บทท� 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยท�เก�ยวของ

ในการวจยคร� งน�ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของ และไดนาเสนอตามหวขอ

ดงตอไปน�

1. การบรหารสถานศกษา

1.1 ความหมายของการบรหารสถานศกษา

1.2 ความมงหมายการบรหารสถานศกษา

1.3 หลกการบรหารสถานศกษา

2. การมสวนรวม

2.1 ความหมายของการมสวนรวม

2.2 ความสาคญของการมสวนรวม

2.3 ลกษณะของการมสวนรวม

2.4 หลกการและแนวคดการมสวนรวม

3. คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

3.1 ความหมายของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

3.2 ความสาคญของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

3.3 บทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

4. การบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน ในจงหวดจนทบร ระยอง และตราด

5. งานวจยท�เก�ยวของ

5.1 งานวจยตางประเทศ

5.2 งานวจยในประเทศ

การบรหารสถานศกษา

ความหมายของการบรหารสถานศกษา

นกวชาการไดใหความหมายของการบรหารสถานศกษา ไวดงน�

จนทราน สงวนนาม (2551 : 3) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษาเปนท�งศาสตร

และศลป ท�ผบรหารจะตองอาศยความร ความสามารถ ทกษะ และประสบการณตลอดจนความสามารถ

ในการตดตอส�อสารดวยภาวะผนามนษยสมพนธเพ�อบรหารงานใหบรรลเปาหมายไดอยางม

ประสทธภาพ

8

วเชยร วทยอดม (2550 : 10) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษา หมายถง การดาเนนการ

ในกจกรรมตาง ๆ ในองคการเปนเร�องของกลมบคคลท�รวมมอรวมใจดาเนนการอยางใดอยางหน� ง

เพ�อใหบรรลตามวตถประสงคท�องคการไดต�งเปาหมายไว

สนทร โคตรบรรเทา (2551 : 3 - 4) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษา หมายถง

การประสานงาน การช�นา การเก�อหนนของผอ�นโดยกาหนดเปาหมาย วตถประสงค การประเมนผล

การปฏบตงาน จดหาทรพยากรองคการ การสรางบรรยากาศเก�อหนนทางจตวทยา การเก�ยวของกบ

ผปกครอง การวางแผน การจดตารางเรยน การทาบญช การแกปญหา ความขดแยงของคร

การแกปญหาวนยนกเรยน การประสานงานกบสานกงานเขตพ�นท�การศกษา และการอานวย

ความสะดวกใหงานดาเนนตอไป

รงชชดาพร เวหะชาต (2552 : 15) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษา หมายถง

การดาเนนงานของกลมบคคลเพ�อพฒนาสมาชกของสงคมใหมความเจรญงอกงามในดานตาง ๆ

เพ�อใหเปนสมาชกท�ดของสงคม การบรหารการศกษาเปนกระบวนการท�มงพฒนาความร ในการ

บรหารเพ�อสงผลใหการบรหารมประสทธภาพ และคณภาพ

กด (Good. 1973 : 14) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษา หมายถง การวนจฉยส�งการ

การควบคมและการจดการเก�ยวกบงานหรอกจกรรมของสถานศกษา ท�งการบรหารธรกจในสถานศกษา

และการดาเนนการท�เก�ยวกบบคลากรท�งหมดในสถานศกษา ตลอดจนกจกรรมท�เก�ยวของกบ

นกเรยนโดยตรง เชน การเรยนการสอน การแนะแนว กจกรรม เสรมหลกสตร

แคมปเบล (Campbell. 1979 : 22) ไดกลาววา การบรหารสถานศกษา หมายถง การจด

แผนยทธศาสตรในสถาบนการศกษาเพ�อใหผลสาเรจตามวตถประสงค และเปาหมายอยางแทจรง

สรปไดวา การบรหารสถานศกษา หมายถง กลมบคคลท�เก�ยวของรวมมอกนเพ�อพฒนา

ผเรยนใหมความเจรญงอกงาม มความร ความสามารถ เปนคนดของสงคม โดยการจดแผนยทธศาสตร

ทางการศกษาการใชทรพยากร และกระบวนการบรหารท�สอดคลองและเหมาะสมเพ�อใหบรรล

เปาหมายตามวตถประสงคอยางแทจรง

ความมงหมายการบรหารสถานศกษา

นกวชาการไดกลาวถงความมงหมายการบรหารสถานศกษา ไวดงน�

พระธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต) (2549 : 3 - 5) ไดกลาววา ความมงหมาย

การบรหารสถานศกษาเปนวธการทาใหงานสาเรจตามจดมงหมายโดยอาศยผอ�น ซ� งหนาท�ของ

ผบรหารเปนกรอบในการพจารณาม 5 ประการ ตามคายอ ภาษาองกฤษวา “POSDC” ดงน� คอ

1. P คอ Planning หมายถง การวางแผน เปนการกาหนดแนวทางการดาเนนงานเพ�อ

ความสาเรจท�จะตามมาในอนาคต ผบรหารทดตองมวสยทศนท�กวางไกล เพ�อกาหนดทศทาง

ขององคกร

9

2. O คอ Organizing หมายถง การจดองคกร เปนการกาหนดโครงสรางความสมพนธ

ของสมาชกและสายบงคบบญชาภายในองคกร มการแบงงานกนทาและการกระจายอานาจ

3. S คอ Staffing หมายถง งานบคลากร เปนการสรรหาบคลากรใหมการพฒนาบคลากร

และการใชคนใหเหมาะสมกบงาน

4. D คอ Directing หมายถง การอานวยการ เปนการส�อสารเพ�อใหเกดการดาเนนการ

ตามแผนผบรหารตองมมนษยสมพนธท�ด

5. C คอ Controlling หมายถง การกากบดแล เปนการควบคมคณภาพของการปฏบตงาน

ภายในองคกรรวมท�งกระบวนการแกปญหาภายในองคกร

จนทราน สงวนนาม (2551 : 144) ไดกลาววา ความมงหมายการบรหารสถานศกษา

เปนการดาเนนงานของสถานศกษาใหบรรลเปาหมายหลก นกเรยนบรรลจดมงหมายท�กาหนดไว

ในหลกสตร มคณลกษณะท�พ�งประสงค เปนคนเกง คนด และมความสข

เซอรจโอแวนน� และคณะ (Sergiovanni and et al. 1980 : 260) ไดกลาววา ความมงหมาย

การบรหารสถานศกษา เปนการบรหารสถานศกษา ควรมหลกการบรหารเพ�อนาไปสความสาเรจ

ซ� งประกอบไปดวยงานสาคญ 8 ประการ คอ

1. งานสมพนธกบชมชน

2. งานกจกรรมนกเรยน

3. งานหลกสตรการสอน

4. งานบรหารบคลากร

5. งานอาคารสถานท�

6. งานธรการ

7. งานพฒนาบคลากร

8. งานประเมนผล

คมบรอจห และนนเนอร (Kimbrough and Nunnery. 1988 : 164) ไดกลาววา ความมงหมาย

การบรหารสถานศกษา เปนการบรหารสถานศกษาใหบรรลจดมงหมายของงานบรหารสถานศกษา

เปน 8 งานดวยกน คอ

1. งานบรหารหลกสตรและการสอน

2. งานบรหารเศรษฐกจการศกษา

3. งานธรการ

4. งานบรหารบคคล

5. งานกจการนกเรยน

10

6. งานสภาวะผนาในดานความสมพนธกบชมชน

7. งานดานการประเมนผลการวจย

8. งานสรางความเช�อถอจากประชาชน

สรปไดวา ความมงหมายการบรหารสถานศกษา เปนการดาเนนงานของสถานศกษา

ใหบรรลเปาหมาย และผเรยนบรรลจดมงหมายท�กาหนดไวในหลกสตรมคณลกษณะท�พงประสงค

มการกากบดแลชวยเหลอ ซ� งเปนการควบคมคณภาพของผเรยนรวมท�งกระบวนการแกปญหา

และพฒนาความร ความสามารถของผเรยน เพ�อนาไปสความสาเรจ

หลกการบรหารสถานศกษา

ยงยทธ เกษสาคร (2550 : 62) ไดกลาววา หลกการบรหารสถานศกษา เปนแนวทาง

การปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาใน 5 ดาน ดงน�

1. ดานการเปนผนา พ�นฐานในการเปนผนาทางดานการวางแผนการประสานงาน

การตดตอส�อสาร การจดการ และการดาเนนการ การมอบหมายงาน การส�งการ และการประเมนผล

การแกปญหาความขดแยง การบรหารงานเปนทม การตดสนใจ

2. ดานเทคนค คอ ความสามารถในการใชเคร�องมอ ระเบยบวธปฏบตหรอเทคนคตาง ๆ

ของสาขาวชาเฉพาะ และมการปรบปรงและพฒนางานใหดข�นกวาเดมได

3. ดานมนษยมความสามารถในการทางานรวมกบผอ�น จงใจบคคลอ�นได มความ

ชานาญในการตดตอประสานสมพนธกบผบงคบบญชา เพ�อนรวมงานและใตบงคบบญชาสงเสรม

การทางานรวมกนเปนทม

4. ดานความคด มความสามารถในการใชสมองคดรเร�มสรางสรรคคดวางแผนการลวงหนา

กอนท�จะลงมอปฏบต โดยเหนความสมพนธเช�อมโยงระหวางส�งตาง ๆ และสามารถคาดคะเน

เหตการณ และผลกระทบท�อาจจะเกดข�นตอหนวยงานของตนเองได

5. ดานการบรหาร มความรความชานาญดานการบรหารในหนวยงานท�ตนเองรบผดชอบ

โดยสามารถทาความเขาใจกบนโยบาย นานโยบายและอานาจหนาท�ตามท�ไดรบมอบหมาย

มาทาการวางแผนจดหนวยงาน จดบคลากร ส�งงาน แกไขปญหาตดตาม ประสานงาน ควบคม

รายงาน และควบคมคาใชจายอยางมประสทธภาพ

นพพงษ บญจตราดลย (2554 : 47) ไดกลาววา หลกการบรหารสถานศกษา เปนแนวทาง

ในการบรหารสถานศกษา ซ� งประกอบดวย บคคลต�งแตสองคนข� นไป รวมมอกน ปฏบตงาน

โดยใชทรพยากรและกลวธท�เหมาะสม ทางานใหบรรลเปาหมาย

วนวสา ยงชวย (ออนไลน. 2556) ไดกลาววา หลกการบรหารสถานศกษาเปนการ

ประสานงานใหบคคลตาง ๆ ปฏบตงานรวมมอกนดาเนนการใหเปนไดดวยดและบารงรกษา

สถานศกษาใหดารงอยางม�นคงและมความเจรญกาวหนาในสถานศกษาย�งข�นตอไป

11

แบลนชารด (Blanchard. 1972 : 79) ไดกลาววา หลกการบรหารสถานศกษาเปนแนวทาง

กระบวนการในการปฏบตงานรวมกนของบคคลและกลมบคคลซ�งพรอมดวยปจจยทางการบรหาร

เซอรจโอวานน (Sergiovanni. 1987 : 58) ไดกลาววา หลกการบรหารสถานศกษา

เปนกระบวนการของการทางาน เพ�อบรรลเปาหมายของสถานศกษาอยางมประสทธภาพ

สรปไดวา หลกการบรหารสถานศกษา เปนแนวทางการจดการ และการดาเนนงาน

ในการบรหารสถานศกษา ปฏบตงานรวมมอกนดาเนนการใหเปนไปไดดวยด บารงรกษาสถานศกษา

ใหดารงอยางม�นคง มความเจรญกาวหนาของสถานศกษา มการประสานงาน ควบคม รายงาน และ

ควบคมคาใชจายอยางมประสทธภาพ เพ�อบรรลเปาหมายของสถานศกษา

การมสวนรวม

ความหมายของการมสวนรวม

นกวชาการไดกลาวถงความหมายของการมสวนรวม ไวดงน�

กรมสงเสรมการปกครองสวนทองถ�น (2550 : 104) ไดใหความหมายของการมสวนรวม

ไววา หมายถง กระบวนการแลกเปล�ยนขอมล และความคดเหนเพ�อแสวงหาทางเลอกและการตดสนใจ

ตาง ๆ เก�ยวกบโครงการท�เหมาะสมและเปนท�ยอมรบรวมกนทกฝายท�เก�ยวของจงควรเขารวม

ในกระบวนการน�ต�งแตเร�มแรกจนกระท�งถงการตดตามและประเมนผลเพ�อใหเกดความเขาใจ และ

การรบร-เรยนรการปรบเปล�ยนโครงการรวมกนซ� งจะเปนประโยชนตอทกฝาย ซ� งอาจจะกลาวไดวา

แนวคดการมสวนรวมเปนการมสวนรวมของประชาชนในการท�จะจดการทรพยากรของชมชน

ดวยตวของชมชนเองได และในการอธบายการมสวนรวมน�น จาเปนตองอธบายระดบของการม

สวนรวมเพ�อท�จะช� ใหเหนความสามารถของชาวบานในการเขาไปมสวนรวมในระดบ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2553 : 96) ไดใหความหมายของการมสวนรวมไววา

หมายถง กระบวนการท�ผมสวนไดสวนเสยไดมโอกาสแสดงทศนะและเขารวมในกจกรรมตาง ๆ

ท�มผลตอชวตความเปนอยของตนรวมท�งมการนาความคดเหนดงกลาวไปประกอบการพจารณา

กาหนดนโยบายและการตดสนใจขององคกรการมสวนรวมเปนกระบวนการส�อสารในระบบเปด

ท�เปนการส�อสารสองทางท�งอยางเปนทางการและไมเปนทางการ

เมตต เมตตการณจต (2553 : 12) ไดกลาววา การมสวนรวม หมายถง การเปดโอกาสให

ประชาชน เขาไปมสวนรวมท�งทางตรงหรอทางออมในลกษณะของการรวมรบร รวมคดรวมทา

กจกรรมท�มผลกระทบตอตนเองและชมชน

วนชย โกลละสต (2553 : 4) ไดกลาววา การมสวนรวม หมายถง การท�บคคลในองคกร

หรอตางองคกรไดรวมกน เพ�อการจดงานใหบรรลเปาหมายท�ตองการรวมกนอยางมประสทธภาพ

12

และประสบความสาเรจ ท� งน� การมสวนรวมน� น ๆ จะอยในข�นตอนใดกตามข� นอยกบความร

ความสามารถประสบการณขอจากดขององคกรในแตละกระบวนการของการดาเนนการบรหาร

เปนเกณฑ สมเดช สแสง (2553 : 22) ไดกลาววา การมสวนรวม หมายถง การบรหารท�เปดโอกาสให

พนกงานทกระดบไดมสวนรวมในการบรหารกจการภายในขอบเขตหนาท�ของตน ซ� งเปนหลกการ

สาคญของการบรหารแบบใหมท�เรยกวา การบรหารคณภาพท�วท�งองคการ (Total Quality Control

หรอ TQC)

สมยศ นาวการ (2553 : 1) ไดกลาววา การมสวนรวม หมายถง กระบวนการของการให

ผใตบงคบบญชามสวนเก�ยวของในกระบวนการตดสนใจ เนนการมสวนเก�ยวของอยางแขงขน

ของบคคลใชความคดสรางสรรคและความเช�ยวชาญของพวกเขาในการแกปญหา ซ� งอยบนพ�นฐาน

ของแนวความคดของการแบงอานาจหนาท� อนถอวาผบรหารแบงอานาจหนาท�การบรหารใหเขากบ

ผใตบงคบบญชา และตองการใหผใตบงคบบญชามสวนเก�ยวของอยางแทจรงในกระบวนการ

ตดสนใจ

พตต� (Putti. 1987 : 304) ไดกลาววา การมสวนรวม หมายถง พ�นฐานของกจกรรมตาง ๆ

ท�สงผลใหการบรหารจดการมลกษณะกวางขวาง ซ� งเปนทางหน�งท�จะทาใหการมสวนรวมขยายไปส

การปฏบตงานในระดบลางขององคการ

นวสตอม และเดวส (Newstrom and Davis. 1993 : 222) ไดกลาววา การมสวนรวม

หมายถง เปนการเก�ยวของในดานจตใจ และอารมณความรสกของบคคลในสถานการณท�จะ

กระตนใหเกดการสรางสรรคท�จะกระทาในส�งท�บรรลเปาหมายของกลม และแบงความรบผดชอบ

ระหวางสมาชกในกลมทาใหเกดการมสวนรวม

สรปไดวา การบรหารแบบมสวนรวม หมายถง การท�บคคลในองคกร หรอตางองคกรได

รวมกน ต�งแตการเร�มคด เร�มวางแผน เร�มปฏบตการ รวมท�งรวมตดตาม และประเมนผล ซ� งอยบน

พ�นฐานของการแบงอานาจหนาท� เกดการสรางสรรคท�จะกระทาในส�งท�บรรลเปาหมายของกลม

ทาใหเกดการมสวนรวมกระบวนการแลกเปล�ยนขอมลท�เหมาะสม และเปนท�ยอมรบรวมกน

เพ�อใหองคกรบรรลตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ และคณภาพมากท�สด

ความสาคญของการมสวนรวม

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2551 : 17) ไดกาหนดความสาคญของ

การมสวนรวมเปนประโยชนของการบรหารแบบมสวนรวม ไวดงน�

1. ชวยสรางความสามคครวมพลงของบคคลในองคกร

2. ชวยใหทราบถงความตองการขององคกรท�งหมด

13

3. ชวยเพ�มพนประสทธภาพการทางานใหสงข�น ลดความเฉ�อยชาในการปฏบตงาน และ

การยายงาน

4. ชวยลดความขดแยง และการตอตานจากพนกงานระดบต�า

5. ชวยสรางบรรยากาศในการทางาน และใหสขภาพจตของคนในองคกรดข�น

6. ชวยเพ�มผลผลตในองคกร

7. สรางสรรคหลกการประชาธปไตยใหเกดข�นในองคกร

8. ชวยลดคาใชจายในการบรหารงานใชทรพยากรอยางประหยด และทะนถนอม

9. ทาใหผรวมงานเกดความรสกวาเขาเปนสวนหน�งในองคกร

10. เปนการแบงเบาภาระหนาท�ของผบงคบบญชาในการควบคมงานใหลดนอยลง และ

ทาใหผลของงานดข�น

ชนรตน สมสบ (2550 : 37) ไดกลาววา ความสาคญของการมสวนรวม เปนการพฒนา

กระบวนการท�ซบซอนเปนกระบวนการเปล�ยนแปลงของสงคมในทก ๆ ดาน ซ� งทกคนตองม

สวนเก�ยวของกบการมสวนรวม ความสาคญของการมสวนรวม ดงน�

1. เปนเคร�องช�วาการตดสนใจของรฐบาลมาจากความตองการ

2. เพ�มความรบผดชอบและเพ�มขดความสามรถในการตรวจตอบไดของรฐ

3. ชวยในการสรางแผนตาง ๆ ท�ดกวาเดม

4. เพ�มความสาเรจในการปฏบตงาน

5. สรางการสนบสนนใหแกหนวยวางแผน

จนตวร เกษมศข (2554 : 3) ไดกลาววา ความสาคญของการมสวนรวม เปนการท�ประชาชน

จะตองเขาไปมสวนในการตดสนใจระดบตาง ๆ ทางการจดการบรหาร และทางการเมอง

เพ�อกาหนดความตองการในชมชนของตน

สเตยส และโพเดอร (Steers and Porter. 1991 : 3) ไดกลาววา ความสาคญของการมสวนรวม

เปนการแสดงความคดเหนของบคคลใดบคคลหน�งเพ�อสงเสรมสนบสนนการกระทากจกรรมตาง ๆ

เพ�อประโยชนขององคการหรอสงคม

ฮอดกคนสน (Hodgkinson. 1991 : 94) ไดกลาววา ความสาคญของการมสวนรวม

เปนการแสดงความคดเหนความรสกหรอความปรารถนาของกลมบคคลโดย มวตถประสงค

เพ�อสรางสรรคส�งท�ดงาม และสรางคณประโยชนเพ�อสงคม

สรปไดวา ความสาคญของการมสวนรวม เปนการเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสย

เขามารวมดาเนนกจกรรมในการจดการศกษาต�งแตการศกษาปญหาการวางแผนดาเนนการตดสนใจ

การแกไขปญหา และการประเมนรวมกนเพ�อขบเคล�อนใหการจดการศกษาน�นดาเนนไปอยางม

ประสทธภาพ โดยยดหลกการมสวนรวม คอ หลกรวมคด รวมทา รวมตรวจสอบ รวมรบผดชอบ

14

ลกษณะของการมสวนรวม

นกวชาการกลาวถงลกษณะการมสวนรวม ไวดงน�

กระทรวงศกษาธการ (2551 : 11) ไดกาหนด ลกษณะการมสวนรวม ม 4 ข�นตอน คอ

1. การมสวนรวมคดรเร�มและตดสนใจ

2. การมสวนรวมวางแผน

3. การมสวนรวมดาเนนการ

4. การมสวนรวมในข�นประเมนผล

5. การมสวนรวมรบประโยชนจากการจดการศกษาของโรงเรยน

ประชม สวตถ (2551 : 4) ไดกลาววา ลกษณะการมสวนรวมเกดจากพ�นฐาน 4 ประการ

คอ

1. เปนบคคลท�จะตองมความสามารถท�จะเขารวม ตองเปนผมศกยภาพ ท�จะเขารวม

ในการดาเนนกจกรรมตาง ๆ เชน จะตองมความสามารถในการคนหาความตองการวางแผน

การบรหารจดการ การบรการองคกรตลอดจนการใชทรพยากรอยางคมคา

2. เปนบคคลท�มความพรอมท�จะเขามามสวนรวม ผน�นจะตองมสภาพทางเศรษฐกจ

วฒนธรรม และกายภาพท�เปดโอกาสใหเขามามสวนรวมได

3. เปนบคลากรท�มความประสงคจะเขารวม เปนผท�มความเตมใจสมครใจท�จะเขารวม

เลงเหนผลประโยชนของการเขามามสวนรวมจะตองไมเปนการบงคบหรอผลกดนใหเขารวม

โดยตนเองไมประสงคจะเขารวม

4. เปนบคคลท�ตองมความเปนไปไดทจะเขารวม เปนผมโอกาสท�จะเขารวม ซ� งถอวา

เปนการกระจายอานาจใหกบบคคลในการตดสนใจ และการกาหนดกจกรรมท�ตนเองตองการ

ในระดบท�เหมาะสม บคคลจะตองมโอกาสและมความเปนไปไดท�จะจดการดวยตนเอง

ธร สนทรายทธ (2551 : 540) ไดกลาววา ลกษณะการมสวนรวม จาแนกออกเปน

4 ประเภท คอ

1. การมสวนรวมในการตดสนใจ (Decision Making) คอ การกาหนดตามความตองการ

และจดลาดบความสาคญ

2. การมสวนรวมในการดาเนนการ (Implementation) คอ การนาส� งท�ไดจากการ

มสวนรวมในการตดสนใจมาดาเนนการดวยวธการตาง ๆ

3. การมสวนรวมในการรบประโยชน (Benefits) คอ การคานงถงผลประโยชน

เชงปรมาณ เชงคณภาพ และการกระจายผลประโยชนภายในกลม

15

4. การมสวนรวมในการประเมนผล (Evaluation) ซ� งส�งสาคญท�จะตองสงเกตความเหน

(Views) ความชอบ (Preferences) และความคาดหวง (Expectation)

เมตต เมตตการณจต (2553 : 24 - 25) ไดกลาววา ลกษณะการมสวนรวมเปนการพจารณา

จาแนกการมสวนรวมไวหลายลกษณะ ดงน�

1. จาแนกตามกระบวนการบรหาร คอ การมสวนรวมในการวางแผน การตดสนใจ

การจดองคการการส�อสาร การประสานงาน และการมสวนรวมในการประเมนผล

2. จาแนกตามประเภทของกจกรรมท�เขารวม คอ การมสวนรวมในการประชมการเสยสละ

ทรพยสน รวมเปนกรรมการ รวมเปนผเชญชวน และการมสวนรวมเปนผใชแรงงาน

3. จาแนกตามระดบความเขมขนของการมสวนรวม

4. จาแนกตามวธการมสวนรวม คอ การมสวนรวมโดยตรง และการมสวนรวมโดยออม

ฮนตงตน และเนลสน (Hugtington and Nelson. 1976 : 12 - 15) ไดกลาววา ลกษณะ

การมสวนรวมไว 3 ลกษณะ คอ

1. การมสวนรวมโดยดท�กจกรรม เชน การมสวนรวมในการเลอกต�ง

2. การมสวนรวมโดยพจารณาจากระดบการบรหาร 3 ระดบ คอ ระดบแนวราบ ซ� งเปน

การมสวนรวมโดยไมจรงจง ระดบแนวด�ง เปนการมสวนรวมกบผท�มอานาจมากกวาผลประโยชน

และการมสวนรวมในการบรหารงานท�เก�ยวของกบท�งแนวด�ง และแนวราบ

3. การมสวนรวมท�มสวนเก�ยวของกบการเขาไปมอานาจ และควบคม

โคเฮน และอฟฮอฟ (Cohen and Uphoff. 1981 : 6) ไดกลาววา ลกษณะการมสวนรวม

แบงลกษณะการมสวนรวมเปน 4 ดาน

1. การมสวนรวมการตดสนใจ

2. การมสวนรวมในการปฏบต

3. การมสวนรวมในผลประโยชน

4. การมสวนรวมในการประเมนผล

สรปไดวา ลกษณะการมสวนรวม เปนการท�บคคล ชมชน กลมบคคล หรอองคกรตาง ๆ น�น

เขามามสวนรวม ท�งทางตรงและทางออม ในลกษณะของการบรหารจดการหรอสนบสนน

ทรพยากร เพ�อใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายกจกรรมน�น ๆ การคดคนปญหา สาเหต และ

แนวทางแกไข รวมกนเลอกแนวทางในการแกปญหา แลวปฏบตตามแนวทาง ตลอดจนการตดตาม

ประเมนผล

16

หลกการและแนวคดการมสวนรวม

ประเวศ วะส (2549 : 9 - 10) ไดกลาววา หลกการ และแนวคดการมสวนรวม เปน

การศกษาความหวงของสงคมเปนเสมอนเคร� องมอการพฒนาจตใจ ครอบครว วฒนธรรม

ส�งแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม จงมความจาเปนท�ตองเปดโอกาสใหทกฝายเขามามสวนรวมใน

การบรหาร จดการศกษาเปนกระบวนการท�เปนกลาง และทกคนสามารถเขามามสวนรวมไดใน

ขณะท�การศกษามการเปล�ยนแปลงตลอดเวลา

จนทราน สงวนนาม (2551 : 8) ไดกลาววา หลกการ และแนวคดการมสวนรวม

เปนการดาเนนการรวมกนระหวางบคคลต�งแตสองคนข� นไปอาศยความรวมมอรวมใจเพ�อให

การปฏบตงานบรรลวตถประสงค รวมมอกนดาเนนงานอยางมเหตผล มขอดคอเกดความสามคค

ระหวางผรวมงาน

ประกอบ กลเกล� ยง (2550 : 1 - 5) ไดกลาววา หลกการ และแนวคดการมสวนรวม

เปนการมสวนรวมดาเนนการได 2 ทาง คอ โดยผมสวนไดสวนเสยไดเขารวมเปนองคคณะบคคล

ในการบรหารโดยตรงหรอคดเลอกตวแทนเขาไปมสวนรวมในกจกรรมรบผดชอบท�งการรบร

การเขารวมรบภาระสรางความรวมมอรวมใจแสดงความคดเหนเพ�อใหการบรหารสามารถ

ตอบสนองความตองการของผรบบรการมากท�สด

วโรจน สารรตนะ (2551 : 59) ไดกลาววา หลกการและแนวคดการมสวนรวม

เปนการกอใหเกดความเก�ยวของนาไปสความผกพนท�จะนาไปสการปฏบตใหบรรลผลโดยผสวนรวม

อาจประกอบดวย ผบรหาร คร นกเรยน ผปกครอง ผนาชมชน หรอผมสวนไดสวนเสย

จลนทร ลกษณวศษฏ (2552 : 1) ไดกลาววา หลกการ และแนวคดการมสวนรวม

เปนการปฏรปการศกษาท� เนนเร� องการมสวนรวมการจดการศกษาตองใหความสาคญกบ

สถาบนครอบครว สถาบนศาสนา ชมชน และองคกร เอกชน เพ�อนาไปสคณภาพการศกษา

สเดยส และโพเดอร (Steers and Porter. 1991 : 3) ไดกลาววา หลกการ และแนวคด

การมสวนรวม เปนการแสดงความคดเหนของบคคลใดบคคลหน� ง เพ�อสงเสรมสนบสนน

การกระทากจกรรมตาง ๆ เพ�อประโยชนขององคการหรอสงคม

ฮอดกคนสน (Hodgkinson. 1991 : 94) ไดกลาววา หลกการและแนวคดการมสวนรวม

เปนการแสดงความคดเหนความรสกหรอความปรารถนาของกลมบคคลโดยมวตถประสงค

เพ�อสรางสรรคส�งท�ดงาม และสรางคณประโยชนเพ�อสงคม

สรปไดวา หลกการและแนวคดการมสวนรวม เปนการเปดโอกาสใหผมสวนรวม

ในการบรหารตดสนใจรวมจดการศกษาเสมอนเปนเคร�องมอการพฒนาจตใจครอบครววฒนธรรม

17

ส� งแวดลอมเศรษฐกจ และสงคมตองเปดโอกาสใหทกฝายเขามามสวนรวมในการบรหารจด

การศกษาท�จะนาไปสการปฏบตใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพ

คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

ความหมายของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข� นพ�นฐาน (2552 : 51) ไดใหความหมายของ

คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐานไววา หมายถง องคคณะบคคลท�ทางานรวมกบสถานศกษา

ซ� งในความแตกตางและความหลากหลายของตวองคคณะบคคลท�เขามาเปนคณะกรรมการทาให

เอ�อตอการท�จะพฒนาคณภาพการศกษาโดยอาศยความรความสามารถ และประสบการณในดาน

ตาง ๆ ของบคคลท�ไดรบการคดเลอกเปนคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน ดงน�น คณะกรรมการ

การศกษาข�นพ�นฐานจงมความสาคญตอการจดการศกษา ดงน� ผแทนผปกครอง เปนผสะทอน

ปญหาและความตองการดานคณภาพการศกษาคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนท�งในสวนท�

คาดหวง และสภาพความเปนจรงท�เกดข�นรวมกบคร บคลากรทางการศกษา ผปกครองและชมชน

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน.ผแทนคร เปนผท�มความชานาญในสายวชาชพคร มความสาคญ

ตอการนาเสนอ ขอมลดานกระบวนการจดการเรยนการสอน รสภาพปญหา และความตองการ

สนบสนนชวยเหลอ รวมท�งการรายงานผลการจดการศกษา ผแทนองคกรชมชนเปนผสะทอน

สภาพปญหาและความตองการในการพฒนาผเรยนซ� งเปนสวนหน�งของชมชนและใหความรวมมอ

กบสถานศกษาท�งดานภมปญญาทองถ�น แหลงเรยนร

ธระ รญเจรญ (2553 : 14) ไดกลาววา คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน หมายถง

คณะกรรมการของสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธผลและมประสทธภาพจะตองสอดคลองกบ

ความตองการของชมชนและตอบสนองนโยบายของรฐ ดงน�นจงตองเกดจากการมสวนรวมของ

ชมชนทกข�นตอน เพราะถอวา ชมชนมบทบาทสาคญตอการกาหนดคณลกษณะ

โกวท วรพพฒน (2554 : 5) ไดกลาววา คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน หมายถง

คณะบคคลท�ไดรบการแตงต�งใหเปนคณะกรรมการสถานศกษาตามระเบยบกระทรวงศกษาธการ

วาดวยคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สรปไดวา คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน หมายถง คณะบคคลท�ไดรบการแตงต�ง

ใหเปนคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานซ� งมสวนไดสวนเสยกบการตดสนใจท� เกดข� น

ในสถานศกษาเปนผท� มความชานาญในสายวชาชพคร มความสาคญตอการนาเสนอขอมล

ดานกระบวนการจดการเรยนการสอนของสถานศกษาเปนไปอยางมประสทธผล และมประสทธภาพ

18

ความสาคญของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2549 : 9) ไดกาหนดใหคณะกรรมการ

สถานศกษาข�นพ�นฐาน เปนองคคณะบคคลท�ทางานรวมกบสถานศกษา เพ�อใหสถานศกษา

มความเขมแขง สามารถบรหารจดการศกษาดวยตนเองไดตามกรอบท�กฎหมายกาหนด ดงน�น

ความหลากหลายของบคคลท�เขารวมเปนคณะกรรมการ จงเอ�อตอการพฒนาคณภาพการศกษา

ท�ตองอาศยความรความสามารถและประสบการณในดานตาง ๆ บคคลท�ไดรบการคดเลอกเขารวม

เปนคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานจงมความสาคญในการจดการศกษา ดงน�

1. ผแทนผปกครอง เปนผสะทอนปญหา และความตองการดานคณภาพทางการศกษา

คณลกษณะท�พงประสงคของนกเรยนท�งในสวนท�คาดหวง สภาพความเปนจรงท�เกดข�นรวมมอ

กบคร บคลากรทางการศกษามผปกครอง และชมชนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

2. ผแทนคร เปนผท�มความชานาญในสายวชาชพครมความสาคญตอการนาเสนอขอมล

ดานกระบวนการเรยนร ปญหา และความตองการการสนบสนนชวยเหลอ รวมท�งรายงานผลการจด

การศกษา

3. ผแทนองคกรชมชน เปนผสะทอนสภาพของปญหาและความตองการในการพฒนา

ผเรยนซ� งเปนสมาชกสวนหน�งของชมชน และใหความรวมมอกบสถานศกษาท�งในดานภมปญญา

ทองถ�น แหลงเรยนร

4. ผ แทนองคกรปกครองสวนทองถ�น เปนผ สะทอนสภาพปญหา ความตองการ

ท�ครอบคลมท�งเขตพ�นท�บรการของสถานศกษา มความสาคญตอสถานศกษาอยางย�งในเร�องการขอรบ

การสนบสนนดานงบประมาณ ทรพยากรทางการจดการศกษา และเช�อมโยงแผนพฒนาการศกษา

กบแผนพฒนาทองถ�น

5. ผแทนศษยเกาของสถานศกษา เปนผท�สะทอนภาพของความรก ความศรทธา

ความภาคภมใจตอสถาบนการศกษาท�ตนไดรบการศกษา ชวยจรรโลงคณคาของสถาบนไปสศษย

รนหลงใหประสบความสาเรจในการศกษาเชนกน

6. ผแทนพระภกษสงฆและหรอผแทนองคกรศาสนาอ�นในพ�นท� เปนผนาเสนอ

และเตมเตมขอมลดานคณธรรม จรยธรรมตามหลกธรรมของศาสนาซ� งเปนสวนสาคญในการ

จดการเรยนรเพ�อใหนกเรยนเปนคนดของสงคม

7. ผทรงคณวฒ เปนผท�มความรความสามารถ และประสบการณในดานตาง ๆ ท�จะชวย

เสรมใหสถานศกษาจดการศกษาไดครอบคลมในทก ๆ ดานอยางมคณภาพ และประสทธภาพทาให

สถานศกษามความเขมแขง และมการพฒนาท�ย �งยน

19

8. ผ บรหารสถานศกษาในฐานะกรรมการและเลขานการซ� งเปนสญลกษณของ

สถานศกษา เปนบคคลสาคญท�จะสะทอนภาพของการบรหารจดการ ผชวยเหลอใหคาปรกษา

สรางแรงจงใจ กระตนการทางาน ทบทวนรายงาน สะทอนความคด เปดโอกาสใหผแทนแตละกลม

ไดแสดงบทบาทอยางเตมท� จดเตรยมการประชม บนทกการประชม รายงานผลการประชม และ

สนบสนนดานอปกรณ หองประชม วสดใชสอย ฯลฯ รวมท�งการพจารณานามต ขอคดเหน และ

ขอเสนอแนะจากท�ประชมไปสการปฏบต

กระทรวงศกษาธการ (2551 : 22) ไดกาหนดบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษา

ในการสงเสรมสนบสนนใหกบเดกทกคนในเขตบรการไดรบการศกษาข�นพ�นฐานอยางท�วถง

มคณภาพไดมาตรฐาน ไดแก สนบสนนการดาเนนงานในการจดทาขอมลพ�นฐานของเดกในเขต

บรการของสถานศกษาประสานความรวมมอ สรางความเขาใจกบประชาชนท�วไป และผปกครอง

ของนกเรยนเพ�อใหเหนความสาคญในการสนบสนนชวยเหลอเดกนกเรยนท�ขาดแคลน หรอม

ความสามารถพเศษ เพ�อใหนกเรยนเรยนจบหลกสตร และเกณฑเดกเขาเรยน คณะกรรมการ

สถานศกษาตองตระหนก

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2552 : 42) ไดกาหนดบทบาทหนาท�

สงเสรม สนบสนนใหกบเดกทกคนในเขตบรการไดรบการศกษาข�นพ�นฐานอยางท�วถง มคณภาพ

และไดมาตรฐานรฐธรรมนญในปจจบนไดใหหลกประกนกบประชาชนในดานเสรภาพใน

การศกษาอบรม สทธในการศกษาอบรมข�นพ�นฐานอยางนอย 12 ป โดยรฐจะตองจดใหอยางท�วถง

และมคณภาพ โดยไมเกบคาใชจายและถอเปนหนาท�ของประชาชนท�จะตองเขารบการศกษาอบรม

คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานจงเปนผ มบทบาทในการสงเสรมสนบสนนใหเดกทกคน

ท�อยในเขตบรการของสถานศกษาใหไดรบการศกษาข�นพ�นฐานกบทกคนตามมาตรฐาน

สน สวรรณ (ออนไลน. 2553) ไดกลาววา คณะกรรมสถานศกษาข�นพ�นฐาน เปนการ

เปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมกจกรรมทางการศกษากบโรงเรยน โดยหลกการนาเอา

กจกรรมของชมชนเปนกจกรรมการเรยนรของนกเรยนแบบบรณาการดวยการประสานความรสก

ท�ดตอกน และเปดโอกาสใหผปกครองและชมชนหรอคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานเขามา

มสวนรวมบรหารงานทางการศกษาของโรงเรยนในดานตาง ๆ ไดแก รวมวเคราะหความตองการ

ของโรงเรยน รวมกาหนดวสยทศนและแผนพฒนาโรงเรยนรวมนาเสนอกจกรรมการพฒนา

คณภาพโรงเรยน รวมพฒนากจกรรมการเรยนรของนกเรยน รวมพฒนาคณภาพแหลงเรยนรในโรงเรยน

รวมพฒนาศกยภาพของโรงเรยน และรวมตดตามประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยน

สรปไดวา คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานมความสาคญในการนาเสนอขอมล

ดานกระบวนการเรยนร สภาพปญหา การสงเสรมสนบสนนใหกบเดกทกคนในเขตบรการไดรบ

20

การศกษาข�นพ�นฐานอยางท�วถง มคณภาพ และไดมาตรฐานรวมพฒนาคณภาพแหลงเรยนรในโรงเรยน

รวมพฒนาศกยภาพของโรงเรยน และรวมตดตามประเมนผล การปฏบตงานของโรงเรยน

บทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2552 : 43) ไดกาหนดบทบาทหนาท�

ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานในการบรหารจดการดานวชาการ ดานงบประมาณ

ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารท�วไป ดงน�

1. การบรหารวชาการ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2550 : 31) ไดกาหนดขอบขาย/ภารกจ

การบรหารวชาการวาประกอบดวย 17 ดาน ดงน�

1. การพฒนาหรอดาเนนการเก�ยวกบการใหความเหนการพฒนาสาระหลกสตร

ทองถ�น

2. การวางแผนงานดานวชาการ

3. การจดการเรยนการสอนในสถานศกษา

4. การพฒนาหลกสตรของสถานศกษา

5. การพฒนากระบวนการเรยนร

6. การวดผล ประเมนผล และดาเนนการเทยบโอนผลการเรยน

7. การวจยเพ�อพฒนาคณภาพการศกษาในสถานศกษา

8. การพฒนาสงเสรมใหมแหลงเรยนร

9. การนเทศการศกษา

10. การแนะแนว

11. การพฒนาระบบประกนคณภาพภายใน และมาตรฐานการศกษา

12. การสงเสรมใหชมชนมความเขมแขง

13. การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษา และองคกรอ�น

14. การสงเสรมสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคกร หนวยงาน

สถานประกอบการ และสถานท�ท�จดการศกษา

15. การจดทาระเบยบ และแนวปฏบตเก�ยวกบงานวชาการของสถานศกษา

16. การคดเลอกหนงสอ แบบเรยนใชในสถานศกษา

17. การพฒนาและใชส�อเทคโนโลยเพ�อการศกษา

กระทรวงศกษาธการ (2551 : 23) ไดกาหนดขอบขายของวชาการวาประกอบดวย

1. ดานการจดหลกสตร และการนาหลกสตรไปใช

2. ดานการใชส�อการเรยนการสอน

3. ดานการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

21

4. ดานการนเทศการเรยนการสอน

5. ดานการวดผล และประเมนผลการเรยนการสอน

6. ดานการพฒนาบคลากรทางการสอน

ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2553 : 7) ไดกลาววา การบรหารวชาการ เปนการจดการศกษา

คณภาพและมาตรฐานของสถานศกษา ประกอบดวย งานหลกสตร และการจดการเรยนการสอน

การจดการบคลากรท�เก�ยวของการจดส�งสงเสรมงานดานวชาการและงานดานวดผลประเมนผล

รงชชดาพร เวหะชาต (2553 : 7) ไดกลาววา การบรหารวชาการ เปนการบรหาร

สถานศกษา โดยมการจดกจกรรมทกส�งทกอยางท�เก�ยวกบการปรบปรง พฒนาการเรยนการสอน

ใหไดผลด และมประสทธภาพใหเกดประโยชนสงสดกบผเรยน

เซอรจโอวานน (Sergiovanni. 1980 : 267 - 268) ไดกลาววา การบรหารวชาการ

เปนการบรหารสถานศกษา โดยมการจดกจกรรมทกส� งทกอยางท�เก�ยวกบการปรบปรงพฒนา

การเรยนการสอนใหไดผลด

จอรตน (Gorton. 1983 : 158 - 164) ไดกลาววา การบรหารวชาการ เปนการดาเนน

กจกรรมทกชนดในสถานศกษาท�เก�ยวของกบการพฒนาและปรบปรงแกไขการเรยนการสอนของ

นกเรยนใหไดผลด มประสทธภาพมากท�สด ซ� งไดแก งานดานหลกสตร การจดแผนการเรยน

การจดตารางการเรยนการสอน การจดครเขาสอน การพฒนาการเรยนการสอน การพฒนาบคลากร

ทางดานวชาการ การวดผล และประเมนผล รวมถงการนเทศการสอน

สรปไดวา การบรหารวชาการ เปนการพฒนากระบวนการเรยนรมงจดการศกษาใหม

คณภาพและมาตรฐานโดยจดใหมดชนช�วดคณภาพการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนรสามารถ

ตรวจสอบคณภาพการศกษาไดมการประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษา

เพ�อพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ และเกดประโยชนสงสดกบผเรยน

2. การบรหารงบประมาณ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2549 : 34 - 50) ไดใหความหมาย

การบรหารงบประมาณ เปนการกระจายอานาจภารกจของงบประมาณของสถานศกษา ดงตอไปน�

1. การจดทาแผนงบประมาณ

2. การจดทาแผนปฏบตการประจาปงบประมาณ

3. การอนมตการใชจายงบประมาณ

4. การเปล�ยนแปลงงบประมาณ

5. การรายงานผลการเบกจายงบประมาณ

6. การตรวจสอบตดตาม และรายงานการใชงบประมาณ

7. การตรวจสอบตดตาม และรายงานผลการดาเนนงาน

8. การระดมทรพยากรและการลงทนเพ�อการศกษา

22

9. งานกองทนกยมเพ�อการศกษา

10. การบรหารจดการทรพยากรเพ�อการศกษา

11. การเบกเงนจากคลง

12. การรบเงน การเกบรกษาเงน และการจายเงน

13. การนาเงนสงคลง

14. การจดทาบญชการเงน

15. การจดทารายการทางการเงน และงบการเงน

16. การจดทาและจดหาแบบบญช ทะเบยน และรายงาน

17. การวางแผนพสด

18. การกาหนดรปแบบรายงานหรอคณลกษณะเฉพาะของครภณฑ หรอส�งกอสราง

19. การพฒนาระบบขอมลสารสนเทศเพ�อการจดทา และจดหาพสด

20. การจดหาพสด

21. การควบคมดแลบารงรกษา และจาหนายพสด

22. การจดหาผลประโยชนจากทรพยสน

พรชย ลขตธรรมโรจน (2550 : 21) ไดกลาววา การบรหารงบประมาณ เปนการจดการ

การเงนของรฐบาลท�จดทาข�นเพ�อแสดงรายรบรายจายของโครงการตาง ๆ ท�กาหนดวาจะทา

ในระยะเวลาท�กาหนด โดยกาหนดเงนจานวนเงนคาใชจายของแตละโครงการวาจะตองใชจายเงน

เปนจานวนเทาใด และจะหาเงนจากทางใดเพ�อนามาใชจายตามโครงการน�นใๆ

เชอรวด (Sherwood. 1964 : 18) ไดกลาววา การบรหารงบประมาณ เปนการแสดงออกมา

ในรปตวเงน แสดงโครงการดาเนนงานท�งหมดในระยะเวลาหน� งแผนน� จะรวมถงการประมาณ

การงบประมาณ กจกรรม โครงการ และคาใชจายตลอดจนทรพยากรท�จาเปนในการสนบสนน

วลดาฟสก� (Wildavsky. 1964 : 4) ไดกลาววา การบรหารงบประมาณ เปนเร�องของ

การเงนท�เก�ยวกบการจดสรรทรพยากร และอานาจใหแกกลมบคคลตาง ๆ การบรหารงบประมาณ

จงเปนหวใจของกระบวนการทางการศกษา

ลนช (Lynch. 1979 : 3) ไดกลาววา การบรหารงบประมาณ เปนการจดทาข� น

เพ�อโครงการตาง ๆ ท�กาหนดข�น มการประมาณทรพยากรท�มคาและตองการท�จะนามาใช และม

การเปรยบเทยบการกระทาในอดตและความตองการท�จะทาในอนาคต

สรปไดวา การบรหารงบประมาณ เปนการกระจายอานาจภารกจของการจดการ

ดานการเงนของสถานศกษาเพ�อแสดงรายรบรายจายของโครงการตาง ๆ ท�กาหนดวาจะทาในระยะเวลา

ท�กาหนด โดยกาหนดเงนจานวนเงนคาใชจายของแตละโครงการวาจะตองใชจายเงนเปนจานวน

เทาใด เพ�อใหการวางแผนการใชทรพยากรท�มอยในกจการไดอยางมประสทธภาพนาไปสการบรรล

เปนหมายของกจการ

23

3. การบรหารงานบคคล

ทนงศกด� คมไขน�า (2549 : 3) ไดกลาวา การบรหารงานบคคล เปนการทางานรวมกบ

บคคลอ�นโดยใชกระบวนการทางานกบผอ�นและทรพยากรของสถานศกษาภายกจกรรมการบรหาร

และสภาพแวดลอมตาง ๆ ท�เผชญอยเพ�อใหบรรลวตถประสงคอยางมประสทธภาพและประสทธผล

สมฤทธ� ยศสมศกด� (2549 : 108) ไดกลาววา การบรหารงานบคคล เปนกระบวนการ

วเคราะหและคาดคะเนความตองการบคลากรอยางเปนระบบโดยระบจานวนประเภทของบคคล

ท�จะปฏบตงานรวมถงระดบทกษะ ความร ความสามารถท�ตองการ เพ�อใหองคการม�นใจวา

มบคลากรท�มคณสมบตเหมาะสมและมจานวนเพยงพอกบการปฏบตภารกจท�คาดวาจะมในอนาคต

พรอมท�งกาหนดแนวทางในการปฏบต และมการใชบคลากรใหเกดประโยชนสงสดแกองคการ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2549 : 49 - 53) ไดกาหนดการ

บรหารงานบคคล เปนขอบขายภารกจในการดาเนนงาน ไดแก

1. การวางแผนอตรากาลง

2. การกาหนดตาแหนงและวทยฐานะขาราชการและบคลากรทางการศกษา

3. การเกล�ยอตรากาลงขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4. การสรรหาและบรรจแตงต�ง

5. การยายขาราชการครและบคลาการทางการศกษา

6. การเปล�ยนแปลงสถานภาพวชาชพ

7. เงนเดอนและคาตอบแทน

8. การเล�อนข�นเงนเดอน

9. การพฒนาขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

10. การประเมนผลการปฏบตงาน

11. การสงเสรมและยกยองเชดชเกยรต

12. มาตรฐานวชาชพและจรรยาบรรณวชาชพ

13. การลาศกษาตอ

14. การสงเสรมวนยสาหรบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

15. การดาเนนการทางวนยและการลงโทษขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

16. การส�งพกราชการ การส�งใหออกจากราชการไวกอน

17. การรายงานการดาเนนการทางวนยและการลงโทษ

18. การอทธรณ

19. การรองทกข

24

20. การออกจากราชการ

21. การขอรบใบอนญาตและการขอตอใบอนญาตประกอบวชาชพ

22. งานทะเบยนประวตขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

23. งานยกเวนคณสมบต

24. งานเคร�องราชอสรยาภรณ

25. งานเลขานการ อ.ก.ค.ศ. เขตพ�นท�การศกษา

ธระ รญเจรญ (2550 : 81 - 89) ไดกลาววา การบรหารงานบคคล เปนขอบขาย

การบรหารงานบคคลตามแนวโรงเรยน ปฏรปการศกษาโดยยดหลกการและแนวคดเพ�อใหเกด

การพฒนาบคลากรอยางตอเน�องยดหลกความเปนอสระในการบรหารบคคลของเขตพ�นท�การศกษา

และสถานศกษาตามนโยบาย กฎ และหลกเกณฑท�กาหนดและยดหลกธรรมาภบาล ดงน�

1. การวางแผนอตรากาลง

2. การกาหนดตาแหนง วทยฐานะขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา

3. การเกล�ยอตรากาลงขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา

4. การสรรหา และบรรจแตงต�ง

5. การยายขาราชการครทางการศกษา

6. การเปล�ยนแปลงสถานภาพวชาชพ

7. เงนเดอน และคาตอบแทน

8. การเล�อนข�นเงนเดอน

9. การพฒนาขาราชการ และบคลากรทางการศกษา

10. การลาศกษาตอ

11. การประเมนผลการปฏบตงาน

12. การสงเสรม และยกยองเชดชเกยรต

13. มาตรฐานวชาชพ และจรรยาบรรณวชาชพ

14. การสงเสรมวนยสาหรบขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา

15. การดาเนนการทางวนย การลงโทษขาราชการคร และบคลากรทางการศกษา

16. การส�งพกราชการ การส�งใหออกจากราชการไวกอน

17. การรายงานการดาเนนการทางวนย และการลงโทษ

18. การอทธรณ

19. การรองทกข

20. การออกจากราชการ

25

21. การขอรบใบอนญาต และการขอตอใบอนญาตประกอบวชาชพ

22. งานทะเบยนประวตขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

23. งานยกเวนคณสมบต

24. งานเคร�องราชอสรยาภรณ

25. งานเลขานการอนกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษาเขตพ�นท�

การศกษา

อนวช แกวจานงค (2552 : 2) ไดกลาววา การบรหารงานบคคล เปนกระบวนการหรอ

ข�นตอนในการทางานท�เก�ยวของกบคนในองคการต�งแตการวางแผน สรรหา คดเลอก จดวาง

ในตาแหนง การดแล ธารงรกษา และการออกจากตาแหนงงานเพ�อใหองคการบรรลผลสาเรจ

ฟลบโป (Flippo. 1971 : 4 - 7) ไดกลาววา การบรหารงานบคคล เปนการวางแผน

การจดองคการ การอานวยการ การควบคมเก�ยวกบการสรรหา การพฒนาอตราเงนเดอน คาตอบแทน

ความเปนอนหน�งอนเดยวกนการทานบารงรกษาไวซ� งบคคลขององคการ เพ�อวตถประสงคตาง ๆ

ขององคการ

บช (Beach. 1980 : 65 - 66) ไดกลาววา การบรหารงานบคคล เปนการดาเนนการตาง ๆ

เก� ยวกบนโยบายและโครงการเก�ยวกบบคคล การคดเลอกบคลากรฝกอบรม การกาหนด

ส�งตอบแทนตาง ๆ การเสรมสรางแรงจงใจการปฏบตงาน การสรางภาวะผนา ตลอดจนการสราง

มนษยสมพนธท�ดในการทางานในองคการหรอหนวยงาน

สรปไดวา การบรหารงานบคคล เปนข�นตอนในการทางานท�เก�ยวของกบบคคล

ในสถานศกษา เพ�อวางแผนการจดการ การอานวยการ การควบคมเก�ยวกบการสรรหาบคคลเพ�อให

สถานศกษาม�นใจวามบคลากรท�มคณสมบตเหมาะสมและมจานวนเพยงพอกบการปฏบตงาน

และการพฒนาบคคลเพ�อใหองคการมประสทธภาพบรรลผลสาเรจ

4. การบรหารท�วไป

สานกปลดกระทรวงศกษาธการ (2549 : 112) ไดกาหนด การบรหารท�วไปเปนงานท�

ไมใชภารกจหนาท�หลกแตมความสาคญตอการดาเนนงานของสถานศกษาในการใหบรการแก

หนวยตาง ๆ ของสถานศกษา ใหสามารถดาเนนไปตามจดหมายท�ตองการหรอท�ไดวางไว

กระทรวงศกษาธการ (2550 : 31 - 32) ไดกาหนด การบรหารท�วไปเปนขอบขาย

การบรหารท�วไป ไดแก

1. การพฒนาระบบ และเครอขายขอมลสารสนเทศ

2. การประสานงาน และพฒนาเครอขายการศกษา

3. การวางแผนการบรหารงานการศกษา

26

4. งานวจยเพ�อพฒนานโยบาย และแผน

5. การจดระบบการบรหาร และพฒนาองคกร

6. การพฒนามาตรฐานการปฏบตงาน

7. งานเทคโนโลยเพ�อการศกษา

8. การดาเนนงานธรการ

9. การดแลอาคารสถานท� และสภาพแวดลอม

10. การจดทาสามะโนผเรยน

11. การรบนกเรยน

12. การเสนอความเหนเก�ยวกบเร�องการจดต�งยบ รวมหรอเลกสถานศกษา

13. การประสานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย

14. การระดมทรพยากรเพ�อการศกษา

15. การทศนศกษา

16. งานกจการนกเรยน

17. การประชาสมพนธงานการศกษา

18. การสงเสรม สนบสนน และประสานการจดการศกษาของบคคล ชมชน องคกร

หนวยงาน และสถาบนสงคมอ�นท�จดการศกษา

19. งานประสานราชการกบสวนภมภาคและสวนทองถ�น

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2552 : 54 - 58) ไดกาหนดการบรหาร

ท�วไป เปนขอบขายภารกจในการดาเนนงาน ไดแก

1. การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ

2. การประสานงานและพฒนาเครอขายการศกษา

3. การวางแผนการศกษา

4. งานวจยเพ�อพฒนานโยบายและแผน

5. การจดระบบการบรหารและพฒนาองคกร

6. การพฒนามาตรฐานการปฏบตงาน

7. งานเทคโนโลยเพ�อการศกษา

8. งานเลขานการคณะกรรมการเขตพ�นท�การศกษา

9. การดาเนนงานธรการ ดานเงน การคลง บญชและพสด

10. การอานวยการดานบคลากร

11. การดแลอาคารสถานท�และสภาพแวดลอม

12. การจดทาสามะโนผเรยน

27

13. การรบนกเรยน

14. การจดต�ง ยบ รวมหรอเลกสถานศกษา

15. การอานวยการและประสานงานการจดการศกษาในระบบ นอกระบบและ

ตามอธยาศย

16. การระดมทรพยากรเพ�อการศกษา

17. การทศนศกษา

18. การสงเสรมกจการนกเรยน

19. การประชาสมพนธงานการศกษา

20. การสงเสรม สนบสนนและประสานงานการจดการศกษาของบคคลชมชน องคกร

หนวยงานและสถาบนสงคมอ�นท�จดการศกษา

21. งานประสานราชการกบสวนภมภาคและทองถ�น

22. งานกากบดแลสถานศกษา ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลและรายงาน

23. การจดระบบควบคมภายในหนวยงาน

บราวน (Brown. 1993 : 243) ไดกลาววา การบรหารท�วไปเปนการบรหารหนวยงาน

ตาง ๆ ของสถานศกษาใหสามารถดาเนนไปตามจดมงหมายหรอตามท�ตองการงานบรหารท�วไป

ในสถานศกษาจงเปรยบเสมอนสวนท�คอยประสานงาน หรอคอยสนบสนนใหสถานศกษาสามารถ

ดาเนนงานไปสเปาหมายท�กาหนดดวยความราบร�น

แคนโดล และคณะ (Candoli and et al. 1992 : 7) ไดกลาววา การบรหารท�วไป

เปนงานท�เก�ยวกบการจดเตรยมหรอการสนบสนนการจดการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ และ

ประสทธผล ท�งใหบรการตาง ๆ แกระบบสถานศกษา

สรปไดวา การบรหารท�วไป เปนการดาเนนงานของสถานศกษาในการใหบรการแก

หนวยตาง ๆ ของสถานศกษาใหสามารถดาเนนไปตามจดหมายท�ตองการงานบรหารท�วไปในสถานศกษา

จงเปรยบเสมอนสวนท�คอยประสานงาน และสนบสนนใหสถานศกษาสามารถดาเนนงานไปส

เปาหมายการสนบสนนการจดการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ และประสทธผล

การบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน ในจงหวดจนทบร ระยอง และตราด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐาน (2552 : 7) ไดกาหนดบทบาทหนาท�

เก�ยวกบการบรหารสถานศกษาข�นพ�นฐาน ในจงหวดจนทบร ระยอง และตราด ใหมคณภาพ

มาตรฐานระดบสากลใหนกเรยนไดรบการพฒนาศกยภาพสงสดในตนเอง มความรและทกษะ

ท�แขงแกรง และเหมาะสมเปนพ�นฐานสาคญในการเรยนรระดบสงข� นไป และการดารงชวต

28

ในอนาคต มการปรบปรงเปล�ยนแปลงระบบ และกระบวนการการจดการศกษาข�นพ�นฐานท�งระบบ

ใหมประสทธภาพ ทนสมย ทนเหตการณ ทนโลกใหสาเรจอยางเปนรปธรรมเรงพฒนาความแขงแกรง

ทางการศกษาใหผเรยนทกระดบทกประเภทรวมถง เดกพการ และดอยโอกาส มความร และทกษะ

แหงโลกยคใหมควบคกนไป โดยเฉพาะทกษะ การอาน เขยน และการคด เพ�อใหมความพรอมเขาส

การศกษาระดบสง และโลกของการทางานท�สอดคลองไปในทศทางเดยวกน สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐานไดกาหนดนโยบายไววา 1) เรงรดการปฏรปการศกษาข�นพ�นฐาน

ใหมการปรบปรงกระบวนการการจดการศกษาข�นพ�นฐานท�งระบบใหมประสทธภาพ 2) พฒนา

ความแขงแกรงทางการศกษา ใหผเรยนทกระดบทกประเภท รวมถงเดกพการและดอยโอกาส

มความรและทกษะแหงโลกยคใหมควบคกนไป 3) ปรบปรงระบบสนบสนนการจดการศกษา

ท�สอดคลองไปในทศทางเดยวกน มการประสานสมพนธกบเน�อหา ทกษะ และกระบวนการเรยน

การสอน 4) ยกระดบความแขงแกรงมาตรฐานวชาชพครและผบรหารสถานศกษาใหครเปนผท�ม

ความสามารถและทกษะท�เหมาะสมกบการพฒนาการเรยนรของผเรยน 5) สรางระบบใหสานกงาน

เขตพ�นท�การศกษาเปนองคกรคณภาพท�แขงแกรงและมประสทธภาพ 6) พฒนาโรงเรยนใหเปน

องคกรท�มความเขมแขง มวสยทศนในการจดการศกษาข�นพ�นฐานท�ชดเจน และสามารถจดการเรยน

การสอนไดอยางมคณภาพ 7) สรางระบบการควบคมการจดการการเปล�ยนแปลงทางการศกษาท�ม

ขอมลสารสนเทศ 8) สรางวฒนธรรมใหมในการทางาน มการกระจายอานาจและความรบผดชอบ

ปรบปรงระบบของโรงเรยนใหเปนแบบรวมคด รวมทา การมสวนรวม และการประสานงาน

9) ปรบปรงระบบการบรหารงานบคคล มงเนนความถกตอง เหมาะสม และเปนธรรม 10) มงสราง

พลเมองดท�ต�นตวและอยรวมกบผ อ�นในสงคมพหวฒนธรรมได และทาใหการศกษานาการ

แกปญหาสาคญของสงคม 11) ยกระดบคณภาพสถานศกษาท�พฒนาประสทธภาพการศกษา

เพ�อไมใหผเรยนตองเสยโอกาสไดรบการศกษาท�มคณภาพ

ดงน�นจะเหนไดวา การบรหารวชาการ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานบคคล

และการบรหารท�วไปเปนการจดการศกษาข�นพ�นฐานท�งระบบใหมประสทธภาพ ดวยการทางาน

ท�สอดคลองไปในทศทางเดยวกนของคณะกรรมการการศกษาข�นพ�นฐานเพ�อพฒนาความแขงแกรง

ทางการศกษาใหผเรยนทกระดบทกประเภท

งานวจยท�เก�ยวของ

งานวจยตางประเทศ

ดลนซ (Delaney. 2000 : 349) ไดทาการศกษาเร� อง การมสวนรวมของผปกครอง

ในกระบวนการการตดสนใจในหลกสตรการเรยนระดบเขต พบวา การมสวนรวมของผปกครอง

และชมชนตอการกาหนดหลกสตรการสอนของโรงเรยน มผลตอวสยทศนนกการศกษา และม

29

ความคดเหนแตกตางกน การใชวธส�อสารท�เหมาะสม และการส�อสารสองทางจะเกดประโยชน

ในกระบวนการตดสนใจ และทาใหไมเกดความขดแยงในโรงเรยน

โกลด (Gold. 2000 : 295) ไดทาการศกษาเร�อง การใหชมชนในเขตพ�นท�การบรการของ

โรงเรยนมสวนรวมในการจดการศกษา พบวา การปฏรปการศกษาโรงเรยนในเขตเมองครอบคลม

ไปถงความตองการปรบปรงความสมพนธระหวางครอบครว ซ� งเปนความสมพนธท�เก�ยวของและ

ปฏสมพนธระหวางผปกครอง ชมชน และนกการศกษา ชมชนมรายไดต�า จะมปญหาในการมสวนรวม

ในการจดการศกษา และระดบการศกษาของผปกครองมผลตอความรวมมอในการจดการศกษา

ไพรเออร (Pryor. 2005 : 193 - 203) ไดทาการศกษาเร�อง การระดมกาลงการมสวนรวม

ของชมชนสงคมเมองสาหรบการจดการเรยนการสอนในชนบท กรณศกษาประเทศกานา พบวา

การมสวนรวมในชมชนเกดจากความตองการของชมชน โรงเรยนควรจะกระตอรอรนในการพยายาม

สรางความรวมมอมากกวาการหวงพ�งใหชมชนเขามาชวยพฒนาโรงเรยน

งานวจยในประเทศ

อดร บวสง (2550 : 52 - 53) ไดทาการศกษาเร�อง การมสวนรวมในการบรหารงานของ

คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน อาเภอตาพระยา สานกงานเขตพ�นท�การศกษาสระแกว เขต 2

พบวา 1) การมสวนรวมในการบรหารงานของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน อาเภอตาพระยา

สานกงานเขตพ�นท�การศกษาสระแกว เขต 2 โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก 2) การมสวนรวม

ในการบรหารงานของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน อาเภอตาพระยา สานกงานเขตพ�นท�

การศกษาสระแกว เขต 2 จาแนกตามประสบการณทางาน โดยรวมและรายดานแตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต

สนตสข อยสข (2551 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเร�อง การมสวนรวมในการบรหารของ

คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาจงหวดหนองบวลาภ

ผลการวจยพบวา 1) การมสวนรวมในการบรหารของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานโรงเรยน

สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาจงหวดหนองบวลาภ โดยรวมอยในระดบปานกลาง 2) การม

สวนรวมในการบรหารของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพ�นท�

การศกษาจงหวดหนองบวลาภ จาแนกตามขนาดโรงเรยน โดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตท�ระดบ .05

คราวธ หงษวเศษ (2553 : บทคดยอ) ไดวจยเร�อง การศกษาการมสวนรวมในการบรหาร

สถานศกษาของผปกครองและผนาชมชน ในเขตตาบลแหลมกลด สานกงานเขตพ�นท�การศกษา

ตราด ผลการวจยพบวา 1) การมสวนรวมในการบรหารสถานศกษาของผปกครองและผนาชมชน

ในเขตตาบลแหลมกลด สานกงานเขตพ�นท�การศกษาตราดในภาพรวมและรายดานทกดาน

30

อยในระดบปานกลาง เม�อพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงคาเฉล�ยจากมากไปหานอย คอ ดานบรหาร

ท�วไป ดานวชาการดานบรหารงานบคคลและดานงบประมาณ 2) การวเคราะหเปรยบเทยบการม

สวนรวม ในการบรหารสถานศกษาของผปกครองและผนาชมชน ในเขตตาบลแหลมกลด สานกงาน

เขตพ�นท�การศกษาตราด จาแนกตามเพศ สถานภาพ และวฒการศกษา โดยรวมแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

ประเมน ทองพรอง (2553 : บทคดยอ) ไดวจยเร�อง การมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษาข�นพ�นฐานในการพฒนาหลกสตรทองถ�นของโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงาน

เขตพ�นท�การศกษาตราด พบวา คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานในการพฒนาหลกสตรทองถ�น

ของโรงเรยนประถมศกษาสานกงานเขตพ�นท�การศกษาตราด ในภาพรวมอยในระดบมาก

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน ในการพฒนา

หลกสตรทองถ�นของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาตราด จาแนกตามสถานภาพของ

คณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน พบวา การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษา

ข�นพ�นฐานท�เปนบคคลภายในและบคคลภายนอกโดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตท�ระดบ .05 และผลการวเคราะหเปรยบเทยบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษา

ข�นพ�นฐานสงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาตราด จาแนกตามขนาดสถานศกษา พบวา

การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานของสถานศกษาขนาดเลกและสถานศกษา

ขนาดใหญโดยรวมและรายดานทกดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

ชลฤด คาสตย (2555 : บทคดยอ) ไดวจยเร�อง การศกษาการปฏบตงานตามบทบาทหนาท�

ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร

ผลการวจยพบวา 1) การปฏบตงานตามบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบรโดยรวมและรายดานอยในระดบมาก

2) การเปรยบเทยบการปฏบตงานตามบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามประสบการณ ในการปฏบตงาน

โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05 3) การเปรยบเทยบการศกษา

การปฏบตงานตามบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน สงกดสานกงานเขตพ�นท�

การศกษาประถมศกษาจนทบร จาแนกตามสถานภาพในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดาน

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05 และ 4) การเปรยบเทยบการศกษาการปฏบตงาน

ตามบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษา

ประถมศกษาจนทบรจาแนกตามขนาดของสถานศกษา โดยรวมและรายดาน แตกตางกนอยางไมม

นยสาคญทางสถต

31

รสดย ดอหะ (2556 : บทคดยอ) ไดวจย เร� อง การมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษาข�นพ�นฐานในการบรหารการจดการเรยนการสอนอสลามศกษาในโรงเรยนของรฐท�จด

การศกษาอสลามแบบเขม สงกดสานกงานเขตพ�นท�การศกษาประถมศกษาจงหวดนราธวาส

ผลการวจยพบวา 1) ระดบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานในการบรหาร

จดการการสอนอสลามศกษาในโรงเรยนของรฐดงกลาวขางตน โดยภาพรวมและรายดาน

อยในระดบมาก 2) การเปรยบเทยบการมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐาน

ในการบรหารจดการการสอนอสลามศกษาในโรงเรยนของรฐดงกลาวขางตน เม�อแยกตามตวแปร

ขนาดของโรงเรยน และระดบการศกษา พบวา ไมแตกตางกน 3) แนวทางการพฒนาการมสวนรวม

ของคณะกรรมการสถานศกษาในดานการบรหารงานวชาการน�นใหสถานศกษาควรมการจด

ประชมหารอกบคณะกรรมการสถานศกษาในดานการบรหารงานงบประมาณใหคณะกรรมการ

สถานศกษาควรมสวนรวมในการตรวจสอบการใชงบประมาณในดานการบรหารงานบคคล

คณะกรรมการสถานศกษาควรมสวนรวมในการผลกดน สรรหา และพฒนาบคลากร ในดานการ

บรหารงานท�วไป คณะกรรมการสถานศกษาตองม ความสามารถในการแสดงความคดเหนเก�ยวกบ

การบรหารงานตาง ๆ ของโรงเรยน ตลอดจนจดแหลงเรยนรของชมชนท� เหมาะสมสาหรบ

เปนแหลงเรยนรของนกเรยน

พชรภรณ สงหสร (2558 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเร� อง การมสวนรวมในการจด

การศกษาขององคกรปกครองสวนทองถ�น ในจงหวดระยอง จนทบร และตราด พบวา 1) การม

สวนรวมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถ�น ในจงหวดระยอง จนทบร และตราด

โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก 2) เปรยบเทยบการมสวนรวมในการจดการศกษาขององคกร

ปกครองสวนทองถ�น ในจงหวดระยอง จนทบร และตราด จาแนกตามประสบการณในการปฏบตงาน

โดยรวมและรายดานแตกตางกนไมแตกตางกนมนยสาคญทางสถต

จานงค แกวเน�อออน (2559 : บทคดยอ) ไดวจยเร�อง การมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษาในการจดการศกษาข�นพ�นฐานของสถานศกษา ในอาเภอเมอง จงหวดยะลา ผลการวจย

พบวา 1) การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาในการจดการศกษาข�นพ�นฐานของสถานศกษา

ในอาเภอเมอง จงหวดยะลาโดยรวมอยในระดบปานกลาง 2) การมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษาในการจดการศกษาข�นพ�นฐานของสถานศกษา ในอาเภอเมอง จงหวดยะลา จาแนกตาม

ขนาดของสถานศกษา ประกอบดวย ขนาดใหญ และขนาดเลกในภาพรวม และรายดานไมแตกตางกน

3) การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษาในการจดการศกษาข�นพ�นฐานของสถานศกษา

ในอาเภอเมอง จงหวดยะลา จาแนกตามท�ต�งของสถานศกษาในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล

มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท�ระดบ .05

32

จากการศกษาเอกสารและงานวจยท�เก�ยวของน� น การมสวนรวมของคณะกรรมการ

สถานศกษาข�นพ�นฐานท�ง 4 ดาน คอ ดานการบรหารวชาการ ดานการบรหารงบประมาณ

ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารท�วไป เปนการเขามามสวนรวมในการจดการศกษา

ใหบรรลวตถประสงค และมประสทธภาพไดโดยการใหทกฝายเขามามสวนรวมในการปฏบตงาน

ศกษาบทบาทการมสวนรวมในการบรหารสถานศกษาของคณะกรรมการสถานศกษาข�นฐาน

ในจงหวดจนทบร ระยอง และตราด เพ�อนาผลการวจยไปใชในการวางแผนพฒนาการดาเนนงาน

ตามบทบาทหนาท�ของคณะกรรมการสถานศกษาข�นพ�นฐานใหมประสทธภาพตอไป