61713861803 ارائه مدل رياضي بر مبناي تصميم گيري چند معياره و...

Archi

ve o

f SID

57- 80: 1386پاييز، 2، شماره 5پژوهش زنان، دورة

و نرم افزار) گيري چند معيارهبر مبناي تصميم(ارائه مدل رياضي

گيري در خصوص انتخاب همسربراي كمك به تصميم ***، آزاده دباغي**، احمد ماكويي*حسن حاله

تعدد . ها تبديل شده استگيري در دنياي پيچيده امروز به چالشي براي مديران و سازمانتصميم :چكيدهزمان آنها، اهميت اثرات و گيري، تنوع معيارهاي كمي و كيفي و لزوم در نظر گرفتن همهاي تصميمشاخصاز اين رو، باالخص در دو دهه اخير، . افزايدها ميهاي تصميم و عواملي نظير آن بر پيچيدگي تصميمپيامدها و فنون گيري به ياري آنان شتافته و تكنيكهاي رياضي و دانش كامپيوتر در حل مسائل تصميمروش

هاي مهندسين كه از جمله تخصص( »گيريهاي پشتيبان تصميمسيستم«و »گيري چند معيارهتصميم«در اين مقاله با انجام يك پژوهش بين . اندرا ايجاد نموده) رودصنايع، كامپيوتر و مديران صنعتي به شمار مي

ايم كه نرم افزاري را توسعه داده) وتاسيونو پرم UTA(گيري چند معيارهاي و با تركيب دو روش تصميمرشته) هاي ويبا در نظر گرفتن شاخص(تواند به كاربر در اتخاذ تصميم مناسب در خصوص انتخاب همسر مي

كاربرد اين نرم افزار به حضور . كمك نمايد و بهترين فرد را از ميان افرادي كه در نظر دارد برگزيند . كارشناس يا مهارت خاصي نياز ندارد

گيري چند شاخصهم پشتيباني تصميم، تصميمتگيري چند معياره، انتخاب همسر، سيستصميم :هاي كليديواژه

مسئلهمقدمه و طرح )1(د و ننـ كربه ميجرا ت ي است كه بيشتر افراد انساني آنعتماجدادهاي زندگي اترين رخمهم زدواج يكي ازا

نخواهد بود اگر گفته شـود كـه بنـاي يـك زآمياغراق. دهدر ميخود قرا ثيرأتادي تحت يز حدآينده فرد را تا حادثـه مهـم 4 ز، مـرگ و طـالق يكـي ا در كنار تولـد جدوازا .ي مناسب استجدواززندگي موفق در گروي ا

كنتـرل زا جارخـ يـادي زدود حـ افتد؛ مرگ هم تاون اطالع و اراده مولود اتفاق ميدب ،تولد .ندگي آدمي استزاي دهيـ طـالق پد . ثر باشـد ؤتواند در آنها مـ رد ميف اي است كه تصميمج و طالق دو حادثهدوازولي ا ؛اوست

[email protected] دانشگاه تهراناستاديار گروه مهندسي صنايع، دانشكده فني، *

[email protected] استاديار دانشكده مهندسي صنايع، دانشگاه علم و صنعت ايران ** [email protected] دانشگاه تهران) سيستم هاي اقتصادي اجتماعي(ندسي صنايع ارشد مه كارشناس***

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID

1386 پاييز، 2 ، شماره5پژوهش زنان، دورة 58

يـادي در زاند و اثرات منفـي ياد فرموده »ابغض الحالل«آن به عنوان از) ص(دا خ ناشايست است كه رسولترين سـفر و مهم شوند كهن و مرد با هم در سفري همراه ميز، دواجزطريق ا زاما ا. اردذگامعه به جاي ميج

ر، زن و مرد فدر اين س. همراهي در اين سفر است يلهنزاست و هر يك براي ديگري به م »زندگي«نامش بلكه ،نباشد اني به پايشندشان كمك كند؛ كسي كه بن به اهدافدنياز به همسفري دارند كه آنها را در رسي

ر جمن كه يعتماجهاي اطرفي بسياري از ناسازگارياز ).3: 1381زحمتي هوجقان، (شان باشدزبالي براي پروايكـي از ).5: 1378مهـدوي، (دواج داردزريشه در مسائل و مشكالت مربوط بـه ا شود،طالق مي عبه وقو .باشدمي مقابل انتخاب نادرست طرف ،اريزگاين ناسا هايعلت

گرفـت و بـا اراده آنهـا شـكل مـي ها تنهاناشوئيز و اكثر وددواج كافي بزر امر ادشته رضايت اوليا ذدر گ ت فشار مسائل اجتماعي بود و غالبـاً حيني به شدت تزگرهمس. شدوانان نميجواست و خواهش خهي به جتو

اعـزازي، (، عاليق فردي نيـز ارزشـي نداشـتند نبوداي كه فرديت مطرح در جامعه. هاي اجتماعي داشتهدف .ي هم وجود داشتهايالبته استثنا ،)27: 1376ه وارد عـ يعنـي جام . گيـرد بيش از گذشته مورد توجه قرار مـي ، طرفين ازدواج و عاليق امروزه خواست اما، شـود شان تلقي مـي اي شده است كه بر اساس آن زوجين در آنچه بزرگترين اقدام در تعيين سرنوشتمرحله

اج ايـران، همسـريابي و در فرآيند ازدو). 36: 1375ساروخاني، ( گيري و اظهار نظر خواهند يافتحق تصميمطـوري كـه جوانـان بـه مـرور در جريـان مرحلـه اول شوند؛ بهگزينش همسر آرام آرام از يكديگر منفك مي

اما به هنگام اتخاذ تصميم نهائي كه مستلزم ارزيابي و داوري است، كـار والـدين و ؛شوندتر ميفعال )همسريابي(ترين صور آن نيـز، اهش نقش والدين در گزينش همسر در افراطيالبته حتي در صورت ك. شودبزرگترها آغاز مي

).120: 1385ساروخاني، (جاستر مستقيم در ازدواج جوانان پا بروالدين به صورتي غي ثيرأت عمومـاً .آن بر زندگي افراد بر كسي پوشيده نيست ثيرأتاهميت انتخاب همسر مناسب و ،ضرورت ازدواج

ق از بلكـه بـا شـناخت دقيـ ،احساسـي كه نه صرفاً شودسته ميخوا) اج قرار دارندكه در سنين ازدو(جوانان زادر خصوص انتخـاب همسـر آينـده خـود اتخـاذ اي هاي ازدواج تصميم عاقالنهطرف مقابل و آگاهي از معيار

اما آيا اتخاذ چنين تصميمي ساده است؟. دننمايلمي و بـه موقـع نقـش بسـيار مهـم و تعيـين ، عگيري درست، تصميمدر دنياي پيشرفته و پيچيده امروز

ي محـيط از جملـه يهـا و پويـا هيارها، پيچيدگي دادتعدد مع. اي دارداي در شكست يا موفقيت هر پروژهكنندهاز اين رو كاربرد فنون .اي اخير مبدل نموده استهدر دهه يگيري را به چالشتصميم لهئمسعواملي است كه

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID

59 براي كمك به انتخاب همسر نرم افزار وارائه مدل رياضي

و باشدكه داراي مبناي رياضي مي( گيري چند معيارههاي تصميمخص روشگيري باالهاي تصميمو تكنيكزيسـت محيطـي، ،توليـدي ، در مسائل صـنعتي )شودهاي مديران و مهندسي صنايع محسوب مياز تخصص ميزان ها ارتباط مستقيمي باتعداد معيار يان ذكر است كه اوالًشا. متداول گرديده است... ، خدماتي وبهداشتيبه اين معنـا كـه (گيري بيشتر باشد گي تصميم دارد، به عبارت بهتر هر چه قدر تعداد معيارهاي تصميمپيچيد

) هاي متعددي توجه نمايدطور هم زمان به شاخصذهن انسان براي يافتن بهترين تصميم ناگزير است كه بههـر .هاي آن اسـت يرش پيامـد مستلزم پـذ ،اتخاذ يك تصميم ثانياً؛ تر خواهد بودگيري پيچيدهتصميم لهئمس

گيـري تصـميم لهئمس ،يك تصميم بيشتر باشد... اقتصادي، بازاريابي، اجتماعي و ، مالي هاي فني،چقدر پيامداز . هاي پيچيده و با اهميت بسياري سر و كار دارنـد در دنياي صنعتي مديران با تصميم. گرددتر تلقي ميمهم

گيـري بـه يـاري مـديران صـنعتي شـتافته و دسـي در تصـميم هـاي رياضـي و مهن اين رو است كه تكنيك .كندتهيه مي) به فرا خور نياز(گيري را براي آنان هاي پشتيبان تصميمسيستم

، مالي خصوص انتخاب همسر كمتر از پيامدهاي فني دراتخاذ تصميم ي عهاي فردي و اجتمااما آيا پيامد هـاي هاي انتخاب همسر كمتر از شاخصتنوع معيارها و شاخص و اقتصادي يك پروژه صنعتي است؟ آيا تعدد و

ي و صنعتي است؟كم قادر به در ،و پيچيدگي تصميم از يك حد آستانه بيشتر شود ذهن انسان به تنهايي هاوقتي تعداد شاخص

ديگـري مسائل ازدواج لهئمسدر مورد .باشدنميطور همزمان به ،آنها و روابط بين هر يك ينظر گرفتن تماماين موضوع گاهي آن چنان . افزايدگيري ميآيند تصميمبر سختي فر... ، فشار اطرافيان وتجربگينيز چون بي

چرا فالن فرد را به عنوان همسر خـود « شود كهده ميكند كه وقتي از وي پرسيجوان را دچار سردرگمي مي .نظـاير آن و »آمداش خوشم نميز قيافها« يا !»همين جوري«: شنيده شود ممكن است در پاسخ »نپذيرفتي؟

تـوجهي تصـميم گيرنـده بـه اهميـت دليل بيه به اعتقاد نگارندگان در اكثر موارد شنيدن چنين پاسخي نه ب ،شـد بلكـه ذهـن وي قـادر بـه جمـع بنـدي باانتخاب همسر، يا عدم شناخت معيارهاي صـحيح ازدواج مـي

ـ هتواند فرد مورد نظر را بنبوده است و لذا نمي شهايها و معياربندي ارزشندي و رتبهبدسته طـور هدرستي و ب .قرار دهد قضاوتمورد ارزيابي و هاي مورد نظرشمبناي شاخصكامل بر :توانيم به صورت زير مطرح نمائيمگيري در خصوص انتخاب همسر را ميتصميم لهئمساين مقاله در

سعي دارد تا بـا توجـه بـه ) ي و قانوني براي ازدواج نداردع شرعنكه م(هنگامي كه يك فرد عاقل و بالغ ـ ر از عواملي نظير تربيـت خـانوادگي، ثأها متاين معيار( تلفي كه در ذهن دارد مخ يهاها و معيارشاخص ثيرأت

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


توانند همسري بـراي طور بالقوه مياز بين افراد مختلفي كه به ،)است ...و فرهنگي ،، مسائل اجتماعيوالدينترين فرد را انتخـاب مناسب) آنها وجود ندارد محدوديت شرعي و قانوني براي ازدواج با هر يك از(شند وي با

.اره مواجه استيگيري چند معتصميم لهئمسنمايد، با يك بـر آن و ضـمن پـذيرش نقـش و آزادي طـرفين در ثرؤمـ هـاي نظر به اهميت اين تصميم و تعدد شاخص

هدف آن ارائه مدلي رياضي كه اي را ارائه دهيماي بين رشتههعآنيم تا نتايج مطال در اين مقاله بر ،انتخاب همسرمدل رياضي كـه قـادر اسـت اين سپس بر مبناي . گيري در خصوص انتخاب همسر استتصميمبه براي كمك

را يـك تـوان آن يك سيستم كامپيوتري پشتيبان تصميم كه مـي ،گيري چند معياره را بهينه نمايدتصميمفرآيند .ناميد ارائه خواهيم نمود نيزنرم افزار

سـپس ضـمن تعريـف . كنـيم در اين مقاله پس از مروري بر ادبيات موضوع، اهداف پژوهش را بيان مـي سـپس . پردازيمسازي تصميم ميكار رفته براي بهينههگيري چند معياره، به بيان مدل رياضي بتصميم لهئمس

هـا تـا رسـيدن بـه جـواب بهينـه گام ساخت نرم افزار را از تعيين شاخص متدلوژي پژوهش و مراحل گام بهبندي كاربردها و مزاياي استفاده از نرم افزار ارائـه شـده، بـه بحـث و در نهايت ضمن دسته. كنيمتشريح مي

.گيري در اين خصوص خواهيم پرداختنتيجه پژوهش و چارچوب نظريادبيات ) 2(

گيـري بـراي آنهـا مسـتلزم در نظـر بوده و تصميم يوسيع ثيرأتداراي دامنه رغم اينكه مسائل اجتماعيعليگيري چنـد معيـاره گيري و فنون تصميمهاي رياضي تصميماما استفاده از تكنيك؛ گرفتن معيارهاي متعدد است

از متـون علمـي و مجـالت يـك در هـيچ ،به همين ترتيـب .در مسائل اجتماعي به ندرت صورت پذيرفته استگيري چند معياره براي كمـك هاي تصميمتكنيك از مطالعه مدوني كه، پژوهشي معتبر داخلي و خارجي - يعلمپـس از )109 :1370( افتخـاري .يافـت نشـد ، تصميم بهينه در خصوص انتخاب همسر بهره برده باشد خاذبه ات

خصـوص انتخـاب همسـر گيـري در به چگونگي فرآينـد تصـميم ،گيريتعريف خانواده و تحليل شرايط تصميمبر ازدواج تشـكيل ثرؤمهاي آن را عوامل اين درخت كه شاخه. نمايدگيري ارائه ميپرداخته و يك درخت تصميم

،روحـي ، بنـدي عوامـل جسـمي دهند و دسـته هاي اصلي را تشكيل ميعوامل فردي و اجتماعي شاخه(دهد ميآيـا ازدواج «گيري در خصـوص ايـن كـه با هدف تصميم ،)دقرار دارهاي آن در زير شاخه. ..اخالقي و ،اعتقادي

تـه بال. عنـوان همسـر به طراحي شده است و نه انتخاب بهترين فرد از ميان افراد مختلف »؟صورت بگيرد يا خيرگيـري هاي تصميميا نوشته مكتوبي است كه رويكرد آن كاربرد روش تنها كتاب ،شايان ذكر است كه اين كتاب

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


هاي مختلف توجـه ست و به لزوم در نظر گرفتن معيارسازي تصميم اتخاذ شده در زمينه ازدواج بوده ابراي بهينههاي در ميان ژورنال. البته ارزيابي كمي و رياضي معيارها در اين كتاب مطرح نگرديده است .كيد داشته استأو ت

آماري در ارتبـاط بـا - هاي رياضيلپژوهشي خارجي دو مقاله ارائه شده است كه به تحليل و تركيب مد - علمي ،فـرد متقاضـي ازدواج، از طـرف والـدين، دوسـتان به دارد كه بيان مي )2003( 1باتابيال .پردازدازدواج مي مسئله

دريافـت د كـه زمـان شـو رض مـي عالوه برآن ف. رسدي براي ازدواج مييها پيشنهادهايا ساير واسطهو بستگان يـك ) t(بدين معنـي كـه در هـر دوره زمـاني ؛زيع زماني مشخص و مستقل استاراي تودهاي ازدواج دپيشنها

، بـه عـالوه .گـردد دريافت مـي ) هامستقل از ساير پيشنهاد( پيشنهاد با سطح كيفيت معين و با احتمال مشخصين امكـا ( افتـد تصميمي برگشت ناپذير است و يكبار در طول زندگي فرد اتفاق مـي ،به يك پيشنهاد »بله«گفتن

0سپس يـك سـري متغيرهـاي تصـادفي ). طالق در اين مدل وجود ندارد 1 2, , , ... 0M M M در نظـر ≤در 2سطح كيفيـت اوليـه عنوان به 0M. ي ارائه شده استهاگرفته شده است كه نشان دهنده كيفيت پيشنهاد

0Mكـه كيفيـت آن از يشـنهادي انتخـاب اولـين پ «ت ازگيري عبارت اسنظر گرفته شده است و قاعده تصميمو اثبات شده است كه گرچـه احتمـال ازدواج تابع احتمال رياضي معرفي گرديده به اين منظور يك. »بيشتر باشدـ دهـد كـه تصـميم تن مفروضات فوق همواره مثبت است ولي اميد رياضي آن نشان مـي فبا در نظر گر ا گيـري ب

، فرد متقاضي ازدواج تـا پايـان عمـر مجـرد بـاقي نطور ميانگيشود كه بهپيروي از اين قاعده تصميم باعث ميبراي ايجاد و تحليل يك مدل رياضي استفاده 3»هنتوقف بهي«ر مقاله ديگري از تئوري د )2001(باتابيال .بماندهاي دريافـت پيشـنهاد كنـد، او فـرض مـي . دنهدتشكيل مي )مردان(را متقاضيان مذكر ن آنباكه مخاط دكنمي

،اگر فرد متقاضي ازدواج يـك پيشـنهاد خـاص را رد كنـد ؛ واست βتوزيع زماني پواسون با نرخ ازدواج داراي د شـد كـه داراي نـ ها تنها در صورتي به او معرفي خواه، بستگان و ساير واسطهبعدي توسط والدين هايپيشنهاد

* :كندسپس رابطه زير را معرفي مي .دنكيفيت باالتري باش 1W Tβ

= −

1 . Batabyal 2 . Reservation Quality Level 3 . Optimal Stopping

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


سني است كه فرد متقاضـي ازدواج مايـل اسـت در آن سـن T زمان بهينه براي انتظار و Wكه در آن دواج كنـد از Tرسد كه اگر فرد متقاضي ازدواج بخواهد در سن گيري ميازدواج كند و در نهايت به اين نتيجه

.شود پاسخ مثبت دهدصبر كند و پس از آن به پيشنهادي كه به وي معرفي مي Wبايد مدت .هاي ازدواج اسـت شناسائي معيار ،گيري چند معيارهاين مقاله اولين گام براي ساختن مدل رياضي تصميم در

نهاد نمايندگي ؛ 1357اني مقدم، ؛ آشتي1352؛ لطيفي، 1384؛ قريب، 1383حسين زاده شانديز،(مطالعات مختلفي ؛ آقاجـاني، 1376؛ ايمانيـان اردبيلـي، 1376؛ بـوالهري، 1377؛ فيضـي، 1378،.هامقام معظم رهبري در دانشگاه

) 1379و حسيني مطلق، 1378؛ آقامحمديان شعرباف، 1376؛ گرايلي، 1376؛ بخشي، 1379؛ ابوالقاسمي، 1376با اسـتفاده از توزيـع هاضيهعرفي معيارهاي ازدواج به بررسي و تحليل يك سري فرضمن م هاوجود دارد كه در آن

؛ طالعي 1381؛ بيابانگرد، 1370كرمانشاهي، (ي نيزمنابع ديگر. پرداخته است، امعه آماري هر يكجنامه در پرسشطور كلـي بـه بهارد كه وجود د) 1383و ساالري فر، 1383لقماني، ؛1384؛ ظهيري، 1382؛ محمودي، 1378نيا،

. ، ديني و فردي پرداخته استشناسياي ازدواج از ديدگاه جامعههبررسي معيار

اهداف بررسي )3(گيـري هاي رياضـي و فنـون تصـميم وهش آن است كه با استفاده از تكنيكژهدف اصلي از انجام اين پ

در فرآينـد ) تصميم گيرنـده (ئيم كه به كاربر، مدلي رياضي به همراه يك نرم افزار كاربردي ارائه نماچندمعيارهتـرين فـرد را ، ارائه نرم افزاري است كه قادر باشـد مناسـب ؛ در حقيقت هدف اصليگيري كمك كندتصميم

خواهد بداند انتخاب نمايد؛ بدين معني كه هرگاه فرد تصميم گيرنده دو يا چند نفر را مد نظر داشته باشد و ميتوانند بهتـرين فـرد ، كداميك از اين افراد ميزدواج كه براي وي داراي اهميت استهاي ابا توجه به شاخص

هاي واقعي را وارد كند و مدل، بهترين عنوان همسر براي وي باشند، اطالعات مورد نياز در مورد اين گزينهبه .ترين فرد را به وي معرفي نمايدو مناسب

بـدين معنـا كـه . گيري در مورد يك فرد خاص استي نتيجهايجاد قابليتي در نرم افزار برا ؛هدف فرعياين فـرد «يا »ازدواج كند يا نه؟ Nآيا با فرد «گيرنده به دنبال اتخاذ اين تصميم باشد كه چنانچه فرد تصميم

.گيري نيز كاربر را ياري نمايدمدل بتواند در اين نوع تصميم » تواند همسر مناسبي براي او باشد؟تا چه حد مي

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


بهينه سازي تصميم )4() گزينـه بهينـه (گيري عبارت است از انتخاب يك گزينهتصميم :گيري چند معيارهتعريف تصميم ) 1. 4( له ئبيش از يك شاخص در فرآيند گزينش مد نظر قرار گيـرد، مسـ ؛ و هنگامي كههاي مختلفن گزينهاز ميا

).1386:1مهرگان، (نام دارد 1گيري چند معيارهتصميمسـازي براي بهينـه . هاي مختلفي وجود دارد، تكنيكگيري چند معيارهتصميم در تصميم براي اتخاذ بهترين

.كنيماستفاده مي UTAمورد مطالعه در اين پژوهش از روش مسئلهتصميم در است كه بـه ارزيـابي و تحليـل تـابع مطلوبيـت تصـميم 3هاييمجموعه تكنيك: ٢UTAروش ) 2. 4(

اين تكنيك اولين بار . است »4پژوهش عملياتي«هاي متدلوژي اين روش مبتني بر تكنيك. پردازدگيرنده ميكـار هاي مختلفي بهاز آن زمان تا كنون اين روش در زمينه. مطرح گرديد 5توسط سيسكوس 1980در سال

.بندي گرديده استدسته )1(جدول ي از آن در يهاكه نمونه برده شده است

UTAهاي كاربرد روش هايي از زمينهونهنم )1(جدول زمينه كاربرد موضوع منبع

Cosset, J. C., Siskos, Y. and Zopounidis, C. (1992) • برآورد ريسك پيش بيني شكست سازمان • Zopounidis, C. (1987) مديريت مالي

Siskos, Y. and Zopounidis, C. (1987) • ارزيابي سرمايه Siskos, Y., Matsatsinis, N.F. and Baourakis, G. (2001) • كشاورزيبازاريابي محصوالت

رفتار مصرف كننده • Manouselis, N. and Matsatsinis, N.F. (2001) بازاريابيSiskos, Y., Grigoroudis, E., Politis, Y. and Malandrakis, Y. (2001)

رضايت مشتري •

Spyridakos, A., Siskos, Y., Yannakopoulos, D. and Skouris, A. (2000)

ارزيابي مشاغل •

ارزيابي پروژه • Beuthe, M., Eeckhoudt, L. and Scanella, G. (2000)مديريت عموميHatzinakos, I., Yannacopoulos, D., Faltsetas, C. and Ziourkas, C. (1991) • مديريت محيط زيست

1 .Multiple Criteria Decision Making(MCDM) 2 .Utility Additive

.آمده است Figueira ،2005 :308 به تفصيل در UTA تر و مراحل حل مدل توضيحات دقيق .34.Operation Research(OR)

5. -Yannis Siskos استاد دانشگاهPiroes )مصر(

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


:عبارت است UTAسازي تصميم به روشهبراي بهين پژوهش عملياتي - مدل رياضي

( ) ( )1

1 1

1 1

1

1 1

( )

( )

( )

. :

( , )

( , ) 0

0 , ,

0 , , ,

0 , , ,

k k

i

k

k

m

a ak

k k k k

k k k k

n

i ji j

ij

a

a

Min Z

S t

a a if a a

a a if a a

W

W i j

i j k

i j k

α

σ σ

δ

σ

σ

+ −

=

+ +

+ +

−

= =

+

−

= +

Δ ≥ >

Δ = ≈

≥ ∀

≥ ∀

≥ ∀

∑

∑∑

)كه در آن )kaσ +

)و )kaσ −

. انحرافات مثبت و منفي مطلوبيت برآورده شده از مطلوبيت واقعي است

1مجموعه مرجع 2( , ,..., )R kA a a a= هاي فرضـي ي از گزينهاي ساختگرا كه مجموعهka اسـت، بـر

داراي بـاالترين رتبـه و 1aاي كـه به گونـه . شوداساس ترجيهات تصميم گيرنده به صورت نزولي مرتب ميka 1لذا هر دو گزينه متوالي . ترين رتبه باشدداراي پايين( , )k ka a تواننـد از مجموعه مرجـع فـوق مـي +

:داراي دو وضعيت زير باشند

:شودكه در آن از رابطه زير استفاده مي[ ] [ ] )()(1)()(1 11)()(),( ++

−++

−++ −+−+−=Δ kkkk aakaakkk agUagUaa σσσσ

] كه ( )]kU g a مطلوبيت حاصل از انتخاب گزينه يka براي تصميم گيرنده است.

= 1

1kaبر kaچنانچه گزينه ارجح باشد، +

1kaنسبت به kaچنانچه )ارجحيت نداشته باشد(تفاوت باشدبي +

1 1

1 1

( , )

( , ) 0

k k k k

k k k k

a a if a a

a a if a a

δ+ +

+ +

Δ ≥ >

Δ = ≈

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


i jW آيديرد و از رابطه مقابل بدست ميپذت كه همواره مقادير مثبت را ميمتغيري اس: 1( ) ( ) 0 , 1, 2,..., , 1, 2,..., 1j j

i j i i i i iW U g U g i n j α+= − ≥ ∀ = ∀ = −

n تعداد معيارها وδعددي بسيار كوچك است.

1iαگيري را به هاي تصميمدر واقع مقادير ممكن براي هريك از شاخص كنـيم بازه مساوي تقسيم مي −

كه j

ig مقدار شاخصiي ام به ازاي حد باالي بازهjباشدام مي.

روش شناسي )5(ارائه شـده 1ص انتخاب همسر در شكلگيري چند معياره در خصوهاي مدل تصميمچارچوب كلي و گام

: توان آن را بصورت زير تشريح نموداست كه مي

مسئلهتعريف )1. 5( ارائـه 3و 1هـاي در بخـش لهئمسـ هدف از طرح 1. 4گيري چند معياره در بخش تصميم لهئمستعريف

.شودمي براي كاربر تعريف و كاربرد نرم افزار توضيح داده لهئمسدر اين گام . شد

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


هاي مورد نظر تصميم تعيين شاخص گيرنده و ساختن درخت تصميم

حذف يا اضافه نمودن شاخص دلخواه

هاي تعيين شدهبرآورد تابع مطلوبيت تصميم گيرنده با توجه به شاخص

هاي واقعي و اتخاذ تصميم بهينهر مورد گزينهگرفتن اطالعات د

و حل آن UTA تشكيل مدل

هاي مرجعبندي گزينهاستفاده از روش پرموتاسيون در رتبه

هاي مرجع بندي گزينهاصالح رتبه توسط تصميم گيرنده

ساخت مجموعه مرجع

يد تصميم تأي گيرنده

مسئلهتعريف

يد تصميم أيت گيرنده

چگونگي تعريف شاخص مناسب

ا و تعيين وزنهانجام مقايسات زوجي شاخص

خيرهبل

خيرهبل

گيري چند معياره در خصوص انتخاب همسرهاي توسعه مدل تصميمچارچوب كلي و گام) 1(شكل

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


ها تعيين شاخص )2. 5( شناسـي خـانواده، پـنج دسـته شـاخص كلـي مطـرح جامعه هاي همسر گزيني در حوزهدر بررسي مالك

در ايـن مقالـه، ) 22: 1383فر،ساالري(شناختي، اقتصادي، اجتماعي و خانوادگي جسماني، روان: گرديده استهـاي اشـاره از طرفي ضمن مطالعه پژوهش. گيردهريك به عنوان راهنما در اختيار كاربر قرار مي تعريفي از

هـاي علـوم اجتمـاعي و اساتيد دانشـكده (شده در بخش مرور ادبيات و نيز مصاحبه با برخي خبرگان موضوعشـاخص 5در قالـب تهيه و شاخص جزئي 50ليستي متشكل از ) روانشناسي و نيز مشاوران خانواده و ازدواج

هاي جزئي مربوطه بـه كـاربر پيشـنهاد هر شاخص كلي به همراه شاخص. بندي گرديد كلي فوق الذكر دستهگيرد و هاي بعدي قرار مييد وي باشد مبناي محاسبات آتي مدل در گامأيو چنانچه مورد ت) 5شكل(گردد مي

.ايدتواند اصالحات الزم را اعمال نمدر غير اين صورت كاربر مي كاربر بايد بتواند، :هر شاخصي براي جاي گرفتن در درخت تصميم نهايي، بايستي داراي دو شرط زير باشد

.ها دو بدو مقايسه نمايد ميزان اهميت و ارجحيت آنرا نسبت به ساير شاخص اربر در چنانچـه كـ . به فرد يا افراد خاصي كه مد نظر دارد براساس آن شاخص نمره بدهد

خص نتواند اطالعات كافي بدست آورده و وارد مدل نمايد، صرف نظر از ميزان اهميت، خصوص آن شا »توانايي باروري«عنوان مثال به. آن شاخص قابل اضافه كردن به مدل نخواهد بود

:شوددر نهايت درخت تصميم با ساختار كلي زير ساخته مي

هاي زوجي و تعيين وزنانجام مقايسه )3. 5( بـه . هايي را كه خود تعيين نموده است، بيان كنـد شود تا اهميت شاخصاين گام از كاربر خواسته مي در

مشـاهده 5اين صورت كه نظرات والدين، خانواده، عرف و جامعه را در نظر بگيـرد و همـانطور كـه در شـكل

نيجسما شناختيروان اقتصادي اجتماعي خصهاي كليشا -سطح اولگيخانواد

شاخصهاي جزئي -سطح دوم

تصميمساختار كلي درخت)2(شكل

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


ا به صورت دو به دو هشود نظر نهايي خود را در مورد ميزان ارجحيت يك شاخص نسبت به ساير شاخصميها به صورت زيـر و بـا وزن هر يك از شاخص. بيان نمايد 1در هر سطح و بر اساس مقياس پنج تايي ليكرت

: 2گردداستفاده از روابط ماتريسي محاسبه مي

nتشكيل ماتريسي n× كه درايه هاي آنراi jU )رارجحيت شاخص سطi ام نسبت به شاخص سطرj ناميممي) ام :

11 12 11

21 22 22

1 2

j

j

i i i jk k k

u u uXu u uX

u u uX×

⎛ ⎞⎜ ⎟⎜ ⎟⎜ ⎟⎜ ⎟⎜ ⎟⎜ ⎟⎝ ⎠

i jn مقدار نرمال شده براي هرi ju آيدخواهد بود كه از رابطه زير به دست مي:

1

i j

i j k

i ji

un

u=

=

∑

:به صورت زير قابل محاسبه خواهد بود iWتا شاخص ، kسپس براي هر يك از

1

k

i jj

i

nW

k==∑

مرجع ساخت مجموعه ) 4. 5( ، به منظور يافتن تصميم بهينه الزم است يك مجموعه توضيح داده شد )2. 4( نه كه در بخشگوهمان

هـر . ايمهاي مرجع در نظر گرفتهعنوان گزينهفرد فرضي را به 7ن مدل براي حل اي. تعريف گردد RA مرجععـددي اين امتيـاز . هاي تعيين شده داراي امتياز مشخصي هستند، از نظر هريك از شاخصفرد7يك از اين

.دهداست كه نرم افزار بطور خودكار آن را به مجموعه مرجع تخصيص مي 5تا 1صحيح و تصادفي بين :گردد ، كه هر يك به معني زير است 5تا 1مي تواند حايز امتيازي بين X از نظر شاخص n فرد: توضيح

)حالت ايده آل ( همان فردي است كه شما انتظار داريد دقيقاً X از نظر شاخص nفرد ← 5

1 . Likert Scale

.مراجعه كنيد) 210: 1385اصغرپور، (تعريف سازگاري و نحوه اثبات آن به در مورد . در صورتي كه سازگاري مقايسات اثبات گردد .2

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


.با شما بسيار تناسب دارد X از نظر شاخص nفرد ← 4 .با شما تناسب دارد X از نظر شاخص nفرد ← 3 .با شما تناسب بسيار كمي دارد X از نظر شاخص nفرد ← 2 )بدترين حالت(با شما هيچ تناسبي ندارد X از نظر شاخص nفرد ← 1

هاي مرجع رتبه بندي گزينه )5. 5( گيـري چنـد جبرانـي تصـميم غير هاي، از يكي از تكنيكگزينه مرجع 7بندي در اين گام به منظور رتبه

نيـازي نام دارد، داراي اين مزيت است كه اوالً» 1پرموتاسيون«كاربرد اين روش كه . دشومعياره استفاده ميكه ممكن است در مورد (بدون نياز به نرمال سازي ثانياً. ها نسبت به يكديگر نداردبه فرض استقالل شاخص

بنـدي ا را رتبـه هگزينه) وجب شودهاي ورودي و خطاي اطالعات نرمال شده را مهاي كيفي نقصان دادهشاخص بنـدي رتبـه از حالـت ممكـن K!= 7= ! 5040اين روش با استفاده از يك الگوريتم رياضي از بـين . نمايدمي

رتبـه بنـدي بهينـه . نمايـد بندي از نظر تصميم گيرنده تعيين مـي عنوان بهترين رتبههاي مرجع، يكي را بهگزينهيـد أيت بنديدر نهايت رتبه. آوردنرم افزار به كاربر ارائه شده و امكان اصالح را فرآهم ميهاي مرجع توسط گزينه

.گيردعنوان ورودي گام بعد مورد استفاده قرار ميشده توسط كاربر به

، حل آن و تعيين تابع مطلوبيت تصميم گيرندهUTAتشكيل مدل )6. 5( ريزي ارائه شـده توان مدل برنامهگيري ميهاي تصميمشاخص هاي مرجع و تعيينبندي گزينهبا داشتن رتبه

از طريـق حـداقل كـردن (با حل كردن مدل . اساس اطالعات وارد شده توسط كاربر ساخت را بر )2. 4(در بخش .تابع مطلوبيت تصميم گيرنده را بدست آورد )ضرايب(توان مي) هاي تصميم گيرندهخطاي برآورد مطلوبيت

حساسيت انجام تحليلمـدل »2بهينـه تقريبـاً «هـاي به منظور اطمينان از صحت ضرايب تابع برآورد شده و نيـز يـافتن جـواب

، الزم )در شرايطي كه جواب بهينه منحصر بفرد وجود نـدارد ( )2. 4( مطرح شده در بخش 3ريزي خطيبرنامه

1. Permutation 2 . Near-Optimal 3 . LP – linear programming

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


هاي زير را به دسـت آوريـم بع هدفهايي با تاحاصل از حل مدل »بهينه تقريباً«هاي است تا ميانگين جواب :)2001، ١سيسكوس و رزجكت الگ(

:گردداضافه مي لهئمسهاي كه محدوديت جديد زير نيز به مجموعه محدوديت

.يك عدد مثبت كوچك خواهد بود εباشد و در گام سوم مي LPمقدار بهينه حاصل از حل مدل z*كه در آن

تصميم بهينه )7. 5( :االت كاربر پاسخ دادؤتوان به دو دسته از سع مطلوبيت تصميم گيرنده ميبا داشتن تاب

خواهد بداند با توجـه فرد تصميم گيرنده دو يا چند نفر را مد نظر دارد و مي: ترين فردانتخاب مناسب -1عنـوان فرد بهتوانند بهترين ، كداميك از اين افراد ميدواج كه براي وي داراي اهميت استهاي ازبه شاخص

هاي واقعي را وارد نموده و در اين مرحله كاربر اطالعات مورد نياز در مورد اين گزينه. همسر براي وي باشند .ن فرد را به وي معرفي خواهد نمودتريمدل، بهترين و مناسب

تصميم گيرنده به دنبال اتخاذ اين تصميم باشد كـه چنانچه فرد: گيري در مورد يك فرد خاصنتيجه -2توانـد همسـر مناسـبي بـراي او اين فرد تا چـه حـد مـي «يا به عبارت ديگر »ازدواج كند يا نه؟n يا با فرد آ«

، درصـد ارضـاي لوبيت حاصل از حـل مـدل در گـام قبـل مدل قادر است با توجه به ضرايب تابع مط »باشد؟گيرنـده ال ايـن تصـميم ح. به عنوان همسر، تعيين نمايد nگيرنده را در صورت انتخاب فرد مطلوبيت تصميم

تر در آينـده و نظـاير آن تصـميم هاي مناسب، امكان ازدواجد با در نظر گرفتن مسائلي چون سناست كه باي .نهايي را بگيرد كه آيا با اين فرد خاص ازدواج كند يا خير

مطالعه موردي )8. 5( ر را كه نتايج حاصـل از مصـاحبه توان مطالعه موردي زيبه منظور توضيح بهتر ساختار مدل ارائه شده مي

گيري چند معياره هاي مختلف مدل تركيبي تصميمكه در آن گام با فردي با مشخصات زير است مطرح نمود .شريح گرديده استت) و نه به كمك كدنويسي انجام شده(صورت دستي ، بهارائه شده

1 . Jacquet- lagre'ze & Siskos

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


كارمند: ؛ وضعيت اشتغالسال 24: زن؛ سن: جنس: شخصات فرد تصميم گيرندهم بـه را خـود لهئمسـ وي گرديد؛ تشريح براي تصميم گيرنده مدل كاربرد و محتوا كه آن از پس: لهئمس تعريف

.نمود تعريف فرد دو ميان از مناسب فرد يك انتخاب لهئمس صورت :تصميم درخت ساختن و گيرندهتصميم نظر مورد هايشاخص تعيين

)3(هاي مورد نظر خود را به شرح نمـايش داده شـده در شـكل شاخص تصميم گيرنده ،ضمن انجام مصاحبه .ييد نمودأتوصيف و ت :وزن تعيين و هاشاخص زوجي مقايسات انجام

گيرنـده انجـام هاي زوجي توسط تصميم، مقايسهتشريح گرديد .3 .5در بخش در اين مرحله همان طور كه ده از اتوجه شود كه با استف. آمده است )2(د كه در جدول ها تعيين گرديشاخص با انجام محاسبات مربوطه وزن. شد

.هاي جزئي يك باشداي به دست خواهد آمد كه مجموع وزن شاخصها به گونههاي شاخصروابط فوق وزن :مرجع و رتبه بندي آن مجموعه ساخت بـا مشخصـات ناميده شده است، همراه A ،B ،C ،D ،E ،F ، Gكه ) فرضي(گزينه مرجع ساختگي 7

در اختيار تصميم گيرنـده قـرار ندي انجام شده به روش پرموتاسيونبرتبه. خالصه شده است )2(هر يك در جدول .يد قرار گرفتأيشود مورد تمشاهده مي 2داده شد و رتبه بندي نهايي وي به صورتي كه در جدول

درخت تصميم نهايي - 3شكل

خانوادگي جسماني روان شناختي اقتصادي

وتناسب ظاهري جذابيت تناسب سني

ايمان و ديني اعتقاد

تحصيالت والدين تناسب فرهنگ و آداب و رسوم

همسر

شغل والدين همسر

تحصيالت/نوع شغل درآمد

اجتماعي

صداقت و عدم تظاهر ذكاوت و هوشمندي

فكري -سالمت رواني استقالل فكري و شخصيتي شجاعتو جسارت

منطقي بودن

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


ارهشم

ص

شاخ

صشاخ

1

صشاخ

2

صشاخ

3

صشاخ

4

صشاخ

5

صشاخ

6

صشاخ

7

صشاخ

8

صشاخ

9

صشاخ

10

صشاخ

11

صشاخ

12

صشاخ

13

صشاخ

14

صشاخ

ن وز

0.0

93

7

0.0

31

3

0.0

16

7

0.0

50

3

0.1

42

5

0.1

42

5

0.0

08

7

0.0

26

2

0.0

29

3

0.2

29

4

0.1

26

9

0.0

53

7

0.0

34

2

0.0

14

6

يد تائ

ي بند

به رت

دهش

جع مر

ايه ه

زينگ

اد عتق

و اانايم

نيدي

و گرهن

ب فاستن

ومرس

و اب

آد

مددرآ

شوع

نل غ

/ التصي

تح

ن لدي

واالت

صيتح

سرهم

ن لدي

واغل

شسر

همني سباستن

ب اسو تن

ت ذابي

جري

ظاه و

وتذكا

ديشمن

هوني

روات

المس

- ري

فكري فك

الل ستق

ا-

تيصي

شخ و

رتسا

جتجاع

شدن

بوقي

نطم

دم و ع

ت داق

صهرظات

1 G 4 4 3 5 3 3 3 4 5 5 4 4 3 52 E 4 5 3 2 2 1 3 3 4 3 2 4 2 4

3 F 2 3 3 4 3 1 2 5 4 2 4 3 2 4

4 D 2 4 3 4 3 3 2 2 4 5 4 2 4 5

5 C 4 3 4 3 1 4 3 3 2 3 5 4 2 4

6 A 2 1 4 2 2 3 4 4 2 5 3 2 3 5

7 B 4 3 3 2 5 3 4 3 2 3 2 3 1 1

X 3 2 3 3 2 3 1 1 1 2 3 5 1 1Y 4 4 3 3 3 3 3 4 3 4 3 2 3 3

هاهاي مرجع و وزن شاخصمشخصات گزينه)2(جدول. 2. 4بخش ارائه شده در LPمدل : گيرنده تصميم مطلوبيت تابع تعيين و آن حل ، UTA مدل تشكيل

: توان به صورت زير تشكيل دادرا مي

Min Z= A Aσ σ+ −+ B Bσ σ+ −+ + C Cσ σ+ −+ + D Dσ σ+ −+ +

EE−+ ++ σσ FF

−+ ++ σσ G Gσ σ+ −+ +

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


S.T : - w24+ w42+ w43+ w44+ w52+ w61+ w62+ w83+ w94+ w103+

w104+ w112+ w113+ w132+ w144 + G G E Eσ σ σ σ− + − +− − + ≥ 0.05 w12+ w13+ w23+ w24- w42 - w43 - w52+ w72 – w83- w84+ w102

– w112 – w113+ w123 + E E F Fσ σ σ σ− + − +− − + ≥ 0.05 - w23 – w61- w62+ w82+ w83+ w84- w102 - w103 - w104+ w122 -

w132 - w133 - w144 + F F D Dσ σ σ σ− + − +− − + ≥0.05 - w12 - w13+ w23 - w33+ w43+ w51+ w52 - w63 - w72 - w82+ w92+ w93+ w103+ w104 - w114 - w122 - w123+ w132+ w133+ w144

+ D D C Cσ σ σ σ− + − +− − + ≥0.05 w12+ w13+ w21+ w22+ w42 - w51+ w63 - w73 - w83 - w103 - w104+ w113+ w114+ w122+ w123 - w132 - w144

+ C C A Aσ σ σ σ− + − +− − + ≥0.05 –w12 - w13 - w21 - w22 + w33 - w52 - w53 - w54+ w83+ w103+ w104 - w122+ w131+ w132+ w141+ w142+ w143+ w144

+ A A B Bσ σ σ σ− + − +− − + ≥0.05 14 4

1 1i jw ij

= =∑∑

=1

wij , ,k kσ σ+ −

≥0 , k = A, B , …, G توان تـابع مطلوبيـت ارائه شد مي. 6. 5با حل مدل باال و انجام تحليل حساسيت به روشي كه در بخش

:د نظر ارائه دادزير را براي تصميم گيرنده مورU(g)=0.119U1(g1)+0.063U2(g2)+0.05U3(g3)+0.074U4(g4)+0.043U

5(g5)+0.05U6(g6)+0.057U7(g7)+0.102U8(g8)+0.0171U9(g9)+0.05U10(g10)+0.05U11(g11)+0.07U12(g12)+ 0.05U13(g13)+0.05U14(g14)

ميم گيرنـده اطالعـات واقعـي در تصـ : بهينـه تصميم اتخاذ و واقعي هايگزينه مورد در اطالعات گرفتنآمـده )2(ايم وارد نمود كه در دو سطر آخر جـدول ناميده Yو Xها را دو فرد واقعي را كه در اين جا آن مورد

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


انتخـاب لـذا . 0.6835 و 0.3606بـا است برابر ترتيب به Y و X فرد براي شده برآورد مطلوبيت ميزان. است .بود خواهد Y فرد مصاحبه فرد مورد براي بهينه

طراحي نرم افزار )9. 5( ، 2كليـف (است كه فـرم كلـي آن 1)DSS(اين نرم افزار در واقع يك سيستم پشتيباني تصميم

.نشان داده شده است) 4(در شكل ) 69: 2003

Expertگيـري چنـد معيـاره وجـود دارد، مثـل هاي نرم افزاري متعددي براي حل مسائل تصميمبسته

Choice ًباشـند براي استفاده آكادميك بوده يا كارشناسان مربوطه مهارت استفاده از آنان را دارا مي كه غالبا .عالوه بر آن تا آنجـا . اما كار با نرم افزار طراحي شده در اين مقاله، به دانش رياضي و علمي خاصي نياز ندارد

گيري در خصـوص انتخـاب براي تصميم) با پشتوانه علمي( اند تا كنون هيچ نرم افزاريكه نويسندگان مطلعبراي ايجاد واسطه كاربركه بصورت گرافيكي طراحي شده است از يكـي از . همسر در دنيا ارائه نگرديده است

ها در درون پايگاه داخلي موجود داده. استفاده شده است Visual.netدر محيط هاي رايج برنامه نويسيزبانجز با نظر كاربر كـه (هيچ نوع داده خام ورودي . گردندنگهداري و براي محاسبات فراخواني ميدر اين زبان،

1 . Decision Support System 2 . Cliff

هاپايگاه دادهData base

)Graphical User Inter face-GUI( واسطه كاربر

پايگاه مدلModel base

كاربر

لي سيستم پشتيبانيفرم ك)4(شكل

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


.) 2. 5بخش (شاخص 50ها وجود ندارد؛ تنها ليستي از در پايگاه داده) شودگيرنده اصلي محسوب ميتصميمدر پايگـاه داده در 1عنوان پيش فـرض كه مجموعه جمع آوري شده از مرور ادبيات و نظرات خبرگان است به

ييـر داده يـا ها را به نحو دلخـواه تغ رسد و البته وي قادر است آنيت كاربر ميؤنظر گرفته شده است كه به رپژوهش عملياتي ارائه شده در اين مقاله كـه بـه منظـور بهينـه سـازي / مدل رياضي. همان صورت بپذيردبه

اي هـايي از برنامـه گيـرد و توسـط بخـش فاده قرار ميتصميم توسعه داده شده است در پايگاه مدل مورد استشـده، حـل 2رود و به برنامه اصـلي متصـل ريزي رياضي به كار ميكاربردي كه به منظور حل مسائل برنامه

تـابع (ها دريافـت و ضـرايب بـرآورد شـده مـدل هاي الزم براي ساخت اين مدل از پايگاه دادهداده. گرددمي . گرداندرا به واسطه كاربر برمي) مطلوبيت تصميم گيرنده

.مشاهده نمود) 6(و )5( هايتوان در شكلرا مي GUIنمايي از

هادر گام تعيين شاخص ٣GUIنمايي از )5(شكل

1 . Default 2 . Link

Graphical User Interface واسطه كاربر گرافيكي .1

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


هاي زوجي و تعيين وزندر گام مقايسه GUIنمايي از ) 6(شكل

پژوهش اينده دركاربرد و مزاياي استفاده از مدل رياضي و نرم افزار ارائه ش)6(كار با اين نرم افزار بسيار ساده است و جز آشنائي اوليه كار با كـامپيوتر بـه هـيچ دانـش يـا مهـارت -1

.خاصي نياز ندارد

هـاي ل ويندوز و انواع مختلـف كامپيوتر يك نسخه از فايل اجرائي اين نرم افزار بر روي سيستم عام -2 .باشدسازي ميقابل پياده 1خانگي

هـاي بدون نياز به حضور كارشناس يا مشاور و با توجه بـه منوهـا و راهنمـايي ) تصميم گيرنده(ربركا -3 .ارائه شده در نرم افزار قادر خواهد بود به تصميم بهينه دست يابد

هـاي كمـي و توانـد شـاخص باشد كه مـي به كار رفته در نرم افزار داراي اين قابليت مي UTAمدل -4 .زمان در نظر بگيردطور هم كيفي را به

توانـد از سـاليق، معيارهـا و هاي پيشنهادي توسط نرم افـزار مـي كاربر با مشاهده ليستي از شاخص -5 .هاي خود را بر اساس آن تعديل، حذف يا اضافه نمايدهاي ساير افراد جامعه مطلع شده و شاخصشاخص

1 . PC

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


) هـاي كشـور كز مشاوره يك استان يـا در دانشـگاه در مرا مثالً(در صورت استفاده فراگير از اين نرم افزار - 6هاي برآورد شده براي افراد متقاضي ازدواج را در يك بانك اطالعاتي ذخيره نمود و سپس با توان تابع مطلوبيتمي

. جستجوي توابعي كه داراي بيشترين همخواني با يكديگر هستند، افراد متناسب را به يكديگر معرفي نمود

گيرينتيجه بحث و )7( پـذيرش گيـري در خصـوص انتخـاب همسـر و نيـز در اين مطالعه با توجه به اهميـت ازدواج و تصـميم

گيري چند معياره ارائه نموديم كه هاي تصميم، مدلي رياضي بر مبناي تكنيكپيچيدگي اتخاذ چنين تصميميين منظور و بر مبناي مدل رياضـي به ا. قادر است در فرآيند اتخاذ تصميم بهينه به تصميم گيرنده كمك كند

شايان ذكر است كه مبناي محاسبات و به تبع آن خروجي نرم افـزار، . فوق نرم افزاري توسعه داده شده استلذا هر چه اطالعات وارد شـده . خواهد بود) شودكه تصميم گيرنده اصلي در امر ازدواج تلقي مي(نظرات كاربر

ها و شناخت حقيقي و كامـل از گزينـه مـورد ، واقعيتي صحيح ازدواجت خبرگان، معيارهاتوسط وي، با نظرانظر فاصله داشته باشد، تصميم بهينه ارائه شده توسط نرم افزار نيز با بهترين تصميم واقعي اخـتالف خواهـد

ر از طـرف مقابـل، گردد كه بايد با شناخت بيشـت مي اين نقيصه به كمبود دانش كاربر در اين زمينه بر. داشتهـاي پشـتيباني همچـون سـاير سيسـتم ( البتـه . مرتفع گـردد ... ، مراجعه به مشاورين، مطالعه كتب و حقيقت

و (اين نرم افـزار . ودمختار خواهد ب) تصميم بهينه(كاربر در پذيرش يا عدم پذيرش خروجي نرم افزار) تصميماستفاده از نظرات مشاورين يـا . شودمحسوب نميجانشيني براي مشاوره ازدواج ) طور كلي، مدل ارائه شدهبه

يهـا چـالش هاي صحيح خود، برطرف كـردن خود و شاخصاخت شن به منظورافراد با تجربه و قابل اعتماد، اسـتفاده از .رسـد احتمالي از انتخاب گزينه مناسب تا عقد ازدواج و نظاير آن، هم چنان منطقي و الزم به نظر مي

گيري براي انتخاب بهترين فـرد عنوان ابزاري براي كمك به فرآيند تصميماين نرم افزار در مراكز مشاوره به در هر صورت الگوريتم ارائه شده در اين نرم افزار، مدلي كلي براي انتخـاب . شودعنوان همسر، توصيه ميبه

دهد كه صرف نظر از سن، جنس، تحصيالت يا سابقه قبلي ازدواج كاربر و بـراي هـر دو نـوع همسر ارائه مي .دائم قابل استفاده خواهد بود ازدواج موقت و

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


منابعمعيار همسر گزيني در بين دانشجويان، پايان نامه كارشناسي، دانشكده علوم اجتماعي، ) ] 1357[ 2537(آشتياني مقدم، معصومه

.دانشگاه تهرانهاي تهران و رابطه آن با نگـرش دانشگاهساله 25تا 18هاي شخصيتي دانشجويان مجرد بررسي ويژگي )1376(آقاجاني، احمد

.آنها به ازدواج، پايان نامه كارشناسي ارشد، رشته مشاوره، دانشكده تربيتي گروه راهنمائي و مشاوره، دانشگاه تربيت معلم، اي رابطه بين معيارهاي همسرگزيني دانشجويان در شـروع زنـدگي و پـس از آن مقايسه بررسي) 1378(آقا محمديان شعرباف

.جوان و آرامش روح: چكيده مقاالت برگزيده سومين همايش مشاوره از ديدگاه اسالمي: مشهدهاي انتخاب همسر هاي جنسيتي و شخصيتي بر مالكبررسي نقش تفاوت) 1379آذر (ابوالقاسمي، عباس و ايران پور، چنگيز

.مجموعه مقاالت همايش دانشجو و عفاف: دانشجويان، يزد .سسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهرانؤم: هاي چند معياره، چاپ چهارم، تهرانتصميم گيري) 1385(واد اصغرپور، محمدج

.روشنگران و مطالعات زنان: كيد بر نقش ساختار و كاركرد خانواده، چاپ اول، تهرانأجامعه شناسي خانواده با ت )1376(اعزازي، شهال انتشـارات جهـاد دانشـگاهي صـنعتي خواجـه : ازدواج بهينـه، چـاپ اول، تهـران آناليز تصميم گيري در ) 1370(افتخاري، احمد

.نصيرالدين طوسيثر بـر آن، ؤسال شهرستان مشهد به ازدواج و عوامل م 29 – 20سنجش نگرش پسران مجرد ) 1376(ايمانيان اردبيلي، مسعود

.علوم انساني، دانشگاه فردوسي مشهدپايان نامه كارشناسي ارشد، رشته پژوهش علوم اجتماعي، دانشكده ادبيات و در ) زوج(بررسي نظـر دانشـجويان مجـرد در مـورد معيارهـاي انتخـاب همسـر ) 1376بهمن ( بخشي، حميد و صادقي، سهراب

.همايش نقش ازدواج در بهداشت رواني دانشجويان: دانشگاه علوم پزشكي رفسنجان، تهراندماتي نگرش دانشجويان دختر وپسر دانشگاه علوم پزشـكي ايـران در مـورد بررسي مق) 1376بهمن(بوالهري، جعفر و ديگران

.همايش نقش ازدواج در بهداشت رواني دانشجويان : ازدواج، تهراندفتر نشر فرهنـگ :تهران، چاپ اول، )ها، موانع و راهكارهاها، روشاهداف، مالك(جوانان و ازدواج ) 1381(بيابانگرد، اسماعيل

.ياسالمروابـط : تهـران ، ، چـاپ اول بررسي نگرش دانشجويان درباره ازدواج) 1378(ايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاههانهاد نم

.عمومي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها بررسي معيارهاي همسر گزيني و ازدواج در بـين جوانـان مجـرد شـهر شـانديز، پايـان نامـه ) 1383(حسين زاده شانديز، هادي

.شناسي، دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه تهرانكارشناسي ارشد، رشته جمعيتشهيد هاي روزانه دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني ديدگاه دانشجويان رشته بررسي) 1379(حسيني مطلق، محمد

.علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد بر ازدواج، پايان نامه دكتري، دانشكده پزشكي، دانشگاه ثرؤمصدوقي پيرامون عوامل نامه كارشناسـي ارشـد، رشـته جامعـه شناسـي، گيري معيارهاي همسر گزيني، پايانشكل أمنش) 1381(زحمتي هوجقان، نرگس

.دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه تهران .سروش: ، تهرانشناسي خانواده، چاپ دومبر جامعهاي مقدمه) 1375(ساروخاني، باقر

.سروش: ، تهرانشناسي خانواده، چاپ هشتمر جامعهاي بمقدمه) 1385(اقرساروخاني، ب .25، كتاب زنان، سال هفتم، شماره » هاي گزينش همسرمالك«) 1383(ساالري فر، محمدرضا

.شقايق: تهرانچاپ اول، ،در جستجوي همسر) 1378(طالعي نيا، محسن .25له زن شرقي، سال سوم، شماره ، مج» با چه كسي خوشبختيم؟« ) 1384(ظهيري، معصومه

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


بر معيارهاي همسر گزيني در بين دانشجويان مجرد دانشگاه عالمـه طباطبـائي، پايـان ثرؤمبررسي عوامل ) 1377(فيضي، ايرج .نامه كارشناسي ارشد، رشته جامعه شناسي، دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه عالمه طباطبائي

پژوهشي در بين دانشجويان دانشـگاه تهـران، پايـان نامـه –اختي معيارهاي همسر گزيني بررسي جامعه شن )1384(قريب، مينا .كارشناسي ارشد، رشته جامعه شناسي، دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه تهران

.انتشارات فاطمه الزهرا: انتخاب همسر، چاپ نهم، قم: اولين گام ازدواج) 1370(كرمانشاهي، ماهرخهاي علـوم پزشـكي و مقايسـه آن بـا بررسي معيارهاي ازدواج از ديدگاه دختر و پسر مجرد رشته) 1376ن بهم(گرايلي، معصومه

هاي فني و مهندسي دانشگاه تهران، همايش نقـش ازدواج در بهداشـت روانـي نظرات دانشجويان مجرد دختر و پسر رشته .دانشجويان

.نامه كارشناسي، دانشكده علوم اجتماعي، دانشگاه تهرانهمسر گزيني در ايران امروز، پايان )1352(لطيفي، مهدي .25 -27، ماهنامه پيام زن، سال سيزدهم، شماره نهم، »ازدواج ،جوان ،خانواده« )1383(لقماني، احمد

.30-33، ماهنامه شميم ياس،سال سوم، شماره سوم، »معيارهاي گزينش همسر در اسالم«)1382(محمودي، امير ملك .انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي: بررسي تطبيقي ازدواج تهران، چاپ اول، تهران )1378(ادق مهدوي، محمد ص

.سسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهرانؤم: گيري با چندين هدف، چاپ اول، تهرانتصميم )1386(مهرگان، محمدرضا

Batabyal, A. A. (2001) «On the Likelihood of Finding the Right Partner in an Arranged Marriage », Journal of Socio-Economics, 33(2001):273–280.

Batabyal, A. A. (2003) «Decision Making In Arranged Marriages with a Stochastic Reservation Quality Level», Applied Mathematics Letters, 16(2003):933–937.

Beuthe, M., Eeckhoudt, L. and Scanella, G. (2000) «A Practical Multicriteria Methodology for Assessing Risky Public Investments», Socio-Economic Planning Sciences, 34(2):121–139.

Cliff T. (2003) «Teaching Management Science with Spreadsheets: From Decision Models to Decision Support», INFORMS Transactions on Education 1:2 (68-74) available online at: ite.pubs.informs.org/Vol1No2/Ragsdale/.

Cosset, J. C., Siskos, Y. and Zopounidis, C. (1992) «Evaluating Country Risk: A Decision Support Approach», Global Finance Journal, 3(1):79–95.

Figueira, J., Greco, S. and Ehrgott, M. (2005) Multiple Criteria Decision Analysis: State Of The Art Surveys, USA: Springer science.

Hatzinakos, I., Yannacopoulos, D., Faltsetas, C. and Ziourkas, C. (1991) «Application of the MINORA Decision Support System to the Evaluation of Landslide Favourability in Greece», European Journal of Operational Research, 50(1):60–75.

Jacquet-Lagreze, E, and Siskos, Y. (2001) «Preference Disaggregation: 20 Years of MCDA Experience», European Journal of Operational Research, 130(2):233–245.

Manouselis, N. and Matsatsinis, N.F. (2001) Introducing a Multi-Agent, Multi-Criteria Methodology for Modeling Electronic Consumer’s Behavior: The Case of Internet Radio, in M. Klush and F. Zambonelli, Editors, Cooperative Information Agents, Volume 2182 of Lecture Notes In Artificial Intelligence, pages 190–195. Springer-Verlag, Berlin.

www.SID.ir

Archi

ve o

f SID


Siskos, Y. and Zopounidis, C. (1987) «The Evaluation Criteria of the Venture Capital Investment Activity: An Interactive Assessment», European Journal of Operational Research, 31(3):304–313.

Siskos, Y., Matsatsinis, N.F. and Baourakis, G. (2001) «Multi Criteria Analysis In Agricultural Marketing:The Case of French Olive Oil Market», European Journal Of Operational Research, 130(2):315–331.

Siskos, Y., Grigoroudis, E., Politis, Y. and Malandrakis, Y. (2001) Customer Satisfaction Evaluation: Some Real Experiences, In Colorni, A., Paruccini, M. And Roy, B. Editors, A MCDA: Multiple Criteria Decision Aiding; Pages 297–314. European Commission Joint Research Centre, Ispra, Italy.

Spyridakos, A., Siskos, Y., Yannakopoulos, D. and Skouris, A. (2000) «Multicriteria Job Evaluation For Large Organizations», European Journal Of Operational Research, 130(2):375–387.

Zopounidis, C. (1987) «A Multicriteria Decision-Making Methodology for the Evaluation of The Risk of Failure and an application», Foundations of Control Engineering, 12(1):45–67.

www.SID.ir

61713861803 ارائه مدل رياضي بر مبناي تصميم گيري چند معياره و...

Documents