ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

THE RELATIONSHIP BETWEEN ADMINISTRATORS’ COMMUNICATION SKILLS AND THE EFFICIENCY OF TEACHERS’ TEAM WORK IN SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 3

จฑามาศ ศลปไพบลยพานช

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร

(1)

ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

THE RELATIONSHIP BETWEEN ADMINISTRATORS’ COMMUNICATION SKILLS AND THE EFFICIENCY OF TEACHERS’ TEAM WORK IN SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 3

จฑามาศ ศลปไพบลยพานช

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร

(2)

หวขอการคนควาอสระ ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษากบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผวจย นางสาวจฑามาศ ศลปไพบลยพานช ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2558 อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล อาจารยทปรกษารวม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต

คณะกรรมการสอบ

.......................................................ประธานกรรมการ (ดร. สรยงค ชวนขยน)

.......................................................กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล)

.......................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต)

.........................................................กรรมการผทรงคณวฒ (ดร.ชวน ภารงกล)

คณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อนมตใหการคนควาอสระฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

.......................................................... (ดร.ณรงคเดช รตนานนทเสถยร)

ประธานคณะกรรมการบณฑตศกษา วนท...........เดอน................................พ.ศ. 2558

(3)

บทคดยอ หวขอการคนควาอสระ ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบ

ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผวจย นางสาวจฑามาศ ศลปไพบลยพานช ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2558 อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล

อาจารยทปรกษารวม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต

การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาระดบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษาระดบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา และศกษาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครผสอน ในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 จ านวน 273 คน เครองมอทใชเปนแบบตอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทมความเชอมนเทากบ 0.97 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ทระดบนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

ผลการวจยพบวา 1. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบ คอ ชองทางการตดตอสอสาร ความแจมแจงของขาวสาร ความสามารถของผรบสาร เนอหาสาระ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ความสม าเสมอตอเนองกนและความนาเชอถอ

2. ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบ

(4)

มากทกดานเรยงตามล าดบ คอ สมพนธภาพระหวางกลม การเปดเผยและการเผชญหนา การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ภาวะผน าทเหมาะสม กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง บทบาททสมดล และความชดเจนของเปาหมาย การพฒนาตนเอง การสนบสนนและไววางใจตอกน การตดตอสอสารทด และ ความรวมมอและความขดแยง 3. ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา มความสมพนธกนทางบวกอยในระดบสง (r = 0.80) อยางมนยส าคญทางสถต

(5)

ABSTRACT

Independent study Title THE RELATIONSHIP BETWEEN ADMINISTRATORS’ COMMUNICATION

SKILLS AND THE EFFICIENCY OF TEACHERS’ TEAM WORK IN SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE 3

Researcher Miss. Juthamart Silpaiboonpanich Degree Master of Education Program Educational Administration Academic Year 2015 Advisor Assoc. Prof. Chumphot Wanikun, Ph.D. Co-Advisor Asst. Prof. Watcharee Choochart, D.Ed.

The purposes of this research were to study the administrators’ communication skills and the efficiency of teachers’ team work in schools and to study relationship between administrators’ communication skills and the efficiency of teacher’ team work in schools under Kanchanaburi Primary Educational Service Area Office 3. This samples of the study were 273 administrators and teachers from schools under Kanchanaburi Primary Educational Service Area Office 3. A constructed 5-level rating scale questionnaire with the reliability of 0.97 was used as a tool to collect data. The statistics employed for data analysis were percentage, mean, standard deviation, and Pearson’s product moment correlation co-efficient with a statistical significance at the level 0.01. The research findings were as follows:

1. The communication skills of administrators was overall at a high level. When each area was considered particularly, it revealed that overall areas were at a high level, ranking in the order of mean as channel communication, clarity information, capability audiences, substance, suitability surrounding, regularity continually and reliability.

(6)

2. The efficiency of teachers’ team work in school under Kanchanaburi Primary Educational Service Area Office 3 was found at a high level, ranking in the order of mean as group relationship, disclosure and confrontation, check, repeat working regularly, leadership, procedure work and determine, equilibrium, goal clearly, self-develop, support and confidence, good communication, cooperation and conflict.

3. The relationship between the communication skills of administrators and efficiency of teachers’ team work in school had positive correlation in high level (r = 0.80) with a statistical significance.

(7)

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระนส าเรจไดโดยไดรบความอนเคราะหอยางดยงจาก รองศาสตราจารย ดร. จมพจน วนชกล อาจารยทปรกษา ผชวยศาตราจารย ดร.วชร ชชาต อาจารยทปรกษารวม และผชวยศาสตราจารย พงษศกด รวมชมรตน ทไดกรณาใหค าปรกษาแนะน าและตรวจแกไขขอบกพรองและใหก าลงใจตลอดระยะเวลาทท าการศกษาวจยจนเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณดวยความซาบซงอยางยงไว ณ โอกาสน และขอกราบขอบพระคณ ดร.สรยงค ชวนขยน ประธานกรรมการ และ ดร.ชวน ภารงกล กรรมการผทรงคณวฒทไดใหค าแนะน าเพมเตมจนท าใหการคนควาอสระมความถกตองสมบรณยงขน

นอกจากนผวจยไดรบความกรณาจากผทรงคณวฒไดแก นายบญชย ชวงชย ผอ านวยการโรงเรยนบ านหนองมงคล นายศภากร เมฆขยาย ผ อ านวยการโรงเรยน วดวงก ว เวการาม และนายชาตกลพล สมยาภกด รองผอ านวยการโรงเรยนอดมสทธศกษา ทไดกรณาตรวจสอบเสนอแนะปรบปรงเครองมอวจย ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 ผบรหารสถานศกษาและครของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 ทกรณาอ านวยความสะดวกใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามและชวยเกบรวบรวมขอมลให ตลอดจนทกคนในครอบครวทใหกาลงใจชวยเหลอสนบสนนอ านวยความสะดวกมาโดยตลอดจงขอขอบพระคณมา ณ ทนดวย

ประโยชนทพงไดรบจากการคนควาอสระฉบบนผวจยขอนอมร าลกพระคณของบรรพบรษบรพาจารยและผมพระคณทกทานทไดอบรมสงสอนใหผวจยสามารถด ารงตนและมานะ พยายามศกษาจนบรรลผลส าเรจดวยดเสมอมา

จฑามาศ ศลปไพบลยพานช

(8)

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (3) บทคดยอภาษาองกฤษ (5) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) สารบญตาราง (11) สารบญแผนภม (14) บทท 1 บทน ำ 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 3 สมมตฐานของการวจย 3 กรอบแนวคดในการวจย 3 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 5 ประโยชนทไดรบจากการวจย 7 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ 8 หลกการ แนวคดเกยวกบการตดตอสอสาร 8 ความหมายของการตดตอสอสาร 9 องคประกอบของการสอสาร 10 ความส าคญของการสอสาร 13 ประเภทของการตดตอสอสาร 15 ทกษะในการตดตอสอสาร 18 อปสรรคของการสอสารและการปรบปรงทกษะในการตดตอสอสาร 21 การตดตอสอสารของทม 25 แนวคดและทฤษฎเกยวกบผลของการสอสารและ ความพงพอใจของการสอสาร 26 การท างานเปนทม 28 ความหมายของการท างานเปนทม 29 แนวคดและทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมการท างานเปนทม 32

(9)

สารบญ

บทท หนา ประเภทของทม 44 หลกการท างานเปนทม 51 ลกษณะและองคประกอบของการท างานเปนทม 52 ปจจยพนฐานทสงผลตอประสทธภาพของทมงาน 62 ปญหาในการสรางทมงานและแนวทางแกไข 69 ทกษะของผน าทมทมประสทธภาพ 71 บรบทของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

กาญจนบร เขต 3 73 สภาพทวไป 74

ทศทางและแนวทางในการจดการศกษา 75 งานวจยทเกยวของ 76 งานวจยในประเทศ 76 งานวจยตางประเทศ 81 สรปกรอบแนวคดในการวจย 84 3 วธด ำเนนกำรวจย 86 ประชากรและกลมตวอยาง 86 เครองมอทใชในการวจย 87 การสรางเครองมอทใชในการวจย 88 การเกบรวบรวมขอมล 89 การวเคราะหขอมล 89 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 90 4 ผลกำรวเครำะหขอมล 91 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 91 ผลการวเคราะหขอมล 92

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 92 ตอนท 2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 94

(10)

สารบญ

บทท หนา ตอนท 3 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 102

ตอนท 4 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร กบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 114

5 สรป อภปรำยผล และขอเสนอแนะ 118 วตถประสงคของการวจย 118 สมมตฐานของการวจย 118 วธด าเนนการวจย 118

สรปผลการวจย 120 อภปรายผลการวจย 128 ขอเสนอแนะ 144 เอกสำรอำงอง 146 ภำคผนวก 152 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอ 153 ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหในการทดลองเครองมอวจย 158 ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมล 162 ภาคผนวก ง แบบสอบถามเพอการวจย 164 ประวตผวจย 177

(11)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 องคประกอบทสงผลตอการพฒนาความเปนปกแผนของทม 63 3.1 จ านวนสถานศกษา จ านวนประชากร กลมตวอยางในสงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 86 4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตาม เพศ อาย

ระดบการศกษา ต าแหนงหนาท และประสบการณในการท างาน 93 4.2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ทกษะการตดตอสอสารของ

ผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา กาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม 94

4.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความนาเชอถอ 95

4.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม 96

4.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานเนอหาสาระ 97

4.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความสม าเสมอตอเนองกน 98

4.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานชองทางการตดตอสอสาร 99

4.8 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความสามารถของผรบสาร 100

(12)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.9 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความแจมแจงของขาวสาร 101

4.10 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ประสทธภาพการท างานเปนทม ของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา กาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม 102

4.11 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานบทบาททสมดล 103

4.12 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความชดเจนของเปาหมาย 104

4.13 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการเปดเผยและการเผชญหนา 105

4.14 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน 106

4.15 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความรวมมอและความขดแยง 107

4.16 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง 108

4.17 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานภาวะผน าทเหมาะสม 109

(13)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 4.18 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ 110

4.19 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการพฒนาตนเอง 111

4.20 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานสมพนธภาพระหวางกลม 112

4.21 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตดตอสอสารทด 113

4.22 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร กบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 114

(14)

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา 2.1 แสดงกระบวนการทกอใหเกดความพงพอใจจากการสอสาร 27 2.2 แสดงองคการและการควบคม: เปรยบเทยบการท างาน

แบบเปนทมและการท างานเฉพาะบคคล 54 2.3 แสดงกรอบแนวคดในการวจย 85

1

บทท 1

บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

การบรหารองคกรใหประสบความส าเรจนน เปนเรองทผบรหารทกคนจะตองพงกระท า เพอใหเกดความส าเรจกบหนวยงานทตนเองปกครอง และก าหนดเปาหมายปลายทางทชดเจน สามารถตรวจสอบและวดผลสมฤทธได ในท านองเดยวกนผบรหารสงสดของแตละหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนจะตองวางแผนกลยทธ (strategic plan) และแผนด าเนนงาน โดยจะตองระบตวชวดผลงานทชดเจนและวดผลไดเปนรปธรรม เพอรองรบนโยบายของรฐบาล ยทธศาสตรหลกดานตางๆ และเปาหมายในระดบชาต ซงในการบรหารทดนนจะตองปรบเปลยนกระบวนการบรหารเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอการท างาน

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. 2534 การบรหารราชการตามพระราชบญญตนตองเปนไปเพอประโยชนสขของประชาชน เกดผลผลสมฤทธตอภารกจของรฐ ความมประสทธภาพ ความคมคาในเชงภารกจแหงรฐ การลดขนตอนการปฏบตงาน การลดภารกจและยบเลกหนวยงานทไมจ าเปน การกระจายภารกจและทรพยากรใหแกทองถน การกระจายอ านาจตดสนใจ การอ านวยความสะดวก และการตอบสนองความตองการของประชาชน ทงน โดยมผรบผดชอบตอผลของงาน การจดสรรงบประมาณ และการบรรจและแตงตงบคคลเขาด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาทตองค านงถงหลกการตามวรรคหนง ในการปฏบตหนาทของสวนราชการ ตองใชวธการบรหารกจการบานเมองทด โดยเฉพาะอยางยงใหค านงถงความรบผดชอบของผปฏบตงาน การมสวนรวมของประชาชน การเปดเผยขอมล การตดตามตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน ทงน ตามความเหมาะสมของแตละภารกจ เพอประโยชนในการด าเนนการ

องคกรทกองคกรเปนหนวยงานทางสงคมอยางหนงทเกดขนจากระบบความรวมมอของบคคลตงแต 2 คนขนไปเพอด าเนนงานอยางใดอยางหนง ซงไดก าหนดและยอมรบในสงคมอยางมระบบแบบแผน มอาณาเขตสมพนธเฉพาะตวและมกรรมวธทจะเสรมสราง บ ารงรกษาทรพยากรบคคล รวมทงทรพยากรอน ๆ เพอใหสมาชกขององคกรสามารถด าเนนงานไดอยางบรรลเปาหมายดวยความเตมใจ และมการตดตอสอสารทดในยคสมยปจจบน ความส าเรจขององคกรนอกจากนขนอยกบความสามารถและภาวะผน าของผบรหารแลว ยงขนอยกบสมาชกขององคกรทกคน ดงนนการบรหารองคกรถอเปนกจกรรมทบคลากรทกคนตองรวมมอรวมใจกนในการปฏบตงานเพอใหบรรลวตถประสงคตามทก าหนดไว มการบรหารจดการแบบปจเจกชน เนองจากการท างานเปนทมเปนการท างานทน าความร ความสามารถ ทกษะประสบการณทแตกตางกนมาผสมผสาน มการรวมกนแกปญหาอยางรอบคอบเหมาะสมกบการท างานทซบซอน การท างานสมาชกเอออ านวยประโยชนตอกน ยอมรบความคดเหนของสวนรวมใหเกยรตซงกนและกน (ยงยทธ เกษสาคร, 2547, หนา 14)

2

การสอสารทด อนจะมผลใหเกดความเขาใจ ความรวมมอ และการประสานงานทด ดวยแผนงานตาง ๆ ทจะน าไปสการปฏบตไดอยางถกตอง เหมาะสม และตรงตามเปาหมาย การสอสารทดจงเปนกลยทธทจะสามารถกระตนใหเกดการปฏบตทม ประสทธภาพและเกดผลส าเรจแกองคกร การสอสารทมประสทธภาพทสด คอ การสอสารทเขาใจงาย ใชวสยทศนทชดเจนในการกระตนพลงในการท างานและเพมประสทธผลของบคลากรในองคกรเพอใหสามารถรวมกนน าพาองคกรไปสความส าเรจตามเปาหมายไดอยางสงสด การสอสารเปนกลยทธหรอกระบวนการหรอเครองมอทจะน าไปสความเขาใจในการตดตอและการท างานรวมกนของบคคลในองคกรเพอบรรลเปาหมาย แตหากไมเรยนรและเขาใจความตองการของตนเอง ไมเขาใจผอนแลวไมวาจะมกระบวนการสอสารทดและมอปกรณสอสารททนสมยเพยงใดกไรคณคา (ปยพกตร สนบวทอง, 2545, หนา 43-51) นอกจากนการสอสารจ าเปนจะตองเขาใจถงความแตกตางระหวางบคคล เมอบคคลมความแตกตางกนการสอสารทดจะตองใชความมมนษยสมพนธทดควบคกนไปดวยจงจะท าใหการสอสารนนประสบผลส าเรจ

การบรหารทด คอ การมสวนรวมของบคลากรในสถานศกษา ไมผกขาดทบคคลใดหรอกลมใดโดยเฉพาะ การด าเนนงานทกงานตองการทมงานทมประสทธภาพ มความรสกรบผดชอบรวมกนในงานนนซงเปนสงจ าเปนอยางยง ความส าเรจหรอความลมเหลวของงานเปนความรบผดชอบของทกคนทไดรบมอบหมายใหด าเนนงาน ทกคนมความส าคญตองาน เปาหมายอยทการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา มใชอยทบคคลปฏบตงาน ผบรหารงานวชาการแตละหนวยงาน และผบรหารสงสดของสถานศกษาตองตระหนกวาตนมบทบาทเปนผน าทจะตองสงเสรม สนบสนน เชญชวนใหผรวมงานทกคนปฎบตงานเตมความสามารถ ไมใชผน าทคอยสงการแตเพยงอยางเดยว การสรางความรสกทด และการสรางศรทธาตองาน เปนปจจยส าคญทจะท าใหงานนนบรรลผลส าเรจเปนอยางด (กมล ภประเสรฐ, 2545, หนา 6)

ในการท างานเปนทมจะบรรลผลส าเรจนนมปจจยส าคญหลายตวทท าใหการท างานเปนทมประสบความส าเรจและราบรน เนองจากการท างานเปนทมของพฒนากรมความจ าเปนทจะตองม การปฏบตงานรวมกน และตามนโยบายการก ากบดแลองคกรทดของส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ไดก าหนดคานยมองคกรทดไวดงน “ETIS” excellent มงผลสมฤทธและคณภาพของงาน, teamwork เนนการท างานเปนทม, integrity ยดมนในคณธรรมท าในสงทถกตองและสงคมยอมรบ, service mind การมจตบรการ เพอยกระดบมาตรฐานทางดานธรรมาภบาลของหนวยงานภาครฐและเพอสงเสรมและเผยแพรองคความรและแนวทางปฏบตดานธรรมาภบาล การบรหารใหทกคนทเกยวของไดมสวนรวมในการท างาน รวมทงมการพฒนาการท างานเปนทมอยเสมอ (ส านกงานคณะกรรมการการพฒนาระบบราชการ, 2549, หนา 5) โดยมการปฏบตทเปนกระบวนการ คอ การก าหนดวตถประสงคของงาน การมอบหมายงาน ว ธการท างานรวมกน การตดตามและ การประเมนผล ยงในปจจบนเปนยคแหงการแขงขนอนเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม ความกาวหนาทางวทยาศาสตรเทคโนโลยตาง ๆ การบรหารราชการยคใหมทมงเนนผลสมฤทธและความคมคาของงาน จงจ าเปนตองปรบรปแบบ วธการท างาน และพฒนาสมรรถนะของคนไปพรอมๆ กน การท างานเปนทม จงเปนกลยทธทางเลอกในการพฒนาองคกร และไดถกน ามาก าหนดเปนสมรรถนะหลก (core competency) ของขาราชการ

3

จากความเปนมาและความส าคญของปญหาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยในฐานะทเปนผปฏบตงานไดตระหนกและเหนความส าคญของการท างานเปนทม จงมความสนใจทจะศกษาทกษะการตดตอสอสารของผบรหารทจะสงผลใหเกดประสทธภาพการท างานเปนทมของคร ตามความคดเหนของผบรหารและครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และตองการศกษาวาผบรหารและครใหความส าคญตอการตดตอสอสารอยในระดบใด และมความสมพนธกบการท างานเปนทมทมประสทธภาพนอยางไร เพอน าผลของการวจยในครงนมาใชเปนรปแบบในการสงเสรมใหมการท างานเปนทมทมประสทธภาพในสถานศกษาตลอดไป

วตถประสงคของกำรวจย

1. เพอศกษาทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 2. เพอศกษาประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการ

ท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

สมมตฐำนของกำรวจย

ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มความสมพนธกนในทางบวกอยในระดบสง

กรอบแนวคดในกำรวจย

การศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของ

ผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ซงผวจยไดน าแนวคดทกษะการตดตอสอสารของคตลปและเซนเตอร (Cutlip & Center, 1978, pp. 209-210) เกยวกบการตดตอสอสาร 7 ประการ คอ ความนาเชอถอ (credibility) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) เนอหาสาระ (content) ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency) ชองทางการตดตอสอสาร (channel) ความสามารถของผ รบสาร (capability of audience) และความแจมแจ งของขาวสาร (clarity) ส าหรบประสทธภาพการท างานเปนทมน าแนวคดของ วดคอก (Woodcock, 1981, pp. 118-153) ทสรป

4

ถงทมทมประสทธภาพ 11 ประการ ดงตอไปน บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ภาวะผน าทเหมาะสม การตรวจสอบ ทบทวน การท างานอยางสม าเสมอ การพฒนาตนเอง สมพนธภาพระหวางกลม และการตดตอสอสารทด

ขอบเขตของกำรวจย

การศกษาวจยครงนผวจยมงศกษาเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของ

ผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มขอบเขตครอบคลมประเดนตอไปน

1. ขอบเขตดานเนอหาการวจยเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยมขอบเขตการศกษาตามกรอบแนวคดของทฤษฎการจงใจ ของคตลปและเซนเตอร (Cutlip & Center, 1978, pp. 209-210) เกยวกบการตดตอสอสาร 7 ประการ คอ ความนาเชอถอ (credibility) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) เนอหาสาระ (content) ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency) ชองทางการตดตอสอสาร (channel) ความสามารถของผรบสาร (capability of audience) และความแจมแจงของขาวสาร (clarity) ส าหรบประสทธภาพการท างานเปนทมน าแนวคดของ วดคอก (Woodcock, 1981, pp. 118-153) ทสรปถงทมทมประสทธภาพดงตอไปน บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ภาวะผน าทเหมาะสม การตรวจสอบทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การพฒนาตนเอง สมพนธภาพระหวางกลม และการตดตอสอสารทด

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประกอบดวย 2.1 ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ซงมจ านวนทงหมด 948 คน (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2556)

2.2 กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 โดยใชการสมตวอยางแบบงาย (simple random sampling) ไดกลมตวอยางจ านวน 273 คน

3. ตวแปรทศกษาประกอบดวย 3.1 ตวแปรตน ไดแก ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา จ านวน 7 ดาน คอ 3.1.1 ความนาเชอถอ (credibility) 3.1.2 ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) 3.1.3 เนอหาสาระ (content) 3.1.4 ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency

5

3.1.5 ชองทางการตดตอสอสาร (channel) 3.1.6 ความสามารถของผรบสาร (capability of audience) 3.1.7 ความแจมแจงของขาวสาร (clarity) 3.2 ตวแปรตาม ไดแก ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา จ านวน 11

ดาน คอ 3.2.1 บทบาททสมดล 3.2.2 ความชดเจนของเปาหมาย 3.2.3 การเปดเผยและการเผชญหนา 3.2.4 การสนบสนนและการไววางใจตอกน 3.2.5 ความรวมมอและความขดแยง 3.2.6 กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง 3.2.7 ภาวะผน าทเหมาะสม

3.2.8 ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ 3.2.9 การพฒนาตนเอง 3.2.10 สมพนธภาพระหวางกลม 3.2.11 การตดตอสอสารทด

นยำมศพทเฉพำะ

ผวจยไดก าหนดนยามศพทเฉพาะไวเพอใหเกดความเขาใจความหมายเฉพาะของค าทใชในการวจย ดงน

1. ทกษะการตดตอสอสาร หมายถง ความสามารถผบรหารทมความร ความช านาญ ความเชยวชาญ รวดเรว ถกตอง ดวยเชาวปญญา แกปญหาเฉพาะหนาไดด มการตดสนใจทดถกตองเหมาะสม และมเจตคตทดในการสอ สงความคด สงขาวสารไปยงบคลากร การแลกเปลยนความร ความคดเหน ความรสก การชแจงขอมล ขอเทจจรง ใหค าแนะน า หรอโนมนาวจงใจใหเขาใจ สอความหมาย โดยการถายทอดความร ความคดเหนหรอการสะทอนขอมลขาวสารระหวางบคคลตงแตสองคนขนไป โดยผานวธการ กระบวนการตาง ๆ และการด าเนนเรองราวเพอบรรลจ ดทงหมายไดอยางมประสทธภาพ ประกอบดวย 1.1 ความนาเชอถอ (credibility) หมายถง ความเชอถอในผใหขาวหรอแหลงขาว

1.2 ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) หมายถง การใชการตดตอสอสารทเหมาะสมไมวาจะเปน ค าพด กรยาทาทาง หรอการใชสญลกษณอน ๆ

1.3 เนอหาสาระ (content) หมายถง เนอหาหรอสาระของขาวทมความหมายและเปนประโยชนตอผฟง

1 . 4 ค ว า ม ส ม า เ ส ม อ ต อ เ น อ ง ก น ( continuity and consistency) ห ม า ย ถ ง การตดตอสอสารทย าหรอกระท าซ าอยางสม าเสมอเพอเตอนความจ า

6

1.5 ชองทางการตดตอสอสาร (channel) หมายถง วธการทใชในการตดตอสอสารทสงสารไดรวดเรวและตรงทสด

1.6 ความสามารถของผรบสาร (capability of audience) หมายถง ความรเดมทผรบสารมความสนใจ ทศนคต ภมหลงทางวฒนธรรม

1.7 ความแจมแจงของขาวสาร (clarity) หมายถง ขาวสารทใชภาษาทท าใหผรบชดเจนไมคลมเครอ หรอมความหมายทตความไดหลายแงหลายมม

2. ประสทธภาพการท างานเปนทม หมายถง กลมบคคลทเขารวมกนในการท างานเพอท าใหส าเรจตามวตถประสงคทตงใจ ใหบรรลเปาหมายไปในทศทางเดยวกนกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของงาน ประกอบดวย

2.1 บทบาททสมดล หมายถง ทกคนในทมมความเขาใจในบทบาทของจน มการแบงงานโดยใชความแตกตางของบคลกภาพ ความสามารถและวธการทหลากหลายใหเหมาะสมกบสถานการณหรอในการท ากจกรรมตางๆ ของโรงเรยน

2.2 ความชดเจนของเปาหมาย หมายถง จดมงหมายของการปฏบตงานทใชเปนแนวทางการปฏบตงานของโรงเรยน โดยทกคนมสวนรวมในการก าหนดวตถประสงค เพอใหบรรลผลส าเรจของงาน 2.3 การเปดเผยและการเผชญหนา หมายถง สมาชกถายทอดความคด ความรส กตอกนอยางตรงไปตรงมา กลาเผชญหนาเพอแกปญหาการท างานรวมกน

2.4 การสนบสนนและการไววางใจตอกน หมายถง สมาชกชวยเหลอซงกนและกนเขาใจความสมพนธระหวางงานของตนเองกบงานของผ อนพรอมทจะยอมรบและใหความชวยเหลอดวยความจรงใจ

2.5 ความรวมมอและความขดแยง หมายถง สมาชกอทศตนในการปฏบตงานใหส าเรจไปดวยด มการประสานประโยชนในเรองความรความสามารถ ตลอดจนความแตกตางของแตละบคคลใหไดผลรวมกนอยางสงสด สมาชกมสวนรวมอยางเตมทในการท างาน ซงอาจมการขดแยงขนภายในทมกเปนไปอยางสรางสรรค

2.6 กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง หมายถง กระบวนการท างานตองยดหยนไดเหมาะสมเพอใหการท างานราบรนสามารถแกปญหาได โดยสอดคลองกบสถานการณสมดลกนระหวางเวลา ทรพยากรและใชวธการตดสนใจทสมาชกมความเหนพองวาเปนวธการท มประสทธภาพมากทสด

2.7 ภาวะผน าทเหมาะสม หมายถง สมาชกทกคนมโอกาสเปนผน าตามความตองการในสถานการณนน ๆ อยางทวถง ทกคนยอมรบในความรความสามารถของกนและกน ผลดกนเปนผน า ผตาม

2.8 การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ หมายถง สมาชกในทมตองใชเวลาในการประเมนพฤตกรรมและเรยนรในความผดพลาดในการท างานของกลม ตดตามการด าเนนงานทบทวนการท างานระหวางท าหรอหลงท างานอยางสม าเสมอเพอแกไขขอบกพรอง

2.9 การพฒนาตนเอง หมายถง การพฒนาทกษะความช านาญและความสามารถของแตละคนอยเสมอ

7

2.10 สมพนธภาพระหวางกลม หมายถง การเสรมสรางบรรยากาศทสนบสนนการท างานระหวางกลมโดยเขาใจและยอมรบ ตลอดจนชวยเหลอระหวางกลมโดยปราศจากการแขงขน

2.11 การตดตอสอสารทด หมายถง เครองมอทใชเปนกระบวนการทใชศลปะการถายทอดในการสงขาวสารระหวางบคคลทงภายในและภายนอกเพอใหเกดความเขาใจความสมพนธอนดและสามารถประสานงานใหฝายตาง ๆ ปฏบตงานไดตรงตามวตถประสงคทตองการ

3. ครผสอน หมายถง ผทท าหนาทปฏบตการสอนหรอท าหนาทดานการจดบรการในโรงเรยน ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

4. ผบรหาร หมายถง ผทปฏบตหนาทในต าแหนงผอ านวยการ รองผอ านวยการ ผปฏบตราชการแทน ผรกษาราชการแทน หรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

5. สถานศกษา หมายถง สถานศกษาของรฐทจดการศกษาภาคบงคบและการศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

6. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 หมายถง หนวยงานหรอองคการทจดตงขนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 มาตรา 34 มหนาทรบผดชอบจดการศกษาขนพนฐานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3

ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย

การวจย เรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ

การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ซงเปนประโยชนดงน

1. ท าใหทราบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

2. ผลการศกษาจะเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนาพฤตกรรมของผบรหารในการใชทกษะการตดตอสอสารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

3. ผลของการวจยจะเปนประโยชนตอการปรบปรงและพฒนาพฤตกรรมของผบรหารใน การใชทกษะการตดตอสอสารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครผสอน ใหสามารถท างานไดเตมประสทธภาพสงผลตอการพฒนาการศกษา

8

บทท 2

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ การวจยครงน ผวจยมงทจะศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของ

ผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของดงน

1. หลกการ แนวคดเกยวกบการตดตอสอสาร 2. การท างานเปนทม 3. บรบทของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 4. งานวจยทเกยวของ 5. สรปกรอบแนวคดในการวจย

หลกกำร แนวคดเกยวกบกำรตดตอสอสำร

การสอสารเปนกระบวนการส าคญประการหนงทชวยท าใหการท างานในองคกร หรอแมแตการท าธรกจสวนตวประสบความส าเรจ ไมวาจะเปนการใชค าพด หรอการใชเครองหมาย สญลกษณ หรอแมกระทง การใชทาทางในการตดตอสอสาร เพราะในการท างานนนตองมการตดตอสอสารกบผอนเพอใหเกดการท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ หรอชวยกนแกไขปรบปรงและพฒนางานใหประสบความส าเรจ

การตดตอสอสาร (communication) หรอ ภาษาทางการบรหารใชค าทกลาวถงในความหมายเดยวกนน “การสงคมนาคม” หรอ “การตดตอสอความหมาย” หรอ “การตดตอสอสาร” เปนองคประกอบทส าคญหนง ซงสามารถเอออ านวยใหเกดความมมนษยสมพนธอนด ภายในองคกรหรอหนวยงาน เพราะงานบรหารองคกรเปนกจการของกลมคน เมอคนตองท างานกบคน จงจ าเปนตองมการตดตอสอสารใหเขาใจกน ยงถาจ านวนคนกลมใหญมากขนเทาใด ความจ าเปนใน การสอสารกยอมมากยงขนเทานน ทงนเพอใหกลมคนเหลานนสามารถอยรวมกน ท างานรวมกนไดดวยดและในทสดจะเปนผลตอเนองกบประสทธผลของงานในองคการนน ๆ ดวย ผบรหารทดจงจ าเปนตองขวนขวายหาความรและทกษะในเรองของ การตดตอสอสารดวยการศกษาใหมความรในทางทฤษฎและฝกฝนจนมทกษะทพงประสงคในดานการตดตอสอสาร ความหมาย ทงทางทาทวาจาและลายลกษณอกษร คอ ทกษะในการฟง การพด การอานและการเขยน เพอทจะสามารถน าไปใชไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลตอหนวยงานหรอองคกรของตน (ทรงธรรม ธระกล, 2548, หนา 51-55)

9

คนงนจ ศลรกษ และคณะ (2555, หนา 6) กลาววา การสอสาร (communication ) คอ กระบวนการแลกเปลยนขอมล ขาวสารระหวางบคคลตอบคคลหรอบคคลตอกลม โดยใชสญลกษณ สญญาณ หรอพฤตกรรมทเขาใจกน โดยมองคประกอบดงน

ผสงสารคอผทท าหนาทสงขอมล สารไปยงผรบสารโดยผานชองทางทเรยกวาสอ ถาหากเปนการสอสารทางเดยวผสงจะท าหนาทสงเพยงประการเดยวแตถา เปนการสอสาร 2 ทาง ผสงสารจะเปนผรบในบางครงดวย ผสงสารจะตองมทกษะในการสอสาร มเจตคตตอตนเอง ตอเรองทจะสง ตองมความรในเนอหาทจะสงและอยในระบบสงคมเดยวกบผรบกจะท าให การสอสารมประสทธภาพ

ขาวสารในการะบวนการตดตอสอสารกมความส าคญ ขาวสารทดตองแปลเปนรหส เพอสะดวกในการสงการรบและตความ เนอหาสาระของสารและการจดสารกจะตองท าใหการสอความหมายงายขน

สอหรอชองทางในการรบสารคอ ประสาทสมผสทงหา คอ ตา ห จมก ลน และกายสมผส และตวกลางทมนษยสรางขนมาเชน สงพมพ กราฟก สออเลกทรอนกส

ผรบสารคอผทเปนเปาหมายของผสงสาร การสอสารจะมประสทธภาพ ผรบสารจะตองมประสทธภาพในการรบร มเจตคตทดตอขอมลขาวสาร ตอผสงสารและตอตนเอง

ควำมหมำยของกำรตดตอสอสำร

การตดตอสอสาร เปนค าทมาจากภาษาองกฤษวา communication และไดมนกวชาการได

ใหความหมายไวมากมาย ดงน สมคด บางโม (2545, หนา 17) กลาววา การตดตอสอสาร หมายถง การสงขาวสารจาก

บคคลหนงไปยงอกบคคลหนง โดยการออกค าสงหรอแลกเปลยนความคดเหนกนในองคการ การตดตอสอสารทดจะท าใหการด าเนนงานขององคการราบรนไปสเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ

ส ธา พงศ ถาวรภญ โญ และคณะ (2548, หน า 8) ใหความหมายของการส อสาร (communication) หมายถงกระบวนการแลกเปลยนขาวสารขอมลและความเขาใจระหวางคนสองคนหรอกลมคม โดยนยามนการสอสารจะเกดขนไดตอเมอมขาวสารขอมลเปนองคประกอบทส าคญ ขาวสารขอมลจะอยในรปตางๆ เชนค าพด ขอเขยน ภาพ สญลกษณ ฯลฯ นอกจากนการสอสารยงตองประกอบไปดวยความเขาใจในความหมายของขาวสารขอมล

รงสาด จนทรวสตร (2548, หนา 4) กลาววา การตดตอสอสาร (ในโรงเรยน) หมายถง การสงขอมลขาวสาร ความคดเหน ขอเทจจรงระหวางผบรหารกบครในโรงเรยน เพอใหมการรบรและเพอใหมผลตอการปฏบตงานรวมกน ประกอบดวย วตถประสงคการตดตอสอสาร รปแบบ การตดตอสอสาร ประเภทและลกษณะการตดตอสอสาร และวธการตดตอสอสาร

ปทมา สายสอาด (2551, หนา 20) กลาววา การตดตอสอสาร หมายถง การแสดงออกทงทเปนวาจาและไมเปนวาจา รวมทงการน าเอาค า ความคด และความรสกทผพดแสดงออกมาดวย ทงนตองขนอยกบความจงใจของผสงความหมายและผรบเปนส าคญ การตดตอสอสารอาจเปนไปในรปทม

10

แบบแผนมระบบกได เชน การสงขาวสารตดตอกนตามหนวยงานทวๆ ไป การสอสารอาจใชนอกแบบกได เชน การตดตอสอสารกนในหมเพอนฝงทอยดวยกน

การสอสารในองคการ (communication) หมายถง กระบวนการในการแลกเปลยนขาวสารของหนวยงานกบบคลากรทกระดบภายในองคการ ซงมความสมพนธกนภายใตสภาพแวดลอม บรรยากาศขององคการ และสงคม ซงสามารถเปลยนแปลงไปไดตามสถานการณ

การสอสาร จงเปนกระบวนการถายทอดขาวสาร ความคดเหน ความร เจตคต ความตองการ การตดสนใจ (message) จากบคคลหนงหรอบคคลกลมหนง (communicator) ไปยงบคคลอนๆ (communicate) โดยผานชอง (channel) ทสามารถจะรบขาวถงกนไดในรปแบบตางๆ และท าใหเกดผล (effect) ซงอาจเปนทางบวกหรอทางลบกได

จากความหมายทนกวชาการไดใหความหมายสามารถสรปไดวา การตดตอสอสาร หมายถง การสอ การแลกเปลยนความคดเหน ความรสก การชแจงขอมล ขอเทจจรง ใหค าแนะน าหรอโนมนาวจงใจใหเขาใจ สอความหมาย โดยการถายทอด ความร ความคดเหนหรอการสะทอนขอมลขาวสารระหวางบคคลตงแตสองคนขนไป โดยผานวธการ กระบวนการตาง ๆ และการด าเนนเรองราวเพอบรรลจดมงหมายไดอยางมประสทธภาพ ซงวธการตดตอสอสารทดนนประกอบดวย ความนาเชอถอ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม เนอหาสาระ ความสม าเสมอตอเนองกน ชองทางการตดตอสอสาร ความสามารถของผรบสารและความแจมแจงของขาวสาร

องคประกอบของกำรสอสำร

การสอสารจะเกดขนไดตองมปจจยหรอมองคประกอบหลายอยางเขาดวยกน นกวชาการ

บางทานอธบายองคประกอบทส าคญวาม ผสงสาร สาร ผรบสาร แตมนกวชาการหลายทานหรอในต าราหลายเลม กลาววา องคประกอบของการสอสาร ม 4 ประการ คอ ผสงสาร สาร สอหรอชองทาง และผรบสาร ดงน

เสนาะ ตเยาว (2545, หนา 23) กลาววา องคประกอบของการสอสาร จ าแนกเปน 5 ประการ ดงน

1. ผสงสาร หมายถง บคคลหรอกลมทตองการสงขาวสาร, ขอมล, ความหมายไปยงผอน 2. สาร หมายถง ขาวสาร, ขอมล, ความหมาย 3. สอหรอชองทาง หมายถง ตวกลางทใชฝากขาวสาร ขอมล ความหมาย เชน เสยง, ภาพ 4. ผรบสาร หมายถง ผรบสาร, ขอมลหรอความหมายทสงมา 5. ปฏกรยาตอบสนอง หมายถง การถาม การตรวจสอบจากผรบขาวสารมายงผสงขาวสาร รสชงพร โกมลเสวน (2546, หนา 18) กลาววา การสอสารมองคประกอบทส าคญ 4 ประการ

คอ 1. ผสงสาร (source) คอ ผตงตนท าการสอสารกบบคคล หรอกลมบคคลอน ผสงสารอาจ

เปนบคคลเดยว หรออาจจะมมากกวาหนงคนกได องคการหรอหนวยงานทเปนผเรมกระท าการใหเกดการสอสารกถอไดวาเปนผสงสารมผลตอการเพมหรอลดประสทธผลของการสอสาร คอ

11

1.1 ทกษะในการสอสารของผสงสาร หมายถง ความสามารถความช านาญในการเขารหส (หมายถง การเลอกใชค า หรอค ายากค างายทสามารถแสดงความหมายอยางชดเจน) แบงดงน การเขยน การพด การอาน การฟง การใชเหตผลหรอความคด

1.2 ทศนคตของผสงสาร คอ ความรสก หรอความมใจโนมเอยงทบคคลมปฏกรยาอยางใดอยางหนง ตอสงใดสงหนง ซงแบงยอย ดงน ทศนคตตอตนเอง ทศนคตตอเรองทจะสงสาร ทศนคตตอผรบสาร

1.3 ความรของผสงสาร ผทไมมความรยอมไมสามารถพดหรอเขยนไดอยางถกตองและมประสทธภาพ

1.4 สถานภาพในสงคมและวฒนธรรม ไดแก ต าแหนง บทบาท หนาท ศกดศร ความเชอ และคานยมทางวฒนธรรม

2. สาร (message) คอ สาระ เรองราว ขาวสาร ทผสงสารตองการสงออกไปสบคคล หรอกลมบคคลอน สารอาจเปนสงทมตวตน เชน ตวหนงสอ ตวเลข รปภาพ วตถตางๆ หรอสญลกษณใดๆ ทสามารถใหความหมายเปนทเขาใจได ปจจยทมสวนก าหนดประสทธภาพของสาร ไดแก

2.1 รหสสาร คอ กลมของสญลกษณทถกสรางขนในลกษณะทมความหมายตอคน 2.2 เนอหาของสาร หมายถง สงทเปนสาระ เรองราวของสาร ซงถายทอดความคด

เจตนารมณ และวตถประสงคผสงสาร 2.3 การจดสาร คอ การตดสนใจของผสงสารในการเลอก เรยบเรยงรหส หรอเนอหาของ

สาร หรออกนยหนงคอ การก าหนดรปแบบ เนอหาของสารเพอสงออกไปยงผรบ 3. ชองทางทจะสงสาร หรอสอ (channel or medium) คอ เครองมอ หรอชองทางทผสง

สารจะใช เพอใหสารนนไปถงบคคล หรอกลมบคคลรบ ชองทจะสงสาร หรอสอตาง ๆ ทจะน าสารไปยงผรบสารตามทผสงสารมงหมาย อาจจะเปนสอธรรมชาต เชน อากาศ เปนชองทางทคลนเสยงผานไปยงผฟงเสยง หรออาจจะเปนสอทมนษยประดษฐขน เชน วทย โทรทศน โทรศพท ฯลฯ สอ เปนตวเชอมผสงสารและผรบสารเขาดวยกน ท าใหผสงสารท าการสอสารไปยงผรบสารไดซงการเลอกใชสอทเหมาะสมจะสามารถเพมหรอลดประสทธผลของการสอสารได เชน หวหนางานประสงคจะสงงานผใตบงคบบญชาควรจะสงดวยการพดหรอการเขยนบนทก

4. ผรบสาร (receiver) คอ บคคลหรอกลมบคคลทสามารถรบทราบสารของผสงสารไดผรบสารเปนจดหมายปลายทางของขาวสารเปนบคคลส าคญในการชขาดวา การสอสารเปนผลหรอไมปจจย 4 ประการ

4.1 ทกษะในการสอสารของผรบสาร หมายถง ความสามารถในการถอดรหสหรอตความหมายของสาร เชน หากผรบสารไมรภาษากจะถอดรหสหรอตความหมายไมถกตอง ซงทกษะแยกไดดงน การเขยน การพด การอาน การฟง การใชเหตผลหรอความคด

4.2 ทศนคตของผรบสาร แบงออกเปน 3 ชนด คอ ทศนคตตอตนเอง, ทศนคตตอสาร และทศนคตตอผสงสาร เชน ถามความเชอถอ หรอเลอมใสตอผสงสาร ผรบสารกจะคดในแงดเสมอ

4.3 ความรของผรบสาร 4.4 สถานภาพในสงคมและวฒนธรรม

12

สมยศ นาวการ (2545, หนา 23) กลาววา องคประกอบของการสอสาร จ าแนกเปน 5 ประการ ดงน

1. ผสงสาร หมายถง บคคลหรอกลมทตองการสงขาวสาร, ขอมล, ความหมายไปยงผอน 2. สาร หมายถง ขาวสาร, ขอมล, ความหมาย 3. สอหรอชองทาง หมายถง ตวกลางทใชฝากขาวสาร ขอมล ความหมาย เชน เสยง, ภาพ 4. ผรบสาร หมายถง ผรบสาร, ขอมลหรอความหมายทสงมา 5. ปฏกรยาตอบสนอง หมายถง การถาม การตรวจสอบจากผรบขาวสารมายงผสงขาวสาร คนงนจ ศลรกษ และคณะ (2555, หนา 6) กลาววา องคประกอบของการสอสาร มดงน 1. ผสง ผสอสาร หรอตนแหลงของการสง (sender, communication or source) เปน

แหลงหรอผทน าขาวสารเรองราว แนวความคด ความร ตลอดจนเหตการณตาง ๆ เพอสงไปยงผรบซงอาจเปนบคคลหรอกลมชนกได ผสงนจะเปนบคคลเพยงคนเดยว กลมบคคลหรอสถาบน โดยอยในลกษณะตาง ๆ ไดหลายอยาง

2. เนอหาเรองราว (message) ไดแก เนอหาของสารหรอเรองราวทสงออกมา เชน ความรความคด ขาวสาร บทเพลง ขอเขยน ภาพ ฯลฯ เพอใหผรบรบขอมลเหลาน

3. สอหรอชองทางในการน าสาร (media or channel) หมายถง ตวกลางทชวยถายทอดแนวความคด เหตการณ เรอราวตาง ๆ ทผสงตองการใหไปถงผรบ

4. ผรบหรอกลมเปาหมาย (receiver or target audience) ไดแก ผรบเนอหาเรองราวจากแหลงหรอทผสงสงมา ผรบนอาจเปนบคคล กลมชน หรอสถาบนกได

5. ผล (effect) หมายถง สงทเกดขนจากการทผสงสงเรองราวไปยงผรบ ผลทเกดขนคอ การทผรบอาจมความเขาใจหรอไมรเรอง ยอมรบหรอปฏเสธ พอใจหรอโกรธ ฯลฯ สงเหลานเปนผลของการสอสาร และจะเปนผลสบเนองตอไปวาการสอสารนนจะสามารถบรรลผลตามจดมงหมาย หรอไม ทงนยอมขนอยกบทศนคตของผรบ สอทใช และสถานการณในการสอสารเปนส าคญดวย

6. ปฏกรยาสนองกลบ (feedback) เปนสงทเกยวเนองจากผลซงผรบสงกลบมายงผสงโดยผรบอาจแสดง อาการใหเหน เชน งวงนอน ปรบมอ ยม พยกหนา การพดโตตอบ หรอการแสดงความคดเหน เพอเปนขอมลทท าใหผสงทราบวา ผรบมความพอใจหรอมความเขาใจในความหมายทสงไปหรอไมปฏกรยาสนอง กลบนคอขอมลยอนกลบอนเกดจากการตอบสนองของผรบทสงกลบไปยงผ สงนนเอง

เบอรโล (Berlo, 1960, p. 72) ไดเสนอแนวคดเกยวกบองคประกอบของการสอสาร โดยไดกลาวถ งองคประกอบในการสอสาร มสวนประกอบส าคญ 6 อย างดวยกนคอ ผ ส งสาร (communication source) ตวแปรสารของผสงสาร (encoder) ขาวสาร (message) ชองทางในการสอสาร (channel) ตวแปรสารของผรบสาร (decoder) ผรบสาร (communication receiver)

แบบจ าลองของเบอรโล (Berlo) นมชอเรยนแพรหลายทวไปวา S-M-C-R ซงเขารวมเอาสวนประกอบทส าคญ 4 สวนคอ source, message, channel และreceiver ซงไดใหค าอธบายไววา

source หมายถง ผสงขาวสาร (S) หรอตนตอขาวสารเปนแหลงก าเนดของขาวสารหรอผทเลอกขาวสารความคดเหนหรอประสบการณ สงตอไปยงผรบสาร ผสงสารจะตองเปนผทมความ

13

นาเชอถอ อนมผลกระทบตอการเปลยนแปลงทศนคตอยางมาก นอกจากนยงมปจจยของผทสงสารทจะท าใหการตดตอสอสารมประสทธภาพคอ ทกษะในการสอสาร

message หมายถง ขาวสาร (M) คอสงเราใจหรอเรองราวตาง ๆ ทจะผานออกไปสผรบสารเปนเนอหาของสารหรอความทผสงสารเลอกใชเพอสอความหมายตามทตองการ

channel หมายถง ชองทางของการสอสาร (C) อปกรณหรอวธการหรอสายการบงคบบญชาทขาวสารผานเปนล าดบขนตอน เชน ขนาดของคลนวทย วธการประชม หรอบคคลตามต าแหนงตางๆ ทขาวสารจะสงผานไป การใชชองทางการสอสารทเหมาะสมจะท าใหการสอสารบรรลประสทธผล ชองทางการสอสารมความสมพนธกบผรบสารในการเลอกจดจ าความคลองตวในการใชชองทางการสอสารกบผลสมฤทธในการสอสารมกไปดวยกน

receiver หมายถง ผรบขาวสาร (R) คอผทรบขาวสารจากแหลงสารหรอจดหมายปลายทางทแหลงสารจะสงถง ในกระบวนการสอสารนน ผสงสารและผรบสารจะตองเปลยนแปลงบทบาทกลบไปกลบมา โดยไมหยดนงอยกบท

การสอสารจะเกดขนจะตองมปจจยหรอมองคประกอบหลายอยางเขาดวยกน ตามทนกวชาการไดใหไวสามารถสรปไดวา การตดตอสอสารมองคประกอบทส าคญ คอ ผสงสารบคคลหรอกลม สาร สอหรอชองทาง และผรบสาร

ควำมส ำคญของกำรสอสำร

ในชวตประจ าวนของแตละคนจะใชเวลาประมาณ 70-80% เพอการสอสารถงผอน ทงการฟง การอาน และการเขยน เวลาทงหมดนจะใชในการฟงเพยงอยางเดยวประมาณ 45% (Carver, 1980, p. 4) ส าหรบงานบรหาร ระบบการสอสารมความส าคญและจ าเปนอยางย ง เพราะเปรยบเสมอนเสนโลหตทน าอาหารไปหลอเลยงรางกาย หนวยงานหรอองคการใดทมระบบ การสอสารทไมสมบรณ การบรหารงานกจะขาดประสทธภาพดงคนทเปนอมพาต เพราะการสอสารเปนมรรควธ (means) หรอพาหนะทจะชวยน ากระบวนการบรหารดานอน ๆ เชน การวางแผน การจดองคการ การบรหารงานบคคล การวนจฉยสงการ การประสานงาน การรายงาน และ การประเมนผล ใหด าเนนไปดวยความเรยบรอย

บารนาร ด (Barnard, 1972, p. 217) ปรมาจารยทางการบรหาร ได สรป เก ยวกบองคประกอบทส าคญในการตดตอสอสารทจะท าใหผปฏบตงานยอมรบอ านาจ 7 ประการ คอ เสนทางของการตดตอสอสารตองมขอก าหนดไวชดแจง (channel of communication should be definitely known) ควรมเสนทางการสอสารทเปนทางการและถงตวบคคลในองคการ (definite formal channel of communication to every member of an organization) เสนทางการตดตอสอสารควรเหนทางตรงและสนทสดเทาทจะเปนไปได (the communication must be as direct or short as possible) ควรใชเสนทางการตดตอสอสารทสมบรณทกสาระ (the compete lie of communication should usually be used) บ คคลท ท า หน า ท ศ น ย ก ล า ง ขอ งก า รตดตอสอสารจะตองเปนบคคลทมสมรรถนะสง (competence of the persons serving as communication centers, that is, officers, supervisory heads, must adequate) ในขณะทองคการก าล งปฏบตหนาท เสนทางการตดตอสอสารไมควรใหม เหตขดของ (the line of

14

communication should not be interrupted during the time when the organization is to function) การตดตอสอสารทกชนดจะตองเปนท เชอถอไดแนนอน (every communication should be authenticated) และไดก าหนดหนาทของผบรหาร 3 ประการ ไดแก จดและอ านวยการระบบสอสาร (to provide the system of communication) สนบสนนใหมการรวมก าลงกนท างานใหแกองคการ (to promote the securing of essential efforts) ก าหนดวตถประสงคของงานตาง ๆ ขององคการ (to formulate and define purpose) ดวยเหตน เครองแสดงความสามารถอกอยางหนงของผบรหาร กคอ การมระบบการสอสารทดในหนวยงานของตน เพราะระบบการสอสารทดจะเปนวธทท าใหสมาชกในหนวยงานไดทราบเรองราวขาวสารทเกยวของกบการปฏบตงาน เปนวธทจะซกซอมความเขาใจใหแจมแจง ชดเจน เปนวธทจะสนบสนนหรอเราใจใหเกดความคดสรางสรรค และเปนวธทจะขจดปดเปาความเขาใจผดและความอยากรอยากเหนเกยวกบเรองราวตาง ๆ ใหหมดไปไดดงค ากลาวทวา “การสอสารทถกตองน าไปสความเขาใจทด ท าใหเกดเจตคตทด มขวญและก าลงใจสง ซงน าไปสการรวมมอและท างานประสานกน ผลทตามมาคอ การบรรลเปาหมาย และความกาวหนาของหนวยงาน”

ธงชย สนตวงษ และ ชนาธป สนตวงษ (2545, หนา 45) ไดใหความส าคญของการสอสารในองคการ ดงน

1. เปนเครองมอของผบรหารในการบรหารงาน 2. เปนเครองมอทชวยสรางความสมพนธระหวางผบรหารกบบคลากรตาง ๆ ภายในองคการ

เดยวกน เพอใหเกดความเขาใจตรงกน 3. การชวยกนปฏบตภารกจขององคการ และมการประสานงานระหวางกน พรอมทงท างาน

สอดคลองกน 4. การชวยใหเกดการพฒนา และการท างานทมประสทธภาพ คนงนจ ศลรกษ และคณะ (2555, หนา 16) กลาววา การสอสารมความส าคญ และม

ลกษณะของการสอสาร แบงออกได 3 วธ คอ 1. การสอสารดวยวาจา หรอ "วจนภาษา" (oral communication) เชน การพด การรอง

เพลง เปนตน 2. การส อสารท ม ใช ว าจา หร อ "อวจนภาษา " (nonverbal communication) และ

การสอสารดวยภาษาเขยน (written communication) เชน การสอสารดวยทาทาง ภาษามอและตวหนงสอ เปนตน

3. การส อสารด วยการ ใช จ กษส มผ สหรอการ เหน (visual communication) เ ช น การสอสารดวยภาพ โปสเตอร สไลด เปนตนหรอโดยการใชสญลกษณและเครองหมายตาง ๆ เชน ลกศรชทางเดน เปนตน

การสอสารมความส าคญและจ าเปนอยางยง ตามทนกวชาการไดใหไวสามารถสรปไดวา การตดตอสอสารมความส าคญมากถาหนวยงานหรอองคการใดมระบบการสอสารทไมสมบรณ การบรหารงานกจะขาดประสทธภาพ

15

ประเภทของกำรตดตอสอสำร

การตดตอสอสารสามารถแบงตามลกษณะการใชได 2 วธ คอ 1) การตดตอสอสารอยางเปนทางการ (formal communication) ซงเปนการด าเนนการอยางมระเบยบแบบแผนเปนไปตามสายการบงคบบญชา หรอความตองการทจะท างานอยางใดอยางหนงใหส าเรจ เชน หวหนาสงใหลกนองปฏบตภารกจ พนกงานน าเสนอปญหาการท างานตอผบงคบบญชา เปนตน และ 2) การตดตอสอสารอยางไมเปนทางการ (informal communication) เกดขนตามความตองการของพนกงาน หรอเปนการตดตอสอสารนอกรปแบบ เชน พนกงานตงกลมเพอนสนทเพอการท ากจกรรมทางสงคม เปนตน การสอสารอยางไมเปนทางการชวยใหการตดตอสอสารอยางเปนทางการดขน อาจชวยปรบปรงการปฏบตงานขององคการโดยการสรางทางเลอกในการท างานและปรากฏบอยครงสามารถชวยใหท างานไดเรวขน มประสทธภาพมากขน ดงจะเหนไดจากบคลากรคนหนงโทรศพทไปถามปญหาจากเพอนรวมงานตางแผนกงาน เขาอาจไดรบค าตอบภายในหานาทหากเขาตองตดตอสอสารอยางเปนทางการ อาจตองผานขนตอนมากมายและกวาจะไดค าตอบอาจตองรอถงหนงสปดาห ท าใหเสยเวลามากกวาทควรจะเปน กอใหเกดความเสยหายตอองคการได (ปทมา สายสะอาด, 2551, หนา 34)

ชาญเวช ศรทธาพทธ (2552, หนา 5) ไดแบงประเภทของการสอสารเปน 4 ประเภท ดงน 1. การสอสารภายในตนเอง หมายถง บคคลผนนเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน 2. การสอสารระหวางบคคล เปนการสอสารระหวางคน 2 คน เชน การสนทนา หรอ

การโตตอบ จดหมายระหวางกน เปนตน 3. การสอสารแบบกลมชน เปนการสอสารระหวางบคคลกบกลมชนซงประกอบดวยคน

จ านวนมาก เชน การสอนในหองเรยนระหวางครเพยงคนเดยวกบนกเรยนทงหอง หรอระหวางกลมชนกบบคคล เชน กลมชนมา รวมกนฟงค าปราศรยหาเสยงของผสมครรบเลอกตง เปนตน

4. การสอสารมวลชน เปนการสอสารโดยการอาศยสอมวลชนประเภทวทย โทรทศน ภาพยนตร และสอ สงพมพตาง ๆ เชน นตยสาร หนงสอพมพ แผนพบ แผนโปสเตอร ฯลฯ เพอ การตดตอไปยงผรบสารจ านวนมาก ซงเปนมวลชนใหไดรบขอมลขาวสารเดยวกนในเวลาพรอม ๆ หรอไลเลยกน

ประเภทของการสอสาร ไดจ าแนกประเภทของการสอสารไวแตกตางกนหลายลกษณะ ท งน ข นอย กบวาจะใชอะไรเปนเกณฑในการจ าแนก ในท น จะแสดงการจ าแนกประเภทของ การสอสาร โดยอาศยเกณฑในการจ าแนกทส าคญ 3 ประการ (ปารชาต สถาปตานนท, 2550, หนา 75) คอ

1. จ าแนกตามกระบวนการหรอการไหลของขาวสาร แบงเปน 2 ประเภทคอ 1.1 การสอสารทางเดยว (one-way communication) คอการสอสารทขาวสารจะ

ถกสงจากผสงไปยงผ รบในทศทางเดยว โดยไมมการตอบโตกลบจากฝายผรบ เชน การสอสารผานสอ วทย โทรทศน หนงสอพมพ การออกค าสงหรอมอบหมายงานโดย ฝายผรบไมมโอกาสแสดงความคดเหน ซงผรบอาจไมเขาใจขาวสาร หรอเขาใจไมถกตองตามเจตนาของผสงและทางฝายผสงเมอไมทราบปฏกรยาของผรบจงไมอาจปรบการสอสารใหเหมาะสมได การสอสารแบบนสามารถท าไดรวดเร วจ ง เหมาะส าหร บการส อสารในเร องท เข าใจงายในสถานการณของ

16

การสอสารบางอยาง มความจ าเปนตองใชการสอสารทางเดยว แมวาเรองราวทสอสารจะมความซบซอนกตาม เชน กรณผรบและผสงไมอาจพบปะ หรอตดตอสอสารกนไดโดยตรง การสอสารแบบกลมใหญ และการสอสารมวลชนซงไมอาจทราบผรบทแนนอน

1.2 การส อสารสองทาง ( two-way communication) คอการส อสารท ม การส งขาวสารตอบกลบไปมาระหวางผ ส อสาร ดงน นผ ส อสารแตละฝายจงเปนท งผ สงและผ รบในขณะเดยวกน ผ ส อสารมโอกาสทราบปฏก ร ยาตอบสนองระหวางกน ท าให ทราบผลของ การส อสารวาบรรลจดประสงคหรอไม และชวยใหสามารถปรบพฤตกรรมในการส อสารใหเหมาะสมกบสถานการณ ตวอยางการสอสารแบบสองทาง เชน การพบปะพดคยกน การพดโทรศพท การออกค าส งหรอมอบหมายงานโดยฝายรบมโอกาสแสดงความคดเหน การสอสารแบบนจงมโอกาสประสบผลส าเรจไดมากกวา แตถาเรองราวทจะสอสารเปนเรองงาย อาจท าใหเสยเวลาโดยไมจ าเปนในสถานการณของการสอสารบางอยาง เชน ในการสอสารมวลชน ซงโดยปกตม ล กษณะเปนการส อสารทางเด ย ว นกส อสารมวลชนกม ความพยายามท จะท าให ม การสอสาร 2 ทางเกดขน โดยการใหประชาชนสงจดหมาย โทรศพท ตอบแบบสอบถาม กลบไปยงองคกรสอมวลชน เพอน าผลไปปรบปรงการสอสารใหบรรลผลสมบรณยงขน

2. จ าแนกตามภาษาสญลกษณทแสดงออก แบงเปน 2.1 การสอสารเชงวจนะ (verbal communication) หมายถงการสอสารดวยการใช

ภาษาพด หรอเขยนเปนค าพด ในการสอสาร 2.2 การสอสารเชงอวจนะ (non-verbal communication) หมายถงการสอสารโดย

ใชรหสสญญาณอยางอน เชน ภาษาทาทาง การแสดงออกทางใบหนา สายตา ตลอดจนถงน าเสยง ระดบเสยง ความเรวในการพด เปนตน

3. จ าแนกตามจ านวนผสอสารกจกรรมตางๆ ของบคคลและสงคม ถอวาเปนผลมาจากการส อสารท งส น ดงน นการส อสารจงมขอบขายครอบคลมลกษณะการส อสารของมนษย 3 ลกษณะคอ

3.1 การสอสารสวนบคคล (intrapersonal communication) 3.2 การสอสารระหวางบคคล (interpersonal communication) 3.3 การสอสารมวลชน (mass communication) การแบงประเภทของการสอสารตามวธการตาง ๆ (ภสรา ชนะชย, 2550, หนา 25) คอ

การตดตอสอสารทางลายลกษณอกษร การตดตอสอสารทางวาจา และการตดตอสอสารทเกยวของกบเทคโนโลย

1. กา รต ดต อส อ ส า รทา งลายล กษณ อ กษร (written communication) หมายถ ง การตดตอสอสารทแสดงออกโดยการเขยน ซงอาจเปนตวอกษร หรอตวเลขแสดงจ านวนกได เชน หนงสอเวยน และบนทกโตตอบ (circulation - notes - letters - memo) ปาย ประกาศ บนทกขอความ รายงานประจ าป แผงขาวสาร แผนปลว สงตพมพจดหมายขาว และวารสาร คมอการปฏบตงาน เปนตน สวนมากผบรหารตองการขาวสารทบนทกเปนลายลกษณอกษร แตบางครงการขาดการพจารณาขอความของขาวสารทสงมาใหโดยรอบคอบกอาจจะเกดผลกระทบทเสยหายตอองคการได โดยมากมกจะพบวา การสอสารดวยการเขยนยากกวาการพด ทงนอาจเปนเพราะบคคล

17

นนมความสามารถทางภาษานอย เชน ถาเขาท าหนาทเปนผสงสาร เขาอาจไมแนใจในค าสะกด อกประการหนง การตดตอสอสารทอาศยการเขยนนนมกจะมลกษณะของการตดตอสอสารทางเดยว

2. การตดตอสอสารทางวาจา (oral communication) หมายถง การตดตอสอสารทแสดงออกโดย การ พด เ ช น การประช มกล ม (group meeting) การร อ งท กข โ ดยวาจา การปรกษาหารอ (counseling) การสมภาษณพนกงานทออก (exit interview) การอบรม การสมมนาการพบปะตวตอตว การสนทนาเผชญหนา การพดโทรศพท การฝากบอกตอ และขาวลอซง (กนกพร ปมแปง, 2553, หนา 49) กลาววา การตดตอสอสารดวยค าพด เปนวธการทใชกนมากทสดในการน าเสนอขาวสารจากบคคลหนงไปยงอกบคคลหนงโดยเฉพาะนกบรหารกมกจะพบวาตนนนอยในสภาพแวดลอมทเตมไปดวยค าพด แตกยงพบปญหาเกยวกบวธการใชภาษาพด หรอปญหาเกยวกบการใชค าทใชเฉพาะวงการหนง ๆ หรอใชเฉพาะในกลมคน หรอค ายอ รหส ทใชในองคการใดองคการหนง การสอสารทางวาจา 4 ประกอบดวย

2.1 การสนทนา แบงออกเปน การสนทนาในเรองทวไป และการสนทนาในเชงใหค าปรกษาในการปฏบตงานรวมกน

2.2 การสมภาษณ เปนการสนทนาทแบงหนาทผพดแนนอน คอ ฝายหนงถาม ฝายหนงตอบ

2.3 การออกค าสงดวยวาจา เปนเรองทปฏบตกนอยเปนประจ าทกหนวยงาน การใชวาจาสงงาน ควรสงดวยลกษณะทเดดขาด แตนมนวล โดยผบรหารควรค านงถงสถานการณดวยวาควรออกค าสงแบบใดกบผรบค าสง

2.4 การประชม การประชมเปนกจกรรมทบคลากรในหนวยงานจะตองเขาไปมสวนรวมเสมอ เพราะเปนกจกรรมทเปนประโยชนตอการปฏบตงานเปนอยางมาก

3. การตดตอสอสารทตองใชเทคโนโลย (technologies communication) เทคโนโลย การสอสาร เปนเครองมอทางเทคนค ทมประโยชนเปนสวนยอยกลมหนงของเทคโนโลยในสงคมมนษย ซงแตละชนดจะมคณลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกนตามแนวคด และวตถประสงคในการใชงาน แตกมคณสมบตประการหนงทคลายคลงกนคอ การเอาชนะขดจ ากดความสามารถตามธรรมชาต และเพมประสทธภาพในการสอสาร เชน การบนทกและเผยแพรขาวสารโดยสรปแลว ชองทางการสอสารเปนตวเชอมโยงระหวางผบรหารกบพนกงานในการสงตอนโยบายเพอน าไปสการปฏบตได ถาขาดชองทางการสอสารทมประสทธภาพ พฤตกรรมการสอสารระหวางผบรหารและพนกงานยอมมอปสรรคท าใหการสอสารดอยประสทธภาพ ดงนนผบรหารจ าเปนตองเลอกชองทางในการสอสารใหเหมาะสมนอกจากผบรหารจะตองคดถงเรองลกษณะพนฐานและความสามารถของพนกงานเพอทจะเลอกใชชองทางการสอสารทเหมาะสมแลวการเลอกใชชองทางการสอสารควรทจะน าชองทางการสอสารหลายประเภทมาใชรวมกนอยางเหมาะสม เพอใหเกดประสทธผลในการสอสาร และผบรหารควรพจารณาเลอกใชชองทางการสอสารตามลกษณะ และจดมงหมายของเรองทตองการจะสอไปยงพนกงานใหรอบคอบ

ประเภทของการตดตอสอสาร นกวชาการไดจ าแนกประเภทของการตดตอส อสารไวแตกตางกนหลายลกษณะ ทงนข นอยกบวาจะใชอะไรเปนเกณฑในการจ าแนก ไมวาจะจ า แนกประเภทของการสอสารไวอยางไรสงทส าคญของการตดตอสอสารคอ ชวยใหการตดตอสอสาร

18

เกดผลดตอองคกร อาจชวยปรบปรงการปฏบตงานขององคกรใหประสบผลส าเรจ และสามารถชวยใหท างานไดเรวขน มประสทธภาพมากขน และไมกอใหเกดความเสยหายตอองคการได

ถรนนท อนวชศรวงศ (2553, หนา 46) ประเภทของการสอสาร แบงไดเปน 4 ประเภท ดงน 1. การสอสารในตนเอง (intrapersonal or self-communication) เปนการสอสารภายใน

ตวเองหมายถง บคคลผนนเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน เชน การเขยนและอานหนงสอ เปนตน

2. การสอสารระหวางบคคล (interpersonal communication) เปนการสอสารระหวางคน 2 คน เชน การสนทนา หรอการโตตอบจดหมายระหวางกน เปนตน

3. การสอสารแบบกลมชน (group communication) เปนการสอสารระหวางบคคลกบกลมชน ซงประกอบดวยคนจ านวนมาก เชน การสอนในหองเรยนระหวางครเพยงคนเดยวกบนกเรยนทงหอง หรอระหวางกลมชนกบบคคล เชน กลมชนมารวมกนฟงค าปราศรยหาเสยงของผสมครรบเลอกตง เปนตน

4. การสอสารมวลชน (mass communication) เปนการสอสารโดยการอาศยสอมวลชนประเภท วทย โทรทศน ภาพยนตร และสอสงพมพตาง ๆ เชน นตยสาร หนงสอพมพ แผนพบ แผนโปสเตอร ฯลฯ เพอการตดตอไปยงผรบสารจ านวนมากซงเปนมวลชนใหไดรบขอมลขาวสาร เดยวกนในเวลาพรอม ๆ

ทกษะในกำรตดตอสอสำร

กระบวนการสอสาร (communication process) เปนการสงสารจากแหลงหนงไปยงอก

แหลงหนง ซงตองอาศยองคประกอบการสอสารขนตน วธทใชมากทสด คอ การพด การฟง และการใชกรยาทาทาง (ชตาภา สขพล า, 2548, หนา 59) ดงนนทมงานทวไปใชเวลาสวนใหญในการตดตอสอสาร ความสามารถของทมงานทสามารถปฏบตงานไดบรรลวตถประสงคจะขนอยกบศกยภาพของสมาชกทจะตดตอสอสารระหวางกนและกนไดอยางมประสทธผล ดงนนการตดตอระหวางบคคลจงเปนพนฐานทส าคญตอการสรางทมงานทมประสทธภาพ การแกปญหาตาง ๆ การปฏบตการ การใหขอมลยอนกลบ และการประเมนผล

ว นน และก ด ต ส (Wynn & Guditus, 1981, p. 180) ได น ย ามความห มายของกา รตดตอสอสารวา หมายถง กระบวนการแลกเปลยนขาวสาร ความเชอ ความปรารถนาและความเขาใจระหวางบคคลทงภายในและภายนอกองคการ รปแบบการสอสารมทงท เปนค าพด ขอเขยนหรอไมเปนลายลกษณอกษร ซงทศทางการไหลของขาวสารจะเปนทงจากบนลงลาง จากลางขนบน ระดบเดยวกนหรอกบองคการภายนอก ทงนเพอใหเกดความเขาใจรวมกน สามารถประสานงานใหทกฝายทเกยวของไดปฏบตตรงความส าคญของการตดตอสอสารยงเพมมากขนเทานน

การตดตอสอสารระหวางทมงานเปนพนฐานส าคญทสามารถปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคซงขนอยกบศกยภาพของสมาชกในการตดตอสอสารระหวางกนและกน ดงนนทมงานหรอบคคลทงภายในและภายนอกองคการ จ าเปนตองมความรและทกษะในการตดตอสอสารดงน

19

1. ผสงสาร (sender) นบเปนจดเรมตนของกระบวนการตดตอสอสาร โดยจะมขาวสาร ขอมล อารมณ ความคด ความรสก และความตองการตาง ๆ อยในตวเอง และรวตถประสงคของการสงขาวสารแตละครง ผสงสารจะน าสงทตองการสอสารมาเขารหส (encoding) ใหเหมาะสมกบชองทาง (channel) ซงอาจจะเปนภาษาพด ภาษาเขยน สหนา ทาทาง สญลกษณ หรอภาษารางกาย (body language) กได ทงนขนอยกบแตละสถานการณและเมอผรบสาร (receiver) ไดถอดรหส (decoding) แลวจะรบรขอมลขาวสารตามความเขาใจของตนเอง ซงจะสงเปนขอมลยอนกลบใหผสงสารรบทราบวา ผรบสารมความเขาใจตรงกบเจตนาของผสงสารหรอไม การบดเบอนของขอมลอาจเกดจากสาเหตหนง คอ เสยงรบกวน (noise) ในขณะทมการตดตอสอสาร

ในการท างานรวมกน เมอมการสงขาวสารหรอขอความไปแลวหลายคนอาจเขาใจไดวา ไดมการสอสารตดตอแลว แตทจรงยงไมนบเปนการตดตอสอสารทครบถวน สงส าคญจะตองพจารณาดวยวาผรบสารหรอผฟงไดรบขาวสารนนหรอยง เพราะขาวสารจะตองผานกระบวนการการรบรซงจะมการตความขาวสารท งท เปนวจนภาษา (verbal language) และอวจนภาษา (non-verbal language) บางทจงพบวาขาวสารทเราคดวาถกถายทอดไปอยางชดเจนแลว กลบถกตความไปอกอยางหนง โดยผรบสาร ความคลาดเคลอนนเปนผลของการรบรของผอน

การรบรและตความจะถกก าหนดโดยประสบการณการเรยนรในอดต การจงใจและความหมายทางสงคม ซงมผลตอการเลอกรบรและการตความเกยวกบสญลกษณตาง ๆ คนทมาจากภาคตาง ๆ อาจตความค า ๆ เดยวกนเปนคนละความหมายกได ดงนนจงไมสามารถตงขอสมมตฐานเอาเองวาขอความทสอออกไปนนจะด ารงความหมายเดมไวได ทงนเนองจากขาวสารเหลานนจะตองถกตความซงอาจแตกตางกนไดขนอยกบการรบรของบคคลผรบสาร

2. โครงสรางการสอสารภายในทมงาน หมายถง ระบบการแพรกระจายขอมลขาวสารในบรรดาสมาชกของทม ซงมทงเครอขายแบบไมเปนทางการ และแบบทเปนทางการ ผเชยวชาญเรองพฤตกรรมองคการกลาววา เครอขายทเปนทางการทสมาชกไดรบมอบหมายใหปฏบตงานมการวางแผนจะเปนประโยชนตอการแกปญหาตางๆ ไดมาก นกวชาการไดจ าแนกเครอขายการสอสารในทมงานเปน 5 ลกษณะ ซงไดแก

2.1 แบบวงลอ (wheel network) เปนเครอขายทมศนยกลางอยทหวหนา เปนการรวบรวมอ านาจไวทศนยกลาง ขาวสารทกอยางจะถกสงไปถงสมาชกโดยผานหวหนาซงอยตรงกลางวงลอ

2.2 แบบลกโซ (chai network) สมาชกของทมงานสามารถสอสารกบสมาชกมากกวาหนงคน แตบคคลทอยตรงกลางจะเปนผควบคมขาวสารทงหมด

2.3 แบบตว Y (Y network) สมาชกของทมทอยตรงปากสอมจะเปนศนยกลางของการสอสารตดตอ

2.4 แบบวงกลม (circle network) สมาชกแตละคน สามารถตดตอกบสมาชกคนอนๆ ไดทง 2 ขางแตถาจะตดตอกบคนอนๆ จะตองตดตอผานคนอนในวงกลม

2.5 แบบดาว (star or channel network) เปนรปแบบทกระจายอ านาจมากทสด โดยสมาชกแตละคนสามารถสอสารกบสมาชกคนอนๆ ไมวาจะเปนใครในทมงาน

20

ลกษณะเครอขายการสอสารแบบตางๆ มประสทธภาพตอการปฏบตงานของทมงานและชใหเหนวาเครอขายการสอสารแบบรวมอ านาจเขาสสวนกลางเหมาะสมส าหรบการท างานทงาย มลกษณะเปนงานประจ า ไมซบซอน ทงนเพราะวาบคคลทเปนศนยกลางของขาวสารขอมลจะเปนผประสานงานทด คอยอ านวยความสะดวกชวยใหงานประจ าท าไดคลองตว รวดเรวขนในทางตรงกนขามส าหรบการท างานทซบซอนมากขนจะพบวา การสอสารแบบกระจายอ านาจไดพสจนใหเหนวาชวยใหงานทยงยากท าไดเรวขน เพราะไดมการแลกเปลยนกนอยางกวางขวางสงเสรมใหมความคดรเรมสรางสรรค เมอหนมาพจารณาแตละรปแบบจะพบวาการสอสารแบบวงลอดทสดในการจดระบบและสรางผลงาน แบบวงกลมเปนรปแบบทไมมระเบยบมากทสด มความลาชาในการปฏบตงานและผลงานมขอบกพรองและผดพลาด แบบ Y แบบวงลอและแบบลกโซซงมลกษณะการบรหารทรวมอ านาจเขาสสวนกลาง มการจดระบบโครงสรางและการท างานมประสทธผลมากกวาแบบวงกลม สวนแบบดาวชวยใหกระบวนการท างานงายขนและกอใหเกดความคดรเรมสรางสรรค

สตอทและวอลคเคอร (Stott & walker, 1996, p. 16) ไดแสดงทรรศนะวา เครอขายการสอสารทดทสดนาจะเปนแบบรปดาว เพราะสมาชกแตละคนสามารถตดตอสอสารไดอยาง อสระกบสมาชกคนอนๆ ถาเสนใดเสนหนงหายไปจะท าใหการตดตอสอสารไมสมบรณและผดพลาดได รปแบบดาวเหมาะสมกบงานทยงยากซบซอนและตองการความเชยวชาญและปจจยปอนเขาจากหลายๆ ฝายทอาจแตกตางกน นอกจากนเครอขายแบบนยงชวยใหมการตรวจสอบขอมลและการตความหมายใหเขาใจตรงกนดวย และในทสดจะน าไปสความพงพอใจในงานและขวญก าลงใจของทมสงขน

3. การฟงอยางมประสทธผล การฟงเปนทกษะทสมพนธกบการสอสารมากทสด ถาสมาชกทมงานไมรบฟง ซงกนและกนยอมเปนการยากทจะรกษาไวซงสมพนธภาพทดหรอวธการแกปญหาอยางสรางสรรค ขนตอนแรกทส าคญคอสมาชกตองเรยนรทจะเปนผฟงอยางตงใจ บางครงผฟงอาจถามค าถามเพอย าความเขาใจมการใชภาษารางกายซงสอสารความสนใจ มการอธบายประกอบส าคญๆ โดยผพดนกวชาการดานพฤตกรรมองคการเชอวา การฟงเปนทกษะทอาจฝกฝนและปรบปรงใหดขน จงไดมขอเสนอแนะดงน

3.1 การฟงแตละครงตองมวตถประสงคทชดเจน ควรฟงทกเรองททกคนพด 3.2 รบฟงขอมลเรองราวตางๆ ทงหมดกอนทจะตดสนใจ ไมควรรบเรงในการตดสนใจ 3.3 ใหความสนใจกบคนทก าลงพด ไมควรดวน “ขดคอ” หรอ “ขดจงหวะ” คอยใหเขา

พดใหจบกอน แลวจงคอยแยงหรอหาขอมลเพมเตม 3.4 มการตรวจสอบขอมลหรอตความหมายเพอหาขอสรปทเขาใจตรงกนทกครงทมการ

สอสาร 3.5 ควรยอมรบความรสกของผพดในขณะทฟงควรพยายามปรบตวใหเขาใจถงแนวคด

รวมทงความรสกของผพดในขณะนนดวย เปนการฟงทงสาระและความรสก 3.6 แสดงความสนใจและกระตอรอรนทจะฟง ซงจะชวยกระตนใหผพดมก าลงใจทจะ

ถายทอดสงทเปนประโยชนใหเราฟง 3.7 พยายามขจดสงรบกวนตางๆ ทจะเปนเครองท าลายสมาธในการฟงใหหมดไป เพอให

การสอสารขอความเปนไปโดยราบรน

21

3.8 ควรฟงโดยสงเกตภาษา ทาทางประกอบดวย เพราะทาทางภาษาชวยบอกนยส าคญของการพดนนๆ ดวย

โดยสรป การฟงเปนเรองทจ าเปนตองอาศยทกษะ ซงอาจพฒนาไดโดยการฝกฝน แกไข ปรบปรงอยเสมอ และพงตระหนกอยเสมอ และพงตระหนกอยเสมอวาสมาชกทมงานใชเวลากบการฟงมากทสด เมอเปรยบเทยบกบการพด การอาน และการเขยน ดงนนการมทกษะการฟงทดจะชวยใหการสอสารของทมมประสทธผลเพมขน

4. การใหขอมลยอนกลบ (feedback) มความสมพนธใกลชดกบการตดตอสอสารทมประสทธผล ทอดรก (Todryk, L., 1990, p. 21) ตงขอสงเกตวา เมอใดททมงานปฏบตภารกจตาง ๆ ไดไมด การใหขอมลยอนกลบจะเปนสงทจ าเปนส าหรบทมงานนน ๆ ถาสมาชกไดเรยนรวธการใหและการรบขอมลยอนกลบอยางเหมาะสม จะชวยใหสมพนธภาพระหวางสมาชกเปนไปอยางราบรนและทมงานสามารถปรบปรงผลการปฏบตงานโดยใชกระบวนการวพากษวจารณตนเอง (self-criticism) ถากระบวนการนด าเนนไปดวยด จะยงสงผลใหสมาชกเตมใจพรอมยอมรบ การปรบปรงเปลยนแปลง อยางไรกตามถาด าเนนการไมเหมาะสมอาจท าใหพฤตกรรมถอยหนและสมาชกมความรสกไมมนคงได

สภาพเงอนไขทจ าเปนส าหรบการใหขอมลยอนกลบทมประสทธผล 3 ประการ ไดแก ประการทหนง : การท าความเขาใจ (finder standing) กบขอมลยอนกลบ การจะใหผรบ

สารเขาใจไดนน ขอมลยอนกลบจะตองชเฉพาะ สามารถอธบายพฤตกรรมของบคคลไดอยางนาเชอถอและใหขอมลยอนกลบทนท ยงสมาชกไดรบทราบผลการปฏบตงานหรอพฤตกรรมเรวเพยงใด ยงชวยใหสมาชกแตละคนไดเรยนรเรวขน จะชวยใหมการปรบปรงหรอเปลยนแปลงเรวตามไปดวย

ประการทสอง : การยอมรบ (acceptance) ขอมลยอนกลบ เพอใหผรบสารยอมรบ ขอมลยอนกลบทใหจะตองสะทอนใหเหนความรบผดชอบ แสดงความเอออาทร ความหวงใย ขอความทใชควรเปนการอธบายใหเขาใจมากกวาเปนการประเมนพนกงาน นอกจากนตองพจารณาถงเวลาอนเหมาะสม โดยเฉพาะเวลาทสมาชกมความพรอมทางสภาพจตใจ และขอมลจะตองเทยงตรงเชอถอได ซงประการหลงสดนจ าเปนอยางยงในกรณทขอมลยอนกลบเปนไปในทางลบ

ประการทสาม : ความสามารถในการปฏบต (ability to act) คณคาของการใหขอมลยอนกลบอยทการน าขอสงเกตไปปฏบตใหเกดผล ดงนนขอมลจะตองเนนพฤตกรรมทตองการใหมการปรบปรงใหดขน และจ ากดเฉพาะทส าคญๆ เทานน

สนนทา เลาหนนทน (2551, หนา 132-138) ไดสรป การใหขอมลยอนกลบวาเปนเปดโอกาสใหสมาชกไดเรยนรวาสงทท าไปนนดหรอควรปรบปรงตรงจดใดบาง เพอน ามาปรบปรงการท างานใหดยงขน นนคอสมาชกไดคนพบวธสอนงานใหกบตนเองนนเอง

อปสรรคของกำรสอสำรและกำรปรบปรงทกษะในกำรตดตอสอสำร

การสอสารทมประสทธภาพจะเกดขนตอเมอผเขารหสและถอดรหสในสงทตรงกน ซงอาจไม

เกดขนเสมอไป แมวาทงสองฝายจะพดภาษาเดยวกนกตาม ซงเรยกวา “อปสรรคของการสอสาร” ซงมสาเหตมาจากปจจยหลายอยาง (สมใจ ลกษณะ, 2547, หนา 97) ดงน

22

1. การเลอกชองทางการสอสารทไมเหมาะสมชองทางการสอสารหมายถง สอ (medium) ทน าขาวสารจากผสงสารไปยงผรบสาร ผบรหารสามารถเลอกใชชองทางไดมากมายในการสอสารกบผบรหารหรอกบพนกงานงานวจยของ Robert Lengel และ Richard Daft (1995, p. 45) พบวา ชองทางการสอสารแตละชองทางจะมความสามารถในการรบชนดและปรมาณของขาวสารไดแตกตางกนขนอยกบ ความเขมขนของชองทางการสอสาร (channel richness) ซงมอยหลายชองทางผบรหารควรจะเขาใจวาขนาดของความเขมขนของสารทตางกน ท าใหชองทางการสอสารแตละชองทางมความเหมาะสมตอขาวสารและสถานการณของการสอสารไมเทากน หากเปนขาวสารทมความซบซอนและยากแกการเขาใจทไมถกตอง และไมอยในวสยปกตของการปฏบตงานประจ าวน ควรจะสอสารใหชดเจนดวยการใชชองทางทเขมขนสง แตหากเปนขาวสารทงายๆ และไมส าคญมากนกกอาจจะใชชองทางการสอสารทต าลงมากไดเชน เสยงตามสาย บนทก ประกาศ เปนตน

2. การขาดความใสใจกบการสอสารแบบไรลายลกษณอกษรการสอสารแบบไรลายลกษณอกษร (nonverbal communication) แมจะไมมค าพดหรอตวหนงสอแตกสามารถส อสารความหมายตางๆ ไดมากมายผานการใชภาษาทาทาง (body language)

3. การกลนกรองขาวสารการกลนกรองขาวสาร (filtering) เปนวธการจงใจทจะบดเบอนขาวสารขอมล เพอใหขาวสารขอมลดดขนในสายตาของผรบสาร เปนสงทมกจะพบในการสอสารระหวางผใตบงคบบญชากบผบงคบบญชา

4. การรบรการรบร (perception) คอกระบวนการทคนเรารบ เรยบเรยง และตความขอมลตางๆ ทอยรอบตวเพอท าความเขาใจโดยธรรมชาตบคคลแตละคนจะมภมหลงทแตกตางกน ดงนนการรบรจงแตกตางกนไปดวย

5. ภาวะขอมลทวม (information overload) เปนภาวะทผบรหารเผชญกบการตองรบขอมลมากเกนก าลงทจะประมวลและจดการกบขอมลเหลานน ผบรหารบางคนจงเลอกทจะรบขอมลบางอยางและเลอกทจะไมใสใจขอมลบางอยาง

6. ปญหาการใชภาษาเมอมการสอสาร ผสงสารอาจคดวาค าพดหรอภาษาทตนใชจะเปนทเขาใจของผรบเชนเดยวกบทตนเองเขาใจ แตไมแนนอนเสมอไป เพราะค าพดทใชอาจมความหมายตางกนไปในแตละคนขนอยกบภมหลงของแตละคนอนไดแกการศกษา วฒนธรรม ประสบการณ ฯลฯ

สภาวด ขนทองจนทร (2547, หนา 148) ไดกลาววาปญหาและอปสรรคในการสอสาร มดงน 1. ปญหาและอปสรรคทเกดจากผสงสาร 1.1 ผสงสารมความรความเขาใจตลอดจนมขอมลเกยวกบสารทตองการสอไมเพยงพอ

เชน ท าใหเกดความเขาใจผดพลาด เกดความลงเลไมแนใจ หรอไดรบขอมลผดๆ ไปโดยไมรตว 1.2 ผสงสารขาดกลวธในการถายทอดหรอการน าเสนอทด กลวธในการถายทอดหรอการ

น าเสนอทดทเหมาะสม จะท าใหผรบสารเกดความสนใจ กระตอรอรน และรบสารไดถกตองรวดเรวขน

1.3 บคลกภาพของผสงสาร ผสงสารทมบคลกภาพทด เชน แตงกายด น าเสยงนาฟง ใบหนายมแยมแจมใส ยอมชวยปลกเราใหผรบสารเกดความสนใจทจะรบสารยงขน

1.4 ทศนคตของผสงสาร ผสงสารทมทศนคตทดตอทงตนเองตอผรบสาร ยอมท าใหการสอสารเปนไปอยางมประสทธภาพ

23

2. ปญหาและอปสรรคทเกดจากสาร 2.1 สารยากเกนไปส าหรบผรบสาร เชน เปนเรองทผรบสารไมเคยมภมหลงมากอน หรอ

สารมความสลบซบซอน มขอมลหรอการอางองทยงยาก 2.2 สารขาดการจดล าดบทด จะท าใหเกดความสบสน และขาดความนาสนใจขนได 2.3 สารทขดกบคานยม หรอความเชอ หรอขดตอระบบความคดของผรบสาร หรอของผ

สงสารเอง เชน ก าหนดใหพดในเรองทผสงสารไมศรทธา ไมมความเชอถอ จะท าใหการพดไมมชวตชวา

3. ปญหาและอปสรรคทเกดจากสอหรอชองทาง ภาษาพด และภาษาเขยน อาจท าใหเกดปญหาในการ สอสารดวยสาเหตการใชภาษาพด และภาษาเขยนไมชดเจน เชน พดออกเสยงไมชด การเลอกใชค า ไมตรงกบความหมาย การแบงวรรคตอน จงหวะการพด การพดหรอเขยนสนเกนไป หรอยาวเกนไป เปนตน ปญหาในการสอสารอาจมสาเหตมาจาก สอมขนาดเลกเกนไป ความไมชดเจนของสอ เชน รปภาพ สญลกษณ วตถสงของ การท าสญญาณ การเคลอนไหว การท าทาทาง เปนตน

4. ปญหาและอปสรรคทเกดจากผรบสาร 4.1 ผรบสารขาดความรพนฐานเกยวกบสารทตนจะไดรบ เชน ไมเคยไดยนไดฟงมากอน

หรอผรบสารมภมความรทต าหรอสงเกนไป 4.2 ผรบสารมทศนคตทไมด เชน มทศนคตทไมดตอผสงสาร ตอสาร จะท าใหความสนใจ

ลดนอยลง หรออาจจะไมสนใจเลย 4.3 ผรบสารตงความคาดหวงไวสงเกนไป เชน คาดหวงวาจะไดรบฟงจากนกพดทม

ชอเสยง แตเมอถงเวลาเขาจรงกลบไมเปนอยางนน เปนตน นอกจากนยงกลาวถงปญหาอปสรรคและผลลพธของการสอสาร คอ 1. ดานตวบคคล ไดแก การขาดทกษะในการสอความ ใชภาษาและถอยค าทยากเกนไป ม

อคต ม ความล าเอยงเพราะรกหรอเพราะเกลยด ฯลฯ 2. ดานขาวสารหรอขอมล เชน ขอมลคลมเครอ ยากแกการเขาใจ มการกลนกรอง ตอเตม

จน เบยงเบนไปจากเดม ฯลฯ 3. ดานสอความหมาย อาท ค าพดทเคลอบแฝง ภาษาทาทาง สญลกษณเพราะถงแมวา

สญลกษณ หลายอยางเปนสากลทมคนเขาใจกนอยางกวางขวาง แตการเขาใจอาจขนอยกบคนบางกลมเทานน ถาน าไปใช กบกลมคนอนอาจไมเขาใจหรอเขาใจผดได

4. ดานสงแวดลอม เสยงรบกวน ระยะทางของการตดตอสอสาร ถาผสงและผรบสารอยหางไกลกน มาก และตองอาศยคนกลางสงขอมลยอมท าใหการสงขอมลมการลาชา และขอมลบดเบอนได

การปรบปรงทกษะในการตดตอสอสาร ในหลายกรณความลมเหลวทจะพฒนาทกษะการตดตอสอสารทด เปนเหตใหการ

ตดตอสอสารถกท าลายลงได หวหนางานจงตองเปนผทมความสามารถและมทกษะในการตดตอสอสารทงทางการเขยน การพดและทกษะในการใหการตดตอสอสารทไมใชค าพด หาก มจดออนดานนกจะตองพฒนาตนเองและเอาชนะปญหาเหลานใหจงได การปรบปรงทกษะในการตดตอสอสารควรด าเนนการดงน

24

1. ทกษะดานการพด (oral skills) การปรบปรงทกษะในการพดกบบคคลในลกษณะตวตอตวและทกษะการพดตอสาธารณชน ควรปรบปรงดงน การตดตอในลกษณะตวตอตว คอ ก าหนดจดมงหมายในการพดไวลวงหนา รวบรวมความคดกอนทจะพด ฟงวาคนอนเขาจะพดอะไร ขอรองใหเพอนบอกผลสะทอนกลบจากการพดของตนเอง บนทกการพดของตนเอง เปดฟงและขจดค าพดทไมดออกไป สวนการพดในทสาธารณะ คอ พดกบกลมคนเมอมโอกาส ประสบการณจะชวยใหเกดความกลาและความมนใจในการพด ซอมการพดกบสมาชกในครอบครว เพอน หรอกระจกเงา ขอรองใหผฟงวจารณการพดของตนเอง บนทกการพดของตนเอง เพอขจดค าพดทไมดออกไป มองผฟงในแงดเสมอ

2. ทกษะดานการเขยน เราใชการเขยนเพอการตดตอสอสารบอยมากในองคการทมรปแบบ เชน การบนทกขอความ บทความและการรายงาน เปนตน สงเหลานนลวนตองการทกษะในการเขยนทงสน การปรบปรงทกษะดานการเขยนจงเปนสงส าคญและควรด าเนนการดงน ก าหนดโครงความคดกอนลงมอเขยน หาผลสะทอนกลบดานการเขยนและเรยนเพอปรบปรงการเขยน ฝกการเขยนเมอสามารถท าได อานและพจารณาหาความรเรองตางๆ ทงจากวารสารและหนงสออนๆ และคดพจารณาสามารถพดใหแตกตางจากคนอน

3. การตดตอสอสารทไมใชค าพด การตดตอสอสารแบบนเกยวกบการเคลอนไหวของรางกายแสดงออกทางใบหนาหรอแมแตความเงยบสามารถสงขาวสารได ขอแนะน าในการใชการตดตอสอสารทไมใชค าพด ไดแก เขาใจอ านาจหนาทและความรบผดชอบของตนเองวาจะตดตอสอสารเรองใด จงจ าไววาบคลกภาพสามารถใชตดตอสอสารในองคการ จงอยาใชการตดตอสอสารทไมใชค าพดซงคดขนเอง และการเคลอนไหวของมอจะตองสมพนธกบการแสดงออกทางใบหนา

เทคนคทควรใชขณะสอความหมาย มเทคนคดงตอไปน 1. ค านงถงกาลเทศะและบคคล เพอความเหมาะสม 2. สรางใหเกดความอบอนใจเปนกนเอง 3. หากเปนการสอความในการประชม ควรจ าแนกสาระเปนขอๆ กอนจะสอสารออกไป 4. หากเปนการสอในการอภปราย ผรบตองเปนผฟงทเกงดวย จงจะสอสารกนไดด 5. หากเปนสอในการสอนควรจ าแนกเปนขอๆ และสรปเปนชวงๆ ตามความจ าเปน 6. การเปนผฟงทดชวยใหการสอสารสมฤทธผลอยางมาก 7. ควรจบการสอสารดวยความสขของผรบและผสงเสมอ ถาสามารถท าได บญญต 10 ประการของการตดตอสอสารทด สมาคมการจดการชาวอเมรกน ไดบญญต 10 ประการของการตดตอสอสารทดเพอปรบปรง

ประสทธผลของการตดตอสอสารในองคการไวดงน 1. เสาะแสวงหาความกระจางชด ในความคดของตวทานกอนการตดตอสอสาร 2. ตรวจสอบวตถประสงคทแทจรงของการตดตอสอสารแตละครง 3. พจารณาจดการดานมนษยและวตถทงหมด เมอใดกตามททานตดตอสอสาร 4. ปรกษากบคนอนๆ ตามความเหมาะสมในการวางแผนตดตอสอสาร 5. จงเอาใจใสตอค าแนะน า และการอางหลกฐานสนบสนนขณะททานตดตอสอสาร

25

6. ถอโอกาสทจะน าความชวยเหลอบางอยางไปใหกบผรบขาวสาร เมอมโอกาส 7. ตดตามผลการตดตอสอสารของทาน 8. ตดตอสอสารเพอพรงน และวนน 9. จงแนใจวาการปฏบตของทาน สนบสนนการตดตอสอสารของตวทานเอง 10. แสวงหา ไมเพยงแตใหเขาใจและเปนผฟงทด

กำรตดตอสอสำรของทม

การตดตอสอสารของทม หมายถง การน าเอาขาวสารหรอความรสกทบคคลหนงตองการ

แสดงออกไปยงบคคลอกคนหนงภายในทม ทราบแลวตอบสนองความรสกออกมาเปนการรบร ขาวทมการตดตอสอสารกนในทมโดยทวไป ไดแก ขาวทเกยวกบจดมงหมายของทม วธการด าเนนการตามจดมงหมาย และวธการตดตามผลงานทม คอใหกลมด าเนนงานไปในทศทางทถกตองอยางเดยวกน

องคประกอบทส าคญในการตดตอสอสารของทม การตดตอสอสารจะไมเกดขนถาหากวาขาดสวนส าคญตอไปน คอ

1. บคคลทจะสงขาว ไดแก บคคลตนก าเนดของการสอสาร 2. ขาว ไดแก เรองราวทงความรสกนกคดของบคคลทเปนตนขาว 3. บคคลทรบขาว การสอสารในทมยอย สามารถตดตอกนโดยไมตองใชเครองมอในการ

สอสารกได เพราะบคคลตดตอถงกนอยแลว ชนดของการสอสารกลม การสอสารกลมกเหมอนการสอสารโดยทวไป แบงใหญๆ ไดเปน

2 ชนด ดงน 1. การสอสารดวยวาจา ไดแก การสอสารทเปนภาษาพดทเขาใจกนเพยงอยางเดยว 2. การสอสารดวยทาทาง ไดแก การสอสารอนๆ ทกชนดทไมใชภาษา เชน การเขยน การท า

เครองหมาย การใชทาอธบาย การใชสมเสยง การใชจงหวะ การใชสหนา แววตา และการเคลอนไหวทางรางกายอนๆ

รปแบบการสอสารกลม การสอสารในกลมยอยมกจะม 2 รปแบบ ดงน 1. รปแบบทางเดยว ไดแก รปแบบการสอสารทบคคลผสงขาวท าการสอสารฝายเดยว ผรบก

ท าหนาทรบ รปแบบนเปนการสอสารทเรยกวา symmetrical คอ ขาวจะเกดจากฝายเดยวอาจเกดจากสวนบนลงลาง หรอสวนลางขนบนเพยงอยางเดยว ใชมากในกลมทตภม

2. รปแบบสองทาง ไดแก รปแบบการสอสารทบคคลทสงขาวกบบคคลทรบขาวมการตดตอกนท าหนาทเปนทงผสงและผรบ 2 อยางพรอมกน รปแบบนเปนรปแบบททง 2 ฝายพงพาอาศยกนสงและรบขาวตอกน เรยกรปแบบนวา complementary ขาวแบบนเกดจากการแลกเปลยนกนทงบนและสวนลาง ใชกนมากในกลมปฐมภม

ครรชต พรยะเพยร (2546, หนา 120-121) กลาวถง แนวคดของ ทกษะตดตอสอสาร การประสารงานโดยสรปหลก 11 ประการดงน

1. ท าใหสมาชกในทมทราบสถานการณอยางสม าเสมอ 2. รจกฟงกอนตดสนใจ

26

3. รบทราบและคอยสนองตอปญหาในทมงาน 4. สรางความสมดลใหเกดขนในทมงาน 5. จดสรรงานแตละคนตามความสามารถ 6. สรางความนบถอ ความเขาใจ และความเชอถอใหเกดขนในบรรดาผรวมทม 7. มอบหมายงานซงพวกเขาไมจ าเปนตองออกไปใหผอน 8. สรางแบบฉบบและมาตรฐานททมงานยอมรบและเหนพอง 9. ตงเปาทเปนไปไดของทมงานแตจะคอยผลกดนใหทมงานปรบปรงผลงานอยเสมอ 10. คอยตดตอสอสาร ประสานงานและเปนตวแทนของสมาชก 11. ใหสมาชกในทมมสวนรวมในการแกปญหาหลกๆ กองฟา บญคม (2549, หนา 83) กลาววา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารจะน าพาไปส

ความส าเรจของทมงาน ซงมแนวคดและรปแบบทกษะตางๆ ตามแนวคดของนกการศกษาและ นกทฤษฎตางๆ คอ

1. ทกษะดานการพด (oral skills) ปรบปรงทกษะในการพดกบบคคลในลกษณะตวตอตว และทกษะในการพดตอสาธารณชน การตดตอในลกษณะตวตอตวก าหนดจดมงหมายในการพดไวลวงหนารวบรวมความคดของตวทานกอนทจะพด

2. ทกษะดานการเขยนเราใชการเขยนเพอการตดตอสอสารบอยมากในองคการทมรปแบบลวนตองการทกษะในการเขยนทงสน การปรบปรงทกษะดานการเขยน จงเปนสงส าคญ

3. การตดตอสอสารทไมใชค าพด การตดตอสอสารแบบนเกยวของกบการเคลอนไหวของรางกายการแสดงออกทางใบหนา หรอแมแตความเงยบกสามารถสงขาวสารได

แนวคดและทฤษฎเกยวกบผลของกำรสอสำร และควำมพงพอใจของกำรสอสำร

ผลของการสอสารเกดจากองคประกอบของกระบวนการสอสารทประกอบไปดวยผสงสารท า

การสงขาวสารโดยผานชองทางการสอสารไปยงผรบสาร และเมอผรบสารไดรบสารนนแลวยอมเกดปรากฎการณอยางใดอยางหนงขน โดยสงทเกดขนนนอาจเปลยนแปลงดานความรสกนกคด อารมณ รวมไปถงความร ความเขาใจและพฤตกรรมของผรบสารนนดวย (ณฐนนท ภาสนพพฒนกล, 2545, หนา 90) ไดสรปไววา การเปลยนแปลงจากผลของการสอสารอาจกอใหเกดผล 3 ประการ กลาวคอ การเปลยนแปลงความร (knowledge change) การเปลยนทศนคต (attitude change) และการเปลยนแปลงพฤตกรรม (practice change) โดยการเปลยนแปลงสามารถแบงไดตามหลกเกณฑความดและไมดของผลทเกดขน ซงเปนการพจารณาวาผลของการสอสารในครงนนๆ กอใหเกดผลดตอบคคลหรอเปนผลทท าใหผสงสารบรรลวตถประสงคตามทตงใจหรอไม ทงนสามารถแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ประเภทแรก คอ ผลทางบวก (positive effect) ซงเปนผลของการสอสารทบรรลวตถประสงคของผสงสารทตงไวและกอใหเกดผลดตอบคคล ประเภททสอง คอ ผลทางลบ (negative effect) เปนผลของการสอสารทไมบรรลวตถประสงคทผสงสารไดคาดหมายไว อกทงยงกอใหเกดผลไมดตอตวบคคลอกดวย

27

เมอผลของการสอสารเกดในทางบวกหรอลบกตาม สงทเกดขนตอมาแกผรบสารกคอ ความพงพอใจของการสอสาร วรม (Vroom, 1994, p. 121) ไดกลาววา ทศนคตและความพงพอใจตอสงหนงสามารถใชแทนกนไดเพราะทงสองค านหมายถง ผลทไดจากการทบคคลเขาไปมสวนรวมในสงนนหากผรบสารมทศนคตในดานบวก กจะแสดงใหเหนความพงพอใจในสงนน และในทศนคตดานลบกจะแสดงใหเหนสภาพความไมพงพอใจเชนกน ทงน (บญเลศ เพงสข, 2547, หนา 115) ไดใหความหมายเพมเตมวา เปนการใหคาความรสกของคนเราทเกยวกบความหมายของสภาพแวดลอม โดยคาความรสกของบคคลทมตอสภาพแวดลอมจะแตกตางกน เชน ความรสก ด-เลว พอใจ-ไมพอใจสนใจ-ไมสนใจ เปนตน

สงส าคญทสดในการตดตอสอสาร คอ การสรางอารมณและความรสกพงพอใจ เพราะจะท าใหขาวสารนนไหลออกไปอยางราบรน ในทางกลบกนถาความสมพนธไมดเพราะขาดความพงพอใจในการตดตอสอสารขาวสารกจะถกชะงกลง โดยสามารถอธบายกระบวนการทกอใหเกดความพงพอใจเปนแบบจ าลองแผนภมท 2.1 ดงน

แผนภมท 2.1 กระบวนการทกอใหเกดความพงพอใจจากการสอสาร

ทมา (กรช สบสนธ, 2547, หนา 87)

จากแบบจ าลองสามารถอธบายไดวาสวนใหญมนษยจะใชการสอสารระหวางบคคลเปนชองทางในการสอสารเพอทจะไดมาซงขาวสาร ความตองการของขาวสาร (information need) จากบคคลอนจงน าไปสความคาดหวงทจะไดขาวสารนนจนกอใหเกดการสอสารระหวางบคคลและสงผลใหเกดความพงพอใจ นอกจากนความพงพอใจในการสอสารจะไมเกดขนถาหากผสงสารไมไดพจารณาถงปจจยของผรบสารหรอคณลกษณะของผรบสารในฐานะทเปนผรบการต ดตอสอสารโดยตรง การทจะประเมนวาขาวสารทสงไปนนเปนทนาพงพอใจเพยงใดกนาจะเปนผรบสารเปนผก าหนด เนองจากบคคลแตละคนมภมหลงสวนตวทแตกตางกนจงมการพจารณาและตความทแตกตางกนไป ดงนนการสงขาวสารอยางมประสทธภาพจงตองค านงถงปจจยทเกยวของกบผรบสาร 4 ประการดงน (วนาวลย ดาต, 2551, หนา 76)

ประการแรก คอความตองการของผรบสาร โดยทวไปแลวการรบขาวสารของแตละบคคลนนจะเปนไปเพอตอบสนองความตองการของตน ซงประกอบดวย 1) ตองการขาวสารทเปนประโยชนกบตน 2) ตองการขาวสารทสอดคลองกบความเชอ ทศนคต และคานยมของตน 3) ตองการประสบการณใหม และ 4) ตองการความสะดวกรวดเรวในการรบสาร

28

ประการทสอง คอ ความแตกตางของผรบสาร โดยจะมความแตกตางกนดงน 1) วย เปนปจจยหนงทท าใหมความแตกตางทางดานความคดและพฤตกรรม บคคลทมอายมากจะมพฤตกรรมตอบสนองตอการสอสารแตกตางจากบคคลทมอายนอย อกทงยงมความสนใจในขาวสารทแตกตางกนดวย ดงนนอายนาจะเปนตวก าหนดความคดเหน ความตองการ และความพงพอใจทแตกตางกน 2) เพศ เพศหญงมแนวโนมและความตองการทจะสงและรบขาวสารมากกวาเพศชาย แตความแตกตางเพศชายกลบตองการทจะสรางความสมพนธอนดใหเกดขนจากการรบสงขาวสารนนดวย และ 3) การศกษามอทธพลตอ ประสทธภาพในการสอสารของผรบสารซงอาจเกดไดตงแตการแปลความ ความรความเขาใจเกยวกบเรองตางๆ จงเปนสงทท าใหพฤตกรรมในการรบสารแตกตางกนไป ผสงสารจงตองตระหนกวาผรบสาร มการศกษาอยในระดบใดเพอจะไดเสนอขาวสารและเลอกใชภาษาไดอยางเหมาะสม

ประการทสาม คอความตงใจและประสบการณเดม หากผรบสารมความตงใจในการรบสารแลวกจะชวยใหรบรขาวสารไดดกวา

ประการทส คอความคาดหวงและความพงพอใจ ความคาดหวงเปนความรสกทสะทอนใหเหนถงความตองการของคนในการทจะตความตอสภาพแวดลอมเพอใหไดมาในสงทตนตองการ สวนความพงพอใจในการตดตอสอสารกคอ ความพงพอใจในขาวสารทไดรบนนเอง

เพราะฉะนนการสรางความพงพอใจในการตดตอสอสารจะตองค านงถงความพงพอใจในเรองของขาวสารทไดรบวามความพอดและชองทางการตดตอสอสารทมประสทธภาพ จากงานวจยของ วโอ โกลดฮารเบอร และเยท (Wiio, Goldhaber & Yates, 1980) พบวา การไดรบขาวสารมากเกนไปจะกอใหเกดความไมพงพอใจในการตดตอสอสารเชนเดยวกนกบการไดรบปรมาณขาวสารนอยเกนไป ซงสอดคลองกบงานวจยของ โรเบรต และ ไรลย (Robert & O’Reilly, 1974) ทพบวา โดยทวไปแลวความพงพอใจในการตดตอสอสารจะเกยวของกบปรมาณของการตดตอสอสาร และความเพยงพอของขาวสาร อกทงในการสรางความพงพอใจในการตดตอสอสารยงตองค านงถงปจจยผรบสารซงเกยวกบความแตกตางของบคคลซงเปนตวการท าใหการแปลความรสกนกคดแตกตางกนและจะสงผลตอความพงพอใจอกดวย

กำรท ำงำนเปนทม

การท างานเปนทมทจะกอใหเกดประสทธภาพแกทมนน ทมตองมการตงเปาหมายทชดเจน

สมาชกภายในทมมความเขาใจซงกนละกน มการแบงบทบาท อ านาจหนาท ความรบผดชอบ และมการเปดโอกาสใหสมาชกภายในทมมสวนรวมในการออกความคดเหนแลกเปลยนกน นอกจากนกตองมการประชมปรกษาแลกเปลยนความคดกนอยเสมอ และในขนาดเดยวกนกตองลดความขดแยงท จะเกดขนภายในทม แกไขปญหาดวยเหตผล ขอเทจจรง โดยไมใชอารมณเขามาในการตดสน ผน าทมจงตองเปนทงนกพดและนกฟงทด มภาวะผน า ทศนคต ความเชอ คานยม และสนบสนนใหกลาคดกลาพดในสงทถกตองและเปนประโยชนอกดวย

29

ควำมหมำยของกำรท ำงำนเปนทม การท างานเปนทมงาน เปนแนวทางการปฏบตงานทไดรบความสนใจอยางกวางขวางในกลม

ผบรหารองคการมาทกยคทกสมย และมความส าคญตอองคการ เนองจากการปฏบตงานใดๆ กตาม จะตองมความเกยวของกบบคลากรทปฏบตงาน และการปฏบตงานเพอใหบรรลผลส าเรจนนมาจากการรวมมอรวมใจในการปฏบตงานของบคลากร ซงมผใหความหมายของการท างานเปนทมไวดงน

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ใหความหมายของทม ไววา ชด หม คณะ จนตนา ณ ระยอง (2545, หนา 161) กลาววา การท างานเปนทม หมายถง การททกคน

ภายในทมมการประสานงานรวมมอรวมใจกนท างานอยางราบรน เพอจะไดแสดงถงบทบาทและหนาทของตนไดอยางชดเจน

ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ (2545, หนา 178) ใหความหมายวา ทม หมายถง คนกลมเลกๆ ทมทกษะการท างานทแตกตางกน ซงเปนทกษะทเตมเตมซงกนและกน และมเปาหมายในการท างานรวมกน โดยสมาชกในทมทกคนตางกมสวนรบผดชอบตอเปาหมายของทมรวมกน นอกจากนการท างานเปนทมยงตองอาศยการประสานงานระหวางสมาชกในระดบสงดวย

สนนทา เลาหนนท (2551, หนา 23) ไดใหความหมายวา ทม หมายถง กลมของบคคล ทท างานรวมกน มปฏสมพนธกนระหวางสมาชกในกลม ชวยกนท างานเพอใหบรรลเปาหมายเดยวกนอยางมประสทธภาพ และผรวมทมตางมความพอใจในการท างานนน

มลลกา วชชกรองครต (2553, หนา 26) ใหความหมายไววา การท างานเปนทม หมายถง การทบคคลตงแตสองคนขนไปมารวมท ากจกรรม โดยมวตถประสงคเดยวกน สนบสนนชวยเหลอ ใชทกษะประสบการณรวมกนอยางเตมความสามารถ และมการประสานงานอยางด เพอแกไขปญหาตางๆ และพฒนาองคการใหบรรลเปาหมายสงสดของทมได

วดคอก (Wood Cock, 1989, pp. 3-4) กลาวถงความหมายของทมวา ทมคอกลมบคคลกลมหนงทมการแลกเปลยนวตถประสงคทวไป และเปนผตองการทจะท างานรวมกนเพอบรรลเปาหมายทวางไว ทมไมใชเปนการรวมกลมกนทางสงคมเพอความบนเทง และไมใชเปนการรวมกลมผฟงเพอตองการทจะรบฟงเรองใดเรองหนง หรอเพอเรยนร สภาสามญ (house of common) และคณะกรรมการ (committee) ไมไดจดวาเปนทม เนองจากประกอบดวยบคคลทมความสนใจแตกตางกนเฉพาะกลมบอยครงทดเหมอนมการแลกเปลยนรวมกน แตเมอพจารณาดแลวปราศจากขอตกลงหรอขอผกมดทจะมกจกรรมรวมกน

วดคอก และ ฟรานซส (Woodcock & Francis, 1994, p. 3) ใหค านยามของค าวา ทม ไววา ทมเปนกลมบคคลทมการจดตงแบบงายๆ ประกอบดวยสมาชกทตองสมพนธกนเพอปฏบตงานใหบรรลวตถประสงครวมกน

ลทานส (Luthans, 1995, p. 261) กลาวถงความหมายของทมวาหมายถง กลมทมการท างานรวมกนและมการจงใจเกดขน การท างานเปนทม มความแตกตางกบการท างานเปนกลมผลการท างานของกลมเปนไปตามหนาททแตละคนไดรบมอบหมายใหท า แตผลของการท างานเปนทมเกดขนทงผลงานทไดรบและผลการท างานรวมกน (collective work-products) ซงหมายถงเปนการท างานรวมกนทตองมสมาชกตงแต 2 คนขนไป

30

ดาฟท (Daft, 1995, p. 473) ใหค านยามของค าวาทมไววา ทม คอ หนวยงานทประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไปทท าการตดตอประสานงานกน รวมกนปฏบตงานเพอท าใหงานส าเรจตามวตถประสงคทวางไว ทมมลกษณะคลายคลงกบกลมในองคการ แตค าวาทมน ามาใชในวงการธรกจมากกวา

กรนเบรกและบารอน (Greenderg & Baron, 1997, p. 297) กลาวถงความหมายของทมวา ทมอาจถกก าหนดวาเปนเสมอนกลมกได ซงสมาชกของทมมลกษณะในการปฏบตทผสมผสานกนเปนอยางด มการก าหนดวตถประสงค หรอเปาหมายในการปฏบตงานรวมกน

เนลสนและควค (Nelson & Quick, 1997, p. 252) กลาวถงความหมายของทม คอบคคลกลมเลกๆ กลมหนง ทมทกษะเปนองคประกอบอยางสมบรณ มการแลกเปลยนวตถประสง คทวไปและเปนผซงตองการทจะท างานรวมกนเพอบรรลเปาหมายทวางไว การท างานเปนกลมทมงเนนงาน การท างานเปนกลมมทงรปแบบทเปนทางการ ทมมประโยชนมากตอการปฏบตงานทมปฏสมพนธซบซอน หรอมอาสาสมครท างานมากกวา 1 คน

ทม (team) หมายถง กลมของคนท างานรวมกน มงมนในความส าเรจของงานรวมกนในคณะรฐมนตรยอมมทมเศรษฐกจทมความมนคง ทมการเมองในบรษททเปนโรงงานอตสาหกรรม ยอมมทมการตลาด ทมการผลต ทมการเงน และทมการบรหารดงนนทมงานจงเปนกลมคนกลมเลกๆ ทรวมตวกนอยางจรงจงเพอท างานดานใดดานหนงโดยเฉพาะในองคการตางๆ ทมขนาดใหญงานจะประสบความส าเรจตามเปาหมายไดจะตองมทมงานหรอมการท างานเปนทมมากกว าททกคนจะท างานไปตามล าพง

ทม (team) “กลมทเปนทางการใหลกษณะไดโดยมความเปนอสระในความสมพนธและการมสวนรวมของพนกงานอยางแขงขนในกจกรรมบรหารและการตดสนใจ”

จอหนสนและจอหนสน (Johnson & Johnson, 1991, p. 435) ไดอธบายวา ทม หมายถง กลมทมความสมพนธกนมารวมตวกนเพอปฏบตงานใหบรรลเปาหมายทก าหนดไวรวมกน

เคซสบอม (Kezsbom, 1990, p. 51) ไดใหความเหนวา ทม หมายถง การมอบหมายพเศษใหกบกลมบคคล ซงมเปาหมายรวมและตระหนกถงบทบาททตองพงพากนในการปฏบตงานและทราบวาจะใชความสามารถทมอยของแตละคนใหสมพนธกนอยางไรเพอรวมพลงกนในอนจะน าความส าเรจมาสงานทไดรบมอบหมาย

ปารคเกอร ( Praker, 1990, p. 16) ไดอธบายวา ทมเปนกลมบคคลทมความสมพนธและตองพงพากนเพอปฏบตงานใหบรรลเปาหมายหรอปฏบตงานใหเสรจสมบรณ คนกลมนมเปาหมายรวมกนและยอมรบวาวธเดยวทจะท างานใหส าเรจ คอ การท างานรวมกน

วดคอคและฟรานซส (Woodcock & Francis, 1992, p. 46) ไดนยามวา ทมเปนกลมบคคล ทตองสมพนธกนเพอปฏบตงานใหบรรลวตถประสงครวมกน ในทรรศนะของวดคอคและฟรานซส (Woodcock & Francis) เหนวา บคคลจ านวน 50 คน ไมใชทม ถาเขาเหลานนมความสมพนธเกยวของกนและไมมเปาหมายเดยวกน ตวอยางเชน กลมพนกงานขายซงมเขตพนทรบผดชอบในการบรการไดเรยกตวเองวา “ทมขาย” ถาพจารณาตามความหมายขางตนพนกงานขายอาจจะมเปาหมายรวมกน กลาวคอ ตางคนตางขาย คนกลมนจะไมใชทม เมอไรทพนกงานขายไดมาก าหนดเปาหมาย

31

รวมกนและท างานดวยกนเพอใหบรรลยอดขายทก าหนดไวถงเรยกไดวาเปน “ทมขาย”ตามความหมายทอธบายมาขางตน

ทมงาน จงมความหมายวากลมของบคคลซงท ากจกรรมทมความสมพนธซงกนและกน มความรวมมอรบผดชอบตอผลลพธทจะเกดขนและมงไปสเปาหมายรวมกน การด าเนนงานขององคการใหบรรลเปาหมายทวางไวอยางประสทธภาพนนทกคนในองคการตองรสกวาตนอยใน “ทม” เดยวกนและรวมแรงรวมใจใหประสบผลส าเรจรวมกบผบรหารจงตองสรางทมงานขนในองคการ กระตนใหทกคนมความรสกวาผมสวนรวมในฐานะสวนหนงของทม

เฮยส (Hayes, 1997, p. 28) กลาวถงการท างานเปนทมวา การท างานเปนทมไมใชเปนเรองงายทจะฟนฝาอปสรรคไปได องคการจ านวนมากมกจะมการรวมกลมกนปฏบตงานรวมกน ซงแตละตนมงานทตนเองตองท าบางครงมองดเปนทมไดแตการท างานทแตละคนท างานทตนเองไดรบผดชอบไดส าเรจบรรลเปาหมายของตนเอง แมวาทกคนในกลมจะบรรลเปาหมายทกคนกไมไดหมายความวาจะเปนการท างานเปนทม เนองจากไมไดมการท าก าหนดเปาหมายทจะท างานใหส าเรจรวมกนในฐานะทเปนหนงเดยวกนนนเอง

ดงนน การท างานเปนทม หมายถง กลมบคคลตงแตสองคนขนไปมารวมกนท างานโดยมเปาหมายหรอวตถประสงคเดยวกน โดยใชทกษะ ความร ความสามารถทหลากหลายมการปรกษาหารอซงกนและกน มการตดสนใจรวมกน มการพงพาชวยเหลอกน มปฏสมพนธระหวางบคคลทด มการแบงปนและการน าทรพยากรมาประยกตใช มการตดตอประสานงาน การรวมมอรวมใจ มความพยายามอดทน และมความมงมน เพอใหการท างานบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทตงไวกอใหเกดความพงพอใจในงานและมผลตภาพในงานเพมขน

การท างานในลกษณะทเปนทม กคอรวมกนท างานในแตละชนระหวางบคคลทงหมดในทมงาน ตงแตหวหนาทมลงไปถงพนกงานทรบผดชอบโดยตรงการท างานแทนทท าในลกษณะการสงหรอมอบหมาย และเสนอกลบมากจะกลายเปนการแลกเปลยนความคดเหนประเมนและวเคราะหขอด ขอเสย ความเสยงทงหลายรวมกน และในทสดรวมกนตดสนใจ

คณะท างานหรอทมงาน จงมความส าคญและมความหมายแตกตางจากกลมหรอกลมงาน กลาวโดยสรปแลวทมงานจงเปนกลมของคนท างานทมอยในองคการตางๆ เปนคนท างานทท าใหองคการบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ จะเรยกวา ทมงาน หรอ คณะท างานยอมมความหมายเหมอนกนการท างานเปนทมอาจจะไดประโยชนจากการจ าแนกหลากหลายประการคอ

1. ท าใหเหนลกษณะของการท างานเปนทมและขนตอนทน าไปสเปาหมาย 2. ท าใหเหนอปสรรคและจดดเดนของแตละวธ 3. ท าใหเกดการเตรยมการสอนทดกวาทงเตรยมคนและชนดของงาน 4. ท าใหมการประเมนผลและวดไดตรงตามเปาหมาย

สรปไดวา ทมงาน หมายถง กลมบคคลทมความแตกตางกนในหลายๆ ดานมารวมตวกนท างานอยางใดอยางหนงในองคกรเดยวกน โดยมวตถประสงคและจดมงหมายทตงไวรวมกน สมาชกทกคนในทมตางใชทกษะ ประสบการณ และความสามารถ ชวยกนท างาน แกไขปญหา และรบผดชอบตอเปาหมายทตงไว เพอใหงานบรรลเปาหมายเดยวกนอยางมประสทธภาพ

32

แนวคด และทฤษฎเกยวกบพฤตกรรมกำรท ำงำนเปนทม แนวคดการท างานเปนทม ซงมจดเรมตนมาตงแตศตวรรษท 1920 จงไดน าเรองตางๆ ท

เกยวของมาเสนอประกอบความเขาใจของผอาน เรมตงแตการปพนฐานเรองพฒนาการของความรดานการท างานเปนทม สงเคราะหการท างานเปนทมของนกพฤตกรรมศาสตรผมชอเสยงตงแตทศวรรษท 1930 จนกระทงถงสมยหลงสงครามโลกครงท 2 เพอชใหเหนววฒนาการทางดานแนวคดของการท างานเปนทม

แนวความคดของทฤษฎและแนวปฏบตเกยวกบการท างานเปนทม ไดพฒนามาจากทฤษฎและการวจยทางดานพฤตกรรมศาสตร วธการทใชจงเปนวธทครอบคลมและสนองตอบตอแนวคดทวาการท างานเปนทมเปนกลยทธพฒนาธรกจส าหรบทศวรรษท 2000 และตอไปในอนาคต

จดเรมตนของความสนใจในเรองการท างานเปนทมเกดขนจากศาสตราจารยกลมหนงของมหาวทยาลยฮารวารด โดยม เอลตน เม โย (Elton Mayo, 1954, p. 9) ผไดวาเปนบดาแหงการศกษาแนวมนษยสมพนธในสหรฐอเมรกา เมโยไดเปดเผยขอมลเกยวกบความส าคญของทมงาน และอทธพลของกลมทไมเปนทางการในหนวยงาน ผลการวจยชนส าคญของเมโย ระหวางป 1924 -1932 คอการศกษาทฮอวธอรน (Hawthorne studies) รฐอลลนอยสของบรษเวสเทรน อเลคทรก (western electric company) เปนการศกษาผลกระทบของแสงสวาง ทมตอผลผลตของงาน เพอทดสอบผลการศกษาทส าคญเกยวกบการท างานเปนทม

หลงจากทไดมการเผยแพรผลงานของเมโยและคณะ (Mayo and other) และเลวน (Lewin) ประมาณ 20 ปตอมา ไดมผเรมเนนมโนทศนเกยวกบทมงานฐานะทเปนส าคญของทฤษฎองคการและการบรหาร ซงไดแก ดกลาส แมคเกรเกอร (Douglas McGregor) และเรนซส ไลเครท (Rensis Likert) แมคเกรเกอร ไดพจารณาถงทมงานการบรหารทมประสทธภาพ ซงนกศกษาโดยนกวจย และไดบนทกขอสรปของนกวจยทวา “ความเปนเอกภาพของวตถประสงค (unity of purpose) เปนคณลกษณะทส าคญตอความส าเรจของหนวยงาน” นอกจากนยงมผลงานของ ครส อารกรส (Chris Argyris) โรเบรท เบลค (Robert Blake) และเจน มทน (June Mouton) รวมถง รชารค วอลตน (Richard Walton) ผลงานส าคญทเกยวของกบการท างานเปนทมของนกพฤตกรรมศาสตรเหลาน มสาระสรปไดดงน

1. ดกลาส แมคเกรเกอร (Douglas McGregor, 1960, pp. 19-21) แมคเกรเกอร เปนนกวชาการคนแรกทไดน าเสนอลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพและไมมประสทธภาพไวในหนงสอชอ The human side of enterprise ของ McGregor ในป 1960 ซงคณลกษณะเหลานนไดรบอทธพลจากทฤษฎ x และทฤษฎ Y คณลกษณะของทมทมประสทธภาพมดงน

1.1 มบรรยากาศการท างาน ทสบายเปนกนเอง 1.2 งานของกลมเปนทยอมรบและเขาใจกนดของสมาชก 1.3 สมาชกรบฟงความคดเหนของกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนซงสมาชก

สวนใหญรวมกนเสมอ 1.4 สมาชกแสดงถงความรสกและแสดงความคดเหน

33

1.5 ความขดแยงและความเหนทไมตรงกนไดรบการไกลเกลยดวยความคดและวธการทถกตอง ไมใชบคคลใดบคคลหนง

1.6 ทกคนในกลมจะตองรถงหนาทตองปฏบต 1.7 การตดสนใจควรอยบนพนฐานของความถกตอง ไมใชฟงเสยงสวนใหญ 1.8 เมอมการตดสนใจกระท างานใด 1.9 ควรมการมอบหมายทชดเจนและไดรบการยอมรบจากสมาชกทกคน 2. ไลเครท (Likert, 1971, pp. 24-28) ไลเครท ซงเปนนกจตวทยาผมชอเสยงอกคนหนง ได

กอตงสถาบนวจยทางสงคม (The instate for social research) ทมหาวทยาลยมชแกน ไลเครท (Likert) ไดศกษาผลการปฏบตงาน ของผจดการและหวหนางานผทมผลการปฏบตงานดเดน เพอศกษาวาไดปฏบตงานอยางไรบางและท าไมถงไดรบการยกยอง เขาพบวา ผจดการทมประสทธผลการท างานต าสดจะมแนวการบรหารโดยมงเนนถงไดรบการยกยอง (job centered) สวนผจดการทมประสทธผลสงสดจะบรหารแบบยดพนกงานเปนหลก (employee centered) ไลเครท (Likert) สรปผลการศกษา รปแบบการบรหารงาน โดยจ าแนกเปน 4 ระบบ ไดแก

1. ระบบท 1 : ระบบเผดจการแบบสมบรณ (explotative authoritative system) 2. ระบบท 2 : ระบบเผดจการแบบมศลป (benevolent authoritative system) 3. ระบบท 3 : ระบบแบบปรกษาหารอ ( consultative system) 4. ระบบท 4 : ระบบการบรหารแบบมสวนรวม (particpatve system) ไลเครท (Likert) เปนผหนงทมแนวความคดในการน าเอารปแบบของการบรหารระบบท 4

มาใชในการพฒนาองคการการบรหารระบบท 4 แสดงใหเหนถงการบรหารงานทจ าแนกออกไดเปน 2 ลกษณะใหญๆ คอ เผดจการและการมสวนรวม เผดจการแบงออกเปน 2 ระบบคอ ระบบท 1 ระบบเผดจการแบบสมบรณ ระบบท 2 ระบบเผดจการแบบมศลป ลกษณะการมสวนรวมแบงออกเปน 2 ระบบเชนเดยวกน ไดแก ระบบท 3 ระบบแบบปรกษาหารอ ระบบท 4 ระบบการบรหารแบบมสวนรวม

ระบบท 1 ระบบเผดจการแบบสมบรณ (autocratic) มากทสด ในขณะทระบบท 4 เนนความมสวนรวมมากทสด วตถประสงคของการพฒนาองคการคอ น าองคการไปสระบบการมสวนรวมใหไดเทาทจะสามารถท าไดซงเปนวธการทดทสด ทปรกษาในการพฒนาองคการในทศนะของไลเครทจะตองสรางบรรยากาศเพอน าใหเกดการเขามามสวนรวมใหมากทสด ระบบท 4 ทปรารถนาจะใหเกดขนเพอปรบปรงแผนงานการพฒนาองคการของระบบท 4 ยงคงเปนเปาหมายหลกแตละองคการควรจะท าใหมการเปลยนแปลงทละนอย แนวความคดทรจกกนในชอวาเปนวธการส ารวจขอมลยอนกลบ (system feedback) ตวแปรทน ามาใชในการพฒนาองคการของไลเครท ม 3 ตวแปรคอ ตวแปรทมเหตผล (causal variables) ตวแปรสอดแทรก (intervening variables) ตวแปรทเปนผลขนสดทาย (end result variables)

1. ตวแปรทมเหตผล เปนตวแปรทส าคญประการหนง ทงนเนองจากสงผลกระทบตอตวแปรสอดแทรกและตวแปรผลขนสดทาย ตวแปรประเภทนเปนตวแปรซงควรจะมการเปลยนแปลงแนวการบรหาร ซงไดแก โครงสรางองคการ การควบคม นโยบาย และพฤตกรรมของผน า

34

2. ตวแปรสอดแทรก เปนตวแปรทไดรบผลกระทบจากตวแปรทมเหตผลในระยะหลงซงไดแก การปรบปรงผลผลต การลดตนทนลง และการเพมรายได เปนตน ตวแปรทเปนขนสดทาย คอ ตวแปรทแสดงใหเหนถงวตถประสงคทางการ

ระบบท 4 เปนระบบทมผลการปฏบตงานสงสด พนกงานมสวนรวมในการปฏบตงานบางครงเรยกระบบนวา การบรหารงาน

ไลเครท (Likert) ไดระบคณลกษณะของทมทมประสทธผลไว 24 ประการ ซงมจดเนนคลายกบแนวคดของแมคเกรเกอร (McGregor) เปนการเนนกระบวนการและปฏสมพนธภายในของทมงาน คณลกษณะตางๆ ไดแก

1. สมาชกมความช านาญในการปฏบตงานภายใตบทบาทของผน าและเพอนรวมงาน รวมถงภารกจทไดรบมอบหมายทแตกตางกน มปฏสมพนธทดระหวางผน าทมกบสมาชกและระหวางสมาชกดวยกน

2. ทมงานปฏบตงานรวมกนเปนระยะเวลานานเพยงพอทจะพฒนาความสมพนธทดตอกนและมสภาวะการปฏบตงานทเปนกนเอง ไมเครยด

3. สมาชกมความสนใจซงกนละกน และเคารพใหเกยรตกนรวมถงหวหนาดวย 4. สมาชกและหวหนาทมตางไวเนอเชอใจซงกนและกนสง 5. คานยมและเปาหมายตางๆ ของทมทไดรบการผสมผสานกนดวยความพงพอใจของทก

ฝาย และสมาชกไดมสวนรวมในการก าหนดคานยม ความตองการและเปาหมายตางๆ 6. สมาชกตางประสานการปฏบตงานหนาทตางๆ ไดอยางด พยายามผสมผสานคานยมและ

เปาหมายตางๆ ของกลมใหกลมกลนกนอยางเหมาะสม 7. คานยมยงมความส าคญตอทมมากขนเพยงใด การยอมรบของสมาชกยงมมากขนเทานน 8. สมาชกของทมมแรงจงใจทจะปฏบตงาน ใหบรรลเปาหมายของทมรวมกนแตละคนจะ

ท างานอยางเตมความสามารถเทาทท าได 9. ปฏสมพนธระหวางสมาชกในกจกรรมตางๆ เชน การแกปญหา การตดสนใจ ไดด าเนนการ

ในบรรยากาศของการสนบสนนเกอกลกนของทม ขอเสนอแนะ ขอวพากษ ความคกเหน และขอมลตางๆ ลวนมงเพอชวยเหลอการท างานของทม

10. หวหนาทมสงเสรมบรรยากาศของการรวมมอประสานงาน แทนทจะมงแขงขนชงด ชงเดนระหวางสมาชกในกลม

11. สมาชกทมงานมความกระตอรอรน ทจะชวยเหลอกนละกนอยางเตมศกยภาพ โดยมงพฒนาความรดานการปฏบตงานและทกษะการสรางความสมพนธระหวางสมาชกดวยกน

12. สมาชกแตละคนยอมรบเปาหมายและความคาดหวงของทม โดยความเตมใจ ปราศจากความกลว หวหนาทมจะไมสรางความกดดนเพอผลกดนใหสมาชกรสกเครยดในทางตรงกนขามถงแมเปาหมายและความคาดหวงทตงไวสง แตละกลมจะชวยกนด าเนนการอยางเตมความสามารถเพอใหทมงานประสบความส าเรจ เปาหมายจะไดรบการปรบปรงใหสอดคลองกบความสามารถของสมาชก

13. หวหนาทมงานและสมาชกตางเชอมนวาสมาชกสามารถท างานทยากใหส าเรจไดอยางงายดาย สมาชกจะมการพฒนาในดานตางๆ มากขน

35

14. เมอจ าเปนตองใหค าแนะน า สมาชกคนอนๆ จะใหค าแนะน าทจ าเปนตอการด าเนนงานได การใหความชวยเหลอซงกนและกนเปนคณลกษณะของทมงานทมคณภาพ

15. ทมงานตระหนกในคณคาของความคดรเรมสรางสรรคในการแกปญหาท เกยวของจะไมชนชมแนวคดแบบเดมทใชอยางจ าเจแตตระหนกถงคณคาของวธการใหมๆ ทแสดงออกถงความคดสรางสรรค

16. ทมงานตระหนกในคณคาของความคดรเรมสรางสรรคและทราบวา เมอไรควรจะใหความคดสรางสรรค และเพอวตถประสงคอะไร ทส าคญจะไมยอมใหแนวคดแบบเดมมาเปนอปสรรคตอความพยายามในการใชความคดสรางสรรคของทมงาน

17. มการสนบสนนใหสมาชกแตละคนสอสารเรองตาง ทเกยวของกบกจกรรมการปฏบตงานอยางกวางขวางและตรงไปตรงมา

18. มการสงเสรมใหทม ใชกระบวนการสอสาร ในการแจงเรองราวส าคญๆ ทกเรองโดยไมมขอยกเวน จะไมเสยเวลากบการสอสารเรองทไมส าคญ

19. สมาชกใหความสนใจเกยวกบขาวสารขอมลตางๆ ทไดปราศจากความแคลงใจ 20. ในทมงานทมประสทธภาพสง มการยอมรบซงกนและกนในทกเรองเชน วธการท างาน

ปญหาของหนวยงาน ความสมพนธระหวางสมาชก และกระบวนการกลม เปนตน 21. กระบวนการกลม ของทมงานสงเสรมใหสมาชกทกคนไดเสนอแนะความคดเหน รวมถง

การแนะน าวาอะไรบางทควรท า และจะท าใหส าเรจไดอยางไร 22. สมาชกในกลมมอทธพลตอกนและกน สงผลใหมการปรบแนวคด เปาหมายและทศนคต

ของทม สะทอนใหเหนการท างานทมการยดหยน 23. ในทมทมประสทธภาพ สมาชกรสกมนใจในการตดสนใจในปญหาตางๆ เพราะสมาชก

เขาใจเปาหมายและปรชญาการท างานอยางถองแท ซงใชเปนพนฐานประกอบการตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ

24. หวหนาทมของกลมทมประสทธภาพไดรบการพจารณาคดเลอกอยางรอบคอบมภาวะผน าทเหมาะสมกบสภาพการท างาน

3. ครส อารกรส (Christ Argyris) อารกรส (Argyris) เปนนกจตวทยามชอเสยงทสนใจดานการพฒนาบคคลในองคการ อารกรส (Argyris) เชอวาประสทธผลขององคการเกดจากปฏสมพนธระหวางสมาชกของทมงานและปทสถานในทางบวกของทมงานทมตอองคการ ไดแก

3.1 สมาชกมความจรงใจในการแสดงความคดและความรสกตางๆ 3.2 ทกคนในกลมตางเปดเผยมความไววางใจกน 3.3 สมาชกชอบทจะทดลองวธการแบบใหมทแตกตางกน 3.4 สนบสนนใหผอนมความจรงใจในการแสดงความคดและความรสก 3.5 สนบสนนใหผอนเปดเผย 3.6 สนบสนนใหสมาชกทอลองวธการแบบใหมๆ 3.7 สมาชกมความเปนเอกตบคคล 3.8 สมาชกกลาเสนอความคดเหน ขอคดตางๆ 3.9 สมาชกมความหวงใย เอออาทรตอกน

36

3.10 สมาชกมความผกพนและจงรกภคดตอกน อารกรส (Argyris) เหนวาพฤตกรรมของสมาชกทมงานขางตนจ าเปนส าหรบทมงานทม

ประสทธภาพ ซงคณลกษณะสวนใหญเนนกระบวนการภายใน อนไดแก ความจรงใจ การทดลองวธใหมๆ และความเปนเอกตบคคล

4. โรเบรต เบลค (Robert Blake) และ เจน มทน (Jane Mouton) ในชวงตนทศวรรษ 1960 ทฤษฏการบรหารไดใหความส าคญตอผลงานของเบลคและมทน (Blake & Mouton) ซงไดเชอมโยงความสมพนธระหวางรปแบบการบรหารหรอการจดการกบความมประสทธผลของทมงาน ภายในกรอบแนวคดของ “กรดของการบรหาร” (managerial grid) ตามค าศพท กรด แปลตรงตววา ตารางหรอตาขาย เกยวกบเรองน เบลคและมทน (Blake & Mouton) ไดอธบายวา

กรด ไดอธบายและสรปแนวคดเบองตนของพฤตกรรมการบรหารทพบกนทวไปในธรกจแนวคดหลก คอ บคคลทท างานใหกบองคการจะไดรบมอบหมายหนาทใหรบผดชอบไมวาบคคลนนจะท างานในระดบลางหรอระดบสงขององคการ เมอไรกตามทเขาเปนผน าเขาจะตองค านงถงปจจยทส าคญ 2 ประการ คอ ปจจยทเกยวกบงาน และปจจยทเกยวกบบคคล

5. รชารด วอลตน (Richard Walton) วอลตน (Walton) ไดอธบายลกษณะของความขดแยงทเกดขนระหวางสมาชกทมงานเปน 2 ลกษณะ คอ ความขดแยงในเนอหาสาระ (substantive conflict) ซงเปนความคดไมตรงกนในเรองบทบาท วธการปฏบตและนโยบายเรองเหลานอาจขจดได โดยการอภปรายรวมกนและการเจรจาตอรอง อกลกษณะคอ ความขดแยงทางอารมณ (emotional conflict) ซงเกดจากความรสกกลว แตชวยใหเขาใจสาเหตของความขดแยงภายในทมงานได เทคนคทน ามาใชในการขจดขดแยง คอ การวเคราะหบทบาทและการเจรจาตอรองเพอใหไดบทบาททเหมาะสม ทงสองเทคนคไดเสนอแนะแนวทางในการแกปญหาความขดแยงของทมงาน นบวามประโยชนตอผบรหารและทปรกษาองคการเปนอยางยง

ประสทธภาพการท างานเปนทม ตามแนวคดของเอนเดอรสนไกเพรยน (Anderson & Kyprianou) กลาววา มกระบวนการ 5 ประการ คอ การวางรปแบบ การก าหนดนโยบาย ระเบยบกฎเกณฑ การด าเนนการ และการประสานงาน กอรดอนและคณะ (Gordon & other) กลาวถงปจจย ทท าใหทมงานมประสทธภาพวาตองประกอบดวย บทบาทสวนบคคล บรรทดฐานของกลมภาวะผน า ความแนนแฟนของกลม การรวมแรงรวมใจและสถานภาพไลเครท และแมคเกรเกอร (Likert & McGregor) เปนผทใหความสนใจกบความส าคญของบทบาทของทม ตวอยางเชน ไลเครท (Likert) แนะน าวาองคการจะมลกษณะทดทสดดวยระบบการเชอมโยงสองกลมเขาดวยกนโดย “ตวเชอม” ซงเปนผทด ารงต าแหนงอยในกลมทงสอง โดยอาจเปนหวหนาของกลมหนงและเปนผใตบงคบบญชาของอกกลมหนงดวย และงานขององคการจะส าเรจไดโดยผานทางตวเชอมเหลาน ในความเปนจรงแลวดเหมอนวาแตละบคคลในองคการมบทบาทเฉพาะตวไมมากเทากบสมาชกของกลมหรอทมงานส าหรบการปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพของแตละบคคลจะน าไปสความมประสทธภาพของทมดวย ปารคเกอร (Parker) กลาวถงลกษณะของทมทมประสทธภาพ ดงน

1. มวตถประสงคชดเจน (clear purpose) ก าหนดวสยทศนจดมงหมายงาน และวางแผนการปฏบตงานซงสมาชกตองยอมรบ

2. ไมเปนทางการ (informality) มลกษณะสะดวกสบายและผอนคลาย

37

3. การมสวนรวม (participation) สมาชกถกกระตนใหเขามาสวนรวมในการอภปราย 4. ความไมลงรอยกนเปนการน าไปสการพฒนา (civilized disagreement) ทมใหการ

สนบสนนความไมลงรอยกน ไมเหนพองตองกนจะไมหลกเลยงหรอมความรสกขดแยง 5. การตดสนใจยดมต เอกฉนท (consensus decision making) การตดสนใจอยบน

ความเหนพองตองกนของสมาชกทงหมด หลกเลยงการลงคะแนนเสยง 6. การตดตอสอสารแบบเปดเผย (open communication)ม การตดตอสอสารอยาง

เปดเผยไมมการซอนเรน 7. มการมอบหมายงานบทบาท มการแบงงานกนอยางชดเจน (clear roles and work

assignment) 8. แลกเปลยนทศนะเรองภาวะผน า (shared leadership) ในขณะทมผน าอยางเปนทางการ

สมาชกทกคนในทมตองแลกเปลยนทศนะ เรองพฤตกรรมของผน าทมประสทธผล 9. มความสมพนธกบภายนอก (external relations) ทมตองใหสนใจท จะพฒนา

ความสมพนธทรพยากร ความนาเชอถอจากองคการภายนอก 10. มความหลากหลาย (style diversity) ทมตองมมมมองทกวาง มความหลากหลายทง

กระบวนการท างานและทกษะในการท างาน 11. มการประเมนตนเอง (self - assessment) ทมตองยตการตรวจสอบวาสงทดเปน

อยางไรแตควรใหมการประเมนตนเองวาไดมการพฒนาตนเองใหขนกวาเดม วดคอก (Wood Cock, 1989, p. 197) กลาวถง แนวคดการท างานเปนทมคอ การท างาน

เปนทมเปนการท างานรวมกนของกลมบคคลทมเปาหมายและวตถประสงคเดยวกน เพอใหบรรลผลส าเรจของทม

ปารเกอร (Parker, 1990, p. 24) กลาวถง แนวคดการท างานเปนทมคอ การท างานเปนทมเปนการทกลมบคคลทมความสมพนธและตองพงพากน เพอปฏบตงานใหบรรลเปาหมายหรอปฏบตงานใหเสรจสมบรณ คนกลมนมเปาหมายรวมกนและยอมรบวาวธเดยวทจะท างานใหส าเรจ คอ การท างานรวมกน โดยมองคประกอบดงน

1. ความชดเจนของวตถประสงค (clear sense of purpose) สมาชกของทมงานจะตองก าหนดวสยทศนรวมกน

2. บรรยากาศการท างานทปราศจากพธรตอง (informal climate) โดยสมาชกในทมงานมสวนในการเสรมสรางบรรยากาศการท างานทไมเปนทางการ

3. การมสวนรวม (participation) ของสมาชก ไมวาจะเปนการเขารวมกจกรรมตางๆ หรอการกลาแสดงความคดเหนทแตกตางจากจากสมาชกสวนใหญ

4. การรบฟงซงกนและกน (listening) รวมถงการยอมรบความคดเหนทแตกตางของสมาชกบางคน

5. ความไมเหนดวยในทางบวก (civilized disagreement) เพอหลกเลยงการใชค าวา “ความขดแยง” มการสอสารความคดเหนทแตกตางกน

6. ความเหนพองกน (consensus) เปนเทคนคการหาขอยตเกยวกบปญหาความคดหรอการตดสนใจซงแสดงออกถงความมสมานฉนทและเอกภาพของทมงาน

38

7. การสอสารทเปดเผย (open communication) เปนการเจรจาตดตอระหวางทมงานบรรยากาศเตมไปดวยความเปดเผย จรงใจตอกน มความเชอมนและไววางใจซงกนและกน

8. บทบาทและการมอบหมายงานทชดเจน (clear roles and work assignments) 9. ภาวะผน ารวม (shared leadership) เปนการทสมาชกจะตองแสดงออกซงพฤตกรรมท

สงเสรมการท างาน และพฤตกรรมทธ ารงรกษาความสมพนธของทมงาน 10. ความสมพนธภายนอก (external relations) สมาชกทมงานตองสรางความสมพนธทด

กบสมาชกภายนอก 11. รปแบบการท างานทหลากหลาย (style diversity) ทมงานทมประสทธภาพควร

ประกอบดวยสมาชกทมความสามรถ แนวคดในการท างานทแตกตางออกไป 12. การประเมนผลตนเอง (self assessment) แฮทเชอรและโรส (Hatcher & Ross, 1991, p. 122) กลาวถง แนวคดการท างานเปนทมคอ

การท างานเปนทมเปนลกษณะการท างานของสมาชกทปฏบตงานรวมกนโดยมลกษณะ 4 ประการ คอ

1. การประสานงาน (coordination) เปนการจดระเบยบการท างานทมความเกยวของกนเพอใหงานและบคลากรตาง ๆ รวมมอกนปฏบตงานเปนน าหนงใจเดยวกน ไมท างานซ าซอนเหลอมล ากน มการประสานงานกนในการปฏบตงานเพอใหงานด าเนนไปอยางราบรน บรรลผลส าเรจตามเปาหมาย การประสานงานเปนกลไกทใชเพอเชอมโยงการปฏบตงานเขาดวยกน

2. ยนดและเตมใจชวยเหลอกน (willing to support) ลกษณะการท างานรวมกนตองมการประสานงานใหความชวยเหลอกน มความเหนใจ เตมใจทจะแบงปนขอมลเออเฟอเผอแผมการแลกเปลยนความร รวมถงพยายามปรบปรงการท างานใหดยงขนได

3. การตดตอสอสารกนอยางเปดเผย (open communication) เปนการแลกเปลยนความคดเหนกนอยางอสระตรงไปตรงมา สามารถพดคยกนอยางเปดเผย รสกปลอดภยและมนใจทจะพดคย หรออภปรายปญหากนทกเรองอยางเปดเผย เออเฟอขอมลส าคญตอกน ยอมรบความคดเหนจากบคคลอนดวยความเตมใจ และสามารถจดการกบขอขดแยงได สามารถตดตอสอสารปรกษาหารออยางเปนกนเอง ผปฏบตงานทกคนรบทราบขอมลอยางทวถงและตรงกนทกครง มการประสานงานทดตอกน มการแจงขอมลในหนวยงานอยางสม าเสมอ ทงเปนทางการและไมเปนทางการ

4. ความเปนมตร (friendliness) เปนการมทศนคตทดตอกนระหวางเพอนรวมงานทงดานสวนตวและดานการงาน การแสดงออกซงความอบอนในการท างานรวมกน ท างานดวยความรสกสบายใจผอนคลาย มการตดตอกนตวตอตวโดยการแสดงออกซงความเคารพแกกนใหความสนใจ และหวงใยซงกนและกน มการพบปะรวมสงสรรคกน บรรยากาศการท างานอบอน มทศนคตทดตอกน ยมแยม แจมใสเปนกนเอง ไตถามทกขสขของกนและกน ใหอภยแกกนมความยนดตอเพอนรวมงานเมอเพอนรวมงานมความกาวหนาหรอมความส าเรจในหนาทการงานรวมถงเรองสวนตว

แนวคดการท างานเปนทมของ โรมง (Romig, 1996, pp. 156-157) กลาวถง การท างานเปนทมวาเปนลกษณะทกลมบคคลรวมกนปฏบตหนาทความรบผดชอบโดยมวตถประสงคหรอเปาหมายรวมกน ซงไดขอสรปมาจากรวบรวมงานวจยเกยวกบการท างานเปนทมมากกวา 200 เรอง แลวน ามา

39

วเคราะหองคประกอบโครงสรางของการท างานเปนทมทท าใหองคการประสบความส าเรจ พบวามองคประกอบ 10 ดาน ดงน

1. การสรางสรรคของทม (team creativity) เปนสงส าคญในการประสบความส าเรจของทมโดยทมตองมการวางแผนการท างานซงพฒนามาจากความคดทหลากหลายของสมาชกทมในการสรางนวตกรรมใหม ๆ หรอการระดมสมองเพอแกไขปญหา ซงประกอบดวย 4 ขนตอน คอ การน าปญหามาพดคยกนภายในทม ใหสมาชกทมมสวนรวมในการเสนอความคดเหน สรางทศนคตทดตอกนในระหวางท ากจกรรม และน าความคดทดทสดไปปฏบตตามแผน

2. การตดตอสอสารภายในทม (team communication) ทมตองมการตดตอสอสารทดระหวางบคคลเพอทจะน าไปสการปฏบตทถกตอง โดยเฉพาะการสอสารแบบสองทาง และมการปฏสมพนธระหวางสมาชกทมอยางไมเปนทางการมากกวาอยางเปนทางการ รวมถงการรบฟงความคดเหนของสมาชกทม การตดตอสอสารตองเปนไปอยางเปดเผย สงเหลานจะตองมการฝกทกษะทงทางดานวธการสอสาร การฟง การเขาใจทถกตอง และมการตรวจสอบความเขาใจทตรงกนระหวางสมาชกทม

3. การประชมทม (team meeting) มความส าคญในการท างานใหเกดประสทธผลโดยสมาชกทมทกคนตองมสวนรวมในการประชม เพอทจะมสวนรวมในการวางแผน การตดสนใจดงนน สมาชกทมจงจ าเปนตองใชทกษะในการประสาน ดานการรบร กฎระเบยบปทสถานการทสมาชกทมมทกษะการประชมและทกษะการท างานเปนทมจะชวยใหสามารถท างานรวมกนไดเปนอยางด

4. การจดการความขดแยง (conflict management) โดยจะตองสงเสรมการตดตอสอสาร และความคดสรางสรรคของทม ซงเปนการชวยใหเกดความรวมมอในการแกไขปญหา ปรบปรงกระบวนการท างาน ขจดความรสกทางลบและการตอตานการเปลยนแปลงการท างานโดยการท าใหสมาชกมความเปนมตรตอกนสรางบรรยากาศทดในการประชม ลดการใชอารมณและความเขมของเสยง รบรในเปาหมายเดยวกน และแกไขปญหารวมกน

5. คานยม วสยทศน และพนธกจของทม (team values, vision, and mission) โดยทมตองมการก าหนดแนวทางในการท างานรวมกนของสมาชก คานยมของทม เปนความเชอหรอพฤตกรรมของสมาชกตามความคาดหวงของสมาชกทงหมดเกยวกบพนธกจ กฎระเบยบ ปทสถานและเปาหมาย โดยการพฒนากระบวนการท างานตามวตถประสงค ทก าหนดไวเพอใหบรรลเปาหมายของทม

6. การก าหนดเปาหมายของทม (team goal setting) โดยการพดคยหาขอตกลงรวมกนของสมาชกทมแตละคน เพอน าไปสการปฏบตตามพนธกจซงเปนการชวยใหทม มการพฒนาและปรบปรงการปฏบต โดยใชเวลาลดลง

7. บทบาทหนาทความรบผดชอบของทมภายในองคการ (role and responsibility and team organization) โดยสมาชกทมทกคนตองเขาใจเกยวกบบทบาทหนาทความรบผดชอบตอเปาหมายของทมเปนการน าไปสการท างานทมประสทธภาพ โดยมากความขดแยงของสมาชกทมท าใหเกดความเครยด สวนใหญเกดจากสาเหตทไมเขาใจในบทบาทของตนเอง

40

8. การแกไขปญหาของทม (team problem solving) มการประชมสมาชกทมเมอมปญหาเกดขนโดยการระบปญหา วเคราะหสาเหต ระดมสมองเพอแกไขปญหา เลอกวธการแกไขปญหา โดยตองก าหนดเปาหมายและพฒนาวธการปฏบตใหเหมาะสมกบสถานการณนนๆ

9. การตดสนใจของทม (team decision making) ตองอาศยทกษะ ความรการมสวนรวม และการแลกเปลยนขอมลขาวสารเพอการตดสนใจแกปญหา โดยค านงถงความรวดเรวและกระบวนการในการปฏบตเปนส าคญเพอใหบรรลเปาหมายของทม

10. การปรบปรงกระบวนการท างาน (work process improvement) เปนการฝกอบรมสมาชกทมเกยวกบการปรบปรงกระบวนการท างาน เชน ลดระยะเวลา ผลผลต ราคา และคณภาพเพอใหผใชบรการพงพอใจ

นอกจากน นกวชาการหลายทานใหแนวคดเกยวกบการท างานเปนทมไววา การท างานเปนทมถอเปนแนวปฏบตทไดรบความนยมอยางกวางขวาง ทงนเนองจาก มขอมลเชงประจกษทแสดงใหเหนวาการพฒนาทมงานใหท างานไดคลองตวชวยใหผลการปฏบตงานดขนหลายประการ ดงน

ธระ หมนศร (2546, หนา 126) ใหแนวคดวา การท างานกลมหรอเปนทมเปนสงส าคญทก าลงไดรบความสนใจมากในปจจบน มการน าไปใชปฏบตกนอยางแพรหลายทงในองคกรของรฐและเอกชน การสรางทมจงเปนสงทาทายผบรหารทจะแสวงหากลยทธและทรพยากรทงหลายมาสนบสนน แนวทางการพฒนาทมงาน การไดศกษาทมาแนวคดการสรางทมงาน ซงเปนผลท าใหทราบมตของทมงานทมประสทธภาพและสามารถแปลมตเหลานนมาเปนแนวทางลงสการปฏบตไดในทสด

สนทร พลวงค (2551, หนา 90) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการท างานเปนทมวา การท างานเปนทมใหเกดประสทธภาพและเกดประสทธผลนน ตองมการแบงทงงาน หนาทและความรบผดชอบใหบคลากรตามความรความสามารถ รวมทงความถนดของแตละบคคล ผบรหารตองตระหนกวาบคลากรมความสามารถแตกตางกน ถนดหรอเชยวชาญคนละดาน การประสานความรวมมอรวมใจ การทมเทก าลงความคดและสตปญญายอมน ามาซงความส าเรจของงาน การท างานเปนทมจงเกดขนผบรหารจะตองสรางเงอนไข ใหกลมบคคลภายในองคกรตระหนกวาพวกตนตองปฏบตงานรวมกนตองพงพาอาศยประสบการณ ความสามารถและความยนยอมพรอมใจของ ทกคน และสมาชกของกลมตองยอมรบความคดเรองการท างานรวมกนเปนกลมหรอเปนทม จงสามารถบรรลวตถประสงครวมกนได

Elton Mayo (2002, pp. 156-157) ไดท าการศกษาและพบวาองคประกอบทส าคญทสดในการเพมประสทธภาพของการท างานคอ การสรางความรสกเปนเอกลกษณของกลม การไดรบการสนบสนนจากสงคม และความเปนน าหนงใจเดยวกน

จากแนวคดเกยวกบการท างานเปนทมของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา การท างานเปนทมนอกจากจะชวยใหการด าเนนงานประสบผลส าเรจแลว ยงชวยใหสมาชกในทมเกดความรสกเปนสวนหนงของทม มความจงรกภกดตอทมงาน แลกเปลยนเรยนรประสบการณ พงพาอาศยซงกนและกน รวมกนแกไขปญหา และด าเนนงานตามทไดรบมอบหมายอยางเตมท การท างานเปนทมทมประสทธภาพจะสามารถน าองคกรไปสความส าเรจอยางยงยน

41

ทฤษฎทเกยวของกบการท างานเปนทม การท างานเปนทมนน จะตองท าความเขาใจเกยวกบธรรมชาตพนฐานของมนษยในองคกร

เปนเบองตน โดยน าทฤษฎทส าคญมาประกอบการอธบายและประยกตเขากบการท างานเปนทม (บตร จารโรจน, 2549, หนา 34-37) ไดรวบรวมทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของกบการท างานเปนทม อธบายตามล าดบได ดงน

1. ทฤษฎล าดบขนความตองการของ Maslow (Maslow’s Hierarchy of Need Theory) ความตองการของมนษยมล าดบขนความตองการอย 5 ประการ ดงน คอ

1. ความตองการทางดานรางกาย (physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานของมนษย เชน ความตองการอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค เปนตน

2. ความตองการดานความมนคงปลอดภย (security and safety needs) ภายหลงจากทรางกายไดรบการตอบสนองในสงจ าเปนตาง ๆ แลวคนกนกถงความตองการดานความมนคงปลอดภยน

3. ความตองการเปนทยอมรบของสงคม (social belongingness needs) ไดแก ความตองการเปนทยอมรบของกลมหรอสงคม ความตองการอยากเปนสมาชกขององคกร ความตองการความรกจากเพอนรวมงาน

4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง (self-esteem needs) เชน ความตองการเคารพ ในตนเอง และความอยากมเกยรตในสงคม

5. ความตองการความสมหวงในชวต (self-actualisation needs) เชน ความตองการทจะใชความสามารถอยางเตมท และความเจรญเตบโตอยางตอเนอง ซงความตองการสวนสดทายนจะเนนทการพฒนาสวนบคคล

2. ทฤษฎสองปจจยของ Herzberg (Herzber : Two-Factor Theory) ปจจยทมผลตอการจงใจในการด าเนนการของทมม 2 ประเภท คอ 1. ปจจยจงใจ (motivation factors) เปนปจจยทเกยวของกบความพอใจในงานทท า 2. ปจจยอนามยหรอบ ารงรกษา (Hygiene / Maintenance Factors) คอปจจยแตกตาง จากปจจยจงใจโดยสนเชง เพราะเปนปจจยทเกยวของกบความไมพอใจในงานทท าเชน ถา

สมาชกทมไดรบเงนเดอนนอยไมเพยงพอกบการใชสอยในชวตประจ าวนกจะเกดความไมพอใจในงานทท าอยแตไมจ าเปนทวามสมาชกบางคนไดรบเงนเดอนสงแลวจะพอใจในการท างานทท า

ถาการท างานในทมมสภาวะเกยวกบปจจยจงใจเปนไปอยางเหมาะสม เชนผน าทมรบรวาการด าเนนงานส าเรจยอมรบในตวสมาชกทม และทกคนในทมมความรบผดชอบกแสดงใหเหนวาสมาชกไดรบการจงใจในระดบสง ในทางตรงกนขามถาผน าทมไมสนใจตอปจจยจงใจเหลาน กแสดงใหเหนวาระดบการจงใจในทมต า ถงแมปจจยอนามยไดรบการดำเนนการอยางเหมาะสมในทมกตาม

ถาผน าทมด าเนนการเกยวกบปจจยอนามยไดอยางเหมาะสมสมาชกทมกจะเกดความพอใจและสามารถใชปจจยเหลานเปนสงจงใจเขาได แตถาผน าทมด าเนนการเกยวกบปจจยอนามยอยางไมเหมาะสมกจะท าใหสมาชกเกดความไมพอใจและจะมผลในทางลบกบทมได

42

3. ทฤษฎจงใจสความส าเรจของ (McCelland (McCelland : Achievement Motivation Theory)

การจงใจทม อทธพลตอความตองการทส าคญทสดแบงออกเปน 3 องคประกอบ คอ ความส าเรจ (achievement) การมสวนรวม (affiliation) และอ านาจ (power) หรออาจกลาว ใหงายทสดกคอ

1. ความตองการสความส าเรจ (achievement needs) ในการด าเนนการ เชน สมาชกทมถกจงใจใหด าเนนการจนบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพกเทากบวาเขาตองการความส าเรจในงาน คนงานทมความตองการความส าเรจในงานสงตองมคณสมบตดงตอไปน

1.1 มความรบผดชอบ 1.2 มกตงเปาหมายทยาก ๆ ส าหรบตนเอง 1.3 ตองการปฏกรยาโตตอบหรอผลส าเรจทเจาะจง หรอโดยทนท 1.4 มงมนตอการการปฏบตงาน 2. มงความตองการมสวนรวม (affiliation needs) เปนเรองเกยวกบการยอมรบมตรภาพ

สมาชกทมมความตองการประเภทนจะมผลการด าเนนงานทดทสดในทม ซงท าใหเกดความสมพนธในสงคมและมตรภาพขนในทม

3. ความตองการอ านาจ (power needs) คอ ความตองการทจะท าการควบคม และมอทธพลตอผอน ถาบคคลใดมความตองการอ านาจสงกจะมแนวโนมทจะกลายเปนผน าทมซงมผลการด าเนนการดกวาบคคลอน ๆ ในทม

4. ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของ McGregor (Mcgregor’s Theory X and Theory Y) ทฤษฎ X เชอวา คนสวนมากโดยธรรมชาตแลวไมชอบท างาน ไมมความทะเยอทะยานม

ความรบผดชอบนอย มความคดรเรมนอยในการแกปญหาขององคกร การจงใจเปนการจงใจทางรางกายและความปลอดภยเทานน คนสวนใหญชอบใหควบคมอยางใกลชดและถกบงคบเพอใหเกดความส าเรจตามเปาหมายขององคกร

ทฤษฎ Y เชอวา คนสวนมากโดยธรรมชาตชอบท างาน ตงใจท างานสามารถควบคมตนเองเพอท าใหเปาหมายขององคกรประสบผลส าเรจ สามารถใชความคดรเรมในการแกปญหาขององคกร การจงใจเปนเรองของความตองการมชอเสยงและความส าเรจในชวต สามารถสงการไดดวยตนเอง และมความคดรเรมสรางสรรคในการท างานอยางตอเนอง ถาหากไดรบการจงใจ อยางถกตอง

5. ทฤษฎความคาดหวง คอ ทฤษฎทใหขอคดวาการจงใจเปนสวนหนงของความคาดหวงสวนบคคล และการจงใจใน

แตละบคคลขนอยกบสองสงคอ สมาชกมความตองการมากนอยแคไหน และคดวาจะสามารถท าสงนนไดอยางไร

สภาวะการของคานยมและผลทแตละคนไดรบจะตองตอบสนองความตองการทแทจรงของเขาได เชน ความส าเรจในงาน การเปนทยอมรบนบถอ มความยดมนในความคดของตนเอง รวมถงการไดรบความกาวหนาและรายไดเพมขนดวย

ทฤษฎความคาดหวงท าใหทราบวาผน าทมควรท าการเปลยนแปลงใหเกดขนในทมโดย 1. พจารณาถงความสำเรจทสมาชกแตละคนตองการ

43

2. ตดสนใจเกยวกบการด าเนนการทจ าเปนทจะท าใหทมบรรลเปาหมายทก าหนดไว 3. ท าใหเกดความแนใจวาระดบการด าเนนการทก าหนดขนท าใหทมบรรลเปาหมายได 4. ท าใหเกดความสมพนธระหวางผลจากการด าเนนการกบวธการด าเนนการทก าหนดขน 5. ตรวจสอบสถานการณส าหรบความคาดหวงทหลากหลาย 6. ท าใหแนใจวามการใหรางวลอยางพอเพยง 7. ท าใหแนใจวาระบบใหความยตธรรมกบสมาชกทกคน 6. ทฤษฎความยตธรรม (Equity Theory) สมาชกทมมกจะพจารณาถงระบบการใหรางวลวาไดรบความยตธรรมหรอไม ทฤษฎความ

ยตธรรมนตงอยบนสมมตฐานทวาสมาชกทมโดยทวไปตองการไดรบการปฏบตจากทมงานอยางยตธรรมและมกจะเปรยบเทยบผลงานและรางวลทไดรบกบสมาชกทมคนอนๆ เสมอ

ทฤษฎนตงอยบนฐานของหลกการทซงไดรบขอมลมาจากองคกรโดยทวไป และน ามาปรบใชกบการท างานเปนทม ดงน

1. ถาสมาชกทมรวาพวกเขาไดรบรางวลซงไมเหมาะสมจากทม พวกเขากจะไมพอใจและกจะท างานอยางไมเตมความสามารถและกอาจจะพยายามออกจากทม

2. ถาสมาชกทมมความเชอวาพวกเขาไดรบรางวลไมเหมาะสมกบงานทเขาไดท า พวกเขากจะรกษาระดบการท างานของพวกเขา คอ ไมมความพยายามทจะท าใหเกด ผลงานทมระดบสงขน

3. ถาสมาชกทมรวารางวลทพวกเขาไดรบมากกวาทเขาคาดคดบนพนฐานของความยตธรรม พวกเขากจะท างานหนกขน

เปนทแนนอนวาทฤษฎนตงอยบนพนฐานของความเขาใจ สมาชกทมอาจจะประเมนผลงานของเขาสงเกนไป หรอเขาอาจประเมนรางวลทสมาชกคนอนไดรบผดพลาด ไมวาทฤษฎน จะเปนทยอมรบหรอไมกตามกยงพบวาทฤษฎนเปนสงจ าเปนส าหรบผน าทมทจะระวง ถงความเขาใจของสมาชกทมทจะวาผน าทมไมยตธรรม เพราะวาพวกเขามกมพฤตกรรมทอยากไดรางวลเพมขนอยตลอดเวลา

7. ทฤษฎเสรม (Reinforcement Theory) ทฤษฎนใหขอเสนอเกยวกบพฤตกรรมการใหความสนบสนนตอเงอนไขตางๆ และอาจกลาว

ไดวาสงแวดลอมเปนตนเหตท กอเกดพฤตกรรมตอเงอนไขตางๆ เหลานน ทฤษฎนท าใหความตองการทแทจรงของสมาชกลดลง น าเขาสพฤตกรรมแบบตางๆ โดยเนนหนกทวาอะไร จะเกดขนเมอเขาเรมด าเนนการบางสงบางอยาง ทฤษฎนถาหากท าใหเกดขนในทมจะท าใหสมาชกทมไดพฒนาตวเอง และน าพาใหเกดความรวมมอขนในทมดวย

8. ทฤษฎเปาหมาย (Goal-Setting Theory) เปนทฤษฎทเชอวาพฤตกรรมตาง ๆ สามารถท าความเขาใจไดในรปแบบของการตงเปาหมาย

โดยมงประเดน 3 เรอง คอ คณลกษณะเฉพาะของเปาหมาย (goal specificity), อปสรรคของเปาหมาย (goal difficulty) และการยอมรบในเปาหมาย (goal acceptance) องคประกอบทงสามนมอทธพลตอการด าเนนการ การแขงขน การมสวนรวม และสงยอนกลบสมาชกจะปรบปรงการ

44

ด าเนนงานถาหากมคณลกษณะเฉพาะของเปาหมายมากกวาวตถประสงคทผบงคบบญชาก าหนดใหท า

สรป ทฤษฎทกลาวมาขางตนหากไดท าการศกษาคนควาอยางละเอยด กจะท าใหเขาใจธรรมชาตของคนท างานวาตองใชความละเอยดออนอยางสงตอการจงใจ เพอใหคนท างานรวมกนอยางมประสทธภาพตอองคกร และตอทมงานทรบผดชอบรวมกน

ประเภทของทมงำน

การศกษาประเภทของทมงาน เปนการศกษารปแบบการจดตงทมงานขนมา ซงมอยดวยกนหลายรปแบบ ไมมการก าหนดตายตวลงไปวาการสรางทมงานตองใชรปแบบใดโดยเฉพาะ ทงน ขนอยกบจดประสงคในการจดตง สถานการณ สภาพแวดลอม เวลา โครงสรางอ านาจ หนาทระดบความมอสระ ความเปนทางการขององคการ เปนตน การก าหนดรปแบบหรอประเภทของทมงานทมประสทธภาพ สอดคลองกบระบบการท างาน พฒนาคณภาพชวตของสมาชก ยดมนในอดมการณรวมกน ประหยด ยอมจะท าใหการท างานเปนทมมประสทธผล และสามารถบรรลเปาหมายทวางไวรวมกนเปนอยางด

มนกวชาการหลายทานทมความคดเหนเกยวกบรปแบบหรอประเภทของทมงาน ดงมรายละเอยดทจะน าเสนอตอไปน

รอบบนส (Robbins, 1994, p. 124) จ าแนกประเภทของทมงานไว 3 ประเภท คอ 1. ทมแกไขปญหา (problem-solving teams) เปนทมทประกอบดวยสมาชกจ านวน 5-12

คนจากแผนกงานเดยวกนซงพบปะกนสปดาหละ 2-3 ชวโมง เพออภปรายรวมกนหาวธการหรอหนทางทจะปรบปรง ประสทธผล และสภาพแวดลอมในการท างาน สมาชกในทมแกไขปญหาจะมทมแลกเปลยนความคดเหนหรอใหขอเสนอแนะในกระบวนการท างานหรอวธปฏบตงานบางครงอาจมการน าเรองอ านาจหนาทเขามาเกยวของดวยกบการน าเสนอแนะใดมาปฏบตงาน

2. ทมบรหารตนเอง (self - managed work teams) ในขณะททมแกไขปญหาการระดมความคดจากคนในแผนกเดยวกน ถงแมวาจะเปนแนวทางทถกตองทควรกระท าแตว ธการเชนนสมาชกไมไดมสวนเกยวของในกระบวนการตดสนใจ ทมบรหารตนเองเกดขนเพอสนบสนนใหสมาชกมบทบาทในการตดสนใจ เปนทมทมอสระในอยางแทจรง ไมเพยงแตแกไขปญหาเทานน แตยงเปนการสงเสรมใหสมาชกมความรบผดชอบตอผลทเกดขนจากการแก ไขปญหานนดวย ทมประเภทนประกอบดวยสมาชกจ านวน 10-15 คนซงตองมความรบผดชอบตอผควบคมดแลทงหลายกอนนดวย

3. ทมทตางหนาทกน (cross – functional teams) หมายถงทมงานทประกอบไปดวยพนกงานทอยในสายการบงคบบญชาเดยวกน แตมาจากแผนกทแตกตางกน รวมมอกนปฏบตงานเพอท างานบรรลเปาหมายทวางไว การจดตงอาจด าเนนการในรปของชดปฏบตการทสงไปยงปฏบตงานเฉพาะอยาง (committees) เปนทมทประกอบดวยสมาชกจากสายงานหลกตางๆ มารวมกนเพอปฏบตงาน

45

วคคอด (Wood cock, 1994, p. 31) กลาวถงประเภทของทมไวดงน 1. ทมสดยอด (top) คอ ทมทก าหนดวตถประสงค และพฒนายทธศาสตรขององคการ

เนองจากทมงานทตองกระท าหลากหลาย ทมงานตองการสมาชกทสามารถแสดงมมมองขององคการไดหลากหลายเปนจ านวนมาก บางครงอาจมสมาชกชวคราวเขามารวมทมงานดวย เพอชวยเหลอสนบสนนท าใหงานสมบรณทนเวลา

2. ทมบรหาร (management teams) หมายถง ทมทมการก าหนดวตถประสงคยอยในการปฏบตงานมากขน มการประสานงาน และควบคมการท างานของบคคลอนๆ ทมมกจะจดหาผน าทมงานในลกษณะวนตอวนในองคการ ทมงานตองการมความสมพนธเกยวของกบสมาชกขององคการมการจดหาทรพยากรและวางแผนการปฏบตงาน พฒนายทธศาสตรและบรหารงานระหวางหนาทแตกตางกน

3. ทมปฏบตงาน (operator teams) หมายถง ทมทประกอบดวยบคคลซงปฏบตงานพนฐานขององคการเปนผเปลยนปจจยน าเขาใหเปนปจจยน าออก

4. ทมเทคนค (technical teams) เปนทมทประกอบดวยบคคลทก าหนดมาตรฐานการปฏบตงานในองคการในทนมาตรฐานอาจเปนมาตรฐานทางเทคนคมาตรฐานการผลต หรอมาตรฐานการใหบรการแตตองเปนมาตรฐานเดยวกน ยงองคการมขนาดใหญมากขนกยงท าใหทมประเภทนมความตองการมากยงขน

5. ทมสนบสนน (support teams) เปนทมทเกดขนนอกเหนอการท างานประจ าและเปนทมทอยนอกสายตาขององคการทมงานประเภทนประกอบดวยสมาชกทมาจากหลายฝาย แผนก แตมคณลกษณะทพรอมจะชวยเหลอและสนบสนนสมาชกหรอทมอน อาจหมายความถงทมทใหการสนบสนนโดยทางออมกไดซงทมงานประเภทนจะชวยท าใหการปฏบตงานมประสทธผล บอยครงทอาจจะมการควบคมเกดขน

ดาฟท (Daft, 1995, p. 112) กลาวถงประเภทของทมเกดขนมากมายในองคการ ทเปนทางการและก าหนดการเขามามสวนรวมทเพมขน คอ

1. ทมแนวดง (vertical team) ประกอบดวยผบรหารและผใตบงคบบญชาในรายการบงคบบญชา บางทเราเรยกวา ทมหนาทการงาน (functional team) หรอ ทมปฏบตงานตามค าสง(command team) ทมแนวดงอาจจะรวมสายการบงคบบญชา 3-4 ระดบ ภายในแผนกเดยวกนในองคการ เชน แผนกบญชแผนกบรหารทรพยากรมนษย เปนตน

2. ทมแนวราบ (horizontal team) ประกอบดวยพนกงานทมาจากสายบงคบบญชาระดบเดยวกน แตมความแตกตางกนดานความร ความช านาญดงนนจงเปนพนกงานเฉพาะเจาะจงในการท างาน และจะแยกยายกนไปเมองานเสรจสนลง ทมแนวราบแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ชดปฏบตงานทสงไปปฏบตงานเฉพาะอยาง (task forces) และคณะกรรมการ (committees) ทมแนวราบมขอดหลายประการ คอ เปดโอกาสใหสมาชกและเปลยนขอมลขาวสารกน กอใหเกดค าแนะน าในการท างานรวมกน พฒนาแนวความคดใหม และแกไขปญหาภายในองคการ และชวยเหลอในการพฒนาการปฏบตงาน และนโยบายใหมขององคการ

3. ทมทมวตถประสงคพเศษ (special purpose team) เปนการจดตงขนเพมเตมจากองคการทเปนทางการ เพออาสาท างานตามโครงการทตองอาศยความคดรเรมสรางสรรคพเศษทม

46

ประเภทนยงเปนสวนหนงขององคการทเปนทางการและมโครงสรางของตนเองแตสมาชกมกจะเขาใจวาตนเองแยกออกมาจากองคการ

มอรแมน (Mohrman, 1996, p. 90) ไดแบงประเภทของทมงานโดยก าหนดประเดนในการจ าแนกประเภทของทมงานไวดงน 1. จ าแนกประเภทโดยอาศยวตถประสงคหรอจดมงหมายหลกขององคการท าใหเกดทมงานเปน 2 ประเภท คอ การท างานเปนทม (work teams) โดยพนฐานแลวมความเกยวของกบการปฏบตงานในองคการและทมงานปรบปรง (improvement teams) เปนทมทมวตถประสงคเพอเพมประสทธผลในการท างานขององคการใหดขนกวาเดม

2. จ าแนกประเภทโดยอาศยเรองเวลา ท าใหเกดประเภทของทมเปน 2 ประเภท คอ ทมชวคราว (temporary teams) เปนการจดตงทมงานทมลกษณะพเศษตรงเนนความรบผดชอบทมตอโครงการหรองานเพยงระยะเวลาหนงเทานน เปนการจดตงทมงานชวคราว เมอปฏบตงานเสรจแลวทมงานจะแยกจากกนและทมงานถาวร (permanent teams) เปนทมทมการจดตงพรอมๆ กบการกอตงองคการและจะอยคองคการตลอดไป

3. จ าแนกประเภทโดยอาศยโครงสรางอ านาจหนาทขององคการเปนหลกท าใหเกดทมเปน 2 ประเภท คอ ทมงานทเกดจากความรบผดชอบตองานอยางเปนทางการ หรอ อาจกลาวไดวาเปนการจ าแนกประเภทของทมโดยยดโครงการองคการตามหนาทการงานซงมการจดองคการออกเปนแผนกงานตางๆ เชน แผนกบคคล แผนกประชาสมพนธ เปนตน

การจดตงทมงานประเภทน มงเนนความสามารถและความช านาญเฉพาะดานเปนส าคญ การปฏบตภายในแผนกมงเนนการท างานเปนทมเพอผลส าเรจของงานและทมงานทเกดจากการปฏบตงานรวมกนโดยมการแบงงานตามความรบผดชอบ ตามความช านาญ หรออาจเรยกไดวาเปนการจ าแนกประเภทของทมโดยยดโครงสรางองคการแบบสายงานหลก พนกงานจะปฏบตงานรวมกนในฐานะทเปนสมาชกขององคการอยภายใตกฎระเบยบผบรหารตามสายงานหลกเปนผก าหนดขน

เฮยส (Hayes, 1997, p. 90) กลาวถงประเภทของทมงานไวดงนคอ 1. ทมงานการผลตหรอการบรหาร (production or service) เปนรปแบบของทมทธรรมดา

ทสดเมอกลาวถงทมองคการกมกเกยวของกบการผลตหรอบรการ ทมประเภทนประกอบดวยพนกงานทท าหนาทเตมเวลาซงบางครงอาจมงานใหท าเปนเวลาหลายๆ ป ทมมการบรหารงานดวยตนเองมกเปนทมทท างานประจ าเกยวของกบการเตรยมพรอมในการปฏบตงานผลตและงานบรการตวอยางทมประเภทนเชน ทมพนกงานใหบรการบนเครองบน

2. ทมปฏบตงาน ทมเจรจา (action / negotiation) เปนทมงานทประกอบดวยบคคลทมทกษะมารวมกนเพอท าปฏบตเฉพาะเจาะจง โดยแตละคนเขาใจถองแทถงบทบาทของตนเอง ทมประเภทนมแนวโนมมงเนนงานเปนส าคญ สมาชกแตละคนมทกษะเฉพาะทางทจะท าใหงานส าเรจผน าไมตองสงการใหแตละคนท างาน แตจะใชวธการประสานงานและบรหารเวลามากกวาตวอยางของทมประเภทน เชน ทมผาตด ทมกฬา

3. ทมโครงการหรอทมพฒนา (project or development teams) หมายถงทมทมงพฒนาผลผลตทมวจยเปนทมทมแนวโนมจะปฏบตงานโดยใชระยะเวลานานจงถงจะเหนผลส าเรจของงานบางครงทมตองท างานรวมกนในโครงการเดยวกน สมาชกมงานทแตกตางกนเพอท าใหโครงการส าเรจ

47

ทมประเภทนอาจเปนทมงานถาวรในองคการกได ทมประเภทนมแนวโนมทจะประกอบดวยบคคลทมทกษะดานเทคนคระดบสงหรอเปนผเชยวชาญ

4. ทมใหค าปรกษาแนะน า (advice and involvement teams) เปนทมทเกยวของกบการใหค าแนะน า ใหค าปรกษาและตดสนใจ ทมประเภทนมกมขอบเขตจ ากดและไมเกยวของกบงานประจ าสมาชกทมจะมบทบาทอนในองคการ ตวอยางเชน ทมใหค าปรกษาเฉพาะทาง

กรนเบรกและบารอน (Greenberg & Baron, 1997, p. 98) ใหทศนะเรองประเภทของทมโดยจ าแนกออกตามองคประกอบดานตางๆ 4 ประการดวยกน กลาวคอ

1. องคประกอบดานจดประสงค หรอจดมงหมาย (purpose or mission) วธนท าใหเกดทมงาน 2 ประเภท คอ การท างานเปนทม (work teams) โดยพนฐานแลวเกยวของกบการท างานในองคการทมปรบปรง ( improvement teams) พนฐานดวยทวไปของทมงานประเภทน คอ มจดมงเนนทมจดมงหมายทจะเพมประสทธผลของกระบวนการท างานซงปฏบตกนอยภายในองคการ

2. องคประกอบดานเวลา (time) การจ าแนกของประเภทของทมงานอาจใชเวลาเปนตวก าหนดรปแบบของทมซงท าใหเกดทม 2 ประเภท คอ ทมชวคราว (temporary teams) เปนทมทจดตงขนมาเพอท าตามโครงการพเศษ มการจ ากดเวลาในการกระท า เมองานเสรจ ทมกสลายตว และทมถาวร (permanent) เปนทมงานทจดตงขนเพอปฏบตงานตราบเทาทองคการยงอย

3. องคประกอบดานระดบของการมอสระในการปฏบตงาน (degree of autonomy) ถาพจารณาถงความมอสระในการปฏบตงาน โดยเฉพาะความอสระในการตดสนใจ จะท าใหเกดทม 2 ประเภทคอ การท างานเปนกลม (work groups) เปนการรวมตวของบคคลทมผน ากลม และผน ากลมมบทบาทตอการปฏบตงาน กลาว คอ ผน าสามารถตดสนใจเรองตางๆ ในนามของสมาชกกลมได และสมาชกปฏบตงานตามค าสงของผน า เปนการปฏบตงานทตอบสนองสนองความตองการของผบรหารมากกวาและการบรหารการท างานเปนทมดวยตนเอง (self-managed work teams) หมายถงทมทประกอบดวยสมาชกทมความเปนอสระ สามารถตดสนใจดวยตนเอง เปนทมขนาดเลกทประกอบดวยสมาชกประมาณ 10 คนสมาชกปฏบตงานทรบมอบหมายใหท า แตสมาชกมสวนรวมในการพจารณามอบหมายงานมสวนในการตดสนใจวาจะประเมนคณภาพอยางไรและใครจะไดรบการน าเขามารวมในทม

4. องคประกอบดานโครงสรางทางอ านาจ (authority structure) หมายถง การตดตอเชอมโยงระหวางความรบผดชอบทมตองานทเปนทางการ วธนท าใหเกดรปแบบของทมหรอประเภทของทม 2 ประเภท คอ ทมทงหมด (intact teams) คอ ทมทประกอบดวยบคคลทมความเชยวชาญแบบเดยวกน ท างานอยในขอบเขตเดยวกน ฝายหรอแผนกเดยวกน ดงนนสมาชกจงท างานไดโดยไมมการเคลอบแคลงหรอสงสยกนแตประการใด เปนทมทประกอบดวยสมาชกทมทกษะความช านาญงานในลกษณะเดยวกนและทมทท าหนาท ต างกน ( cross – functional teams) หมายถงทมทประกอบดวยบคคลทมาจากแผนกงานทแตกตางกน มทกษะความร ความสามารถ ความเชยวชาญในงานทไมเหมอนกนแตตองมารวมกนปฏบตงานใหบรรลเปาหมายทวางไว

ในการจดแบงทมงานออกเปนประเภทตางๆ นน มวธการในการจดแบงหลายวธดวยกน วธใดจะแบงออกเปนประเภทอยางไร ขนอยกบแนวคดเฉพาะแบบของแนวคดนนๆ เชน กลมตามแนวคดของกลมองคการ แนวคดดานสงคมวทยาหรอกลมตามแนวจตวทยาสงคม เปนตน ตาม

48

แนวคดทางสงคมวทยามกจะแบงกลมคนออกเปนกลมปฐมภม (primary group) และกลมทตยภม (secondary group) สวนทางดานจตวทยาสงคมมกจะแบงเปนกลมสมาชก (membership group) และกลมอางอง (reference group) เปนตน ในทนจะท าใหความส าคญกบกลมในองคการหรอทมงาน ซงเปนการใชทมเพอการท างานหรอเพอด าเนนภารกจอยางใดอยางหนงในหนวยงานนน การจดรปแบบของทมอาจท าไดทงในแบบทเปนทางการ (formal) และแบบทไมเปนทางการ (informal) ทมงานทเปนทางการนนมกจะจดไวตามระบบการจดองคการ คอ จดเปนฝาย เปนแผนก เปนหนวย เปนส านก หรอเปนคณะกรรมการหรออนกรรมการประจ าชดตางๆ ตามทองคการก าหนด สวนทมงานในรปแบบอน ทองคการอาจจดใหมเพมอกไดตามความเหมาะสมและวตถประสงคเฉพาะไมแตละเรอง อาจจดไดในลกษณะตางๆ กนดงตอไปน

1. คณะกรรมการ (committee) ซงเปนกลมบคคลทรบผดชอบท างานบางสงหรอกจกรรมใดกจกรรมหนงรวมกน จงเปนงานซงไมใชงานประจ า

2. คณะท างาน (task force) ซงไดมผใหความหมายไวหลายความหมาย ดงน 2.1 คณะกรรมการทจดตงขนชวคราว ซงสมาชกถกเลอกจากหลายๆ แผนกในองคการ

เพอท างานเฉพาะกจซงเกยวกบวตถประสงคอยางใดอยางหนง 2.2 กลมท างานชวคราวซงใหขอเสนอแนะเกยวกบปญหาเฉพาะอยาง 3. คณะอนกรรมการเฉพาะกจ (ad committee) หมายถง คณะกรรมการทแตงตงเปนครง

คราวเพอก าหนดวตถประสงคของงานเมอปฏบตงานเสรจแลวกถอวาภาระหนาทสนสดลง 4. ทมงานโครงการ (project team) หมายถง ทมงานทประกอบดวยกลมบคคลทรบผดชอบ

การปฏบตงานของโครงการ โดยมระยะเวลาเรมตนและสนสดโครงการทก าหนดไวชดเจน 5. กลมหรอชมรมเฉพาะดาน (special group and clubs) หมายถง กลมทประกอบดวย

สมาชกทมความสนใจ เฉพาะเรองใดเรองหนงมารวมกนจดกจกรรมตางๆ ทอยในความสนใจเฉพาะเรองใดเรองหนงมารวมกนจดกจกรรมตางๆ ทอยในความสนใจ

ชาญชย อาจนสมาจาร (2548, หนา 89) ไดแบงทมในองคการไว 5 ประเภท คอ 1. ทมชนสง หมายถง ทมงานทรบผดชอบในการก าหนดและพฒนากลยทธ วเคราะห

สภาพแวดลอม และก าหนดทศทางขององคกร ประเมนการแขงขนและระบโอกาสของธรกจตลอดจนการตดสนใจเรองทส าคญๆ ทมงานอาจมสมาชกชวคราวทมความเชยวชาญเฉพาะดานสงมารวมดวยในบางโอกาส ความสามารถของสมาชกในทมชนสง มความส าคญย งตอความส าเรจและเจรญกาวหนาขององคการ

2. ทมบรหาร หมายถง ทมงานทก าหนดจดมงหมายในการปฏบตงาน ประสานงานและควบคมการท างานของสมาชกในองคการ จดหาทรพยากรและวางแผนการปฏบตงาน สรางกลยทธการพฒนาและจดการภารกจตางๆ ในองคการ

3. ทมปฏบตงาน หมายถง ทมงานทท าหนาทปฏบตงานใหส าเรจ รบผดชอบในการแปรรปปจจยปอนเขาใหเปนผลผลตซงอาจอยในรปของสนคาหรอบรการ

4. ทมเทคนค หมายถง ทมงานทรบผดชอบดานการก าหนดมาตรฐานการปฏบตงาน เพอเปนหลกประกนวาสนคาหรอบรการขององคการมวธการด าเนนการทเปนรปแบบเดยวกนอยางไดมาตรฐาน อาจเปนมาตรฐานทางเทคนค มาตรฐานการผลตหรอปฏบตงาน

49

5. ทมสนบสนน หมายถง ทมงานทเกดขนภายนอกกระบวนการท างานตามปกตแตทมนจะใหการสนบสนนทางออมซงจ าเปนตอความส าเรจและประสทธผลในการปฏบตงาน

นอกจากการแบงประเภทของทมตาม 2 แนวคดขางตนแลว ยงมการแบงทมงานตามแนวคดการพฒนาองคการ ทมงเนนพฒนาความสมพนธระหวางกลม โดยแบงทมงานตามลกษณ ะกลมเปาหมายของการเปลยนแปลง ไดแก

1. ทมครอบครว (family group) คอทมทประกอบดวยสมาชกจากหนวยงานเดยวกน ซงประกอบดวยผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา

2. ทมเครอญาต (cousin group) คอ ทมทประกอบดวยสมาชกจากองคการเดยวกน แตอยคนละหนวยงานกน และไมไดมความสมพนธกนในสายบรหาร

3. ทมงานยอย (cluster group) คอ ทมทสมาชกมาจากหนวยงานตางๆ ขององคการ ในแตละทมจะมกลมยอย 2-3 กลม แตละกลมยอยจะมสมาชกทมความเกยวของทางดานการงาน แตไมมความสมพนธทางดานการบงคบบญชา

4. ทมคนแปลกหนา (stranger group) คอ ทมทประกอบดวยสมาชกมาจากตางองคการและไมเคยรจกกนมากอน

จากการศกษารปแบบของทมงานทไดรบความนยมเพมขนในทางปฏบตของประเทศสหรฐอเมรกา พบวาม 3 ประเภท ไดแก

1. ทมแกปญหา (problem-solving team) เปนทมทประกอบดวยกลมพนกงานและผจดการซงสมครใจมาประชมกนอยางสม าเสมอ เพอปรกษาหารอและแสวงหาวธการแกปญหาเกยวกบสนคา กระบวนการผลต คณภาพของสนคา และสภาพแวดลอมการท างาน ทมแกปญหาจะศกษาปญหา ใหขอเสนอแนะเพอแกปญหา แตไมมอ านาจในการตดสนใจ การจะใชวธใดแกปญหานนจะตองไดรบการอนมตจากผบรหาร

ทมแกปญหาจะประกอบดวยอาสาสมครประมาณ 5-12 คน ผจดการและพนกงานซงมาจากฝายตางๆ ทจะประชมกน 1-2 ชวโมงตอสปดาหอภปรายวธการทจะชวยพฒนาคณภาพสนคา เพมประสทธภาพในการปฏบตงาน และปรบปรงสภาพการท างาน ทมจะไมมอ านาจในการตดสนใจ ผลการศกษาพบวาทมแกปญหาสามารถชวยลดตนทนการผลต และการปรบปรงคณภาพสนคาใหดขน แตไมประสบผลส าเรจทางดานการเพมประสทธภาพการท างาน เพราะไมสามารถปลกฝงแนวคด ในการท างานแบบมสวนรวม ทมนเปนทนยมมากในชวงทศวรรษ 1970

2. ทมพเศษเฉพาะดาน (special-purpose team) เปนทมทประกอบดวยสมาชกซงมความรและประสบการณหลายดานหลายระดบมารวมปฏบตภารกจพเศษรวมกน ตวอยางเชน บรษท คาดแลค ใชทมพเศษเฉพาะดานซงมสมาชกมาจากทกฝายในบรษทมาชวยปรบปรงกระบวนการผลตใหรวดเรวขน

3. ทมทบรหารดวยตนเอง (self-managing team) หรอทมอสระ (autonomous team) เปนทมงานทประกอบดวย พนกงานประมาณ 5-15 คน รวมกนรบผดชอบงานอยางครบวงจรโดยปราศจากการถกบงคบบญชา แตมอ านาจในการตดสนใจในขอบเขตของงานสมาชกจะรวมกนวางแผน ประสานงาน และควบคมกจกรรมตางๆ ของกลมเอง สามารถก าหนดเวลาการท างานมการ

50

ตดสนใจเรองส าคญๆ โดยกลม สมาชกจะหมนเวยนกนท างานจะรบผดชอบการบรหารทกอยางรวมไปถงก าหนดวนหยดพกผอนไดโดยกลมเอง

จากการศกษาพบวา ผลการปฏบตงานของทมทบรหารดวยตนเองเพมขนถง 30% รวมถงคณภาพทสงขนดวย โดยพนฐานจะพบวามการเปลยนรปแบบการท างาน อนญาตใหพนกงานบรหารงานอยางอสระ รปแบบการท างานจะมขนบงคบบญชาลงเพราะลดขนตอนของผควบคมงาน วธการท างานแบบนไดรบความนยมแพรหลายอยางรวดเรวในทศวรรษ 1980 และดเหมอนวาจะเปนคลนลกใหมของอนาคต รปแบบของทมทบรหารงานดวยตนเอง

นอกจากรปแบบของทมงานทกลาวมาขางตนแลว วดคอคและฟรานซส (Woodcock & Francis, 1994, p. 90) ไดจ าแนกทมงานตามภารกจหนาททรบผดชอบเปน 6 ประเภท ไดแก

1. ทมกลยทธ (strategic team)เปนทมทรบผดชอบดานการก าหนดกลยทธ นโยบาย โครงสราง และการจดการจดสรรทรพยากรตางๆ ของหนวยงาน เปนการมองไปขางหนาท าหนาทวางแผนและแกปญหาทเกดขน

2. ทมบรหาร (management team) เปนกลมผบรหารรบผดชอบ 3. ทมโครงสราง (project team) เปนคณะท างานทแตงต งขนปฏบต งานใหบรรล

วตถประสงคภายในระยะเวลาทก าหนด มลกษณะเปนทมเฉพาะกจหรอทมชวคราว 4. ทมประสานงาน (coordination team) เปนทมงานท าหนาทจดกจกรรมการประสานงาน

ของฝายตางๆ ทเกยวของกบการปฏบตงานทมความยงยากและสลบซบซอน 5. ทมนกคด (think tank team) เปนคณะบคคลท เสนอแนะแนวคดตางๆ และเปน

ผสนบสนนการตดสนใจเรองตางๆ 6. ทมปฏบตการ (work group) เปนทมงานทรบผดชอบการปฏบตงานโดยตรงมบทบาทใน

การปฏบตงานทเปนภารกจหลก อยางไรกตาม เมอพจารณาจากสภาพธรกจในทศวรรษ 2000 จะพบวาสภาวการณตางๆ ได

เปลยนแปลงรวดเรว เปนผลมาจากปจจยผนแปรของ 3 Cs อนไดแก ลกคา (change) สภาพการแขงขน (competition) และการเปลยนแปลงอยางตอเนอง (change) ซงเปนจดก าเนดของแนวคดการรอปรบระบบ (reengineering) จงไดมคณะท างานทเกยวของ ไดแก

1. reengineering team หมายถง ทมท างานทประกอบดวยพนกงานซงตกลงใจรวมท าการรอปรบระบบ มหนาทคดหาและจดรปแบบกระบวนการท างานใหมสงผลใหการท างานดขนสมาชกทมงานประกอบดวยพนกงานทมาจากหลายฝายงาน เปนผรเรองการท างานในกระบวนการเปนอยางด และพนกงานนอกสายกระบวนการท างาน สามารถใหความคด

2. steering committee หมายถง คณะกรรมการผดแลการรอปรบระบบ มหนาทจดล าดบความส าคญของโครงการทมการปรบระบบ จดสรรทรพยากรในการด าเนนการตดสนใจแกปญหาตางๆ ททมงานประสบอย

3. reengineering เปนผรบผดชอบในการดแลดานเทคนค ส าหรบการซอปรบระบบเพอใหบรรลวตถประสงคตามทตงไว คอยอ านวยความสะดวก ประสานงาน และใหค าปรกษากบทมรอระบบ

51

โดยสรป ไมวาจะมการแบงประเภททมงานแบบใดกตาม ทกทมลวนมเปาหมายรวมกนนนคอ ปฏบตภารกจทไดรบตามขอบเขตความความรบผดชอบใหลลวงไปดวย “พลง” ของทมงาน

หลกกำรท ำงำนเปนทม

จากการศกษาขอมลการท างานเปนทมพบวา การท างานเปนทมใหประสบผลส าเรจนนตองม

หลกส าคญในการปฏบตหลายประการ นกวชาการหลายทานไดกลาวถงหลกการท างานเปนทมไวดงน รชารด (Richard, 1996, p. 19) ไดอธบาย หลกในการท างานเปนทมวา ทมทแทจรง ม

คณลกษณะทส าคญ 4 ประการ คอ ภารกจของทม ขอบเขตการท างานทชดเจน การมอบหมายอ านาจในการบรหารจดการกระบวนการท างานของทมอยางชดเจน และการมสมาชกอยภายในชวงเวลาหนงๆ ทเหมาะสม

สนนทา เลาหนนท (2551, หนา 17) ไดมความเหนวา หลกในการท างานเปนทมนนตองมองคประกอบพนฐานทส าคญ ดงน

1. ตองประกอบไปดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป 2. บคคลในกลมตองมปฏสมพนธตอกน 3. บคคลในกลมตองสมพนธตอกนอยางมแบบแผน 4. บคคลในกลมตองพงพากนในการปฏบตงาน 5. บคคลในกลมถอวาตนเปนสมาชกของทมงาน 6. บคคลในกลมมวตถประสงคและเปาหมายเดยวกน 7. บคคลในกลมคดวาการท างานรวมกนชวยใหงานส าเรจ 8. บคคลในกลมมความสมครใจทจะท างานรวมกน 9. บคคลในกลมมความเพลดเพลนทจะท างานและผลตผลงานคณภาพสง 10. บคคลในกลมพรอมทจะเผชญปญหารวมกน ไพโรจน บาลน (2551, หนา 21) ใหทศนะวา ทมอาจมภารกจและเปาหมายเฉพาะของแตละ

ทมเปนตวขบเคลอนกจกรรมตาง ๆ แตทมจะมลกษณะทว ๆ ไปในการท างานทเหมอนกน คอ ทมจะตงเปาหมายใหชดเจนและท าตามเปาหมายทวางไวใหได มความเหนพองตองกนในแนวทางด าเนนโครงการ พฒนากระบวนการท างานใหส าเรจลลวง ถายทอดและฝกฝนทกษะซงกนและกน ด าเนนการตามกระบวนการทวางไว ประเมนและแกไขกระบวนการใหถกตอง โดยพจารณาจากผลการชวดและการวเคราะห สอสารใหสมาชกในทมและทกฝายทเกยวของทราบ

สรปไดวาหลกการท างานเปนทมใหประสบผลส าเรจนน สมาชกทกคนในทมตองรวมมอรวมใจกนด าเนนงานตามเปาหมายและบทบาทหนาททก าหนดไว ภายใตบรรยากาศ ทอบอนเปนกนเอง เคารพและใหเกยรตซงกนและกน มการตดตอสอสารทชดเจนและรวมกนแกไขปญหาทเกดขนอยางเปดเผย

52

ลกษณะและองคประกอบของกำรท ำงำนเปนทม

จมพล สวสดยากร (2550, หนา 121) กลาววา องคประกอบของทมงานประกอบดวยผน าทม การจดการทมและสมาชกทม เมอทราบองคประกอบของทมงานแลว สงทจะตองด าเนนการตอไป คอ การทจะสรางทมงานขนมานนจะเรมตน ณ จดใด และด าเนนงานตอไปอยางไร

วดคอค (Woodcock, 1989, p. 34) กลาวถงองคประกอบของการท างานเปนทมตองประกอบดวย

1. มลกษณะเปนครอบครว สมาชกใหการสนบสนน ชวยเหลอซงกนและกน 2. มการประสานกจกรรมของแตละกลมใหรวมกน 3 .สมาชกก าหนดขอตกลงรวมกน 4. ทมจดหาสถานทเพอการพบปะ ประชม เพอสนองความตองการพนฐานของสมาชก 5. ทมสามารถใหการฝกอบรมและพฒนาความตองการของสมาชก 6. ทมใหโอกาสทจะเรยนร 7. ทมท าใหเกดการตดตอสอสารทนาสนใจ 8. ทมท าใหเกดความพงพอตอสงแวดลอมทมตองาน และมความสนกในการปฏบตงาน เนลสน และควก (Nelson & Quick, 1997, p. 67) กลาวถงองคประกอบของทมไววาการ

ท างานเปนทมประกอบดวยบรรทดฐานของพฤตกรรม (Nelson & Quick) ทมงานตองประกอบดวยสมาชกทมความแนนแฟนระหวางกน (group cohesion)

กลาวโดยสรป ลกษณะและองคประกอบของการท างานเปนทมประกอบดวย 1. จ านวนบคคล (person) การท างานเปนทมตองประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป 2. การมเปาหมายรวมกน (common goal) สมาชกทกคนตองมสวนรวมในการก าหนด

เปาหมายรวมกน เพอตอบสนองความตองการไดอยางเตมท 3. การวางแผนรวมกน (common plan) ตองมการวางแผนการปฏบตงาน และการ

ประเมนผลงานรวมกนจงจะท าใหงานส าเรจลงได 4. การมสวนรวม (participation) สมาชกตองมจตส านกในการเขารวมดวยตนเองไมใชเกด

การบงคบ 5. การตดตอสอสาร (communication) การท างานเปนทมจะประสบผลส าเรจไดตองมการ

ตดตอสอสารระหวางสมาชกดวยกน ผน ากบสมาชก การตดตอสอสารท าใหเกดความเขาใจ 6. ความผกพนแนนแฟน (cohesiveness) สมาชกทท างานรวมกนเปนทมจะเกดความรสก

ผกพนซงกนและกน ความรสกเชนนปรากฏออกมาในรปของการปองกนสมาชกดวยกนเปดเผย และมความจรงใจ

7. การพงพาอาศยกน (interdependent) การท างานเปนทมตองมลกษณะการพงพาอาศยกน รวมมอกนระหวางทมงาน

8. การรวมมอประสานงานกน (coordinating) การท างานเปนทมตองประกอบดวยสมาชกทสามคค รวมแรงรวมใจกนปฏบตงาน แกไขปญหา มการแบงปน ชวยเหลอซงกนและกน

53

9. การมผลประโยชนรวมกน (common benefit) สมาชกของทมจะท างานรวมกนโดยมเปาหมายรวมกนและรวมมอกนจนกวางานจะส าเรจ ความส าเรจตลอดจนผลประโยชนทไดรบเปนของสมาชกทกคน

ดาฟท (Daft, 2005, p. 9) กลาววา ทมประกอบดวยองคประกอบ 3 ประการ คอ 1. ทมประกอบดวยบคคลตงแต 2 คนขนไป 2. สมาชกของทมตองมปฏสมพนธกนอยางสม าเสมอ 3. สมาชกของทมงานแลกเปลยนวตถประสงคในการปฏบตงานทมจะสรางหรอออกแบบการ

ท างานรวมกน เพอบรรลเปาหมายรวมกน องคประกอบของการท างานเปนทม มองคประกอบดงน (นรนทร แจมจ ารส, 2545, หนา 95) 1. องคประกอบเกยวกบการวางแนวด าเนนการของกลม (ทม) (group design) คอ

1.1 การมเปาหมายและขนตอนชดเจน 1.2การจดใหมการประสานงานกนเปนทม 1.3 ลกษณะและขนาดของกลมทแยกออกมาจากทม 1.4 การมแผนการตดตามแผนเพอใหการท างานเปนทมบรรลเปาหมาย

2. องคประกอบเกยวกบสมาชกกลม (group member) 2.1 มความตงใจจรงทจะท างาน 2.2 มความรหรอใฝหาความรเสมอ 2.3 มความตระหนกใจในการท างานเปนทม 2.4 มความสามารถท างานรวมกบผอน 3. องคประกอบเกยวกบตวผน ากลม (ทม) (group leader) 3.1 มความรในการวางแผน การปฏบตงานและการตดตามผล 3.2 มเทคนคการเผชญตอการขดแยงภายในกลมและกบตนเอง 3.3 มเทคนคการเสรมแรงและสรางพลงใจ 3.4 แสวงหาวธการทเหมาะสมใหมประสทธภาพอยเสมอ

54

แผนภมท 2.2 องคการและการควบคม : เปรยบเทยบการท างานแบบเปนทมและการท างาน เฉพาะบคคล

ทมา (สกญญา เอมอมธรรม, 2546, หนา 92)

องคประกอบทท าใหเกดทมทด จากหลกการส าคญทจะชวยสรางทมงานขนมานนจะตองส านกถงองคประกอบหรอสวนผสม

ท าใหเกดทมงานทดดงน วารนย (varnney, 1977, p. 29) (1) การไวเนอเชอใจตอกนและกน (2) บรรยากาศในทมทเตมไปดวยการสนบสนนกน (3) การตดตอสอสารทเชอมโยงสานตอกนแบบสองทาง (4) ทมมวตถประสงคทชดเจน (5) ทมมวธการแกปญหาความขดแยง (6) ในทมมวธการใชทรพยากรใหเปนประโยชนมากทสด (7) กลวธในการควบคม (8) สงแวดลอมภายนอกองคการ

องคประกอบของกลมกบประสทธภาพในการท างาน อนชา แกวหลวง (2548, หนา 61-63) เมอมการสรางองคการขนมาเพอด าเนนการใหบรรล

เปาหมายยอมจ าเปนตองมการแสวงหาสมาชกเขามา สมาชกทเขามาอยในองคการจะมการเขากลมซงอาจจะเหนไดเปน 2 ลกษณะ คอ

กำรรวมมอกนท ำงำนเปนทม

ความมอสระในการท างานเปนทม และความรบผดชอบ พนกงานมความยดมนผกพนและวฒนธรรมของกลมงาน ลดความตองการกลไก การควบคมขณะทปฏบตงาน

การปรบองคการดานทมงานและคงไวซงระบบควบคมแบบดงเดม (เชน ความลมเหลวทจะเปลยนแปลงระบบการควบคมในการสอนงาน

องคการทมการจดการแบบดงเดมทมการลดความรบผดชอบในการควบคมเพอคณภาพ (เชน โครงการ JIT/TQM)

ระบบการไหลเว ยนในการด าเนนงานแบบดงเดมพรอมดวยรายละเอยดของการจดวางงานและระบบการแสดงใหเหนการจดการในการสอนงาน

A

B

C

D

กำรควบคม

ควำมรบผดชอบ

ความเปนอสระ

ชน ำ

55

1. กลมทางการ คอ กลมทองคการไดแบงตามโครงสรางสายงานในองคการ จดเปนแผนก ฝาย

2. กลมไมเปนทางการ คอ กลมทมความเกยวของผกพนกนเองดวยเหตผลตางๆ ดงเชน มาจากภมล าเนาเดยวกน เปนศษยเกาสถาบนเดยวกน ไมวาจะปรากฏกลมในลกษณะใดกตามถาในองคการนนมความสมานสามคค (group cohesion) รวมแรงรวมใจเปนหนงเดยว องคการนนยอมเปนองคการทมประสทธภาพ ซงจะตองม องคประกอบดงตอไปน

2.1 ขนาดของกลม (group size) จะมผลตอความสามคคภายในกลม ทงนสบเนองมาจากความยากล าบาก ความสบสนจากการสอสาร และการปฏสมพนธทอาจลมเหลวลงได กลมท างานทมขนาดพอดจะมสมาชกประมาณ 7-8 คน กลมงานขนาดใหญจะมสมาชกประมาณ 11-15 คน ขอทนาสงเกตกคอ ถาสมาชก 3 คนขนไป จะเรมตนม “คนวงใน” และ “คนวงนอก” เกดขน

2.2 การแขงขนภายในกลมและระหวางกลม (competition) ถาภายในกลมมการแขงขนกนเอง ยอมมผลตอความสามคคในลกษณะคลายความเปนหนงเดยวกนลงได แตถาเปนการแขงขนระหวางกลมไมวาโดยตรงหรอโดยออม จะเปนตวกระตนใหเกดความกลมเกลยวกนไดในองคการหลายแหงจงใชอบายแขงขนกฬาระหวางองคการ

2.3 สถานภาพของกลมและของบคคลในกลม (status) สาเหตส าคญประการหนงทบคคลยนดเขามาเปนสมาชกขององคการนน กเพอแสวงหาความเจรญเตบโต ความกาวหนา อนหมายถงการไดรบการยอมรบ การมชอเสยงจากการมสถานภาพหรอต าแหนงนนเอง จากธรรมชาตในองคการหรอในหมหรอในกลมผมสถานภาพสงยอมมความเปนตวของตวเองมากหรออตวสยสง ความกลมเกลยวยอยไมเขมขนเทากบในบรรดากลมหรอหมบคคล ผมสถานภาพต าจงตองมกจกรรมทางสงคมเพอใหเกดการผกพนในบรรดาบคคลผมสถานภาพสง เชน การเลนกฬารวมกน การเขาสโมสรรวมงานเลยงสงสรรค

2.4 การมจดมงหมายหรอเปาหมายตรงกน (group goal) คณสมบตประการส าคญอยางหนงขององคการ กคอ การมจดมงหมายรวมกนจงมารวมตวกนเกดเปนองคการขน การรวมตวไมวาจะมขนาดกลมมากนอยเพยงใด ถาสมาชกรบรหรอเขาใจในเปาหมายรวมกน คาดหมายทจะรวมแรงรวมใจใหถงเปาหมายยอมท าใหองคการนน หรอกลมนนสามคครกใครกลมเกลยว ดงเชน กลมในองคการธรกจ เมอสมาชกรวาถารวมแรงรวมใจสามคคชวยเหลอกนการท างานบรษทกจะประสบความส าเรจในการท าก าไร อนจะน ากลบมาสการแบงปนผลประโยชนในรปของโบนส เงนปนผล นบวาเปนการตอบสนองสมาชกทงระดบองคการ และระดบบคคล การมจดมงหมายหรอเปาหมายตรงกน จงมผลตอความสามคคอยางยงในทางตรงกนขามหากมลกษณะ “การแสวงหาจดรวมสงวน จดตาง” กจะเปนการท าลายความสามคคได

2.5 สภาพแวดลอมในการท างาน (environment) สภาพแวดลอมทท าใหพนกงาน ไดท างานในบรรยากาศเปนมตรไมตรตอกน สะดวกสบาย มแสง เสยงทเหมาะสม ไมแขงขนกนสงนกรวมมอรวมใจ ไดมสวนรวม ยอมรบฟงความคดเหนซงกนและกน เหนความส าคญของเพอนรวมงาน บรรยากาศดงกลาวยอมน าไปสการมประสทธภาพในการท างาน

2.6 ความใกลชด (proximity) การท างานอยางใกลชดเปดเผย ไววางใจกนจะน ามผลน าไปสการเรยนร การท างานรวมกน สามารถสนบสนนแกกนเกดทมงานทมประสทธภาพ

56

2.7 ความสมพนธทมตอกนอยางมนคง (stable relationship) การตดตอกนในลกษณะแลกเปลยนขอมลซงกนละกน มความผกพนตอกนไวเนอเชอใจกนได รเขารเรา มการสอสารแบบสองทาง และหมนตอกย าความเขาใจกนอยางเสมอ จะท าใหกลมนนหรอทมนนมความมนคงเกดความสมพนธเปนหนงเดยว ยอมมสามคคมากกวากลมทขาดการตดตอผกพน

2.8 สมาชกของโครงสรางภายในกลม (member structure) วย คานยม ความเชอ พนฐานความร ฐานะทางเศรษฐกจและสงคม ต าแหนงในองคการ ปจจยดงกลาวลวนแตมผลใหเกดความแตกแยกเปนหนงเดยวทสงผลตอประสทธภาพขององคการทงสน

2.9 ภาวะผน า (leadership) ในกลมจะตองมผน า ผน าจะมแบบแผนในการบรหาร และมบคลกลกษณะเปนตวของตวเอง ถาผน าใชภาวการณ บรหารแบบบดาปกครองบตร การบรหารและประชาธปไตย การบรหารแบบเผดจการ หรอแบบปลอยปละละเลย การปฏบตตอสมาชกในกลมยอมแตกตางกนไป สมาชกในกลมยอยจะเกดการรบร แตกตางตามไปดวย บางรปแบบสมาชกอาจจะเกดความรสกวาตนเองมคณคาไดรบความเอาใจใส ไดรบเกยรตยกยองกจะรวมมอทมเทอทศกายใจใหระดบหนง แตในบางลกษณะอาจจะรสกดวยคาไรความหมาย ขาดก าลงใจ เบอหนาย และทอถอยไปในทสด

2.10 แรงกดดนจากภายนอก (A threat from outsider) ในองคการแตละองคการยอมเผชญกบสภาพแวดลอมภายนอกทเปลยนแปลงไป ดงเชน คแขงระดมการสงเสรมการขาย มการใชเทคโนโลยใหมๆ ท าใหมการผลตบรการสนคาประเภทเดยวกนมากขน ภาวะดานการครองช พกอใหเกดการซอขายตวสมาชกในองคการ

การทองคการจะประสบความส าเรจ สามารถด าเนนงานไดบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพนน จะตองส านกถงปจจยตางๆ มากมาย การดแลเอาใจใส ค านงเพยงปจจยเดยวยอมท าใหสญเสยความสามคคเปนหนงเดยวไปได (ทองทพภา วรยะพนธ, 2553, หนา 96-97)

พฤตกรรมของสมาชก ประกอบดวยพฤตกรรม ตอไปน 1. พฤตกรรมสรางเสรม (encouraging behavior) (1) ใหขอมล (2) ใหความคดสรางสรรค

(3) สนใจและแสวงหาความร (4) ประสานความคด หากมการขดแยง (5) ควบคมขนตอนของการท างานหรอการอภปราย

2. พฤตกรรมสมพนธ (1) ผประนประนอม (2) ผสรางบรรยากาศ (3) ผใหก าลงใจชมเชย (4) ผเหนดวย (5) ผรบฟง

3. พฤตกรรมท าลาย (1) ผ ไมรบฟงความคดเหนของผ อนนอกจากตน (2) ผกาวราว (3) ผผกขาดการสนทนา (4) ผขดขวาง

ลกษณะของพฤตกรรมการท างานเปนทมทมประสทธภาพ การปรบปรงทมงานใหสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพจ าเปนตองรบรถง

ลกษณะของการท างานทมอทธพลตอการปฏบตงานของทมงานซงการททมงานจะท างานรวมกนไดอยางดนน คนทท างานอยในทมตองมการจดลกษณะการท างานใหมประสทธภาพ ซงมนกวชาการไดใหทศนะในลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพนนตองมลกษณะการท างานเปนทมดงน

เทอน ทองแกว (2545, หนา 41) ไดกลาวถงลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน

57

1. ตองมการก าหนดเปาหมายของการท างานทชดเจน และทส าคญสมาชกทกคนในทมจะตองรบรถงเปาหมายนนๆ เปนอยางด

2. บทบาท ภาระหนาทในการท างานนนจะตองก าหนดกนไวใหชดเจนวาใครมหนาทในสวนใด

3. วธการท างาน ขนตอนตางๆ อนพงเกดขนในการท างานดวยกนทงทมนนจะก าหนดกนไวอยางไร

4. สมพนธภาพระหวางสมาชก เปนเรองทส าคญยงอกประการหนง ซงสมาชกของทมงานจะตองชวยกนเสรมสรางสมพนธภาพทดอยางสม าเสมอ

5. สงแวดลอมในการท างาน เปนสงทจะมผลตอประสทธภาพของการท างานเปนทมในดานของการเออประโยชนตอการท างาน

มาลน ชวาลไพบลย (2545, หนา 179) กลาวถงลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน

1. การมเปาหมายรวมกน กลาวคอ บคคลทจะมารวมกนท างานนนจะตองมวตถประสงคในการมารวมกนคอจะตองมการรบรและเขาใจเปาหมายรวมกนวาจะท าอะไรใหเปนผลส าเรจ

2. การมสวนรวมในการด าเนนงาน กลาวคอ บคคลทมารวมกนท างานนนจะตองมบทบาทหนาทในการด าเนนงานของกลมในลกษณะใดลกษณะหนง

3. การตดตอสอสารกนในกลม กลาวคอ บคคลทมารวมกนท างานนนจะตองมการสอความหมายตอกนและกนเพอชวยใหเกดความเขาใจในการท างานรวมกน

4. การรวมมอประสานงานกนในกลม กลาวคอ บคคลทมารวมกนท างานนนจะตองมการประสานงานกนเพอใหงานของกลมด าเนนไปสความส าเรจ

5. การตดสนใจรวมกน กลาวคอ บคคลทมารวมกนท างานนนจะตองมโอกาสรวมกนทจะตดสนใจในงานทท าในระดบใดระดบหนง

6. การมผลประโยชนรวมกน กลาวคอ บคคลทมารวมกนท างานนนจะตองไดรบการจดสรรผลประโยชนตอบแทนจากผลทเกดจากการท างานรวมกน

ประเวศน มหารตนสกล (2548, หนา 73) กลาวถงลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน

1. มผน าทมทด 2. มการก าหนดเปาหมายทชดเจน 3. มความไววางใจซงกนและกน 4. มการชแนะแนวทางปฏบต 5. มการสอสารแบบเปด 6. มการเสยสละของสมาชกทมงาน 7. มการใหผลตอบแทนเปนกลม 8. สรางคานยมใหท างานรวมกนเพอใหเกดความพงพอใจของกลม 9. มการประสานงานทด

58

แมคเกรเกอร (McGregor, p. 1960 อางถงใน สนนทา เลาหนนท , 2549, หนา 39) ไดกลาวถงลกษณะของการท างานเปนทมงานทมประสทธภาพ ดงน

1. บรรยากาศการท างานของทมไมตงเครยด มความสะดวกสบาย และมลกษณะไมมพธรตอง

2. สมาชกมความเขาใจและยอมรบภารกจของทม 3. สมาชกแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบงาน และตางกยอมรบฟงความคดเหนของกนและ

กน 4. สมาชกไดมโอกาสแสดงออกและใชความคดสรางสรรคของตนเพอมสวนรวมในกจกรรม

ของทม 5. ความขดแยงทเกดขนจะเกยวของเฉพาะเรองงานไมไดเอาเรองสวนตวเขามาเกยวของ 6. ทมงานมความตระหนกอยเสมอเกยวกบภารกจของทมงาน 7. การตดสนใจของกลมเปนการตดสนใจทไดฉนทานมตจากทกฝายไมใชตดสนโดยเสยงสวน

ใหญ 8. เมอมการมอบหมายงานใหสมาชก สมาชกจะไดรบค าชแจงเพอปฏบตหนาทอยางชดเจน

และยอมรบปฏบตภารกจเหลานนดวยความเตมใจ 9. บรรดาสมาชกในกลมยอมฟงเหตผลของกนและกน 10. การวจารณเปนไปอยางตรงไปตรงมาและเปดเผย มการแสดงความคดเหนเพอแกปญหา

ในการท างาน 11. กลมมอสรภาพในการท างานของเขาเอง จะมการตรวจสอบผลงานเปนระยะ ๆ วาจะ

ท างานใหดขนไดอยางไร วารนย (Varney, p. 1977 อางถงใน อจฉรา อาศรพจนมนตร, 2541, หนา 30) กลาวถง

ลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน 1. สมาชกมความเขาใจในบทบาทของสมาชกแตละคนในกลมเปนอยางด 2. สมาชกมความเขาใจลกษณะของทมและบทบาทของทมทมตอการปฏบตหนาทของ

องคกร 3. สมาชกทกคนมการสอสารถงกนและกนโดยสะดวกและคลองตว 4. สมาชกทกคนตางสนบสนนและชวยเหลอซงกนและกนเปนอยางด 5. สมาชกแตละคนตางเขาใจกระบวนการท างานกลม เขาใจพฤตกรรมและพลวตกลมทชวย

ใหกลมท างานรวมกนอยางใกลชด 6. ทมมแนวทางการท างานและการแกปญหาอยางมประสทธภาพทงระดบกลมและระหวาง

กลม 7. ทมสามารถใชความขดแยงใหเกดประโยชนมากกวาทจะเปนการท าลาย 8. สมาชกใหความรวมมอ มการประสานงานอยางดระหวางสมาชกในกลม และลดการ

แขงขนชงดชงเดนซงจะน าไปสความเสยหายของกลมและองคกร 9. ทมมการเพมประสทธภาพและสมรรถภาพของทมโดยประสานกบทมอน

59

10. สมาชกทกคนมความเคารพในหนาทของแตละคน มการก าหนดหนาทใหแกกนและกนและสนบสนนกนและกน

ว ด ค อ ก (WoodCock, 1989, p. 13) กล า วถ ง ล กษณะของก ารท า ง าน เป นท มท มประสทธภาพไวดงน

1. มความสมดลในบทบาท คอ มการผสมผสานกนในความแตกตางของความสามารถของแตละบคคล โดยใชความแตกตางไดอยางเหมาะสมในสถานการณทแตกตางกน

2. มเปาหมายทชดเจนและเหนดวยกบเปาหมาย โดยเตมใจทจะยอมรบและผกพนกบเปาหมายนนอยางแทจรง

3. มการสอสารอยางเปดเผย มการเผชญหนากนอยางเปดเผย และมความไววางใจซงกนและกน พดกนอยางตรงไปตรงมา เขาใจตนเองเปนอยางด และเขาใจผอนภายในทมดวยเมอมปญหาเกดขนตองแกปญหาดวยการเผชญหนาซงกนและกน

4. มการสนบสนนและจรงใจตอกนของสมาชกในทม ซงสมาชกในทมจะสนบสนนซงกนและกน คอยใหความชวยเหลอ และรวมมอรวมใจกนอยางจรงจง ใหโอกาสพดถงปญหาตาง ๆ ไดอยางอสระ

5. มความรวมมอและมการขดแยงกน เพอใหการท างานของทมบรรลวตถประสงคสมาชกในทมตองใหความรวมมอในการปฏบตงาน มการใชประโยชนและประสานประโยชนซงกนและกน การวางแผนในการด าเนนงานตองใหสมาชกมสวนรวมดวย ความขดแยงภายในทมเปนไปในทางสรางสรรคมากกวาท าลาย

6. มวธการปฏบตงานทคลองตว การท างานของทมจะมลกษณะยดหยน การตดสนใจจะอาศยขอมลและขอเทจจรงเปนหลก

7. มผน า ทมทเหมาะสม ผน า ภายในทมควรจะกระจายไปทวทงทมไดตามสถานการณ และจะตองเปนผฟงทดดวย

8. มการทบทวนบทบาทการท างานของทมสม าเสมอ เพอแกไขขอบกพรองไดทนทการทบทวนนอาจจะท าในระหวางปฏบตงานหรอภายหลงงานเสรจกได

9. มการพฒนาบคลากร มแผนการในการพฒนาสมาชกในทม เพอจะไดน าความรความสามารถมาใชในการท างาน

10. มสมพนธภายในระหวางทมด การท างานระหวางกลมเปนไปในบรรยากาศของสมพนธภาพทด ฟงความคดเหนและท าความเขาใจแนวคดหรอปญหาของผอน พรอมทจะใหความชวยเหลอเมอจ าเปน

11. มการตดตอสอสารทด ซงการตดตอสอสารทดนบเปนสงจ าเปนในทกระดบขององคกรทงภายในและภายนอกองคกร โดยสมาชกทกคนจ าเปนตองไดรบการพฒนาทกษะและ ไดรบขอมลในการตดตอสอสารอยางเพยงพอ

เชน (Schein, 1990, p. 118 อางถงใน ประภาศร องกล, 2542, หนา 110) กลาวถงลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไว ดงน

1. การมสวนรวม สมาชกทกคนตองมสวนรวม แสดงความเหนอกเหนใจกน รบฟงกนและกน 2. มการก าหนดเปาหมายทชดเจน เพอใหทกคนรสกวาตนมสวนก าหนดเปาหมายนน

60

3. ตองหาสาเหตของปญหาอยางถวนถ ในสถานการณทมปญหาเกดขนจะตองหาสาเหตอยางถถวนกอนจะน าเสนอวธปฏบตเพอแกไขปญหานน

4. การยอมรบ ความจ าเปนของการมผน า เมอสมาชกทงหลายประชมกนจะตองมอาสาสมครคนใดคนหนงทสมาชกทมยอมรบใหเปนผน า

5. ความเหนพองตองกน เปนสงทพงประสงคและพสจนใหเกดขน อยางกรณการตดสนใจในเรองตาง ๆ จะตองไดรบแรงสนบสนนอยางเตมท

6. ความไวเนอเชอใจ สมาชกทงหลายจะตองไวเนอเชอใจกน กลาวคอ พวกเขาสามารถเปดเผยสงทเขาไมสเตมใจใหคนภายนอกไดทราบ ใหสมาชกในทมไดรบร

7. การมความยดหยน ลกษณะของความยดหยนจะสามารถเสาะแสวงหาลทางปฏบตใหมและดกวาเดม เพอใหแตละคนไดปรบปรงเปลยนแปลงพฒนาอยเสมอ

ปารคเกอร (Parker, 1990, p. 170) กลาวถงลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน

1. ตองมวตถประสงคทชดเจน มการก าหนดวสยทศน จดมงหมายงาน และการวางแผน การปฏบตงานซงสมาชกตางยอมรบ

2. มความไมเปนทางการ มลกษณะสะดวกสบาย และผอนคลาย 3. สมาชกมสวนรวม ซงสมาชกจะถกกระตนใหเขาไปมสวนรวมในการอภปราย ใหมากขน 4. การเกดความไมลงรอยกนเปนการน าไปสการพฒนาทม ใหการสนบสนนความไมลงรอย

กน ไมเหนพองตองกน จะไมหลกเลยง หรอมความรสกขดแยง 5. ยดมตความเปนเอกฉนทในการตดสนใจ และการตดสนใจจะอยบนความเหนพองตองกน

ของสมาชกทงหมด หลกเลยงการลงคะแนนเสยง 6. มการตดตอสอสารแบบเปดเผย มการตดตอสอสารอยางเปดเผยไมซอนเรน 7. มการมอบหมายงาน บทบาท มการแบงงานกนอยางชดเจน 8. แลกเปลยนทศนะเรองภาวะผน า ในขณะทมผน าอยางเปนทางการ สมาชกทกคน ในทม

ตองแลกเปลยนทศนะเรองพฤตกรรมของผน าทมประสทธผล 9. ความสมพนธกบภายนอก ทมตองใหความสนใจทจะพฒนาความสมพนธทรพยากร ความ

นาเชอถอจากองคกรภายนอก 10. มความหลากหลาย ทมตองมมมมองทกวาง มความหลากหลายทงกระบวนการท างาน

และทกษะในการท างาน 11. มการประเมนตนเอง ทมตองยตการตรวจสอบวาสงทดเปนอยางไร แตควรใหมการ

ประเมนตนเองวาไดมการพฒนาตนเองใหดขนกวาเดมหรอไม เมอรลล และดกกลาสส (Merrill & Douglass, p. 1997 อางถงใน เสกสรร สวชากร, 2542,

หนา 56) กลาวถง ลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพไวดงน 1. คนในทมงานตองเขาใจและมสวนรวมในเปาหมายของทม และตองทมเทความพยายาม

เพอใหบรรลเปาหมาย 2. คนในทมงานมสทธในการแสดงออก รบฟงและตอบสนองอยางเขาใจ 3. คนในทมงานตองเตมใจรบหนาทการเปนผน าได

61

4. ทมงานตองหาขอสรปทดทสดส าหรบการปฏบตงาน โดยไมสรางความกดดนใหกบสมาชกคนใดคนหนงตองจ าใจเหนพองดวย

5. คนในทมงานตองมความไววางใจซงกนและกน 6. ทมงานตองด าเนนการคนหาวธปฏบตงานแบบใหม ๆ ทดกวาเดมอยเสมอ และชวยกน

คนหาวธปรบปรงการด าเนนการตาง ๆ ใหดขน จากลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพทกลาวมาเบองตน อาจสรปไดวา ทมงานทม

ประสทธภาพนน สมาชกในทมงานจะตองมความไวเนอเชอใจกน ไววางใจกน ซงจะน ามาซงการยอมรบในความร ความสามารถ และเหนคณคาของสมาชก การมมนษยสมพนธอนดตอกนรวมถงการมสวนรวมในการคด การปฏบต และแกปญหาโดยใชการสอสารแบบเปด ซงเปนการสอสารสองทาง โดยจะสามารถน าไปสเปาหมายของทมงานได อนจะสงผลตอความส าเรจทมประสทธผลของงาน และจากลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพ

คณลกษณะของทมทดอยประสทธผล มดงน (ศนสนย ชเชอ, 2546, หนา 101) 1. บรรยากาศการท างานสะทอนใหเหนความเฉยเมย และความหนาเบอหนายโดยดไดจาก

สมาชกนงซบซบกนในหมคนทไมท าอะไร สวนคนทท างานจะมความเครยดเผชญหนากน และมความกาวราว โดยทวไปทมไมสนใจการท างาน

2. มสมาชก 2–3 คนทครอบง าการอภปราย มการพดนอกประเดน และไมมใครสนใจทจะดงการอภปรายใหเขาสประเดนทตองการ

3. จากการอภปรายของกลม ไมสามารถสรปไดวาอะไรคอวตถประสงคของการอภปรายบางครงกลมอาจระบวตถประสงค แตสมาชกไมเขาใจหรอยอมรบวตถประสงคเหนไดชดเจนวาแตคนในกลมจะมวตถประสงคสวนบคคลซงขดแยงกบวตถประสงครวมของกลม

4. สมาชกไมรบฟงซงกนและกน ความคดเหนหลายๆ เรองไมไดรบความสนใจ ถกมองขามไป การอภปรายไมไดมงตอบสนองตอวตถประสงคแตตองการสรางความประทบใจ

5. สมาชกไมกลาแสดงความคดเหนรวมถงความรสกตางๆเนองจากเกรงวาจะไมไดรบการยอมรบจากเพอนสมาชก หรอถกมองวาเปนเรองเหลวไหล ไรสาระ ตางคนจงระมดระวงไมกลาพดกลาแสดงออก

6. ทมงานไมสามารถด าเนนการกบความคดเหนทแตกตางกนของสมาชกได ผท าอาจกดดนใหเกดความแตกราว น าไปสการโจมซงกนและกนอยางเปดเผย มการออกเสยงเพอแกปญหาแตเสยงสวนใหญของคนกลมนอยจะไดรบการยอมนบ

7. สมาชกทมพฤตกรรมกาวราวจะขมขสมาชกใหญ ผตองการเหนความสงบเรยบรอยในการท างาน แตขอเรยกรองของสมาชกสวนใหญจะไมมผรบฟง

8. มการตดสนใจกอนการอภปรายกนอยางกวางขวาง ผทไมชอบการตดสนใจจะบนหลงการเลกประชม และไมรสกผกพนกบผลการตดสนใจ

9. เมอมการตดสนใจผลจะไมชดเจนวาใครจะด าเนนการและด าเนนการอยางไร 10. หวหนาผกขาดความเปนผน าเพยงผเดยว สมาชกผอนจะไมยอมรบสภาวะผน า แมแต

สมาชกผมความสมารถ 11. ขอวพากษวจารณตางๆทเกดขนลวนเปนไปในทางท าลายมากกวาสรางสรรค

62

12. ความรสกสวนบคล และทศนคตตางๆตองปดปงไมไดน ามาเปดเผย 13. ทมจะหลกเลยงการอภปรายเกยวกบการปฏบตงานแตกลบสนใจทจะพดถงเรองตางๆท

ผดพลาด และจะพดกนนอกหองประชม 14. สมาชกมความคาดหวงความส าเรจในการปฏบตงานของกนละกนมระดบต า 15. สมาชกทมงานมความรจ ากดเกยวกบหนาททมประสทธผลและกลวจะเกดความขดแยง

ในประชม

ปจจยพนฐำนทสงผลตอประสทธภำพของทมงำน

ผลงานของนกจตวทยาสงคมชใหเหนวา องคประกอบพนฐานส าคญทชวยใหทมงานซงหมายถงทมทเปนทางการและทมทไมเปนทางการไดเพมศกยภาพในการท างานใหมประสทธผลสงขนนน ไดแก บตร จารโรจน (2549, หนา 42-45)

1. ขนาดของทมงาน (size of teamwork) มผลตอประสทธผลของการท างาน กลาวคอ เมอทมงานมจ านวนสมาชกเพมขน ทมงานจะม “พลง” ทจะบงคบหรอผลกดนใหประสทธภาพในการท างานสงขนหรอต าลงได จ านวนของสมาชกทตองการส าหรบแตละทมนนจะขนอยกบธรรมชาตของงานและวตถประสงคของทม ขนาดของทมงานเปนดชนวดประสทธผลของทมได ทงนเนองจากขนาดของทมงานจะสงผลกระทบตอองคประกอบหลกบางองคประกอบของการท างานเปนทม ซงไดแก ภาวะผน า สมาชกของทม และกระบวนการกลม ผบรหารหรอผน าทปรารถนาจะเพมประสทธผลในการท างานของทมโดยการเปลยนแปลงจ านวนสมาชก ควรพจารณาผลกระทบทอาจเกดจากกลมทไมเปนทางการประกอบดวย เชน ถาผน าทมพจารณาแลววาควรจะลดขนาดของทมงานทมอยเดมเพอชวยเสรมสรางประสทธภาพในการท างานกอนตดสนใจใหใครออกจากทมนน ผน าจะตองพจารณาใหรอบคอบ และตระหนกถงความคงอยของทมทไมเปนทางการทแฝงอยในทมทเปนทางการ ถาผบรหารเลอกจะลดขนาดของทมงาน โดยยายผน าทไมเปนทางการของกลมออกไป ผลทตามมาจะปรากฏวาประสทธผลการท างานจะลดลงจากเดมอยางชดเจน และเมอพจารณาในเชงระบบแลวจะมขอเสยมากกวาขอด กลาวคอจะพบวาประสทธผลการท างานเดมในขณะทมจานวนสมาชก เทาเดมโดยมหวหนากลมทไมเปนทางการรวมอยดวยจะสงกวาผลการท างานเมอลดขนาดของทมลง โดยการยายหวหนากลมทไมเปนทางการออกไป

2. ความเปนปกแผนของทมงาน (cohesiveness of teamwork) องคประกอบทมอทธพลตอประสทธผลของทมงานคอ ระดบความเปนปกแผนของทมงาน ซงเปนแรงดงดดใจใหสมาชกมความปรารถนาจะธ ารงไวซงสมาชกภาพของทมงานตองใหกลมคงอย มพลงทแสดงถงความแขงแกรงของความรวมมอรวมใจของสมาชกในกลม เปนความเหนยวแนนของทมทอทธพลตอบคคล และตอระดบปฏกรยาของทมตอกลมอน ตอองคการ หรอหนวยงานอน ตราบใดทสมาชกรสกวาทมยงเปนสงทนาดงดดใจใหเขาเปนสมาชกอยตราบนนทมกยงมความเปนปกแผน แตถาทมไมสามารถดงดดใจสมาชกตอไปได สมาชกกจะไมค านงถงมตรภาพ และความนบถอซงมตอกนกจะคอย ๆ จดจางลงไปในทสด ผลการวจยของนกจตวทยาพบวาทมทมความเปนปกแผนภายในทมทสงกจะมประสทธภาพในการท างานทสงดวย และมแนวโนมจะท างานไดส าเรจตามเปาหมายไดดกวาทมงานทไมคอยมความ

63

เปนปกแผน ทงนภายใตเงอนไขทวาทมงานตองรบรวาไดรบการสนบสนนทดจากฝายบรหารนอกจากนขอมลยงชใหเหนวาทมงานใดทสมาชกมความรสกทดตอกนและกน กจะมแนวโนมทจะผลตผลงานไดสงกวาทมงานทสมาชกทมแสดงความรสกในทางลบตอกน ดชนทแสดงถงความเปนปกแผน ในระดบสงของทมงาน ไดแก

2.1 สมาชกยอมรบขอตกลงเกยวกบวตถประสงค และเปาหมายของทมงานทไมเปนทางการ

2.2 การสอสารและการมปฏสมพนธระหวางสมาชกทมปรากฏเปนทประจกษอยางชดเจน 2.3 สภาพทางสงคม และภมหลงสมาชกทมมลกษณะคลายคลงกน อยในระดบท นาพอใจ 2.4 สมาชกทมไดรบอนญาตใหมสวนรวมอยางเตมท และมสวนในการก าหนดมาตรฐาน

ของทมงาน 2.5 ขนาดของทมงานมขนาดเหมาะสม ไมใหญมากจนปดบงความสนใจสวนบคคล

โดยทวไปขนาดของทมงานทไมเปนทางการจะมสมาชกจานวนระหวาง 4-7 คน 2.6 สมาชกทมเคารพและใหเกยรตซงกนและกน 2.7 สมาชกทมตองการผลประโยชนรวมกน และพทกษผลประโยชนของทมงาน 2.8 ทมงานประสบผลส าเรจในการด าเนนงานตามเปาหมาย และรกษาคณคาทส าคญของ

ทมงานไว ดชนทสงเสรมและทท าลายความเปนปกแผนในระดบสงของทมงานแสดงในแผนภมท 2.3

ตำรำงท 2.1 องคประกอบทสงผลตอการพฒนาความเปนปกแผนของทม

องคประกอบทสงเสรมสรำง ควำมเปนปกแผนของทมงำน

องคประกอบทท ำลำย ควำมเปนปกแผนของทมงำน

ความเหนดวยกบเปาหมายของทมงาน ความไมเหนดวยกบเปาหมายของทมงาน

การปฏสมพนธระหวางสมาชกทมมบอย ทมงานมขนาดใหญ ความพงพอใจและความรสกทดตอกน ประสบการณทไมประทบใจตอกน

การแขงขนกบทมงานภายนอก การแขงขนภายในทมงานมสง

ทมา (Luthans, 1995, p. 14)

อยางไรกตามถาฝายบรหารพบวาทมงานทไมเปนทางการมพฤตกรรมทเปนอปสรรคตอการด าเนนงานแลวละกควรจะใชกลยทธทเหมาะสมเพอลดความเปนปกแผนของทมงานทไมเปนทางการลง ขณะเดยวกนตองยอมรบวาอาจท าใหเกดความขดแยงระหวางผบรหารกบผน าทมงานทไมเปนทางการได โดยสรปจะพบวายงความเปนปกแผนของทมงานทไมเปนทางการทมเปาหมายในทางลบมเพมขนเทาใด ยงท าใหโอกาสทเปาหมายในทางลบของทมงานดงกลาวสงผลกระทบในทางปฏบตตอทมงานหลกเพมมากขนดวยเทานน

64

3. ปทสถานของทมงาน (norms of teamwork) เปนองคประกอบหลกท ส าคญอกองคประกอบหนงทสงผลตอประสทธภาพของทมงาน ในทนขอเนนปทสถานของกลมทไมเปนทางการ ลแทนส (Luthans, 1995, p. 63) ไดอธบายความหมายของปทสถานวา หมายถง แบบแผนหรอโครงสรางของพฤตกรรมทางสงคมทไดรบการยอมรบจากสมาชกทม ใชเปนมาตรฐานชวา ในแตละสถานการณบคคลควรประพฤต ปฏบตใหสอดคลองกบวถการด าเนนชวตในสงคมนนๆ ตามทสมาชกยอมรบ

จากผลการศกษานชใหเหนวามความสมพนธอยางใกลชดระหวางปทสถานของทมกบผลก าไรทองคกรจะไดรบ ถงแมวาทมไมสามารถก าหนดแบบพฤตกรรมททมยอมรบไดในทกเรอง แตปทสถานสวนใหญจะสมพนธกบเรองดงกลาวเหลาน ไดแก การปฏบตงาน ผลก าไร ทมงาน การวางแผน การควบคมงาน การฝกอบรม การคดรเรมสรางสรรคสงใหม ๆ ความสมพนธกบลกคา ความซอสตยหรอความปลอดภย เปนตน

ปทสถานแบงเปน 2 ชนดคอ ปทสถานเชงนมาน (positive norms) ซงหมายถง พฤตกรรมของทมงานทเออตอผลการปฏบตงานขององคกร เชน การท างานใหถกตองตงแตเรมแรก และไมใชวสดส านกงานอยางสนเปลอง เปนตน และปทสถานเชงนเสธ (negative norms) ซงหมายถง พฤตกรรมทจ ากดผลการปฏบตงานขององคกร เชน การหยดท างานกอนเวลาเลก 30 นาท หยดพกเกนเวลา หรอไมรบท างานใหเสรจเนองจากเกรงวาจะมงานเพมมาอก

กญแจส าคญทจะควบคมพฤตกรรมภายในทมงานทเปนทางการ คอการควบคมปทสถานของทมงานไมเปนทางการซงแฝงอยในทมงาน ท าการเปลยนแปลงปทสถานเดมภายในทมงานทไมเปนทางการ ซงหมายถงการเปลยนแปลงคณลกษณะของทมงานทเปนทางการอนมทมงานทไมเปนทางการแฝงอยนนเอง

4. สถานภาพของสมาชกทมงาน (status of teamwork members) หมายถง ต าแหนงของสมาชกในทมงานเมอเปรยบเทยบกบสมาชกคนอน ๆ โดยทวไปสถานภาพของแตละคนจะถกก าหนดโดยคณลกษณะ ทงทสมพนธกบการท างานและบทบาทของสมาชกภายในทมและคณลกษณะทไมสมพนธกบงาน ตวก าหนดสถานภาพทสมพนธกบงาน ไดแกต าแหนง ตารางการท างาน และบางครงรวมถงจ านวนเงนเดอนสมาชกไดรบอกดวย สวนตวก าหนดทไมสมพนธกบงาน เชน ระดบการศกษา เชอชาต อาย และเพศ สมาชกทมทมสถานภาพตางกนจะไดรบการปฏบตทแตกตางกนจากองคกร เชน ผบรหารระดบสงจะมทจอดรถส ารองไวทดานหนาของส านกงานใหญ ในขณะทพนกงานทวไปจะตองหาทจอดรถเอง นอกจากนยงเหนความแตกตางจากโตะท างาน การจดส านกงาน การตกแตงประดบประดาสถานทท างานอน ๆ เปนตน ซงเปนสญลกษณของสถานภาพจะสะทอนใหเหนระดบความส าคญของบคคลทองคการใหการยกยอง

องคประกอบพนฐานทง 4 ประการขางตน ลวนสงผลตอประสทธภาพของทมงานทงสน ฉะนนในการสรางทมงานทแขงแกรงควรจะไดมการศกษาถงผลกระทบขององคประกอบพนฐานประกอบกนดวย

เทคนคการเปนสมาชกทด มเทคนค ดงตอไปน (โสภา พมพศร, 2546, หนา 97) 1. คลองและช านาญในขนตอน (procedure) ในการท างานเปนทม 2. เปนผตามทด (good follower)

65

3. มความรบผดชอบสง 4. รและเขาใจบทบาทหนาทของการเปนผน าทด 5. พรอมทจะเปนผน า (ready to be good leader) 6. เรยนรและตระหนกถงองคประกอบทท าลายภาวะทม 7. หลกเลยงทจะเปนผกอใหเกดองคประกอบทจะเสรมภาวะทม 8. เสรมสรางและชวยเสรมสรางองคประกอบทจะเสรมภาวะทม 9. ศกษารเรม สรางสรรคในงานหนาทของตนเอง ของเพอนสมาชกกลม และของทม 10. คดรเรม สรางสรรคในงานหนาทของตนเอง ของเพอนสมาชก แลละของทม 11. กลาเสนอแนะความคดเหน และดวยความจรงใจ 12. ถอคตเพอทมกอนเพอตนเอง ลกษณะของทมงานทมประสทธภาพ ความสามารถในการท างานรวมกนเปนทมงานทมประสทธภาพนน จ าเปนตองรและเขาใจถง

ลกษณะของการท างานทมอทธพลตอการปฏบตงานของทมงาน ปารคเกอร (Parker, 2007, pp. 44-47) ไดอธบายคณลกษณะ 12 ประการ ของทมงานทมประสทธภาพแนวใหม ดงน

1. มความชดเจนของวตถประสงค (clear sense of purpose) สมาชกของทมงานจะตองก าหนดวสยทศนรวมกน เพอจะไดก าหนดแนวทาง ในการปฏบตงานใหเหมาะสมทสด และกอใหเกดประโยชนสงสดตอองคกร โดยสมาชกของทมงานควรจะมบทบาทส าคญในการก าหนดวตถประสงคทชดเจนรวมกน ดงน

1.1 สนบสนนใหสมาชกของทมงานก าหนดวสยทศนรวมกน รวมไปถงการก าหนดพนธะกจ เพอใหบรรลเปาหมายตามทตองการ โดยจะตองท างานทบทวนวสยทศนนนเปนระยะๆ

1.2 จดท าตารางกจกรรม และภารกจหลก เพอเปนกรอบในการท างาน 1.3 มนใจวา สมาชกของทมงานทกคนไดมสวนรวมอยางแทจรง 1.4 จงใจและผลกดนใหทมงานปฏบตงานทมงมนไปสวตถประสงคและเปาหมาย 2. บรรยากาศการทางานทปราศจากพธรตอง (informal climate) การท างานเปนไปอยาง

เรยบงายไมเปนทางการบรรยากาศอบอน สบาย เปนกนเอง ไมมททาวาจะเบอหนายการท างาน เมอถงเวลาประชมทกคนมาพรอมเพรยงกนดวยใบหนาทยมแยมแจมใส มความกระตอรอรน สมาชกของทมงานสามารถชวยเสรมสรางบรรยากาศการท างานท ไมเปนทางการได ดงน

2.1 เตรยมสงของจ าเปนสาหรบทมงานโดยไมตองรองขอ 2.2 แสดงความยนดดวยความเตมใจ/จรงใจ เมอทมงานทำงานประสบความส าเรจ 2.3 แนะน าใหสมาชกของทมงานทกคนรจกกน และมการท ากจกรรมรวมกนเพอสราง

ความใกลชดสนทสนม 2.4 ใชอารมณขน เพอชวยลดความเครยด เวลาบรรยากาศตงเครยด 3. การมสวนรวม (participation) สมาชกของทมงานควรมบทบาท ในการมสวนรวมในการ

ท างาน โดยเขารวมในกจกรรมและการอภปรายตาง ๆ อยางมคณภาพ ซงการมสวนรวมนอาจแสดงออกใหรบรทางวาจา หรอทาทางเชน การพยกหนา การจดบนทก หรอทมงานมการเตรยมการ

66

ประชมรวมกน โดยแบงหนาทการท างาน เชน สมาชกของทมงานบางคนจดเตรยมหองประชมดานอปกรณ ไมโครโฟน เทปบนทกเสยง ฯลฯ ทงน การมสวนรวมของทมงานสามารถปรบปรงใหมประสทธผลเพมขน ดงน

3.1 จดการมสวนรวมเฉพาะกจกรรม หรอเรองทก าลงพจารณาเทานน 3.2 แทรกแซงเมอการมสวนรวมไมเกยวของกบงานทด าเนนการ 3.3 สนบสนนและยวยใหสมาชกทมงานทนงเฉยไดมโอกาสแสดงความคดเหน 3.4 กลาพดและกลาแสดงออกเมอความคดเหนทแตกตางจากสมาชกสวนใหญของทมงาน 4. การรบฟงซงกนและกน (listening) สมาชกตงใจฟงการแสดงความคดเหนของคนอนอยาง

ตงใจคดพจารณาไตรตรองถงสงทไดรบฟงและสงวนทาททจะวพากษวจารณในการน สมาชกของทมงานสามารถสงเสรมการรบฟง ซงกนและกนได สรปไดดงน

4.1 สงวนค าวพากษวจารณและความคดเหนตางๆ ไวกอน จนกวาจะมการน าเสนอและวเคราะหขอมลทงหมดแลว

4.2 เตมใจรบรขอมลและความคดเหนตางๆ แมอาจจะไมสอดคลองกบภารกจและ พนธกจของทมงาน

4.3 อธบายความหมาย หรอ แปลความหมายเรองทรบฟงใหสมาชกของทมงานเขาใจ 4.4 สรปและยอมรบความคดเหนทแตกตางกนของสมาชกทมงาน 5. ความไมเหนดวยในทางบวก (civilized disagreement) ในการท างานรวมกนสมาชกของ

ทมงานทกคนควรจะมอสระในการแสดงความคดเหนของตนเอง แมจะเปนความคดเหนทแตกตางกบสมาชกคนอนกตาม ฉะนน เพอใหการท างานเปนทมประสบความส าเรจ สมาชกของทมงานจะตองสามารถสอสารความคดเหนทแตกตางกนเหลาน ใหสมาชกคนอน ๆ ของทมงานไดรบร การรบรของสมาชกเปนลกษณะการยอมรบจดตางและแสดงจดรวม มการมองวาความหลากหลายตาง ๆ เปนจดแขงของทมงาน สมาชกตองแลกเปลยนความคดเหนในทางบวก ทกคนคดตรงกนวาการมโอกาสแสดงความคดเหนทแตกตางกน จะน าไปสความเปนปกแผนของทมงานไดในทสด โดยสมาชกทมงานสามารถสรางบรรยากาศของการแสดงความไมเหนดวยในทางบวกไดโดยวธตอไปน

5.1 ใชวธการวเคราะหความคดเหนทแตกตางกนอยางมระบบ 5.2 สมาชกมความยดหยนและเปดกวางรบฟงความคดเหนทกประเดน 5.3 ใชอารมณขนแทรกแซงการแสดงปฏกรยาทเปนศตร 5.4 ยอมรบทาททสงบถาความคดเหนทน าเสนอไมไดรบการยอมรบจากทมงาน 6. ความเหนพองกน (consensus) เปนเทคนคการหาขอยตเกยวกบปญหา ความคดหรอ

การตดสนใจซงแสดงออกถงความมสมานฉนทและความมเอกภาพของทมงาน แตตองไมไดมาจากการออกคะแนนเสยง สมาชกไมจ าเปนตองเหนพองดวยกบเรองตาง ๆ อยางเปนเอกฉนท อาจจะมสมาชกบางคนอาจ ไมเหนดวยกบขอสรปสดทาย แตสามารถยอมรบไดและเตมใจทจะรบกตกาปฏบตตามมตของทมงาน ความเหนพองจะท าไดงายขนถาสมาชกทมงานมลกษณะดงน

6.1 รบฟงเหตผลและแสวงหาขอมลในการตดสนใจ 6.2 ไมสนบสนนการใชเสยงขางมากโดยวธลงคะแนนเสยง

67

6.3 สรปและทดสอบการตดสนใจของกลมเปนระยะ ๆ 6.4 เตมใจทจะปฏบตตามความเหนพองกนของทมงาน ถงแมวาจะไมเหนดวยกตาม 7. การสอสารทเปดเผย (open communication) เปนการเจรจาตดตอระหวางทมงาน ท

บรรยากาศจะเตมไปดวยความเปดเผย จรงใจตอกนมความเชอมนและไววางใจซงกนและกน สมาชกทมงานสามารถสนบสนนใหมการสอสารทเปดเผยโดย

7.1 แลกเปลยนความคดเหนระหวางกนดวยความจรงใจและเปดเผย 7.2 เตมใจและพรอมทจะชวยเหลอสมาชกผตองการความชวยเหลอ 7.3 รบรความรสกทอดอดใจของสมาชก และตอบสนองความรสกนน ในทางบวก 7.4 มการพงพาอาศยกน และสมาชกมความผกพนและรบผดชอบตองาน 8. บทบาทและการมอบหมายงานทชดเจน (clear roles and work assignments) เปน

การมอบหมายงานทระบไวในค าพรรณนาลกษณะงาน บทบาทในทนไมจ ากดเฉพาะภารกจของงานเทานน แตจะรวมถงความคาดหวงของบคคลอนทมตองานนนดวย เพอหลกเลยงปญหาของความขดแยงดานบทบาท ทมงานตองมกระบวนการวเคราะหความชดเจนของบทบาท เพอใหทกคนทกฝายไดมความเขาใจตรงกน การก าหนดบทบาทและการมอบหมายงานทชดเจนทมประสทธภาพจะเกดขนเมอสมาชกปฏบตดงน

8.1 ผลกดนใหทมงานก าหนดมาตรฐานการปฏบตงานไวในระดบสง 8.2 มความเตมใจปฏบตงานทอยนอกเหนอบทบาททก าหนดไวในบางโอกาสเมอ มความ

จ าเปน 8.3 มนใจวามการมอบหมายงานใหแกทมงานอยางเสมอภาค 8.4 มการอภปรายและตอรองดานบทบาททคาดหวงของสมาชกแตละคนอยางเปดเผย 9. ภาวะผน ารวม (shared leadership) ภาวะผน าของทมงานจะไมจ ากดอยเฉพาะผน า ท

เปนทางการเทานน แตทกคนจะตองมภาวะผน ารวมกลาวคอ สมาชกจะตองแสดงออก ซงพฤตกรรมทสงเสรมการท างาน และพฤตกรรมทธ ารงรกษาความสมพนธของทมงาน ซงพฤตกรรมทงสองดานจะชวยใหการท างานของทมประสบผลส าเรจบรรลวตถประสงคหรอ สามารตดสนใจแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ

10. ความสมพนธกบภายนอก (external Relations) สมาชกตองการความรวมมอจากสมาชกภายนอก เพราะบคคลภายนอกจะใหขอมลยอนกลบดานการปฏบตงานทมคณคาใหกบทมงาน นอกจากนยงเปนแหลงทรพยากรทจ าเปนตอการปฏบตงาน เชน งบประมาณ บคลากร และการประชาสมพนธ สมาชกทมงานสามารถชวยทมงานสรางความสมพนธทดกบภายนอกไดโดย

10.1 ปฏบตงานทอยในความรบผดชอบของสายงานใหสมบรณ 10.2 ใหเกยรตและยกยองความรวมมอจากฝายตาง ๆ ทใหความรวมมอ ชวยเหลองาน

ตาง ๆ จนประสบความส าเรจ 11. รปแบบการท างานทหลากหลาย (style diversity) ทมงานทมประสทธภาพควร

ประกอบดวยสมาชกของทมงานทมความสามารถ หรอมแนวคดในการท างานทแตกตางกนออกไปอยางนอย 4 รปแบบ คอ สมาชกทยดการทางานเปนหลก สมาชกทยดเปาหมายเปนหลก สมาชกท

68

เนนกระบวนการเปนหลก และสมาชกทมงวธการเปนหลก จดเนนทหลากหลายชวยเสรมสรางความแขงแกรงของทม

12. การประเมนผลตนเอง (self assessment) เปนการตรวจสอบวาผลการปฏบตงานอยในระดบใด และมอะไรบางทเปนอปสรรคตอประสทธผลของงาน อาจด าเนนการโดยแบบทเปนทางการหรอไมเปนทางการกได เปาหมายหลกเพอคนหาจดแขง จดออน และแสวงหาแนวทางปรบปรงหรอเพมประสทธภาพการท างาน วธการทใชกนทว ๆ ไป คอ

12.1 ใหสมาชกกรอกแบบฟอรมใหสมบรณ 12.2 อภปรายเกยวกบแตละหวขอใหชดเจน 12.3 แสวงหาวธการเพมประสทธภาพการท างาน จากการศกษาลกษณะของการท างานเปนทมทมประสทธภาพขางตน สรปไดวา การท างาน

เปนทมทมประสทธภาพนนทมตองมวตถประสงคทชดเจน มบรรยากาศการท างานทไมมพธรตอง สมาชกทกคนมสวนรวมและรบฟงความคดเหนซงกนและกน การแสดงความไมเหนดวยในทางบวกความเหนพองตองกน มการสอสารทเปดเผย สมาชกแสดงบทบาทและการมอบหมายงานทชดเจน มภาวะผนารวม มความสมพนธกบภายนอก มรปแบบการท างานทหลากหลาย และมการประเมนผลตนเอง สงเหลานจะสามารถท าใหการท างานของทมประสบความส าเรจไดเปนอยางด

แนวทางในการศกษาประสทธภาพการท างานเปนทม ประกอบดวย 5 ดาน ดงน (สนทด ศะศวนช, 2553, หนา 56)

1. ดานการก าหนดภารกจและเปาหมายของทมงาน เปนลกษณะของการท างานทสมาชกทกคนเขาใจวตถประสงคและเปาหมายของการท างานทชดเจน โดยทกคนรวมกนก าหนดภารกจ และเปาหมายในการท างาน ใหเปนไปในทศทางเดยวกน มความเดนชด เฉพาะเจาะจง และมความเปนอนหนงอนเดยวกน สมาชกใหการยอมรบดวยความเตมใจ ทกคนใหความส าคญกบเปาหมายสวนรวมมากกวาสวนตว

2. ดานการมอบหมายงานตามบทบาทหนาท เปนลกษณะของการท างานทมการมอบหมายงานใหรบผดชอบและไดปฏบตงาน ทตนเองรบผดชอบอยางชดเจน และมความพยายามท าใหงานส าเรจตามททมตองการ การแบงงานมความเสมอภาคไมหนกคนใดคนหนง สมาชกทกคนเคารพในบทบาทของทมงานและสามารถปฏบตงานทอยนอกเหนอบทบาทหนาทของตนเองไดในบางโอกาสเมอมความจ าเปน

3. ดานการสอสารกนอยางเปดเผย เปนลกษณะการท างานทสมาชกทกคนมความเชอมนและไววางใจซงกนและกน การใหความชวยเหลอและสนบสนนกน มการแลกเปลยนความคดเหน อภปรายปญหาระหวางกนดวยความจรงใจ เตมใจและเปดเผย

4. ดานการกระจายความเปนผน า เปนลกษณะการท างานทสมาชกทกคนมความสามารถในการเปนผน าและผตามทด หมนเวยนสบเปลยนกนไปตามสถานการณ

5. ดานการตดสนใจรวมกน เปนลกษณะการท างานทสมาชกทกคนมการตดสนใจรวมกนในการด าเนนงาน ใชหลกการโดยกลมกระบวนการตดสนใจยดหยนตามสถานการณ มขอมลขาวสารทถกตองชดเจน ทกคนเหนดวยในหลกการ และเตมใจทจะปฏบตตามมต

69

อปสรรคในการท างานเปนทม แยกไดดงน (ทองทพภา วรยะพนธ, 2553 หนา 108) 1. ขาดการวางแผนหรอแนวทางการปฏบตทมนคง 2. ไมมการจดสายงานใหชดเจนและเหมาะสม 3. ค าสงไมชดเจนหรอเปลยนแปลงบอยๆ 4. ขาดการตดตามงามทด 5. ขาดการสอน การแนะแนวทาง 6. ไมไดแบงงานตามความถนด 7. ไมไดค านงถง man, material, money, technology and time ดเทาทควร 8. ขนตอนในการปฏบตงานไมกระจางชด ท าใหไมเหนทางไปขางหนา 9. ขาดการควบคมคณภาพในระหวางผลตหรอปฏบตการ 10. ขาดการประสานงาน หรอขาดผรบผดชอบในการประสานงานในกจกรรมทท า

ปญหำในกำรสรำงทมงำนและแนวทำงแกไข

มาลน ชวาลไพบลย (2545, 103) ไดกลาววา การสรางทมงานทมประสทธภาพ คอ ตวแปร

ส าคญในการท างานทจะน าองคการไปสความส าเรจตรงตามวตถประสงคทไดก าหนดไวในเวลาอนรวดเรว แตทวาในทางปฏบตนนการสรางทมงานประสบปญหาตางๆ อยไมนอย จงเปนเรองททกฝายตองแสวงหาแนวทางแกไขรวมกน

1. ปญหาในการสรางทมงาน ทมลกษณะไมเออตอการสรางทมงานอาจจ าแนกไดดงน คอ 1.1 ปญหาทเกดจากองคการ 1.1.1 โครงสรางของทมไมสอดคลองกบโครงสรางขององคกร 1.1.2 คานยมขององคการ เชน ระบบพวกพอง ระบบการท างานทยดมนตวบคคล

มากกวาหลกการ ระบบการท างานทยดกฎระเบยบมากเกนไป และอน ๆ เปนแรงถวงในการสรางทมงานและเปนปจจยบบบงคบใหสมาชกมพฤตกรรมไมเออตอการท างานเปนทม

1.1.3 ทมงานตาง ๆ มงเนนผลส าเรจของการท างานมากเกนไปโดยไมค านงถงความสมพนธของสมาชกทมงาน

1.1.4 องคการไมสามารถใชพลงของทมงานใหเกดประโยชนสงสดตอองคการได 1.1.5 บรรยากาศในการท างานไมเอออ านวย 1.1.6 ระบบขอมลขาดประสทธภาพ อปกรณในการท างานไมเพยงพอ 1.2 ปญหาทเกดจากผบรหารทมงาน 1.2.1 ฝายบรหารระดบสงไมไดใหการสนบสนนอยางจรงจงตอการสรางทมงาน 1.2.2 ฝายบรหารมงเนนกจกรรมเกยวกบงานมากเกนไปจนละเลยความสมพนธ

ระหวางสมาชกทมงาน 1.2.3 ผบรหารทมงานขาดภาวะผน าทด มลกษณะเปน “ผตาม” มากกวาทจะม

บทบาทของ “ผน า”

70

1.2.4 ผบรหารทมงานขาดทกษะทจ าเปนตอการท างานเปนทม เชน การสอสารและมอบหมายงานขาดประสทธภาพ ไมมเทคนคในการจงใจ และขาดการตดตามผลการปฏบตงาน ขาดประสทธภาพ ไมมเทคนคในการจงใจ และขาดผลการปฏบตงาน เปนตน

1.2.5 ฝายบรหารไมยอมรบความจรง เมอผใตบงคบบญชาสะทอนใหเหนปญหาตางๆ ทสมควรไดรบการปรบปรงแกไข ท าใหมปฏกรยาในทางลบกบผใหขอมลปอนกลบ ซงกอใหเกดปญหาทางดานสมพนธภาพตามมา

1.2.6 ผบรหารไมมนโยบายหรอเปาหมายทแนนอน 1.2.7 ผบรหารทมงานไมมการวางแผนในการประชมลวงหนา บรรยากาศในการ

ประชมทมงานเครยด ไมมการรบฟงความคดเหน เอาแตใจตนเอง ใชอารมณมากกวาเหตผล 1.2.8 ผบรหารไมมมนษยสมพนธทดกบสมาชกทมงาน 1.3 ปญหาดานสมาชกทมงาน/ผใตบงคบบญชา 1.3.1 สมาชกทมงานมเปาหมายในการท างานไมเหมอนกน 1.3.2 สมาชกไมมวนยในตนเอง ขาดความรบผดชอบ 1.3.3 สมาชกทมงานมพฤตกรรมทขดขวางการท างานเปนทม 1.3.4 สมาชกทมงานมากเกนไปและโครงสรางทใชไมเหมาะสมกบทมขนาดใหญ 1.3.5 สมาชกทมงานไมยอมรบรปแบบและขนตอนของกระบวนการ การสราง

ทมงาน ไมยอมรบรปแบบและขนตอนของกระบวนการสรางทมงาน 1.3.6 สมาชกทมงานไมรบการฝกฝนทกษะทจ าเปนอยางเพยงพอ 1.3.7 สมาชกทมงานไมพยายามแกไขปญหาการท างานดวยตนเอง ไมมการประชม

ปรกษาหารอกน และขาดความสามคคในหมคณะ 1.3.8 สมาชกทมงานไมกลาแสดงความคดเหนตอผบงคบบญชา 1.3.9 สมาชกทมงานขาดการประสานงานทด เกยงงานกนท า และมอคตตอกน 1.3.10 สมาชกทมงานมสมพนธภาพทไมดตอกน 1.3.11 สมาชกทมงานมทศนคตทไมดตอองคการ มความผกพนตอองคการนอย ปญหาตาง ๆ ทกลาวมาขางตน นบวาเปนอปสรรคตอการสรางทมงาน ซงอาจสงผลให

กจกรรมตางๆ ทเกยวของ ประสบความลมเหลวได 2. แนวทางในการแกไขปญหา ปญหาของการท างานเปนทมขางตนดเหมอนวาจะเปนปญหารวมกน ทมผลกระทบตอทก

ฝายทเกยวของ ผบรหารทมงานจงตองแสวงหาแนวทางในการแกปญหา เพอใหสามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

2.1 ปรบโครงสรางการท างานเปนทมใหเปนระบบสอดคลองกบโครงสรางขององคการ โดยค านงถงขนตอนการท างาน ความชดเจนของหนาทและบทบาทของทมงานรวมถงมชองทางการสอสารทรวดเรวและคลองตว

2.2 ระบวตถประสงคและเปาหมายในการท างานรวมกนใหชดเจน พรอมสอสารใหทกฝายทเกยวของเขาใจตรงกน

71

2.3 ก าหนดบทบาทหนาทความรบผดชอบในการปฏบตงานใหชดเจน มรายละเอยดของลกษณะงาน ผงการไหลของงานททกคนเขาใจตรงกน รวมถงขอบเขตหนาทของสมาชกแตละคน

2.4 จดกจกรรมทสงเสรมความสามคคระหวางผบรหารและสมาชกของทมงานหรอระหวางสมาชกดวยกน มกระบวนการสรางความส านกความเปนทมรวมกน

2.5 จดฝกอบรมเสรมสรางทกษะในการท างานรวมกน ซงประกอบดวยทกษะสวนบคคลและทกษะของกลม ซงจะเปนพนฐานท าใหทมสมบรณยงขน โดยเฉพาะทกษะการตดตอสอสาร ทกษะการปฏสมพนธระหวางบคคล การแกปญหาและการตดสนใจ การแกปญหาขอขดแยง การเปนผน าทม รวมถงการประชมของทมงาน

2.6 สรางเสรมจรยธรรม ดวยการน าหลกธรรมะมาปฏบตปลกฝงใหเปนลกษะนสยทประกอบดวยคารวะธรรม สามคคธรรม และปญญาธรรม

2.7 ศกษาความสามารถของสมาชกเปนรายบคคล และสงเสรมใหสมาชกไดแสดงความสามารถอยางเตมศกยภาพใหเปนทยอมรบของทมงาน

2.8 มอบหมายงานอยางชดเจนและสอดคลองกบความสามารถของสมาชกทมงาน 2.9 ก าหนดมาตรการเปนขอปฏบตรวมกน แตเปดโอกาสใหท างานอสระ และมการ

ตดตามผลการปฏบต 2.10 สงเสรมและกระตนใหทกคนแสดงความคดเหนอยางอสระ มสวนรวมในการวาง

แผนการท างาน รวมมอรวมใจกบทกคน ผบรหารทมงานยอมรบฟงความคดเหนของทกฝาย 2.11 ทบทวนการท างานของทมอยางสม าเสมอ มการใหขอมลปอนกลบ และใหความ

ชวยเหลอในกรณททมงานตองการ 2.12 ใหการยกยองชมเชยผลการปฏบตงาน และมระบบการประเมนผลการปฏบตงาน

ของทมอยางยตธรรม มการใหรางวลอยางทวถงและเสมอภาค 2.13 สรางวฒนธรรมในการปฏบตงานขององคการทสมาชกทกคนยอมรบ มการจด

สภาพแวดลอมทเออตอการท างานรวมมอ โดยจดหาทรพยากรตางๆ และเครองอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอ ก าหนดวสยทศนและเปาหมายในระยะยาว ทมงใหความสนใจกบงานและสมาชกผปฏบตงานควบคกนไป

ทกษะของผน ำทมทมประสทธภำพ

ไดมนกวชาการทศกษาดานภาวะผน าไดท าการศกษาวจยเกยวกบทกษะของผน าทมเปนจ านวนมาก ในทนจะน าเสนอเฉพาะทกษะทสมพนธกบแนวความคดภาวะผน าทมงเนนการปฏบตงานเพอใหตอบสนองความตองการ 3 ดานทไดอธบายแลวขางตน เอนดและเพจ (End & Page, 1998, p. 75) ไดเสนอแนะน าวาผน าทมงานจะพฒนาทกษะดานตางๆ 6 ดาน ไดแก

1. ทกษะการสอสาร ผน าทมงานตองสามารถสอสารกบสมาชกของทมงานไดทงแบบตวตอตว และกบทมงานไดอยางมประสทธภาพ เพราะการสอสารทดของหวหนาทมจะชวยสรางความเขาใจ กอใหเกดความรวมมอ และการประสานงานทดในระหวางสมาชกและระหวางทมงาน

72

2. ทกษะการวางแผน ผน าทมงานะตองชดเจนเกยวกบวตถประสงค เปาหมาย และวธการปฏบตงานสามารถก าหนดกลยทธทจะน าไปสการปฏบตใหเปนมรรคผล รวมถงการจดล าดบตามกจกรรมตางๆ ทควรจะเกดอยางสมเหตสมผลและเปนระบบ

3. ทกษะการจดองคการ ผน าทมจะตองพจารณาภารกจหนาทตางๆ ซงตองปฏบตทงหมด และน ามาจดกลมภารกจหรอหนาท พรอมทงก าหนดบคคล ขอบเขต อ านาจหนาทในการปฏบตงาน และทรพยากรสนบสนนในการปฏบตงาน ตลอดจนก าหนดรปแบบการตดตอสอสารและการประสานงาน เพอใหบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคของทมงาน

4. ทกษะการสอนแนะ ผน าทมตองสอนหรอแนะน าใหสมาชกทมงานไดเรยนรวธการปฏบตงานอยางละเอยด อาจรวมถงการสาธตท าใหดเปนตวอยาง นอกจากนยงตองใหความชวยเหลอสมาชกในการวจยปญหาเกยวกบการท างาน เสนอแนะวธไขปญหาขอบกพรองตางๆ และใหขอมลยอนกลบ ทงนเพอใหสมาชกเกดความเขาใจในงาน มความช านาญ และสามารถท างานไดอยางถกตอง

5. ทกษะการจงใจ ผน าตองมความรเกยวกบพนฐานความตองการของบคคลพฤตกรรมการท างานทแตกตางกน เพอใหทราบถงวธการและเทคนคทใชจงใจสมาชกทมงานสามารถปฏบตงานตามเปาหมายของทมงานได

6. ทกษะการเจรจาตอรอง ผน าทมตองสามารถเจรจาตอรองกบสมาชกแตละคนในทมงานเกยวกบงานและบทบาทใหทกฝายเขาใจความคาดหวงทพงประสงครวมกน และยงรวมถงการเจรจากบบคคลนอกทมงานในเรองตางๆ ทเกยวของ

ทกษะทง 6 ดานเปนทกษะส าคญทผน าทมงานจ าเปนตองพฒนาใหเกดขน สงทพงตระหนก คอ ทกษะเหลานยงมความสมพนธกบทกษะอนๆ เชน ทกษะการสอสาร จะครอบคลมถงการฟง การตความ ละการใหขอมลยอนกลบเปนตน ฉะนน ในการพฒนาทกษะแตละดานตองด าเนนการอยางครบวงจรและเปนระบบ

ทกษะทจ าเปนส าหรบการสรางทมงานทมประสทธผล สมใจ ลกษณะ (2547, หนา 132) การท างานของกลมหรอทมงานทมประสทธผลนน

นอกจากนขนอยกบความสามารถของสมาชกในทมงาน อนประกอบดวย ความร ทกษะ ประสบการณ และทศนคตทเกยวกบเทคนควธการ และขนตอนในการปฏบตหนาทตางๆ ของทมงานแลว สมาชกของทมงานแตละคนซงรวมถงผน าทมดวยควรมทกษะในการรวมประสานงานรวมมอ เพอสรางความสมพนธอนดระหวางสมาชกในทมงานและระหวางทมงานอนได ชวยใหสามารถมพฤตกรรมสนบสนนซงกนและกน มการใชวธการแกไขปญหาอยางเปนระบบโดยมงแสวงหาความเหนพองกนของทมงานรวมถงมกระบวนการตดสนใจทถกตอง มภาวะผน าทเหมาะสมซงทกษะทงหลายทกลาวมาจะมความสมพนธอยางใกลชดกบการปฏบตงานรวมกน ใหบรรลตามวตถประสงคของทมงานไดอยางมประสทธภาพ ทมงานใดทสมาชกและผน าทมทกษะทจ าเปนส าหรบการพฒนาทมงานกจะไดรบประโยชนสงสดทมาชวยใหหนวยงานมระบบการบรหารทคลองตวขอมลขาวสารทไดรบจะเอออ านวยตอการแกไขปญหาของหนวยงาน มบรรยากาศการท างานทด บคคลสามารถท างานไดยางมความสขในองคการนน

73

ดงนนองคการใดทปรารถนาจะสรางทมงานใหแขงแกรง มประสทธภาพในการท างานสงจ าเปนจะตองเสรมสรางทกษะทจ าเปนส าหรบการท างานรวมกนใหแกสมาชกทมงานรวมถงหวหนาทมดวย เพอเปนการสรางกรอบแนวความคดเกยวกบทกษะทจ าเปนส าหรบการสรางทมงานทมประสทธภาพ การทโรงเรยนจะจดการศกษาใหดมคณภาพ เพอสรางคนทมคณภาพนน กเปรยบเหมอนกบการสรางบาน โดยคนบานจะตองมเปาหมายทชดเจน วาตองการสรางบานนน เพอประโยชนอะไร แลวจงออกแบบใหเหมาะสม ตอจากนนจงลงมอวางรากฐานและด าเนนการกอสรางตามแบบ ในระหวางการกอสราง กตองตรวจสอบวาตรงกบแบบหรอไมวสดทใชเปนไปตามขอก าหนดหรอไม มความมนคงเพยงใด ระบบน า ไฟ เปนอยางไร ถาพบสงทเปนขอบกพรอง กปรบปรงแกไขไดในทกขนตอน ซงจะท าใหบานทกอสรางขนมา มความแขงแรงสวยงาม มนคง ตรงตามเปาหมายทตองการ กระบวนการพฒนาคนในโรงเรยน กเหมอนกบการสรางบาน เพยงแตการสรางบานนนตองใชสถาปนก ซงเปนบคคลภายนอกมาด าเนนการและเมอสรางเสรจแลวกเสรจเลย ไมตองการท าตอ แตกระบวนการการสรางคนนน ผทเปนสถาปนก คอ คร และผบรหาร ซงเปนบคลากรภายใน จะตองรวมกนพฒนาเดกใหมคณภาพและจะตองด าเนนการอยางตอเนองโดยไมหยด ผบรหารและครในโรงเรยนมการรวมกนก าหนดเปาหมายทชดเจน วาตองการพฒนาเดกใหมคณสมบตเปนอยางไรและถาจะใหเดกมคณสมบตดงกลาวแลว กตองชวยกนคด และชวยกนวางแผน (plan) วาจะตองอยางไรแลวชวยกนท า (do) ชวยกนตรวจสอบ (check) และปรบปรงขอบกพรอง (action) เพอใหบรรลตามเปาหมาย ทก าหนดอยางตอเนอง เพอพฒนาปรบปรงคณภาพใหดขนอยตลอดเวลา โดยรวมกนท างานเปนทม โดยกระบวนการทบคลากรทกฝายรวมกนวางแผน ก าหนดเปาหมายและวธการ ลงมอท าตามแผนในทกขนตอน มการบนทกขอมลเพอรวมกนตรวจสอบผลงาน หาจดเดน จดทตองปรบปรงแลวรวมกนปรบปรงแผนงานนนๆ โดยมงหวงใหมประสทธภาพในการบรหารจดการสถานศกษาทเนนคณภาพของผเรยนเปนส าคญ (ทองทพภา วรยะพนธ, 2551, หนา 96)

บรบทของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำกำญจนบร เขต 3

ส านกงานเขตพนทการศกษา เกดจากการทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช

2542 ซงเปนกฎหมายทางการศกษาทเกดขนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2542 ซงเปนกฎหมายทางการศกษาทเกดขนตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ประกอบกบพระราชบญญตระเบยบบรหารการกระทรวงศกษาธการ พทธศกราช 2546 ก าหนดใหการบรหารและการจดการขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษาโดยค านงถงปรมาณสถานศกษา จ านวนประชากร วฒนธรรม และความเหมาะสมดานอน และใหมส านกงานเขตพนทการศกษาเพอท าหนาทในการด าเนนการใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการตามทก าหนดไวในกฎหมายนหรอกฎหมายอน ส านกงานเขตพนทการศกษาเปนหนวยงานทอยใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ (ฉบบท 2) และพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ซงมผลใชบงคบตงแตวนท 23 กรกฎาคม 2553 เปนตนไป โดย

74

มหลกการใหแยกเขตพนทการศกษาออกเปนเขตพนทการศกษาประถมศกษา และเขตพนทการศกษามธยมศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3 จงเปลยนชอเปนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และมการแบงสวนราชการตามประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 13 กนยายน 2553 เรอง การแบงสวนราชการภายในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา พ.ศ. 2553 ขอ 4 และราชกจจานเบกษา ลงวนท 30 พฤศจกายน 2553 ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง การแบงสวนราชการภายในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา(ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 ใหแบงสวนราชการส านกงานเขต ดงตอไปน

1. กลมอ านวยการ 2. กลมบรหารงานบคคล

3. กลมนโยบายและแผน 4. กลมสงเสรมการจดการศกษา 5. กลมนเทศ ตดตาม และประเมนผลการจดการศกษา 6. กลมบรหารงานการเงนและสนทรพย 7. กลมสงเสรมสถานศกษาเอกชน 8. หนวยตรวจสอบภายใน สภำพทวไป 1. ดานภมศาสตร

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ปจจบนตงอยทต าบลลมสม อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร อยหางจากศนยกลางจงหวดกาญจนบร ประมาณ 50 กโลเมตร มภารกจในการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาใหกบประชากรวยเรยนในพนท 3 อ าเภอ ไดแก อ าเภอไทรโยค อ าเภอทองผาภม และอ าเภอสงขละบร มพนทโดยรวมประมาณ 9,884.09 ตารางกโลเมตร มความหนาแนนของประชากรคอนขางนอย เมอเทยบกบความหนาแนนของประชากรของจงหวดกาญจนบร และมอาณาเขตตดตอ ดงน

ทศเหนอ ตดจงหวดตาก จงหวดอทยธาน และประเทศพมา ทศตะวนออก ตดอ าเภอศรสวสด ทศใต ตดอ าเภอเมองกาญจนบร ทศตะวนตก ตดประเทศพมา โดยมทวเขาตะนาวศรเปนแนวเขตแดนระหวาง

ประเทศ 2. ภมประเทศและภมอากาศ สภาพพนทในเขต อ าเภอไทรโยค อ าเภอทองผาภม และอ าเภอสงขละบร มลกษณะเปนปา

ไมและภเขา มพนทราบเปนสวนนอย มอางเกบน าขนาดใหญ คออางเกบน าเขอนวชราลงกรณ อ าเภอทองผาภม ดงนน เสนทางการเดนทางจงมลกษณะคดเคยวตามไหลเขาและอางเกบน า ลกษณะภมอากาศ โดยทวไปอยในโซนรอนและชมชน ในบรเวณทเปนปาและภเขาสภาพอากาศจะมความ

75

เปลยนแปลงมาก คอ ในฤดรอนจะรอนจด ในฤดหนาวจะหนาวจด ฤดฝนจะเรมตงแตเดอนพฤษภาคม ถงเดอนตลาคม

ทศทำงและแนวทำงในกำรจดกำรศกษำ วสยทศน ภายในป 2558 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มการบรหาร

จดการศกษาอยางเปนระบบทนการเปลยนแปลง ผเรยนมคณภาพตามเกณฑมาตรฐาน มศกยภาพในการแขงขน ภายใตการมสวนรวมของทกภาคสวน

คานยม บรการวองไว อธยาศยด มคณธรรม น าการเปลยนแปลง พนธกจ 1. จดการศกษาใหผเรยนมคณภาพตามมาตรฐานการศกษามศกยภาพในการแขงขน 2. จดระบบการบรหารจดการศกษาใหทนตอการเปลยนแปลงตามหลกธรรมาภบาล 3. ประสานการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดการศกษา อ านาจหนาท 1. จดท านโยบาย แผนพฒนา และมาตรฐานการศกษาของเขตพนทการศกษา ใหสอดคลอง

กบนโยบายมาตรฐานการศกษา แผนการศกษา แผนพฒนาการศกษาขนพนฐาน และความตองการของทองถน

2. วเคราะหการจดตงงบประมาณเงนอดหนนทวไปของสถานศกษา และหนวยงานในเขตพนทการศกษา และแจงการจดสรรงบประมาณทไดรบใหหนวยงานขางตนรบทราบ รวมทงก ากบตรวจสอบ ตดตามการใชจายงบประมาณของหนวยงานดงกลาว

3. ประสาน สงเสรม สนบสนน และพฒนาหลกสตรรวมกบสถานศกษาในเขตพนทการศกษา 4. ก ากบ ดแล ตดตาม และประเมนผลสถานศกษาขนพนฐานและในเขตพนทการศกษา 5. ศกษา วเคราะห วจย และรวบรวมขอมลสารสนเทศดานการศกษา ในเขตพนทการศกษา 6. ประสานการระดมทรพยากรดานตาง ๆ รวมทงทรพยากรบคคล เพอสงเสรม สนบสนน

การจดและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา 7. จดระบบประกนคณภาพการศกษา และประเมนผลสถานศกษาในเขตพนทการศกษา 8. ประสาน สงเสรม สนบสนน การจดการศกษาของสถานศกษาเอกชน องคกรปกครองสวน

ทองถน รวมทงบคคล องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนอนทจดการศกษารปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา

9. ด าเนนการและประสาน สงเสรม สนบสนนการวจยและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา

10. ประสาน สงเสรม การด าเนนการของคณะอนกรรมการ และคณะท างานดานการศกษา

76

11. ประสานการปฏบตราชการทวไปกบองคกรหรอหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐ เอกชนและองคกรปกครองสวนทองถนในฐานะส านกงานผแทนกระทรวงศกษาธการในเขตพนทการศกษา

12. ปฏบตหนาทอนเกยวกบกจการภายในเขตพนทการศกษาทมไดระบใหเปนหนาทของหนวยงานใดโดยเฉพาะ หรอปฏบตงานอนทไดรบมอบหมาย

งำนวจยทเกยวของ

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของ

ผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยไดรวบรวมงานวจยทมลกษณะคลายคลงกนมาน าเสนอเปนบางสวนเพอเปนประโยชนดงน

งำนวจยในประเทศ

น าเพชร กระตายทอง (2545) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน ตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารในภาพรวมมความสมพนธกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน ตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา อยในระดบมาก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และในดานความสามารถของผรบสาร อยในระดบมาก

นยม ตงปรชาพาณชย (2545) ศกษาเรอง การศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการตดตอสอสารโดยใชเทคโนโลยการตดตอสอสาร กบผลการปฏบตงานของขาราชการ สงกดสถาบนเทคโนโลยราชมงคลในวทยาเขตสวนกลาง ผลการวจ ยพบวา ความพงพอใจในการตดตอส อสารโดยใช เทคโนโลยการตดตอส อสาร ด านความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานของขาราชการ อยในระดบปานกลาง

ประทมวด หงสประชา (2545) ศกษาเรอง องคประกอบของการท างานเปนทมทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญเขตการศกษา 1 ผลการวจยพบวา การท างานเปนทมทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญเขตการศกษา 1 โดยรวมอยในระดบมาก

ปรารมภ บญถนอม (2545) ศกษาเร อง การตดตอส อสารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 12 ผลการวจยพบวาการตดตอสอสารใน

77

โรงเรยนมธยมศกษาเขตการศกษา 12 อยในระดบมาก และในดานชองทางการตดตอสอสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

พนม แสงอนทร (2545) ศกษาเร อง พฤตกรรมการตดตอสอสารกบประสทธผลในการปฏบตงานของบคลากรส านกงานปลดกระทรวงผลการศกษาคนควา ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการตดตอสอสารของบคลากรส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ อยในระดบมาก และดานเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานความแจมแจงของขาวสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

รงเพชร บญทศ (2545) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของบคลากรวทยาลยการสาธารณสขสรนธร สถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข ผลการวจยพบวา การตดตอสอสารของผบรหาร ดานความนาเชอถอ มความสมพนธทางบวกกบผลส าเรจในการปฏบตงานของบคลากรวทยาลยการสาธารณสขสรนธร อยในระดบปานกลาง

สวมล วองวาณช (2546) ศกษาเรอง คณลกษณะและทกษะของบคลากรทางการศกษาทเออตอการปฏรปการศกษา ผลการวจยพบวา ทกษะการสอสารของบคลากรในการท างานอยในระดบสง

พรชย คารพ (2547) ศกษาเรอง การศกษาลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพตามความคดเหนของผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด ผลการวจยพบวา

1. ความคดเหนของผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราดทมตอลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพ โดยรวมและรายดานทกดาน อยในระดบมาก

2. ความสมพนธของลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพตามความคดเหนของผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด จ าแนกตามต าแหนง พบวา โดยรวมไมมความสมพนธกน

3. เปรยบเทยบลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพตามความคดเหนของ ผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด จ าแนกตามประสบการณในการปฏบตงาน พบวา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดานพบวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต จ านวน 3 ดาน ไดแก ดานการ สอสารแบบเปด ดานความเปนอนหนงอนเดยวกนของเปาหมาย และดานความมมนษยสมพนธ สวนอก 3 ดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

4. เปรยบเทยบลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพ ตามความคดเหนของ ผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด จ าแนกตามวฒการศกษา พบวา โดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

78

5. เปรยบเทยบลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพตามความคดเหนของผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด จ าแนกตามขนาดของโรงเรยนทปฏบตงาน พบวา โดยรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดานพบวา แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต จานวน 3 ดาน ไดแก ดานความ ไวเนอเชอใจ ดานการสอสารแบบเปด และดานความมมนษยสมพนธ สวนอก 3 ดาน แตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต

วรกตต ศรอ าอวม (2547) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางปจจยการท างานเปนทมของบคลากรกบการปฏบตงานในโรงเรยนประถมศกษา ผลการวจยพบวา ระดบของปจจยการท างานเปนทมโดยภาพรวมอย ในระดบมาก และเม อพจารณาเปนรายดานพบวา ระดบของปจจยการท างานเปนทมอยในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบจากมากไปนอย คอ สมพนธภาพระหวางกลม โครงสรางของทมและดานกระบวนการของทม

นพภสสร โกสนทรจตต (2548) ศกษาเรอง ประสทธผลการท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 ผลการวจยพบวา ประสทธผลการท างานเปนทมโดยรวมอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงในสามล าดบแรกคอ ทกษะในการท างานเปนทม การก าหนดกลยทธ และอ านาจอสระของทมงานตามล าดบและประสทธผลการท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ตามกลมงานแตกตางกน

ผองใส ศรวงพล (2548) ศกษาเรอง พฤตกรรมการบรหารของผทสงผลตอองคประกอบของทมงานทมประสทธภาพในโรงเรยนมธยมศกษา ผลการวจยพบวา องคประกอบของทมงานทมประสทธภาพอยในระดบมาก ทงภาพรวมและ ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ซงมคาเฉลยอยในระดบมาก

พรดา เยนทรวง (2548) ศกษาเรอง บรรยากาศองคการกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานฝายขาย บรษท เอสวโอเอ จ ากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในการท างานของพนกงานฝายขาย ดานการสนบสนนและการไววางใจตอกน อยในระดบมาก

รงสาด จนทรวสตร (2548) ศกษาเรอง ความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการตดตอสอสารในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระบร ผลการวจยพบวา ความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการตดตอสอสารโดยรวมอยในระดบมาก และในรายดานอยในระดบมาก 3 ดาน ไดแก ดานวตถประสงค ดานรปแบบ และดานประเภทกบลกษณะการตดตอสอสาร

ทรงวฒ ทาระสา (2549) ศกษาเรอง การท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ผลการวจยพบวา สภาพการท างานเปนทมโดยภาพรวมและรายดานมความคดเหนอยในระดบมาก ดานทมคาเฉลยมากทสดคอ การมเปาหมายเดยวกน รองลงมาคอ การมสาวนรวมและการสอสารอยางเปดเผย สวนดานทม

79

คาเฉลยนอยทสด คอ การมปฏสมพนธ ผลการเปรยบเทยบขอมลเกยวกบสภาพการท างานเปนทมจ าแนกตามขนาดโรงเรยน โดยภาพรวมพบวา ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตหนาทในโรงเรยนทมขนาดแตกตางกน โรงเรยนขนาดเลกมคาเฉลยมากกวาโรงเรยนขนาดใหญ

พทยา บางสวรรณ (2549) ศกษาเร อง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการบรหารของผบรหารสถานศกษากบขวญในการปฏบตงานของครในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1 -2 สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาสพรรณบร ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการบรหารของผ บรหารสถานศกษาในภาพรวมดานภาวะผน ามการปฏบตอยในระดบมาก

พรทพย พนธมชย (2549) ศกษาเรอง พฤตกรรมการท างานเปนทมและการสรางทมงานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสมทรปราการ เขต 1 ผลการวจยพบวา ผบ รหารเหนวามพฤตกรรมการท างานเปนทมและการสรางทมงาน โดยรวมอยในระดบมาก และในดานบทบาททสมดล มคาเฉลยอยในระดบมาก

จรตา เชาวลต (2549) ศกษาเรอง ปจจยทมความสมพนธตอประสทธภาพการท างานเปนทมภายในองคการ ผลการวจยพบวา การท างานภายในองคการ มลกษณะของการท างานเปนทมอยในระดบมาก และดานความชดเจนของเปาหมาย มคาเฉลยอยในระดบมาก

นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา การท างานเปนทมของครโดยภาพรวมอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดานพบวา มอย 7 ดานทมคาเฉลยอยระดบมาก คอ การสนบสนนและความไววางใจ ความรวมมอในการใชความขดแยงในทางสรางสรรค การพฒนาตนเอง การเปดเผยและการเผชญหนาเพอแกปญหา การปฏบตงานและการตดสนใจ การตดตอสอสาร

กลธดา ธรรมวภชน จรยา เหนยนเฉลย และบญเลศ เพงสข (2549) ศกษาเรอง สภาพและปญหาของการสอสารในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา อาจารยผ สอน และเจาหนาทวทยาลยเทคนค สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ในเขตสถาบนการอาชวศกษาภาคกลาง 1 และเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรท สงกดหนวยงานวทยาลยเทคนคตางกน เกยวกบสภาพการปฏบตและปญหาในการสอสารในการปฏบตงาน ผลการวจยพบวา ดานผสงสาร ดานชองทางและดานผรบสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

พรวด รตนวงศ (2550) ศกษาเรอง ผลกระทบของประสทธภาพการท างานเปนทมทมตอความส าเรจในการบรหารการเปลยนแปลงของธนาคารไทยพาณชยในประเทศไทย จ านวน 400 คน ผลการวจยพบวาประสทธภาพการท างานเปนทม ดานสมาชกในทมมความพงพอใจในการท างาน ดานการสอสารทด อยในระดบมาก

80

สรยนต สะทาน (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการตดตอสอสารของผ บรหารสถานศกษากบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผ สอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต 2 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษามความสมพนธทางบวกกบขวญและก าลงใจในการปฏบ ต งานของครผ สอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต 2 อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ 0.05 และดานความสม าเสมอ อยในระดบปานกลาง

สรตตกาล ผกเกสร (2550) ศกษาเร อง ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการปฏบตงานกบการท างานเปนทมของกรมปศสตว เขต 1 ผลการวจยพบวาการท างานเปนทมของกรมปศสตว เขต 1 ในภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาองคประกอบของการท างานเปนทมในแตละดาน พบวาดานการตดตอสอสารกนอยางเปดเผย อยในระดบมาก

มาลยภรณ บตรด (2550) ศ กษาเร อง ความสมพนธ ระหวางการตดต อส อส ารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครโรงเรยนอสสมชญธนบร ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครโรงเรยนอสสมชญธนบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตองมความคดเหนอยในระดบมาก พฤตกรรมการตดตอสอสาร ดานเนอหาสาระ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของคร อยในระดบปานกลาง

พชรพนธ รตนโนดม (2551) ศกษาเรอง องคประกอบพฤตกรรมการตดตอสอสาร และกระบวนการตดสนใจของผบรหารทสงผลตอการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ระดบองคประกอบพฤตกรรมการตดตอ สอสาร และกระบวนการตดสนใจของผบรหารทสงผลตอการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมากและความสมพนธระหวางองคประกอบพฤตกรรมการตดตอสอสารกบการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา โดยรวมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001

พรพศ อนทะสระ (2551) ศกษาเรอง สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการตดตอสอสารตามความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ผลการวจยพบวา สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการตดตอสอสารตามความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ในภาพรวมอยในระดบมาก และในดานความนาเชอถอ มการปฏบตอยในระดบมาก

ปทมา สายสอาด (2551) ศกษาเร อง ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร

81

เขต 2 ผลการวจ ยพบวา ทกษะการตดต อส อสารของผ บร หารมความสมพนธ ทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 2 อยในระดบมาก (.876) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และในดานความแจมแจงของขาวสาร อยในระดบมาก

สมพงษ เตชรตนวรกล (2551) ศกษาเร อง ความสมพนธระหวางศกยภาพผ น าในการตดตอสอสารกบประสทธผลในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-3 สงก ดส าน กงานเขตพ นท การศกษากาญจนบร ผลการว จ ยพบว า ด านความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในการสรางความเขาใจการตดตอสอสาร พบวา มการปฏบตอยในระดบมาก

อบลศร อบลสวสด (2552) ศกษาเร อง ความพงพอใจและความคาดหวงของผ บรหารสถานศกษาตอทกษะการสอสารของครในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1 -3 จงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ความพงพอใจและความคาดหวงของผบรหารสถานศกษาตอทกษะการสอสารของครในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-3 จงหวดสพรรณบร ดานเนอหาสาระ มการปฏบตอยในระดบมาก

กญญา มนคง (2553) ศกษาเรอง พฤตกรรมการบรหารทมงานของผบรหารสถานศกษาตามความคาดหวงของครในสถานศกษาขนพนฐานชวงชนท 1-2 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 1 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการบรหารทมงานของผ บรหารสถานศกษาในภาพรวมดานภาวะผน า มการปฏบตอยในระดบมาก

งำนวจยตำงประเทศ

แมกเกรเกอร และเบอรวส (McGregor & Burvis, 1970, pp. 103-A อางถงใน พรชย คารพ, 2547, หนา 36) กลาววาการตดตอสอสารภายในองคกรจะตองเปนแบบสองทาง โดยมการวางแผนอยางเปนระบบจงจะท าใหผน าทมและสมาชกทกคนมความเขาใจไดตรงกน และสามารถแลกเปลยนความคดเหนอนทจะน าไปสความชดเจนในการท างานได และไดท าการศกษาวจย เรอง การศกษาบทบาทของผน าทมในดานของการตดตอสอสาร ผลการวจยพบวา โดยภาพรวม อยในระดบมาก และ เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ดานความสม าเสมอ อยในระดบมาก

ฮาร เปอร (Harper, 1987, pp. 2825-A) ไดท าการศกษาวจยการสอสารขององคการมหาวทยาลย โดยการส ารวจทรรศนะพฤตกรรมการสอสารของหวหนาภาควชาการ ชายและหญง ในการสอสาร 8 ดาน คอ การสงขาวสาร การรบขาวสาร การตดตามดานแหลงขาวสาร ดานคณภาพขาวสาร ดานการสอสารขององคการ ดานผลผลตขององคการ ชองทางเดนขาวสาร ผลการวเคราะหขอมลไดชใหเหนถงทรรศนะพฤตกรรมการสอสารของหวหนาภาควชาการชายและหญง แตกตางกน

82

อยางมนยส าคญทางสถตทพบเพยง 3 ดาน คอ ดานคณภาพขาวสาร แหลงขาวสาร และการสงขาวสาร

โคสโลว (Koslo, 1989, pp. 1159-A อางถงใน พรชย คารพ, 2547, หนา 37) ไดวจย เรอง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน าของครใหญกบขวญและก าลงใจของคร โดยศกษาจากโรงเรยนระดบมธยมศกษาและโรงเรยนประถมศกษาอยางละ 2 แหง ในประเทศสหรฐอเมรกา ผลการวจยพบวา ครทมสวนรวมในการด าเนนงานขององคกร จะมขวญและก าลงใจในการปฏบตงานสง พฤตกรรมของครใหญทเปนไปตามความตองการของคร จะท าใหครผสอนมความพงพอใจในการปฏบตงาน และพฤตกรรมของครใหญทท าใหครขาดขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน คอ ความไมชดเจนในเปาหมายและวธการปฏบต การไมใหครมสวนรวมในการตดสนใจ การบงคบ ไมใหความชวยเหลอสนบสนนครการไมรบฟงความคดเหน การตดสนใจโดยขาดขอมล ความไมแนนอนในการตดสนใจ การสอสารไมด และการขาดความกระตอรอรน

โคลบ (Kolb, 1991, pp. 2563-A) ไดท าการวจยหาความสมพนธระหวางพฤตกรรมผน ากบการกระท าของทมในสหรฐอเมรกา จ านวน 32 ทม แบงเปนทมทดลองกบไมทดลอง โดยก าหนดพฤตกรรมผน ากลมตามทฤษฎตองมลกษณะใหความส าคญกบบคคลเทาเทยมกน โดยชวยไมใหเกดการกระทบกระทง ใหมโอกาสปกครองตนเองเทาทจ าเปน และในการปฏบตงานตองท าอยางเตมความสามารถ มความมนคง มการประเมนผลทมและเสรมแรงจงใจ จากตอบแบบสอบถามพบวา มความแตกตางกนในการกระท าของทมทดลองกบไมทดลอง และพบพฤตกรรมของผน านนมความสมพนธกบการกระท าของทมอยางมนยส าคญ

ไอเรซ (Ayres, 1993, pp. 379-A) ไดศกษาวจยเรอง ความสมพนธระหวางผลผลตและความเปนอสระของทมงานและความมประสทธภาพของกระบวนการท างานเปนทม พบวา กระบวนการของการสรางทมงานและประสทธภาพของกระบวนการมความสมพนธกนในระดบสงกบการประเมนคณคา คอดานการแกปญหาของทมในการท างานเปนทมในปจจบน

โรบนสน (Robinson, 1994, pp. 926-A) ไดท าการศกษาเรอง ผบรหารในทมงานซงศกษาโดยการประเมนการแบบมสวนรวมของสมาชกในทมงาน โดยการน าวธการทางมนษยวทยาและบทบาทหนาททไมดของระบบราชการมาวเคราะห พบวาเงอนไขด ๆ ตอการมสวนรวมจะเกดขนเมอระบบการท างานอยในแนวเสนตรงเดยวกบโครงสรางองคการสมาชกผปฏบตงานทแสดงออกถงการท างานกลมทดมทกษะและยงสามารถใหค าปรกษาเปนผน าทท าตวเปนกลางของการพฒนาทมงานไดดเยยม และวฒนธรรมของชาตมอทธพลตอสวนรวมและไมเปนสงผดในการใหความรวมมอของสมาชกผปฏบตงานรถงค าวา “ทม”

มาโลเนย (Maloney, 1994, pp. 2412-A) ศกษาวจยเรอง ความสมพนธระหวางความพงพอใจในการตดตอสอสารกบความพงพอใจในหลายดานของผบรหารโรงเรยนรฐบาลในมณฑลนสซอ

83

และมณฑลซฟโฟลค รฐนวยอรค พบวา การตดตอสอสารมอทธพลตอการปฏบตงานในระดบหนวยงานและระดบสงขนไป การตดตอสอสารมอทธพลตอความสมพนธกบเพอนรวมงานสงแวดลอมในการปฏบตงานและงานทปฏบต

แอนเดอรสน (Anderson, 1995, pp. 3690-4) ไดท าการศกษาเรอง การบรหารงานตามรปแบบการสรางทมงานของตนเองกบประเพณนยมหรอแบบปรามด พบวา ทศนคตเกยวกบสงแวดลอมการท างานและตวแปรสภาวะผน าแบบมสวนรวม มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตโดยกลมตวอยางจากเขตตะวนออก เหนวามทศนคตในทางบวก ใน 2 ปจจย คอ ตวแปรสภาพแวดลอมการท างานและตวแปรสภาวะผน าแบบมสวนรวม กลมตวอยางทงหมดมความเหนเกยวกบการสอสารไปในทางลดลง

กรน (Green, 1995, pp. 3914-A) ศกษาวจยเรอง ผลส าเรจของคณะกรรมการบรหารระดบสงขององคการไมหวงผลก าไร เพอการพฒนาผพการวยผใหญ ในรฐแคลฟอรเนยตอนใต ประเทศสหรฐอเมรกาพบวา การตดตอสอสารทมประสทธภาพและเหมาะสมกบจดมงหมายและวธการด าเนนงานขององคการเปนกจกรรมหนงใน 6 กจกรรมทมความสมพนธกบผลส าเรจขององคการ

เบรนเกตโต (Brengetto, 1995, pp. 420) ศกษาเรองความสมพนธระหวางสมรรถนะทางการตดตอสอสารของหวหนางานกบผลการปฏบตงานในองคการของรฐบาล ในรฐแคลฟอรเนย พบวา หวหนางานทมคณลกษณะมสมรรถนะในการตดตอสอสารกบพนกงาน สามารถสรางกลมพนกงานทมผลการปฏบตงานสง สมรรถนะในการตดตอสอสารของหวหนางานมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานของพนกงาน และการตดตอสอสารทมประสทธภาพมบทบาทส าคญในองคการ ซงผบรหารจ าเปนตองสนใจและปรบปรงกระบวนการตดตอสอสารใหมประสทธภาพ

ดงนนในการบรหารจดการงานตาง ๆ รวมทงการเรยนการสอน ใหด าเนนไปตามวตถประสงค หวใจส าคญของทมงาน คอการยอมรบความสามารถและไวเนอเชอใจกนและกน มความรวมมอและสนบสนนการท างานของอกทม เมอใดทมประสบปญหา สมาชกจะตองรวมพลงชวยกนแสวงหากลยทธการแกปญหาอยางเปนระบบ เพอการตดสนใจเลอกทางแกปญหาทมประสทธภาพ ฉะนนสถานศกษาจะมประสทธผลหรอประสทธภาพตามเปาหมายทตงไว ตองอาศยทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษาทพงน าทงศาสตรและศลปมาประยกตใชเพอสงเสรมใหการท างานเปนทมของครในสถานศกษามผลงานทมคณภาพ บรรลวสยทศน พนธกจ หรอเปาหมายทรวมกนเพอพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพตลอดไป

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบทกษะการตดตอสอสารกบประสทธภาพการท างานเปนทม ทงในและตางประเทศ พอสรปไดวา การตดตอสอสารของหวหนางานหรอผบรหารมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานของพนกงานหรอคร และการตดตอสอสารทมประสทธภาพมบทบาท

84

ส าคญในองคการ ซงผบรหารจ าเปนตองสนใจและปรบปรงกระบวนการตดตอสอสารใหมประสทธภาพเพอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา และเพอน าไปสการท างานเปนทมในสถานศกษาทมประสทธภาพ

สรปกรอบแนวคดในกำรวจย

การตดตอสอสารเปนทกษะทประสานความเขาใจรวมกนทางความคด ความรสกและคานยม

การตดตอสอสารทมประสทธภาพจะท าใหการเชอมโยงความหมายระหวางบคคล กลมทม องคการบรรลผลส าเรจตามทวางไว การตดตอสอสารตองประกอบดวยผสง ซงเปนบคคลทใชขาวสาร โดยมการแปลความขาวสารนนและสงขาวสารตอไปยงผรบโดยผานสอตาง ๆ ผรบท าความเขาใจขาวสารนน โดยมการถอดความและแสดงพฤตกรรมออกมา ผสงสารสามารถทราบไดวา ผรบมความเขาใจมากนอยเพยงใด โดยพจารณาจากพฤตกรรมทแสดงออกมา การยอนกลบจงเกดขน ความสามารถในการตดตอสอสารเปนพนฐานทส าคญส าหรบการสรางทมงานทมประสทธภาพ การจะพฒนาทกษะในดานนใหสมฤทธผล จะตองพฒนาทกษะสมพนธควบคกนไปดวย การสอสารจะราบรนหรอไมนนยงขนอยกบสมพนธภาพระหวางสมาชกทมงาน ปจจบนการท างานเปนทมเปนทนยมทวไป เพราะมความเชอวาการชวยกนท าดกวาท างานคนเดยว เพอใหโรงเรยนมประสทธผลและประสทธภาพตามเปาหมายทตงไว ผวจยจงสนใจทจะศกษาวจยเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยในสวนของทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ผวจยใชแนวคดของของคตลปและเซนเตอร (Cutlip & Center, 1978, pp. 209-210) เกยวกบการตดตอสอสาร 7 ประการ คอ ความนาเชอถอ (credibility) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) เนอหาสาระ (content) ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency) ชองทางการตดตอสอสาร (channel) ความสามารถของผรบสาร (capability of audience) และความแจมแจงของขาวสาร (clarity) และส าหรบประสทธภาพการท างานเปนทมน าแนวคดของ วดคอก (Woodcock, 1981, pp. 118-153) ทสรปถงทมทมประสทธภาพ 11 ประการ ดงตอไปน บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ภาวะผน าทเหมาะสม การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การพฒนาตนเอง สมพนธภาพระหวางกลม และการตดตอสอสารทด และไดก าหนดเปนกรอบแนวคดในการวจย ดงแผนภมท 2.4

85

แผนภมท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย

กำรตดตอสอสำรของผบรหำรสถำนศกษำ

1. ความนาเชอถอ (credibility) 2. ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) 3. เนอหาสาระ (content) 4. ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency 5. ชองทางการตดตอสอสาร (channel) 6. ความสามารถของผรบสาร (capability 7. ความแจมแจงของขาวสาร (clarity)

ประสทธภำพกำรท ำงำนเปนทมของครในสถำนศกษำ

1. บทบาททสมดล 2. ความชดเจนของเปาหมาย 3. การเปดเผยและการเผชญหนา 4. การสนบสนนและการไววางใจตอกน 5. ความรวมมอและความขดแยง 6. กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง 7. ภาวะผน าทเหมาะสม 8. ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ 9. การพฒนาตนเอง 10. สมพนธภาพระหวางกลม 11. การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร

86

บทท 3

วธกำรด ำเนนกำรวจย

การวจยครงน มงศกษา ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มแนวทางในการวจยตามขนตอน ดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอทใชในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชำกรและกลมตวอยำง

ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ซงมจ านวนทงหมด 948 คน (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2556)

กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการเปดตารางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบคาความเชอมนรอยละ 95 โดยใชการสมตวอยางแบบอยางงาย (simple random sampling) อยางเปนสดสวน ไดกลมตวอยาง 273 คน ดงรายละเอยดตามตารางท 3.1

ขนำด

โรงเรยน จ ำนวนประชำกร กลมตวอยำง

ผบรหำร ครผสอน รวม ผบรหำร ครผสอน รวม เลก 22 110 132 7 32 39 กลาง 49 517 566 14 149 163 ใหญ 15 235 250 4 68 72 รวม 86 862 948 24 249 273

ทมา (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2556)

87

เครองมอทใชในกำรวจย เครองมอทใชในการวจยครงน ผวจยใชแบบสอบถามความสมพนธระหวางทกษะการ

ตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เปนเครองมอส าหรบการเกบรวบรวมขอมล โดยแบงเปน 3 ตอนดงน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สอบถามเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนงหนาทปจจบน เปนแบบตรวจสอบรายการ (checklist) จ านวน 4 ขอ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ม 7 ดาน จ านวน 35 ขอ ดงน

1. ดานความนาเชอถอ จ านวน 5 ขอ 2. ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม จ านวน 5 ขอ 3. ดานเนอหาสาระ จ านวน 5 ขอ 4. ดานความสม าเสมอตอเนองกน จ านวน 5 ขอ 5. ดานชองทางการตดตอสอสาร จ านวน 5 ขอ 6. ดานความสามารถของผรบสาร จ านวน 5 ขอ 7. ดานความแจมแจงของขาวสาร จ านวน 5 ขอ ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3 ม 11 ดาน จ านวน 62 ขอ ดงน 1. ดานบทบาททสมดล จ านวน 7 ขอ 2. ดานความชดเจนของเปาหมาย จ านวน 5 ขอ 3. ดานการเปดเผยและการเผชญหนา จ านวน 6 ขอ 4. ดานการสนบสนนและการไววางใจตอกน จ านวน 7 ขอ 5. ดานความรวมมอและความขดแยง จ านวน 4 ขอ 6. ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง จ านวน 9 ขอ 7. ดานภาวะผน าทเหมาะสม จ านวน 5 ขอ 8. ดานทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ จ านวน 4 ขอ 9. ดานการพฒนาตนเอง จ านวน 5 ขอ 10. ดานสมพนธภาพระหวางกลม จ านวน 4 ขอ 11. ดานการตดตอสอสารทด จ านวน 6 ขอ

88

ในตอนท 2 และ 3 ผวจยไดใชเกณฑ โดยใชเกณฑวดระดบการปฏบต เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ของลเคอรท (Likert) ม 5 ระดบซงมความหมาย ดงน

ระดบ 5 ปฏบตมากทสด หมายถง มการปฏบตอยางสม าเสมอและตอเนอง (ปฏบตรอยละ 81 – 100)

ระดบ 4 ปฏบตมาก หมายถง มการปฏบตคอนขางบอย (ปฏบตรอยละ 61 – 80)

ระดบ 3 ปฏบตปานกลาง หมายถง มการปฏบตเปนบางครง (ปฏบตรอยละ 41 – 60)

ระดบ 2 ปฏบตนอย หมายถง มการปฏบตนอยครง (ปฏบตรอยละ 21 – 40)

ระดบ 1 ปฏบตนอยทสด หมายถง มการปฏบตนอยครงมากหรอไมมการปฏบต (ปฏบตรอยละ 0 – 20)

กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจย ผวจยไดด าเนนการสรางและพฒนาเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนดงตอไปน

1. ศกษาเอกสาร ต ารา และงานวจยท เกยวของกบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

2. ศกษาวธการเขยนแบบสอบถามในการสรางเครองมอเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ซงผวจยไดน าแนวคดทกษะการตดตอสอสารของคตลปและเซนเตอร (Cutlip & Center, 1978, pp. 209-210) เกยวกบการตดตอสอสาร 7 ดาน คอ ความนาเชอถอ (credibility) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (context) เนอหาสาระ (content) ความสม าเสมอตอเนองกน (continuity and consistency) ชองทางการตดตอสอสาร (channel) ความสามารถของผรบสาร (capability of audience) และความแจมแจงของขาวสาร (clarity) และแนวคดประสทธภาพการท างานเปนทมของ วดคอก (Woodcock, 1981, pp. 118-153) ทสรปถงทมทมประสทธภาพ 11 ดาน คอ บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ภาวะผน าทเหมาะสม การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การพฒนาตนเอง สมพนธภาพระหวางกลม และการตดตอสอสารทด

3. น าเครองมอทสรางขนเสนออาจารยทปรกษาโครงรางคนควาอสระเพอตรวจสอบ ความชดเจนของค าถาม เพอใหขอเสนอแนะเพอการปรบปรงแกไขในขอบกพรอง

4. น าเครองมอทปรบปรงแกไขแลวใหผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) เพอหาความสอดคลองในดานโครงสราง ความเทยงตรงในเนอหา ความเหมาะสม ความชดเจนและความถกตองของการใชภาษาแลวน ามาหาคาดชนความสอดคลองของเครองมอ ( index

89

of item objective congruence : IOC) โดยพจารณาความเทยงตรงจากดชนความสอดคลอง คอ เกณฑคาดชนความสอดคลองมคาเทากบหรอมากกวา 0.50 ขนไป จงถอวาขอค าถามนนมความเทยงตรงตามเนอหา

5. น าเครองมอทไดปรบปรงจากค าแนะน าของผทรงคณวฒและอาจารยทปรกษา แลวไปทดลองใช (tryout) กบ สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 1 ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน แลวน าขอมลมาวเคราะหหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม (reliability) วเคราะหหาคาสมประสทธแอลฟา ( - coefficient) ของครอนบค (Cronbach) การพจารณาความเชอมนดจากคาสมประสทธความเชอมนทตองมคาเทากบหรอมากกวา 0.75 ขนไป

6. น าผลทไดมาพจารณาปรบปรง ขอค าแนะน าจากอาจารยทปรกษาโครงรางคนควาอสระและจดท าแบบสอบถามฉบบสมบรณ

กำรเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมเพอการวจยครงน ผวจยไดด าเนนการตามล าดบดงน 1. น าหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล จากส านกงานบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร ถงผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เพอใหผวจยไดเกบขอมล

2. ผวจยด าเนนการสงแบบสอบถามทางไปรษณย และประสานงานทางโทรศพทในการตดตามเกบแบบสอบถามจาก สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยตนเอง โดยผวจยสงแบบสอบถามไปยงสถานศกษาเพอแจกใหกบผบรหาร ครผสอนและครวชาการ สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง จ านวน 273 ชด โดยก าหนดเวลาในการตอบแบบสอบถาม และกลบคนใหผวจยภายใน 7–15 วน ทางไปรษณย และผวจยเกบรวบรวมขอมลเอง

กำรวเครำะหขอมล

การวเคราะหขอมลส าหรบการวจยในครงน ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลดงตอไปน 1. น าแบบสอบถามทไดรบตอบคนจากโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มาตรวจสอบความถกตองและมความสมบรณในการตอบ 2. น าขอมลทไดจากแบบสอบถามทงหมดมาจดระเบยบขอมล ลงรหส และท าการวเคราะห

ขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS for windows 3. วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยการแจกแจง

ความถ (frequency) และหาคารอยละ (percentage)

90

4. วเคราะหระดบทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร และระดบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และวเคราะหขอมลระดบการปฏบต โดยน ามาหาความถ (frequency) คาเฉลย (mean หรอ X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation หรอ S.D.) จ าแนกเปนรายขอ รายดานและรวมทกดาน โดยใชเกณฑการแปลความหมายของเบสต (Best, 1981, p. 195) ดงน

คะแนนเฉลย ( X ) 1.00 – 1.50 หมายถง ผบรหารมการปฏบตนอยทสด คะแนนเฉลย ( X ) 1.51 – 2.50 หมายถง ผบรหารมการปฏบตนอย คะแนนเฉลย ( X ) 2.51 – 3.50 หมายถง ผบรหารมการปฏบตปานกลาง คะแนนเฉลย ( X ) 3.51 – 4.50 หมายถง ผบรหารมการปฏบตมาก คะแนนเฉลย ( X ) 4.51 – 5.00 หมายถง ผบรหารมการปฏบตมากทสด 5. หาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างาน

เปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson's Product Moment Correlation) ในการแปลความหมายของคาสมประสทธสหสมพนธผวจยใชเกณฑตามแนวทางของชศร วงศรตนะ (2552, หนา 314) ดงน

คาสมประสทธสหสมพนธ 0.90 ขนไป หมายถง มความสมพนธระดบสงมาก คาสมประสทธสหสมพนธ 0.70 -0.89 หมายถง มความสมพนธระดบสง คาสมประสทธสหสมพนธ 0.30-0.69 หมายถง มความสมพนธระดบปานกลาง คาสมประสทธสหสมพนธต ากวา 0.30 หมายถง มความสมพนธระดบต า คาสมประสทธสหสมพนธเปน 0.00 หมายถง ไมมความสมพนธเชงเสนตรง

6. ทดสอบความมนยส าคญของสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient)

สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล การวเคราะหขอมลในการวจยไดใชสถตในการศกษา ดงน 1. สถตพนฐาน 1.1 คารอยละ 1.2 คาความถ 1.3 คาเฉลย 1.4 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอทใชในการวจย 2.1 คาความเทยงตรงของเนอหา โดยค านวณคาดชนความสอดคลอง 2.2 คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ โดยค านวณคาสมประสทธแอลฟา

ของครอนบค 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน คอคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

91

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการ

ท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยขอน าเสนอตามล าดบดงน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล และผลของการวเคราะหขอมล สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเขาใจตรงกน ผวจยก าหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลดงน X แทน คาเฉลย S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน r แทน คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ** แทน การมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 X แทน ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา X1 แทน ความนาเชอถอ X2 แทน ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม X3 แทน เนอหาสาระ X4 แทน ความสม าเสมอตอเนองกน X5 แทน ชองทางการตดตอสอสาร X6 แทน ความสามารถของผรบสาร X7 แทน ความแจมแจงของขาวสาร

Y แทน ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา Y1 แทน บทบาททสมดล

Y2 แทน ความชดเจนของเปาหมาย

Y3 แทน การเปดเผยและการเผชญหนา Y4 แทน การสนบสนนและการไววางใจตอกน

Y5 แทน ความรวมมอและความขดแยง

92

Y6 แทน กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง

Y7 แทน ภาวะผน าทเหมาะสม

Y8 แทน ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ

Y9 แทน การพฒนาตนเอง

Y10 แทน สมพนธภาพระหวางกลม

Y11 แทน การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล จะเสนอผลในรปแบบของตารางประกอบความเรยงตามล าดบดงน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหเปนรอยละ และหาคาความถ ตอนท 2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 วเคราะหคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ตอนท 3 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 วเคราะหคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ตอนท 4 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 วเคราะหหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงเปนผบรหารสถานศกษาและครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 จ านวน 273 คน ซงจ าแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนงหนาท และประสบการณในการท างาน ดงแสดงในตารางท 4.1

93

ตารางท 4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนง หนาท และประสบการณในการท างาน

สถานภาพ

จ านวน รอยละ

เพศ ชาย หญง

78 195

28.57 71.43

รวม 273 100.00 อาย ต ากวา 30 ป 30-40 ป 41-50 ป 51 ปขนไป

72 148 26 27

26.37 54.22 9.52 9.89

รวม 273 100.00

ระดบการศกษา ระดบปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

171 102

62.64 37.36

รวม 273 100.00 ต าแหนงหนาท ผบรหารสถานศกษา รองผบรหารสถานศกษา คร

24 0

249

8.79 0.00 91.21

รวม 273 100.00

ประสบการณการท างานในต าแหนง ไมเกน 5 ป 6-10 ป 11-15 ป 16-20 ป 21-25 ป 26 ปขนไป

135 88 13 14 10 13

49.45 32.24 4.76 5.13 3.66 4.76

รวม 273 100.00

94

จากตารางท 4.1 แสดงสถานภาพของผตอบแบบสอบถามพบวา สวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 195 คน คดเปนรอยละ 71.43 และเพศชาย จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 28.57 มอายระหวาง 30-40 ปมากทสด จ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 54.22 รองลงมาคอ อาย ต ากวา 30 ป จ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 26.37 อาย 51 ปขนไป จ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 9.89 และอาย 41-50 ป นอยทสด จ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 9.52 มวฒการศกษา ระดบปรญญาตร มากทสด จ านวน 171 คน คดเปนรอยละ 62.64 และ สงกวาปรญญาตร จ านวน 102 คน คดเปนรอยละ 37.36 มต าแหนงหนาท คร มากทสด จ านวน 249 คน คดเปนรอยละ 91.21 และ ผบรหารสถานศกษา จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 8.79 มประสบการณการท างานในต าแหนง ไมเกน 5 ป มากทสดจ านวน 135 คน คดเปนรอยละ 49.45 รองลงมาคอ 6-10 ป จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 32.24 16-20 ป จ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 5.13 11-15 ปและ 26 ปขนไป มจ านวนเทากนคอ 13 คน คดเปนรอยละ 4.76 และ 21-25 ป นอยทสด จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 3.66

ตอนท 2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการวเคราะหหาคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ปรากฏผลดงตารางท 4.2 – 4.9

ตารางท 4.2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม

ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา

X (S.D.) ระดบการปฏบต

1. ความนาเชอถอ 4.28 0.39 มาก

2. ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม 4.31 0.38 มาก 3. เนอหาสาระ 4.37 0.41 มาก

4. ความสม าเสมอตอเนองกน 4.28 0.39 มาก

5. ชองทางการตดตอสอสาร 4.45 0.41 มาก 6. ความสามารถของผรบสาร 4.38 0.43 มาก

7. ความแจมแจงของขาวสาร 4.39 0.44 มาก

รวมเฉลย 4.35 0.34 มาก

95

จากตารางท 4.2 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอย ในระดบมาก ( X = 4.35) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ชองทางการตดตอสอสาร ( X = 4.45) รองลงมาคอ ความแจมแจงของขาวสาร ( X 4.39) ความสามารถของผรบสาร ( X = 4.38) เนอหาสาระ ( X = 4.37) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (= 4.31) ความสม าเสมอตอเนองกน ( X = 4.28, S.D. = 0.39) และความนาเชอถอ (X = 4.28, S.D. = 0.39) ตารางท 4.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความนาเชอถอ

ทกษะดานความนาเชอถอ

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ขาวสารทเปนลายลกษณอกษรออกมาจากตวผบรหารเองหรอผทไดรบมอบหมายอยางเปนทางการจากผบรหาร

4.21 0.56 มาก

2. โรงเรยนไดจดท าคมอเพอเปนแนวทางในการก าหนดแผนการปฏบตงานโดยก าหนดวตถประสงค เปาหมายตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด

4.14 0.55 มาก

3. ผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจเพอพฒนางาน

4.21 0.52 มาก

4. เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง โรงเรยนจะแจงขาวสารใหรบทราบ

4.42 0.60 มาก

5. ค าสงหรอขาวสารตางๆ ทออกมาในโรงเรยนมความเปนธรรมและเชอถอได

4.40 0.59 มาก

รวมเฉลย 4.28 0.39 มาก

จากตารางท 4.3 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความนาเชอถอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.28) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง โรงเรยนจะแจงขาวสารใหรบทราบ ( X = 4.42) รองลงมาคอ ค าสงหรอขาวสารตางๆ ทออกมาใน

96

โรงเรยนมความเปนธรรมและเชอถอได ( X = 4.40) และผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจเพอพฒนางาน ( X = 4.21) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ โรงเรยนไดจดท าคมอเพอเปนแนวทางในการก าหนดแผนการปฏบตงานโดยก าหนดวตถประสงค เปาหมายตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด (X = 4.14) ตารางท 4.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

ทกษะดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ว ธ ก ารต ดต อส อ ส ารของ โ ร ง เ ร ยนม กค าน ง ถ งสถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร

4.14 0.44 มาก

2. เรองราวทน ามาสอสารใหผรวมงานทราบมความใหมและทนตอเหตการณ

4.32 0.55 มาก

3. ภาษา ค าพด ทาทางทผบรหารใชในการตดตอ สอสารมความถกตองและเหมาะสมกบฐานะและต าแหนงของผรวมงาน

4.40 0.57 มาก

4. ขาวสารแตละชนดไดรบการพจารณาอยางระมดระวงวาจะใชวธการสงขาวสารนนดวยวธการใดเพอใหไดผลดทสด

4.39 0.55 มาก

5. เมอมจ านวนผรบสารมากๆ ผบรหารเลอกสถานท เครองมอและอปกรณตดตอสอสารโดยค านงถงความเหมาะสม

4.29 0.51 มาก

รวมเฉลย 4.31 0.38 มาก

จากตารางท 4.4 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.31) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ภาษา ค าพด ทาทางทผบรหารใชในการตดตอสอสารมความถกตองและเหมาะสมกบฐานะและต าแหนงของผรวมงาน ( X = 4.40) รองลงมาคอ ขาวสารแตละชนดไดรบการพจารณาอยางระมดระวงวาจะใชวธการสงขาวสารนนดวยวธการใดเพอใหไดผลดทสด ( X = 4.39) และเรองราวทน ามาสอสารใหผรวมงานทราบมความใหมและ

97

ทนตอเหตการณ ( X = 4.32) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ วธการตดตอสอสารของโรงเรยนมกค านงถงสถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร (X = 4.14) ตารางท 4.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานเนอหาสาระ

ทกษะดานเนอหาสาระ

X S.D. ระดบการปฏบต

1. เนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนทนาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน

4.48 0.52 มาก

2. ค าสงใหปฏบตงานมรายละเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทจะตองปฏบตตาม

4.40 0.53 มาก

3. เนอหาสาระของขาวสารในโรงเรยนไดรบ การจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทจะตองรบรเทานน

4.41 0.55 มาก

4. เนอหาสาระของขาวสารทออกจากโรงเรยนม การกลนกรองจากขอมลทถกตอง เหมาะสม เพยงพอและจ าเปนจรงๆ

4.30 0.55 มาก

5. เนอหาของขาวสารทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนน และ/หรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจไดงายขน

4.26 0.56 มาก

รวมเฉลย 4.37 0.41 มาก จากตารางท 4.5 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานเนอหาสาระ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.37) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ เนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนทนาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน ( X = 4.48) รองลงมาคอ เนอหาสาระของขาวสารในโรงเรยนไดรบ การจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทจะตองรบรเทานน ( X = 4.41) และค าสงใหปฏบตงานมรายละเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทจะตองปฏบตตาม (X = 4.40) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เนอหาของขาวสารทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนน และ/หรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจไดงายขน (X = 4.26)

98

ตารางท 4.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความสม าเสมอตอเนองกน

ทกษะดานความสม าเสมอตอเนองกน

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ผบรหารแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยางตอเนอง 4.37 0.52 มาก 2. ผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ

4.30 0.53 มาก

3. ในการใชภาษาพด ภาษาเขยน และทาทางทใชกบผรวมงานแตละบคคลจะมความเสมอตนเสมอปลาย

4.22 0.47 มาก

4. ผบรหารมวธกระตนเตอนความจ าในการปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหกบผรวมงานเปนระยะๆ

4.27 0.56 มาก

5. ค าสง ระเบยบและขอตกลงไดถกน ามาทบทวนใหผรวมงานทราบเสมอ เมอเกดความไมเขาใจหรอเกดการปฏบตทผดพลาด

4.24 0.51 มาก

รวมเฉลย 4.28 0.39 มาก

จากตารางท 4.6 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสม าเสมอตอเนองกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.28) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ผบรหารแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยางตอเนอง (X = 4.37) รองลงมาคอ ผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ ( X = 4.30) และผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ ( X = 4.27) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในการใชภาษาพด ภาษาเขยน และทาทางทใชกบผรวมงานแตละบคคลจะมความเสมอตนเสมอปลาย (X = 4.22)

99

ตารางท 4.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานชองทางการตดตอสอสาร

ทกษะดานชองทางการตดตอสอสาร

X S.D. ระดบการปฏบต

1. โรงเรยนจดใหมการประชมครภายในโรงเรยนเปนประจ าอยางสม าเสมอ

4.58 0.53 มาก

2. ขาวส าคญๆ ผบรหารใชการตดตอสอสาร หลายๆ วธ พรอมๆ กน เชน ประกาศ หนงสอเวยน

4.44 0.57 มาก

3. ผบรหารเปดโอกาสใหผรวมงานวพากษ วจารณและแสดงความคดเหนอยางอสระ

4.39 0.57 มาก

4. ในสภาวะทจ าเปนผบรหารสามารถเลอกวธการสงขาวสารถงบคลากรท เปนเปาหมายไดเหมาะสมเพอขาวสารจะไดถงบคคลอนเปนเปาหมายไดรวดเรวและถกตอง

4.37 0.55 มาก

5. เมอมเรองทตองแจงดวยวาจา ผบรหารจะตดตอสอสารโดยตรงกบผเกยวของ

4.49 0.54 มาก

รวมเฉลย 4.45 0.41 มาก

จากตารางท 4.7 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานชองทางการตดตอสอสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.45) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ โรงเรยนจดใหมการประชมครภายในโรงเรยนเปนประจ าอยางสม าเสมอ ( X = 4.58) รองลงมาคอ เมอมเรองทตองแจงดวยวาจา ผบรหารจะตดตอสอสารโดยตรงกบผเกยวของ (X = 4.49) และขาวส าคญๆ ผบรหารใชการตดตอสอสาร หลายๆ วธ พรอมๆ กน เชน ประกาศ หนงสอเวยน (X = 4.44) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในสภาวะทจ าเปนผบรหารสามารถเลอกวธการสงขาวสารถงบคลากรทเปนเปาหมายไดเหมาะสมเพอขาวสารจะไดถงบคคลอนเปนเปาหมายไดรวดเรวและถกตอง (X = 4.37)

100

ตารางท 4.8 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความสามารถของผรบสาร

ทกษะดานความสามารถของผรบสาร

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดและใหความส าคญซงกนและกน พรอมทจะปรกษาหารอกนไดเพอใหเกดการตดตอสอสารใหบงเกดผลดตอสวนรวม

4.37 0.56 มาก

2. คณะครและบคลากรเขารบการประชม อบรมสมมนาทโรงเรยนจดอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน

4.45 0.52 มาก

3. ผบรหารพยายามกระตนหรอจงใจผรบสารใหมความพรอมกอนทจะรบสาร

4.43 0.55 มาก

4. คณะครและบคลากรสามารถเขาใจเนอหาสาระของขาวสารไดตรงกบผบรหาร

4.35 0.51 มาก

5. คณะครและบคลากรปฏบตงานไดตรงกบความตองการในการสงขาวสารของผบรหาร

4.31 0.52 มาก

รวมเฉลย 4.38 0.43 มาก

จากตารางท 4.8 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสามารถของผรบสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.38) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ คณะครและบคลากรเขารบการประชม อบรมสมมนาทโรงเรยนจดอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ( X = 4.45) รองลงมาคอ ผบรหารพยายามกระตนหรอจงใจผรบสารใหมความพรอมกอนทจะรบสาร ( X = 4.43) และผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดและใหความส าคญซงกนและกน พรอมทจะปรกษาหารอกนไดเพอใหเกดการตดตอสอสารใหบงเกดผลดตอสวนรวม (X = 4.37) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ คณะครและบคลากรปฏบตงานไดตรงกบความตองการในการสงขาวสารของผบรหาร (X = 4.31)

101

ตารางท 4.9 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความแจมแจงของขาวสาร

ทกษะดานความแจมแจงของขาวสาร

X S.D. ระดบการปฏบต

1. การตดตอส อสารท ใชค าพดสวนใหญจะมความตรงไปตรงมาเขาใจงาย ไมก ากวม

4.42 0.54 มาก

2. ขอมลทแจงใหครทกคนทราบเปนขอมลท เปดเผย ชดเจน ตรงกบความเปนจรง โดยไมมการปดบง

4.44 0.57 มาก

3. ข าวสารใดท ย ากตอการ เข า ใจ ผ บรหารจะส อความหมายโดยใชรปภาพ ตวเลข แผนภม และค าอธบายประกอบเพอใหผรบสารเขาใจ

4.26 0.53 มาก

4. เมอมความของใจหรอเขาใจผด ผบรหารพยายามทจะอธบายเพมเตมเพอใหเขาใจกนไดดขน

4.37 0.56 มาก

5. ผบรหารใชภาษาและขอความในการตดตอ สอสารทกะทดรด ชดเจน เขาใจงาย และตรงความหมายตามจดประสงค

4.46 0.56 มาก

รวมเฉลย 4.39 0.44 มาก

จากตารางท 4.9 แสดงใหเหนวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความแจมแจงของขาวสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.39) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ผบรหารใชภาษาและขอความในการตดตอสอสารทกะทดรด ชดเจน เขาใจงาย และตรงความหมายตามจดประสงค ( X = 4.46) รองลงมาคอ ขอมลทแจงใหครทกคนทราบเปนขอมลทเปดเผย ชดเจน ตรงกบความเปนจรง โดยไมมการปดบง (X = 4.44) และการตดตอสอสารทใชค าพดสวนใหญ จะมความตรงไปตรงมาเขาใจงาย ไมก ากวม ( X = 4.42) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ขาวสารใดทยากตอการเขาใจ ผบรหารจะสอความหมายโดยใชรปภาพ ตวเลข แผนภม และค าอธบายประกอบเพอใหผรบสารเขาใจ (X = 4.26)

102

ตอนท 3 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการวเคราะหหาคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ปรากฏผลดงตารางท 4.10 – 4.21 ตารางท 4.10 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม

ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

X S.D. ระดบการปฏบต

1. บทบาททสมดล 4.31 0.43 มาก 2. ความชดเจนของเปาหมาย 4.31 0.43 มาก

3. การเปดเผยและการเผชญหนา 4.35 0.42 มาก

4. การสนบสนนและไววางใจตอกน 4.31 0.45 มาก 5. ความรวมมอและความขดแยง 4.29 0.48 มาก

6. กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง 4.32 0.42 มาก

7. ภาวะผน าทเหมาะสม 4.33 0.45 มาก 8. การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ 4.35 0.49 มาก

9. การพฒนาตนเอง 4.31 0.44 มาก 10. สมพนธภาพระหวางกลม 4.36 0.47 มาก

11. การตดตอสอสารทด 4.29 0.42 มาก

รวมเฉลย 4.32 0.38 มาก

จากตารางท 4.10 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.32) เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ สมพนธภาพระหวางกลม ( X = 4.36) รองลงมาคอ การเปดเผยและการเผชญหนา ( X = 4.35, S.D. = 0.42) การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ( X = 4.35, S.D. = 0.49) ภาวะผน าทเหมาะสม (X = 4.33) กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (X = 4.32) บทบาทท

103

สมดล และความชดเจนของเปาหมาย ( X = 4.31, S.D. = 0.43) การพฒนาตนเอง ( X = 4.31, S.D. = 0.44) การสนบสนนและไววางใจตอกน ( X = 4.31, S.D. = 0.45) การตดตอสอสารทด (X = 4.29, S.D. = 0.42) และความรวมมอและความขดแยง (X = 4.29, S.D = 0.48) ตารางท 4.11 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานบทบาททสมดล

ดานบทบาททสมดล

X S.D. ระดบการปฏบต

1. เปดโอกาสใหครไดแสดงความรความสามารถตามทตนถนด

4.29 0.55 มาก

2. มอบหมายงานทตรงกบความรความสามารถใหครปฏบต

4.27 0.55 มาก

3. ชวยเหลอคร แกไขปญหาตางๆ ในการปฏบตงาน 4.34 0.57 มาก 4. ประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตงาน

4.25 0.50 มาก

5. ดแลใหครทกคนท างานรวมกนดวยความสามคค 4.35 0.53 มาก

6. เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ

4.35 0.58 มาก

7. สงเสรมและสนบสนนใหครท างานใหประสบความส าเรจ

4.31 0.54 มาก

รวมเฉลย 4.31 0.43 มาก

จากตารางท 4.11 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานบทบาททสมดล โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.31) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ดแลใหครทกคนท างานรวมกนดวยความสามคค ( X = 4.35, S.D. = 0.53) รองลงมาคอ เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ ( X = 4.35, S.D. = 0.58) และชวยเหลอคร แกไขปญหาตางๆ ในการปฏบตงาน (X = 4.34) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตงาน (X = 4.25)

104

ตารางท 4.12 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความชดเจนของเปาหมาย

ดานความชดเจนของเปาหมาย

X S.D. ระดบการปฏบต

1. เปดโอกาสใหครมสวนรวมในการก าหนดนโยบายและแผนพฒนาโรงเรยน

4.30 0.60 มาก

2. ก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหตรงกน

4.36 0.53 มาก

3. วางแผนก าหนดตารางปฏบตงานและวธปฏบตงานอยางชดเจน

4.36 0.58 มาก

4. ก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครอยางมระบบ

4.33 0.57 มาก

5. แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกบคคลเพอท าหนาทในต าแหนงตางๆ ทก าหนด

4.21 0.49 มาก

รวมเฉลย 4.31 0.43 มาก

จากตารางท 4.12 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความชดเจนของเปาหมาย โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.31) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหตรงกน ( X = 4.36, S.D. = 0.53) รองลงมาคอ วางแผนก าหนดตารางปฏบตงานและวธปฏบตงานอยางชดเจน ( X = 4.36, S.D. = 0.58) และก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครอยางมระบบ ( X = 4.33) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกบคคลเพอท าหนาทในต าแหนงตางๆ ทก าหนด (X = 4.21)

105

ตารางท 4.13 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการเปดเผยและการเผชญหนา

ดานการเปดเผยและการเผชญหนา

X S.D. ระดบการปฏบต

1. มการประชมครหรอใชกระบวนการกลมเพอหาสาเหตและวธการแกไขเมอมปญหาในการท างานเกดขน

4.38 0.50 มาก

2. เปดโอกาสใหครไดเสนอแนะแนวทางการบรหารจดการงานของโรงเรยนอยางทวถงและเปนธรรม

4.31 0.58 มาก

3. ไมใชอารมณและความรสกสวนตวในการแกปญหา 4.30 0.59 มาก 4. ถายทอดความคด ความรสก และขอมลตางๆ อยางตรงไปตรงมาแสดงความคดเหน อภปรายปญหาตางๆ ในการท างานรวมกน

4.40 0.61 มาก

5. กลาเผชญหนากบปญหาหรอขอขดแยงตางๆ อยางซอสตยยตธรรม

4.27 0.48 มาก

6. มการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ

4.45 0.65 มาก

รวมเฉลย 4.35 0.42 มาก

จากตารางท 4.13 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการเปดเผยและการเผชญหนาโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.35) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ มการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ ( X = 4.45) รองลงมาคอ ถายทอดความคด ความรสก และขอมลตางๆ อยางตรงไปตรงมาแสดงความคดเหน อภปรายปญหาตางๆ ในการท างานรวมกน ( X = 4.40) และมการประชมครหรอใชกระบวนการกลมเพอหาสาเหตและวธการแกไขเมอมปญหาในการท างานเกดขน ( X = 4.38) ตามล าดบ ส าหรบคาทมคาเฉลยนอยทสดคอ กลาเผชญหนากบปญหาหรอขอขดแยงตางๆ อยางซอสตยยตธรรม (X = 4.27)

106

ตารางท 4.14 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน

ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ใหค าชแนะ ค าปรกษา รบฟงความคดเหนของครทงดานบวกและดานลบเมอครมปญหาในการปฏบตงาน

4.29 0.52 มาก

2. ใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานงบประมาณ วสดอปกรณ เพอการปฏบตงานอยางเตมทและยตธรรม

4.43 0.53 มาก

3. สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจโดยครกลาพดในสงทตนคด

4.26 0.58 มาก

4. จดกจกรรมแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตางๆ อยางเปดเผยจรงใจ

4.31 0.59 มาก

5. เขาใจและอภยเมอครท าผดพลาด 4.26 0.55 มาก

6. การพจารณาความดความชอบ ครทกคนไดรบความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายได

4.33 0.63 มาก

7. สงเสรมใหครสรางผลงานใหม ๆ ทเปนประโยชนตอโรงเรยน

4.29 0.56 มาก

รวมเฉลย 4.31 0.45 มาก จากตารางท 4.14 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.31) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานงบประมาณ วสดอปกรณ เพอการปฏบตงานอยางเตมทและยตธรรม ( X = 4.43) รองลงมาคอ การพจารณาความดความชอบ ครทกคนไดรบความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายได (X = 4.33) และจดกจกรรมแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตางๆ อยางเปดเผยจรงใจ (X = 4.31) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจโดยครกลาพดในสงทตนคด (X = 4.26)

107

ตารางท 4.15 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความรวมมอและความขดแยง

ดานความรวมมอและความขดแยง

X S.D. ระดบการปฏบต

1. เปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการบรหารงานรวมกน เ พอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน

4.24 0.50 มาก

2. เตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอน ๆ นอกเหนอจากการปฏบตงานในหนาท

4.27 0.61 มาก

3. ใหความสนใจในการประสานความคดและใชขอขดแยงใหเกดประโยชนตองาน

4.34 0.55 มาก

4. ใหโอกาสทกคนปฏบตงานโดยไมค านงถงอาย เพศ และวย

4.30 0.55 มาก

รวมเฉลย 4.29 0.48 มาก

จากตารางท 4.15 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความรวมมอและความขดแยงโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.29) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหความสนใจในการประสานความคดและใชขอขดแยงใหเกดประโยชนตองาน (X = 4.34) รองลงมาคอ ใหโอกาสทกคนปฏบตงานโดยไมค านงถงอาย เพศ และวย ( X = 4.30) และเตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอนๆ นอกเหนอจากการปฏบตงานในหนาท ( X = 4.27) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการบรหารงานรวมกน เพอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน (X = 4.24)

108

ตารางท 4.16 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจ ทถกตอง

ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง

X S.D. ระดบการปฏบต

1. ประชม ชแจงใหครทราบถงวตถประสงค นโยบายและขนตอนการท างานเพอความชดเจนของงาน

4.46 0.52 มาก

2. วางแผนปฏบตงานเพอใหงานบรรลวตถประสงคตามตองการ

4.37 0.52 มาก

3. เปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ

4.37 0.55 มาก

4. จดระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารจดการและสนบสนนการปฏบตงานของคร

4.27 0.51 มาก

5. ตดสนใจสงการไดชดเจนเปนทเขาใจและยอมรบของคร 4.27 0.52 มาก

6. ตดสนใจสงการโดยอาศยขอเทจจรงทมาจากขอมลสารสนเทศทถกตอง ทนสมยและเชอถอได

4.29 0.53 มาก

7. มการตรวจสอบและประเมนผลโครงการตางๆ ทปฏบตเสรจเรยบรอยแลวอยางมหลกเกณฑ

4.25 0.53 มาก

8. ศกษา สงเกตอปนสยใจคอและจดท าบนทกทะเบยนประวตของครไวเปนหลกฐานเพอประโยชนในการท างานรวมกน

4.33 0.65 มาก

9. น าผลการประเมนไปแกไขขอบกพรองและปรบปรงการท างานใหดขน

4.26 0.56 มาก

รวมเฉลย 4.32 0.42 มาก จากตารางท 4.16 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.32) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ประชม ชแจงใหครทราบถงวตถประสงค นโยบายและขนตอนการท างานเพอความชดเจนของงาน ( X = 4.46) รองลงมาคอ

109

วางแผนปฏบตงานเพอใหงานบรรลวตถประสงคตามตองการ (X = 4.37, S.D.= 0.52) และเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ X (= 4.37, S.D.= 0.55) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มการตรวจสอบและประเมนผลโครงการตางๆ ทปฏบตเสรจเรยบรอยแลวอยางมหลกเกณฑ (X = 4.25) ตารางท 4.17 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานภาวะผน าทเหมาะสม

ดานภาวะผน าทเหมาะสม

X S.D. ระดบการปฏบต

1. กระจายอ านาจแกผไดรบมอบหมายงานตามสายงานบงคบบญชาไดเหมาะสมกบความรความสามารถ

4.31 0.51 มาก

2. ยอมรบและเชอมนในความร ความสามารถในการปฏบตงานของคร

4.37 0.52 มาก

3. เปดใจกวางและยอมรบค าวพากษ วจารณของคร เพอการปรบปรงพฒนาตนเอง

4.36 0.59 มาก

4. เปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม

4.25 0.55 มาก

5. มอบหมายการตดสนใจใหคณะกรรมการหรอกลมทรบผดชอบในการหาขอยตเพอน าไปสการปฏบต

4.34 0.58 มาก

รวมเฉลย 4.33 0.45 มาก

จากตารางท 4.17 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานภาวะผน าทเหมาะสม โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.33) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ยอมรบและเชอมนในความร ความสามารถในการปฏบตงานของคร (X = 4.37) รองลงมาคอ เปดใจกวางและยอมรบค าวพากษ วจารณของคร เพอการปรบปรงพฒนาตนเอง (X = 4.36) และมอบหมายการตดสนใจใหคณะกรรมการหรอกลมทรบผดชอบในการหาขอยตเพอน าไปสการปฏบต (X = 4.34) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มเปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม (X = 4.25)

110

ตารางท 4.18 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยาง สม าเสมอ

ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ

X S.D. ระดบการปฏบต

1. เปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนดหลกเกณฑในการประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน

4.38 0.60 มาก

2. สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ

4.29 0.53 มาก

3. น าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดในการแกไขปญหา

4.37 0.62 มาก

4. สรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน

4.34 0.55 มาก

รวมเฉลย 4.35 0.49 มาก

จากตารางท 4.18 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.35) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนดหลกเกณฑในการประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน ( X = 4.38) รองลงมาคอ น าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดในการแกไขปญหา (X = 4.37) และสรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน ( X = 4.34) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ (X = 4.29)

111

ตารางท 4.19 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการพฒนาตนเอง

ดานการพฒนาตนเอง

X S.D. ระดบการปฏบต

1. จดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความร ความสามารถแนวคดและประสบการณใหม ๆ ใหแกคร

4.25 0.62 มาก

2. มการนเทศครใหรบร องคความร แนวคดใหม ๆ สอ นวตกรรมใหม ๆ และน าไปใชประโยชนตอการปฏบตหนาท

4.25 0.51 มาก

3. เปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในหนวยงานอน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร

4.35 0.56 มาก

4. สนบสนนใหครเขารวมอบรมหรอประชมทางวชาการทหนวยงานอนจดขน เพอหาความรเพมเตม

4.34 0.55 มาก

5. น านวตกรรมเทคโนโลย ระบบสารสนเทศและสอตางๆ มาไวบรการใหครในโรงเรยน

4.35 0.62 มาก

รวมเฉลย 4.31 0.44 มาก

จากตารางท 4.19 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการพฒนาตนเอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.31) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในหนวยงานอน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร ( X = 4.35, S.D.= 0.56) รองลงมาคอ น านวตกรรมเทคโนโลย ระบบสารสนเทศและสอตางๆ มาไวบรการใหครในโรงเรยน (X = 4.35, S.D.= 0.62) และสนบสนนใหครเขารวมอบรมหรอประชมทางวชาการทหนวยงานอนจดขน เพอหาความรเพมเตม ( X = 4.34) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความร ความสามารถแนวคดและประสบการณใหมๆ ใหแกคร (X = 4.25)

112

ตารางท 4.20 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานสมพนธภาพระหวางกลม

ดานสมพนธภาพระหวางกลม

X S.D. ระดบการปฏบต

1. สนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลาย ๆ รปแบบ

4.36 0.56 มาก

2. จดประชมหวหนาฝายตาง ๆ เ พอปรกษาหารอแลกเปลยนขอคดเหนในการท างานเพอชวยเหลอกนในการท างาน

4.36 0.52 มาก

3. สรางบรรยากาศในการท างานใหมความเปนกนเอง 4.36 0.55 มาก

4. ใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตาง ในโรงเรยนอยางเทาเทยม

4.35 0.56 มาก

รวมเฉลย 4.36 0.47 มาก

จากตารางท 4.20 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานสมพนธภาพระหวางกลม โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.36, S.D. = 0.47) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ จดประชมหวหนาฝายตางๆ เพอปรกษาหารอแลกเปลยนขอคดเหนในการท างานเพอชวยเหลอกนในการท างาน ( X = 4.36, S.D.= 0.52) รองลงมาคอ สรางบรรยากาศในการท างานใหมความเปนกนเอง ( X = 4.36, S.D.= 0.55) และสนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลายๆ รปแบบ ( X = 4.36, S.D.= 0.56) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตาง ในโรงเรยนอยางเทาเทยม (X = 4.35)

113

ตารางท 4.21 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตดตอสอสารทด

ดานการตดตอสอสารทด

X S.D. ระดบการปฏบต

1. สงเสรมการประชาสมพนธ แจงขอมล ขาวสารทส าคญของฝายงานตางๆ ใหครทราบอยางตอเนองสม าเสมอ

4.35 0.56 มาก

2. ใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบดวยความรวดเรว ถกตอง

4.31 0.57 มาก

3. จดระบบการตดตอสอสารภายในโรงเรยนใหเปนไปอยางสะดวกและรวดเรว

4.26 0.50 มาก

4. ตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน

4.30 0.52 มาก

5. น าเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการตดตอสอสาร 4.30 0.57 มาก

6. จดท าวารสารของโรงเรยนเพอประชาสมพนธใหครผปกครองนกเรยนและสาธารณชน

4.24 0.60 มาก

รวมเฉลย 4.29 0.42 มาก จากตารางท 4.21 แสดงใหเหนวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตดตอสอสารทด โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 4.29) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ สงเสรมการประชาสมพนธ แจงขอมล ขาวสารทส าคญของฝายงานตางๆ ใหครทราบอยางตอเนองสม าเสมอ ( X = 4.35) รองลงมาคอ ใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบดวยความรวดเรว ถกตอง (X = 4.31) และตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน ( X = 4.30) ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดท าวารสารของโรงเรยนเพอประชาสมพนธใหครผปกครองนกเรยนและสาธารณชน (X = 4.24)

114

ตอนท 4 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 วเคราะหความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ใชการวเคราะหหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน ผลปรากฏดงตารางท 4.22 ตารางท 4.22 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพ การท างาน เปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา กาญจนบร เขต 3

ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร

ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

(Y) Y1 Y2 Y3 Y4 Y5 Y6 Y7 Y8 Y9 Y10 Y11

X1 0.36** 0.41** 0.49** 0.35** 0.35** 0.40** 0.30** 0.41** 0.42** 0.32** 0.28** 0.43**

X2 0.63** 0.61** 0.61** 0.58** 0.56** 0.61** 0.54** 0.51** 0.52** 0.49** 0.54** 0.65** X3 0.57** 0.64** 0.65** 0.55** 0.57** 0.69** 0.62** 0.63** 0.58** 0.56** 0.58** 0.70**

X4 0.69** 0.54** 0.63** 0.60** 0.56** 0.68** 0.58** 0.61** 0.67** 0.60** 0.56** 0.71**

X5 0.61** 0.56** 0.57** 0.49** 0.45** 0.59** 0.44** 0.50** 0.46** 0.45** 0.48** 0.59** X6 0.78** 0.67** 0.66** 0.68** 0.62** 0.71** 0.63** 0.59** 0.65** 0.68** 0.60** 0.77**

X7 0.64** 0.59** 0.67** 0.62** 0.54** 0.69** 0.61** 0.59** 0.57** 0.59** 0.53** 0.70**

(X) 0.75** 0.70** 0.74** 0.67** 0.64** 0.76** 0.65** 0.67** 0.67** 0.65** 0.62** 0.80** **มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จากตารางท 4.22 พบวา ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง (r = 0.80) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษาขนพนฐาน มความสมพนธทางบวก ในระดบสงเรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความสามารถ

115

ของผรบสาร (r = 0.77) และความสม าเสมอตอเนองกน (r = 0.71) ส าหรบความสมพนธในระดบปานกลาง เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความแจมแจงของขาวสาร และเนอหาสาระ (r = 0.70) ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม (r = 0.65) ชองทางการตดตอสอสาร (r = 0.59) และความนาเชอถอ (r = 0.43) และคาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในคทมคาสงสด (r=0.78) คอ ดานความนาเชอถอ (X1) กบการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (Y11) และในคทมคาต าสด (r=0.28) คอ ความสามารถของผรบสาร (X6) กบบทบาททสมดล (Y1) ส าหรบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในรายดาน สรปไดดงน

1. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความนาเชอถอ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (r = 0.43) เมอพจารณาเปนรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.49) การพฒนาตนเอง (r = 0.42) ความชดเจนของเปาหมาย และทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.41) กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.40) บทบาททสมดล (r = 0.36) การสนบสนนและการไววางใจตอกน และความรวมมอและความขดแยง (r = 0.35) สมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.32) และภาวะผน าทเหมาะสม (r = 0.30) สวนความสมพนธทางบวกอยในระดบต า คอ การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.28) 2. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (r = 0.65) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล (r = 0.63) ความชดเจนของเปาหมาย, การเปดเผยและการเผชญหนา และกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.61) การสนบสนนและการไววางใจตอกน (r = 0.58) ความรวมมอและความขดแยง (r = 0.56) ภาวะผน าทเหมาะสม และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.54) การพฒนาตนเอง (r = 0.52) ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.51) และสมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.49) 3. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานเนอหาสาระ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (r = 0.70) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไป

116

หานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.69) การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.65) ความชดเจนของเปาหมาย (r = 0.64) ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.63) ภาวะผน าท เหมาะสม (r = 0.62) การพฒนาตนเอง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.58) บทบาททสมดล และความรวมมอและความขดแยง (r = 0.57) สมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.56) และการสนบสนนและการไววางใจตอกน (r = 0.55) 4. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสม าเสมอตอเนองกน มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (r = 0.71) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล (r = 0.69) กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.68) การพฒนาตนเอง (r = 0.67) การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.63) ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.61) การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.60) ภาวะผน าทเหมาะสม (r = 0.58) ความรวมมอและความขดแยง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.56) และความชดเจนของเปาหมาย (r = 0.54) 5. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานชองทางการตดตอสอสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (r = 0.59) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล (r = 0.61) กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.59) การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.57) ความชดเจนของเปาหมาย (r = 0.56) ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.50) การสนบสนนและการไววางใจตอกน (r = 0.49) การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.48) การพฒนาตนเอง (r = 0.46) ความรวมมอและความขดแยง และสมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.45) และภาวะผน าท เหมาะสม (r = 0.45) 6. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสามารถของผรบสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง (r = 0.77) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล (r = 0.78) กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.71) ส าหรบรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.68) ความชดเจนของเปาหมาย (r = 0.67) การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.66) การพฒนาตนเอง (r = 0.65) ภาวะผน าทเหมาะสม (r = 0.63) ความรวมมอและความขดแยง (r = 0.62) การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.60) ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ (r = 0.59)

117

7. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความแจมแจงของขาวสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง (r = 0.70) เมอพจารณาเปนรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง (r = 0.69) การเปดเผยและการเผชญหนา (r = 0.67) บทบาททสมดล (r = 0.64) การสนบสนนและการไววางใจตอกน (r = 0.62) ภาวะผน าทเหมาะสม (r = 0.61) ความชดเจนของเปาหมาย, ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ และสมพนธภาพระหวางกลม (r = 0.59) การพฒนาตนเอง (r = 0.57) ความรวมมอและความขดแยง (r = 0.54) และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร (r = 0.53)

118

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

จากการศกษา เรองความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยไดด าเนนการสรป อภปรายผลการวจยและขอเสนอแนะดงน วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 2. เพอศกษาประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 3. เพอศกษาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการ

ท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สมมตฐานของการวจย

ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มความสมพนธกนในทางบวกอยในระดบสง วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการ

ท างานเปนทมของครในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยก าหนดวธการวจยดงน

119

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 จ านวน 948 คน 1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ผบรหารสถานศกษาและครในสงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยก าหนดขนาดของกลมตวอยางโดยใชตารางเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทคาระดบความเชอมนรอยละ 95 โดยใชการสมตวอยางแบบอยางงาย (simple random sampling) ไดกลมตวอยางจ านวน 273 คน

2. เครองมอทใชในการวจย ลกษณะของเครองมอเปนแบบสอบถามทผวจยสรางขนเอง จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ แบงออกเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม สอบถามเกยวกบ เพศ อาย ระดบการศกษา ต าแหนงหนาทปจจบน และประสบการณในการท างาน เปนแบบตรวจสอบรายการ (checklist) จ านวน 5 ขอ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ม 7 ดาน จ านวน 35 ขอ

ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3 ม 11 ดาน จ านวน 62 ขอ

3. การเกบรวบรวมขอมล 3.1 น าหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลจากส านกงานบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร ถงส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เพอใหผวจยไดเกบขอมล

3.2 ผวจยด าเนนการสงแบบสอบถามทางไปรษณย และประสานงานทางโทรศพทในการตดตามเกบแบบสอบถามจากสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดวยตนเอง โดยผวจยสงแบบสอบถามไปยงสถานศกษาเพอแจกใหกบผบรหาร และครในสถานศกษาทกลมตวอยาง จ านวน 273 ชด โดยก าหนดเวลาในการตอบแบบสอบถามและกลบคนใหผวจยภายใน 7-15 วน ทางไปรษณย และผวจยเกบรวบรวมขอมลเอง

3.3 รวบรวมแบบสอบถามทผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ไดตอบแลว จ านวน 273 ชด คดเปนรอยละ 100

4. การวเคราะหขอมล 4.1 ผวจยน าแบบสอบถามทไดรบตอบคนจากโรงเรยนทเปนกลมตวอยางมาตรวจสอบ

ความถกตองและมความสมบรณในการตอบ

120

4.2 ผวจยน าขอมลทไดจากแบบสอบถามทงหมดมาจดระเบยบขอมล ลงรหส และท าการวเคราะหขอมลดวยเครองคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS for Windows การวเคราะหขอมล ดงน

4.2.1 วเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยการแจกแจงความถ และหาคารอยละ

4.2.2 วเคราะหเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร ส งกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และวเคราะหขอมลระดบการปฏบต โดยน ามาหาความถ คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกเปนรายขอ รายดานและรวมทกดาน

4.2.3 วเคราะหเกยวกบระดบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และวเคราะหขอมลระดบการปฏบต โดยน ามาหาความถ คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกเปนรายขอ รายดานและรวมทกดาน

4.2.4 การวเคราะหหาความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

สรปผลการวจย

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สรปผลไดดงน

1. สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 71.43 มอายระหวาง 30-40 ปมากทสด รอยละ 54.22 ระดบการศกษาปรญญาตร รอยละ 62.64 สถานภาพของผตอบสวนมากเปน คร รอยละ 91.21 และมประสบการณการท างานในต าแหนง ไมเกน 5 ป รอยละ 49.45

2. ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ชองทางการตดตอสอสาร รองลงมาคอ ความแจมแจงของขาวสาร ความสามารถของผรบสาร เนอหาสาระ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ความสม าเสมอตอเนองกน และความนาเชอถอ

2.1 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความนาเชอถอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา

121

เปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง โรงเรยนจะแจงขาวสารใหรบทราบ รองลงมาคอ ค าสงหรอขาวสารตางๆ ทออกมาในโรงเรยนมความเปนธรรมและเชอถอได และผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจเพอพฒนางาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ โรงเรยนไดจดท าคมอเพอเปนแนวทางในการก าหนดแผนการปฏบตงานโดยก าหนดวตถประสงค เปาหมายตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด

2.2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ภาษา ค าพด ทาทางทผบรหารใชในการตดตอสอสารมความถกตองและเหมาะสมกบฐานะและต าแหนงของผรวมงาน รองลงมาคอ ขาวสารแตละชนดไดรบการพจารณาอยางระมดระวงวาจะใชวธการสงขาวสารนนดวยวธการใดเพอใหไดผลดทสด และเรองราวทน ามาสอสารใหผรวมงานทราบมความใหมและทนตอเหตการณ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ วธการตดตอสอสารของโรงเรยนมกค านงถงสถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร

2.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานเนอหาสาระ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ เนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนทนาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน รองลงมาคอ เนอหาสาระของขาวสารในโรงเรยนไดรบ การจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทจะตองรบรเทานน และค าสงใหปฏบตงานมรายละเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทจะตองปฏบตตาม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เนอหาของขาวสารทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนน และ/หรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจไดงายขน

2.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสม าเสมอตอเนองกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ผบรหารแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยางตอเนอง รองลงมาคอ ผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ และผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในการใชภาษาพด ภาษาเขยน และทาทางทใชกบผรวมงานแตละบคคลจะมความเสมอตนเสมอปลาย

122

2.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานชองทางการตดตอสอสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ โรงเรยนจดใหมการประชมครภายในโรงเรยนเปนประจ าอยางสม าเสมอ รองลงมาคอ เมอมเรองทตองแจงดวยวาจา ผบรหารจะตดตอสอสารโดยตรงกบผเกยวของ และขาวส าคญๆ ผบรหารใชการตดตอสอสาร หลายๆ วธ พรอมๆ กน เชน ประกาศ หนงสอเวยน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในสภาวะทจ าเปนผบรหารสามารถเลอกวธการสงขาวสารถงบคลากรทเปนเปาหมายไดเหมาะสมเพอขาวสารจะไดถงบคคลอนเปนเปาหมายไดรวดเรวและถกตอง

2.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสามารถของผรบสารโดย ภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ คณะครและบคลากรเขารบการประชม อบรมสมมนาทโรงเรยนจดอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน รองลงมาคอ ผบรหารพยายามกระตนหรอจงใจผรบสารใหมความพรอมกอนทจะรบสาร และผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดและใหความส าคญซงกนและกน พรอมทจะปรกษาหารอกนไดเพอใหเกดการตดตอสอสารใหบงเกดผลดตอสวนรวม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ คณะครและบคลากรปฏบตงานไดตรงกบความตองการในการสงขาวสารของผบรหาร

2.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความแจมแจงของขาวสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ผบรหารใชภาษาและขอความในการตดตอสอสารทกะทดรด ชดเจน เขาใจงาย และตรงความหมายตามจดประสงค รองลงมาคอ ขอมลทแจงใหครทกคนทราบเปนขอมลทเปดเผย ชดเจน ตรงกบความเปนจรง โดยไมมการปดบง และการตดตอสอสารทใชค าพดสวนใหญจะมความตรงไปตรงมาเขาใจงาย ไมก ากวม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ขาวสารใดทยากตอการเขาใจ ผบรหารจะสอความหมายโดยใชรปภาพ ตวเลข แผนภม และค าอธบายประกอบเพอใหผรบสารเขาใจ

3. ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ สมพนธภาพระหวางกลม รองลงมาคอ การเปดเผยและการเผชญหนา การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ภาวะผน าทเหมาะสม กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง บทบาททสมดล และความชดเจนของ

123

เปาหมาย การพฒนาตนเอง การสนบสนนและไววางใจตอกน การตดตอสอสารทด และความรวมมอและความขดแยง

3.1 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานบทบาททสมดล โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ดแลใหครทกคนท างานรวมกนดวยความสามคค รองลงมาคอ เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ และชวยเหลอคร แกไขปญหาตางๆ ในการปฏบตงาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตงาน

3.2 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความชดเจนของเปาหมาย โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหตรงกน รองลงมาคอ วางแผนก าหนดตารางปฏบตงานและวธปฏบตงานอยางชดเจน และก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครอยางมระบบ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกบคคลเพอท าหนาทในต าแหนงตางๆ ทก าหนด

3.3 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการเปดเผยและการเผชญหนาโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ มการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ รองลงมาคอ ถายทอดความคด ความรสก และขอมลตางๆ อยางตรงไปตรงมาแสดงความคดเหน อภปรายปญหาตางๆ ในการท างานรวมกน และมการประชมครหรอใชกระบวนการกลมเพอหาสาเหตและวธการแกไขเมอมปญหาในการท างานเกดขน ตามล าดบ ส าหรบคาทมคาเฉลยนอยทสดคอ กลาเผชญหนากบปญหาหรอขอขดแยงตางๆ อยางซอสตยยตธรรม

3.4 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานงบประมาณ วสดอปกรณ เพอการปฏบตงาน

อยางเตมทและยตธรรม รองลงมาคอ การพจารณาความดความชอบ ครทกคนไดรบความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายได และจดกจกรรมแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตางๆ อยาง

124

เปดเผยจรงใจ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจโดยครกลาพดในสงทตนคด

3.5 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความรวมมอและความขดแยงโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหความสนใจในการประสานความคดและใชขอขดแยงใหเกดประโยชนตองาน รองลงมาคอ ใหโอกาสทกคนปฏบตงานโดยไมค านงถงอาย เพศ และวย และเตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอนๆ นอกเหนอจากการปฏบตงานในหนาท ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการบรหารงานรวมกน เพอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน

3.6 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ประชม ชแจงใหครทราบถงวตถประสงค นโยบายและขนตอนการท างานเพอความชดเจนของงาน รองลงมาคอ วางแผนปฏบตงานเพอใหงานบรรลวตถประสงคตามตองการ และเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มการตรวจสอบและประเมนผลโครงการตางๆ ทปฏบตเสรจเรยบรอยแลวอยางมหลกเกณฑ

3.7 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานภาวะผน าทเหมาะสม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ยอมรบและเชอมนในความร ความสามารถในการปฏบตงานของคร รองลงมาคอ เปดใจกวางและยอมรบค าวพากษ วจารณของคร เพอการปรบปรงพฒนาตนเอง และมอบหมายการตดสนใจใหคณะกรรมการหรอกลมทรบผดชอบในการหาขอยตเพอน าไปสการปฏบต ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มเปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม

3.8 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนดหลกเกณฑในการประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน รองลงมาคอ น าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดใน

125

การแกไขปญหา และสรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ

3.9 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการพฒนาตนเอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในหนวยงานอน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร รองลงมาคอ น านวตกรรมเทคโนโลย ระบบสารสนเทศและสอตางๆ มาไวบรการใหครในโรงเรยน และสนบสนนใหครเขารวมอบรมหรอประชมทางวชาการทหนวยงานอนจดขน เพอหาความรเพมเตม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความร ความสามารถแนวคดและประสบการณใหมๆ ใหแกคร

3.10 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานสมพนธภาพระหวางกลม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ จดประชมหวหนาฝายตางๆ เพอปรกษาหารอแลกเปลยนขอคดเหนในการท างานเพอชวยเหลอกนในการท างาน รองลงมาคอ สรางบรรยากาศในการท างานใหมความเปนกนเอง และสนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลายๆ รปแบบ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตาง ในโรงเรยนอยางเทาเทยม

3.11 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตดตอสอสารทด โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ สงเสรมการประชาสมพนธ แจงขอมล ขาวสารทส าคญของฝายงานตางๆ ใหครทราบอยางตอเนองสม าเสมอ รองลงมาคอ ใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบดวยความรวดเรว ถกตอง และตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดท าวารสารของโรงเรยนเพอประชาสมพนธใหครผปกครองนกเรยนและสาธารณชน

4. ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษาขนพนฐาน มความสมพนธทางบวก ในระดบสงเรยงตามล าดบคาสมประสทธ

126

สหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความสามารถของผรบสาร และความสม าเสมอตอเนองกน ส าหรบความสมพนธในระดบปานกลาง เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความแจมแจงของขาวสาร และเนอหาสาระ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ชองทางการตดตอสอสาร และความนาเชอถอ ส าหรบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในรายดาน สรปไดดงน

4.1 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความนาเชอถอ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การเปดเผยและการเผชญหนา การพฒนาตนเอง ความชดเจนของเปาหมาย และทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง บทบาททสมดล การสนบสนนและการไววางใจตอกน และความรวมมอและความขดแยง สมพนธภาพระหวางกลม และภาวะผน าทเหมาะสม สวนความสมพนธทางบวกอยในระดบต า คอ การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร

4.2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย, การเปดเผยและการเผชญหนา และกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง ภาวะผน าทเหมาะสม และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร การพฒนาตนเอง ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ และสมพนธภาพระหวางกลม

4.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานเนอหาสาระ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา ความชดเจนของเปาหมาย ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ภาวะผน าทเหมาะสม การพฒนาตนเอง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร บทบาททสมดล และความรวมมอและความขดแยง สมพนธภาพระหวางกลม และการสนบสนนและการไววางใจตอกน

4.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสม าเสมอตอเนองกน มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอย

127

คอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การพฒนาตนเอง การเปดเผยและการเผชญหนา ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม ภาวะผน าทเหมาะสม ความรวมมอและความขดแยง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร และความชดเจนของเปาหมาย

4.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานชองทางการตดตอสอสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา ความชดเจนของเปาหมาย ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร การพฒนาตนเอง ความรวมมอและความขดแยง และสมพนธภาพระหวางกลม และภาวะผน าทเหมาะสม

4.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสามารถของผรบสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ส าหรบรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การพฒนาตนเอง ภาวะผน าทเหมาะสม ความรวมมอและความขดแยง การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ

4.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความแจมแจงของขาวสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา บทบาททสมดล การสนบสนนและการไววางใจตอกน ภาวะผน าทเหมาะสม ความชดเจนของเปาหมาย, ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ และสมพนธภาพระหวางกลม การพฒนาตนเอง ความรวมมอและความขดแยง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร

128

อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยเกยวกบความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สามารถอภปรายผลไดดงน

1. จากผลการวจยพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ชองทางการตดตอสอสาร รองลงมาคอ ความแจมแจงของขาวสาร ความสามารถของผรบสาร เนอหาสาระ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ความสม าเสมอตอเนองกน และความนาเชอถอ ทงนอาจเนองมาจาก ในปจจบนผบรหารสถานศกษาจบการศกษาดานการบรหารการศกษาโดยตรง และไดรบการอบรมพฒนาอยางเขมกอนเขารบต าแหนงหนาท อกทงผบรหารสวนมากมประสบการณท างานในการบรหาร การสอสาร และการท างานเปนทม ท าใหมความรความสามารถในการน าหลกทฤษฎการบรหารงาน การสอสาร และการท างานเปนทมของคร มาใชในการบรหารงานของสถานศกษาไดอยางเหมาะสม จนสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบงานวจยของ น าเพชร กระตายทอง (2545) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน ตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา โดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ สวมล วองวาณช (2546) ศกษาเรอง คณลกษณะและทกษะของบคลากรทางการศกษาทเออตอการปฏรปการศกษา ผลการวจยพบวา ทกษะการสอสารของบคลากรในการท างานอยในระดบสง สอดคลองกบงานวจยของ พชรพนธ รตนโนดม (2551) ศกษาเรอง องคประกอบพฤตกรรมการตดตอสอสาร และกระบวนการตดสนใจของผบรหารทสงผลตอการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ระดบองคประกอบพฤตกรรมการตดตอสอสาร และกระบวนการตดสนใจของผบรหาร โดยรวมอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของ รงสาด จนทรวสตร (2548) ศกษาเรอง การศกษาความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการตดตอสอสารในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระบร ผลการวจยพบวา ความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการตดตอสอสารโดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ ปรารมภ บญถนอม (2545) ศกษาเรอง การตดตอสอสารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนมธยมศกษาเขตการศกษา 12 ผลการวจยพบวา การตดตอสอสารในโรงเรยนมธยมศกษาเขต 12 โดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ

129

สรยนต สะทาน (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษากบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผสอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต 2 ผลการวจยพบวา ผบรหารสถานศกษามพฤตกรรมการตดตอสอสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก สวนขอคนพบรายดานสามารถน ามาอภปรายผลไดดงน

1.1 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความนาเชอถอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง โรงเรยนจะแจงขาวสารใหรบทราบ รองลงมาคอ ค าสงหรอขาวสารตางๆ ทออกมาในโรงเรยนมความเปนธรรมและเชอถอได และผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจเพอพฒนางาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ โรงเรยนไดจดท าคมอเพอเปนแนวทางในการก าหนดแผนการปฏบตงานโดยก าหนดวตถประสงค เปาหมายตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด ทงนอาจเนองมาจาก เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง ผบรหารมการแจงขาวสาร หรอค าสงตางๆ เปนลายลกษณอกษร โดยทผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจ เพอพฒนางาน และขาวสารหรอค าสงทออกมาจากตวผบรหารทสงการใหผทไดรบมอบหมายมความเปนทางการดวยความเปนธรรมและเชอถอได ซงสอดคลองกบงานวจยของ พรพศ อนทะสระ (2551) ศกษาเรอง สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการตดตอสอสารตามความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ผลการวจยพบวา สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการตดตอสอสารตามความคดเหนของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ในดานความนาเชอถอ มการปฏบตอยในระดบมาก

1.2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ภาษา ค าพด ทาทางทผบรหารใชในการตดตอสอสารมความถกตองและเหมาะสมกบฐานะและต าแหนงของผรวมงาน รองลงมาคอ ขาวสารแตละชนดไดรบการพจารณาอยางระมดระวงวาจะใชวธการสงขาวสารนนดวยวธการใดเพอใหไดผลดทสด และเรองราวทน ามาสอสารใหผรวมงานทราบมความใหมและทนตอเหตการณ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ วธการตดตอสอสารของโรงเรยนมกค านงถงสถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารมวธการตดตอสอสารทค านงถงสถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร เรองราวทน ามาสอสารมความใหมและทนตอเหตการณ ใชภาษา ค าพด ทาทางในการ

130

ตดตอสอสารไดถกตองและเหมาะสม รวมทงเลอกสถานท เครองมออปกรณตดตอสอสารทค านงถงความเหมาะสมของขาวสารแตละชนด และมการพจารณาอยางระมดระวง ในการสงขาวสารนนเพอใหไดผลดและมประสทธภาพมากทสด ซงสอดคลองกบงานวจยของ สมพงษ เตชรตนวรกล (2551) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางศกยภาพผน าในการตดตอสอสารกบประสทธผลในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-3 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในการสรางความเขาใจการตดตอส อสาร ผลการวจยพบวา มการปฏบตอยในระดบมาก

1.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานเนอหาสาระ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ เนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนทนาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน รองลงมาคอ เนอหาสาระของขาวสารในโรงเรยนไดรบ การจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทจะตองรบรเทานน และค าสงใหปฏบตงานมรายละเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทจะตองปฏบตตาม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เนอหาของขาวสารทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนน และ/หรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจไดงายขน ทงนอาจเนองมาจากเนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนทนาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน มรายละเอยด ค าแนะน า จ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอเนอหาทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนนหรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจตรงกนและงายขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ อบลศร อบลสวสด (2552) ศกษาเรอง ความพงพอใจและความคาดหวงของผบรหารสถานศกษาตอทกษะการสอสารของครในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-3 จงหวดสพรรณบร ผลการวจยพบวา ดานเนอหาสาระ มการปฏบตอยในระดบมาก

1.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสม าเสมอตอเนองกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ผบรหารแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยางตอเนอง รองลงมาคอ ผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ และผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในการใชภาษาพด ภาษาเขยน และทาทางทใชกบผรวมงานแตละบคคลจะมความเสมอตนเสมอปลาย ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนมากแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยางตอเนอง และมการก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ ไมวาจะเปนรปแบบทเปนทางการและไมเปนทางการ เพอประสทธภาพของการบรหาร

131

ดานการตดตอสอสาร ซงสอดคลองกบ แนวคดของ แมกเกรเกอร และเบอรวส (McGregor & Burvis, 1970, pp. 103-A อางถงใน พรชย คารพ, 2547, หนา 36) กลาววาการตดตอสอสารภายในองคกรจะตองเปนแบบสองทาง โดยมการวางแผนอยางเปนระบบจงจะท าใหผน าทมและสมาชกทกคนมความเขาใจไดตรงกน ตองมการตดตอสอสารอยางสม าเสมอตอเนองกน และสามารถแลกเปลยนความคดเหนอนทจะน าไปสความชดเจนในการท างานได สอดคลองกบแนวคดของ ฮอลย และมสเกว (Hoy & Miskel, 2001) และเสรมศกด วศาลาภรณ (2541) ทวาในการตดตอประสานงานตามโครงการสรางองคการ ใชรปแบบการสอสารทงแบบทเปน ทางการและไมเปนทางการ ทงนตองใหเหมาะสมกบขนาดองคการแตละสวน และองคประกอบปฏสมพนธ ของกจกรรม และผบรหารทมทกษะในการตดตอสอสารและสามารถสรางสมพนธภาพกบผอน และมความสม าเสมอตอเนองกน จะเปนการสรางแรงจงใจบคลากรท างานใหบรรลวตถประสงค และท างานอยางม คณภาพ

1.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานชองทางการตดตอสอสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ โรงเรยนจดใหมการประชมครภายในโรงเรยนเปนประจ าอยางสม าเสมอ รองลงมาคอ เมอมเรองทตองแจงดวยวาจา ผบรหารจะตดตอสอสารโดยตรงกบผเกยวของ และขาวส าคญๆ ผบรหารใชการตดตอสอสาร หลายๆ วธ พรอมๆ กน เชน ประกาศ หนงสอเวยน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ในสภาวะทจ าเปนผบรหารสามารถเลอกวธการสงขาวสารถงบคลากรทเปนเปาหมายไดเหมาะสมเพอขาวสารจะไดถงบคคลอนเปนเปาหมายไดรวดเรวและถกตอง ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญใหความส าคญกบชองทางการตดตอสอสาร เชน มการจดประชมครทกเดอน มการสงขาวสารตางๆ ทส าคญ หลายๆ รปแบบ เชน ประกาศ หนงสอเวยน ขอความ หรอแจงดวยวาจา เพอขาวสารถงผทเกยวของ หรอผทรบผดชอบ อยางถกตอง ครบถวน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฮารเปอร (Harper, 1987, pp. 2825-A) ไดท าการศกษาวจยเรอง การสอสารขององคการมหาวทยาลย โดยการส ารวจทรรศนะพฤตกรรมการสอสารของหวหนาภาควชาการ ชายและหญง ในการสอสาร 8 ดาน คอ การสงขาวสาร การรบขาวสาร การตดตามดานแหลงขาวสาร ดานคณภาพขาวสาร ดานการสอสารขององคการ ดานผลผลตขององคการ ชองทางเดนขาวสาร ผลการวเคราะหขอมลไดชใหเหนถงทรรศนะพฤตกรรมการสอสารของหวหนาภาควชาการชายและหญง แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทพบเพยง 3 ดาน คอ ดานคณภาพขาวสาร แหลงขาวสาร และการสงขาวสาร สอดคลองกบงานวจยของ ปรารมภ บญถนอม (2545) ศกษาเรอง การตดตอสอสารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนมธยมศกษา เขตการศกษา 12 ผลการวจยพบวา การตดตอสอสารในโรงเรยนมธยมศกษาเขตการศกษา 12 ดานชองทางการตดตอสอสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

132

1.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความสามารถของผรบสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ คณะครและบคลากรเขารบการประชม อบรมสมมนาทโรงเรยนจดอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน รองลงมาคอ ผบรหารพยายามกระตนหรอจงใจผรบสารใหมความพรอมกอนทจะรบสาร และผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดและใหความส าคญซงกนและกน พรอมทจะปรกษาหารอกนไดเพอใหเกดการตดตอสอสารใหบงเกดผลดตอสวนรวม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ คณะครและบคลากรปฏบตงานไดตรงกบความตองการในการสงขาวสารของผบรหาร ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดตอกนและใหความส าคญซงกนและกน มการปรกษาหารอ มการจดการประชม อบรม สมมนา เพอใหเกดความเขาใจตรงกน หรอมการกระตนหรอจงใจใหผรบสารมความพรอมกอนทจะรบสาร ซงสอดคลองกบงานวจยของ กลธดา ธรรมวภชน จรยา เหนยนเฉลย และบญเลศ เพงสข (2549) ศกษาเรอง สภาพและปญหาของการสอสารในการปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา อาจารยผสอน และเจาหนาทวทยาลยเทคนค สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ในเขตสถาบนการอาชวศกษาภาคกลาง 1 และเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรทสงกดหนวยงานวทยาลยเทคนคตางกน เกยวกบสภาพการปฏบตและปญหาในการสอสารในการปฏบตงาน ผลการวจยพบวา ดานผรบสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

1.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกษะดานความแจมแจงของขาวสาร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบ จากมากไปนอย คอ ผบรหารใชภาษาและขอความในการตดตอสอสารทกะทดรด ชดเจน เขาใจงาย และตรงความหมายตามจดประสงค รองลงมาคอ ขอมลทแจงใหครทกคนทราบเปนขอมลทเปดเผย ชดเจน ตรงกบความเปนจรง โดยไมมการปดบง และการตดตอสอสารทใชค าพดสวนใหญจะมความตรงไปตรงมาเขาใจงาย ไมก ากวม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ขาวสารใดทยากตอการเขาใจ ผบรหารจะสอความหมายโดยใชรปภาพ ตวเลข แผนภม และค าอธบายประกอบเพอใหผรบสารเขาใจ ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารมการใชชองทางการตดตอสอสารทสามารถท าใหผรวมงานเขาใจงาย ไมก ากวม และตรงตามจดประสงค ซงสอดคลองกบงานวจยของ พนม แสงอนทร (2545) ศกษาเร อง พฤตกรรมการตดตอส อสารกบประสทธผลในการปฏบตงานของบคลากรส านกงานปลดกระทรวงผลการศกษาคนควา ผลการวจยพบวา ดานความแจมแจงของขาวสาร มการปฏบตอยในระดบมาก

133

2. ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงตามล าดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ สมพนธภาพระหวางกลม รองลงมาคอ การเปดเผยและการเผชญหนา การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ภาวะผน าทเหมาะสม กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง บทบาททสมดล และความชดเจนของเปาหมาย การพฒนาตนเอง การสนบสนนและไววางใจตอกน การตดตอสอสารทด และความรวมมอและความขดแยง ทงนอาจเนองมาจากพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 ในมาตรา 35 ก าหนดใหสถานศกษาเปนนตบคคล ท าใหโรงเรยนมความคลองตว มอสระและความเขมแขง ประกอบกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 39 ก าหนดใหกระทรวงกระจายอ านาจบรหารไปยงโรงเรยนท าใหโรงเรยนมอสระในการบรหารจดการ โดยใชโรงเรยนเปนฐาน ดงนนเพอใหสอดคลองกบแนวทางการปฏบต ผมสวนเกยวของจงจ าเปนอยางยงทจะตองประสานความรวมมอ รวมใจในการท างาน เพอใหประสบความส าเรจ ซงในการปฏบตงานจะตองมความสมพนธเชอมโยงกน ท าใหผรบผดชอบงานแตละดานมโอกาสท างานรวมกน ใหความชวยเหลอซงกนและกน มสมพนธอนด สงผลใหสภาพการท างานเปนทมในโรงเรยนมากขน สอดคลองกบงานวจยของ ทรงวฒ ทาระสา (2549) ศกษาเรอง การท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบมาก

นอกจากน ย งสอดคลองกบงานวจยของ นพภสสร โกสนทรจตต (2548) ศกษาเร องประสทธภาพการท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1 ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ ประทมวด หงสประชา (2545) ศกษาเร อง องคประกอบของการท างานเปนทมท สงผลตอประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญเขตการศกษา 1 ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ ไอเรซ (Ayres, 1993, p. 379-A) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางผลผลตและความเปนอสระของทมงานและความมประสทธภาพของกระบวนการท างานเปนทม ผลการวจยพบวา กระบวนการของการสรางทมงานและประสทธภาพของกระบวนการมความสมพนธกนในระดบสงกบการประเมนคณคา คอดานการแกปญหาของทมในการท างานเปนทมในปจจบน สอดคลองกบงานวจยของ ปทมา สายสะอาด (2551) ศกษาเร อง ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 2 ผลการวจยพบวา อยในระดบมาก สวนขอคนพบรายดานสามารถน ามาอภปรายไดดงน

134

2.1 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานบทบาททสมดล โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ดแลใหครทกคนท างานรวมกนดวยความสามคค รองลงมาคอ เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ และชวยเหลอคร แกไขปญหาตางๆ ในการปฏบตงาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตงาน ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารเปดโอกาสใหครไดแสดงความรความสามารถตามทตนถนด โดยมอบหมายงานทตรงกบความรความสามารถ เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ โดยสงเสรมและสนบสนนใหครท างานรวมกนดวยความสามคค มการประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการท างานเพอใหงานประสบความส าเรจ สอดคลองกบงานวจยของ พรทพย พนธมชย (2549 ) ศกษาเร อง พฤตกรรมการท างานเปนทมและการสรางทมงานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดสมทรปราการ เขต 1 ผลการวจยพบวา ดานบทบาททสมดล อยในระดบมาก

2.2 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความชดเจนของเปาหมาย โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหตรงกน รองลงมาคอ วางแผนก าหนดตารางปฏบตงานและวธปฏบตงานอยางชดเจน และก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครอยางมระบบ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกบคคลเพอท าหนาทในต าแหนงตางๆ ทก าหนด ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการก าหนดวสยทศน นโยบาย แผนพฒนาโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางการปฏบตงานใหตรงกน โดยมการวางแผนก าหนดตารางปฏบตงานอยางชดเจน ก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครตามความเหมาะสมและความสามารถ สอดคลองกบงานวจยของ จรตา เชาวลต (2549) ศกษาเร อง ปจจยท มความสมพนธตอประสทธภาพการท างานเปนทมภายในองคการ ผลการวจยพบวา ดานความชดเจนของเปาหมาย มคาเฉลยอยในระดบมาก

2.3 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการเปดเผยและการเผชญหนา โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ มการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ รองลงมาคอ ถายทอดความคด ความรสก และขอมลตางๆ อยางตรงไปตรงมาแสดงความคดเหน อภปรายปญหาตางๆ ในการท างานรวมกน และมการประชมครหรอใชกระบวนการกลมเพอหาสาเหต

135

และวธการแกไขเมอมปญหาในการท างานเกดขน ตามล าดบ ส าหรบคาทมคาเฉลยนอยทสดคอ กลาเผชญหนากบปญหาหรอขอขดแยงตางๆ อยางซอสตยยตธรรม ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญมการใชกระบวนการกลมเพอหาสาเหตและวธการแกไขปญหาในการท างาน เปดโอกาสใหครไดเสนอแนวทางการบรหาร และมการอภปรายปญหาตางๆ รวมกนอยางเปนซอสตยยตธรรม นอกจากนยงมการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ สอดคลองกบงานวจยของ สรตตกาล ผกเกสร (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมในการปฏบตงานกบการท างานเปนทมของกรมปศสตว เขต 1 ผลการวจยพบวา ดานการตดตอสอสารกนอยางเปดเผย อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผ บรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานการเปดเผยและการเผชญหนาเพอแกปญหา อยในระดบมาก

2.4 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการสนบสนนและไววางใจตอกน โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานงบประมาณ วสดอปกรณ เพอการปฏบตงานอยางเตมทและยตธรรม รองลงมาคอ การพจารณาความดความชอบ ครทกคนไดรบความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายได และจดกจกรรมแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตางๆ อยางเปดเผยจรงใจ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจโดยครกลาพดในสงทตนคด ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญใหค าชแนะ ค าปรกษา รบฟงความคดเหนของครทงดานบวกและดานลบ เมอครมปญหาในการปฏบตงานกใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานตางๆ สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจ ดวยการจดกจกรรมตางๆ ทแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตางๆ เชน พจารณาความดความชอบดวยความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายไดหรอมการใหอภย เขาใจ เมอครท าผดพลาด สอดคลองกบงานวจยของ พรดา เยนทรวง (2548) ศกษาเรอง บรรยากาศองคการกบความพงพอใจในการท างานของพนกงานฝายขาย บรษท เอสวโอเอ จ ากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ดานการสนบสนนและการไววางใจตอกน อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานการสนบสนนและความไววางใจ อยในระดบมาก

136

2.5 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานความรวมมอและความขดแยง โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ใหความสนใจในการประสานความคดและใชขอขดแยงใหเกดประโยชนตองาน รองลงมาคอ ใหโอกาสทกคนปฏบตงานโดยไมค านงถงอาย เพศ และวย และเตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอนๆ นอกเหนอจากการปฏบตงานในหนาท ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ เปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการบรหารงานรวมกน เพอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารเปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการบรหารงานรวมกน เพอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน โดยเตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอนๆ นอกเหนอจากการปฏบตหนาท โดยไมค านงถงอาย เพศ และวย นอกจากนชมชนใหการยกยองชนชมวาครในสถานศกษามความสามคค รวมมอกนในการท างาน ผบรหารและครรวมกนแกไขปญหาของสถานศกษาดวยความสามคค และบคลากรทกฝายสามารถแกไขปญหาในหนวยงานโดยใชระบบคณธรรม สอดคลองกบงานวจยของ ทรงวฒ ทาระสา (2549) ศกษาเรอง การท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5 ผลการวจยพบวา ดานการมสวนรวม การรวมมอรวมใจกน มความคดเหนอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเร อง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานความรวมมอในการใชความขดแยงในทางสรางสรรค อยในระดบมาก

2.6 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ประชม ชแจงใหครทราบถงวตถประสงค นโยบายและขนตอนการท างานเพอความชดเจนของงาน รองลงมาคอ วางแผนปฏบตงานเพอใหงานบรรลวตถประสงคตามตองการ และเปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มการตรวจสอบและประเมนผลโครงการตางๆ ทปฏบตเสรจเรยบรอยแลวอยางมหลกเกณฑ ทงนอาจเนองมาจาก มการประชม ชแจงใหครทราบถงวตถประสงค นโยบาย และขนตอนการท างานอยางชดเจน เปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ โดยมการจดท าขอมลสารสนเทศเพอการบรหารจดการ และการตดสนใจ โดยอาศยขอเทจจรงทมาจากขอมลสารสนเทศทถกตอง ทนสมยและเชอถอได สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผล

137

ตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนท การศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานการปฏบตงานและการตดสนใจ อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ มาลยภรณ บตรด (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางการตดตอสอสารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครโรงเรยนอสสมชญธนบร ผลการวจยพบวา ดานกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตองมความคดเหนอยในระดบมาก

2.7 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานภาวะผน าทเหมาะสม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ ยอมรบและเชอมนในความร ความสามารถในการปฏบตงานของคร รองลงมาคอ เปดใจกวางและยอมรบค าวพากษ วจารณของคร เพอการปรบปรงพฒนาตนเอง และมอบหมายการตดสนใจใหคณะกรรมการหรอกลมทรบผดชอบในการหาขอยตเพอน าไปสการปฏบต ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ มเปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารมการกระจายอ านาจแกผไดรบมอบหมายตามสายงานบงคบบญชาไดเหมาะสมกบความรความสารถและความถนด ดวยความเชอมนในความร ความสามารถ และเปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม เปดใจกวางยอมรบค าวพากษ วจารณของครเพอปรบปรงพฒนาตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ กญญา มนคง (2553) ศกษาเร อง พฤตกรรมการบรหารทมงานของผ บรหารสถานศกษาตามความคาดหวงของครในสถานศกษาข นพ นฐานชวงช นท 1-2 สงกดส านกงานเขตพ นท การศกษากาญจนบร เขต 1 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการบรหารทมงานของผบรหารสถานศกษาดานภาวะผน า มการปฏบตอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของ พทยา บางสวรรณ (2549) ศกษาเรอง ความสมพนธระหว างพฤตกรรมการบร หารของผ บร หารสถานศกษากบขว ญในการปฏบต งานของคร ในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-2 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการบรหารของผบรหารสถานศกษาภาวะผน ามการปฏบตอยในระดบมาก

2.8 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนดหลกเกณฑในการประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน รองลงมาคอ น าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดในการแกไขปญหา และสรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารเปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนด

138

หลกเกณฑ ในการประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ โดยน าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดในการแกปญหา สรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน สอดคลองกบงานวจยของ ผองใส ศรว งพล (2548) ศกษาเร อง พฤตกรรมการบรหารของผ ท สงผลตอองคประกอบของทมงานทมประสทธภาพในโรงเรยนมธยมศกษา ผลการวจยพบวา ดาน การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ อยในระดบมาก

2.9 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการพฒนาตนเอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ เปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในหนวยงานอน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร รองลงมาคอ น านวตกรรมเทคโนโลย ระบบสารสนเทศและสอตางๆ มาไวบรการใหครในโรงเรยน และสนบสนนใหครเขารวมอบรมหรอประชมทางวชาการทหนวยงานอนจดขน เพอหาความรเพมเตม ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความร ความสามารถแนวคดและประสบการณใหมๆ ใหแกคร ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญจดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความรความสามารถแนวคดและประสบการณใหมๆ ใหแกคร เชน จดการศกษาดงาน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร สงเสรมใหครเขารวมอบรม ประชมหรอสมมนา และมการนเทศครใหรบรองคความร แนวคดใหมๆ สอ นวตกรรมใหมๆ เพอสงเสรมใหครมการพฒนาตนเอง สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานการพฒนาตนเอง อยในระดบมาก

2.10 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานสมพนธภาพระหวางกลม โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ จดประชมหวหนาฝายตางๆ เพอปรกษาหารอแลกเปลยนขอคดเหนในการท างานเพอชวยเหลอกนในการท างาน รองลงมาคอ สรางบรรยากาศในการท างานใหมความเปนกนเอง และสนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลายๆ รปแบบ ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ ใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตาง ในโรงเรยนอยางเทาเทยม ทงนอาจเนองมาจากผบรหารสนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลายๆ รปแบบ เชน การจดประชมหวหนาฝายตาง ๆ การจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจแกคร เพอเปนการใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตางๆ อยางเทาเทยม สอดคลองกบงานวจยของ วรกตต ศรอ าอวม (2547)

139

ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางปจจยการท างานเปนทมของบคลากรกบการปฏบตงานในโรงเรยนประถมศกษา ผลการวจยพบวา ดานสมพนธภาพระหวางกลม อยในระดบมาก

2.11 ประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการตดตอสอสารทด โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอพบวาอยในระดบมากทกขอ โดยเรยงตามล าดบคาเฉลย 3 ล าดบจากมากไปนอย คอ สงเสรมการประชาสมพนธ แจงขอมล ขาวสารทส าคญของฝายงานตางๆ ใหครทราบอยางตอเนองสม าเสมอ รองลงมาคอ ใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบดวยความรวดเรว ถกตอง และตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน ตามล าดบ ส าหรบขอทมคาเฉลยนอยทสดคอ จดท าวารสารของโรงเรยนเพอประชาสมพนธใหครผปกครองนกเรยนและสาธารณชน ทงนอาจเนองมาจาก ผบรหารสวนใหญมการสงเสรมการประชาสมพนธ การท าวารสารของโรงเรยน การแจงขอมลขาวสารทส าคญของฝายงานตางๆ ใหคร ผปกครอง นกเรยน และสาธารณชนทราบอยางตอเนองสม าเสมอ โดยใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบ ดวยความรวดเรว ถกตอง เปนระบบ และมการตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน โดยน าเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการตดตอสอสาร สอดคลองกบงานวจยของ พรวด รตนวงศ (2550) ศกษาเร อง ผลกระทบของประสทธภาพการท างานเปนทมทมตอความส าเรจในการบรหารการเปลยนแปลงของธนาคารไทยพาณชยในประเทศไทย ผลการวจยพบวา ดานการสอสารทด อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวา ดานการตดตอสอสาร อยในระดบมาก

3. ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษาขนพนฐาน มความสมพนธทางบวก ในระดบสงเรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความสามารถของผรบสาร และความสม าเสมอตอเนองกน ส าหรบความสมพนธในระดบปานกลาง เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธจากมากไปหานอย คอ ความแจมแจงของขาวสาร และเนอหาสาระ ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ชองทางการตดตอสอสาร และความนาเชอถอ ทงนเนองมาจากผบรหารมการตดตอสอสารทดกบผใตบงคบบญชา มการชแจงและสรางความเขาใจรวมกบครเกยวกบแนวทางและเปาหมายของการปฏบตงาน รวมทงสงเสรมใหมการประสานงานทงภายในและภายนอกอยางตอเนอง และยงเปดโอกาสใหครเขาพบเพอ

140

ปรกษาปญหาและแนวทางการแกไขไดตลอดเวลา ซงสอดคลองกบงานวจยของ เบรนเกตโต (Brengetto, 1995, pp. 420) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางสมรรถนะทางการตดตอสอสารของหวหนางานกบผลการปฏบตงานในองคการของรฐบาล ในรฐแคลฟอรเนย ผลการวจยพบวา หวหนางานทมคณลกษณะมสมรรถนะในการตดตอสอสารกบพนกงาน สามารถสรางกลมพนกงานทมผลการปฏบตงานสง สมรรถนะในการตดตอสอสารของหวหนางานมความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานของพนกงาน และการตดตอสอสารทมประสทธภาพมบทบาทส าคญในองคการ ซงผบรหารจ าเปนตองสนใจและปรบปรงกระบวนการตดตอสอสารใหมประสทธภาพ สอดคลองกบงานวจยของ น าเพชร กระตายทอง (2545) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน ตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารในภาพรวมมความสมพนธกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบมาก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สอดคลองกบงานวจยของ ปทมา สายสอาด (2551) ศกษาเรอง ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารมความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยน อยในระดบมาก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และสอดคลองกบงานวจยของ สรยนต สะทาน (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษากบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผสอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต 2 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษามความสมพนธทางบวกกบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผ สอนในสถานศกษา อยางมนยส าคญทางสถตท ระดบ 0.05 เมอพจารณาเปนรายดานผวจยอภปราย ดงน

3.1 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความนาเชอถอ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การเปดเผยและการเผชญหนา การพฒนาตนเอง ความชดเจนของเปาหมาย และทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง บทบาททสมดล การสนบสนนและการไววางใจตอกน และความรวมมอและความขดแยง สมพนธภาพระหวางกลม และภาวะผน าทเหมาะสม สวนความสมพนธทางบวกอยในระดบต า คอ การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร ทงนอาจเปนเพราะวาผบรหารสวนใหญเปนผทมวาทศลปในการพด ชอบปรกษาหารอ มการอภปรายเพอหาเหตผล นยมแทรกเกรดเลกเกรดนอย มความสามารถในการพดชกจงใจผฟง มความสามารถในการวเคราะห มความถถวน พดดวยความเชอมนและมความรทจะพด

141

ท าใหผฟงหรอผใตบงคบบญชาเกดความเคารพ และเกดความเชอถอนบถอในตวผบรหาร สอดคลองกบงานวจยของ รงเพชร บญทศ (2545) ศกษาเร อง ความสมพนธระหวางการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของบคลากรวทยาลยการสาธารณสขสรนธร สถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข ผลการวจยพบวา การตดตอสอสารของผบรหาร ดานความนาเชอถอ มความสมพนธทางบวกกบผลส าเรจในการปฏบตงานของบคลากรวทยาลยการสาธารณสขสรนธร อยในระดบปานกลาง

3.2 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล ความชดเจนของเปาหมาย, การเปดเผยและการเผชญหนา และกระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การสนบสนนและการไววางใจตอกน ความรวมมอและความขดแยง ภาวะผน าทเหมาะสม และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร การพฒนาตนเอง ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ และสมพนธภาพระหวางกลม ทงนอาจเปนเพราะวา ผบรหารมการค านงถงความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของการตดตอสอสารใหเหมาะสมกบบคคล สถานทและสงแวดลอม เมอมจ านวนผรบสารมากๆ ผบรหารเลอกสถานท เครองมอ อปกรณตดตอสอสารโดยพจารณาอยางระมดระวงในการสงสาร เพอการบรหารงานเปนไปอยางราบรน สอดคลองกบงานวจยของ นยม ตงปรชาพาณชย (2545) ศกษาเร อง การศกษาความสมพนธระหวางความพงพอใจในการตดตอสอสารโดยใชเทคโนโลยการตดตอสอสาร กบผลการปฏบตงานของขาราชการ สงกดสถาบนเทคโนโลยราชมงคลในวทยาเขตสวนกลาง ผลการวจยพบวา ความพงพอใจในการตดตอสอสารโดยใชเทคโนโลยการตดตอสอสาร ดานความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม มความสมพนธทางบวกกบผลการปฏบตงานของขาราชการ อยในระดบปานกลาง

3.3 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานเนอหาสาระ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา ความชดเจนของเปาหมาย ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ภาวะผน าทเหมาะสม การพฒนาตนเอง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร บทบาททสมดล และความรวมมอและความขดแยง สมพนธภาพระหวางกลม และการสนบสนนและการไววางใจตอกน ทงนอาจเปนเพราะวาผบรหารใชการตดตอสอสารสวนใหญดวยวาจาและลายลกษณอกษร เนอหาสาระทแจงหรอค าสงใหปฏบตงานมรายะเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทตองปฏบตตามและไดจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทตองรบรอยางชดเจน สอดคลองกบงานวจยของ มาลยภรณ บตรด (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธ

142

ระหวางการตดตอส อสารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครโรงเรยนอสสมชญธนบร ผลการวจ ยพบวา พฤตกรรมการตดตอส อสาร ดานเนอหาสาระ มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของคร อยในระดบปานกลาง

3.4 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสม าเสมอตอเนองกน มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การพฒนาตนเอง การเปดเผยและการเผชญหนา ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม ภาวะผน าทเหมาะสม ความรวมมอและความขดแยง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร และความชดเจนของเปาหมาย ทงนอาจเปนเพราะ วาผบรหารมการวางรปแบบการตดตอสอสารในการบรหารงานทกกระบวนการใหเปนไปอยางมระบบ เพอเสรมสรางความเขาใจระหวางบคคลภายในโรงเรยน กลาวคอ มการก าหนดขนตอนในการเสนอขาวอยางชดเจนและเหมาะสม มการแจงขาวสาร ออกค าสงหรอใหมการรายงานความกาวหนาและมวธกระตนการท างานเปนระยะ สงเสรมและมงเนนใหครไดท างานรวมกนเปนทมอยางสม าเสมอ สอดคลองกบงานวจยของ สรยนต สะทาน (2550) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางพฤตกรรมการตดตอส อสารของผ บรหารสถานศกษากบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผ สอนในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาเลย เขต 2 ผลการวจยพบวา พฤตกรรมการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา มความสมพนธทางบวกกบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของครผสอนในสถานศกษา และดานความสม าเสมอ อยในระดบปานกลาง

3.5 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานชองทางการตดตอสอสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา ความชดเจนของเปาหมาย ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร การพฒนาตนเอง ความรวมมอและความขดแยง และสมพนธภาพระหวางกลม และภาวะผน าทเหมาะสมทงนอาจเปนเพราะผบรหารมความสมพนธกบการบรหารงานและสนบสนนการบรหารใหเกดประสทธภาพ จงจ าเปนทจะตองมชองทางการตดตอสอสารทเหมาะสม หลากหลายรปแบบ เชน มการประชมอยางสม าเสมอ และสามารถเลอกวธการสงขาวสารถงบคลากรทเปนเปาหมายไดเหมาะสม โดยใชเทคโนโลยสมยใหม ท าใหมการตดตอสอสารไดสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ ไมสอดคลองกบงานวจยของ นรศ กรงกาญจนา (2549) ศกษาเรอง การบรหารความขดแยงของผบรหารทสงผลตอการท างานเปนทม

143

ของครในสถานศกษา สงกดเทศบาลเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการว จ ยพบว า พฤตกรรมการบรหารความขดแยงของผบรหาร ดานชองทางการตดตอสอสาร มความสมพนธทางบวกกบการท างานเปนทมของครในสถานศกษา อยในระดบมาก

3.6 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความสามารถของผรบสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบสง เรยงจากมากไปหานอยคอ บทบาททสมดล กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง ส าหรบรายดานทมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ การสนบสนนและการไววางใจตอกน และสมพนธภาพระหวางกลม ความชดเจนของเปาหมาย การเปดเผยและการเผชญหนา การพฒนาตนเอง ภาวะผน าทเหมาะสม ความรวมมอและความขดแยง การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ ทงนอาจเปนเพราะวาผบรหารและครมวธการตดตอสอสารทหลากหลาย เชน แบบลายลกษณอกษร และวาจารวมกน เพราะวาในการปฏบตงานตางๆ ในโรงเรยนผบรหารจะใชการตดตอสอสารแบบเปนทางการ คอเปนลายลกษณอกษร และไมเปนทางการ คอการใชวาจา ควบคกนไป เพอเปนการลดชองวางระหวางผบรหารกบครใหสามารถปฏบตงานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ เพราะบางครงการตดตอสอสารแบบลายลกษณอกษรมขนตอนการปฏบตหลายขนตอน ตองใชเวลาท าใหลาชา ผบรหารจงสงดวยวาจากอนเพอใหครรบทราบและออกหนงสอราชการใหถอปฏบตตาม ท าใหผบรหารกบครมความใกลชด เขาใจค าสงในการปฏบตงานมากขน สอดคลองกบงานวจยของ น าเพชร กระตายทอง (2545) ศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหารกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยน ตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ จงหวดนครราชสมา ผลการวจยพบวา ประสทธภาพการตดตอสอสารของผบรหาร ดานความสามารถของผรบสาร มความสมพนธทางบวกกบผลส าเรจในการปฏบตงานของโรงเรยนตามทศนะของครปฏบตการโรงเรยน อยในระดบสง

3.7 ทกษะการตดตอสอสารของผบรหารสถานศกษา ดานความแจมแจงของขาวสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ในภาพรวมอยในระดบสง ในรายดานมคาความสมพนธทางบวกอยในระดบปานกลาง เรยงจากมากไปหานอยคอ กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง การเปดเผยและการเผชญหนา บทบาททสมดล การสนบสนนและการไววางใจตอกน ภาวะผน าทเหมาะสม ความชดเจนของเปาหมาย, ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ และสมพนธภาพระหวางกลม การพฒนาตนเอง ความรวมมอและความขดแยง และการตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร ทงนอาจเปนเพราะผบรหาร ใหขอมลขาวสารทชดเจน ถกตอง ตรงไปตรงมา ชแจงวตถประสงคการตดตอสอสารทม เปาหมายทแนนอน ชดเจน ท าใหกระบวนการท างาน การบรหารงาน แกปญหาตางๆ และการท างานเปนทมดขน ไม

144

สอดคลองกบงานวจยของ ปทมา สายสอาด (2551) ศกษาเร อง ทกษะการตดตอส อสารของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร ดานความแจมแจงของขาวสาร มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในโรงเรยน อยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ

จากผลการวจ ยพบวา ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ไดขอเสนอแนะจากการวจยครงน

1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย มดงน 1.1 ผบรหารสถานศกษาควรมการใหขอมลขาวสารทชดเจน ถกตอง ตรงไปตรงมา ม

ความนาเชอถอและมการปฏบตอยางสม าเสมอและตอเนองกนจะท าใหการตดตอสอสารระหวางผบรหาร กบคร ผใตบงคบบญชา หรอผรบสาร เกดประสทธภาพและประสทธผล

1.2 ผบรหารควรสรางความตระหนกใหกบครในเรองการท างานเปนทม การสรางความรวมมอรวมใจและขจดความขดแยง สรางวฒนธรรมของการท างานเปนทมใหเกดขนในองคกร หรอควรจดกจกรรมใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรมรวมกนหลายๆ รปแบบ สงเสรมใหเกดความสามคคในหมคณะ และควรมการประเมนประสทธภาพการท างานเปนทมเปนระยะๆ เพอน าไปสการท างานเปนทมในโรงเรยนทมประสทธภาพ

1.3 ผบรหาร ควรมการใชชองทางการสงสารใหเหมาะสม มความทนสมย และทนตอเหตการณ มการกลนกรองขอมลเนอหาขาวสารเปนอยางด ถกตองและเหมาะสม สงผลใหเกดความเชอมนในตวผบรหารและน าไปสการท างานเปนทมในโรงเรยนทมประสทธภาพ และประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนด

2. ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไปมดงน 2.1 ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารทสงผลตอการมสวนรวม

ของชมชนในการจดการศกษาในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3 2.2 ปจจยของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3

145

2.3 แนวทางการพฒนาประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3

146

เอกสารอางอง

กมล ภประเสรฐ. (2545). การบรหารงานวชาการในสถานศกษา (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: เมธทปส. กระทรวงศกษาธการ. (2547). พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. กรช สบสนธ. (2547). วฒนธรรมและพฤตกรรมการสอสารในองคกร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. กนกพร ปมแปง. (2553). การสอสาร. คนจาก http://www.dpu.ac.th/attach/1201842060.doc. กองฟา บญคม. (2549). การสอสารเพอสรางสมพธภาพและการประสานงานในการท างานเปน

ทม. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ครรชต พรยะเพยร. (2546). เทคนคการบรหารทมงาน สไตล CEO. กรงเทพฯ: สารสาร มารเกตตง. คนงนจ ศลรกษ และคณะ. (2555). ภาษาไทยเพอการสอสาร (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สมปชญญะ. จารมล พนภยพาล. (2542). การสรางทมงานของผบรหารโรงเรยนประถมศกษาสงกด ส านกงาน

การประถมศกษาจงหวด เขตการศกษา 12. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขา บรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

จนตนา ณ ระยอง. (2545). การท างานเปนทม. กรงเทพฯ: อมรการพมพ. จมพล สวสดยากร. (2550). หลกการบรหารและมนษยสมพนธ. กรงเทพฯ: สวรรณภม. ชาญชย อาจนสมาจาร. (2548). เทคนคการพฒนาทมงาน. กรงเทพฯ: พมพด. ชตาภา สขพล า. (2548). การสอสารระหวางบคคล (Interpersonal Communication).

กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ณฐนนท ภาสนพพฒนกล. (2545). ปจจยการสอสารภายในองคกรทมผลตอความพงพอใจในการ

ท างานของพนกงาน บรษท แอดวานซ ดาตาเนทเวอรค คอมมวนเคชน จ ากด. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยรงสต.

ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ. (2545). การสรางทมงานทมประสทธภาพ. กรงเทพมหานคร: เอกเปอรเนท.

ถรนนท อนวชศรวงศ. (2553). การสอสารระหวางบคคล (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ณ ฌาน. ทรงวฒ ทาระสา. (2549). การท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใน

โรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 5. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเลย.

ทรงธรรม ธระกล. (2548). การสอสาร: กลยทธสความส าเรจขององคกร. วารสารปารชาต, 18, 51-55.

ทองทพภา วรยะพนธ. (2551). การบรหารทมงานและการแกปญหา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย หอการคาไทย.

147

ทองทพภา วรยะพนธ. (2553). การบรหารทมงานและการแกปญหา (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: สหธรรมก.

เทอน ทองแกว. (2545). การพฒนาทมงาน. จนทบร: บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฎร าไพพรรณ. ธงชย สนตวงษ และ ชนาธป สนตวงษ. (2545). องคการกบการสอสาร. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ธระ หมนศร. (2546). การสรางทมงานของโรงเรยนมธยมศกษา สหวทยาเขตสามมก-บางปลา

สรอยเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการ บรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

นพภสสร โกสนทรจตต. (2548). ประสทธผลการท างานเปนทมของขาราชการครและบคลากร ทางการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 1. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

นรนทร แจมจ ารส. (2545). การพฒนาองคการ (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สถาบนราชภฎสวนดสต. นยนา ตนตวสทธ. (2546). การสงเคราะหงานวจยเกยวกบพฤตกรรมผน าในการบรหารงาน วชาการในโรงเรยนประถมศกษา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหาร

การศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร. บรรจง ทาวเพชร. (2546). การพฒนาการท างานเปนทมของบคลากรในส านกงานศกษาธการ

อ าเภอน าอน จงหวดสกลนคร. การคนควาแบบอสระ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม.

เบญจรตน ศรช. (2547). รปแบบการสอสารดวยวาจาของผบรหารสถานศกษาในอ าเภอแมอาย จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

บญเลศ เพงสข. (2547). การศกษาสภาพและปญหาการสอสารภายในองคกรของผบรหาร อาจารย และเจาหนาทในวทยาลยเทคนค สงกดส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ในเขตสถาบนอาชวศกษาภาคกลาง. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาครศาสตรเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

บตร จารโรจน. (2549). ภาวะผน าและการพฒนาทมงาน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ธรกจบณฑตย.

ปารชาต สถาปตานนท. (2550). ระเบยบวธวจยการสอสาร (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ปยพกตร สนบวทอง. (2545). การสอสารกบการสรางทม. วารสารบรรณารกษาศาสตรและ สารนเทศศาสตร, 20(2), 43-51.

ปทมา สายสะอาด. (2551). ทกษะการตตอสอสารของผบรหารทสงผลตอประสทธภาพการท างาน เปนทมของครในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.

ประเวศน มหารตนสกล. (2548). การพฒนาองคกรเพอการเปลยนแปลง (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: วทยไพบลย พรนตง.

148

พรชย ค ารพ. (2547). การศกษาลกษณะการท างานเปนทมทมประสทธภาพตามความคดเหนของ ผบรหารและครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาตราด. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏร าไพพรรณ.

พชรพนธ รตโนดม. (2546). องคประกอบพฤตกรรมการตดตอสอสาร และกระบวนการตดสนใจ ของผบรหารทสงผลตอการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ

ศกษา กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ไพโรจน บาลน. (2551). ทกษะการบรหารทม. กรงเทพฯ: แอคทฟ พรนท. ชาญเวช ศรทธาพทธ. (2552). ทกษะในการสอสาร. โรงพยาบาลเลดสน: กรมการแพทย. ภารด อนนตนาว. (2551). หลกการ แนวคด ทฤษฎ ทางการบรหารการศกษา. ชลบร: มนตร. ภสรา ชนะชย. (2550). ทฤษฎการสอสาร. รายงานในวชาอนเทอรเนตเพอการเรยนรคณะ

ศกษาศาสตร สาขาเทคโนโลยและสอสารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. มาลน ชวาลไพบลย. (2545). ทมทมประสทธภาพ. กรงเทพฯ: ฟงเกอรปรน แอนด มเดย. มลลกา วชชกรองครต. (2553). การศกษาการท างานเปนทมของพนกงานครเทศบาล สงกด

เทศบาลเมองชลบร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

ยงยทธ เกษสาคร. (2547). ภาวะผน าและการท างานเปนทม. นนทบร: ปณณรชต. รสชงพร โกมลเสวน. (2546). ทฤษฎการสอสารองคการ. เอกสารประมวลสาระชดวชาปรชญา

นเทศศาสตรและทฤษฎการสอสาร. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ราตร วระวฒนโสภณ. (2547). การสรางทมงานของผบรหารโรงเรยน สงกดเขตพนทการศกษา

สระแกว เขต 1. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

รงสาด จนทรวสตร. (2548). การศกษาความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการตดตอสอสาร ในโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ.

วนาวลย ดาต. (2551). การสอสารภายในองคกร: ปจจยเออความส าเรจในการสรางความแตกตาง ขององคกรระดบประเทศ. งานวจยคณะวทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ศนสนย ชเชอ. (2546). ปจจยทสงผลตอการท างานเปนทมของพนกงานมหาวทยาลยวลยลกษณ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยวลยลกษณ.

สมพร สทศนย, ม.ร.ว. (2541). มนษยสมพนธ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สมยศ นาวการ. (2545). การตดตอสอสารขององคการ. กรงเทพฯ: บรรณกจ 1991. สมคด บางโม. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: จนพบลชชง. สมใจ ลกษณะ. (2547). การพฒนาประสทธภาพในการท างาน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏ

สวนสนนทา.

149

สธา พงศถาวรภญโญ และคณะ. (2548). หลกการสอสารองคกร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฎ สวนสนนทา. สนทร พลวงค. (2551). การพฒนาการท างานเปนทมของบคลากรในสงกดกองการศกษา เทศบาล

ต าบลทาสะอาด อ าเภอเซกา จงหวดหนองคาย. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

สภาวด ขนทองจนทร. (2553). การศกษาประเภทธรกจและคณลกษณะของผประกอบการ วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทเออตอการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: ไอเดยสแควร.

สกญญา อมเอม. (2546). การจดการและการพฒนาองคการ. ขอนแกน: ภาควชา สงคมศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร.

สนนทา เลาหนนทน. (2549). การสรางทมงาน (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: แฮนดเมดสตกเกอร แอนดดไซน.

_______. (2551). การสรางทมงาน (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: แฮนดเมดสตกเกอร แอนดดไซน. สพชฌาย เจรญรกษ. (2545). การสรางทมงานของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาตามการรบรของ

ครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดฉะเชงเทรา. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

สรศกด ศรณรนทร. (2546). การสรางทมงานของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดกรมสามญ ศกษา จงหวดสระแกว. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

สวมล วองวาณชและคณะ. (2546). คณลกษณะและทกษะของบคลากรทางการศกษาทเออตอ การปฏรปการศกษา. นนทบร: เจรญผล.

โสภา พมพศร. (2546). ปจจยทสงผลตอประสทธภาพของทมงานในสถานศกษา สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ บรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

เสนาะ ตเยาว. (2545). การสอสารในองคกร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สนทด ศะศวนช. (2553). การพฒนาทมสความเปนเลศ. กรงเทพฯ: มตชน. อญญรตน ภมวเศษ. (2546). ทศนคตของพนกงานทมตอการประสานงานภายในบรษท กรณศกษา

บรษทไฮไฟ โอเรยนท (ไทย) จ ากด. ภาคนพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

Anderson, S. D. (1995). Self-managed team and traditional pyramid management. Attitudes of extension field educatrors. Dissertation Abstracts International.

Ayres, C. I. (1993). The relationship between productivity and work team autonomy and effectiveness. Dissertation Abstracts International.

Barnard, C. I. (1972). The Functions of the Executive. Printing. London : Oxford University Press.

150

Brengetto, J. K. (1995). Communication competence and its relationship to job. Performance. Dissertation Abstracts International.

Brown, L. D. (1983). Managing conflict at organization interfaces. New York: Addison- Wesley. Cutlip, S. M. & Allen, H. C. (1978). Effective public relations. Englewood Cliffs,

N.J. Prentice-Hall. Daft, R. L. (1995). Understanding management. Tennesee:The Dryden Press. ______. (2011). Leadership (5th edition). Chaina Translation & Printing Services

Limited. David, K. B. (1960). The process of communication. New York: Holt, Rinehart and

Winstion. Francis, D. & Young, D. (1979). Improving work group : Practical manual for team

building. La Jolla, Calif: University Associates. Green, J. C. (1995). The effectiveness of boards of directors of nonprofit

organizations serving developmentally disabled adults. Dissertation Abstracts International.

Greenberg, J. & Robert, A. B. (1997). Behavior in organization. New jersey: Prentice- Hall International.

Harper, G. B. (1987). Organizational communication in the university: A survey of the perceived communication behaviors of female and male academic department chairpersons. Dissertation Abstracts International.

Heyes, N. (1997). Successful team management. London: International Thomson Business Press.

Johnson, D. W. & Johnson, E. P. (1991). Joining together: group theory and group skills. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice-hall.

Kezsbom, D. (1990). Are you really ready to build a project team?. Industrial Engineering. New York: Bantam Books.

Kolb, J. A. (1991). Relationship between leader behaviors and team performance in research and non-research teams. Dissertation Abstracts International.

Likert, R. (1971). The nature of highly effective groups. In Kolb, D.A., I.M. Rubin, J.M. Mclntyre. Organizational Psychology, A book of readings, Prentice-Hal Englewook Ciffs: New Jersey.

Luthans, F. (1995). Organizational behavior (7 th ed). Singapore: McGraw-Hill International Editions.

151

Mayo, E. (1954). The human problems of an industrial civilization. New York: The cmillian Company.

McGregor, D. (1970). Human side of enterprise. New York : McGraw-Hill. Moloney, J. A. (1994). The relationship of communication satisfaction and

multidimensional job satisfaction of public school administrators. Dissertation Abstracts International.

Nelson, D. L. & James, C. Q. (1997). Organizational behavior: foundations, realities and challenges. New York: West Publishing.

Parker, G. M. (1990). Team players and team work : The new competitive business strategy.San Francisco, Calif. : Jossey – Bass. Richard J. H. (2002). Leading teams: Setting the stage for great performances.

Boston: Harvard Business School Press. Robinson, G. C. (1994). Managers in team: How valuing individualism or

collectivism affects their participation. Dissertation Abstracts International. Stott, K. & Walker, A. (1995). Teams teamwork & teambuilding. Singapore:

Prentice-Hall. Todryk, L. (1990). The project manager as team builder : Creating an effective

team. Project Management Journal. Varney, G. H. (1997). Organization development for managers. Massachusetts:

Addison Wesley Publishing. Woodcock, M. (1981). Organization development through team building. Great

Britain: Gower Publishing. _______. (1989). Team development manual. Great Britain: Gower Publishing. Woodcock, M. & Francis, D. (1994). Team building strategy. Hampshire: Gower. Wynn, R. & Guditus, C. (1984). Team management : Leadership by consensus.

Columbus, Ohio: Charles E. Merrill.

152

ภาคผนวก

153

ภาคผนวก ก

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอ

154

รายนามผทรงคณวฒ 1. ชอ-สกล นายบญชย ชวงชย วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยศลปากร ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน สถานทท างาน โรงเรยนบานหนองมงคล หม 8 ต าบลบานใหม อ าเภอทามวง จงหวดกาญจนบร 71110 โทรศพท 081-4259789 2. ชอ-สกล นายศภากร เมฆขยาย วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยศลปากร ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน สถานทท างาน โรงเรยนวดวงกวเวการาม หม 2 ต าบลหนองล อ าเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร 71240 โทรศพท 092-2676700 3. ชอ-สกล นายชาตกลพล สมยาภกด วฒการศกษา ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร ต าแหนง รองผอ านวยการโรงเรยน สถานทท างาน โรงเรยนอดมสทธศกษา หม 3 ต าบลหนองล อ าเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร 71240 โทรศพท 081-9422201

155

155

156

156

157

157

158

ภาคผนวก ข

หนงสอขอความอนเคราะหในการทดลองเครองมอวจย

159

159

160

160

161

161

162

ภาคผนวก ค

หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมล

163

163

164

ภาคผนวก ง

แบบสอบถามเพอการวจย

165

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทม ของครในสถานศกษาสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ค าชแจงการตอบแบบสอบถาม

1. แบบสอบถามนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอใชเปนเครองมอในการเกบรวบรวบขอมล

ส าหรบการวจย เรอง “ความสมพนธระหวางทกษะการตดตอสอสารของผบรหารกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3” ซงขอมลทไดจากความคดเหนของทานมคายงตอการวจย และเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาคณภาพการศกษา ในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 จงใครขอความกรณาจากทานไดโปรดตอบแบบสอบถามตามสภาพความเปนจรง และค าตอบนจะไมมผลกระทบตอการปฏบตงานของทานแตประการใด

2. แบบสอบถามม 3 ตอน คอ ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหารของสถานศกษา

สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผวจยหวงวาคงไดรบความอนเคราะหจากทานเปนอยางดและขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

นางสาวจฑามาศ ศลปไพบลยพานช

นกศกษาปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

166

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง ใหทานอานขอค าถามแตละขอและพจารณาค าตอบวา ขอใดตรงกบความเปนจรงของทาน

แลวเขยนเครองหมาย / ลงใน ( ) หนาค าตอบดงตอไปน

ขอท สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ส าหรบผวจย 1 เพศ

[ ] ชาย [ ] หญง

[ ] 01

2 อาย [ ] ต ากวา 30 ป [ ] 30 – 40 ป [ ] 41 – 50 ป [ ] 51 ปขนไป

[ ] 02

3 ระดบการศกษา [ ] ระดบปรญญาตร [ ] สงกวาปรญญาตร

[ ] 03

4 ต าแหนงหนาท [ ] ผบรหารสถานศกษา [ ] รองผบรหารสถานศกษา [ ] คร

[ ] 04

5 ประสบการณการท างานในต าแหนง [ ] ไมเกน 5 ป [ ] 6 – 10 ป [ ] 11 – 15 ป [ ] 16 - 20 ป [ ] 21 – 25 ป [ ] 26 ปขนไป

[ ] 05

167

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร ค าชแจง ใหทานโปรดพจารณาวาทานมความคดเหนในระดบใดแลวโปรดท าเครองหมาย/ ลงในชอง

ทตรงกบความพงพอใจของทานเพยงขอละ 1 เครองหมาย

ขอ ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1

ความนาเชอถอ 1 ขาวสารทเปนลายลกษณอกษรออกมาจากตว

ผบรหารเองหรอผทไดรบมอบหมายอยางเปนทางการจากผบรหาร

[ ] 06

2 โรงเรยนไดจดท าคมอเพอเปนแนวทางในการก าหนดแผนการปฏบตงานโดยก าหนดวตถประสงค เปาหมายตามปฏทนการปฏบตงานทก าหนด

[ ] 07

3 ผบรหารใหขาวสารขอมลโดยอยบนพนฐานของความจรงใจและไวใจเพอพฒนางาน

[ ] 08

4 เมอมขาวสารทเกยวกบผรวมงานจากส านกงานหรอกระทรวง โรงเรยนจะแจ งขาวสาร ใหรบทราบ

[ ] 09

5 ค าสงหรอขาวสารตางๆ ทออกมาในโรงเรยนมความเปนธรรมและเชอถอได

[ ] 10

ความเหมาะสมกบสภาพแวดลอม 6 วธการตดตอสอสารของโรงเรยนมกค านงถง

สถานการณ สงแวดลอมและฐานะทางสงคมของผรบสาร

[ ] 11

7 เรองราวทน ามาสอสารใหผรวมงานทราบมความใหมและทนตอเหตการณ

[ ] 12

8 ภาษา ค าพด ทาทางทผบรหารใชในการตดตอ สอสารมความถกตองและเหมาะสมกบฐานะและต าแหนงของผรวมงาน

[ ] 13

9 ขาวสารแตละชนดไดรบการพจารณาอยางระมดระวงวาจะใชวธการสงขาวสารนนดวยวธการใดเพอใหไดผลดทสด

[ ] 14

168

ขอ ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 10 เมอมจ านวนผรบสารมากๆ ผบรหารเลอกสถานท

เครองมอและอปกรณตดตอสอสารโดยค านงถงความเหมาะสม

[ ] 15

เนอหาสาระ 11 เนอหาสาระของขาวสารทผบรหารแจงเปนท

นาสนใจและมประโยชนตอการปฏบตงานของโรงเรยน

[ ] 16

12 ค าสงใหปฏบตงานมรายละเอยดและค าแนะน าทเพยงพอส าหรบผทจะตองปฏบตตาม

[ ] 17

13 เน อหาสาระของขาวสารในโรงเรยนได รบ การจ าแนกเรองราวใหตรงกบบคคลหรอกลมทจะตองรบรเทานน

[ ] 18

14 เนอหาสาระของขาวสารทออกจากโรงเรยนม การกลนกรองจากขอมลทถกตอง เหมาะสม เพยงพอและจ าเปนจรงๆ

[ ] 19

15 เนอหาของขาวสารทมความส าคญหรอซบซอนจะมการเนน และ/หรอทวนซ าอยางเหมาะสม เพอใหผรบมความเขาใจไดงายขน

[ ] 20

ความสม าเสมอตอเนองกน 16 ผบรหารแจงขาวสารทส าคญตอบคลากรอยาง

ตอเนอง

[ ] 21

17 ผบรหารก าหนดใหมการรายงานความกาวหนาและความเคลอนไหวในการปฏบตงานเปนระยะๆ

[ ] 22

18 ในการใชภาษาพด ภาษาเขยน และทาทางทใชกบ

ผรวมงานแตละบคคลจะมความเสมอตนเสมอปลาย

[ ] 23

19 ผบรหารมวธกระตนเตอนความจ าในการปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหกบผรวมงานเปนระยะๆ

[ ] 24

169

ขอ ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 20 ค าสง ระเบยบและขอตกลงไดถกน ามาทบทวนให

ผรวมงานทราบเสมอ เมอเกดความไมเขาใจหรอเกดการปฏบตทผดพลาด

[ ] 25

ชองทางการตดตอสอสาร 21 โรงเรยนจดใหมการประชมครภายในโรงเรยน

เปนประจ าอยางสม าเสมอ

[ ] 26

22 ขาวส าคญ ๆ ผบรหารใชการตดตอสอสาร หลายๆ วธ พรอมๆ กน เชน ประกาศ หนงสอเวยน

[ ] 27

23 ผบรหารเปดโอกาสใหผรวมงานวพากษ วจารณและแสดงความคดเหนอยางอสระ

[ ] 28

24 ในสภาวะทจ าเปนผบรหารสามารถเลอกวธการส งข า วสารถ งบคลากรท เป น เป าหมายไดเหมาะสมเพอขาวสารจะไดถงบคคลอนเปนเปาหมายไดรวดเรวและถกตอง

[ ] 29

25 เมอม เรองทตองแจงดวยวาจา ผบรหารจะตดตอสอสารโดยตรงกบผเกยวของ

[ ] 30

ความสามารถของผรบสาร

26 ผบรหารและผรวมงานมสมพนธภาพอนดและใหความส าคญซงกนและกน พรอมทจะปรกษาหารอกนไดเพอใหเกดการตดตอสอสารใหบงเกดผลดตอสวนรวม

[ ] 31

27 คณะครและบคลากรเขารบการประชม อบรมสมมนาทโรงเรยนจดอยางสม าเสมอ เพอใหเกดความเขาใจตรงกน

[ ] 32

28 ผบรหารพยายามกระตนหรอจงใจผรบสารใหมความพรอมกอนทจะรบสาร

[ ] 33

170

ขอ ทกษะการตดตอสอสารของผบรหาร

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 29 คณะครและบคลากรสามารถเขาใจเนอหาสาระ

ของขาวสารไดตรงกบผบรหาร

[ ] 34

30 คณะครและบคลากรปฏบตงานไดตรงกบความตองการในการสงขาวสารของผบรหาร

[ ] 35

ความแจมแจงของขาวสาร 31 การตดตอสอสารทใชค าพดสวนใหญจะมความ

ตรงไปตรงมาเขาใจงาย ไมก ากวม [ ] 36

32 ขอมลทแจงใหครทกคนทราบเปนขอมลทเปดเผย ชดเจน ตรงกบความเปนจรง โดยไมมการปดบง

[ ] 37

33 ขาวสารใดทยากตอการเขาใจ ผบรหารจะสอความหมายโดยใชรปภาพ ตวเลข แผนภม และค าอธบายประกอบเพอใหผรบสารเขาใจ

[ ] 38

34 เมอมความของใจหรอเขาใจผด ผบรหารพยายามทจะอธบายเพมเตมเพอใหเขาใจกนไดดขน

[ ] 39

35 ผบรหารใชภาษาและขอความในการตดตอ สอสารทกะทดรด ชดเจน เขาใจงาย และตรงความหมายตามจดประสงค

[ ] 40

171

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบประสทธภาพการท างานเปนทมของครในสถานศกษา ค าชแจง ใหทานโปรดพจารณาวาทานมความคดเหนในระดบใดแลวโปรดท าเครองหมาย/ ลงในชอง

ทตรงกบความพงพอใจของทานเพยงขอละ 1 เครองหมาย

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 บทบาททสมดล

1 เปดโอกาสใหครไดแสดงความรความสามารถตามทตนถนด

[ ] 41

2 มอบหมายงานทตรงกบความรความสามารถใหครปฏบต

[ ] 42

3 ชวยเหลอคร แกไขปญหาตางๆ ในการปฏบตงาน [ ] 43

4 ประสานงานในการใชทรพยากรรวมกนในการปฏบตงาน

[ ] 44

5 ดแลใหครทกคนท างานรวมกนดวยความสามคค [ ] 45

6 เปดโอกาสใหครตดสนใจในเรองเกยวกบงานทตนรบผดชอบ

[ ] 46

7 สงเสรมและสนบสนนใหครท างานใหประสบความส าเรจ

[ ] 47

ความชดเจนของเปาหมาย 8 เปดโอกาสใหครมสวนรวมในการก าหนดนโยบาย

และแผนพฒนาโรงเรยน

[ ] 48

9 ก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาหมายของโรงเรยน เพอยดถอเปนแนวทางในการปฏบตงานใหตรงกน

[ ] 49

10 วางแผนก าหนดตารางปฏบ ต ง านและว ธปฏบตงานอยางชดเจน

[ ] 50

11 ก าหนดขอบเขต อ านาจ หนาทรบผดชอบในการปฏบตงานของครอยางมระบบ

[ ] 51

172

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 12 แตงตงคณะกรรมการพจารณาคดเลอกบคคลเพอ

ท าหนาทในต าแหนงตางๆ ทก าหนด

[ ] 52

การเปดเผยและการเผชญหนา 13 มการประชมครหรอใชกระบวนการกลมเพอหา

สาเหตและวธการแกไขเมอมปญหาในการท างานเกดขน

[ ] 53

14 เปดโอกาสใหครไดเสนอแนะแนวทางการบรหารจดการงานของโรงเรยนอยางทวถงและเปนธรรม

[ ] 54

15 ไมใชอารมณและความรสกสวนตวในการแกปญหา [ ] 55 16 ถายทอดความคด ความรสก และขอมลตางๆ

อยางตรงไปตรงมาแสดงความคดเหน อภปรายปญหาตางๆ ในการท างานรวมกน

[ ] 56

17 กลาเผชญหนากบปญหาหรอขอขดแยงตางๆ อยางซอสตยยตธรรม

[ ] 57

18 มการจดกจกรรมสรางขวญและก าลงใจในการท างานใหแกครอยางตอเนองสม าเสมอ

[ ] 58

การสนบสนนและไววางใจตอกน 19 ใหค าชแนะ ค าปรกษา รบฟงความคดเหนของคร

ทงดานบวกและดานลบเมอครมปญหาในการปฏบตงาน

[ ] 59

20 ใหการสนบสนนชวยเหลอ ในดานงบประมาณ วสดอปกรณ เพอการปฏบตงานอยางเตมทและยตธรรม

[ ] 60

21 สรางบรรยากาศของความเปนมตรและไววางใจโดยครกลาพดในสงทตนคด

[ ] 61

22 จดกจกรรมแสดงความชนชมยนดกบครในโอกาสตาง ๆ อยางเปดเผยจรงใจ

[ ] 62

23 เขาใจและอภยเมอครท าผดพลาด [ ] 63 24 การพจารณาความดความชอบ ครทกคนไดรบ

ความยตธรรมสามารถตรวจสอบและอธบายได [ ] 64

173

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 25 สงเสรมใหครสรางผลงานใหม ๆ ทเปนประโยชน

ตอโรงเรยน [ ] 65

ความรวมมอและความขดแยง 26 เปดโอกาสใหครระดมความคดและแนวทางการ

บรหารงานรวมกน เพอก าหนดเปนแนวทางการบรหารงานรวมกน

[ ] 66

27 เตมใจใหความรวมมอ ชวยเหลอครในเรองอน ๆ นอกเหนอจากการปฏบตงานในหนาท

[ ] 67

28 ใหความสนใจในการประสานความคดและใชขอขดแยงใหเกดประโยชนตองาน

[ ] 68

29 ใหโอกาสทกคนปฏบตงานโดยไมค านงถงอาย เพศ และวย

[ ] 69

กระบวนการท างานและการตดสนใจทถกตอง 30 ประชม ช แจง ใหครทราบถงวตถประสงค

นโยบายและขนตอนการท างานเพอความชดเจนของงาน

[ ] 70

31 วางแผนปฏบตงานเพอใหงานบรรลวตถประสงคตามตองการ

[ ] 71

32 เปดโอกาสใหครมสวนรวมในการเสนอแนะความคดเหนเพอประกอบการตดสนใจ

[ ] 72

33 จดระบบขอมลสารสนเทศเพอการบรหารจดการและสนบสนนการปฏบตงานของคร

[ ] 73

34 ตดสนใจสงการไดชดเจนเปนทเขาใจและยอมรบของคร

[ ] 74

35 ตดสนใจสงการโดยอาศยขอเทจจรงทมาจากขอมลสารสนเทศทถกตอง ทนสมยและเชอถอได

[ ] 75

174

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 36 มการตรวจสอบและประเมนผลโครงการตางๆ ท

ปฏบตเสรจเรยบรอยแลวอยางมหลกเกณฑ [ ] 76

37 ศกษา สงเกตอปนสยใจคอและจดท าบนทกทะเบยนประวตของคร ไว เปนหลกฐานเ พอประโยชนในการท างานรวมกน

[ ] 77

38 น าผลการประเมนไปแกไขขอบกพรองและปรบปรงการท างานใหดขน

[ ] 78

ภาวะผน าทเหมาะสม 39 กระจายอ านาจแกผไดรบมอบหมายงานตามสาย

ง านบ ง ค บบ ญช า ได เ หม า ะสมก บคว ามรความสามารถ

[ ] 79

40 ยอมรบและเชอมนในความร ความสามารถในการปฏบตงานของคร

[ ] 80

41 เปดใจกวางและยอมรบค าวพากษ วจารณของคร เพอการปรบปรงพฒนาตนเอง

[ ] 81

42 เปดโอกาสใหครผลดเปลยนหมนเวยนกนเปนผน าในแตละงานอยางเหมาะสม

[ ] 82

43 มอบหมายการตดสนใจใหคณะกรรมการหรอกลมทรบผดชอบในการหาขอยตเพอน าไปสการปฏบต

[ ] 83

การตรวจสอบ ทบทวนการท างานอยางสม าเสมอ 44 เปดโอกาสใหครมสวนรวมก าหนดหลกเกณฑใน

การประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน [ ] 84

45 สงเสรมใหครท าการประเมนผลการท างานเปนระยะๆ สม าเสมอ

[ ] 85

46 น าเสนอผลสรปการวเคราะหขอมล เพอระดมความคดในการแกไขปญหา

[ ] 86

47 สรางบรรยากาศในการประเมนผลใหเปนไปอยางอสระและยอมรบขอมลจากการประเมน

[ ] 87

175

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 การพฒนาตนเอง 48 จดกจกรรมเพอสงเสรมพฒนาความร

ความสามารถแนวคดและประสบการณใหม ๆ ใหแกคร

[ ] 88

49 มการนเทศครใหรบร องคความร แนวคดใหม ๆ สอ นวตกรรมใหม ๆ และน าไปใชประโยชนตอการปฏบตหนาท

[ ] 89

50 เปดโอกาสใหครไดศกษาดงานในหนวยงานอน หรอเชญวทยากรจากภายนอกมาเสรมความร

[ ] 90

51 สนบสนนใหครเขารวมอบรมหรอประชมทางวชาการทหนวยงานอนจดขน เพอหาความรเพมเตม

[ ] 91

52 น านวตกรรมเทคโนโลย ระบบสารสนเทศและสอตาง ๆ มาไวบรการใหครในโรงเรยน

[ ] 92

สมพนธภาพระหวางกลม 53 สนบสนนใหครไดพบปะสงสรรคท ากจกรรม

รวมกนหลาย ๆ รปแบบ [ ] 93

54 จดประชมหวหนาฝายตาง ๆ เพอปรกษาหารอแลกเปลยนขอคดเหนในการท างานเพอชวยเหลอกนในการท างาน

[ ] 94

55 สรางบรรยากาศในการท างานใหมความเปนกนเอง

[ ] 95

56 ใหความส าคญกบบคคลหรอฝายงานตาง ในโรงเรยนอยางเทาเทยม

[ ] 96

การตดตอสอสารทดดานการพฒนากระบวนการเรยนร 57 สงเสรมการประชาสมพนธ แจงขอมล ขาวสารท

ส าคญของฝายงานตาง ๆ ใหครทราบอยางตอเนองสม าเสมอ

[ ] 97

58 ใชวธการตดตอสอสารทเหมาะสม หลายรปแบบดวยความรวดเรว ถกตอง

[ ] 98

176

ขอ ประสทธภาพการท างานเปนทมของครใน

สถานศกษา

ระดบการปฏบต ส าหรบ ผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 59 จดระบบการตดตอสอสารภายในโรงเรยนให

เปนไปอยางสะดวกและรวดเรว [ ] 99

60 ตดสนใจสงงานโดยผานหวหนางานตามล าดบชนและมเครอขายของผประสานงาน

[ ] 100

61 น าเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการตดตอสอสาร [ ]101

62 จดท าวารสารของโรงเรยนเพอประชาสมพนธใหครผปกครองนกเรยนและสาธารณชน

[ ]102

177

ประวตผวจย ชอสกล นางสาวจฑามาศ ศลปไพบลยพานช วนเดอนปเกด 14 กรกฎาคม 2527 สถานทเกด 211 หม 2 ต าบลศรประจนต อ าเภอศรประจนต

จงหวดสพรรณบร 72140 ทอยปจจบน 333 หม 4 ต าบลหนองล อ าเภอสงขละบร

จงหวดกาญจนบร 71240 ต าแหนงหนาทการงาน ครผชวย โรงเรยนอนบาลสงขละบร ต าบลหนองล อ าเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร 71240 เบอรโทรศพท 034-595062 ประวตการศกษา พ.ศ. 2540 ประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอ านวยเวทย

ต าบลศรประจนต อ าเภอศรประจนต จงหวดสพรรณบร พ.ศ. 2543 มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนศรประจนต

“เมธประมข” ต าบลศรประจนต อ าเภอศรประจนต จงหวดสพรรณบร

พ.ศ. 2546 ประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) โรงเรยนกรงเทพการบญชวทยาลย จงหวดกรงเทพฯ

พ.ศ. 2552 บรหารธรกจบณฑต (บธ.บ.) สาขาวชาเอกคอมพวเตอรธรกจ มหาลยราชภฏกาญจนบร จงหวดกาญจนบร

พ.ศ. 2553 ประกาศนยบตรบณฑตวชาชพคร มหาลยราชภฏกาญจนบร จงหวดกาญจนบร

พ.ศ. 2558 ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาลยราชภฏกาญจนบร จงหวดกาญจนบร