qualitative study · 2019-03-05 · การวิจัยเชิงคุณภาพ ......

file:Qualitative study RAID 407/2552-BK-ปรบ 1 ธ.ค.52 / RACM 404/2554 ( มตวอยาง ) 1

การศกษาเชงคณภาพ QUALITATIVE STUDY

อ. บษกร อนชาตวรกล RACM 404 1

การวจยเชงคณภาพ(Qualitative Research)

กระบวนการทมงศกษาปรากฏการณทางสงคมทเกยวของกบพฤตกรรมมนษย เพอจะอธบาย 1.ท าไมมนษยจงมพฤตกรรมอยางนน อยางน 2.ปรากฏการณทางสงคมนนมความสมพนธกบสภาพแวดลอมอยางไร

เปนการศกษาทตอบสนองงานดานสงคมศาสตรและมนษยศาสตร รวมทงวทยาศาสตรประยกต เชนวทยาศาสตรสขภาพ (พฤตกรรมกบสขภาพ) ทงระดบบคคล กลมคน ชมชน และสงคม 2


ปรากฏการณทางสงคมกบพฤตกรรมมนษย

• Front & Back region

• Objective & Subjective dismension

• Human Needs (Maslow ’s Theory)

Self Actualization Needs

Ego Needs

Social Needs

Security Needs

Physiological Needs 3

พฤตกรรมของมนษยถกก าหนดโดย

1. ประสบการณและความเขาใจในอดต 2. อารมณ ความรสกทมตอสงนน 3. ความเชอ และระบบคณคาทยดถอ 4. การใชเหตผลทงแงภาวะวสยและอตตวสย 5. ........................................................

4


The Nature of Qualitative Data

1. FACT 1.1 Detailed Description

1.2 Direct quotation

1.3 Case documentation

EVALUATION = MEASUREMENT + VALUE JUDGEMENT

5

3.JUDGEMENT (Strong Opinion, Value)

2.OPINION (ปฏกรยาตอขอเทจจรง)

ขนตอนหลกของการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

การเขาสสนาม (พนทวจย)

การสรางความคนเคยและความไววางใจ

การแสวงหาแหลงขอมล (Multisources , Multimethods)

การเกบรวบรวมขอมล - Detailed Deception

-Direct quotation

-Case documentation

การจดขอมลและวเคราะหขอมลเบองตน - Interpretive understanding

- Content analysis

ตงสมมตฐานการศกษาเชงปรมาณตอ 6


วธการเกบขอมล

แหลงขอมลทตยภม แหลงขอมลปฐมภม

เอกสาร การสงเกต การสมภาษณ แบบสอบถาม

- เอกสารราชการ - ขอมลสถตตางๆ - งานวจยกอนหนา - บนทกสวนบคคล - สอมวลชน

แบบมสวนรวม

แบบไมมสวนรวม

แบบมโครงสราง แบบไมมโครงสราง

สงทางไปรษณย

สงแลวเกบคน

7

การสนทนา กลม

เครองมอ & วธการเกบขอมลการวจยเชงคณภาพ

การสงเกตการณ ........................แบบสงเกต การสมภาษณระดบลก................แนวค าถาม การจดกลมสนทนา.....................แนวค าถาม การศกษาจากอนทน....................การบนทกรายวน การศกษาประวตชวต..................ประวตชวต

8

เครองมอทใช วธการ


วตถประสงคของการสมภาษณระดบลก

1. พยายามลวงเอาความจรง ( FACT FINDING ) จากผถกสมภาษณมาใหไดมากทสด 2. เพอคนหาวามอะไรอยในใจของผตอบ 3. เพอคนหาสงทไมสามารถหาไดจากการสงเกต 4. เพอใหผตอบอธบายบางสงบางอยางดวยค าพดของเขาเองและดวยความเขาใจของเขา

9

วลทใชในการสมภาษณระดบลก 1. ท าไม 2. เพราะเหตใด 3. อยางไร 4. คณมความคดเหนอยางไร 5. คณพอมองเหนไหมวา......... 6. คณมความรสกอยางไรกบสงทเกดขน 7. คณท าอยางไรเมอเกด......... 8. คณท าเชนนนเพราะอะไร.......

10


เทคนคการซกถาม ( PROBING ) 1.COMPLETION PROBE เพอความสมบรณ มอะไรอกไหม

2.CLARITY PROBE

เพอความชดเจน ยกตวอยางไดไหม

3.CHANNEL PROBE

เพอความตอเนอง

4.HYPOTHETICAL PROBE

ตงเงอนไข, สมมตเหตการณ

5.REACTION PROBE

เพอใหไดปฏกรยาตอบโต เหนดวยหรอไมวา.................... 11

การสนทนากลม (FOCUS GROUP DISCUSSION)

1. ตงวตถประสงคและประเดนการอภปรายใหชดเจน

2.วางแนวค าถามหลก

3.เลอกผเชยวชาญ / ผมประสบการณ (KEY INFORMENT)

ทเกยวกบประเดนนนซงมมมมองทหลากหลาย จ านวน 8-15 คน

4.ทมผวจยอยางนอย 3 คน

● Moderator - สรางการมสวนรวมและบรรยากาศ

- จบและเชอมโยงประเดน

- กระตนใหอภปรายถงทสดโดยเฉพาะมมมองทแตกตางและส าคญ

● Assistant ● Notetaker

12


ไมมเคาโครงรางก าหนดลวงหนา(UNSTRUCTURE)

ก าหนดเคาโครงลวงหนา(STRUCTURE)

● CATEGORY SYSTEM ( แยกประเภทพฤตกรรม ) ●มาตราสวนประเมนคา ( RATING SCALES)

OBSERVATION

PARTICIPANT OBS. NON - PARPARTICIPANT OBS.

รตว ไมรตว รตว ไมรตว

WHAT

DATA COLLECTION & ANALYSIS

HOW

13

การตรวจสอบขอมล 1. การตรวจสอบสามเสาดานขอมล

(Data triangulation)

2. การตรวจสอบสามเสาดานผวจย

(Investigator triangulation )

3. การตรวจสอบสามเสาดานทฤษฏ

(Theroy triangulation)

4. การตรวจสอบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล (Methodological triangulation)

14


วธการ (approach) ทใชในการท าวจย Deductive Approach

ทฤษฎ / สมมตฐาน กรอบแนวคด

แปลงใหเปนตวแปร แปลงเปนตวชวด แปลงเปนค าถาม ทดสอบเครองมอ

เกบขอมล วเคราะห

ทดสอบสมมตฐาน

Inductive Approach

ทฤษฎ (ไมยดตด) ใชเปนแนวทาง ประเดนวจย ค าถามวจย

แนวค าถาม เกบขอมล

วเคราะหใหไดแนวคด ความสมพนธ

สมมตฐาน / ทฤษฎ

วธลดจดออน และเพมจดแขง โดยการรวมวธเชงปรมาณและเชงคณภาพ (ศกษาและใชขอมลแบบกลบไปกลบมา)

ไม แน ใจใช

inductive

ทด สอบ โดยใช

deductive

15

ความแตกตางระหวางการศกษาเชงปรมาณและเชงคณภาพ

เชงคณภาพ เชงปรมาณ

ผลทได 1. ขนาด ความรนแรง และแนวโนมของปญหา 2. ปจจยทเปนตวก าหนด ปญหา 3. วธการแกไขในระดบกวาง (ระดบมหภาค)

1. แบบแผนของพฤตกรรม / ปญหา 2. ค าอธบายปญหา (สงทเปนรากเหงาของปญหา) 3. วธการแกปญหาทสอดคลองกบ วถชวตของประชากรกลมทศกษา (ระดบจลภาค)

สมมตฐาน ตงไวกอนแลวทดสอบ สรางสมมตฐาน

16


ขนาดตวอยาง มาก นอย

กรอบแนวคด ตองม ไมจ าเปน / ถามปรบเปลยนได ไมสมควรตงไวกอน

ทฤษฎทใช บอกความสมพนธ บอก / ไมบอกความสมพนธ หรอบอกแคแบบแผน

Approach deductive inductive

การวเคราะห สถต วเคราะหเนอหา

ความแตกตางระหวางการศกษาเชงปรมาณและเชงคณภาพ

เชงปรมาณ เชงคณภาพ

17

การน างานวจยมาใชจากมมมอง

ผใหบรการ

ผบรหาร / ผวางแผน

ผบรโภค

นกวชาการ

- มคนจ านวนเทาไหรก าลงใชบรการหรอสนคาตวน - ท าไมผใชบรการพอใจ / ไมพอใจบรการ / สนคาตวน

- สนคา / บรการประเภทใดทชมชนตองการ -จะประเมนประสทธภาพของคนท างานไดอยางไร - ท าอยางไรใหบรการ / สนคาไดรบความนยมมากกวาน - ในฐานะผบรโภค ฉนไดผลคมคาหรอไม - ผใหบรการ บรการดเพยงใด

- วธการใดทสามารถแกปญหานอยางไดผลทสด - หาความสมพนธระหวาง x กบ y -ตองมกระบวนการอะไรทท าใหคนยอมรบโครงการน

18


26

ตวอยาง การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

เรอง พฤตกรรมวยรนกบเอดส

1. การแปรความและสรปความ Interpretative Understanding

2. การจดหมวดหมเนอหาและการวเคราะห Content Analysis

2

ผลการส ารวจ “””"พฤตกรรมวยรนกบเอดส"

โดยนกศกษาแพทยชนปท 3 คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด

27


เรองทคณอยากรมากทสดเกยวกบเอดส

เพศชายตอบ 21/34 คน (61.8%) เพศหญงตอบ 54/64 คน (84.4%)

หมวดความร ความถรอยละ

ชาย หญง 1. สาเหตการเกดโรค 14.3 31.5 2. การวนจฉยโรค 4.8 3.7 3. อาการ และการด าเนนโรค 14.3 11.1 4. การรกษา / วธการรกษา 19.0 29.6 5. ผลการรกษา 23.8 20.4 6. คณภาพชวต 4.8 1.9 7. การปองกน 19.0 16.7 8. อนๆ* 0 1.9 *อนๆ (ขอมลอยางละเอยดเรองน) 28

ตวอยาง เรองทคณอยากรมากทสดเกยวกบเอดส

การวนจฉยโรค เราจะรไดอยางไรวา คนทเรารจกและใกลชดเปนเอดสหรอไม เราจะรไดอยางไรวาเราเปนเอดส

ผลการรกษา จะมยาทสามารถรกษาโรคเอดสใหหายขาดไดหรอไม เมอตดเชอแลว จะมระยะเวลาอยบนโลกนไดนานแคไหน

คณภาพชวต การใชชวตของผตดเชอ HIV และ การยอมรบของสงคม

29


เมอพดถงเพศสมพนธ คณนกถงอะไรมากทสด

เพศหญงตอบ 62 คน ไมตอบ 2 คน (96.9%)

อนดบท หมวดหมเนอหา ความถรอยละ

1 ผลกระทบทตามมา (32) 51.6

โรคตดตอทางเพศสมพนธ (23) โดยเฉพาะเอดส

การตงครรภ มบตร (6)

พอแม (1)

ตอบกวาง (5) เชน ปญหารอบดาน, ความเสยหาย

(71.9)

(18.8)

(3.1)

(15.6)

2 คณคาและความหมายของการมเพศสมพนธ (18) 29.0

3 การปองกน (6) 9.7

4 อนๆ (6) 9.7

30






กจกรรมการมเพศสมพนธของชายหญง (9)

เวลาทเหมาะสม/ความพรอม (4)

การรวมเพศกบแฟน (3) หรอ เพอนสนท (1)

ความรก (3)

อนๆ (1) ผชายทเรามอะไรดวย คงไมมเราคนเดยวแน

(50.0)

(22.2)

(22.2)

(16.7)

(5.6)


4 อนๆ (6) 9.7

31








โรคตดตอ (เอดส) (2)

มบตร (1)

ถงยางอนามย (2)

ตอบกวาง (2) ถาจะมเพศสมพนธควรปองกน

(33.3)

(16.7)

(33.3)

(33.3)

4 อนๆ (6) 9.7

32







4 อนๆ (6) 9.7

ความนาเกลยด/นากลว (2)

ไมคด/รสกเฉยๆ (2)

คนทเคยผานประสบการณมาแลว (1)

อยากลองในสงทไมเคยท า (1)

(33.3)

(33.3)

(16.7)

(16.7)

33



เพศชายตอบ 33 คน ไมตอบ 1 คน (97.1%)


1 คณคาและความหมายการมเพศสมพนธ (17) 51.5

กจกรรมการมเพศสมพนธของชายหญง (12)

ความรก/การสมรส การใชชวตรวมกน (3)

ความพรอม (1)

เพอน (1)

ความมน (1)

(70.6)

(17.6)

(5.9)

(5.9)

(5.9)



4 สอลามก (2) 6.1

34


เพศชายตอบ 33 คน ไมตอบ 1 คน (97.1%)


1 คณคาและความหมายการมเพศสมพนธ (17) 51.5


โรคตดตอทางเพศสมพนธ (6) โดยเฉพาะเอดส

การมลก (1)

ความตาย (1)

(75.0)

(12.5)

(12.5)


ถงยาง (6) (100.0)

4 สอลามก (2) 6.1

เชน หนงโป

35



เพศชายตอบ 33/34 คน (97.1%) เพศหญงตอบ 62/64 คน (96.9%)

หมวดทศนคต ความถรอยละ

หญง ชาย

1. ผลกระทบ (เอดส) 51.6 24.2

2. คณคา/ความหมาย (การมเพศสมพนธของชายหญง) 29.0 51.5

3. การปองกน (ถงยางอนามย) 9.7 18.2

4. สอลามก 0 6.1

5. อนๆ 9.7 0

• ขอความในวงเลบ คอ เนอหาทกลมตวอยางสวนใหญระบ

• ในกลมทตอบขอ 2 (คณคา/ความหมาย) พบวาสวนใหญ (ชาย 70.6% และหญง 50.0%)

ระบแคกจกรรมการมเพศสมพนธของชายหญงเทานน 36

เคยมเพอนทมเพศสมพนธ เพอแลกกบเงนหรอสงของหรอไม

ชาย หญง รวม

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

ไมเคยม 15 57.7 25 56.8 40 57.1

เคยม 1 3.8 5 11.4 6 8.6

ไมแนใจ 10 38.5 14 31.8 24 34.3

รวม 26 100.0 44 100.0 70 100.0

37


คณคดอยางไร กบ เพอนทมเพศสมพนธเพอแลกกบเงนหรอสงของ

เพศหญงตอบ 60/64 คน (93.8%) เพศชายตอบ 30/34 คน (88.2%)

หมวดทศนคต ความถรอยละ หญง ชาย

1. การใหคณคา 65.0 70.0 1.1 ไมสมควรท า (ควรหาเงนจากวธอน, เสยงตอตดโรค/ตงทอง/เสยอนาคต, ไมคม)

(48.7) (14.3)

1.2 เปนเรองไมด (คนไมด, ขายตว, ส าสอน, เหนแกได, นาอาย, ทเรศ)

(35.9) (66.7)

1.3 ไมเหนคณคาตนเอง (ไมรกตวเอง, ดถกตวเอง, เสยศกดศร, ไมเหนความส าคญตวเอง)

(15.4) (19.0)

2. ความสมพนธระหวางเพอน 40.0 36.7 38

คณคดอยางไร กบ เพอนทมเพศสมพนธเพอแลกกบเงนหรอสงของ

39

เนอหาทกลมตวอยางสวนใหญระบ

หมวดทศนคต ความถรอยละ หญง ชาย

1. การใหคณคา 65.0 70.0 2. ความสมพนธระหวางเพอน 40.0 36.7

2.1 มองเพอนอยางเขาใจ (นาจะ/อาจจะ/คงจะมปญหาครอบครวขดสน, ขาดความอบอน, เงนไมพอซอของ) 2.2 สงสารและเหนใจเพอน เพราะเขาอาจไมมทางเลอก 2.3 ไมคดอะไร เฉยๆ ชางเขาเถอะ

(54.2)

(20.8)

(12.5)

(45.5)

(0.0)

(54.5) เนอหาทกลมตวอยางสวนใหญระบ

เพศหญงตอบ 60/64 คน (93.8%) เพศชายตอบ 30/34 คน (88.2%)

qualitative study · 2019-03-05 · การวิจัยเชิงคุณภาพ ......

Documents