kąkolewnica

Kąkolewnica

Mój dom rodzinny, moja miejscowość, jej położenie, krajobraz i stan środowiska.

Izabela Komoń Maja Mierzwińska

Spis Treści

• Położenie• Liczba mieszkańców• Najciekawsze zabytki

Kościół Stajnia Porodówka Wywiad z Panem Janem Janczewskim

• Krajobraz Fauna Flora

• Stan środowiska• Kąkolewnica jako „podlaski Katyń”• Bibliografia

Położenie (mapa)

Gmina Kąkolewnica leży w północnej części powiatu radzyńskiego, 90 km od Lublina, przy drodze krajowej Białystok - Lublin i magistrali krajowej Berlin - Moskwa. Przez teren gminy przepływa rzeka Krzna i kanał Wieprz - Krzna.

Położenie

• Gmina Kąkolewnica zajmuje obszar 14.771 ha, w tym użytki rolne 10.340 ha, stanowiące 70 % powierzchni ogólnej gminy. Lasy zajmują powierzchnię 3.650 ha, co stanowi 24,7 % powierzchni ogólnej.

• Na terenie gminy znajduje się 20 wsi: Brzozowica Duża, Brzozowica Mała, Grabowiec, Jurki, Kąkolewnica Południowa, Kąkolewnica Północna, Kąkolewnica Wschodnia, Lipniaki, Miłolas, Mościska, Olszewnica, Polskowola, Rudnik, Sokule, Turów, Wygnanka, Zosinowo, Żakowola Poprzeczna, Żakowola Radzyńska i Żakowola Stara.

Liczba mieszkańców

• Na dzień 31 grudnia 2009 gmina Kąkolewnica Wschodnia liczyła 8827 mieszkańców. Liczba ludności gminy stale zmniejsza się. Spadek liczby ludności jest spowodowany odpływem ludności. Świadczą o tym poniższe dane:

31.12.2007 – 8879 mieszkańców 31.12.2008 – 8856 mieszkańców 31.12.2009 – 8827 mieszkańców.

• Kąkolewnicę zamieszkują przeważnie rolnicy, choć są tu również nieliczni przedsiębiorcy.

Najciekawsze zabytki

• Mimo, iż Kąkolewnica nie jest miejscowością, do której chętnie lgną turyści, to jednak kryje w swojej historii wiele ciekawych zdarzeń. Bujna przeszłość ma odzwierciedlenie w pomnikach upamiętniających, krzyżach, budynkach.

• Zabytki, choć niewiele ich jest, przyciągają pasjonatów historią i krajobrazem.


Kościół

Parafia pod wezwaniem Filipa Nereusza w Kąkolewnicy. Pierwszy kościół w Kąkolewnicy ufundował w roku 1767 starosta kąkolewnicki Filip Szaniawski. Obecny murowany kościół parafialny zbudowany został w roku 1870 przez ks. Juliana Perzanowskiego. Świątynia konsekrowana została w roku 1961. Od momentu wybudowania kościoła Kąkolewnica była filią parafii trzebieszowskiej. Parafia odnowiona została w roku 1919. Styl architektoniczny kościoła jest eklektyczny z cechami neoklasycyzmu, a wystrój wnętrza barokowy.

Najciekawsze zabytkiKościół:

Najciekawsze zabytkiStajnia

Informacji o stajni jest niewiele. Dowiedziałyśmy się, że był to budynek dworski do pojenia bydła. Prowadzono tam inwestycje POZH – Polska Ochrona Zwierząt Hodowlanych, zwierzęta na eksport. Dzierżawcą był Pan Leski, który został wygnany przez rosyjskie wojsko. Zostawił swój majątek, który w niedługim czasie został podzielony. Teraz o stajnie niestety nikt już nie dba. W pobliżu znajduje się równie zaniedbana porodówka i lecznica, której właścicielem jest Pan Nowak.

Najciekawsze zabytkiStajnia:


Porodówka To miejsce cieszące się szczególnym zainteresowaniem wśród tutejszych pasjonatów historii Kąkolewnicy. Jest to budynek mający ponad 100 lat. Niegdyś to czynna placówka zdrowotna, teraz obraz niszczycielskiej działalności człowieka i natury. Obecnie teren dawnej porodówki porośnięty jest dziką roślinnością, a także wieloma gatunkami drzew.


• Porodówka: Udałyśmy się na wywiad do mieszkającego w pobliżu p. Jana

Janczewskiego, to ponad stuletni człowiek, który śledził losy porodówki, zapytaliśmy:

-Czy mógłby Pan przybliżyć nam historię powstania porodówki? Kiedy? Jak funkcjonowała?

-Moi drodzy. Kiedy ja tu przyjechałem z Wileńszczyzny aby się osiedlić to porodówka była czynna. Mówiono wtedy, że to najstarszy budynek w całej wsi. Interesowałem się jej historią, ponoć była ona dworkiem szlacheckim, w którym przebywał nawet król, choć to mogły być plotki.


-Jak pan myśli, czy mogą być gdzieś spisane informacje dotyczące porodówki?

-Niestety, sam też próbowałem takowych znaleźć, lecz nikt w całej okolicy nie posiada takich informacji. Jedynie karty dzieci, które przychodziły tu na świat mówią o konkretach w sprawie porodówki.

-A stan przyrody? Dawniej też tak wyglądał ogród?

-Ależ nie, niegdyś ten ogród był wspaniały, tysiące kwiatów, krzewy ozdobne, aż miło było popatrzeć, nie to co teraz.

-W każdym razie dziękujemy za udzielone informacje. Do widzenia.

-Do widzenia.

Najciekawsze zabytkiPorodówka (przyroda)

Krajobraz

Krajobraz

• Kąkolewnica jest typowo rolniczą miejscowością. W ukształtowaniu terenu przeważają głównie pola uprawne, lasy i niekiedy pastwiska. Tereny naturalne łącząc się z uprzemysłowioną częścią krajobrazu miejscowości współtworzą przepiękne tereny bogate w faunę i florę, a także zagospodarowane w optymalny sposób przez człowieka obszary.

Krajobraz

Fauna:Kąkolewnica jest bogata w różnorodne gatunki zwierząt, poczynając na zwierzętach hodowlanych, a kończąc na wolnożyjących istotach, zamieszkujących ten teren. Co roku w okolicach równonocy wiosennej w Kąkolewnicy pojawiają się ptaki, które całe lato mieszkają razem z nami. Cała przyroda budzi się do życia, a wtedy nasza miejscowość najlepiej oddaje piękno swych naturalnych dóbr.

Krajobraz

Fauna:

Krajobraz

Flora:Kąkolewnica, jak sama nazwa mówi jest skarbnicą kwiatów-kąkoli. Pochodzenie nazwy ściśle łączy się i oddaje piękno zarówno kwiatu, jak i miejscowości. Kąkolewnica słynie z wielu gatunków roślin, ładnych krajobrazów i ogromnych lasów, którymi jest otoczona.

Krajobraz

Flora: malownicze krajobrazy

Krajobraz

Stan środowiska• Kąkolewnica to tereny niezanieczyszczone. Odpowiedzialni

gospodarze i władze gminne starają się o to, by dbano o czystość. Inwestycje prowadzone przez wójta, księży a także działalność szkół i mieszkańców pozwala cieszyć się zadbanym otoczeniem. Mimo zwiększonego uprzemysłowienia, obszary należące do Kąkolewnicy nie zostały skażone. Profilaktyka i badania na rzecz ochrony środowiska nie pozwalają na zanieczyszczenie. W lasach powstają coraz to nowe szkółki.

Stan środowiska

• Przyroda jest jedynie w minimalnym stopniu zagrożona (nieprzemyślane działania człowieka i zagospodarowanie pól uprawnych). Wiele gatunków zwierząt, które znalazły schronienie w naszych lasach są pod ochroną.•Przyrodą możemy się szczycić.

Stan środowiska

• Mimo zadbanego środowiska, zdarzają się sytuacje brutalnego potraktowania zabytków i elementów przyrody przez mieszkańców (głównie młodzież), która jeszcze nie do końca docenia to, na co rodzice i dziadkowie tak długo pracowali.

• Dzisiejsza młodzież kąkolewnicka kierowana jest już od najmłodszych lat przez rodziców i tutejszych nauczycieli, by szanować swoją „małą Ojczyznę”.

Stan środowiska•Przypadki zniszczeń są surowo karane.•W Kąkolewnicy ciągle trwają prace budowlane mające na celu upiększenie okolicy i ułatwienie życia mieszkańcom.• Władze gminne starają się, aby stan środowiska nie ucierpiał w czasie remontów dróg, zakładania kanalizacji.

Kąkolewnica jako „podlaski Katyń”

• Kąkolewnica niewątpliwie jest miejscem urzekającym, lecz warto wspomnieć, że tereny te pamiętają straszliwą wojnę, podczas której w tutejszych lasach pomordowano wielu niewinnych ludzi…


Tajemnica kąkolewnickich lasów:• Uroczysko "Baran" w Kąkolewnicy zwane jest przez okoliczną

ludność Małym Katyniem. W lesie tym w czasie stacjonowania w okolicy II Armii Wojska Polskiego od jesieni 1944 do przełomu stycznia i lutego 1945 roku rozstrzeliwano żołnierzy AK, ale także WiN i BCh, prawdziwych i urojonych dezerterów oraz innych, którzy nie spodobali się nowej władzy. Dotychczas nie jest znana liczba osób tam rozstrzelanych. Najostrożniejsze szacunki mówią o kilkuset ofiarach, ale padają też liczby 1300-1800.


• Dnia 8 marca 1990 roku Prokuratura Rejonowa w Radzyniu Podlaskim wszczęła śledztwo w sprawie kąkolewnickiej zbrodni. Od 25 do 27 kwietnia przeprowadzono ekshumację w obrębie istniejącej symbolicznej mogiły.

• Z zeznań mieszkańców Kąkolewnicy wynikało, że w czasie stacjonowania sztabu II Armii las był strzeżony przez uzbrojonych żołnierzy i nikt z cywilów nie mógł tam wejść. Nocami słychać było strzały z tego kierunku, po zapadnięciu zmroku jeździły tam kryte ciężarówki.


• Miejsca egzekucji nie były oznaczane. Po zakopaniu zwłok osób rozstrzelanych teren ponownie wyrównywano, a następnie maskowano mchem i młodymi sadzonkami drzew. Gdy sztab opuścił Kąkolewnicę w styczniu 1945 roku, dokładnie splantowano ziemię, a na wiosnę zasadzono setki młodych drzew. Jeszcze latem 1945 roku Jerzy Sokoliniec ps. "Kruk", dowódca oddziału WiN na tym terenie, znając miejsce egzekucji, zatknął tam brzozowy krzyż. Sam potem wpadł w ręce NKWD. Po latach deszcze zaczęły wypłukiwać kości i czaszki pomordowanych. Dopiero w 1980 roku wykonano symboliczną mogiłę.


• Stan szczątków i ich usytuowanie w mogiłach świadczyły o wyjątkowej brutalności wykonawców egzekucji i ogromie cierpień ofiar. Jak czytamy w protokole sporządzonym przez Zakład Medycyny Sądowej, skazani mieli ręce i nogi związane kablami metalowymi, ręce wykręcone były do tyłu. W chwili zgonu niektóre ofiary miały złamane kości podudzi i ramion, czaszki nosiły ślady urazów mechanicznych zadanych z dużą siłą tępym i twardym narzędziem. W kościach czaszek biegli stwierdzili obrażenia postrzałowe, świadczące o tym, że ofiary ginęły od strzałów oddawanych w tył lub bok głowy. Jedna spośród odnalezionych czaszek nie była przestrzelona, lecz rozbita.

Moja Kąkolewnica

• To ukochana miejscowość, w której przyszło nam się wychować,• Teren który został skrwawiony krwią niewinnych Polaków,• Doskonały obszar leśny i polny przeznaczony na wycieczki piesze i

rowerowe,• Miejsce ustronne, oddalone od miejskiego zgiełku i hałasu.

Jesteśmy z niej dumni!

Źródła

Informacje zaczerpnięte zostały:• z własnych zbiorów (zdjęcia),• archiwów gminnych pasjonatów historią przyrody,• z zebranych przez nas informacji (wywiad),• źródeł internetowych i stron dotyczących wybranego przez nas

tematu, http://www.kakolewnica.lublin.pl/ http://pl.wikipedia.org/wiki/Uroczysko_Baran http://www.polskaniezwykla.pl/attraction/238.id

• z książki pt. „Losy Ziemi Kąkolewnickiej” Jana Trokowicza.

The End…

kąkolewnica

Documents