18

บทท 3 สรรวทยาการออกก าลงกายของกลามเนอ

ระบบกลามเนอนบวาเปนระบบทส าคญทสดในการออกก าลงกายเพราะเปนตวการส าคญทจะท าใหเกดการเคลอนไหว กลามเนอในรางกายมอย 3 ชนด คอ

1. กลามเนอลาย (skeletal muscle) 2. กลามเนอเรยบ ( smooth muscle) 3. กลามเนอหวใจ (cardiac muscle)

การเคลอนไหวของรางกายเกดขนจาการท างานของระบบกลามเนอและ ระบบประสาท การท างานของกลามเนอถกควบคมโดยระบบประสาท กลามเนอทท าใหรางกายเกดการเคลอนไหว คอกลามเนอลาย (skeletal muscle) กลามเนอชนดนมหนาทยดสวนตาง ๆ ของโครงสรางของรางกายใหมทรวดทรงและเปนรปรางไดและหนาทส าคญกคอ เปนแหลงก าเนดของแรง (force) ทจะท าใหสวนตาง ๆ ของรางกายเกดการเคลอนไหว แรงทเกดจากการหดตวของกลามเนอจะดงกระดกทยดใหเคลอนไหว ซงท าใหรางกายเกดการเคลอนไหวตามไปดวย การหดตวของกลามเนอเกดขนพรอมกนทงมดควบคมโดยรเฟลกซและระบบประสาทสวนกลางภายใตการควบคมของอ านาจจตใจ สวนกลามเนอเรยบและกลามเนอหวใจเรยงตวอยตามผนงอวยวะในทกลวง เมอหดตวจะท าใหเกดแรงดนตอของเหลวทอยภายใน การหดตวและคลายตวอาจเกดไดแมเสนประสาททมาควบคมถกตดขาดไปแลวกตาม 3 17 โครงสรางของกลามเนอทจะกลาวถงในทนจะเปนเฉพาะกลามเนอลาย กลามเนอลายในรางกายมทงหมด 792 มด ท างานภายใตอ านาจจตใจและเปนอวยวะทมน าหนกมากทสดในรางกาย คอ ประมาณ 40 % ของน าหนกตว เซลลเสนใยกลามเนอ (muscle fiber) มรปเปนทรงกลมเสนผาศนยกลางประมาณ 10 – 100 ไมครอน มความยาวไมแนนอน แลวแตชนดของกลามเนอ คอมตงแต 1 – 45 มลลเมตรบางมด (bundle) ยาวกวา 30 เซนตเมตร เชนเซลลของกลามเนอ sartorius เปนตน กลามเนอลายทงชนใหญ(Muscle Group) จะถกหอหมโดยเนอเยอเกยวพน (Connective Tissue) ทเรยกวา Epimysium และกลามเนอทงชนใหญจะประกอบดวยหลายมดยอย(bundle) ในแตละมดจะถกหอหมดวย Perimysium และในแตละมดยอยจะประกอบไปดวยเซลสเสนใยกลามเนอ (Muscle fiber) ทมเนอเยอ Endomysium หอหมอย ในเสนใยกลามเนอ (fiber) จะประกอบไปดวยใยฝอย (Myofibril) เปนจ านวนมากซงเรยงขนานกน ตามแนวยาวของกลามเนอและในแตละ Fibril มหนวยยอยทลงไปคอ Myofilament (ตามภาพท 8) ซงประกอบดวยโปรตนในการหดตวคอ Actin และ Myosin แหลงผลตพลงงานในการท างานของกลามเนอ (Mitochondria) กระแสประสาทตาง ๆ และ Glycogen ซงเปนเชอเพลงในการสนดาปในเซลสกลามเนอ (อนนต, 2524 :1)

19

ภาพท 8 ภาพ : สวนประกอบของกลามเนอลาย ก ) เนอเยอเกยวพนทหมรอบกลามเนอ ข) สวนประกอบภายในมดกลามเนอ

กลามเนอสามารถท างานเพมมากขนกวาภาวะปกตไดถง 50 เทา ซงในการท างานนนจะตองมการใชออกซเจนเพมมากขนมการก าจดความรอนและคารบอนไดออกไปจากรางกายดวย การท างานของกลามเนอจะเกดขนโดยการหดตวของมยโอพลาเมนต (myofilament) ทอยในเสนใยกลามเนอมการหดตวสนเขา เนองจากกลามเนอลาย ถกยดตดกบกระดก ผลของการหดตวของกลามเนอลายท าใหเกดการเคลอนไหวของขอตอตาง ๆ ภายในรางกาย เสนใยกลามเนอลายแบงออกเปน 2 ชนด คอ

1. เสนใยชนดท 1 สแดง (type I , aerobic type, slow - twitch, red : St) เสนใยกลามเนอชนดนสามารถออกก าลงกายไดนานมความอดทนสง เสนใยมขนาดเลกหดตวชาม aerobic enzyne มาก มหลอดเลอดฝอยและ mitochondrial มาก พลงงานทใชเปนแบบใชออกซเจน (Aerobic System) แหลงพลงงานไดมาจากการสลายของกรดไขมน เกดความเมอยลาชา เชน กลมกลามเนอขา สะโพกและหลง กลมกลามเนอเหลานจ าเปนตองฝก เพอใชในกฬาประเภทเลนนานและทนทาน เชน วงระยะไกล จกรยานทางไกล เปนตน

ก

ข

20

2. เสนใยชนดท 2 สขาว ( type II anaerobic type, fast - twitch, white : FT) มความ สามารถท างานทมความหนกมากไดดแตท างานไดในระยะสน ๆ เสนใยมขนาดใหญกวาชนดท 1 หดตวเรว พลงงานทใชเปนแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic System) แหลงพลงงานไดมาจากการสลายของ glycogen ทเกบสะสมภายในเซลส มหลอดเลอดมาเลยงนอยม mitochondrial นอย ม enzyme นอย เชน กลมกลามเนอตนแขนดานหนา (biceps) ตนแขนดานหลง (triceps) และนอง (gastroenemius) เปนตน กจกรรมหรอกฬาทตองใชความเรว ความเรง มการขวาง และการกระโดด เชนการวง 100 เมตร การยกน าหนก การเสรฟลกเทนนส ฯลฯ ตองฝกกลมกลามเนอประเภทนอยางสม าเสมอ สามารถแบงเสนใยกลามเนอชนดน ออกเปน 2 ประเภท คอ 2.1 เสนใยชนดท 2 เอ (type II A) มลกษณะท างานด คอ เปนทงแอโรบค (aerobic exercise ) และแอนโรบค (anaerobic exercise)

2.2 เสนใยชนดท 2 บ (type II B) สามารถท างานในลกษณะแอนแอโรบคไดด แตท างาน ในลกษณะแอโรบคไมด

กลามเนอลายสวนใหญประกอบดวยใยกลามเนอลายทง 2 ชนด แตมในสดสวนทแตกตางกน การฝกออกก าลงกายแตละแบบจะตองค านงความหนกความเบา เวลาทจะตองใชในการออกก าลงแตละอยางตลอดจน พลงงานทใชในการเคลอนไหวในแตละชนดของใยกลามเนอ คณสมบตและเสนใยกลามเนอจะไมเปลยนแปลงจากการออกก าลงกาย แตจะคลอยไปทางหนงทางใดใหมากยงขนเทานน เนองจากจ านวนเสนใยกลามเนอขาวและแดงจะถกจ ากดโดยพนธกรรม (อนนต,2527 :5-7) ตารางตวอยางสดสวนการใชพลงงานการออกก าลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic System) และไมใชออกซเจน (Anaerobic System)

กฬา เปอรเซนตการใชพลงงานแบบ Aerobic System

เปอรเซนตการใชพลงงานแบบAnaerobic System

การยกน าหนก การด าน า ยมนาสตกส การวง 100,200 เมตร 0 100 การสวงตเทนนส การเตะฟตบอล มวยปล า, ไอรฮออกก บาสเกตบอล เบสบอล 10 90 วอลเลยบอล

21

กฬา เปอรเซนตการใชพลงงานแบบAerobic System

เปอรเซนตการใชพลงงานแบบAnaerobic System

การฟนดาบ การวายน า100 เมตร

การเลนเทนนส 20 80 การวง 400 เมตร ฮอกกสนาม 30 70 การวง 800 เมตร 50 50 มวย,การวายน า 200 เมตร การพายเรอ2000 เมตร 60 40 การวง 1600 เมตร การวายน า 400 เมตร 70 30 การวง 2000 เมตร 80 20 การวายน า 800 เมตร การวง 3000 เมตร 90 10 การวง 10000 เมตร 0 100 การวงมาราธอน การวงเหยาะเหยาะ (เสก, 2536 : 6-7) การท างานของกลามเนอลาย (Function of Skeletal Muscle)

การหดตวของกลามเนอทงมดเปนผลมาจากการท างานของใยกลามเนอจ านวนมาก การ จดเรยงตวของใยกลามเนอ มลกษณะแตกตางกน ดงนคอ 2 3 4 17

1. ใยกลามเนอซงเรยงขนานตามแนวยาวของกลามเนอ (straight) ไดแก กลามเนอ ซารทอเรยล (sartorius) ดงภาพท 9 : ก กลามเนอเพคตเนยส (pectineus) กลามเนองอขอศอก (biceps brachii) และกลามเนองอขอมอ (flexor carpi radialis) ใยกลามเนอเหลานจะมขนาดยาว เมอหดตวจะท าใหไดระยะในการเคลอนไหวมาก แตมขอเสยคอ จะสญเสยก าลงของกลามเนอ

2. ใยกลามเนอ วางตวในแนวเฉยง (obligue) กบแนวยาวของกลามเนอ มลกษณะ คลายขนนก อาจเปนขนนกดานเดยว (unipennate) เชน กลามเนองอนวโปง (flexor pollicis longus) ขนนกสองดาน (bipennate) เชน กลามเนอสะโพก (rectus femoris) ขนนกทลอมเปนวง (circumpennate) เชน กลามเนอกระดกขอเทาขน (tibialis anterior) และ ขนนกหลาย ๆ อน (multipennate) เชน กลามเนอหวไหล (deltoid) ดงภาพท 9 : ข ค และ ง ใยกลามเนอทจดเรยงตวในลกษณะนจะมจ านวนมาก แตม

22

ขนาดสน ดงนนกลามเนอเหลานจงหดตวไดในระยะการเคลอนไหวในชวงสนๆ แตมพลง (power) ของกลามเนอมาก

3. ใยกลามเนอเรยงตวในลกษณะเปนรศม (radial) หรอเปนรปสามเหลยม (triangular shape) เชน กลามเนอหบขา (Adductor longus) และกลามเนออก (Pectoralis minor)

ภาพท 9 ภาพ : มดกลามเนอทมการจดเรยงตวของใยกลามเนอในลกษณะตาง ๆ

มดกลามเนอซงมใยกลามเนอ จดวางเรยงขนานกน สามารถหดตวไดระยะทางมากกวา มดกลามเนอทจดเรยงในลกษณะเปนขนนก ใยกลามเนอทมการเรยงตวแบบขนนกสามารถหดตวเพอใหเกดแรงไดเรวกวาในชวงสน ๆ

ในการท างานของกลามเนอ กลามเนอจะยดเกาะจากกระดกหนงผานขอตอเดยวหรอหลายขอตอไปเกาะยงกระดกอกอนหนงโดยเอน (tendon) หรอ อโพนวโรซส (aponeurosis attachment) กลามเนอเกาะตน (origin)ซงเปนจดซงไมเคลอนไหว (fixed) หรอมกอยสวนตน ๆ (proximal attachment) และจดเกาะปลาย (insertion) ซงมกอยสวนปลาย และยดเกาะกบกระดกทท าการเคลอนไหว การหดตวของกลามเนอมกหดตวจากจดเกาะปลายเขาหาจดเกาะตน แตมขอยกเวนในกลามเนอบางมดซงมจดเกาะตนและจดเกาะปลายสามารถสลบกนได การหดตวของกลามเนอในรางกายเกดจากการท างานของมอเตอรยนต ซงท างานไมพรอมเพรยงกน (asynchronous firing of motor units) จงเหนการหดตวไดอยางราบเรยบ กลามเนอไมสามารถท างานโดยกลามเนอมดเดยว แตจะตองมกลมของมดกลามเนอซงท างานรวมกนเพอใหเกดการเคลอนไหว ซงสามารถแบงกลมการท างานของกลามเนอออกเปนกลมตาง ๆ ดงน คอ2 4 7 13 15 31

ก ข ค ง

23

ก. กลมกลามเนอหลก (agonist) เปนกลมกลามเนอซงท าหนาทหลกในการท าใหเกดการ เคลอนไหว เชน ในการงอขอศอก กลามเนอขอศอก (biceps brachii) ท าหนาทเปนกลมกลามเนอหลก

ข. กลมกลามเนอท างานตรงขาม (antagonist) เปนกลมกลามเนอซงท าหนาทตรงกน ขามกบการเคลอนไหวนน ๆ ในการงอขอศอก กลามเนอเหยยดขอศอก (triceps brachii) ท าหนาทเปนกลมกลามเนอท างานตรงขาม โดยทวไปแลวเมอกลมกลามเนอหลกหดตว กลามเนอกลมตรงขามจะคลายตว เพอใหเกดการเคลอนไหวทตอเนองและสวยงาม

ค. กลมกลามเนอทท างานชวยเสรมการเคลอนไหวใหดขน (synergists) เปนกลมกลามเนอซงท างานรวมกบกลมท างานหลก เชน ในการเอยงขอมอมาทางนวกอย (adduction of the hand at the wrist) ใหไดแนวตรง กลามเนอเฟลกเซอร คารไป อลนารส (flexor carpi ulnaris) จะท าใหเกดการงอขอมอรวมกบการเอยงขอมอมาทางนวกอย ในกรณทตองการใหมการเอยงขอมอมาทางนวกอยใหไดแนวตรงนน จะตองมกลามเนอเอกซเทนเซอร คารไป อลนารส (extensor carpi ulnaris) ท าหนาทเปนกลามเนอกลมชวยเสรมการเคลอนไหวโดยจะหกลางการงอขอมอท าใหเกดการเอยงขอมอไปทางนวกอยอยางเดยว

ง. กลมกลามเนอทท าหนาทยดตรงขอตอทท าการเคลอนไหว (fixator) เชน กลามเนอรอบ สะบก ท าหนาทยดตรงกระดกสะบกขณะทมการเคลอนไหวขอไหล

ชนดของการหดตวของกลามเนอ (Muscle Contraction) การหดตวของกลามเนอ แบงออกเปน 3 ชนดดงน

1. การหดตวแบบไอโซเมตรค (isometric contracrion) เปนการหดตวของกลามเนอโดยทความยาวของกลามเนอทงมดไมเปลยนแปลง แตแรงตงในกลามเนอเปลยนแปลงเปนลกษณะการออกก าลงทไมมการเคลอนทใชแรงกด ดน ดง อยกบท ขอตอไมเคลอนท เชน การเกรง การยนดนก าแพง เปนตน การออกก าลงแบบไอโซเมตรคปฏบตไดงายและชวยปองกนการบาดเจบของกลามเนอไดโดยเฉพาะกลามเนอทไดรบการบาดเจบอยแลวจะฟนฟ กลามเนอทอยในเฝอกนาน ๆ อกทงเหมาะส าหรบผทไมคอยไดออกก าลงกายแตตองการใหกลามเนอแขงแรงขน สามารถปฏบตไดทกสถานทและตลอดเวลาทตองการ เชน นงโตะท างานแลวหงายฝามอดนโตะคางไวประมาณ 10 วนาท

2. การหดตวแบบไอโซโทนค (isotonic contraction) เปนการหดตวของกลามเนอโดยทความตงของกลามเนอไมเปลยนแปลง แรงดงจากการหดตวของกลามเนอมมากกวาแรงตานภายนอกจงเกดการเคลอนไหว เชน การงอศอกยกตมน าหนกของกลามเนอไบเซบ (biceps brachii) จะเหนวากลามเนอไบเซบ หดตวสนลงเพอยกตมน าหนกซงน าหนกคงทตลอดชวงของการเคลอนไหว การหดตวแบบไอโซโทนค แบงออกไดเปน 2 ชนด คอ

24

2.1 การหดตวแบบคอนเซนตรค (concentric) เปนการหดตวในลกษณะทมการหดสนของกลามเนอโดยทจดเกาะตนและจดเกาะปลายของกลามเนอเคลอนเขาหากนเชนการกางและหบแขน เปนตน

2.2 การหดตวแบบเอคเซนตรค ( eccentric) เปนการหดตวของกลามเนอในขณะทพยายามรกษาความตงตวของกลามเนอเพอตานตอแรงดงดดของโลกบางครงเรยกการหดตวแบบยดยาวออก (lengthening contraction) โดยทจดเกาะตนและจดเกาะปลายเคลอนหางกน การเคลอนไหวทกชนด ในทศทางตามแรงดงดดของโลกถกควบคมโดยการหดตวในลกษณะเอคเซนตรค เชน การนง การลงนง ยอง ๆ การลมลงนอน การโนมตวไปขางหนาหรอดานขาง การเดนลงบนได การวางสงของลงพน เปนตน กลามเนอทท างานในลกษณะเอคเซนตรคจะเปนกลามเนอกลมตรงขาม (antagonists) ของการเคลอนไหวนน ๆ เชน กลามเนอเหยยดขา (leg extensors) ท างานในลกษณะเอคเซนตรคในขณะนงหรอนงยอง ๆ (squatting) ไมใชกลามเนองอขา (leg flexors) การลมตวลงนอนใชกลามเนอกลมงอสะโพก (hip flexors) แทนทจะเปนกลามเนอสะโพก (hip extensors) เปนตน

4. การหดตวแบบไอโซไคเนตค (isokinetic contraction) เปนการหดตวของกลามเนอโดยม ความเรวของการเคลอนคงท การท าใหกลามเนอหดตวในลกษณะนจ าเปนตองอาศยเครองมอซงสามารถปรบแรงตานในขณะทเกดการเคลอนไหวเพอใหกลามเนอท างานดวยความเรวคงท เครองมอดงกลาวไดแก เครองไซเบค (Cybex 340, Cybex II ) การหดตวของกลามเนอแบบไอโซไคเนตคสามารถปองกนการบาดเจบของกลามเนอในชวงการเคลอนไหวทกลามเนอออนแรงได เนองมาจากเครองมอทใชจะสามารถปรบแรงตานทานเพอท าใหกลามเนอหดตวดวยความเรวคงทได แตมขอเสยคอ เครองมอราคาแพงมาก

ภาพท 10 ภาพการหดตวของกลามเนอแบบไอโซเมตรก (Isometric)

25

Concentric Eccentric

ภาพท 11 ภาพ : การหดตวของกลามเนอบรเวณขอศอก (elbow) เปนการหดตวแบบ Isotonic ชนด Concentricและ Eccentric

ในชวตประจ าวนการหดตวของกลามเนอในรางกายมกจะเกดการหดตวแบบไอโซโทนค รวมกบไอโซเมตรค เชนการยกวตถซงมน าหนกขนจากโตะ ในระยะแรกกลามเนอจะหดตวแบบไอโซเมตรคเพอใหแรงหดตวมคาเพมขนจนเทากบน าหนกของวตถนน จากนนจงสามารถยกวตถนนขนได หรอเกดการหดตวแบบไอโซโทนค

กลามเนอทส าคญทใชในการการฝกดวยน าหนก (Muscles for Exercises)

การพฒนาสวนประกอบของรางกายดวยการฝกดวยน าหนก กลมกลามเนอทถกใชฝกจะมเปนจ านวนมากมทงมดเลกและมดใหญ ในเอกสารนจะแนะน าเฉพาะกลามเนอมดทส าคญ ๆ ทใชออกก าลงกายเปนประจ า โดยจดเปนกลมตามสวนประกอบของรางกาย ดงน(Steve, 1988 :19 – 25)

1. แขน (Arm) ประกอบดวยกลามเนอทส าคญดงน ( ภาพประกอบท 12) 1.1 Biceps นยมพฒนามากทสดในผปฏบตการฝกดวยน าหนก อยบรเวณดานหนา

ของแขนทอนบนม 2 หวเกาะตดกบกระดกจะเหนชดเมองอแขนขน 1.2 Triceps เปนกลามเนอมดใหญทสด ของแขนม 3 หว แยกเกาะตดอยบรเวณ

ดานหนาของแขนทอนบน 1.3 Brachialis เปนกลามเนอมดเลกวางตวยาวอยระหวางกลามเนอ biceps และ

Triceps 1.4 Forearms ประกอบไปดวยดวยกลมกลามเนอบรเวณแขนทอนลางอยดานหนา 4

มด และอยดานหลง 6 มด เปนกลามเนอทใชในการงอและเหยยดแขนและการเคลอนไหวของมอ

26

2. ไหล (Shoulders) กลามเนอทส าคญคอ Deltoids เปนมดใหญคลมสวนไหลไวเหมอน “หมวก” เรยกแตละสวนตามทอยวา Anterior (ดานหนา) Posterior (ดานหลง) Middle (ตรงกลาง)

3. อก (Chest) กลามเนอทส าคญประกอบดวย 3.1 Pectoarlis ม 2 มด คอ Pectoralis major และ Pectoralis minor อยทง 2 ขาง

ของดานหนาอกตดกบกระดกยอดอก (Sternum) เมอไดรบการพฒนาจะสามารถใหญและหนาขนได หลายนว (ตามภาพท 12)

3.2 Serratus อยดานขางอกตดกระดกซโครง

4.

(ทมา © 1999 Ex Rx.net)

กลามเนอสวนแขนดานหนา (ANTERIOR SUPFACE OF THE ARM)

กลามเนอสวนแขนดานหลง (POSTERIOR SUPFACE OF THE ARM)

Trapezius

ภาพท 12 ภาพแสดงกลามเนอสวนบนและแขนของรางกายดานหนาและหลง

27

4. หลง (Back) ประกอบดวยกลามเนอทส าคญ ดงน (ภาพประกอบท 13)

4.1 Trapezius เปนกลามเนอมดใหญสดอยบรเวณกลางกลงสวนบน พวกนกกฬายก น าหนก (Weight lifter) จ าเปนตองพฒนาใหหนาและใหญขนเพราะความแขงแรงของกลามเนอมดนเปน สงจ าเปนมากในการยกทาในการแขงขน

4.2 Teres minor และ Teres major เปน 2 มดกลามเนอทอยบรเวณหวไหลดานหลง (Posterior deltoids) และแถวสบก(Scapular)

4.3 Latissimus dorsi เปนกลามเนอมดใหญอกมดหนงอย 2 ขางตงแตสะบกจนถง เอว ในผชายนยมพฒนามากเพราะท าใหรางกายสวนบนแขงแรงดบกบนเวลายกแขนขนจะเปนรป V – shape เปนเสนหกบตนเองและเพศตรงขาม

4.4 Spinal Erectors เปนกลามเนออยตรงขามของกระดกสนหลง ชวยยดและ ปองกนการกระแทกหลง สมรรถภาพทางกายดานความออนตวทด (Flexibility) ตองพฒนากลามเนอมดน

5. ทอง (abdomen) กลามเนอทส าคญประกอบดวย (ภาพประกอบท 13)

5.1 External และ Internal Obliques อยดานขางของสวนดานหนาทองเปน กลามเนอ 2 มดทเรยงตวตอกน

5.2 Rectus Abdominis อยตรงกลางของสวนทองเรยงตวขวางเปนมด ๆ ตอกนจะ เหนไดชดในนกกฬายมนาสตก วายน า มวยปล า และนกเพาะกาย ซงมความจ าเปนในการฝกใหแขงแรง ในวยรนทวไปจะนยมพฒนากลามเนอนดวยเพอไมใหอวน

28

(ทมา © 1999 Ex Rx.net)

ภาพท 13 ภาพแสดงกลามเนอสวนกลางล าตวของรางกายดานหนาและหลง

กลามเนอสวนกลางล าตวดานหนา (ANTERIOR VIEW OF THE TRUNK)

กลามเนอสวนกลางล าตวดานหลง (POSTERiOR VIEW OF THE TRUNK)

29

6. สะโพก (Hips) กลามเนอทส าคญคอ Gluteus Maximus เปนกลามเนอขนาดใหญท เราเรยกทวไปวา “กน” จะถกคลมดวยไขมน ท าใหเรามองเหนโดยทวไปวาบคคลนนกนเลกหรอกนใหญ กลามเนอมดนเปนกลามเนอหลกในการจะพฒนาใหขามพลงเพอน าไปใชในการวงเรว และเตะฟตบอลใหแรง กลามเนอสวนสะโพกยงประกอบดวยมดเลกอก 2 มด คอ Gluteus medius และ Gluteus minimus

7. ตนขา (Thighs) ประกอบดวยกลามเนอทส าคญ ดงน (ภาพท 14) 7.1 Quadriceps เปนกลมกลามเนอมดใหญ 4 มด อยบรเวณดานหนาของตนขา

ไดแก Rcetus Femoris Vastus lateralis Vartus medialis และ Vastus intermedius การงอและยดเขาใชการยดตวและหดตวของกลามเนอกลมนเปนหลก การเคลอนไหวทตองใชพลงกลามเนอมาก ๆ เชนการเตะฟตบอล การกระโดดสง การวงระยะสนและการกระโดดในกฬาบาสเกตบอลเปนตน จะท าใหไดประสทธภาพ ทสงตองพฒนากลมกลามเนอ Quadriceps

7.2 Sartorius เปนกลามเนอทยาวทสดในรางกาย ยดเกาะตงแตดานขางของสะโพก ผานตรงกลางหนาไปสดทหวเขา

7.3 Adductor Longus อยดานขางของตนขา นกวงระยะสน (sprinters) ทบาดเจบ จากกลามเนอฉก เพราะไมไดยดเหยยดกลามเนอ (stretching) มดนใหมความพรอมมากทสด

7.4 Hamstrings เปนกลมกลามเนออยดานหลงตนขาประกอบดวย Biceps femoris Semitendinosus และ Semimenbranous

8. นอง (cales) ประกอบดวยกลามเนอทส าคญ ดงน (ภาพท 14) 8.1 Gastrocnemius อยดานหลงดานบนของขาทอนลาง ถาเขยงสนเทาจะเหนเปน

มดขนชด 8.2 Soleus อยทง 2 ขางของขาทอนลางตอจาก gastrocnemius

30

ทมา © 1999 Ex Rx.net)

ภาพท 14 : ภาพแสดงกลามเนอสวนลางของรางกายดานหนาและหลง

ระบบกลามเนอสวนลางของรางกาย (MUSCULAR SYSTEM OF THE LOWER LIMBS)

Soleus

Peroneus anterior