บทท 4พระราชบญญตการศกษาแหงชาต และกฎหมายท

เกยวของกบการศกษา

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ตามมาตรา 81 กลาววา รฐตองจดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต เพอปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตสำานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สนบสนนการคนควาวจยในศลปวทยาการตาง ๆ เรงรดพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาประเทศ พฒนาวชาชพคร และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะและวฒนธรรมของชาต พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 จงกลายเปนกฎหมายทกำาหนดขนเพอแกไขหรอแกปญหาทางการศกษา และถอไดวาเปนเครองมอสำาคญในการปฏรปการศกษา

ประเทศไทยตองการสรางเยาวชนและผนำารนใหมทมความรพนฐานทางประชาธปไตยทางการเมองทมประสบการณความรในการบรหารบานเมองไดอยางมประสทธภาพ และเตรยมการพฒนาคณภาพของประชากรไทยสศตวรรษท 21 ซงเปนยคแหงการแขงขนทางเศรษฐกจอยางรนแรงและรวดเรว จงไดจดทำาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 อนเปนกระบวนการปฏรปการศกษาไทยทดำาเนนการขนดวยความรวมมอจากหลายฝาย เพอประมวลองคความรตาง ๆ ทงภายในและภายนอกประเทศ มการระดมผร นกปราชญมาชวยกนคด ชวยกนยกระดบคณภาพการศกษาของไทย พระราชบญญตการศกษาแหงชาต

1.ความหมายของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 นยาม

ความหมายพระราชบญญตวา หมายถง บทบญญตแหงกฎหมายทพระมหากษตรยทรงตราขน โดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา นอกจากนยงมความหมายอนทมการนยามไวดงน

จเร พนธเปรอง (2559:1) กลาววา พระราชบญญตมลกษณะกำาหนดกฎเกณฑเปนการทวไปในการกอตง เปลยนแปลงกำาหนดขอบเขตแหงสทธและหนาทของบคคล ตลอดจนจำากดสทธเสรภาพของบคคลไดตามทรฐธรรมนญใหอำานาจไว เนอหาของพระราชบญญตนนจะตองไมขดหรอแยงกบบทบญญตแหงรฐธรรมนญ หรอหลกกฎหมายรฐธรรมนญทวไป

พนม พงษไพบลย และคณะ (2546: 38) กลาววาพระราชบญญตการศกษาแหงชาต มบทบญญตเกยวกบการ

ศกษา ไดแก การปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตสำานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข สนบสนนการคนควาวจยในศลปวทยาการตาง ๆ เรงรดการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาประเทศ พฒนาวชาชพคร และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะและวฒนธรรมของชาต

วชย ตนศร ( 2542: 14) ใหความหมาย พระราชบญญตเปนกฎหมายทมลำาดบศกดรองจากกฎหมายรฐธรรมนญทตราขนเปนกฎหมายบงคบใชแกประชาชน โดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา ซงประกอบดวยสภาผแทนและวฒสภา พระราชบญญตจะมผลบงคบใชอยางสมบรณ และเปนเครองมอของฝายบรหารในการใช

92

อำานาจ จะตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภา พระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย และประกาศในราชกจจานเบกษา

สรปไดวา พระราชบญญต หมายถง กฎหมายทกำาหนดกฎเกณฑซงมเนอหาเปนการทวไป ไมมงเฉพาะเจาะจงตอบคคลใดบคคลหนงหรอใชบงคบแกกรณใดกรณหนง ถอวาเปนกฎหมายลายลกษณอกษรทรฐไดตราขนไวเปนขอบงคบกำาหนดความประพฤตบคคล

และ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต หมายถง กฎหมายทมบทบญญตเกยวของกบการศกษา ปจจบนประเทศไทยตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เพอใชเปนแนวทางในการปฏรปการศกษาของชาต

2.พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และ(ฉบบท 3) พ.ศ.2553

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ถอเปนแนวทางการจดการศกษาทมกฎหมายรองรบใหผทมสวนเกยวของตองถอปฏบตใหบรรลผลสำาเรจตามเจตนารมณของกฎหมาย ตามมาตรา 29 และมาตรา 50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ทกำาหนดใหรฐตองจดการศกษาอบรมและสนบสนนใหเอกชนจดการศกษาใหเกดความรคคณธรรม และจดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต ซงในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกำาหนดสาระสำาคญ 9 หมวด 78 มาตราดงน

2.1 ความมงหมายของการจดการศกษา หลกการในการจดการศกษา

93

หมวด 1 วาดวยบททวไปเกยวกบความมงหมายและหลกการจดการศกษา ประกอบดวย 4 มาตรา ไดแก

มาตรา 6 การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

มาตรา 7 ในกระบวนการเรยนรตองมงปลกฝงจตสำานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข รจกรกษาและสงเสรมสทธ หนาท เสรภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศกดศรความเปนมนษย มความภาคภมใจในความเปนไทย รจกรกษาผลประโยชนสวนรวมและของประเทศชาต รวมทงสงเสรมศาสนา ศลปะ วฒนธรรมของชาต การกฬา ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และความรอนเปนสากล ตลอดจนอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มความสามารถในการประกอบอาชพ รจกพงตนเอง มความรเรมสรางสรรค ใฝรและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนอง

มาตรา 8 การจดการศกษาใหยดหลก การศกษาตลอดชวตสำาหรบประชาชน การใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา การพฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง

มาตรา 9 การจดระบบ โครงสราง และกระบวนการจดการศกษา ใหยดหลกมเอกภาพดานนโยบาย และมความหลากหลายในการปฏบต มการกระจายอำานาจไปสเขตพนทการศกษา สถานศกษา และองคกรปกครองสวนทองถน มการกำาหนดมาตรฐานการศกษา และจดระบบประกนคณภาพการศกษาทกระดบและประเภทการศกษา มหลกการสงเสรมมาตรฐานวชาชพคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา และการพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง ระดมทรพยากรจากแหลง

94

ตาง ๆ มาใชในการจดการศกษา การมสวนรวมของบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน

สรปไดวา การจดการศกษาตามพระราชบญญตมจดมงหมายเพอเนนการพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในการดำารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข โดยมหลกการจดการศกษาดงน

1) การศกษาตลอดชวต เปนการศกษาสำาหรบประชาชน ซงมทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย เพอใหประชาชนไดศกษาตลอดชวต เปนการพฒนาคณภาพชวตอยางตอเนอง

2) สงคมมสวนรวมในการจดการศกษา ประชาชนทกคนมสวนรวมในการจดการศกษา นอกจากการจดการศกษาในภาครฐ บคคล ครอบครว ชมชน สถาบนศาสนา องคกรเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน สถานประกอบการ สถาบนทางสงคมอน ๆ ไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษา

3) การพฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง การจดการศกษาใหไดผลสมฤทธตามจดมงหมายจะตองพฒนาใน 2 ประเดนคอ สาระความรทบรรจไวในหลกสตร และกระบวนการเรยนร

2.2 สทธและหนาททางการศกษาหมวด 2 วาดวยสทธและหนาททางการศกษา ประกอบ

ดวย 5 มาตรา ไดแก

95

มาตรา 10 การจดการศกษา ตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย การจดการศกษาสำาหรบบคคลซงมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการ หรอทพพลภาพหรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองไดหรอไมมผดแลหรอดอยโอกาส ตองจดใหบคคลดงกลาวมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ การศกษาสำาหรบคนพการในวรรคสอง ใหจดตงแตแรกเกดหรอพบความพการโดยไมเสยคาใชจาย และใหบคคลดงกลาวมสทธไดรบสงอำานวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง การจดการศกษาสำาหรบบคคลซงมความสามารถพเศษ ตองจดดวยรปแบบทเหมาะสมโดยคำานงถงความสามารถของบคคลนน

มาตรา 11 บดา มารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลซงอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบตามมาตรา 17 และตามกฎหมายทเกยวของตลอดจนใหไดรบการศกษานอกเหนอจากการศกษาภาคบงคบ ตามความพรอมของครอบครว

มาตรา 12 นอกเหนอจากรฐ เอกชน และองคกรปกครองสวนทองถน ใหบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน มสทธในการจดการศกษาขนพนฐาน ทงน ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง มาตรา 13 บดา มารดา หรอผปกครองมสทธไดรบสทธประโยชน คอ การสนบสนนจากรฐ ใหมความรความสามารถในการอบรมเลยงด และการใหการศกษาแกบตรหรอบคคลซงอยในความดแล เงนอดหนนจากรฐสำาหรบการจดการศกษาขนพนฐานของบตรหรอบคคลซงอยในความ

96

ดแลทครอบครวจดให ทงน ตามทกฎหมายกำาหนด การลดหยอนหรอยกเวนภาษสำาหรบคาใชจายการศกษาตามทกฎหมายกำาหนด

มาตรา 14 บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ซงสนบสนนหรอจดการศกษาขนพนฐาน มสทธไดรบสทธประโยชนตามควรแกกรณ ไดแก การสนบสนนจากรฐใหมความรความสามารถในการอบรมเลยงดบคคลซงอยในความดแลรบผดชอบ เงนอดหนนจากรฐสำาหรบการจดการศกษาขนพนฐานตามทกฎหมายกำาหนด และการลดหยอนหรอยกเวนภาษสำาหรบคาใชจายการศกษาตามทกฎหมายกำาหนด

สรป สทธและหนาททางการศกษาตามพระราชบญญต คอบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวาสบสองป ทรฐตองจดใหอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย บคคล ซงมความบกพรองทางดานตาง ๆ หรอมรางกายพการ หรอมความตองการเปนพเศษ หรอผดอยโอกาสมสทธและโอกาสไดรบการศกษาขนพนฐานเปนพเศษ บดามารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลในความดแลไดรบการศกษาทงภาคบงคบ และนอกเหนอจากภาคบงคบตามความพรอมของครอบครว บดามารดา บคคล ชมชน องคกร และสถาบนตาง ๆ ทางสงคมทสนบสนนหรอจดการศกษาขนพนฐาน มสทธไดรบสทธประโยชนตามควรแกกรณ ไดแก การสนบสนนจากรฐใหมความร ความสามารถในการอบรมเลยงดและใหการศกษาแกบตรหรอผซงอยในความดแล รวมทงเงนอดหนนสำาหรบการจดการศกษาขนพนฐาน การลดหยอนหรอยกเวนภาษสำาหรบคาใชจายการศกษา

2.3 ระบบการศกษา

97

หมวด 3 วาดวยระบบศกษา ประกอบดวย 7 มาตรา ไดแก มาตรา 15 การจดการศกษาม 3 รปแบบ คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย การศกษาในระบบ เปนการศกษาทกำาหนดจดมงหมาย วธการศกษา หลกสตรระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขของการสำาเรจการศกษาทแนนอน การศกษานอกระบบ เปนการศกษาทมความยดหยนในการกำาหนดจดมงหมาย รปแบบ วธการจดการศกษา ระยะเวลาของการศกษา การวดและประเมนผล ซงเปนเงอนไขสำาคญของการสำาเรจการศกษา โดยเนอหาและหลกสตรจะตองมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของบคคลแตละกลม การศกษาตามอธยาศย เปนการศกษาทใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามความสนใจ ศกยภาพ ความพรอม และโอกาส โดยศกษาจากบคคล ประสบการณ สงคม สภาพแวดลอม สอ หรอแหลงความรอน ๆ สถานศกษาอาจจดการศกษาในรปแบบใดรปแบบหนงหรอทงสามรปแบบกได ใหมการเทยบโอนผลการเรยนทผเรยนสะสมไวในระหวางรปแบบเดยวกนหรอตางรปแบบได ไมวาจะเปนผลการเรยนจากสถานศกษาเดยวกนหรอไมกตาม รวมทงจากการเรยนรนอกระบบ ตามอธยาศย การฝกอาชพ หรอจากประสบการณการทำางาน

มาตรา 16 การศกษาในระบบม 2 ระดบ คอ การศกษาขนพนฐาน และการศกษาระดบอดมศกษาการศกษาขนพนฐานประกอบดวย การศกษาซงจดไมนอยกวาสบสองปกอนระดบอดมศกษา การแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง การศกษาระดบอดมศกษาแบงเปน 2 ระดบ คอ ระดบตำากวาปรญญา และระดบปรญญา การแบงระดบหรอการเทยบระดบการศกษานอกระบบหรอการศกษาตาม

98

อธยาศย ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 17 ใหมการศกษาภาคบงคบจำานวน 9 ป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปท 7 เขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปท 16 เวนแตสอบไดชนปท 9 ของการศกษาภาคบงคบ หลกเกณฑและวธการนบอายใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 18 การจดการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานใหจดในสถานศกษา คอ สถานพฒนาเดกปฐมวย ไดแก ศนยเดกเลก ศนยพฒนาเดกเลก ศนยพฒนาเดกกอนเกณฑของสถาบนศาสนา ศนยบรการชวยเหลอระยะแรกเรมของเดกพการและเดกซงมความตองการพเศษ หรอสถานพฒนาเดกปฐมวยทเรยกชออยางอน โรงเรยน ไดแก โรงเรยนของรฐ โรงเรยนเอกชน และโรงเรยนทสงกดสถาบนพทธศาสนาหรอศาสนาอน ศนยการเรยน ไดแก สถานทเรยนทหนวยงานจดการศกษานอกโรงเรยน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล สถาบนทางการแพทย สถานสงเคราะห และสถาบนสงคมอนเปนผจด

มาตรา 19 การจดการศกษาระดบอดมศกษาใหจดในมหาวทยาลย สถาบน วทยาลย หรอหนวยงานทเรยกชออยางอน ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายเกยวกบสถานศกษาระดบอดมศกษา กฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ และกฎหมายทเกยวของ

มาตรา 20 การจดการอาชวศกษา การฝกอบรมวชาชพ ใหจดในสถานศกษาของรฐ สถานศกษาของเอกชน สถานประกอบการ หรอโดยความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ ทงน ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการอาชวศกษาและกฎหมายทเกยวของ

99

มาตรา 21 กระทรวง ทบวง กรม รฐวสาหกจ และหนวยงานอนของรฐ อาจจดการศกษาเฉพาะทางตามความตองการและความชำานาญของหนวยงานนนได โดยคำานงถงนโยบายและมาตรฐานการศกษาของชาต ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกำาหนดในกฎกระทรวง

สรปไดวา ระบบการศกษาของไทยตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต กำาหนดใหมการจดการศกษาสามรปแบบ คอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย สถานศกษาจดไดทงสามรปแบบ และใหมการเทยบโอนผลการเรยนทผเรยนสะสมไวระหวางรปแบบเดยวกนหรอตางรปแบบได ไมวาจะเปนผลการเรยนจากสถานศกษาเดยวกนหรอไมกตามการศกษาในระบบมสองระดบ คอ การศกษาขนพนฐานซงจดไมนอยกวา 12 ป กอนระดบอดมศกษา และระดบอดมศกษา ซงแบงเปนระดบตำากวาปรญญา และระดบปรญญาใหมการศกษาภาคบงคบเกาป นบจากอายยางเขาปทเจด จนอายยางเขาปทสบหก หรอเมอสอบไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ สำาหรบเรองสถานศกษานน การศกษาปฐมวย และการศกษาขนพนฐาน ใหจดในลกษณะดงน

1) สถานพฒนาเดกปฐมวย2) โรงเรยน ไดแก โรงเรยนของรฐ เอกชน และ

โรงเรยนทสงกดสถาบนศาสนา3) ศนยการเรยน ไดแก สถานทเรยนทหนวยงาน

จดการศกษานอกโรงเรยน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล สถาบนทางการแพทย สถานสงเคราะห และสถาบนสงคมอนเปนผจด

100

4) การจดการศกษาระดบอดมศกษา ใหจดในมหาวทยาลย สถาบน วทยาลย หรอ หนวยงานท เรยกชออยางอน ทงนใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของ

5) การจดการอาชวศกษา การฝกอบรมวชาชพ ใหจดในสถานศกษาของรฐ สถานศกษาของเอกชน สถานประกอบการ หรอโดยความรวมมอระหวางสถานศกษากบสถานประกอบการ

6) กระทรวง ทบวง กรม รฐวสาหกจ และหนวยงานอนของรฐ อาจจดการศกษา เฉพาะทางตามความตองการและความชำานาญของหนวยงานนนไดโดยคำานงถงนโยบายและมาตรฐานการศกษาของชาต

2.4 แนวการจดการศกษาหมวด 4 วาดวยแนวทางการจดการศกษา ประกอบ

ดวย 9 มาตรา ไดแกมาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทก

คนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสำาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

มาตรา 23 การจดการศกษา ทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย ตองเนนความสำาคญทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนรและบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษาในเรองตอไปน

(1) ความรเรองเกยวกบตนเอง และความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครวชมชน ชาต และสงคมโลก รวมถงความรเกยวกบประวตศาสตรความเปนมาของสงคมไทยและระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

101

(2) ความรและทกษะดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงความรความเขาใจและประสบการณเรองการจดการ การบำารงรกษาและการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน

(3) ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา

(4) ความร และทกษะดานคณตศาสตร และดานภาษา เนนการใชภาษาไทยอยางถกตอง

(5) ความร และทกษะในการประกอบอาชพและการดำารงชวตอยางมความสข

มาตรา 24 การจดกระบวนการเรยนร ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของดำาเนนการ ดงตอไปน

(1) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคำานงถงความแตกตางระหวางบคคล

(2) ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา

(3) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทำาได คดเปน ทำาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง (4) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรม คานยมทดงามและคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา

(5) สงเสรมสนบสนนใหผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยน และอำานวยความสะดวกเพอ

102

ใหผเรยนเกดการเรยนรและมความรอบร รวมทงสามารถใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทงน ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอการเรยนการสอนและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ

(6) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลาทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดามารดา ผปกครอง และบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ มาตรา 25 รฐตองสงเสรมการดำาเนนงานและการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ ไดแก หองสมดประชาชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนสาธารณะ สวนพฤกษศาสตร อทยานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยการกฬาและนนทนาการ แหลงขอมล และแหลงการเรยนรอนอยางพอเพยงและมประสทธภาพ

มาตรา 26 ใหสถานศกษาจดการประเมนผเรยนโดยพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอนตามความเหมาะสมของแตละระดบและรปแบบการศกษา ใหสถานศกษาใชวธการทหลากหลายในการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ และใหนำาผลการประเมนผเรยนตามวรรคหนงมาใชประกอบการพจารณาดวย

มาตรา 27 ใหคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกำาหนดหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานเพอความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต การดำารงชวต และการประกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษาตอ ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดทำาสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนงในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอน

103

พงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

มาตรา 28 หลกสตรการศกษาระดบตาง ๆ รวมทงหลกสตรการศกษาสำาหรบบคคลตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส ตองมลกษณะหลากหลาย ทงน ใหจดตามความเหมาะสมของแตละระดบโดยมงพฒนาคณภาพชวตของบคคลใหเหมาะสมแกวยและศกยภาพ สาระของหลกสตร ทงทเปนวชาการ และวชาชพ ตองมงพฒนาคนใหมความสมดล ทงดานความร ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบตอสงคม สำาหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษา นอกจากคณลกษณะในวรรคหนง และวรรคสองแลวยงมความมงหมายเฉพาะทจะพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควา วจย เพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม

มาตรา 29 ใหสถานศกษารวมกบบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน สงเสรมความเขมแขงของชมชนโดยจดกระบวนการเรยนรภายในชมชน เพอใหชมชนมการจดการศกษาอบรม มการแสวงหาความร ขอมล ขาวสาร และรจกเลอกสรรภมปญญาและวทยาการตาง ๆ เพอพฒนาชมชนใหสอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการ รวมทงหาวธการสนบสนนใหมการแลกเปลยนประสบการณการพฒนาระหวางชมชน

มาตรา 30 ใหสถานศกษาพฒนากระบวนการเรยนการสอนทมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมใหผสอนสามารถวจยเพอพฒนาการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนในแตละระดบการศกษา

สรปไดวา แนวการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต คอ

104

1) การจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนมความสำาคญทสด ครตองมความเขาใจวา ผเรยนทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ดงนนกระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยน ไดพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ การจดการศกษาทงสามรปแบบในหมวด 3 ตองเนนทงความร คณธรรม และ กระบวนการเรยนรในเรองสาระความร ใหบรณาการความรและทกษะดานตาง ๆ ใหเหมาะสมกบแตละระดบการศกษา ไดแก ดานความรเกยวกบตนเองและความสมพนธระหวางตนเองกบสงคม ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานศาสนา ศลป วฒนธรรม การกฬา ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา ดานภาษา โดยเฉพาะการใชภาษาไทย ดานคณตศาสตร ดานการประกอบอาชพ และการดำารงชวตอยางมความสข

2) การจดกระบวนการเรยนรครมการจดเนอหาสาระและกจกรรมทสอดคลองกบ

ความสนใจ ความถนดของผเรยน และความแตกตางระหวางบคคล รวมทงใหฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการการเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชปองกนและแกปญหา จดกจกรรมใหผเรยนฝกปฏบตจรง ผสมผสานสาระความรดานตาง ๆ อยางสมดล และปลกฝงคณธรรม คานยมทด คณลกษณะอนพงประสงคในทกวชานอกจากนน ในการจดกระบวนการเรยนรยงตองสงเสรมใหผสอน จดบรรยากาศ และสงแวดลอมทเออตอการเรยนร ใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ผสอนและผเรยนอาจเรยนรไปพรอมกนจากสอและแหลงวทยาการประเภทตาง ๆ

3) จดการเรยนรใหเกดขนไดทกเวลา ทกสถานท สถานศกษามการประสานความรวมมอ

กบผปกครองและชมชน รวมทงสงเสรมการดำาเนนงาน และการจดตงแหลงการเรยนรตลอดชวตทกรปแบบ การประเมนผลผเรยนให

105

พจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การรวมกจกรรม และการทดสอบ สวนการจดสรรโอกาสการเขาศกษาตอ ใหใชวธการทหลากหลายและนำาผลการประเมนผเรยนมาใชประกอบดวย

4) หลกสตรการศกษาหลกสตรการศกษาทกระดบและทกประเภท ตองม

ความหลากหลาย โดยสวนกลางจดทำาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เนนความเปนไทยและความเปนพลเมองด การดำารงชวตและการประกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษาตอและใหสถานศกษาขนพนฐานจดทำาหลกสตรในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน และคณลกษณะของสมาชกทดของครอบครว ชมชนสงคมและประเทศชาต สำาหรบหลกสตรการศกษาระดบอดมศกษาเพมเรองการพฒนาวชาการ วชาชพชนสงและการคนควาวจย เพอพฒนาองคความรและสงคมศกษา

2.5 การบรหารและการจดการศกษา หมวด 5 วาดวยการบรหารและการจดการศกษา

แบงเปน 3 สวน รวม 10 มาตรา ดงน

สวนท 1 การบรหารและการจดการศกษาของรฐ มาตรา 31 กระทรวงมอำานาจหนาทเกยวกบการสงเสรม และกำากบดแลการศกษาทกระดบและทกประเภท กำาหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษา สนบสนนทรพยากรเพอการศกษา สงเสรมและประสานงานการศาสนา ศลปะ วฒนธรรม และการกฬาเพอการศกษา รวมทงการตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาและราชการอนตามทมกฎหมายกำาหนดใหเปนอำานาจหนาทของกระทรวงหรอสวนราชการทสงกดกระทรวง

106

มาตรา 32 การจดระเบยบบรหารราชการในกระทรวงใหมองคกรหลกทเปนคณะบคคลในรปสภาหรอในรปคณะกรรมการจำานวนสองคกร ไดแก สภาการศกษา คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอาชวศกษา และคณะกรรมการการอดมศกษา เพอพจารณาใหความเหนหรอใหคำาแนะนำาแกรฐมนตร หรอคณะรฐมนตร และมอำานาจหนาทอนตามทกฎหมายกำาหนด มาตรา 33 สภาการศกษา มหนาทพจารณาเสนอแผนการศกษาแหงชาตทบรณาการศาสนา ศลปะ วฒนธรรม และกฬากบการศกษาทกระดบ พจารณาเสนอนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษาเพอดำาเนนการใหเปนไปตามแผน พจารณาเสนอนโยบายและแผนในการสนบสนนทรพยากรเพอการศกษา ดำาเนนการประเมนผลการจดการศกษา ใหความเหนหรอคำาแนะนำาเกยวกบกฎหมายและกฎกระทรวงทออกตามความในพระราชบญญตน การเสนอนโยบาย แผนการศกษาแหงชาต และมาตรฐานการศกษา ใหเสนอตอคณะรฐมนตร ใหคณะกรรมการสภาการศกษา ประกอบดวย รฐมนตรเปนประธาน กรรมการโดยตำาแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ พระภกษซงเปนผแทนคณะสงฆ ผแทนคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทย ผแทนองคกรศาสนาอนและกรรมการผทรงคณวฒ ซงมจำานวนไมนอยกวาจำานวนกรรมการประเภทอนรวมกน ใหสำานกงานเลขาธการสภาการศกษา เปนนตบคคล และใหเลขาธการสภาเปนกรรมการและเลขานการ จำานวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกกรรมการ วาระการดำารงตำาแหนง และการพนจากตำาแหนง ใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนด

มาตรา 34 คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาทพจารณาเสนอนโยบายแผนพฒนามาตรฐานและหลกสตรแกนกลาง

107

การศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐานคณะกรรมการการอาชวศกษามหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานและหลกสตรการอาชวศกษาทกระดบ ทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตและแผนการศกษาแหงชาต การสงเสรมประสานงานการจดการอาชวศกษาของรฐและเอกชน การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการอาชวศกษา โดยคำานงถงคณภาพและความเปนเลศทางวชาชพ คณะกรรมการการอดมศกษา มหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการอดมศกษาทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนการศกษาแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาระดบอดมศกษา โดยคำานงถงความเปนอสระและความเปนเลศทางวชาการของสถานศกษาระดบปรญญาตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษาแตละแหง และกฎหมายทเกยวของ

มาตรา 35 องคประกอบของคณะกรรมการตามมาตรา 34 ประกอบดวย กรรมการโดยตำาแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ และผทรงคณวฒซงมจำานวนไมนอยกวาจำานวนกรรมการประเภทอนรวมกน จำานวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดำารงตำาแหนงและการพนจากตำาแหนงของคณะกรรมการแตละคณะ ใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนด ทงน ใหคำานงถงความแตกตางของกจการในความรบผดชอบของคณะกรรมการแตละคณะดวย ใหสำานกงานคณะกรรมการตามมาตรา 34 เปนนตบคคล และให

108

เลขาธการของแตละสำานกงานเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการ มาตรา 36 ใหสถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคล และอาจจดเปนสวนราชการหรอเปนหนวยงานในกำากบของรฐ ยกเวนสถานศกษาเฉพาะทางตามมาตรา 21 ใหสถานศกษาดงกลาวดำาเนนกจการไดโดยอสระ สามารถพฒนาระบบบรหาร และการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการกำากบดแลของสภาสถานศกษา ตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ

มาตรา 37 การบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษาโดยคำานงถงระดบของการศกษาขนพนฐาน จำานวนสถานศกษา จำานวนประชากร วฒนธรรมและความเหมาะสมดานอนดวย เวนแตการจดการศกษาขนพนฐานตามกฎหมายวาดวยการอาชวศกษาใหรฐมนตรโดยคำาแนะนำาของสภาการศกษา มอำานาจประกาศในราชกจจานเบกษากำาหนดเขตพนทการศกษาเพอการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐาน แบงเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา ในกรณทสถานศกษาใดจดการศกษาขนพนฐานทงระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษาการกำาหนดใหสถานศกษาแหงนนอยในเขตพนทการศกษาใด ใหยดระดบการศกษาของสถานศกษานนเปนสำาคญ ทงน ตามทรฐมนตรประกาศกำาหนดโดยคำาแนะนำาของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในกรณทเขตพนทการศกษาไมอาจบรหารและจดการไดตามวรรคหนง กระทรวงอาจจดใหมการศกษาขนพนฐานดงตอไปน เพอเสรมการบรหารและการจดการของเขตพนทการศกษากได ไดแก การจดการศกษาขนพนฐานสำาหรบบคคลทมความบกพรองทางรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนร หรอมรางกายพการหรอทพพลภาพ การจดการ

109

ศกษาขนพนฐานทจดในรปแบบการศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศย การจดการศกษาขนพนฐานสำาหรบบคคลทมความสามารถพเศษ การจดการศกษาทางไกล และการจดการศกษาทใหบรการในหลายเขตพนทการศกษา

มาตรา 38 ในแตละเขตพนทการศกษา ใหมคณะกรรมการและสำานกงานเขตพนทการศกษามอำานาจหนาทในการกำากบดแล จดตง ยบ รวม หรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาประสาน สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา คณะกรรมการเขตพนทการศกษาประกอบดวย ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพคร ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทนสมาคมผปกครองและคร และผทรงคณวฒดานการศกษา ศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม จำานวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการตำารงตำาแหนง และการพนจากตำาแหนง ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง ใหผอำานวยการสำานกงานเขตพนทการศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา การดำาเนนการตามวรรคหนงในสวนทเกยวกบสถานศกษาเอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนวาจะอยในอำานาจหนาทของเขตพนทการศกษาใด ใหเปนไปตามทรฐมนตรประกาศกำาหนดโดยคำา แนะนำาของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

110

มาตรา 39 ใหกระทรวงกระจายอำานาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการ และสำานกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง หลกเกณฑและวธการกระจายอำานาจดงกลาว ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 40 ใหมคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาระดบอดมศกษาระดบตำากวาปรญญา และสถานศกษาอาชวศกษาของแตละสถานศกษาเพอทำาหนาทกำากบและสงเสรม สนบสนนกจการของสถานศกษา ประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกาของสถานศกษา ผแทนพระภกษสงฆหรอผแทนองคกรศาสนาอนในพนท และผทรงคณวฒ สถานศกษาระดบอดมศกษาระดบตำากวาปรญญาและสถานศกษาอาชวศกษาอาจมกรรมการเพมขนได ทงน ตามทกฎหมายกำาหนด จำานวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดำารง ตำาแหนง และการพนจากตำาแหนง ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง ใหผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการ

สรปวา การบรหารและการจดการศกษาของภาครฐตามแนวพระราชบญญต แบงเปนสามระดบ คอ ระดบชาต ระดบเขตพนทการศกษา และระดบสถานศกษา เพอเปนการกระจายอำานาจลงไปสทองถน และสถานศกษาใหมากทสด มลกษณะดงน

1) ระดบชาตใหมกระทรวงการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ม

อำานาจหนาท กำากบดแลการศกษาทกระดบและทกประเภทรวมทง การศาสนา ศลปะและวฒนธรรม กำาหนดนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษาสนบสนนทรพยากรรวมทงการตดตาม ตรวจสอบและ

111

ประเมนผลการจดการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม กระทรวงการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

มองคกรหลกทเปนคณะบคคลในรปสภา หรอคณะกรรมการสองคกร คอสภาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมแหงชาต คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอดมศกษาคณะกรรมการการศาสนาและวฒนธรรมมหนาทพจารณาใหความเหนหรอใหคำาแนะนำาแกรฐมนตร หรอคณะรฐ มนตรและมอำานาจหนาทอนตามทกฎหมายกำาหนด ใหสำานกงานของทงสองคกรเปนนตบคคล มคณะกรรมการแตละองคกร ประกอบดวยกรรมการ โดยตำาแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ และผทรงคณวฒซงมจำานวนไมนอยกวาจำานวนกรรมการประเภทอนรวมกน

มเลขาธการของแตละสำานกงาน เปนกรรมการและเลขานการ สภาการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมแหงชาต มหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผน และมาตรฐานการศกษาของชาต นโยบายและแผนดานศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม การสนบสนนทรพยากร การประเมนผลการจดการศกษา การดำาเนนการดานศาสนาศลปะและวฒนธรรม รวมทงการพจารณากลนกรองกฎหมายและกฎกระทรวง คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานและหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบแผนการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรมแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอดมศกษา มหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการอดมศกษาทสอดคลองกบแผนการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรมแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาระดบอดมศกษา โดย

112

คำานงถงความเปนอสระตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษาแตละแหง คณะกรรมการการศาสนาและวฒนธรรม มหนาทพจารณาเสนอนโยบายและแผนพฒนาทสอดคลองกบแผนการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรมแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการดำาเนนการดานศาสนา ศลปะและวฒนธรรม สถานศกษาของรฐทจดการศกษาระดบปรญญาเปนนตบคคล ดำาเนนการจดการศกษาและอยภายใตการกำากบดแลของสภาสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษานน ๆ

2) ระดบเขตพนทการศกษาการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานและการ

อดมศกษาระดบตำา กวาปรญญา ใหยดเขตพนทการศกษาโดยคำานงถงปรมาณสถานศกษา และจำานวนประชากรเปนหลก รวมทงความเหมาะสมดานอนดวย ในแตละเขตพนทการศกษาใหมคณะกรรมการและสำานกงานการศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเขตพนทการศกษา ทำาหนาทในการกำากบดแลสถานศกษาขนพนฐานและสถานศกษาระดบอดมศกษาระดบตำากวาปรญญา ประสานสงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษาประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลาย รวมทงการกำากบดแลหนวยงานดานศาสนา ศลปะและวฒนธรรมในเขตพนทการศกษา คณะกรรมการเขตพนทการศกษา ประกอบดวยผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพคร และผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทนสมาคมผ

113

ปกครองและคร ผนำาทางศาสนาและผทรงคณวฒดานการศกษา ศาสนา ศลปวฒนธรรม โดยใหผอำานวยการสำานกงานการศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเขตพนทการศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการ

3) ระดบสถานศกษาใหแตละสถานศกษาขนพนฐาน และสถานศกษา

อดมศกษาระดบ ตำากวาปรญญา มคณะกรรมการสถานศกษา เพอทำาหนาทกำากบและสงเสรมสนบสนนกจการของสถานศกษาและจดทำาสาระของหลกสตรในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคมภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคคณะกรรมการสถานศกษาประกอบดวย ผแทน ผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกาของสถานศกษา และผทรงคณวฒ และใหผบรหารสถานศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการ ทงนใหกระทรวงกระจายอำานาจ ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและสำานกงานการศกษาฯ เขตพนทการศกษา และสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง

สวนท 2 การบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

มาตรา 41 องคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนงหรอทกระดบตามความพรอม ความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน

มาตรา 42 ใหกระทรวงกำาหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการ จดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน และมหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษา สอดคลองกบนโยบายและได

114

มาตรฐานการศกษา รวมทงการเสนอแนะการจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน

สรปไดวา การบรหารและการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ใหองคกรปกครองสวนทองถนจดการศกษาไดทกระดบและทกประเภทตามความพรอม ความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน เพอเปนการรองรบสทธและการมสวนรวมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน ตามทกำาหนดในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย โดยกระทรวงกำาหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความพรอม รวมทงประสานและสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถจดการศกษาได

สวนท 3 การบรหารและการจดการศกษาของเอกชน มาตรา 43 การบรหารและการจดการศกษาของเอกชนใหมความเปนอสระ โดยมการกำากบตดตาม การประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาจากรฐ และตองปฏบตตามหลกเกณฑการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาเชนเดยวกบสถานศกษาของรฐ

มาตรา 44 ใหสถานศกษาเอกชนตามมาตรา 18 (1) เปนนตบคคล และมคณะกรรมการบรหารประกอบดวย ผบรหารสถานศกษาเอกชน ผรบใบอนญาต ผแทนผปกครอง ผแทนองคกรชมชน ผแทนคร ผแทนศษยเกา และผทรงคณวฒ จำานวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการดำารงตำาแหนง และการพนจากตำาแหนง ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎระทรวง

มาตรา 45 ใหสถานศกษาเอกชนจดการศกษาไดทกระดบและทกประเภท การศกษาตามทกฎหมายกำาหนด โดยรฐตองกำาหนดนโยบายและมาตรการทชดเจนเกยวกบการมสวนรวมของเอกชนใน

115

ดานการศกษา การกำาหนดนโยบายและแผนการจดการศกษาของรฐของเขตพนทการศกษาหรอขององคกรปกครองสวนทองถน ใหคำานงถงผลกระทบตอการจดการศกษาของเอกชน โดยใหรฐมนตรหรอคณะกรรมการเขตพนทการศกษา หรอองคกรปกครองสวนทองถนรบฟงความคดเหนของเอกชนและประชาชนประกอบการพจารณาดวยใหสถานศกษาของเอกชนทจดการศกษาระดบปรญญาดำาเนนกจการได โดยอสระ สามารถพฒนาระบบบรหารและการจดการทเปนของตนเอง มความคลองตว มเสรภาพทางวชาการ และอยภายใตการกำากบดแลของสภาสถานศกษา ตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน

มาตรา 46 รฐตองใหการสนบสนนดานเงนอดหนน การลดหยอนหรอการยกเวนภาษ และสทธประโยชนอยางอนทเปนประโยชนในทางการศกษาแกสถานศกษาเอกชนตามความเหมาะสม รวมทงสงเสรมและสนบสนนดานวชาการใหสถานศกษาเอกชนมมาตรฐานและสามารถพงตนเองได

สรปไดวา การบรหารและการจดการศกษาของเอกชน ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต กำาหนดใหสถานศกษาเอกชนเปนนตบคคลจดการศกษาไดทกระดบและทกประเภท มคณะกรรมการบรหาร ประกอบดวยผบรหารสถานศกษาเอกชน ผรบใบอนญาต ผแทนผปกครอง ผแทนองคกรชมชน ผแทนคร ผแทนศษยเกาและผทรงคณวฒ การบรหารและการจดการศกษาของเอกชนใหมความเปนอสระ โดยมการกำากบ ตดตาม ประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาจากรฐ และตองปฏบตตามหลกเกณฑการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาเชนเดยวกบสถานศกษาของรฐ รวมทงรฐตองใหการสนบสนนดานวชาการและดานเงนอดหนน การลดหยอนหรอยกเวนภาษ รวมทงสทธประโยชนอนตามความเหมาะสม ทงน การกำาหนดนโยบายและแผนการจดการศกษาของรฐ

116

ของเขตพนทการศกษา หรอขององคกรปกครองสวนทองถนใหคำานงถงผลกระทบตอการจดการศกษาของเอกชน โดยใหรบฟงความคดเหนของเอกชน และประชาชนประกอบการพจารณาดวย สวนสถานศกษาของเอกชนระดบปรญญา ใหดำาเนนกจการโดยอสระภายใตการกำากบดแลของสภาสถานศกษาตามกฎหมายวาดวยสถาบนอดมศกษาเอกชน

2.6 มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาหมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการ

ศกษา ประกอบดวย 5 มาตรา ไดแกมาตรา 47 ใหมระบบการประกนคณภาพการศกษา

เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก ระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 48 ใหหนวยงานตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาและใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองดำาเนนการอยางตอเนอง โดยมการจดทำารายงานประจำาปเสนอตอหนวยงานตนสงกด หนวยงานทเกยวของ และเปดเผยตอสาธารณชน เพอนำาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษา และเพอรองรบการประกนคณภาพภายนอก

มาตรา 49 ใหมสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา มฐานะเปนองคการมหาชนทำาหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพภายนอก และทำาการประเมนผลการจดการศกษาเพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยคำานงถง

117

ความมงหมายและหลกการและแนวการจดการศกษาในแตละระดบตามทกำาหนดไวในพระราชบญญตน ใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงในทกหาปนบตงแตการประเมนครงสดทาย และเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน

มาตรา 50 ใหสถานศกษาใหความรวมมอในการจดเตรยมเอกสารหลกฐานตาง ๆ ทมขอมลเกยวของกบสถานศกษา ตลอดจนใหบคลากร คณะกรรมการของสถานศกษา รวมทงผปกครองและผทมสวนเกยวของกบสถานศกษาใหขอมลเพมเตมในสวนทพจารณาเหนวา เกยวของกบการปฏบตภารกจของสถานศกษา ตามคำารองขอของสำานกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษาหรอบคคลหรอหนวยงานภายนอกทสำานกงานดงกลาวรบรอง ททำาการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษานน

มาตรา 51 ในกรณทผลการประเมนภายนอกของสถานศกษาใดไมไดตามมาตรฐานทกำาหนด ใหสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา จดทำาขอเสนอแนะ การปรบปรงแกไขตอหนวยงานตนสงกด เพอใหสถานศกษาปรบปรงแกไขภายในระยะเวลาทกำาหนด หากมไดดำาเนนการดงกลาว ใหสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษารายงานตอคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน คณะกรรมการการอาชวศกษา หรอคณะกรรมการการอดมศกษา เพอดำาเนนการใหมการปรบปรงแกไข

สรปไดวา มาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต กำาหนดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษาทกระดบ ประกอบดวย ระบบการประกนคณภาพภายใน และระบบการประกนคณภาพภายนอก หนวยงานตนสงกด และสถานศกษา จดใหมระบบการประกบคณภาพภายใน ซงเปนสวน

118

หนงของการบรหาร และจดทำารายงานประจำาปเสนอตอหนวยงานทเกยวของและเปดเผยตอสาธารณชน ใหมการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาทกแหงอยางนอยหนงครงทกหาป โดยสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ซงเปนองคการมหาชนทำาหนาทพฒนาเกณฑวธการประเมนและจดใหมการประเมนดงกลาว รวมทงเสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชน ในกรณทผลการประเมนภายนอกไมไดมาตรฐานใหสำานกงานรบรองมาตรฐานฯ จดทำาขอเสนอแนะตอหนวยงานตนสงกด ใหสถานศกษาปรบปรง ภายในระยะเวลาทกำาหนด หากมไดดำาเนนการ ใหสำานกงานรบรองมาตรฐานฯ รายงานตอคณะกรรมการตนสงกด เพอใหดำาเนนการปรบปรงแกไขตอไป

2.7 คร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา หมวด 7 วาดวยคร คณาจารย และบคลากร

ทางการศกษา ประกอบดวย 6 มาตรา ไดแก มาตรา 52 ใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบ กระบวนการ

ผลต การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการกำากบและประสานใหสถาบนททำาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากรทางการศกษาใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหมและการพฒนาบคลากรประจำาการอยางตอเนอง รฐพงจดสรรงบประมาณและจดตงกองทนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอ

มาตรา 53 ใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษา มฐานะเปนองคกรอสระภายใตการบรหารของสภาวชาชพ ในกำากบของกระทรวง มอำานาจหนาทกำาหนดมาตรฐานวชาชพ ออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบ

119

วชาชพ กำากบดแลการปฏบตตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงการพฒนาวชาชพคร ผบรหารสถานศกษาและผบรหารการศกษา ใหคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน ทงของรฐและเอกชนตองมใบอนญาตประกอบวชาชพตามทกฎหมายกำาหนด การจดใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษา และบคลากรทางการศกษาอน คณสมบต หลกเกณฑ และวธการในการออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนดความในวรรคสองไมใชบงคบแกบคลากรทางการศกษาทจดการศกษาตามอธยาศย สถานศกษาตามมาตรา 18 (3) ผบรหารการศกษาระดบเหนอเขตพนทการศกษาและวทยากรพเศษทางการศกษา ความในมาตรานไมใชบงคบแกคณาจารย ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษาในระดบอดมศกษาระดบปรญญา

มาตรา 54 ใหมองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการคร โดยใหครและบคลากรทางการศกษาทงของหนวยงานทางการศกษาในระดบสถานศกษาของรฐ และระดบเขตพนทการศกษาเปนขาราชการในสงกดองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการคร โดยยดหลกการกระจายอำานาจการบรหารงานบคคลสเขตพนทการศกษา และสถานศกษา ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนด

มาตรา 55 ใหมกฎหมายวาดวยเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการ และสทธประโยชนเกอกลอนสำาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเพอใหมรายไดทเพยงพอและเหมาะสมกบฐานะทางสงคมและวชาชพ ใหมกองทนสงเสรมคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา เพอจดสรรเปนเงนอดหนนงานรเรมสรางสรรค ผลงานดเดน และเปนรางวลเชดชเกยรตคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา ทงน ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎ

120

กระทรวง มาตรา 56 การผลตและพฒนาคณาจารยและบคลากรทางการศกษา การพฒนา มาตรฐาน และจรรยาบรรณของวชาชพ และการบรหารงานบคคลของขาราชการหรอพนกงานของรฐในสถานศกษาระดบปรญญาทเปนนตบคคล ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการจดตงสถานศกษาแตละแหงและกฎหมายทเกยวของ

มาตรา 57 ใหหนวยงานทางการศกษาระดมทรพยากรบคคลในชมชนใหมสวนรวมในการจดการศกษาโดยนำาประสบการณ ความรอบร ความชำานาญ และภมปญญาทองถนของบคคลดงกลาวมาใช เพอใหเกดประโยชนทางการศกษาและยกยองเชดชผทสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา

สรปสาระสำาคญ จากหมวด 7 เกยวของกบคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษา โดยใหกระทรวงสงเสรมใหมระบบ กระบวนการผลตและพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยรฐจดสรรงบประมาณและกองทนพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาอยางเพยงพอ มกฎหมายวาดวยเงนเดอน คาตอบแทน สวสดการ ฯลฯ ใหมองคกรวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา และผบรหารการศกษา เปนองคกรอสระมอำานาจหนาทกำาหนดมาตรฐานวชาชพ ออกและเพกถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ รวมทงกำากบดแลการปฏบตตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพคร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษาและบคลากรทางการศกษาอนทงของรฐและเอกชน ตองมใบอนญาตประกอบวชาชพ ทงน ยกเวน ผทจดการศกษาตามอธยาศย จดการศกษาในศนยการเรยน วทยากรพเศษ และผบรหารการศกษาระดบเหนอเขตพนทการศกษา ใหขาราชการของหนวยงานทางการศกษาในระดบสถานศกษาและระดบเขตพนทการศกษาเปนขาราชการในสงกด

121

องคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการคร ตามหลกการกระจายอำานาจการบรหารงานบคคลสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา การผลตและพฒนาคณาจารยและบคลากรทางการศกษา การพฒนามาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ และการบรหารงานบคคลของขาราชการหรอพนกงานของรฐในสถานศกษาระดบปรญญาทเปนนตบคคลใหเปนไปตามกฎหมายเฉพาะของสถานศกษานน ๆ

2.8 ทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาหมวด 8 วาดวยทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา

ประกอบดวย 5 มาตรา ไดแกมาตรา 58 ใหมการระดมทรพยากรและการลงทนดาน

งบประมาณ การเงน และทรพยสน ทงจากรฐ องคกรปกครองสวนทองถน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชนเอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ สถาบนสงคมอน และตางประเทศมาใชจดการศกษาดงน

(1) ใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถนระดมทรพยากรเพอการศกษา โดยอาจจดเกบภาษเพอการศกษาไดตามความเหมาะสม ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนด

(2) ใหบคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถนเอกชน องคกร เอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ระดมทรพยากรเพอการศกษา โดยเปนผจดและมสวนรวมในการจดการศกษา บรจาคทรพยสนและทรพยากรอนใหแกสถานศกษา และมสวนรวมรบภาระคาใชจายทางการศกษาตามความเหมาะสมและความจำาเปน ทงน ใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถน สงเสรมและใหแรงจงใจในการระดมทรพยากรดงกลาว โดยการสนบสนน การ

122

อดหนนและใชมาตรการลดหยอนหรอยกเวนภาษ ตามความเหมาะสมและความจำาเปน ทงน ใหเปนไปตามทกฎหมายกำาหนด

มาตรา 59 ใหสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล มอำานาจในการปกครอง ดแล บำารงรกษา ใช และจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา ทงทเปนทราชพสด ตามกฎหมายวาดวยท ราชพสด และทเปนทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจากบรการของสถานศกษา และเกบคาธรรมเนยมการศกษาทไมขดหรอแยงกบนโยบาย วตถประสงค และภารกจหลกของสถานศกษา บรรดาอสงหารมทรพยทสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคลไดมาโดยมผอทศให หรอโดยการซอหรอแลกเปลยนจากรายไดของสถานศกษา ไมถอเปนทราชพสด และใหเปนกรรมสทธของสถานศกษา บรรดารายไดและผลประโยชนของสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล รวมทงผลประโยชนทเกดจากทราชพสด เบยปรบทเกดจากการผดสญญาลาศกษา และเบยปรบทเกดจากการผดสญญาการซอทรพยสนหรอจางทำาของทดำาเนนการโดยใชเงนงบประมาณไมเปนรายไดทตองนำาสงกระทรวงการคลงตามกฎหมายวาดวยเงนคงคลงและกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ บรรดารายไดและผลประโยชนของสถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคล รวมทงผลประโยชนทเกดจากทราชพสด เบยปรบทเกดจากการผดสญญาลาศกษา และเบยปรบทเกดจากการผดสญญาการซอทรพยสนหรอจางทำาของทดำาเนนการโดยใชเงนงบประมาณใหสถานศกษาสามารถจดสรรเปนคาใชจายในการจดการศกษาของสถานศกษานน ๆ ไดตามระเบยบทกระทรวงการคลงกำาหนด

มาตรา 60 ใหรฐจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบการศกษาในฐานะทมความสำาคญสงสดตอการพฒนาทยงยนของประเทศโดยจดสรรเปนเงนงบประมาณเพอการศกษา ดงน

(1) จดสรรเงนอดหนนทวไปเปนคาใชจายรายบคคลท

123

เหมาะสมแกผเรยนการศกษาภาคบงคบและการศกษาขนพนฐานทจดโดยรฐและเอกชนใหเทาเทยมกน

(2) จดสรรทนการศกษาในรปของกองทนกยมใหแกผเรยนทมาจากครอบครวทมรายไดนอยตามความเหมาะสมและความจำาเปน

(3) จดสรรงบประมาณและทรพยากรทางการศกษาอนเปนพเศษใหเหมาะสม และสอดคลองกบความจำาเปนในการจดการศกษาสำาหรบผเรยนทมความตองการเปนพเศษแตละกลมตามมาตรา 10 วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส โดยคำานงถงความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษาและความเปนธรรม ทงน ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง (4) จดสรรงบประมาณเปนคาใชจายดำาเนนการ และงบลงทนใหสถานศกษาของรฐตามนโยบายแผนพฒนาการศกษาแหงชาต และภารกจของสถานศกษา โดยใหมอสระในการบรหารงบประมาณและทรพยากรทางการศกษา ทงน ใหคำานงถงคณภาพและความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษา

(5) จดสรรงบประมาณในลกษณะเงนอดหนนทวไปใหสถานศกษาระดบอดมศกษาของรฐทเปนนตบคคล และเปนสถานศกษาในกำากบของรฐหรอองคการมหาชน (6) จดสรรกองทนกยมดอกเบยตำาใหสถานศกษาเอกชน เพอใหพงตนเองได

(7) จดตงกองทนเพอพฒนาการศกษาของรฐและเอกชน มาตรา 61 ใหรฐจดสรรเงนอดหนนการศกษาทจดโดยบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และสถาบนสงคมอน ตามความเหมาะสมและความจำาเปน

124

มาตรา 62 ใหมระบบการตรวจสอบ ตดตามและประเมนประสทธภาพและประสทธผล การใชจายงบประมาณการจดการศกษาใหสอดคลองกบหลกการศกษา แนวการจดการศกษาและคณภาพมาตรฐานการศกษา โดยหนวยงานภายในและหนวยงานของรฐทมหนาทตรวจสอบภายนอก หลกเกณฑ และวธการในการตรวจสอบ ตดตามและการประเมน ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

สรปไดวา ดานทรพยากรและการลงทนเพอการศกษา พระราชบญญตการศกษาไดกำาหนดใหมการระดมทรพยากรและการลงทนดานงบประมาณ การเงน และทรพยสน ทงจากรฐ องคกร ปกครองสวนทองถน บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน เอกชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ สถาบนสงคมอนและตางประเทศมาใชจดการศกษา โดยใหรฐและองคกรปกครองสวนทองถน ใชมาตรการภาษสงเสรมและใหแรงจงใจ รวมทงใชมาตรการลดหยอน หรอยกเวนภาษตามความเหมาะสมสถานศกษาของรฐทเปนนตบคคล มอำานาจในการปกครอง ดแล บำารงรกษา ใชและจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา ทงทเปนทราชพสด และทเปนทรพยสนอน รวมทงหารายไดจากบรการของสถานศกษาทไมขดกบภารกจหลกอสงหารมทรพยทสถานศกษาของรฐไดมา ทงจากผอทศใหหรอซอหรอแลกเปลยนจากรายไดของสถานศกษา ใหเปนกรรมสทธของสถานศกษา บรรดารายไดและผลประโยชนตาง ๆ ของสถานศกษาของรฐดงกลาว ไมเปนรายไดทตองสงกระทรวงการคลง ใหสถานศกษาของรฐทไมเปนนตบคคลสามารถนำารายไดและผลประโยชนตาง ๆ มาจดสรรเปนคาใชจายในการจดการศกษาของสถาบนนน ๆ ไดตามระเบยบทกระทรวงการคลงกำาหนด ใหรฐจดสรรงบประมาณแผนดนใหกบการศกษา โดยจดสรรใหผเรยนและสถานศกษา ทงของรฐและเอกชน ใน

125

รปแบบตาง ๆ เชน ในรปเงนอดหนนทวไปเปนคาใชจายรายบคคล กองทนประเภทตาง ๆ และทนการศกษา รวมทงใหมระบบการตรวจสอบ ตดตามและประเมนประสทธภาพและประสทธผลการใชจายงบประมาณการจดการศกษาดวย

2.9 เทคโนโลยเพอการศกษาหมวด 9 วาดวยเทคโนโลยเพอการศกษา ประกอบดวย

มาตรา 63 รฐตองจดสรรคลนความถ สอตวนำาและโครงสรางพนฐานอนทจำาเปนตอการสงวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน วทยโทรคมนาคม และการสอสารในรปอน เพอใชประโยชนสำาหรบการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ การศกษาตามอธยาศย การทะนบำารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรมตามความจำาเปน

มาตรา 64 รฐตองสงเสรมและสนบสนนใหมการผลต และพฒนาแบบเรยน ตำารา หนงสอทางวชาการ สอสงพมพอน วสดอปกรณ และเทคโนโลยเพอการศกษาอน โดยเรงรดพฒนาขดความสามารถในการผลต จดใหมเงนสนบสนนการผลตและมการใหแรงจงใจแกผผลต และพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา ทงน โดยเปดใหมการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม

มาตรา 65 ใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลต และผใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหมความร ความสามารถ และทกษะในการผลต รวมทงการใชเทคโนโลยทเหมาะสม มคณภาพ และประสทธภาพ

มาตรา 66 ผเรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททำาได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอทจะใชเทคโนโลยเพอการศกษาในการแสวงหา

126

ความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวตมาตรา 67 รฐตองสงเสรมใหมการวจยและพฒนา

การผลตและการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหเกดการใชทคมคาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย

มาตรา 68 ใหมการระดมทน เพอจดตงกองทนพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษาจากเงนอดหนนของรฐ คาสมปทาน และผลกำาไรทไดจากการดำาเนนกจการดานสอสารมวลชน เทคโนโลยสารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทกฝายทเกยวของทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรประชาชน รวมทงใหมการลดอตราคาบรการเปนพเศษในการใชเทคโนโลยดงกลาวเพอการพฒนาคนและสงคมหลกเกณฑและวธการจดสรรเงนกองทนเพอการผลต การวจยและการพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา ใหเปนไปตามทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 69 รฐตองจดใหมหนวยงานกลางทำาหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผน สงเสรมและประสานการวจย การพฒนาและการใช รวมทงการประเมนคณภาพ และประสทธภาพของการผลตและการใชเทคโนโลยเพอการศกษา

สรปไดวา ดานเทคโนโลยเพอการศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาตกำาหนดไวดงน

1) ใหรฐจดสรรคลนความถ สอตวนำาและโครงสรางพนฐานทจำาเปนตอการสงวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน วทยโทรคมนาคม และการสอสารในรปอนเพอประโยชนสำาหรบการศกษา การทะนบำารง ศาสนา ศลปะและวฒนธรรมตามความจำาเปน

2) ใหรฐสงเสรมสนบสนนใหมการวจยและพฒนา การผลตและพฒนาแบบเรยน ตำารา สอสงพมพอน วสดอปกรณและเทคโนโลยเพอการศกษาอน โดยจดใหมเงนสนบสนนและเปดใหมการ

127

แขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม รวมทงการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษา

3) ใหมการพฒนาบคลากรทงดานผผลตและผใชเทคโนโลยเพอการศกษา เพอใหผเรยนไดพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกททำาได อนจะนำาไปสการแสวงหาความรไดดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต

4) ใหมการระดมทนเพอจดตงกองทนพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษา จากเงนอดหนนของรฐ คาสมปทานและผลกำาไรทไดจากการดำาเนนกจการ ดานสอสารมวลชขน เทคโนโลยสารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทกฝายทเกยวของ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรประชาชน

5) ใหมการลดอตราคาบรการเปนพเศษในการใชเทคโนโลย และมหนวยงานกลาง ทำาหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผน สงเสรม และประสานการวจย การพฒนาและการใช รวมทงการประเมนคณภาพและประสทธภาพของการผลตและการใชเทคโนโลยเพอการศกษา

กฎหมายทเกยวของกบการศกษา คำาวา กฎหมาย ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน

พ.ศ. 2542 หมายถง กฎทสถาบนหรอผมอำานาจสงสดในรฐตราขน หรอทเกดขนจากจารตประเพณอนเปนทยอมรบนบถอ เพอใชในการบรหารประเทศ เพอใชบงคบบคคลใหปฏบตตาม หรอเพอกำาหนดระเบยบแหงความสมพนธระหวางบคคลหรอระหวางบคคลกบรฐ นอกจากน ยงมนกวชาการและผทรงคณวฒหลายทาน ไดใหความหมายของกฎหมายไวดงน

1.ความหมายของกฎหมาย

128

สมยศ เชอไทย (2557: 13) อธบายไววา กฎหมาย คอ กฎเกณฑทเปนแบบแผนความประพฤตของมนษยในสงคมซงมกระบวนการบงคบทเปนกจจะลกษณะ

ฐานขอมลการเมองการปกครอง จำาแนกลกษณะของกฎหมายได 4 ประการ ดงน (สถาบนพระปกเกลา 2557: 1)

1) กฎหมายตองมลกษณะเปนกฎเกณฑ หมายความวา กฎหมายตองเปนขอบงคบทเปนมาตรฐานทใชวดและใชกำาหนดความประพฤตของสมาชกของสงคมไดวาถกหรอผด ทำาไดหรอทำาไมได

2) กฎหมายตองกำาหนดความประพฤตของบคคล ความประพฤตในทน ไดแก การเคลอนไหวหรอไมเคลอนไหวรางกายภายใตการควบคมของจตใจ ซงความประพฤตของมนษยทจะอยภายใตการควบคมของกฎหมายนน ตองประกอบดวยเงอนไข 2 ประการ คอ ตองมการเคลอนไหวหรอไมเคลอนไหวรางกาย และตองกระทำาภายใตการควบคมของจตใจ

3) กฎหมายตองมสภาพบงคบ ในกรณทมการฝาฝนกฎเกณฑ กฎหมายจะมสภาพบงคบเพอใหมนษยจำาตองปฏบตตามกฎเกณฑนน โดยสภาพบงคบของกฎหมายมทงสภาพบงคบทเปนผลรายและสภาพบงคบทเปนผลด

4) กฎหมายตองมกระบวนการทแนนอน เนองจากปจจบนการบงคบใชกฎหมายตองกระทำาโดยรฐหรอเจาหนาทของรฐผานองคกรตาง ๆ เชน ตำารวจ อยการ ศาล ราชทณฑ เปนตน การบงคบใชกฎหมายจงตองมกระบวนการทแนนอน

หยด แสงอทย (2551: 62) พจารณากฎหมายใน 2 ลกษณะ คอ กฎหมายตามเนอความ และกฎหมายตามแบบพธ โดยกฎหมายตามเนอความ หมายความถง กฎหมายซงบทบญญต มลกษณะเปนกฎหมายแท กลาวคอ มลกษณะเปนขอบงคบซงกำาหนด

129

ความประพฤตของมนษย ถาฝาฝนจะไดรบผลรายหรอถกลงโทษ ในสมยใหมสวนใหญเปนขอบงคบของรฐ สวนกฎหมายตามแบบพธ หมายความถง กฎหมายทออกมาโดยวธบญญตกฎหมาย ทงน โดยไมตองคำานงวากฎหมายนนเขาลกษณะเปนกฎหมายตามเนอความหรอไม

มานตย จมปา (2550: 36) อธบายไววา กฎหมาย หมายถง กฎเกณฑทกำาหนดความประพฤตของบคคลในสงคมซงบคคลจะตองปฏบตตามหรอควรจะปฏบตตาม มฉะนนจะไดรบผลรายหรอไมไดรบผลดทเปนสภาพบงคบโดยเจาหนาทในระบบกฎหมาย

สรปไดวา กฎหมาย เปนกฎเกณฑ กตกา หรอมาตรฐานทใชเปนแนวทางพนฐานในการอยรวมกนในสงคม เพอใชในการบรหารประเทศ หรอบงคบบคคลใหประพฤตปฏบตตาม เชน พระราชบญญตตาง ๆ

2.กฎหมายเกยวกบการศกษา กฎหมาย หมายถง บทบญญตซงมอำานาจสงสดใน

ประเทศไทยตราขนไว เพอใชในการบรหารการบานเมองและบงคบบคคลในความสมพนธระหวางกน ผใดฝาฝนตองไดรบโทษหรอตองถกบงคบใหปฏบตตาม การศกษา หมายถง การเลาเรยนฝกฝนและอบรม เมอนำาความหมายของคำาทงสองมารวมกนแลว สามารถสรปไดวา กฎหมายการศกษา หมายถง กฎ ระเบยบ ประกาศและคำาสงตางๆเกยวกบการศกษา ดงน

2.1. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ใหไว ณวนท 14 สงหาคม พ.ศ.

2542 เปนปท 54 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา

130

โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตพระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย 

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยกำาหนดใหรฐตองจดการศกษาอบรม และสนบสนนใหเอกชนจดการศกษาอบรมใหเกดความรคคณธรรม จดใหมกฎหมายเกยวกบการศกษาแหงชาต ปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตสานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขสนบสนนการคนควาวจยในศลปวทยาการตาง ๆ เรงรดการศกษาวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอการพฒนาประเทศ พฒนาวชาชพคร และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะและวฒนธรรมของชาต รวมทงในการจดการศกษาของรฐใหคำานงถงการมสวนรวมขององคกรปกครองสวนทองถนและเอกชน ตามทกฎหมายบญญตและใหความคมครองการจดการศกษาอบรมขององคกรวชาชพและเอกชนภายใตการกำากบดแลของรฐ ดงนน จงสมควรมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต เพอเปนกฎหมายแมบทในการบรหารและจดการการศกษาอบรมใหสอดคลองกบบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดงกลาว จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

2.2 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545

131

ใหไว ณ วนท 8 ธนวาคม พ.ศ. 2545 เปนปท 57 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ เนองจากรฐบาลมนโยบายปฏรประบบราชการโดยแยกภารกจเกยวกบงานดานศลปะและวฒนธรรม ไปจดตงเปนกระทรวงวฒนธรรมและโดยทเปนการสมควรปรบปรงการบรหารและจดการศกษาของเขตพนทการศกษา ประกอบกบสมควรใหมคณะกรรมการอาชวศกษาทำาหนาทพจารณาเสนอนโยบาย แผนพฒนา มาตรฐานและหลกสตรการอาชวศกษาทกระดบทสอดคลองกบความตองการตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และแผนการศกษาแหงชาต สนบสนนทรพยากร ตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการจดการอาชวศกษาดวย จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน บงคบ

2.3 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 

ใหไว ณ วนท 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 เปนปท 65 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทการจดการศกษาขนพนฐานประกอบดวยการศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา ซงมระบบการบรหารและการจดการศกษาของทง 2 ระดบรวมอยในความรบผดชอบของแตละเขตพนทการศกษา ทำาใหการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานเกดความไมคลองตวและเกดปญหาการพฒนาการศกษา สมควรแยกเขตพนท

132

การศกษาออกเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา เพอใหการบรหารและการจดการศกษามประสทธภาพ อนจะเปนการพฒนาการศกษาแกนกเรยนในชวงชนประถมศกษาและมธยมศกษาใหสมฤทธผลและมคณภาพยงขนจงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

2.4 พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2545 ใหไว ณ วนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2545 เปนปท

57 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยการประถมศกษาพระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 35 และมาตรา 50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระทำาไดโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

เหตผลในการประกาศใหพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตไดกำาหนดใหบดา มารดา หรอผปกครองมหนาทจดใหบตรหรอบคคลซงอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบจำานวนเกาป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปทเจดเขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปทสบหก เวนแตจะสอบไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ จงสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยการประถมศกษา เพอใหเหมาะสมและสอดคลองกบกฎหมายดงกลาว จงจำาเปนตองตราพระราชบญญต

2.5 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553

133

ใหไว ณ วนท 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 เปนปท 65 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวาโดยทเปนการสมควรแกไขเพมเตมกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทการจดระเบยบบรหารราชการในเขตพนทการศกษากำาหนดใหแตละเขตพนทการศกษาประกอบดวยการศกษาระดบประถมศกษาและระดบมธยมศกษา ซงมการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานรวมอยในความรบผดชอบของแตละเขตพนทการศกษา ทำาใหเกดความไมคลองตวในการบรหารราชการ สมควรแยกเขตพนทการศกษาออกเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา เพอใหการบรหารและการจดการศกษามประสทธภาพ อนจะเปนการพฒนาการศกษาแกนกเรยนในชวงชนประถมศกษาและมธยมศกษาใหสมฤทธผลและมคณภาพยงขน ตลอดจนเพอใหสอดคลองกบกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตจงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

2.6 พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546

ใหไว ณ วนท 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 เปนปท 58 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรใหมกฎหมายวาดวยสภาครและบคลากรทางการศกษาพระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 39 และมาตรา

134

50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 บญญตใหกระทำาไดโดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ คร ผบรหารสถานศกษา ผบรหารการศกษาและบคลากรทางการศกษาเปนผมบทบาทสำาคญตอการจดการศกษาของชาต จงตองเปนผมความร ความสามารถ และทกษะอยางสงในการประกอบวชาชพ มคณธรรม จรยธรรมและประพฤตปฏบตตนตามจรรยาบรรณของวชาชพ รวมทงมคณภาพและมาตรฐานเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง จงจำาเปนตองตรากฎหมายเพอ

1) พฒนาวชาชพครตามมาตรา 81 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และสงเสรมมาตรฐานวชาชพคร และบคลากรทางการศกษา ตามมาตรา 9 (4) แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

2) เพอปรบสภาในกระทรวงศกษาธการตามพระราชบญญตคร พทธศกราช 2488 เปนองคกรวชาชพครตามมาตรา 53 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และใหเปนไปตามมาตรา 73 โดยกำาหนดใหม

2.1) สภาครและบคลากรทางการศกษา เรยกชอวา ครสภา มอำานาจหนาทกำาหนดมาตรฐานวชาชพ ออกและเพก“ ”ถอนใบอนญาตประกอบวชาชพ กำากบดแลการปฏบตตามมาตรฐานและจรรยาบรรณของวชาชพ และการพฒนาวชาชพ

2.2) สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมสวสดการและสวสดภาพครและบคลากรทางการศกษามอำานาจหนาทในการสงเสรมสวสดการ สวสดภาพ ความมนคงของผประกอบวชาชพและผปฏบตงานดานการศกษา รวมทงสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของกระทรวงการศกษา

135

3) เพอสบทอดประวตศาสตรและเจตนารมณของการจดตงครสภาใหเปนสภาวชาชพครตอไป

2.7 พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 

จากพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ เนองจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกำาหนดใหมการจดระบบขาราชการคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาขนใหม ตามทบญญตไวในหมวด 7 โดยเฉพาะในมาตรา 54 ไดกำาหนดใหมองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา โดยใหครและบคลากรทางการศกษาทงของหนวยงานการศกษาในระดบสถานศกษาของรฐและระดบเขตพนทการศกษาเปนขาราชการในสงกดองคกรกลางบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาโดยยดหลกการกระจายอำานาจการบรหารงานบคคลสสวนราชการทบรหารและจดการศกษา เขตพนทการศกษาและสถานศกษา จงเหนควรกำาหนดใหบคลากรททำาหนาทดานการบรหารและการจดการศกษาสงกดอยในองคกรกลางบรหารงานบคคลเดยวกน และโดยทองคกรกลางบรหารงานบคคลและระบบการบรหารงานบคคลของขาราชการครตามพระราชบญญตระเบยบขาราชการคร พ.ศ. 2523 ทใชบงคบอยในปจจบน มหลกการทไมสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทใหยดหลกการกระจายอำานาจการบรหารงานบคคลสเขตพนทการศกษาและสถานศกษาอกทงไมสอดคลองกบหลกการปฏรประบบราชการ สมควรยกรางกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาขนใหมแทนพระราชบญญตระเบยบขาราชการคร พ.ศ. 2523 และเพอใหเอกภาพ

136

ทางดานนโยบายการบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในเขตพนทการศกษาทงหมด จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน (ราชกจจานเบกษา, 2547) ตอมาเปลยนเปน พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทบทบญญตของกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสวนทเกยวกบคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและคณะอนกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาประจำาเขตพนท การศกษา รวมทงบทบญญตอนทเกยวกบการบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษามความไมเหมาะสมและไมสอดคลองกบสภาพการณในปจจบน ทำาใหการบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเปนไปโดยลาชาและไมมประสทธภาพ สมควรปรบปรงบทบญญตในเรองดงกลาวเพอแกไขปญหาและอปสรรคนนอนจะเปนประโยชนในการบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษายงขน จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน (ราชกจจานเบกษา, 2551) ปจจบนพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท 3) พ.ศ.2553 ใหไว ณ วนท 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 เปนปท 65 ในรชกาลปจจบน ดวยเหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทไดมการปรบปรงเขตพนทการศกษาเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา เพอรบผดชอบการบรหารงานบคคลของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ทำาใหตองปรบปรงองคประกอบของคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและคณะอนกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหสอดคลองกบการบรหารงานบคคลในเขต

137

พนทการศกษาประถมศกษาและเขตพนทการศกษามธยมศกษา จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

2.8 พระราชบญญตสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ.2551

ใหไว ณ วนท 19 กมภาพนธ พ.ศ. 2551 เปนปท 63 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตมหลกการจดการศกษาใหเปนการศกษาตลอดชวตสำาหรบประชาชน และใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา รวมทงสถานศกษาอาจจดการศกษาในระบบการศกษา นอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศยรปแบบใดรปแบบหนงหรอทงสามรปแบบกได โดยเปนการผสมผสานระหวางการศกษาทงสามรปแบบ เพอใหสามารถพฒนาการศกษาและคณภาพชวตของประชาชนไดอยางตอเนอง แตเนองจากกลไกและการดำาเนนการเกยวกบการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยยงไมมกฎหมายเฉพาะรองรบ ดงนน เพอใหเปนไปตามแนวทางและเปาหมายดงกลาว สมควรใหมกฎหมายเพอสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยใหเปนไปอยางมระบบและตอเนอง มการบรหารและจดการศกษาทมประสทธภาพเพอทำาใหประชาชนไดมโอกาสเรยนร และสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนไดตามศกยภาพ เปนสงคมแหงการเรยนรและภมปญญา อนจะมผลในการพฒนากำาลงคนและประเทศชาตใหเจรญกาวหนาตอไป จงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

138

2.9 พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ. 2551

ใหไว ณ วนท 27 มกราคม พ.ศ. 2551 เปนปท 63 ในรชกาลปจจบนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลา ฯ ใหประกาศวา โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการจดการศกษาสำาหรบคนพการ

เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบนคอ โดยทการจดการศกษาสำาหรบคนพการมลกษณะเฉพาะแตกตางจากการจดการศกษาสำาหรบบคคลทวไป จงจำาเปนตองจดใหคนพการมสทธและโอกาสไดรบการบรการและความชวยเหลอทางการศกษาเปนพเศษตงแตแรกเกดหรอพบความพการ ดงนน เพอใหการบรการและการใหความชวยเหลอแกคนพการในดานการศกษาเปนไปอยางทวถงทกระบบและทกระดบการศกษาจงจำาเปนตองตราพระราชบญญตน

จากการศกษากฎหมายทเกยวของกบการศกษา พบวา มพนฐานมาจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงเปนกฎหมายการศกษาฉบบแรกของไทยใชเปนแมบทในการตรากฎหมายอน ๆ ทเกยวกบการศกษา สาระสำาคญตามมาตราทกำาหนดในพระราชบญญตใชเปนแนวทางในการจดการศกษาโดยเนนผเรยนสำาคญทสด และกฎหมายทกำาหนดขนเพอแกไขหรอแกปญหาทางการศกษา เพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ สตปญญา ความร คณธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมในการดำารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข สอดคลองตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตไดกำาหนดไว นบเปนเครองมอสำาคญในการปฏรปการศกษาอยางแทจรง

สรปทายบท

139

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนกฎหมายการศกษาฉบบแรกไดใหความสำาคญในการจดศกษาการอบรมและสนบสนนใหการจดการศกษา มงเกดความรคคณธรรม ทกำาหนดขนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ทมงปรบปรงการศกษาใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงเศรษฐกจและสงคม สรางเสรมความรและปลกฝงจตสำานกทถกตองเกยวกบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข แบงออกเปน 9 หมวด 78 มาตรา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนกฎหมายการศกษาทใชเปนแมบทในการตรากฎหมายอน ๆ ทเกยวกบการศกษา ไดแก พระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พระราชบญญตการจดการศกษาสำาหรบคนพการ พ.ศ.2551 กฎกระทรวงวาดวยการแบงระดบและประเภทของการศกษาขนพนฐาน กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา และกฎกระทรวงกำาหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอำานาจการบรหารและการจดการศกษา :ซงกฎหมายทงหมดทบญญตขนเปนไปเพอการแกไขปญหาทางการศกษาในหลายๆดาน และเปนไปเพอการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศใหมความสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณและสงคม สามารถดำารงอยไดอยางมความสข

คำาถามทบทวน1. อธบายความสำาคญของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 ,มาพอสงเขป2. หากทานเปนผสอน ทานมการจดกระบวนการเรยนรสำาหรบ

ผเรยนตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 อยางไร

140

3. อธบายหลกการ และแนวทางการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

4. การบรหารและการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แบงออกเปนกสวน อะไรบาง

5. แนวทางการระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาของภาครฐ ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนอยางไร

6. ระบบการศกษาไทยตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มลกษณะอยางไร

7. อธบายถงแหลงเรยนรตลอดชวต ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กำาหนดไววาอยางไร

8. ความมงหมายทางการศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนอยางไร

9. กฎกระทรวงกำาหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอำานาจการบรหารและการจดการศกษา พ.ศ. 2550 มสาระสำาคญอยางไร

10. กฎหมายเกยวกบการศกษามความสำาคญตอผบรหารการศกษา คร ผเรยน และผปกครองอยางไร

141

142

เอกสารอางอง

จเร พนธเปรอง. (2559). ความหมายกฎหมาย. ฐานขอมลการเมองการปกครองสถาบนพระปกเกลา. [ออนไลน].สบคนจาก:http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php/%E%B%81%

81%E0%B8%8E%E0 %B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2.[18

พฤษภาคม, 2559].พนม พงษไพบลย และคณะ.(2546). รวมกฎหมายการศกษา : เขาสโครงสรางใหม กระทรวงศกษาธการ.พมพครงท 1. กรงเทพฯ : วฒนาพานช..มานตย จมปา. (2550). กฎหมายลขสทธเกยวกบสำานกพมพ. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : สำานกพมพ แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.วชย ตนศร. (2542). คำาอธบาย พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : สายธาร.สถาบนพระปกเกลา. (2557). ความหมายพระราชบญญต. ฐานขอมลสถาบน. [ออนไลน]. สบคน จาก :http://www.kpi.ac.th/wiki/index.php. [18 พฤษภาคม, 2559]. สมยศ เชอไทย. (2557). กฎหมายกบวงจรชวต. พมพครงท 2 กรงเทพฯ : วญญชน.หนา 13.หยดแสงอทย.(2551).กฎหมายอาญา ภาค 1.พมพครงท20.กรงเทพฯ : มหาวทยาลย ธรรมศาสตร.

143