fase onderwysershandleiding intermediêre...- 5 - voorbeelde: liggies en skielik – vingers tik...
TRANSCRIPT
Inte
rmed
iêre
Fas
e On
derw
yser
shan
dlei
ding
Graad
5Kuns
en Kultuur
Indeks
Onderwysersgids .................................................................................................................1 Musieknotasie ....................................................................................................................33 Lyfslagwerk: Maatsoortteken: Klap die maat ..................................................................34 Skep ritmes en poliritmes...................................................................................................36 Kanon.................................................................................................................................37 Onderrig van Solfanotasie .................................................................................................37 Assessering .......................................................................................................................38 Woordeskatlys vir Graad 5.................................................................................................42
- 1 -
KUNS & KULTUUR GRAAD 5
ONDERWYSERSGIDS
KWARTAAL 1
WEEK 1
METODOLOGIE: MUSIEK: Lyfslagwerk op enige musiek (musiek wat gebruik word, kan opgeneem of gesing word). Notasie van die maatslag, deur twee vlakke te gebruik (bv. stamp voete & klap / klap hande & klap vingers, ens.) kwartnoot, halfnoot en agstenoot in 2/4 en 4/4 DANS: KREATIEWE LIGGAAMSOPWARMING: Glashouer – Hierdie opwarming gebruik die beeld van iets wat in ’n glashouer vasgevang is. Probeer om ’n beeld te kies waarmee die leerders hulself kan vereenselwig, byvoorbeeld ’n borrel, ’n ballon, of ’n plastiekhouer. Bespreek eers met die klas hoe dit sou voel om in ’n beknopte ruimte vasgevang te wees. Leerders moet in verskillende rigtings rek, strek en druk om die kante van die houer te probeer wyer maak of breek. Dit word ’n paar keer herhaal totdat hulle ver van hulle torso’s af rek, wat groter bewegings tot gevolg sal hê, baie spiere sal gebruik en hulle dus sal opwarm. (Gebruik musiek as agtergrond.) DRAMA: VOORBEELD vir ontspannings- en afkoel-aktiwiteit: Vind neutrale liggaamsposisie. Opwarming van stembande, artikulasie-organe. Vind spiere van die asemhalingsmeganisme. Identifiseer sewe resonators. Koel af deur spanning te verlig. VOORBEELD: ‘Dink en praat oor’ Hoe kan ons ’n klank van ligte wind maak wat sterker en sterker word? Hoe kan ons die klank van reën maak wat eers liggies val en dan ’n vloed word? Hoe kan jy jou hande gebruik om hierdie klanke te maak? Hoe kan jy jou mond gebruik om hierdie klanke te maak? Reageer op klanke. Reageer op smaak. Reageer op visuele beelde en kleur. Reageer op aanraking en tekstuur. Reageer op fisiese ruimte en beweging. VISUELE KUNSTE: Leerders werk in pare. Een leerder plaas sy / haar hand op die maat se rug – volg onderwyser se instruksies oor watter aanrakingsaksie om te neem, bv. vryf, krap, kielie, trek vingers. Die tweede leerder dra hierdie aanraking as liniêre merke / merke op die papier (A3-velle) oor. Gebruik dik kryte of viltpenne wanneer die tekening op papier gemaak word. Ruil rolle om. (5 min.) Stal prosestekeninge aan die einde van die sessie teen die muur uit.
- 2 -
HULPBRONNE: MUSIEK / DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande VISUELE KUNSTE: A3-velle Viltpenne Dik kryte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 2
METODOLOGIE: MUSIEK: Lyfslagwerk op enige musiek. Notasie op drie vlakke (bv. stamp voete & klap teen knieë & klap, ens.) gebruik kwartnoot, halfnoot en agstenoot in 2/4, ¾ en 4/4 DANS: Voorbeeld: Ruimte – Belig die ruimte’ Alle mense, diere en dinge neem spasie op. Hoe ons die ruimte gebruik, beïnvloed ons bewegings en ons verhoudings met ander en ons omgewing. Dit mag moontlik ’n goeie idee wees om ruimte te bespreek voor hierdie oefening gedoen word en daarna te besin oor persoonlike gevoelens oor hoe ons in ons persoonlike en interpersoonlike ruimtes voel. METODE: Leerders vind hulle eie ruimte in die kamer. Hulle moet hulself verbeel dat hulle byvoorbeeld ’n kers in hulle hande vashou. Eers belig hulle die ruimtes rondom hul liggaam, en ondersoek al die plekke waar skaduwees wegkruip. Moedig hulle aan om orals ondersoek in te stel en om te buig en draai om deur die plekke deur te kom. Hierdie is hulle persoonlike ruimte, die area net rondom hul eie liggaam. Hulle kan hul perspektief verbreed en die ruimte verder as dit ondersoek. Dit sal hulle deur die kamer neem, soos hulle die algemene ruimte ondersoek. Hulle kan begin om die ruimte rondom ander en tussen hulself en ander te ondersoek (deel van interpersoonlike ruimte). Musiek kan as agtergrond gebruik word. Dansreeks fokus op ruimte Hoog/laag Groot/klein Vorentoe/sywaarts/agtertoe Naby/ver Nou/breed DRAMA: VOORBEELD vir ontspannings- en afkoel-aktiwiteit: Vind neutrale liggaamsposisie. Opwarming van stembande, artikulasie-organe. Vind spiere van die asemhalingsmeganisme. Identifiseer sewe resonators. Koel af deur spanning te verlig.
- 3 -
VOORBEELD: ‘Dink en praat oor’ Hoe kan ons ’n klank van ligte wind maak wat sterker en sterker word? Hoe kan ons die klank van reën maak wat eers liggies val en dan ’n vloed word? Hoe kan jy jou hande gebruik om hierdie klanke te maak? Hoe kan jy jou mond gebruik om hierdie klanke te maak? Reageer op klanke. Reageer op smaak. Reageer op visuele beelde en kleur. Reageer op aanraking en tekstuur. Reageer op fisiese ruimte en beweging. VISUELE KUNSTE: Leerders werk in pare. Kies ’n tekening van ’n ander paar en teken die vorm oor. Een leerder sit sy hand op sy maat se rug. Die tweede leerder dra hierdie aanraking as liniêre merke / merke op die papier (A3-velle) oor. Gebruik dik kryte of viltpenne wanneer die tekening op papier gemaak word. Ruil rolle om. (5 min.) Stal prosestekeninge aan die einde van die sessie teen die muur uit. HULPBRONNE: MUSIEK / DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande VISUELE KUNSTE: A3-velle Viltpenne Dik kryte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 3
METODOLOGIE: MUSIEK: Lyfslagwerk op enige musiek. Notasie van maatslag, gebruik vier vlakke (bv. klap hande & klap vingers & stamp voete & klap teen knieë) kwartnoot, halfnoot en agstenoot in 2/4, ¾ en 4/4 DANS: Improviseer en skep ’n dansreeks in groepe, fokus op tyd. Integreer met musiek – bv. loop op die plek / maak bewegings met verskillende liggaamsdele, ens. Vinnig / stadig Reëlmatig / onreëlmatig (Musiek kan as agtergrond gebruik word.) DRAMA: VOORBEELD vir ontspannings en afkoel-aktiwiteit: Vind neutrale liggaamsposisie. Opwarming van stembande, artikulasie-organe. Vind spiere van die asemhalingsmeganisme. Identifiseer sewe resonators. Koel af deur spanning te verlig.
- 4 -
VOORBEELD: ‘Dink en praat oor’ Hoe kan ons ’n klank van ligte wind maak wat sterker en sterker word? Hoe kan ons die klank van reën maak wat eers liggies val en dan ’n vloed word? Hoe kan jy jou hande gebruik om hierdie klanke te maak? Hoe kan jy jou mond gebruik om hierdie klanke te maak? Reageer op klanke. Reageer op smaak. Reageer op visuele beelde en kleur. Reageer op aanraking en tekstuur. Reageer op fisiese ruimte en beweging. VISUELE KUNSTE: Kinestetiese oefening om tekentegnieke verder te verbeter deur natuurlike en geometriese vorms buite waar te neem en te teken. Gebruik as voorbeeld ’n skaduwee wat deur die son gemaak is om natuurlike / geometriese vorms op papier oor te dra. Teken oor en herhaal die proses. HULPBRONNE: MUSIEK/DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande Gebruik trom om die maatslag te hou. VISUELE KUNSTE: A3-velle Viltpenne Dik kryte Potlood Natuurlike en beboude omgewing
WEEK 4
METODOLOGIE: MUSIEK: Leerders ontwikkel eie lyfslagreeks op vier vlakke en gebruik vaardighede wat hulle in die vorige weke geleer het. Demonstreer vier ritmiese patrone (A, B, C, D) deur spreekwoorde of idiomatiese uitdrukkings te gebruik, bv. ‘Oos, wes, tuis bes’ (A) ‘Dink voor jy praat’ (B) ‘Lepel in die dak steek’ (C) ‘Voëls van eenderse vere’ (D) Leerders kan natuurlike instrumente, bv. enige beskikbare voorwerp in die klaskamer, gebruik. DANS: Krag – Krag is die manier waarop ons energie in beweging gebruik. Ons kan ’n groot hoeveelheid energie gebruik om ’n sterk krag te skep of baie min energie gebruik om ’n sagte krag te skep. Daar is beelde in die onderstaande gebruik om die verskillende dinamika van bewegings wat teen verskillende tempo’s en hoeveelhede krag uitgevoer is, te ondersoek. METODE: die voorbeelde hieronder verskaf visuele beelde om leerders te help om verskillende maniere om krag uit te oefen, te ondersoek. ’n Verskeidenheid van musiek kan gebruik word om die interpretasie van die beelde in beweging te inspireer.
- 5 -
VOORBEELDE: Liggies en skielik – vingers tik teen vel soos reëndruppels / wees ’n druppel water wat van die takke van ’n boom afdrup / skiet goggas van jou lyf af / slaan ’n klein vuurtjie op die gras saggies dood / skud water liggies van jou hande af Liggies en aanhoudend – sweef soos ’n vlinder / skaats op dun ys / smelt soos botter op warm roosterbrood / dryf soos ‘n blom op water / wieg soos die takke van ’n wilgerboom Sterk en skielik – ’n helikopter laat R200-note val, gryp na almal / kap ’n boom af / stamp in die sand / gooi ’n bal so ver as wat jy kan / skop in alle rigtings Sterk en aanhoudend – droog water uit die wasgoed / trek ’n boot teen die strand op / stoot ’n klavier teen die trap op / trek die hond aan ’n leiband / knie deeg vir brood (Musiek kan as agtergrond gebruik word.) DRAMA: VOORBEELD vir ontspannings- en afkoel-aktiwiteit: Vind neutrale liggaamsposisie. Opwarming van stembande, artikulasie-organe. Vind spiere van die asemhalingsmeganisme. Identifiseer sewe resonators. Koel af deur spanning te verlig. VOORBEELD: ‘Dink en praat oor’ Hoe kan ons ’n klank van ligte wind maak wat sterker en sterker word? Hoe kan ons die klank van reën maak wat eers liggies val en dan ’n vloed word? Hoe kan jy jou hande gebruik om hierdie klanke te maak? Hoe kan jy jou mond gebruik om hierdie klanke te maak? Reageer op klanke. Reageer op smaak. Reageer op visuele beelde en kleur. Reageer op aanraking en tekstuur. Reageer op fisiese ruimte en beweging. VISUELE KUNSTE: Gebruik A4-papier Kies een natuurlike en / of een geometriese vorm ’n patroon te skep. HULPBRONNE: MUSIEK: Boeke/joernaal Taalhandboeke Voorwerpe in die klas DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande VISUELE KUNSTE: A4-velle Viltpenne Dik kryte Potlood Natuurlike en beboude omgewing
- 6 -
WEEK 5
METODOLOGIE: MUSIEK: Leerders gaan voort om eie lyfslagwerkreeks in groepe te ontwikkel. Voer musiek van eie keuse op. Ruil / Verander gegewe ritmiese patrone (A, B, C, D) om ’n nuwe musikale sin te vorm, bv. (C, A, D, B) DANS: Liggaamsdele – ‘Sirkels’ Deur een tipe van beweging met elke liggaamsdeel te ondersoek, verseker dat alle dele van die liggaam beweeg word, maar help leerders ook om die vermoëns en beperkings van elke deel te ontdek. METODE Die onderwyser sê vir die leerders om met een liggaamsdeel op ’n slag sirkels te maak, beginnende met kleintjies, bv. vingers, en wat dan al groter word. Sirkels kan met enige liggaamsdeel geteken word – hand, elmboog, knie, voet, been, en heup. Hou aan om instruksies te gee wat leerders sal help om hulle ondersoeke uit te brei, soos veranderinge in: Rigting – voor die liggaam, agter en aan die kant Gebruik van ruimte – op die vloer, in die lug Groottes – klein, medium, groot Tempo’s – vinnig, stadig (Musiek kan as agtergrond gebruik word.) DRAMA: Hersien sensoriese elemente: ouditief, mondeling, visueel, tasbaar, kineties Bespreek elemente van mimiek, met fokus op gewig, bv. loop soos ’n olifant deur modder, stoot ’n kas teen die trap op, forseer jou voete in skoene in wat nie jou grootte is nie. VISUELE KUNSTE: Ontwerp/beplan ’n portefeulje-omslag, gebruik geselekteerde patrone HULPBRONNE: MUSIEK: Boeke/joernaal Taalhandboeke Voorwerpe in die klas DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande VISUELE KUNSTE: A4-velle (afvalpapier) Skêr Kunsmedia (Viltpenne, potlode, kryte, steenkool) INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
- 7 -
WEEK 6
METODOLOGIE: MUSIEK: Groepwerk; skep musiekfrases en gebruik idiomatiese uitdrukkings om ritme te kry. Komponeer en bied musikale sinne van ritmiese patrone (poliritmes) in groepe aan, bv. besin oor vorige kennis (A,B,C,D). Al vier groepe speel hulle eie ritmiese patroon saam en gebruik lyfslagwerk. DANS: Geometriese konsepte Geometrie word makliker as leerders hierdie vorms in verband kan bring met alledaagse voorwerpe en bewegings wat hulle liggame kan maak. Aanvanklike besprekings oor tipes van vorms en waar mens hulle in die wêreld om ons kry, sal kreatiewe en kritiese denke stimuleer. Hulle kan die maak van vorms met hul liggame ondersoek. VOORBEELDE: Maak ’n reguit lyn met jou liggaam; maak ’n hoek met jou elmboog. Hoe verskil die hoek van die lyn? Maak ’n sirkel gevolg deur ’n lyn en eindig met ’n hoek en vries. Maak ’n vierkantige / ronde / driehoekige vorm. Beweeg nou van een na die ander met gladde oorgange. Maak met ’n maat ’n vierkantige vorm. Een maat maak ’n vierkantige vorm en die ander een maak ’n ronde vorm. Hulle kan pentagone, heksagone, reghoeke, driehoeke en vierkante ondersoek. Parallel Simmetrie Afstand Volume en massa Stel idees van grootte in beweging bekend, bv. groot, klein, medium (Musiek kan as agtergrond gebruik word.) DRAMA: Hersien sensoriese elemente: ouditief, mondeling, visueel, tas, kineties Bespreek elemente van mimiek en fokus op grootte (klein, medium, groot, ens.). Bespreek die tipes van sportsoorte waarvan die leerders ervaring het of van hou om op televisie te kyk. Vra hulle om ’n sportsoort te kies en bewegings van daardie sportsoort na te maak. Hulle moet dan die aksie na twee of drie bewegings konsolideer, bv. om ’n sokkerbal te skop, bestaan uit voorbereiding, ’n skop en terugkeer na die begin. Dit word dan op een van die volgende maniere oordryf: maak een beweging BAIE GROOT, maak een beweging herhalend (herhaal dieselfde beweging vier of meer keer), versnel een beweging of maak een stadiger (verander die spoed van die normale tyd); doen een beweging agteruit. Gee een instruksie op ’n slag en laat die leerders daarmee rondspeel. Hulle kan alleen, in pare of in groepe werk. VISUELE KUNSTE: Stel twee- en driedimensionele vorms bekend; maak portefeuljevouer Ondersoek moontlike letterwerk / lettertipes, gebruik ou tydskrifte. Knip stroke uit en maak lae. Gebruik vorige week se prosestekeninge as deel van die versiering van die portefeulje. HULPBRONNE: DANS: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande
- 8 -
VISUELE KUNSTE: A4-velle (afvalpapier) Skêr Kunsmedia (Viltpenne, potlode, kryte, steenkool) Tydskrifte, koerante Gom INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 7
METODOLOGIE: MUSIEK: Skep instrumente uit herwonne (afval) materiale, bv. bottels, blikke, sade, houers, ens. Improviseer musiekfrases. Bied poliritmes op natuurlike instrumente aan. DANS: Inheemse en kontemporêre dans Gebruik oudiovisuele materiaal om verskillende inheemse en kontemporêre danse te ondersoek. Leerders kan ’n dansstyl kies wat deel is van hul erfenis. (Kyk na Every Body Dance se DVD wat deur Edumedia beskikbaar is.) VOORBEELDE: Straatdans Afrikadans Lyndans Volkspele, ens. DRAMA: Hersien sensoriese elemente: ouditief, mondeling, visueel, tasbaar, kineties Bespreek elemente van mimiek en fokus op vorm (ovaal, reghoekig, vierkantig, ens.) VOORBEELDE: Maak ’n reguit lyn met jou liggaam; maak ’n hoek met jou elmboog. Hoe verskil die hoek van die lyn? Maak ’n sirkel gevolg deur ’n lyn en eindig met ’n hoek en vries. Maak ’n vierkantige / ronde / driehoekige vorm. Beweeg nou van een na die ander met gladde oorgange. Maak met ’n maat ’n vierkantige vorm. Een maat maak ’n vierkantige vorm en die ander een maak ’n ronde vorm. Hulle kan pentagone, heksagone, reghoeke, driehoeke en vierkante ondersoek. VISUELE KUNSTE: Ontwerp en skep eie portefeulje en gebruik vorms om dit te versier. HULPBRONNE: MUSIEK: Herwonne (afval) materiale, bv. bottels, blikke, sade, houers, ens.
- 9 -
DANS: Kyk na Everybody Dance! se DVD wat deur Edumedia beskikbaar is. INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 8
METODOLOGIE: MUSIEK: Assessering van opvoering DANS: Leerders leer passies van geselekteerde inheemse/kontemporêre dans, onderwyser fasiliteer. Kies en oefen in groepe ’n Suid-Afrikaanse dans. DRAMA: Bespreek, verstaan en implementeer elemente of rolspel. Bespreek, verstaan en implementeer konsep van tablo. Kies relevante temas, karakters, plek, aksie en tyd. Dramatiseer maatskaplike, kulturele of omgewingskwessies. ‘Omgewingstablo’ Klas word in groepe verdeel en gesê om navorsing te doen oor ’n omgewingsonderwerp, soos bedreigde diere, besoedeling, ens. Die groep skep ’n kort storie wat op hul navorsing gebaseer is. Kies die drie of vier belangrikste oomblikke in die storie en dra hulle in volgorde in die vorm van groepbeelde of tablo’s oor. Wanneer die gehoor na die vier standbeelde kyk, behoort hulle die storie te kan aflei. VISUELE KUNSTE: Voltooi portefeulje-omslag HULPBRONNE: DANS: Kyk na Every Body Dance se DVD wat deur Edumedia beskikbaar is. DRAMA: Wetenskaphandboeke, tydskrifte Biblioteeknaslaanboeke INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4 ASSESSERING: MUSIEK: Groep- / portuurassessering – formele assessering
- 10 -
WEEK 9
METODOLOGIE: MUSIEK: Luister na en identifiseer geselekteerde liedjies en gee / bespreek dan ’n mening. DANS: Voer ’n geselekteerde dans op en besin daaroor. DRAMA: Herken en bespreek verskille in media Herken sleuteloomblikke in ’n drama Identifiseer temas, idees en stemmings Kweek sensitiwiteit teenoor die maatskaplike en kulturele kontekste VISUELE KUNSTE: Beplan uitstalling van die portefeulje HULPBRONNE: MUSIEK: CD- / bandspeler CD’s / oudiobande Geselekteerde genres van musiek ASSESSERING: DANS: Groepassessering – formele assessering
WEEK 10
METODOLOGIE: MUSIEK: Besinning DANS: Besin en brei uit. DRAMA: Herken en bespreek verskille in media. Herken sleuteloomblikke in ’n drama. Identifiseer temas, idees en stemmings. Verduidelik hoekom spesifieke tegnieke gebruik is. Kweek sensitiwiteit teenoor die maatskaplike en kulturele kontekste. VISUELE KUNSTE: Uitstalling van werk (portefeuljes) – Klaskameruitstalling Reageer op finale produk (portefeulje)
- 11 -
HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Muur Prestik ASSESSERING: DRAMA: Portuurassessering – formele assessering VISUELE KUNSTE: Formele assessering
- 12 -
KWARTAAL 2
WEEK 11
METODOLOGIE: MUSIEK: Stel die notebalk bekend = 5 reëls, 4 spasies Stel die G-sleutel bekend Die notebalk het vyf reëls en 4 spasies. Wys leerders hoe die notebalk in ’n musiekstuk lyk (by enige skryfbehoeftewinkel beskikbaar)
Teken die G-sleutel – DANS: Besin oor ’n dans wat in werklikheid of op televisie gesien is. Bespreek ontwerpelemente, doel en die styl van die dans soos:
Ruimte: rigting, vlakke, grootte, vorm, geometriese konsepte, paadjies, kontraste, oorgange, persoonlike en algemene ruimte Krag: sterk, lig, glad, rukkerig Tyd: tempo (vinnig en stadig), maatslae, ritmes Bespreek die doel, bv. inisiasie, troue, begrafnis, ens. en die styl van die dans, bv. tradisioneel, kontemporêr, hip-hop, Victoriaans, klassiek, ens. DRAMA: VOORBEELD vir ontspannings en afkoel-aktiwiteit: Vind neutrale liggaamsposisie. Opwarming van stembande, artikulasie-organe. Vind spiere van die asemhalingsmeganisme. Identifiseer sewe resonators. Koel af deur spanning te verlig Doen opwarming, koel af en voeg dramaspeletjies deur om: Te ontspan en spiere los te maak Te konsentreer en fokus In te asem, ribbekas uit te stoot en uit te asem VISUELE KUNSTE: Verduidelik die terminologie van: Tekening Verf Argitektuur Onderskei tussen bogenoemde kunsvorme deur voorbeelde (foto’s, prente) te wys. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood DANS: Video, DVD en televisie
- 13 -
VISUELE KUNSTE: Biblioteekboeke Tydskrifte Oudiovisuele materiaal deur Edumedia verkrygbaar INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 12
METODOLOGIE: MUSIEK: Stel lettername bekend, Spasies – F, A, C, E Lyne – E, G, B, D, F Doen oefeninge met die bladmusiek. DANS: Doen onderwysergeleide opwarmingsroetine. Opwarming moet strekke, armswaaie, buig en reguit maak van knieë, ligte spronge wat saggies land, passies en kombinasies wat deur ruimte beweeg insluit. Strekke moet in sittende posisie op die vloer gedoen word om beserings te vermy. Elke deel van die liggaam moet opeenvolgend opgewarm word. Maak, indien moontlik, van musiek gebruik waarvan die leerders hou. Hierdie is ’n goeie geleentheid om leerders aan verskillende soorte van musiek bekend te stel. Stel die verskeidenheid van danse in Suid-Afrika deur middel van oudiovisuele materiaal (bv. boeke, prente / foto’s, video’s / DVD’s) bekend. DRAMA: Doen opwarming, koel af en voeg dramaspeletjies by om: Te ontspan en spiere los te maak Te konsentreer en fokus In te asem, ribbekas uit te stoot en uit te asem Drama-elemente (Van: DRAMA WITH CHILDREN – Geraldine Siks: Harper & Row –1977) Dramaturg Speler Gehoor Storielyn Karakter Tema Dialoog Klank Kostuums en rekwisiete Ontspan, vertrou, konsentreer Liggaamsbeweging Taal, spraak, stem Verbeel jou omstandighede Vyf sintuie Karakterisering Persepsie Reaksie Evaluering
- 14 -
VISUELE KUNSTE: Verduidelik die volgende terminologie: Beeldhouwerk Ontwerp Handwerk Grafiese media Onderskei tussen bogenoemde kunsvorme en deur voorbeelde (foto’s, prente) te wys. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlode DANS: Boeke Prente Foto’s Video’s/DVD’s VISUELE KUNSTE: Biblioteekboeke Tydskrifte Oudiovisuele materiaal deur Edumedia verkrygbaar INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 13
METODOLOGIE: MUSIEK: Hersien lettername Spasies – F, A, C, E Reëls – E, G, B, D, F Doen oefeninge met die bladmusiek. DANS: Doen onderwysergeleide opwarmingsroetine. Opwarming moet strekke, armswaaie, buig en reguit maak van knieë, ligte spronge wat saggies land, passies en kombinasies wat deur ruimte beweeg. Strekke moet in sittende posisie op die vloer gedoen word om beserings te vermy. Elke deel van die liggaam moet opeenvolgend opgewarm word. Maak, indien moontlik, van musiek gebruik waarvan die leerders hou. Hierdie is ’n goeie geleentheid om leerders aan verskillende soorte van musiek bekend te stel. Stel die verskeidenheid van danse in Suid-Afrika deur middel van oudiovisuele materiaal (bv. boeke, prente / foto’s, video’s / DVD’s) bekend. Groepe kies ’n spesifieke Suid-Afrikaanse dans Doen navorsing in groepe Oorsprong (Geskiedenis) Musiek
- 15 -
Kostuums Gebruik van instrumente Binnenshuis / buitenshuis Tradisionele / moderne dans Doel van dans DRAMA: Doen opwarming, koel af en voeg dramaspeletjies deur om: Te ontspan en spiere los te maak Te konsentreer en fokus In te asem, ribbekas uit te stoot en uit te asem ‘’n Kulturele / Maatskaplike drama’ Leerders verdeel in groepe en elkeen ondersoek ’n aspek van ’n kultuur (’n troue, begrafnis, ens.) of ’n maatskaplike kwessie (vigs, werkloosheid, misdaad, ens.). Hulle maak dan ’n drama op en voer dan die drama op deur spesifiek sekere toneelspeel-, vokale- en verhoogtegnieke te gebruik. VISUELE KUNSTE: Gee vir leerders ’n werkblad met prente van al die verskillende kunsvorme en vra hulle om die prente deur die kunsvorme te pas. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood DANS: Boeke Prente Foto’s Video’s/DVD’s DRAMA: Boeke Prente Foto’s Video’s/DVD’s VISUELE KUNSTE: A4-papier
WEEK 14
METODOLOGIE: MUSIEK : Toonhoogte: Hoog/laag, melodie; Toonhoogterigting beskryf die beweging van die toonhoogtepatroon van melodieë. Toonhoogtepatrone kan opwaarts of afwaarts beweeg of dieselfde bly. Verduidelik die verskil in toonhoogte met betrekking tot stygende (gaan stapsgewys op) en dalende (gaan stapsgewys af) toonhoogte. Gebruik lettername om die styging en daling van note te wys wat die verskil in toonhoogte sal aandui.
- 16 -
DANS: Gaan voort met navorsing DRAMA: Gaan voort met navorsing VISUELE KUNSTE: Bespreek die konsep ‘gewilde kultuur’. Kultuur wat oor diverse kulture gewild is, bv. Coke, Facebook, Mixit Beeld – Robbeneiland, MIV-kraleborsspeld Reageer op gewilde kultuur in jou joernaal. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood VISUELE KUNSTE: Joernaal (Werkboek) Tydskrifte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 15
METODOLOGIE: MUSIEK: Hersien die lettername op die notebalk in stygende en dalende volgorde. Hersien nootwaardes (kwartnoot en halfnoot). Skryf lettername op die notebalk deur kwartnote en halfnote te gebruik. DANS: Gaan voort met navorsing. DRAMA: Ontwikkel drama-oefeninge om konsentrasie en sensoriese persepsie te bou. Voorbeeld: ‘Die piekniek’ – wys met woorde hoe die plek lyk, hoe die weer is, watter kos daar is en hoe dit proe, hoe dit ruik, wat die tekstuur is en hoeveel hulle daarvan hou. VISUELE KUNSTE: Hersien populêre kultuur en stel die volgende bekend: Doel – die rede vir die beeld, advertensie, foto, handwerkvoorwerp Inhoud – Wat is die boodskap? HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood
- 17 -
VISUELE KUNSTE: Tydskrifte Prente Foto’s Advertensies
WEEK 16
METODOLOGIE: MUSIEK: Hersien lettername op die notebalk en fokus op G, E en A. Dreunsang hierdie drie note: G = Soh E = Mi A = Lah DANS: Mondelinge aanbieding / demonstrasie van groepe se navorsing DRAMA: Gaan voort met ‘Die piekniek’. VISUELE KUNSTE: Hersien inhoud en doel. Ondersoek: Vorm – Natuurlike en meganiese vorms (Natuurlike en beboude omgewing) Kontras – Donker en lig, organies en anorganies Betekenis – Die boodskap HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood VISUELE KUNSTE: Foto’s Prente Tydskrifte Artefakte
WEEK 17
METODOLOGIE: MUSIEK: Herken en sing note en toonhoogte op die notebalk (gebruik dreunsang G = soh ; E = mi; A = lah).Hersien lettername: G, E en A. Dreunsing G (soh), E (mi) en A (lah). Voeg middel C (doh) deur die dreunsang. Stel hulplyne bekend = lyne bo en onder die notebalk. Herken kwartnote en halfnote in die geselekteerde liedjie.
- 18 -
DANS: Mondelinge aanbieding / demonstrasie van navorsing deur groepe DRAMA: Verdeel klas in groepe. Leerders kies ’n tema en gebruik gedrukte en visuele media as stimulus om ’n dramaopvoering te ontwikkel. Gebruik verworwe kennis om hulle eie opvoering te skep om konsentrasie en sensoriese persepsies te ontwikkel. VISUELE KUNSTE Kies ’n projek, beplan dit in ’n groep en neem die nodige aksie. Verdeel die klas in groepe. Kies ’n projek oor ’n maatskaplike kwessie (bv. MIV/vigs) of ’n omgewingskwessie (bv. waterbesparing). Beplan die projek. INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 18
MUSIEK: Herken en sing note op notebalk (gebruik dreunsang G = soh ; E = mi ; A = lah ; middel C = doh) Herken hulplyne. Herken kwartnoot en halfnoot in die dreunsang. DANS: Mondelinge aanbieding / demonstrasie van navorsing deur groepe Bespreek en reageer op aanbiedings. DRAMA : Ontwikkel die opvoering van die geselekteerde tema. VISUELE KUNSTE : Gaan voort met projek. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood VISUELE KUNSTE: Tydskrifte Plakkaatpapier Krale Afval- en gevonde materiale Foto’s
- 19 -
WEEK 19
METODOLOGIE: MUSIEK: Herken lettername en nootwaardes as ’n formele assessering (Toets / Eksamen). DANS: Mondelinge aanbieding / demonstrasie van navorsing deur groepe. Bespreek en reageer op aanbiedings. DRAMA: Voer die drama op. Assesseer groepwerk. VISUELE KUNSTE: Voltooi die projek. HULPBRONNE: MUSIEK: Bladmusiek Potlood INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 20
METODOLOGIE: MUSIEK: Bespreek en luister na ’n verskeidenheid van musiek uit geselekteerde genres. DANS: Skryf oor besinning oor groepwerk (navorsing) in joernaal. DRAMA: Besin in joernaal oor drama-opvoering. VISUELE KUNSTE: Besin oor die proses van die projek in jou joernaal. HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Joernaal
- 20 -
KWARTAAL 3
WEEK 21
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen ’n vokale opwarming. Leer ’n liedjie of kies een in ¾- en / of 3/8-tyd. DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming. Demonstreer lokomotor- en aksiale bewegings. Lokomotorbewegings – bewegings wat deur ruimte beweeg, soos loop, hardloop, klein sprongetjies, galop, groot spronge, spring, hop, gly Aksiale bewegings – bewegings om die sentrale as van die liggaam, soos draai, swaai, buig, strek, trek en stoot Doen asemhalingsoefeninge om af te koel Ontspan en maak die spiere los Konsentreer en fokus Asem in, stoot die ribbekas uit, en asem uit VISUELE KUNSTE: Hersien primêre kleure (rooi, blou en geel). Stel sekondêre en tersiêre en neutrale kleure bekend. Ondersoek patrone (natuurlike en geometriese) in ontwerpe by die huis (bv. gordyne, klere, meubels, teëls). Kyk na die patrone op die gordyne, die teëls op die vloer en enige ander meubels in jou huis. Kyk ook na patrone in die natuur, soos sonneblomme, blare, sterrekonstellasies, ens. HULPBRONNE: MUSIEK: Enige liedjieboek DANS & DRAMA: Voldoende ruimte (binne of buite) VISUELE KUNSTE: Natuurlike en beboude omgewing Prente Foto’s Tydskrifte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 22
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen ’n vokale opwarming. Leer ’n liedjie of kies een ¾- en / of 3/8-tyd
- 21 -
DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming in ¾-tyd. Demonstreer lokomotor- en aksiale beweging: Strek en swaai arms Buig en strek knieë en spring liggies en land saggies Doen asemhalingsoefeninge om af te koel. Demonstreer dramaspeletjies (bv. ‘spieëltjie-spieëltjie’) ‘Spieëls’ Klas word in pare verdeel, akteur 1 doen ’n mimiek-aksie en akteur 2 maak die aksie na deur te fokus op akkuraatheid en detail. Begin met gesigsuitdrukkings, ontwikkel dan die mimiek deur ’n voorwerp te gebruik (bv. ’n kam, lipsalf, ens.) en sluit af deur emosies te wys, soos woede, verbasing, bekommernis, skok, geluk en ongelukkigheid. Fokus op die gebruik van die hele liggaam wanneer emosies uitgedruk word. VISUELE KUNSTE: Stel tekens en simbole bekend. Bespreek en definieer die konsepte. Tekens wys rigting aan of gee instruksies. Tekens kan verkeerstekens soos STOP of GEEN DEURGANG wees. Daar is internasionale tekens, bv. openbare toilette, gevaar, giftig. Simbole is dinge soos die nasionale vlag, WWF (World Wildlife Foundation – Pandabeer as logo) en die vredeslogo. Daar is ook godsdienstige logo’s soos die simbole vir Islam, Judaïsme en die Christendom. HULPBRONNE: MUSIEK: Enige liedjieboek DANS & DRAMA: Voldoende ruimte (binne of buite) VISUELE KUNSTE: Lewensoriënteringhandboek INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 23
METODOLOGIE: MUSIEK: Vokale opwarming. Sing liedjies in ¾- en 3/8-tyd. Leerders luister na ’n verskeidenheid van koormusiek en luister veral na die verskillende sangpartye. Verduidelik in terme van die kleur van die verskillende stemme (sopraan, alt, tenoor en bas). DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming in ¾-tyd. Demonstreer lokomotor- en aksiale beweging: Passies en kombinasies wat deur ruimte beweeg Doen asemhalingsoefeninge om af te koel. Demonstreer dramaspeletjies (bv. ‘na-aper’, ‘volg-die-leier’).
- 22 -
Lei: Een na die ander, begin leerder A te loop en leerder B volg teen presies dieselfde tempo en met dieselfde voet. A varieer die tempo en gehalte van stap geleidelik (vinniger, stadiger, swaar, liggies, gladweg, rukkerig) en varieer ook die paadjie en B maak dit die hele tyd presies na. Leerders verander die leiersposisie en B lei met A wat volg. VISUELE KUNSTE: Hersien die gebruik van kleur, patroon, ontwerp, tekens en simbole in verskillende kulture, bv. Ndebele, Islam, Judaïsme. Kyk na die logo’s van motors, bv. BMW, Volkswagen, asook restaurante soos MacDonalds, Spur, en KFC. HULPBRONNE: DANS & DRAMA: Voldoende ruimte VISUELE KUNSTE: Tydskrifte Prente INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 24
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen vokale opwarming. Sing liedjies in ¾- en 3/8-tyd. Hersien die G-sleutel en notebalk. Verduidelik aan leerders dat die alt- en sporaanstempartye in die G-sleutel gesing word. Luister na koorwerk van sopraan- en altstempartye. DANS: Stel ’n dans met ¾-tyd, bv. die wals bekend. Bespreek die doel en die styl van die dans en gee aandag aan die gebruik van ontwerpelemente, soos asemhaling, strek, koördinasie, beheer, balans en krag. DRAMA: Doen bekende opwarmings- en afkoeloefeninge Ontspan en maak die spiere los Konsentreer en fokus Asem in, stoot die ribbekas uit en asem uit VISUELE KUNSTE: Hersien gebruik van kleur, patroon, ontwerp, tekens en simbole in verskillende kulture, bv. Ndebele, Islam, Judaïsme. Kyk na die logo’s van motors, bv. BMW, Volkswagen, asook restaurante soos MacDonalds, Spur, en KFC. HULPBRONNE: MUSIEK: CD- / Oudiospeler CD’s / Oudiobande Gepaste koormusiek Video’s of DVD’s van koormusiek
- 23 -
DANS: DVD’s, video’s, opgeneemde TV-programme, boeke oor verskillende dansstyle (bv. die wals) DRAMA: Voldoende ruimte VISUELE KUNSTE: Tydskrifte Prente INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 25
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen vokale opwarming. Sing liedjies in ¾- en 3/8-tyd. Stel die tenoor- en basstempartye aan die leerders bekend. Luister na koorwerk van hierdie stempartye. DANS: Doen ’n bekende liggaamsopwarming. Leerders leer die passies van die wals met aandag aan detail gelei deur die onderwyser en / of DVD’s en bande. VISUELE KUNSTE: Verdeel in groepe en besin oor verworwe kennis. Besluit op enige tekens en / of simbole in eie huis, kultuur en / of beboude omgewing. Beplan ’n collage van die geselekteerde tekens en / of simbole op ’n A3-vel. HULPBRONNE: MUSIEK: CD- / Oudiospeler CD’s / Oudiobande Gepaste koormusiek Video’s of DVD’s van koormusiek DANS: DVD’s, video’s, opgeneemde TV-programme, boeke oor verskillende dansstyle (bv. die wals) VISUELE KUNSTE: A3-velle Tydskrifte Gom Skêr INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
- 24 -
WEEK 26
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Dreunsing ’n uittreksel uit ’n liedjie. Stel ’n rondte of kanon bekend. DANS: Leerders doen ’n bekende liggaamsopwarming en gaan voort om die passies van die wals te leer. VISUELE KUNSTE: Ondersoek die verskillende tegnieke en kunsmedia van collage-maak en gebruik kleur, patroon en ontwerp, bv. skeur, knip, 3-dimensioneel. Maak die collage. HULPBRONNE: MUSIEK: Liedjieboek DANS: DVD’s, video’s, opgeneemde TV-programme, boeke oor verskillende dansstyle (bv. die wals) Voldoende ruimte VISUELE KUNSTE: A3-velle Tydskrifte Prente Gom Skêr Enige materiaal of keuse daarvan om in die collage te gebruik INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 27
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Dreunsing ’n uittreksel uit ’n liedjie. Besin oor en sing ’n rondte in harmonie. Verdeel die klas in groepe en stel deelsang bekend. Roteer die groepe. DANS: Leerders doen ’n bekende liggaamsopwarming en gaan voort om die passies van die wals te leer. DVD’s, video’s, opgeneemde TV-programme, boeke oor verskillende dansstyle (bv. die wals) VISUELE KUNSTE: Maak die collage.
- 25 -
HULPBRONNE: DANS: DVD’s, video’s, opgeneemde TV-programme, boeke oor verskillende dansstyle (bv. die wals) Voldoende ruimte VISUELE KUNSTE: A3-velle Tydskrifte Prente Gom Skêr Enige materiaal of keuse daarvan om in die collage te gebruik INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 28
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Dreunsing ’n uittreksel uit ’n liedjie. Besin oor en sing ’n rondte in harmonie. Doen deelsang. Roteer die groepe. DANS: Assesseer die dansopvoering. VISUELE KUNSTE: Maak die collage. HULPBRONNE: DANS: Voldoende ruimte VISUELE KUNSTE: A3-velle Tydskrifte Prente Gom Skêr Enige materiaal of keuse daarvan om in die collage te gebruik INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
- 26 -
ASSESSERING: DANS: Formele assessering van dansopvoering
WEEK 29
METODOLOGIE: MUSIEK: Besin in joernaal. DANS: Besin oor dansuitvoerings. VISUELE KUNSTE: Maak die collage. HULPBRONNE: DANS: Besin in joernaal VISUELE KUNSTE: A3-velle Tydskrifte Prente Gom Skêr Enige materiaal of keuse daarvan om te gebruik om die collage te maak INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 30
METODOLOGIE: DANS: Besin oor dansuitvoerings. VISUELE KUNSTE: Stal collages uit en besin oor die proses in terme van inhoud, doel, vorm, kontras en betekenis. Formele assessering HULPBRONNE: DANS: Besin in joernaal
- 27 -
KWARTAAL 4
WEEK 31
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Asem in, stoot ribbekas uit en asem uit. Doen klanke (bv. mah, moh, wah, noh) op die pentatoniese toonleer (do, re, mi, so, la, so, mi, re, do) stygend in halfnote. Kies ’n idee (maatskaplike en / of oor die omgewing). Stel liedjies uit verskillende gemeenskappe en kulture bekend en sing hulle. DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming. Demonstreer lokomotor- en aksiale beweging. Lokomotorbewegings – bewegings deur ruimte, soos hardloop, loop, klein sprongetjies, galop, groot spronge, spring, hop, gly Aksiale bewegings – bewegings rondom die sentrale as van die liggaam, soos draai, swaai, buig, rek, strek, stoot en trek Doen asemhalingsoefeninge om af te koel Ontspan en maak die spiere los Konsentreer en fokus Asem in en stoot ribbekas uit en asem uit VISUELE KUNSTE: Hersiening van verskillende kunsvorme, bv. teken, verf, argitektuur, beeldhou, ontwerp. Leerders kan hersiening doen oor die taak wat in kwartaal 2 gegee is. HULPBRONNE: MUSIEK: Liedjieboeke DANS & DRAMA: Voldoende ruimte (binne of buite) VISUELE KUNSTE: Tydskrifte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 32
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Asem in en stoot ribbekas uit en asem uit. Doen klanke (bv. mah, moh, wah, noh) op die pentatoniese toonleer (do, re, mi, so, la, so, mi, re, do) stygend in halfnote. Kies ’n idee (maatskaplik en / of oor die omgewing). Stel liedjies uit verskillende gemeenskappe en kulture bekend en sing hulle.
- 28 -
DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming. Demonstreer lokomotor- en aksiale beweging. Lokomotorbewegings – bewegings deur ruimte, soos hardloop, loop, klein sprongetjies, galop, groot spronge, spring, hop, gly Aksiale bewegings – bewegings rondom die sentrale as van die liggaam, soos draai, swaai, buig, rek, strek, stoot en trek Strek en swaai die arms Buig en strek die knieë en spring liggies en land saggies Doen asemhalingsoefeninge om af te koel Ontspan en maak die spiere los Konsentreer en fokus Asem in en stoot ribbekas uit en asem uit Demonstreer drama- of dansspeletjies (bv. ‘vraag-en-antwoord’). Vraag-en-antwoord: Kyk na mekaar en neem beurte om te lei: A maak ’n beweging en vries dan in die posisie. B reageer met ’n beweging in antwoord daarop, soos in ’n gesprek, en vries dan in die posisie, en so gaan dit aan. VISUELE KUNSTE: Verdeel A4-papier in vier gelyke dele. Ontwerp ’n montage (’n collage met prente) deur gedrukte media (bv. koerante, tydskrifte) in ’n deel te gebruik. HULPBRONNE: MUSIEK: Liedjieboek DANS & DRAMA: Voldoende ruimte (binne of buite) VISUELE KUNSTE: A4-velle Tydskrifte Koerante Skêr Gom INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 33
METODOLOGIE: MUSIEK: Doen stemopwarming. Asem in en stoot ribbekas uit en asem uit. Doen klanke (bv. mah, moh, wah, noh) op die pentatoniese toonleer (do, re, mi, so, la, so, mi, re, do) stygend in halfnote. Kies ’n idee (maatskaplik en / of oor die omgewing). Stel liedjies uit verskillende gemeenskappe en kulture bekend en sing hulle.
- 29 -
DANS & DRAMA: Doen ’n bekende liggaams- en stemopwarming Demonstreer lokomotor- en aksiale beweging. Lokomotorbewegings – bewegings deur ruimte, soos hardloop, loop, klein sprongetjies, galop, groot spronge, spring, hop, gly Aksiale bewegings – bewegings rondom die sentrale as van die liggaam, soos draai, swaai, buig, rek, strek, stoot en trek Strek en swaai die arms Buig en strek die knieë en spring liggies en land saggies Doen asemhalingsoefeninge om af te koel Ontspan en maak die spiere los Konsentreer en fokus Asem in en stoot ribbekas uit en asem uit Demonstreer drama- of dansspeletjie (bv. ‘vraag-en-antwoord’). Vraag-en-antwoord: Kyk na mekaar en neem beurte om te lei: A maak ’n beweging en vries dan in die posisie. B reageer met ’n beweging in antwoord daarop, soos in ’n gesprek, en vries dan in die posisie, en so gaan dit aan. VISUELE KUNSTE: Kyk na die komposisie van die montage. Dit behoort ’n beeld of prent te skep. Maak van tegnieke soos oorvleueling gebruik. Probeer om prente, bv. liggaamsdele uit te knip. Ondersoek tekstuur, lyne, toon en kleur. Teken die montage in die volgende blokkie met ’n potlood. HULPBRONNE: MUSIEK: Gebruik die nuwe liedjieboek DANS & DRAMA : Voldoende ruimte (binne of buite) VISUELE KUNSTE : Tydskrifte A4-papier Gom Potlood INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 34
MUSIEK: Verdeel klas in groepe. Kies ’n huidige maatskaplike en / of omgewingskwessie (bv. bullebakke, portuurdruk, stokkiesdraai, besoedeling, afval). Ondersoek ’n 4-reël limeriek oor die geselekteerde tema. Hersien ritmiese patrone om te verseker dat leerders rympies komponeer wat ritmies korrek is.
- 30 -
DANS en DRAMA: Neem aktief deel aan ’n klasbespreking oor interpretasies en reaksies op ’n dans wat werklik of op televisie gesien is; skenk aandag aan die gebruik van ontwerpelemente, die doel en die styl van die dans. Besin oor drama- of dansspeletjie. VISUELE KUNSTE: Kyk na die komposisie van die montage. Dit behoort ’n beeld of prent te skep. Maak van tegnieke soos oorvleueling gebruik. Probeer om prente, bv. liggaamsdele uit te knip. Ondersoek tekstuur, lyne, toon en kleur. Teken die montage in die volgende blokkie met ’n potlood. INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 35
METODOLOGIE: MUSIEK: Ontwikkel 4-reël limerieke (rympies) oor ’n geselekteerde tema. Ontwikkel ritmiese patrone om te verseker dat leerders rympies komponeer wat ritmies en musikaal korrek is. DANS & DRAMA: Besin oor drama- of dansspeletjie. Vra die volgende vrae wanneer die resensie geskryf word:
Was die woorde duidelik hoorbaar? Kan die leerders die karakter deur rolspel en beweging uitbeeld? Kan die leerders karakterisering deur die gepaste gebruik van taal oordra? Is die leerders in staat om gesig, liggaam en stem te gebruik om betekenis aan die rol te verleen? Kan die leerders die idee deur gebare en bewegings uitdruk en oordra? Het musiek tot die oorhoofse effek bygedra? Het musiek gehelp om die boodskap van die toneelstuk oor te dra?
VISUELE KUNSTE: Teken die potloodtekeninge in die volgende blok oor, maar gebruik kleur (potlode, kryte en akwarelle). Gebruik dieselfde kleur as in die montage. HULPBRONNE: DANS & DRAMA: Besin in joernaal. VISUELE KUNSTE: Kleurpotlode Verf Akwarelle Pastelle
- 31 -
WEEK 36
MUSIEK: Ontwikkel 4-reël limerieke (rympies) oor ’n geselekteerde tema. Ontwikkel ritmiese patrone om te verseker dat leerders rympies komponeer wat ritmies en musikaal korrek is. DANS: VISUELE KUNSTE: Teken die potloodtekeninge in die volgende blok oor, maar gebruik kleur (potlode, kryte en akwarelle). Gebruik dieselfde kleur as in die montage. HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Kleurpotlode Verf Akwarelle Pastelle
WEEK 37
METODOLOGIE: MUSIEK: Hersien die limeriek en komplementeer die rympie met ’n bekende deuntjie. Jy kan jou eie deuntjie komponeer of van rap gebruik maak. VISUELE KUNSTE: Teken die kleurtekening in die laaste blok oor deur van pointillisme (teken met stippels) gebruik te maak. Leerders gebruik stippels om die montage te teken. Hulle kan viltpenne en meer as een kleur gebruik om ’n beeld te skep. HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Viltpenne
WEEK 38
MUSIEK: Hersien die limeriek en komplementeer die rympie met beweging, rekwisiete en instrumente (gevonde, natuurlike, slagwerkinstrumente of lyfslagwerk). Formele assessering VISUELE KUNSTE: Teken die kleurtekening in die laaste blok oor deur van pointillisme (teken met stippels) gebruik te maak. Leerders gebruik stippels om die montage te teken. Hulle kan viltpenne en meer as een kleur gebruik om ’n beeld te skep.
- 32 -
HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Viltpenne INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 39
MUSIEK: Leerders doen hulle komposisies in groepe. VISUELE KUNSTE: Stal die tekeninge uit en besin in joernaal oor die proses – Formele assessering HULPBRONNE: VISUELE KUNSTE: Joernaal Voldoende ruimte INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
WEEK 40
METODOLOGIE: MUSIEK: Leerders doen hulle komposisies in groepe. INTEGRASIE: Dans: Lewensoriëntering: 4.2, 4.4
- 33 -
MUSIEKNOTASIE
Notebalk maatreël dubbel maatreël (einde)
maatreël
NOTE en RUSSE
Kwartnote en russe
Halfnote en russe
Agstenote en russe
Tydmaatteken Getal maatslae 8641551 Mo
Soorte note wat gebruik word (kwartnote)
- 34 -
LYFSLAGWERK: TYDMAATTEKEN: KLAP die MAATSLAG 1. Gebruik een vlak Handeklap
2 4
X
X
X
X
X
X
X
X
Getal maatslae Telling Soorte note gebruik (kwartnoot)
2 4
> 1
2
> 1
2
> 1
2
> 1
2
> beklemtoon eerste maatslag 2. Gebruik twee vlakke Handeklap
2
X
X
X
X
Klap teen knieë
4 X
X
X
X
Telling
1 >
2
1 >
2
1 >
2
1>
2
3. Gebruik drie vlakke Handeklap
X
X
Klap teen knieë X X
Voete stamp
3 4 X X
Telling
1 >
2
3
1 >
2
3
4. Gebruik vier vlakke
Klap vingers X
X
Handeklap
X
X
Klap teen knieë X
X
Voete stamp
4
4
X
X
Telling
1 >
2 3 4 1 >
2 3 4
- 35 -
VERANDER VLAKKE
Klap vingers X
X
Handeklap
X
X
Klap teen knieë
X
X
Voete stamp
4 4
X
X
Telling
1 >
2 3 4 1 >
2 3 4
Voeg ritmes by
Klap vingers X
X
Handeklap
xx
xx
Klap teen knieë xx
xx
Voete stamp
4 4
X
X
Telling
1 >
2 3 4 1 >
2 3 4
Kla vingers xx
xx
Handeklap
X
X
Klap teen knieë xx
xx
Voete stamp
4 4
X
X
Telling
1 >
2 3 4 1 >
2 3 4
- 36 -
SKEP RITMES en POLIRITMES
Wissel die maatreëls (A,B,C,D) om ’n nuwe frase te vorm SKRYF JOU EIE IDIOME NEER EN VOEG RITMES BY
il: Home: [email protected] Work: [email protected]
- 37 -
KANON
Vader Jakob, Vader Jakob Slaap jy nog? Slaap jy nog? Hoor hoe lui die kerkklok. Hoor hoe lui die kerkklok. Ding dong dell. Ding dong dell.
ONDERRIG SOLFANOTASIE
- 38 -
ASSESSERING
Assesseringsmetodes Kwartaal
Week
Selfassessering Portuur Groep Onderwyser Praktiese Formatiewe (informele) Summatiewe (formele) Assesseringsinstrumente Kontrolelys Assesseringskaal Analitiese matriks Holistiese matriks Memorandum Werkvel Vraelys Portefeulje
Assesseringstegnieke Demonstrasies, opnames Demonstrasies Opvoering Paneelbespreking Toets & eksamen Taak / Opdrag Joernaal
MUSIEK: SELFASSESSERING
I kan ritmes speel wat die volgende gebruik
JA NEE Soms KOMMENTAAR
kwartnote kwartrusse halfnote agstenote agsterusse Ek kan verduidelik wat ’n notebalk is
VISUELE KUNSTE: SELFASSESSERING Ek kan
JA NEE Soms KOMMENTAAR
kunselemente identifiseer en bespreek ’n boodskap visueel oordra in ’n groep werk oor kunswerk besin
- 39 -
DANS: SELFASSESSERING
Leerder se name: JA NEE NIE SEKER NIE
KOMMENTAAR
Kan die verskillende bewegings van die opwarming onthou
Kan elke beweging op eie doen Kan verskillende bewegings in volgorde doen Kan opwarmingsoefening doen terwyl daar op maat van die musiek getel word
DRAMA: SELFASSESSERING
Leerders se name: JA NEE NIE SEKER NIE
KOMMENTAAR
Ek praat hard en duidelik Ek trap nie rond nie Ek draai nie my rug op die gehoor nie
MUSIEK: GROEPASSESSERING
JA NEE Soms KOMMENTAAR Ons het goed saamgewerk Ons het na mekaar se idees geluister Ons kon ’n reëlmatige ritme saam klap Ons het duidelik gepraat toe ons ons rap gedoen het Ons het interessante en ontspanne bewegings gebruik
DANS: GROEPASSESSERING
JA NEE Soms KOMMENTAAR Ons het verskillende passies gebruik Die passies het by die musiek gepas Die dans was visueel treffend Ons het as ’n span gewerk
- 40 -
SELFASSESSERING Naam: Aktiwiteit: Wat ek gedoen het: Hoe ek dit gedoen het: Watter hulpbronne ek gebruik het: Hoe lank dit geneem het: Het ek die werk geniet? Persoonlike evaluering:
Ek dink my werk was • uitstekend • goed • gemiddeld • swak
ASSESSERING VAN INDIVIDUELE PROJEK Leerder se naam: Graad Uitleg 4 3 2 1 Aanbieding 4 3 2 1 Hoeveelheid navorsing en verskeidenheid van bronne wat gebruik is
4 3 2 1
Netheid 4 3 2 1 Algehele begrip 4 3 2 1 Finale resultaat 4 3 2 1
1- Het hulp nodig 2- Onder gemiddeld 3- Gemiddeld 4- Baie goed
- 41 -
Assessering van Joernaal
Kwartaal: 1 2 3 4 UITKOMSTE KRITERIA A Die leerder is in staat om die konteks en
inhoud te organiseer • Bewyse van konteks en inhoud • Die inhoud is goed georganiseer en
bestuur • Verstaan die waarde van die konteks en
inhoud B Die leerder is in staat om vaardighede
en kennis deur middel van aktiwiteite te ontwikkel
• Kan verworwe kennis en vaardighede toepas
C Die leerder is in staat om te beplan • Pas kennis en vaardighede in beplanning en assessering van take toe
• Verstaan die beplanningsproses • Beplanning is georganiseerd en relevant
D Die leerder is in staat om te besin • Kritiese selfbetragting oor persoonlike ontwikkeling
• Kritiese selfbetragting oor die kreatiewe proses
KRITERIA 1 2 3 4 5
Inhoud Nie
bevredig nie
Gedeeltelik bevredig
Bevredig
Oortref
Ontwikkeling van vaardighede en kennis deur
aktiwiteite
Nie
bevredig nie
Gedeeltelik
bevredig
Bevredig
Oortref
Beplanning Nie
bevredig nie
Gedeeltelik
bevredig
Bevredig
Oortref
Besinning Nie
bevredig nie
Gedeeltelik
bevredig
Bevredig
Oortref
TOTAAL: 20 / % Vlak:
- 42 -
KUNS & KULTUUR
WOORDESKATLYS vir GRAAD 5 Week KWARTAAL 1 KWARTAAL 2 KWARTAAL 3 KWARTAAL 4
herken koormusiek harmonie liggaamsvorm tydmaatteken Stewel / gumboot crescendo gewig mimiek krale decrescendo soepel elemente tablo maatslag volhoubaar waarneming maatskaplike toonhoogte reguit lyn organiese vorm kwessie nootwaarde hoekige vorm geometriese vorm ontwerp sopraan geboë vorm natuurlike vorm collage alt gedraaide vorm mensgemaakte vorm kryt tenoor verhouding
1
roetine akrielvesel bas saamwerk lyfslagwerk snaarinstrumente digkuns draaiende ritmiese blaasinstrumente rolspel kwynende tasbare slagwerk verbeelding uitsit neem waar kazoo waarneming ondersteunend volgorde tradisionele fokus opwarming krag klassiek projeksie verskeidenheid persoonlike ruimte vergesel artikulasie stamina algemene ruimte lyne & spasies reeks soepelheid komposisie tromme temas choreografie
2
medium vermeng uitspraak energie ritmiese spanning gewilde dialoog patrone mites klassieke oortuigings beheer aksie Blues gemeenskappe ruimte ruimte Kwaito ensemble tyd stemming beeldhouwerke konflik krag tyd klei veranderende koördinasie plek beeld uitbeeld beelde dialoog geometriese karakter oortuig kostuums omgewing gedig
3
algemene sinne ondersteunende verbale poliritme limeriek grafiese ruggraat luister handpoppe klingel soepelheid demonstreer gesigs- musikale krag sensoriese advertensie perspektief verskeidenheid mondelinge geloofwaardige orkes draaiende kinestetiese kommunikeer dirigent dimensie ouditiewe spanning volksliedjie bolyf visuele opregtheid psalms horisontaal
4
tasbare koormusiekverse memoriseer ontspanning
- 43 -
spreuke materiale musikale spookbeeld Idiomatiese kleurstowwe klassieke distrik uitdrukkinge ink Amerikaanse talentvol musikale gom Afrikaan irriteer bladmusiek kwasse foto voorbeeld natuurlike instrumente koerant gebare kontras portefeulje kardoespapier medium grootte geometriese rolspel afvalpapier gunsteling omstandighed
e tablo karton sleutelbord simmetrie
5
oefen rukkerig korrekte asimmetries komponeer kwasse sopraan breedte aanbied skêr alt lirieke parallel tekstiele tenoor onderwerp letterwerk kwasse bas toonhoogtes simmetrie sirkelritme ongewoon gehoor afstand teksture diagram speelgrond massa patroon oppervlakke gesprek reghoek verskillende kulture besluite pentagoon ontspanning liedjieskrywer deelneem
6
heksagoon afwaarts dimensioneel liedjie agthoek agtertoe tersiêre liriese
7 portuurassessering klasmaats sekondêre terminologie uitstalling konkrete vorm integreer inmekaarsak tipes negatiewe aanbieding handwerkvakmanskap erns positiewe tegnologie vaardigheid waarneming unieke navorsing kennis organiese vorm banier tema verander geometriese vorm tradisionele karakter uitdrukking natuurlike vorm besinning opvoering primêre mensgemaakte vorm sleuteloomblik genre sekondêre plek identifiseer mening
8 verwante slagwerk omgewing kulturele gevonde materiaal herken idees uitstal viool tydmaatteken vergesel dokument tjello vergesel dramatiseer verbeter trompet voorvaders gestremdheid hardste Franse horing kultuur bedrewe sagste tuba voorvaders selfportret forte tromboon kultuur vries klavier fluit liedjie kultuur orkes piccolo liriese identiteit dirigent klarinet sirkel bekend stel vuurhoutjiedos
ie 9 & 10
Assessering