بررس سمناناستان یشیآما -...

14
ف ص ل ن ا م ه ع ل م ی- پ ژ و ه ش ی ن گ ر ش ه ا ی ن و د ر ج غ ر ا ف ی ا ی ا ن س ا ن ی س ا ل ی ا ز د ه م، ش م ا ر ه ا و ل، ز م س ت ا ن1 3 9 7 ب ر ر س ی ع و ا م ل م ؤ ث ر د ر ر و ی ک ر د ا ج ر ا ی ی ب ر ن ا م ه ر ی ز ی آ م ا ی ش ی ا س ت ا ن س م ن ا ن م ی ت ر ا ک س ا ئ ی1 د ک ت ر ا ی ج غ ر ا ف ی ا و ب ر ن ا م ه ر ی ز ی ش ه ر ی و م ن ط ق ه ا ی، س ا ز م ا ن م د ی ر ی ت و ب ر ن ا م ه ر ی ز ی ا س ت ا ن س م ن ا ن س ی د ر ض ا ر ض و ی ک ا ر ش ن ا س ی ا ر ش د م د ی ر ی ت گ ر ا ی ش م ن ا ب ع ا ن س ا ن ی، ا د ا ر ه ک ل م ن ا ب ع ط ب ی ع ی و آ ب خ ی ز د ا ر ی ا س ت ا ن س م ن ا ن ت ا ر ی خ د ر ی ا ف ت: 0 0 / 3 / 1 3 9 0 ت ا ر ی خ پ ذ ی ر ش: 1 / 0 0 / 1 3 9 0 چ ک ی د ه آ م ا ی ش. ر ز م ی ن ه م و ا ر ه ی ک ی ا ز م ه م ت ر ی ن د غ د غ ه ه ا ی ب ر ن ا م ه ر ی ه ا ن ک ش و ر ب و د ه ا. . ، ا م ا ا ی ن ب ر ن ا م ه ه ا ن ت و ا ن س ت ه د ر چ ا ر چ و ب ب ر ن ا م ه ه ا ی م ی ا ن م د ت ت و. ع ه ک ش و ر ع م ل ی ا ت ی ش و د. پ ی ا م د م ش خ ص ا ی ن ر و ن د ت و ز ی ع ن ا م ت ع ا د ل م ن ا ب ع و ف ر ص. ه ا ی ت و. ع ه د ر پ ه ن و ه. و ر ز م ی ن و ت ش و د ی د ن ا ب ر ا ب ر ی ه ا ی ف ی ا ی ی ا ز ط ر ی ق ج ذ ب م ن ا ب ع و ت م ر ک ه. ر م ا ی ه گ ذ ا ر ی ه ا د ر ق ط ب ه ا ی ر ش د م و ج و د ب و د ه ا. . . ل و ذ ا ض و ر و ر ی ا. و. ج ه و. ا ج ر ا ی ی ک ر د ن م ط ا ل ع ا ت آ م ا ی ش م ل ی، و ی ژ گ ی ه ا و م ا م و ر ی. ه ا ی آ م ا ی ش م ل ی د ر. ط ح ا. ت ا ن ی ن ی ه ا ج ر ا ی ی ش د ه و ا ن ت ظ ا ر ا ت ب ر ن ا م ه ر ی و ه ا ن د ر ز م ی ن ه ت ل ه ی ق د ی د گ ا ه ه ا ی. ر ز م ی ن ی ی ا ب خ ش ی و ا ی ج ا د ه م ا ه ن گ ی ه ا ی ب ی ن ب خ ش ی، ب و ی ن م ن ط ق و ه ا ی و ب خ ش و ی و م ن ط ق و ه ا ی ر ا ب و ا ا. و ت ه ا د ه ا ز ر و ی ک ر د آ م ا ی ش ی ب ر آ و ر د ه. ا ز د. ب ر ا ی ن ی ل ب ه ا ی ن م ق ص و د ع و ا م ل م و ث ر د ر ر و ی ک ر د ا ج ر ا ی ی ب ر ن ا م ه ر ی و ه ی آ م ا ی ش و ی ا. و ت ا ن. و م ن ا ن ب ع ن و و ا ن م ط ا ل ع ه م و ر د ی د ر ا ج ر ا ی ط ر ح ه ا ی آ م ا ی ش ی م و ر د ب ر ر. ی ق ر ا ر گ ر ف. ت ا. و ا، ت ی ک ه ب ر ا ی م ح ق ق م ط ر ح ش د ه پ ا. خ د ا د ه ش و د. د ر ا ی و ن م ق ا ل ه ب ا ر و ت و ص ی ه ی ت ح ل ی ل ی و ا. ت ه ا د ه ا ز ر و ا. ن ا د ی و ت ک ن ی ک د ل ه ی ج م ع آ و ر ی د ا د ه ه ا و ب ا ر و م ا ت ر ی س ت ا ث ی ر ا ت م ت ق و ا ط ع و ن ر م ا ف ه ا ر م ی ک م ک ت ح ل ی ل د ا د ه ه ا ا ن ج ا م ش د و ع و ا م ل ک ل ی د ی و ا ث ر گ ذ ا ر د ر ر و ی ک و ر د ا ج و ر ا ی ط و ر ح آ م ا ی ش و ی ا. و ت ا ن. و م ن ا ن م ش و خ ص گ ر د ی د ک ه م ه م ت ر ی ن ع و ا م ل: م ن ا ط ق ک و ی ر ی ق ر ا ر گ ی و ر ی ا. و ت ا ن د ر ش و ع ا 1 ۲ 7 ک ی ل و و م ت ر ی ت ه و ر ا ن، ش و ر ا ی ط. ی ا. و ی و ا م ن ی ت و ی م ن و ا ط ق ه م ج و ا ر و و ج و د م ن ط ق ه و ی ژ ه ا ق ت ص ا د ی ک ه ظ ر ف ی. ب س ی ا ر ب ا، ی ی ج ه. ت ب د ی ل ش د ن ب ه ع و ا م ل ک ل ی د ی ر ا د ا ر ا ه س و ت ن د ن ی و ه ع و و ا م ل ی چ و و ن ن ق ش م ن ا ط ق ک و ی ر ی، و ج ا ی گ ا ه ا. ت ا ن د ر ک ر ی د و ر ا ر ت ب ا ط ی ش ر ق ب ه غ ر ب ک ش و ر ش ن ا. ا ی ی ش د ن د ک ه ب ا ت و ج ه ب ه م ی ه ا ن ت أ ث ی ر گ و ذ ا ر ی آ ن ه و ا ب ر ا ج ر ا ی ی ش د ن ب ر ن ا م ه ر ی ه ی آ م ا ی ش ی د ر ا. ت ا ن. م ن ا ن، ر ا ه ک ا ر ه ا ی م ن ا. ب د ر ج ه. ر ف ع م و ا ن ع پ ی ش ن ه ا د گ ر د ی د. و ا ژ گ ا ن ک ل ی د ی: ر و ی ک ر د ا ج ر ا ی ی، ب ر ن ا م ه ر ی ز ی، آ م ا ی ش س ر ز م ی ن، ا س ت ا ن س م ن ا ن، ن ر م ا ف ز ا رMICMAC 0 - ( ن و ی س ن د ه م س ئ و ل)

Upload: others

Post on 12-Sep-2019

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

یشهوژپ-یملع همانلصف یناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس

یزیر همانرب ییارجا درکیور رد رثؤم لماوع یسررب نانمس ناتسا یشیامآ

1یئاسک ارتیم نانمس ناتسا یزیر همانرب و تیریدم نامزاس ،یا هقطنمو یرهش یزیر همانرب و ایفارغج یارتکد

یوضر اضر دیس نانمس ناتسا یرادزیخبآ و یعیبط عبانم لک هرادا ،یناسنا عبانم شیارگ تیریدم دشرا یسانشراک

1/00/1390:شریذپ خیرات 00/3/1390 :تفایرد خیرات

هدیکچ یاه همانرب بوچراچ رد هتسناوتن اه همانرب نیا اما ،..ا هدوب روشک ناهیر همانرب یاه هغدغد نیرت مهم زا یکی هراومه نیمزر. شیامآ دیدوشت و نیمزرو. هونهپ رد هع.وت یاه .صرف و عبانم لداعتمان عیزوت دنور نیا صخشم دمایپ .دوش یتایلمع روشک هع.وت تدم نایم .وهج .و.ا ی روروض اذول ...ا هدوب دوجوم دشر یاه بطقرد اه یراذگ هیامر.هکرمت و عبانم بذج قیرط زا ییایف یاه یرباربان ناهویر همانرب تاراظتنا و هدش ییارجا هین ینات.ا حط.رد یلم شیامآ یاه .یرومامواه یگژیو ،یلم شیامآ تاعلاطم ندرک ییارجا زا هداهتو.ا اوب ار یا هوقطنم و یوشخب و یا هوقطنم نیوب ،یشخب نیب یاه یگنهامه داجیا و یشخب ای ینیمزر. یاه هاگدید قیهلت هنیمز رد ناوونعب نانمو. ناتو.ا یوشیامآ یهویر همانرب ییارجا درکیور ردرثوم لماوع دوصقم نیا هب لین یارب .دزا. هدروآرب یشیامآ درکیور نویا رد .دوش هداد خ.اپ هدش حرطم ققحم یارب هک یت،او. ات .فرگ رارق ی.ررب دروم یشیامآ یاه حرط یارجا رد یدروم هعلاطم و عطاوقتم تاریثات سیرتام ور ابو اه هداد یروآ عمج یهلد کینکت و یدان.ا ور زا هداهت.ا و یلیلحت – یهیصوت ور اب هلاقم صخوشم نانمو. ناتو.ا یوشی امآ حروط یاروجا دروکیور رد راذگرثا و یدیلک لماوع و دش ماجنا اه هداد لیلحت کم کیم راهفا مرن قطاونم ی وتینما و ی و.ای. ط یاروش ، ناروهت ی رتموولیک 1۲7 اعوش رد ناتو.ا یر ویگ رارق – یریوک قطانم :لماوع نیرت مهم هک دیدرگ نووچ یلماووع هوین دنت وسه اراد ار یدیلک لماوع هب ندش لیدبت .هج یی،اب رایسب .یفرظ هک یداصتقا هژیو هقطنم دوجو و راوجمه اوهنآ ی راذوگ ریثأت ناهیم هب هجوت اب هک دندش ییا.انش روشک برغ هب قرش یطابترا رودیرکرد نات.ا هاگیاجو ،یریوک قطانم شقن .دیدرگ داهنشیپ عناوم عفر .هج رد ب.انم یاهراکهار ،نانم. نات.ا رد یشیامآ یهیر همانرب ندش ییارجا رب

MICMAC رازفا مرن ،نانمس ناتسا ،نیمزرس شیامآ ،یزیر همانرب ،ییارجا درکیور :یدیلک ناگژاو

[email protected] (لوئسم هدنسیون) -0

Page 2: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 297

همدقم و طاباور ،ییا ایفارغج ،یی ااضف درکیور و یشخب نیب شرگن اب و نیمزرس یاه یدنمناوت رب فارشا اب نیمزرس شیامآ دزاس یم صخشم نیمزرس طاقن ریاس اب ار نآ تیولوا ییاضف درکیور اب و دنیب یم رتهب ار دعب ام و لبق ام یاه هریجنز هب هک تسا نیا نیمزرس شیامآ فده .دیامن یم صخشم هقطنم ییاضف نامزاس و تنوکس یوگلا رب ار نآ تاریيات و ی الم نی مزراس راسارس رد اه تیلاعف و اه ناسنا یبای نامزاس و عیزوت هوحن نامه هک دهدب دیدج یدعب ،یزیر همانرب یااهنوناق حالصا هب زاین هک دهد یم ناشن شیامآ ییاضف حرط راتخاس .((Budjet & plan organization,1997 تسا یزایر همانرب نوناق رد ر ن دیدجت .تسا اه شخب نیب یگنهامه دوبهب و ارجا دنیارف ییاراک شیازفا یارب دوجوم هیاپ رد دایاب هعسوتو ییاضف می نت دوجوم نیناوق حالصا ای و رییغت ،نامزمه روط هب .تسا تیولوا كی ییاضف هعسوت و رادیاپ هعسوت و یگنهرف فاریم ،تسیز طیحم زا تظافح می نت نیناوق صوصخ هب نآ نیناوق و زاس و تخاس هنیمز اب دیاب ،اه یریگ میمصت ییاضف یزیر همانرب رد رادیاپ هعسوت لصا هب هجوت اب (Podgorica,2008,P208) .دریگ ماجنا یاافیا ااب حوطاس هیلک رد ییاضف یاه یزیر همانرب یارجا یارب ریگرد ییارجا یاههاگتسدو هتفرگ تروص یگنهامه رد تاعلاطم هقباس .(Justice and Environment, 2013) .دنیامن تدعاسم یقوقح نیناوق یارجا و یتروشم یاهشقن زا هدافت اسا ،نیمزرس زا هنیهب یرادرب هرهب عوضوم دنيره هک دراد نآ زا تیاکح روشک ییاضف راتخاس یسررب و ناریا بالاقرد رواشک مکاراترپ قطاانمزا یایادززکرمت و یالم رااک میاسقت بويراي رد روشک فلتخم قطانم یاه تیلباق ااه هامانرب نایا ااما ،تاسا هدواب روشک نازیر همانرب یاه هغدغد نیرت مهم زا یکی هراومه نیمزرس شیامآ یزیر همانرب عبانم لداعتمان عیزوت دنور نیا صخشم دمایپ .دوش یتایلمع روشک هعسوت تدم نایم یاه همانرب بويراي رد هتسناوتن دیدج یاه یراذگ هیامرس و عبانم بذج قیرط زا ییاضف یاه یرباربان دیدشت و نیمزرس هنهپ رد هعسوت یاه تصرف و یعس شهوژپ نیا رد اذل .تسا هدوب سایقم و یراوجمه زا یشان یداصتقا تاهیجوت تلع هب دوجوم دشر یاه بطق نانماس ناتاسا رد یی ااضف یز ای ر هامانرب ا ای شیامآ حرط یارجا یارب ريؤم لماوع هک ت اؤس نیا هب خساپ اب دیدرگ نایا ی اراجا یارب یتاداهنشیپ و اهراکهار ،تسا هنوگي رگیدکیرب هدش ییاسانش لماوع یراذگریيات نازیم و ؟دنمادک .ددرگ هئارا اهناتسا رد یزیر همانرب عون قیقحت هنیشیپ ااب 6330 لااس زا .تاسا هاتفرگ رارق ر ن دروم ناهج رد یشیامآ یاهحرط ییارجا درکیور ،هتفرگ ماجنا تاعلاطم رد یی ااپورا قطاانم هب ار ییاضف یراکمه و یزیر همانرب نیون یاه شور اپورا هیداحتا ،INTERREG ی همانرب یرارقرب ی اهراتخااس دااجیا اب ییاضف ی هعسوت رد یلمارف یراکمه هک دوب نیا رب یعس قطانم نیا رد .داد یرست یرت هدرتسگ ی اتاسار رد و ررتاشم ی ااه هامانرب سااسا رب یراکمه .(Hooper,2002) دوش هدز كحم هب یلام و یرادا ،ینامزاس هعاسوت نوی اسیمک . تاساESDP» 0» ااپورا ییاضف ی هعسوت زادنا مشي یاه یریگ تهج و یسایس یاه فده ققحت & Van Gestet ) .دوامن حراطمار (ESPON ) ااپورا یی ااضف یزایر همانرب تا حالم هکبش داجیا هدیا ،اپورا ییاضف

Faludi,2005) مواسوم لوا دنس .تسا هدش هصالخ مهم دنس ود رد ییاضف یزیر همانرب هرابرد ییاپورا یاه تفایهر

1 - European spatial development prospective

Page 3: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

997 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

هداش هایهت ااپورا هیداحتا وضع یاهروشک یارب ییاپورا نویسیمک طسوت هک تسا اپورا ییاضف هعسوت زادنا مشي هب گرزاب ی ااه هکباش عواضوم هاب نآزا ی امهم شاخب و تاسا یدانله ی ااه همانرب زا ريثتم یدودح ات دنس نیا .تسا ((Salet &Faludi,2000 .دراد صاصتخا یزکرم دني یرهش هکبش و تسیز طیحم یزاسزاب یاه همانرب و یکیژولوکا رد هدننک نهامه داهن كی زا هدافتسا و تکراشم یریگراکب اب دوخ ییاضف یزیر همانرب یارجا یارب زین دنلهروشک یاشیپ رگید ییاپورا یاهروشک هب تبسن تسا هتسناوت حالصیذ نارواشم زا هدافتسا و هعسوت یزیر همانرب یاه هژورپ .Grijzen,2010,P90)) دریگب

ییای اسآ یاهر واشک یی ااضف یز ای ر هامانرب متاسی س هاک تفگ ناوت یم تساپورا هراق شیامآ هاگتساخ هک ییاجنآ زا ،ی عاامتجا ی ااه شلااي و تایضتقم هب هجوت اب هک تسا ییاپورا یاه ما ن زا هتفرگ ماهلا هنیمز نیا رد هبرجت بحاص ییاپورا متسیس كی لماک یرادرب هترگ تردنب ای روشک ره رب مکاح یوگلا و یتموکح متسیس و یطیحم و یداصتقا هاک دوامن هراشا یبونج هرک یزیر همانرب قفوم ما ن هب ناوت یم هنومن یارب .فلتخم یاهدرکیور زا یبیکرت ای و تسا هانومن زاین ایسآ رد .((Tofiq,2005: 516-517 تسا یزاسرهش و یا هقطنم داصتقا یزیر همانرب درکیور ود زا یبیکرت .دشاب یم ناتسودنه ،هتشاد نیمزرس شیامآ اب هطبار رد یهجوت لباق تفرشیپ هک هعسوت لاح رد یاهروشک زا یرگید لااس زا ،یانیمز و یاعیبط عبانم دوبمک و رضاح لاح رد رفن نویلیم 110 و درایلیم كی رب لاب یتیعمج نتشاد اب دنه 1110 لاس زا روشک نیا رد نیمزرس شیامآ ات هدش رجنم دنیارف نیا .تسا هدش هعسوت یزیر همانرب ثحب دراو 0130 ریااس داننامه هاک دانه تالکاشم زا یاکی ااما . درایگ دواخ هب یرت یدج لکش دشر هبور روشک نیا مهد همانرب اب رد هکداشاب یام یضارا یربراک یاه سکع و اه هشقن هب دودحم یسرتسد ،تسوربور نآ اب هعسوت لاح رد یاهروشک دانهد نااشن یبواخب ار یاضارا یربرااک تارییغت دنناوت یمن لیلد نیمه هب و هدوبن زور هب زین ندوب دوجوم تروص

Gautam, 2004:P13) ( یقی فوات نوانک اات یلو دنا هداد ماجنا هنیمز نیا رد ییاه شالت هکنیا اب ناریا دننام هعسوت لاح رد یاهروشک زا یخرب عاوانا هاک تاسا هدش هدهاشم نوگانوگ لاکشا هب نیمزرس شیامآ هلوقم زین ام روشک رد هتشذگ رد .دنا هدرکن لصاح شزرا راپ داناسا زا یاکی ییااهب خیاش رااموط .دنا هلمج نآ زا یرایبآ ی هکبش یاه هنب ری ن ییاتسور یاه یرادرب هرهب رد نیمزرس شیامآ نیون رکفت اما (Ramesht,1996:57) تسا ییاضف شیامآ حرط كی بلاق رد یا هیحان یزیر همانرب رد ناراه ت هاگاشناد یعاامتجا تااقیقحت و تااعلاطم هسسوم رد 1190 لاس رخاوا رد ینعی شیپ لاس 11 ادتبا ناریا دش حرطم یروشک نارمع تسایس نوماریپ یتاکن و نارهت تیعمج شیازفا هلئسم ناونع اب یشرازگ

((Department of Sociology,1966 .

هداشن لوامعم نیمزراس شیامآ حالطصا زونه Amènagement du Territoire یوسنارف ترابع ربارب رد نامز نآ رد ی انارمع موس همانرب عورشاب .دوب هتفر راک هب «یروشک نارمع تسایس» ترابع نایاج هب مه هدش دای شرازگ ردودوب 0190 اات 6190 لااسزاو مراهي همانربرد تامادقا نیا .دومنزاغآ اردوخ تیلاعف یا هقطنم یزیر همانرب (0190-6190) هکداش می اسقت یا هاقطنم ی اهداحاو هبرواشم نیسدنهمواه هناخترازو هلیسو هبروشکو تفرگدوخ هب یرتشیب تعرس شی اامآ هامانرب . دانا هدراک میسقت ییایفارغج قطانم هب ار روشک نونکات ،رواشم نیسدنهم داهن و هناخترازو 00 لقادح مااجنا ی اراب هاجدوب و همانرب نامزاس .دش هیهت ناریتسرواشم نیسدنهم طسوت (1190) بالقنازا لبق ناریارد نیمزرس

Page 4: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 497

و هسنارف " پوک تس" تکرش زا هک «ناریتس » رواشم نیسدنهم زا ناریا نیمزرس شیامآ همانرب هیهت و هیلوا تاعلاطم شی اامآ ی الک یامن هیهت یارب عماج هعلاطم ماجنا دادرارق .درک یراکمه هب توعد ،دوب هدش لیکشت نآ یناریا كیرش نارایا ر د لابق زا هاک ناری تاس تکرش و هجدوب و همانرب نامزاس نیب 1190 لاس هامریت 10 خیرات رد ناریا رد نیمزرس .دش اضما ،تشاد یا هعسوت تاعلاطم یاه تیلاعف ی ااضف ،ی رهاش ی ااضف ،هاعماج و تیعمج ،ییایفارغج و یکیزیف یاضف هنیمز 3 رد رواشم نیسدنهم تاعلاطم هنماد هانیزه نی مثات و لرتنک ،تیاده یارب یریگ میمصت یاه نامزاس و تاطابترا و هار ،تامدخ ،ندعم و تعنص ،ییاتسور های هت رد روااشم نیسدنهم تاعلاطم جیاتن زا یریگ هرهب یارب روکذم دادرارق رد نینچمه .تسا هدش ینیب شیپ اه همانرب .تاسا هاتفرگ تروص همانرب نامزاس ناسانشراک تاعلاطم و تاعلاطم نیا نیب یگنهامه داجیا و ینارمع مشش همانرب مااجنا ی ااه لااس رد تااعلاطم زتناس هاعومجم رد و ههام هس یاه شرازگ هلسلس رد رواشم نیسدنهم تاعلاطم جیاتن شی اامآ مودرود هابرجت 9690 لااسزا ی مالاسا بالقنازا سپ .دیسرن ارجا هلجرم هب یلو تسا هدش رشتنم ،تاعلاطم تاایهرد نیمزرس شیامآ تاعلاطم تایلک لاس نیارد .دشزاغآ یمالسا نیمزرس شیامآ هیاپ حرط تاعلاطماب نیمزرس راتفد طسوت ناریا یمالسا نیمزرس شیامآ هیاپ حرط مان اب هتفای ماجنا تاعلاطم جیاتن ،نآ لابند هبودش بیوصت تلود شی اامآ تااعلاطمرگید رااب 1190 لااسرد (Setiran,1947:1-12) . داش راشتنم هامانرب نامزاس یا هقطنم یزیر همانرب نی اسدنهم طاسوت ب الاقنا زا لابق ی ااه لااسرد هاتفرگ مااجنا تااعلاطم باستحا اب .دش عورش نامزاسرد نیمزرس هلحرم 6190 لاس زا .دروآرامش هبروشکرد نیمزرس شیامآ تاعلاطم موس رود ناوت یم ار تاعلاطم نیا ،ناریتسرواشم یلماعت هاگن رتشیب هک دش عورش یا هقطنم ا یلم لماعت كی رد و دیدج بويراي كی رد یلم شیامآ تاعلاطم دیدج 1390 لااس رد رواشک یزیر همانرب و تیریدم نامزاس لالحنا اب هک دوب ر ندم نآ یارجا و هیهت یارب یناتسا – یلم .(Azimi Bolurian,,2010:199-212) تشادن روشکرد نیمزرس شیامآ یلبق هبرجتودزارتهب یتشونرس ی المزکرم" تالی کاشت 1390 لااسرد .داش بیوصت ناریزو تایه طسوت نیمزرس شیامآ یلم طباوض 9390 لاس رد نیا و دش بیوصت یزیر همانربو تیریدم نامزاس یداصتقاروما تنواعم ینامزاس رداک بويرايرد" نیمزرس شیامآ .درکراک هب عورش ًاامسر زکرم یاراجا یوراراف عاناوم عوضوم هب ًاافرص و هتفرگن تروص قیقحت نیا عوضوم صوصخ رد یدایز تاعلاطم ناریارد تسد مدع یلصا للع نارگشهوژپ و دیتاسا طسوت هدش ماجنا تاعلاطم .تسا هدش هتخادرپ ناریا رد نیمزرس شیامآ حرطدوبن و یتیریدم حوطسرد نیمزرس تیریدم یارب هنیداهن و مجسنمرکفتدوبن ،فادها هب ار یشیامآ یاه حرط یبای نی مزراس تیری دام ی اراب لوئاسم ی نونااق داهن نادقف و اضف یهدنامزاس یارب مز ینوناق هناوتشپابو بوصم همانربو .(Latifi, 2009:145-146) تسا هدرک ییاسانش ار نآرب ترا نو یشیامآ یاه حرط یارجا یریگیپو طی اراشار رواشکرد نیمزرس شیامآ یاه حرط ققحت یورارف عناوم نیرت مهم 3390 لاس هلاقم رد رغصاروپ و یحلاص و هاقطنمزا باسانم فیرعتدوبن و شیامآ یارب بسانم لدم نادقف ،یسایس یاهراشف ،تاررقمو نیناوق ،روشک یعیبط عاناوم راگید شهوژاپ رد .((Salehi and Pourasghar,2009:172-178 دنناد یم ررتشم یناکم تاعالطا هاگیاپ دوبن ی ناامز هرود ی اراب) تقو تیمکاح شرگن ،ریخا لاس 11 یطردار ناریارد یشیامآ یاه همانرب ققحت یور شیپ یلصا ا 3690 ی ناامز هرود ی اراب) هلااس تشه نج ؛(6190 ا 1190) هرود یارب) یمالسا بالقنا عوقو ،(1190 ا 1190

Page 5: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

597 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

طی اراش ندوابن مهارافو ی اگدز باتاش ،(1690 ا 3690 ی ناامز هرود یارب) نجزا سپ یگدنزاس تالکشم ،(0690 رد .(Sharifzadegan and Razavi,2010:90) تاسا هتاسناد ی البق تلود شرگنو (1390 ا 6190 ینامز هرود یارب) تامی ماصت و اه همانرب رگتیاده ینوناق دانسا رد یشیامآ هاگن و اه همانرب هاگیاج قیقد فیرعت مدعزین ریخا یاهشهوژپ-ی ا هاقطنم هااگن نداشن هانیداهن رد ی لاصا هفلؤم ناونع هب ریتنار داصتقا و یتفن داصتقا تیمکاح ،یتیریدم هزوح رد قایمع و ییاوتحم هزوحرد ار یشیامآ درکیور شریذپ رد یزیر همانرب ما ن ندوب یتنس و یراتخاس هزوح رد ییاضف رواشک رد نی مزراس شیامآ یاه همانرب و حرط یسانش بیسآ رد لماوع نیرتمهم هلمج زا یا هقطنم یاه یرباربان ندوب (Sarvar and Khaliji,2014) .تسا هدش ییاسانش شهوژپ شور ی افلد یاه كینکت و همانشسرپ ،یدانسا شور زا هدافتسااب و یلیلحت - یفیصوت یاه شور زا یبیکرت اب قیقحت نیا رد شور رد . ددراگ ی ام یدنب عمج نانمس ناتسارد یشیامآ یزیر همانرب یارجا درکیور رد ريؤم لماوع ،لوا هلحرم رد0 رد .دایدرگ هدافتسا نانمس ناتسا رد شیامآ رما نایلوتم و شیامآ هزوح رد ر نبحاص دیتاسا زا رفن 10 تار ن زا یفلد ریيثات نازایم ،هربخ دیتاسا و نار نبحاص روضح اب و یصصخت یاه لناپ رد عطاقتم ریيثت سیرتام شور اب مود هلحرم یاهرازفا مرن زا یدیلک و ريؤم لماوع یاصحا و اه هداد نورد لیلحت یارب سپس .ددرگ یم صخشم رگیدمهرب لماوع .دوش یم هدافتسا MICMAC دننام بسانم ااهریغتم ادتبا هک هنوگ نیدب .تسا هدش یحارط عطاقتم سیرتام هدیچیپ تابساحم ماجنا تهج MICMAC رازفا مرن و هدومن دراو تاريا لیلحت سیرتام دننام یسیرتام رد ار اه نآ سپس و ییاسانش ر ن دروم هزوح رد مهم یاه هفلوم و اهرطاس رد دو اجوم یاهریغتم .دوش یم هداد صیخشت ،ناگربخ طسوت هطوبرم هزوح اب اهریغتم نیا نایم طابترا نازیم نازایم ،اهرطاس یااهریغتم یااه هداد عوامجم بایترت نیداب ساپ .دانراذگ یم ریيثت اه نوتس رد دوجوم یاهریغتم رب سپ Godet, 1991, P61)) .داد دنهاوخ ناشن ار یریذپریيثت نازیم ،اه نوتس یاهریغتم یاه هداد عومجم و یراذگریيات رد لاماوع نی رتريوام ناونع اب هدمآ تسدب یاهریغتم ،سیرتام یراگزاس یسررب و رازفا مرن یاه یجورخ یاصحا زا هاصخاش داني یرایگ می ماصت ی ااه شور درکلمع شجنس یارب ییانبم و هلاسم یعطق هنیهب باوج ناونع هب قیقحت .دوش یم بوسحم هعلاطم دروم هدودحم هن ااس دشر رن طسوتم .تسا هدوب (روشک تیعمج دصرد 13/1 لداعم) رفن 300096 ناتسا تیعمج 1390 لاس رد رافن 119631 ناتاسا تیعمج لک زا لاس نیا رد .تسا هدوب دصرد 19/0 نازیم هب 1390 ات 13 لاس زا ناتسا تیعمج ناتاسا نیا رد ینیشنرهش نازیم هک یروط هب ،دنا هدوب نکاس ناتسا ییاتسور قطانم رد رفن 913110 و یرهش قطانم رد 1.6 ناتاسا رد ت ای عمج یباسن مکارت و رفن 1/9 دودح 1390 لاس رد ناتسا راوناخ دعب طسوتم .تسا هدوب دصرد 11 .دشاب یم عبرمرتمولیک ره رد رفن

1 - Delphi technique

Page 6: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 697

نااسارخ ،نارهت یاه ناتسا اب نهآ هار و هتفرشیپ یطابترا هکبش ندوب اراد ،نارهت ناتسا اب یکیدزن لیلد هب نانمس ناتسا ناتاسا رد نوانکا ماه .تاسا رادرواخرب یا هژ ایو هااگیا ج زا تعناص شاخب رد ،رواشک بونج و ناردنزام ،یوضر نادارآ ،هخراس ،رهاشیدهم ،دازریمهاش ،ی کناوایا ،رااسمرگ ،دورهاش ،ناغماد ،نانمس یاهرهش رد یتعنص یاه ررهش ااب . دناشاب ی ام ناتسا یتعنص زکارم رگید زا زین رتفا و دابآ لدبع گ یصصخت یاه ررهش .دنشاب یم تیلاعف هب لوغشم .د ایآ یم رامش هب روشک قطانم نیرت ینغ زا یکی یندعم داوم عونت ر ن زا ناتسا ،هقطنم یسانش نیمز تیعضو هب هجوت ،سااتپ ،ت ایمولود ،دوس ود تافلوس ،سیلیس ،كمن ، گ ،تیمورک ، نس لاغز زا دنترابع هقطنم نیا رد لاعف نداعم Development Report of Semnan تافاسف ،درگواگ ،زانگنم ،تی اسکوب ،ی ور ،براس ،سام ،ی تعناص یاه راخ

Province,2014)) قیقحت یاه هتفای

نانمس ناتسا دوجوم تیعضو لیلحت ی رواهمج تاسایر ی درابهار تراا ن و یزیر همان رب تنواعم داهنشیپ ساسا رب ناریزو تئیه 33 لاس هام دنفسا رد هزااجا تالود هاب هدام نیا دافم ساسا رب .دیناسر بیوصت هب ار هعسوت مراهي همانرب نوناق 11 هدام ییارجا همان نییآ زا رواشک ی دانب- هاقطنم هاب تباسن ،ی ناتاسا نیب یا هعسوت و ینارمع روما رد یگنهامه رو نم هب هک تسا هدش هداد .دیامن مادقا یناتساارف حطس رد اهنآ فیاظو نییعت و هدننک نهامه یاهداهن داجیا و نیمزرس شیامآ هاگدید زربلا ،سراف ،ناتسزوخ ،سرگاز ،ناجیابرذآ ،لامش یلحاس هقطنم لماش هقطنم نالک 3 هب روشک ،هبوصم نیا ساسا رب رد روشک یاه ناتسا یشیامآ هاگیاج و فیلکت هبوصم نیا اب .دوش یم میسقت ناسارخ و یقرش بونج ،یزکرم ،یبونج یاشیامآ تاما داقا هبواصم نای ا رد هداش حی راصت یا هقطنم یشیامآ یاهاروش لیکشت اب و هدش صخشم قطانم نالک و ی بوانج زرابلا هقطنم رد نانمس ناتسا هاگیاج ساسا نیا رب .تسویپ دهاوخ عوقو هب یرتشیب یگنهامه اب یناتساارف .تسا هدوب نانمس و یزکرم ،ناجنز ،نیوزق ،زربلا ،نارهت یاه ناتسا رانک رد تایلاعف و تای عمج باطق ود نیب و نارهت لصفالب هزوح رد نآ یریگرارق ،هقطنم و روشک رد نانمس ناتسا تیعقوم و هتاشاد ناتاسا یی ااضف نامزااس راب ی فرگاش تاریيثت خیرات لوط رد نآ یعیبط طیارش ریاس رانک رد دهشم و نارهت رد ناتسا شقن یاقترا و یا هقطنم و یلم ییانبریز یاه هکبش هعسوت نآ لابند هب و یهاگ هرگ درکلمع شیادیپ بجوم ،هدش هراشا یهار راهي یگژیو رب هوالع .تسا هدش یا هقطنم و یلم یعامتجا و یداصتقا ،یکیزیف یاهدنویپ یرارقرب زا ی اخرب زیررس شریذپ و نآ اب یکیدزن و تختیاپ یگیاسمه رد رارقتسا زا یریگ هرهب اب تسا هتسناوت نانمس ناتسا زا یکی .دیامن مهارف ناتسا نیا رد ار یداصتقا یاه شخب زا یخرب هعسوت تابجوم ،هقطنم نیا رد مکارتم یاه تیلاعف 100 عاعاش رد عی اناص رارقتاسا تیدودحم نوناق رذگهر زا نانمس ناتسا .تسا تعنص شخب ،اه شخب نیا نیرت مهم .تسا هدش رادروخرب یهجوت لباق یتعنص هعسوت زا نارهت یرتمولیک زای ن ناتاسا رد ی لااع شزومآ شخب هلمج زا یعامتجا -یگنهرف یاه تیلاعف زا یخرب هعسوت تعنص شخب رب هوالع .تسا (هعسوت رد ريؤم یدیلک لماوع زا یکی ناونع هب لقادح) نآ ییایفارغج تیعقوم نوهرم

Page 7: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

197 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

هکباش ،یا هقطنم نیب و یلم یاه هار ریاس و اه هارگرزب ،(یللملا نیب) یتیزنارت و یلم یاههار دازآ هکبش زا یرادروخرب هاک تاسا ناتاسا یی ااضف نامزاس یاه یگژیو زا اهنآ یدرکراک طباور و ،یرسارس یژرنا لاقتنا طوطخ ،نهآ طوطخ .تسا هتشاد نآ یریگ لکش رد ار ریيثت نیرتشیب ناتسا تیعقوم تواافتم یاعیبط ضراواع زا رادرواخرب یاکیزیف ظااحل هاب رواشک روانهپ یاه ناتسا زا یکی ناونع هب نانمس ناتسا ،یتعناص یااه تایلاعف ظااحل هاب ناتاسا نایا . تاسا یعوانتم كایژولوکا یاهرتسب و اهراز هروش یاراد ،یناتسهوک نواچمه یعیبط یاه تیدودحم نکیل .دراد روشک داصتقا رد یبسانم هاگیاج زین یطیحم تسیز و یرادماد ،یزرواشک ران . درواخ ی ام ماشي هاب ناتاسا نیا رد ،یئاز نابایب زا یشان تالکشم و یلاسکشخ عوقو ،راخ عون ،بآ دوبمک 30/11 ییاتسور قطانم رد و دصرد 11/69 لداعم ناتسا یرهش قطانم رد ،1390 لاس رد تیعمج یداصتقا تکراشم قطاانم رد و داصرد 01/10 لدااعم ناتاسا یرهاش قطانم رد لاس نیمه رد یراکیب رن نینچمه .تسا هدوب دصرد نانمس ناتسا ییاتسور و یرهش قطانم رد یراکیب لداعتمان عیزوت رگنایب قوف دراوم .تسا هدوب دصرد 00/3 ییاتسور ترجااهم زا یشان دناوت یم یرهش قطانم هب تبسن ییاتسور قطانم رد یراکیب رن ندوب نییاپ هتبلا .دهد یم ناشن ار لدااعت مداع داجیا بجوم دناوت یم یراکیب رن ندوب اب .دشاب یرهش قطانم هب ییاتسور قطانم زا راکیب راک یورین .دوشب زین یعامتجا طباور رد یناتسا تاعلاطم و تسدارف دانسا تاعلاطم یدنب عمج نی رات ی لاصا نانماس ناتسا رد رما نایلوتم هب هعجارم و ناتسا تسدارف دانسا زا هدافتسا اب و هدش ماجنا یاه یسررب رد :تسا هدیدرگ ماصحا ریز حرشب نانمس ناتسا هعسوت یاهانگنت و اه تیلباق :ناتسا هعسوت یاه تیلباق نیرت یلصا ود رواحم ) باسانم یا هاقطنم نیب یطابترا یاه هکبش زا یرادروخرب و روشک زکرم و گرزب یاه ناتسا اب یراوجمه • هاقطنم هب عیرس ًااتبسن یسرتسد و (دهشم ا نارهت هطخود نهآ هار و دورهاش ا ناغماد ا نانمس اراسمرگ ا نارهت هدناب .نارهت یرهش .یبونج ا یلامش ،یبرغ ا یقرش یللملا نیب لقنو لمح رودیرک ریسم رد رارقتسا • .یندعم عونتم و ینغ رئاخذ زا یرادروخرب • و تایعمج شریذپ و گرزب عیانص رارقتسا و هعسوت یارب ضراعمالب یضارا و یتعنص هعسوت مز یاهرتسب دوجو • .راوجمه یاه ناتسا زا تیلاعف و یالخاد ی ااه ی راذاگ هیامراس بذاج یاراب یاشزومآ و یاگنهرف ،یعامتجا ا یداصتقا بسانم یاهرتسب دوجو • .یجراخ .بسانم یژرنا لاقتنا یاه هکبش زا یرادروخرب • .قرش ا برغ هعسوت روحم رد تیلاعف و تیعمج رارقتسا هنیمز رد لداعتم ییاضف نامزاس زا یرادروخرب •

Page 8: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 897

و یلام اش زایربآ هزوحااب یراواجمه ،شاحو تایح و یطیحم تسیز و یعیبط رئاخذ ،یمیلقا عونت زا یرادروخرب • هدااج) یخیراات و یزاکرم ریواک و یناتسهوک ،یعیبط یاه هبذاج و ناهج یروناج ،یهایگ یاه هنوگ نیرتردان دوجو .یرگشدرگ یاه تیلاعف هعسوت تیلباق ناونع هب (...و مشیربا دو اجو و یمیلقا عونت ظاحل هب رویط و ماد تعنصو یا هناخلگ ،یغاب عونتم ت وصحم تشکریز حطس هعسوت ناکما • .ضراعمالب یضارا .رهام و صصختم یناسنا هیامرس و روشک رد یداوساب ی اب حطس زا یرادروخرب • یالم یتااقیقحت و یشهوژپ زکارم داجیا یارب روشک یطیحم تسیز هدش تظافح قطانم دایز تعسو زا یرادروخرب • .كیتنژو یطیحم تسیز .یرون ربیف یللملا نیب رودیرک رد نتفرگرارق و یتارباخم هکبش ششوپ زا یرادروخرب • .تختیاپ زاین دروم تامدخ و اک نیمثت تهج نارهت هدمع فرصم رازاب هب یسرتسد • .(یدیشروخ یژرنا) قرب نیمثت یارب ریذپدیدجت و ون یاه یژرنا یریگراک هب ییاناوت • ناتسا هعسوت یاه تیدودحم و اهانگنت نیرت هدمع نایا زا بولطم یرادرب هرهب مدع و ینیمزریز یاهبآ حطس تفا هژیو هب یبآ عبانم رئاخذ شهاک ،یبآ عبانم تیدودحم • .ینیمزریز و یحطس یاه بآ بسانمان تیفیکو عبانم یااه هاناخدور دوبن و اه شراب یناکم و ینامز بسانمان شنکارپ و ین وط یلاسکشخ هرود ،ینامسآ ت وزن دوبمک • .ینیمزریز یاهبآ حطس تفا و یمئاد ددرات نااکما و یبوانج هانهپ رد تیعمج شنکارپ رد نزاوت مدع و نابایب یور شیپ ،ناتسا هنهپ رد ریوک یگدرتسگ • .یتینما دض لماوع و رارشا .یناسنا صصختم یورین تشادهگن یارب مز یاه هبذاج ندوب یفاکان • .یتماقا زکارم و یرگشدرگ تازیهجت و تاسیسثت دوبمک • نوزافازور تافدااصت و كایفارت و روکذام یااهروحم رد یتیزنارت و یلصا یاههار تاصخشم ندوب درادناتساریغ • .ناتسا یتیزنارت و یلصا یاه هار .ناتسا یزرواشک و یندعمداوم یروآرف عیانصرد دیلوت یاه هریجنز ندوبن لیمکت • یاهاتاسور هایلخت دانیازف داشر و یاعیبط حناواس لباقم رد ییاتسور و یرهش یاه هاگتنوکس دیدش یریذپ بیسآ • .كيوک .یناسنا و یعیبط یرهق لماوعزا یشان ناتسا عتارم بیرخت • یللملا نیبو یلم ارف ،یلم ،یا هقطنم داصتقا راک میسقت رد ناتسا شقن و هاگیاج ،یا هاقطنم دااصتقا رااک میسقت رد ناتسا یلصا فیاظو و شقن ،نانمس ناتسا یناسنا و یعیبط یاه یگژیو هب هجوت اب :دشاب یم لیذ حرش هب یللملا نیب و یلمارف ،یلم .نیتسلس و تیلوئز جارختسا و هریخذ نازیم ، گ نس ،كمن نس جارختسا هنیمز رد یروشک تسخن ی هبتر -

Page 9: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

397 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

.یتسیز عونت ظاحل هب یروشک تسخن ی هبتر - .میدس تافلوس ، نس لاغز جارختسا و هریخذ نازیم ،تیمورک جارختسا هنیمز رد یروشک موس ی هبتر -

یریگ هجیتن و ثحب

نانمس ناتسا رد نیمزرس شیامآ یزیر همانرب یارجا رد رثؤم لماوع لیلحت دراکیور رد ريؤام لاماوع لایلحت و یاسررب یارب ،یفلد شور و یر ن ینابم شخب رد هدش حرطم ثحابم ساسارب یاراجارد ريؤام یااهریغتم نی رات مهم ،یبونج زربلا هقطنم نالک رب دیکات اب نیمزرس شیامآ یزیر همانرب ندش ییارجا زا سپ ،لوا رود رد هدش حرطم دراوم عیمج نایم زا .دیدرگ یدنب عمج نانمس ناتسا رد نیمزرس شیاما یزیر همانرب یارجا رب راذگریيثت ریغتم 00 تیاهن رد ،مز تاحالصا ماجنا و مهبم و طابترا یب دراوم فذح ،اه یناشوپ مه بیکرت یااهریغتم داداعت .تافرگ ترواص زاین لاماوع یدنب هتسد هلحرم نیا رد .دش جارختسا ناتسا رد یشیامآ یاه حرط .دندوب دروم 9 زین یداصتقا یاهریغتم و دروم 9 یتیریدم و یرادا ،دروم 1 یتینما و یسایس ،دروم 00 ییاضف نامزاس

نانمس ناتسا رد شیامآ یارجا درکیور رد راذگریثات یاهریغتم یدنب هتسد -1 لودج فیدر شیامآ ندش ییارجا عناوم لماوع

ییاضف نامزاس

0 هعسوت یاهاضف 0 نیمزرس یاه تیلباق زا هدافتسا 9 تیعمج یناکم ررحت 1 یطیحم تسیز لئاسم 1 اههاگتنوکس یدبلاک شرتسگ 6 عیانص رارقتسا عاعش 1 تیلاعف و تیعمج زکرمت 3 یمیلقا عونت 3 برغ هب قرش و بونج هب لامش یطابترا رودیرک 10 ینایم و كيوک یاهرهش زیهجت و تیوقت 00 دشر یاه بطق

یتینما و یسایس

00 ( نینوز) یدنب هقطنم 90 یریوک قطانم 10 یناهجریغتم طیارش 10 راوجمه قطانم یتینما – یسایس طیارش 60 یسایس مهم زکارم

یتیریدمو یرادا 10 كیتارک وروب و زکرمتم یسایس – یرادا راتخاس 30 یلمارفو یا هقطنمارف تا حالم 30 یناتسا نیب تالماعت

یداصتقا 10 یداصتقا هژیو هقطنم 00 (اه حرط یریذپ كناب) یلام عبانم .هیامرس 00 ینوماریپ قطانم یارورد یداصتقادرکلمع لماعت

Source:Research findings,2016

هاک تاسا داصرد 16 سیرتاام یگدشرپ هجرد .تسا هدش می نت فلتخم شخب 1 رد هک تسا 00*00 سیرتام داعبا یرادیاپان تیعضو زا متسیس عقاو رد و دنا هتشاد رگیدمه رب یا هدنکارپ و دایز ریيثت هدش باختنا لماوع دهد یم ناشن یانعم نایا هب هک هدوب رفص ددع هطبار 630 ،سیرتام نیا رد یبایزرا لباق ریغتم 131 عومجم زا .تسا هدوب رادروخرب ماجح لاک داصرد 39 هاب كایدزن دادعت نیا هک دنا هتفریذپن ریيثت رگیدمه زا ای هتشادن ریيثت رگیدمه رب لماوع تسا

Page 10: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 147

یا هداد شخري راب 0 اب یرامآ یاه صخاش ساسارب سیرتام رگید فرط زا .تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار سیرتام .تسا نآ یاه خساپ و همانشسرپ ی اب ییاور زا یکاح هک هدوب رادروخرب دصرد 33 یگدش هنیهب و تیبولطم زا

لاباق رادوامن نایا رد لاماوع ای اهریغتم زا كیره ییامناج هک دشاب یم 0 رادومن ،كم كیم رازفا مرن رگید یجورخ هایلا یاهتنم رد اب هجرد اب راذگریيثت لماوع دوجو ،رادیاپان متسیس ناونع هب متسیس ییاسانش هب هجوت اب .تسا لیلحت نایا ااب تاسا ییاهریغتم یاراد رادیاپ یاه متسیس رد رتشیب لحم نیا اریز دوب دهاوخ مک یبرغلامش تمس رد رادومن متاسیس لاک راب اهنآ نالک یراذگریيثت ناوت زا یکاح هک دنوش یم هداد ناشن هقطنم نیا یکیدزن رد لماع نیدني لاح رارقتهسا ی ارهب نارههت یرتمولیک 321 عاعش رد ناتسا یریگ رارق – یریوک قطانم :زا دانترابع اهریغتم نیا .تسا

.گرزب نارهت دشر بطق اب یراوجمه و عیانص شیاامآ یایارجا درکیور رب راذگریيثت نارگیزاب نیرتمهم دوش یم هدید 0 رادومن یبرغ لامش تمس رد هک اهریغتم نیا .دننک یم افیا نانمس ناتسا رد ًااصوصخ یی اب بتارم هب شقن هک دنتسه نیمزرس

Source:Research findings,2016 نانمس ناتسا رد یریذپریثأت ه یراذگریثات روحم رد اهنآ هاگیاج و اهریغتم یگدنکارپ هشقن -1 رادومن

نایا یور راب یالمع ره و دنتسه اب یریذپریيثت و اب یراذگریيثت ررتشم یگژیو ود یاراد یهجو ود یاهریغتم - یاهریغتم هتسد ود هب ناوت یم ار اهریغتم نیا .درک دهاوخ داجیا ار یرییغت و شنکاو زین اهریغتم ریاس یور رب اهریغتم كاسیر یااهریغتم .دنراد رارق هورگ نیا رد ریغتم 1 ،ریغتم 00 عومجم زا .درک یدنب میسقت فده یاهریغتم و كسیر لیدابت تاهج یی ااب رایاسب تایفرظ و دنراد رارق رادومن یقرشلامش هیحان یرطق طخ شوح و لوح رادومن رد هک طیارش – برغ هب قرش و بونج هب لامش یطابترا رودیرک :زادنترابع دنتسه اراد ار متسیس یدیلک نارگیزاب هب ندش .یداصتقا هژیو هقطنم و راوجمه قطانم یتینما و یسایس هب ناوت یم اهریغتم نیا رد تارییغت داجیا اب و دنراد رارق هحفص یقرش لامش یرطق هیحان ریز رد هک فده یاهریغتم لاماعت – هعسوت یاهاضف – یطیحم تسیز لئاسم :زا دنترابع ،تفای تسد دوخ فده و همانرب قباطم متسیس لماکت .ینوماریپ قطانم یارورد یداصتقا درکلمع

Page 11: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

747 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

باسانم تایعقوم ه اب هاجوت .دنتاسه یلم یراذگتسایس زا یشان و یا همانرب شرگن یاهریغتم ًااتدمع فده یاهریغتم رتاسب داجیا ببس گرزب نارهت یطیحم تسیز لئاسم نتشاد ر ن رد اب هعسوت یاهاضف تعسو تلع هب نانمس ناتسا .دش دهاوخ یداصتقا لیسناتپ یاراد راوجمه قطانم اب یداصتقا لماعت یارب بسانم نایا دایمان زاین هاجیتن یااهریغتم ار ااهنآ ناوت یم و دنراد رارق رادومن یقرش بونج تمسق رد ریذپ ریيثت یاهریغتم دواش ی ام هدهااشم .دنتسه رادروخرب متسیس رد نییاپ رایسب یراذگریيثت و متسیس زا اب رایسب یریذپریيثت زا اهریغتم ،نیمزراس ی ااه ت ایلباق زا هدافتاسا ، ااه هاگتنوکس یدبلاک شرتسگ ،تیلاعف و تیعمج زکرمت ،تیعمج یناکم ررحت .تسا رگید یاه شخب رد یراذگتسایس یگنوگي هب هتسباو اه حرط یریذپ كناب ،یا هقطنمارف تا حالم راراق رادوامن یابرغ بوانج تماسق رد اهریغتم نیا دنتسه ینیئاپ یریذپریيثت و یراذگریيثت یاراد لقتسم یاهریغتم یاراد هحفاص زا تماسق نایا رد ااهریغتم نایا زا یشخب دسر یم ر ن هب ،متسیس یرادیاپان تیهام هب هجوت اب .دنراد .دیمان لقتسم یجورخ یاهریغتم ار اهنآ یعون هب دیاب و دنتسه متسیس یجورخ تیهام لامع هایوناي یمرها ناونعب ًااهاگ و هتشاد یمی نت تلاح عقاو رد دنراد رارق رادومن لقي زکرم یکیدزن رد اهریغتم نیا ،راذاگریيثت یااهریغتم هاب ماقترا لباق اهریغتم نیا ،هعسوت فادها صوصخ رد تلود یاه تسایس هب یگتسب .دننک یم عاعاش و راوجمه قطانم لب یداصتقا لماعت ،دشر بطق .دنتسه كسیر و فده یاهریغتم ای و هدننک نییعت یاهریغتم .دنوش لیدبت فده ریغتم هب دنناوت یم هک دنتسه هدودحم نیا یاهریغتم عیانص رارقتسا یاراب رازفا مرن یجورخ زا هک ار اهریغتم یدنب هبتر هب هجوت اب و 0 هرامشرادومن زا هدمآ تسدب یاهریغتم هب هجوت اب هراماش لودج رد .ددرگ یم صخشم دنراد رارق یرت اب یاه هبتر رد هک لماوع نیرتريوم ،دوش یم اصحا اهریغتم مامت رگیداکی راب لاماوع زا كایره میقتاسم رایغ و میقتسم طباور 9 و 0 یاهرادومن ردو ددرگ یم هدهاشم لماوع نیا 0 .تسا هدش صخشم

نانمس ناتسا - اهریغتم نیب میقتسم طباور هشقن -2 رادومن

Source:Research findings,2016

Page 12: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 247

نانمس ناتسا - اهنآ یدنب هبتر و اهریغتم میقتسم ریغو میقتسم تاریثات نازیم -2 لودج

Source:Research findings,2016

Source:Research findings,2016 نانمس ناتسا – اهریغتم نیب میقتسمریغ تاریثات طباور -3 هرامش رادومن

یریگ هجیتن نااکما ،گرزاب نارهت دشر بطق اب یراوجمه و عیانص رارقتسا یارب نارهت یرتمولیک 100 عاعش رد ناتسا یریگ رارق یز ای ر هامانرب یارجا و نارهت یتعنص بطق اب یراوجمه و ناتسا بسانم تیعقوم هب هجوت اب یتعنص هعسوت شرتسگ .دیامن یم مهارف ار اتسار نیا رد ن ایا ق ای رط زا ار رواشک زاکرم طاابترا و هاتفرگ رارق روشک یقرش -یبرغ یللملا نیب رودیرک یور رب نانمس ناتسا راراق .د ایامن ی ام مهاراف رواشک ی قراش لامش و یقرش هیاسمه یاهروشک اب زین و روشک یقرش یاه ناتسا اب رودیرک ی نداعم ت واصحم لاقن و لامح ناکما و یبونج یلامش و یبرغ – یقرش یللملا نیب رودیرک ریسم یور رب نتفرگ و ناتاسا باسانم ت ای عقوم هاب هجوت اب یتعنص هعسوت شرتسگ ناکما ، اک تیزنارت و روشک قطانم رگید هب یدیلوت و یلی دابت عی اناص دااجیا ی اراب ناردانزام و ناتسلگ یاه ناتسا اب ناتسا یراوجمه ،نارهت یتعنص بطق اب یراوجمه .تسا هدش هدید یدیلک یاهریغتم رد زین یزرواشک یلیمکت

ریغتم ناونع هبتر یراذااگریيات نازاایم میقتسم

ناواااانع ریغتم

یریذپریيثت نازیم میقتسم

ناونع

نازاااااااااایم یراذااااگریيات میقتسمریغ

ریغتم ناونع

نازاااااااایم یریذاااپریيثت میقتسم

913 یداصتقا 913 یداصتقا 331 یداصتقا 013 یداصتقا 0

011 یتسیز 911 رودیرک 991 یتسیز 991 رودیرک 0

116 هعسوت 606 یتسیز 016 هعسوت 106 یتسیز 9

1 یراوجمه 016 تیعمج 111 هعسوت 1 106 تیعمج 93

631 یلمارف 931 یریوک 111 اه تیلباق 111 یریوک 1

311 لماعت 311 هعسوت 111 رودیرک 911 یراوجمه 6

911 تالماعت 191 لماعت 111 یلمارف 601 عیانص 1

191 رودیرک 091 عیانص 111 تالماعت 601 لماعت 3

101 اه تیلباق 111 دشر بطق 111 لماعت 331 دشر بطق 3

101 یدبلاک 311 یلمارف 601 یدبلاک 061 تیعمج 10

Page 13: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

947 ...يیارجا درکیور رد رثؤم لماوع يسررب

دااجیا و نارهت یرتمولیک 100 عاعش زا جراخ عیانص یارب یتایلام تیفاعم نوناق زا ناتسا یدیلوت عیانص یرادروخرب هامانرب ی اراجا ید ای لک لاماوع فداه ی ااهری غتم بالاق رد هاک تسا یلئاسم هلمج زا راسمرگ یداصتقا هژیو هقطنم .دش دهاوخ ببس ار ناتسا نیا رد شیامآ یاه یزیر تااعافترا زا یکی رااب راوان زاج هاب هک ،دوش یم بوسحم كشخ هقطنم كی یمیلقا هاگدید زا نانمس ناتسا یفرط زا نانماس ناتسا زا یا هدمع شخب رب كشخ یاوه و بآ ،تسا كشخ همین هک قرش هب برغ تهج رد زربلا هوک هتشر .دراد هبلغ و ی دااصتقا یااه تیلاعف هک .دوش یم یدنب هقبط یریوک تشد و هنماد ،یناتسهوک هقطنم هس هب یژولوفروموئژ ر ن زا ی ربرااک ًااتدامع تاشد و ی ناتاسهوک یاه شخب و ،هدوب رقتسم ینایم راون رد ًااتدمع اه هاگتنوکس شنکارپ و یعامتجا و ااهرازکمن و یبالی اس ،یری واک ی ااه تشد .دوش یم لماش ار ناتسا زا یمین هب بیرق ،یبونج هقطنم .دنراد یتظافح لاباق بآ دوابن و ندواب راز هرواش و ،رتمیلیم 11 هنایلاس نیگنایم یگدنراب ظاحل هب هک ،دهد یم لیکشت ار اهراز هروش را ن هاب نکمماان ًااابی رقت هرتاسگ ن ایا رد ی عاامتجا و یداصتقا یاه تیلاعف هعسوت ،برش و یزرواشک یارب هدافتسا ار ناتاسا لک تعسو زا دصرد 19 .دراد هزوح نیا رد یشیامآ بسانم یزیر همانرب و یوق تیریدم هب زاین و دسر یم ناتسا یریوک قطانم اذل .دهد یم لیکشت ینابایب و یریوک قطانم ار هدنامیقاب دصرد 11 و تشد دصرد 10 ،تاعافترا تاریياات رادوامن رد یافرطزا .تسا هدش حرطم تاعلاطم ماجنا و یزیر همانرب یارجا رد راذگ ريا لماع كی ناونع هب هدهااشم لاماوع ن ای ا رايارب ااهریغتم یخرب ییاجباج یبناج لماوع یراذگ ریيثت لیلد هب نانمس ناتسا رد میقتسم ریغ نااکم ر اییغت ( فداه یاهریغتم) یهجو ود یاهریغتم تمس هب گرزب نارهت اب یراوجمه لماع هک یا هنوگ هب دوش یم دانور رد ز این لماع نیا هک تسا بلطم نیا رگنایب هک دنا هداد صاصتخا دوخ هب لبق هب تبسن ار یرتشیب مهس و هداد .دریگ رارق هجوت دروم دیاب و راذگ ریيثت نیمزرس شیامآ یاه یزیر همانرب ندش ییارجا تاداهنشیپ یورارف ریز تالکشم نانمس ناتسا یشیامآ یزیر همانرب یارجا درکیور رد لماوع نیرت یلصا تخانش هب هجوت اب :دراد رارق ناتسا شیامآ تاعلاطم یارجا زا بوالطم یرادراب ه راهب مدع و ینیمزریز یاهبآ حطس تفا هژیو هب یبآ عبانم رئاخذ شهاک ،یبآ عبانم تیدودحم .ینیمزریز و یحطس یاه بآ بسانمان تیفیکو عبانم نیا ددرات نااکما و یبونج هنهپ رد تیعمج شنکارپ رد نزاوت مدع و نابایب یور شیپ ،ناتسا هنهپ رد ریوک یگدرتسگ .یتینما دض لماوع و رارشا یناسنا صصختم یورین تشادهگن یارب مز یاه هبذاج ندوب یفاکان. یتماقا زکارم و یرگشدرگ تازیهجت و تاسیسثت دوبمک. نوزافازور تافدااصت و كایفارت و روکذام یاهروحم رد یتیزنارت و یلصا یاههار تاصخشم ندوب درادناتساریغ .ناتسا یتیزنارت و یلصا یاه هار داهناشیپ نانماس ناتاسا شیاامآ تااعلاطم یارجا رد ریز تاداهنشیپ ،ريؤم لماوع نییعت و قوف تالکشم هب هجوت اب :ددرگ یم

Page 14: بررس سمناناستان یشیآما - journals.iau.irjournals.iau.ir/article_663693_a36c3601ba2b4ada4677fa60cdf49fdf.pdfیزی برنامه ر ییاجرا کردی در رو

1397 ناتسمز ،لوا هرامش ،مهدزای لاس – يناسنا یایفارغج رد ون یاه شرگن يشهوژپ - يملع همانلصف 447

قرش هب برغ یطابترا رودیرکریسم رد ییازلاغتشا و یداصتقا هدافتسا یارب ناتسا هاگیاج زا هدافتسا ناتسا یریوک قطانم یاهیدنمناوت و اهلیسناتپ ییاسانش نارهت ناتسا زا دلوم راک یورین بذج تهج ینیمزرس یاهلیسناتپ زا هدافتسا راپ عیانص هب اهنآ لیدبت و هدنی آ عیانص تیریدم

References Azimi Bolurian; Ahmad (2010), The concept of land use in the development planning program

"Origin and Experiences of Iran" Ghazal Printing House; First Printing. Tehran. [In Persian] Budjet & Plan Organization (1997), Spatial Planning: The Concepts, Needs & Experiences, Regional

Planning office, Tehran. [In Persian] Department of Sociology (1966), The issue of increasing Tehran's population and positive points in

social policy of the country (Design Study), Research Institute for Social Studies and Research, University of Tehran, Tehran[In Persian]

Development Report of Semnan Province (2014), Regional Statistics and Development, Organization for Management and Planning, Unpublished[In Persian]

Godet, M. (1991),“From anticipation to action”, UNESCO publishing, Paris Grijzen. J. (2010), Outsourcing Planning,What do consultants do in regional spatial planning in the

Netherlands, Amsterdam University, ISBN 978 90 5629 619 3 NUR 754 Gautam, N.C. and Raghavs wamy. V(2004), Land use/land cover and management in India,

Hyderabad, BSP Hooper, A. (2002), The Preparation of the Wales Spatial Plan. Town and country planning association,

71:133-137. Justice and Environment, (2013), Public Participation in Spatial Planning Procedures, Comparative

Study of Six EU Member States. www.justiceandenvironment.org Latifi, Gh. (2009) A brief look at some of the theories place in regional planning. Book of the month.

No. 20. Tehran.Iran: 145-146[In Persian] Podgoricat (2008),Spatial Plan of Montenegro Until 2020, “Montenegroinženjering”, Podgorica,

Ordering party:Ministry of Economic Development Ramesht, Mohammad Hossein (1996), Application of geomorphology in national, regional and

economic planning, Isfahan[In Persian] Statistical Journal of Semnan Province (2014), Deputy Planning, Planning and Budget Organization of

Semnan Province, Semnan[In Persian] Sarvar R, Khaliji M H )2014(, Pathology land use planning in Iran. the first national conference on

new approaches to land use planning in Iran. Semnan University. Semnan[In Persian] Sharifzadegan M.H and Razavi Dehkordi S.A (2010), evaluating the land use planning process in Iran

and ways to improve it. environmental sciences Quarterly. Issue 4: 87-100[In Persian] Salehi, Ismail and Pourasghar, Farzam (2009), "An Analysis of the Obstacles to Land Use in Iran,

Strategic Quarterly, Eighth, No. 52, pp. 149-181. [In Persian] Spatial Studies in Semnan Province (2015), Saman Consultant's Study Plan, Employer: Semnan

Province Management and Planning Organization, Section 5, Approved[In Persian] Setiran Consulting Engineers (1947), Studies of land use basic plan. Budjet & Plan Organization.

Tehran.Iran: 14. [In Persian] Salet.W,.Faludi,A (2000), Three Approaches to Strategic Planning. in The Revival of Strategic Spatial

Planning:ed by: W.Salet and A.Faludi.Royal Netherlan A cademy of Arts and Science.Amsterdam. Netherland

Tofiq, Firouz (2005), "The Land of the World Experience and its Compliance with Iran," Center for Urban and Architectural Studies and Research. [In Persian]

Van Gestet, T. and Faludi. A. (2005), Towards a European Cohesion Assessment Network. Town Planning Review (TPR), 76 (1):81-92