن مللى، که سایه تیێن سه ره کى د چیڤانۆکێن کوردى دا، گۆتن و مه ته لێن مه زنان و ناڤه رۆک، باوه ریێن ئایینى دناڤ که ڤنه باوه رێن کوردى دا، ئه ده بێ زارۆک��ان د فۆلکلۆرێ

کوردى دا(. ب��اوک��راوه ک��ان��ى )110(ى ژم��اره کتێبه ئ��ه م ئینستیتیوت )سه نته رى دهۆک(ى وه رگرتووه و به له »شڤان« چاپخانه ى له دان��ه )1000( تیراژى

سلێمانى چاپ کراوه .

فیلمی )که س له پشیله ئێرانییه کان خه به ری نییه (، له فێستیڤاڵی نێونه ته وه یی فیلمی )مافی مرۆڤ( له تورکیا

نمایش کرا.کورد سینه ماکاری به رهه می دوای��ی��ن فیلمه ئ��ه م به همه ن قوبادییه تا ئێستا کۆمه ڵێک خه اڵتی گرنگی له فێستیڤاڵه جۆراوجۆره کانی جیهان به ده ستهێناوه ، له م فێستیڤاڵه شدا له شاری تونجه لی له واڵتی تورکیا نمایش

ده کرێت. فێستیڤاڵی نێونه ته وه یی فیلمی )مافی مرۆڤ( له رۆژی )20 �29( ئه م مانگه به نمایشی )15( فیلمی ج��ۆراوج��ۆری واڵت��ان��ی ده رهێنه ره کانی له سینه مایی ئه وروپی، ئاسیایی و رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست درێژه ی هه بوو. فیلمی سینه مایی )که س له پشیله ئێرانییه کان خه به ری نییه ( له دوایین نمایشی خۆیدا به ئاماده بوونی ده رهێنه ری فیلمه که و له به رنامه یه کی تایبه تدا بۆ سینه ماکاری کورد به همه ن قوبادی، له الیه ن رێکخراوه ی )ئه رشیفی فیلمی هاروارد( له زانکۆی هاروارد له شاری بۆستۆنی پایته ختی

ویالیه تی ماساچۆسێتی واڵتی ئه مریکا نمایشکرا.

به کر ره شید: کارى داهاتووم ئیشکردنه له رۆمانى

)حه سار و سه گه کانى باوکم( هونه رمه ند له قه یراندایه نه ک هونه ر

هونه‌رمه‌ندی‌هه‌فته‌پێشانگاى،‌هاوبه‌ش‌له‌‌خه‌م‌هاوبه‌ش‌له‌‌ئاینده‌ پشیله‌کان،‌له‌‌فێستیڤاڵی‌مافی‌مرۆڤی‌تورکیائینستیتیوت‌حه‌وت‌بابه‌تی‌فۆلکلۆری‌کۆ‌کرده‌وه‌

هه‌واڵی‌هونه‌ری

ئه مین حاجى زه ڵمى، به ڕێوه به رى له )ئ��ه ی��ال��ى( درام��اى به رهه مى چاوپێکه وتنه یدا له م ه��ه ورام��ان، له گه ڵ )چه تر( جگه له باسى هۆکارى له الیه ن دراماکه باڵونه کردنه وه ى کوردییه وه ته له فزیۆنى هه ندێک گشتى به ڕێوه به رى له ره خنه شى سلێمانى ه��ون��ه رى و رۆشنبیرى به مۆڵه ت به ڵێنیداوه که گ��رت تائێستا به اڵم بدات، گروپه که یان

پشتگوێى خستووه .

چه تر: )ژیوا( چییه و له کوێ دامه زراوه ؟ � ناوى )گروپى کلتورى هه ورامان(ه له ساڵى )2008( له ه��ه ورام��ان دام��ه زراوه ، ئه م گروپه پێکهاتووه له سه ده ها که س، ئه گه رچى )63( به ب��ه اڵم ئاماده بن، کۆبونه وه کاندا له که سى کرداری )23( ئه ندامى هه یه . بۆ زیندووکرنه وه ى کلتورى ره سه نى هه ورامى دام��ه زراوه ، تا بتوانن بوارى ئه و که موکورتیانه ى بخه نه سه ر ده ست

ئه ده ب و رۆشنبیرى و چاره سه ریان بۆ بدۆزنه وه .چه تر: که سانى ناو گروپى ژیوا کێن و له

ئه نجامى چى دایامه زراندوه ؟ � له هه موو هه ورامان و سلێمانى و هه ڵه بجه ى بڕوانامه که نزمترین ئه نداممان هه یه ، ت��ازه دا هه یبێت به نده یه و دیبلۆمم هه یه له کۆمپیوته ردا، ئیدى هه ندێکیشیان خاوه ن به کالۆریۆس، ماسته ر

و ته نانه ت دکتۆراشمان هه یه . هه موو سه نته رێک ئه و سه نته رانه ش که ئیش و کارى سنورداره ، ئێستا هه ن زۆربه یان حزبین و سنوریان بۆ دیارى ک��راوه ، به نمونه مه ڵبه ندى رۆشنبیرى هه ورامان هه یه و سه ر به )ی.ن.ک(یه و نه یتوانیوه به قه د داخ��وازی هاواڵتیانى ناوچه که چاالکییه کانى رۆشنبیرى مه ڵبه ندى ره ن��گ��ه ب��ک��ات، ف��راوان هه ورامان الیه کى رۆشنبیرى هه ورامانى گرتبێت، ده یه ها به پێویستده کات هه وراماندا له ب��ه اڵم ناوه ندى ئه کادیمى هه بێت لێکۆڵینه وه له کلتور و رۆشنبیرى و ئه ده ب له خودى جوگرافى هه ورامان بکات، چونکه ناوچه که مێژوه که ى ده گه ڕێته وه بۆ )1400( ساڵ له مه وپێش، به نمونه ئه گه ر بگه ڕێینه وه بۆ تێکستى هه ندێک له شاعیرانى وه ک باباتاهیرى هه مه دانى و مه وله وى و..هتد. زۆربه یان به هه ورامى نوسراون، له به ر ئه وه کۆنترین ئه ده بیات له ناو کوردا ده گه ڕێته وه بۆ ئه ده بیاتى مه ڵبه ندێکى بوونى ناتوانین بۆیه ه��ه ورام��ى، رۆشنبیرى بۆ هه ورامان به به س بزانین بۆ ئه و

ئه رکه قورس و گرانه .چه تر: چاالکیه کانى گروپه که چی بووه ؟

� له چوار به ش یان چاالکى پێکدێت، به شى یه که مى مانگ نامه یه که به شێوه زارى هه ورامى و ن��اوى )ژی��واى(ی��ه ک��ه نزیکه ى س��ێ ساڵه له سه ر ئه رکى به نده ده رده چێت. چاالکى دووه م، له هه ورامان رۆشنبیرانى کۆنفرانسى به ستنى ساڵى )2009( له گوندى زه ڵمى سه ر به ناحیه ى خورماڵ، چاالکى سێیه میش له ساڵى )2010( له ناحیه ى خورماڵ به ئاماده بوونى هه زاره ها هاواڵتى و به خشینى خه اڵتى ئه ستێره ى ئاڵتون بوو به سێ هونه رمه ندى هه ورامى )حه مه حسێن کێمنه یى( و

)عوسمان هه ورامى( و )جه میل نه وسودى( بوو، بۆ خه اڵته کان به ڕێوه به رایه تى گشتى رۆشنبیرى دابینکردنى به به ڵێنیدا سلێمانى ه��ون��ه رى و خه رجى ئه و سێ خه اڵته ، که ئێمه بڕیارماندابوو له الیه ن که سایه تى و خه مخۆرانى ناوچه که وه دابین بکرێت، به اڵم ئه و به ڕێوه به رایه تییه له وه شى کردین که خه مخۆران هاوکاریمان بکه ن، به ڵکو له سه ر گیرفانى به نده و چه ند ئه ندامێکى گروپى ژیوا دابین کرا که شه ش ه��ه زار دۆالرى خۆم دابینم کرد. چ��واره م چاالکیش، به رهه مهێنانى درامایه ک بوو به شێوه زارى هه ورامى، به ناوى

)ئه یالى( واته )دایکه (ه وه بوو.چه تر: گروپه که تان مۆڵه تى هه یه ؟ ئه گه ر

نیه تى بۆچى؟� ئه و رۆژه ى که خه اڵته کانمان به خشى به سێ هونه رمه نده که ، عه باس عه بدولره زاق، به ڕێوه به رى گشتى رۆشنبیرى و هونه رى سلێمانى ئاماده بوو و به ڤیدیۆش المانه که به ڵێنیدا ماوه ى ده رۆژیتر مۆڵه تبدات به دامه زراوه که مان، به اڵم ئه وه بۆ دوو

ساڵ و نیو ده ڕوات به ڵێنه که ى جێبه جێنه کردووه .چه تر: بۆچى؟

� به وته ى خۆى مۆڵه ت وه ستاوه ، به اڵم ئێمه ئاگامان لێیه مۆڵه ت ده درێ به که سانیتر.

چه تر: دراماى )ئه یالى( که ى ئاماده کراوه و چه ندى خایاند؟

� پاییزى )2009( ده ستمان به دراماى )ئه یالى( کرد و هاوینى )2010( ت��ه واو بوو و نزیکه ى حه وت مانگى خایاند و زیاتر له )150( که س به شدارى تێدا کرد، له ناو دراماکه دا )40%(ى له ره گه زى مێیه و ئه مه ش نه ک که م وێنه یه ، به ڵکو بێ وێنه شه له ناو کوردا که ئافره ت به و رێژه زۆره

به شدارى بکات.چه تر: بۆ تا ئێستا باو نه کراوه ته وه ؟

تیڤى و ب��ۆ ک��وردس��ت��ان ن��اردم��ان ئێمه �کوردسات-یش، کوردستان تیڤى به بیانوى ئه وه ى کوردساتیش و الوازه هونه رییه وه روى له که وتبوویان چونکه به شێوه زارى هه ورامییه ئه وه هه ر مه یهێنن و باوى ناکه ینه وه ، به اڵم ئه گه ر ته ماشا بکه ین ئ��ه و که نااڵنه درام��ا ده ک��ڕن به )12( ده فته ر دۆالر و شه ش ده فته ر دۆالریش ده ده ن به دۆبالژکردن که گاڵته کردن و سوکایه تیشه به کورد و خزمه تکردنه به بێگانه و مه ترسیه بۆ ئاسایشى نه ته وه یى کورد و باویشى ده که نه وه ، وه ک به ڵکو به رامبه ریش، بێ ئێمه که چى دیارییه کیش پێیان ده به خشین که چى به ئه سه فه وه

ده ڵێم که باوى ناکه وه ؟!. چه تر: ئه م درامایه باسى چى ده کات؟

� باسى دوو بابه ت ده کات که روداوى راستین و له هه وراماندا رویانداوه ، یه که م باسى کلتورى هه ورامان ده کات چۆن ژیاون و چۆن که سێکیان کێشه یه کى هه بووبێت سه رجه میان هاوکارییان ک��ردووه و ب��ه ده م یه کترییه وه رۆش��ت��وون. دووه م شه هیدى باوکى که ده ک��ات باسى کوڕێک شۆڕشى ئه یلوله و دایکیشى هه میشه خه ون به وه وه ده بینێ رۆژێک بێت و کوڕه که ى گه وره بێت و ژن بێنێت، به اڵم پێش ئه وه ى ژن بێنێت ده ستگیر ده کرێت، که ئازاد ده کرێت ژنى بۆ ده هێنن پاشان کوڕێکى ده بێت، دیسانه وه له به ر ئه وه ى خزمه ت به پێشمه رگه ده کات دووباره ده ستگیر ده کرێته وه و له سێداره ده درێت، پاشان کوڕه زاکه شى به خێو ده کات تاده گاته راپه ڕینه که ى )1991(. هه ندێک له و که سایه تیانه ش که به شدارى دراماکه یان کردووه ، ژی��اون که چۆن خه ڵکى واقیعه دا له و خۆیان پێشمه رگه یان و ش��ۆڕش خزمه تى ه��ه ورام��ان ک��ردووه ، که چى له گه ڵ ئه وه شدا ئه و که نااڵنه

په خشیان نه کرد. تێچووه و کێ درامایه چه ندى ئه م چه تر:

دابینى کرد؟� بڕی )23( هه زار دۆالرى ئه مریکى تێچووه له سه ر ئه رکی به نده ، ئه مه شم بۆ ئه وه نه کردووه بڵێن فانه که س درام��اى ده رک��ردوه ، به ڵکو بۆ ئه وه م کردووه هه مووالیه ک بزانێت له هه وراماندا ئ��ه وه ى حکومه تیش ب��ێ ک��ه س��ان��ێ��ک ه��ه ن هاوکارییان بکات خۆیان ئیشى خۆیان ده که ن و داهێنان ده که ن. جگه له وه ش ئه و که سه ئه کادیمى و رۆشنبیرانه ى له دراماکانیتر و ده زگا ئه کادیمى و فکرییه کانى کوردستاندا ئیش ده که ن ئاشکرایه

که سه نوخبه کانیان هه ورامین. چه تر: رێگریه کانى به رده م ئه م درامایه چى

بوون؟� له کاتى وێنه گرتندا وێنه ى سه حنى سه ته الیت و ماڵى کۆنکرێت ده هاته به ر کامێراکه ، چونکه و ده ک��ات حه فتاکان ساڵى باسى درام��اک��ه نه ده گونجا وایه رى کاره با و هه ندێک شت هه یه دوو رۆژ دوو واهه بوو ج��ارى بۆیه بێت، تێیدا خوله کى ڤیدیۆییمان ده گرت، رێگرى هه بوو، به اڵم پێویستیشه لێره وه سوپاسى کاک )حمه ى حه مه سه عید( لێپرسراوى مه ڵبه ندى )9(ى شاره زوورى )ى ن ک( و به ڕێوه به رایه تى پۆلیسى به رگرى فریاکه وتن و ئیداره ى ناحیه ى خورماڵ و هه ندێ له دۆست و هاوڕێیان بکه ین، که هاوکارییان

کردین.

شانۆی بۆ سلێمانی فێستیڤاڵی ره خنه ی به ر ده بێته کوردستان، ئه م پێیانوایه و ه��ون��ه رم��ه ن��دان په یامه که ى نه یتوانى فێستیڤاڵه به رامبه ریشدا له بگه یه نێت، خۆى به ڕێوه به ری به ڕێوه به رایه تی گشتی سلێمانی له هونه ر و رۆشنبیری ئه م چاالکى زیادکردنى بۆ ده ڵێت

فێستیڤاڵه مان سازنه کرد. به ڕێوه به رایه تى گشتى رۆشنبیرى و هونه ر ئه م تا 26(ى رۆژان��ى )21 له سلێمانى له مانگه فێستیڤاڵی سلێمانى بۆ شانۆى کوردستان پارێزگاکه ى چ��وار ل��ه ک��ه جگه س��ازک��رد،

و باکور به رهه مێکى له هه ریه که کوردستان رۆژهه اڵتى کوردستان به شداریان کرد و تیپى شانۆکارانى عێراقیش لقى نه ینه وا به شانۆیه ک به شداریان کرد و چه ندین که سایه تى به ناوبانگى بوارى شانۆ له عێراق و ئێران و لوبنان ئاماده ى

رۆژه کانى ئه و فێستیڤاڵه بوون. به شێک ل��ه ش��ان��ۆک��اره ده رک��ه وت��ووه ک��ان��ى پارێزگاى سلێمانى بایکۆتى بینین و به شداریکردنى فێستیڤاڵه که یان کرد و هونه رمه ندانى گه رمیانیش به یاننامه یه کیان له دژى ئه نجامدانى ئه و فێستیڤاڵه

ده رکرد. له وباره یه وه هونه رمه ندی شانۆکار عه بدولی حه مه جوان، له لێدوانێکیدا به )چه تر(ى راگه یاند »هه موو فێستیڤاڵێک په یامێکى خۆى هه یه و بۆ ئامانجیک ئه نجام ده درێت، به اڵم ئه م فێستیڤاڵه نه یتوانى په یامه که ى خۆى بگه یه نێت و نه یتوانى کار بۆ که مکردنه وه ى ئه و قه یرانه بکات که

فـێـستیڤاڵـى سـلێـمانى بۆ شـانـۆى کوردستان له نێوان سه رکه وتن و شکستدا

له )2011/6/1(دا هێشتا مندااڵن له ژێرسته می بێ مافی و ژیانێکی سه ختدان

به هۆى ئه وه ى شێوه زارى هه ورامیه دراماى )ئه یالى( نه له کوردستان تیڤى و نه له

کوردساته وه په خش نه کرا

‌nگرته‌یه‌ک‌له‌درامای‌ئه‌یالی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دیدار

یادگار‌ره‌ئوف

ئاماده‌کارپێشڕه‌و‌حه‌مید‌

ئاماده‌کارهێڤار‌قه‌ره‌داغى


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

12

دۆسیه‌

فۆتۆ/‌فه‌ریق‌هه‌ڵه‌بجه‌یی

رۆژی منداڵ ئه و رۆژه ی له کوردستاندا نیه

ساڵێک ه��ه م��وو )6/1(ى ج��ی��اوازت��ر ل��ه رۆژه ک��ان��ی��ت��ر و بۆنه کانى و یاد له جیاوازتریش تایبه تمه ندى و ن��رخ خ��اوه ن��ى تر

ئ��ه وه ى له به ر ئه مه ش خۆیه تى، به اڵم مندااڵنه ، جیهانى رۆژى به داخه وه له م هه رێمى کوردستانه ى ئ��ه وه ى ل��ه ب��ه ر و خ��ۆم��ان��دا ملمالنێ س��ه رق��اڵ��ى گ��ه وره ک��ان نه توانراوه ده سه اڵتن و پۆست و ب��ۆ منداڵ ه��ه ر شتێک ن��ه ک ئه و ن��ه ت��وان��راوه به ڵکو بکرێت،

رۆژه الى مندااڵن خۆشیان ئاشنا بۆیاخچى منداڵێکى بکرێت، پێاڵو که ته مه نى نزیک ده بێته وه ل��ه )17( س��اڵ ده ڵ��ێ��ت »ن��ازان��م که ئ��ه و )6/1(چ��ی��ه « رۆژى پ��ی��ش��ه ى ب��ۆی��اخ��ک��ردن��ى پ��ێ��اڵوه رۆژى رۆژه ئه و »ده ڵێن ده ڵێت: مندااڵنه ، به اڵم من نازانم مانای

چى؟« له به رامبه ریشدا )سیوه یل ع��وس��م��ان( ئ��ه ن��دام پ��ه رل��ه م��ان��ى ده پرسێت توانجه وه به کوردستان »ک��ام ژی��ان« ب��ۆ م��ن��داڵ��ه تا چۆنه ؟ مندااڵن ژیانى بپرسین ئه م ئاماده کردنى مه به ستى به دۆسیه یه ش له سه ر رۆژى جیهانى هه وڵیدا زۆر )چ��ه ت��ر( م��ن��داڵ

دروس��ت��ب��وون��ى رۆژى ه��ۆک��ارى پرسى، زۆرى و بزانێت )6/1(که له وانه شه وه به زۆرێک به اڵم ل��ه ب��وارى م��ن��داڵ��دا ک��ارده ک��ه ن دروست بۆ رۆژه ئه و نه یانزانى بووه ، نه زانینى ئه م رۆژه ش بۆخۆى تاچه نده که ئه وه یه مانابه خشى توانراوه کار له سه ر ژیانى منداڵ

وه رگرتنی بۆ هاوکات بکرێت. و ئیشکه ر م��ن��دااڵن��ی رێ��ژه ی چه ند پرسێکیتر )چه تر( هه وڵیدا وته ی وه زیری کار و کاروباری به اڵم وه ربگرێت کۆمه اڵیه تی ئ��اس��ۆس ن��ه ج��ی��ب وه زی��ری ک��ار و ک��اروب��اری ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی، وه اڵمی په یوه ندییه کانی نه دایه وه .

له که رێکه وتننامه یه ک پێى به رێکه وتى )20(ى تشرینى یه که مى ساڵى بڕیارى به پێى و ده رچ��ووه )1959(وه )ک��ۆم��ه ڵ��ه ى )1386د-14(ى ژم��اره گشتى نه ته وه یه کگرتووه کان( که خۆى له هه مان و ده بینێته وه له )50(مادده دا جیهان واڵت��ان��ى زۆرب��ه ى ک��ات��ی��ش��دا

به ن��اوه رێکه وتنامه یه دا ب��ه و دان��ی��ان عێراقیشه وه . ئه وه ى که جێگه ى بایه خه شانى له سه ر ئه وه یه بوترێت پێویسته و )خێزان و حکومه ت( پێویسته مافه کان نه بنه و ب��ک��رێ��ت داب��ی��ن م��ن��داڵ ب��ۆ قوربانى هیچ به رژه وه ندى و مه رامێکى

تایبه ته وه .

)50( له که رێکه وتننامه یه ئ��ه و پێویسته و ک��ۆک��راوه ت��ه وه م��ادده دا بن، پابه ند پ��ێ��وه ی ده وڵ��ه ت��ان س��ه رج��ه م رێکه وتننامه که دا )32(ى مادده ى له و خوێندن ب��ه رده وام��ى »مافى هاتووه به دوورگرتنمان هه یه له کارى قورس و زیان پێگه یاندنى جه سته یى و ده روونى«.

ئ��ارام ب��ه ن��اوی ئیشکه ر منداڵێکی له )1994( س��اڵ��ی ل��ه ک��ه ب��ه ک��ر، دایکبووه و کاری بۆیاخچێتی پێاڵوه ، ده ڵێت »سێ ساڵه کارده که م و ماڵه وه ئیشه وه ئ��ه م ب��ه ه��ۆى ده ک��ه م، ب��ه خ��ێ��و و خ��وران نه خۆشى توشى ده سته کانم تا و نه ماوه باوکم ب��ووه ، حه ساسیه ت

هاوکارییه کى هیچ حکومه ت ئێستا دایکیشم که ئ��ه وه ى به هۆى ن��ه ک��ردوم هێنا خ��وێ��ن��دن ل��ه وازم ن��ه خ��ۆش��ب��وو )مرد( کرد وه فاتى ئه ویش هه رچه نده ئیش بێت براکانم له ئاگام ئ��ه وه ى بۆ داوا ب��ۆی��ه ب��اش��ه ، ئیشه که شم ده ک��ه م هه موو له ئاوڕێک حکومه ت ده ک��ه م

ب��دات��ه وه ه��ه رچ��ه ن��ده رۆژى م��ن��دااڵن رۆژى جیهانى مندااڵنه ، ده ڵێن )6/1(ب��ه اڵم ن��ازان��م ئ��ه و رۆژه م��ان��ای چى؟ هه ر وه ک ناتوانم بۆیه من به راستى ده چم چونکه بخوێنم، تر منداڵێکى ئیش ده که م له کاتێکدا حه زى دنیاشم

له خوێندنه .

منداڵێکی ئیشکه ر: حه زی دنیام له خوێندنه مافه کانى منداڵ چیه ؟

ئ��اواز ع��ه ب��دواڵ خ��ال��ی��د: ت��وێ��ژه رى لێکۆڵینه وه ى )بنکه ی له کۆمه اڵیه تى له سلێمانى، دادگ��اى ل��ه ک��ه س��ای��ه ت��ى( ره وشی له باسی )چه تر( بۆ لێدوانێکیدا م��ن��دااڵن ک��رد و وت��ی: م��ن��دااڵن ده بینى

تاوانه ى ئه و به هۆى ده بن به ندکردن توشى که ئه نجامى ده ده ن ده بینى هیچ مافێکى ل��ه وه ى یه که مه پله ى خێزانیش ن��ه دراوه ، که مافى نه داوه تێ بۆ نمونه له ناونانیه وه ده بینیت منداڵ هه یه ناوى نراوه )زاڵم( یان

ناوى واى لێنراوه که سه یره الت ئه م بونه وه ره بچکۆله یه ناوى وا قورسی لێنراوه ئه مه ش سه پاندنى ئیحساسى ئه و دایک و باوکه یه

به سه ر ئه و منداڵه دا.ئ��ه و ک��ۆم��ه ڵ��ن��اس��ه ب��اس��ی ل��ه وه ک��رد: و ن��زم��ه زۆر م��اده ی��ان الی��ه ن��ى خێزانێک که چى )12( منداڵى هه یه ، ئه مه ش له رووى په روه رده و الیه نى ئابورییه وه دایک و باوکه که ناتوانن په روه رده یه کى ته ندروستى بده ن.

ناوبراو ره خنه ی گرت و وتی: دامه زراوه ی سه ردانى مانگانه ی��ان سااڵنه نیه وام��ان خێزانه کان بکات و بزانێت ئه و خێزانه چۆن

منداڵ په روه رده ده کات.ئه و توێژه ره باسی له و که یسانه کرد بۆیان دێت و رووبه ڕوی دادگا ده بێته وه رایگه یاند له بریتین که یسانه ئ��ه و زۆرت��ری��ن ک��ه که یسی )له واته ( هۆکاره که شی گێڕایه وه بۆ ئه وه ی »منداڵ ده چێته سه ر شه قام و

کارده کات له وێ توشى گه وره کان ده بێت، بۆیه پێویسته هه موو دایک و باوکێک به ر هاوڕێى بزانن منداڵه که یان له هه رشتێک

کێیه و تێکه ڵ به کێ ده بێت«. توێژه ره ئ��ه و کۆمه اڵیه تیه وه رووی له له وانه ش: روو ده خاته رێنماییه ک چه ند چ��اوى ح��ک��وم��ه ت پێویسته ک��ه شتێک پێدا بخشێنێته وه سێ ساڵى ته مه نى منداڵه منداڵ که سایه تى بنه ماکانی لێره دا که

داده رێژێت، ئایا دایکێک که منداڵى ده بێت و فه رمانبه ره و حکومه ت ساڵێک مۆڵه تى ده دات دواى ئه و ساڵه منداڵه که که ته مه نى ب��وو ب��ه ی��ه ک س��اڵ ده ت��وان��ێ��ت پێویستى له یاساى پێویسته بۆیه نه بێت. به دایکى خۆماندا دایک موراعات بکرێت و له باتى

ساڵێک دوو ساڵ مۆڵه تى پێ بدرێت. »پێویسته که له وه شکرد باسی ئ��اواز چاویش بخشێنرێته وه به رێژه ى منداڵبوندا«

به پله ی یه که م خێزان مافی نه داوه

مالزم توانا وریا به ڕێوه به ری به ڕێوه به رایه تى پ��ۆل��ی��س��ى ن��ه وج��ه وان��ان��ی س��ل��ێ��م��ان��ی، له لێدوانێکیدا وتی: به ڕێوه به رایه تیه که مان له ساڵی )1998( دامه زراوه و ئه رکى بینینى هه موو ئه و په ڕاوى لێکۆڵینه وانه یه که تێیدا خوار له ته مه نى واته نه وجه وانه تۆمه تبار

)18( ساڵه . باسی )چه تر( بۆ قسه کانیدا له توانا له گه ڵ مامه ڵه جیهاندا له هه موو له وه کرد و ته ندروست مامه ڵه یه کى ده بێت منداڵدا هه ستیار هه بێت، له زانستی کۆمه ڵناسیدا و له هه موو ئه و زانستانه ى که په یوه ستن به نه وجه وان ئاماژه به وه ده ده ن که گه وره بوونى

عه قڵى خاوتره له گه وره بونى جه سته یى.ناوبراو رایگه یاند »ئه گه ر سه یربکه ین ئه و کێشانه ى رووب��ه رووى مندااڵن ده بنه وه زیاتر له خێزانه هه ژاره کاندایه که بارى ئابوریان جێگیر نیه ، ئه مه ش واده کات که بیاننێرنه بازاڕه کان و تێکه ڵ به ژینگه یه کیان ده کات ناوبراو ناته ندروسته ». ژینگه یه کى که بنگه ی کێشه کانی منداڵی گه ڕانده وه بۆ

نه بوونی په روه رده ی ته ندروست. له خورانی تاوانبار به الیه نی سه باره ت مافه کانی منداڵدا هۆکاره که ی گه ڕانده وه و خێزان و حکومه ت الیه نی هه رسێ بۆ

کۆمه ڵگه . ئه و به ڕێوه به ره باسی له مادده یاساییه کان ک��رد ک��ه زۆرت��ری��ن ن��ه وج��ه وان رووب��ه ڕوی کردبێت تێبینم »ئه وه نده ى وتی: ده بێته وه شه ڕکردن که ماده ى )413(ی��ه ، دزیکردن سێ ئه مانه )443،444،446( م��ادده ى مادده ى یاساین، )443( مادده ى دزى رۆژه ، )446( دزى، بۆ ئاماده کارییه )444(دزی شه وه » ناوبراو پێشیوایه که هۆشیاری باشتره نه وجه وانان به رامبه ر به یاسا ئێستا

له جاران. ره گه زه کان تاوانی له باره ی توانا مالزم وتی: له هه موو دنیادا مێینه به سروشتی ئه مه ب��ه اڵم هه ڵه شه یه ، که متر و هێمنتره واناکات که هیچ حاڵه تێکى مێینه نه بێت نه وجه وانى توشى که گرفتانه ى ئه و بۆیه تێنه گه یشتنى لێک زیاتر ده بێت مێینه دایک و باوک و بوونى کێشه ى مۆبایل و بوونى په یوه ندى خۆشه ویستیه و هه شبووه و

ده شبێت به تۆمه تی تربێنه الی ئێمه . بۆ )13( ته مه نى له وتیشی: ن��اوب��راو )18(ساڵ زۆرترین ئه و که سانه ن که دێنه الی ئێمه ، چونکه ئه مه ته مه نێکه و پێى ده وترێت مراهیقى. رێژه ی ئه وانه ی سزا دراون

له مساڵدا که متره له چاو سااڵنى پێشتر.

ئه ندامی ئ��ه ح��م��ه د، عوسمان سیوه یل لیژنه ى ئه ندامى و کوردستان په رله مانی کاروبارى کۆمه اڵیه تى و منداڵ و خێزان، له باره ی ئه م رۆژه وه به )چه تر(ی راگه یاند خزمه ت ک��ه نه بینیوه وای شتێکى ک��ه به مندااڵن کرابێت وتیشی: منداڵى هه ژار چ ژیانێکى هه یه ، وه ره ببینه ئێستا پشووى ب��زان��ه چ��ه ن��د م��ن��داڵ ده ک��ه ون��ه هاوینه و ئه گه ر کۆاڵنه کان، و شه قامه کان س��ه ر به شێکى مندااڵن بۆ بکرێته وه خولێکیش زۆر که م بچن، ره وشی منداڵ له کوردستان

باش نیه و بایه خێکى ئه وتۆى پێنادرێت. ئ��ه و پ��ه رل��ه م��ان��ت��اره ی ف��راک��س��ی��ۆن��ی ئاینده ی بۆ کاریگه رییه کانی گ��ۆڕان، ئه وانه وت��ی: روون��ک��رده وه مندااڵنه ش ئه و گه وره ش ده بن کاریگه رى له سه ر که سایه تى ده بێت و به جۆره ها که سیان لێده رده چێت که ژیانیان ئاسوده نیه و هه ست به که مى خۆیان

ده که ن؟ له مه ڕ کارکردنی په رله مانی کوردستان رایگه یاند منداڵ ره وش��ی پاراستنی بۆ منداڵ بۆ نه کردووه هیچمان ئێستا »تا ل��ه پ��ه رل��ه م��ان��دا« ئ��ام��اژه ی ب��ه وه ک��رد که به هیوان کار له سه ر ئه م بابه ته بکه ن، به اڵم رێگری به رده می په رله مانیشی روونکرده وه و وت��ی: »ئ��ی��ش��ى ئ��ێ��م��ه ت��ه ن��ه��ا ئ��ه وه ی��ه چاودێرى حکومه ت بکه ین به دواداچون بۆ

ئه گه ر بڵێین ده توانین ده که ین، کاره کانى پرۆژه یاسایه ک هه بێت و ئاماده ى بکه ین به تایبه ت هه یه ب��وار هه ندێک تێیدا و به پرۆژه ئ��ه وا بکرێت دابین بۆیان منداڵ یاسایه ک ده توانین ئه وه بکه ین«. له باره ی به دواداچوونه کانی لیژنه که یان بۆ کێشه ی دواى »ل��ه م��ه ودوا وت��ی: سیوه یل مندااڵن له گه ڵ ده ده ی��ن بڕیار بودجه بوونى ت��ه واو وه زاره ت��ى ک��ار و ک��اروب��ارى کۆمه اڵیه تى دانیشین تا پرۆژه یه ک ئاماده بکرێت« ئه و ئاهه نگى »سااڵنه وتیشی: په رله مانتاره مندااڵن ده کرێت ده بینم زۆربه ى زۆرى ئه و مندااڵنه منداڵى ئه و دایک و باوکانه ن که به رپرسن له ئاهه نگه که دان، ده بینى مندااڵنى

هه ژار نابه ن«. ئه و په رله مانتاره له قسه کانیدا ره خنه ی فێستیڤاڵێک »کاتێک وت��ی: و گ��رت ده بێت بۆ مندااڵن ده بینى گه وره کان هه موو له سه ر کورسى ئه وه نده گه وره یه و سه ریان دانیشتون و منداڵه کانیش له دواوه دانیشتون تا ده بێت شل ملیان نابینن، هیچیش و په رله مانتاره ئ��ه و ببینن«. چاالکیه که وتیشی: ده توانین بڵێین په رله مانى کوردستان ئه وه نده ى سه رقاڵى گه وره کانه بچکۆله کانى مندااڵن باسى هیچ تائێستا بیرچۆته وه له سه ر منداڵ چه ندان له کاتێکدا نه کراوه

شه قامه کانن.

نعمان عه بدلڕه حمان عه لى، به ڕێوه به رى ب��ه رن��ام��ه ل��ه رێ��ک��خ��راوى م��ن��داڵ��پ��ارێ��زى رێکه وتننامه ی ل��ه باسی ک��وردس��ت��ان، ج��ی��ه��ان��ی م��اف��ه ک��ان��ی م��ن��داڵ ک��رد و ده بێت رێکه وتننامه یه ئ��ه م رایگه یاند به اڵم بن، پابه ند پێوه ی ده وڵه تان هه موو رێ��ک��ه وت��ن��ن��ام��ه ی م��اف��ه ک��ان��ی م��رۆڤ ئاره زومه ندانه یه . ده وڵه ته کان بۆ و وانیه سه ره تاکانی ل��ه باسی ب��ه ڕێ��وه ب��ه ر ئ��ه و دروس��ت��ب��وون��ی رێ��ک��خ��راوه ک��ه ی��ان ک��رد و له ک��ه ک��وردس��ت��ان منداڵپارێزى وت��ی: سه ره تا و دام��ه زراوه )1991(ه وه ساڵى دواى له ب��ووه ، فریاگوزارى کاره کانمان راپه ڕینه وه کاتێک خه ڵکێکى زۆر ئاواره بوون که له ناویاندا ده توانین بڵێین منداڵ

زه ره رمه ندى یه که م بوون. نعمان باسی له وه شکرد رێکخراوه که یان ل��ه دوای ک��اره ک��ان��ی س��ه ره ت��ای چووه ته »له خۆگرتنى ئ��ه وی��ش و قۆناغێکیتر باوک بێ زۆر که منداڵى کۆمه ڵێک ب��وون ی��ان ب��اوک��ی��ان ت��وان��اى ک��ارک��ردن��ى نه بووه تابتوانرێت مانگانه پاره یه کیان بۆ مندااڵنى له بوارى پاشان بکرێت، دابین مندااڵنانه ئه و شه قام، سه ر و ئیشکه ر که له خوێندن دابڕاون« ناوبراو خۆشحاڵی »توانیمان رایگه یاند و ده رب��ڕی خ��ۆی پێى ک��ه بکه ینه وه زی��ن��دوو ی��اس��ای��ه ک ئه و نه وجه وانانیش نه وجه وانان، ده وترێت له سه ره تاییدان که ده گرێته وه مندااڵنه بخوێنن ت��ر ج��ارێ��ک��ى ن��ی��ه ت��وان��ای��ان و ب��ۆی��ه ب��ه پ��ێ��ى ئ��ه و ب��ه رن��ام��ه ی��ه م��ن��داڵ ده ت��وان��ێ��ت ب��خ��وێ��ن��ێ��ت«. ب��ه ڕێ��وه ب��ه ره ک��ه رێکخراوه که یان بۆ شانازییه ک وه ک ب��اس ل��ه وه ده ک��ات ک��ه »ی��ه ک��ه م��ی��ن رێ��ک��خ��راو ب��ووه درک��ى ب��ه وه ک��ردووه

ب��اوه ش«. بگرێته شه قام سه ر مندااڵنى وتی: و قسه کانیدا به درێژه ی هه روه ها یه کێکه که )کازیوه (کان دروستکردنى نعمان و منداڵپارێز داهێنانه کانى ل��ه کاروبارى وه زاره ت��ى به هاوکارى وتیشی: توانیمان ناوخۆ وه زاره تى و کۆمه اڵیه تى دابنێین گونجاو رێوشوێنى کۆمه ڵێک هێمای ناوبراو مندااڵن، کارکردنی بۆ ب��ه وه ک��رد ک��ه »ده ت��وان��ی��ن بڵێن رێ��ژه ى مندااڵنى رێ��ژه ى )%50( بۆ )%40( له ئیشکه ر که مى کردووه ئه مه ش له ماوه ى

سێ ساڵدا«. ل��ه ب��اره ی رێ��ژه ی م��ن��دااڵن��ی به ڕێوه به ره که ی منداڵپارێز نه خوێنده واره وه خوێندن له مندااڵنه ى »ئ��ه و رایگه یاند داب��ڕاون رێ��ژه ک��ه ى زۆر ک��ه م��ب��وه ت��ه وه » مندااڵنی ژینگه ی له باسی ه��ه روه ه��ا کوردستان کرد و وتی: »له رووى ژینگه وه ژینگه یه کى ل��ه م��ن��دااڵن ت��اراده ی��ه ک گونجاودان، به اڵم وه ک پێویست نیه «.

منداڵپارێز به رنامه کانی به ڕێوه به ری مندااڵن راهێنانى مه ڵبه ندى وتیشی: منداڵى )20,000( ل��ه زی��ات��ر تائێستا له وێ و جه سته یى ئه ندامى عه قڵى که م نزیکه ى وتیشی ن��اوب��راو ت��ۆم��ارک��راوه . م��وچ��ه ى م��ن��داڵ )1600 - 1500(م��ان��گ��ان��ه ل��ه م��ن��داڵ��پ��ارێ��زى ک��وردس��ت��ان وه رده گرن، نزیکه ى )80( منداڵمان هه یه ده ده ی��ن��ێ . موچه یان بخوێنن ئ��ه وه ى بۆ نعمان له کۆتایی قسه کانیدا رایگه یاند: شارى له گه ڵ ئه مساڵیش )6/1(ى بۆ له سه ر ئازادیدا رێکه وتووین پارکى یارى )7-4( کاتژمێر ل��ه رۆژه ئ��ه و ئ��ه وه ى منداڵى بۆ کراوه یه یارى شارى ده رگاى

خوار ته مه ن )12( ساڵ بێبه رامبه ره .

رێکخراوی منداڵپارێز: زیاتر له )20,000( منداڵى که م ئه ندام

تۆمار کراوه

په رله مان هیچ کاری نه کردوه بۆ مندااڵن زۆرترین ئه و نه وجه وانانه ی ده ستگیر ده کرێن شه ڕیان کردوه

دۆسیه ی ئه مجاره ته رخان کراوه به )6/1( رۆژی جیهانی

مندااڵن

ئاماده‌کارزانکۆ‌سه‌ردار


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

13

به‌دواداچوون

وێنه ى دڕان��دن��ى ی��ان سوتاندن له سیما یه کێک س��ه رک��رده ک��ان، واڵتانى راپه ڕینه کانى دیاره کانى )63( له ماوه ى به اڵم بوو، عه ره بی هه رێمى خۆپیشاندانه کانى رۆژى دڕاندنى یان سوتاندن کوردستاندا س��ه رک��رده ی��ه ک��ی��ش ته نها وێ��ن��ه ى به دینه کرا، یه کێک له سه رپه رشتیارانی بۆ هۆکاره که ى خۆپیشاندانه که ش قبوڵنه کردنى له الیه ن سه رکرده کانه وه

ده گه ڕێنێته وه . ل��ه م��ب��اره ی��ه وه ئ��ی��س��م��اع��ی��ل ع��ه ب��دواڵ، ب��ێ��ژه رى س��ه راى ئ��ازادى، که به یه کێک له سه رپه رشتیارانی خۆپیشاندانه کانیش ناسراوه ، به )چه تر(ى راگه یاند »نه سوتاندن و نه دڕاندنى خۆپیشانده رانه وه له الیه ن سه رکرده کان وێنه ى بۆ ئه وه ناگه ڕێته وه که ترساوین یان خۆشمان ده وێ��ن یان لێیان توڕه نین به ڵکو بۆ دڵسۆزى که نه مانویستوه ده گه ڕێته وه خۆپیشانده ران ه��ه ڵ��وێ��س��ت��ێ��ک ن��ی��ش��ان��ى ده س��ه اڵت ب��ده ی��ن به ئاژاوه گێڕ و تێکده رمان له قه ڵه م بدات و رێگه ویستومانه ئێمه خۆشبکات، توندوتیژى بۆ داواک��اری��ه ک��ان��م��ان مه ده نیانه به شێوه یه کى

بخه ینه ڕوو«.ناوبراو وتى »سه رکرده کانى ئێمه هه رگیز ئه وه قبوڵناکه ن وێنه کانیان له الیه ن خۆپیشانده رانه وه بسوتێنرێ یان بدڕێنرێ، ئه گه ر شتى واڕوبدات ب��ه ت��ای��ب��ه ت ب��ۆ ئ��ه ن��ج��ام��ده ران��ى ده گ��ه ڕێ��ن و

ده ستگیریان ده که ن«.مه کته بی ئه ندامى مه جید، عه بدولستار سیاسی کۆمه ڵى ئیسالمى، پێیوایه »واقعیى هه رێمى کوردستان له چاو واڵتانى وه کو میسر ل��ه ڕوى مامه ڵه ى ده س��ه اڵت و تونس جیاوازه له گه ڵ هاونیشتمانیاندا، هه روه ها ده سه اڵت له هه رێمدا هێنده ناشیرین نه بووه خه ڵک وێنه ى سه رکرده کانیان بسوتێنن یان بیدڕێنن، چونکه موعاناتیان پێشتر سه رکردانه ئه و زۆرینه ى

زۆربینیوه له پێناوى میلله ته که یاندا«.ناوبراو به )چه تر(ى راگه یاند »له کوردستان هه یه سیسته م له گه ڵ کێشه مان ئ��ه وه ن��ده ى کێشه مان له گه ڵ که سه کان نیه ، کوردستان پ��ێ��وی��س��ت��ى ب��ه چ��اک��س��ازى و گ��ۆڕان��ک��ارى ه��ه ی��ه ن��ه ک س��وت��ان��دن و دڕان��دن��ى وێنه ى

سه رکرده کان«.

جه ختیشیکرده وه »ئێمه له گه ڵ سوتاندن و دڕاندنى هیچ شتێکدانین که له الیه ن گروپ و هۆزێکه وه پیرۆزه ، ئه گه ریش خه ڵک له دڵسۆزى یان ناحه زانه کارێکى له وشێوه یه ى کرد پێویسته به به رپرسیارێتیه وه مامه ڵه ى له گه ڵ بکرێت«.

هاوکات ره فیق سابیر، ئه ندامى په رله مانى کوردستان، له سه ر لیستى کوردستانى، پێیوایه سه رکرده کانى وێنه ى دڕاندنى »سوتاندن و عه ره ب له الیه ن خۆپیشانده رانه وه واته به هیچ متمانه یان و ب��ڕوا نایانه وێت و شێوه یه ک به رامبه ر ده زانن به تاوانباریان و نه ماوه پێیان به سه ر نه هامه تی و شکستانه ى ئه و هه موو له کوردستاندا ب��ه اڵم هاتووه ، میله ته که یاندا وێنه ى سه رکرده کانى کورد هێشتا به وشێوه ى لێنه هاتووه ئه وه ش ماناى ئه وه نیه که له داهاتودا

گرفته کانى خه ڵک به جدى ئاوڕیان لێنه درێته وه وێنه که وه ک خۆى ده مێنێته وه ، به ڵکو ده شێ

ناشیرینتر ببێت«.واڵتانه دا »ل��ه و وت )چه تر(ى به ناوبراو هه موو خۆپیشانده ران داوای نه مانى حکومه ت

و روخانیان ده کرد و ئامانجییان دامه زراندنى ح��وک��م��ێ��ک��ى ن��وێ��ی س��ی��اس��ی ب��وو، ب��ه اڵم له کوردستاندا خۆپیشاندانه کان نه گه شته ئه و قۆناغه ى بڕوخێ بکاته ئامانجى سه ره کى خۆى ئه وه ش یه کێکى تره له و هۆکارانه ى رێگربووه

له سوتاندن و دڕاندنى وێنه ى سه رکرده کان«.»نه ک جه ختیکرده وه په رله مانتاره ئ��ه و هه موو کوردستان هه رێمى سه رکرده کانى هه بێت هێزیان سێیه م جیهانى سه رکرده کانى سوتاندن و دڕاندنى وێنه کانیان پێ قبوڵناکرێت،

ئ��ه وه ى له واڵتانى عه ره بی روی��دا له ناچارى و الوازیه وه قبوڵکرا«.

چاالکوانى جه مال، ئ��ارام له الیه کیتره وه ک��ۆم��ه ڵ��گ��ه ى م��ه ده ن��ى، ب��ۆ )چ��ه ت��ر( وت��ى وێنه ى سه رکرده کان هاواڵتیان ئه وه ى »پێش

له مێشکى بدڕێنن گشتیه کاندا له شوێنه خۆیاندا دڕاندویانن، ئه و وێنانه ى ده سوتێنرێن ی��ان ده دڕێ��ن��رێ��ن پێشتر درزی��ان ب��ردوه بۆیه له کرده یه کى جه ماوه ریدا کرده وه که ته رجومه ده بێت بۆ واقیع، که واته ئه وکاته ى وێنه که ى تێدا ده دڕێنرێ یان ده سوتێنرێ پێشتر له مێشک و دڕاوه خه ڵکدا ت��ه س��ه ورى و بیرکردنه وه و ته نها وێنه که واتێبگه ین نابێت و سوتێنراوه له وکاته دا ده دڕێنرێ که لێک ده کرێته وه ئه وه ته نها شێوه به جه سته که یه تى ئه گه رنا به شێوه

فه لسه فیه که ى دڕاندنه که پێشتر رویداوه «.ناوبراو وتیشى »مومکین نیه وێنه یه ک ناشیرین وێنه یه ئ��ه و پێشتر گ��ه ر بدڕێنین نه بوبێت المان و درزى تێنه که وتبێ، گه ر ناشیان دڕێنن ئه وکاته دا نه هاتۆته پێش گه رنا دڵنیام زۆری��ن��ه ى ج��ه م��اوه رى رۆژه��ه اڵت��ى ناوه ڕاست به هه رێمی کوردستانیشه وه له مێشکیاندا وێنه ى

سه رکرده کانیان دڕاندوه «.ئارام ئاماژه ى به وه شدا »دڕاندنى وێنه کان ده ب��ێ��ت ل��ه ن��اوپ��رۆس��ه ى گ��ۆڕان��ک��اری��دا بێت ئه گه رنا به ته نها دڕاندنى وێنه ى سه رکرده کان گۆڕانکاریه وه ناوپرۆسه یه کى گه رنه چێته وه کو په رچه کردارێکه که ناتوانێ گۆڕانکارى به دواى خۆیدا بێنێ بۆیه سوتاندنى وێنه کان ده بێت بکرێته کۆتا پرۆسه ى ئاڵوگۆڕ له واڵتدا نه ک له وه وه ده ست پێبکرێت، چونکه ناکرێت له دڕاندن و که ینه وه کورت گۆڕین پرۆسه ى

سوتاندنى وێنه ى سه رکرده یه کدا«.م��ه ده ن��ى کۆمه ڵگه ى چ��االک��وان��ه ى ئ��ه و دڕاندنى سوتاندن و »ئه گه ر جه ختیکرده وه وێنه ى سه رکرده کان له هه رێمدا به ئاشکرا بکرێت ده س��ه اڵت پ��ه رچ��ه ک��ردارى س��ه رب��ازى و ئه منى

توندى ده بێت به رامبه ر به ئه نجامده رانى«.به بڕواى ئارێز عه بدواڵ، ئه ندامى سه رکردایه تى »سیستمى ک��وردس��ت��ان نیشتمانى یه کێتى له گه ڵ زۆره جیاوازى له هه رێمدا حه کمڕانى وێنه ى سوتاندنى نمونه بۆ عه ره بی، واڵتانى بن عه لی واته سوتاندنى ره مزى دیکتاتۆریه ت سه رکرده ى تاکه لێره ب��ه اڵم تۆتالیتاریه ت و ئێستاى س��ه رک��رده ک��ان��ى و نیه خۆسه پێنه ر

ناخۆشه کاندا هه ره له رۆژگاره کوردستانیش کوردیان سه خته کانى شۆڕشه سه رکردایه تى ک��ردووه ، ئه مه جیا له وه ى کلتورى رۆشنبیرى خه ڵکى هه رێمیش له گه ڵ ئه و واڵتانه دا زۆر له به رده م رێگر بونه ته ئه مانه بۆیه ج��ی��اوازه

سوتاندنى وێنه ى سه رکرده کاندا«.ه��ه روه ه��ا وت��ى »ئ��ه گ��ه ر خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران به به رنامه وێنه سه رکرده کانیان نه سوتاندبێ ئه وا

کارێکى باشیان کردووه «.ئ��ارێ��ز ئ��ام��اژه ى ب��ه وه ش��دا »پ��ێ��م��وای��ه ده ک��ه ن ئ��ه وه قبوڵى ئێمه ش س��ه رک��رده ک��ان��ى وێنه بسوتێنرێ یان بدڕێنرێ به اڵم ئومێده که م

بارودۆخى کوردستان نه گاته ئه و ئاسته «.له هۆکاره کانى »یه کێکیتر وت ئه وه شى ده گه ڕێته وه سه رکرده کان وێنه ى نه سوتاندنى له خۆپیشانده ران زۆر که به شێکى ب��ۆئ��ه وه ى داواکانیان ره واب��ووه و بۆ چاکسازى و به ره و پێشبردنى سیستمى سیاسی بووه له واڵتدا نه ک که به شێک حکومه ت روخاندنى داواک��ارى

له خۆپیشانده ران داواین ده کرد«.پارتى ب��ۆچ��ون��ى ه��ه وڵ��ی��دا زۆر )چ��ه ت��ر( دیموکراتى کوردستان و یه کگرتووى ئیسالمى له مباره یه وه گ��ۆڕان بزووتنه وه ى کوردستان و

وه ربگرێت، به اڵم هه وڵه کان بێئاکام بون.

یه کێکه جگه ر ڤایرۆسى نه خۆشى له نه خۆشیه باوه کان که ئێستا له باڵوبوه ته وه ، کوردستان هه رێمى هه رێمیش ته ندروستى وه زاره ت��ى ڕایده گه یه نێت که ناتوانن به رگرى له و

نه خۆشیه بکه ن. نه خۆشیه کى باوه له هه موو جیهاندا

ئارام خه سره و، یاریده ده رى پزیشک له هۆبه ى نه خۆشخانه ى ل��ه نه خۆشیه کان سێکته رى هه ڵه بجه ، باس له جۆرى نه خۆشیه که ده کات و ده ڵێت: نه خۆشى هه وکردنى جگه ر به ڤایرۆس ئه م ب��ووه ت��ه وه باڵو ناوچه که دا له ماوه یه که نوێ شتێکى و هه یه جیهاندا له نه خۆشیه نیه ، به اڵم ئێستا ئ��ه وه جێگه ى قسه یه ئه م و سلێمانى پارێزگاى سنورى له نه خۆشیه هه ڵه بجه ى شه هید په ره ى سه ندووه ، هه روه ها ئه م نه خۆشیه له رێگه ى ئه و که سانه وه ده گوازرێته وه له رێگه ى ئ��ه وه ش ڤایرۆسه که ن هه ڵگرى که سه رتاشه کانه وه که مه وادى ناته ندروست به کار ده که ن که ڵه شاخ که سانه ى ئه و یان ده هێنن به ڕێگه ى ناته ندروست هه روه ها له رێگه ى کارى سێکسی و خوێن گواستنه وه له که سێکه وه بۆ که سێکى تر به بێ پشکنین ئه گه ری توشبون

زیاتر ده کات.هاوشێوه ى نه خۆشى ئایدزه

ئارام خه سره و، باس له وه ده کات: نیشانه کانى ئه م نه خۆشیه هاوشێوه ى نه خۆشى ئایدزه له رووى گواستنه وه و له رووى نیشانه کانه وه ئه و جۆره ى که ئێستا باڵوه جۆرى )B(یه که مه ترسیه .

چاره سه رى ئه وتۆى نیه سه باره ت به چاره سه رى نه خۆشیه که ئارام له نیه ئه وتۆى وت��ى: چاره سه رێکى خه سره و ئه وه یه ده کرێت ئێستا ئ��ه وه ى به اڵم ئێستادا، به هیچ چونکه خ��ۆپ��اراس��ت��ن، ل��ه بریتییه بڵێیت چاره سه رى نیه ناتوانیت نه خۆشیه ک ده بێت نه خۆش خۆى بکوتێت دژى نه خۆشیه که ،

هه روه ها ئیراده ى به رز بکرێته وه تا بتوانێت زاڵ بێت به سه ر نه خۆشیه که دا نابێت به که س بڵێیت

چاره سه رى نیه .وه زاره تى ته ندروستى پرۆگرامى بۆ داناوه

وه زاره ت��ى وته بێژى ق��ادر، خاڵس دک��ت��ۆر وتى: نه خۆشیه ب��ه م س��ه ب��اره ت ته ندروستى، هه موو ل��ه ب��اوه ک��ان نه خۆشیه ل��ه یه کێکه دنیادا هه یه به داخه وه له هه رێمى کوردستانیش وه زاره ت��ى له ئێمه بۆیه زی��ادب��وون��ه ، له ڕوو

ته ندروستى پرۆگرامێکى تایبه تمان هه یه بۆ نه خۆشیه ، له م هاواڵتیان هۆشیارکردنه وه ى هه روه ها له الیه نى ده ست نیشانکردنه وه ده توانین هه روه ها بکه ین نه خۆشیه که نیشانى ده س��ت بکه ین. بۆ سه ره تایى چ��اره س��ه رى هه ندێک هه وڵیدا )چ��ه ت��ر( مه به ست هه مان بۆ ه��ه ر که سانه ی له و هه ندێک راى وه رگرتنى بۆ له الیه ن ب��ه اڵم نه خۆشیه بوون، ئه م دووچ��ارى ده زگا ته ندروستیه کانه وه رێگه نه درا به هۆی

ئه وه ى به پێى یاسا ته ندروستیه کان رێگه پێدراو نیه .

ته شنه کردنى له رێگرى ناتوانێت وه زراه ت بکات

وته بێژه که ی وه زاره تی ته ندروستی وتیشی »له هه وڵداین بۆ رێگریکردنى ئه م نه خۆشیه ، نه توانراوه له هه موو جیهاندا ئێستا تا به اڵم رێگرى لێ بکرێت بۆیه ئێمه ش ناتوانین رێگه ى لێ بگرین، چونکه نه خۆشى ڤایرۆسیه به اڵم

ده توانین هه ندێک ده رمانى بۆ به کار بهێنین که ده ت��وان��م بڵێم ل��ه )30%( چ��اره س��ه رى ئه م نه خۆشیه ده کات، هه روه ها ئێستا هه وڵه کانى ده زگا له ناو ب��ه رده وام نه خۆشیه له م رێگرى پڕۆگرامانه ى له و یه کێکه ته ندروستیه کاندا

که ئێستا به جدى کارى له سه ر ده که ین.بۆ چاره سه ره که ی یه که ى تایبه تی ده وێت

دک��ت��ۆر ج��ه ع��ف��ه ر ع��وم��ه ر، پزیشک له وه زاره ت وت��ى: سلێمانى، ن��ه خ��ۆش��خ��ان��ه ى

ئه رکى ئه وه یه نه خۆشى یاخود هه ر حاڵه تێک بکات، بنه بڕى کۆمه ڵگه دا له باڵوده بێته وه جار هه ندێک ئێمه وه زاره ت��ه ى ئ��ه م ب��ه اڵم نه خۆشیانه له و هه ندێک بڕى بن ناتوانێت بکات، کۆنترۆڵیان ب��ه ت��ه واوه ت��ى و بکات یه کێک له و نه خۆشیانه ى ئێستا باڵوبوه ته وه یه کێکه له نه خۆشیه هه ره ترسناکه کان که به پێویستى گرانه زۆر کردنى کۆنترۆڵ یه که ى تایبه ت و نه خۆشخانه ى تایبه ت هه یه یه کێک له گرفته کانى وه زاره ت که ناتوانێت ئه م نه خۆشیانه کۆنترۆڵ بکات و چاره سه ریان بکات یاخود رێژه ى تووشبوانى که مبکاته وه ئه وه یه شوێنى تایبه تى نیه بۆ ئه و نه خۆشیانه ى ک��ه ده گ��وازرێ��ت��ه وه ن��ه خ��ۆش��ى ه��ه وک��ردن��ى جگه ریش چه ند جۆرێکى هه یه هه ندێکیان له نه خۆشێک بۆ که سێکى تر ده گوازرێته وه بۆیه ده بێت یه که م شت وه زاره تى ته ندروستى شوێنى تایبه ت بۆ نه خۆشه کان دابین بکات که به م حاڵه ى ئێستامانه وه چه ندین ساڵیتر ناتوانرێت

ئه نجام بدرێت.گه نده ڵى سیسته مى ته ندروستى گرتوه ته وه

گه نده ڵى له م واڵته ى ئێمه دا هه یه هه موو که رتى به تایبه تى گ��رت��وه ت��ه وه الیه نه کانى ئێمه دا واڵت��ه ى ل��ه م ئێستا ت��ا ته ندروستى سیستمێک نیه بۆ که رتى ته ندروستى ئایا ئه م که رته خزمه تگوزاریه یان داهات وه رگره ، بۆ بدات هه وڵ وه زاره ت ده بێت خاڵ یه که م بنبڕکردنى ئه م جۆره نه خۆشیه ئه وه یه ده بێت وه زاره ت خۆى یه کال بکاته وه چ سیستمێک په یڕه و ده کات یان خزمه تگوزاره له خزمه تى خه ڵکدا یان سیستمێکى تێکه ڵ وه کو ئێستا، هه روه ها هۆکارى دووه میش ده سه اڵتى حزبه له نێو سیستمى ته ندروستیدا ئه مه ش واى کردووه

که سى شیاو له شوێنى شیاو دانه نرێت.ه��ه وڵ��ى ج��دى ب��ه زۆر وه زاره ت ده ب��ێ��ت چاره سه رى ئه م نه خۆشیه بدات نه خۆشخانه ى تایبه تى بۆ دابین بکات، هه روه ها پزیشکى پسپۆرى بۆ دابین بکات بۆ ئه وه ى هیچ نه بێت بتوانرێت گه ر چاره سه ریش نه کرێت رێگرى لێ

بکرێت.

n سه رکرده کانی عه ره ب له الیه ن هاواڵتیه کانیانه وه ده سوتێنرێن فۆتۆ/ ئینته رنێت

خۆپیشانده رانى هه رێم وێنه ى سه رکرده کانیان نه سوتاند»سه رکرده کانمان هه رگیز سوتاندنى وێنه کانیان قبوڵ ناکه ن«

نه خۆشی هه وکردنی جگه ر »چاره سه رێکى ئه وتۆى نیه «وه زاره تی ته ندروستی: هه ندێک ده رمانى بۆ به کار ده هێنین چاره سه رى )30%( ده کات

ئاماده‌کار‌ئاسۆ‌محه‌مه‌د

ئاماده‌کاردلێر‌عه‌بدولڕه‌حمان‌

*‌ئه‌ندامێکى‌سه‌رکردایه‌تى‌یه‌کێتى‌»سه‌رکرده‌کان‌سوتاندنى‌وێنه‌کانیان‌قبوڵ‌ده‌که‌ن‌به‌اڵم‌ئومێد‌ده‌که‌م‌کارنه‌گاته‌‌ئه‌وه‌«

*‌مه‌کته‌بی‌سیاسی‌کۆمه‌ڵ:‌ده‌سه‌اڵت‌له‌‌هه‌رێمدا‌هێنده‌‌ناشیرین‌نه‌بووه‌‌خه‌ڵک‌وێنه‌ى‌سه‌رکرده‌کانیان‌بسوتێنن

››

په‌رله‌مانتارێکى‌کوردستانى:‌

سه‌رکرده‌ى‌هه‌موو‌واڵتانى‌جیهانى‌

سێیه‌م‌سوتاندن‌و‌دڕاندنى‌وێنه‌کانیان‌

قبوڵ‌ناکه‌ن

››

n ئایا نه خۆشخانه کانمان ده توانن پێش له نه خۆشی هه وکردنی جگه ر بگرن؟ فۆتۆ/ ئینته رنێت


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

14

کراوه‌

ئه ندامى عه سکه رى عه لى ش��ااڵوى نیشتمانى یه کێتى س��ه رک��ردای��ه ت��ى )چه تر(دا دیمانه یه ى له م کوردستان، تیشک ده خاته سه ر بارودۆخى ئێستاى ئه وه ى بۆ پێیوایه ئه و حزبه که ى، ده بێت ب��ڕوات پێش ب��ه ره و یه کێتى چاکسازى و گۆڕانکارى کۆمه ڵێک قسه کانیدا له به شێکیترى ب��ک��ات، هه یه خه ڵکمان یه کێتى “وه ک ده ڵێت له سه رکردایه تییه یان وه زیره ، مدیر له ده بێت ن��ه ب��وون ب��اش که عامه ،

واجیهه دوریان بخه ینه وه “.

چه تر: پاش )36( ساڵ بارودۆخى ئێستاى یه کێتى چۆن ده بینیت؟

ئێستادا ل��ه یه کێتى م��ن به بۆچونى -بارودۆخى باشه ، پاش روداوه کانى ئه م دواییه یه کێتى له زۆربه ى کاته کاندا هه ڵسوکه وتى باشى کرد، له ده ره نجامى دان به خۆداگرتنیدا یه کێتى هه ستانه وه یه کى پێوه دی��اره ، له گه ڵ ئه وه شدا زۆر که لێن و کون و که له به ر هه یه که پێویستى به چاککردن هه یه . به بۆچونى من ئه گه ر یه کێتى بیه وێت کاریگه رى به رده وامى

هه بێت ده بێت چاکسازى بکات.چ��ه ت��ر: ب��ه اڵم ل��ه روداوه ک��ان��ى راب��ردودا

به شێوه یه کى مه ترسیدار هێزى به کارهێنا؟به کارهێنانى دژى که سێک هه موو -هێزه ، به ئه و براده رانه ى که بڕیاریان دا هێز به کاربهێنن دژى به کارهێنانى هێزن، به اڵم با

له یه ک الوه شته کان نه بینین، له واڵتێکى وه ک س��وی��د ل��ه ک��ۆب��ون��ه وه ى )ج��ى 8(دا که وتنه خۆپیشانده ران ک��راو خۆپیشاندان شه ڕکردن له گه ڵ پۆلیسدا، ده س��ه اڵت هێزى به کارهێنا، ئه مه ماناى ئه وه نیه که با ئێمه ش ئه گه ر ئ��ه وه ش��دا له گه ڵ به کاربهێنین، هێز به کار هێز بڕۆشتنایه ئارامى به شته کان نه ده هێنرا، به اڵم خۆپیشاندانه که و شوێنى خۆپیشاندانه که )به رده رکى سه را( بووه هۆى

په کخستنى کاروکاسبى خه ڵک. کۆنگره ى دوا به په یوه ندى ئه مه چه تر: یه کێتییه وه هه یه که کوتله ى سه ربازى باڵى

به سه ر یه کێتیدا کێشا؟- هیچ وان��ی��ه ، ل��ه ک��ۆن��گ��ره دا خه ڵکى یه کێتى ده نگى به م کۆمه ڵه که سه داوه ، خۆ منیش رۆژگارێک ئامر که رت بووم، له ناو حزبه کانى تریشدا هه روایه ، کاک محه مه دى حاجى مه حمود ئامر هه رێم بووه ، له بزوتنه وه ى گۆڕاندا بۆ نمونه کاک نه وشیروان بێجگه بووه سه رکرده یه کى پیاوێکى سیاسى ل��ه وه ى سه ربازیش بووه ، له زۆربه ى شه ڕه کاندا خۆى نه خشه ى کێشاوه ، کاک قادرى حاجى عه لى و

هه موو کاکه کانى تریش هه روا بوون. چه تر: به اڵم جیاوازى هه یه ، بۆ نمونه لێدوان و

هه ڵسوکه وته کانى وه زیرى پێشمه رگه ؟ - کێمان هه یه له قسه کردندا هه ڵه نه که ین؟ چه تر: هه ڵه و هه ڕه شه کردن جیاوازییان نییه ؟ - ئ��ێ��وه ى رۆژن��ام��ه ن��وس زۆرب��ه ى ک��ات ئیستفزازى خه ڵک ده که ن، توڕه ى ده که ن بۆ ئ��ه وه ى شتێک ده رب��ڕێ، من بۆخۆم له گه ڵ

هیچ شێوه یه کى توندوتیژى نیم.چه تر: به اڵم ئه وه بۆ یه کێتى که ئه ندامى سۆسیالیست دیموکرات و تاڵه بانیش یه کێکه

له جێگره کانى ره وایه ؟- بابزانیت هه موو شتێک جه زاى هه یه ، به اڵم ئه و به زمه ى به رده رکى سه را له دیموکراتترین

واڵتى دونیادا به یاسا نه یان ده هێشت دوو رۆژ زیاتر به رده وام بێت.

چه تر: ئه و حوکمى قانونه بۆ له کوردستان نییه ؟

ئ��ه وان��ه ى ده س��ه اڵت و - هه موو حزبه کان ئه وانه ى ئۆپۆزسیۆن هه موو چه کداریان هه یه ، فه رمانى گرتنى هه رکه سێک ده رکه یت بۆت ناگیرێت له هه ر الیه ک بێت. له هه مان کاتدا ئه وانه ى ئاراسته ى خۆپیشاندانه که یان گۆڕى بۆ به رده م لقى چوارى پارتى له سه داسه د ده یانزانى ته قه ده کرێ و خه ڵکیش ده کوژرێت، قه ناعه تم باره گایه کى سه ر بچنه به یانى ئه گه ر وای��ه یه کێتیش له بادینان یه کێتیش ته قه ده کات.

ئه مه بۆ هه موو الیه نه کان وه ک یه که .ه��ه م��وو )2005( س��اڵ��ى ب��ه اڵم چ��ه ت��ر: باره گاکانى یه کگرتوو له بادینان سوتا و چوار پارتى زۆربه ى له سنورى که سیشیان ک��وژرا، باره گاکانى گۆڕان سوتا و ته قه یشیان نه کرد؟

- ئێستا بڕۆ سه ر گرده که ته قه ده کات یان نایکات؟ له روداوه کاندا بچونایه سه ر باره گاى یان ده ک��رد ته قه یان یان کۆمه ڵ یه کگرتوو نا؟ گوێم له ئیزاعه ى کۆمه ڵ بووه ته هدیدى ک��ردووه .! ئه م قسانه ى من موبه ررى کوشتن نیه ، ئه وه شتێکى زۆر خراپه ، بڕوام وایه پارتى خۆیشى له گه ڵ ئه وه نه بووه خه ڵک بکوژرێت، ناشکرێت تاوانى که سێک که ته قه یکردووه

بدرێت به سه ر حزبێکى گه وره دا.چه تر: بۆ بکوژه کان ناده ن به دادگا؟

- له به ر ئه وه ى ئه ویش سکااڵى هه یه ، ئه ڵێت فاڵن ئه و که سانه ى ناردۆته ئه وێ.

چه تر: له و بارودۆخه دا هه ڵه کانى یه کێتى چى بوون؟

- به رنامه ى یه کێتى بۆ روداوه ک��ان هه ڵه ى تیانه بوو، به اڵم ئیشێکیداوه ته ده ست من هه ڵه ى تیا ده که م ئه مه شتێکیتره و له سه ر یه کێتیش

ده بێته ماڵ.

چه تر: وته کانى وه زیرى پێشمه رگه به رامبه ر رۆژنامه نوسان چۆن هه ڵده سه نگێنیت؟

- هه ر که سه و پاساو الى خۆیه تى، ئه وه نده ده زانم سکااڵ له سه ر وه زیرى پێشمه رگه تۆمار کراوه ، به س نازانم پاساوى شێخ جه عفه ر چیه که ئه و قسانه ى کردوه ، ده بێ رۆژنامه نوسه که چى پێ وتبێت؟ له به ر ئه وه پاساو الى خۆیه تى.چ��ه ت��ر: ل��ه س��ه ره ت��ادا وت��ت یه کێتى ده ب��ێ

چاکسازى بکات مه به ستت له وه چییه ؟- ب��ه بۆچونى م��ن ده ب��ێ��ت ل��ه ن��او ح��زب و حکومه تدا چاکسازى بکه ین، بۆ نمونه وه ک

یه کێتى خه ڵکمان هه یه له سه رکردایه تییه یان وه زیره ، مدیر عامه ، که باش نه بوون ده بێت له

واجیهه دوریان بخه ینه وه . چه تر: یه کێتى ده توانێت ئه وه بکات؟

- به ڵێ ده توانێت. مافى خۆیانه که له من رازى نه بوون به یانى المبه رن.

چ��ه ت��ر: ده ن��گ��ۆى ئ��ه وه ه��ه ی��ه ب��ارودۆخ��ى ته ندروستى تاڵه بانى باش نییه ؟

- ئه سڵ و ئه سایى نییه . مام جه الل ئه ژنۆى ئه وه شه گۆچان له به ر هه ر هه یه و ئازارێکى به کارده هێنێت، ددانیشى چاککردووه و ئێستا بارى

ته ندروستى زۆر باشه .چه تر: یه کێتى بیرى له قۆناغى دواى تاڵه بانى

کردۆته وه ؟- یه کێتى ده بێت ئاماده کارى خۆى بکات و به بڕواى من کردوشیه تى، چونکه یه کێتى به ره و

حزبى موئه سه ساتى ده ڕوات.چه تر: یه کێتى دواى تاڵه بانى چى لێدێت؟

- به بۆچونى من نه ک یه کێتى، کوردستان و ئه حزابى کوردى و عێراقیش دواى نه مانى مام جه الل زه ره رمه ند ده بن، چونکه مام جه الل بااڵنسى

ئاشتییه له عێراق و کوردستاندا.

شااڵوى عه لى عه سکه رى: هه موو حزبه کان چه کداریان هه یه

فه رمانى گرتنى هه رکه سێک ده رکه یت بۆت ناگیرێت

‌nشااڵوى‌عه‌لى‌عه‌سکه‌رى،‌ئه‌ندامى‌سه‌رکردایه‌تى‌یه‌کێتى‌نیشتمانى‌کوردستان‌‌‌‌‌‌‌/‌فۆتۆ:چه‌تر

مێژووی‌ئینشیقاق‌له‌ناو‌یه‌کێتیدا‌له‌‌ساڵی‌1985و‌جیابونه‌وه‌ی)‌ئااڵی‌شۆڕش(‌ده‌ست‌پێده‌کات،‌که‌به‌چوار‌

ساڵ‌زیندانی‌کردنی)‌مه‌ال‌به‌ختیار(‌کۆتایی‌هات

دیداریچه‌تر

به شی یه که م

ئه م پارته له ساڵى )1975( راسته وخۆ پاش یه که م دام��ه زراوه ، ئه یلول شۆڕشى شکستى به یاننامه ى راگه یاندنى )ى.ن.ک( له دیمه شقى پایته ختى سوریا پاش کۆبوونه وه ى ده سته یه ک له دامه زرێنه رانى له )چایخانه ى تولى تولال( که بۆ م��اوه ى کۆنفرانسێکى سێ رۆژى به کرێیان و چ��اپ )1976/6/1( ب��ه روارى له گرتبوو باڵوکرایه وه ، هه ر له سه ره تاوه )ى.ن.ک( وه ک پارتێکى کوردى فره مینبه ر یان )نیمچه به ره ( به ده رکه وت، چونکه خودى پارته که له کۆکراوه ى سێ گروپ یان سێ کۆمه ڵه ى جیاجیا دروست بووبوو، که پێکهاتبوون له )کۆمه ڵه ى مارکسى کوردستان، سۆسیالیستى بزوتنه وه ى لینینى، خه تى گشتى( هه ر یه ک له م سێ گروپه دیدگا و ته نانه ت ئایدیاى سیاسى جیاواز و خوێندنه وه ى سیاسى جیاوازیان هه بوو له سه ر بارودۆخى ئه و کاته ، بۆشایى شکستى شۆڕشى ئه یلول واى کرد که ئه م الیه نه بیروڕا جیاوازانه له ژێر چه ترى )ى.ن.ک(دا کۆببنه وه ، جێى باسه پاش هه ره سى شۆڕشى ئه یلول پارتێکى کوردى ئاماده له ساحه ى سیاسى کوردستان و عێراقدا هه بوو، که ئه ویش )حزبى شیوعى عێراق( بوو، له و بۆشاییه سیاسى و سه ربازییه دا، له و رۆژه ره شه ى که کوردستانى به ره و شه وه زه نگ و نه هامه تى هه تاهه تایى ده برد، به دیل، ببنه نه یانتوانى سه رکرده کانى )حشع( ته نانه ت هه ندێ سه رچاوه باس له وه ده که ن که له یه که م کۆنگره ى دواى شکستى ئه یلولدا وتویانه »ئه و جواڵنه وه یاخیبووه کۆنه په رسته ى باکورى عێراق کۆتاییهات«. له سه رکرده دیاره کانى حزبى شیوعى عێراق )عه زیز محه مه د، ئه بو تارا، که ریم ئه حمه د، مه ال ئه حمه دى بانى خێاڵنى(، یه کێتى نیشتمانى له و رۆژگاره سه خته دا به کۆمه ڵێک بۆچوونى ج��ی��اوازه وه دروس��ت ب��وو، ه��ه ر بۆیه به درێژایى مێژووى ئه م حزبه و به ئێستاشه وه هیچ کات به ده ر نه بووه له ته که توالت و گروپ له سه رجه م کۆنگره و ده سته گه رى، و گروپێنه کۆنفرانسه کانیدا ئه و دیارده ى ته که تول و گروپ به ندییه به رونى ره نگى داوه ته وه . جێگاى ئاماژه یه ئێستاى گشتى سکرتێرى تاڵه بانى( )ج��ه الل ب��ووه سکرتێرى گشتى ئه وکات ه��ه ر یه کێتى یه کێتى و بۆیه وشه ى )گشتى( بۆ سکرتێرى به ک��را تاڵه بانى چونکه به کاردێت، یه کێتى سکرتێرى هه ر سێ باڵه سه ره کیه که ى یه کێتى.

کۆمه ڵه ى مارکسى لینینى له ناو )ى.ن.ک(دا! سه ره تاى دروست بوونى کۆمه ڵه ى مارکسى له سه ر ده گه ڕێته وه ساڵى )1970( بۆ لینینى ده ستى )شه هابى شێخ نوورى و نه وشیروان مسته فا

له کۆمه ڵه یه ئ��ه م هاوڕێکانیان( و ئ��ارام و نوخبه یه ک گه نجى خوێنده وارى شار و سیاسى فه لسه فه ى ب��ه ف��راوان بیر پێگه یشتوى ت��ازه مارکسى لینینى پێکهاتبوون، ئه و کات بزوتنه وه ى کۆمۆنیستى له ژێر کاریگه رى )ماویزم(دا بوو به کۆمه ڵه شه وه ، به اڵم کاریگه رى )شه هید ئارام( )ماویزم( کاریگه رى هه یمه نه ى له کۆمه ڵه ى پاراست، کۆمه ڵه شانه ى رێکخستنى فکرى و رۆشنبیریان له ناو شارى سلێمانى پێکهێنابوو، ئه م رێکخراوه که متر خه ڵکى سه ربازیان تێدابوو، پاش ئه وه ى له گه ڵ بزوتنه وه ى سۆسیالیستى و خه تى گشتى )ى.ن.ک(یان پێکهێنا بوونه سه ره کیترین باڵى ناو )ى.ن.ک( و له ناو ئه و حزبه دا زۆرترین ئه ندام و الیه نگر و هه ڵسوڕاوى سیاسیان هه بوو، پاش دروست بوونى )ى.ن.ک( پێگه ى کۆمه ڵه ب��ه رده وام ب��ه ره و به هێزى ده چ��وو، )شه هابى شێخ نورى( یه که م سه رپه رشتیارى کۆمه ڵه ى مارکسى لینینى بوو، پاش له سێداره دانى )شه هاب و ئه نوه ر و جه عفه ر( له الیه ن رژێمى به عسه وه ، شاسوار بووه )ئ��ارام( به ناسرابوو ج��ه الل سه عید که سه رپه رشتیارى کۆمه ڵه و له و ساڵه دا کۆمیته ى دیاره کانى س��ه رک��رده پێکهێنا هه رێمه کانیان له )شه هید ب��وون بریتى ئه و کاته ى کۆمه ڵه ئارام، ساالر عه زیز، شه هید عه بدولره زاق، ئازاد هه ورامى( لێره وه )ئارام( بوو به سه رپه رشتیارى کۆمیته ى هه رێمه کان تا ساڵى )1978( که ق��ه ره داغ ناوچه ى له گوندى )ته نگى س��ه ر(ى شه هید ک��را، له پ��اش شه هید بوونى )ئ��ارام( ئه رکى سه رپه رشتیکردنى کۆمه ڵه به )نه وشیروان یه که مى کۆنگره ى له تا سپێردرا مسته فا( )ى.ن.ک(دا له ژێر کاریگه رى گۆڕانکاریه کاندا کۆمه ڵه له بۆته ى )ى.ن.ک(دا هه ڵوه شایه وه ، هه ڵوه شانه وه ى کۆمه ڵه )نه وشیروان مسته فا(ى رووبه ڕوى ره خنه ى به شێک له هاوڕێکانى کرده وه که پێیان وابوو هه ڵوه شانه وه ى کۆمه ڵه هه ڵه یه کى گ��ه وره ى سیاسیه ، به اڵم )نه وشیروان مسته فا( هۆکارى هه ڵوه شانه وه ى کۆمه ڵه ى گێڕایه وه بۆ ئه وه ى که ئه م رێکخراوه ئه رکه کانى به جێهێناوه و زه مه نى مانه وه ى ته واو بووه . شایانى باسه کۆمه ڵه سێ کۆنفراسى به ستووه و تیایدا سه رکردایه تى نوێى هه ڵبژاردوه . یه که م کۆنفرانسى کۆمه ڵه و به ستراوه له )مالیمۆس( و ساڵى )1981( تیایدا ناوى رێکخراوه که یان گۆڕیوه به )کۆمه ڵه ى ره نجده رانى کوردستان( دووه م کۆنفرانسى کۆمه ڵه له ساڵى )1982( له )خڕى ناوزه نگ( به ستراوه له له ساڵى )1984( و سێیه م کۆنفڕانسیش مێرگه پان به ستراوه و له هه ر سێ کۆنفرانسه که دا به سکرتێرى کۆمه ڵه ى )نه وشیروان مسته فا(

ره نجده رانى کوردستان هه ڵبژێردراوه . له ناو کوردستان سۆسیالیستى بزوتنه وه ى

)ى.ن.ک(دا! بزوتنه وه هێڵێکیترى ناو پێکهاته ى )ى.ن.ک( بوو، هێڵێک که زۆربه ى سه رکرده کانى سه رکرده

و کادرى پارتى دیموکراتى کوردستانى زه مه نى شۆڕشى ئه یلول بوون، که ئه وانیش له وکاته دا پێیان ده وت��را )جه اللى - مه الیى(، چونکه له باڵى به شێکیان )1964(دا ساڵى ئینشیقاقى مه کته بى سیاسى )جه اللى( بوون و به شێکیان باڵى سه رکردایه تى پارتى )مه الیى( بوون، ئه م سه رکردایه تیه کۆکراوه یه کى سه ربازى بوو که عه لى یوسفى، ساڵح )سه یدا له پێکهاتبوون عه سکه رى، عومه ر ده بابه ، تایه رى عه لى والى به گ، ره سوڵ مامه ند، سه عدى گچکه (، که له )کاره ساتى هه کاری(دا شه هید به شێکیان کران، یه کێک له گرنگیه کانى بزوتنه وه له و سه رده مه دا بوونى چه ندین سه رکرده ى سه ربازى سه ره تایى مه فره زه ى دروستکردنى بۆ که بوو ب��ه دواوه لێره ب��ه رچ��اوی��ان ه��ه ب��وو، گرنگیه کى گرێدانى بزوتنه وه ى سۆسیالیستى به کۆمه ڵه وه وات��ه یه کێتى هاوکێشه که ى تۆکمه تر ده ک��رد پارتێکى )سیاسى - سه ربازى( جێگه ى کرده بوونى شه هید و )ه��ه ک��ارى( کاره ساتى باسه

)عه لى عه سکه رى( و هاوڕێکانى که تا ئێستا کاره ساتێکى ونن شه هیدى گۆڕ کۆمه ڵێک گه وره بوو بۆ یه کێتى و هۆکارێکى گه وره ش بوو بۆ الواز بوونى هێڵى بزوتنه وه له ناو )ى.ن.ک(دا.

هێڵى گشتى )پان( له ناو )ى.ن.ک(دا! بوو بریتى )ى.ن.ک( سێیه مى پێکهاته ى له )خه تى گشتى( که له هه مانکاتدا )خه تى پان(یشیان پێوتووه ، ئه م خه ته راسته خۆ له الیه ن )جه الل تاڵه بانى(یه وه دروست کراوه و که سایه تیه تاڵه بانى و ب��وون له )ج��ه الل بریتى دیاره کانى خۆى ئه سپى تاڵه بانى لێره وه مه عسوم( فوئاد تاوده دات و ده بێته سکرتێرى هه ر سێ باڵه که ى )ى.ن.ک( و هه میشه وا خۆى نیشان ده دات که ئه و سه ر به هیچ کوتله و باڵێک نیه و به پێچه وانه وه کۆکه ره وه و خاڵى هاوبه شى ناو هه ر سێ باڵه که یه ، ئه و که ئه ندامى مه کته بى کوردستان دیموکراتى پارتى پێشترى سیاسى و س��ه رپ��ه رش��ت��ی��ارى ب��اڵ��ى ج��ه الل��ى ج��ی��اب��ۆوه ى لێره وه ده ست ناو پارتى بووه ، ساڵى )1964(ى ده ک��ات به سه پاندنى هه یمه نه ى سیاسى خۆى به سه ر هه ر سێ باڵه که ى یه کێتیدا، چاودێرانى سیاسى باس له وه ده که ن که به درێژایى مێژووى )ى.ن.ک( تاڵه بانى به رده وام ناکۆکى خستۆته ناو هاوڕێکانیه وه بۆ ئه وه ى دواج��ار چاره سه رى

گرفته که بگه ڕێته وه الى خۆى و خۆى وه ک له ب��دات، پیشان کێشه کان یه کالییکه ره وه ى رۆژى دامه زراندنى )ى.ن.ک(ه وه واتا له ساڵى )1976(ه وه تاڵه بانى سکرتێره تاک و ته نیاکه ى یه کێتیه و له ئێستادا پێگه ى خێزانه که ى له ناو یه کێتیدا له پێگه و قورسایى هه مووان به هێزتره ، ئه حمه د(ى ئیبراهیم )هێرۆ که به جۆرێک هاوسه رى خاوه نى یه که مین ده نگى ناو کۆنگره ى سێیه مى یه کێتی و ئه ندامى مه کته بى سیاسى یه کێتى و به رپرسى مه ڵبه ندى )1(ى رێکخستنى سلێمانى )ى.ن.ک(ه ، )پاڤێڵ تاڵه بانى( کوڕه ده زگ��اى به رپرسى تاڵه بانیش ج��ه الل گ��ه وره ى دژه تیرۆر و )قوباد تاڵه بانى( کوڕه بچوکیشى نوێنه رى حکومه تى هه رێمى کوردستانه له واڵته

یه کگرتوه کانى ئه مریکا.لیژنه ى ته حزیرى پارتى له ناو )ى.ن.ک(دا!

پاش دروستبوونى )ى.ن.ک( و هه ڵگیرسانه وه ى شۆڕش، پارتى هه وڵیدا به شێوه یه ک له شێوه کان خۆى رێکبخاته وه ، )قیاده موه قه ته ( ئه و ناوه نوێیه

بوو که پارتى به ناویه وه کارى ده کرد، ئه وه ى ئه و کاته هه بوو هێزى سڕکراو به ده ست شکسته کانى ش��ۆڕش��ى ئ��ه ی��ل��ول��ه وه ، هێزێکى پ��ه رت��ه وازه و ناچاالک، زۆربه ى سه رچاوه ئاگاداره کانى ئه و کاته ئاماژه به وه ده که ن که کارى ئه و کاته ى )قیاده موه قه ته ( ته نها شۆڕشى نوێ و روبه ڕوو بونه وه ى شۆڕشى نوێ بووه ، )ئه گه ر شۆڕشمان یه کێک ده درێ��ت( تێک پێمان پێنه کرێت، له دروشمه به ناو بانگه کانى ئه و کاته ى قیاده به ڵگه یه کى هه کارى کاره ساتى موه قه ته یه ، روونى دژایه تى پارتى بووه به رامبه ر به شۆڕشى ت��ی��ادا ه��اوک��ارى هێزه نه یاره کانى ن��وێ، ک��ه واڵت��ان��ى ده وروب��ه ری��ان ک��رد ب��ۆ تێکشکانى هێزه کانى )ى.ن.ک( و شه هید کردنى )عه لى ئه و هاوڕێکانیان( و د.خالید و عه سکه رى به ڵگه یه پشتڕاستتر ده کاته وه . هه ر چه نده پێش هه کارى )ئیبراهیم عه زۆ و هاوڕێکانى( له الیه ن قیاده موه قه ته وه له ناوبرابوون، سه رکرده دیاره کانى قیاده موه قه ته بریتی بوون له )ئیدریس بارزانى، مه سعود بارزانى، سامى عه بدولڕه حمان، جه وهه ر نامیق، که مال که رکوکى، ئه بو عه نتر و وریاى یه کێتى دامه زراندنى پاش به اڵم سه عاتچى(، پارتى ئه وکات له ک��ادره دیاره کانى به شێک هاتنه ریزه کانى )ى.ن.ک(ه وه به ناوى )لیژنه ى

ته حزیرى( که سه دیاره کانى ئه م لیژنه یه بریتى بوون له )د.مه حمود عوسمان و قادر جه بارى( قیاده دژایه تى یه کێتیه وه ریزه کانى له ناو که

موه قه ته یان ده کرد.ئااڵى شۆڕش له ناو ریزه کانى )ى.ن.ک(دا!

لێره وه ئینشیقاق و جیابونه وه له ناو ریزه کانى )ئااڵى شۆڕش( پێده کات، ده ست )ى.ن.ک( له ساڵى )1985( له یه کێتى جیابوونه وه ، سه رکرده )مه ال له ب��وون بریتى گروپه ئ��ه م دیاره کانى به ختیار، ئاسۆ عه لى، م.پشکۆ نه جمه دین، شێخ عه لى-خوله که شکۆڵ( ئه مه مێژووى یه که م ئینشیقاقه له ناو )ى.ن.ک(دا، ئه گه رچى پاش ماوه یه کى که م )مه ال به ختیار و م.پشکۆ و شێخ عه لى( ده ستگیرکران، به اڵم ئااڵى شۆڕش مایه وه و دواتر )ساالر عه زیز و م.جه عفه ر( له ئه وروپا له ساڵى )1986( ئ��ااڵى ش��ۆڕش گ��ه ڕان��ه وه ، خ��واک��ورک( )دۆڵ��ى له کۆنفرانسى یه که م

به ست، تا به ستنى ئه م کۆنفرانسه )ساالر عه زیز( به رپرسى یه که مى ئااڵى شۆڕش بووه ، به اڵم له

کۆنفرانسه که دا خۆى هه ڵنابژێرێته وه و هه ریه ک له )حه مه ئاوات، عیماد ئه حمه د، شێخ حسێن( به سه رکردایه تى و )سه الحى شێخ سدیق و کاردۆ سه رکردایه تى یه ده کى ئه ندامى به محه مه د( مه مۆ، حاجى دڕه ی��ى، )بابه کر هه ڵده بژێرێن. ک��ادره ل��ه س��واره ( شێخ خۆشناو، ئه بوبه کر

دیاره کانى ئااڵى شۆڕش بوون.ئااڵى شۆڕش چى به سه ر هات؟

لێره به دوا ئااڵى شۆڕش بوو به ناوێک، ئه گه ر به شێکى ناوبانگى ئه م رێکخراوه تازه یه بۆ چاالکى و کاریگارییان بگه ڕێته وه ، بێگومان قورسایى ناوبانگه که په یوه ندى به جۆرى ئینشیقاقه که وه هه یه ، ئه و کات )ى.ن.ک( کاریگه رترین پارتى سیاسى و سه ربازى ناو مه یدانى سیاسى باشورى کوردستان بوو، بۆیه ئینشیقاق له م پارته دا ده بووه دواتر له سه رکردن. هه ڵوه سته و قسه جێگه ى ده ستگیرکردن و زیندانى کردنى )مه ال به ختیار و هاوڕێکانى( هێنده یتر ناو و ناوبانگى )ئااڵى ش��ۆڕش(ى ب��اڵوک��رده وه ، له پ��اش ئ��ه م روداوان��ه )عیماد ئه حمه د( دژ به باڵێکى سه ره کى ئااڵى شۆڕش ریزه کانى )ئااڵى شۆڕش( به جێدێڵێ و ده چێته ناو )حزبى زه حمه تکێشانى کوردستان(

ه وه ، پاش سه نگه ر گواستنه وه ى )عیماد ئه حمه د( ه��ه ری��ه ک له )م��ه ال به ختیار، س��االر عه زیز،

ک��اردۆ محه مه د( ده چنه ناو ریزه کانى )حزبى زه حمه تکێشانى کوردستان(ه وه و باڵى )په یڕه وى

یه کگرتن( له ناو ئه و حزبه دا پێک ده هێنن. په یڕه وى یه کگرتن له ناو ریزه کانى )ى.ن.ک(

دا! به ختیار م��ه ال هاوڕێکانى )1988( ساڵى )م.پشکۆ و شێخ عه لى( ئ��ازاد ک��ران، له ساڵى پاش ئ��ازادک��را به ختیاریش م��ه ال )1989(پڕکردنه وه ى په شیمانى نامه یه ک، دواى راپه ڕین )مه ال به ختیار( نامیلکه یه ک به ناوى )حوکمی به ره ی کوردستانی یان ده سه اڵتی دیموکراسی( باڵوده کاته وه ، که تیایدا هێرشێکى به رباڵو ده کاته سه ر سه رکردایه تى ئه و کاته ى )به ره ى کوردستانى( کوردستانى ب��ه ره ى نامیلکه یه دا ل��ه و ه��ه ر و ب��ه )چینى چ��ه ت��ه ( ن��او ده ب��ات، ئ��ه وه ى جێى سه رسوڕمانه پاش باڵوکردنه وه ى ئه م نامیلکه یه )په یڕه وى یه کگرتن( به مه ال به ختیاریشه وه ده چنه ناو ریزه کانى )ى.ن.ک(ه وه ، که پێکهاتبوون له )مه ال به ختیار، ساالر عه زیز، عیماد ئه حمه د و چه ند که سێکیتر(، به اڵم )سه الحى شێخ سدیق( له ناو )ئ��ااڵى ش��ۆڕش(دا مایه وه به پشتیوانى کۆمه ڵێک له رێکخستنه کانى ئه و کاته ى ئااڵى شۆڕش ئااڵى هه ڵوه شانه وه ى له رێیان شۆڕش گرت، تا له ساڵى )1994(دا ئه ویش چووه ناو

ریزه کانى )ى.ن.ک(ه وه .کوردستان یه کگرتوى سۆسیالیستى حزبى

)حسیک( له ریزه کانى )ى.ن.ک(دا! حسیک رێکخراوێکى سیاسى کوردستانى بوو له الیه ن کۆمه ڵێک سه رکرده و کادرى سیاسییه وه سه رپه رشتى ده کرا که پێکهاتبوون له )سامى عه بدولڕه حمان، د.مه حمود عوسمان، قادر جه بارى، پارته ئ��ه م گه اڵڵى( به هرۆز مامه ند، ره س��وڵ له ساڵى )1994(دا هه ڵوه شایه وه و به سه ر هه ردوو پارتى ده سه اڵتدار )یه کێتى و پارتى(دا دابه شبوون، قادر و به جۆرێک که )سامى عه بدولڕه حمان جه بارى( چونه ناو )پ.د.ک(ه وه ، به اڵم )ره سوڵ مامه ند، عادل موراد و به هرۆز گه اڵڵى( چونه ناو ریزه کانى )ى.ن.ک(ه وه . پاش ماوه یه ک سامى عه بدولڕه حمان توانى بگاته پله ى سه رکردایه تى پارتى و له ته قینه وه ى )1ى شوبات(ى باره گاکانى ره سوڵ تیرۆرکرا، له هه ولێر پارتى و یه کێتى سیاسى مه کته بى ک��ارگ��ێ��ڕى ب��ووه مامه ند دوایى کۆچى ماوه یه ک پاش و )ى.ن.ک( ک��رد. جێگاى باسه م��اوه ى ساڵه کانى )1994 تاساڵى 1998( یه کێتى به قۆناغێکى سه ختى له گه ڵ )پ.د.ک( تێپه ڕى براکوژیدا شه ڕى له الیه ک و )بزوتنه وه ى ئیسالمى( له الیه ک، که له م ماوه یه دا سه دان که س له الیه نگرانى پارته ناکۆکه کان له نێوان یه کێتى و پارتیدا سه نگه ریان وش��ه ى )سه نگه ر ل��ه و کاته وه ه��ه ر گواسته وه ، گواستنه وه ( بووه به شێک له فه رهه نگى سیاسى

باشوورى کوردستان.

یه کگرتن و جیابوونه وه له مێژوی یه کێتی نیشتمانی کوردستاندائاماده‌کار

عه‌لى‌فه‌تاح‌مه‌جید


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

15

وه‌رگێڕان

کورد له میدیا جیهـا نـیـیه کاندا

له پاش کۆبوونه وه ى ناتۆ له له شبوونه ، رۆڵى حکومه ته به ناو

ئیسالمییه که ى ئه ردۆغان زیاتر ئاشکرابوو، بڕیاریش درا به ئاواکردن

و دانانى بنکه ى قه ڵغانى موشه کى ناتۆ له تورکیا.

ئه ردۆغان به تازه کان فه رمانه و رێنمایى راگه یه نران بۆ ئه وه ى رۆڵى خۆى بگێڕێت وه کو نوێنه رى ئیسالمى راهێنراو و ده سته مۆکراو له سه ر رێبازى ئه مریکى و ئه وروپی، بۆ ئه وه ى ببێت به ئه نته رناتیڤ له جیاتى ئه و رژێمه نه ته وه ده وڵه تانه ى زلهێزه کانى به رژه وه ندییه کانى نه یانتوانى که جیهان ل��ه ن��اوچ��ه ک��ه دا ب��پ��ارێ��زن، ل��ه دواى ئه م کۆبوونه وه ش شێوه ى ئاخاوتنى ئه ردۆغان گۆڕدرا به ره و ئاراسته کردنى )راسپارده و ئامۆژگاری( که له ئه ساسدا رێنمایى و فه رمانن له دووتۆیاندا یان راسته وخۆ شێوه یه کى به جدى هه ڕه شه ى ناڕاسته وخۆ بۆ ئه و رژێم و سیسته مانه ى که

هه یه و ئۆپۆزسیۆنه کانیان به یه که وه . ک��ات��ێ ک��ه ئ��ه ردۆغ��ان ق��س��ه ده ک��ات بڵێى که شوهه وایه ک دروس��ت ده ک��ات وه ک��و ژیایه وه دى جارێکى عوسمانى ئیمپراتۆریه تى و له م��ردن گ��ه ڕای��ه وه ، ه��ه روه ک ه��ه ردوو له عوسمانین والیى دوو به شارئه سه د و قه زافى ئ��ه ردۆغ��ان( ته یب )ره ج��ه ب خه لیفه وه له الیه ن دیاری کراون. به اڵم به خۆى ئه و که شوهه وایه نانوێنێ، چونکه فاکته رى سه ره کى ئه وه ى که هێزى ده داتێ بۆ نواندنى ئه و که سێتیه و هانى ده دات بۆ گێڕانى ئه و رۆڵه ئه مریکا، ئینگلته را، ئیسرائیل و، پشتگیریى یه کێتى ئه وروپایه . ئه م رامیاری، له شکری، ره هه ندى زۆر رێکه وتنه هه واڵگری، ق��ووڵ و ستراتیژیى هه یه . ئێمه رۆژانه راسپارده و ئامۆژگارى ئه ردۆغان یان به واتایه کى تر هه ڕه شه کانى ئه ردۆغان ده بیستین، جارێک هه ڕه شه له رژێمه کان ده کات و جارێکى تر بزووتنه وه ى جه ماوه رى به شه ڕى تایفه گه رى و دابه شبوون و مه ترسى بزووتنه وه ى ئازادیخوازى گه لى کورد له ناوچه که هه ڕه شه ده کات. ئه گه ر به وردى سه یرى پرۆژه کانى ئه مریکى ئینگلیزى ئ��ه ردۆغ��ان ج��ارج��ار که بکه ین ئیسرائیلى و ج��اروب��ار پێگه یی ده گ��ێ��ڕێ، راهیبى رۆڵ��ى رۆڵى »پوالت« ده گێڕێ )پوالت ئه کته رێک رۆڵ��ى ڕام��ب��ۆى ت��ورک��ى ل��ه زن��ج��ی��ره درام��اى گه لیى گورگه کان ده نوێنێ( ئه و قاره مانه ى به ئیسرائیلى کۆماندۆى یه که ى ده توانێت ته نیا

تێکبشکێنێت و ئیسرائیل ناچار بکات بۆ ئه وه ى فه له ستینیش و بێت قایل و رازى ئاشتى به رزگار ده کات، بێگومان سیناریۆکه چیرۆکێکى پیالنگێڕى په تى راستیدا له ب��ه اڵم خه یاڵییه ، له گه ڵ خراپه کارى و تێکده ر کرده وه کانى و

ئیسرائیل و ئه مریکا ده چنێت. یه که م: رۆڵى ئه ردۆغان له سوریا

راهێنان و و پ��ه روه رده به س��ه ره ت��ا گرنگى ده س��ت��ه م��ۆک��ردن��ى رژێ��م��ى ب��ه ع��س ب��ه گ��وێ��ره ى پێویستییه کانى سیاسه تى ئه مریکى و ئیسرائیلى ئه و به عسیش رژێ��م��ى داوه . ن��اوچ��ه ک��ه دا ل��ه شته شى ده ویست، ته نانه ت هه ستا به ئاماده کردن ب��ۆ ک��ردن��ه وه ى ب��ارودۆخ��ه ک��ان و رێکخستنى و ئه مریکا له گه ڵ ئاسایى په یوه ندییه کانى ئه نجامدانى پرۆسه ى ئاشتى له گه ڵ ئیسرائیل ده رب��اره ى ته پۆلکه ى ج��ۆالن، بۆیه سوریا خۆى به ده سته وه داوه و وازى له هه موو کاغه زه کانى هێناوه بۆ به رژه وه ندى ده وڵه تى تورکیا. یه کێک له و قازانجه ئه ردۆغانیانه ، ددانپێدانانى فه رمیى سوریا له سه ر زارى سه رۆک به شارئه سه د به پارێزگاى ئه سکه نده رون وه کو به شێک له خاکى کۆمارى تورکیا، هه روه ها سوریا له گه ڵ ئێران به سیاسه تێکى دوژمنانه له دژى گه لى کوردى به اڵم ئه ردۆغان، رازیکردنى بۆ کرد ره فتارى هه موو ئه م پرۆژانه رووبه ڕوى دیوارى په یوه ندییه فایلى و ئێران و سوریا نێوان ستراتیژیه کانى حزبوڵاڵ بووه وه ، سوریاش هیچ قازانجى به ده ست توانى ئ��ه ردۆغ��ان ک��ه له کاتێکدا ن��ه ک��ه وت. سوریا بکات به والیه تێکى عوسمانی، والیه کى جارێکى خوێنڕێژ( پاشاى )جه مال عوسمانى پێشکه وتنى له گه ڵ ده ک��ات. حوکمڕانى دى بزوتنه وه ى ناڕه زاییه جه ماوه رییه کانى دیموکراتى سووریا تورکیا په یوه ندییه کانى س��وری��ا، له تێکچون، هۆى ئه وه ناگه ڕێته وه بۆ سووربوونى ئه ردۆغان بۆ هاندانى به شارئه سه د بۆ ئه نجامدانى هه ندێ خه یاڵى به ئ��ه وه ى وه ک چاکسازى راگه یاندنى پروپاگه نده ى نه خێر!! هه یه . که س ئه ردۆغانى راستى شته کان و بارودۆخى هه یى ئاشکرا ن��اک��ات. راس��ت��ى ئ��ه وه ی��ه ، ئ��ه ردۆغ��ان م��ه س��ه ل��ه ى ک��ێ ل��ه دواى ئ��ه س��ه د ده س��ه اڵت ده گرێته ده ست؟ ره وشى کوردى له سوریا چى به سه ر دێت؟، بۆیه مه به سته کانى ئه ردۆغان و سیاسه تى به رامبه ر سوریا دیار بوون و هه موو ئه و په ردانه ى که راستیه کانیان ده شارده وه دڕان له نێوان هه ردوو گه لى تورک و عه ره ب، راستى وایه که ئه ردۆغان هه وڵ ده دات بۆ ئاماده کردنى برایانى موسڵمان )ئیخوانولموسلمین( و بزوتنه وه ئیسالمیه کان بۆ وه رگرتنى ده س��ه اڵت له دواى

به شارئه سه د، له دواى په روه رده کردن و راهێنانیان له سه ر رێبازى ئه مریکی، پێشکه وتنه کانى ئه م زووانه ئه م راستیانه ده سه لمێنن. بۆیه ئامانجى رێگرتنى و دروستکردن ئاسته نگى ئه ردۆغان هه ر پێشکه وتنێکى دیموکراتى ره نگه بوارێک بکاته وه بۆ کورد بۆ وه رگرتنى هه ندێ له مافه ره واکانیان یان متمانه ى ده ستورى له سووریا. له م گۆشه نیگایه وه به ڕوونى ده بینین که وا ئه ردۆغان رۆڵێکى تێکده ر و وێرانکه ر و گه نده ڵ ده گێڕێت بۆ ئ��ه وه ى پ��اڵ به س��وری��اوه بنێ ب��ه ره و شه ڕى ناوخۆیى له نێوان سوننه و عه له وییه کان له الیه ک و له نێوان کورد و عه ره ب له الیه کى تره وه ، ئه م پیاوه ى که به ئاینى ئیسالمى بازرگانى ده کات فیتنه و ئاژاوه ى ده وێ له نێوان مه سیحیه کان و موسڵمانه کان له سووریا. هه روه ها مسیحیه کان ل��ه وه ده ترسن که حکومه تێک له سه ر رێبازى ئیسالمى ئه ردۆغان ده س��ه اڵت بگرێته ده ست، چونکه چه ته کانى ئه ردۆغان له و کاته ى که ئایه ته درۆکانى دیموکراتى به گه لى تورکیا پێشکه ش ده کرد )هیرانت دینک( و )پیاوێکى

ئاینى مه سیحی(یان کوشت. ل��ه م ب��ارودۆخ��ه دا، ه��ه م��وو ئ��ه و الی��ه ن��ان��ه ى ده وێ��ت س��وری��ا ل��ه دیموکراتیان گ��ۆڕان��ک��ارى ده بێ رووب��ه رڕوى ئه م مه ترسییه گه وره یه ى که چاوه ڕوانى بزوتنه وه ى جه ماوه رى دیموکراتى سوریا ببنه وه ، سه باره ت به گه لى کوردیش ده بێ جه ماوه ر و پێکهاته سیاسیه کانى یه کتر بگرن و یه ک بن له دژى ئه و مه ترسییانه ى هه ڕه شه ى ده کات، مه ترسییه کانى تورکیا و ئه وانه ى له سه ر رێبازى تورکیا و ئه ردۆغان له ناو سوریا جموجۆڵ ده که ن،

چ له ده سه اڵت و چ له ئۆپۆزسیۆن بن.دووه م: رۆڵى ئه ردۆغان له ئێران

رۆڵى ئه ردۆغان له ئێران چه ند ره هه ندێکى هه یه ، ئ��ه وه ى گرنگه بۆمان له م کاته دا رۆڵى سه باره ت به مه سه له ى کوردى و ئه وه ى له سه ر زه مینى واقیع روو ده دات. پێش هه موو شتێک ده بێ سه رسوڕمان نه بین له پشتگیرى ئه مریکا بۆ سیاسه ته کانى ئێران بۆ دژایه تى گه لى کورد له چوارچێوه ى به ره ى دژه ک��ورد له رۆژهه اڵتى رێبه رایه تى ئ��ه ردۆغ��ان تورکیاى ئ��ه وه ى ناوین ده کات، چونکه وه ک ده زانرێ ئه وان به گشتى له هه موو شتێک ناکۆکن، جگه له و سیاسه تانه ى بۆ دژایه تى گه لى کورد رێکه وتوون. ته نانه ت ئیسرائیلیش پشتگیرى له رێکه وتنى ئێران له دژى بزوتنه وه ئازادیخوازى گه لى کورد ده ک��ات، بۆ نموونه له ساڵى )2008( ناوه ندێکى راگه یاندنى پارتى ژیانى ئازادى کوردستان له الیه ن فرۆکه کرا بۆردومان ئێران و تورکیا جه نگییه کانى

که هه واڵگریانه ى زانیاریه ب��ه و به پشتبه ستن موسادى ئیسرائیلى داب��ووى به تورکیا، وه ک ده وترێ ئه وان یه ک کۆڵه مستن له دژى گه لى کورد و بزوتنه وه ئازادیخوازه که ى سه ره ڕاى هه موو ناکۆکى و دووبه ره کیه کانیان، جیاوازیه کیش نییه

له نێوان به عسیزمى عه ره بى و نه جاتیزمى فارسى و ئه ردۆغانیزمى تورکى و زایۆنیزمى ئیسرائیلى و ئه و خوێنمژ و خوێنڕێژانه ى که له کۆشکى

ره شدا داده نیشن سه باره ت به گه لى کورد. له م م��اوه ى دوای��ى چه ند به ڵگه یه ک هه یه ئاماژه به بوونى هه ڵمه تێکى سه ربازى )تورکی ئێرانی ئه مریکی( له دژى چیا و شاخه کانى قه ندیل، له ورده کارییه کانى ئه و پالنه ش هه وڵدان بۆ تیرۆرکردنى کادره پێشه نگ و سه رکرده کانى پ��ارت��ى ک��رێ��ک��اران��ى ک��وردس��ت��ان، ل��ه وان��ه ی��ه )هێزه کانى هه بێت ک��وردی��ش به شدارییه کى باشورى کوردستان( له م پرۆسه یه به گوێره ى ره وش و بارودۆخى مه یدانی، به اڵم هۆى به شداریکردنى

ئێران چییه ؟! هۆکارى ئه وه ش هه مان هۆکارى که وتنى به شارئه سه ده له ناو زلکاوى ئه م سیاسه ته ، واته ئێران ده یه وێ فشارى نێوده وڵه تى و فشارى ئه مریکا و ئیسرائیل که م بکاته وه به رێگاى تورکیا، له هه مان کاتیشدا ئه ردۆغان سوود له

خاڵه الوازه کانى بارودۆخى ئێران وه ربگرێت، له راب��ردوودا هه وڵى داوه و ئێستاش هه وڵ ده دات دژى له شکرى ش��ه ڕى ب��ۆ ڕابکێشێت ئ��ێ��ران بزوتنه وه ئازادیخوازى کورد به تایبه تى و گه لى کورد به گشتی. ئه ردۆغانیش بوو به نوێنه رى ناوچه که ، له ئیسرائیل ئه مریکا و سیاسه تى ل��ه هه ر ئ��ه و سیاسه ته ى ک��ه ده ی��ه وێ��ت رێگه گۆڕانکارییه کى دیموکراتى بگرێت، له رێگه ى به کارهێنانى گه النى عه ره بى و موسلمانان له بێئاگایى و که مته رخه مى هۆشیار ببێت. تف له چاوى ئه م نۆکه ر و خۆفرۆشه و دووڕوه ى که بازرگانى به ئاینى ئیسالم و به ها دیموکراتیه کان

ده کات.

رۆڵى ئه ردۆغان له ناوچه که دا

الیه نگرانی ئه حمه دی نه ژاد له کوێن؟

»تا )15(ى حوزه یران هیچ نه کرێ ئێمه ش بێده نگ نابین«

ل��ه دی��دارێ��ک��ی��دا ئ��ه ح��م��ه د ت��ورک بۆ نه خشه تورکی میللیه تی رۆژنامه ی بۆ دیموکراسی و ره ن��ج ب��ه ره ی رێ��ی راگه یاند. ک��ورد پرسی چ��اره س��ه ری لیستی پ��اڵ��ێ��وراوی ل��ه دی��داره ک��ه دا س��ه رب��ه خ��ۆ ده ڵ��ێ��ت: ب��ا س��ه رۆک هه ڵبژاردن دوای له رۆژێ��ک وه زی��ر نه خشه رێ��ی خ��ۆی��ان ب��ۆ چ��اره س��ه ری چیتر بکات، ئاشکرا کورد کێشه ی بۆ و نابێت گوێماندا به چپاندن به ه��ه م��وو ج��ه م��اوه ری ک��ورد ئاشکرای ب��ک��ات. ه��ه ن��گ��اوی ی��ه ک��ه م��ی��ش بۆ ک��ه م��ک��ردن��ه وه ی گ��رژی��ی��ه ک��ان��ی��ش ده ب��ێ ب��ه ڕێ��ز ئ��ۆج��ه الن ل��ه زی��ن��دان��ی پارێزراوه وه . ماڵێکی ببرێته ئیمرالییه سه رنج بۆ خاڵێکی گرنگ راده کێشێت له کورد گه نجی ئێستاکه ده ڵێت: و هه روه ها و س��ۆزداری��دای��ه دابڕانێکی ب��ه رج��ه س��ت��ه ک��ردن��ی ئ��اش��ت��ی ل��ه گ��ه ڵ ده بێت. زه حمه تتر زۆر دواتر نه وه کانی باکور له ئێستا هه ڵبژاردنی دۆخ��ی هه ڵبژاردنه که ی ل��ه ج��ی��اوازت��ره زۆر زۆر ک��ورد ج��ه م��اوه ری و )2007(په رۆشانه تر به ره و پیری نوێنه رانییانه وه دێ��ن و ده ڵ��ێ��ن ده ن��گ��م��ان ب��ۆ ئ��ێ��وه ی��ه . بێده نگیش له هه مانکاتدا جه ماوه رێکی ه��ه ی��ه . ل��ه الی��ه ک��ی ت��ری��ش��ه وه ده وڵ��ه ت ل��ه م��ه ڕ ک��ۆت��ای��ی ه��ێ��ن��ان ب��ه م��اوه ی بێ چاالکی له )15( حوزه یران ئاگادار سه ر له خۆیان سووربوونی و ک��رده وه ئ��ه وه ی ئه گه ر ده وڵ��ه ت تا ئه و ب��ه رواره به ده م داواکارییه کانی کورده وه نه یه ت جێبه جێکردنی بۆ نه خشه ڕێیه ک و داواک��ان��ی��ان ئ��اش��ک��را ن��ه ک��ه ن، ئ��ه وا ج��ه م��اوه ری ه��ه م��وو وه ک ئه مانیش ت��ێ��ک��ۆش��ه ری ک��ورد ب��ێ��ده ن��گ ن��اب��ن. ل��ه و ب��ه رواره ب��ه دواوه ک��ورد درێ��ژه به و ن��اده ن جارانیان هه ڵسوکه وته کانی ب��ه رواره ئ��ه و تا ده بێت نابن. بێده نگ له هه رکوێوه ده بێ با ببێ ناچارن یان روونکردنه وه یه کی یان رێ نه خشه ی بۆ راس��ت و به رجه سته ب��اوه ڕپ��ێ��ک��راو ج��ه م��اوه ری ک��ورد ب��ک��ه ن ب��اس له پێگه ی ک��ورد له ده س��ت��ووری گشتی جێگه نابێت بکه ن، تورکیادا نوێی ده بێت بدرێت. کورد نکۆڵیکردنی به سه رتاپای لۆژیک و رۆح و ناوه ڕۆکی و ب��گ��ۆڕدرێ��ت ئێستاکه ده س��ت��ووری ش��ی��اوی ری��ی��اڵ��ی��ت��ه ی ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی ملیۆن کورد )20( له زیاتر بکرێت، هه یه و کلتوورێکی چڕوپڕیان هه یه .

کۆبوونه وه چاوه ڕوانکراوه که ی نێوان ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت له هه رێم

وا ب��ڕی��اره ل��ه م ه��ه ف��ت��ه ی��ه دا ک��ۆب��ون��ه وه الیه نه کانی نێوان چاوه ڕوانکراوه که ی ئۆپۆزسیۆن و الیه نه کانی ده س��ه اڵت له به ڕێوه عێراقدا کوردستانی هه رێمی بچێت، وه ک ده وترێت بۆ چاره سه رکردنی ق��ه ی��ران��ی س��ی��اس��ی ه��ه رێ��م��ه ک��ه . خۆپیشاندانه کانی پاش له قه یرانه ئه م که پێکرد شوباته وه ده ستی )17(ی و سیاسی چ��اک��س��ازی داوای تیایدا ئ��اب��وری و ره وش��ی ب��ه ڕێ��وه ب��ردن ده ک��را ل��ه ه��ه رێ��م��ی ک��وردس��ت��ان��ی ع��ێ��راق��دا. پێشتر کۆبونه وه ی تر کراوه ، به اڵم وه ک گرنگه ئه مجاره یان ئ��ه م��ه ی ده وت��رێ��ت ل��ه و روان��گ��ه ی��ه وه ی خ��اڵ دان��ان��ه له سه ر نوێیه به رنامه ی داڕشتنی و پیته کان هه رێمه که . ره وش��ی باشترکردنی ب��ۆ به اڵم له هه مان ده میشدا که م نین ئه وانه ی وه ک کۆبونه وه یه ش ئه م بڕوایه دان له و ئه وانی تر هیچی لێ ده سته به ر ناکرێت.

مه حمود ئه حمه دی نه ژاد توشی حاڵه تی که سێک بووه که له سه ر

)حه له به (ى بۆکسێنه وه که وتۆته داوه و په یتا په یتا لێدان ده خوات.

بۆ ته نانه ت راب��ردوو، مانگى دوو ی��ه ک ئه م ک��ه ده ک��رد پێشبینیان ک��ه س��ان��ی ئ��ه و ده دات، روو ئه نجامدا ل��ه رووب��ه ڕوب��وون��ه وه به م ن��ه ژاد ئه حمه دی که ئ��ه وه ی شیمانه ی هێرشی به ر بکه وێته به رفراوانییه و خێرایی ئێران حکومه تییه کانی ده زگ��ا و که سایه تی زۆر دژوار بوو، به اڵم مه یدانی سیاسی ئێران له یه ک مانگی رابردوو که له به رامبه ر حوکمی ئایه تواڵ خامنه یی سه باره ت به مانه وه ی حه یده ر موسڵحی له وه زاره ت��ی ئیتاڵعاتدا به رخۆدانی

کرد، به ته واوه تی گۆڕدراوه . ن��ێ��وان ئ��ه ح��م��ه دی ن��ه ژاد ل��ه گ��ه ڵ ده زگ��ا

حکومییه کاندا ده زگا حکومییه کان له ئێراندا له رۆژه کانی به رامبه ر له بێ وێنه شێوه یه کی به دوای��ی��دا ئه نجومه نی وه ستاونه ته وه . ن��ه ژاد ئه حمه دی ئێران که له ده مێکه له گه ڵ ده وڵه تدا کێشه ی ئێستا په یام ب��ه اڵم خۆڕاگرى ده ک��رد، هه بوو، ده نێرێت که سه رده می سه بر و سازش کۆتایی ه��ات. س��ه رۆک��ی ده زگ��ای داد ده ڵ��ێ��ت که »گ��ه وره ک��ان« خ��وازی��اری رووب��ه ڕوب��وون��ه وه ی توندن له گه ڵ ده وروبه رانی سه رۆک کۆماری و رم��اڵ��ی« و »جن گرتن به تۆمه تباران و ئه م ده زگایه ئه رکی خۆی جێبه جێ ده کات. له گه ڵ نیگه هبان، )کۆنسه ی( ئه نجومه نی تێکه ڵکردنی به سه باره ت ده وڵ��ه ت هه وڵدانی وه زاره تخانه کان و هه روه ها سه رپه رشتی وه زاره تی ناکۆکه . ن��ه ژاده وه له الیه ن ئه حمه دی نه وت فه رمانده ی سوپا به زمانێکی بێ وێنه له دژی »ج��واڵن��ه وه ب��ه الڕێ��داچ��ووی له ده وڵ��ه ت«دا، واته به نزیکترین یارانی سه رۆک کۆماری په یوه ندی له گه ڵ به ئه وان هۆشداری ده دا و تۆمه تبار بیانی« زان��ی��اری »ده زگ��اک��ان��ی

ن��او ده وڵ��ه ت��ی ئه حمه دی ده ک��ه ن. ته نانه ت له ن��ه ژاده وه ئ��ه م رۆژان��ه پێداگیرییه کی وات��ادار سه باره ت به پێویستی په یڕه وه ی له »ویالیه تی فه قیه » زۆر ده بیسترێت و هه موو که س خۆیان ئاماده کردوه که ئه گه ر ئه و به له مه ی وا له سه ری سوارن بکه وێته ژێر ئاوه وه ، زووتر خۆیان

رزگار بکه ن. ئه حمه دی له وه یکه ئاماژانه ن ئه و ئه مانه نه ژاد له ره واڵه تدا پشتیوانی عه لی خامنه یی مه سه له ی دوای دی��اره وا داوه . ل��ه ده س��ت و موسڵحی حه یده ر مانه وه ی و له کارالبردن نه ژاد، ئه حمه دی چاوه ڕوان نه کراوی تۆرانی له گرنگى په یوه ندی رێبه رایه تی و سه رۆک دواوه وه . ناگه ڕێته که گۆڕینێکه کۆماریدا ئ��ه ح��م��ه دی ن��ه ژاد ل��ه و خ��ااڵن��ه ی وا له گه ڵ ئێران ناکۆکی هێز و ده زگا حکومییه کانی بیروڕای هه بوو، به رده وام سودی له پشتیوانی دی��اره وا ب��ه اڵم هێشتا خامنه ی وه رده گ��رت، له گه ڵ له ده ستدانی ئه م پشتگیرییه ، زیاتر له

هه ر کاتێک زیان ده بینێت. نێوانى ئه حمه دی نه ژاد و نوخبه کان

له گه ڵ گروپه ن��ه ژاد ئه حمه دی په یوه ندی مرجعه کانی کۆمه ڵگای ئێران، چ رۆحانییه ن��ه ری��ت��ی��ی��ه ک��ان، چ رۆش��ن��ب��ی��ره م��ه زه��ه ب��ی و نامه زهه بییه کان چه ند ساڵێکه خراپه . به شێکی زۆری رۆشنیرانی ئێرانی یا هۆگری الیه نی ریفۆرمخوازن یان له گه ڵ حکومه تی ئیسالمی و شێوه ی ب��ه اڵم که سێتی دژب��ه رن، ئ��ێ��ران��دا به ڕێوه به رایه تی ئه حمه دی نه ژاد، هه ندێک له بڕواکانی که به »خورافات« لێک ده درێته وه دووب��اره ی هه ڵبژاردنی شێوه ی تایبه ت به و بۆته هۆی ئێران س��ه رۆک کۆماری وه ک ئه وه ی که دژبه رایه تی رۆشنبیران له گه ڵ ئه ودا، قووڵتر بێت له دژبه رایه تیان له گه ڵ زۆرێک له

که سێتییه کانی تر له حکومه تی ئێراندا. مراجع و رۆحانیانی نه ریتیش له چه ند ساڵی رابردوودا نێَوانێکی باشیان له گه ڵ ئه حمه دی )ئیسفه ندیار تایبه ت به نزیکانی، و ن��ه ژاد له و رازی��ن ئێستا و نه بووه مه شایی( ره حیم هه ڵسوکه وتانه ی وا له گه ڵ ئه و و هاوبیره کانی ده کرێت. ته نانه ت ئه و رۆحانیانه ی که وه ک

به ده ن��اس��ران��ه وه ، ن��ه ژاد ئه حمه دی پشتیوانی ی��ه زدی، مێسباح ته قی محه مه د تایبه ت ئه حمه د جه ننه تی، ئه حمه د خاته می و... روویان کردووه به ده ربڕینی ره خنه و هۆشداری توند له

دژی ئه و و نزیکانی ده گرن. دژبه رانی له گه ڵ ن��ه ژاد ئه حمه دی نێوان

ده وڵه ت دژبه رانی ده وڵه ت له ناو ئێراندا که زۆرتر له الیه ن ریفۆرمخوازه کانه وه نوێنه رایه تی ده کرێن، به سااڵنه هه وڵ ده ده ن ده سه اڵتى رێبه ری ئێران یاسای له وا شته ی ب��ه و بکه نه وه س��ن��وردار یاسا بنه مایانه ی ئه و و هاتووه بنچینه ییدا جێبه جێ بکه ن که مافی هاواڵتیان له به رامبه ر

حکومه ته وه گه ره نتی بکات. الیه نگرانی خامنه یی، مه شایی و نزیکانی له سنوردارکردنی ده که ن که تۆمه تبار به وه ده سه اڵتی رێبه ری و سیاسه ته کلتوورییه کان، به اڵم ده جوڵێنه وه ، ریفۆرمخوازان هاوته ریبی ریفۆرمخوازان و دژبه رانی ده وڵه ت نه ده یانه وێ کۆمه اڵیه تی پشتیوانی ده ش��ت��وان��ن ن��ه و خۆیان بکه نه خزمه تی که سێک که براوه ی له هه ڵبژاردنی دوو ساڵی پێش، راگه یاندنی )30( کۆمه اڵیه تی ناڕه زایه تی گه وره ترین ساڵی پێشوو ورووژاندوه و خوێنی له سه ر رژا.

ئ��ه ح��م��ه دی ن��ه ژاد ل��ه گ��ه ڵ ن��ێ��وان الیه نگرانی

پ��رس��ی��اری ب��ه اڵم س��ه ره ک��ی

ئ��ه م��ه ی��ه ک��ه »الی��ه ن��گ��ران��ی ن��ه ژاد ئه حمه دی ل��ه ک��وێ��ن؟« دژبه رانی ته نانه ت

ئ��ه و و ده وڵ��ه ت ک��ه س��ان��ه ی ده ڵ��ێ��ن له س��ه رۆک هه ڵبژاردنی ساڵه کانی ک��ۆم��اری )2009( و )2005(له به رژه وه ندی ئه حمه دی بووه ، ساخته کاری ن��ه ژاد ق��ب��وڵ ده ک��ه ن ک��ه ئ��ه و

ملیۆنان ده نگده ر و الیه نگری بوو. ره خنه گران ئه و نزیکانی ده ڵێن که ن��ه ژاد ئه حمه دی له له کاتی ئه م الیه نگرانه بوون که چاوه ڕێی تۆرینی )10( رۆژه ی سه رۆک کۆماری، بێنه سه ر شه قام و پشتیوانی خۆیان ئاشکرا بکه ن. جه ماعه تێک ئاماده کاری که وترا ته نانه ت بیانوی به ن��ه ژاد ئه حمه دی الیه نگرانی له مه راسیمی پرسه )عه زاداری( له )فاتمیه (ی تاران بینرابوو که له گه ڵ »هه وڵدانی له کاتی

خۆی حزبواڵ« پوچه ڵ بویه وه . له ن��ه ژاد ئه حمه دی الیه نگرانی ده توانرێ هه ڵبژاردنه کانی سااڵنی )2005( و )2009( به دوو گروپ دابه ش بکرێت. گروپی یه که م؛ که ب��ون خامنه یی الیه نگرانی راستیدا له و ب��وون رێکخستن کردندا هه ڵمه تی له زۆت��ر ده کرا. شیمانه ملیۆن که س ژماره یان چه ند ه��ه ت��اوی ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ی س��اڵ��ی )2005( ل��ه هه مان گروپ پشتیوانیان له ئه حمه دی نه ژاد ک��رد ک��ه ن��اڕه زای��ه ت��ی م��ه ه��دی ک��ه ڕوب��ی و ئه حمه دی پاڵێوڕاوانی ره فسه نجانی، هاشمی ته نیا نه ئ��ه م گروپه ب��وو. له گه ڵدا ن��ه ژادی ن��اک��ات، پشتیوانی ن��ه ژاد ئ��ه ح��م��ه دی ل��ه به ڵکو ته نانه ت ئه م ئه گه ره هه یه که ببێته

یه کێک له سه ره کی ترین ئامێره کانی رووبه ڕوبوونه وه له گه ڵ ئه ودا.

الیه نگرانی له دووه م گروپی گروپێک ن��ه ژاد ئ��ه ح��م��ه دی ل��ه ه��اواڵت��ی��ان��ی ک��ه م داه��ات��ن ک��ه دروش��م��ی »دادپ��ه روه ری کۆمه اڵیه تی و به گژداچوونه وه ی

په سه ند مه حمودیان گه نده ڵی« کردووه و زۆرێک له وانه له داخی چووه ره فسه نجانی هاشمی ئ��ه وه ی خولی دووه می هه ڵبژاردن )2005(، ن��ه ژاد. ئه حمه دی به دا ده نگیان ئه و ئه م گروپه ، ژم��اره ی له ناو

که سانه ی ئاماده بوون خۆیان له پشتیوانی له ئه حمه دی نه ژاد له به رامبه ر حکومه ته وه بخه نه خه ته ره وه ئه گه ر سیفر نه بێ، زۆر که م بوو. به تایبه ت به م هۆیه که سیاسه تی دابه شکردنی پاره له ده وڵه تی ئه حمه دی نه ژاد له ساڵه کانی پێشوودا، ره زایه تی گروپێک له م هاواڵتیانه ی ئه نجامه کانی ب��ه ره ب��ه ره ئێستا راده ک��ێ��ش��ا، ئاشکرا ده بێت و گۆڕه پانی ژیان به تایبه ت بۆ هاواڵتیانی که م داهات یان بێکار، رۆژبه رۆژ

به رته سکتر ده کاته وه . ئه گه ری ئه وه هه یه که حکومه ت بیه وێ ی��اران��ی خ��ه ی��اڵ ب��ه رزی ئ��ه ح��م��ه دی ن��ه ژاد له ب��ه اڵم بۆ خۆپاراستن بنێته الوه ، ده وروب��ه ری ئه حمه دی خ��ودی زیاتر، به دیلی داینی له نه ژاد تا کۆتایی خولی سه رۆک کۆماری بپارێزێت، به اڵم ئه م ئه گه ره ش هه یه که هه وڵ ب��دات ت��وڕه ی��ی و ن��اڕه زای��ه ت��ی هه ڵقواڵوى له جێبه جێکردنی یاسای به ئامانج کردنی یارانه و کێشه ئابوورییه کان به ره و ئه حمه دی نه ژاد نه هێنێت به خه یاڵی خۆی و بکات ئاراسته که سه باره ت به ئه نجامگه لی سیاسه ته کانی دراوه ، په یتاپه یتا ه��ۆش��داری ئ��ه و ده وڵ��ه ت��ی ب��ه اڵم ک��ه س گوێى لێ

نه گرتووه .ب��ه م��ج��ۆره که دی��اره وا ده رف��ه ت��ی هه یه ئ��ه وه الیه نگرانی ئ��ه ح��م��ه دی ن��ه ژاد ت��ا راده یه کی زۆر گه وره ترین ببنه

دوژمنانی.

ن/‌حسێن‌شاوه‌یش

و/‌فه‌یسه‌ڵ‌غازی

ن/‌ئومێد‌پارسانه‌ژاد

و‌/‌هێدی‌ئه‌حمه‌د


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

16

بیروڕا

له گۆڕانکاڕییه کانی رۆژگاری ئه مڕۆدا راگه یاندن رۆڵێکی زۆر گرنگ و به هاداری هه یه ، جێی داخه ئه گه ر ب��ه وردی سه یری میدیاکانی باشوری کوردستان بکه ین، ئه وا پێویست وه ک نه ته وه یی یه کێتی گیانی و بابه تی رۆژه ڤ له نووسین ره نگدانه وه ی نییه ، بۆیه هه ر تاکێکی کۆمه ڵگا مافی خۆیه تی هۆکاری ئه و بێده نگیه له میدیای کوردی بپرسێت، که بۆ تا ئێستا نه یتوانیوه ل��ه پ��رس��ه ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ک��ان��دا رۆڵ��ی ک��ارای خۆی بگێڕێت، له کاتێکدا داگیرکه رانی کوردستان هه ر له سه ده ی شانزه ی زاینییه وه به به رده وامی تا سه رده می ئه مڕۆ به هه موو توانای م��اددی و مه عنه ویی خۆیانه وه له رێگای میدیاکانیانه وه به تایبه تیش که ناڵه تیڤییه کانیان له هه وڵی له باربردنی یه کێتیی به هه موو جۆرێک نه ته وه یی ک��وردان��دان و هه وڵی شێواندن و سڕینه وه ی ده ده ن، که زیاتر له )500( ساڵه دژی سته م و چه وسانه وه بۆ وه ده ستهێنانی ئازادی و مافی چاره نوسی

خۆی به رخۆدان و تێکۆشان ده کات. ده بوایه له جیاتی نه فره ت له و مێژووه ره ش و شوومه و بۆ دووباره نه بوونه وه ی به پێچه وانه

زیاتر له هه وڵی هۆشیارکردنه وه و ناساندنی یه کێتی نه ته وه ییدا بونایه ، که چی هه ندێ میدیا به نامۆ یا هه ندێ جاریش به مه ترسی بۆ سه ر به رژه وه ندییه کانیان مامه ڵه ی له گه ڵدا ده که ن، به پاساوی ئه وه ی گوایه پرسی یه کێتی نه ته وه یی الیه نگیرییه بۆ الیه نێکی حزبی که دروشمی سه ربه خۆیی کوردستانی گه وره ی مامه ڵه کردنه ، ئه وجۆره ئه ستۆگرتووه . له پرسه چ��اره ن��ووس��س��ازه دا جۆره ئ��ه م له گه ڵ ئیفلیجی و شه رمه زارییه کی لێ ده بینرێت ده ره ک��ی ده ستی بۆ هانده رێک ده بێته و مرۆڤایه تی مخابن پرسه که . تێکدانی له س��ه ده ی پێشکه وتنی قۆناغی دوا له وا بیستویه کدایه که چی به بۆچوونی نادروست به و پابه ندی الیه نێک و نه ته وه یی پرسی ئاسته نزمه ی پێناسه ی بۆ بکرێت، گه لۆ ب��ه ه��ه ڵ��دان��ه وه ی الپ��ه ڕه ک��ان��ی م��ێ��ژوو له ساڵی )1898( له ئه نجامی رازی نه بوون عوسمانییه کان داگیرکاری سیاسه تی به ده رکه وتنی به درخانییه کان وه کو خه مخۆرانی رۆژنامه وانی کوردی توانیان پێش )113( س��اڵ ب��ه رێ��ب��از و رێ��چ��ک��ه ی یه کێتی ژم��اره ی یه که مین ده رچ��وون��ی نه ته وه یی رابگه یه نێت و )ک��وردس��ت��ان( رۆژن��ام��ه ی ب��ه ره و هه نگاو ئاسته نگییه کان س��ه ڕه رای پێشه وه بنێت. له جیاتی سه روه ری ئه و یاده پیرۆزه ، به اڵم به داخه وه تا ئێستای له گه ڵدا بێت تێڕوانینی هه ندێ که س و الیه ن و حزبی و جێنوساید به رامبه ر کوردستانی به ناو سوتماک کردنی خاک و چاندی ره سه نی بیرکردنه وه ی ده بینێت، چاوپۆشی گ��ه ل راگه یاندنکاران و ئاراسته کردنی میدیا به و

شێوازه ئاراسته یه بۆ هه ڵوه شانه وه ی په یوه ندی و زه مینه بۆ دژایه تی یه کتر ده رخسێنێت، پێموایه به شێکی زۆر له دوژمنانی ناوخۆ و هه رێمایه تی و جیهانی ئه وه یان مه به سته له پێناو مه رامی خۆیاندا راگه یاندنی نه ته وه یی به درێژایی که ئاشکراشه نه بێت، بوونی مێژوو رۆڵی خراپیان له تێکدانی په یوه ندی نێوان رۆڵه کانی هه ر چوار به شی کوردستان به و ئاماژه یه ئ��اوڕه مێژووییه ئه م گێڕاوه . راستیه که راگه یاندنی نادروست، په یوه ندی رۆڵه کانی گه ل ده خاته مه ترسییه وه ، ده کرا میدیا ببێته پردی په یوه ندیی نێوان هه ر چوار به شی و به سه رڕاستییه وه کاری له سه ر ئه و یه کێتییه نه ته وه ییه بکردایه ، تاکو هیچ که س و الیه نێکی داگیرکه ر، ب��واری ئ��ه وه ی بۆ نه ڕه خسێ خه تی سوور ببه زێنێت، له هه مانکات ئه و هێڵه س��ووره زه نگی هۆشیارکردنه وه ی س��ه رۆک و سیاسه تمه داران بێت، بۆ ئه وه ی چیتر نه توانن له پێناو به رژه وه ندیی تایبه تی خۆیان و قازانجی کۆمپانیا تایبه تییه کانیان به ها شێواندنی ل��ه س��ه ر ن��ادروس��ت واژوى پیرۆزه کانی گه ل بکه ن، پێموایه راگه یاندن ده توانێ له نێوان ئه م ره وشه تاڵه ی ئه مڕۆ و نوێکردنه وه ی ره نگوده نگه جیاوازه کان له هه ر چوار به شی کوردستان رۆڵی کارای خۆی بگێڕێت، له هه مان کاتیش مه رامی میدیای داگیرکاری پوچه ڵ بکاته وه که مه به ستی شکاندنی که سایه تی کورده که وه کو ده بینین له ئێستادا هه ندێک له میدیاکان به به رنامه داگیرکه ران ویستی ت��ه واوک��ردن��ی بۆ ک��ار فیلمه په خشکردنی له به تایبه تی ده ک��ه ن،

دۆبالژکراوه کان و کۆمه ڵێک به رنامه یتر.

پێشه کى ده بێت ئه وه بزانین که له ناکۆکى ب��ه اڵم ب��راوه ن��ی��ه ، الی��ه ک هیچ ناوخۆییدا خۆزگه هه روا بانگه شه بۆ دانوستان الیه نه کان شێوه به هه مان بااڵ ئاستى له سه ر ده کرێت بوونى جه ماوه رێکى سته م لێکراو و به شخوراو فه رامۆش نه کرایه و له سه ر ئاستى شه قامیش کورسێکیان له و دانوستانه بۆ نوێنه رى جه مار ب��ک��ردای��ه ، چونکه خاوه نى دی��ارى و گ��ه ل راسته قینه ى ئه م هه رێمه رۆڵه که نى ئه م گه له ن!! کاتێک باس له دانوستانى الیه نه کان ده کرێت به ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆنه وه واتێده گه ین که فشاره کانى رووب��ه ڕووب��ون��ه وه ى بۆ دانوستان داگیرکه ران ده کرێت و جه ماوه رى لێ بێ به ش ده کرێت؟ باشه ئه گه ر دانوستان بۆ چاره سه رى گرفته کان ده کرێت که جه ماوه رى گه له که مان باجه که ى داوه و ده ی��دات ئه ى بۆچى ته نها حزب و الیه ن به شداربن؟!! کاتێک له میسر له گه ڵ ده س��ه اڵت��ه وه له الیه ن ک��را دانوستان

)شۆڕشى گه نجانى سیاسییه کان الیه نه میسر( وتیان ئێمه رازى نابین که س له برى ئێمه داواى مافه کانمان بکات، چونکه ئێمه ین

داینه مۆى شۆڕشه که ین. پێشه خه رى ده ست هه رێم به ڕێز سه رۆکى الیه نه کاندا، نێوان له دانوستان بۆ ده ک��ات به اڵم گه وه ره ترین و پیرۆزترین توێژى بیرچووه ک��ه گه نجانى ئ��ه م ه��ه رێ��م��ه ن؟ ک��ێ ده ڵێت داواکارییان یه که م ئۆپۆزسیۆن الیه نه کانى گه ڕاندنه وه ى بودجه ى حزبه کانیان نابێت له برى گه ڕاندنه وه ى سه روه رى بۆ یاسا؟ کێ ده ڵێت الیه نه کانى ئۆپۆزسیۆن داواى وه زاره تى سیاسى له برى ف��راوان��دا بنکه له حکومه تى ناکه ن به دادگایى گه یاندنى تاوانباران؟ کێ ده ڵێت زه رده خه نه ى داواى ئۆپۆزسیۆن الیه نه کانى زیاتر ناکه ن له ده سه اڵت له برى هه ڵوه شاندنه وه ى یاساى خۆپێشاندان؟ دانوستان ده بێت ده سه اڵت به ڕێوه ى ببات هه روه ک چۆن بانگه شه ى بۆ ده کات هه ڵوێستى نه رم و شه رمنى ئۆپۆزسیۆن واى کرد که شه قام بێ ده نگ بکرێت به خ��ودى ک��ه ئه گینا ترساندن و هێز زه ب��رى ئیتر ره وان داواکارییه کان ده ڵێت ده س��ه اڵت بۆچى به شه ڕى ناوخۆ و چاو سورکردنه وه و ترساندن له ده ستى ده ره کى جه ماوه ر بێ هۆش

ده که ن؟ هه موو تاکێکى ئه م هه رێمه له گه نجان

و روناکبیر و مامۆستا و رۆشنبیر و...هتد باروتن! ئه ى بۆچى دژى وش��ه ى چه ک و ه��ه م��ووان ده ڵ��ێ��ن ب��ا ش��ه ڕى ن��اوخ��ۆ دروس��ت نه بێته وه ؟ کاتى خۆى که منداڵ بووین دایکم که ده یزانى ناخه وین و خه ریکه بێزارى ده که ین ده یوت )بخه ون ئیگینا شه وله بانتان بۆ بانگ ده ک��ه م(!! ئێمه ش وام��ان ده زان��ى شه وله بان به اڵم ده مانخوات، و سامناکه دڕنده یه کى که گه وره بووین زانیمان که مه به ست لێى )باگردێنه ( و ته نها بۆ ترساندنى ئێمه یه ناویان ده برد الله گیان. دانوستانى الیه نه سیاسیه کان مایه ى خۆشحاڵى هه موو الیه که ، به اڵم ده بێت ئامانج له دانوستانه کان روون و ئاشکرابێت و ئۆپۆزسیۆن پێش چونه سه ر مێزى گفتوگۆ ج��ه م��اوه رى ب��ۆ خ��ۆى گشتیه کانى هێڵه وانه کان ئه گه ر ئاشکرابکات. گه له که مان ئه وا ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن ده وورى ناوبژیوان گه ل له کۆتاییشدا و ج��ه م��اوه ر بۆ ده بینن ده بێته نێچیر و تاوانبار ده کرێت و به ئاسانى راوده کرێت له الیه ن ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆنه وه . به هیواى به شدارى پێکردنى نوێنه رى گه ل له دانیشتنه پێنج قۆڵیه که دا هه روه ک چۆن ب��ه ش��دارى ک��ردن به ئه ڵمانیا ئێستا شه رتى دراوه له هه موو دانیشتنه نێو نه ته وه ییه کاندا که ئامه ژه ى پێ ده کرێت به )پێنج یه ک( به ئومێدى به شدارییه کى جدى و به رهه م هێن.

له کاتێکدا زۆرترین ژم��اره ی ک��ورد له تورکیا ده ژین و گه وره ترین به شی کوردستانیش که به باکوری کوردستانی گه وره ناسراوه له الیه ن تورکیاوه داگیرکراوه ، هه ر له سه ره تای عه لمانیه وه تورکیای ده وڵه تی دروستبونی له ساڵی )1924( به سه رۆکایه تی مسته فا ده وڵه تی ئه مڕۆ هه تا ئه تاتورک که مال تورکیا له دیدێکی نه ته وه ی ناسیۆنالیستی زۆر توندڕه وه وه مامه ڵه له گه ڵ گه لی کوردا ده کات له تورکیا، مافه نه ته وه ییه کانی کورد به ته واوه تی پێشێل ده کات و ته نانه ت ئینکاری

له بونیشیان ده کات. له ده وران��ی ئه تاتورکه وه و کاتی دانانی ئه مڕۆ هه تا تورکیا ب��ۆ واڵت ده س��ت��وری له یاسا و ده ستوری تورکیادا ئینکاری له بونی ن��ه ت��ه وه ی ک��ورد ده ک��رێ��ت، له تورکیا نه ته وه یی تاک توندڕه وانه ی سیاسه تی و تورک پیاده ده که ن و دان به بونی هیچ نه ته وه و زمانێکدا نانێن له ده ستوری واڵته که یاندا جگه له تورک، هه ر که سێکیش به گژی ئه م

سیاسه ته ناسیۆنالیستیانه دا بچێته وه و داوای مافی نه ته وه یی ره وای خۆی بکات به خائین و دوژمنی تورکیا و تیرۆریزمی له قه ڵه م ئه ده ن! ئه بێ چ تاوانیک بێت ئه گه ر گه لێکی )20( ملیۆنی وه ک کورد له تورکیا داوای مافی نه ته وه یی خۆی بکات و خه بات بۆ سه ندنی مافه نه ته وه ییه کانی بکات؟! مه گه ر دروست زمانیان نێوان جیاوازی و نه ته وه کان بونی یه کێک نییه له نیشانه کانی خودای گه وره ؟. ته له فزیۆنی ل��ه گ��ه ڵ دیمانه یه کیدا ل��ه س��ه رۆک ئ��ه ردۆگ��ان ئه ڵمانی بلۆمبێرگی بزوتنه وه ی که رایگه یاند تورکیا وه زیرانی حه ماس رێکخراوێکی تیرۆرستی نییه ، به ڵکو کاتیشدا هه مان له و سیاسییه پارتێکی بۆ ک��ارده ک��ات و به رگرییه بزوتنه وه یه کی له واڵت��ه ک��ه ی. هه روه ها پارێزگاری ک��ردن ئه ردۆگان دیمانه که یدا ت��ری به شێکی له رای��گ��ه ی��ان��د ب��ه ن��اس��ان��دن��ی ح��ه م��اس به ئیهانه پێکردنی تیرۆریستی رێکخراوێکی هه موو گه لی فه له ستینه .. تائێره ئه م لێدوان وه ک ده توانین ئه ردۆگان بیروبۆچونه ی و پێناسه تورکیا ده وڵه تی ره سمی سیاسه تی بکه ین، چونکه ئه ردۆگان وه ک سه رۆک وه زیرانی تورکیا ئه و لێدوانه ی داوه (. لێره دا تورکیا وه زیرانی س��ه رۆک ئه ردۆگانی به به رامبه ر سیاسه تان و تێڕوانین ئه ی ده ڵێم به پارتی کرێکارانی کوردستان بۆ ئه وه نده

ئه ی ره گه زپه رستانه یه ؟ و کارانه دوژم��ن پارتی کرێکارانی کوردستانیش و حه ماس پارتێکی سیاسی نییه ؟ ئه ی پارتی کرێکانی ئاوی و خ��اک له ب��ه رگ��ری کوردستانش کوردستان ناکات له ده ست ئێوه ی داگیرکه ر؟ کوردستانیش ک��رێ��ک��اران��ی پ��ارت��ی ئ��ه ی پارێزگاری له بون و ناسنامه ی زیاتر له )20( ملێۆن کورد ناکات له کوردستانی باکور؟ ئایا ناساندنی پارتی کرێکارانی کوردستان به رێکخراوێکی تیرۆریستی ئیهانه پێکردنی

هه موو گه لی کورد نییه ؟ به ڕێز ئه ردۆگان تکایه واز له سیاسه تی چ��ه واش��ه ک��اری ب��ه رام��ب��ه ر ب��ه ب��زوت��ن��ه وه ی باکور له کوردستانی رزگاریخوازی کورد بێنه و ه��ه روه ک چۆن بزوتنه وه ی حه ماست وه ک رێکخراوێکی به رگری کار و سیاسی قبوڵه ئاواش پارتی کرێکارانی کوردستانیشت ب��ا وا ق��ب��وڵ ب��ێ��ت ئ��ه گ��ه ر ن��ا وت��اره ک��ان��ت میسداقیه تی نابێت و سیاسه تی دووفاقیانه ش به تا نه کردوه به که س خزمه تێکی هیچ پێویسته بکات تورکیا حکومه تی و تۆ دان به بزوتنه وه ی رزگ��اری خ��وازی کوردا له کوردستانی باکوردا بنێن که له پارتی کرێکارانی کوردستاندا خۆی ده بینێته وه و رێگه چاره ی ئاشتیانه و دانیشتن له سه ر مێزی گفتوگۆ خزمه ت به هه ردوو گه لی کورد و

تورک ده کات..

رۆڵی میدیا له یه کێتی نه ته وه ییدا

دانیشتنه پێنج قۆڵییه که ی ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵت، دانوستان یان سازش

خه باتی کورد و فه له ستینیه کان هاوته ریبن و له پێناوی به ده ستهێنانی ئازادیدایه

وه اڵمێک بۆ ئه ردۆگان سه رۆک وه زیرانی تورکیا

سه رده م سه رده مى ته کنه لۆژیابوو، دوگمه ى کۆنترۆڵى ته له فزیۆنه که به س بوو بۆ ئه وه ى خۆته وه ماڵه که ى له له دنیادا بوێت کوێت بیبینى، په نچه نان به ئۆکه ى مۆبایلێکدا به س بوو بۆ ئه وه ى کێت بوێ و له هه رشوێنێکدا بکه یت، له گه ڵدا قسه ى خ��ۆت به دڵى بێ ئ��ه و ب��وو ک��ه س��ه ره ت��اى س��اڵ��ى )2011( چه ندین خاوه نى سه رۆکه کانیان ده وڵه تانه ى ده یه حکومڕانى بوون و میلله ت لێیان هه ڵده ستا و داواى که مترین ماوه یان بۆ گۆڕینى ده کرد، ئاخر هه میشه سروشتى ئه و سه رۆکانه وه وه ها ب��وو، چونکه چه ندین ده ی��ه ب��وو س��ه رۆک بوون جگه له خۆیان که سى دیکه یان به پیاو وه هایان و واڵت به ڕێوه بردنى بۆ ن��ه ده زان��ى هه ست ده کرد که جگه له وان که سى دیکه نیه بتوانێ قوتى منداڵێکى مه مله که ت دابین بکات و نیوه ى زیادیشى بۆ خۆى به رێ ، ئه و کات واتا ساڵى )2011( ته مه نم ته نها )14( تیڤیه که ى له کاتێک تێپه ڕاندبوو به هارى ده بنه ئاسایى هاواڵتیانى ده مبینى ماڵه وه

قوربانى گولله یه کى هێزه چه کداره کانى ئه و واڵتانه ى که خۆپیشاندانى تێدا ده ک��رێ له پێناو ئه وه ى پێیان ره وا ببینرێ که زۆر ئاسایى بژین، ئاخر من ئێستا تێده گه م که ئه وان له خوار ئاسایى بوونه وه ده ژیان، ئه و کاتانه من وام هه ست ده کرد که ئه وه هه مووى فشه یه و هیچ هێزى ده وڵه تێک گولله نانێ به خه ڵکه وه ئه مه چیه ناڕازیه و خۆپیشاندان ده کات، تا ئه و کاته ى له شاره که ى من و له به رده م منى )14( ساڵدا پیاوێک به ڕینکۆتێکى ره شه وه له به رده م هێزێک که پۆشاکى سه ربازیان له به ردابوو ده مانجه یه کى له ده ستى توند کردبوو به ئ��اره زوى خۆى هه ر به )راستى( گولله ى ده نا به و هاواڵتیانه ى که هاوزمانى بوون و هاو شارى بوون و هاو دینى بوون و خۆپیشاندانیان

ده کرد. من ئه و پیاوه رینکۆت ره شه م هه میشه له خه یاڵه و ئه و دیمه نه شم له به ر چاوه که به ره و رووى خۆپیشانده ران ده چوو به ته قه کردنه وه ، ئه و کات ئیدى که مێک خه ریکبوو بگه مه ئه و راستیه ى که ئه وه ى له تیڤیه کانه وه ده یبینم فشه نیه و راسته ، به اڵم دواى ئه وه که کۆمه ڵێ پیاوى دیکه وه ک رینکۆت ره شه که ده ستیان ک��رده ته قه ک��ردن و تێیدا )رێ��ژوان عه لى( هاوشار و هاوته مه ن و هاو زوبانم بووه یه که مین قوربانى نێو خۆپیشانده ران ئیدى ئه و کات ته واو تێگه یشتم به ڵێ کوشتنى هاواڵتیان له به رامبه ر داواکاریه کاندا فشه نیه و ته واو راسته ، ئێستا

من خاوه نى منداڵم و ده زان��م جه رگ چه نده شیرینه ، ده زان��م گ��ه وره ک��ردن و به خێوکردنى منداڵێک به هه موو به هاکانیه وه چه نده قورس و گرانه ، که چى له که مترین ماوه دا چه نده به ئاسانى پیاوانێکى چه ک به ده ست ده توانن بۆ هه تاهه تایه چاوانى پێ لێک بنێن، له کاتێکدا ئه و رێژوانانه ئاگایان له هیچ شتێکى دنیا نیه و ئه و بکوژانه ش له پێناو نه بڕینى که مه مه عاشێکیاندا و بێ گوێدانه هیچ به هایه کى مرۆڤایه تى گولله ده ته قێنن به بێ ئه وه ى که

بزانن کێ ده کوژن و بۆچى ده یکوژن؟ ئێستا من ته مه نم )24( به هارى تێپه ڕاندوه و )10( ساڵ به سه ر ئه و رووداوانه دا تێپه ڕیوه و له کونجێکى واڵتێکى دووره ده ستدا ده ژیم به اڵم بژێوى ژیانم، په یداکردنى و خه ریکى ئیدى نازانم له ماوه ى ئه م )10( ساڵه دا و له و مه مله که ته ى من تێیدا ده ژیام ئه و پیاوه ى که رینکۆته ره نگ ره شه که ى له به ردابوو له گه ڵ درانه به سه ر هات، ته قه که رانیدا چیان هاو دادگه و بڕگه کانى یاسایان به سه ردا جێبه جێ ک��ردن یان نا؟ یاخود ده ب��ێ تا ئێستا چه ند مه خلوقى رینکۆت ره شى دیکه په یدا بووبن و چه ندان رێژوانى دیکه ش بوونه ته قوربانى، هه رچه ند له م واڵته دووره ده سته غه ریبیه وه ئومێد ده که م یاسا له هه موو رینکۆت ره نگ

ره شه له به ره کان گه وره تربێ ...

[email protected]

پیاوه رینکۆت ره شه که ...

چ��ه ن��د س��اڵ��ێ��ک��ه ب��ه گ��ه رم��ی ب��اس��ی کورد نه ته وه ی کۆنفرانسی ئه نجامدانی ده کرێت، وه کو بیرۆکه ش بۆ جاری یه که م ئه و په که که هه شتا س��ااڵن��ی س��ه ره ت��ای بیرۆکه ی به ناو بزووتنه وه ی سیاسی کورد دا باڵوکرده وه ، هێزه سیاسیه کانی باشوور له به ر ناوخۆدابوون ش��ه ڕی له ناو خۆیان ئ��ه وه ی پرۆژه یه ، ئ��ه و بۆ پشتیوان نه بوونه ن��ه ک به ڵکو ئه و کادیرانه ی به و ئه رکه ش هاتبوون ج��وددا ب��ه ره ی و یه کێتی نێوان له شه ڕی بوونه قوربانی. سااڵنی نه وه ت که ده رفه ت له به رده م کۆنفرانس یان کۆنگره ی نه ته وه یی

کراوه بوو، به اڵم الیه نه کوردستانیه کان له به ر ئ��ه وه ی هێشتا به ئه قڵیه تی سۆسیالیزمی هه ڵوه شاوه جموجۆڵیان ده کرد، ئه وه ش وای نزیک گوومان به ب��ه رده وام که کردبوو یه کتر ببنه وه ، بۆیه له ئه نجام به شێوه یه کی شه رمنانه و وه ک هه نگاوێکی سه ره تا له کۆتایی به هاری )1999( له ده ره وه ی واڵت به ده ستپێشخه ری جارێکی تری په که که وه کۆنگره ی نه ته وه یی ئه نجامدرا، به اڵم له به ر ئه وه ی پ د ک به شدار نه ببوو ئه وانه ی الیه نگرو ده وروبه ری یه کێتیش دوای شه ڕی نه خوازراوی نێوان په که که و یه کێتی چوونه ده ره وه بۆیه کۆنگره ی نه ته وه یی یه کالیه نه ما، زیاتر دۆست و الیه نگره دپلۆماته کانی هه وڵه کانیان له ئ��ه وان م��ان��ه وه ، په که که ده ستپێشخه ریشیان بوون، چه ندین ب��ه رده وام کرد، به اڵم به هۆکاری جیاجیا نه یانتوانی

ئه نجامگیربن.به عس رژێ��م��ی ل��ه ن��اوچ��وون��ی دوای ده رف��ه ت��ێ��ک��ی زی��ات��ر ب��ۆ ک��ورد ک��رای��ه وه پارچه کانی له و کوردستان له باشوری تریش، ئومێدی بۆ کورد زیاتر کرد، ئه گه ر بێنینه وه ئاداری 2004( )12ی رووداوی به اڵم له و چوارچێوه یه دابوو. یادی خۆمان له به ر ئه وه ی بزووتنه وه ی ئازادیخوازی کورد له باکور له ساڵی )1999( به گرتنی به ڕێز به رکه وت، ئۆجه الن گورزێکی کوشنده ی به هۆکاری دیسان له خۆکۆکردنه وه دابوو

پاکتاوی ناوخۆیی و به جیابوونه وه ی عوسمان و بۆتان گورزه که دووباره بوویه وه ، بۆیه هێزه هێزه کانی به تایبه تیش تر سیاسیه کانی نزیک ج��اران وه ک کوردستان باشووری به هیوابوون چونکه نه ده بوونه وه ، په که که

به ره و الوازی بچێت.تێکۆشانێکی ل��ه س��اڵ ح��ه وت دوای چه کداری و سیاسی له الیه نی بێوچان ب��زووت��ن��ه وه ی ئ��ازادی ل��ه ب��اک��وری واڵت، به هێزتر له جاران هاته وه گۆڕه پانی تێکۆشانی بوو، زی��اد شتێکیش ئه مجاره نه ته وه یی، په رله مانی، خه باتی پێشکه وتنی ئه ویش بۆیه ویستراوه ئه و خه باته فه رمیه بخرێته خزمه ت به رژه وه ندیه کانی گه لی کورد، بۆ ئه مه شه له دوای ساڵی )2007(وه چه ندین

هه وڵ له و الیه نه وه دراون.شوێنی ت��ورک ئه حمه د هه وڵه کانی

خۆیان گرتت��ورک ئ��ه ح��م��ه د ج��اری سێیه مه ب��ۆ هاوسه رۆکی داخ��راوو به ده په ی سه رۆکی کۆنگره ی کۆمه ڵگای دیموکراتی ئێستا هه رسێ له قه ده غه کراو. په رله مانتاری و گه شتی رابردوویدا له گه ڵ ئه وه ی جارێکیان ب��ارزان��ی خ��ۆش��ی نیشان ن��ه دا، ب��ه اڵم له ئه حمه د ئێستا ب��وو، ب��ه رده وام هه وڵه کانی بێ تورکیا ل��ه گ��ه ڵ ئاشتی ب��ه ت��ورک ئومێده ، به اڵم به هێزێکی گه وره تر کار بۆ

کۆنفرانسی نه ته وه یی ده کات.

جاران که باسی کۆنگره و کۆنفرانس یان یه کێتی نه ته وه ییت بکردبوایه ، ئه وا تۆمه تبار ناسیاسی نزیکایه تیه کی ب��ه ده ک��رای هه رێمی به تایبه تیش وه کو ئه وه ده بینرا که ئ��ه وه ی س��ه دام ج��اران بۆ یه کێتی عه ره بی ده کرد یان نمونه کانی تر، ئه وه ش به مه حاڵ داده نرا، بۆیه که س به گه رمی پێشوازی لێ نه ده کرد. له ئێستادا هه ندێک پێویستیه که ی پێوه سیاسه تی هه ندێکیش و ده زان��رێ به گشتی ل��ه ب��ن��ه م��ادا ب��ه اڵم ده ک��رێ��ت، سیاسی کورد ئه قڵی له گۆڕانکاریه ک دروست بووه . که باسی کۆنفرانسی نه ته وه یی ده که ین باوه ڕده که م باسی ده وڵه ت یان دابڕان له ده وڵه ته هه رێمیه کان ناکه ین، هه مانکات ل��ه دژی پالنێکیش ی��ان رێ��ک��ه وت��ن هیچ که س دانانه ێن، به ڵکو باسی ستراتیژێکی ه��اوب��ه ش ب��ۆ چ��اره س��ه ری کێشه ی ک��ورد ده که ین له هه رچوار پارچه ی کوردستان بێ پارچه کردن یان خراپکردنی ئه و ده وڵه تانه ، ئه و له چوارچێوه ی ده ی��ه وێ��ت ک��ورد وات��ه ده وڵه ته ی تێدا ده ژی کێشه که شی چاره سه ر بکات. بۆیه پێویسته له و کۆنفرانسه به دواوه داب��ه ش ب��ه س��ه ردا ده وڵه تانی که ک��وردی��ان بووه بزانن و دڵنیابن که کورد هیچ کا ت نه پیالن و نه خشه ی هه یه بۆ پارچه کردنی ئ��ه وان و ن��ه داواک��اری��ه ک��ی واش��ی ئه بێت، به ڵکو داواکاره له چوارچێوه ی رێکه وتنی ئاره زوومه ندانه به شێوه یه کی و دیموکراتی

پێکه وه بژیت، به اڵم هه ندێک مه رجی هه یه بۆ پێکه وه ژیان، مه رجه کانیش به گوێره ی بۆیه دیموکراتیه کانن، نێوده وڵه تیه پێوانه ل��ه م��ڕۆدا ت��رس ل��ه ده وڵ��ه ت��ان��ی هه رێمی پێویست نییه ، به ڵکو دڵنیا کردنه وه و ئیقناع کردنیان پێویسته ، ده سه اڵت و هاواڵتیانی ع��ه ره ب، ت��ورک، ف��ارس ئ��ه وه ب��زان��ن که چاره سه رکردنی پرسی کورد له چوارچێوه ی هۆکاری ده بێته دیموکراتیه کان پێوانه

به هێزبوونی ئه وانیش.ببینرێت به مه ترسی پێویسته ئ��ه وه ی نزیکایه تیه کانی و هه ڵوێست قۆناخه له و ئه مریکا و ئینگلیزن، ئه وانه نه ته نها بۆ گه لی نه ته وه یه ک بۆ هیچ گه ل به ڵکو ک��ورد، نایه نه وێت کێشه کانیان چاره سه ربن، به ڵکو تریانه وه نێن، ده وڵ��ه ت��ان��ی ب��ه گ��ه ژ ده خ��وازن چونکه ئاڵۆزی و شه ڕ له هه رێمه کان ده ستی هه رێمی؛ نمونه ی ده ک��ات، به هێز ئ��ه وان ئینگلیز فه ڕه نساو ده ستێوه ردانی ئه گه ر نه بووایه له وانه یه کۆمه ڵکوژی ئه رمه نه کان و س��ه دام دۆستایه تی ئ��ه گ��ه ر ن��ه ب��ووای��ه . ئه مریکا نه بووایه له وانه یه هه ڵه بجه و ئه نفال نه بووایه . بۆیه پێویسته به ئاگاداری نزیک ببینه وه له هه وڵه کانی، ئه وه ش بزانین نه ئه و لێدوانه ی دوای ئۆباماو نه سه رۆکه کانی به کورد س��ه ب��اره ت هیچیان راب��ردووش��ی��ان نه گووتووه ، به پێچه وانه ب��ه رده وام له پالن و

هه وڵی جیاوازدان بۆ تێکبه ردانی گه الن.

هه ندێک رۆشنبیر و رۆژنامه نوس تازه واده زانن ئه گه ر باسی ده وڵه تی کوردی بکه ن ئه وکات به نه ته وه ی پله یه ک ده ژمێردرێن، وه کو ته نها ده وڵه تگه رایی و وانییه نازانن ت��ه ڵ��ه ی��ه ک��ه ل��ه ب��ه رده م چ��اره س��ه رن��ه ک��ردن��ی کێشه ی گه ل و نه ته وه کان. ئه وه ی ئه مڕۆ کورد داوای ده کات ده وڵ��ه ت نییه ، به ڵکو ئه وه نه ته وه که یه تی، کێشه ی چاره سه ری ده ڵێن وه ک بنه مایه ی بێ قسه ب��ه و نه خه ونه یان کورد نه ته وه نیه !! یان قسه و باسی به وجۆره ، به ڵکو چاره سه ریه کی گونجاو نییه هه لومه رجی چونکه ک��ورد، کێشه ی بۆ ده ست ئه مه بۆ کوردستان کۆمه ڵگای

نادات.سیاسه تی وه ک��و نه ته وه یی کۆنفرانسی ستراتیژی نه ته وه یی بگرینه ده ست راسته ، رۆژان��ه ی سیاسه تێکی وه ک��و ن��ه وه ک نزیکی پراگمادیستی به شێوه یه کی وات��ه هه ندێک ئێستا چونکه ب��اش��ه ، نبینه وه ده یانه وێت و قه یراندان له سیاسی الیه نی پ��ردی خۆ بکه نه وا گرنگ پرۆژه یه کی بۆ گونجاوه ئ��ه م��ڕۆ کاتی پ��ه ڕان��دن��ه وه . پرۆژه یه کی وا، هه تا زۆریش دواکه وتووین، کردنی نوێنه رایه تی بنه مای له سه ر بۆیه ستراتیژی دانانی و به رژه وه ندێکانی گه ل چاره سه ری کێشه ی کورد له سه ر بنه مای ئاشتی، کۆنفرانسی نه ته وه یی چاره نووسی کورد ده گۆڕێت له سه ره تای سه ده ی نوێ.

کۆنفرانسی نه ته وه یی چاره نوسمان ده گۆڕێت

‌سه‌الحه‌دین‌ساڵه‌یی

سه‌ردار‌ستار

زانکۆ‌سه‌ردار

کامه‌ران‌گوڵپىتاریق‌سه‌رگه‌ڵویی‌


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

17

بیروڕا

له )2011/2/23-20( رۆژان��ى له نێوان گروپێک له چاالکوانانى مه ده نی کۆبونه وه چ��ه ن��دان ئ��ازادی��دا م��ه ی��دان��ى کرا، ئامانج له و کۆبونه وانه پێکهێنانى و کار راپه ڕاندنى بۆ بوو ده سته یه ک پاراستنى بۆ خۆپیشانده ران، چاالکى دورخستنه وه ى و خۆپیشاندان هێمنى چاالکیه که له توندوتیژى و خوێنڕشتن، ئامانجێکى ترى ئه و ده سته یه که دواتر مه یدانى کاتى ئه نجومه نى ن��را ن��اوى پێشکه شکردنى و کۆکردنه وه ئ��ازادى به بوو ناڕازى خه ڵکى داواکارییه کانى

ده سه اڵت. ئه منیه کانى هێزه )4/18( رۆژى ئازادیان مه یدانى کۆنترۆڵى ده س��ه اڵت )4/19(ى رۆژى خۆپیشاندانى و کرد خوێندکارانى زانکۆى سلێمانى له به رده م ده ستگیرکردنى به سلێمانیدا دادگ��اى که سایه تى چه ندان و خوێندکار سه دان داب��ڕان و شپرزه یى ئتر هێنا، شکستى کاتى ئه نجومه نى ریزه کانى ناو که وته م��ه ی��دان��ى ئ��ازادی��ی��ه وه ، ه��ه ن��دێ��ک له ج��اڕى ئ��ازادى مه یدانى چ��االک��وان��ان��ى ک��ۆت��ای��ى ه��ات��ن��ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ی��ان دا، هه ندێکى تر پێداگریان له سه ر به رده وامى

کاره کانى ئه نجومه ن ده کرده وه . رۆژى )4/26( به ئاماده بونى )31( ئه نجومه نى چاره نوسى سه ر له که س، کۆبونه وه یه ک ئ��ازادى مه یدانى کاتى بۆچون سێ ئاماده بواندا ناو له ک��را، هه ڵوه شانه وه ى یه که م بۆچونى هه بوو، ئه نجومه ن بوو، بۆچونى دووه م سڕکردنى به ردوام سێهه م بۆچونى بوو، ئه نجومه ن بوونى ئه نجومه ن بوو، ئه و سێ بۆچونه خ��ران��ه ده ن��گ��ه وه ، ه��ه ڵ��وه ش��ان��ه وه )3( )هه ڵپه ساردن( سڕکردن هێنا، ده نگى چاالک و مانه وه هێنا، ده نگى )16(هێنا. ده نگى )6( ئه نجومه ن کردنى هه موو الیه ک پابه ندى کرد به ده نگى رۆژێک، چه ند پاش به اڵم زۆرینه وه ، هه ندێک و ئه نجومه ن پێشوى وته بێژى ل��ه ئ��ه ن��دام��ان��ى ت��رى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن که ده نگیان بۆ سڕکردنى ئه نجومه ن دابوو، لێدوانیاندا راگه یاندنه وه که ناڵه کانى له

که ئه نجومه نى کاتى هه ڵوه شاوه ته وه . ئ��ه و ش��ه ش ئ��ه ن��دام��ه ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن کاره کانى بوونى ب��ه رده وام له گه ڵ که که سى )4( له گه ڵ بوون، ئه نجومه ندا ت��ر ک��ه ل��ه گ��ه ڵ س��ڕک��ردن��دا ب��وون به و نه بون رازى ئه نجومه ن هه ڵوه شانه وه ى ب��ه رده وام��ى ج��اڕى کۆبوونه وه یه کدا له

ئه نجومه نیاندا. کاره کانى له هه ڵسه نگاندن و وردب��وون��ه وه پاش کاتى ئه نجومه نى ن��او ناکۆکیه کانى ئه و که بوو ئاشکرا ئ��ازادى، مه یدانى

ئه ندامانه ى ئه نجومه نى کاتى که له گه ڵ زۆربه یان ئه نجومه ندان، هه ڵوه شانه وه ى ئه ندام و الیه نگرى حزبه ئۆپۆزسیۆنه کان بوون، یان ئه و که سانه نبوون که دۆستى ئامانجى به و ده سه اڵتداره کانن حزبه ناو هاتبونه ئه نجومه ن هه ڵوه شانه وه ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ه وه . ئ��ه و ک��ه س��ان��ه ش که له ب��وون ئه نجومه ن م��ان��ه وه ى ل��ه گ��ه ڵ حزبى ل��ه و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ه ک��ان ح��زب��ه

ده سه اڵتداره وه دوربوون. به رده وامبوونى کاره کانى ئه نجومه ن

ب��ۆچ��ى پ��ێ��م��ان��ب��اش ب��وو ک��اره ک��ان��ى ئه نجومه ن به رده وام بێت:

1.له به ر ئه وه ى تا ئێستا داخوازییه کانى کوردستان سه رشه قامى ناڕازى خه ڵکى ده زگ��ای��ه ک ده ب��ێ��ت جێبه جێنه کراون، بکه وێت داخوازى خه ڵک هه بێت شوێن داخوازیانه ئه و جێبه جێکردنى هه وڵى و بتوانێت ک��ه الی��ه ن ب��اش��ت��ری��ن ب��دات، ئه نجومه نى ب��دات، ئه نجام ئه رکه ئه و ئ��ه وه ى له به ر ئ��ازادی��ه ، مه یدانى کاتى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن ب��ۆ خ��ۆى داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک��ى ک��ۆک��رده وه و دای��ڕش��ت و پێشکه شى ده سه اڵتى کرد، به الى ئێمه وه ه��ه ڵ��وه ش��ان��ه وه ى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن ب��ه وات��اى خه ڵکى داخوازییه کانى له وازهێنانه

ناڕازى کوردستان. دوو )4/19( ت��ا )2/17( ل��ه .2م��ان��گ زی��ات��ر خ��ه ڵ��ک��ى ک��وردس��ت��ان خۆپیشاندانى و جه ماوه رى تێکۆشانی ب��ۆ ئ��ازادى و دادپ��ه روه رى ئ��اش��ت��ى دی��ارده ى تێکۆشانه دا ل��ه و ب��ه ڕێ��وه ب��رد، فره ده نگى و فره ره نگى به باشترین شێوه بریندار و شه هید چ��ه ن��دان نیشاندرا، و کران زیندانى که س چه ندان هه بوو، هه زاران که س بۆ ماوه ى دوو مانگ له کار و به رهه مهێنان دورکه وتنه وه ، ئه مه ئه بێت ک��وردس��ت��ان��ه گ��ه ل��ى خه باتێکى پێبدرێت و فه رامۆش نه کرێت، گرنگى داکۆکى گروپێک الیه نێک، ئه بێت له ن��ه دات رێگه و بکات خه باته ل��ه و زیندوو بۆ باشترین گروپ بیربچێته وه ، کردنى م��ێ��ژووی��ی ب��ه ب��ۆ و هێشتنه وه ئه نجومه نى خه ڵک، تێکۆشانه ى ئ��ه و کاتى مه یدانى ئازادی بوو، له به ر ئه وه ى خۆیان ب��ۆ ئه نجومه نه که ئ��ه ن��دام��ان��ى به شێکى ئه و خه ڵکه خه باتگێڕه بوون و خه ڵکى ناڕازى ده نگى پێیان رێبه رایه تى ه��ه ڵ��وه ش��ان��ه وه ى ب��ک��ه ن، تێکۆشانه ئ��ه و به ئ��ازادى مه یدانى کاتى ئه نجومه نى واتاى ئه وه دێت هیچ که س و الیه نێک داک��ۆک��ى ل��ه و ت��ێ��ک��ۆش��ان��ه ن��اک��ات و ئ��ه و ت��ێ��ک��ۆش��ان��ه ى خ��ه ڵ��ک ن��اچ��ێ��ت��ه تێکۆشانى م��ێ��ژووى الپ��ه ڕه ک��ان��ى س��ه ر

دیموکراتى گه لى کوردستان. 3.ئ��ه ن��ج��وم��ه ن خ��اوه ن��ى ب��ه رن��ام��ه ى په یوه ندى بوو، جیا جیا لێژنه ى و کار ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى ش��اره ک��ان��ى ت��رى به و دروستکردبوو سلێمانیدا پارێزگاى چاالکى و کار له گه ڵیاندا هاریکارى چاالکیه کانى ئه وه له به ر به ڕێوه ده برد، له سنورى مه یدانى به ته نها ئه نجومه ن بۆیه نه بوون، سلێمانیدا شارى ئ��ازادی

ئازادى مه یدانى ده ستبه سه راگرتنى به کاره کانى ئه نجومه ن کۆتایى نایه ت.

سه ره تا سیاسى پرۆسه یه کى هه ر .4و کۆتایى هه یه ، ناڕه زاییه کانى خه ڵکى کۆبونه وه و خۆپیشاندان به کوردستان ده س��ت��ی��ان پ��ێ��ک��رد، ب��ه ئ��ام��اده ک��ردن و پ��ێ��ش��ک��ه ش��ک��ردن��ى داواک��اری��ی��ه ک��ان��ى ناوه ڕاست، گه یشته پرۆسه که خه ڵک کۆتاییهێنانى پرۆسه که به جێبه جێکردنى ده بێت، ئاشتى گ��ه ڕان��ه وه ى و داخ��وازى یان به فه رامۆشکردنى داواکارییه کانى خۆپیشاندان دوب��اره ب��وون��ه وه ى و خه ڵک به ئه نجومه ن ه��ه ڵ��وه ش��ان��ه وه ى ده ب��ێ��ت، واتاى ئه وه دێت له نیوه ى رێگادا ده ست بگه ڕێیته وه و به ربده یت پرۆسه که له قوربانى فێڕۆدانى به ئه مه ش سه ره تا، و کات و تواناى خه ڵکى کوردستانه .

***ئێمه بۆمان هه یه به ناوى ئه نجومه نه وه

کار بکه ین یان نا به درێ��ژده دان راگ��ه ی��ان��دن��ى دواى مه یدانى کاتى ئه نجومه نى کاره کانى ئ��ازادى، ه��ه ن��دێ��ک ل��ه و ئ��ه ن��دام��ان��ه ى و هه ڵوه شانه وه له گه ڵ که ئه نجومه ن سڕکردنى ئه نجومه ندا بوون، به لێدوان و به نوسین چه ندان جار باڵویانکرده وه که کاره کانى به درێژه ئه وانه ى واته ئێمه ئه نجومه ن ده ده ین شه رعیه تمان نیه و به مه یدانى کۆبونه وه کانى کۆتاییهاتنى ئازادى ئه نجومه ن کۆتایى هاتوه ، ئێمه ش و نه هاتووه کۆتایى ئه نجومه ن ده ڵێین

شه رعیه تمان هه یه :1.ئه و که سانه ى ئه ندامى ئه نجومه نى به درێ��ژه ک��ه ئ��ازادى مه یدانى کاتى چاالکیه کانى ئه نجومه ن ده ده ن، به شێک بوون له خه ڵکى سه رشه قام و له خه ڵکى ده ره وه ى ل��ه ئ��ازادى، مه یدانى ن��اڕازى ش��ه ق��ام��ه وه ن��ه ه��ات��ون ت��ا ده س��ت به سه ر به وه بێت پێویستیان و بگرن ئه نجومه ندا که سانێک مۆڵه تى شه رعیه تیان بده نێ، زۆرب��ه ى ئ��ه و ئ��ه ن��دام��ان��ه ى الی��ه ن��گ��رى به رده وامى ئه نجومه نن سااڵنێکى دور و درێژه له سه ر شه قام و له زیندانه کانى ئ��ازادى پێناو له کوردستاندا هه رێمى دیموکراتییان خه باتى دادپ��ه روه ری��دا و به درێ��ژه خۆیانه مافى بۆیه ک��ردوه ، خه باتى دیموکراسى بده ن و داکۆکى له مافى خۆیان و هاوده رده کانیان بکه ن.

2.کاتێک ئه نجومه نى کاتى مه یدانى خه ڵکى ل��ه ب��ه ر ده م��ى پێکهات، ئ��ازادى و راگه یه نرا ئازادیدا مه یدانى ن��اڕازى بۆیه ئه نجومه ندا، به متمانه ى خه ڵکى تا خه ڵکى ناڕازى متمانه له ئه نجومه ن شه رعیه تى ئه نجومه ن وه رن��ه گ��رێ��ت��ه وه خ��ۆى ه��ه ی��ه و ه��ی��چ ئ��ه ن��دام��ێ��ک��ى ئه نجومه ن مافى ئه وه ى نیه به ئێمه بڵێت ئه نجومه نه وه ناوى به نیه شه رعیه تمان

قسه بکه ین.***

خه باتى ئاشتیخوازى ئه نجومه ن خه ڵکى داواک��اری��ی��ه ک��ان��ى کاتێک ن��اڕازى ک��وردس��ت��ان ئ��ام��اده ک��را، ی��ه ک��س��ه ر ئ��اراس��ت��ه ى ده س��ه اڵت ک��را

ب��ۆ ج��ێ��ب��ه ج��ێ��ک��ردن، ب��ۆی��ه دان��ی��ش��ت��ن و هه رێمى به رپرسانى له گه ڵ گفتوگۆ ک��وردس��ت��ان��دا ب��ۆ ج��ێ��ب��ه ج��ێ��ک��ردن��ى داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک��ى ک��وردس��ت��ان ئه نجومه ن کارى سه ره کى بنه مایه کى له ئ��ه رک��ه ئ��ه و جێبه جێنه کردنى ب��وو، کاتى ئه نجومه نى ب��ه رپ��رس��ان��ى الی��ه ن فه رامۆشکردنى ئ��ازادی��ی��ه وه ، مه یدانى ئه م کاتێک ئه نجومه نه که یه ، ئه رکى که وته ناکۆکى ن��ه درا، ئه نجام ئه رکه ناو ل��ه ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ه وه ، ئه ندامانى ن��او جیاواز بیروڕاى ئه نجومه ندا ئه ندامانى ل��ه س��ه ر دان��ی��ش��ت��ن و گ��ف��وت��گ��ۆک��ردن له گه ڵ ده سه اڵتدا هاته ئاراوه ، بۆچوونى وابو که له گه ڵ ئه ندامان له هه ندێک به رپرسانى بااڵى حکومه ت و په رله ماندا دانیشتن بکرێت، بۆچوونى تر هه بوو که هه نوکه ییه کان داواکارییه ده سه اڵت تا ج��ێ��ب��ه ج��ێ ن��ه ک��ات ن��اب��ێ��ت دان��ی��ش��ت��ن و گ��ف��ت��وگ��ۆى ل��ه گ��ه ڵ ب��ک��رێ��ت، ئ��ه م له و ناکۆکانه یه ک بۆچونه جیاواز و ئه نجومه نى جاربه جار که هۆکارانه بوو شپرزه ده کرد. پاش ئه وه ى ئێمه بڕیارى ئه نجومه نمان کاره کانى درێژه پێدانى ش��ارى رۆشنبیرى که سایه تیه کى دا، کرد پێشنیارى و المان هاته سلێمانى کوردستاندا هه رێمى به رپرسانى له گه ڵ ل��ه س��ه ر داواک��اری��ی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک هه ڵسه نگاندنى پاش بکه ین، گفتوگۆ پێشنیاره که له سه ر ئه وه رێکه وتین که حکومى به رپرسانى له گه ڵ دانیشتن رۆژى بکه ین، ک��وردس��ت��ان��دا هه رێمی س��ه رۆک��ى ل��ه گ��ه ڵ )2011/5/9(کرد، دانیشتنمان کوردستاندا هه رێمى کوردستانمان خه ڵکى داواکارییه کانى گه یانده سه رۆکایه تى هه رێم و له نزیکه وه ناڕه ازیه تیه کانى ده رب��اره ى راسته وخۆ خ��ه ڵ��ک ل��ه گ��ه ڵ س��ه رۆک��ى ه��ه رێ��م یه که م بۆ شێوه یه ب��ه و ک��رد، قسه مان جار به شێوه یه کى راسته وخۆ، ئه ندامانى ئ��ه ن��ج��وم��ه ن��ى ک��ات��ى م��ه ی��دان��ى ئ��ازادى کوردستانیان ناڕازى خه ڵکى داواکارى گه یانده الى به رزترین ده سه اڵتى هه رێمى

کوردستان. به رپرسانى له گه ڵ دانیشتنمان بۆچى

هه رێمدا قبوڵکرد: به رده وامه کانى کاره له 1.یه کێک ئ��ازادى، م��ه ی��دان��ى ک��ات��ى ئه نجومه نى ئاشتیخوازانه ى ن��اوه رۆک��ى پاراستنى بووه ، کوردستان خه ڵکى ناڕه زاییه کانى پێکدادان ئه وه دابوین هه وڵى له به رده وام و توندوتیژى له نێوان خه ڵکى ناڕازى و هێزه ئه منیه کاندا رونه دات، به رده وام له وتاره کانماندا داوامان له خه ڵکى ناڕازى ده کرد نه چنه سه ر باره گاى حزبه کان و په المارى هیچ دامو ده زگایه ک نه ده ن و نه بێت شه هید تر که سى ئ��ه وه ى بۆ ئاشتیخوازانه ى چ��اره س��ه رى ده رف��ه ت��ى ئێمه ئه گه ر نه برێت، له بار کێشه کان پاراستنى ک��اره ک��ان��م��ان ل��ه ی��ه ک��ێ��ک ئه ى بووبێت، ئ��ازادی مه یدانى ئاشتى ئاشتى بۆ پێشه وه بێته ده رفه ت ئه گه ر هه وڵى بۆچى کوردستان سه رتاپاى بۆ

مۆدێلى نه ده ین ه��ه وڵ بۆ ن��ه ده ی��ن، بۆ چاره سه رى ئه منى ده سه اڵت بگۆڕین بۆ کێشه کانى سیاسى چاره سه رى مۆدێلى

نێوان خه ڵک و ده سه اڵت. 2. ئه نجومه ن کارى کردوه بۆ ئه وه ى له الیه ن ده سه اڵتى هه رێمه وه وه ک نوێنه رى خه ڵکى ناڕازى قبوڵ بکرێت، ئه مه خاڵى هه نوکه یه کانى داواک��اری��ی��ه یه که مى ئازادییه مه یدانى کاتى ئه نجومه نى پێشکه شى )2011/2/28( رۆژى که ده س��ه اڵت ک��راوه : دان��پ��ێ��دان��ان به کوردستان جه ماوه ریه کانى کۆبونه وه نوێنه رایه تیکردنى بۆ به ره یه ک وه ک داخ��وازی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک و ب��ه ش��داری له خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان ن��وێ��ن��ه ران��ى پێکردنى پ��رۆس��ه ى ب��ڕی��اردان ل��ه م��ه ڕ م��ه س��ه ل��ه ئێمه دانیشتنى سازه کاندا. چ��اره ن��وس ل��ه گ��ه ڵ س��ه رۆک��ى ه��ه رێ��م��دا ب��ه وات��اى کاتى ئه نجومه نى ده س��ه اڵت دێت ئه وه به شێوه یه کى فه رمى ناسیوه و له سه ر ب��ه ش��داری چ��اره ن��وس��س��ازه ک��ان مه سه له

پێده کات. 3.ه��ی��چ الی��ه ن��ێ��ک��ى ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن و له گه ڵ ئازادیش مه یدانى ئه نجومه نى ره تنه کردۆته وه ، گفتوگۆى ده س��ه اڵت��دا بۆیه وه ک چۆن الیه نه کانى ئۆپۆزسیۆن ماف به خۆیان ده ده ن له سه ر کێشه کانى له گه ڵ گفتوگۆ و ه��اودی��ت��ن ه��ه رێ��م ده سه اڵتدا بکه ن، ئه ندامانى ئه نجومه نى مافه یان ئ��ه و ئ��ازادى مه یدانى کاتى هه یه له گه ڵ ده سه اڵتدا گفتوگۆ بکه ن. 4.ئ��ه گ��ه ر ئ��ێ��م��ه ى ئ��ه ن��دام��ان��ى شارۆچکه کانى و شار ئه نجومه نه کانى ناوى خه ڵکه وه به راسته وخۆ کوردستان به بێ مه به ستى وه رگرتنى پله و پۆست، داواکاریه کانى خه ڵک نه خه ینه به رچاوى ده س��ه اڵت، ح��زب��ه ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ه ک��ان��ى له س��ود سیاسى، مه به ستى بۆ هه رێم ن��اڕه زای��ى خ��ه ڵ��ک وه رده گ��رن و وه ک پ��ێ��وی��س��ت داواک��اری��ی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک و کێشه کان ده سه اڵت به رچاوى ناخه نه

چاره سه ر ناکه ن. 5.س��ت��رات��ی��ژى س��ی��اس��ى ه��ێ��زه ناڕازیش، خه ڵکى و ئۆپۆزسیۆنه کان ده س��ه اڵت��ى )ئ��ی��رح��ه ل��ى( به جێهێشتنى ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ن��ه ب��ووه ، ه��ه ر و گۆڕینى داواى چاکسازى هه موویان ده ک��ه ن، هه رێم حوکمرانى سیسته مى ده س��ه اڵت��دا له گه ڵ گفتوگۆ ک��ه واب��وو بۆ چاکسازى و گۆڕانکارى سیسته مى حوکمرانى باشترین شێوه ى تێکۆشانه ، له رۆژى )2011/5/13(وه ، هه رسێ حزبى کۆبونه وه یه کدا له ئۆپۆزسیۆن سیاسى له گه ڵ گفتوگۆن ئاماده ى رایانگه یاند ئاینده هه فته ى بڕیاریشه و ده سه اڵتدا ک��ات��ى ک��ۆب��ون��ه وه ى ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن و

ده سه اڵت ده ستنیشان بکرێت. کۆبونه وه کانى کۆتاییهێنانى 6.پاش شاره کانى و سلێمانى ئ��ازادى مه یدانى ترى کوردستان، خه ریک بوو تێکۆشانى داواکارییه کانى و خه ڵک دیموکراتى بیرى ل��ه ک��وردس��ت��ان ن��اڕازى خه ڵکى پێویست بچنه وه ، ده س��ه اڵت و خه ڵک

خه بات ت��رى شێوازێکى بۆ ده س��ت ب��وو و هه رێم کێشه کانى ئ��ه وه ى بۆ ببه ین بکه ونه وه ناڕازى داوکاریه کانى خه ڵکى ب��ی��رى خ��ه ڵ��ک و ده س��ه اڵت��داران، بۆیه هه وڵێکى دیبلۆماسى بۆ زیندوکردنه وه ى پێویستیه کانى خه ڵکى ناڕازى کوردستان ب��ۆ الى س��ه ردان��ه ک��ه م��ان ب��وو، پێویست داخ��وازى تر جارێکى هه رێم سه رۆکى خه ڵکى ناڕازى کوردستانى زیندو کرده وه و نیشانیدا که ئێمه ئیراده ى تێکۆشانمان

بۆ چاره سه رى کێشه کان به رده وامه . الى ب��ۆ ئێمه س��ه ردان��ه ک��ه ى 7.دواى س��ه رۆک��ى ه��ه رێ��م و ب��ه رۆژه ڤ��ک��ردن��ى داخوازییه کانى خه ڵکى ناڕازى کوردستان و داواکردن بۆ دادگاییکردنى بکوژانى خ��ۆپ��ی��ش��ان��ده ران، ه��ێ��زه ئ��ه م��ن��ی��ه ک��ان��ى ده سه اڵت له ناو شاره کاندا پاشه کشه یان ک��رد، ژم��اره ی��ه ک ل��ه ت��ۆم��ه ت��ب��اران��ى دادگا ته سلیمى خۆپیشانده ر بکوژانى ئه نجومه نى ئ��ه ن��دام��ان��ه ى ئ��ه و ک��ران، له باسیان که ئ��ازادى مه یدانى کاتى ئێستا ده کرد، ئه نجومه ن هه ڵوه شانه وه ى باس له هه ڵپه ساردنى ئه نجومه ن ده که ن، ده نگوباسیش هه یه که کۆبونه وه ى الیه نه ئه نجومه ن ئه ندامانى و ئۆپۆزسیۆنه کان کراوه بۆ چاالک کردنه وه ى ئه نجومه ن، ک��ه واب��و س��ه ردان��ه ک��ه ى ئ��ێ��م��ه ب��ۆ الى ناڕه زایى تر جارێکى هه رێم سه رۆکى کوردستانى خه ڵکى داخ��وازی��ه ک��ان��ى و کرده وه به رۆژه ڤى خه ڵک و ئۆپۆزسیۆن سه رکه وتنێکى ئ��ه م��ه ش ده س��ه اڵت، و کوردستانمان خه ڵکى بۆ بوو ئێمه ترى

به ده ستهێنا. ده سه اڵتدا، له گه ڵ دانوستان 7.به اڵم به گوێره ى پێوانه و به گوێره ى به رژه وه ندى مه رجى و کات ده بێت، ناڕازى خه ڵکى ت��ای��ب��ه ت��ى ب��ۆ گ��ف��ت��وگ��ۆ و رێ��ک��ه وت��ن ده سه اڵت بینرا کاتێک هه ر داده نرێت، ل��ه پ��ه ی��م��ان��ى خ��ۆى پ��اش��گ��ه ز ده ب��ێ��ت��ه وه ئه نجومه ن ده ب��ێ��ت ده ک��وژێ��ت، ک��ات و زیاتر فشارى و نیشانبدات هه ڵوێست بکات ناچارى تا ده سه اڵت سه ر بخاته گ��وێ ل��ه داخ��وازی��ی��ه ک��ان��ى خ��ه ڵ��ک بگرێت. یه کێک له بابه ته هه ستیاره کان که وه فدى ئه نجومه ن له گه ڵ به رپرسانى هه رێمى کوردستان و سه رۆکى هه رێمدا باسى کردوه و مساوه مه ى له سه ر ناکرێت، شه هیدانه تۆمه تبارانى راده ستکردنى شه هید که یسى تۆمه تبارى دادگ��ا، به دادگا ته سلیمى له سه رتاوه ئۆمێد هه ر راب��ردودا ک��راوه ، له ماوه ى چه ند رۆژى به رپرسانى ده ڤه رى سلێمانى تۆمه تبارانى شه هید و س��ورک��ێ��و ش��ه ه��ی��د ک��ه ی��س��ى بۆیه کرد، دادگ��ا ته سلیمى شێرزادیان بکوژانى که ده بینین گرنگى به لێره دا شه هید سه رکار و شه هید عه لى و شه هید هه ردى فاروق به زوترین کات ته سلیمى دادگا بکرێن، داوا له سه رۆکى هه رێم و به رپرسانى ده ڤه رى هه ولێریش ده که ین به زوترین کات بکوژانى شه هیدان رێژوان و گه رمیان و بیالل و حه مه ره شید ته سلیمى دادگا بکه ن، ئه گه ر نا هه ڵوێستى ترمان

ده بێت.

زیندوکردنه وه ى داواکاریه کانى شه قام، هه وڵێک بۆ ئاشتى و هه ڵویستى تر

ل��ه ش��اراوه ن��ی��ه ک��ه س��م��ان الی ئه م وات��ه ئایار مانگی ناوه ڕاستی مانگه بۆ قسه و باس له مه ڕ بودجه ی هه رێم و گله یی و ره خنه ی زۆربه ی پێیه ی ب��ه و پ��ه رل��ه م��ان ئ��ه ن��دام��ان��ی نیشتمانه ی ئ��ه م ش��اده م��اری بودجه ئ��ێ��م��ه ی��ه ب��ۆی��ه ک��ه م��وک��وڕی��ه ک��ان��ی بودجه ی هه رێم که له الیه ن وه زاره تی پ��الن��دان��ان دارای��ی و وه زاره ت��ی به و ئه وانیش په رله مان گه یشتوه ته پ��ێ��ی��ه ی پ��ه ی��وه ن��دی ب��ه ج��ه م��اوه ره وه ه��ه ی��ه ب��ۆی��ه ئ��ه وه ن��ده داک��ۆک��ی جیاوازی هه رچه نده ل��ه س��ه رده ک��رێ ل��ه ن��ێ��وان ئ��ه ن��دام��ان��ی پ��ه رل��ه م��ان��دا ب��ه دی ده ک��رێ��ت ئ��ه وان��ه ی س��ه ر به

ن��اک��ه ن، ده س��ه اڵت��ن زۆر داک��ۆک��ی و ده نگن زۆرب��ێ هه ندێکیان به ڵکو به ته واویان متمانه ی ئه وه ی وه ک بۆیه و هه یه خۆیان حکومه ته که ی

لێی بێ ده نگن.په رله مانه کانی ئه ندام هه رچه نده ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن دڵ��ن��ی��ان ل��ه وه ی ده ی��ان ب��ۆ پ��رۆژه ی خ��ه ی��اڵ��ی ه��ه ی��ه و ج��ێ��ک��ردن��ه وه ی پ��رۆژه ک��ان ه��ات��وون ژماره یان پێ پڕکردوه ته وه ، هه رچه نده

پ��الن��دان��ان و دارای��ی وه زی��ران��ی بوونی خه یاڵی پ��رۆژه ی پێیانوایه به اڵم سیاسیه ، ره خنه ی ئه وه و نیه ب��ه ه��ۆی ک��رچ��وک��اڵ��ی ب��ودج��ه ک��ه وه الی��ه ن ل��ه ه��ه ڵ��پ��ڕوس��ک��ان��دن��ی و ح��ک��وم��ه ت��ه وه ، ده ی��ان ک��ه م��وک��وڕی

ده بینیت.خه یاڵیانه پ��رۆژه ل��ه و ی��ه ک��ێ��ک م��زگ��ه وت��ی گ��ون��دی ن��وره ی��ان م��زگ��ه وت��ی ن��وره ل��ه ه��ه ڵ��ه ب��ج��ه ی

ش��ه ه��ی��د ک��ه ل��ه گ��ه ڕه ک��ی س��ه رای پێشتر مزگه وته ئ��ه م و هه ڵه بجه یه ساڵی و فه هد(بووه )مونیره ن��اوی پ��ار وه زاره ت��ی ئ��ه وق��اف ن��اوه ک��ان��ی گ��ۆڕی��ن و ئ��ه م م��زگ��ه وت��ه ن��اون��راوه مزگه وتی )نور( که له ساڵى )1999 زای��ن��ی-1420 ک��ۆچ��ی( دروس��ت خێرخوازێکی ئه رکی له سه ر ک��راوه ک��ه ن��داوی ب��ه ن��اوی )ع��ب��دال��ل��ه ساڵه )12( وات��ه الهدیب( الحمود

هیچ و ن��راوه بونیاد مزگه وته ئ��ه م تێدا هه رێمی حکومه تی پاره یه کی نیه و ئێستا کراوه به پرۆژه ی ساڵی پ��رۆژه ب��ه ج��وان��ی ئ��ه م��ه ش )2011(هه رێم حکومه تی خه یاڵییه کانی ئ��اره زووی به چ��ۆن ده دات، ئه نجام خ��ۆی��ان گ��زی ده ک��ه ن و چ��ۆن ئ��ه و تاک به په یوه ندی که بودجه یه ی ت��اک��ی خ��ه ڵ��ک��ه وه ه��ه ی��ه ت��ه خ��ش��ان و خه ڵکی و پ��ێ��وه ده ک��رێ��ت په خشانی پێیان ئ��ه وه ی و ده ک��ه ن چ��ه واش��ه بزانێت پێیان خه ڵکی نایه ڵن بکرێت ده کرێت خ��ه رج چ��ۆن بودجه یه ئ��ه و و چ��ۆن ب��ه پ��رۆژه ی خ��ه ی��اڵ��ی جێ له سه ر که مزگه وتێک ده ک��ه ن��ه وه ، و بکرێ دروست خێرخوازان ئه رکی کرابێت دروس��ت پێشتر س��اڵ )12(ده ب��ێ چ��ه ن��دی��ن پ��رۆژه ی وه ه��م��ی هه موو ئ��ه و بۆیه دان��راب��ێ��ت، دیکه ده کرێت پ��ه رل��ه م��ان ل��ه مشتومڕه ی ن��ادات و و ده س��ه اڵت گ��وێ به هیچ ئه وان بۆ بودجه یه ئه و ئه وه ی وه ک ده ک��ه ن خه ڵکی ب��ه خێر و هاتبێت خۆیانه خێری له ده ی��ده ن ئ��ه وه ش و

چۆن وه ک ب��ی��ش��ارن��ه وه ده ت��وان��ن و تاریکه کان ژوره له رابردوو سااڵنی نه یانده هێشت و ده ک��رد ب��راب��ه ش��ی��ان ک��ه س پ��ێ��ی��ان ب��زان��ێ��ت و ب��ۆ خ��ۆی��ان خ��ه رج��ی��ان ده ک��رد، ب��ه اڵم ب��ه ه��ۆی زیندویه تی و پ��ه رل��ه م��ان ک��اراب��ون��ی بونیادنه رانه یان ره خنه ی ئۆپۆزسیۆن زیندویه تی و کاره کانیان ئه دای له نوێنه رانی گه ل بۆیه به که موکوڕی گه یاندرایه هه ڵپڕوسکاوییه وه به و پ��ه رل��ه م��ان و ئ��ه و ه��ه م��وو ه��ه ڵ��ه و پێی یه ک به یه ک تێدابوو په ڵه ی زانراوه و ده کرێت گوند له مزگه وت نیه ، ن��ور گ��ون��دی ج��ی��اب��ک��رێ��ت��ه وه ، به ڵکو مزگه وتی نوره و ئه ویش هه ر بوونی حکومه ت چونکه وه همیه ، نه بووه له دروستکردنی ئه م مزگه وته که له ساڵی )1999ز(دروستکراوه .

گوندی نور یان مزگه وتی نور

فایه ق گوڵپی

محه مه دى حاجی فه ره ج

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌،‌هه‌فتانه‌‌ئه‌حالم‌مه‌نسور‌ده‌ینوسێت

ساڵی یه که م ژماره 58

دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

18

تیۆری

هه ر له سه ره تای مێژووه مرۆڤ له گه ڵ چه ندین هه ر که بۆته وه رووبه ڕوو دیالێکتیکدا ره وتی ده شتوانین جیاوازن. خوێندنه وه یه کی کامیان ناویان بنێین پارادیگما یا ده قه ستراتیژییه کان. ئه م ده قانه ته نیا تایبه ت به سه رده می فه لسه فه ده رکه وتنی وارگ��ه ی ته نیا یۆنانیش و نین به خوێندنه وه یه ک، ه��ه ر نیه . جوگرافیایی سه ره تای له و ده ژم��ێ��ردرێ��ت پارادیگمایه ک جۆری مرۆڤه وه چه ندین بوونی سه رهه ڵهێنانی

له خۆیدا گرتووه . ه��ه ر خ��وێ��ن��دن��ه وه ی��ه ک، ف��ه ل��س��ه ف��ه ی��ه ک��ی )ه��ۆش( عه قڵ پێشکه وتنی ب��وون ن��اس��ان��ه ی��ه . ده رکه وتنی و کامڵ بوون له )هێما( زمان و بووه کاریگه ر خوێندنه وه یه ک چه شنه ه��ه ر

ئ��ام��رازی دوو زم��ان و مێشک ده ش��ب��ێ��ت. و جۆش له هه میشه که عاقڵمه ندن و زی��ن��دوو دوو هه یکه لی له وزه و م��ادده خ��رۆش��دان. و نمونه ی ده رهه ست � به رهه ست )انتزاع � عین(دا

دووانه یه کی ته واوکه ری یه کترن. جۆره کانی مرۆڤ، بیرکردنه وه ی دواب��ه دوای رووداوه ئه م ب��ه اڵم ده ئافرێنن، دیالێکتیکیش ش��ک��ۆداره ت��ه ن��ی��ا ت��ای��ب��ه ت��ه ب��ه گ��ۆڕه پ��ان��ی س��ه ره ت��ای ل��ه ه��ه ر م��رۆڤ��ی. سۆسیۆلۆژیای چه که ره دانی خانه کانی DNA ئه م لێهاتوویی مرۆڤدا فیزیکی له وتاربێژییه و هزرمه ندی فیزیکی« »لێهاتوویی داوه . حه شار خ��ۆی یه که مین و سه ره تایی ترین قۆناغی پێشکه وتنی و م��ان��ای��ی دیالێکتیکی س��اوای چ��ه م��ک��ی کۆمه ڵناسانه ی گ��ه ش��ان��ه وه ی ب��ه اڵم زاناییه . جه سته ییدا »زمانی قۆناغی له دیالێکتیک ئێستا تا قۆناغه وه ل��ه م ه��ه ر ده ک��ات. گه شه )به ردینه ی نیولۆتیک س��ه رده م��ی کۆتایی و هێمایی زم��ان��ی گ��ه ش��ه س��ه ن��دن��ی و ن��وێ( هه یه بنه ڕه تی قۆناغێکی ئه نالتیک، عه قڵی که درێژخایه ن ترین لقی ستراتیژیکه له بواری زمانه وه . هه ر دوو زمانی جه سته یی و هێمایی، به دا پ��ه ره ی��ان مانایی، س��اواک��ان��ی چه مکه میتۆلۆژیکی زانایی ناخی له دیالێکتیک پاراوترین که چی کرد. شرۆڤه گه ردونیان و کائیۆتیکی شڵه ژاوی له دووره که ده قێکه ئه م بناغه ی ب��ه ردی ش��ارس��ت��ان��ی��ه ت. چ��اخ��ی به ب��ه اڵم ئه نالتیکن، عه قڵی و زم��ان چاخه ، به پشت به ستووه که تایبه ته وه کاراکته رێکی سروشته وه ، زمان و عه قڵی ئه نالتیکی مرۆڤ، ده که ن سروشت سه یری )ب��وون(ه وه چ��اوی به و م��ان��اک��ان وه رده گ��رن. س��ه رده م��ی خ��وداوه ن��د راده ی��ه ک سه رده می تا ه��ه روه ه��ا و دای��ک �دوو هۆکار خاوه ن یۆنان فه لسه فه ی سروشتی جیاوازن ته نانه ت و تایبه ت ناوه ڕۆکێکی و

زۆری��ش راده ی��ه ک��ی ت��ا ب��ه اڵم نیولۆتیک، ل��ه ب��ه ب��ه راورد ل��ه گ��ه ڵ ق��ۆن��اغ��ی پ��ێ��ش خ��ۆی��ان، کاریگه ری چونکه ه��ه ی��ه ، نزیکبووه نه وه یان زۆری��ان ل��ه س��ه ره و ه��ێ��ش��ت��ا ب��ه ت��ه واوه ت��ی قه یراناوییه که ی چاڵه ڕه شه ناو نه خلیسکاونه ته چ نیولۆتیکدا قۆناغی له شارستانیه ته وه . چه مک، ده سته واژه و واتایه ک دژبه سروشت سه ری هه ڵنه داوه و ئه مه بۆته هۆی یه کبوونی مرۆڤ له گه ڵ سروشتدا. ئه مه قۆناغێکه که هێشتا ئاسمانه کان، نه براونه ته ماناکان هێشتا دژبه ره کان مرۆڤ زه وینه . رووه و نیاز چاوی وات��ادا یاخود م��ادده دا له ه��ه م کۆسپه کان و ده بینیه وه و هه موو شتێکت لێ ده بێته پرسیار، ئه وانه که ئه وه یه بۆ هه وڵدانی هه موو به اڵم ئه و نه دات که قه ڵه م له دیارده گه لێک وه ک دڕن��ده سروشت و ده خ��ه ن��ه وه دوور سروشت له که شێوازه یه به و ئ��ه وان تێگه یشتنی ده ک��ه ن. ب��ه رده م له بایه خدارن ئامرازێکی دژب��ه ره ک��ان پێچه وانه ی به بووندا. وه گه ڕکه وتنی و بوون سه رده می دوگماتیکی یۆنان، بوون به شێوازی یونیته ر و یه کانه تێناگه ن. زانایی دیالێکتیکی و تێگه یشتن ت��اری��ک��ای��ی ب��ه ره و م��رۆڤ��ه ک��ان، بوونی پاوانخوازی ئیدراکی ده سه اڵتخوازانه و نانێت. زۆرترین پاڵیان مرۆیی و کۆمه اڵیه تی یه کانه په رستی و ده سه اڵت گه رایی که ده رکی ئ��اراوه هاته یۆناندا سه رده می له و کرا پێ و ژن نێوان ره گ��ه زی دژایه تی له ئه مه ش، و

پیاودا به ئاشکرایی ده بینرێت.ل��ه س��ه رده م��ی ش��ارس��ت��ان��ی��ه ت��دا رێ��ژه ی ع��ه ق��ڵ گ��ه رای��ی زۆرت��ر ب��وو ل��ه ع��ه ق��ڵ��ی س��ۆزداری س��ه رده م��ی ن��ی��ول��ۆت��ی��ک، وات��ه تێگه یشتنی به ره و دیالێکتیکییه کان ئیدراکه یه کێک له ناوچوونی و ده سه اڵت و تونه کردن له چونکه دران. هان تر ئه وی بااڵده ستی و سه رده می دین و فه لسفه دا هه موو ئیدراکه کان یه کتاپه رستی و یه ک هه ڵبژاردنی ناچاری ت��ه واوی ب��وون و ه��ه ب��وون ک��ران. س��ه ره ت��ا له ن��ێ��وان ژن و پ��ی��اودا، پ��ی��او ت��اق��ه ده س��ه اڵت��دار ش��اه��ان��ه ی ش��ک��ۆی و ه��ێ��ز درا، ق��ه ڵ��ه م ل��ه کرا بااڵده ست دیموکراسی سه ر له پاشاکان یه کگرتوویی کۆمه ڵگادا، جیهان بینی له و کۆمه ڵگا. ئاواتی و دڵ��ه ڕاوه ک��ێ ته نیا ب��ووه یه کگرتوویی به وێنه ی شڵه ژاوترین ده سته واژه به سه ر زهنیه کاندا سه پێندرا. له یه کگرتوویی ئاسمان ده برێنه نمونه کان هه موو ئایدیالیستیدا له خۆ ده گرێت. نادیار تایبه تمه ندی رۆحانی و راهیب، شا، پیاو، یه کبوونی و یه کگرتوویی قه شه ، نه ته وه و... له جۆری چه مکی تایبه تی دیالێکتیکی ملکه چن که له دژایه تی له گه ڵ بوونه کاندان. و دی��ارده ک��ان هه موو سروشتی مێژووی یۆنان، ده گاته تا سومه ریه کانه وه له دیالێکتیک زۆرتر ده مییه و نه نووسراوه ، به اڵم نووسراوی و تایبه ت فه لسه فه ی له سه رده می یوناندا ئیتر دیالێکتیک تیپه ڕی و قۆناغێکی عه قڵ، پیرۆزی ده بێت. جیاواز ته واوه تی به وه ک هێشتا قه شه و فه یله سوف ش��ا، پیاو، فه لسه فه ی هه یه . درێژه ی ئه مڕۆ رۆژگاری ن��اوه رۆک��ی ده س��ه اڵت��خ��واز، »یه کگرتوویی« له بڵێین که هه موویان پێک دێنێت. ده توانین ستراتیژیک ده قی یه ک ئه مڕۆ، تا یۆنانه وه و دیالێکتیک چه مکی شرۆڤه ی سه رقاڵی هه موو شێوازه مانی ئایدیالیستی و ماتریالیستی وه گه ڕ نکۆڵی کردن و ره ت شڤه ڕێی سه ر له

که وتوون.

ک��ه چ��ی ت��ه ن��ی��ا ب��اب��ه ت��ێ��ک��ی ج��ی��اواز ل��ه س��ه رڕاس��ت ک��ردن��ه ک��ان��ی ت��ی��ۆری )ه��ی��گ��ڵ(دا باشتر شێوازێکی به دیالێکتیک و ده بینین فه لسه فه ی بنه ڕه تدا له به اڵم ده کات، پێناسه په یڕه وی گشتی، هه بوونێکی وه ک هیگڵ و خۆیدا ناخی له تونه کردنه لۆژیکی هه مان ئه ویش ده کات. نه خۆشی توشی دیالێکتیک و ی��ون��ی��ت��ه رخ��وازی چه مکی ب��ه رده وام ب��وون��ی یه کتاپه رستانه ی تاکه ڕه هه ندی بااڵده ست بوونی پیاو، شا، قه شه و به شێوازێکی ره هاتر ده وڵه ت

ستراتیژیه که ی ده قه ته واوی په رستنیه تی. و دیالێکتیک، بۆ پێناسه که ی له جگه هیگڵ ه��ه ر ه��ه م��ووی ل��ه ره ت��ی دی��ال��ێ��ک��ت��ی��ک��ی ناپلیۆن و ده وڵه ت نیشاندانی هه بوونه کاندایه . هیگڵه وه ، الی��ه ن له س��ه رزه وی خ��ودای وه ک ره تکردنه وه یه . دیالێکتیکی راڤ��ه ی خۆی بۆ کاتێک چه مکی دیالێکتیک پێناسه ده کات، ده چێته کاتێک به اڵم کوانتۆمییه ، پێناسه که و کۆمه ڵناسانه فه لسه فه ی په ره پێدانی ناخی خۆیدا خودی له کرداره که ی ئه وا سیاسیه وه ،

دیالێکتیکه . ره تکردنی که ده ب��ێ��ت ل��واو کاتێکدا ل��ه دیالێکتیک ئاراوه . هاتبێته ئاشکرایی و ناسین جۆرێک ناسین و مه عریفه ، به واتای دۆزینه وه ی رێگا ته نیا هه ڵبه ت گومانه . و ش��ک الب��ردن��ی و به رهۆوه کان، به هۆکارگه رایی به خه ریکبوون هه ر بکرێت. دی��ارده ک��ان ش��رۆڤ��ه ی ناتوانرێ چه ند ناسینی ره ها ناتوانێ بوونی هه بێت، به اڵم دیسان هه مان ناسینی رێژه ییه که ده بێته هۆی دێنێته دیالێکتیک ره وتی و و گۆڕان جواڵن ئاراوه . هه ر گۆڕانێکی چه ندایه تی و چۆنایه تی به پێویستی ئۆتۆدینامیکی و دینامیکی یان جوڵێنه ر هه یه . له گۆڕان دینامیکیدا، هۆکار هۆکار، ئۆتۆدینامیکدا له ب��ه اڵم ده ره کییه هه ر ن��ات��وان��رێ ت��ره وه الی��ه ک��ی ل��ه ناوخۆییه . وه ک به شێوه یه کی مسۆگه ر دوو هۆکاره که به پێویستی ته نانه ت بنرێت، لێ ناو هۆکار و هۆکار بۆ هه م ناسین نیه . وه ها هه وڵێکی هه م دیارده ی به رهۆ نیشانده ری ناسینه سه باره ت هۆکاری نێوه نده دا له و گ��ۆڕان پرۆسه ی به پۆست له وه . بچوکه به شێکی ته نیا مه سه له ، بیانوی ب��ه ناسینه ، پ��رۆس��ه ئ��ه م مۆدێرنیزم، ک��ردۆت��ه وه . ره ه��ای دی��ارده ک��ان، ناروونبوونی ئه م که بکه نه وه له وه جه خت هه ندێک ره نگه به اڵم )نیچه (یه ، هی میتافیزیکییه میتۆده )کانت( هی بیرکردنه وه شێوه ی ئه م ریشه ی له خ��ۆی ک��اری��گ��ه ری نیچه و ه و )ه��ی��وم(ه

وه رگرتووه . کانته وه میتافیزیکی ده ب��ێ ل��واو ن��اس��ی��ن��دا ل��ه گ��ه ڵ دیالێکتیک و ناسین مه سه له ی مۆدێرنیزم پۆست ب��ه اڵم به بکه ر ته نانه ت و ده ک��ات��ه وه ره ت مه عریفه عه قڵیه ته ئ��ه م ری��ش��ه ی ده ژم��ێ��ردرێ��ت. نه مێن »نازانم فه لسه فه ی له مۆدێرنیزمییه پۆست چ��ی��ی��ه »ی ک��ان��ت خ��ۆی ره ن��گ داوه ت��ه وه . فه لسه فه له م مۆدێرنیزم پۆست دژوارک��ردن��ی بوون خ��ودی و ده گرێت مایه رێژه گه رایی و پێکی و نارێک شێواو، دیالێکتیکی وه ک رکابه ری و نه ناسراو فره یی و زێده یی و ئه وه نه بوونی ل��ه س��ه ر ه��ه ب��وون و ده س��ه اڵت��خ��وازان��ه و ده ک��ات پێناسه بیروڕاکان و ب��وون��ه وه ره ک��ان بناغه ی زانسته کۆمه اڵیه تییه کان داده ڕێژێت. الیه نه له زیاتره عه یبداره کانی الیه نه هه ڵبه ت تاقانه یی، سه ر له باسکردن ئیتر باشه کانی. رێ��ک و ن��اس��ی��ن و س��ه ره ت��ا و ک��ۆت��ای��ی و به رێکخستن کردنه کان و دیموکراسی پێکی، ده رکردنی له نکۆڵیکردن و ده زانن بێ که ڵک خاڵی ئایدیۆلۆژیاکان« »کۆتایی حوکمی کۆتایی بانگه شه ی »ناسین و دیالێکتیک«ی سه ره کی ه��ۆک��اری حاڵێکدا ل��ه بوونه کانه . ئ��ه م م��ه س��ه ل��ه ، ه��ه ڵ��ق��واڵوی دی��ارده گ��ه رای��ی به بوون دابه شبوونی له گه ڵ که توندڕه وانه یه به ش به ش ئه زمونگه رایی، گورزێکی کوژه ری په سه ندبوونی ب��ی��رک��ردن��ه وه شێوه ئ��ه م ل��ێ��داوه . ده بیندرێت وه ه��ا و ک��رد زی��ات��ر رێ��ژه گ��ه رای��ی

له ده رچ��وون بۆ باشه رێگایه کی ره نگه که نیگه رانییه کان.

روان��گ��ه ی پ��ۆس��ت م��ۆدێ��ڕن، ه��ه ر چ��ه ن��ده به ت��ه واوه ت��ی ره ت��ک��ردن��ی دی��ال��ێ��ک��ت��ی��ک ن��ی��ه ، ب��ه اڵم ل��ه ن��اواخ��ن��ی ف��ه ل��س��ه ف��ه ی س��ی��اس��ی »پ��ه رت��ه وازه ی��ی ک��ۆم��ه ڵ��ن��اس��ان��ه ک��ه ی��دا و شڵه ژاوکردنی و پ��ه رت��ه وازه دیالێکتیکه «. نێوان ج��ی��اوازی خ��اڵ��ی ته نیا دیالێکتیک، ده بێ پێشووه کاندا. ده قه له گه ڵ ده قه یه ئه و

ده قێکی نوێ له دایک بێت.

میلله ته که ت ک��ه دڵ��ن��ی��اش��م ده زان��م، چ��اک ده نێته وه ، س��ه ر برسێتی به ش��ه وان برسییه تى، به رهه ڵستکار هه ر ده ب��ێ بگریم، ناچاره چ��ارم به قه د خرۆکه سوور و سپییه کانی بم و رۆژێ خوێنم شۆڕش به رپا بکه مه وه ، له هیچه وه نه بوو سه رتاسه ری ته مه نم شیوعی بووم، خه می نانی

تۆم بوو، خه می ئازادی تۆم بوو.ب��ه اڵم س��اک��اره ، نامه یه کی ن��ام��ه ک��ه م راس��ت��ه تۆ چونکه بکه یت، خوێنم بۆنی ده ک��ه م تکا رۆح��ی چاوه کانمیت، گلێنه ی هه ناسه میت، وی��ژدان��م��دای��ت، ل��ه هه میشه م��ن��ی��ت، ئ��ازادی سه وز ویژدانم هه میشه سنۆبه ر دره ختی وه کو هه ناری وه کو س��وورن به رهه مه کانت ده که یت، هه ور قوربانی به جوانیت، که ئای بچوک، بستی به بست قوربانی به ب��م، شاخه کانت و خاکه که ت بم... سه رت بۆ داده نوێنم، کڕنۆشت

بۆ ده به م.نامه که م له نامه ی خوێندکاری خوێندنگایه کی سه ره تایی ده چێت، وایه من به رامبه ر به گه وره یی

به ڵکو ناتخوێنمه وه به چاو من بچوکم، زۆر تۆ تا ده بیت، م��ه زن دێ��ت تا دڵه ئاوێنه که م... به دێت شۆڕشگێڕانت زۆرتر ده بن، من ده وڵه مه ندم، چونکه تۆ سامانی منیت، ئای که جوانم که

تۆم هه یه و کوردم.)فالح ه��اوڕێ��م ک��ه پ��اری��س��دا ل��ه بیرم دێ ب��ه نوسه ری ب��ه ناساند منی المحامی( مهدی پێم نه گرت، خۆمم االخضر( )العفیف مه غربی

وت: »من کوردم«.که یفی نه بێت، نه ته وه به بڕوای ئه و له وانه یه مه رگیشم ساته کانی له من ب��ه اڵم خۆیه تی، ده کرد حه زم ده به خشم، پێ خۆمت ته مه نی دا ش��ه ه��ی��دی »ح��ه ق« ب��ووم��ای��ه ، ح��ه زم ده ک��رد شه هیدی )وشه ( بوومایه ، حه زم ده کرد شه هیدی پێنووس و هه ڵوێستی خۆم بوومایه ، به اڵم جوانتر

ده بم که شه هیدی تۆ بم...شه هیده کانت خوێنی ده نووسم رسته یه ک هه ر لێ ده تکێ، که باران ببارێت هه ست ده که م خودا

ده ڕژێنێت کوردستانه که م... بۆ تۆ فرمێسک ئ��ه م��ڕۆ ل��ه »س��ه رگ��ه ڵ��و« ب��ووم، ب��ه دزی��ی��ه وه سوجده م و کرد ماچ خاکه که تم و نووشتامه وه ب��ۆ ب��ردی، چ��ون��ک��ه ب��ێ ک��ه س��ی��ت، وه ک من یه کین ئێمه فراوانه ، دڵت من وه ک ته نیایت، ئ��ه ی م��ان��گ��ه ک��ه ت گ��ه ڕێ��م، ل��ه ده وری ئ��ه ی هه تاکو ب��م، خۆڵه که ت و خ��اک قوربانی به

مێرووله کانت. هه تاکو ورده کانت، ماسییه هه میشه له ده زگا و رۆژنامه و گۆڤاره کانت، به ده ستی به تاڵ و به دوو قاچی رووت ده رده چووم، ته مای به نه بووم شیرینه کانت وشه دێوانه ی تۆ و هه یه دڵم هه ر سامان. نه بووم، کورسی تۆ یا تۆیه نیشتمانی دڵم نازانم ئیدی تیایت،

یان هه ردووکیانه . دڵی منیت نیشتمانی له وانه یه زۆر که س به جێت بهێڵن یان سه رکرده کان به ق��ه ت ناتفرۆشم، ق��ه ت من ب��ه اڵم بتفرۆشن، جێت ناهێڵم، له پاریس بۆ به ر دره کی سه را شێت بووم، سلێمانی شێتی کردم. ئێستا تیایدا ده ژیم، دووباره شێتی کردوم، به اڵم قسه ی خۆمان بێت، دان��راوه ، دوو ئه ڵوه ن رۆمانی مێزه که م سه ر له ده ینوسمه وه ، به که لهوڕی، زمانی تۆ به هه شته ، هه زار جۆر میوه ی زمانی تێدایه ، لێی تێر نابم، ئێستا ب��وو، ئه وروپی � عه ره بی مێشکم ج��اران ده خۆتم، هه ر ئێستا شارستانییه ، کوردێکی وه ره باوه شم با ماچت بکه م... ده زانم »فاڵنی« گیرفانی له پاره فرۆشت، تۆیان و »فاڵنی« ئه ی چاوه کانمایت له ناو تۆ ب��ه اڵم ئه واندایه ،

ده بم، تێر نووسینه به م و برسیمه دڵسۆزه که م، ده شکێ، تینوویه تیم نووسینه به م و تینوومه ده ستی له پی ب��ه اڵم گ��ه ردون��ه دا، ل��ه م ئ��اواره م له پی له ناو سه ره قورسه که م بۆیه تۆیت، چه پم پ��ه ن��ه م��اوه ک��ه م، راس��ت��ه ده س��ت��ه ب��ه و چه پمدایه شه وه ، دوان��زه ی کاتژمێر ده ن��ووس��م، بۆ نامه ت چرکه یه کی تر له سبه ینێ دام، رۆژێ له ته مه نه کورته که م تێپه ڕی، خه ون ده بینم که پرێکم هه یه له سه رگه ڵو، بۆ ئه وه ی ته ماشای هه نگاوه کانی ش��ه ه��ی��ده ک��ان��ت ب��ک��ه م، ب��ۆن��ی ه��ه ن��اس��ه ک��ان��ی��ان یه که یه که و پێبکه نم و بگریم تێر تێر بکه م، به ر ده هاته هه ناسه یان بکه م، ماچ نێوچه وانیان ترپه ترپی به بوون ترپه ی هه نگاوه کانیان گوێم، بینی ک��وڕم هیوای پیرۆزی هه ڵپه ڕینی دڵ��م، که زانیم هه ڵپه ڕیم، به رامبه ری شێتێک وه ک جوانی و تێکۆشه ر گه نجی دووب��اره ک��ورده ، سه ر بکه مه کۆنترۆڵ ناتوانم ئه گریم هه یه ، قه ت کانین، دوو چ��اوه ک��ان��م فرمێسکه کانم، دێته )دڵ��دار( ناسکی وێنه ی نابنه وه ، وشک به رچاوم، گوێم له شۆڕشگێڕانه ، ئه ڵێن »کورد هات دڵیان چۆن برینه کانم، له ئای زیندوه «،

بتفرۆشن؟ بۆ کورسی؟، خودایه ! به قه د قورسایی قه ندیل و گارێ و پیره مه گرون و حه مرین سه برم بده رێ، نازانم بۆچ بێوه ژنێکی ده پێوم، ق��وڕ ده دڕم؟ یه خه م هه میشه فه یلیم، ئاخ ده یزانم، من نایزانن که س هه ندێ ئ��ه وه ی مندایه ، دڵ��ی ل��ه چ��ی ن��ازان��ێ ک��ه س داخ، و کوێدان؟! له فرۆشتن و به ڵگه نامه کانی کڕین

هاهاها هه ، هه یوه شێره ... نا! نا! با خه وه که م به بیر بێته وه ، سووتاوه ، به ریتانیا بینیم خه وما له شه وێک هه موو رووی سووتاوه ، )ئه لیزابێت( قژی سپی س��ه رۆک وه زی��ران��ی س��ه رت��اس��ه ری م��ێ��ژووی به ریتانیا سووتاون و ره ش هه ڵگه ڕانه وه ، تاج ئه و تاجه که له سێبه ریدا ملیارها پیالن و کۆده تا و به ڵگه نامه ی کڕین و فرۆشتن هه ن، ئا تاجه که بۆ بینیم که س سه ری بوو، شکا، ورد و خاش تایمز بووه روبارێکی دانانوێنێ، به ڵێ رووباری )چارلس( باوکی سه ری کرێکاران خوێناوی،

ی��ان ب��ڕی، چ��ون��ک��ه س��ه رۆک��ی��ان��ه ، ئ��ی��دی له ئاسمانی له نده ندا شه مشه مه کوێره و جاڵجاڵۆکه م نه مردم »ئۆخه ی«، وتم بینی هه تاوم نه بینی، به ریتانیام پ��ادش��ای��ه ت��ی ع��ه رش��ی رووخ��ان��ی و بینی، هه ر ئۆخه ی ئۆخه یم بوو، که داچڵه کیم، بینیم داگ��ی��رس��ان��د، گ��ڵ��ۆپ��ه ک��ه م و ه��ه ڵ��س��ام وێنه ی پێشانگا، بووه ته بووه ، گه وره ژووره که م شۆڕشگێڕی ملیۆنه ها و ترۆتسکی و گیڤارا په رستان حه ق و گ��ه الن شه هیده کانی شه هید، ه��ه ڵ��واس��راون، ئ��ا ت��وم��ه ز ژووره ک��ه م ب��ووه ت��ه پێشانگا، نه مزانی چی بکه م، له نێوان خه ون و وه کو »سادقی ئایا دامام، دۆش پێشانگاکه دا خۆم بمێنمه وه ؟، ی��ان بکوژم خ��ۆم هیدایه ت« هه ڵواسم؟ پانکه که به خ��ۆم و بکه مه وه ب��ه رز

ئاخر ده بمه شه هیدی شێتی؟! )له یال قوڵه کانی چ��اوه سه یری وردی��ی��ه وه به

قاسم(م کرد، وتی:� ئه حالم مه نسوور من ده زانم تۆ هه موو ساتێک دووه م��م ئه ڵوه نی ده بیت، دای��ک له و ده مریت بنوسه ره وه و ئینجا ئه گه ر مایت ئازاد به ، چی

بکه . ئه که یت بهێڵم، به جێ پێشانگاکه م ژووره نه متوانی شێوه یه ک ب��ه و یه کێک ه��ه ر ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕان

ده کردم. ته مێیان ئه ڵوه نی و رۆمانی په له په ل مێز و کورسی به ب��وو، گ��ه رم پێشانگاکه م، ژووره ب��رده دووه م��م گۆی قاچمدا ژێ��ر له ده س��وڕای��ه وه ، پانکه که زه وی ده سوڕایه وه ، من و قه ڵه می ده ستم و مێز رادیۆکه شم ده سوڕاینه وه ، ئه ڵوه نم و کورسی و به چه ندین زمان باسی وێرانبوونی ئه فغانستان، پاکستان، سودان و... ده کرد، ته نها من بێده نگ بووم، ماینه وه من و ئه ڵوه ن، سه ره قورسه که م به رز پ��ه ره گ��راف��ه م ک��رد، که ئ��ه و ک��رده وه و سه یری سه به ی نانه وا ئه قیژێنێ و ژنان له چوار ده وری چاویان بڕیوه ته په نجه کانى ئامه ڕه ش بۆ ئه وه ی منێکی و کچه سه به ک��ه بسه لمێنی ب��ۆی��ان قایمی به سه به م که زییه که ی دوو هه ر منداڵ

گرتبوو بۆ ئه وه ی قژی نه ڕنێت.

پارادیگمای خوێندنه وه و واتادان به دیالێکتیکی »بوون«

به شی دووه م و کۆتایی

له سه رده می شارستانیه تدا رێژه ی عه قڵ گه رایی زۆرتر بوو له عه قڵی سۆزداری سه رده می نیولۆتیک، واته ئیدراکه دیالێکتیکییه کان به ره و تێگه یشتنی تونه کردن و ده سه اڵت و له ناوچوونی یه کێک و بااڵده ستی ئه وی تر هان دران

فه لسه فه ی هیگڵ به رده وام بوونی چه مکی یونیته رخوازی و یه کتاپه رستانه ی تاکه ڕه هه ندی بااڵده ست بوونی پیاو، شا، قه شه و به شێوازێکی ره هاتر ده وڵه ت و په رستنیه تی

کوردستانه که م! به قوربانت بم

ئاماده‌کارئازاد‌سۆران

نیشتمانم، وه کو دره ختی سنۆبه ر

هه میشه ویژدانم سه وز ده که یت، به قوربانی هه ور و شاخه کانت بم


دووشه ممه 2011/5/30 - 2711/3/9

19

هه‌مه‌ڕه‌‌‌نگ

پرسی چه تر

مامۆستا/ ف��ه ری��ق، میدیا سااڵنى ل��ه چ��او م��ن��داڵ مافى رابردو جیاوازى کردوه تاراده یه ک مافه کانیان پارێزراوه ، ئه مه ش ئه وه ناگه ێنێت که مافه کانیان ب��ه ت��ه واوى پ��ارێ��زراوه . دای��ک به پێچه وانه وه و پاراستوه منداڵیان مافى باوکیش و له هه مانکاتدا ئه و دایک و باوکه ئه توانێت مافه کانى منداڵ پێشێل بکات. جێگاى نیگه رانیه له کوردستان له منداڵیه وه کاریان پێده که ن و نایه ڵن له ژیانى منداڵیى

خۆیان به ژداربن. ف��ه رزى، فۆتۆ گ��راف��ه ر/ له ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان��دا ئ��ه وه ى پ��ێ��وی��س��ت��ى و م��اف��ى م��ن��داڵ��ه نه پارێزراوه ، فه رهه نگ و په روه رده ت��ه ن��دروس��ت ل��ه ده ب��ی��ن��ێ رۆڵ الیه نه منداڵ. پ��ه روه رده ک��ردن��ى خه ونه کانى له ده بینێت گرنگ رۆڵێکى ئابورییش منداڵ. حکومه ت ته نها ده توانێ مافى خوێندنى پێبدات ئ��ه وه ى ده مێنێته وه دایک و باوکه که ده بێت مافى

منداڵه که ى بپارێزێت. خوێندکارى عومه ر، شادى ت��اڕاده ی��ه ک مافى زان��ک��ۆ/ پاراستنى پ��ارێ��زراوه ، م��ن��داڵ مافه کانى منداڵ ده بێت له الیه ن خێزانه وه بپارێزرێت. نزمى ئاستى ئ��اب��ورى خ��ێ��زان وای��ک��ردوه که منداڵ کاربکات، که په یوه ندى به خێزان و حکومه تیشه وه

هه یه . پێداویستیه کانى بۆ دابین بکات. هۆگر که مال، رۆژنامه نوس/ ل��ه گ��ه ڵ ئ��ه وه ى چ��ه ن��د رێ��ک��خ��راوێ��ک��م��ان ه��ه ی��ه ک��ار ده ک��ه ن ب��و پ��اراس��ت��ن��ى مافى م��ن��داڵ و م��اف��ه ک��ان��ى م��رۆڤ تائێستا ب��ه اڵم کوردستاندا، له گرنگى به منداڵ ن��ه دراوه . چه ند بڕیار ده رچ��وه که نابێت منداڵ کار بکات. ناتوانرێت یه ک الیه ن خه تابار له یه که م به نمره ى به رپرسیارێتیه ئه و ب��ه اڵم بکه ین، ئه ستۆى حکومه ته ، چونکه تائێستا منداڵ کارده کات. و خاوه نى سێ مندااڵم ماڵه وه / ژنى ته الر عه لى، کرێچیم ناتوانم پێداوستیان بۆ دابین بکه م ته نها پیاوه که م کارده کات، ئه ویش به شى کرێى خانو ده کات. منداڵێکم بکات. ئیش ده ره وه هێناوه ته س��ه ره ت��ای��ى شه شى ل��ه حکومه تیش هیچ ئاوڕ له منداڵ ناداته وه هیچى بۆ

نه کردوین. ی��وس��ف ع��ه ب��دواڵ، خ��وێ��ن��دک��اری پ��ه ی��م��ان��گ��ا/ کوردستان له منداڵ مافى ب��ه وردى س��اده وه ک شتێکى ش��اره ک��ان ل��ه دور لێیبڕوانین زۆر رێ��ژه ی��ه ک��ى ب��ه ده بینین ه��ه ردوو به ده ک��رێ��ت. پێشێل منداڵ مافه کانى په روه رده کردنى پێگرتنیه وه سه ره تاى له ره گه زه وه که توندوتیژى له پڕه نیه . ته ندروست شێوازى له خێزانه وه ده گوازرێته وه بۆ کۆاڵنه کان و پاشان

خوێندنگه ش.

م��ه ل��ی��ح��ه ع��وس��م��ان، ف��ه رم��ان��ب��ه ر/ م��اف��ه ک��ان��ى ت��اڕاده ی��ه ک��ى زۆر م��ن��داڵ که م ده بینرێت پارێزراوبێت. به کار ده بینم هه موانى ئه رکى بکرێت بۆ خزمه تکردنى زیاترى منداڵ، چونکه تا منداڵ به باشى و به رێکوپێکى ده که وێته ب��اش که سێکى ئ��ه ون��ده بکه ین پ��ه روه رده

کۆمه ڵگاوه . دارا عه لى، خوێندکار/ مافى گ��ه وره زۆر پ��ارێ��زاوه ت��ا مافى خۆم وه ک بپارێزرێت. منداڵ سێ ساڵى خوێندم رۆشت به هۆى په یداکردن. بژێوى و ئیشکردن حکومه ت ئه وه ى بیرى لێناکاته وه به رامبه ر منداڵ ده کرێت توندوتیژى تائێستا منداڵه .

له خوێندندا و له ناو خێزانیش. چیرۆکنوس منیى، ف��ه وزى و وه رگێڕ/ مافى مندااڵن دراوه ، چونکه ب��ه ک��ه م��ى، زۆر ب��ه اڵم ت��ا ئێستا خ��اوه ن��ى دام��ه زراوه ى پ��ه روه ده ی��ى نین ل��ه دام��وده زگ��ا حکومیه کاندا خێزانه کانیش ئاستێکى رۆشنبیرى باشیان

نیه . که ژان ئه رسه الن، فه رمانبه ر/ بۆ هیچ پێویست ت��اڕاده ی��ه ک��ى له نمونه بۆ ن��ه ک��راوه ، مندااڵن پێبکه ین ده س��ت دایه نگه کانه وه

که ئه هلییه خه ڵک ناتوانێت ئه و پاره یه دابین بکات، ئه وانه نه بێت که سه رمایه دارن دواتر هه موو شوێنه کان و

شته کانى تریش که په یوه ندى به مندااڵنه وه هه یه . ک��ارم��ه ن��دى ره ئ��وف، رازاو جیهانێکى منداڵ کتێبخانه / تایبه ته پێویسته فراوان بکرێت، له م رۆژه دا کارکردن بۆ مندااڵن له سه ره تایه ، پێویسته کارئاسانى ئه وه ى بۆ بکرێت مندااڵن بۆ

زیاتر به جیهانى ده ره وه ئاشناببن. ئیستا ت��ا ک��ه م��ال/ ژی��ن ش��ت��ێ��ک��ى ئ��ه وت��ۆ ب��ۆ م��ن��داڵ نه کراوه ته نانه ت ئه گه ر به راوردى تر زۆر له گه ڵ واڵتانى بکه ین ئه و پێده کرێت، قورسیان کارى خوالنه ش ده کرێته وه ته نها منداڵه

ده وڵه مه نده کان ده گرێته وه . ئا/‌شارا‌ـ‌‌چێنه‌ر

)چه تر( پانتاییه که چه تر، پرسی ئێوه ی رای گوزارشتکردنی بۆ هاواڵتی ره خساندووه تا ئازادانه سه ر له و هه فته هه ر لێره وه پرسێکی گه رم بۆچوونی خۆتان

بخه نه ڕوو.

ئاگادارى*سه‌نه‌وییه‌کى‌ئۆتۆمبێل‌که‌‌خاوه‌نی‌)ییوڵدرم‌عه‌دنان‌مسته‌فا(یه‌‌جۆری‌

تۆیۆتا‌پیکاب‌ده‌بڵ،‌ره‌نگی‌سپی،‌مۆدیل‌)2010(‌به‌‌ژماره‌‌)78247(‌عێراق‌‌‌‌هه‌ولێر(‌دۆزراوه‌ته‌وه‌،‌داوا‌له‌‌خاوه‌نه‌که‌ى‌ده‌که‌ین،‌سه‌ردانى‌ئۆفیسى‌چه‌تر‌بکات‌یان‌په‌یوه‌ندى‌به‌م‌ژماره‌‌ته‌له‌فۆنانه‌وه‌‌بکات.‌‌.)07480179510(‌)07710299753(

..........*رۆژنامه‌ى‌چه‌تر‌پێویستى‌به‌‌دوو‌کارمه‌نده‌‌بۆ‌ریکالم‌له‌‌هه‌ردوو‌شارى‌هه‌ولێر‌و‌که‌رکوک‌هه‌رکه‌س‌ئاره‌زومه‌نده‌.

)cv(ى‌خۆى‌بنیرێت‌بۆ‌)[email protected](

...........*گۆڤارى‌هاوده‌م،‌گۆڤارێکى‌کۆمه‌اڵیه‌تى‌و‌کلتوورى‌گه‌نجانه‌،‌ئاگادارى‌هه‌موو‌الیه‌ک‌ده‌کاته‌وه‌،‌سه‌رنوسه‌ره‌که‌ى‌ده‌گۆڕدرێت‌له‌‌)رێکان‌سه‌باح‌ره‌شید(‌بۆ‌)په‌یوه‌ند‌ئه‌نوه‌ر‌عوسمان(.‌هه‌رکه‌س‌سه‌رنج‌و‌تێبینى‌هه‌یه‌‌با‌له‌ماوه‌ى‌مانگێکدا‌په‌یوه‌ندى‌به‌‌الیه‌نه‌‌په‌یوه‌ندیداره‌کانه‌وه‌‌

بکات.‌

ونبوونفۆڕمێکی‌خۆراک‌به‌‌ناوی‌)حسێن‌غه‌فور‌حسێن(‌ونبووه‌‌هه‌ر‌که‌س‌ئۆفیسى‌ بۆ‌ بیگه‌ڕێنێته‌وه‌‌ دۆزییه‌وه‌‌چه‌تر‌یان‌په‌یوه‌ندى‌بکات‌به‌م‌ژماره‌‌‌)07710299753( ته‌له‌فۆنانه‌وه‌.‌

‌.)07480179510(

پرسى‌ئه‌مجاره‌ى‌)چه‌تر(‌بۆ‌وه‌رگرتنى‌راى‌ئێوه‌ى‌

)تاچه‌ند‌ ده‌رباره‌ى‌ هاواڵتیانه‌‌مافى‌منداڵ‌له‌الیه‌ن‌حکومه‌تى‌

کوردستانه‌وه‌‌ هه‌رێمى‌پارێزراوه‌؟(.‌

››

ئاماده‌کارشه‌رمین

ئاماده‌کارشه‌رمین‌هه‌ورامی

ئاماده‌کارکارزان‌تاریق

پرسه‌به‌ناوى‌ستافى‌رۆژنامه‌ى‌)چه‌تر(‌و‌کۆمپانیای‌چه‌تره‌وه‌،‌پرسه‌‌و‌

سه‌رخۆشى‌خۆمان‌ئاراسته‌ى‌هاوکارمان‌)‌بێریڤان‌محه‌مه‌د(‌ده‌که‌ین،‌به‌‌بۆنه‌ى‌کۆچى‌دوایى‌)سامان‌عوسمان(‌پورزاى‌به‌ڕێزیانه‌وه‌،‌هیوادارین‌دوایین‌ناخۆشى‌

بنه‌ماڵه‌که‌یان‌بێت.‌

کۆمپانیای یۆرۆکۆپته ر خێراترین هه لیکۆپته ری دروستکردنی پ��رۆژه ی و ک��رد دروس��ت جیهانی له کۆمپانیایه ئه و هه لیکۆپته ری نوێی ج��ۆری سیپته مبه ری ساڵی )2010( ده ستیپێکردووه و پاش خێرایی ک��را. نمایش کاره کانی هاتنی کۆتایی له کیلۆمه تره )470( هه لیکۆپته ره ج��ۆره ئ��ه و کاتژمێرێکدا و له م رووه وه کۆمپانیای یۆرۆکۆپته ر ئۆمێد ده کات ئه م جۆره هه لیکۆپته رانه له کاره کانی س��وودی ش��ار ن��او پۆلیسی و فریاکه وتن وه ک

لێوه ربگیرێت.

ڤایرۆسى باڵوبوونه وه ى هۆى به ئه ڵمانیا له باڵوبۆته وه م��ی��وه دا ن��او له که )EHEC(ده بێته هۆی گیان له ده ستانى )10( که س و تا ئێستا )274( که س به سه ختى نه خۆش بوون. له )EHEC( ڤایرۆسى زانیارییه کان پێى به سه رى ئه و که سانه ى ته مه نیان زۆره و ئه و که س جه سته یان و به رگرى سیستمى که ژنانه ى و

ڤایرۆسه یان به م ب��وون ت��ووش ئه گه رى الوازه ، ل��ه س��وی��د، ڤ��ای��رۆس��ه ئ��ه م ت��ا ئێستا زی��ات��ره ، پسپۆرانی ک��راوه . ب��ه دى به ریتانیا و هۆڵه ندا

هۆى ده ب��ێ��ت��ه نه خۆشیه ئ��ه م ده ڵ��ێ��ن پزیشکى به ربوونى خوێنى ده مار و که سانی توشبوو به و ناتوانێ خوین که ئ��ه وه ى ه��ۆى به نه خۆشیه و ده م��رن بجولێت ده م��اره ک��ان��دا به ئاسانى به له به ر ئه مه ش ترس له ناو هاواڵتیانى ئه وروپادا هه وڵى له ئه ڵمانیا پزیشکانى و ده بێته وه باڵو بدۆزنه وه ڤایرۆسه ئه م بۆ ده رمانێک ئ��ه وه دان و چاوه ڕوان ده کرێت ئه نجامى گرنگى هه بێت، )ئاپیندۆرف( زانکۆى نه خۆشخانه ى پزیشکانى به م توشبوو ک��ه س��ى ش��ه ش )ه��ام��ب��ۆرگ( و

نه خۆشیه یان چاره سه ر کردووه .

سێ گه نجی هۆڵه ندی توانیان جۆره پێاڵوێک له گژو گیا دروست بکه ن که ده توانێت چرۆ بکات و

ببێته دره خت.به پێی راپۆرتی ماڵپه ری ژینگه ، ئه و پێاڵوه له گیای )جۆی دوو سه ر( دروستکراوه و بۆ پاراستنی جۆری چه ندین له ئێستا دروس��ت��ک��راوه و ژینگه

جیاوازدا ده فرۆشرێت.ئ��ه و پ��ێ��اڵوه پ��اش دوو م��ان��گ ل��ه ف��ڕێ��دان و رووه ک��ێ��ک وه ک خ��اک��دا، له نێو به کارنه هێنانی

ده ڕوێت.پێاڵوه که له نێو بنه تۆویی ژماره یه ک گژوگیا حه شار دراوه و به بوونی که ش و هه وایه کی شیاو

ده توانێت گه شه بکات و ببێته دره خت.کۆمپانیای به رهه مهێنه ری ئه و پێاڵوانه گه ره نتی ده داته کڕیاران که پاش کڕینی ئه و پێاڵوه و سوود وه رگرتن لێی، ده توانن له شوێنێکی شیاو دایبنێن تا

چرۆ بکات و ببێته دره خت و گه شه بکات.

ناسا ئه مریکا ئاسمانیی ده زگ��ای پسپۆڕانی »YU55« به ناوی تاشه به ردێک که رایگه یاند رووبه ڕووی دنیا دێت و له مانگی تشرینی دووه مدا به نزیکماندا تێده په ڕێت. ئه م تاشه به رده که نزیکه ی قورسایی ت��ه ن ملیۆن )55( و م��ه ت��ره )400(نزیکبوونه وه ی رووداوی یه که مین ده بێته هه یه ،

گه وره ترین تاشه به رد له هه ساره که مانه وه . مانگ که نزیکه )385( هه زار کیلۆمه تره له )324( دووری له به رده تاشه ئه م دووره ، دنیاوه ده بێت. ده رب��از دنیادا دووری کیلۆمه تره ه��ه زار دونیا به ر ب��ه رده تاشه ئه م که دا ئه گه رێک له )65( به هێزی پسپۆڕان وت��ه ی به ئ��ه وا بکه وێ به فراوانی )10( هه زار بۆمبی ئه تۆمی ده بێت، کیلۆمه تره و به قواڵیی )600( مه تره کاریگه ری

له ڕووی زه وی ده کات. ج��ارێ��ک م��ان��گ )14( ه��ه ر »YU55«س��ووڕان��ه وه ی ب��ه ده وری خ��ۆردا ت��ه واو ده ک��ات، و )100( م��اوه ی له ناسا پسپۆڕانی به گوێره ی س��اڵ��ی داه��ات��وودا ئ��ه گ��ه ری پ��ێ��ک��دادان��ی ئ��ه م

تاشه به رده له ئارادا نییه . دووه م��دا تشرینی )8(ى له ک��ه وا ده ش��وت��رێ

ده توانرێ به ته له سکۆب ته ماشا بکرێ.

خێراترین هه لیکۆپته ری جیهان دروست کرا

تاشه به ردێک له نێوان دنیا و مانگ دا

باڵوبوونه وه ى ڤایرۆسى )EHEC( له ئه وروپا

پێاڵوێک دروستکرا ژینگه ده پارێزێت

ژماره‌ی‌متمانه‌خاوه‌ن‌ئیمتیازسه‌رنوسه‌ردیزاین‌باڵوکردنه‌وه‌راوێژکاری‌یاساییناونیشان

212که‌مال‌حه‌سه‌ن‌حه‌مه‌ره‌زا

کاروان‌ساالرته‌حسین‌تۆفیق

کۆمپانیای‌په‌یپه‌رسیروان‌ئه‌حمه‌د‌حامد

سلێمانی‌گه‌ڕه‌کی‌عه‌لی‌ناجی‌07710299753 - 07480179510

[email protected]@yahoo.com

Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe

WWW.Chatrpress.com No: (58) Mo.30/5/2011- 2711/3/9

Be ciyawaziyekanewe le jêr Çetir da kodebînewe

له مێژه وتویانه )مریشک خ��ۆی خ��ۆڵ ن��ه ک��ات به سه ری خۆیدا که س نیه خۆڵ بکات به سه ریدا( ئه م ده سه اڵته ی یه کێتی و پارتی له ئێستا ته واو و داقاو ده ق ئه م په نده ی به سه ردا جێبه جێ ده بێت، چونکه مێژووی ئه م دوو حزبه به تایبه ت له دوای راپه ڕینه وه ئه گه ر هه مووی نه بێت ئه وا به شێکی زۆری بریتی بووه

له خۆڵ کردن به سه ر خۆیاندا؟!.ک��ورد، ده ش��ڵ��ێ )ئ��ه گ��ه ر خ��ۆت م��اڵ��ت له شووشه یه ئه وا به رد له ماڵی که س مه گره ( بۆ ئه مه ش به هامانشێوه زۆربه ی کات به داخه وه ئه م دوو حزبه خه ریکی به رد گرتنه ماڵی خه ڵکی له شووشه ش خ��ۆی��ان ماڵی له کاتێکدا ب��وون ره فتار ناوخۆدا له شه ڕی هه مووان ناسکتره !؟ بینی که چۆن حزبه مان دوو ئه م و سلوکی هه موو و سوککردنی رسواکردن له ب��ه رده وام ته نانه ت ه��ه ب��وو رۆڵ��ی��ان پ��ی��رۆزه ک��ان��دا شته مه ترسیداری ئاستێکی گه یشته قۆناغه که به های و مرۆڤایه تی ک��ه رام��ه ت��ی ک��ه وه ه��ا به تایبه ت رسواکرد. و مرۆڤایه تیشیان سوک له راگه یاندنه کانی ئه م دوو ده سه اڵته وه ئه وه ی ئه مانه رس��واک��ردن و رس��وای��ی ب��وت��رێ پێی له ئێستاشدا ک��ای��ه وه . هێنایانه و خوڵقاندیان به شێوه یه کی ناوخۆ ش��ه ڕی نه مانی پ��اش و کرداری، به اڵم به رله وه ی ئاسه واری ئه و شه ڕه بن بڕبێت جارێکیتر پارتی و یه کێتی له دوای سلێمانی )2011/2/17(ی رووداوه ک��ه ی خسته وه به هاکانیان تێکشکاندنی مه کینه ی گه ڕ و به شێوه یه ک که وتوونه ته ناشرین کردنی ده چێته وه بیریان جار زۆر ته نانه ت به هاکان، )تف هه ڵده یت رووه و ئاسمان یان ره شه با، رووی

خۆت ده گرێته وه (. زۆر الیه نی که موکورتی و ده ستدرێژی ئه م هه یه حزبانه ئه م راگه یاندنه کانی دواییانه ی ده کرێ باس بکرێت و قسه ی له سه ر بکرێت، له سه ر قسه ی گه ره کمه لێره دا ئ��ه وه ی ب��ه اڵم راگه یاندنه کانی که مه هزه له یه یه ئه و بکه م و ده ک��ه ن پ��ی��اده ی ئێستا یه کێتی و پ��ارت��ی ئه وه ی له ڕێگه ی خۆیان به حسابی ده یانه وێت وش��ه ی ب��زوت��ن��ه وه ب��ۆ )ب��زوت��ن��ه وه ی گ��ۆڕان( وش��ه ی ئ��ه و جێگه ی ل��ه ب��ه اڵم به کاربهێنن، )حزب( به کار ده هێنن و ده ڵێن )حزبی گۆڕان( له که دار پێ )گ��ۆڕان(ی ئ��ه وه ی بۆ گوایه بکه ن و ریسوای بکه ن و به حساب ده یانه وێت بهێنن، به کار له به رامبه ریان ده روونی جه نگی ئه مه له کاتێکدایه که ره نگه بیریان چووبێته وه خۆشیان حزبن. به کارهێنانی وشه ی )حزب( له ئێستادا له الیه ن ئه م دوو حزبه وه وه ک جنێوه ، گ��ۆڕان بڵێن خه ڵک ب��ه ده ی��ان��ه وێ��ت چونکه )ح��زب��ه ( ن��ه ک )ب��زوت��ن��ه وه (، ئ��ه م��ه ش له سه ر بیست ل��ه وه ی دڵنیان خۆیان ئ��ه وه ی بنه مای ساڵه خه ریکی ناشرین کردنی حزبن و حزبیان وا ریسوا کردوه هه رکه س گوێی لێی بێت دوور ده که وێته وه و )حزبی( له ال قێزه ونه و به م کاره ش ته نیا خۆیان که حزبن رسواده بن نه ک که سیتر. )ب��زوت��ن��ه وه ی ئ��ای��ا ئه وه نییه ل��ه س��ه ر ق��س��ه م گۆڕان( به رنامه که ی راسته یان راستنیه ، به اڵم ئه گه ر که سێک روو بخه مه ئ��ه وه ده م��ه وێ ناوی )أ( بێت ده کرێت به )ب( بانگی بکه ین یان هه ر ناوێکیتر، ده شزانیین ئه مڕۆ )گۆڕان( وه ک گ��ۆڕان( )بزوتنه وه ی ناوه خۆی ناوی چۆن )بزوتنه وه ی دیموکراسیخوازان(یش وه ک پارتێکی سیاسی ئه مڕۆ له هه رێمی کوردستاندا هه ن، جائیتر بزوتنه وه بن یان نا ئه وه شتێکیتره ، به اڵم سه یره که له وه دایه ئه وان ئه م وشه یه وه ک وشه یه ک به کاردێنن که )گۆڕان(ی پێناشرین بکه ن له به رچاوی خه ڵک که به بڕوای من ئه مه هه ڵه یه کی مێژووییه تێی که وتوون و هیوادارم ب��وون��ی حزب ب��ک��ه ن��ه وه ، چونکه راس��ت��ی زوو ئامرازێکی باشه بۆ ئاراسته کردنی کۆمه ڵگا و حزبیش ئه وه نییه که پارتی و یه کێتی بۆیان پراکتیزه کردوین، به ڵکو له بنه مادا دامه زراندنی ئاراسته کردنی بۆ و پیرۆزه ئامانجێکی بۆ ناشرین وشه یه کی وه ک نه ک کۆمه ڵگایه ، به کار بهێنرێت بۆ به رامبه ر وه ک ئه وه ی ئێستا ده کرێت پیاده ده سه اڵته وه راگه یاندنه کانی له قسه یه کی بیانه وێ ئه گه ر لێهاتووه وای و ناشرین به که سێک بڵێن پێی ده ڵێن )حزبی(.

یه کێتی و پارتی خۆیان ریسوا ده که ن یان...

کاروان‌ساالر

ریکالم

ریکالم

دۆسیه ، فۆتۆ ستۆری و چه ند

بابه تێکی تایبه ت به رۆژی مندااڵن

له الپه ڕه کانی ناوه وه

chatr_58

Documents