12555

ระบบตอบสนองการจดหาน ำามนในกรณ

ของ IEA

2

ประเทศสมาชกของทบวง พลงงานโลก

IEA

ออสเตรเลย

ออสเตรย

เบลเยยม

แคนาดา

สาธารณรฐเชก

เดนมารก

ฟนแลนด

ฝรงเศส

เยอรมน

กรซ

ฮงการ

ไอรแลนด

อตาล

ญปน

เกาหลใต (สาธารณรฐ)

ลกซเซมเบอรก

เนเธอรแลนด

นวซแลนด

นอรเวย

โปแลนด

โปรตเกส

สาธารณรฐสโลวก

สเปน

สวเดน

สวตเซอรแลนด

ตรก

สหราชอาณาจกร

สหรฐอเมรกา

ประเทศตางๆ เหลาน เปนสมาชกขององคการ เพอการพฒนาและความ รวมมอทางเศรษฐกจ (OECD).

ฐานะท IEA เปนองคกรอสระ ทมความเชอมโยงกบ OECD และสหภาพยโรปกมสวน รวมในงานของ IEA..

ดวยทบวงพลงงานโลก (IEA) เปนสภาพลงงานของ

กลมประเทศอตสาหกรรม 28 ประเทศซงรฐบาลของ

ประเทศสมาชก IEA ไดตกลงการเขารวมในมาตรการ

ชวยเหลอซงกนและหากประเทศหนงประเทศใดม

ความตองการนำามนอยางฉกเฉนขณะเดยวกนกไดม

ขอตกลงกนทจะแบงปนขอมลพลงงานซงกนและกน

มนโยบายในการรวมมอกนดานพลงงานและความรวม

มอในการพฒนาแผนงานดานพลงงานนไดถกรวบรวม

ไวในโครงการขอตกลงพลงงานโลก (The Agreement

on an International Energy Program)

ซงเปนขอตกลง ททางหนวยงานไดจดตงขนในป 2517

วตถประสงคของขอตกลง

เพอดำารงรกษาและปรบปรงระบบสำาหรบการจดการเมอเกดภาวะขาดแคลนนำามนเชอเพลง

เพอสงเสรมใหมนโยบายดานพลงงานในบรบทของโลกโดยผานความรวมมอกนกบประเทศทไมใชสมาชก ภาคอตสาหกรรม และองคกรระหวางประเทศ

เพอดำาเนนการเกยวกบระบบขอมลของตลาดนำามนระหวางประเทศอยางถาวร

เพอปรบปรงโครงสรางอปทานและอปสงคดานพลงงานของโลก โดยการพฒนาแหลงพลงงานทดแทนใหมๆ และเพม ประสทธภาพในการใชพลงงาน

เพอสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศในดานเทคโนโลยพลงงาน

เพอชวยเหลอกนเกยวกบการผสมผสานนโยบายสงแวดลอมและพลงงานเขาดวยกน

ตดตอขอขอมลเพมเตมไดจาก The Emergency Policy Division ของ IEA ผานทางอเมลน (epd@iea.org)

1

การตอบสนองตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง ยงคงเปน พนธกจหลกของทบวงพลงงานโลกตงแตไดกอตงองคกรขนในป 2517

ขอมลในหนงสอฉบบนจะอธบายเกยวกบกระบวนการตดสนใจทสงผลให IEA มการดำาเนนการแกไขปญหาอยางเปนลำาดบ มาตรการทมอย – โดยมงเนนตอการนำานำามน

สำารองมาใช – และทายสด ภมหลงทางประวตศาสตรของการเกดการขาดแคลนนำามนเชอเพลง และวธการตอบสนองของ IEA ขณะเดยวกน กยงแสดงใหเหนถงความจำาเปนตอการเตรยมพรอมตอ

สถานการณฉกเฉน รวมถงการเพมความสำาคญของชวงการเปลยนผานและการเปนอยทางเศรษฐกจในการ สนทนาเกยวกบความมนคงดานพลงงาน

กลไกการตอบสนองตอกรณฉกเฉนของ IEA ไดถกจดตงขนภายใตขอตกลง International Energy Program (I.E.P. Agreement) ป 2517 ซงขอตกลงดงกลาว ไดรองขอใหประเทศสมาชกของ IEA จะตอง มนำามนสำารองไวอยางนอย 90 วนของนำามนนำาเขาสทธและ – ในกรณทเกดภาวะการขาดแคลนนำามนเชอเพลง อยางรนแรง – ใหนำานำามนสำารองมาใช ควบคมความตองการใช ปรบเปลยนไปใชพลงงานอนทดแทน เพมการผลตภายในประเทศ หรอปนสวนนำามนคงเหลอทมอย ถามความจำาเปน

เพอสนบสนนกลไกทไดกำาหนดไวใน I.E.P. Agreement IEA ไดใหรายละเอยดการจดการทยดหยนในการ รวมมอกนใชนำามนสำารอง การควบคมความตองการใช และมาตรการอนๆ ทจะสามารถนำาไปดำาเนนการใน กรณเกดภาวการณขาดแคลนนำามนเชอเพลง

การดำาเนนการเพอตอบสนองของ IEA ไดถกออกแบบเพอบรรเทาผลกระทบทเกดขนจากภาวะการขาด แคลนนำามนเชอเพลงอยางกะทนหน โดยการเพมปรมาณนำามนสำารองเขาสตลาดโลกผานทางมาตรการตอบสนองกรณฉกเฉน ซงรวมไปถงการเพมอปทานและลดอปสงค ถงแมวาการขาดแคลนดานอปทานอาจสงผลใหราคา เพมสงขน แตราคาไมไดเปนสงทนำาไปสการแกไขปญหาดงกลาว แตอาจเปนสาเหตโดยปจจยอนๆ และเปา หมายของการแกไขปญหาคอ เพอชดเชยหรอทดแทนนำามนเชอเพลงทขาดหายไป ไมใชเพอตองการ ตอบสนอง ในเรองของราคานำามน

การตดตอพดคยและรวมมอกนอยางใกลชดจะตองยงคงมอยระหวางประเทศสมาชกผบรโภคนำามนกบ ประเทศทไมใชสมาชกของ IEA และการดำาเนนการในการประสานงานกบกลมประเทศผผลตนำามน

เก ยวกบการตอบสนอง

กรณ ฉกเฉนของ

IEA

3

ตารางสารบญ

เกยวกบการตอบสนองกรณฉกเฉนของ IEA 3

การตอบสนองของ IEA ตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง 5

มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชก 6 ในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน

นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA 7

นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก IEA ตงแตป 2527 8

ศกยภาพของความสามารถในการนำานำามน 9 สำารองของภาครฐมาใชของ IEA

การรวมมอกนของ IEA เพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค 10

วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก 11

ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA เดอนมถนายน 2554 12

การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก 13

ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ 15 เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน

ความพรอมของ IEA 17

4

ในกรณทเกดภาวการณขาดแคลนหรอมแนวโนมทจะเกดการขาดแคลนอปทานนำามนเชอเพลง คณะกรรมการบรการดานการตลาดและความมนคงดานพลงงาน (Directorate of Energy Markets and Security) ของ IEA จะประเมนผลกระทบทางดานตลาดและความจำาเปนสำาหรบการตอบสนองของ IEA

การประเมนผลกระทบทางการตลาดนจะรวมถงการประมาณการเกยวกบการผลต นำามนทเพมขนของกลมผผลตวาสามารถทจะผลตแลวนำาเขาสตลาดไดรวดเรว เพยงใด โดยคำานงถงคำาปรกษากบรฐบาลผผลต

จากผลการประเมนน ผบรหาร IEA จะปรกษาและขอคำาแนะนำาจากคณะกรรมการ บรหาร IEA (Governing Board - GB) ซงประกอบดวย เจาหนาทดานพลงงานระดบ อาวโสจากประเทศสมาชกทจะพจารณาการตดสนใจในนโยบายสำาคญหลกๆ ของ IEA กระบวนการปรกษาเพอพจารณาตดสนใจถงความจำาเปนในการรวมมอกนของ IEA จะดำาเนนการสรปภายใน 24 ชวโมง

เมอมขอสรปทจะดำาเนนการรวมกนแลว ประเทศสมาชกทมสวนรวมในการจดสง นำามนสำารองเขาสตลาดตามสถานการณของแตละประเทศ การแบงปนของปรมาณ นำามนสำารองทงหมดของแตละประเทศสมาชกโดยทวไปเปนไปตามสดสวน ของการใชนำามนทงหมดของสมาชกในกลมประเทศ IEA

ตงแตตนจนจบของกระบวนการตดสนใจดงกลาวและขนตอนการนำาไปปฏบต ผเชยวชาญในอตสาหกรรม รวมทงคณะกรรมการบรหารของ IEA จะใหคำาปรกษา คำาแนะนำา เกยวกบ ดานอปทาน/อปสงคของนำามนเชอเพลง และประเดนการตอบสนองตอกรณฉกเฉน

การตอบสนองของ IEA ตอกรณการ

ขาดแคลนนำามนเชอเพลง

5

เกยวกบการตอบสนองกรณฉกเฉนของ IEA 3

การตอบสนองของ IEA ตอกรณการขาดแคลนนำามนเชอเพลง 5

มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชก 6 ในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน

นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA 7

นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก IEA ตงแตป 2527 8

ศกยภาพของความสามารถในการนำานำามน 9 สำารองของภาครฐมาใชของ IEA

การรวมมอกนของ IEA เพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค 10

วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก 11

ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA เดอนมถนายน 2554 12

การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก 13

ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ 15 เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน

ความพรอมของ IEA 17

มาตรการตอบสนองของประเทศสมาชกในการดำาเนนการรวมกนตอกรณฉกเฉน

รฐบาลของประเทศสมาชกมทางเลอกหลากหลายในการเพมนำามนสำารองทมอยเขาไปในตลาด อยางไร โดยการนำามาตรการตอบสนองตอกรณฉกเฉนทผสมผสานกนระหวางการเพมอปทาน และ/หรอการลดอปสงคนำาไปปฏบต

การนำานำามนสำารองออกมาใชเปนภารกจทสำาคญอนหนงของ IEA ประเทศสมาชกจะตองรกษา ระดบนำามนสำารองซงเทยบเทากบไมตำากวา 90 วนของการนำาเขาสทธของปกอนหนาน

ประเทศสมาชกไดถกกำาหนดใหมโปรแกรมการควบคมความตองการใชนำามนไวใหพรอม สำาหรบนำามาใชในกรณทเกดวกฤตขน เพอใหมอปทานเพมขนโดยการลดการบรโภค

การเพมการผลตและการปรบเปลยนชนดของเชอเพลงกเปนอกมาตรการเพมเตมอกอนหนงท ประเทศสมาชกสามารถนำามาใชเพอบรรเทาปญหาในชวงการขาดแคลนนำามนเชอเพลง อยางไรกตามการลดการผลตเพอปรบเปลยนการใชเชอเพลงในการผลตไฟฟา หรอการขนสง และ จำากดการเพมการผลตในขณะนน อาจสงผลใหมาตรการตอบสนองประสบผลสำาเรจไดนอยลง

6

การเพมอปทาน

การลดอปสงค

การโนมนาวใจ / การทำประชาสมพนธมวลชน

(เชน การขบขแบบเปนมตรตอสงแวดลอมการใชยานพาหนะรวมกน)

การบรหารจดการ / การบงคบใช(เชน การลดความเรว)

การบรหาร / การบงคบใช(เชน การกำหนดขอบเขตในการขบข)

การตดตงเครองปนไฟฟาแบบเชอเพลงผสมผสาน

การขาย / การประมล

การขาย / การประมล

การใชกำลงการผลตทเหลอทำการผลต

ภาคเอกชน

ภาครฐบาลเงนก

เงนกบรษทตวแทน

ภาคอตสาหกรรม

ระดบถอยทถอยอาศย

ระดบกลาง

ระดบขนรนแรง

ใชแหลงพลงงานอนๆแทนทการใช

นำมนโดยชวคราว

การควบคมอปสงค

คลนแรงการผลต

การปรบเปลยนการใชเชอเพลง

ลดระดบการบงคบทใหมการรกษาไว

สงการออกวางตลาดอยางเปนรปธรรม

การเบกใชนำมนคงคลง

เพมการผลตในทองถน

7

ณ สนป 2554 นำามนสำารองทงหมดของกลมประเทศสมาชก IEA มทงหมดประมาณ 4.1 พนลานบารเรล

ประเทศสมาชก IEA ทกประเทศจะตองรกษาระดบนำามนสำารองเทากบ ไมนอยกวา 90 วนของปรมาณนำาเขาสทธ แตกมความยดหยนในการรกษาระดบดงกลาวโดยการเกบนำามนสำารองทงนำามนดบและนำามนสำาเรจรป ประเทศตาง ๆอาจจะรบประกนตามขอบงคบขนตำานโดยการเกบนำามนสำารองฉกเฉนของรฐบาล ผานหนวยงานเกบนำามนสำารองพเศษ หรอโดยการใหภาคเอกชนมหนาทตองเกบรกษาระดบนำามนสำารองขนตำาตาม ขอบงคบ

นำามนสำารองทเกบรกษาโดยหนวยงานหรอโดยรฐบาลของประเทศสมาชก จะเรยกวา นำามนสำารองโดยภาครฐ ซงถกเกบไวโดยมวตถประสงคเพอใชในกรณฉกเฉนเทานน ซงมปรมาณทงหมด 1.5 พนลานบารเรลของนำามนสำารองทงหมด ณ สนป 2554

สำาหรบ 2.6 พนลานบารเรล ของนำามนสำารองโดยภาคเอกชนรวมทงนำามนสำารองในภาคอตสาหกรรมท ตองรกษาไวตามขอบงคบของรฐบาลและนำามนสำารองทตองมไวเพอการคา

ตดตามขอมลเพมเตมเกยวกบการสำารองนำามนและปรมาณนำาเขาสทธนำามนรายเดอนของประเทศสมาชก IEA ไดท www.iea.org/netimports.asp

ขอมลในชวงปลายเดอน กรกฎาคม 2554 ในลานบารเรล

697

1 265

422

901

414 390

แปซฟก

ยโรป

อเมรกาเหนอ

ภาคเอกชนภาคเอกชน

ภาคเอกชน

ภาคอตสาหกรรมภาคอตสาหกรรม

ภาคอตสาหกรรม

นำามนสำารองของประเทศสมาชก IEA

8

นำามนสำารองของกลมประเทศสมาชก

IEA ตงแตป 2527

การใชนำามนสำารองในความรวมมอกนของ IEA อาจจะนำามาจากนำามนสำารองโดยภาครฐ นำามนสำารองโดยภาคเอกชน หรอทงสองอยางรวมกน ขนอยกบระบบการเกบนำามนสำารอง ของสมาชกในแตละประเทศ

นำามนสำารองโดยภาครฐอาจจะนำาออกมาใชโดยผานกระบวนการตางๆ เชน การประกวดราคา หรอ การกยมใช สำาหรบนำามนสำารองโดยภาคเอกชนเพอรกษาระดบนำามนสำารองขนตำาไวตลอดเวลา สามารถลดระดบปรมาณการจดเกบลงไดสำาหรบนำาไปใชเปนการชวคราว

มความไดเปรยบบางอยางในการเกบรกษานำามนสำารองทงสองประเภท นำามนสำารองโดยภาค เอกชนเพอรกษาระดบปรมาณนำามนสำารองทกำาหนดไวขนตำา มความไดเปรยบทเกยวกบหวงโซ อปทานของมนเองในตวอยแลว ดงนน จงมความพรอมสำาหรบการตอบสนองตอความตองการ ของตลาดในสถานการณฉกเฉนไดอยางรวดเรว

นำามนสำารองโดยภาครฐของประเทศสมาชก IEA ไดมการเพมขน ทงในเชงปรมาณและเชงสดสวนของนำามนสำารองทงหมดในกลมประเทศสมาชก IEA ปจจบนมากกวา 37% ของนำามนสำารองของ IEA ทงหมดถอครองโดยภาครฐ ในขณะทเมอป 2527 มเพยง 24% นำามน สำารองโดยภาครฐใหการตอบสนองทปรากฏเหนอยางชดเจนในชวงระหวางการขาดแคลน โดยการเพมปรมาณนำามนเขาไปในหวงโซอปทาน

2527 25

2925

3125

3325

3525

3725

3925

4125

4325

4525

4725

4925

5125

53

สตอคอตสาหกรรม

สตอครวม

ลานบ

ารเร

ล 4 500

4 000

3 500

3 000

2 500

2 000

1 500

1 000

500

0

ศกยภาพของความสามารถในการ นำานำามนสำารองของภาครฐมาใชของ IEA

ขณะทนำามนสำารองโดยภาครฐและภาคเอกชนมอยในการนำามาใชโดยความรวมมอกนของ IEA ปรมาณนำามนสำารองโดยภาครฐของประเทศสมาชก IEA เพยงลำาพงมศกยภาพในการนำามาใช เปนอปทานทมความสำาคญในการยดระยะเวลาออกไป

ตวอยางเชน ในการนำานำามนสำารองมาใชทอตรา 2 ลานบารเรลตอวน ปรมาณนำามนสำารองโดย ภาครฐเพยงลำาพงสามารถนำามาใชไดนานกวา 24 เดอน และทอตรา 4 ลานบารเรลตอวน สามารถ ใชไดยาวนานถงหนงป

ดงนนศกยภาพ การนำานำามนสำารองมาใชทงภาครฐและภาคเอกชนจากประเทศสมาชก IEA มมากพอ และนานพอทจะรองรบกบปญหาวกฤตขาดแคลนนำามนทเคยมมา

1.5 พนลานบารเรล ของสตอครวม

ชวงเ

วลา

(เดอน

) 60

48

36

24

12

0

1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5 6

อตราการดดถายออกมาใช (เมกกะบารเรล/วน)

9

การรวมมอกนของ IEAเพอตอบสนองตอการควบคมอปสงค

มาตรการควบคมการใชนำามนเปนอกวธการหนงในการทำางานรวมกนในกลมประเทศสมาชก IEA ดวยกน การควบคมการใชนำามนรวมทงมาตรการชวคราวทจะดำาเนนการในชวงภาวะ วกฤตเพอเพมอปทาน โดยการลดความตองการใชในระยะสน

ในภาคการขนสง โดยประมาณ 55% ของปรมาณการใชนำามนทงหมดของกลมประเทศสมาชก IEA และเสนอใหมการลดความตองการใชอยางรวดเรวดวยมาตรการควบคม

การมงเนนในระยะแรกคอการใชวธการระดบเบองตน โดยเปนมาตรการภาคสมครใจ โดยการขอความรวมมอผานสอสาธารณะ ซงจะมประสทธผลอยางมากในชวงวกฤต เมอผบรโภคมการยอมรบมากยงขนตอความจำาเปนในการประหยดการใชนำามนเชอเพลง

มาตรการบงคบสามารถดำาเนนการเรมจากการควบคมในระดบปานกลาง เชน การจำากดความเรว ไปจนถงขนมาตรการรนแรง เชน การปนสวนการใชนำามนเชอเพลง

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%ญปน / เกาหล

ยโรป IEA

สหรฐอเมรกา / แคนาดา

ออสเตรเลย / นวซแลนด

การเปล

ยนถาย

รถ: ลด

คาโดย

สาร 10

0%

การเปล

ยนถาย

รถ: เพ

มระดบ

การใหบ

รการ

จดตงโค

รงการใ

ชรถรวม

(เมอม

ระบบโค

รงสราง

พนฐาน

ทพรอม

)

สรางโค

รงขายก

ารสอสา

รใหด

ลดวนท

ำงานเห

ลอสปด

าหละ 4

วน

หยดก

ารใชรถ

1 วนใ

นทกๆ

10 วน

จำกดค

วามเรว

ไวท 9

0 กม/

ชม.

โปรแก

รมสำหร

บ "การ

รกษาสง

แวดลอม

"

แหลง

ขอมล

: การ

ประห

ยดนำ

มนอย

างเร

งดวน

IEA,

200

5

ศกยภาพในการลดการใชนำามนเปนเปอรเซนต โดยมาตราการตางๆของประเทศสมาชก IEA

10

วกฤตการขาดแคลนอปทานนำามนโลก

ปญหาการขาดแคลนนำามนเชอเพลงทสำาคญทสดในรอบทศวรรษทผานมา คอ การเกดปญหาขนในแถบตะวนออกกลาง ทใหญทสดคอ เหตการณการปฏวตในประเทศอหราน ป 2521

ถดมาในป 2546 ตลาดไดรบผลกระทบอยางรนแรงจากสองเหตการณทเหลอมทบกน คอ การ หยดงานประทวงของพนกงานในบรษทนำามนแหงชาตของประเทศเวเนซเอลา และการจลาจลใน

สงครามประเทศอรคสงผลกระทบอยางรนแรงจนเกดการประทวงขนในประเทศไนจเรย

การประเมนถงความจำาเปนทจะตองรวมมอกนนน IEA จะคำานงถงปจจยหลายๆ ดานดวยกน นอกเหนอจากเรองการผลตทหายไปเนองจากเหตการณตางๆ การตดสนใจขนอยกบ ประมาณ การของระยะเวลาและความยดเยอของเหตการณความรายแรงทจะกระทบกระเทอนตอการขาด แคลนนำามนเชอเพลง และความสามารถของประเทศผผลตนำามนอนๆ ในการเพมปรมาณนำามนเขาสตลาดโลกดวย

ตงแตมการกอตง IEA ขนมา ไดมการดำาเนนการ 3 ครงในการเพมปรมาณนำามน เขาสตลาดโดยผานการตดสนใจรวมกนของกลมประเทศสมาชก: เหตการณสงครามอาว ในป พ.ศ. 2534 เหตการณพายเฮอรเคนพดเขาอาวเมกซโก ในป พ.ศ. 2548 และเหตการณการลดการสงออกนำามนของลเบย ในป พ.ศ. 2554

เดอนกนยายน 2548

เดอนมถนายน 2554

เดอนมนาคม - เดอนธนวาคม 2546

เดอนธนวาคม 2545 - เดอนมนาคม 2546

เดอนกรกฎาคม - เดอนมถนายน 2544

เดอนสงหาคม 2533 - เดอนมกราคม 2534

เดอนตลาคม 2523 - เดอนมกราคม 2524

เดอนพฤศจกายน 2521 - เดอนเมษายน 2522

เดอนตลาคม 2516 - เดอนมนาคม 2517

เดอนมถนายน - เดอนสงหาคม 2510

เดนอพฤศจกายน 2499 - เดอนมนาคม 2500

5.6

4.3

1.6

1.5

2.3

2.6

2.1

4.3

4.1

5.6

4.3

2.0

2.0

ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA ขอ

พายเฮอรเคน แคทรนา / รตา

สงครามในอรก

การปะทะกนของชาวเวเนซเอลา

การระงบชวคราวการสงออกนำมนอรก

อรกรกรานคเวท

วกฤตการณของสงครามอรก - อหราน

การปฏวตอหราน

สงครามอาหรบ -อสราเอล และปฏเสธการจดสงนำมนอาหรบ

สงครามหกวน

วกฤตการณซเอซ

ความสญเสยรวมสงสด (เมกกะบารเรล/วน)

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0

11

12

มถนายน 2554

ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA

ในวนท 23 มถนายน 2554 ประเทศสมาชกของ IEA ทง 28 ประเทศไดตกลงทจะปลอยนำามนสำารองปรมาณ 60 ลานบารแรลเขาสตลาด โดยนำามนเหลานมาจากคลงสำารองฉกเฉนของประเทศสมาชกหลกทง 8 ประเทศ

โดยนำามนประมาณ 38 ลานบารแรลถกดงจากคลงสำารองของภาครฐ และนำามนอกประมาณ 22 ลานบารแรลมาจากการลดการสำารองนำามนของภาคเอกชน

นำามนทปลอยออกมานประกอบดวยนำามนดบประมาณ 40 ลานบารแรล และอก 20 ลานบารแรลเปนนำามนสำาเรจรป

ปฏบตการรวมกรณลเบยของ IEA ประสบความสำาเรจในการอดฉดนำามนเขาสตลาดเพอลดความตงเครยดและลดสวนตางของปรมาณนำามนทขาดหายไปจากตลาด และชวยลดชองวางของกำาลงการผลตของ APEC ในไตรมาสท 3 ของป 2554

44%56%การดดถายออกใชของอตสาหกรรมการดดถายออกใชจากสตอครวม

“มาตรการทดำาเนนการโดยประเทศสมาชกของ IEA

13

การเตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉนเกยวกบพลงงานโลก

เนองจากการบรโภคนำามนของประเทศทไมใชสมาชก IEA ไดมการเพมขนอยางรวดเรว IEA จงมการสงเสรมการพดคยและแบงปนขอมลเกยวกบนโยบายความมนคงดานนำามนเชอเพลง และมาตรการทมการเปลยนแปลงอยางมนยสำาคญและความเปนอยทางเศรษฐกจ เชน ประเทศจน อนเดย และกลมประเทศ สมาชกอาเซยน

IEA มการแบงปนขอมลและประสบการณทเกยวของกบการสำารองนำามนทางยทธศาสตรของประเทศและมความตงใจทจะนำาไปสความรวมมอดานนโยบายแกไขและบรรเทาวกฤตนำามนในอนาคต

การมสวนรวมในการจำาลองสถานการณเพอการแกไขวกฤตนำามน (Emergency Response Simulation Exercise: ERE) จากผเขารวมจากประเทศจน อนเดย ประเทศในกลมอาเซยนบางประเทศ และประเทศในกลมยโรปบางประเทศ ทไมใชสมาชกของ IEA ในป 2545 2547 2551 2553 และ 2554

ตงแตป 2547 เปนตนมา IEA ไดจดการอบรมดานสถตพลงงานและการเตรยมการรองรบสภาวะวกฤตพลงงานสำาหรบประเทศทไมเปนสมาชก เชน จน อนเดย ประเทศสมาชกกลมอาเซยน ประเทศในแถบเอซยกลาง และกลมประเทศสมาชก APEC

นอกเหนอจากน ตงแตป 2549 เปนตนมา เจาหนาทระดบสงทงของประเทศจน, อนเดย, ไทย และ อนโดนเซย ไดเขามามสวนรวมในคณะกรรมการบรหารของ IEA และเขารวมประชมกรรมการดวย

IEA ไดจดงานสมมนาเชงปฏบตเรองการบรหารจดการสภาวะวกฤตดานพลงงานรวมกบประเทศไทยในป 2552 และอกครงหนงรวมกบประเทศอนเดยในป 2555 IEA ยงไดทำาการประเมนการรองรบสภาวะวกฤต Emergency Response Assessment (ERA) ของประเทศไทยในป 2553 และของประเทศชลในป 2554

ลานบ

ารเร

ลตอว

น 30

25

20

15

10

5

0โออซด (OECD) ประเทศอนเดย + ประเทศจน

ทมา:

IEA

WEO

-201

1ภาพ

ฉาย

นโย

บาย

ใหม

2553

2543

2523

2563

2578

ยอดรวมการนำาเขานำามนสทธ

ขอจำากดกำาลง

การผลต

การกอการราย

ความตงเครยด

ทางการเมอง

ระดบภมภาค

ความจำาเปนอยางตอเนองสำาหรบการ เตรยมความพรอมตอกรณฉกเฉน

ถงแมวาระบบการจดสงนำามนเชอเพลงไดมการเปลยนแปลงไปอยางมากตงแตการเกดวกฤตนำามนครงใหญในชวงป 2513 - 2523 แตยงคงมความเสยงสงมากในการขาดแคลนนำามนเชอเพลงซงสงผลกระทบอยางมากตอเศรษฐกจของประเทศสมาชกของ IEA

ขอจำากดทงดานการผลตนำามนดบและการกลนนำามนสำาเรจรป ทำาใหมโอกาสสงตอการขาด แคลนนำามนเชอเพลง ดวยความสมดลระหวางอปทานและอปสงคอนจำากดน ถงแมเกดการ ขาดแคลนนำามนเชอเพลงในปรมาณอนนอยนด กสามารถสงผลกระทบอนยงใหญแกตลาดได ความตองการนำามนโลกทเพมขนเรอยๆ เปนผลเรงใหตลาดเกดความตงตว จงเปนการบงช ถงความจำาเปนทจะตองเพมกำาลงการผลตและการลงทนใหมากยงขน

บรรยากาศการลงทนทไมแนนอนในประเทศผผลตบางประเทศ ทร จกกนในคำาศพททวา “รกษาทรพยากรของชาต” กเปนอปสรรคในการพฒนาแหลงวตถดบเพอใชในอนาคต

ความตงเครยดทางภมรฐศาสตรและการกอการรายทำาใหเกดความไมแนนอนในการจดหา แหลงนำามนอยางตอเนอง “ความเสยงพเศษเพมเตม” นกยงทำาใหเกดความไมแนนอนตอตลาดท มความตงตวอยแลว เนองจากแหลงนำามนดบมการกระจกตวอยในเพยงไมกประเทศเทานน

มหนตภยทางธรรมชาต เชน อากาศทเลวราย สามารถกอใหอปสรรคความสมดลดานอปทาน/อปสงคได โดยการจดหานำามนลดนอยลงหรอเพมความตองการใชนำามนอยางเฉยบพลน

…เหตการณทเกดขนโดยไมคาดฝน!

มหนตภยจาก

ธรรมชาต

ภยคกคามตอความปลอดภยของพลงงานโลก

15

บรรยายกาศการ

ลงทนทไมแนนอน

ความพรอมของ IEA

หากปราศจากการตดตามสถานการณอยางตอเนองและการปรบขอมลใหเปนปจจบน อยางสมำาเสมอ นำามนสำารอง กระบวนการทำางาน และมาตรการตอบสนองอนๆ จะไม สามารถรบมอเพอจดการกบปญหาการขาดแคลนนำามนเชอเพลงได เพอทจะใหเกดการ ดำาเนนงานอยางมประสทธภาพ IEA มเครองมอการปฏบตงานตางๆ ดงตอไปน:

การตดตามสถานการณตลาด: IEA มการตดตามสถานการณตลาดนำามนอยางตอเนอง แผนกสถตของ IEA จะทำาการจดเกบขอมลและจดทำาขอมล นำามน ทงในดานอปทาน อปสงค สมดลและนำามนสำารองเปนรายเดอน ใหแก ประเทศสมาชกและทไมเปนสมาชกของ OECD สำาหรบใชในการปฏบตงาน โดยนกวเคราะหตลาดนำามนของ IEA ผลงานสำาคญหลกของการวเคราะหน คอ รายงานตลาดนำามนรายเดอน (Oil Market Report) ความสามารถในการ วเคราะหของ IEA ทำาใหมความเปนไปได ในการประเมนความผดปกตดาน การจดหานำามนไดอยางรวดเรว และใหคำาแนะนำาเกยวกบมาตรการตอบสนอง ตางๆ ใหแกประเทศสมาชกไดเปนอยางด

การทบทวนการตอบสนองกรณฉกเฉน: เลขาธการและผแทนของประเทศสมาชก IEA จะมการเขารวมกนทบทวนการเตรยมความพรอมกรณฉกเฉน ทกสองถงสามป จะมการตรวจสอบถงแนวทางปฏบตและการจดเตรยมตางๆ ของหนวยงาน การทำารายงานและขอเสนอแนะตางๆ จะมการหารอรวมกนในกลมประเทศสมาชก และมการแถลงขอเสนอแนะทสำาคญเกดขน

การฝกซอมเพอตอบสนองกรณฉกเฉน: ในทกๆ สองป IEA จะจดการ ประชมเชงปฏบตการและฝกซอมอยางเปนลำาดบเพอการอบรมและทดสอบ นโยบาย ขนตอนการปฏบตการ และบคลากร ซงมการเชญผแทนจากประเทศ ผบรโภค นำามนรายใหญทไมไดเปนสมาชกเขารวมดวย โดยมวตถประสงค เพอฝกซอม กระบวนการตดสนใจ การทบทวนนโยบายและวธปฏบตงาน และการสราง ความมนใจตอการเตรยมพรอมเพอการปฏบตอยางฉบพลนและ มประสทธภาพ

ระดบนำามนสำารองฉกเฉน: ประเทศสมาชก IEA จะตองเกบระดบนำามน สำารองไมนอยกวา 90 วนของปรมาณนำาเขาสทธ จะตองมการตรวจสอบขอมล เปนรายเดอนและมการเปดเผยขอมลสสาธารณชนทางเวบไซตของIEA

17

18

ทบวงพลงงานโลก9 rue de la Fédération, 75739 Paris Cedex 15

www.iea.org

ระบบตอบสนองการจดหานำามนในกรณฉกเฉนของ IEA© OECD/IEA, 2012.

IEA เปนเพยงผเรยบเรยงตนฉบบนเปนภาษาองกฤษเทานน,ไมไดมสวนรบผดชอบในดานความถกตอง และแมนยำาของการแปลเปนภาษาไทย ©

OEC

D/IE

A, 2

012