turkey user experience 2018/19 - uxservices.com · türkiye’de, kullanıcı deneyimi tasarımı,...
TRANSCRIPT
TURKEYUSER EXPERIENCE(UX) REPORT
Turkish Edition
2018/19
Hakkında
Rapor
Katılımcılar
Strateji Komitesi
2
4
24
26
Türkiye’de, Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, Danışmanlığı, Eğitimi ve Kullanılabilirlik Testi gibi hizmetlerde uzmanlaşmış ilk şirketiz. 2005 yılından bugüne servislerimizle yerli-yabancı müşterilerimize son kullanıcıları için daha iyi ürün ve servisler tasarlamalarında yardımcı oluyoruz.
Yıllardır, User Experience Professionals Association (UXPA) ve Information Architecture Institute (IAI) gibi uluslararası bağımsız platformlardaki aktif görevlerimiz sayesinde, global trendlere ilk elden ulaşarak Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik hakkındaki bilgi birikimimizi sektöre aktarıyoruz.
Merhaba! Biz, kullanıcı beklentileri ve iş hedeflerinin uyumunu sağlayan kullanıcı deneyimleri ve etkileşimler tasarlıyoruz.
Türkiye Kullanıcı Deneyimi Raporu (Turkey User Experience Report) 2018-19, Türkiye’de Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki mevcut durum, beklentiler ve eğilimler üzerine, bu alanda çalışmalar yapan profesyonellerin perspektifi ile yürütülmüş ilk kapsamlı araştırmanın dördüncü edisyonudur. Bu çalışmaya Bankacılık, Sigorta, E-Ticaret, Bilişim, Reklam ve Telekomünikasyon gibi pek çok farklı sektörden katılım olmuştur. Raporun kapsam çalışması ve analizi UXistanbul Konferansı Strateji Komitesi tarafından yapılmış olup, tasarım ve uygulaması ise UXservices tarafından gerçekleştirilmiştir.
Rapor, sürekli artan rekabet koşullarına uyum sağlanabilmesi için kaçınılmaz olan Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik yatırımlarının, ülkemizde ne şekilde ele alındığını, bu alanda kurumların karşılaştığı sorunların neler olduğunu, kariyer yollarını ve gelişime açık noktaları yansıtmaktadır. Bunun yanı sıra raporda Türkiye’nin Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi, kurumların sıklıkla kullandığı teknik ve araçlar, UX yatırımlarının geri dönüşleri gibi konulara yer verilmiştir.
Her yıl tekrarlanacak bu araştırma ile Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanında yaşanacak değişimler, karşılaştırmalı şekilde analiz edilerek raporlanacaktır.
Saygılarımızla
TURKEYUSER EXPERIENCE(UX) REPORT 2018/19
KullanılabilirlikTesti
ArayüzTasarımı
UzmanGörüşü
ServisTasarımı
BilgiMimarisi
MüşteriYolculuğuHaritası
KullanıcıAraştırması
IT/High Tech Tasarım
Reklam - Tanıtım
Sigorta
TelekomünikasyonHizmet
Banka / Finans E-Ticaret
Medya
Diğer
%27 %19
%3
%2
%4%6
%18 %9
%3
%9
Kullanıcı Deneyimi kavramı ve kullanılabilirliğin önemi her geçen gün tüm sektörlere daha fazla yayılıyor. Bu sorunun sonuçları da farklı sektörlerden birçok kişinin bu ankete katıldığını ve bu kavramların yaygınlaştığını gösteriyor. Geçtiğimiz yıl %50 ile ilk sırada bulunan Bilişim sektörünün bu seneki araştırmada da lider konumda bulunduğunu görmekle birlikte bunu geçtiğimiz seneden farklı olarak %19 ile Tasarım sektörü takip etmekte.
Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik kavramlarının hayatımızın her noktasına temas eden kavramlar olduğunu ve daha fazla sektör tarafından anlaşılmaya başlandığını gözlemliyoruz.
Geçtiğimiz yılın raporuna katılan en büyük grup olan Yöneticiler bu yıl da en geniş katılımın yaşandığı grup olurken, geçtiğimiz yıldan farklı olarak ikinci sırada İş Analistleri yerine UX Tasarımcıları ve Uzmanlarının yer aldığını gözlemlemekteyiz. Bununla birlikte Grafik/ Arayüz Tasarımcısı ve Müşteri Deneyimi Tasarımcısı gibi unvanlardan araştırmaya katılanların sayısındaki artışa bakarak UX alanı dahilinde özelleşmelerin, çeşitlenmelerin hız kazandığını ve farklı unvanlardaki çalışanların UX alanına olan ilgisinde bir artış yaşandığını söyleyebiliriz.
Hangi SektördeÇalışıyorsunuz?
Çalıştığınız Şirketteki Unvanınız Nedir?
Yönetici
Proje Yöneticisi
Diğer
UX Tasarımcısı, Uzmanı
İş AnalistiTest Uzmanı
Web Tasarımcısı
Ürün Yöneticisi
Grafik / Arayüz Tasarımcısı
Tasarımcı
Müşteri Deneyimi Tasarımcısı
%21
%6
%3
%12
%11
%3
%2
%17
%9%9
%2
%5
0504
Yazılım Geliştirme Uzmanı
Çalıştığınız Kurumun Kullanıcı Deneyimi (UX) ile İlgisini En İyi Hangisi Tanımlar?
0706
Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi (UX Maturity Model) kurumlarda Kullanıcı Deneyimi’ne verilen önemi, bu alanda yapılan yatırımları, kurumlar bünyesindeki süreçleri ve kullanılan araçları baz alan, 6 farklı olgunluk seviyesinden oluşan bir sınıflandırma modelidir.
Anket sonuçlarına göre şirketlerin UX Olgunluklarında yukarı doğru hareketlenme gözlemlenmektedir. Önceki yıl ile doğrudan bir karşılaştırma yapıldığında Interested ve Invested alanlarında pozisyonlu şirketlerin daha üst basamaklar olan Committed, Engaged pozisyonlarına geçiş yapmakta oldukları anlaşılmakta.
Önümüzdeki dönemde, sektörün büyümesi ile farkındalık düzeyindeki büyümenin paralel seyredeceğini ve bu dağılımın küçük hareketlerle yukarı doğru hareketine devam edeceğini öngörmekteyiz.
Modeldeki ilk seviye olan Unrecognized (Tanınmıyor), kurumda Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik kavramlarının önemine dair herhangi bir farkındalığın bulunmadığı ve organizasyonda bu disiplinden kadroların yer almadığı anlamına gelmektedir. Anket katılımcılarının %6’sı çalıştıkları kurumların bu olgunluk seviyesinde bulunduğunu belirtmektedir.
Modeldeki 4. seviye olan Committed (Sürekli), Kullanıcı Deneyimi farkındalığının kurumdaki yönetim kademesine kadar ulaştığını ve Kullanıcı Deneyimi alanına dışarıdan destek almayı kapsayacak şekilde yatırımın yapıldığını belirten düzeydir. Anket katılımcılarının %24’ü kurumların bu olgunluk düzeyine ulaşmış olduklarını ifade etmektedir.
Modeldeki 2. olgunluk seviyesi olan Interested (İlgili), yönetim ve ekiplerde UX farkındalığının oluştuğunu fakat bu alana yapılan kadro ve bütçe yatırımlarının, ihtiyacı karşılamak için yeterli olmadığını işaret eder.
5. seviyede Engaged (Bağlı) yer alan alan kurumlarda, Kullanıcı Deneyimi aktivitelerine Pazarlama, Satış veya Finans gibi diğer kritik aktiviteler düzeyinde önem verilmektedir. Katılımcıların %17’lik bölümü, bağlı bulundukları kurumların bu seviyede olduklarını belirtmektedir.
Modelin 3. olgunluk seviyesi olan Invested (Yatırım Yapılıyor), kurumda Kullanıcı Deneyimi süreçlerine önem verildiğini ve bu alana yatırım yapılmaya başlandığını ifade eder. Katılımcıların %26’sı çalıştıkları kurumların bu seviyede olduklarını belirtmekteler.Anket sonuçlarına göre ülkemizde mevcut durumu en iyi tarifleyen olgunluk seviyesinin %26 oran ile Interested olduğunu söyleyebiliriz.
Modelin 6. ve en üst seviyesi olan Embedded (Yerleşik), kurumun Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik konusundaki amaçlarına ulaşmak için şirket içinde özel kadroların bulunduğu ve bu kadroların dışarıdan alınan profesyonel hizmetlerle desteklendiğini göstermektedir. Anket verilerine göre %8’lik oran, bu alanda gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığımızı gösteriyor olmasına rağmen, son yıllarda yatırımlardaki ciddi artışlar ve firmaların Kullanıcı Deneyimi’ni kurum kültürlerine adapte etme çalışmaları umut vericidir.
%26Invested(Yatırım Yapılıyor)%19
Interested(İlgili)
%6Unrecognized(Tanınmıyor)
%24Committed(Sürekli)
%17Engaged(Bağlı)
%8Embedded(Yerleşik)
Çalıştığınız Şirketteki Kullanıcı Deneyimi (UX) Aktivitelerinde, Sizi En Fazla Etkileyen Sorun Hangisidir?
08 09
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Odaklı Çalışmaları Kim(ler) Gerçekleştirir?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, disiplin özelinde derinlik gerektiren aktivitelerden oluşmaktadır. Geçtiğimiz yılların raporlarından da gözlemlediğimiz üzere, konu ile ilgili uzmanlar yetişerek UX aktivitelerinden sorumlu temel bireyler olarak şirketlerde / projelerde görev almaya başlamaktadır. UX Olgunluk Düzeyinde görülen genel iyileşmenin bir sonucu olarak bu yıl Kullanıcı Deneyimi Uzmanları, geçtiğimiz yıla oranla %5’lik bir artış göstermiştir ve UX odaklı aktivitelerden sorumlu kişiler olarak araştırma sonuçlarında başı çekmektedir.
Anket sonuçlarına göre Kullanıcı Deneyimi aktivitelerinde alan bilgisi, zaman, iş gücü ve bütçe yetersizliği önceki yıllarda da olduğu gibi en belirgin sorunlar olarak öne çıkmaktadır. Ancak oranlarda şirketlerin UX Olgunluk Düzeyi yükselişleri ile paralel bazı değişiklikler de gözlemlenmektedir. Örneğin, zaman yetersizliği önceki yıla kıyasla önemli bir artış katetmiş durumdadır. Önceki yıllarda da öngördüğümüz üzere proje, iş geliştirme süreçlerinde UX aktivitelerinin konumlandığı noktaların çeşitlenmesi ve bu süreçlerde UX aktivitelerinin karar alımı noktasında kilit rol üstlenmeye başlaması proje yönetimininde zamanın olabildiğince efektif şekilde kullanımını ve UX aktivitelerin proje süreçlerinde konumlanacağı noktaların doğru şekilde tayin edilmesi gerekliliğini şart koşmaktadır.
Şirketler gerek iç gerek dış eğitimlerle Kullanıcı Deneyimi Uzmanlarına daha çok yatırım yapmakta, departman kurulumları gerçekleştirmektedir. Bu nedenle önümüzdeki dönemde %47’lik Kullanıcı Deneyimi Uzmanları oranının fark edilir şekilde artış kaydetmeye devam edeceğini öngörmekteyiz.
Şirketlerin UX Olgunluk Düzeylerindeki ve alana yapılan yatırımların paralel artışının bir sonucu olarak, çalışanlara sunulan imkanlarda da iyileşmelerin olacağı ve alan bilgisi yetersizliğinin önümüzdeki dönemde azalma eğilimine gireceğini öngörmekteyiz.
Aynı zamanda bir diğer önemli sorun olan kültürel sınırlar, UX aktivitelerinin yerleşik bir hâl alması ile azalma trendine doğru ilerleyecektir.
Tasarım UzmanlarıAlan bilgisi yetersizliği İş Analistleriİş gücü yetersizliği
Hiç KimseHiçbiri
DiğerDiğer
Kullanıcı Deneyimi UzmanlarıZaman yetersizliği
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Yazılım MühendisleriBütçe yetersizliği Test UzmanlarıTeknoloji yetersizliği
%41%27 %26%19
%9%7
%6%2
%47%26
%11%16 %7%3
Sizce Kullanıcı Deneyimi (UX) Organizasyonu,IT (ya da Urün Geliştirme) Departmanının İçinde Mi, Yoksa Dışında Mı Konumlandırılmalıdır?
10
Çalıştığınız Şirketin 2018 Yılında Kullanıcı Deneyimi (UX) Aktiviteleri İçin Ayırdığı Bütçe Sizce Yeterli Miydi?
Hayır, yeterli değildi
Anket sonuçlarına göre %60 oranında bir katılımcı kitlesi, Kullanıcı Deneyimi aktiviteleri için şirketlerde yeterli bütçe ayrılmadığını ifade etmektedir. Bu bulguyu sektördeki UX olgunluğunun arttığı bilgisi doğrultusunda (Bkz. Sayfa 6-7) yorumladığımızda, sektörde UX aktivitelerinin önemli düzeyde arttığı, hacmin büyüdüğü ancak bütçelerin henüz beklentilerin gerisinde seyrettiğini söyleyebiliriz.
Kullanıcı Deneyimine yapılan yatırımlar hâlen yeterli değildir. Sektörel deneyimimize göre kullanıcı odaklı çözümler geliştirme yöneliminde ve Kullanıcı Deneyimi ekiplerinin bulunduğu şirket sayısında da artış gözlemlenmektedir. Önümüzdeki dönemde Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik konusunun önem kazanmaya devam etmesi ile birlikte bu alana ayrılan bütçelerin artmaya devam edeceğini öngörüyoruz.
%60Evet, yeterliydi
%18Fikrim yok
%22
11
İçinde konumlanmalı Dışında konumlanmalı
%67 %33
Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik ekiplerinin organizasyondaki konumlarının IT içinde ya da IT dışında kurgulanması, şirketlerde tartışılagelen konulardandır. Anket sonuçlarında katılımcılarının %67’si UX ekiplerinin IT organizasyonu içinde konumlandırılmaları gerektiği yönünde görüş belirtirken, %33’ünün dışında konumlandırılması gerektiğini savundukları gözlemlenmektedir.
Şirketlerin UX’i stratejik şekilde ele alarak daha bağımsız bir yapılanma istikametinde ilerleyeceğini; iç kaynak, dış kaynak ve servis kullanımlarında artış yaşanacağını öngörmekteyiz.
13
ROI Ölçümlemiyoruz
ROI Ölçümlüyoruz, sonuçlardan memnunuz
Fikrim yok
ROI Ölçümlüyoruz, sonuçlardan memnun değiliz
Çalıştığınız Şirketteki Kullanıcı Deneyimi (UX) Yatırımlarının Geri Dönüşleri (ROI) Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
12
%25
%7%17
%51
ROI (Return on Investment), yapılan yatırımların kazanımını ölçümleyebilmek amacı ile raporun önceki kısımlarında bahsedilen Kullanıcı Deneyimi Olgunluk Düzeyi Modelinde (UX Maturity Model) Invested ve üzeri olgunluk seviyelerinde bulunan şirketler için oldukça önem arz eden bir konudur.
Ancak önceki yıllarla kıyaslandığında ROI ölçümlemesi çalışmalarının bir miktar azaldığı görülmektedir. Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki yatırımlarda, şirketlerin hedeflerinin (müşteri memnuniyeti, marka sadakati, vb.) ve bekledikleri faydaların (verimlilik artışı, düşük maliyetler, yüksek satış oranları, vb.) ölçümlenebilir bir biçimde tanımlanması gerekmektedir.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmalarının Ne Kadarı Profesyonel Hizmet Sağlayıcıları Tarafından Tedarik Edilmektedir?
Raporun önceki maddelerinden görüldüğü üzere sektörde önemli düzeyde bir büyüme ve genişleme yaşanmaktadır. Anket sonuçlarına göre bu büyüme trendinin şirketlerde öncelikle iç kaynaklara yapılan yatırımlarla karşılanmakta olduğu görülmektedir.
Kullanıcı Deneyimi süreçlerinin hem çevikliğinin, hem sürdürülebilirliğinin, hem de kalitesinin artırılması açısından önümüzdeki dönemde bu yıl yaklaşık %40 civarındaki Servis Sağlayıcı Kullanımı oranının önemli düzeyde artacağı öngörüsündeyiz.
Dışarıdan hiçbir hizmet alımı yok Bir kısmı dışarıdan alınıyor
%47 %30
Tamamı dışarıdan alınıyor
%9Fikrim yok
%14
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) ile İlişkili Hangi Hizmet Gereksinimleri Profesyonel Hizmet Sağlayıcıları Tarafından Gerçekleştirilmektedir?
Diğer
%9%56Kullanıcı Araştırmaları
Kullanılabilirlik Testleri
%38%56Kullanıcı Deneyimi Tasarımı
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmaları Sonucunda Tasarımlara İlişkin Son Kararı Kim(ler) Verir?
Yönetim Kurulu / Genel Müdür / Üst Yönetim İş Birimleri
Tasarım Uzmanları
Yazılım Geliştirme Ekipleri
UX Ekipleri
Proje Yöneticileri CIO / CTO / IT Direktörü
İş Analistleri
Diğer
Kullanıcılar
%44%24
%19
%9
%28
%19 %17
%11
%5
%8
göre tasarımsal kararların pek çok farklı kişi / departman tarafından verildiğini deneyimlemekteyiz.
“İş Analistleri” şirketlerdeki UX çalışmalarında aktif rol almaktadır. Ancak ekiplerde yer alan Kullanıcı Deneyimi Tasarımcısı sayısı arttıkça, süreçte aktif rol alsalar ve önemli katkılar sağlasalar da iş analistlerinin son kararı verme oranı %4 düşüş göstermektedir. Gelecek senelerde, geliştirilen tasarımlara ilişkin alınan kararların “UX Ekipleri” tarafından verilmesine ilişkin oranının artması beklenmektedir.
Anket sonuçlarına baktığımızda «Yönetim Kurulu / Genel Müdür / Ust Yönetim» ve “UX Ekipleri” yüzdelerinin sabit kaldığını görüyoruz. Geçen sene olduğu gibi üst yönetimin tasarımlara ilişkin nihai kararı verme sürecinde oldukça aktif bir rol oynadığını görmekteyiz.
Bu konuda Kullanıcı Deneyimi Ekiplerinin kullanıcıların ihtiyaçlarını analiz ederek tasarıma yansıtmaları sebebiyle ön planda olmaları doğru bir yaklaşım olacaktır. Şirket dinamiklerine ve yapılanmasına
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Çalışmalarında Hedef Kullanıcılar Nasıl Belirleniyor?
Ürünlerimizi en çok kullanan/satın alan kullanıcı profillerini seçiyoruz
Pazarlama / Satış Departmanları ne derse onu yapıyoruz
Sosyal Medya’da en etkin, çevresi en geniş olan kullanıcı profillerini seçiyoruz
%43 %17
%5
%25
%10
Davranışsal Özelliklerine göre belirliyoruz
Sadece demografik özelliklerine göre belirliyoruz (Yaş, Gelir Seviyesi, Öğrenim Durumu, vb.)
Kullanıcı Deneyimi çalışmalarında UX ekiplerinin kullanıcıları belirlemeye yardımcı olması ve ilgili ekipleri yönlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Kullanıcılar ne kadar doğru bir biçimde belirlenip tanımlanırsa, Kullanıcı Deneyimi çalışmalarının beklenen etkiyi yaratma ihtimali buna paralel olarak artacaktır.
Anket sonuçlarına göre “Pazarlama/ Satış Departmanları ne derse onu yapıyoruz” seçeneğinde %6 oranında bir düşüş gözlemlenmektedir.
1514
Herhangi bir teknikten faydalanmadıklarını belirtenlerin oranındaki %4’lük azalma henüz yeterli olmamakla birlikte, önümüzdeki dönemde Hibrid yöntemlerde önemli artış yaşanacağı öngörüsündeyiz.
Anket sonuçlarına göre, ülke genelinde en çok tercih edilen Kullanıcı Araştırma yönteminin, hem kalitatif hem de kantitatif veri almaya yönelik Hibrid yöntemler olduğunu görüyoruz. Kullanıcı datalarını anlamlandırmakta bizim de en doğru yöntem olarak benimsediğimiz bu yaklaşımın, umut verici bir eğilim olduğunu söylemek mümkün.
Verilere göre %22’lik bir oran sadece kantitatif veriler kullanarak Kullanıcı Araştırmalarını tamamlamaktadır. Kantitatif veriler değerlidir, ancak tek başına kullanılması araştırma derinliği açısından problematik olabilecek bir durum olabilmektedir.
Çalıştığınız Şirkette Kullanıcı Deneyimi (UX) Araştırmalarında Uygulanan Teknikler Nelerdir?
Hibrid Yöntemler (Hem kalitatif, hem kantitatif yöntemlerin karması)
Kantitatif (Quantitative) Yöntemler (Anketler, Time on Task gibi sayısal ölçümler)
Hiçbiri
Diğer
Kalitatif (Qualitative) Yöntemler (Bire bir görüşmeler, saha çalışmaları, focus gruplar, vb.)
%37
%22
%31
%1
%30
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
16 17
Çalıştığınız Şirkette Kullanılabilirlik Testlerinde Uygulanan Teknikler Nelerdir?
Kullanıcı Gözlemi Testi (User Observation)
Kullanıcı Analitikleri (User Analytics)
Uzman Görüşü Testi (Heuristic Inspection)
Heatmap, Gazeplot, Eye Tracking, Mouse Tracking
Herhangi bir teknik kullanmıyoruz
Fikrim yok
A/B Testleri
Anketler(Paper / Online Surveys)
%52
%38
%16 %11
%40
%28
%45
%21
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Geçen yıldan bu yıla 6 puanla hiçbir araştırma tekniği kullanmayanların azalması, kullanıcı odaklı ürün tasarımında kullanıcı-ürün etkileşimini doğru ölçümlemeye ve anlamaya yapılan yatırımların arttığını göstermekte. Kullanıcı Gözlemi tekniği, en tercih edilen teknik olarak konumlanmaya devam ediyor. Proje deneyimlerimiz gösteriyor ki doğru uygulanmış bir kullanıcı gözlemi tekniği, derinlemesine veri almaya yönelik en verimli teknik olarak yatırım almaya devam edecek.
Bunun yanında online kullanıcı datasına dayalı tekniklerin (heat maps, gaze plots..vb) kullanımında artış gözlemlenmekte. Tool yatırımlarının geri dönüşlerinin (ROI) hızlı alınması ve pazara giren tool çeşitliliğinin artması bu artışın nedenleri arasında gösterilebilir.
17
İyi Bir Kullanıcı Deneyimi (UX) Uzmanında Bulunması Gereken En Onemli Yetkinlik Sizce Hangisidir?
UX metodolojilerine ve tekniklerine hakim olmalı
Teknoloji / Uygulama anlamındaki sınırları bilmeli, üretilemeyecek ürünleri tasarlamamalı
Fikrim yok
%18 %7
%3
%62
%2
%1 %1
%6
Çok yönlü olmalı (Görsel tasarım, Etkileşim tasarımı, Kullanılabilirlik Testleri, vb.)
Görsel tasarım konusunda yetkin olmalı
UX Tool’larını etkin bir biçimde kullanmalı
Diğer
Trendleri sürekli takip etmeli, yeniliklerden haberdar olmalı
Geçen yıla göre belirgin bir artışla anket katılımcılarının önemli bir bölümü, Kullanıcı Deneyimi ve Kullanılabilirlik alanındaki profesyonellerin bu alandaki Uluslararası metodoloji ve tekniklere hakim olmasını beklemektedir. Urün geliştirme ekipleri içerisinde farklı ekiplerle temas halindeki rolü gereği bu alandaki profesyonellerden, farklı yetkinlikleri karşılamasının beklenmesi bu oranın nedenini açıklıyor. Kimi kurumlarda ise kaynak yetersizliği nedeniyle UX profesyonellerinden, paydaşlarla görüşmeler
yapıp doğru araştırma tekniğini belirlemekten, araştırmayı yürütmeye; tasarımdan, optimizasyon sürecine uçtan uca çalışmalar yürütmesi beklenmekte.
İkinci sırada ise yine UX metodolojilerine olan hakimiyet beklentisi konumlanıyor. Çalıştığımız kurumlarda da gözlemlerimiz, iyi bir Kullanıcı Deneyimi profesyonelinden beklentinin; metodoloji öğrenmesinden çok, metodoloji ve teknik setlerini içinde olduğu kurum kültürüne adapte edebilme becerileri olarak öne çıkıyor.
1918
Çalıştığınız Şirkette, Kullanıcı Deneyimi (UX) Uzmanlarının Gelişimi İçin Neler Sağlanmaktadır?
Herhangi bir yatırım yapılmıyor
İç Eğitimler
Konferans / Seminer
Uluslararası Eğitimler
Online Kaynaklar
Kitaplar
Diğer
%40
%21
%35
%16
%2
%41
%28
Şirketlerin, hızla gelişen Deneyim Tasarımı dünyasına aynı hızda adapte olabilmeleri için sürekli bir gelişim döngüsünde olmaları kaçınılmazdır. Şirketlerde çalışan kişilerin bilgilerinin güncel olması hem doğru üretime yol açacak, hem de işinin ehli olan ekipler ile kullanıcının problemini gerçek anlamda çözebilen ürünlerin üretimini sağlayacaktır.
Önceki yıllara kıyasla, hem "Herhangi bir yatırım yapılmıyor" hem de tüm diğer seçeneklerde gözlemlenen artış sektördeki büyümenin bir sonucu olarak yorumlanabilir. Bu verilere göre ekiplerde ve ekiplere sağlanan gelişim imkanlarında bazı kuruluşlarda önemli artışlar yaşanırken, bazı kuruluşlarda hâlen herhangi bir imkan sunulmadığı görülmektedir.
Önümüzdeki dönemde kültürel dönüşüm ve dijitalleşme aktivitelerinin ivme kazanmasıyla birlikte, itici güç olarak gelişim yatırımlarının önemli düzeyde artacağını öngörüyoruz.
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
Kullanıcı Deneyimi (UX) Alanında, Universiteleri (Lisans / Yüksek Lisans Programlarını) Yeterli Görüyor Musunuz?
Universitelerin tasarım kökenli lisans ve lisansüstü programlarında Kullanıcı Deneyimi ile ilişkili derslerin sayısında artış görmek mümkün olsa da gelişen teknolojinin ihtiyaçlarına yetişme konusunda ders/program niteliklerinin artması gerektiğini söyleyebiliriz. Özellikle Kullanıcı Deneyimi ile ilişkili alanlarda uzman yetiştirebilecek farklı akademik birim ve bölümlerin de bu alanla ilgili dersler açmaları, öğrencileri bu alana yönlendirmeye teşvik edici olacaktır. Aynı zamanda işletme ve yönetim programlarında “Yöneticiler için Kullanıcı Deneyiminin Önemi” seviyesinde eğitim / derslere yer verilerek, genel UX bilgi birikiminin ve uygulamalarının artmasına katkı verilebilir.
Anket sonuçlarının üniversitelerde geliştirmeye çok açık önemli bir noktayı, geçen yıllarla değişmeyen bir trend ile yeniden işaret ettiğini söyleyebiliriz. Katılımcıların sadece %1’i UX konusunda üniversitelerin seviyesini çok iyi bulurken, UX alanında bir bölüm olduğunu düşünmeyen-duymayan, var olan bölümlerin ihtiyacı karşılamadığını, veya bölümlerin / programların yeterli sayıda olmadığını düşünen katılımcılar tüm grubun %80’ini oluşturuyor.
Bu alanda bir bölüm olduğunu düşünmüyorum / duymadım
%38Var olan bölümler ihtiyacı karşılayacak yetkinlikte değil
%25
Üniversiteler çok iyi bir seviyede
%1
Üniversiteler bünyesinde yeterli sayıda bölüm / program yok
%18Fikrim Yok%18
20 21
Çalıştığınız Şirkette, Kullanıcı Deneyimi Çalışmalarından (Araştırma, Tasarım, Test) Elde Edilen Bulguların Ne Kadarı Uygulanabilmektedir?
%0-%10 %10-%25
%75-%90 %90’dan fazla
%25-%50
%50-%75
%15
%23
%28
%12
%20
%2
Araştırma sonuçları önceki yıl ile büyük oranda paralellik göstermektedir. Daha detaylı inceleyecek olursak, şirketlerin sadece %2’si bulguların tamamına yakınını uygulamaya dönüştürmeyi başarabilmekte ve yaklaşık %37’si ise yarısından fazlasını uygulayabilmektedir. Kaynakların verimli kullanılabilmesi ve Kullanıcı Deneyimi tasarımı süreçlerindeki Araştırma, Tasarım ve Test gibi aktivitelerin daha etkin şekilde kurgulanabilmesi için şirketlerin etkin / uygun analiz, önceliklendirme ve geliştirme metodolojileri benimsemeleri gerekmektedir. Bu durum ayrıca UX aktivitelerinin şirket kültürüne daha hızlı bir şekilde yerleşebilmesine olanak verecektir.
Şirketlerin Kullanıcı Deneyimi olgunluk düzeylerinde gözlemlenen artış ile birlikte uygulamaya dönüştürülebilen bulgu oranında da artışlar olacağını öngörmekteyiz.
22 23
Aşağıdaki Kavramlardan Hangileri Herhangi bir Şekilde Şirketinizin Gündeminde Yer Almaktadır?
Global trendlerle kıyaslandığında bu tabloya göre Servis Tasarımı ve EX Tasarımı aktivitelerinin şimdilik bir miktar geride seyrettiği görülüyor. Ancak bu konseptlerin de önümüzdeki dönemde yoğunluğunun artacağı öngörüsündeyiz.
Anket sonuçlarına göre Arayüz ve Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ile Kullanılabilirlik Testi konseptlerinin şirketlerin gündemlerini önemli düzeyde belirlediği gözlemlenmekte. Bu üçlünün hemen ardından CX, CJM ve Kullanıcı Araştırmalarının gündem oluşturduğu anlaşılmaktadır.
Arayüz (UI) Tasarımı
Kullanıcı Araştırması
%72
%36
Kullanıcı Deneyimi (UX) Tasarımı
Müşteri Yolculuğu Haritası (CJM)
%70
%30
Kullanılabilirlik Testi
Dönüşüm Optimizasyonu
Çalışan Deneyimi (EX) Tasarımı
%52
%25
%12
Müşteri Deneyimi (CX) Tasarımı%37
Servis Tasarımı
%22
Diğer
%1
*Bu soruda birden fazla seçim yapılmıştır.
KATILIMCILAR
24
Ahmet Bayrak
Ali Şahin
Asım Rasulov
Aydın Evlin
Ayşegül Gönülalan
Barış Özel
Begüm Azak
Boran Çelikkol
Burcu Bağan
Çağlar Şaşmaz
Cihan Kiriş
Didem Kayalıdereden
Ece Kavuncubaşı
Ercan Akkaya
Ethem Budak
Franco Ejder
Gökalp Tüfekli
Haluk İnci
İrem Yılmaz
Ali Batuhan Bayraktar
Anıl Çelebi
Atilla Alışkan
Ayhan Vatansever
Ayşegül Uzunyol
Barış Özvatan
Berfin Arslan
Burak Arslan
Burcu Tayız
Caner Güral
Cihangir Devrim
Dilara Durak
Eda Şen
Ercüment Okur
Fatih Altın
Furkan Öztürk
Gonca Tözen
Hatice Işık Özata
Joseph Çiprut
Ali Göklükay
Arca Çakmakoğlu
Ayca Kocali
Aylin Sağlam
Barbaros Yazkan
Batuhan Zent
Betül Benli
Burak Poyraz
Burcu Yılmaz
Ceren Balcı
Deniz Hacısalihoğlu
Doğa Akkuş
Elifnur Aksu
Erkut Eliuz
Fatma Beydilli
Gizem Bilgiç
Gresi Sanje
İpek Eğmen
Kadir Yiğitözü
Ali Sabri Sır
Asiye Ulusoy
Aydın Baltacı
Ayşe Nur Aka
Barış Makal
Batukhan Taluy
Betül Karaosmanoğlu
Burak Yener
Çağatay Unal
Ceyda Güzel
Deniz Şerefoğlu
Ebru Dikman
Eray Gürbaş
Esra Olmuşçelik
Fehime Utkan Toprak
Gizem Kirazcı
Hakan Kasap
İpek Örs
Kayhan Koray Kulak
Kerem Birgün
Leyla Özen
Merih Güz
Mustafa Yıldız
Nergis Çalıkoğlu
Nihan Hokna
Oğuz Yağız Kara
Özer Subaşı
Pınar Gökçek
Şafak Özen
Selma Alioğlu
Şevval Öksüz
Sezgi Kaya
Tolgahan Demirayak
Yasin Genç
Zeynep Unal
Kerem Yiğit
Lütfi Öz
Merve Aktan
Nasır Eymen Sönmez
Neslihan Şimşek
Nihan Sivri
Oğuzhan Uysal
Özge Sözen Obuz
Ramazan Türk
Samed Sarıaydın
Selma Vatansever
Seycan Tuner
Simge Acılıoğlu
Turgut Ata Alkan
Yunus Emre Meral
Kürşad Çakmak
Mahmut Hasıl
Mustafa Acar
Necat Tarhan
Nevcan Uludaş
Nilay Ocak
Öykü Kayaalp
Özgür Altuok
Recep Emre Erçetin
Selda Canipek
Serhan Baydı
Seyfi Güloğlu
Soner Burak Yılmaz
Türker Tunbiş
Zeynep Dursun
Levent Altay
Mehmet Kasapoğlu
Mustafa Oral
Necmi Özseven
Nihan Gül Selçuk
Nurefşan Yargı
Özdemir Özgen
Özgür Çırağıloğlu
Resul Caner Yıldırım
Selin Yavaş
Serkan Akoğlanoğlu
Şeyma Uzunkaya
Tamer Yılmaz
Yaprak Aral
Zeynep Güran
25
*İsmini vermek istemeyen katılımcılar hariç tutulmuştur.
UXistanbul Strateji Komitesi
Ahmet ErşanlıUXservices
Yiğit ErcanD-Teknoloji
Semih ÖzkoçInsider
Senem Aksoyİş Bankası
Eda Takbak ŞahinDigiturk
Ceyhun ŞahinD-Teknoloji
Besim KosovaUXservices
Ceyda GüzelIntertech
Koray YitmenUXservices
Mustafa OralHangiKredi.com
Seha MalatacikUXservices
Vildan DoğanVodafone
Emrah YayıcıUXservices
Sinem Pırıl GerimUXservices
Tugce KabacaogluUXservices
Oğuzhan Erdinçİstanbul Design
Factory
Burcu Akpunar TayizAkbank
Gökalp TüfekliDemirören Dijital
Türker TunbişICBC
Hazım GüvelAkbank
İmge AkbulutUXservices
Gökçe GünindiUXservices
Gizem TaşçıUXservices
Sera SerenUXservices
Eda YakınolTEB
26 27
Pınar CinaliUXservices
Özge SevindirUXservices
Örsan Berkay TülüceUXservices
Seda SürenkökAkbank
Turkey User Experience Report’un online versiyonuna yan sayfadakiQR kodu taratarak ya da uxservices.com/yayinlar adresinden erişebilirsiniz.
28
TURKEYUSER EXPERIENCE(UX) REPORT
company/uxservices
uxservices.com
uxservices
İletişim;
Eski Büyükdere Cad. Maslak İş MerkezA Blok Kat:8 Sarıyer, İstanbulTürkiye
+90 212 276 06 43