การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ...

133
การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิด ของธอร์นไดค์สําหรับนักเรียนชั ้นประถมศึกษาปีที5 วีระภัทร์ ชาตินุช วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน วิทยาลัยครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ .. 2560 DPU

Upload: others

Post on 02-Sep-2019

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคด ของธอรนไดคสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

วระภทร ชาตนช

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2560

DPU

Page 2: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

A Study on the Development of the Activity Package Based on Thorndike’s Theory to Enhance Prathomsuksa Level 5 Students Aural

Skills in the International Music Subject

Weerapaht Chartnuch

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education

Department of Curriculum and Instruction College of Education Science, Dhurakij Pundit University

2017

DPU

Page 3: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

ฆ  

หวขอวทยานพนธ การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคด ของธอรนไดค สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ชอผเขยน วระภทร ชาตนช อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.อญชล ทองเอม สาขาวชา หลกสตรและการสอน ปการศกษา 2559

บทคดยอ

งานวจยนเปนวจยทดลอง มวตถประสงคเพอ 1) พฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 2) ศกษาความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากล ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 3) ศกษาความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 15 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครองมอทใชในงานวจยครงนคอ 1) ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค 2) แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล 3) แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรม ผวจยเกบรวบรวมขอมล วเคราะหและประมวลผลขอมล สถตทใชในการวเคราะหไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบวา

1) การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล นกเรยนทกคนมคะแนนไมตากวารอยละ 70 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

2) นกเรยนมความสามารถคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากล จากการทดสอบความสามารถ ครงท 1 และครงท 2 นกเรยนทกคนมคะแนนผานเกณฑไมตากวารอยละ 70

3) ความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรม การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.29) คาสาคญ : โสตทกษะวชาดนตรสากล,ชดกจกรรม,แนวคดธอรนไดค

DPU

Page 4: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

Thesis Title A Study on the Development of Primary Education Level 6 Students’ Aural Skills through the Use of the Activity Package based on Thorndike's Theory of Learning

Researcher Weerapaht Chatnuch Thesis advisor Asst. Prof. Dr. Anchali Thongaime Program Curriculum & Instruction Academic Year 2016

Abstract

This research was an experimental study. It aimed to 1) develop the primary education level 6 students’ aural skills in a course on international music, 2) investigate the retention of the students’ aural skills, and 3) determine the students’ satisfaction of the activity package based on Thorndike’s theory of learning.

The samples were 15 primary education level-6 students of Wat Chaiyaphruek Mala, Taling Chan Dustrict, Bangkok. The students were those who failed the test on aural skills in C major scale (Unit 2 of the course on arts, music, and dance). The experiment was conducted during the second semester of the academic year 2016. Purposive sampling was used to select the students. The instruments were 1) the activity package to develop the students’ aural skills in the international music subject based on Thorndike's theory of learning, 2) the test of aural ability in international music, and 3) the questionnaire on the students’ satisfaction.

The data were collected and analyzed using basic descriptive statistics: percentage, means, and standard deviation. The results were as follows:

1) As hypothesized, every student scored in the test of aural skills above the 70% set criteria.

2) It was found that every student scored on the two tests (1st and 2nd tests) of ability to retain the learned aural skills in the course on international music above the set 70% standard.

3) With regard to the students’ satisfaction of the activity package, it was found that the students’ satisfaction level was at the high level (Mean = 4.29). Keywords: Aural skills, Activity Package, Thorndike’s theory of learning

DPU

Page 5: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธ เรอง การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดค สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ขอขอบพระคณ ผศ.ดร.อญชล ทองเอม ทใหความอนเคราะหองคความรทเปนประโยชนในการการศกษาคนควาและทดลองครงน ขอขอบพระคณนางสาวรจนา ตนตวชตเวช ผอานวยการโรงเรยนวดชยพฤกษมาลา ทเออเฟอสถานทใชเปนประโยชนในการจดทาการศกษาคนควาและทดลองครงน ขอขอบคณนางกญธมา เหมอนวงศธรรม ครวทยฐานะครชานาญการพเศษ โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา ทคอยชวยเหลอสนบสนนในการจดทาการศกษาคนควาและการทดลองครงน ขอขอบคณนกเรยนชนประถมศกษาท 5/1และ5/2 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 15 คน ทใหความรวมมอในการศกษาคนควาและการทดลองครงน ขอขอบคณโครงการพฒนาทกษะทางดนตรในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครรวมกบสถาบนดนตรเคพเอน ทใหความอนเคราะหองคความรทเปนประโยชนในการศกษาคนควาและทดลองครงน สดทายน ผศกษาขอขอบพระคณทกทานทไมไดเอยนาม และมสวนชวยในการวจยฉบบน

วระภทร ชาตนช

DPU

Page 6: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย.......................................................................................... ............................. ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................................. ง กตตกรรมประกาศ........................................................................................... ............................ จ สารบญ............................................................................................................. ............................ ฉ สารบญตาราง................................................................................................... ............................ ญ สารบญภาพ...................................................................................................... ............................ ฌ บทท 1. บทน า 1.1 ทมาความส าคญของปญหา...................................... .................................................. 1 1.2 วตถประสงค............................................... ............................................................... 4 1.3 สมมตฐานในงานวจย................................................. ............................................... 4 1.4 ขอบเขตการวจย............................................. .......................................................... . 5 1.5 นยามศพท.................................. .............................................................................. . 5 1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ................................... ........................... ..................................... 5 2. แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 2.1 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551............................................. ...................... 7 2.1.1 สาระและมาตรฐานการเรยนร........................................................................ 8 2.1.2 คณภาพผเรยน................................................................ ................................ 8 2.1.3 ตวชวดการเรยนรศลปะ ชนประถมศกษาปท 5.............................................. 8 2.2 ปรชญาการศกษา...................................................................................................... 9 2.2.1 หลกการจดแผนการเรยนการสอนและระบบการเรยนการสอน.................... 10 2.2.2 ทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการจงใจ และการถายทอดการเรยนร....................... 10 2.3 ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism).............................................. 11 2.3.1 ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory)............................................ 11 2.3.2 ทฤษฎการเรยนรของฮลล (Hull’s Systematic Behavior Theory)................ 21 2.3.3 ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connectionism Theory). 23 2.4 ชดกจกรรม............................................................................................................. 25

DPU

Page 7: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2.4.1 ความหมายของชดกจกรรมการเรยนร...................................... .................. 25 2.4.2 ประเภทของชดกจกรมการเรยนร................................................................ 26 2.4.3 องคประกอบของชดกจกรรมการเรยนร............................. ......................... 27 2.4.4 ขนตอนในการสรางชดกจกรรมการเรยนร.................................................. 28 2.5 หลกการสอนดนตรสากลและโสตทกษะ................................................................ 30 2.5.1 หลกการสอนตามแนวคดของ โคดาย.................................................. ........ 30 2.5.2 ทฤษฎการสอนดนตร Solfege..................................................................... 32 2.5.3 ความหมายของการสอนโสตทกษะ.................................................. .......... 32 2.5.4 ความส าคญของการฝกโสตทกษะ............................................................... 33 2.5.5 การรบรดานระดบเสยง Absolute Pitch....................................................... 34 2.5.6 How well do we understand absolute pitch................................................ 35 2.6 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจ า................................................................ 36 2.6.1 นยามความสามารถดานความจ า.................................................................. 36 2.6.2 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจ า.................................................... 37 2.7 แนวคดทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ................................. ..................................... 40 2.7.1 ความหมายของความพงพอใจ...................................................................... 40 2.7.2 ทฤษฎความพงพอใจ.......................................................... .......................... 42 2.7.3 การวดความพงพอใจ.......................................................... ......................... 45 2.8 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน................................ ............... 47 2.8.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน...................................................... 47 2.8.2 องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน.................................... 47 2.8.3 การวดผลสมฤทธทางการเรยน..................................................................... 49 2.8.4 ความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน............................ ... 49 2.8.5 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน.............................. ...... 50 2.8.6 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน..................................... .... 53 2.8.7 ประโยชนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน............................. ... 54 2.9 งานวจยทเกยวของ................................................................................................ 55

DPU

Page 8: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 3. ระเบยบวธวจย 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง............................ ........................................... ................ 60 3.2 เครองมอทใชในงานวจย.............................. ...................................................... 61 3.3 การสรางเครองมอในการวจย............................................................................. 61 3.4 ขนตอนการรวบรวมขอมล................................................................................. 65 3.5 การวเคราะหขอมล............................................................................................. 66 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล............................ .............................................. 66 4. ผลการศกษา 4.1 ตอนท 1 ผลการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตาม แนวคดของธอรนไดค................................................... ...................................... .... 70 4.2 ตอนท 2 ผลความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลตาม แนวคดของธอรไดค................................................................................................ 71 4.3 ตอนท 3 ผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะ วชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค.............................................................. 72 5. สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย........................................................................................................ 82 5.2 อภปรายผล.............................................................................................................. 82 5.3 ขอคนพบงานวจยน................................................................................................. 85 5.4 ขอเสนอแนะ........................................................................................................... 86 บรรณานกรม.............................................................................................................................. 87ภาคผนวก.................................................................................................................................... 96 ก คมอการใช ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคด ของธอรนไดค.............................................................................. ........................... 97

ข ตารางคา IOC และค าแนะน าจากผเชยวชาญจ านวน 3 คน....................................... 112 ประวตผวจย................................................... ............................................................................ 122

DPU

Page 9: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง มาตรฐาน ศ .1.............................................. 9 4.1 ตอนท 1 ผลการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตาม แนวคดของธอรนไดค................................. ........................ ..................................... 70 4.2 ตอนท 2 ผลความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลตาม แนวคดของธอรนไดค.............................................................................................. 71 4.3 ตอนท 3 ผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสต ทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค..................................... ............... 72 4.4 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 1 ......................... 74 4.5 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 2 ......................... 75 4.6 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 3 ......................... 76 4.7 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 4 ......................... 77 4.8 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 5 ......................... 78 4.9 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 6 ......................... 79

DPU

Page 10: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1 กระบวนการก าเนดเสยงดนตรจากอวยวะในรางกาย...................................................... 2 2 แสดงสญญาณมอทใชสอนควบคไปกบการอานโนตของโคดาย................................... 31 DPU

Page 11: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บทท 1 บทนา

1.1 ทมาความสาคญของปญหา การเรยนรในศตวรรษท 21 เปนการกาหนดแนวทางยทธศาสตรในการจดการเรยนร โดยรวมกนสรางรปแบบและแนวปฏบตในการเสรมสรางประสทธภาพของการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยเนนทองคความร ทกษะ ความเชยวชาญและสมรรถนะทเกดกบตวผเรยน เพอใชในการดารงชวตในสงคมแหงความเปลยนแปลงในปจจบน วจารณ พานช (2555, น. 11) ไดกลาววา ทกษะเพอการดารงชวตในศตวรรษท 21” ( 21st Century Skills) จะเกดขนไดจาก “ครตองไมใชแคสอน แตตองออกแบบการเรยนรและอานวยความสะดวก” ในการเรยนรใหศษยได เรยนรจากการเรยนแบบลงมอทา แลวการเรยนร กจะเกดจากภายในใจและสมองของตนเอง มงเนนใหผเรยนนนลงมอปฏบตกจกรรมจรงเปน การเรยนรดวยการลงมอทาและฝกฝนเพอการพฒนาพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ.2542 และมาตรา 24 ขอ 3 จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปน ทาเปน รกการอาน และเกดการใฝรอยางตอเนอง ดนตรเปนทงศาสตรและศลป ทอยควบคกบมนษยเสมอมา ไดรบการพฒนาใหมความไพเราะ ความสลบซบซอนไปตามจนตนาการและแรงบนดาลใจของผประพนธเพลง นอกจากนนมนษยยงพยายามขยาย ขอจากดของเครองดนตรใหสามารถบรรเลงไดกวางขวาง และมเทคนค การบรรเลงทพสดารอนแสดงศกยภาพขนสง ของมนษย วชาการดนตรยงรวมไปถงวชาการทฤษฎดนตร ซงนกแตงเพลง นกดนตร ครดนตรและผเรยนดนตรทกคน ตองผานการศกษาทฤษฎดนตรเบองตน วชาการปฏบตดนตร การประพนธเพลง ฯลฯ ทงนเพอสามารถนาความร ทไดรบไปพฒนาตอยอดในแขนงตางๆ ตามความสามารถและความถนดได และวธการหนงทจะทาใหผเรยนเขาใจ และซาบซงตอการเรยนดนตรไดดทสด คอ การใหความรความเขาใจดวยการใหประสบการณการเรยนรจรง เชน การเลนดนตร การทากจกรรมดนตร การฟงดนตร เปนตน ในปจจบนนดนตร ถอเปนศาสตรแขนงหนงทมความสาคญ ไมยงหยอนไปกวาศาสตรแขนงอนๆ และไดบรรจ ในหลกสตรใหเรยนกนตงแตปฐมวย การเรยนดนตรภาคปฏบต เปนสงทจาเปนสาหรบเดกทกคน ดนตรจงถกใชเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพชวตของผคนมากกวาเพยงแคเปนความบนเทงเทานน ดงจะเหนวา เสยงดนตรนนเปนสงทอยคกบมนษยมาอยางชานานและกอนทมนษยจะ

DPU

Page 12: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

2  

ผลตเครองดนตรขนมาไดมนษยนนไดใชอวยวะในรางกาย ไดแก ห สมอง และปาก ในการทาใหเกดเสยงดนตรขนมาดงน Process Input Output

ภาพท 1 กระบวนการกาเนดเสยงดนตรจากอวยวะในรางกาย

จากภาพท 1 กระบวนการกาเนดเสยงดนตรจากอวยวะในรางกาย ทาใหเราเหนถงกระบวนการของการสรางเสยงดนตรจากอวยวะในรางกายดงนนสงแรกเลยทตองมการพฒนาเพอใหเกดทกษะทดในการเลนดนตรของมนษยคอ “การฟง” เปนหนงในทกษะทมความสาคญมากทสดในการรบรดนตร เพราะดนตรเปนเรองของเสยง ทงนกดนตรหรอบคคลทวไปทไมใชนกดนตร จาเปนตองใช “ห” ในการฟงและรบรเสยงดนตรทงนน สาหรบนกดนตร การฟงเสยงดนตรทตนเองเลนเปนสงทจาเปนอยางยงเพอถายทอดบทเพลงออกมาใหสออารมณความหมายของเพลงใหมากทสดการฝกทกษะดานการฟง หรอทเรยกวาการฝกโสตทกษะ จงเปนการฝกทกษะทสาคญดานหนงในการเรยนดนตร เพอฝกความสามารถในการฟงทด นอกเหนอไปจากการฟง เพอความไพเราะ หรอการถายทอดอารมณของบทเพลงแลว ยงสามารถวเคราะหแยกแยะระดบเสยง ขนคเสยง คอรด บนไดเสยง เพอใชในการฟงดนตรหรอบรรเลงดนตรได จงอาจกลาวไดวา การเรยนวชาโสตทกษะนมความสาคญเทยบเทากบการเรยนปฏบตเครองดนตรเลยกวาได การสอนโสตทกษะเบองตน คอ การมงพฒนาความสามารถในการไดยน และการตอบไดถงคณลกษณะของเสยงในดานตางๆไดแก จงหวะ ทานอง รวมทงเสยงระดบตางๆ เสยงลกษณะตางๆ และความดงเบา เสยงประสาน เชน ชนดและลกษณะตางๆของขนเสยง ชนดและลกษณะของ คอรด (ธวชชย นาควงษ, 2543) Edwin E. Gordon เปนนกวจย อาจารย ผเขยน และวทยากร ดานดนตรศกษา ทมชอเสยงผลงานไดรบการตพมพและนาเสนออยางกวางขวาง ผลงานสาคญไดแก การศกษาดานความถนดทางดนตร (Music Aptitudes) การรบรทางดนตร (Audiation) ทฤษฎการเรยนรทางดนตร (Music Learning Theory) รปแบบเสยงและจงหวะ (Tonal and Rhythm Patterns) พฒนาการทางดนตรของ

สมอง ใชในการคดวเคราะหเสยงจากธรรมชาตทไดยนแลวพยายามเลยนแบบ

ห ไดยนเสยงตางๆทอยรอบตว ปาก ใชในการรองเสยงDPU

Page 13: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

3  

เดกทารกและเดกเลก (Music Development in Infants and very young children) แบบทดสอบความถนดทางดนตร (Music Aptitude Test) ของเขาไดรบการยอมรบเปนหนงในสามแบบทดสอบความถนดทางดนตรทไดรบความนยมในระดบโลก (นศาชล บงคม, 2553, น.7 ) วธการฝกโสตทกษะของกอรดอนนนเนอหาจะเปนลาดบขนตอน ทงในเรองของเสยง และจงหวะ กอรดอนใชระบบโดเคลอนท (Movable do) โดยใหความสาคญในการฝกฟงขนคเสยงและบนไดสยงทหลากหลาย ไดแก เมเจอร ฮารโมนกไมเนอร และโหมดหลกไดแก โดเรยน ฟรเจยน ลเดยน มกโซลเดยน เอโอเลยน และโลเครยน เพอพฒนาการไดยนเสยงภายในตนเองของนกเรยนได ทฤษฎพนฐานทางความคด (assumption) ของทฤษฎกลมพฤตกรรมนยม คอ พฤตกรรมทกอยางเกดขนโดยการเรยนรและสามารถสงเกตได พฤตกรรมแตละชนดเปนผลรวมของ การเรยนรทเปนอสระหลายอยางเสรมแรง (Reinforcement) ชวยใหพฤตกรรมเกดขน (สรางค โควตระกล. 2541, น.185 -186)

จากการศกษาทฤษฎของธอรนไดคเรยกวาทฤษฎการเชอมโยง (Connectionism Theory) ทฤษฎนกลาวถงการเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus - S) กบการตอบสนอง (Response - R) โดยมหลกเบองตนวา “การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง โดยทการตอบสนองมกจะออกมาเปนรปแบบตาง ๆ หลายรปแบบ จนกวาจะพบรปแบบทด หรอเหมาะสมทสด เรยกการตอบสนองเชนนวาการลองถกลองผด (Trial and error) นนคอการเลอกตอบสนองของผเรยนรจะกระทาดวยตนเองไมมผใดมากาหนดหรอชชองทางในการปฏบตใหและเมอเกดการเรยนรขนแลว การตอบสนองหลายรปแบบจะหายไปเหลอเพยงการตอบสนองรปแบบเดยวทเหมาะสมทสด และพยายามทาใหการตอบสนองเชนนนเชอมโยงกบสงเราทตองการใหเรยนรตอไปเรอย ๆ จากขอมลทกลาวมาขางตนจงทาใหผวจยนนเหนความสาคญของการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล ดงนนผวจยจงสนใจทจะพฒนาชดกจกรรมการเรยนรโสตทกษะโดยใชแนวคดของธอรนไดค เพอเปนการพฒนาทกษะการเรยนรดนตรสากลโดยการแยกแยะระดบเสยงโนต ในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล เพอใชในการฟงดนตรหรอบรรเลงดนตรและการรองเพลง ซงจะเปนการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลขนสงสาหรบผเรยนตอไป

DPU

Page 14: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

4  

1.2 วตถประสงค 1. เพอพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. เพอศกษาความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 3. เพอศกษาความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค

1.3 สมมตฐานในงานวจย 1. นกเรยนมความสามารถโสตทกษะวชาดนตรสากลไดคะแนนไมตากวารอยละ 70 2. นกเรยนมคะแนนความสามารถดานโสตทกษะวชาดนตรสากลทคงทนไดคะแนนไมตากวารอยละ 70 3. นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคอยในระดบมาก

1.4 ขอบเขตการวจย ประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 2 หองเรยน จานวนนกเรยน ทงหมด 60 คน

กลมตวอยาง นกเรยนช นประถมปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) ตวแปร ตวแปรตน คอ ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค

ตวแปรตาม คอ 1. ความสามารถโสตทกษะวชาดนตรสากล 2. ความสามารถคงทนดานโสตทกษะวชาดนตรสากล

DPU

Page 15: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

5  

3. ความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค เนอหา รายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จากแผนการเรยนรจานวน 6 แผน รวม 14 ชวโมง ตามหลกสตรแกนกลางและหลกสตรกลางของโรงเรยนวดชยพฤกษมาลา เพอมาจดทาชดกจกรรมรวมทงหมด 6 ชด

1.5 นยามศพท

การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล หมายถง การพฒนาความสามารถในการฟงระดบเสยงของโนตดนตรสากลซงนกเรยนทาแบบทดสอบทผวจยสรางขนและไดคะแนนตามเกณฑทกาหนดไว

ชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดค หมายถงชดกจกรรมทผวจยสรางขนโดยใชแนวคดของธอรนไดคมท งหมด 6 ชด ซงประกอบดวย 1 ) คา ชแจง 2) จดมงหมาย 3) การประเมนผลเบองตน 4) การกาหนดกจกรรม 5) การประเมนขนสดทาย ขนตอนของการฝก ม 4 ขนคอ 1) ขนเตรยมความพรอม 2) ขนการฝก 3) ขนการนาไปใช 4) ขนความพงพอใจ

ความคงทนดานโสตทกษะวชาดนตรสากล หมายถง คะแนนความสามารถทนกเรยนทาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากลครงท 1 แลวทงระยะเวลาผานไป 2 สปดาห จงนาแบบทดสอบชดเดมแตสลบขอมาวดความสามารถครงท 2 นกเรยนตองไดคะแนนจากการทาแบบทดสอบมคะแนนคงทหรอไดเพมขนจากเดม

ความพงพอใจของนกเรยน หมายถง ความรสกของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรของครผสอน รวมไปถงสอทใชในการสอน กจกรรมการเรยนรทใช วามความรสกด หรอไมด ไมชอบและชอบ โดยใชการประมาณคา

1.6 ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ไดชดกจกรรมการเรยนรดานโสตทกษะในวชาดนตรสากลทมคณภาพ 2. ชดกจกรรมทาใหผเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนวชาดนตรสากลเพมขน 3. ผสอนวชาดนตรสากลสามารถนาไปประยกตใชกบการเรยนการสอนได

DPU

Page 16: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บทท 2 แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การวจยเรองการพฒนาการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตาม

แนวคดของธอรนไดคสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลาผวจยไดทาการศกษาคนควาและไดกาหนดขอบเขตการศกษาคนควาไวดงน 2.1 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 2.1.1 สาระและมาตรฐานการเรยนร 2.1.2 คณภาพผเรยน 2.1.3 ตวชวดการเรยนรวชาศลปะชนประถมศกษาปท 5

2.2 ปรชญาการศกษา 2.2.1 หลกการจดแผนการเรยนการสอนและระบบการเรยนการสอน 2.2.2 ทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการจงใจ และการถายทอดการเรยนร

2.3 ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) 2.3.1 ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory) 2.3.2 ทฤษฎการเรยนรของฮลล (Hull’s Systematic Behavior Theory) 2.3.3 ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connectionism Theory)

2.4 ชดกจกรรม 2.4.1 ความหมายของชดกจกรรมการเรยนร 2.4.2 ประเภทของชดกจกรรมการเรยนร 2.4.3 องคประกอบของชดกจกรรมการเรยนร 2.4.4 ขนตอนในการสรางชดกจกรรมการเรยนร

2.5 หลกการสอนดนตรสากลและโสตทกษะ 2.5.1 หลกการสอนตามแนวคดของ โคดาย 2.5.2 ทฤษฎการสอนดนตร Solfege 2.5.3 ความหมายของการสอนโสตทกษะ 2.5.4 ความสาคญของการฝกโสตทกษะ 2.5.5 การรบรดานระดบเสยง Absolute Pitch

DPU

Page 17: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

7

2.5.6 How well do we understand absolute pitch 2.6 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจา 2.6.1 นยามความสามารถดานความจา 2.6.2 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจา

2.7 แนวคดทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ 2.7.1 ความหมายของความพงพอใจ 2.7.2 ทฤษฎความพงพอใจ 2.7.3 การวดความพงพอใจ

2.8 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.2 องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.3 การวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.4 ความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.5 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.6 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.7 ประโยชนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

2.9 งานวจยทเกยวของ

2.1 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ น จดทาขนสาหรบ

ทองถนและสถานศกษาไดนาไปใชเปนกรอบและทศทางในการจดทาหลกสตรสถานศกษา และจดการเรยนการสอนเพอพฒนาเดกและเยาวชนไทยทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานใหมคณภาพดานความร และทกษะทจาเปนสาหรบการดารงชวตในสงคมทมการเปลยนแปลง และแสวงหาความรเพอพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวต มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดไวในน ชวยทาใหหนวยงานทเกยวของในทกระดบเหนผลคาดหวงทตองการในการพฒนาการเรยนรของผเรยนทชดเจนตลอดแนว ซงจะสามารถชวยใหหนวยงานทเกยวของในระดบทองถนและสถานศกษารวมกนพฒนาหลกสตรไดอยางมนใจ ทาใหการจดทาหลกสตรในระดบสถานศกษามคณภาพและมความเปนเอกภาพยงขน อกทงยงชวยใหเกดความชดเจนเรองการวดและประเมนผลการเรยนร และชวยแกปญหาการเทยบโอนระหวางสถานศกษา ดงนนในการพฒนาหลกสตรในทกระดบตงแตระดบชาตจนกระทงถงสถานศกษา จะตองสะทอนคณภาพตาม

DPU

Page 18: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

8

มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทกาหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน รวมทงเปนกรอบทศทางในการจดการศกษาทกรปแบบ และครอบคลมผเรยนทกกลมเปาหมายในระดบการศกษาขนพนฐาน (หลกสตรการศกษาขนพนฐาน, 2551) 2.1.1 สาระและมาตรฐานการเรยนร

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2551, น. 2) ไดกลาวถงสาระและมาตรฐานการเรยนรเมอจบการศกษาขนพนฐาน กลมสาระการเรยนรศลปะ สาระท 2 : ดนตร ประกอบดวย 2 มาตรฐานการเรยนร ไดแก มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ความคดตอดนตรอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจาวน มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตรและวฒนธรรม เหนคณคาของดนตรทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล 2.1.2 คณภาพผเรยน

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2551, น. 5) กลาวถงคณภาพของผเรยนเมอจบชนประถมศกษาปท 6 สาระดนตร ผเรยนตองรและเขาใจเกยวกบเสยงดนตร เสยงรอง เครองดนตร และบทบาทหนาท รถงการเคลอนทขน ลง ของทานองเพลง องคประกอบของดนตร ศพทสงคตในบทเพลง ประโยค และอารมณของบทเพลงทฟง รอง และบรรเลงเครองดนตร ดนสดอยางงาย ใชและเกบรกษาเครองดนตรอยางถกวธ อาน เขยนโนตไทยและสากลในรปแบบตาง ๆ รลกษณะของผทจะเลนดนตรไดด แสดงความคดเหนเกยวกบองคประกอบดนตร ถายทอดความรสกของบทเพลงทฟง สามารถใชดนตรประกอบกจกรรมทางนาฏศลปและการเลาเรอง 2.1.3 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางสาระการเรยนรศลปะชนประถมศกษาปท 5

สาระท 2 ดนตร มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ความคดตอดนตรอยางอสระ ชนชม

และประยกตใช ในชวตประจาวน (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน, 2551, น. 28-29)

DPU

Page 19: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

9

ตาราง 2.1 ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง มาตรฐาน ศ 2.1

ชน ตวชวด ป.5 1. บอกประโยคเพลงอยางงาย

2. จาแนกประเภทของบทเพลงทใชในเพลงทฟง 3. ระบทศทางการเคลอนทขน-ลงงายๆของทานองรปแบบจงหวะ และความเรวของจงหวะในเพลงทฟง 4. อาน เขยนโนตไทยและสากล 5. รองเพลงโดยใชชวงเสยงทเหมาะสมกบตนเอง 6. ใชและเกบเครองดนตรอยางถกตองและปลอดภย 7. ระบวาดนตรสามารถใชในการสอเรองราว

2.2 ปรชญาการศกษา

คาวา “ปรชญาการศกษา” คอ การเชอมโยงความหมายของ “ปรชญา” และ “การศกษา” เขาดวยกน หมายถง แนวความคดความเชอเกยวกบการศกษา เพอเปนเครองนาทาง หรอเปนหลกยดในการจดการศกษา นบตงแตการกาหนดจดมงหมาย หลกสตร การเรยนการสอน การกาหนดเปาหมายทางการศกษา การสรางปรชญาการศกษา จะตองมความเหมาะสมและ สอดคลองกบลกษณะของสงคมนนๆ ขนอยกบวาสงคม นนมหลกความเชอ ในเรองของความร ความจรง ตามแนวปรชญาหรอลทธใด ปรชญาการศกษาทผวจยนามาใชมดงตอไปน

ปรชญาปฏบตนยม (ทศนา แขมมณ อางถงใน Stumpf, 1994, p. 383-400 and Dewey, 1963, p. 25-50) ใหความสนใจอยางมากตอการ “ปฏบต” หรอ “การลงมอกระทา” ความหมายของปรชญานคอ “การนาความคดใหไปสการกระทา” นกปรชญากลมนเหนวา ลาพง แตเพยงการคดไมเพยงพอตอการดารงชวต การดารงชวตทด ตองตงอยบนพนฐานของการคดทด และการกระทาทเหมาะสม ดวอ ไดนาแนวคดนไปทดลองและประยกตใชในการศกษา เขาได เสนอแนะการจดการเรยนการสอนแบบใหมทเนนใหผเรยนไดเรยนรจากการลงมอทา หรอทเรยก กนตดปากวา “learning by doing” หลกสตรการศกษาตามปรชญานจงเนนการปลกฝงการฝกฝน อบรมโดยการใหผเรยนไดรบประสบการณ (experience) และเรยนรจากการคด การลงมอทาและ การแกปญหาดวยตนเอง

DPU

Page 20: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

10

2.2.1 หลกการจดแผนการเรยนการสอนและระบบการเรยนการสอน การจดแผนการเรยนการสอนทไดผล ควรพจารณาแผนการสอนระยะสน หรอ แผนการ

สอนในแตละคาบเรยนใหสอดคลองกบแผนการสอนระยะยาว ซงกาหนดไวตามหลกสตร และแบงชวงของการสอนออกเปน 3 ชวงดงน (เสาวลกษณ รตนวชช, 2551)

1. การใหรปแบบการสอน (Modeling) พจารณาการนาเสนอรปแบบของแนวคดหรอ เนอหาใหผเรยนสนใจ ในรปแบบตางๆ เชนการใชรปภาพ การใชสอโสตทศนปกรณตางๆ การเลา เรอง การใชกรณศกษา การใชคาถาม ฯลฯ การใชรปแบบการสอน จะเนนการนาเสนอทสามารถ กระตนใหผเรยนเกดแนวคด หรอการคนควาทตอเนอง โดยการนา หรอเสนอแนะวธการจากผสอน เปนตวอยาง

2. การใหฝกปฏบต (Practicing) ในชวงนใหผเรยนมโอกาสฝกปฏบตในกลมยอยกบเพอนๆ หรอตามลาพง ภายใตการดแลเอาใจใสและการแนะนาของอาจารย

3. การปฏบตกจกรรมอยางอสระ (Conduction Independent Activities) ในชวงนควรเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ อยางอสระตามแนวคดของตนเองหรอของ กลม โดยใหประยกตความรและแนวคดทไดเรยนรมาใชดวยความคดสรางสรรคของตนเอง

2.2.2 ทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการจงใจ และการถายทอดการเรยนร การพจารณากระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอน คอ การพจารณาหลกการ การ

เรยนรซงถอเปนเสาหลกของการศกษา (Delors,1998) ในยกตสหสวรรษใหมใหผเรยนม โอกาสไดประสบการณเรยนรดงน

1. การเรยนรเพอเขาใจ (Learning to know) ใหผเรยนไดรบรและเรยนรเนอหาตางๆ อยางมวจารณญาณดวยเหตดวยผล เพอเขาใจรายละเอยดของเนอหาหรอแนวคดตางๆ ลกษณะ ของการเรยนรจงควรเนนกระบวนการทางการคด เชน การอภปราย การคดวเคราะหฯลฯ

2. การเรยนรเพอปฏบต (Learning to do) ใหผเรยนมโอกาสลงมอปฏบตกจกรรม ตางๆดวยตนเองเพอใหเกดประสบการณการเรยนรโดยตรงจากการปฏบต

3. การเรยนรเพออยรวมกน (Learning to the together) ใหผเรยนมโอกาสทางาน รวมกบผอน เพอใหรจกการแบงปน ความรบผดชอบรวมกน การชวยเหลอซงกนและกนและการรบ ฟงความคดเหนของผอน

4. การเรยนรเพอเปนตวของตวเอง (Learning to be) ใหผเรยนมโอกาสไดรบ ประสบการณการเรยนโดยการรจกคดและตดสนใจในการแกปญหาตางๆ ดวยตนเองอยางม เหตผลเพอใหเกดความมนใจในตนเอง และมความเปนตวของตวเองไดอยางภาคภมใจเปนทงคน ด คนเกง มความสขในการเรยนร

DPU

Page 21: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

11

2.3 ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม(Behaviorism) นกคด นกจตวทยาในกลมพฤตกรรมนยมมองธรรมชาตของมนษยในลกษณะเปนกลาง

คอ ไมดไมเลว (neutral-passive) การกระทาตาง ๆ เกดจากอทธพลของสงแวดลอมภายนอก พฤตกรรมของมนษยเกดจากการตอบสนองตอสงเรา (stimulus-response) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเราและการตอบสนอง กลมพฤตกรรมนยมใหความสาคญกบ “พฤตกรรม” มาก เพราะพฤตกรรมเปนสงทสงเกตเหนได สามารถวดและทดสอบได

ทฤษฎการเรยนรในกลมพฤตกรรมนยม ประกอบดวยแนวคดสาคญ 3 แนวคด (ทศนา แขมมณ, 2548, น.50) ดงตอไปน

1. ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory) 2. ทฤษฎการเรยนรของฮลล (Hull’s Systematic Behavior Theory) 3. ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connectionism Theory) ทฤษฎพนฐานทางความคด (assumption) ของทฤษฎกลมพฤตกรรมนยม คอ พฤตกรรม

ทกอยางเกดขนโดยการเรยนรและสามารถสงเกตได พฤตกรรมแตละชนดเปนผลรวมของ การเรยนรทเปนอสระหลายอยางเสรมแรง (Reinforcement) ชวยใหพฤตกรรมเกดขน (สรางค โควตระกล, 2541, น. 185 -186)

2.3.1 ทฤษฎการวางเงอนไข (Conditioning Theory) แบงออกไดดงน 1) พฤตกรรมเรสปอนเดนท (Respondent behavioral) เปนพฤตกรรมทเกดขนโดย

สงเรา เมอมสงเราพฤตกรรมตอบสนองกจะเกดขน ซงจะสามารถสงเกตได นยมเรยกกนวา “ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบคลาสสค” (Classic Conditioning Theory)

2) ทฤษฎการวางเงอนไขแบบตอเนอง (Contiguous Conditioning Theory) ของ กทธร (Guthrie) เปนพฤตกรรมการเรยนรของอนทรยเกดจากความสมพนธตอเนองระหวางสงเรากบการตอบสนอง โดยเกดจากการกระทาเพยงครงเดยว (One-trial Learning) นยมเรยกกนวา “ทฤษฎการวางเงอนไขแบบตอเนอง” (Contiguous Conditioning Theory)

3) พฤตกรรมโอเปอแรนท (Operant behavioral) เปนพฤตกรรมทบคคลหรอสตวแสดงพฤตกรรมการตอบสนองออกมา (Emitted) โดยปราศจากสงเราทแนนอน และพฤตกรรมนมผลตอสงแวดลอม นยมเรยกกนวา “ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนท” (Operant Conditioning Theory)

DPU

Page 22: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

12 1) ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classic Conditioning Theory) ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบคลาสสคนน ผรเรมตงทฤษฎนเปนคนแรก

คอ พาฟลอฟ (Pavlov) ตอมาภายหลงวตสน (Watson) ไดนาเอาแนวคดของพาฟลอฟไปดดแปลงแกไขใหเหมาะสมยงขน ซงแยกเปนรายบคคลดงน

1. พาฟลอฟ (Pavlov) อวาน เปโตรวช พาฟลอฟ (Ivan Petrovich Pavlov) เปนนกวทยาศาสตรชาวรสเซยทม

ชอเสยง ซงมชวตอยระหวาง ป ค.ศ. 1849 – 1936 และถงแกกรรมเมออายประมาณ 87 ป พาฟลอฟเปนนกวทยาศาสตร สนใจศกษาระบบหมนเวยนโลหตและระบบหวใจ และ

ไดหนไปสนใจศกษาเกยวกบระบบยอยอาหาร จนทาใหเขาไดรบรางวลโนเบลสาขาสรรวทยา ในป ค.ศ. 1904 จากการวจยเรอง สรรวทยาของการยอยอาหาร

ตอมาพาฟลอฟไดหนมาสนใจเกยวกบดานจตเวช (Psychiatry) และไดใชเวลาในชวงบนปลายของชวตในการสงเกตความเปนไปในโรงพยาบาลโรคจต และพยายามนาการสงเกตเขามาเกยวของกบการทดลองสนขในหองปฏบตการจนไดรบชอเสยงโดงดง และไดชอวาเปนผต งทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสคขน

ในการวจยเกยวกบการยอยอาหารของสนข (ค.ศ. 1904) พาฟลอฟสงเกตวา สนขมน าลายไหลออกมา เมอเหนผทดลองนาอาหารมาให พาฟลอฟจงสนใจในพฤตกรรมน าลายไหลของสนขกอนทไดรบอาหารมาก และไดทาการศกษาเรองนอยางมระเบยบและการทาการวจยเรองนอยางละเอยด ซงการทดลองของพาฟลอฟเปนตวอยางทดของการใชวธการทางวทยาศาสตรมาศกษาพฤตกรรม เพราะเปนการทดลองทใชการควบคมทดมาก ทาใหพาฟลอฟไดคนพบหลกการทเรยกวา Classic Conditioning ซงการทดลองดงกลาวอธบายไดดงน พาฟลอฟไดทาการทดลองโดยการสนกระดงและใหผงเนอแกสนข โดยทาซ าควบคกนหลายครง และในทสดหยดใหอาหารเพยงแตสนกระดง กปรากฎวาสนขกงยงคงมน าลายไหลได ปรากฎการณเชนนเรยกวา พฤตกรรมของสนขถกวางเงอนไข หรอการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบคลาสสค

พาฟลอฟเชอวา การเรยนรของสงมชวตเกดจากการวางเงอนไข (Conditioning) คอ การตอบสนองหรอการเรยนรทเกดขนนน ๆ ตองมเงอนไขหรอมการสรางสถานการณใหเกดขน เชน สนขไดยนเสยงกระดงแลวน าลายไหล เปนตน โดยเสยงกระดง คอ สงเราทตองการใหเกดการเรยนรจากการวางเงอนไข ซงเรยกวา “สงเราทวางเงอนไข (Conditioned stimulus)” และปฏบตกรยาการเกดน าลายไหลของสนข เรยกวา “การตอบสนองทถกวางเ งอนไข (Conditioned response)” ซงเปนพฤตกรรมทแสดงถงการเรยนรจากการวางเงอนไข

DPU

Page 23: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

13 ทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสกของพาฟลอฟ นอกจากจะเปนการเรยนรทเกดจาก

การวางเงอนไขหรอมการสรางสถานการณขนมาแลว ยงหมายถงการสรางความสมพนธระหวาง สงเรากบปฏกรยาตอบสนองอยางฉบพลน หรอปฏกรยาสะทอน (Reflex) ซงพาฟลอฟไดอธบายเรองราวการวางเงอนไขในแงของสงเรา (Stimulus - S) และการตอบสนอง (Response - R) วา อนทรยมการเชอมโยงสงเราบางอยางกบการตอบสนองบางอยางมาตงแตแรกเกด แลวพฒนาขนเรอย ๆ เมอเตบโตขนตามธรรมชาต โดยสงเราทเกดขนตามธรรมชาต เรยกวา สงเราทไมได วางเงอนไข (Unconditioned stimulus = UCS) หมายถง สงเราทมอยในธรรมชาต และเมอนามาใชคกบสงเราทวางเงอนไขแลวทาใหเกดการเรยนรหรอตอบสนองจากการวางเงอนไขได และการตอบสนองทเกดขนตามธรรมชาต เรยกวา การตอบสนองทไมไดวางเงอนไข (Unconditioned response = UCR) ซงหมายถง การตอบสนองตามธรรมชาตทไมตองมการบงคบ เชน การเคาะเอนทสะบาหวเขาทาใหเกดการกระตกขนนน เปนปฏกรยาสะทอนโดยธรรมชาต (Reflex) สมมตวาเราสรางการเชอมโยงบางอยางขนในระบบประสาท เชน สนกระดงทกครงทมการเคาะหวเขา จากนนเขาจะกระตกเมอไดยนเสยงกระดงโดยไมตองเคาะหวเขา เปนตน

จากหลกการขางตนสามารถสรปหลกการเรยนรของพาฟลอฟเปนแผนผง ดงน

การวางเงอนไขแบบคลาสสค = สงเราทวางเงอนไข + สงเราทไมไดวางเงอนไข = การเรยนร ในการทดลองของพาฟลอฟนน พบวา 1. การวางเงอนไขแบบคลาสสค ควรเรมจากการเสนอสงเราทวางเงอนไขกอน แลวจง

เสนอสงเราทไมวางเงอนไข 2. ชวงเวลาในการใหสงเราทวางเงอนไข และไมวางเงอนไขทแตกตางกน ทาใหเกด

การตอบสนองทแตกตางกน 3. ถามการวางเงอนไขซอนกนมากครง (หมายถงการใหสงเราทวางเงอนไขหลาย ๆ

สง) การตอบสนองกจะมกาลงออนลงมายงขน จากการสงเกตสงตาง ๆ ทเกดขนในการทดลองของพาฟลอฟ สามารถสรปออกมาเปน

ทฤษฎการเรยนร และกฎการเรยนรดงน

DPU

Page 24: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

14 - ทฤษฎการเรยนรพาฟลอฟ

1. พฤตกรรมการตอบสนองของมนษยเกดจากการวางเงอนไขทตอบ สนองตอความตองการทางธรรมชาต

2. พฤตกรรมการตอบสนองของมนษยสามารถเกดขนไดจากสงเราทเชอมโยงกบสงเราตามธรรมชาต

3. พฤตกรรมการตอบสนองของมนษยทเกดจากสงเรา 4. พฤตกรรมการตอบสนองของมนษยสงเราทเชอมโยงกบสงเราตามธรรมชาต 5. มนษยมแนวโนมทจะจาแนกลกษณะของสงเราใหแตกตางกนและเลอกตอบสนอง

ไดถกตอง - กฎการเรยนรพาฟลอฟ 1. กฎแหงการลดภาวะ (Law of extinction) คอ ความเขมขนของการตอบสนอง จะลด

นอยลงเรอยๆ ถาอนทรยไดรบสงเราทวางเงอนไขเพยงอยางเดยว หรอความ มสมพนธระหวางสงเราทวางเงอนไขกบสงเราทไมวางเงอนไขหางออกไปมากขน

2. กฎแหงการฟนคนสภาพ (Law of spontaneous recovery) คอ การตอบสนองทเกดจากการวางเงอนไขทลดลงเพราะไดรบแตสงเราทวางเงอนไขเพยงอยางเดยว จะกลบปรากฏขนอกและเพมมากขน ๆ ถาอนทรยมการเรยนรอยางแทจรง โดยไมตองมสงเราทไมวางเงอนไขมาเขาคชวย

3. กฎแหงสรปกฎเกณฑโดยทวไป (Law of generalization) คอ ถาอนทรยมการเรยนร โดยการแสดงอาการตอบสนองจากการวางเงอนไขตอสงเราทวางเงอนไขหนงแลว ถามสงเราอนทมคณสมบตคลายคลงกบสงเราทวางเงอนไขเดม อนทรยจะตอบสนองเหมอนกบสงเราทวางเงอนไขนน

4. กฎแหงความแตกตาง (Law of discrimination) คอ ถาอนทรยมการเรยนร โดยการตอบสนองจากการวางเงอนไขตอสงเราทวางเงอนไขแลว ถาสงเราอนทมคณสมบตแตกตางจากสงเราทวางเงอนไขเดม อนทรยจะตอบสนองแตกตางไปจาก สงเราทวางเงอนไขนน เชน ถาสนขมอาการน าลายไหลจากการสนกระดงแลวเมอสนขตวนนไดยนเสยงประทดหรอเสยงปนจะไมมอาการนาลายไหล

ดงนน อาจกลาวไดวา การเรยนรของสงมชวตในมมมองของพาฟลอฟ คอ การวางเงอนไขแบบคลาสสค ซงหมายถงการใชสงเรา 2 สงคกน คอ สงเราทวางเงอนไขและสงเราทไมไดวางเงอนไขเพอใหเกดการเรยนร คอ การตอบสนองทเกดจากการวางเงอนไข ซงถาสงมชวตเกดการเรยนรจรงแลวจะมการตอบสนองตอสงเรา 2 สงในลกษณะเดยวกน แลวไมวาจะตดสงเราชนดใด

DPU

Page 25: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

15

ชนดหนงออกไป การตอบสนองกยงคงเปนเชนเดม เพราะผเรยนสามารถเชอมโยงระหวางสงเราทวางเงอนไขกบสงเราทไมวางเงอนไขกบการตอบสนองไดนนเอง

2. วตสน (Watson) จอหน บ วตสน (John B. Watson) เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน มชวงชวตอยระหวางป

ค.ศ. 1878 – 1958 รวมอายได 90 ป วตสนไดนาเอาทฤษฎของพาฟลอฟมาเปนหลกสาคญในการอธบายเรองการเรยน ผลงานของวตสนไดรบความนยมแพรหลายจนไดรบการยกยองวาเปน “บดาของจตวทยาพฤตกรรมนยม” ทฤษฎของเขามลกษณะในการอธบายเรองการเกดอารมณจากการวางเงอนไข (Conditioned emotion)

วตสน ไดทาการทดลองโดยใหเดกคนหนงเลนกบหนขาว และขณะทเดกกาลงจะจบหนขาว กทาเสยงดงจนเดกตกใจรองไห หลงจากนนเดกจะกลวและรองไหเมอเหนหนขาว ตอมาทดลองใหนาหนขาวมาใหเดกด โดยแมจะกอดเดกไว จากนนเดกกจะคอย ๆ หายกลวหนขาว

จากการทดลองดงกลาว วตสนสรปเปนทฤษฎการเรยนร ดงน พฤตกรรมเปนสงทสามารถควบคมใหเกดขนได โดยการควบคมสงเราทวางเงอนไขให

สมพนธกบสงเราตามธรรมชาต และการเรยนรจะคงทนถาวรหากมการใหสงเราทสมพนธกนนนควบคกนไปอยางสมาเสมอเมอสามารถทาใหเกดพฤตกรรมใด ๆ ได กสามารถลดพฤตกรรมนนใหหายไปได

- ลกษณะของทฤษฎการวางเงอนไขแบบคลาสสค 1. การตอบสนองเกดจากสงเรา หรอสงเราเปนตวดงการตอบสนองมา 2. การตอบสนองเกดขนโดยไมไดตงใจ หรอไมไดจงใจ 3. ใหตวเสรมแรงกอนแลวผเรยนจงจะตอบสนองเชนใหผงเนอกอนจงจะมนาลายไหล 4. รางวลหรอตวเสรมแรงไมมความจาเปนตอการวางเงอนไข 5. ไมตองทาอะไรกบผเรยน เพยงแตคอยจนกระทงมสงเรามากระตนจงจะเกด

พฤตกรรม 6. เกยวของกบปฏกรยาสะทอนและอารมณ ซงมระบบประสาทอตโนมตเขาไป

เกยวของในแงของความแตกตางระหวางบคคล - การประยกตใชในดานการเรยนการสอน 1. ในแงของความแตกตางระหวางบคคล ความแตกตางทางดานอารมณมแบบแผนการ

ตอบสนองไดไมเทากน จาเปนตองคานงถงสภาพทางอารมณผเ รยนวาเหมาะสมทจะสอน เนอหาอะไร

DPU

Page 26: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

16 2. การวางเงอนไข เปนเรองทเกยวกบพฤตกรรมทางดานอารมณดวย โดยปกตผสอน

สามารถทาใหผเรยนรสกชอบหรอไมชอบเนอหาทเรยนหรอสงแวดลอมในการเรยน 3. การลบพฤตกรรมทวางเงอนไข ผเรยนทถกวางเงอนไขใหกลวผสอน เราอาจชวยได

โดยปองกนไมใหผสอนทาโทษเขา 4. การสรปความเหมอนและการแยกความแตกตาง เชน การอานและการสะกดคา

ผเรยนทสามารถสะกดคาวา "round" เขากควรจะเรยนคาทกคาทออกเสยง o-u-n-d ไปในขณะเดยวกนได เชนคาวา found, bound, sound, ground, แตคาวา wound (บาดแผล) นนไมควรเอาเขามารวมกบคาทออกเสยง o - u - n - d และควรฝกใหรจกแยกคานออกจากกลม

2) ทฤษฎการวางเงอนไขแบบตอเนองของกทธร (Guthrie’s Contiguous Conditioning theory)

เอดวน อาร กทธร (Edwin R. Guthrie) มชวงชวตอยในระหวางป ค.ศ. 1886 – 1959 รวมอายได 73 ป เปนศาสตราจารยทางจตวทยาแหงมหาวทยาลยวอชงตนสหรฐอเมรกา เปนบคคลสาคญบคคลหนงททาใหวงการทฤษฎการเรยนรกาวหนาไปไดไกล จดเรมตนของทฤษฎการเรยนรของเขามรากฐานมาจาก “ทฤษฎการเรยนรของวตสน” คอ การศกษาการวางเงอนไขแบบคลาสสคหรอผลจากการแสดงปฏกรยาสะทอน (Reflex) เนนถงการเรยนรแบบสมพนธตอเนอง แตตอมาเขาไดพฒนาทฤษฎของเขาใหมเอกลกษณะของตนมากขน

แรกเรมเดมท กทธร เรมอาชพจากการเปนคร จนกระทงเขาอาย 45 ป เขาจงเรมหนมาสนใจสอนเฉพาะวชาทางจตวทยาแกนสตปรญญาตรในมหาวทยาลยวอชงตน จนกระทงเปนศาสตราจารยทางจตวทยาดงกลาวขางตน ดวยเหตนเขาจงศกษาทางดานปรชญามากอนทจะศกษาทางดานจตวทยา

ในป ค.ศ. 1921 สมธ (Smith) และกทธรไดเขยนหนงสอชอจตวทยาเบองตน (Introductory psychology textbook) ขน กลาวถงการวางเงอนไขทซบซอนตาง ๆ มากกวาของวตสนและพาฟลอฟ

ในป ค.ศ. 1935 กทธร เขยนหนงสอเกยวกบจตวทยาการเรยนร (The Psychology of Learning) ตอมามการแกไขปรบปรงในป ค.ศ. 1952 เปนเรองการเรยนรจากการวางเงอนไขเพอใหเกดความสมพนธตอเนองระหวางสงเรากบการตอบสนอง (S-R) นนเอง ครงหลงสดหนงสอไดตพมพในป ค.ศ. 1959 เปนฉบบทแกไขปรบปรง ซงไดรบความนยมจนกระทงถงปจจบน กทธรมความคดขดแยงกบธอรนไดค แตเหนดวยกบวตสนและพาฟลอฟ

DPU

Page 27: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

17 - หลกการเรยนรของกทธร กทธรกลาววาการเรยนรของอนทรยเกดจากความสมพนธตอเนองระหวางสงเรากบการ

ตอบสนอง โดยเกดจากการกระทาเพยงครงเดยว (One-trial Learning) มตองลองทาหลาย ๆ ครง เขาเชอวาเมอใดกตามทมการตอบสนองตอสงเราแสดงวาอนทรยเรยนรทจะตอบสนองตอสงเราทปรากฏในขณะนนทนท และเปนการตอบสนองตอสงเราอยางสมบรณ ไมจาเปนตองฝกหดอกตอไป เขาคานวาการฝกในครงตอไปไมมผลใหสงเราและการตอบสนองสมพนธกนแนนแฟนขนเลย (ซงแนวความคดนตรงกนขามกบแนวความคดของธอรนไดค ทกลาววาการเรยนรจะเกดจากการลองผดลองถก โดยกระทาการตอบสนองหลาย ๆ อยาง และเมอเกดการเรยนรคอการแกปญหาแลวจะตองมการฝกหดใหกระทาซาบอย ๆ)

กทธร กลาววา “สงเรา ททาใหเกดอาการเคลอนไหวเปนสงเราทวางเงอนไขทแทจรง” - การทดลองกทธร กทธรและฮอรตน (Horton) ไดรวมกนทดลองการเรยนรแบบตอเนอง โดยใชแมวและ

สรางกลองปญหาขน ซงมลกษณะพเศษ คอ มกลองถายภาพยนตรตดไวทกลองปญหาดวย นอกจากนยงมเสาเลก ๆ อยกลางกลอง และมกระจกทประตทางออก

จดประสงคของการทดลอง คอ ตองการรรายละเอยดเกยวกบอาการเคลอนไหวของแมว (ซงคาดวา เมอแมวเขามาทางประตหนา ถาแมวแตะทเสาไมวาจะแตะในลกษณะใดกตาม ประตหนาจะเปดออกและแมวจะหนออกจากกลองปญหา ซงพฤตกรรมทงหมดจะไดรบการบนทกดวยกลองถายภาพยนตร ซงจะเรมถายตงแตประตเรมปดจนกระทงแมวออกไปพนจากกลองปญหา)

ในการทดลอง กทธรจะปลอยแมวทหวจดเขาไปในกลองปญหา แมวจะหาทางออกทางประตหนา ซงเปดแงมอย โดยมปลายแซลมอน (Salmon) วางไวบนโตะทอยเบองหนากอนแลว ตลอดเวลาในการทดลอง กทธรจะจดบนทกพฤตกรรมตาง ๆ ของแมวตงแตถกปลอยเขาไปในกลองปญหาจนหาทางออกจากกลองได

ผลทไดจากการทดลอง สรปไดดงน 1. แมวบางตวจะกดเสาหลายครง 2. แมวบางตวจะหนหลงชนเสาและหนจากกลองปญหา 3. แมวบางตวอาจใชขาหนาและขาหลงชนเสาและหมนรอบ ๆ เสา จากผลการทดลองดงกลาว กทธรไดสรปเปนกฎการเรยนร ดงน - กฎการเรยนรกทธร กทธรกลาววา พฤตกรรมของมนษยมสงเราควบคม และการเชอมโยงระหวางสงเรากบ

การตอบสนองจะเปลยนไปตามกฎเกณฑ เขายอมรบวาพฤตกรรมหลายอยางมจดมงหมาย

DPU

Page 28: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

18

พฤตกรรมใดททาซ าๆ เกดจากกลมสงเราเดมมาทาใหเกดพฤตกรรมเชนนนอก กทธรจงไดสรปกฎการเรยนรตาง ๆ ไวดงน

1. กฎแหงความตอเนอง (Law of Contiguity) เมอมสงเรากลมหนงทเกดพรอมกบอาการเคลอนไหว เมอสงเรานนเกดขนอก อาการเคลอนไหวเดมกมแนวโนมทจะเกดตามมาดวย เชน เมอมงมาปรากฏตอหนาเดกชาย ก. จะกลวและวงหน ทกครงทเหนงเดกชาย ก. กจะกลวและวงหนเสมอ ฯลฯ

2. กฎของการกระทาครงสดทาย (Law of Recency) หลกของการกระทาครงสดทาย (Recency) นน ถาการเรยนรเกดขนอยางสมบรณจากการกระทาเพยงครงเดยว ซงเปนการกระทาครงสดทายในสภาพการณนน เมอสภาพการณใหมเกดขนอกบคคลจะทาเหมอนทเคยไดกระทาในครงสดทาย ไมวาการกระทาครงสดทายจะผดหรอถก กตาม

3. การเรยนรเกดขนไดแมเพยงครงเดยว (One trial learning) เมอมสงเรามากระตน อนทรย จะแสดงปฏกรยาตอบสนองออกมา ถาเกดการเรยนรขนแลวแมเพยงครงเดยว กนบวาไดเรยนรแลว ไมจาเปนตองทาซ าอก หรอไมจาเปนตองฝกซา

4. หลกการจงใจ (Motivation) ในการทาใหเกดการเรยนรนน กทธรเนนการจงใจ (Motivation) มากกวาการเสรมแรง ซงมแนวความคดเชนเดยวกบการวางเงอนไขแบบคลาสสคของ พาฟลอฟและวตสน

- การนาไปประยกตใชในการเรยนการสอน 1. การนาหลกการเรยนรไปใช จากการหลกการเรยนรทวาการเรยนรเกดจากการ

กระทาหรอการตอบสนองเพยงครงเดยว ไดตองลองกระทาหลาย ๆ ครง หลกการนนาจะใชไดดในผใหญมากกวา เดก และผมประสบการณเดมมากกวาผไมเคยมประสบการณเลย

2. ถาตองการใหอนทรยเกดการเรยนรควรใชการจงใจ เพอใหเกดพฤตกรรมมากกวา การเสรมแรง

3. เนองจากแนวความคดของกทธรคลายคลงกบแนวความคดของวตสนมาก ดงนนการนาไปประยกตใชในการเรยนการสอนกเปนไปในทานองเดยวกนกบทฤษฎของวตสนนนเอง

4. กทธรเชอวาการลงโทษมผลตอการเรยนร คอทาใหอนทรยกระทาในสงใดสงหนง เขาแยกการลงโทษออกเปน 4 ขน ดงน

4.1 การลงโทษสถานเบา อาจทาใหผถกลงโทษมอาการตนเตนเพยงเลกนอย แตยงคงแสดงพฤตกรรมเดมอกตอไป

4.2 การเพมการลงโทษอาจทาใหผ ถกลงโทษเลกแสดงพฤตกรรมทไมพงปรารถนาได

DPU

Page 29: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

19

4.3 ถายงคงลงโทษตอไป การลงโทษจะเปรยบเสมอนแรงขบทกระตนใหอนทรตอบสนอง ตอสงเรา จนกวาอนทรยจะหาทางลดความเครยดจากแรงขบทเกดขนกทธรกลาววาการเรยนรทแทจรงเกดจากการไดรบรางวลทพอใจ

4.4 ถาเกดพฤตกรรมทไมดคอพฤตกรรมทไมพงปรารถนา แลวลงโทษจะทาใหมพฤตกรรมอนเกดตามมาหลงจากถกลงโทษ จงควรขจดพฤตกรรมทไมดเสยกอน กอนทจะลงโทษ

3) ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนท (Operant Conditioning Theory)

ทฤษฎการเรยนรแบบการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนท (Operant Conditioning Theory) หรอ ทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระทา ซงม สกนเนอร (B.F. Skinner) เปนเจาของทฤษฎ สกนเนอร เกดเมอป ค.ศ. 1904 เขาเปนนกการศกษาและนกจตวทยาทมชอเสยงมาก เขาไดทดลองเกยวกบการวางเงอนไขแบบ อาการกระทา (Operant Conditioning) จนไดรบการยอมรบอยางกวางขวางตงแตป ค.ศ. 1935 เปนตน

สกนเนอรไดทดลองการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนทกบหนและนกในหองทดลองจนกระทงไดหลกการตาง ๆ มาเปนแนวทางการศกษาการเรยนรของมนษย

สกนเนอรมแนวคดวา การเรยนรเกดขนภายใตเงอนไขและสภาวะแวดลอมทเหมาะสม เพราะทฤษฎนตองการเนนเรองสงแวดลอม สงสนบสนนและการลงโทษ โดยพฒนาจากทฤษฎของ พาฟลอฟ และธอรนไดค โดยสกนเนอรมองวาพฤตกรรมของมนษยเปนพฤตกรรมทกระทาตอสงแวดลอมของตนเอง พฤตกรรมของมนษยจะคงอยตลอดไป จาเปนตองมการเสรมแรง ซงการเสรมแรงนมทงการเสรมแรงทางบวก (Positive Reinforcement) และการเสรมแรงทางลบ (Negative Reinforcement)

การเสรมแรง หมายถง ผลของพฤตกรรมใด ๆ ททาใหพฤตกรรมนนเขมแขงขน การเสรมแรงทางบวก หมายถง สภาพการณทชวยใหพฤตกรรมโอเปอแรนทเกดขนใน

ดานความทนาจะเปนไปได สวนการเสรมแรงทางลบเปนการเปลยนแปลงสภาพการณอาจจะทาใหพฤตกรรมโอเปอแรนทเกดขนได

ในการดานการเสรมแรงนน สกนเนอรใหความสาคญเปนอยางยง โดยไดแยกวธการเสรมแรงออกเปน 2 วธ คอ

1. การใหการเสรมแรงทกครง (Continuous Reinforcement) เปนการใหการเสรมแรงทกครงท ผเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงคตามทกาหนดไว

DPU

Page 30: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

20 2. การใหการเสรมแรงเปนครงคราว (Partial Reinforcement) เปนการใหการเสรมแรง

เปนครงคราว โดยไมใหทกครงทผเรยนแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค โดยแยกการเสรมแรงเปนครงคราว ไดดงน

2.1 เสรมแรงตามอตราสวนทแนนอน 2.2 เสรมแรงตามอตราสวนทไมแนนอน 2.3 เสรมแรงตามชวงเวลาทแนนอน 2.4 เสรมแรงตามชวงเวลาทไมแนนอน

การเสรมแรงแตละวธใหผลตอการแสดงพฤตกรรมทตางกน และพบวา การเสรมแรงตามอตราสวนทไมแนนอนจะใหผลดในดานทพฤตกรรมทพงประสงคจะเกดขนในอตราสงมาก และเกดขนตอไปอกเปนเวลานานหลงจากทไมไดรบการเสรมแรง

จากการศกษาและทดลองของสกนเนอรนน สามารถสรปเปนลกษณะ และทฤษฎการเรยนรของทฤษฎการวางเงอนไขแบบโอเปอแรนทหรอทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระทาไดดงน

- ลกษณะของทฤษฎโอเปอแรนท 1. การตอบสนองเกดจากอนทรยเปนผกระทาขนเอง (Operant Behavior) 2. การตอบสนองเกดขนโดยตงใจ หรอจงใจ (Voluntary Response) 3. ใหตวเสรมแรงหลงจาก ทมการตอบสนองขนแลว 4. ถอวารางวลหรอตวเสรมแรงมความจาเปนมากตอการวางเงอนไข ซงเปนไปตามกฎ

แหงความพอใจ (Law of Effect) 5. ผเรยนตองทาอะไรอยางหนงอยางใด จงจะไดรบการเสรมแรง 6. เปนการเรยนร ทเกยวกบการตอบสนองของกระบวนการทางสมองทสงกวา อนม

ระบบประสาทกลางเขาไปเกยวของ - ทฤษฎการเรยนร โอเปอแรนท 1. การกระทาใด ๆ ถาไดรบการเสรมแรง จะมแนวโนมทจะเกดขนอก สวนการกระทา

ท ไมมการเสรมแรง แนวโนมทความถของการกระทานนจะลดลงและหายไปในทสด 2. การเสรมแรงทแปรเปลยนทาใหการตอบสนองคงทนกวาการเสรมแรงทตายตว 3. การลงโทษทาใหเรยนรไดเรวและลมเรว 4. การใหแรงเสรมหรอใหรางวลเมออนทรยกระทาพฤตกรรมทตองการ สามารถชวย

ปรบหรอปลกฝงนสยทตองการได

DPU

Page 31: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

21 - การนาไปประยกตใชในการเรยนการสอน 1. ในการสอน การใหการเสรมแรงหลงการตอบสนองทเหมาะสมของเดกจะชวยเพม

อตราการตอบสนองทเหมาะสมนน 2. การเวนระยะการเสรมแรงอยางไมเปนระบบ หรอเปลยนรปแบบการเสรมแรงจะ

ชวยใหการตอบสนองของผเรยนคงทนถาวร 3. การลงโทษทรนแรงเกนไป มผลเสยมาก ผเรยนอาจไมไดเรยนรหรอจาสงทเรยนร

ไมได ควรใชวธการงดการเสรมแรงเมอผเรยนมพฤตกรรมไมพงประสงค 4. หากตองการเปลยนพฤตกรรม หรอปลกฝงนสยใหแกผเรยน ควรแยกแยะขนตอน

ของปฏกรยาตอบสนองออกเปนลาดบขน โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน และ จงพจารณาแรงเสรมทจะใหแกผเรยน

นอกจากนการนาทฤษฎนไปประยกตใชในการเรยนการสอนนน มแนวคดทสาคญ คอ การตงจดมงหมายเชงพฤตกรรมคอจะตองตงจดมงหมายไปในรปของพฤตกรรมทสงเกตเหนไดอยางชดเจนสาหรบในหองเรยนนน และตวเสรมแรงทมความสาคญอยางยงก คอ ตวเสรมแรงทตยภม ซงไดแก การแสดงสหนายมแยม การชมเชยจากผสอน คะแนนความรสกทไดรบ ความสาเรจและโอกาสทไดทาในสงทตองการเปนตน ในการเรยนการสอนผสอนจะตองให ตวเสรมแรงเหลานอยางเหมาะสมการจดสถานการณเพอใหผเรยนไดผลตอบแทนทพงประสงค เชน การเคยวหมากฝรงแทนการตดบหร การจดโปรแกรมการเรยนการสอนแบบสาเรจรป สกนเนอร เ ชอวา ผลสมฤทธในการเรยนรของแตละคนไมเทากนขนอยกบ

1. ความสามารถของแตละบคคล 2. โอกาสในการฝกฝนของแตละคน 3. แรงจงใจ (รางวลหรอสงสนบสนนรวมท งกาลงใจ) ซงจาเปนในการเพม

ประสทธภาพของ การเรยนร สวนการลงโทษจะใหผลตรงขาม 4. บคคลเคยมประสบการณในการเผชญกบปญหาทมลกษณะคลายคลงกนมากอนก

จะสามารถแกปญหาไดงาย กวาการแกปญหาใหม 5. การถายทอดการเรยนรทด จะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจสงทตองเรยนรไดด 2.3.2 ทฤษฎการเรยนรของฮลล (Hull’s Systematic Behavior Theory) คารก แอล ฮลล (Clark L. Hull) เปนนกจตวทยาพฤตกรรมนยมทมชอเสยงผหนงของ

สหรฐอเมรกา มชวงชวตอยในระหวาง ป ค.ศ. 1884 – 1952 และไดทาการทดลองทางดานจตวทยาการเรยนรจนมชอเสยงโดงดง การทดลองดงกลาวคอ การทดลองโดยฝกใหหนกดคาน โดยแบงหนออกเปนกลม ๆ แตละกลมอดอาหาร 24 ชวโมง และแตละกลมมแบบแผนในการเสรมแรงแบบ

DPU

Page 32: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

22

ตายตวตางกน บางกลมกดคาน 5 ครง จงไดอาหาร ไปจนถงกลมทกด 90 ครง จงไดอาหาร และอกพวกหนงทดลองแบบเดยวกนแตอดอาหาร 3 ชวโมง ปรากฏวายงอดอาหารมาก คอ มแรงขบมาก จะมผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม คอ จะทาใหการเชอมโยงระหวางอวยวะรบสมผส (Receptor) กบอวยวะแสดงออก (Effector) เขมแขงขน ดงนนเมอหนหวมาก จงมพฤตกรรมกดคานเรวขน

- กฎการเรยนรฮลล 1. กฎแหงสมรรถภาพในการตอบสนอง (Law of Reactive Inhibition) หรอการยบย ง

ปฏกรยา คอ ถารางกายเกดความเหนอยลา การตอบสนองหรอการเรยนรจะลดลง 2. กฎแหงการลาดบกลมนสย (Law of Habit Hierarchy) เมอมสงเรามากระตน แตละ

คนจะมการตอบสนองตางๆ กน ในระยะแรกการแสดงออกมลกษณะงาย ๆ ตอเมอเรยนรมากขนกสามารถ เลอกแสดงการตอบสนองในระดบทสงขน หรอถกตองตามมาตรฐานของสงคม

3. กฎแหงการใกลจะบรรลเปาหมาย (Goal Gradient Hypothesis) เมอผเรยนยงใกลบรรล เปาหมายเทาใดจะมสมรรถภาพในการตอบสนองมากขนเทานน การเสรมแรงทใหในเวลาใกลเคยง เปาหมายจะชวยทาใหเกดการเรยนรไดดทสด

- การนาไปประยกตใชในการเรยนการสอน 1. ในการจดการเรยนการสอน ควรคานงถงความพรอม ความสามารถและเวลาท

ผเรยนจะเรยนไดดทสด 2. ผเรยนมระดบของการแสดงออกไมเทากน ในการจดการเรยนการสอน ควรให

ทางเลอกท หลากหลาย เพอผเรยนจะไดสามารถตอบสนองตามระดบความสามารถของตน 3. การใหการเสรมแรงในชวงทใกลเคยงกบเปาหมายมากทสด จะชวยทาใหผเรยนเกด

การเรยนรไดด นอกจากนฮลลยงกลาวถงองคประกอบตาง ๆ ทจาเปนในการเรยนรดงน 1. ความสามารถ (Capacity) ในการเรยนรของแตละบคคลทมความแตกตางกน 2. การจงใจ (Motivation) คอ การชวยใหเกดพฤตกรรมการเรยนรขน โดยการสราง

แรงขบ (Drive) ใหเกดขนมาก ๆ ในตวผเรยน 3. การเสรมแรง (Reinforcement) ฮลลเนนวาการเสรมแรงทาใหเกดการเรยนรไดด

และเนน จานวนครงของการเสรมแรงมากกวาปรมาณของการเสรมแรงทใหในแตละครง 4. ความเขาใจ (Understanding) การเรยนรโดยการสรางความเขาใจใหเกดขนอยาง

แทจรง เมอ ไปประสบปญหาทคลายคลงกบประสบการณเดม ยอมจะแกปญหาโดยใชความเขาใจได เปนผลสาเรจอยางดยง

DPU

Page 33: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

23 5. การถายโยงการเรยนร (Transfer of Learning) ถาการเรยนใหมคลายคลงกบการ

เรยนรเดมในอดต อนทรยจะสามารถตอบสนองตอการเรยนรใหมเหมอนกบการเรยนรเดม 6. การลม (Forgetting) เมอกาลเวลาผานไปนาน ๆ และอนทรยไมไดใชสงเราทเรยนร

นนบอย ๆ (Law of Disused) จะทาใหเกดการลมได 2.3.3 ทฤษฎการเชอมโยงของธอรนไดค (Thorndike’s Connectionism Theory) เอดเวรด ล ธอรนไดค (Edward Lee Thorndike) เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน เกด

วน ท 31 ส ง ห า ค ม ค . ศ . 1814 ท เ ม อ ง ว ล เ ล ย ม เ บ อ ร ( Williambury) ร ฐ แ มซซ า ช เ ส ท (Massachusetts) และสนชวตวนท 9 สงหาคม ค.ศ. 1949 ทเมองมอนทโร (Montrore) รฐนวยอรค (New York) เขาเรมการทดลองเมอป ค.ศ. 1898 เกยวกบการใชหบกล (Puzzle-box) ทดลองการเรยนรจนมชอเสยง หลงจากน นในป ค.ศ. 1899 เขาไดสอนอยทวทยาลยคร ในมหาวทยาลยโคลมเบย (Columbia University) ซง ณ ทนนเขาไดศกษาเกยวกบการเรยนร กระบวนการตาง ๆ ในการเรยนร และธรรมชาตของภาษาองกฤษทงของมนษยและสตว

ธอรนไดค ไดใหกาเนดทฤษฎการเรยนรทฤษฎหนงขนมา ซงเปนทยอมรบแพรหลายตงแตป ค.ศ. 1899 เปนตนมาจนถงปจจบน ทฤษฎของเขาเนนความสมพนธเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง

- หลกการเรยนรของทฤษฎธอรนไดค ทฤษฎของธอรนไดคเรยกวาทฤษฎการเชอมโยง (Connectionism Theory) ทฤษฎน

กลาวถงการเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus - S) กบการตอบสนอง(Response - R) โดยมหลกเบองตนวา “การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง โดยทการตอบสนองมกจะออกมาเปนรปแบบตาง ๆ หลายรปแบบ จนกวาจะพบรปแบบทด หรอเหมาะสมทสด เราเรยกการตอบสนองเชนนวาการลองถกลองผด (Trial and error) นนคอการเลอกตอบสนองของผเรยนรจะกระทาดวยตนเองไมมผใดมากาหนดหรอชชองทางในการปฏบตใหและเมอเกดการเรยนรขนแลว การตอบสนองหลายรปแบบจะหายไปเหลอเพยงการตอบสนองรปแบบเดยวทเหมาะสมทสด และพยายามทาใหการตอบสนองเชนนนเชอมโยงกบสงเราทตองการใหเรยนรตอไปเรอย ๆจากขอความดงกลาวขางตนสามารถเขยนเปนแผนผงไดดงน

DPU

Page 34: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

24

จากแผนผงอธบายไดวา ถามสงเราทตองการใหเกดการเรยนรมากระทบอนทรย อนทรยจะเลอกตอบสนองเองแบบเดาสมหรอลองผดลองถก (Trial and error) เปนR1, R2, R3 หรอ R อน ๆ จนกระทงไดผลทพอใจและเหมาะสมทสดของทงผใหเรยนและผเรยน การตอบสนองตาง ๆ ทไมเหมาะสมจะถกกาจดทงไปไมนามาแสดงการตอบสนองอก เหลอไวเพยงการตอบสนองทเหมาะสมคอกลายเปน S-R แลวทาใหเกดการเชอมโยงไปเรอย ๆ ระหวาง S กบ R นน

เพอสนบสนนหลกการเ รยนรดงกลาว ธอรนไดคไดสรางสถานการณ ขนในหองทดลอง เพอทดลองใหแมวเรยนร การเปดประตกรงของหบกลหรอกรงปรศนาออกมากนอาหาร ดวยการกดคานเปดประต ซงจากผลการทดลองพบวา

1. ในระยะแรกของการทดลอง แมวจะแสดงพฤตกรรมเดาสมเพอจะออกมาจากกรงมากนอาหารใหได

2. ความสาเรจในครงแรก เกดขนโดยบงเอญ โดยทเทาของแมวบงเอญไปแตะเขาทคานทาใหประตเปดออก แมวจะวงออกไปทางประตเพอกนอาหาร

3. พบวายงทดลองซ ามากเทาใดพฤตกรรมเดาสมของแมวจะลดลง จนในทสดแมวเกดการเรยนรความสมพนธระหวางคานกบประตกรงได

4. เมอทาการทดลองซ าอกตอไปเรอย ๆ แมวเรมเกดการเรยนรโดยการลองถกลองผดและรจกทจะเลอกวธทสะดวกและสนทสดในการแกปญหา โดยทงการกระทาอน ๆ ทไมสะดวกและไมเหมาะสมเสย

5. หลงจากการทดลองครบ 100 ครง ทงระยะเวลานานประมาณ 1 สปดาหแลวทดสอบ โดยจบแมวตวนนมาทาใหหวแลวจบใสกรงปรศนาใหม แมวจะใชองเทากดคานออกมากนอาหารทางประตทเปดออกไดทนท

ดงนน จากการทดลองจงสรปไดวา แมวเรยนรวธการเปดประตโดยการกดคานไดดวยตนเองจากการเดาสม หรอแบบลองถกลองผด จนไดวธทถกตองทสด และพบวายงใชจานวนครงการทดลองมากขนเทาใด ระยะเวลาทใชในการแกปญหาคอเปดประตกรงออกมาไดยงนอยลงเทานน และจากผลการทดลองดงกลาว สามารถสรปเปนกฎการเรยนร (ทศนา แขมมณ, 2548, น.51) ไดดงน

DPU

Page 35: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

25 - กฎการเรยนรธอรนไดค 1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดด ถาผเรยนมความ

พรอมทงทางรางกายและจตใจ 2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การฝกหดหรอกระทาบอย ๆ ดวยความเขาใจ

จะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระทาซาบอย ๆ การเรยนรนนจะไมคงทนถาวร และในทสดอาจลมได

3. กฎแหงการใช (Law of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมงคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการนาไปใชบอย ๆ หากไมมการนาไปใชอาจมการลมเกดขนได

4. กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยสาคญในการเรยนร

- การประยกตใชในดานการเรยนการสอน 1. การเปดโอกาสใหผเรยนไดลองผดลองถกดวยตนเองบาง จะเปนการชวยใหผเรยน

เกดการเรยนรในการแกไขปญหา โดยสามารถจดจาผลจากการเรยนรไดด รวมท งเกดความภาคภมใจในการทาสงตาง ๆ ดวยตนเอง

2. การสารวจความพรอมหรอการสรางความพรอมทางการเรยนใหแกผเรยนเปนสงจาเปนทตองดาเนนการกอนการเรยนเสมอ

3. หากตองการใหผเรยนเกดทกษะในเรองใดแลว ตองใหผเรยนมความรและความเขาใจในเรองนน ๆ อยางถองแท และใหผเรยนฝกฝนอยางตอเนองและสมาเสมอ

4. เมอผเรยนเกดการเรยนรแลว ควรใหผเรยนฝกนาการเรยนรนนไปใช 5. การใหผเรยนไดรบผลทนาพงพอใจ จะชวยใหการเรยนการสอนประสบความสาเรจ

2.4 ชดกจกรรม 2.4.1 ความหมายของชดกจกรรมการเรยนร

อษา รตนบปผา (2547, น.16) ไดสรปไววา ชดกจกรรมการเรยนร จะชวยสงเสรมใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรดวยตวเอง ตามจดประสงคอยางมประสทธภาพ โดยยดผเรยนเปนศนยกลาง ผเรยนจะมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามความสามารถของแตละบคคลนอกจากนแลวยงทราบผลการปฏบตกจกรรมนนอยางรวดเรว ทาใหไมเกดความเบอหนาย

DPU

Page 36: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

26

หรอเกดความทอแทในการเรยน เพราะผเรยนสามารถกลบไปศกษาเรองทตนเองยงไมเขาใจใหม โดยไมตองกงวลวาจะทาใหเพอนเสยเวลาคอย หรอตามเพอนไมทน

ศรนภา อฐสวรรณศลป (2548, น. 27) ชดกจกรรมหมายถง สอการสอนทครสรางขนประกอบดวยสอ วสด อปกรณหลายชนดประกอบเขากนเปนชด เพอใหเกดความสะดวกตอการใชในการเรยนการสอน และทาใหการเรยนการสอนบรรลผลตามเปาหมายของการเรยนร ทงดานความร ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และเจตคตตอวทยาศาสตร

นลน อนดคา (2551, น.13) กลาววา ชดกจกรรมคอ การนาสอการสอนหลายอยางมาประสมกนเพอถายทอดเนอหาวชา ใหแกผเรยนเกดการเรยนรอยางรวดเรว บรรลวตถประสงคในการเรยนการสอนทตงไว โดยใหผเรยนใชเรยนดวยตนเอง หรอทงผเรยนและผสอนใชรวมกน เพอทาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

จากทกลาวมาแลวพอสรปไดวา ชดกจกรรม หมายถง สอประสมทครผสอนสรางขนโดยมการวางแผนการผลตอยางเปนระบบ เพอนามาใชในกจกรรมการเรยนการสอน ทเนนใหนกเรยนสามารถศกษา และปฏบตกจกรรมฝกทกษะไดดวยตนเอง โดยใหสอดคลองกบเนอหาวชาตามจดประสงคการเรยนร

2.4.2 ประเภทของชดกจกรรม จากการศกษาประเภทของชดกจกรรมการเรยนรไดมผแบงประเภทของชดกจกรรมไว

ตางกนไดดงน (บญเกอ ควรหาเวช, 2545, น. 94 – 95 ; อางถงใน ศรนภา อฐสวรรณศลป, 2548, น.

27)ไดแบงประเภทของชดกจกรรมไว 3 ประเภท ดงน 1. ชดกจกรรมสาหรบประกอบการบรรยาย สาหรบคร ใชเปนตวกาหนดกจกรรมและ

สอการเรยน ใหครใชประกอบการบรรยาย เพอเปลยนบทบาทการพดของครใหลดนอยลง และเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกจกรรมมากขน ชดกจกรรมน จะมเนอหาหนวยเดยวใชกบนกเรยนทงชน

2. ชดกจกรรมสาหรบกจกรรมแบบกลม ชดกจกรรมนมงเนนทตวผเรยนไดประกอบกจกรรมรวมกน ชดกจกรรมน จะประกอบดวยชดกจกรรมยอยทมจานวนเทากบศนยกจกรรมนนผเรยนอาจจะตองการความชวยเหลอจากครเพยงเลกนอยในระยะเรมเทานน ในขณะทากจกรรมหากมปญหาผเรยนสามารถซกถามครไดเสมอ

3. ชดกจกรรมเปนรายบคคล เปนชดกจกรรมทจดระบบขนตอนเพอใหผเรยนใชเรยนดวยตนเองตามลาดบขนความสามารถของแตละบคคล เมอจบแลวจะทาการทดสอบประเมนความกาวหนา และศกษาชดอนตอไปตามลาดบเมอมปญหา จะปรกษากนไดระหวางผเรยน และผสอนพรอมทจะใหความชวยเหลอทนทในฐานะผประสานงานหรอผชแนะแนวทาง

DPU

Page 37: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

27 (กระทรวงศกษาธการ, 2545, น. 142) กลาวถงประเภทของชดกจกรรมการเรยนรวา

แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1. ชดกจกรรมการเรยนร เปนชดกจกรรมการเรยนรสาหรบครทกาหนดกจกรรมและ

สอการสอนใหครไดใชประกอบการสอนแบบบรรยาย โดยมหวขอเนอหาทจะบรรยาย และกจกรรมทจดไวตามลาดบขนตอน สอทใชอาจเปนสไลดประกอบเสยงบรรยายในแถบเสยง แผนภม ภาพยนตรและกจกรรมกลม

2. ชดกจกรรมการเรยนรสาหรบกจกรรมกลม มงใหนกเรยนไดทากจกรรมรวมกน ซงอาจจดการเรยนการสอนเปนศนยการเรยน โดยวางเคาโครงเรอง จดประเดนเนอหาหนวยความรทเปนอสระจากกน สามารถเรยนรจบในหนวยความรแตละเรองทมสดสวนเนอหาใกลเคยงกน อาจจดหนวยความรใหไดประมาณ 3 – 5 เรอง ตามสดสวนของการแบงประเดนเนอหาแตละเรอง และเวลาทใชศกษาในแตละศนย กจกรรมในศนยจดในรปแบบเรยนเปนรายบคคล หรอเรยนรวมกนเปนกลม มสอการเรยน บทเรยน แบบฝกครบตามจานวนนกเรยนในแตละศนย

3. ชดกจกรรมการเรยนรรายบคคล เปนชดกจกรรมการเรยนรสาหรบนกเรยน เพอใหเรยนรดวยตนเองตามลาดบนน ความสามารถของแตละคนเมอเรยนจบแลว จะทดสอบประเมนผลความกาวหนาแลวจงศกษาชดอน ๆ ตอไปตามลาดบ ถามปญหานกเรยนสามารถปรกษากนได โดยผสอนพรอมทจะชวยเหลอแนะนา ชดกจกรรมการเรยนรแบบน จดขนเพอสงเสรมศกยภาพการเรยนรของแตละบคคล ใหพฒนาการเรยนรของตนเองไปไดถงขดสดของความสามารถเปนรายบคคล

จากแนวคดดงทกลาวมาสรปไดวา การแบงประเภทของชดกจกรรมการเรยนรนน แบงตามลกษณะของผใช โดยชดกจกรรมการเรยนร ชวยตอบสนองความตองการ และความสามารถของนกเรยนแตละบคคลทแตกตางกน เพอใหนกเรยนบรรลวตถประสงคตามเปาหมายทกาหนดไวชดกจกรรมการเรยนรแตละประเภทจะมคาแนะนาวธการใช และการทากจกรรมตาง ๆ เปนไปอยางมระบบ มขนตอนจากงายไปสยาก ทาใหนกเรยนประสบความสาเรจไดดวยตนเอง และเปนไปในแนวเดยวกน ทงนเพราะชดกจกรรมการเรยนรไดมการกาหนดวตถประสงค เชงพฤตกรรมทแนนอน และชดเจนในการทจะใหนกเรยนทากจกรรม และแสดงพฤตกรรมเปนไปตามเปาหมายทตองการจะประเมน

2.4.3 องคประกอบของชดกจกรรมการเรยนร ในการสรางชดกจกรรมการเรยนรเพอนาไปใชประกอบการเรยนการสอนนน ผสราง

จาเปนตองศกษาองคประกอบของชดกจกรรมวา มองคประกอบใดบาง เพอจะไดกาหนด

DPU

Page 38: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

28

องคประกอบของชดกจกรรมทตองการสรางขน ซงไดมนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงองคประกอบของชดกจกรรมการเรยนรไวตางๆ กนดงน

ฮสตน และคนอนๆ (Houston ; et al. 1972: p. 10 – 15) ไดกลาวถงองคประกอบของชดการเรยนไว ดงน

1. คาชแจง (Prospectus) ในสวนนจะอธบายถงความสาคญของจดมงหมายขอบขายชดการเรยนการสอน สงทผเรยนจะตองมความรกอนเรยนและขอบขายของกระบวนการทงหมดในชดการเรยน

2. จดมงหมาย (Objectives) คอ ขอความทแจมชด ไมกากวมทกาหนดวาผเรยนจะประสบความสาเรจอะไรหลงจากเรยนแลว

3. การประเมนผลเบองตน (Pre-assessment) มจดประสงค 2 ประการ คอ เพอทราบวา ผเรยนอยในขนการเรยนจากชดการเรยนการสอนนน และเพอดวาเขาไดสมฤทธผลตามจดประสงคเพยงใด การประเมนเบองตนน อาจจะอยในรปของการทดสอบแบบขอเขยน ปากเปลา การทางาน ปฏกรยาตอบสนองตอคาถามงายๆ เพอใหรถงความตองการและความสนใจ

4. การกาหนดกจกรรม (Enabling Activities) คอ การกาหนดแนวทางและวธการ 5. การประเมนขนสดทาย (Post- assessment) เปนขอทดสอบเพอวดผลการเรยน

หลงจากทเรยนแลว 2.4.4 ขนตอนในการสรางชดกจกรรมการเรยนร

นกการศกษาหลายทาน ไดเสนอขนตอนการในการสรางชดกจกรรมการเรยนร เพอยดเปนหลกในการสรางวา จะตองดาเนนการอยางไรไว ดงน

(สวทย มลคา และอรทย มลคา, 2550, น. 53 – 55) กลาววา ขนตอนในการผลตชดกจกรรมการเรยนรม 11 ขนตอน ดงน

1. กาหนดเรองเพอทาชดกจกรรมการเรยนร อาจกาหนดตามเรองในหลกสตรหรอกาหนดเรองใหมขนมากได การจดแบงเรองยอยจะขนอยกบลกษณะของเนอหา และลกษณะการใชชดกจกรรมการเรยนรนนๆ การแบงเนอเรองเพอทาชดกจกรรมการเรยนรในแตละระดบยอมไมเหมอนกน

2. กาหนดหมวดหมเนอหา และประสบการณ อาจกาหนดเปนหมวดวชา หรอบรณาการแบบสหวทยาการไดตามความเหมาะสม

3. จดเปนหนวยการสอน จะแบงเปนกหนวย หนวยหนง จะใชเวลานานเทาใดนนควรพจารณาใหเหมาะสมกบวย และระดบชนนกเรยน

DPU

Page 39: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

29 4. กาหนดหวเรอง จดแบงหนวยการสอนเปนหวขอยอย ๆ เพอสะดวกแกการเรยนร

แตละหนวยควรประกอบดวยหวขอยอย ๆ หรอประสบการณในการเรยนรประมาณ 4 – 6 ขอ 5. กาหนดความคดรวบยอดหรอหลกการ ตองกาหนดใหชดเจนวาจะใหนกเรยนเกด

ความคดรวบยอดหรอสามารถสรปหลกการ แนวคดอะไร ถาผสอนเองยงไมชดเจนวา จะใหนกเรยนเกดการเรยนรอะไรบาง การกาหนดกรอบความคด หรอหลกการกจะไมชดเจน ซงจะรวมไปถงการจดกจกรรม เนอหาสาระ สอ และสวนประกอบอน ๆ กจะไมชดเจนตามไปดวย

6. กาหนดจดประสงคการสอน หมายถง จดประสงคทวไป และจดประสงคเชงพฤตกรรม รวมทงการกาหนดเกณฑการตดสนผลสมฤทธการเรยนรไวใหชดเจน

7. กาหนดกจกรรมการเรยน ตองกาหนดใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมซงจะเปนแนวทางในการเลอก และผลตสอการสอน กจกรรมการเรยน หมายถง กจกรรมทกอยาง ทนกเรยนปฏบต เชน การอาน การทากจกรรมตามบตรคาสง การเขยนภาพ การทดลอง การตอบ คาถาม การเลนเกม การแสดงความคดเหน การทดสอบ เปนตน

8. กาหนดแบบประเมนผล ตองออกแบบประเมนผลใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม โดยใชการสอบแบบองเกณฑ (การวดผลทยดเกณฑ หรอเงอนไขทกาหนดไวในวตถประสงค โดยไมมการนาไปเปรยบเทยบกบคนอน) เพอใหผสอนทราบวาหลงจากผานกจกรรมการเรยนรมาเรยบรอยแลว นกเรยนไดเปลยนพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด

9. เลอก และผลตสอการสอน วสด อปกรณ และวธการทผสอนใชถอเปนสอการสอนทงสน เมอผลตสอการสอนในแตละหวเรองเรยบรอยแลว ควรจดสอการสอนเหลานนแยกออกเปนหมวดหมในกลองหรอแฟมทเตรยมไว กอนนาไปหาประสทธภาพเพอหาความตรงความเทยงกอนนาไปใช เราเรยกสอการสอนแบบนวา ชดกจกรรมการเรยนร

10. สรางขอทดสอบกอนและหลงเรยนพรอมทงเฉลย การสรางขอสอบเพอทดสอบกอนและหลงเรยน ควรสรางใหครอบคลมเนอหา และกจกรรมทกาหนดใหเกดการเรยนร โดยพจารณาจากจดประสงคการเรยนรเปนสาคญ ขอสอบไมควรมากเกนไปแตควรเนนกรอบความรสาคญในประเดนหลกมากกวารายละเอยดปลกยอย หรอถามเพอความจาเพยงอยางเดยว และเมอสรางเสรจแลวควรทาเฉลยไวใหพรอม กอนสงไปหาประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนร

11. หาประสทธภาพของชดกจกรรมการเรยนร เมอสรางชดกจกรรมการเรยนรเสรจเรยบรอยแลว ตองนาชดกจกรรมการเรยนรนน ๆ ไปทดสอบโดยวธการตาง ๆ กอนนาไปใชจรง เชน ทดลองใชเพอปรบปรงแกไข ใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง ความครอบคลม และความตรงของเนอหา เปนตน

DPU

Page 40: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

30

2.5 หลกการสอนดนตรสากลและโสตทกษะ 2.5.1 หลกการสอนตามแนวคดของ โคดาย

โคไดวางปรชญาการเรยนการสอนดนตร ซงใชเปนแนวทางพนฐานในการจดการสอนดงน

1. ความสามารถทางดนตรไดแก การอาน การเขยน และการคด เปนสทธ ของมนษยชาต

2. การเรมตนการเรยนรทางดนตร ควรเรมตนดวยเครองดนตรธรรมชาต ททกคนมอย ประจาตว คอ เสยงรอง ซงจะทาใหดนตรซาบซงเขาไปอยในจตใจเปนสวนหนงของชวต ทแทจรง

3. การเรยนรทางดนตรทจะทาใหเกด การรบรทางดนตรโดยสมบรณควรเรมเรยนตงแตเดกๆ ในระดบประถมศกษา หรอในระดบอนบาลศกษา

4. ใน ทานอง เดยวกบการเรยนรภาษาซงมภาษาแมเปนภาษาหลก วรรณคด ดนตรทควรนามาใชในการเรมตน ควรเปนดนตรพนบาน ซงจดเปนภาษาแมทางดนตร

5. วรรณคดดนตรทควร นามาใช ไมวาจะเปนดนตรพนบานหรอดนตรประเภทอนๆ ควรเปนดนตรทมคณคาเพยงพอ

จากปรชญาการสอนดนตรทโคไดไดกลาวไว สามารถนามากาหนดเปนจดมงหมายในการสอนดนตรไดดงน

1. พฒนาความสามารถทางดนตรทมอยในตวผเรยนแตละคนใหสมบรณเตมท 2. มความรความเขาใจในดนตร โดยสามารถอาน เขยน และสรางสรรค ดนตรไดอยาง

คลองแคลวตามหลกทฤษฎดนตร 3. ถายทอดวรรณคดพนบานของผเรยนใหผเรยนไดรจก ซงเปนวฒนธรรมทาง ดนตร

ท ควรภมใจ 4. มความรความเขาใจกบวรรณคดดนตรอนๆ ทมคณคาควรแกการศกษาในลกษณะ

ของ การฟง การแสดง การวเคราะหเพอใหผเรยนเกดความรก และความซาบซงใน ดนตร (ณรทธ สทธจตต, 2543, น. 111 - 112, อางองจาก Kodaly, 1974)

วธการสอนของโคดาย โคดายไดใหความสาคญกบผเรยนซงเปนหลกเดยวกบจตวทยาของเดก คอ การเรยน

การสอนดนตรควรมระดบความยากงายเหมาะสมกบพฒนาการของเดก ควรนาเสนอสงงายๆ กอนนาเสนอสงทยาก เนนการจดระบบขนตอนของสาระดนตรโดยคานงถงความยากงาย (ธวชชย นาควงษ, 2543, น. 3-17)

DPU

Page 41: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

จงมงสงเสรมอานโนตตลอ

1ภาษาละตน คโด ในบนไดเรยกชอตวโนกบระบบ ซอ

2เรองระดบเสเรยนร โดยโสญญาณมอแ

ภาพท 2 แส

ผเรยนในระยฝกใหผเรยนฝกใหผเรยนใจ เปนระยะสามารถรอง

หลกการของโมทงการรองแอดจนเปนพน1. โทนค ซอคอ โด เร ม ฟดเสยงเมเจอรนตโดยใชอกอล-ฟา 2. สญญาณสยงเปนรปธรโคดายดดแปแทนระดบเสย

สดงสญญาณม การรอง โคดยะตอมา การรรบรเกยวกบเได ยนเสยงทๆ สลบกนไปไดดวย นอกจ

โคดายเนนกาและการอานโนฐานในการฝอล-ฟา (Sol –ฟา ซอล ลา ท ร และ ลา ในษรโรมน คอ

มอ (Hand Siรรมมากขน ทปลงมาจากสญยงตางๆดงน

มอทใชสอนค

ายเนนการรอรองรวมไปถงเรองระดบเสยทานองในควาปตามสญญาณจากนยงเนนใ

ารรองเปนหลนต ซงโคดายกทกษะอนๆ– Fa teachin (do re mi fa บนไดเสยงไ A B C D E

ignal) ใชสอนทาใหผเรยนญญาณมอขอ

ควบคไปกบก

องเปนหลก กงทกษะการอายง และจงหวามคด คอการใณ ทผสอนกาหใหจดจาเกยว

ก ซงรวมไปถยนาสงตางๆตทางดนตรตอng) ไดแกการso la ti) ในกาไมเนอร เคลอ F G แทนเสย

นควบคไปกบรระดบเสยงไอง จอรน เดอ

ารอานโนตข

การเลนเครอานโนตดวย ใวะของทานองใหผเรยนรองหนด ทาใหรบวกบระดบเสย

ถงการอานโนตอไปนมาชวไป รใชระบบเรยารรองและอาอนทไปตามบยง ลา ท โด เร

บการอานโนตไดงาย เปนไอรเวน คดขน

องโคดาย

งดนตรเปนกนกระบวนกางโดยสมาเสมงเพลงและใหบรเกยวกบเสยงและบทเพล

นตดวย วธสอยในการสอน

ยกชอตวโนตซานโดยใหตวโบนไดเสยงตร ม ฟา ซอล

ต ซงชวยใหกปตามหลกพนมา โดยลกษ

กจกรรมทจดารรองนโคไดมอ วธการหนหหยดรองแตใสยงทงในความลงทเรยนไปด

31

อนโคดายน รองและ

ซงมาจากโทนค คอ างๆ และ ควบคไป

การเรยนรพฒนาการษณะของ

ใหกบดเนน การง คอ การใหรองในมคด และดวยเสมอ

DPU

Page 42: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

32

เชน ครอาจจะทาสญญาณมอในวรรคตอนของเพลงใดเพลงหนงทเรยนไป และใหผเรยนตอบวาเพลงอะไร หรออาจจะตบจงหวะของทานองเพลงหนง และใหผเรยนตอบวาเปนจงหวะของทานองเพลงอะไร หรออาจ จะฮมทานองเพลงตอนใดตอนหนงของเพลงหนง และใหผเรยนตอบชอเพลง

2.5.2 ทฤษฎการสอนดนตร Solfege ชชวาล อรรถกจโกศล (2009) กลาววา Solfege “ซอลเฟจ” ตามศพทหมายถง ระบบ

การออกเสยงหรอการรองเปนชอโนตวา "โด เร ม..." หรอทเรยกวา “Sol-fa System” นอกจากนน “ซอลเฟจ” ยงหมายถง “วชาทฤษฎดนตรภาคปฏบต” (Practical Theory) โดยเปนการเรยนการสอนทฤษฎดนตรททาใหผเรยนสามารถเชอมโยงสญลกษณทางดนตรกบเสยงทแทจรงเขาดวยกนได โดยเนนทการอานและรองโนตตางๆ การเรยนทฤษฎดนตรบนกระดานหรอในกระดาษเพยงอยางเดยวไมสามารถทาใหผเรยนเขาถง “เสยง” ทแทจรงได ผเรยนยอมไมเขาใจวา “เสยง” กบ “สญลกษณ” หรอ “ชอ” ตางๆ มความสมพนธกนอยางไรเชนไมเขาใจวา โนตเขบต 1 ชน ตางกบโนตเขบด 2 หรอ 3 ชนอยางไรหรอ ไมเขาใจวาขนค 3 เมเจอรตางกบขนค 3 ไมเนอรอยางไร เปนตน การเรยนวา “โนตเขบต 2 ชน 2 ตว มคาเทากบโนตเขบต 1 ชน 1 ตว” หรอการเรยนวา “ขนค 3 เมเจอร เปนขนคทกวางกวา ขนค 3 ไมเนอร อยครงเสยง (Semi-tone)” เหลานเปนตน ยอมไมสามารถทาใหผเรยนเขาใจได เขาทานอง “รจกชอแตไมรจกตว” ความจรงคอ การเรยนทฤษฎดนตรตองไมใชแคการฟงคาอธบายเพยงอยางเดยว แตผเรยนตองไดยนเสยงจรง แลวใชปากรองเสยงทานองนนออกมา หรอใชเครองดนตรเลนเสยงทานองนน เพอใหผเรยนนนเกดการจดจาในสงทไดเรยนทาง ความคด การไดยน และการปฏบต

2.5.3 ความหมายของการสอนโสตทกษะ การสอนโสตทกษะ คอ การฝกความสามารถทางดานการฟงในเรองคณสมบตของเสยง

ไมวาจะเปนเรองจงหวะ อตราจงหวะ ทานอง เสยงประสาน ขนคเสยง รปแบบทางดนตร สสนและลกษณะของเสยงเพอพฒนาผเรยนใหมความสามารถทางดานการฟงและการไดยนทด และมพฒนาการทางดานทกษะทางดนตรดานอนๆ ดขนดวย แตจาเปนตองมการปฏบตอยางตอเนอง(จฑารตน มณวลย, 2551)

พจนานกรมของ “The Harvard Concise Dictionary of Music and Musicians” (Randel, 1996) ไดใหความหมายของการสอนโสตทกษะไววา การสอนโสตทกษะคอการฝกใหมความเขาใจในความเปนดนตรใหดขน รวมถงมความชานาญ และมความสามารถในการฟงทด ในองคประกอบของดนตรไดแก ขนคเสยง เสยงประสาน จงหวะ อตราจงหวะ และรวมไปถงความชานาญในการรองเพลง และการฝกเขยนโนตทเรยกวา Dictation

DPU

Page 43: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

33 การสอนโสตทกษะเบองตน คอ การมงพฒนาความสามารถในการไดยน และการตอบ

ไดถงคณลกษณะของเสยงในดานตางๆไดแก จงหวะ ทานอง รวมทงเสยงระดบตางๆ เสยงลกษณะตางๆ และความดงเบา เสยงประสาน เชน ชนดและลกษณะตางๆของขนเสยง ชนดและลกษณะของ คอรด (ธวชชย นาควงษ, 2543)

จากความหมายของการสอนโสตทกษะดงทกลาวมาขางตน ผวจยสรปไดวา การสอนโสตทกษะ คอ กระบวนการฝกความสามารถทางดานการฟงทดขององคประกอบในดนตร ซงไดแก ทานอง ระดบเสยง ลกษณะเสยง ขนคเสยง ชนดและลกษณะของคอรด เสยงประสาน จงหวะ อตราจงหวะ ความสามารถในการรองเพลงและการเขยนโนตใหถกตองตามเสยงโนตทไดยน เพอพฒนาใหผเรยนใหมความสามารถในดานโสตทกษะทดขน

2.5.4 ความสาคญของการฝกโสตทกษะ การฟงเปนทกษะเบองตนของการเรยนดนตร เนองจากการฟงทาใหผเรยนเกดความ

เขาใจในดนตร ซงเปนจดเรมตนททาใหผเรยนมพฒนาการทางดนตรดานอนๆ ตอไปดวย (Gordon, 1989, McPherson, 1995, Schleuter, 1984, ณรทธ สทธจตต, 2534)

Edwin E. Gordon เปนนกวจย อาจารย ผเขยน และวทยากร ดานดนตรศกษา ทมชอเสยงผลงานไดรบการตพมพและนาเสนออยางกวางขวาง ผลงานสาคญไดแก การศกษาดานความถนดทางดนตร (Music Aptitudes) การรบรทางดนตร (Audiation) ทฤษฎการเรยนรทางดนตร (Music Learning Theory) รปแบบเสยงและจงหวะ (Tonal and Rhythm Patterns) พฒนาการทางดนตรของเดกทารกและเดกเลก (Music Development in Infants and very young children) แบบทดสอบความถนดทางดนตร (Music Aptitude Test) ของเขาไดรบการยอมรบเปนหนงในสามแบบทดสอบความถนดทางดนตรทไดรบความนยมในระดบโลก (นศาชล บงคม, 2553, น.7 )

วธการฝกโสตทกษะของกอรดอนนนเนอหาจะเปนลาดบขนตอน ทงในเรองของเสยง และจงหวะ กอรดอนใชระบบโดเคลอนท (Movable do) โดยใหความสาคญในการฝกฟงขนคเสยงและบนไดสยงทหลากหลาย ไดแก เมเจอร ฮารโมนกไมเนอร และโหมดหลกไดแก โดเรยน ฟรเจยน ลเดยน มกโซลเดยน เอโอเลยน และโลเครยน เพอพฒนาการไดยนเสยงภายในตนเองของนกเรยนได

จะเหนไดวาการฝกโสตทกษะทางดนตรนนเปนทกษะเบองตนทจาเปนในการเรยนดนตร และการฝกโสตทกษะนนมหลายดานดวยกนไดแก ดานทานอง ระดบเสยง ลกษณะเสยง ขนคเสยงและจงหวะ ในการทาวจยครงนผวจยมงทจะพฒนาชดกจกรรมโสตทกษะในดานของบนไดเสยงโนต C เมเจอรสเกลเพยงอยางเดยวเพอเปนพนฐานทสาคญเบองตนของผเรยนในการเรยนดนตร

DPU

Page 44: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

34

2.5.5 การรบรดานระดบเสยง Absolute Pitch ความหมายของ Absolute Pitch หมายถง ความสามารถในการรบรระดบเสยงของโนต

ในบนไดเสยงของดนตรตะวนตก โดยไมตองมการใหเสยงโนตอางองมากอน สามารถแยกแยะระดบเสยงทไดยนทง เสยงของโนตในดนตรตะวนตก หรอเสยงอนๆทสามารถวดความถออกมาไดตรงกบระดบเสยงของโนตในบนไดเสยงของดนตรตะวนตกได (Zatorre, 2003) ความจา ระยะยาว และ การระบชอโนต ผทม AP มความสามารถในการจา ไดในระยะยาว และระบชอโนตได (Levitin, 1994, Levitin & Rogers, 2005) ถงแมวาคนโดยทวไปมความสามารถในการจาแตไมใชทกคนทม AP ความสามารถทาง AP อาจหายไป หากไมไดรบการพฒนาความสามารถในการจา ระดบเสยงของโนตในการเรยนดนตรชวงวยเดก ซงอาจเปนเหตผลทวา ทาไม AP ถงไมไดมกนทกคน ความสามารถทาง AP มในหลายระดบ แบงกวางๆ ไดเปน 2 ประเภทคอ “Passive AP” และ “Active AP”ความสามารถ “Passive AP” เปนความสามารถในการบอกชอของโนตทไดยนไดทนท โดยไมตองมการใหเสยงโนตอางองมากอน และ “Active AP” เปนความสามารถในการรองระดบเสยงของโนตทตองการไดทนท โดยไมตองมการใหเสยงโนตอางองมากอนเชนกน (Bischoff, 1999)

ความสามารถทาง AP นอกจากรบรดานระดบเสยงแลว ยงครอบคลมไปถงการรบรดานนาเสยงของเครองดนตร (timbre) ความสามารถทาง AP จงแบงระดบความสามารถในการรบรตามเครองดนตรดวย นกดนตรบางคนม AP เฉพาะเครองดนตรเอกของตวเอง หรอเครองดนตรทเลนเปนเครองแรก (Ward and Burns, 1982) เรยกวา“Absolute Instrument” นกดนตรบางคนรบรไดเฉพาะเปยโน เปน “Absolute Piano” หรอบางคนรบรเฉพาะคยสขาวในเปยโนไมสามารถรบรและบอกระดบเสยงในคยดา ได เรยก“Partial AP” หรอ “White key notes AP” สาหรบคนทสามารถรองเพลง “ปอป” ไดตรงระดบเสยงทกครงทรอง เรยกวา “Implicit AP”ในการฝกโสตทกษะ เปนการฝกทครอบคลมทง เรองของระดบเสยง และเรองของจงหวะ โดยในการฝกดานระดบเสยงนน ฝกตงแตการฟงระดบเสยงของโนตเชนฟงขน ค คอรด บนไดเสยง การยายบนไดเสยงเปนตน ซงจากกระบวนการเรยนและการฝกฝนการฟงน นกดนตรบางคนอาจพฒนาระดบการฟง และรบรระดบเสยงไปไดจนถงระดบทเรยกวา Absolute Pitch (AP) คอสามารถฟงและแยกแยะระดบเสยงไดวาระดบเสยงทไดยนนนเปนระดบเสยงของโนตใดไดทนท โดยทไมตองมการใหเสยงโนตอนๆ เพอใชอางองมากอน ซง พบเปนสวนนอย สวนใหญจะมความสามารถทเรยกวา Relative Pitch (RP) คอ ฟงแลวแยกแยะระดบเสยงของโนตได แตตองมการใหเสยงโนตอนใชอางองมากอน (Bischoff, 1999)

DPU

Page 45: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

35 ความสามารถในการรบรระดบเสยงทง แบบ AP และ RP นนมกระบวนการรบรท

แตกตางกน คอ ผทมการรบรแบบ AP เมอไดยนเพลง จะสามารถรบรระดบเสยงไดทนท และจดจาระดบเสยงนนในรปแบบของชอโนตจรงในบนไดเสยงจรงในขณะทผทมการรบรแบบ RP จะมการรบรแบบทเรยกวา Movable Do คอมความแมนยา ในระดบความถหางของเสยงในบนไดเสยง แตไมสามารถบอกระดบเสยงจรงของโนตทไดยนไดทนท โดยไมตองใหเสยงโนตอางอง 2.5.6 How well do we understand absolute pitch

การเรยนดนตรทเนนทกษะการฟงเปนหลกในวยเดก เปนปจจยหนงทสงผลตอการมความสามารถนโดยชวงอายทเรมตนเรยนดนตรทดทสดคอเรยนในชวงอาย 4-5 ขวบ (Miyazaki, 1988) อธบายถงผทมความสามารถทาง RP ทดเยยมนน จะมความแมนยา ในระยะหาง หรอความสมพนธของโนตในบนไดเสยงมาก ถงแมจะไมไดรบรเปนระดบเสยงโนตจรง แตสามารถบอกระดบเสยงของโนตในบนไดเสยงตางๆไดอยางแมนยาจากการเทยบระยะหางของโนตในบนไดเสยงได ในขณะทผทมความสามารถทางAP สามารถรบรระดบเสยงไดอยางถกตองตรงตามระดบเสยงจรง แตการบอกความสมพนธหรอระยะหางของโนตในบนไดเสยงจะไมแมนยา และรวดเรวเทาผทม Relative Pitch กระบวนการเรยนรและรบรดานระดบเสยงของผทมความสามารถทาง AP และ RP มตางกน การพฒนาความสามารถจงมาจากปจจยทแตกตางกนดวยปจจยดานอายมผลตอการพฒนาความสามารถทง AP และ RP จากงานวจยของ S. Baharloo, P. A.Johnston, S. K. Service, J. Gitschier, and N. B. Freimer รายงานวาการพฒนาความสามารถทาง Absolute Pitch ตองพฒนาในชวงอาย 4-9 ปเทานนหลงจากอาย 9 ปไปแลวความสามารถทาง AP จะพฒนาชาลง จนถงไมสามารถพฒนาได ในขณะทความสามารถทาง RP จะเรมพฒนาทชวงอาย 6 ขวบขนไป แตเมอฝกความสามารถทาง RPในชวงเวลานแลว จะยากทจะพฒนาความสามารถทาง AP ได เนองจากกระบวนการรบร และระบบการจา ของ AP และRP มความแตกตางกน(Miyazaki, 2004)

2.6 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจา 2.6.1 นยามความสามารถดานความจา

กลฟอรด (Guilford, 1956) กลาววา ความจาเปนความสามารถทจะเกบหนวยความรไว และสามารถระลกไดหรอนาหนวยความรนนออกมาใชไดในลกษณะ เดยวกนกบทเกบเขาไว ความสามารถดานความจาเปนความสามารถทจาเปนในกจกรรมทางสมองทกแขนง

เทอรสโตน (Thurstone, 1958) กลาววา สมรรถภาพสมองดานความจาเปนสมรรถภาพดานการระลกไดและจดจาเหตการณหรอเรองราวตาง ๆ ไดถกตองแมนยา

DPU

Page 46: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

36 อดมส (Adams, 1967, p.9) กลาววา ความจาเปนพฤตกรรมภายใน (Covert Behavior)

ซงเกดขนภายในจตเชนเดยวกบความรสก การรบร ความชอบ จนตนาการและพฤตกรรมทางสมองดานอน ๆ ของมนษย

ชวาล แพรตกล (2514) กลาววา คณลกษณะนกคอความสามารถของสมองในการบนทกเรองราวตาง ๆ รวมทงทมสตระลกจนสามารถถายทอดออกมาไดอยางถกตอง

อเนก เพยรอนกลบตร (2525) กลาววา ความจา หมายถง ความสามารถในการเกบรกษา บนทกเรองราวตาง ๆ ไวในสมองอยางถกตองรวดเรว และสามารถระลกไดโดยสามารถถายทอดสงทจาไดออกมา

อเนก เพยรอนกลบตร (2527) กลาววา ความจาเปนความสามารถทจะทรงไวซงสงทรบรไว แลวระลกออกมา อาจระลกออกมาในรปของรายละเอยด ภาพ ชอ สงของ วตถ ประโยค และแนวคด ฯลฯ ความจาม 2 ชนดใหญ ๆ คอ จาอยางมความหมายและจาอยางไมมความหมาย

ชาญวทย เทยมบญประเสรฐ (2528) กลาววา ความจาเปนสมรรถภาพในการจาเรองราวตาง ๆ เหตการณ ภาพ สญลกษณ รายละเอยด สงทมความหมายและสงทไรความหมายและสามารถระลกหรอถายทอดออกมาได

ไสว เลยมแกว (2528 ) กลาววา ความจา หมายถง ผลทคงอยในสมองหลงจากสงเราไดหายไปจากสนามสมผสแลว ผลทคงอยนจะอยในรปของรหสใด ๆ ทเปนผลจากการโยงสมพนธ

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2541) กลาววา ความจาเปนความสามารถในการระลกนกออกสงทไดเรยนร ไดมประสบการณ ไดรบรมาแลว ความจาเปนความสามารถพนฐานอยางหนงของมนษยซงจะขาดเสยมได ความคดทงหลายกมาจากการหาความสมพนธของความจานนเอง แบบทดสอบวดความจาจงใชวดความสามารถในการระลกนกออกวา สมองไดสงสมอะไรไว จากทเหน ๆ มาแลว และมอยมากนอยเพยงใดดวย

สรปไดวา ความจาเปนความสามารถของสมองในการบนทกเรองราว เหตการณ และสงของตาง ๆ ไดอยางถกตองแมนยา แลวสามารถระลกหรอถายทอดสงทจาออกมาไดอยางถกตอง 2.6.2 ทฤษฎเกยวกบความสามารถดานความจา

ในทางจตวทยา ไดมการกลาวถงทฤษฎเกยวกบการจาและการลมไวหลายทฤษฎแตทสาคญสรปไดม 4 ทฤษฎ คอ

ทฤษฎความจาสองกระบวนการ (Two - Process Theory of Memory) ทฤษฎนสรางขนโดย (Atkinson and Shiffrin, 1968) กลาวถงความจาระยะสนหรอความจาทนททนใดและความจาระยะยาววา ความจาระยะสนเปนความจาชวคราว สงใดกตามถาอยในความจาระยะสนจะตองไดรบการทบทวนอยตลอดเวลามฉะนนความจาสงนนจะสลายตวไปอยางรวดเรว ในการทบทวน

DPU

Page 47: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

37

นนเราจะไมสามารถทบทวนทกสงทเขามาอยในระบบความจาระยะสน ดงนนจานวนทเราจาไดในความจาระยะสนจงมจากด การทบทวนปองกนไมใหความจาสลายตวไปจากความจาระยะสน และถาสงใดอยในความจาระยะสนเปนระยะเวลายงนาน สงนนกมโอกาสฝงตวในความจาระยะยาว ถาเราจาสงใดไดในความจาระยะเวลายงนาน สงนนกมโอกาสฝงตวในความจาระยะยาว ถาเราจาสงใดไวในความจาระยะยาวสงนนกจะตดอยในความทรงจาตลอดไป (ชยพร วชชาวธ, 2520)

ทฤษฎการสลายตว (Decay Theory) เปนทฤษฎการลม กลาววา การลมเกดขนเพราะการละเลยในการทบทวน หรอไมนาสงทจะจาไวออกมาใชเปนประจา การละเลยจะทาใหความจาคอย ๆ สลายตวไปเองในทสด ทฤษฎการสลายตวนนาจะเปนจรงในความจาระยะสน เพราะในความจาระยะสนหากเรามไดจดจอหรอสนใจทบทวนในสงทตองการจะจาเพยงชวครสงนนจะหายไปจากความทรงจาทนท (Adams, 1967)

ทฤษฎการรบกวน (Interference Theory) เปนทฤษฎเกยวกบการลมทยอมรบกนในปจจบนทฤษฎหนง ทฤษฎนขดแยงกบทฤษฎการสลายตว โดยกลาววาเวลาเพยงอยางเดยวไมสามารถทาใหเกดการลมได แตสงทเกดในชวงดงกลาวจะเปนสงคอยรบกวนสงอน ๆ ในการจา การรบกวนนแยกออกเปน 2 แบบ คอ การตามรบกวน (Proactive Interference) หรอการรบกวนตามเวลา หมายถง สงเกา ๆ ทเคยประสบมาแลวหรอจาไดอยแลวมารบกวนสงทจะจาใหม ทาใหจาสงเราใหมไมคอยได อกแบบของการรบกวนกคอ การยอนรบกวน (Retroactive Interference) หรอการรบกวนยอนเวลา หมายถงการพยายามจาสงใหมทาใหลมสงเกาทจาไดมากอน (Adams, 1980) จงกลาวไดวา ทฤษฎการลมนเกดขนโดยความรใหมไปรบกวนความรเกา ทาใหลมความรเกาและความรเกากสามารถไปรบกวนความรใหมไดดวย

ทฤษฎการจดกระบวนการตามระดบความลก (Depth of Processing Theory) ทฤษฎนสรางขนโดย (Craik and Lockhart, 1972) ซงขดแยงกบความคดของ (Atkinson and Shiffrin ,1968) ทกลาววา ความจามโครงสรางและตวแปรสาคญของความจาในความจาระยะยาวกคอ ความยาวนานของเวลาททบทวนสงทจะจาในความจาระยะสน แตเครก และลอกฮารท มความคดวา ความจาไมมโครงสรางและความจาทเพมขนไมไดเกดขนเพราะมเวลาทบทวนในความจาระยะสนนาน แตเกดขนเพราะความซบซอนของการเขารหสทซบซอน หรอการโยงความสมพนธของสงทตองการจา ยอมอาศยเวลา แตเวลาดงกลาวไมใชเพอการทบทวน แตเพอการระลกหรอซบซอนของการกระทากบสารทเขาไป (การเขารหส) ถายงลก (ซบซอน) กจะยงจาไดมาก นนคอตองใชเวลามากดวย (ไสว เลยมแกว, 2528)

ในดานเชาวนปญญาและความถนดนน ทฤษฎความถนดดานความจายงไมมผใดกลาวไวโดยตรง แตจะรวมอยเปนองคประกอบหนงในทฤษฎตาง ๆ เชน

DPU

Page 48: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

38 1. ทฤษฎหลายองคประกอบ (Multiple Factor Theory) ของ Thurstone ซงวเคราะห

องคประกอบในป 1958 พบวา ความสามารถปฐมภมของสมอง (Primary Mental Ability) ของมนษยทเหนและสาคญมอย 7 ประการ คอ องคประกอบดานภาษา (Verbal Factor) องคประกอบดานความคลองแคลวในการใชคา (Word Fluency Factor) องคประกอบดานจานวน (Number Factor) องคประกอบดานมตสมพนธ (Space Factor) องคประกอบดานความจา (Memory Factor) องคประกอบดานการรบร (Perception Factor) และองคประกอบดานเหตผล (Relation Factor) สาหรบองคประกอบดานความจานนเปนความสามารถดานความทรงจาเรองราว และมสตระลกรจนสามารถถายทอดได (องคณา สายยศ, 2527)

2. โครงสรางทางสมอง (The Structure of Intellect Theory) ของกลฟอรด (Guilford) เสนอวา โครงสรางทางสมองมองไดในลกษณะ 3 มต ผลของการคด หมายถง ผลของกระบวนการจดกระทาของความคดกบขอมลจากเนอหา นบองคประกอบรวมกนได 120 องคประกอบ (Guilford, 1971, p.61- 63) ตอมาไดพบวาในสวนของภาพ (Figural) แบงเปนสงทมองเหน (Visual) และสงทไดยน (Auditory) สวนทเปนความจา (Memory) นน แบงออกเปนการบนทกความจา (Memory Recording) และการเกบรกษาความจา (Memory Retention) นบองคประกอบรวมขนเปน 180 องคประกอบ (Guilford, 1988)

3. ทฤษฎความสามารถทางสมองสองระดบ (Two – Level Theory of Mental Ability) กลาววา ความสามารถทางสมองมอย 2 ระดบ ระดบท 1 (Level I) เปนความสามารถดานการเรยนรและจาอยางนกแกว นนคอ เปนความสามารถทจะสงสมหรอสะสมขอมลไวไดและพรอมทจะระลกออกได ระดบนไมไดรวมการแปลงรปหรอการกระทาทางสมองแตประการใด เปนวธการทไมใชความคดเลย ระดบท 2 เปนระดบทสมองสรางมโนภาพ เหตผล และแกปญหา (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2527)

ในการศกษาเกยวกบความจา บคคลมความจามากนอยเพยงใด มวธการทดสอบ 3 วธ ดงน

1. การจาได (Recognition) ในการวดความจาดวยวธนเราตองแสดงสงของหรอเหตการณ ซงเปนสงเราทเคยประสบมาแลวในอดตปะปนกบสงเราใหม ๆ ตอหนาผทดสอบ ผ ทดสอบจะเปรยบเทยบและอานความรสกของตนเองวาจาสงทปรากฏตรงหนาไดหรอไมเทานน เชน การชตวผราย เจาทกขจะตองเหนผรายมากอน แลวใหผรายปรากฏตวอกครงโดยรวมอยกบผอน วธเสนอสงเราและทดสอบ คอ

1.1 แบบจา - สอบ (Study - Test) เปนการเสนอสงเราโดยการอานหรอใหดทละคา โดยใชคาละ 4 - 5 วนาท แลวทดสอบความจาทนท

DPU

Page 49: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

39 1.2 แบบจาตอเนอง (Continuous Recognition Test) เปนการเสนอ สงเราทมทงสง

เกาและสงใหม ในการเสนอแตละครงผรบการทดลองจะตองตอบวาสงเราทเสนอนนเปนสงเราเกาหรอสงเราใหม

2. การระลก (Recall) การระลกตางจากการจาไดตรงทในการระลกนน ผระลกจะตองสรางเหตการณตาง ๆ จากการจา โดยไมมเหตการณหรอสงเราทไดจานนอย ตอหนา เชน การระลกหมายเลขโทรศพทของเพอนทรจก การทดสอบประเภทนม 3 วธคอ

2.1 การระลกเสร (Free Recall) เปนการระลกสงเราใด ๆ ทไดจากอนหรอหลงกได โดยไมตองเรยงตามลาดบ เชน การฝกใหลกเสอจาสงของทเหนแลวเขยนรายการตาง ๆ ทจาได โดยเขยนรายการใดกอนหรอหลงกได เพอสะดวกในการทดลองเราอาจใชคาแทนสงของโดยเสนอคาเหลานนใหดหรอฟงแลวเขยนตอบตามทระลกได

2.2 การระลกตามลาดบ (Serial Recall) เปนการระลกสงเราตามลาดบท ซงมทงการระลกตามลาดบจากหนาไปหลง (Initial Span) เชน การระลกหมายเลขโทรศพท ถาระลกลาดบตวเลขผด กจะผดถงปลายทางดวย และการระลกตามลาดบยอนหลง (Terminal Span) ไดแก การระลกจากเลข 10, 9, 8, 7, 6,..., 0 เปนตน

2.3 การระลกตามตวแนะ (Cued Recall) เปนการระลกสงเราในลกษณะของคสมพนธ คอจะกาหนดคสมพนธทประกอบดวยตวแนะหรอทเรยกวาตวเราและตวสนองมาใหจากอน เมอจะทดสอบกจะเสนอตวแนะใหผรบการทดลองระลกถงตวสนองออกมา

3. การเรยนซ า (Relearning) หมายถง การทาซ า ๆ หรอการเสนอสงเราซ า ๆ ในการเรยนร การเรยนแบบนมกใชวดดวยเวลาหรอจานวนครงทใชในการเรยนซาครงท 2 และทใชในการเรยนครงแรก แลวคดเปนเปอรเซนตของเวลา และจานวนครงทลดลง

ในการทดสอบความจาจะตองใหผทดสอบทกคนมประสบการณในการรบร ขอมลทวดใหเทากนกอน และพบวาความแตกตางระหวางบคคลสะทอนใหเหนความสามารถทแตกตางกนในดานความจา จากการวเคราะหของกองทพอากาศแหงสหรฐอเมรกา (The Army Air Forces)

พบวาความสามารถในการจาแสดงออกไดม 4 ประเภท คอ (เสาวณ คณาวฒนากล, 2517)

1. ชวงความจา (Memory Span Ability) เปนความสามารถทแสดงออกถงจานวนของสงทจาได ถาจาสงทกาหนดใหไดมาก เรยกวามชวงความจายาว ถาจาไดนอยกมชวงความจาสน ซงทดสอบไดโดยใหจาสงของ ตวเลข ตวอกษร คา สญลกษณ ฯลฯ

2. ความสามารถในการสรางความสมพนธในการจา (Association Memory Ability) เปนความสามารถในการสรางกฎเกณฑสาหรบตนเองทจะจาสงตาง ๆ ไดดขน จะทดสอบไดโดยใช

DPU

Page 50: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

40

คาโยงคหลายค เมอเสนอคาหนงแลวใหตอบคาคของคานน เชน นก – แมว ผใดทจดคาโยงคไดมาก แสดงวาผนนมความสามารถในการสรางความสมพนธในการจา

3. ความสามารถในการจาทางสายตา (Visual Memory Ability) เปนความสามารถทเกบรายละเอยดตาง ๆ จากการเหนไวไดมากนอยเพยงไร อาจทดสอบไดโดยใหดสงของ แลววาดภาพจากสงทเหน เพอตรวจสอบความคลาดเคลอนหรอความผดพลาดในการจา

4. ความสามารถในการจาทางดนตร (Musicial Memory Ability) เปนความสามารถในการเกบรายละเอยดของสงทไดยนไวได ซงทดสอบไดโดยทาเสยงตาง ๆ เลยนเสยงทกาหนดให หรอเลนดนตรตามเสยงดนตรทไดยน

จากเอกสารทกลาวมาขางตนสรปไดวา ความจาเปนกระบวนการทางานของสมองทตอเนองสมพนธกน และเกดขนอยางเปนระบบ ประกอบดวยการเขารหส การเกบรหส และการถอดรหส ความจาระยะสนเปนโครงสรางอยางหนงของความจาทเกดขนภายหลงการรบรซงเปนความจาชวคราว จะตองไดรบการทบทวนอยเสมอจงจะฝงตวเกบไวในความจาระยะยาวตอไป ความจาของคนเราไมคงทมแนวโนมเกดขนตามอาย ชนดของสงเรา วธการเสนอสงเรา และสภาพแวดลอมอน ๆ ชวงความจาสามารถเพมขนไดดวยการฝกฝน

2.7 แนวคดทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ 2.7.1 ความหมายของความพงพอใจ

Smith & Wakeley (1972) เปนความรสกของบคคลทมตองานททา อนบงถงระดบความพอใจในการทไดรบการ ตอบสนองทงทางรางกาย จตใจ และสภาพแวดลอม ของบคคลเหลานนวามมากนอยเพยงใด

Wolman (1973) กลาวถงความพงพอใจในการปฏบตงานวา สภาพ ความรสกของบคคลทมความสข ความอมใจ เมอตองการแรงจงใจหรอไดรบการตอบสนอง

Good (1973 ) คณภาพ สภาพหรอระดบความพงพอใจ ซงเปนผลจากความพงพอใจตางๆ และทศนคตของบคคลทมตอสงใดสงหนง

Kendler (1974 ) ความพรอมของแตละบคคลทจะแสดงพฤตกรรมตอบสนองตอสงเราใจสงคมหรอครอบครว การแสดงออกในลกษณะทพอใจเรยกวา เจตคตทางบวก การแสดงออกในลกษณะทตอตานไมพอใจเรยกวาเจตคตทางลบ เมอบคคลมเจตคตตอสงใดแลวกจะแสดงออกดวยพฤตกรรมอยางใดอยางหนง

DPU

Page 51: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

41 D’Elia (1979) เปนความรสกของบคคลทสนองตอบตอสภาพแวดลอมของดานความ

พงพอใจ หรอเปนสภาพ จตใจของบคคลทสนองตอบตองานวา มความชอบงานนนมากนอยเพยงไร

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2542 ) ความพอใจ ความชอบ พฤตกรรมเกยวกบความพงพอใจของมนษยทจะพยายามขจดความตงเครยดหรอความกระวนกระวายหรอสภาวะทไมสมดลในรางกาย ซงเมอมนษยสามารถขจดสงตางๆดงกลาวไดแลวมนษยยอมไดรบความพงพอใจในสงทตนตองการ

คนธชต ชสนธ (2543) ไดกลาวถงความพงพอใจวา หมายถง ความรสกตามทศนะของบคคลทเกดขนตอในสงหนงสงใด และจะแสดงออกทางกาย วาจา และจตใจ จะทาใหมความสขทางกายภาพและมเจตคตทด

นพรตน เตชะวณช (2544) ไดกลาวถงความพงพอใจวา หมายถง ความรสกของบคคลทมตอสงใดสงหนง ความรสกพงพอใจจะเกดขนเมอบคคลไดรบในสงทตองการ หรอบรรลจดหมายในระดบหนง ซงความรสกดงกลาวจะลดลงหรอไมนน เกดขนจากความตองการหรอจดมงหมายนนไดรบการตอบสนอง

อทยพรรณ สดใจ (2545 ) ความรสกหรอทศนคตของบคคลทมตอสงใดสงหนง โดยอาจจะเปนไปไดในเชงประเมนคาวาความรสกหรอทศนคตตอสงหนงสงใดนนเปนไปในทางบวกหรอทางลบ

กาญจนา อรณสขรจ (2546 ) ความพงพอใจของมนษยเปนการแสดงออกทางพฤตกรรมทเปนนามธรรม ไมสามารถมองเหนเปนรปรางได การทเราจะทราบวาบคคลมความพงพอใจหรอไมสามารถสงเกตโดยการแสดงออกทคอนขางสลบซบซอนและตองมสงเราทตรง

สรปไดวา ความพงพอใจเปนความรสกทดสวนตวของบคคลหรอเปนการแสดงความชนชอบทมตอสงใดสงหนงทเกดขนจากการเรยนร ซงแสดงออกไดทงทางกาย วาจา และจตใจสงเหลานจะมผลตอประสทธภาพและประสทธผลของกจกรรมตางๆ ใหเกดความสาเรจตามเปาหมาย 2.7.2 ทฤษฎความพงพอใจ

Kotler and Armstrong (2001) รายงานวา พฤตกรรมของมนษยเกดขนตองมสงจงใจ(motive) หรอแรงขบดน(drive)เปนความตองการทกดดน จนมากพอทจะจงใจใหบคคลเกดพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของตนเอง ซงความตองการของแตละคนไมเหมอนกน ความตองการบางอยางเปนความตองการทางชววทยา(biological) เกดขนจากสภาวะตงเครยด เชน ความหวกระหายหรอความลาบากบางอยาง เปนตน ความตองการทางจตวทยา (psychological) เกดจากความตองการการยอมรบ (recognition) การยกยอง (esteem) หรอการเปนเจาของทรพยสน

DPU

Page 52: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

42

(belonging) ความตองการสวนใหญอาจไมมากพอทจะจงใจใหบคคลกระทาในชวงเวลานน ความตองการกลายเปนสงจงใจ เมอไดรบการกระตนอยางเพยงพอจนเกดความตงเครยด โดยทฤษฎทไดรบความนยมมากทสด ม 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฎของอบราฮม มาสโลว และทฤษฎของซกมนด ฟรอยด

1. ทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว (Maslow’s theory motivation) อบราฮม มาสโลว (A.H.Maslow) คนหาวธทจะอธบายวาทาไมคนจงถกผลกดนโดย

ความตองการบางอยาง ณ เวลาหนง ทาไมคนหนงจงทมเทเวลาและพลงงานอยางมากเพอใหไดมาซงความปลอดภยของตนเองแตอกคนหนงกลบทาสงเหลานน เพอใหไดรบการยกยองนบถอจากผอน คาตอบของมาสโลว คอ ความตองการของมนษยจะถกเรยงตามลาดบจากสงทกดดนมากทสดไปถงนอยทสด ทฤษฎของมาสโลวไดจดลาดบความตองการตามความสาคญ คอ

1.1 ความตองการทางกาย (physiological needs) เปนความตองการพนฐาน คอ อาหาร ทพก อากาศ ยารกษาโรค

1.2 ความตองการความปลอดภย (safety needs) เปนความตองการทเหนอกวา ความตองการเพอความอยรอด เปนความตองการในดานความปลอดภยจากอนตราย

1.3 ความตองการทางสงคม (social needs) เปนการตองการการยอมรบจากเพอน 1.4 ความตองการการยกยอง (esteem needs) เปนความตองการการยกยองสวนตว

ความนบถอและสถานะทางสงคม 1.5 ความตองการใหตนประสบความสาเรจ (self – actualization needs) เปนความ

ตองการสงสดของแตละบคคล ความตองการทาทกสงทกอยางไดสาเรจ บคคลพยายามทสรางความพงพอใจใหกบความตองการทสาคญทสดเปนอนดบแรกกอนเมอความตองการนนไดรบความพงพอใจ ความตองการนนกจะหมดลงและเปนตวกระตนใหบคคลพยายามสรางความพงพอใจใหกบความตองการทสาคญทสดลาดบตอไป ตวอยาง เชน คนทอดอยาก (ความตองการทางกาย) จะไมสนใจตองานศลปะชนลาสด (ความตองการสงสด) หรอไมตองการยกยองจากผอน หรอไมตองการแมแตอากาศทบรสทธ (ความปลอดภย) แตเมอความตองการแตละขนไดรบความพงพอใจแลวกจะมความตองการในขนลาดบตอไป

แรงจงใจ หมายถง สภาวะทเปนแรงกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมา เพอใหบรรลเปาหมายตามทตองการ ดงนน ผสอนจงตองจดบรรยากาศในหองเรยนดวยการจงใจ ใหนกเรยนบรรลเปาหมาย คอ การพฒนาตนเองเตมศกยภาพ หรอนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคขนอยกบแผนการสอนทผสอนเตรยมสอนในแตละชวโมงดวยสงเรา คอ วธการสอน (กจกรรม) หรอ เนอหาสาระทแปลกใหม มประโยชน หรอสนองความตองการ (รายละเอยดจะอย

DPU

Page 53: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

43

ในทฤษฎความตองการตามลาดบขนของมาสโลว) ความรในเรองการจงใจ ทาใหอาจารยแนะแนวหรอนกเรยนเขาใจตนเอง / ผอน / กลมสงคมไดวา แสดงพฤตกรรมนนเพราะสาเหตอะไร ตลอดจนผสอนอาจใชกระบวนการ จงใจในการสอน เพอควบคมพฤตกรรมของผสอนและนกเรยนได ตวอยางเชน

การแบงกลมนกเรยนเพอทากจกรรม เปนตน ผสอนตองเลอกใชแรงจงใจทเหมาะสมกบระดบพฒนาการของนกเรยน (วยรน) ดวย แรงจงใจม 2 ประเภท ดงน

1. แรงจงใจภายใน เปนแรงจงใจทเกดขนเองและมมาตงแตแรกเกด เปนแรงจงใจททาใหบคคลเกดการเรยนร และพฒนาตนเอง เชน ความอยากรอยากเหน การแขงขน การกระตอรอรนในการแสดงกจกรรมตางๆ เปนตน

2. แรงจงใจภายนอก เปนแรงจงใจจากการเรยนรเนองจากบคคลไดรบการกระตนจากสงเราภายนอก ทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมไปสจดมงหมาย เชน แรงจงใจใฝสมฤทธ แรงจงใจใฝสมฤทธ ในการสอนวชาแนะแนว อาจารยจงควรเตรยมการสอนใหดทสด เพราะโดยธรรมชาตนกเรยนมแรงจงใจภายในในการใหความรวมมอมการอยากรอยากเหน และอาจารยควรจดกจกรรมใหนกเรยนแขงขนกนทาความด นอกจากนอาจารยอาจจดสถานการณเพอปรบพฤตกรรมใหนกเรยนประสบความสาเรจ และมความสมพนธทดซงกนและกน ซงทานายไดวานกเรยนจะมทกษะเกยวกบการปรบตวทมคณภาพ และอาจารยควรใชการเสรมแรงเพอนกเรยนมพฤตกรรมเพมขน ทกคาบของการสอนหรอกลาตดสนใจปรบเปลยนกจกรรมการสอนเมอนกเรยนมอปสรรค

การจงใจ (Motivation) คอ กระบวนการนาปจจยตางๆ ทเปนแรงจงใจ มาผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมไปอยางมทศทาง เพอบรรลเปาหมายทตองการ หลกการและแนวคดทสาคญของการจงใจ คอ

1. การจงใจเปนเครองมอสาคญทผลกดนใหบคคลปฏบต กระตอรอรน และปรารถนาทจะรวมกจกรรม ตาง ๆ เพราะการตอบสนองใด ๆ จะเปนผลเพอลดความตงเครยดของบคคล ทมตอความตองการนนๆ ดงนนคนเราจงดนรนเพอใหไดตามความตองการทเกดขนตอเนอง กจกรรมการเรยนการสอนจงตองอาศยการจงใจ

2. ความตองการทางกาย อารมณ และสงคม เปนแรงจงใจทสาคญตอกระบวนการเรยนรของผเรยน ผสอนจง ควรหาทางเสรมแรงหรอกระตนโดยปรบกจกรรมการเรยนการสอนทสอดคลองกบความตองการเหลานน

3. การเลอกสอและกจกรรมการเรยนการสอน ใหเหมาะสมกบ ความสนใจ ความสามารถและความพงพอใจแกผเรยนจะเปนกญแจสาคญใหการจดกระบวนการเรยนรประสบความสาเรจไดงาย มแรงจงใจสงขนและมเจตคตทดตอการเรยนเพมขน

DPU

Page 54: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

44 4. การจงใจผเรยนใหมความตงใจ และสนใจในการเรยน ยอมขนอยกบบคลกภาพของ

ผเรยนแตละคนซงผสอนจะตองทาความเขาใจลกษณะความตองการของผเรยนแตละระดบแตละสงคม แตละครอบครวแลวจงพจารณากจกรรมการเรยนทจะจดใหสอดคลองกน

5. ผสอนควรจะพจารณาสงลอใจหรอรางวล รวมทงกจกรรมการแขงขน ใหรอบคอบและเหมาะสมเพราะเปนแรงจงใจทมพลงรวดเรว ซงใหผลทงทางดานเสรมสรางและการทาลายกได ทงนขนอยกบสถานการณและวธการ

ทรรศนะของมาสโลวเกยวกบการจงใจ มดงน 1. การจงใจมผลกระทบตอผลรวมทงหมดของตวบคคล (the whole person) เชน สอ

ตางๆ กระตนใหบคคลในสมยนเปลยนพฤตกรรมการรบประทานอาหารตามใจปากหรอความชอบไปเปนรบประทานอาหารทมคณภาพ (ไดแก กนผกครงหนง กนอยางอนครงหนง เพอปองกนโรคอวน ซงมผลตามมาทางรางกายเคลอนไหวไมกระฉบกระเฉง อาจเกดโรคแทรกซอน และทาใหจตใจไมเบกบานหรอเครยดได)

2. การจงใจเปนสงทซบซอนเสมอ นนคอพฤตกรรมของบคคลอาจจะเกดจากแรงจงใจหลายประเภท เชน การสรางความสมพนธกบเพอนตางเพศของวยรน อาจจะเกดจากการเปลยนแปลงรปรางและฮอรโมนในรางกาย หรอความตองการความปลอดภย หรอความตองการความรก หรอความเดนในกลมเพอน เปนตน

3. บคคลจะถกจงใจดวยความตองการประเภทใดประเภทหนงอยางตอเนอง หมายความวา ความตองการประเภทหนงทไดรบการสนองตอบแลว ความตองการประเภทนจะสญเสยอานาจการจงใจ และจะเกดความตองการประเภทอนเขามาแทนท เชน บคคลทหวโหย จะแสดงพฤตกรรมเพอใหไดอาหารมาดารงชวต (ตวอยางในภาวะเกดน าทวม ผเดอดรอนจะยนเขาแถวเพอรบอาหารและน าทมการบรจาคให แมวาอากาศจะรอนจดหรอฝนตกพราๆ เพอความอยรอดของตนเอง และครอบครวตอไป) แตในภาวะปกตทบคคลไดรบการสนองตอบความตองการอาหารหรอทางสรรวทยาอยางเพยงพอ บคคลกจะเกดความตองการในขนตอไป เชน ตองการบานพกอาศย มตรภาพ และการเคารพนบถอ

4. บคคลทกคนและทกสถานทถกจงใจดวยความตองการขนพนฐาน (Basic Needs หรอ มาสโลว เรยกวา “Conative Needs”) เหมอนกน แมวาบคคลจะมวฒนธรรมทแตกตางกนแตทกคนกตองการอาหารและทพกอาศย ความปลอดภย ความรก (หรอมตรภาพ) ความเคารพนบถอและการประจกษตนเปนธรรมดาสาหรบทกเผาพนธ

DPU

Page 55: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

45 5. ความตองการพนฐานสามารถนามาจดเรยงเปนลาดบขนได และมนษยทกคนใฝด

ดงนนบคคลสามารถสนองความตองการขนสงสดคอความตองการประจกษตน ในเวลาใดเวลาหนงของชวต

2. ทฤษฎแรงจงใจของฟรอยด ซกมนด ฟรอยด ( S. M. Freud) ตงสมมตฐานวาบคคลมกไมรตวมากนกวาพลงทาง

จตวทยามสวนชวยสรางใหเกดพฤตกรรม ฟรอยด พบวาบคคลเพมและควบคมสงเราหลายอยาง สงเราเหลานอยนอกเหนอการควบคมอยางสนเชง บคคลจงมความฝน พดคาทไมตงใจพด มอารมณอยเหนอเหตผลและมพฤตกรรมหลอกหลอนหรอเกดอาการวตกจรตอยางมาก

สรปไดวาทฤษฎความพงพอใจ แบงออกเปน 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว และทฤษฎแรงจงใจของฟรอยด ทเกยวกบพฤตกรรมความตองการดานตางๆ เชนความตองการทางกาย ความตองการความปลอดภย ความตองการทางสงคม ความตองการการยกยองและความตองการใหตนประสบความสาเรจ แตเมอความตองการแตละขนไดรบความพงพอใจแลวกจะมความตองการในขนลาดบตอไป 2.7.3 การวดความพงพอใจ

อาร พนธมณ (2546 ) กลาววา มาตรวดความพงพอใจสามารถกระทาไดหลายวธ ไดแก 1. การใชแบบสอบถาม โดยผสอบถามจะออกแบบสอบถามเพอตองการทราบความ

คดเหน ซงสามารถทาไดในลกษณะทกาหนดคาตอบใหเลอก หรอตอบคาถามอสระ คาถามดงกลาวอาจถามความพงพอใจในดานตาง ๆ

2. การสมภาษณ เปนวธวดความพงพอใจทางตรงทางหนง ซงตองอาศยเทคนคและวธการทดจงจะทาใหไดขอมลทเปนจรงได

3. การสงเกต เปนวธการวดความพงพอใจโดยสงเกตพฤตกรรมของบคคลเปาหมายไมวาจะแสดงออกจากการพด กรยาทาทาง วธนจะตองอาศยการกระทาอยางจรงจงและการสงเกตอยางมระเบยบแบบแผน

สมาล จนทรชะลอ (2547) อธบายวา เครองมอทใชในการวดดานความรสกมหลายชนด เชนแบบทดสอบโดยใชสถานการณ บนทกการสงเกต และเครองมอหนงทนยมใชกคอ แบบวดทศนคต รปแบบมาตราวดทศนคตของ Linkert มาตราชนดนประกอบดวยขอความทศนคตซงเปนความรสกตอสงทจะวด ขอความดงกลาวจะมทงในทางบวกและทางลบ การสรางมาตรวดทศนคต มวธการดงน

DPU

Page 56: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

46 1. กาหนดคณลกษณะทตองการประเมนโดยระบวาวดคณลกษณะใครตอสงใด 2. นยามความหมายของทศนคตใหชดเจนวาประกอบดวยลกษณะใดบางซงจะใชเปน

กรอบสาหรบวด 3. รวบรวมขอความทแสดงทศนคตในระดบตางๆของบคคลขอความนควรครอบคลม

คณลกษณะทงหมดทตองการวด โดยการเขยนขอคาถามมากกวาจานวนขอทตองการใช ขอความ ควรแสดงทศนคตในทางทด (บวก) และในทางทไมด (ลบ) จานวนทใกลเคยงกน

4. ตรวจสอบขอความทสรางขนโดยพจารณาเกยวกบความครอบคลมครบถวนตามคณลกษณะทงหมดทตองการวดตรวจสอบความเหมาะสมและความสอดคลองของภาษาแตละขอความกบระดบของความเหน โดยปกตมาตรวดทศนคตของ Linkert จะแบงเปน 5 ระดบ ไดแก เหนดวยอยางมาก เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางมาก

5. ทดลองใชขอความทผานการตรวจสอบเบองตนอาจมบางขอความทยงไมชดเจนหรอกากวมจงควรนาไปทดลองใชในกลมตวอยางจานวนหนงเพอตรวจสอบความเปนปรนยของขอคาถามตรวจสอบวายงมขอความใดตองแกไข

6. กาหนดน าหนกคะแนนแตละตวเลอก วธทงายคอกาหนดตามน าหนกสมมต เชน กาหนดใหแตละตวเลอกมน าหนกเปน 5 4 3 2 และ 1 สาหรบขอความในทางบวก สวนขอความในทางลบใหน าหนกกลบกน

7. ตรวจสอบคณภาพของแบบวด โดยวเคราะหความตรงของแบบทดสอบ หรออาจใชวธใหผเชยวชาญตรวจสอบกได

บญธรรม กจปรดาบรสทธ (2547 ) การวดความพงพอใจมหลกเบองตน 3 ประการ ดงน

1. เนอหา ( Content ) การวดความพงพอใจตองมสงเราไปกระตนใหแสดงกรยาทาทแสดงออก สงเรา โดยทวไปไดแก สงเราทตองการทา

2. ทศทาง ( Direction ) การวดความพงพอใจ วดโดยทวไปกาหนดใหความพงพอใจมทศทางเปนเสนตรงและตอเนองกนในลกษณะเปนซาย – ขวา และบวก – ลบ

3. ความเขม ( Intensity )กรยาทาทความพงพอใจและความรสกทแสดงออกตอสงเรานน มปรมาณมากหรอนอยแตกตางกน ถามความเขมสงไมวาจะเปนไปในทศทางใดกตามจะรสกหรอทาทรนแรงมากกวาทมความเขมปานกลาง

สรปไดวาการวดความพงพอใจ เปนเครองมอทใชในการวดดานเนอหา ทศทาง หรออารมณความรสก โดยใชแบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบสมภาษณ แบบสงเกต ทงนขนอยกบการเลอกใชทเหมาะสม มาตรวดเจตคตแบบลเครท (Likert Scale) (บญชม ศรสะอาด, 2545)

DPU

Page 57: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

47

2.8 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน 2.8.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน

รตนาภรณ ผานพเคราะห(2544) ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลของความสามารถทางวชาการทไดจากการทดสอบโดยวธตาง ๆ

วฒนชย ถรศลาเวทย (2546) ผลสมฤทธทางการเรยนหมายถงความสามารถในการเขาถงความร การพฒนาทกษะในการเรยน โดยอาศยความพยายามจานวนหนงและแสดงออกในรปความสาเรจซงสามารถสงเกตและวดไดดวยเครองมอทางจตวทยาหรอ

จงกล แกวโก (2547) ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถงความรหรอทกษะซงเกดจากการทางานทประสานกน และตองอาศยความพยายามอยางมาก ทงองคประกอบทางดานสตปญญา และองคประกอบทไมใชสตปญญาแสดงออกในรปของความสาเรจสามารถวดโดยใชแบบสอบถามหรอคะแนนทครให

พชต ฤทธจรญ (2547) ผลสมฤทธทางการเรยนหรอพฤตกรรมหรอผลการเรยนรของผเรยน อนเนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร วาผเรยนมความสามารถหรอผลสมฤทธในแตละรายวชามากนอยเพยงใด ผลการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนจะเปนประโยชนตอการพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามจดประสงคของการเรยนรหรอตามมาตรฐานผลการเรยนรทกาหนดไว เปนประโยชนตอการปรบปรงและพฒนาการสอนของครใหมคณภาพ ประสทธภาพมากยงขน

ทศนา แขมมณ (2548) ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถงการเขาใจความรการพฒนาทกษะในดานการเรยน ซงอาจพจารณาจากคะแนนสอบทกาหนดให คะแนนทไดจากงานทครมอบหมายใหทงสองอยาง

สรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยน คอ การตรวจสอบความสามารถหรอความสมฤทธผลของบคคลวาเรยนรแลวผเรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและประสบการณการเรยนรในทศทางเพมขน โดยใชแบบทดสอบทางดานเนอหาและดานการปฏบตทไดเรยนไปแลว 2.8.2 องคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน

มผไดกลาวถงองคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนไวตาง ๆ กนดงน Bloom (1976) กลาวถงสงทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนวามอย 3 ตวแปร คอ

1. พฤตกรรมดานปญญา (Cognitive Entry Behavior) เปนพฤตกรรมดานความรความคด ความเขาใจ หมายถง การเรยนรทจาเปนตองการเรยนเรองนนและมมากอนเรยน ไดแก ความถนด และพนฐานความรเดมของผเรยน ซงเหมาะสมกบการเรยนรใหม

DPU

Page 58: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

48 2. ลกษณะทางอารมณ (Affective Entry Characteristics) เปนตวกาหนดดานอารมณ

หมายถง แรงจงใจใฝสมฤทธ ความกระตอรอรนทมตอเนอหาทเรยน รวมถงทศนคตของผเรยนทมตอเนอหาวชา ตอโรงเรยน และระบบการเรยนและมโนภาพเกยวกบตนเอง

3. คณภาพของการสอน (Quality of Instruction) เปนตวกาหนดประสทธภาพในการเรยนของผเรยน ซงประกอบดวยการชแนะ หมายถง การบอกจดมงหมายของการเรยนการสอนและงานทจะตองทาใหผเรยนทราบอยางชดเจน การใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน การใหการเสรมแรงของคร การใชขอมลยอนกลบ หรอการใหผเรยนรผลวา ตนเองกระทาไดถกตองหรอไม และการแกไขขอบกพรอง

สชาดา ศรศก (2544) กลาวถงสงทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนดงน 1. คณลกษณะของผเรยน ไดแก อาย เพศ สตปญญา เจตคต แรงจงใจ พนฐานความร

เดมรวมทงความสนใจ 2. คณลกษณะของผสอน ไดแก คณวฒ ระยะเวลาทสอน ความสามารถ เจตคตของ

ผสอน 3. องคประกอบดานอนๆ ไดแก องคประกอบดานเศรษฐกจ ระดบสงคมของผเรยน

ระดบการศกษาของบดามารดา ขนาดของโรงเรยนและอปกรณ ธนพร สนคย (2552) ไดกลาวถงสงทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนไวหลาย

สาเหต ไดแก สาเหตจากตวนกเรยน เชนดานสตปญญา ความรพนฐาน เจตคต สาเหตสงแวดลอมทางบานหรอพนฐานทางครอบครวสาเหตจากกระบวนการทางการศกษา หรอคณภาพการสอนของคร

นรมล บญรกษา (2554) องคประกอบทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยน ประกอบดวย ดานตวผเรยน หมายถงพฤตกรรมความร ความคด และสตปญญาความสามารถดานตาง ๆ ไดแก ความถนด ความสนใจและพนฐานเดมของผเรยน ดานอารมณ หมายถง อารมณ ความกระตอรอรน แรงจงใจทจะทาใหเกดการอยากเรยนร เจตคตตอเนอหาวชา ระบบการเรยน และพนฐานทางครอบครว คณภาพการสอน หมายถง สามารถทาใหนกเรยนอยากเรยนร สนใจ นกเรยนมสวนรวมในการเรยนการสอน มการใหแรงเสรมของคร บคลกภาพของครผสอน มการประเมนผลการสอนเพอการใชขอมลยอนกลบ เพอแกไขขอบกพรองในการสอน

สรปไดวาองคประกอบทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยนคอ ความรพนฐาน ความเขาใจ ความถนด ความคดและสตปญญาความสามารถดานตาง ๆสภาพแวดลอมทางบานของผเรยน ซงครผสอนตองเขาใจในความแตกตางของผเรยนแตละคน นาไปสการถายทอดประสบการณ

DPU

Page 59: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

49

ความรใหผเรยนไดอยางเตมท มสอการเรยนการสอนทชดเจน สงผลใหผเรยนเกดความร ความเขาใจในเนอหาทเรยนมากยงขน 2.8.3 การวดผลสมฤทธทางการเรยน

กงวล เทยนกณฑเทศน (2540) การวดผลสมฤทธทางการเรยนผทประกอบอาชพครผสอน ผใหการฝกอบรม ไมวาจะอยในสถาบนการศกษาใดหรอในหนวยงานธรกจยอมจะตองทราบผลวา ผลของการสอน การฝกอบรมจะบรรลวตถประสงคเพยงใด เราสามารถนาวธการดาเนนการวดผลสมฤทธทางการเรยนเขาไปใชว ดผลไดเสมอ การวดและประเมนผลเปนกระบวนการยอยทประกอบอยในกระบวนการเรยนการสอนขนสดทายเพอใหทราบวากระบวนการเรยนการสอนบรรลผลเพยงใด ซงการวดผลสมฤทธทางการเรยนตองชดเจนและวดผลได

พวงรตน ทวรตน (2543) การวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คณลกษณะ รวมถงความร ความสามารถของบคคลอนเปนผลมาจากการเรยนการสอน หรอมวลประสบการณทงปวงทบคคลไดจากการเรยนการสอน ทาใหบคคลเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตาง ๆ ของสมรรถภาพทางสมอง ซงมจดมงหมายเพอเปนการตรวจสอบระดบความสามารถสมองของบคคล เรยนแลวรอะไรบาง และมความสามารถดานใดมากนอยเทาไร

สรปไดวา การวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนกระบวนการวดความร ความสามารถ ความเขาใจและสตปญญา วาผเรยนเกดการเรยนรมากนอยเพยงใดหลงจากเรยนในเรองนน ๆซงการวดผลสมฤทธทางการเรยนตองชดเจนและวดผลได 2.8.4 ความหมายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2543) เปนแบบทดสอบทวดความรของนกเรยนทไดเรยนไปแลว ซงมกจะเปนขอคาถามใหนกเรยนตอบดวยกระดาษและดนสอ ( paper and pencil test ) กบใหนกเรยนปฏบตจรง

สมบรณ ตนยะ (2545) เปนแบบทดสอบทใชสาหรบวดพฤตกรรมทางสมองของผเรยนวามความร ความสามารถใน เรองทเรยนรมาแลว หรอไดรบการฝกฝนอบรมมาแลวมากนอยเพยงใด

สมบรณ ตนยะ (2546) เปนแบบทดสอบวดสมรรถภาพของสมองดานตางๆทนกเรยนไดเรยนรมาแลว

พชต ฤทธจรญ (2547) การทจะทาใหทราบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนวามการพฒนาตรงตามจดประสงคของการเรยนรหรอไม มากนอยเพยงใด ตองใชวธการทดสอบทมความถกตอง เทยงตรง มคณภาพการสรางอยางถกตองตามหลกวชาทเรยกวาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

DPU

Page 60: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

50 กลาวโดยสรป แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เปนเครองมอทใช ในการวด

ทางดานความร ความสามารถ และ ทกษะตาง ๆ ของผเรยน ทไดเรยนร หรอไดรบการสอนและการฝกฝนมาแลว วาผเรยนมความรอบรมากนอยเพยงใด 2.8.5 ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ภทรา นคมานนท (2540) กลาวถงประเภทของแบบทดสอบดานพทธพสยวาโดยทวไปแบงออกเปน 2 ประเภท คอ แบบทดสอบอตนย หมายถง แบบทดสอบทถามใหตอบยาวๆแสดงความคดเหนไดอยางกวางขวาง ประเภทท 2 คอแบบทดสอบแบบปรนย หมายถง แบบทดสอบประเภทถก – ผด จบค เตมคาและเลอกตอบ โดยใชเกณฑทใชจาแนกประเภทของแบบทดสอบไดแก

1. จาแนกตามกระบวนการในการสราง จาแนกได 2 ประเภทคอ 1.1 แบบทดสอบทครสรางขนมาเอง เปนแบบทดสอบทสรางขนเฉพาะคราวเพอ

ใชทดสอบผลสมฤทธและความสามารถทางวชาการของเดก 1.2 แบบทดสอบมาตรฐาน เปนแบบทดสอบทสรางขนดวยกระบวนการหรอ

วธการทซบซอนมากกวาแบบทดสอบทครสรางขน เมอสรางขนแลวมการนาไปทดลองสอบและนาผลมาวเคราะหดวยวธการทางสถต เพอปรบปรงใหมคณภาพด มความเปนมาตรฐาน

2. จาแนกตามจดมงหมายในการใชประโยชน จาแนกได 2 ประเภทคอ 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธ หมายถง แบบทดสอบทใชวดปรมาณความรความ

ความสามารถ ทกษะเกยวกบดานวชาการทไดเรยนรวามมากนอยเพยงใด 2.2 แบบทดสอบความถนด เปนแบบทดสอบทใชวดความสามารถทเกดจากการ

สะสมประสบการณทไดเรยนรมาในอดต 3. จาแนกตามรปแบบคาถามและวธการตอบ จาแนกได 2 ประเภทคอ 3.1 แบบทดสอบอตนย มจดมงหมายทจะใหผสอบไดตอบยาวๆแสดงความ

คดเหนอยางเตมท 3.2 แบบทดสอบปรนย เปนแบบทดสอบทถามใหผสอบตอบส นๆในขอบเขต

จากดคาถามแตละขอวดความสามารถเพยงเรองใดเรองหนงเพยงเรองเดยว ผสอบไมมโอกาสแสดงความคดเหนไดอยางกวางขวางเหมอนแบบทดสอบอตนย

4. จาแนกตามลกษณะการตอบ จาแนกได 3 ประเภทคอ 4.1 แบบทดสอบภาคปฏบต เชนขอสอบวชาพลศกษา ใหแสดงทาทางประกอบ

เพลงวชาประดษฐ ใหประดษฐของใชดวยเศษวสด การใหคะแนนจากการทดสอบประเภทนครตอง

DPU

Page 61: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

51

พจารณาทงดานคณภาพผลงาน ความถกตองของวธการปฏบตรวมทงความคลองแคลวและปรมาณของผลงานดวย

4.2 แบบทดสอบเขยนตอบ เปนแบบทดสอบทใชเขยนตอบทกชนด 4.3 แบบทดสอบดวยวาจา เปนแบบทดสอบทผสอบใชการโตตอบดวยวาจา 5. จาแนกตามเวลาทกาหนดใหตอบ จาแนกได 2 ประเภทคอ 5.1 แบบทดสอบวดความเรว เปนแบบทดสอบทมงวดทกษะความคลองแคลวใน

การคดความแมนยาในความรเปนสาคญ มกมลกษณะคอนขางงาย แตใหเวลาในการทาขอสอบนอย ผสอบตองแขงขนกนสอบ ใครททาเสรจกอนและถกตองมากทสดถอวามประสทธภาพสงกวา

5.2 แบบทดสอบวดประสทธภาพสงสด แบบทดสอบลกษณะนมลกษณะคอนขางยากและใหเวลาทามาก

6. จาแนกตามลกษณะและโอกาสในการใช จาแนกได 2 ประเภทคอ 6.1 แบบทดสอบยอย เปนแบบทดสอบทมจานวนขอคาถามไมมากนก มกใช

สาหรบประเมนผลเมอเสรจสนการเรยนการสอนในแตละหนวยยอย โดยมจดประสงคหลกคอเพอปรบปรงการเรยนเปนสาคญ

6.2 แบบทดสอบรวม เปนแบบทดสอบทถามความรความเขาใจรวมหลายๆเรองหลายๆเนอหาหลายๆจดประสงค มจานวนมากขอ มกใชตอนสอบปลายภาคเรยนหรอปลายปการศกษา จดมงหมายสาคญคอใชเปรยบเทยบแขงขนระหวางผสอบดวยกน

7. จาแนกตามเกณฑการนาผลจากการสอบไปวดประเมน จาแนกได 2 ประเภท คอ 7.1 แบบทดสอบองเกณฑ มจดมงหมายเพอวดระดบความรพนฐานและความรท

จาเปนในการบงบอกถงความรอบรของผเรยนตามวตถประสงค 7.2 แบบทดสอบองกลม เปนแบบทดสอบทมงนาผลการสอบไปเรยบเทยบกบ

บคคลอนในกลมทใชขอสอบเดยวกน ถาใครมความสามารถเหนอใครเพยงใดเหมาะสาหรบใชเพอการสอบทมการแขงขนมากกวาเพอการเรยนการสอน

8. จาแนกตามสงเรา จาแนกได 2 ประเภทคอ 8.1 แบบทดสอบทางภาษา ไดแก การใชคาพดหรอตวหนงสอไปเราผสอบโดย

การพดหรอเขยนออกมา 8.2 แบบทดสอบทไมใชภาษา ไดแก การใชรป กรยา ทาทางหรออปกรณตางๆไป

เราใหผสอบตอบสนอง

DPU

Page 62: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

52 ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2543) ไดแบงแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนไดเปน 2 กลม คอ 1. แบบทดสอบของคร หมายถง ชดของคาถามทครเปนผสรางขน ซงเปนขอคาถาม

เกยวกบความรทนกเรยนไดเรยนในหองเรยนมความรมากแคไหน บกพรองตรงไหนจะไดสอนซอมเสรมหรอเปนการวดความพรอมทจะไดเรยนในบทเรยนใหมขนอยกบความตองการของคร

2. แบบทดสอบมาตรฐาน แบบทดสอบประเภทนสรางขนจากผเชยวชาญในแตละสาขาวชาหรอจากครผสอนวชานน แตผานการทดลองหลายครง จนกระทงมคณภาพดจงสรางเกณฑปกตของแบบทดสอบนน สามารถใชเปนหลกเปรยบเทยบผลเพอประเมนคาการเรยนการในเรองใดๆกได แบบทดสอบมาตรฐานทมคมอดาเนนการสอบบอกวธสอบและยงมมาตรฐานในดานการแปลคะแนนดวยทงแบบทดสอบทครสรางขนและแบบทดสอบมาตรฐานมวธการสรางขอคาถามเหมอนกนเปนคาถามทวดเนอหาและพฤตกรรมทสอนไปแลวจะเปนพฤตกรรมทสามารถตงคาถามวดได ซงควรวดใหครอบคลมพฤตกรรมตางๆดงน

1. ความร ความจา 2. ความเขาใจ 3. การนาไปใช 4. การวเคราะห 5. การสงเคราะห 6. การประเมนคา สมนก ภททยธน (2546) แบบทดสอบทวดสมรรถภาพสมองดานตาง ๆ ทนกเรยน

ไดรบการเรยนผานมาแลว อาจแบงไดเปน 2 ประเภท คอ แบบทดสอบทครสรางกบแบบทดสอบมาตรฐานซงทงแบบทดสอบทครสรางขนและแบบทดสอบมาตรฐานมวธการในการสรางขอคาถามเหมอนกน เปนคาถามทวดเนอหาและพฤตกรรมทสอนไปแลว จะเปนพฤตกรรมทสามารถตงคาถามได ซงควรจดใหครอบคลมพฤตกรรมดานตาง ๆ ดงน

1. วดดานความรความจา 2. วดดานความเขาใจ 3. วดดานการนาไปใช 4. วดดานการวเคราะห 5. วดดานการสงเคราะห 6. วดดานการประเมนคา

DPU

Page 63: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

53 พชต ฤทธจรญ (2547) ประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ แบงออกเปน 2 ประเภท

คอ 1. แบบทดสอบทครสรางขนเอง หมายถง แบบทดสอบทมงวดผลสมฤทธของผเรยน

เฉพาะกลมทครสอน เปนแบบทดสอบทครสรางขนใชกนทวไปในสถานศกษามลกษณะเปนแบบทดสอบขอเขยนซงแบงออกไดอก 2 ชนด คอ

1.1 แบบทดสอบอตนย เปนแบบทดสอบทกาหนดคาถามหรอปญหาใหแลวให ผตอบเขยนโดยแสดงความร ความคด เจตคต ไดอยางเตมท

1.2 แบบทดสอบปรนย หรอแบบใหตอบส น ๆ เปนแบบทดสอบทกาหนดใหผสอบเขยนตอบส น ๆ หรอมคาตอบใหเลอกแบบจากดคาตอบ ผตอบไมมโอกาสแสดงความร ความคดไดอยางกวางขวางเหมอนแบบทดสอบอตนย แบบทดสอบชนดนแบงออกเปน 4 ชนด คอ แบบทดสอบถก-ผด แบบทดสอบเตมคา แบบทดสอบจบค และแบบทดสอบเลอกตอบ

2. แบบทดสอบมาตรฐาน หมายถง แบบทดสอบทมงวดผลสมฤทธของผเรยนทวๆ ไป ซงสรางโดยผเชยวชาญ มการวเคราะหและปรบปรงอยางดจนมคณภาพ มมาตรฐาน กลาวคอ มมาตรฐานในการดาเนนการสอน วธการใหคะแนนและการแปลความหมายของคะแนน

สรปไดวาประเภทของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบงออกเปนหลายประเภท คอ แบบทดสอบทครสรางขนมาเอง แบบทดสอบมาตรฐาน แบบทดสอบวดผลสมฤทธ แบบทดสอบความถนด แบบทดสอบอตนย แบบทดสอบปรนย แบบทดสอบภาคปฏบต แบบทดสอบเขยนตอบ แบบทดสอบดวยวาจา แบบทดสอบวดความเรว แบบทดสอบยอย แบบทดสอบรวม แบบทดสอบองเกณฑ แบบทดสอบองกลม การจะเลอกใชแบบทดสอบประเภทใดนนขนอยกบครผสอน ทงนตองสอดคลองกบจดประสงคและเนอหาของรายวชานนๆทเหมาะสม 2.8.6 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

การสรางแบบทดสอบใหมคณภาพ สามารถปรบปรงไดโดยฝกเขยนขอสอบไดรบความวจารณและขอเสนอแนะ ผสอนตองเขาใจท งจดประสงคและเนอหาทจะวด ตองรถงกระบวนการคดในการปฏบตงานของผเรยน รระดบความสามารถในการอานและการใชศพทของผสอบ รจกลกษณะเดนและขอพกพรองของขอสอบแตละชนดเพอจะนาไปใชใหเหมาะสม

พชต ฤทธจรญ (2547) ใหแนวการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธดงน 1. วเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร 2. กาหนดจดประสงคการเรยนร 3. กาหนดชนดของขอสอบและศกษาวธสราง

DPU

Page 64: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

54 4. เขยนขอสอบ 5. ตรวจทานขอสอบ 6. จดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง 7. ทดลองสอบและวเคราะหขอสอบ 8. จดทาแบบทดสอบฉบบจรง สมาล จนทรชะลอ (2542) เสนอวธการสรางขอสอบวดผลสมฤทธ ดงน 1. ขอสอบควรใชประเมนจดประสงคทสาคญของการสอนทสามารถสอบวดไดโดยใช

แบบทดสอบทเปนขอเขยน 2. ขอสอบควรสะทอนใหเหนท งจดประสงคทเปนเนอหาและจดประสงคทเปน

กระบวน การสาคญทเนนในหลกสตร 3. ขอสอบควรจะสะทอนใหเหนท งจดประสงคในการวด เชน วดประเมนความ

แตกตางระหวางบคคลหรอวดเพอแยกผทไดเรยนร 4. ขอสอบควรมความเหมาะสมกบระดบความสามารถของผอานและมความยาวท

พอเหมาะ สรปไดวา หลกเกณฑเบองตนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน คอ

ขอสอบควรสะทอนใหเหนทงจดประสงคทเปนเนอหาและจดประสงคทเปนกระบวนการสาคญทเนนในหลกสตร ซงตองมความเหมาะสมกบระดบความสามารถของผอานและมความยาวทพอเหมาะ หลงจากน นทาการเขยนขอสอบพรอมท งตรวจทานขอสอบ แลวนาไปจดพมพแบบทดสอบฉบบทดลอง ทาการทดลองสอบและวเคราะหขอสอบ สดทายจดทาแบบทดสอบฉบบจรง 2.8.7 ประโยชนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

พรพศ เถอนมณเฑยร (2542) ไดกลาวถงประโยชนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไว ใชสาหรบ

1. วดผลสมฤทธในการเรยนเปนรายบคคลและเปนกลม 2. ปรบปรงการเรยนการสอนใหเหมาะสมยงขน 3. ใหแยกประเภทนกเรยนออกเปนกลมยอยๆตามความสามารถ 4. การวนจฉยสมรรถภาพเพอใหไดรบความชวยเหลอไดตรงจด 5. เปรยบเทยบความงอกงาม 6. ตรวจสอบประสทธภาพของการเรยน 7. พยากรณความสาเรจในการศกษา

DPU

Page 65: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

55 8. การแนะแนว 9. การประเมนผลการศกษา 10. การศกษาคนควาวจย พวงรตน ทวรตน (2543) ประโยชนของแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน มดงน 1. ใชสารวจความรและลาดบคะแนนของการเรยนในโรงเรยนเมอเปรยบเทยบกบ

เกณฑ ปกตทาใหเขาใจนกเรยนไดดขน 2. ใชแนะแนวและประเมนคาเกยวกบการสอบไดสอบตกของแตละบคคลจดออน และ

จดเดนของแตละบคคล การสอนซอมเสรมใหกบนกเรยนฉลาด และนกเรยนทตองการความ ชวยเหลอ การปรบปรงการสอน

3. ใชจดกลมนกเรยนเพอประโยชนในการจดการเรยนการสอน 4. ชวยในการวจยทางการศกษาเปรยบเทยบผลการเรยนในวชาทสอบแตกตางกนโดย

ใชแบบทดสอบมาตรฐานเปนเครองมอวด สรปไดวา แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนมประโยชนตอผเรยน คอ ใชสาหรบ

วดผลสมฤทธในการเรยนเปนรายบคคลและเปนกลมแลวทาการเปรยบเทยบตรวจสอบพฒนาการของผเรยน วาบรรลจดประสงคหรอไมหากเกดผลในทางทดกดาเนนตอ แตถาหากไมบรรลจดประสงคกนาไปปรบปรงการเรยนการสอนหรอทาการวจยแลวทาการประเมนผลการศกษาอกครง

2.9 งานวจยทเกยวของ

พรทพย สายแวว (2558) ทาการวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วตถประสงคเพอ 1) พฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนระหวางกอนเรยนและหลงเรยน 3) ศกษาความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 4) ศกษาดชนประสทธผลการเรยนร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน และ 5) ศกษาความพงพอใจของนกเรยน ทมตอการเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/2 โรงเรยนบานเสมดโคกตาล ตาบลเสมด อาเภอเมองจงหวดบรรมย สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต

DPU

Page 66: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

56

1 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 จานวน 20 คน ไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ วชาดนตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ประกอบดวย หนวยการเรยนร จานวน 2 หนวยการเรยนร จานวน 4 บท 2) แผนการจดการเรยนร ประกอบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน จานวน 4 แผน 3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ วชาดนตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เพอใชทดสอบกอน ผลการวจยพบวา 1) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพเทากบ 91.00/82.00 ซงผานเกณฑทกาหนดไว 2) ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาาคญทางสถตทระดบ .05 3) นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน มความคงทนในการเรยนร 4) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มดชนประสทธผลมคาเทากบ 0.7978 แสดงวาหลงเรยนนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน 0.7978 หรอคดเปนรอยละ 79.78 จากกอนเรยน5) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มความพงพอใจตอการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโนตดนตรสากลเบองตน โดยรวมในระดบมากทสด

สภรณ พรหมคณ (2553) ทาการวจยเรอง การพฒนาชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน พบวา 1) ชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏทฤษฎสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 มประสทธภาพ เทากบ 85.31/88.23 ซงสงกวาเกณฑทกาหนด 2) ชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 มดชนประสทธผลเทากบ 0.7768 คดเปนรอยละ 77.68 3) นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

นศาชล บงคม (2553) ทาการวจยเรอง การพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรดานโสตทกษะตามแนวคดของโคดายสาหรบนกเรยนเปยโนระดบชนตนพบวา 1.แผนการจดการเรยนรดานโสตทกษะตามแนวคดโคดายสาหรบนกเรยนเปยโนระดบชนตน ม 7 หวขอคอ 1) แนวคด 2) จดประสงค 3) เนอหา 4) กจกรรม 5) สอการเรยนการสอน 6) การวดและประเมนผล 7) หมายเหต ซงแผนการจดกจกรรมตามแนวคดโคดายนนจะมงเนนพฒนาทกษะการฟง โดยเรมจากการสอนขบรอง 2. ผลสมฤทธทางการเรยนแบงเปน 2.1) ผลสมฤทธทางการเรยนในภาครวมไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2.2) ผลสมฤทธทางการเรยนดานการฟงไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 2.3) ผลสมฤทธทางการเรยนดานความรไมแตกตางกนอยางม

DPU

Page 67: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

57

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 2.4) ดานเจตคตแบงการประเมนออกเปน 2 สวนคอ 1) ประเมนโดยผเรยน และ 2) ประเมนโดยผสอน ผลการประเมนโดยผเรยนซงใชแบบวดเจตคตพบวา กลมทดลอง (M = 32.75, SD = 2.25) สงกวากลมควบคม (M = 26.38, SD = 2.39) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนผลการประเมนโดยผสอนซงใชแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนพบวา กลมทดลองมคาเฉลยพฤตกรรมการเรยนในภาพรวมอยในระดบสง (M = 2.79, SD = 0.43) กลมควบคมมคาเฉลยพฤตกรรมการเรยนในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (M = 2.15, SD = 0.65)

มนสการ พรอมสขกล (2557) ทาการวจยเรองการรบรดานระดบเสยง (Absolute Pitch) ของนสตสาขาวชา ดนตรตะวนตกเครองดนตรเอกเปยโนมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยามวตถประสงคเพอ 1. ศกษาหาความสามารถทางการรบรระดบเสยง Absolute Pitch (AP), Relative Pitch (RP) ของนสตสาขาวชาดนตรตะวนตก เอกเปยโนมหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจเจาพระยา 2. ศกษาปจจยทสงผลตอความสามารถ AP และ RP โดยใชระเบยบวธวจยแบบผสม เรมดวยการวจยเชงปรมาณเพอทดสอบความสามารถ AP จากกลมตวอยางนสตเอกเปยโน 24 คน ผทไมม AP หรอม AP ไมครบทกประเภทททดสอบ จะถกนามาทดสอบความสามารถ RP ในประเภททไมเปน AP ผลคะแนนการทดสอบใชแบงประเภทความสามารถของนสตได 3 ประเภทคอ (1) ม AP (2) ม RP (3) ไมมทง AP และ RP หลงจากนนใชวจยเชงคณภาพ สมภาษณรายบคคล เพอใหทราบปจจยทสงผลตอการมความสามารถในการรบรระดบเสยงแตละประเภท ผลการศกษาพบวา

1. นสตเอกเปยโนทเขาทดสอบทงหมด 24 คน ม AP 4 คนคดเปนรอยละ 16.66 แบงเปน AP ทก ประเภท 1 คน และ AP ไมครบทกประเภท 3 คน ม RP 12 คน คดเปนรอยละ 50 ไมมทง AP และ RP 10 คน คดเปนรอยละ 43.47 ของนสตเอกเปยโนทงหมดทเขาทดสอบ

2. ปจจยทสงผลตอการมความสามารถทางการรบรระดบเสยงคอ1) ปจจยดานสงแวดลอมทางดนตรจากครอบครว 2)ปจจยดานอายทเรมตนเรยนดนตรคอชวงอาย 3-7 ป ดทสด 3) ปจจยดานระยะเวลาทเรยนดนตร ระยะเวลายงมากยงสงผลตอทกษะการฟง 4) ปจจยดานวธการเรยนดนตร วธการเรยนทเนนการฟงเปนหลกสงผลตอ Absolute Pitch 5) ปจจยดานแนวดนตรทเลนหรอฟง ยงฟงและเลนดนตรหลายประเภทยงสงผลตอความสามารถในการรบรระดบเสยง

ประวทย ฤทธบลย (2558) รปแบบการเรยนการสอนนาฏศลปราชอาณาจกรกมพชา : กรณศกษาของสมาคม TLAITNO พบวา การศกษาเปนกระบวนการททาใหผเรยนไดมสวนรวมทาความเขาใจและฝกปฏบต ในขณะเดยวกนกไดซมซบความซาบซงและรนรมย ในรปแบบของการศกษานนมลกษณะการบรณาการทมการผสมผสานทงดานปรชญา ความคด ความเชอ ศลธรรม สนทรยภาพ ศลปะ พฤตกรรม การแสดงออกของมนษยเขาไวดวยกน โดยเนอหาในบทความนผเขยนตองการนาเสนอใหเหนถงการศกษาในรปแบบของสมาคม TlaiTno ราชอาณาจกรกมพชา

DPU

Page 68: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

58

ซงในการเดนทางเยยมชมราชอาณาจกรกมพชาในครงน ผเขยนไดมโอกาสเขาไปเยยมชมและศกษาดงานในการอนรกษศลปวฒนธรรมของกมพชาและไดมโอกาสเดนทางไปศกษาดงานและไดสมผสกบบรรยากาศในการจดการเรยนการสอนและรวมสมภาษณ เพอใหทราบถงรปแบบในการจดการเรยนการสอนทเปนแหลงความรทสาคญอยางหนงในการอนรกษสบทอด สรางสรรคและเผยแพรงานทางดานศลปะ ดนตร และนาฏศลปทสามารถทาใหศลปะนนคงอยท งในสวนของการอนรกษและในสวนของการพฒนาหรอสรางสรรคงานใหเหมาะกบวถชวตของมนษยทมการเปลยนแปลงไปแตละยคสมยและสงททาใหเกด การเปลยนแปลงทางสงคมกเปนอกปจจยทสงผลตอการเรยนร ซงในปจจบนนคงไมมใครทจะปฏเสธไดวาทกสงทกอยางมการเปลยนแปลงไมเวนแตการสบทอดทางวฒนธรรมกายถายทอดองคความรทตองมการพฒนาใหทนตอความเปลยนแปลงทางสงคม ซงในดานของการสบทอดในการเรยนการสอนดานนาฏศลปกเชนเดยวกนทผสอนจะตองคนหาวธทจะนามาถายทอดองคความรใหแกผเรยน เพอเปนวธททาใหผเรยนเกดความซาบซงในเรองของวฒนธรรมโดยเฉพาะอยางยงการทจะสบทอดองคความรทางดานนาฏศลป และอนรกษไวซงวฒนธรรมอนดงามของประเทศชาต ซงผเขยนไดนาเอาหลกทฤษฎการเชอมโยงของธอรน ไดค (Thorndike) เปนกฎแหงการเรยนรทมความสาคญมาอธบายใหเหนถงรปแบบการเรยนการสอนทสาคญของสมาคม TlaiTno

สชณษา รกยนด และ ณฐรด ผลผลาหาร (2557) ศกษาเรอง ความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดการเรยนการสอน วชาดนตร (ศนยดนตร) พบวา ผลการประเมนความพงพอใจ ผเรยนมความพงพอใจมากทสด คอ ดานของครผสอน ครผสอนม บคลกภาพ ความประพฤตเหมาะสมแกการเปนคร คาเฉลยเทากบ 4.43 มความพงพอใจอยในระดบมาก คด เปนรอยละ 88.64 รองลงมา คอ ดานผสอนใชนวตกรรม สอการสอนอยางเหมาะสมและสอดคลองกบ เนอหาวชา และดาน ผสอนเอาใจใสดแลผเรยน อยางทวถงและอทศตนใหกบการสอนอยางเตมทคาเฉลย เทากบ 4.37 มความพงพอใจอยในระดบมาก คดเปนรอยละ 87.42 และผเรยนมความพงพอใจนองทสดคอ ดานการเรยนการสอน การจดสอบ Recital มความเหมาะสมและมสวนชวยสงเสรมศกยภาพของผเรยนใหด ขน คาเฉลยเทากบ 4.17 ความพงพอใจอยในระดบมากคดเปนรอยละ 81

Ward, W. D., & Burns, E. M. (Eds.). (1982). Absolute pitch พบวาความสามารถทาง Absolute pitch นอกจากรบรดานระดบเสยงแลว ยงครอบคลมไปถงการรบรดานน าเสยงของเครองดนตร (timbre) ความสามารถทาง Absolute pitch จงแบงระดบความสามารถในการรบรตามเครองดนตรดวย นกดนตรบางคนม Absolute pitch เฉพาะเครองดนตรเอกของตวเอง หรอเครองดนตรทเลนเปนเครองแรก เรยกวา “Absolute Instrument” นกดนตรบางคนรบรไดเฉพาะเปยโน เปน “Absolute Piano” หรอบางคนรบรเฉพาะคยสขาวในเปยโนไมสามารถรบรและบอกระดบเสยงใน

DPU

Page 69: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

59

คยสดาได เรยก “Partial Absolute pitch” หรอ “White key notes Absolute pitch” สาหรบคนทสามารถรองเพลง “ปอป” ไดตรงระดบเสยงทกครง ทรอง เรยกวา “Implicit Absolute pitch”

Miyazaki, K. (1988). Musical pitch identification by absolute pitch possessors. อธบายถงผทมความสามารถทาง Relative Pitch ทดเยยมนน จะมความแมนยา ในระยะหาง หรอความสมพนธของโนตในบนไดเสยงมาก ถงแมจะไมไดรบรเปนระดบเสยงโนตจรง แตสามารถบอกระดบเสยงของโนตในบนไดเสยงตางๆไดอยางแมนยา จากการเทยบระยะหางของโนตในบนไดเสยงได ในขณะทผทมความสามารถทาง AP สามารถรบรระดบเสยงไดอยางถกตองตรงตามระดบเสยงจรง แตการบอกความสมพนธหรอระยะหางของโนตในบนไดเสยงจะไมแมนยา และรวดเรวเทาผทม Relative Pitch

Baharloo, S., Johnston, P. A., Service, S. K., Gitschier, J., & Freimer, N. B. (1998). Absolute pitch: An approach for identification of genetic and nongenetic components AmericanJournal of Human พบวา ปจจยดานอายมผลตอการพฒนาความสามารถทง และ โดยการพฒนาความสามารถทาง ตองพฒนาในชวงอาย 4-9 ปเทานน หลงจากอาย 9 ปไปแลวความสามารถทาง Absolute Pitch จะพฒนาชาลง จนถงไมสามารถพฒนาได ในขณะทความสามารถทาง Relative Pitch จะเรมพฒนาทชวงอาย 6 ขวบขนไป แตเมอฝกความสามารถทาง Relative Pitch ในชวงเวลานแลว จะยากทจะพฒนาความสามารถทาง Absolute pitch ได เนองจากกระบวนการรบร และระบบการจาของ Absolute pitch และ Relative Pitch มความแตกตางกน

Zatorree, R. J. (2003). Absolute pitch: A model for understanding the influence of genes and development on neural and cognitive function ไดใหความหมายของ Absolute Pitch คอความสามารถในการรบรระดบเสยงของโนตในบนไดเสยงของดนตรตะวนตก โดยไมตองมการใหเสยงโนตอางองมากอน สามารถแยกแยะระดบเสยงทไดยนทง เสยงของโนตในดนตรตะวนตก หรอเสยงอนๆทสามารถวดความถออกมาไดตรงกบระดบเสยงของโนตในบนไดเสยงของดนตรตะวนตกได

DPU

Page 70: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บทท 3 ระเบยบวธวจย

ในการวจยเรอง การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคด

ของธอรนไดคสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา มวตถประสงคเพอพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ซงมวธดาเนนการศกษาตามขนตอน ดงตอไปน 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การสรางเครองมอในการวจย 3.4 การเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 2 หองเรยน จานวนนกเรยนทงหมด 60 คน

กลมตวอยาง นกเรยนช นประถมปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling)

DPU

Page 71: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

61  

3.2 เครองมอทใชในการวจย การศกษาวจยครงนประกอบดวยเครองมอดงตอไปน 1. ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค

จานวน 6 ชด 2. แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล 3. แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรม

3.3 การสรางเครองมอในงานวจย

3.3.1 ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชด รวมทงหมด 14 ชวโมง มขนตอนการ จดทาดงน

3.3.1.1 ศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 และศกษาสาระและมาตรฐานการ เรยนร ศ 2.1 กลมสาระการเรยนรศลปะ ดนตร:นาฏศลป หนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ชนประถมศกษาปท 5 จานวน 6 แผนการจดการเรยนรรวม 14 ชวโมง เพอทจะไดสรางชดกจกรรมใหตรงตามตวชวด 3.3.1.2 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม, การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล, ทฤษฎการเรยนรของธอรนไดค และสรางชดกจกรรมขนมาใหมความสอดคลองกบตวชวดและแผนการจดการเรยนรทง 6 แผน จานวน 6 ชดกจกรรม รวม 14 ชวโมงดงน

- ชดกจกรรมท 1 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 3 ระดบเสยง โด เร ม จานวน 2 ชวโมง

- ชดกจกรรมท 2 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล จานวน 2 ชวโมง

- ชดกจกรรมท 3 โสตทกษะโนตและทวงทานองในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล จานวน 3 ชวโมง

- ชดกจกรรมท 4 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 4 ระดบเสยง ซอล ลา ท โด จานวน 2 ชวโมง

- ชดกจกรรมท 5 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 8 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด จานวน 2 ชวโมง

- ชดกจกรรมท 6 โสตทกษะโนตและทวงทานองในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 8 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด จานวน 3 ชวโมง

DPU

Page 72: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

62  

โดยเปนชดกจกรรมตามแนวคดของฮสตน และคนอนๆ (Houston, 1972, p.10 – 15) มองคประกอบดงน

1. คาชแจง 2. จดมงหมาย 3. การประเมนผลเบองตน 4. การกาหนดกจกรรม 5. การประเมนขนสดทาย

3.3.1.3 นาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทสรางขนใหอาจารยทปรกษาพจารณาเนอหาและ กจกรรมการเรยนรวามความสอดคลองเหมาะสมตรงตามจดประสงคการเรยนรหรอไม รวมถงตรวจสอบความถกตองของเนอหาและกจกรรมการเรยนร เพอใหเกดการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา 3.3.1.4 นาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค เสนอผเชยวชาญจานวน 3 คน เพอตรวจสอบความสอดคลองขององคประกอบตาง ๆ ในชดกจกรรมดานภาษาและความเทยงตรงของเนอหา (Content validity) จดประสงคการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน ความชดเจน ความถกตองเหมาะสมของภาษาทใช และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) (Rovinelli & Hambleton, 1977, p.49-60) โดยใหผเชยวชาญใหคะแนนความคดเหนในการพจารณา ดงน

+1 หมายถง แนใจวาชดกจกรรมมความสอดคลองกบตวชวด 0 หมายถง ไมแนใจวาชดกจกรรมมความสอดคลองกบตวชวด -1 หมายถง แนใจวาชดกจกรรมไมมความสอดคลองกบตวชวด เกณฑ คา IOC มคาเทากบ 0.5 ขนไป ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค มคา IOC

เทากบ 0.67 - 1.00 3.3.1.5 นาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ไปปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ และนาชดกจกรรมไปใชกบนกเรยน กลมตวอยาง

3.3.2 แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล มขนตอนการจดทาดงน 3.3.2.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบโสตทกษะ วชาดนตรสากล

DPU

Page 73: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

63  

3.3.2.2 วเคราะหเนอหาตวชวดและสาระการเรยนรแลวนาไปสรางเปนแบบทดสอบใหมความ สอดคลองกนโดยจะแสดงใหเหนถงความสามารถในดานตางๆ เชน ความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใช 3.3.2.3 สรางแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล แบบเขยนตอบ จานวน 20 ขอ 3.3.2.4 นาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล ทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษา เพอตรวจสอบความสอดคลองระหวางจดประสงคการเรยนรกบพฤตกรรมทตองการวด ความชดเจนของคาถาม และความถกตองดานภาษา และปรบปรงตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา 3.3.2.5 นาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล ทสรางขนเสนอผเชยวชาญดานวดผลจานวน 3 คน ตรวจสอบความสอดคลองระหวางจดประสงคการเรยนรกบพฤตกรรมทตองการวด ความชดเจนของคาถาม และความถกตองดานภาษา และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) (Rovinelli & Hambleton, 1977, p.49-60) โดยใหผเชยวชาญใหคะแนนความคดเหนในการพจารณา ดงน +1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบตวชวด 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบทดสอบมความสอดคลองกบตวชวด -1 หมายถง แนใจวาแบบทดสอบไมมความสอดคลองกบตวชวด เกณฑ คา IOC มคาเทากบ 0.5 ขนไป แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล มคา IOC เทากบ 0.67 - 1.00 3.3.2.6 ผวจยไดนาเอาแบบทดสอบทแกไขแลวไปใช (Try out) กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดไกเตย ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 15 คน ซงเปนคนละกลมประชากร เนองจากเปนโรงเรยนทอยในโครงการเพมประสทธภาพการเรยนรวชาดนตรสากลของสงกดกรงเทพมหานครและมพนฐานการเรยนรวชาดนตรสากลเหมอนกนซงผวจยเปนครในโครงการดงกลาวจงสามารถนาแบบทดสอบไป Try out ได หลงจากนนไดนามาปรบปรงแกไข หาคาความยาก (p) และคาอานาจจาแนก (r) โดยกาหนดเกณฑการผาน คาความยากงาย (p) ระหวาง .20 - .08 และคาอานาจจาแนก (r) .20 ขนไป (สมนก ภททยธน, 2541, น. 195)

แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล มคาความยากงาย (p) เทากบ 0.695 - 0.733 และคาอานาจจาแนก 0.20 ขนไป

3.3.2.7 นาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล ทสรางขนไปปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ และนาแบบทดสอบไปใชกบนกเรยนกลมตวอยาง

DPU

Page 74: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

64  

3.3.3 แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค มขนตอนการจดทาดงน

3.3.3.1 ศกษาเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบสอบถามความพงพอใจ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยการใชชดกจกรรม

3.3.3.2 สรางแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 1 ชด แบบสอบถามความพงพอใจในดานชดกจกรรมโสตทกษะ ดานครผสอน และดานประโยชนทไดรบ ลกษณะของรปแบบการวดเปนแบบใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามวธของลเครท (Likert Scale) โดยมระดบคะแนนดงน 5 หมายถง มความระดบความพงพอใจ มากทสด 4 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ มาก 3 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ ปานกลาง 2 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ นอย 1 หมายถง มความระดบความพงพอใจระดบ นอยทสด ใชเกณฑในการแปลความหมาย ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2545, น.105 – 106) คาเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจในระดบ มากทสด คาเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ มาก คาเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ ปานกลาง คาเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ นอย คาเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง มความพงพอใจในระดบ นอยทสด

3.3.3.3 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทผวจยสรางขนเสนอ อาจารยทปรกษาตรวจสอบคณภาพดานความตรงเชงเนอหา ความชดเจนของคาถาม ความถกตองดานภาษา และใหขอเสนอแนะ ทาการปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของอาจารยทปรกษา

3.3.3.4 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทผวจยสรางขนเสนอ ผเชยวชาญจานวน 3 คน ตรวจใหคะแนนคณภาพดานความตรงเชงเนอหาของแบบสอบถาม (Content validity) และนาขอมลทรวบรวมจากความคดเหนของผเชยวชาญมาคานวณหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชดชนความสอดคลอง (Index of Item Objective Congruence) (Rovinelli & Hambleton, 1977, p.49-60) โดยใหผเชยวชาญใหคะแนนความคดเหนในการพจารณา ดงน

DPU

Page 75: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

65  

+1 หมายถง แนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลองกบตวชวด 0 หมายถง ไมแนใจวาแบบสอบถามมความสอดคลองกบตวชวด -1 หมายถง แนใจวาแบบสอบถามไมมความสอดคลองกบตวชวด เกณฑ คา IOC มคาเทากบ 0.5 ขนไป แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค มคา IOC เทากบ 0.67 - 1.00

3.3.3.5 นาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญไปใชกบนกเรยนกลมตวอยาง 3.4 การเกบรวบรวมขอมล

งานวจยเรอง การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดคสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 กลมตวอยาง มาจากนกเรยนทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) มขนตอนเกบรวบรวมขอมลดงน

1. ขนเตรยม ชแจงวตถประสงค ขนตอน และรายละเอยดเกยวกบการเรยนการสอนโดยใชชด

กจกรรมในการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค แกฝายวชาการ กลมสาระการเรยนรวชาศลปะ และนกเรยนกลมตวอยาง ชนประถมศกษาปท 5/1 และ 5/2 ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล

2. ขนพฒนา และขนทดลอง 2.1 ผวจยสรางชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชด โดยใชหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ชนประถมศกษาปท 5 จานวน 6 แผนการจดการเรยนร แตละชดกจกรรมไดกาหนดขนตอนตามแนวคดของธอรนไดคคอ1) ขนเตรยมความพรอม 2) ขนการฝก 3) ขนการนาไปใช 4) ขนความพงพอใจ ชดกจกรรมมการเรยงลาดบเนอหาความยากงาย โดยเรยงลาดบจากงาย ปานกลาง ยาก และจากการฝกปฏบตไปสการสรางจนตนาการ

DPU

Page 76: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

66  

2.2 ผวจยไดนาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชดกจกรรมรวม 14 ชวโมงมาใชกบนกเรยนกลมตวอยางนอกเวลาเรยนของแตละวน เมอเสรจสนการเรยนแตละชดกจกรรม นกเรยนจะตองทาแบบทดสอบทายชวโมงเพอทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล และเมอสนสดการเรยนรชดกจกรรมทง 6 ชด แลวผวจยไดดาเนนการทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล จานวน 20 ขอ 2.3 ใหนกเรยนทาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค 2.4 หลงจากทใหกลมตวอยางทาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล ไปแลวโดยเวนระยะหาง 2 สปดาหผวจยจงนาแบบทดสอบความสามารถชดเดมมาใชเปนครงท 2 กบกลมตวอยาง เพอหาคะแนนความสามารถทคงทนดานโสตทกษะวชาดนตรสากล

3. ขนสรป 3.1 ผวจยเกบรวบรวมขอมลทงหมดเพอนาไปประมวลผลและวเคราะห 3.2 สรป ผลอภปราย 3.5 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลทไดจากการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดทาการวเคราะหขอมล โดยใชโปรแกรมทางสถตสาเรจรป ดงน

1. วเคราะหแบบทดสอบความสามารถโสตทกษะทางดนตรสากล โดยใชคา รอยละ (Percentage)

2. วเคราะหแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมในการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล โดยใชคา รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

3.6 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงนใชสถตเพอการวเคราะหขอมล ดงน 1. สถตพนฐาน 1.1 คารอยละ ( Percentage) โดยใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 105)

100

fP

N

DPU

Page 77: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

67  

โดย P แทน คารอยละ f แทน คาความถทตองการแปลใหเปนรอยละ N แทน คาจานวนความถทงหมด 1.2 คาเฉลย (mean) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 105) = ∑

โดย แทน คาเฉลยของคะแนน ∑ แทน ผลรวมของคะแนน N แทน จานวนทงหมด 1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 106)

S.D. = ∑ (∑ )( )

โดย S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

∑ แทน ผลรวมของคะแนนยกกาลงสอง (∑ ) แทน กาลงสองของคะแนนผลรวม n แทน จานวนขอมลทงหมด

2. สถตในการหาคณภาพเครองมอ 2.1 คาดชนความสอดคลอง (IOC) (Rovinelli & Hambleton, 1977, p.49-60)

= ∑

โดย IOC แทน คาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบพฤตกรรม ∑ แทน ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N แทน จานวนผเชยวชาญ

DPU

Page 78: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

68  

2.2 การหาคาความยาก (Difficulty) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชสตร P ดงน (สมนก ภททยธน, 2541, น.195)

P =

เมอ P แทน คาความยากของขอสอบ R แทน จานวนผตอบถก N แทน จานวนคนทงหมด

2.3 หาคาอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน รายขอ (r) ระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวม Item total Correlation (บญชม ศรสะอาดและคณะ, 2550, น. 85)

r = เมอ r แทน คาอานาจจาแนกของขอสอบ

H แทน จานวนคนในกลมสงตอบถก L แทน จานวนคนในกลมตาตอบถก N แทน จานวนคนทงหมดในกลมใดกลมหนง

DPU

Page 79: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บทท 4 ผลการศกษา

การเสนอผลการวเคราะหขอมล การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชด

กจกรรมตามแนวคดของธอรนไดค สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา ซงมวตถประสงคคอ

1. เพอพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา

2. เพอศกษาความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา

3. เพอศกษาความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค

ผวจยไดวเคระหและนาเสนอขอมล ซงแบงเปน 3 ตอนมรายละเอยดดงน 4.1 ตอนท 1 ผลการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดค 4.2 ตอนท 2 ผลความสามารถและความความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค 4.3 ตอนท 3 ผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค

DPU

Page 80: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

70  

4.1 ตอนท 1 ผลการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดค ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา ผลการวเคราะหคะแนนของนกเรยนจากการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชด และคะแนนรวม มรายละเอยดดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 แสดงผลคะแนน/รอยละของนกเรยนหลงจากการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะตามแนวคดของธอรนไดค จานวน 6 ชด นกเรยนจานวน 15 คน ลาดบท

ชดท 1 15

คะแนน

ชดท 2 15

คะแนน

ชดท 3 20

คะแนน

ชดท 4 15

คะแนน

ชดท 5 15

คะแนน

ชดท 6 20

คะแนน

รวม 100

คะแนน

รอยละ

เกณฑผานไมตากวา

รอยละ 70 1 11 12  18 8 8 14 71 71 ผาน 2 14  11  18  7 8 14 72 72 ผาน 3 12  14  18  9 8 14 75 75 ผาน 4 13  13  18  8 8 14 74 74 ผาน5 10  10  18  8 8 18 72 72 ผาน6 11  10  18  10 9 14 72 72 ผาน7 14  12  18  8 8 18 78 78 ผาน8 14  10  14  10 9 14 71 71 ผาน9 15  11  14  11 10 14 75 75 ผาน 10 14  11  14  11 12 14 76 76 ผาน11 14  12  18  9 8 18 79 79 ผาน12 13  8 14  11 8 18 72 72 ผาน13 15  10  14  10 8 14 71 71 ผาน14 13  12  14  13 11 14 77 77 ผาน15 15  13  14  9 8 14 73 73 ผาน

จากตารางท 4.1 แสดงผลคะแนน/รอยละของนกเรยนหลงจากการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชด พบวานกเรยนทกคนมคะแนนไมตากวารอยละ 70

DPU

Page 81: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

71  

4.2 ตอนท 2 ผลความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา ตารางท 4.2 แสดงผลความสามารถทคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจากแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล จานวน 1 ชด 20 ขอ ครงท 1 และครงท 2 นกเรยนจานวน 15 คน

ลาดบท ทดสอบครงท 1 วดความสามารถ 20 คะแนน

ทดสอบครงท 2 วดความคงทน 20 คะแนน

เกณฑผานไมตากวา รอยละ 70

คะแนน รอยละ คะแนน รอยละ 1 14 70 14 70 ผาน/ผาน 2 15 75 14 70 ผาน/ผาน 3 16 80 15 75 ผาน/ผาน 4 16 80 15 75 ผาน/ผาน 5 15 75 14 70 ผาน/ผาน 6 15 75 14 70 ผาน/ผาน 7 16 80 15 75 ผาน/ผาน 8 14 70 14 70 ผาน/ผาน 9 16 80 15 75 ผาน/ผาน 10 16 80 15 75 ผาน/ผาน 11 16 80 15 75 ผาน/ผาน 12 15 75 14 70 ผาน/ผาน 13 14 70 14 70 ผาน/ผาน 14 16 80 15 75 ผาน/ผาน 15 15 75 14 70 ผาน/ผาน

จากตารางท 4.2 แสดงผลความสามารถและความคงทนการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรไดค จากการทดสอบความสามารถโสตทกษะวชาดนตรสากล ครงท 1 วดความสามารถ และครงท 2 วดความคงทน นกเรยนทกคนมคะแนนผานเกณฑไมตากวารอยละ 70

DPU

Page 82: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

72  

4.3 ตอนท 3 ผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค แสดงตารางท 4.3 - 4.9 ตารางท 4.3 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทง 6 ชด จากนกเรยน 15 คน

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

ดานชดกจกรรมโสตทกษะ 4.29 0.74 มาก 1. ชดกจกรรมโสตทกษะเขาใจงาย 4.27 0.88 มาก 2. ทาใหนกเรยนเกดการพฒนาทกษะในการฟงโนตดนตรสากล 4.00 0.93 มาก 3. ชดกจกรรมโสตทกษะทใหทามความนาสนใจและกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร

4.20 0.86 มาก

4. ชอบกจกรรมทครใหทาในคาบเรยน 4.47 0.52 มาก 5. ตองการเรยนดวยชดกจกรรมโสตทกษะนอก 4.53 0.52 มากทสด ดานครผสอน 4.25 0.89 มาก 6. ครผสอนใหความรและเขาใจงาย 4.27 0.88 มาก 7. ตอบคาถามตรงตามขอสงสยของนกเรยน 4.27 0.88 มาก 8. ใหคาแนะนา และสาธตวธการฝกชดกจกรรมโสตทกษะอยางชดเจน

4.27 0.88 มาก

9. ใชเวลาเหมาะสม และเพยงพอตอการเรยนร 4.27 0.80 มาก 10. ครผสอน มเกณฑการใหคะแนนทชดเจน 4.20 1.01 มาก ดานประโยชนทไดรบ 4.32 0.71 มาก 11. ชวยใหเรยนรวชาดนตรไดดกวาเดม 4.13 0.83 มาก 12. ทาใหเกดความคดสรางสรรคในการเรยนวชาดนตร 4.33 0.49 มาก 13. สามารถนาไปพฒนาทกษะการปฏบตเครองดนตรได 4.67 0.49 มากทสด 14. เขาใจในเรองระดบเสยงของโนตดนตรสากล 4.20 0.86 มาก 15. เกดความสนใจในวชาดนตร 4.27 0.88 มาก รวมเฉลย 4.29 0.78 มาก

จากตารางท 4.3 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ทง 6 ชด พบวาความพงพอใจใน

DPU

Page 83: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

73  

ภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.29) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานประโยชนทไดรบ (คาเฉลย 4.32) ดานชดกจกรรมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.29) ดานครผสอน (คาเฉลย 4.25) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานชดกจกรรมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจตองการเรยนดวยชดกจกรรมโสตทกษะนอกอยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.53) ชอบกจกรรมทครใหทาในคาบเรยนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.47) ชดกจกรรมโสตทกษะเขาใจงายอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) ชดกจกรรมโสตทกษะทใหทามความนาสนใจและกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนรอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.20) รองลงมาคอ ทาใหนกเรยนเกดการพฒนาทกษะในการฟงโนตดนตรสากลอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.00) 2) ดานครผสอน นกเรยนพงพอใจครผสอนใหความรและเขาใจงายอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) ใหคาแนะนา และสาธตวธการฝกชดกจกรรมโสตทกษะอยางชดเจนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) และตอบคาถามตรงตามขอสงสยของนกเรยนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) ใชเวลาเหมาะสม และเพยงพอตอการเรยนรอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) รองลงมาคอ ครผสอน มเกณฑการใหคะแนนทชดเจนอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.20) 3) ดานประโยชนทไดรบ นกเรยนพงพอใจ สามารถนาไปพฒนาทกษะการปฏบตเครองดนตรไดอยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.67) รองลงมาคอ ทาใหเกดความคดสรางสรรคในการเรยนวชาดนตรอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.33) รองลงมาคอ เกดความสนใจในวชาดนตรอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) รองลงมาคอ เขาใจในเรองระดบเสยงของโนตดนตรสากลอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.20) รองลงมาคอ ชวยใหเรยนรวชาดนตรไดดกวาเดมอยในระดบมาก (คาเฉลย 4.13)

DPU

Page 84: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

74  

ตารางท 4.4 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 1

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.57 0.58 มากทสด 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม 4.60 0.63 มากทสด 2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.53 0.52 มากทสด

การฝกโสตทกษะ 4.57 0.65 มากทสด 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม 4.40 0.83 มาก

2. การนาโนต โด เร ม มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ

4.73 0.46 มากทสด

รวมเฉลย

4.57

0.61

มากทสด

จากตารางท 4.4 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 1 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมากทสด (คาเฉลย 4.57) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.57) ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.57) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.53) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ การนาโนต โด เร ม มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.73) รองลงมาคอ สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.40)

DPU

Page 85: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

75  

ตารางท 4.5 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 2

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.50 0.57 มาก 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล 4.60 0.51 มากทสด 2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.40 0.63 มาก

การฝกโสตทกษะ 4.40 0.81 มาก 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล 4.27 0.88 มาก

2. การนาโนต โด เร ม ฟา ซอล มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ

4.53 0.74 มากทสด

รวมเฉลย

4.45

0.69

มาก

จากตารางท 4.5 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 2 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.45) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.50) ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.40) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.40) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ การนาโนต โด เร ม ฟา ซอล มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.53) รองลงมาคอ สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27)

DPU

Page 86: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

76  

ตารางท 4.6 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 3

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.50 0.58 มาก 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล 4.60 0.51 มากทสด 2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.40 0.64 มาก

การฝกโสตทกษะ 4.27 0.51 มาก 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล 4.27 0.51 มาก

การนาไปใช 4.53 0.64 มากทสด

1. สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองจากการฟงเสยงโนตทไดยนและบรรเลงบนคยบอรด

4.53 0.64 มากทสด

รวมเฉลย

4.45

0.58

มาก

จากตารางท 4.6 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 3 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.45) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการนาไปใช (คาเฉลย 4.53) รองลงมาคอ ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.50) และรองลงมาคอ ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.27) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.40) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.27) 3) ดานการนาไปใช นกเรยนพงพอใจ สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองจากการฟงเสยงโนตทไดยนและบรรเลงบนคยบอรดอยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.53)

DPU

Page 87: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

77  

ตารางท 4.7 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 4

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.50 0.57 มาก 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต ซอล ลา ท โด 4.60 0.63 มากทสด 2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.40 0.51 มาก

การฝกโสตทกษะ 4.60 0.51 มากทสด 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต ซอล ลา ท โด 4.60 0.51 มากทสด

2. การนาโนต ซอล ลา ท โด มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ

4.60 0.51 มากทสด

รวมเฉลย

4.55

0.54

มากทสด

จากตารางท 4.7 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 4 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมากทสด (คาเฉลย 4.55) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.60) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.50) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต ซอล ลา ท โด อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.40) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจในระดบมากทสด สามารถจดจาระดบเสยงโนต ซอล ลา ท โด และ การนาโนต ซอล ลา ท โด มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ (คาเฉลย 4.60)

DPU

Page 88: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

78  

ตารางท 4.8 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 5

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.50 0.57 มาก 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด

4.60 0.51 มากทสด

2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.40 0.63 มาก

การฝกโสตทกษะ 4.43 0.50 มาก 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด 4.33 0.49 มาก

2. การนาโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ

4.53 0.52 มากทสด

รวมเฉลย

4.47

0.54

มาก

จากตารางท 4.8 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 5 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.47) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.50) ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.43) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.40) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจอยในระดบมากทสด การนาโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตวเองสามารถทาใหเกดการพฒนาโสตทกษะ (คาเฉลย 4.53) รองลงมาคอ สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.33)

DPU

Page 89: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

79  

ตารางท 4.9 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 6

ประเดน คาเฉลย S.D. แปลความหมาย

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 4.60 0.50 มากทสด 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด

4.67 0.49 มากทสด

2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป 4.53 0.52 มากทสด

การฝกโสตทกษะ 4.67 0.49 มากทสด 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด 4.67 0.49 มากทสด

การนาไปใช 4.60 0.51 มากทสด

1. สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองจากการฟงเสยงโนตทไดยนและบรรเลงบนคยบอรด

4.60 0.51 มากทสด

รวมเฉลย 4.62 0.50 มากทสด

จากตารางท 4.9 แสดงผลระดบความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมท 6 พบวาความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมากทสด (คาเฉลย 4.62) เมอพจารณาเปนรายดานโดยเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานการฝกโสตทกษะ (คาเฉลย 4.67) ดานการนาไปใช (คาเฉลย 4.60) และ ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.60) ซงมรายละเอยดดงน 1) ดานการเตรยมความพรอมโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.67) รองลงมาคอ เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป อยในระดบมาก (คาเฉลย 4.53) 2) ดานการฝกโสตทกษะ นกเรยนพงพอใจ สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด อยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.67) 3) ดานการนาไปใช นกเรยนพงพอใจ สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองจากการฟงเสยงโนตทไดยนและบรรเลงบนคยบอรดอยในระดบมากทสด (คาเฉลย 4.60)  

DPU

Page 90: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคด

ของธอรนไดค ผวจยไดดาเนนงานเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล และไดสรปผล อภปรายผล แนะนาขอเสนอแนะดงตอไปน

วตถประสงค

1. เพอพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 2. เพอศกษาความสามารถและความคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 5 3. เพอศกษาความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชา

ดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค

สมมตฐานในงานวจย 1. นกเรยนมความสามารถโสตทกษะวชาดนตรสากลไดคะแนนไมตากวารอยละ 70

2. นกเรยนมคะแนนความสามารถดานโสตทกษะวชาดนตรสากลทคงทนไดคะแนนไมตากวารอยละ 70 3. นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคอยในระดบมาก

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 2 หองเรยน จานวนนกเรยนทงหมด 60 คน

DPU

Page 91: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

81  

  

กลมตวอยาง นกเรยนช นประถมปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา แขวงตลงชน เขตตลงชน

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 จานวน 15 คน ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล โดยการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครองมอทใชในงานวจย 1. ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค จานวน 6 ชด

2. แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล 3. แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรม การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยมขนตอนการเกบรวบรวมขอมลดงน 1. ขนเตรยม

ชแจงวตถประสงค ขนตอน และรายละเอยดเกยวกบการเรยนการสอนโดยใชชดกจกรรมในการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค แกฝายวชาการ กลมสาระการเรยนรวชาศลปะ และนกเรยนกลมตวอยาง ชนประถมศกษาปท 5/1 และ 5/2 ทมคะแนนในการทดสอบไมผานในรายวชาศลปะ ดนตร:นาฏศลปหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล 2. ขนพฒนา และขนทดลอง 2.1 ผวจยสรางชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชด โดยใชหนวยการเรยนรท 2 เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ชนประถมศกษาปท 5 จานวน 6 แผนการจดการเรยนร แตละชดกจกรรมไดกาหนดขนตอนตามแนวคดของธอรนไดคคอ1) ขนเตรยมความพรอม 2) ขนการฝก 3) ขนการนาไปใช 4) ขนความพงพอใจ ชดกจกรรมมการเรยงลาดบเนอหาความยากงาย โดยเรยงลาดบจากงาย ปานกลาง ยาก และจากการฝกปฏบตไปสการสรางจนตนาการ 2.2 ผวจยไดนาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคจานวน 6 ชดกจกรรมรวม 14 ชวโมงมาใชกบนกเรยนกลมตวอยางนอกเวลาเรยนของแตละวน เมอเสรจสนการเรยนแตละชดกจกรรม นกเรยนจะตองทาแบบทดสอบทายชวโมง

DPU

Page 92: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

82  

  

เพอทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล และเมอสนสดการเรยนรชดกจกรรมทง 6 ชด แลวผวจยไดดาเนนการทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล จานวน 20 ขอ 2.3 ใหนกเรยนทาแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค 2.4 หลงจากทใหกลมตวอยางทาแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล ไปแลวโดยเวนระยะหาง 2 สปดาหผวจยจงนาแบบทดสอบความสามารถชดเดมมาใชเปนครงท 2 กบกลมตวอยาง เพอหาคะแนนความสามารถทคงทนดานโสตทกษะวชาดนตรสากล 3. ขนสรป 3.1 ผวจยเกบรวบรวมขอมลทงหมดเพอนาไปประมวลผลและวเคราะห 3.2 สรป ผลอภปราย การวเคราะหขอมล

ผวจยไดวเคราะหขอมลโดยใชสถตพนฐาน ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 5.1 สรปผลการวจย ตอนท 1 การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากล นกเรยนทกคนมคะแนนไมตากวารอยละ 70 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ตอนท 2 นกเรยนมความสามารถคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากล จากการทดสอบวดความสามารถครงท 1 และวดความคงทนครงท 2 นกเรยนทกคนมคะแนนผานเกณฑไมตากวารอยละ 70 ตอนท 3 ความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค พบวา ความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.29) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานประโยชนทไดรบ (คาเฉลย 4.32) ดานชดกจกรรมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.29) และดานครผสอน (คาเฉลย 4.25) ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว 5.2 อภปรายผล ผลการศกษาวจยเรอง การพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลโดยใชชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดคสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา สามารถอภปรายผลได ดงตอไปน

DPU

Page 93: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

83  

  

ตอนท 1 ผลการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลาพบวานกเรยนทกคนมคะแนนไมตากวารอยละ 70 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จะเหนไดวาเดมนกเรยนมคะแนนตาแตพอใชชดกจกรรมจงมการพฒนาการขนถงแมวาจะไมมากจากเกณฑทกาหนดไวคอไมตากวารอยละ 70 โดยมนกเรยนทไดคะแนนระหวาง 75 - 79 จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 40 ของจานวนนกเรยนทงหมด 15 คนโดยชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะนนจะมงเนนใหนกเรยนรองตามเสยงโนตทไดยนพรอมการทาสญลกษณมอ โคดาย (Kodaly) ซงสอดคลองกบโคดาย (Kodaly, 1974) กลาวไววา การรองเปนหลกทเขาเนน การเลนเครองดนตรเปนกจกรรมทจด ใหกบผเรยนในระยะตอมา ในกระบวนการรองนโคไดเนน การฝกใหผเรยนรบรเกยวกบเรองระดบเสยง และจงหวะของทานองโดยสมาเสมอ วธการหนง คอ การฝกใหผเรยนได ยนเสยงทานองในความคด ซงเกยวของกบกจกรรมลองผด ลองถกฟงเลนเพลนใจ ของชดกจกรรมท 3 และ 6 ซงผวจยสรางขนทาใหนกเรยนนกเรยนจะตองฟงเสยงโนตและทานองทไดยนแลวจงนาทานองในความคด ทไดยนไปบรรเลงในคยบอรดใหถกตอง และสอดคลองกบการลองผดลองถก (Trial and error) คอการเลอกตอบสนองของผเรยนรกระทาดวยตนเองทไมมผใดมากาหนดตาม ทฤษฎความสมพนธเชอมโยงของ Thorndike กฎแหงการใช Law of Use and Disuse (ทศนา แขมมณ, 2548, น. 51) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมงคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการนาไปใชบอย ๆ หากไมมการนาไปใชอาจมการลมเกดขนได ซงสอดคลองกบงานวจยของ สภรณ พรหมคณ (2553) ทาการวจยเรอง การพฒนาชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน พบวา นกเรยนทเรยนดวยชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน กลมสาระการเรยนรศลปะ ชนมธยมศกษาปท 1 มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมนสการ พรอมสขกล (2557) วจยเรองการรบรดานระดบเสยง (Absolute Pitch) ของนสตสาขาวชา ดนตรตะวนตกเครองดนตรเอกเปยโนมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยาพบวา ปจจยทสงผลตอการมความสามารถทางการรบรระดบเสยงคอ 1) ปจจยดานสงแวดลอมทางดนตรจากครอบครว 2)ปจจยดานอายทเรมตนเรยนดนตรคอชวงอาย 3-7 ป ดทสด 3) ปจจยดานระยะเวลาทเรยนดนตร ระยะเวลายงมากยงสงผลตอทกษะการฟง 4) ปจจยดานวธการเรยนดนตร วธการเรยนทเนนการฟงเปนหลกสงผลตอ Absolute Pitch 5) ปจจยดานแนวดนตรทเลนหรอฟง ยงฟงและเลนดนตรหลายประเภทยงสงผลตอความสามารถในการรบรระดบเสยง ตอนท 2 ความสามารถคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากลของนกเรยนช นประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดชยพฤกษมาลา พบวา จากการทดสอบหลงเรยน ครงท 1 วดความสามารถ และทดสอบครงท 2 วดความคงทน นกเรยนทกคนมคะแนนผานเกณฑไมตากวารอยละ 70 จะเหนไดวาวดความสามารถครงท 1 นกเรยนไดคะแนนระหวาง 75 - 80 จานวน 12 คน คด

DPU

Page 94: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

84  

  

เปนรอยละ 80 ของจานวนนกเรยนทงหมด 15 คน และการทดสอบครงท 2 วดความคงทน โดยเวนระยะหาง 2 สปดาห นกเรยนทงหมด 15 คน มคะแนนคงท 3 คน และมนกเรยนคะแนนลดลง 12 คน แตการลดลงของคะแนนเพยง 1 คะแนนเทานน ซงไมตางจากการทดสอบครงท 1 และจากการทใหนกเรยนไดทดสอบภาคปฏบตกบผสอน ทาใหผสอนทราบถงความสามารถของนกเรยนแตละคน และ ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะนนจะมงเนนใหนกเรยนเกดการฝกฝนจนมความสามารถทคงทนของโสตทกษะวชาดนตรสากล ซงสอดคลองกบ ทฤษฎความสมพนธเชอมโยงของ ธอรนไดค(Thorndike) กฎแหงการฝก Law of Exercise (ทศนา แขมมณ, 2548, น. 51) การฝกหดหรอกระทาบอย ๆ ดวยความเขาใจจะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระทาซ าบอย ๆ การเรยนรนนจะไมคงทนถาวร และในทสดอาจลมได และสอดคลองกบ ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2541) กลาววา ความจาเปนความสามารถในการระลกนกออกสงทไดเรยนร ไดมประสบการณ ไดรบรมาแลว ความจาเปนความสามารถพนฐานอยางหนงของมนษยซงจะขาดเสยมได ความคดทงหลายกมาจากการหาความสมพนธของความจานนเอง แบบทดสอบวดความจาจงใชวดความสามารถในการระลกนกออกวา สมองไดสงสมอะไรไว จากทเหน ๆ มาแลว และมอยมากนอยเพยงใดดวย สอดคลองกบงานวจยของ พรทพย สายแวว (2558) เรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน มความคงทนในการเรยนร และ บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มดชนประสทธผลมคาเทากบ 0.7978 แสดงวาหลงเรยนนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน 0.7978 หรอคดเปนรอยละ 79.78 จากกอนเรยน ตอนท 3 ความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตร สากลตามแนวคดของธอรนไดค พบวา ความพงพอใจในภาพรวมอยระดบมาก (คาเฉลย 4.29) เมอพจารณาเปนรายดานเรยงลาดบจากมากไปหานอยคอ ดานประโยชนทไดรบ (คาเฉลย 4.32) ดานชดกจกรรมโสตทกษะ (คาเฉลย 4.29) และดานครผสอน (คาเฉลย 4.25) จะเหนไดวาความพงพอใจในชดกจกรรมท 3 และ 6 ดานการนาไปใช มระดบมากทสด ซงมความสมพนธกบคะแนนในแบบทดสอบของชดกจกรรมท 3 และ 6 นกเรยนมคะแนนระหวาง 14 - 18 จากคะแนนเตม 20 เนองจากนกเรยนมความพงพอใจในการทาชดกจกรรมจงทาใหเกดการเรยนรและผลคะแนนทสง ซงสอดคลองกบ ทฤษฎความสมพนธเชอมโยงของ ธอรนไดค (Thorndike) กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) (ทศนา แขมมณ, 2548, น. 51) กลาววา เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพง

DPU

Page 95: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

85  

  

พอใจ จงเปนปจจยสาคญในการเรยนร และสอดคลองกบงานวจยของ สชณษา รกยนด และ ณฐรด ผลผลาหาร (2557) เรอง ความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดการเรยนการสอน วชาดนตร (ศนยดนตร) พบวา ผลการประเมนความพงพอใจ ผเรยนมความพงพอใจมากทสด คอ ดานของครผสอน ครผสอนม บคลกภาพ ความประพฤตเหมาะสมแกการเปนคร คาเฉลยเทากบ 4.43 มความพงพอใจอยในระดบมาก คด เปนรอยละ 88.64 รองลงมา คอ ดานผสอนใชนวตกรรม สอการสอนอยางเหมาะสมและสอดคลองกบ เนอหาวชา และดาน ผสอนเอาใจใสดแลผเรยน อยางทวถงและอทศตนใหกบการสอนอยางเตมทคาเฉลย เทากบ 4.37 มความพงพอใจอยในระดบมาก คดเปนรอยละ 87.42 และผเรยนมความพงพอใจนอยทสดคอ ดานการเรยนการสอน การจดสอบ Recital มความเหมาะสมและมสวนชวยสงเสรมศกยภาพของผเรยนใหด ขน คาเฉลยเทากบ 4.17 ความพงพอใจอยในระดบมากคดเปนรอยละ 81 และงานวจยของ พรทพย สายแวว (2558) เรอง การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร เรองโนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน พบวา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มความพงพอใจตอการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเรองโนตดนตรสากลเบองตน โดยรวมในระดบมากทสด

5.3 ขอคนพบงานวจยน 1. ชดกจกรรมตามแนวคดของธอรนไดคนมงเนนใหนกเรยนเกดความพรอมและการฝกฝนในการทากจกรรมเพอพฒนาโสตทกษะซงนกเรยนมความสามารถทางดาน Relative Pitch คอ ฟงแลวแยกแยะระดบเสยงของโนตดนตรไดโดยมกลมของตวโนตอนๆมาชวยทาใหนกเรยนสามารถบอกไดวาตวโนตนนคอเสยงโนตอะไรเชน ถาตองการใหนกเรยนรคาตอบของเสยงโนตทไดยนวาคอโนตเร ครจะตองใชโนตโด ชวยในการทนกเรยนจะสามารถรบรคาตอบวาตวทถดจาก “โด” มาคอ “เร” หรอตองการใหนกเรยนรโนต “ซอล” ครกตองใชเสยง “ฟา” นามากอนนกเรยนจงจะตอบ “ซอล” ได 2. นกเรยนกลมนผวจยไดคดเลอกมาจากนกเรยนทมคะแนนไมผานการทดสอบเมอนกเรยนมาใชชดกจกรรมทผวจยสรางขนนกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรในระดบมากและทาใหผลการเรยนไดคะแนนทสงขนผานเกณฑทผวจยกาหนดไว และผวจยคดวาชดกจกรรมนสามารถนาไปใชพฒนาโสตทกษะของนกเรยนทมคะแนนตาใหมคะแนนสงขนและมความพงพอใจตอการเรยนร

DPU

Page 96: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

86  

  

5.4 ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะสาหรบการนาไปใช 1. ครผสอนทนาชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะไปใชในการเรยนการสอนวชาดนตรสากล ควรมความเขาใจในพนฐานการรบรทางดานเสยงโนตดนตรของนกเรยนแตละคนเพราะนกเรยนมพนฐานทตางกน ดงนนครผสอนจงควรเตรยมความพรอมใหกบโสตทกษะในการฟงของนกเรยนแตละคนใหเกดความพรอมจรงๆกอนทจะไปใชชดกจกรรมการฝกโสตทกษะในขนถดไป 2. การเรยนการสอนในชดกจกรรมการฝกโสตทกษะครผสอนตองมสวนรวมในการฝกโสตทกษะไปกบนกเรยนเพอเปนการกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนรรวมถงหาวธการเสรมแรงในดานบวกใหกบนกเรยนในการฝกซอมชดกจกรรมโสตทกษะ 3. การเรยนการสอนในชดกจกรรมการฝกโสตทกษะความตองม สอการสอน อปกรณเครองดนตรไดแก คยบอรด แอมปขยายเสยง ทเพยงพอกบจานวนนกเรยนเพอใชในการทาชดกจกรรมโสตทกษะ หรอสามารถใช เมโลเดยน แทนคยบอรด เพราะมราคาทไมแพงมากและไมตองใชแอมปขยายเสยง ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. เนอหาในการวจยเปนเพยงเนอหาบางสวนในรายวชา ดนตรสากล เรอง โสตทกษะ C เมเจอรสเกล ควรมการพฒนาเนอหาบทเรยนประกอบกบชดกจกรรมในวชาดนตรใหคลอบคลมมเนอหาเพมมากขนเชน G เมเจอรสเกลและรวมถงคยอนๆในเมเจอรสเกล เพอเปนประโยชนตอผเรยนและผสอนวชาดนตรสากล 2. ควรศกษาเปรยบเทยบการเรยนรโดยใชชดกจกรรมกบการเรยนแบบเพอนชวยเพอนเพอพฒนาวชาดนตรสากลใหมประสทธภาพยงขน  

DPU

Page 97: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

บรรณานกรม

DPU

Page 98: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

88

 

บรรณานกรม

ภาษาไทย กงวล เทยนกณฑเทศน. (2540). การวเคราะหการประเมนผลทางการศกษาเบองตน (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร : ศนยสอกรงเทพมหานคร. กาญจนา อรณสขรจ. (2546 ). จตวทยาทวไป. กรงเทพมหานคร : บารงสาสน. กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2545). การวจยเพอพฒนาการเรยนรตามหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน1. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. คนธชต ชสนธ. (2543). พฤตกรรมการบรหารงานของผบรหารและความพงพอใจตอการบรหาร ของบคลากร ในสานกงานศกษาธการ อาเภอดเดน ในภาคใต (วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต). สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร. จงกล แกวโก. (2547). การเปรยบเทยบความคดสรางสรรค เจตคตวธสอนและผลสมฤทธทาง การเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทเรยนดวยวธสอน แบบสตอรไลนกบวธสอนแบบปกต (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. ชาญวทย เทยมบญประเสรฐ. (2528). การวดความถนด. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร เชดศกด โฆวาสนธ�. (2525). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ : สานกทดสอบทางการศกษา และ จตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. ชยพร วชชาวธ. (2520). ความจามนษย. กรงเทพฯ : ชวนพมพ�. ชวาล แพรตกล. (2514). การทดสอบเพอคนและพฒนาสมรรถภาพ. กรงเทพฯ : สานกทดสอบ ทางการศกษาและจตวทยา วทยาลยวชาการศกษา ประสานมตร. ชชวาล อรรถกจโกศล. (2009). ทฤษฎดนตรภาคปฏบต Solfège สบคนจาก https://sites.google.com/site/chatflute/beginning/sxlfec-thvsdi-dntri-phakh- ptibati ณรทธ สทธจตต. (2535). จตวทยาการสอนดนตร. กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

DPU

Page 99: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

89

 

ณรทธ สทธจตต. (2537). หลกการของโคดายสการปฏบต : วธการดานดนตรศกษาโดยการสอน แบบโคดาย / แอรเซแบท เซนย. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ. (2548). รปแบบการเรยนการสอนทางเลอกทหลากหลาย (พมพครงท3). กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ. (2548). ศาสตรองคความรเพอการจดการกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ธนพร สนคย. (2552). ผลการใชหนงสออานเพมเตมวชาภาษาไทยทมตอผลสมฤทธและเจตคต ทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนชมชน 2 บานกกไมแดง จงหวดพษณโลก (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ธวชชย นาควงษ. (2543). โคไดสการปฏบต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นพรตน เตชะวณช. (2544). ความพงพอใจของพนกงานธนาคารกสกรไทยทมตอวารสารกจการ สมพนธ (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. นรมล บญรกษา. (2554). ผลการใชหนงสออานเพมเตมสาระงานบานทมตอผลสมฤทธและเจตคต ทางการเรยนวชาการงานอาชพและเทคโนโลยของนกเรยนชนประถมศกษาปท4 โรงเรยนวดทาขาม (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นลน อนดคา. (2551). ชดกจกรรมพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เรองสารรอบตว สาหรบชนมธยมศกษาปท 1 (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). อตรดตถ : มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ. นศาชล บงคม. (2553). การพฒนาแผนการจดการเรยนรดานโสตทกษะตามแนวคดโคดาย สาหรบ นกเรยนเปยโนชน ประถมตน (วทยานพนธมหาบณฑต คณะคร ศาสตร). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. บญเกอ ควรหาเวช. (2545). นวตกรรมการศกษา. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน (พมพ�ครงท 7). กรงเทพฯ : สวรยาสาส�น. บญชม ศรสะอาด. (2548). วธการทางสถตสาหรบการวจย. กาฬสนธ : ประสานการพมพ.

DPU

Page 100: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

90

 

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2547). ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร � (พมพ�ครงท 8). กรงเทพฯ : โรงพมพ�จามจรโปรดกท� ประวทย ฤทธบลย. (2558). รปแบบการเรยนการสอนนาฏศลปราชอาณาจกรกมพชา : กรณศกษา ของสมาคม TLAITNO. วารสารวชาการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบรพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. (2542). ความพงพอใจ. กรงเทพมหานคร : นานมบคพลบ ลชเคชนส. พชต ฤทธจรญ. (2547). การวจยเพอพฒนาการเรยนร ปฏบตการวจยในชนเรยน (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏพระนคร. พชต ฤทธจรญ. (2547). ระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร : เฮาส ออฟ เคอรมสท. พรพศ เถอนมณเฑยร. (2542). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และความสนใจในการเรยน วชาภาษาไทยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการฝกดวยเกมทใช คาถามตางกน (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พรทพย สายแวว. (2558). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนร เรอง โนตดนตรสากลเบองตน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใช บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน. วารสารวชาการ มหาวทยาลยราชภฏบรรมย พวงรตน ทวรตน. (2543). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร (พมพครงท 7). กรงเทพมหานคร : สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ภทรา นคมานนท. (2540). การประเมนผลการเรยน. กรงเทพฯ : ทพยวสทธการพมพ. มนสการ พรอมสขกล. (2557). เรองการรบรดานระดบเสยง (Absolute Pitch) ของ นสตสาขาวชาดนตรตะวนตกเครองดนตรเอกเปยโนมหาวทยาลยราชภฏบาน สมเดจเจาพระยา. วารสารวชากามนษยศาสตรและสงคมศาสตร ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2527). ความถนดทางการเรยน. กรงเทพฯ : วฒนาพานช. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2543). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2541). เทคนคการสร�างและสอบขอสอบความถนดทางการ เรยน (พมพ�ครงท 3). กรงเทพฯ : สวรยาสาส�น.

DPU

Page 101: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

91

 

รตนาภรณ ผานพเคราะห. (2544). การพฒนาทกษะการคด ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดย ใชรปแบบการสอนเพอพฒนาทกษะการคดดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน. วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษยในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : มลนธสดศร- สฤษด.                                                                                                           วฒนชย ถรศลาเวทย. (2546). ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการสอนของคร พฤตกรรมการ เรยน และพฤตกรรมดานจตพสยกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 สงกดกรมสามญศกษา จงหวดมหาสารคาม (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. ศรนภา อฐสวรรณศลป. (2548). การพฒนาชดกจกรรมวทยาศาสตร เรอง “ระบบของรางกาย” สาหรบนกเรยนชวงชนท 2 ในสานกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 (ปรญญาการศกษามหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สชณษา รกยนด และ ณฐรด ผลผลาหาร. (2557). ความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดการเรยน การสอน วชาดนตร (ศนยดนตร) (ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศลปากร. สชาดา ศรศกด. (2544). หนงสออานเพมเตมเรองการขยายพนธพช โดยการใชหวและหนอเพอใช ในการสอนงานเกษตรระดบชนประถมศกษาปท 4 (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต). กรงเทพฯ : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหาร ลาดกระบง. สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ. สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2551). แนวทางการบรหารจดการหลกสตร ตามหลกสตร แกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โรงพมพชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2553. สภรณ พรหมคณ.(2553). การพฒนาชดกจกรรมวชาดนตรเรองทฤษฏดนตรสากลเบองตน โรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร จงหวดศรสะเกษ สบคนจาก http://www.kroobannok.com/blog/article-38590-

DPU

Page 102: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

92

 

%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92 %E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%81 %E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1 %E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%99 %E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7 %E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9 %E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3 %E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%80 %E0%B8%9A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95 %E0%B9%89%E0%B8%99- %E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B1 %E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81 %E0%B8%A9.html สมนก ภททยธน. (2541). การวดผลการศกษา (พมพ�ครงท 2). กาฬสนธ� : ประสานการพมพ.สมบรณ ตนยะ. (2545). การประเมนทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. สมาล จนทรชลอ. (2547). การวดและประเมนผล. กรงเทพมหานคร : ศนยสอสงเสรม กรงเทพมหานคร. สรางค โควตระกล. (2541). จตวทยาการศกษา. กรงเทพมหานคร : สานกพมพ จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. สวทย มลคา และอรทย มลคา. (2550). การพฒนาผลงานทางวชาการสการเลอนวทยฐานะ. กรงเทพฯ : ภาพพมพ. สวทย มลคา และอรทย มลคา. (2550). 19 วธการจดการเรยนรเพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ : โรงพมพภาพพมพ เสาวลกษณ รตนวชช. (2551). “หลกการและกระบวนการจดการเรยนการสอนทไดผล.” ภาควชา หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒประสาน มตร. เสาวณ คณาสฒนากล. (2517). “การศกษาเปรยบเทยบองคประกอบของสมรรถภาพทางสมอง ดานความจาภาษาตามทฤษฎกลฟอร�ดกบผลสมฤทธทางการเรยน”. (ปรญญา

DPU

Page 103: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

93

 

นพนธ�การศกษามหาบณฑต สาขาการวดผลการศกษา). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร. (สาเนา) ไสว เลยมแก�ว. (2528). ความจามนษย� : ทฤษฎและวธทดสอบ. ป�ตตาน : โครงการตารา มหาวทยาลยสงขลานครนทร. อทยพรรณ สดใจ. (2545). ความพงพอใจของผ�ใช�บรการทมต�อการใหบรการขององค�การ โทรศพท� แห�งประเทศไทย จงหวดชลบร (วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขา สงคมวทยา ประยกต � บณฑตวทยาลย). กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อเนก เพยรอนกลบตร. (2527). การสรางแบบทดสอบวดความถนด (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : อกษรไทย. อาร พนธมณ. 2546. จตวทยาสรางสรรคการเรยนการสอน. กรงเทพฯ : ใยใหม ครเอทฟ กรป อษา รตนบปผา. (2547). การพฒนาชดกจกรรมการเรยนร เรอง แบบและความสมพนธสาหรบ

นกเรยนมธยมศกษาปท 1 (ปรญญานพนธ สาขาหลกสตรและการสอน). อตรดตถ : มหาวทยาลยราชภฎอตรดตถ.

DPU

Page 104: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

94

 

ภาษาตางประเทศ

Adams, Jack A. (1967). Human Memory. New York : McGraw – Hill. Adams. (1980). Learning and Memory. Illinois : Dorsey Press Homewood. Atkinson R.C.& Shiffrin. (1968). R.M. Human memory : A Proposed System and Process. In K.W. Spence (Eds.) & J.T. Sp. Baharloo, S. (2001). Genetics of Absolute Pitch Unpublished Ph.D Thesis University of California SanFrancisco. Baharloo, S., Johnston, P. A., Service, S. K., Gitschier, J., & Freimer, N. B. (1998). Absolute pitch: An approach for identification of genetic and nongenetic components AmericanJournal of Human. Bloom, B.S. (1976). Human Characteristics and School Learning ( 5th ed). New York: Kingsport Press. Craik, F.I.M. & Lockhart, R.S. (1972). Levels of processing: A framework for memory research. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior. D’Elia, G. P.M. (1979). “ The Determinants of Job Satisfaction among Beginning Librarians,”Library Quarterly. Delors, J. (1998). Learning: The Treasure Within. UNESCO Department of Employment,   Education and Training, Canberra. (1991). Teaching English Literacy. A   Project of National Significance on the Preservice Preparation of Teachers for Teaching English Literacy, Vol. 1. Dewey, J. (1963). Experience and education. New York : Macmillan Publishing Company   Rovinelli, R. J., & Hambleton, R. K. (1977). On the use of content specialists in the assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch Journal of Educational Research, 2, 49-60. Good, C.V. (1973). Dictionary of Education. New York : McGraw-Hill. Guilford, J.P. (1956). Fundamental Statistics in Psychology and Education. 3rd ed. New York : McGraw – Hill.

Guilford. (1988). “Some Change in the Structure – of – Intellect Model”, Educational and Psychological Measurement. 58 (Spring 1988),

DPU

Page 105: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

95

 

Guilford. (1971). The Nature of Human Intelligence. New York : McGraw – Hill. Houstion, Robert. W.; & others. (1972). Development of Instructional Modules A Modular System for Writing Modules. College of Education. Texas: University of Houston Kendler, H.H. (1974). Basic Psychology. California: W.A. Benjamin Inc. Kodaly, Zoltan. (1974). The Selected Writhing of Zoltan Kodaly. Budapest: Corvine. Kotler, P., & Armstrong, G. (2001). Principles of marketing. (9th ed.). New Jersey: Prentice- Hall. Miyazaki. (2004). How well do we understand absolute pitch. Acoustical Science and Technology Miyazaki, K. (1988). Musical pitch identification by absolute pitch possessors. Perception & Psychophysics, Smith , H.C. & Wakeley. (1972). J.H. Psychology of industrial behavior. (3rd ed.). n.p. Stumpf, S.E. (1994). Philosophy: History and problems. New York : McGraw-Hill. Thurstone, L.L. (1958). Primary Mental Abilities. Chicago : University of Chicago. Ward, W. D., & Burns, E. M. (Eds.). (1982). Absolute pitch (2nd ed.). San Diego, CA: Academic Press. Wolman, B. B. (1973). Dictionary of Behavioral Science. London: Litton Educational. Zatorree, R. J. (2003). Absolute pitch: A model for understanding the influence of genes and development on neural and cognitive function. Nature Neuroscience

DPU

Page 106: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

  

ภาคผนวก

DPU

Page 107: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

 

ชดกตา

กจกรรมามแนวค

ภาคผนมการพฒคดของ ธ

ปร

นวก ก ฒนาโสตธอรนไดะถมศก

คมอกาตทกษะดค สาหกษาปท 5

ารใช ะวชาดนหรบนกเ 5

นตรสากเรยนชน

97

ล น

DPU

Page 108: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

98  

บทนา ผวจยไดนาเอาแนวคดของธอรนไดคมาสรางชดกจกรรมจานวน 6 ชด และนารปแบบชดกจกรรมของฮลตนมาปรบปรงใหเขากบแนวคดของธอรนไดคซงประกอบดวย 3 ขนดงน 1. ขนเตรยมความพรอม 2. ขนการฝก 3. ขนการนาไปใช และในแตละขนมการกาหนดรปแบบของชดกจกรรมซงประกอบดวย 1. คาชแจง 2. จดมงหมาย 3. การกาหนดกจกรรม 4. การประเมนขนสดทาย โดยในแตละชดกจกรรมมวตถประสงคทจะพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากลซงเรมจากการพฒนาโสตทกษะในบนไดเสยง C เมเจอรสเกลซงโนต โด ทเขยนอยในชดกจกรรมนหมายถง middle C และโนต โด หมายถง โนตโดทมเสยงสงกวา middle C 1 octave และ การรบรดานโสตทกษะของนกเรยนจะมาจากเครองดนตรทเลนเปนเครองแรก (Ward and Burns 1982) เรยกวา“Absolute Instrument” ซงกคอคยบอรดโดยรบรเฉพาะคยสขาวในคยบอรดไมสามารถรบรและบอกระดบเสยงในคยดา ได เรยก“Partial AP” หรอ “White key notes AP” ซงเปนการเรมตนทดของการนาไปสพนฐานทสาคญของการพฒนาโสตทกษะและผวจยหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมนจะพฒนาโสตทกษะพรอมทงเสรมสรางประสบการณในการเรยนรและทศนะคตทดในการเรยนวชาดนตรสากลของนกเรยน นายวระภทร ชาตนช 2 ธนวาคม 2559

DPU

Page 109: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

 

แนว

ทฤษการเชอมโยงวา “การเรยนออกมาเปนรตอบสนองเชกระทาดวยตการตอบสนอพยายามทาใหขอความดงก

อนทรยจะเลอR3 หรอ R อตอบสนองตาตอบสนองท เพอสนหองทดลอง กนอาหาร ดว

วคดของธอรน

ษฎของธอรนไงระหวางสงเรนรเกดจากการปแบบตาง ๆ ชนนวาการลอนเองไมมผใดองหลายรปแบหการตอบสนลาวขางตนส

จากแผนอกตอบสนองอน ๆ จนกระาง ๆ ทไมเหมเหมาะสมคอนบสนนหลก เพอทดลองใวยการกดคาน

นไดค

ไดคเรยกวาทรา (Stimulus -รเชอมโยงระห หลายรปแบบองถกลองผด (ดมากาหนดหบบจะหายไปนองเชนนนเชามารถเขยนเป

นผงอธบายไดงเองแบบเดาสะทงไดผลทพอมาะสมจะถกกกลายเปน S-Rกการเรยนรดงใหแมวเรยนเรนเปดประต ซ

ทฤษฎการเชอม- S) กบการตหวางสงเรากบบ จนกวาจะพ(Trial and errหรอชชองทางเหลอเพยงกา

ชอมโยงกบสงปนแผนผงได

วา ถามสงเราสมหรอลองผอใจและเหมากาจดทงไปไมR แลวทาใหเกงกลาว ธอรนรยนร การเปดซงจากผลการท

มโยง (Conneอบสนอง(Reบการตอบสนพบรปแบบทดror) นนคอกาในการปฏบตรตอบสนองรงเราทตองการดดงน

าทตองการใหผดลองถก (Trาะสมทสดขอมนามาแสดงกกดการเชอมโไดคไดสรางสดประตกรงขอทดลองพบวา

ectionism Thesponse - R) โ

นอง โดยทการด หรอเหมาะสรเลอกตอบสตใหและเมอเกรปแบบเดยวทใหเรยนรตอไ

หเกดการเรยนial and error)งทงผใหเรยนการตอบสนอโยงไปเรอย ๆ สถานการณของหบกลหรอา

eory) ทฤษฎนโดยมหลกเบอรตอบสนองมสมทสด เราเรสนองของผเรยกดการเรยนรทเหมาะสมทสไปเรอย ๆจาก

นรมากระทบอ) เปนR1, R2,นและผเรยน กองอก เหลอไว

ระหวาง S กขนในอกรงปรศนาอ

99

นกลาวถงองตนมกจะรยกการยนรจะขนแลว สด และก

อนทรย การวเพยงการบ R นน

ออกมา

DPU

Page 110: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

100  

1. ในระยะแรกของการทดลอง แมวจะแสดงพฤตกรรมเดาสมเพอจะออกมาจากกรงมากนอาหารใหได 2. ความสาเรจในครงแรก เกดขนโดยบงเอญ โดยทเทาของแมวบงเอญไปแตะเขาทคานทาใหประตเปดออก แมวจะวงออกไปทางประตเพอกนอาหาร 3. พบวายงทดลองซามากเทาใดพฤตกรรมเดาสมของแมวจะลดลง จนในทสดแมวเกดการเรยนรความสมพนธระหวางคานกบประตกรงได 4. เมอทาการทดลองซาอกตอไปเรอย ๆ แมวเรมเกดการเรยนรโดยการลองถกลองผดและรจกทจะเลอกวธทสะดวกและสนทสดในการแกปญหา โดยทงการกระทาอน ๆ ทไมสะดวกและไมเหมาะสมเสย 5. หลงจากการทดลองครบ 100 ครง ทงระยะเวลานานประมาณ 1 สปดาหแลวทดสอบ โดยจบแมวตวนนมาทาใหหวแลวจบใสกรงปรศนาใหม แมวจะใชองเทากดคานออกมากนอาหารทางประตทเปดออกไดทนท ดงนน จากการทดลองจงสรปไดวา แมวเรยนรวธการเปดประตโดยการกดคานไดดวยตนเองจากการเดาสม หรอแบบลองถกลองผด จนไดวธทถกตองทสด และพบวายงใชจานวนครงการทดลองมากขนเทาใด ระยะเวลาทใชในการแกปญหาคอเปดประตกรงออกมาไดยงนอยลงเทานน และจากผลการทดลองดงกลาว สามารถสรปเปนกฎการเรยนร (ทศนา แขมมณ. 2548 : น.51) ไดดงน กฎการเรยนรธอรนไดค 1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดด ถาผเรยนมความพรอมทงทางรางกายและจตใจ 2. กฎแหงการฝกหด (Law of Exercise) การฝกหดหรอกระทาบอย ๆ ดวยความเขาใจจะทาใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระทาซาบอย ๆ การเรยนรนนจะไมคงทนถาวร และในทสดอาจลมได 3. กฎแหงการใช (Law of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมงคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการนาไปใชบอย ๆ หากไมมการนาไปใชอาจมการลมเกดขนได 4. กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนร ดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยสาคญในการเรยนร

DPU

Page 111: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

101  

ขนตอนของ ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค 1. ขนเตรยมความพรอม มงเนนใหนกเรยนเกดความพรอมในการรบฟงเสยงโนตทไดยนโดยใชการฟง การขบรอง ประกอบกบการกาวเดนใหตรงกบจงหวะเสยงโนตทไดยนเพอใหเกดสมาธและความพรอมเพยง รวมถงการใชเครองเคาะจงหวะในการควบคมความเรวเพอการขยบรางกายโดยใชการกาวเดนใหตรงกบจงหวะพรอมกบการรองเสยงโนตทไดยนเพอใหเกดการเรยนรในเรองของจงหวะและระดบเสยงไปพรอมๆ กน และสามารถทาใหนกเรยนเกดความสนกสนาน รวมถงความพรอมและแรงจงใจทจะเรมทากจกรรมในขนตอไป 2. ขนการฝก เพอใหนกเรยนเกดการจดจาระดบเสยงโนตทไดยนโดยการรองเสยงโนตทเปนชดแบบฝกหดพรอมการทาสญลกษณมอโคดายใหถกตองตามเสยงโนตทไดยน และการนาเอาระดบเสยงโนตทไดเรยนรในชดกจกรรมนนๆ มาแตงเปนทวงทานองและจงหวะของตนเองได รวมถง “กจกรรมการฝกสมโนตทใช” บนคยบอรดของตนเองใหตรงกบเสยงโนตทครผสอนกดบนคยบอรด 3. ขนการนาไปใช โสตทกษะของนกเรยนทไดรบการฝกฝนจะถกนามาใชในสถานการณจรง โดยการทากจกรรม “ลองผดลองถกฟงเลนเพลนใจ” ซงครผสอนจะแตงเพลงขนมาโดยใชระดบเสยงโนตทนกเรยนไดเรยนรในชดกจกรรมนนๆ และบรรเลงใหนกเรยนฟง หลงจากฟงแลวนกเรยนกจะตองกดคยบอรดของตนเองใหตรงกบจงหวะและระดบเสยงโนตทไดยน หรอนกเรยนอาจจะกดคยบอรดของตนเองไปพรอมกบครผสอนเลยเพอเปนการตรวจสอบวาจงหวะและระดบเสยงทนกเรยนกาลงกดอยนนถกตองตามจงหวะและระดบเสยงทครผสอนกดบนคยบอรดหรอไม 4. ขนความพงพอใจ ความพงพอใจในการทาชดกจกรรมนนจะเกดขนจากการทนกเรยนไดรสกวาตนเองมการพฒนาขนสามารถปฏบตกจกรรมตางๆไดสาเรจลลวงไปไดดวยด ถงแมจะมอปสรรคและความเหนอยลาจากการฝกฝนแตกตองไดรบการเสรมแรงทางบวกจากครผสอนดวยวธตางๆ รวมถงสมพนธภาพทดระหวางครผสอนกบนกเรยน เพอใหเกดกาลงใจ แรงจงใจ และความพงพอใจ ดงนนครผสอนจงตองสรางความพงพอใจใหกบนกเรยนในทกขนตอน

DPU

Page 112: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

102  

ประกอบดวย 1. ขนเตรยมความพรอม 2. ขนการฝก 3. ขนการนาไปใช 4. กระดาษเขยนโนตคาตอบกจกรรม การสมโนตท ใช 5. แบบทดสอบบนทกโนตกจกรรม การนาไปใช 6. แบบสอบถามความพงพอใจชดกจกรรมท 3 สอการเรยนร 1. คยบอรด / ตลาโพง

ชดกจกรรมท 3 โสตทกษะโนตและทวงทานองในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล ระยะเวลา 3 ชวโมง DPU

Page 113: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

103  ขนเตรยมความพรอม การเตรยมความพรอมของการรบฟงระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล จะสามารถทาใหนกเรยนมความพรอมในการเรยนรและทากจกรรมอนตอไป เพอใหนกเรยนเกดความพรอมในการรบฟงระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล รวมถงการรองโนตพรอมกบการกาวเดนใหตรงกบจงหวะเสยงโนตทไดยน 1. เรมตนดวยครผสอนกดโนตบนคยบอรดโด เร ม ฟา ซอล และมการกดสลบตวโนตบางแตใหอยใน 5 ระดบเสยงนเพอใหนกเรยนเกดการรบฟงเสยงทไดยน

2. ครตงคาถามวาจากทรบฟงนกเรยนไดยนเสยงโนตตวใดบาง 3. ครผสอนจะทาการเปด เครองเคาะจงหวะท Tempo 60 พรอมทงใหนกเรยนตบมอให

ตรงกบจงหวะทไดยนเปนโนตตวดาในอตราจงหวะ หลงจากนนครผสอนจะกดโนตบนคยบอรด โด เร ม อกครงและใหนกเรยนตบมอพรอมทงรองโนตทไดยนไปดวยโดยโนตทครผสอนกดนนอยในอตราจงหวะ โดยเรมจาก โนตตวกลม โนตตวขาว โนตตวดาและโนตเขบต 1 ชนตามลาดบ โดยโนตทใชนนจะมแค โด เร ม ฟา ซอล เรมจากการไลโนตขาขน ตา-สง และขาลง สง-ตา โดยยงไมมการสลบโนตเพอใหนกเรยนไดรสกถงการขนลงของระดบเสยงเหมอนขนบนไดทไลเรยงกน

4. ครผสอนยงคงเลนแบบเดมแตเปลยนเปนใหนกเรยนจบกลมเปนวงกลมและเดนกาวเทาไปขางหนาใหพรอมกนและตรงกบจงหวะพรอมทงรองเสยงโนตทไดยนยกตวอยางเชน ในอตราจงหวะ กาวเทาพรอมกบการรองโนตเปนโนตตวกลมดงน นกเรยนรองโนตซอล พรอมกบกาวเทาขวาลงในจงหวะท 1 กาวเทาซายลงในจงหวะท 2 กาวเทาขวาลงในจงหวะท 3 กาวเทาซายลงใน

จดมงหมาย

การกาหนดกจกรรม

กจกรรมเตรยมความพรอมโสตทกษะโนต โด เร ม ฟา ซอล ระยะเวลา 10 นาท

คาชแจง DPU

Page 114: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

104  

จงหวะท 4 จงหยดรองโนตซอล ครผสอนตองรองโนตพรอมการกาวเทาเดนเปนตวอยางใหนกเรยนดเพอทจะทาใหเกดความเขาใจในการทากจกรรมและมการเปลยนคาของตวโนตและ Tempo ชา-เรว เพอใหนกเรยนเกดความสนกและความสนใจในการทากจกรรมนและเกดความพรอมทจะทาในกจกรรมตอไป

DPU

Page 115: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

105   ขนการฝก การฝกฝนเปนสงสาคญทจะทาใหนกเรยนเกดการจดจาและคนชนในระดบเสยงโนตทไดยน คอ โด เร ม ฟา ซอล เพอใหนกเรยนเกดการจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล 1. ครผสอนจะทาการสมกดโนต โด เร ม ฟา ซอล บนคยบอรดเพอใหนกเรยนฟงและรองตามรวมถงการสมกดโนตบนคยบอรดของตนเองตามเสยงโนตทไดยนเปนชดแบบฝกหดดงน 1. ซอล 21. โด ซอล เร ฟา ม 2. ม 22. โด เร ซอล ฟา ม 3. โด 23. โด ซอล ฟา ม เร 4. เร โด 24. โด ฟา ม ซอล เร 5. ฟา เร 25. โด ม ซอล เร ฟา 6. เร ซอล 26. โด เร ฟา ม ซอล 7. ม ซอล 27. โด เร ม ซอล ฟา 8. ซอล ม เร 28. เร เร เร ฟา ซอล 9. เร ซอล โด 29. ซอล ซอล ซอล โด โด 10. ฟา โด เร 30. เร ม โด ซอล ฟา 11. ฟา ซอล โด ม 31. ฟา เร ฟา เร ซอล

คาชแจง

จดมงหมาย

การกาหนดกจกรรม

กจกรรมการฝกสมโนตทใช โด เร ม ฟา ซอล ระยะเวลา 50 นาท

DPU

Page 116: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

106  

12. เร ฟา ซอล โด 32. ฟา เร ฟา เร โด 13. เร ซอล โด ฟา 33. ซอล โด โด ฟา ฟา 14. ฟา ม เร โด 34. ม ซอล โด โด ฟา 15. โด ม ซอล ฟา เร 35. ฟา โด โด เร ม 16. เร ฟา ซอล ม โด 36. ม เร ม เร ฟา 17. ม ซอล ฟา เร โด 37. ซอล ฟา ม โด เร 18. โด เร ม ฟา ซอล 38. ม เร โด ม ซอล ฟา 19. ซอล ฟา ม เร โด 39. เร ม ม ซอล โด 20. ม ฟา ฟา ซอล โด 40. โด ม ซอล เร เร 2. ในแตละขอแบบฝกหดครผสอนจะเลนซาไปมาโดยนกเรยนจะมเวลาสมกดโนตทใชบนคยบอรดของตนเองและเขยนกระดาษคาตอบในแตละขอไมเกน 1 นาทครผสอนจงจะเปลยนคาถามเปนขอถดไป

DPU

Page 117: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

107  

ขนการนาไปใช

การฝกฝนเปนสงสาคญทจะทาใหนกเรยนเกดการจดจาและคนชนในระดบเสยงโนตทไดยน คอ โด เร ม ฟา ซอล เพอใหนกเรยนไดนาเอาโสตทกษะของตนเองทไดรบการฝกฝนนามาใชในสถานการณจรงและสามารถบอกถงระดบโนตและทวงทานองใน โด เร ม ฟา ซอล ไดอยางถกตอง 1. ครผสอนไดทาการแตงเพลงขนมาโดยใหมโนตในเพลงตรงตามเนอหาทไดสอนใหกบนกเรยนคอเพลงทมโนต 5 ระดบเสยงโด เร ม ฟา ซอล ดงน โด ม ซอล ฟา เร โด โด โด ม ซอล ฟา

เร ม โด

คาชแจง

จดมงหมาย

การกาหนดกจกรรม

กจกรรมการนาไปใช “ลองผดลองถกฟงเลนเพลนใจ” ระยะเวลา 2 ชวโมง

DPU

Page 118: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

108  

2. ครจะทาการบรรเลงเพลงใหนกเรยนฟงทงหมด 5 รอบ หลงจากนนจงใหนกเรยนทาการแกะเพลงทครบรรเลงใหฟงโดยนกเรยนจะตองบรรเลงคยบอรดใหถกตองตามตวโนตและจงหวะในเพลงทไดยนพรอมทงบนทกโนตเพลงลงในแบบทดสอบโดยใชเวลา 10 นาท หลงจากนนครจะทาการบรรเลงเพลงใหฟงซาอก 2 รอบ เพอใหนกเรยนไดฟงและใหทาการแกไขโนตหรอจงหวะทผดอก 10 นาท จงเปนการเสรจกจกรรมและครผสอนกเรมตรวจใหคะแนนเปนรายบคคล กจกรรมนจะเปนการลองผดลองถกของนกเรยนในการสมเลอกตวโนตวาจากการฟงนกเรยนไดยนตวโนตใดบางและมทวงทานองจงหวะอยางไร

กจกรรมการนาไปใช “ลองผดลองถกฟงเลนเพลนใจ” (20 คะแนน)

กจกรรม เกณฑการประเมน

4 (20 คะแนน)

3 (18 คะแนน)

2 (14 คะแนน)

1 (9 คะแนน)

กจกรรมการนาไปใช ลองผดลองถกฟงเลนเพลนใจประกอบดวยโนต 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล

สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองโดยมโนตและจงหวะทผดไมเกน 1 โนต และ 1จงหวะ

สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองโดยมโนตและจงหวะทผดไมเกน 3 โนตและ 3 จงหวะ

สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองโดยมโนตและจงหวะทผดไมเกน 5 โนตและ 5 จงหวะ

สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองโดยมโนตและจงหวะทผดเกนกวา 6 โนตและ 6 จงหวะ

4 หมายถง ดเยยม 3 หมายถง ด 2 หมายถง ผาน 1 หมายถง ควรปรบปรง

การประเมนขนสดทาย DPU

Page 119: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

109  

กระดาษเขยนโนตคาตอบ การฝกสมโนตทใช โด เร ม ฟา ซอล ชอ...............................................นามสกล.......................................เลขท...............หอง ป.5/ 1. ตอบ 21. ตอบ 2. ตอบ 22. ตอบ 3. ตอบ 23. ตอบ 4. ตอบ 24. ตอบ 5. ตอบ 25. ตอบ 6. ตอบ 26. ตอบ 7. ตอบ 27. ตอบ 8. ตอบ 28. ตอบ 9. ตอบ 29. ตอบ 10. ตอบ 30. ตอบ 11. ตอบ 31. ตอบ 12. ตอบ 32. ตอบ 13. ตอบ 33. ตอบ 14. ตอบ 34. ตอบ 15. ตอบ 35. ตอบ 16. ตอบ 36. ตอบ 17. ตอบ 37. ตอบ 18. ตอบ 38. ตอบ 19. ตอบ 39. ตอบ 20. ตอบ 40. ตอบ

DPU

Page 120: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

110  

ชดกจกรรมท 3 แบบทดสอบบนทกโนตกจกรรมการนาไปใช “ลองผดลองถก ฟง เลน เพลนใจ”

ชอ...............................................นามสกล.......................................เลขท...............หอง ป.5/

DPU

Page 121: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

111  

แบบสอบถามความพงพอใจตอการทาชดกจกรรมท 3

กจกรรม ระดบความพงพอใจ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด

การเตรยมความพรอมโสตทกษะ 1. เกดความพรอมในการรบฟง เสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล

2. เกดความพรอมในการทากจกรรมอนตอไป

การฝกโสตทกษะ 1. สามารถจดจาระดบเสยงโนต โด เร ม ฟา ซอล

การนาไปใช

1. สามารถเลนโนตและจงหวะไดถกตองจากการฟงเสยงโนตทไดยนและบรรเลงบนคยบอรด

DPU

Page 122: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

112  

ภาคผนวก ข ตารางคา IOC และคาแนะนาจากผเชยวชาญจานวน 3 คน

DPU

Page 123: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

113  

ตารางท 1 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 1 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 1 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 3 ระดบเสยง โด เร ม

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

0

1

1

2

0.67

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 124: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

114  

ตารางท 2 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 2 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 2 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 125: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

115  

ตารางท 3 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 3 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 3 โสตทกษะโนตและทวงทานองในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 5 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 126: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

116  

ตารางท 4 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 4 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 4 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 4 ระดบเสยง ซอล ลา ท โด

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 127: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

117  

ตารางท 5 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 5 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 5 โสตทกษะโนตในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 8 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 128: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

118  

ตารางท 6 ผลการประเมนความสอดคลองของชดกจกรรมท 6 กบจดประสงคการเรยนร

ชดกจกรรม รายการประเมน ผเชยวชาญ

ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ชดกจกรรมท 6 โสตทกษะโนตและทวงทานองในบนไดเสยง C เมเจอรสเกล 8 ระดบเสยง โด เร ม ฟา ซอล ลา ท โด

1. ดานเนอหา 1.1 มความเหมาะสมกบผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

1.2 มความเหมาะสมกบเวลาเรยน

1

1

0

2

0.67

ใชได 

1.3 กจกรรมมความสอดคลองกบจดมงหมาย

1

1

1

3

1.0

ใชได 

2. ดานกจกรรมการเรยนการสอน 2.1 มความสอดคลองกบการเรยนโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 2.2 ความเหมาะสมของกจกรรม 1 1 0 2 0.67 ใชได 3. ดานสออปกรณ 3.1 สอและอปกรณทใชมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนและการจดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4. ดานการวดและประเมนผล 4.1 แบบทดสอบมความสอดคลองกบจดมงหมายและการทากจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 4.2 เกณฑการใหคะแนนมความเหมาะสมกบเนอหา , กจกรรม และความสามารถของผเรยน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

5. ดานประโยชน 5.1 ผเรยนเกดการพฒนาโสตทกษะในวชาดนตรสากล

1

1

1

3

1.00

ใชได 

DPU

Page 129: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

119  

ตารางท 7 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล กบจดประสงคการเรยนร

ขอท โจทย-เฉลย ผเชยวชาญ ผลรวม คา IOC สรปผล

1 2 3

1 เฉลยครกดโนต โด 1 1 1 3 1.00 ใชได 2 เฉลยครกดโนต ซอล 1 1 1 3 1.00 ใชได 3 เฉลยครกดโนต ลา 1 1 1 3 1.00  ใชได 4 เฉลยครกดโนต โด 1 1 1 3 1.00  ใชได 5 เฉลยครกดโนต ม 1 1 1 3 1.00  ใชได 6 เฉลยครกดโนต โด 1 1 1 3 1.00  ใชได 7 เฉลยครกดโนต ลา 1 1 1 3 1.00  ใชได 8 เฉลยครกดโนต ท 1 1 1 3 1.00  ใชได 9 เฉลยครกดโนต ลา 1 1 1 3 1.00  ใชได 

10 เฉลยครกดโนต โด 1 1 1 3 1.00  ใชได 11 เฉลยครกดโนต เร 1 1 1 3 1.00  ใชได 12 เฉลยครกดโนต ม 1 1 1 3 1.00  ใชได 13 เฉลยครกดโนต โด 1 1 1 3 1.00  ใชได 14 เฉลยครกดโนต ซอล 1 1 1 3 1.00  ใชได 15 เฉลยครกดโนต ซอล 1 1 0 2 0.67  ใชได 16 เฉลยครกดโนต ฟา 1 1 1 3 1.00  ใชได 17 เฉลยครกดโนต เร 1 1 1 3 1.00  ใชได 18 เฉลยครกดโนต ท 1 1 1 3 1.00  ใชได 19 เฉลยครกดโนต ฟา 1 1 1 3 1.00  ใชได 20 เฉลยครกดโนต ท 1 1 1 3 1.00  ใชได 

DPU

Page 130: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

120  

ตารางท 8 ผลการประเมนความสอดคลองของแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค กบจดประสงคการเรยนร

ขอท ขอคาถาม

ผเชยวชาญ ผลรวม

คา IOC

สรปผล 1 2 3

ดานชดกจกรรม 1 ชดกจกรรมโสตทกษะ เขาใจงาย 1 1 1 3 1.00 ใชได 2 ทาใหนกเรยนเกดการพฒนาทกษะในการฟง

โนตดนตรสากล

1

1

1 3

1.00

ใชได 

3 ชดกจกรรมโสตทกษะทใหทามความนาสนใจและกระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร

1

1

1

3

1.00

ใชได 4 ชอบกจกรรมทครใหทานอกเวลาเรยน 1 1 1 3 1.00 ใชได5 ตองการเรยนดวยชดกจกรรมโสตทกษะนอก

1

1

1 3

1.00

ใชได 

ดานครผสอน  

6 ครผสอนใหความรและ เขาใจงาย 1

1

0

2

0.67

ใชได 

7 ตอบคาถามตรงตามขอสงสยของนกเรยน 1

1

1

3

1.00

ใชได 

8 ใหคาแนะนา และสาธตวธการฝกชดกจกรรมโสตทกษะอยางชดเจน

1

1

1

3

1.00

ใชได 

9

ใชเวลาเหมาะสม และเพยงพอตอการเรยนร ในแตละชดกจกรรม

1

1

1

3

1.00

ใชได 10 ครผสอน มเกณฑการใหคะแนนทชดเจน

1

1

1 3

1.00

ใชได 

ดานประโยชนทไดรบ  

11 ชวยใหเรยนรวชาดนตรไดดกวาเดม 1 1 1 3 1.00 ใชได12 ทาใหเกดความคดสรางสรรคในการเรยนวชา

ดนตร

1

1

1 3

1.00

ใชได 

13 สามารถนาไปพฒนาทกษะการปฏบตเครองดนตรได

1

1

1

3

1.00

ใชได 

14 เขาใจในเรองระดบเสยงของโนตดนตรสากล 1

1

1

3

1.00

ใชได 

15 เกดความสนใจในวชาดนตร 1 1 1 3 1.00 ใชได

DPU

Page 131: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

121  

ขอแนะนาของผเชยวชาญเกยวกบชดกจกรรม ชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดคผเชยวชาญมความเหนวาในขนเตรยมความพรอมควรเปนกจกรรมเขาจงหวะโดยใชการฟง ,การขบรอง ประกอบกบการกาวเดนใหตรงกบจงหวะเสยงโนตทไดยนเพอใหเกดสมาธและความพรอมเพยง และใชเครองเคาะจงหวะในการควบคมความเรวในการขยบรางกายโดยใชการกาวเดนใหตรงกบจงหวะพรอมกบการรองเสยงโนตทไดยนเพอใหเกดการเรยนรในเรองของจงหวะและระดบเสยงไปพรอมๆ กน และสามารถทาใหนกเรยนเกดความสนกสนาน รวมถงความพรอมและแรงจงใจทจะเรมทาในกจกรรมในขนถดไป ขอแนะนาของผเชยวชาญเกยวกบแบบทดสอบ แบบทดสอบความสามารถการฟงโนตดนตรสากล จานวน 20 ขอ ในขอท 15 คาตอบคอโนตซอล ซงเหมอนกบในขอท 14 โดยผเชยวชาญมความเหนวาในขอทอยตดกนและใชโนตคาตอบเดยวกนไมควรเปนโนตโด , ม , ซอล เพราะนกเรยนสามารถรคาตอบทถกตองได แตควรจะเปลยนคาตอบในขอท 14 และ 15 เปน โนตท เนองจากเปนโนตเสยงสงและมระยะหางทใกลกบ โนตโด (โดสง) เพยงแคครงเสยง เพอเปนการทดสอบความสามารถในการฟงโนตของนกเรยนวาสามารถแยกแยะความแตกตางของโนตท และโนตโด (โดสง) ไดหรอไมโดยการนามาถามซาอกครงในขอถดไป ขอแนะนาของผเชยวชาญเกยวกบแบบสอบถามความพงพอใจ แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรโดยการใชชดกจกรรมการพฒนาโสตทกษะวชาดนตรสากลตามแนวคดของธอรนไดค ในดานครผสอน ควรมขอคาถามเกยวกบ สมพนธภาพทดของครกบนกเรยนในระหวางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชชดกจกรรม เพราะสมพนธภาพทด จะเปนการเสรมแรงบวกในการเรยนรของนกเรยนรวมถงความสนกสนานและแรงจงใจในการทากจกรรม ซงจะทาใหเกดความพงพอใจและเกดการเรยนรตามมา

DPU

Page 132: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

122  

ประวตผวจย

ชอ - นามสกล นายวระภทร ชาตนช ประวตการศกษา พ.ศ. 2556 ปรญญาตร หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาดนตรสากลเอกกตารแจส มหาวทยาลย ราชภฏบานสมเดจเจาพระยาเกรดเฉลยสะสม 3.09

พ.ศ. 2558 – ปจจบน กาลงศกษาปรญญาโท สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวลยธรกจบณฑตย

ตาแหนงและสถานททางาน พ.ศ. 2556-2559 ครผชวยสอน โครงการพฒนา ทกษะทางดนตรในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

สถาบนดนตร KPN ประจาโรงเรยน วดชยพฤกษมาลา สานกงานเขตตลงชน

ประสบการณ / ผลงาน พ.ศ. 2553-2554 นกศกษาฝกงานทสาขาวชา ดนตรสากล มหาวทยาลยราชภฎบานสมเดจ เจาพระยา ในตาแหนงผชวยอาจารย ประจา ภาควชากตารแจส พ.ศ. 2555-2556 ครพเศษสอนวชาดนตรสากล ของ วทยาลยเทคโนโลยไทยเบญจบรหารธรกจชลบร และอาจารย ควบคมวงสตรงของโรงเรยน พ.ศ. 2556 เปนผฝกสอนและจดการแสดง

“รงกนนาคอนเสรต” พ.ศ. 2559 เปนผฝกสอนและจดการแสดง คอนเสรต “Music For All ” พ.ศ. 2559 ไดรบรางวล ครผชวยสอนดเดน ของ โครงการพฒนาทกษะทางดนตร

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร จากสถาบนดนตร KPN

DPU

Page 133: การพัฒนาโสตทักษะวิชาดนตรีสากลโดยใช้ชุดกิจกรรมตามแนวคิดของธ ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/160541.pdf ·

123  

ประวตผวจย

ชอ – นามสกล นายวระภทร ชาตนช ประวตการศกษา ป พ.ศ. 2556

ศลปศาสตรบณฑต (ศศ.บ.) สาขาวชาดนตรสากลเอกกตารแจส คณะมนษยศาสตรและสงคมศาตร มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

ตาแหนงและสถานททางานปจจบน พ.ศ. 2556-2559 ครผชวยสอน โครงการพฒนา ทกษะทางดนตรในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สถาบนดนตร KPN ประจาโรงเรยน วดชยพฤกษมาลา สานกงานเขตตลงชน

DPU