salamart issue 4
DESCRIPTION
“Salamart” มาจาก คำว่า salam (สลาม) ซึ่งแปลว่า สันติ + กับคำว่า art (ศิลปะ) ผันรวมกันเป็นคำว่า Salamart สลามาร์ต หรือสลามัต ซึ่งแปลว่า “ความปลอดภัย” ภายใต้กรอบแนวคิด “การใช้ชีวิตอย่างสันติอย่างมีศิลปะ” \ "Salamart" derives from the word "Salam" which means peaceful and "Art". When combined, Salamart means "Safety" under the concept "Live Peacefully, with Artistic Style"TRANSCRIPT
1
3
10THE HEROES
CON
TEN
TS
815SALAMARTEAMทปรกษาหนงสอ: อ.บรรจง บนกาซน, อ.วทยา วเศษรตน บรรณาธการบรหาร: ปรดา แดงวจตร กองบรรณาธการ : หทยรตน บญตามทน, อซา นยม, ธนะ วงษมณ, รกมาก เทพรนทร, ปวณา สธรธรรม, ราเมศร ปานนพภา, พศน พรยะหพนธ คอลมนสต: อ.อาล เสอสมง, ดาวด ลาวง, สไลมาน เจะแม ฝายโฆษณาและการตลาด: วลภา อานน ฝายสมาชก: วจตรา วเศษรตน ศลปกรรม: Salamart work ตดตอโฆษณา: วลภา อานน 081-340-1400 สำานกงาน Salamart 328 ซ.พฒนาการ 53 (ซ.9) แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กทม. 10250 โทร. 081 3401400 E-mail : [email protected] ,
ปท1 ฉบบท4 ประจำ�เดอนกนย�ยน 2554
30
255WORLD
D-Idea
CONVERSATION
THE COLOUR OF SALAM
SALAMArticle
facebook : Salamartmagissuu.com/salmartmagazine ( ตดตามอานฉบบยอนหลงออนไลนสส )
SALAMARTALK
หทยรตน บญตามทน
สนตจงมแดมวลมนษยชาต
ฟาหลงฝนไมสดใสเสมอไป เอะ ยงไง
ใชวาไมเหนดวยกบประโยคเดมๆ ทเขาชอบพดกน แคอยากจะ
ลองมองมมตาง คดตางบาง จะเปนไรไป
ทองฟาปลอดโปรง หลายครงเรามกดใจกบการพบกนอกครงของ
ฟาสฟา สายฝนทเทลงมาอยางบาคลงสงบลง ฟาทไมมกลมกอนของเมฆส
เทาๆ มาบดบง ประโยคทมกตามมาหลงฟาเปด
ฟาหลงฝนมกสดใสเสมอ ไดยนมาตงแตอนบาลจนมหาวทยาลย
จากความเฉอะแฉะทหลายคนมกบน เปลยนแปลงเปนความชมฉำาในทนใด
ใชวามนงดงามอยางวาเสมอไป หลงฟาเจดจาทพานมาใหเราพบเจอ บางท
มนกเปนฟาใสๆ แบบสบขาหลอก เพราะหลงจากนนมกเจอกบพายทหนก
หนวงยงกวา ซำารายไปกวาอากาศดๆ ทมาหลงฟาเปดเพยงไมกนาทอาจ
ทำาใหเราหลงลม (รมทเคยพกพากเอาออกจากระเปาเพราะคดวาคงไมตก
แลว ทายทสดฝนกเทลงมาอกครงแมนวาฟายงสสดใส)
มนกแคความงามช วขณะ ทมาหลอเลยงหวใจให ใจมน
กระชมกระชวย ชวเวลาหนงกเทานน
หลายครงท เหนวาฝนตก แตกไม เคยหยดรอใหสายฝนท
โปรยปรายลงมาไดหยดลง ดวยความหวงลกๆ ในใจวา ขางหนามนอาจจะ
ไมตก หลายครงทตดสนใจฝาสายฝนกลบถงบานเปยกปอน เปนไข บางทก
สนกกบการเดนตากฝน เพราะเหมอนอาบนำากบฝกบว ทปรบระดบความ
แรงของนำาเองไมได บางทพบวาทางขางหนานนไมมฝนตกลงมาแมเพยง
ละออง และบางครงยงไกลจากทเดมออกไปสายฝนกกระหนำาลงมาหนก
กวาเดม
นแหละ ชวตมนถงจะสนก เพราะเราไมรวาขางหนาเราจะเจออะไร
เราจงมกชอบเสยง ชอบพยายาม และชอบทจะตะแบง มนษยชอบ
ใชชวตอยบนความเสยง
เคยนงคยกบเพอนๆ ถงสของโลกใบน ทเปรยบกบ
สนดานบางอยางของมนษย เพอนคนหนงมกพดวา เขานนไมขาว
และไมดำา โลกในบางวนของเขาเปนสเทาๆ บางวนกด บางวนแย
ปะปนกนไป เพราะขนชอวาเปนมนษย ยอมบกพรองเสมอ ฉนทใด
ฉนทนนไมมอะไรทจะไดดงใจเราไปเสยทกอยาง ในความเปนจรง
โลกนอาจไมมสใดๆ ไมขาว ไมดำา ไมเทา ไมเขยว ไมแดง ไมเหลอง
บางทโลกใบนอาจไมมคนไมดเลยกได แคสงทคนๆ หนงดำารงอย
มนดนไมตรงกบใจกเทานน เพยงแคลองปรบมมมองปรบระยะ
โฟกสของหวใจและสายตาใหกวางขน มองมมกลบ ทงฟา ทงฝน
ทงโลก ทงมนษยและสตว ลวนถกสรางมาอยางมเหตผล ทงคนด
และคนไมด แคฟา แคฝน มนกสอนใหเรารจกการดำารงชวตอยใน
ครรลอง
ชวตนนสน โลกหนานนนรนดร ขอเราจงใชชวตอยาง
ระมดระวง จงหวะชวตในแตละวนมนมาไมเหมอนกน หมนตรวจ
สอบตวเองบอยๆ อยาพลงอยาเผลอไปกบความงดงามหลงมานฟา
เปด อยาไดลมในวนทฟาหมนและวนทเปยกปอนไปกบสายฝนนน
เปนเชนใด
อยางนอยฝนโปรยปราย “ปบ” กผลบาน
วนนอากาศดนะ หวงวาทกคนคงสบายด
ศลปะอสลามจ า ก น ย า ย เ ร อ ง
พนหนงราตรท Moravian Gallery
เหตการณ 11 กนยายน 2544 นบจากวนเกดจนถงวนนเปน
เวลารวมกวา 10 ปแลว กบเหตการณทสรางตะลงใหกบคน
ทงโลก และดเหมอนจะเปนเหตการณททำาใหมนษยชาตมอง
ศาสนาอสลามในมมมองทเปลยนไป
ครบรอบ 10 ป แหงหายนะ 11 กนยาทนวยอรค
เหตการณทสงแรงสนสะเทอนทงทางการเมอง วฒนธรรม
ศาสนา และเปดประเดนความขดแยงอนยากจะเยยวยา
ระหวางโลกอสลามกบโลกตะวนตก (รวมทงโลกอนๆ) ตอ
เนองมาถงการสงหารโอซามา บน ลาเดน นกรบ/ผกอการราย/
ปราชญ/โลโกทเชรต บคคลผสรางและเปลยนแปลงภาพพจน
ของศาสนาอสลามในแบบทไมมใครทำาไดมากอน
สารคดสนเรองนสำารวจความคด ความเหน และ
ทศนคตของชาวไทยมสลม สงทพวกเขาประสบและความรสก
ทเปลยนแปลงไปตลอดหนงทศวรรษแหงความโกลาหล
O.B.L. คอ OSAMA BIN LADEN คอสารคด
สนเรองลาสดจากภาน อารย , กอง ฤทธด และกวนพนธ
เกตประสทธ ทตองการนำาเหตการณทเกดขนมาใชตรวจสอบ
ตวตนของมสลมในชวงเวลาสบปทผานมา
ภาน อารย กลาวถงทมาของสารคดเรองนวา
“แรงบนดาลใจมาจากการไดคยกบ เพอนอกสองคน คอ กอง
ฤทธด กบ กวนพนธ เกตประสทธ ถงความทรงจำาทพวกเราม
ตอเหตการณ 911 วา วนนนทำาอะไรกนบาง พอไดคยกน เรา
กพบวา ตางกมประสบการณรวมเหมอนกนคอ วนนนทกคน
ตางจบจองอยหนาจอทว พรอมกบความสบสนหลายๆ อยาง
จากนนกตองมาเจอผลกระทบทคลายๆ กน เมอเราไดเขาไป
สสงคมการทำางาน เชน การตองมาตอบคำาถามวา ทำาไมมสลม
ถงสนบสนนการกอการราย คอ กลายเปนวา พวกเราตองใช
เวลาไปกบการอธบายมากมาย ดงนนเมอหวนคดถงเหตการณ
น กเลยอยากลองทำาสารคด รำาลกถงเหตการณดวยการยอน
ถามความรสกของผคน ถงประสบการณทพวกเราเคยเจอมา
จงกลายเปนทมาของการทำาหนงเรองน นอกจากนนแลวก
เพอทจะสะทอนอกเสยงหนงใหดงออกในคนวนท 11 กนยาน
โลกทงโลกตองเตมไปดวย เสยงรำาลกทางฟากฝงอเมรกา ผานสอ
WORLDSALAM
3 CZECH : Brno
การจดงานนทรรศการเกยวกบนยายเรอง พนหนง
ราตร (Thousand and One Nights) จากการ
รวบรวมงานศลปะอสลามจาก Moravian Gallery
ในเมองเบอรโน ในงานมศลปวตถจดแสดงถง 250 ชน
จากการตอบรบของนกคดและนกประดษฐชาวอสลาม
ซงผเขาชมสามารถเชยชมความหลากหลายของผาทอ
มอโดยผเชยวชาญทหาดไดยากในปจจบน ชดเครอง
ประดบ รองเทาทใชใสในครวเรอนสำาหรบสภาพสตร
คอลเลคชนตวอยางของอาวธและวตถทคนเคยกนด
จากเทพนยายเรองนอกดวย
4
2 HUNGARY : Budapest
1 THAILAND : Bangkok
อยางซเอนเอน เอนบซ ดงนน หนงสน อยาง O.B.L คง
เปนเหมอนกบเสยงสะทอนเลก ๆ อกมมหนง ทนำาเสนอ
ใหเหนวาผลกระทบทเกดขนตอมสลมอกซกโลกหนง”
สามารถตดตามชมสารคดดงกลาวพรอมกน
ไดทางเวบไซท Youtube และตามเทศกาลงานตางๆ
หากหนวยงานไหนสนใจอยากนำาสารคดดงกลาวไปจด
ฉายสามารถตดตอไดท [email protected]
พธเปดทหอประชม โดยม Affairs Khulaif Mutheeb
Al-Othainah ผชวยปลดกระทรวงวฒนธรรม และ
กจการศาสนาอสลาม,อธบดกระทรวงตะวนออกกลาง
และแอฟรกาเหนอภาควชาฮงการ
พพธภณฑศลปะประยกตในเมองบดาเปสต
ซงมผรวมจดโดยกระทรวงวฒนธรรมและกจการศาสนา
อสลาม, ศนยศลปะอสลามสถานทตคเวตในเมอง
บดาเปสต และกระทรวงทรพยากร และกระทรวงตาง
ประเทศของฮงการ
โดยคเวตและฮงการเลอกจดงานดงกลาว
ขนนนกเพอผลกดนความสมพนธของพวกเขาใหมความ
รวมมอกน เพอเปนการกระชบความสมพนธของทงสอง
O.B.L.สารคดสนเรองลาสดของภาน อารย กอง ฤทธด และ กวนพนธ เกตประสทธกบความรสกนกคด และผลพวงจากเหตการเปลยนโลก 9/11
ประเทศใหดยงขน
Al-Othainah กลาวหลงจากเปดแกลเลอร
วา เพอเปนการกระชบความสมพนธของทงสองประเทศ
ใหดยงขน อกทงยงชนชมความพยายามของศนยศลปะ
อสลามของคเวตทมการเตรยมความพรอมสำาหรบเรอง
ทางวฒนธรรมเชนน ซงเหตการณน ถอเปนโอกาสท
จะทำาความรจกทงโลกอาหรบและวฒนธรรมอาหรบ
รวมไปถงขอมลอสลามทวไป อารตแกลเลอรแหงน สวน
ใหญจะโชวผลงานภาพวาดของศาสนาอสลาม, ภาษา
อาหรบและเกยวกบศาสนาอสลามเปนจำานวนมาก
โดยเฉพาะอยางยงการการประดษฐอกษรจากอลกรอาน
คเวต เปดหอศลป
ศาสนาอสลามแหงทสอง ณ ดนแดนฮงการ
5
THINK TANK
adny Al Bakry เปนศลปนทไดรบการยอมรบในระดบนานาชาต เขาเรยนรดานอกษรวจตรดวยตว
เองดวยวสยทศนในรปแบบศลปะสดพเศษของเขา เขาเกดในหมเกาะเขตรอนทชอวา Zanzibar ซงมสภาพแวดลอมทเขาอธบายวาเปน “สนทรยภาพในการมองเหนอนเตมไปดวยสสนทสวยขนอกระดบดวยแสงอาทตยในเขตรอน” Madny ยอนระลกถงความทรงจำาในวยเดกในบานเกดของเขาทสงผลตองานของเขา และเชนเดยวกน งานของเขาทแสดงอยในโรงทอผาใน Dar-es Salaam ในชวงทเขาเปนนกวชาการอยนนทำาใหเขาคนเคยกบลกษณะเดนและธรรมเนยมของชาวแอฟรกนซงสะทอนใหเหนในงานของเขาดวยนนเอง Madny ใหความคดเหนวาการรวมหลายๆ สไตลไวในงานของเขา “ชวยสรางความเพลดเพลนสสายตา” และทำาใหเขาไดสรางสรรคคำาวา ‘Calligrafitti’ ซงหมายถงการรวมระหวางหลกการสามอยางของเขาซงไดแก ศลปะอสลาม อกษรวจตร และกราฟต รปแบบศลปะรปแบบใหมนไดรบการตอบรบอยางดเยยมในโลกแหงศลปะ ทงยงไดรบการยอมรบอยางสงจากหนงสอดานศลปะและนตยสารระดบนานาชาต รวมนทรรศการศลปะทเปนทยอมรบและสรางแรงบนดาลใจตอศลปนทสดอกดวย เขาไดเขารวมนทรรศการศลปะทวโลก เชน Arabian-Indian Art Festival ในกรง New Delhi, นทรรศการ Scope Art ใน Miami และ Simple Gallery Gstaad ในประเทศสวตเซอรแลนด Madny หลงใหลไปกบคณลกษณะของการสรางสรรคตกแตงอกษรวจตรภาษาอาหรบ ซงเขากลาววาสามารถ “เลยนแบบจงหวะชวต” ของเราได “ธรรมชาตเปนหนงในแรงบนดาลใจของผม” Madny กลาว “การผสมผสานทไมมวนจบสนรวมถงความมชวตชวาของส รปแบบ และองคประกอบของมนเปนสงทไรขดจำากด องคประกอบตางๆ มชวตขนดวยเฉดแสงทสองสวางและสะทอนเงา ทำาใหเกดรปแบบทมชวตและเหนถงความตางของส” ความหลงใหลและความรอนลกซงของเขาเกยวกบความสมพนธระหวางธรรมชาตและศลปะถกสรปไวในขอความธรรมดาๆ ทเขากลาววา “เพยงคณลอง
จนตนาการถงโลกทไมมแสงสวางดซ มวลการสรรเสรญทงหมดเปนของผทรงสรางสรรค” Madny ไมเพยงแคยนยนวาเขาไดสรางการจดวางองคประกอบและสทผชมตองทงเมอไดสมผสเทานน เขายงยนยนวาไดเลอกมาตรฐานและแรงบนดาลใหกบงานของเขาอยางรอบคอบเพอใหงานสอความหมายไดหลายมมมองและตความไดกวางขน เขาแนะนำาวา “จากการนำาองคประกอบของวฒนธรรมทหลากหลายมารอยเรยงกน เราจะสามารถรวมเปนหนงและขจดแนวความคดในแงลบได (เชน ความคดททำาใหรสกเดนหรอดอยกวา) และสดทาย ศลปะประเภทนจะสรางบรรยากาศแหงความสามคคและความเขาใจใหหมชน” นไมใชเรองงาย แตเขากหวงวาแนวความคดนผนวกกบโองการจากกรอานจะทำาใหผคนทชมงานของเขาจะไดพจารณาและเหนถงความเปนไปไดวาศลปะไดกาวผานขอจำากดเดมๆ ของมนไปแลว งานหลกๆ ของ Madny จะใชสนำา “ความสดใสและคณสมบตในการดดซบของกระดาษจะชวยใหสนำาแสดงความโปรงแสงทจะสะทอนถงแสงสวางและบรรยากาศของการเลนสทแตกตางกน” ความรสกตอสนำาของคนเราจะไวกวาปกต และเมอประกอบกบการระบายเปนระดบและแมสแลว คณกจะประจกษถงพรสวรรคของ Madny ไดอยางชดเจนเลยทเดยว คำาถามคอ เมอใดละทเขาจะรวาวาดงานสกชนเสรจเรยบรอยแลว? “ผมไมไดคดวางานสกชนจะเสรจสมบรณในตวมน ผมเชอวาความสมบรณอยทพระเจา และจากแนวคดน ผมกแคหยดวาดและสรางสรรคงานชนอนตอไป ผมอาจจะกลบไปวาดตอในอกหลายเดอนใหหลงหรออาจจะเปนปหลงจากนนเพอเพมองคประกอบบางสวนเขาไปในงาน แตอยางไรกตาม หากผมไมไดกลบไปวาดตอ มนกจะคงอยอยางนนตอไป” เขาเปดเผยวาการตดสนใจในการสรางสรรคของเขาจะควบคไปกบลกษณะทางสงคม “การสรางสรรคสงทควรจะเปนอยแลวในสงคม” จะทำาใหเหน “แรงบนดาลใจของเขาทพระเจาประทานใหในการสรางสรรคงานหลากหลายระดบ” และ Madny กรบรเปนอยางดวา เขาไดรบแรงบนดาลใจนจากพระองคมากมายมหาศาลเพยงใด
M
text : Pasin piriyahaphan
Madny Al Bakry แหวกรปแบบทตายตวของอกษรวจตรออกจากความเปนอนรกษนยม
“หองตะวนออก” เปนสวนพเศษทจดแสดง
อปกรณในการเขยนอกษรวจตร โคมไฟมสยด และ
ชดกระเบองหลากสและรปทรงทใชเพอตกแตงในมสยด
ทงนทงนน ผลงานทมมลคามากทสดคอ พรมทใชใน
การละหมาดจำานวนสามผน ซงเปนของตกทอดมาตงแต
ศตวรรษท 17
Sabina Dvoráková ซงเปนผจดนทรรศการ
ครงนอธบายใหฟงวา “การรวบรวมศลปะอสลามจาก
Moravian Gallery ในกรงเบอรโนครงนมศลปวตถเกอบ
400 ชน ทมความสมพนธตอยคอนเจรญรงเรองของ
อาณาจกรอสลาม โดยมวตถเพยงสองชนเทานนทยมมา
จากศนยจดแสดงแหงอน ซงทงสองชนไดแก สารานกรม
เกาแกหนงเลมและรปภาพซงไดมาจากคอลเลคชนของ
สถาบนชาตพนธวทยาแหงพพธภณฑโมราเวยนในกรง
เบอรโน การจดแสดงสงของลำาคาทงหมด 240 ชดนจะ
เผยใหเหนถงทกษะของนกคดและนกประดษฐชาวอสลาม
ทเรมจากโมรอกโค ผานไปยงทางประเทศในแถบบอลคาน
และตะวนออกกลางไปจนถงประเทศอหราน”
สงของตางๆ ทจดแสดงในนทรรศการจะถกจด
แบงตามวสดทใช เชน โลหะ เซรามก สงทอ งานผวเคลอบ
เงา และงานไม และนอกจากนยงสามารถรบชมสงของจด
แสดงไดตามหมวด สงประดษฐเหลานยงเปนตวอยางอน
โดดเดนของหวใจหลกของเทคนคการผลตทประยกตใช
ในประเทศอสลามแถบตะวนออก ซงไดแก การตและหลอ
โลหะเพอสรางสรรคผลงานแบบไลระดบ การฝงประดบ
การถม การทำาร การเคลอบหรอเจาะ เสอผาทตดเยบดวย
ผาไหมแบบเกาและงานเยบปกถกรอยหลากหลายรปแบบ
งานผวเคลอบเงาสไตลตะวนออกหรองานแกะสลกไม รวม
ถงไมทมการฝงมกลาย เปนตน
Muhammad: The Last Prophetหากตองการจะทราบถงชวประวตของทานศาสดามฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม
ศาสดาคนสดทายแหงมวลมนษยชาตแลวละก คณคงหยบหนงสอชวประวตของทานขนมา
อาน หรอหากตองการเพลดเพลนยงกวานน คณคงหยบภาพยนตรเรอง The Messenger
(1977) ขนมาด แตรหรอไมวา ชวประวตของทานมในรปแบบการตนอกดวย
Muhammad: The Last Prophet คอภาพยนตรการตนชวประวตของทานนบ
มฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมทสรางโดย Badr International รวมกบ RichCrest
Animation และกำากบโดย Richard Rich ผกำากบภาพยนตรการตนมากฝมอทเคยฝาก
ผลงานมากมายไวกบวอลทดสนย ภาพยนตรการตนเรองนจะเนนถงเรองราวการกำาเนดของ
ศาสนาอสลามและชวประวตของทานศาสดามฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม การตอส
ของทานเพอการประกาศเผยแพรศาสนาอสลามไปทกหนแหง การตอตานจากศตรตวฉกาจ
ของอสลามอยางอะบญาฮล จนไปสนสดทการเดนทางกลบสมกกะฮเปนครงแรกของทาน
แมวาภาพยนตรการตนเรองนจะสรางโดยชาวตะวนตก แตผชมทเปนมสลมไม
ตองเปนหวงวาเรองราวในภาพยนตรจะถกบดเบอนจากความเปนจรงตามทเราๆ ไดเรยน
ร เนองจากบทภาพยนตรไดรบการรบรองจากสภาของวทยาลยวจยดานอสลาม Al-Azhar
Al-Sharief และสภาอสลามสงสดสาย Shiite ของเลบานอน ทำาใหมนใจไดเลยวา ทกภาพ
ทคณจะไดเหนในการตนเรองนจะตรงตามชวประวตทแทจรงของทานอยางไมผดเพยน โดย
Muhammad: The Last Prophet เขาฉายในวงจำากดในสหรฐฯ และองกฤษในชวงตนป
2002 และเพอความถกตองตามหลกการศาสนา การตนเรองนจงไมแสดงภาพของศาสดา
ไมวาจะเพยงแคสวนใดสวนหนงในรางกายของทานกตาม
การตนเรองนเหมาะสำาหรบผชมทกเพศทกวย มเนอหาเรองราวทนาตดตามถง
การกำาเนดของศาสนาอสลาม ผปกครองสามารถนำาบตรหลานมารวมรบชมความบนเทง
และเตมอมพรอมทงรจกทานศาสดามากยงขนไปกบการตนเรองนไดใน www.youtube.
com พมพคำาคนหา Muhammad: The Last Prophet หรอปอนแอดเดรส http://www.
youtube.com/watch?v=J_4agGo_O4E มทงหมด 10 พารทดวยกน
RECOMMENDV D O WEB
มารวมกนปลดปลอยปาเลสไตนปาเลสไตนถอเปนหนงในประเทศเดยวในโลกนทยงถอเปนอาณานคม
ของประเทศทเขามายดครอง ทำาใหประชาชนในประเทศและการดำาเนน
การของภาครฐถกจำากดสทธ เลอกปฏบต และตองทนทกขทรมานมากวา
ครงศตวรรษแลว
ปลายเดอนกนยายนน UN จะจดใหมการโหวตในเรองนเพอ
ใหปาเลสไตนเปนประเทศทไดรบการรบรองโดยสหประชาชาตวาเปน
ประเทศทมเอกราช และขณะนมกวา 130 ประเทศทวโลกแลว (การ
รบรองตองการคะแนนเสยงทงหมด 2 ใน 3 จากประเทศทมสทธโหวต
ทงหมด 193 ประเทศ) ทไดแสดงเจตนารมณอยางชดเจนทจะโหวต
สนบสนนใหแกปาเลสไตน แตประเทศไทยยงมแนวโนมทจะไมรวมโหวต
ปลดปลอยปาเลสไตนดวยกบการยอมตามอทธพลและการลอบบจาก
ประเทศพนธมตรมหาอำานาจจากยโรปและอเมรกาเหนอ ทงๆ ท UN ได
เคยสญญาทจะใหปาเลสไตนเปนรฐอสระตงแตเมอ 60 ปทแลว
หนงเสยงของทานสามารถรวมโหวต เพอเปนแรงผลกดนและ
กระตนรฐบาลไทยไดเพยงคลก “YES” ดวยการเขาไปท www.palesti-
nesolidaritythailand.org จากนน ดทดานบนขวาในบลอกขาว จะเหน
ประกาศบนสดทมหวขอวา PETITION TO FREE PALESTINE-view the
graph of the votes คลกทลงคนและคลกตามลงคทปรากฏดานในอก
ครง เวบเพจจะนำาคณไปทหนาจอเพอโหวต YES ใหกบพนองปาเลสไตน
อนง PSC Thailand (Palestine Solidarity Campaign Thailand) เปน
องคกรไมแสวงหาผลกำาไรทรวมกลมจากบคคลหลากเชอชาตและศาสนา
ทมเปาหมายรวมกนคอการไดเหนความชอบธรรมและความถกตองบน
ดนแดนแหงปาเลสไตน คณสามารถตดตามขาวสารการเคลอนไหวของ
กลมไดทเวบไซต www.palestinesolidaritythailand.org
CALE
ND
AR
สำาหรบใครคนทำางานศาสนา พลาดไมได กบงานทจะทำาใหคณเขาใจความหมายของคำาวาดะหวะหมากยงขน ในการบรรยายของเชครฎอ อะหมดสมะด ในหวขอฮกมะหในการดะหวะห เสารท 24 กนยายน 2554 เวลา 10.00-12.00 น. ณ ศนยอบรมศาสนามสยดคอยรซ ซนนะห ลาดบวขาว รามคำาแหง ใครมเวลาอยาลมแวะไปรวมกจกรรมดๆ อกหนงงานทไมควรพลาด ตดตอสอบถาม มสลมน 081-423-1373 มสลมะห 081-446516 (มเครองดมและอาหารวางรบรอง)
24 กนยายน 2554 1 - 30 กนยายน 2554
6
พนองทตองการบรจาคชวยเหลอพนองมสลมอดอยากจากความแหงแลงทประเทศโซมาเลย ผานทางกลมมสลมเพอสนต สามารถโอนเงนมาไดท เลขทบญช 089-1-08289-4 ธ.กสกรไทย สาขารชดาภเษก หวยขวาง บญชกระแสรายวน (โอน ATM ใหเลอก ออมทรพย) ชอบญช เกรยงศกด มสอด (ฮเซน-เหรญญก โทรแจงหลงการโอนท 083-033-5804)
คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร รบสมครเพอสอบคดเลอกโครงการผลตแพทยเพมเพอชาวชนบท และโครงการกระจายแพทยหนงอำาเภอหนงทน โดยการสอบตรง จำานวน 105 คน สงหลกฐานการสมครสอบไปไดท งานบรการการศกษา ชน 3 คณะแพทยศาสตร ศนยรงสต ดาวนโหลดไดจาก http://www.med.tu.ac.thโทรศพท 0-2564-4440 ตอ 1603-1606
วนน - เรอยไป 2554
7
มกระวนกระวายใจทจะไดนำาเสนอขอมลดๆใหผอาน
แตประเดนอยทคอมพวเตอรตงตกเพราะ มปญหาสอง
สามอยางในเรองภาษาและทสำาคญผมไมชำานาญกบแปนพมพ
ดจทลนอกเหนอจากแปนธรรมดาทใชกน ผมเพงเหนผลเสย
ของภาษาไทยสองสามอยางหลงตะลอนออกมาตางประเทศพก
ใหญ ขอแรกเปนภาษาทใชตดตอกบชาตอนไมไดอกแลวหลง
เครองบนออกจากสนามบน ขอสองเปนภาษาทพงพาภาษาอน
ไมได ขอสามเปนภาษาทภาษาอนพงพาไมได กคณลองคดดนะ
ครบ เพอนผมชาว แอฟรกนคนหนงสามารถเขารานเนตคาเฟ
ทไหนกไดในโลก เพราะอกษรสำาเนยงทพวกเขาใชมนเกอกลกบ
ภาษาองกฤษ,ฝรงเศส, โปรตเกส, อตตาล, อาหรบ
เลมทผานมาผมวาไปแลวคราวๆ ถงจดประสงคของ
ภาษาทถกสรางขนมาซงคณอาจจะมเหตผลมากกวาผมหรอ
แยงกบผมกได ถงอยางไรภาษากยงมกลนอายของความเปนตว
ตนไดเปนอยางด การคนหารากเดมของวฒนธรรม การดำารงอย
ของกลมชนตางๆ ซงจำาตองอาศยภาษาเปนสอในการคนหาเสย
ทงสน เมอถกประทานกยอมถกเรยกกลบหากภาษานนๆ ไม
ไดยงประโยชนอนใดตอความเปนเอกภาพของอลลอฮ ภาษา
โบราณอยางภาษาอยปต ภาษาฮบบรว และอกหลายภาษา
อลลอฮไดเรยกกลบหลงจากประทานมาเพอบรหารความ
เปนเอกภาพของพระองค อยางไรกตามสงทหลงเหลออยได
เปนเครองยนยนของพระผสรางภาษาอยางแทจรงเพอให
ปะตดปะตอเรองราวตางๆ ไวใหชนรนหลงไดทำาความรจก
ผมอยากนำาเสนอเรองราวภาษาอาหรบอกมมมอง
หนงวาปจจยททำาใหภาษาอาหรบไมเปนทแพรหลายเทาทควร
ในลกษณะการสอสารทงระบบแบบเปนทางการกเพราะวา
ภาษาอาหรบไดถกแยกแยะออกเปนระบบไวจากหลายปจจย
โดยปจจยแรกคอการลมสลายของราชวงศอบบาซยะหชวงท
สองคอคอลฟะหมซตะอซม รฐอสลามเกดราชวงศยอยๆขน
มากมายซงเปลยนจากคณะปกครองโดยชาวอาหรบไปเปน
ชนเชอสายตางๆ อทธพลของภาษาในราชวงศนนๆ จงเขามา
แทนทภาษาอาหรบ อาทเชน ราชวงศอษมานยะห มอทธพล
จากภาษาเตรก ราชวงศฆอซนะวยและราชวงศโมกลในชมพ
ทวป ฯลฯ ปจจยตอมาคอการรวมตวของจกวรรดนยมและ
แผนการสรางแผนทโลกใหมใหรฐอสลามแตกออก ยากตอการ
ควบคมดแลหรอกำาหนดภาษากลางสำาหรบกลมมสลม สาเหต
จากการแบงเปนประเทศนเองทำาใหมการพดภาษาอาหรบใน
สำาเนยงตางๆ เชน ภาษาอาหรบสำาเนยงทางตอนเหนอแตกไป
เปน ซเรย, จอรแดน, เลบานอน,ปาเลสไตน สวนภาษาอาหรบ
สำาเนยงแถบอาวแตกไปเปนซาอดอาราเบย,การตา,คเวต,สหรฐ
อาหรบเอมเรส,บารเรน,โอมาน ภาษาอาหรบสำาเนยงทาง
ตอนใต เปนประเทศเยเมน, ภาษาอาหรบสำาเนยง ชาว
อยปต, ภาษาอาหรบสำาเนยงชาวซดาน, ชาด ภาษาอาหรบ
สำาเนยงมอรอกโก,แอลจเรย, ภาษาอาหรบสำาเนยงลเบย,
มอรตาเนย ปจจยสดทายคอการใชภาษาอาหรบดวยความ
เขาใจของมสลมสวนใหญจำากดอยทใชเพอพธกรรมหรอ
เปนการตกรอบวาภาษาอาหรบตองเปนภาษาหนงสอเทานน
และเปนคานยมเสยดวยซำามสลมจะเขนอายตอการสนทนา
ภาษาอาหรบแบบทางการทสละสลวยสวยงามระหวางกน
คณรใชไหมวาภาษาอาหรบเปนภาษาของอล
กรอาน แลวคณรอกไหมวาภาษาทใชสนทนาในหมชาวสวรรค
คอภาษาอาหรบ คณเคยรมาใชไหมวาในจำานวนฮะดษททาน
รอซลกลาวออกมาเปนภาษาอาหรบแบบทางการ คณลอง
คดตอวาบรรยากาศการสนทนาระหวางสหายรวมแสนกยอม
สนทนาเปนภาษาอาหรบแบบทางการ ไลมาถงอหมาม
บคคอรย ผเดนทางรอนแรมเพอสอบถามรวบรวมเรยงลำาดบ
ฮะดษกยอมตองอาศยและเขาใจอยางดเยยมในภาษาอาหรบ
แบบทางการ แลวถาหากนกรายงานฮะดษตางใชสำาเนยงของ
ตวเองในการสนทนาระหวางกน ซำายงถายทอดฮะดษในแบบ
สำาเนยงตวเองอะไรจะเกดขนตอการดำาเนนชวตในยคเรา
คณเคยรมาใชไหมวาภาษาองกฤษมอยสามสำาเนยง
ใหญๆ เทานน คอ สำาเนยงบรตช,อเมรกนและออสซ พวกเขา
ยงคนพบอกวาแตละสำาเนยงในภาษาองกฤษบงถงความเปน
ตวตนและอสระ และแผนจกรวรรดกทำาใหเรารแลววาเขาตงใจ
อยางยงเพอลดอทธพลของอณาจกรอสลามรปแบบไหนเปน
อนดบแรกๆ คณเคยรใชไหมวาชาวอาหรบแทๆ โดยสวนใหญ
ไมสามารถพดภาษาอาหรบแบบทางการไดอยางหมดจด นถง
กระทงอลลอฮไดยกใหภาษาอาหรบแบบทางการเปนสะพาน
เพอเชอมไปยงพระองคโดยเปนภาษาของอลกรอาน, เปนภาษา
ของอลฮะดษ, ภาษาของทานรอซลและสหายของทาน, และ
ภาษาของชาวสวรรค โลกมสลมกลบเฉอยชาทจะเรยนรมน
ผมเกรงวาภาษาอาหรบจะถกเรยกกลบในรปแบบใดรปแบบ
หนง จงใครชกชวนพวกเรารวมเรยนรภาษาอาหรบอยางถก
ตองกนเถดครบ เรามาสรางวฒนธรรมในการพดกน อาจจะบน
รถเมล รถไฟฟา เครองบน หรอตามสถานทตางๆทเราเจอกน
อนชาอลลอฮจะมผลดอกมากมายตามมาอยางไมรตว
อกครงกบงานแปลของอ.บรรจง บนกาซน กบ
สำานกพมพนองใหมนาม Tughra Books โดย
ทางทมงาน salamart ใหความเหนเปนมต
เดยวกนวา สำานกพมพมความละเมยดละมย
ใสใจในหนงสอเลมนทกขนตอน นบตงแตการ
ออกแบบปก การจดวาง และยงไปกวานนคอ
การเลอกใชกระดาษทใหความรสกของการอาน
ไดอยางเหมาะเจาะ กลนกระดาษทหอมหวลให
รำาลกถงสมยเมอครงยงรำาเรยน มโอกาสไดพด
คยกบคอหนงสอหลายทาน กมกจะพดเปนเสยง
เดยวกนวา กระดาษแบบนทเพมความรสกในการ
อานใหอมเอมมากยงขน
เอม ฟตฮลลอฮ กเลน เปนนกวชาการ
อสลามนามอโฆษชาวตรกเปนเวลา 3 ทศวรรษ
เกดทเอซรมทางตรกตะวนออกใน ค.ศ. 1938 เขา
เปนทงนกวชาการ นกคด นกเขยนและกวอสลาม
เขาไดรบการอบรมในดานศาสนาโดยนกวชาการ
มสลม และผรดานจตวญญาณทมชอเสยงหลาย
คน ในการปาฐกถากรรมและในการพดทกครง
เขามเปาหมายเพอทจะกระตนคนรนใหมผสม
ผสานความรทางดานสตปญญากบจตวญญาณ
เขาดวยกนและหนมาทำางานกจกรรมทางสงคม
เพอมนษยชาต
หนงสอเลมน ไลเรยงเนอหาเรมจาก
ประวตของผเขยน ตอดวยการเปรยบเทยบ
อสลามกบประชาธปไตย ความหมายการศกษา
ทศนะตอเอม ฟตฮลลอฮ กเลนในสายตาคนอน
บทสมภาษณทกเลน เคยถกสมภาษณในทตางๆ
กถกรวมไวในหนงสอเลมนอกดวย
“บรรดาผทตองการเปลยนแปลงโลก
จะตองเปลยนแปลงตวเองเสยกอน การจะนำา
คนอนมายงหนทางไปสโลกทดกวานน พวกเขา
จะตองทำาความสะอาดโลกแหงความเกลยดชง
ภายใน ..., ความดงาม ความสวยงาม ความสจ
จรงและความมคณธรรมเปนแกนแทของโลก
และมนษยชาต ไมวาอะไรจะเกดขนกตาม สก
วนหนง โลกจะพบแกนแทน ไมมใครทจะไปขด
ขวางมนได” (ขอเขยน มมมอง ความเหนของ
M.FETHULLAH GULEN : ปจฉมวล หนา 59)
RHYTHM OF SALAM text : Ahmedisa
ผ
ขอเขยน มมมอง ความเหนของ
M.FETHULLAH GULEN
สำานกพมพ : Tughra Books
ราคา : 120 บาท
BOOK
ภาษาอารย ภาษาอาหรบ
CONVERSATION
ครรอซด มนสาคร นบไดวาเปนอกคนหนงทมความรความชำานาญในดานงานเขยนคอต หลงจากเรยนจบหลกสตรการเขยนคอต ทเกบ
เกยวองคความรเพมนอกเหนอจากเวลาเรยนประจำาทประเทศอยปต จากนนเขากลบมารำาเรยนเรองคอตเพมเตมกบครนรนดร ผซงเปน
คนจดประกายทางดานการเขยนคอต ปจจบนครรอซด มนสาคร เปนครสอนวชาการเขยนคอต และพยายามลงลกศกษาทมาทไป และมง
หาขอมลเชงวชาการมาถายทอดเสรมจากแคการขดเขยน ซงประจำาอยทโรงเรยนรดวานนลอสลาม (โรงเรยนสอนศาสนายานลาดพราว)
ลายเสนไมมวนตาย
ครรอซด มนสาคร
9
text หทยรตน บญตามทน : photo อศศะต แดงวจตร
สวรรคกมการบนทก และบนทกดวยปากกา บนทกดวยกบอกษรภาษา
อาหรบตวเดยวกบท อลลอฮไดประทานใหเรามาเพอทจะเขยน อยาลม
วาถาไมมการเขยนมนกไมมการอานเกดขน
การเขยนคอตใหประโยชนอะไรบางกบผเขยนในการใชปากกาจม ใชกระดาษเฉพาะ ตรงนทำาใหเขามความสงบ มสมาธ
มากขนเพราะคณกวาจะเขยนอาลฟไดตวหนงนอาจจะใชเวลาเปนอาทตย
สองอาทตย วาจะเขยนใหถกอยางไร เขยนแคตวเดยวขอใหผานกยงไมได
เขยนมาสบตว ผดหมดสบตว จนวาตองมานงเขยนบนโตะ ตองมาเขาคร
พอเขาคร ครกจะบอกวาเขยนยงไง ถามวาความสวยงาม ความถกตอง บาง
คนไมไดเรยน งง อยางไปเจอคอตนสตอรก ยงงง เปนวชาการของเขา เรา
ไมสามารถไปฮกมวาเขาผด นกเขยนเขาจะไมวากน เขาจะใหเกยรตซงกน
และกน อยางสมมตเราเดนดงาน มเพอนนกเขยนเอากระดาษมาวางบน
โตะ มเพอนทเปนนกเขยน เขากแจกปากกามาประลองยทธ นกเขยนจะ
ไมเขยน เปนการใหเกยรต เราจะไมเขยน ใหเขาไดแสดงคนเดยวและจะ
ไมมการตตง ไมมการวาตวนผด ไมมการวา คอใหเกยรตกน
ทำาไมในเมองไทยจงมองขามเรองคอต ?ในเมองไทยเขาจะเนนกอร มรอตตน เขาไมไดใหความสำาคญของการเขยน
เมองไทยตองการอานเพอสรางชอเสยง ไมไดใหความสนใจ เราใหความ
สนใจการทองจำาการอานมากกวา
คนทเขยนไดสวนใหญมพนฐานศลปะหรอเปลา?ถาถามผม ผมไมมพนฐาน เปนคนอยากทำากทำา ถาชอบนกหยดด ดเพอ
ศกษา พอกลบบานกถายทอดออกมา
มอะไรจะฝาก?อยากใหเยาวชนรนหลงๆ ใหมการเขยนตวอกษรอาหรบเยอะๆ ไมใช
อานอยางเดยว เมอเราเรยน เราควรทจะเนนเขยนใหได ถงแมมนจะไมใช
ภาษาของประเทศเรา แตมนเปนภาษาของศาสนาเรา ถาเราไมเขยนจะ
บรรลไหม เราเขยนตวนงผลบญมนมอยแลว เราเขยนอลกรอาน คอต
ภาษาอาหรบนนมนคอคอตภาษาอลกรอาน อยากใหเขาร อยากใหเขา
สงเสรมกน
คลกคลมากปแลว?ไปเรยนมา 8 ป กลบมาทำางาน 10 ปไมไดใชเลย ไมไดแตะเลย ไปทำางาน
อน แลวกกลบมาสอน เพราะวาทนไมมใครสอน แลวกลบมาสอนกตอง
ตงหนาตงตาทบทวนกนสอนไปทวนไป อยตรงน 10 ปกวา
คอตแปลวาอะไร
คอเสน คอการคดลายมอ แตวา คอตอารบ คอการคดลายมอภาษาอาหรบ
เปนการออกแบบตวอกษรภาษาวจตร
คอตมกแบบ
มเปนรอยแตทชดเจนจะมคอตนะซค รกอะฮ ดวาน ฟารซย กฟย ซลส
คอตทเขยนงายทสดคอคอต รกอะฮ คอจะเปนพนฐานการเขยนคอต
คอตซลสสวนใหญจะเหนตามมสยด
คอตมความสำาคญอยางไรถาไมมคอตเกดขน ไมมการเขยนเกดขน กไมมอลกรอานทเปนเลมดงท
เหนกนทกวนน อยาลมวายคสมยนนพวกฮาฟสทองอลกรอานไดถกฆาไป
เยอะ โดยการรวบรวมเรมในยคสมยของทานอบบกร หลงจากสนทานอบ
บกร ทานอมรเปนผรวบรวมอลกรอานตอ ผทเรมคดและแนะใหลงมอทำา
คออมร สวนคนทบญชาการใหทำาคอ อบบกร และผปฏบตจรงคอ ซยด
ซาบต โดยการรวบรวมอยตรงโนนทหนง ตรงนทหนง อยในถำา เขยนอย
บนใบอนทผาลม กไปนำามาคดลอกรวบรวมไว ทานอสมานกเปนนกเขยน
ทานอาลกเปนคนเขยนดวยเชนกน ในยคทรงเรองทสดของคอต คอสมย
ทานอสมาน บนอฟฟาน เพราะทานอสมานเปนนกเขยนตงแตในยคของ
ทานอมรแลว ทานเปนนกเขยนคนหนงในยคทสามารถเขยนอลกรอาน
แลวเขากเปนผทรวบรวมอลกรอานมาเปนเลมได
การเรยนการสอนคอตในปจจบนเปนอยางไรคอตอาหรบในฟรดอนไมไดมงเนน เขาดวามนไมจำาเปน ในสวนการเขยน
ได มนอยในชนเรยนเอยะตาดย เราอาศยใหนกเรยนเขยน ใหรจดมงหมาย
ประวตการเขยน บางคนตองเอางานไปเขยนทบาน บางทโดนผปกครองด
เขยนอะไรกน ไมเหนมประโยชน พอนกเรยนมาเลาใหฟงกบอกวา เธอไป
ยกอลกรอานซเราะหอลกอลม (แปลวาปากกา) การเขยนคอตนเปนความ
ประเสรฐ เราสามารถเขยนเหมอนในคมภรอลกรอานได อยาลมวาบน
THE HEROES text ดาวด ลาวง : ขอมล Istishhad Tyt : Illustration No name
ส
ความสามารถในการลม ของอบนชฮาบอซซฮร
นนอกครงอยางไมมผดเพยน เพอใหจดบนทกตาม
อบนชฮาบ อซซฮรเคยกลาววา “ฉนไมเคยเวนทวางในหวใจ
ของฉนเพอบรรจสงใด นอกจากสจธรรม”
แตความสามารถในการจำาของอบนชฮาบกยงมคานอยกวา
ความสามารถในการลมของเขา !
“ถามคำาประกาศจากสวรรควา การพดเทจไมบาป ฉนกจะไมมทาง
พดเทจเดดขาด !”
นบแตสมยการปกครองของคอลฟะฮยาซด อบนมอาวยะฮ
เปนตนมา อบดลลอฮ อบนซเบรกแสดงตนตอตานราชวงศอมยยะฮอยาง
ชดเจน รวมทงประกาศตวเปนคอลฟะฮอกคน โดยมฐานทมนอยทมกกะฮ
และหนงในผสนบสนนอยางแขงขนของอบดลลอฮ อบนซเบรกคอ บดา
ของมฮมมด บนมสลม หรออบนชฮาบ อซซฮรนนเอง
แตแลวในสมยของคอลฟะฮอบดลมาลก อบนมรวาน อบนชฮาบ
อซซฮรในวยหนมกออกเดนทางจากมาดนะฮไปยงดามสกสเพอสมครเขา
รบราชการในแผนดนของราชวงศอมยยะฮ ราชวงศทเปนฝายตรงขามกบ
บดาของตวเอง !
อาจมคนตงคำาถามวาอบนชฮาบ อซซฮรเหนแกอำานาจวาสนา
หรออยางไร จงไดยอมกระทำาการอนไรจดยน ตางจากบดาของเขา หรอ
แมแตอาจารยของเขา ‘สะอด อบนลมซยยบ’ ผไมยอมใหสตยาบนแก
คอลฟะฮแหงราชวงศอมยยะฮ และไมยอมยกบตรสาวใหแกบตรชายของ
คอลฟะฮอบดลมาลก
เปลาเลย ! อบนชฮาบไมใชคนทไรจดยนหรอทำาตวประจบ
ประแจงราชวงศอมยยะฮอยางทมบางคนกลาวหา ตรงกนขามในวนแรก
ทเขาพบกบคอลฟะฮอบดลมาลก หลงจากคอลฟะฮอบดลมาลกตงขอ
ะอด อบนลมซยยบ ตาบอนนกวชาการระดบแนวหนา มจดยนใน
การไมยอมรบการปกครองของราชวงศอมยยะฮ เขายอมตายดกวา
ทจะกมหวใหคอลฟะฮจากราชวงศดงกลาว
แตมฮมมด บนมสลม เจาของสมญานาม อบนชฮาบ อซซฮร
ศษยเอกของสะอด กลบเขาไปรบราชการเปนผพพากษาในรฐบาลของ
ราชวงศอมยยะฮ รวมทงยงเคยเปนอาจารยสอนบตรของคอลฟะฮฮชาม
อบนอบดลมาลก !
ทสำาคญกวานนบดาของอบนชฮาบ อซซฮรกนบเปนศตรตว
ฉกาจของราชวงศอมยยะฮ หรอวาอบนชฮาบเปนคนไมมจดยน ! ทำาไม
เขาถงทำาในสงทคานกบจดยนของอาจารยและบดาของเขา ?
“ฉนไมเคยเวนทวางในหวใจของฉนเพอบรรจสงใด นอกจากสจธรรม”
อบนชฮาบ อซซฮร ในวยเยาวใชเวลา 8 ปในการรำาเรยนกบ
สะอด อบนลมซยยบ นอกจากนนอบนชฮาบยงเคยศกษากบอบยดลลาฮ
บน อบดลลอฮ บน อตบะฮ บน มสอด ซงเปนอลามาอระดบชนนำาในยค
นนดวย
อบนชฮาบเปนคนทมความจำาดเลศ เขาสามารถทองจำา
อลกรอานไดตงแตอายยงไมถง 7 ขวบ และเมอเขาอาย 18 ปกไดรบ
โอกาสใหฟตวาปญหาศาสนา !
คอลฟะฮฮชาม อบนอบดลมาลกยนยนไดดถงความจำาทเปน
เลศของอบนชฮาบ ครงหนงคอลฟะฮฮชามไดเชญเขามายงบานพกเพอ
ทองหะดษใหบตรของตนไดบนทก อบนชฮาบจงทองหะดษปากเปลา
400 บทใหจดตาม เมอเสรจสนกออกไปยงบานของคนอนตอและทอง
หะดษ 400 บทดงกลาวอกครง เมอหนงเดอนผานไปคอลฟะฮฮชามบอก
วา ทำาบนทกทเคยจดไวหาย อบนชฮาบจงไดทองหะดษ 400 บทดงกลาว
10
11
สงเกตวาบดาของเขาเปนหนงในผกอการกบฏ สมาชกบางคนในราชวงศ
อมยยะฮกไดพดจาดาทอทานอาล อบนอบฏอลบ อบนชฮาบจงลกขนมา
กลาวปกปองทานอาล และบอกวาการกระทำาของสมาชกราชวงศอมยยะฮ
คนนน ไมตางจากการทอบดลลอฮ อบนอบย บนสลล หวหนากลมมนาฟก
ในมาดนะฮเคยใสรายทานหญงอาอซะฮ ครนเหนคอลฟะฮอบดลมาลก
มททาไมพอใจทเขาตอบดงนน อบนชฮาบ อซซฮร กลบกลาวยำาอกวา
“ฉนขอสาบานดวยพระนามของอลลอฮ แมจะมคำาประกาศจากสวรรค
วา การพดเทจไมบาป ฉนกจะไมมทางพดเทจเดดขาด !” และสดทาย
คอลฟะฮอบดลมาลกกตดสนใจรบอบนชฮาบเขารบราชการ
การตดสนใจเขารบราชการของอบนชฮาบอาจโดนประณาม
จากคนในฝงเดยวกบบดาของเขา วาเปนการกมหวรบใชศตรของบดา
แตหากมองอกมมนงการกระทำาดงกลาวของอบนชฮาบกลบเปนการยอม
ลมความบาดหมางในอดต ซงกลายเปนโอกาสใหเขาไดทำางานในหนทาง
ของศาสนา อนนำามาซงผลประโยชนสวนรวมอนยงใหญของอสลาม
“ฉนเดนทางไปมาระหวางหญาซและดามสกสเปนเวลา 40 ป เพอ
การสบคนฮะดษ”
หะดษนบเปนหลกฐานลำาดบท 2 รองจากอลกรอานในการ
วนจฉยประเดนศาสนาตางๆ แตอาณาจกรอสลามในยคตนกลบไมมการ
จดบนทกหะดษ เนองเพราะนบมฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม
รวมไปถงคอลฟะฮผทรงธรรมทงสหามมใหมการจดบนทกฮะดษเปน
ลายลกษณอกษร เพราะเกรงวามสลมจะเกดความสบสนกบอลกรอาน
ดงนนจรยวตรและคำาพดของนบมฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม
จงถกรายงานผานการจดจำาและบอกตอ จวบจนสมยคอลฟะฮอมร อบนอบ
ดลอะซซ จงไดสงการใหตาบอนนกวชาการในยคนนรวบรวมและบนทก
ฮะดษเพอปองกนการสญหาย โดยอบนชฮาบ อซซฮรเปนแกนนำาทไดรบ
การไววางใจในการแบกรบภารกจนรวมกบตาบอนทานอนๆ อกนบรอยคน
อบนชฮาบปฏบตภารกจนดวยความมงมนไมหยดหยอน เขา
พยายามเกบรวบรวมขอมลทกอยางเกยวกบนบมฮมมด ซอลลลลอฮอะ
ลยฮวะซลลมใหไดมากทสด มคำาบอกเลาวา อบนชฮาบไดพบกบชาว
อนศอรในเมองมาดนะฮทกคน ไมวาจะหญงหรอชาย เดกหรอผใหญ
แลวสอบถามพวกเขาถงเหตการณเกยวกบนบมฮมมด ซอลลลลอฮอะลย
ฮวะซลลม ทพวกเขาร แลวจงบนทกอยางละเอยดครบถวนทกถอยคำา
เนองจากขณะนนซอฮาบะฮสวนใหญยงคงมชวตอย อบนชฮาบบอกวา
“ฉนเดนทางไปมาระหวางหญาซและดามสกสเปนเวลา 40 ป เพอการ
สบคนฮะดษ”
อบอซซนาด หนงในทมงานบอกวา เขาบนทกแตคำาสงใชและคำา
สงหามเทานน แตอบนชฮาบจะบนทกฮะดษในทกเรองทเขาไดขอมลมา
สวนอบนกยซาน ตาบอนทอยรวมในภารกจนอกคนบอกวา เขาจะบนทก
เฉพาะคำาพดและการกระทำาของนบมฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม
แตอบนชฮาบจะบนทกทกสงทเกยวกบซอฮาบะฮดวย
นนจงทำาใหอบนชฮาบ อซซฮรเปนผบนทกฮะดษถง 1 ใน 4 ของ
จำานวนฮะดษทมการบนทกกนในครงนน และกลายเปนแหลงขอมลสำาคญ
สำาหรบนกบนทกหะดษในยคตอมาอยางอหมามบคอรและอหมามมสลม
ภารกจในการบนทกหะดษจงนบเปนการสบทอดซนนะฮของ
นบมฮมมด ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ทขาราชการแหงราชวงศ
อมยยะฮอยางอบนชฮาบไดมโอกาสแบกรบ และแมกระทงการเปน
อาจารยใหกบบตรของคอลฟะฮฮชาม อบนอบดลมาลก กนบเปนการ
พยายามทจะมโอกาสชนำาสจธรรมใหแกผนำาในอนาคตของประชาชาต
มสลม
ความขดแยงและความเหนตางเปนเรองปกตของมนษย เพราะ
คนเรารอยพอพนแมจะใหคดเหมอนกนในทกเรอง ยอมเปนไปไมได แต
ปญหาทมกพบเจอกคอ ความขดแยงนนไดกลบกลายเปนกำาแพง ทสด
ทายหลายคนกไมสามารถขามผาน เปรยบเชนขนบนหลงเสอแลว กยาก
ทจะกาวลงมาได จนตองตกเปนเครองมอของความเหนตางเสยเอง
บางครงเราจงตองรจกทจะลม เหมอนทอบนชฮาบยอมทจะลม
ความคบแคนทบดาของตนไดรบ แลวเอาผลประโยชนของอสลามมาเปน
ตวตง สดทายการถอยของเขา กลบทำาใหไดมสวนในกาวกระโดดทสราง
คณปการอนใหญหลวงแกประชาชาตมสลม
text ดาวด ลาวง : ขอมล Istishhad Tyt : Illustration No name
13
15
THE COLOUR OF SALAM text หทยรตน บญตามทน
ภาษาอาหรบเปนภาษาสวรรค
การอานภาษาอาหรบตางจากการอานหนงสอทวๆ ไป เพราะตวอกษร
ทถกออกแบบโดยพระผเปนเจาน มโปรโมชนอยในตวเองแคเพยงอานเพยงหนง
ตวแตมความดนนจะเพมทวคณเปนสบเทา ในอลกรอานกลาววา “...ณ ทเรานน
คอสงทสงสง พรงพรอมดวยปรชญา” (อลกรอาน : ซเราะฮ อซ-ซครฟ : 3-4) /
ในบางซเราะหพดถงเรองการอาน และเชนเดยวกนบางซเราะหนนกกลาวถงการ
เขยน “นน ขอสาบานดวยปากกา และสงทพวกเขาขดเขยน”(อลกรอาน : ซเราะห
อลกอลม อายะหท 1)
ใช เพราะในนนพรงพรอมดวยปรชญา ทกถอยทรอยเรยงอยนน แฝงไป
ดวยขอคด แงคด เหตการณทเกดขนในแตละยคสมย เรองราวบางบทบางตอนแม
จะเกดในหวงเวลาทตางกน แตกระนน มลเหตหรอพนฐานของเรองราวทเกดขน
ลวนแลวแตใหแงคดแดทกสรรพสงบนพนจกรวาลแหงน
ทกตวอกษร กอฟ ศอด ฮา มม นนเปนการแสดงถงความมหศจรรย
ของอลกรอาน และอลลอฮตะอาลาเทานนททรงทราบความมงหมายอนแทจรง
การทพระองคทรงนำาเอาเครองขดเขยน เชน ปากกามาเปนเครองสาบาน กเพอ
ใหมนษยทงหลายไดเกดความสนใจในการขดเขยน เชนเดยวกบการรจกอาน และ
ขอมล : ครนรนดร ขนธวธ, ครรอซดน มนสาคร, สรายทธ บญยง
ทรงสาบานดวยสงทพวกเขาขดเขยนเปนตวหนงสอหรอเปนรปรางตางๆ
นอกจากนยงครอบคลมไปถงเครองเขยนตางๆ เครองพมพดดและเครอง
คอมพวเตอรอกดวย (คำาอธบายซเราะหอลกอลม อายะหท 1)
ถอยคำาดำารสในอลกรอานไมเคยลาสมย อลกรอานยงเปนสงท
สมสมยอยเสมอ แมเวลาจะผนแปรไปนานเทาใด
ในกลมวงการนกอกษรวจตรของโลก ไมมใครไมรจกชอคร
นรนดร เขาเปนเพยงหนงในไมกคน ทเปนมสลมไทยทไดรบรางวลระดบ
โลกจากการเขยนคอตมาแลวนกตอนก ดานงานอกษรวจตรภาษาอาหรบ
(ซงนบจากบรรทดนเปนตนไป ทางผเขยนขอเรยกสนๆ วา “คอต”)
นรนดร (เจะอบดลลอฮ) ขนธวธ หรอทมกคนกนเปนอยางดวา
ครนรนดร ครสอนภาควชาศลปะ ประจำาโรงเรยนอสลามศรอยธยา ศษย
เกา อ.ศ.อ คงจะรจกและคนเคยกนเปนอยางด ดวยบคลกทเปนกนเอง
การสอนทมลกษณะเฉพาะไมเหมอนใคร ทำาใหนกเรยนรนแลวรนเลาท
ตางเคยไดรำาเรยนกบครคนน ลวนจารกความทรงจำาแกบรมครทานนได
เปนอยางด
และเมอพดถงชอครนรนดร เสยงหนงทกลาวขานออกมาเปน
ทวงทำานองเดยวกนนนคอคอตอารบ หรอการคดลายมอภาษาอาหรบ
มอพดถงการเขยนภาษาอาหรบในชวงจงหวะ
ชวตของแตละคน อาจจะเปนเวลาทเนนนาน
อยพอสมควรทจะระลกไดวาเคยเขยนตวอกษรภาษา
อาหรบคราลาสดเมอใด ดนสอปากเปด มดเหลา
ดนสอ ยางลบ และสมดลายไทย ลวนแลวแตเปน
ความทรงจำาทเลอนอยในหวงคำานง ยงในยคในสมยท
ทกอยางสามารถจบไดเพยงบนแปนพมพ การจรด
ปลายนำาหมกลงบนพนกระดาษดวยอกษรภาษา
อาหรบดจะเปนเรองทไกลไปโดยปรยาย ซำาบางคน
อาจจะไมเคยเขยนหรออาจจะเขยนไมเปน ฟงดแลว
ชวนเปนเรองทพลอยทำาใหใจเศราอยไมนอย
เ
ว
16
ผลพวงจากการประกวดคอตโลกทตรกตลอดระยะเวลา 4 ป ทเขา
ประกวด ในทกครง เขาไดรบรางวลแทบจะทกสนาม อยางเมอประมาณป
1999 ทอสตนบลเขาเขารวมและตดอนดบหนงในสบ จดเรมของการเขารวม
ประกวด มทมาจากความตองการวดคณภาพของตวอกษรบนเวทของโลก
ผลปรากฏวางานของเขานนจดอยในอนดบทมประกาศนยบตรรบรอง ชอ
ของเขากระจายในกลมของวงการนกอกษรวจตรของโลก คอตทครนรนดรม
ความชำานาญเปนพเศษคอคอตดวาน โดยมดกรเปนมออนดบสามของโลกเปน
เครองหมายการนต
เมอมความถนดทางดานงานอกษรวจตรผนวกกบมความสนใจทาง
ดานงานศลปะ ผลงานแตละชนผานปลายภกน ทำาใหวงการคอตในโลกอาหรบ
ตองสยบใหกบชายชอนรนดร
ขณะศกษาอยทประเทศอยปต นอกจากการรำาเรยนในมหาวทยาลย
อลอซฮร ครนรนดรไดศกษาเพมเตมยงโรงเรยนสอนคอตควบคกบการศกษาใน
มหาวทยาลย เขาใชวชาคอตเปนเครองเคยงในการเรยนมหาวทยาลย โดยใช
เวลารำาเรยนเปนเวลาถง 7 ป ทายทสดครนรนดรกไดรบประกาศนยบตรคอต
ขนสงตดไมตดมอกลบมา
“เนองดวยความขาดแคลน ทำาใหเรามอคตเชงบวก ตอนนนเพอนก
หวเราะเยาะวาผมจะเขยนคอตไดรปาว ผมกเลยวาฉนเรยนไมไดยงไง ฉนตอง
ทำาใหได เรายดหลกน ผมกตะเบงทำาใหได พนฐานเรากมอยแลว เพอนมาวา
กลายเปนวายวใหเราเอาจรง มแรงผลกดนใหเราอยากทำาใหได แตตองอดทน
มาก เพราะมนเปนงานทไดชามาก”
ในวนทมโอกาสไดพดคยกบครนรนดรนนเปนวนเดยวกนกบททาง
มสยดตนสนใหครนรนดรไดออกแบบลวดลายอกษรภาษาอาหรบเพอนำาไป
ตกแตงยงภายในบรเวณมสยด ในวนนนเราพบวามหญงสาวสามคนรวมกนชวย
ครนรนดรแกะคดลอกลายอยางบรรจงจต สบทราบทหลงจงรวาเปนลกสาว
ของครนรนดร หากจะเทยบกบวยหนมสาวในเมองหลวง ภาพทปรากฏอย
ตรงหนา นอยครงนกทมกจะไดเหนภาพเชนน
ลวดลายตามผนงมสยดทเรามกคนเคยและเหนกนอยบอยๆ บางครง
อานได บางครงแกะคำาออกมาไมได บางลวดลายมความพรวไหว และบางครา
กมนำาหนกเสนขงขง พานใหสายตาทมองผานสงผลตอหวใจใหสงบลงทนใด
มนไมใชเปนแคเพยงลายเสนทตะหวดไปมาอยางไรจดหมาย ทวาลายเสนและ
ลวดลายทปรากฏอยตามสวนตางๆ ของมสยดนน ลวนแลวเปนถอยคำาทลกซง
ทมจากผสรางสรรคทกสรรพสงแหงสากลโลก
หลงจากเรยนจบจากมหาวทยาลยอลอซฮร ครนรนดรเรมตนสอน
ากนวา ถาในวงการคอต จรงๆ แลวจะไมนำาเอาภาษาอาหรบมาเขยนเปน
“รป” กน เชนรปนกรปชางมาววควาย เขาจะเขยนกนเปนรปทรงตางๆ
เชน วงกลม,หยดนำา สามเหลยมสเหลยม มากกวา
การฝกเขยนจะใชภกนจน ใชทางดามมนทเปนไมไผ มาเหลาใหเปน
ปลายแบน จมกบหมกดำาตรามา ในแตละคอตจะมการเหลาทแตกตางกน เพอ
ใหเสนทเขยนเดนชดในแตละลายเสน
เดกๆ ทเรยนฟรดอนและระดบซานาวย จะมการฝกเขยนคอตโดย
ใชดนสอสองบบาง ดนสอชางไม (ดนสอแดง) บาง จนกวาจะชำานาญแลวเลอน
ระดบไปใชภกนจน
ปากกาตนออ มไวเพอสำาหรบงานคอตโดยเฉพาะทำามาจากตนออ
งานเมาลดประเทศไทย ถอวาเปนสนามประชนคอตทใหญทสดใน
ประเทศเลยกวาได
การนำาคอตไปประยกตใชในผลงานตางๆ มมากมายเชน กดกระจก,
เพนทจาน, เพนทแจกน แบบตดสตกเกอรทเหนขายตามงานสเหราทวไป
เพอใหเสนเทยงทสด คนเขยนคอตจะใชสะพานมอสำาหรบงานใหญๆ
เชน เขยนปายผา ปายไม , กลนหายใจเวลาเขยนเพอใหมอไมสน
ในแตละคอตมทฤษฎของมน เชน ตวอาลฟ ในคอตซลส อาลฟสง 7
จด เปนตวอกษรทมความสงใหญ ถาทกคนมองแลวตอง ตะลงวาจะอานอยางไร
การอาน อานจากลางไปหาบน
คอตซลสสวนใหญจะเหนตามมสยด อยางเชนทเหนศนยกลางอสลาม
แหงประเทศไทย กวาจะเปนอยางทเหน ตองรางแลวรางอก เพราะในอกษรและ
ตวมนจะมกฎวา เลยว,มวน หมน,ตวด,ลาก และพรว ไดแคไหน กวาจะไดเหน
วาภาษาอาหรบทอยในกรอบสเหลยม,สามเหลยม,กลมๆ ตองรางกนหลายสบ
แบบเลยทเดยว.
คอตทใชในปจจบนมอยประมาณ 6-8 คอต
คอตซลส เกดขนมาครงแรกโดยคนอาหรบ เกดขนมาครงแรก เปน
คอตทมชอเสยงในการเชอมตอของตวอกษร คอลกษณะเดมสามารถเขยนซอน
ตวได จดเดนคอเขยนดวยรปวงกลมกเขยนเปนชนๆ เปนคอตทเขยนยากทสด
พบเหนไดบอยทสดคอทมกกะห คอตซลสสวนใหญจะเหนตามมสยด
คอตรกอะฮ เปนคอตทเขยนงายทสด เขยนไว ทกคนจะตองผานคอตตวน จะ
ตองเขยนได เปนตวอกษรทอาหรบสวนใหญมกมาเขยนแลวในคอตนมนจะม
ตวอกษรในลกษณะหวมนจะปด ยกเวน ฟา กบ กอฟ ทเชอมกนมนจะมชอง
โหว นอกนนปดหมด คอตตวนจะมาจากตรก เปนคอตทเมดนนเชอมตอกน
เปนคอตทสนกวาคอตอนๆ คอตรกอะฮจะมความสงแค 3 จด
คอตดวาน รปแบบบางตวอกษรมาจากคอตรกอะฮ โดยเฉพาะตวอกษรของ
คอตดวานจะเปนเสนโคง มความสวยงามในความพลวของตวอกษร ไมจำาเปน
ตองเขยนใหเปนไปตามการกำาหนด เปนการเขยนโดยรวมโดยหมด ไมกำาหนด
วาตวนจะอยขางลางหรออยตรงไหน สามารถเชอมตอกนหมด สวนใหญแลว
ในชวงกอนๆ เปนคอตทางการราชการ ทใชเขยนกนในราชสำานก เขยนพวก
พระราชกฤษฎกา ในยคสลตานออตโตมาน สวนใหญใชเขยนเกยวกบงานท
เกยวกบความลบ
คอตรกอะฮ คอตกฟย
คอตซลส คอตฟารซย
คอตนาซค คอตดวาน
ลกษณะแบบคอตชนดทพบเหนบอย
17
หนงสอตงแตป 2530 โดยวชาแรกๆ วชาทเรมสอนคอ เตาฮด สนทนา
ภาษาอาหรบ และการเขยนอกษรภาษาอาหรบหรอคอต ความไมธรรมดา
ของครทานน ไมไดอยแคการใหเดกๆ จบดนสอปากเปด จมปลายภกน
และลงลายเสนดงเชนทวๆ ไป แตคอการนำาวชาศลปะเขามาประยกตใช
เพอใหเดกไดสรางสรรคจนตนาการแลวใสงานคอตเขาไป แตกใชเดกทก
คนนนจะมความสามารถเหมอนกน
“ไมมการเลยนแบบใดเหนอกวาตนฉบบ”
หลงจากเรยนจบกลบมาสอน เดมทกสอนแบบคอตทวๆ ไป
ทางประเทศอหรานไดเชญผมไปรวมงาน โดยตงโจทยใหสรางงาน ผม
กถามวาทตองการคออะไร คอเปนศลปะผสมผสาน พอเปนศลปะผสม
ผสานความเปนคอตมนกสามารถพลกแพลงได จากการสอนคอตในเชง
วชาการจงปรบเปนการสอนเพอนำาไปใชตอแลวตงคอนเซปทขนมา
ผมนำาความรทางดานศลปะทพอมพนฐานอยแลวมาเออตอการ
แตกแขนงออกไป ดวยความเปนนกคอตจงสามารถทจะพลกแพลงคอตให
เขากบศลปะไดอยางไมรจบ เมอมโอกาสไดออกไปเหนงานของเซยนทว
โลกเลยนำาสงทเหนมาตอยอดและพฒนา แตสงหนงทไมคดเลยนแบบเดด
ขาดนนคอในเรองคอนเซปท โดยเหตผลการนำาเอาสงทเหนเอามาประยกต
และพฒนาเพมขน ศลปะทจะเปนอมตะจะตองไมเลยนแบบ เพราะไมม
การเลยนแบบใดเหนอกวาตนฉบบ นนแปลวาสดทายจะเปนนกคอตจะ
ตองเปนนกสรางสรรค
“สมสมย อยเสมอ”
สมสมย อยเสมอ เปนผลงานชนแรกทครนรนดรนำาเทคนคทาง
ดานงานศลปะเขาประยกตใชกบการเขยนคอตผสานรวมเขาไวในเนองาน
ดวยกน โดยการนำางานบาตกทเหนกนอยทวไปบนผนผามาเปลยนเปน
16
คอตฟารซย หรอ นสตะอรก มาจากเปอรเซย ซงประเทศอหรานเปนประเทศ
ทมความชำานาญคอตนเปนพเศษ มความพรวดกวาและยากกวา ไดปรากฎใน
ประเทศเปอรเซย ในฮ.ศ.ท 7 หรอใน ค.ศ.13 เปนคอตทสวยงามอกคอตนง ม
ตวอกษรทมความยอดเยยม มความละเอยดในตวอกษร คณลกษณะพเศษคอ
การยดตวอกษรจะยดเฉพาะบางตวอกษร ในปจจบนการนำาไปใชอยในสวน
ของอหราน อรก อฟกนนสถาน ปากสถาน โดยอลกรอานในประเทศอหราน
จะเขยนดวยคอตฟารซยทงเลม
คอตนาซค มลกษณะคลายกบคอตซลส เปนคอตทมความสวยงาม มความเปน
ระเบยบในการเขยนและอาน เปนคอตทใชอยางเปนทางการ ใชในการคดลอก
หนงสอราชการตางๆ โดยมอบน มกละห เปนผวางรากฐานการเขยนเปนคนแรก
คอตกฟย มมากกวา 30 ชนด ลกษณะของคอตกฟยเปนตวหนา สง มอตราสวน
ทชดเจน แตกสามารถพลกแพลงตามความเหมาะสมได ชอกฟยมาจาก กฟฟะฮ
เปนชอเมองในประเทศอรก เปนคอตแรกทใชในการบนทกอลกรอาน
แตเนองจากยากในการอาน โดยมากในปจจบนจงใชคอตนาซคในการพมพ
1. ชนงานแรกๆทสงประชนเวทคอตในโลกอาหรบ2. งานคอตผสานกบเทคนคสนำามน “ขอกอนไดทหลง”3. ลกษณะแบบอกษรดวาน4. นาม Allah ทมองไดทงภาษาองกฤษและอาหรบ
รากฐานของคอตกฟ คอตแรกของภาษาเขยนอาหรบทใชงานจนปจจบน
ววฒนาการ “คอตอาหรบ” (จากขวามาซาย)
ลกษณะตางๆของปากกาและภกนทใชเขยนคอตอาหรบ
3
1 2
4
ตองเขาใจกฏกตกาของคอตแตละชนด ตองเขยนดวยความมนใจ งานคอตตองเขยนดวยความเดดขาด มนมปรชญาแฝงอยดวยวา มนบงบอกถงความเดดเดยวของหวใจในขณะนน คอตองแนนอน ลงเลไมได ถาลงเลเสนจะไมสวย แตเสนสวยตองมพนฐาน
คอตสมยกอนอสลาม
บาตกบนผนกระดาษ จากนนจงเลอกใชการเขยนคอตทเหมาะกบชนงานและ
เลอกอายะฮจากอลกรอานหยดนำาหมกลงบนพนกระดาษ
ครนรนดรอธบายถงทมาของชนงานชนนวา ชอ “สมสมย อยเสมอ”
แคชอกบอกแลวมนยวคนด มนพาดพงของเกาทไมยอมลาสมย มนคออะไร
คอ อลกรอาน ทใชไปยนวนกยามะฮ แสดงใหเหนวาอลลอฮผทรงเปนเจาของ
แสดงวาพระองคทรงวางเอาไวแลว มนเปนอมตะ พระเอกตรงนคอ อลกรอาน
สวนอลกรอานเปนของเกา บาตกเปนของใหม เทคนคใหม อลกรอานกบ
บาตค มาอยรวมกน มนกกลายเปนวาอลกรอานไมใชของแปลกแยกเมออย
ทามกลางความสมยใหมมนอยแลวคนกบอกวาสวยจรงๆ ยงงไมเรยกวา สม
สมยอยเสมอไดยงไง ชอคนแยงไมได งานตรงนมนใหสาระทางดานความรดวย
วาเราเปนประชาชาตใหสมสมยอยเสมอ”
“ภาพอกษรมหลกคำาสอนอยดวย”
เมอพดถงลกษณะเฉพาะของศลปะอสลาม ถาเปนลกษณะของ
ทกคนแหละ เพราะนกคอตเขาจะตองเปนดวยกฏกตกา เขาจะตองแมนยำามาก
การดงขอความอลกรอานหรอฮะดษใหสอดคลองกบภาพแลวกอธบายภาพ
ตองไมตน ถาตนปบกจะขาดความนาเชอถอ ศลปะทำาแลวตองใหมทางออก
โดยเหตผล ไมใชออกโดยกำาปนทบดน คอคอนเซปทตองไมตน ศลปะทดตอง
มองไดหลายวธ มตรองรบคนทกชนด เขาไดประโยชนจากการชมงานชนนน
“คอตนเปนตนไมใหญมนไมใชตนขาวโพด”
การเขยนคอตนนไมใชเรองงาย แตกไมใชเรองยากจนเกนไปนก ไมม
ใครเกดมาแลวเกงมาตงแตเกด ทกอยางตองผานการฝกฝนจนชำานาญ แม
กระทงการเขยนคอตผเขยนเองกตองศกษาใหจนเกดความเขาใจกอนวา มน
มทมาและทไปอยางไร เพราะเมอเขาใจและจดจำาหลกการของมนไดแลว เรา
กจะสามารถนำาศาสตรทมความอศจรรยเชนนไปตอยอดไดอยางคณานบ
การจะเขยนคอตเราตองรถงสดสวนของอกษรนนกอน เราจะรวาเรา
จะเขยนคอตอะไร ตองเขาใจกฏกตกาของคอตแตละชนด ตองเขยนดวยความ
มนใจ งานคอตตองเขยนดวยความเดดขาด มนมปรชญาแฝงอยดวยวา มนบง
บอกถงความเดดเดยวของหวใจในขณะนน คอตองแนนอน ลงเลไมได ถาลงเล
เสนจะไมสวย แตเสนสวยตองมพนฐาน ประโยชนทไดจากการเขยนคอต คอ
ความนง ความสงบ ไมวามปญหามากนอย แตตองอดทนมาก เพราะมนเปน
งานทไดชามาก ลกศษยกมทอนะ เพราะมนยาก ผมตองใชหลกการเปรยบ
เทยบวา คอตนเปนตนไมใหญมนไมใชตนขาวโพด ทวาปลกไปสองสามเดอน
กไดฝกออกมา ถาหากเราเรยนแลวกทำา เรากจะไดแคตวอาลฟ ไดแคตวเดยว
เราไมสามารถเอาความรไปใชได เพราะฉะนนตองรอใหเขาใหญขนกอน พอ
ใหญแลวนะ เกบผลไมหมดดวย อายยนดวย ยนเขยนยนมอสน ตราบใดทม
ชวตอย ตนไมใหญ เกบผลไดจนตาย
สงเกต จดจำา นำาไปใช ประโยคกระชบสนจบใจจากบคลกอนโดดเดน
ของชายคนหนง ทหลายครงเปนประโยคยำาเตอนใจ การพฒนาสรางสรรค ผล
งานทแปลกใหม และมคณคา ความคดสรางสรรค มใชพรสวรรค แตเปนสงท
ทกคนสามารถฝกและพฒนาได
ทกสงบนพนพภพทผทรงสรางสรรสรางมานน มไดถกบงเกดขน
บงเกดมาอยางไรสาระ
การนำาเอาของเกากบของใหมใชรวมกนเปนศลปะ
นามธรรมเปนหลก โดยเนนหลกคำาสอนอสลาม ลกษณะอกอยางหนงของศลปะ
อสลามจะไมเกยวของกบสงทมชวต ภาพจะเพมแงคดหลกคำาสอนและปรชญา
ซงจะเพมดวยตวของมนเอง ตวมนเองจะแสดงเปนจตรกรรมเอง ความแตกตาง
อยทคอภาพอกษรมหลกคำาสอนอยดวย และมนสามารถพลกแพลงไดหลาย
รปแบบ ซงตางจากภาษาอนโดยสนเชง เปนความพศวงอยางมากๆ การนำา
เสนอกขนอยกบตวศลปน บางคนกไมใชนกวชาการ ถาไมใชนกวชาการเขาคอ
นกเขยนตวอกษรเพอการพาณชย แตถาเปนนกวชาการเขาจะเปนนกสรางสอ
การสอน นกจดกจกรรม นกเผยแพรศาสนาไปอกทางหนง ทนตวอกษรมนม
อยเปนจำานวนมาก รปแบบมจำานวนมาก เหตของมนกคอ ภาษาอาหรบมนไป
ผานมอของมสลมทวโลก จนกระทงเมอเวลาไปผานเมองน ภมปญญาทองถน
ของในแตละชาตเขากมเทคนคในการเขยนของเขาโดยยดโครงสรางหลกเอาไว”
นกคอตเขาจะตองเปนดวยกฏกตกา
คอตมนแรงกวาศลปะ นกคอตทกคนจะมเลอดศลปนอย แตไมใชศลปน
ทกคนจะเปนนกคอต นกคอต ถาไปแหยไปกระตนใหเปนศลปะเคาเปนได
18
1. หองเกบและจดแสดงชนงานของทงครและลกศษย2. “สมสมย อยเสมอ” ความหมายคมคาย แฝงปรชญา แนวคดและศาสนา (งานชนแรกทใชเทคนคศลปะผสมคอตแสดงรวมกบศลปนอาหรบ)
1 2 คอตนเปนตนไมใหญมนไมใชตนขาวโพด ทวาปลกไปสองสามเดอนกไดฝกออกมา เพราะฉะนนตองรอใหเขาใหญขนกอน พอใหญแลวนะ เกบผลไมหมดดวย อายยนดวย ยนเขยนยนมอสน ตราบใดทมชวตอย ตนไมใหญ เกบผลไดจนตาย
21
ตกแตงภายใน...
นนคณดมอะไรหรอยง?
ถายงลองกาแฟหอมกรนสกถวยดไหม “คาปชโน” ถวยนอยาก
ใหคณไดลองลมชม
กอนอนเพงพนจฟองนมขาวๆ นมๆ ของคาปชโนเสยกอน ถา
คณไปกนรานไหน ฟองนมทมาพรอมคาปชโนมฟองอากาศมากและคอยๆ
ละลายหายไปกบกาแฟบอกไดเลยวารานนชงคาปชโนไมเปนหลงจากนน
คอยๆ สดกลนหอมๆ ของกาแฟถวยน จบฟองนมละมนลน แลวปลอยให
ความขมเขมไหลผานลงคอ รสกถงความขม ไดกลนหอมของกาแฟ คอยๆ
ละเลยด จบทละนด พรอมกบความหอมหวานของบรรยากาศรอบขาง น
กระมงทเขาเรยกวาเสนหของการดมกาแฟ
สงเกตไหมวาเดยวน เกอบทกอณทกตารางเมตรมกจะมราน
กาแฟผดขนมากมาย ทงรานเลกรานใหญ แตจะมกรานทสามารถทำาให
เปนเสมอนวาทนคอแหลงรวมของคนรกกาแฟ เปนเหมอนสงคมเลกๆ
สงคมหนง แทบจะไมนาเชอวาถาคณไปเหนทรานซงขายกาแฟอยาง
เดยว แถมไมใชแบรนดดงของตางประเทศ แตทนแทบจะไมมทนงพอให
คณไดนง บางครงทไปเหมอนไปนงเลนเกาอดนตร เพยงเพราะวาเกาอตว
โปรดของเรามคนจบจองแลว นงคอยดวาเมอไหรโตะนนเขาจะกลบเสยท
ทำาไมทนถงเปนทโปรดปรานของหลายๆ คน เหตผลแรกสำาหรบเรากคอ
กาแฟทรสชาดเขมขน คาปชโนทมฟองนมนมคอ เสรฟมาในแกวไดตรง
กบชนดของกาแฟ ซงบางรานทเคยไปนงดมกาแฟเขาไมพถพถนการใช
แกว ขนาดของแกวสำาหรบชงคาปชโนกคอ ขนาดถวย 4-5 ออนซ ปาก
กวาง 2.5-3นว ทำาไมจะตองสงเกตถงขนาดของแกวเชยวเนอะ ตรงนจะ
บงบอกถงความใสใจของการชงกาแฟและใหความสำาคญกบกาแฟถวยน
สำาหรบคาปชโนนน สวนผสมของกาแฟเอสเพรสโซ 1/3 ของแกว นมรอน
TASTY text /photo : กองบรรณาธการ
อารมณนมๆของคาบฯ
รมรนตลอดวน จากไมใหญยนตน
“อารมณกาแฟ” ทใตรมไมฯ
ว
21
1/3 ถวย ฟองนม 1/3 ถวย เราอาจจะสงเกตงายๆ โดยลองใชชอนคน
ฟองนมสามครงกจะเจอกาแฟ แตบางททไปเจอคาปชโนทเสรฟมาแบบ
ใส ฟองนมแฟบๆๆ มากพยายามดมมนไปใหหมด แหม กเสยเงนมาแลว
นเนอะ ถงไมอรอยมากมายกพอยงมกาแฟตดลนมานดหนอย ยอนกลบ
มาดคาปชโนแกวเดมของเราดกวาวาหนาหนาตาเปนอยางไร
“คาปชโน” ถวยนทเสรฟมาพรอมฟองนมมความละเอยดมาก
รสชาดของกาแฟทเขมขน เมอเราดมกาแฟพรอมกบฟองนม และเมอ
กาแฟหมดถวยแลว ฟองนมกยงตดอยทถวยกาแฟ ดมเสรจแลว มนใช
เลย แตชากอน อยารบรอนดมนะ คอยๆ จบพรอมหนดบรรยากาศรอบๆ
ของรานเสยกอน เพยงคณกาวมาในรานนซงจะแบงเปนสองโซน มทงหอง
แอรทตดกระจกทสามดาน ภายในตกแตงเรยบงายแตสวยงามดวยพนปน
เปลอย เกาอนงทสบาย บางครงยงแอบหลบได สวนโซนดานนอก รมรน
ดวยตนไมใหญ ทำาใหบรรยากาศรมรน แมในวนทอากาศรอนอบอาว
วนทคาปชโนอรอยทสด เราคดวาเปนวนทสายฝนพรำา ซง
เราไดไปนงดมดำาทงรสชาดของกาแฟและบรรยากาศรอบๆ ทสายฝน
หลงไหลมาจากฟากฟา ขอบอกวาวนนนแมนงอยคนเดยวกแทบอยาก
จะใหเวลาหยดอยตรงนน
หากวนไหนทคณรสกเหนอยลา วนทมความสข วนทอยากนด
เจอเพอน วนทอยากไปนงอยเงยบๆ คนเดยว วนทอยากไปหาไอเดยใหม
วนทอยากไปประชมงาน ลองแวะเวยนไปหารานกาแฟสกราน ไปนงจบ
กาแฟ ปลอยเวลาใหชาลง เราคดวากาแฟถวยนนคงทำาใหคณมความสข
กบสงทคณตองได
กาแฟถวยนนของคณกบบรรยากาศแบบทคณชอบ กลองหาดนะคะ
นไมไดชอซอลฮะฮ แตฉนกำาลงแปลหนงสอเลมหนงซงเปนเรอง
ของ”ซอลฮะฮ”...
ในตอนหนงของหนงสอเลมน ดร.มฮมมด เราะมะฎอน อบบกร
มะฮมด ผเขยนไดเปดประเดนไวอยางนาสนใจวา “ในยคปจจบนนจะม
ซอลฮะฮจรงๆ หรอ?”
ฉนไมร...และไมกลาออกฟตวา
ความคดแรกเรมเมอเจอกบประเดนนคอ...มซ ! มนตองมหญง
ทเปนซอลฮะฮ (ทมากกวาเปนแคชอเรยก) มอยในยคนจรงๆ
แตเมออานไปเรอยๆ ฉนกลบไมแนใจ
สตรมสลมทซอลฮะฮในยคสลฟนนพวกเธอเชอมนในอลลอฮ
ดวยความเชอมนอยางสดหวใจ และยดมนตอพระองคในทกเรองราว
ของเธอ ความเชอมนเหลานไดปรากฏใหเหนในรปของการมอบหมาย
ตออลลอฮอยางแทจรง พวกเธอไมปรารถนาสงใดนอกจากอลลอฮ และ
ไมคาดหวงกบผใดนอกจากพระองค
นคอเรองราวบางสวนของซอลฮะฮทถกยกตวอยางในหนงสอ
เลมดงกลาว
ภรรยาของชะกก อลบลคย
เมอชะกกออกไปญฮาดไดมพนองของเขามาหาและถามถงเขา
เธอตอบวา “เขาไดออกไปญฮาด”
พนองของชะกกจงไดถามเธอวา “แลวเขาไดทงอะไรไวใหเธอ
และครอบครวบาง ?”
เธอตอบวา “ชะกกเปนผประทานรสกหรอรบรสก ?”
พนองของชะกกจงตอบวา “แนนอน เขาเปนผรบรสกจาก
อลลอฮ”
เธอจงกลาววา “แทจรงผรบรสก (หมายถงชะกก) ไดมอบผ
ประทานรสก (หมายถงอลลอฮ) ไวกบเรา !!!”
ฉ
INSPIRED BY MUHAMMAD text : นรอลนา ตยตวฒกล
อมมฮซซาน อลกฟยะฮ
ครงหนง เมอทานอบดลลอฮอบนลมบารอกและทานซฟยาน
อษเษารยไดไปเยยมเยยนอมมฮซซาน ทงสองไมเหนสงใดในบานของเธอ
เลยนอกจากเสอเรยบๆ ผนหนง...
ทานซฟยานจงกลาวกบเธอวา “ถาเพยงแตเธอเขยนจดหมาย
ไปหาพวกลงๆ ของเธอ พวกเขากจะเปลยนแปลงสภาพความเปนอยของ
เธอใหดขนได”
อมมฮซซานกลาวตอบวา “ทานซฟยาน กอนหนานทานเคย
เปนผทยงใหญในสายตาและหวใจของฉนจนกระทงเดยวน ...ในเมอฉน
ไมไดรองขอดนยาจากผทครอบครองและมสทธในมนอยางเตมท แลวเรอง
อะไรทฉนจะไปรองขอมนจากผทไมไดครอบครองและไมมแมแตสทธเสยง
ใดๆในมนเลย?! ทานซฟยาน ขอสาบานตออลลอฮฉนไมปรารถนาทจะให
เวลาผานพนไปโดยทฉนยงอยกบสงอนนอกจากอลลอฮ...” และเธอกได
ทำาใหทานซฟยานถงกบรองไหออกมา
ประหนงวาซอลฮะฮเหลานไดพจารณาและเรยนรจากการ
ปฏบตของทานหญงฮาญร เมอสหายของอรเราะฮมาน นบอบรอฮม
อะลยฮสสลาม ไดปลอยเธอและลกชายไวใกลๆกบบยตลลอฮในทะเล-
ทรายทปราศจากเพอนรวมทาง ผคน พชผลและแหลงนำา
ทานหญงฮาญรไดถามทานนบอบรอฮมวา “อลลอฮไดสงใชให
ทานทำาเชนนหรอ ?”
นบอบรอฮมตอบวา “ใช”
เธอจงกลาววา “ถาเชนนนพระองคกไมทอดทงเราหรอก”
แต...
นไมไดหมายความวามสลมจะละทงการแสวงหาปจจยยงชพ
และปลอยใหลกๆ หวโหย... ไมใชเลย !
การมอบหมายและเชอมน ของซอลฮะฮ
10
22
23
แบบอยางของซอลฮะฮเหลานไดมอบบทเรยนดานการยดมนในอลลอฮ
เพยงองคเดยวและสงบเสงยมจากการรองขอสงใดจากผอน การยด
มนและมอบหมายตออลลอฮนเปนการงานของจตใจไมใชการงานของ
รางกาย ภรรยาของชะกกอลบลคยนน หลงจากทสามของเธอไดออก
ไปญฮาดเธอกไดแสวงหาปจจยยงชพหรอชะกกไดใหปจจยทพอเพยงไว
กบเธอแลว เปนไปไดวาเธอตองการใหบทเรยนอนแยบคายในเรองการ
มอบหมายตออลลอฮแกผถาม
เธอไมไดยดตดอยกบปจจยทชะกกมอบเอาไวให แตเธอยดมน
อยกบอลลอฮซงคลงของพระองคนนไมมวนหมด
“ สงทอยกบพวกเจานนยอมหมดไป และสงทอยกบอลลอฮนน
ยอมคงอยและแนนอน ” อลกรอาน ซเราะฮอนนะฮล อายะฮท96
เชนเดยวกนกบอมมฮซซานทเธอไมไดรองขอจากใครอนนอกจาก
อลลอฮ เพราะเธอรดวาพระองคเพยงผเดยวเทานนทสามารถ”ให”กบเธอ
ไดตามทพระองคประสงค เธอละอายทจะออนวอนขอดนยาเพราะเธอ
เชอมนในรสกทอลลอฮไดจดสรรเอาไวแลว
เธอจงไดวางความมงหมายในชวตไวทอาคเราะฮและการไดอย
ใกลชดกบพระองค
....................
อยางทบอกไวในตอนแรก...เมอไดรบรเรองราวของพวกเธอ
ทำาใหฉนกลบไมแนใจในพวกเรา
มนอาจจะเปนการไมยตธรรมไปซกนดทจะตดสนออกไปวาโลก
ยคนไรแลวซงซอลฮะฮ เทาๆ กนกบทมนจะเปนการเหนแกตวไปซกหนอย
ทจะบอกวาทกวนนมซอลฮะฮเดนฉยฉายอยเตมหนาแผนดน !
ซอลฮะฮทประวตศาสตรไดบนทกไวแลวนน ทสดและหนงเดยว
แหงการมอบหมายและเชอมนของพวกเธอคออลลอฮ
สวนพวกเราซงกำาลงถกประวตศาสตรบนทกอยนน...วางการ
มอบหมายและเชอมนไวทใคร ?
หมายเหต เนอหาสวนหนงจากหนงสอ “นแหละ...ทางทซอลฮะฮ
เลอกเดน” ( ) เขยนโดย ดร.มฮมมด
เราะมะฎอน อบบกร
ทกตนเดอน ไดทน
ศนยกลางอสลามแหงประเทศไทย
รานหนงสอศนยหนงสออสลาม
รานหนงสอเดนทาง ถนนพระสเมร
ศนยหนงสอมานพวงศเสงยม พระราม9
รานอาหารโซเฟย รามคำาแหง
รานดโอโร โรตโอง สขาภบาล 3
รานโคบง บฟเฟต สขาภบาล3
ราน ช กะ ชา พฒนการ 38
รานธช คาเฟ สทธสาร
รานกาแฟหนาบาน ม.สวนสน
รานฮาลาลเอกเพรส มนบร
รานมสเตอรดก ซ.มสทน
ฟานส เพลส พฒนาการ38
รานเบดอน คขวา
รานกาแฟมนาซร พทยา
Dinar lodge ภเกต
ราน Fada steak&coffee อยธยา
สำานกกฎหมาย ไอเดย บสสเนสเชยงใหม
ชมรมมสลม ม.สงขลานครนทร หาดใหญ
มหาวทยาลยอสลามยะลา
รานดรม ปตตาน
รานอารม ปตตาน
รานบากส (หอนาฬกา) ปตตาน
หรอสมครสมาชก ตดตอเราท 081-340-1400
25
D-IDEA
25
text / photo : ตมบ
1
4-5
2
6
3.
7
Picnic Sajdah
DIY=Do It(’s slam) by Yourself ในเลมนเราภมใจเสนอ “ผาปละแบบพกพาอาอาอา”
ของใชเดมๆในรปแบบใหม คดคนโดยมสลมเพอมสลม ไมตองตงหนาตงตารอของฝากจาก
ฮจย,ฮจยะหทเดนทางกลบจากมกกะหอกตอไป ในเมอคณเองกสามารถทำาผาปละหมาด
ใชเองได แถมพบเกบพรอมพกพาไดซะดวยซ เทหงะ!
อปกรณทตองเตรยม
1.ผาขนาด 51x101 cm 2 ชน (ใชเปนดานหนา+ดานหลงของผาป)
2. ผาขนาด 27x43 cm 1 ชน (ใชเปนตวกระเปา)
3. สญลกษณ (เผอใชเปนจดโฟกสระหวางละหมาด)
4. อปกรณพนฐานการตดเยบ
เรมกนเลย “Bisminlah”
ขนตอนการทา
1. นำาผาขนาด 51x101 cm 1ชน มาตดสญลกษณ
2. นำาผาขนาด 51x101 cm อก1ชน มาขดกะระยะตดกระเปา โดยวดจากดานบนลงมา 33.5 cm
ดานขางอกขางละ 12.5 cm
3. นำาผาขนาด 27x43 cm มาวดทางดานกวางเขามา 6 cm และวดดานขางทกดานเขามา 1 cm ท
ดานผดของผา
4.เยบปากกระเปาใหตรงเสน 6 cm ทขดไว
5.นำาตวกระเปา(ดานผด)มาตดกบดานหลงผาปทมรอยขดกะระยะไว
6. นำาผาขนาด 51x101 cm ทงสองชนมาประกบกนโดยนำาดานทมสญลกษณและตวกระเปาไว
ดานใน แลวเยบรมใหรอบชนงาน แตเวนชองไวเพอกลบผา 10 cm
7. กลบผาดานถกออกมา แลวเยบปดกลบเกลอนรอบชนงาน
8. ลองพบเกบตลบเขาตวกระเปาด หรอวาจะลองโดยการสญดขอบคณอลลอฮกยงดนะคะ
อลฮมดลลลา
ผาชน Aขนาด 51x101 cm
ผาชน Bขนาด 51x101 cm
33.5cm12.5cm
1cm
ผาชน Cขนาด 27x43 cm
อลฮมดลลละฮเปนอนเสจ
BUILD BRAND text : ชมพล ลาวง[[email protected], http://www.twitter.com/choompol]
หมายเหตรสก
Advertisingo n s o c i a l m e d i a
‘แปะใบ’ สอสรางสรรคสำาหรบโซเชยลมเดย
นอยากไดพอทดกวาน”
“พอทไมเปนใบ พอทเหมอนคนอน พอทไดยนในสงทหนอยากบอก
พอทพดได แลวกเขาใจหนได”
คำาพดขางตนปรากฎอยในโฆษณาทชอ silence of love ของ
ไทยประกนชวต หรอทหลายคนเรยกชอเลนๆ วา โฆษณาแปะใบ ทถก
กลาวขวญถงมากมายและเรยกนำาตาคนดไดชะงดนก โฆษณาชนนมวธ
การออกอากาศคอนขางจะผดแผกไปจากโฆษณาทวไป คอเผยแพรในเวบ
ไซตยทป กอนจะฉายทางทว และนนกทำาใหโฆษณาชนนของไทยประกน
ชวตตอบโจทยความลมเหลวในโลกโซเชยลมเดยของธรกจแบรนดใหญทง
หลายไดอยางด
กอนอนเราตองยอนรอยไปดความลมเหลวในโลกโซเชยลมเดย
ของบรรดาธรกจหางรานกนกอน
หลงจากโซเชยลมเดยวเฟองฟ เรมตนท Hi5 ตอมาดวย face-
book และ twitter กตามมาตดๆ ยอดผใชบรการจำานวนหลายลาน ยอม
เปนพนทอนเยายวนสำาหรบนกการตลาดทงหลาย เมอเหนโอกาส ธรกจ
หลายตวกเรมพาเหรดเขามาเปดใชงานเฟสบคและทวตเตอร แตการทมา
เขามาทำาการตลาดดวยวธคดแบบเดม ทำาใหหลายแบรนดไมประสบความ
สำาเรจเอาเสยเลยในการตลาดโซเชยลมเดย
วธคดแบบเดมกคอ การมองวาโซเชยลมเดยคอสอทวๆ ไปแบบ
วทยโทรทศน หรอบางเจารายหนก เอาโซเชยลมเดยมาเปนรานคาเสยเลย
แตทสำาคญทสดคอ การมองวาโซเชยลมเดยเปนเพยงแคตวชวยในการ
สงเสรมโฆษณาตามวทยโทรทศนหรอสอสงพมพเทานน
โดยลมมองธรรมชาตของผใชงานโซเชยลมเดยทตองการ ‘เพอน’
ทพรอมจะแบงปน กดไลคหรอแสดงความเหนในเรองดๆ มคณคา ไมใช
เพอนทเจอหนาทไรกจะขายของยนเต เจอทไรกเอาสนคาใหมขนเฟสบค
หรอไมกตะบตะบนโฆษณาประชาสมพนธวาสนคาตวเองดอยางไร ทำาตว
ไมตางไปจากพวกธรกจ MLM ทพยามยามแปรเพอนใหเปนลกคา จน
สดทายเพอนกกลายไปเปนคนไมรจกแทน เพราะรำาคาญและรบไมไดกบ
มตรภาพทถกแปรเปนสนคา
และธรกจทงหลายกลมมองขอเทจจรงอกประการวา ปจจบน
ผใชงานเฟสบคในไทยเปนหลกสบลาน บวกกบผใชงานทวตเตอรอก
ห ลานกวาคน คนเหลานเขาเฟสบคบอยกวาและนานกวาอานหนงสอพมพ
หรอดทวดวยซำา ฉะนนโซเชยลมเดยจงสามารถกลายเปนชองทางหลกไม
ไดเปนแคตวชวยทววทย
แลวคำาตอบสำาหรบธรกจทตองการพชตตลาดอนมหาศาลใน
โซเชยลมเดย กคอ เนอหาสรางสรรคทมเรองเลา
เนอหาสรางสรรคทมเรองเลาเกดขนมากเพราะผใชงานโซเชยลมเดย
เฉยชากบขอมลทเยนชดไรรสนยม แตกระตอรอรนกบเสยงกระซบและ
คำาแนะนำาจากเพอนทจรงใจและไวใจได ดงนนเนอหาสรางสรรคจงตองม
คณคาพอทจะทำาใหเพอนในเฟสบคและทวตเตอรอยากแบงปนและบอก
คนอนตอ
และเนองจากการใชบรการของโซเชยลมเดยมตนทนตำามาก
จนเกอบเปนศนย ตางจากสอกระแสหลกทมตนทนแพงระยบ ดงนนเมอ
เปนของฟรทใครกเขาถงได เนอหาทจะใหคนมาสนใจจงตองเสยงดงถงใจ
ผบรโภค เพยงพอทจะเรยกรองความสนใจทามกลางผคนและแบรนด
มากมายทแยงกนสงเสยงเรยก
เนอหาสรางสรรคทมเรองเลาจงตองมความนาหลงใหลไมตาง
จากละครทว มความนาดชมไมตางจากภาพยนตรฮอลลวด มเนอหานา
อานไมตางจากบทความของคอลมนสตมออาชพ แตสอดแทรกบคลกและ
ตวตนของแบรนดอยางมศลปะ จนผรบสารนนไมรสกวาเปนขยะขอมลแต
กลบภมใจทจะบอกเพอนๆ ใหไดรบเนอหาสรางสรรคดงกลาว
และสดทายกจะนำามาซงความรสกดๆ ตอแบรนดนนๆ อนตาม
มาดวยมตรภาพอยางยาวนาน โดยกรดวาเพอนคนนขายอะไรอย เมอ
ใดกตามทอยากจะใชสนคาบรการใด และรวาแบรนดทเปน ‘เพอน’ ใน
โซเชยลมเดยนมสนคาและบรการเชนนนอย เพอนจงเปนตวเลอกแรกใน
การตดสนใจซอ ยกตวอยางพาท สารสน ซอโอของนกแอร ทใชงานทวต
เตอรแตไมเคยโฆษณาธรกจตวเองในทวตเตอรเลย แตมปฏสมพนธกบผใช
งาน ทวตเตอรและตอบขอสงสยเกยวกบนกแอรทมมาบาง พงษสข หรญ
พฤกษ พธกรรายการแบไตไฮเทคบอกวา หลงจากไดตดตามอานขอความ
ในทวตเตอรของพาท ชวงหลงพงษสขกจะแนะนำาชกชวนใหพนกงานใน
บรษทใชบรการนกแอรทกครง
และโฆษณาแปะใบของไทยประกนชวตกคอตวอยางทเปนรป
26
27
หรอในบางกรณธรกจบางเจากสามารถผลตเนอหาสรางสรรคท
มเรองเลาเองได ยกตวอยางแฟนเพจของ Loft Travel ทเตมไปดวยคลป
วดโอพาเทยว โดยคณณฐฐา พฒโนดม เจาของ Loft Travel จะเปนคน
นำาเทยวเอง จดเดนกคอคลปนำาเทยวมบรรยากาศสบายๆ ไมเปนทางการ
เหมอนพาเพอนเทยว ในมมหนงกเหมอนเราดรายการทวสนกๆ รายการนง
อย จงไมมความรสกตอตานวากำาลงดโฆษณา แตอกมมหนงเรากำาลงถก
คณณฐฐาสรางแบรนดในใจของเราอยางเนยนๆ วา หากอยากเทยวแบบ
นกมากบ Loft Travel ซคะ
สวนธรกจมสลมนนการผลตสอสรางสรรคสำาหรบโซเชยลมเดย
นอกจากจะตองเปนเนอหาทนาดชม นาอานหรอนาบอกตอแลว คณยง
มแตมตอทสามารถนำาเรองราวศาสนามาสอดแทรกในเนอหาสรางสรรค
นนๆ ได เพราะดวยธรรมชาตของมสลมทใชงานโซเชยลมเดยในปจจบน
หากเปนเรองเกยวกบศาสนาแลว ใครๆ ตางกกระตอรอรนทจะแบงปน
และบอกตอ แลวคนทไดชมและอานกจะเกดความรสกดๆ กบแบรนดของ
คณเพมขนเรอย ๆ
การสรางแบรนดผานโซเชยลมเดยอาจจะชาสำาหรบหลายคนท
อยากจะขายๆ ของเอาเงนมากองตรงหนาใหมนรแลวรแรดไป แตกรณน
มนกคอการวดวาคณจะเปนนกธรกจเจาของแบรนดลำาคาทขายอะไรกเปน
เงนเปนทอง อยางสตฟ จอบส (ขายดทกไอไมวาจะเปนไอพอด ไอโฟน ไอ
แพด ตอไปหากทำาไอทอยเลตกคาดวาขายได)
หรอจะเปนแคพอคาขายของทหาเชากนคำาเทานน !
ธรรมของสอสรางสรรคสำาหรบโซเชยลมเดย
วนท 27 กรกฎาคม 2554 ทเรมมการพดถงโฆษณาชนนใน
ทวตเตอร จนมคนบอกตอในโลกโซเชยลมเดยกนหนาห จนตอนเทยงของ
วนท 28 กรกฎาคม กมคนเขาชมโฆษณาชนดงกลาวในยทปเปนจำานวนถง
หนงแสนสองหมนคน
ยอดหนงแสนสองหมนคลกแคขามคน ! และปจจบน (สงหาคม
2554) ยอดเขาชมมเกอบหนงลานสามแสนคน !!
ไทยประกนชวตเหนพลงของโซเชยลมเดย และสรางสทธพเศษ
สำาหรบคนกลมนดวยการไดรบชมโฆษณาชนนกอนใคร ทำาใหแมโฆษณา
ยงไมออกอากาศ คนไทยหลกลานกนำาหนำาตาไหลกบโฆษณาชนนไปหลาย
รอบ และผใชงานโซเชยลมเดยกรสกดกบไทยประกนชวตไมตางจากการด
โฆษณาชนนในชอง 7
สวนบรษทกมตนทนในการสรางกระแสเพยงแคคาผลตหนง
โฆษณา กบการอพโหลดขนยทปเทานน แตถาเรมตนสรางกระแสดวยการ
ฉายทางฟรทว โฆษณาขนาดความยาว 3 นาทชนน (ปกตโฆษณาทวไปจะ
ความยาว 30 วนาท) จะตองใชเมดเงนในการออกอากาศครงละเกอบลาน
ตางจากการอพโหลดลงยทปทไมตองใชเงนสกแดงเดยว
นกธรกจทตองการสรางแบรนดในโซเชยลมเดย จงตองหนมา
สรางสอสรางสรรคสำาหรบโซเชยลมเดยของแบรนดตวเองขนมา อาจมการ
ตงคำาถามถงตนทนทสงขนจากการทตองสรางสอสรางสรรคสำาหรบโซเชยล
มเดยโดยเฉพาะ แตหากบวกลบคณหารเทยบกบงบประมาณทสามารถ
โยกสวนหนงมาจากการลงโฆษณาในสอหลก แลวนำามาใชในจางผลตสอ
สรางสรรคสำาหรบโซเชยลมเดย ไมวาจะเปนรปแบบวดโอ บทความหรอ
อนๆ ขนหนาแขงของนกธรกจทมองการณไกลคงรวงเพมไมกเสนหรอก
TOURISALAM
ปจจบน หากแตอดตอาจมการสรางดวยกบจดประสงคอน ตางกรรมตางวาระ
ครนพอลดสายตาลงตำาจากสะพานจะแลเหนมสยดจากฝงตรงขามตดรมแมนำา
เจาพระยาชอวา มสยดแดง หรอ มสยดสวรรณภม อยยานคลองสานฝงธนบร
นนเอง โอ ชอมสยดน ชางชดเจนคอนไปในทางการเมองเสยจรง วาไปนน
เสยงเรอหางยาวทำาใหฉนตองจบสายตาและยกกลองกดชตเตอร
อยางสนกมอ ซงหากเรอวงเรวๆ เชนน ฉนมกตงโจทยกบตวเองดวยวธการถาย
ภาพแบบแพนนง เพอทวตถเรอคมชด แตดานหลงจะเบลอเพอแสดงถงการ
เคลอนไหว ในใจยงอดสงสยไมไดวา รถมอเตอรไซดทวงเรวๆ เรายงตงนคเนม
ใหเขาวา “เดกแวน” แลวถาเปลยนจากรถมาเปนเรอละ “เรอแวน” คงพลก
ฉนและเพอนรวมทางตงใจจะยำาสามตลาดใหทนกอนทมฆรบจะมา
เยอน พวกเราเดนลดเลาะจากทานำาสะพานพทธมายงปากคลองตลาดในระยะ
เวลาไมถงอดใจ กสมผสไดถงกลนของดอกไม ปะปนไปดวยกลนของควนเสย
และขยะ ทงนจมกของฉนกไมแยถงกบขนาดจะแยกเยอะไมออก
ปากคลองตลาดตงอยเชงสะพานพระปกเกลา ใกลโรงเรยนสวน
กหลาบ โดยเนนขายดอกไมเสยสวนใหญ มทงแบบปลกและสง วากนวาตลาด
ทนเปดตงแตตสามตส เหลาพอคาแมคามาจบจายซอของกนเปนคนรถ ครนพอ
รงสวางกจะเปนทของพอคารายยอยและลกคาทวไป บรรยากาศเปนใจใหฝน
ไมตก แดดแรงเปรยง อลฮมดลลลาฮ เพอนรวมทางรวมถงฉนเองรสกจะเกด
อาการเพลยแดด ฉนทใดกฉนทนน เหนเหลาพอคาแมคาฉดพรมละอองนำาเพอ
เพมความสดใหมใหแกดอกไมอยเสมอ ขณะเดยวกนฉนเหนถนนเสนเลกๆ ท
เราเดนลดเลาะไปนน กวางเพยงสองคนเดนสวนกนได เพราะทกอาณาบรเวณ
ถกจบจองดวยดอกไม วาวๆ ถนนแหงดอกไม ถนนแหงความหอมหวล ถนน
แหงความสดชน
เสนทางการจราจรโดยรอบปากคลองตลาดน ไมเหมาะกบรถยนต
สวนตว หากแตเปนทของเหลารถเมล รถรบจาง รถเขน รถตกๆ รถสงของ
text / photo : ทศนย ปราชญากล
รงเทพมหานคร อมรรตนโกสนทร มหนทรายธยา มหาดลกภพ นพ
รตนราชธานบรรมย อดมราชนเวศนมหาสถาน อมรพมานอวตารสถต
สกกะทตตยวษณกรรมประสทธ” ชอของจงหวดทชอยาวทสดในโลก หากแต
จะใหคนเมองเทพเมองฟาอมร มานงทองชอจงหวดยาวๆ แบบน เหนทจะไม
เหมาะกบชวตอนเรงรบ คงยอเหลอแคเพยง “กรงเทพมหานคร” ซงแปลวา
พระนครอนกวางใหญ ดจเทพนคร
หลงจากทำาความเขาใจกบความหมายของกรงเทพฯกนแลว ไดเวลา
ออกเดนทางเพอตามหาเปาหมายทวางไว ซงในทรปนเปนทรปแบบใชระยะ
เวลาสนๆ และสบายกระเปา โดยคณะเดนทางของเรา (ทมเพยงสามทาน)
วางแผนไววาจะไปเดนยำาสามตลาดฝงพระนคร อนไดแก ปากคลองตลาด
ตลาดดทาเตยน และตลาดบางลำาพ
อยากจะแอบกระซบบอกในการเลอกเพอนรวมทางนนกเปนขน
ตอนทสำาคญ เพราะนนหมายถงการไดใชชวตรวมกนระยะหนง ใครกตามท
เอยปากบอกวาสนทนกหนา แตพอมาใชชวตแบบกนนอนดวยกนแลว เพอน
กเพอนเถอะ เลกคบกนไดอยางงายดาย
ฉนใชเวลานงรอเพอนรวมทางทกำาลงจะมาถงเปนเวลารวมชวโมง ณ
ทานำาสะพานพทธ เพราะะพวกเขาเลอกใชเสนทางคมนาคมทางนำา ซงโดยสาร
มาจากทานำานนทบร และมาขนฝงเอาททานำาสะพานพทธ กนลมชมววกนตงแต
เรมตน หลกเหลยงปญหาการจราจรรถตดในแถบยานน ทคลาคลงดวยรถยนต
ฉนวาอนนจรงพนทราบโลงกไมไดมไวใหรถยนตจอดตดเสมอไป บางทกเวน
ทไวใหเราเลอกยน
บรรยากาศในพกดนกหนารนรมยไมแพตลาดวงหลง ทานำาศรราช
เพราะจากจดทฉนนงอย จะเหนสะพานทใชเชอมระหวางฝงธนบรและฝง
พระนคร คอสะพานพระพทธยอดฟา หรอสะพานเหลก กบอกสะพานหนง
คอ สะพานพระปกเกลา มนทอดยาวขนานกนไป ใชในการสญจรทางบกไดใน
“ก
28
ปากคลองตลาด ปากคนตลอด1
3
4
2
5 6
29
ความเขางายในการศกษาศาสนา มพนทใหพนองมสลมทวไปไดแสดงออกถง
ความสามารถตางๆ มมมใหอานหนงสอฟร มลานกวางสำาหรบทำากจกรรม
มเกาอใหคนใหพกผอน มเสยงตามสาย รบฟงบทบรรยายศาสนา มรานกาแฟ
มสลม มรานอาหารมสลม และมเพอนทเปนมสลม และ ไมรเหมอนกนวาจะ
เรมตนไดทไหน ยงไง อนชาอลลอฮ
ไมรวาเรองทเขยนจะมาจบลงทพพธภณฑแหงนไดอยางไร เพราะ
พลาดไปหนงเปาหมายคอตลาดทาเตยน เนองจากเวลาอศร รบรดเขามาจน
ทำาใหพวกเรารบซอยเทาไปขนรถตกๆ มงหนาสมสยดจกรพงศ ยานบางลำาพ
อลฮมดลลลาฮ หากไมเดนเลยวเขามาชมในพพธภณฑ ความคดดดกคงไมปรากฎ
ทกอยางมนเปนศลปะจรงๆ
พพธภณฑสยาม พพธภณฑอสลาม ตางกนเพยงชอแตมจดมงหมาย
เดยวกน คอบอกเลาความเปนตวตน รอผคนเขามาสมผส อะไรทอยากใหคนอน
เหน เรากแสดงถายทอดออก ทงคำาพด การกระทำา เพอใหเกดการยอมรบ
เยนยำาไลหลง เหนทการเดนทางคงตองสนสด
การเดนทาง การทองเทยว และการผจญภย เปนสงทขาดได แตก
ไมทำาใหชวตน มรสชาด ลองดส
เสยมากกวา ดเหมอนวารถประจำาทางเหนจะเปนทางเลอกทดทสด เราเดน
เกบบรรยากาศจนมาสนสดทอกหวถนนหนง บรเวณสถานตำารวจนครบาล
พระราชวง เราตกลงกนวาจะเลาะรมรวโรงเรยนราชนเพอไปทะลตลาดทาเตยน
ตลาดการคาอกแหงหนงทแฝงตวอยใจกลางกรงเทพมหานคร ทเนนสนคาไป
จำาพวกอาหารทะเลแหง แตในระหวางทางทเดนไป พวกเรากลบมองเหนตกท
ตกแตงสวยงามเปดประตตอนรบพวกเราอยทางดานขวามอ เหมอนจะอยาก
ใหเราเขาไปสมผส สายตารบมองหาสถานะของตกน มนคออาคารพพธภณฑ
มวเซยมสยามนนเอง อาการลงเลจต แบงปนใจจงเกดขน “ไหนไหนกมาแลว”
เสยงรวมแสดงความคดเหนสงผานขอความสนจากเพอนรวมทาง ลอยแววเขา
มาในโสต “ชกชาอยใย” คอคำาตอบทคดไว ออ
พพธภณฑมวเซยมสยาม ตกทรงโบราณผสมผสานกบวฒนธรรม
ตะวนตก ทาสเหลองครม ใหญโตเอาการ พวกเราคอยๆ เดนทำาความรจกกบ
ตกนอยางชาๆ ดวยกบอาการเกรงวาจะมยามเดนมาไลพวกเราออกไป เราเดน
มาถงทางเขาอยางบรบรณ เหลอบเหนปายราคาเสยคาเขาชม ซงหากจะเขาชม
ดานในกเสยคาเขาชม 100 บาท สำาหรบผใหญ และ 50 บาทสำาหรบนกเรยน
นกศกษา สวนใครจะมาเปนหมคณะนนกเปนอกราคาหนง เปนการทองเทยว
เชงสารคดจรงๆ ทรปน
เมอเดนเขาชมหองแรกนน ดวยกบแอรทเยนกวาดานนอกทำาให
พวกเรารบจบจองทนง เอนตวอยางสบายอรา การนำาเสนอของพพธภณฑเรม
ดวยการเปดตวดวยภาพยนตสนราว 7 นาท เพอเกรนนำาใหเราอยากคนหา
คำาตอบทมาของตวละครนน ตามจดแสดงของพพธภณฑ พวกเราเดนไลชม
บรรยากาศกนตามอารมณ การเลาเรองภายในพพธภณฑกแบงไปตามขนตอน
การเปลยนแปลงของประเทศไทย ฉนคนพบวาการถายภาพในททแสงนอยนน
ไมงายเลยหากอปกรณกลองไมดจรง หรอฝมอไมถง ภาพทไดจะมความเบลอได
สง แตถาหากสาดแฟลชเขาใส กจะกลบบรรยากาศแสงนวลสวยงามในหองจด
แสดงหมด จากหองสหอง ชนตอชน เรองราวทฉนไดรบขอมลประวตศาสตรชาต
ไทยมานน หนไมพนวชาสงคมศกษาตงแตสมยมธยมตน อาท การอพยพของ
ชาวไทย การเกษตร การอตสาหกรรม การปกครอง วฒนธรรม ภาษา ศาสนา
การสรบยทธวธ กระทงความเจรญไดเรมเขามามบทบาท การใชรถยนต การ
สอสาร การวทยโทรทศนแพรภาพ ความบนเทง ทกอยางในพพธภณฑสามารถ
จบตองได
ฉนคดวา ฉนเพยงแตซอการนำาเสนอแสงสเสยงทนาสนใจภายใน
พพธภณฑ แตกมความรใหมๆ กลบมาบานบางแหละ ในทางกลบกน ฉนมอง
วาหากเราจะมพพธภณฑอสลามบางกคงจะด ครงหนง ฉนเคยเปดบทสนทนา
กบนกเขยนผมชอเสยงทานหนง เขาแสดงความคดเหนวา ประเทศไทยควรจะม
ศนยหนงสออสลามบาง พพธภฑณอสลามบาง เพราะประเทศไทยกมนกศกษา
ไปเรยนตอในตางประเทศเยอะ เมอเรยนจบกจะไดนำาหนงสอมาบรจาค เพอ
ประโยชนกบคนรนหลง สำาหรบคนทไมมโอกาสไปเรยนตอในตางประเทศได ก
ยงสามารถคนควาหาความรไดจากศนยหนงสอแหงน ฉนจบใจความไดประมาณน
เพยงแตพพธภณฑอสลามอาจจะมวธการนำาเสนอแบบใหม เนน
1. สะพานพทธ มองจากฝงพระนคร
2. อาคารพพธภณฑมวเซยมสยาม
3. ภายในตวอาคารพพธพณฑมวเซยมสยาม ซงจดแสดงเรองราวของสยามประเทศ
ในรปแบบสอตางๆ
4. อาคารตกแถวเกาททอดตวเรยงรายยานทาเตยน
5. ปากคลองตลาดคกคกทงวนและคน
6. หนงในแหลงเรยนรทพพธภณฑมวเซยมสยาม
7. ตรอกมสยดจกรพงษ ทางเขามสยดทเดนยานบางลำาพ
8. มสยดจกรพงษ งานสถาปตยทเกดชวงยครตนโกสนทรตอนตน
7
8
SALAMArticle text พอศกร ลกอาทตย : Illustration แดง วจตรปรดารวาไมร
สยดาย Salamart หนานไมไดพมพสส ไมงนคงไมตองอธบาย
กนยดยาวนก
ทเหนอยน เรยกวา color gamut เปนแผนภมแสดงยานส
(ซงกคอคลนแสงในยานความถตางๆ) ทตาเรามองเหน เทยบกบยาน
สทจอภาพตางๆ แสดงได จะเหนวาแผนภมไมไดเปนรปสเหลยมหรอ
วงกลม ยงมบรเวณทแผนภมไมครอบคลมอย นนคอยานความถแสง
ทตาเรามองไมเหน
ยำาอกทวามอย แตตาเรามองไมเหน
จรงๆ จบบทความบรรทดนกได (ฮา) แตตออกหนอย
นะครบ เดยวจะหาวาคนเขยนอ
ทนาสนใจกคอ สงมชวตแตละชนดมยานสทมองเหนตางกน
ไป บางชนดกวางกวาเรา บางชนดแคบกวาเรา บางชนดคอนไปทาง
มวง บางกไปทางแดง บางกเหนเปนขาวดำา บางกบอดบางส ทงนเปน
ไปตามการออกแบบของพระผเปนเจา ใหเหมาะสมกบรปแบบชวต
ของมน
มนษยเองกมขอบเขตการมองเหนทเหมาะสม เรามองไม
เหนอะไรหลายอยางทไมควรเหน เนอสตวคงไมนากนถาเรามอง
เหนซากปรสตทตายจากการทำาใหเนอสก คงเขนพลกถาทกคนมอง
ทะลเสอผากนได ถาเรามองเหนญนหรอมลาอกะฮ ชวตคงไมตองทำา
อะไรแลว นบเจอญบรลแรกๆ ยงถงกบสนเทา พดถงตรงนนกออกวา
เคยมอลามะฮอธบายไววา ไกมยานการมองเหนทคอนไปทางสมวง
มากกวามนษย (ultraviolet) มนจงมองเหนมลาอกะฮผถกสรางมา
จาก “แสง” สวนสนขมองเหนในยานความถทเยองมาทางสแดงกวา
เรา (infrared) มนจงสามารถมองเหนญนผถกสรางมาจาก “ไฟ”
ได ตรงนชวยอธบายไดวา ทำาไมคนมกจะถายผ (ญน) ตดดวยกลอง
อนฟราเรด
ขอบเขตเหลานมอยจรง มขนดวยพระเมตตาของพระผ
สราง หาใชกลนแกลงหรอปกปดซอนพราง และดวยการยอมจำานน
ตอพระองค ดวยทางนำาทพระองคมอบไวให เราตางถกเปดใหรจก
โลกในยานความถทเราไปไมถง ไมตองรอใหมกลองวเศษมาถายให
เราด ไมตองรอผลการวจยจากใคร และไมเคยตกอยในความมดบอด
ทวา ถาฉนไมเหนดวยตา กแปลวาไมมจรง
เหมอนทเจาชายนอยบอกไว สงสำาคญทสด ไมอาจมองเหน
ไดดวยตา... เกยวไหมไมแนใจครบ
แตจรงอยางเขาวานะ
เรามองไมเหนอะไรหลายอยางทไมควรเหน เนอสตวคงไม
นากนถาเรามองเหนซากปรสตทตายจากการทำาใหเนอสก
ไมเหนเปนไง
เ
30
31
