ยุทธศาสตร์พลังงานสีเขียว...

ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

บญพทกษ คงเขยว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2557

บทคดยอ ชอวทยานพนธ ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ชอผเขยน นายบญพทกษ คงเขยว ชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม) ปการศกษา 2557

การศกษานมวตถประสงคเพอศกษาศกยภาพพลงงานสเขยวทมอยในแตละพ นทของจงหวดสงหบร น าเสนอยทธศาสตรพลงงานสเขยวเพอใหสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ปและแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป รวมไปถงยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวงพลงงานดวย งานวจยนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยการศกษาขอมลจ ากเอกสารตางๆ ทเกยวของ และใชการสมภาษณผบรหารภายในจงหวดสงหบร และผทมสวนเกยวของกบการก าหนดยทธศาสตรพลงงานจ านวน 27 ทาน โดยน าขอมลทไดมาท าการวเคราะหโดยใช SWOT Analysis เพอก าหนดเปนกลยทธการพฒนาดานพลงงานสเขยว และน ากลยทธ นนมาก าหนดเปน ยทธศาสตรพลงงานสเขยว จ านวนทงหมด 4 ยทธศาสตร โดยมการประเมนความเปนไปไดและความเหมาะสมจากผบรหารและผทมสวนเกยวของ จ านวน 6 ทาน แลววาสามารถน าไปประยกตใชงานไดจรง ผลการศกษา พบวา พลงงานสเขยวทมศกยภาพในการสงเสรมม 2 ชนด คอ พลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวล ตามล าดบ ซงเปนพลงงานทสามารถพฒนาใหเปนพลงงานส ารองของจงหวดได อกทงยงเปนการลดการน าเขาพลงงานภายนอกจงหวด และเปนการรกษาสงแวดลอมอกดวย ดานสงคมและเศรษฐกจ เปนการสงเสรมใหชมชนมการน าเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรมาแปรรปเปนพลงงาน สามารถลดคาใชจายดานพลงงาน และสามารถพฒนาเปนอาชพไดการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ไดน ากลยทธทไดท าการประเมนไวแลว มาจดกลมและก าหนดเปนยทธศาสตรการพฒนาได 4 ยทธศาสตร ไดแก ยทธศาสตรการจดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว ยทธศาสตรการพฒนาองคความรดานสงแวดลอมและพลงงาน สเขยว ยทธศาสตรการบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว และยทธศาสตรการพฒนาองคการ

ABSTRACT

Title of Thesis Green Energy Strategy for Singburi Province Author Mr. Boonpitak Kongkhiaw Degree Master of Science (Environmental Management) Year 2014

This study aimed to investigate the potential of green energy available in each area of

Singburi province and to address a green energy strategy corresponding to the development plan of renewable and alternative energy by 25% in 10 years, the 15 year - renewable energy development plan, and to the development strategy of the Department of Energy. This research was a qualitative study by gathering data from related document and interviewing senior administrators of Singburi province and people involved with the energy management. Data were analyzed using SWOT technique and a development of green energy was addressed. There are four energy strategies and their feasibility and appropriateness were evaluated by six experts.

This study found that there would be two potential green energies solar energy and biomass respectively, as they could be sufficient and of interest to communities. They could help reducing energy intake from outside the province and would be environmental friendly. For social and economic benefits, the use of green energy could encourage communities to concern agricultural residues into energy; In addition, they could reduce energy expense and transform it to be alternative occupation in the future. There would be four green energy strategies for Singburi province, consisting of the strategy of searching and developing green energy, the strategy of improving knowledge on environment and green energy, the strategy of managing and encouraging the use of green energy, and the strategy of development of institutions for green energy.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบน ส าเรจลลวงได เนองจากไดรบการชวยเหลอจากบคลากรจากส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล ขอขอบพระคณทชวยใหขอมล ในการสมภาษณเพอเกบขอมลใชในการศกษาครงน ท าให การศกษาครงนไดรบขอมลทครบถวน และส าเรจตามวตถประสงคของการศกษา

ขอบพระคณ รอง ศาสตราจารย ดร .วสาขา ภจนดา ซงเปนอาจารยทปรกษาในการจดท าวทยานพนธในครงน ทไดใหค าแนะน า ชแนะแนวทางในการด าเนนการ การแกไขปญหา ตดตามการท างาน การกระตนและเรงการท างานจนผท าวจยท างานไดงายขน และสามารถท าการศกษาและแลวไดในเวลาทก าหนด และขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.จ าลองโพธบญ ทไดใหค าแนะน าตางๆ รวมไปถงเจาหนาทในคณะ คณวนดา พงพนจ ทคอยใหความสะดวกในเรองการตดตอประสานงาน และการออกหนงสอส าคญในการเกบขอมลนอกสถานท ทงในเรองการเรยน และกจกรรมตางๆ ดวย

ขอบคณคณาจารยทใหความร คอยอบรมและชแนะในเรองตางๆ และใหโอกาสไดเขามาศกษาในสถาบนแหงน รวมถงขอบคณร นพ จส .9 ทกทานทไดใหค าแนะน าทงดานการท าวทยานพนธ การเรยน รวมถงเพอนๆ จส .10 ทกทาน ทคอยใหค าแนะน า คอยดแล และคอยใหก าลงใจเสมอมา

สดทายน ขอบคณคณแม คณอา ทคอยเปนก าลงใจให และสนบสนนในเรองตางๆ เสมอมา รวมถงทกทานทเกยวของทไมไดกลาวถง ทมสวนท าใหวทยานพนธนส าเรจล ลวงไปดวยด ขอขอบพระคณทกทาน

บญพทกษ คงเขยว กรกฎาคม 2557

สารบญ หนา บทคดยอ (3) ABSTRACT (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (8) สารบญภาพ (10) บทท 1 บทน า 1 1.1 หลกการและเหตผล 1 1.2 ค าถามการวจย 4 1.3 วตถประสงคของการวจย 4 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 1.5 ขอบเขตการวจย 5 1.6 นยามศพทเฉพาะ 5 บทท 2 ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ 7 2.1 ขอมลทวไปของจงหวดสงหบร 7 2.2 ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร 13 2.3 พลงงานสเขยว 15 2.4 แผนพฒนาพลงงานของประเทศไทย 19 2.5 การประเมนกลยทธ และยทธศาสตร 31 2.6 งานวจยทเกยวของ 37 บทท 3 วธการด าเนนการวจย 44 3.1 กรอบความคดการวจย 44 3.2 ผใหขอมลส าคญ 46

(7)

3.3 การเกบรวบรวมขอมล 47 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 47 3.5 การวเคราะหผลการศกษา 48 บทท 4 ผลการศกษา และวเคราะหผลการศกษา 49 4.1 ศกยภาพเชงพลงงานของจงหวดสงหบร 49 4.2 ศกยภาพพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร 51 4.3 ผลการสมภาษณผมสวนเกยวของดานพลงงานสเขยว 72 บทท 5 ยทธศาสตรพลงงานจงหวดสงหบร 82 5.1 การวเคราะหสถานการณ(SWOT Analysis) 83 5.2 การวเคราะหกลยทธ(SWOT Matrix) 91 5.3 แนวทางในการสงเสรมการใชกลยทธในการพฒนาพลงงานสเขยว 98 5.4 การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร 99 5.5 การประเมนความเหมาะสมเบองตนของยทธศาสตรพลงงานสเขยว 101 บทท 6 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ 103 6.1 สรปผลการวจย 103 6.2 อภปรายผลการวจย 108 6.3 ขอเสนอแนะ 109 บรรณานกรม 111 ภาคผนวก ภาคผนวก ก ผลการสมภาษณเชงลก 115 ภาคผนวก ข แบบสมภาษณแบบสมภาษณเชงลก 122 ภาคผนวก ค แบบประเมนยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร 129 ประวตผเขยน 135

สารบญตาราง ตารางท หนา 1.1 ความตองการพลงงานแยกตามภาคการผลต 1 1.2 การผลตพลงงานจ าแนกตามชนดพลงงาน 2 2.1 ประเดนยทธศาสตรจงหวดสงหบร 14 4.1 รอยละของพนททไดรบรงสรวมของดวงอาทตยรายวนเฉลยตอปใน

ระดบตางๆ 4.2 การเปรยบเทยบความเขมรงสรวมของประเทศไทยกบของประเทศ

อนๆ

52

53

4.3 การใชทดนเพอการเกษตรแยกตามรายอ าเภอจงหวดสงหบร พ.ศ. 2555

61

4.4 สถตการผลตการเกษตรพชเศรษฐกจหลกของจงหวดสงหบร ปเพาะปลก พ.ศ. 2553 ถง พ.ศ. 2555

61

4.5 จ านวนสตวทเลยงในแตละอ าเภอ 63 4.6 ปรมาณกาซชวภาพทเกดขนจากการเลยงสตวในพนทจงหวด

สงหบร 4.7 ปรมาณขยะมลฝอยและขยะตกคางตอวนของจงหวดสงหบร พ.ศ. 2548-2556

64

68

4.8 รายละเอยดเทคโนโลยผลตพลงงานขยะ 69 4.9 รายละเอยดคาใชจายของแตละเทคโนโลย

4.10 แสดงผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานวตถดบ) 4.11 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการพฒนา) 4.12 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการบรหารจดการ)

70 73

73

74

(9)

4.13 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการด าเนนการ)

74

4.14 ผลการสมภาษณดานนโยบายพลงงานจงหวดสงหบร 85 5.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร 83 5.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในจงหวด 88 5.3 SWOT Matrix 92 5.4 แสดงรายละเอยดการประเมนความเหมาะสมเบองตน 102

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.1 การผลตพลงงานจ าแนกตามชนดพลงงาน 3 2.1 แผนทอาณาเขตจงหวดสงหบร 8 2.2 การใช SWOT เปนเครองมอในการก าหนดยทธศาสตร 31 2.3 ยทธศาสตรจาก SWOT Matrix 34 2.4 องคประกอบทส าคญในการบรหารยทธศาสตร 37 3.1 กรอบความคดการวจย 45 4.1 รอยละของพนททไดรบรงสดวงอาทตยทระดบตาง ๆ

4.2 ความเขมรงสดวงอาทตยรายวนเฉลยตอปทประเทศตางๆไดรบ 4.3 แผนทศกยภาพพลงงานแสงอาทตยเฉลยตลอดป

52 53 54

4.4 แสดงถงคาความเขมแสงในแตละเดอน 55 4.5 ความเขมแสงและศกยภาพเชงพลงงานแสงอาทตยจ าแนกตามราย

จงหวด ป 2554 4.6 พนทเพาะปลก ผลผลต และผลผลตตอไรของขาวนาปและนาปรงของ

ประเทศ ป 2548 - 2552 4.7 พนทเพาะปลก ผลผลต และผลผลตตอไรของออยโรงงานของประเทศ

ป 2548 - 2552 4.8 การประเมนศกยภาพชวมวล ป 2551 4.9 ศกยภาพการผลตพลงงานไฟฟาจากชวมวล 4.10 มาตรฐานก าลงลมในประเทศไทย 4.11 แผนทความเรวลมของประเทศไทยทระดบความสง 90 เมตร

56

58

59

59 60 65 65

4.12 แผนทศกยภาพพลงงานลม จ.ชยนาท ไมรวมชวงลมสงบ – เฉลยรายป 4.13 แผนทศกยภาพพลงงานลม จ.ชยนาท รวมชวงลมสงบ – เฉลยรายป

66 67

บทท 1

บทน า

1.1 หลกการและเหตผล การพฒนาดานตางๆ เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจจ าเปนจะตองใชพลงงานเปนตว

ขบเคลอนในการพฒนา มการใชทรพยากรธรรมชาตแปรรปเปนพลงงานไฟฟาเพอใชในกจกรรมตางๆ ซงตองมทรพยากรธรรมชาตเปนปจจยน าเขาและมการปลดปลอยของเสยสสงแวดลอม น ามาซงความเสอมโทรมทางระบบนเวศ ยงดวยการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ความกาวหนาทางเทคโนโลย และการแพทย ท าใหจ านวนประชากรเพมสงขน สงผลใหความตองการใชพลงงานในกจกรรมตางๆ สงขนตามไปดวย

ปจจบนประเทศไทยมการใช พลงงานคอนขางมาก โดยในป 2555 มการใชพลงงานในภาคอตสาหกรรมมากทสดเทยบเปนปรมาณน ามนอยท 26,910 พนตนเทยบเทาน ามนดบ รองลงมาเปนในภาคการขนสง 26,230 พนตนเทยบเทาน ามนดบ และภาคทอยอาศยและการพาณชย 11,083พนตนเทยบเทาน ามนดบ ตามล าดบ ดงแสดงขอมลตามตารางท 1.1 ตารางท 1.1 ความตองการพลงงานแยกตามภาคการผลต

หนวย: พนตนเทยบเทาน ามนดบ สาขาเศรษฐกจ 2553 2554 2555 อตราการเปลยนแปลง

เกษตร 3,499 3,686 3,790 2.82 อตสาหกรรม 25,571 24,856 26,910 8.26 คมนาคมขนสง 24,594 25,469 26,230 2.99 ทอยอาศยและการพาณชย

10,963 11,040 11,083 0.39

ธรกจการคา 5,621 5,511 5,303 (3.77) แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

2

จากตารางท 1.1 แสดงใหเหนถงในแตละปจะมอตราการใชพลงงานทมากขน และจะเพมมากขนตามการเตบโตทางเศรษฐกจ ซงหากมองในภาคทอยอาศ ยและการพาณชย พลงงานไฟฟา และกาซปโตรเลยมเหลว (LPG) จะเปนพลงงานหลกทใช และมอตราการเพมขนทสงในแตละป ดงแสดงในตารางท 1.2 ซงหากมการใชพลงงานในอตราทมากขน แตปรมาณวตถดบ เชน ถานหน และน ามน กลบมปรมาณทลดลง อาจจะกอใหเกดสภาวะขาดแคลนเชอเพลงไดในอนาคตหรอหากมเหตการณทสงผลใหราคาน ามนสงขนกอาจจะท าใหเกดสภาวะขาดแคลนพลงงานไดเชนกน ตารางท 1.2 การผลตพลงงานจ าแนกตามชนดพลงงาน

หนวย: พนตนเทยบเทาน ามนดบ

พลงงาน 2553 2554 2555 อตราการเปลยนแปลง พลงงานเชงพาณชย 56,829 57,424 59,956 4.4 น ามน 32,096 33,067 35,187 6.4 ไฟฟา 12,724 12,671 13,861 9.4 ถานหน 8,240 7,201 5,794 (19.5) กาซธรรมชาต 3,769 4,485 5,114 14.0 พลงงานหมนเวยน 4,534 4,556 5,635 23.7 พลงงานหมนเวยนดงเดม 8,885 8,582 7,725 (10.0) แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

3

ภาพท 1.1 การผลตพลงงานจ าแนกตามชนดพลงงาน แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2555.

รฐบาลและหนวยงานดานพลงงานไดเลงเหนถงความส าคญดานพลงงานน และเพอทจะลดความเสยง จงไดมแนวทางการปองกน และแกไขออกมาในลกษณะของแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551 - 2565) และแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ.2555-2564) เพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ การลดการพงพาพลงงานจากภายนอกประเทศ รวมไปถงการสนบสนนใหมพลงงานทดแทนในระดบชมชนดวย นอกจากนแลวแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ยงมงเนนเรองการเปนสงคมคารบอนต า จงตองมการสงเสรมการลดใชพลงงาน การลดคารบอนไดออกไซดจากกจกรรมตางๆ อกดวยแตถงแมจะมแผนพฒนาดานพลงงานตางๆ ทประกาศอยางชดเจนในเรองของการลดใชพลงงาน และหาพลงงานจากแหลงอนๆ เพอเปนพลงงานทดแทน แตยงไมมการน าไปประยกตใชอยางจรงจง ดงพจารณาจากแผนยทธศาสตรในระดบจ งหวด หลายจงหวดยงไมรองรบการมงเปนสงคมคารบอนต าตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และยงไมสอดคลองกบแผนพฒนา พลงงานทดแทน 15 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป อกดวย

จงหวดสงหบรกเปนหนงในจงหวดทมอตราการใชไฟฟาทสง หากเทยบกบขนาดพนทของจงหวด ซงตามรายงานการใชไฟฟาของประเทศไทย 2555 ของกระทรวงพลงงาน ระบวาจงหวดสงหบร มการใชไฟฟาอยท 670 ลานกโลวตตชวโมง ทงน เนองดวยจงหวดสงหบรเรมมการสงเสรมอตสาหกรรม ซงเปนส าเหตหลกทท าใหมอตราการใชไฟฟาสงขน โดยขอมล ส านกงาน

4

อตสาหกรรมจงหวดสงหบรป 2555 พบวา จ านวนสถานประกอบการมทงหมด 124 แหง แบงเปนอตสาหกรรมอโลหะ มจ านวน 53 โรงงานอตสาหกรรมการเกษตร จ านวน 42 โรงงานและอตสาหกรรมอาหารจ านวน 29 โรงงาน นอกจากการใ ชไฟฟาในสวนของอตสาหกรรมจะสงแลว ปรมาณการใชไฟฟาในภาคทอยอาศยและการพาณชยกมสงไมตางกนดวย

หากตองการทลดความเสยงดานพลงงานแลว จ าตองมความสามารถทจะผลตพลงงานใชเองในบางสวนได เพอเปนการลดความเสยงจากสภาวะปญหาพลงงาน ทงนจงหวดสงหบรเปนจงหวดทมอาชพเพาะปลกเปนสวนใหญ ในป 2556 มการเพาะปลก แบงเปนขาวนาป 325,844.75 ไร ขาวนาปรง 536,724.00 ไร และออยโรงงาน 9,287.88 ไร ผลผลตเหลอใชทางการเกษตร เชน ฟางขาว แกลบ ชานออย ตางกมศกยภาพสงสามารถน ามาใชเปนวตถดบในการผลตพลงงานใชในชมชนได นอกจากนจงหวดสงหบรยงมพลงงานจากธรรมชาต เชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล ซงเปนพลงงานทสะอาดและเปนมตรตอสงแวดลอม ทสามารถน ามาใชเปนพลงงานทดแทนไดอกดวย

ดงนน การศกษานจงมงเนนทจะประเมนศกยภาพแหลงพลงงานทมในทองถน เพอก าหนดเปนยทธศาสตรดานพลงงานของจงหวด เปนแนวทางการบรหา รงานดานพล งงานภายในจงหวด แนวทางในการก าหนดนโยบาย และเปนแนวทางการสงเสรมการใชพลงงานทถกตอง เพอสงเสรมการใชพลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม และเพอเกดประโยชนสงสดตอประชาชนทอยในพนท

1.2 ค าถามการวจย

1) พลงงานสเขยวชนดใดทเหมาะสมเพอทจะพฒนาเปนพลงงานทางเลอกในจงหวดสงหบร 2) ยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวของจงหวดสงหบร ควรจะเปนไปในทศทางใด 3) รปแบบทเหมาะสมในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม และม

ประสทธภาพควรเปนอยางไร

1.3 วตถประสงคของงานวจย

1) เพอศกษาแหลงพลงงานสเขยวและประเมนศกยภาพพลงงานสเขยวภายในจงหวดสงหบร 2) เพอเสนอยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

5

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) จงหวดสงหบรมยทธศาสตรพลงงานสเขยวเพอรองรบการเปนสงคมคารบอนต าตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

2) จงหวดสงหบรไดแนวทางการจดการพลงงานอยางเหมาะสม มประสทธภาพ และย งยน 3) จงหวดสงหบรไดทราบถงขอมลและศกยภาพดานพลงงานสเขยวทเหมาะสมในการใช

งานภายในแตละพนท

1.5 ขอบเขตการศกษา

ในการศกษาวจย เรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร มขอบเขตในการวจย ดงน 1) ดานเนอหา: ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก

ยทธศาสตรและนโยบายพลงงานจงหวดสงหบร ขอมลดานพนทจงหวดสงหบร รวมไปถงดานพลงงานทางเลอก หรอพลงงานหมนเวยน 2) ดานประชากร: หนวยงานราชการในจงหวดทเกยวของกบการก าหนดนโยบาย หรอก าหนดยทธศาสตรดานพลงงาน รวมไปถงหนวยงานทมหนาทน ายทธศาสตรดานพลงงานไป ใช เชน ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด องคการบร หารสวนจงหวด ส านกงานเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล 3) ดานเวลา: ด าเนนการเกบขอมลทตยภมโดยการทบทวนเอกสาร และขอมลปฐมภม โดยการสมภาษณเชงลก ในชวงเวลา กนยายน 2556 ถง พฤษภาคม 2557 4) ขอบเขตดานพนท: ท าการศกษาขอมลในพนทจงหวดสงหบร

1.6 นยามศพทเฉพาะ

พลงงานสเขยว หมายถง พลงงานสะอาด หรอพลงงานทใชแลวไมหมดไป ไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมหรอเกดขนนอย เชน ไมกอใหเกดกาซเรอนกระจกเพมเตมในชนบรรยากาศ หรอฝ นละอองทเปนอนตรายตอสขภาพทงคนและสตว พลงง านนเทยบเคยงไดกบพลงงานหมนเวยน และไดก าหนดไวในการศกษา 5 ชนด ประกอบดวย พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล พลงงานกาซชวภาพ พลงงานลม และพลงงานขยะ

6

นโยบายพลงงานสเขยว หมายถง แนวทางกจกรรมการกระท าหรอการตดสนใจของหนวยงานราชการทเกยวของกบพลงงานทเปนพลงงานทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมหรอสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสดก าหนดไวลวงหนา เพอชน าใหมกจกรรมหรอการกระท าตางๆ ทเกยวของกบพลงงานสเขยวเกดขนเพอใหบรรลเปาหมายทไดก าหนดไว

ยทธศาสตรพลงงานสเขยว หมายถง การมอ งทศทางและวเคราะหไปสอนาคต โดยพจารณาถง ปจจยทเกยวของกบพลงงานสเขยว ความเปนไปไดขององคการเพอระดมมาใช และพจารณาวาสามารถน าองคการไปสภารกจและเปาหมายทวางไว โดยมการก าหนดกลยทธไวเปนเครองมอทก าหนดทศทางการท างานเพอใหสอดคลองกบเปาหมาย

ศกยภาพพลงงานสเขยว หมายถง ความสามารถ ในการน าวตถดบแตละช นดมาใชผลตพลงงานสเขยว สามารถพฒนาใหดยงขนได (ราชบณฑตยสถาน, 2557)

บทท 2

ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ การศกษาเรองยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลทตยภมจากเอกสารทเกยวของในเรองของศกยภาพดานพลงงานสเขยวแผนพฒนาดานพลงงาน ดานการจดท ากลยทธและยทธศาสตร โดยการเกบรวบรวมขอมลจากหลายแหลง เชน จากส านกงานจงหวดสงหบร ส านกงานนโยบายและแผนพลงงานกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน และกระทรวงพลงงาน เปนตน โดยแบงหวขอในการสบคนขอมลเปน 6 หวขอ สามารถสรปใจความส าคญ ดงน

2.1 ขอมลทวไปของจงหวดสงหบร 2.2 ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร

2.3 พลงงานสเขยว 2.4 แผนพฒนาพลงงานของประเทศไทย 2.5 การประเมนกลยทธ และยทธศาสตร 2.6 งานวจยทเกยวของ

2.1 ขอมลทวไปของจงหวดสงหบร

2.1.1 ทตงขนาด และอาณาเขต จงหวดสงหบร ตงอยทางภาคกลาง ตอนบน ระหวางเสนละตจด 14 องศา 43 ลปดาถง 15

องศา 6 ลปดาเหนอ เสนลองตจดท 100 องศา 11 ลปดาตะวนออก อยหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 142 กโลเมตร มเนอททงสน 822.478 ตารางกโลเมตร หรอ 514,049 ไรดงแสดงพนทในภาพท 2.1

8

ภาพท 2.1 แผนทอาณาเขตจงหวดสงหบร แหลงทมา: ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556. อาณาเขตของจงหวดสงหบรมอาณาเขต ดงน ทศเหนอ ตดอ าเภอสรรพยา จงหวดชยนาท และอ าเภอตาคล จงหวดนครสวรรค ทศตะวนออก ตดอ าเภอบานหม อ าเภอทาวง จงหวดลพบร ทศใต ตดอ าเภอไชโย อ าเภอโพธทอง และอ าเภอแสวงหา จงหวดอางทอง ทศตะวนตก ตดอ าเภอสรรคบร จงหวดชยนาท และอ าเภอเดมบางนางบวช จงหวดสพรรณบร

2.1.2 ลกษณะภมประเทศและภมอากาศ ลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนทราบลมและพนทลกคลนลอนตนซงเกดจากการทบถม

ของตะกอนรมแมน าเจาพระยาเปนเวลานานจงมความอดมสมบรณของทรพยากรดนและน าเปนอยางมากเปนผลใหสามารถท าการเกษตรในลกษณะกาวหนาไดจงหวดสงหบรแบงลกษณะภมประเทศเปน 2 บรเวณ

1) บรเวณทราบลมเปนทราบลมขนาดใหญเกดจากการไหลผานของล าน าเจาพระยา แรธาต และอนทรยวตถ ซงละลายมากบน าและตกตะกอนทบถม ประกอบดวย ทรายละเอยด

9

ดนตะกอนและดนเหนยว มความสงจากระดบน าทะเลประมาณ 16 เมตร ครอบคลมพนททางตะวนตกในเขตอ าเภออนทรบรและบางสวนตอนลางของจงหวด

2) บรเวณสองฝงเจาพระยาเขตอ าเภอพรหมบรและแมน านอย ในเขตอ าเภอทาชางเปนบรเวณทมน าทวมขงในฤดฝนบรเวณขอบทราบลมเปนพนทลกคลนลอนตน ไดแก พนทแนวยาวตามสองฝงแมน าเจาพระยา ครอบคลมพนททางดานตะวนออกของจงหวด ในเขตอ าเภอ อนทรบร อ าเภอเมอง อ าเภอพรหมบร และอ าเภอทาชาง

ลกษณะภมอากาศโดยทวไปคลายกบจงหวดอนในภาคกลางแบงเปน 3 ฤด คอ ฤดรอน ตงแตเดอนกมภาพนธ -เมษายน ฤดฝน ตงแตเดอนพฤษภาคม -ตลาคม และฤดหนาว ตงแตเดอนพฤศจกายน-มกราคม

ในป 2555 จงหวดสงหบร มปรมาณน าฝนทงป 1,077.8 มลลเมตร ฝนตกมากทสด ในเดอนเมษายน อณหภมเฉลยสงสดในเดอนเมษายน 36.4 องศาเซลเซยส และอณหภมเฉลยต าสดในเดอนมกราคม 19.4 องศาเซลเซยส (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.1.3 เขตการปกครองและประชากร จากขอมลในปพ.ศ. 2555 จงหวดสงหบรแบงการปกครองออกเปน 6 อ าเภอ 43 ต าบล 364

หมบาน 13 ชมชนโดยมอ าเภอ ดงน 1) อ าเภอเมองสงหบร ม 8 ต าบล 58 หมบาน 2) อ าเภออนทรบร ม 10 ต าบล 105 หมบาน 3) อ าเภอพรหมบร ม 7 ต าบล 42 หมบาน 4) อ าเภอบางระจน ม 8 ต าบล 77 หมบาน 5) อ าเภอทาชาง ม 4 ต าบล 23 หมบาน 6) อ าเภอคายบางระจน ม 6 ต าบล 59 หมบาน

การปกครองสวนทองถน ประกอบดวย องคการบรหารสวนจงหวด จ านวน 1 แหงเทศบาลเมองจ านวน 1 แหง เทศบาลต าบล จ านวน 7 แหง และองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 33 แหง จากสถตกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย ณ วนท 30 สงหาคม 2555 จงหวดสงหบรมประชากรทงสน 213,587 คน ชาย 101,932 คน หญง111,655 คน จ านวนบาน 70,306 หลง จ านวนประชากรชาย คดเปนรอยละ 47.72 ของประชากรทงหมด และจ านวนประชากรหญง คดเปนรอยละ 52.27 ของประชากรทงหมดประชากรทอาศยอยในเขตเทศบาล 56,797 คน คดเปนรอยละ 26.6 สวนทเหลอ 156,790 คน หรอรอยละ 73.4 อาศยอยนอกเขตเทศบาล (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

10

2.1.4 การประกอบอาชพ สงหบรเปนจงหวดทมแมน าเจาพระยาไหลผาน และล าคลองอกมากมาย และมดนทเหมาะ

แกการเพาะปลก ประชากรในพนทจะมอาชพทหลากหลาย เชน เกษตรกรรม ปศสตว อตสาหกรรม งานจกสานและเครองปนดนเผา เปนตน

1) ดานเกษตรกรรม เพาะปลกขาว 675,921 ไรท าไร/ท าสวน 25,542 ไร 2) ดานปศสตวเกษตรกร ประกอบอาชพดานปศสตว จ านวน 1,785 ครวเรอน

3) ดานอตสาหกรรม จงหวดสงหบร มเขตสวนอตสาหกรรม 2 แหง คอ สวนอตสาหกรรมอนทรา ตงอยในอ าเภออนทรบร และสวนอตสาหกรรมพรหมบรอนดสทร คอมเพลก ตงอยในอ าเภอพรหมบร ใน ป 2557 ประเภทอตสาหกรรมทผลตมากทสดในจงหวดเปนประเภทอโลหะจ านวน 53 โรงงานรองลงมา ไดแก การเกษตร จ านวน 42 โรงงาน และอาหาร จ านวน 29 โรงงาน (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.1.5 ทรพยากรปาไมและสตวปา จงหวดสงหบรมลกษณะเปนพนทราบลม ไมอยตดกบพนทแนวปาแตม อทยานอย 1 แหง

คอ อทยานแมลามหาราชานสรณ ตงอยในเขตต าบลทบยา อ าเภออนทรบร และม พนทบางสวนอยในเขตอ าเภอบางระจน อยหางจากตวเมองสงหบรไปตามทางหลวง 309 ประมาณ ระยะทาง 9 กโลเมตร มทางแยกซายมอไปบานเชงกลดตามถนนอก 1.5 กโลเมตร อทยานแมลามหาราชานสรณเปนทราบลมรมล าน าแมลา สรางขนเพอเลยงปลาและท าสวนบว (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2557)

2.1.6 ทรพยากรน า จงหวดสงหบร มแหลงน า ทส าคญอย 3 แหลง คอ แมน า เจาพระยา แมน านอย และแมน า

ลพบร ดงน 1) แมน าเจาพระยา รบน าจากใตเขอนเจาพระยาไหลผานพนทตอนกลางของอ าเภอ

อนทรบรไปยงอ าเภอเมองและอ าเภอพร หมบร การใชประโยชนดานการเกษตรโดยตรงมนอยเนองจากฤดฝนมน ามากเกนไปและฤดแลงปรมาณน าลดลงมาก

2) แมน านอย รบน าจากเหนอเขอนเจาพระยาไหลผานพนทตอนกลางของอ าเภอบางระจนไปยงอ าเภอคายบางระจนและอ าเภอทาชาง โดยมประตระบายน าทโครงการชลประทาน ชณสตร ตงอยทางตอนเหนอของอ าเภอบางระจน และมประตระบายน า โครงการยางมณตงอยตอนใตของอ าเภอทาชาง แมน านอยเปนแหลงน าทน ามาใชประโยชนในการเกษตรมากทสด เนองจากสามารถควบคมระดบน าได

11

3) แมน าลพบร แยกจากฝงซายของแมน าเจาพระยา บรเวณดานเหนอไปยงดานตะวนออกของอ าเภอเมองสงหบร ในฤดฝนปรมาณน ามมากและเออลนลงพนทเกษตรกรรม และ ทอาศยอยรมฝงแมน า โดยในฤดแลงแมน าสายนจะยงมใชน าเหลอพอใชในการท าการเกษตรโดยการปลกพชผกและพชไรอายสน

นอกจากน ยงมล าน าทส าคญ ไดแก ล าแมลา ล าการองคลองเชยงราก และคลองโพธชย รวมทงหวยหนองบงทมอยทวไปประมาณ 853 แหง และโครงการชลประทาน 6 แหง ครอบคลมพนท 459,206 ไร (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.1.7 การเกษตรกรรม

1) พนทท าการเกษตร จงหวดสงหบร มพนททงหมด 514,049 ไร มพนทอยในเขตชลประทาน 429,512 ไร

คดเปนรอยละ 83.55 ของพนทจงหวด ซงพนทท าการเกษตรสวนใหญอยในเขตชลประทาน มการใชพนทท าการเกษตรทงหมด 414,232ไร (รอยละ 80.58) ทนา 375,663 ไร (รอยละ 81.03) พนทปลกพชไร 10,307 ไร (รอยละ 2.49) พนทสวน 25,542ไร (รอยละ 6.17) พนทเลยงสตว 921 ไร (รอยละ 0.22) และพนทประมงเพาะเลยง 1,799 ไร (รอยละ 0.43) ในป 2555 มครวเรอนผประกอบอาชพภาคเกษตรกรรมจ านวน 22,283 ครวเรอน

จงหวดสงหบร อยในเขตความรบผดชอบของโครงการสงน าและบ ารงรกษา จ านวน6 แหง ไดแก โครงการสงน าและบ ารงรกษามหาราช โครงการสงน าและบ ารงรกษาชณสตร โครงการสงน าและบ ารงรกษายางมณ โครงการสงน าและบ ารงรกษาบรมธาต โครงการสงน าและบ ารงรกษามโนรมย และโครงการสงน าและบ ารงรกษาชองแค ครอบคลมพนทรบประโยชน 476,969 ไรหรอรอยละ 90 ของพนททงหมด และเปนจงหวดแรกทมการด าเนนงานจดรปทดนเพอประโยชนในการท าการเกษตรโดยมพนทจดรปทดนอยใน 5 อ าเภอ จ านวน 107,210 ไร คดเปนรอยละ 20 ของพนททงหมด

2) พชเศรษฐกจหลกของจงหวด (1) ขาวพชเศรษฐกจหลกทส าคญของจงหวดสงหบร ไดแก ขาวกข.37 ขาวกข.41

และขาวปทม มการเพาะปลก เปนลกษณะ ขาวนาปและขาวนาปรง 3 ครง ผลผลตขาว /ไรผลผลตขาวมจ านวน 322,970 ไรและ 352,951ไรตามล าดบ และมเกษตรกรทขนทะเบยนเกษตร จ านวนทงสน 22,283 ราย

ลกษณะการถอครองทดนทางการเกษตรเนอทถอครองทางการเกษตร 425,260 ไรเนอทการเกษตรเปนของเกษตรกรเอง 206,674 ไรหรอรอยละ 45.49 (ของตนเอง 163,359 ไรหรอ

12

รอยละ 79.04 จ านองผอน 43,315 ไรหรอรอยละ 20.96) และเปนเนอทของผอน 218,586 ไรหรอรอยละ 51.40 (เชาผอน 209,459 ไรหรอรอยละ 95.82 ไดท าฟร 9,127ไรหรอรอยละ 4.18) มการปลกขาวนาปรงรวมทงสน 342,550 ไรผลผลตรวม 326,970 ตนผลผลตเฉลย 951 กโลกรม/ไร/ป

(2) ออยโรงงานเปนพชเศรษฐกจทส าคญ รองลงมาจากขาวสวนใหญ ปลกในพนทอ าเภอบางระจนและอ าเภอคายบางระจนป 2555 ปการเพาะปลก 10,307 ไรผลผลตรวม 12 ตน/ไร

(3) ไมผล ไมผล ทปลกกนมาก ไดแก มะมวง กลวยน าวา มะพราว กระทอน มะนาว ขนนหนง ชมพ สมโอ มะปราง ป 2555 มพนทปลกไมผลทงสน 25,542 ไร (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.1.8 การคมนาคมและขนสง จงหวดสงหบร มทางหลวงแผนดนและทางหลวงจงหวด สามารถเดนทางไดโดยสะดวก

ถนนสายหลกทส าคญ ไดแก 1) หมายเลข 32 สายเอเชยแยกจากทางหลวงแผนดนหมายเลข 1 ทอ าเภอบางปะอน

จงหวดพระนครศรอยธยา ผานจงหวดอางทองถงจงหวดสงหบร 2) หมายเลข 309 สายอางทอง-ชยนาท เปนเสนทางทเรมตนจากกรงเทพฯ ผานพระนครศรอยธยา - อางทอง - สงหบร - ชยนาท 3) หมายเลข 311 สายลพบร - สงหบรเชอมตอจากทางหลวง 309 ทจงหวดสงหบร 4) หมายเลข 11 จากอ าเภออ นทรบร – พษณโลกเปนเสนทางผานอ าเภอตากฟา อ าเภอหนองบว จงหวดนครสวรรค อ าเภอวงทอง จงหวดพษณโลก 5) หมายเลข 3039 สายสพรรณบร – สงหบร โดยผานเสนทางดานอ าเภอเดมบางนางบวช จงหวดสพรรณบร เขาทางอ าเภอบางระจน จงหวดสงหบร นอกจากน ยงมเสนทางแยกจากทางหลวง (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.1.9 สาธารณปโภคและการสาธารณสข 1) สาธารณปโภค

(1) ประปามการประปาจ านวน 3 แหงมก าลงการผลตทงสน 580 ลบ.ม./ชวโมง มจ านวนผใชน าประปาจ านวน 9,994 ราย

(2) ไฟฟาปรมาณการใชกระแสไฟฟาท งสน 652.06 ลานกโลวตต /ชวโมง มจ านวนผใชไฟฟา 68,002 ราย

13

(3) โทรศพทหมายเลขโทรศพททมทงสนจ านวน 29,683 หมายเลข และมผเชาจ านวน 21,837 หมายเลข

2) การสาธารณสข จงหวดสงหบร มโรงพยาบาล จ านวน 7 แหง โรงพยาบาลเอกชน จ านวน 1 แหง

โรงพยาบาลส งเสรมสขภาพต าบล 47 แหง คลนก 40 แหง รานขายยา 91 แหง แพทย 66 คน ทนตแพทย 24 คน พยาบาล 793 คน เภสชกร 33 คน จ านวนคนไขทเขาโรงพยาบาลเฉลย 11,624 คนตอเดอน จ านวนเตยง 658 เตยง โดยมอตราสวนแพทย 1 คนตอประชากร 3,514 คน พยาบาล 1 คนตอประชากร 287 คน เตยงผปวย 1 เตยงตอประชากร 346 คน (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556)

2.2 ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร วสยทศน แหลงผลตสนคาเกษตรคณภาพทองเทยวเชงประวตศาสตรสงคมอยเยนเปนสข พนธกจของจงหวดสงหบร

1) พฒนาโครงสรางพนฐานท างการเกษตรและเพมมลคาการผลตโดยเทคโนโลยทเหมาะสม

2) อนรกษฟนฟสงเสรมการทองเทยวเชงประวตศาสตรทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถนทเปนเอกลกษณ

3) เสรมสรางความเขมแขงใหชมชนแบบบรณาการและมสวนรวมเพอยกระด บคณภาพชวตพฒนาระบบโครงสรางทางสงคมทนทางสงคมและวถชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

14

ตารางท 2.1 ประเดนยทธศาสตรจงหวดสงหบร

ประเดนยทธศาสตร/เปาหมาย กลยทธหลก 1. สงเสรมการเกษตรปลอดภยและอตสาหกรรมตอเนองจากการเกษตรแบบครบวงจรเปาประสงค - การผลตขาวและผลผลตทางการเกษตรทมคณภาพปลอดภยไดมาตรฐาน - การพฒนาผลตภณฑภาคเกษตรและอตสาหกรรมทตอเนองจากการเกษตรไปสสนคาทมศกยภาพและมลคาเพม

1.1 สงเสรมการผลตทางการเกษตรใหปลอดภยและไดมาตรฐาน 1.2 พฒนาโครงสรางพนฐานภาคเกษตรและบรหารจดการน าอยางเปนระบบ 1.3 พฒนาแปรรปผลตภณฑทางการเกษตรและอตสาหกรรมทตอเนองจากการเกษตรเพอสรางมลคาเพม 1.4 พฒนาระบบตลาดเพอรองรบการลงทนการผลต และการบรการ

2. การพฒนาศกยภาพดานการทองเทยว เปาประสงค -การสงเสรมและพฒนาการทองเทยว

2.1 ฟนฟอนรกษและพฒนาแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร วฒนธรรม ศาสนา และวถชวตชมชน 2.2 พฒนาบคลากรและสรางเครอขายความรวมมอดานการทองเทยว 2.3 สงเสรมการประชาสมพนธและการตลาดเชงรกดานการทองเทยว 2.4 ยกระดบมาตรฐานการใหบรการดานการทองเทยว

3. การพฒนาคณภาพชวตและทนทางสงคม เปาประสงค -ชาวสงหบรมคณภาพชวตทดภายใตสงแวดลอมทเหมาะสม

3.1 พฒนาสงคมและสรางความเขมแขงของชมชน 3.2 บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางย งยน 3.3 ปองกนและบรรเทาสาธารณภย

แหลงทมา: ส านกงานจงหวดสงหบร, 2556.

15

2.3 พลงงานสเขยว 2.3.1 ความหมายของพลงงาน พลงงาน ตามค าจดกดความใน มาตรา 3 ในพระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษ

พลงงาน พ.ศ.2535 หมายถง ความสามารถในการท างานซงมอยในตวของสงทอาจใหงาน ได ไดแก พลงงานหมนเวยนและพลงงานสนเปลอง และใหหมายความรวมถง สงทอาจใหงานได เชนเชอเพลงความรอนและไฟฟา เปนตน และในอกหนงความหมายของพลงงาน พลงงาน หมายถง สงทท าใหสงตางๆ เกดการเคลอนทเปลยนแปลงเจรญเตบโตหรอท าใหเกดเปนงา นพลงงานสามารถเปลยนแปลงไดแตไมสามารถถกท าลายไดเพยงแตถกเปลยนจากรปหนงไปเปนอกรปหนงได เชน ไฟฟา น ามน ถาน ฟน กาซธรรมชาต และยงรวมไปถงสงอนๆ ทท าใหเกดงานไดอก เชน ลม (เอามาหมนกงหนวดน าเขานาหรอเอามาปนไฟ) หรอแสงอาทตย (เอามาตมน ารอนหรอเอามาผลตพลงไฟฟาโดยตรง ) เปนตน (วระชาต จรตงาม , 2551) โดยพลงงานจ าแนกออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ตามแหลงทมา คอ พลงงานสนเปลอง (Non-Renewable Energy) และพลงงานหมนเวยน (Renewable Energy)

1) พลงงานสนเปลอง (Non-Renewable Energy) พลงงานทไดจากทรพยากรธรรมชาตทเมอใชหมดแลวไมสามารถสรางขนมาใหมหรอหามาทดแทนโดยกระบวนการทางธรรมชาตไดทนความตองการแบงออกเปน พลงงานสนเปลองทเปนฟอสซล (Fossil) หรอซากพชซากสตว ททบถมกนเปนเวลานานนบลานป ภายใตสภาวะความรอนและความดนทพอเหมาะ ไดแก ปโตรเลยม หรอน ามนดบ กาซธรรมชาต ถานหน หนน ามน และทรายน ามน พลงงานสนเปลองอกประเภทหนง คอ พลงงานสนเปลองทไมใชฟอสซล ไดแก พลงงานนวเคลยรซงเกดจากท าลายนวเคลยสของธาตกมมนตภาพรงสทหนกใหสลายตวหรอแตกตวจะปลดปลอยพลงงานออกมาแลวเราน าพลงงานทไดออกมาในรปของพลงงานความรอนไปใชประโยชน เครองทผลตพลงงานนวเคลยรชนดแตกตว เรยกวา เครองปฏกรณนวเคลยร สวนใหญน าไปผลตกระแสไฟฟา ปฏกรยานวเคลยรอกชนดหนง ไดแก ปฏกรยาหลอมรวมตวของธาตเบาเปนธาตหนก เชน ไฮโดรเจนหลอมรวมตวเปนฮเลยม ซงเกดอยทกเวลาในดวงอาทตย จะไดพลงงานมหาศาลเชนกน และมากกวาปฏกรยาแตกตวถง 4 เทา ดงนน การควบคมจงยงอยในรปแบบของการคดคนหามาใชประโยชน (วารณ วรพนธ, 2557)

2) พลงงานหมนเวยน (Renewable Energy) แหลงพลงงานจากธรรมชาตทน ามาใชไดไมมวนหมดซงสามารถสรางทดแทนไดทนตามความตองการโดยกระบวนการทางธรรมชาตและการสงเคราะหขนในรปแบบตางๆ พลงงานหมนเวยนอาจถกเรยกในหลายชอ เชน พลงงานทดแทนหรอพลงงานทใชไมหมดไป รวมถงพลงงานสะอ าดและพลงงานสเขยวเนองจากไมท าให

16

เกดมลพษตอสงแวดลอมนนเอง พลงงานทจดเปนพลงงานหมนเวยน ไดแก พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงน าพลงงานคลนในทะเล พลงงานน าขนน าลง พลงงานชวมวล พลงงานความรอนใตพภพ และพลงงานไฮโดรเจน ฯลฯ

2.3.2 พลงงานสเขยว พลงงานสเขยว หมายถง พลงงานสะอาด หรอพลงงานทใชแลวไมหมดไป ไมกอใหเกด

ผลกระทบตอสงแวดลอมหรอเกดขนนอย เชน ไมกอใหเกดกาซเรอนกระจกเพมเตมในชนบรรยากาศ หรอฝ นละอองทเปนอนตรายตอสขภาพทงคนและสตว พลงงานนเทยบเคยงไดก บพลงงานหมนเวยน ซงประกอบดวย พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานน า พลงงานชวมวล พลงงานกาซชวภาพ พลงขยะ พลงงานความรอนใตพภพ พลงงานน าขนน าลง และพลงงานคลน และรวมไปถงพลงงานไฮโดรเจนดวย

ในบางบทความจะรวมพลงงานนวเคลยรไวในสวนของพลงงานสะอาดดวยเพราะพลงงานทไดจากปฏกรยานวเคลยรไมกอใหเกดผลกระทบสงแวดลอม แตเนองจากกากนวเคลยรอาจจะเปนปญหาในกระบวนการก าจดในกรณทจดการไมดจะสงผลรายแรงตอสงแวดลอม ดงนน โดยทวไปจงไมถอวาพลงงานนวเคลยรมความเปน "สเขยว" (มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม, 2550) ในการวจยครงนไดท าการศกษาพลงงานสเขยว 5 ประเภท ซงเปนพลงงานหมนเวยนทสามารถหาไดในเขตพนททศกษา ประกอบไปดวย พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานชวภาพ พลงงานชวมวล และพลงงานขยะ ดงน 1) พลงงานแสงอาทตยเปนพลงงานของแสงและพลงงานของความรอน ทเกดจากปฏกรยารวมตวระหวางไฮโดรเจน 4 อะตอม กบฮเลยม 1อะตอม เปนปฏกรยาฟวชน (Fusion reaction) แลวคายพลงงานออกมาในรปคลนแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic radiation) ซงเรยกกนวา รงสจากดวงอาทตย (solar radiation) พลงงานน ถอเปนตนก าเน ดของวฏจกรของสงมชวตในโลก ท าใหเก ดการหมนเวยนของน าและธาตตาง ๆ เชน คารบอน พลงงานแสงอาทตยจดเปนหนงในพลงงานทดแทน หรอ พลงงานหมนเวยน ทมศกยภาพสง ปราศจากมลพษ อกทงเกดใหมได ไมสนสด (วกพเดย, 2557) ในการใชงานพลงงานแสงอาทตยสามารถใชงานได 2 รปแบบ คอ การใชพลงงานแสงอาทตยเพอผลตกระแสไฟฟา และการใชพลงงานแสงอาทตยเพอผลตความรอน

การใชงานพลงงานแสงอาทตยเพอการผลตกระแสไฟฟา ไมไดใชในรปของแสงในทนท จะตองเปลยนพลงงานใหอยในรปของพลงงานไฟฟา โดยการใชอปกรณผลตกระแสไฟฟา ทเรยกวา โซลาเซลล (Solar Cell) เมอแสงตกกระทบบนแผนโซลาเซลล รงสของแสงทมอนภาคของพลงงานประกอบ ทเรยกวา โปร ตอน (Proton) จะถายเทพลงงานใหกบอเลกตรอน (Electron)

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1

17

ในสารกงตวน าจนมพลงงานมากพอทจะกระโดดออกมาจากแรงดงดดของอะตอม (atom) และเคลอนทไดอยางอสระ ดงนน เมออเลกตรอนเคลอนทครบวงจรจะท าใหเกดไฟฟากระแสตรงขน เมอพจารณาลกษณะการผลตไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย พบวา เซลลแสงอาทตยจะมประสทธภาพการผลตไฟฟาทสงสดในชวงเวลากลางวนซงจะมความเขมแสงสงและเหมาะสม (มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม, 2556)

การใชพลงงานแสงอาทตยเพอผลตความรอน สามารถน าพลงงานแสงอาทตยมาใชงานไดโดยตรง โดยจะใชงานในรปของพลงงานความรอน เชน การอบแหงดวยพลงงานแสงอาทตย การผลตน ารอนดวยพลงงานแสงอาทตย เปนตน สามารถน าไปใชในอาคารบานเรอน และอตสาหกรรมบางประเภทได (วระชาต จรตงาม, 2551) 2) พลงงานลมเปนพลงงานหมนเวยนชนดหนง ทมตนก าเน ดจากพลงงานแสงอาทตย โดยออม กลาวคอ พลงงานแสงอาทตยทตกกระทบในภาคตดขวางของโลกประมาณ 178,000 ลานลานวตต มเพยง 0.2% เทานนทกอใหเกดการเคลอนไหวของอากาศท เรยกวา พลงงานลม และในสวนนกยงเปนผลใหเกดคลนในมหาสมทรดวย ลมเปนแหลงพลง งานสะอาดทมอยอยางมหาศาลและใชไดไมหมดสน ซงไดมการน ามาใชประโยชนกนนานมาแลว ดวยการประกอบใชเครองจกรตางๆ เชน เครองสขาว ระหดวดน า เปนตน โดยการน าพลงงานจากลมออกมาใชประโยชนนน เครองมอทส าคญ คอ กงหนลม ทท าหนาทเปลยนพลง งานจลนจากลมมาเปนพลงงานกลโดยตรง การใชประโยชนจากลมในระยะแรกๆ จะประยกตใชกบงานกลเปนสวนใหญ และในเวลาตอมาการพฒนาใชประโยชนในลกษณะกงหนลมผลตไฟฟาจงเรมขยายตวมากขนเพอทดแทนการผลตพลงงานไฟฟาดวยพลงงานจากซากพชซากสตว หรอพลงงานเชอเพล งทนบวนจะมตนทนสงขนเรอยๆ อกทงยงกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม (มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม, 2556) 3) พลงงานชวมวล หมายถง สงทไดจากสสารทไดสงมชวตหรอองคประกอบของสงมชวต เชน ขาวสาร ร า แกลบ ซงเปนผลผลตจากพช และมลสตวกเปนผลผลตจากสตวเชนกน หรอในอกความหมายหนง คอ เปนแหลงกกเกบพลงงาน เนองจากพชตองอาศยแสงอาทตยในการสงเคราะหแสงและเจรญเตบโต จากนนแปรสภาพเปนของแขง เชน เศษไม ขาวโพด ตนออย หรอแปรสภาพเปนของเหลว เชน น ายางพารา น ามนพช ไบโอดเซล และเอทานอล

ชวมวล ไมมระบความหมายไวในราชบณฑตยสถาน แต แปลจากศพทภาษาองกฤษวา “Biomass” ประกอบดวย 2 ค า คอ ชว (Bio) และมวล (Mass) โดยชว จะหมายถง สงทมชวต เชน มนษย พช และสตว สวนค าวา มวล คอ วตถสงของตางๆ ดงน น ชวมวลจงมความหมาย รวม คอ วตถ หรอสสารทไดจากสงมชวต ขาว ร า แกลบ ฟางขาว และมวลจากสตว เปนตน (มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม, 2556)

18

4) พลงงานชวภาพ เปนพลงงานทไดมาจาก กาซชวภาพซงเปนสสารทอยในรปของ กาซ เกดจากการยอยสลายของสงมชวต ทงซากพช ซากสตวและรวมไปถงของเสยจากสตวดวย โดยเกดจากการยอยสลายสารอนทรยของจลนทรยในสภาวะปราศจากอากาศ ซงประมาณรอยละ 80 – 90 ของสารอนทรยจะถกยอยสลายและเปลยนสภาพเปนกาซชวภาพ

ผลผลตจากการหมก ยอยสลายนมสดสวนของแกสมเทน (CH4) ประมาณรอยละ 50-70 แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) ประมาณ 30-50% สวนทเหลอเปนแกสชนดอนๆ เชน ไฮโดรเจน (H2) ออกซเจน (O2) ไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ไนโตรเจน (N2) และไอน า เปนตน ซงปฏกรยาในการเกดกาซชวภาพ หรอแกสมเทนมทงหมด 3 ขนตอน ดงน

(1) การยอยสลายสารอนทร ย (Hydrolysis) เปนขบวนการยอยสลายสารอนทรยใหมโมเลกลเลกลงเพอทวาสารอาหารสามารถซมผานเซลเมนเบรนของแบคทเรยและท าใหละลายน าไดดขน

(2) การแปรสภาพเปนกรด (Acidification) จลนทรยกลมท 1 (ใชก าเนดกรด ) ท าหนาทยอยสลายสารอนทรยเชงซอนเปลยนใหเปนกรดไขมน จากนนจลนทรยกลมท 2 (ผลตอะซโตน )จะท าหนาทเปลยนจากกรดไขมนเปนกรดอะซตคโพรไพโนอคและแลคตค ในชวงนจะมการปลดปลอยไฮโดรเจนและคารบอนไดออกไซด

(3) กระบวนการผลตมเทน (Methanation) เกดขนโดยกลมจลนทรยกลมท 3 ทเรยกวา Methanogens ใชกรดทเกดขนในขนตอนแรกเปนอาหารด ารงชพแลวถายออกมาเปน CH4สวน จลนทรยกลมท 4 ใชไฮโดรเจนและคารบอนไดออกไซดท าใหเกด CH4ขนมา 5) พลงงานขยะ หมายถง สงของทเหลอทงจากกระบวนการผลตและการอปโภค ซงเสอมสภาพจนใชการไมไดหรอไมตองการใชแลว จ าแนกตามลกษณะของขยะ ม 2 ประเภท คอ

(1) ขยะเปยกหรอขยะสด มความชนปนอยมากกวารอยละ 50 จงตดไฟไดยาก สวนใหญไดแก เศษอาหาร เศษเนอ เศษผก เศษผลไมจากบานเรอน รานจ าหนายอาหารสดและตลาดสด รวมทงซากพชซากสตวทยงไมเนาเปอย ขยะประเภทนท าใหเกดกลนเนาเหมนหากไมมการจดเกบทด นอกจากนยงเปนแหลงเพาะเชอโรคดวย

(2) ขยะแหง เปนสงเหลอใชทมความชนอยนอยจงไมกอใหเกดกลนเหมน จ าแนกออกได 2 ประเภท คอ

ก) ขยะทเปนเชอเพลง คอ ขยะทตดไฟได เชน เศษผา เศษกระดาษ หญา ใบไม กงไมแหง เปนตน

ข) ขยะทไมเปนเชอเพลง เชน โลหะ เศษแกว เปนตน (มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม, 2556)

19

2.4 แผนพฒนาพลงงานของประเทศไทย 2.4.1 แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ.2555-2564)

(Alternative Energy Development Plan: AEDP 2012-2021) แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ปมสาระส าคญในดานการ

ลดการน าเขาพลงงานจากตางประเทศ และสงเสรมการผลต พฒนาพลงงานทดแทนในประเทศ และเปนหนงในแนวทางลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงเปนจดเรมตนใหประเทศไทยเรมกาวสเสนทางของการเปนสงคมคารบอนต า (Low Carbon Society) และใหเปนแบบอยางของสงคมโลกทกลาวขวญถงประเทศไทยวา เปนประเทศทมความมงมนใหมการใชพลงงานทดแทน ซงสรปตามวตถประสงคได ดงน

1) เพอใหประเทศไทยสามารถพฒนาพลงงานทดแทนใหเปนหนงในพลงงานหลกของประเทศทดแทนเชอเพลงฟอสซลและและการน าเขาน ามนไดอยางย งยนในอนาคต โดยในแผนนจะไมรวมเปาหมายการพฒนากาซธรรมชาตในภาคขนสง (NGV)

2) เพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ 3) เพอเสรมสรางการใชพลงงานทดแทนในระดบชมชนในรปแบบชมชนสเขยวแบบ

ครบวงจร 4) เพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลตเทคโนโลยพลงงานทดแทนในประเทศ 5) เพอวจยพฒนาสงเสรมเทคโนโลยพลงงานทดแทนของไทยใหสามารถแขงขนใน

ตลาดสากล

ในการขบเคลอนเกยวกบเทคโนโลยดานพลงงานตามแ ผน AEDP นนจะก าหนดแผนการขบเคลอน โดยแบงออกเปนพลงงานแตละประเภท โดยมมาตรการ ดงน

1) การสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการผลตและการใชพลงงานทดแทนอยางกวางขวาง

2) การปรบมาตรการจงใจส าหรบการลงทนจากภาคเอกชนใหเหมาะสมกบสถานการณ 3) การแกไขกฎหมายและกฎระเบยบทยงไมเออตอการพฒนาพลงงานทดแทน 4) การปรบปรงระบบโครงสรางพนฐาน เชน การจดท าแผนขยายระบบสายสงและ

ระบบเกบสะสมพลงงาน เชน ระบบสบน ากลบในพนททมศกยภาพพลงงานลมสง เชน บรเวณภาคอสาน

5) การประชาสมพนธและสรางความรความเขาใจตอประชาชน

20

6) การสงเสรมใหงานวจยเปนเครองมอในการพฒนาอตสาหกรรมพลงงานทดแทนแบบครบวงจร (ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน, 2556ก)

แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป นน เปนแผนพฒนาท

สามารถผลกดนการใชพลงงานสเขยวไดมากทสด เนองจากมการก าหนดเปาหมายอยางชดเจน และมมาตรการและแนวทางในการด าเนนการ ซงครอบคลมประเดนการพฒนาทงหมด ตงแตการจดหาพลงงานทงพลงงานทางเลอกและพลงงานสเขยวการสนบสนนการใชในระดบตางๆ การวจยและพฒนาพลงงานทมอยเดมไปจนถงการสรางเปนอตสาหกรรมดา นพลงงาน ท าใหเปนแผนพฒนาดานพลงงานทสามารถยดเปนแนวทางในการบรหารงานขององคกรตางๆ ทเกยวของกบพลงงานทวทงประเทศได

2.4.2 แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551 - 2565) แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป ก าหนดขนมา เพอใหสอดคลองกบทศทางพลงงาน

ทดแทนในอนาคต และสามารถกาวไปสวสยทศนของแผนพฒนาพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป จงไดก าหนดวตถประสงค ดงน

1) เพอใหประเทศไทยใชพลงงานทดแทนเปนพลงงานหลกของประเทศแทนการน าเขาน ามน

2) เพอเพมความมนคงในการจดหาพลงงานใหประเทศ 3) เพอสงเสรมการใชพลงงานรปแบบชมชนสเขยวแบบครบวงจร 4) เพอสนบสนนอตสาหกรรมการผลตเทคโนโลยพลงงานทดแทนในประเทศ 5) เพอวจย พฒนา สงเสรมเทคโนโลยพลงงานทดแทนประสทธภาพสง แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป ไดแบงเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะสนครอบคลม พ .ศ.

2551 – 2554 ระยะกลางครอบคลม พ .ศ. 2555 – 2559 และระยะยาวครอบคลม พ .ศ. 2560 – 2565 โดยมกรอบแนวทางและเปาหมายการพฒนาพลงงานทดแทน ดงรายละเอยดตอไปน

2.4.2.1 ระยะสน (พ.ศ. 2551 – 2554) มงเนนสงเสรมเทคโนโลยพลงงานทดแทนทไดรบการยอมรบแลว (proven technologies) และมศกยภาพแหลง พลงงานทดแทนสง ไดแก เชอเพลงชวภาพ การผลตไฟฟา และความรอนจากชวมวล และกาซชวภาพ โดยใชมาตรการสนบสนนทางดานการเงนเตมรปแบบ โดยมเปาหมายการพฒนาพลงงานทดแทน 10,961 ktoe หรอคดเปนรอยละ 15.6 ของการใชพลงงานทงหมด

21

2.4.2.2 ระยะกลาง (พ.ศ. 2555 – 2559) สงเสรมอตสาหกรรมเทคโนโลยพลงงานทดแทน และสนบสนนพฒนาตนแบบเทคโนโลยพลงงานทดแทนใหมๆ ใหมความคมคาทางเศรษฐศาสตรเพมสงขน รวมถงสงเสรมการใชเทคโนโลยใหมในการผลตเชอเพลงชวภาพ และพฒนาตนแบบ Green City และน าไปสการสรางความเขมแขงใหกบการผลตพลงงานทดแทนระดบชมชน โดยมเปาหมายการพฒนาพลงงานทดแทน 15,579 ktoe หรอคดเปนรอยละ 19.1 ของการใชพลงงานทงหมด

2.4.2.3 ระยะยาว (พ.ศ. 2560 – 2565) สงเสรมเทคโนโลยพลงงานทดแทนใหมๆ ทมความคมคาทางเศรษฐศาสตร รวมถงการขยายผล Green City และพลงงานชมชน และสนบสนนใหประเทศไทยเปนศนยสงออกเชอเพลงชวภาพ และการสงออกเทคโนโลยพลงงานทดแทนในภมภาคอาเซยน โดยมเปาหมายการพฒนาพลงงานทดแทน 19,799 ktoe หรอคดเปนรอยละ 20.3 ของการใชพลงงานทงหมด (ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน, 2556ข) แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป จะมงเนนในดานการพฒนาดานวตถดบ และเทคโนโลยพลงงาน เพอใหมการน าวตถดบในการผลตพลงงานมาใชใหเกดประโยชน และพฒนาใหเปนพลงงานส ารองของประเทศในอนาคต ซงพลงงานทดแทนเหลาน คอ พลงงานสะอาด เปนมตรตอสงแวดลอม หรอหมายรวมคอ พลงงานสเขยวได เชน พลงงานชวมวล พลงงานชวภาพ เปนตน ท าใหเปนแผนพฒนาดานพลงงานแผนหนงทจะชวยผลกดนใหมการใชพลงงานสเขยวมากยงขนในอนาคต

2.4.3 ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน ยทธศาสตรกระทรวงพลงงานมประกาศไวทงหมด 6 ยทธศาสตร คอ

ยทธศาสตรท 1 การจดหาเพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศ กลยทธหลก

1) ผลกดนใหเกดการกระจายเชอเพลงและแหลงพลงงาน โดยเฉพาะภาคการผลตไฟฟาผานทาง กฟผ. และภาคเอกชนในรปแบบ IPP SPP และ VSPP

2) พฒนาการมสวนรวมกบภาคประชาชนดานพลงงานเพอความย งยน 3) พฒนาระบบรองรบสภาวะวกฤตดานพลงงาน อาท ระบบการส ารองน ามนทาง

ยทธศาสตร ระบบรองรบสภาวะวกฤตดานไฟฟาและกาซธรรมชาต และการสงเสรมผลกดนการส ารองพลงงานทดแทนเพอปองกนการขาดแคลนพลงงาน ภายใตวกฤตการณและภยพบตตางๆ

22

ยทธศาสตรท 2 การอนรกษพลงงานและการใชอยางมประสทธภาพ กลยทธหลก

1) ก ากบ สงเสรมและสนบสนนการอนรกษพลงงานดานมาตรการ ดานกฎหมายและการเงน อาท การบงคบใชบทลงโทษ สนเชอพลงงาน Direct Subsidy, ESCO Fund สงเสรมธรกจบรษทจดการพลงงาน

2) ผลกดนการพฒนากลไก กฎระเบยบ มาตรฐาน เพอน าไปสการอนรกษพลงงานอยางตอเนองและเปนรปธรรมใหครอบคลมเครองจกร วสด อปกรณทใชพลงงาน รวมถงรถยนตและจกรยานยนต

3) รณรงคเพอสรางวฒนธรรมและใหความรการประหยดพลงงานใหกบประชาชนทกระดบ ผานกระบวนการมสวนรวม อาท เครอขายรปแบบ Voluntary Agreement แผนพลงงานชมชน การใชอปกรณเครองใชไฟฟาประสทธภาพสง หลอดไฟประสทธภาพสง

4) สงเสรมสนบสนนการวจยพฒนาและสาธตเทคโนโลยอนรกษพลงงาน เพอการน าไปใชจรงในวงกวาง รวมถงการพฒนาบคลากร

ยทธศาสตรท 3 การพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทสะอาด กลยทธหลก

1) สงเสรมการผลตและการใชพลงงานทดแทน โดยค านงถงความสมดลในทกมต อาท การสนบสนนการลงทนในรปแบบตางๆ การพฒนาพลงงานทดแทนในชมชน การก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ รวมถงราคาทจงใจ

2) รณรงคและสรางเครอขายใหตระหนกถงความส าคญ ทงดานการผลตและการใชพลงงานทดแทน ใหครอบคลมถงระดบชมชน อาท การสงเสรมนคมสรางตนเอง การจดท าแผนพลงงานชมชน

3) ผลกดนการแกไขกฎหมาย กฎระเบยบเดมทเกยวของและเปนอปสรรคตอการพฒนาพลงงานทดแทน และผลกดนใหมกฎหมายเฉพาะเพอการสงเสรมและก ากบดแลพลงงาน

4) สงเสรมใหเกดการพฒนาธรกจพลงงานทดแทนในประเทศอยางครบวงจร อาท การก าหนด Local Content พรอมจงใจดานภาษ และการก าหนดราคารบซอพลงงานทดแทน

5) สงเสรมและสนบสนนการวจย พฒนาและสาธต เทคโนโลยพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาดทใชเทคโนโลยรปแบบใหม โดยรวมมอกบแหลงทนตางๆ ทงภาครฐ รฐวสาหกจ และเอกชน พรอมผลกดนใหมผลงานวจยตอยอดเชงพาณชย รวมถงการสรางบคลากรดานพลงงานเพอรองรบการพฒนาในอนาคต

23

ยทธศาสตรท 4 การก ากบดแลกจการพลงงานและราคาพลงงาน กลยทธหลก

1) ปรบปรงโครงสรางราคาพลงงานใหเหมาะสมทงระบบ ทงในระยะสน และระยะยาว โดยค านงถงการอดหนนเฉพาะกลมเทาทจ าเปนและเหมาะสม และระดบราคาทจะจงใจใหเกดการประหยดพลงงาน

2) สรางความตระหนกและความเขาใจใหแกประชาชน เกยวกบโครงสรางตนทนและโครงสรางราคาพลงงาน เพอใหเกดการยอมรบในราคาพลงงาน ทงน ามนและกาซธรรมชาต ยทธศาสตรท 5 การผลกดนใหอตสาหกรรมพลงงานสรางรายไดใหประเทศ กลยทธหลก

1) เตรยมความพรอมเพอเปนศนยกลางการคาเอทานอลในภมภาคอาเซยน 2) พฒนาบคลากรไทยเพอเพมศกยภาพในการประกอบธรกจดานพลงงาน ทงใน

ระดบทองถน ระดบชาต และระดบนานาชาต ยทธศาสตรท 6 การพฒนาองคกร กลยทธหลก

1) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะองคกร และมงสรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

2) ยกระดบสมรรถนะของบคลากร สอดคลองและกาวทนกบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกประเทศ มความพรอมในการสบทอดต าแหนง มความพงพอใจในการไดรบมอบหมายงานทาทาย และผลตอบแทนความส าเรจของงานทเปนธรรม

3) สรางเสรมความสมพนธทดกบชมชนมวลชน ใหโอกาสมสวนรวมของประชาชนอยางกวางขวาง และตดตามแกไขปญหาขอรองเรยน อยางมประสทธภาพ

4) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานใหเหมาะสม ถกตองแมนย า เปนปจจบน ทนสมย เขาใจงาย และสอดคลองกบความตองการของกลมเปาหมายทงภายในและภายนอก (กระทรวงพลงงาน, 2557)

จากยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน ป 2557-2561 ไดมการวางแนวทางเพอการจดหา พฒนา

และบรหารจดการดานพลงงานไว ซงไดมการก าหนดยทธศาสตรและกลยทธไวส าหรบสงเสรมการใชและการพฒนาพลงงานทดแทน และพลงงานสเขยว โดยทยทธศาสตรท 3 การพฒนาพลงงาน

24

ทดแทนและพลงงานทสะอาด จะเกยวของกบการสงเสรมการผลตและการใชพลงงานทดแทนในระดบตางๆ ตงแตระดบชมชนไปจนถงระดบประเทศ ทงมการรณรงคและสรางเครอขายใหตระหนกถงความส าคญ ทงดานการผลตและก ารใชพลงงานทดแทน รวมไปถงการผลกดนการแกไขกฎหมาย กฎระเบยบเดม และสงเสรมและสนบสนนการวจย พฒนาและสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาดทใชเทคโนโลยรปแบบใหม เพอเปนการพฒนาการใชพลงงานทดแทนและพลงงานสเขยวในอนาคต

2.4.4 ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานบรหารจดการพลงงาน (ฉบบราง)

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมซงมผลผลตทางการเกษตรและผลผลตเหลอใชทางการเกษตรทมศกยภาพสงสามารถน ามาใชเปนพลงงานทดแทนได เชน กากออย ใย และกะลาปาลมแกลบและซงขาวโพด สามารถผลตใชเปนเชอเพลงใหพลงงานความรอนส าหรบใชในกระบวนการผลตอตสาหกรรม สวนกากน าตาล น าออย และมนส าปะหลงใชผลตเอทานอล น ามนปาลมและสเตรนใชผลตไบโอดเซล เปนตน นอกจากน ประเทศไทยยงมแหลงพลงงานจากธรรมชาตทจดเปนพลงงานหมนเวยน เชน ไฟฟาพลงน าขนาดเลก พลงงานลม และพลง งานแสงอาทตย ทสามารถใชผลตพลงงานทดแทนซงจะสงผลดตอสงแวดลอมในการลดภาวะโลกรอนได ปจจยส าคญทผลกดนการพฒนาพลงงานทสามารถทดแทนในประเทศไทยได คอ ความจ าเปนในการจดหาแหลงพลงงานใหเพยงพอตอความตองการของประเทศทเพมขนตลอดทกป ความอดมสมบรณของทรพยากรทน ามาใชเปนพลงงานทดแทนเพอลดการพงพาพลงงานจากตาง ประเทศจ า นวนมาก (น ามน) ซงน ามาใชในเชงพาณชยและการลดปญหาจากวกฤตการณโลกรอน

ดงนน กลยทธทางดานการวจยเกยวกบภาวะโลกรอนและพลงงานของประเทศ ควรมงเนน 11 กลยทธ อนไดแก 1) เทคโนโลยการเพมประสทธภาพพลงงานและการอนรกษสงแวดลอม 2) เทคโนโลยพลงงานหมนเวยน 3) เทคโนโลยเชอเพลงขนสงทางเลอก 4) เทคโนโลยพลงงานสะอาดจากเชอเพลงฟอสซล 5) เทคโนโลยระบบไฟฟาก า ลงและการเกบสะสมพลงงาน 6) เทคโนโลยพลงงานชนบท 7) เทคโนโ ลยพลงงานนวเคลยรเพอการผลตไฟฟา 8) เทคโนโลยการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจก 9) เทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสขในภาวะโลกรอน 10) ตวแบบ (Model) ความมนคงทางดานอาหารและพลงงานกบภาวะโลกรอนและ 11) การจดการภาวะภยพบตภายใตภาวะโลกรอน

25

เปาประสงคยทธศาสตร/กลยทธการวจย (Research Strategies Goals) เปาหมายหลกของยทธศาสตร : สงคมมความรและจตส านกเกยวกบผลกระทบอนเนองมาจากการเปลยนแปลงของภมอากาศและการใชพลงงานอยางเหมาะสม กอใหเกดการประหยดเงนตราตางประเทศในการนาเขาพลงงานและก อใหเกดความมนคงทางดานพลงงาน ลดการขาดแคลนพลงงาน และลดมลพษจากการใชพลงงาน รวมทงลดคาใชจายดานพลงงานของประเทศและลดมลพษจากการใชพลงงานลดความสญเสยตอชวตและทรพยสน ยทธศาสตร /กลยทธการวจย (Research Strategies) (สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลย ราชภฏสวนดสต, 2556ก)

ยทธศาสตรท 1 เทคโนโลยการเพมประสทธภาพพลงงานและการอนรกษสงแวดลอมและ การพฒนาพลงงานชนดใหม

ยทธศาสตรท 2 เทคโนโลยการบรณาการพลงงานชนบทเพอพฒนาคณภาพชวตและสามารถพงพาตนเองได

ยทธศาสตรท 3 เทคโนโลยพลงงานหมนเวยน ยทธศาสตรท 4 เทคโนโลยทางการแพทยเกษตรและสาธารณสขในภาวะโลกรอน ยทธศาสตรท 5 เทคโนโลยระบบไฟฟาก าลงระบบสายสงและการเกบสะสมพลงงาน ยทธศาสตรท 6 เทคโนโลยพลงงานนวเคลยรเพอการผลตไฟฟา ยทธศาสตรท 7 ตวแบบ (Model) และ/หรอตนแบ บ (Prototype) ความมนคงทางดาน

อาหารทรพยากรและพลงงานทมผลกบสงแวดลอม ยทธศาสตรท 8 เทคโนโลยพลงงานสะอาดจากเชอเพลงฟอสซล ยทธศาสตรท 9 เทคโนโลยเชอเพลงขนสงทางเลอก ยทธศาสตรท 10 เทคโนโลยลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจก จากยทธศาสตรการว จยรายประเดนดานบรหารจดการพลงงา น ท าใหทราบทศทางในการ

สงเสรมการวจย ซงจะเปนสวนส าคญในการพฒนาดานพลงงานของประเทศ จากยทธศาสตรท 1 – 3 น เปนประเดนทเกยวของโดยตรงกบการสงเสรมและพฒนาพลงงานสเขยว เชน การพฒนาพลงงานชนดใหม และการสงเสรมและวจยดานเทคโนโลยพลงงานหมนเวยน เปนตน

26

2.4.5 ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทน ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทนก าหนดวสยทศนการวจยไววา “ความ

มนคงทางพลงงานของไทย สการพงพาตนเองและสามารถพฒนาพลงงานใหม ลดการนาเขาเพอน าพาประเทศสการเปนผน าดานพลงงานสะอาด (Green Energy) ในภมภาคอาเซยน” มพนธกจการวจย 6 ขอ ประกอบดวย 1) สงเสรมการวจยและพฒนาดานพลงงานเพอตอบสนองผใชมากขน 2) สนบสนนการพฒนาขดความสามารถในการออกแบบและผลตอปกรณประหยดพลงงาน 3) สงเสรมการถายทอดเทคโนโลยดานพลงงานใหมการใชประโยชนจากกลไกตางๆ ทเกยวกบการถายทอดเทคโนโลยจากตางประเทศภายใตขอตกลงระหวางประเทศ 4) สนบสนนการพฒนาก าลงคน ทงเชงปรมาณและคณภาพใหมพนฐานความรในการปฏบตงานดานพลงงานและสงแวดลอมทเกยวกบพลงงาน 5) สนบสนนกระบวนการสรางความรวมมอดานพลงงานในภมภาคอาเซยน โดยความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนทงภายในประเทศและตางประเทศ และ 6) สงเสรมการวจยและพฒนาดานการปองกนและลดผลกระทบจากภาวะโลกรอนตอสขภาพและการเกษตร

ยทธศาสตรการวจย มทงหมด 9 ยทธศาสตร และเปาประสงค ประกอบดวย 1) การเพมประสทธภาพพลงงานและการอนรกษสงแวดลอมการพฒนาพลงงานชนดใหม มเปาประสงค คอ พฒนาวสดประหยดพลงงาน อาคารประหยดพลงงานทเปนมตรตอสงแวดลอม และการพฒนาการใชพลงงานหมนเวยนอยางมประสทธภาพ 2) เทคโนโลยการบรณาการพลงงานชนบทเพอพฒนาคณภาพชวตและสามารถพงพาตนเองได มเปาประสงค คอ การพฒนาวสดเหลอทงตลอดจนน า เสยจากภาคเกษตรกรรมในการผลตไฟฟาชมชน รวมถงการพฒนาเตาเผาขยะชมชนการน า ระบบผลตพลงงานชวมวลทไดจากวสดเหลอทงทางเกษตรทสามารถเคลอนยายไดในระดบชมชน การประเมนผลกระทบสงแวดลอมจากการใชพลงงานสะอาดตอทรพยากรธรรมชาต ความหลากหลายทางชวภาพทสงผลกระทบจากการใชเทคโนโลยนวตกร รมดานพลงงา นตอชมชนและการ ท าแบบจ าลองการใช และการจดหาพลงงานของประเทศเพอเปนแนวทางการก าหนดยทธศาสตรในระยะยาว 3) การผลตและพฒนาพลงงานหมนเวยนมเปาประสงค คอ มงเนนการศกษาการพฒนาสายพนธและการเพาะเลยงพชเพอผลตเปนพลงงานเชอเพลงใหไดผลผลตทมากขน รวมถงการสกดน ามนจากพชอนๆ เปนพลงงานเชอเพลงแล ะพฒนากระบวนการทเหมาะสมในการน า ชวมวล แตละชนดไปพฒนาเปนพลงงาน 4) เทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสขในภาวะโลกรอน มเปาประสงค คอ เทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสขทรองรบกบสภาวะโลก รอน

27

5) เทคโนโลยระบบไฟฟาก า ลงระบบสายสงและการเกบสะสมพลงงานมเปาประสงค คอ พฒนาการผลตระบบเซลลไฟฟาทเหมาะสม ศกษาทางเลอกการผลตไฟฟาของประเทศไทย การเพมประสทธภาพในการกกเกบพลงงานเซลลแสงอาทตยใหมประสทธภาพสงและมความปลอดภยในอตสาหกรรม ขนาดใหญ การวจยเชงนโยบายดานมาตรการสงเสรมสวนเพมราคาไฟฟาจากเอกชน 6) การแสวงหาแหลงพลงงานใหมเพอทดแทนการใชพลงงานนวเคลยร มเปาประสงค คอ การศกษาและสนบสนนการเผยแพรความรดานพลงงานนวเคลยรผานกลมสงคมเศรษฐกจสมพนธและกลมสตรแมบาน การใชพลงงานทางเลอกและพลงงานสะอาดอยางมประสทธภาพ ความคมคาในการลงทนของพลงงานนวเคลยรและมาตรการความปลอ ดภยในการด า เนนงานโครงการโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร 7) ตวแบบ (Model) และตนแบบ (Prototype) ความมนคงทางดานอาหารทรพยากรและพลงงานทมผลก บสงแวดลอม มเปาประสงค คอ เพอศกษาตวแบบและตนแบบในการสรางความมนคงทางอาหารพลงงานและทรพยากรทใชไปการก าหนดพนทการใชทดน (Zoning) และวฏจกรชวตผลตภณฑ (Life-Cycle Assessment: LCA) 8) เทคโนโลยเชอเพลงขนสงทางเลอก มเปาประสงค คอ มงเนนการใชพลงงานเชอเพลงชวภาพในภาคขนสง เพอใชในการจดทานโยบายหาวตถดบ เพอใชในการผลตไบโอดเซลอยางมประสทธภาพ การน าวสดเหลอทงมาเพมมลคาในการผลตพลงงานเชอเพลงการผลตเชอเพลงชวภาพจากเซลลโลส และการศกษาหาแหลงพลงงานชวมวลอนๆ ทไมใชพชอาหารในการเพมศกยภาพพชผลตพลงงานทไมใชพชอาหารและ 9) เทคโนโลยลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกมเปาประสงค คอ ศกษาและสนบสนนการอนรกษและเพมพนทปาส าคญโดยการพฒนาใหมระบบการจดการเกษตรทปลอยกาซเรอนกระจกต า ลดการใชบรรจภณฑ และสนบสนนการอนรกษและเพมพนทปาส าคญ โดยการพฒนาใหมระบบ ทงในภาคเกษตรอตสาหกรรมและการขนสงทปลอยกาซเรอนกระจก รวมทงสนบสนนใหมการน าเทคโนโลยสะอาด และการประเมนผลกระทบดานสงแวดลอมตลอดวฏจกรชวตผลตภณฑมาใชในกระบวนการผลตและการออกแบบทเปนมตรตอสงแวดลอม (ECO Design) รวมถงลดการใชบรรจภณฑการสงเสรมการวจยทลดการปลอยกาซเรอนกระจกจากแหลงปลอยกาซทส าคญ อาท โรงงานอตสาหกรรมโรงไฟฟา และภาคการขนสง เปนตน

ก าหนดผลผลตและผลลพธตวชวดและเปาหมายไว ดงน คอ ผลผลต ประกอบดวย เชงปรมาณและเชงคณภาพ ส าหรบเชงปรมาณ คอ รายงานการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทนในภาครฐและภาคเอกชน สวนเชงคณภาพ คอ สามารถใชผลการศกษาวจยดานพลงงานทดแทนในภาครฐภาคเอกชนและภาคประชาชนส าหรบผลลพธ คอ มองคความรดานพลงงานทดแทนในภาครฐภาคเอกชนและภาคการศกษาระดบอดมศกษาเพมมากขน สวนตวชวด คอ ภาครฐเอกชน

28

และภาคการศกษาระดบอดมศกษาน า ผลการศกษาวจยไปประยกตใชกบสวนรวมและเปาหมายตองการใหมระบบการบรหารจดการดานพลงงานทดแทนของประเทศทย งยน นอกจากน ยงก าหนดหนวยงานหลกแล ะเครอขายทส าคญทเกยวของไวดวย ดงน หนวยงานหลก คอ ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ส านกงานกองทนสนบสนนการวจยส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงพลงงาน ส านกงาน กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงานกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน ส านกงานคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต และส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตส าหรบหนวยงานเครอขายทส าคญ คอสถาบนการศกษารฐและเอกชนองคกรสวนทองถน (สถาบนวจยและพฒนามหาวทยา ลยราชภฏ สวนดสต, 2556ข)

2.4.6 พระราชบญญตการสงเสรมอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 ในพระราชบญญตการสงเสรมอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 จะระบเกยวกบขอกฎหมายท

เกยวของกบพลงงานในแตละประเภท ซงหมายรวมถง กฎหมายและขอบงคบดานพลงงานสเขยวดาย ดงเชน การอนรกษพลงงานในอาคาร ซงสามารถประยกตใชรวมกบพลงงานแสงอาทตยได เงนกองทนในการชวยเหลอหรอเงนอดหนนแกเอกชน ส าหรบการลงทนและด าเนนงานในการอนรกษพลง หรองานคนควาวจยการศกษาเกยวกบการพฒนาการสงเสรมและการอนรกษพลงงาน การปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงานและเกยวกบการก าหนดนโยบายและวางแผนพลงงาน เปนตน ซงกฎหมายเหลานเปนทงขอก าหนด มาตรการบงคบ และเปนการสงเสรมในการใชพลงงานสเขยวไปในตวดวย โดยมรายละเอยดสรปได ดงน

"พลงงาน" หมายความวา ความสามารถในการท างานซงมอยในตวของสงทอาจใหงานไดไดแก พลงงานหมนเวยน และพลงงานสนเปลอง และใหหมายความรวมถง สงทอาจใหงานได เชนเชอเพลงความรอนและไฟฟา เปนตน

มาตรา 17 การอนรกษพลงงานในอาคารไดแกการด าเนนการอยางใดอยางหนง ดงตอไปน

1) การลดความรอนจากแสงอาทตยทเขามาในอาคาร 2) การปรบอากาศอยางมประสทธภาพรวมทงการรกษาอณหภมภายในอาคารใหอยใน

ระดบทเหมาะสม 3) การใชวสดกอสรางอาคารทจะชวยอนรกษพลงงาน ตลอดจน การแสดงคณภาพของ

วสดกอสรางนนๆ

29

4) การใชแสงสวางในอาคารอยางมประสทธภาพ 5) การใชและการตดตงเครองจกรอปกรณและวสด ทกอใหเกดการอนรกษพลงงานใน

อาคาร 6) การใชระบบควบคมการท างานของเครองจกรและอปกรณ 7) การอนรกษพลงงานโดยวธอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 24 ใหจดตงกองทนขนกองทนหน ง เรยกวา "กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน "ในกระทรวงการคล งเพอใชเปนทนหมนเวยนและใชจายชวยเหลอหรออดหนนการด าเนนงานเกยวกบการอนรกษพลงงาน โดยประกอบดวย เงนและทรพยสน ดงตอไปน

1) เงนทโอนจากกองทนน ามนเชอเพลงตามกฎหมาย วาดวยการแกไขและปองกนสภาวการณขาดแคลนน ามนเชอเพลงตามจ านวนทนายกรฐมนตรก าหนด

2) เงนทสงตามมาตรา 35 มาตรา 36 และมาตรา 37 3) เงนคาธรรมเนยมพเศษทจดเกบตามมาตรา 42 4) เงนอดหนนจากรฐบาลเปนคราว ๆ5) เงนหรอทรพยสนอนทไดรบจากภาคเอกชน ทงภายในและภายนอกประเทศ รฐบาล

ตางประเทศหรอองคการระหวางประเทศ 6) เงนจากดอกผลและผลประโยชนใดๆ ทเกดจากกองทนน ใหกระทรวงการคลง

เกบรกษาเงนและทรพยสนของกองทนและด าเนนการเบกจายเงนกองทนตามพระราชบญญตน

มาตรา 25 เงนกองทนใหใชเพอวตถประสงค ดงตอไปน 1) เปนเงนหมนเวยนเงนชวยเหลอหรอเงนอดหนนส าหรบการลงทนและด าเนนงานใน

การอนรกษพลงงานหรอการแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงานของสวนราชการหรอรฐวสาหกจ

2) เปนเงนหมนเวยนเงนชวยเหลอหรอเงนอดหนนแกเอกชน ส าหรบการ ลงทนและด าเนนงานในการอนรกษพลงงานหรอเพอการแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงาน

3) เปนเงนชวยเหลอหรอเงนอดหนนใหแกสวนราชการ รฐวสาหกจ สถาบนการศกษาหรอองคกรเอกชนในเรอง ดงตอไปน

(1) โครงการทางดานการอนรกษพลงงานหรอโครงการท เกยวกบการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงาน

30

(2) การคนควาวจยการศกษาเกยวกบการพฒนาการสงเสรมและการอนรกษพลงงานการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงานและเกยวกบการก าหนดนโยบายและวางแผนพลงงาน

(3) โครงการสาธตหรอโครงการรเรมทเกยวกบการอนรกษพลงงานหรอการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงาน

(4) การศกษาการฝกอบรมและการประชมเกยวกบพลงงาน (5) การโฆษณาการเผยแพรขอมลและการประชาสมพนธเกยวกบการพฒนาการ

สงเสรมการอนรกษพลงงานและการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงาน 4) เปนคาใชจายในการบรหารงานการสงเสรมการอนรกษพลงงาน เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน

มาตรา 26 องคกรเอกชนทมสทธไดรบเงนชวยเหลอหรอเงนอดหนนตามมาตรา 25 (3) ตองมฐานะเปนนตบคคลตา มกฎหมายไทยหรอกฎหมายตางประเทศทมกจกรรมเกยวของโดยตรงกบการอนรกษพลงงานหรอการปองกนและแกไขปญหาสงแวดลอมจากการอนรกษพลงงานและมไดมวตถประสงคในทางการเมองหรอมงคาหาก าไรจากการประกอบกจกรรมดงกลาว

จากแผนยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน และแผนพฒนาพลงงานตางๆ ขางตนนน มลกษณะ

เปนการ จดหาพลงงาน การ สงเสรมการใชพลงงาน การพฒนา พลงงาน และการสนบสนนดานพลงงานตางๆ ในประเทศ ทงพลงงานทางเลอก พลงงานหมนเวยน พลงงานสเขยว และยงเปนแนวทางในการด าเนนการดานพลงงาน เพอใหประเทศมความมน คงดานพลงงาน ซงในงานวจยเรองยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบรนน จ าเปนจะตองมการศกษาดานยทธศาสตรพลงงานในระดบประเทศ แผนพฒนาดานพลงงานทดแทน พลงงานทางเลอก และพลงงานหมนเวยนในระดบประเทศ เพอการพฒนาพลงงานในจงหวดสงหบรมการพฒ นาไปในทศทางเดยวกนกบการพฒนาในระดบประเทศ และสอดคลองกนกบหนวยงานดานพลงงานในทกระดบ

31

2.5 การประเมนกลยทธ และยทธศาสตร ในการประเมนกลยทธนน มเครองมอทสามารถน ามาประยกตใชในการประเมนกลยทธไดหลายเครองมอ เชน Balanced Scorecard (BSC),CIPPI Model และ SWOT Analysis เปนตน ซงเครองมอทไดรบความนยม และใชอยางแพรหลาย คอ การวเคราะห SWOT(SWOT Analysis) ซงเปนขนตอนหนงในการวางแผนเชงกลยทธภาครฐ โดยมการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน และการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกขององคการ เพอท าการวเคราะหและก าหนดเปนกลยทธออกมา (สมพร แสงชย, 2548: 59) แสดงดงภาพท2.2

การประเมนกลยทธ โดยการใช SWOT Analysis นน มการรวมรวบขอมลทเกยวของ เชน จดแขง จดออนขององคกร ผทมสวนไดสวนเสยทงหมด และยงมการรวบรวมขอมลทเกยวก บโอกาส และอปสรรค ทจะเปนตวสงเสรมองคกร และเปนอปสรรคในการพฒนา ซงเปนขอมลภายนอกองคกร ทน ามาเปนปจจยในการวเคราะห SWOT Analysis เพอก าหนดเปนกลยทธ

ภาพท 2.2 การใช SWOT เปนเครองมอในการก าหนดยทธศาสตร แหลงทมา: จรประภา อครบวร, 2552: 13 อางถงใน กระทรวงการคลง, 2557.

32

2.5.1 การวเคราะห SWOT (SWOT Analysis)

1) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน สภาพแวดลอมภายในองคการ คอ ขอมลภายในขององคการทงในอดต ปจจบน

และอนาคต ไดแก งบประมาณ สมรรถภาพการปฏบตงาน ผลการปฏบตงานขององคการ ทรพยากรบคคล สมรรถภาพของการบรหารและการจดการ ความรและวทยาการทมอยในองคการ ความคาดหวงหรอความตองการของผบรหารระดบสง ระดบรอง และของพนกงานลกจางตางๆ ตลอดไปจนถงทปรกษาขององคการ ทศนคต คานยม หรอผลประโยชนของบคคลทมอทธพลตอองคการ โดยเฉพาะอยางยงคานยมหรอทศนคตของผบรหารระดบสง(สมพร แสงชย, 2548: 74-76)

การประเมนจดแขงและจดออน (Strengths and Weaknesses) ของสภาพแวดลอมภายในองคการ มประโยชนในการหาจดแขงเพอหาสงทสามารถสงเสรมใหการด าเนนงานขององคการมประสท ธภาพหรอเปนทรพยากรทสามารถน าความส าเรจมาสองคการ และหาจดออนเพอใหทราบปญหาและอปสรรคในการด าเนนงาน ความไมพอใจ หรอความตองการภายในองคการ โดยอาจน าไปเปรยบเทยบกบองคการประเภทเดยวกนกได ซงในการวางแผนเชงกลยทธจ าเปนตองหาจดแขงและจดออนใหไดมาทสดและตรงไปตรงมา และเลอกจดแขงและจดออนทมความส าคญเพอวางแผนเชงกลยทธกอนตามล าดบความส าคญ (สมพร แสงชย, 2548: 83)

2) การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก สภาพแวดลอมภายนอกองคการ คอ ขอมลทงในอดต ปจจบน และอนาคต ของสง

ทมอทธพล หรอมปฏสมพนธตอการด าเนนงานขององคการ ไดแก สภาพของผทไดรบบรการขององคการ สภาพเศรษฐกจ แนวโนมดานประชากร ความกาวหนาของว ทยาการ แนวโนมทางสงคมและการเมอง วฒนธรรม ประเพณ ทศนคต จตวทยาทางสงคม ระเบยบและขอบงคบของรฐบาล นโยบายของรฐบาล อดมการณและเปาหมายของชาต ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถงการคาดหวงหรอความตองการของบคคลภายนอกองคการ(สมพร แสงชย, 2548: 87-88)

การประเมนโอกาสและขอจ ากด (Opportunities and Threats) ของสภาพแวดลอมภายนอกองคการใน 6 ประเดน คอ สงคมและวฒนธรรม เศรษฐ กจและนเวศวทยา การเมอง เทคโนโลย คแขงขนและครวมคด และประชาชนหรอผมสวนเกยวของ มประโยชนในการหาโอกาสและขอจ ากด เพอใหทราบชองทางหรอชวงเวลาทเหมาะสมส าหรบการด าเนนงานขององคการซงจะเปนประโยชนตอองคการในทางบวก บางครงหากองคการไมด าเนนการอยางใดอยางหนงและปลอยใหโอกาสทดผานพนไป องคการอาจไมมโอกาสแกตวและอาจก ลายเปนผลรายตอองคการได ส าหรบขอจ ากดหรออปสรรคเกดจากภายนอก ซงจะเปนผลทางลบตอการด าเนนงาน

33

หรอความเปนอยขององคการ จ าเปนตองไดรบการพจารณาแกไข หรอหลกเล ยงขอจ ากดหรออปสรรคเหลานนใหผานไปได (สมพร แสงชย, 2548: 99-100)

2.5.2 SWOT Matrix โดยหลกการเชงกลยทธ สภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอกขององคการ

ตางมความสมพนธกน การตรวจสอบความสมพนธอาจกระท าไดโดยการก าหนดให SW ไขวกบ OT และจะเหนวาสภาพแวดลอมภายนอกและภายในสมพนธกนทงหมด ไดแก SO คอ จดแขงและโอกาสขององคการ องคการสามารถน าโอกาสททเกดขนมาเพมขดความสามารถของจดแขงทมอยแลวได ST คอ จดแขงและอปสรรคภายนอก องคการจะตองใชจดแขงทมในการขจดอปสรรคภายนอกทเกดข น WO คอ จดออนและปญหาภายในท าใหไมสามารถฉวยโอกาสทเปดใหจากภายนอก โดยหลกการแลวองคการจะตองพยายามปรบปรงแกไขจดออนหรอฟนฟหรอฉวยเอาโอกาสภายนอกมาจดการกบจดออนภายในขององคการ และ WT ซงถอวา เปนสถานการณทเลวรายทสด คอ เปนทงจดออน ภายในและมการคกคามจากภายนอก องคการตองถอยหลงหรอระมดระวงตวเอง โดยการชะลอโครงการ ลดขนาด เลกลมโครงการ ในบางกรณ องคการเพยงแตวางกลยทธระยะยาวเพอมให WT กลายเปนสงทควบคมไมไดหรอควบคมไมใหกลายเปนสถานการณทเลวรายกวาเดม องคการสามารถก าหนดยทธศาสตรตางๆ ตามแนวทาง SWOT Matrix ได (สมพร แสงชย, 2548: 168-171) แสดงดงภาพท 2.3

34

ประเดนภายนอก ประเดนภายใน

โอกาส (O) 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________

อปสรรค (T) 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________

จดแขง (S) 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________ 4. ________________________

SO Attack (ลย เดนหนา รก ฉวยโอกาส)

ST Maintain (รกษาระดบ และท าลายอปสรรค)

จดออน (W) 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________ 4. ________________________

WO Stabilization (ปรบปรงแกไข ฟนฟ หาชองทางโตตอไป)

WT Retrenchment (ถอย ชะลอ ลด หน)

ภาพท 2.3 ยทธศาสตรจาก SWOT Matrix แหลงทมา: การวางแผนเชงกลยทธภาครฐ, 2548.

2.5.3 แผนยทธศาสตร แผนยทธศาสตร หมายถง ทศทางหรอแนวทางปฏบตตามพนธกจและภารกจ (Mission) ให

สมฤทธผลตามวสยทศน (Vision) และเปาประสงคขององคการ (Corporate Goal) แผนยทธศาสตรทดนน จะตองถกก าหนดขนตามวสยทศนขององคการ อนเปนผลผลตทางความคดรวมกนของสมาชกในองคการทไดท างานรวมกนหรอจะท างานรวมกน โดยวสยทศนนเปนความเหนพองตองกนวาเปนจดหมายปลายทางทองคการประสงคจะไปใหถง และวสยทศนนมการแปลง ออกมาเปนวตถประสงค (Objective) ทเปนรปธรรม และสามารถวดไ ด ทงนองคการสามารถใชแผนยทธศาสตรเปนกรอบในการประเมนผลงานประจ าปงบประมาณยงไปกวานน องคการยงสามารถใชแผนยทธศาสตรเปนกรอบในการจดท าแผนปฏบตการ (Action Plan) เพอการจดท างบประมาณรายจายประจ าปไดอกดวย

35

1) แนวคด ความส าคญ และกระบวนการจดท าแผนยทธศาสตร แผนยทธศาสตรของหนวยงานภาครฐกจ คอ กระบวนการตดสนใจอยางเปน

ระบบในการใชทรพยากรทมอยจ ากด รวมถงการก าหนดขนตอนการปฏบต เพอบรรลเปาประสงคทไดก าหนดไว อนเปนผลประโยชนของสวนรวม หรอประโยชนสาธารณะ (Public Interest) ทงยงเปนการสนองตอบตอปญหาและความตองการของประชาชนอกดวย (จกษวชร ศรวรรณ, 2557) 2) ความส าคญของแผนยทธศาสตร

(1) แผนยทธศาสตรเปนการก าหนดรปแบบของการปฏบตทชวยใหองคการสามารถพฒนาตนเองไดอยางเหมาะสมกบสภาพการณเปลยนแปลงไป ทงนเพราะการก าหนดแผนยทธศาสตรนนใหความส าคญกบการศกษาวเคราะหสภาพแวดลอม ทงสภาพแวดลอมภายในและสภาพแวดลอมภายนอกองคการ

(2) แผนยทธศาสตรเปนการก าหนดรปแบบของการปฏบตทชวยใหหนวยงานในภาครฐกจ ตระหนกถงบทบาทหนาทของตนทมสวนเอออ านวยความส าเรจและความลมเหลวตอเปาประสงคขององคการ

(3) แผนยทธศาสตรเปนการก าหนดรปแบบของการปฏบตทชวยสงเสรมการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management, NPM) ทใหความส าคญการปรบปรงการด าเนนงานของหนวยงานภาคร ฐทงระบบ เพอใหเกดประสทธภาพสงสด โดยในประเทศไทยเรยกวา การปฏรประบบราชการ อกทงหนวยงานภาครฐกจยงตองด าเนนงานตามแนวทางการบรหารจดการบานเมองทดหรอธรรมาภบาล (Good Governance) ซงเปนกระแสหลกในการบรหารรฐกจปจจบน

(4) แผนยทธศาสตรเป นการก าหนดรปแบบของการปฏบตทมสวนชวยยกระดบระบบการจดท างบประมาณแบบมงเนนผลงาน (Performance-based Budgeting)

(5) แผนยทธศาสตรเปนการก าหนดรปแบบของการปฏบตทมสวนชวยในการสรางนวตกรรมการบรหารจดการ ซงเปนการพนจพเคราะห วางแผน และน าเสนอทาง เลอกในกา รบรหารจดการแบบใหม ๆ ทหลดพนจากกรอบพนธนาการทางความคด อนเกยวของกบระเบยบปฏบตราชการทลาสมยและไมเปนไปเพอประโยชนสงสดของประชาชน

36

(6) แผนยทธศาสตรเปนการก าหนดรปแบบของการปฏบตทมสวนชวยสนบสนนหลกการประชาธปไตย ในแงของการมสวนรวม (Participation) และการกระจายอ านาจ (Decentralization) (จกษวชร ศรวรรณ, 2557)

3) การจดท าแผนยทธศาสตร

การบรหารยทธศาสตรภาครฐทจะมประสทธภาพไดนน ปจจยสวนหนงคอการมจดเรมตนทด คอ การมแผนยทธศาสตรภาครฐทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคกร องคประกอบของแผนยทธศาสตรภาครฐควรจะตองมความสอดคลองกลมกลนกน เพอเปนปจจยเกอหนนซงกนและกน โดยแผนยทธศาสตรภาครฐควรจะตองประกอบไปดวย

(1) วสยทศน (Vision) คอ องคการเราปรารถนาจะเปนอะไรหรอจะไปถงไหนในอนาคต

(2) คานยมรวม (Shared Value) คอ พฤตกรรมหรอสงหนงสงใดทบคลากรในองคกรกระท าหรอยดถอรวมกนดวยความสมครใจ เปนสงทผกบคลากรในองคกรไวดวยกน และเปนแรงผลกดนใหองคการกาวไปขางหนาเพอมงสวสยทศนทวางไว

(3) พนธกจ (Mission) คอ สงทองคกรเราท าและเปนเหตผลของการด ารงอยขององคกรเรา ซงพนธกจเหลานจะเปนสงทท าใหเราบรรลวสยทศน

(4) ยทธศาสตร (Strategy) คอ นโยบายหรอแผนการด าเนนงานทแสดงใหเหนถงทศทางการด าเนนงานขององคกร ดงแสดงในภาพท 2.4 โดยคาดหวงวาหากยทธศาส ตรประสบความส าเรจ องคกรกจะบรรลวสยทศน

(5) เปาประสงคตามประเดนยทธศาสตร (Strategic Goal) คอ สงทองคกรประสงคจะเหนหรอใหเกดขนหลงจากมการด าเนนการตามยทธศาสตรทวางไว (ยทธศาสตรประสบความส าเรจ)

(6) กลยทธ (Tactic) คอ แนวทางการด าเนนงานเพอตอบสนองยทธศาสตร โดยคาดหวงวาหากกลยทธประสบความส าเรจยทธศาสตรจะประสบความส าเรจ

(7) ตวชวด (Indicator) คอ เครองมอทางการบรหารทส าคญทจะชวยท าใหทราบวาการด าเนนกลวธ (โครงการ) กลยทธ (แผนงาน) และยทธศาสตร (แผน) ตางๆ ไดไปถงในจดใด บรรลวตถประสงค จดมงหมาย และเปาหมายมากนอยแคไหน

(8) คาเปาหมาย (Target) คอ ผลในเชงปรมาณและ/หรอคณภาพตามตวชวด2

37

(9)โครงการ (Project) คอ งานประเภทหนง (ทมก าหนดระยะเวลาในการด าเนนงาน) ทถกก าหนดขนในองคการเพอจะแปลงเจตนารมณในเชงกลยทธใหกลายเปนวธการทจะน าไปสการปฏบตอยางไดผลตรงตามความตองการของผรบบรการ (ปกรณ ปรยากร, 2548: 1-2 อางถงใน กระทรวงการคลง , 2557) โดยคาดหวงวาหากโครงการประสบความส าเรจกลยทธจะประสบความส าเรจ

ภาพท 2.4 องคประกอบทส าคญในการบรหารยทธศาสตร แหลงทมา: จรประภาอครบวร, 2552: 13 อางถงใน กระทรวงการคลง, 2557.

ในงานวจย เรองยทธศาสตรพลงงานสเขยวน จดท าขนเพอเสนอยทธศาสตรพลงงานสเขยว และกลยทธ การพฒนาตอจงหวดสงหบร ผวจยไดด าเนนการจดท าเพยง 3 หวขอเทานน ไมไ ดด าเนนการครบทกหวขอ เพราะเนองจากผวจยไมไดมสวนเกยวของในการก าหนดบทบาท หนาทในองคกรทด าเนนการศกษา ดงนน ผวจยจงไดมการจดท าแค ประเดนยทธศาสตร ประเดนกลยทธการพฒนา และเปาประสงคตามประเดนยทธศาสตรเพอน าเสนอตอจงหวดสงหบรเทานน

2.6 งานวจยทเกยวของ

38

เสร กงวานกจ (2548) ไดศกษาและวเคราะหการใชพลงงานในครวเรอนของชมชนบานปาคาย ต าบลบานยาง อ าเภอวดโบสถ จงหวดพษณโลก โดยเกบขอมลการใชพลงงานไฟฟาจากการใชเครองใชไฟฟา การใชพลงงานเชอเพลงเชงพาณชยจากการใชน ามนเบนซน น ามนดเซล น ามนกาด และแกสหงตม และการใชพลงงานเชอเพลงทดแทนจากการใชเชอเพลงชวมวลตางๆ แลวท าการพจารณาสมการความสมพนธระหวางพลงงานทใชกบองคประกอบพนฐานของครวเรอน คอ จ านวนสมาชกในครวเรอนและรายไดตอปของครวเรอน ผลการศกษา พบวา มสมาชกในครวเรอน อยระหวาง 1 - 6 คน มรายไดเฉลยของครวเรอนเทากบ 73,522.82 บาท/ป หรอ 21,654.03 บาท/คน/ป มการใชพลงงานรวมเฉลยเทากบ 195.34 กโลกรมเทยบเทาน ามนดบตอปเปนพลงงานไฟฟา เทากบ 100.88 กโลกรมเทยบเท าน ามนดบตอป คดเปน 51.64% พลงงานเชอเพลงเชงพาณชย 56.42 กโลกรมเทยบเทาน ามนดบตอปคดเปน 28.88% และพลงงานเชอเพลงทดแทน 38.08 กโลกรมเทยบเทาน ามนดบตอป คดเปน 19.49% จากนนท าการสรางแบบจ าลองทางคณตศาสตรส าหรบประมาณการใชพลงงานใน ครวเรอน ไดสมการความสมพนธระหวางพลงงาน (ET) กบจ านวนสมาชกในครวเรอน (N) กบปรมาณรายไดของครวเรอน (C) ไดสมการทใชในการหาคาปรมาณการใชพลงงานของครวเรอนเมอทราบขอมลจ านวนสมาชกในครวเรอนและรายไดของครวเรอน คอ ET = 15.5305(N) + 1.2697× 10-4 (C) + 131.6474 และใชเปนแนวทางในการหามาตรการเพอวางแผนในการประหยดพลงงานตอไป

วสาขา ภจนดา (2551) ไดวเคราะหการประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการพลงงานทงระดบชมชนและระดบประเทศ สรปไดวา ในระดบชมชนประยกตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการพลงงาน โดยสนบสนนใหใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในแหลงชมชนใหเกดประโยชนสงสด พงพาแรงงานจากชมชนเปนหลกแทนการน าเขาเทคโนโลย รวมทงการน าภมปญญาชาวบานมาประยกตใช สรางความมนคงดานการจดหาพลงงานโดยการพงพลงงานจากหลายๆ แหลงภายในชมชน และใหชมชนบรหารจดการพลงงานเอง โดยมการรวมกลมและรวมมอกนในการจดหาแหลงพลงงานเพมขน ส าหรบระดบประเทศ สนบสนน ใหหนวยงานชมชนพงพาตนเองดานการจดการพลงงาน ลดการน าเขาพลงงาน โดยการหาแหลงพลงงานในประเทศเพมขน สนบสนนภาคเอกชนในการผลตไฟฟาใชเองและขายใหภาครฐโดยวธตางๆ และสนบสนนการใชทรพยากรในประเทศใหเกดประโยชนสงสด เชน พลงงานน า พลงงานลม พลงงานความรอนใตพภพ และพลงงานขยะจะเหนไดวาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาใชในการด าเนนชวตไดทกร ะดบ ตงแตระดบครวเรอน ระดบชมชน และระดบประเทศอยางมประสทธภาพ โดยเรมตนในดานการเกษตรตามททราบกน คอ เกษตรทฤษฎใหม และน าไปใชในภาคอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม รวมถงภาคธรกจและบรการดวย

39

วระชาต จรตงาม (2551) ไดท าการศกษาขอมลพลงงานจาก แหลงพลงงานหมนเวยนในจงหวดนครสวรรค พบวา จงหวดนครสวรรคมศกยภาพเชงพลงงานแสงอาทตย ชวงประมาณ 7,048 – 14,095 พนตนเทยบเทาน ามนดบ และมคาความเขมแสงอาทตยมากทสดอยระหวาง 20 – 22 MJ/m2 ในชวงเดอนเมษายน รองลงมา คอ เดอนพฤษภาคม จงท าให จงหวดนครสวรรคมศกยภาพดานพลงงานแสงอาทตยทจะน าไปใชประโยชนไดอกมา พลงงานชวมวล จากการประเมนศกยภาพในป พ .ศ. 2548 พบวา ออย สวนยอดและใบ มศกยภาพดานพลงงานมากทสด ประมาณ 431.34 Ktoe รองลงมา คอ ฟางขาว ประมาณ 126.68 พนตนเทยบเทาน ามนดบ ตอมา คอ ชานออย แกลบ ซงขาวโพด และล าตนมนส าปะหลง ตามล าดบ สวนพลงงานกาซชวภาพ จากการประเมนศกยภาพพลงงานจากมลสตว ป พ .ศ. 2547 พบวา ไก มศกยภาพดานพลงงานมากทสด ประมาณ 24.53 พนตนเทยบเทาน ามนดบ รองลงมา คอ เปด ประมาณ 14.25 พนตนเทยบเทาน ามนดบ ตอมา คอ โคเนอ สกร และกระบอ ตามล าดบ

ศราพร ไกรยะปกษ (2553) ไดศกษาสภาพการจดการพลงงานชมชนในประเทศไทย และปญหาและอปสรรคในการจดการพลงงานในชมชนของประเทศไทย ซงพบวา การน าพลงงานหมนเวยน พลงงานทางเลอกและอปกรณพลงงานมาใชในชมชน ในบางชมชนมปรมาณพลงงาน ไมเพยงพอเพอใชบรโภคประจ าวนและเหนวาการจดการพลงงานในชมชนไมมผลตอคาใชจายดานพลงงานเพราะไมมการใชหรอมการใชประโยชนจากพลงงานหรออปกรณเหลานนนอย เนองจากอปกรณช ารด ประชาชนในชมชนไมสามารถบ ารงรกษาอปกรณไดอยางมประสทธภาพ ประชาชนตนตวกบการจดการพลงงานในชวงแรกของโครงการเทานน ดงนน รปแบบทเหมาะสมในการจดการพลงงานชมชน คอ ตองใหประชาชนมความรความเขาใจและความตระหนกในเรองพลงงาน ซงจะน าไปสการมสวนรวมในกระบวนการจดการพลงงานชมชนแล ะการวางแผนพลงงานชมชนอยางเปนรปธรรม และผลทไดจากการวางแผนพลงงาน คอ การลดคาใชจายในดานพลงงานและการมพลงงานเพยงพอตอความตองการพนฐานของคนในชมชน นอกจากนน ยงตองมการศกษาปรบปรงเทคโนโลยและกระบวนการจดการทเหมาะสม และการตดตามประเมนผลอย างตอเนอง อนจะน ามาซงการจดการพลงงานชมชนอยางย งยนและสามารถขยายผลสชมชนอนๆ ไดอกดวย

กนก กลอมจต (2554) ไดท าการศกษาเรองพลงงานหมนเวยนทเหมาะสมส าหรบประเทศไทยภายใตวกฤตการณโลกรอน เพอหาความเหมาะสมในการจดตงโรงไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน มการก าหนดพลงงานในการศกษา คอ พลงงานลมพลงงานแสงอาทตยพลงงานน าขนาดเลกพลงงานชวมวลและพลงงานจากขยะ โดยพจารณาภายใตสถานการณทอณหภมของโลกเพมขนอยางตอเนองและท าการวเคราะหปจจยตางๆ เชน การใชเครองมอทางการเงน คอ ระยะเวลาคนทน (Payback Period) และอตราผลตอบแทนจากการลงทน (IRR: Internal Rate of Return) โดยไดผล

40

สรป คอ พลงงานทางเลอกทเหมาะสมทสด ควรจะใชส าหรบกอตงโรงไฟฟาจากผลการวเคราะหนนควรจะเปนพลงงานชวมวลเนองจากมระยะเวลาคนทนจากการกอตงโรงงานไฟฟามากทสดรองลงมา คอ โรงไฟฟาพลงงานลม โรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย ไฟฟา พลงงานขยะ และโรงไฟฟาพลงงานน า ขนาดตามล าดบ และเมอน ามาค านวณเปนตนทนเฉลย (บาทตอหนวย ) ของโรงไฟฟาขนาดเลก ซงจะมแนวโนมในการทจะกอสรางไดมากกวา เนองจากมตนทนการด าเนนการทต ากว าสรปไดดงน คอ โรงไฟฟาพลงงานชวมวลมตนทนเฉลยตอหนวยถกทสด รองลงมาเปนโรงไฟฟาพลงน าขนาดเลก โรงไฟฟาพลงงานขยะ โรงไฟฟาพลงงานลมและโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย ตามล าดบ ดงนน จากงานวจยดงกลาวสามารถสรปไดว าพลงงานชวมวลจงควรเปนพลงงาน ทเหมาะสมทสดส าหรบประเทศไทยภายใตวกฤตการณโลกรอนและสถานการณในปจจบน

ปวนา หมโหด (2556) ไดท าการศกษาเรองแนวทางในการปฏบตตามนโยบายพลงงาน สเขยวในประเทศไทย เพอศกษาความส าคญของพลงงานสเขยวและการวเคราะหดานนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทย ศกษาประสทธผลของการน านโยบายพลงงานสเขยวมาใชเพอลดปรมาณกาซเรอนกระจกในประเทศไทย รวมทงแนวทางและขอเสนอแนะส าหรบการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทยจากการศกษา พบวา นโยบายพลงงานสเขยวของประเทศไทยเปนนโยบายทสงเสรมการพฒนาพลงงานทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม หรอสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมาก ซงประเทศไทยมแหลงพลงงานสเขยวทมศกยภาพเหมาะแกการน ามาใชงาน และยงเปนการเพมทางเลอกดานพลงงานใหกบประเทศ พลงงานสเขยวมความส าคญทางดานเศรษฐกจ ซงมแนวทางในการปฏบตตามนโยบายพ ลงงานสเขยวในประเทศไทยนน จากการศกษาม 8 แนวทางดวยกน คอ 1) การสนบสนนหรอเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของประเทศในทกขนตอน 2) การสนบสนนและสงเสรมดานองคความรทเกยวของกบพลงงานสเขยว รวมทงเผย แพรใหประชาชนไดรบทราบขอมล 3) การสงเสรมและสนบสนนดานการวจยในโครงการทมความเปนไปไดในการด าเนนการทเกยวของกบพลงงานสเขยวอยางจรงจง 4) การสนบสนนโครงการทมการใชพนทในการด าเนนการนอย แตใหผลประโยชนมาก และไมสงผลกระทบตอระบบนเ วศ และความเปนอยของประชาชน 5) การเพมศกยภาพในการพฒนาดานกระบวนการในการบรหารจดการ และการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยว ใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน 6) สงเสรมการวจยดานเทคโนโลยทเกยวของกบพลงงานสเขยว เพอลดการพงพงเท คโนโลยจากตางประเทศ 7) การก าหนดมาตรการในการด าเนนการทเกยวของอยางชดเจนโดยภาครฐ และ 8) การน ากฎหมายมาบงคบใชในการด าเนนการดานพลงงานสเขยวอยางจรงจง เพอน ามาใชเปนแนวทางในการปฏบต

41

ตามนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทย เพอลดภาวะมลพษทจะเกดขนตอสงแวดลอม ลดมลคาการน าเขาพลงงาน และเพอความย งยนดานพลงงานตอไปในอนาคต

ณชยารตน พาณชย (2556) ไดท าการศกษาสถานการณการจดการพลงงานหมนเวยนระดบชมชนในแตละภมภาคของประเทศไทย และวเคราะหปจจยดานกายภาพ สงคมและวฒนธรรม รวมทงดานบร หารจดการทมผลตอการบรหารจดการพลงงานหมนเวยนในแตละภมภาคของประเทศไทย พบวา การน าพลงงานหมนเวยนมาใชภายในชมชนทกจงหวดขนอยกบการสนบสนนเทคโนโลย ความร และแนวทางการด าเนนงานของภาครฐและเอกชนในพนท โดยพลงงานชวมวลมการน ามาใชผลตพลงงาน มากทสด รองลงมา เปนพลงงานแสงอาทตย การตดสนใจเลอกใชพลงงานแตละประเภทไมไดขนอยกบภมประเทศและ/หรอภมอากาศ มเฉพาะพลงงานบางประเภทเทานนทขนอยกบปจจยดงกลาว เชน พลงงานน า พลงงานแสงอาทตย เปนตน สวนใหญน าเทคโนโลยมาประยกตใหเขากบสภาพความเปนอยและผสมผสานกบภมปญญาชาวบานในแตละทองถน ดานการบรหารจดการและงบประมาณ ในบางพนทยงคงมบคลากรและงบประมาณไมเพยงพอและยงตองการความรความเขาใจเพมเตม ดานการมสวนรวมจะชวยใหการด าเนนโครงการดานพลงงานตางๆ ย งยน การใหความรแกประชาชนมผลตอการสรางจตส านก ความรความเขาใจ ของประชาชนอกดวย ดงนน แนวทางการบรหารจดการพลงงานหมนเวยนในระดบประเทศไทย ควรเรมตนจากระดบครวเรอน แลวคอยขยายไปเปนระดบชมชน ระดบจงหวด และระดบประเทศตอไป โดยศกษาความเหมาะสมและศ กยภาพของแตชมชน ใหประชาชนเขามามสวนรวมทกขนตอนเพอปลกจตส านกใหรสกถงความเปนเจาของทรพยากรทมอยในชมชนของตนเอง

Bosselaar (1998 และ John, 1998 อางถงใน ปวนา หมโหด, 2556) ไดท าการศกษาเก ยวกบการใชชวมวลภายในประเทศสหรฐอเมรกา พบวา มการใชชวมวลประมาณ 3.2% ของพลงงานของประเทศ ซงสวนใหญจะใชอยในโรงงานอตสาหกรรมมทงน ามาจากอตสาหกรรมปลกไมเพยงอยางเดยวหรอน ามาผสมกบเชอเพลงอน เชน ถานหน เปนตน ในสหรฐอเมรกามบรษทเกยวกบพลงงานชวมวลมากกวา 500 แหง และเปนโรงไฟฟ า 20 แหง โดยชวมวลท น ามาใชมกไดจากของเหลอใชจากโรงงานกระดาษ โรงเลอย โรงงานผลตภณฑจากไมเศษไมเหลอใชในชมชนเมองและของเหลอใชจากการเกษตร ซงชวมวลมากกวา สองในสามของท งหมดถกน าไปใชในอตสาหกรรมส าหรบการผลตความรอนและไฟฟาโดยพลงงานทผลตไดจะถกใชภายในโรงงาน เชน โรงงานกระดาษ ใชชวมวลจากไมและเศษไมท เหลอใชในโรงงานมาผลตพลงงานความรอนแลวน ากลบไปใชเปนพลงงานส าหรบภายในโรงงานในชวงเวลา 15 ปท ผานมา โรงไฟฟาชวมวลในประเทศสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรปจะมการสาธตในดานการจดหาและการแปรรปเท คโนโลยและยงจดหาเทคโนโลยเพอลดผลกระทบดานสงแวดลอมและสงคมดวย ซงภายในประเทศสหรฐอเมรกา

42

จะมกระทรวงพลงงาน (DOE) ทมโครงการเกยวกบการน าพลงงานชวมวลมาใชพฒนาชนบทโดยท าการชวมวลจากพชหลายชนด เชน Willow, Switch Grass และ Alfalfa ซงเปนพลงงาน ทไดจากพชในการผลตชวมวล นอกจากน ยงมโครงการในประเทศบราซลตอนเหนอโดยไดรบการสนบสนนจากธนาคารโลก (World Bank) ในการท าการวจยโดยใชพชทมอายสน ไดแก Eucalyptus มาผลตพลงงานไฟฟาเชนกน

Guardian (2001 อางถงใน ปวนา หมโหด , 2556) ไดท าการศก ษาการใชกาซชวภาพโดยมการศกษาขอมล ตงแตกอนป ค.ศ.1900 ทไดเรมมการใชกาซชวภาพในประเทศเยอรมน เดนมารกและองกฤษ พบวา การใชกาซชวภาพ คอ มประโยชนตอฟารมสตว คอ ลดกลนเหมนจากมลสตวท าใหฟารมสตวมสขอนามยท ด ไมมแมลง และมลสตวท เหลอจากกระบวนการยงเปนปยท ด แตกมความเปนไปไดทราคาของพลงงานไฟฟาทผลตจากกาซชวภาพมราคาต า กาซชวภาพ ทเกดขนจะประกอบดวย กาซมเทนเปนหลก ซงสามารถน ามาใชเปนพลงงานไดโดยตรงหรอแปลงเปนกระแสไฟฟากได โดยสวนใหญจะน าไปใชเปนพลงงานภายในของฟารมหรอโรงงาน ถาเปนฟารมโรงงานขนาดใหญสามารถผลตกาซชวภาพไดเกนความตองการของโรงงานกสามารถจ าหนายใหกบบานเรอนใกลเคยงไดในประเทศองกฤษและหลายประเทศทพฒนาแลวใหความส าคญแกการเพมขนของโรงงานผลตกาซชวภาพ (Biogas Plant) จากมลสตวแ ละขยะโดยในขณะน น (ค.ศ. 2001) ประเทศองกฤษมโรงงานผลตกาซชวภาพประมาณ 99 แหงทวประเทศ โดยกาซชวภาพทผลตไดจะถกน าไปแปรรปเปนพลงงานไฟฟาซงสวนใหญจะใชของเสยจ าพวกขยะส าหรบศกยภาพในอนาคตของกาซชวภาพในประเทศองกฤษจะมขนาดใหญข น คาดวาจะมพลงงาน ทผลตไดเพ มขนในแตละปประมาณ10%และจะมประชากรมากกวา 2 ลานคนทใชพลงงานชนดน

Domac, Segon, Przulj and Rajic (2011: 4504-4510 อางถงใน ณชยารตน พาณชย , 2556) ไดศกษาเรองการวางแผนพลงงานระดบภมภาคและการขบเคลอนการด าเนนงานในประเท ศ Croatia ผลการศกษานไดใหค า แนะน า เกยวกบมาตรการขององคกรส า หรบการด า เนนงานของโครงการพลงงานทดแทนโดยการเตบโตในการจดการในอนาคตตองมการบรหารจดการแบบ องครวม โดยตองมการรวมการท า งานของรฐบาลระดบชาตและระดบภมภาคใหเปนหนสวนเดยวกบชมชนทองถน ซงดวยวธการนชมชนจะไดรบประโยชนจากการพงพาตนเองไดมากขนเพมความนบถอตนเองลดปญหาสงคมและลดชองโหวในการเปลยนแปลงทเกดขนได

Rogers, Simmons, Convery and Weatherall (2008: 4217-4226 อางถงใน ณชยารตนพาณชย, 2556) ไดศกษาการมสวนรวมของประชาชนตามโครงการพลงงานทดแทนซงในงานวจยแสดงใหทราบวา ชมชนทมโครงการพลงงานทดแทนทประสบความส าเรจจะมการมสวนรวมของประชาชน และม แนวโนมทประชาชนจะใหการยอมรบมาก กวาก ารพฒนาจากบนลงลางและ

43

รปแบบควรเปนขนาดเลกมากกวาขนาดใหญ ซงจดมงหมายของการศกษาน คอ การส า รวจการตอบสนองความตองการของชมชนเพอโครงการสรางพลงงานอยางย งยน โดยมการเกบแบบสอบถามและสมภาษณแบบกงโครงสรางเปนแบบเชงปรมาณและเชงคณภาพ ซงผ ตอบแบบสอบถามและสมภาษณ คอ ผน าชมชน ในการวจยในครงนชไปทประโยชนของการใหการสนบสนนโครงการพลงงานและการจดการพลงงานทดแทนในประเทศ ซงมแนวโนมทจะมการเขารวมมากขนแตจะเกดอปสรรคขนโดยท เจาหนาททองถน จะตองอ านวยความสะดวกในโครงการและการมสวนรวมในการวางกรอบกระบวนการหรอมาตรฐานมากขนรวมทงสรางความตระหนกของความเปนไปไดของสงทแตกตางกนแตละโครงการ

Koh Mok Poh and Hoi Why Kong (2002: 31-39 อางถงใน วระชาต จรตงาม , 2551) ไดศกษานโยบายพลงงานหมนเวยนของประเทศมาเลเซย พบวา พลงงานแสงอาทตยและพลงงานชวมวลเปนแหลงพลงงานทมศกยภาพในปจจบน และรฐยงไดมการวางแผนในการพฒนาพลง งานน า ซงเปนสงทสามารถท าไดในอนาคตโดยมจดมงหมายหลกของนโยบาย คอ ลดการน าเขาเชอเพลงจากตางประเทศและพฒนาแหลงพลงงานทสามารถใชงานไดทมอยภายในประเทศ โดยการใชพลงงานชวมวลแทนการน าเขาถานหนหรอน ามนและสนบสนนใหโรงงานน ามนปาลมและอตสาหกรรมไมใหสามารถผลตไฟฟาใชเองได

Usha Rao (2002: 59-73 อางถงใน วระชาต จรตงาม , 2551) ไดศกษานโยบายพลงงานหมนเวยนของประเทศอนเดย พบวา รฐบาลอนเดยไดใหความส าคญในการพฒนาเทคโนโลย ดานพลงงานหมนเวยนทางดานพลงงานชวมวล ซงรวมถง วสดทเหลอใชจากการเกษตรพลงงานทไดจากขยะและแผนงานภาคการเกษตรและเทคโนโลยใหม โดยมนโยบายทางดานเทคโนโลยของพลงงานหมนเวยน คอ การจดหาแหลงเงนงบประมาณของรฐบาลเพอการวจยและพฒนาสาธตและขยายแผนการด าเนนการตางๆ ไปสภาคชนบทและสนบสนนก ารลงทนทางดานการเงนและดานภาษอากร ในการผลตพลงงานทมการใชชวมวลเปนเชอเพลงและพยายามท าใหเทคโนโลยของการผลตพลงงานชวมวลนน สามารถลดตนทนลงไดและมความนาเชอถอในเทคโนโลยมากยงขนเพอใหการพฒนาการใชพลงงานชวมวลในอนาคตมประสทธภาพสงขน

จากการทบทวนวรรณกรรม และแนวคดตางๆ ท าใหทราบถงผลการวจยในดานตางๆ

ทราบการแนวทางในการสงเสรมพลงงานแตละชนด ความเหมาะสมในการสงเสรมการใชพลงงานในแตละพนท ทงในประเทศไทยและในตางประเทศ และท าใหทราบแนวทางในการจดท ากรอบแนวคดส าหรบการก าหนดปจจย และประเดนในการศกษา ทงน งานวจยเรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ใชการวเคราะห SWOT Analysis ในการก าหนดกลยทธประกอบยทธศาสตร

44

พลงงานสเขยว ซงตองมการน าการทบทวนวรรณกรรม และแนวคดตางๆ มาเปนปจจยในการก าหนดสภาพแวดลอมภายนอกองคกร รวมทงการทบทวนวรรณกรรมนยงสามารถน าผลงานวจยทเกยวของมาอภปรายผลการศกษาเปรยบเทยบเพอสรปผลการวจยตอไป

บทท 3

วธการด าเนนการวจย

ในการศกษาและจดท ายทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบรไดมการออกแบบการวจยในลกษณะการวจยเชงคณภาพ ในการวจยครงนไดมการเลอกเครองมอการเกบขอมลเปนแบบสมภาษณเชงลก โดยมรายละเอยด ดงน

3.1 กรอบความคดการวจย 3.2 ผใหขอมลส าคญ 3.3 การเกบรวบรวมขอมล 3.4 เครองมอทใชในการศกษา 3.5 การวเคราะหขอมล

3.1 กรอบความคดการวจย

งานวจยนเปนงานวจยในลกษณะเชงคณภาพ จะตองมขอมลทหลากหลาย และครอบคลมตามขอบเขตการศกษา เพอใหเขาใจในบรบทของกา รวจย จงตองมการเกบรายละเอยดเกยวกบลกษณะทวไปของจงหวดสงหบร แผน ยทธศาสตร พฒนาจงหวด แผนพฒนาพลงงานตางๆ กฎหมายดานพลงงาน และยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน จงสามารถสรปเปนกรอบ ความคดการวจย ดงภาพท 3.1

45

ภาพท 3.1 กรอบความคดการวจย

46

ในการวจยเรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ผวจยไดท าการเกบขอมลดานพนทจงหวดสงหบร ศกยภาพพลงงานสเขยวในจงหวดสงหบร เพอน าขอมลทไดมาประเมนหาศกยภาพพลงงานสเขยวทเหมาะแกการสงเสรมในพนทจงหวดสงหบ ร และไดท าการวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส อปสรรค (SWOT Analysis) โดยใชขอมลดานศกยภาพพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร และรายละเอยดการสมภาษณเชงลกกบผบรหารในจงหวดสงหบรเปนขอมลวเคราะหสภาพแวดลอมในองคการ โดยก าหนดปจจย 6 ดาน คอ ประเดนศกยภาพพลงงาน(Potential Energy) ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) และประเด นดานงบประมาณ (Cost) และขอมลแผนพฒนาพลงงานตางๆ เชน แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน เปนตน มาใชเปนขอมลในการก าหนดสภาพแวดลอมภายนอก โดยวเคราะหปจจย 6 ดาน คอ ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) ประเดนดานกฎหมาย (Law) และประเดนดานการเมอง (Political) เปนตน จา กนนน ากลยทธทไดมาท าการวเคราะหเพอจดกลมกลยทธและตงเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยว และท าการประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตรพลงงานสเขยวเบองตนเพอหาความเหมาะสม และความเปนไปไดในการน ายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใชในพนทจงหวดสงหบร

3.2 ผใหขอมลส าคญ กลมผใหขอมลส าคญส าหรบ ท ายทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบรในครงน

แบงเปน 2 กลม คอ กลมผบรหารทมหนาทในการก าหนดนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงาน สเขยว จ านวน 3 ทาน และกลมผบรหารทมหนาทน ายทธศาสตรดานพล งงานสเขยวไปป ฏบต จ านวน 27 ทาน โดยมรายละเอยด ดงน

1) กลมผบรหารทมหนาทในการก าหนดนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงานสเขยว ไดแก (1) นกวชาการหรอผบรหารประจ าส านกงานพลงงานจงหวด (2) นกวชาการหรอผบรหารประจ าส านกงานเกษตรจงหวด

47

(3) นกวชาการหรอผบรหารประจ าส านกงานปศสตวจงหวด

2) กลมผบรหารทมหนาทน ายทธศาสตรดานพลงงานสเขยวไปปฏบต ไดแก (1) องคการบรหารสวนสวนจงหวด (2) องคการบรหารสวนสวนต าบล (3) ส านกงานเทศบาล

3.3 การเกบรวบรวมขอมล

3.3.1 ขอมลทตยภม ศกษาคนควารวบรวมขอมลจากเอกสาร แผนพฒนาพลงงานและนโยบายดานพลงงานของ

ประเทศไทย เอกสารดานวชาการจากหนวยงานตางๆ รายงานผลงานทางวชาการ บทความจากวารสารสออเลกทรอนกส และงานวจยทเกยวของ กบนโยบายดานพลงงาน การบรหารจดการพลงงาน

3.3.2 ขอมลปฐมภม เปนการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเชงลกในระดบผบรหารภาค รฐทมอ านาจในการ

ตดสนใจ และมสวนในการก าหนดยทธศาสตรดานพลงงาน ส านกงานพลงงานจงหวดส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด เปนตน และผบรหารสวนทองถนทมหนา ทน ายทธศาสตรไปปฏบตในแตละพนท

3.4 เครองมอทใชในการศกษา

การศกษาและจดท ายทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ใชแบบสมภาษณเชงลกเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล โดยมรายละเอยดแบงเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 เปนค าทเกยวกบศกยภาพพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร ประกอบไปดวย ประเดนดานวตถดบ ประเดนดานการพฒนา ประเดนดานบรหารจดการ และประเดนดานการด าเนนการ

สวนท 2 เปนค าถามทเกยวของ นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบร ความสอดคลองดานนโยบายกบแผนพฒนาพลงงานตางๆ ของประเทศ

48

สวนท 3 เปนค าถามเกยวการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวโดยสอบถามในดานจดแขง จดออนดานพนท และดานพลงงานของจงหวดสงหบร และขดความสามารถในการพฒนาดานพลงงานสเขยวในจงหวดสงหบร

สวนท 4 เปนค าถามทเกยวกบขอเสนอแนะในกา รพฒนา และทศทาง การสงเสรมการใชพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร

3.5 การวเคราะหขอมล

เปนการน าขอมลทไดจากขอมลทตยภมในดานพนทของจงหวดสงหบรมาวเคราะหเพอหาศกยภาพดานพลงงานสเขยว กอนน าศกยภาพพลงงานสเขยวทสามารถสงเสร มไดมาวเคราะหเปนกลยทธดานการพฒนาโดยวเคราะหรวมกบขอมลปฐมภมทไดจากการสมภาษณเชงลกผบรหารในจงหวดสงหบร และขอมลทตยภมในดานแผนพฒนาพลงงานตางๆ ซงน า PESTLE Model มาประยกตใชในการก าหนดปจจยในการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environment) ทงหมด 6 ปจจย ดงน ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) ประเดนด านกฎหมาย (Law) และประเดนดานการเมอง (Political) และการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environment) วเคราะหในประเดนตางๆ ทงหมด 6 ประเดน ไดแก ประเดนศกยภาพพลงงาน ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแว ดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) และประเดนดานงบประมาณ เปนตน โดยใช SWOT Analysis เปนเครองมอในการวเคราะห และใชประเดนกลยทธในการก าหนดยทธศาสตรพลงงา นสเขยวจงหวดสงหบร และท าการประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดในการน าไปใชจรง จงก าหนดเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยวทเหมาะสม

บทท 4

ผลการศกษา และวเคราะหผลการศกษา

ในการศกษาเรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยว จงหวดสงหบร ผวจยไดเกบรวบรวมขอมลโดยการศกษาขอมลทตยภมจากเอกสารทเกยวของในเรองของศกยภาพดานพลงงานสเขยว และการเกบรวบรวมขอมลปฐมภมโดยการสมภาษณ เชงลก ซงมผใหขอมลส าคญ คอ ผทมหนาทก าหนดนโยบายพลงงานสเขยวในระดบจงหวด ผทมสวนในการพฒนาระดบจงหวด และระดบทองถน

ในการศกษาในครงน ผวจยไดท าการแบงการเกบขอมลออกเปน 2 สวน สวนแรกเปนการเกบขอมลดานวตถดบในการผลตพลงงานในแตละทองถน เชน ปรมาณการปลกขาวในแตละอ าเภอ ปรมาณการเลยงสตวในแตละอ าเภอ เปนตน ในสวนทสองเปนการเกบขอมลดานการก าหนดนโยบายพลงงานสเขยว ซงใชเปนแบบสมภาษณเชงลก ประกอบไปดวย 4 สวน คอ สวนท 1 ศกยภาพการผลตพลงงานสเขยวภ ายในพนท สวนท 2 นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบรสวนท 3 การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว สวนท 4 ขอเสนอแนะในการพฒนา และการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว ซงสามารถสรปใจความส าคญของเนอหาทไดท าการศกษา ดงน

4.1 ศกยภาพเชงพลงงานของจงหวดสงหบร

4.1.1 ดานพนท จงหวดสงหบร มเนอททงสน 822.478 ตารางกโลเมตรหรอ 514,049 ไรลกษณะภมประเทศ

โดยทวไปเปนทราบลมและพนทลกคลนลอนตน มความอดมสมบรณของทรพยากรดนและน า เปนอยางมาก เปนผลใหสามารถท าการเกษตรในลกษณะกาวหนาได (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2557)

4.1.2 ดานเศรษฐกจ จากขอมลสถตผลตภณฑมวลรวมจงหวดป พ.ศ. 2554 พบวา จงหวดสงหบรมอตราการ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจ รอยละ 2 และมมลคาผลตภณฑมวลรวมในสาขาการผลตทส าคญอนดบแรก ไดแก สาขาอตสาหกรรมรอง ลงมา ไดแก สาขาเกษตรกรรม และสาขาการขายสงขายปลกฯตามล าดบ

50

4.1.3 ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทรพยากรปาไม จงหวดสงหบรไมมพนทปาไมขนาดใหญ หรอปาสงวนแหงชาต แตมปาไมในลกษณะปา

ชมชน โดยจงหวดสงหบร มพนทปา ชมชนประมาณ 49 ไร (ป พ.ศ. 2549) สวนใหญอยใกลแหลงน าปาชมชนปลกโดยชมชนและใหชมชนดแลรกษาพรอมใชประโยชนจากปาชมชน

ดานทรพยากรน า แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ ทรพยากรน าผวดน และทรพยากรน าบาดาล ในดานทรพยากรน าผวดนมแมน าสายหลก ไดแก แมน าเจาพระยา แมน าสายรอง ไดแก แมน านอยแมน าลพบรมล าราง 13 แหง หวย 5 แหง ค /คลอง 729 แหง หนองบง 853 แหง และอา งเกบน า 2 แหง และสวนท 2 คอ ทรพยากรน า บาดาล มแหลงน า ใตดนอยทวไป ซงสามารถจ า แนกตามปรมาณการไหลได 2 บรเวณ ดงน

1) บรเวณทมปรมาณน า ใตดนมาก (50-200 ลบ.ม./ชม.) โดยทวไปน ามคณภาพดครอบคลมพนทตอนกลางและแนวเหนอ -ใตของจงหวดบางพนทเปน น ากรอยและมตะกอนสนมเจอปนครอบคลมพนทตอนกลางของจงหวด

2) บรเวณทใหปรมาณน า ใตดนนอย (1-30 ลบ.ม./ชม.)โดยทวไปคณภาพน า อยในเกณฑดครอบคลมพนทดานตะวนออกของอ าเภออนทรบร อ าเภอเมอง บางพนทเปนน ากรอยและมตะกอนสนมเหลกเจอปนครอบคลมพนทตอนบนของอ า เภอพรหมบร (ส านกงานจงหวดสงหบร , 2557)

4.1.4 ดานอตสาหกรรม อตสาหกรรมและการลงทนในจงหวดเรมมการสงเสรมดานอตสาหกรรม แล ะมการขยาย

โรงงานอตสาหกรรมเขามาในพนเพมมากขน เพราะดวยศกยภาพดานการขนสง ทางบกกมถนนสายหลกผาน คอ ถนนสายเอเชย ทางน ามแมน าเจาพระยาทเปนแมน าสายหลกของประเทศไหลผาน อกทงพนทจงหวดสงหบรยงไมเปนพนทจ ากดการปลดปลอยมลพษหรอพ นทคมครองตางๆ ท าใหมศกยภาพในการสงเสรมดานอตสาหกรรมคอนขางสง

51

4.2 ศกยภาพพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร การรวบรวมขอมลทตยภมส าหรบการผลตพลงงานสเขยวนน เพอใชเปนขอมลในการ

ประเมนศกยภาพของพลงงานสเขยวในเรองตางๆ เชน ความเพยงพอในการใชวตถดบ คณภาพของวตถดบ การขนยายวตถดบ เปนตน เหลานจะเปนสวนส าคญในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว อนงเพอใหบรรลเปาหมายของโครงการตอไป ส าหรบการประเมนศกยภาพแหลงพลงงานสเขยวแตละชนดในพนทจงหวดสงหบร มรายละเอยด ดงน

4.2.1 ศกยภาพดานพลงงานแสงอาทตย ศกยภาพพลงงานแสงอาทตย สามารถบอกไดในรปของปรมาณรงสดวงอาทตยทตกกระทบใน

บรเวณนนๆ ในรปของคาเฉลยระยะยาว ซงจากตาราง ท 4.1 แสดงใหเหนถงศกยภาพพลงงานแสงอาทตยโดยรวมของประเทศไทย จะเหนวา 39.8 % ของพนทในประเทศไทย มความเขมรงสดวงอาทตยรายวนเฉลยตอปอยในชวง 17-18MJ/m2-day และ 35.6% ของพนททงหมด จะไดรบรงส ดวงอาทตยอยในชวง 18-19 MJ/m2-day สวนบรเวณทมศกยภาพพลงงานคอนขางต าในชวง 15-16 MJ/m2-day มเพยงประมาณ 0.4% ของพนททงหมด ดงแสดงในภาพท 4.1 เมอท าการเฉลยคาความเขมรงสดวงอาทตยทวประเทศไทยจากทกพนทเปนคารายวนเฉลยตอปจะไดเทากบ 18.0 MJ/m2-day เมอท าการเปรยบเทยบกบขอมลจากประเทศอนๆ ไดแก องกฤษ ไอรแลนด ญปน สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย และ อนเดย จะเหนวาประเทศไทยมคาศกยภาพพลงงานแสงอาทตยคอนขางสง ดงแสดงในตารางท 4.2

52

ตารางท 4.1 รอยละของพนททไดรบรงสรวมของดวงอาทตยรายวนเฉลยตอปในระดบตางๆ ชวงความเขมรงสรวมของดวงอาทตยรายวน

เฉลยตอป (MJ/m2-day) รอยละของพนทเมอเทยบกบพนททงหมดของ

ประเทศ 15 – 16 16 - 17 17 - 18 18 -19 19 – 20

0.4 13.2 39.8 35.6 11.0

แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

ภาพท 4.1 รอยละของพนททไดรบรงสดวงอาทตยทระดบตางๆ แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

53

ตารางท 4.2 การเปรยบเทยบความเขมรงสรวมของประเทศไทยกบของประเทศอน ๆ

ประเทศ ความเขมรงสดวงอาทตยรวมรายวนเฉลยตอป (MJ/m2-day)

องกฤษ ไอรแลนด ญปน

สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย อนเดย ไทย

8.95 9.95 13.0 19.0 19.6 20.3 18.0

แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

ภาพท 4.2 ความเขมรงสดวงอาทตยรายวนเฉลยตอปทประเทศตางๆ ไดรบ แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

54

ภาพท 4.3 แผนทศกยภาพพลงงานแสงอาทตยเฉลยตลอดป แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

55

ภาพท 4.4 แสดงถงคาความเขมแสงในแตละเดอน แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

ส าหรบศกยภาพพลงงานแสงอาทตยในพนทจงหวดสงหบรนน ประเมนไดจากขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ดงภาพท 4.3 จะเหนไดวา พนทจงหวดสงหบรมคาเฉลยความเขมแสงอาทตยอยในชวง 19-20 MJ/ m2-day ถอวาอยในระดบคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบพนทในบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมความเขมแสงสงสดเฉลย 20-23 MJ/ m2-

56

day และจากรปภาพท 4.4 แสดงความเขมของแสงอาทตยสงสดในพนทจงหวดสงหบรอยในระหวางเดอนมนาคมและพฤษภาคม นอกจากนแลว หากเปรยบเทยบความเขมแสงอาทตยในจงหวดสงหบรกบจงหวดตางๆ จะพบวา จงหวดสงหบรมระดบความเขมแสงอาทตยมากกวาหลายจงหวดในประเทศ ดงแสดงรายละเอยดในภาพท 4.5

ภาพท 4.5 ความเขมแสงและศกยภาพเชงพลงงานแสงอาทตยจ าแนกตามรายจงหวดป 2554 แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

57

ภาพท 4.5 (ตอ) แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ก.

จากคมอการพฒนาการลงทนผลตพลงงานทดแทน ชดท 2 (พลงงานแสงอาทตย ) ไดกลาวสรปความเปนไดของการจดท าโครงการโรงไฟฟาเซลลแสงอาทตยแบบตอกบระบบจ าหนาย (Solar Farm) (กรณการลงทนจากบรษทเอกชน) ไว คอ พลงงานแสงอาทตย สามารถจดแบงพนทศกยภาพเพอการลงทนผลตไฟฟาพลงงานแสงอาทตยส าหรบประเทศไทยออกไดเปน 3 กลม คอ

58

1) พนททมศกยภาพสง คาความเขมแสงเฉลยตลอดทงปไมต ากวา 19-20 MJ/ตารางเมตร -วนหรอ 5.28 – 5.65 kWh ตอวน

2) พนททมศกยภาพปานกลาง คาความเขมแสงเฉลยตลอดทงปไมต ากวา 18-19 MJ/ตารางเมตร-วนหรอ 5 – 5.28 kWh ตอวน

3) พนททมศกยภาพต า คาความเขมแสงเฉลยตลอดทงปต ากวา 18 MJ/ตารางเมตร-วนหรอต ากวา 5 kWh ตอวน

ซงจากขอมลขางตน จงหวดสงหบรสามารถท าการสงเสร มธรกจดานพลงงานแสงอาทตยไดโดยในการผลตพลงงานจากแสงอาทตยของจงหวดสงหบรนน จะมศกยภาพอยในระดบ ปานกลางของคาเฉลยในระดบประเทศ

4.2.2 ศกยภาพดานพลงชวมวล ขาว และออย เปนพชทนยมปลกอยางกวางขวางในประเทศไทย โดยทข าวนนจะมการ

เพาะปลก 2 ลกษณะ คอ ขาวนาป และขาวนาปรง ซงมพนทเพาะปลกประมาณ 68.337 ลานไร(เฉลย ป 2548 – 2552) มผลผลตตอไรอยท 447 กโลกรมตอไร ดงแสดงในภาพท 4.6 สวนออยนนสวนใหญพบการเพาะปลกในภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และไ มพบในภาคใต ซง มพนทเพาะปลก 6.326 ลานไร (เฉลย ป 2548 – 2552) มผลผลตตอไร อยท 9,555.2 กโลกรมตอไร ดงแสดงในภาพท 4.7

ภาพท 4.6 พนทเพาะปลก ผลผลตและผลผลตตอไรของขาวนาปและนาปรงของประเทศ ป2548 - 2552 แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ข.

59

ภาพท 4.7 พนทเพาะปลก ผลผลต และผลผลตตอไรของออยโรงงานของประเทศ ป 2548 - 2552 แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ข.

จากผลการประเมนศกยภาพชวมวล ประเภทขาว ของประเทศในป 2551 พบวา มแ กลบเกดขนประมาณ 6.73 ลานตน คดเปน 21% ของผลผลตขาวทงหมด และมฟางขาวเกดขน 15.69 ลานตน คดเปน 49% ของผลผลตขาวทงหมด และคาดวา จะมฟางขาวเหลอทงประมาณ 4.63 ลานตนตอป ซงหากคดเปนศกยภาพพลงงานเทากบ 57,080 TJ หรอ 1,363.27 ktoe ดงแสดงในภาพท 4.8

ภาพท 4.8 การประเมนศกยภาพชวมวล ป 2551 แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ข.

ในดานความเหมาะสมในการผลตพลงงานชวมวลนน ปจจยหลกอยางหนงทมผลอยางมากคอ ปรมาณวตถดบทมอยางสม าเสมอตลอดป ซงหากเปนขาวนน จะมการปลกขาวนาปรง ในหลายพนท ท าใหมวตถดบส าหรบการผลตพลงงานอยางตอเนอง ซงในการผลตไฟฟาจากฟางขาวนน จะตองใชฟางขาวจ านวน 10,500 ตน/ป สามารถผลตไฟฟาได 1 เมกะวตต ดงแสดงรายละเอยดในภาพท 4.9

60

ภาพท 4.9 การประเมนศกยภาพชวมวล ป 2551 แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 ข. หมายเหต: คดคาประสทธภาพโรงไฟฟาท 20%

ชวมวล (Biomass) คอ อนทรยสารทเกดจากการท าเกษตรกรรมและปาไมท าใหเกดวสดเหลอใชทางการเกษตรตางๆ เชน ฟน ถานไม แกลบ ชานออย เหงามนส าปะหลง และวสดเหลอใชทางการเกษตรอนๆ ซงในพนทจงหวดสงหบรนน จะมการปลกพชทสามารถน ามาผลตเปนพลงงานชวมวลไดอย 2 ชนด คอ ขาว และออย

จงหวดสงหบร มพนททงหมด 514,049 ไรมพนทอยในเขตชลประทาน 411,781 ไร คดเปน รอยละ 80.11 ของพนทจงหวด โดยพนทท าการเกษตรสวนใหญอยในเขตชลประทาน มการใชพนทท าการเกษตรทงหมด 418,565 ไร (รอยละ 82) จ าแนกเปนทนา 377,385 ไร (รอยละ 90 ของพนทการเกษตร) พนทปลกพชไร 11,102 ไร (รอยละ 3 ) พนทสวน (พชผกไมผลไมยนตน) 26,970 ไร (รอยละ 6)พนทเลยงสตว 1,187 ไร (รอยละ 0.28) และพนทประมงเพาะเลยง 2,029 ไร (รอยละ 0.48) ดงแสดงในตารางท 4.3และตารางท 4.4 ซงสามารถบงบอกไดวา ยงมการสงเสรมมาก กยงกอใหเกดเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรมากตามไปดวย และหากมการน ามาใหใชเปนวตถดบในการผลตชวมวลแลว สามารถทดแทนพลงงานหลกไดคอนขางมาก จากสถตการผลตการเกษตรจะเหนไดวา พชเศรษฐกจหลกทส าคญของจงหวด ไดแก ขาว ออยโรงงาน และถวลสง เปนตน และมเกษตรกรทขนทะเบยนเกษตรจ านวน 22,868 ครวเรอน

จงหวดสงหบรเปนจงหวดทมอาชพเพาะปลกเปนสวนใหญ ในป 2556 มการเพาะปลกแบงเปนขาวนาป 325,844.75 ไร และขาวนาปรง 536,724.00 ไร(นาปรง 3 ครง/ป) ซงแสดงใหเหนวา มวตถดบเพยงพอทจะผลตเปนพลงงานชว มวลได แตทงน จะเปนในสวนข องฟางขาวเทานน เนองจากในสวนของแกลบจะเปนผลผลตในโรงส ซงจะไมถอเปนวตถดบทองถนทสามารถหาและใชเปนวตถดบในทองถนได

61

พชอกชนดทสามารถเปนวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลได คอ ออยโรงงาน มพนทเพาะปลก 9,287.88 ไร ซง ออยเหลานจะ ถกขายใหกบบรษททผลตน าตาลในพนท และถกใชประโยชนในลกษณะของบรษทเอกชน ซงถกใชงานอยางคมคาในตวผลตภณฑ ตงแตการหบออยเพอน าน าออยไปผลตเปนน าตาล และชานออยทเหลอกน าไปใชเปนเชอเพลงเพอผลตกระแสไฟฟา ซงหากมองในอกมมหนง กถอไดวาเปนการใชพลงงานสเขยวแลว

ตารางท 4.3 การใชทดนเพอการเกษตรแยกตามรายอ าเภอจงหวดสงหบร พ.ศ. 2555

อ าเภอ พนทท าการเกษตร (ไร)

ทนา พชไร พชสวน เลยงสตว พนทประมง รวม

เมองสงหบร 46,915 381 5,019 91 248 52,654 บางระจน 97,692 6,314 9,001 435 416 113,858 อนทรบร 146,021 1,365 6,497 625 819 155,324 พรหมบร 30,222 130 1,830 38 239 32,459 ทาชาง 14,374 - 2,668 - 300 17,342 คายบางระจน 42,161 1,855 - - 46,928

รวม 377,385 11,102 26,870 1,189 2,019 418,565

แหลงทมา: ส านกงานจงหวดสงหบร, 2557.

ตารางท 4.4 สถตการผลตการเกษตรพชเศรษฐกจหลกของจงหวดสงหบรปเพาะปลก พ.ศ. 2553 ถง พ.ศ. 2555

พช เนอทเพาะปลก (ไร) ผลผลต/ไร (กก.) ผลผลตรวม (ตน)

2553 2554 2555 2553 2554 2555 2553 2554 2555 ขาวนาป 287,580 213,600 322,970 714 601 665 181,751 89,710 163,434

ขาวนาปรง 331,600 317,098 352,951 622 577 718 196,970 215,687 234,331

ออยโรงงาน 32,295 57,234 8,040 13,000 15,029 15,804 357,871 694,427 127,077

ถวลสง 1,560 1,019 1,019 738 877 800 1,423 1,008 815

มะมวง 8,792 11,072 1,554 788 1,214 619 639,788 1,469,006 431

แหลงทมา: ส านกงานจงหวดสงหบร, 2557 หมายเหต: ขาวนาปและขาวนาปรงปลกซ าในพนทเดม (บางสวน).

62

ปรมาณชวมวลทสามารถผลตได จะแปรผนและขนอยกบปรมาณผลผลตทางการเกษตรของจงหวด ซงในป 2555 จงหวดสงหบรมผลผลตขาว จ านวน 397,765 ตน คดเปนปรมาณฟางขาว 194,904.85 ตน ซงหากเปนการสรางโรงไฟฟาชวมวลแลว จะสามารถผลตไฟฟาได 18.56 เมกะวตตตอป

4.2.3 ศกยภาพดานพลงงานชวภาพ พลงงานชวภาพสวนใหญทสาม ารถท าการแปรรปเปนพลงงานนนมาจาก 2 แหลงใหญๆ

คอ น าเสยจากโรงงานอตสาหกรรมจ าพวกอาหารสด อตสาหกรรมดานการเกษตร เปนตน และ อกสวนมาจากการปศสตว

ส าหรบประเทศไทยมอาชพเลยงสตวในลกษณะฟารมคอนขางมาก ทงฟารมสกร ฟารมไก ฟารมวว และฟารมเปด เ ปนตน โดยทฟารมเลยงสตวทมการใชเทคโนโลยระบบกาซชวภาพ มากทสด คอ ฟารมสกร โดยแบงออกเปน 3 กลม ดงน

1) ฟารมขนาดใหญ หรอฟารมเลยงสกร ประเภท ก เทยบเทาจ านวนสกรขนมากกวา 5,000 ตว หรอมากกวา 600 หนวยปศสตว

2) ฟารมขนาดกลาง หรอฟารมเลยงสกร ประเภท ข เทยบเทาจ านวนสกรขน ตงแต 500 – 5,000 ตว หรอ 60 – 600 หนวยปศสตว

3) ฟารมขนาดเลก หรอฟารมเลยงสกร ประเภท ค เทยบเทาจ านวนสกรขน 50 – 500 ตว หรอ 6 – 60 หนวยปศสตว

ในสวนของพนทจงหวดสงหบรมเพยงสวนของปศสตวเทานน ทสามารถท าการสงเสรมได โดยทการปศสตวในพนทจงหวดสงหบรนน ประชาชนนยมเลยงสตวอย 8 ประเภท ไดแก โคเนอ โคนม กระบอ สกร ไก เปด แพะ และแกะ เปนตน สตวท นยมเลยงกนมากทสด คอ ไก จ านวน 2,104,798 ตว เปด จ านวน 347,525 ตว และสกร จ านวน 59,316 ตว และสตวชนดอนๆ ดงตารางท 4.5 ทแสดงจ านวนสตวในแตละชนด และแยกตามอ าเภอ (ส านกงานจงหวดสงหบร, 2557)

63

ตาราง 4.5 แสดงจ านวนสตวทเลยงในแตละอ าเภอ

แหลงทมา: ส านกงานปศสตวจงหวดสงหบร, 2556. หมายเหต: หนวย (ตว)

ในการใชงานพลงงานชวภาพนน กาซชวภาพ 1 ลกบาศกเมตร สามารถทดแทนพลงงานในรปแบบตางๆ ไดดงน กาซหงตม (LPG) 0.46 กโลกรม น ามนเบนซน 0.67 ลตร น ามนเตา 0.55 ลตร และพลงงานไฟฟา 1.40 กโลวตตตอชวโมง ซงเมอมการผลตกาซชวภาพใชในฟารมนน จะใหระยะเวลาในการคนทนประมาณ 3-5 ป ขนอยกบการน ากาซชวภาพไปใชประโยชน (กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2557ค)

พลงงานชวภาพทเกดจากมลสตวแตละชนดนนสามารถค านวณไดดงน (เฉพาะสตวทมปรมาณทเลยงจ านวนมาก)

อ าเภอ โคเนอ โคนม กระบอ สกร ไก เปด แพะ แกะ รวม

เมองสงหบร 469 55 - 12,250 97,096 36,887 221 28

บางระจน 354 - - 4,398 985,190 82645 1,536 3

อนทรบร 1,502 83 16 15,377 547,339 161,003 1,724 44

พรหมบร 319 11 - 24,310 119,175 17,679 104 -

ทาชาง 162 - - 1,182 151,901 5,750 96 -

คายบางระจน 732 60 7 1,799 204,097 43,571 569 -

รวม 3,538 209 23 59,316 2,104,798 347,525 4,250 75 2,519,734

64

ตารางท 4.6 ปรมาณกาซชวภาพทเกดขนจากการเลยงสตวในพนทจงหวดสงหบร ชนดสตว

ปรมาณสตว

(ตว) อตราการเกดกาซชวภาพ

(กก.)/ สตว 1 ตว

ปรมาณกาซชวภาพทเกดขน

(ลบ.ม.)

การเปลยนเปนพลงงาน

กาซหงตม (กก.)

พลงงานไฟฟาทเกดขน (kW-h)

สกร 59,316 4.00 237.26 109.14 332.16 ไก 2,104,798 0.03 63.14 29.04 50.60 เปด 347,525 0.03 10.43 4.80 14.62 โคเนอ 3,538 8.00 28.30 13.02 39.62

รวม 339.13 156 437

แหลงทมา: ส านกวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร, 2557. หมายเหต: อตราการเกดกาซชวภาพของมลเปด เทยบเคยงจากอตราการเกดกาซชวภาพจากมลไก

จากขอมลในตารางท 4.6 นน แสดงใหเหนถงศกยภาพในการผลตพลงงานจากมลสตว

แตละชนด ซงจะเหนไดวา มลสกรจะสามารถผลตพลงงานไดมากทสด โดยสามารถผลตกาซหงตม (LPG) ไดถง 109.14 กโลกรม หรอสามารถผลตเปนพลงงานไฟฟาไดถง 332.16 กโลวตตตอชวโมง แตจากการรวบรวมข อมลจาก ส านกงานปศสตว นน ทราบวา ไดมการสงเสรมการผลตพลงงานชวภาพภายในฟารมไก ฟารมสกร และฟารมโคเนอ ทเปนฟารมขนาดเลกขนไป ซงในปจจบนมการสงเสรมจนครบทกฟารมในพนทจงหวดสงหบร

4.2.4 ศกยภาพดานพลงงานลม การใชพลงงานลมขนอย กบขนาดก าลงลม (Wind power classes) ซงแบงเปนระดบชน

(classes) ตางๆ ตงแตระดบ 1.1 ถงระดบ 7 ดงแสดงในภาพท 4.10 ซงโดยปกตแลว ความเรวลมทจะใชงานผลตไฟฟาไดเรมตงแต 4 m/s แตถาจะใหคมทนจะอยท 7 m/s หรอ 300-400 กโลวตต /ตารางเมตร ทความสง 50 เมตร เพอสามารถพฒนากงหนลมผลตไฟฟาไดและตองมระบบจ าหนายไฟฟาแรงสงระดบ 22 หรอ 33 kV หรอ 115 kV ของการไฟฟาสวนภมภาคผานหรออยในรศม ไมเกน 10 กโลเมตร เพอเชอมตอระบบไฟฟาของกงหนลมผลตไฟฟากบระบบไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาคได แมวาประเทศไทย จะเหนวามลมอยมากในภาคใตแตการใชผลตไฟฟาจะตองเปนพนทๆ มก าลงลมสม าเสมอไมใชลกษณะเปนลมประจ าฤดกาล

65

ภาพท 4.10 มาตรฐานก าลงลมในประเทศไทย แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2557.

ภาพท 4.11 แผนทความเรวลมของประเทศไทยทระดบความสง 90 เมตร

66

แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2557ง. ศกยภาพพลงงานลมในพนทจงหวดสงหบรนน จะใชสถานวดของจงหวดชยนาท เพราะม

พนทตดตอกน จงสามารถใชขอมลทดแทนกนได โดยจากภาพท 4.7 และภาพท 4.8 แสดงใหเหนวา ความเรวลมของจงหวดสงหบรอยในชวง 1.2 – 2.8 m/s ซงจดอยอยในระดบ 1.1 เทานน

ภาพท 4.12 แผนทศกยภาพพลงงานลม จ.ชยนาท ไมรวมชวงลมสงบ – เฉลยรายป แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2557.

67

ภาพท 4.13 แผนทศกยภาพพลงงานลม จ.ชยนาท รวมชวงลมสงบ – เฉลยรายป แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2557.

จะเหนไดวา ก าลงลมในพนทจงหวดสงหบรนน อยในระดบทต า ไมเหมาะแกการผลตพลงงานจากลม เพราะในทางปฏบตนนความเรวลมควรอยในระดบประมาณ 3.6 - 4.4 เมตร/วนาทหรอระดบ 1.3 ขนไป จงจะสามารถผลตพลงงานไฟฟาได

จากขอมลขางตน เปนขอมลทไดจากการตรวจวดความเรวลมทระดบความสง ตงแต 10 เมตร

ขนไป จนถงความสง 90 เมตร จากพนดน ซงจะใชเปนขอมลในการประ เมนศกยภาพในการผลตพลงงานไฟฟาจากลม และเลอกเทคโนโลยในการผลตไฟฟา ซงจะเปนเทคโนโลยขนาดปานกลางไปจนถงขนาดใหญ และจะตองมคาความเรมลม หรอก าลงลมทอยในชวงทเหมาะสม เพอความคมคนในการลงทน แตนอกจากนนแลว ยงมเทคโนโลยกงหนขนาดเลก ซงจ ะใชความเรวลมทต า ซงใชความเรวลมขนต าประมาณ 1.2 m/s สามารถผลตพลงงานไฟฟาไดตงแต 50 W ขนไป (ขนอยกบเทคโนโลยกงหนลมแตละชนด ) ซงสามารถใชพลงงานไฟฟาจากลมนตอเขากบอปกรณเครองใชไฟฟาทใชก าลงไฟฟาต าไดโดยตรง เชน หลอดไฟ พดลม โทรทศน เครองท าน ารอน เปนตน

68

การสงเสรมการผลตพลงงานจากลมโดยใชเทคโนโลยกงหนลมขนาดเลกนน กสามารถท าการสงเสรมได ซงตนทนจะมราคาทไมสงมาก การใชงานไมยงยาก แตกจะมขอจ ากดทส าคญในหลายปจจย เชน พนทตดตง จะตองไมมสงกดขวางทางเดนลม เชน อาคารบานเรอน ตนไม ภเขา เปนตน นอกจากนยงรวมไปถง ปรมาณการตดตงในพนททเปนชมชนทมประชากรหนาแนน กจะสงผลตอการใชงาน เพราะความไมเสถยรจากลมทเกดการเปลยนทศทางจากสงกดขวาง หรอกงหนลมจากบานขางเคยง เปนตน

4.2.5 ศกยภาพดานพลงงานจากขยะ ขยะมลฝอย ในจงหวดสงหบร มการรวบรวมข ยะจากเทศบาลเมองสงหบร เทศบา ล

บางระจน เทศบาลต าบลอนทรบร และในเขตชมชนขนาดใหญ ซงจากสถตของปรมาณการเกดขยะตงแตป 2548 – 2556 มปรมาณขยะดงตารางท 4.6 ตารางท 4.7 ปรมาณขยะมลฝอยของจงหวดสงหบร

ป พ.ศ. ปรมาณขยะมลฝอย (กก. / วน)

2548 25,190 2550 124,000 2552 122,000 2556 240,850

แหลงทมา:กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556.

จากสถตปรมาณขยะมลฝอย พ .ศ. 2556 พบวา ปรมาณขยะมลฝอยในพนทจ งหวดสงหบร มอตราเพมขน จากป 2548 ทมปรมาณขยะ 25.19 ตนตอวน เปน 240.85 ตนตอวน หรอ 87,910 ตนตอป ซงถอวามอตราเพมขนถงเกอบ 10 เทา แต จะเหนไดวาปรมาณขยะทเกดขนนน ยงมปรมาณนอย หากเทยบกบจงหวดขางเคยงและจงหวดอ นๆ ทมพนทไมตางกนมาก เชน จงหวด ลพบร มขยะจ านวน 282,767 ตนตอป และจงหวด พระนครศรอยธยา มจ านวน 290,607 ตนตอป (กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2556)

ในการประเมนศกยภาพพลงงานจากขยะ โดยทวไปจะมการวเคราะหทงหมด 2 ปจจย คอ ปรมาณขยะ และงบประมาณในการกอสราง (เทคโนโลยในการผลตพลงงาน ) ซงปรมาณขยะทจะ

69

ใชผลตพลงงานนน จะตองมปรมาณมากพอทผลตพลงงาน และ เทคโนโลยผลต พลงงานนนกจะตองเหมาะสมกบประเภทของขยะ และงบประมาณอยในขอบเขต และคมทนในการกอสราง

จากคมอการพฒนาและการลงทนผลตพลงงานทดแทน (ชดท 6 พลงงานขยะ ) กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดกลาวถงรายละเอยดของเทคโนโลยผลตพลงงานจากขยะทเหมาะสมส าหรบประเทศไทยทงหมด 7 ชนด แตเทคโนโลยเตาเผา (Incineration) เทคโนโลยกาซชวภาพจากหลม ฝงกลบขยะ (Landfill Gas to Energy) และเทคโนโลยผลตกาซเชอเพลง(Gasification) จะเปนเทคโนโลยทนยมใช และเหมาะสมมากทสดในการผลตพลงงานจากขยะชมชน ดงแสดงในตารางท 4.7

ตารางท 4.8 แสดงรายละเอยดเทคโนโลยผลตพลงงานขยะ

เทคโนโลย ขอด ขอจ ากด 1. เทคโนโลยเตาเผาขยะ(Incineration)

1. มความยดหยนตอประเภทของขยะสง สามารถเผาท าลายขยะไดหลากหลายประเภทในเวลาเดยวกน 2. ลดมวลและปรมาตรไดมาก 3. เวลาก าจดสน 4. ผลตพลงงานไดมาก 5. ใชพนทระบบนอย

1. เงนลงทนและคาใชจายในการปฏบตงานและบ ารงรกษาสง 2. ขนาดของโรงก าจดทมความคมคาทางเศรษฐศาสตรควรมก าลงการก าจดไมต ากวา 250 ตนตอวน 3. เปนเทคโนโลยขนสงยงไมสามารถพฒนาเทคโนโลยไดเองในประเทศ

2. เทคโนโลยกาซ ชวภาพจากหลมฝงกลบขยะ (Landfill Gas to Energy)

1. หลมฝงกลบขยะมอยแลวจ านวนมากเทคโนโลยนจะชวยลดการปลอยมเทนขนสบรรยากาศ 2. ลดความเสยงในการระเบด หรอเพลงไหมในบรเวณฝงกลบ

1. ตองมปรมาณขยะในหลมฝงกลบมากกวา 1 ลานตน จงจะเกดความคมคาทางเศรษฐศาสตร 2. การพยากรณอตราการเกดกาซขนอยกบหลายปจจย ยากตอการพยากรณ

70

ตารางท 4.8 (ตอ)

เทคโนโลย ขอด ขอจ ากด 3. เทคโนโลยผลตกาซเชอเพลง (Gassification)

3. เทคโนโลยไมซบซอนมากนก สามารถพฒนาเทคโนโลยขนเองไดในประเทศ 1. เปนเทคโนโลยสะอาด 2. ลดมวลและปรมาตรไดด 3. เวลาก าจดสน 4. ผลตพลงงานไดมาก 5. ใชพนทระบบนอย

3. องคความรยงไมแพรหลาย 1. ตองมการจดการขยะเบองตนกอน (เชน การท า RDF) 2. เงนลงทนและคาใชจายในการปฏบตงานและบ ารงรกษาสง 3. ยงขาดขอมลโรงก าจดทมการด าเนนงานในเชงพาณชย

แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 จ.

ตารางท 4.9 แสดงรายละเอยดคาใชจายของแตละเทคโนโลย

เทคโนโลย คาใชจาย 1. เทคโนโลยเตาเผาขยะ (Incineration) ขยะ 250 ตน จะใชเงนทน 750 ลานบาท 2. เทคโนโลยกาซชวภาพจากหลมฝงกลบขยะ(Landfill Gas to Energy)

ในประเทศไทยยงไมมขอมลตนทนซงสามารถน ามาอางองไดแตในตางประเทศ (สหรฐอเมรกา 1994) ไดระบวา ขยะมลฝอย 1 ลานเมตรกตน ใชคากอสราง 628,000 เหรยญสหรฐ (21,980,000 ลานบาท) และคาด าเนนการ 152,000 เหรยญสหรฐตอป (5,320,000 ลานบาท)

3. เทคโนโลยผลตกาซเชอเพลง (Gasification)

ไมพบขอมลตนทนในประเทศไทย แตในตางประเทศ อยในชวง 90 – 300 ปอนดตอตน (15,600 บาทตอตน) ของขนาดตนตอป

แหลงทมา: กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน, 2554 จ.

71

จากการประเมนศกยภาพพลงงานขยะนน เทคโนโลยทมความเปนไปไดทใชงานในจงหวดสงหบร คอ เทคโนโลยเตาเผา ซงจะตองมปรมาณขยะ 250 ตน/วนขนไป (จงหวดสงหบร มปรมาณขยะ 240 ตน/วน) และใชเงนลงทน 750 ลานบาท ซงในดานของปรมาณขยะนน มความเปนไปไดในการผลตพลงงานในอนาคต แตจะตองใชจ านวนเงนลงทนมาก

หากมองในเรองความเหมาะสมในการผลตพลงงานสเขยว ควรจะใชในโครงการขนาดเลก หรอระดบชมชนกอน จงคอยมการพฒนาไปในระดบใหญ และจากจ านวนเงนลงทน แหลงทมากนน จะตองมการศกษาขอมลอยางละเอยด และงบประมาณนนอาจจะไมมใหด าเนนการในระยะสน จงสามารถสรปไดวา ขยะ มศกยภาพในการผลตพลงงาน แตจะเปนการพฒนาในระยะยาว

ในการจดการขยะทเกดขนในพนท จงหวดสงหบรนน ถงแมวา ปรมาณขยะทเกดขนจะมปรมาณไมมากพอในการน าไปผลตพลงงานจากขยะ (ปรมาณตองมากกวา 250 ตนตอวน เพอใหมความคมทนในการ ผลตพลงงาน ) แตสามารถทจะท าการศกษาศกยภาพพลงงานขยะในพนทใกลเคยง เชน จงหวดลพบร จงหวดอางทอง และจงหวดชยนาท เพอน าขยะทเกดขนในแตละพนทมารวมกนเปนวตถดบส าหรบผลตพลงงานจากขยะ ซงจะท าใหมปรมาณวตถดบทเพยงพอในการผลตพลงงาน แ ละในการผลตพลงงานจากขยะจะมความคมคาทางเศรษฐศาสตร เหมาะแกการลงทน และการสงเสรมการใชเปนพลงงานทางเลอกของจงหวดสงหบร

จากการประเมนศกยภาพดานพลงงานสเขยวทงหมด 5 ประเภท ไดแก พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล พลงงานชวภาพ พลงงานลม และพลงง านจากขยะ ในพนทจงหวดสงหบรนนพลงงานสเขยวทมศกยภาพในการน ามาผลตพลงงานสเขยวนนมเพยงพลงงานแสงอ าทตย และพลงงานชวมวลเทานน เพราะแสงอาทตยในพนทจงหวดสงหบร มความเขมแสงอยในชวงทสามารถผลตพลงงานแสงอาทตยได และพลงงานชวมวลกมปรมาณฟางขาว 194,904.85 ตน ซงหากเปนการสรางโรงไฟฟาชวมวลแลว จะสามารถผลตไฟฟาได 18.56 เมกะวตตตอป

72

4.3 ผลการสมภาษณผมสวนเกยวของดานพลงงานสเขยว

การสมภาษณผทมสวนเก ยวของในดานการพฒนาจงหวด การก าหนดนโยบายระดบจงหวด หนวยงานราชการทมสวนเกยวของกบพลงงานสเขยว ซงผวจยไดท าการสมภาษณผบรหารในสวนของส านกงานพลงงานจงหวด 1 ทาน ส านกงานเกษตรจงหวด 1 ทาน ส านกงานปศสตวจงหวด 1 ทาน องคการบรหารสวนจงหวด 1 ทาน ส านกงานเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบลครอบคลมทวจงหวดสงหบรอก 23 ทาน โดยมรายละเอยด ดงน

4.3.1 ศกยภาพการผลตพลงงานสเขยวภายในพนท ในดานศกยภาพพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร ผวจยไดท าการสมภาษณผท

เกยวของในดานการบรหารจดการ ดานการพฒนา ดานวตถดบ ดานการด าเนนการ และการตดตามตรวจสอบ โดยจดกลมผบรหารเปน 2 กลม คอ กลมผบรหารทอยในสวนการก าหนดยทธศาสตรดานพลงงาน และผบรหารทอยในสวนทจะน ายทธศาสตรดานพลงงานไปใช โดยมรายละเอยด ดงตารางท 4.10

73

ตารางท 4.10 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานวตถดบ)

ล าดบ หนวยงาน

ดานวตถดบ

ศกยภาพพลงงานสเขยว ปญหาดานการ

ขนสง คณภาพพลงงาน

แสงอาทตย

ชวมวล

ชวภาพ

ลม

ขยะ

มาก

ปานกลาง

นอย

มาก


นอย

1 สนง.พลงงานจงหวด

1

1

1

2 สนง.เกษตรจงหวด

1

1

1

3 สนง.ปศสตวจงหวด 1

1 1

4 องคการบรหารสวนจงหวด

1

1

1

5 สนง.เทศบาล 3

1

1 1 3 1 3 2

6 องคการบรหารสวนต าบล 9 3 1 1 4 3 8 7 7 9 2

ตารางท 4.11 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการพฒนา)


ดานการพฒนา

รายจาย น าเขาพลงงาน

การสรางอาชพ การด าเนนชวต การลดมลภาวะ ลด

ไมลด

ลด

ไมลด

มาก


นอย

มาก


นอย

มาก


นอย

1 สนง.พลงงานจงหวด 1

1

1

1 1

2 สนง.เกษตรจงหวด 1

1

1

1

1

3 สนง.ปศสตวจงหวด 1

1

1

1

1

4 องคการบรหารสวนจงหวด 1

1

1

1

1

5 สนง.เทศบาล 5

5

2 3

1 2 2 4

1

6 องคการบรหารสวนต าบล 18

18

7 8 3 8 4 6 15 2 1

74

ตารางท 4.12 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการบรหารจดการ)


ดานการบรหารจดการ (บคลากร)

ความร การเผยแพร ความเพยงพอ งบประมาณ

มาก


นอย

มาก


นอย

มาก


นอย

พอ

ไมพอ


1

1

1

1


1

1

1

3 สนง.ปศสตวจงหวด

1

1

1

1


1 1

1 1

5 สนง.เทศบาล 2 2 1 2 1 2 1 1 3 1 4


ตารางท 4.13 ผลการสมภาษณดานศกยภาพพลงงานจงหวดสงหบร (ดานการด าเนนการ)


ดานการด าเนนการ

นโยบาย หนวยงานรบผดชอบ การมสวนรวม

ม ไมม

พลงงานจงหวด

อบจ.

อปท.

อบต

มาก


นอย


1 1

1


1

1


1 1

1


1 1

1

5 สนง.เทศบาล 1 4 5

5

6 องคการบรหารสวนต าบล 10 8 18

13 4 1

75

1) ดานวตถดบ จากการสมภาษณผบรหารในพนทจงหวดสงหบรนน ผบรหารรอยละ 48 มความเหนควรทจะ

ใหการสนบสนนดานการใชพลงงานแสงอาทตย โดยผ บรหารหลายทานบอกวา เพราะเปนพลงงานทสะอาด สามา รถใชไดไมมวนหมด และในพนทสงหบรกมแดดจดตลอดเวลา ซงจะสามารถใชไดด ในพนทจงหวดสงหบร ซงลกษณะพนทเปนพนทโลง ไมมแนวภเขา และมแสงแดดตลอดทงป

ในสวนของการขนสงวตถดบไปยงแหลงผลต และไปยงปลายทางทมการใชงานนน จะมปญหาคอนขางนอยในเรองของการช ารดของอปกรณบางชนด เชน สายไฟ แผงวงจร เปนตน โดยผใหขอมลจากส านกงานปศสตวไดใหเหตผลไววา “ในการบ ารงรกษา และการซอมแซม สามา รถหาอปกรณและผช านาญการในดานการผลตพลงงานแสงอาทตย นไดไมยาก” หากในพนทมการใช อยางแพรหลาย รวมไปถงคณภาพของแสงอาทตยทใชส าหรบผลตพลงงานถอวาอยในเกณฑทด

2) ดานการพฒนา ในดานการพฒนาจะแบงการศกษาเปน 3 สวน โดยมรายละเอยด ดงน

(1) ดานเศรษฐกจ ในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนน หากเปนการสงเสรมการใชในรปแบบขอ ง

พลงงานในระดบครวเรอน หรอในระดบชมชนแลว จะสามารถลดคาใชจายในครวเรอนไดในระดบหนง และหากมการสงเสรมการใชอยางแพรหลาย กจะสามารถลดการน าเขาพลงงานในรปของแกสหงตม และ น ามนไดคอนขางมาก และในอกกรณหนง หากน าพลงงานสเขยวมาเปน วตถดบในก ารด าเนนการตางๆ หรอเปนกจการคาสงพลงงานสเขยว กสามารถท าไดในระดบทมการลงทนคอนขางสง แตหากมองในดานการสรางอาชพดานพลงงานทวไป จะยงสามารถสรางเปนอาชพไดนอย ผใหขอมลจากองคการบรหารสวนต าบลโพสงโฆไดใหความเหนไววา “การสงเสรมการใ ชพลงงานสเขยวในปจจบนจะชวยสรางอาชพใหกบประชาชนไดนอย เพราะประชาชนยงไมมความเขาใจความหมายของพลงงานสเขยว คณประโยชนของพลงงานสเขยว และขนตอนการผลตพลงงานสเขยวเลย”

(2) ดานสงคม การสงเสรมการใชพลงงานสเขยวในระดบตางๆ เชน ในระดบคร วเรอน ระดบชมชน หรอ

ระดบจงหวด ลวนแตมสวนในการเปลยนแปลงว ถชวตในการด าเนนชวตดวยกนทงนน ถงแมจะไมสงผลในระดบมาก แตหากมการสงเสรมหรอการพฒนาขนมาจรง จะท าใหประชาชนมการแสวงหาวตถดบมาใชในการผลตพลงงานสเขยว เชน การน าฟางขาวมาผลตเปนพลงงานชวภาพ เมอเสรจสนฤด

76

การท านาแลว เกษตรกรกจะมการน าฟางเขามาเขาสกระบวนการผลตพลงงาน ซงจากเดมจะเผาทง กท าใหเกดรายไดเพมขนมา หรอในกรณการใชพลงงานแสงอาทตยนน ประชาชนกจะเนนการใชงานในชวงกลางวนมากกวากลางคน เพราะการเกบพลงงานจะอยไดไมนาน ท าใหประชาชนเรมทจะลดการใชพลงงานไฟฟาในชวงกลางคนลง เพราะเหนวาจะเสยคาไฟฟาในจ านวนแหลงทมากขน เปนตน

(3) ดานสงแวดลอม การผลตพลงงานสเขยวนน ถงแมจะเปนพลงงานท เปนมตรตอสงแวดลอม แตใน

กระบวนการผลต หรอการไดมาซงพลงงานนน ในบางสวนของการผลตกอาจจะเปนตวปลอยมลพษไดเชนกน หากไมมการจดการทดพอ แตการผลตพลงงานสเขยวกถอไดวาเปนการลดมลพษทเกดจากวตถดบทไม ไดใชงาน และควรจะถกก าจดในรปแบบการเผา หรอฝง กลบตามหลกสขาภบาล แต กสามารถน ากลบมาใชประโยชนตอไดอก 3) ดานการบรหารจดการ

การบรหารจดการดานพลงงานสเขยว ตงแตการเรมตนสงเสรมการใชพลงงานสเขยว จะตองมการจดการใน 2 เรองหลก คอ ดานบคลากร และดานงบประมาณ

(1) ดานบคลากร ดานบคลากรทมสวนเกยวของ คอ ส านกงานพลงงานจงหวด และผบรหารระดบทองถนท

จะคอยใหค าปรกษา และคอยใหความรตางๆ ในดานพลงงานสเขยว จากการประเมนจากผบรหารทเกยวของกบการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนน เจาหนาทของส านกงานพลงงานจงหวดมความรในดานพลงงานอยในระดบปานกลางจนถงร ะดบมาก สงผลดตอการผลตพลงงานสเขยว รวมไปถงการพฒนาพลงงานสเขยว ในพนทเปนอยางมาก และการเผยแพรขอมล และการสงเสรมกจกรรมดานพลงงานสเขยวในพนทกอยในระดบปานกลางถงมาก มโครงการมากมายทส านกงานพลงงานจงหวดไดเผยแพรและสงเสรม เชน กา รสงเสรมการใชเตาถานเพอผลตถานจากชวมวล เปนตน แตถงแม วาเจาหนาทดานพลงงานจะมความรคอนขางมาก มการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวคอนขางมาก แตมจ านวนเจาหนาทอยในระดบปานกลาง ซงอาจจะสงผลเสยตอการจดการได เชน หากมโครงการดานพลงงานทหลากหลายมากขน มจ านวนโครงการมากขน อาจจะ ท าใหการดแลไมทวถง และอาจท าใหโครงการดานพลงงานตางๆ มประสทธภาพนอยลง

77

(2) ดานงบประมาณ ในดานของงบประมาณกมความส า คญอยางมาก หากโครงการทใหการ สนบสนนนนไม

เพยงแคพลงงานสเขยวในระดบครวเรอน หรอระดบหมบานแลว จ านวนเงนทใชในการลงทนกจะมสง สงผลตอการด าเนนโครงการอกดวย ซงจากการสมภาษณผบรหารทเกยวของ พบวา งบประมาณทสนบสนนไมเพยงพอตอการด าเนนการ และแหลงทนสนบสนนโครงการกมไมเพยงพอเชนกน ซงหากมการสนบสนนการใชพลงงานสเขยวอยางจรงจง งบประมาณทสนบสนนกตองมเพยงพอดวยเชนกน โดยผบรหารจากองคการบรหารสวนต าบลทองเอนไดใหความเหนวา “ตองมการจดประชมหรอประชาคม เพอใหความรความเขาใจกบประชาชนในเรองของการใชพลงงานสเขยว วามประโยชนอยางไร และงบประมาณสวนหนงทจะมาสนบสนนโครงการการใชพลงงานสเขยวนนอาจจะมาจากประชาชนเปนผใหการสนบสนนดวย”

4) ดานการด าเนนการ การด าเนนการในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนน จะศกษาครอบคลมตงแตการรบทราบ

เกยวกบนโยบาย และยทธศาสตรหลกในระดบกระทรวงทไ ดมการจดท าไวแลว ไปจนถงการมสวนรวมของภาคประชาชน ซงในสวนนแบงการศกษาออกเปน 4 หวขอหลก คอ นโยบาย หรอยทธศาสตรในการสงเสรมการใช หรอการผล ตพลงงานสเขยวในจงหวดสงหบร หนวยงานราชการทมสวนเกยวของ การมสวนรวมของประชาชน และการตดตามประเมนผลโครงการ

นโยบายหรอยทธศาสตรทเกยวของกบพลงงานสเขยวของจงหวดสงหบรนนยงไมมการก าหนดเปนนโยบาย หรอยทธศาสตรการพฒนาในระดบจงหวดอยางเปนรปธรรม แตมการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวเปนระดบโครงการ เชน การสงเสรมการใช แกสชวภาพจากฟารมเลยงสตวมาผลตไฟฟาเพอใชภายในฟารมและ บรเวณชมชนขางเคยง โดยมส านกงานปศสตวจงหวดสงหบรเปนหนวยงานทใหค าปรกษา และด าเนนโครงการในฟารมเลยงสตวขนาดใหญและขนาดปานกลางทมจ านวนสตวเลยงตงแต 200 ตวขนไป เปนตน

หนวยงานราชก ารทมสวนเกยวของโดยตรงกบการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว การใหค าปรกษา รวมถงการเขามามสวนเกยวของในการบรหารจดการดวยนน จะเกยวของกบ 5 องคกรหลกๆ คอ ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานเกษตรจงหวด ส านก งานปศสตวจงหวด และองคการบรหารสวนจงหวดและสวนทองถน ซงมหนาทในการรบผดชอบโดยตรงในแตละสวน ดงน

78

(1) ส านกงานพลงงานจงหวด มสวนในการศกษาความเหมาะสมในแตละโครงการทเกยวของกบพลงงานสเขยว การใหค าปรกษา การก าหนดนโยบาย และการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวของจงหวด และเผยแพร สงเสรมการใชพลงงานสเขยวทกประเภท ซงถอเปนหนวยงานหลกในการพฒนาและสงเสรมการใชพลงงานสเขยวดวย

(2) ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดสงหบร มสวนเกยวของอยางมากในการตรวจสอบมลพษทเกดขนในการด าเนนโครงการตางๆ รวมไปถงการสนบสนนทางวชาการในเรองของสงแวดลอม และพลงงานสเขยวแตละชนด

(3) ส านกงานเกษตรจงหวดมสวนรวมในการใหค าแนะน าในเรองของวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลเชน ฟางขาว และพชอนๆ ซงมสวนในการก าหนดนโยบาย หรอยทธศาสตรในการสงเสรมและการพฒนาวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลอกดวย

(4) ส านกงานปศสตวจงหวด มสวนรวมในการสงเสรมการใชพลงงานชวภาพในฟารมเลยงสตว ซงเปนสวนทอยในการดแลของส านกงานปศสตวจงหวดอยแลว และรวมไปถงการก าหนดนโยบาย หรอยทธศาสตรในการสงเสรมการใชพลงงานชวภาพดวย

(5) องคการบรหารสวนจงหวดและ องคการบรหาร สวนทองถนมสวนส าคญอยางมาก ในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว เนองจากเปนหนวยงานทอยใกลชดกบประชาชนมากทสด และมอ านาจในการออกนโยบายหรอยทธศาสตรการพฒนาใน พนทของตนเอง และหางบประมาณในการสนบสนนการท าโครงการตางๆ หรอการผลตพลงงานสเขยวตางๆ รวมไปถงการตดตามประเมนผลในแตละโครงการอกดวย

ในการมสวนรวมของประชาชนในการด าเนนการในระดบตางๆ ของการใชพลงงานสเขยวนนจากการศกษาผใหขอมลรอยละ 95 เหนสมควรวา ควรมอยในระดบแหลงทมาก เนองจากประชาชน คอผทมสวนไดสวนเสยโดยตรงในการใชพลงงานสเขยว ซงในการท างานตางๆ ประชาชนตองเขามามบทบาทในการด าเนนการทกขนตอน โดยทผใหขอมลจากส านกงานพลงงานจงหวดไดใหขอมลวา “ควรใหมสวนรวมต งแตการหาแหลงวตถดบ การผลต การด าเนนการ การบร หารจดการ และการตดตามประเมนผล”

การตดตามประเมนผลโครงการ คอ การประเมนความส าเรจของแตละโครงการ โดยตองประเมนอยางละเอยดในทกขนตอน ทกกระบวนการ ตงแตการวางแผน การด าเนนโครงการ การบรหารจดการ จนถงโครงการแลวเสรจ เพอหาปจจยหรอสาเหตทท าใหโครงการประสบความส าเรจหรอลมเหลว รวมถงปญหาและอปสรรค ในการด าเนนการดวย ส าหรบการตดตามผลของโครงการ

79

จะเกดขนกตอเมอมการเรมตนใชพลงงานสเขยวแลว ยกตวอยางเชน โครงการผลตพลงงานชวภาพจากมลสกร เพอผลตกระแสไฟฟานน กตองมการตดตามตรวจสอบ ประเมนผลโครงการตงแตการกอสราง ปรมาณความเพยงพอของวตถดบ คณภาพของวตถดบ ความสามารถในการผลตแกสชวภาพ ตนทนทลดได เปนตน ซงหากตงเปาหมายในเรองของการลดคาใชจายแลว ผลลพธทไดกจะตองเปนคาใชจายทสามารถลดได

3.4.2 นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบร จากการสมภาษณผบรหารในจงหวดสงหบร รอยละ 59.26 ระบวา จงหวดสงหบรไมมนโยบาย

ดานพลงงาน ดงตารางท 4.11 ซงผบรหาร หลายทานใหความคดเหนวา จงหวดสงหบรไมไดมก ารประกาศใชนโยบายดานพลงงาน และไมมประเดนดานพลงงานบรรจไวในยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร 2556 – 2559 เพราะในพนทจงหวดสงหบรไมเคยเกดวกฤตดานพลงงาน และไมเคยขาดแคลนการใชพลงงาน เนองจากไมใชจงหวดทมการพฒนาดานอตสาหกรรม ประกอบกบ ผบรหารระดบสงอาจจะมองถงความส าคญในการพฒนาจงหวดในดานอนๆ ทมความส าคญกวา เชน การพฒนาคณภาพชวตประชาชน การพฒนาระบบสาธารณปโภค และการพฒนาดานการเกษตร เปนตน

นอกจากนแลว ผบรหาร รอยละ 66.67ไมทราบถงรายละเอยดแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป จงไมสามารถตอบค าสมภาษณถงความสอดคลองระหวางนโยบายกบแผนพฒนาตางๆ ได ดงแสดงในตารางท 4.11 ประกอบกบจงหวดสงหบรไมไดก าหนดนโยบายดาน พลงงานอยางเปนรปธรรม จง มสวนใหไมสามารถทราบถงทศทางการพฒนาดานพลงงานในจงหวดสงหบรวา สอดคลองกบแผนพฒนาดานพลงงานทถกก าหนดโดยกระทรวงพลงงาน ซงเปนผดแลยทธศาสตรพลงงานและก าหนดนโยบายในระดบประเทศไดดงเชน ผใหขอมลจากองคการบรหารสวนต าบลหลายทานทใหเหตผลวา “เพราะไมไดเกยวของ กบหนาททด าเนนการอย จงไมทราบถงรายละเอยดแผนพฒนาดานพลงงานตางๆ”

แมประเดนดานพลงงาน หรอนโยบายดานพลงงาน จะไมถกบรรจไวในยทธศาสตรการพฒนาจงหวด แตส านกงานพลงงานจงหวดสงหบรกมการด าเนนการ และการสงเสรมดานพลงงานทสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป เชน โครงการศกษาความเหมาะสมในการน าวสดทางการเกษตร จ าพวกฟางขาวมาผลตเปนพลงงานชวมวล โดยด าเนนการในพนทต าบลแมลา อ าเภอบางระจน จงหวดสงหบรนอกจากนยงมการสงเสรมการลดใชพลงงานตางๆ เชน การสงเสรมภาคครวเรอนใหใชเทคโนโลยประหยดพลงงาน

80

การใหความรและสรางจตส านกในการประหยดพลงงาน การสงเสรมการใชปยหมกชวภาพ เพอลดตนทนทางการเกษตร เปนตน ตารางท 4.14 ผลการสมภาษณดานนโยบายพลงงานจงหวดสงหบร


นโยบายดาน

พลงงานของจงหวดสงหบร

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

แผนพฒนาพลงงาน

ทดแทนและพลงงาน

ทางเลอก 25% ใน 10 ป

แผนพฒนาพลงงาน

ทดแทน 15 ป

ม ไมม

สอดคลอง

ไมสอดคลอง

ไมทราบ



ไมทราบ



ไมทราบ


1

1

1

1

2 สนง.เกษตรจงหวด

1

1

1

1


1

1

1

1


1

1

1

1

5 สนง.เทศบาล

5 1

4 1

4 1

4


รวม 11 16 9 3 15 7 2 18 7 2 18

หมายเหต: หนวย: จ านวนคน

81

4.3.3 ขอเสนอแนะในการพฒนา และการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว ผบรหารทงหมดเหนพองวา ควรจะมการเพมประเดนดานพลงงาน หรอมการเพมพลงงาน

สเขยวเขาเปนสวนหนงในยทธศาสตรการพฒนาพลงงานจง หวด จะท าใหมแนวทาง มทศทางในการด าเนนการดานพลงงานใหกบหนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด เปนตน ซงจะสงผลดตอประชาชนสวนใหญของจงหวดสงหบร ลดคาใชจายดานพลงงาน ลดการปลอยมลพษส บรรยากาศ และยกระดบคณภาพชวตของประชาชนได โดยผใหขอมลจากส านกงานพลงงานจงหวดยงใหขอมลเพมเตมวา “ยงสามารถลดตนทนการผลตทางการเกษตรได เชน ใชปยชวภาพทท าขนเอง หรอใชพลงงานชวภาพ พลงงานชวมวล พลงงานแสงอาทตยมาใชในการสบน า เปนตน”

การสงเสรมการใชพลงงานสเขยวควรจะมทศทางในการด าเนนการ ดงน 1) สงเสรมจากระดบจงหวดสระดบชมชน โดยก าหนดเปาหมายหลกของการพฒนาดานพลงงานในระดบจงหวดกอน เพอก าหนดทศทางในการพฒนาอยางชดเจน 2) พฒนาบคลากรดานพลงงาน และบคลากรทเกย วของ เชน นกวชาการดานพลงงาน นกวชาการดานการเกษตร นกวชาการดานการพฒนา และผบรหารระดบตางๆ เพอรองรบการพฒนา และการสงเสรมดานพลงงาน 3) จดสรรงบประมาณใหเพยงพอตอความตองการในแตละพนท 4) ปพนฐานดานพลงงานใหกบประชาชน เชน สถานกา รณพลงงานในปจจบน ความรเรองการผลตพลงงานสเขยว และความรดานมลพษและสงแวดลอม เปนตน เพอใหประชนชนมความเขาใจ และสามารถรองรบโครงการดานพลงงานตางๆ ไดทนท 5) บรหารจดการใหมประสทธภาพและด าเนนการอยางตอเนอง เพอใหโครงการทด าเนนการอยบรรลเปาหมายทวางไว

บทท 5

การวเคราะหกลยทธ และยทธศาสตรพลงงานสเขยว

การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวนน ใช SWOT Analysis เปนเครองมอในการวเคราะหกลยทธการพฒนา โดยผวจยเกบขอมลจาก 2 แหลง คอ การทบท วนจากเอกสารตางๆ ทเกยวของกบพลงงาน เชน นโยบายกระทรวงพลงงาน ยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวงพลงงาน แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป เพอเปนการก าหนดประเดนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environmental) และการเกบขอมลโดยการสมภาษณผบรหารในพนทจงหวดสงหบร และผทมสวนเกยวของกบการก าหนดนโยบาย และยทธศาสตรดานพลงงานของจงหวดสงหบร รวมถงการทบทวนเอกสารดานศกยภาพพลงงานภายในพนทจงหวดสงหบร ส าหรบก าหนดเปนประเดนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environmental)

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environmental) วเคราะหถงโอกาส (Opportunity) และอปสรรค (Threat) โดยมประเดนการวเคราะหทงหมด 6 ดาน คอ ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environmental and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Management and Energy Development) ประเดนดานกฎหมาย (Law) และประเดนดานการเมอง (Political)

สวนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในวเคราะหถงจดแขง และจดออนของดานพลงงานของจงหวดสงหบร โดยใหจงหวดสงหบรเปนองคการทท าการประเมน ซงในการวเคราะห ไดประยกต ใชรปแบบ ทเรยกวา PESTLE Model ในการวเคราะหในประเดนตางๆ ไดแก ประเดนศกยภาพพลงงาน ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษ ฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Management and Energy Development) และประเดนดานงบประมาณ (Budget)

การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวมขนตอนในการประเมน มรายละเอยดในก ารประเมน และผลการประเมน ดงตอไปน

83

5.1 การวเคราะหสถานการณ (SWOT Analysis)

SWOT Analysis เปนการวเคราะหสถานการณโดยรวมขององคกร หรอสงทตองการศกษาโดยพจารณาปจจยท สงผลตอสภาพแวดลอมภายในขององคกร (Internal Environment) และพจารณาจากปจจย ทสงผลตอสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environment) ในทนไดก าหนดใหพนททงหมดของจงหวดสงหบรเปน สงทตองการศกษา โดยการวเคราะห SWOT Analysis ของการศกษาในครงน คอ

5.1.1 สภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environment) การวเคราะห ปจจยภายนอกองคกร ประยกต ใช PESTLE MODEL ในการวเคราะห และ

ปจจยภายนอกองคกรทก าหนดในการวเคราะห คอ ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานสงแวดลอมและพลงงาน ดานบรหารจดการและการพฒนา ดานกฎหมายและดานการเมอง โดยมรายละเอยดดงน ตารางท 5.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร

ปจจย โอกาส (Opportunity) อปสรรค (Threat) สงคม 1.เปนสงคมคารบอนต าตามแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (1)

1. การใชพลงงานเพมขน เพอความสะดวกสบายในการด ารงชวตของแตละบคคล หรอแตละครอบครว(1)

เศรษฐกจ 1.ลดการน าเขาเชอเพลงภายนอกจงหวด(2, 4) 2.นโยบายพลงงานมการพงพาพลงงานหลก หากมสถานการณฉกเฉนทท าใหพลงงานมราคาสงขน (4) 3.ภาครฐมการสนบสนนอาชพและรายไดในการท าธรกจพลงงานสเขยว (4)

1. การพฒนาดานอตสาหกรรมท าใหมการเพมการใชพลงงาน สงผลตอการผลตพลงงานภายในประเทศ และการน าเขาพลงงานจากภายนอก(4)

84


ปจจย โอกาส (Opportunity) อปสรรค (Threat) สงแวดลอมและพลงงาน

1.องคการดานเอกชน หรอกลมอสระใหการสนบสนนมากกวาพลงงานในรปแบบอน (8)

1. โครงการขนาดใหญ เชน การสรางโรงไฟฟาชวมวล หากมการจดการดานมลพษทไมด จะท าใหระบบนเวศรอบขางเกดความเสอมโทรมได (8)

บรหารจดการและการพฒนาพลงงาน

1. มผเชยวชาญดานพลงงานสเขยวคอยใหค าแนะน า และการใชพลงงานสเขยวอยางถกตอง (2, 4) 2. มแผนยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกรองรบการด าเนนการ การสงเสรม และการพฒนาพลงงานสเขยว (2, 3, 4) 3. มแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 รองรบในดานการเปนสงคมคารบอนต า ทเปนผลส าเรจการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว ทงในระดบชมชน และระดบจงหวด (1) 4. ภาครฐสงเสรมใหมการผลตพลงงานทดแทนภายในชมชนเพมมากขน ผานโครงการสงเสรมชมชนลงทนพลงงานทดแทน (3, 4) 5. พฒนาชมชนตนแบบ ไดแก วสาหกจพลงงานทดแทนชมชน ชมชนตนแบบการจดการพลงงาน Low Carbon Model Town (4)

1. ปญหาดานสงแวดลอมสงผลใหการด าเนนการการบรหารจดการตามนโยบายพลงงานสเขยวมความยงยากมากยงขน (8) 2. การตดตอสอบถาม หรอการหาองคความรในการด าเนนการดานพลงงานสเขยวมความยงยาก และใชเวลานาน ท าใหเกดความลาชาในการด าเนนการเมอมปญหาเกดขน (8) 3. ไมมองคกรรบผดชอบโดยตรง(8)

85


ปจจย โอกาส (Opportunity) อปสรรค (Threat) 6. สงเสรมและสนบสนนงานวจย

พฒนาและสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาดทใชเทคโนโลยรปแบบใหม โดยรวมมอกบแหลงทนตางๆ ทงภาครฐ รฐวสาหกจ และเอกชน พรอมผลกดนใหมผลงานวจยไดรบการตอยอดเชงพาณชย รวมถงการสรางบคลากรดานพลงงานเพอรองรบการพฒนาในอนาคต (2, 3, 5, 6, 8)

กฎหมาย 1. มกฎหมายดานการใชพลงงาน การประกอบกจการดานพลงงาน และอนๆ รองรบการด าเนนการ (7)

1. ไมมการน ากฎหมายดานพลงงานซงเปนกฎหมายทมอยแลวมาใชในการด าเนนการอยางจรงจง (8)

การเมอง 1. การยกเวนภาษน าเขาส าหรบวตถดบทใชในการผลตพลงงานและการใหสวนเพมราคารบซอไฟฟา (Adder) (7, 8)

1. มการเปลยนแปลงทางการเมองบอยครง ท าใหเกดการไมตอเนองของนโยบาย (8) 2. บคลากรทเกยวของในดานการบรหารจดการ หรอผทมความเชยวชาญ ช านาญการ มการเปลยนถาย หรอเปลยนหนาทบอย ท าใหเกดความไมตอเนองในนโยบาย และการจดการดานพลงงาน (8)

หมายเหต: (1) คอ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11

(2) คอ แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (3) คอ แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (4) คอ ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน

86

(5) คอ ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานบรหารจดการพลงงาน (6) คอ ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทน (7) คอ พระราชบญญตการสงเสรมอนรกษพลงงานพ.ศ. 2535 (8) คอ งานวจยทเกยวของ

จากตารางขางตน สามารถสรปประเดนส าหรบการวเคราะหกลยทธ ไดดงน 1) ประเดนทเปนโอกาส (O) ในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว

(1) การปรบตวเปนสงคมคารบอนต า ตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2) นโยบายพลงงานมการพงพาพลงงานหลก หากมสถานการณฉกเฉนทท าใหพลงงานม

ราคาสงขน (3) องคการดานเอกชน หรอกลมอสระใหการสนบสนนมากกวาพลงงานในรปแบบอน (4) มแผนยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก รองรบการ

ด าเนนการ การสงเสรม และการพฒนาพลงงานสเขยว (5) มแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 รองรบในดานการเปนสงคม

คารบอนต า ทเปนผลส าเรจการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวทงในระดบชมชน และระดบจงหวด (6) ภาครฐสงเสรมใหมการผลตพลงงานทดแทนภายในชมชนเพมมากขน ผานโครงการ

สงเสรมชมชนลงทนพลงงานทดแทน ไดแก ตนแบบการเรยนรการผลตไบโอแกส (7) พฒนาชมชนตนแบบ ไดแก วสาหกจพลงงานทดแทนชมชน ชมชนตนแบบการจด

การพลงงาน (Low Carbon Model Town) (8) สงเสรมและสนบสนนงานวจย พฒนาแ ละสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทนและ

พลงงานสะอาดทใชเทคโนโลยรปแบบใหม โดยรวมมอกบแหลงทนตางๆ ทงภาครฐ รฐวสาหกจ และเอกชน พรอมผลกดนใหมผลงานวจยไดรบการตอยอดเชงพาณชย รวมถงการสรางบคลากรดานพลงงานเพอรองรบการพฒนาในอนาคต

(9) มกฎหมายดานการใชพลงงาน การประกอบกจการดานพลงงาน และอนๆ รองรบการด าเนนการ

(10) การยกเวนภาษน าเขา ส าหรบวตถดบทใชในการผลตพลงงานและการใหสวนเพมราคารบซอไฟฟา (Adder)

87

2) ประเดนทเปนอปสรรค (T) ในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว (1) อาจมการตอตานในเรองของเทคโนโลยการผลตพลงงาน หรอโครงการใหญๆ ทอาจ

สงผลกระทบตอการด าเนนชวต และสขภาพของประชาชนทอาศยอยบรเวณใกลเคยง (2)โครงการขนาดใหญ เชน การสรางโรงไฟฟาชวมวล หากมการจดการดานมลพษทไมด จะ

ท าใหระบบนเวศรอบขางเกดความเสอมโทรมได (3) ปญหาดานสงแวดลอมสงผลใหการด าเนนการ การบรหารจดการตามนโยบายพลงงาน

สเขยวมความยงยากมากยงขน (4) การตดตอสอบถาม หรอการหาองคความรในการด าเนนการดานพลงงานสเขยวมความ

ยงยาก และใชเวลานาน ท าใหเกดความลาชาในการด าเนนการเมอมปญหาเกดขน (5) ไมมการน ากฎหมายดานพลงงานซงเปนกฎหมายทมอยแลว มาใชในการด าเนนการอยาง

จรงจง (6) มการเปลยนแปลงทางการเมองบอยครง ท าใหเกดการไมตอเนองของนโยบาย (7) บคลากรทเกยวของในดานการบรหารจดการ หรอผทมความเชยวชาญ ช านาญการ มการ

เปลยนถาย หรอเปลยนหนาทบอย ท าใหเกดความไมตอเนองในนโยบาย และการจดการดานพลงงาน (8) การใชพลงงานเพมขน เพอความสะดวกสบายในการด ารงชวตของแตละบคคล หรอ

แตละครอบครว (9) การพฒนาดานอตสาหกรรมท าใหมการเพมการใชพลงงาน สงผลตอการผลตพลงงาน

ภายในประเทศ (10) ไมมองคกรรบผดชอบโดยตรง

5.1.2 สภาพแวดลอมภายในจงหวด (Internal Environmental) สภาพแวดลอมภายในองคกรใชปจจยในการวเคราะหทงหมด 6 ดาน คอ ดานศกยภาพพลงงาน

ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานสงแวดลอมและพลงงาน ดานบรหารจดการ และดานงบประมาณ ซงองคกรทท าการศกษาน คอ พนทจงหวดสงหบรทงหมด โดยมรายละเอยดดงน

88

ตารางท 5.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในจงหวด

ปจจย จดแขง จดออน ศกยภาพพลงงาน 1. มความพรอมดานศกยภาพของ

แหลงพลงงานสเขยว 2 ชนด คอพลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวล และสามารถพฒนาและสงเสรมไดด (1, 3)

1. พลงงานสเขยวบางชนดมปรมาณจ ากด และอยในบางพนทเทานน เชน พลงงานชวภาพ พลงงานจากขยะ (1, 3) 2. การน าวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวมาใชไมถกวธ (2)

สงคม 1. ประชาชนใหความรวมมออยางดในการด าเนนการ และพรอมในการรองรบโครงการดานพลงงานตางๆ (2, 3) 2. ประชาชนสามารถรวมกลมกนท ากจกรรม หรอโครงการตางๆ ไดอยางเหนยวแนน (2)

1. ประชาชนยงขาดความรเรองพลงงานสเขยว และวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวทมภายในทองถน (2)

เศรษฐกจ 1. มการท าอาชพ และการใชงานพลงงานสเขยวอยในหลายพนท เชน การน าพลงงานชวมวลใชในครวเรอน(1, 2, 3)

สงแวดลอมและพลงงาน

1. มการรณรงคการลดการใชพลงงานอยเสมอ (1, 2) 2. ลดมลพษในการก าจดเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร (1, 2)

1. มการก าจดเศษวสดเหลอทงจากการเกษตรไมถกวธ (2)

บรหารจดการและการพฒนาพลงงาน

1. มวสาหกจพลงงานทดแทนชมชนตนแบบทประสบผลส าเรจ สามารถศกษาดงานได (1, 2) 2. ผบรหาร และบคลากรดานพลงงานของจงหวด มความรและความสามารถ

1. ขาดงานวจยในระดบเชงนโยบายและการน าเสนอนโยบายรปแบบใหมๆทเกยวของกบพลงงาน (3) 2. โครงสรางในการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของยงไมชดเจน

89


ปจจย จดแขง จดออน สามารถสงเสรม สนบสนน และให

ค าปรกษาได (2) บางหนวยงานมการท างานซ าซอน (3) 3. ยงไมมแผนยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวในระดบจงหวด และระดบทองถน (1, 3) 4. ผบรหารในหนวยงานราชกการหลายหนวยงาน ผบรหารสวนทองถน ยงไมทราบเกยวกบการสงเสรมดานพลงงานสเขยวในระดบประเทศ (2) 5. ขาดการสนบสนนเชงนโยบายทดจากภาครฐ (3)

งบประมาณ 1. ขาดการสนบสนนดานเทคโนโลยผลตพลงงาน ซงมตนทนสง เชน เซลลพลงงานแสงอาทตยเตาเผาชวมวล เปนตน (3)

หมายเหต : (1) คอ ขอมลดานพนทจงหวดสงหบร

(2) คอ ขอมลจากการสมภาษณผบรหารในจงหวดสงหบร (3) คอ ขอมลจากการทบทวนเอกสารทเกยวของ

90

จากตารางขางตน สามารถสรปประเดนส าหรบการวเคราะหกลยทธ ไดดงน 1) ประเดนทเปนจดแขง (S) ดานพลงงานของจงหวดสงหบร

(1) มความพรอมดานศกยภาพของแหลงพลงงานสเขยว 2 ชนด คอ พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล

(2) คณภาพของพลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวลอยในระดบสง สามารถพฒนาและสงเสรมไดด

(3) ประชาชนใหความรวมมออยางดในการด าเนนการ และพรอมในการรองรบโครงการดานพลงงานตางๆ

(4) ประชาชนสามารถรวมกลมกนท ากจกรรม หรอโครงการตางๆ ไดอยางเหนยวแนน (5) มการท าอาชพ และการใชงานพลงงานสเขยวอยในหลายพนท เชน การใชพลงงาน

ชวมวลใชในครวเรอน (6) มการรณรงคการลดใชพลงงานอยเสมอ (7) ลดมลพษในการก าจดเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร (8) มวสาหกจพลงงานทดแทนชมชนตนแบบทประสบผลส าเรจ สามารถศกษาดงานได (9) ผบรหาร และบคลากรดานพลงงานของจงหวด มความรและความสามารถ สามารถ

สงเสรม สนบสนน และใหค าปรกษาได

2) ประเดนทเปนจดออน (W) ดานพลงงานของจงหวดสงหบร (1) พลงงานสเขยวบางชนดมปรมาณจ ากด และอยในบางพนทเทานน เชน พลงงานชวภาพ

พลงงานจากขยะ (2) ประชาชนยงขาดความรเรองพลงงานสเขยว และวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวทม

ภายในทองถน (3) การน าวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวมาใชไมถกวธ หรอไมมประสทธภาพ (4) มการก าจดเศษวสดเหลอทงจากการเกษตรไมถกวธ (5) ขาดงานวจยในระดบเชงนโยบายและการน าเสนอนโยบายรปแบบใหมๆ ทเกยวของกบ

พลงงาน (6) โครงสรางในการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของยงไมชดเจนบางหนวยงานมการ

ท างานซ าซอน (7) ยงไมมแผนยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวในระดบจงหวด และระดบทองถน

91

(8) ผบรหารในหนวยงานราชการหลายหนวยงาน ผบรหารสวนทองถน ยงไมทราบเกยวกบการสงเสรมดานพลงงานสเขยวในระดบประเทศ

(9) ขาดการสนบสนนเชงนโยบายทดจากภาครฐ (10) ขาดการสนบสนนดานเทคโนโลยผลตพลงงาน ซงมตนทนสง เชน เซลลพลงงาน

แสงอาทตย เตาเผาใชเชอเพลงชวมวล เปนตน

5.2 การวเคราะหกลยทธ (SWOT Matrix)

เมอท าการวเคราะหความสมพนธระหวางจดแขงจดออนโอกาสและอปสรรคแลว ผลของการวเคราะหความสมพนธดงกลาว ท าใหเกดกลยทธท เกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยว โดย กลยทธทไดจากการวเคราะหดงกลาวสามารถสรปได ดงน

1) กลยทธจดแขง-โอกาส (SO) (1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท (2) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมหลากหลายขน 2) กลยทธจดแขง-อปสรรค (ST) (1) ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม

เปนตน (2) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท (3) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมา

เปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร 3) กลยทธจดออน-โอกาส (WO) (1) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน

(2) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงานสเขยว (3) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และ

องคกรอสระ (4) ฝกอบรม ใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ

แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน

(5) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพล งงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว

92

(6) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน

4) กลยทธจดออน-อปสรรค (WT) (1) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหว ดสงหบร และพฒนา

เปนอาชพ

(2) พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน

(3) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค

(4) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงาน สเขยวของจงหวดในทกขนตอน

(5) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน (6) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร (7) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดาน

พลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท

(8) เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน ตารางท 5.3 SWOT Matrix

Opportunities O; Threat T;

SWOT Matrix

1) การปรบตวเปนสงคมคารบอนต าตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 2) ลดการน าเขาเชอเพลง และลดการพงพาพลงงานหลก หากมสถานการณฉกเฉนทท าใหพลงงานมราคาสงขน 3) องคการดานเอกชน หรอกลมอสระใหการสนบสนนมากกวาพลงงานในรปแบบอน 4) มแผนยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกรองรบการด าเนนการ การสงเสรม และการพฒนาพลงงานสเขยว

1) อาจมการตอตานในเรองของเทคโนโลยการผลตพลงงาน หรอโครงการใหญๆ ทอาจสงผลกระทบตอการด าเนนชวต และสขภาพของประชาชนทอาศยอยบรเวณใกลเคยง 2) โครงการขนาดใหญ เชน การสรางโรงไฟฟาชวมวล หากมการจดการดานมลพษทไมด จะท าใหระบบนเวศรอบขางเกดความเสอมโทรมได

93


Opportunities O; Threat T;

SWOT Matrix

5) มแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 รองรบในดานการเปนสงคมคารบอนต า ทเปนผลส าเรจการสงเสรม การใชพลงงานสเขยวทงในระดบชมชน และระดบจงหวด 6) ภาครฐสงเสรมใหมการผลตพลงงานทดแทนภายในชมชนเพมมากขน ผานโครงการสงเสรมชมชนลงทนพลงงานทดแทน ไดแก ตนแบบการเรยนร 7) พฒนาชมชนตนแบบ ไดแก วสาหกจพลงงานทดแทนชมชน ชมชนตนแบบการ จดการพลงงาน (Low Carbon Model Town) 8) สงเสรมและสนบสนนงานวจย พฒนาและสาธตเทคโนโลยพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาดทใชเทคโนโลยรปแบบใหม โดยรวมมอกบแหลงทนตางๆ ทงภาครฐ รฐวสาหกจ และเอกชน พรอมผลกดนใหมผลงานวจยไดรบการตอยอดเชงพาณชย รวมถงการสรางบคลากรดานพลงงานเพอรองรบการพฒนาในอนาคต 9) มกฎหมายดานการใชพลงงาน การประกอบกจการดานพลงงาน และอนๆ รองรบการด าเนนการ 10) การยกเวนภาษน าเขาส าหรบวตถดบทใชในการผลตพลงงานและการใหสวนเพมราคารบซอไฟฟา (Adder)

3) ปญหาดานสงแวดลอมสงผลใหการด าเนนการการบรหารจดการตามนโยบายพลงงานสเขยวมความยงยากมากยงขน 4) การตดตอสอบถาม หรอการหาองคความรในการด าเนนการดานพลงงาน สเขยวมความยงยาก และใชเวลานาน ท าใหเกดความลาชาในการด าเนนการเมอมปญหาเกดขน 5) ไมมการน ากฎหมายดานพลงงานซงเปนกฎหมายทมอยแลวมาใชในการด าเนนการอยางจรงจง 6) มการเปลยนแปลงทางการเมองบอยครง ท าใหเกดการไมตอเนองของนโยบาย 7) บคลากรทเกยวของในดานการบรหารจดการ หรอผทมความเชยวชาญ ช านาญการ มการเปลยนถาย หรอเปลยนหนาทบอย ท าใหเกดความไมตอเนองในนโยบาย และการจดการดานพลงงาน 8)การใชพลงงานเพมขน เพอความสะดวกสบายในการด ารงชวตของแตละบคคล หรอแตละครอบครว 9)การพฒนาดานอตสาหกรรมท าใหมการเพมการใชพลงงาน สงผลตอการผลตพลงงานภายในประเทศ 10)ไมมองคกรรบผดชอบโดยตรง

94


Strength S; SO; ST; 1) มความพรอมดานศกยภาพของแหลงพลงงานสเขยว 2 ชนด คอพลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล 2) คณภาพของพลงงาน สเขยวอยในระดบสง สามารถพฒนาและสงเสรมไดด 3) ประชาชนใหความรวมมออยางดในการด าเนนการ และพรอมในการรองรบโครงการดานพลงงานตางๆ 4) ประชาชนสามารถรวมกลมกนท ากจกรรม หรอโครงการตางๆ ไดอยางเหนยวแนน 5) มการท าอาชพ และการใชงานพลงงานสเขยวอยในหลายพนท เชน การท าพลงงานชวมวลใชในครวเรอน 6) มการรณรงคการลดใชพลงงานอยเสมอ 7) ลดมลพษในการก าจดเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร 8) มวสาหกจพลงงานทดแทนชมชนตนแบบทประสบผลส าเรจ สามารถศกษาดงานได

1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยว แตละชนดในแตละพนท (S.1 - O.3, 4, 6) 2) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมหลากหลายขน (S.1 – O.4, 6, 8)

1) ศกษาพนทเหมาะสมในการ ตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม เปนตน (S.1, 2 – T.1, 2) 2) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใช ในแตละพนท (S.2, 5, 8 – T.1) 3) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอ แตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร (S.5, 8, 9 – T.3, 4)

95


Strength S; SO; ST ; 9) ผบรหาร และบคลากรดานพลงงานของจงหวด มความรและความสามารถ สามารถสงเสรม สนบสนน และใหค าปรกษาได

Weak W; WO; WT ; 1) พลงงานสเขยวบางชนดมปรมาณจ ากด และอยในบางพนทเทานน เชน พลงงานชวภาพ พลงงานจากขยะ 2) ประชาชนยงขาดความรเรองพลงงานสเขยว และวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวทมภายในทองถน 3) การน าวตถดบทใชผลตพลงงานสเขยวมาใชไมถกวธ หรอไมมประสทธภาพ 4) มการก าจดเศษวสดเหลอทงจากการเกษตร ไมถกวธ 5) ขาดงานวจยในระดบเชงนโยบายและการน าเสนอนโยบายรปแบบใหมๆทเกยวของกบพลงงาน

1). พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน (W.1, 2, 5, 6 – O.2, 4, 6, 8, 10, 11) 2) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงานสเขยว (W.1, 3, 9, 10 – O.1, 4, 6, 8, 10) 3) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความร ในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ (W.2, 3, 4, 7, 9 – O.3, 5, 6, 7) 4) ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน (W.2, 3, 4, 7, 9 – O.6, 7, 8, 10) 5) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว (W.2, 3, 4, 5, 8, 10 – O.1, 2, 4, 6, 7, 9)

1) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ (W.2, 3, 5, 10 – T.1, 2, 3) 2) พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน (W.6, 7 – T.3, 4, 6, 7) 3) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค (W.2, 6, 8, 9 – T.4, 7) 4) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน (W.2, 3, 4, 7, 9 – T.1, 2, 4, 7) 5) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน (W.2, 5, 6, 8, 9 – T.1, 3, 7)

96


Weak W; WO; WT ; 6) โครงสรางในการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของยงไมชดเจนบางหนวยงานมการท างานซ าซอน 7) ยงไมมแผนยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวในระดบจงหวด และระดบทองถน 8) ผบรหารในหนวยงานราชการหลายหนวยงาน ผบรหารสวนทองถน ยงไมทราบเกยวกบการสงเสรมดานพลงงานสเขยวในระดบประเทศ 9) ขาดการสนบสนนเชงนโยบายทดจากภาครฐ 10) ขาดการสนบสนนดานเทคโนโลยผลตพลงงาน ซงมตนทนสง เชน เซลลพลงงานแสงอาทตยเตาเผาใชเชอเพลงชวมวล เปนตน

6) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน (W.2, 9, 10 – O.4, 6, 8, 9)

6) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร (W.5, 6, 7, 8 – T.3, 4, 6, 7) 7) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท (W.1, 2, 3, 4, 7, 8 – T.1, 2, 4, 7) 8) เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน (W.2, 3, 4, 7 – T.1, 2, 4, 7)

จากการวเคราะหกลยทธจากปจจยตางๆ ดงตารางท 5.3 แลว สามารถสรปเปนกลยทธ

ในการพฒนาพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบร ไดดงน 1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท 2) ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม เปนตน 3) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท

97

4) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมความหลากหลายขน 5) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน 6) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงานสเขยว 7) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ 8) ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน 9) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว 10) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ

11) พฒนากระบวนการในการบรหารจดการแ ละการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน 12) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค 13) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร 14) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน 15) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด พรอมก า หนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน 16) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน 17) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร 18) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรด านพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท 19). เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน

98

5.3 แนวทางในการสงเสรมการใชกลยทธในการพฒนาพลงงานสเขยว

จากผลการวเคราะหกลยทธในหวขอท 5.2 สามารถน ามาสรปเปนแนวทางในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวในพนทจงหวดสงหบรโดยจ าแนกเปน 3 ระยะ ดงน

แนวทางการสงเสรมระยะสน 1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท 2) ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม เปนตน 3) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท 4) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ 5) ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน 6) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว 7) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน

8) พฒนาขอบขายเน อหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท

9) เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน

แนวทางการสงเสรมระยะกลาง 1) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมความหลากหลายขน 2) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน 3) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงานสเขยว 4) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ

5) พฒนากระบวนการในการบรหารจ ดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน 6) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค 7) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน 8) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร

99

แนวทางการสงเสรมระยะยาว 1) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร 2) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน

5.4 การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวของจงหวดสงหบร เปนการก าหนดขนเพอใหเหมาะสมตอการสงเสรม และการพฒนาการใชพลงงานสเขยวทมอยภายในจงหวดสงหบร และใหมความสอดคลองกนแผนพฒนาพลงงานทดแทนและยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวงพลงงาน และมการก าหนดเปาประสงค โดยพจารณ าจากขอมลดานศกยภาพพลงงานและแผนพฒนาดานพลงงานเพอใหมทศทางการด าเนนการ และสอดคลองกบแนวทางการพฒนาในระดบประเทศ โดยมรายละเอยดประเดนยทธศาสตร ดงน ยทธศาสตรท 1 จดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว เปาประสงค

1) มความเพยงพอตอการใชพลงงานในจงหวด 2) การกระจายแหลงและชนดของเชอเพลงทหลากหลาย 3) พฒนาคณภาพวตถดบทมอยเดม และพฒนาพลงงานสเขยวใหมทางเลอกมากขน 4) มโครงสรางพนฐานสนบสนนการเตบโตของพลงงานสเขยว 5) มแผนและระบบรองรบวกฤตดานพลงงานเพอปองกนและแกไขการขาดแคลน

พลงงาน กลยทธหลก

1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท 2) ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม

เปนตน 3) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท 4) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมหลากหลาย

ขน

100

5) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน 6) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรท 2 พฒนาองคความรดานสงแวดลอม และพลงงานสเขยว เปาประสงค

1) ปรบทศนคตดานการใชพลงงานของประชาชนในพนท 2) ประชาชนเขาถงขอมลดานพลงงานทถกตอง 3) ประชาชนมความรสามารถน าไปประยกตใชได

กลยทธหลก 1) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ 2) ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน 3) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว เปาประสงค

1) สามารถทดแทนพลงงานฟอสซลมากขน 2) การบรหารจดการมประสทธภาพมากขน 3) มธรกจดานพลงงานในพนท 4) มงานวจยทสามารถใชในการสงเสรมการพฒนาพลงงานสเขยวได

กลยทธหลก 1) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ

2) พฒนากระบวนกา รในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน

3) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค

101

4) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร

5) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน

6) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขย วในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน

ยทธศาสตรท 4 พฒนาองคกร เปาประสงค

1) เปนศนยกลางในการกระจายขอมลและใหค าปรกษาดานพลงงาน 2) มการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลอยางมสวนรวมกบผมสวนไดเสย 3) เปนผน าดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบภาค และระดบประเทศ

กลยทธหลก 1) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดาน

พลงงาน 2) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร 3) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคค วามร

ดานพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท

4) เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน ใหโอกาสการมสวนรวมของประชาชนในดานตางๆ

5.5 การประเมนความเหมาะสมเบองตนของยทธศาสตรพลงงานสเขยว

การประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตรพลงงานสเขยว เปนการประเมนความเปนไปไดของแตละกลยทธ โดยผประเมนทงหมด 6 ทาน จากผทมสวนเกยวของกบการพฒนา และการบรหารจดการพลงงานสเขยว โดยมรายละเอยดสรปได ดงน

102

ตารางท 5.4 แสดงรายละเอยดการประเมนความเหมาะสมเบองตน

ผใหขอมล จ านวน (ทาน)

ความเหมาะสมในการน าไปใชงาน

เหมาะสม ไมเหมาะสม สนง.พลงงานจงหวด 1 1 องคการบรหารสวนต าบล 4 4 ผทเกยวของ 1 1

1) ผช านาญการจากหนวยงานราชการ คอ ส านกงานพลงงานจงหวด และบคลากร

ทมงานวจยเกยวข องกบนโยบายพลงงานสเขยว ใหความเหนวา ยทธศาสตรพลงงานสเขยว และ กลยทธหลกมความเปนไปไดในการพฒนา ทงนขนอยกบกลยทธยอย และกจกรรมทจะมการใชเพอใหบรรลวตถประสงค ดานความเปนไปไดในการน ามาใชจะตองมการท าประชาพจารณ และการระดมความคดเหนจากผช านาญการดานพลงงาน ผช านาญการดานการวางแผนและพฒนากอนถงจะสามารถประเมนถงความเหมาะสมในการน ามาใชจรงได

2) ผบรหารหรอตวแทนจากส านกงานเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล ใหความเหนวามความเปนไปไดและมความเหมาะสมในการน ามาใชงานในพนท จงหวดสงหบร เนองจากบางกลยทธเปนการสงเสรมสามารถด าเนนการไดทนท ใชงบประมาณไมสง แตยงตองมการก าหนดขอบเขตเวลาทจะน ามาใชงานดวย นอกจากนแลว ผใหขอมลทานหนงยงใหความเหนเพมเตมวา อยากใหมการประกาศใชยทธศาสตรพลงงานไปกอน (ขอใหมการเรมตนปฏบตกอน ) โดยใหบรรจไวเปนสวนหนงของยทธศาสตรการพฒนาจงหวด และขององคกรปกครองสวนทองถนควรน ามาปรบใชตามบรบทของทองถน ซงในการปฏบตตามกลยทธการพฒนานน อาจจะมปญหามากในชวงแรก กนาจะสามารถแกไขปญหาได และคอยๆ มการป รบเปลยน และแกไขกลยทธการพฒนาในครงตอไป เพอใหมประสทธภาพเพมมากขน และเหมาะสมกบแตละพนทในจงหวดสงหบร

จากการประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตรพลงงานสเขยวเบองตน ท าใหสามารถสรปไดวางานวจยเรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยว สามารถน ามาประยกต และปฏบตใชไดจรงในพนทจงหวดสงหบร แตยงตองมการท าประชาพจารณเพอประเมนความเหมาะสมอยางละเอยดอกครงกอนน ามาใช

บทท 6

สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ

6.1 สรปผลการวจย

การวจย เรองยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ผวจยไดท าการศกษาขอมลใน 2 สวน คอ การศกษาขอมลทตยภมโดยการทบทวนเอกสารทเกยวของกบการศกษาในเรองสภาพพนททวไปของจงหวดส งหบร พลงงานสเขยวชนดตางๆ ทมอยในพนท และแผนพฒนาดานพลงงานทดแทนและพลงงานสเขยว นโยบายกระทรวงพลงงาน และยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน เปนตนและการศกษาขอมลปฐมภมจากการสมภาษณเชงลกผบรหารในหนวยงานตางๆ คอ ส านกงานพลงงานจงหวดส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล รวมทงผทมสวนเกยวของในดานอนๆรวมทงหมด 27 ทาน เพอน าขอมลทไดมาประเมนศกยภาพพลงงานสเขยว แนวทางในการสงเสรมพลงงานสเขยวแตละชนด กลยทธการพฒนาพลงงานสเขยว และยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร โดยการศกษาครงนไดน าเครองมอ SWOT Analysis เขามารวมในการวเคราะหกลยทธ และยทธศาสตรการพฒนาพลงงานสเขยว ทงนผศกษาไดน า PESTLE Model มาประยกตใชใน การก าหนดปจจยในก ารศกษาสภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Environment) ทงหมด 6 ปจจย ดงน ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศรษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) ประเดนดานกฎหมาย (Law) และประเดนดานการเมอง (Political) และการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร (Internal Environment) วเคราะหในประเดนตางๆ ทงหมด 6 ประเดน ไดแก ประเดนศกยภาพพลงงาน ประเดนดานสงคม (Social) ประเดนดานเศร ษฐกจ (Economic) ประเดนดานสงแวดลอมและพลงงาน (Environment and Energy) ประเดนดานการบรหารจดการและการพฒนาพลงงาน (Energy Management and Energy Development) และประเดนดานงบประมาณ เปนตน และน าประเดนกลยทธทไดมาก าหนดเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยว โ ดยมการประเมนความเปนไดในการน าไปใชเปนยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร ซงมผช านาญการและผบรหารจาก

104

หนวยงานตางๆ รวมถงผทมสวนเกยวของ ทงหมด 6 ทาน เปนผเปนเมนความเหมาะสมในการน ายทธศาสตรพลงงานสเขยวนไปใช โดยสามารถสรปรายละเอยดไดดงน

6.1.1 ศกยภาพพลงงานสเขยว

จากการทบทวนเอกสารทเกยวของกบสภาพภมประเทศ สภาพภมอากาศ และขอมลสถตการเกดพลงงานสเขยว เชน ปรมาณความเขมแสงอาทตย ปรมาณการเพาะปลกพช จ านวนปศสตว ความเรวลม และปรมาณขยะทมอยในพนท พรอมด วยการบรหารจดการ และไดศกษาขอมลจากการสมภาษณผบรหารในพนทจงหวดสงหบรทงหมด 27 ทาน จาก 6 หนวยงานหลก คอ ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานเทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล ซงจากการสมภาษณผบรหารในจงหวดสงหบรในดานศกยภาพพลงงานสเขยวทควรสงเสรม พบวา รอยละ 50 เหนควรใหมการสงเสรมการใชพลงงานแสงอาทตย รอยละ 21.4 เหนควรใหสงเสรมพลงงานชวมวล รอยละ 17.9 เหนควรใหมการสงเสรมพลงงานจากขยะ และพลงงานอนๆ เชน พลงงานลม พลงงานชวภาพ เปนตน รอยละ 10.7 สามารถสรปผลการศกษาดานพลงงานสเขยวทมศกยภาพในการสงเสรมได คอ พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล ตามล าดบ ซงมรายละเอยด ดงน

1) พลงงานแสงอาทตย จงหวดสงหบร มคาเฉลยความเขมแสงอาทตยอยในชวง 19-20 MJ/m2-day มความ

เขมของแสงอาทตยสงสดในอยในระหวางเดอนมนาคมและพฤษภาคม ซงมคาสงสด ท 19-22 MJ/m2-day ถอวาอยในระดบคอนขางสงเมอเปรยบเทยบกบพนทในบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอท มความเขมแสงสงสดเฉลย 20-23 MJ/m2-day และมคาสงกวาพลงงานแสงอาทตยของประเทศไทยทมขดความสามารถในการรบความเขมแสงอาทตยเฉลยอยท 17-19 MJ/m2-day ท าใหควรจะมการสงเสรมดานการใชงานพลงงานแสงอาทตย เพอเปนพลงงานทางเลอกของจงหวด ทงนศกยภาพดานพนทจงหวดสงหบร ลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนทราบลม ไมมพนทปาไมขนาดใหญและปาสงวนแหงชาตท าใหมลกษณะเปนทโลงแจง เหมาะแกการท าโซลาฟารม

ดานการบรหาร และการสงเสรมนน พลงงานแสงอาทตยเปนพลงงานทดแทนทหากด าเนนการในลกษณะธรกจพลงงาน เชน โซลาฟารม รฐบาลกมการสนบสนนดานนโยบาย เชน การยกเวนภาษน าเขาส าหรบวตถดบทใชในการผลตพลงงานและการใหสวนเพมในการรบซอไฟฟา (Adder) แตหากมการสงเสรมในลกษณะของพลงงานชมชน หรอพลงงานในครวเรอน กจะชวยลดคาใชจายดานไฟฟา และยงเปนพลงงานทสะอาดอกดวย

105

2) พลงงานชวมวล จงหวดสงหบรเปนจงหวดทมอาชพเพาะปลกเปนสวนใหญ มการเพาะปลกพช

และสามารถผลตเปนพลงงานชวมวลไดอย 2 ชนด คอ ขาว และออย ในป 2556 มการเพาะปลกแบงเปนขาวนาป 325,844.75 ไร และขาวนาปรง 536,724.00 ไร ซงแสด งใหเหนวา มวตถดบเพยงพอทจะผลตเปนพลงงานชวมวลได พชอกชนดทสามารถเปนวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลไดคอ ออยโรงงาน มพนทเพาะปลก 9,287.88 ไร ซงออยเหลานจะถกขายใหกบบรษททผลตน าตาลในพนท และถกใชประโยชนในลกษณะของบรษทเอ กชน ซงถกใชงานอยางคมคาในตวผลตภณฑ ตงแตการหบออยเพอน าน าออยไปผลตเปนน าตาล และชานออยทเหลอกน าไปใชเปนเชอเพลงเพอผลตกระแสไฟฟา

ในดานศกยภาพพนท จงหวดสงหบร มพนททงหมด 514,049 ไร มพนทอยในเขตชลประทาน 411,781 ไร คดเปนรอยละ 80.11 ของพนทจงหวด โดยพนททางการเกษตรสวนใหญอยในเขตชลประทาน มการใชพนททางการเกษตรทงหมด 418,565 ไร จ าแนกเปนทนา 377,385 ไร พนทปลกพชไร 11,102 ไร พนทสวน (พชผกไมผลไมยนตน) 26,970 ไร สามารถพฒนาดานทดนใหเปนแหลงเพาะปลกเพมเตมได ซงหากยงมการท านากจะยงมวตถดบในการผลตพลงงานชวมวลอยางไมขาดแคลน

ดานการบรหารและการสงเสรมนน จากการคดความคมทน พลงงานชวมวลมความคมคาของงบประมาณทใชในการผลตมากทสด โดยมตนทนเฉลยตอหนวยอยท 2.69 บาทรองลงมา คอ พลงงานน าขนาดเลกและพลงงานแสงอาทตย มตนทนเฉลยตอหนวยอยท 3.10 และ 17.42 ตามล าดบ (ปวนา หมโหด , 2556) ซงถอวานอยกวาพลงงานสเขยวชนดอนๆ แตถงแมพลงงานชวมวลจะมปรมาณวตถดบทมากมาย และมตนทนในการผลตต า แต กมปญหาใหญๆ ในหลายดาน เชน ปญหาในดานการเกบรวมรวมวตถดบ ปญหาดานการขนสง และปญหาดานเทคโนโลยผลตพลงงาน เปนตน

106

6.1.2 ยทธศาสตรพลงงานสเขยว การจดท ายทธศาสตรพลงงาน ไดน าแผนพฒนาดานพลงงานและยทธศาสตรของกระทรวง

พลงงานมารวมในการจดท า เพอใหมความสอดคลอง และมทศทางในการพฒนาไปในทางเดยวกน สามารถน ามาสรปเปนยทธศาสตรการพฒนาทงหมด 4 ยทธศาสตร และกลยทธหลกจ านวน 19 เรองและไดมการประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตร ดงน ยทธศาสตรท 1 จดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว กลยทธหลก

1) ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท 2) ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ เทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม

เปนตน 3) ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท 4) พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเ ขยวใหมคณภาพและม

หลากหลายขน 5) พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน 6) พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวการในการใชพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรท 2 พฒนาองคความรดานสงแวดลอม และพลงงานสเขยว กลยทธหลก 1) สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ 2) ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน 3) ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว กลยทธหลก

107

1) ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ 2) พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน 3) จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค 4) สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร 5) เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน 6) สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพล งงานสเขยวในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน ยทธศาสตรท 4 พฒนาองคกร กลยทธหลก 1) สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน 2) ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร 3) พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท 4) เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน

ในการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวนน ไดม การประเม นความเหมาะสมของยทธศาสตรพลงงานสเขยว ซงเปนการประเมนความเปนไปไดของแตละกลยทธ โดยผประเมนทงหมด 6 ทาน จากผทมสวนเกยวของกบการพฒนา และการบรหารจดการพลงงานสเขยว สามารถสรปการประเมนความเหมาะสมของยทธศาสตรพลงงานสเขยวเบองตนไดว า ยทธศาสตรพลงงานสเขยว สามารถน ามาประยกต และปฏบตใชไดจรงในพนทจงหวดสงหบร แตยงตองมการท าประชาพจารณเพอประเมนความเหมาะสมอยางละเอยดอกครงกอนน ามาใช

108

6.2 อภปรายผลการวจย การศกษาครงนชใหเหนวา จงหวดสงหบรมแหลงพลงงานสเขยวหลายชนด และพลงงาน

สเขยว 2 ชนด ทมศกยภาพในการสงเสรมการใช คอ พลงงานแสงอาทตย และพลงงานชวมวล ตามล าดบ ซงสอดคลองกบ งานวจย เรอง แนวทางในการปฏบตตามนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทย (ปวนา หมโหด , 2556) ซงจากการศกษา พบวา นโยบายพลงงานสเขยวของประเทศไทยเปนนโยบายทสงเสรมการพฒนาพลงงานทไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมหรอสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมากคอพลงงานแสงอาทตย พลงงานน า และชวมวล และงานวจยเรองสถานการณการจดการพลงงานหมนเวยนระดบชมชนในแตละภมภาคของประเทศไทย (ณชยารตน พาณชย, 2556) ไดวเคราะหปจจยในหลายๆ ดาน พบวา การน าพลงงานหมนเวยนมาใชภายในชมชนทกจงหวดขนอยกบการสนบสนนเทคโนโลย ความร และแนวทางการด าเนนงานของภาครฐและเอกชนในพนท โดยพลงงานชวมวลมการน ามาใชผลตพลงงานมากทสด รองลงมาเปนพลงงานแสงอาทตยซงจากการอางองท าใหมทศทางในการสงเสรมและพฒนาไปในทศทางเดยวกน ซงจากศกยภาพพลงงานสเขยวทมอยสามารถพฒนาและใชเปนแหลงพลงงานส ารองของจงหวดได ท าใหลดการน าเขาพลงงานภายในจงหวด ลดมลพษอากาศจากการก าจดเศษวสดทางก ารเกษตรทไมถกวธ (การเผาฟางขาว ) ซงกอใหเกดปญหาดานสงแวดลอมตามมา โดยในการศกษาครงนเนนการศกษาดานศกยภาพพลงงานทมอย และสามารถใชไดจรงในพนทจงหวดสงหบร

ในสวนของการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนน พบวา การด าเนนงานดานพลงงา นของจงหวดสงหบรยงไมมแนวทางทแนชด ดงเหนไดจากการทจงหวดสงหบรไมมนโยบายและยทธศาสตรพลงงานทบรรจไวในยทธศาสตรการพฒนาจงหวด ถงแมส านกงานพลงงานจงหวดสงหบรไดมการท าโครงการดานพลงงานหลายโครงการ และเปนโครงการทเปนพลงงานส เขยว เชน โครงการผลตชวมวลในอ าเภอบางระจน เปนตน แตการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว กยงไมสามารถเขาถงในทกชมชน ซงสามารถอางองไดจากงานวจย เรอง สภาพการจดการพลงงานชมชนในประเทศไทย และปญหาและอปสรรคในการจดการพลงงานในชมชนของประเทศไทย (ศราพร ไกรยะปกษ, 2553) ทกลาววาในบางชมชนมปรมาณพลงงานไมเพยงพอเพอใชบรโภคประจ าวนนนอาจจะท าใหเกดปญหาการพฒนาเฉพาะจด ท าใหอกหลายชมชนจะไมสา มารถรบการพฒนาและสงเสรมไดเตมท ซงหากมการก าหนดนโยบาย หรอยทธศาสตรการพฒนาดานพลงงานและ จดหา

109

บคลากรดานพลงงานเพมเตม จะท าใหสามารถสงเสรม การใชพลงงานสเขยว ไดทวทกพนท ของจงหวดสงหบร

การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวของจงหวดสงหบรนน ควรจะมการสงเสรม และประกาศใชยทธศาสตรดานพลงงานสเขยว เพอเปนการชวยเหลอชมชนทยงขาดแค ลนพลงงาน หรอมคาใชจายดานพลงงานสง รวมไปถงเพอลดความเสยในดานวกฤตพลงงานซงจะสงผลเสยหายอยางมากหากจงหวดมการพงพาพลงงานจากภายนอกมากเกนไป และการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยวจะตองสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานตางๆ ของก ระทรวงพลงงาน และยทธศาสตรการพฒนาของกระทรวงพลงงาน เพอใหมทศทางในการพฒนาไปในทศทางเดยวกน และเกดประสทธภาพสงสด

6.3 ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษา เรอง ยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบรนน มขอเสนอแนะ ดงน 6.3.1 การน ายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใช การจดท ายท ธศาสตรพลงงานสเขยวน ไดมการก าหนดกลยทธในการพฒนาไวหลาย

ประเดน ซงมการสงเสรมและพฒนาในหลายระยะ หากตองมการน าไปประยกตใช ผวจยเสนอแนะวาควรจะมการน าไปประเมนความเหมาะสมอยางละเอยด โดยการท าการประชาพจารณและระดมความคดเหนจากผทมสวนได เสยทงหมด เชน ประชาชน ผมอ านาจในการก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว และผบรหารทน ายทธศาสตรพลงงานสเขยวไปใช เปนตน และนอกจากนนจะตองมการก าหนดปจจยตวช วด และแนวทางในการด าเนนการ เพอใหยทธศาสตรบรรลผลส าเรจดงเปาประสงค

6.3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ในการศกษาครงตอไป ควรมการศกษาพจารณาในเรองตางๆ ดงน

1) การศกษาครงตอไปควรมการศกษาดานเทคโนโลยพลงงานสเขยวส าหรบชมชน เพอทจะไดทราบความเหมาะสมของเทคโนโลยแตละชนดทจะน ามาใชในพนทศกษา รวมทงมการศกษาดานความเหมาะสมของพนทในการจดตงเทคโนโลย รวมถงดานงบประมาณและความคมทนดวย

110

2) ควรมการศกษารปแบบทเหมาะสมในการจดตง และจดการพลงงานระดบชมชน โดยลงรายละเอยดเชงลกในแตละชมชน เพราะแตละชมชนมประเพณ วฒนธรรม และ จ านวนประชากรทตางกน หรอไมเหมอนกนทงหมด

3) ในการศกษาครงตอไป ควรจะมการสอบถามความคดเหนของผน าชมชน และประชาชนทเกยวของในดานพลงงานสเขยวดวย และศกษาวจยแบบมสวนรวมกบชมชน เพอทการท าการวจยจะไดมความสมบรณมากยงขน

4) งานวจยนสามารถน าไปเปนตนแบบในการวจ ยเรองศกยภาพพลงงานสเขยวในจงหวดตางๆ ได แตจะตองมการก าหนดขอบเขตดานประชากร และขอบเขตดานเนอหาใหสอดคลองกบแตละจงหวดทศกษาดวย

5) ในการศกษาครงตอไปสามารถน าขยะทเกดขนในทองทของจงหวดสงหบร (ปรมาณขยะยงมไมมากพอ ) ไปศกษาตอได โดยการน าไปรวมกบขยะจากแหลงใกลเคยง เชน จงหวดลพบร จงหวดอางทอง และจงหวดชยนาท เพอหาศกยภาพในการน าขยะทงหมดมาผลตพลงงานและใชภายในพนท

บรรณานกรม กนก กลอมจต. 2554. พลงงานหมนเวยนทเหมาะสมส าหรบประเทศไทยภายใตวกฤตการณโลกรอน.

วารสารวศวกรรมมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 76 (เมษายน-มถนายน): 23-32. กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554 ก. คมอการพฒนาและ

ลงทนผลตพลงงานทดแทนจากแสงอาทตย. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554 ข. คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทนจากชวมวล. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554 ค. คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทนจากกาซชวภาพ. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554 ง. คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทนจากลม. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2554 จ. คมอการพฒนาและลงทนผลตพลงงานทดแทนจากขยะ. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

กระทรวงพลงงาน. กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน. 2555. รายงานการอนรกษพลงงานของประเทศไทย 2555. กรงเทพมหานคร: ศนยสารสนเทศขอมลพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานกระทรวงพลงงาน.

http://webkc.dede.go.th/testmax/node/822










112

กระทรวงการคลง. 2557. การบรหารยทธศาสตรภาครฐ. คนวนท 24 สงหาคม 2557 จาก http://www3.djop.moj.go.th/plan/attach/knowledge_1356327357_Strategic%20Management%20in%20public%20Sector.pdf

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรมควบคมมลพษ. 2555. สถตปรมาณขยะมลฝอย จ าแนกเปนรายจงหวดในภาคกลาง พ.ศ. 2550-2552. กรงเทพมหานคร: กรมควบคมมลพษกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม.

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรมควบคมมลพษ. 2555. สถานการณของขยะมลฝอยของประเทศไทย ป 2556. กรงเทพมหานคร: กรมควบคมมลพษ. กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. .

กระทรวงพลงงาน. 2557. ยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน พ.ศ. 2557- 2561. กรงเทพมหานคร: กระทรวงพลงงาน

จกษวชร ศรวรรณ. 2557. แนวคด ความส าคญ และกระบวนการจดท าแผนยทธศาสตร. คนวนท 1 มถนายน 2557 จาก http://www.gotoknow.org/posts/437659

ณชยารตน พาณชย. 2556. แนวทางการบรหารจดการพลงงานหมนเวยนในระดบชมชนของประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พระราชบญญตการสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535. ราชกจจานเบกษา. ฉบบกฤษฎกา 109, 33ก (2 เมษายน): 1-20.

ปวนา หมโหด. 2556. แนวทางในการปฏบตตามนโยบายพลงงานสเขยวในประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม. 2550. พลงงานสเขยว. คนวนท 1 มถนายน 2557 จาก http://www.efe.or.th/gem.php มลนธพลงงานเพอสงแวดลอม. 2556. ความรเรองพลงงานหมนเวยน. คนวนท 1 มถนายน 2557

จาก http://www.efe.or.th/efe-book.php?task=22 ราชบณฑตยสถาน. 2557. ศกยภาพ. คนวนท 6 สงหาคม 2557 จาก

http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=3937 วารณ วรพนธ. 2557. พลงงานสนเปลอง. คนวนท 1 มถนายน 2557 จาก

https://sites.google.com/a/ttc.ac.th/varunee2554ttc/bth-thi-2-phlangngan-sin-peluxng

http://www.energy.go.th/sites/all/files/strategic2557_2561.pdf

http://www.dede.go.th/dede/index.php?option=com_content&view=article&id=335%3Aeca22550&catid=93%3A2010-04-21-08-09-41&Itemid=34&lang=th

http://www.efe.or.th/gem.php

113

วกพเดย. 2557. พลงงานแสงอาทตย. คนวนท 1 มถนายน 2557 จากhttp://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B9%8C

วสาขา ภจนดา. 2551. การประยกตหลกเศรษฐกจพอเพยงในการจดการและการอนรกษพลงงานของประเทศ. เอกสารวจย เสนอตอคณะกรรมการสงเสรมงานวจย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วระชาต จรตงาม. 2551. การศกษาศกยภาพและแนวทางพฒนาพลงงานหมนเวยนในจงหวดนครสวรรค. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

ศราพร ไกรยะปกษ. 2553. รปแบบทเหมาะสมในการจดการพลงงานชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. 2556 ก. ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานบรหารจดการพลงงาน. คนวนท 23 ตลาคม 2556 จากresearch.dusit.ac.th/new_ver/nrct/10.pdf

สถาบนวจยและพฒนามหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. 2556 ข. ยทธศาสตรการวจยรายประเดนดานพลงงานทดแทน. คนวนท 23 ตลาคม 2556 จากresearch.dusit.ac.th/new_ver/nrct/10.pdf

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. ส านกวจย. 2557. คมอสงเสรมการมสวนรวมในการผลตกาซชวภาพ ระดบครวเรอนและชมชน. กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สมพร แสงชย. 2548. การวางแผนเชงกลยทธภาครฐ. กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร.

ส านกงานจงหวดสงหบร. กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร. 2556. แผนทจงหวดสงหบร. สงหบร: ส านกงานจงหวดสงหบร.

ส านกงานจงหวดสงหบร. กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร. 2556. สรปขอมลจงหวดสงหบร. สงหบร: ส านกงานจงหวดสงหบร.

ส านกงานจงหวดสงหบร. กลมงานขอมลสารสนเทศและการสอสาร. 2557. สรปขอมลจงหวดสงหบร. สงหบร: ส านกงานจงหวดสงหบร.

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B9%8C




114

ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน. 2557. สถานการณพลงงานในชวงป 2542-2554. คนวนท 17 มถนายน 2557 จาก http://www.eppo.go.th/doc/doc-edp-r-3.html

ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน. 2556 ก. แผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (AEDP). กรงเทพมหานคร: ส านกงานนโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงาน.

ส านกงานนโยบายและแผนพลงงาน. 2556ข. แผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป(AEDP). กรงเทพมหานคร: ส านกงานนโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงาน.

ส านกงานปศสตวจงหวดสงหบร. 2556. ขอมลสตว. สงหบร: ส านกงานจงหวดสงหบร. เสร กงวานกจ. 2548. การพฒนาแบบจ าลองการใชพลงงานชมชนชนบทระดบหมบาน.วทยานพนธ

ปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก ผลการสมภาษณเชงลก

ผลการสมภาษณผบรหารในจงหวดสงหบร ในการวจยเรองยทธศาสตรพลงงานสเขยว ผวจยไดท าการเกบขอมลปฐมภมโดยการสมภาษณเชงลกกบผบรหารทงหมด 27 ทาน โดยแบงเป นกลมผใหขอมล คอ ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวด องคการบรหารสวนจงหวด ส านกงานเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล โดยมรายละเอยดสรปดงน

1) ส านกงานพลงงานจงหวด ส านกงานพลงงานจงหวดสงหบรเปนหนวยงานหลกใ นดานพลงงาน โดยจะขนตรงตอ

ส านกงานจงหวดสงหบร แตในดานการด าเนนงานนน จะรบนโยบายและแนวทางการด าเนนงานจากกระทรวงพลงงานโดยตรง และรายงานผลการด าเนนงานทกระทรวงพลงงานโดยตรง

ผใหขอมลกลาววาพลงงานสเขยวทเหมาะแกการน ามาผลตพลงงานมากทสดค อ พลงงานชวมวล ซงประชาชนสวนใหญในจงหวดสงหบรมอาชพเกษตรกรรม เชน ปลกขาว ปลกออย ท าสวน ท าใหมวสดเหลอใชทางการเกษตรเกดขนจ านวนมาก โดยทฟางขาวทไดมาจากหลงการเกบเกยวขาวจะมปรมาณมากทสด สามารถน ามาผลตพลงงานไดโดยทอาจจะมปญหาใน เรองการขนสงทตองอาศยการเกบรวมรวมฟางขาวจากหลากหลายแหลงทกระจายอยในแตละพนท ในการใชพลงงานสเขยวในแตละพนทนน ผใหขอมลกลาวจะชวยลดคาใชจายภายในครอบครวได และยงสามารถลดมลพษทเกดขนจากการก าจดเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรไดอกกดวย นอกจากนแลวในดานบคลากรดานพลงงานของจงหวดสงหบรนนยงไมเพยงพอตอการท างาน และการด าเนนการประชาสมพนธโครงการตางๆ กยงไมทวถงทกพนท และงบประมาณทมการสนบสนนมานนกยงไมเพยงพอตอความตองการของแตละชมชน

ในดานนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงานของจงหวดสงหบร ยงไมมการประกาศใชอยางเปนทางการ แตมการด าเนนการทสอดคลองกบทางนโยบายและยทธศาสตรกระทรวงพลงงาน ซงหากพจารณายทธศาสตรการพฒนาจงหวดมาวเคราะหความสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป พบวาจะไมมความสอดคลองกน กลาวคอ ในยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร จะไมมประเดนดานพลงงาน รวมถงยทธศาสตรการบรหารงานในระดบทองถนในแตละทองทกไมไดมประเดนดานพลงงานดวย

การเพมยทธศาสตรพลงงานสเขยวเข าเปนยทธศาสตรหนงในแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบรนน ผใหขอมลเหนดวยในประเดนน เพราะจะท าใหมทศทางทแนชดในการด าเนนการตางๆ มความตอเนองในแตละกจกรรมและสรางความเขมแขงในการท างานอกดวย โดยในการสงเสรมการใชและการพฒนาพลงงานสเขยวในจงหวดสงหบรนน ผใหขอมลไดแนะน าวาควรจะเรมจากการปพนฐานความรดานพลงงานแกผบรหารและประชาชนกอน เชน การใหความรในเรองสถานการณพลงงานปจจบน และดานผลกระทบทอาจจะเกดขน โดยจะตองเปนการใหขอมลทเปนจรง

2) ส านกงานเกษตรจงหวด ส านกงานเกษตรจงหวดมหนาทดานการสงเสรม พฒนาดานการเกษตรในพนทจงหวดสงหบร

มหนาทโดยตรงในการผลกดนและสงเสรมการเกษตร ซงจะสงผลดตอการสงเสรมพลงงานสเขยว คอ พลงงานชวมวล ผใหขอมลเปนผทช านาญการในดานการเกษตร และพบเจอปญหาและโอกาสมากมาย จงมองวา พลงงานชวมวลเปนพลงงานทเหมาะสมทสดทควรจะสงเสรมในพนทจงหวดสงหบร เพราะเปนจงหวดทเนนดานการเกษตร จงมเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรจ านวนมาก จงควรจะน ามาใชประโยชน และยงเปนการลดคาใชจายและยงลดการปลอยมลพษไดอกทางหนง ในดานการใชพลงงานสเขยวมาสรางเปนอาชพนน ผใหขอมลมองวาหากมการสงเสรมอยางจรงจง จะสามารถสรางอาชพดานพลงงานไดพอสมควร เชน การท าพลงงานชวมวลขาย เปนตน ดานบคลากรดานพลงงาน ผใหขมลชแจงวาบคคลากรดานพลงงานนนมความรสง แตยงขาดการเผยแพรขอมล หรอกจกรรมสงเสรมดานพลงงาน อาจเนองมาจากบคลากรยงมนอย ไมเพยงพอตอการด าเนนการในสวนตางๆ ในดานนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงานของจงหวดสงหบร ผใหขอมลวา จงหวดสงหบรมนโยบายดานพลงงาน มการด าเนน การตามนโยบายตางๆ อยางตอเนอง แตผใหขอมลไมทราบถงรายละเอยดของแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป ถงไมสามารถระบไดวามความสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดหรอไม

การเพมยทธศาสตรพลงงานสเ ขยวเขาเปนยทธศาสตรหนงในแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบรนนผใหขอมลแนะน าวาควรจะบรรจเขาไวเปนสวนหนงในแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวด และใหมการสงเสรมอยางครบวงจร สนบสนนใหเกษตรกรมอาชพและมรายไดเพมเตม ซงใน

การจดท ายทธศาสตรพลงงานจงหวดสงหบรนน ควรจะมการสงเสรมการใหความรกบประชาชนดวยเพราะหากประชาชนยงไมเขาใจถงบทบาทหนาท หรอประโยชนทจะไดรบ อาจจะเกดการตอตานได

3) ส านกงานปศสตวจงหวด ส านกงานปศสตวจงหวดมหนาทดานการสงเสรม พฒนาดานการปศสตว ในพนทจงหวด

สงหบร โดยมการจดการแบบครบวงจร ทงดานการสงเสรมการเลยงสตว การพฒนา และการจดการในฟารมสตว

ผใหขอมลมองวาพลงงานแสงอาทตยนนเหมาะทสดในการสงเสรมการใชงานในพนทจงหวดสงหบร เนองจากมแดจาตลอดทงวน เปนพลงงาน ทสะอาด สามารถใชงานไดหลากหลายรปแบบ ทงอาคารพาณชย ตามบานเรอนทอยหางไกล ไมมปญหาดานการขนสง และยงเปนพลงงานทสามารถใชเพอลดปญหาการขาดแคลนพลงงานทมอยในปจจบน เชน บางพนทของจงหวดสงหบรยงไมมไฟฟาใช กสามารถใชแผงโซลารเซลลในการผลตไฟฟาใชไดโดยไมตองตดตงสายจายไฟฟาไปยงพนทนน ซงใชงบประมาณสงและมอปสรรคปญหามาก ซงพลงงานแสงอาทตยนเปนพลงงานทมคณภาพสง และยงชวยลดคาใชจายไดคอยขางมากอกดวย ในดานบคลากรดานพลงงานนนยงไมเพยงพอในการด าเนนการ และยงมการสงเสรมทนอย ท าใหการพฒนาดานพลงงานยงมไมมากและยงไมเขาถงทวทกพนท

ในดานนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงานนนผใหขอมลไมทราบถงนโยบายดานพลงงานของจงหวด และไมทราบถงรายละเอยดของแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป จงไมสามารถใหขอมลได

ในการท ายทธศาสตรพลงงานสเขยวนน ผใหขอมลยงมองวา ควรจะมการก าหนดกลยทธการพฒนาในหลายๆ ดาน รวมถงดานบคลากรทมไมเพยงพอ และการเผยแพรกจกรรมยงมอยนอยดวย รวมไปถงการสงเสรมใหมการวจยในเชงพาณชยทสามารถใชงานไดจรงในพนทจงหวดสงหบรอกดวย และผใหขอมลยงมองวาหากมการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว ควรจะพฒนาในชมชนใหมาก เพราะเปนพนทส าคญในการพฒนาของจงหวดสงหบร

4) องคการบรหารสวนจงหวด องคการบรหารสวนจงหวดเปนองคกรทมหนาทหลกในการพฒนาจงหวดสงหบรในทกๆ ดาน

โดยจะมสวนอยางมากในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว

ผใหขอมลใหความเหนวาควรจะมการสงเสรมพลงงานชวมวล โดยมงเนนทการใชผกตบชวาเปนวตถดบในการผลตพลงงาน เพราะในพนทจงหวดสงหบรมล าคลอง และแมน าอยเปนจ านวนมาก ซงจะตองใชเปนการชลประทานในการเกษตร จงไดรบสารอาหารจากการท าการเกษตร ท าใหผกตบชวามการขยายพนธทรวดเรว สรางทศนยภาพทไมดตอแมน า และล าคลอง และยงเปนสาเหตท าใหน าเนาเสยอกดวย ซงในกา รจดการปญหาน ปจจบนมการจางด าเนนการขดลอกขนมาไวทรมตลง และจะมประชาชนบางสวนจากจงหวดนนทบรมาด าเนนการรบไปเพอแปรรปใชงานตอไป ในดานบคลากรดานพลงงานนน ผใหขอมลมองวาบคลากรยงมไมเพยงพอ และ การเผยแพรกจกรรมยงมไมมากเทาทควร และยงไมเคยมการประสานงานกนกบทางองคการบรหารสวนจงหวดเพอรวมกนพฒนาในดานพลงงานในพนทจงหวดสงหบร ผใหขอมลยงแนะน าเพมเตม หากมการสงเสรมโดยการบรรจประเดนดานพลงงานในแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดกจะท าใหมการพฒนาดานพลงงานไดมาก และควรจะสงเสรมใหเอกชนเขามาลงทนดานพลงงานในพนทดวย

5) ส านกงานเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล ส านกงานเทศบาลทไดเกบขอมลนนมทงหมด 5 แหง และองคการบรหารสวนต าบล 18 แหง

โดยรายละ 52.2 ไดเหนวาควรจะสงเสรมการใชพลงงานแสงอาทตย เน องจากเปนพลงงานทสะอาด และยงใชไดตลอดไมมหมดไป มการใชงานทงาย สามารถซอมบ ารงไดเองโดยไมตองใชผเชยวชาญโดยตรง ซงในปจจบนนอปกรณในการผลตพลงงานแสงอาทตยนน มราคาลดลงอยางมาก สามารถสงเสรมการใชงานไดโดยไมตองใชงบประมาณทสง ไม มปญหาในดานการขนสงพลงงานจากแหลงก าเนดไปยงต าแหนงทใชงาน และยงมคณภาพพลงงานทสงดวย

ในดานบคคลากรผบรหารสวนใหญมองวาบคลากรดานพลงงานของจงหวดสงหบรมความรอยระดบปานกลางถงระดบสง มการสงเสรมและเผยแพรกจกรรมอยในระดบปานกลาง แตจ านวนบคลากรยงไมเพยงพอตอการปฏบตงาน ท าใหโครงการสงเสรมดานพลงงานหลายโครงการไมไดด าเนนการอยางตอเนอง และยงไมเขาถงทวทกพนทของจงหวดสงหบร

ในดานนโยบายและยทธศาสตรดานพลงงานของจงหวดสงหบร ผบรหารสวนใหญไมทราบถงไมทราบถงรายละเอยดของแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป จงไมสามารถระบไดวามความสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดหรอไมแตผบรหารหลายทานไดกลาววาส านกงานพลงงานจงหวดไดมการด าเนน

โครงการดานพลงงานหลายโครงการ เชน การผลตเตามหาเศรษฐทต าบลบานจา และมการสอนการใชเตาชวมวลในการผลตพลงงานใชในหลายพนทของอ าเภอคายบางละจน และอ าเภอบางละจนดวย

การเพมยทธศาสตรพลงงานสเขยวเขาเปนยทธศาสตรหนงในแผนยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบรนน ผ บรหารทกทานเหนพองกนวา ควรจะมการก าหนดประเดนดานพลงงาน หรอพลงงานสเขยวไวในยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร เพราะจะไดมแนวทางในการพฒนา มการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวอยางจรงจง และลดการพงพาพลงงานจากภายนอกจงหวด ซงมราคาแพง และยงเปนการชวยยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในทกพนทอกดวย

ในการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวนนผบรหารแนะน าวาควรจะ สงเสรมจากระดบจงหวดสระดบชมชน โดยก าหนดเปาหมายหลกของการพฒนาดานพลงงานในระดบจงหวดกอน เพอก าหนดทศทางในการพฒนาอยางชดเจน หลงจากนนจงจะท าการพฒนาบคลากรดานพลงงาน และบคลากรทเกยวของ เชน นกวชาการดานพลงงาน นกวชาการดานการเกษตร นกวชาการดานการพฒนา และผบรหารระดบตางๆ เปนตน

ภาคผนวก ข แบบสมภาษณเชงลก

แบบสมภาษณเชงลก ผบรหารดานยทธศาสตรพลงงานสเขยวของจงหวด

นกวชาการ และองคกรทมสวนเกยวของ

ชอผใหสมภาษณ………………………………………………………………………………………… ต าแหนง…………………………………………………………………………………………………. วน /เดอน/ ป…………………….……………... เวลา………………………………………..

พลงงานสเขยว หมายถง พลงงานสะอาด หรอพลงงานทใชแลวไมหมดไป ไมกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมหรอเกดขนนอยเชน ไมกอใหเกดกาซเรอนกระจกเพมเตมในชนบรรยากาศ หรอฝ นละอองทเปนอนตรายตอสขภาพทงคนและสตว พลงงานนเทยบเคยงไดกบพลงงานหมน เวยน และไดก าหนดไวในการศกษา 5 ชนด ประกอบดวยพลงงานแสงอาทตยพลงงานชวมวล พลงงานกาซชวภาพ พลงงานลมและพลงขยะ

นโยบายพลงงานสเขยว หมายถง แนวทางกจกรรมการกระท าหรอการตดสนใจของหนวยงานราชการทเกยวของกบพลงงานทเปนพลงงานทไมสงผลกระทบตอ สงแวดลอมหรอสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสดก าหนดไวลวงหนาเพอชน าใหมกจกรรมหรอการกระท าตางๆทเกยวของกบพลงงานสเขยวเกดขนเพอใหบรรลเปาหมายทไดก าหนดไว

ยทธศาสตรพลงงานสเขยว หมายถง การมองทศทางและวเคราะหไปสอนาคต โดยพจารณาถง ปจจยทเกยวของกบพลงงานสเขยว ความเปนไปไดขององคการเพอระดมมาใช และพจารณาวาสามารถน าองคการไปสภารกจและเปาหมายทวางไว โดยมการก าหนดกลยทธไวเปนเครองมอทก าหนดทศทางการท างานเพอใหสอดคลองกบเปาหมาย

ค าถามประกอบการสมภาษณ 1.ศกยภาพการผลตพลงงานสเขยวภายในพนท 2.นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบร 3.การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว 4.ขอเสนอแนะในการใช การสงเสรม และการพฒนาพลงงานสเขยว

ตอนท 1 ศกยภาพการผลตพลงงานสเขยวภายในพนท ดานวตถดบ 1.1 จากศกยภาพของพลงงานสเขยว ทานคดวาพลงงานใดเหมาะแกการน ามาผลตพลงงานสเขยวมากทสด เพราะเหตใด พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล พลงงานชวภาพ พลงงานลมพลงงานขยะ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 1.2 หากมการผลตพลงงานสเขยว ทานคดวาการขนสงจากพนทไปยงแหลงผลตพลงงาน จะมปญหามากนอยเพยงใด เพราะเหตใด มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 1.3 ทานคดวา หากน าวตถดบมาผลตเปนพลงงานสเขยวแลว พลงงานสเขยวทไดออกมาจะมคณภาพมาก นอยเพยงใด เพราะเหตใด มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ดานการพฒนา 1.4 ทานคดวา การใชพลงงานสเขยวจะชวยลดรายจาย และการน าเขาพลงงานหรอไม อยางไร ลดรายจาย…………………. ลด ไมลด ………………………………………………………………………………………………………… ลดการน าเขาพลงงาน…………………. ลด ไมลด ………………………………………………………………………………………………………… 1.5 ทานคดวา หากมการสงเสรมการผลตและการใชพลงงานสเขยว จะสามารถสรางอาชพแตประชนชนในทองถนหรอไม และมากนอยเพยงใด มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

1.6 ทานคดวา การสงเสรมการใชพลงงานสเขยว จะสงผลตอการใชชวตของประชาชนหรอไม และมาก นอยเพยงใด มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 1.7 ทานคดวา การผลตพลงงานสเขยว ในกระบวนการตางๆ ตงแตการไดมาซงวตถดบ จนไปถงการผลตพลงงาน จะเปนการชวยเพม หรอลดมลพษหรอไม อยางไร ชวยเพมมลภาวะทางสงแวดลอม มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ชวยลดมลภาวะทางสงแวดลอม มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ดานการบรหารจดการ 1.8 หากมการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว ทานคดวาบคลากรทเกยวของกบพลงงานสเขยว จะมความรความเขาใจ และสามารถสอสารแกประชาชนทสนใจไดมากนอยเพยงใด ความรความเขาใจดานพลงงานสเขยว มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ดานการจดกจกรรม/การใหความร มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… ความเพยงพอของบคลากร มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… 1.9 ทานคดวา ทางหนวยงานราชการมงบประมาณในการสนบสนนเพยงพอหรอไม และมาจากแหลงใดบาง

พอ ไมพอ ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

ดานการด าเนนการ 1.10 จงหวดสงหบรมนโยบาย หรอยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวหรอไม ยกตวอยาง เชน

ม ไมม ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 1.11 หากมการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว หนวยงานใดบางทจะมสวนในการรบผดชอบ และจะมแนวทางการด าเนนการอยางไร ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 1.12 ทานคดวาการมสวนรวมของประชาชนในการด าเนนการ ในระดบตางๆ ของการใชพลงงานสเขยวนน ควรจะมมาก นอยเพยงใด เพราะเหตใด

มาก ปานกลาง นอย ………………………………………………………………………………………………………… และประชาชนควรมสวนรวมในขนตอนใดบาง ………………………………………………………………………………………………………… 1.13 การตดตามประเมนผล ควรจะตองมปจจยอะไรบางในการด าเนนการตดตามผลการด าเนนการ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ตอนท 2นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบร 2.1 นโยบายดานพลงงานของจงหวดสงหบรในปจจบนมอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2.2 ทานคดวานโยบาย หรอยทธศาสตรการพฒนาของจงหวดสงหบร สอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจแหงชาต ฉบบท 11 ในดานของการอนรกษพลงงานและสงแวดลอมหรอไม ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

2.3 ยทธศาสตรการพฒนาจงหวดสงหบร มความสอดคลองกบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก 25% ใน 10 ป (พ.ศ.2555-2564) และแผนพฒนาพลงงานทดแทน 15 ป (พ.ศ. 2551 - 2565) หรอไม อยางไร ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2.4 ในแผนพฒนาจงหวดสงหบร มประเดนดานการสงเสรมการใชพลงงานสเขยวหรอไม ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 2.5 หนวยงานสวนทองถนทงเทศบาลและองคการบรหารสวนต าบลตางๆ มนโยบาย หรอยทธศาสตรดานพลงงานสเขยวบางหรอไม ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ตอนท 3 การก าหนดยทธศาสตรพลงงานสเขยว 3.1 ทานคดวาพลงงานสเขยวชนดใดควรมการสงเสรมมากทสด เพราะเหตใด ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 3.2 ทานคดวาจงหวดสงหบรมจดแขงและจดออนดานการพฒนาพลงงาน การสงเสรม และการใชงานอยางไร จดแขง………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………... จดออน…………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………...

3.3 ทานคดวาจงหวดสงหบรมขดความสามารถในการพฒนาพลงงานสเขยวมากนอยเพยงใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 3.4 ทานคดวาภาครฐใหการสงเสรมดานพลงงานสเขยวมากหรอนอยเพยงใด ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ตอนท 4 ขอเสนอแนะในการพฒนา และการสงเสรมการใชพลงงานสเขยว 4.1 ทานมความเหนอยางไรในการเพมยทธศาสตรพลงงานสเขยวเปนยทธศาสตรการพฒนาของจงหวด ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 4.2 การสงเสรมการใช และการพฒนาพลงงานสเขยวควรจะพฒนาไปทางทศใด ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… 4.3 ขอเสนอแนะอนๆ ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………

ภาคผนวก ค แบบประเมนยทธศาสตร

แบบประเมนยทธศาสตรพลงงานสเขยวจงหวดสงหบร

การจากวเคราะหขอมลดานสภาพพนท ศกยภาพพลงงานสเขยว ทศนคตดานการบรหาร และยทธศาสตรของกระทรวงพลงงานสามารถก าหนดเปนกลยทธการพฒนา และยทธศาสตรพลงงาน สเขยวไดดงน

ยทธศาสตรท 1 จดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว กลยทธหลก

1. ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท 2. ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการเทคโนโลย งบประมาณ การมสวนรวม เปนตน 3. ศกษาและวจยความเปนไปไดในการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท 4. พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพและมหลากหลายขน 5. พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน 6. พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวการในการใชพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรท 2 พฒนาองคความรดานสงแวดลอม และพลงงานสเขยว กลยทธหลก

1. สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ 2. ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารใน

ทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน 3. ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว

ยทธศาสตรท 3 การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว กลยทธหลก

1. ศกษา วจยดานพลงงานสเขยวในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร และพฒนาเปนอาชพ 2. พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวให

มความสอดคลองกนในทกภาคสวน 3. จดตงศนย หรอหนวยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค 4. สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และ

มการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร 5. เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวด

ในทกขนตอน 6. สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด พรอมก าหนดเกณฑและ

มาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน

ยทธศาสตรท 4 พฒนาองคกร กลยทธหลก

1. สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน 2. ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร 3. พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานสเขยว

อยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท 4. เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน ใหโอกาสการมสวนรวมของประชาชนในดานตางๆ

รายละเอยดประกอบยทธศาสตร

ยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธหลก

การน าไป ใชงาน

ระยะในการ

ด าเนนการ

เหมาะสม ไมเหมาะสม ระยะส น ระยะกลาง ระยะยาว

1. จดหาและพฒนาศกยภาพพลงงานสเขยว

1. เพอความเพยงพอตอการใชพลงงานในจงหวด 2. มการกระจายแหลงและชนดของเชอเพลงทหลากหลาย 3. พฒนาคณภาพวตถดบทมอยเดม และพฒนาพลงงานสเขยวใหมทางเลอกมากขน 4. มโครงสรางพนฐานสนบสนนการเตบโตของพลงงานสเขยว 5. มแผนและระบบรองรบวกฤตดานพลงงานเพอปองกนและแกไขการขาดแคลนพลงงาน

1. ศกษาดานศกยภาพพลงงานสเขยวแตละชนดในแตละพนท

2. ศกษาพนทเหมาะสมในการตงโครงการ

3. ศกษาและวจยความเปนไปไดใ นการน าเทคโนโลยพลงงานมาใชในแตละพนท

4. จดท าแผนยทธศาสตร และนโยบายพลงงานสเขยว

5. พฒนาฐานขอมลดานพลงงาน

6. พฒนาสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวในการใชพลงงาน สเขยว




ด าเนนการ เหมาะสม ไมเหมาะสม ระยะส น ระยะกลาง ระยะยาว

2. พฒนาองคความรดานสงแวดลอม และพล งงานสเขยว

1. ปรบทศนคตดานการใชพลงงานของประชาชนในพนท 2. ประชาชนเขาถงขอมลดานพลงงานทถกตอง 3. ประชาชนมความรสามารถน าไปประยกตใชได

1. สงเสรมใหมการแลกเปลยนความรในทกระดบ ทงเจาหนาทของรฐ ประชาชน และองคกรอสระ

2. ฝกอบรม การใหความรดานนโยบายพลงงาน และยทธศาสตรพลงงานของประเทศ แกผบรหารในทกระดบ เพอรองรบการจดท าโครงการตางๆ ดานพลงงาน

3. ถายทอดความรดานสถานการณสงแวดลอม เทคโนโลยพลงงานสเขยวและการใชงานพลงงานสเขยว

3. การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงาน สเขยว

1. สามารถทดแทนพลงงานฟอสซลมากขน 2. การบรหารจดการมประสทธภาพมากขน 3.มธรกจดานพลงงานในพนท 4. มงานวจยทสามารถใชในการสงเสรมการพฒนาพลงงานสเขยวได

1. พฒนาคณภาพวตถดบส าหรบการผลตพลงงานสเขยวใหมคณภาพมากขน

2. จดหาวตถดบใหมๆ ทสามารถน ามาพฒนาเปนวตถดบในการผลตพลงงานสเขยว

3. พฒนาระบบฐานขอมลดานพลงงาน

4. พฒนาระบบสาธารณปโภคทมใหรองรบการขยายตวการในการใชพลงงานสเขยว

4. การบรหารจดการและสงเสรมการใชพลงงานสเขยว

1. ศกษา วจยดานพลงงานในเชงพาณชยของพนทจงหวดสงหบร

2. พฒนากระบวนการในการบรหารจดการและการด าเนนการทเกยวของกบนโยบายพลงงานสเขยวใหมความสอดคลองกนในทกภาคสวน





3. จดตงศนย หรอหน วยงานดานการจดการพลงงานสเขยวในระดบจงหวด หรอระดบภมภาค

4. สนบสนนใหเอกชนมาลงทนดานการผลตพลงงานสเขยวในจงหวด

5. สนบสนนโครงการดานพลงงานทมอยเดมทประสบผลส าเรจในการด าเนนงานมาเปนตนแบบ และมการเผยแพรไปยงชมชนขางเคยง หรอแตละชมชนทอยในพนทจงหวดสงหบร

6. สงเสรมใหผลตพลงงานสเขยวในชมชนมากขน

7. เปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในการด าเนนการตามนโยบายพลงงานสเขยวของจงหวดในทกขนตอน

8. สนบสนนงานวจยและการพฒนาอา ชพดานพลงงาน

9. ก าหนดเกณฑและมาตรฐานตางๆ เพอสงเสรมการลงทน

4. พฒนาองคกร

1. เปนศนยกลางในการกระจายขอมลและใหค าปรกษาดานพลงงาน

1. สนบสนนการวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม และพฒนาบคลากรดานพลงงาน

2. ยกระดบการมสวนรวมของบคลากรในการเสรมสมรรถนะขององคกร





2. มการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลอยางมสวนรวมกบผมสวนไดเสย 3. เปนผน าดานการจดการพลงงานสเขยวในนะดบภาค และระดบประเทศ

3. พฒนาขอบขายเนอหา รปแบบ และชองทางการน าเสนอขอมลและองคความรดานพลงงานสเขยวอยางเหมาะสม ถกตอง และสอดคลองกบความตองการของแตละชมชนในพนท

4. เสรมสรางความสมพนธทดกบชมชน ใหโอกาสการมสวนรวมของประชาชนในดานตางๆ

ประวตผเขยน ชอ ชอสกล นายบญพทกษ คงเขยว ประวตการศกษา วศวกรรมศาสตรบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ปทส าเรจการศกษา พ.ศ. 2554 ประวตการท างาน มถนายน พ.ศ. 2557 – ปจจบน

ผควบคมระบบบ าบดมลพษน าและผควบคมระบบการจดการของของเสยอตสาหกรรม

บรษท กลธรพรเมยร จ ากด มถนายน พ.ศ. 2556 – พฤษภาคม พ.ศ. 2557

วศวกรสงแวดลอม บรษท พรเมยรโพรดกส จ ากด (มหาชน)

มนาคม – ธนวาคม พ.ศ. 2555

เจาหนาทสงแวดลอม บรษท กลธรพรเมยร จ ากด

ยุทธศาสตร์พลังงานสีเขียว...

Documents