ความสัมพันธ์ระหว่าง...

1

ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบ ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EFFECTIVENESS OF TEACHERS' WORK PERFORMANCE AND THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT IN

BASIC EDUCATION SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATION SERVICE AREA OFFICE 3

อโนทย ค าอาจ

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2557 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

2

ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรใน

สถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EFFECTIVENESS OF TEACHERS' WORK PERFORMANCE AND THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT IN BASIC

EDUCATION SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATION SERVICE AREA OFFICE 3


การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

พ.ศ. 2557 ลขสทธของมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

(1)

3

หวขอการคนควาอสระ ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผวจย นางสาวอโนทย ค าอาจ ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา ประธานกรรมการควบคม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต กรรมการควบคม ดร.สรยงค ชวนขยน

คณะกรรมการสอบ

................................................. ประธานกรรมการ (รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล)

................................................. กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต)

................................................. กรรมการ (ดร.สรยงค ชวนขยน)

................................................. กรรมการผทรงคณวฒ (ดร.ชวน ภารงกล)

คณะกรรมการบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร อนมตใหการคนควาอสระฉบบน

เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

.............................................. (ดร.ณรงคเดช รตนานนทเสถยร) ประธานคณะกรรมการบณฑตศกษา

วนท 19 เดอน กนยายน พ.ศ. 2557

4

บทคดยอ

หวขอการคนควาอสระ ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3

ผวจย นางสาวอโนทย ค าอาจ ปรญญา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา ปการศกษา 2556 ประธานกรรมการควบคม ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต กรรมการควบคม ดร.สรยงค ชวนขยน การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจย คอ ขาราชการครในสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทปฏบตงานในปการศกษา 2555 จ านวน 917 คน จากสถานศกษา 80 แหง กลมตวอยางจ านวน 271 คน โดยใชการสมแบบงายอยางเปนสดสวน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ซงมคาความเชอมนเทากบ 0.97 สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ วเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน ผลการวจย พบวา

1. ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการบรหารงานวชาการ อยในระดบมาก รองลงมาดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป

2. ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมากทสด คอ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร รองลงมา คอ ดานความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

3. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมมความสมพนธกนอยในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

(3)

5

ABSTRACT

Independent Study Title THE RELATIONSHIP BETWEEN THE EFFECTIVENESS OF TEACHERS' WORK PERFORMANCE AND THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT IN BASIC EDUCATION SCHOOLS UNDER KANCHANABURI PRIMARY EDUCATION SERVICE AREA OFFICE 3

Researcher Miss Anothai Khamart Degree Master of Education Program Educational Administration Academic Year 2013 Chairman Thesis Advisor Asst. Prof. Watcharee Choochart, D.Ed. Thesis Advisor Suriyong Chuankayan, Ed.D. This research aimed to investigate the effectiveness of teachers' work performance, the organizational commitment, and the relationship between the effectiveness of teachers' work performance and the organizational commitment in basic education schools under Kanchanaburi Primary Education Service Area Office 3. The population consisted of 917 teachers from 80basic education schools under Kanchanaburi Primary Education Service Area Office 3, who were teaching in academic year of 2555 B.E. The sample group was 271 teachers, selected by proportional stratified random sampling. A constructed 5-level rating scale questionnaire with the reliability of 0.97 was used as a tool to collect data. The statistics employed for data analysis were percentage, mean, standard deviation, and Pearson's product moment correlation coefficient. The research findings revealed that: 1. The effectiveness of teachers' work performance was overall t at a high level. As for individual aspects, they were found to be at a high level, ranking in the order of mean from high to low as academic affairs administration, budget administration, personnel administration, and general affairs administration. 2. The organizational commitment of teachers was overall at a high level. As for individual aspects, they were found to be at the highest level, ranking in the order of mean from high to low as willingness to devote considerable effort for the

(4)

6

benefit of organizations, strong confidence and acceptance of mutual goals and values of organizations, and strong desire to maintain the membership of organizations. 3. The relationship between the effectiveness of teachers' work performance and the organizational commitment in basic education schools under Kanchanaburi Primary Education Service Area Office 3 was overall correlated at high level, with a statistical significance at the level of 0.01.

(5)

7

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบน ส าเรจไดดวยดดวยโดยไดรบความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.วชร ชชาต ประธานกรรมการควบคมการคนควาอสระ และ ดร.สรยงค ชวนขยน กรรมการควบคมการคนควาอสระ และผชวยศาสตราจารยพงษศกด รวมชมรตน ทกรณาใหค าปรกษาแนะน าตรวจแกไขขอบกพรอง จนท าใหการคนควาอสระฉบบนเสรจสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน และขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.จมพจน วนชกล ประธานกรรมการการสอบการคนควาอสระ และ ดร.ชวน ภารงกล กรรมการผทรงคณวฒสอบการคนควาอสระทใหขอเสนอแนะเพมเตม ท าใหการคนควาอสระฉบบนมความสมบรณถกตองมากยงขน ผวจยขอขอบพระคณผทรงคณวฒ 3 ทาน คอ นายนล โชคสงวนทรพย ผอ านวยการโรงเรยนบานทาดนแดง นายโดม แผนสมบรณ ผอ านวยการโรงเรยนบานดนโส และนายโสภณ เรองบญ ผอ านวยการโรงเรยนบานไร ทกรณาตรวจแกไขเครองมอทใชในการวจย และผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทกรณาอ านวยความสะดวกในการเกบขอมลวจย ประโยชนทงปวง ทเกดจากการคนควาอสระฉบบน ขอมอบเปนสงบชา พระคณบดา มารดา ครอาจารย และผมพระคณทกทานทมสวนสงเสรมการศกษาใหเกดแกผวจยใหมความรความสามารถ ซงจะไดน าความรความสามารถนไปพฒนาสถานศกษาและสงคมสบไป


(6)

8

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย (3) บทคดยอภาษาองกฤษ (4) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (10) สารบญแผนภม (11) บทท 1 บทน า 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 วตถประสงคของการวจย 3 สมมตฐานของการวจย 3 กรอบแนวคดในการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 นยามศพทเฉพาะ 5 ประโยชนทไดรบจากการวจย 6 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 8 ประสทธผลในการปฏบตงาน 8 ความหมายการบรหารการศกษา 8 ขอบขายของประสทธผลในการปฏบตงาน 9 ประสทธผลของสถานศกษา 14 การประเมนประสทธผลของสถานศกษา 16 การบรหารสถานศกษาทมประสทธผล 18 ผบรหารกบการบรหารสถานศกษา 18 ภารกจของผบรหารสถานศกษา 20 บทบาทผบรหารสถานศกษา 22 คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา 23 หลกการและแนวคดทฤษฎทเกยวของกบความผกพนตอองคกร 25 ความหมายของความผกพนตอองคกร 25 แนวคดเกยวกบความผกพนขององคกร 28 ปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกร 29 ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Needs Hierachy) 33 ทฤษฎสองปจจยของเฮอรสเบรก (Herzberg’s two factor theory) 35 ทฤษฎสมพนธเชอมโยงของธอรนไดค 37

(7)

9

สารบญ

หนา บทท หลกการเรยนรของทฤษฏ 38 บรบทของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 40 การบรหารงานของส านกงานเขตพนทการศกษา 40 ความเปนมาของเขตพนทการศกษา 40 ภาระหนาทของส านกงานเขตพนทการศกษา 42 งานวจยทเกยวของ 45 งานวจยในประเทศ 45 งานวจยตางประเทศ 54 สรปกรอบแนวคดทใชในการวจย 56 3 วธด าเนนการวจย 58 ประชากรและกลมตวอยาง 58 เครองมอทใชในการวจย 59 การสรางเครองมอทใชในการวจย 61 การเกบรวบรวมขอมล 62 การวเคราะหขอมล 62 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 63 4 ผลการวเคราะหขอมล 64 สญลกษณทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล 64 การวเคราะหขอมล 64 ผลการวเคราะหขอมล 65 ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 65 ตอนท 2 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขต พนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

66

ตอนท 3 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

72

ตอนท 4 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการ ครกบความผกกนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

76 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 78 วตถประสงคของการวจย 78 สมมตฐานของการวจย 78 วธการด าเนนการวจย 78

(8)

10

สารบญ

หนา บทท สรปผลการวจย 81 อภปรายผลการวจย 85 ขอเสนอแนะ 89 เอกสารอางอง 91 ภาคผนวก 99 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย 100 ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลวจย 105 ภาคผนวก ค แบบสอบถามเพอการวจย 108 ประวตผวจย 117

(9)

11

สารบญตาราง

หนา ตารางท 3.1 แสดงจ านวนของประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 59 3.2 แสดงการก าหนดคาคะแนนในการแสดงความคดเหนในแบบสอบถาม 60 3.3 แสดงการก าหนดคาคะแนนในการแสดงความคดเหนในแบบสอบถาม 60 4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม 65 4.2 ประสทธผลในการปฏบตของข าราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม

66 4.3 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารวชาการ

67 4.4 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพ นท

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารงบประมาณ


ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารบคคล


ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารทวไป

71 4.7 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท



ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร


ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร


ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร

75 4.11 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตของขาราชการครกบความ

ผกพนตอองคกรในสถานศกษาขน พนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ภาพรวม โดยหาคาสมประสทธสหสมพนธ (r) ของเพยรสน

76

(10)

12

สารบญแผนภม

หนา แผนภมท 2.1 แบบจ าลองของสเตยรสเกยวกบแหลงทมาของความผกพนตอองคกรและผล ของความรสกผกพนตอองคกร

31

2.2 ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกร 32 2.3 แสดงล าดบความตองการของมนษยจากระดบต าถงระดบสงตามทฤษฎจงใจ ในการปฏบตงานของมาสโลว

34

2.4 สรปกรอบแนวคดในการวจย 57

(11)

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา สงคมไทยในอดตมการเปลยนแปลงทงทางดานการเมองการพฒนาประชาธปไตย ทเนนการมสวนรวมของประชาชน การพฒนาดานตาง ๆ เขาสยคโลกาภวตน มการน าเทคโนโลยมาใชอยางกวางขวาง ในวงการศกษามการปรบเปลยนครงยงใหญ คอ การปฏรปการศกษา มกฎหมายการศกษาเกดขนเปนครงแรก ไดแกพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 สงผลใหการจดการศกษาตองมการปรบเปลยนกระบวนการเรยนการสอนครงใหญ ซงคร นกเรยน ผปกครอง และผมสวนเกยวของกบการศกษาตองท าความเขาใจกบการเปลยนแปลงบรหารงานในหนวยงานทางการศกษาตามแนวการปฏรปการศกษา มการปรบปรงโครงสรางหนวยงานราชการเพอรองรบการกระจายอ านาจ 4 ดาน คอวชาการ งบประมาณ บรหารบคคล บรหารทวไปไปยงเขตพนทการศกษาและสถานศกษาโดยตรง (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 32) การปรบองคกรใหมประสทธผลรองรบกบการปฏรปการศกษานน ประสทธผลในการท างานไมใชความส าเรจดานใดดานหนง แตหมายถงความสามารถขององคกรในการด าเนนงานเพอบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไว กอใหเกดผลดหรอประโยชน กบทงตวบคคล และองคกร เกดความสามคคภายในองคกร เกดผลผลตปรมาณมากคณภาพสง แตใชเวลาและคาใชจายนอยทกฝายมความพงพอใจ (มทนา วงถนอมศกด, 2550, หนา 121)

การทองคกรจะบรรลวตถประสงคหรอ อยรอดและเตบโตกาวหนาไดอยางตอเนองนนขนอยกบปจจยตางๆ ประกอบดวย เปาหมาย คน โครงสราง เทคนคการบรหาร ความรและขอมลขาวสารทมอยในองคกรนน ซงปจจยเหลานจะตองมความสอดคลองเหมาะสมและเกอหนนซงกนและกน โดยเฉพาะ “คน” ซงเปรยบเหมอนจกรกลหรอกลไกทส าคญทจะด าเนนกจกรรมตาง ๆ ขององคกรใหบรรลวตถประสงค การทองคกรจะบรรลวตถประสงคนอกจากผบรหารจะมความเปนผน ามความรความสามารถ มทกษะการบรหารแลว สงส าคญคอ องคกรจะพฒนาไปไดอยางมประสทธผลจะตองมาจากสวนหนงของสมาชกทมความจงรกภกด มความรสกผกพนตอองคกร ซงแสดงออกทงในดานพฤตกรรมและจตใจ เชน พรอมทจะอทศกายและใจของตนเพองาน โดยไมมใครบงคบ เกดขนเองภายในจตใจ เปนการแสดงใหเหนถงความยดมนผกพนอยกบองคกร เพอท างานและพยายามท าทกสงทกอยางใหองคกรมความมนคงและเจรญกาวหนา (พสฐ พลสวสด, 2548, หนา 1)

องคกรทมความส าเรจในการด าเนนงานสวนใหญจะเหนความส าคญของการสรางความผกพนและความพงพอใจในการปฏบตงานใหกบบคลากรในทกระดบ มกลวธในการผกมดใจและแสดงใหเหนถงความจรงใจทมตอบคลากรเปนส าคญ ใหบคลากรพรอมทจะท างานใหกบองคกรดวยจตและวญญาณ เปนการรกษาทรพยากรบคคลทมคาใหปฏบตงานกบองคกรดวยความวรยะ อตสาหะ เสยสละ และมความผกพนตอองคกรตอไปในระยะยาว ความผกพนตอองคกรจงมความส าคญตอพฤตกรรมการท างาน และประสทธผลขององคกร โดยความผกพนตอองคกรสามารถเปนตวท านาย

2

อตราการลาออกไดดกวาความพงพอใจในการท างาน นอกจากนผปฏบตงานทมความผกพนตอองคกรสงจะปฏบตงานไดดกวาผทมความผกพนตอองคกรต า และความผกพนตอองคกรยงเปนตวชถงความมประสทธผลขององคกรทส าคญอกดวย (สมยศ นาวการ, 2544, หนา 10-11) ซงความผกพนตอองคกรมความส าคญอยางมาก เพราะท าใหองคกรไดมาซงบคลากรททมเทก าลงกาย ก าลงใจ ตงใจและเตมใจทจะปฏบตงานใหกบองคกร ท าใหองคกรไดรบประโยชนมากมาย ทงดานอตราการขาดงาน อตราการลาออกหรอเปลยนงานและการปฏบตงานอยางมประสทธภาพเพอใหบรรลเปาหมายขององคกรกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล (ธนนนท ทะสใจ, 2547, หนา 12)

การทบคลากรมแรงจงใจในการท างาน แสดงใหเหนถงความผกพนตอองคกรทบคลากรมอย โดยจะแสดงออกซงพฤตกรรมตาง ๆ ไดแก การยอมรบ และยดมนในคานยมและเปาหมายขององคกร การตงใจทมเทความพยายามในงานเพอชวยใหองคกรประสบความส าเรจ การมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาความเปนสมาชกภาพขององคกรได เมอบคลากรมแรงจงใจในการท างาน รสกวาตนเองมสวนรวมในการท างานใหกบองคกรทตนเปนสมาชกอยแลวนน บคลากรจะใชความรความสามารถและศกยภาพทมอยปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายขององคกร ถาบคลากรรสกวาเขามสวนรวมในองคกรสงกจะเกดความผกพนตอองคกรสงดวยเชนกน (ชลพร ชยมา, 2550, หนา 2)

ส านกงานการศกษาประถมศกษาเขตพนทกาญจนบร เขต 3 มภารกจหลกในการจดการศกษา 4 ระดบ คอ ระดบกอนประถมศกษา ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย โดยบรหารการศกษาตามนโยบายส านกงานการศกษาขนพนฐาน ในปจจบนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 จากรายงานผลการประเมนคณภาพนกเรยน 2550 ยงมปญหาทสมพนธกบการบรหารอยมาก ไดแก ปญหาดานคณภาพทางการศกษา ในปการศกษา 2550 มผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยในระดบทยงไมนาพอใจ (ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3, 2550, หนา 6-10) จากขอมลเกยวกบบคลากรของส านกงานการศกษาประถมศกษาเขตพนทกาญจนบร เขต 3 จะเหนไดวาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร ในสถานศกษาของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ขาดความรสกทผกพนตอองคกร จงท าใหขาดความกระตอรอรนและตงใจทจะปฏบตงานใหเกดประสทธภาพตามเปาหมายทก าหนดไว ไมมความรสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคกร ไมมคานยมทกลมกลนกบคนในองคกร และไมมความรสกวาเปนเจาขององคกร ไมยอมอทศก าลงกาย ก าลงใจในการปฏบตงานอยางเตมทและไมประสงคทจะด ารงซงความเปนสมาชกภาพขององคกร คดโยกยายเปลยนงาน หรอลาออกจากองคกร มความรสกวาตนเองไมเปนสวนหนงขององคกร (ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3, 2550, หนา 1-8)

จากความเปนมาและความส าคญของปญหาดงกลาว ผวจยมความสนใจศกษาเรองความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการศกษาจะเปนแนวทางในการพฒนาการบรหารสถานศกษาใหมประสทธผลตอไป

3

วตถประสงคของการวจย การศกษาวจยครงน มวตถประสงคในการวจย ดงน

1. เพอศกษาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

2. เพอศกษาความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สมมตฐานของการวจย สมมตฐานของการวจยมดงน

ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรอยในระดบสง

กรอบแนวคดในการวจย

การศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ซงผวจยอาศยกรอบแนวคดของกระทรวงศกษาธการ (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 36-38) ซงก าหนดประสทธผลในการปฏบตงานเปน 4 งาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล การบรหารทวไป

สวนดานความผกพนตอองคกรใชกรอบแนวคดของ สเตยรส (Steers, 1977, pp. 46-56) ความผกพนตอองคการประกอบดวยลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ขอบเขตของการวจย การศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาเรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มขอบเขตครอบคลมประเดนตอไปน

1. ขอบเขตดานเนอหา การวจยเรองความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยมขอบเขตการศกษาตามกรอบแนวคดของกระทรวงศกษา

4

(กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 36-38) ซงก าหนดประสทธผลในการปฏบตงานเปน 4 งาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล การบรหารทวไป และความผกพนตอองคกรของสเตยรส (Steers, 1977, pp. 46-56) ประกอบดวยลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

2. ประชากรและกลมตวอยาง ประกอบดวย 2.1 ประชากรทใชในการวจย ไดแก ขาราชการครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทปฏบตงานในปการศกษา 2555 จ านวน 917 คน จากสถานศกษา 80 แหง 2.2 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก การก าหนดจ านวนของกลมตวอยางโดยใชตารางสมตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบคาความเชอมนรอยละ 95 ไดกลมตวอยาง จ านวน 271 คน โดยการสมอยางงาย (simple ramdom sampling) 3. ตวแปรทศกษา ประกอบดวย 3.1 ประสทธผลในการปฏบตงาน 4 งาน คอ 3.2.1 การบรหารวชาการ 3.2.2 การบรหารงบประมาณ 3.2.3 การบรหารบคคล 3.2.4 การบรหารทวไป 3.2 ความผกพนตอองคกร ประกอบลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ 3.2.1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 3.2.2 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร 3.2.3 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

นยามศพทเฉพาะ

ผวจยไดก าหนดนยามศพทเฉพาะไวเพอใหเกดความเขาใจความหมายเฉพาะของค าทใชในการวจย ดงน

1. ประสทธผล หมายถง ความส าเรจในการด าเนนงานจนบรรลวตถประสงคทวางไวซงมรายละเอยดดงตอไปน 1.1 การบรหารวชาการ หมายถง กจกรรมทกอยางทพฒนากระบวนการเรยนการสอนใหไดมประสทธภาพ อนไดแก ความรและความเขาใจในเนอหาวชาหลก ทจ าเปนตอการด ารงชวตอยในสงคมรวมถงการอบรมศลธรรมจรรยาของนกเรยนเพอใหเปนคนด ประพฤตด 1.2 การบรหารงบประมาณ หมายถง แผนงานทโรงเรยนจดตงขนเพอเปนการบรหารงานภายในโรงเรยนใหสามารถด าเนนงานตาง ๆ ไปตามจดมงหมายใหบรรลผลส าเรจ ตามทตองการ

5

1.3 การบรหารบคคล หมายถง การบรหารงานบคคลเปนการด าเนนกจกรรมทเกยวกบบคลากร ตงแตการสรรหา การวางแผนอตราก าลงคน การคดเลอกบคลากรทมความรความสามารถเขามาปฏบตงานไดเหมาะสมและเพยงพอตอจ านวนนกเรยน 1.4 การบรหารทวไป หมายถง การจดระบบการบรหารองคกรในสถานศกษาเพอใหบรรลตามมาตรฐาน และเปาหมายทก าหนด โดยมการประสานงาน สงเสรม สนบสนน และการอ านวยการความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาในทกรปแบบ ใหนกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรม

2. ความผกพนตอองคกร หมายถง ทศนคตของผปฏบตงานทมตอองคกร โดยเปนความรสกทยดตดอยางแนบแนน ซงอาจแสดงออกมาในลกษณะการยอมรบตอเปาหมาย วตถประสงค และคานยมขององคกร ซงมรายละเอยดดงตอไปน 2.1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร หมายถง การทขาราชการครในระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร เชอมนวาสามารถปฏบตงานตามเปาหมายทก าหนดได และท าทกอยางเพอความส าเรจขององคกร 2.2 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร หมายถง การทขาราชการครในระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ยอมอทศและสละเวลาดวยความเตมใจทจะปฏบตภารกจขององคกรอยางเตมท เพอใหบรรลตามวตถประสงคขององคกร 2.3 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร หมายถง การทขาราชการครในระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ตองการปฏบตงานในองคกรจนกวาจะเกษยณอายราชการไมคดเปลยนไปท างานทอน

3. องคกร หมายถง สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 ซงมฐานะเปนหนวยงานทางการศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

4. ขาราชการคร หมายถง คร-อาจารย ทท าหนาทสอนประจ าในระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

5. สถานศกษาขนพนฐาน หมายถง สถานศกษาทเปดสอนในระดบประถมศกษา ซงเปนนตบคคล สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ประโยชนทไดรบจากการวจย ในการวจยครงนสามารถน าประโยชนทไดรบจากการวจยไปใชประโยชนได คอ 1. เปนแนวทางของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และสถานศกษาขนพนฐาน ในการวางแผนและก าหนดนโยบาย เพอเสรมสรางใหขาราชการครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ใหมประสทธผลตอสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มากยงขน

6

2. ใชเปนแนวทางในการพฒนาขาราชการครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มความผกพนองคกรยอมปฏบตงานอยางเตมทเพอใหงานบรรลเปาหมาย มความรสกปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกรตลอดไป 3. เปนความรทนกศกษา บคคลและหนวยงานทวไปสามารถศกษาคนควาหาความรจากงานวจยและเปนประโยชนแกศาสตรทางดานการบรหารการศกษาตอไป

7

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยอาศยหลกแนวคด ทฤษฎและผลการวจยทเกยวของเสนอตามล าดบหวขอตอไปน 1. ประสทธผลในการปฏบตงาน

2. หลกการและแนวคดทฤษฎทเกยวของกบความผกพนตอองคกร 3. บรบทของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 4. งานวจยทเกยวของ 5. สรปกรอบแนวคดในการวจย ประสทธผลในการปฏบตงาน

ความหมายของประสทธผล

นกการศกษาและนกวชาการไดใหความหมายของประสทธผลไวดงน ดนน (Dunn, 1994, pp. 329-405) กลาววาประสทธผลเปนเกณฑส าหรบการประเมน

นโยบายสาธารณะ นโยบายสาธารณะทมประสทธผลกคอนโยบายทสามารถบรรลผลลพธซงเปนเปาหมายทก าหนดไวในระดบสง ดงนน ประสทธผล จงหมายถง ระดบการบรรลผลลพธของนโยบายทคาดหวงไวนนเอง

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2545, หนา 31) ไดใหความหมายของค าวา ประสทธผลวา หมายถง การใชทรพยากรขององคกรใหบรรลเปาหมายขององคกร ประสทธผลจงมงท าใหเกดการ “ท าสงทถกตอง (doing the right things)” และประสทธภาพ เปนวธการจดสรรทรพยากรเพอใหเกดความสนเปลองนอยทสด โดยสามารถบรรลจดมงหมายโดยใชทรพยากรต าสด กลาวคอเปนการใชโดยมเปาหมาย (goal) คอ ประสทธผลหรอใหบรรลจดมงหมายทก าหนดไวสงสด อาจเรยกวา “ท าสงตาง ๆ ใหถกตอง (doing things right)”

รงนภา เลศพชรพงศ (2545, หนา 21) กลาววา ประสทธผล หมายถง ความสามารถของการไดมาและใชทรพยากรทมอยอยางจ ากด และมคณคาใหเกดประโยชนสงสดเปนไปตามเปาหมายไดผลก าไร และมคณภาพ

อษณา ภทรมนตร (2546, หนา 13) กลาววา ประสทธผล (effectiveness) หมายถง ความสามารถทจะบรหารงานใหไดผลผลต (output) มากทสด เมอเทยบกบวตถประสงคและเปาหมายทฝายบรหารก าหนดไว

8

ภารด อนนตนาว (2553, หนา 203) กลาววา ประสทธผล หมายถง เครองมอหรอตวบงชในการตดสนใจวาการบรหารของหนวยงานหรอองคการใดองคการหนงสามารถด าเนนงานจนบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคทวางไวมากนอยเพยงใด เปนเรองเกยวกบผลทไดรบและผลส าเรจของงานมความเกยวพนกบผลงานทองคการพงประสงค

วรนารถ แสงมณ (2553, หนา 92) กลาววา ประสทธผล หมายถง องคการทบรรลเปาหมายรวมถงการคนควาวจยและประสบการณของผบรหาร ซงสามารถดความส าเรจไดจากความอยรอดและความเจรญเตบโตขององคการ

จากความหมายของประสทธผลขางตน จงสรปไดวา ประสทธผล หมายถง ความส าเรจในการด าเนนงานจนบรรลวตถประสงคทวางไว

ขอบขายของประสทธผลในการปฏบตงาน

ประสทธผลในการปฏบตงานเปนกระบวนการการด าเนนงานทกดานของสถานศกษา เพอให

การจดการศกษาในปจจบนมประสทธภาพ และเกดประสทธผล บรรลตามวตถประสงคทตงไว โดยเปนไปตามโครงสรางทกระทรวงศกษาธการก าหนดประกอบดวย 4 กลมงาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล และการบรหารงานทวไป ดงน (กระทรวงศกษาธการ , 2546, หนา 36-68)

1. การบรหารวชาการ งานวชาการเปนงานหลกหรอเปนภารกจของสถานศกษาทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มงใหกระจายอ านาจในการบรหารจดการไปใหสถานศกษาใหมากทสด ดวยเจตนารมณทจะใหสถานศกษาด าเนนการไดโดยอสระคลองตว รวดเรว สอดคลองกบความตองการของผเรยน สถานศกษา ชมชน ทองถน และการมสวนรวมจากผมสวนไดเสยทกฝาย ซงจะเปนปจจยส าคญท าใหสถานศกษามความเขมแขงในการบรหารและการจดการสามารถพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนรตลอดจนการวดผล ประเมนผลรวมทงการวดปจจย เกอหนนการพฒนาคณภาพนกเรยน ชมชน ทองถน ไดอยางมคณภาพและมประสทธภาพ

วตถประสงคของการบรหารวชาการ ก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 36-41) เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานวชาการไดโดยอสระ คลองตว รวดเรว และสอดคลองกบความตองการของนกเรยน สถานศกษา ชมชน และทองถน เพอใหการบรหารและการจดการศกษาของสถานศกษาไดมาตรฐานและมคณภาพสอดคลองกบระบบประกนคณภาพการศกษา และการประเมนคณภาพภายในเพอพฒนาตนเอง และการประเมนจากหนวยงานภายนอก เพอใหสถานศกษาพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร ตลอดจนจดปจจยเกอหนนการพฒนาการเรยนรทสนองตามความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน โดยยดผเรยนเปนส าคญไดอยางมคณภาพและประสทธภาพและเพอใหสถานศกษาไดประสานความรวมมอในการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาและของบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและสถาบนอน ๆ อยางกวางขวาง

แนวทางในการปฏบตงานดานบรหารวชาการของสถานศกษาซงมขอบขายและภารกจมดงน 1.1 การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

9

1.2 การพฒนากระบวนการเรยนร 1.3 การวดผล ประเมนผล และเทยบโอนผลการเรยน 1.4 การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 1.5 การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยเพอการศกษา 1.6 การพฒนาแหลงเรยนร 1.7 การนเทศการศกษา 1.8 การแนะแนวการศกษา 1.9 การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษา 1.10 การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน 1.11 การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน 1.12 การสงเสรม และสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงานและ

สถาบนอนทจดการศกษา 2. การบรหารงบประมาณ การบรหารงบประมาณของสถานศกษามงเนนความเปนอสระ ในการบรหารจดการมความ

คลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธและบรหารงบประมาณแบบมงเนนผลงาน ใหมการจดหาผลประโยชนจากทรพยสนของสถานศกษา รวมทงจดหารายไดจากบรการใชบรหารจดการเพอประโยชนทางการศกษา สงผลใหเกดคณภาพทดขนตอผเรยน

วตถประสงคของการบรหารงบประมาณ ก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 42-43) เพอใหสถานศกษาบรหารงานดานงบประมาณมความเปนอสระคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได เพอใหไดผลผลต ผลลพธเปนไปตามขอตกลงการใหบรการและเพอใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรทไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพ

แนวทางในการปฏบตงานดานบรหารงบประมาณของสถานศกษาซงมขอบขายและภารกจมดงน 2.1 การจดท าและเสนอของบประมาณ 2.1.1 การวเคราะหและพฒนานโยบายทางการศกษา 2.1.2 การจดท าแผนกลยทธหรอแผนพฒนาการศกษา 2.1.3 การวเคราะหความเหมาะสมการเสนอของบประมาณ 2.2 การจดสรรงบประมาณ 2.2.1 การจดสรรงบประมาณในสถานศกษา 2.2.2 การเบกจายและการอนมตงบประมาณ 2.2.3 การโอนเงนงบประมาณ 2.3 การตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงานผลการใชเงนและผลการด าเนนงาน 2.3.1 การตรวจสอบตดตามการใชเงนและผลการด าเนนงาน 2.3.2 การประเมนผลการใชเงนและผลการด าเนนงาน 2.4 การระดมทรพยากร และการลงทนเพอการศกษา 2.4.1 การจดการทรพยากร

10

2.4.2 การระดมทรพยากร 2.4.3 การจดหารายไดและผลประโยชน 2.4.4 กองทนกยมเพอการศกษา 2.4.5 กองสวสดการเพอการศกษา 2.5 การบรหารการเงน 2.5.1 การเบกเงนจากคลง 2.5.2 การรบเงน 2.5.3 การเกบรกษาเงน 2.5.4 การจายเงน 2.5.5 การน าสงเงน 2.5.6 การกนเงนไวเบกเหลอมป 2.6 การบรหารบญช 2.6.1 การจดท าบญชการเงน 2.6.2 การจดท ารายงานทางการเงนและงบการเงน 2.6.3 การจดท าและจดหาแบบพมพบญช ทะเบยน และรายงาน 2.7 การบรหารพสดและสนทรพย 2.7.1 การจดท าระบบฐานขอมลสนทรพยของสถานศกษา 2.7.2 การจดหาพสด 2.7.3 การก าหนดแบบรปรายการหรอคณลกษณะเฉพาะและจดซอจดจาง 2.7.4 การควบคมดแล บ ารงรกษา และจ าหนายพสด

3. การบรหารบคคล การบรหารงานบคคลในสถานศกษา เปนภารกจส าคญทมงสงเสรมใหสถานศกษาสามารถ

ปฏบตงานเพอตอบสนองภารกจของสถานศกษา เพอด าเนนการดานการบรหารงานบคคลใหเกดความคลองตว อสระภายใตกฎหมาย ระเบยบ เปนไปตามหลกธรรมาภบาลขาราชการครและบคลากรทางการศกษาไดรบการพฒนา มความร ความสามารถ มขวญก าลงใจ ไดรบการยกยองเชดชเกยรตมความมนคงและกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

วตถประสงคของการบรหารบคคล ก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 53) เพอใหการด าเนนงานดานการบรหารงานบคคลถกตอง รวดเรวเปนไปตามหลกธรรมาภบาลเพอสงเสรมบคลากร ใหมความรความสามารถและมจตส านกในการปฏบตภารกจทรบผดชอบใหเกดผลส าเรจตามหลกการ บรหารแบบมงผลสมฤทธ เพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานเตมศกยภาพ โดยยดมน ในระเบยบวนย จรรยาบรรณ อยางมมาตรฐานแหงวชาชพ และเพอใหครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานไดตามมาตรฐานวชาชพไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและความกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการศกษาพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ

11

แนวทางในการปฏบตงานดานบรหารบคคลของสถานศกษาซงมขอบขายและภารกจมดงน

3.1 การวางแผนอตราก าลง 3.2 การสรหาและการบรรจแตงตง 3.3 การเสรมสรางประสทธภาพในการปฏบตราชการ 3.4 วนยและการรกษาวนย 3.5 การออกจากราชการ

4. การบรหารทวไป การบรหารงานทวไปเปนงานทเกยวของกบการจดระบบบรหารองคกรใหบรการบรหารงาน

อน ๆ บรรลผลตามมาตรฐาน คณภาพและเปาหมายทก าหนดไว โดยมบทบาทหลกในการประสาน สงเสรม สนบสนนและการอ านวยการ ความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทกรปแบบมงพฒนาสถานศกษาใหใชนวตกรรมและเทคโนโลยอยางเหมาะสม สงเสรมในการบรหารและการจดการศกษา ตามหลกการบรหารงานทมงเนนผลสมฤทธของงานเปนหลกโดยเนนความโปรงใส ความรบผดชอบทตรวจสอบได ตลอดจน การมสวนรวมของบคคล ชมชนและองคกรทเกยวของ เพอใหการจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผล วตถประสงคของการบรหารงานทวไป ก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ , 2546, หนา 53) เพอใหบรการ สนบสนน สงเสรม ประสานงานและอ านวยการ ใหการปฏบตงานของสถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพและประสทธผล และเพอประชาสมพนธ เผยแพรขอมลขาวสารและผลงานของสถานศกษาตอสาธารณชนซงจะกอใหเกด ความร ความเขาใจ เจตคตทด เลอมใส ศรทธาและใหการสนบสนนการจดการศกษา

แนวทางในการปฏบตงานดานบรหารทวไปของสถานศกษาทเปนนตบคคลตามขอบขาย และภารกจ มดงน

4.1 การด าเนนงานธรการ 4.2 งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

4.3 การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ 4.4 การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา 4.5 การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร 4.6 งานเทคโนโลยและสารสนเทศ 4.7 การสงเสรมสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ บคลากร และการบรหารทวไป 4.8 การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม 4.9 การจดท าส ามะโนผเรยน 4.10 การรบนกเรยน 4.11 การสงเสรมและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย 4.12 การระดมทรพยากรเพอการศกษา

จากขอบขายของประสทธผลในการปฏบตงานสรปไดวา ประสทธผล หมายถง ความส าเรจในการด าเนนงานจนบรรลวตถประสงคทวางไว โดยอาศยโครงสรางทกระทรวงศกษาธการก าหนด

12

ประกอบดวย 4 กลมงาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล และการบรหารงานทวไป ดงน การบรหารวชาการ หมายถง กจกรรมทกอยางทพฒนากระบวนการเรยนการสอนใหไดมประสทธภาพ อนไดแกความรและความเขาใจในเนอหาวชาหลก ทจ าเปนตอการด ารงชวตอยในสงคมรวมถงการอบรมศลธรรมจรรยาของนกเรยนเพอใหเปนคนด ประพฤตด

การบรหารงบประมาณ หมายถง แผนงานทโรงเรยนจดตงขนเพอเปนการบรหารงานภายในโรงเรยนใหสามารถด าเนนงานตาง ๆ ไปตามจดมงหมายใหบรรลผลส าเรจ ตามทตองการ

การบรหารบคคล หมายถง การบรหารงานบคคลเปนการด าเนนกจกรรมทเกยวกบบคลากร ตงแตการสรรหา การวางแผนอตราก าลงคน การคดเลอกบคลากรทมความรความสามารถเขามาปฏบตงานไดเหมาะสมและเพยงพอตอจ านวนนกเรยน

การบรหารทวไป หมายถง การจดระบบการบรหารองคกรในสถานศกษาเพอใหบรรลตามมาตรฐาน และเปาหมายทก าหนด โดยมการประสานงาน สงเสรม สนบสนน และการอ านวยการความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาในทกรปแบบ ใหนกเรยนไดมสวนรวมในกจกรรม

ประสทธผลของสถานศกษา

ประสทธผลของสถานศกษาเปนองคประกอบทส าคญในการจดการศกษา ใหส าเรจตาม

วตถประสงค ผทเกยวของจะตองปฏบตงานโดยใชความรความสามารถในการจดการการศกษาทจะตองก ากบและตดตาม ใหสถานศกษามประสทธผลตอไป โดยมนกการศกษาและหนวยงานทเกยวของ ไดใหความหมายและใหแนวคดไวในทศนะทแตกตางกนในรายละเอยดดงน

สรชย ชวยเกด (2547, หนา 17) กลาววา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ความสามารถของสถานศกษา ในการด าเนนการใหบรรลวตถประสงคตามเปาหมายของสถานศกษาตามทตงไว ซงเปนผลลพธ (outcome) ของการปฏบตงานในสถานศกษา โดยพจารณาจากผลสมฤทธของนกเรยน ความพงพอใจในการท างานของคร และการรบรประสทธผลของสถานศกษา โดยรวมทเปนความสามารถ ในการผลตทงปรมาณและคณภาพของผลผลต ประสทธภาพ ความสามารถในการปรบตวและความสามารถในการยดหยน รวมทงใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด

วโรจน สารรตนะ (2548) ไดกลาวถงลกษณะของประสทธผลของสถานศกษาตามทศนะของRutter ไวดงนคอ มการก าหนดคานยมรวม ความคาดหวงและมาตรฐานของสถานศกษา มการบรหารสถานศกษาทด การสอนของครมความคาดหวงสง มครทเปนแบบอยางทด มขอมลทยอนกลบในทางบวกกบนกเรยน มสภาพแวดลอมทดส าหรบนกเรยนและคร มการมอบหมายการรบผดชอบใหกบนกเรยน มนกเรยนประสบความส าเรจ และมกจกรรมรวมกนระหวางครกบนกเรยน

วรตน มะโนวฒนา (2548, หนา 48-50) กลาววา โรงเรยนทมประสทธผลจะมคณสมบตดงน ยดนกเรยนเปนศนยกลาง โรงเรยนทมประสทธผลจะพยายามสนองตอบความตองการของนกเรยน มการสรางเครอขายเพอชวยเหลอนกเรยน ยอมรบในความแตกตางของนกเรยน โรงเรยนถอวาสวสดการของนกเรยนมความส าคญเปนอนดบแรก โรงเรยนจะใชอาสาสมครชมชน มโปรแกรมวชาการใหเลอกมากมาย โรงเรยนทมประสทธผลจะพฒนานกเรยนและจดโปรแกรมทางวชาการอนหลากหลาย ซงสงเหลานถอไดวาเปนเปาหมายทส าคญของโรงเรยน โรงเรยนทมประสทธผลจะตองสราง

13

ใหนกเรยนเกดปญญา มทางเลอกมากมาย มโปรแกรมเสรมหลกสตรทจรงจง มเนอหาทลมลกมการตดตาม (monitor) ความกาวหนาของนกเรยนอยางเหมาะสมและมการใหขอมลยอนกลบแกนกเรยน และมการเรยนการสอนทสงเสรมการเรยนรของนกเรยน โรงเรยนทมประสทธผลจะมโครงสรางทสนบสนนการเรยนการสอนทโดดเดน มการสรางโปรแกรมวชาทประกนความส าเรจและแกปญหาทางวชาการ ครและผบรหารเชอวานกเรยนทกคนสามารถทจะเรยนรได ครและผบรหารเชอในความสามารถของตนเองวามอทธพลตอการเรยนรของนกเรยน ครจะบอกใหทราบถงความคาดหวงทมตอนกเรยน ปรบปรงการสอนใหสนองตอบกบความตองการของนกเรยน ใชยทธวธในการสอนหลายอยาง โดยทวไปโรงเรยนทมประสทธผลไดก าหนดมาตรฐานไวสง มการตดตามการปฏบตงานของนกเรยนอยางใกลชดเสมอ ยอมรบและใหรางวลกบความพยายามของนกเรยนทประสบความส าเรจ

ธร สนทรายทธ (2551, หนา 459) กลาววา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง การบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคในการจดการศกษา โดยพจารณาจากความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง มทศนคตทางบวก เปนบคคลแหงการเรยนร ตลอดจนสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมทงภายใน ภายนอก และรวมถงความสามารถในการแกปญหาภายในโรงเรยนจนท าใหเกดความพอใจในการท างาน

ภารด อนนตนาว (2553, หนา 215-216) กลาววา ประสทธผลของสถานศกษาพจารณาไดจากแนวคดตามแนวทางการพฒนาเปาหมาย แนวทางเชงระบบ แนวทางเชงกลยทธกลมทเกยวของแนวทางการแขงขน คณคา และตอมาไดพฒนาเปนรปแบบบรณาการประกอบดวย 4 มต ดงน ความสามารถในการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสง หมายถง การทผบรหารและครในสถานศกษาสามารถด าเนนงานในสถานศกษา ทงการบรหารจดการเรยนการสอน จนสามารถท าใหนกเรยนสวนใหญมผลสมฤทธทางการเรยนทด ซงพจารณาไดจากเกรดเฉลยโดยรวมของนกเรยนจ านวนรอยละของนกเรยนทสามารถศกษาตอในระดบทสงขนไป ความสามารถทางวชาการของนกเรยน รวมถงความสามารถในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร ความสามารถในการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก หมายถง การทครและผบรหารสามารถด าเนนการในสถานศกษา ทงการบรหารและการอบรมคณธรรมของนกเรยนเพอใหนกเรยนเปนผมคณธรรม จรยธรรม มระเบยบวนยทด และท าใหนกเรยนรจกพฒนาตนเอง มเจคตทดตอการศกษาเลาเรยน เปนทพอใจของผปกครอง ความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาสถานศกษา หมายถง ความสามารถของผบรหารและครในการรวมพฒนา เปลยนแปลงวธการด าเนนงาน ทงดานวชาการ การเรยนการสอนเพอใหสถานศกษามความกาวหนาทนกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป โดยพจารณาจากการยอมรบของครตอการเปลยนแปลงทางดาน ตาง ๆ ทงการบรหารและการเรยนการสอน ความสามารถความรวดเรวของครตอการพฒนาหรอปรบเปลยน วธการด าเนนงานของตนเอง ความกระตอรอรนของครทจะปรบปรง พฒนาการเรยนการสอน ตลอดจนการพจารณาจากผลสมฤทธทไดจากการปรบปรงหรอพฒนาสถานศกษา และความสามารถในการแกปญหาภายในสถานศกษา หมายถง ความสามารถของครและผบรหารทรวมมอกนในการแกปญหา ตาง ๆ ทงดานการเรยนการสอน การปกครองนกเรยนและงานทรบผดชอบอน ๆ เพอใหสามารถปฏบตงานไดบรรลวตถประสงคของสถานศกษา

จากความหมายและแนวคดของประสทธผลของสถานศกษา สรปไดวา ประสทธผลของสถานศกษา คอ การด าเนนการของสถานศกษาทบรรลวตถประสงคของสถานศกษา การจดการศกษา

14

ทท าใหครและนกเรยนเกดทกษะการเรยนร ใชความรอยางเปนประโยชน สามารถแสวง หาผลประโยชนจากสงแวดลอมเพอใหไดทรพยากรในการน าไปสงเสรมการด าเนนงานของสถานศกษา การใชทรพยากรตาง ๆจนบรรลตามเปาหมายทองคการตงไว มประสทธผลในการท างาน ใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

การประเมนประสทธผลของสถานศกษา

การประเมนประสทธผลของสถานศกษา เปนภารกจของการปฏบตงานทส าคญมาก ของการพฒนาประสทธผล โดยมนกการศกษาและหนวยงานทเกยวของ ไดใหแนวทางในการประเมนไวในทศนะทแตกตางกนในรายละเอยดดงน

ลเนนเบรก และออนสไตน (Lunenberg & Ornstein, 2004, p. 410) ไดเสนอวาการจะพจารณาวาโรงเรยนทมประสทธผลหรอไมนน เกณฑทใชเปนหลกของการวดประสทธผลของโรงเรยน คอ ผลสมฤทธของนกเรยน โดยมตวชวดโดยทว ๆ ไปคอ การเปรยบเทยบระหวางผลสมฤทธทคาดหวงกบผลสมฤทธทเปนอยของนกเรยน วเคราะหผลสมฤทธของนกเรยนดวยเกรดวาเพมขนหรอไม เปรยบเทยบผลสมฤทธของคะแนนระหวางโรงเรยนประเภทเดยวกน เมอผปกครองมรายไดและชนชนทางสงคมไมแตกตางกน เปรยบเทยบกลมของนกเรยนโดยจ าแนกตาม เพศ และชนชนทางสงคม และวเคราะหเกยวกบเกรดทมอตราเฟอสง ความโดงเบของระดบผลสมฤทธ

จนทราน สงวนนาม (2545, หนา 112-114) ไดชชดลงไปวา เกณฑทใชประเมนเพอตดสนความมประสทธผลขององคการมหลายรปแบบทงเกณฑเดยวและเกณฑรวม เกณฑเดยว (single criterion) เกณฑเหลานมกไดรบการยอมรบจากบคคลโดยทว ๆ ไปเกณฑเหลานไดแก การมผลก าไรสง ความพงพอใจ ผลการปฏบตงานในภาพรวม ผลผลตขององคการ การลาออก ฯลฯ สวนเกณฑรวม (multiple criterion) การทใชหลายเกณฑเพราะองคการตาง ๆ มกจะมการก าหนดเปาหมายไวหลายประการ ดงนนเกณฑ ในการประเมนประสทธผลขององคการจงตองมหลายประการ จงมกจะมการใชเกณฑเดยวหลาย ๆ เกณฑรวมกนเพอใหสอดคลองกบเปาหมายขององคการ เชน เกณฑทรวมเอาความพงพอใจ การมผลก าไรสง รวมทงความเจรญเตบโตขององคการรวมกน

วนย ค าประดษฐ (2547, หนา 24) ไดกลาวถงแนวทางการประเมนประสทธผลขององคกรไววา การประเมนประสทธผลขององคกรควรพจารณาสมรรถนะในการปฏบตหนาทส าคญ 4 ประการ คอ การปรบตว (adaptation) องคกรในฐานะระบบสงคมจ าเปนตองปรบตวใหเขากบสงแวดลอม การบรรลเปาหมาย (goal attainment) องคกรมเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดขนชดเจน องคกรจะอยรอดไดกตอเมอบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคกรนน ๆ และการบรณาการ (integration) ระบบยอยตางๆในองคกรจ าเปนตองมความสมพนธประสานงานไปในทศทางทท าใหองคกรบรรลเปาหมายและอยรอด และการรกษาแบบแผนวฒนธรรมองคกร คอความพยายามในการรกษาคณคาของระบบ ไดแก วฒนธรรมหรอวถของสมาชกองคกรนน ๆ ใหมลกษณะเกอหนนตอความส าเรจตามเปาหมายและความอยรอดขององคกร

กฤษมนต วฒนาณรงค (2549, หนา 463-464) ไดสรปแนวทางในการประเมนผลผลสมฤทธทางการเรยนออกเปน 4 ประเภท ดงน placement evaluation เปนการประเมนความร ทกษะและเจต

15

คตในชวงเรมตนของการสอน จดประสงคของการประเมนเบองตนน เพอทราบลกษณะของผเรยน สามารถก าหนดวธการสอบ ไดถกตองกบแตละคน Formative evaluation เปนการประเมนความกาวหนาของนกเรยนขณะท าการสอนและแจงผล (feedback) ใหผเรยนและตวผสอนทราบถงผลทเกดขนและปรบปรงการสอน จดมงหมายในการประเมนแบบนเพอตองการใชขอมลในการปรบปรง ไมใชส าหรบการใหเกรด diagnostic evaluation เปนการประเมนผลเพอหาขอแกไขในกรณ formative evaluation ไมสามารถท าได การประเมนแบบนจะน ามาใชเพอวเคราะหปญหาทเกดขนเพอตองการหาทางแกไข และ summative evaluation เปนการประเมนเมอจบภาคเรยน เปนการประเมนพฤตกรรมความสามารถของผเรยนวาบรรลตามจดประสงคทตองการในระดบใดการใหเกรดเปนการประเมนแบบ summative evaluation

สมใจ ลกษณะ (2549, หนา 262-263) ไดเสนอวาตวบงช (indicators) ทสมควรประเมน คอ การบรรลเปาหมายความส าเรจ (goal accomplishment) โดยการพจารณาผลผลต (output) ขององคการวาตรงตามเปาหมายทตองการเพยงใด การจดหาและใชปจจยทรพยากร (system resource) โดยพจารณาวาองคการจะมผลผลตไดตามเปาหมายความส าเรจนน จ าเปนจะตองจดหาและใชปจจยทรพยากรไดครบถวนเพยงพอเพยงใด กระบวนการปฏบตงาน (internal process and operations) โดยพจารณาจากกระบวนการปฏบตงานภายในองคการ ซงจะเกยวของกบการปฏบตหนาทตามบทบาทของแตละกลมตามมาตรฐานการปฏบตงาน และความพอใจของทกฝาย (participant satisfaction) เปนการพจารณาวาผลงานของความส าเรจขององคการและกระบวนการปฏบตทใชน ามาซงความพอใจของผเกยวของตาง ๆ เพยงใด

อ าภา ปยารมย (2549, หนา 39) ไดก าหนดแนวทางการประเมนประสทธผลของสถานศกษาไว 3 แนวทางดวยกน คอ การประเมนประสทธผลในแงเปาหมาย (the goal approach) เปนการพจารณาวา องคกรมประสทธผลหรอไมขนอยกบผลการดาเนนงานวาบรรลเปาหมายขององคกรหรอไม โดยใชเปาหมายขององคกรเปนเกณฑ ซงเปนหลกเกณฑในการประเมนประสทธผลขององคกร เชน วดความสามารถในดานการผลต วดผลจากกาไร เปนตน การประเมนประสทธผลในแงของระบบ-ทรพยากร (the system resource-approach) เปนการประเมนประสทธผลขององคกรโดยอาศยแนวคดวาองคกรเปนระบบเปด ซงมความสมพนธกบสภาพแวดลอมในการแลกเปลยนและแขงขนจงประเมนโดยพจารณาความสามารถขององคกรในการแสวงหาผลประโยชนจากสภาพแวดลอม เพอใหไดมาซงทรพยากรทตองการ และการประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ (the multi criteria of effectiveness) เปนการวเคราะหประสทธผลขององคกรโดยใชเกณฑหลายอยางในการวดประเมนผล ซงพจารณาจากตวแปรหลกทอาจมผลตอความส าเรจขององคกร และพยายามแสดงใหเหนวาตวแปร ตาง ๆ มความสมพนธกน

จากแนวทางการประเมนประสทธผลของสถานศกษาสรปไดวา การประเมนประสทธผลของสถานศกษาควรใชเกณฑหลายอยาง ตามความเหมาะสมของบรบทสถานศกษานน ๆ เพอทจะประเมนประสทธผลของสถานศกษาไดครอบคลมมากทสดและกอใหเกดประสทธภาพในการปฏบตงานตอไป

16

การบรหารสถานศกษาทมประสทธผล ผบรหารกบการบรหารสถานศกษา

การบรหารสถานศกษาเปนเรองทมความส าคญเพราะเปนการปฏบตงานขององคกรทมจดมงหมายสความส าเรจอยางมประสทธผล ไดมนกการศกษาและหนวยงานทเกยวของไดใหความหมายและใหแนวคดไวในทศนะทแตกตางกนในรายละเอยดดงน

จนทราน สงวนนาม (2545, หนา 123) กลาววาโรงเรยนเปนหนวยงานทรบผดชอบในการจดการศกษาใหแกเดกทมอายอยในเกณฑการศกษาภาคบงคบหรอการศกษาขนพนฐาน โดยเปนหนวยงานระดบปฏบตทสามารถท าใหนโยบายของรฐบาลเหนผลการปฏบตทเปนจรงเกดขน โรงเรยนถอไดวาเปนหนวยงานทมความส าคญอยางยงเพราะผลของการจดการศกษาจะเกดขนทโรงเรยน ผบรหารโรงเรยนจงเปนผทมบทบาทส าคญและมสวนรบผดชอบอยางใกลชดตอการศกษาทจะท าใหเกดขนอยางมประสทธภาพ ประสทธผล ความส าเรจของการบรหารโรงเรยนขนอยกบผบรหารเปนส าคญ

กระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 21-22) ใหความหมายของการบรหารสถานศกษา คอ กจกรรมการเรยนการสอนของสถานศกษาตามหลกการใหบรการสาธารณะของรฐอยางเสมอภาค ตอเนองและปรบปรงเปลยนแปลงใหทนกบความตองการของผใชบรการอยเสมอ

ภคน ดอกไมงาม (2546, หนา 31) กลาววาการบรหารโรงเรยน คอ การด าเนนงานของกลมบคคลทจดกจกรรมทางการศกษาเพอสมาชกในสงคมและประเทศและชวยพฒนาบคลกภาพทงสตปญญารางกายและจตใจใหเปนมนษยทสมบรณสามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางดและมความสขในชวตตามสมควรแกสภาพของตน

วรณยพา วโนทพรรษ (2546, หนา 10) สรปวา การบรหารโรงเรยน หมายถง กจกรรมตาง ๆทผบรหารรวมกบผเกยวของด าเนนการเกยวกบการใหการศกษาแกเยาวชนและผสนใจในสวนทเกยวกบการปฏบตหนาทความรบผดชอบของโรงเรยนโดยใชทรพยากรการบรหาร คอ คน เงนวสดอปกรณ และการจดการเพอใหบรรลผลตามจดมงหมายของหลกสตร คอ การพฒนาคน สอางค จงสวสดพฒนา (2546, หนา 13) ไดใหความหมายการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานของกลมบคคลทจดกจกรรมทางการศกษาทางดานวชาการ งบประมาณ การบรหารบคคล และการบรหารทวไปของโรงเรยน เพอใหบรรลวตถประสงคในการจดการศกษาแกสมาชกในสงคม

สนทร โคตรบรรเทา (2547, หนา 8) กลาววา การบรหารสถานศกษาหมายถง การบรหารกจการใดใหประสบผลส าเรจและบรรลเปาหมาย อาจจ าเปนตองมผบรหาร ผน าหรอหวหนา เพอท าหนาทวางแผน จดองคการ ควบคมดแลและจงใจหรอน าผใตบงคบบญชาใหท างานลลวงตามเปาหมาย ซงเปนความพยายามจดด าเนนงานเกยวกบเรองของการศกษา เชน สถานศกษา วชาการ บคลากร วสดอปกรณ ต าราเรยนและอาคารสถานทเพอใหสถานศกษาเปนแหลงการเรยนร

วสตร ธนชยววฒน (2548, หนา 14-15) ไดสรปวาตามบทบญญตแหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากร พ.ศ. 2547 ไดก าหนดอ านาจหนาทผบรหารสถานศกษา ดงน ควบคม ดแลใหการบรหารบคคลในสถานศกษาสอดคลองกบ นโยบาย กฎระเบยบ ขอบงคบ หลกเกณฑและวธการ

17

ตามทคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและอนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพนทการศกษาก าหนด พจารณาความดความชอบของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษา สงเสรมสนบสนนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาใหมการพฒนาอยางตอเนอง จดท ามาตรฐานภาระงานส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอเสนออนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพนทการศกษา และประเมนผลการปฏบตงานตามมาตรฐานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอเสนออนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพนทการศกษา

สมใจ ลกษณะ (2549, หนา 100-102) ไดใหแนวคดวาองคการจะสามารถด าเนนงานใหบรรลเปาหมายทไดตงไวกขนอยกบวา ผบรหารในฐานะเปนผน าควรแสดงบทบาทใหสอดคลองกบสถานการณเพราะผน าไมอาจก าหนดทาทการปฏบตตนตอผรวมงานอยางคงทตลอดไปการตดสนใจในการแสดงบทบาทของผน าตอผรวมงานจะมลกษณะส าคญ 2 แบบ คอ บทบาทของการชน าสงการ (directive approach) ผน าแสดงบทบาทการชวยเหลอบคลากรใหปฏบตงานไปสการบรรลวตถประสงคโดยการชน าทศทางการทางานเปนขนตอน ก าหนดวตถประสงค ระบหนาทรบผดชอบ และผปฏบตผลทจะไดรบเปนการสอสารทางเดยวจากผน าถงผรวมงาน และบทบาทของการสนบสนน (supportive approach) ผน าแสดงบทบาทชวยเหลอในดานความรสก อารมณ แรงจงใจใหผรวมงานรสกเปนเพอนรวมงานเกดความพงพอใจในการปฏบตงาน จดเปนการสอสาร 2 ทาง ทผน าใชเวลาในการรบฟงขอเสนอแนะและความคดรเรมของบคคล

จากความหมายและแนวคดของผบรหารกบการบรหารสถานศกษา สรปไดวา ความส าเรจของการบรหารสถานศกษานน ผบรหารสถานศกษาเปนบคคลส าคญทผลกดนใหเกดการขบเคลอนไดตามทตองการ ท าใหสถานศกษามประสทธภาพประสทธผล เปนทยอมรบของสงคมและองคกรทงภาครฐและเอกชน

ภารกจของผบรหารสถานศกษา

นกการศกษาหลายทานไดจ าแนกหนาทและภารกจของผบรหารโรงเรยนไวตางกนดงน โจนส (Jones, 1969, pp. 176-183) มความเหนวา ผบรหารโรงเรยนระดบมธยมศกษา ตอง

แสดงบทบาทและภารกจของผน า ดงตอไปนคอ เปนผน าทางการศกษา ผบรหารโรงเรยนมหนาทตองรบผดชอบในความกาวหนาทางวชาการ โดยเขารวมเปนสมาชกกบสมาคมวชาชพของตน รจกผลตและใชงานวจย เพอประโยชนทางการศกษา แสดงใหเหนวาจดหมายของโรงเรยนยอมเหนอกวาจดมงหมายของตนเอง รจกใชคนใหเหมาะกบงาน เปนผทมคณธรรม จรยธรรม มความเชอมนและเชอในศกดศรของผรวมงาน รจกวธทจะขอค าปรกษาจากคนอน หวงใยสวสดภาพของเพอนรวมงาน มความศรทธาในวชาชพของตนเอง สรางความสมพนธอนดระหวางโรงเรยนกบชมชน เนองจากสถานศกษาเปนสถาบนทางสงคมและเปนสวนหนงของสงคม ดงนนโรงเรยนควรใหบรการสงคมและสงคมควรไดชวยเหลอสนบสนนโรงเรยนดวย เปนผน าในการจดหาวสดอปกรณเพอการศกษา ผบรหารจงจ าเปนตองจดหาวสดอปกรณ บ ารงรกษาวสดอปกรณ ตลอดจนอาคารสถานท เพอชวยใหการเรยนการสอนเปนไปดวยความสะดวก และเกดประโยชนสงสด และรจกประเมนผลงานของตนเอง ผบรหารโรงเรยนมใชมหนาท

18

ปฏบตเฉพาะงานประจ าวนเทานน ยงตองมความเปนผน าอกดวย พฤตกรรมของผบรหารโรงเรยนควรจะมสวนสงเสรมการเรยนการสอน ดงนนผบรหารโรงเรยนจงจ าเปนตองประเมนบทบาทของตนเองอยเสมอ

แคมพเบลล (Campbell, 1978, pp. 116-149) ไดเสนอแนะวา ภารกจของผบรหารโรงเรยนม 6 ดาน คอ งานวชาการ เปนกจกรรมของผบรหารทเกยวของกบการวางแผน การด าเนนการและการประเมนผลการศกษา บทบาทของผบรหารในดานทเกยวกบการวางจดมงหมายเฉพาะของสถานศกษา การวางโครงการของการเรยนการสอน หลกสตรและการเปลยนแปลงหลกสตร การจดและเลอกใชสอการเรยนการสอนและอปกรณการสอนและการประเมนผลการสอน งานธรการและการเงน งานดานนเปนสวนส าคญยงในการสงเสรมสนบสนนการเรยนการสอน สงทผบรหารควรจะใหความสนใจไดแก งบประมาณ คาใชจายตามแบบแผนของทางราชการ งานสารบรรณ งานพสด-ครภณฑ การบรหารงานบคคล ความส าเรจหรอความลมเหลวของสถานศกษาสวนใหญขนอยกบการบรหารงานบคคล ผบรหารควรพจารณางานบรหารบคคลในเรอง นโยบายของการบรหารบคคล การคดเลอกบคคลเขาท างาน การนเทศงานและการประเมนผลประสทธภาพของการสอน ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน งานดานนผบรหารควรจะตองศกษาเกยวกบลกษณะของชมชน ความตองการของชมชน การใหขอมลของโรงเรยนแกชมชน บทบาทของโรงเรยนตอชมชนและบทบาทขององคกรตาง ๆ ในชมชน อาคารสถานทและวสดอปกรณตาง ๆ การจดโปรแกรมการเรยนการสอน การบรการนกเรยน จ าเปนตองใชสถานทและวสดอปกรณ งานดานนมความหมายรวมถงอาคารสถานท สนาม วสดอปกรณเพอการศกษา ผบรหารควรสนใจในเรองการวางแผนอาคารสถานท การพฒนาและบ ารงรกษาอาคารสถานทและวสดอปกรณเพอชวยในการเรยนการสอน และงานกจการนกเรยน หวหนาสถานศกษาจะตองจดการเกยวกบนกเรยนในเรองกจการนกเรยนจดรปองคกรของนกเรยน ระเบยบและทะเบยนตาง ๆ การจดบรการใหนกเรยนการควบคมความประพฤตและระเบยบวนยนกเรยน

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545, หนา 7) มนโยบายวาหวใจของการปฏรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 กคอการพฒนาคนไทยใหมความสมบรณทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา ความร เปนผมคณธรรม จรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวตสามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ผบรหารสถานศกษาในยคของการปฏรปการศกษา จงมภารกจทส าคญและยงใหญในฐานะของการเปนผน าในการปรบเปลยนรปแบบการบรหารงาน การจดการเรยนการสอนในยคทเนนผเรยนเปนส าคญ การก าหนดนโยบายสงเสรมและสนบสนนการพฒนาแหลงการเรยนรในโรงเรยน การพฒนาสงเสรมบคลากรในโรงเรยนใหมความรความสามารถและมประสบการณในการจดการเรยนการสอน รวมถงการก ากบตดตามดแลและประเมนผลระบบการจดการเรยนการสอนตามนโยบายการประกนคณภาพการศกษา ผบรหารสถานศกษายคใหมจงตองมความเสยสละ อดทนและอทศตน ในการแกไขปญหาวกฤตทางการศกษาของชาตในปจจบน อาท ปญหาวกฤตทางดานคณภาพการศกษาไทยทตกต า ปญหาความเหลอมล าดานโอกาสทางการศกษา ปญหาการบรหารจดการทขาดประสทธภาพ การแสวงหาผบรหารสถานศกษาทมความพรอมทางดานวฒภาวะ คณลกษณะ ศกยภาพ ความรความสามารถทงทางดานศาสตรและศลปในการบรหารงาน มภาวะผน าทมประสทธผล จงมความจ าเปนและส าคญอยางยงตอภารกจหลกอนยงใหญ ในการปฏรปการศกษาของชาต เนองจาก ผบรหารสถานศกษา เปนกลไกหลกทส าคญตอความส าเรจดงกลาว

19

จากการจ าแนกหนาทและภารกจของผบรหารสถานศกษาของนกการศกษา จงสรปไดดงนคอ ผบรหารตองเปนผน าทางการศกษา รจกผลตและใชงานวจย มความรบผดชอบในงานดานการพฒนาผเรยนดวยการพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอน จดหาสอเทคโนโลยททนสมย พฒนาระบบขอมลสารสนเทศและพฒนาสภาพแวดลอมภมทศนใหเออประโยชนตอการจดการเรยนการสอนเพอการพฒนาผเรยนเปนเปาหมายส าคญ

บทบาทผบรหารสถานศกษา

นกการศกษาและนกวชาการไดกลาวถงบทบาทของผบรหารสถานศกษาไวดงน

นวลจตต เชาวกรตพงศ (2545, หนา 48) สรปบทบาทของผบรหารในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญคอ การใหการสนบสนนคร ซงเปนบคลากรหลกและมบทบาทส าคญในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญเพราะจะชวยในการปรบเปลยนแนวคดในการจดการเรยนร เมอแนวคดเปลยนการกระท ายอมเปลยนตามไปดวย นอกจากนผบรหารยงมบทบาททส าคญ คอ สนบสนนอ านวยความสะดวกตางๆ สนบสนนการนเทศการจดการเรยนการสอน และก ากบตดตามประเมนผล

พรศร ฉมแกว (2545, หนา 13) กลาวถงบทบาทของผบรหารในการพฒนาวชาชพวา ผบรหารจ าเปนตองค านงถงเหตผลและความจ าเปนเพอให การพฒนาวชาชพครมประสทธภาพส งผลตอการพฒนาคณภาพของผเรยนและการศกษาของชาตในทสด ผบรหารจงควรสงเสรมและสนบสนนการพฒนาวชาชพครโดย พฒนาครใหสามารถปฏบตงานปฏรปการเรยนร การพฒนาประสทธภาพของการปฏบตงานของคร และการพฒนาความกาวหนาของคร

วสตร ธนชยววฒน (2548, หนา 14-15) กลาวถงบทบาทของผบรหารสถานศกษาวาตามบทบญญตแหงพระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากร พ.ศ. 2547 ไดก าหนดอ านาจหนาทผบรหารสถานศกษา ดงน ควบคม ดแลใหการบรหารบคคลในสถานศกษาสอดคลองกบนโยบาย กฎระเบยบ ขอบงคบ หลกเกณฑและวธการตามทคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและอนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เขตพนทการศกษาก าหนด พจารณาความดความชอบของขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาสงเสรมสนบสนนขาราชการครและบคลากรทางการศกษาในสถานศกษาใหมการพฒนาอยางตอเนองจดท ามาตรฐานภาระงานส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอเสนออนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพนทการศกษา และประเมนผลการ ปฏบตงานตามมาตรฐานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เพอเสนออนคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพนทการศกษา

จากความหมาย บทบาทของผบรหารสถานศกษาทกลาวมา สรปไดวาผบรหารสถานศกษาจงนบเปนบคลากรทมความส าคญเปนอยางยง เพราะเปนบคคลทชวดทศทางและนโยบายทางการศกษาเพอน าไปสการปฏบตงานใหเกดผลส าเรจได หากผบรหาร มความสามารถสง มวสยทศนกวางไกลมคณธรรม มภาวะผน า มความรบผดชอบและทมเทชวตใหกบงานการพฒนาองคกรดวยความจรงใจ

20

คณลกษณะของผบรหารสถานศกษา

การบรหารงานใดๆ ยอมมจดมงหมายส าคญ เพอใหงานบรรลเปาหมายทก าหนดไวอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล จงจ าเปนตองมผบรหารท มความรความสามารถ มคณธรรมและมคณลกษณะทพงประสงค ซงคณลกษณะของผบรหารสถานศกษามดงตอไปน

อาร พนธมณ (2544, หนา 77) ไดกลาววา สขภาพอนามย สขภาพจต ผบรหารตองใสใจตองดแลรกษา สขภาพอนามยใหแขงแรงอยเสมอ เพราะผบรหารยอมท างานหนก ตองใชสมองไตรตรอง ขบคดแกปญหา ถารางกายไมอยในสภาพทแขงแรงพอ กไมอาจสงานทยากได สภาพจตใจกเปนเรองท เกยวพนสงผลตอกน

พรนพ พกกะพนธ (2544, หนา 18) ไดกลาววา ผบรหารจะตองมระดบความรและสตปญญา โดยเฉลยสงกวาบคคลทใหเขาเปนผน า ถงแมจะไมแตกตางกนมากนก เพราะผบรหารจะตองมความสามารถในการคดวเคราะหปญหาตาง ๆ อยางกวางขวาง ตองการทจะตดตอกบผอนอยางมประสทธภาพ เพอใหบคคลอนยอมรบฟงความคด ผบรหารจะตองเปนผกระตนสมาชกทเปนผตามเขา และจะตองเขาใจความรสกและพฤตกรรมของคนอนทตดตอกบเขา ดงนนบคคลทฉลาดเทานนทจะสามารถจดการกบปญหาตางๆ หรอเรองราวตาง ๆ ได

จนทราน สงวนนาม (2545, หนา 137) ไดกลาวถงคณลกษณะทพงประสงคของผบรหารสถานศกษาดงน เปนผมบคลกภาพด มคณธรรม จรยธรรม และเจตคตทดในการบรหารและการจดการศกษา ประพฤตตนเปนแบบอยางทดในการครองตน ครองคน ครองงาน และยดมนในจรรยาบรรณวชาชพ เปนผทท างานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค ไดแก มมนษยสมพนธทดมภาวะผน าผตามทด มความคดรเรมสรางสรรค มวฒภาวะทางอารมณ มความคดเปนประชาธปไตยมการท างานเปนทม เปนผมความรความเขาใจในหลกการบรหารการศกษาไดแก ความรทวไปในการบรหารจดการทเกยวของกบการศกษา และความรเฉพาะต าแหนงตามภารกจของสถานศกษา เปนผมวสยทศนในการบรหารและจดการศกษา ไดแก การวเคราะหสภาพปจจบนและสรางความมงหวงในอนาคต มความคดรเรมสรางสรรคและแนวทางพฒนาการศกษา

ศรวรรณ เสรรตน (2545, หนา 283) ไดสรปลกษณะของผบรหารทมประสทธผล ไดแก รจกปรบตวเขากบสถานการณตาง ๆ มความตนตวตอสภาวะแวดลอมทางสงคม มความทะเยอทะยานสง มความเชอถอและสามารถสรางสรรคประโยชน มลกษณะประนประนอม มความเดดขาด ลกนองสามารถพงพาได เปนผทรงอ านาจ มความสามารถในการท างานทตองใชความคด มความมนใจในตนเองสง เผชญหนากบเหตการณซงมความยงยาก มความรบผดชอบสง ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545, หนา 112) ไดก าหนดคณลกษณะของผบรหาร เปนเกณฑการพจารณาคดเลอกผบรหารสถานศกษาตนแบบ ดงน ความสามารถในการบรหารจดการท สงเสรมการปฏรปการเรยนรตามแนว พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 พจารณาจากผบรหารสถานศกษามการบรหารทไดมาตรฐาน ผบรหารสถานศกษา มการจดองคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปนระบบ ครบวงจร เพอใหบรรลเปาหมายการศกษา ผบรหารสถานศกษา จดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษาและมบทบาทในการสงเสรมชมชนแหงการเรยนร (learning

21

community) ผบรหารสถานศกษาสงเสรมใหมการจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร สงเสรมสขภาพอนามยและความปลอดภยของผเรยน ผบรหารสถานศกษาสงเสรมและพฒนาครอยางสม าเสมอ เพอใหครมทกษะและมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญมความสามารถในการแสวงหาความร คดวเคราะหและสรางองคความรเพอพฒนาการเรยนการสอนผบรหารสถานศกษา จดใหมหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร ผบรหารสถานศกษาสงเสรม ใหมการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบหลกสตร ความตองการของผเรยนและทองถน ผบรหารสถานศกษาสงเสรมใหมการจดกจกรรมและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ ผบรหารสถานศกษามภาวะผ น า ในลกษณะเปนผ น าทางวชาการ (Instructional leadership) ผบรหารสถานศกษาเปนผอ านวยความสะดวก (facilitator) แกบคลากรในโรงเรยนและผเรยน ผบรหารสถานศกษาสงเสรมการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการปฏรปการเรยนรผบรหารสถานศกษามศกยภาพในการพงตนเอง สามารถบรหารจดการทรพยากรท มอยใหเกดประสทธภาพสงสด ผบรหารสถานศกษามผลการปฏบตงานดเดนดานสงเสรมผเรยนใหมคณลกษณะตามมาตรฐาน ดงน ผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค ผเรยนมความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนไดและมเจตคตทดตออาชพสจรต ผเรยนมสขนสย สขภาพกายและสขภาพจตทด ผเรยนมสนทรยภาพและลกษณะนสยดานศลปะ ดนตร และกฬา

จากคณลกษณะของผบรหารสถานศกษาทกลาวมา สรปไดวา ผบรหารสถานศกษาตองมความรความสามารถในการประสานงาน และทกษะตาง ๆ อยางรอบดาน สถานศกษาใดทผบรหารมคณลกษณะของผบรหารอยางครบสมบรณ สถานศกษานนจะปฏบตงานประสบความส าเรจทกดาน หลกการและแนวคดทฤษฎทเกยวของกบความผกพนตอองคกร การศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มแนวความคดและทฤษฎส าคญทเกยวของคอ ความหมายของความผกพนตอองคกร

มนกวชาการทางดานพฤตกรรมองคกรหลายทานไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรไวดงน

เชลดอน (Sheldon, 1971, p. 143) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา หมายถงทศนคตหรอความรสกทดของผปฏบตงานกบองคกร ท าใหเกดความตงใจทจะปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมายขององคกร

22

ฮรบเนยค และอลตโต (Hrebiniak & Alutto, 1972, p. 555) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา เมอสมาชกเกดความสมพนธกบองคกร หรอเกดการลงทนทางก าลงกายและสตปญญาใหกบองคกรในชวงระยะเวลาหนง ท าใหไมอยากออกจากองคกรแมวาจะไดรบขอเสนอจากองคกรอนในรปของคาตอบแทน สถานภาพความเปนอสระหรอผรวมงานทดกวา

พอรตเตอร (Porter, 1974, p. 603) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนลกษณะความสมพนธของบคคลทมตอองคกร ซงบงชออกในรปแบบ ดงน มความเชออยางแนนอน มการยอมรบเปาหมายขององคกร ความเตมใจทจะใชความรความสามารถทจะปฏบตงาน และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงเปนสมาชกใหกบองคกร

บชานน (Buchanan, 1974, p. 533) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนความรสกอนหนงอนเดยวกนกบองคกรมความผกพนตอเปาหมายและคานยมขององคกร การปฏบตงานของตนใหบรรลเปาหมายขององคกรมองคประกอบทส าคญ 3 ประการ คอ ความเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคกร (Identification) หมายถง การยอมรบในคานยมตลอดจนวตถประสงคขององคการวาเปนไปในทางเดยวกบตน ความเกยวพนกบองคกร (Involvement) หมายถง ความเตมใจทจะท างานเพอความกาวหนาและประโยชนขององคกรและความจงรกภกดตอองคกร หมายถง ความยดมนในองคการและปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคกรตอไป

สเตยรส (Steers, 1977, p. 46) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนความรสกของผปฏบตงานทแสดงตนออกมาเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคกร มจดรวมทเหมอนกนของสมาชกในการเขารวมกจกรรมขององคกร และเตมใจทจะทมเทก าลงกาย ก าลงใจเพอปฏบตงานภารกจขององคกรความรสกน จะแตกตางจากความผกพนตอองคกรโดยทวไป อนเนองมาจากการเปนสมาชกขององคกรโดยปกตตรงทพฤตกรรมของผปฏบตงานทมความผกพนตอองคกรอยางแทจรง จะมงเนนความเตมใจทจะปฏบตงาน ใหบรรลเปาหมายขององคกรดวย หรอกลาวอกนยหนง ความผกพนตอองคกรประกอบดวยลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร มารซ และแมนนาร (Marsh & Manari, 1977) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนความตงใจของพนกงานทจะใชความพยายามอยางเตมทเพอประโยชนขององคกรเปนความสามารถทจะอยกบองคการตลอดไปและมความรสกเปนสวนหนงขององคการตลอดจนการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร

เมาวเดย และพอรทเตอร (Mowday & Porter, 1982, p. 27) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนความสมพนธอนเขมแขงของบคคลทเปนอนหนงอนเดยวกบองคการและความเกยวของกบองคกร ประกอบไปดวย ความรสกและเจตคตทแสดงออก 3 ลกษณะ คอ การยอมรบในเปาหมาย มความเตมใจในการใชความพยายามในการปฏบตงานในองคกร และมความจงรกภกดตอองคกร สแลนซค (Salancik, 1983, p. 202) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวา หมายถง พฤตกรรมของแตละบคคลทแสดงออกมานนมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร โดยบคคลทม

23

ความผกพนตอองคกรสงจะมพฤตกรรมทสอดคลองกบความตองการขององคกรมากกวาบคคลทมความผกพนตอองคกรนอยกวาหรอต ากวา ศรสมร พมพโพธ (2546, หนา 17) ใหความหมายของค าวาความผกพนตอองคกร คอความรสกของเจาหนาททมตอองคกร โดยมทศนคต คานยมและพฤตกรรมทตงใจทจะปฏบตงานเพอใหองคกรประสบความส าเรจ โดยขอบงชออกมาในรปของความเชอมนและยอมรบเปาหมายขององคการความพยายามอยางเตมทในการทางานเพอองคกร เพราะตระหนกวาตนเองเปนสวนแบงทส าคญขององคกรและมความตองการทจะเปนสมาชกขององคกรตลอดไป

ธนนนท ทะสใจ (2547, หนา 9) ใหความหมายของค าวา ความผกพนตอองคกร คอความรสกทดตอองคกร มความรก ความภาคภมใจ ความเอาใจใสตอองคกร รสกวาตนเองเปนสวนหนง มความเชอมนยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร เตมใจและเสยสละความสขสวนตวเพอเปาหมายและตองการทจะด ารงไวซงการเปนสมาชกขององคกรนนตลอดไป

ชนดา เจรญเนอง (2547, หนา 8) ใหความหมายของค าวาความผกพนตอองคกร เปนการสะทอนใหเหนถงการทสมาชกมความรสกทดตอองคกร โดยแสดงความรสกออกมาในรปของความศรทธายอมรบเปาหมาย คานยมขององคกร ทมเทเตมใจทจะใชความสามารถ ความพยายามในการปฏบตงานตลอดจนความจงรกภกด มงมนทจะธ ารงสถานะเปนสมาชกขององคกร

วนวสาข แสงประชม (2547, หนา 8) ใหความหมายของค าวาความผกพนตอองคกร หมายถง ความรสกทบคคลยอมรบในเปาหมายขององคกร มทศนคตทดตอองคกร และเตมใจทจะปฏบตงานเพอใหบรรลตามจดมงหมายขององคกร โดยไมคดทจะเปลยนแปลง หรอโยกยายไปท างานในองคกรอน

วลาวรรณ รพพศาล (2549, หนา 261) ใหความหมายของค าวาความผกพนตอองคกร หมายถง วธการสรางเสรมสภาพทางจตใจ หรอความรสกใหบคลากรเหนคณคา ตระหนกถงหนาทความรบผดชอบ เกดความจงรกภกด กระตอรอรนทจะปฏบตงาน เตมใจเสยสละ พรอมทจะทมเทแรงกายแรงใจผสมผสานกบความร ความสามารถ และประสบการณทมอยทงหมด ปฏบตงานใหบรรลเปาหมายใหได ซงสอดคลองกบแนวคดทวา การสรางความผกพนหรอความสมพนธในงานจ าเปนตองกระตนใหบคลากรเกดความรกและหวงใยตอความส าเรจขององคกร ค านงถงความส าคญของผลงาน โดยองคกรจะตองสรางความพงพอใจใหเกดแกบคลากรทกฝายเชนเดยวกบการใหความส าคญตอผบรโภค

ภทรพล กาญจนปาน (2552, หนา 11) ใหความหมายของความผกพนตอองคกรวาเปนความสมพนธของบคคลตอองคกรในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ในดานความเปนอนหนงอนเดยวกบองคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามทงกายและจตใจ เ พอทจะปฏบตงานในองคกรใหองคกรบรรลเปาหมายทตงไว ตลอดจนมความภกดตอองคกรและมงมนปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคกรตอไป จากความหมายทไดกลาวมาแลวในขางตน สามารถสรปความหมายของความผกพนตอองคกรไดวา หมายถง ทศนคตของผปฏบตงานทมตอองคกร โดยเปนความรสกทยดตดอยางแนบแนน ซงอาจแสดงออกมาในลกษณะการยอมรบตอเปาหมาย วตถประสงค และคานยมขององคกร

24

แนวคดเกยวกบความผกพนขององคกร ความผกพนตอองคกรเปนสงทมความส าคญตอองคกรและเปนสงททกองคกรปรารถนาโดย

ไดมนกวชาการหลายทานกลาวถงแนวคดเกยวกบความผกพนตอองคกรไว ดงน แคนเตอร (Kanter, 1968, pp. 499-517) กลาววา สมาชกในองคกรแตละคนมความคด

พฤตกรรมแตกตางกนและความแตกตางเหลานท าใหคนในองคกรผกพนกบองคกรดวยสาเหตตางกน ซงแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ ความผกพนตอเนอง (continuance commitment) เกยวของกบความรสกความเขาใจของบคคล โดยค านงถงคาใชจายและผลก าไร เชน เมอคดวาคาใชจายในการออกจากองคกรสงมาก การทจะคงอยกบองคกรตอไปกจะท าใหบคคลนนอยกบองคกรตอไปเพอใหเกดผลก าไรจงกลาวไดวาเปนความผกพนตอบทบาททางสงคมในระบบความผกพนยดตด (cohesion commitment) เกยวของกบความรสกทางบวกกบองคกรอารมณและความรสกทดจะผกมดสมาชกไวกบองคกรและความพงพอใจจะเกดขนถาสมาชกกลมมความสมพนธกนสง และความผกพนควบคม (control commitment) เปนความผกพนทผกระท ายดถอมาตรฐานและเคารพอ านาจของกลม เกยวของกบการทพวกเขาเรมตนประเมนคาทางบวกเหนชอบกบศลธรรม จรยธรรมความสมเหตสมผล การแสดงคานยมของบคคลของกลม ดงนนการเชอฟงตอความตองการเหลานกเปนความจ าเปนของมาตรฐานของสงคมและการลงโทษในระบบตองค านงความเหมาะสม

สเตยรส และพอรตเตอร (Steers & Porter, 1983, p. 442) ไดเสนอแนวคดความผกพนตอองคกร สามารถเเบงออกเปน 2 แนวคด คอ ความผกพนทางดานทศนคต คอการทบคคลจะน าตนเองไปเปนสวนหนงขององคกรและผกพนในฐานะสมาชกขององคกรเพอไปสเปาหมายขององคกรและความผกพนทางดานพฤตกรรมเปนการศกษาพฤตกรรมทเปนปจจยความสนใจทบคคลจะไดรบจากองคกร เชน การไดรบความนบถอเปนอาวโส การไดรบคาตอบแทนสง

มเยอร และอลแลน (Meyer & Allen, 1997, p. 539) ไดสรปโครงสรางหรอลกษณะของความผกพนตอองคกรเปน 3 ลกษณะ คอ ความผกพนในความรสก (affective commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากความรสกเปนความผกพนเเละเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคกร รสกเปนสวนหนงขององคกรทมเทอทศตนใหกบองคกร ความผกพนตอเนอง (continuance commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากการคดค านวณของบคคล โดยมพนฐานอยบนตนทนทบคคลใหกบองคกร ทางเลอกของบคคลและผลตอบแทนทบคคลไดรบจากองคกร โดยจะแสดงออกในรปของพฤตกรรมตอเนองในการท างานของบคคลวาจะท างานนนกบองคกรนนตอไปหรอโยกยายเปลยนงานทท าและความผกพนทเกดจากมาตรฐานทางสงคม (normative commitment) หมายถง ความผกพนทเกดขนจากคานยมวฒนธรรมหรอบรรทดฐานของสงคมหรอองคกร เปนความผกพนทเกดขนเพอตอบแทนในสงบคคลไดรบจากองคกร แสดงออกมาในรปของ ความจงรกภกดของบคคลตอองคกร

จากแนวคดเกยวกบความผกพนขององคกรขางตน สรปไดวา ความผกพนเปนความรสกผกพนเเละเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคกร รสกเปนสวนหนงขององคกรสามารถทมเทและอทศตนใหกบองคกรจนเกดเปนความผกพนตอเนอง

25

ปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกร ปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกรนน มหลายปจจย ซงมนกวชาการได

แสดงความคดเหนเกยวกบปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกรไว ดงน ศภวฒ กาฬสวรรณ และคณะ (2545, หนา 77) ไดสรปความส าคญของความผกพนตอองคกรได

ดงน ความผกพนตอองคกรท าใหบคคลยอมรบเปาหมายและคานยม ขององคกรพรอมเขามามสวนรวมในกจกรรมขององคกรเสมอ ความผกพนตอองคกรท าใหบคคลมความตงใจทจะท างาน ใหส าเรจตามเปาหมายวตถประสงคขององคกร พรอมอทศกายและสตปญญาแกองคกรอยางเตมท ความผกพนตอองคกรท าใหบคคลมความเลอมใสศรทธาและปรารถนาจะท างานใหเกดประโยชนตอองคกรตลอดไปความผกพนตอองคกรมผลท าใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการปฏบตงาน ความผกพนตอองคกรมผลตอการปฏบตงานของสมาชกในองคกร และความผกพนตอองคกรมขอดกวาความพงพอใจในงาน ในดานของผลประโยชนสวนรวมขององคกรทงในระยะสนและระยะยาว

เชลดอน (Sheldon, 1971) กลาววา องคประกอบทสมพนธกบความผกพนตอองคกรจะเกยวของกบระยะเวลาในการท างานในองคกร อาย เพศ ระดบต าแหนง รวมถงปจจยทเปนประสบการณของผทปฏบตงาน ดงน ระยะเวลาทใชในการศกษาเพอประกอบอาชพ ความผกพนกบเพอนรวมงานซงมสวนผลกดนใหเกดคานยมตออาชพและการพฒนาประสบการณและความสนใจในอาชพ ฮรบเนยค และอลตโต (Hrebiniak & Alutto, 1972, p. 555) กลาววาปจจยทมผลกระทบตอความผกพนตอองคกรประกอบดวย ความตงเครยดในบทบาท (Role Tension) ระยะเวลาในการท างานในหนวยงาน ความไมกาวหนาในหนาทการงานและท าวจยพบวาปจจยลกษณะสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพการสมรส อาชพของบดา ความตงใจทจะศกษาตออยางเปนทางการ เปนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกร

บชานน (Buchanan, 1974, p. 533) กลาววาความผกพนตอองคกรเปนทศนคตทส าคญอยางยงเพราะเปนตวเชอมระหวางจนตนาการของมนษยกบจดมงหมายขององคกรท าใหสมาชกมความรสกเปนเจาขององคกรและเปนสวนในการเสรมสรางสขภาพและความเปนอยทดขององคกร รวมทงชวยลดการควบคมจากภายนอกอกดวย ความผกพนตอองคกรมความส าคญ ดงน ความผกพนตอองคกรสามารถท านายอตราการเขา-ออกจากงานของสมาชกในองคกรไดดแนวคดนมลกษณะครอบคลมมากกวาความพงพอใจในงาน เพราะสามารถสะทอนถงผลโดยทวไปทบคคลสนองตอบตอองคกรโดยสวนรวม ขณะทความพงพอใจสะทอนถงการสนองตอบของบคคลตองานหรอแงใดแงหนงของงานเทานน ความผกพนในองคกรเปนแรงผลกดน ใหผปฏบตงานในองคกรใหท างานไดดกวาผทไมมความผกพนตอองคกร อนเนองมาจากการทสมาชกมสวนรวมใน การเปนเจาขององคกรและมสวนเสรมสรางประสทธภาพขององคกร ความผกพนเปนตวเชอมระหวางจนตนาการกบเปาหมายของสมาชกในองคกร ชวยลดการควบคมจากภายนอกซงเปนผลมาจากการทสมาชกมความผกพนตอองคการ และความผกพนในองคกรเปนตวบงชถงประสทธภาพขององคกร สเตยรส (Steers, 1985, pp. 46-56) ไดสรปผลการวเคราะหทงของตนเองในป 1976 และของบชานน ในป 1974 พบวา มปจจย 3 ประการทส าคญในอนทจะน าไปสความรสกผกพนตอองคกร ซงประกอบไปดวยไดแก ลกษณะสวนบคคล (personal characteristics) หมายถง ตวแปรตางๆ ทระบถง

26

คณสมบตของบคคลนนๆ เชน เพศ อายระดบการศกษา ลกษณะงาน (job characteristics) หมายถง สภาพงานทแตละบคคลรบผดชอบหรอปฏบตอยวามลกษณะเปนอยางไรซงประกอบดวย ความมอสระในงาน ความหลากหลายในงาน การรบทราบผลยอนกลบของงาน ความประจกษในงาน งานททาทาย งานทมโอกาสปฎสมพนธกบผอน และประสบการณในการท างาน (work experience characteristics) หมายถง ความรสกของผปฏบตงานแตละคนวามความรบรตอการท างานในองคกรทผานมาอยางไร โดยก าหนดไว คอ ทศนคตของกลมตอองคกร ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคกร ความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคกร และความรสกวาองคกรเปนทพงพงได

ปจจยทกลาวขางตนนมความสมพนธซงกนและกน และมอทธพล ตอความผกพนตอองคกรขณะเดยวกนความผกพนตอองคกร กมผลกระทบหรอมอทธพล ตอความปรารถนาทจะอยในองคกรความเอาใจใสตองานเพมขน การคงรกษาพนกงานไวได ความผกพนตองาน และการเพมควาพยายามในการปฏบตงาน

27

แผนภมท 2.1 แบบจ าลองของสเตยรสเกยวกบแหลงทมาของความผกพนตอองคกรและผลของความรสกผกพนตอองคกร

ทมา (Steers, 1977, p. 47)

เมาวเดย และพอรทเตอร (Mowday & Porter, 1982, pp. 28-43) ไดกลาววาปจจยทมอทธพลตอความผกพนตอองคกรมอย 4 ปจจย ซงแตละปจจยตางกมความสมพนธกน ดงน คณลกษณะ สวนบคคลไดแก อาย การศกษา เพศ บคลกลกษณะ ลกษณะบทบาท (role-related characteristic) ไดแก ความขดแยงในบทบาท ความคลมเครอในบทบาท ความทาทายในงาน โครงสรางขององคกร (structural characteristic) ไดแก ขนาดขององคกร การรวมอ านาจการกระจายอ านาจ การมสวนรวมในการตดสนใจ ความเปนทางการ และประสบการณในการท างาน ไดแก ความสมพนธภาพในองคกร รปแบบการบรหารของผบรหาร

ลกษณะสวนบคคล 1. ความตองการความส าเรจ 2. อายการท างาน 3. การศกษา 4. อนๆ

ลกษณะงานทปฏบต 1. ความประจกษในงาน 2. งานทมโอกาสปฏสมพนธ 3. การรบทราบผลยอนกลบของงาน ฯลฯ

ประสบการณในการท างาน 1. ทศนคตของกลมตอองคกร 2. ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคกร 3. ความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคกร 4. ความรสกวาองคกรเปนทพงพงได

ความผกพนตอองคกร

(Organizational Commitment)

ผล (Outcome)

1. ความปรารถนาทยงคงอยกบองคกร

2. ความเอาใจใสงาน

3. การรกษาพนกงานไวได

4. เพมความพยายามในการปฏบตงาน

28

แผนภมท 2.2 ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกร ทมา (Mowday & Porter, 1982, p. 30) บารอน และกรนเบอรก (Baron & Greenberg, 1990, p. 193) ไดกลาวถงความส าคญของปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกรวา ความผกพนของพนกงานทมตอองคกรมความสมพนธกบอตราการขาดงานและอตราการลาออกของพนกงาน กลาวคอ พนกงานทมความผกพนตอองคกรในระดบสงมกจะปฏบตงานอยในองคกรนานกวาพนกงานทมความผกพนตอองคกรใน ระดบต า ความผกพนตอองคกรมความสมพนธกบความตงใจ และเสยสละแรงกายแรงใจเพอกจการขององคกร กลาวคอ พนกงานทมความสมพนธในระดบสงจะทมเท ความพยายามอยางเตมทในการปฏบตงานและยนดทจะใหการชวยเหลอกจกรรมตาง ๆ ทนอกเหนอจากงานประจ า สวนพนกงานทมความผกพนตอองคกรในระดบต ามกจะให ความชวยเหลอเพยงเลกนอยหรอปฏเสธทจะใหการชวยเหลอ และความผกพนของพนกงานทมตอองคกร สามารถสงผลตอชวตสวนตวของพนกงาน จากการส ารวจทศนคตในการท างานของพนกงานโดยทวไป พบวา พนกงานทมความผกพนตอองคกรสงมกมความสนกกบการท างาน มความส าเรจในการท างานและมชวตสวนตวทมความสข

เดสสเลอร (Dessler, 1997, pp. 693-694) ไดใหขอคดเกยวกบการเสรมสรางความผกพนตอองคกรไว ดงน ผบรหารขององคการตองตระหนกไวเสมอวา พนกงานเปนทรพยากรทส าคญทสดขององคกรดงนนผบรหารควรไววางใจ ใหเกยรต และใหพนกงานมสวนรวมในการตดสนใจในการปฏบตงานกบใหก าลงใจในความกาวหนาเละประสบผลส าเรจอยางเตมความสามารถของเขา ผบรหารขององคกรควรปฏบตตอพนกงานทกคนอยางสม าเสมอ รบฟงขอรองทกขของพนกงาน มการส ารวจความคดเหนของพนกงานเปนระยะ ๆ และมการแจงใหพนกงานทราบถงผลการส ารวจนน นอกจากนผบรหารควรหาโอกาสแจงขาวสารขอมลทวไปเกยวกบองคกรใหพนกงานไดทราบกบการจดใหมระบบสอสารแบบสองทางในองคกร การเสรมสรางความผกพนของพนกงานทมตอองคกร ควรเรมตงแตการสรรหาและการคดเลอกพนกงาน โดยการก าหนดหลกเกณฑเรองการมทศนคตและคานยมทสอดคลองกบองคกรไวเปนปจจยหนงในการสรรหาและคดเลอกพนกงาน ทงนองคกรจะตองมการระบคานยมขององคกรไวอยาง

ลกษณะสวนบคคล

ลกษณะบทบาท

โครงสรางองคกร

ประสบการณท างาน

ความผกพน

ผล 1. ความปรารถนาทจะอยใน องคกร 2. ความตงใจอยในองคกร 3. ความตงใจท างาน 4. การคงรกษาพนกงานไว

5. การตงใจปฏบตงาน

29

ชดเจน เเละถายทอดใหพนกงานในองคกรทกคนไดทราบ ผบรหารขององคกรควรแสดงใหพนกงานทราบอยางชดเจนถงโอกาสความกาวหนาในการท างาน รวมทงมการจดระบบคาตอบแทนอยางเหมาะสม พนกงานรสกวามความเปนธรรมและมผลประโยชนรวมกนระหวางพนกงานกบองคกร และผบรหารขององคกรควรจดฝกอบรมใหพนกงานแตละหนวยงานเขาใจความตองการของพนกงานในหนวยงานอน ๆ เพอเสรมสรางใหเกดการประสานงานและความสมพนธทดระหวางพนกงาน การปฏบตดงกลาวจะท าใหเกดบรรยากาศในการท างาน ทสรางความมนใจใหพนกงานในอนทจะใชความสามารถความรและความช านาญของตนอยางเตมท เพอเขาจะไดรบการตอบสนองความตองการของเขาในการท างานใหกบองคกร และชวยเสรมสรางความผกพนของพนกงานทมตอองคกรดวยการท าใหพนกงานมวตถประสงคสอดคลองกบองคกร เสมอนหนงเปนเจาขององคกร การทองคกรมพนกงานทมคณภาพ มความช านาญงานหลายดาน มความคดรเรมสรางสรรค และมความผกพนตอองคกรจะเปนการเสรมสรางใหองคกรมความไดเปรยบในเชงแขงขนมากขน จากปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกรทไดกลาวมาแลวในขางตน สามารถสรปไดวา ปจจยทสงผลตอความสมพนธกบความผกพนขององคกรท าใหสมาชกขององคกรเกดความรสกวาตนเองนนเปนเจาขององคกรยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ท าใหเกดความตงใจทจะท างานใหเกดประสทธภาพสงสดตามเปาหมายทองคกรตงไว พรอมทงยอมอทศก าลงกายและก าลงใจใหแกองคกรอยางเตมทซงสงผลใหการปฏบตงานประสบความส าเรจ

ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Needs Hierachy) มาสโลวเปนนกจตวทยาและนกมนษยวทยา โดยเขาไดน าประสบการณทไดจากการเปน

นกจตวทยาและผใหค าปรกษามาเปนพนฐานในการเสนอทฤษฎ ทอธบายถงพฤตกรรมของมนษยวาจะมความตองการเปนไปตามล าดบขน 5 ขน โดยมาสโลวมฐานแนวคดหรอสมมตฐานทางทฤษฎ 3 ประการ คอ มนษยเปนสตวสงคมทมความตองการอยางไมมทสนสด มนษยจะมความตองการตลอดเวลาและมากขนเรอย ๆ สงซงมนษยแตละคนจะตองการขนอยกบสงทเขาไดรบหรอมอยแลวเมอความตองการอยางหนงไดรบการตอบสนองความตองการดานอน ๆ จะเกดขนแทนท กระบวนการอยางนจะเกดขนตอเนองไมมวนยต ความตองการทไดรบการตอบสนองแลว จะไมเปนสงจงใจพฤตกรรมอก แตความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจะเปนสงจงใจตอไป และความตองการของมนษยสามารถจดไดเปนล าดบขนเมอความตองการในล าดบต าไดรบการตอบสนองจนเตมทแลว ความตองการในล าดบสงขนไปจะเกดขนและมนษยกจะแสวงหาสงทจะตอบสนองความตองการเรอย ๆ ไป (นาร หมมาก, 2547, หนา 23)

มาสโลวไดสรปลกษณะของการจงใจวา การจงใจจะเปนไปตามล าดบความตองการอยางมระเบยบ ล าดบขนความตองการ (hierarchy of needs) ของมนษยตามทฤษฎของมาสโลวม 5 ระดบ คอ ความตองการทางดานรางกาย ดานความปลอดภย ดานสงคม ดานการไดรบการยอมรบในสงคม และดานความส าเรจในชวต โดยมลกษณะเรยงล าดบจากต าไปหาสงดงแผนภมน

30

ความตองการทางดานรางกาย

ต า

ดานการไดรบการยอมรบในสงคม

ความตองการทางดานสงคม

สง แผนภมท 2.3 แสดงล าดบความตองการของมนษยจากระดบต าถงระดบสงตามทฤษฎจงใจในการ

ปฏบตงานของมาสโลว ทมา (นาร หมมาก, 2547, หนา 23)

1. ความตองการทางดานรางกาย (physiological needs) เปนความตองการขนมลฐานของมนษย เปนสงจ าเปนทสดส าหรบการด ารงชวตตามปกต ความตองการดงกลาวน ไดแก ปจจยสอนไดแกอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษาโรค รวมทงสงจ าเปนส าหรบการมชวตอยอน ๆ เชน ความตองการพกผอน ความตองการทางเพศ อากาศ น าดม อณหภม ฯลฯ

2. ความตองการความปลอดภย (security needs) เมอความตองการทางรางกายไดรบการตอบสนองแลว ความตองการความปลอดภยกเขามามบทบาทในพฤตกรรมของมนษยมความปรารถนาทจะไดรบการคมครองจากภยนตรายตาง ๆ ทจะมตอรางกาย เชน อบตเหต อาชญากรรม ความปรารถนาทจะอยในสงคมทเปนระเบยบ และสามารถคาดหมายได (predictable world) ความตองการความปลอดภยหมายรวมถงความรถงขอจ ากดหรอขอบเขตของพฤตกรรมของแตละคนซงเปนทยอมรบในสงคม และความปลอดภยหรอความมนคงในงาน

3. ความตองการทางสงคม (social or belonging needs) เมอความตองการสองประการแรกไดรบการตอบสนองแลว ความตองการทอยในระดบสงกวาจะเขาครอบง าพฤตกรรมของคนนน ความตองการทางสงคม หมายถง ความตองการทจะเขารวมและไดรบการยอมรบ ความเปนมตรภาพ และความรกจากเพอนรวมงาน ความตองการในขนนของบคคลเปนความตองการทจะใหบคคลหรอเพอนรวมงานยอมรบในความส าคญของตน องคกรยอมตอบสนองความตองการของลกจางโดยการใหลกจางสามารถแสดงความคดเหน และความคดเหนทไดรบการยอมรบควรจะมการยกยองชมเชย และใหลกจางมสวนในการแสดงความคดเหนเพอสรางความรสกเปนสวนหนงในองคกร

ความตองการความส าเรจในชวต

ความตองการความปลอดภยหรอความมนคง

31

4. ความตองการทจะไดรบการยกยองในสงคม (esteem or egoistic needs) ความตองการอยากเดนในสงคม รวมทงความเชอมนในตนเอง ความส าเรจ ความร ความสามารถการนบถอตนเอง ความเปนอสระและเสรภาพ รวมถงความตองการทจะมฐานะเดน เปนทยอมรบนบถอของคนทงหลาย การมต าแหนงสงในองคกร หรอการทสามารถเขาใกลชดกบบคคลส าคญ ๆ ลวนแลวแตท าใหฐานะตนเองเดนขนและ

5. ความตองการความส าเรจในชวต (self-actualization needs) เปนความตองการระดบสงสดทอยากให เกดความส าเรจในทกส งทกอยางตามความนกคดของตนเองซ งถอว าเปนความสามารถในระดบทมนษยพงกระท าได

ทฤษฎของมาสโลวกไดรบความนยมในการน ามาปรบใชในองคกรตาง ๆ อยางกวางขวางเพอสรางความพอใจหรอตอบสนองความตองการของคนในองคกรอนจะน าไปสประสทธภาพในการปฏบตงานในสถานศกษาเพอตองการทราบถงความตองการของทกคนวามอะไรบางในความตองการแตละล าดบขน

ทฤษฎสองปจจยของเฮอรสเบรก (Herzberg’s two factor theory)

เฮอรสเบรก และคนอน ๆ (Herzberg & others, 1959, pp. 71-79) ไดท าการวจยเพอพสจนทฤษฎของเขาทวามนษยมความปรารถนา 2 ประการ ประการหนงคอ ความปรารถนาทจะขจดทกขทางรางกายทงหลายใหหมดไป เชน ความหว ความเดอดรอนทางสขภาพและความทารณของดนฟาอากาศ ประการทสอง คอ ความปรารถนาในความสขทางใจ เชน ความภาคภมใจในความส าเรจของงาน การเปนทยอมรบนบถอของคนทวไป ชวตทเจรญกาวหนา เปนตน ตวอยางประชากรทใชในการวจยครงน ประกอบดวย นกวศวกร และนกบญชของบรษทแหงหนงทเมองพทสเบอรก จ านวน 200 คน โดยใชวธสมภาษณเพอจะหาค าตอบวาสถานการณอยางไรทท าใหนกวศวกรและนกบญช มความพอใจในการท างานมากขนหรอนอยลง และถามความเหนของประชากรเกยวกบสถานการณทท าใหเขามความรสกทด และไมดตองานของเขาและผสมภาษณยงใหวศวกรและนกบญชตอบดวยวา ความรสกพอใจและไมพอใจในงานนน มผลถงการปฏบตงานความสมพนธระหวางบคคล และความเปนอยของตนหรอไม ผลการวจย พบวา องคประกอบทท าใหเกดความพงพอใจในงานและองคประกอบทท าให เกดความไมพงพอใจในงานแตกตางกนและไมมความสมพนธกนเลย องคประกอบทชวยใหเกดความพงพอใจในการท างานนนมลกษณะสมพนธกบเรองของงานโดยตรงเรยกวาปจจยจงใจ (motivation factors) ขณะเดยวกนองคประกอบซงมกจะน ามาซงความไมพอใจในงานและมหนาทปองกนหรอค าจนไมไดคนเกดทอถอย ไมอยากท างาน เรยกวาปจจยค าจน (hygiene factors) ปจจยจงใจ หมายถง องคประกอบทชวยเสรมสรางใหผปฏบตงานมทศนคตตองานทางดานบวก เปนตวกระตนใหบคคลปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน ซงองคประกอบเหลาน เกยวกบเนอหาสาระของงานโดยตรง ม 5 ประการ คอ (Herzberg & others, 1959, pp. 113-114)

32

ประการแรก ความส าเรจของงาน (achievement) หมายถง การทบคคลสามารถท างานไดเสรจสนและประสบผลส าเรจอยางด ความสามารถในการแกปญหาตาง ๆ การรจกปองกนปญหาทจะเกดขน ครนผลงานส าเรจเขาจงเกดความรสกพอใจและปลาบปลมในผลส าเรจของงานนนอยางยง ประการทสอง การไดรบการยอมรบนบถอ (recognition) หมายถง การไดรบการยอมรบนบถอ ไมวาจากผบงคบบญชา เพอนผมาขอรบค าปรกษา หรอจากบคคลในหนวยงาน การยอมรบนอาจจะเปนการยกยองชมเชย แสดงความยนด การใหก าลงใจ หรอการแสดงออกอนใดทสอใหเหนถงการยอมรบในความสามารถ เมอไดท างานอยางใดอยางหนงบรรลผลส าเรจ การยอมรบนบถอจะแฝงอยกบความส าเรจในงานดวย ประการทสาม ลกษณะของงานทปฏบต (the work itself) หมายถง งานทนาสนใจงานทตองอาศยความคดรเรมสรางความทาทายใหตองลงมอท า หรอเปนงานทสามารถท าตงแตตนจนจบไดโดยล าพงแตผเดยว ประการทส ความรบผดชอบ (responsibility) หมายถง ความพงพอใจทเกดขนจากการไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานใหม ๆ และมอ านาจในการรบผดชอบไดอยางเตมท ไมมการตรวจหรอควบคมอยางใกลคด ประการสดทาย (advancement) หมายถง การไดรบเลอนขน เลอนต าแหนง ใหสงขนของบคคลในองคการ การมโอกาสไดศกษาเพอหาความรเพมเตมหรอไดรบการฝกอบรม ปจจยค าจน หมายถง องคประกอบทชวยไมใหผปฏบตงานเกดความไมพงพอใจในการปฏบตงาน หรอ ท าใหแรงจงใจในการท างานของบคคลมอยตลอดเวลาแตไมมผลท าใหเกดทศนคตในการท างานทางดานบวกหรอเกดแรงจงใจในการท างานขน เปนองคประกอบเกยวกบสงแวดลอมของงาน ม 9 ประการ คอ (Herzberg et al., 1959, pp. 114-115)

ประการแรก เงนเดอน (salary) เงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนในหนวยงานนน เปนทพอใจของบคลากรทท างาน ประการทสอง ความกาวหนา (advancement) หมายถงการทบคคลไดรบการแตงตง เลอนต าแหนงภายในหนวยงาน และสถานการณทบคคลสามารถไดรบความกาวหนาในทกษะวชาชพ ประการทสาม ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา เพอนรวมงาน (inter personal relations with superior, subordinate, peers) หมายถง การตดตอไมวาจะเปนกรยา หรอวาจาทแสดงถงความสมพนธอนดตอกน สามารถท างานรวมกน มความเขาใจซงกนและกนอยางด ประการทส สถานะของอาชพ (status) หมายถง อาชพนนเปนทยอมรบนบถอของสงคมมเกยรตและศกดศร ประการทหา นโยบายและการบรหารงาน (company policy and administration) หมายถง การจดการและการบรหารงานขององคการและการตดตอสอสารภายในองคการ ประการทหก สภาพการท างาน (working conditions) ไดแก สภาพทางกายภาพของงาน เชน แสง เสยง อากาศ ชวโมงการท างาน รวมทงลกษณะสงแวดลอมอน ๆ เชน อปกรณหรอเครองมอตาง ๆ

33

ประการทเจด ความเปนอยสวนตว (personal life) หมายถง ความรสกทดหรอไมด อนเปนผลทไดรบจากงานในหนาทของเขา เชน การทบคคลตองถกยายไปท างาน ในทแหงใหมซงหางไกลจากครอบครว ท าใหเขาไมมความสขและไมพอใจกบการท างานในทแหงใหม ประการทแปด ความมนคงในงาน (security) หมายถง ความรสกของบคคลทมตอความมนคงในการท างาน ความยงยนของอาชพ หรอความมนคงขององคการ ประการสดทาย วธการปกครองบงคบบญชา (supervision technical) หมายถง ความสามารถของผบงคบบญชาในการด าเนนงาน หรอความยตธรรมในการบรหาร ทฤษฎของเฮอรซเบรก ไดชใหเหนวาผบรหารจะตองมทศนะเกยวกบงานของผอยใตบงคบบญชาสองอยางคอ สงทท าใหผอยใตบงคบบญชามความสข และสงทท าใหพวกเขาไมมความสขในงานทท า เพอปองกนไมใหเกดความไมพอใจในงานทท า และเพมประสทธภาพในการท างาน ปจจยจงใจ และปจจยค าจน จงจะเปนสงจงใจผอยใตบงคบบญชาใหเพมผลผลต

ทฤษฏสมพนธเชอมโยงของธอรนไดค ทฤษฏสมพนธเชอมโยงของธอรนไดค (S-R Bond Theory) ซงเนนและใหความส าคญใน

เรองความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง (Response) ธอรนไดค (Thorndike, 1969, p. 28) ไดใหก าเนดทฤษฏการเรยนรทฤษฏหนงขนมา ซงเปนทยอมรบแพรหลายตงแตป ค.ศ. 1899 เปนตนมาจนถงปจจบน ทฤษฏของเขานนความสมพนธเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ตลอดระยะเวลา 41 ป ในการท างานทางดานการศกษาทมหาวทยาลยโคลมเบยนน เขาไดทดลองทางดานการเรยนรตาง ๆ ในหองปฏบตการ และไดรวบรวมเปนสตตทเชอถอได ผลงานตาง ๆ เขาไดสงใหวลเลยม เจมส (William James) เปนผตรวจสอบและวจารณตลอดมา ผลงานของเขารวบรวมไดประมาณ 507 ฉบบ ผลงานทมชอเสยงมากคอการทดลองการเรยนร โดยการเชองโยงระหวางสงเรากบการตอบสนองโดยการลองถกลองผด (Trialand error) ซงมการสรางกลองปญหาหรอกลองหบกลขน โดยเรมทดลองทมหาวทยาลยฮารวารด (Harvard University) และส าเรจทหมาวทยาลยโคลมเบย ซงไดรบการตพมพลงในหนงสอพมพนวยอรคไทม (New York Time) ในเดอนมกราคม ป ค.ศ. 1934 กลาวยกยองวาความส าเรจของเขานนเปนความส าเรจครงแรกและครงสดทายของการเปนนกวทยาศาสตรทเดยว (But first and last he is a Scientist.)

หลกการเรยนรของทฤษฏ ทฤษฏของธอรนไดค (Thorndike, 1969, p. 28) เรยกวาทฤษฏการเชอมโยง (Connectionism Theory) ทฤษฏนกลาวถงการเชอมโยงระหวางสงเรา (Stimulus-S) กบการตอบสนอง (Response-R) โดยมหลกเบองตนวา การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสง (Response-R) โดยมหลกเบองตนวา “การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง” โดยทการตอบสนองมกจะออกมาเปนรปแบบตาง ๆ หลายรปแบบ จนกวาจะพบรปแบบทด หรอเหมาะสมทสด เราเรยกการตอบสนองเชนนวาการลองถกลองผด (Trial and error) นนคอการเลอกตอบสนองของผเรยนรจะกระท าดวยตนเองไมม

34

ผใดมาก าหนดหรอชชองทางในการปฏบตใหและเมอเกดการเรยนรขนแลว การตอบสนองหลายรปแบบจะหายไปเหลอเพยงการตอบสนองรปแบบเดยวทเหมาะสมทสด และพยายามท าใหการตอบสนองเชนนนเชอมโยงกบสงเราทตองการใหเรยนรตอไปเรอย ๆ เพอสนบสนนหลกการเรยนรดงกลาว ธอรนไดค ไดสรางสถานการณขนในหองทดลองเพอทดลองใหแมวเรยนเรยนร การเปดประตกรงของหบกลหรอกรงปรศนาออกมากนอาหาร ดวยการกดคานเปดประต ซงจากผลการทดลองพบวา ในระยะแรกของการทดลอง แมวจะแสดงพฤตกรรมเดาสมเพอจะออกมาจากกรงมากนอาหารใหได ความส าเรจในครงแรก เกดขนโดยบงเอญ โดยทเทาของแมวบงเอญไปแตะเขาทคานท าใหประตเปดออก แมวจะวงออกไปทางประตเพอกนอาหาร พบวายงทดลองซ ามากเทาใดพฤตกรรมเดาสมของแมวจะลดลง จนในทสดแมวเกดการเรยนรความสมพนธระหวางคานกบประตกรงได เมอท าการทดลองซ าอกตอไปเรอย ๆ แมวเรมเกดการเรยนรโดยการลองถกลองผดและรจกทจะเลอกวธทสะดวกและสนทสดในการแกปญหาโดยทงการกระท าอน ๆ ทไมสะดวกและไมเหมาะสมเสย และหลงจากการทดลองครบ 100 ครง ทงระยะเวลานานประมาณ 1 สปดาหแลวทดสอบ โดยจบแมวตวนนมาท าใหหวแลวจบใสกรงปรศนาใหม แมวจะใชองเทากดคานออกมากนอาหารทางประตทเปดออกไดทนท

ดงนน จากการทดลองจงสรปไดวา แมวเรยนรวธการเปดประตโดยการกดคานไดดวยตนเองจากการเดาสม หรอแบบลองถกลองผด จนไดวธทถกตองทสดและพบวายงใชจ านวนครงการทดลองมากขนเทาใด ระยะเวลาทใชในการแกปญหาคอเปดประตกรงออกมาไดยงนอยลงเทานน และจากผลการทดลองดงกลาวสามารถสรปเปนกฎการเรยนร (ทศนา แขมณ, 2548, หนา 51) ไดดงน

กฎการเรยนร มรายละเอยดดงน (สรางค โควตระกล, 2545, หนา 78) 1. กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) การเรยนรจะเกดขนไดด ถาผเรยนมความ

พรอมทงทางรางกายและจตใจ 2. กฎแหงการฝกหด (Low of Exercise) การฝกหดหรอกระท าบอย ๆ ดวยความเขาใจจะ

ท าใหการเรยนรนนคงทนถาวร ถาไมไดกระท าซ าบอย ๆ การเรยนรนนจะไมคงทนถาวร และในทสดอาจลมได

3. กฎแหงการใช (Low of Use and Disuse) การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวางสงเรากบการตอบสนอง ความมนคงของการเรยนรจะเกดขน หากไดมการน าไปใชบอย ๆ หากไมมการน าไปใชอาจมการลมเกดขนได

4. กฎแหงผลทพงพอใจ (Law of Effect) เมอบคคลไดรบผลทพงพอใจยอมอยากจะเรยนรตอไป แตถาไดรบผลทไมพงพอใจ จะไมอยากเรยนรดงนนการไดรบผลทพงพอใจ จงเปนปจจยส าคญในการเรยนร

จากการศกษาทฤษฎทเกยวของกบความพงพอใจในการปฏบตงาน ไดแก ทฤษฎล าดบขนความตองการของ มาสโลว ทฤษฎจงใจ-ค าจนของเฮอรซเบอรก และทฤษฎสมพนธเชอมโยงของธอรนไดค ซงเปนทฤษฏทมการยอมรบและน ามาใชกนอยางแพรหลายในการบรหารงาน ถงแมวาแนวคดทส าคญของแตละทฤษฏจะมความแตกตางกนอยบางกตาม แตสวนใหญแลวจะไมขดแยงกนแตจะใหความส าคญกบสวนตาง ๆ ของกระบวนการจงใจ โดยสวนรวมตางกนหรอมองสวนเดยวกนจากทศนะทแตกตางกนเทานน อยางไรกตามสรปไดวา แตละทฤษฎไดชใหเหนวา การกระท าหรอพฤตกรรมจะมง

35

ไปสเปาหมายอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางผบรหารจงจ าเปนตองศกษาหลกการของแตละทฤษฎ ซงจะชวยใหผบรหารมความเขาใจในความตองการตลอดจนพฤตกรรมของผอยใตบงคบบญชาซงผ บรหารสามารถใชประโยชนจากทฤษฏตาง ๆ ใหเหมาะสมกบ สภาพการณและสงแวดลอมภายในองคการ สามารถยนยนถงปจจยอนจะสงผลใหการด าเนนงานบรรลเปาหมายทสงผลตอการศกษาความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากรในหนวยงานได บรบทของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

การบรหารงานของส านกงานเขตพนทการศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 วาดวยการ

บรหารและการจดการศกษาของรฐ มาตรา 37 บญญตไววา การบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษา โดยค านงถงปรมาณสถานศกษา จ านวนประชากร วฒนธรรมและความเหมาะสมดานอนดวย ใหรฐมนตรโดยค าแนะน าของสภาการศกษามอ านาจประกาศ ในราชกจจานเบกษาก าหนดเขตพนทการศกษา สวนใน มาตรา 38 ก าหนดใหในแตละเขตพนทการศกษาใหมคณะกรรมการและส านกงานเขตพนทการศกษา มอ านาจหนาทในการก ากบดแล จดตง ยบ รวม หรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา ประสาน สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครอง สวนทองถนใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนสงคมอนทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลาย ในเขตพนทการศกษา คณะกรรมการเขตพนทการศกษาประกอบดวย ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคม ผประกอบวชาชพคร ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทนสมาคมผปกครองและคร และผทรงคณวฒ ดานการศกษา ศาสนา ศลปวฒนธรรม จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหา การเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการด ารงต าแหนงและการพนจากต าแหนง ใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษา เปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา

สวนในมาตรา 39 ใหกระทรวงกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคลและการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการและส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง หลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจดงกลาวใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2545, หนา 22-25)

36

ความเปนมาของเขตพนทการศกษา พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 11-13) หมวด 2 กลาวถง การจดระเบยบบรหารราชการเขตพนทการศกษา มาตรา 32 ก าหนดใหการบรหารและการจดการศกษาขนพนฐานใหยดเขตพนทการศกษา โดยค านงถงปรมาณสถานศกษา จ านวนประชากรเปนหลกและความเหมาะสมดานอน เวนแตการจดการศกษาขนพนฐานตามกฎหมายวาดวย การอาชวศกษาและใหมการจดการศกษา ขนพนฐานดงตอไปน การจดการศกษาขนพนฐานส าหรบบคคลทมความบกพรองทางรางกายจตใจ สตปญญา อารมณ สงคม การสอสารและการเรยนรหรอมรางกายพการหรอทพพลภาพ และการจดการศกษาขนพนฐานทจดในรปแบบการศกษานอกระบบหรอการศกษาตามอธยาศยใหรฐมนตรวาการกระทรวงโดยค าแนะน าของสภาการศกษามอ านาจในการประกาศในราชกจจานเบกษาก าหนดเขตพนทการศกษา ในกรณทมความจ าเปนเพอประโยชนในการจดการศกษาหรอมเหตผลความจ าเปนอยางอนตามสภาพการจดการศกษาบางประเภท ในสวนคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานอาจประกาศก าหนดใหการบรการศกษาขนพนฐานของเขตพนทการศกษาใด สามารถขยายบรการออกไปในเขตพนทการศกษาอนกได สวนในมาตรา 33 ก าหนดใหจดระเบยบบรหารราชการของเขตพนทการศกษาดงน ส านกงานเขตพนทการศกษา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานหรอสวนราชการทเรยกชออยางอน การแบงสวนราชการของส านกงานเขตพนทการศกษา ใหจดท าเปนประกาศกระทรวงและใหระบอ านาจหนาทของแตละสวนราชการไวในประกาศกระทรวง ทงนโดยการใหค าแนะน าของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานการแบงสวนราชการและอ านาจหนาทของสถานศกษาทจดการศกษา ขนพนฐานหรอสวนราชการทเรยกชออยางอน ใหเปนไปตามระเบยบขอก าหนดทคณะกรรมการเขตพนทการศกษาแตละเขตพนทการศกษาก าหนด

สวนในมาตรา 34 ก าหนดใหในแตละเขตพนทการศกษา ใหมคณะกรรมการและส านกงานเขตพนทการศกษามอ านาจหนาทในการก ากบ ดแล จดตง ยบ รวมหรอเลกสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษา ประสาน สงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนทการศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนสงคมอน ทจดการศกษาในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษาและปฏบตหนาทอนทเกยวของกบอ านาจหนาททระบไวขางตน ทงนตามทก าหนดในกฎกระทรวง คณะกรรมการเขตพนทการศกษาประกอบดวย ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคม ผประกอบวชาชพคร ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทนสมาคมผปกครองและครและผทรงคณวฒดานการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม จ านวนกรรมการ คณสมบต หลกเกณฑ วธการสรรหาการเลอกประธานกรรมการและกรรมการ วาระการด ารงต าแหนงและการพนจากต าแหนงใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาเปนกรรมการและเลขานการของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา

37

ในมาตรา 35 ใหมส านกงานเขตพนทการศกษาเพอท าหนาทในการด าเนนการใหเปนไปตามอ านาจหนาทของคณะกรรมการตามทก าหนดไวในมาตรา 34 และใหมอ านาจหนาทเกยวกบการศกษาตามทก าหนดไวในกฎหมายนหรอกฎหมายอนและมอ านาจหนาทดงน อ านาจหนาทในการบรหารการจดการศกษาและพฒนาสาระของหลกสตรการศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อ านาจหนาทในการพฒนางานดานวชาการและจดใหมระบบประกนคณภาพภายในสถานศกษารวมกบสถานศกษา รบผดชอบในการพจารณาแบงสวนราชการภายในสถานศกษาและส านกงานเขตพนทการศกษา และปฏบตหนาทอนตามกฎหมายก าหนด ส านกงานเขตพนทการศกษามผอ านวยการส านกงานเปนผบงคบบญชาขาราชการและรบผดชอบในการปฏบตราชการของ ส านกงานใหเปนไปตามนโยบาย แนวทางและแผนการปฏบตราชการของกระทรวง ในกรณทมกฎหมายอนก าหนดอ านาจหนาทของผอ านวยการไวเปนการเฉพาะ การใชอ านาจและการปฏบตหนาทตามกฎหมายดงกลาว ใหค านงถงนโยบายทคณะรฐมนตรก าหนดหรออนมตแนวทางและแผนการปฏบตราชการของกระทรวงดวย ในส านกงานเขตพนทการศกษาใหมรองผอ านวยการเปนผบงคบบญชาขาราชการรองจากผอ านวยการ เพอชวยปฏบตราชการรองผอ านวยการหรอผด ารงต าแหนงทเรยกชออยางอนในส านกงาน มอ านาจหนาทตามทผอ านวยการก าหนดหรอมอบหมาย (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 19-21)

ภาระหนาทของส านกงานเขตพนทการศกษา

เนองจากส านกงานเขตพนทการศกษาเปนหนวยงานทเกดขนใหมตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 จงมการก าหนดบทบาทหนาทไวในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 21-23) ดงน จดท านโยบายแผนพฒนามาตรฐานการศกษาของเขตพนทการศกษาใหสอดคลองกบนโยบาย มาตรฐานการศกษา แผนการศกษา แผนพฒนาการศกษาขนพนฐานและปฐมวย ตามความตองการของทองถน วเคราะหและจดตงงบประมาณเงนอดหนนของสถานศกษาในเขตพนทการศกษาและแจงจดสรรงบประมาณใหสถานศกษาทราบ ก ากบ ตรวจสอบ ตดตามการใชจายงบประมาณของหนวยงานดงกลาว ประสาน สงเสรม สนบสนนและพฒนาหลกสตรทองถนรวมกบ สถานศกษาในเขตพนทการศกษา สงเสรม ประสานงานการจดการศกษา ทงการศกษาในระบบโรงเรยน การศกษานอกระบบและตามอธยาศย การศกษาเพอคนพการ ผดอยโอกาสและผมความสามารถพเศษในเขตพนทการศกษา ก ากบ ดแล ตดตามและประเมนผลสถานศกษาขนพนฐานและปฐมวย สถานศกษาระดบอดมศกษา ระดบต ากวาปรญญาในเขตพนทการศกษา รวมทงหนวยงานทจดการศกษานอกระบบโรงเรยนและตามอธยาศยในเขตพนทการศกษา ศกษาวเคราะหวจยและรวบรวมขอมลสารสนเทศดานการศกษาในเขตพนทการศกษา ประสานการระดมทรพยากรรวมทงทรพยากรบคคล เพอสงเสรมสนบสนนการจดและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา จดระบบประกนคณภาพการศกษาและประเมนผลสถานศกษาในเขตพนทการศกษา ประสานสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาของเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน รวมทงบคคล องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถานประกอบการและสถาบนอนทจดรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา ด าเนนการและประสาน สงเสรม สนบสนนการวจยและพฒนาการศกษาในเขตพนทการศกษา ประสาน

38

และสงเสรมการด าเนนงานของคณะอนกรรมการดานการศกษา ประสานการปฏบตราชการทวไปกบองคกรหน วยงานภาครฐ เอกชนและองคกรปกครองส วนทองถนในฐานะส านกงานผ แทนกระทรวงศกษาธการในเขตพนทการศกษา และปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายจากปลดกระทรวงเลขาธการสภาการศกษาและเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานตลอดจนงานทกระทรวงและคณะกรรมการเขตพนทการศกษามอบหมาย นอกจากน กระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 65-66) ไดก าหนดโครงสรางส านกงานเขตพนทการศกษาใหม 6 กลมงาน เพอใหเกดความยดหยน และคลองตวในการปฏบตการ ในลกษณะของหนวยงานก ากบ สนบสนนสงเสรมและประสานงานทางการศกษา มความเชยวชาญเฉพาะดาน ดงน กลมอ านวยการ กลมนโยบายและแผน กลมสงเสรมการจดการศกษา กลมนเทศตดตามและประเมนผลการจดการศกษา กลมบรหารงานบคลและกลมสงเสรมประสทธภาพ การจดการศกษาและไดก าหนดลกษณะการท างานของส านกงานเขตพนทการศกษา ตามลกษณะการท างานของแตละกลมงานโดยทวไปดงน 1. งานธรการ แบงเปนงานธรการของส านกงานเขตพนทการศกษา และงานธรการของสถานศกษา รวมถงการเชอมโยงงานระหวางเขตพนทการศกษากบสถานศกษาและหรอหนวยงานอนในเขตพนทการศกษาและงานธรการระหวางกลมงานตาง ๆ ทงนจะตองมการก าหนดภาระงานและขนตอนการด าเนนงานทชดเจน มความสะดวกรวดเรว สนและสามารถด าเนนการใหสนสดทงกระบวนงานได ณ จดเดยว (one stop service) 2. งานระบบฐานขอมลและสารสนเทศ จ าแนกออกเปนระบบฐานขอมลของสถานศกษาหนวยงานทางการศกษาและเขตพนทการศกษาควรมระบบเครอขายเชอมโยงระหวางสถานศกษากบเขตพนทการศกษาและระหวางเขตพนทการศกษากบหนวยงานสวนกลาง โดยมการวางระบบการจดเกบขอมลทงของสถานศกษาและเขตพนทการศกษาอยางชดเจน เพอมใหเกดความซ าซอนในการเกบ สามารถใชฐานขอมลเดยวกนได เพอประโยชนในการวเคราะห วางแผน ตดตามประเมนผล จดท านโยบายหรอการตดสนใจ 3. งานประสานงาน จ าแนกการประสานงานระหวางหนวยงานภายในเขตพนทการศกษาและการประสานงานระหวางเขตพนทการศกษากบหนวยงานภายนอกเขตพนท การศกษา (หนวยงานสวนกลาง สวนภมภาค ทองถนและเขตพนทการศกษาอน) การประสานงานนอาจเปนทงในแนวดงหรอแนวราบ ทงนระบบประสานงานตองมความชดเจนและมประสทธภาพ 4. งานประชาสมพนธ ประกอบดวยงานการประชาสมพนธภายในองคกรและภายนอกองคกร เพอใหบคลากรในองคกรและสาธารณชนไดรบรรบทราบและเขาใจรวมกน 5. งานสงเสรมสนบสนน ประกอบดวยการสงเสรมสนบสนนการศกษาเอกชน สงเสรมสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนในการจดการศกษา การพฒนาสมรรถนะการบรหารของสถานศกษา การสนบสนนพฒนาดานงบประมาณ การบรหารงานบคคล การพฒนาบคลากรหรอการพฒนาดานวชาการ เปนตน ส านกงานเขตพนทการศกษาอาจสนบสนนการบรหารการเงนการบญชของสถานศกษาขนาดเลกทไมสามารถจางเจาหนาทการเงนการบญชเปนการเฉพาะได งานสงเสรมสนบสนนยงรวมไปถงการปองกนและแกไขปญหาของสถานศกษาดวย เชน กรณถกภยธรรมชาต การขาดแคลนคร การขาดแคลนวสดครภณฑหรออปกรณทจ าเปน

39

6. งานประกนโอกาสในการศกษา เขตพนทการศกษาตองประกนใหผดอยโอกาส ไดรบการศกษาทงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย ซงรวมไปถงการรบนกเรยน ระบบทะเบยนผเรยน ระบบการเทยบโอน เปนตน 7. งานอ านวยการและการตดตามตรวจสอบ ทงภายในหนวยงานและระหวางหนวยงานเกยวของกบการบรหารการเงน การบญช การโอนการเบกจาย ระบบการจดซอจดจางและงานพสด 8. งานนโยบาย แผนและการจดท างบประมาณ ส านกงานเขตพนทการศกษาดแลงาน วเคราะห การจดท าแผนกลยทธ การสงเสรมใหสถานศกษาท าแผนกลยทธ การจดท างบประมาณและด าเนนการประจ าป เปนตน 9. งานสนบสนนการประชมของคณะกรรมการและอนกรรมการตาง ๆ 10. งานพฒนาการบรหาร ไดแก การปรบระบบการบรหารจดการพฒนา ประสทธภาพของกระบวนการท างาน การประกนคณภาพ การเสรมสรางคณคาและวฒนธรรมการท างานทด เปนตน 11. งานพฒนาโครงการ ส านกงานเขตพนทการศกษาอาจจดท าโครงการทจ าเปนตาง ๆ เพอสนบสนนกจกรรมการศกษาภายในเขตพนทการศกษา เชน การจดท าโครงการปองกนและก าจดยาเสพตดในโรงเรยน การจดท าโครงการหองสมดเคลอนท โครงการอนรกษ วฒนธรรมทองถน โครงการสงเสรมศลปกรรมทเกยวกบการศกษา เปนตน

จากขอมลเบองตนสรปไดวา ส านกงานเขตพนทการศกษามภาระหนาทในการจดท านโยบาย วางแผนการบรหารจดการศกษาและพฒนาสาระของหลกสตรการศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน วเคราะหจดสรรงบประมาณอยางเหมาะสม ประสานจดการทรพยากรดานตาง ๆ อยางมประสทธภาพ ก าหนดมาตรฐานการศกษาและการประกนคณภาพการศกษา สนบสนนสงเสรมงานวจยในสถานศกษา รวมถงการตดตามประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษาในเขตพนทการศกษา งานวจยทเกยวของ

งานวจยในประเทศ มนกการศกษา ผศกษาวจยในประเทศ ไดศกษาคนควาในเรองความสมพนธระหวาง

ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร และไดกลาวไวดงน จารณ มขพรหม (2545) ไดศกษาความมประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษาขนาดกลางสงกด

กรมสามญศกษา จงหวดขอนแกน พบวา ระดบความมประสทธผลของโรงเรยนอยในระดบมาก ยกเวนดานการตดสนใจ มระดบความมประสทธผลของโรงเรยนในระดบปานกลางเรยงตามล าดบจากมากไปหานอย คอ ดานบรรยากาศ ดานภาวะผน าของผบรหาร ดานหลกสตรการสอนและเทคโนโลยโรงเรยน ดานกระบวนการและดานทรพยากร เตอนใจ สบทม (2547) ไดศกษาประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดฉะเชงเทรา พบวา ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดฉะเชงเทรา โดยรวม มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบมากเมอพจารณาเปนรายดาน

40

พบวา ดานการบรรลเปาหมายมคาเฉลยมากทสด รองลงมาไดแก การคงไวซงระบบคานยม และดานการบรณาการสวนดานการปรบตวมคาเฉลยนอยทสด ปาลกา นธประเสรฐกล (2547) ไดศกษาปจจยดานภาวะผน าและองคการแหงเรยนรทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในเขตพฒนาพนทชายฝงตะวนออก พบวา ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาทงโดยรวมและรายดานอยในระดบมาก วนย พลสทธ (2547) ไดศกษาความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2 พบวา ระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2 โดยรวมอยในระดบมาก และการเสรมสรางพลงอ านาจมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

จนทนา ศรวฒน (2548) ไดศกษาความผกพนตอองคกรของบคลากรครโรงเรยนอนบาลรมไมโดยศกษาคนควาบคลากรครโรงเรยนอนบาลรมไมจ าแนกตามลกษณะสวนบคคล ลกษณะงานและประสบการณในงาน พบวา ความผกพนตอองคกรของบคลากรครโรงเรยนอนบาลรมไมในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมองคประกอบดานการแสดงตนตอองคกร และการมสมพนธตอองคกรอยในระดบมาก สวนองคประกอบดานความภกดตอองคกรอยในระดบปานกลาง ภทราภรณ พตรสงวน (2548) ไดศกษา ความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตอองคการของขาราชการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจย พบวา ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมความรสกผกพนตอองคการอยในระดบมาก ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมความรสกผกพนตอลกษณะงานอยในระดบมาก ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เพศชาย และเพศหญงมความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทมวฒการศกษาต ากวาปรญญาตร และสงกวาปรญญาตร มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมประสบการณในการท างานต ากวา 10 ป 10-20 ป และสงกวา 20 ป มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทมาจากราชการเดมกรมสามญศกษา ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต และกรมวชาการมความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางไมมนยส าคญ ลกษณะงานมความสมพนธทางบวก กบความผกพนตอองคการของขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สมบต บญเกด (2548) ไดศกษาประสทธผลโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระแกว พบวา ประสทธผลโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสระแกว โดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงอนดบคาเฉลยจากมากไปนอย คอ ดานความสามารถในการแกปญหาภายใน ดานความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง ดานความสามารถในการพฒนาใหนกเรยนมทศนะคตทางบวก และดานความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาโรงเรยน

อาทตยตยา แสนส าราญ (2548) ไดศกษาเรอง ความผกพนตอองคการของขาราชการในสงกดส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน พบวา โดยภาพรวมขาราชการส านกงาน ก.พ. มความคดเหน

41

ตอความผกพนตอองคการในระดบมาก โดยทกดานแสดงถงความคดเหนของขาราชการส านกงาน ก.พ. ตอความผกพนตอองคการในระดบมาก คอ ดานความเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมก าลงสามารถเพอประโยชนขององคการ ดานความตองการทจะคงอยเปนสมาชกภาพองคการ และดานความเชอมนยอมรบในเปาหมายและคานยมขององคการ ส าหรบปจจยสวนบคคลซงไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพการสมรส อตราเงนเดอน ระยะเวลาในการรบราชการ และระดบต าแหนงมความคดเหนตอความผกพนตอองคการแตกตางกน

จนพฏ เงาฉาย (2549) ไดศกษาประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาเครอขายการศกษาท 2 แกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 2 พบวา ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของครผสอนโดยรวมอยในระดบมาก เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก ความสามารถในการแกปญหาภายในโรงเรยน ความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาโรงเรยนความสามารถในการพฒนานกเรยนใหมทศนคตทางบวก และความสามารถในการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

วานชย สาขามละ (2549) ไดศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารและครผสอน จ านวนทงสน 267 คน ผลการวจยพบวา ระดบประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลกอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอยตามล าดบดงน การบรหารงานบคคล การบรหารงานทวไป การบรหารงานงบประมาณ และการบรหารงานวชาการ สวนความคดเหนผบรหารและครผสอนตอประสทธผลการบรหารสถานศกษาโดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยผบรหารมความคดเหนตอประสทธผลการบรหารสถานศกษาสงกวาครผสอน ขณะทผบรหารและครผสอนทมประสบการณในการท างานตางกนมความคดเหนตอประสทธผลการบรหารสถานศกษา โดยรวมและรายดานไมแตกตางกนและจากการศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษา จ านวน 4 ดาน คอ ดานการบรหารวชาการ ดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารงานงบประมาณ และดานการบรหารงานทวไป พบวา ดานทควรจะหาแนวทางพฒนา 2 ดาน คอ ดานวชาการและดานงบประมาณ วลาวรรณ สวางศร (2549) ไดศกษาปจจยทมผลตอความผกพนกบองคกรของขาราชการสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ พบวา ปจจยทมผลท าใหขาราชการผกพนกบองคกร คอ ปจจยดานความมนคงในการท างาน รองลงมาคอ ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน ดานการบงคบบญชา ดานบรรยากาศในการท างานและดานสวสดการ และขาราชการทเพศตางกนไมท าใหความผกพนตอองคกรแตกตางกน สาธต รนเรงใจ (2549) ไดศกษา ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอความผกพนตอองคการของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา โมเดลปจจยเชงสาเหตทสงผลตอความผกพนตอองคการของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน อยในเกณฑด โดยพจารณาจากคาอตราสวนไคสแควรสมพนธเทากบ 1.39 ดชน GFI เทากบ 0.39 ดชน AGFI เทากบ 0.90 คา standardized RMR เทากบ 0.05 คาดชน GFI เทากบ 0.99 และ คา RMSEA = 0.03 ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรแฝงตามความผกพนตอองคการของครโรงเรยนมธยมศกษาไดรอยละ 73 ตว

42

แปรทมอทธพลทางตรงตอความผกพนตอองคการอยางมนบส าคญทางสถต ไดแก ลกษณะบคคลดานชวสงคมลกษณะบคคลดานจตวสย ความเชอถอระหวางบคคลการรบรในบทบาทและบรรยากาศในโรงเรยน ก าธร ปรณวฒนกล (2550) ศกษาเรองการศกษาความสมพนธระหวางปจจยการบรหารการศกษากบประสทธผลในการจดการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาราชบร เขต 2 ผลการวจยสรปไดดงน ประสทธผลการจดการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายเรอง พบวา ทงความส าเรจของงานทบรรลเปาหมายและวตถประสงค และความพงพอใจในการปฏบตงานของครอยในระดบมาก ปจจยการบรหารการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายปจจย พบวา ทงปจจยพฤตกรรมการเปนผน าทางวชาการ และปจจยการมสวนรวมในการบรหารจดการศกษาโดยรวมอยในระดบมาก ความสมพนธระหวางปจจยการบรหารการศกษากบประสทธผลการจดการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา โดยรวม มความสมพนธในระดบสง (R=0.86) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ปจจยพฤตกรรมการเปนผน าทางวชาการ และปจจยการมสวนรวมในการบรหารจดการศกษา มความสมพนธกบความพงพอใจในการปฏบตงานของคร ในระดบสง (R=0.83 และ 0.85 ตามล าดบ) และมความสมพนธกบความส าเรจของงานทบรรลเปาหมายและวตถประสงค ในระดบปานกลาง (R=0.63 และ 0.64 ตามล าดบ)

เนาวรตน นลผาย (2550) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางการบรหารงานวชาการของผบรหารกบประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดอดรธาน พบวา การบรหารงานวชาการของผบรหารสถานศกษาโดยภาพรวม และรายดานอยในระดบมาก ความสมพนธระหวางการบรหารงานวชาการของผบรหารกบประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของผบรหารมความสมพนธกนอยในระดบสง

ธนะศกด พรหมจนทร (2550) ศกษาเรองความสมพนธระหวางปจจยการบรหารกบประสทธผลของการจดการศกษาโรงเรยนเอกชน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสงหบร ผลการวจยพบวา ปจจยการบรหารโรงเรยนเอกชน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสงหบร ในภาพรวม พบวา อยในระดบมาก เมอพจารณาในแตละปจจยทมคาเฉลยสงสด 5 อนดบ ไดแก ดานทรพยากรบคคล ดานบคคลและกลมบคคลในโรงเรยน ดานการสนบสนนของชมชน ดานภาระงานและเทคโนโลย และดานการจดองคการ ประสทธผลของโรงเรยนเอกชนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสงหบร ในภาพรวมพบวา อยในระดบมาก เมอพจารณาในรายการทมคาเฉลยสงสด 4 อนดบจากมากไปหานอย ไดแก ดานการประกนคณภาพในโรงเรยน ดานผลสมฤทธทางการเรยน ดานการพฒนาและการเสยสละของบคลากร และดานภาวะผน าของผบรหาร ความสมพนธระหวางปจจยการบรหารกบประสทธผลของโรงเรยนเอกชน ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสงหบร พบวา ปจจยทมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยน ไดแก ดานการบรหารจดการมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธมากทสด คอ 0.87 มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานอ านาจและการเมองในโรงเรยนมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.84 มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานภาวะผน า มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.84 มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานการตดสนใจม

43

ความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.82 มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และดานภาระงานและเทคโนโลย มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.81 มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ปลญ ปฏพมพาคม (2550) ไดศกษารปแบบภาวะผน าของผบรหารและประสทธผลของสถานศกษาเอกชน ระดบการศกษาขนพนฐาน พบวา องคประกอบประสทธผลของโรงเรยนเอกชนระดบการศกษาขนพนฐานม 8 องคประกอบ คอ ความสามารถในการผลตความสามารถในการพฒนาเจตคต ความสามารถในการปรบตว บรรยากาศและสงแวดลอมของโรงเรยน ความพงพอใจในงานบคลากร ความสามคคของบคลากรดานการพฒนาบคลากรและการแกปญหาภายใน และภาวะผน าของผบรหารสถานศกษา มความสมพนธกบประสทธผลของโรงเรยนเอกชน ระดบการศกษาขนพนฐาน

ปยะดา วงษปญญา (2554) ไดศกษาเรองความผกพนตอองคกรของบคลากรทางการศกษาทมตอประสทธผลทางการบรหารงานในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา ในอ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร พบวา ระดบความผกพนตอองคการในภาพรวม จ าแนกตามเพศ อาย อายราชการ ระดบการศกษา ระดบต าแหนง ระดบขนเงนเดอน และจ านวนนกเรยนในโรงเรยนอยในระดบมากทงสน โดยภาพรวมปะสทธผลของโรงเรยนขยายโอกาสอ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร ไมแตกตางไปตามเพศ อาย อายราชการ ระดบการศกษา ระดบต าแหนง แตแตกตางไปตามระดบขนเงนเดอน และจ านวนนกเรยนในโรงเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ความผกพนตอองคกรมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของโรงเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และประสทธผลของโรงเรยนมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคกรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

พรสณ หงสลอย (2550) ไดศกษาการบรหารงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทยทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาในจงหวดนครปฐม พบวา การบรหารงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทยของสถานศกษาในจงหวดนครปฐม ทงโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ประสทธผลของสถานศกษาในจงหวดนครปฐม ทงโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก และการบรหารงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทยสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาในจงหวดนครปฐม สราวฒ บญยน (2550) ไดศกษาภาวะผน าของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในฝน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร พบวาภาวะผน าของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในฝน ตามความคดเหนของผบรหารและครผสอน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร อยในระดบมาก ผบรหารและครผสอน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร ทมสถานภาพแตกตางกนมความคดเหนเกยวกบภาวะผน าของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในฝน แตกตางกน สเนตร ชาคระธรรม (2550) ศกษาเรองประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนผลการศกษาโรงเรยนเอกชนภายใตมลนธแหงสภาครสตจกรในประเทศไทย ผลการวจยพบวา ครผสอนรบรเกยวกบประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนอยในระดบมาก ครผสอนทมวฒการศกษาตางกน มการรบรเกยวกบประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนแตกตางกนอยางไมม

44

นยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ครผสอนทมประสบการณตางกน มการรบรเกยวกบประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนผลแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ครผสอนทปฏบตการสอนในโรงเรยนทมขนาดตางกนมการรบรเกยวกบประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนผลแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ปฏญญา นธสมบต (2551) ไดศกษา เรองความผกพนตอองคกรของพนกงานเทศบาลจงหวด นครสวรรค พบวา ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกร เรยงตามล าดบจากมากไปหานอย ไดแก ความส าคญของงาน ความสมพนธกบเพอนรวมงาน ความพอใจในงานและการมสวนรวม แนวทางในการเสรมสรางความผกพนตอองคกร ไดแก องคกรควรแสดงใหเหนอยางจรงจงถงการรบรวา บคลากรไดปฏบตงานในหนาทใหลลวงดวยความทมเท ควรปฏบตตอบคลากรอยางเสมอภาพ ควรเปดโอกาสใหบคลากรไดมสวนรวมในขนตอนตาง ๆ ของการปฏบตงาน ควรสงเสรมการตดตอประสานงานและความรวมมอกนระหวางส านก/กองงานตาง ๆ และควรจดใหบคลากรไดรบการอบรมเพอเพมเตมความรและทกษะจ าเปนซงจะสามารถปฏบตไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลและมศกยภาพทจะเขารบต าแหนงทสงขนในองคกรตอไป อรทย เมองใจ (2551) ไดศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานไฟฟาสวนภมภาคในเขตจงหวดล าพน ผลการวจยพบวา พนกงานการไฟฟาสวนภมภาคในเขตจงหวดล าพนมความผกพนตอองคการอยในระดบสง และมความผกพนตอองคการในดานความกระฉบกระเฉงในการท างาน การอทศตวในการท างาน และความสนใจในการท างานอยในระด บสง โดยปจจยสวนบคคล ประกอบดวยเพศ อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาการปฏบตงาน อตราเงนเดอน และระดบต าแหนงมความสมพนธกบความผกพนตอองคการทง 3 ดาน คอ ความกระฉบกระเฉงในการท างาน การอทศตวในการท างานและความสนใจในการท างาน สวนต าแหนงงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ปานสวาท เฉยบแหลม (2551) ไดศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานกลมแผนงาน จงหวดล าพน ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ระดบความผกพนตอองคการอยในระดบผกพน และปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของพนกงาน ไดแก ดานความเชอมนในความสามารถของตนเอง ดานการบรหารทมงลกคาส าคญ และดานวฒนธรรมในการท างาน นอกจานปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอระดบความผกพนตอองคการในภาพรวม ไดแก เพศ อาย ระดบรายได และต าแหนง สวนปจจยดานระยะเวลาปฏบตงานและระดบการศกษา ไมมความสมพนธตอปจจยตอปจจยทงสามดาน ปจจยสวนบคคลทมอทธพลอยางมนยส าคญทางสถตตอปจจยดานความเชอมนในการความสามารถของตนเอง ดานการบรหารททงลกคาเปนส าคญ และดานวฒนธรรมในการท างาน ไดแก ปจจยดานเพศ อาย ระยะเวลาในการปฏบตงาน ระดบการศกษา อตราเงนเดอนและระดบต าแหนง มความสมพนธอยางมนยส าคญทางสถตตอระดบความผกพนตอองคการ

ภทรภร เนยมแตง (2552) ปจจยจงใจและปจจยเกอหนนทสงผลตอประสทธผลในการปฏบตงานของครในสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 พบวา ปจจยจงใจและปจจยเกอหนนของครในสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมาก และเมอพจารณาแยกเปนรายดานกอยในระดบมากเชนเดยวกน ประสทธผลในการปฏบตงานของครในสถานศกษาขนพนฐาน โดยรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาแยกเปนรายดานกอยในระดบมากเชนเดยวกน ปจจยจงใจและ

45

ปจจยเกอหนนทสงผลตอประสทธผลในการปฏบตงานของครในสถานศกษาขนพนฐาน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ประกอบดวย ปจจยจงใจในดานความส าเรจของงานและดานการไดรบการยอมรบนบถอ และปจจยเกอหนนในดานความสมพนธกบผรวมงาน โดยสามารถรวมกนพยากรณประสทธผลการปฏบตงานของครในสถานศกษาขนพนฐานไดรอยละ 75.40

สดารตน สวรรณยก (2552) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางภาวะผน ากบความผกพนตอองคการของหวหนางานมหาวทยาลยเชยงใหม ผลการศกษาพบวา ลกษณะภาวะผน าของหวหนางานมหาวทยาลยเชยงใหมไมวาจะมลกษณะภาวะผน าแบบใดกตามกจะมระดบความผกพนตอองคกรสง

ไพโรจน สถรยากร (2553) ไดศกษาเรองปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคกรของบคลากรในเทศบาลนครปฐม ผลการศกษาพบวา ผลวเคราะหลกษณะงานและสภาพแวดลอมในการท างาน ผตอบแบบสอบถามมความคดเหนในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 3.46 เมอพจารณารายดานพบวา ดานความสมพนธกบผบงคบบญชา มคาเฉลยสงสด อยในระดบปานกลาง โดยมคาเฉลย 4.24 และในอนดบสดทาย คอ ดานความหลากหลายของงานโดยมคาเฉลย 2.88 และผลการวเคราะหความผกพนตอองคกร ในภาพรวมอยในระดบมากโดยมคาเฉลย 3.86 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา เมอมบคลากรของหนวยงาน ไดรบรางวลเกยรตยศตาง ๆ ทานรสกดใจมคาเฉลยสงสด อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.45 และอนดบสดทาย คอ ทานเคยคดอยากจะออกจากหนวยงาน มคาเฉลย 2.59 อยในระดบปานกลาง

กรกต บวอนทร (2553) ไดศกษาความผกพนตอองคกรของบคลากรโรงเรยนประชาบ ารงจงหวดพะเยา ผลการวจยพบวา ปจจยทมอทธพลตอความผกพนตอองคกร ไดแก ดานงานและดานภาวะผน าซงบคลากรมระดบความผกพนตอองคกรทง 4 ดาน ในระดบมากทกดานเรยงล าดบไดแก ดานองคการ ดานภาวะผน า ดานงาน และดานการพฒนาทรพยากรมนษย ปจจยสวนบคคลทมผลตอความผกพนตอองคกรในภาพรวมอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก ระดบการศกษา อาย การท างาน และเงนเดอน และปจจยสวนบคคลทไมมผลตอความผกพนตอองคกรในภาพรวมอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก เพศ อาย สถานภาพ และต าแหนง

อารย กลวงษ (2554) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางสภาพการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานกบประสทธผลการบรหารงานในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวจยพบวา สภาพการบรหารงานโดยใชโรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากโดยเรยงตามล าดบคาเฉลยคอ ดานการบรหารตนเอง ดานการตรวจสอบและถวงดล ดานการกระจายอ านาจ ดานการมสวนรวม และดานการคนอ านาจจดการศกษาใหประชาชน ประสทธผลการบรหารงานในสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากโดยเรยงตามล าดบคาเฉลยคอ ดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารทวไป ดานการบรหารงบประมาณ และดานการบรหารวชาการ และสภาพการบรหารงานโดยใชโรงเรยนเปนฐานกบประสทธผลในสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

46

ฮวง ควซ (2554) ไดศกษาเรองประสทธผลของหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบชาวตางประเทศ ของนกศกษาจนมหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร ผลการวจยพบวา ประสทธผลของหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบชาวตางประเทศ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร โดยภาพรวมและรายดานมประสทธผลอยในระดบมากเรยงล าดบคาเฉลยมากไปหานอยคอ ดานความเขาใจความเปนไทย ดานความรความสามารถในการใชภาษาไทย และสามารถน าไปเปนเครองมอในการประกอบอาชพ และดานความรความเขาใจทกษะการสอสารทางภาษาไทย การเปรยบเทยบประสทธผลของหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบชาวตางประเทศ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร จ าแนกตามปการศกษาทส าเรจในภาพรวมและรายดานไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 การเปรยบเทยบประสทธผลของหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบชาวตางประเทศ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร จ าแนกตามผลการเรยนโดยภาพรวมและรายดานมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 นอกจากดานความเขาใจความเปนไทย ไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และปญหาและแนวทางแกไขปญหาในการจดการศกษาหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบชาวตางประเทศ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร ดานประสทธผลของหลกสตรตามความคดเหนของนกศกษาจน ปญหาทพบมากทสด รปแบบการเขยนตาง ๆ ยงเขยนไมคอยถกตอง แนวทางการแกไขปญหาคอ นกศกษาฝกการเขยนตามรปแบบการเขยนทถกตองบอย ๆ ปญหาทพบรองลงมาคอ ความรค าศพททใชในดานธรกจและดานอน ๆ มนอย แนวทางการแกไขปญหา คอ ทองจ าค าศพทและอานหนงสอดานธรกจหรอถามเพอนใหมากขน ความรดานธรกจการคามนอยมาก แนวทางการแกไขปญหาคอ อานหนงสอเกยวกบธรกจการคาหรอสบคนขอมลดานธรกจการคาทางอนเทอรเนตใหมากขน และนกศกษายงไมคอยเขาใจประเพณวฒนธรรมไทย แนวทางการแกไขปญหา คอ ควรเพมความรเกยวกบประเพณวฒนธรรมใหมากขน โดยการศกษาจากหนงสอ หรอสบคนขอมลทางอนเทอรเนต และปญหาทพบล าดบสดทายคอ ภาษาพดตดขด แนวทางการแกไขปญหา คอ ฝกพดบอย ๆ กบเจาของภาษา

วสตร ศรสข (2555) ไดศกษาเรองปจจยทมผลตอความผกพนขององคการของขาราชการครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผลการวจยพบวา ปจจยลกษณะงานทปฏบตของขาราชการคร ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากโดยเรยงตามล าดบคาเฉลย คอ ดานความมอสระในการท างาน ดานโอกาสของความกาวหนาในการท างาน ดานความประจกษในงาน ดานรบทราบผลยอนกลบของงาน และดานงานทมโอกาสปฏสมพนธกบผอน ปจจยประสบการณในการท างานของขาราชการคร ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากโดยเรยงตามล าดบคาเฉลยคอ ดานความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคการ ดานความรสกวาองคการพงพาได และดานความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ ความผกพนตอองคการของขาราชการคร ในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากโดยเรยงตามล าดบคาเฉลย คอ ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ และปจจยทสงผลตอความผกพนขององคการของขาราชการคร ในสถานศกษาขนพนฐาน ชวงชนท 1-2 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

47

กาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมพบวา ปจจยดานความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคการ สงผลตอความผกพนตอองคการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01

งานวจยตางประเทศ มนกการศกษา ผศกษาวจยตางประเทศ ไดศกษาคนควาในเรองความสมพนธระหวาง

ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร และไดกลาวไวดงน ฮอนเนอร (Horner, 1964) ไดศกษาวจยเรองประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษา จ านวน

40 โรงเรยนในรฐนวเจอรซ ตามแนวคดของพารสน 4 ดาน คอ การปรบตวการบรรลเปาหมายการ บรณาการ การคงสภาพความสมบรณของระบบคานยม และการปรบตว จะมความสมพนธกบผลสมฤทธในการบรรลเปาหมายอยางมนยส าคญทางสถต พอรตเตอร (Porter, 1974) ไดศกษาอทธพลของความผกพนตอองคกรกบการคงอยเปนการวจยระยะยาว 10 เดอน แบงกลมตวอยางเปน 2 กลม คอ กลมคงอยและกลมลาออก ใชเวลาศกษา 4 ระยะ ผลการวจยมความแตกตางอยางมนยส าคญ ระหวางความผกพนตอองคกร ระหวางกลมทคงอยกบกลมทลาออก โดยเฉพาะในระยะท 3 และระยะท 4 ของการเกบขอมล ความผกพนตอองคกรมความสมพนธในทางลบสง กบการเปลยนงาน เชนเดยวกบความพงพอใจงาน ซงใช เปนตวท านายการเปลยนงาน บชานน (Buchanan, 1974) ไดศกษาความผกพนตอองคกรพบวา ประสบการณในการท างานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร ไดแก ความส าคญของบคคล การเปนท พงไดของบคคลในองคกร เจตคตของบคคลตอองคกร สเตยรส (Steers, 1977) ไดท าการวจยเรองทมาของความผกพนตอองคการ และผลทเกดขนจากความผกพนตอองคการ (antecedents and outcomes of organizational commitment) เขาไดท าการรวบรวมตวแปรจากงานวจยตาง ๆ ทผานมาซงคาดวาจะมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ แลวน ามาจดกลมตวแปรจากงานวจยตาง ๆ ทผานมาซงคาดวาจะมความสมพนธตอองคการ แลวน ามาจดกลมตวแปรไว 3 กลม คอ ลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาในการปฏบตงาน ความตองการความส าเรจ ลกษณะงาน ไดแก การมอสระในงาน ความหลากหลายในงาน การรบทราบผลยอนกลบของงาน ความประจกษในงาน งานททาทาย และงานทมโอกาสปฏสมพนธกบผ อนและประสบการณในการท างาน ไดแก ทศนคตของกลมตอองคการ ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ ความรสกวาตนเองมความส าคญตอองคการและความรสกวาองคการเปนทพงพงไดและไดท าการศกษากลมเจาหนาทของโรงพยาบาล จ านวน 382 คน กลมนกวทยาศาสตรและวศวกร จ านวน 119 คน ผลการวจยปรากฏวา ลกษณะสวนบคคลไดแก เพศ ระดบการศกษา อาย ลกษณะงาน ไดแก ความมอสระในงาน ความประจกษในงาน งานททาทาย การรบทราบผลยอนกลบของงานและประสบการณในการท างาน ไดแก ทศนคตของกลมตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงไดมความผกพนตอองคการของประชากรทศกษาทงสองกลมและไดเสนอแนะใหมการศกษาวจยตอไป แองเกล และเพอรร (Angle & Perry, 1981) ไดศกษาความผกพนตอองคกรกบประสทธผลขององคกร พบวา คณลกษณะสวนตวดานระดบการศกษามความสมพนธในทางลบกบความผกพนตอ

48

องคกร ผหญงมความผกพนตอองคกรสงกวาชาย แตไมพบความสมพนธอยางมนยส าคญระหวางความผกพนตอองคกรกบประสทธผลขององคกร โดยสวนรวมความผกพนตอองคกรมความสมพนธในทางลบกบการเปลยนงาน บราวน (Brown, 1987) ไดท าการวจยเกยวกบดานบคคล สภาพการณและปจจยดานชวสงคมทเปนตวพยากรณความผกพนตอองคกร ซงกลมตวอยางเปนอาจารยในมหาวทยาลยโอเรกฏ ผลการศกษาพบวา ปจจยทง 3 กลม สามารถพยากรณความผกพนทคงอยไดอยางมนยส าคญ

เอฟเวอรส (Evers, 1987) ไดศกษาเกยวกบประสทธผลผบรหารของโรงเรยนในรฐวส คอนซล กลมตวอยางจ านวน 76 คน พบวา ลกษณะของผบรหารม ความสมพนธระหวางผบรหารและผรวมงาน และอ านาจประจ าต าแหนงของผบรหารมความสมพนธกบประสทธผลของงาน โดยทผบรหารทปฏบตงานไดดทสดในสถานการณทควบคมกลมไดไมงายไมยาก ไดแกผบรหารทมงงานสง สวนผบรหารทปฏบตงานไดดทสด ในสถานการณทควบคมกลมไดยากหรองายไดแกผบรหารทมงงานต าและพบวาพฤตกรรมของผบรหารหรอลกษณะของผบรหารกบผรวมงานและอ านาจประจ าต าแหนงของผบรหารสามารถรวมกนพยากรณ ประสทธผลของงาน โดยดานความสมพนธระหวางผบรหารกบผรวมงานเปนตวพยากรณสงสด บซซ (Buzzi, 1991) ไดศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลของโรงเรยนกบการเลอกมตความเปนผน าทางวชาการของผบรหารโรงเรยนในรฐคอนแนคตคส โดยใชแบบสอบถามกบผบรหารโรงเรยนประถมศกษาในรฐคอนแนคตคส ผลการวจยพบวา พฤตกรรมความเปนผน าทางวชาการของผบรหารมความสมพนธกบความมประสทธผลของโรงเรยน เพอรสน (Person, 1993) ไดศกษาความสมพนธระหวางการบรหารแบบมสวนรวมกบการรบรประสทธผลของสถาบนของวทยาลยชมชนในรฐนอรทแคโรไลนา โดยศกษากบกลมตวอยางทเปนผบรหาร คณะคร และเจาหนาทในวทยาลย พบวา การบรหารแบบมสวนรวมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญกบประสทธผล แตการด ารงต าแหนงของผบรหาร ไมมผลตอการรบรกบประสทธผลของวทยาลย บราวน (Brown, 1998) ไดศกษาเปรยบเทยบประสทธผลการจดกจกรรมการเรยนการสอน ชนอนบาล เพมขนอก 1 ป เพอใหเดกนกเรยนมความพรอมอยางเตมทตอการศกษาระดบสงขนผลของการศกษาแสดงใหเหนวา นกเรยนอนบาลทเรยนเพมทงเดกหญงและเดกชาย มผลการพฒนาทกาวหนากวาอยางมนยส าคญทางสถต เดกหญงมผลการพฒนาดกวาเดกชายเลกนอย

จากผลการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของ ท าใหทราบถงความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร ในสถานศกษาขนพนฐาน สรปไดวา การทองคกรจะบรรลวตถประสงคมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบปจจยตาง ๆ โดยเฉพาะทรพยากรมนษยซงเปนกลไกส าคญ ทด าเนนกจกรรมตาง ๆ ขององคกรใหบรรลวตถประสงค การทองคกรจะบรรลวตถประสงคนน ผบรหารตองเปนผน าในการจดระบบบรหารโรงเรยนทง 4 ดาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล และการบรหารท วไป การทองคกรจะพฒนาไปไดอยางมประสทธผล จะตองมาจากสมาชกทมความรสกผกพนตอองคกร โดยแสดงออกซงพฤตกรรมตาง ๆ ไดแก ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยาง

49

มาก เพอประโยชนขององคกร และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ซงทงหมดนนมความสมพนธกน ความผกพนตอองคกรจงกอใหเกดประสทธผลขององคกร

สรปกรอบแนวคดในการวจย

จากเอกสารงานวจยทเกยวของผวจยมงศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบ ร เขต 3 ซ งผ ว จ ยอาศ ยกรอบแนวคดของ กระทรวงศ กษาธ การ (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 32) ซงก าหนดประสทธผลในการปฏบตงานเปน 4 งาน คอ การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล การบรหารทวไป สวนดานความผกพนตอองคกรใชกรอบแนวคดของ สเตยรส (Steers, 1977, pp. 46-56) ความผกพนตอองคกร ประกอบดวย ลกษณะส าคญ 3 ประการ คอ ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร และความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ซงผวจยไดสรปกรอบแนวคดในการวจยไดดงแผนภมท 2.4

แผนภมท 2.4 กรอบแนวคดในการวจย

ประสทธผลในการปฏบตงาน 1. การบรหารวชาการ 2. การบรหารงบประมาณ 3. การบรหารบคคล 4. การบรหารทวไป

ความผกพนตอองคกร 1. ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 2. ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร 3. ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

50

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การศกษาเรองความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เปนการศกษาแบบวจยเชงพรรณนา ซงล าดบหวขอในการวจยไดดงน ประชากรและกลมตวอยาง เครองมอทใชในการวจย การสรางและพฒนาเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลและสถตทน ามาใชในการวจย ประชากรและกลมตวอยาง การวจยครงนใชประชากรและกลมตวอยางดงตอไปน 1. ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ขาราชการครในสถานศกษาขนพนฐาน ระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยเปนขาราชการคร จ านวน 917 คน จากสถานศกษาจ านวนทงสน 80 แหง (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2555)

2. กลมตวอยาง คอ ขาราชการคร ซงผวจยไดก าหนดขนตอนและวธการเลอกสมกลมตวอยางดงตอไปน 2.1 ก าหนดจ านวนของกลมตวอยางโดยการใชตารางขนาดตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ไดกลมตวอยางจ านวน 271 คน 2.2 การสมตวอยางใชสมแบบอยางงายเปนสดสวนของขาราชการครในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทง 3 อ าเภอ คอ อ าเภอไทรโยค อ าเภอทองผาภม อ าเภอสงขละบร จ านวน 271 คน ดงรายละเอยดใน ตารางท 3.1

ตารางท 3.1 แสดงจ านวนของประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

อ าเภอ ประชากร กลมตวอยาง

สถานศกษา คร สถานศกษา คร ไทรโยค 40 324 32 95 ทองผาภม 30 372 25 111 สงขละบร 10 221 7 65

รวม 80 917 64 271 ทมา (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2555)

51

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชส าหรบการวจยในครงน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามซงผวจยพฒนาปรบปรงมาจากแบบสอบถามของ ศรณยา ขวญทอง (2552) และตอนท 3 ผวจยพฒนาปรบปรงมาจากแบบสอบถามของ วสตร ศรสข (2555, หนา 100-109) โดยแบบสอบถามนจะแบงสาระส าคญออกเปน 3 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบ สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด และประสบการณการปฏบตงานในสถานศกษาปจจบน มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (cheek list) จ านวน 4 ขอ

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร ซ งมทงหมด 4 ดาน ไดแก การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารบคคล การบรหารทวไป โดยใชแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ของลเครท มลกษณะใหแสดงความคดเหน 5 ระดบ คอ เหนดวยทสด เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยทสด โดยมค าถาม 2 ประเภท คอค าถามแบบปฏฐานหรอค าถามเชงบวก (positive statement) ไดแก ขอท 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 31, 32, 35, 36, 38 และขอค าถามแบบนเสธ หรอขอค าถามทมความหมายเชงลบ (negative statement) ไดแก ขอ 3, 7, 11, 20, 25, 30, 33, 34, 37, 39, 40 โดยก าหนดคาคะแนนความคดเหนแตกตางกน ดงตารางท 3.2

ตารางท 3.2 แสดงการก าหนดคาคะแนนในการแสดงความคดเหนในแบบสอบถาม ลกษณะความเหน

ลกษณะขอความ

ประสทธผลการปฏบตอยในระดบมากทสด

ประสทธผลการปฏบตอยในระดบ

มาก

ประสทธผลการปฏบตอยในระดบปานกลาง

ประสทธผลการปฏบตอยในระดบ

นอย

ประสทธผลการปฏบตอยในระดบนอยทสด

เชงรบ เชงปฏเสธ

5 1

4 2

3 3

2 4

1 5

ตอนท 3 ความคดเหนเกยวกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน ไดแก ความ

เชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงานเพอประโยชนขององคกร ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ใชแบบเครองมอวดความผกพนตอองคกรทพฒนาขนโดย พอรเตอร สเตยรส และเมาวเดย ซงสรางขนในป ค.ศ. 1974 เชอวา เปนค าถามในแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบของลเครท คอ เหนดวยทสด เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยทสด โดยมค าถาม 2 ประเภทคอ ค าถามแบบปฏฐานหรอค าถามเชงบวก (positive statement) ไดแก ขอท 1, 2, 3, 4, 5, 13, 14, 15, และขอค าถามแบบนเสธ หรอขอค าถามทมความหมายเชงลบ (negative statement) ไดแก ขอ 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 โดยก าหนดคาคะแนนความคดเหนแตกตางกน ดงตารางท 3.3

52

ตารางท 3.3 แสดงการก าหนดคาคะแนนในการแสดงความคดเหนในแบบสอบถาม

ลกษณะความเหน

ลกษณะขอความ

เหนดวยทสด

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหน ดวย ทสด

เชงรบ เชงปฏเสธ

5 1

4 2

3 3

2 4

1 5

การสรางเครองมอทใชในการวจย การวจยครงน มขนตอนการสรางเครองมอในการวจย ดงตอไปน 1. ศกษาหลกการ ทฤษฏและสภาพปจจบนจากเอกสารและงานวจยท เกยวของกบประสทธผลในการปฏบตงานและความผกพนตอองคกร 2. ก าหนดกรอบแนวคดในการวจย 3. ก าหนดวตถประสงคในการวจย 4. ด าเนนการสรางแบบสอบถามตามวตถประสงคของการวจย 5. น าแบบสอบถามทสรางขน เสนอตออาจารยทควบคมภาคนพนธ เพอตรวจสอบความถกตองของเนอหา ความเหมาะสมในการใชถอยค า ส านวนภาษาและความชดเจนของขอค าถามแลวน าแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข 6. น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของอาจารยทควบคมภาคนพนธแลวไปใหผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน โดยหาคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงค ( index of items objective congruence: IOC) พจารณาความถกตองของภาษา ความตรงเชงเนอหาของขอค าถาม ค าตอบและความสอดคลองกบตวบงชทตองการจะวด แลวน ามาปรบปรงแกไขตามค าแนะน า โดยเลอกขอทไดผลรวมของคะแนนน าหนกคะแนนคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงค เทากบ 0.5 พบวาไดคาดชนความสอดคลองเทากบ จ านวน 47 ขอ คาดชนความสอดคลองเทากบ 0.67 จ านวน 8 ขอ 7. น าแบบสอบถามฉบบแกไขตามค าแนะน าของผทรงคณวฒแลว น าเสนออาจารยทควบคมภาคนพนธตรวจสอบอกครงกอนน าไปใช 8. น าแบบสอบถามฉบบแกไขเรยบรอยแลวไปทดลองใช (try out) กบครทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน ทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เขต 4 ไดแก โรงเรยนบานหนองประด โรงเรยนบานหนองนกแกว โรงเรยนบานหนองเคด โรงเรยนละ 10 คน แลวน าขอมลมาวเคราะห ความเชอมน (reliability) โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (-coefficient) ของครอนบค (Cronbach) ไดคาความเชอมน 0.97 9. ด าเนนการปรบปรงแบบสอบถาม ตามความเหนชอบ ของอาจารยทควบคมภาคนพนธและจดพมพเปนแบบสอบถามฉบบจรง เพอใชเกบขอมลกบกลมตวอยางตอไป

53

การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการดงน 1. น าหนงสอจากส านกงานบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร เพอขออนญาตผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร จ านวน 80 แหง เพอเกบขอมลครทเปนกลมตวอยาง ตอบแบบสอบถาม 2. น าแบบสอบถามสงทางไปรษณยใหสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง พรอมแนบซองและตดแสตมป โดยระบชอและทอยผรบใหครทเปนกลมตวอยางไดสะดวกในการจดสงแบบสอบถามกลบคนมา 3. รวบรวมแบบสอบถามทครผสอนไดตอบแลว จ านวน 271 ชด คดเปนรอยละ 100 เพอท าการวเคราะหขอมลตอไป การวเคราะหขอมล ขอมลทรวบรวมไดจากแบบสอบถาม ด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. น าแบบสอบถามทไดคนมาทกฉบบ ตรวจสอบความถกตอง ความสมบรณในการตอบแลวคดเลอกเฉพาะทสมบรณและถกตองครบถวนไว 2. น าขอมลทไดกรอกลงในแบบกรอกขอมล (coding form) 3. วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถตเพอค านวณหาคาสถตจากแบบสอบถามแตละตอน ดงน ตอนท 1 หาคารอยละ (percent) ของการสอบถามขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 คาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของแบบสอบถามทมความสมบรณมาตรวจใหคะแนนเปน 5, 4, 3, 2, 1 ส าหรบการตอบแบบสอบถามระดบมากทสด มาก ปานกลาง นอยและนอยทสด ตามล าดบ โดยใชเกณฑการแปลผลคาเฉลย ตามแนวคดของเบสท (Best, 1970, p. 195) มดงน คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง ประสทธผลการปฏบตอยในระดบมากทสด คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง ประสทธผลการปฏบตอยในระดบมาก คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง ประสทธผลการปฏบตอยในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ประสทธผลการปฏบตอยในระดบนอย คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ประสทธผลการปฏบตอยในระดบนอยทสด ตอนท 3 คาเฉลย ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของแบบสอบถามทมความสมบรณมาตรวจใหคะแนนเปน 5, 4, 3, 2, 1 ส าหรบการตอบแบบสอบถามระดบมากทสด มาก ปานกลาง นอยและนอยทสด ตามล าดบ โดยใชเกณฑการแปลผลคาเฉลย ตามแนวคดของเบสท (Best, 1970, p. 195) มดงน

54

คาเฉลย 4.50-5.00 หมายถง ระดบความผกพนมากทสด คาเฉลย 3.50-4.49 หมายถง ระดบความผกพนมาก คาเฉลย 2.50-3.49 หมายถง ระดบความผกพนปานกลาง คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ระดบความผกพนนอย คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ระดบความผกพนนอยทสด

ตอนท 4 วเคราะหหาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดวยคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (Pearson’s product moment correlation coefficient) การพจารณาคาความสมพนธจะพจารณาวามนยส าคญหรอไม จากนน จะพจารณาระดบความสมพนธ โดยใชเกณฑของ พวงรตน ทวรตน (2540, หนา 144) ดงน

0.80 ขนไป หมายความวา มความสมพนธกนในระดบสง 0.60-0.79 ขนไป หมายความวา มความสมพนธกนในระดบคอนขางสง 0.40-0.59 ขนไป หมายความวา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง 0.20-0.39 ขนไป หมายความวา มความสมพนธกนในระดบคอนขางต า ต ากวา 0.20 หมายความวา มความสมพนธกนในระดบต า

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลโดยสถต ดงน 1. สถตพนฐาน 1.1 คารอยละ 1.2 คาเฉลย 1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. สถตทใชหาคณภาพเครองมอ 2.1 สถตทใชในการหาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยใชวธหาคาสมประสทธแอลฟา ของครอนบค (Cronbach) 3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน คอวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน

55

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรอยในทางบวก โดยผวจยน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ผวจยก าหนดสญลกษณทใชแทนคาสถตในการเสนอผลการวเคราะหขอมล ดงน x แทน คาคะแนนเฉลย S.D. แทน สวนความเบยงเบนมาตรฐาน r แทน คาสมประสทธสหสมพนธ ** แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล เสนอผลในรปแบบของตารางประกอบความเรยงตามล าดบดงน ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม โดยการวเคราะหแจกแจงความถและรอยละ ตอนท 2 การวเคราะหประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยภาพรวม และรายดาน ตอนท 3 การวเคราะหความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานโดยภาพรวมและรายดาน ตอนท 4 การวเคราะหหาคาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดวยคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน

56

ผลการวเคราะหขอมล

ตอนท 1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ผลการวเคราะหสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ซงเปนครผสอน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ประกอบดวย เพศ ประสบการณการท างาน โดยการแจกแจงความถและรอยละ ปรากฏผลดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1 สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ จ านวน รอยละ 1. เพศ ชาย หญง

87 184

32.10 67.90

รวม 271 100.00 2. อาย ไมเกน 25 ป 26 – 35 ป 34 - 45 ป 46 ปขนไป

17 153 56 45

6.28 56.45 20.67 16.60

รวม 271 100.00 3. ระดบการศกษาสงสด ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

228 42 1

84.13 15.50 0.37

รวม 271 100.00 4. ประสบการณในการท างาน (ในสถานศกษาปจจบน) ไมเกน 10 ป 11 – 20 ป 21 – 29 ป 30 ปขนไป

171 45 31 24

63.10 16.61 11.43 8.86

รวม 271 100.00

57

จากตารางท 4.1 พบวา สถานภาพของผตอบแบบสอบถาม มดงน พบวาผตอบแบบสอบถามจ านวน 271 คน จ าแนกเปนเพศชายรอยละ 32.10 และเพศหญงรอยละ 67.90 มอาย 26-35 ป มากทสด คดเปนรอยละ 56.45 รองลงมาอาย 34-45 ป คดเปนรอยละ 20.67 รองลงมาอาย 46 ปขนไป คดเปนรอยละ 16.60 และอายไมเกน 25 ป คดเปนรอยละ 6.28 ระดบศกษาปรญญาตร มากทสด คดเปนรอยละ 84.13 รองลงมาปรญญาโท คดเปนรอยละ 15.50และปรญญาเอก คดเปนรอยละ 0.37 สวนประสบการณในการท างานไมเกน 10 ป มากทสด คดเปนรอยละ 63.10 รองลงมาประสบการณการท างาน 11-20 ป คดเปนรอยละ 16.60 รองลงมาประสบการณการท างาน 21-29 ป คดเปนรอยละ 11.43 และประสบการณการท างาน 30 ปขนไป คดเปนรอยละ 8.86 ตามล าดบ

ตอนท 2 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผลการวเคราะหประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เปนรายขอ รายดาน และภาพรวม โดยการวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลปรากฏดงตารางท 4.2 - 4.6 ตารางท 4.2 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษา


สภาพประสทธผลในการปฏบตงาน ของขาราชการคร x S.D.

ระดบประสทธผล

1. ดานการบรหารงานวชาการ 4.06 0.35 มาก 2. ดานการบรหารงบประมาณ 4.03 0.38 มาก 3. ดานการบรหารงานบคคล 3.99 0.42 มาก 4. ดานการบรหารทวไป 3.68 0.43 มาก

รวมเฉลย 3.94 0.33 มาก

จากตารางท 4.2 พบวาประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =3.94) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานอยในระดบมาก เรยงล าดบคาเฉลย คอ ดานการบรหารงานวชาการ ( x =4.06) รองลงมาคอดานการบรหารงบประมาณ ( x =4.03) ดานการบรหารงานบคคล ( x =3.99) และดานการบรหารทวไป ( x =3.68) ตามล าดบ

58

ตารางท 4.3 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารวชาการ

ดานการบรหารวชาการ x S.D. ระดบ

ประสทธผล 1. โรงเรยนมการจดท าหลกสตรทองถนเพมเตมใหแกผเรยน

4.36 0.76 มาก

2. โรงเรยนมการด าเนนงานดานวชาการอยางเปนระบบ

4.46 0.67 มาก

3. โรงเรยนมการจดท าแผนการเรยนรบางกลมสาระ และใชสอการเรยนรบางรายวชา

2.69 1.56 ปานกลาง

4. โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยสอดคลองกบผเรยนและความตองการของทองถน

4.58 0.63 มากทสด

5. โรงเรยนจดกระบวนการเรยนรโดยสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน

4.48 0.612 มาก

6. โรงเรยนมการจดท าเอกสารการวดผล ประเมนผล ทสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา

4.61 0.58 มากทสด

7. โรงเรยนไมมการสงเสรมใหบคลากร ท าการวจย เพอพฒนาคณภาพการศกษา

1.87 1.35 นอย

8. โรงเรยนมการพฒนากระบวนการเรยนรโดยการจดแหลงเรยนรภายในและภายนอกโรงเรยน

4.52 0.63 มากทสด

9. โรงเรยนมหนงสอ แบบเรยนทมคณภาพสอดคลองกบหลกสตร

4.56 0.59 มากทสด

10. โรงเรยนมระบบการประกนคณภาพทมประสทธภาพ และพฒนาโรงเรยนใหเปนทยอมรบของชมชม

4.57 0.64 มากทสด


จากตารางท 4.3 พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารวชาการ ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =4.06) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทสด เรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนมการจดท าเอกสารการวดผลประเมนผลทสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา ( x =4.61) รองลงมาคอ โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยสอดคลองกบผเรยนและความตองการของทองถน ( x =4.58) และโรงเรยนมระบบการประกนคณภาพทมประสทธภาพ และพฒนาโรงเรยนใหเปนทยอมรบของชมชม ( x =4.57) ส าหรบขอทมประสทธผลระดบมากเรยงล าดบตาม

59

คาเฉลย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนจดกระบวนการเรยนรโดยสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน ( x =4.48) รองลงมาคอ โรงเรยนมการด าเนนงานดานวชาการอยางเปนระบบ ( x =4.46) และโรงเรยนมการจดท าหลกสตรทองถนเพมเตมใหแกผเรยน ( x =4.36) ส าหรบประสทธผลระดบปานกลางคอ โรงเรยนมการจดท าแผนการเรยนรบางกลมสาระและใชสอการเรยนรบางรายวชา ( x =2.69) ส าหรบขอทมประสทธผลระดบนอย คอ โรงเรยนมการสงเสรมใหบคลากรท าการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา ( x =1.87) ตามล าดบ ตารางท 4.4 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านก งานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารงบประมาณ

ดานการบรหารงบประมาณ x S.D. ระดบ

ประสทธผล 1. โรงเรยนมการจดท าแผนงบประมาณเฉพาะ ชวงเวลาทมการตรวจสอบเทานน

1.94 1.36 นอย

2. โรงเรยนด าเนนการจดท าแผนงบประมาณการและ การตงงบประมาณรวมกบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

4.37 0.73 มาก

3. โรงเรยนมการใชงบประมาณตามแผนปฏบตราชการประจ าป

4.55 0.59 มากทสด

4. โรงเรยนมการตรวจสอบการใชจายงบประมาณอยางละเอยด

4.56 0.64 มากทสด

5. โรงเรยนมการรายงานผลการใชจายงบประมาณตอหนวยงานตนสงกด และผทเกยวของกบการศกษา

4.52 0.61 มากทสด

6. โรงเรยนมการจดหาพสด เพอใชในโรงเรยนอยางเพยงพอกบความตองการของสถานศกษา

4.46 0.63 มาก

7. โรงเรยนมการจดท าทะเบยนคมทรพยสน และบญชวสด ทสามารถตรวจสอบไดงาย

4.49 0.64 มาก

8. โรงเรยนมการใชจายงบประมาณตามระเบยบทกระทรวงการคลงก าหนด

4.52 0.64 มากทสด

9. โรงเรยนมการจดเกบขอมลดานการบรหารงบประมาณดวยระบบสารสนเทศททนสมย

4.40 0.71 มาก

10. โรงเรยนด าเนนการหารายไดเขาสถานศกษามากกวาเงนทรฐบาลใหการสนบสนนเพอใชในการบรหารจดการศกษา

2.56 1.49 ปานกลาง


60

จากตารางท 4.4 พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารงบประมาณ ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =4.03) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร อยในระดบมากทสดทกขอเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนมการตรวจสอบการใชจายงบประมาณอยางละเอยด ( x =4.56) รองลงมาคอ โรงเรยนมการใชงบประมาณตามแผนปฏบตราชการประจ าป ( x =4.55) และโรงเรยนมการรายงานผลการใชจายงบประมาณตอหนวยตนสงกดและผทเกยวของกบการศกษา ( x =4.52) สวนขอทมมประสทธผลระดบมาก เรยงล าดบคาเฉลย 3 อนดบแรกคอ โรงเรยนมการจดเกบขอมลดานการบรหารงบประมาณดวยระบบสารสนเทศททนสมย ( x =4.56) รองลงมาคอ โรงเรยนมการจดท าทะเบยนคมทรพยสนและบญชวสดทสามารถตรวจสอบไดงาย ( x =4.49) และโรงเรยนมการจดหาพสดเพอในโรงเรยนอยางเพยงพอกบความตองการของสถานศกษา ( x =4.46) สวนขอทมประสทธผลระดบนอย คอ โรงเรยนมการจดท าแผนงบประมาณเฉพาะ ชวงเวลาทมการตรวจสอบเทานน ( x =1.94) ตามล าดบ ตารางท 4.5 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษา

ประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารบคคล

ดานการบรหารบคคล x S.D. ระดบ

ประสทธผล 1. โรงเรยนมการจดท าแผนอตราก าลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4.42 0.75 มาก

2. โรงเรยนรวบรวมขอมลอตราก าลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เสนอตอหนวยงานตนสงกดเพอขออตราต าแหนง

4.51 0.66 มากทสด

3. โรงเรยนมการเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางยตธรรม

4.53 0.67 มากทสด

4. โรงเรยนมการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และรายงานตอหนวยงานตนสงกด

4.52 0.72 มากทสด

5. โรงเรยนมการสงพกราชการและใหออกจากราชการในกรณทขาราชการครกระท าผดทางวนย

1.90 1.41 นอย

6. โ รง เร ยนมการสร างขวญและก าล ง ใจ ให แกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4.24

0.96 มาก

7. โรงเรยนมการสนบสนนการประเมนวทยฐานะใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4.41 0.73 มาก

61

ตารางท 4.5 (ตอ)

ดานการบรหารบคคล x S.D. ระดบ

ประสทธผล 8. โรงเรยนมการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหเปนแบบอยางทดแกวชาชพของตนเอง

4.58 0.61 มากทสด

9. โรงเรยนมการวางแผนพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง

4.48 0.70 มาก

10. โรงเรยนสงเสรมใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามใบประกอบวชาชพครเฉพาะบคคลทจบการศกษาวฒครศาสตรบณฑตเทานน

2.41 1.62 นอย

รวมเฉลย 3.99 0.42 มาก จากตารางท 4.5 พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารบคคล ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =3.99) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทสดเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนมการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหเปนแบบอยางทดแกวชาชพของตนเอง ( x =4.58) รองลงมาคอ โรงเรยนมการเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางยตธรรม ( x =4.53) และโรงเรยนมการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และรายงานตอหนวยงานตนสงกด ( x =4.52) สวนขอทมประสทธผลอยในระดบมากเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอโรงเรยนมการวางแผนพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง (x =4.48) รองลงมาคอ โรงเรยนมการจดท าแผนพฒนาอตราก าลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ( x =4.42) และโรงเรยนมการสนบสนนการประเมนวทยฐานะใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ( x =4.41) ส าหรบขอทมประสทธผลระดบนอยเรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ โรงเรยนสงเสรมใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามใบประกอบวชาชพครเฉพาะบคคลทจบการศกษาวฒครศาสตรบณฑตเทานน ( x =2.41) และโรงเรยนมการสงพกราชการและใหออกจากราชการในกรณทขาราชการครกระท าผดทางวนย ( x =1.90) ตามล าดบ

62

ตารางท 4.6 ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารทวไป

ดานการบรหารทวไป x S.D. ระดบ

ประสทธผล 1. โรงเรยนมการจดเกบขอมลของโรงเรยนดวยระบบสารสนเทศ

4.46 0.73 มาก

2. โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนและทองถนในการส ารวจขอมลส ามะโนของผเรยน

4.50 0.75 มากทสด

3. โรงเรยนเสนอขอมลในดาน การยบ รวม เลก เปลยนแปลงสถานศกษาอยเสมอ

2.22 1.49 นอย

4. โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนในการใชทรพยากรทเปนประโยชนรวมกน

4.41 0.80 มาก

5. โรงเรยนด าเนนการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ตามความเหมาะสมของบรบทสถานศกษา

4.23 1.07 มาก

6. โรงเรยนจดกจกรรมทพฒนาผเรยนตามความถนดและความสนใจของผเรยน

4.41 0.80 มาก

7. โรงเรยนมการลงโทษนกเรยนทกระท าผดวนยดวยการใหออกเปนจ านวนมาก

1.83 1.42 นอย

8. โ รงเร ยนม ระบบดแลชวย เหลอนก เรยนท มประสทธภาพ

4.30 0.84 มาก

9. โรงเรยนด าเนนการวางแผนพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานท ในปทมงบประมาณเพยงพอตอการใชจาย

4.26 1.04 มาก

10. โรงเรยนวางแผนการดแล บ ารง รกษา อาคารสถานทเมอยามทมกจกรรมในโรงเรยนเทานน

2.26 1.54 นอย


จากตารางท 4.6 พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานการบรหารทวไป ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =3.68) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประสทธผลในระดบมากทสด คอ โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนและทองถนในการส ารวจขอมลส ามะโนของผเรยน ( x =4.46) สวนขอทมประสทธอยในระดบมากเรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ โรงเรยนมการจดเกบขอมลของโรงเรยนดวยระบบสารสนเทศ ( x =4.46) รองลงมาคอ โรงเรยนมการประสานงานความรวมมอกบชมชนใน

63

การใชทรพยากรทมเปนประโยชนรวมกนและโรงเรยนมการจดกจกรรมทพฒนาผเรยนตามความถนดและความสนใจของผเรยน ( x =4.41) และโรงเรยนด าเนนการวางแผนพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานทในปทมงบประมาณเพยงพอตอการใชจาย ( x =4.26) สวนขอทมประสทธผลอยในระดบนอยเรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย คอโรงเรยนวางแผนการดแล บ ารง รกษา อาคารสถานทเมอยามทมกจกรรมในโรงเรยนเทานน ( x =2.26) และโรงเรยนมการลงโทษนกเรยนทกระท าผดวนยดวยการใหออกเปนจ านวนมาก ( x =1.83) ตามล าดบ ตอนท 3 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผลการวเคราะหความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เปนรายขอ รายดาน และภาพรวม โดยการวเคราะหคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลปรากฏดงตารางท 4.7-4.10

ตารางท 4.7 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา


ลกษณะความผกพนตอองคกร ในสถานศกษาขนพนฐาน x S.D.

ระดบความผกพน

1. ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร

4.13 0.50 มาก

2. ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

1.91 1.09 นอย

3. ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร

4.61 0.52 มากทสด

รวมเฉลย 3.94 0.33 มาก จากตารางท 4.7 พบวา ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =3.94) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมากทสด คอ ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร ( x =4.61) ส าหรบความผกพนในระดบมาก คอ ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ( x =4.13) และความผกพนในระดบนอย คอ ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ( x =1.91) ตามล าดบ

64

ตารางท 4.8 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร

ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบ

เปาหมายและคานยมขององคกร x S.D. ระดบความ

ผกพน 1. พดใหเพอนๆ ฟงเสมอวาโรงเรยนของทานนนดมประสทธภาพ เหมาะสมส าหรบการปฏบตงาน

4.40 0.92 มาก

2. พบวาคานยมของทานและคานยมขององคกร ตรงกน การปฏบตงานจงบรรลตามวตถประสงค

4.46 0.75 มาก

3. ภาคภมใจทจะบอกกบผอนวาทานเปนขาราชการทปฏบตงานอยโรงเรยนน

4.63 0.57 มากทสด

4. โรงเรยนแหงนสรางแรงบนดาลใจในการประกอบวชาชพครอยางแทจรง

4.55 0.68 มากทสด

5. คดวาทานเหมาะสมทสดทท างานอยโรงเรยนน 4.44 0.86 มาก 6. มความคดเหนไมตรงกบเพอนรวมงานเรองนโยบายตางๆของโรงเรยน

2.31 1.44 นอย


จากตารางท 4.8 พบวา ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =4.13) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ความผกพนอยในระดบมากทสดเรยงล าดบคาเฉลย คอ ภาคภมใจทจะบอกกบผอนวาทานเปนขาราชการทปฏบตงานอยโรงเรยนน ( x =4.63) รองลงมาคอ โรงเรยนแหงนสรางแรงบนดาลใจใน การประกอบวชาชพครอยางแทจรง ( x =4.55) ส าหรบความผกพนอยในระดบมากเรยงล าดบคาเฉลย คอ พบวาคานยมของทานและคานยมขององคกรตรงกน การปฏบตงานจงบรรลตามวตถประสงค( x

=4.46) รองลงมาคอ คดวาทานเหมาะสมทสดทท างานอยโรงเรยนน ( x =4.44) และพดใหเพอน ๆ ฟงเสมอวาโรงเรยนของทานนนดมประสทธภาพ เหมาะสมส าหรบการปฏบตงาน ( x =4.40) สวนความผกพนระดบนอย คอ มความคดเหนไมตรงกบเพอนรวมงานเรองนโยบายตาง ๆ ของโรงเรยน (x =2.31) ตามล าดบ

65

ตารางท 4.9 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร

ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไว

ซงความเปนสมาชกภาพขององคกร x S.D. ระดบความ

ผกพน 1. มความรสกผกพนตอโรงเรยนนอยในระดบนอยมาก

1.95 1.31 นอย

2. สามารถท างานกบหนวยงานอนไดดกวาหากลกษณะของงานตรงกน

2.21 1.44 นอย

3. เมอมทางเลอกทดกวาทานกพรอมจะออกจากโรงเรยนแหงน

2.09 1.34 นอย

4. การททานอยโรงเรยนนไดฝกประสบการณวชาชพครนอยมาก

1.77 1.13 นอย

5. โรงเรยนนขาดความเปนอสระในการปฏบตงาน 1.71 1.11 นอย 6. มการแบงแยกชนชนในองคกร 1.78 1.19 นอย

รวมเฉลย 1.91 1.094 นอย

จากตารางท 4.9 พบวา ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =1.91) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน อยในระดบนอยทกขอเรยงล าดบคาเฉลย 3 อนดบแรก คอ สามารถท างานกบหนวยงานอนไดดกวาหากลกษณะของงานตรงกน ( x =2.21) รองลงมาคอ เมอมทางเลอกทดกวาทานกพรอมจะออกจากโรงเรยนแหงน ( x =2.09) และมความรสกผกพนตอโรงเรยนนอยในระดบนอยมาก ( x =1.95) ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ โรงเรยนนขาดความเปนอสระในการปฏบตงาน ( x =1.71) ตามล าดบ

66

ตารางท 4.10 ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร

ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม

อยางมากเพอประโยชนขององคกร x S.D. ระดบความ

ผกพน 1. เตมใจปฏบตงานเพอใหบรรลตามวตถประสงคทก าหนดไว

4.70 0.55 มากทสด

2. เตมใจทจะทมเทความพยายามในการปฏบตงานอยางมาก เพอประโยชนขององคกร

4.69 0.53 มากทสด

3. สรางชอเสยงใหกบโรงเรยนแหงนดวยผลงานทางการจดการศกษาของทาน

4.47 0.68 มาก

รวมเฉลย 4.61 0.52 มากทสด

จากตารางท 4.10 พบวา ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก ( x =4.61) เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมากทสด เรยงล าดบคาเฉลย คอ เตมใจปฏบตงานเพอใหบรรลตามวตถประสงคทก าหนดไว ( x =4.70) รองลงมาคอ เตมใจทจะทมเทความพยายามในการปฏบตงานอยางมาก เพอประโยชนขององคกร ( x =4.69) ส าหรบความผกพนระดบมาก คอ สรางชอเสยงใหกบโรงเรยนแหงนดวยผลงานทางการจดการศกษาของทาน ( x =4.47)

67

ตอนท 4 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เปนรายขอ รายดาน และภาพรวม โดยการวเคราะหหาดวยคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน (r) ผลปรากฏดงตารางท 4.11 ตารางท 4.11 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพน

ตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ภาพรวม โดยหาคาสมประสทธสหสมพนธ (r) ของเพยรสน

ความผกพนตอองคกรใน สถานศกษาขนพนฐาน ประสทธผลในการ ปฏบตงานของขาราชการคร

คาสมประสทธสหสมพนธ (r)

ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 รวมเฉลย

1. ดานการบรหารวชาการ 0.53** 0.01 0.43** 0.46** 2. ดานการบรหารงบประมาณ 0.44** 0.07 0.34** 0.49** 3. ดานการบรหารบคคล 0.55** -0.02 0.35** 0.41** 4. ดานการบรหารงานทวไป 0.46** 0.27** 0.19** 0.61**

รวมเฉลย 0.59** 0.40** 0.38** 0.59** ** มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 จากตารางท 4.11 พบวา ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวมมความสมพนธกนอยในระดบปานกลาง (r=0.59) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน โดยภาพรวมมความสมพนธอยในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ส าหรบดานการบรหารงานทวไป (r=0.61) มความสมพนธกนในรบคอนขางสง และความสมพนธอยในระดบปานกลาง คอ ดานการบรหารงบประมาณ (r=0.49) ดานการบรหารวชาการ (r=0.46) และดานการบรหารบคคล (r=0.41) เมอพจารณาเปนรายดานของระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานไดดงน

68

1. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารวชาการกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวม พบวา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง (r=0.46) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดานพบวามความสมพนธระดบปานกลาง เรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (r=0.53) รองลงมาคอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร (r=0.43) และมความสมพนธระดบต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร (r=0.01) 2. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารงบประมาณกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบสง (r=0.49) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความสมพนธระดบปานกลางกลางเรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (r=0.44) รองลงมาคอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร (r=0.34) และมความสมพนธระดบต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร (r=0.07) 3. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารบคคลกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง (r=0.41) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (r=0.55) ส าหรบความสมพนธระดบคอนขางต าคอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร (r=0.35) และอยในระดบต า คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร (r=-0.02) 4. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารทวไปกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบคอนขางสง (r=0.61) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (r=0.46) ส าหรบความสมพนธระดบคอนขางต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร (r=0.27) สวนความสมพนธระดบต า คอดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร (r=0.19) 5. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครในภาพรวมกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 พบวา มความสมพนธอยในระดบคอนขางสง (r=0.59) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณารายดาน มความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร (r=0.59) รองลงมาคอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร (r=0.40) และอยในระดบคอนขางต า คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร (r=0.38)

69

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ การวจยเรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มสาระตอไปนคอ วตถประสงคของการวจย สมมตฐานของการวจย วธด าเนนการวจย สรปผลการวจยการอภปรายผลและขอเสนอแนะ ผวจยขอน าเสนอตามล าดบดงตอไปน วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

2. เพอศกษาความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

3. เพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกร ในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สมมตฐานการวจย

ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรอยในระดบสง

วธด าเนนการวจย การวจยเรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มวธการด าเนนการวจยดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก ขาราชการครในสถานศกษาขนพนฐาน ระดบประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยเปนขาราชการคร จ านวน 917 คน จากสถานศกษาจ านวนทงสน 80 แหง (ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3, 2555)

70

1.2 กลมตวอยาง คอ ขาราชการคร ซงผวจยไดก าหนดขนตอนและวธการเลอกสมกลมตวอยางดงตอไปน 1.2.1 ก าหนดจ านวนของกลมตวอยางโดยการใชตารางขนาดตวอยางของเครจซและมอรแกน (Krejcie & Morgan, 1970, pp. 607-610) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ไดกลมตวอยางจ านวน 271 คน 1.2.2 การสมตวอยางใชสมแบบอยางงายเปนสดสวนของขาราชการครในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ทง 3 อ าเภอ คออ าเภอไทรโยค อ าเภอทองผาภม อ าเภอสงขละบร จ านวน 271 คน

2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามทแบงเปน 3 ตอน ดงน การวจยครงน มขนตอนการสรางเครองมอในการวจย ดงตอไปน 1. ศกษาหลกการ ทฤษฏและสภาพปจจบนจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบประสทธผลในการปฏบตงานและความผกพนตอองคกร 2. ก าหนดกรอบแนวคดในการวจย 3. ก าหนดวตถประสงคในการวจย 4. ด าเนนการสรางแบบสอบถามตามวตถประสงคของการวจย 5. น าแบบสอบถามทสรางขน เสนอตออาจารยทควบคมภาคนพนธ เพอตรวจสอบความถกตองของเนอหา ความเหมาะสมในการใชถอยค า ส านวนภาษาและความชดเจนของขอค าถามแลวน าแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข 6. น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของอาจารยทควบคมภาคนพนธแลวไปใหผทรงคณวฒ จ านวน 3 ทาน โดยหาคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงค (index of items objective congruence: IOC) พจารณาความถกตองของภาษา ความตรงเชงเนอหาของขอค าถาม ค าตอบและความสอดคลองกบตวบงชทตองการจะวด แลวน ามาปรบปรงแกไขตามค าแนะน า โดยเลอกขอทไดผลรวมของคะแนนน าหนกคะแนนคาดชนความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงคเทากบ 0.5 พบวา ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ จ านวน 47 ขอ คาดชนความสอดคลองเทากบ 0.67 จ านวน 8 ขอ 7. น าแบบสอบถามฉบบแกไขตามค าแนะน าของผทรงคณวฒแลว น าเสนออาจารยทควบคมภาคนพนธตรวจสอบอกครงกอนน าไปใช 8. น าแบบสอบถามฉบบแกไขเรยบรอยแลวไปทดลองใช (tryout) กบครทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน ทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 4 ไดแก โรงเรยนบานหนองประด โรงเรยนบานหนองนกแกว โรงเรยนบานหนองเคด โรงเรยนละ 10 คน แลวน าขอมลมาวเคราะหคาความเชอมน (reliability) โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (-coefficient) ของครอนบค (Cronbach) 0.97 9. ด าเนนการปรบปรงแบบสอบถาม ตามความเหนชอบ ของอาจารยทควบคมภาคนพนธและจดพมพเปนแบบสอบถามฉบบจรง เพอใชเกบขอมลกบกลมตวอยางตอไป

3. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน

71

1. น าหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร เพอขออนญาตผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 และผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร จ านวน 80 แหง เพอเกบขอมลครทเปนกลมตวอยาง ตอบแบบสอบถาม 2. น าแบบสอบถามสงทางไปรษณยใหสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง พรอมแนบซองและตดแสตมป โดยระบชอและทอยผรบใหครทเปนกลมตวอยางไดสะดวกในการจดสงแบบสอบถามกลบคนมา 3. รวบรวมแบบสอบถามทครผสอนไดตอบแลว จ านวน 271 ชด คดเปนรอยละ 100 เพอท าการวเคราะหขอมลตอไป

4. การวเคราะหขอมล 4.1 น าแบบสอบถามทไดรบคนมาทงหมด ตรวจสอบความสมบรณ 4.2 น าค าตอบทไดมาด าเนนการวเคราะหทางสถต โดยใชเครองคอมพวเตอรโปรแกรม

ส าเรจรป ดงน 4.2.1 การวเคราะหสภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ใชคารอยละ 4.2.2 การวเคราะหประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ใชคาเฉลยและคาเบยงมาตรฐาน 4.2.3 วเคราะหความสมพนธประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยการหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน สรปผลการวจย จากผลการวเคราะหขอมลทางสถตในการวจยเรอง ความสมพนธประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สรปผลการวจย ดงน

1. ผตอบแบบสอบถามเปนครจ านวน 271 คน สวนใหญเปนเพศหญง มอาย 26 -35 ป มการศกษาระดบปรญญาตร และมประสบการณในการท างานไมเกน 10 ป มากทสด 2. ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานการบรหารงานวชาการ อยในระดบมาก รองลงมาคอ ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป สวนรายดานสามารถสรปได ดงน 2.1 ดานการบรหารวชาการมประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทสดเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนมการจดท าเอกสารการวดผล ประเมนผลทสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา รองลงมาคอ โรงเรยน

72

จดท าหลกสตรสถานศกษาโดยสอดคลองกบผเรยนและความตองการของทองถนและโรงเรยนมระบบการประกนคณภาพทมประสทธภาพ และพฒนาโรงเรยนใหเปนทยอมรบของชมชม ส าหร บขอทมประสทธผลระดบมากเรยงล าดบตามคาเฉลย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนจดกระบวนการเรยนรโดยสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน รองลงมาคอ โรงเรยนมการด าเนนงานดานวชาการอยางเปนระบบ และโรงเรยนมการจดท าหลกสตรทองถนเพมเตมใหแกผเรยน ส าหรบประสทธผลระดบปานกลางคอ โรงเรยนมการจดท าแผนการเรยนรบางกลมสาระและใชสอการเรยนรบางรายวชา ส าหรบขอทมประสทธผลระดบนอยคอโรงเรยนไมมการสงเสรมใหบคลากรท าการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา 2.2 ดานการบรหารงบประมาณ มประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร อยในระดบมากทสดทกขอเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเร ยนมการตรวจสอบการใชจายงบประมาณอยางละเอยด รองลงมา คอโรงเรยนมการใชงบประมาณตามแผนปฏบตราชการประจ าป และโรงเรยนมการรายงานผลการใชจายงบประมาณตอหนวยตนสงกดและผทเกยวของกบการศกษา สวนขอทมมประสทธผลระดบมาก เรยงล าดบคาเฉลย 3 อนดบแรกคอ โรงเรยนมการจดเกบขอมลดานการบรหารงบประมาณดวยระบบสารสนเทศททนสมย รองลงมาคอ โรงเรยนมการจดท าทะเบยนคมทรพยสนและบญชวสดทสามารถตรวจสอบไดงาย และโรงเรยนมการจดหาพสดเพอในโรงเรยนอยางเพยงพอกบความตองการของสถานศกษา สวนขอทมประสทธผลระดบนอยคอ โรงเรยนมการจดท าแผนงบประมาณเฉพาะ ชวงเวลาทมการตรวจสอบเทานน 2.3 ดานการบรหารบคคล มประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา อยในระดบมากทสดเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ โรงเรยนมการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหเปนแบบอยางทดแกวชาชพของตนเอง รองลงมา คอโรงเรยนมการเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางยตธรรม และโรงเรยนมการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และรายงานตอหนวยงานตนสงกด สวนขอทมประสทธผลอยในระดบมากเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอโรงเรยนมการวางแผนพฒนาข าราชการครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง รองลงมาคอ โรงเรยนมการจดท าแผนพฒนาอตราก าลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และโรงเรยนมการสนบสนนการประเมนวทยฐานะใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ส าหรบขอทมประสทธผลระดบนอยเรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ โรงเรยนสงเสรมใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามใบประกอบวชาชพครเฉพาะบคคลทจบการศกษาวฒครศาสตรบณฑตเทานน และโรงเรยนมการสงพกราชการและใหออกจากราชการในกรณทขาราชการครกระท าผดทางวนย 2.4 ดานการบรหารทวไป มประสทธผลในการปฏบตของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ประสทธผลในระดบมากทสด คอ โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนและทองถนใน

73

การส ารวจขอมลส ามะโนของผเรยน สวนขอทมประสทธอยในระดบมากเรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ โรงเรยนมการจดเกบขอมลของโรงเรยนดวยระบบสารสนเทศ รองลงมาคอ โรงเรยนมการประสานงานความรวมมอกบชมชนในการใชทรพยากรทมเปนประโยชนรวมกนและโรงเรยนมการจดกจกรรมทพฒนาผเรยนตามความถนดและความสนใจของผเรยน และโรงเรยนด าเนนการวางแผนพานกเรยนไปทศนศกษานอกสถานทในปทมงบประมาณเพยงพอตอการใชจาย สวนขอทมประสทธผลอยในระดบนอยเรยงล าดบตามคาเฉลยจากมากไปหานอย คอโรงเรยนวางแผนการดแล บ ารง รกษา อาคารสถานทเมอยามทมกจกรรมในโรงเรยนเทานน และโรงเรยนมการลงโทษนกเรยนทกระท าผดวนยดวยการใหออกเปนจ านวนมาก

3.8ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานอยในระดบมากทสด คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร รองลงมาคอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร และดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร สวนรายขอในแตละดาน สามารถสรปได ดงน

3.1 ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ความผกพนอยในระดบมากทสดเรยงล าดบคาเฉลย คอ ภาคภมใจทจะบอกกบผอนวาทานเปนขาราชการทปฏบตงานอยโรงเรยนน รองลงมาคอ โรงเรยนแหงนสรางแรงบนดาลใจในการประกอบวชาชพครอยางแทจรง ส าหรบความผกพนอยในระดบมากเรยงล าดบคาเฉลย พบวา คานยมของทานและคานยมขององคกรตรงกน การปฏบตงานจงบรรลตามวตถประสงค รองลงมาคอ คดวาทานเหมาะสมทสดทท างานอยโรงเรยนน และพดใหเพอน ๆ ฟงเสมอวาโรงเรยนของทานนนดมประสทธภาพ เหมาะสมส าหรบการปฏบตงาน สวนความผกพนระดบนอย คอ มความคดเหนไมตรงกบเพอนรวมงานเรองนโยบายตาง ๆ ของโรงเรยน 3.2 ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน อยในระดบนอยทกขอเรยงล าดบคาเฉลย 3 อนดบแรก คอ สามารถท างานกบหนวยงานอนไดดกวาหากลกษณะของงานตรงกน รองลงมาคอ เมอมทางเลอกทดกวาทานกพรอมจะออกจากโรงเรยนแหงน และมความรสกผกพนตอโรงเรยนนอยในระดบนอยมาก ส าหรบขอทมคาเฉลยต าสด คอ โรงเรยนนขาดความเปนอสระในการปฏบตงาน 3.3 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร ในภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา ระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานอย ในระดบมากทสด เรยงล าดบคาเฉล ย คอ เตมใจปฏบตงานเพอใหบรรลตามวตถประสงคทก าหนดไว รองลงมาคอ เตมใจทจะทมเทความพยายามในการปฏบตงานอยางมาก เพอประโยชนขององคกร ส าหรบความผกพนระดบมากคอ สรางชอเสยงใหกบโรงเรยนแหงนดวยผลงานทางการจดการศกษาของทาน 4. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

74

โดยภาพรวมมความสมพนธกนอยในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน โดยภาพรวมมความสมพนธอยในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ส าหรบดานการบรหารงานทวไป มความสมพนธกนในรบคอนขางสง และความสมพนธอยในระดบปานกลาง คอ ดานการบรหารงบประมาณ ดานการบรหารวชาการ และดานการบรหารบคคล เมอพจารณาเปนรายดานของระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานไดดงน 4.1 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารวชาการกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดานพบวามความสมพนธระดบปานกลาง เรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร รองลงมาคอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร และมความสมพนธระดบต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร 4.2 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารงบประมาณกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวามความสมพนธระดบปานกลางกลางเรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร รองลงมาคอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร และมความสมพนธระดบต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร 4.3 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารบคคลกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดานพบวามความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ส าหรบความสมพนธระดบคอนขางต าคอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร และอยในระดบต า คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร 4.4 ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารทวไปกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษา ในภาพรวมพบวา มความสมพนธกนในระดบคอนขางสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณาเปนรายดานพบวามความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร ส าหรบความสมพนธระดบคอนขางต า คอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร สวนความสมพนธระดบต า คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร 5. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครในภาพรวมกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทประถมศกษากาญจนบร เขต 3

75

พบวามความสมพนธอยในระดบคอนขางสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 เมอพจารณารายดาน มความสมพนธระดบปานกลาง คอ ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร รองลงมาคอ ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกขององคกร และอยในระดบคอนขางต า คอ ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร อภปรายผลการวจย

จากผลการวจยเรอง ความสมพนธประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มประเดนทน ามาอภปรายผล ดงน

1. ประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ในภาพรวมอยในระดบมาก ทเปนเชนนอาจเปนเพราะวาในปจจบนอยในชวงของการปฏรปทางการศกษา ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานสวนหนงไดพฒนาตนเองใหมความรความสามารถโดยการศกษาตอในระดบปรญญาโททางบรหารศกษาและเขารบการอบรมจากส านกงานเขตพนทการศกษาอยางตอเนองอนเปนผลใหการปฏบตงานของขาราชการครบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคทวางไวมากนอยเพยงใดเปนเรองเกยวกบผลทไดรบและผลส าเรจของงานมความเกยวพนกบผลงานทองคกรพงประสงค ซงสอดคลองกบผลการวจยของ วานชย สาขามละ (2549) ไดศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจยไดแกผบรหารและครผสอน จ านวนทงสน 267 คน ผลการวจยพบวา ระดบประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก อยในระดบมากเชนกน และสอดคลองกบจนพฏ เงาฉาย (2549) ไดศกษาประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาเครอขายการศกษาท 2 แกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 2 พบวาประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของครผสอนโดยรวมอยในระดบมาก

เมอพจารณาเปนรายดานประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครได 4 ดาน สามารถอภปรายผลเปนรายดานไดดงน

1.1 ดานงานบรหารวชาการ พบวา ระดบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชคร อยในระดบมากเปนอนดบแรก ทเปนเชนนเพราะวา ผบรหารมทกษะในการบรหารสถานศกษา ประกอบดวยโรงเรยนมการจดท าเอกสารการวดผลประเมนผลทสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยสอดคลองกบผเรยนและความตองการของทองถน โรงเรยนมระบบการประกนคณภาพทมประสทธภาพและพฒนาโรงเรยนให เปนทยอมรบของชมชม ซงสอดคลองกบวานชย สาขามละ (2549) ไดศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารและครผสอน จ านวนทงสน 267 คน ผลการวจยพบวา ระดบประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลกดานการบรหารงานวชาการ อยในระดบมาก และสอดคลองกบเนาวรตน นลผาย (2550) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางการบรหารงานวชาการของผบรหารกบประสทธผลของ

76

โรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดอดรธาน พบวา การบรหารงานวชาการของผบรหารสถานศกษา อยในระดบมาก ความสมพนธระหวางการบรหารงานวชาการของผบรหารกบประสทธผลโรงเรยนประถมศกษาตามความคดเหนของผบรหารมความสมพนธกนอยในระดบมาก 1.2 ดานการบรหารงบประมาณ พบวา ระดบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชครอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ผบรหารมทกษะในการบรหารสถานศกษา ซงโรงเรยนมการตรวจสอบการใชจายงบประมาณอยางละเอยด โรงเรยนมการใชงบประมาณตามแผนปฏบตราชการประจ าป และโรงเรยนมการใชจายงบประมาณตามระเบยบทกระทรวงการคลงก าหนด ซงพบวาการบรหารงบประมาณของสถานศกษาควรมความคลองตว โปรงใส ตรวจสอบได ยดหลกการบรหารมงเนนผลสมฤทธและการบรหารงบประมาณมงเนนทผลงานใหสถานศกษาสามารถบรหารจดการทรพยากรทไดอยางเพยงพอและมประสทธภาพมากทสดและตรงกบแนวทางของกระทรวงศกษาธการ ซงสอดคลองกบงานวจยของ วานชย สาขามละ (2549) ไดศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 ผลการวจยพบวา ระดบประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลกดานการบรหารงบประมาณ อยในระดบมาก และสอดคลองกบแนวคดของ ส านกงานปฏรปการศกษา (2546, หนา 65-66) ไดก าหนดโครงสรางส านกงานเขตพนทการศกษาใหม 6 กลมงาน เพอใหเกดความยดหยน และคลองตวในการปฏบตการ ในลกษณะของหนวยงานก ากบ สนบสนนสงเสรมและประสานงานทางการศกษา มความเชยวชาญเฉพาะดาน ดงนนงานนโยบาย แผนและการจดท างบประมาณ ส านกงานเขตพนทตองดแลจดท าแผนกลยทธสงเสรมใหสถานศกษาจดท างบประมาณและรายงานประจ าป

1.3 ดานการบรหารบคคล พบวา ระดบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชคร อยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ผบรหารมทกษะในการบรหารสถานศกษา มการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหเปนแบบอยางทดแกวชาชพของตนเอง โรงเรยนมการเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางยตธรรมและโรงเรยนมการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และรายงานตอหนวยงานตนสงกด ดงวตถประสงคของการบรหารบคคล ก าหนดไวดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2546, หนา 53) เพอใหการด าเนนงานดานการบรหารงานบคคลถกตอง รวดเรวเปนไปตามหลกธรรมาภบาล เพอสงเสรมบคลากร ใหมความรความสามารถและมจตส านกในการปฏบตภารกจทรบผดชอบใหเกดผลส าเรจตามหลกการ บรหารแบบมงผลสมฤทธ เพอสงเสรมใหครและบคลากรทางการศกษาปฏบตงานเตมศกยภาพ โดยยดมน ในระเบยบวนย จรรยาบรรณ อยางมมาตรฐานแหงวชาชพ และเพอใหครและบคลากรทางการศกษาทปฏบตงานไดตามมาตรฐานวชาชพไดรบการยกยองเชดชเกยรต มความมนคงและความกาวหนาในวชาชพ ซงจะสงผลตอการศกษาพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนเปนส าคญ 1.4 ดานการบรหารทวไป พบวา ระดบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชคร อยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ผบรหารมทกษะในการบรหารสถานศกษา ประกอบดวย โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนและทองถนในการส ารวจขอมลส ามะโนของผเรยน โรงเรยนมการจดเกบขอมลของโรงเรยนดวยระบบสารสนเทศ และโรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนในการใชทรพยากรท เปนประโยชนรวมกน ด งวตถประสงคของการบรหารงานท ว ไปของกระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 38-40) เปนงานทเกยวของกบการจดระบบบรหารองคกร

77

ใหบรการบรหารงานอน ๆ บรรลผลตามมาตรฐาน คณภาพและเปาหมายทก าหนดไว โดยมบทบาทหลกในการประสาน สงเสรม สนบสนนและการอ านวยการ ความสะดวกตาง ๆ ในการใหบรการการศกษาทกรปแบบ มงพฒนาสถานศกษาใหใชนวตกรรมและเทคโนโลยอยางเหมาะสม สงเสรมในการบรหารและการจดการศกษา ตามหลกการบรหารงานทมงเนนผลสมฤทธของงานเปนหลกโดยเนนความโปรงใส ความรบผดชอบทตรวจสอบได ตลอดจนการมสวนรวมของบคคล ชมชนและองคกรทเกยวของ เพอใหการจดการศกษามประสทธภาพและประสทธผล และสอดคลองกบผลงานวจยของ วานชย สาขามละ (2549) ไดศกษาประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร เขต 3 ผลการวจยพบวา ระดบประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลกดานการบรหารบรหารงานทวไป อยในระดบมากเชนกน

2. ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะวา ขาราชการครมความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร ทเปนเชนนเพราะวาขาราชการครหรอผปฏบตงานทแสดงตนออกมาเปนอนหนงอนเดยวกนกบองคกร มจดรวมทเหมอนกนของสมาชกในการเขารวมกจกรรมขององคกรและเตมใจทจะท มเทก าลงกาย ก าลงใจเพอปฏบตงานภารกจขององคกรความรสกน จะแตกตางจากความผกพนตอองคกรโดยทวไป อนเนองมาจากการเปนสมาชกขององคกรโดยปกตตรงทพฤตกรรมของผปฏบตงานทมความผกพนตอองคกรอยางแทจรง จะมงเนนความเตมใจทจะปฏบตงาน ใหบรรลเปาหมายขององคกรดวย ซงสอดคลองกบผลการวจยของปฏญญา นธสมบต (2551) เรองความผกพนตอองคกรของพนกงานเทศบาลจงหวด นครสวรรค พบวา ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานของขาราชการครในภาพรวมอยในระดบมาก และสอดคลองกบงานวจยของ อาทตยตยา แสนส าราญ (2548) ไดศกษาเรอง ความผกพนตอองคการของขาราชการในสงกดส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน พบวา โดยภาพรวมของขาราชการส านกงาน ก.พ. มความเหนตอความผกพนตอองคกรในระดบมากเชนกน

เมอพจารณาเปนรายดานระดบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน ได 3 ดาน สามารถอภปรายผลเปนรายดานไดดงน

2.1 ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร พบวาอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ขาราชการครมความภาคภมใจในการปฏบตหนาทขาราชการและมแรงผลกดนในการประกอบอาชพครอยางจรงจง สอดคลองกบงานวจยของอาทตยตยา แสนส าราญ (2548) ไดศกษาเรอง ความผกพนตอองคการของขาราชการในสงกดส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน พบวา โดยภาพรวมขาราชการส านกงาน ก.พ. มความผกพนตอองคการ ดานความเชอมนยอมรบในเปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมก าลงสามารถเพอประโยชนขององคการ และดานความตองการทจะคงอยเปนสมาชกภาพองคการ อยในระดบมาก สอดคลองกบอรทย เมองใจ (2551) ไดศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานไฟฟาสวนภมภาคในเขตจงหวดล าพน ผลการวจยพบวา พนกงานการไฟฟาสวนภมภาคในเขตจงหวดล าพน ดานความเชอมนอยางแรงกลาและการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ มความผกพนตอองคการอยในระดบมากเชนเดยวกน และยงสอดคลองกบแนวคดของศภวฒ กาฬสวรรณ และคณะ

78

(2545, หนา 77) พบวา ความผกพนตอองคกรท าใหบคคลยอมรบเปาหมายและคานยม ขององคกรพรอมเขามามสวนรวมในกจกรรมขององคกรเสมอ และท าใหบคคลมความตงใจทจะท างาน ใหส าเรจตามเปาหมายวตถประสงคขององคกร พรอมอทศกายและสตปญญาแกองคกรอยางเตมท พรอมทปรารถนาจะท างานใหเกดประโยชนตอองคกรตลอดไป 2.2 ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร พบวาอยในระดบมาก ทเปนเชนนเพราะ ขาราชการครในปจจบนมภาระงานทตองรบผดชอบเพมมากขน ภาระหนาทครอบครวและสงคม จงท าใหขาราชครบางคนตองการเปลยนหนาทหรออาชพการท างานเพอการด ารงชพทมนคงมากขน ซงสอดคลองกบวจยของ วสตร ศรสข (2555) ไดศกษาเรองปจจยทมผลตอความผกพนขององคการของขาราชการครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3 ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคกรดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงเปนสมาชกภาพขององคการ อยในระดบมาก และยงสอดคลองกบ ปานสวาท เฉยบแหลม (2551) ไดศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานกลมแผนงานจงหวดล าพน ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ความผกพนตอองคกรดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ อยในระดบมากเชนกน 2.3 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร พบวาอยในระดบมาก ทเปนเชนน เพราะขาราชการครในสงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ปฏบตงานดวยความทมเททงแรงกาย แรงใจ เพอใหองคกรของทานบรรลเปาหมายตามวตถประสงคทวางแผนไว ซงสอดคลองกบงานวจยของ อาทตยตยา แสนส าราญ (2548) ไดศกษาเรอง ความผกพนตอองคการของขาราชการในสงกดส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน พบวา ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคการ อยในระดบมาก และยงสอดคลองกบ ปานสวาท เฉยบแหลม (2551) ไดศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานกลมแผนงานจงหวดล าพน ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) ผลการวจยพบวา ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคกร มความผกพนตอองคการอยในระดบมากเชนกน

3. ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 โดยภาพรวม มความสมพนธกนอยในระดบปานกลาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว หากพจารณาเปนรายดานจะเหนวาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครดานการบรหารบคคล มความสมพนธกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน ดานท 2 คอ ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร อยในระดบปานกลาง ทเปนเชนนอาจเปนเพราะวา ขาราชการครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ไดเหนความส าคญในการปฏบตงานดานการบรหารงานบคคลมากกวาการบรหารงานดานอนๆ จงแสดงใหเหนวากระบวนการท างานดานบรหารบคคลมความผกพนทดระหวางบคคลกบองคกร ซงสอดคลองกบงานวจยของปยะดา วงษปญญา (2554) ไดศกษาเรองความผกพนตอองคกรของบคลากรทางการศกษาทมตอประสทธผลทางการบรหารงานในโรงเรยนขยายโอกาส

79

ทางการศกษา ในอ าเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร พบวา ประสทธผลของโรงเรยนมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการอยางนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 ขอเสนอแนะ

จากการวจย เรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบ

ความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. ขอเสนอแนะจากผลการวจย มดงน 1.1 ผบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต

3 และส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดอน ๆ ทมลกษณะใกลเคยงกน ควรใหผบรหาร คร และคณะกรรมการสถานศกษา ควรสรางคานยมทพงประสงคส าหรบหนวยงาน โดยใหขาราชการมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายรวมกน

1.2 ผบรหารสถานศกษา ขาราชการคร และผเกยวของอน ควรพฒนาการเปลยนในการคดเปาหมายใหม ๆ ก าหนดแผนพฒนาบคลากรในส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใหมความรความสามารถเกยวกบเทคโนโลย รวมถงการใชนวตกรรมใหม ๆ ในการปฏบตงาน นอกจากนควรสงเสรมใหขาราชการมอสระในการรวมคดรวมตดสนใจ และรวมแกปญหาในการปฏบตงานใหมมากขน

1.3 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ควรสงเสรมใหขาราชการมความสมครสมานสามคคไดท างานรวมกนเปนกลมเปนทมมความเปนกลยาณมตร ชวยเหลอเกอกล รจกอภยซงกนและกนมมนษยสมพนธทดตอกน นอกจากนส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ควรกระตนใหขาราชการมความกระตอรอรนในการปฏบตงานใหมากยงขน

1.4 ผบรหารสถานศกษาและขาราชการคร ทกระดบของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทกหนวยงาน ควรมการแจงผลการประเมนใหผใตบงคบบญชารบทราบทก ๆ ดาน นอกเหนอผลการประเมนเรองการเลอนขนเงนเดอน เพอน าไปปรบปรงและพฒนางานของตนใหมประสทธภาพมากยงขน

2. ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 2.1 ควรศกษาสาเหต ปจจย ปญหาอปสรรคแนวทางแกไข ความผกพนตอองคการ ดาน

ความเชอมนในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ เพอเปนแนวทางในการปรบปรงการบรหารงานของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และเสรมสรางความผกพนของขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใหมากยงขน

2.2 ควรศกษาผลกระทบและแนวทางแกไขปญหาดานผลปอนกลบของงานทมตอความรสกของขาราชการส านกงานเขตพนทประถมศกษากาญจนบร เขต 3 เพอน ามาปรบปรงแกไขและเสรมสรางความผกพนของขาราชการครใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและเกดผลดตอองคการ

80

2.3 ควรศกษาปจจยอนทสงผลกระทบตอความผกพนตอองคกร ในสวนทเกยวของกบพฤตกรรมของผบรหารทพงประสงคของขาราชการส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานซงเปนตวแปรส าคญอกดานหนงทอาจสงผลใหขาราชมความผกพนตอองคกรนอยลง

เอกสารอางอง กรกต บวอนทร. (2553). ความผกพนตอองคการของบคลากรโรงเรยนประชาบ ารง จงหวดพะเยา. รายงานการศกษาคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ

มหาวทยาลยเชยงใหม. กระทรวงศกษาธการ. (2545ก). การบรหารเชงกลยทธแนวคดและทฤษฎ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. _____. (2545ข). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. _____. (2546). คมอการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล. กรงเทพฯ: องคการรบสง สนคาและพสดภณฑ. กฤษมนต วฒนาณรงค. (2549). เทคโนโลยการศกษาวชาชพ. กรงเทพฯ: สนทว. ก าธร ปรณวฒนกล. (2550). ศกษาเรองการศกษาความสมพนธระหวางปจจยการบรหารการศกษา

กบประสทธผลในการจดการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาราชบร เขต 2. ปรญญาศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษามหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

จนทนา ศรวฒน. (2548). ความผกพนตอองคกรของบคลากรคร โรงเรยนอนบาลรมไม. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. จนทราน สงวนนาม. (2545). ทฤษฎและแนวปฏบตในการบรหารสถานศกษา กรงเทพมหานคร: บคพอยท. จารณ มขพรหม. (2545). ความมประสทธผลของโรงเรยนมธยมศกษาขนาดกลาง สงกด

กรมสามญศกษา จงหวดขอนแกน. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน.

จนพฏ เงาฉาย. (2549). ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา เครอขายการศกษาท 2 แกลงศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาระยอง เขต 3. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต

สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา. ชลพร ชยมา. (2550). ความผกพนตอองคการและคณภาพชวตในการท างานระหวางเจาหนาท

ส านกทะเบยนและประมวลผล มหาวทยาลยเชยงใหม ทมระดบแรงจงใจในการท างาน แตกตางกน. สารนพนธมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลย เชยงใหม.

ชนดา เจรญเนอง. (2547). ปจจยทสมพนธกบความผกพนตอองคการของพนกงานสถาบน วชาการทศท. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา

81

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เตอนใจ สบทม. (2547). ประสทธผลในโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษา

จงหวดฉะเชงเทรา. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

ทศนา แขมณ. (2548). ศาสตรการสอน:องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ. กรงเทพฯ: สทธาการพมพ.

ธนนนท ทะสใจ. (2547). ความผกพนตอองคการของขาราชการ สานกศาลยตธรรมประจ า ภาค 5. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร.

ธร สนทรายทธ. (2551). การบรหารจดการเชงปฏรป. กรงเทพฯ: เนตกลการพมพ. ธนะศกด พรหมจนทร. (2550). ความสมพนธระหวางปจจยการบรหารกบประสทธผลของการจด

การศกษาโรงเรยนเอกชน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสงหบร. สารนพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นงเยาว แกวมรกต. (2549). ผลของการรบรบรรยากาศองคการทมตอความผกพนตอองคการของ พนกงานของบคคลในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล. วทยานพนธศลปศาสตรมหา

บณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร. นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2545). ชดฝกอบรมผบรหาร:ประมวลสาระการจดการเรยนร

ทเนนผเรยนเปนส าคญ. กรงเทพฯ: ภาพพมพ. นาร หมมาก. (2547). ปจจยทเกยวกบพนกงานกบความผกพนตอองคกรของพนกงาน กลมธรกจ ภาษาและคอมพวเตอรในเขตบางเขน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธบรหารธรกจ

มหาบณฑต สาขาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏพระนคร. เนาวรตน นลผาย. (2550). ความสมพนธระหวางการบรหารวชาการของผบรหารกบประสทธผล

ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจงหวดอดรธาน. วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

ปฏญญา นธสมบต. (2551). ความผกพนตอองคกรของพนกงานเทศบาลนคร จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาบรหารรฐกจ สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ปาลกา นธประเสรฐกล. (2547). ปจจยดานภาวะผน าและองคการแหงการเรยนร ทสงผลตอ ประสทธผลของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐานในเขตพนทชายฝงตะวนออก. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการ บรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

ปานสวาท เฉยบแหลม. (2551). ความผกพนตอองคการของพนกงานกลมแผนงาน จงหวดล าพน ธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน). รายงานการศกษาคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปยะดา วงษปญญา. (2554). ความผกพนตอองคกรของบคลากรทางการศกษาทมตอประสทธผล ทางการบรหารงานในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา ในอ าเภอทามะกา จงหวด

82

กาญจนบร. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขารฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.

ปลญ ปฏพมพาคม. (2550). รปแบบภาวะผน าของผบรหารและประสทธผลของสถานศกษาเอกชน ระดบการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.

พรนพ พกกะพนธ. (2544). ภาวะผน าและการจงใจ. กรงเทพฯ: จามจรโปรดกท. พรศร ฉมแกว. (2545). การพฒนาและควบคมวชาชพ. กรงเทพฯ: ส านกงานปฏรปการศกษา. พรสณ หงสลอย. (2550). การบรหารงานตามแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย ทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาในจงหวดนครปฐม. วทยานพนธศกษา ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: ส านก ทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. พสฐ พลสวสด. (2548). วฒนธรรมองคการกบความผกพนตอสถานศกษาของครในสงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.

ไพโรจน สถรยากร. (2553). ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคกรของบคลากรในเทศบาล นครปฐม. วารสารวชาการศลปศาสตรประยกต, 1-5. ภคน ดอกไมงาม. (2546). ปจจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการของอาจารยระดบ

มธยมศกษาในโรงเรยนแกนน าทมการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานเขต กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ภทรพล กาญจนปาน. (2552) จรยธรรมในองคกรทมผลตอความผกพนตอองคกรของ พนกงานการประปานครหลวงและผลการด าเนนงานของการประปานครหลวง. สารนพนธการศกษามหาบณฑต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ภทรภร เนยมแตง. (2552). ปจจยจงใจและปจจยเกอหนนทสงผลตอประสทธผลในการปฏบตงาน

ของครในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ภทราภรณ พตรสงวน. (2548). ความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตอองคการของ ขาราชการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. งานนพนธการศกษามหาบณฑต

มหาวทยาลยบรพา. ภารด อนนตนาว. (2553). หลกการ แนวคด ทฤษฎทางการบรหารการศกษา. ชลบร : มนตร. มทนา วงถนอมศกด. (2550). รปแบบแรงจงใจในการปฏบตงานของคร . วทยานพนธศกษาศาสตร

ดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร.

http://119.46.184.39/ULIB/searching.php?MAUTHOR=%20%BE%C3%C8%C3%D5%20%A9%D4%C1%E1%A1%E9%C7

83

รงนภา เลศพชรพงศ. (2545). ประสทธผลการใชคอมพวเตอรในการบรหารโรงเรยนประถมศกษา กลมกรงธนใต สงกดกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฎสวนดสต.

วานชย สาขามละ. (2549). ประสทธผลการบรหารสถานศกษาในโรงเรยนขนาดเลก สงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาในจงหวดสกลนคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

วนย พลสทธ. (2547). ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจ กบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

วนย ค าประดษฐ. (2547). ความสมพนธระหวางวสยทศนของผบรหารกบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาตาก เขต 1. วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

วสตร ธนชยววฒน. (2548). กฎหมายครและบคลากรทางการศกษา. กรงเทพฯ: สตรไพศาล. วสตร ศรสข. (2555). ปจจยทมผลตอความผกพนขององคการของขาราชการครในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต3. ภาคนพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. วลาวรรณ รพพศาล. (2549). การบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: วจตรหตถกร. วโรจน สารรตนะ. (2548). ผบรหารโรงเรยนสามมตการพฒนาวชาชพสความเปนผบรหารทม ประสทธผล. กรงเทพฯ: ทพยวสทธ. วรตน มะโนวฒนา. (2548). ความสมพนธระหวางภาวะผนาของผบรหารกบประสทธผลของ

โรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาราชบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง.

วลาวรรณ สวางศร. (2549). ปจจยทมผลตอความผกพนกบองคกรของขาราชการสถาบน เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการ จดการทวไป มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

วรนารถ แสงมณ. (2553). องคการ:ทฤษฎ การออกแบบและการบรหารจดการเชงกลยทธ. กรงเทพฯ: ดารณสนามเตะ.

วรณยพา วโนทพรรษ. (2546). ศกษาการบรหารจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐานของผบรหาร สถานศกษา สงกดกรมสามญศกษา จงหวดสราษฎรธาน. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยทกษณ.

วนวสาข แสงประชม. (2547). การพฒนาโมเดลความผกพนตอองคกรของครโรงเรยนเอกชน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรณยา ขวญทอง. (2552). การจดการศกษาในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาอ าเภอทาย เหมอง เขตพนทการศกษาพงงา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการ

84

ศกษา มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. ศภวฒ กาฬสวรรณ และคณะ. (2545). ปจจยทมผลตอความผกพนขององคการของเจาหนาท สาธารณะสขระดบต าบล จงหวดปตตาน. วารสารสงขลานครนทรฉบบสงคมศาสตรและ มนษยศาสตร, 8, 73-89. ศรสมร พมพโพธ. (2546). ความผกพนตอองคการของเจาหนาท ในสถาบนพระบรมราชชนก

กระทรวงสาธารณสข. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม สถาบนบณฑต พฒนบรหารศาสตร.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2545). องคการและการจดการ. กรงเทพฯ: ธรรมสาร. _______. (2545). องคการและการจดการฉบบสมบรณ. กรงเทพฯ: ธรรมสาร. สมบต บญเกด. (2548). ประสทธผลโรงเรยนขนาดเลก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

สระแกว. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

สมใจ ลกษณะ. (2549). การพฒนาประสทธภาพในการท างาน. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏสวนสนนทา. สราวฒ บญยน. (2550). ภาวะผน าของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของโรงเรยนในฝน สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาสกลนคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

สาธต รนเรงใจ. (2549). ปจจยเชงสาเหตทสงผลตอความผกพนตอองคการของครโรงเรยน มธยมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3. (2550). การประชมผบรหารหนวยงานในสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 3. กาญจนบร: ผแตง _______. (2555). ขอมลสารสนเทศทางการศกษา ประจ าปการศกษา 2555. กลมงานสารสนเทศ. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.

2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการ การศกษาแหงชาต.

สดารตน สวรรณยก. (2552). ความสมพนธระหวางภาวะผน ากบความผกพนตอองคกรของ หวหนางานมหาวทยาลยเชยงใหม. การคนควาแบบอสระ สาขาวชารฐประศาสนศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม. สนทร โคตรบรรเทา. (2547). ทฤษฎพหปญญา. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาผบรหารการศกษา. สรชย ชวยเกด. (2547). คณลกษณะของผบรหารและวฒนธรรมโรงเรยนทเกยวของกบ

ประสทธผลโรงเรยนภายใตการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. ปรญญานพนธวทยาศาสตร มหาบณฑต สาขาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒประสานมตร.

สระ ลฬหสกลชย. (2542). ความสมพนธระหวางการปฏบตงานตามหนาทกบประสทธผล ในการปฏบตงานตามหนาทของศกษาธการจงหวด. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต

http://tdc.thailis.or.th/tdc/basic.php?query=สระ%20ลฬหสกลชย&field=1003&institute_code=0&option=showindex_creator&doc_type=0

85

สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา. สมยศ นาวการ. (2544). ทฤษฎองคการ. กรงเทพฯ: บรรณกจ 1991. สอางค จงสวสดพฒนา. (2546). การใชขอมลสารสนเทศในการบรหารงานวชาการของโรงเรยน

มธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สเนตร ชาคระธรรม. (2550). ประสทธผลการบรหารงานการวดและประเมนผลการศกษาโรงเรยน เอกชนภายใตมลนธแหงสภาครสตจกรในประเทศไทย. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สรางค โควตระกล. (2545). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อรทย เมองใจ. (2551). ความผกพนตอองคการของพนกงานการไฟฟาสวนภมภาคในเขตจงหวด

ล าพน. รายงานการศกษาคนควาอสระบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยเชยงใหม.

อาร พนธมณ. (2544). การพฒนาความคดสรางสรรคสความเปนเลศ. กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ. อารย กลวงษ. (2554). ความสมพนธระหวางสภาพการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานกบ

ประสทธผลการบรหารงานในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบรเขต 3. ภาคนพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

อาทตยตยา แสนส าราญ. (2548). ความผกพนตอองคการของขาราชการในสงกดส านกงาน คณะกรรมการขาราชการพลเรอน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขารฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อษณา ภทรมนตร. (2546). การตรวจสอบภายในสมยใหม. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อ าภา ปยารมณ. (2549). การศกษาภาวะผนากบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในภาคตะวนออก. ปรญญานพนธการศกษา มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา.

ฮวง ควซ. (2554). ประสทธผลของหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทยส าหรบ ชาวตางประเทศ ของนกศกษาจน มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร. ภาคนพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

Angle. H. L., & Perry, J. L. (1981). An empirical assesstment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 28, 1-4.

Baron. R. A., & Greenberg.,J. (1990). Behavior in organization. Boston: Allyn and Bacon.

86

Buchanan II, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19, 533. Brown, M. E. (1998). A comparative study of the effectiveness of an extended

year program for kindergartners. ProQuest-Dissertation Abstracts, Washington University.

Brown, R. R. (1987). Individual situational and demographic factors predicting faculty commitment to the University. Dissertation Abstracts Intemational, 30.

Buzzi, M. J. (1991). The reletionship of school ffectiveness to selected dimensions of principals intructional leadcrship in elementary school in the state of connecticucrtaion. Dissection Abstracts Intemational, 51-52.

Campbell, R. F. (1978). Introduction to educational administration. Boston: Allyn and Bacon. Dessler, G. (1997). Human resource management. Upper Saddle River,

New Jersey: Prentice-Hall. Dunn, W. N. (1994). Public policy analysis: An introduction (2nd. ed.) Englewood

Cliff, New Jersey: Prentice-Hall. Evers, A. S. (1987). Leadership effectiveness of wisconsin superintendents.

Dissertation Abstracts International, 47, 449-A Herzberg. F. (1959). The motivation to work. New York: John Wiley and Sons. Hrebiniak, L. C., & Alutto, J. A. (1972). Personal and role-related factors in

development of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 15, 555-572.

Horner, R. H. (1964). Management of organizational behavior: Utillizing Human Resources (6th.ed). Prentice-Hall: International.

Jones, J. J. (1969). Secondary school administration. New York: McGraw-Hill. Kanter, R. M. (1968). Commitment and social organizational: A study of commitment machanisms in utopain commitment. American Journal of Sociological Review. Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Education and Psychological Measurement, 30, 607-610. Lunenberg, C. F., & Allan, O. C. (2004). Educational administration:

Concepts and practices. (4th ed). California: Wadsworth Publishing. Marsh, R., & Mannari, H. (1977). Organizational commitment and turnover: A

prediction study. Administrative Science Quarterly, 22, 558. Mowday, R.T., & Porter, L. W. (1982) Employee organization, linkage: The psychology of commitment, absentecism and turnover. New York:

87

Academy Press. Meyer, J., & Allen, N. (1997). Commitment in the workplace. Sage: Thousand Oaks. Porter L.W. (1974). Organizational commitment, job satisfaction and turnover among

psychiatic technicians. Journal of Applied Psychology, 59, 603-609.

Person, J. L. (1993). An examination of the relationship between participative management and perceived institutional effectiveness in North Carolina Community Colleges. Dissertation Abstracts International, 53, 1351-A.

Salancik, G. R. (1983). Commitment and the control of organizational behavior and belief. In Psychological foundations of organizational behavior. (pp.202-207). Edited by Barry M.Staw. n.p.: Scott,Foresman.

Sheldon, M. E. (1971). Investment and involvement mechanisms producing commitment. Administrative Science Quarterly, 22, 46-49.

Steers, R. M. (1977). Antecedents and outcomes of organizational commitment. Administrative Science Quarterly, 22, 46-49.

Steers, R. M., & Porter, L. W. (1983). Motivation and work behavior. New York: McGraw-Hill. Steers, D. W. (1977). Antecedents and outcomes of organizational commitment.

Administrative Science Quarterly, 22, 46-56. Thorndike, R. L. (1969). Measurement and evaluation in psychology and

education (3rd ed.). New York: John Wiley.

88

ภาคผนวก

89

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

90

รายนามผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย 1. ชอ-สกล นายนล โชคสงวนทรพย ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขาวชา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยศลปากร สถานทท างาน โรงเรยนบานทาดนแดง อ าเภอสงขละบร จงหวดกาญจนบร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 2. ชอ-สกล นายโดม แผนสมบรณ ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขาวชา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยศลปากร สถานทท างาน โรงเรยนบานดนโส อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 3. ชอ-สกล นายโสภณ เรองบญ ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) สาขาวชา การบรหารการศกษา สถาบน มหาวทยาลยเวสเทรน สถานทท างาน โรงเรยนบานไร อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

94

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลวจย

97

ภาคผนวก ค แบบสอบถามเพอการวจย

98

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง ความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร

กบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

********************************************** ค าชแจง

1. แบบสอบถามฉบบนส าหรบขาราชการครสายผสอนในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 มวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการครกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

2. แบบสอบถามฉบบนม 3 ตอน ดงน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (cheek list) จ านวน 4 ขอ ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร มลกษณะเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (rating scale) จ านวน 40 ขอ ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน มลกษณะเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (rating scale) จ านวน 15 ขอ

3. ผวจยขอรบรองวา ขอมลทไดจะไมมผลกระทบตอทานแตประการใด โดยผวจยจะน าเสนอในภาพรวมเทานนและน าผลการวจยไปใชใหเกดประโยชนตอการศกษาตอไป ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความอนเคราะหจากทานดวยดและขอขอบพระคณเปน

อยางสงมา ณ โอกาสนดวย

นางสาวอโนทย ค าอาจ นกศกษาหลกสตรครศาสตรบณฑต

สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

99

ส าหรบผวจย 1 2 3

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความทตรงกบสภาพความเปนจรง

ขอท สถานภาพสวนตว ส าหรบผวจย 1 เพศ

ชาย หญง

4 2 อาย

ไมเกน 25 ป 26–35 ป 36–45 ป 46 ปขนไป

5 3 ระดบการศกษาสงสด

ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก

6 4 ประสบการณในการท างาน (ในสถานศกษา

ปจจบน) ไมเกน 10 ป 11–20 ป 21–29 ป 30 ปขนไป

7

100

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบประสทธผลในการปฏบตงานของขาราชการคร ค าชแจง ใหทานท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบระดบประสทธผลในการปฏบตงานตามความคดเหนของทานมากทสด

ขอ สภาพประสทธผลในการปฏบตงาน

ของขาราชการคร

ระดบประสทธผล ส าหรบผวจย

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

ดานการบรหารวชาการ 1 โรงเรยนมการจดท าหลกสตรทองถน

เพมเตมใหแกผเรยน

8 2 โรงเรยนมการด าเนนงานดานวชาการ

อยางเปนระบบ 9

3 โรงเรยนมการจดท าแผนการเรยนรบางกลมสาระและใชสอการเรยนรบางรายวชา

10

4 โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยสอดคลองกบผเรยนและความตองการของทองถน

11

5 โรงเรยนจดกระบวนการเรยนรโดยสอดคลองกบความถนดและความสนใจของผเรยน

12

6 โรงเรยนมการจดท าเอกสารการวดผล ประเมนผลทสอดคลองกบนโยบายทางการศกษา

13

7 โรงเรยนไมมการสงเสรมใหบคลากร ท าการวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา

14

8 โรงเรยนมการพฒนากระบวนการเรยนรโดยการจดแหลงเรยนรภายในและภายนอกโรงเรยน

15

9 โรงเรยนมหนงสอ แบบเรยนทมคณภาพสอดคลองกบหลกสตร

16

101

10 โรงเรยนมระบบการประกนคณภาพทมประสทธภาพ และพฒนาโรงเรยนใหเปนทยอมรบของชมชม

17



ระดบประสทธผล ส าหรบผวจย มาก

ทสด มาก

ปานกลาง


ดานการบรหารวชาการ 11 โรงเรยนมการจดท าแผนงบประมาณ

เฉพาะ ชวงเวลาทมการตรวจสอบเทานน

18

12 โรงเรยนด าเนนการจดท าแผนงบประมาณการและการตงงบประมาณรวมกบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3

19

13 โรงเรยนมการใชงบประมาณตามแผนปฏบตราชการประจ าป

20

14 โรงเรยนมการตรวจสอบการใชจายงบประมาณอยางละเอยด

21

15 โรงเรยนมการรายงานผลการใชจายงบประมาณตอหนวยงานตนสงกด และผทเกยวของกบการศกษา

22

16 โรงเรยนมการจดหาพสด เพอใชในโรงเรยนอยางเพยงพอกบความตองการของสถานศกษา

23

17 โรงเรยนมการจดท าทะเบยนคมทรพยสน และบญชวสด ทสามารถตรวจสอบไดงาย

24

18 โรงเรยนมการใชจายงบประมาณตามระเบยบทกระทรวงการคลงก าหนด

25

19 โรงเรยนมการจดเกบขอมลดานการบรหารงบประมาณดวยระบบสารสนเทศททนสมย

26

20 โรงเรยนด าเนนการหารายไดเขาสถานศกษามากกวาเงนทรฐบาลให

27

102

การสนบสนนเพอใชในการบรหารจดการศกษา




ทสด มาก



ดานการบรหารบคคล 21 โรงเรยนมการจดท าแผนอตราก าลง

ของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

28

22 โรงเรยนรวบรวมขอมลอตราก าลงของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา เสนอตอหนวยงานตนสงกดเพอขออตราต าแหนง

29

23 โรงเรยนมการเลอนขนเงนเดอนใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา อยางยตธรรม

30

24 โรงเรยนมการประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา และรายงานตอหนวยงานตนสงกด

31

25 โรงเรยนมการสงพกราชการและใหออกจากราชการในกรณทขาราชการครกระท าผดทางวนย

32

26 โรงเรยนมการสรางขวญและก าลงใจใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

33

27 โรงเรยนมการสนบสนนการประเมนวทยฐานะใหแกขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

34

28 โรงเรยนมการสงเสรมคณธรรม จรยธรรม ส าหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษาใหเปนแบบอยางทดแกวชาชพของตนเอง

35

29 โรงเรยนมการวางแผนพฒนา 36

103

ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาอยางตอเนอง




ทสด มาก



30 โรงเรยนสงเสรมใหขาราชการครและบคลากรทางการศกษามใบประกอบวชาชพครเฉพาะบคคลทจบการศกษาวฒครศาสตรบณฑตเทานน

37

ดานการบรหารบคคล 31 โรงเรยนมการจดเกบขอมลของ

โรงเรยนดวยระบบสารสนเทศ 38

32 โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนและทองถนในการส ารวจขอมลส ามะโนของผเรยน

39

33 โรงเรยนเสนอขอมลในดาน การยบ รวม เลก เปลยนแปลงสถานศกษาอยเสมอ

40

34 โรงเรยนมการประสานความรวมมอกบชมชนในการใชทรพยากรทเปนประโยชนรวมกน

41

35 โรงเรยนด าเนนการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ตามความเหมาะสมของบรบทสถานศกษา

42

36 โรงเรยนจดกจกรรมทพฒนาผเรยนตามความถนดและความสนใจของผเรยน

43

37 โรงเรยนมการลงโทษนกเรยนทกระท าผดวนยดวยการใหออกเปนจ านวนมาก

44

38 โรงเรยนมระบบดแลชวยเหลอนกเรยนทมประสทธภาพ

45

39 โรงเรยนด าเนนการวางแผนพา 46

104

นกเรยนไปทศนศกษานอกสถานท ในปทมงบประมาณเพยงพอตอการใชจาย




ทสด มาก



40 โรงเรยนวางแผนการดแล บ ารง รกษา อาคารสถานทเมอยามทมกจกรรมในโรงเรยนเทานน

47

ตอนท 3 แบบสอบถามเกยวกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐาน ค าชแจง ใหทานท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความผกพนตอองคกรในสถานศกษาขนพนฐานตามความคดเหนของทานมากทสด

ขอ ลกษณะความผกพนตอองคกร

ในสถานศกษาขนพนฐาน

ระดบความคดเหน ส าหร

บผวจย

เหน ดวย ทสด

เหน ดวย

ไม แน ใจ

ไม เหนดวย

ไมเหนดวยทสด

ดานท 1 ความเชอมนอยางแรงกลา และการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 1 ทานพดใหเพอนๆ ฟงเสมอวาโรงเรยน

ของทานนนดมประสทธภาพ เหมาะสมส าหรบการปฏบตงาน

48

2 ทานพบวาคานยมของทานและคานยมขององคกร ตรงกน การปฏบตงานจงบรรลตามวตถประสงค

49

3 ทานภาคภมใจทจะบอกกบผอนวาทานเปนขาราชการทปฏบตงานอยโรงเรยนน

50

4 โรงเรยนแหงนสรางแรงบนดาลใจในการประกอบวชาชพครอยางแทจรง

51

5 ทานคดวาทานเหมาะสมทสดทท างานอยโรงเรยนน

105

52 6 ทานมความคดเหนไมตรงกบเพอน

รวมงานเรองนโยบายตางๆของโรงเรยน

53

ขอ ลกษณะความผกพนตอองคกร

ในสถานศกษาขนพนฐาน

ระดบความคดเหน ส าหร

บผวจย

เหน ดวย ทสด

เหน ดวย

ไม แน ใจ

ไม เหนดวย

ไมเหนดวยทสด

ดานท 2 ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะด ารงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคกร 7 ทานมความรสกผกพนตอโรงเรยนนอย

ในระดบนอยมาก

54 8 ทานสามารถท างานกบหนวยงานอนได

ดกวาหากลกษณะของงานตรงกน

55 9 เมอมทางเลอกทดกวาทานกพรอมจะ

ออกจากโรงเรยนแหงน

56 10 การททานอยโรงเรยนนไดฝก

ประสบการณวชาชพครนอยมาก

57 11 โรงเรยนนขาดความเปนอสระในการ

ปฏบตงาน

58 12 มการแบงแยกชนชนในองคกร

59 ดานท 3 ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคกร 13 ทานเตมใจปฏบตงานเพอใหบรรลตาม

วตถประสงค ทก าหนดไว

60

14 ทานเตมใจทจะทมเทความพยายามในการปฏบตงานอยางมาก เพอประโยชนขององคกร

61

15 ทานสรางชอเสยงใหกบโรงเรยนแหงนดวยผลงานทางการจดการศกษาของทาน

62

106

ประวตผวจย ชอ-นามสกล นางสาวอโนทย ค าอาจ วน เดอน ปเกด วนท 17 สงหาคม 2523 สถานทเกด อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร ทอย บานเลขท 61 หม 6 ต าบลลนถน อ าเภอทองผาภม จงหวดกาญจนบร 71180 ต าแหนงหนาทการงาน ครโรงเรยนไทรโยคใหญ ต าบลไทรโยค อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร 71150 ประวตการศกษา พ.ศ. 2537 ประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานหนองเจรญ จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2540 มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนรมเกลากาญจนบร จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2543 มธยมศกษาปท 6 โรงเรยนรมเกลากาญจนบร จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2547 ครศาสตรบณฑต (ค.บ.) สาขาวชาภาษาไทย สถาบนราชภฎกาญจนบร อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2557 ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร

ความสัมพันธ์ระหว่าง...

Documents