แนวทางการออกแบบทางเทาส าหรบการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนในเมองใหญ กรณศกษาพนทรอบสถานมกกะสน

โดย

นายพรชย โลหะพรยกล

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

แนวทางการออกแบบทางเทาส าหรบการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนในเมองใหญ กรณศกษาพนทรอบสถานมกกะสน

โดย

นายพรชย โลหะพรยกล

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2557

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

PEDESTRIAN DESIGN GUIDELINES FOR TRANSIT ORIENTED DEVELOPMENT IN URBAN

AREA: A CASE STUDY OF MAKKASAN STATION AREA

By

Mr. Pornchai Lohapiriyakul

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Landscape Architecture

Master of Landscape Architecture Program

Department of Urban Design and Planning

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2014

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “ แนวทางการออกแบบทางเทาส าหรบการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนในเมองใหญ กรณศกษาพนทรอบสถานมกกะสน ” เสนอโดย นายพรชย โลหะพรยกล เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ รองศาสตราจารย ดร.ชยสทธ ดานกตตกล คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร.สนนาถ ศกลรตนเมธ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.รจโรจน อนามบตร) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.ชยสทธ ดานกตตกล) ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

56060210: หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

ค าส าค: ทาางทา าท/ทระบบขนสงมวลชนท/ทการพฒนาพนารอบระบบขนสงมวลชนทท/ สถานมกกะสน

พรชยทโลหะพรยกล: แนวาางการออกแบบาางทา าส าหรบการพฒนาาดนรอบระบบขนสง

มวลชนในทมองให:ทกรณศกษาพนารอบสถานมกกะสน.ทอาจารยาปรกษาการค นคว าอสระ: รศ.ทดร.ทชย

สาธทดานกตตกล.ท182ทหน า.

การศกษาแนวาางในการออกแบบาางทา าส าหรบการพฒนาาดนรอบระบบขนสงมวลชนใน

ทมองให: กรณศกษาพนารอบสถานมกกะสนนทมวตถประสงคทพอศกษาป:หาาทกดขนในโครงการระบบ

รถไฟทชอมาาอากาศยานสวรรณภม สถานมกกะสนทหรอสถานรถไฟฟาแอรพอรตทรลลงกมกกะสน โดย

มงทน นศกษาในประทดนของพนาาางทา ารอบสถานมกกะสนทามบาบาาส าค:ในการทชอมตอระบบขนสง

มวลชนาวไปทสมมตฐานของงานวจยจงได ทสนอแนวาางการออกแบบแก ป:หาาางทา าทผานแนวคดการ

พฒนาพนารอบระบบขนสงสาธารณะทโดยมกระบวนการวจยท

1) วทคราะหแนวคดและพนาศกษา

2) ประทมนาางทา าจากทกณฑการประทมนตามแนวคด

3) วทคราะหผลการประทมนาางทา าในพนาและสรปแนวาางการออกแบบาางทา าท

ผลการศกษาแนวาางการออกแบบาางทา าบรทวณรอบสถานรถไฟฟาแอรพอรตทรลลงกสถาน

มกกะสนพบวาทผลการประทมนาางทา าภายใต แนวคดการพฒนาพนารอบระบบขนสงมวลชนทสามารถ

ทปรยบทายบปรมาณของป:หาและน าไปสการตดสนใจด านนโยบายการจดการพนาได ทแตจากการวทคราะห

แนวคดการพฒนาพนารอบระบบขนสงสาธารณะสามารถบอกได วาาางทา าทปนทพยงปจจยหนงในการ

พฒนาพนารอบระบบขนสงมวลชนทการพฒนาพนารอบระบบขนสงมวลชนให ทกดผลดตอระบบการ

คมนาคมของทมองนนต องการการพฒนารวมกบกจกรรมการใช ประโยชนาดนและระบบการส:จรา

ปลอดภยระหวางกลมผ ส:จราางทา าและผ ใช รถบนถนน

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนทมอง บณฑตวายาลย มหาวายาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................................................................ ปการศกษา 2557 ลายมอชออาจารยาปรกษาค นคว าอสระ.......................................................

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

56060210: MASTER OF LANDSCAPE ARCHITECTURE PROGRAM

KEY WORD: PEDESTRIANท/ TRANSITท/ TRANSIT ORIENT DEVELOPMENT /

MAKKASAN STATION

PORNCHAI LOHAPIRIYAKUL: PEDESTRIAN DESIGN GUIDELINES FOR TRANSIT

ORIENTED DEVELOPMENT IN URBAN AREA: A CASE STUDY OF MAKKASAN STATION

AREA. INDEPENDENT STUDY ADVISOR: ASSOC. PROF. CHAIYASIT DANKITTIKUL, D.E.D.ท

182ทpp.

The objective of study is to study of pedestrian design guidelines for transit

oriented development in Urban Area: a case study of Makkasan Station area.

This case study of the area around the SARL. Makkasan station aimed to study the

problems in SARL transit system. The study focused on the issue of pedestrian areas

around the Makkasan Station playing as a key role in connecting transit systems in general.

The hypothesis of the research is to propose designing guidelines to solve the pedestrian

area by developing the area around the station. The research methodology is to 1) analysis

concept and study the area. 2) Assessment of pedestrian evaluation criteria based on the

concept. 3) Analyze the results of the evaluation pedestrian in the area and the pedestrian

design guidelines.

The pedestrian assessment presented the quantity of the issues in each area

and pedestrian designing guideline to lead policy authority to manage the area. However

the analysis of the development area around the transit system showed that the sidewalk

is only one factor in TOD concept. To benefit the transport system of the city by

developing the pedestrian area, it is required to develop together with land usage and

secure roaming between the pedestrian and the on-road vehicles.

Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University

Student’s signature ……………………………………………………………………. Academic Year 2014

Independent Study Advisor’s signature ……………………………………

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การศกษาในหวขอ แนวทางในการออกแบบทางเทาส าหรบการพฒนาทดนรอบระบบ

ขนสงมวลชนในเมองใหญ กรณศกษาพนทรอบสถานมกกะสน ไดรบความกรณาชวยเหลอจาก

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ รองศาสตราจารย ดร. ชยสทธ ดานกตตกล และคณาจารยใน

สาขาวชาทก ๆ ทาน อนประกอบไปดวย ผชวยศาสตราจารย ดร. รจโรจน อานามบตร อาจารย ดร.

สนนาถ ศกลรตนเมธ ผชวยศาสตราจารย กตตกา กตตประสาร อาจารย เหมอนแกว จารดล และ

อาจารย สพชฌาย เมองศร ใหความร ทคอยใหความชวยเหลอเกยวกบการศกษาตลอดระยะเวลาของ

หลกสตร แนะแนวรายละเอยดขนตอนในการจดท างานคนควาอสระชนน ขอบคณมารดาและอาจารย

ณชชา ทเขาใจและคอยใหการสนบสนน ใหก าลงใจตลอดมา ขอบคณเครอญาตทคอยชวยเหลอ

ครอบครว ขอบคณพนองทกคน ทเขาใจและสนบสนนดวยดเสมอมา ขอบคณเพอนรวมรน สถาปตย

ศลปากร รน 50 ขอบคณเพอนทกคน ในหลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต รนปการศกษา

2557 ทคอยถามไถ ใหก าลงใจ และใหค าแนะน าตาง ๆ ตองขอขอบพระคณส าหรบความชวยเหลอ

ทก ๆ อยาง

สดทายน ทางผจดท ามความมงหวงเปนอยางสงวา ขอมลการคนควาอสระหวขอ

แนวทางในการออกแบบทางเทาส าหรบการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนในเมองใหญ

กรณศกษาพนทรอบสถานมกกะสนนน จะเปนประโยชนตอผทสนใจการศกษาและพฒนาพนททาง

เทา อยางไรกตาม หากการคนควาอสระนขาดความสมบรณ มขอผดพลาดประการใด จากความ

บกพรองรเทาไมถงการณของผวจย ทางผจดท าตองกราบขออภยไว ณ ทนดวย

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย .................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ............................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ..................................................................................................................... ฉ

สารบญ ...................................................................................................................................... ช

สารบญตาราง ............................................................................................................................ ฑ

สารบญแผนภม .......................................................................................................................... ณ

สารบญรป ................................................................................................................................. ด

บทท

1 บทน า ........................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา .................................................................... 1

วตถประสงคของการวจย .......................................................................................... 6

ค าถามในการวจย ...................................................................................................... 6

ขอบเขตการวจย ....................................................................................................... 6

วธด าเนนการวจย ...................................................................................................... 7

เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................ 8

ผลทคาดวาจะไดรบ ................................................................................................... 8

นยามศพทเฉพาะ ...................................................................................................... 8

2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ........................................................................................ 11

แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน ........................................................ 11

ความหมาย .................................................................................................... 12

พฒนาการของแนวคดฯ ................................................................................. 14

แนวคดการพฒนาพนทรอบสถานขนสงกบการพฒนาเมอง ............................ 15

ทางเทา ..................................................................................................................... 17

ประเภทของทางเทา ....................................................................................... 17

องคประกอบทางเทา ...................................................................................... 18

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา

ปจจยทมผลตอการออกแบบทางเทา .............................................................. 20

อปสรรคทางเทา ............................................................................................. 22

ทางลาด .................................................................................................................... 23

สวนประกอบของทางลาด .............................................................................. 23

ขอกาหนดทางลาดในปจจบน ......................................................................... 23

ประเภทของทางลาด ...................................................................................... 24

พนผวตางสมผส ........................................................................................................ 25

รปแบบและขนาดของพนผวตางสมผส ........................................................... 25

ทางขาม .................................................................................................................... 28

ความกวางของทางขาม .................................................................................. 28

องคประกอบสาหรบทางขาม ................................ ......................................... 28

ระยะการมองเหนในการขามถนน .................................................................. 29

เกณฑในการพจารณาเลอกประเภททางขาม .................................................. 29

แนวคดการประเมนทางเทา ...................................................................................... 33

แนวคดการประเมนระดบการบรการ .............................................................. 34

แนวคดการออกแบบสากล ........................................................................................ 34

3 การด าเนนการศกษา ..................................................................................................... 36

กรอบแนวคดในการศกษา ......................................................................................... 36

ค าถามในการวจย ........................................................................................... 36

ลกษณะรปแบบของการวจย .......................................................................... 36

ขนตอนในการศกษา .................................................................................................. 37

การวเคราะหแนวคดและพนทศกษา .............................................................. 37

การประเมนพนทศกษา .................................................................................. 38

การวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทา .................................................... 39

สรปผลการวจย .............................................................................................. 39

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา

4 การวเคราะห ............................................................................................................... 41

การวเคราะหแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนกบทางเทา ................... 41

วเคราะหหลกการและจดมงหมาย .................................................................. 41

การวเคราะหเกณฑการประเมนทางเทา ......................................................... 43

ความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา ............................................ 43

ระยะการเขาถงระบบขนสงมวลชน ................................................... 44

ความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน ................................... 44

ความเชอมโยงกจกรรมทางเทา....................................................................... 44

ความหลากหลายของกจกรรม .......................................................... 44

ปรมาณของกจกรรมบนทางเทา ........................................................ 45

ความตอเนองกจกรรมบนทางเทา ..................................................... 45

ระบบการสญจรทางเทา ................................................................................. 45

ความกวางทางสญจรทางเทา ............................................................ 45

ระดบการบรการบนทางเทา ............................................................. 46

องคประกอบทางเทา ...................................................................................... 46

อปสรรคทางเทา ............................................................................... 46

ทางลาด ........................................................................................... 47

พนผวตางสมผส ................................................................................ 47

สนทรยภาพบนทางเทา .................................................................................. 47

พนทสเขยว ....................................................................................... 48

ความสะอาด ..................................................................................... 48

สรปเกณฑการประเมนทางเทาตามแนวคด

การพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน ......................................................... 49

การวเคราะหขอมลพนทศกษา .................................................................................. 50

ขอบเขตของพนทศกษา .................................................................................. 50

ขอมลสภาพแวดลอมของพนทศกษา .............................................................. 54

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

บทท หนา

ขอมลดานระบบขนสงมวลชน ........................................................................ 54

สถานรถไฟฟาเชอมทาอากาศยานสวรรณภม สถานมกกะสน ........... 54

รถไฟฟามหานคร สายเฉลมรชมงคล สถานเพชรบร.......................... 56

จดจอดรถไฟสายตะวนออก สถานมกกะสน ...................................... 58

เรอโดยสารคลองแสนแสบ ................................................................ 60

รถโดยสารประจ าทาง ....................................................................... 62

รถบรการรบสง ................................................................................. 62

รถรบจางสาธารณะ .......................................................................... 62

รถบรการรบสง ................................................................................. 63

รถแทกซ ........................................................................................... 63

รถตโดยสาร ...................................................................................... 63

รถจกรยานยนตรบจาง ...................................................................... 63

โครงการระบบขนสงมวลชนระบบรางในอนาคต ............................................ 64

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออน ......................................... 64

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสฟา .................................................. 67

ทางเทาในพนทศกษา ..................................................................................... 67

ลกษณะทางกายภาพ ........................................................................ 67

ขนาดความกวางของทางเทา ............................................................ 70

ทางหลวงในพนทศกษา .................................................................................. 72

ทางขามแยก................................................................................................... 75

ขอมลการใชประโยชนทดนในพนทศกษา ....................................................... 81

แผนพฒนาพนทยานมกกะสน .......................................................... 85

ขอมลดานพฤตกรรมการใชงานบนทางเทา ..................................................... 88

ผใชงานทางเทา ................................................................................ 88

กจกรรมการใชงานบนทางเทา .......................................................... 91

ปรมาณความหนาแนนของการสญจรบนทางเทา .............................. 91

สำนกหอ

สมดกลาง

ฎ

บทท หนา

กจกรรมหาบเรแผงลอยบนทางเทา ................................................... 96

การทงขยะบนทางเทา ...................................................................... 96

การขบขรถจกรยานยนตบนทางเทา ................................................. 96

5 การประเมน................................................................................................................. 99

วธการประเมน ............................................................................................... 99

การประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชน............................................................ 100

เกณฑการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา ................ 100

เกณฑการประเมนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน .................... 101

ผลการประเมนความสมพนธระบบมวลชน ..................................................... 102

วเคราะหผลการประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชนกบทางเทา ............. 103

การประเมนความเชอมโยงกจกรรมทางเทา .............................................................. 104

เกณฑการประเมนความหลากหลายของกจกรรม ........................................... 104

เกณฑการประเมนปรมาณของกจกรรมบนทางเทา......................................... 106

เกณฑการประเมนความตอเนองกจกรรมบนทางเทา ...................................... 106

ผลการประเมนความหลากหลายของกจกรรม ................................................ 107

วเคราะหผลการประเมนความตอเนองของกจกรรม ....................................... 108

การประเมนระบบของการสญจรทางเทา................................................................... 109

เกณฑการประเมนความกวางทางสญจรทางเทา ............................................. 109

เกณฑการประเมนระดบการบรการบนทางเทา .............................................. 111

ผลการประเมนระบบการสญจรทางเทา ......................................................... 112

วเคราะหผลการประเมนระบบการสญจรทางเทา ........................................... 113

การประเมนองคประกอบทางเทา .............................................................................. 114

เกณฑการประเมนอปสรรคทางเทา ................................................................ 114

เกณฑการประเมนคณภาพทางลาด ................................................................ 115

เกณฑการประเมนพนผวสมผส ....................................................................... 116

ผลการประเมนองคประกอบทางเทา .............................................................. 117

สำนกหอ

สมดกลาง

ฏ

บทท หนา

วเคราะหผลการประเมนองคประกอบทางเทา ................................................ 118

การประเมนสนทรยภาพทางเทา ............................................................................... 119

เกณฑการประเมนพนทสเขยว ........................................................................ 119

เกณฑการประเมนความสะอาด ...................................................................... 120

ผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา ................................................................ 122

วเคราะหผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา ................................................. 123

สรปผลการประเมนพนทศกษา.................................................................................. 123

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7 ....................................................................... 123

ทางเทาชวงถนนเพชรบร ................................................................................ 124

ทางเทาชวงถนนอโศก-ดนแดง ........................................................................ 125

ทางเทาชวงถนนอโศกมนตร ........................................................................... 126

ทางเทาชวงถนนจตรทศ ................................................................................. 127

6 การวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทา ................................................................. 130

วเคราะหปญหาทางเทา ............................................................................................. 130

การวเคราะหปญหาทางเทาจากผลการประเมน ............................................. 130

ปญหาทางเทากบระบบขนสงมวลชน ................................................ 130

ปญหาทางเทากบกจกรรมการใชพนท .............................................. 134

ปญหาทางเทากบระบบการสญจร .................................................... 137

ปญหาดานองคประกอบทางเทา ....................................................... 137

ปญหาสนทรยภาพทางเทา................................................................ 141

สรปปญหาทางเทาในพนทศกษา .................................................................... 142

วเคราะหแนวทางการแกปญหาทางเทา ..................................................................... 146

แนวทางการสงเสรมความสมพนธของระบบขนสงมวลชน .............................. 146

แนวทางการสงเสรมความตอเนองของกจกรรม .............................................. 149

แนวทางสงเสรมระบบการสญจรบนทางเทา ................................................... 149

แนวทางสงเสรมดานมมมองและทศนยภาพบนทางเทา .................................. 150

สำนกหอ

สมดกลาง

ฐ

บทท หนา

แนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานมกกะสน .......................................... 151

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7 ....................................................................... 151

ทางเทาชวงถนนเพชรบร ................................................................................ 154

ทางเทาชวงถนนอโศก-ดนแดง ........................................................................ 156

ทางเทาชวงถนนอโศกมนตร ........................................................................... 156

ทางเทาชวงถนนจตรทศ ................................................................................. 159

บทสรปแนวการพฒนาพนทรอบสถานมกกะสน ............................................. 161

7 บทสรปผลการวจย ...................................................................................................... 163

ขอสรปเกยวกบกระบวนการศกษาวจย .......................................................... 163

แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนกบการพฒนาทางเทา 163

วธการศกษา ..................................................................................... 163

ปญหาและอปสรรคในการศกษา ....................................................... 164

ขอสรปดานการประเมณพนทศกษา ............................................................... 164

ขอสรปการวเคราะหปญหาทางเทา ................................................................ 165

บทสรปแนวทางการออกแบบทางเทา ............................................................ 166

ขอเสนอแนะ .................................................................................................. 167

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ................................................................... 168

รายการอางอง ........................................................................................................................... 169

ภาคผนวก.................................................................................................................................. 174

ภาคผนวก ก ................................................................................................... 174

ภาคผนวก ข ................................................................................................... 179

ภาคผนวก ค ................................................................................................... 180

ประวตผวจย .............................................................................................................................. 182

สำนกหอ

สมดกลาง

ฑ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ตารางประเภทของทางเดนลาด ................................................................................... 24

2 ตารางเกณฑในการพจารณาเลอกประเภททางขามส าหรบพนทตางๆ ทเหมาะสม ....... 31

3 ตารางสรปเกณฑการประเมนความสมพนธทางเทาตามแนวคด

การพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน ......................................................... 49

4 ตารางเปรยบเทยบระบบขนสงมวลชนในพนทศกษา .................................................... 61

5 ตารางตารางเปรยบเทยบระบบการสญจรในแตละชวงถนน ......................................... 76

6 ตารางตารางเปรยบเทยบลกษณะทางแยกและการขามถนน ........................................ 76

7 ตารางประชากรกลมนกเรยน นกศกษาในพนทศกษา .................................................. 88

8 ตารางความหนาแนนของประชากรผอยอาศยในพนทศกษาแบงตามเขต ..................... 89

9 ตารางแสดงขอมลทางเทาแบงตามชวงถนนหลก .......................................................... 93

10 ตารางเกณฑการใหคะแนนความสมพนธทางเทากบสถานมกกะสน ............................. 100

11 ตารางเกณฑการใหคะแนนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน ..................... 101

12 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา .......... 103

13 เกณฑการใหคะแนนความหลากหลายกจกรรม ............................................................ 104

14 ตารางเกณฑการใหคะแนนปรมาณกจกรรมทางเทา ..................................................... 106

15 ตารางเกณฑการใหคะแนนพนผวตางสมผส ................................................................. 106

16 ตารางวเคราะหผลการประเมนความตอเนองของกจกรรมทางเทา ............................... 108

17 ตารางเกณฑการใหคะแนนความกวางทางสญจรบนทางเทา ........................................ 110

18 ตารางเกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพของการสญจร .............................................. 111

19 ตารางวเคราะหผลการประเมน ระบบการสญจรทางเทา .............................................. 113

20 ตารางเกณฑการใหคะแนนอปสรรคทางเทา ................................................................. 115

21 ตารางเกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพของการสญจร .............................................. 115

22 ตารางเกณฑการใหคะแนนพนผวตางสมผส ................................................................. 116

23 ตารางวเคราะหผลการประเมน องคประกอบทางเทา .................................................. 118

24 ตารางเกณฑการใหคะแนนพนทสเขยว ........................................................................ 119

สำนกหอ

สมดกลาง

ฒ

ตารางท หนา

25 ตารางเกณฑการใหคะแนนความสะอาดบนทางเทา ..................................................... 121

26 ตารางวเคราะหผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา ..................................................... 123

27 ตารางแสดงระดบคะแนนเปรยบเทยบในแตละชวงถนน .............................................. 128

สำนกหอ

สมดกลาง

ณ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

1 แผนภมเปรยบเทยบคาใชจายการเดนทางของชาวอเมรกน ........................................... 16

2 แผนภมการด าเนนการวจย ........................................................................................... 40

3 แผนภมแผนภมเปรยบเทยบคะแนนเฉลยจากการประเมนทางเทาในแตละชวงถนน ..... 129

4 แผนภมปรมาณความหนาแนนของกจกรรมการสญจรในพนทแยกตามชวงทางเทา ...... 131

สำนกหอ

สมดกลาง

ด

สารบญรป

รปท หนา

1 แผนทแสดงต าแหนงทตงของสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ......................... 3

2 มมมองสถานมกกะสน จากถนนอโศก-ดนแดง .............................................................. 4

3 การจราจรบรเวณหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน .................................. 4

4 บรรยากาศบรเวณใตสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน .................................... 5

5 การจราจรบรเวณทางใตสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน ............................... 5

6 กระบวนการวจย ........................................................................................................... 10

7 ภาพจ าลองแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน .......................................... 13

8 ภาพจ าลองลกษณะโครงขายระบบขนสงมวลชน ........................................................... 13

9 ตวอยางการปพนผวตางสมผสประเภทบอกทศทาง และพนผวตางสมผสในการเตอน ... 26

10 ตวอยางการปพนผวตางสมผสในการเตอนรอบตนไม .................................................... 27

11 ภาพการตดตงพนผวตางสมผสบนทางสญจร ................................................................. 27

12 ภาพแสดงการออกแบบปรบมมเลยวถนนบรเวณทางแยกทสงผลกบ

ความเรวต าและการมองเหนทดขน ................................................................. 30

13 ภาพแสดงขอบเขตของพนทศกษา ................................................................................ 51

14 ผงแสดงการใชประโยชนทดนในพนทศกษา .................................................................. 52

15 ผงแสดงระยะทางการเดนเทาจากสถานมกกะสน ......................................................... 53

16 แผนทสถานรถไฟฟามหานคร สถานเพชรบร ................................................................ 57

17 ภาพถายบรเวณประตทางลงท 1 สถานรถไฟมหานคร .................................................. 58

18 ภาพถายจดจอดรถไฟสายตะวนออก ............................................................................. 59

19 ทาเรอโดยสารคลองแสนแสบ ทาสะพานอโศก.............................................................. 61

20 พนทการเขาถงบรเวณเชงสะพานอโศก ......................................................................... 61

21 แผนผงแสดงระบบขนสงมวลชนบรเวณพนทศกษา ....................................................... 65

22 แผนผงแสดงความสมพนธระบบขนสงมวลชนบรเวณสถานมกกะสน ............................ 66

23 ภาพตวอยาง การส ารวจขนาดทางเทาจรงโดยเฉลยบนทางเทา ..................................... 70

24 ผงแสดงขนาดทางเทาในบรเวณพนทศกษา ................................................................... 71

สำนกหอ

สมดกลาง

ต

รปท หนา

25 ผงแสดงการแบงพนทศกษาตามชวงถนนหลก ............................................................... 74

26 ผงแสดงระบบการสญจรบรเวณพนทศกษา ................................................................... 77

27 แผนผงแสดงองคประกอบทางเทาบรเวณจดขามแยก ................................................... 78

28 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณสแยกถนนก าแพงเพชร7 ................................. 79

29 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ.............................................. 80

30 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณสแยกอโศก-เพชรบร ........................................ 81

31 ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร ป 2556 .......................................................................... 82

32 ผงแสดงการใชประโยชนทดนรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน ................ 86

33 ผงแสดงการใชประโยชนทดนรอบสถานแอรพอรตลงกมกกะสนในระยะ 400 เมตร ..... 87

34 ผงแสดงขอบเขตของพนทกบความหนาแนนของประชากรโดยเฉลย ............................. 90

35 ผงแสดงการแบงชวงทางเทาในบรเวณพนทศกษา ......................................................... 92

36 ผงแสดงประเภทของกจกรรมพาณชยบรเวณพนทศกษา ............................................... 97

37 ผงแสดงความตอเนองและปรมาณกจกรรมพาณชยบรเวณพนทศกษา .......................... 98

38 แผนผงแสดงการประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

รอบสถานมกกะสน ...........................................................................................102

39 แผนผงแสดงความสมพนธกลมผใชทางเทากบสถานรถไฟแอรพอรตลงก ...................... 105

40 แผนผงแสดงการประเมนความตอเนองของกจกรรมทางเทารอบสถานมกกะสน ........... 107

41 แผนผงแสดงผลการประเมนระบบการสญจรบนทางเทารอบสถานมกกะสน ................. 112

42 แผนผงแสดงผลการประเมนองคประกอบทางเทารอบสถานมกกะสน ........................... 117

43 แผนผงแสดงผลการประเมนองคประกอบทางเทารอบสถานมกกะสน ........................... 122

44 ภาพแนวรวและอาคารรางบรเวณถนนก าแพงเพชร7 .................................................... 131

45 ภาพแสดงปญหาทางเทาขาดความตอเนองบรเวณใตสถานมกกะสน ............................. 133

46 ภาพแสดงปญหาองคประกอบทางเทาบรเวณใตสถานมกกะสน .................................... 133

47 ภาพการพนสขอความบนทางเทาของวนรถจกรยานยนตรบจาง ................................... 135

48 ภาพทางเดนเขาทาเรอสะพานอโศก .............................................................................. 133

49 ภาพรานอาหารบนทางเทาบรเวณถนนเพชรบร ............................................................ 135

สำนกหอ

สมดกลาง

ถ

รปท หนา

50 ภาพรานคาบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงซาย ............................................................... 135

51 ภาพบรเวณดานหนาชมชนรมทางรถไฟมกกะสน .......................................................... 135

52 ภาพแสดงพนทรางขาดการใชประโยชน บรเวณถนนอโศก-ดนแดง ............................... 136

53 ภาพการใชประโยชนทดนบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงซาย ......................................... 136

54 ภาพการใชประโยชนทดนบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงขวา ......................................... 136

55 แสดงพนทสาธารณะบรเวณใตทางดวน ......................................................................... 136

56 ปญหาทางเทาบรเวณถนนเพชรบร ............................................................................... 138

57 ปญหาทางเทาบรเวณถนนเพชรบร ............................................................................... 138

58 ภาพกลมเสาไฟฟาบนทางเทา บรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร ...................................... 139

59 ภาพทางเทาแคบบรเวณถนนอโศกมนตร ...................................................................... 139

60 ภาพทางเทาแคบบรเวณสะพานประสานมตร ............................................................... 139

61 ภาพทางเทาแคบบรเวณถนนจตรทศ ............................................................................ 139

62 ภาพการใชพนผวตางสมผสไมถกตอง บรเวณแยกถนนจตรทศ...................................... 140

63 ภาพการใชพนผวตางสมผสไมถกตอง บรเวณหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน .. 140

64 ภาพบรเวณแยกถนนจตรทศ ......................................................................................... 140

65 ภาพแสดงภมทศนทางเทาบรเวณถนนเอโศก-ดนแดง .................................................... 141

66 ภาพแสดงการทงขยะบนทางเทา บรเวณถนนอโศกมนตร ............................................. 142

67 ภาพแสดงการทงขยะบนทางเทา บรเวณถนนเพชรบร .................................................. 142

68 ผงแสดงคณภาพของขนาดทางสญจรในพนทศกษา ....................................................... 144

69 ผงแสดงต าแหนงทางเทาทมความกวางทางเทาต ากวามาตรฐาน ................................... 145

70 การสญจรบรเวณทางขามหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ....................... 147

71 ภาพอาคารรางบรเวณขางสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ............................. 147

72 ผงขอเสนอแนะแนวทางแกปญหาการเขาถงสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน .. 148

73 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนก าแพงเพชร7

เปรยบเทยบกบปจจบน ................................................................................... 152

74 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนก าแพงเพชร7 ........................... 153

สำนกหอ

สมดกลาง

ท

75 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร

เปรยบเทยบกบปจจบน ................................................................................... 154

76 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร .......................... 155

77 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกสะพานขามคลองแสนแสบ

เปรยบเทยบกบปจจบน ................................................................................... 157

78 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกสะพานขามคลองแสนแสบ ............... 158

79 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ

เปรยบเทยบกบปจจบน ................................................................................... 159

80 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ ..................................... 160

สำนกหอ

สมดกลาง

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

สถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสนเปนสถานรบสงผโดยสารในโครงการระบบรถไฟ

เชอมทาอากาศยานสวรรณภม Suvarnabhumi Airport Rail Link (SARL) มระบบรางรถไฟเหนอ

พนดนเชอมตอไปยงสนามบนสวรรณภม เปดใหบรการอยางเปนทางการในวนท 23 สงหาคม พ.ศ.

2553 ดวยจดมงหมายทตองการใหโครงการสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสนเปนศนยกลางการ

เชอมโยงการเดนทางจากสนามบนสวรรณภมเขาสใจกลางเมองกรงเทพมหานคร และท าหนาทเปนจด

เปลยนถายการสญจรสระบบขนสงมวลชนสาธารณะทส าคญ ไดแก ระบบรถไฟฟาใตดน ระบบ

รถไฟฟาชานเมอง ทาเรอดวนสาธารณะในคลองแสนแสบ และระบบรถบรการสาธารณะ เพอสราง

ความตอเนองและสงผลดตอเมองในดานเศรษฐกจและการทองเทยว (รปท 1)

ภายหลงการด าเนนโครงการ โครงการดงกลาวประสบปญหาหลายดานทงปญหาการใช

งานและระบบการจดการ หนงในปญหาทเกดขนคอปญหาการเขาถงสถานดวยการเดนเทาของ

ประชาชนและผโดยสารทวไปจากพนทสาธารณะของเมอง การเขาถงระบบรถไฟจากทาอากาศยาน

สวรรณภม ขาดความสะดวกและปลอดภยในการเดนทางเทาเขา-ออกจากสถาน (รปท 3) จาก

ต าแหนงทตงของสถานทเปนจดตด (Intersection) ของระบบการสญจร มถนนหลกและระบบราง

รถไฟเดมคนกลาง ท าใหระบบการสญจรดวยการเดนเทาบนทางเทาขาดความเชอมตอ (Linkage:

Lynch, 1960; Forman and Gordon, 1986; Trancik, 1986) ทดกบระบบขนสงสาธารณะอน ๆ

และการพนทโดยรอบ

ทางเทา มความหมายตามพระราชบญญตทางหลวง พ.ศ. 2535 หมายถง สวนหนงของ

ทางหลวงทท าหรอจดไวส าหรบคนเดน ทางเทาเปนพนททมความสมพนธกบการเดนอนเปนกจกรรม

พนฐานของมนษย การพฒนาระบบการสญจรทางรถแตขาดการพฒนาและใหความส าคญกลบทาง

เทาจนกลายเปนปญหาในระบบของการคมนาคมในเมอง สงผลกระทบตอการใชประโยชนทดนและ

ปญหาทางสงคมตามมาอกมากมาย ดวยเหตนจงตองการศกษาการพฒนาทดนรอบระบบขนสง

มวลชนในสวนของพนททางเทา เพอแกไขปญหาและพฒนาระบบการสญจรทางเทารอบสถาน

สำนกหอ

สมดกลาง

2

รถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน ใหท าหนาทเปนจดเปลยนถายการสญจรของเมองไดอยางมประ

สทธภาพ

แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน (Transit-Oriented Development:

TOD) (Calthorpe, 1993) หมายถง การพฒนาทดนโดยรอบระบบขนสงมวลชน เชน สถานรถไฟ

รถไฟฟา ปายรถเมล หรอทาเรอ เปนตน โดยมจดประสงคหลกคอการปรบสภาพแวดลอมและสงเสรม

การเขาถงระบบขนสงมวลชนสาธารณะเพอใหสอดคลองกบบรบทของพนท และเนนการเขาถงระบบ

ขนสงมวลชนสาธารณะดวยวธการเดน แนวคดดงกลาวถกพฒนาขนในแถบทวปอเมรกาเหนอและม

การปรบใชอยางแพรหลายในเมองใหญหลายประเทศ น ามาเปนนโยบายในการพฒนาและจดการ

พนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ รวมกบการออกแบบทางเทาทดเพอใหเกดประสทธภาพสงสด

ปรมาณการสญจนบนทางเทา เปนตวชวดคณภาพของเมองใหญ ทสามารถ ลดการใชพลงงานไดอยาง

เปนรปธรรม เกดการเชอมตอทดจากพนทหนงไปสพนทหนง การออกแบบทางเทาทดจะชวยสงเสรม

การใชงานทสอดคลองกบผใชงานทกเพศทกวยกบบรบทของพนทในเมอง ทางสญจรทดไมไดจ ากดแต

เพยงการใชงาน แตยงมปจจยองคประกอบดานความปลอดภย ความสวยงามของสภาพแวดลอมและ

สงอ านวจความสะดวกประกอบเขาดวยกน

แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน (TOD) ทมงเนนการเขาถงระบบชนสง

มวลชนดวยการสญจรทางเทา จงเปนทางเลอกหนงทเหมาะสมกบการน ามาปรบใชเพอพฒนา

แกปญหา สงผลดตอการพฒนาระบบคมนาคมรวมกบการพฒนาสภาพแวดลอมของเมองอยางยงยน

สำนกหอ

สมดกลาง

3

รปท 1 แผนทแสดงต าแหนงทตงของสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

ทมา: ดดแปลงจาก ภาพถายดาวเทยม googlemap (2558) เขาถงเมอ 15 เมษายน. เขาถงไดจาก

https://www.google.co.th/maps/@13.7500768,100.5625506,913m/data=!3m1!

1e3?hl=th

สำนกหอ

สมดกลาง

4

รปท 2 มมมองสถานมกกะสน จากถนนอโศก-ดนแดง

ทมา: ผวจย

รปท 3 การจราจรบรเวณหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

5

รปท 4 บรรยากาศบรเวณใตสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

รปท 5 การจราจรบรเวณทางใตสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

6

1.2 วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงสาธารณะ เพอใชเปนเกณฑในการ

ประเมนทางเทารอบสถานรถไฟแอรพอรตเรลลงก สถานมกกะสน

2. เพอศกษาทางเทาและสภาพแวดลอมโดยรอบสถานรถไฟแอรพอรตเรลลงก เพอ

ประเมนคณภาพของทางเทาในปจจบน

3. เพอศกษาปจจยทสงเสรมและอปสรรคของการพฒนาทางเทา เพอน าไปสแนว

ทางการออกแบบทางเทาทสงเสรมการเขาถงโครงขายระบบขนสงสาธารณะ

1.3 ค ำถำมในกำรวจย

- แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน น ามาพฒนาทางเทาบรเวณรอบสถาน

รถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสนไดอยางไร

- ทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน สงเสรมระบบขนสงมวลชน

อยางไร

- การออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ดวยแนวคด

การพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน ควรมแนวทางการออกแบบอยางไร

1.4 ขอบเขตของกำรวจย

ขอบเขตของการวจยแบงออกเปน 2 สวน สวนแรกคอขอบเขตทางดานพนท และ

ขอบเขตทางดานเนอหา ซงพนทรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสนมศกยภาพทสามารถพฒนา

เปนพนทสเขยวทสอดคลองกบการพฒนาของเมองได

ขอบเขตของพนทศกษำ

การวจยไดก าหนดขอบเขตของพนทศกษา จากพนททมระยะหาง 800 เมตร จากสถาน

ขนสงสาธารณะสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสนโดยรอบ โดยการประมาณระยะทางดงกลาว

อางองจากการวจยพฤตกรรมการเดนของคน ซงสมพนธกบพฤตกรรมการตดสนใจกบระยะเวลาทใช

ในการสญจรดวยการเดนเทา

โดยพนทโดยรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน มงเนนศกษาความสมพนธ

ของพนททางเทากบสภาพแวดลอมปจจบน ความสมพนธทางเทากบการใชประโยชนทดนโดยรอบ

สำนกหอ

สมดกลาง

7

ความสมพนธของทางเทากบโครงขายระบบขนสงมวลชน และส ารวจขอมลพนทศกษาดาน

ความสมพนธของพฤตกรรมผใชทางเทา

ขอบเขตดำนเนอหำ

1. ศกษาแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน

2. ขอมลทตยภมของพนทศกษา ดานสภาพแวดลอม

3. ลกษณะของทางเทาประเภทตาง ๆ

4. แนวคดทเกยวของกบการพฒนาทางเทา

5. ปจจยทสงเสรมการเขาถงระบบขนสงมวลชนสาธารณะ

6. ปจจยศกยภาพดานการเชอมตอของพนทดวยการสญจรทางเทา และอปสรรค

7. ศกษาขอบญญตกรงเทพมหานคร และขอก าหนดทเกยวของ

1.5 วธด ำเนนกำรวจย

1. ขนตอนกำรวเครำะหแนวคด

1.1 ศกษาขอมลทตยภมดานทฤษฎ งานวจยเกยวกบแนวทางการพฒนาทางเทา

ประเภทตาง ๆ กฎระเบยบขอบงคบในกรงเทพมหานคร

1.2 ศกษาขอมลลกษณะทางกายภาพ จ านวนประชากรจากหนวยงาน สอสงพมพ

และภาพถายทไดมการบนทกไวเพอก าหนดจดส าคญในการลงส ารวจพนทภาคสนาม

1.3 ก าหนดเกณฑในการประเมนพนททางเทาบนแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบ

ขนสงมวลชน ในดานความสมพนธตาง ๆ บนทางเทา

2. ขนตอนกำรวเครำะหพนทศกษำ

2.1 ก าหนดขอบเขตของพนทศกษาจากระยะทางการเดนทสอดคลองกบขอมล เกบ

ขอมลดานสภาพแวดลอม และขอมลดานพฤตกรรมของผใชงานทางเทา

2.2 จดท าแบบส ารวจทางเทาในพนทศกษาเพอลงพนทส ารวจ เกบขอมล

2.3 จดท าแผนผงการส ารวจเพอน ามาวเคราะหหาแนวทางการแกไขปญหา

3. ขนตอนกำรประเมน

3.1 ก าหนดเกณฑการใหคะแนน ส าหรบการประเมนพนททางเทา

3.2 วเคราะหผลการประเมนทางเทา ตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสง

มวลชนแบงชวงการส ารวจแยกตามชวงถนนสายหลกรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

8

3.3 สรปผลการประเมนทางเทาในพนทรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน

4. ขนตอนกำรวเครำะหแนวทำงกำรปรบปรงพนท

4.1 สรปสภาพปญหาและอปสรรคในการพฒนาตามแนวคดจากขอมลของพนท

4.2 เสนอแนะแนวทางการแกปญหา

4.3 เสนอแนวทางการออกแบบทางเทาในพนทศกษา

1.6 เครองมอทใชในกำรวจย

1. แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

2. ผงโครงขายการคมนาคมขนสงสาธารณะ

3. ผงการใชประโยชนทดน

4. แผนทภาพถายดาวเทยม Google map

5. ขอมลภาพถาย การส ารวจเกบขอมลในพนท

6. โปรแกรมคอมพวเตอร Autocad Photoshop MsWord

1.7 ผลทคำดวำจะไดรบ

1. ภาครฐ เอกชน ส านกงานกรงเทพมหานคร หนวยงานทเกยวของผทมสวนไดสวนเสย

และสามารถน าผลการประเมนการใชงานทางเทาในปจจบน ตลอดจนแนวทางการพฒนาออกแบบ

ไปใชประกอบการพจารณาการแกไขปรบปรงทางเทาและสภาพแวดลอมในพนท เพอสงเสรมและเพม

ประสทธภาพการเขาถงสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

2. สามารถน าแนวทางการวจย ความคดเหนและขอเสนอแนะการพฒนาการพนททาง

เทาในพนทสถานมกกะสนไปใชเปนแนวทางในการประเมน และพฒนาพนทสถานขนสงอน ๆ ใน

เมอง

1.8 นยำมศพทเฉพำะ

ทำงเทำ หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทท าหรอจดไวส าหรบคนเดน

(พระราชบญญตทางหลวง, 2535)

ทำงหลวง หมายความวา ทางหรอถนนซงจดไวเพอประโยชนในการจราจร สาธารณะ

ทางบก ไมวาในระดบพนดน ใตหรอเหนอพนดน หรอใตหรอเหนออสงหารมทรพย อยางอน นอกจาก

ทางรถไฟและหมายความรวมถงทดน พช พนธไมทกชนด สะพาน ทอหรอรางระบายน า อโมงครอง

สำนกหอ

สมดกลาง

9

น า ก าแพงกนดน เขอน รว หลกส ารวจ หลกเขต หลกระยะปายจราจร เครองหมายจราจร

เครองหมายสญญาณ เครองสญญาณไฟฟา เครองแสดงสญญาณทจอดรถ ทพกคนโดยสาร ทพกรม

ทาง เรอ หรอพาหนะส าหรบขนสงขามฟาก ทาเรอส าหรบขนหรอลงรถ และอาคารหรอสงอนอนเปน

อปกรณงานทางบรรดาทมอยหรอทไดจดไวในเขตทางหลวง เพอ ประโยชนแกงานทางหรอผใชทาง

หลวงนนดวย

ไหลทำง หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทอยตดตอกบทางจราจรทง สองขาง

(พระราชบญญตทางหลวง, 2535)

ระบบขนสงมวลชน หมายความวา รถขนสงมวลชน ทางรถขนสงมวลชน สถานรถขนสง

มวลชน ทจอดรถขนสงมวลชน ศนยซอมบ ารง โรงเกบของการเดนรถขนสงมวลชน การจดใหม

สถานทจอดยานพาหนะของผโดยสาร ระบบพลงงาน ระบบควบคม ระบบสญญาณ ระบบจด

จ าหนายและเกบคาโดยสาร ระบบความปลอดภย ระบบระบายอากาศ ระบบระบายน า และ

ระบบสอสารทใชในกจการขนสงมวลชน และใหหมายความรวมถงอาคารและอปกรณของระบบ

ดงกลาวดวย (พระราชบญญตวาดวยการจดหาอสงหารมทรพยเพอกจการขนสงมวลชน มาตรา 3,

2540)

สำนกหอ

สมดกลาง

10

รปท 6 กระบวนการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

11

บทท 2

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

กรอบแนวคดในการวจยจะมงเนนศกษาในเรองหลกการของแนวคดการพฒนาพนทรอบ

ระบบขนสงสาธารณะ ประเภทของทางเทาทไดมการจ าแนกไว พนทกบการศกษาแนวทางการ

ออกแบบทางเทา

2.1 แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

2.2 ทางเทา

2.3 ทางลาด

2.4 พนผวตางสมผส

2.5 ทางขาม

2.6 แนวคดการประเมนทางเทา

2.7 แนวคดการออกแบบสากล

2.1 แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

ความหมาย

Calthorpe ไดนยามความหมายแนวคด การพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

สาธารณะหมายถง บรเวณทมการใชประโยชนใชสอยอยางผสมผสานมระยะรศมประมาณ 2000 ฟต

มจดศนยกลางอยทบรเวณทเปนสถานระบบขนสงมวลชนสาธารณะนอกจากนมองคประกอบท ส าคญ

อยางเชน บรเวณยานพานชยกรรม ทอยอาศย การคาขายยอยบรเวณส านกงาน บรเวณทเปดโลง

และสถานทสาธารณะ ซงสามารถเดนดวยเทาไดทวถงในพนท รวมไปถงความสะดวกสบายของผท

อาศย และผทท างานในพนท สามารถเดนทางไดโดยระบบขนสงสาธารณะ การเดนเทา รถจกรยาน

รวมไปถงรถยนต (Calthorpe, 1993.: 56 อางถงใน ธราวฒ บญเหลอ, 2551: 136)

(ฐาปนา บณยประวตร, 2553: 3) การพฒนาพนทรอบสถานขนสงมวลชน หมายถง

กระบวนการจดการพนทเมองใหเกดความกระชบ สงเสรมการใชประโยชนทดนแบบผสมผสาน ไดแก

ทอยอาศย แหลงพาณชยกรรม ระบบบรการของเมองพนทสาธารณะรอบสถานขนสงมวลชน โดยการ

สำนกหอ

สมดกลาง

12

สรางสรรคสภาพแวดลอมทด ปรบปรงสงอ านวยความสะดวกและทางเดนเทาใหมคณภาพสง (U.S.

Department of Transportation Federal Transit Administration, 2009: 3)

นอกจากน กรมโยธาธการและผงเมองกระทรวงมหาดไทย ไดใหนยามความหมายของ

การพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ หมายถง การพฒนาทเกดขนภายในรศมการเดน

เทาเปนระยะเวลา 5-10 นาทหรอประมาณ ระยะทาง 0.8 กโลเมตรจากสถานรถไฟ หรอระบบขนสง

มวลชน ภายในรศมพนทพฒนานจะเปนการใชประโยชนทดนแบบผสม (Mix Use) มการออกแบบ

ชมชนทมระบบทางเทาเออตอ การเดนเทา (Pedestrian friendly) ไปยงสวนตาง ๆ ของชมชนอยาง

ทวถง มอาคารคอนขางหนาแนน ทอยอาศยมหลายแบบและหลายราคา ลดความตองการทจอดรถลง

เนองจากใชการเดนเทาเปนหลก ท าใหเกดผลดตอสขภาพและคณภาพชวต

Transit-Oriented Development หรอแนวคดการพฒนาจดเปลยนถายการสญจรน

เปนของ Calthorpe สถาปนกและนกผงเมองชาวอเมรกน ไดน าเสนอภายใต “The Next American

Metropolis” ในป ค.ศ. 1993 โดยพยายามใหความส าคญของการเดนเทาการใชรถจกรยาน และ

การใชระบบขนสงสาธารณะเปนหลกในการเดนทาง เปนแนวทางของการพฒนาชมชนเมองท

สนบสนนการพฒนาพนทบรเวณจดเปลยนถายการสญจรของระบบขนสงสาธารณะใหมการใช

ประโยชนอยางผสมผสาน (Mixed Use) สามารถเชอมโยงสวนตาง ๆ เขาดวยกนโดยใชการเดนเทา

แนวความคดนมวตถประสงคเพอเปนการรวบรวมการเดนทางภายในชมชนเมองจนถงระดบเมอง

โดยทวไปแนวคด การพฒนาจดเปลยนถายการสญจรนจะมศนยการพฒนาอยทบรเวณสถานระบบ

ขนสงมวลชน (Cathorpe, 1993) แนวคดดงกลาวสงผลดตอเมอง ไดแก ความหนาแนน การใช

ประโยชนอยางผสมผสาน รวมไปถงการมขนาดของชมชนเมองทเหมาะสม การมระบบโครงสราง

พนฐานทางดานการสญจรและการเชอมโยงของบรเวณตาง ๆ ในชมชนเมอง โดยประเดนส าคญใน

แนวคดนคอ

“Relationship to Transit and Circulation” พนทของเมองจะตองมต าแหนงท

สมพนธกบการเดนเทาภายในเวลา 10 นาท ทจะไปสจดขนลงระบบขนสงการคมนาคมตาง ๆ

“Mix of Uses” ความหลากหลายของการใชพนทในชมชน รวมถงความหลากหลายใน

ดานรปแบบลกษณะอาคารและมลคาของอาคารทพกอาศย ซงเชอมตอกบพนทสาธารณะและม

ความสมพนธกบพนทชมชน

สำนกหอ

สมดกลาง

13

“Street and Circulation System” ถนนและทางสญจรควรมการจดระเบยบ มความ

ชดเจนรบรไดงาย สมพนธกบการใชงานในชมชน ระบบชนสงสาธารณะและพนทกจกรรมตาง ๆ

“General Design Criteria” องคประกอบทางสถาปตยกรรมตาง ๆ ของสภาพแวดลอม

มความสมพนธกบกจกรรมบนทางเทาและถนน เชอมโยงกจกรรมระหวางอาคารกบทางสญจร ระบบ

ขนสงสาธารณะ พนทสาธารณะ ทสมพนธกบขนาดสดสวนพนฐานการใชงานของคน

รปท 7 ภาพจ าลองแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

ทมา: Calthorpe, 1993.: 56

รปท 8 ภาพจ าลองลกษณะโครงขายระบบขนสงมวลชน

ทมา: Calthorpe, The New American Metropolis, 1993.

สำนกหอ

สมดกลาง

14

พฒนาการของแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ

แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะไดมการพฒนามาตงแตอดต ม

การศกษา ประวตความเปนมาของแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ ผานการ

พฒนาเมองในประเทศสหรฐอเมรกา

(Carlton, 2007: 1-18) ในชวงป 1800 ระบบขนสงมวลชนเปนรปแบบของการสญจรท

ไดรบความนยมแทนทการเดนทางดวยการใชมาเปนพาหนะ และไดกลายเปนสวนหนงของภมทศน

เมองในอเมรกา ตงแตเวลานน แนวคด "New Transit Town" เปนแนวคดทมอทธพลตอการพฒนา

แนวคด TOD ทมความแตกตางกนในแงของการพฒนาอสงหารมทรพย

ป 1890 ระบบรางไฟฟาไดรบการพฒนาหลงจากท การพฒนามอเตอรไฟฟาเขามา

แทนทรถมาลากขยายการใชงานในรปแบบของระบบขนสงมวลชน โดยกลมผพฒนาอสงหารมทรพย

ชวยผประกอบการใหสามารถเขาถงทดนบรเวณรอบนอกของเมอง

ป 1898 Ebenezer Howard ไดน าแนวทางการพฒนา ทมเมองเปนศนยกลาง มระบบ

รางรถไฟขนสง อธบายไวใน "To-morrow: a Peaceful Path to Real Reform" และกลาวถงอก

ครงในป 1902 ในหนงสอ "Garden Cities of To-morrow" แนวคดการวางผงเมองของเขาถกเนน

หลกในการพฒนาอสงหารมทรพยทมรถไฟเปนทางหลกระหวางการพฒนาพนท ทฤษฎดงกลาวนได

ถกแปลและกลาวถงใน “Development-Oriented Transit” ในอเมรกา ซงเปนชวงเวลาเดยวกบ

การพฒนาเมองตาง ๆ ไดรบอทธพลการพฒนาตามแนวคดการพฒนาเมอง

ป 1964 มการน าแนวคด “Great Society” ใชด าเนนนโยบายทางการเมอง

ป 1959 กระทรวงสาธารณสข รฐแคลฟอรเนยได ตรากฎหมายการควบคมก าหนด

มาตรฐานคณภาพอากาศส าหรบการใชยานยนต

ป 1970 หนวยงาน (WMATA) ไดรบท าหนาทการใหบรการการขนสงระบบรางทาง

รถไฟทกวางขวางในเมองสชานเมองเกดพนทการใช จอดแลวจรหรอ "Park-n-ride" มการเรยกระบบ

การขนสงเชนนวา “Auto-Oriented"

ป 1991 มการตราพระราชบญญตขนสงการขนสงในอเมรกา รฐและรฐบาลทองถนผาน

องคกรการวางแผนและปรมณฑลทไดรบการจดตงขนเพอประสานงานในระดบภมภาคการใชทดน

และการควบคมการขนสง องคกรการวางแผนในระดบภมภาคทวประเทศไดรบถกตองตามกฎหมาย

สำนกหอ

สมดกลาง

15

ป 1993 Calthorpe ไดรบการยอมรบและกลาวถงจากหนงสอ “The New American

Metropolis” และ “New Transit Town” ทมรายละเอยดใจความส าคญในเรองตาง ๆ ไดแก

- การจดระเบยบการเจรญเตบโตในระดบภมภาคทมขนาดกะทดรดและมระบบขนสง

มวลชนรองรบ

- สถานทเชงพาณชย ทอยอาศย สวนสาธารณะ สถานทท างานและการบรการของ

เทศบาล ควรอยในระยะทสามารถเดนไดจากการหยดการขนสง

- การพฒนาเครอขายถนนคนเดนทเปนมตร เชอมตอสถานททองเทยวในทองถน

- ผสมผสานการใชประโยชนทดน ประเภทอาคารทอยอาศยทหลากหลาย ความ

หนาแนนและมลคาทดน

- การอนรกษแหลงทอยอาศยทส าคญ พนทชายฝงและพนทเปดโลงคณภาพสง

- การสรางพนทสาธารณะทสมพนธกบกลมอาคารและกจกรรมในพนท

แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนกบการพฒนาเมอง

แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนไดรบความนยม ปรากฎใหเหนในการจด

วางโยบายพฒนาเมองในหลายประเทศทตองการลดการพงพายานยนตและเพมการใชระบบขนสง

มวลชนสาธารณะ และปรบใชเพอสงเสรมการใชจกรยานในเมอง

ผลประโยชนจากการพฒนาพนทรอบสถานขนสงตอชมชนและระบบเศรษฐกจโดยรวม

(Center for Transit-Oriented Development, 2009: 15)

1. เมองจะไดเตรยมการและจดหาทอยอาศยและระบบการสญจรทหลากหลาย

(Provides Housing and Mobility Choices) แกประชาชน

2. ชวยยกระดบยกระดบคณภาพของสภาพแวดลอม (Improves Environmental

Performance)

3. ประหยดการลงทนโครงสรางพนฐาน (Results in Infrastructure Cost Saving)

โดย การใชโครงสรางพนฐานรวมกนระหวางชมชนและระบบขนสงมวลชน

4. สนบสนนการมสขภาพและวถชวตทด (Helps Support Healthy Lifestyles) โดย

การอยรวมกนเปนชมชนแบบกระชบซงใชทางเดนเปนระบบการสญจรเชอมตอหลกภายในชมชน

สำนกหอ

สมดกลาง

16

5. สรางความแขงแกรงใหกบระบบการขนสงมวลชน (Strengthens Transit System)

การมชมชนหรอยานทมความกระชบขนาดใหญตงอยรายรอบสถานจะชวยใหปรมาณการเดนทางของ

ประชาชนมเสถยรภาพ

6. สรางมลคาใหเกดอยางถาวร (Create Lasting Values) ทงตอชมชนและสถาน อน

ไดแก มลคาทางสงคมทเกดจากความสมพนธของสมาชกภายในชมชน และมลคาทางเศรษฐกจทเกด

จากการใชสอยของประชาชนในพนทพาณชยกรรมบรเวณรอบสถานขนสงมวลชน

7. ลดภาวะโลกรอน (Reduces Greenhouse Gas Emissions) การเตบโตของระบบ

ขนสงมวลชนนนหมายถงการลดลงของการใชรถยนตสวนบคคล ซงหมายถงการลดภาระการใชน ามน

เชอเพลงและการระบายอากาศพษจากการขบขยานยนต ดงนนการเพมขนของระบบขนสงมวลชนจง

ถอเปนการลดภาวะโลกรอนในทางตรง

แผนภมท 1 แผนภมเปรยบเทยบคาใชจายการเดนทางของชาวอเมรกน

ทมา: American Public Transportation Association: APTA, 2008.

การพฒนาพนทรอบสถานขนสงมวลชนยงมบทบาทในการยกระดบสภาพความเปนอย

ของชมชนในมหานคร (Transit Cooperative Research Program-TCRP Report 22, 1997: 1)

โดยบทบาทดงกลาว ไดแก

1. สรางสรรคพนททดส าหรบวถชวตของชมชน

2. เปนเครองชวยฟนฟสภาพศนยกลางธรกจของเมองใหมความสดใส

สำนกหอ

สมดกลาง

17

3. เสรมสรางโอกาสของผประกอบการในทองถนในการรวมกนพฒนาทางเศรษฐกจใน

พนท

4. สรางชมชนใหเปนสถานทปลอดภยและเพยบพรอมไปดวยสงอ านวยความสะดวก

5. กอใหเกดการเชอมตอทางกายภาพระหวางยานทอยอาศยกบศนยกลางธรกจดวยสง

อ านวยความสะดวกตาง ๆ

6. ท าใหชมชนเตบโตอยางเปนระบบ

กลยทธการพฒนาทางกายภาพและเศรษฐกจในพนทรอบสถานขนสงมวลชน (ฐาปนา

บณยประวตร, 2014) ประกอบดวย

1. การยกระดบความปลอดภยของในพนทสาธารณะ

2. การเพมทางเดนทมคณภาพทใชเชอมตอไปยงสถานขนสงมวลชนและหนวยบรการ

ของชมชน

3. การปรบปรงความหนาแนนของยานดวยการฟนฟสภาพแบบเบดเสรจ (Infill) และ

การกอสรางทอยอาศยใหมในพนทสถานขนสงมวลชน

4. การเพมประเภทงานและการจางงานใหกบผอยอาศยในชมชน

5. การปรบปรงสภาพเศรษฐกจของยานโดยการฟนฟสภาพรานคาและศนยพาณชกรรม

ชมชน

6. การฟนฟทวาง และฟนฟทสาธารณะใหตอบสนองความตองการของชมชน

7. การขยายก าลงความสามารถของยานหรอชมชนในการสรางความรวมมอกบหนสวน

ตาง ๆ เพอรวมกนพฒนาความสมพนธระหวางยานและเมอง

2.2 ทางเทา

ทางเทา หมายถง สวนหนงของทางหลวงทท าหรอจดไวส าหรบคนเดน (พระราชบญญต

ทางหลวง, 2535)

ประเภทของทางเทา

ทางเทาสามารถแบงไดประเภทไดหลายลกษณะ อาศยการแบงประเภทตามลกษณะ

การใชงาน วสดพนผวทใช แบงตามกรรมสทธ แบงประเภทตามลกษณะรปแบบทางเดนเทาในหลาย

สำนกหอ

สมดกลาง

18

ลกษณะ การก าหนดรปแบบทางเดนเทา แบงออกเปน (Badner, 1989: 10-11 อางถงใน ชาตร

ควบพมาย, 2555: 4)

1. ทางเทาขนานไปกบแนวถนน (Sidewalk) คอทางเทาทอยขนานสองขางของ ถนน

ของเมอง มกมการสญจรหนาแนน ทงทาง ถนนและเลยบแมน าคคลองทะเลสาบ (Roadway:

waterway)

2. ทางเทาชนดทเปนทางลด คอ ทางเทาทมกเปนทรกนเฉพาะกลมลดไปตามซอย

ดานหลงของอาคารทางลดเหลาน หากไดรบการ สงเสรมใหอยในระบบทางเทาของเมอง และ

ปรบปรงสภาพแวดลอมสองขางทางกอาจเพม ความคลองตวใหกบระบบการสญจรของเมองได

3. ยานทางเดนเทา (Pedestrian zone) ซงไดจดเตรยมหรอออกแบบไวเพอการเดน

เทาโดยเฉพาะเชนทางเทาระหวางอาคารพาณชย หรอยานทางเดนเทา (Pedestrian mall) คอ

บรเวณท คนสามารถเดนตดตอกนไดทงบรเวณ โดยไมมการสญจรประเภทอน บรเวณดงกลาวมกเปน

บรเวณพาณชยกรรมมบรรยากาศ ในเชงนนทนาการ และยงอาจใชเปนทางลดจาก การเดนตามแนว

ถนนในเมองไดดวย

4. ทางเทาชวคราว ไดแกการปด ถนนบางสายในวนพเศษเพอใชเปนทางเดน ทางเทา

หรอเพอกจกรรมนนทนาการ เชน ในชวงทมงานฉลองวนแหงชยชนะของทานทาวสรนาร เปนตน

5. ทางเดนเทาทอยในแนวขวาง เสนทาง (Cross walk) ซงตรงกนขามกบทางเดน เทาใน

แนวขนาน ทางเดนเทาประเภทน จะชวยให การเชอม ตอทางเดนเทาเปนระบบทมความ ตอเนองใน

บรเวณสวนเมองทอง-ทางเทาขนานไปกบแนวถนน (Sidewalk) คอ ทางเทาทอยขนานสองขางของ

ถนนของเมอง มกมการสญจรหนาแนน ทงทาง ถนนและเลยบแมน า คคลองทะเลสาบ

องคประกอบทางเทา

องคประกอบทางเทา มหลากหลายชนด สามารถแบงตามลกษณะบทบาทหนาทไดแก

1. องคประกอบเพอการสญจรบนทางเทา

สวนประกอบของภมทศนถนน เปนองคประกอบทมความส าคญ ท าหนาทสรางความ

ตอเนองและลดอบตเหตได เชน ทางลาด พนผวสมผส

- พนผวทางเทา (pavement) เปนสวนทเดนชดทสดของสวนประกอบภมทศนถนน

พนผวทผานมามการพฒนาตงแตเทพน คอนกรต มาเปนวสดปพนแบบหนวยยอย (Unit Paving) โดย

มขอบคนถนน (Curb) เปนตวแบงถนนกบทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

19

- ทางลาด ทางลาดบนทางเทาสาธารณะทขาดความตอเนอง สงผลตอกลมผใชงานทาง

เทาดวยรถเขนหรอลอลากสมภาระ ท าใหผสงอาย ผพการ ขาดความสะดวกและปลอดภยในการ

สญจรในชวงจดตดผานการสญจร เชน แยกถนน ทางเขาออกของอาคารสถาน เปนตน

2. องคประกอบเพอการสญจรบนถนน

- ปายจราจร

- สญญาณไฟจราจร

3. องคประกอบเพอระบบขนสงมวลชน เชน

- ปายรถประจ าทาง

- ทจอดจกรยาน

4. องคประกอบเพอการสอสารไดแกปายบอกทาง

- ปายซอย ปาย

5. องคประกอบเพอการโฆษณาประชาสมพนธ เชน

- ปายโฆษณา ปายไฟ จอดแสดงภาพ

6. องคประกอบเพอระบบสาธารณปโภค

- สาธารณปโภค (Public Facilities) ไดแก สายไฟฟา สายโทรศพท ทอน าประปา ทอ

ระบายน า ทมทงการวางระบบทงตงเสา และฝงใตดน โดยแบบตงเสาบ ารงรกษางาย แตสายไฟดรก

รงรง ประกอบกบกงไมอาจท าความเสยหาย ขณะทฝงใตดนภมทศนถนนดด แตตองวางแผนการวาง

ระบบอยางดเนองจากทอฝงมขนาดใหญจะท าใหมเนอทใตดนส าหรบรากไมนอยลง และการชอนไช

ของรากท าความ เสยหาย ดงนน ตองก าหนดแนวปลกตนไมไมใหอยแนวเดยวกบแนววางระบบ ใน

เมองใหมจะใชวธการวางแบบฝงใตดนเพอภมทศนทด ใหกบเมอง

- เสาไฟฟา เปนองคประกอบทางระบบสาธารณปโภคทมความจ าเปนในเมอง ดวยความ

ตองการใชพลงงานไฟฟาทมากขน จงมความตองการเดนระบบสายไฟฟาแรงสงขนตางเวลา ยากแก

การจดระเบยบควบคมสงผลใหองคประกอบดงกลาวกลายเปนอปสรรคในการสญจรบนทางเทาใน

หลายพนท

- ระบบแสงสวางบนถนนและทางเทา (Street Lighting) ควรค านงถงความสวาง

เพยงพอและใหความปลอดภยกบทางเทาและถนน ในเวลาค าคน ซงตองพจารณารายละเอยดคอ

ระดบการสองสวาง ต าแหนงตดตง และชนดของไฟฟาสองสวาง (ทางเทา - ถนน)

สำนกหอ

สมดกลาง

20

7. องคประกอบเพออ านวยความสะดวก เชน

- ตโทรศพท ในอดตตโทรศพทสาธารณะ มความตองการใชงานเพอตดตอสอสาร จนม

การพฒนาอปกรณสอสารประเภทโทรศพทมอถอและใชงานอยางแพรหลายในปจจบนท าใหต

โทรศพทสาธารณะมความตองการใชงานลดลงตามยคสมย ตโทรศพทสาธารณะทขาดการดแลรกษา

เปนระยะเวลานานจงมสภาพทรดโทรม สงผลกระทบตอภมทศนของเมอง

- ถงขยะ กอกน าสาธารณะ

8. องคประกอบเพอสนทรยภาพ เชน ตนไม

- วสดพชพรรณ (Landscape Planting) ตนไมชวยสรางบรรยากาศทดและลดความ

กระดางของถนนซงการเลอกใชตนไมมปจจย หลายอยาง ไดแก ตนไมทเหมาะกบภาพลกษณถนน

สภาพอากาศ แมลง โรค การดแลรกษา ความกวางของพพอนรากเมอตนไมโต ขนาดของการแผกง

กาน และการสรางแผนปดหลมปลกตนไม (Tree Grates) ฯลฯ

ปจจยทมผลตอการออกแบบทางเทา

(ปรชญะ โรจนฤดากร, 2555: 146) ปจจยพจารณาทมผลตอการออกแบบภมทศนถนน

ม 4 องคประกอบหลก คอ พนทและขนาดทางเทา เกณฑมาตรฐาน ความกวางและชองทางเดน พนท

และทางจกรยาน และสวนประกอบของภมทศนถนน ไดแก พนผวทางเทา วสดพชพรรณ ระบบแสง

สวางบนถนนและทางเทา อปกรณประกอบถนน และ สาธารณปโภค

- พนทและขนาดทางเทา

(ด ารงศกดสงขทอง, 2549: 13) มสวนประกอบตาง ๆ ไดแก สวนพนทหนาอาคารหรอ

สง ปลกสราง (Building Zone) พนททางเดนเทา (Pedestrian zone) และขอบคนถนน (Curb

Zone) การออกแบบทางเทาทด ควรก าหนดแนวทางสญจรทอยตรงกลางพนททางเทา และไมมสง

กดขวางบนเสนทาง และนอกจากจะไมกดขวางแลว อปกรณถนน และพชพรรณภมทศนถนนควรม

การจดวางอยางเปนสดสวนบน พนททางเทาในทเหมาะสม นอกจากนยงตองพจารณาพนทส าหรบ

กจกรรมการยน เชน การยนรอขามถนน การยนรอรถประจ าทาง การยนเพอประกอบกจกรรม

พาณชย เปนตน

- มาตรฐานความกวางของชองทางเดน

(ทรรศชล ปญญาทรง, 2551: 14) จากขนาดตวเลขของรางกายมนษยในการใชทางเทา

ทวา คนใชทางเทา0.60 เมตร ฉะนนทางเทาควรกวางอยางนอยทสด 1.20 เมตรในกรณเดนสวนกน

สำนกหอ

สมดกลาง

21

แตขนาดทางเทายงขนกบปรมาณ ผสญจรในเสนทางนนดวย ดงนนมาตรฐานสากลจงระบวา ทาง

เดนเทาในบรเวณยานการคา ยานธรกจ และยานอตสาหกรรมควร กวาง 2.50-3.00 เมตรเปนอยาง

นอย และยานพกอาศยทวไปใช ขนาด 1.20-2.00 เมตรในถนนสายยอย ซงความกวางนเปนเกณฑ

ขนาดพนททใชเพอการสญจรทางเทา การปลกตนไม และสง อ านวยความสะดวกบางประเภท เชน

ถงขยะ ตโทรศพทเปนตน ไมรวมกจกรรมอนทอาจเกดขนบนทางเทา ยกเวนการรอโดยสาร รถประจ า

ทาง ตวเลขมาตรฐานน เปนตวเลขทใชกบสภาพการณทว ๆ ไป แตในบางครงไมสามารถใชตวเลขนได

เชน กรณทเปน ยานการคาส าคญ มปรมาณคนมากเปนพเศษจ าเปนตองใชขนาด ทางเทาทกวางขวาง

ยงขนไปอก ในกรณนจงควรใชการประมาณการ จากสตร

ความกวางทางเทา = (ปรมาณ x ระยะหางดานหนา) / อตราความเรวของการเดน -

ปรมาณคน คอจ านวนคนผานหนาตดทางเทามหนวยเปนคนตอ 1 นาท

ระยะหางดานหนา คอ ระยะทมนษยพงใจในการเวนระยะหางจากคนขางหนา ตาม

สถานการณตาง ๆ (ทสาธารณะ1.80 เมตร เดนดสนคา 2.80-3.60 เมตร เดนทวไป 4.60-5.50 เมตร

และเดนพกผอนมากกวา 10.50 เมตร)

ปจจบนในประเทศไทย ก าหนดใหขนาดความกวางขนต าของไหลทาง จาก

พระราชบญญตทางหลวง พ.ศ. 2535 มการก าหนดใหบรเวณทางหลวงทมความกวางผวจราจรไมนอย

กวา 6 เมตร ตองมความกวางของทางเทาไมนอยกวาขางละ 1.50 เมตร โดยในระยะ 1.50 เมตร ได

รวมไปถงการพจารณาการปลกตนไมบนทางเทา

- สวนประกอบของภมทศนถนน

- พนผวทางเทา (pavement) เปนสวนทเดนชดทสดของสวนประกอบภมทศนถนน

พนผวทผานมามการพฒนาตงแตเทพน คอนกรต มาเปนวสดปพนแบบหนวยยอย (unit paving) โดย

มขอบคนถนน (curb) เปนตวแบงถนนกบทางเทา

- วสดพชพรรณ (landscape Planting) ตนไมชวยสรางบรรยากาศทดและลดความ

กระดางของถนนซงการเลอกใชตนไมมปจจย หลายอยาง ไดแก ตนไมทเหมาะกบภาพลกษณถนน

สภาพอากาศ แมลง โรค การดแลรกษา ความกวางของพพอนรากเมอตนไมโต ขนาดของการแผกง

กาน และการสรางแผนปดหลมปลกตนไม (tree grates) ฯลฯ

สำนกหอ

สมดกลาง

22

- ระบบแสงสวางบนถนนและทางเทา (street lighting) ควรค านงถงความสวาง

เพยงพอและใหความปลอดภยกบทางเทาและถนน ในเวลาค าคน ซงตองพจารณารายละเอยดคอ

ระดบการสองสวาง ต าแหนงตดตง และชนดของไฟฟาสองสวาง (ทางเทา-ถนน)

- อปกรณประกอบถนน (street furniture) มกประกอบดวย มานง เสาเตย ต

ไปรษณยตโทรศพทกอกน าดม ภาชนะรองรบ ขยะ ซมบรการ จดจอดรถประจ าทาง และปาย

สญลกษณตาง ๆ (ด ารงศกด สงขทอง, 2549: 29)

อปสรรคทางเทา

องคประกอบเหลานสงผลกระทบโดยตรงตอประชากร รองรบผใชงานหลากหลายกลม

ผใชงาน กจกรรมการใชงานบนทางเทา สงเสรมการใชงานตามหลกสากลเปดกวางตอผใชงานทกเพศ

ทกวย องคประกอบบนทางเทาอาจกลายเปนสาเหตของอบตเหต เปนอปสรรคอนตรายตอการสญจร

หากขาดการจดการควบคม ความปลอดภยจงเปนหลกส าคญตอการปฎบตใชอยรวมกนในสงคม

รายงานศกษาวจยในประเทศนวซแลนด WALKABILITY TOOLS RESEARCH (LTNZ

and Abley., 2006: 1) พจารณาการประเมนอปสรรคการสญจร ออกเปนอปสรรคทวไป อปสรรคไม

ปกตทถาวรและอปสรรคไมปกตเคลอนทได

อปสรรคทวไป (Regular Obstacles) อปสรรคทวไปบนทางเทา โดยทวไปมการตดตง

ถาวรบนทางเทาในหลายลกษณะ จากองคประกอบทางเทาดานวสดพนผวทขาดความแขงแรง ผว

วสดทสามารถเกดการลนไถล การกอสรางทางเทาไมเรยบเปนขอบสน รากตนไมทยน อปสรรคจาก

องคประกอบของงานระบบสาธารณปโภค แนวเสาไฟฟา เสาไฟสองสวาง ทกดขวางทางเทา ลดความ

กวางของทางเทา สงผลกระทบตอการสญจรของผใชรถเขน เปนอปสรรคตอการสญจรสญจร

โดยเฉพาะองคประกอบทมขนาดใหญ สามารถเปนอนตรายตอผทมความบกพรองทางสายตาได

หนวยงานดานคมนาคมของสหรฐอเมรกา ไดกลาวถงลกษณะองคประกอบของทางเทา ประเภทตาง

ๆ ทเปนอปสรรคตอการสญจรของผบกพรองทางสายตา

- องคประกอบทยนออกมาจากระนาบผนงระยะความสงตงแต 0.685 - 2.030 เมตร ไม

ควรมสวนยนเขาทางสญจร มากกวา 10 เซนตเมตร

- องคประกอบทตดตงบนพนทางสญจรในลกษณะเสา ไมควรมสวนยนออกจากแนวเสา

มากกวา 30 เซนตเมตร ในระยะความสงตงแต 0.685-2.030 เมตร (Department of Justice. ADA,

2012: 512-513)

สำนกหอ

สมดกลาง

23

อปสรรคไมปกตถาวร (Permanent Non-Regular Obstacle)

อปสรรคทไมปกตถาวรเปนองคประกอบทถกจดตงโดยหนวยงาน เทศบาล ดวย

จดประสงคการใชประโยชนนอกเหนอจากการสญจร มต าแหนงการจดวางองคประกอบทชดเจน เชน

มานง ถงขยะ รวมถงบางองคประกอบทไมสามารถเคลอนทได เชน เสาปายรถประจ าทาง ปาย

โฆษณา ปายบอกทาง

อปสรรคไมปกตทเคลอนทได (Moveable Non-Regular Obstacles)

อปสรรคทเกดจากกจกรรมจากกลมผใชงานทางเทาชวคราว มการจดตง เชน ปาย

ประชาสมพนธ แผงลอย รถจกรยานยนต มการจดวางชวคราวไมถาวรอาจมต าแหนงแตกตางกนตาม

ชวงเวลา

2.3 ทางลาด

สวนประกอบของทางลาด

1. Ramp คอ พนเปลยนระดบส าหรบผใชรถเขนลอเลอนเดนทางขนลงจากทางเดนเทา

2. Flare เปนพนปรบระดบของทางเดนลาดกบทางเดนเทาใหมระดบตอเนองกนซง

อาจจะสรางใหเปนผวขรขระกวาเพอเปนการเตอนผใชทางเดนเทา

3. Approach และLanding คอสวนของทางเดนเทาทท าพนใหขรขระเพอเตอนผใช

ทางเดนเทาใหระมดระวง

4. Gutter เปนทางระบายน าทคนอยระหวางผวการจราจรกบทางเดนเทา

ขอก าหนดทางลาดในปจจบน

(สมาคมสถาปนกสยาม, 2557: 42) ปจจบน มการก าหนดใหทางลาดภายนอกอาคาร

ตองมความลาดชนไมเกน 1:12 กฎกระทรวง ก าหนดลกษณะ หรอการจดใหมอปกรณ สงอ านวย

ความสะดวก หรอบรการในอาคาร สถานท ยานพาหนะ และบรการขนสง เพอใหคนพการสามารถ

เขาถงและใชประโยชนได พ.ศ. 2556 มขอก าหนดเกยวกบทางลาด ดงน

(1) มทางลาดในบรเวณพนทตางระดบ โดยพนผวเปนวสด ทปองกนการลนไถลและ

ตดตงราวกนตก

(2) ทางลาดดานทไมมผนงกนใหยกขอบสงจากพนผวของทางลาด

(3) มราวจบท าดวยวสดทมความมนคงและแขงแรง

สำนกหอ

สมดกลาง

24

นอกจากนนตองตดตงอปกรณพนผวตางสมผส ส าหรบ คนพการทางการเหนบรเวณ

พนทตางระดบ และจดใหมสะพานลอยส าหรบผพการทมทางลาดความกวางสทธไมนอยกวา 150

เซนตเมตร และ ความลาดชนไมเกน 1:12 (คดเปน8.33%)

อยางไรกตามทางลาดทก าหนดขนยงขาดการก าหนดรายละเอยด คณภาพของทางลาด

ทวไป และตางจากมาตราสากล ตามามาตรฐาน ADA ทแนะน าความลาดชน 1:50 (2%) ADAAG

อนญาตใหความลาดชนระหวางรอยละ 8.33 และรอยละ 10 ในความสงตางระดบไมเกน 150

มลลเมตร ความลาดชนระหวางรอยละ 10 - 12.5 ส าหรบความสงตางระดบไมเกน 75 มลลเมตร

ประเภทของทางลาด

ตารางท 1 ประเภทของทางเดนลาด

ทมา: จตตชย รจนกนกนาฏ, พชรายทธ จนทนหอมและพรสนต รตนสวรรณ. (2554) “ทางเดนลาด

ขน.”

สำนกหอ

สมดกลาง

25

2.4 พนผวตางสมผส

กฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และ

คนชรา พ.ศ. 2548 นยามความหมาย พนผวตางสมผส หมายความวา พนผวทมผวสมผสและสซงม

ความแตกตางไปจากพนผวและสในบรเวณขางเคยงซงคนพการทางการมองเหนสามารสมผสได

สมาคมสถาปนกสยามรวมกบกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

(2557: 25) จดท าคมอการออกแบบสภาพแวดลอมส าหรบคนพการ และคนทกวย กลาวถง

รายละเอยดตาง ๆ ดงน

รปแบบและขนาดของพนผวตางสมผส

1) ชนดปมนน โดยทวไปใชเปนสญลกษณในการเตอน บรเวณทมสงกดขวาง บรเวณ

อนตราย บรเวณจดรบ-สง บรเวณพนตางระดบ นอกจากนยงใชในการเตอนบอกการเปลยนทศทางใน

การสญจร เชน บรเวณหกมม หกเลยว หรอทางแยก

2) ชนดเสนนน โดยทวไปใชเปนสญลกษณการบอกทศทางในการสญจร

3) ขนาดมาตรฐานของแผนพนผวตางสมผส ชนดปมนนและเสนนนมขนาดกวาง 300

และยาว 300 มลลเมตร

การปพผวตางสมผสในการเตอน (ชนดปมนน)

- ตองปกอนถงบรเวณทมสงกดขวาง บรเวณอนตราย จดรบ-สง อปสรรคหรอสงกดขวาง

ทางขนลง พนตางระดบ ตนไม ปายหรอสงกอสรางอน ๆ

- บรเวณพนทตางระดบกนเกน 200 มลลเมตร ตองปพนผวตางสมผสในการเตอน

ส าหรบผทมปญหาทางสายตา

- ใหขอบของพนผวตางสมผสในการเตอน หางจากจดเรมของทางขนและทางลงของพน

ตางระดบ ทางลาด บนได หรอประต ทงดานหนาและดานหลงประตเปนระยะไมนอยกวา 300 แตไม

เกน 350 โดยมความยาวเทากบความกวางของชองทางสญจร และตงฉากกบทศทางสญจร

- กรณตนไมหรอสงปลกสรางทสามารถเขาถงไดจากหลายดาน เชน ปาย ตไปรษณย

ฯลฯ ใหปพนผวสมผสในการเตอน ลอมทกดานทสามารถเขาถงได (รปท 10)

- กรณสถานขนสงมวลชน ใหขอบของพนผวตางสมผสในการเตอน หางจากขอบของ

ชานชาลาไมนอยกวา 600 แตไมเกน 650 โดยปขนานตลอดแนวของชานชาลา

สำนกหอ

สมดกลาง

26

- ใหปพนผวตางสมผสในการเตอน ทกทางเลยว ทางแยก หรอจดทตองการบอกการ

เปลยนทศทางในการสญจร

การปพผวตางสมผสการบอกทศทาง (ชนดมเสนนน)

- ใหปตามแนวการสญจร โดยวางใหเสนนนยาวตามทศทางการสญจร และควรอย

กงกลางของทางสญจร (รปท 9)

บรเวณขางเคยงพนผวตางสมผส

- บรเวณขางเคยงพนผวตางสมผสตองมผวเรยบและมสซงแตกตางจากพนผวตางสมผส

เพอใหผพการทางการมองเหนสมผสได (รปท 11)

รปท 9 ตวอยางการปพนผวตางสมผสประเภทบอกทศทาง และพนผวตางสมผสในการเตอน

ทมา: ASA, หนา4-23

สำนกหอ

สมดกลาง

27

รปท 10 ตวอยางการปพนผวตางสมผสในการเตอนรอบตนไม

ทมา: ASA, หนา1-2

รปท 11 ภาพการตดตงพนผวตางสมผสบนทางสญจร

ทมา: ASA, ขอแนะน าการออกแบบสงอ านวยความสะดวกส าหรบทกคน, 2557

สำนกหอ

สมดกลาง

28

2.4 ทางขาม

ทางขาม หมายถง พนททท าไวส าหรบใหคนเดนเทาขามโดยท าเครองหมายเปนเสนหรอ

แนวหรอตอกหมดไวบนทาง และหมายความรวมถงพนททท าใหคนเดนเทาขาม ไมวาในระดบใต

พนดนหรอเหนอพนดน (ความหมายตามพจนานกรม อ.เปลอง ณ นคร)

ความกวางของทางขาม

สภาสถาปนกรวมกบ สสส. (2557: 42) จดท าขอแนะน าการออกแบบสงอ านวยความ

สะดวกส าหรบทกคน ก าหนดใหในสภาพแวดลอมภายนอกอาคาร ถนนนอยกวา 6 ชองจราจร ทาง

ขามควรกวางไมนอยกวา 2 เมตร ถนนกวางกวา 6 ชองจราจร ทางขามควรกวางไมนอยกวา 6 เมตร

ตองมพนผวตางสมผสในการเตอนกอนถงทางขาม

องคประกอบส าหรบทางขามถนน

1) ทางขามหรอทางมาลาย ทางมาลายมกมการทาสขาวสลบกนเปนแถบกบสด าบนพน

ผวถนน ทางขามประเภทนใหสทธพเศษคนเดนเทาในการขามถนน เนองจากยวดยานพาหนะทผาน

บรเวณนนตองหยดหรอชะลอ ความเรวลงเพอใหคนเดนขามถนนผานไปกอน ทางขาม ประเภทนเปน

ทางขามทใชอย โดยทวไปในประเทศไทย มการตเสนใหเปนแถบยาวขนานกบแนว การไหลของ

กระแสจราจร แตละแถบจะมความกวางประมาณ 40-60 เซนตเมตร พรอมกบเสนแนวขวางถนน

เพอเปนเสนหยด นอกจากนพนทบางบรเวณยงมการตดตงสญญาณไฟจราจร คกนไปดวยเพอควบคม

การขามถนนใหมความปลอดภยมาก ยงขน

2) องคประกอบบนพนผวถนน มการจดท าขนเพอลดความเรวบนทองถนน มใชในหลาย

ลกษณะ เชน การท าเนนลกระนาด การท าแถบสแดงบนผวถนน การท าเสนซกแซก เปนตน เพอ

เตอนผขบขใหลดความเรวลง ใหยานยนตบนถนนลดความเรวลงใหทางขามมความปลอดภยมาก

ยงขน มกใชในบรเวณทมปรมาณการสญจรหนาแนน

3) สญญาณไฟจราจร ถกพฒนาและใชงานเพอความปลอดภยปองกนและลดการเกด

อบตเหตจากการสญจรรวมกนของผสญจรบนทางเทาและยานยนต โดยเฉพาะบรเวณทเกดการตด

ผานการสญจรชดเจน เชน จดตดผานการสญจรบรเวณรางรถไฟ จดตดบรเวณแยกถนน เปนตน

4) ปายจรจร ปายเปนองคประกอบ มกสอสารผขบขยานยนตดวยรปภาพสญลกษณ ให

รบรและขบขอยางระมดระวง ในบรเวณส าคญ เชน สถานศกษา โรงพยาบาล

สำนกหอ

สมดกลาง

29

5) รวกน มการตดตงรว ราวกนระหวางถนนและทางเทา เพอควบคมใหการขามจดตด

ทางสญจรเฉพาะในบรเวณทก าหนด ปองกนและลดอบตเหตไดดในบรเวณทมการสญจรหนาแนน

6) เกาะพกกลางถนน ทางขามประเภทนมเกาะพกบรเวณกลาง ถนน เพอใชเปนพนท

ส าหรบคนขามถนน ไดหยดพกหรอรอเพอทจะขามถนน ตอไปยงอกดานหนง ทางขามประเภทน มก

นยมตดตงบนถนนทมความกวาง มาก ๆ ซงท าใหคนขามถนนตองใชเวลา นานในการรอขาม เกาะพก

กลางถนน สามารถชวยใหการขามถนนเปนไปอยาง ปลอดภยและสะดวกรวดเรวมากขน นอกจากน

ทางขามแบบมเกาะพกกลาง ยงชวยเพมความสะดวกตอการขามถนน ในชวงเวลาทมปรมาณจราจร

คบคง เชน ในชวงเวลาเรงดวน เปนตน

ระยะการมองเหนในการขามถนน

(NZ Transport Agency, 2009: 15-2) โดยปกตแลว คนขามถนนจะตองกะระยะทาง

ระหวางทไมมกระแสจราจรกอนทจะตดสนใจขามถนนอยางปลอดภย ดงนนคนขามถนนควรทจะ

มองเหนยานพาหนะทก าลงวงเขาสทางขามไดอยางชดเจน ระยะทางดงกลาวน เรยกวา ระยะการ

มองเหนในการขามถนน (Crossing Sight Distance) ซงเปนปจจยส าคญยงในการขามถนนอยาง

ปลอดภย สามารถค านวณไดจาก

ระยะการมองเหนในการขามถนน (ม.) = ระยะทางในการขามถนน (ม.) x ความเรวการจราจรท

เปอรเซนไทลท 85 (กม.ตอชม.) /ความเรวในการเดนขาม

ถนน (ม.ตอ วนาท) x 3.6

ขอแนะน าการปรบมมทางเทาใหมมเลยวไมนอยกวาประมาณ 112 องศา สามารถลด

ความเรวของยานพาหนะ ปรบปรงการมองเหนของผขบขยานยนตตอผสญจรบนทางเทาชวงทางขาม

บรเวณใกลจดตดทางแยก (รปท 12)

สำนกหอ

สมดกลาง

30

รปท 12 ภาพแสดงการออกแบบปรบมมเลยวถนนบรเวณทางแยกทสงผลกบความเรวต าและการ

มองเหนทดขน

ทมา: ITE. (2010), Designing Walkable Urban Thoroughfares: A Context Sensitive

Approach.: 188

สำนกหอ

สมดกลาง

31

เกณฑในการพจารณาเลอกประเภททางขาม

ตารางท 2 เกณฑในการพจารณาเลอกประเภททางขามส าหรบพนทตาง ๆ ทเหมาะสม

ประเภททางขาม พนททเหมาะสม ขอควรระวง

ทางมาลาย • ควรตดตงในพนททมการขามถนนตลอด

ทงวน

• ควรตดตงบนถนนขนาด 2 ชองจราจร

หรอม 1 ชองจราจรในแตละทศทาง

• ความเรวจ ากดบนถนนตองไมเกน 50

กม. / ชม. หรอความเรวทเปอรเซนไทลท

85 ตองไมเกน 60 กม. / ชม.

• ไมควรตดตงบนถนนสายหลกหรอ ถนน

ทใช ความเรวสง

• ไมควรตดตงบนถนนทมจ านวนชอง

จราจร มากกวา 1 ชองจราจรในแตละ

ทศทาง เพราะท าให ผขบขมองไมเหนคน

ขามถนนเนองจากยาน พาหนะในชอง

จราจรอนบดบง

• ไมควรตดตงบนถนนทมปรมาณคนขาม

ถนน จ านวนมาก เพราะอาจกอใหเกด

ความลาชาตอ กระแสจราจร

• ไมควรตดตงในต าแหนงทมปญหาเรอง

ระยะการ มองเหน

• ไมควรตดตงหางจากทางขามถนนอน ๆ

ภายใน ระยะ 100 ม. เพราะจะท าใหผขบ

ขไมทนสงเกตเหน ทางขามไดชดเจน

ทมา: ศนยวจยอบตเหตแหงประเทศไทย. (2556) คมอการออกแบบทางขามถนนทปลอดภย: 15

สำนกหอ

สมดกลาง

32

ตารางท 2 เกณฑในการพจารณาเลอกประเภททางขามส าหรบพนทตาง ๆ ทเหมาะสม (ตอ)

ประเภททางขาม พนททเหมาะสม ขอควรระวง

ทางขามทมการ

ลดขนาด ความ

กวาง ของถนน

• ควรตดตงบนถนนทมขนาดกวาง

โดยเฉพาะชวง ถนนทอาจท าใหผขบข

มองเหนคนขามถนนได ไมชดเจน

เนองจากถนนมความกวางมากเกนไป

• ควรตดตงบนถนนทมการตดกนของ

กระแส จราจรระหวางยานพาหนะและคน

เดนเทา และควร ตดตงในพนททตองการ

ใหความส าคญตอเดก ผสงอายหรอคน

พการทตองการขามถนน โดย ท าให

ระยะทางในการขามสนทสด

• ควรตดตงบนชวงถนนทมการจอดรถขาง

ทาง หรอเพมทจอดรถขางทางแตตองไมม

ผลกระทบ กบการจราจร

• ไมควรตดตงในต าแหนงทมปญหาเรอง

ระยะ การมองเหน

• การตดตงในบรเวณทางแยกอาจม

ผลกระทบ ตอการเลยวของรถทมขนาด

ใหญ

ทางขามทมเกาะ

พกกลางถนน

•ควรตดตงบนถนนทมความกวางมากกวา

15 ม. หรอถนนทมขนาด 4 ชองจราจร

หรอมากกวา

• ความเรวทเปอรเซนไทลท 85 มากกวา

60 กม. / ชม.

•ไมควรตดตงในต าแหนงทมปญหาเรอง

ระยะการ มองเหน

• ไมควรตดตงบนถนนทมความเรวจ ากด

เกน 70 กม. / ชม.

• ไมควรตดตงในบรเวณทมปรมาณ

รถบรรทก ขนาดใหญเลยวเขาออกทาง

แยกเปนจ านวนมาก เพราะรถขนาดใหญ

อาจปนเกาะกลางขณะท าการ เลยวได

ทมา: ศนยวจยอบตเหตแหงประเทศไทย. (2556) คมอการออกแบบทางขามถนนทปลอดภย: 15

สำนกหอ

สมดกลาง

33

2.5 แนวคดการประเมนทางเทา

หนวยงานดานการคมนาคม (LTNZ) ประเทศนวซแลนด จดท ารายงานโครงการ

ศกษาวจยดานเครองมอวจยความสามารถในการสญจรดวยการเดน (Walkability Tools Research

project) ขนในป 2008 จดท าเวปไซท www.levelofservice.com ขน เพอเปนศนยกลางในการ

รวบรวมขอมลการส ารวจ สงเสรมการศกษาพฒนาระบบสญจร มการรวบรวมวธการศกษา

กระบวนการเกบขอมลและกระบวนการประเมนระดบการบรการคณภาพ รายงานการศกษาดงกลาว

ไดสรปแนวทางการประเมน 3 ระบบ ไดแก

ระบบตรวจทานสงแวดลอมคนเดนเทา (PERS: Pedestrian Environment Review

System) เปนระบบการประเมนคณภาพของสภาพแวดลอมทางเดนเทา มการพฒนาในประเทศ

องกฤษเพอท าหนาทตรวจสอบและประเมนระดบของการบรการในปจจบน นอกจากนยงสามารถ

น ามาใชในการออกแบบ ใหความส าคญกบ ปรมาณความจ ความชดเจน ความปลอดภยและคณภาพ

ไดรบความนยมแพรหลายในหลกเกณฑ Walkability Index (WI)

การประเมนคณภาพการสญจรจากระดบบรการคนเดนเทา Pedestrian LOS based

on Trip Quality (Jaskiewicz, 2000) มความเหมาะสมกบการประเมนทางเทาในบรบทของเมอง

คาดคะเนความปลอดภยของคนเดนเทาและความสะดวกสบายจากความจและปรมาณการสญจร

ปรบปรงการประเมนผล LOS จากเดม ปรบลดการพจารณาอตราการไหลของคนเดนเทา แตยงการ

ประเมนยงขาดระบบการใหคะแนนโดยรวมเพอเปรยบเทยบการเชอมโยงกนระหวางทางเทา และขาด

การพจารณารวมกบปจจยอน

การประเมนความปลอดภยคนเดนเทา PEDSAFE - University of Queensland (Lillis

and Pourmoradian) รปแบบการประเมนในประเทศออสเตรเลยมจดมงหมายเพอศกษาการใชงาน

ของชมชน เพอหาพนทส าหรบการเดนประเมนความปลอดภยทางเทา ระดบของสงอ านวยความ

สะดวกและคณภาพของสงอ านวยความสะดวก เพอใหไดขอสรปการจดท าแผนพฒนาส าหรบทางเทา

ใหมและทางเทาเกา

สำนกหอ

สมดกลาง

34

แนวคดการประเมนระดบการบรการ

การประเมนระดบการบรการ (Level of service) ไดรบการพฒนาโดย Fruin (1971)

และแนวทางการประเมนดงกลาวถกเผยแพรใน The Highway Capacity Manual (2000) วเคราะห

จากอตราการไหลของการสญจร แบงออกเปนชวงระดบเปรยบเทยบดวยตวอกษรภาษาองกฤษจาก A

ถง E ทงหมด 6 ระดบ เพอใหสามารถเขาใจไดงาย แนวทางการประเมนดงกลาว ไดรบความนยมและ

ถกใชแพรหลายในหลายประเทศ ใชแบงระดบของยานยนตบนถนน และการสญจรบนทางเทา

(Pedestrian Level of service: PLOS)

การประเมนดวยระดบกาบรการบนทางเทาตอมาไดพฒนา Pushkarev and Zupan

ไดกลาวถงรปแบบพฤตกรรมการสญจรแบบกลม (Platoon) ทเกดขนอยางตงใจจากความสมพนธ

ของผสญจร และไมรจกกนแตถกบงคบดวยระบบการสญจร เชน กลมคนทเดนขามถนน กลมคนท

ออกจากรถประจ าทาง กลมคนทออกจากสถานศกษา เปนตน จงปรบเกณฑการประเมนคาระดบการ

ไหล จากเดมลงระดบหนงส าหรบพนททมการสญจรเปนกลม เพอใหเกดความเหมาะสมของการ

ประเมน

2.6 แนวคดการออกแบบสากล

แนวคดการออกแบบสากล หรอแนวคดการออกแบบเพอทกคน (Universal Design:

UD) แนวคดสากลทองคการสหประชาชาตเผยแพรและสงเสรม เพอใหคนพการไดรบสงอ านวยความ

สะดวกในการด ารงชวตในอาคารและสงแวดลอมตามโครงการ Promotion of Non-Handicapping

Physical Environment for Disabled Persons กลาวถงหลกการตาง ๆ 7 ประการ ไดแก

- การใชงานมความเสมอภาคเทาเทยม (Equitability use)

- มความยดหยน ปรบเปลยนได (Flexibility in use)

- ใชงานงายไมยงยาก (Simple and Intuitive use)

- ขอมลชดเจน สอความหมายเปนทเขาใจ (Perceptible Information)

- มระบบปองกนอนตราย (Tolerance for error)

- เบาแรงชวยทน แรงกาย (Low Physical Effort)

- มขนาดและพนท ส าหรบการใชงานไดอยางเหมาะสมกบคนทกรปราง (Size and

Space for approach and use)

สำนกหอ

สมดกลาง

35

การน าแนวคดการออกแบบสากล หรอการออกแบบเพอทกคน ปฎบตใชจรงในปจจบน

เรมมสงเสรมและเผยแพรขอมลแนวคดในประเทศไทยมการปรบและเรมตนบงคบใชในอาคาร มการ

จดท ากฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา

พ.ศ. 2548 ในเวลาตอมามการเผยแพรเพมเตม ส านกงานสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตคนพการ

แหงชาต กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และหนวยปฏบตการวจย

สภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผสงอายและคนพการ จฬาลงกรณมหาวทยาลยไดจดท า คมอการ

ออกแบบสภาพแวดลอมส าหรบคนพการ และคนทกวย ภายใตแนวคด คนพการ คนชรา สามารถใช

ชวตไดอยางอสระ มศกดศร ไมเปนภาระกบสงคมและในป พ.ศ. 2552 สมาคมสถาปนกสยามในประ

บรมราชปถมภ จดท า คมอปฎบตอาชพสถาปตยกรรม การออกแบบสภาพแวดลอมและสงอ านวย

ความสะดวกส าหรบทกคน

แนวคดการออกแบบสากลหรอการออกแบบเพอทกคนกบทางเทาภายนอกอาคาร การ

ปรบพนททางเทาทวไปตามแนวคดดงกลาวในประเทศไทย ยงตองการการควบคมและพฒนาทางเทา

เดมอกมาก การกอสรางทางเทาใหมควรมการปรบใชแนวคดดงกลาวใหเปนไปตามขอก าหนดใน

กฎกระทรวงก าหนดลกษณะ หรอการจดใหมอปกรณ สงอ านวยความสะดวกหรอบรการในอาคาร

สถานท ยานพาหนะหรอบรการขนสง ฯ พ.ศ. 2556 ออกโดยส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

สำนกหอ

สมดกลาง

36

บทท 3

การด าเนนการศกษา

3.1 กรอบแนวคดการวจย

การวจยมจดมงหมายเพอน าแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนมา

ประยกตใชแกปญหาทางเทา การวจยเรมตนดวยการตงค าถามบนสมมตฐาน เพอเปนแนวทางน าไปส

วธขนตอนในการวจย เรมตนจากการวเคราะหแนวคดและขอมลทางเทาในพนทศกษาและวเคราะห

ลกษณะทางเทาตามแนวคด เพอใชเปนเกณฑในการประเมนทางเทาในพนทศกษา วเคราะหผลการ

ประเมนทไดเพอสรปแนวทางการออกแบบทางเทาในพนทศกษา มกระบวบการวจยหลกแบงออกเปน

3 ขนตอน ไดแก

1) ขนตอนการวเคราะหแนวคดและพนทศกษา

2) ขนตอนการประเมนพนทศกษา ผานเกณฑการประเมน จากแนวความคดการพฒนา

ทดนรอบระบบขนสงมวลชน

3) ขนตอนการวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรต

ลงกสถานมกกะสน

ผลการประเมนและสรปแนวทางการแกไขปญหา เพอน ามาวเคราะหหาแนวทางการแกปญหาทางเทา

ของพนท และเพอสงเสรมการเขาถงระบบขนสงมวลชนสาธารณะสอดคลองกบจดมงหมายของ

แนวคด

3.1.1 ค าถามในการวจย

- แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน น ามาพฒนาทางเทาบรเวณรอบสถาน

รถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสนไดอยางไร

- ทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน สงเสรมระบบขนสงมวลชน

อยางไร

- การออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ดวยแนวคด

การพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน ควรมแนวทางการออกแบบอยางไร

3.1.2 ลกษณะรปแบบของการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

37

การศกษาในครงนมรปแบบในการวจยในลกษณะของการรวบรวมขอมลพนทศกษา จาก

การลงพนทส ารวจ รวบวมขอมลทตยภมและทบทวนวรรณกรรม น ามาวเคราะห ออกแบบเกณฑการ

ประเมนทางเทาตามแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน เพอน าผลการการประเมนทาง

เทามาสการวเคราะหเพอหาแนวทางการออกแบบทางเทาในพนทศกษา น าเสนอดวยขอมลผง แผนท

ขอมลตารางและแผนภมเปรยบเทยบ

3.2 ขนตอนในการศกษา

1. การวเคราะหแนวคดและพนทศกษา

จากสมมตฐานการน าแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน มาใชเปนแนว

ทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน ผวจยทดลองใช

กระบวนการการวเคราะหแนวคดและพนทศกษา ออกแบบเกณฑการประเมนทางเทาทเหมาะสมกบ

บรบทของพนท เพอน าไปสกระบวนการประเมนทางเทารอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถาน

มกกะสน

1.1 การวเคราะหแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

1.1.1 ศกษาขอมลพนฐานของในกรอบเนอหาของแนวคดการพฒนาพนทรอบ

ระบบขนสง ทฤษฎ ตลอดจนบทความทเกยวของ

1.1.2 วเคราะหจดมงหมายของแนวคด ทศทางการพฒนาเมองกบบทบาทของ

ทางเทา

1.1.3 สรปความสมพนธของทางเทาและลกษณะของทางเทาตามแนวคดการ

พฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

1.1.4 สรปเกณฑการประเมนทางเทาตามแนวคด

1.2 การวเคราะหพนทศกษา

1.2.1 การเกบขอมลดานสภาพแวดลอม

1.2.1.1 ก าหนดขอบเขตของพนทศกษาจากระยะทสงผลตอพฤตกรรมการ

เดนเทา จากการวจยพฤตกรรมการเดนเทาพบวา ปจจยทสงผลตอการตดสนใจ เกยวของกบ

ระยะทาง ความเรว และระยะเวลาทใชในการเดนทาง โดยระยะทางเฉลยทเหมาะสมกบการเดนเทา

ประมาณ 800 เมตร รอบสถาน อนเปนระยะทสมพนธกบเวลาทใช 10 นาท

สำนกหอ

สมดกลาง

38

1.2.1.2 ศกษาปจจยทเกยวของและสงผลกระทบตอทางเทา ในบรเวณ

พนทศกษาขอมลดานระบบขนสงมวลชน การใชประโยชนทดนในพนทศกษา แผนพฒนาพนทท

เกยวของ

1.2.1.3 ลงพนทส ารวจ จดท าแผนผงการส ารวจทางเทาในพนทศกษา เกบ

ขอมล ลกษณะทางกายภาพ องคประกอบทางเทา จากเกณฑการประเมนปจจยทสงเสรมการพฒนา

ระบบการสญจรบนทางเทา

1.2.2 การเกบขอมลดานพฤตกรรม

1.2.2.1 แบงพนทการส ารวจ โดยใหความส าคญในระยะ 800 เมตร จาก

ทางเขาออกของสถานในระบบขนสงสาธารณะ ระยะดงกลาวเปนผลจากการศกษาพฤตกรรมการเดน

และการตดสนใจเลอกใชวธการเดน

1.2.2.2 ลงพนทส ารวจเพอเกบขอมลดานสภาพแวดลอมกบการพฤตกรรม

การใชงานทางเทา จะกระท าในชวงเวลาทมการสญจรหนาแนนทสด ในชวงเวลา 12.00-13.00น.

ชวงเวลารบประทานอาหารกลางวนและในชวงเวลาประมาณ 15.00-19.00น. ทมกจกรรมการสญจร

บนทางเทามากของการเดนทางกลบทพกอาศย เพอส ารวจสภาพแวดลอมในชวงทมแสงธรรมชาต

นอยกบการใหแสงสวาง โดยส ารวจในเรองทศทางการเดน ปรมาณของคนเดนผานใน 1 นาท แบง

การส ารวจแยกตามชวงถนนสายหลกรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน ก าหนดขอบเขตของ

พนทศกษาจากระยะทางการเดนเทาทสอดคลองกบทฤษฎการเดนเทา

2. การประเมนพนท

ขนตอนการประเมนพนทศกษา เปนขนตอนการน าขอมลพนทศกษาจากการส ารวจ

รวบรวม มาประเมนผานเกณฑทไดจากการวเคราะหลกษณะทางเทาตามแนวความคดการพฒนา

ทดนรอบระบบขนสงมวลชน เพอน าผลการประเมนมาสรปลกษณะทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟ

แอรพอรตลงกมกกะสน วามสวนสงเสรมสถานรถไฟ และระบบขนสงมวลชนตามแนวคดอยางไร

2.1 ก าหนดเกณฑการใหคะแนน ส าหรบการประเมนพนททางเทาในพนทศกษาจาก

เกณฑการประเมนลกษณะทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงสาธารณะ ในดาน

ความสมพนธของระบบขนสงมวลชนสาธารณะ ความหลากหลายของกจกรรม พฤตกรรมการใชงาน

ทางเทา ตลอดจนความสมบรณขององคประกอบบนทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

39

2.2 จดท าแผนผงทไดจากการประเมน เพอน ามาวเคราะห ใหทราบถงปญหาและ

อปสรรคในการพฒนาพนทตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนแบงชวงการส ารวจ

แยกตามชวงถนนสายหลกรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน

2.3 สรปสภาพปญหาและอปสรรคในการพฒนาตามแนวคดจากขอมลของพนท

3. การวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทา

ขนตอนการวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก

สถานมกกะสน จากการวเคราะหขอมลผลการประเมนและขอมลการส ารวจพนทศกษา น ามาสรป

ปญหาของทางเทาในพนทศกษา เพอน ามาวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถาน

รถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ตามแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน

3.1 วเคราะหปญหาทางเทา จากขอมลการประเมนทางเทาในพนทศกษา และสรป

ปญหาทสอดคลองกบผลการประเมน

3.2 วเคราะหแนวทางการแกปญหาพนทจากผลการประเมน

3.3 สรปแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟฟาแอรพอรตลงก

สถานมกกะสน

4. สรปผลการวจย

4.1 สรปผลจากการวเคราะหดานการน าแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสง

มวลชน วธการวจย ขอจ ากดและอปสรรคของการวจย

4.2 สรปผลการประเมนทางเทาบรเวณพนรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถาน

มกกะสน

4.3 สรปขอเสนอแนะแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณรอบสถานขนสง

สาธารณะ สถานรถไฟฟาแอรพอรตลงก สถานมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

40

แผนภมท 2 การด าเนนการวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

41

บทท 4

การวเคราะห

4.1 การวเคราะหแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

จากนยามความหมาย แนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ

(Calthorpe, 1993) ทใหไว หมายถง “การสงเสรมชมชนผสมทมกจกรรมหลากหลายอยใกลกบ

บรการขนสงมวลชนและลดการพงพาอาศยรถยนต” พบวาวตถประสงคหลกของการพฒนาพนทรอบ

ระบบขนสงมวลชน กลาวถงการเชอมโยงกจกรรมในพนทกบการเขาถงระบบขนสงมวลชนในกจกรรม

ของการเดน ลดการพงพายานยนตสงเสรมการเดนทางสญจรดวยระบบชนสงมวลชนและควบคมการ

ขยายตวของเมอง

ทางเทา เปนองคประกอบหนงของเมองทสอดคลองกบการเชอมตอกจกรรมการสญจร

ระหวางระบบขนสงมวลชนกบพนทเมอง เปนสอกลางทมสวนชวยสงเสรมการใชพนทสาธารณะ

รวมกนอยางหลากหลาย ทางเทาทสามารถสญจรไดอยางสะดวก ปลอดภย และมความเรยบรอย

สวยงาม จะชวยสงเสรมใหเกดการใชงานทางเทาทมากขนสอดคลองกบแนวคด ชวยลดการพงพายาน

ยนต ลดการใชพลงงาน สรางความตอเนองของกจกรรมการใชประโยชนทดนเพอการอยอาศย การ

พาณชยกรรม หรอสถานทท างานในชวตประจ าวนทดยงขน

วเคราะหหลกการและจดมงหมาย

แนวคดการการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ ตามนยามความหมาย

ลกษณะแบบจ าลองของ Calthorpe (รปท 7) และพฒนาการของแนวคดกบการพฒนาเมอง สรป

เปน จดมงหมายส าคญของแนวคดเพอมงเนน การเชอมโยงกจกรรมการใชประโยชนแบบผสมผสาน

กบโครงขายระบบขนสงมวลชน ลดการใชรถยนตสวนบคคลโดยอาศยการจดการปรบปรงพนทบน

ระบบสาธารณปโภคทมอยเดม

การวเคราะหหลกการของแนวคดการการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน (TOD)

เพอใหสามารถสรปปจจย บทบาทและความสมพนธของทางเทาในแนวคดสามารถแยกประเดน

ออกมาไดดงน

สำนกหอ

สมดกลาง

42

- การเชอมโยงกจกรรมในพนท

การเชอมโยงทเกดขนในพนท เกดจากการเชอมโยงกจกรรมระบบขนสงมวลชนเชอมโยง

กบกจกรรมในพนททมความหลากหลาย ตามแนวคดการใชประโยชนทดนแบบผสมผสาน (Mix use)

เชอมโยงดวยระยะทางทมความเหมาะสามตามลกษณะพฤตกรรมของการเดนเทา

- สงเสรมการเดนเทา ลดการใชยานยนต

ปจจยทสงผลตอการตดสนใจของประชากรในเมองใหลดการใชรถยนตสวนบคคล โดย

การจดท าแผนกลยทธ การประชาสมพนธใหคนเมองรบร มสวนชวยสรางกระตนจตส านก แตการ

ตดสนใจโดยพนฐาน ขนอยกบความพงพอใจและประสทธผลทเกดขนจรง ดงนนการสงเสรมการเดน

เทา จงควรใหความส าคญกบคณภาพของทางเทา การสงเสรมลกษณะกายภาพของทางเทา ทมความ

ปลอดภย สะดวกและสวยงามเปนพนฐาน

- การควบคมการเจรญเตบโตของเมอง

การควบคมการพฒนา ปรมาณกจกรรมในเมอง ไมใหเกดความแออด ความแออดจะ

ปรากฎในระบบการสญจร บนถนน ระบบขนสงมลชน เชนเดยวกบทางเทา การใชประโยชนบนทาง

เทาทมากเกนไปจะสงผลกระทบตอความปลอดภยในการเดนเทา ใหเกดการจดการควบคมระบบการ

เดนทด

- การจดการปรบปรงจากระบบสาธารณปโภคเดม

การจดการปรบปรงพนทโดยค านงถงระบบสาธารณปโภคเดม เพอใหการพฒนาเมองม

การพฒนาทแกปญหาสนเปลองทรพยากรนอยทสด มความยงยนตอทรพยากรทมอยจ ากด

ความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

องคกรบรหารระบบขนสงมวลชนขนาดใหญของประเทศแคนาดา (TRANSLINK) (อางถง

ใน ฐาปนา บณยประวตร, 2557) ไดก าหนดตวชวดความส าเรจในการพฒนาพนทรอบสถานขนสง

มวลชนทงสน 6 ประการ

1. ระบบการเขาถงทหมายทด (GOOD DESTINATION ACCESSIBILITY)

2. การเดนทางทสนทสดไปยงสถานขนสงมวลชน (SHORT DISTANCE TO TRANSIT)

3. การออกแบบทางเดนทเปนมตรเชอมตอรอบสถาน (PEDESTRIAN-FRIENDLY

DESIGN)

4. ความหนาแนนของแหลงงานและทอยอาศย (DENSITY OF JOBS & RESIDENTS)

สำนกหอ

สมดกลาง

43

5. ความหลากหลายของกจกรรมการใชประโยชนทดนและกจกรรมเศรษฐกจ

(DIVERSITY OF USERS)

6. การจดการความตองการของผเดนทางและผอยใชทดน (DEMAND

MANAGEMENT)

การวเคราะหเกณฑการประเมนทางเทา

การวเคราะหเกณฑการประเมนทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสง

มวลชน วเคราะหจากลกษณะทางเทาทสงเสรมแนวคดดงกลาว ท าหนาทเชอมโยงพนทกจกรรมตาง

ๆ กบระบบขนสงมวลชนและพนทสาธารณะไดอยางมประสทธภาพ มระบบการสญจรทสะดวกและ

ปลอดภยในสภาพภมทศนทสวยงาม สงเสรมใหมการสญจรดวยการเดนทางบนทางเทาไปสระบบ

ขนสงมวลชน ลดการความตองการใชยานยนต จากลกษณะทางเทาดงกลาวไดจ าแนกเปนลกษณะ

ความสมพนธของทางเทากบพนทเมองเพอน ามาใชเปนเกณฑประเมนความสมพนธในแตละดาน ดงน

- ความสมพนธกบระบบขนสงสาธารณะ

- ความตอเนองของกจกรรม

- ความสะดวกในการสญจร

- ความสมบรณขององคประกอบทางเทา

- สนทรยภาพ

1. ความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

การศกษาดานพฤตกรรมการเดนของคน พบวาระยะทางทมผลตอการตดสนใจเพอเลอก

เดน ระยะทางทสมพนธกบระยะเวลาการเดนทางถงจดหมายใน 5-10 นาท ผานอตราเรวของการเดน

เฉลยทวไปจะมระยะทางประมาณ 800 เมตร และยงใชเวลาในการเดนนอยลง จะสงผลตอการ

ตดสนใจเลอกเดนมายงขน ดวยเหตน ทางเทาในระยะทางการบรการรอบระบบขนสงมวลชน 800

เมตร จงศกยภาพในการสงเสรมการเขาใชบรการระบบขนสงมวลชน และความตอเนองระหวางระบบ

ขนสงมวลชนในระยะดงกลาวจะชวยสงเสรมระบบการสญจรภายในเมองไดอยางมประสทธภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

44

1.1 ระยะการเขาถงระบบขนสงมวลชน

ความสมพนธของทางเทากบสถานระบบขนสงมวลชน อางองจากลกษณะการศกษา

แบงเปนการประเมน 2 สวนพนทรอบสถานระบบขนสงมวลชน แบงความสมพนธออกเปน 2 ชวง

ไดแก

ระยะใกล - เนนการเขาถงดวยการเดนเทาไดสะดวกและรวดเรว ในระยะ 400 เมตร

ระยะไกล - เนนการสอสารขอมล กบผใชงานพนทสาธารณะโดยรอบรบร ไดจาก

องคประกอบบนทางเทา เชน ปายบอกทาง แผนทแสดงความตอเนองของเสนทางและต าแหนงของ

ระบบขนสงมวลชนสาธารณะ ชวยอ านวยความสะดวกใหแกผโดยสารทวไป นอกจากการสอสารกบ

ผใชงานทางเทาดวยองคประกอบนน สามารถสรางการรบร จากองคประกอบทางภมสถาปตยกรรม

สรางมมมองทสามารถเหนไดอยางชดเจนในเวลากลางวนและกลางคน

1.2 ความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน

ทางเทาทมความตอเนองของระบบขนสงมวลชนมความสมพนธกบพนทระหวางระบบ

ขนสงมวลชน ในระยะใกลเคยง มศกยภาพการเปนจดเชอมตอระบบขนสงมวลชนในบรเวณใกลเคยง

สมพนธกบชวงเวลาการใหบรการระหวางระบบขนสงมวลชนสาธารณะ สงผลตอความตอเนองในการ

ตดสนใจของผสญจรและพฤตกรรมการเดน ชวยใหระบบขนสงมวลชนสาธารณะตาง ๆ ในเมอง

สงเสรมกนอยางมประสทธภาพ

2. ความเชอมโยงกจกรรมทางเทา

กจกรรมการใชทดนของกลมอาคารภายในเมอง และกจกรรมการใชพนททมความ

หลากหลายและตอเนอง จะชวยท าใหเมองมชวตชวา (Robert Chambers and Gordon, 1992)

สงผลดตอการพฒนาเมองทยงยน ทางเทาทมลกษณะการใชงานเชงสาธารณะมสวนชวยในการ

เชอมโยงพนทกจกรรม สงเสรมกจกรรมในพนท (Calthorpe, 1971) กบผใชงานหลากหลาย กระจาย

ความหนาแนนของการสญจร ชวงเวลาการใชงานทมปรมาณการใชงาน กจกรรมทเกดขนแตกตางใน

ชวงเวลา สามารถสรางความตอเนองของกจกรรมในพนทจะสรางเมองทมชวตชวา มความปลอดภย

ทางสงคมมากขนอยางยงยน

2.1 ความหลากหลายของกจกรรม

ความหลากหลายของกจกรรมเกดจากหลายองคประกอบทง ผใชงาน กจกรรมการใช

ทดนในพนท ทหลากหลาย ชวย สรางความยงยนใหกบการประกอบอาชพ รายได และยงตอง

สำนกหอ

สมดกลาง

45

พจารณาความสมพนธของความหลากหลายของผใชงาน กบชวงเวลาการใชงานทมปรมาณการใชงาน

ความหนาแนนทแตกตางในชวงเวลา มความตอเนองของกจกรรมกบเวลาและพฤตกรรมการใชงาน

แตกตางกน ซงความหลากหลายทสมดลในพนท จะสงเสรมใหเกดการอยรวมกนอยางยงยน

2.2 ปรมาณของกจกรรมบนทางเทา

การประเมนปรมาณของกจกรรมบนทางเทา พจารณาจากปรมาณความหนาแนนของ

การสญจร การส ารวจเกบขอมลตาม Fruin (1971) ใน The Highway Capacity Manual ดวย

วธการนบจ านวนคนเดนผานต าแหนงทางเทา ขอมลปรมาณการสญจรเปนปจจยส าคญในการประเมน

ความตองการพนททางเทา ทสมพนธกบพนทใชสอยของอาคาร ปรมาณผเขาใชงาน และบงบอกถง

ปรมาณของกจกรรมความตองการพนททางเทาเพอการสญจร โดยเฉพาะการสญจรในชวโมงเรงดวน

ทมปรมาณความหนาแนนของการสญจรสงสด แสดงใหเหนความสามารถในการรองรบการสญจรบน

ทางเทา และคณภาพของการบรการบนชวงทางเทานน

2.3 ความตอเนองกจกรรมบนทางเทา

ชวงเวลาการด าเนนกจกรรมทมความตอเนองของกจกรรมสาธารณะทตอเนองในเวลา

กลางวนและกลางคน บรเวณรอบระบบขนสงมวลชนจะชวยสงเสรมความสมพนธกบระบบขนสง

มวลชน เพราะโดยทวไประบบขนสงมวลชนสวนใหญมชวงเวลาการใหบรการ ประมาณ 16-24 ชวโมง

กจกรรมสาธารณะรอบระบบขนสงมวลชนทมชวงเวลาตอเนอง จะชวยกระตนกจกรรมการเดน เกด

การใชงานในระบบสาธารณปโภคในเวลารวมกนอยางคมคา แสงสวางอ านวยความสะดวก สงเสรม

กจกรรมสาธารณะในเมอง สงผลดตอระบบเศรษฐกจและการทองเทยว

3. ระบบการสญจรทางเทา

การสญจรบนทางเทาทด าเนนไปอยางสะดวกรวดเรว โดยพนฐานของความตองการ

เกยวกบกจกรรมการเดน จะมงเนนประโยชนในเรองความปลอดภย ความรวดเรว และเออประโยชน

ตอผสญจรทกเพศ ทกวย และการเคลอนทดวยลอ จากรถเขนผพการ ผสงอาย ผพการทางสายตา

เปนตน ระบบการสญจรบนทางเทาทดจะสงเสรมใหเกดความปลอดภยในการใชงาน ปจจยทเกยวของ

กบระบบการสญจร ไดแก

3.1 ความกวางทางสญจรทางเทา

ความกวางทางสญจรบนทางเทาสาธารณะ สามารถจ ากดความสามารถในการสญจรบน

ทางเทา จากขนาดทางกายภาพโดยทวไปของผสญจร ขนาดรถเขน ระยะทเกดจากการใชงานรวมกน

สำนกหอ

สมดกลาง

46

การสญจรไปเปนกลมและจากทศทางการสญจรทสวนทางกน ดงนนทางเทาทมขนาดความกวาง

เพยงพอสามารถรองรบผใชงานไดทกกลม ทกเพศทกวย ตามหลกการออกแบบสากล หรอการ

ออกแบบเพอทกคน ความกวางของทางสญจรจรง

3.2 ระดบการบรการบนทางเทา

ระบบการประเมนระดบการบรการ (Level of service: LOS) ทถกคดคนโดย Fruin

(1971) และแนวทางการประเมนดงกลาวถกเผยแพรใน The Highway Capacity Manual (HCM)

ในป วเคราะหจากอตราการไหลของการสญจร แบงออกเปนชวงระดบเปรยบเทยบดวยตวอกษร

ภาษาองกฤษจาก A ถง E ทงหมด 6 ระดบ เพอใหสามารถเขาใจไดงาย แนวทางการประเมนดงกลาว

ไดรบความนยมและถกใชแพรหลายในหลายประเทศ ระบบการสญจรบนทางเทา สามารถบบอก

คณภาพ ใชขอมลจาก ปรมาณการไหลผานของการเดน ความเรวในการเดน ความกวางของทาง

สญจร เพอสรปคณภาพของการสญจรบนทางเทาในแตละชวงได

4. องคประกอบทางเทา

องคประกอบบนทางเดนเทาถงผลตและตดตง หลากหลายลกษณะ สงผลกระทบตอผ

สญจรบนทางเทาโดยตรง ดงนนเกณฑในการประเมนองคประกอบทางเทา พจารณาบนพนฐานของ

ความปลอดภยในการใชงาน ในเรองของอปสรรค และหลกการออกแบบสากล (Universal design)

4.1 อปสรรคทางเทา

จากการศกษารายงานศกษาวจยในประเทศนวซแลนด (LTNZ, 2006: 1, 2, 29) มการ

แบงการประเมนอปสรรคการสญจร ออกเปนอปสรรคทวไป อปสรรคไมปกตทถาวรและอปสรรคไม

ปกตเคลอนทได อปสรรคแตละชนดสงผลกระทบตอความกวางในการสญจรและสงผลกระทบโดยตรง

ตอผใชงาน ทอาจเกดอบตเหตตอชวตและทรพยสนได อปสรรคทสงผลกระทบตอความกวางบนทาง

เทามาก อาจท าใหผสญจรประสบอบตเหตจากการ สญจรออกนอกเสนทางได โดยเฉพาะในปจจบน

ประเทศไทยก าลงประสบปญหาการควบคมการพฒนาเมอง พนททางเทาท าใหเกดอปสรรคบนทาง

เทาในปรมาณมาก จากอปสรรคทวไปบนผวทางเทา ระบบสาธาณปโภคและจากพฤตกรรมการใชงาน

องคประกอบทางลาดบนทางเทาในปจจบนมความส าคญตอการเปลยนระดบสญจรทาง

เทาส าหรบผใชรถเขนลอเลอน อ านวยความสะดวกเปดกวางส าหรบผใชงานทกเพศทกวย ทางลาดทด

จะชวยลดอบตเหตจากการสญจร หลกการออกแบบทเปนสากล (Universal Design) หมายถง การ

สำนกหอ

สมดกลาง

47

ออกแบบ เพอใหเกดความทดเทยม ในการตอบสนองการใชประโยชนของบคคลทกกลม ทกเพศ ทก

วย โดยใชในการออกแบบผลตภณฑอาคาร สถานท และสภาพแวดลอม

4.2 ทางลาด

ปจจบน มการก าหนดใหทางลาดตองมความลาดชนไมเกน 1:12 กฎกระทรวง ก าหนด

ลกษณะ หรอการจดใหมอปกรณ สงอ านวยความสะดวก หรอบรการในอาคาร สถานท ยานพาหนะ

และบรการขนสง เพอใหคนพการสามารถเขาถงและใชประโยชนได พ.ศ. 2556 มขอก าหนดเกยวกบ

ทางลาด ดงน

1) มทางลาดในบรเวณพนทตางระดบ โดยพนผวเปนวสด ทปองกนการลนไถลและตดตง

ราวกนตก

2) ทางลาดดานทไมมผนงกนใหยกขอบสงจากพนผวของทางลาด

3) มราวจบท าดวยวสดทมความมนคงและแขงแรง

นอกจากนนตองตดตงอปกรณพนผวตางสมผส ส าหรบ คนพการทางการเหนบรเวณ

พนทตางระดบ และจดใหมสะพานลอยส าหรบผพการทมทางลาดความกวางสทธไมนอยกวา 150

เซนตเมตร และ ความลาดชนไมเกน 1:12 (คดเปน8.33%)

อยางไรกตามทางลาดทก าหนดขนยงขาดการก าหนดรายละเอยด คณภาพของทางลาด

ทวไป และตางจากมาตราสากล ตามามาตรฐาน ADA ทแนะน าและก าหนดความลาดชน 1:50 (2%)

ADAAG อนญาตใหความลาดชนระหวางรอยละ 8.33 และรอยละ 10 ในความสงตางระดบไมเกน

150 มลลเมตร ความลาดชนระหวางรอยละ 10-12.5 ส าหรบความสงตางระดบไมเกน 75 มลลเมตร

4.3 พนผวตางสมผส

การประเมนพนผวสมผส (LTNZ, 2006: 21) การตรวจสอบประเมนทางเทา อางองการ

ส ารวจรายงานศกษาเครองมอการส ารวจความสามารถในการเดนเทา ประเทศนวซแลนด โดยน ามา

ปรบใช เนนการพจารณาใหความส าคญของความถกตองสมบรณของการตดตงใชงาน มากกวาการ

ตดตง เนองจากการตดตงระบบพนผวสมผสทไมถกตองอาจสงผลกระทบรายแรงตอชวตของผ

บกพรองทางสายตาได

สำนกหอ

สมดกลาง

48

5. สนทรยภาพบนทางเทา

ความรสกพงพอใจในขณะใชงานทางเทาทมบรรยากาศแวดลอมทด สรางแรงจงใจในการ

เดนเพอเขาถงระบบขนสงมวลชน ทางเทาสาธารณะทสวยงาม มสวนชวยสงเสรมกจกรรมสาธารณะ

รวมกนระหวางผใชงานและสถาปตยกรรม สนทรยภาพบนทางเทาสามารเกดขนไดงาย จากการจด

ระเบยบองคประกอบบนทางเทา พฤตกรรมการใชงาน การจดวางพนทสเขยวบนทางเทาทสรางรมเงา

สงผลดตอสภาวะความสบายในการใชงานพนทสาธารณะ

5.1 พนทสเขยว

พนทสเขยวบนทางเทาสามารถสรางสภาพแวดลอมทด ชวยฟอกอากาศ สรางรมเงาชวย

ลดอณหภมจากและการดดซบความรอนของพนผวทางเทา สรางสภาวะความสบายขณะสญจรบน

ทางเทา การดดซมน าของพนผวดน พนทสเขยวทมความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมหรอไดรบการ

ดแลรกษาอยางตอเนองจะชวยสงเสรมบรรยากาศและสภาพแวดลอมบนทางเทาใหนาใชงานมากขน

ผลการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา พบวายานธรกจทมตนไมรมถนนชวยกระตนการลงทน การใช

งาน และการใชจายของผบรโภคไดมากกวาบรเวณทไมมตนไมรมถนน 9-12% (CTOD, 2013: 29)

5.2 ความสะอาด

ความสะอาดบนทางเทา สามารถพจารณาไดจากการส ารวจลกษณะทางกายภาพของ

ทางเทาในแตละชวง แสดงใหเหนพฤตกรรมของผใชงาน ระบบการจดการของเสยและขยะมลฝอยใน

พนท สนทรยภาพจากพนททางเทาทมความสะอาดชวยสงเสรมสภาพแวดลอมและกจกรรมในพนท

โดยปจจบนการรกษาความสะอาดของถนน ทางเดน ทสาธารณสข และสถานสาธารณะ

ถกก าหนดใชใน พระราชบญญตรกษาความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง

พ.ศ. 2535 มผลบงคบใชในเขตเทศบาล สขาภบาล กรงเทพมหานคร และเมองพทยา สวนเขต

องคการบรหารสวนจงหวด มการก าหนดฐานความผดตามพระราชบญญตฯ และก าหนดโทษปรบตง

แต 500-2,000 บาท แลวแตกรณ ก าหนดใหเจาของ หรอผครอบครองอาคาร ตองดแลรกษาความ

สะอาดของบรเวณทางเทาทตดกบถนน ทสาธารณะ หรอสถานสาธารณะ (มาตรา 6) หามมใหผใด

ปลอยปละละเลย ใหมสงปฏกลมลฝอยในทดนของตนเอง (มาตรา 32)

การควบคมปฎบต ดานความสะอาดบนทางเทายงไมมการควบคมอยางจรงจง

สนทรยภาพบนทางเทาจงเกดขนไดยาก การเลอกน าเกณฑความสะอาดมาประเมนทางเทาจงมความ

เหมาะสมอยางยง

สำนกหอ

สมดกลาง

49

สรปเกณฑการประเมนทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

จากการวเคราะหหลกการแนวคด และความสมพนธกบทางเทา สามารถสรปเกณฑการ

ประเมนทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน ไดดงตาราง

ตารางท 3 สรปเกณฑการประเมนความสมพนธทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสง

มวลชน

เกณฑการประเมนลกษณะทางเทาตามแนวคด(TOD)

ปจจยทเกยวของ

1. ความสมพนธระบบขนสงมวลชน - ความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา - ความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน

- ระยะทางการเดนเทา - จดเปลยนถายระบบขนสงมวลชน

2. เชอมโยงกจกรรมในพนท - ความหลากหลายกจกรรม - ปรมาณของกจกรรมบนทางเทา - ความตอเนองกจกรรมบนทางเทา

- การใชประโยชนทดนในพนทรอบพนทศกษา - ความสมพนธกลมผใชงานทางเทา - ความหนาแนนของการสญจร - พฤตกรรมการใชงาน - ชวงเวลาการใชงานบนทางเทา

3. ระบบการสญจรทางเทา - ความกวางของทางสญจร - ระดบการบรการ

- ระบบการสญจรในพนท - ระบบการขามจดตดการสญจร - ความกวางทางเทา ทางสญจร - ความหนาแนนของการสญจร

4. องคประกอบทางเทา - อปสรรคทางเทา - ความตอเนองของทางลาด - ระบบพนผวตางสมผส

- อปสรรคในการสญจร - ความตอเนองของทางลาด - อปสรรคในการสญจร

5. สนทรยภาพ - พนทสเขยว - การจดระเบยบองคประกอบ - ความสะอาด

สำนกหอ

สมดกลาง

50

4.2 การวเคราะหขอมลพนทศกษา

การศกษาวเคราะหขอมลทางเทาในพนทศกษา สามารถแบงขอมลการวเคราะหและ

ส ารวจออกเปน ขอมลดานสภาพแวดลอมและขอมลดานพฤตกรรม

ขอบเขตของพนทศกษา

ขอบเขตของพนทศกษาจากระยะทสงผลตอพฤตกรรมการเดนเทา

จากการวจยพฤตกรรมการเดนเทาพบวา ปจจยทสงผลตอการตดสนใจ เกยวของกบระยะทาง

ความเรว และระยะเวลาทใชในการเดนทาง โดยระยะทางเฉลยทเหมาะสมกบการเดนเทา ประมาณ

800 เมตร รอบสถาน อนเปนระยะทสมพนธกบเวลาทใช 10 นาทโดยประมาณ ในการวจย แบงระยะ

ออกเปน 2 ชวงไดแก

ระยะใกล 0–400 เมตร

ระยะไกล 400–800 เมตร

สำนกหอ

สมดกลาง

51

รปท 13 ภาพแสดงขอบเขตของพนทศกษา ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

52

รปท 14 ผงแสดงการใชประโยชนทดนในพนทศกษา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

53

รปท 15 ผงแสดงระยะทางการเดนเทาจากสถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

54

ขอมลสภาพแวดลอมของพนทศกษา

ขอมลสภาพแวดลอมพนทศกษา ไดจากการรวบรวมขอมลพนทศกษาจากขอมลทตยภม

สงพมพ ขอมลสถต และขอมลปฐมภมทไดจากการลงพนทส ารวจศกษาทางเทาในระยะ 800 เมตร

จากขอบเขตพนทศกษา มงศกษาทางเทาสาธารณะทมการใชประโยชนรวมกนในหลายลกษณะ

พจารณาจากพนทโดยสวนใหญมทางเทาลกษณะขนานไปกบแนวถนน (Side walk) มทางเดน

ยกระดบ ท าหนาทขามผานจดตดการสญจรของถนน คลอง และทางเดนใตดนในสวนสถานรถไฟใต

ดน สถานเพชรบร

1. ขอมลดานระบบขนสงมวลชน

สถานรถไฟฟาเชอมทาอากาศยานสวรรณภม สถานมกกะสน

(มลนธสถาบนอนาคตไทยศกษา, 2556: 5) "สถานรถไฟแอรพอรตลงกมกกะสน" หรอชอ

โครงการอยางเปนทางการวา โครงการระบบขนสงมวลชนทางรถไฟเชอมทาอากาศยานสวรรณภม-

สถานมกกะสน (SARL) บรหารจดการโดย บรษท รถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ ากด ในรปแบบระบบรฐวสาหกจ

ในความดแลของการรถไฟแหงประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) ดวยงบประมาณกวา 2,000 ลานบาท เรมเปด

ใหบรการในวนท 23 สงหาคม พ.ศ. 2553 เปดใหบรการในชวงเวลา 06.00-24.00น. ดวยจดมงหมาย

ทตองการใหโครงการสถานมกกะสนเปนจดเชอมโยงการเดนทางทตอเนองจากสนามบนเขาสพนทใจ

กลางเมองกรงเทพฯ เพอสรางความตอเนองและสงผลดตอเมองในดานเศรษฐกจและการทองเทยว

สถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน เปนสถานทใหบรการทงสายเมอง City Line

และ สายดวน Express Line มบรการเชคอนกระเปาสมภาระของผโดยสารสถานมกกะสนไดเรม

ใหบรการเมอเดอน มกราคม 2554 มสายการบน 2 รายเปนผใหบรการ ไดแก การบนไทย และ

บางกอกแอรเวย

- สายเมอง (City Line) เดนทางจากรถไฟฟาบทเอส สถานพญาไทและสนามบนสวรรณ

ภมทก ๆ 12-20 นาท รถไฟฟาจอดรบผโดยสารทสถานราชปรารภ, มกกะสน, รามค าแหง, หวหมาก,

บานทบชาง, ลาดกระบงและไปสนสดทสนามบนสวรรณภม ระยะเวลาการเดนทางประมาณ 30 นาท

มอตราคาโดยสาร 15-45 บาท

- รถไฟสายดวน (Express Line) เปดบรการทกวนจาก 6.00-24.00น. ใหบรการใน

สถานพญาไทและสถานมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

55

สายดวน Express Line สายพญาไทออกจากสถานพญาไทไปถงสนามบนทก ๆ 30 นาท และจาก

สถานมกกะสนไปสสถานสวรรณภมทก ๆ 40 นาท โดยทงไมมการจอดรบ-สงผโดยสารในสถานอน ม

อตราคาโดยสาร 90 บาท

ภายหลงการด าเนนโครงการ 5 ป มปรมาณการใชงานเบาบาง 40,811 คนตอวน

แบงเปนผโดยสารของ City Line 38,230 คนตอวน และ Express Line 2,581 คนตอวน โดยท

สถานแอรพอรตลงกมกกะสนมปรมาณผโดยสารเขาใชงานเฉลยในแตละวน 2,770 เทยวตอวน ใน

สวนการบรการจดเชคอนสมภาระกอนเดนทางสสนามบน มจ านวนผโดยสารทใชบรการเชคอน

สมภาระเฉลยเพยง 12 คนตอวน (มลนธสถาบนอนาคตไทยศกษา, 2556.: 11)

ท าใหระบบรถไฟประสบปญหาขาดทนและสะทอนปญหาอนเนองจากหลายสาเหต ดงจะเหนไดจาก

ขาวสาร รายงานตาง ๆ เชน วจยสถาบนอนาคตไทยศกษา จงเรมมการ

ด าเนนโครงการวางแผนปรบปรงเพอแกปญหาโดยรอบสถานรถไฟฟามกกะสน ดงเชนโครงการ

กอสรางทางเดนยกระดบหรอทางสกายวอลก เชอมตอกบสถานเพชรบร (รปท 17) มระยะทาง

ระหวางสถานขนสงมกกะสนและรถไฟสถานก าแพงเพชรประมาณ 300เมตร ทไดเรมเปดใชบรการ

วนท 10 สงหาคม 2556 เพออ านวยความสะดวกในการเขาถงสถาน แกไขปญหาในการเขาถงสถาน

รถไฟแอรพอรตลงกทเปนจดตดของถนนและรางรถไฟ และนอกจากนยงมแผนการด าเนนโครงการ

อน ๆ อก 4 โครงการ ไดแก

1) โครงการปรบปรงภมทศนจดท ารวและจดท าปายจราจรโดยรอบสถานรถไฟฟา

มกกะสน ระยะเวลาด าเนนการ 120 วน เรมสญญา 4 พฤษภาคม 2555

2) โครงการกอสรางทางเชอมตอตางระดบ จากถนนรชดาภเษกเขาสสถานรถไฟฟา

มกกะสน ระยะเวลาด าเนนการ 300 วน เรมสญญา 28 มนาคม 2555

3) โครงการกอสรางทางลาดจากถนนจตรทศเชอมตอกบถนนภายในสถานรถไฟฟา

มกกะสน ขนาด 2 ชองจราจร ระยะเวลาด าเนนการ 210 วน เรมสญญา 20 มกราคม 2555

4) โครงการปรบปรงถนนภายในสถานรถไฟฟามกกะสนและปรบปรงทางแยกบรเวณ

ถนน นคมมกกะสนและถนนก าแพงเพชร 7

สำนกหอ

สมดกลาง

56

รถไฟฟามหานคร สายเฉลมรชมงคล สถานเพชรบร

รถไฟฟามหานครสายเฉลมรชมงคลสถานเพชรบรหรอรถไฟฟามหานคร สายสน าเงน

นยมเรยกวา รถไฟฟาใตดน เปนระบบรถไฟฟาขนสงมวลชนในกรงเทพมหานคร และเปนระบบใตดน

แหงแรกของประเทศไทย ด าเนนการโดย บรษท รถไฟฟากรงเทพ จ ากด (มหาชน) (BMCL) โดยไดรบ

สมปทานจากการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย (รฟม.) เปดใชงานอยางเปนทางการใน

วนท 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 ขนาดสถานใตดน กวาง 23 เมตร ยาว 200 เมตร ระดบชานชาลาอย

ลก 20 เมตรจากผวดน ม 3 ชนแบงเปน

1. ชนศนยการคา (ยงไมเปดใชบรการ)

2. ชนจ าหนายบตรผโดยสาร

3. ชนชานชาลา

ปจจบนสถานเพชรบรมผโดยสารเฉลยตอวน 11,184 เทยวตอวน (ส านกผงเมอง

กรงเทพมหานคร, 2555: 22) ใหบรการตงแตเวลา 06.00-24.00น. มจ านวนรถไฟฟา ใหบรการใน

การวงสงสด 18 ขบวน (ส ารอง 1 ขบวน) มอตราคาโดยสาร 16-41 บาท ขนอยกบระยะทาง มชวง

ความถของการใหบรการปกต 10 นาทตอขบวน ในชวโมงเรงดวนในชวงเวลา 06.00-09.00น. และ

16.30-19.30น. ไมเกน 5 นาทตอขบวน สามารถเขาออกได 3 ทาง ไดแก

- ประตท 1 ฝงตะวนออก ตดถนนอโศก – ดนแดง

เปนทางเขา-ออกสถาน ฝงเดยวกบมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สามารถจอดรถได 58

คน และเปนจดเชอมตอทางเดนยกระดบหรอสกายวอลกเชอมตอระหวาง สถานรถไฟฟามหานคร

เพชรบรกบสถานรถไฟฟาแอรพอรตลงก สถานมกกะสน มปายรถประจ าทางไปถนนอโศกมนตร-

คลองตน รองรบผโดยสารทเดนเทาจากถนนเพชรบรฝงตะวนออกและถนนอโศกดนแดงทางทศเหนอ

- ประตท 2 ฝงตะวนตก ทาเรออโศก

มต าแหนงใกลทาเรอดวนคลองแสนแสบดวยต าแหนงทอยบรเวณเชงสะพานและสแยก

อโศก-เพชรบร ท าใหจดขนลงดงกลาวไมสามารถเทยบทาจอดรถได รองรบผโดยสารทเดนมาจากถนน

อโศกมนตรเปนหลก

- ประตท 3 ฝงตะวนตก ทาเรออโศก

อยระหวางถนนก าแพงเพชร 7 และถนนเพชรบร อยใกลกบสถานรถไฟแอรพอรตลงก

สถานมกกะสน มปายรถประจ าทางมงหนาไปทางสแยกพระราม 9

สำนกหอ

สมดกลาง

57

รปท 16 แผนทสถานรถไฟฟามหานคร สถานเพชรบร

ทมา: http://www.mrta.co.th

สำนกหอ

สมดกลาง

58

รปท 17 ภาพถายบรเวณประตทางลงท 1 สถานรถไฟมหานคร และโครงการทางเดนยกระดบ

ทมา: ผวจย

จดจอดรถไฟสายตะวนออก สถานมกกะสน

เมอ พ.ศ. 2461 ในสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงพระกรณาโปรด

เกลาฯ ไดมการกอสรางทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอและสายตะวนออก จากสถานหวล าโพง ไป

ถงสถานอรญประเทศ จงหวดสระแกว ตดตอกบทางรถไฟประเทศกมพชาทดานคลองลก ปจจบนม

ทางแยก 2 เสนทาง จากสถานชมทางฉะเชงเทรา ไปยงดานทศตะวนออก ถงสถานอรญ

ประเทศ และดานทศใตไปสถานชมทางศรราชา เพอแยกไปยงทาเรอสตหบ ทาเรอแหลมฉบง และ

นคมอตสาหกรรมมาบตาพด จงหวดระยอง มเสนทางการใหบรการทงหมด 254.5 กโลเมตร (การ

รถไฟแหงประเทศไทย ฝายการเดนรถ, 2553: ไมปรากฏเลขหนา) ใหบรการดวยขบวนรถไฟจกรดเซล

จดจอดรถไฟสายตะวนออกสถานมกกะสน อยบรเวณใกลเคยงกบสถานรถไฟแอรพอรต

ลงกมกกะสน และรถไฟฟามหานคร สายเฉลมรชมงคล (รถไฟฟาใตดน) สถานเพชรบร มปรมาณ

ผโดยสารเขาใชงานโดยเฉลยมประมาณ 800 คนตอวน (ส านกผงเมอง กรงเทพมหานคร, 2555: 2) ม

รถไฟเขาจอดรบผโดยสาร 13 เทยวตอวน มชวงเวลาการใหบรการ 6.25-18.43น. (ขอมลตารางการ

เดนรถปจจบน) เฉลยความถของการใหบรการในตอวน 56 นาท/ ขบวน ระบบรางรถไฟสาย

ตะวนออกมอตราคาบรการ ชน 2 ทราคา 4-85 บาท และชน 3 ราคา 2-37 บาท

สำนกหอ

สมดกลาง

59

ดานการใชงานของจดจอดสถานรถไฟสายตะวนออก สถานมกกะสน มลกษณะเปนพน

แขงกวางประมาณ 2 เมตร ส าหรบใหผโดยสารยนรอขบวนรถไฟบรเวณรมทางรถไฟ ยงขาดแคลน

โครงสรางอาคารปกคลม และองคประกอบทางสถาปตยกรรม สงอ านวยความสะดวกสบายในการรอ

ขบวนรถไฟ และในดานการเขาถงประสบปญหาความปลอดภย เพราะมลกษณะเปนจดตดของถนน

ก าแพงเพชร 7 ถนนอโศก-ดนแดง ผโดยสารผตองการใชบรการจ าเปนตองเดนขามถนน (รปท18) ฝง

ตะวนตกของถนนอโศก-ดนแดง บรเวณใตสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสนมการเตรยมพนท

รองรบการใชงานส าหรบเปนจดขน-ลงขบวนรถไฟสายตะวนออกแตเพราะประสบปญหาจดตดถนน

ของสแยกดงกลาวเขาถงไดยากไมตอเนอง ท าใหปจจบนจงใชจดขน-ลง บรเวณรางรถไฟฝงตะวนออก

ของถนนอโศก-ดนแดง ทสงเกตเหนไดงายและตอเนองกบจดขนลงท 1 ของสถานรถไฟฟามหานคร

สถานเพชรบร

รปท 18 ภาพถายจดจอดรถไฟสายตะวนออก สถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

60

เรอโดยสารคลองแสนแสบ

เรอโดยสารคลองแสนแสบ เปนบรการเรอดวนในคลองแสนแสบ และคลองมหานาค ม

เสนทางระหวาง ทาน าวดศรบญเรอง ในเขตบางกะป จนถง ทาสะพานผานฟาลลาศ เขตปอมปราบ

ศตรพาย โดยมจดตอเรอท ทาประตน า รวม 27 ทาเรอ มทงหมด 2 สายตลอดคลองแสนแสบ ไดแก

สายทาเรอโดยสารคลองแสนแสบ–สายภเขาทองและ สายทาเรอโดยสารคลองแสนแสบ–สายนดา

ด าเนนงานโดยกลมเรอหางยาวทรวมตวกนในนาม หางหนสวนจ ากด ครอบครวขนสง เปดใหบรการ

ครงแรกในวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2533 มระยะทางประมาณ 18 กโลเมตร เพอบรรเทาความหนาแนน

ของการเดนทางในเมอง การใหบรการผโดยสารวนละกวา 4 หมนคน มเวลาการใหบรการตงแต

5.30–20.30น. (วนหยด 5.30-19.00น.) โดยอตราคาโดยสารจะอยระหวาง 10-20 บาท ขนอยกบ

ระยะทาง (Transit Bangkok.com, 2012: ไมปรากฎเลขหนา)

ทาเรอโดยสารคลองแสนแสบ ทาสะพานมตรสมพนธหรอทาสะพานอโศกในปจจบน ม

ลกษณะเปนโปะเหลก มขนาดกวาง 5 เมตร ยาว 24 เมตร อยบรเวณเชงสะพานมตรสมพนธ (รปท

19) สามารถเดนเทาเขาสทาเรอไดจากฝงซายของถนนเพชรบร มทางเดนกวาง 2.7 เมตร ยาว 7

เมตร มผโดยสารหนาแนนในชวโมงเรงดวนมาก มปรมาณการสญจรขน-ลงเรอเฉลยตอวน 8,132 ม

ปรมาณการใชงานมากในล าดบท 5 จากทงหมด 27 สถาน และจากการส ารวจในป 2556 ทาเรอ

โดยสารคลองแสนแสบ ทาสะพานอโศกมจ านวนเทยวเรอเฉลยตอวนวงรวม 409 เทยวตอวนคดเปน

(ขาขนและขาลอง) (กรมเจาทา, 2556: ไมปรากฎเลขหนา)

สำนกหอ

สมดกลาง

61

ตารางท 4 ตารางเปรยบเทยบระบบขนสงมวลชนในพนทศกษา (ทมา: ผวจย)

(ก) (ข)

(ก) รปท 19 ทาเรอโดยสารคลองแสนแสบ ทาสะพานอโศก

(ข) รปท 20 พนทการเขาถงบรเวณเชงสะพานอโศก

สำนกหอ

สมดกลาง

62

รถโดยสารประจ าทาง

เปนระบบขนสงมวลชนระบบหนงทใหบรการบนถนน ในกรงเทพและปรมณฑล

ใหบรการโดย องคการขนสงมวลชนกรงเทพ (ขสมก.) มหลายเสนทางและหลายประเภท สวนในเขต

ตางจงหวดใหบรการโดย บรษท ขนสง จ ากด (บขส.)

- ถนนอโศก-ดนแดง สาย 98 136 185 206

- ถนนเพชรบรตดใหม ดานคลองตน สาย 11 23 58 60 72 93 113 174 206

- ถนนเพชรบรตดใหม ดานประตน า สาย 11 23 38 58 60 72 93 113 174

- ถนนอโศกมนตร หนา มศว ประสานมตร สาย 38 98 136 185

จดจอดรบ-สงผโดยสารรถโดยสารประจ าทาง

จดจอดรบสงผโดยสารรถโดยสารประจ าทางหรอปายรถเมล ทวไปจดรอรถโดยสาร

ประจ าทางในพนทศกษามทงหมด 13 จด ตงอยบนทางเทารมถนนหลก

- ถนนอโศก-ดนแดง 4 จด

- ถนนเพชรบรตดใหม 6 จด

- ถนนอโศกมนตร 3 จด

รถบรการรบสง

จากปญหาระบบขนสงมวลชนทไมครอบคลมพนทการเดนทาง ในปจจบนจงจดใหมรถ

บรการรบสงผโดยสารเพมเตม ในบรเวณจดจอดรถใกลประตทางเขา-ออกท 2 ของรถไฟฟาใตดน

สถานเพชรบร โดยใหบรการเพมเตมในบางเสนทาง ไดแก

รถรบสงจากสถานเพชรบร (ประตท 2) – โรงพยาบาลพระราม 9

รถรบสงจากสถานเพชรบร (ประตท 2) – RCA – โรงพยาบาลกรงเทพ

รถรบสงจากสถานเพชรบร (ประตท 2) – คลองตน

จากขอมลปจจบนพบวาการใช สถานพยาบาล เปนจดรบสงผโดยสารเปนอกทางเลอก

หนงทเออประโยชนแกประชาชนทวไปและสงผลดตอระบบเศรษฐกจ

รถรบจางสาธารณะ

รถรบจางสาธารณะปจจบนในกรงเทพมหานคร มใหเลอกหลากหลายและกระจายอย

ทวไป บนทองถนน ในบรเวณพนทศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

63

รถแทกซ – มการใหบรการ ในเมองใหญทวไป ในกรงเทพมหานครมรถแทกซรองรบการ

ใหบรการอยมาก แตยงประสบปญหาเรองการจดระเบยบในการใชงานสรางปญหาความแออดของ

ปรมาณการใชรถบนถนน ปจจบนมการพฒนาการจดระเบยบเพอแกปญหา เชน การก าหนดจดเรยก

รถแทกซ การพฒนาการเรยกใชงานรถแทกซดวยมอถอสมารทโฟน

รถตโดยสาร – เปนรถรบจางโดยสารทถกพฒนามาเพอตอบสนองความตองการเดนทาง

ในเสนทางทขาดการใหบรการ เสนทางการใหบรการทวไปมระยะทางทไกลกวารถประจ าทางทวไป

และมความแตกตางกบรถรบสงสาธารณะทวไปในลกษณะทมความตองการพนทจอดรถเพอรอรบ

ผโดยสารตามเวลาทก าหนด กอนเดนทาง เมอวนท 1 กรกฎาคม 2557 (ส านกขาวอศรา, 2557: ไม

ปรากฎเลขหนา) สถานแอรพอรตลงกมกกะสนไดจดใหมจดบรการรบสงรถตโดยสารขนบรเวณใต

สถานแอรพอรตลงกมกกะสน เพอลดปญหาการจราจรตดขดในบรเวณยานอนสาวรยชยสมรภม และ

ในอนาคตมแผนพฒนาทจะผลกดนใหสถานดงกลาวเปนจดรบสงรถตโดยสารตอไป

รถจกรยานยนตรบจาง - รถจกรยานยนตรบจาง หรอวนมอเตอรไซค เปนหนงในอาชพ

บรการ ทชวยอ านวยความสะดวกเตมเตม มระยะการเดนทางทยดหยนกวารถรบจางทพบไดทวไป ใน

กรงเทพมหานคร สามารถตอบสนองความตองการเดนทางไดมากกวาการเดนทางในรปแบบอน ๆ

และสรางอาชพส าหรบผดอยโอกาส เปนทางเลอกหนงของการเดนทางทใชเวลาในการเดนทางนอย

กวารถโดยสารทวไปทประสบปญหาการจราจรตดขด แตมขอเสยกคอยากแกการควบคมจดระเบยบ

ปจจบนในกรงเทพมหานครมมปรมาณกลมผใหบรการวนรถจกรยานยนตรบจางใน

จ านวนมากกวาหนงแสนคน (ส านกงานกรงเทพมหานคร, 2547: ไมปรากฎเลขหนา) และเพมขน

อยางตอเนอง ทางกรงเทพมหานครรวมกบกรมขนสงทางบกจงเรมมนโยบาย ด าเนนโครงการจด

ระเบยบวนมอเตอรไซคในแตละพนท มการจดการใหขนทะเบยนรถจกรยานยนตสาธารณะ ควบคมผ

ใหบรการรถจกรยานยนตรบจางขนปายแสดงทหมายพรอมราคาไวชดเจนทก ๆ วนมอเตอรไซค

(เดลนวส, 2556: ไมปรากฎเลขหนา) และขนปายแสดงทหมายพรอมราคาไวชดเจนทก ๆ วนมอเตอร

ไซค เพอจดระเบยบและแกปญหามาจากกลมผมอทธพล วนรถจกรยานยนตเถอน ทงยงมปญหาใน

ดานการใหบรการ บรเวณทางเทาทมการจอดรถจกรยานยนตรอและการจดแสดงปายวน กอปญหา

การกดขวางการสญจรบนทางเทา เบองตนทางกรงเทพมหานครไดขอความรวมมอหางสรรพสนคา

และอาคารส านกงานใหชวยจดหาพนทจอดวนรถจกรยานยนตรบจาง (ผจดการ, 2557: ไมปรากฎเลข

หนา) ซงไดมการด าเนนการในบางพนท แตในสวนพนทสาธารณะอน ๆ ยงไมไดมการด าเนนการจด

สำนกหอ

สมดกลาง

64

ระเบยบจดจอดวนรถจกรยานยนตแตอยางใด เนองจากปญหา ความหลากหลายของพนทและ

ขอจ ากดตาง ๆ ทจ าเปนตองมการศกษากนตอไป

จากการลงพนทส ารวจพบปรมาณวนรถจกรยานยนตรบจาง กระจายตว ทงหมด 21 จด

เกอบทงหมด ใชทางเทาเปนจดจอดรถจกรยานยนต สามารถสงเกตเหนไดงาย มปายผาใบลกษณะ

เดยวกนใชโครงขงแตกตางกน ระบชอวน ราคาคาบรการ แบงออกเปน

- ถนนอโศก-ดนแดง 5 จด

- ถนนเพชรบรตดใหม 8 จด

- ถนนอโศกมนตร 8 จด

โครงการระบบขนสงมวลชนระบบรางในอนาคต

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออน

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออนหรอ รถไฟชานเมองสายตะวนออก-ตะวนตก

เปนแผนการพฒนาโครงการรถไฟชานเมองในเขตกรงเทพมหานครไปสปรมณฑล ถกพฒนามาจาก

โครงการรถไฟชานเมองสายสแดง ตามมตคณะรฐมนตร วนท 7 กนยายน 2547 โดยเปลยนจากเดมท

มการใชรถไฟหวรถจกรดเซล วงรวมกนในเสนทางทง รถไฟทางไกล รถไฟชานเมอง และรถไฟสนคา

ใหโครงการดงกลาวเปนระบบรถไฟฟาทมงเนนการขนสงผโดยสารกระจายจากกรงเทพไปสพนทชาน

เมองเปนหลกแทนเพอลดปญหาความหนาแนนของกรงเทพมหานคร แบงเสนทางการพฒนาออกเปน

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออนและโครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงเขม

โดยโครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออน ตามแผนพฒนาจะมแนวเสนทางการสญจรทางทศ

ตะวนตก-ตะวนออก จากสถานนครปฐม ผานสถานบางซอไปถงสถานชมทางฉะเชงเทรา โดยตาม

แผนพฒนาโครงการดงกลาวจะมระยะทางทงหมด 127.5 กโลเมตร ปจจบนไดเรมด าเนนการ

กอสรางในชวงบางซอ–ตลงชน ระยะทาง 15.2 กโลเมตร เรมตนจากบรเวณจดตดทางรถไฟกบถนน

สวนผก มลกษณะโครงสรางระดบดน กอนแปลยนเปนโครงสรางยกระดบเพอขามถนนจรลสนทวงศ

และแมน าเจาพระยาไปถงสถานบางซอ กอนจะกอสรางสวนตอขยายไปยงสถานพญาไทและสถาน

มกกะสนระยะทาง 25.5 กโลเมตร และโครงสรางรางรถไฟฟายกระดบจะผานเขาสสถานมกกะสน ตอ

จากสถานบางซอ ซงยงคงรอการด าเนนการกอสรางตามแผนพฒนาตอไปในอนาคต (การรถไฟแหง

ประเทศไทย, 2553: ไมปรากฎเลขหนา)

สำนกหอ

สมดกลาง

65

รปท 21 แผนผงแสดงระบบขนสงมวลชนบรเวณพนทศกษา

ทมา: ขอมลจากการส ารวจ

สำนกหอ

สมดกลาง

66

รปท 22 แผนผงแสดงความสมพนธระบบขนสงมวลชนบรเวณสถานมกกะสน

ทมา: ขอมลจากการส ารวจ

สำนกหอ

สมดกลาง

67

โครงการรถไฟฟาชานเมองสายสฟา

แตเดมมชอเรยกวา เสนทางรถไฟฟาสายสด า จากแผนยทธศาสตรแผนพฒนาคมนาคม

ไดกลาวถงโครงการรถไฟฟาชานเมองสายสฟา วาจะมการด าเนนการพฒนาเสรจสนในป พ.ศ. 2572

เชอมเสนทางระหวางดนแดง-สาทร ใชรถไฟฟาแบบมวลเบารางเดยว (รถไฟฟาโมโนเรล) จากเคหะ

ชมชนดนแดง ยานมกกะสน ไปถงถนนวทยและถนนสาทร ระยะทาง 9.5 กโลเมตร จดมงหมายเพอ

เชอมตอยานธรกจใจกลางเมอง ปจจบนยงไมมความชดเจนในการด าเนนการ เพราะก าลงอยระหวาง

รอการพฒนาและศกษาผลกระทบของพนทเสนทาง (กระทรวงคมนาคม, 2558)

การเดนทางขนสงระบบรางในชวงสถานมกกะสนใหทนสมยมประสทธภาพมากยงขน

เพอใหมความตอเนองกบระบบรถไฟฟาทใหบรการอยในปจจบน โดยเสนอแผนปรบปรงระบบรางเดม

และจดซอขบวนรถไฟใหเปนระบบไฟฟาในโครงการรถไฟฟาชานเมองสายสแดงออนในโครงขาย

เชอมโยงระหวางกรงเทพฯและปรมณฑล ไปเชอมตอกบโครงการรถไฟรางคและโครงการรถไฟ

ความเรวสง เพอสรางความตอเนองในระดบภมภาคและระดบประเทศ

2. ทางเทาในพนทศกษา

ทางเทาในขอบเขตของพนทศกษา แบงตามลกษณะการใชงานได 2 สวน

สวนแรก ไดแก ทางเทาสวนบคคลหรอทางสวนบคคล ไดแก พนททมการครอบครองกรรมสทธ

สวนทสอง ไดแก ทางเทาสาธารณะ ทมบทบาทและความสมพนธกบพนทในเมองมากกวาทางสวน

บคคล มการใชงานในหลากหลายลกษณะ การวจยมงเนนการเกบขอมลทางเทาสาธารณะทมการใช

งานเชอมตอกบระบบขนสงมวลชนเปนหลก

2.1 ลกษณะทางกายภาพ

ทางเทาในพนทศกษาสวนใหญมลกษณะ เปนทางเทาสาธารณะประเภททางเทาขนานไป

กบแนวถนน (Sidewalk) ทวไปมขอบทางและระดบความสงของพนผวทางสญจรทสงกวา ถนน

ประมาณ 20 มลลเมตร ปพนผวดวยบลอกซเมนตสเหลยมจตตรสขนาด 25x25 มลลเมตร แบงชวง

การศกษาตามแนวถนนทางหลวง ไดแก

2.1.1 ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7 แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก

สำนกหอ

สมดกลาง

68

- ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนตกพบวา มทางเทาเพยงบรเวณใตสถานรถไฟ

แอรพอรตลงกสถานมกกะสน ในสวนทางเทาขนานถนนก าแพงเพชร7 ปจจบนยงไมมการจดท า

กอสราง ทางเทาบรเวณใตสถานมกกะสน มองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรคจากโครงสรางอาคาร

มแสงสวางใชงานตอนกลางคนไมเพยงพอ

- ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนออก ปจจบนพบวามพนททางเทาเพยง บรเวณ

ทางเขาออกชมชนรถไฟมกกะสน และบรเวณจดจอดรถไฟสายตะวนออก ปจจบนยงไมมการจดท า

กอสราง ทางเทาขนานถนน

2.1.2 ทางเทาขนานถนนเพชรบร

ทางเทารมถนนระหวางถนนเพชรบร แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทาชวง

ถนนเพชรบรฝงตะวนออก และทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก แบงกนดวยแยกถนนอโศก-

เพชรบร

- ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนออก มทางเทาชวงบนฝงทศเหนอและทางเทาชวง

ลางฝงทศใต มสะพานลอยขามถงกน ในภาพรวมมองคประกอบตนไมยนตน และไมพมเลกนอย ม

พนผวทางเทาทรดโทรมหลายพนท บางสวนปดวยอฐตวหนอน ขอบทางลาดเสยหายใชการได

ยากล าบากบางสวน ทางเทาชวงลางบรเวณใกลแยกถนน สญจรไดยากล าบาก มความกวางทางเทา

แคบเพยง 0.80-1.00 เมตร และมองคประกอบทวไป เชน เสาไฟฟา ตไฟ รวมดวยท าใหไมสามารถ

เดนบนทางเทาไดอยางตอเนอง มกจกรรมหาบเรแผงลอยบนทางเทา ในเวลากลางวนตอเนองไปถง

กจการรานอาหารและสถานบรการทเปดชวงกลางคน

- ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก มองคประกอบตนไมยนตน และไมพมหนาแนน

มบรรยากาศการเดนทด มสะพานลอยเชอมระหวาง 2 ฝง ทางลาดใชงานยากล าบาก และไมตอเนอง

มสถานศกษาทงสองฝง มการใชงานหนาแนนเฉพาะในชวงโมงเรงดวน และขาดการใชงานในเวลา

กลางคน

2.1.3 ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดง

ทางเทารมถนนระหวางถนนอโศก-ดนแดง แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทา

ชวงถนนถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ และทางเทาชวงถนนถนนอโศก-ดนแดงดานทศใต

- ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ บรเวณใตทางดวนแยกถนนจตรทศไป

ถงแยกถนนพระราม9 มสภาพทรดโทรม และผานจดตดการสญจรหลายชวง ทางขามบรเวณทางขน

สำนกหอ

สมดกลาง

69

ทางดวนศรรชและถนนจตรทศไมมจดหยดรถและระบบสญญาณไฟ ท าใหการเดนขามไมปลอดภย ไม

มทางลาด และปราศจากทางขามระหวางทางเทาฝงตะวนออกไปสทางเทาฝงตะวนตก

- ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงใต เรมตงแตแยกถนนอโศก-เพชรบร ถงแยกถนน

จตรทศใตทางดวน มพนททางเทานอยเมอเปรยบเทยบกบพนทถนน ทางเทาเชอมตอระบบขนสง

มวลชนทส าคญ หลายระบบ เชน รถไฟฟาสายตะวนออก สถานรถไฟฟามหานครสถานเพชรบร ม

องคประกอบบนทางเทาประเภท ปายจราจรและปายบอกทางทเปนอปสรรคการสญจรมาก ชวง

บรเวณใกลแยกถนนจตรทศใตทางดวน มการใชงานนอย และใกลกบพนทรางอยในชวงรอการพฒนา

2.1.4 ทางเทาชวงถนนถนนอโศกมนตร

จากแยกถนนอโศก-เพชรบรลงไปทางทศใต ผานสะพานขามคลองแสนแสบ มลกษณะ

เปนยานธรกจ มอาคารสง อาคารส านกงาน และสถานศกษา การสญจรหนาแนน ทงบนถนนและทาง

เทา องคประกอบทางเทาทเปนอปสรรคมมาก ทางเทาเชอมตอกบทาเรอดวนคลองแสนแสบ และ

ทางเดนรมคลองมทางสญจรทแคบ เดนไดยากล าบาก สะพานขามคลองแสนแสบมเพยงบนไดขาด

ทางลาด ทางลงสถานรถไฟมหานครสถานเพชรบร มตนไมพชพรรณปานกลาง บรเวณฝงตะวนออก

ทางเทาบรเวณเชงสะพานมขนาดแคบ ทางลาดบรเวณทางขาม มความกวางจ ากด ใชงานรถเขนได

ล าบาก

2.1.5 ทางเทาชวงถนนจตรทศ

ทางเทาชวงถนนจตรทศ แบงพนทดวยแยกถนนจตรทศบรเวณใตทางดวน การศกษา

แบงออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทาชวงถนนจตรทศ ฝงตะวนออก และทางเทาชวงถนนจตรทศ ฝง

ตะวนตก

- ชวงถนนจตรทศฝงตะวนตก มทางเทา ขนานถนนแตขาดการใชงาน ขาดจดหมายของ

กจกรรมในพนท บรเวณรมรวทดนการรถไฟฝงทศใต สวนฝงทศเหนอทางเทามกจกรรมของอาคารท

อยอาศยทวไป อาคารสงและคอนโด มทางเทาขนานถนนจตรทศทแคบ ไมสามารถเดนไดสะดวก ไมม

ทางลาดในพนท

- ชวงถนนจตรทศฝงตะวนออก จากแยกถนน ทางเทาใตทางดวน มองคประกอบทางเทา

ประเภท โครงสรางอาคาร เปนขอจ ากดส าคญ มอาคารสถานทราชการ และอาคารอยอาศย บางสวน

ใชพนททางเทาบรเวณใตทางดวนจอดรถยนต

สำนกหอ

สมดกลาง

70

2.2 ขนาดความกวางของทางเทา

การส ารวจขนาดความกวางของทางเทา เพอน ามาใชเปนตวแปรในการประเมนทางเทา

แยกส ารวจออกเปน 1) ความกวางของไหลทาง (รปท 24) และ ความกวางของทางสญจรจรง (รปท

23)

ความกวางของทางสญจรจรงหรอความกวางสทธ คอ การส ารวจบนทกระยะความกวาง

บนไหลทาง ทใชสญจรไดจรง ซงเปนระยะทพจารณารวมกบผลกระทบจากองคประกอบบนทางเทา

เชน เสาไฟฟา ตนไม ตโทรศพทสาธารณะ เปนตน โดยเกบขอมลทไดเปนคาเฉลยในแตละชวงทางเทา

ตวอยางการเกบขอมล จากรปท 23 ทางเทามความกวางของทางสญจรในแตละชวงไม

เทากน หาคาเฉลยของความกวางทางสญจรจรงจาก

ความกวางทางสญจรเฉลย = (ความกวางทางสญจรจรงในแตละชวง x ระยะทาง)/ ระยะชวงทางเทา

= (1 x 4) + (1.5 x 4) + (1 x 2)/ 10

= 1.20 เมตร

รปท 23 ภาพตวอยาง การส ารวจขนาดทางเทาจรงโดยเฉลยบนทางเทา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

71

รปท 24 ผงแสดงขนาดทางเทาในบรเวณพนทศกษา

ทมา: การส ารวจวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

72

3. ทางหลวงในพนทศกษา

ทางหลวงหรอถนนหลกในพนทศกษา สวนใหญเปนพนทในเขตเมองทมการเดนทาง

สญจรสวนใหญบนถนน ถนนรอง ถนนรองทตอเนองจากทางหลวง ถนนหลก บรเวณถนนซอยแยก

ไปสอาคาร มการใชงานรวมกนของกจกรรมการเดนและการขบขยานยนต มขอจ ากดตามขนาดความ

กวางของทาง โดยรอบมถนนตดผานหลายสาย โดยถนนแตละสายมความความส าคญแตกตางกน

ไดแก

ถนนอโศก-ดนแดง เปนถนนทตอจากถนนอโศกมนตรตงแตทางแยกอโศก-เพชรบร ไป

จนถงถนนดนแดงททางแยกประชาสงเคราะห ระยะทางประมาณ 780 เมตร อยในพนทเขตราชเทว

และเขตดนแดง เปนถนนทวงรถ 2 ทาง กวาง 8 ชองจราจร โดยปลอยรถวงตอเนองตลอดทงเสนทาง

แตในกจกรรมการเดนเทายงขาดแคลนจดขามถนน ถนนอโศก-ดนแดงท าหนาทระบายความ

หนาแนนจากการเชอมพนทดานเหนอและทางดานทศใต ถนนอโศกดนแดงมศกยภาพเชอมตอระบบ

ขนสงมวลชน ทงระบบราง ระบบรถไฟฟามหานคร ระบบรถไฟฟาแอรพอรตลงก ระบบรถไฟสาย

ตะวนออก ตอเนองกบจดขนลงกบระบบทางพเศษศรรชบรเวณจดตดกบถนนจตรทศ ปจจบนมปญหา

ดานระบบการสญจรเพราะเชอมตอกบยานธรกจทมการสญจรหนาแนน ตองการการพฒนา

ถนนอโศกมนตร อยบรเวณดานทศใตของสถานรถไฟมกกะสน มระยะทางประมาณ

1.36 กโลเมตร ตงแตสแยกถนนเพชรบรไปสนสดทถนนสขมวท ถนนอโศกมนตรมกจกรรมตลอด

เสนทาง มศกยภาพเชอมตอกบสถานรถไฟฟาบทเอสบรเวณแยกอโศก ถนนอโศกมนตรเดมมชอ

เรยกวา ซอยสขมวท 21 (ซอยอโศก) และถนนอโศก ปจจบนพนทระหวางถนนอโศกมนตรมบทบาท

ความส าคญดานธรกจ เปนทตงของสถานทส าคญหลายแหง บนถนนสายน มโรงพยาบาลจกษรต

นน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ (ประสานมตร) โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร ตกจเอมเอม แกรมมอาคารสภาวชาชพบญชฯ และสยามสมาคมในพระบรมราชปถมภ

เปนตน ท าใหการจราจรบนถนนหนาแนนเกอบทงวน ดวยลกษณะอาคารสงทมมากตลอดขางทางท า

ใหมปรมาณผสญจรหนาแนนบรเวณพนททางเทาสองขางถนน

ถนนก าแพงเพชร 7 เปนถนนทสรางขนในพนทดนเขตการรถไฟแหงประเทศไทย เรม

กอสรางตอเนองมาตงแตป พ.ศ. 2521 เปนถนนเลยบทางรถไฟสายตะวนออกฝงเหนอขนานกบถนน

สำนกหอ

สมดกลาง

73

เพชรบรตดใหม เรมตนทถนนนคมมกกะสนไปตดตอกบถนนพระราม9 ใกลแยกพระราม9-ศร

นครนทร ปจจบนมระยะทางทงหมด 8.71 กโลเมตร วงรถทางเดยว มความกวาง 4-5ชองจราจร ม

สถานรถไฟฟาแอรพอรตลงกสถานมกกะสน สถานรถไฟฟามหานครสถานเพชรบร และสถานรถไฟ

สายตะวนออก ปจจบนมเฉพาะถนนส าหรบรถ บรเวณขอบทางไมมทางเทา มกจกรรมเกดขนระหวาง

ทางนอยสวนใหญตดตอกบพนทดานหลงอาคารทหนหนาไปทางถนนเพชรบรตดใหม ทดนบางสวน

เปนพนทอยอาศยของชมชนแออดทเชาพนทอยอาศยมาตงแตอดต ซงปจจบนอยระหวางการท า

ขอตกลง จดการปญหารวมกนระหวางผอยอาศยกบการรถไฟแหงประเทศไทย ชมชนทส าคญบรเวณ

พนทไดแก ชมชนรมทางรถไฟมกกะสนทมประชากรกวา 200 ครวเรอน 1,300 คน (ส านกขาว

สงแวดลอม, 2556: ไมปรากฎเลขหนา)

ถนนเพชรบรตดใหม ถนนเพชรบรตดใหมตอเนองกบถนนเพชรบรเดม เรมจากแยก

ประตน าและสนสดไปทแยกคลองตนเปนถนนเรมตนตงแต ทางรถไฟทแยกยมราชถงแยกคลองตนตด

กบถนนพฒนาการ ระยะทางประมาณ 8.50 กโลเมตร เปนถนนทวงรถ 2 ทาง กวาง 7-8 ชองจราจร

ผานสถานศกษาและยานาประตน าทมหางสรรพสนคา กจกรรมบรเวณรอบพนทศกษาเปน

สถานศกษา และศนยซอมและจดแสดงรถ มสะพานลอยใหผสญจรเดนขามระหวาง 2 ฝงถนน

ตอเนองตลอดเสนทาง

ถนนจตรทศ มระยะทางประมาณ 1,570 เมตร เปนโครงการจตรทศชวงหนงจาก

ทงหมด 4 โครงการ บรเวณพนทศกษาคอ ถนนจตรทศสายตะวนออก ชวง ค. มจดประสงคเพอ

รองรบปรมาณการจราจรฝงตะวนตกและตะวนออกของกรงเทพมหานคร โดยชวงดงกลาวมลกษณะ

เปนถนนวงยกระดบจากเรมจากฝงตะวนตกวงลอยเหนอบงมกกะสนถงถนนเลยบคลองบางกะปถนน

ศรอยธยา ไปทางทศตะวนออก มทางขน-ลงตดและทางขามแยกในชวงตดกบถนนทตดผานหลายสาย

ไดแก ถนนดนแดงตดใหม, ถนนจตรทศ-ดนแดงและ ถนนอโศก-ดนแดงไปสนสดทถนนพระราม 9 ม

ทางวงขาไป-กลบแยกฝงชดเจน มทางพเศษศรรช (ถนนกรงเทพ-พทยาสายใหม) คนกลาง

ทางพเศษศรรชหรอ ระบบทางดวนขนท 2 เปนทางพเศษในกรงเทพมหานคร กอสราง

และเปดใหบรการเปนครงแรกเมอวนท 2 กนยายน พ.ศ. 2536 ด าเนนการโดยการทางพเศษแหง

ประเทศไทย มระยะทางรวม 38.4 กโลเมตร เปนทางพเศษทแบงเบาการจราจรบนทางพเศษเฉลม

มหานคร และเพมประสทธภาพของทางพเศษในกรงเทพมหานครใหเปนโครงขายทสมบรณมากยงขน

สำนกหอ

สมดกลาง

74

รปท 25 ผงแสดงการแบงพนทศกษาตามชวงถนนหลก

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

75

ทางขามแยก

แยกอโศก – เพชรบร

บรเวณแยกดงกลาวเกดจากถนนเพชรบร ตดกบถนนอโศกมนตรและถนนอโศก-ดนแดง

มการจราจรทหนาแนน ในปพ.ศ. 2519 แยกดงกลาวมการกอสรางสะพานขามแยกกอสรางดวยโครง

เหลกพาดผาน ในชวงถนนเพชรบร มการจ ากดน าหนกของรถทใชทางขามและรถทลอดใตสะพานสง

ไมเกน 5 เมตร การเดนทางขามแยกอโศก-เพชรบรใชระบบเสาสญญาณไฟจราจร โดยปลอยรถทละ

ทาง และทางเทาบรเวณดงกลาวยงเชอมตอกบทางเขาประตท 2 ของสถานรถไฟมหานคร (รปท 30)

แยกถนนจตรทศ ถนนอโศก-ดนแดง

ทางสญจรขามถนนบรเวณแยกในชวงถนนอโศก-ดนแดง เกดจากการตดกนระหวางถนน

จตรทศทมลกษณะเปนถนนยกระดบกบถนนอโศก-ดนแดง ตรงกลางแยกเปนดานเกบคาบรการขน-

ลงทางพเศษศรรช ฝงละ 2 ชองทาง ขนาบดวยทางขามแยกฝงละ 2 ชองจราจรและทางขนลงถนน

จตรทศอกฝงละ 2 ชองจราจร ท าใหบรเวณแยกดงกลาวมทางจราจรตดผานรวมทงสน 12 ชองจราจร

กนพนทกวางเกดพนทวางระหวางเสาโครงสรางใตทางขามแยก ทปจจบนจดท าเปนปายรถโดยสาร

ประจ าทางและพนทสวนหยอม และพนทสเขยวขนาดเลก (รปท 29)

ดวยลกษณะดงกลาวท าใหการสญจรทางเทาขามแยกดงกลาวในปจจบนจ าเปนขาม

ถนน 4 ชวง และการขามฝงถนนอโศก-ดนแดง 8 ชองจราจร โดยไมมไฟสญญาณจราจรควบคม ใต

ทางขามแยกมแสงสวางนอย โดยเฉพาะในเวลากลางคน สามารถเกดอบตเหตบนถนนไดงาย ขาด

ความปลอดภยและอาจเกดอาชญากรรมได ท าใหปจจบนมปรมาณการสญจรดวยการเดนเทาทนอย

และขาดความตอเนองกบพนทยานรชดาทางทศเหนอทก าลงมการพฒนาอยางตอเนอง

แยกถนนก าแพงเพชร7

เปนแยกทเกดจากจดตดของถนนอโศก-ดนแดงกบถนนก าแพงเพชร 7 และรางรถไฟสาย

ตะวนออก แยกดงกลาวมความส าคญเนองจากตดตอกบระบบขนสงมวลชน 3 ระบบ ไดแก สถาน

รถไฟฟาเชอมทาอากาศยานสวรรณภม สถานมกกะสน สถานรถไฟฟามหานคร สถานเพชรบร และ

จดจอดรถไฟสายตะวนออกสถานมกกะสน มทางเดนยกระดบเชอมตอจากระบบรถไฟฟาใตดน สถาน

เพชรบร บรเวณประตทางออกท 1 มการบรการทจอดรถในลกษณะจอดแลวจร

ปจจบนทางแยกถนนดงกลาว ประสบปญหาดานระบบการสญจร เนองจากบรเวณถนน

ก าแพงเพชร7 ไมมทางเทาและมชองทางการสญจรบนถนน 4 ชองจราจร ท าใหระยะทางการเดนขาม

สำนกหอ

สมดกลาง

76

ถนนมาก โดยไมมระบบสญญาณไฟและสญลกษณทางขามหรอชะลอความเรวรถบนพนผวถนน

ประกอบกบพฤตกรรมการขบขยานยนตบนถนนทผดกฎจราจร ทางแยกถนนก าแพงเพชร7 จงขาด

ความปลอดภยและความตอเนอง (รปท 28)

ตารางท 5 ตารางเปรยบเทยบระบบการสญจรในแตละชวงถนน

ชอถนน ลกษณะ

การสญจร

ชองทางสญจร

บนถนน

ประเภททางขาม จ านวนทางขาม*

ถนนอโศก-ดนแดง สองทาง 8 ไมม 1

ถนนอโศกมนตร สองทาง 4 ทางมาลาย

สญญาณไฟจราจร

3

ถนนก าแพงเพชร 7 ทางเดยว 4 ไมม 1

ถนนเพชรบรตดใหม สองทาง 7 สะพานลอย 2

ถนนจตรทศ สองทาง 6 ไมม 4

ทมา: ขอมลจากการส ารวจ *หมายเหต จ านวนทางขามภายในขอบเขตพนทศกษา

ตารางท 6 ตารางเปรยบเทยบลกษณะทางแยกและการขามถนน

ทางขามแยก จดกลบรถ ทางขาม

แยกถนนก าแพงเพชร7- อโศกดนแดง ไมม ทางเชอมยกระดบ ทางเดน

ใตดน

แยกถนนจตรทศ- อโศกดนแดง ไมม ไมมทางมาลายและ

สญญาณไฟ

แยกอโศกมนตร – เพชรบร ใตสะพานขามแยก ทางมาลาย ระบบสญญาณ

ไฟจราจร

ทางเดนใตดน

ทมา: ขอมลจากการส ารวจ

สำนกหอ

สมดกลาง

77

รปท 26 ผงแสดงระบบการสญจรบรเวณพนทศกษา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

78

รปท 27 แผนผงแสดงองคประกอบทางเทาบรเวณจดขามแยก

สำนกหอ

สมดกลาง

79

รปท 28 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณสแยกถนนก าแพงเพชร7

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

80

รปท 29 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

81

รปท 30 ผงแสดงองคประกอบบนทางเทาบรเวณสแยกอโศก-เพชรบร

ทมา: ผวจย

4. ขอมลการใชประโยชนทดนในพนทศกษา

จากการส ารวจเบองตน ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร ป 2556 ไดก าหนดใหบรเวณ

พนทศกษาเปนพนทใชประโยชนทดนในเชงพาณชยกรรมเปนสวนใหญสลบกบพนทอยอาศยหนาแนน

และมสถานทราชการทส าคญ ๆ ในละแวกใกลเคยง

สำนกหอ

สมดกลาง

82

รปท 31 ผงเมองรวมกรงเทพมหานคร ป 2556

ทมา: กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการและผงเมอง, 2556)

การส ารวจภาคสนาม ขอมลจากแผนทและภาพถายบรเวณรอบสถาน แบงแยกประเภท

อาคารตามลกษณะการใชงาน ไดแก

1. อาคารสถานศกษา

- มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

- โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร

- โรงเรยนเซนตดอมนก

- โรงเรยนดอนบอสโกกรงเทพฯ

2. อาคารสถานทราชการ

- ส านกงานการทางพเศษแหงประเทศไทย

- สถานต ารวจทางดวน

- ส านกงานการทองเทยวแหงประเทศไทย

สำนกหอ

สมดกลาง

83

3. อาคารส านกงาน

- อาคาร 253 อโศก

- อาคารอโศก ทาวเวอร

- อาคารเค ทาวเวอร

- อาคารควเฮาส อโศก

- อาคารบ.บ. บวดง

- อาคาร จเอมเอมแกรมม เพลส

- อาคารไทยซมมท ทาวเวอร

- อาคารอตลไทย ทาวเวอร

- อาคารบางกอกทาวเวอร

- อาคารธนภม

- อาคารสงห คอมเพลกซ (ส านกงานใหญสงห คอเปอเรชน แหงใหม)

4. อาคารพาณชย

- ตลาดรวมทรพย ตงอยฝงทศตะวนตกของถนนอโศกมนตรตรงขามมหาวทยาลยศร

นครนทรวโรฒ มพนทประมาณ 5 ไร เปดเวลากลางวน จนทร–ศกร เปนสถานททมกจกรรมพาณชย

ทหนาแนน โดยเฉพาะในชวงเวลากลางวน มความหลากหลายของผใชงานจากผท างานบรเวณอาคาร

ส านกงานใกลเคยงและจากสถาบนการศกษาโดยรอบ

- ตลาดพอกเกตปารค อยขางมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ตรงขามตลาดรวม

ทรพย และอยไมไกลตกแกรมมกบตกบบทาวเวอร

- ตลาดนดเพชรอโศก หรอตลาดนดตกแกรมม เปนตลาดขนาดเลกตงอยบรเวณซอย

สขมวท 23 ตดกบทางเขามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เปดบรการในวนจนทร–ศกร ตงแตเวลา

9.00-14.00น.

- ลานหนามหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ รจกกนในหลายชอ ตลาดนด มศว ประสาน

มตร ตลาดนานาชาตและตลาดแมบานญปน เปดเวลา 06.00–16.00น. ทกองคารและพฤหสบด ม

ความหลากหลายในเรองของอาชพ อยางกลมนกศกษา กลมคนวยท างานหรอสาวออฟฟศ กลม

แมบาน (วาวแพร, ม.ป.ป. :ไมปรากฎเลขหนา)

สำนกหอ

สมดกลาง

84

- หางสรรพสนคา Terminal 21 เปนจดเชอมเปลยนถายการสญจรระหวางเสนทาง

รถไฟฟาบทเอส และรถไฟฟามหานคร

- หางสรรพสนคา Fortune เปนหางสรรพสนคาทตงอยบรเวณถนนรชาดาภเษก

ทางดานทศเหนอของสถานแอรพอรตลงกมกกะสน

- ซอยสขมวท 23 หรอเรยกกนในอกชอหนงคอ ซอยคาวบอย เปนสถานททองเทยว

ชวงเวลากลางคน

5. อาคารทอยอาศย – ชมชน

- โรงแรมสวเทล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

- โรงแรมอมาร เอเทรยม กรงเทพฯ

- โรงแรมสยาม

6. พนทก าลงพฒนา

ปจจบนในหลายพนทก าลงด าเนนการกอสรางพฒนา โดยสวนใหญเปนโครงการดาน

อสงหารมทรพย กอสรางอาคารขนาดใหญ และอาคารสงทเกดขน สอดคลองกบราคาทดนทสงขน

จากสภาพแวดลอมทใกลกบยานธรกจและระบบขนสงมวลชน โดยโครงการทมการลงทนพฒนาขน

ใหมมแนวโนมการใชงานของอาคารสงเพออยอาศย คอนโดมเนยม

7. พนทราง อาคารราง

ปจจบนบางพนทมการปรบเปลยนกรรมสทธทดน อยระหวางรอการซอขายกลมผลงทน

เขามาพฒนา พนท ท าใหถกทงรางจากการส ารวจพบในบรเวณถนนอโศก-ดนแดงและแยกเพชรบร

และบรเวณรมทางรถไฟสายตะวนออก เชนเดยวกบพนทขางสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

ทปจจบนการรถไฟก าลงด าเนนแผนพฒนาพนท

8. ทจอดรถ

การพฒนากอสรางอาคารในเมองทมการก าหนดพนทจอดรถภายในอาคาร ตงแตในอดต

ทมการออกพระราชบญญตควบคมอาคาร เรมตนในป พ.ศ. 2479 ท าใหเมองมปรมาณการใชรถยนต

เพมสงขน เพอจดระเบยบเมองใหมการจอดรถภายในอาคาร แตขาดการควบคมดานปรมาณ ความ

หนาแนนของการสญจรในชวตประจ าวน ท าใหความตองการทจอดรถในพนทสาธารณะไมเพยงพอ

ในปจจบนทระบบขนสงมวลชนในประเทศไทยขาดความครอบคลม ชวงเวลาการพฒนาเมองทใช

สำนกหอ

สมดกลาง

85

ระยะเวลาการปรบเปลยนพฤตกรรมเพอลดการใชรถยนตสาธารณะไปสสงคมของการเดนทางดวย

ระบบขนสงมวลชน ทจอดรถสาธารณะจงยงคงมบทบาทและความจ าเปน

ปจจบนมการใหบรการพนทจอดรถสาธารณะบรเวณ สถานรถไฟฟาแอรพอรตลงกสถาน

มกกะสน บรเวณประตทางเขาออกท 1 ชองสถานรถไฟฟาใตดนสถานเพชรบร ทมการใชงานใน

ลกษณะการจอดแลวจร (Park and ride) ส าหรบประชาชนทวไป และบรเวณใตทางดวนศรรชแยก

จตรทศ ทมลานจอดรถในบรเวณกวาง แตขาดความตอเนองของกจกรรมโดยรอบ ดวยขอจ ากดดาน

ระยะทางการเดน

แผนพฒนาพนทยานมกกะสน

แผนพฒนาพนทยานมกกะสนมความสมพนธเกยวของกบการใชประโยชนทดนบรเวณ

สถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน (หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ, 2548) ในอดตการรถไฟแหง

ประเทศไทย (รฟท.) คอ แผนการพฒนาพนทยานมกกะสน เนอท 650 ไร ใหกลายเปนพนทส าหรบ

การลงทน มความพรอมทงทางดานการคมนาคมขนสง รวมถงกลายเปนยานธรกจใจกลางเมองแหง

ใหม มแผนพฒนาทดน แบงออกเปน 4 สวน

1. พนทโรงงานรถไฟ ขนาด 257 ไร ซงเปนทตงของโรงงานซอมรถจกร ลอเลอน โรงงาน

ฝายชางกล ระบบบ าบดแนวราง รวมถงสวนบรการอน ๆ เชน โรงไฟฟายอย ปายโฆษณาใหเชาตาม

แนวทางดวนยกระดบขนท 1

2. พนทแนวคลองเชอมระหวางบงมกกะสนกบคลองแสนแสบดานใต ทดนสวนใหญเปน

ทวาง ใชงานเปนแนวรางและจอดเกบตสนคา รถจกร และวสดอน ๆ ยงไมมการพฒนา

3. ดานตะวนตก รมถนนอโศก ยงไมมการพฒนา ยกเวนดานตะวนออกของถนนอโศกท

เปนอาคารพาณชย 4 ชนใหเชา

4. ทดนดานใตของถนนนคมมกกะสน ไปจนถงถนนเพชรบรตดใหม จดแนวคลองแสน

แสบ สวนใหญเปนทวางและใหเชาตดปายโฆษณา กบบานพกพนกงานรถไฟ โรงพยาบาลรถไฟ บง

และสถานต ารวจมกกะสน ตามแนวทางดวนยกระดบขนท 1 เปนบรเวณใหเชาตงโรงงานผลต

คอนกรตผสมเสรจ และบรเวณบงมกกะสน อยดานเหนอของโรงงานมกกะสน ใชเปนทรองรบน า

แกปญหาน าทวม และบอปรบปรง คณภาพน าของกรงเทพมหานคร

สำนกหอ

สมดกลาง

86

รปท 32 ผงแสดงการใชประโยชนทดนรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

87

รปท 33 ผงแสดงการใชประโยชนทดนรอบสถานแอรพอรตลงกมกกะสนในระยะ 400 เมตร

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

88

ขอมลดานพฤตกรรมการใชงานบนทางเทา

ขอมลสวนพฤตกรรมการใชงาน รวบรวมขอมลพนทศกษาจากขอมลทตยภม สงพมพ

ขอมลสถต และขอมลปฐมภมทไดจากการลงพนทส ารวจ ศกษาขอมลผใชงาน พฤตกรรมการใชงาน

ผใชงานทางเทา

จากการส ารวจผสญจรบนทางเทาในพนทศกษามความหลากหลายของชวงอาย กลม

นกเรยนนกศกษาเนองจากมสถานศกษามาก ประชากรวยท างานจากอาคารส านกงาน กลมพอคา

แมคา รถเขนหาบเรแผงลอย กลมผประกอบอาชพรถจกรยานยนตรบจาง

1. กลมนกเรยน นกศกษา

เปนกลมประชากรผใชงานในชวงอาย 7-20 ป โดยประมาณ ในพนทศกษามสถานศกษา

ส าคญ 4 แหงไดแก

ตารางท 7 ประชากรกลมนกเรยน นกศกษาในพนทศกษา

สถานศกษา ชวงอาย จ านวนนกเรยน เพศ วทยาลยเทคโนโลยดอนบอสโกกรงเทพฯ 15-25 ป 2,000 ชาย โรงเรยนเซนตดอมนก 6-17 ป 3,000 ชาย โรงเรยนวฒนาวทยาลย 6-17 ป 3,091 หญง มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 18ปขนไป 9,510 ชาย, หญง

ทมา: รวบรวมขอมลจากสถานศกษา

จากการส ารวจ มการใชงานทางเทาในชวงเวลาเชากอนเขาเรยน 6.00-7.30 และ

กจกรรมในชวงเดนทางกลบทพก ในเวลา 15.30-16.30น. โดยประมาณ มลกษณะการเดนเปนกลม

รวมดวย

2. กลมพนกงานออฟฟศ

มหลายชวงอาย มชวงเวลาการใชงานหนาแนนบรเวณถนนอโศกมนตร เนองจากม

อาคารส านกงานอยมาก ในกจกรรมการเดนทางในชวงเชา มการเดนทางเปนกลมเพอรบประทาน

อาหารในชวงกลางวน ในบรเวณรานคา และมการสญจรหนาแนนมากในชวงกจกรรมการเดนทาง

กลบทพกในเวลาเยน 17.00-18.30 น.

สำนกหอ

สมดกลาง

89

3. กลมผอยอาศย

โดยคดปรมาณของประชากรแยกตามเขต ความหนาแนนของประชากร (จ านวนคน/

พนท ตร.กม.) ประชากรผใชงานทางเทาในพนทแบงตามเขตออกเปน 4 เขต ไดแก

- ประชากรเขตดนแดง (ฝงทศเหนอของสถาน)

- ประชากรเขตราชเทว (ฝงทศตะวนตกของสถาน)

- ประชากรเขตหวยขวาง (ฝงทศตะวนออกของสถาน)

- ประชากรเขตวฒนา (ฝงทศใตของสถาน)

ตารางท 8 ความหนาแนนของประชากรผอยอาศยในพนทศกษาแบงตามเขต

เขต ความหนาแนนของประชากร (คน/ ตร.กม.)

ราชเทว 10,355

วฒนา 6,577

ดนแดง 15,422

หวยขวาง 5,170

ทมา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

4. กลมผประกอบกจกรรมเชงพาณชย

กลมผประกอบกจกรรมเชงพาณชย จากการส ารวจพบม 2 กลม ไดแก กลมประกอบ

กจกรรมเชงพาณชยในอาคาร และกลมประกอบกจกรรมเชงพาณชยบนทางเทาสาธารณะหรอรถเขน

แผงลอย ในอดตมจ านวนมากบรเวณถนนอโศกมนตร ซงสงผลกระทบตอการสญจรมาก ท าให

ปจจบนเรมมการจดระเบยบ และก าหนดพนทหามคาขายอยางจรงจง ท าใหปจจบนพบเหนไดนอยลง

5. กลมผใหบรการรถจกรยานยนตรบจาง

สวนใหญใหบรการบนถนนสายหลก แยกถนน หนาปากซอย หนาสถานศกษา และ

บรเวณใตสถานรถไฟฟา เนองจากมการสญจรมาก โดยจอดรถจกรยานยนตบนทางเทาเพอรอ

ผโดยสารทตองการใชบรการ และในหลายพนทไดจดหาทนงและโครงสรางเพอใหรมเงาในระหวางรอ

ผโดยสาร สงผลกระทบตอพนทการสญจรทางเทาทลดลง ปจจบนกรงเทพมหานครฯ มการจด

ระเบยบจดจอดรถจกรยานยนตรบจางใหขนปายแสดงอตราคาโดยสารลกษณะเดยวกน ในแตละจด

สำนกหอ

สมดกลาง

90

รปท 34 ผงแสดงขอบเขตของพนทกบความหนาแนนของประชากรโดยเฉลย

ทมา: รวบรวมขอมลและจดท าโดยผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

91

กจกรรมการใชงานบนทางเทา

การส ารวจขอมลพฤตกรรมการเดน โดยการลงพนทส ารวจและใชงานจรง บนทางเทา

สาธารณะบรเวณพนทศกษารอบสถานรถไฟฟาแอรพอรตลงกมกกะสน ส ารวจขอมลปจจบนดาน

ปรมาณความหนาแนนของการสญจรในชวโมงเรงดวน ขนาดของไหลทางและขนาดทางสญจรจรงโดย

เฉลย เพอน าขอมลการสญจรประเมนอตราการไหลและระดบคณภาพของการบรการ (Level of

service) แบงแยกทางเทาตามชวงถนนโดยใช อกษรยอแทนชอถนน

ปรมาณความหนาแนนของการสญจรบนทางเทา

การส ารวจความหนาแนนของการสญจรบนทางเทามจดประสงคเพอ พจารณาความ

เหมาะสมของการสญจรบนทางเทา โดยเกบขอมลจากจ านวนคนทเดนผาน ภายในระยะเวลา 1 นาท

ในการวจยนไดส ารวจในชวงเวลาเรงดวนหรอชวโมงเรงดวน ในปจจบน

การใชงานทางเทาบรเวณรอบสถานขนสงสาธารณะ มความแตกตางกนในแตละชวงใน

แตละชวงถนน และแตกตางกนในแตละชวงเวลา จากขอมลดานการใชประโยชนทดน ผศกษาไดลง

พนทส ารวจเพอเกบขอมลการใชงานทางเทาในชวงเวลาทมการสญจรหนาแนนทสด ในชวงเวลา

12.00-13.00น. ชวงเวลารบประทานอาหารกลางวนและในชวงของการเดนทางกลบทพกอาศยเวลา

ประมาณ 15.00-19.00น. ทมกจกรรมการสญจรบนทางเทามาก โดยส ารวจในเรองทศทางการเดน

ปรมาณของคนเดนผานใน 1 นาท แบงชวงการส ารวจแยกตามชวงถนนสายหลกรอบสถานรถไฟแอร

พอรตลงกมกกะสน แบงการส ารวจแยกตามชวงถนนสายหลกรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถาน

มกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

92

รปท 35 ผงแสดงการแบงชวงทางเทาในบรเวณพนทศกษา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

93

ตารางท 9 ตารางแสดงขอมลทางเทาแบงตามชวงถนนหลก (ทมา: การส ารวจ)

สำนกหอ

สมดกลาง

94

ตารางท 9 ตารางแสดงขอมลทางเทาแบงตามชวงถนนหลก (ตอ)

สำนกหอ

สมดกลาง

95

ตารางท 9 ตารางแสดงขอมลทางเทาแบงตามชวงถนนหลก (ตอ)

สำนกหอ

สมดกลาง

96

กจกรรมหาบเรแผงลอยบนทางเทา

ปจจบนพนททางเทาไดกลายเปนพนททมกจกรรมคาขายมากขน สงผลดตอการกระจาย

รายได แตสงผลกระทบตอการสญจรทางเทากดขวางการจราจร ท าใหมการจดระเบยบก าหนด

ขอบเขต “จดผอนผน” ในบางพนท มการระบระยะเวลาอนญาตใหประกอบกจกรรมคาขายได เพอ

ลดผลกระทบตอปญหาการสญจร ในพนทศกษามจดผอนผนการคาใน 2 บรเวณไดแก

- จดผอนผนบรเวณถนนอโศกมนตรฝงตะวนออก

ตงแตบรเวณหนาลานมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เรอยลงไปทางถนนสขมวท

ระยะทางประมาณ 800 เมตร ปจจบนมผคารวมทงสน 177 ราย โดยหามท าการคาระหวางเวลา

06.00-19.00น. (ขาวTNN, 2558: ไมปรากฏเลขหนา) อนญาตใหคาขายไดตงแตเวลา 19.00น. เปน

ตนไป เนองจากในอดตสงกระทบกบการสญจรบนทางเทาทมอยหนาแนนบนถนนอโศกมนตร

- จดผอนผนถนนเพชรบรทางฝงตะวนออก

บรเวณหนาคอนโด ไปทางสแยกอโศก-เพชรบร

กจกรรมการคาขายนอกจดผอนผน

รถเขนขายของ มลกษณะทวไปในเมอง มการเขนขนมาจอดขายบนทางเทา บางสวนเขน

บนพนถนน เลยบขอบทางเทา

ซมขายอาหาร มการคาขายตงโตะขายอาหารเครองดมในบรเวณทมพนททางเทา บางจด

มการตงโตะประกอบอาหาร พรอมทนงรบประทาน โดยตงขายชวคราวมชวงเวลาการขายแตกตางกน

ในแตละพนทและเกบกวาดพนททางเทาหลงจดเกบราน

4. การทงขยะบนทางเทา

มการทงขยะบรเวณรมเสาไฟ และบรเวณโคนตนไม จากการส ารวจพบกองขยะบนทาง

เทาเปนประจ า สวนหนงมาจากแผงขายอาหารชวคราว และขยะจากอาคารบานเรอนทอยอาศยใน

ซอยยอย เนองจากบางพนทขาดจดทงขยะ และอปนสยมกงายของประชากร

5. การขบขรถจกรยานยนตบนทางเทา

การขบขรถจกรยานยนตรบจางบนทางเทา จากนสยความมกงาย กอใหเกดปญหา

อบตเหตเฉยวชน และปจจบนมปญหาอาชญากรรม เนองจากการกอเหตลกทรพยวงราวทรพย และ

อน ๆ ทสวนหนงเกดจากผขบขจกรยานยนตบนทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

97

รปท 36 ผงแสดงประเภทของกจกรรมพาณชยบรเวณพนทศกษา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

98

รปท 37 ผงแสดงความตอเนองและปรมาณกจกรรมพาณชยบรเวณพนทศกษา

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

99

บทท 5

การประเมนพนทศกษา

วธการประเมน

การประเมนทางเทาในขอบเขตพนทศกษารอบสถานรถไฟแอรพอรตลง สถานมกกะสน

การประเมนทางเทาเพอเปรยบเทยบพนท เพอใหงายตอการประเมน จากขอมลการส ารวจและ

วเคราะห ชวงทางเทาจากการแบงพนททางเทาในขอบเขตของพนทศกษา แสดงต าแหนงของชวงทาง

เทาอางองตามต าแหนงแผนผงทางชวงทางเทาความยาวประมาณ 150 เมตร การประเมนทางเทาจะ

แยกการประเมนตามลกษณะความสมพนธของทางเทา อธบาย 1) เกณฑการประเมน 2) ผลการ

ประเมน และ3) วเคราะหผลการประเมน

1) เกณฑการประเมนอางองตามปจจยและขอสรปจากการวเคราะหหลกการของแนวคด

ใชประเมน ขอมลวเคราะหดานคณภาพจากสภาพแวดลอม ผงแผนท และขอมลเชงปรมาณจากการ

ส ารวจ แบงชวงเกณฑการใหคะแนนตงแต 0-5 คะแนน

2) ผลการประเมน จดแสดงออกมาในรปแบบแผนภมแทง วางบนต าแหนงผงแผนท

เพอใหสามารถเปรยบเทยบ ปรมาณจากขนาด สภาพแวดลอมและต าแหนงทประเมน

3) วเคราะหผลการประเมน เปนการวเคราะหผลการประเมน และผลทปรากฎบนผง

จากการประเมน เพอสรปถง ความสมพนธของปญหากบสภาพแวดลอม น าไปสแนวทางการแกไข

การประเมนทางเทาในบรเวณพนทศกษา แยกการประเมนความสมพนธของลกษณะ

ทางเทาในแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชนไดดงน

1. ความสมพนธของทางเทากบสถานระบบขนสงมวลชน

2. ความสมพนธทางเทากบความตอเนองของกจกรรม

3. ความสมพนธทางเทากบระบบการสญจร

4. องคประกอบบนทางเทากบความสะดวกในการสญจร

5. สนทรยภาพกบทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

100

5.1 การประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชน

เนองดวยการสญจรดวยการเดนเทาเปนการเขาถงระบบขนสงสาธารณะขนตน จากการ

วเคราะหสามารถแยกความสมพนธได 2 ลกษณะ ไดแก ความสมพนธของสถานระบบขนสงมวลชน

กบพนทโดยรอบและความสมพนธของสถานระบบขนสงมวลชนกบระบบขนสงมวลชนใกลเคยง

ความสมพนธของทางเทากบสถานระบบขนสงมวลชน อางองจากลกษณะการศกษาดานความสมพนธ

ของระยะทางเดนทมผลตอพฤตกรรมการเดน การประเมนแบงเปน 2 สวนไดแก

สวนท 1 เกณฑการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

สวนท 2 เกณฑการประเมนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน

เกณฑการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

เกณฑการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา มจดประสงคเพอ

เปรยบเทยบศกยภาพการเขาถงบรการของสถานรถไฟฟาแอรพอรตลงกสถานมกกะสน เนองจาก

ระยะทางการเดนมผลตอพฤตกรรมการตดสนใจเลอกการเดนในการสญจร ดงนนระยะทางเพอเขาส

ระบบขนสงมวลชนจงมความส าคญในการพจารณาการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชน

กบทางเทา เพอใหเหนศกยภาพการเขาถงระบบขนสงมวลชนของทางเทาปจจบนในแตละชวง โดย

พจารณาระยะทางจากประตทางเขาของสถานโดยใชระยะทางการเดนจรงบนทางเทาเปนตวก าหนด

ระยะทางจากขอมลแผนท

เกณฑการใหคะแนนใชวธการประเมนระยะทางของการเดนจรงบนทางเทา ชวงตงแต

ประตทางเขาสถานถงทางเทาในแตละชวง ค านวนจากการวดระยะทางในแผนท (ตารางท 12)

ตารางท 10 เกณฑการใหคะแนนความสมพนธทางเทากบสถานมกกะสน (ทมา: ผวจย)

ความสมพนธกบสถานมกกะสน ระยะทางการเดน คะแนนประเมน

ระยะใกลมาก ทางเทาบรเวณตดตอกบสถาน 0-200 เมตร 5 คะแนน

ทางเทาใกลสถาน ใชเวลาเดนประมาณ 5 นาท 200-400 เมตร 4 คะแนน

ปานกลาง 400-600 เมตร 3 คะแนน

ไกล ระยะทางเฉลยของการเดน 600-800 เมตร 2 คะแนน

มระยะทางไกล สงผลตอการตดสนใจเลอกเดน มากกวา 800 เมตร 1 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

101

เกณฑการประเมนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน

การประเมนความตอเนองกบระบบขนสงมวลชนอน มจดมงหมายเพอพจารณาบทบาท

และศกยภาพของทางเทาในแตละชวงทตอโครงขายระบบขนสงมวลชน โดยระบบโครงขายการสญจร

ทดจะสามารถลดการใชรถยนตสวนบคคล สงเสรมการเดนและการใชระบบขนสงมวลชนทดตอเมอง

และมความยงยนกวาและการเชอมตอระหวางระบบขนสงมวลชนตองการพนททางเทา ดงนนทางเทา

ทมความสมพนธตอเนองกบระบบขนสงมวลชน จงมความส าคญตอการพฒนาโครงขายระบบขนสง

มวลชนภายในเมอง

เกณฑการใหคะแนนการประเมนพจารณาจากปรมาณของจดเชอมตอของระบบขนสง

มวลชนบนทางเทาในแตละชวง โดยก าหนดเกณฑการใหคะแนนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสง

มวลชนเชอมโยงกบระบบขนสงมวลชนอน ดงน

ตารางท 11 เกณฑการใหคะแนนความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน (ทมา: ผวจย)

ความสมพนธกบโครงขายระบบขนสงมวลชน จ านวนระบบขนสง

มวลชน คะแนน

ชวงทางเทามลกษณะเปนจดเปลยนถายการสญจร

มบทบาทตอระบบขนสงมวลชนมาก

มากกวา 3 ระบบ 5 คะแนน

ชวงทางเทามลกษณะเปนจดเปลยนถายการสญจร 3 ระบบ 4 คะแนน

ชวงทางเทามบทบาทตอระบบขนสงมวลชนปานกลาง 2 ระบบ 3 คะแนน

ชวงทางเทามบทบาทตอระบบขนสงมวลชนเลกนอย 1 ระบบ 2 คะแนน

ชวงทางเทาไมมระบบขนสงมวลชน ไมเชอมตอ 1 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

102

ผลการประเมนความสมพนธระบบมวลชน

รปท 38 แผนผงแสดงการประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชนกบทางเทารอบสถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

103

วเคราะหผลการประเมนความสมพนธระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

จากขอมลการประเมน ความตอเนองกบระบบขนสงมวลชนสาธารณะของทางเทา

โดยรอบสถานรถไฟฟาแอรพอรตเรลลงกสถานมกกะสน พบวา บรเวณถนนอโศก-ดนแดงฝง

ตะวนออก (DR102) มศกยภาพการเชอมตอระบบขนสงมวลชนทดทสด รองลงมาคอบรเวณถนน

อโศกมนตรฝงตะวนตก (AR101)

จากความสมพนธของการเขาถงการบรการของสถานรถไฟฟาแอรพอรตลงก สถาน

มกกะสน ค านวนจากระยะทางการสญจรบนทางเทาพบวา ทางเทาเลยบถนนอโศก-ดนแดงฝง

ตะวนตก (DR103, DR105) และบรเวณถนนอโศก-ดนแดงแยกถนนเพชรบรฝงตะวนออก (DR102) ม

ระยะหางการเดนจากสถานแอรพอรตลงกมกกะสน ทใกลและสามารถเขาถงไดสะดวกทสด เนองจาก

เปนชวงทางเทาทสามารถเขาถงสถานไดโดยไมผานจดตดการสญจร รองลงมาคอ บรเวณถนนเลยบ

ทางรถไฟ ชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนตก (RR102-RR110) ทมศกยภาพการเขาถงสถานในระยะ

การเดนเทาทสงเสรมตอการตดสนใจ

ตารางท 12 ตารางวเคราะหผลการประเมนความสมพนธของระบบขนสงมวลชนกบทางเทา

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ทางเทาบางชวงมระยะหางจากสถานไมมาก

- ทางเทาในชวงถนนอโศก-ดนแดง ฝงตรงขามสถาน จากสาเหต

การบรการจดขามถนนมนอย ท าใหมระยะทางการเดนจรงตอการ

เขาใชงานมาก ท าใหทางเทาบางชวงมความสมพนธกบสถาน

มกกะสนนอยกวาทควรจะเปน

ทางเทามศกยภาพในการเขาถง ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝง

ตะวนตก มระยะหางจากสถานนอย แตการเดนเขาถงสถานมระยะ

ทางไกล จากสาเหตการใชประโยชนทดนทมมาตงแตอดต

ทางเทามลกษณะเปนจดเปลยนถายการสญจร มบทบาทการ

เชอมโยงระบบขนสงหลายระบบ ควรมการจดการระบบการเดน

เพอเขาถงทางเทาชวงนอยางสะดวกปลอดภย และมประสทธภาพ

สำนกหอ

สมดกลาง

104

5.2 การประเมนความเชอมโยงกจกรรมทางเทา

กจกรรมทเกดขนในพนทรอบระบบขนสงมวลชนมความหลากหลาย มปรมาณและ

ชวงเวลาแตกตาง ทางเทาสามารถสรางความเชอมโยงกจกรรมในพนทกบกจกรรมการสญจรในระบบ

ขนสงมวลชน ชวยใหเมองพฒนาอยางยงยน เกณฑการประเมนแบงเปน 3 สวนไดแก

สวนท 1 เกณฑการประเมนความหลากหลายของกจกรรม

สวนท 2 เกณฑการประเมนปรมาณของกจกรรมบนทางเทา

สวนท 3 เกณฑการประเมนทางเทากบความตอเนองของกจกรรม

เกณฑการประเมนความหลากหลายของกจกรรม

การประเมนบทบาทความหลากหลายของกจกรรมในทางเทาแตละชวงพจารณาจาก

ความสมพนธของกลมผใชงานทางเทาบรเวณพนทศกษา ไดแก กลมนกเรยนนกศกษา กลมผคาขาย

กลมผอยอาศย กลมพนกงาน เปนตน ความเชอมโยงการใชประโยชนทดนกบระบบขนสงมวลชน

สามารถวเคราะหเสนทางการสญจรของกลมผใชงานทางเทา จากสถานทประกอบกจกรรม ในการ

เขาถงระบบขนสงมวลชน จากการศกษากจกรรมการใชทดนในพนทศกษาบรเวณรอบสถานรถไฟแอร

พอรตลงก สถานมกกะสน (รปท 39) สามารถแสดงใหเหนถงแสดงบทบาทและความส าคญของทาง

เทาในแตละชวงทมตอกลมผใชงาน

เกณฑการใหคะแนน ความหลากหลายของกจกรรมพจารณาจากความหลากหลายของ

กลมผใชงาน วเคราะหจากเสนทางการเขาถงสถาน

ตารางท 13 เกณฑการใหคะแนนความหลากหลายกจกรรม ทมา: ผวจย

ความหลากหลายของกลมผใชงาน คะแนน

มความหลากหลายมากทสด 5 คะแนน

มความหลากหลายมาก 4 คะแนน

มความหลากหลายมากปานกลาง 3 คะแนน

มความหลากหลายนอย 2 คะแนน

มความหลากหลายนอยมาก 1 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

105

รปท 39 แผนผงแสดงความสมพนธกลมผใชทางเทากบสถานรถไฟแอรพอรตลงก ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

106

เกณฑการประเมนปรมาณของกจกรรมบนทางเทา

เกณฑการใหคะแนน การประเมนความหนาแนน จากการนบจ านวนคนในชวโมงเรงดวน

ใน 1 นาท การเกบขอมลในแตละจดอางองวธการ Fruin (1971) ใน The Highway Capacity

Manual ใชชวงเวลา 15 นาท แลวหาคาเฉลยจ านวนคนใน 1 นาท เปรยบเทยบผลการประเมนพนท

ศกษาทชดเจน ชวงคะแนนปรมาณความหนาแนนจงใชอางองแบงชวงตามกลมขอมลตามหลกสถต

ตารางท 14 เกณฑการใหคะแนนปรมาณกจกรรมทางเทา ทมา: ผวจย

ความหนาแนนของการใชงาน จ านวนคน/ 1 นาท คะแนน

มปรมาณมากทสด >40 คน 5 คะแนน

มปรมาณมาก 20-30 4 คะแนน

มปรมาณปานกลาง 10-20 3 คะแนน

มการสญจรเบาบาง 5-10 2 คะแนน

แทบไมมการสญจร <5 1 คะแนน

เกณฑการประเมนความตอเนองกจกรรมบนทางเทา

เกณฑการใหคะแนนการประเมนพจารณาจากปรมาณชวงเวลากจกรรมสาธารณะบน

ทางเทาในแตละชวง อางองกบชวงเวลาการบรการในระบบขนสงมวลชนในปจจบนทวไป 16 ชวโมง

เรยงล าดบคะแนนจากมากไปนอย จากทางเทาทมชวงเวลากจกรรมบนทางเทา มากกวา 16 ชวโมง ท

5 คะแนน และใหคาคะแนนทางเทาทไมกจกรรมสาธารณะ 0 คะแนน (ตารางท 18)

ตารางท 15 เกณฑการใหคะแนนพนผวตางสมผส ทมา: ผวจย

ชวงเวลากจกรรมบนทางเทาใน 1 วน คะแนน

มากกวา16 ชวโมง 5 คะแนน

12 -16 ชวโมง 4 คะแนน

8 -12 ชวโมง 3 คะแนน

4 - 8 ชวโมง 2 คะแนน

1 - 4 ชวโมง 1 คะแนน

ไมมกจกรรม 0 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

107

ผลการประเมนความหลากหลายของกจกรรม

รปท 40 แผนผงแสดงการประเมนความตอเนองของกจกรรมทางเทารอบสถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

108

วเคราะหผลการประเมนความตอเนองของกจกรรม

จากขอมลการประเมนความสมพนธของกจกรรมบรเวณชวงทางเทาพบวา บรเวณในชวง

ถนนอโศกมนตรบรเวณตลาดรวมทรพย (AR105-AR106) มปรมาณการสญจรบนทางเทาหนาแนน

สอดคลองกบปรมาณกจกรรมพาณชยและลกษณะของพนททแวดลอมดวยแนวอาคารสงทมพนทการ

ใชงานสงในชวงเวลากลางวน สวนความตอเนองของชวงเวลากจกรรม บรเวณประตทางออกสถาน

รถไฟฟาใตดน ประตท1 และประตท 2 (AR101, PR201) มความตอเนองของปรมาณกจกรรมบนทาง

เทา สอดคลองกบเวลาการใหบรการของระบบขนสงมวลชน รองลงมาคอบรเวณถนนเพชรบรฝง

ตะวนออก (PR204) และบรเวณถนนเพชรบรฝงตะวนตกบรเวณตลาดมนพลาซา (PR110) ตามล าดบ

ตารางท 16 ตารางวเคราะหผลการประเมนความตอเนองของกจกรรมทางเทา

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ทางเทามความหลากหลายของกลมผใชงานและ

มปรมาณการสญจรมาก แตขาดความตอเนองของกจกรรม ทาง

เทามศกยภาพในการเชอมโยงกจกรรม ทางเทาในชวงนน

ตองการกจกรรมเพมเตมเพอเพมความตอเนองของกจกรรม

ทางเทามความสมพนธกบพนท มการใชงานตอเนองแต มปรมาณ

การใชงานเบาบาง อาจมสาเหตจากขอจ ากดของพนท ปญหา

อปสรรคการใชงานทางเทา

ทางเทามการใชงานเฉพาะกลม แตมปรมาณกจกรรมสญจรมาก

และมการใชงานตอเนอง

ทางเทาขาดความเชอมโยงกจกรรมในพนท มปรมาณการใชงาน

เบาบาง แตมการใชงานตอเนอง ไดแก ชวงทางเทาบรเวณหนา

สถานทมกจกรรมการเดนทางตอเนอง

สำนกหอ

สมดกลาง

109

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ทางเทามความสมพนธกบพนท มปรมาณกจกรรมนอย มปญหา

ทางเทารางในชวงเวลาทขาดการใชงาน

ทางเทามความหนาแนนการใชงานเพยงระยะเวลาหนง ลกษณะ

ดงกลาวเกดบรเวณหนาสถานทท างาน และสถานศกษา ทมการ

สญจรเปนกลมในชวงเวลาเรงดวน

ทางเทามปญหาการเชอมโยงกจกรรมในพนทมาก ขาด

ความสมพนธพนทและกจกรรมโดยรอบ

5.3 การประเมนระบบของการสญจรทางเทา

การประเมนระบบการสญจรทางเทา มจดประสงคเพอพจารณาประสทธภาพการสญจร

บนทางเทา ตามลกษณะทางเทาในแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน เกณฑการประเมน

แบงเปน 2 สวนไดแก

สวนท 1 เกณฑการประเมนความกวางทางสญจรทางเทา

สวนท 2 เกณฑการประเมนระดบการบรการบนทางเทา

เกณฑการประเมนความกวางทางสญจรทางเทา

ความกวางทางสญจรบนทางเทาสาธารณะ สามารถบอกขดความสามารถในการสญจร

บนทางเทา จากขนาดทางกายภาพโดยทวไปของผสญจร ขนาดรถเขน ระยะทเกดจากการใชงาน

รวมกน การสญจรไปเปนกลมและจากทศทางการสญจรทสวนทางกน ดงนนทางเทาทมขนาดความ

กวางเพยงพอสามารถรองรบผใชงานไดทกกลม ทกเพศทกวย ตามหลกการออกแบบสากล หรอการ

ออกแบบเพอทกคน ความกวางของทางสญจรจรง

เกณฑการใหคะแนน พจารณาเรยงล าดบจากจากความกวางเฉลยของชวงทางสญจรจรง

มากวา 2.50 เมตร ท 5 คะแนน ไปถง ความกวางทนอยกวา 0.60 เมตร ท 0 คะแนน (ตารางท 5-7)

สำนกหอ

สมดกลาง

110

ตารางท 17 เกณฑการใหคะแนนความกวางทางสญจรบนทางเทา

คะแนน ความกวางทาง

สญจร ค าอธบาย

5 มากกวา 2.50 เมตร สามารถเดนไดสะดวก รองรบการสญจรสวนทางของผใชงาน

ไดทกประเภททงการเดน รถเขนและการขบขรถจกรยาน

4 2.00-2.49 เมตร ขนาดทางสญจรมากกวามาตรฐานทางเทาขนต าในประเทศ

ทก าหนดไว สามารถสญจรดวยการเดนไดงาย เปนระยะท

รถเขนทวไปสามารถสญจรสวนทางได ตอบสนองการเดน

เปนกลมทมความสมพนธรวมกนสามารถรองรบการเดน

พรอมกนไดประมาณ 3-4 คน

3 1.50-1.99 เมตร ขนาดทางสญจรขนต าตามมาตรฐานทางเทาทก าหนดใน

ประเทศไทย สามารถเดนรวมกนไดสงสด 2-3 คน

โดยประมาณ เปนระยะขนต าทรถเขนสามารถสวนทางกบ

การเดนปกต

2 1.00-1.49 เมตร สามารถเดนรวมกนได 1-2 คนโดยประมาณ รองรบรถเขนได

แตไมสามารถสญจรในทศทางสวนทาง การเดนสญจรสวน

กนท าไดยากล าบาก

1 0.60-0.99 เมตร สามารถเดนได แตขาดความสะดวก ไมสามารถสวนทางกน

ไดโดยปราศจากการกระทบสงแวดลอม รถเขนไมสามารถ

สญจรได

0 นอยกวา 0.60 เมตร ไมสามารถสญจรได โดยไมกระทบกบพนทขางเคยง

สำนกหอ

สมดกลาง

111

เกณฑการประเมนระดบการบรการบนทางเทา

จากการลงส ารวจพนทศกษา พบวามลกษณะการสญจรแบบกลม บรเวณถนนอโศก

มนตรและถนนเพชรบร จากกลมคนขามถนน กลมนกเรยนนกศกษา พนกงานออฟฟศและกลม

ผโดยสารระบบขนสงมวลชน การประเมนระดบการบรการบนทางเทา จงเลอกใชเกณฑการประเมน

ระดบการสญจรแบบกลม (Platoon-Adjusted LOS Criteria) เปรยบเทยบระดบการบรการและ

อตราการไหลการเดน (Flow rate) ของจ านวนผสญจรบนชวงทางเทาใน 1 นาท ตามแบบการ

ประเมนระดบการสญจรของ Pushkarev and Zupan อยางไรกตามเกณฑการประเมนระดบการ

บรการถกพฒนาเพอประเมนเปรยบเทยบอตราการไหลของยานยนตบนถนนและทางเทาทมการ

สญจรหนาแนน แตไมเหมาะสมในการใชพจารณารวมกบทางเทาทมความกวางต ากวามาตรฐานทไม

สามารถสญจรไดตามปกต

การประเมนระดบคะแนนเรยงล าดบ จากระดบการบรการในระดบ A ท 5 คะแนน ไปส

ระดบ F ท 0 คะแนน ปรบหนวยวด อตราการไหลตามระบบเมตรกซเพอความสะดวกในการใชงานใน

ประเทศไทย

ตารางท 18 เกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพของการสญจร ทมา: ตารางระดบการบรการของ

Fluin (1971) และ Pushkarev and Zupan เปรยบเทยบและแปลงหนวยโดยผวจย

ระดบการบรการ

บนทางเทา

(P LOS)

เกณฑอตราการไหลเฉลย

(Average Flow LOS Criteria)

เกณฑอตราการไหลแบบกลม

(Platoon-Adjusted LOS Criteria)

คะแนนประเมน

(p/ min/ ft) (p/ min/ m) (p/ min/ ft) (p/ min/ m)

A ≤ 5 ≤ 16.4 ≤ 0.5 ≤ 1.64 5 คะแนน

B > 5-7 > 16.4 - 22.96 > 0.5-2 > 1.64 - 9.84 4 คะแนน

C > 7-10 > 22.96 – 32.80 > 3-6 > 9.84 - 19.68 3 คะแนน

D >10-15 > 32.80 – 49.20 > 6-11 > 19.68 - 36.08 2 คะแนน

E >15-23 > 49.20 – 75.45 > 11-18 > 36.08 - 59.05 1 คะแนน

F va va > 18 > 59.05 0 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

112

ผลการประเมนระบบการสญจรทางเทา

รปท 41 แผนผงแสดงผลการประเมนระบบการสญจรบนทางเทารอบสถานมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

113

วเคราะหผลการประเมนระบบการสญจรทางเทา

ตารางท 19 ตารางวเคราะหผลการประเมน ระบบการสญจรทางเทา

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ทางเทามระบบการสญจรทางเทา เหมาะสม

ชวงทางเทามปรมาณระดบการบรการเหมาะสมกบปรมาณ

กจกรรมการสญจร

ความกวางทางสญจรเฉลยนอย แตมระดบการบรการสง

ชวงทางเทามระดบการบรการมาก แสดงปรมาณการสญจรเบา

บาง อาจมสาเหตจากความกวางของทางสญจรต ากวาขนาด

มาตรฐาน ขาดความสะดวกและปลอดภยในการสญจร

ทางเทามระบบการสญจรเทางเทาปานกลาง

ชวงทางเทามปรมาณการสญจรหนาแนน ทางสญจรทางเทาควร

ไดรบความสะดวกในการสญจรเพมเตม

ทางเทามระบบการสญจรเทางเทาไมหมาะสม

ทางเทามการสญจรหนาแนน แตทางเทามความกวางพนททาง

สญจรไมเพยงพอ ควรพจารณาปรบขยายความกวางของทาง

สญจรทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

114

5.4 การประเมนองคประกอบทางเทา

การประเมนองคประกอบทางเทา พจารณาบนเกณฑการประเมนบนพนฐานของความ

ปลอดภยตามแนวคด การออกแบบสากลเปนหลก (Universal design) ทรอบระบบขนสงมวลชน

องคประกอบบนทางเทาควรสงเสรมความสะดวกในการสญจร สงผลกระทบกบทางเทาในทศทางทไม

เปนอปสรรค แตสามารถสรางความตอเนองระหวางชวงทางเทา เกณฑการประเมนแบงเปน 3 สวน

ไดแก

สวนท 1 เกณฑการประเมนอปสรรคทางเทา

สวนท 2 เกณฑการประเมนคณภาพทางลาด

สวนท 3 เกณฑการประเมนระดบการบรการบนทางเทา

เกณฑการประเมนอปสรรคทางเทา

การประเมนองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรคตอการสญจรบนทางเทา ใชวธการ

ลงพนทส ารวจพจารณาจากความกวางเฉลยของทางสญจรจรงจากผลกระทบของอปสรรคบนทางเทา

โดยพจารณาจดทมผลกระทบมากทสดในชวงทางเทานน ๆ

ตวอยางการประเมน

ทางเทาในชวง ก. มขนาดความกวางของไหลทางเฉลย 5 เมตร การส ารวจพบ

องคประกอบทเปนอปสรรคการสญจร 3 จด

จดท 1 ขนาดความกวางไหลทางเหลอ 2.5 เมตร ผลกระทบจากอปสรรค 50 %

จดท 2 ขนาดความกวางไหลทางเหลอ 3 เมตร ผลกระทบจากอปสรรค 40 %

จดท 3 ขนาดความกวางไหลทางเหลอ 1 เมตร ผลกระทบจากอปสรรค 80 %

สรปผลกระทบอปสรรคทางเทาชวง ก. ไดรบผลกระทบจากองคประกอบ 80 %

เกณฑการใหคะแนน ประเมนผลกระทบของอปสรรคบนทางเทา จากทางเทาทม

ผลกระทบของอปสรรคนอย ไปหามาก (ตารางท 5-11)

สำนกหอ

สมดกลาง

115

ตารางท 20 เกณฑการใหคะแนนอปสรรคทางเทา ทมา: ผวจย

ระดบอปสรรคบนทางเทา ผลกระทบอปสรรคความกวาง คะแนนประเมน

ไมสงผลกระทบตอการสญจร นอยกวา10% 5 คะแนน

มผลกระทบทางสญจรนอย 10-25% 4 คะแนน

มผลกระทบทางสญจรปานกลาง 25-40% 3 คะแนน

ผลกระทบตอการสญจรคอนขางมาก 40-55% 2 คะแนน

ผลกระทบตอการสญจรมาก 55-70% 1 คะแนน

มผลกระทบตอการสญจรมากเกนไป มากกวา 70 % 0 คะแนน

เกณฑการประเมนคณภาพทางลาด

องคประกอบทางลาดบนทางเทาในปจจบนมความส าคญตอการเปลยนระดบสญจรทาง

เทาส าหรบผใชรถเขนลอเลอน อ านวยความสะดวกเปดกวางส าหรบผใชงานทกเพศทวย ทางลาดทด

จะชวยลดอบตเหตจากการสญจร หลกการออกแบบทเปนสากล (Universal Design) เพอใหเกด

ความทดเทยม ในการตอบสนองการใชประโยชน

เกณฑการใหคะแนน ประเมนดวยการรวมผลการใหคะแนน ทงหมดเตม 5 คะแนน จาก

การส ารวจทางลาดสภาพของทางทางลาดในปจจบนในแตละชวงทางเทา พจารณาตามขอบงคบตาม

กฎกระทรวง พ.ศ. 2556 คณภาพของทางลาด ทท าหนาทเชอมตอระหวางชวงทางเทา

ตารางท 21 เกณฑการใหคะแนนระดบคณภาพของการสญจร ทมา: ผวจย

เกณฑการใหคะแนน 1.0 คะแนน 0.5 คะแนน 0 คะแนน

ปรมาณทางลาด มทกชวงพนตางระดบ มเพยงบางจด ไมม

ความกวางทางลาด > 1.20 เมตร 0.90-1.20 เมตร < 0.90 เมตร

ความลาดชน < 8.33 % 8.33-10 % > 10 %

สภาพพนผวทางลาด ใชงานไดด ปานกลาง แย

ราวจบ มทกชวงทางตางระดบ มเพยงบางจด ไมม

สำนกหอ

สมดกลาง

116

เกณฑการประเมนพนผวสมผส

เกณฑการใหคะแนนพนผวสมผสบนทางเทาพจารณาบนพนฐานของความปลอดภยของ

ผใชงานทางเทา โดยเนนความถกตองของระบบการตดตงทถกตอง อางองตามมาตรฐาน (ASA,

2557: 25) มากกวา การตดตงทวไปเนองจากอาจเกดอบตเหตจากการใชงานได

ตารางท 22 เกณฑการใหคะแนนพนผวตางสมผส ทมา: ผวจย

พนผวตางสมผสบนทางเทา คะแนน

มระบบพนผวตางสมผส มความปลอดภยถกตองตามมาตรฐาน สามารถใชงาน

ไดจรง มการวางทศทางการเดน เตอนอนตรายในชวงพนตางระดบและบรเวณ

องคประกอบทเปนอปสรรคทวไปการสญจร ระบบพนผวสมผสมความตอเนอง

ตลอดชวงทางเทา

5 คะแนน

มระบบพนผวตางสมผส มความปลอดภยถกตองตามมาตรฐาน ใชงานไดบาง

มการวางทศทางการเดน มการเตอนอนตรายในชวงพนตางระดบและบรเวณ

องคประกอบทเปนอปสรรคทวไป แตขาดตอเนองตลอดชวงทางเทา

3 คะแนน

มระบบพนผวตางสมผส แตไมมความปลอดภยถกตองตามมาตรฐาน ไม

สามารถใชงานไดจรง 1 คะแนน

ไมมระบบพนผวตางสมผส 0 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

117

ผลการประเมนองคประกอบทางเทา

รปท 42 แผนผงแสดงผลการประเมนองคประกอบทางเทารอบสถานมกกะสน ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

118

วเคราะหผลการประเมน

ตารางท 23 ตารางวเคราะหผลการประเมน องคประกอบทางเทา

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ลกษณะทางเทามการจดวางองคประกอบในระดบพอใชงาน ม

ผลกระทบจากอปสรรคนอย มความกวางของทางสญจร ทางลาด

มคณภาพการใชงานในระดบปานกลาง ขาดการตดตงระบบพน

ผวสมผส

ลกษณะทางเทามอปสรรคมาก พบในชวงทมกจกรรมการสญจร

หนาแนน ชวงถนนอโศกมนตร และถนนเพชรบร ความกวางของ

ทางสญจรไดรบผลกระทบจากองคประกอบบนทางเทามาก ทาง

ลาดมคณภาพปานกลาง ปจจบนไมมการตดตงระบบพนผวสมผส

ลกษณะทางเทารองรบกจกรรมเฉพาะการเดนเทา

มอปสรรคนอย ความกวางของทางสญจรไดรบผลกระทบจาก

องคประกอบบนทางเทานอย มการตดตงระบบพนผวสมผส แต

ไมสามารถใชการไดตามเกณฑมาตรฐานการออกแบบสากล ไมม

ทางลาด

สำนกหอ

สมดกลาง

119

5.5 การประเมนสนทรยภาพทางเทา

ความรสกพงพอใจในขณะใชงานทางเทาทมบรรยากาศแวดลอมทด สรางแรงจงใจในการ

เดนเพอเขาถงระบบขนสงมวลชน ทางเทาสาธารณะทสวยงาม มสวนชวยสงเสรมกจกรรมสาธารณะ

รวมกนระหวางผใชงานและสถาปตยกรรม สนทรยภาพบนทางเทาสามารเกดขน ไดงาย จากการจด

ระเบยบองคประกอบบนทางเทา พฤตกรรมการใชงาน การจดวางพนทสเขยวบนทางเทาทสรางรมเงา

สงผลดตอสภาวะความสบายในการใชงานพนทสาธารณะ เกณฑการประเมนแบงเปน 2 สวนไดแก

สวนท 1 เกณฑการประเมนพนทสเขยว

สวนท 2 เกณฑการประเมนความสะอาด

เกณฑการประเมนพนทสเขยว

การประเมนพนทสเขยวพจารณาจาก ความหนาแนนของพชพรรณบนทางเทาและ

ผลกระทบจากภมทศนตอมมมองขณะสญจร ประเภทของพชพรรณ เชน ไมยนตน ไมพม ไมคลมดน

ต าแหนงของพชพรรณ บทบาทของพชพรรณทมตอทางเทา ตนไม

ตารางท 24 เกณฑการใหคะแนนพนทสเขยว ทมา: ผวจย

พนทสเขยวบนทางเทา คะแนน

มพชพรรณหนาแนน ตอเนองหลายระดบ

4.0-5.0

มพชพรรณ กระจายทวไป

3.0-3.9

สำนกหอ

สมดกลาง

120

คะแนน พนทสเขยวบนทางเทา

มไมพมและพชพรรณเลกนอย

2.0-2.9

ไมมพนทสเขยวแตสามารถมองเหนจากพนทอน

1.0-1.9

ไมมพนทสเขยวและไมสามารถมองเหน 0

เกณฑการประเมนความสะอาด

สนทรยภาพจากพนททางเทาทมความสะอาดชวยสงเสรมกจกรรมในพนทและสงเสรม

การใชงาน ความสะอาดบนทางเทา อางองจาก พระราชบญญตรกษาความสะอาด และความเปน

ระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ. 2535 มผลบงคบใชใน กรงเทพมหานคร สามารถประเมนได

จากการส ารวจลกษณะทางกายภาพของทางเทาในแตละชวง และพจารณาการจดการรกษาความ

สะอาด สามารถแบงระดบของความสะอาดจากการส ารวจไดดงน

- ทางเทา มความสะอาดตอเนอง

ทางเทามความสะอาด ไดรบความดแลตอเนองรวมกนจากเทศบาลและเอกชนในพนท

พบเหนในบรเวณ ทางเทาหนาสถานทส าคญ ทางเทาหนาอาคารส านกงานหนวยงานรฐ ทางเทาหนา

อาคารสงทมการอยอาศยรวมกนมการดแลอยางใกลชด เนองจากความสะอาดทางเทาในบรเวณ

สถานทส าคญสงผลกระทบตอภาพลกษณองคกร บางแหงมการดแลอยางเขมงวดจากพนกงานรกษา

ความปลอดภย

สำนกหอ

สมดกลาง

121

- ทางเทามความสะอาดปานกลาง

ทางเทามความสะอาด ไดรบการดแลรกษาในบางชวงเวลาในพนทอยางสม าเสมอ จาก

ผใชประโยชนทดนในพนท พบเหนในบรเวณ หนาอาคารทอยอาศย สถานประกอบการ ท าใหผใช

ประโยชนทดนมสวนรวมชวยดแลรกษาความสะอาดทางเทา ลกษณะดงกลาวรวมถงพนททมกจกรรม

การใชงานเบาบาง แตขาดการดแลรกษาตอเนอง

- ทางเทาขาดความสะอาด มการจดการตามชวงเวลาจ ากด

ทางเทามการทงขยะบนพนผวทางเทา สงผลกระทบตอภมทศนทางสายตาในชวงเวลา

การสญจรในเวลากลางวน แตไดรบการดแลจดการ โดยหนวยงานรฐและพนกงานท าความสะอาด

พนทในเวลากลางคน เนองจากทางเทามปรมาณการใชงานสง และบางแหงขาดแคลนจดพกขยะท า

ใหเกดพฤตกรรมการทงขยะบนทางเทา พบเหนในบรเวณทางเทาหนาพนทสาธารณะ ทมการใชงาน

รวมกน เชน ทางเทาสาธารณะ

- ทางเทาขาดความสะอาดและไมมการดแลรกษา

ทางเทามการทงขยะบนพนผว สงผลกระทบตอภมทศนทางสายตาตอผสญจรในทก

ชวงเวลา ขาดการดแลรกษา พบไดในบรเวณทางเทาใกลพนทรางหรอพนทมการบกรกพนท

เกณฑการใหคะแนน พจารณาจากผลกระทบทางสายตาจากความสะอาดรวมกบการจด

ระเบยบองคประกอบบนทางเทา จดชวงระดบคะแนนตามระดบของความสะอาดทพบ

ตารางท 25 เกณฑการใหคะแนนความสะอาดบนทางเทา

เกณฑการใหคะแนนความสะอาดบนทางเทา คะแนน

ทางเทามความสะอาดตอเนอง 3.6-5.0

ทางเทามความสะอาดปานกลาง 2.6-3.5

ทางเทาขาดความสะอาด มการจดการตามชวงเวลาจ ากด 1.6-2.5

ทางเทาขาดความสะอาดและไมมการดแลรกษา 0.1-1.5

สำนกหอ

สมดกลาง

122

ผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา

รปท 43 แผนผงแสดงผลการประเมนองคประกอบทางเทารอบสถานมกกะสน

ทมา: ผวจย

สำนกหอ

สมดกลาง

123

วเคราะหผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา

ตารางท 26 ตารางวเคราะหผลการประเมนสนทรยภาพทางเทา

ลกษณะความสมพนธ ค าอธบาย

ลกษณะทางเทาสนทรยภาพในการสญจร มบรรยากาศทด

สงเสรมการเดนบนทางเทา มการจดการดแลตอเนอง

ลกษณะทางเทาภายนอก มการดแลความสะอาดตอเนอง ใน

บรเวณทขาดรมเงาจะขาดความสบายในการสญจรบนทางเทา

ลกษณะทางเทาขาดความสะอาด และขาดบรรยากาศการสญจร

ทด มผลกระทบทางสายตา

5.6 สรปผลการประเมนพนทศกษา

จากตารางสรปผลคะแนนการประเมนทางเทาในแตละชวง การประเมนทางเทาปฎบต

ตามเกณฑการประเมนทไดจากการวเคราะหแนวคดในแตละชวงสรปผลการประเมนจากชวงคะแนน

5 คะแนน ท าการหาคาเฉลยและเปรยบเทยบเพอบอกลกษณะทางเทาในแตละชวงทางเทา ดงน

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7 แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทาชวงถนน

ก าแพงเพชร7ฝงตะวนตก และทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนออก

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนตก

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนตก (RR101, RR103) มคะแนนการประเมน

ลกษณะทางเทาตามตามแนวคด 2.65/ 5.00 คะแนน ทงหมด 2 ชวง มคะแนนเฉลย มคะแนน

ความสมพนธระบบขนสงมวลชนเฉลยสงทสด ท 3.75 เนองจากเปนชวงทางเทา บรเวณทางเขาออก

สถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสนทมระยะการเดนเขาถงระบบขนสงมวลชนตาง ๆ ไดใน

ระยะทางใกลเคยง แตขาดความเชอมโยงกจกรรมกบพนทโดยรอบ ดานความหลากหลายของ

สำนกหอ

สมดกลาง

124

กจกรรม ปจจบนมระบบการสญจรทสะดวก คลองตว แตขาดความปลอดภยในดานองคประกอบทาง

เทา และขาดการรองรบการใชงานของผพการ มความสะอาดปานกลาง

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนออก

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนออก (RR201-RR205) มชวงทางเทาสมพนธ 3

ชวง มคะแนนเฉลยลกษณะทางตามตามแนวคดท 0.85/ 5.00 คะแนน มความสมพนธตอระบบ

ขนสงมวลชนนอยถงปานกลาง เปนชวงทางเทา บรเวณฝงตรงขามสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถาน

มกกะสนทมระยะการเดนเขาถงระบบขนสงมวลชนตาง ๆ ไดในระยะทางใกลเคยง ขาดความ

เชอมโยงกจกรรมกบพนทโดยรอบ ปจจบนเปนทางเขาออกชมชนรถไฟมกกะสน ทอยอาศยในพนท

เปนระยะเวลานาน ท าใหทางเทาขาดการดแลจดการดานสนทรยภาพ

ทางเทาชวงถนนเพชรบร

ทางเทารมถนนระหวางถนนเพชรบร แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทาชวง

ถนนเพชรบรฝงตะวนออก และทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก

ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนออก

ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนออก (PR201-PR208) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 2.08/ 5.00 แบงการประเมนออกเปน 8 ชวง ชวงบน (ทศเหนอ) 4 ชวง

และชวงลาง (ทศใต) 4 ชวง

- ทางเทาชวงบน (PR201, PR203, PR205, PR207) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตาม

ตามแนวคดท 2.20/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนปานกลาง มความเชอมโยง

กจกรรมนอยในทางเทาชวง (PR205, PR207) มระบบการสญจรทางเทาทคลองตว ขาดการรองรบ

การใชงานของผพการทางสายตา มความสะอาดปานกลาง บรเวณใกลแยกถนนอโศก เพชรบร

- ทางเทาชวงลาง (PR202, PR204, PR206, PR208) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทา

ตามตามแนวคดท 1.97/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนนอยโดยเฉลยนอย (1.38

คะแนน) มความเชอมโยงกจกรรมนอยในทางเทาชวงใกลแยกถนน (PR202, PR204) เนองจากม

ปญหาดานขนาดทางสญจร มอปสรรคทางเทามาก ทางลาดสวนใหญ ใชการไดยาก ขาดการรองรบ

การใชงานของผพการทางสายตาและผสงอาย มสนทรยภาพในระดบปานกลาง

สำนกหอ

สมดกลาง

125

ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก

ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก (PR101-PR110) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 2.39/ 5.00 คะแนน แบงการประเมนออกเปน 10 ชวง ชวงบน (ทศเหนอ)

5 ชวง และชวงลาง (ทศใต) 5 ชวง

- ทางเทาชวงบน (PR101, PR103, PR105, PR107, PR109) มคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 2.32/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนนอย (1.75

คะแนน) มความเชอมโยงกจกรรมนอยใน ขาดปรมาณและความตอเนองในทางเทาชวงใกลแยกถนน

(PR103-PR105) มระบบการสญจรทางเทาทคลองตวด มองคประกอบทางเทาเปนอปสรรคปานกลาง

ไมรองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหน ทางเทามสนทรยภาพทด

- ทางเทาชวงลาง (PR102, PR104, PR106, PR108, PR110) มคะแนนเฉลย

ลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท 2.47/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบตอขนสงมวลชนนอย ม

ความเชอมโยงกจกรรมนอย และขาดความตอเนองบรเวณหนาสถานศกษา (PR104, PR106) และม

อปสรรคทางเทามากในชวงเดยวกน มระบบการสญจรโดยรวมทด ทางลาดสวนใหญ ใชการไดยาก ไม

รองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหน และผสงอาย มสนทรยภาพเฉลยในระดบทด

ทางเทาชวงถนนอโศก-ดนแดง

ทางเทารมถนนระหวางถนนอโศก-ดนแดง แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทา

ชวงถนนถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ และทางเทาชวงถนนถนนอโศก-ดนแดงดานทศใต

ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงดานทศใต

ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงใต (DR101-DR106) ทางเทาชวงตงแตจดตดถนน

เพชรบรไปถงแยกทางดวนถนนจตรทศ ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

2.18/ 5.00 คะแนน แบงการประเมนออกเปน 6 ชวง ฝงซาย 3 ชวง และฝงขวา 3 ชวง

- ทางเทาฝงซาย (DR101, DR103, DR105) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตาม

แนวคดท 2.26/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนปานกลางถงระดบด (2.83

คะแนน) มความเชอมโยงกจกรรมนอยใน ขาดปรมาณกจกรรมและความตอเนองของกจกรรมในทาง

เทาชวงใกลแยกถนน (DR103 – DR105) มระบบการสญจรทางเทาปานกลาง มองคประกอบทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

126

ทเปนอปสรรคมาก ทางลาดและพนผวตางสมผสไมรองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหน

ทางเทามสนทรยภาพปานกลาง

- ทางเทาฝงขวา (DR102, DR104, DR106) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตาม

แนวคดท 2.09/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบตอขนสงมวลชนปานกลาง มความเชอมโยง

กจกรรมปานกลาง มคาคะแนนประเมนต าในชวงทางเทาบรเวณใตทางดวนแยกถนนจตรทศ (DR106)

มความคลองตวในการสญจร มอปสรรคทางเทามากตลอดชวงทางเทา ทางลาดสวนใหญ ใชการได

ยาก ไมรองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหนและผสงอาย ขาดสนทรยภาพทางเทา

ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ

ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ (DR201-DR204) ทางเทาชวงตงแตแยก

ทางดวนถนนจตรทศ บรเวณใตทางดวนศรรช ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตาม

แนวคดท 1.83/ 5.00 คะแนน แบงการประเมนออกเปน 4 ชวง ฝงซาย 2 ชวง และฝงขวา 2 ชวง

- ทางเทาฝงซาย (DR201, DR203) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

2.08/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนนอย มความเชอมโยงกจกรรมนอย ขาด

ปรมาณกจกรรมและความตอเนองของกจกรรม มระบบการสญจรทคลองตว มองคประกอบทางเทาท

เปนอปสรรคมาก ทางลาดและพนผวตางสมผสไมรองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหน

ทางเทามสนทรยภาพปานกลาง

- ทางเทาฝงขวา (DR202, DR204) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

1.57/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนนอย มความเชอมโยงกจกรรมนอย ขาด

ปรมาณกจกรรมและความตอเนองของกจกรรม มระบบการสญจรทคลองตว มองคประกอบทางเทาท

เปนอปสรรคมาก ทางลาดและพนผวตางสมผสไมรองรบการใชงานของผบกพรองทางการมองเหน

ทางเทามสนทรยภาพปานกลาง

ทางเทาชวงถนนอโศกมนตร

ทางเทาชวงถนนถนนอโศกมนตร (AR101-AR108) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทาง

เทาตามตามแนวคดท 2.30/ 5.00 คะแนน แบงการประเมนออกเปน 8 ชวง ฝงซาย 4 ชวง และฝง

ขวา 4 ชวง

สำนกหอ

สมดกลาง

127

- ทางเทาฝงซาย (AR101, AR103, AR105, AR107) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตาม

ตามแนวคดท 2.57/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบขนสงมวลชนปานกลาง มความเชอมโยง

กจกรรมทด มความระบบการสญจรทางเทาระดบปานกลาง มองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรค

มาก ในชวง แยกถนนอโศกเพชรบร และชวงตลาดรวมทรพย (AR101, AR107) มชวงทางสะพานขาม

คลองดวยขนบนได (AR103) ปราศจากทางลาดและพนผวตางสมผส ไมรองรบการใชงานของผ

บกพรองทางการมองเหน มกจกรรมหนาแนนและมปญหาดานการจดการขยะ ทางเทามสนทรยภาพ

ปานกลาง

- ทางเทาฝงขวา (AR102, AR104, AR106, AR108) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตาม

ตามแนวคดท 2.03/ 5.00 คะแนน มความสมพนธระบบตอขนสงมวลชนนอย มความเชอมโยง

กจกรรมในระดบปานกลาง มคาคะแนนประเมนต าในชวงทางเทาบรเวณแยกถนนเพชรบร (AR102)

และมชวงทางสะพานขามคลองดวยขนบนได มความคลองตวในการสญจรระดบปานกลาง มอปสรรค

ทางเทามากตลอดชวงทางเทา ทางลาดสวนใหญ ใชการไดยาก ไมรองรบการใชงานของผบกพรอง

ทางการมองเหนและผสงอาย มสนทรยภาพทางเทาในระดบปานกลาง

ทางเทาชวงถนนจตรทศ

ทางเทาชวงถนนจตรทศ แบงการศกษาออกเปน 2 สวน ไดแก ทางเทาชวงถนนจตรทศ

ฝงตะวนออก และทางเทาชวงถนนจตรทศ ฝงตะวนตก

ชวงถนนจตรทศฝงตะวนตก

ชวงถนนจตรทศฝงตะวนตก (JR101-JR104) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทา

ตามตามแนวคดท 0.98/ 5.00 คะแนน แบงการประเมนออกเปน 4 ชวง ชวงบน (ทศเหนอ) 2 ชวง

และชวงลาง (ทศใต) 2 ชวง

- ทางเทาชวงบน (JR101, JR103) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

0.63/ 5.00 คะแนน ขาดความสมพนธระบบขนสงมวลชน พนทขาดความเชอมโยงกจกรรม ทางเทาม

ความกวางไมเพยงพอตอการสญจร มองคประกอบทางเทาเปนอปสรรคปานกลาง อาจเปนอนตราย

ตอผใชงาน ขาดสนทรยภาพทด

- ทางเทาชวงลาง (JR102, JR104) มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

1.33/ 5.00 คะแนน ขาดความสมพนธระบบขนสงมวลชน พนทขาดความเชอมโยงกจกรรม ม

สำนกหอ

สมดกลาง

128

องคประกอบทางเทาเปนอปสรรคนอย ไมมทางลาด มการใชพนผวตางสมผสไมถกตองบรเวณจดตด

ถนน อาจเปนอนตรายตอผใชงาน มสนทรยภาพปานกลาง

ชวงถนนจตรทศฝงตะวนออก

ชวงถนนจตรทศฝงตะวนออก (JR201-JR204) เปนชวงทางเทาบรเวณใตทางดวน

ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท 1.59/ 5.00 คะแนน แบงการประเมน

ออกเปน 4 ชวง ชวงบน (ทศเหนอ) 2 ชวง และชวงลาง (ทศใต) 2 ชวง

- ทางเทาชวงบน (PR201, PR203) บรเวณใตทางดวน มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทา

ตามตามแนวคดท 1.43/ 5.00 คะแนน ขาดความสมพนธระบบขนสงมวลชน พนทขาดความเชอมโยง

กจกรรม ทางเทามระบบการสญจรคลองตวด มองคประกอบทางเทาเปนอปสรรคมาก ขาดการ

รองรบการใชงานของผพการทางสายตาและผสงอาย ขาดสนทรยภาพทด

- ทางเทาชวงลาง (JR202, JR204) บรเวณใตทางดวน มคะแนนเฉลยลกษณะทางเทา

ตามตามแนวคดท 1.74/ 5.00 คะแนน ขาดความสมพนธระบบขนสงมวลชน พนทขาดความเชอมโยง

กจกรรม ทางเทามระบบการสญจรคลองตวด มองคประกอบทางเทาเปนอปสรรคมาก ขาดการ

รองรบการใชงานของผพการทางสายตาและผสงอาย ขาดสนทรยภาพทด

ตารางท 27 ตารางแสดงระดบคะแนนเปรยบเทยบในแตละชวงถนน

สำนกหอ

สมดกลาง

129

แผนภมท 3 แผนภมเปรยบเทยบคะแนนเฉลยจากการประเมนทางเทาในแตละชวงถนน

สำนกหอ

สมดกลาง

130

บทท 6

การวเคราะหแนวทางการออกแบบทางเทา

การวเคราะหแนวทางการปรบปรงพนท จากผลการประเมนทางเทา สามารถสรปสภาพ

ปญหาบรเวณทางเทารอบพนทสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกสนเพอน ามาวเคราะหสภาพพนท

ของปญหา เพอน าไปสแนวทางออกแบบแกไขทางเทาในพนทศกษาแบงเปน 3 สวน ไดแก

1) ขนตอนการวเคราะหปญหาทางเทา 2) ขนตอนการวเคราะหแนวทางการแกปญหา 3) ขนตอนสรป

แนวทางการออกแบบทางเทาในพนทศกษา

6.1 วเคราะหปญหาทางเทา

จากผลการประเมนทางเทาตามลกษณะแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

สามารถวเคราะหปญหาทางเทาจากผลการประเมน สามารถสรปสภาพปญหาแยกตามประเภท

ความสมพนธตาง ๆ ของแนวคด เพอน าไปวเคราะหแนวทางการแกปญหาทางเทา

การวเคราะหปญหาทางเทาจากผลการประเมน

จากตารางผลการประเมนทางเทาในพนทศกษา คะแนนการประเมนทางเทาแตละชวง

สามารถวเคราะหปญหาแยกตามลกษณะความสมพนธของทางเทาตามแนวคดการพฒนาพนทรอบ

ระบบขนสงมวลชน เมอพจารณารวมกบขอมลการส ารวจ สามารถทราบถงสาเหตของปญหาของทาง

เทาในแตละชวงไดดงน

1. ปญหาทางเทากบระบบขนสงมวลชน

1.1 ขาดแคลนทางเขาถงสถาน

จากขอมลการส ารวจพบวา ปญหาปรมาณการใชบรการในสถานรถไฟแอรพอรตลงก

สถานมกกสนทเบาบาง มสาเหตประการหนงจาก ความสะดวกของการเดนเทา เปรยบเทยบจาก

ขอมลปรมาณการสญจร (แผนภมท 4) จะเหนไดชดเจนวาปจจบนมการเขาใชบรการสถานรถไฟแอร

พอรตลงกสถานมกกะสนดวยทางเดนยกระดบมากกวาการเดนบนระดบพนถนน ขามผานจดตดถนน

ก าแพงเพชร7 และจดตดรางรถไฟ อกทงถนนก าแพงเพชร7 เนองจากไมมพนทไหลทางและทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

131

(รปท 44) การเดนเทาเพอเขาสสถานจงขาดความปลอดภย เชน เดยวกบทาเรอดวนคลองแสนแสบท

ประสบปญหาขอจ ากด ทางเทาเขาสทาเรอ ถกจ ากดพนทดวยโครงสรางสะพานและขอบเขต

กรรมสทธทดน (รปท 48)

รปท 44 ภาพแนวรวและอาคารรางบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ทมา: ผวจย

แผนภมท 4 ปรมาณความหนาแนนของกจกรรมการสญจรในพนทแยกตามชวงทางเทา

ทมา: ขอมลการส ารวจ

สำนกหอ

สมดกลาง

132

1.2 ขาดการวางนโยบายและแผนพฒนาทชดเจน

จากการศกษาขอมลแผนพฒนาระบบคมนาคมในอดตทผานมา พบวาการพฒนาระบบ

ขนสงมวลชนมความลาชาและไมเปนไปตามแผนงาน เสยประโยชนดานการแขงขนทางเศรษฐกจ

ระหวางภมภาค ระบบขนสงมวลชนทผานระยะเวลาการใชงานมานานเชน รถไฟสายตะวนออก อาจ

ช ารดและเกดอบตเหต สาเหตสบเนองมาจากปญหาทางดานการเมองการปกครอง การคอรปชนใน

หนวยงานรฐ สวนในดานการจดพนททางเทาส าหรบการเขาถงสถาน ขาดการเตรยมความพรอมและ

ใหความส าคญ ไมเดนบนทางเทาไดอยางสะดวกตลอดการสญจร (รปท 45)

1.3 ทางเทาสถานขาดความสะดวกและปลอดภย

จากการประเมนการใหคะแนนดานองคประกอบทางเทา พบวาทางเทาในสถาน มการ

กอสรางทไมไดมาตรฐานท าใหทางเทาในสถานไมไดรบความส าคญ การออกแบบทางเทาไมไดค านงถง

พฤตกรรมของผใชงาน สงผลใหองคประกอบพนผวทางเทากลายเปนอปสรรค ขาดการตดตงระบบ

พนผวตางสมผสทถกตองตามมาตรฐานของการใชงาน (รปท 46)

สาเหตหลกเรมตนจาก การขาดการวางนโยบายและแผนพฒนาทชดเจนในการจดการ

ระบบขนสงมวลชน ขาดการศกษาและใหความส าคญกบการเดนเทา วเคราะหการใชงานรวมกบทาง

เทาในพนท การจดท าระบบโครงสรางพนฐานของระบบขนสงมวลชนสาธารณะตองการการพฒนา

1.4 ปญหาการควบคมจดระเบยบรถรบจาง

ขอจ ากดของพนททางเทา ปจจบนในกรงเทพมหานครมมปรมาณกลมผใหบรการวนรถ

จกรยานยนตรบจางในจ านวนมากกวาหนงแสนคน และเพมขนอยางตอเนอง ทางกรงเทพมหานคร

รวมกบกรมขนสงทางบกจงเรมมนโยบาย ด าเนนโครงการจดระเบยบ ควบคมผใหบรการ

รถจกรยานยนตรบจางขนปายแสดงทหมายพรอมราคาไวชดเจนทก ๆ วนมอเตอรไซค เพอจด

ระเบยบและแกปญหามาจากกลมผมอทธพล วนรถจกรยานยนตเถอน ทงยงมปญหาในดานการ

ใหบรการ บรเวณทางเทาทมการจอดรถจกรยานยนตรอ การจดแสดงปายวน กอปญหาการกดขวาง

การสญจรบนทางเทา เบองตนทางกรงเทพมหานครไดขอความรวมมอหางสรรพสนคาและอาคาร

ส านกงานใหชวยจดหาพนทจอดวนรถจกรยานยนตรบจาง ซงไดมการด าเนนการในบางพนท แตใน

สวนพนทสาธารณะอน ๆ ยงไมไดมการด าเนนการจดระเบยบจดจอดวนรถจกรยานยนตแตอยางใด

การจอดรถจกรยานยนตรบจางบนทางเทา สงผลกระทบตอความกวางของทางสญจรจรงบนทางเทา

เปนอนตรายสงผลตอการเกดอบตเหตรถเฉยวชนคนบนทางเทาอกดวย (รปท 47)

สำนกหอ

สมดกลาง

133

รปท 45 ภาพแสดงปญหาทางเทาขาดความตอเนองบรเวณใตสถานมกกะสน

รปท 46 ภาพแสดงปญหาองคประกอบทางเทาบรเวณใตสถานมกกะสน

รปท 47 (ภาพซาย) ภาพการพนสขอความบนทางเทาของวนรถจกรยานยนตรบจาง

รปท 48 (ภาพขวา) ภาพทางเดนเขาทาเรอสะพานอโศก

สำนกหอ

สมดกลาง

134

2. ปญหาทางเทากบกจกรรมการใชพนท

2.1 กจกรรมหาบเรแผงลอยบนทางเทา

กจกรรมเชงพาณชยบนทางเทาชวยสรางความตอเนองกบกจกรรมในพนทแตสงผล

กระทบในเชงอปสรรคการสญจร ลดความกวางของทางสญจร สงผลสนทรยภาพบนทางเทา และการ

ทงขยะบนทางเทา ปจจบนเรมมการบงคบใชกฎหมายมากขนบรเวณทางเทาถนนอโศกมนตรทมความ

หนาแนนของการสญจรสง และการขายอาหารบนทางเทาบนถนนเพชรบร (รปท 49)

2.2 ปญหาขาดแคลนพนทสาธารณะ

ปจจบนพนทเมองขาดแคลนพนทสาธารณะส าหรบประกอบกจกรรมรวมกน จากขอมล

การส ารวจพนทรอบสถานรถไฟมกกะสนปจจบนพบวา พนทดงกลาวมความส าคญในยานเศรษฐกจ ม

การลงทนในมลคาสง ในธรกจอสงหารมทรพยและอาคารส านกงาน เนองจากเปนเขตพนพาณชยก-

รรม และมความตองการลงทนอยางตอเนอง ท าใหละแวดดงกลาวขาดพนทสาธารณะส าหรบ

เชอมโยงกจกรรมทางเทาตามจดมงหมายของแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน

2.3 ปญหาทางเทาขาดความตอเนองของกจกรรม

จากการส ารวจพบวา พนทศกษามลกษณะความเปนเมองยานการคา

ปญหาทางเทาขาดความตอเนองของกจกรรม เกดขนในหลายชวง ทางเทาขาดความตอเนองกบพนท

เมอง เกดจากสาเหตความไมตอเนองของทางเทา ชวงถนนก าแพงเพชร7 ฝงตะวนออกทขาดทางเทา

ในการสญจร การลกล าพนทของชมชนรถไฟมกกะสน จดตดการสญจร แยกถนน ปจจยเหลานสงผล

กระทบตอความตอเนองของกจกรรม ทางเทาสวนใหญในพนทขาดความตอเนองของชวงเวลา

กจกรรม จากการส ารวจและประเมนพนท ไดแก บรเวณทางเทาชวงถนนจตรทศ ถนนอโศกมนตรชวง

สะพานขามคลองแสนแสบ ถนนเพชรบรฝงตะวนตกหนาสถานศกษา ถนนอโศก-ดนแดงทง 2 ฝง (รป

ท 53-54)

2.4 ปญหาทางเทากบชมชนรมทางรถไฟมกกะสน

ชมชนรมทางรถไฟมกกะสนทมประชากรกวา 200 ครวเรอน 1,300 คน (ส านกขาว

สงแวดลอม, 2556: ไมปรากฎเลขหนา) อยอาศยอยางแออด (รปท 51) มการใชประโยชนในลกษณะ

ลกล าพนทสาธารณะ เปนปญหาสงคมเมองทเกดขนมาเปนเวลานาน ผลกระทบการใชพนทชมชนท

ขาดการจดระเบยบ เกดความเสอมโทรม และขาดความปลอดภยในการเดนทาง ไมเกดการใชพนท

ท าใหเสนทางการสญจรถกปดกนลง (รปท 50-54)

สำนกหอ

สมดกลาง

135

รปท 49 ภาพรานอาหารบนทางเทาบรเวณถนนเพชรบร

รปท 50 ภาพรานคาบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงซาย

รปท 51 ภาพบรเวณดานหนาชมชนรมทางรถไฟมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

136

รปท 52 ภาพแสดงพนทรางขาดการใชประโยชน บรเวณถนนอโศก-ดนแดง

รปท 53 (ภาพซาย) ภาพการใชประโยชนทดนบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงซาย

รปท 54 (ภาพขวา) ภาพการใชประโยชนทดนบรเวณถนนก าแพงเพชร7 ฝงขวา

รปท 55 ภาพพนทสาธารณะบรเวณใตทางดวน

สำนกหอ

สมดกลาง

137

3. ปญหาทางเทากบระบบการสญจร

3.1 ปญหาความกวางของทางเดนเทาไมเหมาะสม

จากการส ารวจและประเมนทางเทา พบวามชวงทางเทาทมขนาดความกวางนอยกวา

1.50 เมตร อยหลายชวง ไดแก ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนออกชวงใกลแยกถนน ชวงถนนจตร

ทศ ทางเทาชวงถนนอโศกมนตรฝงซายชวงสะพานขามคลองแสนแสบ (รปท 59-61)

3.2 ปญหาขาดแคลนพนททางเทาบรเวณทางขามถนน

ระบบการสญจรมทศทางการสญจรตดผานและซอนทบเสนทางระหวางทางเดนและทาง

วงรถ บรเวณทางขามถนนทมรถสญจรบนถนนในปรมาณมาก จากการส ารวจพบวา บรเวณทางขาม

ชวงทางเทาถนนจตรทศ (รปท 64) ขาดความปลอดภยในการขามถนน เนองจากเปนชวงทางรถวงขน

ทางดวนดวยความเรงรบ บรเวณสแยกถนนและจดตดของทางรถไฟ จ าเปนตองการพนทส าหรบยนรอ

สญญาณเพอขาม ระยะเวลาในการรอสญญาณไฟจราจรทมากกวาการเดนขามถนนทางเดยว ท าให

จ านวนผยนรอมากขน จงมความตองการพนทบนทางเทาส าหรบรองรบ พฤตกรรการใชงานบนทาง

เทา การขบขจกรยานยนตรบจางบนทางเทาในขณะทมการเดนและยนรอสญญาณไฟจราจรเพอขาม

ถนนอาจกอใหเกดอบตเหตไดงาย

4. ปญหาดานองคประกอบทางเทา

4.1 ปญหาองคประกอบขาดการจดระเบยบ

จากการส ารวจพบวา องคประกอบบนทางเทา ประเภทเสาไฟฟา ตโทรศพทและตงาน

ระบบสาธารณปโภคในหลายชวง สงผลกระทบตอความกวางสญจรบนทางเทามาก ท าใหทางเทาไม

สามารถรองรบการสญจร การเดน รถเขน (รปท 56-58)

4.2 ปญหาองคประกอบทางลาดไมไดมาตรฐาน

การส ารวจพบวา การจดท าทางลาดบนทางเทาขาดมาตรฐาน มความคลาดเคลอน ท าให

ทางเทาบางพนทมความลาดชนมากกวา สงผลตอผใชรถเขนทใชงานไดยากล าบากขน การประเมน

ทางลาด ในประเทศอเมรการคาความลาดชนท 2% ท าใหผใชรถเขนและผสงอายไดรบความ

สะดวกสบาย แตดวยเหตการณน าทวนขงบนถนน ทเกดขนบอยในพนทท าให การจดท าทางเทาม

ระดบพนทางเทาสงกวาพนถนน การแกปญหาทสามารถท าไดทพบเหนอยในปจจบนคอการเพมชวง

ความยาวของทางลาดใหมากขน หรอยกระดบพนเสมอกนในระหวางชวงทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

138

4.3 ปญหาองคประกอบพนผวตางสมผส

ทางเทาในพนทศกษายงขาดระบบพนผวตางสมผส มการตดตงใชงานในบางชวองทาง

เทาแตไมสามารถใชงานได เพราะการตดตงระบบพนผวตางสมผสขาดความตอเนอง มการตดตงใช

งานเพยงบางชวงทางเทา และขาดความเขาใจ (รปท 62-63) ท าใหผใชงานทางเทาทมปญหาทาง

สายตาไมสามารใชงานไดจรง และอาจเกดอนตรายการใชงานจรงได หากการตดตงระบบพนผวตาง

สมผสขาดความสมบรณ

รปท 56 ปญหาทางเทาบรเวณถนนเพชรบร

รปท 57 ปญหาทางเทาบรเวณถนนเพชรบร

สำนกหอ

สมดกลาง

139

รปท 58 ภาพกลมเสาไฟฟาบนทางเทา บรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร

(59) (60) (61)

รปท 59 (ภาพซาย) ภาพทางเทาแคบบรเวณถนนอโศกมนตร

รปท 60 (ภาพกลาง) ภาพทางเทาแคบบรเวณสะพานประสานมตร

รปท 61 (ภาพขวา) ภาพทางเทาแคบบรเวณถนนจตรทศ

สำนกหอ

สมดกลาง

140

รปท 62 (ภาพซาย) ภาพการใชพนผวตางสมผสไมถกตอง บรเวณแยกถนนจตรทศ

รปท 63 (ภาพขวา) ภาพการใชพนผวตางสมผสไมถกตอง บรเวณหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงก

มกกะสน

รปท 64 ภาพบรเวณแยกถนนจตรทศ

สำนกหอ

สมดกลาง

141

5. ปญหาสนทรยภาพทางเทา

5.1 สนทรยภาพทางเทากบพนราง

การปรบเปลยนกรรมสทธทดน อยระหวางรอการซอขายกลมผลงทนเขามาพฒนา พนท

ท าใหถกทงรางจากการส ารวจพบได ในบรเวณถนนอโศก-ดนแดงและแยกเพชรบร และบรเวณรมทาง

รถไฟสายตะวนออก เชนเดยวกบพนทขางสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน ทปจจบนการ

รถไฟก าลงด าเนนแผนพฒนาพนท

5.2 การจดการขยะ

แมวาปจจบนจะมกฎหมายบงคบใชดานสาธารณะสข เกยวกบการจดการความสะอาด

บนทางเทา แตการควบคมยงไมเขมงวด การอยอาศยอยางแออดในเมองยอมเกดปรมาณขยะมาก

จากการส ารวจพบวา มจดทงขยะประจ าอยางไมเปนระเบยบบนทางเทาเปนประจ า และจะไดรบการ

ก าจดเกบในเวลากลางคน และการทงขยะในพนทราง บรเวณรมทางเทา

รปท 65 ภาพแสดงภมทศนทางเทาบรเวณถนนเอโศก-ดนแดง

สำนกหอ

สมดกลาง

142

รปท 66 ภาพแสดงการทงขยะบนทางเทา บรเวณถนนอโศกมนตร

รปท 67 ภาพแสดงการทงขยะบนทางเทา บรเวณถนนเพชรบร

สรปปญหาทางเทาในพนทศกษา

ขอสรปปญหาทางเทารอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสนในแตละชวงมปญหา

แตกตางกน ตามผลของการประเมน ลกษณะปญหาทางเทาทอนตราย และอาจสงผลกระทบตอผ

สญจรทางเทา ควรไดรบการแกปญหาเรงดวน ดงน

1. ความกวางทางเทาและไหลทางแคบเกนไป

จากการวเคราะหพนทศกษาและพฤตกรรมการสญจรพบวา ชวงทางเทาขนานถนน

หลายพนทมขนาดความกวางของทางสญจรจรงทนอยกวา 1.50 เมตร ทางเทาทมความกวางของไหล

ทางแคบเกนไป สงผลใหองคประกอบทางเทาทวไปกลายเปนอปสรรคการสญจรทสงผลกระทบมาก

ไมสามารถรองรบกลมผใชงานรถเขน และอาจสงผลกระทบตอความปลอดภยของการใชงานในกลม

นกเรยนนกศกษาทมอยในปรมาณมาก การส ารวจแสดงผลการวเคราะหดวยผงแสดงคณภาพของ

สำนกหอ

สมดกลาง

143

ขนาดทางสญจรในพนทศกษา (รปท 68) พบวาชวงทางเทาบางพนท การเดนทวไปไมสามารถท าได

บางพนทเดนไดยากล าบาก จ าเปนตองเดนออกจากพนททางเทาไปเดนบนถนน จากการวเคราะหชวง

ทางเทาดงกลาว เหนสมควรใหมการแกปญหาเรงดวน ปรบปรงขนาดไหลทางและพนททางเทาแคบ

สรปในผงแสดงต าแหนงทางเทาทมความกวางทางเทาต ากวามาตรฐาน (รปท 69)

2. ขาดการจดระเบยบกจกรรมการใชงานบนทางเทา

กจกรรมการใชงานทางเทาเชงพาณชย และจกรยานยนตรบจางบนทางเทาในพนทศกษา

บนทางเทาทมขอจ ากด พนททางเทาทมความกวางไมเพยงพอ กลายเปนอปสรรค พฤตกรรมของ

ผใชงานทขาดความรบผดชอบตอสวนรวม และขาดการบงคบใชกฎหมายควบคมอยางจรงจงตอเนอง

3. ทางเทาไมสามารถรองรบการใชงานไดทกกลมผใชงาน

สาเหตจากองคประกอบทางเทาและความกวางของทางสญจรจรงบนทางเทาทไม

สามารถรองรบผใชงานไดทกเพศทกวย มอปสรรคมากนอยแตกตางกนในแตละชวง ท าใหไมสามารถ

สญจรไดอยางตอเนอง

4. การขามถนนระหวางชวงทางเทาไมมความปลอดภย

ทางเทาบรเวณพนทศกษาขาดแคลนพนททางเทาบรเวณทางขามถนน ไมมระบบการ

หยดหรอชะลอความเรว มปญหามากบรเวณแยกถนนก าแพงเพชร7 หนาสถานรถไฟแอรพอรตลงก

สถานมกกะสน และแยกถนนจตรทศบรเวณใตทางดวน สาเหตมาจากนโยบายการพฒนาเมองของ

ภาครฐทเนนแกปญหาการจราจรบนถนนเปนหลก ไมใหความส าคญกบผสญจรบนทางเทา

5. ทางเทารางขาดกจกรรมการใชงาน

ชวงทางเทาทขาดกจกรรมขาดการใชงาน ในชวงระยะเวลานาน ท าใหทางเทาบรเวณ

ดงกลาวขาดความปลอดภย อาจกลายเปนจดเกดปญหาอาชญากรรมบนทางเทา เปนผลกระทบ

ตอเนองจากทางเทาขาดความตอเนองของกจกรรม ผลกระทบจากลกษณะจดตดการสญจรบรเวณ

ทางแยกถนน พนทรางรอการพฒนาและการบกรกทดนรมทางรถไฟ แยกถนนจตรทศใตทางดวน เปน

บรเวณทพบเหนไดชดเจนทสด รองลงมาคอบรเวณถนนก าแพงเพชร7

6. พฤตกรรมการทงขยะบนทางเทา

บรเวณพนทศกษา มกจกรรมการใชประโยชนทดนมกจกรรมการอยอาศย และพาณชยก

รรมหนาแนน ผลตขยะตอเนองในปรมาณมากทกวน ท าใหเกดพฤตกรรมการก าจดขยะทมกงาย และ

ขาดความรบผดชอบเปนประจ า ขาดการบงคบใชกฎหมายควบคมอยางจรงจงตอเนอง

สำนกหอ

สมดกลาง

144

รปท 68 ผงแสดงคณภาพของขนาดทางสญจรในพนทศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

145

รปท 69 ผงแสดงต าแหนงทางเทาทมความกวางทางเทาต ากวามาตรฐาน

สำนกหอ

สมดกลาง

146

6.2 วเคราะหแนวทางการแกปญหาทางเทา

จากขนตอนการวเคราะหปญหาทางเทาในพนทศกษา น าไปสการเสนอแนะแนวทางการ

ออกแบบทางเทาในพนทศกษา แนวทางการออกแบบทางเทา ตามจดมงหมายของแนวคดการพฒนา

พนทรอบระบบขนสงมวลชนมงเนนพจารณาจากสภาพแวดลอมและระบบสาธารณปโภคทมอยเดม

เพอการใชทรพยากรทมอยจ ากด ในการออกแบบปรบปรง จากลกษณะปญหาทพบจากขอมลการ

ส ารวจพนทและการประเมนทางเทา สามารถเสนอแนวทางการแกไขปญหา เพอใชเปนแนวทางการ

ออกแบบปรบปรงทางเทาตามลกษณะความสมพนธของแนวคดการพฒนาพนทรอบระบบขนสง

มวลชนไดดงน

1. แนวทางการสงเสรมความสมพนธของระบบขนสงมวลชน

1.1 เพมเสนทางการเขาถงสถาน

อางองจากขอมลเกณฑการส ารวจและประเมน เกยวของกบระยะทางการเดน และจาก

ขอมลการประเมน พฤตกรรมการใชงานของพนทสาธารณะรอบสถานมกกะสน พบวาในพนทแนว

ถนนก าแพงเพชร7 ทตดตอกบกจกรรมบรเวณถนนเพชรบร มศกยกภาพในการเขาถงสถานรถไฟฟา

แอรพอรตลงก สถานมกกะสน แตขาดความตอเนองของการสญจร จากสาเหตของการพฒนาเมองท

เนนการใชยานยนต (Urban Sprawl) ทขาดการวางแผนพฒนาทางผงเมอง การเพมเสนทางการ

เขาถงดวยระบบการสญจรทางเทา จะชวยขยายขอบเขตของการบรการระบบขนสงมวลชน ชวยให

ประชาชนผอยอาศยทวไป สามารถเขาถงไดสะดวกรวดเรวยงขน

1.2 ปรบปรงพนททางเทาใตสถานมกกะสน

- พนทจดจอดรถก าหนดจดจอดส าหรบกลมผบรการรถรบจาง รถจกรยานยนตรบจาง

เพอลดผลกระทบตอการสญจรบนทางเทา ผานการด าเนนการควบคมระดบนโยบาย จดระเบยบจด

จอดรถรบจางตอไป

- จดระเบยบและปรบปรงความสมบรณขององคประกอบบนทางเทา ทางลาด ปาย

รถเมล ปายบอกทาง ปายโฆษณา

- เพมการสอสารขอมลต าแหนงทตงของสถานจากภายนอก ดวยปายบอกทาง และ

บรเวณทางเขาสถาน ใหสงเกตทางเขาออกไดงาย ดวยองคประกอบทางภมสถาปตยกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

147

รปท 70 การสญจรบรเวณทางขามหนาสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

รปท 71 ภาพอาคารรางบรเวณขางสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

148

รปท 72 ผงขอเสนอแนะแนวทางแกปญหาการเขาถงสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน

สำนกหอ

สมดกลาง

149

2. แนวทางการสงเสรมความตอเนองของกจกรรม

จากขอมลการส ารวจพนทศกษา พบวามแนวโนมการพฒนา โครงการอสงหารมทรพย

ประเภทคอนโดมเนยมมากขน อยางตอเนองบรเวณรมถนนทางหลก ปรมาณผอยอาศยทก าลงเพมขน

สงผลดตอจ านวนผใชงานระบบขนสงมวลชนสาธาณะของเมองในอนาคต แตโครงการเนนกลม

ประชากรผมรายไดสง มการลอมรวกนบรเวณและเปนการใชประโยชนเพออยอาศยเพยงอยางเดยว

ท าใหความหลากหลายของกจกรรมการใชพนททางเทาลดนอยลง ขาดความสมพนธกบทางเทา

ประเภทในบรเวณดงกลาว

- การเพมพนทสาธารณะ

- ก าหนดจดผอนผนบนทางเทาทขาดกจกรรม แตมความกวางเหมาะสม

- ปรบปรงพนทราง จดท ารวกน ใหเกดความปลอดภย

- ปรบปรงการใชงานพนทชมชนแออด

- เพมความตอนเนองของชวงเวลากจกรรม

3. แนวทางสงเสรมระบบการสญจรบนทางเทา

ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน รวมกบส านกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ (ศวปถ., 2557: 15) ไดจดท าคมอการออกแบบทางขามถนนทปลอดภย คมอการจดการ

ความเรวในชมชนและคมอการจดการความเสยงการเกดอบตเหตในชมชน โดยเรยบเรยงจากงานวจย

ตาง ๆ มแนวทางการปฎบตดงน

- เพมพนททางเทาส าหรบการขามถนน

การเดนขามถนนในปจจบนนอกจากตองการความปลอดภยในการเดน พนทส าหรบการ

ยนรอกอนขามถนนกมความส าคญ โดยขนาดพนท จะสมพนธกบปรมาณการสญจร เชน ในบรเวณจด

ขามถนนทมการสญจรผานเฉลย 30 คน/ นาท หากมชวงเวลาการรอสญญาณไฟจราจร 3 นาท

ปรมาณความตองการพนทบนทางเทาส าหรบการยนรอเพอขามถนนในจดนน ควรรองรบปรมาณ

พนทส าหรบ 90 คนเปนอยางนอย

- การจ ากดความเรวรถบนถนน

การจ ากดความเรวดวยองคประกอบบนทองถนน

สำนกหอ

สมดกลาง

150

เนนชะลอความเรว มวสดทนยมใชเหลากหลายประเภทเนนยาง มการศกษาดานขนาด

และความสงของเนนทเหมาะสมทใช จากการศกษาพฤตกรรมการขบขทศนคตของผขบขตอเนน

ชะลอความเรวพบวา

ตดตงปายเตอนชะลอความเรว สามารถตดตงในลกษณะกรอบของตวเลขบนปายเสา

ตวเลขขางถนน บนทางเทา หรอใชการตดตงบนโครงสรางเสาคานรวมกบการจ ากดความสงของรถ ใช

รวมกบไฟสองสวางในพนททมความเรวของการสญจรสง

ท าสบนพนถนน ผวขาว-แดงบน มนษยสามารถสงเกตและจ าแนกสไดงาย

- ปรบปรงความสมบรณขององคประกอบทางเทา

- เพมความกวางทางเทาและไหลทาง ในบรเวณทขาดแคลน

- จดระเบยบองคประกอบบนทางเทา

- ปรบปรงความตอเนองของทางลาด

4. แนวทางสงเสรมดานมมมองและทศนยภาพบนทางเทา

1. จดระบบจดเกบขยะบนทางเทา

2. จดระเบยบกจกรรมพาณชยบนทางเทา

3. จดองคประกอบบนทางเทา

4. สรางบรรยากาศทดในการเดนทาง

สำนกหอ

สมดกลาง

151

6.3 บทสรปแนวทางการออกแบบทางเทา

จากขอมลการวเคราะหผงพนทศกษา ผลการประเมนทางเทา รายละเอยดลกษณะของ

ปญหาทางเทา สามารถสรปแนวทางการออกแบบ ทางเทาบรเวณรอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก

สถานมกกะสน ดวยแนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชน จ าแนกตามชวงถนนดงน

ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7

แนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7 แบงเปน 2 สวนไดแก ทาง

เทาบรเวณใตสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถานมกกะสน และทางเทาขนานรางรถไฟนอกสถาน

มกกะสน ทางเทาบรเวณดงกลาวควรมความสะดวกในการสญจร ปลอดภยเปนหลก และท าหนาท

เชอมตอกจกรรมรอบนอกใหเขาถงระบบขนสงมวลชนไดสะดวก วเคราะหจากขอมลการส ารวจและ

ประเมนทางเทาในพนทศกษา เสนอแนะแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณใตสถานรถไฟแอรพอรต

ลงกสถานมกกะสน ดงน

- ปรบปรงองคประกอบทางเทาบรเวณใตสถาน ทช ารดและไมไดมาตรฐานใหสามารถใช

การไดสะดวก ปลอดภย

- ปรบปรงทางเทาใตสถาน ใหสามารถรองรบระบบขนสงมวลชนอน จดจอดรถประจ า

ทาง และรถรบจาง เพอใหสถานเกดความสมพนธตอโครงขายระบบขนสงมวลชนทดยงขน

แนวทางการออกแบบบรเวณทางเทาขนานรางรถไฟนอกสถานมกกะสน วเคราะหจาก

ขอมลการส ารวจและประเมนทางเทาในพนทศกษามขอเสนอแนะ ดงน

- จดท าทางเทาขนานถนน ตลอดชวงฝงตะวนออก และบรเวณฝงตะวนตก นอกสถาน

รถไฟมกกะสน ชวง RR105-RR109 โดยพฒนาใหเกดทางเทากวาง 3 เมตรขนไป เพอใหสามารถ

รองรบกจกรรมการเปลยนถายการสญจรในระบบขนสงมวลชน พฒนาเปนจดผอนผนการคาขายบน

ทางเทา จดบรการจอดรถรบจาง ใหเกดความตอเนองของกจกรรมสาธารณะบนทางเทาใหเกดความ

ตอเนองกบทางเทาชวงถนนอโศก-ดนแดงและถนนเพชรบร เชนเดยวกบทางเทาฝงตะวนออก ชวงลาง

RR202-RR208

- จดระเบยบการใชประโยชนทดนบรเวณชมชนรมทางรถไฟมกกะสน แกปญหาความ

ทรดโทรมของพนท หรอจดการบรรเทาปญหาผลกระทบทางภมทศนดวยการสรางแนวรว หรอพนทส

เขยวปกคลม

สำนกหอ

สมดกลาง

152

- จดท าทางขามจดตดบรเวณแยกถนนและรางรถไฟสายตะวนออก ประกอบระบบ

สญญาณไฟจราจรและองคประกอบทางเทา ทางลาด พนผวตางสมผส รองรบผใชงานทกกลม บน

พนททางเทาส าหรบยนรอขณะรอขาม หรอจดท าทางเดนขามยกระดบ หรอทางเชอมใตพนดนจาก

สถานรถไฟฟาใตดนเพอขามจดตดและเขาถงสถานไดสะดวกยงขน

รปท 73 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนก าแพงเพชร เปรยบเทยบกบปจจบน

สำนกหอ

สมดกลาง

153

รปท 74 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนก าแพงเพชร7

สำนกหอ

สมดกลาง

154

ทางเทาชวงถนนเพชรบร

แนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทาชวงถนนเพชรบรในชวงพนทศกษา มลกษณะทาง

เทาทท าหนาทเชอมตอกจกรรมพนทรอบนอก กบโครงขายระบบขนสงมวลชน ทางเทาควรมลกษณะ

เชอมโยงกจกรรมทมประสทธภาพและมสนทรยภาพทด

- ควบคมกจกรรมการใชพนททางเทา ทเปนอปสรรคการสญจรทางเทา บรเวณชวง

PR102 และ PR104 ยกเลกการใหบรการรถจกรยานยนตรบจาง บรเวณแยกถนน เนองจากขาด

ความปลอดภย ตอการสญจรบนถนนและทางขาม และการขายอาหารบนทางเทาทเปนอปสรรคการ

สญจรบนทางเทา บรเวณ PR102 PR201 PR203

- ปรบปรงเพมขนาดทางเดนเทา ปรบลดชองทางการสญจรบนถนน บรเวณทางเทาฝง

ตะวนออกชวง PR202 และPR204 ขาดแคลนพนททางเทา รวมกบการจดท าราวกน เพอปองกน

อนตรายจากยานยนต บรเวณทางเทาทมความกวางทางสญจรนอยกวา 1.50 เมตร

- จดระเบยบบองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรค ปรบปรงองคประกอบทางลาด พนผว

ตางสมผสใหสามารถใชงานไดตอเนองตลอดทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตกทประสบปญหา

รปท 75 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร เปรยบเทยบกบ

ปจจบน

สำนกหอ

สมดกลาง

155

รปท 76 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนอโศก-เพชรบร

ทางลาด

สำนกหอ

สมดกลาง

156

ทางเทาชวงถนนอโศก-ดนแดง

แนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดง ควรใหความส าคญ

ทางเทาบรเวณทางขามและความสะดวกของการเดนบนทางเทา เนองจากเปนชวงถนนทมชองทาง

การสญจรทงหมด 8 ชองจราจรบนถนน ผานแยกถนนทเปนจดตดการสญจร 3 แยก แตขาดแคลน

ทางขามฝงทางเทา ท าใหปจจบนการสญจรขามฝงมระยะทางไกล จากขอมลการส ารวจและการ

ประเมนทางเทามแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณถนนอโศก-ดนแดงดงน

- จดองคประกอบประเภทปายจราจรเพอเตอนผขบขยานยนตใหระวงคนขามถนน ใน

บรเวณทางเทากอนถงทางขามแยก

- ปรบปรงองคประกอบทางลาด และพนผวตางสมผสบนทางเทาบรเวณ ทกแยกถนน ให

ผใชรถเขน และผบกพรองทางสายตาสามารถขามถนนไดอยางปลอดภย

- จดระเบยบองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรคการสญจรทางเทา

- ปรบแนวขอบทางเทาบรเวณจดตดทางสญจร ใหเกดมมมองทปลอดภยสามารถ

สงเกตเหนคนขามและยานยนตบนถนนไดงาย บรเวณจดขาม

ทางเทาชวงถนนอโศกมนตร

แนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทาชวงถนนอโศกมนตร ทมลกษณะเปนพนท

กจกรรมเชงพาณชยทส าคญ ควรใหความส าคญกบความปลอดภยเปนหลก และเนนการรองรบ

ผใชงานทกกลม เปนหลกเนองจากทางเทาชวงถนนอโศกมนตรมกจกรรมหลากหลาย มการสญจร

หนาแนนทงบนทางเทาและยานยนตบนถนน มลกษณะเปนทางเทาขนานกบแนวถนน และม

สถานศกษาในบรเวณใกลเคยงทง 2 ฝง

- ปรบปรงเพมขนาดทางเดนเทา ปรบลดชองทางการสญจรบนถนน บรเวณบนได

สะพานขามคลองแสนแสบทมขนาดคบแคบยากแกการสญจรทง 2 ฝงถนน ปรบเปลยนบนไดสะพาน

เปนทางลาด ใหสามารถรองรบการใชงานส าหรบผใชรถเขนทวไป และจดท าทางลาดพรอมราวจบ

ตอเนองไปยงพนททางเดนรมคลองและทาเรอดวนคลองแสนแสบทมทางเขาทแคบกวามาตรฐานทาง

เทา เพมขนาดทางเทาบรเวณฝงขวาชวง AR104 มไหลทางและทางเทาแคบเพยง 0.60-0.80 เมตร

จากปญหาขอจ ากดขอบเขตทดน จ าเปนตองมการเพมพนททางเทาเรงดวน เพอใหกลมผทวไป

สำนกหอ

สมดกลาง

157

นกเรยนนกศกษา และผใชรถเขนสามารถขามไปถงบรเวณแยกอโศก-เพชรบร ทมลกษณะเปนจด

เปลยนถายการสญจรทส าคญ

- ยกเลกวนรถจกรยานยนตรบจางบรเวณทเปนอปสรรคและสงผลกระทบตอทางเทา

โดยเฉพาะบรเวณ AR101-AR104 ทมปญหาการขบขบนทางเทา เพอปองกนอนตรายและปญหาการ

ขบขรถจกรยานยนตบนทางเทาและการขบขทผดกฎจราจน เชนเดยวกบการจดระเบยบผคาขายแผง

ลอยบรเวณตลาดรวมทรพย

- จดระเบยบบองคประกอบทางเทาทเปนอปสรรค ปายโฆษณา และตโทรศพท

สาธารณะททรดโทรมมจ านวนมากและมการใชงานเบาบางในปจจบนบนทางเทาในพนทควรไดรบ

การพจารณาจดระเบยบรอถอนในจดทสงผลกระทบ และเปนอปสรรคตอการสญจรมาก

- เพมพนททางขาม บรเวณชวงทางเทา AR105-AR107 บรเวณตลาดรวมทรพยทมการ

เดนเปนกลม มความหนาแนนการสญจรสงในชวงเวลาเรงดวน อาจท าทางขามในระดบเดยวกบความ

สงทางเทาเพออ านวยความสะดวกในการเดนและลดความเรวของยานยนตบนถนน

รปท 77 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกสะพานขามคลองแสนแสบ เปรยบเทยบ

กบปจจบน

สำนกหอ

สมดกลาง

158

รปท 78 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกสะพานขามคลองแสนแสบ

สำนกหอ

สมดกลาง

159

ทางเทาชวงถนนจตรทศ

แนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทาชวงถนนจตรทศทมลกษณะทางเทาขนานถนน

และทางดวนยกระดบ ควรใหความส าคญกบความปลอดภยบรเวณจดตดการสญจร และกจกรรมการ

ใชงานเบาบางในพนท จากลกษณะการใชประโยชนทดนและพนทราง บรเวณแยกถนนใตทางดวน

ปจจบนมกจกรรมการใชประโยชนทดนเปนทจอดรถเปนหลก จากขอมลพนทศกษาและผลการ

ประเมนทางเทาชวงถนนจตรทศ มแนวทางการออกแบบทางเทาดงน

- ปรบปรงเพมขนาดทางเดนเทา และปรบมมของขอบทางเทา บรเวณชวงทางเดนเทาฝง

ตะวนตก ชวง JR101 และ JR103 ปจจบนขาดความปลอดภย เปนชวงทางเทาทมขนาดไหลทางแคบ

เปนชวงทางลงของยานยนตเขาสถนนอโศก-ดนแดงโดยปราศจากจดหยดและมมมองขณะขามถนนถก

บดบงดวยแนวรวทดน ไมตองการมมมองทปลอดภยบรเวณทางเทาใกลจดขาม

- ปรบปรงใชงานองคประกอบพนผวตางสมผสและทางลาด ตามมาตราฐานการตดตง

- ปรบปรงองคประกอบทางเทาไฟสองสวาง บรเวณชวงใกลแยกถนนใตทางดวน ทม

พนทกวางและมการสญจรเบาบาง ใหเกดความปลอดภยในเวลากลางคน เนองจากพนทดงกลาวขาด

กจกรรม ประกอบกบพนทก าลงอยในชวงการเปลยนแปลงและพฒนาการใชประโยชน และควรมการ

ตดตงองคประกอบกลองวงจรปดชวยดแลรกษาความปลอดภยบนทางเทาเพมเตม

รปท 79 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ เปรยบเทยบกบปจจบน

สำนกหอ

สมดกลาง

160

รปท 80 ผงแสดงแนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณแยกถนนจตรทศ

สำนกหอ

สมดกลาง

161

บทสรปแนวการพฒนาพนทรอบสถานมกกะสน

จากขอมลผลการประเมนคะแนนพนททางเทา สามารถพจารณาเพมเตมไดใน

ภาคผนวก ก. ทายเลม ศกษาลกษณะทางเทาในแตละชวงถนน แนวทางการออกแบบทางเทาบรเวณ

พนทรอบระบบขนสงมวลชนควรใหความส าคญบรเวณรอบสถานเปนพนฐาน การวเคราะหสภาพ

ปญหารวมกบขอมลพนทศกษา สามารถน ามาประกอบการพจารณาเสนอแนะแนวทางการพฒนาทาง

เทาไดดยงขน ผลสรปเสนอแนวทางการเพมทางเดนเขาสถาน โดยแนะน าใหจดท าทางยกระดบพรอม

องคประกอบทางเทาทรองรบผใชงานทกประเภท เสนอแนวทางการพฒนาทางเทาบรเวณรอบสถาน

จากผลการประเมน ไดดงน

1. ปรบเพมขนาดของทางเทา ในพนทใหสอดคลองกบปรมาณกจกรรมและการสญจรท

เกดขนหนาแนน โดยเฉพาะ ชวงถนนอโศกมนตร ถนนเพชรบร

2. เพมพนทางเทาในจดตดของเสนทางสญจร ลดระยะทางขามถนน บรเวณสแยก

3. บรเวณสแยกอโศกเพชรบร แกปญหาเพมความปลอดภย ลดระยะทางในชวงขาม

ถนนดวยการเพมพนททางเทา

4. บรเวณสแยกถนนจตรทศใตทางพเศษศรรช ผสญจรไมสามารถเดนขามถนนไดอยาง

ปลอดภย ขาดสญลกษณทางขามและสญญาณไฟจราจร

5. เพมพนทสาธารณะ เพมกจกรรมโดยรอบสถาน ใหเกดความตอเนองของกจกรรม

เชงพาณชยใหเกดความตอเนองจากแนวถนนอโศกมนตรและถนนเพชรบร แกปญหาพนทราง อาจ

เกดปญหาอาชญากรรมตามมาในภายหลงได โดยทางหนวยงานกรงเทพมหานครและผมสวนไดสวน

เสยโดยตรงดานกรรมสทธทดน รวมกนก าหนดนโยบายก าหนดจดพนทส าหรบกจกรรมตอเนองกบ

ทางสญจรทางเทา เชน ก าหนดจดผอนผนพนทคาขาย พนทสนทนาการ

6. ดานทศเหนอของสถาน ตามแนวขนานถนนจตรทศและบรเวณใตทางพเศษศรรช

และบรเวณฝงตะวนออกเปนพนทครอบครองโดยเอกชน ปจจบนมลกษณะทงราง จากลกษณะเดมท

เปนทพกอาศยในลกษณะอาคารแถว และฝงตะวนตกทเปนเพยงถนนส าหรบรถ ขาดความตอเนองกบ

พนทพาณชยกรรมบนถนนรชดาภเษก

7. เพมสงอ านวยความสะดวกดานความปลอดภย เจาหนาทดแลรกษาการรอบสถาน

ตดตงกลองวงจรปดเปนทางเลอกทสะดวกและเหมาะสม

สำนกหอ

สมดกลาง

162

8. ลดความเรวของรถบนถนน ลดอตราการเกดอบตเหต ดวยเนนลดความเรว หรอการ

สอสารกบผใชรถบนทองถนนดวยปายก าหนดความเรวในพนทรอบเขตสถานศกษา

9. ปรบปรงพนทจดจอดรถก าหนดจดจอดส าหรบกลมผบรการรถรบจาง

รถจกรยานยนตรบจาง เพอลดผลกระทบตอการสญจรบนทางเทา ผานการด าเนนการควบคมระดบ

นโยบาย จดระเบยบตอไป จดจอดรถจกรยานยนต

10. จดระเบยบและปรบปรงความสมบรณขององคประกอบบนทางเทา ทางลาด ปาย

รถเมล ปายบอกทาง ปายโฆษณา

11. เพมการสอสารขอมลต าแหนงทตงของสถานจากภายนอก ดวยปายบอกทาง และ

บรเวณทางเขาสถาน ใหสงเกตทางเขาออกไดงาย ดวยองคประกอบทางภมสถาปตยกรรม

12. ปรบปรงภมทศนใหเกดความเรยบรอยสวยงาม สามารถใชการแสดงผลงานศลปะ

เปนตวคนชวงทขาดกจกรรม ในชวงพนทขาดกจกรรมบรเวณถนนอโศก-ดนแดง

สำนกหอ

สมดกลาง

163

บทท 7

บทสรปผลการวจย

7.1 ขอสรปเกยวกบกระบวนการศกษาวจย

7.1.1 แนวคดการพฒนาทดนรอบระบบขนสงมวลชนกบการพฒนาทางเทา

การน าแนวคดการพฒนาพนทโดยรอบระบบขนสงมวลชนมาเปนแนวทางในการพฒนา

ทางเทานน จากการวเคราะหแนวคดดงกลาวพบวา การพฒนาทางเทารอบสถานระบบขนสงมวลชน

เปนเพยงองคประกอบสวนหนงในแนวทางการพฒนาพนทรอบระบบขนสงมวลชน การพฒนาใหเกด

ผลดตามจดประสงคนนยงตองการการศกษาพจารณารวมกบการพฒนาทางเทาในอกหลายปจจย เชน

การจดการระบบขนสงมวลชนกบการใชงานภายในอาคารสถาน การพฒนาดานการใชประโยชนทดน

โดยรอบ ความสมพนธระหวางระบบการสญจรบนทางเทากบรถบนถนนในพนท การจดระเบยบ

องคประกอบของสงอ านวยความสะดวกบนทางเทา เหลานเปนปจจย การศกษาวจยไดน า มาเปน

เกณฑในการประเมณระบบการสญจรบนทางเทา เพอใหเกดความปลอดภย ลดอบตเหตและพฒนา

ความยงยนทางสงคม เศรษฐกจและสภาพแวดลอม

7.1.2 วธการศกษา

การศกษาวจยน ใชกระบวนการวเคราะห

1) วเคราะหแนวคดและพนทศกษา

การวเคราะหแนวคดมจดประสงคเพอใหทราบถงหลกการ และจดมงหมายของแนวคด

เพอศกษาปจจยทเกยวของ น ามาคดเลอกใชเปนเกณฑส าหรบการประเมนทางเทาในพนท

2) ประเมนทางเทาจากเกณฑการประเมนตามแนวคด

การประเมนใชเกณฑการประเมนจากแนวคด น ามาแบงชวงคะแนนส าหรบใชเปนเกณฑ

การใหคะแนนการประเมน ผลการประเมนทไดน าเสนอเปรยเทยบกนในแตละความสมพนธบน

แผนผงเพอแสดงต าแหนงประกอบ

3) วเคราะหผลการประเมนทางเทาในพนทและสรปแนวทางการออกแบบทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

164

การวเคราะหผลการประเมนทได รวมกบขอมลการส ารวจพนทศกษา สรปปญหาทาง

เทาในพน ใชประกอบการตดสนใจเลอกแนวทางการออกแบบปรบปรงทางเทา ทสงเสรมระบบขนสง

มวลชน แกปญหาและตอบค าถามงานวจย

7.1.3 ปญหาและอปสรรคในการศกษา

- ขอจ ากดดานเวลาและการเขาถงขอมล ท าใหสามารถศกษาไดเพยงเทาทมรายชอ

ปรากฏในรายการอางอง ผศกษาพบในภายหลงวามงานวจยทเกยวของในลกษณะอนเชน การศกษา

ในเชงสถต การศกษาดานวศวะกรรมจราจร ทมการศกษาเกยวกบระบบการสญจรบนทางเทาอยอก

จ านวนหนง แตดวยขอจ ากดดงกลาวท าใหการศกษาอาจขาดความครบถวน

- ขอจ ากดดานการส ารวจ เนองจากขอบเขตของพนทศกษาม ในบางพนทของการ

ส ารวจยงมปญหาดานสงคม ความไมปลอดภยในบรเวณพนทรกราง ท าใหไมสามารถเขาถงและม

ชวงเวลาการส ารวจจ ากด การคดเลอกเกณฑและปจจยทใชประเมนและวเคราะหอาจขาดใจความท

ครบถวนสมบรณ

- วธการประเมนทางเทา จากการศกษาพบวายงมเครองมอ ปจจยและตวแปรทเกยวของ

อกหลายประเดน การเลอกเกณฑการประเมนและวธการประเมนใหเกดผลการประเมนทมเหมาะสม

ยงตองการพฒนาเพอปรบใชในบรบทประเทศไทยซงก าลงพฒนาทมความแตกตางกนของปญหาอยาง

ชดเจน

- แนวทางการออกแบบทางเทา มความเปนไปไดหลายแบบ หลายวธการวเคราะห การ

น าผลการประเมน และแนวคดมาใชเสนอแนวทางเปนเพยงวธหนง และการวเคราะหแนวทาง

ออกแบบทางเทาอาจมขอสรปทแตกตางกนแลวแตยคสมย

7.2 ขอสรปดานการประเมณพนทศกษา

ผลการประเมนทางเทาในพนทศกษารอบสถานรถไฟแอรพอรตลงก สถานมกกะสน ใช

เกณฑการใหคแนนนในชวง 5 คะแนน ประเมนดวสามารสรปแยกตามชวงถนนไดดงน

- ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนตก (RR101, RR103) มคะแนนการประเมน

ลกษณะทางเทาตามตามแนวคด 2.65/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงถนนก าแพงเพชร7ฝงตะวนออก (RR201-RR205) มชวงทางเทาสมพนธ 3

ชวง มคะแนนเฉลยลกษณะทางตามตามแนวคดท 0.85/ 5.00 คะแนน

สำนกหอ

สมดกลาง

165

- ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนออก (PR201-PR208) ภาพรวมมคะแนนเฉลย

ลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท 2.08/ 5.00

- ทางเทาชวงถนนเพชรบรฝงตะวนตก (PR101-PR110) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 2.39/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงใต (DR101-DR106) ทางเทาชวงตงแตจดตดถนน

เพชรบรไปถงแยกทางดวนถนนจตรทศ ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตามแนวคดท

2.18/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงชวงถนนอโศก-ดนแดงดานทศเหนอ (DR201-DR204) ทางเทาชวงตงแต

แยกทางดวนถนนจตรทศ บรเวณใตทางดวนศรรช ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะทางเทาตามตาม

แนวคดท 1.83/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงถนนถนนอโศกมนตร (AR101-AR108) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 2.30/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงถนนจตรทศฝงตะวนตก (JR101-JR104) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 0.98/ 5.00 คะแนน

- ทางเทาชวงถนนจตรทศฝงตะวนออก (JR201-JR204) ภาพรวมมคะแนนเฉลยลกษณะ

ทางเทาตามตามแนวคดท 1.59/ 5.00 คะแนน

7.3 ขอสรปการวเคราะหปญหาทางเทา

จากขอมลการส ารววจและประเมณพนททางเทารอบระบบขนสงมวลชนสาธารณะ

สถานรถไฟแอรพอรตเรลลงกสถานมกกะสน สรปปญหาทางเทารอบสถานรถไฟแอรพอรตลงกสถาน

มกกะสนในแตละชวงมปญหาแตกตางกน ตามผลของการประเมน ลกษณะปญหาทางเทาทอนตราย

และอาจสงผลกระทบตอผสญจรทางเทา ควรไดรบการแกปญหาเรงดวน ดงน

1. ความกวางทางเทาและไหลทางแคบเกนไป

2. ขาดการจดระเบยบกจกรรมการใชงานบนทางเทา

3. ทางเทาไมสามารถรองรบการใชงานไดทกกลมผใชงาน

4. การขามถนนระหวางชวงทางเทาไมมความปลอดภย

5. ทางเทารางขาดกจกรรมการใชงาน

6. พฤตกรรมการทงขยะบนทางเทา

สำนกหอ

สมดกลาง

166

7.4 บทสรปแนวทางการออกแบบทางเทา

1. ปรบเพมขนาดของทางเทา ในพนทใหสอดคลองกบปรมาณกจกรรมและการสญจรท

เกดขนหนาแนน โดยเฉพาะ ชวงถนนอโศกมนตร ถนนเพชรบร

2. เพมพนทางเทาในจดตดของเสนทางสญจร ลดระยะทางขามถนน บรเวณสแยก

3. บรเวณสแยกอโศกเพชรบร แกปญหาเพมความปลอดภย ลดระยะทางในชวงขาม

ถนนดวยการเพมพนททางเทา

4. บรเวณสแยกถนนจตรทศใตทางพเศษศรรช ผสญจรไมสามารถเดนขามถนนไดอยาง

ปลอดภย ขาดสญลกษณทางขามและสญญาณไฟจราจร

5. เพมพนทสาธารณะ เพมกจกรรมโดยรอบสถาน ใหเกดความตอเนองของกจกรรม

เชงพาณชยใหเกดความตอเนองจากแนวถนนอโศกมนตรและถนนเพชรบร โดยทางหนวยงาน

กรงเทพมหานครและผมสวนไดสวนเสยโดยตรงดานกรรมสทธทดน รวมกนก าหนดนโยบายก าหนดจด

พนทส าหรบกจกรรมตอเนองกบทางสญจรทางเทา เชน ก าหนดจดผอนผนพนทคาขาย พนทสนทนา

การ

6. แกปญหาพนทราง อาจเกดปญหาอาชญากรรมตามมาในภายหลงไดดานทศเหนอ

ของสถาน ตามแนวขนานถนนจตรทศและบรเวณใตทางพเศษศรรช และบรเวณฝงตะวนออกเปนพ

นทครอบครองโดยเอกชน ปจจบนมลกษณะทงราง จากลกษณะเดมทเปนทพกอาศยในลกษณะ

อาคารแถว และฝงตะวนตกทเปนเพยงถนนส าหรบรถ ขาดความตอเนองกบพนทพาณชยกรรมบน

ถนนรชดาภเษก

7. เพมสงอ านวยความสะดวกดานความปลอดภย เจาหนาทดแลรกษาการรอบสถาน

ตดตงกลองวงจรปดเปนทางเลอกทสะดวกและเหมาะสม

8. ลดความเรวของรถบนถนน ลดอตราการเกดอบตเหต ดวยเนนลดความเรว หรอการ

สอสารกบผใชรถบนทองถนนดวยปายก าหนดความเรวในพนทรอบเขตสถานศกษา

9. ปรบปรงพนทจดจอดรถก าหนดจดจอดส าหรบกลมผบรการรถรบจาง

รถจกรยานยนตรบจาง เพอลดผลกระทบตอการสญจรบนทางเทา ผานการด าเนนการควบคมระดบ

นโยบาย จดระเบยบตอไป จดจอดรถจกรยานยนต

10. จดระเบยบและปรบปรงความสมบรณขององคประกอบบนทางเทา ทางลาด ปาย

รถเมล ปายบอกทาง ปายโฆษณา

สำนกหอ

สมดกลาง

167

11. เพมการสอสารขอมลต าแหนงทตงของสถานจากภายนอก ดวยปายบอกทาง และ

บรเวณทางเขาสถาน ใหสงเกตทางเขาออกไดงาย ดวยองคประกอบทางภมสถาปตยกรรม

12. ปรบปรงภมทศนใหเกดความเรยบรอยสวยงาม

7.5 ขอเสนอแนะ

ในอดตทใหความส าคญและเรงรดพฒนาโครงสรางพนฐาน เสนทางการสญจรบนถนน

ท าใหขาดนโยบายทหนกลบมาปรบปรงแกไขระบบการสญจรบนทางเทา ผลจากการมองขามปญหา

ไดสะทอนมลคาความเสยหายจากสถตการเกดอบตเหตและอาชญากรรม การสนเปลองพลงงาน

กระทบภาคสงคม เศรษฐกจ และการทองเทยวในประเทศ จงควรมการศกษาพนทรวมกน แกไข

พฒนาทางเทารอบสถานระบบขนสงมวลชนสาธารณะควรม กอนมการจดการเชงนโยบายรวมกบ

ตวแทนผมสวนไดสวนเสยเกยวของในพนท เนองจากบรบทรอบสถานขนสงมวลชน มความ

หลากหลายของบรบททางสงคม และ การตดสนใจด าเนนการและพฒนาพนททางเทาจงกระทบกบผ

มสวนไดสวนเสยหลายฝาย ภาครฐควรเรงรดสงเสรมพฒนาระบบขนสงมวลชนและระบบการสญจร

ใหความส าคญกบความปลอดภยของระบบการสญจรบนทางเทา แกไขพนททางเทาสาธารณะภายใน

เมองทมปญหา เปดปรบลดบทบาทการใชรถบนถนนเพมบทบาทการเดนทางดวยระบบขนสงมวลชน

มากขน แบงเขตการรบผดชอบพนทตรวจสอบและประเมณความสมบรณขององคประกอบทางเทา

อยางสม าเสมอ การใหประชาชนผใชงานมสวนรวมในการดแล รองเรยนตอหนวยงานทรบผดชอบ

โดยตรงผานเทคโนโลยการสอสารในปจจบน เปนทางเลอกทดและเหมาะสมอกทางหนง

7.6 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

ทางเทา ระบบการสญจรบนทางเทาของกรงเทพมหานคร ยงมรายละเอยดทตองการ

การศกษาพฒนาอกมาก การศกษาพฒนาแนวทางการประเมน และเกณฑในการประเมนทเลอกใช

อาจมความแตกตางตามสภาพแวดลอมและสภาพปญหาของพนท

การน าหลกเกณฑการประเมน สามารถน าไปใชศกษาพฒนาตอมความเปนไปไดมากกวา

การศกษาดานองคประกอบทางเทาอยางลกซงรวมดวย เชน การพฒนาจดจอดรถประจ าทาง รถต จด

จอดรถจกรยานยนตรบจาง ยงมความนาสนใจและนาศกษาตออยางลกซง

สำนกหอ

สมดกลาง

168

การจดท าผงทางเทารวมเปนสงส าคญของการศกษาทางเทา ท าใหสามารถพจารณา

องคประกอบทางเทาในภาพรวมไดอยางมประสทธภาพ ควรจดท าเพมเตมในทกพนททตองการการ

พฒนาปรบปรง

สำนกหอ

สมดกลาง

169

รายการอางอง

ภาษาไทย

กรมเจาทา กลมสถตวแคราะห ส านกแผนงานกรมเจาทา. (2556). “รายงานการส ารวจความหนาแนน

ผโดยสาร เรอโดยสารคลองแสนแสบ ประจ าปงบประมาณ 2556.” สงหาคม.

กระทรวงมหาดไทย. (2548). “กฎกระทรวงก าหนดสงอ านวยความสะดวกในอาคารส าหรบผพการหรอทพพล

ภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548.” 8 มถนายน.

กระทรวงคมนาคม. (2557). “ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของไทย พ.ศ. 2558

–2565.” 29 กรกฎาคม. เขาถงเมอ 27 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก

http://thaipublica.org/2014/07/thailand-transportation-network/

การรถไฟแหงประเทศไทย. (2553). “รายละเอยดโครงการระบบรถไฟชานเมอง (สายสแดง) ชวงบางซอ –

ตลงชน.” 25 กรกฏาคม. เขาถงเมอ 27 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก

http://www.railway.co.th/resultproject/project_redline.asp?redline=2

กระทรวงมหาดไทย, กรมโยธาธการและผงเมอง. (2556). “แผนผงก าหนดการใชประโยชนทดนตามทได

จ าแนกประเภททายกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2556.” 16

พฤษภาคม. เขาถงเมอ19 เมษายน. เขาถงไดจาก

http://cpd.bangkok.go.th:90/web2/NEWCPD2556/02_cpd56.pdf

ขาวTNN. (2558). “กทม.ลงพท.จดระเบยบแผงคาถ.อโศกมนตร.” 19 เมษายน.

เขาถงเมอ19 เมษายน. เขาถงไดจาก tnnthailand.com

จตตชย รจนกนกนาฏ, พชรายทธ จนทนหอม และพรสนต รตนสวรรณ. (2554). “ทางเดนลาดขน.” เขาถง

เมอ23 เมษายน. เขาถงไดจาก http://www.chulapedia.chula.ac.th

ชาตร ควบพมาย. (2554). “รปแบบทางเทาทเหมาะสมส าหรบพนทในเขตเมองหลกของภมภาค: กรณศกษา

เทศบาลนครนครราชสมา.” สาขาการจดการผงเมอง คณะวศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรม

ศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสานนครราชสมา. เขาถงเมอ25 เมษายน 2558.

บทคดยอจาก เอกสารการประชมวชาการ สงเสรมการเดนและการใชจกรยานในชวตประจ าวน

ครงท 1 เขาถงไดจาก

http://www.thaicyclingclub.org/sites/default/files/2.2_ruupaebbthaangethaathiieh

maaasmsamhrabphuuenthiiainekhtemuuenghlak.pdf

สำนกหอ

สมดกลาง

170

ชยวฒน วนชวฒนะ, บรรณาธการ. (2548). “ส ารวจแผนพฒนา พนทท าเลทอง มกกะสนคอมเพลกซ.”

หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ 14 เมษายน ไมปรากฏเลขหนา.

ฐาปนา บณยประวตร. (2553). “แนวทางการพฒนาพนทรอบสถานขนสงมวลชนในประเทศไทย ตอนท1.”

เขาถงเมอ15 เมษายน. เขาถงไดจาก

http://www.asiamuseum.co.th/upload/forum/masstrandev.pdf

ฐาปนา บณยประวตร. (2557). “Translink: กบตวชวดความส าเรจการพฒนาพนทรอบสถานขนสงมวลชน

(TOD).” เขาถงเมอ 25 เมษายน. เขาถงไดจาก

http://smartgrowthasia.com/planning/translink-canad.html

ด ารงคศกด สงขทอง. (2549). “แนวทางการปรบปรงภมทศนรมถนนและทางเทาถนนศรนครนทร”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาภมสถาปตยกรรม จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทรรศชล ปญญาทรง. (2551). “แนวทางการออกแบบเพอพฒนาทางเทาในยานพาณชยกรรมอโศก

กรงเทพมหานคร” ปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธราวฒ บญเหลอ. (2551). “เมองประหยดพลงงาน แนวความคดการพฒนาบรเวณจดเปลยนถายการสญจร

แบบยงยน.” เอกสารประกอบการประชมวชาการดานการวางแผนภาค และเมองประจ าป 2551.

ปรชญะ โรจนฤดากร. (2555). “ภมทศนถนนกบวถชวตคนกรงเทพมหานคร.” นกบรหาร 32, ฉบบท 3

(กรกฎาคม-กนยายน): 146-148. เขาถงเมอ 24 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก

http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/executive_journal/july_sep_12/pdf/aw20.p

df

แผนทภาพถายดาวเทยมกเกลแมพ กรงเทพมหานคร (2558). เขาถงเมอ 24 มนาคม 2558. เขาถงไดจาก

https://www.google.co.th/maps/@13.7500768,100.5625506,913m/data=!3m1!1e3?

hl=th

พสทธ จงไกรจกร. (2550). “แนวทางการปรบปรงพนทเพอการสญจรทางเทา บรเวณพนทสลม กรณศกษา

พนทบรเวณรอบสถานศาลาแดง.” วทยานพนธมหาบณฑตภาควชาการวางผงเมองและ

สภาพแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มลนธสถาบนอนาคตไทยศกษา. (2556). ยอนรอยแอรพอรตลงค (Airport Link): บทเรยนส าคญส าหรบ

โครงการ 2 ลานลาน. เขาถงเมอ19 เมษายน. เขาถงไดจาก

http://www.thailandfuturefoundation.org/upload/reports/Policy%20Watch_Airport

%20Link_Jun2013_final.pdf

สำนกหอ

สมดกลาง

171

วาวแพร. (ม.ป.ป.). ตลาดนด มศว ประสานมตร ตลาดนดกลางใจเมอง. เขาถงไดจาก

http://www.smeleader.com

วรญญา จนทราทพย. (2557). “จากผน าชมชนรมทางรถไฟถงมกกะสนคอมเพลกซ.” ส านกขาว

สงแวดลอม GreenNewsTV (16 พฤษภาคม) เขาถงเมอ 23 เมษายน เขาถงไดจาก

http://www.greennewstv.com

ศนยวจยอบตเหตแหงประเทศไทย. (2557). คมอการออกแบบทางขามถนนทปลอดภย. รวบรวมและจดพมพ

โดย ศนยวชาการเพอความปลอดภยทางถนน (ศวปถ.) มลนธสาธารณสขแหงชาต. เขาถงเมอ19

เมษายน. เขาถงไดจาก

http://www.roadsafetythai.org/sites/default/files/file/upload/cross02.pdf

สมาคมสถาปนกสยาม. (2557). ขอแนะน าการออกแบบสงอ านวยความสะดวกส าหรบทกคน. บรษท พลส

เพรส จ ากด. เขาถงเมอ30 เมษายน. เขาถงไดจาก

http://download.asa.or.th/03media/04law/ud/BAEDRFA.pdf

ส านกผงเมอง กรงเทพมหานคร. (2555). “รายงานการศกษาขอมลผใชบรการระบบขนสงมวลชนทางบกบน

ราง (รถไฟรถไฟฟาบทเอสและรถไฟฟามหานคร).” กนยายน. เขาถงเมอ15 เมษายน. เขาถงได

จาก http://cpd.bangkok.go.th:90/web2/strategy/DATA54_55/3MASST.pdf

ส านกผงเมอง กรงเทพมหานคร. (2554). “โครงการจางทปรกษาประจ าเพอส ารวจ วางผง ออกแบบ

รายละเอยด ประเมณราคาส าหรบงานวางผงพฒนาและปรบปรงฟนฟเมองและสวนของเมอง:

โครงการวางผงพฒนาและเชอมตอกจกรรมการใชพนทยานราชประสงค ยานประตน า ยาน

มกกะสน และพนทตอเนอง [pdf file].” บรษท โชตจนดามเชล คอนซลแตนท จ ากด,

พฤษภาคม.

สำนกหอ

สมดกลาง

172

ภาษาองกฤษ Calthorpe, Peter. (1993). The Next American Metropolis: Ecology, Community, and the

American Dream. Princeton Architectural Press.

CTOD (2013). Downtowns, Greenfields and Places In Between Promoting Development

Near Transit. Accessed 2 May. Available from

http://ctod.org/pdfs/20130528_DntnsGreenfieldsEtc.FINAL.pdf

Department of Justice. ADA Standards for Accessible Design. (2012). “Code of federal

regulations reprint.” March 15. Accessed 25 April. Available from

http://www.ada.gov/1991standards/adastd94-archive.pdf

Fruin, John J.. (1971). Pedestrian planning and design. Metropolitan Association of Urban

Designers and Environmental Planners.

Carlton, Ian. (2007). Histories of Transit-Oriented Development: Perspectives on The

Development of the TOD Concept. Institute of Urban and Regional Development

University of California, Berkeley. Accessed 15 April. Available from

http://iurd.berkeley.edu/wp/2009-02.pdf

Institute of Transportation Engineers. (2010). Designing Walkable Urban Thoroughfares: A

Context Sensitive Approach. Accessed 30 April. Available from

http://www.ite.org/CSS/online/DWUT10.html

LTNZ and Abley Transportation Consultants. (2006). WALKABILITY TOOLS RESEARCH:

Variables Collection Methodology July 2006. Accessed 30 April. Available from

http://www.levelofservice.com/Steve%20Abley%203560%20LTNZ%20Walkability

%20Tools%20Research%20-%20Variables%20Collection%20Methodology%20-

%20FINAL%20Report%20-%20Issued%2030%20April%202007.pdf

NZ Transport Agency. (2009). Pedestrian planning and design guide. PO Box 2840

Wellington New Zealand: Land Transport New Zealand. Accessed 30 April.

Available from

http://www.levelofservice.com/Land%20Transport%20New%20Zealand%20-

สำนกหอ

สมดกลาง

173

%20Pedestrian%20Planning%20And%20Design%20Guide%20-

%20December%202007.pdf

PolicyLink. (2008). Equitable Development Toolkit Transit Oriented Development [pdf

file]. Lifting Up What Works®, April.

Untermann, Richard K.. (1984). Accommodating the Pedestrian. University of Washington:

Van Nostrand Reinholdcompany.

Wheaton, Linda M.. (2009). TRANSIT ORIENTED DEVELOPMENT (TOD) RESOURCES [pdf file].

California Department of Housing and Community Development 3 Housing Policy

Development Division.

สำนกหอ

สมดกลาง

174

ภาคผ

นวก

ก

ตารา

งคะแ

นนผล

การป

ระเม

นพนท

ศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

175

สำนกหอ

สมดกลาง

176

สำนกหอ

สมดกลาง

177

สำนกหอ

สมดกลาง

178

สำนกหอ

สมดกลาง

179

ภาคผนวก ข

มาตรฐานการออกแบบถนนเขตเมอง

การออกแบบถนนในเขตเมองขององคกรปกครองสวนทองถน

ชนทางถนนเขตเมอง

ชนท 1 ชนท 2 ชนท 3 ชนท 4

ประเภทผวจราจร แอสฟลตคอนกรตหรอคอนกรตเสรมเหลก

แอสฟลตคอนกรตหรอคอนกรตเสรมเหลก

ลกรง หรอวสดอน ทดกวา

ลกรง หรอวสดอน ทดกวา

เขตทางหลวง (Right of Way)

30.00 20.00 15.00 8.00

ชองจราจร 6 4 - -

ความกวางชองจราจร

3 3 - -

ความกวางผวจราจร

18 12 6 5

ความกวางทางเทาหรอไหลทาง

3.00* 2.00* 1.50* 1.50*

หมายเหต * สามารถปรบไดตามความเหมาะสมกบสภาพพนทแตไมนอยกวา 1.50 เมตร หรอเปนไป

ตาม มาตรฐานการปองกนอบตภยทางถนน

ทมา: กระทรวงมหาดไทย กรมสงเสรมการปกครองทองถน. (พ.ศ. 2535) มาตรฐานถนน ทางเดน

และทางเทา.: 12

สำนกหอ

สมดกลาง

180

ภาคผนวก ค

พระราชบญญตทางหลวง พ.ศ. 2535

ภมพลอดลยเดช ป.ร.

ใหไว ณ วนท 2 เมษายน พ.ศ. 2535

เปนปท 47 ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ

ใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยทางหลวง

จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบญญตขนไวโดยค าแนะน าและยนยอมของ

สภานตบญญตแหงชาต ท าหนาทรฐสภา ดงตอไปน

มาตรา 1 พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตทางหลวง พ.ศ. 2535”

มาตรา 2 พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

เปนตนไป

มาตรา 3 ใหยกเลก

(1) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 295 ลงวนท 28 พฤศจกายน พ.ศ. 2515

(2) พระราชบญญตแกไขเพมเตมประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 295 ลงวนท 28

พฤศจกายน พ.ศ. 2515 พ.ศ. 2522

(3) พระราชบญญตแกไขเพมเตมประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 295 ลงวนท 28

พฤศจกายน พ.ศ. 2515 (ฉบบท 2) พ.ศ. 2530

มาตรา 4 ในพระราชบญญตน

“ทางหลวง” หมายความวา ทางหรอถนนซงจดไวเพอประโยชนในการจราจรสาธารณะ

ทางบก ไมวาในระดบพนดน ใตหรอเหนอพนดน หรอใตหรอเหนออสงหารมทรพยอยางอนนอกจาก

ทางรถไฟ และใหหมายความรวมถงทดน พช พนธไมทกชนด สะพาน ทอหรอรางระบายน า อโมงค

รองน า ก าแพงกนดน เขอน รว หลกส ารวจ หลกเขต หลกระยะ ปายจราจรเครองหมายจราจร

เครองหมายสญญาณ เครองสญญาณไฟฟา เครองแสดงสญญาณ ทจอดรถ ทพกคนโดยสาร เรอ

สำนกหอ

สมดกลาง

181

ส าหรบขนสงขามฟาก ทาเรอส าหรบขนหรอลงรถ และอาคารหรอสงอนอนเปนอปกรณงานทาง

บรรดาทไดจดไวในเขตทางหลวงและเพอประโยชนแกงานทางนนดวย

“งานทาง” หมายความวา กจการใดทท าเพอหรอเนองในการส ารวจการกอสรางการ

ขยาย การบรณะ หรอการบ ารงรกษาทางหลวง หรอการจราจรบนทางหลวง

“ทางจราจร” หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทท าหรอจดไวเพอการจราจรของ

ยานพาหนะ

“ทางเทา” หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทท าหรอจดไวส าหรบคนเดน

“ทางขนาน” หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทท าหรอจดไวทงสองขางหรอเฉพาะ

ขางใดขางหนงของทางหลวงเพอใชเปนทางจราจรหรอทางเทา

“ไหลทาง” หมายความวา สวนหนงของทางหลวงทอยตดตอกบทางจราจรทงสองขาง

“ผอ านวยการทางหลวง” หมายความวา บคคลซงมอ านาจและหนาทหรอไดรบแตงตง

ใหควบคมทางหลวงและงานทางเฉพาะประเภทใดประเภทหนง หรอเฉพาะทองถนใดทองถนหนง

หรอเฉพาะสายใดสายหนง ตามพระราชบญญตน

“เจาพนกงานทางหลวง” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหเปนเจาพนกงานทาง

หลวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

“รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน

มาตรา 5 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมและรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย

รกษาการตามพระราชบญญตนในสวนทเกยวกบราชการของกระทรวงนน และใหมอ านาจแตงตงเจา

พนกงานทางหลวงกบออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ในเรองดงตอไปน

(1) ก าหนดอตราความเรวของยานพาหนะ

(2) จดท า ปก ตดตงปายจราจร เครองหมายจราจร เครองหมายสญญาณหรอสญญาณ

อยางอน ขดเสน เขยนขอความ หรอเครองหมายอนใดส าหรบการจราจรบนทางหลวง

(3) ก าหนดกจการอนเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

สำนกหอ

สมดกลาง

182

ประวตของผวจย

ชอ-นามสกล พรชย โลหะพรยกล

วน เดอน ปเกด 19 ธนวาคม พ.ศ. 2528

สถานทเกด กรงเทพมหานคร ประเทศไทย

ทอย 337 ซอยตากสน4 ถนนตากสน

เขตธนบร กรงเทพฯ 10600

เบอรโทรศพท 086 618 9692

อเมลล tumeedesign@gmail.com

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2552 ปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

คณะสถาปตยกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศลปากร

พ.ศ. 2557 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต

หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

ประวตการท างาน

พ.ศ. 2553-พ.ศ. 2556 สถาปนก บรษท Eric design concept co.,ltd.

กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2552-พ.ศ. 2553 สถาปนก บรษท บรษท เอเชยแอสเซท ดเวลลอป

เมนท จ ากด

สำนกหอ

สมดกลาง