บทท 2

ความเปนมา แนวคด และทฤษฎเกยวกบการคมครองผบรโภค จากการใชบรการเครองเลนในสวนสนกทอาจเปนอนตราย

การประกอบธรกจสวนสนกทใหบรการเค รอง เลนในสวนสนกน น นอกจาก ความสนกสนานและความตนเตนหวาดเสยวทผใชบรการคาดหวงวาจะไดรบแลว สทธของผใชบรการในฐานะผบรโภคทจะไดรบความปลอดภยจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนก กเปนสทธผบรโภคทส าคญประการหนงทผใชบรการพงไดรบ จากการศกษาพบวาการใชบรการเครองเลนในสวนสนกสามารถท าใหผใชบรการไดรบอนตรายแกชวต รางกาย หรอทรพยสนได ในสารนพนธฉบบน ผศกษาจงมงศกษาถงมาตรการคมครองผบรโภคจากการใชบรการเครองเลน ในสวนสนกทอาจเปนอนตราย ดงนน เพอความเขาใจในเบองตน ในบทนจงตองศกษาเกยวกบความเปนมา แนวคด และทฤษฎทเกยวของกบการคมครองผบรโภค และการใชบรการเครองเลน ในสวนสนก เพอน ามาศกษาและวเคราะหถงมาตรการคมครองผบรโภคจากการใชบรการ เครองเลนในสวนสนกทอาจเปนอนตรายตอไป

2.1 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบการประกอบธรกจบรการเครองเลนในสวนสนก

การประกอบธรกจสวนสนกเปนการประกอบธรกจบรการประเภทหนงทไดรบ ความนยมในปจจบน มลกษณะทส าคญ คอ การใหบรการเครองเลนตางๆ เชน รถไฟเหาะ เครองเลนไวกง เปนตน โดยมวตถประสงคในการมอบความสนกสนานเพลดเพลนแกผทมา ใชบรการ ดงน น เพอใหเขาใจถงลกษณะของการประกอบธรกจสวนสนกทมการใหบรการ เครองเลน จงตองศกษาถงแนวคดเกยวกบการประกอบธรกจบรการ ความเปนมาของการประกอบธรกจธรกจสวนสนก ความหมายและประเภทของสวนสนก รวมถงรปแบบของการใหบรการเครองเลนในสวนสนก

8

2.1.1 ความหมาย แนวคด และประเภทของการประกอบธรกจบรการ การประกอบธรกจบรการ มลกษณะการประกอบธรกจทแตกตางจากการประกอบธรกจซอขายสนคาโดยทวไป ดงจะเหนไดจากความหมาย ประเภท และวตถประสงคของการประกอบธรกจบรการ ดงน 2.1.1.1 ความหมายของการประกอบธรกจ จากการศกษาบทบญญตตามกฎหมายแลวพบวา ไมมบทบญญตตามกฎหมายใด ทไดก าหนดนยามของค าวา “การประกอบธรกจ’’ ไวเปนการเฉพาะ เนองจากลกษณะของ ค าดงกลาว เปนค าทมความหมายกวางและครอบคลมถงการกระท าตางๆ ดงน น ในการท า ความเขาใจความหมายของค าดงกลาววามความหมายครอบคลมเพยงใด จงตองอาศยการเทยบเคยงจากความหมายทวไป กลาวคอ 1) ความหมายตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2544 ทไดใหนยามของค าทเกยวของ ดงน ค าวา “ธรกจ” หมายความวา การงานประจ าเกยวกบอาชพคาขาย หรอกจการ อยางอนทส าคญและทไมใชราชการ1 2) ความหมายตามต าราวชาการเกยวกบธรกจ ทไดใหนยามของค าทเกยวของไว ดงน “ธรกจ” หมายความวา กจกรรมใดๆ กตามทท าใหเกดมสนคาหรอบรการขน แลวมการแลกเปลยนซอขายกน และมวตถประสงคจะไดประโยชนจากการกระท ากจกรรมนน2 “ธรกจ” หมายความวา กจกรรมทางดานเศรษฐกจและการพาณชยทมเปาหมายทางดานก าไรในการจดหาสนคาและบรการ เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค3 “ธรกจ” หมายความวา กจกรรมทางดานเศรษฐกจอยางตอเนองของมนษย ทเกยวของเกยวของกบการผลต การแลกเปลยนซอขายซงสนคาและบรการ โดยมจดมงหมายทจะแสวงหาก าไรจากการประกอบธรกจนนๆ4

1 พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2544 (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.royin.go.th/ dictionary/index.php. [2561, เมษายน 5] 2 วนทนย ภมภทราและคณะ. (2537). ความรเบองตนเกยวกบการประกอบธรกจ. กรงเทพฯ: เจ. พรนตง. หนา 2. 3 สมยศ นาวการ. (2530). การบรหารธรกจ. กรงเทพฯ: บรรณกจ. หนา 4. 4 สมคด บางโม. (2547). การประกอบธรกจ. กรงเทพฯ: วทยพฒน. หนา 14.

9

“การประกอบธรกจ” หมายความวา การกระท ากจกรรมของมนษยทกระท าขน เพอการผลตหรอการไดมาซงทรพยหรอบรการ และการน าสนคาหรอบรการน นไปขาย หรอจ าหนายใหแกผบรโภคเพอแสวงหาก าไร5 จากบทนยามขางตน จงอาจกลาวไดวา การประกอบธรกจ หมายความถง กจกรรมอยางตอเนองของมนษยทเกยวของกบการผลต การจ าหนายสนคา และบรการโดยมวตถประสงค ในการมงหาผลก าไรจากการกระท ากจกรรมดงกลาว ซงกจกรรมทมวตถประสงคมงหาผลก าไรนนจะเกดมขนไดกโดยอาศยการลงทนนนเอง โดยสรป การประกอบธรกจ คอ การลงทนทเกยวของกบการผลตหรอจ าหนายสนคาและบรการนนเอง 2.1.1.2 ประเภทของการประกอบธรกจ การประกอบธรกจในปจจบน สามารถจ าแนกตามความหมายไดมากมาย หลายประเภท ดงน 1) เกษตรกรรม (Agriculture) หมายถง การท านา ท าไร ท าสวน เลยงสตวบก เลยงสตวน า เลยงผ ง เลยงไหม เลยงครง เพาะเหด และการอนๆ ตามทรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษา และรวมถงการประมงดวย 2) อตสาหกรรม (Manufacturing) หมายถง การผลต การแปรรป และการหลอหลอมวตถดบใหเปนสนคาตางๆ อาจเปนสนคาส าเรจรป ซงสามารถน าไปใชอปโภคบรโภค ไดทนท เชน โทรทศน อาหารกระปอง ยา เปนตน หรอเปนสนคาวตถดบเพอการผลต เชน เหมองแร ปาไม เปนตน หรอสนคากงส าเรจรป เชน เหลกเสน เปนตน 3) หตถกรรม (Handicraft) หมายถง การท าดวยฝมอ เชน การทอผาไหม การท ารม เครองปนดนเผา เปนตน 4) พาณชยกรรม (Commercial) หมายถง การคาขาย เปนการซอขายแลกเปลยน สนคาหรอบรการ เชน การคาปลก คาสง เปนตน 5) บรการ (Service) หมายถง ธรกจทท าหนาทใหบรการ เพอใหเกดความสะดวก สบาย รวดเรว ปลอดภยหรอความสนกสนานบนเทงแกผบรโภค เชน การขนสง การทองเทยว โรงแรม โทรคมนาคม สวนสนก การธนาคาร ประกนภย โรงพยาบาล รวมถงสถานบรการตางๆ เปนตน ซงธรกจประเภทนมความส าคญมากในปจจบน เนองจากการขยายตวทางดานธรกจอนๆ และความตองการทางดานนของผบรโภคทมมากขนดวย

5 นงเยาว ชยศร. (2511). ธรกจเบองตน. พระนคร: ธนพฒน. หนา 1.

10

6) ธรกจอนๆ เปนการคา เชน ธรกจกอสราง เปนตน6 2.1.1.3 แนวคดของการประกอบธรกจบรการ โดยหลก การประกอบธรกจบรการ กคอ การใหบรการดานตางๆ แกผบรโภค เพอใหผบรโภคเกดความประทบใจหรอความพงพอใจจากการใชบรการในทกๆ กระบวนการ ซงตองอาศยความรความเขาใจเกยวกบ “การใหบรการ” เปนส าคญ กลาวคอ “การบรการ” ไมใชสงทมตวตน แตเปนกระบวนการหรอกจกรรมตางๆ ทเกดขนจากการปฏสมพนธระหวางผทตองการใชบรการ (ผบรโภค/ลกคา/ผรบบรการ) กบผใหบรการ (เจาของ กจการ/พนกงานงานบรการ/ระบบการจดการบรการ) ในการทจะตอบสนองความตองการอยางใด อยางหนงใหบรรลผลส าเรจ ซงความแตกตางระหวางสนคาและการบรการตางกกอใหเกดประโยชนและความพงพอใจแกลกคาทมาซอ โดยทธรกจบรการจะมงเนนการกระท าทตอบสนอง ความตองการของลกคา อนน าไปสความพงพอใจทไดรบบรการนน ในขณะทธรกจทวไปมงขายสนคาทลกคาชอบ และท าใหเกดความพงพอใจทไดเปนเจาของสนคานน7 การประกอบธรกจบรการ มลกษณะเฉพาะทส าคญ 8 ประการ คอ 1) ลกษณะทเกดจากความไววางใจ (Trust) ผใชบรการตองอาศยความเชอถอหรอความไววางใจในการบรการ เชน ไดรบการบอกตอถงการบรการจากเพอนหรอคนใกลชดหรอ ไดรบรจากประสบการณโดยตรงหรอจากแหลงอน จนเกดความไววางใจและตดสนใจไปใชบรการ 2) ลกษณะทไมสามารถจบตองได (Intangibility) ผใชบรการไมสามารถทดลองใชบรการไดกอนทจะเขารบบรการ เชน การโดยสารบนเครองบน เปนตน ผบรโภคไมสามารถรผลของการบรการได จนกวาจะมการเดนทางจรง ผใชบรการจงตองพยายามแสวงหาขอมลทจะ บงบอกถงคณภาพของการบรการ เพอใหเกดความเชอมนทจะใชบรการนนๆ 3) ลกษณะทแบงแยกออกจากกนไมได (Inseparability) ระหวางผใหบรการและ ผใชการบรการนน เรมจากการทผบรโภคตดสนใจซอแลวจงเกดการบรการในขณะเดยวกน เชน การบรการนวดแผนโบราณ ผนวดและลกคาจะตองอยพรอมกน ณ สถานททใหบรการ การตรวจรกษาแพทยและคนไขจะตองอยในสถานทเดยวกน ทงสองฝายจงไมสามารถแยกจากกนได ในชวงเวลาทใหบรการ 6 พรชนตว ศรช. (2552). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองผบรโภค : ศกษากรณสถานบรการลดความอวน. นตศาสตรมหาบณฑต. นตศาสตร. มหาวทยาลยธรกจบณฑต. 7 จตตนนท เดชะคปต. (2549). ความรเบองตนเกยวกบจตวทยาบรการ. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช. หนา 7.

11

4) ลกษณะความแตกตางของการบรการในแตละครง (Variability or Heterogeneity) เนองจากการบรการตองอาศยคนหรอพนกงานในการใหบรการเปนสวนใหญ ซงตองขนกบ องคประกอบทางดานรางกายและจตใจของพนกงานเปนส าคญ เชน พนกงานคนหนงเมอวานนใหบรการดมาก ยมแยมแจมใส ทกทายลกคาเปนอยางด แตวนรงขนพนกงานคนเดยวกนอาจถกรองเรยนวาบรการไมด ไมยมแยม พดจาไมไพเราะ สาเหตเนองมาจากพนกงานคนนนไมไดนอนหลบอยางเตมอมเพราะตองดแลลกสาววยหนงปทปวยเปนไขหวดตลอดคนทผานมา เปนตน 5) ลกษณะทไมสามารถเกบรกษาไวได (Perish Ability) การบรการตางๆ ไมสามารถกกตน จดเกบหรอสตอกเอาไวไดเหมอนกบสนคาหรอผลตภณฑ ทงน เพราะงานบรการ มเงอนไขเรองเวลาเขามาเกยวของ จงไมสามารถเกบบรการเอาไวขายได เชน ในฤดการทองเทยว หองพกของโรงแรมจะมลกคาเขาพกเตม และยงมลกคาอกจ านวนไมนอยทไมสามารถจองหองพกในเวลานนได แตในชวงฤดฝน หองพกของโรงแรมวางเปนจ านวนมาก ซงไมสามารถน าไปขายในฤดกาลทองเทยวทผานมาได เปนตน 6) ความตองการทไมแนนอน (Fluctuating Demand) จ านวนลกคาทมาใชบรการจะมากหรอนอยตางกนขนกบชวงเวลาในแตละวน วนในตนสปดาหหรอทายสปดาห รวมทงฤดกาล เชน ทสาขาของธนาคาร ชวงพกกลางวนจะมลกคามาใชบรการมากกวาชวงบาย ชวงวนจนทรและวนศกรจะมลกคาฝากถอนเงนมากกวาชวงวนอนๆ ในสปดาห 7) ลกษณะงานบรการทท าซ าๆ (Repetitiveness) เปนการท างานซ าๆ หลายครง เชน พนกงานเสรฟอาหารในหองอาหารมหนาทตอนรบลกคา รบค าสงจากลกคา น าค าสงไปสงอาหารและเครองดม น าอาหารและเครองดมมาเสรฟลกคา คอยดแลความเรยบรอย เกบเงนเมอลกคาตองการ จดโตะอาหารเพอเตรยมตอนรบลกคาคนใหม การท างานของพนกงานเสรฟอาหารในหอง อาหารจะท างานในลกษณะเชนนซ าแลวซ าอกหลายๆ ครง จนกวาจะถงเวลาเลกงาน 8) ลกษณะมความเขมขนตอความรสกของพนกงาน (Labor Intensiveness) การใหบรการ พนกงานจะตองมปฏสมพนธกบลกคา ซงลกคาแตละรายมความตองการทแตกตาง อปนสยทไมเหมอนกน อารมณของลกคาอาจเปลยนแปลงไปตามสงแวดลอมหรอปจจยอนๆ พนกงานอาจจะพบกบลกคาทมอารมณรายจกจกและสรางปญหาได 2.1.1.4 ประเภทของการประกอบธรกจบรการ 1) การบรการตอรางกายผใชบรการ (People Processing Service) เปนบรการท มการถกเนอตองตวผใชบรการโดยตรง เชน ตดผม นวดแผนโบราณ ฯลฯ หรอไมกเปนบรการ ทางกายภาพ เชน บรการขนสงมวลชน มการเคลอนยายตวผผใชบรการไปทจดหมายปลายทาง

12

ซงผใชบรการจ าเปนตองอยในสถานทใหบรการตลอด ทงกระบวนการใหบรการจนกวาจะไดรบผลประโยชนตามทตองการจากบรการนน 2) การบรการตอจตใจผใชบรการ (Mental Stimulus Processing Service) เปนการใหบรการโดยไมจ าเปนตองถกเนอตองตวผผใชบรการ แตเปนการใหบรการตอจตใจอารมณหรอความรสก เชน โรงภาพยนตร โรงเรยน ฯลฯ ซงผใชบรการจ าเปนตองอยในสถานทใหบรการตลอดท งกระบวนการใหบรการจนกวาจะไดรบผลประโยชนตามทตองการจาก บรการนน 3) การบรการตอสงของของผใชบรการ (Procession Processing Service) เปนการซอบรการใหกบสงของของผใชบรการ เชน บรการ ซก อบ รด สตวแพทย ฯลฯ ซงบรการ ในกลมนเปนการใหบรการโดยการถกเนอตองตวสงของ สตวเลยง หรอสงของอยางใดอยางหนง ของผใชบรการ ซงผใชบรการจ าเปนตองเอาสงของหรอสตวเลยงมาไวในสถานทใหบรการ โดยตวผใชบรการเองไมจ าเปนตองอยในสถานบรการในระหวางทเกดการใหบรการกได 4) การบรการตอสารสนเทศของผใชบรการ (Information Processing Service) เปนบรการทท าตอสงของของผใชบรการเชนเดยวกบบรการประเภทท 3 แตตางกนทลกษณะของ “สงของของผผใชบรการ” โดย “สงของของผใชบรการ” ในบรการประเภทท 3 จะเปนของท มตวตน แตสงของในประเภทท 4 จะเปนของทไมมตวตน ซงสวนใหญเปนขอมลสารสนเทศ ของผใชบรการ บรการประเภทนไดแก ธนาคาร บรการทปรกษาทางธรกจ บรการวจยการตลาด เปนตน8 จากการศกษาความหมาย และประเภทของการประกอบธรกจขางตน จงอาจกลาวไดวา การประกอบธรกจสวนสนกเปนการประกอบธรกจประเภทธรกจบรการ ทมจดมงหมาย ในการมอบความสนกสนานแกผ ใชบรการจากการแสดง เกมสโชว และความสนกสนาน ตนเตนเราใจ โดยเฉพาะจากการเลนเครองเลนตางๆ เปนส าคญ และมลกษณะทแตกตางไปจาก การประกอบธรกจซอขายสนคาทวๆ ไป

8 วทยาลยอาชวศกษาสพรรณบร. (ออนไลน). หนวยท 1 ความรเบองตนการใหบรการ. เขาถงไดจาก : http://www.spvc.ac.th/news/Chapter1-Service.pdf. [2561, เมษายน 6].

13

2.1.2 ความเปนมาของการประกอบธรกจสวนสนกในประเทศไทย การประกอบธรกจสวนสนก เ ปนสถานท ทได รบความนยมมาอยางยาวนาน โดยมเครองเลนเปนองคประกอบส าคญในการตอบสนองความตองการพกผอนหยอนใจของผใชบรการทกเพศทกวย ไมวาจะเปนเดกและผใหญ สวนสนกจงมความเปนมาและพฒนาการมาตงแตในอดตจนถงปจจบน ทงในตางประเทศ รวมถงประเทศไทย ซงอาจพจารณาได ดงน ในทวปยโรป ตนก าเนดของสวนสนกมรปแบบมาจากงานเทศกาลเกยวกบศาสนา และงานออกรานตางๆ ในยคกลาง ซงภายในงานเทศกาลดงกลาวจะมทงพอคา นกแสดง และผขายอาหารเขามาเกบผลประโยชนจากกลมคนทมาเขารวมชมงาน จนกระทงในศตวรรษท 17 เกดสถานทพกผอนหยอนใจในรปแบบของสวนสาธารณะกลางแจง ซงมทต งอยางถาวร และ มสงทดงดดผเขาชมมากมาย ไดแก น าพ สวนดอกไม เกมโบลลง เกมสตางๆ การแสดงดนตร การเตนร า การแสดงทนาตนตาตนใจบนเวท รวมถงเครองเลนทตองใชการขหรอนงโดยไมม การเกบคาธรรมเนยมแตอยางใด ซงสวนสาธารณะในลกษณะดงกลาวไดรบความนยม ไปทวทวปยโรป และมพฒนาการจนเกดเปนสวนสนกในเชงพาณชยในเวลาตอมา โดยสวนสนก ทเกาแกทสดในโลก คอ สวนสนก Bakken ในเมองแคลมเปนบอรก ประเทศเดนมารค กอตงขน ในป ค.ศ. 1583 และสวนสนกอนๆ ทมความส าคญ เชน สวนสนก The Prater ในกรงเวยนนา สวนสนก Blackgang Chine Cliff Top ในเมองเวนทนอร สหราชอาณาจกร สวนสนก Tivoli ในเมองโคเปนเฮเกน และสวนสนก Blackpool Central Pier ในเมองแบลคพล สหราชอาณาจกร เปนตน สวนในทวปอเมรกาเหนอ สวนสนกเกดขนจากงานออกรานเกยวกบสนคาทางการเกษตรในชวงศตวรรษท 18 ถงแมการออกรานดงกลาวจะมวตถประสงคหลกในการแลกเปลยนสนคาทางการเกษตร แตกยงเปดโอกาสใหนกแสดงไดเขามาแสดงความสามารถพเศษตางๆ ได เชน การเชดหนกระบอก การเลนกล การไตเชอก การแสดงตวตลก เปนตน ทงน จดเปลยนทส าคญ ของพฒนาการของสวนสนกในประเทศสหรฐอเมรกา คอ งานแสดงสนคา Columbian Exhibition ซงถกจดขนในเมองชคาโก เนองจากงานแสดงสนคาดงกลาวถกออกแบบใหเหมอนกบเมองๆ หนง เพอรองรบประเทศทเขามารวมงานทง 72 ประเทศ ภายในงานมการแบงสวนพนทภายนอกสถานทจดงานแสดงเพอจดงานในรปแบบนานาชาต มการแบงพนทจดงานออกเปนหมบานตางๆ ตงชอตามประเทศทเขารวมจดงานแสดง เชน หมบานเปอรเซย หมบานแอลเบเนย หมบานญปน เปนตน และก าหนดบรรยากาศการจดงาน ทงสงปลกสราง การจดการแสดง และการแตงกายของเจาหนาทใหเปนไปตามรปแบบทก าหนดไวในแตละประเทศ นอกจากน ภายในงานยงมเครองเลนทนาสนใจ

14

คอ วงลอทมความสง 300 ฟต กวาง 30 ฟต จคนไดถง 1,400 คน ทอาจเรยกไดวาเปน “ชงชาสวรรคแหงแรกของโลก” ไดอกดวย หลงจากนน เมอเทคโนโลยมความเจรญกาว สงผลการประกอบธรกจสถานบนเทง ไดรบผลประโยชนตามมาเชนกน กลาวคอ เทคโนโลยของเครองเลนตางๆ กไดรบการพฒนา มากขน ยกตวอยางเชน เครองเลน Switchback Gravity Pleasure ทนายมารคส เอ ธอมปสน ประดษฐขน ไดรบการยอมรบวาเปน “รถไฟเหาะตลงกาเครองแรกของโลก” ตงอยในสวนสนก Coney Island ในเมองนวยอรก ซงเดมเปนเพยงรสอรทตดชายทะเลเทาน น แตกไดม การเปลยนแปลงรปแบบการด าเนนการใหกลายเปนสถานทพกผอนหยอนใจทมสงดงดดใจมากมาย ไดแก การแสดงคาบาเรย เกมส และเครองเลนตางๆ ตอมาสวนสนกทไดรบความนยมกถงจดตกต าในชวงสงครามโลกครงท 2 เนองจาก การขาดวสดอปกรณในชวงสงคราม ภยธรรมชาต และการท าลายทรพยสนตางๆ จนกระทง ป ค.ศ.1955 มการเปดสวนสนกแหงใหมทชอ “ดสนยแลนด” ในเมองอนาไฮม มลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา จากความคดของนายวอลต ดสนย ท าใหเกดจดเปลยนในธรกจความบนเทง ทงในดานคณภาพ บรรยากาศ ความสะอาด รวมถงระบบการรกษาความปลอดภย จนเกดเปน ยคสมยใหมส าหรบธรกจสวนสนกทไดรบความนยมมาจนถงปจจบน9 ส าหรบในประเทศไทยนน สวนสนกทคนไทยรจกและคนเคยเปนอยางดตงแตในอดต คอ งานวด ซงมทงเครองเลน และการละเลนตางๆ มากมาย ไมวาจะเปนชงชาสวรรค มาหมน สาวนอยตกน า ยงปน ปาเปา บานผสง เปนตน ตอมาเมอความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย มมากขน จงไดเกดสวนสนกขนาดใหญ ซงเปนสถานทอนนาตนตาตนใจ มเครองเลนสมยใหม มกจกรรมตางๆ มากขน โดยลกษณะการด าเนนการของสวนสนกดงกลาวไดรบแรงบนดาลใจ มาจากสวนสนกชอดงในตางประเทศอยางดสนยแลนด ในปจจบนประเทศไทยมสวนสนกเกดขนมากมาย ไมวาจะเปนสวนสนกขนาดใหญ สวนสนกภายในหางสรรพสนคา สวนสนกเคลอนท ซงลวนแลวแตมจดขายและกลยทธ ทางการตลาดทแตกตางกน เพอดงดดใจใหนกทองเทยวเขามาใชบรการ บางกโดดเดนดวย เครองเลนทหวาดเสยว ทาทาย บางกสรางเอกลกษณดวยการรวมสวนน า หรอสวนสตวไวภายในสถานทเดยวกน ซงทนาสงเกตวาสวนสนกขนาดใหญ ไมวาจะเปนสวนสยามและดรมเวลด

9 Ady Milman (2007). Theme Park Tourism and Management Strategy. University of Florida. P.4-9. (ออนไลน). เขาถงไดจาก: https://hospitality.ucf.edu/files/2012/12/Handout-B1.pdf. [2561, มนาคม 25]

15

จะมลกษณะเปนทงแหลงพกผอนนนทนาการและเปนสวนทมสาระความรควบคไปดวย เชน พพธภณฑไดโนเสาร เปนตน ซงถอวาตลอดระยะเวลาเกอบสามสบปมาน สวนสนกในประเทศไทยไดมการปรบตวและพฒนาการบรการผานชวงวกฤตทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง รวมถง วถการบรโภคของผคนทเปลยนแปลงไป ส าหรบประวตความเปนมาของสวนสนกขนาดใหญ อนเปนทรจกของคนไทยในสมยแรกๆ มาจนถงปจจบน มดงน 1) สวนสนกแฮปปแลนด (พ.ศ. 2519 - 2522) สวนสนกแฮปปแลนด เปนสวนสนกขนาดใหญแหงแรกของประเทศไทย ต งอย ในยานคลองจน เขตบางกะป กรงเทพมหานคร ในอดตสวนสนกแหงนเคยมเครองเลนขนาดใหญประเภทชงชาสวรรค เรอหรรษา มาหมน กระดานหก บานผสง ปาเปา ซง ชอเรยกนนดคลายคลง กบเครองเลนทพบในงานวด แตเครองเลนเหลาน จะมขนาดใหญโตกวาตามงานวดทวไป ทงน สวนสนกแฮปปแลนดเปดใหบรการเพยง 4 ปเทานนท กตองปดตวลงเนองดวยเหตผลทเจาของธรกจหนไปด าเนนงานดานการพฒนาอสงหารมทรพย 2) สวนสนกสวนสยาม (พ.ศ. 2523 – ปจจบน) สวนสยาม เปนสวนสนกและสวนน า ทต งอยถนนเสรไทย (ถนนสขาภบาล 2) เขตคนนายาว กรงเทพมหานคร บนเนอท 300 ไร ไดฉายาวาทะลกรงเทพ และมค าขวญ คอ "สวนสยาม...โลกแหงความสข สนกไมรลม" สวนสยามเปดด าเนนการในเดอนพฤศจกายน พ.ศ.2523 ด าเนนงานโดยบรษทอมรพนธนคร - สวนสยามจ ากด โดยมนายไชยวฒน เหลองอมรเลศ เปนประธานกรรมการ สวนสยามเปนสวนสนกทใหญทสดของประเทศไทย และมทะเลเทยม ทใหญทสดในโลก นอกจากน ย งมรางน าวน พรอมเครองเลนทางน าครบครน สไลเดอร ทสงเทากบตก 7 ชน ซเปอรสไปรลรางน าคดเคยว พพธภณฑไดโนโทเปย พพธภณฑหนขผงจน อทยานพฤกษชาต สวนสตว โดยไดรบการสนบสนนจากสถาบนการเงน และนกวชาการกลมหนง ทรวมรเรมโครงการดวยการปรบปรงพนทจ านวนหลายแปลงซงอยในกรงเทพฯ ซงในเวลานน ยงเปนนาขาว และบางแหงเปนท ๆ ซงไมไดท าการเพาะปลกให ใหกลายมาเปนหมบานจดสรรขนาดใหญ เนอท 1,000ไร พรอมสวนน า สวนสนก ภายใตชอ "สวนสยาม ทะเล - กรงเทพฯ" โดยคาดวาพนทบรเวณดงกลาวจะมการพฒนาและชมชนจะตองขยายมา ณ บรเวณแหงน การเดนทางคมนาคมจะสะดวก รวดเรว สามารถเชอมโยงกบตวเมองไดอยางสะดวกสบาย ซงกลมผลงทนยงมความมนใจวาสวนเอนกประสงคในบรรยากาศธรรมชาตจะสามารถตอบสนอง ความตองการในการเปนสถานทพกผอนหยอนใจส าหรบประชาชนชาวไทยและนกทองเทยวตางชาตทวโลกทมาเทยวพกผอนในประเทศไทยไดเปนอยางด

16

ทงน ในป พ.ศ. 2550 - 2553 นบเปนชวงเวลาทยงใหญและเปนการเตบโตกาวทส าคญทสดครงหนงของสวนสยาม ดวยการน าเขาและตดตงเครองเลนระดบโลก ดวยงบประมาณลงทนกวา 3,000 ลานบาท ท าใหสวนสยามกาวขนเปนสวนพกผอนหยอนใจ สวนน า และสวนสนก ทสมบรณแบบทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ประกอบไปดวยเครองเลนชนน าและ ทะเลเทยมทใหญทสดในโลก รบรองโดย กนเนสส เวลด เรคคอรด พรอมเปลยนชอเปน “สยามพารคซต’, เพอใหสอดคลองกบภาพลกษณความเปนสากล และเมอ พ.ศ. 2552 กนเนสส เวลด เรคคอรด รวมกบสมาคมสวนน าโลก มอบรางวลหนงสอรบรอง "ทะเลเทยม ทใหญทสด ในโลก" ใหแกทะเล-กรงเทพฯ สวนสยาม ทมขนาด 13,600 ตารางเมตร สามารถรองรบผใชบรการไดพรอมกน 13,000 คน สยามพารคซต สวนสยามไดรบความไววางใจและยกยองในระดบประเทศและระดบนานาชาต ดวยรางวล Thailand Tourism Awards สาขานนทนาการเพอการทองเทยว จากการทองเทยวแหงประเทศไทย ประจ าป พ.ศ. 2553 และไดรบการจดอนคบใหเปน 1 ใน 12 สวนสนกทดทสดของเอเชย 3) สวนสนกดรมเวลด (พ.ศ. 2537 - ปจจบน) สวนสนกดรมเวลด โดยบรษท อะมวสเมนท ครเอชน จ ากด (Dream World) ไดเปดใหบรการครงแรกเมอวนท 5 กมภาพนธพ.ศ. 2537 ต งอยทกโลเมตรท 7 เสนทางสายรงสต - นครนายก บรเวณคลองสาม จงหวดปทมธาน มเนอทประมาณ 160 ไร เปนสถานทพกผอน ทมความบนเทงมากมายหลายอยาง สวนสนกแหงนเปนโลกแหงความฝน ประกอบไปดวย 4 ดนแดนในสวนสนก เชน ดรมเวลดพลารา ดรมการเดน แฟนตาชแลนด และแอดเวนเจอรแลนด เปนตน มขบวนพาเหรดนานาชาต สกายโคสเตอรรถไฟเหาะแขวนรปแบบใหมทก าลงเปน ทนยมทงในยโรปและสหรฐอเมรกา เฮอรเคน เครองเลนชนน าอนๆ อกมากมาย ทงน มการเปดตวเครองเลนใหม และสวน 4 ทวป (เอเชย ยโรป ออสเตรเลย และอเมรกา) ตอมาในป พ.ศ. 2552 มการน าเขาเครองเลนแนวใหมทไมเคยมในเมองไทย ชอวา "เอเลยน’ , ใชงบประมาณกวา 50 ลานบาท มงเนนกลมลกคาทเปนวยรนทชอบความสนก ในแนวตนเตน ระทกขวญ ซงเครองเลนนไดผสมผสานเทคโนโลยและเอฟเฟคตางๆ กบการตกแตงสภาพแวดลอมของเครองเลนใหดสมจรง หรอทเรยกวา "เรยลลต" จดเดนของดรมเวลด คอ

17

เมองหมะ ทมอณหภมต าตดลบ สรางความประทบใจโดยการท าใหผเขาชมไดสมผสกบหมะจรง โดยไมตองเดนทางไปถงตางประเทศ10 2.1.3 ความหมายและประเภทของสวนสนกในประเทศไทย เนองจากสวนสนกเปนสถานททมการเปดใหบรการเครองเลนในสวนสนก จงตองท าการศกษาถงความหมาย และประเภทของสวนสนก เพอใหเขาใจถงการใหบรการเครองเลน ในสวนสนกตอไป 2.1.3.1 ความหมายของสวนสนก จากการศกษาความหมายของค าวา “สวนสนก” พบวามการก าหนดไวทงความหมายโดยทวไปจากพจนานกรม และความหมายตามกฎหมาย ซงอาจพจารณาได ดงน 1) ความหมายตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2544 ทไดใหนยามของค าวา “สวนสนก” ไวเปนการทวไป ดงน สวนสนก หมายความวา สถานททรวบรวมบรรดาสงทท าใหเกดความสนกสนานเพลดเพลนไวบรการประชาชน11 2) ความหมายตามกฎหมายนน จากการศกษาพบวา ค าวา “ สวนสนก” มได มบทบญญตตามกฎหมายใดทไดก าหนดนยามของค าดงกลาวไวโดยตรง ในการศกษาฉบบน จงขอพจารณาความหมายของถอยค าอนๆ ทมความใกลเคยงกบค าวา “สวนสนก” ตามทไดก าหนดไวในกฎหมายทเกยวของกบการประกอบกจการสวนสนก เพอความเขาใจเบองตนถงลกษณะของการประกอบกจการสวนสนก ดงน (1) ค าวา “เขตบรเวณประกอบกจการ” ตามกฎกระทรวง วาดวยการควบคม เครองเลน พ.ศ. 2558 “เขตบรเวณประกอบกจการ” หมายความวา พนททเปนทตงของเครองเลนและอปกรณ รวมทงบรเวณทเปนสวนประกอบในการใหบรการเครองเลนแตละเครอง เชน หองเครอง หองควบคม หองพกรอ หรอทางเขาออก

10 อลสา ธรธราธร. (2554). ธรกจบรการสวนสนก : มาตรการก ากบของรฐ ศกษากรณสวนสนกขนาดใหญแบบมเครองเลนในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. คณะศลปศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 6-9. 11 พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2544. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.royin.go.th/dictionary/ [2561, มนาคม 30]

18

(2) ค าวา “กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ” ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. 2558 เนองจากตามประกาศฯ ดงกลาว ไดก าหนดใหการประกอบกจการสวนสนกเปนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ในกลมท 9 กจการเกยวกบการบรการ (14) การประกอบกจการสวนสนก โบวลง หรอตเกม จากกลมประเภท การประกอบกจการทงหมด 13 กลม ค าวา “กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ” ตามพระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2535 หมายถง กจการทมกระบวนการผลตหรอกรรมวธการผลตทกอใหเกดมลพษหรอ สงทท าใหเกดโรค ซงจะมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนทอยในบรเวณขางเคยงนน ไมวาจะเปนเรองมลพษทางอากาศ ทางน า ทางเสยง แสง ความรอน ความสนสะเทอน รงส ฝ นละออง เขมา เถา ฯลฯ12 2.1.3.2 ประเภทของสวนสนก การประกอบธรกจสวนสนก มกจะประกอบดวยกจกรรมนนทนาการหลายประเภท เพอใหงายตอการท าความเขาใจ ในการศกษาฉบบนจะแบงสวนธรกจสวนสนกเปน 6 ประเภท ทส าคญๆ ดงน 1) สวนสนกทวไป (Amusement Park) หมายถง สถานททสรางขนเพอจดกจกรรมและการบรหารดานความตนเตน ผาดโผน สนกสนานเพลดเพลน เพอการพกผอนหยอนใจ ของนกทองเทยวหรอประชาชน กจกรรมและบรการในสวนสนกประกอบดวย เครองเลน เกมส อปกรณการเลน เชน รถไฟเหาะตลงกา เรอไวกง มาหมนและรถไฟ เปนตน ทงน โดยทวไปมกจะ มอาหารและเครองดมแบบจานดวนทมราคาไมแพงนกไวบรการ รวมทงอาจมสนคาทระลกส าหรบขายใหกบนกทองเทยวดวย ทงน สวนสนกดงกลาวถาจดกลางแจงจะเรยกวา สวนสนกกลางแจง และถาจดกจกรรมในรมหรอในศนยการคาจะเรยกวา สวนสนกในรม สวนสนกทมชอเสยงในระดบโลกทนกทองเทยวใหความสนใจนยมไปเทยว และเปนทรจกกนทวไป เชน สวนสนกโคนไอแลนด (Coney Island) ในเมองนวยอรค ประเทศสหรฐอเมรกา สวนสนกทโวล (Tivoli Cardens) ในเมองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารค และ สวนสนกแพรตเตอร (Prater) ในเมองเวยนนา ประเทศออสเตรย เปนตน 2) สวนสนกรปแบบเฉพาะ (Theme Parks) เปนสวนสนกทสรางขนโดยอาศยแนวคดทจะปรบปรงสงทนาสนใจดานความสนกเพลดเพลนใหเปนศนยรวมความบนเทง

12 ส านกอนามยสงแวดลอม กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข (2557). คมอการปฏบตงาน ควบคมกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ส าหรบเจาหนาทผปฏบตงาน. กรงเทพฯ: โรงพมพส านกงานพระพทธศาสนา. หนา 1.

19

ทมสาระใหนกทองเทยวไดมประสบการณพเศษทใหทงความสนกสนาน เพลดเพลน ตนเตน และสาระความรในเรองใดเรองหนงเปนพเศษ เชน บรรยากาศยอนยค ประวตศาสตร บรรยากาศโลก ในอนาคต สถานการณสมมตหรอโลกในจนตนาการ โดยจดสถานการณใหนกทองเทยวเสมอน เขาไปอยในบรรยากาศนนๆ ท าใหไดรบความสนกสนาน เพลดเพลนและประสบการณ เปนตน สวนสนกรปแบบเฉพาะเปนสวนสนกทไดมการพฒนาและเปลยนแปลง มาจากสวนสนกทวไป (Amusements Park) ในป ค.ศ. 1255 โดยนกเขยนการตน วอลท ดสนย ไดออกแบบและสรางดสนยแลนด (Theme) ของตวละครในการตนของวอลท ดสนย ดวยการออกแบบใหเปนสถานบนเทงทเปนสนามเดกเลนมหศจรรย มการออกรานทเตมไปดวยสสน เปนเมองการตนในเทพนยาย มลกษณะเปนเมองในจนตนาการ มนกแสดงแตงตวเปนสตวหรอคนในการตนหรอเทพนยายออกมาทกทาย ถายรปหรอเลนกบนกทองเทยว ท าใหไดรบ ความสนกสนาน เพลดเพลนและนกทองเทยวจะมความรสกวาตนเองอยในเหตการณนนๆ ดวย สวนสนกรปแบบเฉพาะ (Theme Parks) และสวนสนก (Amusements Parks) จะมความแตกตางไมชดเจนนก แตอาจกลาวไดวาสวนสนกรปแบบเฉพาะสรางมาจากกรอบแนวคด (Theme) ทนาสนใจเรองใดเรองหนง เปนสวนสนกทเปรยบเสมอนแหลงทองเทยวในตวเอง เนองจากมกจกรรมบนเทงตางๆ อาคารและเครองดมมหลายประเภทหลายระดบ และมบรรยากาศของตนเองทแตกตางจากโลกภายนอกโดยสนเชง สวนสนกรปแบบเฉพาะทมชอเสยงเปนทรจกกนทวไป ไดแก สวนสนกยนเวอรเซลสตดโอ (Universal Studio) และสวนสนกดสนยแลนด (Disneyland) ซงมสาขาทงในประเทศและตางประเทศ เชน ประเทศญปน และประเทศฝรงเศส เปนตน สวนสนกเลโกแลนด (Legoland) ในประเทศเดนมารค มสาขาในรฐฟลอรดา ประเทศสหรฐอเมรกา ส าหรบประเทศไทย สวนสนกรปแบบเฉพาะทมชอเสยงไดแก สวนสยาม ดรมเวลด ซาฟารเวลด และโอเชยนเวลด เปนตน 3 ) สวนปาหรอสวนพฤกษชาต และสวนสตว เ ปนสวนสนกประ เภท ทประกอบดวยสวนพฤกษชาต สวนดอกไม และมสวนสตว ซงสวนใหญมแยกออกมาอยกลางแจง และอาจมเครองเลนอยบางแตไมมากนก สวนสนกประเภทสวนปาหรอสวนพฤกษชาตสวนใหญ จะเนนทความสวยงามของดอกไม พนธไม การตกแตงสวนสวยงามหรอสวนสตว มเครองเลน บางประปราย และอาจมการแสดงโชวตางๆ เปนครงคราว หรอจดเฉพาะเทศกาลส าคญ เปนครงๆ ไป สวนสนกประเภทสวนปาหรอสวนพฤกษชาต และสวนสตวทเปนทรจก เชน สวนสามพราน ฟารมจระเขสมทรปราการ กฤษดาดอย และลดดาแลนด เปนตน 4) การแสดงโชว (Show Parks) เปนสวนสนกประเภททมการแสดงและการละเลนตางๆ ซงมทงเปนการจดใหมการแสดงเฉพาะในชวงเทศกาล เชน การแสดง แสง ส และเสยง

20

เทศกาลลอยกระทง จงหวดสโขทย การแสดงแสง ส และเสยง สะพานขามแมน าแคว และการแสดงโชวทมเปนครงคราว ซงอาจจะจดในสถานทเฉพาะ เชน การแสดงปเตอรแพน (Peter Pan) ณ เมองทองธาน หรอการแสดงกายกรรมจากตางประเทศ ณ สวนสยาม เปนตน 5) สวนสนกเคลอนท หรอสวนสนกแบบงานวด เปนธรกจสวนสนกอกประเภทหนงโดยผจดจะเตรยมอปกรณเครองเลน เชน มาหมน ชงชาสวรรค เครองเลนไฟ รถไฟ รถบมพ รถมอเตอรไซตไตถง และมายากล ไปตดตงและเปดบรการในงานตามเทศกาลตางๆ เชน งานวด และงานประจ าป ซงจะมการเปลยนสถานทไปเรอยๆ ซงสวนสนกเคลอนทหรอสวนสนกงานวดดงกลาว เปนนนทนาการทคนเคยและไดรบความนยมอยางมากในสงคมไทยโดยเฉพาะในชนบท สามารถสรางความเพลดเพลนใหกบนกทองเทยวในทองถน และเปนธรกจทสรางรายได ใหผประกอบการเปนอยางด สวนมากมกจะมการเดนทางเคลอนทไปเปดใหบรการมลกษณะเปนคาราวานสวนสนก 6) สวนสนกแบบผสมผสาน เปนสวนสนกทน าคณลกษณะของสวนสนกประเภท ตางๆ มาจดรวมไวดวยกน ซงในปจจบนสวนสนกสวนใหญจะมลกษณะเปนแบบผสมผสาน คอ มทงเครองเลนไฟฟา เครองเลนเกมส การแสดงโชว สวนสตว เมองมายา โลกในจนตนาการ สวนน า และเครองเลนทางน า รวมท งมการจดแสดงโชวในชวงเทศกาลหรอเปนครงคราว เพอใหนกทองเทยวทมาใชบรการ ณ สวนสนกแหงน นไดรบความบนเทงและเพลดเพลน ทกรปแบบ รวมทงเปนการตอบสนองความตองการทหลากหลายของนกทองเทยวในแตละกลม แตละวยดวย ตวอยางของสวนสนกในประเทศไทยทมลกษณะเปนแบบผสมผสาน เชน สวนสยาม ดรมเวลด และโอเชยนปารค เปนตน โดยในแตละสวนสนกจะมจดเดนเปนการเฉพาะ เชน สวนสยามจะมชอเสยงดานสวนสนกกลางแจงทเนนเกยวกบสวนน า สไลดเดอร และทะเล น าจด สวนสนกซาฟารเวลดจะมชอเสยงทางดานสวนสตว เปนตน13 2.1.4 รปแบบการใหบรการและประเภทของเครองเลนในสวนสนกในประเทศไทย เค รองเลน เปนสวนประกอบทส าคญของสวนสนก เ นองจากเปนสงดงดดใจ ใหนกทองเทยวเขามาใชบรการ ซงเครองเลนในสวนสนกในประเทศไทยในปจจบน มรปแบบ การใหบรการและประเภททหลากหลาย ซงอาจพจารณาได ดงน

13 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช . (2553). เอกสารการสอนชดวชาการจดการธรกจในแหลงทองเทยว = Tourist destination management. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. หนา 24-26.

21

2.1.4.1 รปแบบการใหบรการเครองเลนในสวนสนก จากการศกษากฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558 ซงเปนบทบญญตทเกยวของกบเครองเลนในสวนสนกโดยตรง พบวาบทบญญตตามกฎกระทรวงดงกลาว มการก าหนดหลกเกณฑการกอสราง รอถอน หรอเคลอนยายเครองเลนไวแตกตางกน ในรายละเอยดระหวางเครองเลนทมก าหนดระยะเวลาใชเกนกวา 15 วน และเครองเลนทมก าหนดระยะเวลาใชไมเกน 15 วน กลาวคอ 1) เครองเลนทมก าหนดระยะเวลาการใชเกนกวา 15 วน ตามขอ 3 ของกฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558 ก าหนดใหการกอสราง รอถอน หรอเคลอนยายเครองเลนประเภทดงกลาว จะตองไดรบใบอนญาตจากเจาพนกงานทองถน 2) เค รองเลนท มก าหนดระยะเวลาใชไม เ กน 15 ว น ตามขอ 16 ของกฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558 ก าหนดใหการกอสราง รอถอน เคลอนยาย และการใชเครองเลนประเภทดงกลาว ใหแจงเปนหนงสอตอเจาพนกงานทองถน จากขอกฎหมายขางตน จงอาจพจารณาไดวารปแบบการใหบรการเครองเลนในสวนสนกตามกฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558 สามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภทโดยอาศยก าหนดระยะเวลาในการเกนกวา 15 วน เปนเกณฑ คอ การใหบรการเครองเลนในสวนสนกทมก าหนดระยะเวลาการเกนกวา 15 วน และการใหบรการเครองเลนในสวนสนก ทมก าหนดระยะเวลาการใชไมเกน 15 วน ผศกษาเหนวาการแบงประเภทตามหลกเกณฑดงกลาว 2 ประเภทขางตนนน หากพจารณาตามเจตนารมณแลว อาจกลาวไดอกนยหนงไดวา รปแบบการใหบรการเครองเลน ตามกฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558 นน สามารถแบงไดเปนเครองเลนใน สวนสนกทไมสามารถเคลอนยายได และเครองเลนในสวนสนกทสามารถเคลอนยายได นนเอง 2.1.4.2 ประเภทของเครองเลนในสวนสนก จากการศกษากฎหมายทเกยวของ พบวามไดมการแบงประเภทของเครองเลน ในสวนสนกไวอยางชดเจน แตเนองจากกรมโยธาธการและผงเมอง ในฐานะหนวยงานทางราชการทมภารกจในดานการกอสรางและการควบคมการกอสรางอาคาร ไดจดท าคมอของเครองเลน แตละชนด ส าหรบใชเปนแนวทางในการปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยตอการใหบรการ เครองเลนแตละประเภท จ านวน 5 ชนด ดงน 1) รถไฟเหาะ (Roller Coaster) เปนเครองเลนทเคลอนทตามหลกการ ทางฟสกส คอ มวลเคลอนทไปตามความเรงทไดออกแบบและเกดแรงหนศนยกลาง ในสวนสนกขนาดใหญเกอบทกแหง ลวนแตมรถไฟเหาะอยท งสน ทางวงของรถไฟจะเปนรางโดยมจดเรมตน

22

เปนเนนสงซงชวยเกบสะสมพลงงานศกยโนมถวง และเปลยนกลบไปเปนพลงงานจลนเมอ ลงจากเนนสง รถไฟเหาะในปจจบนนน ถาแบงตามรปแบบการนงของผเลน จะสามารถแบงออกเปน 7 ลกษณะดวยกน ดงตอไปน

(1) แบบทนงอยบนราง (Sit - down Coaster) ตวอยางรถไฟเหาะแบบทนงอยบนราง14

(2) แบบทนงอยใตราง (Inverted Coaster) ตวอยางรถไฟเหาะแบบทนงอยใตราง15

14 Boulder Dash. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://static.businessinsider.com/image/534fd6eceab8eafd4cf1c 953-799-599-1200/boulder-dash-roller-coaster.jpg. [2561, 5 เมษายน]. 15 Inverted Coaster. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.bolliger-mabillard.com/sites/default/files/styles /product-slideshow/public/inverted_DSC055sRGB11.jpg?itok=na7JyJzP. [2561, 5 เมษายน]

23

(3) แบบทนงแขวนอยใตราง (Suspended Coaster) มความแตงตางจาก แบบทนงอยใตราง คอ ทนงสามารถแกวงได และมโชคอปตดกบขบวน เชน รถไฟเหาะ Sky Coaster ทสวนสนกดรมเวลด และรถไฟเหาะ Vortex ทสวนสยาม เปนตน

ตวอยางรถไฟเหาะแบบทนงแขวนอยใตราง16

(4) แบบทนงยนอยบนราง (Stand – up Coaster) ทนงออกแบบใหผเลนนงบนขบวนในทายน

ตวอยางรถไฟเหาะแบบทนงยนอยบนราง17

16 Suspended Coaster. . (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.coastergallery.com/2013/Freedom_ Flyer_Fun_Spot_America-5.jpg. [2561, 5 เมษายน] 17 Stand – up Coaster. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://i.pinimg.com/564x/7d/cd/13/7dcd13bafd82123c29 5bc777aa65fcb0.jpg. [2561, 5 เมษายน]

24

(5) แบบทนงอยดานขางราง (Wing Coaster) ตวทนงจะอยดานขางในแนวระดบเดยวกบราง ลกษณะเหมอนนงบนปกเครองบน

ตวอยางรถไฟเหาะแบบทนงอยดานขางราง18

(6) แบบผเลนนอนเลน (Flying Coaster) ผเลนจะนอนเลนขนานไป กบราง โดยขบวนสามารถพลกใหขบวนวงอยบนราง หรอวงอยใตราง

ตวอยางรถไฟเหาะแบบผเลนนอนเลน19

(7) แบบ 4 มต (4 Dimensions Coaster) ทนงจะอยดานขางของรางเชนเดยวกบแบบ Wing Coaster แตทนงสามารถหมนรอบแกนแนวนอนได 360 องศา โดยสามารถ

18 Wing Coaster. . (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.bolliger-mabillard.com/sites/default/files/styles /product-slideshow/public/images_sliders_wing01.jpg?itok=9Quc7xUO. [2561, 5 เมษายน] 19 Flying Coaster . (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.google.com/url. [2561, 5 เมษายน]

25

หมนไดทงแบบอสระ และระบบ Rack and Pinion จากการเคลอนทขนลงของรางรอง ทอยดานขางของรางหลก 20

ตวอยางรถไฟเหาะแบบ 4 มต21

2) ชงชาสวรรค (Ferris Wheel) หมายถง เครองเลนทประกอบดวยวงลอหมนขนาดใหญวางตวในแนวต ง หมนรอบแกนตวเองโดยการขบเคลอนดวยมอเตอรไฟฟา หรอเครองยนต ตวโครงสรางวงลอหมนจะตดอยกบฐานรองรบทสงถายน าหนกสฐานราก ตโดยสารส าหรบขนสงผเลนจะแขวนตดกบขอบของวงลอดงกลาว ซงเครองเลนชงชาสวรรคทเปดใหบรการในสวนสนก จะมทงประเภททเปดใหบรการในสวนสนกแบบถาวร และแบบชวคราว22 20 กรมโยธาธการและผงเมอง. (2559). คมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองเลนรถไฟเหาะ. หนา 1-2. 21 4 Dimensions Coaster . (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9Gc QChRyi0QjeILCGo9HixWJ-G_pg_fmwshtvx0RspaPMwb53Uhl-.[2561, 5 เมษายน] 22 กรมโยธาธการและผงเมอง. (2559). คมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองเลนชงชาสวรรค. หนา 1-2.

26

ตวอยางชงชาสวรรค23

3) เครองเลนหมนรอบแกน จดเปนเครองเลนทหมนเปนวงกลมรอบแกนหมนหนงแกน หรอมากกวา หนงแกน ซงสงผลท าใหเกดแรงสศนยกลาง (Centripetal Force) แรงดงกลาวนจะท าใหวตถเปลยนทศของ ความเรวซงอยในแนวเสนสมผสของวงกลม โดยจะแบงเครองเลนหมนรอบแกนออกเปน 2 ประเภท ตามลกษณะการหมน คอ เครองเลนทหมนรอบแกนหนงแกน และเครองเลนทหมนรอบแกนมากกวาหนงแกน (1) เครองเลนทหมนรอบแกนหนงแกน ตวเครองเลนและชดทนงจะหมนรอบแกนในแนวนอนเพยงแกนเดยวดวยเครองยนตมอเตอรไฟฟา ตวอยางเครองเลนทหมนรอบแกนหนงแกน ไดแก - เครองเลนทมลกษณะเปนจานหมน เชน เครองเลน Rapter และเครองเลน Tagada Disco จะใชการหมนของจานหมนขนาดใหญ เพอใหผเลนทนงอยขอบจานเคลอนทเปนวงกลม ระนาบของการหมนสามารถเอยงขนลงไดโดยใชระบบไฮดรอลกและมการเขยาขนลง ดวยลกสบลมในระบบนวแมตก โดยจานหมนจะมราวเหลกและพนกพงอยโดยรอบ ขณะเคลอนทเปนวงกลมไปพรอมจานหมน ชดทนงจะถกเหวยงออกหรอหมนเปนวงกลมตามความเรวของ การหมน

23 Rapter. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://cdn.swd66.com/167132/rides-raptor.jpg [2561, 5 เมษายน]

27

เครองเลน Rapter24

- เครองเลน Family Swinger ชดทนงจะลกแขวนดวยโซไวกบ จานหมนขนาดใหญ ซงอยดานบน ขณะเครองเลนท างาน จานหมนจะลกหมนดวยมอเตอรเกยรไฟฟา และผเลนจะลกเหวยงใหเบนออกไปและเคลอนทแบบหมนในแนวราบ ยงเครองเลนมความเรวมาก แรงหนศนยกลางกจะยงมากขนท าใหชดทนงถกเหวยงสงขนตามไปดวย จานหมนสามารถปรบระดบเอยงไดเลกหอยโดยใชระบบไฮดรอลก

ตวอยางเครองเลน Family Swinger25

24 Rapter. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://cdn.swd66.com/167132/rides-raptor.jpg [2561, 5 เมษายน] 25 Family Swinger. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.zamperla.com/wp-content/uploads/2014/09/FamilySwinger09.jpg. [2561, 5 เมษายน]

28

- เครองเลน Mega Dance เปนเครองเลนทถกควบคมใหหมนเหวยงรอบตวเครองเลน ตวทนงจะถกยดอยทปลายแขนมลกษณะคลายขาแมงมมยดผเลนใหหนหนา ออกจากแนวแกนหมน ขณะเครองเลนท างาน แกนหมนของเครองเลนจะหมนดวยมอเตอรไฟฟาขบแกนหมน และมการขยบแขนขนลงดวยระบบไฮดรอลก ท าใหชดทนงมการเคลอนทขนลง และหมนรอบแกนไปพรอมกน ในขณะทเครองเลนก าลงหมน ยงมการขยบแขนใหหางจากจดหมนมาก กจะเปนการเพมแรงหนศนยกลาง ท าใหผเลนรสกวาถกเหวยงออกจากแกนหมนมากยงขน

เครองเลน Mega Dance26

(2) เครองเลนทหมนรอบแกนมากกวาหนงแกน ตวเครองเลนและชดทนงจะหมนเปนวงกลมหรอแกวง รอบแกนมากกวาหนงแกนดวยมอเตอรไฟฟา หรอดวยการเคลอนททางกล รวมถงในบางเครองเลนจะใชระบบนวแมตกและระบบไฮดรอลกในการยกแขนของ เครองเลนขนลง หรอเปลยนมมและองศาของการหมน ตวอยางเครองเลนทหมนรอบแกนมากกวาหนงแกน ไดแก - เครองเลน Tornado และเครองเลน Mini Dance ซงมการเคลอนทแบบแกวงรอบแกนในแนวดง โดยเครองเลนจะแกวงแกนหมนดวยมอเตอรไฟฟาและชดเกยร ทอยบนเพลา ในขณะเดยวกนชดทนงจะหมนรอบตวเองดวยมอเตอรไฟฟาเชนกนในขณะทเคลอนท แบบแกวง สวนฐานของเครองเลนจะถกควบคมดวยระบบไฮดรอลกใหยบตวฐานลงในขณะทเครองเลนเรมแกวง เพอใหเกดระยะหางระหวางพนกบตวผเลนใหมากขน และจะเคลอนทขนเมอเครองเลนหยดแกวง

26เครองเลน Mega Dance. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://i.ytimg.com/vi/gQS-ShC-_C8/maxresdefault.jpg. [2561, 5 เมษายน]

29

เครองเลน Tornado27

- เครองเลน Flying Macaw เปนเครองเลนทมลกษณะเปนเสาเหลกขนาดใหญ ทปลายเสาจะตดตงชดมอเตอรเกยร 2 ชด เพอขบแขนหมนใหเคลอนทเปนวงกลมและ ใชชดไฮดรอลกทม 2 กระบอกสบขนาดใหญเปนอปกรณทท าหนาทสรางมมเฉยงของแขนหมน พาใหชดทนงหมนขนลงลกษณะมมเอยงกบแนวราบทปลายแขนจะตดตงชดทนงทงหมด 12 ชด ซงในแตละชดทนงจะมปกตดต งอยกบทนงเพอใหผเลนสามารถควบคมตวเองใหเอยงไปมา ไดอยางอสระ เมอเครองเลนเรมหมนผเลนกจะโยกตวซาย - ขวา พรอมกบปดปก สลบไปมา เมอปกปะทะกบลมจะท าใหชดทนงเอยงตวและหมน โดยชดทนงสามารถหมนไดถง 360 องศา

เครองเลน Flying Macaw28

27 เครองเลน Tornado. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://farm3.static.flickr.com/2805/9732649005_ ec1fc66947_b.jpg. [2561, 5 เมษายน] 28 เครองเลน Flying Macaw. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://travel2guide.com/Phetchaburi/image/camel-republic-3.jpg. [2561, 5 เมษายน]

30

- เครองเลน Hurricane ตวเครองเลนจะมสวนทเปนเพลาขนาดใหญ ซงท าหนาทเปนแกนหมน โดยชดทนงจะถกเหวยงดวยแขนของเครองเลนใหหมนรอบเพลานน โดยใชมอเตอรไฟฟาขนาดใหญในขณะทหมนรอบเพลา ตวชดทนงทมขนาด 40 ทนงกจะ หมนรอบตวเองในแนวตงดวยแรงเหวยงไปพรอมๆ กน29

เครองเลน Hurricane30

4) เครองเลนเปาลม (Inflatable Playground, Outdoor Playground หรอ Inflatable Toy) เปนเครองเลนทท าจากวสดผาใบ เยบตดกนเพอขนเปนรปทรงตางๆ และมการเปาลมเขาดานในดวยเครองเปาลมใหเกดแรงดนทเหมาะสมส าหรบการเลน ผเลนสวนใหญเปนเดกทมอาย 3 ปขนไป เครองชนดดงกลาวจะมต งแตขนาดเลกไปถงขนาดใหญ พบไดตามตลาดนด หางสรรพสนคา หรอตามงานตางๆ โดยทวไปลกษณะของเครองเลนเปาลมมหลายแบบแลวแต การออกแบบตามความคดสรางสรรคของผผลต31

29 กรมโยธาธการและผงเมอง. (2559). คมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองเลนหมนรอบแกน. หนา 1-3. 30 เครองเลน Hurricane. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://i.ytimg.com/vi/uXX2JuOlJ2w/maxresdefault.jpg. [2561, 5 เมษายน] 31 กรมโยธาธการและผงเมอง. (2559). คมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองเลนเปาลม. หนา 4.

31

ตวอยางเครองเลนเปาลม32

5) เครองเลนสไลเดอรน า หมายถง เครองเลนประกอบดวยรางในแนวตรงหรอแนวโคงตอเนอง ตลอดแนวทมกระแสน าไหลผาน เพอใหผเลนไถล หรอนงไถลบนอปกรณเลอน เชน เสอลอย ลงมาในสระน า โดยโครงสรางของเครองเลนสไลเดอรน าประกอบดวย รางสไลด โครงสรางทรองรบรางสไลด และฐานราก33

ตวอยางเครองเลนสไลเดอรน า34

32 เครองเลนเปาลม. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.inflatablesthai.com/product.jpg. [2561, 5 เมษายน] 33 กรมโยธาธการและผงเมอง. (2559). คมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองสไลดเดอรน า. หนา 4. 34 เครองเลนสไลเดอรน า. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://nt.gov.au/__data/assets/image/0014/204116/leanyer-slides.jpg. [2561, 5 เมษายน]

32

2.2 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมดเนองจากทรพยอนตราย

ในกรณทการใชบรการเครองเลนในสวนสนกกอใหเกดความเสยหาย ไมวาจะเปนความเสยหายทางดานรางกาย อนามย และทรพยสนตอผทเกยวของ โดยเฉพาะผเลนซงเปนผใช บรการเครองเลนในสวนสนกโดยตรง ซงมกจะเปนผทได รบความเสยหายมากทสด จงอาจพจารณาไดว า เครองเลนในสวนสนกนนมลกษณะของการเปนอนตรายทสามารถกอใหเกดความเสยหายได ดงนน จงตองศกษาความเปนมาและแนวคดตามหลกกฎหมาย วาดวยความรบผดทางละเมด โดยเฉพาะกรณละเมดเนองจากทรพยอนตราย ซงเปนหลกการทวไปในการคมครองและเยยวยาความเสยหายในกรณดงกลาว 2.2.1 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมด ความรบผดทางละเมด มความเปนมาและแนวคดมาสบทอดมาต งแตสมยโบราณ และมพฒนาการเรอยมาในแตละยคสมยจนถงปจจบน ซงมหลกการส าคญ คอ การเยยวยา ความเสยหายแกผซงถกกระท าละเมดจากการกระท าอนมชอบดวยกฎหมาย เพอทจะใหผท ถกกระท าละเมดนน ไดรบการชดใชคาสนไหมทดแทน และกลบคนสฐานะเดมหรอใกลเคยงฐานะเดมมากทสด โดยแยกพจารณาได ดงน 2.2.2.1 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมดตามระบบกฎหมาย ซวลลอว (Civil Law) หรอระบบประมวลกฎหมาย มรากฐานมาจากกฎหมายโรมน โดยในระยะแรกยงไมมกฎหมายพนฐานและหลกการทเปนแบบฉบบ จนกระทงวชานตศาสตรมความเจรญกาวหนา กฎหมายมการพฒนาหลกการทเดนชดมากขน มการแบงกฎหมายออกเปน 3 ประเภทกวางๆ คอ ประเภทแรก Legis คอ พระราชบญญตทออกโดยพระจกรพรรดโรมน ซงสวนมากเกยวกบกฎหมายมหาชน ประเภททสอง Jus Civile คอ กฎหมายแพงของชาวโรมน ประเภททสาม Jus Gentium คอ กฎหมายทใชส าหรบคนตางดาว (Peregrines) ตอมาเมอสภาพสงคมเรมเปลยนแปลงไป กฎหมายทใชบงคบอยเ รมลาสมย จงมการบญญตกฎหมายอกสองประเภทออกมาเพมเตม คอ Jus Honorarium หรอ Jus Praetorium ซงเปนกฎหมายล าดบรอง (Subordinate Legislation) ออกโดยค าสงตลาการประเภทหนง และพระราชบญญต (Legislation) อกประเภทหนง

33

กฎหมายโรมนนน มบทบญญตทส าคญ คอ Lex Aquilaia อนเปนสวนทวาดวย เรองละเมด และเปนแมบทของกฎหมายละเมดมาจนถงปจจบน ซง Lex Aquilaia ของโรมน มเนอหาททนสมยมาก ถงขนาดมการบญญตถงหลกการในเรองความรบผดในผลแหงละเมด วาตองเปนผลโดยตรงมาจากการกระท าละเมดและพดถงความรบผด เพราะการกระท าของบคคลอน (Vicarious Liability) ตอมาในป ค.ศ. 530 จกรพรรดจสตเนยน ( Justinian) มบญชาใหประธานศาล ในขณะนน น ากฎหมายโรมนทงหมดมารวบรวมไวเปนประมวล ถอไดวาเปนกฎหมายแพง ฉบบแรก และไดรบการขนานนามวา Corpus Juris Civils อนประกอบไปดวย Codex, Pandect, Institutes และ Novels ซงเปนตนก าเนดของกฎหมายวาดวยละเมดตามระบบกฎหมายซวลลอว โดยก าหนดใหละเมดเปนหนอยางหนงในทางแพงทตองมการชดใชกน35 2.2.1.2 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมดตามระบบกฎหมายคอมมอนลอว (Common Law) หรอระบบกฎหมายจารตประเพณ ในสมยเรมแรกของการพฒนากฎหมายคอมมอนลอว เรมตนจากประเทศองกฤษ โดยคกรณทไดรบความเสยหายจากการกระท าผดจะตองขอใหศาลออกหมายทเรยกวา “Writ” เพอน าจ าเลยมาสศาลของพระมหากษตรย โดยหมายดงกลาวจะมอยางจ ากดและจะออกได ตอเมอเขาหลกเกณฑตามทกฎหมายก าหนดไว เชน ความเสยหายของโจทกตองจดอยในประเภทใดประเภทหนงของมลความผด (Cause of Action) ดงนน หากโจทกไมสามารถทจะก าหนด ขอเรยกรองของตนไดวาคดของตนอยในมลความผดประเภทใด กไมอาจทจะขอใหศาลออกหมายได ตามกฎหมายเกาของประเทศองกฤษ น น ละเมดแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ การละเมดสทธโดยทวไป (Trespass) และการละเมดสทธโดยเฉพาะ (Action on the Case) ซง ในการฟองรองด าเนนคดละเมดจะมการออกหมายสองประเภทน การละเมดสทธโดยทวไปจะเปนความผดทลวงละเมดตอความสงบสขของแผนดน ซงนอกจากจ าเลยจะถกลงโทษจ าคกหรอ ปรบแลว ยงตองชดใชคาเสยหายใหแกผทเดอดรอนจากการกระท านนดวย และยงเปนการกระท าโดยเจตนาทจะกอใหเกดความเดอดรอนแกบคคลหรอทรพยสนของผอน การกระท าละเมดตามกฎหมายคอมมอนลอวในชนตน สวนใหญจะเปนการกระท าละเมดทมลกษณะเปนการกระท า โดยจงใจ (Intentional Tort) เชน ท ารายรางกาย ขเขญประทษราย ท าใหผอนเสอมเสยเสรภาพ และ

35 รองพล เจรญพนธ. (2530). นตปรชญา. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 214-215.

34

ท ารายจตใจผอน เปนตน ตอมาการกระท าละเมดไดมการพฒนาไปถงความรบผดโดยประมาท (Negligence) และขยายความไปถงความรบผดโดยเดดขาด (Strict Liability) ในเวลาตอมา กฎหมายลกษณะละเมดในระบบคอมมอนลอว พฒนามาจากหลกเกณฑความรบผด ทางอาญาเปนส าคญ โดยเรมจากการกระท าทเปนปฏปกษตอความรสกนกคดและศลธรรมอนด ซงการใชมาตรฐานกฎเกณฑศลธรรมอนดของประชาชนมาเปนเครองบงชวาสงใดเปนละเมดหรอไม ถกวพากษวจารณเพมขนเรอยๆ วาสงใดเปนการกระท าละเมด ท าใหบคคลอยในฐานะล าบากไมอาจแนใจวาการกระท าของตนจะน าไปสละเมดหรอไม สงผลใหแนวความคดทวา ละเมดจะตองเปนการกระท าทผดตอศลธรรมอนดไดเปลยนแปลงไป กฎหมายลกษณะละเมด ในปจจบนของประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอวจงเนนหลกการทวา การกระท าใดทเปนการฝาฝนตอสงคมหรอประโยชนสวนรวม กฎหมายกมสทธก าหนดใหผกระท าชดใชคาเสยหาย แกผทไดรบความเสยหาย กลาวอกนยกคอ ความผดในคดละเมดนนมไดมความหมายมากไปกวาพฤตกรรมทเบยงเบนไปจากประโยชนของสาธารณะและสงคม 2.2.2 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความรบผดทางละเมดเนองจากทรพยอนตราย โดยทวไปการกระท าละเมดนน มกจะมสาเหตมาจากบคคลธรรมดาเปนผกระท าละเมดตอผเสยหาย แตในบางกรณความเสยหายทเกดจากการกระท าละเมดนน อาจจะมสาเหตมาจากสงของหรอทรพยทมความอนตราย เชน กรณความเสยหายทเกดจากการใชบรการเครองเลน ในสวนสนก ซงอาจพจารณาความเปนมาและแนวคดของเรองดงกลาวได ดงน 2.2.2.1 ความเปนมาและแนวคดเกยวกบความทรพยอนตรายตามระบบกฎหมาย ซวลลอว หรอระบบประมวลกฎหมาย แนวคดประเทศกลมซวลลอว ประเทศแรกทปรากฏหลกฐานการบญญตหลกความรบผดในเรองทรพยอนตราย คอ ประเทศฝรงเศส ตามประมวลแพง ( Code Napoleon) ซงมผลใชบงคบตงแตป ค.ศ.1804 จวบจนปจจบน ในมาตรา 1384 วรรคแรก บญญตวา “บคคลจะตองรบผดชอบไมเพยงแตในความเสยหายทเกดจากการกระท าของตนเทานน แตยงตองรบผดในกรณทความเสยหายเกดจากทรพยใดๆ ทเขาควบคมอย ” จากบทบญญตขางตน เหนวามไดมกลาวถงค าวา “ทรพยอนตราย” โดยเฉพาะเจาะจง เพยงแตกลาวถงทรพยโดยทวไป ซงแมวาทรพยดงกลาวจะไมมสภาพของความเปนอนตราย แตหากทรพยดงกลาวกอใหเกดความเสยหาย ผควบคมทรพยนนตองรบผดชอบในความเสยหายทเกดขน

35

2.2.2.2 แนวคดเกยวกบทรพยอนตรายตามระบบกฎหมายคอมมอนลอว แนวคดตามระบบกฎหมายคอมมอนลอว เรมปรากฏค าวา “ทรพยอนตราย” มาตงแตตอนตนศตวรรษท 19 โดยใชค าวา “ทรพยทอยในสภาพทสามารถกออนตราย” หรอ “ทรพยทเปนอนตรายโดยธรรมชาต ” โดยในป ค.ศ.1909 ศาลองกฤษไดยกตวอยาง Dominion Natural Gas Co.Ltd. V. Perkins วาไดแก อาวธปนบรรจกระสน ยาพษ วตถระเบด และทรพยอนทคลายกน โดยเรมปรากฏค าวนจฉยเกยวกบความรบผดของผควบคมทรพยอนตรายมาตงแตดนศตวรรษท 19 เชน ในคด Dixon V. Bell ,1816 จ าเลยฝากอาวธปนบรรจกระสนไวกบคนใช ตอมาคนใชท าอาวธปนลนเปนเหตใหมผไดรบบาดเจบ ศาลองกฤษวนจฉยใหจ าเลยตองรบผดโดยอางวาอาวธปน ดงกลาวเปน “ทรพยทอยในสภาพทสามารถกออนตราย” เรองนคลายคลงกบคด Linguidge V. Levy, 1837 จ าเลยขายอาวธปนช ารด ตองรบผดเมอเกดความเสยหาย เพราะอาวธปนนน เปน “อนตรายโดยธรรมชาต” ซงตรงขามกบคด Longmeid V. Holliday, 1851 จ าเลยขายตะเกยงช ารดใหโจทก ตอมาโจทกไดรบอนตรายจากตะเกยงนน ศาลวนจฉยในประเดนละเมดวาจ าเลย ไมตองรบผด เพราะตะเกยงมใช “ทรพยทเปนอนตรายโดยธรรมชาต”36 2.2.3 อนตรายและผลกระทบจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนก จากการศกษาความเปนมาและแนวคดเกยวกบทรพยอนตรายตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยขางตน เหนวาเครองเลนในสวนสนกนน อาจถอไดวาเปนทรพยอนตรายชนดหนง ดงจะเหนไดจากขอเทจจรงทปรากฏวาการใชบรการเครองเลนในสวนสนกสามารถกอใหเกดอนตราย และสงผลกระทบตอผเกยวของในดานตางๆ ซงอาจพจารณาได ดงน 2.2.3.1 อนตรายจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนก โดยหลกแลว สงทผใชบรการคาดหวงวาจะไดรบจากการใชบรการเครองเลน ในสวนสนก คอ ความสนกสนานและความตนเตนหวาดเสยว แตในบางครง การใชบรการ เครองเลนในสวนสนกกอาจจะกอใหเกดอนตรายไดเชนกน ซงสาเหตของการเกดอนตรายดงกลาว มกจะมสาเหตมาจากระบบกลไกการท างาน หรอความประมาทเลนเลอของพนกงานควบคม เปนตน ซงอนตรายจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนกนน เกดขนทงในตางประเทศ รวมถงประเทศไทย โดยสามารถพจารณาได ดงน

36วมล สวรรณ. (2550). ความรบผดทางแพงอนเนองมาจากวตถอนตราย. นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 20.

36

ในตางประเทศ จากการศกษาพบวามการเกดอบตเหตจากเครองเลนในสวนสนก ทเปนสาเหตใหผใชบรการไดรบอนตรายเปนจ านวนมาก โดยในการศกษาฉบบน จะขอยกตวอยางการเกดอบตเหตจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนกในประเทศสหรฐอเมรกา ตามทคณะกรรมาธการดแลความปลอดภยของผลตภณฑในสหรฐอเมรกา U.S. Consumer Product Safety Commission (CPSC) รวบรวมขอมลการบาดเจบและเสยชวตจากการใชบรการเครองเลนตางๆ ในสวนสนก ดงตอไปน

ขอมลการบาดเจบและเสยชวตจากเครองเลนตางๆ ในป ค.ศ. 1997 - 2006 ในประเทศสหรฐอเมรกา37

ประเภท เครองเลน

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

เครองเลน แบบมราง

5,706 7,525 7,934 8,098 8,604 6,793 6,911 5,944 7,706 8,884

เครองเลนแบบ ยดตดอยกบท

2,075 3,140 3,500 2,876 4,358 2,696 2,621 2,590 3,237 3,731

เครองเลนแบบ เคลอนยายได

2,307 2,268 2,315 3,212 2,080 2,178 1,995 1,937 2,466 2,843

เครองเลน แบบเปาลม

1,404 1,647 2,179 2,032 2,310 3,639 4,283 4,881 3,082 3,553

Local entertainment

1,789 2,249 2,461 2,031 3,464 4,117 4,140 4,602 3,391 3,909

เครองเลนอนๆ 699 709 848 985 1,307 2,077 1,267 1,705 1,233 1,421 รวม 13,980 17,538 19,237 19,234 22,123 21,500 21,217 21,659 21,115 24,341

จากตารางขางตน เหนวาจ านวนขอมลการบาดเจบและเสยชวตจากการใชบรการ เครองเลนประเภทตางๆ ในสวนสนกในประเทศสหรฐอเมรกา โดยเฉลยมแนวโนมทจะเพมจ านวนมากขนในแตละป ซงเครองเลนแบบมรางจะมจ านวนการบาดเจบและเสยชวตมากทสดในทกป ในขณะทเครองเลนแบบยดตดอยกบท เครองเลนแบบเคลอนยายได เครองเลนแบบเปาลม

37U.S. Consumer Product Safety Commission. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : https://www.cpsc.gov/Research-Statistics/sports-recreation/amusement-rides. [2561, เมษายน 26]

37

เครองเลน Local Entertainment และเครองเลนอนๆ มจ านวนขอมลการบาดเจบและเสยชวต จากการใชบรการเครองเลนประเภทตางๆ ลดหลนกนมาตามล าดบ ส าหรบในประเทศไทยน น จากการศกษาพบวา ยงไมมระบบการจดเกบขอมลอบตเหตจากเครองเลนในสวนสนกอยางเปนทางการ หรอมขอบงคบใหมการรายงานอบตเหต ดงนน ขอมลอบตเหตสวนใหญ จงมเฉพาะอบตเหตจากการน าเสนอในสอตางๆ เชน หนงสอพมพ โทรทศน หรอสอโซเชยลเทานน ตวอยางเหตการณทส าคญในรอบ 10 ป ดงตอไปน

ขอมลการบาดเจบและเสยชวตจากเครองเลนตางๆ ในป พ.ศ. 2550 - 2560 ในประเทศไทย38

ป พ.ศ. ประเภท เครองเลน

ประเภท สวนสนก

รายละเอยดเหตการณ ความเสยหาย

2550 ลองแกง สวนสนก รปแบบเฉพาะ

เค รองเลนลองแกงพงออกนอกราง ท าใหผ ใชบรการกระเดนออกมาจาก ตวเรอกระแทกพน เกดจากระบบไฟฟาขดของ สงผลให เค รอง ปมน าหยดท างาน

เสยชวต 1 ราย บาดเจบ 5 ราย

2551 สไลเดอร สวนสนก รปแบบเฉพาะ

เค รอง เลนซ เปอรสไปรอล หก เปน สองทอน ท าใหผ ใชบรการตกลงมากระแทกพน เหตเกดขอตอรางหลดแยกออกจากกน

บาดเจบสาหสและบาดเจบ รวม 28 ราย

2553 เครองเลน สไปเดอร

สวนสนก รปแบบเฉพาะ

เครองเลนสไปเดอร หมนเรวจนท าให ผใชบรการหลดออกจากเกาอพลดตกลงมาจากความสงประมาณ 2 เมตร และกระแทกเขากบขอบรว

บาดเจบ 1 ราย

2553 รถเมล เหนเวหา

สวนสนก รปแบบเฉพาะ

เครองเลนรถเมลเหนเวหา อปกรณช ารดกะทนหน ลอหลงหลด ท าใหรถหงายหลง ลวงหลนสพนจากความสง 2 เมตร

บาดเจบ 7 ราย

38 รวบรวมขอมลมาจากสอตางๆ เชน หนงสอพมพ โทรทศน หรอสอโซเชยล ระหวางป พ.ศ. 2550 - 2560

38

ป พ.ศ. ประเภท เครองเลน

ประเภท สวนสนก

รายละเอยดเหตการณ ความเสยหาย

2556 บนจจมพ สวนสนกทวไป

เครองเลนจแมก รเวรส บนจ สลงขาด ในขณะทเครองเลนก าลงจะเรมท างาน โดยปรากฏวามผใชบรการก าลงนงอยในเครองเลนดวย

-

2557 ชงชาสวรรค สวนสนก เคลอนท

เครองเลนชงชาสวรรค เกดอบตเหต มอของผใชบรการเขาไปตดในสลง ท าใหนวขาด 2 นว

บาดเจบสาหส 1 ราย

2558 บนจจมพ สวนสนกทวไป

บนจจมพ เกดอบตเหตสายยดกบขอเทาของผใชบรการหลดออกจากกน ท าใหรางตกกระแทกพนดน

เสยชวต 1 ราย

2558 ซปไลน สวนสนกทวไป

เครองเลนกระรอกบน เกดอบตเหตจาก ความประมาทของเจาหนาทประจ าฐาน ท าใหรางของผใชบรการไปกระแทกกบตวก นและกระเดงกลบท าใหคอของ ผใชบรการหกจากการสวง

เสยชวต 1 ราย

2559 รถไฟเหาะ สวนสนกทวไป

เครองเลนจงเกล โคสเตอร เกดอบตเหตรถชนกน เนองมาจากผใชบรการรถคนแรกบงคบใหรถชะลอตว เพอถายรปท าใหรถคนทตามมาดวยความเรวพงเขาชน

บาดเจบ 2 ราย

2560 เครองเลนหนวดปลาหมก

สวนสนกเคลอนท

เครองเลนหนวดปลาหมก เกดอบตเหตนอตยดไฮโดรลกหลดและกระบอกไฮโดรลกขาด ส งผลใหกระ เช า ทผใชบรการนงทอยปลายหนวดปลาหมกหลนกระแทกพน

บาดเจบ 15 ราย

จากการศกษารวบรวมขอมล พบวาอบตเหตจากเครองเลนในสวนสนกทเกดขน ในรอบ 10 ป จากตารางขางตน โดยเฉลยจะมเกดขนประมาณปละ 1 ครง และเกอบทกครงจะมความเสยหายเกดขนกบผใชบรการ ทงน ความรายแรงของความเสยหายทเกดขนกบผใชบรการ

39

เครองเลนจะมตงแตบาดเจบเลกนอย บาดเจบสาหส จนถงขนเสยชวต และรวมไปถงความเสยหายทเกดขนกบทรพยสนอกดวย 2.2.3.2 ผลกระทบจากอนตรายจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนก ในกรณทการใชบรการเครองเลนในสวนสนกเกดอบตเหตทไมคาดคด จะเหนวาอบตเหตในแตละครงจะสงผลกระทบตอผทเกยวของหลายบคคล ไมวาจะเปนผ ใชบรการ ผประกอบธรกจทเปนผใหบรการเครองเลน พนกงานในสวนสนก รวมถงครอบครวของบคคลดงกลาว ซงสามารถพจารณาผลกระทบจากอนตรายจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนก ได ดงน 1) ผลกระทบทางดานเศรษฐกจ ในกรณทผ ใชบรการไดรบอนตรายจากอบตเหตในระหวางการใชบรการ เครองเลนในสวนสนก จากผลการศกษาพบวาระดบความรายแรงของอนตรายจากการใชบรการ จะมต งแตระดบทรายแรงมากทสด คอ การเสยชวต จนถงการบาดเจบตอรางกาย และอนามย ของผใชบรการเอง สงผลใหผใชบรการ ครอบครว รวมถงผประกอบธรกจ จะตองมภาระคาใชจายจ านวนมากทเกดขนจากเหตการณดงกลาว กลาวคอ - ผลกระทบตอผใชบรการเครองเลน และครอบครว ในกรณทผใชบรการถงแกชวต ซงเปนความสญเสยทไมสามารถประเมน คาได ท งน เพราะตองค านงถงความสญเปลาในการลงทนทไดรบการศกษาอบรม ตลอดจน การเสยโอกาสของผ เสยชวตในการมชวตเพอท ากจกรรมตางๆ ทมประโยชนตอสงคมและประเทศชาต ในขณะทครอบครวของผเสยชวตยงจะตองมภาระคาจายในเรองคาท าศพ และคาใชจายอนทเกยวของ ในกรณทผใชบรการไดรบบาดเจบ และอนตรายแกกายนน ผใชบรการทไดรบความเสยหายและครอบครว จะตองมภาระคาใชจายเชน คาบรการฉกเฉน คารกษาโรงพยาบาล คาดแลผปวยบาดเจบภายหลงออกจากโรงพยาบาล คาใชจายในการฟนฟสภาพรางกาย คาชดเชยความพการ คาใชจายในการเรยกรองความเสยหาย เปนตน - ผลกระทบตอผประกอบธรกจ นอกจากบรรดาค าใช จาย ท เ กดแกผ ใชบ รการหรอครอบครว ทได รบ ความเสยหายจากการใชบรการเครองเลนในสถานประกอบการของผประกอบธรกจ ซงผประกอบธรกจจะตองมสวนรบผดชอบดวยแลวนน ผประกอบธรกจยงมมลคาความเสยหายทผประกอบธรกจจะตองเสยไป เชน มลคาการเสยโอกาสทางธรกจเนองจากการเกดอบตเหตท าใหนกทองเทยวรายอนไมกลาเขามาใชบรการ คาใชจายในการซอมแซมทรพยสนทเสยหาย คาใชจายในการดแล

40

พนกงานทไดรบความเสยหาย รวมถงคาความเสยหายตอจตใจทผประกอบธรกจจะตองเยยวยาตอ ผทไดรบอนตรายโดยตรง และบคคลทเกยวของ เปนตน 2) ผลกระทบทางดานสงคม - ผลกระทบตอผใชบรการเครองเลน และครอบครว ในกรณทผใชบรการเครองเลนถงแกชวต ครอบครวของผเสยชวตสญเสย ผน าครอบครวทเปนก าลงหลกในการหาเลยงครอบครว หรอหากผใชบรการไดรบอนตรายแก กาย จนบาดเจบ หรอพการ อาจจะมผลกระทบตอหนาทการงาน ไมสามารถประกอบอาชพ ตอไปได ท าใหสญเสยเกยรตยศ ชอเสยง และหมดก าลงใจ - ผลกระทบตอผประกอบธรกจ ผประกอบธรกจบรการบรการ ซงตองอาศยความเชอถอในสงคม อาจจะท าใหสญเสยความเชอมนในการประกอบธรกจ เสยภาพลกษณในการประกอบธรกจ เสยทรพยากรบคคลในการท างาน เปนตน

2.3 แนวคด ทฤษฎ และความเปนมาเกยวกบการคมครองผบรโภคจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนกทอาจเปนอนตราย นอกจากกฎหมายวาดวยละเมดซงเปนหลกทวไปแลว การใชบรการเครองเลน ในสวนสนกยงเกยวของกบกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภคอกดวย เนองจากผใชบรการ เครองเลนในสวนสนกถอวาอยในฐานะผบรโภค ทจะตองไดรบการคมครองสทธผบรโภค โดยเฉพาะสทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชบรการ ดงนน จงจ าเปนทจะตองศกษาเกยวกบแนวคด ทฤษฎ และความเปนมาทเกยวของกบการคมครองผบรโภค 2.3.1 แนวคดและความเปนมาในการคมครองผบรโภค แนวความคดเกยวกบการคมครองผบรโภคเปนแนวคดทพฒนาขนในตางประเทศ โดยพฒนาขนอยางชาๆ ภายหลงชวงยคการปฏวตอตสาหกรรมในศตวรรษท 18 กอนหนานน สนคาทผลตมลกษณะไมซบซอน ผซอซงเปนผบรโภคสามารถตรวจสอบไดดวยตวเองถง ความช ารดบกพรองของสนคาและเลอกซอไดตามความพงพอใจ และเปนทมาของหลกประการหนงของกฎหมายวาดวยการซอขาย คอหลก “ผซอตองระวง” (Caveat Emptor) หรอ Let the Buyer

41

Beware39กลาวคอ ผขายอาจไมตองรบผดชอบความเสยหายทเกดแกทรพยซงซอขายกนในบางกรณ หากผซอไดลวงรหรอควรรถงความช ารดบกพรองถาไดใชความระมดระวงแลวตามสมควร แนวคดทางกฎหมายดงกลาวมาจากพนฐานความคดทเชอวามนษยทกคนมความสามารถ ในการตดสนใจเลอกบรโภคสนคาหรอบรการเทากนและมอสรเสรภาพในการด ารงชวต อนเปนแนวคดทไดรบอทธพลมาจากแนวคดแบบประชาธปไตยและแนวคดของระบบเศรษฐกจแบบเสร (Laissez - Faire) แนวคดของระบบเศรษฐกจแบบเสรมบทบาทส าคญในชวงการปฏวตอตสาหกรรม ซงเปนชวงการพลกรปแบบการผลตครงใหญ ในชวงเวลารวมสมยกนนนไดมการเกดขนของแนวคดจากปรชญาเมธทท าใหเกดการตนตวทางการเมองจนเกดการเปลยนแปลงระบอบ การปกครองในประเทศฝงตะวนตกหลายประเทศเปนแบบสาธารณรฐ (Republic) ภายใตสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและสงคมเชนน ลทธปจเจกชนนยม (Individualism) และแนวคดเรองระบบเศรษฐกจเสร (Laissez - Faire) ไดแพรหลายมากขนจนกลายเปนแนวคดหลกในการปกครองและจดท าระบบเศรษฐกจ และเกดเปนแนวคดทเหนวา การใหรฐเปนผด าเนนกจการสวนใหญ ในสงคมตามแนวคดพาณชยนยม (Mercantilism) จะท าใหเศรษฐกจไมเจรญงอกงาม และดวยเหตดงกลาวการปกครองรปแบบสาธารณรฐจงก าหนดไมใหรฐเขาไปยงเกยวกบเรองการคา40 โดยใหถอวารฐควรมหนาทตามภารกจพนฐาน 4 ประการ คอ การปองกนประเทศ การรกษา ความสงบเรยบรอย การตดตอกบตางประเทศ และการอ านวยความยตธรรม41 และมการออกกฎหมายตางๆ มาเพอปรบปรงรปแบบโครงสรางทางสงคมใหเหมาะสมกบการปกครองหรอระบบเศรษฐกจ ระบบเศรษฐกจเสรไดมอทธพลตอการก าหนดหลกกฎหมายใหมๆ เชนกน ไดแก การยอมรบหลกการเกยวกบอสระในการท าสญญา (Freedom of Contract) ซงถอวาประชาชน ทกคนมอสระทจะท าสญญา โดยเมอท าสญญาแลวกตองเปนไปตามสญญาทท ากนเสมอ (Sanctity of Contract) กลาวอกนยหนงกคอ ทกคนทท าสญญามหนาทปกปองผลประโยชนของตนเอง

39สษม ศภนตย. (2557). ค าอธบายกฎหมายคมครองผบรโภค. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 1-2. 40 ชยวฒน วงศวฒนศานต. (2523). การควบคมโฆษณาเพอคมครองผบรโภค. วารสารนตศาสตร. ฉบบท 2 ปท 10. หนา 245. 41 สรพล นตไกรพจน. (2534). ขอความคดเบองตนเกยวกบกฎหมายมหาชนทางเศรษฐกจ. วารสารนตศาสตร. ฉบบท 3 ปท 21. หนา 372.

42

ซงสอดคลองกบหลกปจเจกชนนยม และท าใหเกดหลก “ผซอตองระวง” ทเชอวาทกคนมความรความสามารถเทาเทยมกน จงมอสระทจะตกลงใหมนตสมพนธกนเชนใดกได42 อยางไรกตาม หลงการปฏว ตอตสาหกรรม กระบวนการผลตสนคาตางๆ เ รมม ความซบซอนขนจนเกนกวาทผบรโภคจะสามารถทราบความช ารดบกพรองหรอไมปลอดภย ของสนคาไดดวยตวเอง โดยความช ารดบกพรองของสนคาอาจเกดจากวตถดบ ความบกพรอง ในกระบวนการผลต หรอวทยาการในขณะทผลตสนคานนยงไมสามารถคาดการณไดวาจะเกดความช ารดบกพรองขน การเพมจ านวนการผลตเพอประหยดตนทนและการขยายตวของตลาดยงท าใหสนคากระจายตวไปสผบรโภคอยางรวดเรว43 การเปลยนแปลงดงกลาวท าใหเกดการปญหาวาหลกการผซอตองระวงอาจใหความคมครองกบผบรโภคไดไมเพยงพอ ประกอบกบในชวงเวลาตอมาไดเกดแนวความคดเกยวกบ “รฐสวสดการ” (Social Welfare) ซงมแนวคดวา รฐควรมบทบาทมากขนในการดแลคมครองประชาชนเพอใหเกดการแขงขนทเสรและเปนธรรม รฐจงเรมมบทบาทเปนผเขามาควบคมการประกอบธรกจตางๆ ทกระทบถงความปลอดภยและความผาสกของประชาชน ซงเปนการกาวเขาสระบบเศรษฐกจเสรสมยใหม (Modern Capitalism) ซงถอวา รฐมอ านาจแทรกแซงการประกอบธรกจของเอกชนไดตามสมควรเพอใหเกดการแขงขนอยาง เปนธรรมและเพอประโยชนของสาธารณะ44 วกฤตทางเศรษฐกจของโลกในชวงทศวรรษท 1930 ไดท าใหเหนขอบกพรองของแนวคดเศรษฐกจเสรนยม และท าใหรฐปรบเปลยนบทบาทโดยเขามาแทรกแซงทางเศรษฐกจ เครองมอทส าคญกคอกฎหมายในลกษณะของ “กฎหมายมหาชน”45 โดยกฎหมายมหาชนทางเศรษฐกจฉบบหนงทชวยใหรฐสามารถจดการเกยวกบเศรษฐกจไดกคอ กฎหมายคมครองผบรโภค46

42 ชยวฒน วงศวฒนศานต. (2523). การควบคมโฆษณาเพอคมครองผบรโภค. วารสารนตศาสตร. ฉบบท 2 ปท 10. หนา 246. 43 ปกรณ นลประพนธ. การพฒนามาตรการคมครองผบรโภค ใน แนวทางการด าเนนงานคณะกรรมาธการการคมครองผบรโภค สภาผแทนราษฎร กลมงานคณะกรรมาธการการคมครองผบรโภค ส านกกรรมาธการ 3 ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร (เอกสารตพมพ). 44 ชยวฒน วงศวฒนศานต. (2543). กฎหมายคมครองผบรโภค. กรงเทพฯ : วญญชน. หนา 19. 45 อมร จนทรสมบรณ. (2545). กฎหมายปกครอง. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 25. 46 ปณธาน ชอผก. (2549). อ านาจของคณะกรรมการคมครองผบรโภคตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522: ศกษากรณการด าเนนคดแทนผบรโภค. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 13.

43

ในสหรฐอเมรกาซงมระบบกฎหมายจารตประเพณ สามารถมองเหนพฒนาการของกฎหมายคมครองผบรโภคไดจากค าตดสนของศาลในกรณตางๆ โดยแตเดมสทธของผบรโภค ในดานความปลอดภยจากการใชสนคาในสมย กอนไมไดอยภายใตการคมครองของกฎหมาย ฉบบใดฉบบหนงโดยเฉพาะ ผบรโภคทไดรบความไมเปนธรรมจากการบรโภคสนคาจะตองเรยกรองผผลตหรอผจ าหนายสนคารบผดในความเสยหายอนเกดจากสนคาของผผลตหรอจ าหนายนนตามหลกกฎหมายทวไปวาดวยละเมด ซงในทางปฏบตจรงเปนไปดวยความยากล าบาก เนองจากหลกเรองสญญาก าหนดใหผทจะเรยกใหผผลตหรอผจ าหนายรบผดไดตองมสญญาระหวางกน โดยกฎหมายจ ากดเฉพาะความช ารดบกพรองทถงขนาดท าใหสนคาเสยราคาหรอ เสอมประโยชน และความช ารดบกพรองนนตองมอยในขณะท าสญญาเทานน ทงทในทางความเปนจรงผบรโภคอาจไมไดเปนคสญญาทมนตสมพนธในการเรยกรองตามสญญาได นอกจากนนผบรโภคยงมภาระตองพสจนใหไดวา ผผลตกระท าโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอ47 ซงการพสจนดงกลาวเปนเรองยาก และในบางกรณแมวาผบรโภคจะพสจนไดวาความเสยหายเกดขนจากสนคาทช ารดบกพรองกตาม แตกอาจไมสามารถพสจนไดวาความช ารดบกพรองของสนคาเกดขนจากความจงใจหรอประมาทหรอไม ในเวลาตอมา แนวคดการคมครองผบรโภคในลกษณะทวไป (Universal) จงเกดขน เมอประธานาธบด จอหน เอฟ เคเนด ไดประกาศ Consumer’s Bill of Rights ในป ค.ศ. 1962 โดยตองการยกระดบการคมครองสทธตางๆ ของผบรโภคใหมประสทธภาพมากขน ไมจ ากดประเภทสนคาใหตองมกฎหมายใชบงคบ โดยแนวคดนไดรบการพจารณาอยางเปนรปธรรมอกครงในป ค.ศ. 1972 ดวยการตรา Consumer Product Safety Act of 1972 ซงเปนกฎหมายทมลกษณะทวไปในการคมครองความปลอดภยของผบรโภคจากการใชสนคา โดยก าหนดกฎเกณฑเกยวกบมาตรฐานความปลอดภยของสนคาทจะบรโภค รวมทงมาตรการตางๆ ในการด าเนนการกบสนคาทไมปลอดภยเมอมการตรวจสอบพบ48 กฎหมายคมครองผบรโภคถอเปนเครองมอของรฐทสามารถใชเปนกลไกทางกฎหมาย ในการด าเนนการใหเกดความเปนธรรมตอประชาชน โดยการแทรกแซงของรฐ อาจจ าแนกไดเปนสองลกษณะ ไดแก 1) รฐอาจจ ากดบทบาทตนเอง โดยออกกฎหมายก าหนดบทบาทของเอกชน และใหเปนหนาทของศาลในการควบคมใหเปนไปตามทกฎหมายก าหนดโดยทฝายปกครองไมเขาไป

47Frumer and Friedman., Product Liability ; s. 16. 04 (2) ; 2 Harper and James ; Law of Torts. , p. 16. 48 ธนาวฒน สงขทอง. (2542). การเรยกคนสนคาทอาจเปนอนตรายตอผบรโภค. วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 20-24.

44

ยงเกยว เชน รฐออกกฎหมายควบคมการท าสญญาส าเรจรป โดยกฎหมายอาจหามขอสญญาทท าใหคสญญาเสยเปรยบอยางไมเปนธรรม โดยหากมการละเมดกฎหมาย หนวยงานราชการจะไมแทรกแซง และเปนหนาทของผเสยหายตองไปฟองศาล ซงเปนวธการทรฐออกกฎหมายมลกษณะเปนกฎเกณฑตามกฎหมายเอกชน และ 2) รฐอาจเขาไปมบทบาท โดยอาศยหนวยราชการผานการก าหนดอ านาจหนาทและบทบาทในกระบวนการทางเศรษฐกจของหนวยงานนน โดยรฐจะตองก าหนดรปแบบและวธการของบทบาทนดวย โดยหากเปนกรณของสญญาส าเรจรป รฐอาจก าหนดใหตองมการขออนญาตจากหนวยงานของรฐกอนทจะน าสญญานนไปใช ซงจะเปดโอกาสใหหนวยงานราชการตรวจสอบวาเงอนไขสญญานนสมควรอนญาตหรอไม49 โดยสรปแลว กฎหมายคมครองผบรโภคเกดขนในสาขาหนงของกฎหมายมหาชนจากเงอนไขทางเศรษฐกจสงคมทท าใหแนวคดแบบปจเจกชนนยม (Individualism) และเสรนยม (Liberalism) ซงเปนแนวคดกระแสหลกในการบรหารบานเมองในสมยหนง จ าเปนตองหาจดปรบเปลยนเพอใหสอดคลองกบสภาพปญหาความเปนจรง โดยถอหลกการวารฐในฐานะผใชอ านาจปกครอง ยอมมอ านาจบรหารจดการผอยใตอ านาจปกครองไดโดยยดประโยชนสาธารณะ และโดยไมกระทบสทธเสรภาพของประชาชน 2.3.2 ทฤษฎเกยวกบการคมครองผบรโภค ทฤษฎเ กยวกบการคมครองผ บรโภค มการวว ฒนาการมาตามล าดบ เ นองจาก ความเปลยนแปลงของสภาพของสงคมและเศรษฐกจ จนกอใหเกดทฤษฎกฎหมายเกยวก บ การคมครองผบรโภค ดงน 2.3.2.1 ทฤษฎความรบผดในทางสญญา ทฤษฎความรบผดในสญญาน อยภายใตหลกกฎหมายสองประการ คอ หลกวาดวยความสมพนธในทางสญญา (Privity of Contract) และหลกวาดวยความรบผดในค ารบประกน สนคา (Warranty) กลาวคอ 1) หลกวาดวยความสมพนธทางสญญา (Privity of Contract) ทฤษฎนเปนแนวคดทมาจากหลกความศกดสทธของเจตนา (Autonomy of Will) หรอเสรภาพในการท าสญญา โดยทฤษฎนตงอยบนแนวคดพนฐานทวา บคคลมสทธและเสรภาพในการท าสญญา ดงจะเหนไดวาความสมพนธทางสญญาเปนเหตหนงทท าใหผผลตหรอผประกอบธรกจจะตองมความรบผดตอผบรโภคตามแตประเภทของสญญา เชน เปนความสมพนธกน

49 บญศร มวงศอโฆษ. (2538). กฎหมายมหาชนทางเศรษฐกจเยอรมน. กรงเทพฯ : นตธรรม. หนา 52-53.

45

ตามสญญาซอขาย ซงผขายหรอผผลตมความรบผดในความเสยหายจากการใชสนคา ดวยเหตทวาคสญญามหนาททจะตองปฏบตตามสญญา หากฝายใดไมสามารถปฏบตตามขอสญญาไดจะตอง รบผด ทฤษฎนเหมาะสมกบคสญญาทมสถานะทางสงคมและอ านาจในการตอรองเทากนเทานน หลกความผดในสญญาเกดขนจากความสมพนธของคสญญา และมผลผกพนเฉพาะคสญญาเทานน ฉะนน หากเกดความเสยหายจากผบรโภคสนคา เชน เดกรบประทานยาแลวเกดอาการแพยา แตเดกมใชเปนคนไปซอยา แตเปนพอแมไปซอให ดงน แมเดกจะไดความเสยหายแกรางกายกไมสามารถฟองได เนองจากเดกไมใชคสญญาในสญญาซอขายยา นอกจากนน หลกความศกดสทธของการแสดงเจตนานยงใหเสรภาพแกคสญญาตามใจสมคร จงอาจมการก าหนดขอยกเวนในความรบผดตางๆ ได เชน ขอยกเวนในเรองความช ารดบกพรอง โดยหากปรากฏขอเทจจรงวาคสญญาอกฝายหนงไมรถงรายละเอยดของสนคาหรอผลตภณฑ กอาจท าใหเกดความเสยเปรยบแกคสญญาฝายทไมรได 2) หลกความรบผดในการประกนสนคา (Warranty) ค าวา Warranty หมายถงขอความทแสดงออกถงขอเทจจรงเกยวกบสนคาท ผแสดงขอความนนรบประกนวาจะเปนไปตามนนและยนยนวาหากไมเปนไปตามนนตนยนยอม จะรบผด ดงนน ค าวา Warranty จงถอวาเปนขอสญญาวาจะรบผดหรอการรบประกนอยางหนง โดยอาจเปนการรบประกนโดยชดแจงหรอการรบประกนโดยปรยายกได ซงหลกความรบผด เพอการช ารดบกพรองตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 472 - 474 ของไทย กคอ หลกการประกน (Warranty) ตามกฎหมายตางประเทศ50 นนเอง การรบประกนโดยชดแจง (Express Warranty) หมายถง ค ารบรองหรอค ารบ ประกนทผขายหรอผผลตไดแสดงออกอยางชดแจงดวยวาจาหรอลายลกษณอกษร ไมวาจะเปน การโฆษณาดวยวธอนใด และถามผลตภณฑดงกลาวมไดเปนไปดงทแสดงไว ผซอหลงเชอผขาย และผซอไดรบความเสยหายหรอบาดเจบจากการหลงเชอนน ผซอยอมมสทธฟองเรยกคาเสยหายไดโดยตรงจากผขายตามสญญา51 การรบประกนโดยปรยาย (Implied Warranty) หมายถง การรบรองหรอ ค ารบประกนทผขายพงมตอผซอแตไมไดแสดงออกโดยชดแจง เปนการรบประกนทกฎหมาย

50 วษณ เครองาม. (2549). ค าอธบายกฎหมายวาดวยซอขาย แลกเปลยน ให. กรงเทพฯ: นตบรรณาการ. หนา 271. 51 ศกดเดช โพธรชต. (2553). มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการเยยวยาความเสยหายทเกดจากสนคาทไมปลอดภย. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑต. หนา 11-12.

46

รบรองและสรางภาระความรบผดใหแกผขายวาไดรบรองหรอรบประกนไวเชนนน แมวาผขาย อาจไมไดรบรองเลยกตาม กลาวคอ การรบประกนโดยปรยายยอมมอยแมผขายจะมไดตกลงดวย เพราะกฎหมายก าหนดใหตองรบผดในความช ารดบกพรองเนองจากความเสยหายจากสนคา ทไมปลอดภย เชน การรบประกนเรองกรรมสทธ (Warranty of Title) กลาวคอ ผขายรบรองวาตน มสทธทจะโอนกรรมสทธใหแกผซอหากโอนไมไดผขายยนยอมรบผดทกประการ การรบประกนภาระตดพน (Warranty Against Encumbrances) โดยผขายรบรองตอผซอวาสนคาทขายนน ปลอดภาระตดพนใดๆ ท ง สน หลกการรบประกนการใชสอยสนคาใหสมประโยชนตาม ความมงหมายโดยเฉพาะ (Warranty of Fitness a Particular Purpose) และการรบประกนในเรอง การใชสอยสนคาสมประโยชนตามวสยของการใชทวๆ ไป (Warranty of Merchantability) 2.3.2.2 ทฤษฎความรบผดในทางละเมด การพจารณาความรบผดตามทฤษฎความรบผดในทางละเมดน น มทฤษฎ ทเกยวของอย 3 ทฤษฎ ไดแก 1) ทฤษฎรบภย ระบบกฎหมายคอมมอนลอว ในยคแรกกอนครสตวรรษท 19 กฎหมายละเมด มงคมครองความปลอดภยในชวตและทรพยสนของบคคล ดงนน ทฤษฎความรบผดทางละเมด ตามทฤษฎน จงมไดเนนทองคประกอบในดานจตใจของผกระท า เชน จงใจกระท าหรอประมาทเลนเลอ แตพเคราะหถงความเสยหายมากกวา และถอวาผกอใหเกดความเสยหายตองรบผด52 แนวคดนตรงกบ “ทฤษฎรบภย” หรอ “ทฤษฎรบภยทสรางขน” ซงก าเนดในประเทศฝรงเศส เมอราวปลายศตวรรษท 19 โดยเหนวาหลกเกณฑแหงความรบผดทางละเมดนนไมจ าเปนทผละเมดจะตองกระท าความผดดวย เมอความเสยหายเกดขนและรวาผใดเปนผท าหรอผกอแลวกควรถอวา ผน นเปนผละเมดไมวาการกระท าทกอความเสยหายนนจะผดหรอถก เพราะถอวามนษยเรา เมอไดกระท าการใดๆ ขนแลวยอมเปนการเสยงภยอยางหนง คอ อาจมผลดกไดผลรายกได ผท ากจะตองรบผลแหงการเสยงภยนน ถามภยคอความเสยหายเกดขน เขากจะตองรบเคราะห ตองรบความเสยหาย ความเสยหายตองเปนภยไปกบเขา53 เหตผลทผถอทฤษฎรบภยอางวาไมควรมหลกเกณฑเกยวกบความผดในเรอง ความรบผดในทางละเมดนน มอย 2 ประการ คอ

52 สษม ศภนตย. (2553). ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 7. 53 จด เศรษฐบตร. (2556). หลกกฎหมายแพงลกษณะละเมด. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 89.

47

ประการแรก เหตผลทางกฎหมาย ผลแหงความรบผดทางละเมด คอ การบงคบ ใหใชคาสนไหมทดแทนความเสยหาย มใชเปนการลงโทษอยางผลความรบผดทางอาญา ฉะนน กฎเกณฑละเมดกควรจะใหสอดคลองกบผลของละเมดเหมอนกน คอ ไมจ าเปนจะตองมความผด การทเอาความผดเขามาในหลกเกณฑละเมดท าใหหลกกฎหมายเขวไป ท าใหนกอยเสมอวา ผลแหงความรบผดทางละเมดเปนการลงโทษ ประการทสอง เหตผลทางพฤตการณ ผ ถอทฤษฎรบภยอางวาเมอเกด ความเสยหายขนและหาผผดมได เปนความยตธรรมหรอทจะใหผลแหงการกระท าหรอกรรมตกอยแกผกอการกระท านน เจาทกขหรอผเสยหายไมไดเปนผกอ แตถกกรรมนนท าใหเขวและตองรบภยนน การทถอหลกความผดในเรองละเมดเทากบใหผทอยเฉยๆ ไดรบเคราะห หากถอตามทฤษฎ รบภย คอ ใหผกอภยรบภยเองแลวกจะตรงกบความยตธรรม และการหาตวผตองรบภยเปนของ ไมยาก คงมแตวเคราะหวาภยนนเปนผลเพราะเหตใด และเหตนนใครเปนผกอ ผนนกตองรบผดตองใชคาสนไหมทดแทนความเสยหาย สวนในเรองการหาผผดตามหลกเกา จะตองพเคราะหถงวา การกระท าใดเปนความผดเปนของยากยงไมนอย สงใดผดหรอไมผดเปนปญหาทสงเปลยนแปลงไปแลวแตทองถนและสมย ตางกบการหาเหตของความเสยหาย ซงยอมใชไดทกทองถนและ ทกสมย54 2) ทฤษฎความผด ตอมาเมอทฤษฎรบภยไดรบอทธพลจากศาสนามากขน และถอวาผละเมดเปน ผประพฤตผดศลธรรมไปในตว และขยายหลกความรบผดในทางละเมดไปสเกณฑทตองพจารณาถงการจงใจกระท า ท าใหความรบผดในละเมดจะเกดแตเฉพาะกรณละเมดโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอเทานน เทากบเปนการคมครองประโยชนของการใชเสรภาพของบคคล ในศตวรรษท 19 แนวทฤษฎเกยวกบความรบผดในละเมดชดเจนมากขน เนองจากจะตองมความผดจงจะมความรบผดได (No Liability without Fault) เชอกนวาเปนแนวคดซงไดรบอทธพลจากระบบการคาเสร (Laissez - Faire) และการปฏวตอตสาหกรรมในยโรป ทฤษฎความรบผดนเชอวาจะชวยท าใหเกดความกลาเสยงตอการด าเนนกจการตางๆ มากขน เพราะทฤษฎใหรบผดโดยปราศจากความผดนนเปนการขดขวางตอความเจรญทางอตสาหกรรม55

54 จด เศรษฐบตร. (2556). หลกกฎหมายแพงลกษณะละเมด. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 91 – 92. 55 สษม ศภนตย. (2553). ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 7-8.

48

3) ทฤษฎความรบผดเดดขาด ความคดทวาความรบผดทางละเมดอยบนพนฐานของ “ความผด” ไดยดถอกนเรอยมาจนถงปลายศตวรรษท 18 และตนศตวรรษท 19 เมอเกดการปฏวตอตสาหกรรมขน คนงานในโรงงานอตสาหกรรมตองไดรบบาดเจบอยเสมอจากการท างานของเครองจกรกล ยานพาหนะ อนเดนดวยก าลง เครองจกรกล ความเสยหายจากการบรโภคสนคาและบรการกอใหเกด ความเสยหายขนในสงคมเสมอ ถายดถอแนวความคดทวาผเสยหายจะเรยกรองคาสนไหมทดแทนไดกตอเมอสามารถพสจนไดวาจ าเลยม “ความผด” คดเหลานสวนใหญแลวผเสยหายกจะไมได รบการเยยวยา ประเทศอตสาหกรรมในยโรป และสหรฐอเมรกาตางมองเหนปญหาของ การเยยวยาชดใช เมอสภาพของสงคมทเปลยนแปลงไปในศตวรรษท 18 และ 19 ท าใหศาลและ ฝายนตบญญตของประเทศตางๆ ในภาคพนยโรป พยายามทจะลดความแขงกระดางของหลก ความรบผดทอยบนพนฐานของ “ความผด” (Liability Based on Fault) ซงพอจะสรปไดวาวธการ ทน ามาใชนน มอย 3 รปแบบ คอ56 1) โดยการก าหนดมาตรฐานความระมดระวงไวสงมาก ส าหรบกจการบางเรอง เชน เจาของโรงงานทผลตวตถมพษหรอวตถอนตรายจะตองใชความระมดระวงสงสดเพอปดปองความเสยหายทจะเกดขนแกคนงาน ซงมผลท าใหความผดของเจาของโรงงานนนใกลเคยง กบความรบผดเดดขาด (Strict Liability) ประเทศทน ารปแบบนไปใช ไดแก องกฤษและสหรฐอเมรกา 2) โดยการก าหนดเปนขอสนนษฐาน “ความผด” ของจ าเลยไวและจ าเลย มหนาทตองน าสบหกลางขอสนนษฐานซงหลายกรณทกฎหมายก าหนดขอทจะน าสบหกลางไวอยางจ ากดมาก 3) โดยบญญตเปนกฎหมายพเศษเปนกรณๆ ไป วาในสถานการณหรอเหตการณเชนใดทจะใหมการรบผดอยางเดดขาด (Strict Liability) คอไมตองพจารณาวาม การกระท าโดยจงใจ หรอประมาทเลนเลอของจ าเลยหรอไม วธการเชนนประเทศเยอรมนไดน าไปใช เพราะเหนวา ความรบผดเดดขาด (Strict Liability) ไมไดอยในขอบเขตของความรบผดทางละเมด แตเปนความรบผดตามกฎหมายพเศษ ซงศาลจะไมน าบทบญญตเหลานนไปใชเทยบเคยง

56 อนนต จนทรโอภากร. (2547). กฎหมายวาดวยความรบผดเพอความเสยหายอนเกดจากสนคาทขาดความ ปลอดภย. โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอนคณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 97.

49

ดงนน แนวคดเกยวกบการชดใชเยยวยาในทางละเมดจงยอนกลบไปสสมยเรมแรก คอ เนนความเสยหายไมเนนทความผด เรยกวา ทฤษฎความรบผดเดดขาด (Strict Liability) มการน าเอาแนวคดนไปบญญตในกฎหมายเกยวกบความเสยหายอนเกดจากยานพาหนะหรอกฎหมายเกยวกบการบนพาณชย กฎหมายเกยวกบความเสยหายจากการบรโภคผลตภณฑ กฎหมายคาทดแทนความเสยหายในการท างาน เปนตน อยางไรกตาม ขอโตแยงเกยวกบการใชทฤษฎความรบผดเดดขาดยงมอยบาง เชน ฝายผประกอบธรกจหรอเจาของกจการทเปนอนตราย อางวาการโยนภาระความรบผดตามทฤษฎนท าใหอตสาหกรรมหยดชะงกและตนทนการผลตสง เพราะตองผลตใหมคณภาพระดบทปลอดภยอยางไมมขอบกพรองแมแตเพยงเลกนอย และในทสดยอมกระทบกระเทอนผบรโภค เพราะผผลตยอมผลกภาระนไปทราคาสนคา ทงน ทฤษฎความรบผดเดดขาดกยงเปนทยอมรบวาเปนความจ าเปนทจะตอง ใหผ เสยหายไดรบการเยยวยาความเสยหายทเกดขนในชวตปจจบนน เพราะเปนเรองยาก แกการพสจนถงความจงใจหรอประมาทเลนเลอ ถาผเสยหายจะตองพสจนใหไดถงความจงใจหรอประมาทเลนเลอกบการผลตหรอการสนคา ซงมความสลบซบซอนมาก คงไมมผเสยหายคนใดไดรบการชดใช ดงน น จงอาจสรปไดวาทฤษฎความรบผดในทางละเมดเรมจากความรบผด เมอมความเสยหาย (ทฤษฎรบภย) ไปสความรบผดเพราะมความผด (Fault Theory) และเมอสภาพ ความเปนอยของมนษยเปลยนแปลงไป หลกความรบผดเมอมความผดขาดความเหมาะสม ทฤษฎเกยวกบความรบผดกกลบไปสหลกการทถอวาเมอมความเสยหายยอมตองมความรบผด แตเรยกชอใหมวาเปนความรบผดเดดขาด หรอ Strict Liability หรอ Absolute Liability หรอ No Fault Liability หลกความรบผดเดดขาดนมสวนชวยใหผเสยหายไดรบการชดใชเยยวยา โดยไมตองพสจนความผดใชในละเมดทเกดจากกจการอนตราย การบรโภคสนคาและบรการ อยางไรกด มขอโตแยงเรองภาระความรบผดของผประกอบธรกจในการใชหลกความรบผดเดดขาดนอยไมนอย เฉพาะอยางยงในประเดนเกยวกบมาตรฐานความปลอดภยของสนคาและบรการ ซงกอใหเกดภาระเรองทนทสงขนจนท าใหธรกจแบกภาระไวเกนกวาทควรจะเปน อยางไรกตาม ความเหนฝายขางมาก กย งคงเหนวา สงคมปจจบนตองการมาตรฐานทปลอดภยดกวา การเยยวยาชดใช และการเพมภาระการลงทน สามารถกระจายไดโดยการบวกเขาในราคาสนคา และการเอาประกนความเสยหาย อนเปนการแบงเบาหรอกระจายความเสยงภยแกสงคมได โดยยตธรรม

50

2.3.3 ความเปนมาในการคมครองผบรโภคดานบรการทอาจเปนอนตรายในประเทศไทย ความเปนมาของกฎหมายคมครองผบรโภคของไทย มความคลายคลงกบพฒนาการของกฎหมายคมครองผบรโภคของตางประเทศ เนองจากแนวคดดงกลาวเปนแนวคดใหมทมตนก าเนดในตางประเทศดงทกลาวขางตน โดยน าหลกผซอตองระวง (Caveat emptor) มาบญญตไว ในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ลกษณะซอขาย ซงแมวาเปนเพยงการกระตนเตอนใหผบรโภคตองใชความระมดระวง กถอไดวาเปนการพดถงสทธหนาทของผบรโภคไวในกฎหมายอยางเปนรปธรรมเปนครงแรก อยางไรกตาม หลกผซอตองระวงไมสอดคลองกบสภาพตลาดการบรโภคทสนคา มความซบซอนขน เกนกวาทความระมดระวงของผซอจะเพยงพอตอความปลอดภย นอกจากนน ยงเปนหลกการตามกฎหมายวาดวยการซอขาย ทคสญญา คอ ผซอเทาน น มสทธเปนโจทก ในการน าคดขนฟองรองตอศาลเพอเรยกรองตอผขาย ซงในความจรงแลวผเสยหายอาจเปนบคคลอนทไมใชผซอกเปนได ในป พ.ศ. 2466 ไดมการตราบทบญญตวาดวยละเมดขนในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ท าใหปญหานไดรบการแกไข โดยหลกดงกลาวเปดโอกาสใหผทไดรบความเสยหาย ในชวต รางกาย ทรพยสน จากการกระท าโดยจงใจ หรอประมานเลนเลอของผอน มสทธจะฟอง ใหผกระท าละเมดตองชดใชคาสนไหมทดแทนเพอความเสยหายทเกดขนแกตน อยางไรกด ภาระการพสจนความจงใจในความประมาทเลนเลอเปนเรองยาก และเปนภาระของผทไดรบ ความเสยหาย ท าใหการอาศยบทบญญตนในการคมครองสทธเปนไปไดคอนขางยากในทางปฏบต แตหลกกฎหมายวาดวยละเมดกยงคงถอวาเปนจดเรมตนของการคมครองสทธของผบรโภค โดยบญญตไวในกฎหมาย ตอมาไดมการตรากฎหมายคมครองสทธของผบรโภคขนหลายฉบบ โดยกฎหมาย ในระยะแรกมลกษณะเปนการใหความคมครองผบรโภคทใชสนคาชนดใดชนดหนงเปนหลก ไมไดมลกษณะเปนการทวไป กฎหมายเหลาน เชน พระราชบญญตหางน านม พ.ศ. 2470 พระราชบญญตควบคมการขายยา พ.ศ. 2479 พระราชบญญตควบคมอาหาร พ.ศ. 2484 และพระราชบญญตเครองส าอาง พ.ศ. 2517 เปนตน การคมครองผบรโภคในลกษณะทวไปเรมตนขนเมอเมอป พ.ศ. 2512 เมอสภาสตรแหงชาตในพระบรมราชนปถมภไดสมครเขาเปนสมาชกขององคการสหภาพผบรโภคสากล (International Organization of Consumer Union IOCU) เนองจากเหนวาประเทศไทยยงไมไดใหการรบรองและคมครองสทธขนพนฐานของผบรโภคอยางเพยงพอ ควรจะมกฎหมายรบรองสทธดงกลาว โดยตอมาสภาสตรแหงชาตฯ ไดจดตง “โครงการสตรสงเสรมผบรโภค” ขนประสานงาน

51

กบภาครฐบาลเพอพจารณาปญหาตางๆ ของผบรโภค จากนนในป พ.ศ. 2519 รฐบาลไดจดต ง คณะกรรมการคมครองผบรโภคขน แตกไดยกเลก จนกระทงในป พ.ศ. 2522 จงไดมการตราพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ขนใชบงคบ เมอวนท 30 เมษายน พ.ศ. 252257 โดยเปนกฎหมายทวาดวยการคมครองผบรโภคในเรองสนคาหรอบรการทวไป ในกรณทไมมกฎหมายใดบญญตไวเปนการเฉพาะ การด าเนนการตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 จะก าหนดใหมองคกรของรฐ ซงมอ านาจหนาทในการก ากบดแลผประกอบธรกจ มใหประกอบธรกจทเปนการละเมดสทธผบรโภค และประสานการปฏบตกบสวนราชการตาง ๆ เพอใหความคมครองผบรโภค รวมทง เปนหนวยงานทใหผ บรโภคไดใชสทธรองเรยนเพอขอใหไดรบการพจารณาและชดเชย ความเสยหาย เมอถกผประกอบธรกจละเมดสทธ ซงจะเหนไดจากแผนผงองคกรทจดต งขน เพอใหความคมครองสทธของผบรโภคตามพระราชบญญตน ดงน

แผนผงการจดองคกรคมครองผบรโภค58

57 ธนาวฒน สงขทอง. (2542). การเรยกคนสนคาทอาจเปนอนตรายตอผบรโภค. วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 29-32. 58 โครงสราง สคบ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.ocpb.go.th/images/2018/Structur%202018.png. [2561, พฤษภาคม 28]

52

จากแผนผงขางตน จะเหนวาส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ไดมการจดแบงหนวยงานภายในเพอรบผดชอบเรองราวรองทกขจากผบรโภคทส าคญ คอ กองคมครองผบรโภคดานโฆษณา กองคมครองผบรโภคดานฉลาก และกองคมครองผบรโภคดานสญญา ตอมาไดมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 เพมเตม ฉบบท 2 ในป พ.ศ. 2541 โดยแกไขนยามความหมายของค าวาผบรโภค เพมสทธใหความคมครองผบรโภคคนสดทาย ซงอาจไมใชคสญญาหรอมความสมพนธกนโดยตรงกบผขายหรอผผลต ใหไดรบความคมครองในฐานะผ บ รโภค 59 และไดบญญตสทธของผ บ รโภคทจะไดรบ ความคมครองตามกฎหมายเพมเตมรวมเปน 5 ประการ คอ60 1) สทธทจะไดรบขาวสาร รวมทงค าพรรณนาคณภาพทถกตอง และเพยงพอเกยวกบสนคาหรอบรการ หมายถง สทธทจะไดรบขาวสารจากการโฆษณาหรอการแสดงฉลากทเปนจรงจากผประกอบธรกจ รวมถงสทธทจะไดรบทราบขอมลเกยวกบสนคาหรอบรการอยางถกตองและเพยงพอทจะไมหลงผดในการซอสนคาหรอรบบรการโดยไมเปนธรรม 2) สทธทจะมอสระในการเลอกหาสนคาหรอบรการ หมายถง สทธทจะเลอกสนคาหรอรบบรการโดยความสมครใจของผบรโภค และปราศจากการชกจงใจอนไมเปนธรรม 3) สทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาหรอบรการ หมายถง สทธทจะไดรบสนคาหรอบรการทปลอดภย มสภาพและคณภาพไดมาตรฐาน เหมาะสมแกการใช ไมกอใหเกดอนตรายตอชวต รางกาย หรอทรพยสน ในกรณใชตามค าแนะน าหรอระมดระวงตามสภาพของสนคาหรอบรการนนแลว 4) สทธทจะไดรบความเปนธรรมในการท าสญญา หมายถง สทธทจะไดรบขอสญญาโดยไมถกเอารดเอาเปรยบจากผประกอบธรกจ 5) สทธทจะไดรบการพจารณาและชดเชยความเสยหาย หมายถง กรณทผบรโภคถกผ ประกอบธรกจละเมดสทธกอใหเกดความเสยหาย ผบรโภคมสทธทจะไดรบความคมครองและเรยกรองใหผประกอบธรกจชดใชคาเสยหายทเกดขนจากการกระท านน61

59 ชชชย วงศพยคฆ. (2554). วเคราะหพระราชบญญตวธพจารณาคดผบรโภค พ.ศ. 2551 : กรณศกษาความหมายของคดผบรโภค.วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร. หนา 4. 60 ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค. (2558). สคบ. กบการคมครองผบรโภค. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. หนา 42-43. 61สภาผแทนราษฎร กลมงานคณะกรรมาธการการคมครองผบรโภค. แนวทางการด าเนนงานคณะกรรมาธการการคมครองผบรโภค. หนา 9.

53

ในป พ.ศ. 2550 เกดอบตเหตจากการใชบรการเครองเลนในสวนสนกประเภทลองแกง ชอ “อนเดยนา ลอก” ในสวนสนกแหงหนง อนเนองมาจากกระแสไฟฟาตก เครองปมน าท างานตดขด น าในราง เครองเลนไมเพยงพอ ท าใหมผใชบรการเครองเลนดงกลาวเสยชวตและไดรบบาดเจบ แตเนองจากบทบญญตตามพระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ทไดแกไขเพมเตม โดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 2) พ.ศ. 2541 ซงเปนกฎหมายทมผลใชบงคบ อยในขณะนน มบทบญญตทเกยวของกบเหตการณเพยงกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภคเกยวกบสนคาทเปนอนตรายเทานน62 คณะกรรมการคมครองผบรโภคในการประชมครงท 7/2550 เมอวนท 24 ตลาคม 2550 พจารณาแลวเหนวา มความจ าเปนและเรงดวนทจะปองกนอนตรายและคมครองผบรโภคใหไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาเครองเลนประเภทลองแกง ชอ “อนเดยนา ลอก” จงไดออกค าสงคณะกรรมการคมครองผบรโภค ท 11/2550 เรอง หามขายสนคาเครองเลนลองแกง ชอ “อนเดยนา ลอก” (Indiana Log) ในสวนสยามเปนการชวคราว มขอสงเกตวาบทอาศยอ านาจในการออกค าสงคณะกรรมการคมครองผบรโภคดงกลาว เปนบทบญญตเกยวกบการด าเนนการดานสนคาทเปนอนตราย เนองจากในขณะนนไมมบทบญญตทเกยวของกบการด าเนนการดานบรการ ทงๆ ทในความเปนจรงแลว การประกอบธรกจสวนสนก ทใหบรการเครองเลนนน เปนการขายบรการมใชการขายเครองเลนในสวนสนกอยางเปนสนคา หลงจากน น ไดมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองผ บรโภค พ.ศ. 2522 โดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 3) พ.ศ. 2556 โดยไดมการเพมเตมมาตรการ ในการคมครองผบรโภคดานการคมครองผบรโภคดานบรการทอาจเปนอนตรายแกผบรโภค เนองจากถงแมวาจะมบทบญญตวาดวยการคมครองผ บรโภคจากสนคาทอาจเปนอนตราย ตอผบรโภคกตาม แตกยงไมครอบคลมไปถงการคมครองผบรโภคดานบรการทอาจเปนอนตราย แกผบรโภคซงสมควรมมาตรการคมครองเชนกน

62 พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ. 2522 ทไดแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองผบรโภค (ฉบบท 2) พ.ศ. 2541. มาตรา 36.

“มาตรา 36 เมอมเหตอนควรสงลยวาสนคาใดอาจเปนอนตรายแกผบรโภค คณะกรรมการมอ านาจออกค าสงใหผประกอบธรกจด าเนนการทดสอบหรอพสจนสนคานน ถาผประกอบธรกจไมด าเนนการทดสอบหรอพสจนสนคาหรอด าเนนการลาชาโดยไมมเหตผลอนสมควร คณะกรรมการจะจดใหมการทดสอบหรอพสจน โดยผประกอบธรกจเปนผเสยคาใชจายกได ในกรณจ าเปนและเรงดวน คณะกรรมการอาจออกค าสงหามขายสนคานนเปนการชวคราวจนกวาจะทราบผลการทดสอบหรอพสจนสนคานน

...............ฯลฯ................”

54

ในปจจบน ประชาชนทวไปในฐานะผบรโภคใหความส าคญกบการรกษาสทธของตนเองมากขน ไมยอมถกเอารดเอาเปรยบโดยผประกอบธรกจ หรอเพกเฉยกบการกระท าทไมถกตอง เหมอนเชนในอดต ซงจะเหนไดอยางชดเจนจากการรองเรยนเรองการถกละเมดสทธผบรโภค ทางชองทางตางๆ โดยเฉพาะการรองเรยนตอส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ซงเปนหนวยงานราชการทมหนาโดยตรง ทมจ านวนเพมมากขนทกป ดงจะเหนไดจากสถตขอมล การรองทกขจากผบรโภค ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 – 2561

สถตขอมลการรองทกขจากผบรโภค ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 – 256163

จากสถตขอมลการรองทกขจากผบรโภคขางตน จะเหนวาโดยเฉลยแลวจะมปรมาณ การรองทกขจากผบรโภคเพมมากขนทกป

63สถตขอมลการรองทกขจากผบรโภค ปงบประมาณ พ.ศ. 2556 – 2561 (ออนไลน). เขาถงไดจาก: http://www.ocpb.go.th/graph_views.php?graph_id=25. [2561, เมษายน 28]

55

2.3.4 ความเปนมาในการก าหนดมาตรฐานความปลอดภยของเครองเลนในสวนสนก ในประเทศไทย ในอดตการกอสรางและตดตงเครองเลนในสวนสนกในประเทศไทย ยงไมมบทบญญต ของกฎหมายเกยวกบการก าหนดมาตรฐานความปลอดภยมาใชบงคบ ดงนน การกอสรางและตดตงเครองเลนในสวนสนก จงขนอยกบความประสงคของผประกอบธรกจ ทจะด าเนนการกอสรางและตดตงไดอยางอสระ สงผลใหเครองเลนในสวนสนกทถกกอสรางและตดตงขนขาดความเปนระเบยบเรยบรอย ไมมความมนคง แขงแรงเพยงพอ เปนเหตใหเครองเลนในสวนสนกทสรางขนโดยไมมกฎหมายควบคมนนสงผลกระทบตอความปลอดภยในชวต และทรพยสนของประชาชน รวมถงสรางความเสยหายดานอนๆ ใหแกประชาชนและสงคมโดยรวม จดเรมตนของการก าหนดมาตรฐานความปลอดภยเครองเลนในสวนสนกมาจาก การควบคมอาคาร เนองจากเครองเลนในสวนสนกถอวาเปนอาคารควบคมการใชตามกฎหมาย วาดวยการควบคมอาคาร64 ซงการใชประโยชนอาคารน น ถอวาเปนการใชประโยชนทดน ในลกษณะหนงทมแนวคดพนฐานมาจากกฎหมายเพอนบาน (Law of Neighbor) กลาวคอ ทกคนมเจตนารมณอยรวมกนในชมชน เพอใหมเพอนบานทอยใกลเคยงกนพอทจะพบกนหรอสงสรรคกนไดเมอตองการ แตในการอยอาศยนนจะตองมระยะทหางกนพอทจะหลกเลยงการกระท าบางอยาง เพอใหมความปลอดภยจากอาคาร จากอคคภย มสขภาพอนามยทดไมแออด มความเปนระเบยบ สวยงาม รกษาสภาพแวดลอม และเพอใหพนจากความเดอดรอนร าคาญ65 จงอาจพจารณาไดวากฎหมายควบคมอาคารถอวาเปนกฎหมายมหาชน ท มเจตนารมณทจะมงรกษาประโยชน ความสงบสข และความเปนระเบยบเรยบรอยของคนสวนใหญในสงคม โดยเนนเรองทเกยวกบ การปลกสรางอาคาร และขอปฏบตของเจาของอาคาร การขออ นญาต การใช งานอาคาร เจาพนกงาน อ านาจหนาท ค าสง โทษ บทลงโทษ ตลอดจนรายละเอยดอนๆ ซงกฎหมายวาดวย การอาคาร ทมผลใชบงคบทส าคญในปจจบน66 คอ พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 พระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ประกาศใชบงคบครงแรก เ นองจากพระราชบญญตควบคมการกอสรางอาคาร พ.ศ. 2479 และพระราชบญญตควบคม การกอสราง ในเขตเพลงไหม พ.ศ. 2476 ไดประกาศใชมานานแลว ในขณะทบานเมองไดเจรญกาวหนาและ

64 กฎกระทรวง วาดวยการควบคมเครองเลน พ.ศ. 2558. ขอ 2. 65 อนพงษ โพรงประภา. (2540). กฎหมายควบคมอาคารบรเวณชายฝงทะเล. วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 49-53. 66 อนกรรมการเฉพาะกจพฒนาคณภาพชวตและสงคม. (2545) เอกสารเผยแพรในคราวประชมใหญทางวศวกรรม. วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย.

56

ขยายตวมากขน เพอใหเหมาะสมและสอดคลองกบสถานการณและเพมประสทธภาพในดาน การควบคมเกยวกบความมนคงแขงแรง ความปลอดภย การปองกนอคคภย การสาธารณสข การรกษาคณภาพสงแวดลอม การผงเมอง การสถาปตยกรรม และการอ านวยความสะดวก แกการจราจร จงไดรวบรวมกฎหมายทงสองฉบบเขาไวดวยกนเปนฉบบเดยว และมการแกไขเพมเตมพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 จนกระทงมการก าหนดใหเครองเลนในสวนสนกเปนอาคาร และก าหนดมาตรฐานความปลอดภยส าหรบเครองเลนในสวนสนก มาโดยล าดบ ดงตอไปน ในป พ.ศ. 2535ไดมการปรบปรงแกไขเพมเตมพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 โดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 ซงมสาระส าคญเปนการเพมเตมบทบญญตวาดวยการแจงใหเจาพนกงานทองถนทราบกอนการด าเนนการกอสราง ดดแปลง รอถอน หรอเคลอนยายอาคาร แทนการขออนญาต เพอใหเกดความสะดวกรวดเรวแกประชาชนมากยงขน ปรบปรงอ านาจหนาทของเจาพนกงานทองถนในการบงคบการใหมประสทธภาพมากยงขน รวมทงปรบปรงบท ก าหนดโทษ อตราโทษ และอ านาจหนาทของคณะกรรมการเปรยบเทยบคดใหเหมาะสมกบสภาวะทางเศรษฐกจและลกษณะของการกระท าความผด ในป พ.ศ. 2543 ไดมการปรบปรงแกไขเพมเตมพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 โดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 ซงมสาระส าคญเปนการก าหนด มาตรการในดานการควบคมเ ก ยวกบความมนคงแขงแรง ความปลอดภย การปองกนอค คภย การสาธารณสข การรกษาคณภาพสงแวดลอม การผงเมอง การสถาปตยกรรม และการอ านวย ความสะดวกแกการจราจร การน าหลกการเกยวกบการอนญาตใหใชโรงมหรสพมารวมบญญต เปนฉบบเดยวกนกบกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารเพอสะดวกตอการใชกฎหมาย และโดยเฉพาะอยางยงมประเดนทส าคญเกยวกบเครองเลนในสวนสนก กคอ การก าหนดใหสงท สรางขนเพอใชในการขนสงบคคลในลกษณะกระเชาไฟฟาหรอสงทสรางขนโดยมวตถประสงคเพอใชเปนเครองเลนในสวนสนก หรอสถานทอนใดเพอประโยชนในลกษณะเดยวกนเปนอาคารตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ตามพระราชบญญตควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 ทไดแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 ไดมบทบญญตทก าหนดใหรฐมนตรโดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมอาคาร มอ านาจออกกฎกระทรวงก าหนดประเภทหรอลกษณะของสงท สรางขนเพอใชในการขนสงบคคลในบรเวณใดในลกษณะกระเชาไฟฟาหรอสงอนใดทสรางขน โดยมวตถประสงคอยางเดยวกน หรอออกกฎกระทรวงก าหนดประเภทหรอลกษณะของสงท สรางขนเพอใชเปนเครองเลนในสวนสนกหรอในสถานทอนใดเพอประโยชนในลกษณะเดยวกน

57

เปนอาคาร ซงกฎกระทรวงดงกลาวจะตองก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการกอสราง การอนญาตใหใช การตรวจสอบ มาตรฐานการรบน าหนก ความปลอดภย และคณสมบตของวสดหรออปกรณทจ าเปนเกยวเนองตามความเหมาะสมของสงทสรางขนแตละประเภทหรอ แตละลกษณะ ตอมารฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยโดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมอาคารใชอ านาจตามความในพระราชบญญตควบคมอาคาร พ .ศ . 2522 ทไดแกไข เพ ม เ ตม โดยพระราชบญญตควบคมอาคาร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2543 ออกกฎกระทรวง วาดวยการควบคม เครองเลน พ.ศ. 2558 ก าหนดประเภท หรอลกษณะของสงทสรางขนเพอใชเปนเครองเลนใน สวนสนกหรอสถานทอนใดเพอประโยชนในลกษณะเดยวกนเปนอาคาร และก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการกอสราง การอนญาตใหใช การตรวจสอบ มาตรฐานการรบน าหนก ความปลอดภย คณสมบตของวสด หรออปกรณทจ าเปนเกยวเนองกบเครองเลนดวย เพอใหการใชเครองเลนมความปลอดภยตอประชาชน รวมถงการก าหนดใหเครองเลนเปนอาคารควบคมการใชเพอใหมการตรวจสอบความมนคงแขงแรงและความปลอดภยทกป นอกจากน กรมโยธาธการและผงเมอง ในฐานะหนวยงานราชการทมภารกจงาน ในดานการผงเมองระดบตางๆ การโยธาธการ การออกแบบการกอสรางและการควบคม การกอสรางอาคารรวมถงการก าหนดคณภาพและมาตรฐานการกอสรางดานสถาปตยกรรม วศวกรรม และการผงเมอง เพอใหมสภาพแวดลอมทด เกดมาตรฐานความปลอดภยแหงสาธารณชน เหนวาการทประเทศไทยยงไมมมาตรฐานดานความปลอดภยของเครองเลนในสวนสนก ทสามารถใชเปนแนวทางในการปฏบตส าหรบผ ประกอบการ หรอเปนมาตรฐานขนต าในการตดต ง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภย ซงจะชวยลดหรอปองกนการเกดอบตภยไดอยางมประสทธภาพ กรมโยธาธการและผงเมองจงไดจดท ามาตรฐาน ดานความปลอดภยของเครองเลนในสวนสนก และคมอเครองเลนในสวนสนกชนดตางๆ โดยมรายละเอยด ดงตอไปน 1) มาตรฐานดานความปลอดภยของเครองเลนในสวนสนก (มยผ. 9902-59) มาตรฐาน คอ ขอก าหนดแนะน าเพอใหการออกแบบด าเนนการไดอยางมมาตรฐาน ทจดท าโดยหนวยงานทเปนทยอมรบ ในกรณทวธการออกแบบมไดระบไวเปนการเฉพาะเจาะจง

58

ในกฎหมายวาดวยการออกแบบอาคาร จะไดอนญาตใหน าเอาแนวทางออกแบบทไดก าหนด ในมาตรฐานมาใชเปนแนวทางได หรอในบางกรณสามารถน ามาตรฐานมาเปนวธทางเลอกกได67 ส าหรบมาตรฐานดานความปลอดภยของเครองเลนในสวนสนก (มยผ. 9902-59) นน เปนมาตรฐานทด าเนนการจดท าโดยกรมโยธาธการและผงเมอง ทไดรบรองจากคณะกรรมการควบคมอาคาร เพอก าหนดรายละเอยดขนต าทางดานความปลอดภย เชน การรบน าหนกบรรทก การตดตง การรอถอน การเคลอนยาย การตรวจสอบ และการบ ารงรกษาทางดานระบบโครงสราง ระบบเครองกล ระบบไฟฟา ระบบปองกนและระงบอคคภย และการใชวสด เปนตน 2) คมอเครองเลน จ านวน 5 ชนด ไดแก (1) เครองเลนเปาลม (2) เครองเลนหมนรอบแกน (3) เครองเลนชงชาสวรรค (4) เครองเลนรถไฟเหาะ และ (5) เครองเลนสไลเดอรน า เนองจาก ในอดตทผานมาพบวามการเกดอบตเหตหรอเหตการณความเสยหายกบเครองเลนในสวนสนกท มการเปดใหบรการมาเปนระยะเวลานาน และขาดการตรวจสอบ ดแล บ ารงรกษา รวมถงการตดตงทไมมความมนคงแขงแรงเพยงพอ จงจ าเปนทจะตองมคมอการตดตง การใชงาน การตรวจสอบและการบ ารงรกษา และการปฏบตเพอความปลอดภยของเครองเลนแตละประเภท กลาวโดยสรป จากการทไดศกษาถงความเปนมา แนวคด และทฤษฎทเกยวของกบ การคมครองผบรโภค และการใชบรการเครองเลนในสวนสนก พบวาการใชบรการเครองเลน ในสวนสนก เปนการใหบรการทสามารถท าใหเกดอนตรายแกผใชบรการในฐานะผบรโภคได จงสมควรทจะมมาตรการทางกฎหมายในการคมครองผบรโภคจากการใชบรการดงกลาว ใหไดรบการคมครอง และมความปลอดภยมากทสด ซงผศกษาจะไดกลาวถงในบทตอไป

67 ชยานนท หรรษภญโญ. (ออนไลน). แนวทางการเลอนระดบเปนสามญวศวกร. เขาถงไดจาก: http://www.coe.or.th/coe-2/Download/Articles/CE/Earthquake.pdf. [2561, เมษายน 28]