ปรชญา ของ

เศรษฐกจพอเพยง

Sufficiency Economy

“เศรษฐกจพอเพยง เปนเสมอนรากฐานของชวต

รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขม ทตอกรองรบบานเรอน ตวอาคารไวนนเอง

สงกอสรางจะมนคงได กอยทเสาเขม

แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยดวยซ าไป”

พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทางสายกลาง พอเพยง

มเหตผล มภมคมกนในตว

พอประมาณ

เงอนไขความร รอบร รอบคอบ ระมดระวง

เงอนไขคณธรรม ซอสตยสจรต อดทน เพยร มสต ปญญา

เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม วฒนธรรม

กาวหนา สมดล มนคง และยงยน พรอมรบการเปลยนแปลง

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

1.พอดดานจตใจ

2.พอดดานสงคม

3.พอดดานทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

4.พอดดานเทคโนโลย

5.พอดดานเศรษฐกจ

รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบและเกดความยงยน สงสด

เขมแขง มจตส านกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงประโยชนสวนรวม

ชวยเหลอเกอกล รรกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน

รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมและสอดคลองตอความตองการ เปนประโยชนตอสภาพแวดลอมและเกดประโยชนตอสวนรวมและพฒนาจากภมปญญาชาวบานกอน

เพมรายได ลดรายจาย ด ารงชวตอยางพอควร พออย พอกน สมควรตามอตตาภาพและฐานะของตน

หลกของความมเหตผล 5 ประการ 1.ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดความฟมเฟอยในการด ารงชวต

2.ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลน ในการด ารงชวต

3.ละเลกการเกงแยงผลประโยชนและแขงขนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบ ตอสกนอยางรนแรง

4.ไมหยดนงทหาหนทางในชวต หลดพนจากความทกขยาก

5.ปฏบตตนในแนวทางทด ลด เลก สงยวกเลสใหหมดสนไป ไมกอความชวให เปนเครองท าลายตวเอง ท าลายผอน พยายามเพมพนรกษาความด ทมอยให งอกงามสมบรณยงขน

หลกของความมภมคมกน 2 ประการ

ภมปญญา : มความร รอบครอบ และระมดระวง

ภมธรรม : ซอสตย สจรต ขยนอดทนและแบงปน

ความพอเพยงน อาจจะมของหรหรากได

แตวาตองไมเบยดเบยนคนอน

ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง

ท าอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยง

พระราชด ารส (๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

พอเพยง คอ ไมเบยดเบยน

คนเราถาพอในความตองการ

กมความโลภนอย

เมอมความโลภนอย กเบยดเบยนคนอนนอย.

ถาทกประเทศมความคด-อนนไมใชเศรษฐกจ-

มความคดวาท าอะไรตองพอเพยง

หมายความวา พอประมาณ ไมสดโตง

ไมโลภอยางมาก คนเรากอยเปนสข.

พระราชด ารส (๔ ธ.ค. ๒๕๔๑)

โลภนอย คอ พอเพยง

เปาหมายของการพฒนา การพฒนาคนให

พงตนเองไดระดบหนง มศกยภาพ / มทางเลอก สขภาพ ความร ทกษะ อาชพ เสรภาพ

อยรวมกบผอนในสงคม ไดอยางสนตสข

ไมเบยดเบยน ไมเอารดเอาเปรยบ แบงปนเออเฟอเผอแผ มจตเมตตา จตสาธารณะ

อยรวมกบธรรมชาต & สงแวดลอม ไดอยางยงยน ไมท าลาย เหนคณคา อนรกษ

พออยพอกน → อยดมสข

สรปเศรษฐกจพอเพยงคออะไร • เปนวถการด าเนนชวต ทใชคณธรรมน าความร

• เปนการพฒนาตวเอง ครอบครว องคกร ชมชน สงคม ประเทศชาต ใหกาวหนาไปพรอมกบความสมดล มนคง ยงยน

• เปนหลกปฏบตเพอใหอยรวมกนอยางสนตสข ระหวางคนกบคนในสงคม และคนกบธรรมชาต

การประยกตใช ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยพนฐานกคอ การพงตนเอง เปนหลก

การท าอะไรอยางเปนขนเปนตอน รอบคอบ ระมดระวง

พจารณาถงความพอด พอเหมาะ พอควร ความสมเหตสมผล

และการพรอมรบความเปลยนแปลงในดานตางๆ

การสรางสามคคใหเกดขน บนพนฐานของความสมดลในแต

ละสดสวน แตละระดบ

ครอบคลมทงทางดานเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย ทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถงจตใจ และวฒนธรรม

การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงในดานตางๆ ดานเศรษฐกจ ลดรายจาย/เพมรายได/ใชชวตอยางพอควร/คดและวางแผน

อยางรอบคอบ/มภมคมกนไมเสยงเกนไป/การเผอทางเลอก

ส ารอง

ดานจตใจ มจตใจเขมแขง พงตนเองได /มจตส านกทด /เอออาทร

ประนประนอม /นกถงผลประโยชนสวนรวมเปนหลก

ดานสงคม ชวยเหลอเกอกลกน /รรกสามคค /สรางความเขมแขงให

ครอบครวและชมชน

ดานทรพยากร

ธรรมชาตและ

สงแวดลอม

รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบ /เลอกใช

ทรพยากรทมอยอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด /

ฟนฟทรพยากรเพอใหเกดความยงยนสงสด

ดานเทคโนโลย รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการและ

สภาพแวดลอม (ภมสงคม) /พฒนาเทคโนโลยจากภมปญญา

ชาวบานเองกอน /กอใหเกดประโยชนกบคนหมมาก

ตวอยางแนวทางการวเคราะหความพอเพยง

โดยใช หลกสปปรสธรรม ๗

๑. รเหต

๒. รผล

๓. รตน

๔. รประมาณ

๕. รกาล

๖. รบคคล

๗. รชมชน

ความมเหตมผล

มภมคมกนทด

ความพอประมาณ

คณลกษณะของกจกรรม ตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง

ความพอประมาณ

พอเหมาะกบ

สภาพ/อตภาพของตน

(ปจจยภายใน)

พอควรกบภมสงคม/

(ปจจยภายนอก)

(สมดล)

ความมเหตมผล

รสาเหต – ท าไม

รปจจยทเกยวของ

วชาการ/กฏหมาย

/ความเชอ/ประเพณ

รผลกระทบทจะ

เกดขนในดานตางๆ

(รอบร/สต ปญญา)

มภมคมกนทด

ค านงถงการเปลยนแปลง

ในดานตางๆ

รเทาทนและ

เตรยมความพรอม

(วางแผน/รอบคอบ/เรยนร/

พฒนาตน/จตสาธารณะ/

รกษสงแวดลอม)

(ไมประมาท)

สามารถพงตนเองได และเปนทพงของผอนไดในทสด

ตวอยางการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง ในระดบบคคลและครอบครว

ตวอยางการใชจายอยางพอเพยง

พอประมาณ : รายจายสมดลกบรายรบ

มเหตมผล : ใชจายอยางมเหตผล /มความจ าเปน /ไมใชสงของเกนฐานะ /ใชของอยางคมคาประหยด

มภมคมกน : มเงนออม /แบงปนผอน /ท าบญ

ความรคคณธรรม : ประกอบอาชพทสจรต ดวยความขยนหมนเพยร ใชสตปญญาในการตดสนใจและด าเนนการตางๆ เพอใหเทาทนตอการเปลยนแปลง

สรปขอสงเกตเกยวกบ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง

• การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เกดไดหลายดาน และหลายรปแบบ ไมมสตรส าเรจ แตละคนจะตองพจารณาปรบใช ตามความเหมาะสม ใหสอดคลองกบเงอนไข และสภาวะทตนเผชญอย

• ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง จะชวยใหเรา “ฉกคด” วามทางเลอกอกทางหนง ทจะชวยใหเกดความยงยน มนคง และสมดลในระยะยาว

เศรษฐกจพอเพยงกบการศกษา

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา (ดานเศรษฐกจ)

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๑. รจกการใชจายของตนเอง

ใชจายอยางมเหตมผล

อยางพอประมาณ

ประหยด เทาทจ าเปน

บนทกบญชรายรบและ

รายจาย

วเคราะหบญชรายรบและ

รายจาย

แลกเปลยนประสบการณ

ปรบเปลยนพฤตกรรมการ

บรโภคเพอลดรายจายท

ฟมเฟอย

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา (ดานเศรษฐกจ)

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๒. รจกออมเงน มกลไก

ลดความเสยง

ระบบสวสดการ

ระบบออมเงน

ระบบสหกรณ

ระบบประกนตางๆ

• ออมอยางพอเพยง

• สปดาหการออม

• จดตงกลม/สหกรณ

ออมทรพย

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา (ดานเศรษฐกจ)

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๓. รจกประหยด

ใชและกนอยางมเหตผล

ไมฟมเฟอย

ใชพลงงานเทาทจ าเปน

ใชทรพยากรอยางคมคา

ปลกผกสวนครวรวกนได

เลยงปลา เลยงไก ไวกน ไวขาย

ใชสนคาทประหยดพลงงาน

รไซเคลขยะเพอน ามาใชใหม

น าของเหลอใช มาท าใหเกด

ประโยชน

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา (ดานเศรษฐกจ)

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๔. พงตนเองไดทางเศรษฐกจ

โดยผลต หรอสรางรายได ท

สอดคลองกบความตองการ

สอดคลองกบภมสงคม

สอดคลองกบภมปญญา

ทองถน

สอดคลองกบทรพยากร

ทองถน

เนนการผลตเพอพงตนเอง ให

พอเพยงกบการบรโภค และ

การผลตทหลากหลาย เชน

ปลกพชผกผสมผสาน ปลกพชสมนไพรไทย

ผลตสนคาจากภมปญญา

ทองถน

จดอบรมพฒนาอาชพใน

ชมชน

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๕. รจกชวยเหลอสงคม

หรอชมชน

ปลกจตส านก

สาธารณะ

ปลกฝงความสามคค

ปลกฝงความเสยสละ

เผยแพรองคความร

เศรษฐกจพอเพยง

พฒนาความรคคณธรรม ผาน

กจกรรมรวมกลมตางๆ

• จดกจกรรมลด ละ เลก อบายมข

• จดกจกรรมชวยเหลอ

ผดอยโอกาส

• จดคายพฒนาเยาวชน

• จดตงศนยเรยนรภายในชมชน

(ดานสงคม)

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๖. สรางสมดลของ

ทรพยากรธรรมชาต

ปลกจตส านกรกษสงแวดลอม

ฟนฟแหลงเสอมโทรมใน

ทองถน

ฟนฟและอนรกษทรพยากรใน

ทองถน

ฟนฟดแลสถานททองเทยวใน

ทองถน

พฒนาความรเกยวกบดน

น า ปา เพอฟนฟ รกษา

• โครงการชววถ

• จดอบรมการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต

• จดท าฝายแมว

(ดานสงแวดลอม)

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๗. สบสานวฒนธรรมไทย

สรางจตส านกรกษไทย

รกบานเกด ฟนฟและอนรกษอาหาร

ประจ าทองถน

ฟนฟและอนรกษดนตรไทย

และเพลงไทย

ฟนฟและอนรกษวตถโบราณ

และโบราณสถาน

• ปลกฝงมารยาทไทย

• สงเสรมอาหารประจ าทองถน

• สงเสรมการใชภาษาไทยและ

ภาษาประจ าทองถน

• ท านบ ารงโบราณวตถและ

โบราณสถาน

• พฒนาภมปญญาทองถน

• รณรงคการใชสนคาไทย

(ดานวฒนธรรม)

ตวอยางกจกรรมเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษา (ดานวฒนธรรม)

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

๘. สงเสรมพระพทธศาสนา

ปลกจตส านกความรก

ชาต

ตระหนกถงคณคาของ

พระพทธศาสนาและ

ศาสนาทตนศรทธา

จงรกภกดตอ

พระมหากษตรย

• ใหความส าคญกบการรกษาศล

หรอสวดมนตเปนประจ า

• สงเสรมการฝกอบรมสมาธ

ภาวนา

• รวมกนทะนบ ารงศาสนาดวย

การปฏบตบชา และการรวม

ดแลวด และศาสนสถานตางๆ

การเขยนแผนแบบบรณาการ

ยดสาระสงคมเปนหลก เพราะสงคมจะมหวขอ และเนอหา

ชดเจนใหสอดแทรกความคด/คณคา คณลกษณะทพงประสงคลง

ไปได

ยทธศาสตรการสอนของคร สอดแทรกความรบผดชอบ ความคด

อสระ รเรมสรางสรรคลงไป

เนนใหเดกแสดงความคดเหน วเคราะหปญหาตางๆทอยรอบตว

โดยมครคอยชกจงใหคดแบบ โยนโสมนสการ และมกลยาณมตร

คอยทวงตง แนะน า ดวยความจรงใจ

เพอความอยรวมกนอยางเกดประโยชนและเปนสข ยดหลก

เศรษฐกจพอเพยงในการเรยนร

สวสด