penukar.pdf
TRANSCRIPT
Golongan B :
110 g Jambu air =2 bh sdg 75 g Jambu biji = ¾bh sdg
120 g Kedondong =2 bh sdg 190 g Pepaya =1 ptg bsr
65 g Salak = 2 bh sdg 180 g Semangka = 2 ptg sdg
75 g Apel = ½bh sdg 50 g Apokat = ½ bh bsr
140 g Belimbing = 1 bh bsr 190 g Melon = 1 ptg bsr
70 g Blewah = 1 ptg sdg 50 g Pis. Ambon = 1 bh kcl
45 g Pis. Kepok = 1 bh 85 g Pier = ½ bh sdg
GOLONGAN VI (SUSU)
1. Susu Tanpa Lemak
Satu satuan penukar mengandung 75 Kalori , 10 g karbohidrat
7 g protein.
200 g Susu skim = 1 gls K+
20 g Tep. Susu skim = 4 sdm K+
2. Susu Lemak Sedang
Satu satuan penukar mengandung 125 Kalori , 10 g
karbohidrat 7 g protein, 6 g lemak
35 g Keju = 1 ptg kcl Na+,Ko+
165 g Susu kambing = ¾ gls K+
100 g Susu kental tdk mans= ½ gls K+
200 g Susu sapi = 1 gls K+
3. Susu Tinggi Lemak
Satu satuan penukar mengandung 150 Kalori , 10 g
karbohidrat 7 g protein, 10 g lemak
100 g Susu kerbau = ½ gls
30 g Tepung susu penuh = 6 sdm
GOLONGAN VII (MINYAK/LEMAK)
Satu satuan penukar mengandung 50 kalori, 5 g lemak.
1. Lemak Tidak Jenuh
60 g Alpukat = ½ bh bsr S++,Tj+,K+
25 g Kac almon = 7 bj
20 g Mayonnaise = 2 sdm
5 g Miny. Jagung = 1 sdt
5 g Miny. Bg Matahari = 1 sdt
5 g Miny. Kac. kedele = 1 sdt Tj+
5 g Miny. Kac.tanah = 1 sdt Tj+
5 g Miny. Safflower = 1 sdt
5 g Miny. Zaitun = 1 sdt Tj+
2. Lemak Jenuh
5 g Lemak Babi = 1 ptg kcl
15 g Mentega = 1 sdm
40 g Santan (peras dg. Air)= 1/3 gls K+
15 g Kelapa = 1 ptg kcl K+
5 g Minyak Kelapa = 1 sdt
GOLONGAN VIII (TANPA KALORI)
Jumlah kalori sangat rendah sehingga dapat diabaikan
Air mineral Teh
Kopi Gula alternative
Agar-agar Gelatin
Air kaldu Kecap
Cuka Ketimun
Labuair Lettuce
Lobak Slada air
Tomat Gambas
ARTI SINGKATAN
G = gram
Bj = biji
Sdg = sedang
Ptg = potong
Sdm = sendok makan
Sdt = sendok teh
Gls = gelas
Bh = buah
Bsr = besar
Kcl = kecil
Na+ = natrium 200-400 mg
Na++ = natrium > 400 mg
S+ = serat 3-6 gr
S++ = serat > 6 gr
K+ = tinggi kalium
Pr+ = tinggi purin
Ko+ = tinggi kolesterol
Tj+ = sumber lemak tidak jenuh tunggal
Ka+ = sayuran lebih 50 kalori
P- = rendah protein
RUMAH SAKIT TINGKAT III BALADHIKA HUSADA
Jl. Pb Sudirman No. 45 Telp. 0331-484674. 0331-489207 Jember
NAMA : …………………………………
UMUR : ………………………………… Th
TINGGI BADAN : ………………………………… Cm
BERAT BADAN : ………………………………… Kg
ALAMAT : …………………………………
TANGGAL : …………………………………
Unit Gizi
Perhatian :
1. Daftar ini supaya ditunjukkan kepada konsusltasi gizi
pada setiap kunjungan.
2. Apabila daftar rusak atau hilang, segeralah hubungi
konsultan gizi Anda.
Tujuan penggunaan bahan makanan penukar :
1. Sebagai daftar bahan makanan penukar.
2. Memungkinkan penggunaan bahan makanan
bervariasi.
3. Menghindari kebosanan.
4. Memudahkan pasien dalam memilih bahan makanan
sesuai dietnya.
GOLONGAN I (SUMBER KARBOHIDRAT)
Bahan makanan ini umumnya digunakan sebagai makanan
pokok. Satu satuan penukar mengandung 175 kalori, 40 g
karbohidrat, 4 g protein.
Daftar dibawah ini menunjukkan jumlah bahan makanan yang
dapat digunakan untuk satu pengganti nasi. 100g nasi sama
dengan :
400 g Bubur beras = 1 ½ gls
200 g Nasi tim = 1 gls
100 g Nasi jagung = ¾ gls
200 g Kentang = 2 bh sdg K+
120 g Singkong = 1 ½ ptg sdg K+,P-,S+
125 g Talas = ½ bj sdg S+
135 g Ubi jalar kuning = 1 bj sdg S++,P-
80 g Roti putih = 4 iris Na+
40 g Maizena = 7 sdm
50 g Mie kering = 1 gls Na+
200 g Mie basah = 2 gls Na+, P-
50 g Bihun = ½ gls
50 g Krekers = 5 bh bsr
40 g Biskuit = 4 bh bsr Na+
50 g Macaroni = ½ gls P-
50 g Tepung beras = 8 sdm
50 g Tpung hunkwe = 10 sdm
50 g Tepung singkong = 5 sdm
50 g Tepung terigu = 5 sdm
45 g Tepung havermut = 5 ½ sdm S+
50 g Tepung tapioca = 8 sdm K+, P-
50 g Sagu = 8 sdm P-
320 g Bengkuang = 2 bj bsr S++
150 g Sukun = 3 ptg sdg S++
GOLONGAN II (SUMBER PROTEIN HEWANI)
Menurut kandungan lemaknya, sumber protein hewani dibagi
3 kelompok :
1. Lemak Rendah
Satu satuan penukar mengandung : 50 kalori, 7 g protein, 2 g
lemak
40 g Babat = 1 ptg sdg Ko+, Pr+
45 g Cumi-cumi = 1 ekor kcl
40 g Ayam tanpa kulit = 1 ptg sdg
15 g Ikan asin kering = 1 ptg sdg Na+
40 g Ikan segar = 1 ptg sdg
50 g Kepiting = 1/3 gls
90 g Kerang = ½ gls Na+, Pr+
35 g Lemuru = 1 ptg
65 g Putih telur = 2 ½ btr
35 g Udang segar = 5 ekor sdg Ko+
2. Lemak Sedang
Satu satuan penukar mengandung : 75 kalori, 7 g protein, 7 g
lemak.
170 g Bakso = 10 bj sdg
35 g Daging sapi = 1 ptg sdg Ko+
40 g Daging kambing = 1 ptg sdg
35 g Hati sapi = 1 ptg sdg Ko+, Pr+
65 g Otak = 1 ptg bsr Ko+, Pr+
55 g Telur ayam = 1 btr Ko+
50 g Telur asin = 1 btr
3. Lemak Tinggi
Satu satuan penukar mengandung : 150 kalori, 7 g protein, 13
g lemak.
45 g Bebek = 1 ptg sdg Pr+
45 g Belut = 3 ekor kcl
45 g Cornet Beef = 3 sdm Na+
40 g Ayam dengan kulit = 1 ptg sdg Ko+
50 g Daging babi = 1 ptg sdg Ko+
35 g Sarden = ½ ptg sdg Pr+
50 g Sosis = ½ ptg Na++
45 g Kuning telur ayam = 4 btr Ko+
55 g telur bebek = 1 btr Ko+
GOLONGAN III (SUMBER PROTEIN NABATI)
Satu satuan penukar mengandung : 75 kalori, 7 g karbohidrat,
5 g protein, 3 g lemak.
50 g Oncom = 1 ptg sdg
25 g Kacang hijau = ½ gls direbus
25 g Kedelai = 2½ sdm
25 g Kacang merah = 2½ sdm
20 g Kacang tanah = 2 sdm
50 g Tempe = 2 ptg sdg
185 g Sari Dele Bubuk =2½ gls
100 g Tahu = 1 ptg bsr S+
GOLONGAN IV ( SAYURAN)
Satu penukar adalah 100 g sayuran campur ± 1 gls setelah
dimasak dan ditiriskan. Ada 3 golongan berdasarkan
kandungan zat gizinya.
1. Sayuran A
Digunakan sekehendak.
Baligo Lettuce S+
Gambas S+ Lobak S++
Jamur kuping S++ Slada S+,K+
Ketimun S+, K+ Slada air S+
Labu air Tomat S++,K+
2. Sayuran B
Satu satuan penukar mengandung : 25 kalori, 5 g karbohidrat,
1 g protein.
Cabai hijau bs S++ Bayem K+
Buncis S++ Jagung muda S+
Daun koro Kool S+, K+
Kembang kool S++,K+ Jantung pisang S+
Kecipir S+ Labu siam
Pakis S++ Sawi S+
Terong S++ Taoge kac ijo S+,K+
Kangkung S+ Kac. Panjang S+
Kembg. Kool S+,K+ Rebung S+,K+
3. Sayuran C
Satu satuan penukar mengandung : 50 kalori, 10 g
karbohidrat, 3 g protein.
Bayam merah S+,K+ Daun katuk S+
Kacang Kapri S+ Keluwih Ka+
Daun papaya K+ Daun singkong S+,K+
Tewel S+ Mlinjo
Taoge kac kedele
GOLONGAN V (BUAH DAN GULA)
Satu satuan penukar mengandung 50 Kalori dan 12 gram
karbohidrat.
Golongan A :
90 g Mangga = ¾ bh bsr 45 g Nangka = 3 bj sdg
75 g Rambutan = 8 bh 55 g Sawo = 1 bh sdg
60 g Sirsak = ½ gls 95 gNanas = ¼ bh sdg
165 g Anggur = 20 bh sdg 80 gDuku = 16 bh bsr
35 g Durian = 2 bj bsr 110gJerukmanis=2bh sdg
40 g Pisang emas =2 bh 40 g Pisang raja = 2 bh kc
13 g Gula pasir = 1 sdm 15 g Madu = 1 sdm