thai aging nutrition 2549

แนวทางเวชปฏบต การดแลโภชนบำบดในโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกตสำหรบผสงอายISBN : 974-422-310-3พมพครงท 1 : กนยายน 2549จำนวนพมพ : 3,000 เลมพมพท : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จำกด

คำปรารภ

กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข มพนธกจในการพฒนาการดานการบำบดรกษาและฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยฝายกาย โดยมการศกษา วจย พฒนา และถายทอดความรและเทคโนโลยทางการแพทย การเพมพนความรและทกษะการปฏบตงานแกบคลากรทางการแพทย และการใหบรการทางการแพทยเฉพาะดาน หรอในระดบตตยภมทซบซอนอยางไดมาตรฐาน เพอใหผมารบบรการพงพอใจ

กรมการแพทย โดยสถาบนเวชศาสตรผสงอาย ซงรบผดชอบงานวชาการดานผสงอายของกระทรวงสาธารณสข จากอตราประชากรผสงอายทเพมมากขน โรคเรอรงพบวาเปนปญหาทพบมากในผสงอาย สงผลกระทบตอสขภาพของผสงอายและครอบครว เชน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสงและภาวะไขมนในเลอดผดปกต ดวยเหตน จ งไดจดทำแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย โดยมงเนนใหแพทยและบคลากรทางการแพทย ไดทราบขนตอนการวนจฉย การวางแผนการรกษา และดแลผปวยผสงอายทมปญหาในโรคโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต ทมงหวงใหผสงอายสามารถควบคมโรคไดสขภาพอนามยและคณภาพชวตทด

ในโอกาสน กรมการแพทย ขอขอบพระคณศาสตราจารยนายแพทยสรตน โคมนทร ประธานคณะทำงานจดทำแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกตสำหรบผสงอาย และคณะทำงานผทรงคณวฒทกทานทไดทมเทแรงกายแรงใจและเสยสละเวลาอนมคามารวมดำเนนการจดทำแนวทางเวชปฏบตฯ ฉบบน อนจะเปนประโยชนสำคญตอแพทยและบคลากรทางการแพทยตอไป

(นายแพทยชาตร บานชน)อธบดกรมการแพทยกระทรวงสาธารณสข

- วาง -

คำนำ

จากสถานการณสขภาพของประเทศไทย พบวาปญหาสขภาพทสำคญของประเทศ 10 ลำดบแรกสวนใหญเปนโรคเรอรงทงสน ไดแก โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง เปนตน โดยเฉพาะในกลมผสงอายมภาวะเสยงและปญหาสขภาพเจบปวยดวยโรคเรอรง ซงปญหาการเจบปวยเหลานมาจากพฤตกรรมดานสขภาพเปนสวนใหญ และสามารถปองกนการเกดและยบย งความรนแรงได โดยหนมาใสใจสขภาพ และปรบเปลยนพฤตกรรมอยางจรงจงและเปนระบบ

สถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ซงรบผดชอบงานวชาการดานผสงอายของกระทรวงสาธารณสข ไดจดทำหนงสอแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย เพอใหแพทยและบคลากรทางการแพทยไดทราบขนตอนการวนจฉย การวางแผนการรกษา และดแลผปวยผสงอายทมปญหาในโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต ทงนเพอใหผปวยสงอายไดรบการบรการดานสขภาพอยางถกตองและเหมาะสม จะไดมอายยนยาวขน และมคณภาพชวตทดตอไป

(แพทยหญงวราภรณ ภมสวสด)ผอำนวยการสถาบนเวชศาสตรผสงอาย

- วาง -

บทนำ

ในปจจบนวทยาการทางการแพทยในประเทศเจรญขนอยางมาก และเศรษฐานะของชาตไดเจรญขน มโครงการชวยดแลสขภาพใหกบประชาชนชาวไทยมากขน ทงทางการแพทยและสาธารณสขประชาชนมความเปนอยทดขน ทำใหชาวไทยมอายยนยาวขน และตองเผชญกบโรคภยไขเจบทเปนปญหาจากการเสอมของรางกาย พบวาคนไทยมสถตของการเกดเบาหวาน และความดนโลหตสงกนมากขนซงโรคทงสองนมสวนนำไปสการเจบปวยดวยโรคอนๆ ตามมา อาท โรคหวใจ และสมองขาดเลอดรวมทงไตกเสอมไดงายขนดวย ดงนนสถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย สถาบนฯ ไดรบความรวมมอจากผเชยวชาญดานการทางแพทยสาขาตางๆ จากหนวยงานตางๆ ไดแก ราชวทยาลยอายรแพทยแหงประเทศไทย คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลคณะสาธารณสขศาสตร สถาบนวจ ยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล คณะสหเวชศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย กรมอนามย โรงพยาบาลราชวถ โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทยประชมระดมสมองความคดเหน คนควาขอมลเชงประจกษ จดทำเปนแนวทางการดแลผปวยผสงอายโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย

คณะทำงานหวงวาแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสงและภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย จะไดเปนประโยชนกบแพทยและบคลากรทางการแพทยในการนำไปปฏบตเพอการวนจฉยและดแลรกษาไดเปนอยางด

(ศาตราจารยนายแพทยสรตน โคมนทร)ประธานคณะทำงาน

- วาง -

สารบญ หนา

คำปรารภคำนำบทนำแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในโรคเบาหวาน สำหรบผสงอาย 11แนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในโรคความดนโลหตสง สำหรบผสงอาย 19แนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย 25ภาคผนวก 29การประเมนภาวะโภชนาการ 30การวางแผนและการใหโภชนบำบด 33แนวทางการใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการ 35การตดตามและประเมนผลการใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการ 36แบบประเมนระดบความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพ 38ปรมาณพลงงานและโปรตนทควรไดรบประจำ 40ปรมาณโซเดยม โปรแตสเซยม และคลอไรดทควรไดรบประจำ 40ปรมาณสารอาหารอางองทควรไดรบประจำวน (Dietary Reference Intake : (DRI)) 41

: ปรมาณวตามนทแนะนำสำหรบแตละบคคลปรมาณสารอาหารอางองทควรไดรบประจำวน (Dietary Reference Intake : (DRI)) 42

: ปรมาณแรธาตทแนะนำสำหรบแตละบคคลตารางแสดงความตองการอาหารในผสงอายทไมเปนโรค 43

และในผสงอายทเปนโรคเบาหวาน ความดนโลหต และภาวะไขมนในเลอดผดปกตตวอยางรายการอาหารเพอสขภาพสำหรบผสงอาย 1 สปดาห 46ธงโภชนาการ 50ตารางแสดงคณคาอาหารในหมวดรายการอาหารแลกเปลยน 51ดชนนำตาลของอาหารไทยบางชนด 52อาหารทมเกลอโซเดยมสง 53อาหารทมโคเลสเตอรอลสง 55บรรณานกรม 56

แนวทางเวชปฏบต การดแลโภชนบำบดในโรคเบาหวาน

โรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกตสำหรบผสงอาย10

- วาง -



วตถประสงค1. มแนวทางการใหโภชนบำบดในโรคเบาหวานสำหรบผสงอาย2. ผสงอายทเปนโรคเบาหวานสามารถควบคมระดบนำตาลในเลอดไดเพอลดภาวะแทรกซอน3. เพอเผยแพรประชาสมพนธแนวทางการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวานสำหรบผสงอายแกบคลากร

ทางการแพทยและสาธารณสข

กลมเปาหมาย1. แพทย2. พยาบาล3. นกโภชนาการ / โภชนากร / นกกำหนดอาหาร4. เจาหนาทสาธารณสข

คำนยามโรคเบาหวาน เปนโรคเรอรงทเกดจากตบออนไมสามารถสรางฮอรโมนอนซลนไดเพยงพอ และ/

หรอรางกายไมตอบสนองตออนซลนไดตามปกต ทำใหมระดบนำตาลในเลอดสงขนและมความผดปกตทางเมตาบอลสมอนๆ ตามมา ซงหากไมสามารถควบคมความผดปกตดงกลาวได จะเกดภาวะแทรกซอนตาง ๆ ทงหลอดเลอดขนาดเลก (Microvascular) เชน โรคไต (diabetic nephropathy) โรคจอประสาทตาผดปกต (diabetic retinopathy) โรคเสนประสาทผดปกต (Diabeticneuropathy) และหลอดเลอดขนาดใหญ(Macrovascular) เชน โรคหลอดเลอดสมองอดตน โรคหวใจและหลอดเลอด โรคหลอดเลอดสวนปลายทขา

แนวทางเวชปฏบตนเปนเครองมอสงเสรมคณภาพของการบรการดานสาธารณสขทเหมาะสมกบทรพยากรและเงอนไขของสงคมไทยโดยหวงผลในการสรางเสรมสขภาพและแกไขปญหาสขภาพของคนไทยอยางมประสทธภาพและคมคา ขอแนะนำตางๆ ในแนวทางเวชปฏบตนมใชขอบงคบของการปฏบต ผใชสามารถปฏบตแตกตางไปจากขอแนะนำนไดในกรณทสถานการณแตกตางออกไปหรอมเหตทสมควร โดยใชวจารณญาณและอยบนพนฐานหลกวชาการและจรรยาบรรณ

แนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในโรคเบาหวาน สำหรบผสงอาย



สถานการณและสภาพปญหาสถานการณความชกโรคเบาหวานในประเทศไทย พบรอยละ 9.6 ของประชากรผใหญทมอาย 35 ป

ขนไป (Aekplakorn W และคณะ ; 2546) เปนโรคเรอรงทเปนปญหาทางสาธารณสขและเปนสาเหตการตายจากรายงานผปวยใน สำนกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสขพบวา โรคเบาหวานมแนวโนมเพมขนจาก 33.3 ตอแสนประชากร ใน พ.ศ. 2528 เพมเปน 91.0 ใน พ.ศ. 2537 และเปน 380.7 ตอแสนประชากร ในป พ.ศ. 2546 นอกจากนจากการสำรวจในป พ.ศ. 2539 ยงพบวาผปวยโรคเบาหวาน 2 ลานคนมรอยละ 48.7 ททราบวาตวเองเปนโรคเบาหวานและนอยกวาครงทไดรบการรกษาทเหมาะสม (มลนธสาธารณสขแหงชาต; 2541) นอกจากนโรคเบาหวานยงเปนสาเหตการตายสงในผสงอาย โดยเพมขนจาก 28.8ตอแสนประชากร ในป พ.ศ. 2534 เปน 66.7 ตอแสนประชากร ในป พ.ศ. 2546 และมแนวโนมเพมขน(สำนกนโยบายและแผน กระทรวงสาธารณสข; การสาธารณสขไทย 2544-2547)

เม อพจารณาจากรายงานเรองการสญเสยปสขภาวะ (Disability Adjusted Life Years Loss :DALYs Loss) ซงเปนหนวยเทากบการสญเสยชวงอายของการมสขภาพทดไปจำนวน 1 ป (วนด;2548)พบวาเบาหวานเปนปญหาสำคญของการสญเสยปสขภาวะของคนไทย โดยเพศหญง คดเปนจำนวน 267,158DALYs loss ซงสงเปนอนดบสามรองจากเอดส และโรคหลอดเลอดสมอง และเพศชาย คดเปนจำนวน168,372 DALYs loss ซงสงเปนอนดบหา รองจากโรคเอดส อบตเหตจราจร หลอดเลอดสมอง มะเรงตบ(สำนกนโยบายและแผน กระทรวงสาธารณสข;2542) จากสถานการณและสภาพปญหาดงกลาว บคลากรสาธารณสขจงควรใหความสนใจ ในการปองกน ดแล บำบด รกษา และฟนฟโรคเบาหวาน เพอลดอตราปวยอตราตาย ภาระโรค และเพมคณภาพชวตของผสงอาย

ภาวะแทรกซอนของโรคเบาหวาน1. โรคแทรกซอนเฉยบพลน

- ภาวะนำตาลในเลอดตำ- ภาวะนำตาลในเลอดสงมาก + ไมมสารคโตนคง

{HYPERGLYCEMIA : HYPER OSMOLAR NONKETOTIC SYNDROME (HHNS)}- การตดเชอ

2. โรคแทรกซอนเรอรงโรคแทรกซอนจากหลอดเลอดใหญ- โรคหลอดเลอดหวใจตบ- โรคหลอดเลอดสมองอดตน- ความดนโลหตสง- โรคหลอดเลอดตบทเทา



โรคแทรกซอนจากหลอดเลอดเลก- โรคแทรกซอนทางตา (DIABETIC RETINOPATHY)- โรคแทรกซอนทางไต (DIABETIC NEPHROPATHY)- โรคแทรกซอนทางระบบประสาท (DIABETIC NEUROPATHY)

1. โรคแทรกซอนเฉยบพลนภาวะนำตาลในเลอดตำ หมายถงภาวะทมนำตาลในเลอดตำกวา 50 มลลกรมตอเดซลตร มกพบบอย

ในผสงอาย และทำใหเกดหมดสต ไมรสกตวได เกดจาก- รบประทานอาหารนอยกวาปกต /รบประทานอาหารผดเวลา (สายเกนไป)- ฉดอนซลน หรอรบประทานยาเมดลดระดบนำตาลมากเกนไป หรอพบในผปวยทมภาวะไต

หรอตบเสอม ทำใหการทำลายหรอการขบยาออกจากรางกายนอยลง ฤทธของยามากขน- ออกกำลงกายหรอทำงานมากกวาปกต

อาการของภาวะนำตาลตำ หว ใจสน มอสน เหงอออกมาก มนงง หงดหงด ถาเปนมากอาจมอาการชกเกรง หมดสตได

การรกษาโดยใหนำหวาน นำตาลทนท อาการจะดขนภายใน 5-10 นาท แตถาอาการมากไมรสกตวตองรบนำสงโรงพยาบาล

ภาวะนำตาลในเลอดสงมาก และไมมสารคโตนคง มกพบในผปวยเบาหวานชนดท 2 หรอผสงอายทควบคมระดบนำตาลไมด เมอมอาการเจบปวยรนแรง หรอการตดเชอ จะมการหลงฮอรโมนตางๆซงทำใหความตองการอนซลนเพมขน ทำใหระดบนำตาลในเลอดสงมากจนเกดอาการ

อาการของภาวะนำตาลในเลอดสงมาก ไมมสารคโตนคง เปนอาการของภาวะนำตาลสง เชนกระหายนำมาก ปสสาวะมาก ออนเพลย นำหนกลด บางครงมอาการชกกระตก ซมหมดสต

การรกษา ตองรบนำสงโรงพยาบาลใหการรกษาดวยอนซลน จนกวาระดบนำตาลในเลอดอยในเกณฑปกต อาจเปลยนเปนยาเมดลดระดบนำตาลได

การตดเชอ ผปวยเบาหวานทควบคมนำตาลไมด มโอกาสตดเชอไดงายทพบบอย ไดแก วณโรคปอด การตดเชอระบบทางเดนปสสาวะ การตดเชอรา เปนตน

2. โรคแทรกซอนเรอรงโรคแทรกซอนจากหลอดเลอดใหญมการตบตนของหลอดเลอดใหญ ทสำคญไดแก หลอดเลอดทไปเลยงหวใจ สมอง ทำใหเกด

อาการกลามเนอหวใจขาดเลอด กลามเนอหวใจตาย อมพาต อมพฤกษ หรอเกดการตบของหลอดเลอดไปเลยงขาเกดอาการปวดนอง ถามการอดตนของหลอดเลอด จนเกดการตายของเนอเยอ ทำใหตองตดขา นอกจากนยงพบความดนโลหตสงไดบอยในผสงอาย โดยเฉพาะความดนโลหตสงชนดซสโตลก (SYSTOLIC HYPER-TENSION)



โรคแทรกซอนจากหลอดเลอดเลก- โรคจอประสาทตาผดปกตจากเบาหวาน (Diabetic Retinopathy : DR) มความผดปกตท

จอประสาทตาเกดจากการอดตนของหลอดเลอดทไปเลยงเซลลทจอรบภาพ เกดอาการตามวถาเปนมากจะมเลอดออกในจอประสาทตาเกดตาบอดได

- โรคไตจากเบาหวาน (Diabetic nephropathy : DN) เกดจากการตบของหลอดเลอดทไปเลยงไต ทำใหการทำงานของไตเสอมลง กรองของเสยไมได ทำใหมของเสยคงในเลอด เกดไตวาย ภาวะไตเสอมจากเบาหวานในระยะแรกไมมอาการ อาศยการตรวจหาอลบมนในปสสาวะ เปนการชวยวนจฉยตงแตระยะแรก

- โรคแทรกซอนทางระบบประสาท (Diabetic neuropathy) ทพบบอยคออาการจากระบบประสาทสวนปลายเสอมมอาการชา ความรสกนอยลง หรอไมรสกเรมจากปลายนวเทา และลามขนเรอยๆ อาการชาทเทาทำใหไมรสกเจบอาจเกดแผลลกลามจนถงตองตดขาได นอกจากนอาจพบอาการของเสนประสาทปวดแสบปวดรอน ซงมกพบในเสนประสาททวไปเลยงเทาและขา

ปจจยทชวยในการดแลผปวยเบาหวานใหพจารณาถงปจจยดงตอไปน1. ดชนมวลกาย / เสนรอบเอว (ภาคผนวก 30)2. ระดบนำตาลในเลอด / ฮโมโกบน เอวนซ (HbA1c)3. ระดบความดนโลหต4. ระดบโปรตนในปสสาวะ / micro albumin5. พฤตกรรมการบรโภคอาหาร6. การออกกำลงกาย / กจกรรมทางกาย (physical activity)7. การใชยา

แนะนำใหตรวจ micro albumin ในกรณโปรตนในปสสาวะใหผลลบ

เปาหมายการควบคมนำหนกในผปวยเบาหวานในกรณทนำหนกเกน ควรลดนำหนกโดยมเปาหมายเพอใหไดดชนมวลกาย/เสนรอบเอวทเหมาะสม

โดยเรมตนลดรอยละ 5-10 ของนำหนกตวปจจบน (ภาคผนวก 30)



เปาหมายของการใหโภชนบำบดในผปวยเบาหวาน1. ใหผปวยสามารถเลอกกนอาหารไดอยางถกตองกบพยาธสภาพของตวผปวยเอง มการกระจาย

อาหาร/สารอาหารใหไดพลงงานเพยงพอ2. ใหผปวยมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม3. รกษาระดบนำตาลในเลอดใหใกลเคยงกบระดบปกตมากทสด4. รกษานำหนกตว / เสนรอบเอว ใหอยในเกณฑมาตรฐาน5. ควบคมระดบไขมนในเลอดใหอยในเกณฑมาตรฐานทงนเพอปองกน ลดโรคแทรกซอน เชน โรคไต โรคหวใจและหลอดเลอด โรคความดนโลหตสง

เพอคณภาพชวตทดแนวทางการใหคำแนะนำโภชนบำบดในผปวยเบาหวาน

1. ไดรบพลงงานและกระจายสารอาหารทเหมาะสมเพอรกษาระดบนำตาลในเลอด ลดความเสยงการเกดโรคแทรกซอนอนๆ

2. ลดปรมาณบรโภคอาหารจำพวกนำตาล คารโบไฮเดรต ไขมนอมตว และโคเลสเตอรอลในอาหาร(ปรมาณไขมนควรนอยกวารอยละ 20 ของปรมาณแคลอรตอวน และไขมนอมตวควรนอยกวารอยละ 10ของปรมาณแคลอรตอวน)

3. ลดปรมาณโซเดยมในผทมความดนโลหตสง โดยใหเกลอแกงไมเกน 1 ชอนชาตอวน (เทากบปรมาณโซเดยม 2.4 กรม หรอ 6 กรมของโซเดยมคลอไรด) (ภาคผนวก 53-54)

4. การเพมปรมาณกากใยอาหาร ใหไดประมาณ 20-30 กรมตอวน5. ปฏบตตามตารางกำหนดอาหารเรองของคารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน (ภาคผนวก 44-46)6. การกำหนดสดสวนของอาหาร พลงงานทควรไดรบตอวน (Energy requirement) รวมทงการ

พจารณาอปนสยการบรโภค (Food habit) เพอใชเปนแนวทางในการกำหนด และปรบแกไขการบรโภคทไมถกตองเพอใหเกดการสมดล โดยปรมาณหรอจำนวนของสารอาหารแตละชนดทผปวยควรไดรบตอวนและตอมอ โดยคำนวณจากรายการอาหารแลกเปลยน (ภาคผนวก 51)

แนวทางการใหคำแนะนำกจกรรมทางกาย / การออกกำลงกายในผปวยเบาหวาน1. เพมกจกรรมทางกาย เชน เดน ทำงานบาน2. ควรออกกำลงกายอยางเหมาะสม อยางนอย 3 วน/สปดาห ครงละอยางนอย 20 นาท3. หลกเลยงการออกกำลงกายในชวงทการควบคมระดบนำตาลไดไมด (poor metabolic control)

คอ ระดบนำตาลมากกวา 300 มลลกรมเปอรเซนต หรอ ระดบนำตาลนอยกวา 60 มลลกรมเปอรเซนต หรอมจอประสาทตาผดปกตจากเบาหวานระดบรนแรง (Proliferative diabetic retinopathy) หรอมโรคแทรกซอน เชนโรคหวใจและหลอดเลอด ควรมการตรวจระดบนำตาลในเลอดและกนอยางเหมาะสมเพอปองกนระดบนำตาลในเลอดตำ



แนวทางการลดพฤตกรรมเสยงในผปวยเบาหวานผปวยเบาหวาน หรอกรณทพบการบกพรองของการเผาผลาญนำตาล แมจะยงไมเปนหรอแสดงอาการ

ของเบาหวาน ควรแนะนำใหเรมมการปรบเปลยนวถชวต (Life style modification) ใหเรวทสดเทาทจะทำไดซงจะชวยในการควบคมโรค ลดคาใชจาย และลดความเสยงในการเกดโรคแทรกซอนของเบาหวานได โดย

1. งดเครองดมแอลกอฮอล (ในผปวยทสามารถควบคมระดบนำตาลไดด และกรณจำเปนใหไดไมเกนวนละ 1 ดรง)

2. เลก บหร



Diabetes Medical Nutrition Therapy and Prevention ofComplication Algorithm for Elderly

เบาหวานFPG ≥ 126 mg/dl./ 2 ครง

2 hr. PPG ≥ 200 mg/dl

การประเมน- นำหนกตว - เสนรอบเอว - ประวตการเจบปวย - ประวตการรบประทานอาหาร - กจกรรมเคลอนไหว/ออกกำลงกาย- ดชนมวลกาย - ผลตรวจทางหองปฏบตการ* - วถการดำเนนชวต - ความพรอมในการปรบเปลยนรายพฤตกรรม** (Readiness to change)

แนวทางการดแลรกษา- เพมกจกรรมเคลอนไหว/ออกกำลงกาย- การวางแผนอาหาร : รบประทานอาหารในแตละวนใหเหมาะสม โดยกระจายมออาหาร ไมเนนหนกมอใดมอหนง หลกเลยงอาหาร

ทมพลงงานสงโดยเฉพาะจาก คารโบไฮเดรตเชงเดยว เชน นำตาลและไขมน ซงเปนสาเหตของระดบนำตาลสงจดรายการอาหารใหเหมาะสมในแตละบคคล โดยอาจมมอวางดวย เพมปรมาณใยอาหาร 20-35 g/day

- ดดแปลงอาหารอนๆ ทนอกเหนอจากขางตนใหเหมาะสม เชน อาหารผสงอายควรเปนอาหารยอยงาย หรอนำคาดชนนำตาล***มาพจารณาในการเลอกอาหาร

- ควบคมนำหนก/เสนรอบเอว ใหอยในเกณฑทเหมาะสม

ผอมBMI < 18.5 นำหนกเกน/อวน BMI ≥ 25 ไตรกรเซอรไรด ≥ 150mg/dL LDL-C > 100 mg/dL3 ความดนโลหต > 130/80 mmHg

กำหนดเปาหมายของการลดนำหนกอยางนอย 5-10%ของนำหนกตว

- ลดปรมาณคารโบไฮเดรต โดยเฉพาะนำตาลใหนอยกวา 10% ของปรมาณพลงงานทควรไดรบตอวน- เพมกรดไขมนไมอมตวตำแหนงเดยว- เพมโอเมกา-3

- ลดไขมนอมตว< 7%- โคเลสเตอรอล <200 mg/day- เพมไขมนไมอม ตำแหนงเดยว- เพมใยอาหารท ละลายในนำ 10-25 g/day

จำกดโซเดยม< 2.4 g/day****

ถา proteinuria > 0.5 กรมหรอ proteinuria เปนบวกใหจำกดปรมาณโปรตน06-0.8 g/Kg/day

ถา TG>500 mg/dL,ลดพลงงานจากไขมน<15% ของพลงงานทงหมด

ประเมนพลงงานจากอาหารทงวนถาพลงงานเกน ใหลดพลงงานลง250-1,000 กโลแคลอร จากพลงงานทรบประทานตามปกตโดยลดคารโบไฮเดรต และ/หรอไขมน (โดยเฉพาะไขมนอมตว)

ประเมนพลงงานทงวนถาพลงงานนอยเกนไปใหเพมพลงงานใหเพยงพอตามความเหมาะสมของแตละบคคล อาจเพมอาหารหลก อาหารวางและอาหารเสรม

ตดตามนำหนก,ระดบนำตาล, HbA1c, การปรบสดสวนและกระจายมออาหาร, รวมทงกจกรรมการเคลอนไหว/ออกกำลงกายพจารณาการใชยาตามความเหมาะสม เพอควบคมระดบนำตาลใหไดตามเปาหมาย

* ผลตรวจทางหองปฏบตการ ระดบนำตาลในเลอด, micro albumin, HbA1c ถาทำได** ภาคผนวก 38*** ภาคผนวก 52**** ภาคผนวก 53-54



- วาง -



แนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในโรคความดนโลหตสง สำหรบผสงอาย

วตถประสงค1. มแนวทางการใหโภชนบำบดในโรคความดนโลหตสงสำหรบผสงอาย2. ผสงอายทเปนโรคความดนโลหตสงสามารถควบคมความดนไดเพอลดภาวะแทรกซอน3. เพอเผยแพรประชาสมพนธแนวทางการดแลโภชนบำบดโรคความดนโลหตสงสำหรบผสงอาย

แกบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข

กลมเปาหมาย1. แพทย2. พยาบาล3. นกโภชนาการ/ โภชนากร / นกกำหนดอาหาร4. เจาหนาทสาธารณสข

คำนยามความดนโลหตสง หมายถง ระดบความดนโลหตตงแต 140/90 มลลเมตรปรอท ขนไป ผปวยท

เปนโรคน หากไมสามารถควบคมระดบความดนโลหตไดจะทำใหเกดความเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนทสำคญ ไดแก โรคกลามเนอหวใจขาดเลอด ไตวาย โรคหลอดเลอดสมอง ทำใหเกด อมพฤกษ อมพาต

สถานการณและสภาพปญหาจากรายงานสขภาพโรคประมาณการป 2543 ความดนโลหตสงเปนสาเหตการตาย 7.1 ลานคน

หรอประมาณรอยละ 13 ของการตายทงหมด อกทงยงทำใหเกดการสญเสยสขภาวะ และกอใหเกดภาระโรคจากรายงานการสำรวจความชกของโรคความดนโลหตสงของประชาชนไทย ในการศกษาการสำรวจระดบชาตโรคความดนโลหตสง ในป 2537-2538 พบความดนโลหตสงอยางเดยวในผสงอาย รอยละ 24.3 และพบความดนโลหตสงรวมกบมประวต รอยละ 32.4 จากสถตสาธารณสขพบความดนโลหตสง/หลอดเลอดในสมองเปนสาเหตการตายสงเปนอนดบ 3 ของคนไทย รองจากโรคมะเรง อบตเหต และการเปนพษ และมแนวโนม




เพมขน โดยมอตราตาย 18.9 ตอแสนประชากร ในป 2543 เพมเปน 34.8 ตอแสนประชากรในป 2547โดยผปวยโรคความดนโลหตสงจำนวน 4 ลานคน มเพยงรอยละ 26.6 ททราบวาปวย ในขณะทผปวยไดรบการรกษาทเหมาะสมลดลงจาก รอยละ 61.5 ในป 2534 เปนรอยละ 50.8 ในป2539 จากรายงานแนวโนมอตราความชกโรคความดนโลหตสงของผสงอายไทยพบรอยละ 25 ในป 2537 และรอยละ 20 ในป 2545(สำนกงานสถตแหงชาต; 2537,2545) จากการศกษาในเขตเมองและเขตชนบท พบวาผทอยในเขตเมองจะเปนโรคนสงกวา และมแนวโนมเพมขน โดยป 2528 ในเขตเมองเพมความชกจาก รอยละ 28 เปน รอยละ 36.5ในป 2541 (สทธชย;2543) และจากผลกระทบของสขภาพทเกดจากความดนโลหตกอใหเกดปญหาเรองของโรคเรอรงอาท โรคหวใจ โรคไต การใหการดแล บำบด รกษา ทเหมาะสมถกตอง โดยผปวยมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม เพอควบคมโรคของตนเอง จะชวยลดภาระโรคลดคาใชจายดานสขภาพ ลดอตราตาย และเพมคณภาพชวตของคนไทย อบตการณในผสงอาย

ภาวะแทรกซอนของโรคความดนโลหตสง1. โรคหลอดเลอดสมอง (Cerebrovascular disease)

ischemic strokehemorrhagic stroketransient ischemic attack

2. โรคหลอดเลอดหวใจ (Cardiovascular disease)Left ventricular hypertrophy (EKG or echocardiography)myocardial infarctionanginacoronary revascularlizationcongestive heart failure

3. โรคไต (Renal disease)albuminurianephrosclerosisend stage renal disease

4. โรคหลอดเลอดสวนปลาย (Peripheral vascular disease)aortic aneurysmdissecting aneurysmintermittent claudication

5. จอประสาทตาผดปกตจากความดนโลหตสง (Hypertensive retinopathy grade I-IV)



ปจจยทชวยในการดแลผปวยความดนโลหตสงใหพจารณาถงปจจยดงตอไปน1. ดชนมวลกาย / เสนรอบเอว (ภาคผนวก 30)2. พฤตกรรมการบรโภคอาหาร3. การออกกำลงกาย / กจกรรมทางกาย (physical activity)4. การใชยา5. ความเครยดและการจดการกบความเครยด

เปาหมายการควบคมความดนโลหตควบคมความดนโลหตใหนอยกวา 140/90 มลลเมตรปรอท

เปาหมายการใหโภชนบำบดในผปวยความดนโลหตสง1. ใหผปวยสามารถเลอกกนอาหารไดอยางถกตองกบพยาธสภาพของตวผปวยเอง มการกระจาย

อาหาร/สารอาหารใหไดพลงงานเพยงพอ2. ใหผปวยมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม3. รกษาระดบความดนโลหตใหใกลเคยงกบระดบปกตมากทสด4. รกษานำหนกตว / เสนรอบเอว ใหอยในเกณฑมาตรฐาน5. ควบคมระดบไขมนในเลอดใหอยในเกณฑมาตรฐาน6. ความเครยดและวธการจดการกบความเครยดทเหมาะสมทงนเพอปองกน ลดโรคแทรกซอน เชน โรคไต โรคหวใจและหลอดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง

เพอคณภาพชวตทด

หลกการในการกำหนดอาหารในผปวยความดนโลหตสง1. ไดรบพลงงานและกระจายสารอาหารทเหมาะสมเพอรกษาระดบความดนโลหต ลดความเสยง

การเกดโรคแทรกซอนอนๆ2. จำกดปรมาณโซเดยม จะชวยลดความดนโลหตสง และลดการใชยา การลดปรมาณโซเดยม

ในอาหาร ควรลดโซเดยมใหเหลอไมเกน 100 มลลโมล/วน คอ 2.4 กรมของโซเดยม หรอ 6 กรม ของโซเดยมคลอไรด (เกลอแกง 1 ชอนชา) จะสามารถลด Systolic blood pressure (SBP) ลงได 2-8 มลลเมตรปรอท

3. การเพมปรมาณกากใยอาหาร ใหมปรมาณและมความหลากหลายเพมมากขน โดยแนะนำใหบรโภคอาหารทอดมไปดวยพช / ผก / ผลไม ลดปรมาณไขมนจากสตว ลดปรมาณไขมนอมตวจะทำใหสามารถลดSBP 8-14 มลลเมตรปรอท

4. การกำหนดสดสวนของอาหาร พลงงานทควรไดรบตอวน (Energy requirement) รวมทงการพจารณาอปนสยการบรโภค (Food habit) เพอใชเปนแนวทางในการกำหนด และปรบ แกไขการบรโภคทไมถกตองเพอใหเกดการสมดล โดยปรมาณหรอจำนวนของสารอาหารแตละชนดทผปวยควรไดรบตอวนและตอมอ โดยคำนวณจากรายการอาหารแลกเปลยน (ภาคผนวก 51)



การดแลรกษาโรคความดนโลหตสงในผปวยสงอาย1. การดแลรกษาโดยไมใชยา (Non pharmacological therapy) โดยการปรบเปล ยนวถชวต/

พฤตกรรม รวมทงการใหสขศกษาระหวางผปวยและทมสหสาขาวชา ซงประกอบดวย- การใหการดแลโภชนาการ- การออกกำลงกาย- การเลกบหร- การควบคมนำหนกตว

2. การใชยา (Pharmacological therapy)

แนวทางการลดนำหนกเพอปองกนและควบคมความดนโลหตสงคนทนำหนกเกนควรลดนำหนก โดยการควบคมดชนมวลกายใหอยในเกณฑทเหมาะสม คอ 18.5-

24.9 กโลกรม/ตารางเมตร หรออยางนอย ควรลดใหได รอยละ 5-10 ของนำหนกตวทเปนอย ในการนจะสามารถลด Systolic blood pressure (SBP) และ Diastolic blood pressure (DBP) ลงได 5-10 มลลเมตรปรอทตอ 10 กโลกรม โดยประมาณ

ความดนโลหตสงมความสมพนธอยางใกลชดกบนำหนกเกน/อวน การควบคม ความดนโลหตสงพบวา รอยละ 50 ของผมนำหนกเกนจะมภาวะความดนโลหตสงถงรอยละ 20-30

การลดนำหนก เปนการบำบดรกษาความดนโลหตสงโดยไมใชยา จะเพมประสทธภาพของการควบคมความดนโลหต และลดความเสยงของโรคหลอดเลอดหวใจ

แนวทางกจกรรมทางกาย/การออกกำลงกายเพอปองกนและควบคมความดนโลหตสงกจกรรมทางกาย (Physical activity)/การออกกำลงกาย อยางสมำเสมอเปนประจำ เชน การเดน

การวง การวายนำ อยางนอยวนละ 30-45 นาท เกอบทกวน จะสามารถชวยลด SBP 4-9 มลลเมตรปรอทโดยประมาณ

ประโยชนของกจกรรมทางกาย/การออกกำลงกายมประโยชนทงในการปองกนและบำบดความดนโลหตสง

- เพมสมรรถภาพและสถานะสขภาพ- ลดความเสยงและการตายจากโรคหลอดเลอดหวใจ- การเดน 30-45 นาท เกอบทกวน จนอตราการเตนของหวใจ อยท 75% ของ 220 - อาย

มประสทธภาพ ไดผลเพยงพอ และประหยดคาใชจาย สวนการออกกำลงกายอยางอน เชน วง วายนำจะเพมสนทนาการในการออกกำลงกาย



แนวทางการลดพฤตกรรมเสยงในผปวยความดนโลหตสง1. ลด ละ เลก การบรโภคเคร องด มแอลกอฮอล เพราะมความสมพนธโดยตรงกบระดบ

ความดนโลหตทงตอ SBP และ DBP ผทบรโภคเครองดมแอลกอฮอลมากกวาปรมาณมาตรฐานทยอมรบไดจะเพมความเสยงของการเปนความดนโลหตสงมากกวาผทไมไดดมแอลกอฮอล นอกจากนพษสราเรอรงกเปนสาเหตของความดนโลหตสงรวมดวย พบวาแอลกอฮอลจะลดประสทธภาพของยาลดความดนและใหปรมาณแคลอรสงเกนความจำเปน การจำกดการบรโภคแอลกอฮอลไมเกน 1 ดรงตอวน จะสามารถลด SBP 2-4 มลลเมตรปรอท

2. เลกสบบหร เพราะนโคตนจะเพมระดบความดนโลหต และเปนปจจยเสยงของหลอดเลอดแขงตวควรแนะนำใหเลกบหร

3. ลดความเครยด แมวายงไมมผลการศกษาระยะยาวเรองการคลายเครยดกบการลดความดนโลหตสงพบวาการบำบดดวยการคลายเครยด (Relaxation therapy) สามารถจะเพมคณภาพชวตของผปวย และลดความเสยงของโรคหลอดเลอดหวใจ



Hypertension Medical Nutrition Therapy and Prevention ofComplication Algorithm for Elderly

ความดนโลหตสงBP ≥ 140/90 mmHg

การประเมน- นำหนกตว - ดชนมวลกาย - ประวตการรกษา - ประวตการรบประทานอาหาร - กจกรรมเคลอนไหว/ออกกำลงกาย- เสนรอบเอว - ผลตรวจทางหองปฏบตการ* - วถการดำเนนชวต - ความพรอมในการปรบเปลยนรายพฤตกรรม** (Readiness to change)

แนวทางการดแลรกษา- การวางแผนอาหาร : รบประทานอาหารในแตละวนใหเหมาะสมรวมถงอาหารทมลกษณะเหมาะสมกบผสงอาย เชน อาหาร

ทมเสนใยอาหาร อาหารยอยงาย***จำกดโซเดยม < 2.4 กรมตอวน****ถา proteinuria มากกวา 0.5 กรม หรอ proteinuria เปนบวก ใหจำกดปรมาณโปรตน 0.6-0.8 g/Kg/dayจดรายการอาหารใหเหมาะสมในแตละบคคล

- ควบคมนำหนกใหอยในเกณฑทเหมาะสม

ผอม BMI<18.5 นำหนกเกน/อวน BMI ≥ 25 ไตรกรเซอรไรค ≥ 150mg/dL LDL-C > 100 mg/dL FPG ≥ 126 mg/dl./ 2 ครง2 hr. PPG ≥ 200 mg/dl


กำหนดเปาหมายของการลดนำหนกอยางนอย 5-10%ของนำหนกตว

- ลดปรมาณคารโบไฮเดรตโดยเฉพาะนำตาล ใหนอยกวา 10%ของปรมาณพลงงานทควรไดรบตอวน

- เพมกรดไขมนไมอมตวตำแหนงเดยว

- เพมโอเมกา-3 ดแผนแนวทางเวชปฏบตโภชนบำบด โรคเบาหวานหนา 17

- ลดไขมนอมตว < 7%- โคเลสเตอรอล

< 200 mg/day- เพมไขมนไมอมตำแหนงเดยว

- เพมใยอาหารทละลายในนำ 10-25 g/dayภาษาไทย

ประเมนพลงงานจากอาหารทงวน ถาพลงงานเกน ใหลดพลงงานลง 250-1,000 กโลแคลอรจากพลงงานทรบประทานตามปกต โดยลดคารโบไฮเดรตและ/หรอไขมน(โดยเฉพาะไขมนอมตว)

ถา TG>500 mg/dL,ลดพลงงานไขมน <15%ของพลงงานทงหมด

ตดตามนำหนก,ระดบความดนโลหต, การปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภค, รวมทงกจกรรมการเคลอนไหว/ออกกำลงกาย พจารณาการใชยาตามความเหมาะสม เพอควบคมระดบความดนโลหตใหไดตามเปาหมาย

* ผลตรวจทางหองปฏบตการ proteinuria / microalbuminuria ถาทำได** ภาคผนวก 38*** ภาคผนวก 46**** ภาคผนวก 53-54



แนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดในภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย

วตถประสงค1. มแนวทางการใหโภชนบำบดในภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย2. ผสงอายทมภาวะไขมนในเลอดผดปกตสามารถควบคมระดบไขมนในเลอดไดเพอลดภาวะ

แทรกซอน3. เพ อเผยแพรประชาสมพนธแนวทางการดแลภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผ สงอาย

แกบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข

กลมเปาหมาย1. แพทย2. พยาบาล3. นกโภชนาการ / โภชนากร / นกกำหนดอาหาร4. เจาหนาทสาธารณสข

คำนยามภาวะไขมนในเลอดผดปกต (Dyslipidemia) คอ ระดบไขมนในเลอดทมโคเลสเตอรอล มากกวา

200 มลลกรมตอเดซลตร ระดบไตรกรเซอไรด มากกวา 150 มลลกรมตอเดซลตร ระดบ HDL-cholesterol(HDL-C) หรอไขมนด นอยกวา 40 มลลกรมตอเดซลตร ระดบ LDL-cholesterol (LDL-C) หรอไขมนเลวมากกวา 130 มลลกรมตอเดซลตร สงผลกระทบใหเกดโรคหลอดเลอดหวใจ โรคหลอดเลอดสวนปลายหลอดเลอดสมองตบ แตก ตน และปญหาสขภาพอนๆ

สถานการณและสภาพปญหาภาวะไขมนในเลอดผดปกตเปนสาเหตททำใหเกดโรคหลายชนด เชน โรคหวใจ โรคเบาหวาน

โรคหลอดเลอดสมอง แตก ตบ ตน สถตจากกระทรวงสาธารณสข ป 2546 พบวา โรคหวใจ เบาหวานอมพาต เปนสาเหตการตายอนดบตนของผสงอายไทย และมแนวโนมเพมขน




ปจจยเสยงตอภาวะแทรกซอนในผทมภาวะไขมนในเลอดผดปกต1. อาย ในผชาย อายมากกวาหรอเทากบ 45 ป ในผหญง อายมากกวาหรอเทากบ 55 ป2. พนธกรรม การมประวตครอบครวเปนโรคหวใจและหลอดเลอดตงแตกอนอาย 55 ป ในบดา

หรอญาตเพศชายสายตรง หรอมารดาและญาตผหญงสายตรงกอนอาย 65 ป3. สบบหรเปนประจำ4. ความดนโลหตสง (≥ 140/90 มลลเมตรปรอท)5. ภาวะอวนและใชชวตนงๆ นอนๆ แมจะไมเปนปจจยเสยงหลกแตตองพจารณาใหคำแนะนำ

เพอควบคมโรค เนองจากภาวะอวนสงผลกระทบตอภาวะความดนโลหตสง ไขมนในเลอดผดปกต ทำใหระดบ HDL-C นอย และเกดปญหาโรคเบาหวานขน ระดบ HDL-C ≥ 60 มลลกรม/เดซลตร เปนปจจยลดโรคหลอดเลอดหวใจได

ปจจยทชวยในการดแลผปวยภาวะไขมนในเลอดผดปกตใหพจารณาถงปจจยดงตอไปน1. ดชนมวลกาย/เสนรอบเอว (ภาคผนวก 30)2. พฤตกรรมการบรโภคอาหาร3. การออกกำลงกาย/กจกรรมทางกาย (physical activity)4. การใชยา5. ความเครยดและการจดการกบความเครยด

เปาหมายการลดภาวะไขมนในเลอดผดปกตระดบไขมนในเลอด ทมโคเลสเตอรอล นอยกวา 200 มลลกรมตอเดซลตรระดบไตรกรเซอไรด นอยกวา 150 มลลกรมตอเดซลตรระดบ HDL-cholesterol (HDL-C) หรอไขมนด มากกวา 40 มลลกรมตอเดซลตรระดบ LDL-cholesterol (LDL-C) หรอไขมนเลว นอยกวา 130 มลลกรมตอเดซลตรผทมระดบไขมนในเลอดผดปกตแมวาจะไมมอาการ ควรแนะนำใหควบคมอาหาร และออกกำลงกาย

อยางสมำเสมอ รบประทานอาหารไขมนตำ ลดอาหารทมโคเลสเตอรอลสง และอาหารทมไขมนอมตวเพมการรบประทานอาหารทมกากใย โดยเฉพาะใยอาหารชนดละลายนำได (Soluble Fiber) ในผปวยทมนำหนกเกนควรใหคำแนะนำเพอลดนำหนกโดยใหการควบคมปรมาณทรบประทานในแตละวน ควรลดนำหนกโดยมเปาหมายเพอใหไดดชนมวลกายทเหมาะสม โดยเรมตนลดรอยละ 5-10 ของนำหนกตวปจจบน



เปาหมายการใหโภชนบำบดในผปวยภาวะไขมนในเลอดผดปกต1. ใหผปวยสามารถเลอกกนอาหารไดอยางถกตองกบพยาธสภาพของตวผปวยเอง มการกระจาย

อาหาร/สารอาหารใหไดพลงงานเพยงพอ2. ใหผปวยมสวนรวมในการปรบเปลยนพฤตกรรม3. รกษาระดบความดนโลหตใหใกลเคยงกบระดบปกตมากทสด4. รกษานำหนกตว / เสนรอบเอว ใหอยในเกณฑมาตรฐาน5. ควบคมระดบไขมนในเลอดใหอยในเกณฑมาตรฐาน6. ความเครยดและวธการจดการกบความเครยดทเหมาะสมทงนเพอปองกน ลดโรคแทรกซอน เชน โรคไต โรคหวใจและหลอดเลอด โรคหลอดเลอดสมอง

หลกการในการกำหนดอาหารในผปวยภาวะไขมนในเลอดผดปกต1. ไดรบพลงงานและกระจายสารอาหารทเหมาะสมเพอรกษาระดบความดนโลหต ลดความเสยง

การเกดโรคแทรกซอนอนๆ2. ลดปรมาณบรโภค ไขมนอมตว และโคเลสเตอรอลในอาหาร (ปรมาณไขมนควรนอยกวารอยละ 20

ของปรมาณแคลอรตอวน และไขมนอมตวควรนอยกวารอยละ 10 ของปรมาณแคลอรตอวน)3. การเพมปรมาณกากใยอาหาร ใหมปรมาณและมความหลากหลายเพมมากขน โดยแนะนำใหบรโภค

อาหารทอดมไปดวยพช / ผก / ผลไม ลดปรมาณไขมนจากสตว ลดปรมาณไขมนอมตว4. การกำหนดสดสวนของอาหาร พลงงานทควรไดรบตอวน (Energy requirement) รวมทงการ

พจารณาอปนสยการบรโภค (Food habit) เพอใชเปนแนวทางในการกำหนด และปรบแกไขการบรโภคทไมถกตองเพอใหเกดการสมดล โดยปรมาณหรอจำนวนของสารอาหารแตละชนดทผปวยควรไดรบตอวนและตอมอ โดยคำนวณจากรายการอาหารแลกเปลยน (ภาคผนวก 51)

แนวทางการใหคำแนะนำกจกรรมทางกาย / การออกกำลงกายในผปวยภาวะไขมนในเลอดผดปกต1. เพมกจกรรมทางกาย/การออกกำลงกาย เชน เดน ทำงานบาน2. ควรออกกำลงกายอยางเหมาะสม อยางนอย 3 วน/สปดาห ครงละอยางนอย 20 นาท

แนวทางการลดพฤตกรรมเสยงในผปวยภาวะไขมนในเลอดผดปกตการปรบเปลยนวถชวต ( Lifestyle modification) ประกอบดวยการควบคมอาหาร การออกกำลง

แบบแอโรบค การควบคมนำหนก การลด ละ เลก สรา เลกบหร



Dyslipidemia Medical Nutrition Therapy and Prevention ofComplication Algorithm for Elderly

ภาวะไขมนในเลอดผดปกตTG ≥ 150 mg/dL LDL-C > 130* mg/dLTC ≥ 200 mg/dL HDL-C < 40 mg/dL

การประเมน- นำหนกตว - ดชนมวลกาย - ประวตการรกษา - ประวตการรบประทานอาหาร - กจกรรมเคลอนไหว/ออกกำลงกาย- เสนรอบเอว - ผลตรวจทางหองปฏบตการ* - วถการดำเนนชวต - ความพรอมในการปรบเปลยนรายพฤตกรรม** (Readiness to change)

แนวทางการดแลรกษา- ตรวจระดบไขมนในเลอด- กจกรรมเคลอนไหว/ออกกำลงกาย- การวางแผนอาหาร : จดรายการอาหารใหเหมาะสมในแตละบคคล หลกเลยงอาหารทมพลงงานสง เพมใยอาหารทละลายในนำ 10-25 g/day

อาหารผสงอายควรเปนอาหารยอยงาย***ถาไตรกรเซอรไรด > 150mg/dL ลดปรมาณคารโบไฮเดรต โดยเฉพาะนำตาล ใหนอยกวา 10% ของปรมาณพลงงานทควรไดรบตอวนเพมกรดไขมนไมอมตำแหนงเดยว เพมโอเมกา-3ถา TG ≥ 500 mg/dL ลดพลงงานไขมน < 15%ของพลงงานทงหมดถา LDL- C > 130 mg/dL ลดไขมนอมตว < 7% โคเลสเตอรอล < 200 mg/day เพมไขมนไมอมตำแหนงเดยว

- ควบคมนำหนกใหอยในเกณฑทเหมาะสม

ผอม BMI < 18.5 นำหนกเกน/อวน BMI ≥ 25 FPG ≥ 126 mg/dl.2 hr. PPG ≥ 200 mg/dl

ความดนโลหต ≥140/90mmHg


กำหนดเปาหมายของการลดนำหนกอยางนอย 5-7 % ของนำหนกตว

ดแผนแนวทางเวชปฏบตโภชนบำบดโรคเบาหวาน หนา 17

โรคความดนโลหตสง หนา 24ประเมนพลงงานจากอาหารทงวนถาพลงงานเกน ใหลดพลงงานลง 250-1,000กโลแคลอร จากพลงงานทรบประทานตามปกตโดยลดคารโบไฮเดรต และ/หรอไขมน(โดยเฉพาะไขมนอมตว)

ตดตามนำหนก, ระดบไขมน, การปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภค, รวมทงกจกรรมการเคลอนไหว/ออกกำลงกาย,พจารณาการใชยาตามความเหมาะสม เพอควบคมระดบไขมนใหไดตามเปาหมาย

* ระดบ LDL-C ควรนอยกวา 100 มลลกรม ตอ เดซลตรในผปวยทเปนโรคเบาหวาน / โรคหวใจและหลอดเลอด /โรคความดนโลหตสง** ภาคผนวก 38*** ภาคผนวก 46



ภาคผนวก



(กโลกรม)สวนสง (เมตร)2

การประเมนภาวะโภชนาการการประเมนภาวะโภชนาการสามารถประเมนไดจากการรวบรวมและเกบขอมลทางคลนกจาก

แฟมประวตของผปวย เชน ประวตสขภาพและการเจบปวย (Medical history) และจากการสมภาษณผปวยซงวธการในการประเมนภาวะโภชนาการประกอบดวย

1. การวดสดสวนของรางกาย (Anthropometric measurement)นำ หนกตว สวนสง คาดชนมวลกาย (Body mass index : BMI) นำหนกทควรเปน การเปลยนแปลง

ของนำหนกตว และนำหนกตวทเพมขน เสนรอบขอมอ เสนรอบเอว เสนรอบสะโพกดชนมวลกาย (Body Mass Index or BMI)ในทางวชาการจะใชเปนวธหนงในการประเมนปรมาณของไขมนในรางกายเพอพจารณาความอวน

หรอความผอมในคนทมอาย 20 ปขนไป มสตรงายๆ ดงน

นำหนกตว

BMI ปกต = 18.5 - 24.9 ก.ก./ม2

BMI ≥ 25 overweightBMI ≥ 30 obesity

เสนรอบเอวการวดเสนรอบเอวจะบอกตำแหนงการสะสมของไขมนในรางกาย บรเวณทรางกายสะสมไขมน

มอทธพลตอสขภาพ ถารางกายสะสมไขมนบรเวณพงมาก ซงเปนลกษณะอวนแบบลกแอปเปลจะเพมปจจยเสยงของโรคเบาหวาน โรคหวใจ ความดนโลหตสง และโรคมะเรง แตถาอวนลกษณะแบบลกแพรหรอชมพซงไขมนจะสะสมสวนของสะโพกมากกวา จะมความเสยงของโรคดงกลาวนอยกวาคนทอวนแบบลกแอบเปล สำหรบคนเอเชย เสนรอบเอวจะเปนตวบงชความเสยงโรคเบาหวานประเภท 2 โรคหลอดเลอดหวใจ และความดนโลหตสง ไดดกวา BMI ในชาวเอเชยผชายเสนรอบเอวไมควรเกน 90 เซนตเมตร และผหญงไมควรเกน 80 เซนตเมตร หรอมคา BMI > 35 ไมควรใชเสนรอบเอวประมาณ เพราะจะไมไดประโยชนในการประเมนความอวน (Centers for disease control and prevention, 2000)

2. การตรวจทางชวเคม (Biochemical determination) เชนAlbumin, Hematocrit, hemoglobinFasting plasma glucose (FPG), Glycated hemoglobin (HbA1c) ถาทำไดTotal cholesterol (TC), Low density lipoprotein-cholesterol (LDL-C), High density lipoprotein-

cholesterol (HDL-C) และ triglycerides (TGs)BUN, Creatinine,Micro albumin ถาทำได



3. อาการทางคลนก (Clinical observation)- อาการเหนบชา มอาการหงดหงดงาย โมโหงาย ระบบประสาทผดปกต เกดจากการขาดวตามน บ 1- อาการตาแดง ตาแฉะ รมฝปาก ชองปาก จนถงหลอดลมอกเสบ เกดจากการขาดวตามน บ 2- อาการเปนตะครว ผวหนงอกเสบ ปลายเสนประสาทอกเสบ เกดจากการขาดวตามน บ 6- โรคผวหนง ทองรวง เบออาหาร เกดจากการขาดไนอาซน

4. การประเมนอาหารทบรโภค (Dietary assessment)- จากการซกประวตความอยากอาหาร- รปแบบและอปนสยการบรโภคตามปกต และปรมาณสารอาหารทปรโภคในแตละวน



ตวอยาง แบบการซกประวตและประเมนการบรโภคอาหาร

วนท....................................................................................................................................................................................................................................................ชอ.......................................................................................................................อาย......................เพศ......................เชอชาต................................................

ทอย.....................................................................................................................................................................................................................................................

ญาต/ผทสามารถตดตอได...................................................................................................................................................................................................

ผทเตรยมและทำอาหาร........................................................................................................................................................................................................

ความถของการรบประทานอาหารนอกบาน/สปดาห.......................................................................................................................................

ระดบการศกษา...........................................................................................................................................................................................................................

กจกรรมประจำวน....................................................................................................................................................................................................................

การเปลยนแปลงของนำหนกตวในปทผานมา......................................................................................................................................................

ปญหาการเคยวและการกลนอาหาร..............................................................................................................................................................................

ความอยากอาหาร......................................................................................................................................................................................................................

การรบรสอาหารและกลนอาหาร....................................................................................................................................................................................

การแพอาหาร...............................................................................................................................................................................................................................

การรบประทานวตามน เกลอแร และอาหารเสรม...........................................................................................................................................

การรบประทานสงทไมใชอาหาร (ดน ดนสอพอง และอนๆ)....................................................................................................................

การดมสรา.....................................................................................................................................................................................................................................

การสบบหร...................................................................................................................................................................................................................................

การทองเสย...................................................................................................................................................................................................................................

การทองผก..........................................................................................การใชยาระบาย......................................................................................................

ปรมาตรปสสาวะตอวน........................................................................................................................................................................................................

การไดยน........................................................................................................................................................................................................................................

การมองเหน..................................................................................................................................................................................................................................

การใสเกลอ นำปลา หรอซอวในระหวางการปรงอาหาร/รบประทานหรอเปลา?.....................................................................

รบประทานอาหารกระปองเปนประจำ เชน ผกกระปอง ปลากระปอง ทคณรบประทานเปนประจำ........................

..............................................................................................................................................................................................................................................................



การวางแผนและการใหโภชนบำบดหลกการและวตถประสงคในการใหโภชนบำบด คอ

ควบคมนำหนกตวใหเหมาะสมควบคมระดบนำตาลใหใกลเคยงกบระดบปกตใหมากทสดควบคมระดบไขมนในเลอดใหปกตควบคมระดบความดนโลหตการใหความรและคำแนะนำปรกษาดานโภชนาการใหเหมาะสมกบโรคทเปน

การใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการการใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการ เปนสงจำเปนและเปนงานทสำคญสวนหนงในการ

วางแผนการดแลโภชนาการและโภชนบำบด การใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการควรครอบคลมทงผปวยในทเขารบการรกษาพยาบาลในโรงพยาบาล ตลอดจนผปวยนอกทแพทยตองตดตามและประเมนผลการรกษาหลงจากออกจากโรงพยาบาลแลว ปจจบนชวงเวลาในการรกษาในโรงพยาบาลจะสนลง ทำใหโอกาสทผปวยจะเรยนรและเขาใจเรองของอาหารโดยเฉพาะอาหารบำบดโรคมนอยลง การใหบรการตดตามใหความรดานโภชนาการอยางตอเนองหลงจากผปวยกลบบานแลว จงยงคงมความจำเปนและมความสำคญการใหความร และคำปรกษาดานโภชนาการเปนพนธกจและหนาท สำคญหนงของนกโภชนาการหรอนกกำหนดอาหาร

อยางไรกตามแพทย พยาบาลทมหนาทในการดแลผปวยควรมความรและความสามารถในการคดกรองและประเมนภาวะทพโภชนาการของผปวยไดอยางถกตองรวมทงสามารถทจะใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการแกผปวยได

หลกการและเทคนคในการใหความรและคำปรกษาแนะนำดานโภชนาการเนนผปวยและความตองการของผปวยเปนศนยกลางสรางความสมพนธทด ความเชอใจ ความไววางใจ และความรสกเปนกนเอง ระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษาเปนสงทสำคญทสดตงเปาหมายและแผนการรกษารวมกนระหวางผปวยและผใหคำปรกษามเทคนคในการจงใจและกระตนมทกษะในการสอสารกบผปวยและญาตผปวยมทกษะในการสมภาษณผปวยมทกษะในการใหความรและการใหคำปรกษาแนะนำ



มความสามารถในการนำความรทางทฤษฎมาถายทอดใหเขาใจงาย และผปวยสามารถนำไปปฏบตไดอธบายถงความสมพนธของอาหารและการเกดโรคอธบายหลกการของอาหารในการปองกนและรกษาโรคอธบายถงวถการและใหแนวทางในการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคอาหารมสอประกอบการใหความรและคำปรกษาเพอใหเขาใจและปฏบตไดจรง เชน ตวอยางอาหาร(food models), เอกสาร ตวอยางรายการอาหาร แบบแผนการบรโภคอาหารญาตผปวยและครอบครวมสวนรวมในกระบวนการใหความรและการใหคำปรกษา



แนวทางการใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการควรอธบายหลกการและวตถประสงคของการใหโภชนบำบดและแนะนำใหผปวยปรบเปลยน

พฤตกรรมการบรโภคอาหารอยางคอยเปนคอยไปใหความรอาหารทมโปรตน ไขมน คารโบไฮเดรต พลงงาน และสารอาหารแตละชนดแนะนำปรมาณอาหารและชนดอาหารทควรกนในแตละวน และใหตวอยางรายการอาหารแนะนำการบรโภคผก ผลไม ทมใยอาหารสงแนะนำการหลกเลยงบรโภคอาหารทมโซเดยมสง โดยเฉพาะผทมความดนโลหตสงแนะนำนมและผลตภณฑนมทมไขมนตำ เนอสตวและอาหารทมไขมนตำหลกเลยงอาหารทมไขมนอมตวสงโคเลสเตอรอล และไตรกลเซอรไรด เชน ไขมนจากสตวอาหารทะเล และกะท โดยเฉพาะผทมภาวะไขมนใน เลอดผดปกตหลกเลยงอาหารทมรสหวานจด และทมพลงงานสง โดยเฉพาะผทเปนเบาหวานแนะนำหลกในการเตรยมอาหาร การดดแปลงอาหารแนะนำการเลอกอาหารเมอรบประทานอาหารนอกบานแนะนำการหลกเลยงการดมสราหรอปรมาณทดมได



การตดตามและประเมนผลการใหความรและคำปรกษาดานโภชนาการการตดตาม การประเมนผล และปรบเปลยนแบบแผนการปฏบตตนในการบรโภคอาหารใหเหมาะสม

กบสภาวะของผปวยและครอบครวเปนระยะๆ อยางตอเนอง รวมทงการใหกำลงใจและความรวมมอจากผทใหการดแลและผใกลชด จะชวยสนบสนนใหผปวยประสบความสำเรจในการปรบเปลยนพฤตกรรมและสามารถลดความเสยงของการเกดโรคหรอควบคมได

ผลทคาดหวงจากการใหโภชนบำบด (Expected outcomes)ผปวยไดรบสารอาหารถกตองตามสภาวะของโรคผปวยมความรเขาใจ และสามารถปฏบตตนในการเลอก ดดแปลงและกำหนดอาหารทรบประทานไดถกตองและเหมาะสมผปวยปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคควบคมนำหนกตวไดในผทอวนความดนโลหตอยในเกณฑทกำหนดระดบนำตาลในเลอด และ HbA1c ลดลงลดระดบของ TC, LDL-C, ไตรกลเซอไรด และเพมระดบของ HDL-Cเพมการออกกำลงกาย

โภชนบำบดสำหรบการลดนำหนกเปาหมายการลดพลงงานกโลแคลอร : ลดลง ~ 500-1,000 กโลแคลอรจากพลงงานทคนปกต

ควรไดรบตอวน (2,000 กโลแคลอรตอวน)

สารอาหาร ปรมาณทควรบรโภคตอวน

ไขมน, % พลงงาน ≤ 30 %ไขมนอมตว (SFA), % พลงงาน 8-10 %ไขมนไมอมตวหลายตำแหนง (PUFA), % พลงงาน 10 %ไขมนไมอมตวหนงตำแหนง (MUFA), % พลงงาน 15 %

คารโบไฮเดรด, % พลงงาน ≥ 55 %โปรตน, % พลงงาน 15 %โคเลสเตอรอล, มลลกรม < 300 mgใยอาหาร, กรม 20-30 mgโซเดยม, กรม < 2.4 หรอ เกลอ 6 gmแอลกอฮอล ผหญง 1 drink, ผชาย 2 drinks

แหลงขอมล : Expert Panel on the Identification, Evaluation, and Treatment of Overweight and Obesity in Adults. 1998



สารอาหาร ปรมาณทควรบรโภคตอวนไขมน, % พลงงาน ≤ 25 - 30 %

ไขมนอมตว (SFA) < 7 %ไขมนไมอมตวหลายตำแหนง (PUFA) 10 %ไขมนไมอมตวหนงตำแหนง (MUFA) 10 - 15 %

คารโบไฮเดรด, % พลงงาน ≥ 55 %โปรตน, % พลงงาน 15 %โคเลสเตอรอล, มลลกรม < 200 mgพลงงาน เพอรกษานำหนกตวปกต

โภชนบำบดในผปวยทมภาวะไขมนในเลอดผดปกต (Therapeutic life style change diet : TLC diet)เปาหมายการลดพลงงานกโลแคลอร : ลดลง ~ 500-1,000 กโลแคลอรจากพลงงานทคนปกตควร

ไดรบตอวน (2,000 กโลแคลอรตอวน)

แหลงขอมล : National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III, 2001



แบบประเมนระดบความพรอมในการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพเพอประกอบการใหความรดานโภชนาการแกผปวยโรคเบาหวาน

คำแนะนำ : กรณาวงกลมรอบคำตอบตามความเปนจรงเพยง 1 คำตอบในแตละขอ

1. ทานไดปฏบตตวในเรองอาหารบรโภคเพอควบคมนำหนกตวอยางไรก. คดวาไมมความจำเปนตองควบคมนำหนกตวข. คดวาอก 3 เดอนขางหนาจะเรมปรบเปลยนอาหารบรโภคค. เดอนหนาจะลงมอปฏบตอยางเครงครดง. ใน 6 เดอนทผานมา ไดปรบเปลยนอาหารบรโภคอยางเครงครดจ. ไดปรบเปลยนอาหารบรโภคอยางเครงครดมาเกน 6 เดอนแลว

2. ทานไดปฏบตตวในเรองอาหารบรโภคเพอควบคมระดบนำตาลในเลอดอยางไรก. ไมไดทำอะไรเลย คดวาไมจำเปนข. คดวาในอก 3 เดอนขางหนานจะเรมดแลตนเองเรองอาหารบรโภคค. ภายใน 1 เดอนนจะเรมลงมอปฏบตเรองอาหารบรโภคง. ไดลงมอปฏบตอยางจรงจงมาแลวภายใน 6 เดอนทผานมาจ. ไดปฏบตอยางจรงจงมานานกวา 6 เดอนแลว



ตอบขอ กลวธในการปรบเปลยนพฤตกรรมระดบความพรอม

ในการเปลยนแปลงพฤตกรรมก ขนกอนชงใจ ปลกจตสำนก สรางความตระหนก

(Precontemplation stage) ใหขอมลเรองความเสยงของการคงพฤตกรรมเดมและประโยชนของการปรบเปลยนพฤตกรรมเสนอแนะแนวทางการแกไข

ข ขนชงใจ คนหาอปสรรคและประโยชนทตนเองตระหนก(Contemplation stage) หรอรบรวามผลตอการเปลยนพฤตกรรมสขภาพ

สรางแรงจงใจและกระตนใหเกดการวางแผนทแนนอนในการปรบเปลยนพฤตกรรม

ค ขนพรอมทจะปฏบต ใหขอมลทเปนเหตเปนผล(Preparation stage) ชวยพฒนาแผนปฏบตการทชดเจน โดยตงเปาหมาย

ความสำเรจในการปรบพฤตกรรมอยางคอยเปนคอยไป

ง ขนปฏบต (Action stage) ใหขอมลเพอการนำไปใชอยางถกตองกระตนใหมการปฏบตอยางตอเนอง โดยเนนถงประโยชนทจะไดรบแกปญหาเพอลดอปสรรคในการปรบเปลยนพฤตกรรมสรางทกษะโดยการทดลองปรบพฤตกรรมชวยเหลอตามขอมลยอนกลบสราง/เสรมแรงสนบสนนทางสงคมใหการเสรมแรงการใหการเสรมแรงทางบวกเมอบคคลมพฤตกรรมทพงปรารถนา

จ ขนคงไวซงพฤตกรรม เนนประโยชนของพฤตกรรมสขภาพใหม(Maintenance stage) เปนครงคราว

ใหความมนใจวาเขาสามารถดำรงไวซงพฤตกรรมสขภาพใหมอยางยงยนสราง/เสรมแรงสนบสนนทางสงคมใหการเสรมแรงการใหการเสรมแรงทางบวกเมอบคคลมพฤตกรรมทพงปรารถนา



ปรมาณพลงงานและโปรตนทควรไดรบประจำวน

ผใหญผชาย51-70 ป 57 166 2,100 1.0 57≥ 71 ป 57 166 1,750 1.0 57ผหญง51-70 ป 52 155 1,750 1.0 52≥ 71 ป 52 155 1,750 1.0 52

กลมตามอายและเพศ นำหนกกโลกรม

สวนสงเซนตเมตร

พลงงานกโลแคลอร/วน

โปรตนกรม/นำหนกตว1 กโลกรม/ วน

โปรตนกรม/วน

ปรมาณโซเดยม โปรแตสเซยม และคลอไรดทควรไดรบประจำวน

ผใหญผชาย51-70 ป 57 166 2,150 475,1450 2,450-4,100 725-1,475≥ 71 ป 57 166 1,750 400-1,200 2,050-3,400 600-1,225ผหญง51-70 ป 52 155 1,750 400-1,200 2,050-3,400 600-1,225≥ 71 ป 52 155 1,750 350-1,050 1,825-3,025 600-1,075

กลมตามอายและเพศ

นำหนกกโลกรม

สวนสงเซนตเมตร

พลงงานกโลแคลอร/วน

โซเดยมมลลกรม/วน

คลอไรดมลลกรม/วน

โปแตสเซยมมลลกรม/วน



ปรมาณส

ารอาหารอ

างองท

ควรได

รบปร

ะจำวน

{Dieta

ry Re

ferenc

e Inta

ke (DR

I)}:

ปรมาณว

ตามนท

แนะน

ำสำหร

บแตล

ะบคค

ล

กลมต

ามอาย

วตาม

นเอวต

ามนซ

วตาม

นดว

ตามนอ

วตาม

นเคไธอ

ะมน

ไรโบฟ

ลาวน

ไนอะซน

วตามนบ

โฟเลท

วตามนบ

กรด

แพนโท

เธนก

ไบโฮต

นโตล

นและเพ

ศมค

ก./วน

กมก

./วนมค

ก./วน

ขมก

./วนค

มคก./วน

มก./วน

มก./วน

มก./วน

งมก

./วน6มค

ก./วน

8มค

ก./วน

12มก

./วนมค

ก./วน

มก./วน

ผใหญ ผชาย

51

-70 ป

70090

10*15

120*

1.21.3

161.7

4002.4

5*30*

550*

≥

71 ป

70090

10*15

120*

1.21.3

161.7

4002.4

5*30*

550*

ผ

หญง

51

-70 ป

60075

10*15

90*1.1

1.114

1.5400

2.45*

30*425

*

≥

71 ป

60075

1015

90*1.1

1.114

1.5400

2.45*

30*425

*



ปรมาณส

ารอาหารอ

างองท

ควรได

รบปร

ะจำวน

{Dieta

ry Re

ferenc

e Inta

ke (DR

I)} :

ปรมาณแ

รธาตท

แนะน

ำสำหร

บแตล

ะบคค

ล

กลมต

ามอาย

แค

ลเซยม

ฟอสฟ

อรส

แมกน

เซยม

ฟลโอไ

รด

ไอโอด

นเหล

กทอ

งแดง

สงกะส

ซลเนย

มโคร

เมยม

แมงกา

นสโมล

บดม

และเพ

ศมก

./วนมก

./วนมก

./วนมก

./วนมค

ก./วน

มก./วน

มคก./วน

มก./วน

มก./วน

มคก./วน

มคก./วน

มก./วน

ผใหญ ผชาย

5

1-70 ป

100

0*700

3002.8

*150

10.4

90013

5530*

2.3*

45

≥

71 ป

1000*

700280

2.8*

15010.

4900

1355

30*2.3

*45

ผหญ

ง

51

-70 ป

1000*

700260

2.6*

15010.

4900

755

20*1.8

*45

≥

71 ป

1000*

700240

2.6*

15010.

4900

755

20*1.8

*45



ตารางแ

สดงคว

ามตองก

ารอาหารใ

นผสงอ

ายทไมเ

ปนโรค

และใน

ผสงอา

ยทเปน

โรคเบา

หวาน

ความด

นโลหต

สง และภ

าวะไขม

นในเลอ

ดผดป

กตWe

ightDia

gnosis

Norm

alDM

HTDy

slipide

mia

Calor

ie ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

การรบป

ระทานอ

าหารย

ดหลก

โภชน

บญญต

9 ป

ระการ แ

ละธงโภ

ชนา

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,600

กโลแ

คลอร)*

Norm

alBM

I 18.5

-24.9

Calor

ie ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

หามรบปร

ะทาน

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรห

ลกเลย

ง.........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

30-35

Kcal /

kg10-

15 %

ของพ

ลงงาน

1 วน

55-6

0 % ขอ

งพลงงาน

1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน

ำขาวแปง

8 ทพพ

ผก

4-6 ทพ

พผล

ไม

3-4 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

6 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 -

2 แกว

นำมน

พช5 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 6 ช

อนชา

30-35

Kcal /

kg10-

15 % ขอ


1 วน

45-5

0 % ขอ


1 วน

น

ำตาล

ขนม

หวาน

นำอด

ลม น

มขนห

วาน น

ำผลไม

ทมนำตาล

ประม

าณ 8-

15%

ยกเวน

นำมะ

เขอเทศ

มนำตาลปร

ะมาณ

1%

อาหา

รทมด

ชนนำตาลต

ำอาหา

รทมเส

นใยอาห

ารสง

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,600

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


8 ทพพ

ผก

4-6 ทพ

พผล

ไม

3-4 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

6 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 -

2 แกว

นำมน

พช5 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 4-

5 ชอน

ชา

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,600

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


8 ทพพ

ผก

4-6 ทพ

พผล

ไม

3-4 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

6 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 -

2 แกว

นำมน

พช5 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 6 ช

อนชา

30-35

Kcal /

kg10-

15 % ขอ


1 วน

55-6

0 % ขอ


1 วน

Na <

2,400

mg *

25-30

% ขอ


1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

ใยอาห

าร 20

- 35 ก

รม / ว

น*

1. ของแห

ง ของเคม

และรมค

วน2. ซป

กอนห

รอซอ

งสำเร

จรปท

กชนด

อาหา

รซองสำเรจ

รปตางๆ

3. ผกด

องแล

ะผลไมด

อง นำ

ผลไม

กระป

อง4. ส

ารเคม

ทใชท

ำอาห

าร เชน

ผงชร

ส ผงฟ

5. แป

งสำเร

จรป

6. เนย

หรอม

าการน

ทผสม

เกลอ

ยกเว

นชนด

จด7. นำแล

ะเครองดมเก

ลอแรทม

โซเดย

ม8. นำพร

กแกงสำเรจ

รปตางๆ

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,600

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


8 ทพพ

ผก

4-6 ทพ

พผล

ไม

3-4 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

6 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 -

2 แกว

นำมน

พช5 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 6 ช

อนชา

ใยอาหารท

ละลาย

นำ เชน

ถวเมล

ดแหง

ธญพช

รบปร

ะทานเนอ

สตวไมต

ดมน เ

นอปล

าผก

ผลไม

รวม

ทงหอ

ม กระเท

ยม และ

กรด

ไขมน

ไมอม

ตว

30 - 3

5 Kcal

/ kg

10 - 1

5 % ขอ


1 วน

55-

60 % ขอ


1 วน

< 30 %

, SAT

<10%

, Chol

estero

l< 3

00 m

g แตถ

าม L

DL >

100m

g/dl

ควรจำกด S

AT <

7% Ch

oleste

rol <

200mg

,PUF

A < 1

0% ทเหล

อเปน

MUFA

และจำกดไขม

นทราน

สใหน

อยทส

ดอาห

ารทควรลด

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.....

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

มกรดไขมน

อมตวสง

โคเลส

เตอรอลส

ง อาห

ารทมไ

ขมนช

นดทร

านส เ

ชน เบ

เกอรท

ทำจาก

มาการน

ครมเท

ยม อา

หารท

อด หร

อมฉล

ากระบว

ามก

ารเตม

ไฮโดรเจ

นลงใน

ไขมน

เครองดม

แอลก

อฮอล

อาห

ารทมเส

นใยสงโด

ยเฉพาะ

a หากไมด

มนมค

วรเพม

เนอสต

วเปน 8

-10 ชอ

นโตะ

ตอวน



Weigh

tDiagno

sisNo

rmal

DMHT

Dyslip

idemi

a

Calor

ie ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

Overw

eight

BMI ≥≥≥≥ ≥

25Ca

lorie...

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

........

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรห

ลกเลย

ง.........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหา

รทใยอ

าหารส

ง เชน

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


6 ทพพ

ผก

3-4 ทพ

พผล

ไม

2-3 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

5 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 แ

กวนำมน

พช3-4

ชอนช

านำตาลท

รายไม

เกน 4 ช

อนชา

อาหา

รทมด


ำอาหา

รทมเส

นใยอาห

ารสง

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,200

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


6 ทพพ

ผก

3-4 ทพ

พผล

ไม

2-3 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

5 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 แ

กวนำมน

พช3-4

ชอนช


รายไม

เกน 3 ช

อนชา


มนมค

วรเพม

เนอสต

วเปน 8

-10 ชอ

นโตะ

ตอวน

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,200

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


6 ทพพ

ผก

3-4 ทพ

พผล

ไม

2-3 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

5 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 แ

กวนำมน

พช3-4

ชอนช


รายไม

เกน 4 ช

อนชา

25-30

% ขอ


1 วน

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,200

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


6 ทพพ

ผก

3-4 ทพ

พผล

ไม

2-3 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

5 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 แ

กวนำมน

พช3-4

ชอนช


รายไม

เกน 4 ช

อนชา

ใยอาหารท

ละลาย

นำ เชน

ถวเมล

ดแหง

ธญพช

รบปร

ะทานเนอ

สตวไมต

ดมน เ

นอปล

าผก

ผลไม

รวม

ทงหอ

ม กระเท

ยม และ

กรด

ไขมน

ไมอม

ตว

อาหารท

ควรลด

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.....

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท


อมตวสง

โคเลส


ง อาห

ารทมไ

ขมนช

นดทร

านส เ

ชน เบ

เกอรท

ทำจาก

มาการน

ครมเท

ยม อา

หารท

อด หร

อมฉล

ากระบว

ามก

ารเตม


นลงใน

ไขมน


แอลก

อฮอล

อาห

ารทมเส

นใยสงโด

ยเฉพาะ

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,200

กโลแ

คลอร)*

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรลด...

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรงด

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

25 Kc

al / kg

10-15

% ของพล

งงาน 1

วน55-

60 % ขอ


1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

อาหา

รทมค

ารโบไ

ฮเดรต

และไขม

นสง เช

น ของหว

าน นำ

อดลม

อาหา

รทอด

หรอผ

ดทใชนำมน

มาก

งดอาหา

รวางแ

ละอาหา

รจบจ

บระห

วางมอ

ถวเมล

ดแหง

ขาวก

ลอง ผ

ก ผลไม

นำอด

ลม น

มขนห

วาน น

ำผลไม


ประม

าณ 8-

15% ยกเวน

นำมะ

เขอเทศ


ะมาณ

1 % แล

ะงดอาหา

รทม

ไขมน

สง25 Kc

al / kg

10-15

% ขอ


1 วน

45-50

% ขอ


1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

ใยอาห

าร 20

- 35 ก

รม / ว

น*นำตาล ขน

มหวาน

1. อาห

ารทมโ

ซเดยม

สง (เห

มอนผ

ปวย

นำหน

กปกต

ทมคว

ามดน

โลหต

สง)

2. อาห

ารทมค

ารโบไ

ฮเดรตแล

ะไขม

นสง

เชน ขอ

งหวาน

นำอด

ลม อา

หารท

อดหร

อผด

ทใชน

ำมนม

ากงดอาหา

รวางแ

ละอาหา

รจบจ

บระห

วางมอ

25 Kc

al / kg

10-15

% ขอ


1 วน

55-60

% ขอ


1 วน

Na <

2,400

mg*

ถวเม

ลดแห

ง ขาวก

ลอง ผ

ก ผลไม

อาหารท

ควรเพ

ม ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหา

รทมใยอาห

ารสง เช

น

25 Kc

al / kg

10-15

% ขอ


1 วน

55-60

% ขอ


1 วน

< 30 %

, SAT

<10%

, Chol

estero

l < 30

0mg

แตถาม L

DL >

100mg

/dl คว

รจำกด S

AT< 7

% Ch

oleste

rol <

200 m

g ,PU

FA <

10%ทเห

ลอเปน

MUF

A และ

จำกดไขม

นทราน

สให

นอยท

สด

ตารางแ

สดงคว

ามตองก


นผสงอ

ายทไมเ

ปนโรค

และใน

ผสงอา

ยทเปน

โรคเบา

หวาน

ความด

นโลหต

สง และภ

าวะไขม

นในเลอ

ดผดป

กต (ต

อ)



Weigh

tDiagno

sisNo

rmal

DMHT

Dyslip

idemi

a

Calor

ie ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

Under

weigh

tBM

I <<<< < 18

.5Ca

lorie...

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

........

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรห

ลกเลย

ง.........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.

Calor

ie........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Protein

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

...

Carbo

hydrat

e.........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

....

Fat.....

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.......

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


9 ทพพ

ผก

4-5 ทพ

พผล

ไม

4 สวน

เนอสต

วไขม

นตำ

7 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1-2

แกว

นำมน

พช6-7

ชอนช


รายไม

เกน 8 ช

อนชา

อาหา

รทมด


ำ

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,200

กโลแ

คลอร)*

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


6 ทพพ

ผก

3-4 ทพ

พผล

ไม

2-3 สว

นเนอ

สตวไขม

นตำ

5 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1 แ

กวนำมน

พช3-4

ชอนช


รายไม

เกน 4 ช

อนชา

25-30

% ขอ


1 วน

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,800

กโลแ

คลอร)*

อาหารท

ควรลด

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

.....

อาหารท


อมตวสง

โคเลส


ง อาห

ารทมไ

ขมนช

นดทร

านส เ

ชน เบ

เกอรท

ทำจาก

มาการน

ครมเท

ยม อา

หารท

อด หร

อมฉล

ากระบว

ามก

ารเตม


นลงใน

ไขมน


แอลก

อฮอล

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,800

กโลแ

คลอร)*

อาหารท

ควรเพ

ม ........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

อาหารท

ควรงด

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

และไขม

นสง เช

น อาห

ารประเภท

ผด แล

ะทอ

ด เพม

อาหา

รวางร

ะหวาง

มอหร

ออาห

ารเสร

ม55-60

% ขอ


1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

อาหา

รทมค

ารโบไ

ฮเดรต

นำอด

ลม น

มขนห

วาน น

ำผลไม


ประม

าณ 8-

15% ยกเวน

นำมะ

เขอเทศ


ะมาณ

1%45-50

% ขอ


1 วน

25-30

% ขอ


1 วน

นำตาล ขน

มหวาน

55-60

% ขอ


1 วน

Na <

2,400

mg*

อาหารท

ควรเพ

ม........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

..........

55-60

% ขอ


1 วน

< 30 %

, SAT

<10%

, Chol

estero

l < 30

0mg

แตถาม L

DL >

100mg

/dl คว

รจำกด S

AT< 7

% Ch

oleste

rol <

200 m

g ,PU

FA <

10%ทเห

ลอเปน

MUF

A และ

จำกดไขม

นทราน

สให

นอยท

สด

40 - 4

5 Kcal

/ kg

10-15

% ขอ


1 วน

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


9 ทพพ

ผก

5 ทพพ

ผล

ไม

4 สวน

เนอสต

วไขม

นตำ

7 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1-2

แกว

นำมน

พช6 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 5 ช

อนชา

ปรมาณอ

าหารท

แนะน

ำ 1 วน

(1,800

กโลแ

คลอร)*

40 - 4

5 Kcal

/ kg

10-15

% ขอ


1 วน

40 - 4

5 Kcal

/ kg

10-15

% ขอ


1 วน

และไขม

นสง เช

น ของหว

าน นำ

อดลม

อาหา

รประเภท

ทอดแ

ละผด

เพมอาหา

รวางร

ะหวาง

มอ หร

ออาห

ารเสร

ม

อาหา

รทมโ

ซเดยม

สง (เห

มอนผ

ปวยน

ำหนก

ปกต

ทมคว

ามดน

โลหต

สง) อาหา

รทมค

ารโบไ

ฮเดรต

กลมอ

าหารต

างๆปร

มาณท

แนะน


7 ทพพ

ผก

5 ทพพ

ผล

ไม

4 สวน

เนอสต

วไขม

นตำ

7 ชอน

โตะa

นมพร

องมน

เนย1-2

แกว

นำมน

พช6 ช

อนชา

นำตาลท

รายไม

เกน 8 ช

อนชา

40 - 4

5 Kcal

/ kg

10-15

% ขอ


1 วน


มนมค

วรเพม

เนอสต

วเปน 8

-10 ชอ

นโตะ

ตอวน

ตารางแ

สดงคว

ามตองก


นผสงอ

ายทไมเ

ปนโรค

และใน

ผสงอา

ยทเปน

โรคเบา

หวาน

ความด

นโลหต

สง และภ

าวะไขม

นในเลอ

ดผดป

กต (ต

อ)



วนมอ

เชามอ

กลางว

นมอ

วางบาย

มอเยน

มอกอ

นนอน

อาทตย

ขาวต

มธญพ

ชบะ

หมนอ

งไก

ขนมป

งหมห

ยอง

ขาวก

ลอง

กลวยไข

ไขเจย

วสมน

ไพร

มะละ

กอสก

นำขง

(ไมห

วาน)

แกงจด

ลกเงา

ะนม

พรองมน

เนยผด

ผกบง

จนปล

าชอน

ผดคน

ฉาย

สมเขย

วหวาน

สมโอ

จนทร

ขาวต

มหมบ

ดขาวผ

ดกง

ขนมส

ามแซ

(ไมห

วาน)

ขาวก

ลอง

ชมพแ

ดงมงคด

ซปผก

รวมม

ตรแก

งจดส

าหราย

ทะเล

นมพร

องมน

เนยแต

งโมยำม

ะเขอยาว

แคนต

าลป

องคาร

ขาวต

มปลาชอ

นขาวก

ลอง

ซาลาเปา

หมสบ

ขาวก

ลอง

สมโอ

มะละ

กอสก

ตมยำป

ลาอน

ทรย

นำตะ

ไคร (

ไมหว

าน)

ไกตน

ฟกเหด

หอม

นมพร

องมน

เนยผด

วนเสน

ทรงเค

รอง

นำพร

กปลาป

น ผกล

วกนม

ๆเงา

ะแค

นตาลป

พธขาวก

ลอง

สกรวมม

ตรถว

เขยวต

มนำตาล

ขาวก

ลอง

แกวม

งกร

ตมเลอ

ดหมต

ำลง

ลองกอง

(ไมหว

าน)

แกงส

มผกรวม

(ไมเผ

ด)นม

พรองมน

เนย(ไม

ใสเคร

องใน

)ปล

าอนท

รยนง

บวย

กลวยไข

สบปะ

รดพฤ

หสบด

ขาวต

มธญพ

ชขาวก

ลอง

ขนมจ

บขาวก

ลอง

แอปเป

ลยำด

อกแค

กงสด

ตมจบ

ฉาย

นำฟก

ทอง

แกงเล

ยงผกรวม

นมพร

องมน

เนยไกทอ

ดงาดำ

ผดพร

กแกงไกผก

บงนำพร

กกะป

ปลาท

ผกลว

กนมๆ

สมเขย

วหวาน

แอปเป

ลแต

งโมศก

รโจกห

ม ไขล

วกกว

ยเตยวปล

าเตา

สวนล

กชด (

ไมหว

าน)

ขาวก

ลอง

สาล

กลวยนำวา

แคนต

าลป

แกงเต

าหไข

สาหร

ายทะเล

นมพร

องมน

เนยยำป

ลาท ผ

กสด

สมเขย

วหวาน

เสาร

ขาวต

มปลาอน

ทรย

เสนให

ญผดซ

อวขน

มปงน

ำพรกเผา

ขาวก

ลอง

องนเข

ยวแก

วมงกร

มะละ

กอสก

นำแค

รอท

แกงจดม

ะระยดไส

นมพร

องมน

เนยผด

แตงรา

นกง

สบปะ

รด

ตวอย

างรายก

ารอาหารเ

พอสข

ภาพส

ำหรบ

ผสงอา

ย1สป

ดาห



ตวอยางปรมาณอาหาร 1 สวนหมวดเนอสตว เนอสตวไขมนตำ 1 สวน มพลงงาน 55 กโลแคลอร

หมวดผก ผก 1 สวน มพลงงาน 25 กโลแคลอร



หมวดผลไม ผลไม 1 สวน มพลงงาน 60 กโลแคลอร

หมวดขาว-แปง ขาว แปง และผลตภณฑจากแปง 1 สวน มพลงงาน 80 กโลแคลอร



หมวดไขมน ไขมน 1 สวน มพลงงาน 45 กโลแคลอร



หมวดนมนมธรรมดา (whole milk) 240 มล. 8 8 12 150นมพรองไขมน (low fat milk) 240 มล. 8 5 12 120นมขาดมนเนย (skim milk) 240 มล. 8 0 - 3 12 90หมวดผกประเภท ก. 50 - 70 กรม ใหพลงงานนอยมากรบประทานไดตามตองการประเภท ข. 50 - 70 กรม 2 - 5 25หมวดผลไม ไมแนนอน - - 15 60หมวดขาวแปง ไมแนนอน 2 - 18 80หมวดเนอสตวประเภท ก. (ไมมมนเลย) 30 กรม 7 0 - 1 - 35ประเภท ข. (ไขมนตำ) 30 กรม 7 3 - 55ประเภท ค. (ไขมนปานกลาง) 30 กรม 7 5 - 75ประเภท ง. (ไขมนสง) 30 กรม 7 8 - 100หมวดนำมน 1 ชอนชา - 5 - 45

ตารางแสดงคณคาอาหารในหมวดรายการอาหารแลกเปลยน

หมวดอาหาร ปรมาณ/สวน โปรตน(กรม)

ไขมน(กรม)

คารโบไฮเดรต(กรม)

พลงงาน(กโลแคลอร)



ดชนนำตาลของอาหารไทยบางชนดนำหนก ปรมาณ

ชนดอาหาร ป ดชน* บรโภค คารโบไฮเดรตนำตาล กรม/ครง กรม/ครง

ขนมเทยน สตรธรรมดา 2005 72 2 ลก 30ขาวเหนยว 1987 75 35 18ขาวหอมมะล 1987 71-74 55 18ขาวกลอง 2005 58-62 55 18บะหม 1987 57 75 18ขนมจน 1987 55 90 18กวยเตยวเสนใหญ 1987 54 90 18กวยเตยวเสนหม 1987 53 90 18วนเสน 1987 45 100 18มะมวงอกรอง 2004 51 80a 15สปปะรด 2004 45 125a 15ทเรยนสกกำลงกน 2004 39 40a 15ลำไย 2004 43 60a 15แกวมงกร 2004 37 116a 15ฝรง 2004 17 120a 15

*วเคราะหจากปรมาณทบรโภคโดยมคารโบไฮเดรต 50 กรมaนำหนกของผลไมทแนะนำใหบรโภคตอครง

ทมา : สรตน โคมนทร หนวยโภชนวทยา คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล



อาหารทมเกลอโซเดยมสง

1. อาหารทใชเกลอปรงรส ไดแก- ซอสรสเคม เชน นำปลา ซอว ซอสหอยนางรม เตาเจยว- ซอสหลายรส เชน ซอสมะเขอเทศ ซอสพรก ซอวหวาน

2. อาหารทใชเกลอถนอมอาหาร ไดแก- อาหารตากแหง เชน กะป เตาหย แหนม- อาหารปรงรสตางๆ เชน ไสกรอก หมยอ กนเชยง- ผลไมดอง ผกดอง- อาหารกระปองและอาหารสำเรจรป

3. อาหารทปรงรส ไดแก ผงชรส สารกนบด ผงฟ4. อาหารทมเกลอโซเดยมอยตามธรรมชาต ไดแก เนอสตวตางๆ โดยเฉพาะอาหารทะเล เชน กง ป หอย

ปลาทะเล

อาหาร ปรมาณ โซเดยม - มลลกรม

นำปลา 1 ชอนชา 465-600ซอวขาว 1 ชอนโตะ 960-1420ซอสปรงรส 1 ชอนโตะ 1150ซอสหอยนางรม 1 ชอนโตะ 420-490นำจมไก 1 ชอนโตะ 202-227ซอสพรก 1 ชอนโตะ 220ผงชรส 1 ชอนชา 492ผงฟ 1 ชอนชา 339

ทมา : สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดลปรมาณโซเดยมทแนะนำรบประทานในแตละวน ไมควรเกน 2,000 มลลกรม

โซเดยมในอาหารปรงรส



ปรมาณโซเดยมอาหารตางๆอาหาร ปรมาณ นำหนก - กรม ปรมาณโซเดยม

ปลาสลดหมกเกลอเนอปลาททอดนำพรกกะปนำปลาหวานเตาหยนำพรกเผาผดผกบงใสเตาเจยวปอเปยะสดนำพรกกลางดงบะหมสำเรจรปพรอมเครองปรงบะหมนำหมแดงขาวผดหมขาวตมหมกวยเตยวผดซอวบะหมราดหนำไกปอเปยะทอดผดผกบงนำมนหอยปลากระพงขาวนงแกงสมผกรวมสมตำอสานซาลามไสกรอกไสกรอกเวยนนาโบโลนาแซนวชสเปรดเบคอนแฮมกวยเตยวหมสบขาวราดปลาผดฉาแฮมเบอรเกอรขนมปงขาวโพดแผนอบ

1 ตว½ ตวกลาง4 ชอนโตะ1 ชอนโตะ

2 อน1 ชอนโตะ

1 จาน1 จาน

2 ชอนโตะ1 หอ1 ชาม1 จาน1 ชาม1 จาน1 จาน2 อน

1 จานเลก1 ชน1 ถวย1 จาน1 ชน1 อน1 อน

1 แผน1 ชอนโตะ

1 ชน1 ชน1 จาน1 จาน1 ชน

1 แผน15 ชน

4010060101516

1501501550

35029539035430060

11050

10010030451630156

30300240982530

128810811100191560275894562170977

1480416881

13521819235426110

11301006303504152305152101395

14501117463105177

แหลงทมา : สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2540



อาหารทมโคเลสเตอรอลสงควรหลกเลยงหมสามชน สนคอหม ขาหมสวนทมมน เครองในสตว เชน ตบ ไต ตบออน ปลาหมก

ไขมนสตว และหนงสตว

ปรมาณโคเลสเตอรอลในอาหาร 100 กรม (ประมาณ 6½ ชอนโตะ)ปรมาณของโคเลสเตอรอล

(มลลกรม)

นม 24ไอศกรม 40เนยแขง 140เนอไก, เปด 60-90เนอกง 150-200เนอหมไมตดมน 70-90เนอป 145หอยแครง, แมลงภ 454เนอวว 65แฮม ขาไก 100-110ซโครงหม 105ตบหม 420ไขนกกระทา 3640ไขไก 1 ฟอง 504ไขขาว 0ไขแดงลวน 1480นำสลดครม 165-225ไสหม กระเพาะหม 150

ชนดอาหาร



บรรณานกรม

1. Aekplakorn W, Stolk RP, Neal B, Suriyawongpaisal P, Chongsuvivatwong V, Cheepudomwit S,Woodward M, for the inter ASIA Collaborative Group. The prevalence and management ofdiabetes in Thai adults : the International Collaborative Study of Cardiovascular Disease in Asia.Diabetes Care 2003;26:2758-63.

2. Thai Non Communicable Disease Reduce Risk[Web page] . Available at http:// www.tncdreducerisk.com(Accessed 21 June 2006).

3. Food Groups and the Food Pyramid [Web page] . Available at http:// www.kroger.com/hn/Health_Eating/Food_Guide_Pyramid.htm (Accessed 25 May 2006).

4. Hypertension. Nutrition management for older adults [Web page]. Available at http:// www.guideline.gov(Accessed 27 January 2006).

5. Diabetes mellitus. Nutrition management for older adults[Web page]. Available at http:// www.guideline.gov(Accessed 27 January 2006).

6. Diabetes Medical Nutrition Therapy and Prevention Algorithm [Web page]. Available at http://www.dsds.state.tx.us/diabetes/PDF/algorithms/NUTRIO.PDF (Accessed 30 May 2006).

7. Behavioral Counseling in Primary care to Promote a Health Diet. [Web page]. Available at http://www.guideline.gov/summary/summary.aspx?doc_id=34948nbr=0027208string=healthAND+diet (Accessed 22 June 2006).

8. รศ.จงจตร องคทะวานช และ อาจารยกมล ไชยสทธ. บรรณาธการ. อาหารมตแหงศาสตรและศลป.พมพครงท1. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

9. แพทยหญงวราภรณ ภมสวสด และคณะ. คมอแนวทางการจดตงและดำเนนการคลนกผสงอาย.พมพครงท 1 : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทยจำกด ; 2548.

10. Lipid Management in adult [Web page] . Available at http://www.icsi.org (Accessed 30 May 2006).11. ชมรมผใหความรโรคเบาหวานและสมาคมตอมไรทอแหงประเทศไทย. โครงการอบรมผใหความร

โรคเบาหวาน. มปท, 2545.12. ประไพศร ศรจกรวาล และคณะ, บรรณาธการ. การประชมวชาการ โภชนาการ 48 สถาบนวจยโภชนาการ

มหาวทยาลยมหดล, 2548.13. ศรสมย วบลยานนท. อาหารสขภาพของผปวยโรคเบาหวาน. โรงพมพเรอนแกวการพมพ, 2545.14. สวทย วบลผลประเสรฐ. บรรณาธการ. การสาธารณสขไทย พ.ศ. 2544-2547, สำนกนโยบายและแผน

กระทรวงสาธารณสข ; โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ



15. วนด โภคะกล. บรรณาธการ. Family Medicine Meeting New Challenges. การอบรมระยะสนสำหรบแพทยเวชปฏบต/เวชศาสตรครอบครว ครงท 28 ระวางวนท 22 พฤศจกายน - 3 ธนวาคม 2542.

16. คณะกรรมการสมาคมนกกำหนดอาหารและคณะกรรมการโภชนาการ สมาคมผใหความรโรคเบาหวานการบรโภคอาหารเพอสขภาพทดของผปวยโรคเบาหวาน กรงเทพฯ : ววฒนการพมพ, 2547.

17. วนด โภคะกล, อบลวรรณ จฑาสมต, ประสทธ รวมพมาย. อาหารทวไปและเฉพาะโรคสำหรบผสงอาย.โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2545.



คณะทำงานจดทำแนวทางเวชปฏบตการดแลโภชนบำบดโรคเบาหวานโรคความดนโลหตสง และภาวะไขมนในเลอดผดปกต สำหรบผสงอาย

1. นายแพทยชาตร บานชน อธบดกรมการแพทย ทปรกษา2. นายแพทยสมภพ พนธโฆษต รองอธบดกรมการแพทย ทปรกษา3. ศ.นพ.สรตน โคมนทร ผแทนราชวทยาลยอายรแพทยแหงประเทศไทย ประธาน4. แพทยหญงใยวรรณ ธนะมย โรงพยาบาลเลดสน รองประธาน5. รศ.ดร.วนย ดะหลน ผแทนราชวทยาลยอายรแพทยแหงประเทศไทย รองประธาน6. รศ.นพ.พระ บรณะกจเจรญ ผแทนราชวทยาลยอายรแพทยแหงประเทศไทย คณะทำงาน7. ศ.พญ.จฬาภรณ รงพสทธพงษ คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด คณะทำงาน8. แพทยหญงสรนทร ฉนศรกาญจน คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด คณะทำงาน9. รศ.นพ.ประเสรฐ อสสนตชย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล คณะทำงาน

10. นายแพทยชยชาญ ดโรจนวงศ โรงพยาบาลราชวถ คณะทำงาน11. นายแพทยวระศกด ศรนนภากร โรงพยาบาลราชวถ คณะทำงาน12. รศ.พญ.มนฑนา ประทปเสน คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล คณะทำงาน13. ดร.สนาฎ เตชางาม สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล คณะทำงาน14. ดร.ชนดา ปโชตการ สถาบนวจยโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล คณะทำงาน15. รศ.ดร.ภารด เตมเจรญ คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล คณะทำงาน16. แพทยหญงแสงโสม สนะวฒน กรมอนามย คณะทำงาน17. แพทยหญงวราภรณ ภมสวสด กรมการแพทย คณะทำงาน18. นางสาวสมจนต โฉมวฒนะชย กรมการแพทย คณะทำงาน19. นายอภวฒน แชมชอย กรมการแพทย คณะทำงาน20. นางสาวนตกล ชยรตน กรมการแพทย คณะทำงานและเลขานการ21. นางสาวอรวรรณ คหา กรมการแพทย คณะทำงานและผชวยเลขานการ22. นางสาวจรนนท ชวยจนทร กรมการแพทย คณะทำงานและผชวยเลขานการ

thai aging nutrition 2549

Documents