แผนวิสาหกิจขององค์การตลาด ......ii 4.8...

แผนวสาหกจขององคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565)

ภายใตแผนระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561-2580) (ฉบบสมบรณ)

เสนอตอ

องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย

โดย

สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

31 สงหาคม 2560

เอกสารชดนจดท าขนเพอประโยชนส าหรบโครงการใหค าปรกษาแกลกคาของสถาบนเทานน

หามมใหบคคลใดกตามท าการลอกเลยนท าซ า เปลยนแปลงหรอเผยแพรสวนใดสวนหนงหรอทงหมดแก

บคคลภายนอกโดยมไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรโดยเดดขาด

I

สารบญ

สารบญ .............................................................................................................................................. I

สารบญแผนภาพ ............................................................................................................................. III

สารบญตาราง ................................................................................................................................... V

บทสรปผบรหาร ............................................................................................................................... 1

บทท 1 สภาพแวดลอมภายนอกองคการตลาด ............................................................................. 22

1.1 การวเคราะห PESTLE และพลวตโลกทส าคญในอนาคต ..................................................... 22

1.2 อตสาหกรรมธรกจคาปลก ................................................................................................. 34

1.3 นโยบายและแผนยทธศาสตรหนวยงานภาครฐตางๆ ทเกยวของ .......................................... 47

1.4 แบบฉบบทดดานการประกอบการตลาด ............................................................................ 59

บทท 2 สภาพแวดลอมภายในองคการตลาด ................................................................................ 69

2.1 การทบทวนภาพรวมขององคการตลาด .............................................................................. 69

2.2 สถานประกอบการและทรพยสนทใชในการด าเนนธรกจขององคการตลาด ........................... 81

2.3 การวเคราะหผลประกอบการและแนวโนม .......................................................................... 88

2.4 การวเคราะหการบรหารจดการภายใน................................................................................ 96

2.5 สรปรายงานการสมภาษณความคดเหนของผบรหารและบคลากรขององคการตลาด ............. 98

บทท 3 ประเดนยทธศาสตรองคการตลาด .................................................................................. 101

3.1 การวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) ขององคการตลาด .................. 101

3.2 ประเดนยทธศาสตรองคการตลาด.................................................................................... 103

บทท 4 แผนยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561–2580) ....................................... 105

4.1 ความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564 ............................ 105

4.2 วสยทศน ........................................................................................................................ 107

4.3 พนธกจ .......................................................................................................................... 107

4.4 เปาประสงคเชงยทธศาสตร ............................................................................................. 107

4.5 ยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561–2580) .................................................. 108

4.6 แผนทยทธศาสตร ........................................................................................................... 111

4.7 มาตรวดความส าเรจ ....................................................................................................... 113

II

4.8 ความตอเนองของการวเคราะหแผนวสาหกจ ระยะ 20 ป ................................................... 115

บทท 5 แผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565) ............................................... 117

5.1 การวเคราะห PESTLE และสภาพแวดลอมภายนอกในปจจบนของประเทศไทย .................. 117

5.2 ความเชอมโยงกบแผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565) ....................... 136

5.3 แผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565) .................................................. 138

5.4 แผนทยทธศาสตร ........................................................................................................... 164

5.5 มาตรวดความส าเรจ ....................................................................................................... 166

5.6 แผนทความเชอมโยงของแผนวสาหกจระยะ 20 ป และ ระยะ 5 ป ...................................... 170

5.7 การประมาณการทางการเงน ........................................................................................... 171

บรรณานกรม ................................................................................................................................ 191

III

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท 1: การพฒนาอตสาหกรรม 1.0-4.0 ................................................................................... 29

แผนภาพท 2: สรปประเดนพลวตโลก (Mega Trends) ตามกรอบการวเคราะห PESTLE ....................... 34

แผนภาพท 3: สรปภาพรวมของประเภทธรกจคาปลก .......................................................................... 38

แผนภาพท 4: สรปภาพรวมของสถานการณธรกจคาปลกในปจจบน .................................................... 43

แผนภาพท 5: สรปภาพรวมแนวโนมของธรกจคาปลกในอนาคต .......................................................... 46

แผนภาพท 6: 6 ยทธศาสตรชาต กรอบการพฒนาระยะยาว ................................................................ 47

แผนภาพท 7: แผนทความเชอมโยง .................................................................................................... 56

แผนภาพท 8: ยทธศาสตรสาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม ............................................................ 58

แผนภาพท 9: สรปแนวคดและจดเดนของนโยบายและแผนยทธศาสตรหนวยงานตางๆ ทเกยวของ ........ 58

แผนภาพท 10: ภาพบรรยากาศของตลาดลา โบเกเรย ......................................................................... 62

แผนภาพท 11: ภาพบรรยากาศของตลาดสเขยว ยเนยน สแควร .......................................................... 64

แผนภาพท 12: สรปภาพรวมแบบฉบบการประกอบการทดของตางประเทศ ......................................... 64

แผนภาพท 13: ภาพบรรยากาศของตลาด อ.ต.ก. ............................................................................... 66

แผนภาพท 14: ภาพบรรยากาศของ ตลาดไท ..................................................................................... 68

แผนภาพท 15: สรปภาพรวมแบบฉบบการประกอบการทดในประเทศ ................................................. 68

แผนภาพท 16: ภาพรวมของนโยบายผ ถอหนภาครฐ ........................................................................... 72

แผนภาพท 17: โครงสรางองคการตลาด ............................................................................................. 73

แผนภาพท 18: กระบวนการการใหบรการเชาพนท .............................................................................. 75

แผนภาพท 19: กระบวนการการใหเอกชนเขารวมทน .......................................................................... 76

แผนภาพท 20: กระบวนการจดจ าหนายเครองบรโภคและขาวสาร ....................................................... 77

แผนภาพท 21: กระบวนการการจดตลาดนดคาราวานสนคา ............................................................... 78

แผนภาพท 22: กระบวนการตลาดเครอขาย “รานชมชนยม” ................................................................ 79

แผนภาพท 23: แผนทกลยทธของแผนวสาหกจ ฉบบ พ.ศ. 2556–2560 ............................................... 81

แผนภาพท 24: สรปภาพรวมตลาดสาขาขององคการตลาด ................................................................. 87

แผนภาพท 25: ผลประกอบการองคการตลาดป พ.ศ. 2555-2559 ....................................................... 88

IV

แผนภาพท 26: สดสวนคาใชจายขององคการตลาดแบงตามประเภทป พ.ศ. 2559 ................................ 90

แผนภาพท 27: รายได คาใชจาย และก าไร (ขาดทน) สทธของตลาดแตละสาขาป พ.ศ. 2555-2559

(หนวย: ลานบาท) ...................................................................................................... 91

แผนภาพท 28: รายได คาใชจาย และก าไร (ขาดทน) สทธของตลาดแตละสาขาป พ.ศ. 2559 ................ 92

แผนภาพท 29: แผนภาพความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย .................................. 106

แผนภาพท 30: แผนทยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป ............................................................... 112

แผนภาพท 31: อตราการขยายตวทางเศรษฐกจภาพรวม................................................................... 120

แผนภาพท 32: มลคา GDP ประเทศไทย และอตราการขยายตวเฉลยตอป ......................................... 121

แผนภาพท 33: ดชนชวดทางเศรษฐกจ ............................................................................................. 124

แผนภาพท 34: ประมาณการปรามดประชากรตามชวงอายของประเทศไทย ....................................... 131

แผนภาพท 35: กรอบยทธศาสตรรฐวสาหกจ 5 ดาน ......................................................................... 136

แผนภาพท 36: แผนภาพความเชอมโยงกบแผนรฐวสาหกจ ............................................................... 138

แผนภาพท 37: Business Model การขายสนคาชมชนบนชองทางออนไลน ........................................ 151

แผนภาพท 38: กระบวนการของระบบศนยขอมล ............................................................................. 154

แผนภาพท 39: แผนภาพสรปเนอหาของแผนวสาหกจ ระยะ 20 ป และ ระยะ 5 ป............................... 163

แผนภาพท 40: แผนทยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 5 ป ................................................................. 165

แผนภาพท 41: แผนทความเชอมโยงแผนระยะ 20 ป และระยะ 5 ป ขององคการตลาด ....................... 170

V

สารบญตาราง

ตารางท 1: จ านวนรานคาปลกสมยใหม แบงตามประเภทของรานคา ................................................... 36

ตารางท 2: แผนและยทธศาสตรหนวยงานตางๆ ทเกยวของ ................................................................ 52

ตารางท 3: นยามวสยทศนกระทรวงมหาดไทย ................................................................................... 55

ตารางท 4: รายการทดนและสงปลกสรางในพนทปากคลองตลาด ........................................................ 82

ตารางท 5: รายการทดนและสงปลกสรางในพนทตลาดสาขาหนองมวง ................................................ 83

ตารางท 6: รายการทดนและสงปลกสรางในพนทตลาดสาขาล าพน ..................................................... 84

ตารางท 7: รายการทดนและสงปลกสรางในพนทตลาดสาขาบางคลา .................................................. 85

ตารางท 8: รายการทดนและสงปลกสรางในพนทตลาดสดตลงชน ....................................................... 86

ตารางท 9: รายไดขององคการตลาดแบงตามประเภททมาป พ.ศ. 2559 ............................................... 89

ตารางท 10: การวเคราะห SWOT ขององคการตลาด ........................................................................ 101

ตารางท 11: ยทธศาสตรและตวชวด ................................................................................................ 113

ตารางท 12: ประมาณการเศรษฐกจไทยป พ.ศ. 2560 ....................................................................... 123

ตารางท 13: อตราการเปลยนแปลงเฉลยของดชนราคาผบรโภค เทยบกบระยะเดยวกนของปกอน ....... 126

ตารางท 14: อตราดอกเบยนโยบายของประเทศตางๆ ....................................................................... 128

ตารางท 15: ระดบรายไดประเทศแบงตาม GNI Per Capita, Atlas Method (Current US$) ............... 130

ตารางท 16: สมมตฐานรายไดจากโครงการใหมตามแผนยทธศาสตร ................................................. 173

ตารางท 17: รายละเอยดงบประมาณส าหรบแตละโครงการ .............................................................. 174

ตารางท 18: ก าไรกอน ดอกเบย ภาษ คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ของแตละสาขา ............ 176

ตารางท 19: การประมาณการงบก าไรขาดทนของตลาดแตละสาขาในอนาคต .................................... 177

ตารางท 20: การประมาณการงบการเงนองคการตลาด ..................................................................... 183

1

บทสรปผบรหาร

แนวโนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของพลวตโลก (Mega Trend) ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม

เทคโนโลย กฎ ระเบยบ และ สงแวดลอม ไดมผลตอการวางยทธศาสตรในระดบประเทศของประเทศตางๆ

ทวโลก รวมทงประเทศไทย อกทงการเปลยนแปลงของธรกจการคาปลก และพฤตกรรมผบรโภคในประเทศ

ลวนสงผลกระทบตอการประกอบการขององคการตลาด แผนวสาหกจองคการตลาดฉบบน ไดถกจดท าขน

ใหสอดคลองกบสถานการณสภาพแวดลอมในฐานะเปนกลไกการขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก และ

สนบสนนทศทางนโยบายภาครฐ ตามแผนยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560–2579) แผนยทธศาสตร

กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560–2564 รวมทง แผนยทธศาสตรรฐวสาหกจ พ.ศ. 2560–2564 ของ

กระทรวงการคลง

นอกเหนอจากการศกษาสภาพแวดลอมดงกลาวแลว ในการจดท าแผนวสาหกจฉบบนยงมการ

ทบทวนแบบฉบบทดดานการประกอบการตลาดสดทงในและตางประเทศ รวมทงสภาพแวดลอมการ

ประกอบการภายในองคกร เพอน ามาสการวเคราะห SWOT สรปเปนประเดนยทธศาสตร และจดท าแผน

วสาหกจในระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561-2580) และระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561–2565)

ความเชอมโยงของแผนวสาหกจฯ ฉบบนสามารถแสดงไดดวยแผนภาพตอไปน

2

แผนภาพแสดงความเชอมโยงของแผนวสาหกจ

Political (P) & Economic (E1)การเปลยนแปลงมหาอ านาจทางการเมองโลก สประเทศเศร กจเกดใหมอยาง BRICS, N-11, CLMV งจะเปนกลมประเทศเปาหมายทเหมาะแกการขยายธรกจ

พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบ

การตลาดในการพ นาเศร กจ

ชมชน

พ นาบรการ อขายในตลาด

สรางพนธมตรเพอขยายตลาด

มาตร านท งในและตางประเทศ

แกไขก ระเบยบทเปนขอจ ากดการ

ด าเนนงาน

ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอน

เศร กจ านรากโดยการใชเทคโนโลย

สารสนเทศและ านขอมล

ยทธศาสตรท 2 มตลาดมาตร านครอบคลมทวท งประเทศและขยายความเชยวชาญออกไปยงตางประเทศ

ยทธศาสตรท 3 มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายใน

องคกร

ยทธศาสตรแผนวสาหกจระยะ 20 ป แผนวสาหกจระยะ 5 ป

ยทธศาสตรท 1 พ นาตลาดด งเดมเปนตลาดสนคาเก ตรปลอดภย

ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก กระจายสนคาชมชนผานชองทางตลาดกายภาพตาง , บรหารสนคาลนตลาด, Event

Marketing, อาหารดบเขาหนวยราชการ, รายได

สวนเพม)

ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาด

ตนแบบ และเปนศนยการเรยนรการสรางตลาดกายภาพ

ยทธศาสตรท 4 สรางองคการตลาด 4.0(E-commerce, ศนย

ขอมล)

ยทธศาสตรท ปรบปรงการบรหาร

จดการภายใน

พลวตโลก

Environment (E2)ภยพบตทางธรรมชาต ท าใหเกดสนคาลนตลาด และความตองการบ าบดทกขบ ารงสข เชนโภคภณฑยงชพ

Social (S)การขยายตวของเมอง ท าใหก าลง อสงข น สงคมผสงอาย และ กระแสอนรก สรางแนวโนมความตองการสนคาอปโภค บรโภค เพอสขภาพ ปลอดภย /บรการการแพทยTechnological (T)อตสาหกรรม 4.0 เทคโนโลยสอสารทรดหนา เพมความสามารถการ อขายออนไลน และการสรางศนยขอมลขนาดใหญLegal (L)ก หมายคอมพวเตอรปองกนอาชญากรรมไ เบอร จะสงเสรมความมนใจใหผบรโภคในการ อขายสนคาออนไลนมากข น

SWOT

จดแขง Strength)– อยภายใตกระทรวงมหาดไทย สามารถประสานการขอใชพนท และเขาถงขอมลทองถนตางๆ ไดสะดวก– มอ านาจสามารถออกใบอนญาตเปดตลาดไดเอง– เปนหนวยงานภาครฐทสามารถท าการคาได– เปนหนวยงานขนาดเลก มความคลองตว

จดออน Weakness)– กฎ ระเบยบภาครฐขาดความยดหยน– บคลากรทเชยวชาญในภารกจหลกยงไมเพยงพอ– ขาดการควบคมอยางรดกมในการบรหารสญญา และการบงคบใชกฎหมาย– ตลาดขาดการบ ารงรกษา ท าใหมสภาพทรดโทรม – ทผานมายงไมเนนการประกอบภารกจหลกเทาทควร

อปสรรค Threat)– Modern Trade และแยงสวนแบงการตลาดดงเดม– พฤตกรรมผบรโภคนยมซอสนคาชองทางใหมๆ – เทคโนโลย 4.0 ตองใชบคลากรทมความเชยวชาญ – สภาพภมอากาศเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหเกดความไมแนนอนของผลผลตภาคเกษตร

โอกาส (Opportunity)– กฎหมายการปองกนอาชญากรรมไซเบอรสนบสนนการซอขายสนคาออนไลน– อตสาหกรรม ท าใหการจดเกบ ประมวลผล และเผยแพรขอมลความรเปนไปอยางรวดเรวและเขาถงไดโดยงาย– เอเชยและอาเซยนจะมบทบาทส าคญในเศรษฐกจโลก– Modern Trade สามารถเปนคคาหรอพนธมตรได– ความตองการสนคาเกษตรปลอดภยสงขนจากสงคมสงอายและกระแสอนรกษ–ภาคการทองเทยวไทยแขงแกรงและไดรบการสนบสนน–ภาครฐสงเสรมโลจสตกส – อ านาจซอของประชากรโดยรวมสงขน

ประเดนยทธศาสตร

SI1 การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย

SI2 การขยายตลาดมาตรฐานทงในและตางประเทศ

SI5 การพฒนาการบรหารจดการ

ภายใน

SI3 การพฒนาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยว

ทองถน

SI4 การตอบรบกระแสอนรกษ

ธรรมชาต และการรกษาสขภาพ

สถานการณธรกจคาปลก (R)E-commerce และ Modern Trade เตบโตอยางรวดเรว และผบรโภคมพ ตกรรมเปลยนแปลงไป ตองการขอมลขาวสารทรวดเรวในการตดสนใจ อ สวนแบงการการคาปลกแบบด งเดม ลดบทบาทลงอยางมาก

แผนยทธศาสตรภาคร (G) มแผนยทธศาสตร ระยะยาว สงเสรมดานการทองเทยว และโลจสตกส

สถานการณภายใน (MO)เปนหนวยงานภายใต มท แตบคลากรทมทก ะจ าเปนไมเพยงพอ และมระเบยบภาคร เขมงวด

3

สภาพแวดลอมภายนอกองคการตลาด

ในการวเคราะหพลวตโลก การยายขวอ านาจทางเศรษฐกจและการเมอง จะสงผลใหประเทศท

ก าลงพฒนาในปจจบน อาท กลม BRICS, Next – 11, และ CLMV มอตราการเจรญเตบโตสงในระยะยาว

ซงสามารถเปนกลมประเทศเปาหมายในการขยายภารกจขององคการตลาดในระยะ 20 ปขางหนา ดาน

การพฒนาอตสาหกรรม 4.0 เทคโนโลยการสอสาร และกฎหมายดานความมนคงทางคอมพวเตอรเพอ

ปองกนอาชญากรรมไซเบอร (Cyber Crime) ทเขมงวดขน ลวนสนบสนนความสะดวกและความมนใจใน

การซอขายสนคาออนไลน นอกจากน สงคมผสงอายในโลกและในประเทศไทย รวมทงกระแสการดแลใสใจ

สขภาพ ท าใหมความตองการสนคาอปโภคบรโภคดานการรกษาสขภาพมากขน เชน บรการทางการแพทย

หรอสนคาเกษตรปลอดภย เปนตน

ธรกจคาปลกมแนวโนมทจะปรบตวดขนในระยะ 1-3 ปขางหนา สบเนองมาจากการฟนตวของ

ภาวะเศรษฐกจไทย การลงทนโครงสรางพนฐานภายในประเทศของภาครฐ ตลอดจนนโยบายกระตน

เศรษฐกจอนๆ รวมไปถงการขยายตวของชมชนเมองทจะชวยเพมก าลงซอของประชาชนภายในประเทศ

อยางไรกตาม สวนของการคาปลกสมยใหม (Modern Trade) จะมการขยายตวอยางตอเนอง และมการ

แขงขนอยางรนแรง ดวยนโยบายทางการตลาดตางๆ ความตองการของผบรโภคในการเขาถงขอมลขาวสาร

ทรวดเรวเพอการตดสนใจซอสนคา ท าใหการคาปลกแบบดงเดม มสวนแบงการตลาดลดลง จากรอยละ 75

เมอ 15 ปกอน เปนรอยละ 31 ในป พ.ศ. 2559 นอกจากน การเขามามบทบาทของการคาออนไลน ทม

แนวโนมการขยายตวกวารอยละ 20 ในอก 8 ป ขางหนา ท าใหองคการตลาดมแนวนโยบายในการเปน

พนธมตรกบผ ประกอบการ Modern Trade ผ ประกอบการขายสนคาออนไลน และผ ประกอบการใน

ชองทางอนๆ เพอใหการคาชมชนไดเตบโตไปกบแนวโนมดงกลาว อยางไรกด การเตบโตของเทคโนโลยท า

ใหบคลากรทมความสามารถในทกษะทตองการขาดแคลน

ในสวนของแผนยทธศาสตรระยะยาวตางๆ ของภาครฐ ไดมการสนบสนนการเตบโตของประเทศ

ดวยการพฒนาอตสาหกรรมและบรการทมศกยภาพ หรอเปนรากฐานของการพฒนาประเทศ อาท สนคา

เกษตรแปรรป โลจสตกส สนคาดจทล อตสาหกรรมฐานความร และโดยเฉพาะอยางยงภาคทประเทศไทยม

ความแขงแกรงเชน ภาคการทองเทยว ซงไดถกบรรจอยใน First S-Curve ใน 10 อตสาหกรรมอนาคต

เมอพจารณาตลาดทเปนแบบฉบบทด องคการตลาดไดท าการคดเลอกแบบอยางทดในการ

ประกอบตลาดทงของไทยและตางประเทศดวยกนทงหมด 4 แหง ไดแก (1) ตลาดลา โบเกเรย เมองบาร

เซโลนา ประเทศสเปน ทเปนตลาดทมเอกลกษณ ดวยสถาปตยกรรม มรานอาหารทองถนบรการ

4

นกทองเทยว (2) ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร นวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา ทเปนตลาดภายใตการก ากบ

ดแลขององคกรไมแสวงผลก าไร เปนพนทประกอบการคาใหเกษตรกรรายยอยทขายแตสนคาเกษตร

ปลอดภย มการรไซเคลขยะมาท าป ยแจกจายกบกลบไปใหเกษตรกร การรบบรจาคสงของ และการให

ความรดานการเกษตร (3) ตลาด อ.ต.ก. จตจกร กรงเทพมหานคร เปนตลาดของไทยทตดอนดบ 4 ของ

ตลาดสดทดทสดในโลก และ (4) ตลาดไท ทมลกษณะเปนศนยการกระจายสนคาเกษตรทใหญทสดใน

ภมภาคอาเซยน ซงทง 4 ตลาดน มจดเดนทเหมอนกนคอ การมท าเลทตงทดสะดวกตอการเดนทางและการ

ขนสง การมความผกพนหรอความสมพนธตอชมชนมาเปนเวลานาน และการมสนคาและบรการท

หลากหลายและครบครน สามารถตอบโจทยความตองการของผบรโภคได

สภาพแวดลอมภายในองคการตลาด

เนองจากองคการตลาดเปนรฐวสาหกจภายใตกระทรวงมหาดไทย จงสามารถใชประโยชนจาก

ความรวมมอจากหนวยงานราชการทกระจายตวอยตามทองถนตางๆ ทวประเทศ ในการใชพนทเพอเปด

ตลาด หรอเพอเกบขอมลดานสนคาเกษตรไดอยางสะดวก นอกจากนยงมอ านาจหลายประการท

เอออ านวยตอการประกอบภารกจ อาท ความสามารถในการออกใบอนญาตการเปดตลาดไดเองโดยไม

ตองผานกระบวนการของหนวยงานดานการปกครองสวนทองถน และเปนหนวยงานภาครฐทสามารถท า

การคาได จงมความคลองตวในการสงเสรมเศรษฐกจฐานราก เปนตน

อยางไรกด องคการตลาดยงตองพจารณาถงการเพมทกษะบคลากร ในสวนทจ าเปนตอการปฏบต

ภารกจ อาท ทกษะทางดานการบรหารจดการ ดานการตลาด ดานการพฒนาธรกจ ดานกฎหมายและการ

บงคบใชสญญา และดานเทคโนโลยสารสนเทศ เพอความส าเรจในการประกอบภารกจอยางยงยนใน

อนาคต ทงยงตองพจารณาแกปญหาดานกฎระเบยบทเปนขอจ ากด โดยปรบปรงใหเอออ านวยตอการ

ปฏบตภารกจมากยงขน

ประเดนยทธศาสตรองคการตลาด

ทงน หลงจากทคณะทไดศกษาสภาพแวดลอมภายนอกทงในและตางประเทศ และสภาพแวดลอม

ภายในขององคการตลาด รวมทงไดวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) ขององคการ

ตลาด ในสวนนจะเปนการสรปประเดนยทธศาสตรขององคการตลาดจากการรวบรวมประเดนทส าคญ เพอ

น ามาซงแนวทางในการจดท ายทธศาสตรระยะ 20 ป และแผนวสาหกจระยะ 5 ป ในสวนตอไป ซงประเดน

ยทธศาสตรสามารถแบงออกเปน 5 ดาน ไดแก

5

การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย 4.0: เพอเปนการตอบรบกระแสความกาวหนาทางดาน

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของโลกปจจบนและอตสาหกรรมดจทล องคการตลาดใชโอกาสจาก

ประโยชนของเทคโนโลยดงกลาวในการพฒนาตลาดออนไลนเพอสงเสรมการคาสนคาเกษตรและ

ผลตภณฑชมชน สรางศนยขอมลทางการตลาด อาท ราคาสนคา ปรมาณของอปสงคและอปทาน

(Demand Matching) ของสนคาแตละประเภท รวมทงสรางศนยการเรยนรอเลกโทรนกส (E-learning) ใน

การสรางตลาดมาตรฐานทชมชนสามารถเขาถงไดโดยงาย โดยการพฒนามาตรฐานการประเมน จดอนดบ

และประชาสมพนธตลาดตนแบบผานสอออนไลน

การขยายตลาดมาตร านท งในและตางประเทศ: ในระยะ 20 ปขางหนา องคการตลาดจะม

การขยายตลาดทประกอบการเองไปจงหวดตางๆ ทวประเทศเพอเปนตนแบบ โดยประสานพนธมตรกบ

ภาครฐ อาทหนวยงานราชการของกระทรวงมหาดไทยตามพนทตางๆ ทวประเทศ และเนองจากประเทศ

ก าลงพฒนาในปจจบนจะเปนขวอ านาจทางเศรษฐกจอนาคต ซงรวมถงประเทศในกลม CLMV และ

NEXT-11 และการรวมตวทางเศรษฐกจของกลมประเทศอาเซยน ทางองคการตลาดจงพจารณาการขยาย

ตลาดไปยงประเทศ CLMV (กมพชา ลาว พมา และ เวยดนาม) และประเทศเพอนบานใกลเคยงอนๆ ท

ก าลงพฒนา เพอตอยอดความเชยวชาญในการพฒนาตลาดมาตรฐานและตอบรบกบโอกาสทางเศรษฐกจ

ทงยงเปนการสรางรายไดสวนเพมใหกบองคการ

การพ นาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยวทองถน :

นโยบายภาครฐในภาคสวนตางๆ มการสนบสนนการทองเทยวเนองจากเปนภาคบรการทประเทศไทยม

ความเขมแขง มแนวโนมในการเตบโตสง ทงยงเปนฐานของการสรางรายไดในสวนอนๆ ในการน ตลาด

ชมชนสามารถพฒนาเปนแหลงทองเทยว หรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยวทส าคญในทองถนและพนท

ใกลเคยง เพอน ารายไดจากการทองเทยวเขาสชมชน

การตอบรบกระแสอนรก ธรรมชาตและการรก าสขภาพ: จากการทประเทศตางๆ รวมทง

ประเทศไทยมการเคลอนตวเขาสสงคมผสงอาย ประกอบกบกระแสอนรกษธรรมชาต ท าใหเกดความ

ตระหนกในการรกษาสขภาพ รวมถงการบรโภคอาหารปลอดภย

การพ นาการบรหารจดการภายใน: จากการทบทวนแนวโนมในบรบทของโลกและของแผนฯ

ตางๆ ในภาครฐ ไดมการเนนการสนบสนนนวตกรรม รวมทงสนคาและบรการดจทล อกทงโอกาสตางๆ ท

องคการตลาดสามารถใชประโยชน ท าใหองคการตลาดตองเรงพจารณาการน าสมรรถนะ (Competency)

6

ทจ าเปนในการประกอบการ เชน ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ อกทงดานการตลาดและพฒนาธรกจ เพอ

บรรลพนธกจไดอยางยงยน

ทงน เพอตอบสนองตอวสยทศนขององคการตลาด “องคการตลาดเปนกลไกหลกของภาครฐ

ในการพฒนาเศรษฐกจฐานราก โดยการสรางเครอขายตลาดทไดมาตรฐานในการกระจายและ

จ าหนายสนคาเกษตรและผลตภณฑชมชน” และเพอใหสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรทกลาวไป

ขางตน รวมถงพนธกจขององคการตลาดซงประกอบไปดวย (1) สงเสรมใหตลาดสาขาขององคการตลาด

เปน “ศนยกลาง” การกระจายสนคาเกษตรและสนคาชมชนของพนท และเชอมโยงกบการทองเทยว (2)

เปนทปรกษาดานการบรหารจดการตลาดใหไดมาตรฐาน และ (3) พฒนาการบรหารจดการภายในใหม

ประสทธภาพ จงไดมการพฒนายทธศาสตรระยะ 20 ป ดงน

ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอนเศร กจ านรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและ

านขอมล

พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบตลาด ในการพ นาเศร กจชมชน

การจะขบเคลอนธรกจฐานรากโดยใชฐานขอมลนน สงส าคญอนดบแรกคอความพรอมในการ

บรการและน าเสนอขอมลเชงลก มความครบถวน และมประสทธภาพในลกษณะ Real Time ดงนน สง

ส าคญคอ องคกรจ าเปนตองพฒนาและขยายฐานขอมลใหกวางและครอบคลม เพอประโยชนในการ

ใหบรการดานตางๆ อาท (1) ขอมลดานราคาสนคาสดรายวน เพอการตดสนใจในการเลอกซอสนคา (2)

ขอมลดานปรมาณผลผลต และ ความตองการ (Demand Matching) ทจะชวยผประกอบการ SME ทผลต

สนคาชมชนโดยใชสนคาเกษตรเปนวตถดบจ านวนมากและมปญหาในการสรรหาวตถดบสนคาเกษตร

ปรมาณและคณภาพทคงทอยางสม าเสมอ แตไมสามารถสรรหาวตถดบการเกษตรไดเพยงพอกบการผลต

จงตองการแหลงผลตผลการเกษตรเพม ไปจนถงการบรหารจดการสนคาลนตลาด หรอ (3) ขอมลดาน

มาตรฐานตลาด โดยองคการตลาดเปนผประเมน รวบรวมผลคะแนน จดล าดบคะแนนตลาดทงในภาพรวม

และในดานตางๆ อาท ราคา ความสะดวกในโครงสราง ความสะอาด รวมทงใหการรบรองตลาดทผานการ

ประเมน ในการนองคการตลาดจะท าหนาทเปน Co-promoter ในการประชาสมพนธตลาดทมล าดบสงบน

เวบไซตเพอเปนการชกจงใหชมชนใกลเคยงหนมาซอสนคาในตลาดดงกลาว ท าใหตลาดตางๆ เรงพฒนา

ตนเองเพอเปนตลาดตนแบบทด และ (4) สามารถตอยอดโดยเปนแหลงทองเทยวทจะน ารายไดจากการ

ทองเทยวมาสชมชนเนองจากการทองเทยวเปนภาคบรการทน ารายไดหลกมาสประเทศ

7

อยางไรกตาม ในการรวบรวม และบรหาร Big Data เพอน ามาวเคราะห ใชประโยชน รวมทง

เผยแพรขอมลแกสาธารณะ จ าเปนตองอาศยการลงทนในระบบในระยะ 20 ปขางหนา

พ นาบรการ อขายในตลาด 4.0

ภายในชวงแผนวสาหกจ 5 ป (พ.ศ. 2561 – 2565) องคการตลาดเรมตนการใหบรการซอขาย

สนคาออนไลน โดยอาจอาศยชองทาง ท มอยแ ลว อาท Lazada, Alibaba, Thaitrade.com ห รอ

Globalsources.com และภายใน 20 ป จะมการพฒนาเวบไซตทเปน E-commerce หรอแอปพลเคชนบน

มอถอสมารทโฟนขององคกรเอง เชน การช าระเงนผานชองทาง E-payment อาท บตรเครดต QR Code

หรอ E-wallet บนมอถอสมารทโฟน เปนตน E-payment จะเพมความสะดวกตอทงผบรโภค เจาของกจการ

กลาวคอ ชวยลดตนทนทงคาเดนทางและท าใหไมเสยเวลา ทงยงชวยเพมการหมนเวยนของเงนใหกบธรกจ

และเศรษฐกจของประเทศอกประการหนง ซงนอกจากจะชวยเพมพนทการขายใหกบชมชน และเพมรายได

ใหกบองคกร ยงสามารถใชเปนชองทางในการประชาสมพนธโครงการตางๆ ขององคกร และท าการตลาด

ใหกบองคกรได

การพฒนา E-commerce น ยงสามารถตอยอดไปถงการเกบขอมลผ ใช ตลาด (Customer

Relation Management – CRM) โดยใชโปรแกรมประเภท Location Analytic ทเรมจากการ Log On Wifi

ทกครงทผ ซอสนคาเขามาในบรเวณตลาด จงสามารถเกบขอมลในรายละเอยดถงการซอสนคา อาท

ชวงเวลาทเขามาในตลาด ระยะเวลาทอยในตลาด มการจบ Heat Path วาลกคามผงรปแบบ (Pattern) ใน

การเดนตลาดอยางไร จากจดใด ไปจดใด เรมและจบตรงไหน ในขณะทขอมลจาก E-payment สามารถ

บอกไดถงยอดการซอในตลาด และรวมไปถงขอมลทางประชากรศาสตร อาท เพศ วย และ รายได เพอ

น ามาวเคราะหการบรหารจดการตลาดใหตรงตามพฤตกรรมผบรโภคในแตละชมชน เปนตน เพอประโยชน

ในการบรหารจดการสนคาทจะวางขาย

นอกจากน การใชฐานขอมลสรางตลาด 4.0 ยงสามารถพฒนาการใชแอปพลเคชนใหเปนเสมอน

ตวกลางในการจดการและบรหารความตองการซอของผ บรโภคและความตองการขายใหตรงกน

(Uberization) โดยทางองคการตลาดจะท าหนาทเปน Supplier และมสวนแบงรายไดจากผลก าไรทผขาย

ไดรบ เนองจากทางองคการตลาดมความไดเปรยบในเรองของราคา ความแนนอนของคณภาพและจ านวน

สนคา โดยทางองคการตลาดอาจเสนอแรงจงใจใหมผมาใชแอปพลเคชนมากขน

8

ทามกลางการยายขวอ านาจทางเศรษฐกจในระยะ 20 ปขางหนา กลมประเทศก าลงพฒนาใน

ปจจบนจะเปนก าลงส าคญของความตองการสนคาอปโภคบรโภค การตลาด 4.0 จะชวยขยายฐานลกคา

สนคาเกษตรชมชนไปยงประเทศเหลานได โดยเฉพาะส าหรบการสงซอลอตใหญ เชน ประเทศจน เปนตน

ยทธศาสตรท 2 มตลาดมาต านครอบคลมท วท งประเทศและขยายความเชยวชาญ

ออกไปยงตางประเทศ

ประสานพนธมตรในการขยายตลาดกายภาพทมคณภาพ

ในชวงระยะเวลาของแผนวสาหกจระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561–2565) องคการตลาดจะตองเรงพฒนา

ตลาดสาขาทบรหารจดการเองทง 3 แหง ใหไดมาตรฐาน และเนนการเปนตลาดตนแบบทมเอกลกษณ แลว

จงขยายจ านวนตลาดภายใตการบรหารจดการเองไปทวประเทศ อาท จงหวดละ 1 แหง โดยประสานกบ

หนวยงานราชการภายใตกระทรวงมหาดไทย เชน กรมพฒนาชมชน และ กรมสงเสรมการปกครองสวน

ทองถน เพอเปนการกระตนเศรษกจฐานราก เนองจากตลาดสดทประสบความส าเรจและมเอกลกษณ จะ

เปนศนยรวมเศรษฐกจระดบรากหญาทสามารถขยายผล ตอยอดการสรางอาชพและความเจรญขนใน

ทองถน เปนการกระตนเศษฐกจชมชนใหขยายวงกวางออกไป ทงยงสรางรายไดใหกบองคการตลาด

นอกจากน เมอองคการตลาดประสบความส าเรจในการสรางตลาดมาตรฐานโดยเรมจากการพฒนาตลาด

เกษตรปลอดภย (แผนระยะ 5 ป) ยงสามารถเขาไปชวยเสรมสรางมาตรฐานใหกบตลาดชมชน ภายใตกรม

พฒนาชมชน และกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน ทรวมกนมนบพนตลาดไดอกดวย

องคการตลาดยงสามารถสรางพนธมตรกบหนวยราชการหรอเอกชนอน เชน กรมธนารกษ ทม

นโยบายการพฒนาอสงหารมทรพยทเปนทดนขนาดมากกวา 20 ไร ใหเปนแหลงทพกอาศยของผ มรายได

นอย ในการน องคการตลาดสามารถสรางตลาดใหมรวมกบโครงการของกรมธนารกษ ทงน นโยบายการ

สรางและขยายตลาดมาตรฐาน หรอการเขาไปชวยพฒนาตลาดใหไดมาตรฐานดงกลาว สามารถขยายผล

ไปยงประเทศเพอนบาน อาท ลาวและบงคลาเทศ ในการเปนผ ใหความรดานการพฒนาตลาด พรอมกบ

พจารณาสวนแบงรายไดจากการบรหารจดการพฒนาและบรหารจดการตลาด อกทง องคการตลาดยง

สามารถเปนศนยกลางการเรยนรของชมชน (Learning Center) หรอเปนศนยถายทอดองคความร

(Knowledge Sharing Center) ตามวตถประสงคการจดตง และเพอดงดดใหประกอบการตลาดรายใหม

เขามาพฒนาตอยอดใหเปนสถานททองเทยวทส าคญของจงหวดหรอของประเทศ เพอสรางแรงดงดดให

9

นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเขามาเยยมชม เพอเปนการกระตนผลประกอบการของตลาดและ

เปนการกระตนเศรษฐกจของจงหวดและพนทใกลเคยง

นอกจากน ในระยะแรก องคการตลาดจะประสานพนธมตรกบผ ประกอบการ Modern Trade

(แผนระยะ 5 ป) เพอขยายชองทางกระจายสนคาชมชนใหเตบโตไปกบ Modern Trade ทจะมการขยายตว

ไปยงตลาดตางประเทศไดในระยะยาว

ยทธศาสตรท 3 มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายในองคกร

เนองจากองคการตลาดเปนรฐวสาหกจ ทมขอก าหนด และ กฎระเบยบบางประการทท าใหการ

ประกอบการไมคลองตว อาท ดานการสรรหาและรกษาบคลากรทมสมรรถนะ ทกษะ และประสบการณท

จ าเปนตอการขบเคลอนองคการตลาดไปสวสยทศนในระยะยาว ทมขอจ ากดจากระบบอตราคาตอบแทน

กฎระเบยบดานการเดนทางไกล หรอกฎระเบยบดานการประกอบการตามวตถประสงคการจดตงภายใน

ระยะ 20 ปขางหนา ซงเปนระยะยาวพอทจะด าเนนการทจ าเปนในการปรบปรงขอจ ากดตางๆ รวมทงตองม

การพฒนาปรบปรงการด าเนนงานของสวนงานตางๆ อยางสมดล ไมวาจะเปนในสวนหารายได เชนการ

พฒนาธรกจ การตลาด การประชาสมพนธ และ สวนสนบสนน อาท การบรหารบคลากร การพฒนาองคกร

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ การตรวจสอบภายใน การควบคมภายใน การบรหารความเสยง และการ

เสรมสรางธรรมาภบาล เพอใหทกสวนงาน สนบสนนยทธศาสตรองคการตลาด เพอการพฒนาองคการ

ตลาดใหตอบสนองภารกจในการเปนกลไกของกระทรวงมหาดไทยในการพฒนาเศรษฐกจฐานรากไดอยาง

ยงยน จนเปนรฐวสาหกจทมการบรหารจดการภายในเปนเลศ

10

แผนทยทธศาสตร องคการตลาดระยะ 20 ป

ยทธศาสตรท มการขบเคลอนเศร กจ านรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและ านขอมล

ประเดน ยทธศาสตร

เปาหมาย ระยะ 20 ป

บคลากรขององคการตลาดสามารถขบเคลอนองคกรเขาส

วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค

มการน าฐานขอมลและทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนสงสดในการผลกดนเศรษฐกจฐานราก และสรางรายไดแกองคการตลาด

เพมชองทางการคาขาย ทงในและตางประเทศ และเพมชองทาง

การคาขายออนไลน

เสรมสรางตลาดสาขาและตลาดชมชนทองถนใหไดมาตรฐาน และมเอกลกษณโดยเปนทปรกษาทเชยวชาญในการบรหารจดการตลาด และพฒนาศนยการเรยนร

ยทธศาสตร องคการตลาด ระยะ 20 ป

กลยทธ ยทธศาสตร องคการตลาด ระยะ 20 ป

• เพอความเปนเลศการด าเนนงานของสวนงานตาง อยางสมดล เชนการพฒนาธรกจ การตลาด การประชาสมพนธ และ สวนสนบสนน อาท การบรหารบคลากร การพฒนาองคกร ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ การตรวจสอบภายใน การควบคมภายใน การบรหารความเสยง และการเสรมสรางธรรมาภบาล

• ประสานพนธมตรในการขยายตลาดกายภาพทมคณภาพ สรางพนธมตรกบหนวยงานราชการหรอเอกชนอน ในการกระตนเศรษกจฐานราก ขยายตลาดมาตรฐานทงทบรหารจดการเอง และทใหค าปรกษาตลาดชมชนอนในประเทศ โดยเปนศนยเรยนรชมชน รวมทงเปนทปรกษาใหกบผประกอบการตลาดในตางประเทศ

• พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบการตลาด ในการพ นาเศร กจชมชน แสดงผลขอมลดานราคา สนคาทขาด หรอ ลนตลาด ทมความครบถวน และเปน Real Time รวมทงแสดงผลอนดบตลาดมาตรฐาน

• พ นาบรการดานตลาด 4.0 โดยมแอปพลเคชนของตวเองดานสนคาชม น

การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย 4.0

การขยายตลาดมาตรฐานทงในและตางประเทศ

การพฒนาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยว

ทองถน

ตวช วดข นปลาย ระยะ 20 ป

• มตลาดชมชนทไดมาตรฐานทวประเทศ • องคการตลาดเปนทปรกษาทผประกอบการทงในและ

ตางประเทศนกถงเปนอนดบแรกเมอตองการเปดตลาดใหมและบรการจดการใหไดมาตรฐาน

• มตลาดชมชนทอยภายใตการประกอบการ หรอภายใตการใหค าปรกษาทไดรบการจดอนดบในกลมตลาดทดเลศ โดยองคกรตางประเทศ

• ศนยขอมลราคาสนคาเกษตรรายวนทครบถวน สามารถแสดงผลดานราคาไดอยาง Real Time

• ศนยขอมลสามารถแสดงปรมาณผลผลตการเกษตรทมความตองการสง ขาดตลาด หรอ ทลนตลาด ในปจจบนและอนาคต

• ศนยขอมลสามารถแสดงการจดอนดบตลาดมาตรฐาน ทงในภาพรวม และในปจจยการประเมนดานตางๆ

• องคการตลาดมแอปพลเคชนของตวเองทเปนทรจกและยอมรบ เปนแอปพลเคชนทคนนกถงอนดบแรกเมอตองการซอสนคาเกษตร และผลตภณฑชมชน (Application of Choice ของสนคาดงกลาว

• องคการตลาดเปนรฐวสาหกจอนดบ 1 ในดานการบรหารจดการภายใน

การตอบรบกระแสอนรกษธรรมชาต และการรกษาสขภาพ

ยทธศาสตรท 2: มตลาดมาต านครอบคลมทวท งประเทศและขยายความเชยวชาญออกไปยงตางประเทศ


สรางพนธมตรทางธรกจกบภาครฐและเอกชน เพอประโยชน

ดานขอมลและโลจสตกส

การพฒนาการบรหารจดการภายใน

วสยทศน องคการตลาดเปนกลไกหลกของภาคร ในการพ นาเศร กจ านราก โดยการสรางเครอขายตลาดทไดมาตร าน

ในการกระจายและจ าหนายสนคาเก ตร และผลตภณฑชมชน

11

เพอใหบรรลวสยทศน และแผนยทธศาสตรระยะยาวดงกลาว แผนวสาหกจองคการตลาดระยะ

5 ป (พ.ศ. 2561-2565) มรายละเอยด ดงน

ยทธศาสตรท 1 พ นาตลาดด งเดมเปนตลาดเก ตรปลอดภย

การแขงขนภายในอตสาหกรรมคาปลกทวความรนแรงมากขน ท าใหตลาดแบบดงเดมถกแยงสวน

แบงทางการตลาดไปอยางตอเนอง องคการตลาดจงมนโยบายสรางความแตกตางใหแกตลาด โดยการขาย

สนคาหรอบรการทเปนสนคาส าหรบกลมลกคาเฉพาะ (Niche Market) ทจะสามารถท าใหตลาดแบบ

ดงเดมมความดงดดใหผ ตองการสนคาเฉพาะดานเดนทางมาเลอกซอสนคาประเภทนทมความหลากหลาย

ไดในทเดยว จงลดขอจ ากดทางดานท าเลทตงไดสวนหนง นอกจากนสนคาเกษตรปลอดภย มแนวโนม

ความนยมสงขน จงมศกยภาพในการเตบโต นอกจากน องคการตลาดยงมนโยบายทจะพฒนาตลาดสาขา

ใหมเอกลกษณเพอสรางความประทบใจใหนอกจากวตตถประสงคในการมาซอสนคาแลว ผมาตลาดยงได

ประสบการณจากการมาทองเทยวอกดวย ทงนความเปนเอกลกษณ จะชวยลดการแขงขนทางดานราคา

จากผประกอบการคาปลกสมยใหมไดอกสวนหนง

ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก เพอกระจายสนคาชมชนผาน

ชองทางตลาดกายภาพตาง

เพอกระจายสนคาชมชน ผานชองทางตลาดกายภาพตางๆ ทงทประกอบการเอง และตลาดชมชน

อนๆ ทวไป หรอพนทขายสนคาทเปดขนไมประจ า โดยอาจมการประสานกบพนธมตร ทงภาครฐ และ

เอกชน ในการวางสนคาชมชน

สงเสรมการกระจายสนคาชมชนเขาสชองทางการคาปลกสมยใหม

แนวคด “หนงต าบล หนงผลตภณฑ” ทดแลรบผดชอบโดยกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

เปนแนวทางหนงทจะสรางความเจรญแกชมชนใหสามารถยกระดบฐานะความเปนอยของคนในชมชนใหด

ขน อยางไรกด ผผลตสนคา OTOP ยงมขอจ ากดในการน าสนคาออกสตลาดในวงกวาง อาท แหลงเงนทน

ในประเทศยงไมเอออ านวยตอผ ประกอบการสนคา OTOP รวมถงขอจ ากดของ Modern Trade ทเปน

อปสรรคตอการน าสนคาเขาไปวางขาย เชน เครดตเทอม ราคารบซอ คณภาพสนคา หรอ คาขนสง เปนตน

องคการตลาดจะเขาไปเปนกลไกในการลดขอจ ากดในกระบวนการดงกลาว ในการสนบสนนการขายสนคา

ชมชนในพนทตางๆ เนองจากผผลตอาจรวมตวกนไดยาก และพบอปสรรคตางๆ ในการตดตอเจรจาน า

สนคาเขา Modern Trade เอง ทงยงเปนการชวยน าสนคาทหลากหลายมาส Modern Trade มากขน

12

นอกจากน โครงการดงกลาวยงท าใหชอเสยงขององคการตลาด เปนทรจกมากขนในบทบาทและหนาทอก

ประการหนง

การบรหารจดการสนคาลนตลาดและสรางมาตร านราคาสนคาเก ตร

ขอจ ากดดานธรรมชาตของผลผลตทางการเกษตรในการออกผลตองเปนไปตามฤดกาล ประกอบ

กบผลตผลทางการเกษตรทเพมมากขน และออกสตลาดในเวลาเดยวกนเปนจ านวนมากท าใหเกดภาวะ

สนคาลนตลาดและเกดภาวะราคาผลผลตตกต า อกทง การทเกษตรกรไมสามารถรวมกลมในการขาย

สนคาได สงผลใหขาดอ านาจตอรอง และขาดการเชอมโยงสนคาระหวางผผลตและผ ซอ องคการตลาด

ตามแนวนโยบายของรฐบาลและกระทรวงมหาดไทย จงมนโยบายในการชวยระบายสนคาการเกษตรใน

ระดบทองถนใหกระจายออกนอกพนทอยางเปนระบบ และขยายเครอขายองคการตลาดใหครอบคลมทว

ประเทศ โดยอาศยความรวมมอจากพนธมตรในภาครฐและเอกชนในการกระจายสนคา และยงเปนการ

สงเสรมดานประชาสมพนธองคการตลาดในฐานะตวแทนการกระจายผลตผลทางการเกษตรของประเทศ

ไทย เสรมสรางภาพลกษณความนาเชอถอใหเปนทรจกอยางแพรหลาย ซงจะชวยสงเสรมสนบสนนการสง

สนคาโภคภณฑ เชน อาหารดบ ขององคการตลาดใหแกหนวยงานราชการอกดวย

นอกเหนอจากการกระจายสนคาทลนตลาดไปยงพนทตางๆ แลว องคการตลาดยงมแนวนโยบาย

ในการรบซอสนคาลนตลาดของเกษตรกร โดยก าหนดราคาจากสวนตางระหวางราคาขายของเกษตรกร

และ ราคารบซอปลายทางทขายตอผบรโภค เพอใหมความเหลอมล านอยลง เกษตรกรนอกจากจะได

ระบายสนคาแลว ยงขายไดราคาทดขน ในขณะทผบรโภค สามารถซอสนคาลนตลาดไดในราคาทลดลง

และยงเปนการสรางรายไดใหกบองคการตลาดอกสวนหนงดวย

การปรบปรงการด าเนนงานโครงการประเภทตลาดกจกรรม (Event Marketing)

องคการตลาดมแนวนโยบายด าเนนการโครงการ ประเภทตลาดกจกรรม (Event Marketing) โดย

ทผานมาไดมการท าโครงการ คาราวานสนคาผลตภณฑชมชนและสนคาภมปญญาทองถนไทยออนทวร

365 วน "อต. มหาดไทย On Tour” ทวประเทศไทย โดยจะมการปรบปรงวธการด าเนนการ ซงเดมใช

ตวแทน (Agent) เพยงไมกราย ใชชอขององคการตลาดตระเวนขออนญาตเปดตลาดนดทงในระดบ อ าเภอ

และ จงหวดตางๆ ท าใหไมสามารถควบคมการด าเนนงาน เกดปญหาในการควบคมคณภาพ และสนคาท

น ามาขายไดอยางเตมท ซงอาจท าใหเสยชอเสยงขององคการตลาด

13

โดยแนวนโยบายในอนาคต องคการตลาดจะเปนผ บรหารจดการโครงการประเภท Event

Marketing เอง ตงแตการเลอกสถานท วนเวลา การจดหมวดหมสนคา รปแบบการคา แตอาจมการจาง

หนวยงานอนๆ เชน ภาคเอกชน หรอสถาบนการศกษา เปนผ รบจางในงานภาคปฏบต โดยองคการตลาด

จะรบรายไดจากการเชาแผงการคาเอง และมทมงานในการ ตรวจงาน รบงาน กรณจางหนวยงานภายนอก

ซงในการน นอกจากจะท าใหการควบคมดแลงานเปนไปไดอยางมประสทธภาพกวาแลว ยงเปนการเพม

รายไดใหแกองคการตลาด และยงเปนการพฒนาความรใหแกบคลากรขององคการตลาดอกดวย แนวทาง

ดงกลาวน อาจน ามาใชในโครงการ Event Marketing อนๆ ในอนาคต

พ นาองคการตลาดใหเปนหนวยงานการจดหา (วสด โภคภณฑ) ทมมาตร าน

กจกรรมหนงทถอเปนแหลงรายไดหลกนอกเหนอจากการด าเนนการตลาดสดขององคการตลาดใน

ปจจบน คอการด าเนนการเกยวกบการจ าหนายสนคาโภคภณฑใหแกเรอนจ าและสวนราชการตางๆ

โดยเฉพาะ การด าเนนการจดสง อาหารดบ ขาวสาร และเชอเพลงใหแกเรอนจ าฯ ทณฑสถานของกรม

ราชทณฑทวประเทศ และสวนราชการอนๆ โดยในชวงปงบประมาณป พ.ศ. 2515 – 2519 องคการตลาด

ไดด าเนนการจดสงอาหารดบ และเชอเพลง โดยมตคณะรฐมนตร เปนกรณพเศษ ซงกจกรรมดงกลาวน ได

ท ารายไดใหกบองคการฯ อยางมนยส าคญ

อยางไรกตามไดมการถกทวงตงจากส านกงานการตรวจเงนแผนดน ถงแนวปฏบตทองคการตลาด

มการแตงตงเอกชนใหเปนตวแทน (ตวแทนชวง) เปนผด าเนนการจดหาอาหารดบใหแกเรอนจ าทงหมด โดย

องคการตลาดมการหกอตราผลตอบแทนรอยละ 3 และเมอมการยกเลกมตคณะรฐมนตรในสทธพเศษของ

องคการตลาดดงกลาว ท าใหองคการตลาดตองเขารวมประกวดราคาเพอเสนอราคาอาหารดบและ

เชอเพลงแขงขนกนกบเอกชนและรฐวสาหกจอนๆ จงคาดการไดวารายไดจากแหลงนขององคการตลาดจะ

ลดลงอยางมาก ในการรบมอกบสถานการณทเปลยนแปลงไปน ในอนาคตองคการตลาดจงมแนวนโยบาย

ในการหาชองทางการขยายกจกรรมการจดหาวสดโภคภณฑเพมเตม อาทเชน โรงเรยน โรงพยาบาล หนวย

ทหาร และหนวยราชการทวประเทศ รวมถงการเนนในดานคณภาพอาหารและความเชอถอไดในการ

ใหบรการ โดยประสานพนธมตรกบตวแทนขององคการตลาดทอยในพนท 76 จงหวด

นอกจากน องคการตลาดยงตองมการปรบปรงรปแบบการด าเนนกจกรรมในการจดหาวสดโภค

ภณฑ ทแตเดม ด าเนนการโดยตวแทนชวงขององคการตลาดเปนหลก มาเปนการจดซอจดหา (Sourcing

and procurement) วตถดบทมคณภาพตามทก าหนดในราคาทดทสด รวมถงการบรหารจดการหวงโซ

14

อปทานดวยตนเอง โดยใชมาตรฐานอนามย และ ความมนใจไดในการไมมสงแปลกปลอมปะปนไปกบ

อาหาร เปนจดขายและสรางความแตกตางจากผด าเนนการจดหาอาหารดบอนๆ โดยหากองคการตลาด

สามารถด าเนนงานสวนนไดอยางมประสทธภาพ จะสงผลใหหนวยงานมโอกาสชนะการประกวดราคาได

ในประเดนดงกลาว องคการตลาดจ าเปนตองจดตงคณะท างานขนมาเพอศกษาถงความเปนไปได

การวางระบบเพอรองรบ รวมถง การพจารณาการขยายไปสกจกรรมทเพมมลคาวตถดบ อาท การคดเกรด

สนคา และการแปรรปผลผลตทางการเกษตรบางชนด เปนตน ในล าดบถดไป

สรางรายไดสวนเพม

รายไดหลกทส าคญทสดตามพนธกจขององคการตลาดคอรายไดจากการด าเนนงานทเกยวของกบ

ตลาด โดยเฉพาะการใหเชาแผงคา ซงในปจจบน สาขาทองคการตลาดเปนผบรหารเอง ประกอบดวย

สาขาตลงชน สาขาบางคลา และสาขาล าพน โดยสาขาบางคลา มจดขายทคอนขางชดเจน คอ เปนตลาด

สตวน า ในขณะทสาขาล าพน มความพยายามทจะสงเสรมใหเปนตลาดพชผกออรแกนค การไดรบ

งบประมาณจากรฐบาลมาเพอปรบปรงสภาพแวดลอมและสงอ านวยความสะดวกของตลาดทงสองสาขา

จะสงผลให องคการตลาด สามารถขนคาเชาแผงคาและอาคารพาณชย เพอสรางรายไดทยงยนใหแก

องคกรไดสวนหนง

ในขณะทสาขาตลงชนในปจจบน ยงคงไมมรายไดจากการใหเชาแผงคา องคการตลาดจงสามารถ

ใชโอกาสน ปรบแนวทางในการพฒนาและบรหารจดการตลาดตลงชน วาควรเนนการด าเนนธรกจใน

รปแบบใดจงจะมความเหมาะสมและใหผลตอบแทนสงสด เชน การพฒนาเปนตลาดส าหรบการคาสง

พชผกออรแกนค ในเขตกรงเทพและปรมณฑล หรอ การพฒนาเปนตลาดรมน าเพอการทองเทยว เปนตน

จากนนจงท าการปรบปรงลกษณะทางกายภาพใหมความสอดคลองกบรปแบบทศกษา ภายใตกรอบ

งบประมาณทไดรบจากรฐบาล แลวจงท าการประชาสมพนธเพอสรางการรบรในกลมเปาหมายดงกลาว

ทงน การศกษาเชงลกกอนการด าเนนงานดงกลาว จะชวยใหองคการตลาดสามารถก าหนดแนวทางท

ชดเจนในการพฒนา และเพมโอกาสทตลาดตลงชนจะประสบความส าเรจ และกลายเปนตลาดหลกทมจด

ขายเฉพาะตว ซงจะสามารถสรางรายไดแกองคการตลาดในระยะยาว

นอกจากการสรางจดขายทชดเจนใหกบตลาดสาขาท องคการตลาดเปนผบรหารเองในปจจบน

เมอตลาดตางๆ เรมมจ านวนผ ใชบรการมากขน องคการตลาดยงสามารถเพมรายไดจากการพฒนาสง

อ านวยความสะดวกอนๆ ในพนทตลาดทมอย ซงรวมถงคาบรการรายวน เชน คาแผงคาในพนทสวนทเปด

15

เพมเตมในตลาดตลงชน เชน ในบรเวณตลาดรมน า คาบรการทจอดรถ คาบรการหองน า คาเชาอปกรณ

และการเปดพนทเพมดานหนาตลาดบางคลา เปนตน

ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาดตนแบบและเปนศนยการเรยนรการสรางตลาด

กายภาพ

เนองดวยองคการตลาดไดรบการสนบสนนงบประมาณเพอพฒนาตลาดตวอยางจากรฐบาลใน

ปลายป พ.ศ. 2560 องคการตลาดมแนวนโยบายในการน าองคความรทมจากการพฒนาและปรบปรง

ตลาดสาขาทง 3 แหงขององคการตลาด ไปเผยแพรใหเปนประโยชนแกแหลงชมชนอนๆ โดยการขยายองค

ความร เพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรขององคการตลาด และ ยทธศาสตรของชาตในมตของการพฒนา

เศรษฐกจฐานราก เพอเปนแบบอยางทดในการสรางตลาดตนแบบ โดยมจดมงหมายในการสงเสรม

เศรษฐกจฐานรากใหมประสทธภาพในการประกอบธรกจตลาดและสามารถแขงขนไดอยางมนคงเพอเปน

รายไดหลกทยงยนใหแกประเทศไทย

เพอใหประสบความส าเรจในการสงเสรมพฒนาตลาดชมชนใหไดมาตรฐาน องคการตลาดจะม 3

บทบาท คอ การสรางองคความร การเผยแพร และ การวดผล องคการตลาดไดวางแผนการจดตงศนยการ

เรยนรในตลาดกายภาพสาขาตางๆ ทตลาดตลงชน ตลาดบางคลา และ ตลาดล าพน โดยใชงบประมาณ

อดหนนทจะไดมาในป พ.ศ. 2560 เพอมาเปนงบลงทน

ยทธศาสตรท 4 สรางองคการตลาด 4.0

สรางระบบ E-commerce

เนองดวยองคการตลาดมจดแขง คอ เปนหนวยงานสงกดภายใตกระทรวงมหาดไทย ท าใหม

ความสามารถในการเขาถงฐานขอมลผ ผลตทส าคญในแตละจงหวดไดงาย และเปนกลไกทส าคญของ

กระทรวงมหาดไทยในการเชอมโยงขอมลของเกษตรกรผผลตและผ ซอ ในปจจบน เนองดวยแนวโนมของ

เทคโนโลยและนวตกรรมทงอนเทอรเนตและสมารทโฟน สงผลใหโลกมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท า

ใหสามารถสบคน สงตอ จดเกบ และบรหารขอมลไดเปนปรมาณมากและรวดเรว อยางไรกตาม องคการ

ตลาดยงมจดออน คอ การขาดบคลากรผ มความเชยวชาญในดานการตลาดออนไลนและการพฒนา

เทคโนโลยสารสนเทศ ประกอบกบ ยงขาดการน าขอมลทเกบไดไปวเคราะหและประยกตใชใหเกด

ประโยชนและประสทธภาพกบองคกร

16

ดงนน ดวยปจจยทไดกลาวมาทงหมดขางตน องคการตลาดจงพจารณาด าเนนกลยทธ สรางระบบ

E-commerce 4.0 ดวยการ (1) พฒนาบคลากรทมความสามารถในดานการตลาดออนไลน (Online

Marketing) (2) เนนการเปนพนธมตรในการขายบนชองทางออนไลน โดยอาศยชองทางทมอยแลว แทน

การสรางเวบไซตขายเอง โดยมการช าระเงน ออนไลนหรอโดยบตรเครดต และ (3) รเรมโครงการน ารองใน

บางเขตพนท กอนขยายผลออกไปทวประเทศ โดยในชวงแรกควรเนนไปทการมสวนรวมและการเขาถง

ขอมลผานทางชองทางเดมทประชาชนมความคนเคย เชน บนมอถอ หรอบนแอปพลเคชนไลน (Line) และ

ในชวงตอมา (แผนระยะ 20 ป) จงเรมสรางแอปพลเคชนบนสมารทโฟนเปนของตนเอง เพอท าหนาทเปน

สอกลาง ชองทางการสอสาร และรวบรวมขอมลระหวางผ ซอและผ ขาย ซงอาจขยายไปถงผ ซอใน

ตางประเทศ และอาจพจารณา Outsource ระบบโลจสตกส ไปใหกบบรษททมความเชยวชาญใหกบ

พนธมตรภาครฐ เชน ไปรษณยไทย หรอ ภาคเอกชน เชน Kerry เปนตน

สรางศนยขอมล

การสรางศนยขอมลมวตถประสงคเพอ (1) ชวยใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงและรบทราบถง

ขอมลทส าคญ เชน ราคาสนคาเกษตรจากแหลงผลตทงประเทศ ผานชองทางออนไลน เชน บนมอถอ หรอ

บนแอปพลเคชนไลน (Line) (2) ชวยจบคความตองการซอกบความตองการขาย โดยเฉพาะความตองการ

เปนลอตใหญในทกๆ พนท รวมทงอาจเปนการสงตอขอมลความตองการของผ ซอในตางประเทศ และ (3)

สามารถเปนชองทางการสรางรายไดบางสวน เชน จากคาบรการ คาบรหารจดการแอปพลเคชนใหกบ

องคการตลาด

ในการน องคการตลาดมความจ าเปนตองสรางศนยขอมล เพอน ามาบรหารจดการการตลาด

ออนไลนดงกลาวน ไมวาจะเปนดานราคา ทงจากการส ารวจจากพนธมตรภาครฐ เชนขอมลจาก กรมการ

ปกครองสวนทองถน สหกรณการเกษตร หรอ กระทรวงพาณชย ตามพนทตางๆ ทวราชอาณาจกร หรอเปน

ราคาทองคการตลาดก าหนดขนเพอรบซอในกรณสนคาการเกษตรทลนตลาด และ ดานปรมาณ (Demand

Matching) เนองจากผประกอบการ SME หรอ ผผลต OTOP ทมความตองการผลตผลทางเกษตรจ านวน

มาก และมขอก าหนดเงอนไขคณภาพคงท ยงไมสามารถหาสนคาวตถดบทางการเกษตรทมคณภาพคงท

ไดเพยงพอและสม าเสมอ เชน การผลตอาหารแปรรป และ เครองส าอางจากวตถดบธรรมชาตทก าลงเปน

กระแสนยมในตางประเทศ ท าใหไมสามารถสงสนคาไดตามค าสงซอ นบเปนอปสรรคในการท าการคา

17

อยางมาก โดยเฉพาะในกรณการสงสนคาจ านวนมากจากตางประเทศ ทงนบรการดงกลาวยงสามารถชวย

ในการบรหารจดการสนคาทลนตลาดไดอกดวย

การสรางขอมลดานอปสงคและอปทาน จะสามารถชวยท าใหผผลตสนคาเกษตรวตถดบ พบกบ

ผผลตสนคาเกษตรแปรรป ซงเปนอตสาหกรรมทประเทศไทยมความสามารถสง เนองจากเปนประเทศทม

พนฐานจากดานเกษตรกรรม

ยทธศาสตรท 5 ปรบปรงการบรหารจดการภายใน

เมอองคการตลาดมแนวนโยบายทจะเปลยนแปลงรปแบบการด าเนนการใหมประสทธภาพ และ

ทนตอเหตการณมากขน จงมความจ าเปนทจะปรบปรงการด าเนนงานภายในใหสอดคลองกบวสยทศน

และ พนธกจ ในอนาคต รายละเอยดในสวนตางๆ ของการบรหารจดการภายใน ทงทางดาน การ

ประชาสมพนธ ทงภายในและภายนอกองคการ ดานการบรหารบคคลและพฒนาองคกรโดยการเรง

เสรมสรางสมรรถนะทจ าเปนและตองการในธรกจในอนาคต ปรบปรงโครงสรางองคกรใหสนบสนน

ยทธศาสตร พฒนาระบบบรหารผลงาน และสรางแรงจงใจใหบคลากรปฏบตงานอยางมประสทธภาพ ดาน

เทคโนโลยสารสนเทศเพอพฒนาโครงสรางพนฐานเทคโนโลยดจทล ดานตรวจสอบภายใน และควบคม

ภายในเพอธรรมาภบาลทด รวมทงดานการบรหารจดการความเสยง เปนตน

18

แผนทยทธศาสตร องคการตลาด ระยะ 5 ป

19

การประมาณการทางการเงน

ส าหรบรายไดของส านกงานใหญขององคการตลาด รายไดในสวนของคาด าเนนงานขาวสาร

อาหารดบและอนๆ จะลดลงเปนอยางมากในป พ.ศ. 2561 เนองจากการเปลยนแปลงของกฎระเบยบท

เกยวของกบการจดซอขาวสารอาหารดบของเรอนจ าตางๆ สงผลใหกระทบกบผลก าไรของส านกงานใหญ

รวมทงรายไดขององคการตลาดโดยรวม ท าใหองคการตลาดประสบภาวะขาดทน จงจ าเปนตองมมาตรการ

ในการลดคาใชจาย เชน การยายส านกงานไปยงสาขาตลงชน เพอลดคาเชาส านกงาน รวมถง การ

วางโครงการใหมเพอชดเชยรายไดในสวนดงกลาวทหายไป

จากแผนวสาหกจขององคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561–2565) โครงการทมศกยภาพในการ

สรางรายไดในระยะยาวใหแกองคการตลาด ซงสามารถเรมด าเนนการไดทนท ตามแผน ประกอบดวย

โครงการน าสนคา OTOP เขาไปจ าหนายใน Modern Trade

โครงการแผนการกระจายผลผลตทางการเกษตร (สนคาลนตลาด)

โครงการตลาดออนไลน 4.0

โครงการทปรกษาตลาดตนแบบ

การประมาณการรายไดจากโครงการตางๆ ดงกลาว จะขนอยกบประสบการณจากการด าเนนงาน

โครงการทมลกษณะใกลเคยงกนในอดต และ การผลกดนการด าเนนงานโดยบคลากรขององคการตลาด

เปนหลก โครงการทเปนโครงการใหม โดยเฉพาะ โครงการตลาดออนไลน 4.0 และ โครงการทปรกษาตลาด

ตนแบบ คาดวาจะมรายไดเขามาตงแตในชวงป พ.ศ. 2561 และ พ.ศ. 2564 ตามล าดบ ดงทแสดง

รายละเอยดในตารางตอไปน

20

ในสวนของสาขาตางๆ ทอยภายใตการบรหารงานขององคการตลาด ซงประกอบดวย สาขาตลงชน สาขาบางคลา และสาขาล าพน ทางองคการตลาด จะ

ไดรบงบประมาณจากรฐบาลมาเพอพฒนาสงอ านวยความสะดวก และปรบปรงใหสภาพแวดลอมของทงสามตลาดดขน โดยเฉพาะสาขาตลงชน ซงในปจจบน ยงไม

มรายไดจากคาเชาแผง ในขณะท ตลาดล าพน และตลาดบางคลา การปรบปรงสภาพแวดลอมและสงอ านวยความสะดวก รวมทงจะสงผลใหองคการตลาด มรายได


รายไดจากโครงการตามแผนยทธศาสตร

หนวย : บาท

2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F


รายไดโครงการน าสนคา OTOP จ าหนายใน Modern Trade 2,000,000 2,500,000 2,750,000 3,025,000 3,176,250 3,335,063

ตนทนโครงการน าสนคา OTOP จ าหนายใน Modern Trade 1,966,000 2,425,000 2,667,500 2,934,250 3,080,963 3,235,011

รายไดสทธโครงการฯ 34,000 75,000 82,500 90,750 95,288 100,052


มลคาสนคาทขายได 500,000 550,000 605,000 665,500 732,050 805,255

สวนแบงรายไดขององคการตลาด (รอยละ 3) 15,000 16,500 18,150 19,965 21,962 24,158

คาใชจายการด าเนนงานโครงการฯ 485,000 533,500 586,850 645,535 710,089 781,097



มลคาสนคาทขายได 200,000 500,000 550,000 632,500 727,375

สวนแบงรายไดขององคการตลาด (รอยละ 3) 6,000 15,000 16,500 18,975 21,821

คาใชจายการด าเนนงานโครงการฯ 2,000 5,000 5,500 6,325 7,274

รายไดสทธโครงการฯ - 4,000 10,000 11,000 12,650 14,548


รายไดจากคาบรการทปรกษา 500,000 600,000

รายไดสทธโครงการฯ - - 500,000 600,000

รายไดสทธจากโครงการตามแผนยทธศาสตร 49,000 95,500 110,650 121,715 629,899 738,757

21

มากขนจากการปลอยเชาแผงคา ซงเปนภารกจหลกขององคกร โดยเมอพจารณา ก าไรกอน ดอกเบย ภาษ คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ของแตละสาขา

เปนดงตอไปน

จากตารางขางตนจะเหนไดวา ก าไรกอน ดอกเบย ภาษ คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ขององคการตลาดมแนวโนมดขนตามล าดบ ซงสะทอนให

เหนถงความจ าเปนในการด าเนนงานตามแผนวสาหกจ เพอเขาสธรกจใหมๆ และปรบปรงทรพยสนโดยเฉพาะตลาดสาขาทมอยเพอใหสามารถ สรางรายไดจากการ

ปลอยเชาแผงคามากขนในระยะยาว ทดแทนรายไดจากคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ ทจะหายไปในป 2561

2559 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

ส านกงานใหญ 62,111,650 40,765,567 (35,059,215) (35,919,053) (31,325,472) (31,775,616) (32,565,773)

สาขาตลงชน (22,074) (3,010,727) (3,112,563) (1,147,262) (2,275,889) 1,352,148 1,056,166

สาขาบางคลา 2,624,229 2,275,330 2,631,521 4,791,635 5,492,041 5,407,259 5,306,656

สาขาล าพน (1,279,730) (1,749,615) (1,612,637) (1,306,808) (1,122,873) (1,273,009) (1,437,269)

สาขาหนองมวง 620,976 535,692 1,031,937 1,031,238 1,031,238 1,031,238 1,031,238

สาขาปากคลองตลาด 11,907,828 13,614,765 14,429,619 14,387,192 14,341,583 14,292,553 14,239,847

EBITDA ภาพรวมทงองคกร 75,753,278 52,431,013 (21,691,339) (18,163,058) (13,859,372) (10,965,427) (12,369,135)

22

บทท 1 สภาพแวดลอมภายนอกองคการตลาด

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการตลาด แบงออกเปน 2 สวนหลก ไดแก (1) การ

วเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก โดยเรมจากพลวตโลก (Mega Trend) เพอวเคราะหแนวโนมส าคญทจะ

เกดขนในโลกททกประเทศทวโลกมองเหนรวมกน และน ามาใชในแผนยทธศาสตรตางๆ ของประเทศ

รวมทงประเทศไทยเชนเดยวกน โดยใชกรอบแนวคด PESTLE (การเมอง เศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย กฎ

ระเบยบ และสงแวดลอม) วเคราะหประเดนทเกยวของกบองคการตลาด และการวเคราะหในระดบ

อตสาหกรรมธรกจคาปลกในประเทศ ซงประกอบไปดวย สถานการณปจจบน และแนวโนมในอนาคต (2)

ท าการทบทวนเอกสารดานนโยบายและแผนยทธศาสตรระดบประเทศ ทเกยวของกบองคการตลาด ซง

รวมถง (2.1) แผนยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560–2579) (2.2) แผนยทธศาสตรรฐวสาหกจ (พ.ศ.

2560-2564) และ (2.3) แผนนโยบายกระทรวงมหาดไทย ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560–2564) โดยมประเดนหลก

ดงตอไปน

1.1 การวเคราะห PESTLE และพลวตโลกทส าคญในอนาคต

จากการรวบรวมวรรณกรรมและทบทวนแนวโนมการเปลยนแปลงในมตตางๆ ของโลกจาก

หนวยงานทมชอเสยงในระดบสากลในสาระทเกยวของ ไดแก World Economic Forum (WEF)1, Frost &

Sullivan2, Roland Berger3, pwc4, KPMG5, Ernst & Young (EY)6 โดยสามารถสรปเปนประเดนการ

เปลยนแปลงส าคญตางๆ ของโลกในระยะยาว หรอพลวตโลก ไดตามกรอบการวเคราะห PESTLE ดงน

1 World Economic Forum. (2015). Outlook on the Global Agenda 2015. Retrieved July 11, 2017, from http://reports.weforum.org/outlook-global-agenda-

2015/ 2 Frost&Sullivan. (2014). World’s Top Global Mega Trends to 2025 and Implications to Business, Society and Cultures. Retrieved July 11, 2017, from

www.frost.com/prod/servlet/cpo/213016007 3 Roland Beger Strategy Consultants. (2015). Trend Compendium 2030. Retrieved July 11, 2017, from

http://www.rolandberger.com/expertise/trend_compendium_2030/ 4 Pwc. (2014). Five megatrends and possible implications. Retrieved July 11, 2017, from https://www.pwc.com/us/en/corporate-

governance/publications/assets/pwc-corporate-goverance-directors-megatrends.pdf 5 KPMG. (2014). Future State 2030: The global megatrends shaping governments. Retrieved July 11, 2017, from

https://www.kpmg.com/ID/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/Future-State-2030.pdf 6 Earnst & Young. (2015). Megatrends 2015 making sense of a world in motion. Retrieved July 11, 2017, from

http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-megatrends-report-2015/$FILE/ey-megatrends-report-2015.pdf

23

1) การเปลยนแปลงทางการเมอง (P-Political) เชน การเปลยนแปลงของมหาอ านาจทางการเมอง

ของโลก

2) การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ (E-Economic) ประกอบดวย การยายขวอ านาจทางเศรษฐกจ

การเนนสรางเศรษฐกจใหยงยนจากองคความรและนวตกรรม และการเพมขนของผประกอบการธรกจ

3) การเปลยนแปลงทางสงคม (S-Social) ประกอบดวย สงคมผสงอาย การขยายตวของเมอง และ

การเพมสงขนของประชากรโลกโดยรวม

4) ความกาวหนาทางเทคโนโลย (T-Technological) เชน เทคโนโลย 4.0 และการแพรกระจายของ

เทคโนโลย อยางการใชอนเทอรเนตบนสมารทโฟนทสรางความนยม และเปลยนแปลงพฤตกรรมผบรโภค

เปนตน

5) การเปลยนแปลงทางกฎหมาย (L-Legal) เชน การออกกฎหมายใหมขนมาเพอควบคมดแล

นวตกรรมใหมๆ ในอนาคต หรอการเปลยนแปลงของกฎหมายทางการคาระหวางประเทศ

6) การเปลยนแปลงทางสงแวดลอม (E-Environmental) เชน ภาวะโลกรอน ความแปรปรวนของ

สภาพภมอากาศ และการขาดแคลนทรพยากร

1.1.1 การเปลยนแปลงทางการเมอง (P-Political)

หากแนวโนมในปจจบนยงด าเนนไปอยางตอเนอง เศรษฐกจและจ านวนประชากรในกลมประเทศ

มหาอ านาจแถบตะวนตกจะเปลยนแปลงไป โดยประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศในแถบยโรปจะสญเสย

สถานะและอทธพลทางการเมองโลกไปใหแกประเทศก าลงพฒนาในเอเชย ดวยจ านวนประชากรทมากกวา

และขนาดของเศรษฐกจทใหญกวา สงผลใหประเทศก าลงพฒนาหลายๆ ประเทศ โดยเฉพาะประเทศใน

แถบเอเชย หรอแมแตกลมประเทศเศรษฐกจเกดใหมทมการเตบโตทางเศรษฐกจอยางกาวกระโดดอยาง

กลมประเทศ BRICS ซงไดแก บราซล รสเซย อนเดย จน และแอฟรกาใต จะกลายมาเปนมหาอ านาจใน

ระดบโลกทโดดเดนมากขน

โดยมการคาดการณวาในป พ.ศ. 2573 ประเทศจนจะเปนประเทศทมขนาดของเศรษฐกจทใหญ

ทสดในโลก ใหญกวาขนาดเศรษฐกจของประเทศสหรฐอเมรกาซงใหญทสดในปจจบน ดงน ในอนาคต

ภาพรวมของเศรษฐกจโลกจะมแนวโนมเปลยนแปลงไปในทศทางตามขวอ านาจทเอนเอยงไป

24

ทางกลมประเทศก าลงพฒนา และสภาวะเศรษฐกจทก าลงกาวหนาของประเทศเหลานเปนหลก7

ซงกลมประเทศเหลานจะกลายเปนกลมประเทศเปาหมายทเหมาะแกการขยายธรกจ โดย

องคการตลาดอาจพจารณาการขยายชองทางการคาไปสประเทศเหลานดวยเชนกน

1.1.2 การเปลยนแปลงทางเศร กจ (E-Economic)

(1) การยายฐานอ านาจทางเศรษฐกจใหม

การเตบโตทางเศรษฐกจอยางกาวกระโดดในกลมประเทศทมจ านวนประชากรและทรพยากรมาก

อยาง บราซล รสเซย อนเดย จน และแอฟรกาใต หรอ กลมประเทศ “BRICS” เปนการสงสญญาณการยาย

อ านาจทางเศรษฐกจไปยงกลมประเทศดงกลาวมากขน โดยผลการส ารวจพบวาการเตบโตของผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศทแทจรง (Real Gross Domestic Product: Real GDP) ของกลมประเทศ BRIC (ไม

รวมประเทศแอฟรกาใต) อยทประมาณรอยละ 7.9 ตอป ในอก 20 ปขางหนา รวมถงการเตบโตของมลคา

การสงออกทแทจรง (Real Export) ทเพมสงขนในอตราทใกลเคยงกบ Real GDP ทรอยละ 7.8 ตอป8 ดวย

เหตน จงมการคาดการณวาการเจรญเตบโตดงกลาวจะดงดดการลงทนจากตางชาตไดจ านวนมาก

นอกจากน การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจกอใหเกดชนชนกลางทมากขน ซงหมายความวา อ านาจการซอ

ของประชากรในกลมประเทศ BRICS จะมเพมสงขนเปนอยางมากใน 13 ป ขางหนา (พ.ศ. 2573) ท าให

เกดอปสงคตอสนคาโดยทวไปมากขน และชวยผลกดนใหเกดการผลตและการจางงานเพมขนตามมา

ดงนน กลมประเทศ BRICS จงถกคาดการณวาจะเปนผขบเคลอนเศรษฐกจโลกทส าคญในอนาคต

นอกจากกลมประเทศ BRICS แลว ยงม กลมประเทศ Next Eleven (N-11) ซงไดแก บงกลาเทศ

อยปต อนโดนเซย อหราน เมกซโก ไนจเรย ปากสถาน ฟลปปนส เกาหลใต ตรก และเวยดนาม และกลม

ประเทศ ASEAN Five ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส ไทย และเวยดนาม ซงจะเปนกลมประเทศท

ชวยขบเคลอนเศรษฐกจโลกเชนเดยวกบกลมประเทศ BRICS โดยถกคาดการณวาจะเปนกลมประเทศทม

การเตบโตสง เปนเปาหมายการลงทน และกลายเปนเศรษฐกจทเนนการบรโภคเปนแรงขบเคลอนหลก

7 Business Insider. (2016) . 4 mega-trends that could change the world by 2030. Retrieved July 14, 2017, from http://www.businessinsider.com/mega-

trends-could-change-world-by-2030-2016-7/#1-individual-empowerment-1 8 Roland Beger Strategy Consultants. (2015). Trend Compendium 2030. Retrieved July 11, 2017, from

http://www.rolandberger.com/expertise/trend_compendium_2030/

25

ดวยสาเหตทตลาดประเทศก าลงพฒนาเปนตลาดทมการเตบโตอยางรวดเรว (Rapid-Growth Markets)

สงผลใหกลมประเทศเหลาน มความนาดงดดและโอกาสใหกบธรกจและการลงทนเพมเตมอกมาก แตกตาง

จากประเทศพฒนาแลว (Developed Countries) ทเปนตลาดทโตเตมทแลว (Mature Markets)

ท าใหมการประมาณการจากธนาคารโลกระบวาในป พ.ศ. 2573 หรอในอก 13 ปขางหนา

เศรษฐกจของกลมประเทศก าลงพฒนาจะคดเปนประมาณรอยละ 57 ของ GDP ของทงโลก9 การคาของ

กลมประเทศก าลงพฒนาเหลานจะคดเปนรอยละ 37 ของการคาโลก ซงประมาณครงหนงเปนการคา

ระหวางประเทศก าลงพฒนาดวยกนเอง นอกจากน ประเทศก าลงพฒนาจะมการไหลเขาของเงนทนคดเปน

รอยละ 47 ของทงโลก สงผลใหประเทศเหลานจะไมไดเปนเพยงกลมประเทศทท าตามนโยบายหรอกระแส

ของตลาดโลกอกตอไป แตจะกลายมาเปนผสรางกระแสใหเกดเปนอปสงคและอปทานใหมๆ ขนมา และ

เปนประเทศทมอทธพลทางการคาระหวางประเทศและในองคกรระหวางประเทศ การยายฐานอ านาจจง

เปนโอกาสใหประเทศไทยในทกภาคสวนรวมทงองคการตลาดในการพจารณาการหาประโยชน

ในการขยายธรกจ

(2) ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

เนองจากตลาดโลกในปจจบน โดยเฉพาะตลาดใหญๆ เชน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป และจน

ตางกมปญหาทางเศรษฐกจในขณะน ประเทศทนาจะเปนเปาหมายใหมของประเทศไทยคอกลมประเทศ

เพอนบานทมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสง ซงคาดวาจะเตบโตมากกวารอยละ 8 – 10 ในอก 5 ป

ขางหนา ประกอบไปดวย ประเทศกมพชา สปป.ลาว เมยนมา และเวยดนาม หรอกลม CLMV และดวย

ปจจยดานภมศาสตรและความใกลชดทางวฒนธรรมของประเทศไทยกบกลมประเทศดงกลาว มากกวา

กลมประเทศอาเซยนดงเดม เชน สงคโปร มาเลเซ ย อนโดนเซย และฟลปปนส ซงมลกษณะเปนคแขง

ส าคญของประเทศไทยในหลายอตสาหกรรม ท าใหกลมประเทศ CLMV มโอกาสทจะเปนเปาหมาย

การตลาดของประเทศไทย

อตสาหกรรมทจ าเปนส าหรบการท าใหประเทศไทยเปนจดเชอมในอาเซยนและเอเชยอยางม

ประสทธภาพ และประเทศไทยไดรบประโยชนในระยะยาวอยางยงยน คอ (1) อตสาหกรรมโลจสตกส (2)

9 KPMG International Cooperative (“KPMG International”). (2014). Future State 2030: The global megatrends shaping governments. Retrieved July 11,

2017, from https://home.kpmg.com/xx/en/home/insights/2015/03/future-state-2030.html

26

การแปรรปสนคาเกษตร (โดยใชวตถดบจากทงในประเทศไทยและประเทศเพอนบาน) (3) อตสาหกรรมการ

ทองเทยวซงเกยวของกบการเดนทาง ทงน มขอสงเกตวา อตสาหกรรมทส าคญสวนใหญ นอกจาก

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตทเปนอตสาหกรรมการผลต (Manufacturing) อตสาหกรรมทประเทศไทย

ไดเปรยบสวนใหญกจะเปนอตสาหกรรมดานบรการ เชน การคาสง -คาปลก บรการดานการเงน และ

อสงหารมทรพย ซงรวมแลวมมลคาคดเปนมากกวารอยละ 23 ของ GDP ของประเทศไทยในป พ.ศ. 2558

(3) การเนนสรางเศรษฐกจใหยงยนจากองคความรและนวตกรรม

ในภาวะทตลาดมแรงงานทตองการไมเพยงพอ ท าใหตนทนในการจางแรงงานเพมสงขน ส าหรบ

อตสาหกรรมทเนนแรงงาน (Labor Intensive Industry) จงตองหนมาสรางนวตกรรม และสะสมองค

ความรเพอผลกดนใหเกดผลตภาพสงขน เชน การทดแทนแรงงานดวยหนยนตหรอระบบควบคมอตโนมต

(Automation) ทท าใหเกดผลตภาพทสงขน และยงเปนการแกไขปญหาการขาดแคลนแรงงานไดในระยะ

ยาวอกดวย อยางไรกด การน านวตกรรมตางๆ มาทดแทนแรงงาน ยงมความจ าเปนทจะตองใชแรงงานทม

ทกษะระดบสงทสามารถเขาใจและปฏบตงานรวมกบกบนวตกรรมดงกลาวไดดวย ผประกอบการในทก

ภาคสวนรวมถงองคการตลาด จงควรมการปรบตวในการเสรมสรางความสามารถบคลากรใน

องคกรเพอการรองรบแนวโนมดงกลาว

(4) การเพมขนของผประกอบการธรกจ

การเพมขนของผ ประกอบการธรกจมสาเหตหลายประการดวยกน ประการแรกคอ การ

เปลยนแปลงในสาเหตของผ รเรมประกอบการธรกจ จากเดมทรเรมประกอบธรกจเพยงเพอความจ าเปนใน

การด ารงชวตเทานน เปลยนมาเปนการประกอบธรกจเพอแสวงหาโอกาสแทน กลาวคอ ผประกอบการ

เหลานจะมองเหนโอกาสในการสราง และพฒนาผลตภณฑหรอบรการใหมๆ ขนมาในตลาด โดยจะพบเหน

ไดชดเจนในประเทศทมการเตบโตทางเศรษฐกจทรวดเรว เนองจากประเทศเหลาน มประชากรชนชนกลาง

ทเพมมากขนและมก าลงซ อเพมมากขนเชนเดยวกน รวมไปถงนวตกรรมใหมๆ ทมตนทนต า และ

ความกาวหนาของเทคโนโลยดจทล10 สภาวการณเชนนมสวนสนบสนนใหธรกจการซอขายสนคา

10 Ernst & Young Corporate Services Limited. (2015). Megatrends 2015 Making sense of a world in motion. Retrieved July 11, 2017, from

http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-megatrends-report-2015/$FILE/ey-megatrends-report-2015.pdf

27

ออนไลนมการขยายตวขน การขยายตวของประชากรชนชนกลางท าใหมอ านาจซอสงขน และ

สามารถเขาถงสนคาออนไลนไดสะดวกและรวดเรวขน

1.1.3 การเปลยนแปลงทางสงคม (S-Social)

(1) สงคมผสงอาย (Aging Society)

ในปจจบน หลายประเทศทวโลกเรมกาวเขาสสงคมผสงอาย โดยค าจ ากดความคอ มประชากรอาย

มากกวา 60 ป เกนกวารอยละ 10 หรอมประชากรอายมากกวา 65 ป เกนกวารอยละ 7 ของประชากรทง

ประเทศ กลมประเทศทพฒนาแลวสวนใหญเรมเขาสสงคมผสงอายตงแตเมอ 50 ปทแลว สวนกลมประเทศ

ก าลงพฒนามอตราการเพมของประชากรสงอายเรวมาก และเรมทยอยเขาสสงคมผสงอาย ในขณะทกลม

ประเทศดอยพฒนายงมเวลาเตรยมความพรอมเขาสสงคมสงอายอกประมาณ 30-40 ป โดยสงคมผสงอาย

นนมผลมาจากเทคโนโลยทางการแพทยทพฒนามากขน และประชาชนหนมาสนใจสขภาพมากขน สงผล

ใหอตราการเสยชวตลดลง อกทงประชากรสวนใหญแตงงานชาลง และมการวางแผนครอบครวกนมากขน

รวมทงความร และเทคโนโลย ในเรองการคมก าเนดทแพรหลายและกาวหนามากขน ภาวะเจรญพนธหรอ

อตราการเกดจงลดลง การมประชากรสงอายเปนสดสวนทคอนขางมาก หรอทเรยกวา “สงคมผสงอาย” ท า

ใหเกดความทาทายของสงคมหลายๆ ดาน ไมวาจะเปน มาตรการการเกบภาษ การวางระบบสวสดการ

สงคม ระบบเงนบ าเหนจบ านาญ และการขาดแคลนแรงงานในอนาคต เปนตน ในสวนของประชากร

ความตองการดานสาธารณปโภค สนคาและบรการ ส าหรบผสงอาย รวมทงเครองอปโภค บรโภค

เชน อาหารเพอสขภาพ (ปลอดภย อนทรย หรอ Organic) และบรการทางการแพทย มแนวโนมจะ

เปนทตองการมากขน นอกจากน การพฒนาโครงสรางของตลาดใหเอออ านวยแกผสงอาย เชน

การท าทางลาด จะเปนสงทเอออ านวยความสะดวก และความปลอดภยใหแกผมาตลาด

(2) การขยายตวของเมอง (Urbanization)

ในอนาคตประชากรสวนใหญจะยายเขาสเมองมากขน โดยมการคาดการณวาภายในป พ.ศ. 2573

จะมประชากรอาศยอยในเมองมากถง 2 ใน 3 ของประชากรโลก และเศรษฐกจเมองใหญจะคดเปน

รอยละ 61 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) ของทงโลก ท าใหเมอง

ใหญกลายเปนแหลงรวมกจกรรมส าคญทางสงคมและเศรษฐกจ ทงการผลต การคาขาย และการลงทน ซง

เปนผลมาจากแรงจงใจตางๆ อาท ความแตกตางของคาแรงและคณภาพชวต ความสะดวกสบาย

28

ความกาวหนาของระบบขนสง ความเปนศนยกลางของประเทศ ความพรอมของโครงสรางพนฐาน และ

ระบบสาธารณปโภค จงท าใหประชากรไหลเขาเมองอยางตอเนอง ซงจะสงผลใหมกจกรรมทางสงคมและ

เศรษฐกจในเมองรอบๆ มากขน จนกลายเปนเมองขนาดใหญ (Mega city)

อยางไรกตาม การขยายตวของเมองใหญกน ามาซงอปสรรค และความทาทายหลายดานดวยกน

ดานแรกคอปญหาความแออดของประชากร ทงประชากรไรทอยอาศย และผ ทอยอาศยในทแออดหรอเปน

แหลงเสอมโทรม ปญหาดานตอมาคอปญหามลพษและปญหาสขภาพ ปญหาสดทายคอความพรอมดาน

โครงสรางพนฐาน พลงงาน และระบบสาธารณปโภค ซงปญหาเหลานตองใชจ านวนเงนมหาศาลในการ

แกไขพฒนา เพอใหพรอมรบมอกบการขยายตวของเมองใหญ และผลทจะตามมา จงเปนประเดนในการ

พจารณาในสวนของมาตรฐานตลาดชมชนทถกสขลกษณะ ทจะเตบโตขยายตวไปพรอมกบชมชน

(3) การเพมสงขนของประชากรโลกโดยรวม โดยเฉพาะประชากรชนชนกลาง

สบเนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยทท าใหคนมอายขยทสงขนท าใหอตราการตายลดลง

จ านวนประชากรโดยรวมของโลกจงมมากขน โดยองคกรหลายแหงไดมการคาดการณจ านวนประชากรโลก

ไววา ในป พ.ศ. 2593 ประชากรของโลกจะมประมาณ 8-9 พนลานคน โดยประเทศทก าลงพฒนาในแถบ

ทวปเอเชย ลาตนอเมรกา และแอฟรกา จะมอตราการเพมขนของประชากรทสงกวาประเทศทพฒนาแลว

อยางไรกตาม องคการตลาดเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organisation for

Economic Co-operation and Development: OECD) คาดการณวา จ านวนประชากรชนชนกลางทวโลก

(รายไดเฉลย 10-100 เหรยญสหรฐตอวน) จะเพมขนในอตราเรงจาก 2 พนลานคน ในป พ.ศ. 2557 เปน

4.9 พนลานคน หรอคดเปนรอยละ 60 ของประชากรทงโลก ในป พ.ศ. 2573 ซงราวรอยละ 80 ของคนชน

กลางทเพมขน มาจากตลาดเกดใหมหรอประเทศก าลงพฒนา ดงนน ในสวนนจงท าใหประเทศในกลม

BRICS และ CLMV เปนกลมตลาดเปาหมายทมความนาสนใจในการขยายชองทางการประกอบ

ภารกจหรอธรกจ

1.1.4 การเปลยนแปลงทางเทคโนโลย (T-Technological)

การผลตสนคาเรมจากการใชแรงงานคนและสตว ซงเปนรปแบบทตองใชทรพยากรมากทสดและ

ประสทธภาพต าทสด ตงแตนนเปนตนมาอตสาหกรรมของโลกกถกพฒนาไปพรอมกบการเปลยนแปลงไป

ของเทคโนโลยและนวตกรรม การปฏวตอตสาหกรรมครงแรกของโลกเกดขนเมอมการสรางเครองจกรไอน า

29

ในป พ.ศ. 2327 โดยถกน ามาใชทดแทนพลงงานทไดจากธรรมชาตในการผลต รวมทงเกดการสรางรถไฟซง

ท าใหเกดการเปลยนแปลงดานการคมนาคมขนสง กระต นการบรโภคสนคาอตสาหกรรม ดวย

ความกาวหนาน จงน ามาสการปฏวตอตสาหกรรมครงท 2 ในป พ.ศ. 2413 เมอมการพฒนาเครองก าเนด

พลงงานไฟฟา และเปลยนแปลงระบบการผลตมาเปนระบบโรงงาน และมการใชแนวความคดแบบการแบง

งานกนท า (Division of Labor) ซงเปนการแบงงานกนท าตามความถนดของแตละคน เพอใหเกด

ประสทธภาพสงสด ซงการปฏวตอตสาหกรรมครงนท าใหเกดการผลตสนคาครงละมากๆ และมคณภาพท

ทดเทยมกบงานหตถกรรม โดยมราคาไมแพง ท าใหทกคนสามารถเขาถงสนคาอตสาหกรรมได จนเกดเปน

กระแสบรโภคนยมทแพรกระจายไปในทกภมภาคของโลก11

แผนภาพท 1: การพ นาอตสาหกรรม 1.0-4.0

(ทมา: การวเคราะหของคณะทปรกษา)

การปฏวตอตสาหกรรมครงท 3 เกดขนในป พ.ศ. 2512 เมอการพฒนาดานอเลคทรอนคสและ

เทคโนโลยสารสนเทศ (IT) ถกน ามาใชในกระบวนการผลต โดยมการปรบปรงกระบวนการผลตและระบบ

บรหารจดการดานคณภาพ การพฒนาเครองจกรใหมความสามารถในดานความเรวและความละเอยด

11 ปฏวตโลกอตสาหกรรม พลกโฉมหนาการผลต. (2558). สบคน 14 มกราคม 2559, จาก http://tools-article.sumipol.com/wp-

content/uploads/2015/08/INDUSTRY4.0-The-Next-Industrial-Revolution.pdf

,

2 , 413

3 , 512

4

IT

30

แมนย า รวมถงการน าเอาระบบอตโนมตและหนยนตมาใชในกระบวนการผลต แตระบบทงหมดนยงตอง

ไดรบการบรหารจดการจากหนวยควบคมกลาง หรอ Centralization ซงท าใหแตละระบบยงไมมอสระภาพ

ในการประมวลผลเอง

ในปจจบน ความตองการการผลตทมประสทธภาพมากยงขนจากความตองการในการลดตนทน

และความแมนย าในการผลตทสง จงท าใหมแนวความคดในการปฏวตอตสาหกรรมครงท 4 ซงคอการ

บรณาการการผลตเขากบการเชอมตอทางเครอขายทกหนวยของระบบการผลต ตงแตตววตถดบ

เครองจกร เครองมออปกรณ ระบบอตโนมตและหนยนตหนวยตางๆ ซงระบบเครอขายนสามารถสอสาร

และแลกเปลยนขอมลซงกนและกนอยางอสระ เพอการจดการกระบวนการผลตทงหมด ซงระบบนคอการ

เชอมโยงระหวางระบบไซเบอร (Cyber) และระบบกายภาพ (Physical) เขาดวยกน12

ในสหภาพยโรปไดมการก าหนดแนวทาง Factories of the Future ทโรงงานจะตองสะอาด ม

ประสทธภาพสง เปนมตรตอสงแวดลอม และเปนสวนหนงของสงคมทยงยน 13 โดยมเปาหมายในการ

พฒนาขดความสามารถดานเทคโนโลยของผประกอบการในสหภาพยโรปผานการพฒนาและบรณาการ

นวตกรรมการผลตทเชอมตอระบบทงหลายเขาดวยกนเพอเพมประสทธภาพการผลตของสนคา

อตสาหกรรม และความยงยนของผประกอบการ ตวอยางเชน ในโรงงาน Bosch ในประเทศเยอรมนมการ

ใชแนวความคดของอตสาหกรรม 4.0 ในการพฒาระบบการผลตและการคาขายของตนเอง คอ ชนสวนท

ผลตและสวนประกอบตางๆ จะถกตดดวยบารโคด ชป RFID และเซนเซอรทตอบสนองตอเวบไซต เพอ

เชอมโยงกบระบบการบนทกและสงขอมล โดยขอมลการระบต าแหนงเหลานจะถกน ามาใชในการสรางแผน

ทเสมอนจรงของระบบการผลต จากนนระบบซอฟตแวร หนยนต และชนสวนตางๆ จะท าการสอสารกน

แบบไรสายเพอใหเกดการประสานงานและหาจดทกอใหเกดประสทธภาพสงทสด ทงกบระบบภายใน

บรษทและนอกบรษท

ในสวนของเทคโนโลยการสอสารนน การแพรกระจายของเทคโนโลยจะยงคงมตอเนองและรวดเรว

มากกวาทเคยมมา หากประเมนสถานการณการแพรกระจายเทคโนโลยจากผใชอนเทอรเนตบนสมารทโฟน

12 Accenture. (2014). What is Digital Industry 4.0/Industrial Internet of Things? Retrieved January 14, 2016, from

http://prd.accenture.com/microsites/digital-industry/digital.html 13 European Commission. (n.d.). Factories of the Future. Retrieved January 14, 2016, from http://ec.europa.eu/research/industrial_technologies/factories-

of-the-future_en.html

31

เทานนจะพบวา ในปจจบนมผ ใชประมาณ 14 ลานคน และคาดการณวาจะมผ ใชมากขนอยางตอเนอง

เฉลยรอยละ 34 ตอป และเมอใชโทรศพทมอถอเปนตวชวดในการประเมนความส าคญของเทคโนโลยใน

ปจจบนพบวา มความส าคญเปนอยางมากในการด ารงชวต และถกคาดการณวาจะมความส าคญมากขน

อยางตอเนอง นอกจากน การเกดเทคโนโลยใหมๆ จะมความรวดเรวยงขน และวฏจกรชวตของนวตกรรม

หนงๆ จะสนลง ความกาวหนาของเทคโนโลยในอนาคตรวมทงความส าเรจในการสรางความนยม

และความสะดวกสบายในเขาถงขอมลขาวสาร และการซอขายสนคาผานชองทางออนไลน และ

แอปพลเคชนตางๆ เปนนวตกรรมทมาทดแทนรปแบบการประกอบธรกจแบบเดมอยางรวดเรว

(Disruption) องคการตลาดจงควรพจารณาหาโอกาสในการใชประโยชนจากเทคโนโลยเหลานใน

การพฒนาองคกร และขยายชองทางการกระจายสนคาชมชน พรอมกบการสรางรายได

1.1.5 การเปลยนแปลงทางก หมาย (L-Legal)

ดวยพลวตโลกทเปลยนแปลงไปในอนาคต สงผลใหมสงตางๆ เกดขนใหมมากมาย จงจ าเปนท

จะตองมกฎหมายใหมขนมาเพอก ากบดแลสงตางๆ ทเปลยนแปลงไป ยกตวอยางเชนในปจจบน ท

จ าเปนตองมกฎหมายทเกยวของกบคอมพวเตอรทมความเขมงวดมากยงขน หรอกฎหมายเพอปองกน

อาชาญกรรมไซเบอร (Cyber Crime) ซงมอตราการเกดสงมากขน เนองจากในสมยกอน คอมพวเตอรยงไม

นยมใชกนเปนทแพรหลายมากนก ดงนนในอนาคต อาจมกฎหมายทออกมาใหมเพอก ากบดแลนวตกรรม

ใหมๆ การเปลยนแปลงใหมๆ เพมมากขน ซงจะเสรมสรางความมนใจใหแก ผบรโภคและ

ผประกอบการเวบไซตในการซอขายสนคาออนไลน นอกจากน ในยคทหลายประเทศเรมรวมกลม

เศรษฐกจกนมากขน อาจสงผลใหตองมการปรบปรงกฎหมายระหวางประเทศหรอกฎหมายทางการคาของ

แตละประเทศ ใหสอดคลอง ทนสมย และเปนไปในทศทางเดยวกน เพอใหสะดวกตอการเจรจาเปดเสร

การคามากยงขน

1.1.6 การเปลยนแปลงทางสงแวดลอม (E-Environmental)

(1) สภาพภมอากาศเปลยนแปลงและภยธรรมชาต

ถงแมวาเทคโนโลยและนวตกรรมจะเปนไปในทศทางทกอใหเกดการปลอยกาซเรอนกระจกทลด

นอยลง อยางไรกตาม การปลอยกาซเรอนกระจกยงคงมอยอยางตอเนองจากการเผาไหมเชอเพลงจาก

ฟอสซล ไดแก ถานหน น ามน และกาซ ซงกาซเรอนกระจกดงกลาวนนสะสมอยในชนบรรยากาศเปนระยะ

32

เวลานาน เมอมกาซใหมเพมเขามาท าใหปรมาณกาซทสะสมมมากขนอยางตอเนองจงเกดภาวะโลกรอน

โดยจากปจจบนจนถงป พ.ศ. 2573 อณหภมโดยเฉลยของโลกถกคาดการณวาจะเพมสงขน 0.5-1.5 องศา

เซลเซยส ขนอยกบสภาพแวดลอมของแตละเขตพนท ซงการเปลยนแปลงดงกลาว จะกอใหเกดภย

ธรรมชาตตางๆ มากมายไมวาจะเปน วาตภย อทกภย และทพภกขภย ทรนแรงมากขน และยงสงผลตอ

ระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ นอกจากน การเพมขนของอณหภมเพยงรอยละ 2 สามารถ

ท าใหสงมชวตสายพนธตางๆ สญพนธไดถงรอยละ 20 ถง 30 ซงจะสงผลทางลบตอวตถดบตนน าและ

วตถดบอาหารได ทงน การเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม รวมทงภยพบตทางธรรมชาตเชนการ

เกดอทกภย องคการตลาดสามารถชวยบรรเทาภยพบตโดยมบทบาทในการชวยเหลอประชาชน

เชน การแจกจายถงยงชพใหแกประชาชนทไดรบความเดอดรอน นอกจากนการเปลยนแปลง

สภาพแวดลอม และภยพบต ยงอาจกระทบตอผลผลตทางการเกษตร ท าใหเสยสมดลของอปสงค

และอปทานของผลตผลซงองคการตลาดสามารถเขาไปชวยเหลอในสวนนไดเชนกน เชน ใน

สถานการณทมสนคาขาดหรอลนตลาด องคการตลาดอาจพจารณาเตรยมการชวยเหลอ

เกษตรกร หรอชมชน ในการจดหาชองทางการกระจายสนคาไปสผบรโภค หรอผประกอบการ ซง

ในระยะสนอาจเปนการจดหาพนใหทสามารถขายสนคาได หรอในระยะยาวอาจเปนการพฒนา

ศนยขอมลอปสงค และอปทานในการซอขายสนคาเกษตรลอตใหญ เปนตน

(2) การขาดแคลนพลงงาน

ความตองการพลงงานและราคาพลงงานจะเพมสงขน โดยทน ามนยงคงเปนทรพยากรทส าคญ

ทสด แตอาจจะสญเสยความส าคญใหกบพลงงานทดแทนอนๆ เชน พลงงานทไดจากแสงอาทตย น า ลม

และไบโอดเซล เปนตน โดยหนงในประเดนส าคญทใหความสนใจ คอ การเปลยนแปลงของราคาน ามน ซง

คาดวาจะมผลกระทบตอหลากหลายอตสาหกรรม

อยางไรกด กระแสการประหยดพลงงาน อนรกษธรรมชาต และกระแสการรกษาสขภาพ ท าให

ประเทศตางๆ ลดการใชภาชนะพลาสตกลง และหนมาใชภาชนะทผลตจากวสดธรรมชาต หรอวสดท

น ามาใชใหมได (Recycle) รวมทงมความนยมในการรบประทานอาหารหรอใชสนคาทปลอดสารพษ

(Organic) มากยงขน ซงแนวโนมดงกลาวนมความเปนไปไดสงทจะเกดขนในประเทศไทยดวยเชนกน14 จง

14 ส านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา กระทรวงพาณชย รวมกบ สถาบนบณฑตบรหารธรกจ ศศนทร แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2560). ยทธศาสตรการสราง

ความเขมแขงทางการคา ยทธศาสตรหลกภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ ระยะ 5 ป (พ.ศ. 2560-2564). สบคน 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2560

33

เปนโอกาสททกภาคสวนรวมทงประเทศไทยจะใชโอกาสนในการพจารณาธรกจสนคาเกษตร

ปลอดภย

(3) การขาดแคลนอาหารและน า

จากสมมตฐานทวา เศรษฐกจของโลกจะเจรญเตบโตเปนอยางมาก แตจะยงคงขาดซง

ประสทธภาพในการจดการน า ในป พ.ศ. 2573 ความตองการน าของทงโลกจะเพมสงขนประมาณ

รอยละ 5315 สงผลใหมอปสงคของน ามากกวาอปทานถงรอยละ 40 ท าใหประชากรโลกมากกวาครงหนง

เกดการขาดแคลนน า และผลผลตทางการเกษตรลดลงกวารอยละ 30 สงผลใหผลผลตอาหารลดลงจาก

เดม ซงสวนทางกบความตองการอาหารทจะเพมสงขนตามการเตบโตของประชากรโลก รวมไปถงการแยง

สนคาเกษตรเพอใชในการผลตพลงงาน ซงอาจสงผลใหเกดภาวะการขาดแคลนอาหารในอนาคตได โดย

ในสวนน องคการตลาดอาจเขาไปมบทบาทในการชวยเหลอประชาชนโดยการชวยบรรเทาภย

พบต รวมทงแจกจายผลผลตทางการเกษตรตางๆ หรอถงยงชพ เชนเดยวกนกบกรณการเกดภย

พบตทางธรรมชาต

15 Roland Beger Strategy Consultants. (2015). Trend Compendium 2030. Retrieved July 11, 2017, from

http://www.rolandberger.com/expertise/trend_compendium_2030/

34

แผนภาพท 2: สรปประเดนพลวตโลก (Mega Trends) ตามกรอบการวเคราะห PESTLE


1.2 อตสาหกรรมธรกจคาปลก

อตสาหกรรมธรกจคาปลก ถอเปนอตสาหกรรมทมความเกยวเนองโดยตรงตอการด าเนนธรกจของ

องคการตลาด และมบทบาทส าคญในการใชเปนแนวทางเพอพจารณาและก าหนดวสยทศน พนธกจ

วตถประสงค และยทธศาสตรขององคการตลาดในปจจบนและในอนาคต เพราะฉะนน ในสวนถดไป จะ

เปนการอธบายถงประเภทของธรกจคาปลกเพอใหเหนถงลกษณะของอตสาหกรรมในภาพรวม กอนจะ

วเคราะหลงไปถงสถานการณของธรกจคาปลกในปจจบน และกลยทธการแขงขนทธรกจคาปลกใช และใน

สวนทายจะเปนการวเคราะหธรกจคาปลกดวยแนวโนมของธรกจคาปลกในอนาคต

T: Technological

L: Legal

E: Environment

P: Political E: Economic S: Social

- การเปลยนแปลงมหาอ านาจทางการเมองโลก จากกลมประเทศมหาอ านาจตะวนตก อยางสหรฐอเมรกาและประเทศในยโรป สประเทศเศรษฐกจเกดใหม อยางประเทศจน หรอกลมประเทศ BRICS

- การยายข วอ านาจทางเศร กจ จากการเตบโตอยางรวดเรวของประเทศก าลงพฒนา

- การเนนสรางเศร กจใหยงยนจากองคความรและนวตกรรม

- การเพมข นของผประกอบการธรกจ เนองจากโอกาสทเพมมากขน

- ประชากรโลกเคลอนตวเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) เนองจากประชากรมอายขยสงขน

- การขยายตวของเมอง (Urbanization) โดยมผอาศยอยในเมองมากถง ใน ของประชากรโลก

- การเพมสงข นของประชากรโลกโดยรวม โดยเฉพาะประชากรชนชนกลาง

- เทคโนโลยและนวตกรรมใหม มการแพรกระจายทรวดเรว ซงความกาวหนาของเทคโนโลยจะมาทดแทนการประกอบธรกจในรปแบบเดมๆ องคการตลาดจงตองพจารณาถงชองทางการใชประโยชนในสวนน

- มก หมายใหม ออกมาเพอรองรบนวตกรรม หรอการเปลยนแปลงใหมๆ ของโลก - มการปรบปรงก หมายทางการคา เพอสะดวกตอการเจรจาเปดเสรการคามากยงขน

- สภาพภมอากาศเปลยนแปลง และภยธรรมชาตทพบมากขน

- การขาดแคลนพลงงาน และแนวโนมการใชพลงงานทดแทน

- การขาดแคลนอาหารและน า จากความตองการทเพมสงขน

35

1.2.1 ประเภทของธรกจคาปลก

ธรกจคาปลกสามารถแบงตามสภาพธรกจออกเปน 2 รปแบบหลกๆ ไดแก

(1) ธรกจคาปลกแบบดงเดม (Traditional Store)

รานคาปลกดงเดมหรอรานโชหวยเปนรานคาทจ าหนายสนคาอปโภคบรโภคทยงคงไวซงลกษณะ

การจ าหนายสนคาและบรการรปแบบเดม การจดวางสนคาไมทนสมย โดยสวนใหญเปนจะเปนรานหอง

แถวทมพนทไมมาก กลมลกคาเปาหมายสวนใหญจะเปนผ ทอาศยอยบรเวณใกลเคยงกบรานคา การ

บรหารจดการเปนแบบครอบครว มการลงทนนอย ไมมระบบการจดการทเพยงพอ ซงธรกจคาปลกแบบ

ดงเดมจะรวมถง หาบเร แผงลอย และโชหวยหรอรานขายของช า

นอกจากรานคาปลกขนาดเลกแลว ธรกจทส าคญอกประเภทหนงทถกจดเปนธรกจคาปลกแบบ

ดงเดมกคอ ธรกจตลาดสดทอยในยานชมชนตางๆ ซงตลาดสดสามารถจ าแนกเปน 3 ประเภทหลก ไดแก

(1) ตลาดทมโครงสรางอาคาร และด าเนนกจการเปนประจ า (2) ตลาดทไมมโครงสรางอาคารและด าเนน

กจการเปนประจ าอยางนอยสปดาหละหนงครง และ (3) ตลาดสดทไมมโครงสรางอาคารและด าเนนกจการ

เปนครงคราวหรอตามวนทก าหนด หรอทเรยกวาตลาดนด ซงตลาดสดสาขาทด าเนนการโดยองคการตลาด

โดยหลกนบเปนตลาดสดประเภทท 1 อยางไรกตาม ธรกจคาปลกแบบดงเดมมมลคาธรกจในอตราสวนท

ลดลงอยางตอเนอง จากทเคยสงถงรอยละ 75 ในป พ.ศ. 2544 ลดลงเหลอเพยงรอยละ 31 ในป พ.ศ. 2557

และมแนวโนมทจะลดลงอยางตอเนองจากการขยายตวในอตราทสงกวาของธรกจคาปลกสมยใหม16

(2) ธรกจคาปลกสมยใหม (Modern Trade)

เปนรานคาทมการปรบปรงการจดวางสนคา การใหบรการททนสมย การจดการทเปนระบบและม

มาตรฐาน ใชเทคโนโลยททนสมยและลงทนสงเพอดงดดใหลกคามาใชบรการ ตลอดจนน าเทคโนโลยดาน

ปฏบตการตางๆ มาใช เพอสรางความไดเปรยบ ดานการตลาด ซงสามารถแบงออกไดเปน 5 ประเภทหลก

ดงน

16 พลสข นลกจศรานนท & ปยะนช สถาพงศภกด. (2560). แนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ป 2560 – 62. ธรกจคาปลกสมยใหม. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก

https://www.krungsri.com/bank/getmedia/f1e844b6-74af-44df-9ba4-23dc9d0f7427/IO_Modern_Trade_2017_TH.aspx


36

ตารางท 1: จ านวนรานคาปลกสมยใหม แบงตามประเภทของรานคา

ประเภทรานคา 2556 2557 2558

2559

จ านวน สดสวน (รอยละ)

รานสะดวก อ (Convenient Stores) 12,627 13,359 14,380 15,325 83.73

ไฮเปอรมารเกต (Hypermarkets) 340 384 443 482 2.48

เปอรมารเกต (Supermarkets) 383 395 429 449 2.49

หางสรรพสนคา (Department Stores) 59 66 72 77 0.41

อน (Others) 1,470 1,685 1,919 2,171 10.89

รวม 14,879 15,889 17,243 18,504 100

(ทมา: Complied by Krungsi Research)

ไฮเปอรมารเกต (Hypermarket / Superstore หรอ Discount Store)

ไฮเปอรมารเกต เปนธรกจคาปลกทมลกษณะส าคญ คอ การมจ านวนรายการของสนคาอปโภค

บรโภคจ านวนมาก ท าใหสามารถตอบสนองความตองการของผ บรโภคทมพฤตกรรมการเลอกซอท

หลากหลายได โดยไฮเปอรมารเกตนนท าหนาทเสมอนตวกลางทรวบรวมตวเลอกสนคาอปโภคบรโภคมาไว

ในทเดยว สงผลใหผบรโภคสามารถซอสนคาไดหลากหลายในการซอของเพยงครงเดยวโดยเนนการซอ

สนคาในปรมาณมาก ไฮเปอรมารเกตเหลานจงไมมงเนนการตกแตงสถานท หรอการบรการเพอลดตนทน

ในการขายและใหสามารถรกษาระดบของราคาของสนคา ใหแขงขนไดด ส าหรบประเทศไทย ม

ผ ประกอบการรายใหญในกลม ไฮเปอรมารเกต (Hypermarket) ม อาท แมคโคร (Makro) บกซ

(Big C) และเทสโกโลตส (Tesco Lotus)

เปอรมารเกต (Supermarket)

ซเปอรมารเกต (Supermarket) คอ ธรกจคาปลกสมยใหมทเนนการขายอาหาร และสนคาทใชใน

ชวตประจ าวนใหกบลกคา โดยทผประกอบการรายใหญในธรกจประเภทน มอาท Tops Supermarket,

Foodland, Home Fresh Mart และ Villa Market เปนตน

37

รานสะดวก อ (Convenience Store)

รานสะดวกซอ (Convenience Store) คอ ธรกจคาปลกสมยใหมทมสถานทประกอบการขนาด

เลกๆ ตงกระจายอยในชมชนตางๆ ทมประชากรอาศยอยหนาแนน รวมถงในยานธรกจการคาตางๆ อกทง

ยงเปนคาปลกขนาดเลกทไดรบความนยม และเขามาทดแทนรานคาปลกดงเดม เนองจากมการจดรานและ

การบรหารจดการททนสมย โดยธรกจประเภทนจะเนนไปทความหลากหลายของสนคาแตไมมากเทากบ 2

กลมแรก และสนคาทมราคาถก อาทเชน ไอศครม น าดม ขนมขบเคยว อาหารส าเรจรป รวมไปถง ของใช

ประจ าวนตางๆ เชน หนงสอพมพ นตยสาร ครมทาผว โฟมลางหนา เปนตน ซงธรกจประเภทนไดมการ

ใหบรการดานการช าระเงนตางๆ ผานระบบอเลกทรอนกสอกดวย โดยผประกอบการรายใหญในกลมธรกจ

น ไดแก 7-Eleven, V Shop Express, 108 Shop, Family Mart และ Tesco Lotus Express เปนตน

หางสรรพสนคา (Department Store)

Department Store เปนรานคาปลกขนาดใหญทสด การตกแตงรานเนนความสวยงามและม

พนกงานบรการใหค าแนะน าเนนขายสนคาคณภาพดและสนคาแบรนดเนม ทงสนคาน าเขาจาก

ตางประเทศและผลตในประเทศ ราคาสนคาจงคอนขางสง โดยสนคาจะมตงแตเครองแตงกายตางๆ รวมไป

ถงสนคาทตองใชภายในบาน อาทเชน เฟอรนเจอรและเครองใชไฟฟา เปนตน ปจจบนมผประกอบการราย

ใหญ อาท Central Retail Corporation และ The Mall Group

รานคาปลกขายสนคาเฉพาะอยาง (Specialty Store)

Specialty Store คอ ธรกจขนาดเลกทมความเชยวชาญในดานการขาย และ การบรการทรวมถง

การใหค าแนะน าแกลกคาในผลตภณฑเฉพาะทางตางๆ อาทเชน สนคาทเกยวกบดานเวชภณฑ การ

บ ารงรกษาสขภาพ ความงาม เนนขายสนคาเฉพาะดานทมคณภาพ ราคาสง บางรานขายสนคาเฉพาะ

แบรนดของตนเอง ทตงราน มกอยในหางคาปลกหรอตามแหลงชมชนขนาดใหญ มผประกอบการหลก เชน

Boots, Watsons และ Supersports เปนตน

นอกจากน รานคาปลกสมยใหมยงมการพฒนารปแบบแตกยอยออกเปนประเภทตางๆ มากขน

อาท รานคาเฉพาะอยางทเนนขายสนคาในราคาทต ากวาราคาในทองตลาด (Category Killer) และรานคา

ทขายสนคาราคาเดยว รวมถงมการขยายสาขาสตางจงหวดเพอเจาะตลาดชมชน ท าใหรานคาปลก

สมยใหมกลายเปนศนยกลางของชมชนมากขนสงผลใหมลคาธรกจคาปลกสมยใหม (Modern Trade)

เพมขนอยางตอเนอง แตขณะเดยวกนภาวะการแขงขนในธรกจกทวความรนแรงขนเชนกน

38

แผนภาพท 3: สรปภาพรวมของประเภทธรกจคาปลก

(ทมา: การวเคราะหโดยคณะทปรกษา)

1.2.2 สถานการณธรกจคาปลกในปจจบนและกลยทธการแขงขนของธรกจคาปลก

(1) สถานการณธรกจคาปลกในปจจบน

ในป พ.ศ. 2559 ธรกจคาปลกมมลคาสงถง 3.6 ลานลานบาท หรอ คดเปนสดสวนประมาณรอยละ

25 ของ GDP ซงมมลคาเปนอนดบสองรองจากอตสาหกรรมการผลตทมสดสวนรอยละ 27.4 โดย

คาดการณวาในป พ.ศ. 2560 ธรกจคาปลกมแนวโนมเตบโตขนจากป พ.ศ. 2559 เลกนอย อตราการ

ขยายตวจะอยทประมาณรอยละ 3.217 ซงธรกจคาปลกไดรบอานสงสจากนโยบายการใชจายภาครฐ จาก

การลงทนในระบบโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคและมาตรการเรงรดงบประมาณ ทสงผลใหการ

บรโภคของประชาชนในระดบ านรากเพมสงข น รวมถงการการขยายตวของการทองเทยว ซงเชอวา

จะเปนปจจยสนบสนนธรกจคาปลกใหขยายตวและเตบโตตอเนองในปถดๆ ไป



ธรกจคาปลกสมยใหม(Modern Retail)

ธรกจคาปลกแบบด งเดม(Traditional

Retail)

- จ าหนายสนคาและบรการในรปแบบเดม- ไมมระบบการจดการททนสมย- กลมลกคาคอผ ทอาศยอยบรเวณใกลเคยงกบรานคา- ลกษณะของรานคาแบบดงเดม เชน โชหวย หาบเรแผงลอย รวมถง ตลาดสด ตลาดนด

- ลกษณะการจดวางสนคาและการใหบรการททนสมย- มการจดการและใชเทคโนโลยททนสมย และมการลงทนเพอใหลกคากลบมาใชซ า

- มการขยายสาขาออกไปตางจงหวด และเปนศนยกลางของชมชนมากขน

- โดยสามารถแบงไดเปน 5 ประเภท ไดแก

1. ไฮเปอรมารเกต (Hypermarket)

2. เปอรมารเกต (Supermarket)

3. รานสะดวก อ (Convenience Store)

4. หางสรรพสนคา (Department Store)

5. รานคาปลกขายสนคาเฉพาะอยาง Specialty Store)


39

ถงแมวาการลงทนของภาครฐสามารถกระตนใหธรกจคาปลกสามารถปรบตวดขนมาบางในตนป

พ.ศ. 2560 แตปญหาหนครวเรอนทยงคงสง สงผลใหอ านาจการซอของครวเรอนต าลง18 ในขณะเดยวกน

แนวโนมหนทไมกอใหเกดรายได (Non-Performing Loan: NPL) ของ SMEs จากสถาบนการเงนมแนวโนม

ทจะเพมสงขน ซงจะสงผลใหการปลอยสนเชอทงระบบหดตวลง การลงทนภาคเอกชนชะลอตว และการ

วางงานเพมสงขน ซงลวนเปนปจจยเสยงในระยะยาวทอาจสงผลใหอตสาหกรรมคาปลกมอตราการ

ขยายตวทชะลอลง และไมสามารถขยายตวไดตามทคาดการณไว

อยางไรกด จากการทธรกจคาปลกในกลม Specialty Store หรอรานคาปลกทขายสนคาเฉพาะ

อยาง และซเปอรมารเกต (Supermarket) ในระดบ Premium และ High-End มอตราการเตบโตทโดดเดน

กวาธรกจคาปลกในกลมอนๆ เปนเครองยนยนวาในปจจบน ผบรโภคระดบกลางถงบน ซงเปนกลมทม

ก าลงซอสง เปนกลมผบรโภคหลกทสงผลใหธรกจคาปลกสามารถขยายตวเพมขนได ในขณะทกลมธรกจ

คาปลกทมกลมลกคาระดบกลางถงลาง เชน รานสะดวกซอ (Convenience Store) หรอ ไฮเปอรมารเกต

(Hypermarket) มอตราการขยายตวทชะลอลงอยางเหนไดชด จากการแขงขนของธรกจคาปลกทมแนวโนม

รนแรงขนเรอยๆ อนเนองมาจากผประกอบการตองการทจะกระตนก าลงซอและยอดขายใหเปนไปตาม

เปาหมายทวางไว โดยจะเหนไดทวไปวาผประกอบการจะมรายการสงเสรมการขายทหลากหลาย อยางการ

ลดแลกแจกแถม เชน ซอ 2 ชน ในราคาทถกลง เนองจากตนทนหลกไมไดมาจากตวสนคา แตมาจากตนทน

การขาย และตนทนการด าเนนงานทเพมมากขน ซงเปนผลมาจากการแขงขนทสงขน

ในสวนขององคการตลาด ธรกจตลาดสาขาขององคการตลาดถอวาเปนธรกจคาปลกแบบดงเดม

ซงธรกจคาปลกแบบดงเดมมสวนแบงการตลาด (Market Share) อยทประมาณรอยละ 31 ของมลคาธรกจ

คาปลกทงหมด19 แตในปจจบน ธรกจคาปลกแบบดงเดม ถกแยงสวนแบงการตลาด และถกลดบทบาท

ความส าคญลงไป ซงเปนผลมาจากการแขงขนทรนแรงมากขนของธรกจคาปลกสมยใหมทมความ

ไดเปรยบทางการแขงขนสงกวา อยางไรกตาม ในการน องคการตลาดจะพจารณาความสมพนธ

ทางดานการเปนพนธมตรกบผประกอบการ Modern Trade และชองทางอน เพอเปนอก

ชองทางหน งในการกระจายสนคาชมชน

18 ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก. (2559). ธนาคารออมสน. รายงานสถานการณและแนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ประจ าไตรมาส 4 ป 2559 และแนวโนม

ป 2560. สบคน 28 มถนนายน 2560, จาก https://tinyurl.com/y7euwnxl 19 พลสข นลกจศรานนท & ปยะนช สถาพงศภกด. (2560). แนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ป 2560–2562 ธรกจคาปลกสมยใหม. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก



40

ประเภทของธรกจคาปลกสมยใหมทสงผลกระทบในดานลบ และมสวนในการแยงสวนแบง

การตลาดกบตลาดสดมากทสด คอ รานคาประเภท ไฮเปอรมารเกต และรานคาสะดวกซอ โดย

ผประกอบการรายใหญของไฮเปอรมารเกต ไดแก แมคโคร เทสโกโลตส และบกซ สวนผประกอบการราย

ใหญของรานคาสะดวกซอ ไดแก กลมซพออลล ซงตางกไดใชกลยทธในการขยายฐานลกคาและแยงสวน

แบงการตลาด โดยเฉพาะการเปดสาขาในพนทตางจงหวดมากขน ซงสงผลกระทบดานลบตอการด าเนน

ธรกจตลาดสด นอกจากนน ธรกจคาปลกเหลานยงมความไดเปรยบในเรองของการมเทคโนโลยททนสมย

กวา ซงสงผลตอคณภาพของการใหบรการทมประสทธภาพ รวมถงความไดเปรยบในการเปน One Stop

Service ทตอบโจทยดานพฤตกรรมการซอของผบรโภคทเปลยนแปลงไป

อยางไรกตาม แมวาธรกจคาปลกสมยใหมในลกษณะดงกลาวจะมความไดเปรยบอยมาก แตธรกจ

ตลาดสดเองยงคงมความส าคญ และมความไดเปรยบจากจดแขงทส าคญทสดคอ ราคาทต ากวาเมอเทยบ

กบสนคาประเภทเดยวกน ซงหากธรกจตลาดสดยงคงสามารถรกษาจดแขงดงกลาวได ประกอบกบการลด

ขอดอยดานประสทธภาพของการบรการผานการใชเทคโนโลยททนสมยใหมากขน และการมระบบการ

บรหารจดการทด กยอมจะท าใหแนวโนมในการรกษาสวนแบงการตลาดของธรกจตลาดสดในอตสาหกรรม

คาปลกยงคงมความเปนไปได

(2) กลยทธการแขงขนของผประกอบการในธรกจคาปลก

ธรกจคาปลกมความรนแรงของการแขงขนเปนอยางมาก เนองจากธรกจคาปลกสมยใหมมจ านวน

ผประกอบการและเงนทนทเพมมากมากขน และมความไดเปรยบในการแขงขนเมอเทยบกบธรกจคาปลก

แบบดงเดม ดงนน ผประกอบการธรกจคาปลกสมยใหมจงเหนชองทางในการเพมรายไดผานการขยายฐาน

ลกคาสพนทตางๆ มากขน รวมถงการใชกลยทธทางการตลาด การเพมประสทธภาพของการบรการ และ

คณภาพของสนคา เพอเพมความสามารถในการแขงขนกบคแขงในกลมธรกจคาปลกสมยใหมทมากขน

โดยมกลยทธหลกดงน

กลยทธดานการขยาย านลกคา

ธรกจคาปลกสมยใหมจะมการเพมขนาดของการประกอบการดวยการเพมจ านวนสนคาในรานคา

และจะด าเนนการในรปของศนยการคาทมขนาดใหญมากขน ซงศนยการคาเหลานจะประกอบดวยราน

สรรพสนคาและรานขายของจ านวนมากและมความหลากหลาย เชน ศนยการคาเซนทรล และ

41

เดอะมอลล เปนตน อกทงยงมบรการอนๆ เพมเตมเขามาในศนยการคาเพอตอบโจทยความตองการท

หลากหลายของลกคา เปรยบเสมอนเปน One Stop Service เชน ธนาคาร รานอาหาร โรงภาพยนตร ราน

เสรมสวย ศนยความงาม และบรการอนๆ

นอกจากน ธรกจคาปลกสมยใหมยงมการขยายสาขากระจายครอบคลมพนทกวางขน อนเปนผล

มาจากการขยายตวของกรงเทพฯ หรอเมองขนาดใหญในระดบภมภาคตางๆ ซงท าใหรานคาจ าเปนตองม

ชองทางในการจดจ าหนายสนคาทใหความสะดวกและเปนการตดตามกลมลกคาในพนทเหลาน ตามไป

ดวย โดยผประกอบการทมการเปดธรกจคาปลกตามพนทนอกตวเมองและตามเมองใหญๆ ของตางจงหวด

นน โดยมากแลวจะเปนกลมไฮเปอรมารเกตและรานสะดวกซอ ซงกลยทธเหลาน ลวนมวตถประสงคส าคญ

คอ เพอขยายฐานลกคาใหครอบคลมในทกกลมผบรโภคและทกพนท

กลยทธดานราคา

ธรกจคาปลกไดใชกลยทธทแตกตางกนในการดงดดลกคาดวยกลยทธดานราคา ซงทางเลอกหนงท

เปนทนยมและมการใชกนอยางแพรหลาย คอ การใชระบบสมาชก ซงชวยใหกลมลกคาทเปนสมาชก

สามารถไดผลประโยชนตามมามากมาย เชน การสะสมคะแนนไวแลกสงของหรอสวนลดในการซอของจาก

ทางรานคา การสะสมแสตมปรบสวนลดหรอแลกของรางวลตามรานสะดวกซอ รวมถงการมสวนลดในเรอง

อนๆ เชน การไดสวนลดจากธรกจอนๆ ทเปนพนธมตรทางการคา ซงอาจเปนธรกจในเครอเดยวกนหรอเปน

พนธมตรทางการคากน เปนตน ซงระบบดงกลาวสามารถสรางฐานลกคาทเหนยวแนน

นอกเหนอจากการสรางความไดเปรยบดานราคาผานการสมครระบบสมาชกแลว ธรกจคาปลก

บางรายยงเนนใชกลยทธการขายสนคาอปโภคบรโภคผานตราสนคาทเปนของตนเอง อาท ตราสนคา

Big C ตราสนคา Tops หรอตราสนคา Tesco เปนตน ซงการด าเนนกลยทธดงกลาว ผประกอบการจะ

คดเลอกบรษททจะมาผลตสนคาผานการประมล เพอจดจ าหนายสนคาภายใตชอแบรนดของตนเอง ดงนน

ผผลตจงตองยอมแลกดวยการยอมรบผลก าไรจากการขายสนคา เพอใหบรษทผผลตมชองทางในการจด

จ าหนายผานแบรนดทไดรบการยอมรบ ท าใหทายทสดแลว สนคาทผานแบรนดเหลานจงมราคาทถกกวา

สามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนดานราคาได

นอกจากน ผประกอบการในกลมธรกจ ไฮเปอรมารเกต หรอ Discount Store มกจะมการดงดด

ลกคาดวยราคาทต ากวาคแขง เปนการสรางความเชอมนใหแกลกคาวาสนคาของทางรานคามราคาถก

42

ทสดผานการสอสารทางการตลาด เชน หากลกคาเจอราคาถกกวา ทางรานคาจะลดราคาสนคาให

เทยบเทา และรบประกนวาลกคาจะไดรบราคาทดทสด เปนตน

กลยทธดานการเพมประสทธภาพสนคาและการบรการ

จากการทผบรโภคตองการความสะดวกสบายและการบรการทรวดเรวมประสทธภาพมากขน

ดงนน การปรบปรงประสทธภาพของธรกจคาปลกใหมความรวดเรวและมอบความสะดวกสบายทมากขน

ใหแกผ บรโภคจงมความส าคญและสงผลตอความสามารถในการแขงขนเปนอยางยง ผานการ

น าเอาเทคโนโลยสมยใหมมาประยกตใชโดยเนนไปทการใหบรการเสรมทครบวงจร เชน บรการ

ช าระคาสนคา บรการช าระคาน าคาไฟ บรการรบ-สงพสด เปนตน นอกจากน ทางผประกอบการยงไดมการ

น าเทคโนโลยมาประยกตใชเพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการแขงขน เชน

1) การใหบรการช าระเงนผานบตรเครดต (Credit Card) ซงชวยกระตนใหเกดการจบจายใชสอย

ทมากขน เนองจากลกคาไมตองกงวลถงประเดนการไมมเงนสดเพยงพอในการจบจายสนคา

2) การใชระบบการแลกเปลยนขอมลผานสออเลกทรอนกส (Electronic Data Interchange:

EDI) เชน การใชระบบรหสแทง หรอบารโคด (Bar Code) ซงชวยเพมความสะดวกในการควบคมสนคาคง

คลงและการจดซอไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากขน

3) การใชตหยอดเหรยญ (Vending Machine) ซงมความนยมเพมสงขน โดยจะเนนไปทความ

รวดเรว เปดบรการตลอดเวลา และลดความไมพงพอใจในการบรการ โดยมความเหมาะสมอยางยงกบ

สนคาทมราคาถกและก าไรตอหนวยต า ท าใหไมคมคากบการจางพนกงานขาย

4) การซอขายผานทางอนเทอรเนต (Online Shopping) ซงก าลงไดรบความนยมมากขน

เนองจากพฤตกรรมของผบรโภคทเปลยนแปลงไป โดยสามารถชวยแกปญหาส าคญไดหลายประการ เชน

ในกรณทสนคาทตองการไมมขายหรอสนคาหมดในพนทบรเวณใกลเคยง รวมถงประหยดเวลาและ

คาใชจายในการเดนทาง ชองทางการออนไลนจงมประสทธภาพและความคมคาตอทงฝงผขายและผ ซอ

เปนอยางมาก เนองมาจากตนทนทต ากวาการเชารานหรอเปดหนารานขาย ในขณะทผบรโภคกไดรบความ

พงพอใจจากการบรการมากกวา

อยางไรกด หากองคการตลาดสามารถน ากลยทธเหลานมาปรบใช เพอใหตอบสนองตอ

พฤตกรรมการใชจายของผบรโภคมากขน จะสงผลใหตลาดขององคการตลาดสามารถสงเสรม

การกระจายสนคาชมชนเพอพฒนาเศรษฐกจฐานรากไดอยางมประสทธภาพมากยงขน โดยการ

43

พลกวกฤตเปนโอกาส เชนพฒนาและเพมพนธมตรทางดานผประกอบการ Modern Trade หรอ

ชองทางอนๆเพอเปนชองทางกระจายสนคาชมชนใหเตบโตไปกบแนวโนมของอตสาหกรรม

คาปลกในประเทศในอนาคตอนใกล และอาจรวมถงการเตบโตในตางประเทศไปกบ Modern

Trade หรอชองทางอนๆในระยะยาว

แผนภาพท 4: สรปภาพรวมของสถานการณธรกจคาปลกในปจจบน


1.2.3 แนวโนมของธรกจคาปลกในอนาคต

(1) ภาพรวมของธรกจคาปลกในอนาคต

ธรกจคาปลกมแนวโนมทจะปรบตวดขนในระยะ 1-3 ปขางหนา อนเนองมาจากการฟนตวของภาวะ

เศรษฐกจไทยทถกขบเคลอนโดยการลงทน การบรโภค และการทองเทยว โดยการลงทนโครงสรางพนฐาน

ภายในประเทศของภาครฐ ตลอดจนนโยบายกระตนเศรษฐกจอนๆ รวมไปถงการขยายตวของชมชนเมองท

จะชวยเพมก าลงซอของประชาชนภายในประเทศ ซงเปนปจจยหนนในการเตบโตของธรกจคาปลก อกทง

ขอไดเปรยบของธรกจจากจ านวนสาขาทครอบคลมทกพนททวประเทศ รวมถงการทผบรโภคนยมซอสนคา

ผานรานคาปลกสมยใหมมากขน จะหนนใหธรกจคาปลกในภาพรวมกลบมาขยายตวดกวาชวงทผานมา

โดยคาดวาการเตบโตของธรกจคาปลกสมยใหมจะอยทระดบเฉลย รอยละ 4 ถงรอยละ 6 ในชวง 3 ป

ธรกจคาปลกสมยใหม ไดขยายตวอยางรวดเรว โดยในป พ ศ 2559 สดสวนของธรกจคาปลกแบบดงเดม ตอ ธรกจคาปลกสมยใหมอยทรอยละ 31 และรอยละ 69 ตามล าดบ จากเดมทเคยสงถง รอยละ 75 ตอ รอยละ 25 ในป พ.ศ. 2544

Specialty Store และ Supermarket ในระดบ Premium และ High-End มอตราการเตบโตโดดเดนกวาธรกจคาปลกประเภทอน เนองจากผบรโภคระดบกลางถงบน ถอเปนกลมทมก าลงซอสง และเปนกลมผบรโภคหลกทสงผลใหธรกจคาปลกสามารถขยายตวเพมขนได

ธรกจคาปลกแบบด งเดม ถกแยงสวนแบงการตลาด และถกลดบทบาทความส าคญลงไปอยางมาก ซงเปนผลมาจากการแขงขนทรนแรงมากขนของธรกจคาปลกสมยใหมทมความไดเปรยบทางการแขงขนสงกวา รวมถงผลกระทบจากชองทาง E-commerce เชนกน

25%

75% 69%

31%

พ ศ 2544 พ ศ 2559

ธรกจคาปลกสมยใหม (Modern Retail)

ธรกจคาปลกแบบดงเดม (Traditional Retail)

ธรกจคาปลกสมยใหมมอตราการเตบโตเฉลย

(CAGR) รอยละ 7.5 ตอป

การขยายตวของจ านวนธรกจคาปลกสมยใหม (Modern Trade)

75%

25%

พ ศ 2559

สดสวนมลคาธรกจคาปลกตอ GDP ของท งประเทศ

มลคาธรกจคาปลกของไทยในป พ ศ 2559 อยทประมาณ3.6 ลานลานบาท หรอคดเปนประมาณรอยละ 25 ของมลคา GDP ทงประเทศ

เปนอตสาหกรรมทมมลคาเปนอนดบ 2 รองจากอตสาหกรรมการผลต

ภาพรวมสถานการณธรกจคาปลกในปจจบน

44

ขางหนา (ป พ.ศ. 2560–2562) ซงตลาดคาปลกจะยงคงมการขยายตวตอเนอง แตในอตราทชาลงเมอ

เทยบกบในชวง ป พ.ศ. 2550–2555 ทสามารถขยายตวไดกวารอยละ 820

อยางไรกตาม ภาพรวมการแขงขนของธรกจคาปลกนนสงขนอยางตอเนอง ทงการแขงขนจาก

ธรกจคาปลกประเภทเดยวกน ธรกจคาปลกขามประเภททมกลมเปาหมายเดยวกน และคแขงรายใหมทจะ

เขามาแยงสวนแบงตลาดมากขน นอกจากน อตราการขยายตวอยางรวดเรวของรานคาออนไลน

(E-commerce) จะมบทบาทส าคญทจะเขามาแยงชงสวนแบงตลาดไดมากขน โดยคาดวาตลาด

E-commerce ของประเทศไทยจะขยายตวเฉลยรอยละ 20.6 ตอป ไปจนถงป พ.ศ. 2568 เนองจาก

ผบรโภคเรมมความคนเคยกบการสงซอสนคาผานชองทางออนไลนมากขน จงคาดวาผประกอบการรานคา

ปลกสมยใหม และแบบดงเดมจะตองเนนใชกลยทธดานราคาเพอรกษาสวนแบงตลาด และการลดตนทน

การด าเนนการเพอเพมความสามารถในการแขงขน ขณะเดยวกน กตองพฒนาธรกจ E-commerce ควบค

ไปกบการขายผานรานคา ดงนน การไมปรบตวเพอใหทนกบการเปลยนแปลงของโครงสรางธรกจคาปลก

และพฤตกรรมการบรโภคของผบรโภคทเปลยนแปลงไป ยอมจะเปนปจจยเสยงตอความอยรอดของธรกจ

คาปลกแบบดงเดม

(2) พฤตกรรมการใชจายของผบรโภคทเปลยนแปลงไป

นอกจากแนวโนมของอตสาหกรรมคาปลกทจะเปลยนแปลงไปในอนาคตแลว หนงในการ

เปลยนแปลงทเหนไดชด คอ พฤตกรรมการใชจายของผ บรโภคทเปลยนแปลงไป จากการเขามาของ

เทคโนโลย ทมบทบาทในการด าเนนชวตประจ าวนของผบรโภคมากขน โดยพฤตกรรมทเหนไดชดมทงหมด

4 พฤตกรรมดวยกน ไดแก

ผบรโภคมการคนหาขอมลของสนคามากข นกอนการตดสนใจ อ เนองจากการทเทคโนโลย

และอนเทอรเนตเขามามบทบาทในชวตประจ าวนมากขน จงท าใหงายและสะดวกตอการคนหาขอมล เชน

การเปรยบเทยบราคาระหวางรานคาตางๆ หรอการเปรยบเทยบคณภาพโดยการหาขอมลของผ ทเคยซอมา

กอน (Review) รวมถงการเปรยบเทยบความทนสมยและความหลากหลายของสนคากอนทจะท าการ




45

ตดสนใจซอสนคาในแตละครง นอกจากนแลว ผบรโภคตงแตระดบกลางลงมามกจะมการแสวงหาขอมลมา

ประกอบการตดสนใจกอนทจะเลอกซอสนคาเชนเดยวกน แตจะเปนการจบจายใชสอยในยานตลาดนดหรอ

ตลาดชมชนทมราคาถกกวา

ผบรโภคตองการความรวดเรวมากข นและมขอจ ากดดานเวลาในการ อสนคาแตละคร ง

โดยปญหาทผบรโภคพบเจอจากการซอสนคาคอปญหาเรองการเดนทางและทจอดรถ สงผลใหผบรโภค

นยมทจะซอสนคาในรานคาปลกทอยในถนนสายใหม ในยานทไมแออด มพนทกวางขวาง และมทจอดรถท

สะดวกสบาย นอกจากนน ผบรโภคยงมองวาการซอสนคาตางๆ โดยเฉพาะสนคาในชวตประจ าวนทตองซอ

เปนประจ านนเปนภาระซงท าใหเกดเปนความเบอหนาย ดงนน ผบรโภคจงคาดหวงทจะไดของทตองการ

ครบทกอยางจากการไปซอเพยงครงเดยว อกสงส าคญ คอ การบรการทดและกลยทธทชวยยนระยะเวลา

การซอสนคาของผบรโภค ซงจะชวยสรางความพงพอใจแกลกคา เชน การมชองทางดวนจายเงนส าหรบผ ท

ซอสนคาไมถง 10 ชน ตามซเปอรมารเกต เปนตน

ผบรโภคมการ อสนคาตามหางสรรพสนคาลดนอยลง ผบรโภคหลายรายเลอกทจะใชจาย

ผานชองทางออนไลน หรอใชจายในชองทางทมราคาถกกวา สงผลใหหางสรรพสนคาตองเรมปรบเปลยน

รปแบบการท าธรกจของหางสรรพสนคา ใหเปรยบเสมอนสถานททผคนมาใชชวตหรอใชเวลากบคนใน

ครอบครวมากขน

ผบรโภคในปจจบนตองการความหลากหลายของสนคาและตองการทางเลอกของสนคาท

ตนเองตองการมากขน โดยความตองการของผบรโภคในยคปจจบนมความละเอยดซบซอนมากยงขน สบ

เนองมาจากผบรโภคมความร ความเขาใจ และมทางเลอกทหลากหลายมากขน ดงนน ผบรโภคยอมทจะ

เลอกจบจายใชสอยในสถานทหรอชองทางทสามารถตอบสนองความตองการทหลากหลายนได

จากการว เคราะหสถานการณและแนว โนมของการคาปลก การคาออนไลน

(E-Commerce) ทมบทบาทและมสวนแบงทางการตลาดเพมมากขนอยางมนยส าคญ พฤตกรรม

ผบรโภคทตองการความรวดเรวขนจากขอจ ากดทางดานเวลา ครวมทงตองการความหลากหลาย

ของสนคาและชองทางการซอสนคามากขน องคการตลาดจงพจารณาการกาวเขาสการคา

ออนไลน เพอใชประโยชนจากแนวโนมการเตบโตของชองทางตลาดดงกลาวในการสงเสรม

เศรษฐกจฐานราก

นอกจากน พฤตกรรมผบรโภคทมแนวโนมไปการคนหาขอมลของสนคามากขนกอนการ

ตดสนใจซอดวยชองทางของขอมลอเลกทรอนกส การพฒนาศนยขอมลเพอใหบรการในดาน

46

ขอมลสนคาเกษตร รวมทงเผยแพรองคความรจากความเชยวชาญในการพฒนาตลาดใหได

มาตรฐาน จะเปนประโยชนตอชมชน และสงเสรมการปฏบตการตามพนธกจไดอยางม

ประสทธภาพ

นอกจากการปรบตวใหสอดคลองกบแนวโนมพลวตของการคาปลกจะชวยใหองคการ

ตลาดปฏบตการเพอพนธกจไดอยางมประสทธภาพมากขนแลว ยงสามารถเพมรายได และ

เสรมสรางภาพลกษณองคการตลาด 4.0 จงเปนกลยทธทเหมาะสม และสอดคลองกบบรบทของ

การเปลยนแปลงตางๆ ไดเปนอยางด

แผนภาพท 5: สรปภาพรวมแนวโนมของธรกจคาปลกในอนาคต


แนวโนมของธรกจคาปลกในอนาคต

คาดวาธรกจคาปลกสมยใหมจะขยายตวตอเนองเฉลย รอยละ - ในชวง ปขางหนา พ ศ. –

ธรกจคาปลกจะมการแขงขนทรนแรงมากข น ธรกจคาปลกแบบดงเดมจะลดบทบาทลง ธรกจคาปลกสมยใหมและชองทางออนไลนจะมความส าคญมากขน

มอตราการขยายตวของรานคาออนไลน (E-commerce) สง โดยคาดวาจะขยายตวเฉลยรอยละ 0.6 ตอป ไปจนถงป พ ศ 8

พฤตกรรมผบรโภคเปลยนแปลงไปในอนาคต ไดแก1. ผบรโภคคนหาขอมลมากขนกอนการตดสนใจซอ2. ผบรโภคตองการความรวดเรวมากขนและม ขอจ ากดดานเวลาในการซอสนคาแตละครง3. ผบรโภคซอสนคาตามหางสรรพสนคานอยลง4. ผบรโภคตองการความหลากหลายและตองการทางเลอกของสนคาทตนเองตองการมาก ขน

24%

สหรฐอเมรกา(1.32 ลานลาน

15%

เยอรมน 0.09 ลานลาน

26%

สหราชอาณาจกร 0.21 ลานลาน

18%

จน 1.30 ลานลาน

10%

ญป น 0.17 ลานลาน

[ : ]

รานคาทไมใชชองทางออนไลน(Non-online Retails)

รานคาชองทางออนไลน(Online Retails)

4.6%

95.4%

18.7%

81.3%

11.8ลานลาน

23ลานลาน

[หนวย: ดอลลารสหรฐ]พ ศ 2557 พ ศ 2568

ออนไลน

ไมใชออนไลน

CAGRออนไลน: 20.6%ไมใชออนไลน: 4.7%ทงหมด: 6.3%

แนวโนมการเตบโตของธรกจคาปลกชองทางออนไลน (Future of clicks in retail industry)

สดสวนธรกจคาปลกชองทางออนไลนทวโลกในป พ ศ 2568

47

1.3 นโยบายและแผนยทธศาสตรหนวยงานภาคร ตาง ทเกยวของ

หลงจากไดวเคราะหถงสภาพแวดลอมระดบมหภาคไปแลว ในสวนตอไปจะ เปนการทบทวน

นโยบายและแผนยทธศาสตรของหนวยงานตางๆ ทมความเกยวของตอการด าเนนธรกจขององคการตลาด

เพอใหเหนภาพรวมและทศทางของนโยบายและแผนยทธศาสตรทเกยวของ และเพอใชเปนแนวทางในการ

ก าหนดยทธศาสตรขององคการตลาดตอไป โดยนโยบายและแผนยทธศาสตรทไดท าการทบทวนประกอบ

ไปดวย (1) แผนยทธศาสตรของประเทศระยะ 20 ป (2) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12

(พ.ศ. 2560-2564) (3) แผนยทธศาสตรรฐวสาหกจ พ.ศ. 2560-2564 และ (4) แผนนโยบายระดบ

กระทรวงมหาดไทยระยะ 20 ป

1.3.1 แผนยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560-2579)

แผนภาพท 6: 6 ยทธศาสตรชาต กรอบการพ นาระยะยาว

(ทมา: คมชดลก)

แผนยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) ถกจดท าโดยสภานตบญญตแหงชาต มเปาหมาย

เพอเพมศกยภาพการแขงขนของประเทศ โดยพฒนาขดความสามารถของทรพยากรมนษย ลดความ

เหลอมล าในสงคม เพมประสทธภาพและธรรมาภบาลของภาครฐและภาคเอกชน โดยยทธศาสตรชาตได

ก าหนดวสยทศนไว คอ “ประเทศมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตาม

1ความมนคง

2การสรางความ

สามารถในการแขงขน

3การพ นาและ

เสรมสรางศกยภาพคน 4การสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม5

การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตท

เปนมตรตอสงแวดลอม

6การปรบสมดลและพ นาระบบการ

บรหารจดการภาคร

มนคง

48

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” อนจะน าไปสการพฒนาใหคนไทยมความสข และตอบสนองตอการบรรล

ซงผลประโยชนแหงชาตในการทจะพฒนาคณภาพชวต สรางรายไดระดบสง เปนประเทศพฒนาแลว และ

สรางความสขของคนไทย สงคมมความมนคง เสมอภาค และเปนธรรม ประเทศสามารถแขงขนไดในระบบ

เศรษฐกจ โดยมกรอบแนวทางการพฒนาทส าคญ คอ (1) ความมนคง (2) การสรางความสามารถในการ

แขงขน (3) การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน (4) การสรางโอกาส ความเสมอภาค และความเทาเทยม

กนทางสงคม (5) การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม (6) การปรบสมดลและ

พฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ21

โดยยทธศาสตรไดก าหนดเปาหมายอนาคตประเทศไทยป พ.ศ. 2579 ตอนสนสดยทธศาสตร คอ

(1) เศรษฐกจและสงคมไทยมการพฒนาอยางมนคงและยงยน (2) เศรษฐกจและสงคมพฒนาอยางเปน

มตรกบสงแวดลอม (3) สงคมไทยเปนสงคมทเปนธรรม มความเหลอมล านอย (4) ประเทศไทยมบทบาท

ส าคญในเวทระดบภมภาคและระดบโลก (5) ระบบการบรหารภาครฐมขนาดเลก มประสทธภาพ ทนสมย

รบผดชอบ โปรงใส ตรวจสอบได และประชาชนมสวนรวม (6) ระบบเศรษฐกจมความเปนชาตการคาบน

ฐานการขยายตวของอตสาหกรรมแหงอนาคต การทองเทยวตลาดคณภาพ การบรการคณภาพ การคาสง

คาปลก และเศรษฐกจดจทลทเขมขน (7) คนไทยในอนาคตเปนมนษยทสมบรณ เปนพลเมองทสามารถ

เรยนรไดดวยตวเอง เปนพลเมองทตนร มจตสาธารณะและท าประโยชนตอสวนรวม เปนพลเมองไทย

พลเมองอาเซยน และพลเมองโลก

1.3.2 แผนพ นาเศร กจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564)

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564) จดท าโดย ส านกงาน

คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ถอเปนบทก ากบของแผนยทธศาสตรชาต 20 ป

กลาวคอ วสยทศนของแผนพฒนาฯ ฉบบดงกลาว ไดยดเอาเปาหมาย ตวชวด และวสยทศนของกรอบ

ยทธศาสตรชาตมาใช ท าใหมวสยทศนเดยวกน คอ “ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศ

พฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” รวมไปถงยดหลก “ปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยง” “การพฒนาทยงยน” และ “คนเปนศนยกลางการพฒนา” และยดหลกการเจรญเตบโต

21 สมาชกสภานตบญญตแหงชาต. (2559). ยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560-2579). สบคนเมอ 4 กรกฎาคม 2560, จาก

http://122.154.22.188/newqsds/file_upload/yutthasart20ys.pdf

49

ทางเศรษฐกจทลดความเหลอมล า ขบเคลอนการเจรญเตบโตจากการเพมผลตภาพการผลตบนฐานการใช

ภมปญญาและนวตกรรม ซงแนวทางจะถกแบงออกเปน 10 ยทธศาสตรหลกดวยกน

ทงน ยทธศาสตรทมสวนเกยวของกบองคการตลาด ไดแก ยทธศาสตรท (1) การเสรมสรางและ

พฒนาศกยภาพทนมนษยซงเปนรากฐานส าคญในการทจะพฒนาตลาดใหมความสามารถในการสราง

รายไดใหแกองคการตลาด ยทธศาสตรท (2) การสรางความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคม

เพอใหสอดคลองกบจดประสงคในการกอตงองคการตลาด ยทธศาสตรท (3) สรางความเขมแขงทาง

เศรษฐกจ และสรางความสามารถในการแขงขนอยางยงยน ยทธศาสตรท (4) การเตบโตทเปนมตรตอ

สงแวดลอมเพอการพฒนาอยางยงยน ยทธศาสตรท (7) การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจสตกส

เพอใหไดมาตรฐานความสะอาดของการขนสง ซงเปนปจจยส าคญในการจดสงสนคาจากแหลงผลตจนถง

มอผบรโภค ยทธศาสตรท (8) ยทธศาสตรการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม ซงจะ

เปนการน าวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เขามาปรบใชเพอใหองคการตลาดสามารถคงบทบาท

ในการสงเสรมประชาชน และเกษตรกร ใหเตบโตอยางยงยนบนรากฐานของความเปนธรรม และ

ยทธศาสตรท (9) การพฒนาภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ เพอเปนรากฐานส าคญในการแขงขนทาง

เศรษฐกจอยางมนคงและยงยน22

1.3.3 นโยบายของร บาล

เมอวนท 12 กนยายน พ.ศ. 2557 นายกรฐมนตร พลเอกประยทธ จนทรโอชา ไดแถลงนโยบายของ

คณะรฐมนตรตอสภานตบญญตแหงชาต โดยไดก าหนดนโยบายไวทงหมด 11 ดาน โดยมวตถประสงค

เพอใหสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2557 มาตรา 19 ทระบให

รฐบาลมหนาทในการบรหารราชการแผนดน ด าเนนการใหมการปฏรปดานตางๆ และสงเสรมความสามคค

และความสมานฉนทของคนในชาต นอกจากน ยงใหความส าคญกบความพอดและความมเหตผล อยางไร

กตาม นโยบายทกดานไดเนนถงการสรางความเขมแขงใหกบองคกรปกครองตงแตระดบประเทศไปจนถง

ระดบทองถน ซงนโยบายดงกลาวสามารถสรปสาระส าคญทเกยวของกบองคการตลาดได ดงน

22 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564). สบคนเมอ

4 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.nesdb.go.th/download/plan12/สรปสาระส าคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงแหงชาตฉบบท12.pdf

50

1. นโยบายการปกปองและเชดชสถาบนพระมหากษตรย สนบสนนโครงการอนเนองมาจาก

พระราชด าร และเรงขยายผลของโครงการตามแบบอยางทพระองคทรงวางรากฐานไว

2. นโยบายการรกษาความมนคงของรฐและการตางประเทศ เนนใหความส าคญกบการเตรยม

ความพรอมสประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน เสรมสรางความสมพนธอนดกบนานาประเทศ

และรอดพนจากการคกคามทกรปแบบ

3. นโยบายการลดความเหลอมล าของสงคมและการสรางโอกาสเขาถงบรการของรฐ เรงสราง

โอกาส อาชพ ความมนคงทางรายไดใหแกผ เขาสตลาดแรงงาน โดยใหแรงงานทงระบบมโอกาสเรยนรและ

พฒนาทกษะฝมอในทกระดบอยางมมาตรฐาน อกทงจดสวสดการ คมครองผ ดอยโอกาส ผพการ ผสงอาย

สตรและเดก นอกจากน ยงมการปองกนและแกไขปญหาการคามนษย การทองเทยวทเนนบรการทางเพศ

และเดก โดยการปรบปรงกฎหมายขอบงคบใหมความเขมงวดมากขน

4. นโยบายการศกษาและเรยนร การทะนบ ารงศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ปฏรปการศกษาและ

การเรยนร ทเนนการพฒนาศกยภาพของคนไทยไดอยางเตมท มการจดระบบการประเมนสมรรถนะท

สะทอนประสทธภาพการจดการเรยนการสอนและพฒนาคณภาพผ เรยนเปนส าคญ รวมทงจดระบบการ

สนบสนนใหเยาวชนและประชาชนทวไปมสทธเลอกรบบรการการศกษาทงในระบบโรงเรยนและนอก

โรงเรยน นอกจากนยงไดสนบสนนใหองคกรทางศาสนามบทบาทส าคญในการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม

ใหเกดความปรองดองสมานฉนทในสงคมไทย

5. นโยบายการยกระดบคณภาพบรการดานสาธารณสข และสขภาพของประชาชน วางรากฐานให

ระบบประกนสขภาพครอบคลมประชากรทกภาคสวน พฒนาระบบบรการสขภาพทเนนการปองกนโรค

รวมถงสรางกลไกการจดการสขภาพในระดบเขตแทนการกระจกตวอยทสวนกลาง

6. นโยบายการเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ ไดแบงการด าเนนนโยบายโดยมการ

ด าเนนนโยบายระยะสน ยกตวอยางเชน การน าเขาโครงการการลงทนโครงสรางพนฐาน การลดอปสรรคใน

การสงออกเพอใหเกดความคลองตว และการพจารณาการลดผลกระทบจากการประกาศใชกฎอยการศก

ในบางพนททมตอการทองเทยว เพอเปนการชกจงใหนกทองเทยวตางชาตเขามาเทยวในประเทศไทย

ขณะทการด าเนนนโยบายในระยะยาว ยกตวอยางเชน การประสานนโยบายการเงนและการคลงให

สอดคลองกนเพอฟนเศรษฐกจ การปฏรปสรางราคาเชอเพลงประเภทตางๆ ใหสอดคลองกบตนทน การ

ปรบปรงโครงสรางภาษ การพฒนาโครงสรางพนฐานดานการขนสงและคมนาคมทางบก ทางอากาศ และ

51

ทางน า รวมถงการปรบโครงสรางการผลตสนคาเกษตรใหสอดคลองกบความตองการ และการสงเสรม

วางรากฐานใหเศรษฐกจถกขบเคลอนดวยเศรษฐกจดจทล

7. นโยบายการสงเสรมบทบาทและการใชโอกาสในประชาคมอาเซยน เรงขบเคลอนตามแผน

ความรวมมอ เชน แผนงานการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจในอนภมภาคลมแมน าโขง 6 ประเทศ

(Greater Mekong Subregion:GMS) แผนความรวมมอทางเศรษฐกจอระวด -เ จาพระยา -แมโขง

(Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong Economic Cooperation Strategy:ACMECS) และแผนแมบท

ความเชอมโยงในอาเซยนพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ

8. นโยบายการพฒนาและสงเสรมการใชประโยชนจากวทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและการ

พฒนา และนวตกรรม สนบสนนเพมคาใชจายในการวจยและพฒนาของประเทศไมต ากวา รอยละ 1 ของ

รายไดประชาชาต อกทงมสดสวนการลงทนระหวางรฐตอเอกชนในสดสวน 30:70 เพอเพมความสามารถ

ในการแขงขนของประเทศ นอกจากนยงสงเสรมใหโครงการลงทนขนาดใหญ เชน ดานพลงงานสะอาด

ระบบราง ใชประโยชนจากผลการศกษาวจยและพฒนา

9. นโยบายการรกษาความมนคงของฐานทรพยากร และการสรางสมดลระหวางการอนรกษกบ

การใชประโยชนอยางยงยน เรงฟนฟ และอนรกษทรพยากรปาไมและสตวปา และใหความส าคญกบระบบ

การบรหารจดการดานการบกรกทดนของรฐ การจดการทรพยากรน า และการบรหารจดการขยะ โดยมการ

ใชมาตรการทางกฎหมายอยางเดดขาด

10. นโยบายการสงเสรมการบรหารราชการแผนดนทมธรรมาภบาลและการปองกนปราบปราม

การทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ ปรบปรงกฎหมายใหครอบคลมการปองกนและปราบปรามการ

ทจรต และการไดผลประโยชนททบซอนในภาครฐทกระดบ อกทงสงเสรมใหมการน าระบบพทกษคณธรรม

มาใชในการบรหารงานบคคลของเจาหนาทฝายตางๆ นอกจากนเปดใหผ ใชบรการภาครฐประเมนระดบ

ความนาเชอถอของหนวยงานรฐ โดยผลการประเมนจะถกเปดเผยตอประชาชน

11. นโยบายการปรบปรงกฎหมายและกระบวนการยตธรรม เรงด าเนนการปรบปรงกฎหมายท

ลาสมย และไมเปนธรรม รวมถงไมสอดคลองกบความตกลงระหวางประเทศ อกทงสงเสรมกองทนยตธรรม

เพอชวยเหลอคนจนและผ ดอยโอกาส คมครองผถกละเมดสทธเสรภาพ

52

1.3.4 แผนและยทธศาสตรหนวยงานตาง ทเกยวของ

จากการรวบรวม และศกษานโยบายและแผนยทธศาสตรในประเทศไทยทเกยวเนองกบภาคตางๆ

ทงภาคเกษตร ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ เพอใหเขาใจถงการใหความส าคญของแตละนโยบาย

และแผนยทธศาสตร อกทง การระบสาขาเปาหมายยงเปนการรวบรวมแนวทางในการพฒนาประเทศและ

การสนบสนนและสงเสรมสาขาตางๆ ขนตอนตอมาเปนการรวบรวมนโยบายและแผนยทธศาสตรตงแต

ระดบประเทศ เชน ยทธศาสตรประเทศ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และยทธศาสตรการปฏรป

ประเทศไทย และระดบภาค เชน แผนการพฒนาอตสาหกรรมรายสาขา และแผนพฒนาการเกษตร เปนตน

ดงแสดงในตารางตอไปน

ตารางท 2: แผนและยทธศาสตรหนวยงานตาง ทเกยวของ

นโยบาย/แผนยทธศาสตร

ภาคทเกยวของ

สาขาเปาหมาย

ค าแถลงนโยบายของคณะร มนตร

เกษตร อตสาหกรรม และบรการ

กลมเกษตรกรรม : ไมมการระบสาขาเปาหมายทชดเจน กลมอตสาหกรรม : อตสาหกรรมเทคโนโลยขนสง อตสาหกรรมออกแบบและสรางสรรค อตสาหกรรมเครองจกรกลเทคโนโลยขนสง รวมทงผลตภณฑทเกยวกบดจทล กลมบรการ : ทองเทยว การเงน การสอสาร และบนเทง

ยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560-2579)


เปนการสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศในภาพรวมเพอสงเสรมใหประเทศไทยมความมนคง มงคง และยงยน

แผนพ นาเศร กจ

และสงคมแหงชาต ฉบบ

ท 12 พ.ศ. 2560-2564


กลมเกษตร : แหลงผลตสนคาเกษตรอนทรยและเกษตรปลอดภย และเกษตรแปรรปทมมลคาสง มคณภาพ และมมาตรฐานสากล กลมอตสาหกรรม : แหลงอตสาหกรรมสรางสรรคและมนวตกรรมสงทเปนมตรตอสงแวดลอม กลมบรการ : พฒนาประเทศใหเปนศนยกลางดานการขนสงและโลจสตกสของภมภาคสความเปนชาตการคาและบรการ เปนศนยกลางดานการพฒนาสขภาพ และการบรการทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอย

53




วสยทศน ยทธศาสตรการปฏรปประเทศไทย และการปรบเปลยนกลไกภาคร (สภาปฏรปแหงชาต)


กลมอตสาหกรรมทางชวภาพ : อตสาหกรรมเกษตรและอาหาร กลมอตสาหกรรมพลงงานทดแทน : อตสาหกรรมเกษตรและพลงงาน กลมอตสาหกรรมดานวศวกรรมและการออกแบบ : อตสาหกรรมยานยนต ไฟฟาและอเลกทรอนกส กลมอตสหากรรมสงเสรมคณภาพชวต : อตสาหกรรมการทองเทยว สขภาพและการแพทย กลมอตสาหกรรมเศรษฐกจสรางสรรค : สรางมลคาจากความหลากหลายทางวฒนธรรมของประเทศ (ไมระบอตสาหกรรม)

นโยบายและแผน วทน. ฉบบท 1 (พ.ศ. 2555-2564)


กลมเกษตรกรรม : ขาว มนส าปะหลง ออย กง ไก ปาลมน ามน ยางพารา กลมอตสาหกรรมวศวกรรม : เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส ยานยนตและชนสวนอปกรณ กลมอตสาหกรรมเบา : แฟชน พลาสตกและปโตรเคม ผลตภณฑยาง กลมอตสาหกรรมทใชทรพยากรธรรมชาต : อาหารแปรรป ยาและสมนไพร กลมธรกจบรการและการคา : บรการทองเทยวและสาขาตอเนอง โลจสตกสและสาขาตอเนอง บรการกอสรางและสาขาตอเนอง กลมอตสาหกรรมใหมทมแนวโนมทด : สาขาพลงงานและพลงงานทดแทน ระบบเนอหาดจทลและสาขาตอเนอง และกลมเทคโนโลยใหม

แผนการสงเสรม SMEs ฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559)


กลมอตสาหกรรมเทคโนโลยและนวตกรรม กลมอตสาหกรรมการเกษตรและเกษตรแปรรป กลมอตสาหกรรมสรางสรรค กลมธรกจการคาปลกและคาสง

54




กลมธรกจบรการและทองเทยว แผนการสงเสรม SMEs ฉบบท 4 (พ.ศ. 2560-2564)


กลม Smart Farmer และวสาหกจชมชน กลมอตสาหกรรมทเนนนวตกรรม

ยทธศาสตรการสงเสรมการลงทนในระยะเวลา 5 ป (พ.ศ. 2556–2560)


กลมโครงสรางพนฐานและโลจสตกส กลมอตสาหกรรมพนฐาน กลมอตสาหกรรมการแพทยและเครองมอวทยาศาสตร กลมอตสาหกรรมพลงงานทดแทนและบรการดานสงแวดลอม กลมอตสาหกรรมธรกจบรการสนบสนนภาคอตสาหกรรม กลมเทคโนโลยพนฐานขนสง อตสาหกรรมอาหารและแปรรปสนคาเกษตร อตสาหกรรม Hospitality & Wellness อตสาหกรรมยานยนตและอปกรณขนสงอนๆ อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา

ยทธศาสตรการสงเสรมการลงทนในระยะเวลา 7 ป (พ.ศ. 2558–2564)


อตสาหกรรมฐานความร กจการโครงสรางพนฐานเพอพฒนาประเทศ กจการทใชเทคโนโลยขนสง กจการทมระดบเทคโนโลย ไมเทากลม A1-A3 แตชวย สรางมลคาเพมแกวตถดบ ในประเทศ และเสรม Supply Chain อตสาหกรรมสนบสนนทใชเทคโนโลยไมสง แตยงส าคญตอ Value chain

จะเหนไดวา นโยบายภาครฐไดเนนความส าคญของการทองเทยวในภาคบรการ เนองจากเปนภาค

ทประเทศไทยมความไดเปรยบในการแขงขน และมแนวโนมในการเตบโตทด ทงยงเปนภาคทสามารถตอ

ยอดไปยงภาคเศรษฐกจอนๆ สวนในการสงเสรม SMEs ไดมการเนนในธรกจคาปลกและการคาสง

1.3.5 แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564

กระทรวงมหาดไทยไดก าหนดแผนนโยบายระดบกระทรวงทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรชาต 20

ป เพอเปนกรอบในการพฒนากระทรวงมหาดไทยไปในทศทางทประชาชนมรากฐานการด ารงชวตและ

พฒนาสอนาคตไดอยางมนคงและสมดลตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมถงการสงเสรมและ

55

สนบสนนประชาชนใหมรากฐานการด ารงชวตทด ชมชนเขมแขง ชมชนปลอดภย สงคมมความสงบ

เรยบรอย หนวยงานภาครฐมการบรหารจดการทดแลองคกรปกครองสวนทองถนเขมแขง และพนทภมภาค

และพน ท เศรษฐกจม ขดความสามารถในการแขงขน ซ งวสยทศนและประเดนยทธศาสตร ท

กระทรวงมหาดไทยไดก าหนดขนมา มดงตอไปน 23

ตารางท 3: นยามวสยทศนกระทรวงมหาดไทย

นยามวสยทศน

ราก านการด ารงชวต

- ดและประชาชนทกชวงชวตตงแตเกดจนตาย

- ลดความยากจน - เขาถงบรการภาครฐ

พ นาสอนาคต

- พฒนาส ประเทศไทย 4.0

- สงเสรมเศรษฐกจและสงคมดจทล

- สงเสรมการพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

มนคง

- มนคงจากสาธารณภย - มนคงในพนทจงหวดชายแดนภาคใต - มนคงในการถอกรรมสทธทดน - มนคงในการรกษาความสงบเรยบรอยและรบมอภยคกคามรปแบบ

ใหม เชน ยาเสพตด แรงงานตางดาว การคามนษย เปนตน

สมดล

- สมดลระหวางคนกบคน

- สมดลระหวางคนกบธรรมชาต - สมดลดานสงแวดลอม

หลกปรชญาของเศร กจพอเพยง

- ค านงถงความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนทดในตวเอง ภายใตเงอไขการใชความรควบคกบการมคณธรรมเปนพนฐานในการตดสนใจและการกระท า

(ทมา: กระทรวงมหาดไทย)

23 กระทรวงมหาดไทย. (2560). แผนงานในภารกจหลกของกระทรวงมหาดไทย ตามยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579). สบคนเมอ 16 กรกฎาคม 2560, จาก

http://www.ppb.moi.go.th/midev01/upload/moi%20plan%2020%20years.pdf

56

ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues)

ประเดนยทธศาสตรท 1: การเสรมสรางสงคมเขมแขงและพฒนาเศรษฐกจฐานราก

ประเดนยทธศาสตรท 2: การเพมศกยภาพการพฒนาสภาพแวดลอมสอนาคต

ประเดนยทธศาสตรท 3: การเสรมสรางความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน

ประเดนยทธศาสตรท 4: การวางรากฐานการพฒนาองคกรอยางสมดล

ประเดนยทธศาสตรท 5: การพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

แผนภาพท 7: แผนทความเชอมโยง

(ทมา: กระทรวงมหาดไทย)

1.3.6 แผนยทธศาสตรร วสาหกจ พ.ศ. 2560 – 2564

จากแผนยทธศาสตรรฐวสาหกจ พ.ศ. 2560 – 2564 จดท าโดย ส านกงานคณะกรรมการนโยบาย

รฐวสาหกจ (สคร.) องคการตลาดอยในสวนขององคกรรฐวสาหกจสาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม

โดยยทธศาสตรดงกลาวมความสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงกรอบยทธศาสตรชาต 20 ป

ตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 (กรอบยทธศาสตรชาต 20 ป) แผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต (แผนพฒนาฯ) ฉบบท 12 เปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable

Development Goals:SDGs) ยทธศาสตรประเทศไทย 4.0 และแผนดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

(Digital Economy:DE) โดยมงเนนยทธศาสตรจ านวน 5 ดาน ไดแก (1) ก าหนดบทบาทรฐวสาหกจให

ชดเจนเพอเปนพลงขบเคลอนยทธศาสตรชาต (2) บรหารแผนการลงทนใหสอดคลองกบยทธศาสตร

ประเทศ (3) เสรมสรางความแขงแกรงทางการเงนเพอความยงยนในระยะยาว (4) สนบสนนการใช

6. การปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหาร

จดการภาครฐ

5. การสราง การเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอ

สงแวดลอม

4. การสรางโอกาส ความเสมอภาคและเทาเทยม

กนในสงคม

3. การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน

2.การสรางความสามารถในการแขงขน

1. ความมนคงยทธศาสตร ชาต ระยะ 20 ป

1. การเสรมสรางและพฒนาศกยภาพทนมนษย

2. การสรางความเปนธรรมลดความเหลอมล า

ในสงคม

3. การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยาง

ยงยน

4. การเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอการพฒนาอยาง

ยงยน

5. การเสรมสรางความมนคงแหงชาตเพอการพฒนาประเทศสความ

มงคงและยงยน

6. การบรหารจดการในภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบ และธรรมาภบาลใน

สงคมไทย

7. การพฒนาโครงสรางพนฐานและระบบโลจ

สตกส

8. การพฒนาภาคเมอง และ พนทเศรษฐกจ

แผนพ นาเศร กจ และสงคมแหงชาต

ฉบบท 12

แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย

1. การเสรมสรางสงคมเขมแขงและพฒนาเศรษฐกจฐานราก

2. การเพมศกยภาพการพฒนาสภาพแวดลอมสอนาคต

3. การเสรมสรางความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน

4. การวางรากฐานการพฒนาองคกรอยางสมดล

5. การพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

57

นวตกรรมและเทคโนโลยใหสอดคลองกบยทธศาสตร ประเทศไทย 4.0 และแผน DE และ (5) สงเสรมระบบ

ธรรมาภบาลใหมความโปรงใสและมคณธรรม

ทงน ตลาดจะตองเปนธรกจตลาดแนวใหม มงเนนไปทความส าเรจในการกระจายสนคา มการ

ถายทอดแนวความคดเกยวกบธรรมชาต เพอตอบสนองความตองการของผ บรโภค รวมถงการคด

มาตรฐาน ความสะอาดของสนคาและการขนสง ซงเปนปจจยส าคญในการจดสงสนคาจากแหลงผลต

จนถงมอผบรโภค โดยจะมกรอบแนวทางในการผลกดนการพฒนาขององคการตลาดภายใต 4 ยทธศาสตร

ของกระทรวงมหาดไทย ดงตอไปน (1) การเสรมสรางสงคมเขมแขงและพฒนาเศรษฐกจฐานราก โดยม

จดมงหมายเพอสงเสรมให หมบาน/ชมชน มความเขมแขง ประชาชนพงตนเองได เศรษฐกจฐานรากไดรบ

การพฒนา และผ ดอยโอกาสไดรบโอกาสเขาถงบรการทางสงคมเพมข น (2) การเพมศกยภาพการพฒนา

สภาพแวดลอมสอนาคต (3) การวางรากฐานการพฒนาองคกรอยางสมดล เพอใหองคกรมการบรหาร

จดการทด และ (4) การพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ เพอสงเสรมใหพนทภมภาคมขด

ความสามารถในการแขงขน และเมองมการพฒนาอยางเปนมาตรฐานสระดบสากล

58

แผนภาพท 8: ยทธศาสตรสาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม

(ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ)

แผนภาพท 9: สรปแนวคดและจดเดนของนโยบายและแผนยทธศาสตรหนวยงานตาง ทเกยวของ

(ทมา: การรวบรวมและวเคราะหโดยคณะทปรกษา)

ยทธศาสตรสาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรมยทธศาสตรประเทศ

แผนฯ

หลก

รอง

ยทธศาสตรท การสรางความเขมแขงทางเศรษฐกจและแขงขนไดอยางยงยน

ยทธศาสตรท สรางความเปนธรรมลดความเหลอมล า

ยทธศาสตรท เพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ

ยทธศาสตรท วทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และ นวตกรรม

สาขาอตสาหกรรม พาณชยกรรม

ควบคม

พาณชย

- โรงงานไพฯ - องคการสราฯ- โรงงานยาสบฯ - ส านกงานสลากฯ

- องคการตลาด - บ อกรงเทพ- โรงพมพต ารวจ - บ สหโรงแรมฯ

พจารณาบทบาทและภารกจขององคกรใหเหมาะสมกบบรบททเปลยนแปลงไปเพอสนบสนนยทธศาสตรของประเทศเพมศกยภาพในการด าเนนธรกจ รวมถงบรหารการจดการองคกรใหทนสมย โดยยดหลกธรรมาภบาล

บทบาท เปาหมาย การด าเนนงาน

การลงทน ฐานะการเงนทมนคง เทคโนโลยและนวตกรรมธรรมาภบาและ

การบรหารจดการทด

- ทบทวนบทบาททเหมาะสมกบบรบทในปจจบนเพอสนบสนนยทธศาสตร ยทธ - แยกบทบาทหนาททชดเจนในการเปน Regulator และ Operator โดยปรบบทบาทใหรฐวสาหกจเปน Operator อยางเดยว ยทธ

- จดล าดบความส าคญและความคมคาของโครงการใหสอดคลองกบบทบาทหนาท และทศทางตามยทธศาสตร ยทธ - มแหลงเงนทเหมาะสมในการลงทน ยทธ

- รฐวสาหกจทขาดทนอยางตอเนองใหจดท าแผนฟนฟฐานะองคกรเพอสรางความแขงแกรงทางการเงนใหเพยงพอทจะด าเนนงานตามภารกจและการลงทน ยทธ - สรางรายไดเพมจากสนทรพยหรอธรกจตอยอด ยทธ

- ด าเนนการตามแนวทางพนฐานส าหรบทกรฐวสาหกจทก าหนดในยทธศาสตรภาพรวม

- ด าเนนการตามแนวทางพนฐานส าหรบทกรฐวสาหกจทก าหนดในยทธศาสตรภาพรวม

หนวยงานทรบผดชอบ จดเดนแนวความคดนโยบายและแผน

ยทธศาสตร

แผนพ นาเศร กจและสงคมแหงชาต ฉบบท พ ศ -

แผนนโยบายระดบกระทรวงมหาดไทย

ระยะ ป

แผนยทธศาสตรร วสาหกจ

พ ศ –

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต

กระทรวงมหาดไทย

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

ยดหลก “ปรชญาของเศร กจพอเพยง”“การพ นาทยงยน” และ“คนเปนศนยกลางการพ นา”

ก าหนดทศทางการด าเนนงานของกระทรวงฯ เพอใหประชาชนมราก านการด ารงชวต และพ นาสอนาคตไดอยางมนคงและสมดล ตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางเปนรปธรรมและยงยน

รฐวสาหกจมบทบาทในการขบเคลอนยทธศาสตรชาตโดยสามารถเรงการลงทนทสอดคลองกบยทธศาสตรชาตและมความแขงแกรงทางการเงน

1

นโยบายของร บาล ส านกนายกรฐมนตรกรอบนโยบายและแผนการพฒนาประเทศบนฐานการพฒนาปรชญาเศร กจพอเพยง ทใหความส าคญกบความพอดและความมเหตผล

แผนยทธศาสตรชาต 20 ป พ ศ 2560-2579)

สภานตบญญตแหงชาตกรอบในการพฒนาประเทศในภาพรวมเพอเดนหนาประเทศไทยไปสประเทศรายไดสงและประชาชนมศกยภาพ

เศรษฐกจพอเพยง

ประชาชนมศกยภาพ และมความแขงแกรง

ทางการเงน

ประเทศชาตพฒนาอยางยงยน

59

1.4 แบบฉบบทดดานการประกอบการตลาด

การศกษาตวอยางทเปนเลศ เปนการศกษาและรวบรวมแนวทางการสงเสรมและพฒนาตลาด ทง

จากการศกษาตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ เพอน ามาเปนบทเรยนในการจดท ายทธศาสตร

ใหกบองคการตลาด อยางไรกตาม เนองจากขอมลสถตตางๆ ทเกยวกบตลาดนนมอยอยางจ ากด จงใชการ

จดอนดบตลาดสดทดทสดโดยหนวยงานระดบสากลมาใชคดเลอกตลาดตนแบบทเหมาะสมเปน

กรณศกษา ซงเปนการจดอนดบในป พ.ศ. 2560 โดยส านกขาวระดบโลก CNN24

การจดอนดบนนผ จดไดพจารณาถงปจจยหลก 4 ดาน คอ (1) ความหลากหลายของสนคา (2)

ความสะอาดถกหลกอนามยของสถานทและสงแวดลอม (3) สถานทกวางขวาง บรรยากาศโปรงสบาย และ

(4) ความสะดวกในการเดนทาง และการเลอกซอของ จากปจจยทง 4 น ท าใหไดผลการจดอนดบของตลาด

ทดทสดในโลก ดงน

อนดบท 1 ตลาดลา โบเกเรย (La Boqueria) ประเทศสเปน

อนดบท 2 ตลาดปลาซกจ (Tsukiji Fish Market) ประเทศญป น

อนดบท 3 ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร (Union Square Green Market) ประเทศสหรฐอเมรกา

อนดบท 4 ตลาด อ.ต.ก. (Or Tor Kor Market) ประเทศไทย

อนดบท 5 ตลาดเซนตลอวเรนซ (St. Lawrence Market) ประเทศแคนาดา

อนดบท 6 ตลาดโบโรห (Borough Market) ประเทศองกฤษ

อนดบท 7 ตลาดเกรตาเยอ (Kreta Ayer Wet Market) ประเทศสงคโปร

อนดบท 8 ตลาดแลนคาสเตอร (Lancaster Central Market) ประเทศสหรฐอเมรกา

อนดบท 9 ตลาดมารกเช โพรวองซาล (Marché Provencal) ประเทศฝรงเศส

อนดบท 10 ตลาดเกาลน (Kowloon City Wet Market) ประเทศฮองกง

24 CNN. (2017). 10 of the world's best fresh markets. Retrieved July 17, 2017, from http://edition.cnn.com/travel/gallery/worlds-best-fresh-

markets/index.html

60

จากขอมลการจดอนดบขางตน ตวอยางทเปนเลศจากตลาดตนแบบตางประเทศ ตลาดทใกลเคยง

กบองคการตลาดในการน ามาศกษาเปนแบบฉบบทดดานการประกอบการตลาด ไดแก (1) ตลาดลา โบ

เกเรย (La Boqueria) เมองบารเซโลนา ประเทศสเปน เนองจากเปนตลาดสดทถกจดใหเปนตลาดอนดบ 1

ของโลก และเปนแหลงทองเทยวทเปนทนยม และ (2) ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร (Union Square

Greenmarket) นวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา เนองจากเปนตลาดทมความใกลเคยงกบแนวนโยบายการ

พฒนาตลาดสาขาขององคการตลาด และมวตถประสงคในการจดตงตลาดใกลเคยงกบขององคการตลาด

กลาวคอ คอเปนตลาดสนคา Organic ทผ คาขายเปนเกษตรกรรายยอย มการใหองคความรแกเยาวชน

เกยวกบการเกษตร และอยภายใตการก ากบดแลขององคกรไมแสวงหาก าไร

ส าหรบกรณศกษาตวอยางทเปนเลศจากตลาดตนแบบภายในประเทศ ทจะน ามาศกษาเปนแบบ

ฉบบท ดดานการประกอบการตลาด ไ ดแก (1) ตลาด อ.ต.ก. (Or Tor Kor Market) จต จกร

กรงเทพมหานคร เนองจากถอเปนตลาดสดเพยงแหงเดยวของไทยทถกจดอนดบโดยส านกขาว CNN ให

ตด 1 ใน 10 อนดบตลาดทดทสดในโลก25 โดยถกจดใหอยในอนดบท 4 และ (2) ตลาด ไท เนองจากเปน

ตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรครบวงจรทใหญทสดในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต26

1.4.1 กรณศ ก าตวอยางทเปนเลศจากตลาดตนแบบตางประเทศ

(1) ตลาดลา โบเกเรย (La Boqueria) เมองบารเซโลนา ประเทศสเปน

ตลาดลา โบเกเรย เปนตลาดในเมองบารเซโลนา ประเทศสเปน เปนตลาดเกาแกตงแตศตวรรษท

13 และถอเปนตลาดศนยกลางแหงแรกของเมอง ถกรเรมขนโดยพอคาแมคาและเกษตรกรทองถนซง

ตองการน าผลผลตในไรของตนเองทงผกและผลไมออกมาตงโตะวางขาย โดยในชวงแรก เปดใหบรการเปน

ตลาดเปดโลง ตงอยหนาก าแพงโบสถเกาแกในบารเซโลนา กอนจะเรมกอสรางเปนตลาดทมโครงสราง

ในชวงศตวรรษท 19 และถกปรบปรงจนกลายมาเปนตลาดขนาดสงใหญ ภมทศนสวยงาม และมโครงสราง

แขงแรงดงเชนในปจจบน โดยตลาดลา โบเกเรย มขายสนคาหลากหลายประเภท ตงแตผกผลไมทวไป

25 CNN. (2017). 10 of the world's best fresh markets. Retrieved July 17, 2017, from http://edition.cnn.com/travel/gallery/worlds-best-fresh-

markets/index.html 26ตลาดไท (2017). “ตลาดไท” ตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรของไทย. สบคน 17 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.talaadthai.com/

61

ผลไมเขตรอน เครองเทศ ชส อาหารสด อาหารทะเล ไปจนถงเบเกอร รวมไปถงรานอาหารทองถนทม

ชอเสยง ชนเรยนเปดสอนท าอาหาร และบารทาปาส (ชอเรยกอาหารวางหรอของทานเลน ซงมตนก าเนดมา

จากประเทศสเปน)27

โดยจดเดนของตลาดลา โบเกเรย ไดแก (1) เปนตลาดซงมท าเลทตงทด สามารถเดนทางไปมาได

สะดวกดวยระบบขนสงสาธารณะของเมอง โดยตงอยบน ถนนลา รมบลา (La Rambla) ซงเปนหนงในถนน

สายหลกในใจกลางเมอง เนองแนนไปดวยผคนและนกทองเทยวซงมาเทยวชมเมองและชอปปง มกจะมคน

พลกพลานในชวงกลางวน เพราะคนทองถนและนกทองเทยวตางเขามาทานอาหารโดยเฉพาะตามบารทา

ปาสตางๆ28 และ (2) เปนตลาดทอดมไปดวยอาหารและวตถดบการท าอาหารทหลากหลาย ประกอบกบ

การมรานอาหารทองถนทมชอเสยง ท าใหสามารถดงดดผบรโภคไดหลายกลม เนองจากผ ทมาเยยมชม

ตลาดมวตถประสงคหลายรปแบบ ทงพอครวแมครวจากรานอาหาร คนทองถน หรอแมแตนกทองเทยว ท า

ใหในปจจบน ตลาดลา โบเกเรย เปนหนงในสถานททองเทยวทเปนทนยมโดยนกทองเทยวและนกชม

อาหารจากทวโลกมากทสดแหงหนงของเมอง และเปนตลาดหลกทพอครวจากรานอาหารและภตตาคารชอ

ดงของเมองมาเลอกสรรวตถดบไปใชในการปรงอาหาร29

ตลาด ลา โบเกเรย จงเปนแบบฉบบทดของการสรางตลาดเอกลกษณ ทสราง

ประสบการณการมาเยยมเยอนตลาดมากไปกวาการมาซอสนคาสดเพยงอยางเดยวจาก

สถาปตยกรรม รานอาหารทองถนทใชวตถดบในพนท จงสามารถดงดดนกทองเทยวใหมาใชจาย

และสรางรายไดใหแกชมชน

27 เอกซพเดย. (2017). ตลาดโบเกเรย. สบคน 17 กรกฎาคม 2560, จาก https://www.expedia.co.th/Boqueria-Market-Barcelona.d6066977.Place-To-Visit 28 World Travel Trips. (2016). เทยว La Rambla. สบคน 17 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.worldtraveltrips.com/europe/spain/barcelona/la-rambla/ 29 Lonely Planet. (2016). Mercat de la Boqueria. Retrieved July 17, 2017, from https://www.lonelyplanet.com/spain/barcelona/attractions/mercat-de-la-

boqueria/a/poi-sig/1260157/360761

62

แผนภาพท 10: ภาพบรรยากาศของตลาดลา โบเกเรย

(ทมา: Migrationology)

(2) ตลาดสเ ขยว ยเ นยน สแควร (Union Square Greenmarket) เ มองนวยอรก ประเทศ

สหรฐอเมรกา

ยเนยน สแควร คอพนทสาธารณะใจกลางเมองนวยอรก ประเทศสหรฐอเมรกา เปนพนทหลกใน

การจดกจกรรมตางๆ ของเมอง เชน การจดคอนเสรต การขายของมอสอง รวมถงเปนตลาดนดเกษตรกร

(Farmers’ Market) ทใหญและส าคญแหงหนงในใจกลางกรงนวยอรก ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร อย

ภายใตการก ากบดแลขององคกรไมแสวงหาผลก าไรทชอวา Grow NYC ซงดแลตลาดสเขยวในลกษณะ

เดยวกนนอกหลายแหง โดยนอกจากการสรางตลาด หรอจดหาพนทประกอบการใหแกพอคาและแมคา

แลว Grow NYC ยงมบทบาทและหนาทในการดแลระบบอนๆ ทเกยวของสมพนธกนโดยรอบตลาด เชน

การรบขยะมาท าป ยแจกจายกลบใหเกษตรกร การรบบรจาคสงของ การรไซเคลตางๆ รวมไปถงการให

ความรในดานการเกษตรขนพนฐานแกเยาวชนอกดวย30

30 GrowNYC. (2016). Services & Programs. Retrieved July 17, 2017, from https://www.grownyc.org/recycling/services

63

โดยตลาดสเขยว ยเนยน สแควร มจดประสงคหลกในการกอตง 2 ประการ คอ (1) เพอชวยสงเสรม

การเกษตรทองถน โดยจดหาพนทใหธรกจครอบครวขนาดเลกไดมโอกาสน าสนคาออกขายแกผ ซอได

โดยตรง และ (2) เพอสงเสรมใหประชาชนไดมโอกาสเขาถงวตถดบทสดใหมและสะอาด จากผประกอบการ

ภายในพนท

โดยจดเดนของตลาดสเขยว ยเนยน สแควร คอ เปนตลาดเพยงไมกแหงในมหานครนวยอรกทเปด

ขายสนคาตลอดปแมกระทงในฤดหนาว สนคาสวนมากในตลาดแหงนจะเปนสนคาตามฤดกาล และเปน

สนคาโฮมเมด (Homemade Products) โดยพอคาแมคาสวนใหญของตลาดนเปนทงผผลตและผขายเอง

โดยตรง ทผลตสนคาจากฟารมขนาดเลกภายในครอบครว เนองจากในตวเมองมความตองการสนคา

โฮมเมดและสนคาออรแกนกคณภาพสงเปนจ านวนมาก ท าใหตลาดแหงนมผคนสญจรไปมาเพอเลอกซอ

สนคาอยางตอเนอง ผขายสามารถขายสนคาไดราคาด และไมจ าเปนตองไปแขงขนกบผ คารายใหญตาม

ซเปอรมารเกตทวไป

นอกเหนอจากจดเดนของตลาดทมความเปนเอกลกษณในแงของการขายสนคาโฮมเมดและสนคา

ออรแกนกคณภาพสงแลว อกจดเดน คอ ทางตลาดไดมการอ านวยความสะดวกสบายแกผมาซอสนคาดวย

การจดจดบรการใหขอมลเกยวกบรานคาทเขามาขายสนคาในแตละวน มบรการรบช าระผาน บตร

Electronic Benefit Transfer Card (EBT Card) ซงเปนบรการรบช าระสนคาดวยบตร EBT ส าหรบผ ม

รายไดนอย และมจดบรการแลกคะแนนสะสมส าหรบผ ถอบตร EBT Card ส าหรบทกๆ การใชจายทเกดขน

ภายในตลาด ซงการใช EBT สงผลใหเกดการหมนเวยนของเงนในตลาดมากขน จากการใชจายของผคนใน

ทกระดบ ทงผ มรายไดนอยและผ มรายไดสง ท าใหตลาดน มผ คนสญจรไปมาไมขาดสาย และม

ความสมพนธกบ ภาค เมอง เศรษฐกจ และผคนในชมชนอยางแทจรง เนองจากไมเปนการแบงแยกชนชน

ของผ มรายไดนอยกบผ มรายไดสงทตองการสนคาออรแกนกคณภาพด31

ตลาด Union Square Green Market จงเปนตนแบบทดส าหรบตลาดสด Green Market ของ

องคการตลาดทมวตถประสงคในการจดตงตลาดทคลายกน และมการประกอบการทเนนการขาย

สนคาเกษตรปลอดภย

31 Greenery. (2017). ตลาดนดสเขยวทคนเมองทกชนชนเขาถงได ใจกลางความวนวายของนวยอรก. Retrieved July 17, 2017, from

https://www.greenery.org/articles/farmersmarket-ny/

64

แผนภาพท 11: ภาพบรรยากาศของตลาดสเขยว ยเนยน สแควร

(ทมา: Greenery)

แผนภาพท 12: สรปภาพรวมแบบฉบบการประกอบการทดของตางประเทศ


แบบฉบบการประกอบการทดของตางประเทศ คดเลอกจากการจดอนดบตลาดทดทสดในโลกของส านกขาวระดบโลก CNN โดยไดเลอกศกษา 2 ตลาด ไดแก (1) ตลาดอนดบ 1 ของโลก คอ

ตลาดลา โบเกเรย (La Boqueria) และ (2) เลอกศกษาตลาดทมวตถประสงคในการจดตงใกลเคยงกบองคการตลาด และเปนตลาดอนดบ 3 ของโลก คอ ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร (Union Square Green Market)

ตลาดวตถประสงคการจดต งและประเภทของสนคา จดเดนภาพบรรยากาศของตลาด

• พอคาแมคาและเกษตรกรทองถนซงตองการน าผลผลตในไรของตนเองทงผกผลไม ชส และเนอสตวออกมาตงโตะวางขาย

• สนบสนนเกษตรทองถน โดยจดหาพนทใหธรกจขนาดเลกน าสนคาออกขายแกผซอโดยตรง

• สงเสรมใหผบรโภคสามารถเขาถงวตถดบทสดใหมและสะอาด จากผประกอบการในพนท

• มท าเลทตงทด อยในยานทองเทยว และเปนยานใจกลางเมอง สามารถเดนทางไปมาไดสะดวก ท าใหมนกทองเทยวและผคนแวะเวยนมาจ านวนมาก

• เปนตลาดทอดมไปดวยอาหารและวตถดบหลากหลาย และรานอาหารทองถนทมชอเสยง ท าใหสามารถดงดดผบรโภคและนกทองเทยวไดหลายกลม

• สนคาทขายเปนสนคาโฮมเมดและออรแกนคทมคณภาพสง ซงตรงความตองการของผบรโภคในพนท

• มบตร EBT Card ซงกระตนใหเกดการจบจายใชสอยจากผคนในทกระดบรายได และกอใหเกดการหมนเวยนของกระแสเงนสดในตลาด

ตลาดสเขยว ยเนยน สแควร(Union Square Green Market)เมองนวยอรก

ประเทศสหร อเมรกา

ตลาดลา โบเกเรย(La Boqueria)

เมองบารเ โลนาประเทศสเปน

65

1.4.2 กรณศ ก าตวอยางทเปนเลศจากตลาดตนแบบภายในประเทศ

(1) ตลาด อ.ต.ก. (Or Tor Kor Market) จตจกร กรงเทพมหานคร ประเทศไทย

ตลาด อ.ต.ก. เปนตลาดทอยภายใตการก ากบดแลขององคการตลาดเพอเกษตรกร ซงเปน

รฐวสาหกจในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ มวตถประสงคในการจดตงเพอชวยเหลอเกษตรกรดาน

การตลาดสนคาเกษตร การเจรจา การจ าหนาย และการเกบรกษาสนคาเกษตรหรอผลตภณฑทาง

การเกษตร ซงในป พ.ศ. 2560 สอตางประเทศชอดงอยาง CNN ไดจดอนดบใหตลาด อ.ต.ก. อยในอนดบท

4 จาก 10 อนดบตลาดทดทสดในโลก

สาเหตทตลาด อ.ต.ก. ไดถกยกยองใหเปนหนงในตลาดทดทสดในโลก ไดแก

1. ความสะดวกสบายในการเดนทาง เนองจากใกลสถานรถไฟฟาใตดนก าแพงเพชร การมจดจอดรถ

ใหบรการ และการมมาตรการรกษาความปลอดภยส าหรบรถทกคนทเขามาจอดภายในตลาด

2. สนคาทหลากหลาย ทงผกสดและผลไมทหาซอไดเฉพาะในประเทศไทย และสงส าคญ

คอ คณภาพของสนคาทน ามาขายอยในระดบทดมาก

3. แตละแผงการคามการจดวางสนคาทดเปนระเบยบ สะอาด สวยงาม และทนสมย

4. มมาตรฐานความสะอาดถกหลกอนามยในการถนอมของสดและอาหาร ดวยการคลมดวยฟลม

ถนอมอาหาร (Wrap) เพอปองกนไมใหสงสกปรกหรอแมลงวนเขาไปปนเปอนภายในอาหารได

5. มเจาหนาทดแลความสะอาดภายในพนทอยตลอดเวลา เพอใหตลาดดสะอาดและนาเดน และ

6. ความสะอาดถกสขลกษณะในการบรการของพอคาและแมคา ทมการรวบผม ใสผากนเปอน และ

หมวกกนเปอน อกทงภาชนะในการตกอาหารแตละชนดกจะไมใชรวมกน

66

แผนภาพท 13: ภาพบรรยากาศของตลาด อ.ต.ก.

(ทมา: คม ชด ลก)

(2) ตลาดไท

ตลาดไท เปนศนยกลางการคาขายสนคาเกษตรครบวงจร ตงอยทางทศเหนอจากกรงเทพมหานคร

ดวยระยะทางเพยง 40 กโลเมตร โดยไดวางต าแหนงการตลาดวาเปนตลาดคาสงทใหญทสดในภมภาค

เอเซยตะวนออกเฉยงใต ตลาดไทเรมท าการคาขายใน ป พ.ศ. 2538 และเปดใหบรการอยางเปนทางการ

เมอ ป พ.ศ. 2540 โดยตลาดไทมจดเรมตนมาจากการเปน ตลาดสม ตลาดผลไมรวม ลานผลไมฤด ตลาด

ผก และตลาดสด ดวยจดประสงคในการกอตง คอ

1. เพอใหผขายและผ ซอเขามาท าการคาขายสนคาเกษตรกนไดโดยตรง

2. เพอเปนศนยกลางของการสงเสรมและผลกดนใหเกดการจดเกรดคณภาพมาตรฐานสนคาและการ

บรรจหบหอ

3. เพอเปนแหลงอ านวยความสะดวกใหแกผผลตอยางเปนธรรมและมระบบ เชน การประมล การซอ

ขาย เปนการปองกนผกขาดหรอการเอารดเอาเปรยบของฝายใดฝายหนง

4. เพอใหเกดการพฒนาจนถงขนการสงออกทงสนคาสดและสนคาเกษตรแปรรปไปยงตางประเทศ

67

ในระยะเวลาหลายปทผานมา ตลาดไทไดมการขยายพนทการคาอยางกวางขวางซงในปจจบน

ตลาดไทมการจ าหนายสนคาทครอบคลมสนคาเกษตรเกอบทกชนด โดยแบงประเภทสนคาอยางชดเจน

กวา 20 ตลาด สงผลใหเปนตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรทใหญทสดในเอเซยตะวนออกเฉยงใต ตลาดไทม

ปรมาณการซอขายสนคาวนละกวา 12,000 ตน และมมลคาการซอขายกวา 180,000 ลานบาตอป โดย

ทางตลาดสามารถรองรบผประกอบการไดสงสดกวา 3,500 ราย32 ซงสนคาหลกทจ าหนาย ไดแก ผก ผลไม

เนอสตว เนอปลา อาหารทะเล อาหารแปรรป สนคาอปโภคบรโภค ขาวสาร ธญพช ดอกไม และพนธไม

ตางๆ

โดยจดเดนทท าใหตลาดไทเปนตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรครบวงจรทใหญทสดในภมภาค

เอกเซยตะวนออกเฉยงใตนน คอ

1. ต าแหนงทตงทางภมศาสตรทสะดวกสบายตอระบบการคมนาคมขนสง เพอเอออ านวยตอการ

ด าเนนธรกจดานการคาและกระจายสนคาเกษตร

2. การลงทนดานสงอ านวยความสะดวกและระบบสาธารณปโภคซงมมาตรฐานระดบโลก

3. มนโยบายในการพฒนาคณภาพและมาตรฐานความปลอดภยของสนคาเกษตร ทผลกดนใหตลาด

มการพฒนาอยเสมอ

4. มบรการหลากหลายชนดในพนทบรเวณใกลเคยง เชน ธนาคาร รานเสรมสวย รานขายยา โรงแรม

เปนตน ท าใหตลาดไทมจดเดนในเรองของการเปน One Stop Service

5. พนทมขนาดกวางใหญถง 450 ไร หรอ 7.2 แสนตารางเมตร

6. สภาพตลาดทางกายภาพมการปรบปรงและซอมแซมอยางสม าเสมอ ท าใหตลาดดสะอาด นาเดน

7. การน าเทคโนโลยมาประยกตใชกบรปแบบการคาของตลาด เพออ านวยความสะดวกแกลกคา

ดวยการแจงราคาสนคาแตละชนดบนหนาเวบไซตของทางตลาดไทเอง

32 ตลาดไท. (2560). “ตลาดไท”ตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรของไทย. สบคน 18 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.talaadthai.com/

68

แผนภาพท 14: ภาพบรรยากาศของ ตลาดไท

(ทมา: ตลาดไท)

แผนภาพท 15: สรปภาพรวมแบบฉบบการประกอบการทดในประเทศ


ตลาดวตถประสงคการจดต งและประเภทของสนคา

จดเดน

ตลาด อ ต ก

ตลาดไท

• ชวยเหลอเกษตรกรดานการตลาดสนคาเกษตร การเจรจา การจ าหนาย และการเกบรกษาสนคาเกษตรหรอผลตภณฑทางการเกษตร

• ใหผขายและผซอเขามาท าการคาขายสนคาเกษตรกนไดโดยตรง

• เพอเปนศนยกลางสงเสรมและผลกดนใหเกดการจดเกรดคณภาพสนคา

• เพอพฒนาจนถงขนการสงออกสนคาไปยงตางประเทศ

• มท าเลทตงทสะดวกในการเดนทาง

• สนคาทางการเกษตรทหลากหลาย ทงผกสดและผลไมทหาไดเฉพาะในประเทศไทย ประกอบกบคณภาพสนคาอยในระดบทดมาก

• มมาตรฐานความสะอาดถกหลกอนามย

• มพนทกวางใหญถง 450 ไร และสะดวกตอการเดนทางและตอระบบการขนสงสนคาไปทวประเทศ

• มนโยบายการพฒนาคณภาพและมาตรฐานความปลอดภยของสนคาเกษตรทผลกดนใหตลาดมการพฒนาอยางสม าเสมอ

• มจ าหนายสนคาเกษตรครอบคลมเกอบทกชนด

แบบฉบบการประกอบการทดในประเทศ คดเลอกจากการจดอนดบตลาดทดทสดในโลกของส านกขาวระดบโลก CNN โดยไดเลอกศกษา 2 ตลาด ไดแก (1) ตลาดสดของไทยแหงเดยวทไดรบ

การคดเลอกใหตดตลาด 1 ใน 10 ทดทสดในโลก โดยไดอนดบ 4 คอ ตลาด อ ต ก และ (2) เลอกศกษา ตลาดไท เนองจากเปนตลาดกลางคาสงสนคาเกษตรครบวงจรของไทยทใหญทสดในภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใต

ภาพบรรยากาศของตลาด

69

บทท 2 สภาพแวดลอมภายในองคการตลาด

ในสวนน จะเปนการศกษาสภาพแวดลอมภายในขององคการตลาด โดยในสวนแรก เพอท าความ

เขาใจถงตวองคกรและการประกอบการ โดยใชกรอบแนวคด 7S ซงเปนการวเคราะหบรบทตางๆ ของ

องคการตลาดใน 7 ดาน คอ คณคารวม (Shared Value) โครงสราง (Structure) ระบบ (System) บคลากร

(Staff) ทกษะ (Skill) ลกษณะ (Style) และ กลยทธ (Strategy) โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.1 การทบทวนภาพรวมขององคการตลาด

2.1.1 คณคารวม

มวสยทศน พนธกจ และวตถประสงค ทเปนพนฐาน และแกนสารขององคการตลาด ในการก าหนด

แนวทางหลกของการประกอบภารกจ โดยม วสยทศน พนธกจ วตถประสงค และอ านาจในการด าเนนการ

ในปจจบนดงตอไปน

วสยทศน

องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย เปนองคกรหลกของประเทศในการสรางตลาดกลางและ

เครอขายระดบทองถน เพอเปนชองทางการกระจายและจ าหนายผลผลตทางการเกษตรและผลตภณฑ

ชมชน

พนธกจ

1. สงเสรมตลาดสาขาขององคการตลาด ใหเปน "ศนยรวมและกระจายสนคา" ผลผลตทางการเกษตร

และผลตภณฑชมชน

2. รกษาและขยายฐานตลาด การจ าหนายขาวสาร และอาหารดบ

3. บรหารจดการ สงเสรมและพฒนาบคลากรในองคการตลาดใหเกดประสทธภาพสงสด

4. พฒนาทรพยสน และขยายฐานธรกจอนๆ รวมกบหนวยงานภาคเครอขาย

วตถประสงคในการจดต ง

1. จดสรางตลาดสาธารณะใหเพยงพอแกความตองการ

2. ปรบปรงตลาดสาธารณะทมอยแลวใหถกสขลกษณะและทนสมย

70

3. สงเสรมตลาดเอกชน

4. จดและสงเสรมการผลตโภคภณฑใหพอแกความตองการของตลาด

5. จดการขนสงและระบบโลจสตกสโภคภณฑไปสตลาดใหเปนไปโดยสะดวก

6. จดด าเนนการ ควบคมและอ านวยบรการเกยวกบตลาดขององคการตลาด

อ านาจด าเนนการ

1. สราง ซอ จดหา ยม ใหยม เชา ใหเชา เชาซอ ใหเชาซอ ถอกรรมสทธ ครอบครอง หรอด าเนนงาน

เกยวกบเครองใช บรการ หรอทรพยสนใดๆ อนเกยวกบตลาด

2. ก ยมเงน หรอใหก ยมเงน โดยมหลกประกนดวยบคคล หรอดวยทรพย หรอรบทรพยสนทมผอทศให

เพอสรางตลาด และปรบปรงตลาด การก ยมเงนถาเปนจ านวนเงนเกนสามลานบาทตองไดรบ

อนญาตจากคณะรฐมนตรกอน

3. ท าการคาและขนสงสนคา

4. ออกเงนลงทนหรอเขาเปนห นสวนในหางห นสวน หรอถอห นในบรษทจ ากด เพอจดตงหรอ

ด าเนนการตลาด

5. วางระเบยบในการจดตลาดขององคการตลาด

6. กระท าการอนใดเพอสงเสรมตลาดและการผลตโภคภณฑเพอใหเพยงพอตอความตองการของ

ตลาด

จากคณลกษณะขางตน องคการตคลาดสามารถใชประโยชนจากความรวมมอของหนวยงาน

ราชการกระทรวงมหาดไทยทกระจายตวอยตามทองถนตางๆ ทวประเทศ นอกจากนยงมอ านาจ หลาย

ประการทเอออ านวยตอการประกอบภารกจ อาท ความสามารถในการออกใบอนญาตการเปดตลาดไดเอง

โดยไมตองผานกระบวนการของหนวยงานดานการปกครองสวนทองถน และเปนหนวยงานภาครฐท

สามารถท าการคาได จงมความคลองตวในการสงเสรมเศรษฐกจฐานราก เปนตน

นโยบายผถอหนภาคร (Statement of Directions:SOD)

กระทรวงการคลงไดก าหนดนโยบายผ ถอห นภาครฐ (Statement of Directions:SOD) ส าหรบ

องคการตลาด ทจะใชเปนแนวทางในการก ากบดแล และชประเดนทองคการตลาดควรใหความส าคญและ

เรงด าเนนการ รวมถงการใชเปนแนวทางในการก าหนดตวชวดส าหรบการประเมลผลการด าเนนงานของ

องคการตลาดตอไป ซง SOD ขององคการตลาดม 3 ระดบดงน

71

(1) แนวนโยบายส าหรบร วสาหกจในภาพรวม เปนกลไกขบเคลอนยทธศาสตรทางเศรษฐกจ

และสงคมของประเทศบนพนฐานการด าเนนงานทมประสทธภาพตามหลกธรรมาภบาล

(2) แนวนโยบายส าหรบร วสาหกจในสาขาอตสาหกรรมและพาณชยกรรม เพมศกยภาพ

ในการด าเนนธรกจ โดยค านงถงผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอม

(3) แนวนโยบายผถอหนภาคร ทมตอองคการตลาด ก าหนดทศทางขององคกรทเหมาะสม

ตามนโยบายรฐบาล และเรงพฒนาการบรหารจดการทรพยสน

จากนโยบายผ ถอหนภาครฐ ขางตน เพอใหสามารถแปลงไปสการปฏบตทเปนรปธรรมมากยงขน

จงไดก าหนดหลกการและแนวทางการด าเนนงาน ดงน

หลกการและแนวทางการด าเนนงานตามนโยบายผ ถอหนภาครฐ มดงตอไปน

แผนระยะสน

การจดท าแผนยทธศาสตรปรบบทบาทขององคกรใหชดเจน และสอดคลองกบนโยบาย

รฐบาลเพอใหสามารถด าเนนการตามแผนไดอยางมประสทธภาพ

การจดท าแผนวสาหกจใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตร เพอใหการด าเนนงานเปนไปใน

ทศทางเดยวกน

พฒนาการบรหารจดการทรพยสนเพอใหเกดประโยชนสงสด

แผนระยะยาว

ด าเนนการตามแผนยทธสาสตร และแผนวสาหกจทจดท าขน ดวยนโยบายดงกลาว องคการตลาด

ไดก าหนดเสนทางการพฒนาองคการตลาดเปน 3 ระยะหลกภายในป 2561 คอ

ระยะท 1: ป 2554-2556 เปนชวงพฒนาการบรหารจดการภายในองคกร และ ธรกจ ทม

อยเดมใหมความเขมแขง

ระยะท 2: ป 2556-2558 เปนการเสรมสรางต าแหนงทางยทธศาสตรโดยการเพมบทบาท

การเปนองคกรกลางทสงเสรมและก าหนดมาตรฐานตลาดชมชน และ สงเสรมการคา

ระดบทองถน รวมทงสรางพนธมตรทางธรกจเพอขยายธรกจใหครอบคลมภายในประเทศ

อยางกวางขวางโดยเนนการลงทนรวมกบภาคเอกชนในโครงการทสอดคลองกบพนธกจ

72

ระยะท 3: ป 2558-2561 เปนการกาวเขาสองคกรแหงปญญาดานการคาในชมชน ใน

ระยะนจะรวมถงการพฒนาศนยบรหารจดการขอมลราคา พรอมทงใหบรการดานสงเสรม

ตลาดและวสาหกจแบบครบวงจร อาทเชน เผยแพรองคความรดานการพฒนาผลตภณฑ

ชมชน

แผนภาพท 16: ภาพรวมของนโยบายผถอหนภาคร

(ทมา: รายงานประจ าป พ.ศ. 2559 องคการตลาด)

เปาประสงคขององคการตลาด

- สการเปนองคกรทมการบรหารจดการเปนเลศ- ปรบปรงตลาดสาขาทมอยใหเปนมาตรฐาน/ยกระดบคณภาพในการจดสงสนคาสกลมเปาหมาย

- สการเปนองคกรสงเสรมตลาดชมชน/ วสาหกจ ชมชน- ก าหนด/ รบรองมาตรฐานตลาดชมชน และ สงเสรมการคาในระดบทองถน- ลงทนกบภาคเอกชนในโครงการทสอดคลองกบพนธกจ

- สการเปนองคแหงปญญาดานการคาในชมชน- ใหบรการดานการสงเสรมตลาด/ วสาหกจชมชนแบบครบวงจร

องคกรแหงปญญาดานการคาในชมชน

6 8 61พ.ศ.

73

2.1.2 โครงสรางองคกรขององคการตลาด

แผนภาพท 17: โครงสรางองคการตลาด


คณะกรรมการองคการตลาด

ผอ านวยการองคการตลาด (1

รองผอ านวยการ 1

เลขานการองคการตลาด 1

คณะกรรมการตรวจสอบ

แผนกตรวจสอบภายใน

นกตรวจสอบภายในนกตรวจสอบภายใน

แผนกการประชมและยานพาหนะ

นกบรหารงานทวไปนกบรหารงานทวไปพนกงานขบรถยนต

แผนกประชาสมพนธ

นกรปะชาสมพนธนกประชาสมพนธ

แผนกสารสนเทศ

นกคอมพวเตอรนกคอมพวเตอร

สาขาปากคลองตลาด

สาขาหนองมวง

สาขาล าพน

สาขาตลงชน

สาขาบางคลา

แผนกตลาดและจดสงสนคา

แผนกกจการพเศ

แผนกวางแผนและงบประมาณ

แผนกตดตามและประเมนผล

แผนกบรหารความเสยง

แผนกบรหารบคคล

แผนกจดหาและพสด

แผนกกฏหมาย

แผนกบญช

แผนกการเงน

74

2.1.3 ทก ะ

พนกงานสวนใหญอยในสวนสนบสนนมากกวาการบรหารจดการ และพฒนาตลาด ท าใหบคลากร

ภายในองคกรยงไมมทกษะในเชงธรกจสงผลใหตลาดแตละสาขาไมสามารถพฒนาไปในทศทางทตองการ

ในเชงรกไดเทาทควร และโดยทวไป ความสามารถ และความเชยวชาญยงไมตรงกบความเฉพาะเจาะจงท

ตองอาศยความร ความช านาญเฉพาะดาน องคการฯ จงจะเนนการพฒนาบคลากร ใหมทกษะทตองการ

หรอสรรหาจากภายนอกเพอใหองคกาฯ รสามารถพฒนาไดตามวสยทศน และยทธศาสตรทจะด าเนนไปใน

อนาคต

2.1.4 บคลากร

องคการตลาดถอวาเปนองคกรขนาดเลก มพนกงานจ านวน 99 คน การสรรหาและรกษาบคลากร

ผ มความเชยวชาญภายนอก ยงถกจ ากดดวยโครงสรางอตราเงนเดอนทไมแขงขนหรอจงใจในตลาดแรงงาน

นอกจากน ระบบการบรหารผลงาน (Performnace Management) ซงรวมถงมาตรวดความส าเรจของ

บคคล (KPI) สมรรถนะ (Competency) และระบบการจายคาตอบแทนจงใจ (Incentive หรอ Bonus) ยง

ไมเอออ านวยตอการคดแยกระดบผลงานของผ ทมผลการปฏบตงานทโดดเดน ออกมาจากผ ทมผลการ

ปฏบตงานปานกลางหรอต ากวาได

2.1.5 ลก ณะ

เนองจากงานสวนหลกขององคการตลาดเทาทผานมามลกษณะเอนเอยงไปทางการรวมมอกบ

เอกชน อาท การใหสมปทานเชาและพฒนาพนทตลาด พนทอาคารพาณชย และทพกอาศย การใชตวแทน

ในการสงอาหารดบ หรอ ตวแทน (Agent) ในการบรหารจดการโครงการคาราวานสนคา ซงนบเปนการตอ

ชวง (Subcontract) ซงเปนลกษณะการจางบคคลหรอหนวยงานภายนอก (Outsource) หรอการใหตวแทน

ประกอบการสงอาหารดบเขาเรอนจ า ท าใหไมมการด าเนนงานในกจกรรมหลกเทาทควร จงมผลตอการ

เสรมสรางความช านาญของบคลากรในภารกจหลก ซงสะทอนในโครงสรางองคกร โครงสรางของบคลากร

และทกษะทหนกไปทางสวนงานสนบสนน โดยปจจยเหลานเปนสวนหนงทท าใหบทบาทการเปนองคกรท

เชยวชาญทางดานการสรางตลาดชมชนเปนไปไดชากวาทควร

75

2.1.6 ระบบ

ระบบขนตอนการด าเนนงานทเปนกระบวนการธกรจหลกขององคการตลาดในปจจบน สามารถ

จ าแนกตามธรกจขององคกร ดงน

(1) การใหบรการเชาพ นท

องคการตลาดมภารกจหลกในการจดสรางตลาดกลางระดบทองถนใหเปนจดนดพบระหวาง

ผผลต ผขาย และผ ซอโดยตรง โดยมจดมงหมายในการลดผลกระทบจากกลไกราคาผานระบบพอคาคน

กลาง และเปนทางเลอกส าหรบประชาชนในชมชนทยงเขาไมถงระบบตลาดแบบ Modern Trade และ

ใหบรการเชาพนททงในสวนทพกอาศยในอาคารตลาด อาคารพาณชย โดยกระบวนการใหบรการเชาม

ขนตอนดงน

แผนภาพท 18: กระบวนการการใหบรการเชาพ นท


อยางไรกตาม ในกรณสญญาใหสทธลงทนเพอท าการกอสรางโครงการตลาดกลางเกษตรกรตลงชน

และหาผลประโยชนจากการใหเชาแผงและทพกอาศยในอาคารตลาด และอาคารพาณชย องคการตลาดยงคง

มประเดนปญหาทท าใหการด าเนนงานตองชะงก เนองจากทผานมาไดเกดกรณพพาทกบคสญญา ทงยงม

กรณฟองรองเรองภาษโรงเรอนและทดนทองคการฯไดด าเนนการผองถายภาระโดยการไลเบยตอผ เชารายยอย

โ ษณาประชาสมพนธตลาด/โครงการ/อาคารพาณชย/

ทพก (แฟลต)

เปดใหจองพนทเชา และช าระเงนคามดจ า

จดท าสญญาเชา

องคการตลาดรบช าระเงนคาเชาและการออกเอกสารรบเงน

ผ เชาช าระคาเชาองคการตลาดบรหารจดการและอ านวยความสะดวก

แกผ เชา

ผ เชาเขาด าเนนการขายสนคา

76

ซงในบางกรณยงมการคางช าระ องคการตลาดจงจะด าเนนการแกไขอยางรดกมและเปนระบบ เพอใหการ

บรการจดการตลาดสาขาตลงชนเปนไปไดอยางราบรนในอนาคต

(2) การใหเอกชนเขารวมทน

องคการตลาดไดมนโยบายเปดใหเอกชนสามารถท าสญญาสมปทานเชาตลาดสาขา ท าใหเปน

การเปลยนบทบาทการประกอบการเอง (Operator) ในตลาดดงกลาว เปนการบรหารสญญา และอ านวย

ความสะดวก (Facilitator) ในการนองคการตลาดจะด าเนนการโดยรวมกบพนธมตรเครอขายในการศกษา

แนวทาง และปรบปรงวธการด าเนนงานใหเกดประสทธภาพสงสด โดยมองหาพนธมตรภาคเอกชนเขารวม

ทนในการด าเนนงานปรบปรง และด าเนนการบรหารพนทตลาด โดยกระบวนการใหเอกชนเขารวมทนม

ขนตอนดงน

แผนภาพท 19: กระบวนการการใหเอกชนเขารวมทน


อยางไรกตาม การบรหารสญญา อาท ในกรณการรวมทน และสญญาเชา เทาทผานมามกรณ

พพาทเกดขน จงควรพจารณาในการก าหนดบคลากรหรอหนวยงานเพอท าหนาทก ากบดแลอยางจรงจง

และก าหนดกระบวนการทมความชดเจนในแงของการควบคมบรหารสญญา เพอไมใหองคการฯ ตกอยใน

ความเสยงหากคสญญาไมสามารถปฏบตตามเงอนไขได

โ ษณาและออกรายละเอยดขอก าหนดใหเอกชนเขารวม

ลงทนในโครงการ

ผสนใจสงขอเสนอในการเขาลงทนในโครงการ

จดท าสญญาเขารวมลงทนในโครงการ

องคการตลาดด าเนนการออกเอกสารรบเงน

ผ รบสมปทานช าระคาสวนแบงรายได

ผ ไดรบสมปทาน ด าเนนการตามขนตอนของสญญา

ผ ไดรบการคดเลอกเขาพฒนาโครงการ

77

(3) การจดจ าหนายเครองบรโภคและขาวสาร

องคการตลาดเปนตวกลางจ าหนายสนคาประเภทขาวสาร เครองบรโภค ใหกบหนวย

ราชการทวประเทศ อาท กรมราชทณฑ โรงพยาบาล โรงเรยน หนวยทหาร เปนตน โดยมตวแทนชมชนและ

เอกชนเปนผลงทนจดสงสนคาและองคการตลาดมรายไดจากการหกสวนตาง การจดจ าหนายเครองบรโภค

ในอตรารอยละ 3 และขาวสารกระสอบละ 25 บาท โดยกระบวนการจดจ าหนายมขนตอนดงน

แผนภาพท 20: กระบวนการจดจ าหนายเครองบรโภคและขาวสาร


อยางไรกตาม การพจารณาทบทวนมตคณะรฐมนตรเมอวนท 25 พฤศจกายน พ.ศ. 2553 ใหมการ

ยกเลกสทธพเศษขององคการตลาด ในการจ าหนายขาวสารและสนคาประเภทเครองอปโภคบรโภค ใหกบ

สวนราชการ รฐ วสาหกจ หนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการสวนทองถน หนวยงานอน

ซงมกฎหมายระเบยบบรหารราชการสวนทองถน หนวยงานอนซงมกฎหมายบญญตใหมฐานะเปนราชการ

บรหารสวนทองถนหรอหนวยงานอนของรฐ ซงอาจสงผลกระทบตอผลการด าเนนงาน และสถานะทางการ

เงนขององคการตลาดในอนาคต องคการตลาดจงพจารณาแหลงรายไดอน เพอเสรมรายไดในสวนนทม

แนวโนมจะลดลงในอนาคต พรอมกบปรบปรงการประกอบการในสวนน เพอเพมโอกาสในการประมล

โครงการ

หนวยราชการก าหนดการจดซอเครองบรโภค

องคการตลาดจดท าเอกสารยนเสนอราคา

ผซอตรวจสอบเอกสารและก าหนดระยะเวลา

ประกวดราคา

ตวแทนจดสงเครองบรโภค

ใหกบหนวยราชการ

องคการตลาด จดท าสญญากบตวแทนในการจดสงเครองบรโภค

กรณชนะการเสนอราคาองคการตลาด ด าเนนการ

ท าสญญากบหนวยราชการผซอ

องคการตลาด เขารวมการเสนอราคา

ดวยวธทก าหนด

หนวยราชการช าระเงนใหองคการตลาด โดยองคการตลาดหกสวนตางการคาและช าระใหกบตวแทนคาสนคา

78

(4) การจดตลาดนดคาราวานสนคา

องคการตลาดรวมกบธรกจภาคเอกชนในการจดตลาดนดคาราวานสนคา ซงจะจดขนเดอนละ

1–4 ครง โดยมระยะเวลาการจดงานครงละประมาณ 10 วน ในพนทจงหวดในภาคตางๆ ทวประเทศ เพอ

เปนการเพมชองทางการจ าหนายและกระจายสนคาผลตภณฑชมชน และเปนการลดภาระคาใชจายของ

ประชาชนจากการจ าหนายสนคาคณภาพในราคายตธรรม โดยกระบวนการด าเนนงานมขนตอนดงน

แผนภาพท 21: กระบวนการการจดตลาดนดคาราวานสนคา


ในการบรหารจดการโครงการตลาดนดคาราวานสนคาน แตเดมองคการตลาดไดมการใชตวแทน

(Agent) เพยงไมกราย โดยใชชอขององคการตลาดตระเวนขออนญาตเปดตลาดนด จงไมไดควบคมการ

ด าเนนงานเอง จงอาจกอใหเกดปญหาในการควบคมคณภาพ และไมสามารถตรวจสอบสนคาทน ามาขาย

ไดอยางเตมท ซงอาจท าใหเสยชอเสยงขององคการตลาดได ดงนแนวนโยบายในอนาคต องคการตลาดจะ

เปนผบรหารจดการโครงการเอง อาท การจดหมวดหมสนคา และรปแบบการคา ซงในการน นอกจากจะท า

ใหการควบคมดแลงานเปนไปไดอยางมประสทธภาพกวาแลว ยงเปนการเพมรายไดใหแกองคการตลาด

และยงเปนการพฒนาความรใหแกบคลากรขององคการตลาดอกดวย

นอกไปจากน การเปนรฐวสาหกจ ท าใหองคการฯ อยภายใตกฎ ระเบยบ และการตรวจสอบ ท

เขมงวดเปนจ านวนมากทไมไดน ามาควบคมในการบรหารจดการแบบภาคเอกชน กฎ ระเบยบ ตางๆ ยงท า

ใหมภาระทางดานงานเอกสาร รายงาน เปนจ านวนมาก ท าใหเปนขอจ ากดในการด าเนนงาน สงผลใหการ

ด าเนนงานขาดความคลองตว และในบางครงเปนสวนหนงทท าใหการขบเคลอนองคกรไมสามารถด าเนน

ไปไดอยางรวดเรว

สรรหาและจดท าบนทกขอตกลงกบพนธมตร

ภาคเอกชนในการจดงาน

พนธมตรภาคเอกชนท าการคดเลอกพนทจดตลาดนดใน

ภมภาคตางๆ

องคการตลาดประสานองคกรบรหารสวนทองถนเพอขอใช

พนทจดตลาดนด

ด าเนนการเปดท าการคาตามระยะเวลาทขออนญาตใชพนท

ด าเนนการประชาสมพนธการจดงานตลาดนดคาราวานสนคา

พนธมตรภาคเอกชนประกาศหาผ คารายยอยเขารวมโครงการ

79

(5) ตลาดเครอขาย “รานชมชนย ม”

การด าเนนธรกจโครงการรานจ าหนายปจจยทางการผลตทางการเกษตรและผลตภณฑชมชน และ

สรางชองทางการจ าหนายสนคาโดยความรวมมอกบเกษตรกรและสถาบนการเกษตรเพอเชอมโยงเปน

เครอขายใหเปนระบบครบทกภมภาค โดยกระบวนการด าเนนงานมขนตอนดงน

แผนภาพท 22: กระบวนการตลาดเครอขาย “รานชมชนย ม”


อยางไรกด โครงการนไดมการหยดพกไป เนองจากการประกอบการไมประสบความส าเรจ

เทาทควร ดวยสาเหตอนเนองมาจาก การทบรษทรวมทนไมสงสนคาตามก าหนด สนคาทผประกอบการ

สาขาน ามาขายไมตรงเปาหมาย และมราคาสง เมอการประกอบการไมประสบความส าเรจ จงท าให

องคการตลาดไมสามารถเกบคาบรหารจดการได องคการตลาดจงมแนวนโยบายทจะยกเลกสาขาตางๆ ใน

โครงการน

ผสงสนคา (Supplier)

เจาของรานคาชมชนยม

ผซอ

องคการตลาด

สนคา

สนคา

เงน

เงน

80

2.1.7 กลยทธ

ในชวงแผนแผนวสาหกจ พ.ศ. 2556–2560 โครงการทมการเตบโตอยางรวดเรวในชวง 10 ปทผาน

มา และสรางรายไดอยางมนยส าคญใหกบองคการตลาด คอ โครงการสงสนคาโภคภณฑเขาเรอนจ า

อยางไรกตาม จากกฎระเบยบการจดซอจดจางอเลกทรอนกสทจะบงคบใช ท าใหองคการตลาดตองท าการ

ทบทวนการบรหารจดการและมแนวนโยบายในการประกอบการเอง และจ าเปนตองพจารณาการขยาย

ฐานรายไดในสวนอน ในขณะเดยวกน องคการตลาดยงจ าเปนตองเนนภารกจหลกในการกระตนเศรษฐกจ

ฐานรากใหมากยงขน

ในดานการประกอบภารกจหลก องคการตลาดไดปฏบตภารกจตามแนวนโยบายของ

กระทรวงมหาดไทยอยางตอเนอง อาท ในชวงปลายของแผนฯ ไดรวมถงผลส าเรจในการชวยกระจายสนคา

ลนตลาดใหแกเกษตรกร ชวยบรรเทาผประสบภยพบตจากอทกภย ตลอดจนไดเรมโครงการใหม เชนน า

สนคาวสาหกจชมชนเขาส Modern Trade ไดเปนผลส าเรจ

จากแผนทยทธศาสตรตามแผนวสาหกจฉบบดงกลาวดานลาง โครงการทจดเปนโครงการใหมทได

ด าเนนการ อาท โครงการคาราวานสนคา มการขยายตวของรายไดจาก 0.5 ลานบาท เปน 1.7 ลานบาท

ในชวงป พ.ศ. 2556–2559 อยางไรกตาม องคการตลาดยงคงตองทบทวนรปแบบของการประกอบการของ

โครงการเพอใหมการควบคมการบรหารจดการ และประเภทสนคา ใหมประสทธภาพมากยงขน สวน

โครงการกระจายเครอขายรานคาชมชน ไดมการชะลอโครงการไป เนองจากโครงการไมประสบความส าเรจ

เทาทควร โดยสาเหตเนองมาจากทงทางดานการบรหารจดการ เอกชนทท าการรวมทนสงสนคาไดชา สนคา

ทขายในโครงการไมตรงเปาหมาย และมราคาคอนขางสง ในสวนของการจ าหนายสนคาในนามองคการ

ตลาดนน ยงไมไดมการด าเนนการใหสมฤทธผล

โครงการในอนาคต อนไดแก การเปดกจการตลาดเคลอนท การสรางระบบรบรองมาตรฐานตลาด

และการเปนผน าดานดชนราคาสนคาสด ยงไมไดมการด าเนนการใหสมฤทธผลเชนกน อยางไรกตาม ใน

โครงการตางๆ ดงกลาวยงอยในแนวนโยบายขององคการตลาดทจะด าเนนการตอไป โดยเฉพาะอยางยงใน

โครงการรบรองมาตรฐานตลาด และ การเปนผน าดานดชนราคาสนคาสด

81

แผนภาพท 23: แผนทกลยทธของแผนวสาหกจ ฉบบ พ.ศ. 2556–2560

(ทมา: แผนวสาหกจ ปงบประมาณ 2556–2560)

2.2 สถานประกอบการและทรพยสนทใชในการด าเนนธรกจขององคการตลาด

ในปจจบน องคการตลาดมสถานประกอบการตลาดสดรวม 5 แหง ไดแก ตลาดสาขา

ปากคลองตลาด ตลาดสาขาหนองมวง ตลาดสาขาล าพน ตลาดสาขาบางคลา และตลาดสดตลงชน โดย

ในสวนน จะเปนการทบทวนถงภาพรวมของตลาดแตละสาขา เพอใหเขาใจถงแหลงประกอบการส าคญ

ขององคการตลาดมากยงขน เพอสามารถน าไปใชในการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคการตลาด

ตอไปได

2.2.1 ส านกงานตลาดสาขาปากคลองตลาด

ปากคลองตลาด เปนตลาดเกาแก จดตงขนตงแตป พ.ศ. 2496 พรอมกบการจดตงองคการตลาด

เดมตงอยบรเวณปากคลองตลาด ถนนจกรเพชร แขวงวงบรพาภรมย เขตพระนคร บนทดนขององคการ

ตลาดพนท 5 ไร 3 งาน 1 ตารางวา เปนตลาดกลางจ าหนายดอกไมทใหญทสดแหงหนงในประเทศ ซง

มงเนนไปทการคาสง ผก ผลไม และดอกไมสด ปจจบนไดรวมกบเอกชนด าเนนการปรบปรงและพฒนา

F2:

C3:

C1:

C7:

I5:

C8:

C4:

I1:

I6: I7:

L1:

L3: IT

L2:

I3:

I8:

I4:

F3:

F1:

C9

C2: /

C5:

C6

I2:

82

ตลาดปากคลองตลาดใหเปนระเบยบ เรยบรอย สวยงาม สะอาด มสภาพแวดลอมทด โดยยงคงเอกลกษณ

และวถชมชนไวเพอเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ

ตลาดสาขาปากคลองตลาดมรปแบบการด าเนนงานในลกษณะทใหเอกชนเขามาเชาพนทเพอ

บรหารตลาด ท าใหองคการตลาดมรายไดจากการปลอยเชาพนททคงทตลอดระยะเวลาการท าสญญา โดย

ในป พ.ศ. 2559 องคการตลาดมรายไดจากคาเชาทดนกวา 13.60 ลานบาท และมก าไรอยท 10.28 ลาน

บาท

ตารางท 4: รายการทดนและสงปลกสรางในพ นทปากคลองตลาด

รายการสนทรพย หนวย จ านวน ทดน 5 ไร 3 งาน 1 ตร.ว. อาคารตลาดชน 3 หลง 2 อาคารตลาดชนเดยว หลง 3 อาคารตลาด 2 ชน ชายน า หลง 2 อาคารตลาด 3 ชน ชายน า หลง 1 ทาเรอขนถายสนคา ทา 1 ถนนและลานจอดรถภายในตลาด ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ

หมายเหต: ทดนเปนกรรมสทธขององคการตลาด


2.2.2 ส านกงานตลาดสาขาหนองมวง

ตลาดสาขาหนองมวง ตงอยท ต าบลหนองมวง อ าเภอหนองมวง จงหวดลพบร บนเนอท 4 ไร 2

งาน 45 ตารางวา เรมด าเนนการตงแต วนท 4 มนาคม พ.ศ. 2522 โดยมวตถประสงคการจดตงขนเพอ

จดหาสถานทใหเกษตรกรมสถานทจ าหนายสนคาและผลตผลทางการเกษตรใหแกประชาชนโดยตรง ซง

สนคาทจดจ าหนายจะเปนสนคาจ าพวก ผก ผลไม อาหารสด และ อาหารแหง

ในปจจบน ตลาดกลางเกษตรกรสาขาหนองมวงจะด าเนนการโดยการใหเอกชนเขามาเชาพนท

เพอบรหารตลาด โดยในป พ.ศ. 2559 องคการตลาดมรายไดจากการใหเชาพนท รวมทงสน 8 แสน 5 หมน

บาท และจะมก าไรอยทประมาณ 0.5 ลานบาท

83

ตารางท 5: รายการทดนและสงปลกสรางในพ นทตลาดสาขาหนองมวง

รายการสนทรพย หนวย จ านวน ทดน 4 ไร 2 งาน

อาคารตลาดชนเดยว หลง 1 แผงตลาด/สถานทใหเชาประกอบการคาแบบถาวร แผง 228

แผงตลาดชวคราว แผง 58 อาคารส านกงานสามชน หลง 1

หมายเหต: ทดนเปนกรรมสทธขององคการตลาด (ไดรบบรจาคโดยมเงอนไขใหใชงานเพอวตถประสงคในการจดกจกรรมการตลาดเทานน)


2.2.3 ส านกงานตลาดสาขาล าพน

ตลาดสาขาล าพน ตงอยท ถนนเชยงใหม–ล าพน ต าบลอโมงค อ าเภอเมอง จงหวดล าพน เปน

ตลาดทด าเนนการโดยองคการตลาด มจดประสงคในการจดตงขนเพอเปนตลาดกลางเกษตรกรแหงเมอง

ล าพน มงเนนใหเกษตรกรมพนทในการน าสนคาออกมาขาย และเปนเสมอนจดศนยรวม ซอ ขาย และ

กระจายผลผลตสจงหวดใกลเคยง โดยตลาดกลางเกษตรกรเมองล าพนมรายไดจากการสงอาหารดบ และ

คาเชาแผงของพอคาและแมคา และสนคาททางตลาดจดจ าหนายเปนสวนมากจะเปนสนคาจ าพวก ผก

ผลไม และอาหารแหง

ทงน จดเดนของตลาดล าพน คอ การมตลาดโตรงทเปดในชวงค า โดยจะมรานอาหาร และรานขาย

น าผลไมตางๆ บรการส าหรบผมาเดนตลาด นอกจากน จดดงดดอกจดหนงของตลาดแหงน คอ โครงการ

ประชารฐทรวมมอกบทางองคการตลาด โดยจะมการจดแสดงการละเลนของเดกชาวเขา และจะมการน า

ผกผลไมหายากหรอสนคาโอทอปมาจดแสดงและจ าหนาย จงท าใหตลาดกลางแหงนยงมผคนแวะเวยนมา

อยางตอเนอง

อยางไรกตาม ตลาดล าพนยงไมมแผนการทจะสรรหาผ จดการทมศกยภาพในการบรหารตลาด

อยางมประสทธภาพ ท าใหยงคงมแผงการคาวางอยเปนจ านวนหนง ซงรายรบจากสองทางหลกทตลาด

แหงนม ไมเพยงพอทจะครอบคลมคาใชจายพนกงาน คาเสอมราคา และคาสาธารณปโภคไดทงหมด

สงผลใหในป พ.ศ. 2559 ตลาดสาขาล าพนขาดทนเปนจ านวนเงนประมาณ 1.6 ลานบาท

84

ตารางท 6: รายการทดนและสงปลกสรางในพ นทตลาดสาขาล าพน

รายการสนทรพย หนวย จ านวน ทดน ไร 3 อาคารตลาด 2 ชน หลง 1 แผงตลาดชนลาง แผง 136 แผงตลาดชนบน แผง 75 หองอเนกประสงค หอง 1 อาคารตลาดชนเดยว หลง 2 แผงตลาด/สถานทใหเชาเพอประกอบการคา หลง 1 แผงตลาด แผง 106 บานพก ถนน/ลานจอดรถ/สขาตลาด

หมายเหต: กรรมสทธในทดนเปนของกรมธนารกษ


2.2.4 ส านกงานตลาดสาขาบางคลา

ตลาดกลางเกษตรกรบางคลา จงหวดฉะเชงเทรา จดตงและเปดด าเนนการเมอวนท 26 พฤษภาคม

พ.ศ. 2536 บนทดนขององคการตลาด ตดถนนทางหลวงแผนดนสาย 304 ประกอบกจการเปนตลาดกลาง

ซอขายสตวน าภาคตะวนออก (สตวน าจด) เพอใหเกษตรกรในบรเวณใกลเคยงสามารถน าสตวน ามา

จ าหนายใหแกผ ซอไดโดยตรง ท าใหตนทนในการขนสงจากการน าสตวน าเขามาจ าหนายในบรเวณ

กรงเทพฯ ลดลง เนองจากทงเกษตรกรและผ ซอไมจ าเปนตองเดนทางไกล ประหยดรายจายและเวลา โดยม

ผลผลตเขามาจ าหนายในตลาดสาขาบางคลาเฉลยประมาณวนละกวา 100 ตน

อยางไรกตาม ปญหาดานกลนและความสะอาดยงคงเปนปญหาทตองมการดและอยางใกลชด

และสม าเสมอเพอไมใหมปญหาเรองความสะอาด และสขอนามย ในป พ.ศ. 2559 รายไดจากคาเชาแผง

คาเชาอาคารพาณชย และรายไดอนๆ ของทางตลาดบางคลาอย ทประมาณ 6 ลานบาท แตใน

ขณะเดยวกน ดวยคาเสอมราคาทมมลคาสงถงรอยละ 64 ของรายไดทงหมด สงผลใหเมอน ามาค านวณกบ

คาใชจายอนๆ ทงหมด ตลาดกลางเกษตรกรบางคลาจงมยอดขาดทนจ านวน 1.1 ลานบาท

85

ตารางท 7: รายการทดนและสงปลกสรางในพ นทตลาดสาขาบางคลา

รายการสนทรพย หนวย จ านวน ทดน ไร 15 อาคารตลาดชนเดยว หลง 3 แผงท าการคา แผง 236 อาคารพาณชย 3 ชน จ านวน 30 หอง หลง 1 อาคารพาณชยชนเดยว จ านวน 79 หอง หลง 1 อาคารทรงไทย (ทลเกลาถวาย 2 หลง) หลง 11 ระบบสาธารณปโภค และสาธารณปการ

หมายเหต: ทดนเปนกรรมสทธขององคการตลาด


2.2.5 ส านกงานตลาดสดตลงชน

ตลาดสาขาตลงชน ตงอยบนถนนสวนผก รมคลองมหาสวสด แขวงตลงชน เขตตลงชน กรงเทพฯ

เรมด าเนนการมาตงแตป พ.ศ. 2540 โดยการใหเอกชนเขารวมทนในการกอสรางอาคารตลาดและอาคาร

พาณชย ซงตงอยบนทดนซงเปนกรรมสทธของกรมธนารกษ ตลาดตลงชน มรายไดทงหมดจาก 3 ทาง

ไดแก (1) คาเชาแผงการคา (2) คาเชาอาคารพาณชย/ คาเชาแฟลต และ (3) คาเชาพนท

อยางไรกตาม ในปจจบน แผงการคาของทางตลาดมผ เชาเพยงแค 6 ราย ในขณะทม

ความสามารถในการรองรบแผงการคาได 2,140 แผงการคา ซงสาเหตหลกของการทไมสามารถดงดดผ เชา

ได มาจากการทมตลาดในลกษณะเดยวกนอยในบรเวณใกลเคยงเปนจ านวน 2 แหง และภมทศนของ

ตลาดหรอลกษณะของตลาดในเชงกายภาพไมมการปรบปรงอยางสม าเสมอ จงท าใหตลาดดทรดโทรม

สกปรก และไมถกสขลกษณะ ผคนจงไมสนใจตลาดแหงน ทงๆ ทพนทในบรเวณดงกลาวมผคนสญจรผาน

ไปมาจ านวนมากในแตละวน สงผลใหตลาดสดตลงชนเหลอรายไดหลกเพยงแคจากคาเชาอาคารพาณชย

และคาเชาแฟลต

โดยในป พ.ศ. 2559 ตลาดสดตลงชนมรายไดรวมอยท 6.7 ลานบาท แตดวยคาเชาทดนของ

ราชพสดซงคดเปนสดสวนถงรอยละ 45 ของรายไดททางตลาดสดตลงชนสามารถสรางได จงท าให

86

ตลาดสดตลงชนมผลประกอบการขาดทนสงถง 2.1 ลานบาท เนองมาจากตนทนจากคาเชาทดน คาใชจาย

พนกงาน คาเสอมราคา และคาใชจายอนๆ

ตารางท 8: รายการทดนและสงปลกสรางในพ นทตลาดสดตลงชน

รายการสนทรพย หนวย จ านวน ทดน ไร 21 ไร 3 งาน อาคารตลาด 6 ชน หลง 1 ชนท 1 แผงการคา แผง 940 ชนท 2 แผงการคา แผง 889 ชนท 3 ส านกงานองคการตลาดสาขาตลงชน/ลานจอดรถ ชนท 4 หองพกอาศย (แฟลต) หอง 98* ชนท 5 หองพกอาศย (แฟลต) หอง 98* ชนท 6 หองพกอาศย (แฟลต) หอง 98* อาคารตลาดชนเดยว หลง 1 แผงการคา แผง 273 อาคารพาณชย 3 ชน หอง 166** ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ ทาเรอรมคลองมหาสวสด

หมายเหต :กรรมสทธในทดนเปนของกรมธนารกษ *เปนกรรมสทธ ขององคการตลาด รวมแลว 99 หอง จากทงหมด 294 หอง โดยอก 195 หองเปนของบรษทเอกชนทเปนผลงทนในการกอสราง ** เปนกรรมสทธ ขององคการตลาด รวมแลว 11 หอง จากทงหมด 166 หอง โดยอก 155 หองเปนของบรษทเอกชนทเปนผ งทนในการกอสราง


87

แผนภาพท 24: สรปภาพรวมตลาดสาขาขององคการตลาด


ลก ณะ การด าเนนงาน

ผลประกอบการสทธ ป พ ศ 2559

วตถประสงค การจดต ง และ

ประเภทของสนคา

ปากคลองตลาด

ถนนจกรเพชร เขตพระนคร กรงเทพมหานคร สถานทต ง

ถนนพหลโยธน อ าเภอหนองมวง จงหวดลพบร

ถนนสวนผก เขตตลงชน กรงเทพมหานคร

อ าเภอบางคลา จงหวดฉะเฉงเทรา

ถนนเชยงใหม – ล าพน อ าเภอเมอง จงหวดล าพน

ประเดนส าคญ

• บรณะตลาดเกา

• ใหมศนยกลาง ตลาดดอกไมแหงใหม

• จดหาสถานทใหเกษตรกรมสถานทจ าหนายสนคาและผลตผลทางการเกษตร

N/A

• เปนตลาดกลางซอขายสตวน าจดภาคตะวนออก เพอใหเกษตรกรสามารถน าสตวน ามาจ าหนายไดโดยตรงตอผซอ

• เปนตลาดกลางใหเกษตรกรน าสนคาเกษตรออกมาขาย

• เปนจดศนยรวม ซอ ขาย แลกเปลยน สนคา

ใหเอกชนเชาด าเนนงาน ด าเนนงานโดยองคการตลาด ด าเนนงานโดยองคการตลาด ด าเนนงานโดยองคการตลาด

+ เปนศนยรวมดอกไม ทงไทยและตางประเทศ + มการใหบรการจดชอดอกไม มาลย และการแปรรปดอกไม + เปดใหบรการ 24 ชวโมง + บรการพนทจอดรถฟร 2,000 คน

+ ทกวนจนทร พธ ศกร มการจ าหนายสนคาราคาถกใหกบประชาชน + มการบรหารจดการทเปนระบบ

+ รายไดหลกมาจากการใหเชาอาคารพาณชยและแฟลต

- ลกษณะทางกายภาพของตลาดมความทรดโทรม สกปรก ไมถกสขลกษณะ

+ เปนตลาดกลางสตวน าจดทส าคญของภาคตะวนออก

- มปญหาเรองระบบการก าจดน าเสย ท าใหถกรองเรยน - ตลาดมคาเสอมราคาสง คดเปนรอยละ ของรายไดทงหมด

+ มตลาดนดและตลาดโตรง + รานอาหารบรการส าหรบผมาเดนตลาด + มโครงการประชารฐ โดยจะมการจดแสดง การละเลน และมวางจ าหนายสนคาโอทอป

11.8 ลานบาท

ใหเอกชนเชาด าเนนงาน

0.5 ลานบาท 1.6 ลานบาท 1.1 ลานบาท 2.1 ลานบาท

ตลาดหนองมวง ตลาดล าพน ตลาดบางคลา ตลาดตลงชน

88

2.3 การวเคราะหผลประกอบการและแนวโนม

เมอพจารณาผลประกอบการทผานมา 5 ป พบวา ในภาพรวม องคการตลาดมอตราการเตบโต

เฉลยสะสมตอป (CAGR) ของผลก าไรจากการด าเนนงานอยทรอยละ 60 โดยในป พ.ศ. 2559 มก าไรสทธ

คดเปนจ านวนเงน 63.99 ลานบาท สวนใหญมาจากคาด าเนนงานอาหารดบ ขาวสาร และเชอเพลง

แผนภาพท 25: ผลประกอบการองคการตลาดป พ.ศ. 2555-2559


ยอดขายจากคาอาหารดบ ขาวสาร และเชอเพลง ทผานมาในระยะ 5 ป มอตราการเตบโตเฉลย

สะสมรอยละ 30.65 ตอป โดยในป พ.ศ. 2559 มมลคาอยท 3,248.93 ลานบาท เนองจากการบรหาร

จดการทดขององคการตลาด ท าใหมตวแทนในการสงสนคาโภคภณฑเขาสเรอนจ าเพมมากขน จาก 30

แหงในป พ.ศ. 2555 เปน 50 แหงในป พ.ศ. 2559 อกทงยงมการสงถงยงชพใหแกผประสบภยน าทวมใน

ชวงเวลาดงกลาวใหกบ กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย เมอหกคาใชจายใหกบ

ตวแทนสงสนคาโภคภณฑ เหลอเปนรายไดสทธทรอยละ 3 คดเปนมลคา 97.6 ลานบาท ในป พ.ศ. 2559

อยางไรกตาม หากมการพจารณาทบทวนมตคณะรฐมนตรเมอวนท 25 พฤศจกายน พ.ศ. 2553 โดยยกเลก

สทธพเศษขององคการตลาด ในการจ าหนายขาวสารและสนคาประเภทเครองอปโภคบรโภค ใหกบสวน

ราชการ รฐ วสาหกจ หนวยงานตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการสวนทองถน หนวยงานอนซงม

กฎหมายระเบยบบรหารราชการสวนทองถน หนวยงานอนซงมกฎหมายบญญตใหมฐานะเปนราชการ

63.30

106

139 142 134

48

65 66 60 58

15

41

73 82

76

10

34

64 70

64

-

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

140.00

160.00

2555 2556 2557 2558 2559

ลานบ

าท

รวมรายได รวมคาใชจายด าเนนงาน ก าไรจากการด าเนนงานกอนหกคาเสอมราคา EBITDA ) ก าไร ขาดทน สทธ

89

บรหารสวนทองถนหรอหนวยงานอนของรฐ อาจจะสงผลกระทบตอผลการด าเนนงาน สถานะทางการเงน

ขององคการตลาดในอนาคต

นอกจากรายไดในสวนของคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ รายไดทมสดสวนรองลงมาคอ

รายไดคาเชาทดนตลาดสาขาปากคลองตลาดประมาณ 13.6 ลานบาท คดเปนรอยละ 10.20 สวนรายได

คาเชาแผงและรายไดคาเชาและผลประโยชน อยท 3.59 ลานบาท และ 3.46 ลานบาท คดเปนสดสวนรอย

ละ 2.69 และ 2.59 ของรายไดทงหมด ตามล าดบ ซงอยในสดสวนต ากวารายไดดอกเบยเงนฝากธนาคารท

รอยละ 3.57

ในสวนของรายไดจากคาจดงานมหกรรมผลตภณฑชมชน ซงมอตราการเตบโตเฉลยสะสมทรอย

ละ 24.09 ในชวงป พ.ศ. 2555-2559 คดเปนมลคา 1.66 ลานบาท มแนวโนมลดลงในป พ.ศ. 2560

เนองจากมการลดกจกรรมทางดานนลงตามนโยบายของคณะกรรมการองคการตลาด เนองจากองคการ

ตลาดยงไมมอตราก าลงเพยงพอทจะเขาไปบรหารจดการการควบคมคณภาพสนคาทน ามาขายเองได

อยางไรกด องคการตลาดมแนวนโยบายทจะปรบปรงการด าเนนการและแกไขขอบกพรองดงกลาวใน

อนาคต

ตารางท 9: รายไดขององคการตลาดแบงตามประเภททมาป พ.ศ. 2559

ประเภทรายได จ านวนเงน (ลานบาท) สดสวน รายไดคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ 97,601,759 73.16% รายไดคาเชาทดนตลาดสาขาปากคลองตลาด 13,603,824 10.20% รายไดดอกเบยเงนฝากธนาคาร 4,760,336 3.57% รายไดคาเชาแผง 3,590,170 2.69% รายไดคาเชาอาคารพาณชย 3,515,900 2.64% รายไดคาเชาและผลประโยชน 3,458,632 2.59% รายไดคาเชาแฟลต 3,070,230 2.30% รายไดคาจดงานมหกรรมผลตภณฑชมชน 1,660,000 1.24% อนๆ 1,596,535 1.20% รายไดคาธรรมเนยม 545,891 0.41%

รวม 133,403,277 100.00% (ทมา: รายงานประจ าป พ.ศ. 2559 องคการตลาด)

90

เมอพจารณาดานคาใชจาย พบวา คาใชจายทมสดสวนสงทสดคอ คาใชจายพนกงาน ซงอยท

33.33 ลานบาทคดเปนสดสวนรอยละ 47.78 ของคาใชจายทงหมด รองลงมาคอ คาเสอมราคาและคาตด

จ าหนายท 11.97 ลานบาท คดเปนรอยละ 17.19 และ คาใชจายคาเชาส านกงาน จ านวน 6.22 ลานบาท

คดเปนสดสวนกวารอยละ 8.93 ของคาใชจายทงหมด

แผนภาพท 26: สดสวนคาใชจายขององคการตลาดแบงตามประเภทป พ.ศ. 2559

ประเภทรายได จ านวนเงน สดสวน คาใชจายพนกงาน 33,325,967 47.87%

อนๆ 8,151,956 11.71%

คาเชาส านกงาน 6,219,180 8.93%

คาเสอมราคาเครองมอเครองใช 3,814,371 5.48%

คาเสอมราคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน 3,622,157 5.20%

คาเชาทดน 3,066,737 4.40%

คาตอบแทนผบรหาร 2,812,939 4.04%

คาตดจ าหนาย 2,616,927 3.76%

คาเสอมราคาอาคารและสงกอสราง 1,404,280 2.02%

คาภาษโรงเรอน 1,335,116 1.92%

คาไฟฟา 1,168,095 1.68%

คาใชจายรถยนต 514,340 0.74%

คาเสอมราคายานพาหนะ 512,294 0.74%

หนสงสยจะสญ 468,300 0.67%

คาโทรศพท ไปรษณย โทรเลข 349,815 0.50%

คาน าประปา 237,555 0.34% รวม 69,620,027 100.00% (ทมา: รายงานประจ าป พ.ศ. 2559 องคการตลาด)

91

แผนภาพท 27: รายได คาใชจาย และก าไร (ขาดทน) สทธของตลาดแตละสาขาป พ.ศ. 2555-2559

(หนวย: ลานบาท)


-

20.00

40.00

60.00

80.00

100.00

120.00

2555 2556 2557 2558 2559

ส านกงานใหญ

รายได

คาใชจายด าเนนงาน

ก าไรจากการด าเนนงานกอนหกคาเสอมราคา EBITDA )

ก าไร ขาดทน สทธ

(2.00)

(1.00)

-

1.00

2.00

3.00

2555 2556 2557 2558 2559

สาขาล าพน

รายได




(4.00)

(2.00)

-

2.00

4.00

6.00

8.00

2555 2556 2557 2558 2559

สาขาบางคลา

รายได




(15.00)

(10.00)

(5.00)

-

5.00

10.00

15.00

20.00

2555 2556 2557 2558 2559

สาขาตลงชน

รายได




-

5.00

10.00

15.00

20.00

2555 2556 2557 2558 2559

สาขาปากคลองตลาด

รายได




(0.50)

-

0.50

1.00

1.50

2555 2556 2557 2558 2559

สาขาหนองมวง

รายได

คาใชจาย



92

แผนภาพท 28: รายได คาใชจาย และก าไร (ขาดทน) สทธของตลาดแตละสาขาป พ.ศ. 2559


ส าหรบภาพรวมของการด าเนนงานในแตละสาขา พบวา สาขาทยงมการขาดทน ยงเปนสาขาท

องคการตลาด เปนผบรหารเอง ประกอบดวย สาขาตลงชน สาขาบางคลา และสาขาล าพน โดยมการ

ขาดทนท 2.10 ลานบาท 1.14 ลานบาท และ 1.58 ลานบาทตามล าดบ อยางไรกด หากไมคดคาเสอมราคา

สาขาทมก าไรจากการด าเนนงาน คอ ตลาดบางคลา สวนสาขาทยงมการขาดทนกอนหกคาเสอมราคา จะ

ประกอบดวย สาขาตลงชน และสาขาล าพน ผลประกอบการและแนวโนมในอนาคตของตลาดสาขาม


2.3.1 ตลาดตลงชน

ในปจจบน ตลาดสาขาตลงชน มราคาคาเชาอาคารพาณชยและคาเชาแฟลตทต ามาก ทเดอนละ

870 บาท เมอเทยบกบราคาตลาด และเมอเทยบกบคาใชจายทงหมด ในขณะทปจจบนไมมรายไดคาเชา

แผงและรายไดตลาดชนเดยว แตมคาใชจายหลกๆ ประกอบดวย คาใชจายบคลากรปละ 3.4 ลานบาท

เพมขนรอยละ 7.5 ตอป คาเชาทราชพสดปละ 3.4 ลานบาท คาเสอมราคาปละ 2 ลาน เปนการปรบปรง

ซอมแซมตางๆ ในตลาด (อยางไรกด การปรบปรงมแนวโนมทจะไมกอใหเกดรายไดในอนาคต) คา

103.91

0.85 5.89 6.67

1.39

14.69

47.39

0.56 7.03 8.77

2.97 2.90

56.52

0.29 (1.14) (2.10) (1.58)

11.80

ส านกงานใหญ สาขาหนองมวง สาขาบางคลา สาขาตลงชน สาขาล าพน สาขาปากคลองตลาด

รวมรายได รวมคาใชจาย ก าไร ขาดทน สทธ

[ลานบาท]

93

สาธารณปโภคปละ 1.5 ลานบาท ทเหลอจากหกจากผ เชาแลว ทางองคการตลาดตองช าระเองเนองจาก

เกบในราคาทต ากวาเอกชน นอกจากน ยงมคาภาษโรงเรอนปละ 4.2 ลาน ซงเปนขององคการตลาดเอง

1.2 ลานบาท และ 3 ลานบาท เปนของผ เชา แตไมสามารถเกบคาภาษโรงเรอนจากผ เชาจงตองตงเปนคา

เผอหนสงสยจะสญ จ านวน 45 ลานบาท อยางไรกด ในปงบประมาณ 2560 สาขาตลงชนจะขาดทน

นอยลงเนองจากมการจดเกบหนภาษโรงเรอนคางช าระไดเพมมากขน

ในปลายป พ.ศ. 2560 ตลาดตลงชนจะไดรบเงนอดหนน จ านวน 50.9 ลานบาท โดยจะน ามา

ปรบปรงโครงสรางพนฐาน เพอปรบปรงการด าเนนงาน ทงในสวนของตลาดรมน า เพอการคาและเชอมโยง

กบการทองเทยว การปรบปรงบรเวณพนทหนาตลาด พรอมทงการปรบเปลยนโครงสรางใหเปนลกษณะ

ตลาดขายสงเพอเปนศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยกรงเทพมหานคร ทงนเนองจากตลาดตลงชนม

ลกษณะเปนตลาดปด จงมความเหมาะสมกวาทจะเปดเปนตลาดสนคาทมลกษณะเฉพาะ ทผ ซ อจะเขามา

เลอกสรรสนคาเฉพาะดานไดอยางครบครน องคการตลาดมแนวโนมทจะปรบปรงและเปดด าเนนการตลาด

ตลงชนตามทขนตอนทางกฎหมายเอออ านวย โดยคาดวาไมนาจะขดแยงกบในกรณพพาทชนศาลกบผ เชา

แผงเกาทมอย

2.3.2 ตลาดบางคลา

ในสวนของตลาดบางคลา มการเตบโตของรายไดรวมในอตราเฉลยสะสมทรอยละ 10.93 ตอป คด

เปนรายไดจ านวน 5.89 ลานบาท ในป พ.ศ. 2559 โดยมผลขาดทน 1.14 ลานบาท ในป พ.ศ. 2559 แตถา

หากพจารณาจากผลก าไรกอนหกคาเสอมราคาจะพบวา ในระยะ 5 ปทผานมา ตลาดบางคลาประกอบการ

โดยมผลก าไรกอนหกคาเสอมราคา โดยม ผลก าไรกอนหกคาเสอมราคาท 2.62 ลานบาท ในป พ.ศ. 2559

อยางไรกด ดวยคาใชจายพนกงานทลดลงเนองจากจ านวนพนกงานทลดลงในป พ.ศ. 2560 น มแนวโนมท

จะสงผลใหตลาดบางคลามผลประกอบการก าไรหลงหกคาเสอมราคาเปนครงแรก

ในปลายป พ.ศ. 2560 น ตลาดบางคลาจะไดรบเงนอดหนนเปนจ านวน 40 ลานบาท โดยม

โครงการจะสรางศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยภาคตะวนออก เนองจากปจจบนภาคตะวนออกน าเขา

ผกผลไมตางถนจานวนมาก เพอใหมความหลากหลายของสนคาและเพยงพอกบความตองการของ

ผบรโภค มแหลงซอทส าคญขนาดใหญไมกแหลงและจ าเปนตองผานเสนทางหลกของจงหวดฉะเชงเทรา

และอยนอกเขตอทธพลของตลาดกลางคาสง ซงสามารถสรางตลาดกลางคาสงขนาดเลกเปนการสรางจด

94

รบสงขนถายสนคา (Hub) และรองรบการเตบโตของนคมอตสาหกรรมบรเวณใกลเคยง และเปนจดพกรถ

ของนกเดนทางทองเทยว ซงมจ านวนมาก ทสามารถใชพนทขององคการตลาดสาขาบางคลา หลงมการ

พฒนาแลว

2.3.3 ตลาดล าพน

สวนตลาดล าพนมราคาคาเชาแผงต ากวาทองตลาดและมแผงวางอยจ านวนหนง ในขณะทรายได

คาเชาตลาดนดวนพธและวนเสาร ตารางเมตรละ 10 บาท กอใหเกดรายไดตอปรวม ปละ 1.12 ลานบาท

ซงคาเชาอยในระดบต า และอาจจะเปนชองวางในการทจรตไดงาย เมอพจารณาคาใชจายหลก

ประกอบดวย คาใชจายบคลากร 1.9 ลานบาท ในป พ.ศ. 2559 มเพมขนรอยละ 7.5 ตอป คาเสอมราคาป

ละประมาณ 3 แสนบาท จากการปรบปรงซอมแซมตลาด คาสาธารณปโภคปละประมาณ 2 แสนบาท ซง

เปนคาใชจายสวนทเหลอทางองคการตลาดตองช าระเองหลงจากหกจากผ เชาแลว เนองจากเกบในราคาท

ต ากวาเอกชน คาเชาทราชพสดปละ 121,277 บาท คาภาษโรงเรอนปละ 48,600 บาท ซงปจจบนไมไดเกบ

คาภาษจากผ เชาแผง อยางไรกตาม เมอองคการตลาดไดรบเงนสนบสนนจ านวน 28 ลานบาท ในปลายป

พ.ศ. 2560 จะท าการปรบปรงตลาดล าพนใหเปน “ศนยขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก” โดยจดใหม ใหมการ

จดตงตลาดสนคา Green Market และ OTOP เพอเปนตลาดเชอมโยงสนคา ท าหนาทในการกระจายสนคา

เกษตรปลอดภยและสนคาแปรรปจากผลผลตทางการเกษตรในพนทของจงหวดล าพนและจงหวดใกลเคยง

2.3.4 ปากคลองตลาด และ ตลาดหนองมวง

สาขาปากคลองตลาดมรายไดจากคาเชาและผลประโยชนจากการทใหบรษทเอกชนท าการบรหาร

จดการ เปนจ านวน 13.60 ลานบาท ตอป เปนระยะเวลา 30 ป สนสดในป พ.ศ. 2585 ท าใหตลาดนมผล

ก าไรทคอนขางคงท ในสวนของตลาดหนองมวง ทมการใหเอกชนเขามาบรหารจดการในลกษณะเดยวกน

ตงแตป พ.ศ. 2555 โดยมรายไดคาเชาแผง ปละ 1,059,200 บาท เปนระยะเวลา 15 ป สนสดป พ.ศ. 2569

จากคาใชจายดานบคลากรของตลาดหนองมวงทลดลง สงผลใหการประมาณการผลก าไรในป พ.ศ. 2560

อยท 419,174 บาท และเนองจากตลาดนจะไมมคาใชจายในการด าเนนงานในอนาคต จงคาดการณไดวา

ตลาดหนองมวงจะมผลประกอบการทมก าไรประมาณ ปละประมาณ 1 ลานบาทตลอดระยะเวลาในแผน

วสาหกจ 5 ปน (พ.ศ. 2561-2565)

95

ในการบรหารสญญาดงกลาว องคการตลาดไดด าเนนการอยางใกลชด เพอใหการด าเนนงาน

เปนไปตามสญญา โดยองคการตลาดไดด าเนนการแตงตงคณะอนกรรมการดานกฎหมายและบรหาร

สญญาทองคการตลาดมกบภาคเอกชนทกราย โดยจะใหความส าคญแกกลมธรกจทเชาชวง หรอรบ

สมปทานจากองคการตลาดโดยก าชบไปยงแผนกบรหารตลาดสาขาทอยในเงอนไขการเชาชวงหรอให

สมปทานเอกชนบรหาร ด าเนนการก ากบและบรหารสญญาทอยในความรบผดชอบอยางเครงครด

ทางดานการบรหารความเสยงนน องคการตลาดจะจดท ารายการสญญาทมความเสยงทงหมดขององคการ

ตลาด และจดกลมสญญาออกเปน 3 ระดบ คอ ความเสยงระดบสง ความเสยงระดบปานกลาง และความ

เสยงระดบต า โดยค านงถงโอกาสและความนาจะเปนทองคการตลาดจะไดรบผลกระทบหรอความเสยหาย

จากคสญญาและจดท าแผนปฏบตการเพอการก ากบดแลสญญาอยางใกลชด

เมอพจารณาจากฐานะทางการเงนป พ .ศ. 2559 พบวาองคการตลาดมสนทรพยหมนเวยนสวน

ใหญเปนลกหนการคาสทธ มลคา 1,417.23 ลานบาท หนสนหมนเวยนสวนใหญประกอบดวยเจาหน

การคา 1,472.67 ลานบาท โดยลกหนการคาและเจาหนการคาในสวนนเกดจากธรกจการด าเนนงาน

ขาวสารอาหารดบและอนๆ ดงนน หากกจกรรมในสวนนลดลง ยอมจะสงผลใหตวเลขทงลกหนการคาและ

เจาหนการคาลดลง

นอกเหนอจากรายการขางตน สดสวนของสนทรพยอนๆ ประกอบดวย เงนลงทน 232.57 ลานบาท

อสงหารมทรพยเพอการลงทน 48.95 ลานบาท ทดน อาคารและอปกรณ 27.62 ลานบาท ในขณะทรายการ

หนสนทเปนสดสวนส าคญ คอ รายไดแผนดนคางน าสง จ านวน 83.19 ลานบาท ซงจะมการคดค านวณ

ตามผลประกอบการโดยคดทรอยละ 55 ของก าไรสทธในแตละปประกอบการจายโบนสแกพนกงาน เมอใช

ขอมลจากป พ .ศ. 2559 พบวา องคการตลาดมอตราสวนสภาพคลอง (Current Ratio) อยท รอยละ

100.20% แตมอตราผลตอบแทนจากสนทรพยรวม (ROA) เพยงรอยละ 3.68% จงกลาวโดยสรปไดวา ม

ฐานะทางการเงนและสภาพคลองอยในระดบด แตประสทธภาพในการด าเนนงาน และการใชทรพยสนท

คอนขางต า

96

2.4 การวเคราะหการบรหารจดการภายใน

2.4.1 ดานบคลากร

ในดานการบรหารจดการภายในองคกรนน องคการตลาดถอวาเปนองคกรขนาดเลก มพนกงาน

จ านวน 99 คน โดยพนกงานสวนใหญอยในสวนสนบสนนมากกวาดานการบรหารจดการ และพฒนาตลาด

ท าทใหบคลากรภายในองคกรไมมความคดในเชงธรกจสงผลใหตลาดแตละสาขาไมสามารถพฒนาไปใน

ทศทางทตองการ และโดยทวไป ความสามารถ และความเชยวชาญยงไมตรงกบความเฉพาะเจาะจงทตอง

อาศยความร ความช านาญเฉพาะดาน การสรรหาและรกษาบคลากรผ มความเชยวชาญภายนอก ยงถก

จ ากดดวยโครงสรางอตราเงนเดอนทไมแขงขนหรอจงใจในตลาดแรงงาน นอกจากน ระบบการบรหาร

ผลงาน (Performnace Management) ซงรวมถงมาตรวดความส าเ รจของบคคล (KPI) สมรรถนะ

(Competency) และระบบการจายคาตอบแทนจงใจ (Incentive หรอ Bonus) ยงไมเอออ านวยตอการคด

แยกระดบผลงานของผ ทมผลการปฏบตงานทโดดเดน ออกมาจากผ ทมผลการปฏบตงานปานกลางได

2.4.2 ดานเทคโนโลยสารสนเทศ

บคลากรภายในองคกร ยงขาดความรเชงลกในการประยกตใชเทคโนโลย และความเขาใจเกยวกบ

ประโยชนของการบรหารจดการสารสนเทศทเปนระบบ ท าใหการถายทอดนโยบายดานเทคโนโลย

สารสนเทศในองคกรยงมขอจ ากด นอกจากน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศในปจจบนยงไมไดรบการพฒนา

ใหถกน ามาใชไดอยางเตมรปแบบ ท าใหพนกงานปฏบตการตองน าขอมลจากระบบมาใสในโปรแกรมดวย

มออกครงจงสามารถใชขอมลได อยางไรกตาม องคการตลาดไดน าระบบตางๆ เชน MIS EIS และ ICT มา

ใชเพอสนบสนนงานดานบรหารความเสยง การตรวจสอบภายใน เกบขอมลดานบรหารบคคล และไดมการ

ส ารวจความพงพอใจของผใชบรการทงภายใน และภายนอก

2.4.3 ดานการบรหารความเสยง

มการประชมหารอในทประชมผ บรหาร เพอก าหนดเปนนโยบาย และแนวทางปฏบต ในการ

เชอมโยงการบรหารความเสยงเขากบกลยทธองคกร โดยการน าผลการบรหารความเสยงหรอการ

คาดการณความเสยงทนาจะเกดขนในอนาคตมาเปนสวนในการตดสนใจในการวางแผนกลยทธขององคกร

และการลงทนทส าคญ และไดด าเนนการวเคราะห Cost-Benefit ในแผนบรหารความเสยงทกปจจยเสยง

97

และไดมการบรหารความเสยงเพอสรางมลคาตอองคกรในสวนทกระทบตอพนธกจหลกขององคการตลาด

อาท การสรางรายไดตลาดสาขาทองคการตลาดด าเนนการเอง เพอใหเปนไปตามแผนกลยทธขององคการ

ตลาด อยางไรกด องคการตลาดยงควรพฒนาความรความสามารถบคลากรทเกยวของ ใหมความเขาใจใน

การบรหารจดการความเสยงในขนสง เพอพฒนาเครองมอบรหารความเสยงตางๆ อยางบรณาการ

โดยเฉพาะในกระบวนการด าเนนงานทส าคญไมวาจะเปน (1) การเชอมโยงการบรหารความเสยงเขากบกล

ยทธองคกรและการลงทนทส าคญ (2) การบรหารความเสยงเพอสรางมลคาตอองคกร และ (3) การบรหาร

ความเสยงเพอแสวงหาโอกาสของธรกจ ซงหากรฐวสาหกจมความเขาใจและด าเนนการจรงในประเดน

ดงกลาว จะสามารถสรางศกยภาพการวเคราะห/การตอยอดแนวความคดในเชงบรหารไดอยางม

ประสทธภาพสงสด

2.4.4 ดานการควบคมภายใน

องคการตลาด โดยแผนกตรวจสอบภายใน ไดจดมการจดประชมรวมหารอกบคณะกรรมการ

ตรวจสอบ ผบรหาร และผตรวจสอบภายนอกปละ 1 ครง เพอรบทราบถงความเพยงพอของการควบคม

ภายใน และประเดนส าคญทจะน าไปปรบปรงและพฒนาของการควบคมภายใน และคณะกรรมการ

รฐวสาหกจ คณะกรรมการตรวจสอบ และผ บรหาร ไดพจารณาการวางนโยบายเชงรกทเกยวกบการ

ควบคมภายใน เพอสนบสนนความเพยงพอของการควบคมภายใน

98

2.5 สรปรายงานการสมภา ณความคดเหนของผบรหารและบคลากรขององคการตลาด

หลงจากการสมภาษณผบรหารและบคลากรขององคกรทงหมด 5 ทาน ไดแก 1. คณภาณพล รตนกาญจนภทร ผอ านวยการองคการตลาด 2. คณวทยา ทรพยเยน หวหนาแผนกวางแผนและงบประมาณ 3. คณ สพรรณ อญชลพงศ นกบรหารตลาด ระดบ 8 4. คณ ภทรยทธ กรรณศต ผจดการตลาดสาขาตลงชน 5. คณ ชยพงษ ภพนใบ หวหนาแผนกกฎหมาย

จงสามารถสรปประเดนส าคญทคาดวาจะสงผลกระทบตอองคการตลาดได ดงน

ประเดนปญหาดานโครงสรางองคกรและบคลากร

บคลากรภายในองคกรยงขาดทกษะในเชงธรกจสงผลใหตลาดแตละสาขาไมสามารถพฒนาไปใน

ทศทางทตองการ

ความคลมเครอของตวบทกฎหมายการปฏบตงาน และระบบการปรบระดบคาตอบแทนของ

พนกงาน ซงสงผลใหบคลากรไมมแรงจงใจและขาดความกระตอรอรนในการท างาน สงผลให

บคลากรในองคกรไมอยากท างาน และเกดเปนวฒนธรรมองคกรทฝงรากลก

มงานเอกสารจ านวนมาก สงผลใหผจดการตลาดสาขาตองใชเวลาท างานดานเอกสารไปมากกวา

รอยละ 80 ของเวลาทงหมด ซงจะเหลอเวลาอกเพยงแครอยละ 20 ทจะไดใชไปกบการพฒนา

ตลาดใหดยงขน

ประเดนปญหาดานตลาด

ตลาดทอยภายใตการก ากบดแลขององคการตลาดยงไมผานการประเมนใหเปนตลาดกลาง

มาตรฐาน เปนผลมาจากการทตลาดแตละแหงไดเปดท าการมาเปนเวลาหลายสบป และไมไดม

การลงทนปรบปรงโครงสรางพนฐานอยางจรงจง ท าใหตลาดแตละแหงด เกา ทรดโทรม และไม

สะอาด

ตลาดทอยภายใตการบรหารขององคการตลาด 3 แหงไดแก ตลาดบางคลา ตลาดกลางเกษตรกร

ตลงชน และ ตลาดกลางเกษตรกรล าพน มผลการด าเนนงานขาดทนทง 3 แหง โดยเฉพาะตลาด

สาขาตลงชน ทเปรยบเสมอนตลาดทตายแลว กลาวคอ มผ คาอยเพยงไมกราย และไมมผ ซอสนใจ

จะเขาไปจบจายใชสอย

99

ประเดนปญหาทเปนปจจยเสยงสงผลกระทบตอผลการด าเนนงานขององคการตลาด

การเปลยนรปแบบการประกวดราคาการสงอาหารดบและสนคาโภคภณฑแกหนวยงานราชการ ท

จะเปลยนจากการประกวดราคาแบบพเศษไปเปนการประกวดราคาแบบอเลกทรอนกส ซงทาง

องคการตลาดไดคาดการณไววาจะท าใหองคการตลาดสญเสยรายไดในสวนนไปมากถง

รอยละ 95

พฤตกรรมของผบรโภคทเปลยนแปลงไป โดยจะเนนไปทความสะดวกสบายและการบรการทดกวา

มากขน มากกวาทจะใหความส าคญในเรองของราคา ซงตลาดออนไลนและตลาดคาปลกสมยใหม

จะเขามาลดทอนสวนแบงทางการตลาดของธรกจตลาดมากขน และท าใหในอนาคตตลาดสดแบบ

ดงเดมไมสามารถแขงขนไดและสญเสยบทบาทในธรกจคาปลกไป

ประเดนส าคญทองคการตลาดตองการพ นาในระยะส น

ตองการทจะพฒนาบคลากรใหมความคดในเชงธรกจมากยงขนเพอใหรองรบแผนงานในอนาคตท

จะเกดขน และปรบโครงสรางและวฒนธรรมองคกร ใหเปนไปในทศทางทสงเสรมและสนบสนน

บคลากรใหท างานมากย งข น ซ ง อาจจะท านโยบาย “Fast Track” ส าห รบบคลากร ท ม

ความสามารถในการท างานทโดดเดนใหไดรบการเลอนขนทเรวกวา

ตองการทจะปรบปรงและพฒนาโครงสรางตลาดเชงกายภาพเพอแกปญหาสภาพตลาดทดเกา

ทรดโทรมและสกปรกเพอใหไดมาตรฐานโดยเรวทสด และยกระดบใหตลาดกลายเปนตลาดกลาง

หรอเปนตลาดตนแบบ พรอมทงสรางการรบรถงตลาดแตละแหงของประชาชน ดวยการ

ประชาสมพนธ การท าการตลาด หรอ การจดรายการสงเสรมการขาย (Promotion) ตางๆ

เปลยนการขาดทนของตลาดแตละแหงใหเปนก าไร และเพมชองทางการสรางรายได เพอมา

ทดแทนรายไดทคาดวาจะหายไปจากการเปลยนรปแบบการประกวดราคาเพอสงอาหารดบ และ

สนคาโภคภณฑแกเรอนจ า

ประเดนส าคญทองคการตลาดตองการพ นาในระยะยาว

ตองการทจะพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) เพอน ามาใชในการสนบสนนธรกจและชวย

ประหยดเวลาในการท างาน

สรางระบบโลจสตกสทตอบสนองตอภารกจขององคกร

100

พฒนาตลาดใหกาวไปสโลกดจทลมากยงขน เพอสงเสรมแนวความคดขององคการตลาด 4.0 และ

ประเทศไทย 4.0 โดยการปรบเปลยนโครงสรางรปแบบการท าธรกจ ซงจะมการน าเทคโนโลยและ

อนเทอรเนตมาประยกตใชเพอใหเกดชองทางการสรางรายไดทมากขน และเพอชวยเหลอเกษตรกร

และประชาชนใหสามารถกระจายสนคาและผลผลตทางการเกษตรไดมากยงขน

ปรบบทบาทขององคการตลาดใหเปน Co-promoter ทใหความชวยเหลอ ใหขอมล ใหค าแนะน า

และตรวจเชคสภาพตลาด รวบรวมผลการประเมนตลาดแตละแหงจากหลายๆ หนวยงาน เพอ

น ามาจดท าอนดบทบงชถงประสทธภาพของตลาดแตละแหง โดยมจดประสงคเพอสงเสรมใหเกด

การแขงขนภายในอตสาหกรรม และเกดการพฒนาตลาดใหมประสทธภาพมากยงขน ซงใน

ขณะเดยวกนกจะเปนเสมอน “Marketing Arm” ใหกบตลาดแตละแหง

101

บทท 3 ประเดนยทธศาสตรองคการตลาด

3.1 การวเคราะห จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) ขององคการตลาด

จากการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกองคกร ดานเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย กฎ ระเบยบ และ

สงแวดลอม ทเปนพลวตโลก การศกษาตลาดคาปลกในประเทศไทย แผนยทธศาสตรภาครฐ รวมทงศกษา

ตวอยางตลาดสดทเปนแบบฉบบทดทงในและตางประเทศ และสภาพแวดลอมภายในขององคการตลาด

สามารถสรป จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) ขององคการตลาด ไดดงตอไปน

ตารางท 10: การวเคราะห SWOT ขององคการตลาด

จดแขง (Strength) จดออน (Weakness)

S1 – อยภายใตกระทรวงมหาดไทยทมเครอขายทวประเทศ สามารถประสานขอใชพนทในการกระจายสนคา หรอ เขาถงขอมลทองถนตางๆ ไดสะดวก

S2 – เปนหนวยงานของรฐทมอ านาจ อาทเชน ความสามารถในการออกใบอนญาตการเปดตลาดไดเองโดยไมตองผานกระบวนการของหนวยงานดานการปกครองสวนทองถน เปนตน

S3 – เปนหนวยงานภาครฐทสามารถท าการคาได จงมความคลองตวในการสงเสรมเศรษฐกจฐานราก

S4 – เปนหนวยงานขนาดเลกมความคลองตวสามารถปรบเปลยนบทบาททศทางใหสอดคลองกบภาวะของการเปลยนแปลงไดโดยงาย

W1 – กฎ ระเบยบภาครฐมความเขมงวด ท าใหการประกอบภารกจขององคการฯ ไมคลองตวเหมอนภาคเอกชน

W2 – บคลากรทมทกษะและความเชยวชาญทจ าเปนทจ าเปนตอการประกอบภารกจหลกยงมไมเพยงพอ

W3 – ขาดการควบคมอยางรดกมและเปนระบบในการบรหารสญญา และการบงคบใชกฎหมาย ท าใหเกดกรณพพาททจะท าใหการประกอบภารกจสะดดลง

W4 – ตลาดสาขาบางแหงขาดการบรณะท าใหมสภาพเกาและทรดโทรม

W5 – ยงไมเนนในภารประกอบภารกจหลกดวยองคการฯ เองเทาทควร ท าใหเกดปญหาดานการควบคมดแล และการสรางความเชยวชาญ

102

โอกาส (Opportunity) อปสรรค (Threat)

O1 – ความกาวหนาทางนวตกรรม อตสาหกรรม 4.0 ตลอดจนความเขมงวดขนในกฎระเบยบดานความมนคงทางคอมพวเตอร และกฎหมายดานการปองกนอาชญากรรมไซเบอร (Cyber Crime) เปนการสนบสนนการซอขายสนคาออนไลนเนองจากสรางความมนใจใหผบรโภค

O2 – อตสาหกรรม 4.0 สงเสรมเทคโนโลยดานการสอสาร ดวยเทคโนโลยดจทล ท าใหการจดเกบ และประมวลผลในฐานขอมลขนาดใหญ รวมทงการเผยแพรขอมลและความรสรางภมปญญาตางๆ เปนไปอยางรวดเรว และเขาถงไดโดยงายในทกภาคสวน

O3 – เอเชยและอาเซยนจะเปนภมภาคส าคญทมบทบาทในเศรษฐกจโลก ซงจะท าใหประเทศไทยมโอกาสอนดทางการคาจากความสมพนธทางเศรษฐกจในภมภาค

O4 – Modern Trade มโอกาสเตบโตอยางตอเนองในอนาคต สามารถเปนคคาหรอพนธมตรขององคการตลาดทท าหนาทเปนหวงโซเชอมตอในการกระจายสนคาชมชน

O5 – สงคมผสงอาย กระแสรกสขภาพ และอนรกษสงแวดลอม สรางโอกาสใหกบสนคาอปโภคและบรโภค อาท สนคาเกษตรปลอดภย (Organic)

O6 – การเตบโตของภาคการทองเทยวและการสนบสนนการทองเทยวจากภาครฐในแผนยทธศาสตรระยะยาวตางๆ เปนโอกาสในการดงดดนกทองเทยวและน ารายไดจากการทองเทยวเขาส

T1 – ธรกจคาปลกมการแขงขนทรนแรงขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะการแขงขนและกลยทธทางการคาของ Modern Trade ทเขามาแยงสวนแบงการตลาดของธรกจคาปลกแบบดงเดม

T2 – พฤตกรรมการบรโภคของประชาชนเปลยนแปลงจากการเลอกซอสนคาตามตลาดสดเปนการเลอกซอสนคาจาก ซเปอรมารเกต รานสะดวกซอ หรอชองทางออนไลนมากขน

T3 – แนวโนมโลกไปทางเศรษฐกจออนไลนและเศรษฐกจฐานความร ท าใหมความจ าเปนในการใชบคลากรทมทกษะสง ซงจะท าใหบคลากรในสวนน ขาดแคลน โดยเฉพาะในสถานการณปจจบนขององคการตลาด

T4 – สภาพภมอากาศทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว และความไมแนนอนของผลผลตภาคเกษตร อาจท าใหเสยสมดลระหวางอปสงค และอปทาน จงผลตอเนองมายงตลาด ซงเปนชองทางการกระจายสนคา องคการตลาดจงสามารถเขามาชวยบรหารจดการเชนในกรณลนตลาด หรอถงยงชพ

103

โอกาส (Opportunity) อปสรรค (Threat) ชมชนโดยมตลาดทไดมาตรฐานและมเอกลกษณ เปนแหลงทองเทยว ทเชอมโยงกบแหลงทองเทยวทองถนใกลเคยง

O7 – การสงเสรมแผนฯ ระยะยาวตางๆ ของภาครฐในอตสาหกรรมโลจสตกส เปนโอกาสอนดทสงสงเสรมอตสาหกรรมคาปลก ทงในสวนของตลาดสด และตลาดออนไลน

O8 – การขยายตวของเขตเมองและชนชนกลางท าใหอ านาจซอโดยรวมสงขน

3.2 ประเดนยทธศาสตรองคการตลาด

จากการศกษาสภาพแวดลอมภายนอกองคกร ทงในและตางประเทศ และสภาพแวดลอมภายใน

ขององคการตลาด รวมทงไดวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค (SWOT) ขององคการตลาดแลว

ในสวนนจะเปนการสรปประเดนยทธศาสตรขององคการตลาดจากการรวบรวมประเดนทส าคญ เพอน ามา

ซงแนวทางในการจดท ายทธศาสตรระยะ 20 ป ในสวนตอไปน

3.2.1 ประเดนยทธศาสตรท 1: การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย 4.0

เพอเปนการตอบรบกระแสความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของโลก

ปจจบน และอตสาหกรรมดจทล องคการตลาดใชโอกาสจากประโยชนของเทคโนโลยดงกลาวในการ

พฒนาตลาดออนไลนเพอสงเสรมการคาสนคาเกษตรและผลตภณฑชมชน สรางศนยขอมลทางการตลาด

อาท ราคาสนคา ปรมาณของอปสงค และอปทาน (Demand Matching) ของสนคาแตละประเภท รวมทง

สรางศนยการเรยนรอเลกโทรนกส (E-Learning) ในการสรางตลาดมาตรฐานทชมชนสามารถเขาถงได

โดยงาย โดยการพฒนามาตรฐานการประเมน จดอนดบ และประชาสมพนธตลาดตนแบบผานสอออนไลน

104

3.2.2 ประเดนยทธศาสตรท 2: การขยายตลาดมาตร านท งในและตางประเทศ

ในระยะ 20 ปขางหนา องคการตลาดจะมการขยายตลาดทประกอบการเองไปจงหวดตางๆ ทว

ประเทศเพอเปนตนแบบ โดยประสานพนธมตรกบภาครฐ อาทหนวยงานราชการของกระทรวงมหาดไทย

ตามพนทตางๆ ทวประเทศ และเนองจากประเทศก าลงพฒนาในปจจบนจะเปนขวอ านาจทางเศรษฐกจ

อนาคต ซงรวมถงประเทศในกลม CLMV (กมพชา ลาว พมา และ เวยดนาม) และ NEXT-11 และการ

รวมตวทางเศรษฐกจของกลมประเทศอาเซยน องคการตลาดจงพจารณาการขยายตลาดไปยงประเทศ

CLMV และประเทศเพอนบานใกลเคยงอนทก าลงพฒนา เพอตอยอดความเชยวชาญในการพฒนาตลาด

มาตรฐาน และตอบรบกบโอกาสทางเศรษฐกจ ทงยงเปนการสรางรายไดสวนเพมใหกบองคการ

3.2.3 ประเดนยทธศาสตรท 3: การพ นาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบ

แหลงทองเทยวทองถน

นโยบายภาครฐในภาคสวนตางๆ มการสนบสนนการทองเทยวเนองจากเปนภาคบรการทประเทศ

ไทยมความเขมแขง มแนวโนมในการเตบโตสง ทงยงเปนฐานของการสรางรายไดในสวนอนๆ ในการน

ตลาดชมชน สามารถพฒนาเปนแหลงทองเทยว หรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยวทส าคญในทองถนและ

พนทใกลเคยง เพอน ารายไดจากการทองเทยวเขาสชมชน

3.2.4 ประเดนยทธศาสตรท 4: การตอบรบกระแสอนรก ธรรมชาต และการรก าสขภาพ

จากการทประเทศตางๆ รวมทงประเทศไทยมการเคลอนตวเขาสสงคมผสงอาย ประกอบกบกระแส

อนรกษธรรมชาต ท าใหเกดความตระหนกในการรกษาสขภาพ รวมถงการบรโภคอาหารปลอดภย

3.2.5 ประเดนยทธศาสตรท 5: การพ นาการบรหารจดการภายใน

จากการทบทวนแนวโนมในบรบทของโลกและของแผนฯ ตางๆ ในภาครฐ ไดมการเนนการ

สนบสนนนวตกรรม รวมทงสนคาและบรการดจทล อกทงโอกาสตางๆ ทองคการตลาดสามารถใชประโยชน

ท าใหองคการตลาดตองเรงพจารณาการน าสมรรถนะ (Competency) ทจ าเปนในการประกอบการ เชน

ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ อกทงดานการตลาดและพฒนาธรกจ เพอบรรลพนธกจไดอยางยงยน

105

บทท 4 แผนยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561–2580)

4.1 ความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564

เพอใหการด าเนนงานขององคการตลาดมความสอดคลอง และสนบสนนแผนยทธศาสตร

กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564 แผนวสาหกจระยะ 20 ป ขององคการตลาดจงไดก าหนดใหมความ

เชอมโยงกบยทธศาสตรทง 5 ในแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย ดงตอไปน

(1) การเสรมสรางสงคมเขมแขงและพฒนาเศรษฐกจฐานราก

มการเสรมสรางความเขมแขงใหแกเศรษฐกจฐานรากโดยเอออ านวยใหชมชนมสมมาชพทยงยน

โดยการขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก และพฒนาตลาดทมคณภาพ ทงทางกายภาพ และชองทาง

อเลกทรอนกส จงมความเชอมโยงกบบรบทของยทธศาสตรการขบเคลอนธรกจโดยใชประโยชนจาก

เทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล และการขยายตลาดกายภาพคณภาพทวประเทศขององคการตลาด

(2) การเพมศกยภาพการพฒนาสภาพแวดลอมสอนาคต

หนงในกลยทธส าคญของยทธศาสตรดงกลาว คอ การพฒนาตลาดใหไดมาตรฐาน มการจดการ

สภาพแวดลอมทด รวมทงบรหารจดการสนทรพยใหเกดความคมคา และเกดประโยชนสงสด นอกจากนใน

ยทธศาสตรการขยายตลาดกายภาพคณภาพทวประเทศยงมแนวทางในการขยายตลาดมาตรฐานทม

คณภาพไปยงจงหวดตางๆ ทวประเทศ ทงทเปนตลาดใหม และการปรบปรงตลาดชมชน ของกรมพฒนา

ชมชน และกรมการปกครองสวนทองถน อกทงยทธศาสตรในการพฒนาตลาด 4.0 ยงสามารถชวยลด

ตนทนคาเดนทาง และเพมการหมนเวยนของปรมาณเงนใหกบธรกจและเศรษฐกจของประเทศ

(3) การเสรมสรางความสงบเรยบรอยและความมนคงภายใน

ในบรบทดงกลาว ความมนคงภายในรวมไปถงการมความมนคงทางเศรษฐกจ ทงในระดบจลภาค

และมหภาค ลดความเหลอมล าทางรายไดและสงคมโดยการกระจายรายไดสชมชนทองถน ซงเปนการชวย

ลดปญหาชมชน อาทปญหาดานยาเสพตด และอาชญากรรม

(4) การวางรากฐานการพฒนาองคกรอยางสมดล

องคการตลาดมแนวนโยบายในการพฒนาการบรหารจดการภายในโดยเนนการบรหารจดการ

ตลาดมากขน ในขณะทพฒนาสวนสนบสนนตางๆ ทงในสวนของการหารายได เชน ดานการตลาด และ

106

สวนสนบสนน เชน การบรหารบคลากรและพฒนาองคกร และสวนควบคมก ากบดแล ตามยทธศาสตรดาน

การพฒนาประสทธภาพภายในองคกร

(5) การพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

ในยทธศาสตรดงกลาว ไดระบถงกลยทธการพฒนาระบบเมองศนยกลางความเจรญ เพอมงไปส

ความเปนเมองนาอย และสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวนในการพฒนาเศรษฐกจระดบภมภาคและ

เมอง ดงนน องคการตลาด ในฐานะทเปนผด าเนนการดานตลาดสด ซงเปนสถานททมอยในทกชมชน ใน

ทกพนทจงหวด จงตองมการด าเนนการพฒนาตลาด และเปนกลไกในการผลกดนเศรษฐกจฐานราก

แผนภาพท 29: แผนภาพความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย


ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอนเศร กจ านรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและ านขอมล



แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย

1. การเสรมสรางสงคมเขมแขงและพฒนาเศรษฐกจฐานราก

2. การเพมศกยภาพการพฒนาสภาพแวดลอมส

อนาคต

3. การเสรมสรางความสงบเรยบรอยและความ

มนคงภายใน

4. การวางรากฐานการพฒนาองคกรอยาง

สมดล

5. การพฒนาภมภาค เมอง และพนทเศรษฐกจ

- ขบเคลอนเศรษฐกจฐานรากดวยการพฒนาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบการตลาด ในการพฒนาเศรษฐกจชมชน

- พฒนาเวบไซต E-commerce หรอ แอปพลเคชนบนสมารทโฟน ซงเปนขององคกร เพอชวยขยายพนทการขายใหกบชมชน เพมรายไดใหกบองคกร และยงสามารถใชเปนชองทางในการประชาสมพนธโครงการตางๆ ขององคกร และท าการตลาดใหกบองคกรได

- ไดมการปรบปรงขอจ ากดตางๆ รวมทงตองมการพฒนาปรบปรงการด าเนนงานของสวนงานตางๆ ภายในองคกรอยางสมดล เพอใหทกสวนงานชวยกนผลกดนและสนบสนนการด าเนนยทธศาสตรองคการ จนไดรบการยอมรบวาเปนองคกรทมความเปฯเลศทางดานการบรหารจดการภายใน

- ขยายจ านวนตลาดภายใตการบรหารจดการเองไปทวประเทศ อาท จงหวดละ แหง ในระยะเวลา ปขางหนา เพอเปนการกระตนเศรษกจฐานรากและใชความเชยวชาญขยายตลาดไปตางประเทศ

- สรางพนธมตรกบหนวยราชการหรอเอกชนอน

107

4.2 วสยทศน

จากการวเคราะหสถานการณภายนอกและภายใน จงไดมการปรบวสยทศนใหมความชดเจนมาก

ยงขน โดยมค ากลาววสยทศนดงน

องคการตลาดเปนกลไกหลกของภาครฐในการพฒนาเศรษฐกจฐานราก โดยการสรางเครอขาย

ตลาดทไดมาตรฐานในการกระจายและจ าหนายสนคาเกษตร และผลตภณฑชมชน

4.3 พนธกจ

1. สงเสรมใหตลาดสาขาขององคการตลาดเปน "ศนยกลาง" การกระจายสนคาเกษตร และสนคา

ชมชนของพนท และเชอมโยงกบการทองเทยว

2. เปนผ เชยวชาญและทปรกษาดานการบรหารจดการตลาดใหไดมาตรฐาน รวมทงเปนศนยกลาง

การเรยนร

3. บรหารจดการการกระจายสนคาใหเกดประสทธภาพสงสด โดยรวมถงการสรางพนธมตรเครอขาย

4. พฒนาการบรหารจดการภายในใหมประสทธภาพเพอขบเคลอนองคการตลาดสวสยทศน และ

พนธกจ

4.4 เปาประสงคเชงยทธศาสตร

1. บคลากรขององคการตลาดสามารถขบเคลอนองคการเขาส วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค

2. มการน าฐานขอมลและทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนสงสดในการผลกดนเศรษฐกจฐาน

ราก และสรางรายไดแกองคกร

3. เสรมสรางตลาดสาขาขององคการตลาด และตลาดชมชนตามทองถนตางๆ ใหไดมาตรฐาน

สามารถดงดดผ ซอ ผขาย และนกทองเทยว โดยเปนทปรกษาทมความเชยวชาญดานการบรหาร

จดการตลาด พรอมกบพฒนาศนยการเรยนร

4. สรางพนธมตรทางธรกจกบภาครฐและเอกชน เพอกอใหเกดการรวมมอในการพฒนาตลาดอยาง

ตอเนอง ใชเครอขายทวประเทศของกระทรวงมหาดไทยใหเปนประโยชนทางดานขอมล และ

โลจสตกส

5. องคการตลาดเพมชองทางการคาขายทงในและตางประเทศ และเพมชองทางการคาขายออนไลน

108

4.5 ยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป (พ.ศ. 2561–2580)

จากการศกษารวบรวมขอมลทตยภมและขอมลปฐมภมจากการสมภาษณเชงลก และการ

วเคราะหขอมลในสวนทผานมา สามารถประมวลผลออกมาไดเปนยทธศาสตรขององคการตลาดระยะ 20

ป ทงหมด 3 ยทธศาสตรหลกดวยกน ไดแก (1) มการขบเคลอนเศรษฐกจฐานรากโดยการใชเทคโนโลย

สารสนเทศและฐานขอมล (2) มตลาดมาตรฐานทวทงประเทศและขยายความเชยวชาญไปตางประเทศ

และ (3) มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายในองคกร โดยมรายละเอยดดงตอไปน

4.5.1 ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอนเศร กจ านกรากโดยการใชเทคโนโลยสารสนเทศและ

านขอมล

พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบตลาด ในการพ นาเศร กจชมชน

การจะขบเคลอนธรกจฐานรากโดยใชฐานขอมลนน สงส าคญอนดบแรกคอความพรอมในการ

บรการและน าเสนอขอมลเชงลก ทตองมความครบถวน และมประสทธภาพในลกษณะ Real Time ดงนน

สงส าคญคอ องคการตลาดจ าเปนตองพฒนาและขยายฐานขอมลใหกวางและครอบคลม เพอประโยชนใน

การใหบรการดานตางๆ อาท (1) ขอมลดานราคาสนคาสนคาสดรายวน เพอการตดสนใจในการเลอกซอ

สนคา (2) ขอมลดานปรมาณผลผลตและความตองการ (Demand Matching) ทจะชวยผประกอบการ

SME ทผลตสนคาชมชนโดยใชสนคาเกษตรเปนวตถดบจ านวนมากและมปญหาในการสรรหาวตถดบ

สนคาเกษตรในปรมาณและคณภาพทคงทอยางสม าเสมอ แตไมสามารถสรรหาวตถดบการเกษตรได

เพยงพอกบการผลต จงตองการแหลงผลตผลการเกษตรเพม ไปจนถงการบรหารจดการสนคาลนตลาด

หรอ (3) ขอมลดานมาตรฐานตลาด โดยองคการตลาดเปนผประเมน รวบรวมผลคะแนน จดล าดบคะแนน

ตลาดทงในภาพรวม และในดานตางๆ อาท ราคา ความสะดวกในโครงสราง ความสะอาด รวมทงใหการ

รบรองตลาดทผานการประเมน ในการน องคการตลาดจะท าหนาท เ ปน Co-Promoter ในการ

ประชาสมพนธตลาดทมล าดบสงบนเวบไซตเพอเปนการชกจงใหชมชนใกลเคยงหนมาซอสนคาในตลาด

ดงกลาว ท าใหตลาดตางๆ เรงพฒนาตนเองเพอเปนตลาดตนแบบทด และ (4) สามารถตอยอดโดยเปน

แหลงทองเทยวทจะน ารายไดจากการทองเทยวมาสชมชนเนองจากการทองเท ยวเปนภาคบรการทน า

รายไดหลกมาสประเทศ

109

อยางไรกตาม ในการรวบรวม และบรหาร Big Data เพอน ามาวเคราะห ใชประโยชน รวมทง

เผยแพรขอมลแกสาธารณะ จ าเปนตองอาศยการลงทนในระบบในระยะ 20 ปขางหนา

พ นาบรการ อขายในตลาด 4.0

ภายในชวงแผนวสาหกจ 5 ป (พ.ศ. 2561–2565) องคการตลาดควรเรมตนการใหบรการซอขาย

สนคาออนไลน โดยอาจอาศยชองทาง ท มอยแ ลว อาท Lazada, Alibaba, Thaitrade.com ห รอ

Globalsources.com และภายใน 20 ป จะมการพฒนาเวบไซตทเปน E-commerce หรอแอปพลเคชนบน

มอถอสมารทโฟนขององคกรเอง เชน การช าระเงนผานชองทาง E-payment อาท บตรเครดต QR Code

หรอ E-wallet บนมอถอสมารทโฟน เปนตน ซงระบบ E-payment จะเพมความสะดวกตอทงผ บรโภค

เจาของกจการ กลาวคอ ชวยลดตนทนทงคาเดนทางและท าใหไมเสยเวลา ทงยงชวยเพมการหมนเวยนของ

เงนใหกบธรกจและเศรษฐกจของประเทศอกประการหนง ซงนอกจากจะชวยเพมชองทางการขายใหกบ

ชมชน และเพมรายไดใหกบองคกร ยงสามารถใชเปนชองทางในการประชาสมพนธโครงการตางๆ ของ

องคกร และท าการตลาดใหกบองคกรไดเชนกน

การพฒนา E-commerce น ยงสามารถตอยอดไปถงการเกบขอมลผ ใชตลาด (Customer

Relation Management – CRM) โดยใชโปรแกรมประเภท Location Analytic ทเรมจากการ Log On Wifi

ทกครงทผ ซอสนคาเขามาในบรเวณตลาด จงสามารถเกบขอมลในรายละเอยดถงการซอสนคา อาท

ชวงเวลาทเขามาในตลาด ระยะเวลาทอยในตลาด มการจบ Heat Path วาลกคามผงรปแบบ (Pattern) ใน

การเดนตลาดอยางไร จากจดใด ไปจดใด เรมและจบตรงไหน ในขณะทขอมลจาก E-payment สามารถ

บอกไดถงยอดการซอในตลาด และรวมไปถงขอมลทางประชากรศาสตร อาท เพศ วย และรายได เพอ

น ามาวเคราะหการบรหารจดการตลาดใหตรงตามพฤตกรรมผบรโภคในแตละชมชน เพอประโยชนในการ

บรหารจดการสนคาทจะวางขาย

การใชฐานขอมลสรางตลาด 4.0 ยงสามารถพฒนาการใชแอปพลเคชนใหเปนเสมอนตวกลางใน

การจดการ และบรหารความตองการซอของผบรโภคและความตองการขายใหตรงกน (Uberization) โดย

ทางองคการตลาดจะท าหนาทเปน Supplier และมสวนแบงรายไดจากผลก าไรทผขายไดรบ เนองจากทาง

องคการตลาดมความไดเปรยบในเรองของราคา ความแนนอนของคณภาพ และจ านวนสนคา โดยทาง

องคการตลาดอาจเสนอแรงจงใจใหมผมาใชแอปพลเคชนมากขน

110

ทามกลางการยายขวอ านาจทางเศรษฐกจในระยะ 20 ป ขางหนา กลมประเทศก าลงพฒนาใน

ปจจบนจะเปนก าลงส าคญของความตองการสนคาอปโภคบรโภค การตลาด 4.0 จะชวยขยายฐานลกคา

สนคาเกษตรชมชนไปยงประเทศเหลานได โดยเฉพาะส าหรบการสงซอสนคาในปรมาณมาก เชน การสงซอ

สนคาจากประเทศจน เปนตน

4.5.2 ยทธศาสตรท 2 มตลาดมาตร านครอบคลมท วท งประเทศและขยายความเชยวชาญ

ออกไปยงตางประเทศ

ประสานพนธมตรในการขยายตลาดกายภาพทมคณภาพ

ในชวงระยะเวลาของแผนวสาหกจ ระยะ 5 ป ขางหนา (พ.ศ. 2561–2565) องคการตลาดจะตอง

เรงพฒนาตลาดสาขาทบรหารจดการเองทง 3 แหง ใหไดมาตรฐาน และเนนการเปนตลาดตนแบบทม

เอกลกษณ แลวจงขยายจ านวนตลาดภายใตการบรหารจดการเองไปทวประเทศ อาท จงหวดละ 1 แหง

โดยประสานกบหนวยงานราชการกระทรวงมหาดไทย เชน กรมพฒนาชมชน และ กรมสงเสรมการปกครอง

สวนทองถน ในระยะเวลา 20 ปขางหนา เพอเปนการกระต นเศรษกจฐานราก เนองจากตลาดทประสบ

ความส าเรจ และมเอกลกษณ จะเปนศนยรวมเศรษฐกจระดบรากหญาทสามารถขยายผล ตอยอดการ

สรางอาชพ และความเจรญขนในทองถน เปนการกระตนเศษฐกจชมชนใหขยายวงกวางออกไป ทงยงสราง

รายไดใหกบองคการตลาดได นอกจากน เมอองคการตลาดประสบความส าเรจในการสรางตลาดมาตรฐาน

โดยเรมจากการพฒนาตลาดเกษตรปลอดภย (แผนระยะ 5 ป) ยงสามารถเขาไปชวยเสรมสรางมาตรฐาน

ใหกบตลาดชมชน ภายใตกรมพฒนาชมชน และกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน ทรวมกนมนบพน

ตลาดไดอกดวย

องคการตลาดยงสามารถสรางพนธมตรกบหนวยราชการหรอเอกชนอน เชน กรมธนารกษ ทม

นโยบายการพฒนาอสงหารมทรพยทเปนทดนขนาดมากกวา 20 ไร ใหเปนแหลงทพกอาศยของผ มรายได

นอย ในการน องคการตลาดสามารถสรางตลาดใหมรวมกบโครงการของกรมธนารกษ ทงน นโยบายการ

สรางและขยายตลาดมาตรฐาน หรอการเขาไปชวยพฒนาตลาดใหไดมาตรฐานดงกลาว สามารถขยายผล

ไปยงประเทศเพอนบาน อาท สปป.ลาว และ บงคลาเทศ ในการเปนผ ใหความรดานการพฒนาตลาดนน

พรอมกบพจารณาสวนแบงรายไดจากการบรหารจดการพฒนาและบรหารจดการตลาด อกทง องคการ

ตลาดยงสามารถจะเปนศนยกลางการเรยนรของชมชน (Learning Center) หรอเปนศนยถายทอดองค

111

ความ ร (Knowledge Sharing Center) ตามวตถประสงคการจดต ง ทชดเจน และเ พอดงดดใ ห

ผประกอบการตลาดรายใหมเขามา และพฒนาตอยอดใหเปนสถานททองเทยวทส าคญของจงหวดหรอของ

ประเทศ เพอสรางแรงดงดดใหนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศเขามาเยยมชม เพอเปนการ

กระตนผลประกอบการของตลาดและเปนการกระตนเศรษฐกจของจงหวดและพนทใกลเคยง

นอกจากน ในระยะแรก องคการตลาดจะประสานพนธมตรกบผ ประกอบการ Modern Trade

(แผนระยะ 5 ป) เพอจะสามารถขยายชองทางกระจายสนคาชมชนใหเตบโตไปกบ Modern Trade และ

ตลาดกายภาพอนๆ ทจะมการขยายตวไปยงตลาดตางประเทศไดในระยะยาว

4.5.3 ยทธศาสตรท 3 มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายในองคกร

เนองจากองคการตลาดเปนรฐวสาหกจ ทมขอก าหนด และกฎระเบยบบางประการทท าใหการ

ประกอบการไมคลองตว อาท ดานการสรรหาและรกษาบคลากรทมสมรรถนะ ทกษะ และประสบการณท

จ าเปนตอการขบเคลอนองคการตลาดไปสวสยทศนในระยะยาว ทมขอจ ากดจากระบบอตราคาตอบแทน

กฎระเบยบดานการเดนทางไกล หรอกฎระเบยบดานการประกอบการตามวตถประสงคการจดตง ซง

ขอจ ากดเหลานจ าเปนตองมการแกไขภายในระยะ 20 ป ขางหนา ซงเปนระยะยาวพอทองคการตลาด

สามารถด าเนนการปรบปรงขอจ ากดตางๆ อกทง องคการตลาดตองมการพฒนาปรบปรงการด าเนนงาน

ของสวนงานตางๆ อยางสมดล ไมวาจะเปนในสวนหารายได เชนการพฒนาธรกจ การตลาด การ

ประชาสมพนธ และ สวนสนบสนน อาท การบรหารบคลากร การพฒนาองคกร ระบบเทคโนโลย

สารสนเทศ การตรวจสอบภายใน การควบคมภายใน การบรหารความเสยง และการเสรมสรางธรรมาภ

บาล เพอใหทกสวนงาน สนบสนนยทธศาสตรองคการตลาด เพอการพฒนาองคการตลาดใหตอบสนอง

ภารกจในการเปนกลไกของกระทรวงมหาดไทยในพฒนาเศรษฐกจฐานรากไดอยางยงยน จนเปน

รฐวสาหกจทมการบรหารจดการภายในเปนเลศ

4.6 แผนทยทธศาสตร

รายละเอยดของยทธศาสตร ระยะ 20 ป สามารถสรปเปนแผนทยทธศาสตรไดดงตอไปน

112

แผนภาพท 30: แผนทยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 20 ป


ยทธศาสตรท มการขบเคลอนเศร กจ านรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและ านขอมล

ประเดน ยทธศาสตร

เปาหมาย ระยะ 20 ป

บคลากรขององคการตลาดสามารถขบเคลอนองคกรเขาส

วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค

มการน าฐานขอมลและทรพยากรทมอยมาใชใหเกดประโยชนสงสดในการผลกดนเศรษฐกจฐานราก และสรางรายไดแกองคการตลาด

เพมชองทางการคาขาย ทงในและตางประเทศ และเพมชองทาง

การคาขายออนไลน

เสรมสรางตลาดสาขาและตลาดชมชนทองถนใหไดมาตรฐาน และมเอกลกษณโดยเปนทปรกษาทเชยวชาญในการบรหารจดการตลาด และพฒนาศนยการเรยนร

ยทธศาสตร องคการตลาด ระยะ 20 ป

กลยทธ ยทธศาสตร องคการตลาด ระยะ 20 ป

• เพอความเปนเลศการด าเนนงานของสวนงานตาง อยางสมดล เชนการพฒนาธรกจ การตลาด การประชาสมพนธ และ สวนสนบสนน อาท การบรหารบคลากร การพฒนาองคกร ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ การตรวจสอบภายใน การควบคมภายใน การบรหารความเสยง และการเสรมสรางธรรมาภบาล

• ประสานพนธมตรในการขยายตลาดกายภาพทมคณภาพ สรางพนธมตรกบหนวยงานราชการหรอเอกชนอน ในการกระตนเศรษกจฐานราก ขยายตลาดมาตรฐานทงทบรหารจดการเอง และทใหค าปรกษาตลาดชมชนอนในประเทศ โดยเปนศนยเรยนรชมชน รวมทงเปนทปรกษาใหกบผประกอบการตลาดในตางประเทศ

• พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบการตลาด ในการพ นาเศร กจชมชน แสดงผลขอมลดานราคา สนคาทขาด หรอ ลนตลาด ทมความครบถวน และเปน Real Time รวมทงแสดงผลอนดบตลาดมาตรฐาน

• พ นาบรการดานตลาด 4.0 โดยมแอปพลเคชนของตวเองดานสนคาชม น

การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย 4.0

การขยายตลาดมาตรฐานทงในและตางประเทศ

การพฒนาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยว

ทองถน

ตวช วดข นปลาย ระยะ 20 ป

• มตลาดชมชนทไดมาตรฐานทวประเทศ • องคการตลาดเปนทปรกษาทผประกอบการทงในและ

ตางประเทศนกถงเปนอนดบแรกเมอตองการเปดตลาดใหมและบรการจดการใหไดมาตรฐาน

• มตลาดชมชนทอยภายใตการประกอบการ หรอภายใตการใหค าปรกษาทไดรบการจดอนดบในกลมตลาดทดเลศ โดยองคกรตางประเทศ

• ศนยขอมลราคาสนคาเกษตรรายวนทครบถวน สามารถแสดงผลดานราคาไดอยาง Real Time

• ศนยขอมลสามารถแสดงปรมาณผลผลตการเกษตรทมความตองการสง ขาดตลาด หรอ ทลนตลาด ในปจจบนและอนาคต

• ศนยขอมลสามารถแสดงการจดอนดบตลาดมาตรฐาน ทงในภาพรวม และในปจจยการประเมนดานตางๆ

• องคการตลาดมแอปพลเคชนของตวเองทเปนทรจกและยอมรบ เปนแอปพลเคชนทคนนกถงอนดบแรกเมอตองการซอสนคาเกษตร และผลตภณฑชมชน (Application of Choice ของสนคาดงกลาว

• องคการตลาดเปนรฐวสาหกจอนดบ 1 ในดานการบรหารจดการภายใน

การตอบรบกระแสอนรกษธรรมชาต และการรกษาสขภาพ

ยทธศาสตรท 2: มตลาดมาต านครอบคลมทวท งประเทศและขยายความเชยวชาญออกไปยงตางประเทศ


สรางพนธมตรทางธรกจกบภาครฐและเอกชน เพอประโยชน

ดานขอมลและโลจสตกส

การพฒนาการบรหารจดการภายใน

วสยทศน องคการตลาดเปนกลไกหลกของภาคร ในการพ นาเศร กจ านราก โดยการสรางเครอขายตลาดทไดมาตร าน

ในการกระจายและจ าหนายสนคาเก ตร และผลตภณฑชมชน

113

4.7 มาตรวดความส าเรจ

จากยทธศาสตรระยะ 20 ป ขางตน มาตรวดความส าเรจขององคการตลาดมดงตอไปน

ตารางท 11: ยทธศาสตรและตวช วด

ยทธศาสตร รายละเอยด ตวช วด

1. มการขบเคลอนเศรษฐกจฐานรากโดยการใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล

พฒนาศนยขอมล ตวช วดข นตน (Lead Indicator)

จ านวนสนคาทมดชนราคา

จ านวนสนคาทมการแสดงขอมลอปสงค

จ านวนสนคาทมการแสดงขอมลอปทาน

ตวช วดข นปลาย (Lag Indicator)

องคการตลาดมศนยขอมลราคาสนคาเกษตรรายวนทครบถวน

สามารถแสดงผลดานราคาไดอยางเปนปจจบนอยตลอดเวลา

(Real Time)

ศนยขอมลสามารถแสดงปรมาณผลผลตการเกษตรทมความ

ตองการสง (ขาดตลาด) หรอ ทลนตลาด ในปจจบนและอนาคต

ศนยขอมลสามารถแสดงการจดอนดบตลาดมาตรฐาน ทงใน

ภาพรวม และในปจจยการประเมนดานตางๆ

พฒนาตลาด 4.0 ตวช วดข นตน (Lead Indicator)

จ านวนสนคาขายบนแอปพลเคชนขององคการตลาด รายไดจากการขายบนแอปพลเคชนขององคการตลาด จ านวนครงของการขายจากการขายบน Application ตวช วดข นปลาย (Lag Indicator)

องคการตลาดมแอปพลเคชนของตวเองทเปนทรจกและยอมรบ เปนแอปพลเคชนทคนนกถงอนดบแรกเมอตองการซอสนคาเกษตร และผลตภณฑชมชน (Application of Choice ของสนคาดงกลาว)*

114

ยทธศาสตร ตวช วด

2. มตลาดมาตฐานครอบคลมทวทงประเทศและขยายความเชยวชาญออกไปยงตางประเทศ

ตวช วดข นตน (Lead Indicator)

จ านวนตลาดทผานเกณฑการประเมน จ านวนตลาดทม MOU กบองคการตลาดในการใหค าปรกษาดานการพฒนาตลาดมาตรฐาน


มตลาดชมชนทไดมาตรฐานทวประเทศ องคการตลาดเปนทปรกษาทผประกอบการทงในและตางประเทศนกถงเปนอนดบแรกเมอตองการเปดตลาดใหมและบรการจดการใหไดมาตรฐาน*

มตลาดชมชนทอยภายใตการประกอบการ หรอภายใตการใหค าปรกษาทไดรบการจดอนดบในกลมตลาดทดเลศ โดยองคกรตางประเทศ

3. มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายในองคกร

ตวช วดข นตน (Lead Indicator)

จ านวนรายการทมการแกไขขอจ ากดดานกฎระเบยบใหมความคลองตวขน

จ านวนตลาดทม MOU กบองคการตลาดในการใหค าปรกษาดานการพฒนาตลาดมาตรฐาน


องคการตลาดเปนรฐวสาหกจอนดบ 1 ในดานการบรหารจดการภายใน **

* สามารถไดมาจากการส ารวจ (Survey)

** จากการจดอนดบรฐวสาหกจไทย


115

4.8 ความตอเนองของการวเคราะหแผนวสาหกจ ระยะ 20 ป

เพอเปนการสรปความตอเนองในการพฒนายทธศาสตรของแผนวสาหกจ จากการวเคราะหสถานการณภายนอกและภายใน ตารางความเชอมโยง

ดานลางแสดงใหเหนถงทมาของยทธศาสตร จากประเดนยทธศาสตร (Strategic Issue ใชตวยอ SI) การวเคราะห SWOT (ใชตวยอ S-W-O-T) สถานการณภายนอก อน

ไดแก การวเคราะหพลวตโลกจาก PESTLE โลก (ใชตวยอ P-E1-S-T-L-E2) สถานการณการคาปลก (Retail ใชตวยอ R) แผนยทธศาสตรภาครฐ (Government ใชตวยอ G)

และปจจยภายในองคกร (Market Organization ใชตวยอ MO) วธการอานตารางคอ ใน 1 ยทธศาสตร มาจากประเดนยทธศาสตรใด สะทอน SWOT ตวใด และมตนเหต

จากปจจยภายนอก และ ภายในขอใด ความตอเนองของแผนฯ มดงตอไปน

ยทธศาสตร ประเดนยทธศาสตร

SWOT ปจจยภายนอกและภายใน

1. การการขบเคลอนเศรษฐกจฐานกรากโดยการใชเทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล 1.1. พฒนาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบการตลาดในการพฒนาเศรษฐกจชมชน ฐานขอมลดชนราคา

ฐานขอมลปรมาณผลผลต Demand Matching และบรหารสนคาลนตลาด

ฐานขอมลมาตรฐานตลาด ทงการล าดบมาตรฐานและการเผยแพรประชาสมพนธ

SI-1 O2, O7, T4, S3, S4

T, E2

1.2. พฒนาบรการซอขายในตลาด 4.0 พฒนาเวบไซตหรอแอปพลเคชนดาน E-commerce ของตนเอง

พฒนาการบรหารจดการขอมล (Customer Relation Management–CRM) ของลกคา E-commerce เพอบรหารจดการสนคาทจะวางขาย เพอบรหารจดการสนคาลอตใหญจากประเทศ CLMV เชน ประเทศจน

SI-1 O1, O3, S3, S4 T, L, E1, S, R

116

ยทธศาสตร ประเดนยทธศาสตร

SWOT ปจจยภายนอกและภายใน

2. การขยายตลาดมาตรฐานทงในและตางประเทศ 2.1 ขยายพนธมตรในการขยายตลาดกายภาพทมคณภาพ ขยายจ านวนตลาดภายใตการบรหารจดการไปยงจงหวดตางๆ ทวประเทศ โดยประสานพนธมตรกบ

หนวยราชการของกระทรวงมหาดไทย เพอสรางมาตรฐานตลาดเรมจากตลาดเกษตรปลอดภย (ในแผนระยะ 5 ป) และดวยความเชยวชาญทสงขน จงขยายตลาดไปยงประเทศเพอนบาน

สรางพนธมตรกบภาครฐและเอกชน เชน ผประกอบการ Modern Trade ในการขยายตลาดทงในและตางประเทศ โดยเรมจากการใชประโยชนของการขยายตวของ Modern Trade หรอตลาดกายภาพอน น าสนคาชมชนทวประเทศไปวาง (ในแผนiระยะ 5 ป) และอาจขยายตวไปกบผประกอบการ Modern Trade หรอตลาดกายภาพอนไปตางประเทศ

พฒนาตลาดมาตรฐานทมเอกลกษณ เปนแหลงทองเทยวทน ารายไดสชมชน

SI-2, SI-3, SI-4 O3, O4, O5, O6, O7, O8 T2,

S1,S2,S3, S4

E, R, S, G

3. การพฒนาประสทธภาพภายในองคกร

พฒนาโครงสรางองคกร และทกษะพนกงานใหเหมาะสม ทงในสวนหารายได และสวนสนบสนน W1, W2, W3, W4/ T3

MO


117

บทท 5 แผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565)

5.1 การวเคราะห PESTLE และสภาพแวดลอมภายนอกในปจจบนของประเทศไทย

5.1.1 ปจจยดานการเมอง (P-Political)

ปจจยทางการเมองถอวามผลตอธรกจคาปลกทงทางตรงและทางออม เนองจากรายไดหลกของ

ธรกจคาปลกมาจากการจบจายใชสอยของผบรโภค ดงนน หากสถานการณทางการเมองในประเทศม

ความไมมนคง ยอมสงผลใหผบรโภคมความเชอมนลดลงและท าใหผบรโภคลดการใชจายลง ซงจะกระทบ

ตอรายไดของธรกจคาปลกโดยตรง

นอกจากนน ดวยสาเหตทองคการตลาดเปนองคกรรฐวสาหกจ ปจจยดานการเมองอยางนโยบาย

และทศทางการด าเนนงานของรฐบาลชดปจจบน มความส าคญและมผลตอการด าเนนธรกจขององคการ

ตลาดคอนขางมาก เชน กรอบยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) ซงจะเปนตวก าหนดทศทางและ

นโยบายของรฐบาล และกลายมาเปนแบบแผนของยทธศาสตรและทศทางในการด าเนนงานขององคการ

ตลาดตอไปในอนาคต หรอแมแตนโยบายของรฐบาลทจะเขามาควบคม Modern Trade เพอชวยเหลอ

ธรกจคาปลกแบบดงเดมกตาม

อยางไรกด แมในชวงเวลาปจจบนจะถอวาเปนชวงเปลยนผาน เนองจากอยในชวงของการปฏรป

ประเทศและการเรมประกาศใชรฐธรรมนญ พ.ศ. 2560 ซงเปนรฐธรรมนญฉบบใหม แตสถานการณ

การเมองในปจจบนของประเทศไทยถอวามความมนคงมากขนตามล าดบเมอเทยบกบชวง 3-4 ป

ทผานมา โดยเหนไดจากตวเลขการลงทนจากตางประเทศทสงขนอยางตอเนอง และเศรษฐกจท

ก าลงเตบโตตอเนอง 3 ป33 ท าใหสามารถเชอมนไดวาปจจยทางการเมองจะยงไมสงผลกระทบตอ

ธรกจคาปลกและการด าเนนธรกจขององคการตลาดอยางมนยส าคญ

33 เสยงปฏรปประเทศ. (2560). “อลงกรณ” หวงการเมองปวนปฏรปประเทศสะดด ยนยนประเทศดขนกวาเมอ 3 ปกอน . สบคน 13 กรกฎาคม 2560, จาก

http://www.reformvoice.com/th/2017/05/15/reform-216/

118

5.1.2 ปจจยดานเศร กจ (E-Economic)

(1) สถานการณเศรษฐกจโลกในภาพรวม

หลกจากวกฤตการเงนโลกทหลายประเทศไดรบผลกระทบอยางมากในป พ.ศ. 2551 ในปจจบน

เศรษฐกจโลกกยงคงอยในสภาวะฟนตวดวยอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทต ากวาคาเฉลยในอดตอยาง

มาก และปจจยทางเศรษฐกจตางๆ ต ากวาทเคยเปนเชนกน โดยสภาวะเศรษฐกจโลกในขณะนสามารถ

เรยกไดวาอยในสภาวะ “สามต า สองสง” โดย “สามต า” อางองถง อตราการขยายตวทางเศรษฐกจต า

อตราเงนเฟอต า และอตราดอกเบยต า โดยตวแปรทงสามนนอยในระดบต าตอเนองเปนเวลานานเมอเทยบ

กบคาเฉลยในอดต ส าหรบ “สองสง” หมายถง ตลาดเงนตลาดทนมการผนผวนสง และผ ทไดรบ

ผลประโยชนจากการขยายตวของเศรษฐกจโลกมการกระจกตวสง หรอ มความเหลอมล ามากยงขน34

ในชวงป พ.ศ. 2557-2559 เกอบรอยละ 70 ของประเทศในโลก มอตราการขยายตวทางเศรษฐกจ

ต ากวาคาเฉลยในอดต โดยเฉพาะประเทศอตสาหกรรมหลก ถงแมวาเศรษฐกจของประเทศทมอ านาจทาง

การคาสงอยางเชนสหรฐอเมรกาและประเทศในสหภาพยโรปบางประเทศจะมการปรบฐานดขนมาบาง แต

ยงคงมปจจยเสยงทสามารถสงผลกระทบตอการฟนตวของเศรษฐกจ อกทงยงตองเผชญกบความไม

แนนอนจากเหตการณการถอนตวของสหราชอาณาจกรจากสหภาพยโรป (Brexit) และปจจยทางดาน

การเมองทจะกอใหเกดความผนผวนเพมมากยงขน

ถงแมวาเทคโนโลยจะมการพฒนาแบบกาวกระโดด แตสาเหตส าคญทท าใหเศรษฐกจโลกขยายตว

ต า คอ ผลตภาพหรอความสามารถในการผลตทลดต าลง ซงมสาเหตมาจากปจจยในดาน ขอจ ากดเชง

โครงสราง ขอจ ากดดานโครงสรางพนฐาน การกระจกตวของเจาของเทคโนโลยใหมๆ การเปลยนแปลง

โครงสรางประชากรทเปนสงคมผสงอายมากขน และการลงทนของภาคเอกชนทอยในระดบต า ซงสงผล

กระทบใหอตราเงนเฟอคงอยในระดบต า ผประกอบการจงไมสามารถขนราคาสนคาไดตามทคาดการณไว

34 สดใจ ชาญชาตรรตน. ส านกขาวประชาชาตธรกจ (2560). “3 ต า 2 สง” เสนขนานโลก 4.0 โดย นาย วรไท สนตประภพ ผวาการธนาคารแหงประเทศไทย. สบคน

27 มถนายน 2560, จาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1487655070

119

แตเดม สงผลใหรายไดของประชาชนไมสามารถปรบเพมขนไดตาม และท าใหก าลงซอและการบรโภคของ

ประชาชนถกลดทอนไปดวย35

ทงน การทประเทศจนไดมการปรบโครงสรางเศรษฐกจ จากทเคยเปนประเทศทเนนการน าเขา

สนคาเปนจ านวนมาก ไปสการเปนผผลตเองภายในประเทศ รวมทงการลดบทบาทการลงทนโดยไปเนนท

การบรโภคและการบรการมากขน ปจจยตางๆ เหลาน ไดสงผลตอความตองการสนคาโภคภณฑและกดดน

ใหราคาสนคาโภคภณฑทงโลกใหอยในระดบต า นอกจากน ก าลงการผลตสวนเกนของจนทยงมอยสง และ

ความกาวหนาดานเทคโนโลยทชวยท าใหตนทนในการผลตลดต าลง สงผลใหสนคาอตสาหกรรมหลายชนด

อยในสภาวะลนตลาด และมราคาลดต าลง ยงไปกวานน ดวยภาวะทการขยายตวทางเศรษฐกจอยในระดบ

ต ามาเปนเวลานานสงผลใหนกลงทนขาดความเชอมนจงชะลอการลงทนไว นอกจากนอตราเงนเฟอทอยใน

ระดบต าท าใหธนาคารกลางของหลายๆ ประเทศสามารถด าเนนนโยบายการเงนแบบผอนปรนเพอกระตน

เศรษฐกจ ซงสงผลใหอตราดอกเบยอยในระดบต าทวโลก ประเทศอตสาหกรรมหลายประเทศใชนโยบาย

อตราดอกเบยตดลบเพอกระตนใหสถาบนการเงนเรงปลอยสนเชอ และเพอใหภาคเอกชนใชจายเงนเพอ

การบรโภคและการลงทนแทนทจะฝากเงนกบธนาคาร อตราดอกเบยในระดบทต าตอเนองมาเปนเวลานาน

สงผลใหบางประเทศตองประสบกบปญหากบดกสภาพคลอง และเกดการบดเบอนโครงสรางระบบการเงน

โดยในอนาคต นโยบายการเงนแบบผอนปรนและการอดฉดสภาพคลอง (Quantitative Easing:

QE) จะยงถกใชอยางตอเนองเพอฟนฟเศรษฐกจ ซงจะกอใหเกดสภาพคลองสวนเกนในระบบการเงนโลก

โดยทเงนทนเหลาน จะไหลเขาสประเทศเศรษฐกจเกดใหมเพอหวงผลตอบแทนทสงขน แตตลาดการเงน

โลกทมสภาพคลองสวนเกนสง จะออนไหวตอปจจยทางเศรษฐกจตางๆ ทจะกระทบตอการฟนตวของ

เศรษฐกจโลกมากขน ซงนกลงทนสามารถเปลยนจากสภาวะกลาเสยงเปนสภาวะกลวเสยงไดอยางรวดเรว

และพรอมจะดงเงนกลบไปลงทนในสนทรพยทมความเสยงต า ในทนท สงผลใหตลาดการเงนโลกม

ความผนผวนสง36

35 ไทยพบลกา. (2560). “วรไท สนตประภพ” ผวาแบงกชาต ปลกพลง “Good Corporate Citizen” หยดซอเวลา หวนตนทนแฝงฉดอนาคตประเทศไทย. สบคน

26 มถนายน 2560, จาก https://thaipublica.org/2017/05/veerathai-iod-29-5-2560/ 36 ดร. วรไท สนตประภพ. (2559). ผวาการธนาคารแหงประเทศไทย. “บทบาทธนาคารแหงประเทศไทยในสภาวะปกตใหม”. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก

https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Speeches/Gov/speechGov_%20%202Sep2016.pdf

https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Speeches/Gov/speechGov_%20%202Sep

120

ทงน การทผลประโยชนของการขยายตวจากเศรษฐกจมการกระจกตวสง หรอมคนเพยงสวนนอยท

ไดรบผลประโยชนสวนใหญจากการขยายตวทางเศรษฐกจทผานมา ในขณะทคนสวนใหญในโลกรสกวา

การกระจายตวของผลประโยชนทเกดขนไมทวถงและไมเปนธรรม อนเปนผลใหชองวางระหวางคนรวยกบ

คนจนหางมากขน37 ซงเมอการกระจายผลประโยชนทเกดจากการฟนตวของเศรษฐกจโลกเปนไปอยางไม

ทวถง ประชาชนหลายกลมเชอวาตนเองไมสามารถยกระดบคณภาพชวตของตนเองได จงสงผลใหหลาย

ประเทศมแนวโนมกดกนทางการคาเพมขน ซงการถอนตวของสหราชอาณาจกรจากสหภาพยโรปทผานมา

เปนตวอยางทเหนไดชดเจน

แผนภาพท 31: อตราการขยายตวทางเศรษฐกจภาพรวม

ขอมลจรง ประมาณการป 2560

2555 2556 2557 2558 2559 ณ 20 ก.พ. 2560 ณ 15 พ.ค. 2560

อตราการขยายตวทาง

เศร กจโลก (%) 3.3 3.0 3.2 3.2 3.1 3.3 3.3

สหร อเมรกา 2.2 1.9 2.4 2.6 1.6 2.2 2.2

สหภาพยโรป -0.6 -0.5 0.9 1.9 1.7 1.6 1.6

ญปน 2.0 1.5 0.0 1.2 1.0 1.2 1.2

จน 7.8 7.7 7.3 6.9 6.7 6.6 6.6

ไทย 6.5 2.9 0.8 2.9 3.2 3.3 3.3

อตราการขยายตวปรมาณ

การคาโลก (%) 3.0 3.4 2.8 2.6 3.6 3.6

(ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต)

37 Reuben, A. (2015). Gap between rich and poor keeps ‘growing’. Retrieved June 29, 2017, from http://www.bbc.com/news/business-32824770

121

แผนภาพท 32: มลคา GDP ประเทศไทย และอตราการขยายตวเฉลยตอป

(ทมา: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และธนาคารแหงประเทศไทย)

(2) สถานการณเศรษฐกจไทยในปจจบน

เศรษฐกจไทยและเศรษฐกจในภมภาคอาเซยนก าลงเผชญกบภาวะสามต าสองสงเชนเดยวกน แต

ความรนแรงของปญหานในเศรษฐกจไทยและในภมภาคอาเซยนยงไมรนแรงเทากบทเกดขนในเศรษฐกจ

โลก เศรษฐกจไทยมแนวโนมฟนตวดขนตลอดชวง 2 ปทผานมา โดย GDP ในไตรมาสแรกของป

พ.ศ. 2560 เตบโตไดรอยละ 3.3 และเรมมการขยายตวทชดเจนขนในหลายภาคเศรษฐกจ อตราการ

วางงานของประเทศไทยยงคงอยในระดบต า อตราเงนเฟอเรมปรบขนจากทเคยตดลบตอเนอง โดย

เศรษฐกจไทยไดรบอานสงสทงจากการกระตนเศรษฐกจของรฐบาล จากกจกรรมทางเศรษฐกจของประเทศ

เพอนบานทก าลงขยายตว การปรบโครงสรางพนฐาน และจ านวนชนชนกลางทเพมสงขน

โดยแนวโนมเศรษฐกจไทยทงป พ.ศ. 2560 คาดวาจะขยายตวรอยละ 3.3-3.8 โดยมปจจย

สนบสนนจาก (1) การฟนตวของการสงออกอนเนองมาจากการเตบโตของเศรษฐกจของประเทศคคาและ

ราคาสนคาในตลาดโลก (2) การกระตนเศรษฐกจโดยการลงทนภาครฐทอยในระดบสง (3) การปรบตวดขน

ของภาคอตสาหกรรมเกษตร (4) การขยายตวของภาคการทองเทยวทยงสนบสนนเศรษฐกจอยางตอเนอง

และ (5) การปรบตวดขนของตลาดรถยนตในประเทศ ทงน คาดวามลคาการสงออกสนคาจะขยายตวรอย

7,841 8,493

9,076 9,042

10,105 10,540

11,375

12,910 13,132 13,673

14,367

2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559

มลคาของ GDP

[พนลานบาท]

122

ละ 3.6 การบรโภคภาคเอกชน และการลงทนรวมขยายตวรอยละ 3.0 และรอยละ 4.4 ตามล าดบ และ

อตราเงนเฟอทวไปอยในชวงรอยละ 0.8-1.338

38 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). เศรษฐกจไทยไตรมาสแรกของป 2560 และแนวโนมป 2560. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก

http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=6670&filename=index

123

ตารางท 12: ประมาณการเศร กจไทยป พ.ศ. 256039

หมายเหต: ตวเลขการสงออกและการน าเขาเปนไปตามฐานขอมลของธนาคารแหงประเทศไทย


39 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). ขาวเศรษฐกจและสงคม. สบคน 28 มถนายน 2560,

จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5164

ป 2558 ป 2559 ณ 20 ก.พ. 60 ณ 15 พ.ค. 60

GDP (ณ ราคาประจ าป: พนลานบาท) 13,672.90 14,366.60 15,150.50 15,228.60

รายไดตอหว (บาทตอคนตอป) 203,356.30 212,980.20 223,941.80 225,096.10

อตราการขยายตวของ GDP (CVM, %) 2.90 3.20 3.0-4.0 3.3-3.8

การลงทนรวม (CVM, %) 4.40 2.80 5.30 4.40

ภาคเอกชน -2.20 0.40 2.50 2.00

ภาครฐ 29.30 9.90 14.40 12.60

การบรโภคภาคเอกชน (CVM, %) 2.20 3.10 2.80 3.00

การใชจายภาครฐบาล (CVM, %) 3.00 1.70 2.60 3.20

ปรมาณการสงออกสนคาและบรการ (ปรมาณ, %) 0.70 2.10 2.60 2.90

มลคาการสงออกสนคา (พนลานดอลลาร สหรฐฯ) 214.10 214.10 220.30 221.80

อตราการขยายตว (มลคา, %) -5.60 - 2.90 3.60

อตราการขายตว (ปรมาณ, %) -1.50 0.40 1.20 1.60

ปรมาณการน าเขาสนคาและบรการ (ปรมาณ, %) - -1.40 3.70 3.50

มลคาการน าเขาสนคา (พนลานดอลลาร สหรฐฯ) 187.20 178.40 188.20 190.80

อตราการขยายตว (มลคา, %) -10.60 -4.70 5.50 7.00

อตราการขยายตว (ปรมาณ, %) 0.30 -2.10 2.00 3.00

ดลการคา (พนลานดอลลาร สหรฐฯ) 26.80 35.80 32.20 31.00

ดลบญชเดนสะพด (พดลานดอลลาร สหรฐฯ) 32.10 46.80 39.50 38.80

ดลบญชเดนสะพดตอ GDP (%) 8.10 11.50 9.40 8.90

เงนเฟอ (%)

ดชนราคาผบรโภค -0.90 0.20 1.2-2.2 0.8-1.3

GDP Deflator 0.60 1.80 1.5-2.5 1.5-2.5

ขอมลจรง ประมาณการป 2560

http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5164

124

แผนภาพท 33: ดชนช วดทางเศร กจ


2.1) การบรโภคภาคครวเรอน

การใชจายภาคครวเรอนภายในประเทศขยายตวเรงขนตามการใชจายบรโภคสนคาคงทนและการ

ขยายตวของรายจายภาคบรการ รวมทงการปรบตวดขนของฐานรายไดภาคเกษตร โดยในไตรมาสแรกของ

ป พ.ศ. 2560 การใชจาย ภาคครวเรอนขยายตวรอยละ 3.2 เรงขนจากการขยายตวรอยละ 2.5 ในไตรมาส

กอนหนา สอดคลองกบการ ขยายตวเรงขนของปรมาณการจ าหนายรถยนตนง ทกลบมาขยายตวในเกณฑ

สงรอยละ 38.8 จากการเปดตวรถยนตนงสวนบคคลรนใหม และการขยายตวของปรมาณการจ าหนาย

รถจกรยานยนตรอยละ 4.4 ในขณะทการใชจายในหมวดสนคาอนๆ ยงคงขยายตวตอเนอง โดยดชน

ภาษมลคาเพมหมวดโรงแรมและภตตาคารยงคงท ปรมาณการจ าหนายน ามนเบนซน แกสโซฮอล และ

น ามนดเซล ขยายตวรอยละ 7.1 รอยละ 3.9 และ รอยละ 1.7 ตามล าดบ การปรบตวดขนของการใชจาย

ภาคครวเรอนในไตรมาสนสอดคลองกบการปรบตวดขนของรายไดครวเรอนภาคเกษตร ซงความเชอมน

ของผบรโภคเกยวกบภาวะเศรษฐกจโดยรวมอยทระดบ 64.2 ปรบตวเพมขนจากระดบ 61.9 ในไตรมาส

กอนหนา ซงเปนสญญาณทชวาเศรษฐกจก าลงฟนตวไดดขน และผบรโภคมก าลงในการซอทเพมมากขน

กวาในปทผานๆ มา และเปนปจจยทสนบสนนตอธรกจคาปลกในภาพรวม

2.2) การลงทนภาคเอกชน

การลงทนภาคเอกชนหดตวลงรอยละ 1.1 เปนผลเนองมาจากก าลงการผลตสวนเกนทยงอยใน

ระดบสง และการลดลงของแรงขบเคลอนจากมาตรการกระตนเศรษฐกจในระดบเศรษฐกจฐานราก ส าหรบ

2555 2556 2557 2558 2559 Q1 ทงป (f)

การขยายตวของ GDP (%) 6.5 2.9 0.8 2.9 3.2 3.3 3.3 - 3.8

การลงทนรวม 13.2 -2.0 -2.4 4.4 2.8 1.7 4.4

ภาคเอกชน 14.4 -2.8 -1.0 -2.2 0.4 -1.1 2.0

ภาครฐ 8.9 1.3 -7.3 29.3 9.9 9.7 12.6

การบรโภคภาคเอกชน 6.7 0.3 0.6 2.2 3.1 3.2 3.0

มลคาการสงออกสนคา 3.1 -0.2 -0.3 -5.6 0.0 2.8 1.6

ดลบญชเดนสะพด -0.4 -0.6 3.8 8.1 11.5 12.3 8.9

เงนเฟอ 3.0 2.0 1.9 -0.9 0.2 1.3 0.8 - 1.3

ประมาณการป 2560ขอมลจรง

125

ยอดการขอรบการสงเสรมการลงทนผานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (Board of Investment: BOI) ใน

ไตรมาสนอยท 62 พนลานบาท ลดลงรอยละ 26 โดยมสาเหตส าคญมาจากการลดลงในมลคาการขอรบ

การสงเสรมการลงทนของนกลงทนจน แตการขอรบการสงเสรมการลงทนของนกลงทนจากประเทศอนๆ

เพมสงขน ในขณะทยอดการอนมตและการออกบตรสงเสรมการลงทนเพมขนตอเนอง โดยยอดการอนมต

สงเสรมการลงทนอยท 239.6 พนลานบาท เพมขนรอยละ 119.5 ปรบตวดขนจากการเพมขนรอยละ 29.2

ในไตรมาสกอนหนา (เพมขนตอเนองเปนไตรมาสท 3) สวนการออกบตรสงเสรมการลงทนอยท 241.5

พนลานบาท เพมขนรอยละ 85.3 ปรบตวดขนจากการเพมขนรอยละ 5.2 ในไตรมาสกอนหนา และดชน

ความเชอมนทางธรกจอยทระดบ 50.8 เทยบกบระดบ 49.7 ในไตรมาสกอนหนา

2.3) การจางงาน

การจางงานโดยรวมยงคงปรบตวลดลง ในขณะทอตราการวางงานยงอยในระดบต า ในไตรมาส

แรกของป พ.ศ. 2560 การจางงานรวมลดลงรอยละ 0.6 ปรบตวดขนเมอเทยบกบการลดลงรอยละ 2.5 ใน

ไตรมาสท 4 ของป พ.ศ. 2559 โดยการจางงานภาคเกษตรลดลงรอยละ 1.4 ปรบตวดขนเมอเทยบกบการ

ลดลงรอยละ 6.0 ในไตรมาสกอนหนา เนองจากการปรบตวดขนของการจางงานในการผลตออยและขาว

ในชวงเกบเกยว สอดคลองกบอตราการจางงานนอกภาคเกษตรซงลดลงรอยละ 0.3 ปรบตวดขนเมอเทยบ

กบการลดลงรอยละ 0.7 ในไตรมาสกอนหนา เนองจากการเพมขนของการจางงานภาคบรการ โดยเฉพาะ

บรการทพกแรมและบรการดานอาหาร ทขยายตวรอยละ 4.2 และการปรบตวดขนของการจางงานในสาขา

อตสาหกรรม ส าหรบผวางงานเฉลยในไตรมาสท 1 ป พ.ศ. 2560 มจ านวน 4.6 แสนคน คดเปนอตราการ

วางงานรอยละ 1.2

2.4) ภาคตางประเทศและการสงออก

มลคาการสงออกสนคาของไทยทรงตวเปนปแรกหลงจากหดตวตอเนองมา 3 ป โดยปรมาณสนคา

สงออกบางสนคามทศทางปรบดขน ขณะทปจจยถวงยงมาจากเศรษฐกจประเทศคคาทฟนตวคอนขางชา

จากการซบเซาของเศรษฐกจโลก และปญหาเชงโครงสรางทยงมอย โดยปรมาณการสงออกขยายตว

รอยละ 0.4 สวนหนงเปนผลจากปรมาณการสงออกทองค าทขยายตวสงในปน (หากไมรวมทองค า ปรมาณ

การสงออกหดตวรอยละ 1.3) เนองจากความตองการลงทนในสนทรพยปลอดภย (Safe Haven) เพมขน

ในชวงครงแรกของปจากความไมแนนอนของการด าเนนนโยบายการเงนของกลมประเทศหลกและผล

ประชามตของสหราชอาณาจกร (Brexit) และอกสวนหนงมาจากปรมาณการสงออกในบางสนคาทม

126

ทศทางปรบตวดขนในชวงครงหลงของป ซงสอดคลองกบการขยายก าลงการผลตเพอรองรบการยายฐาน

การผลตและการขยายตลาด นอกจากน ภาคการสงออกไทยยงคงถกฉดรงจากปญหาเชงโครงสราง ทงจาก

การเปลยนแปลงโครงสรางการคาโลก โดยเฉพาะผลจากการปฏรปเศรษฐกจจน ทหนมายกระดบการผลต

ในประเทศ โดยเนนการผลตสนคาทมความซบซอนมากยงขน ท าใหสามารถลดการพงพาการน าเขาและท า

ใหอปสงคจากจนลดลงในบางสนคา

2.5) ดชนเศรษฐกจทส าคญอนๆ

อตราเงนเฟอทวไป

อตราเงนเฟอทวไปทวดจากดชนราคาผบรโภคของป พ.ศ. 2559 ปรบตวเพมขนจากป พ.ศ. 2558

ทรอยละ 0.20 ซงขยายตวเพมจากทหดตว รอยละ 0.90 ในป พ.ศ. 2558 ซงปจจยทท าใหอตราเงนเฟอเพม

สงขนยงคงมาจากการลงทนของภาครฐเปนสวนมาก โดยในป พ.ศ. 2560 คาดการณวาอตราเงนเฟอทวไป

จะอยในชวงรอยละ 0.8-1.3 โดยมปจจยสนบสนนจากการฟนตวของการสงออก การขยายตวของการ

ลงทนภาครฐ การปรบตวดขนของการผลตสนคาเกษตรและราคาสนคาเกษตร การขยายตวของภาคการ

ทองเทยว และการปรบตวดขนของตลาดรถยนตภายในประเทศ

ตารางท 13: อตราการเปลยนแปลงเฉลยของดชนราคาผบรโภค เทยบกบระยะเดยวกนของปกอน 40

ดชน อตราการเปลยนแปลงของดชนเทยบกบปกอนหนา (รอยละ)

2557 2558 2559 ดชนราคาผบรโภคทวไป (ดชนรวม) 1.90 -0.90 0.20 - อาหารและเครองดม 3.90 1.10 1.60 - หมวดอนๆ 0.80 -2.00 -0.60

(ทมา: ส านกเศรษฐกจการคา กระทรวงพาณชย)

40 กระทรวงพาณชย. (2560). อตราการเปลยนแปลงดชนราคาผบรโภค ชดทวไป. สบคน 29 มถนายน 2560, จาก

http://www.indexpr.moc.go.th/price_present/cpi/stat/others/report_core1.asp?tb_index=cpig_index_country&code=93&table_name=

http://www.indexpr.moc.go.th/price_present/cpi/stat/others/report_core1.asp?tb_index=cpig_index_country&code=93&table_name

127

อตราดอกเบ ยนโยบาย

อตราดอกเบยนโยบายนนยงคงถกตรงไวทรอยละ 1.50 ตอปในไตรมาสแรกของป พ.ศ. 2560

เนองจากความตองการในการรกษาอตราการแลกเปลยนเงนบาทและนโยบายการเงนแบบผอนปรนชวย

สนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจไดด อกทงยงสามารถรองรบความเสยงจากความไมแนนอนในการฟน

ตวของเศรษฐกจโลก เชนเดยวกบธนาคารกลางในภมภาคเอเชยทยงคงรกษาระดบการผอนคลายนโยบาย

การเงนเพอสนบสนนการฟนตวทางเศรษฐกจ ทามกลางอตราเงนเฟอทปรบตวเพมขน ในขณะทธนาคาร

กลางสหรฐฯ ปรบขนอตราดอกเบยนโยบายรอยละ 0.25 ในเดอน มนาคม พ.ศ. 2560 ซงท าใหอตรา

ดอกเบยนโยบายเพมขนเปนรอยละ 0.75–1.00 ตอป และยงมแนวโนมทจะปรบเพมอตราดอกเบย

นโยบายขนอก 2 ครงในปน ขณะทธนาคารกลางยโรป องกฤษ และญป นตางยงคงด าเนนนโยบายการเงน

ผอนคลายตอไปโดยคงอตราดอกเบยนโยบายและรกษาขนาดมาตรการผอนคลายทางการเงนไวในระดบ

เดยวกบไตรมาสกอนหนา

128

ตารางท 14: อตราดอกเบ ยนโยบายของประเทศตาง

ณ ส นงวด 2558 2559 2560

ท งป ท งป Q1 ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย.

สหรฐฯ 0.25-0.50 0.50-0.75 0.75-1.00 0.50-0.75 0.50-0.75 0.75-1.00 0.75-1.00

สหภาพยโรป 0.05 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

องกฤษ 0.50 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25

ญป น 0.10 -0.10 -0.10 -0.10 -0.10 -0.10 -0.10

ออสเตรเลย 2.00 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50

นวซแลนด 2.50 1.75 1.75 1.75 1.75 1.75 1.75

รสเซย 11.00 10.00 9.75 10.00 10.00 9.75 9.25

จน 4.35 4.35 4.35 4.35 4.35 4.35 4.35

ไตหวน 1.63 1.38 1.38 1.38 1.38 1.38 1.38

เกาหลใต 1.50 1.25 1.25 1.25 1.25 1.25 1.25

อนเดย 6.75 6.25 6.25 6.25 6.25 6.25 6.25

ฟลปปนส 4.00 3.00 4.00 3.00 3.00 3.00 3.00

ไทย 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50 1.50

(ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย)

อตราแลกเปลยนและดชนคาเงนบาท

คาเงนบาทเฉลยทงป พ.ศ. 2560 จะยงคงอยในชวง 33-35 บาทตอดอลลารสหรฐฯ เทยบกบ

คาเฉลย 35.29 บาทตอดอลลารสหรฐฯ ในป พ.ศ. 2559 คาเงนบาทในชวงไตรมาสแรกของป พ.ศ. 2560

เฉลยอยท 34.95 บาทตอดอลลารสหรฐฯ ออนคาชากวาทคาดการณไว โดยเปนผลจากการปรบเปลยนการ

คาดการณของนกลงทนเกยวกบทศทางและความคบหนาของนโยบายเศรษฐกจทส าคญๆ ของสหรฐฯ

อยางไรกด คาดวาในระยะทเหลอของป คาเงนบาทมแนวโนมออนคาลงตามแนวโนมการขยายตวของ

เศรษฐกจสหรฐฯ และการปรบขนอตราดอกเบยนโยบายของธนาคารกลางสหรฐฯ ซงในกรณฐานคาดวาจะ

129

มการปรบขนอตราดอกเบยนโยบายอก 2 ครง ในชวงทเหลอของป ซงจะเปนปจจยเสรมทท าใหดอลลาร

สหรฐฯ มแนวโนมแขงคาขน และจะสงผลดตอการสงออกของประเทศไทย

การฟนตวของการบรโภคภาคเอกชน อตราการวางงานทยงคงอยในระดบต า รวมทงมาตรการของ

รฐบาลในการกระตนเศรษฐกจของประเทศไทยยงคงเปนแรงสนบสนนใหพอจะคาดการณไดวาภาวะ

เศรษฐกจมหภาคในป พ.ศ. 2560-2561 จะสงผลในทางบวกตออตสาหกรรมคาปลกในภาพรวม อยางไรก

ตาม ปจจบนยงคงมปญหาเชงโครงสรางทตองใชระยะเวลานานในการแกไข และยงมปจจยเสยงทอาจ

สงผลกระทบในทางลบตอภาคอตสาหกรรมคาปลกได โดยเฉพาะความเสยงทเกดจากภาวะเศรษฐกจโลก

ของสหภาพยโรปทยงมความไมแนนอน ปจจยทางดานการเมองระหวางประเทศ และความเสยงจากภย

พบตทางธรรมชาต ซงจะสงผลกระทบโดยตรงตอภาระคาใชจายทเพมขนของรฐบาลและความเชอมนของ

นกลงทนจากตางประเทศ

สภาวะกบดกรายไดปานกลาง

กบดกประเทศรายไดปานกลาง41 หมายถง ปรากฏการณทประเทศหนงประสบความส าเรจในการ

ยกระดบจากประเทศทยากจนมาเปนประเทศรายไดปานกลางแตหลงจากนนกลบไมสามารถกาวขนมา

เปนประเทศรายไดสง42 โดยการจะเปนประเทศรายไดสงนน รายไดเฉลยตอคนตอปจะตองมากกวา

12,736 เหรยญสหรฐ ซงป พ.ศ. 2554 ประเทศไทยไดเลอนชนเปนประเทศรายไดปานกลางระดบสง

(Upper-middle-income) อนเปนผลมาจากความส าเรจทางเศรษฐกจของไทยทผานมา ความยากจนท

ลดลงอยางมาก ความรอบคอบในการบรหารจดการเศรษฐกจมหภาค โดยมฐานะการคลงทเขมแขง หน

ภาคสาธารณะและอตราเงนเฟอทต า บรรยากาศการลงทนทเปนมตร และภาคอตสาหกรรมการผลตทม

ความหลากหลายมากขน43 และในป พ.ศ. 2557 ประชาชนไทยมรายไดเฉลยตอคนอยท 5,780 เหรยญ

สหรฐ

41 Gill, I., Kharas, H., Bhattasali, D., Brahmbhatt, M., Datt, G., Haddad, M., Mountfield, E., Tatucu, R., & Vostroknutova, E. (2007). East Asian

renaissance: Ideas for economic growth. Washington, D.C.: World Bank. 42 Jitsuchon, S. (2012). Thailand in a middle income trap. TDRI Quarterly Review, 27(2). Retrieved October 15, 2015, from Thailand Development

Research Institute: http://tdri.or.th/wp-content/uploads/2012/12/t5j2012-somchai.pdf 43 ธนาคารโลก. (2 กรกฎาคม 2554). ไทยเลอนชนเปนประเทศรายไดปานกลางระดบสง. สบคน 12 ตลาคม 2558, จาก http://www.worldbank.org/th/news/press-

release/2011/08/02/thailand-now-upper-middle-income-economy

130

World Bank ไดแบงแยกประเทศตามระดบของรายไดประชาชาตตอจ านวนประชากร โดยใช

ตวชวด GNI Per Capita (Atlas Method)44 โดยมเกณฑตามตารางตอไปน

ตารางท 15: ระดบรายไดประเทศแบงตาม GNI Per Capita, Atlas Method (Current US$)

ระดบรายไดประเทศ พ.ศ. 2558 GNI Per Capita, Atlas Method (Current US$) รายไดระดบต า (Low-income) นอยกวา 1,045 เหรยญสหรฐ รายไดระดบกลาง-ลาง (Lower-middle-income) ระหวาง 1,046 – 4,125 เหรยญสหรฐ รายไดระดบกลาง-บน (Upper-middle-income) ระหวาง 4,126 – 12,735 เหรยญสหรฐ รายไดระดบสง (High-income) มากกวา 12,735 เหรยญสหรฐ

(ทมา: World Bank)

ซงจากตารางดานบนจะพบวา ประเทศไทยยงหางไกลจากการหลดออกจากการเปนประเทศ

รายไดปานกลางอยางมาก โดยธนาคารโลกพบวา ประเทศสวนใหญทตดกบดกประเทศรายไดปานกลางม

ลกษณะบางประการทคลายคลงกนเชน อตราการลงทนต า การเตบโตทางการผลตและผลตภาพในการ

ผลตต า ความไมหลากหลายทางอตสาหกรรม ขาดการพฒนาขดความสามารถทางดานงานวจยและ

เทคโนโลย และการขาดคณภาพในตลาดแรงงาน เพอเปนการผลกดนประเทศใหหลดจากกบดก

รายไดปานกลาง ภาครฐไดมนโยบายในการผลกดน SMEs และเศรษฐกจฐานราก ซงองคการ

ตลาดสามารถเปนกลไกในการเพมรายไดใหแกประชาชนฐานรากและลดความเหลอมล าทาง

เศรษฐกจของชมชน

5.1.3 ปจจยดานสงคมและว นธรรม (S-Social)

(1) โครงสรางประชากรเขาสสงคมผสงอาย

ในปจจบน ประเทศไทยไดกาวสสงคมผสงอาย (Aging Society) แลว เนองจากตามค าจ ากดความ

แลว ประเทศไทยมประชากรอายมากกวา 60 ป เกนกวารอยละ 10 หรอมประชากรอายมากกวา 65 ป เกน

กวารอยละ 7 ของประชากรทงประเทศ ซงการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรไทยไดเกดขนอยางรวดเรว

ในชวง 3 - 4 ทศวรรษทผานมา ท าใหประเทศเขาสการเปนสงคมผสงวย ตงแตประมาณป พ.ศ. 2543 - 44 Atlas Method คอเทคนคในการค านวณรายไดประชาชาตของ World Bank โดยเปนการแทนทอตราแลกเปลยนดวย Atlas conversion factor เพอลดผลกระทบของความ

ผนผวนของอตราแลกเปลยนในการเปรยบเทยบรายไดแตละประเทศ (ทมา: World Bank)

131

2544 และจะเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Completed Aged Society) คอ มประชากรอายมากกวา

60 ปเกนกวารอยละ 20 หรอมประชากรอาย 65 ปเกนกวารอยละ 14 ของประชากรทงประเทศ ภายในป

พ.ศ. 2573 ซงเมอพจารณาถงประเทศตางๆ ในภมภาคอาเซยน พบวา มเพยง 2 ประเทศเทานนทกาวส

สงคมผสงอายแลว คอ ประเทศสงคโปร และไทย สวนประเทศอนๆ ยงมประชากรวยเดกและวยแรงงานใน

สดสวนทสง45

แผนภาพท 34: ประมาณการปรามดประชากรตามชวงอายของประเทศไทย

(ทมา: World Bank)

ในป พ.ศ. 2559 จ านวนประชากรของประเทศไทยรอยละ 11 หรอประมาณ 7.5 ลานคน มอาย

มากกวา 65 ป ซงคาดวาในป พ.ศ. 2573 จะมจ านวนผสงอาย 17.6 ลานคน หรอประมาณรอยละ 26.3

ของประชากรทงประเทศ ซงตามค านยามของ United Nations สงคมผ สงอาย หมายถง สงคมทม

ประชากรอาย 60 ปขนไปตอประชากรทงหมดในอตราเทากบหรอมากกวารอยละ 10 ขนไป46

นอกจากน การเพมขนของประชากรไทยจะอยในอตราทชาลง โดยในป พ.ศ. 2565 จะเปนปท

ประชากรไทยถงจดอมตว กลาวคอ อตราการเกดจะอยในระดบใกลเคยงกบอตราการตาย หรออตราการ

เพมของประชากรจะใกลเคยงกบศนย โดยประชากรไทยจะถงจดอมตวทจ านวนประมาณ 65 ลานคน ใน

ราวป พ.ศ. 2565 โดยจ านวนประชากรจะไมเพมมากหรอนอยไปกวานมากนก47 แนวโนมประชากรดงกลาว

เปนผลมาจากภาวะเจรญพนธ ทลดลง และคนไทยมชวตยนยาวขนอนเนองมาจากระบบสาธารณสขทม

45 Older population and health system: A profile of Thailand. (n.d.). Retrieved October 15, 2015 from World Health Organization: http://www.who.int/ageing/projects/intra/phase_one/alc_intra1_cp_thailand.pdf 46 United Nations. (2015). World Population Ageing 2015. Retrieved June 27, 2017, from

https://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwimyLqN5JXVAhUTh7wKHQ5BAScQFggmMAA&url=http%3A%2F%2Fwww.un.org%2Fen%2Fdevelopment%2Fdesa%2Fpopulation%2Fpublications%2Fpdf%2Fageing%2FWPA2015_Report.pdf&usg=AFQjCNHOJPKR0fhaPP6n_-q32rwqIJxH2A

47 ปทมา วาพฒนวงศ & ปราโมทย ประสาทกล. (2559). ประชากรไทยในอนาคต. สบคน 27 มถนายน 2560, จาก http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceII/Article/Article02.htm

132

การพฒนาขนอยางมาก โดยสงคมผ สงอายจะสงผลใหประชากรไทยมอตราสวนของภาวะพงพง

(Dependency Ratio)48 ทสงขนจากการมประชากรวยแรงงานลดลง สงผลใหประชากรวยแรงงาน 1 คน

ตองแบกรบภาระทมากขนในการเลยงดเดกและผสงอายในประเทศ

ผลจากการกาวเขาสสงคมผสงอาย ท าใหรฐบาลตองมการเตรยมความพรอมในเชงนโยบายเพอ

รองรบการเตบโตของกลมผสงอาย49 โดยเฉพาะในดานสวสดการสงคม เชน การรกษาพยาบาล การดแล

ผสงอาย ระบบบ านาญ โครงสรางพนฐานและระบบบรการสาธารณะตางๆ เพอยกระดบคณภาพชวตของ

ผสงอายในไทย สวนภาคเอกชนกมแนวโนมทจะปรบตวใหสอดคลองกบทศทางการเปลยนแปลงโครงสราง

ประชากร ซงคาดวาจะมการพฒนาสนคาหรอบรการเพอตอบโจทยกลมผสงอายมากยงขน เนองจากขนาด

ตลาดในหลายประเทศยงไมใหญมาก แตมมลคาสง และเปนตลาดทมแนวโนมการเตบโตสงในอนาคต ซง

ประเทศไทยถอวามขอไดเปรยบในดานของการใหบรการดานสขภาพและการทองเทยว นอกจากน ขอมล

จากกรมสงเสรมอตสาหกรรมยงพบวา อตสาหกรรมดานการผลต เชน อาหารเพอสขภาพ อตสาหกรรม

สนคาไลฟสไตลโดยเฉพาะเครองส าอางจากสมนไพร เฟอรนเจอร เครองมอแพทย และวสดกอสรางส าหรบ

ผสงอาย เปนอตสาหกรรมทมศกยภาพในการตอบสนองตอลกคากลมน แตอยางไรกด ปจจบนการคา

พชผกปลอดภยของเกษตรกรรายยอยยงตดดวยขอจ ากดตางๆ ทท าใหไมสามารถขยายการผลตและ

การคาขนาดใหญได องคการตลาดไดพจารณาการพฒนาศนยการกระจายสนคาเกษตรปลอดภย เพอชวย

ใหเกษตรกรรายยอยสามารถพฒนาการคาขายในสวนนเพอตอบรบกบอปสงคในอนาคต การกาวเขาส

สงคมผสงอาย จะท าใหอปสงคสนคาเพอสขภาพมแนวโนมเพมสงขน ซงรวมไปถงอาหารเพอ

สขภาพหรอสนคาเกษตรปลอดภย ซงองคการตลาดสามารถเขามามสวนชวยสนบสนนและใช

ประโยชนจากโอกาสดงลาว

48 อตราสวนของภาวะพงพง (Dependency Ratio) คอ การคดหาอตราสวนของ จ านวนประชากรในประเทศทอยในภาวะพงพง หรอ จ านวนประชากรอายต ากวา 19 ป

และ จ านวนประชากรทมอายตงแต 65 ปขนไป ตอจ านวนประชากรวยแรงงานในประเทศ หรอ จ านวนประชากรทมอายระหวาง 15-60 ป 49 Ageing population in Thailand. (March 27, 2014). Retrieved October 15, 2015 from Ageing Asia: http://ageingasia.org/ageing-population-thailand1/#keyfacts

133

(2) ขนาดครอบครวของประชากรมแนวโนมเลกลง

โดยในอนาคตนนขนาดครวเรอนมแนวโนมเลกลง โดยเฉลยอยทประมาณ 3 คนตอครวเรอน50ซง

สาเหตหนงเปนผลมาจากแนวโนมของประชากรนยมทจะมลกนอยลง และมความตองการทจะอยคนเดยว

มากขน สงผลใหพฤตกรรมการใชจายของประชาชนเปลยนแปลงไป โดยครอบครวทมขนาดเลกจะไมนยม

การประกอบอาหารเองและมแนวโนมทจะซออาหารส าเรจรปมากขน และมการบรโภคสนคาในปรมาณท

ลดลง ไมเทยบเทากบครอบครวทมขนาดใหญ ท าใหวถชวตในอนาคตของผบรโภคจะพงพารานสะดวกซอ

หรอซเปอรมารเกตใกลบานมากกวาออกมาจบจายตามตลาดสด ดงนน ดวยพฤตกรรมของผบรโภคท

เปลยนแปลงไป องคการตลาดจงควรมชองทางในการขายสนคามากกวาชองทางทมอยใน

ปจจบน

5.1.4 ปจจยดานเทคโนโลย (T-Technological)

ววฒนาการดานเทคโนโลยมผลตอการเปลยนแปลงอตสาหกรรมคาปลกและตลาดสดเปนอยาง

มาก โดยเทคโนโลยจะชวยอ านวยความสะดวกแกผบรโภค และท าใหการบรหารจดการธรกจงายยงขน

โดยธรกจคาปลกสมยใหมไดมการน าเทคโนโลยมาประยกตใชใหเกดประโยชนแกธรกจเดมเพออ านวย

ความสะดวกแกผบรโภค เชน การเพมชองทางการซอขายออนไลน การมเครองซ อขายอตโนมต การเพม

ชองทางการช าระเงนดวยระบบบตรเครดต รวมทงการบรหารการจดการจดสง เปนตน สภาปฏรปแหงชาต

(สปช.) ไดก าหนดวสยทศนของการปฏรปประเทศ โดยใชกลไกการขบเคลอนจาก “โมเดลประเทศไทย 4.0”

เพอใหโดยครอบคลมมตทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและการบรหารราชการแผนดน เพอใหเศรษฐกจถก

ขบเคลอนดวย “นวตกรรม” แทน “ประสทธภาพ” โดยมงเนนใหเกดความไดเปรยบเชงแขงขนและการสราง

มลคา รวมถงสอดรบกบพลวตการเปลยนแปลงในประชาคมโลก นอกจากน นยามวสยทศน

กระทรวงมหาดไทย ยงไดเนนถงการการพฒนาประเทศไทย 4.0 เปนการพฒนาสอนาคต อกดวย

อยางไรกด ธรกจตลาดสดและธรกจคาปลกแบบดงเดมยงไมมการน าเทคโนโลยสมยใหมมา

ประยกตใชมากนก เนองจากเหตผลหลายประการ ไดแก ขนาดของกจการทเปนขนาดเลกและมผ

บรหารธรกจและเงนทนจ านวนนอย รวมทงการไมมจดประสงคทแนชดในการขยายธรกจ ท าใหไมสามารถ

50 ระบบฐานขอมลดานสงคมและคณภาพชวต. (2560). โครงสรางของครวเรอน ป พ.ศ. 2553 – 2558. สบคน 29 มถนายน 2560, จาก

http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=26&template=3R1C&yeartype=M&subcatid=44

134

เขาถงเทคโนโลยใหมๆ ได ประกอบกบการทชองทางการซอขายสนคาออนไลนไดกลายเปนทนยมมากขน

อยางตอเนองในกลมผบรโภคในระดบกลางถงระดบลาง เปนปจจยส าคญทลดทอนสวนแบงการตลาดของ

อตสาหกรรมคาปลกแบบดงเดมใหนอยลง

ดงนนในอนาคต พฤตกรรมของผบรโภคจะปรบเปลยนไปใชชองทางออนไลนมากยงขน ซงจะท า

ใหจดยนของตลาดคาปลกแบบดงเดมและตลาดสดตองเปลยนแปลงไป การทไมสามารถน าเทคโนโลยมา

ปรบใชกบธรกจคาปลกแบบดงเดม จะเปนปจจยเสยงส าคญทจะสงผลกระทบหลกตอยอดขาย และความ

อยรอดของตลาดคาปลกแบบดงเดม แมจะไมสามารถทดแทนกนไดอยางสนเชง ดงนน เพอใชประโยชน

จากความกาวหนาทางเทคโนโลยและนวตกรรม องคการตลาดจงมแนวนโยบายในการพฒนา

ตลาด 4.0 ดวยการน าเทคโนโลยมาประยกตใช เพอใหสามารถกระจายสนคาชมชนไดอยางม

ประสทธภาพ

5.1.5 ปจจยดานก หมาย (L-Legal)

เนองดวยความทองคการตลาดเปนรฐวสาหกจ จงมการประกอบการภายใตกฎหมายของ

รฐวสาหกจทเกยวของ รวมทงการควบคมดแลโดยกระทรวงมหาดไทย ท าใหกฎระเบยบและขอบงคบตางๆ

ขององคการตลาดคอนขางขาดความยดหยน เชน ขอบงคบดานการแขงขนกบเอกชน รวมทงกฎระเบยบ

ดานคาตอบแทนเงนเดอนและคาตอบแทนจงใจ ท าใหเปนขอจ ากดในการสรรหาบคลากรภายนอกทม

ความสามารถตรงกบความตองการ เปนตน นอกจากขอบงคบภายในองคกรแลว การปรบวธการประกวด

ราคาการสงสนคาโภคภณฑใหแกเรอนจ า จากเดมทใชเปนการประกวดราคาแบบกรณพเศษ ซงจะมเพยง

4 หนวยงานทสามารถเขารวมได เปลยนเปนการประกวดราคาแบบอเลกทรอนกส (E-bidding) ซงจะม

หลายกลมธรกจทสามารถเขารวมประกวดราคาดวยได อาจสงผลใหรายไดของการสงสนคาโภคภณฑแก

เรอนจ าซงเปนรายไดหลกขององคการตลาดลดลงไปอยางมาก องคการตลาดคาดการณไววาในปแรกทจะ

มการปรบใชวธการน จะท าใหรายไดในสวนนขององคการตลาดลดลง สงผลใหองคการตลาดมความ

จ าเปนตองเรงพฒนาชองทางการสรางรายไดอนๆ เพอใหสามารถสรางรายไดทเพยงพอตอการ

ด าเนนภารกจ

นอกจากน เพอพจารณาเกยวกบการเปลยนแปลงของปจจยดานกฎหมายใหมความครอบคลม

คณะทปรกษาไดท าการศกษาผลกระทบจาก พ.ร.บ.การแขงขนทางการคา พ.ศ. 2560 ทจะมผลบงคบใชใน

วนท 5 ตลาคม 2560 ทมตอองคการตลาด โดยกฎหมายฉบบนมทงหมด 6 หมวด 92 โดยมาตรา 4 แหง

135

พระราชบญญตการแขงขนทางการคา พ.ศ. 2560 ก าหนดใหพระราชบญญตดงกลาวไมใชบงคบกบการ

กระท าของรฐวสาหกจ องคการมหาชน หรอหนวยงานอนของรฐ ทงน เฉพาะในสวนทด าเนนการตาม

กฎหมายหรอมตของคณะรฐมนตรทมความจ าเปนเพอประโยชนในการรกษาความมนคงของรฐประโยชน

สาธารณะ ผลประโยชนสวนรวม หรอจดใหมสาธารณปโภค ซงเมอพจารณาจาก พระราชกฤษฎกาจดตง

องคการตลาด ในมาตรา 6 และมาตรา 7 เกยวกบวตถประสงคและอ านาจการด าเนนกจการตาม

วตถประสงคดงกลาว รวมทงหมายเหตแนบทาย51 จะเหนไดวา การด าเนนงานขององคการตลาด เขาขาย

ตามมาตรา 4 ของ พ.ร.บ. ฉบบใหม

นอกจากน เมอพจารณาถง ค านยาม “ผประกอบธรกจซงมอ านาจเหนอตลาด” ตาม พ.ร.บ. ฉบบ

ใหม52 สถานะขององคการตลาดในปจจบนไมเขาขายดงกลาว สาระส าคญของกฎหมายฉบบน จงมได

กอใหเกดผลกระทบอยางมนยส าคญตอการด าเนนงานขององคการตลาดในปจจบน

5.1.6 ปจจยดานสงแวดลอม (E-Environmental)

การท าตลาดสดนนเปนหนงในธรกจทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสงแวดลอม ไมวา

จะเปน ปญหาภยแลง ปญหาอทกภย ปญหาน าทวมขงเปนระยะเวลานาน ซงสงผลใหผลผลตทาง

การเกษตรเสยหาย รวมถงปญหาสภาพอากาศและสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป (Climate Change)

ซงเปนหนงในปจจยส าคญทสงผลใหเกดโรคระบาดในสตวหลายชนด เชน โรคปากเทาเปอยในโค กระบอ

และสกร หรอแมแตโรคระบาดในก งอยาง โรคก งตายดวน (Early Mortality Syndrome: EMS) ซงสงผลให

การผลตปศสตวและประมงขาดประสทธภาพและท าใหผลผลตมคณภาพทไมไดมาตรฐาน โดยในสวนน

องคการตลาดอาจเขาไปมบทบาทในการชวยเหลอประชาชนโดยการชวยบรรเทาภยพบต รวมทง

แจกจายผลผลตทางการเกษตรตางๆ หรอถงยงชพ และชวยในการบรหารจดการสนคาเกษตรท

ขาดหรอลนตลาด เชนเดยวกนกบกรณการเกดภยพบตทางธรรมชาต

51 เหตผลในการประกาศใชพระราชกฤษฎกาฉบบนคอ เพอด าเนนการจดใหมตลาดเพยงพอกบความตองการและปรบปรงสงเสรมตลาดทมอยแล วใหเปนทเรยบรอย ม

ระเบยบอนด ตลอดจนการชวยเหลอในการขนสงโภคภณฑมาสตลาด เปนการชวยลดคาครองชพประชาชน 52 ผประกอบธรกจรายหนงหรอหลายรายในตลาดใดตลาดหนง ซงมสวนแบงตลาดและยอดเงนขายเกนกวาเกณฑทคณะกรรมการประกาศก าหนดโดยใ หน าปจจยสภาพ

การแขงขนของตลาดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง แลวแตกรณ มาประกอบการพจารณา ทงน ใหคณะกรรมการพจารณาทบทวนเกณฑสวนแบงตลาดและยอดเงนขายอยางนอยหนงครงภายในระยะเวลาสามปนบแตวนออกประกาศ

136

5.2 ความเชอมโยงกบแผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565)

เพอใหการด าเนนงานขององคการตลาดมความสอดคลองและสนบสนนแผนยทธศาสตร

กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564 วสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565) ขององคการ

ตลาดมความเชอมโยงกบแผนยทธศาสตรรฐวสาหกจ พ.ศ. 2560 – 2564 ดงตอไปน

แผนภาพท 35: กรอบยทธศาสตรร วสาหกจ 5 ดาน

(ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ)

1. มบทบาททชดเจนเพอเปนพลงขบเคลอนยทธศาสตรชาต

แผนวสาหกจขององคการตลาดมการเนนในหนาทการเปนกลไกของกระทรวงมหาดไทย ในการ

เสรมสรางเศรษฐกจฐานราก โดยการสงเสรมรายไดจากการคาในระดบชมชนจากหมบาน ต าบล อ าเภอ

และจงหวด เพอสงเสรมใหประเทศหลดจากกบดกประเทศรายไดปานกลาง และเพอการกนดอยดของ

ประชาชน พรอมทงมการกระจายรายไดทดขนและลดความเหลอมล าในฐานะการเงนของประชากร

2. ลงทนสอดคลองกบแผนยทธศาสตรประเทศ

ในแผนวสาหกจองคการตลาด ไดมการลงทนในตลาดตางๆ ทองคการตลาดมการบรหารจดการ

เอง ในการปรบบทบาทเพอเปนศนยบมเพาะผประกอบการ ศนยการเรยนรฝกอบรม ศนยสาธตและจด

แสดงผลตภณฑ ศนยการประชม ศนยบรการเกษตรกรและผ ประกอบการ (ในรปแบบ Co Working

(1) มบทบาททชดเจนเพอเปนพลงขบเคลอนยทธศาสตรชาต

(4) ใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการบรการและเพมประสทธภาพในการบรหารจดการองคกรท

สอดคลองกบ Thailand 4.0 และ DE

(2) ลงทนสอดคลองกบแผนยทธศาสตร

ประเทศ

(3) มความแขงแกรงทางการเงน

เพอสรางความยงยนในระยะยาว

นอมน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช

(5) มระบบธรรมาภบาล ความโปรงใส และคณธรรม

137

Space) ศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภย โดยมการเชอมโยงกบภาคสวนตางๆ ท เกยวของ ทงบรษท

ประชารฐ พฒนาชมชน สถาบนการเงน สถาบนการศกษา นกวชาการเกษตร รวมไปถงมการเชอมโยงภาค

การทองเทยว เพอดงรายไดจากการทองเทยวเขาสชมชนทตลาดขององคการตลาดประกอบการ

3. มความแขงแกรงทางการเงนเพอสรางความยงยนในระยะยาว

ในบรบทขององคการตลาด หมายถง การบรหารทรพยากรและสนทรพยในปจจบนใหเกด

ประโยชนสงสด ซงภายใตยทธศาสตรดงกลาวจะเปนการลดภาระหนสนขององคการตลาด ลดการกอหน

เพม โดยการแสวงหาความรวมมอกบภาครฐเชน กรมธนารกษ เพอขยายการลงทนในพนททมศกยภาพ

รวมมอกบผ ประกอบการหรอนกลงทนตลาดภาคเอกชนทงภายในและภายนอกประเทศ เพอก าหนด

รปแบบการลงทน รวมทน ใหบรการทปรกษา ใหบรการวางแผน ปฏบตการ จดการสมปทาน หรออาจควบ

รวมตลาดซงจะชวยใหองคการตลาดสามารถลดคาใชจายจากการเชาทไดเปนอยางมาก รวมถงการ

สงเสรมเศรษฐกจฐานรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล และการเสรมสรางบทบาทการเปน

Co-promoter และ Marketing Arm ใหกบตลาด เพอเสรมสรางความเขมแขงทางการเงนขององคกร

4. ใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการบรการและเพมประสทธภาพในการบรหารจดการองคกรท

สอดคลองกบนโยบาย ประเทศไทย 4.0 และ เศรษฐกจดจทล (Digital Economy)

แผนวสาหกจขององคการตลาดไดรวมถง การประยกตใชเทคโนโลยดจทลสนบสนนการด าเนนงาน

ขององคกร และ การสงเสรมเศรษฐกจฐานรากดวยเทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล ซงจะเปนการน า

เทคโนโลยและนวตกรรมมาใชในโมเดลธรกจใหม และใหประชาชนไดทราบและสามารถเขาถงแหลงขอมล

ทส าคญในการประกอบการตลาด เพอสงเสรมและพฒนาเศรษฐกจฐานราก ขณะเดยวกนเปนการขยาย

ฐานการคาไปยงตางประเทศ ผานระบบขอมลสารสนเทศทมประสทธภาพ

5. มระบบธรรมาภบาล ความโปรงใส และคณธรรม

เพอใหการด าเนนงานขององคการตลาดเปนไปอยางโปรงใส และปองกนการทจรต

จากแนวนโยบายดงกลาว แผนวสาหกจระยะ 5 ป ขององคการตลาด พ.ศ. 2561 – 2565 ม


138

แผนภาพท 36: แผนภาพความเชอมโยงกบแผนร วสาหกจ


5.3 แผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 5 ป (พ.ศ. 2561-2565)

ในบรบทขององคการตลาด หมายถง การบรหารทรพยากรและสนทรพยในปจจบนใหเกด

ประโยชนสงสด ซงภายใตยทธศาสตรดงกลาวจะเปนการลดภาระหนสนขององคการตลาด ลดการกอหน

เพม โดยการควบรวมตลาดซงจะชวยใหองคการตลาดสามารถลดคาใชจายจากการเชาทไดเปนอยางมาก

รวมถงการสงเสรมเศรษฐกจฐานรากโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศและฐานขอมล และการเสรมสรางบทบาท

การเปน Co-promoter และ Marketing Arm ใหกบตลาด เพอเสรมสรางความเขมแขงทางการเงนของ

องคกร

5.3.1 ยทธศาสตรท 1 พ นาตลาดด งเดมเปนตลาดสนคาเก ตรปลอดภย

ในปจจบน การแขงขนภายในอตสาหกรรมคาปลกทวความรนแรงมากขนอยางตอเนอง โดยตลาด

ขององคการตลาดเอง เปนรานคาปลก-คาสงแบบดงเดมทตองเผชญกบการแขงขนทรนแรง จากรานคา

ปลกสมยใหม เชน ซเปอรมารเกตหรอรานสะดวกซอตางๆ ซงมการแขงขนโดยการใชกลยทธการตลาด

ตางๆ ในการดงดดลกคา ท าใหตลาดแบบดงเดมถกแยงสวนแบงทางการตลาดไปอยางตอเนอง องคการ

5. สงเสรมระบบ ธรรมาภบาลใหมความโปรงใสและม

คณธรรม

4. สนบสนนการใชนวตกรรมและเทคโนโลยใหสอดคลองกบยทธศาสตร ประเทศไทย 4.0 และแผนเศรษฐกจดจทล

2. การบรหารแผนการลงทนใหสอดคลองกบยทธศาสตรประเทศ

1. ก าหนดบทบาทรฐวสาหกจใหชดเจนเพอเปนพลงขบเคลอน

ยทธศาสตรชาต

แผนยทธศาสตรร วสาหกจ ระยะ 5 ป


ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านรากเพอกระจายสนคาชมชนผานชองทาง

ตลาดกายภาพ

ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาดตนแบบ และเปนศนยการเรยนรการสรางตลาดกายภาพ


ยทธศาสตรท ปรบปรงการบรหารจดการภายใน การสรางเอกลกษณ เชน การขายสนคาหรอบรการส าหรบ Niche Market จะสามารถท าใหตลาดแบบดงเดมสามารถแขงขนตอไปได

กระจายสนคาชมชนเขาส ตลาดกายภาพ/ การจดการสนคาลนตลาด การสรางมาตรฐานราคาสนคาเกษตร/ การปรบปรงการด าเนนงานโครงการ Event Marketing การสรางรายไดสวนเพม

น าองคความรทมจากการพฒนาและปรบปรง ตลาดสาขาทง แหงขององคการตลาด ไปเผยแพรใหเปนประโยชนแกแหลงชมชนอนๆ

สรางระบบ การก ากบดแลดวยอเลกทรอนกสหรอระบบออนไลน / สรางระบบ E-Commerce / สรางศนยขอมล

ปรบปรงการด าเนนงานของหนวยงานตางๆ ภายในองคกรใหท างานสอดคลองกบวสยทศน และ พนธกจ

3. เสรมสรางความแขงแกรงทางการเงนเพอความยงยนในระยะยาว

139

ตลาดจงมนโยบายสรางความแตกตางใหแกตลาด โดยการขายสนคาหรอบรการทเปนสนคาส าหรบกลม

ลกคาเฉพาะ (Niche Market) ทจะสามารถท าใหตลาดแบบดงเดมมความดงดดใหผ ตองการสนคาเฉพาะ

ดานเดนทางมาเลอกซอสนคาประเภทนทมความหลากหลายไดในทเดยว จงลดขอจ ากดทางดานท าเลทตง

ไดสวนหนง นอกจากนสนคาเกษตรปลอดภย มแนวโนมความนยมสงขน จงมศกยภาพในการเตบโต

นอกจากน องคการตลาดยงมนโยบายทจะพฒนาตลาดใหมเอกลกษณเพอสรางความประทบใจ

ใหนอกจากวตตถประสงคในการมาซอสนคาแลว ผมาตลาดยงไดประสบการณจากการมาทองเทยวอก

ดวย ทงนความเปนเอกลกษณ จะชวยลดการแขงขนทางดานราคาไดอกสวนหนง

ทงน จากการรวบรวมวรรณกรรมควบคไปกบการทบทวนพลวตโลก องคการตลาดจงไดก าหนด

กลยทธในการสรางความแตกตางใหแกตลาดแตละแหง และ กลยทธในการเพมศกยภาพในการแขงขน

โดยค านงถงความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต และแผนวสาหกจองคการตลาดระยะ 20 ป ดงน

ตลาดตลงชน

ตลาดตลงชนประสบปญหาขาดทนตดตอกนเปนระยะเวลานาน เนองจากไมสามารถสรางรายได

จากคาเชาแผงการคาทมอย รวมถงปญหาหนคางช าระทยงไมสามารถตามจดเกบได เนองจากตลาด

ตลงชนมลกษณะเปนตลาดปด จงมความเหมาะสมกวาทจะเปดเปนตลาดสนคาทมลกษณะสนคาเฉพาะ

ทผ ซอจะเขามาเลอกสรรสนคาเฉพาะดานไดอยางครบครน องคการตลาดจงมแนวนโยบายพฒนาตลาด

ตลงชนใหเปนศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยกรงเทพมหานคร เพอสรางความเปนเอกลกษณใหแก

ตลาดสาขาตลงชน โดยจะรวมถงการพฒนาปรบปรงตลาดสาขาตลงชนใหเปนตลาดมาตรฐาน ทงจะมการ

ปรบอาคารตลาดชน 2 ใหเปนศนยบรการ ศนยการเรยนร พฒนา และสรางผประกอบการวสาหกจรายใหม

ส าหรบสนคาเกษตรปลอดภย สนคาการเกษตรแปรรป และสนคาวสาหกจชมชนอกดวย

ในสวนของพนทตลาดบรเวณรมน า จะพฒนาใหเปนสถานทรองรบตลาดทองเทยวเชงบรณาการท

มการเชอมโยงกจกรรมทนาสนใจ เขากบเรองราวประวตศาสตรของพนทบรเวณรมน าตลาดตลงชน เชน จะ

มโครงการน ารอง คอ โครงการเปดเสนทางเดนเรอทองเทยวภายใตกรอบความคด “ลองเรอไหวพระ สอง

นครา ตามรอยทมา น าพรกลงเรอ” ในโครงการจะม การเดนเรอทองเทยวในคลองมหาสวสดและสถานท

ใกลเคยง ไหวพระและสงศกดสทธในเสนทางทเปนการเดนเทาวถธรรมชาต การปนจกรยาน และกจกรรม

บอกเลาเรองราวตามรอยประวตศาสตรเจาจอมสดบ ตนต าหรบน าาพรกลงเรอ ทงน ในบรเวณรมน าและ

140

รอบโครงการจะมการคาและบรการ โดยเรมตนดวยการเชญชวนผประกอบการคารมน าทมประสบการณ

มารวมด าเนนการ มการจ าหนายสนคา OTOP รวมทงการจ าหนายน าพรกลงเรอ (ของแท) Take Home

โดยมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เปนตน โครงการดงกลาวน จะเปนการสรางตลาดตนแบบของตลาด

ตลงชน เพอเสรมสรางใหชมชนมความมนคงเขมแขง ประชาชนมรายไดเพม เศรษฐกจฐานรากไดรบการ

พฒนา และ มความสามารถในการแขงขนไดอยางยงยน วตถประสงคของโครงการนอกจากเปนการเพม

ชองทางการประกอบอาชพใหแกประชาชนทงในชมชนและนอกชมชนตลาดแลว ยงเปนการเสรมสราง

ความพรอมในการเปนสถานทจ าหนายสนคาเกษตร สนคาธรกจภาคอตสาหกรรม การตลาด ภาคการ

บรการ ใหสอดคลองกบวตถประสงคในการจดตงองคการตลาด ท าใหตลาดตลงชนมมาตรฐานตามท

หนวยงานของรฐก าหนด เพอเปนการสรางภาพลกษณทดใหแกกระทรวงมหาดไทยและองคการตลาด และ

เพอเปนการใชสนทรพยของตลาดใหเกดประโยชนสงสด

ตลอดระยะเวลาของโครงการจะมขอบเขตการด าเนนงาน ดงน (1) ปรบปรงอาคารตลาดผก ผลไม

ปลอดภย และ ศนยอาหารรมน า พรอมหองน า รวมพนท 896 ตารางเมตร (2) ซอมแซมและปรบปรง

อาคาร 6 ชน (3) ซอมแซมและปรบปรงภมทศนศาลเจา (4) ซอมแซมและปรบปรง ประตทางเขาและศาล

พระพรหม (5) ปรบปรงหองน าสาธารณะ (6) สรางอาคารชนเดยวอเนกประสงคส าหรบกจกรรมตลาด (7)

ปรบปรงภมทศนหนาอาคารพาณชย 166 หอง (8) ปรบปรงถนนและลานจอดรถ และ (9) งานเบดเตลด

โดยองคการตลาดจะน างบประมาณเงนอดหนนจ านวน 50.9 ลานบาท มาบรหารปรบปรงตลาดฯ ซงจะ

รวมไปถงการปรบโครงสรางตลาดเพอควบรวมตลาดตลงชนกบส านกงานใหญเชนกน เพอลดภาระคาเชา

ส านกงานทมมลคาสงมากในแตละป นอกจากนเปาหมายของการพฒนาตลาดตลงชนยงเพอเปนการขอ

ตออายสญญาพนทอก 30 ป โดยการด าเนนการจะค านงถงความสะดวก และปลอดภย เพอเตรยมการ

ส าหรบการรองรบผสงอายดวย

การแกไขปญหาลกหน ผเชาอาคารและกรณพพาทกบผเชาแผงการคา

องคการตลาดยงคงตองแกไขปญหาลกหนทเปนผ เชาอาคารพาณชยและทพกอาศย ทเปนปญหา

เรอรงมาเปนระยะเวลานาน ซงอาจสงผลกระทบตอสภาพคลองขององคการตลาดในระยะยาวได องคการ

ตลาดจงควรจะมการบรหารจดการปญหาหนสนเหลานโดยเรว เพอสรางพนฐานทาง ดานการเงนท

แขงแกรงขนใหแกองคกร ในการน องคการตลาดจะใชมาตรการทเขมงวดขนในการเกบหนตามสญญา

เพอระงบไมใหเกดหนใหมขนอก

141

สวนการหยดประกอบการแผงการคาทตลาดตลงชนเนองจากประเดนพพาทในศาลกบผ เชาแผง

การคา ทองคการตลาดตองเชญมาประกอบการกอนรายอนๆ นน องคการตลาดมนโยบายในการเรมเปด

พนทตลาดใหม เพอจดสรรผ คาใหมทไมเกยวของกบขอพพาทในอดต จากนน จงน าแผงคาเกาเขาส

กระบวนการคดสรรผ คารายเกา ใหเปนไปตามขอตกลงหรอขนตอนของกฎหมาย ไมวาผ เชาแผงรายเกานน

จะมาเขารวมหรอไมเพอใหการประกอบการทสาขาตลงชน ไดด าเนนการตอไป

สวนการจะโปรโมทตลาดนน อาจท าไดในหลายรปแบบ อาท รวมกบกรงเทพมหานคร หรอการ

ทองเทยวแหงประเทศไทย ประชาสมพนธเสนทางทองเทยวสายใหมอยางเปนระบบ โดยมการเชอมโยง

ผประกอบการธรกจทองเทยว ชมชนขางเคยง ท ากจกรรมประชาสมพนธสงเสรมการบรการรวมกน เปดให

ใชแผงการคาโดยไมคดคาเชาแผงในระยะแรก หรอใหแรงจงใจดานอนๆ ในการชกชวนใหผ คาขาย เขามา

ขายของในตลาด

ตลาดบางคลา

เนองดวยในปจจบนคณะรฐมนตรไดพจารณาเหนชอบกบโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาค

ตะวนออก (Eastern Economic Corridor Development: EEC) ซงครอบคลมพน ท 3 จงหวด ไดแก

จงหวดชลบร ระยอง และฉะเชงเทรา ใหเปนพนทยทธศาสตรและแหลงลงทนหลกของประเทศในการ

เชอมโยงการลงทนกบประเทศกมพชาและเวยดนาม ตามแนวเศรษฐกจจากทาเรอน าลก ทวาย-กรงเทพฯ-

แหลมฉบง-มาบตาพด เพอสนบสนนการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ และยกระดบคณภาพชวตของ

ประชาชน ประกอบกบยทธศาสตรจงหวดฉะเชงเทราไดประกาศเปนเมองเกษตรปลอดภย องคการตลาด

จงมแนวนโยบายพฒนาตลาดสาขาบางคลาใหเปนศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยภาคตะวนออก และ

ตลาดปลาน าจดปลอดภย เพอใชประโยชนจากยทธศาสตรการลงทนของชาตในท าเลทตงของตวตลาด

ตามแนวโครงการ EEC

แนวนโยบายของตลาดสาขาบางคลาจงจะเปนการพฒนาเพอเปนศนยกลางในการเชอมโยงและ

กระจายสนคาเกษตรปลอดภยและสนคาแปรรปจากผลผลตการเกษตร และสนคา OTOP ในพนทจงหวด

ในการนองคการตลาดจะยงพฒนาตลาดสาขาบางคลาเปนสถานทจ าหนายสนคาเกษตร สนคาธรกจ

ภาคอตสาหกรรม การตลาด ภาคการบรการ ทเชอมโยงกบภาคการทองเทยวซงเปนการเพมชองทาง

การตลาดแกสมมาชพชมชนดานเกษตรปลอดภยและสนคาเกษตรแปรรป เพอยกระดบรายไดของ

ประชาชน เสรมสรางความเขมแขงและการพฒนาอยางยงยนใหแกเศรษฐกจฐานราก รวมถง สรางรายได

142

ใหแกเกษตรกรและผประกอบธรกจในภาคตะวนออก ทงน โครงการดงกลาวจะเปนการยกระดบตลาดบาง

คลาใหมมาตรฐานตามทหนวยงานของรฐก าหนด และสรางภาพลกษณทดใหแกกระทรวงมหาดไทย

จงหวดฉะเชงเทรา สวนราชการ ภาคเอกชน องคการตลาด และทกฝายทเกยวของ

ตลอดระยะเวลาของโครงการจะมขอบเขตด าเนนงานดงน (1) งานระบบสขาภบาล ระบบน า ไฟ

และ เสยงตามสาย (2) งานระบบบ าบดน าเสยของตลาด (3) ระบบงานหองเยน 2 หอง ขนาด 4x6 เมตร

(4) ปรบปรงพนท และงานโครงสราง กลมธรกจผประกอบการแพปลา 2,000 ตารางเมตร (5) ปรบปรงภม

ทศนอาคารทรงไทยหนาตลาดและลานจอดรถ และ (6) ปรบปรงโครงสรางศนยจ าหนายสนคาเกษตร

ปลอดภย รวม 3,600 ตารางเมตร โดยใชงบประมาณเงนอดหนนจ านวน 41 ลานบาท โดยการด าเนนการ

จะค านงถงความสะดวก และปลอดภย เพอเตรยมการส าหรบการรองรบผสงอายดวย

ตลาดล าพน

ตลาดสาขาล าพนไดท าหนาทส าคญในการเปนตลาดกลางในการกระจายสนคาเกษตรใหแก

เกษตรกรและประชาชนฐานราก เพอใหมชองทางในการซอขายแลกเปลยนผลผลตสนคาเกษตร อยางไรก

ตาม ทผานมา ประชาชนสวนใหญยงประสบปญหาผลผลตราคาตกต า และมปญหาดานระบบการตลาด

และระบบการขนสงหรอโลจสตกสทไมเอออ านวย นอกจากน ตลาดล าพนยงมปญหาในเรองของความไม

ชดเจนในบทบาทหนาทและขาดเอกลกษณของตลาด สงผลใหผลประกอบการทผานมายงคงขาดทน

ดงนน เพอตอบโจทยปญหาดงกลาวทเกดขน องคการตลาดจงมแนวกลยทธสรางเอกลกษณใหกบ

ตลาดล าพน ดวยการปรบเปลยนสถานะตลาดล าพนใหเปน “ศนยขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก” โดยจดใหม

การจดตงตลาดสนคา Green Market และ OTOP เพอเปนตลาดเชอมโยงสนคา ท าหนาทในการกระจาย

สนคาเกษตรปลอดภยและสนคาแปรรปจากผลผลตทางการเกษตรในพนทของจงหวดล าพนและจงหวด

ใกลเคยง เพอลดปญหาสนคาลนตลาด หรอราคาผลผลตทางการเกษตรตกต า รวมถงเพอสงเสรมใหเกด

เปนความมนคง ความยงยน และความปลอดภยทางดานอาหาร ในปจจบนสนคาประเภทเกษตรอนทรย

และ เกษตรปลอดภย นน ผผลตรายยอย ไมมชองทางส าหรบการคาขาย เนองมาจากลกษณะของสนคาท

เสยงาย และการขาดสนคาทจะมาปอนตลาดอยางตอเนอง ตางจากผผลตรายใหญ ทมการบรหารจดการ

อยางเปนระบบ และมเงนทนสง ดงน กลมเกษตรกรผผลตสนคาเกษตรปลอดภยไดมการรวมตวขนเปน

กลมสมาชก โดยใชชองทางของการรวมมอระหวางองคการตลาดและบรษทประชารฐ ใหมพนทส าหรบ

การคาขาย โดยใชตลาดล าพนเปนศนยกระจายสนคา โดยการควบคมคณภาพสามารถตรวจสอบได

143

กลบไปถงตนทางการผลต เนองจาก ทงทางเกษตรจงหวดและเกษตรอ าเภอ ตางตองรายงานตอผ วา

ราชการจงหวด ซงเปนขาราชการของกระทรวงมหาดไทย ดงนน การสรางเครอขายพนธมตรทแขงแรงใน

จงหวดล าพน จงจะเปนชองทางใหเกดการพฒนาตลาดไดอยางบรณาการ สนบสนนเศรษฐกจฐานราก

พรอมๆ ไปกบโอกาสในการตอยอดธรกจในการหารายไดใหกบตลาดล าพนได

นอกจากน ตลาดล าพนยงจะมการจดท าศนยบรการและพฒนาเกษตรกร ทงในเรองของการเปน

ศนยกลางการประชมสมมนาของกลมเกษตร ศนยฝกวชาชพ เพอเปนศนยการเรยนรส าหรบฝกวชาชพใน

การสรางงานและสรางอาชพทด รวมถงเพอสงเสรมศกยภาพในกลมจงหวด ซงจะท าใหเกดการพฒนา

คณภาพชวต สรางชมชน สรางประชากร และสรางคนทมคณภาพในการพฒนาประเทศ พรอมทงการ

จดท าหองเยน และประยกตใชเทคโนโลยในระบบโลจสตกส เพอใหมการเกบพชผกในหองเยนเพอคงความ

สด ใหม และสะอาด กอนทจะมการกระจายสนคาไปสผบรโภคหรอลกคาตอไป ท าใหมตนทนต า สามารถ

กอใหเกดมลคาเพมทางเศรษฐกจ

ตลาดสาขาล าพนจะใชงบประมาณเงนอดหนนจ านวน 28.1 ลานบาท ในการปรบปรงตลาด โดย

การด าเนนการจะค านงถงความสะดวก และปลอดภย เพอเตรยมการส าหรบการรองรบผสงอายดวย

144

ปากคลองตลาดและตลาดหนองมวง

จากการทองคการตลาด มนโยบายเปดใหเอกชนสามารถท าสญญาสมปทานเชาตลาดและพนท

ขององคการตลาดในอดต แตผบรหารองคการตลาดมไดก าหนดบคลากรหรอหนวยงานเพอท าหนาทก ากบ

ดแลอยางจรงจง รวมทงยงขาดกระบวนการทมความชดเจน ในแงของการควบคมบรหารสญญา ท าใ ห

องคการตลาดตกอยในความเสยงหากผ รบสมปทานไมสามารถปฏบตตามเงอนไขสมปทานได ดวยเหตน

องคการตลาดจงจะเนนใหมการบรหารและบงคบใชสญญาอยางเปนระบบ ดงนน องคการตลาดจงม

แนวนโยบายในการบงคบใชสญญาของตลาดทง 2 แหงนอยางเครงครด เพอรกษาผลประโยชน และเปน

สวนหนงในกลยทธทท าใหองคการตลาดสามารถบรหารสนทรพยในปจจบนใหเกดประโยชนสงสด ซงหาก

ตลาดทง 2 แหงนยงคงกระท าผดขอสญญาอยางตอเนองและไมมการปรบปรงแกไข ทางองคการตลาดจะ

พจารณาด าเนนการตามขนตอนของกฎหมาย หรอยตขอสญญาสมปทานเปนการชวคราว หรอถาวร เพอ

บงคบใชขอตกลงด าเนนการตอไปอยางเกดประโยชนสงสด ทงน องคการตลาดจะเพมการจดการเรอง

ก าลงคน การสนบสนนเรองกฎระเบยบการปฏบตงาน และความปลอดภยของผปฏบตหนาท

5.3.2 ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก เพอกระจายสนคาชมชนผาน

ชองทางตลาดกายภาพ

เพอกระจายสนคาชมชน ผานชองทางตลาดกายภาพตางๆ ทงทประกอบการเอง และตลาดชมชน

อนๆ ทวไป หรอพนทขายสนคาทเปดขนไมประจ า โดยอาจมการประสานกบพนธมตร ทงภาครฐ และ

เอกชน ในการวางสนคาชมชน

สงเสรมการกระจายสนคาชมชนเขาสชองทางการคาปลกสมยใหม

แนวคด “หนงต าบล หนงผลตภณฑ” ทดแลรบผดชอบโดยกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย

เปนแนวทางหนงทจะสรางความเจรญแกชมชนใหสามารถยกระดบฐานะความเปนอยของคนในชมชนใหด

ขน อยางไรกด ผผลตสนคา OTOP ยงมขอจ ากดในการน าสนคาออกสตลาดในวงกวาง อาท แหลงเงนทน

ในประเทศยงไมเอออ านวยตอผ ประกอบการสนคา OTOP รวมถงขอจ ากดของ Modern Trade ทเปน

อปสรรคตอการน าสนคาเขาไปวางขาย เชน เครดตเทอม ราคารบซอ หรอ วธการจดสง เปนตน นอกจากน

ยงมประเดนในดานพฤตกรรมของผ บรโภคบางสวนทยงไมเชอมนกบส นคาทผลตในประเทศ ดงนน

องคการตลาดจงเขามาสนบสนนใหเกดความคลองตวในการคา โดยชวยเหลอผประกอบการ OTOP ใน

145

การเจรจาน าสนคาเขาไปวางขายใน Modern Trade ดวยการสงซอสนคาจาก Trader OTOP ของแตละ

จงหวด ชวยลดคาขนสงตอผผลต เนองจากองคการตลาดเปนผ รวบรวมสนคาจากผผลตจ านวนมากมา

จดการบรรทกขนสงรวมกน และน าสนคามาจดเกบยงคลงสนคาตลงชน ประกอบกบใหความมนใจผ ให

บรการ Modern Trade ดวยการตรวจสอบ ควบคม ปรมาณ และคณภาพ จดคน และ/หรอเปลยนสนคา

ตลอดจนเรยกเกบเงนจาก Modern Trade และ จายเงนแกผ คาผลตภณฑ OTOP ในสวนน องคการตลาด

ไดเจรจาขอลดเครดตเทอม จาก 3 เดอนทใหกบผผลตหากเปนการตดตอโดยตรงกบ Modern Trade เปน

1 เดอน ทใหกบองคการตลาดเนองจากเปนหนวยงานของรฐ ท าใหสามารถลดภาระดานสภาพคลองแก

ผ ผลตเปนอยางมาก ทงน กระบวนการดงกลาว เปนการสนบสนนการขายสนคาชมชนในพนทตางๆ

เนองจากผผลตอาจรวมตวกนไดยาก และพบอปสรรคตางๆ ในการตดตอเจรจาน าสนคาเขา Modern

Trade เอง ทงยงเปนการชวยน าสนคาทหลากหลายมาส Modern Trade มากขน นอกจากน โครงการ

ดงกลาวยงท าใหชอเสยงขององคการตลาด เปนทรจกมากขนในบทบาทและหนาทอกประการหนง

การบรหารจดการสนคาลนตลาดและสรางมาตร านราคาสนคาเก ตร

ขอจ ากดดานธรรมชาตของผลผลตทางการเกษตรในการออกผลตองเปนไปตามฤดกาล ประกอบ

กบผลตผลทางการเกษตรทเพมมากขน และออกสตลาดในเวลาเดยวกนเปนจ านวนมากท าใหเกดภาวะ

สนคาลนตลาดและเกดภาวะราคาผลผลตตกต า อกทง การทเกษตรกรไมสามารถรวมกลมในการขาย

สนคาได สงผลใหขาดอ านาจตอรอง และขาดการเชอมโยงสนคาระหวางผผลตและผ ซอ องคการตลาด

ตามแนวนโยบายของรฐบาลและกระทรวงมหาดไทย จงมนโยบายในการชวยระบายสนคาการเกษตรใน

ระดบทองถนใหกระจายออกนอกพนทอยางเปนระบบ และขยายเครอขายองคการตลาดใหครอบคลมทว

ประเทศ โดยอาศยความรวมมอจากพนธมตรในภาครฐและเอกชนในการกระจายสนคา โดยเมอองคการ

ตลาดไดรบขอมลขาวสารจากเครอขายทวประเทศ จะท าการประชาสมพนธใหกบหนวยงานราชการตางๆ

เพอหาสถานทในการระบายสนคา ไมวาจะเปน เรอนจ า โรงเรยน โรงพยาบาล ตลาดสาขาของ

องคการตลาด สถานทราชการตางๆ ทวประเทศ รวมทง Modern Trade ในการน นอกจากจะเปนการเพม

ชองทางการจดจ าหนายสนคาลนตลาดเพอพฒนาคณภาพชวตและเสรมสรางความมนคงในการเพม

รายไดแกเกษตรกรใหมความเขมแขงและสามารถพงพาตนเองไดแลว ยงเปนการสงเสรมและสนบสนนให

ชมชนและเกษตรกรมสวนรวมในการพฒนาโดยการสรางความรวมมอกบเครอขายพนธมตรทางธรกจทงใน

ภาครฐและเอกชน ใหมมาตรฐานตามทองคการตลาดก าหนด และยงเปนการสงเสรมดานประชาสมพนธ

146

องคการตลาดในฐานะตวแทนการกระจายผลตผลทางการเกษตรของประเทศไทย เสรมสรางภาพลกษณ

ความนาเชอถอใหเปนทรจกอยางแพรหลาย ซงจะชวยสงเสรมสนบสนนการสงสนคาโภคภณฑ เชน

อาหารดบ ขององคการตลาดใหแกหนวยงานราชการอกดวย

นอกเหนอจากการกระจายสนคาทลนตลาดไปยงพนทตางๆ แลว องคการตลาดยงมแนวนโยบาย

ในการรบซอสนคาลนตลาดของเกษตรกร โดยก าหนดราคาจากสวนตางระหวางราคาขายของเกษตรกร

และ ราคารบซอปลายทางทขายตอผบรโภค เพอใหมความเหลอมล านอยลง เกษตรกรนอกจากจะได

ระบายสนคาแลว ยงขายไดราคาทดขน ในขณะทผบรโภค สามารถซอสนคาลนตลาดไดในราคาทลดลง

และยงเปนการสรางรายไดใหกบองคการตลาดอกสวนหนงดวย

การปรบปรงการด าเนนงานโครงการประเภทตลาดกจกรรม (Event Marketing)

องคการตลาดมแนวนโยบายด าเนนการโครงการ ประเภทตลาดกจกรรม (Event Marketing) โดย

ทผานมาไดมการท าโครงการ คาราวานสนคาผลตภณฑชมชนและสนคาภมปญญาทองถนไทยออนทวร

365 วน "อต. มหาดไทย On Tour” ทวประเทศไทย โดยจะมการปรบปรงวธการด าเนนการ ซงเดมใช

ตวแทน (Agent) เพยงไมกราย ใชชอขององคการตลาดตระเวนขออนญาตเปดตลาดนดทงในระดบ อ าเภอ

และ จงหวดตางๆ โดยจายคาตอบแทนใหองคการตลาดจ านวน 50,000 บาท ในพนทระดบอ าเภอ และ

100,000 บาท ในพนทระดบจงหวด ท าให ไมสามารถควบคมการด าเนนงาน เกดปญหาในการควบคม

คณภาพ และสนคาทน ามาขายไดอยางเตมท ซงอาจท าใหเสยชอเสยงขององคการตลาด

โดยแนวนโยบายในอนาคต องคการตลาดจะเปนผ บรหารจดการโครงการประเภท Event

Marketing เอง ตงแตการเลอกสถานท วนเวลา การจดหมวดหมสนคา รปแบบการคา แตอาจมการจาง

หนวยงานอนๆ เชน ภาคเอกชน หรอสถาบนการศกษา เปนผ รบจางในงานภาคปฏบต โดยองคการตลาด

จะรบรายไดจากการเชาแผงการคาเอง และมทมงานในการ ตรวจงาน รบงาน กรณจางหนวยงานภายนอก

ซงในการน นอกจากจะท าใหการควบคมดแลงานเปนไปไดอยางมประสทธภาพกวาแลว ยงเปนการเพม

รายไดใหแกองคการตลาด และยงเปนการพฒนาความรใหแกบคลากรขององคการตลาดอกดวย แนวทาง

ดงกลาวน อาจน ามาใชในโครงการ Event Marketing อนๆ ในอนาคต

147

พ นาองคการตลาดใหเปนหนวยงานการจดหา (วสด โภคภณฑ) ทมมาตร าน

กจกรรมหนงทถอเปนแหลงรายไดหลกนอกเหนอจากการด าเนนการตลาดสดขององคการตลาดใน

ปจจบน คอการด าเนนการเกยวกบการจ าหนายสนคาโภคภณฑใหแกเรอนจ าและสวนราชการตางๆ

โดยเฉพาะ การด าเนนการจดสง อาหารดบ ขาวสาร และเชอเพลงใหแกเรอนจ าฯ ทณฑสถานของกรม

ราชทณฑทวประเทศ และสวนราชการอนๆ โดยในชวงปงบประมาณป พ.ศ. 2515–2519 องคการตลาด ได

ด าเนนการจดสงอาหารดบ และเชอเพลง โดยมตคณะรฐมนตร เปนกรณพเศษ ซงกจกรรมดงกลาวนไดท า

รายไดใหกบองคการฯ อยางมนยส าคญ

อยางไรกตามไดมการถกทวงตงจากส านกงานการตรวจเงนแผนดน ถงแนวปฏบตทองคการตลาด

มการแตงตงเอกชนใหเปนตวแทน (ตวแทนชวง) เปนผด าเนนการจดหาอาหารดบใหแกเรอนจ าทงหมด โดย

องคการตลาดมการหกอตราผลตอบแทนรอยละ 3 และเมอมการยกเลกมตคณะรฐมนตรในสทธพเศษของ

องคการตลาดดงกลาว ท าใหองคการตลาดตองเขารวมประกวดราคาเพอเสนอราคาอาหารดบและ

เชอเพลงแขงขนกนกบเอกชนและรฐวสาหกจอนๆ จงคาดการณไดวารายไดจากแหลงนขององคการตลาด

จะลดลงอยางมาก ในการรบมอกบสถานการณทเปลยนแปลงไปน ในอนาคตองคการตลาดจงม

แนวนโยบายในการหาชองทางการขยายกจกรรมการจดหาวสดโภคภณฑเพมเตม อาทเชน โรงเรยน

โรงพยาบาล หนวยทหาร และหนวยราชการทวประเทศ โดยประสานพนธมตรกบตวแทนขององคการตลาด

ทอยในพนท 76 จงหวด รวมทงการเนนในดานคณภาพอาหาร และความเชอถอไดในดานการใหบรการ

นอกจากน องคการตลาดยงตองมการปรบปรงรปแบบการด าเนนกจกรรมในการจดหาวสดโภค

ภณฑ ทแตเดม ด าเนนการโดยตวแทนชวงขององคการตลาดเปนหลก มาเปนการจดซ อจดหา (Sourcing

and procurement) วตถดบทมคณภาพตามทก าหนดในราคาทดทสด รวมถงการบรหารจดการหวงโซ

อปทานดวยตนเอง โดยใชมาตรฐานอนามย และความมนใจไดในการไมมสงแปลกปลอมปะปนไปกบ

อาหาร เปนจดขายและสรางความแตกตางจากผด าเนนการจดหาอาหารดบอนๆ โดยหากองคการตลาด

สามารถด าเนนงานสวนนไดอยางมประสทธภาพ จะสงผลใหหนวยงานมโอกาสชนะการประกวดราคาได

ในประเดนดงกลาว องคการตลาดจ าเปนตองจดตงคณะท างานขนมาเพอศกษาถงความเปนไปได

การวางระบบเพอรองรบ รวมถง การพจารณาการขยายไปสกจกรรมทเพมมลคาวตถดบ อาท การคดเกรด

สนคา และการแปรรปผลผลตทางการเกษตรบางชนด เปนตน ในล าดบถดไป

148

สรางรายไดสวนเพม

รายไดหลกทส าคญทสดตามพนธกจขององคการตลาดคอรายไดจากการด าเนนงานทเกยวของกบ

ตลาด โดยเฉพาะการใหเชาแผงคา ซงในปจจบน สาขาท องคการตลาดเปนผบรหารเอง ประกอบดวย

สาขาตลงชน สาขาบางคลา และสาขาล าพน โดยสาขาบางคลา มจดขายทคอนขางชดเจน คอ เปนตลาด

สตวน า ในขณะทสาขาล าพน มความพยายามทจะสงเสรมใหเ ปนตลาดพชผกออรแกนค การไดรบ

งบประมาณจากรฐบาลมาเพอปรบปรงสภาพแวดลอมและสงอ านวยความสะดวกของตลาดทงสองสาขา

จะสงผลให องคการตลาด สามารถขนคาเชาแผงคา และอาคารพาณชย เพอสรางรายไดทยงยนใหแก

องคกรไดสวนหนง

ในขณะทสาขาตลงชนในปจจบน ยงคงไมมรายไดจากการใหเชาแผงคา องคการตลาดจงสามารถ

ใชโอกาสน ปรบแนวทางทในการพฒนาและบรหารจดการตลาดตลงชน วาควรเนนการด าเนนธรกจใน

รปแบบใดจงจะมความเหมาะสมและใหผลตอบแทนสงสด เชน การพฒนาเปนตลาดส าหรบการคาสง

พชผกออรแกนค ในเขตกรงเทพและปรมณฑล หรอ การพฒนาเปนตลาดรมน าเพอการทองเทยว เปนตน

จากนนจงท าการปรบปรงลกษณะทางกายภาพใหมความสอดคลองกบรปแบบทศกษา ภายใตกรอบ

งบประมาณทไดรบจากรฐบาล แลวจงท าการประชาสมพนธเพอสรางการรบรในกลมเปาหมายดงกลาว

ทงน การศกษาเชงลกกอนการด าเนนงานดงกลาว จะชวยให องคการตลาดสามารถก าหนดแนวทางท

ชดเจนในการพฒนา และเพมโอกาสทตลาดตลงชนจะประสบความส าเรจ และกลายเปนตลาดหลกทมจด

ขายเฉพาะตว ซงจะสามารถสรางรายไดแก องคการตลาดในระยะยาว

นอกจากการสรางจดขายทชดเจนใหกบตลาดสาขาท องคการตลาดเปนผบรหารเองในปจจบน

เมอตลาดตางๆ เรมมจ านวนผ ใชบรการมากขน องคการตลาดยงสามารถเพมรายไดจากการพฒนาสง

อ านวยความสะดวกอนๆ ในพนทตลาดทมอย ซงรวมถงคาบรการรายวน เชน คาแผงคาในพนทสวนทเปด

เพมเตมในตลาดตลงชนเชนในบรเวณตลาดรมน า คาบรการทจอดรถ คาบรการหองน า คาเชาอปกรณ และ

การเปดใหเชาพนทเพมดานหนาตลาดบางคลา เปนตน

นอกจากน รายไดสวนอนๆ จะมาจากโครงการอนๆ อาท รายไดจากคาราวานสนคาทองคการ

ตลาดจะเปลยนจากวธการเกบคาตอบแทนเหมาจายจากตวแทนทขอรบสทธจากองคการตลาด มาเปนการ

เกบคาเชาแผงคาเอง แตอาจมการจางหนวยงาน หรอ Organizer ด าเนนการดานภาคปฏบต และจดทม

ตรวจการจางเพอควบคมคณภาพ ซงจะท าใหรายไดจากโครงการนเพมมากขนจากเดม รายไดจากการชวย

149

ระบายสนคาลนตลาด รายไดจากการคาสนคาออนไลน รวมทงการท า Demand Matching และรายได

จากการน าสนคา OTOP เขาสตลาด Modern Trade เปนตน

สวนในระยะยาว องคการตลาดสามารถทจะใชความรความช านาญ จากการพฒนาตลาดตลงชน

และตลาดอนๆท องคการตลาดเปนผ บรหารมาใหบรการใหค าปรกษาแกผ ทมความตองการพฒนาตลาด

แตไมมความร ความช านาญ โดยองคการตลาดสามารถสรางรายไดจากคาบรการทปรกษา และคา

Loyalty fee รวมทงชวยเปนทปรกษาหรอรบจางบรหาร ในการบรหารจดการตลาดเมอเปดตลาด และ

จดเกบสวนแบงรายได ของโครงการทไดพฒนาขนมาใหมอกสวนหนง

5.3.3 ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาดตนแบบและเปนศนยการเรยนรการสรางตลาด

กายภาพ

เนองดวยองคการตลาดไดรบการสนบสนนงบประมาณเพอพฒนาตลาดตวอยางจากรฐบาล ใน

ปลายป พ.ศ. 2560 องคการตลาดมแนวนโยบายในการน าองคความรทมจากการพฒนาและปรบปรง

ตลาดสาขาทง 3 แหงขององคการตลาด ไปเผยแพรใหเปนประโยชนแกแหลงชมชนอนๆ โดยการขยายองค

ความร เพอใหสอดคลองกบยทธศาสตรขององคการตลาด และ ยทธศาสตรของชาตในมตของการพฒนา

เศรษฐกจฐานราก เพอเปนแบบอยางทดในการสรางตลาดตนแบบ โดยมจดมงหมายในการสงเสรม

เศรษฐกจฐานรากใหมประสทธภาพในการประกอบธรกจตลาดและสามารถแขงขนไดอยางมนคง เพอเปน

รายไดหลกทยงยนใหแกประเทศไทย

ทงน เพอใหประสบความส าเรจในการสงเสรมพฒนาตลาดชมชนใหไดมาตรฐาน องคการตลาด

จะม 3 บทบาท ดงน

สรางองคความร

สรางองคความร ดวยการก าหนดขอบขายงาน (Framework) ในการจดการตลาดทไดมาตรฐาน

สรางคมอในการสรางตลาดใหไดมาตรฐาน

เผยแพร

โดยเรมจากการจดตงศนยการเรยนรเกยวกบการบรหารจดการตลาด ซงสามารถพฒนาตอยอด

รปแบบธรกจ โดยการเกบเปนคาทปรกษา คารบจางบรหาร และสามารถพฒนาเปนการเกบ

150

Loyalty fee ใหแก องคการตลาด ตลอดจน มการแบงปนรายได เนองจากองคการตลาดจะชวย

เปนพเลยงในภาคปฏบตเมอเปดตลาด เปนตน

สอการเรยนรอาจเปนลกษณะออนไลน (E-learning) อาท VDO และ Interactive Media หรอ

ผานสอตางๆ อาท Skilllane.com Facebook และ GDN (Google Display Network) ท เปน

Banner ตามเวบไซตตางๆ เปนตน

วดผล

สรางเกณฑในการประเมนความพรอมของตลาดชมชนนนๆ

สรางแบบทดสอบในการวดผลของตลาดชมชนดงกลาว เพอใหเปนไปตามหลกการของตลาด

ตนแบบ ซงจะเปนการเปรยบเทยบระหวาง ผลการประเมนกอนการพฒนาเรยนร และผลการ

ประเมนการพฒนา

ทงน องคการตลาดไดวางแผนการจดตงศนยการเรยนรในตลาดกายภาพสาขาตางๆ ทตลาดตลง

ชน ตลาดบางคลา และ ตลาดล าพน โดยใชงบประมาณอดหนนทจะไดมาใน ป พ.ศ. 2560 เพอมาเปนงบ

ลงทน

5.3.4 ยทธศาสตรท 4 สรางองคการตลาด 4.0

สรางระบบ E-commerce

เนองดวยองคการตลาดมจดแขงคอ เปนหนวยงานสงกดภายใตกระทรวงมหาดไทย ท าใหม

ความสามารถในการเขาถงฐานขอมลผ ผลตทส าคญในแตละจงหวดไดงาย และเปนกลไกทส าคญของ

กระทรวงมหาดไทยในการเชอมโยงขอมลของเกษตรกรผผลตและผ ซอ ในปจจบน เนองดวยแนวโนมของ

เทคโนโลยและนวตกรรมทงอนเทอรเนตและสมารทโฟน สงผลใหโลกมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท า

ใหสามารถสบคน สงตอ จดเกบ และบรหารขอมลไดเปนปรมาณมาก และรวดเรว อยางไรกตาม องคการ

ตลาดยงมจดออน คอ การขาดบคลากรผ มความเชยวชาญในดานการตลาดออนไลนและการพฒนา

เทคโนโลยสารสนเทศ ประกอบกบ ยงขาดการน าขอมลทเกบไดไปวเคราะหและประยกตใชใหเกด

ประโยชนและประสทธภาพกบองคกร

151

ดงนน ดวยปจจยทไดกลาวมาทงหมดขางตน องคการตลาดจงพจารณาด าเนนกลยทธ สรางระบบ

E-commerce 4.0 ดวยการ (1) พฒนาบคลากรทมความสามารถในดานการตลาดออนไลน (Online

Marketing) (2) เนนการเปนพนธมตรในการขายบนชองทางออนไลน โดยอาศยชองทางทมอยแลว แทน

การสรางเวบไซตขายเอง โดยมการช าระเงน ออนไลนหรอโดยบตรเครดต และ (3) รเรมโครงการน ารองใน

กรงเทพและปรมณฑลกอนขยายผลออกไปทวประเทศ โดยในชวงแรกควรเนนไปทการมสวนรวมและการ

เขาถงขอมลผานทางชองทางเดมทประชาชนมความคนเคย เชน บนโทรศพทมอถอ หรอบนแอปพลเค

ชนไลน (Line) และในชวงตอมา (แผนระยะ 20 ป) จงเรมสรางแอปพลเคชนบนสมารทโฟนเปนของตนเอง

เพอท าหนาทเปนสอกลาง ชองทางการสอสาร และรวบรวมขอมลระหวางผ ซอและผขาย ซงอาจขยายไปถง

ผ ซอในตางประเทศ และอาจพจารณา Outsource ระบบโลจสตกส ไปใหกบบรษททมความเชยวชาญ

ใหกบพนธมตรภาครฐ เชน ไปรษณยไทย หรอ ภาคเอกชน เชน เชน Kerry เปนตน

แผนภาพท 37: Business Model การขายสนคาชมชนบนชองทางออนไลน


Input Process Output

สนคาชมชน

ให อต เปนหนวยงานกลางในการ- ตรวจสอบ Supplier- บรหารอปสงค อปทาน

ภาคร

- กระทรวงมหาดไทย- กรมพฒนาชมชน- ตลาดบางคลา- ตลาดล าพน

ภาคเอกชน

- ชมชนรากหญา- เกษตรกร- ผประกอบการรายยอย

การตลาดแลประชาสมพนธ

- สอการตลาดออนไลน- โ ษณาผาน Facebook- บรษทโ ษณา

Web Portal

คาสง: Alibaba, Thaitradeคาปลก: Lazada, Shopee

การจายเงน

Web Portal เปนผ เกบเงนจากลกคาและสงสวนแบงรายไดใหแก อต โดยตรง

สนคาคงคลง

-ระบบ Web Portal จะบอกจ านวน และทางเวบจะสงคนมารบของโดยตรงจากผขายเลย ดงนน อต จงไมตองมสนคาคงคลงในชวงแรก

การจดสง

Web Portal จะเปนผจดสง โดยประสานงานกบผใหบรการ Logistics รายอนๆ

152

ในกระบวนการขายสนคาวสาหกจชมชนบนชองทางออนไลนน ทางองคการตลาดจะประสานงาน

น าสนคาชมชนจากทงหนวยงานภาครฐ เชน จากกรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย และภาคเอกชน

เชน จาก Modern Trade ตางๆ เพอขายบนชองทางออนไลน โดยองคการตลาดจะน าสนคาชมชนไป

วางขายบนเวบไซตชองทางออนไลนตางๆ (Web Portal) ทงเวบไซตทซอขายในลกษณะคาสงอยาง

Alibaba.com หรอ Thaitrade.com และเวบไซตทซอขายในลกษณะคาปลกอยาง Lazada.com หรอ

Shopee.com โดยองคการตลาดจะชวยท าการตลาดใหกบสนคาชมชน ควบคไปกบการท าการตลาดของ

เวบไซตดงกลาว เมอสนคาถกสงซอ ผ ประกอบการเวบไซตจะสงขอมลใหกบองคการตลาดซงเปน

หนวยงานกลางและเจาของสนคาเพอท าการสงมอบสนคา (Delivery) ใหกบลกคา ผ ซอสนคาจะจายเงน

ออนไลนบนระบบของเจาของเวบไซต และองคการตลาดจะเปนผ รบเงนจากการขายจากเจาของเวบไซต

กอนจะหกสวนแบงรายไดแลวจงน าเงนสวนทเหลอสงคนใหกบเจาของสนคา ดวยวธการน (Dropship

Model) องคการตลาดจงไมตองรบผดชอบในสนคาคงคลง คลงสนคา การจดสง และระบบการรบเงน

ออนไลน

สรางศนยขอมล

การสรางศนยขอมลมวตถประสงคเพอ (1) ชวยใหประชาชนทกกลมสามารถเขาถงและรบทราบถง

ขอมลทส าคญ เชน ราคาสนคาเกษตรจากแหลงผลตทงประเทศ ผานชองทางออนไลน เชน บนมอถอ หรอ

บนแอปพลเคชนไลน (Line) (2) ชวยจบคความตองการซอกบความตองการขาย โดยเฉพาะความตองการ

เปนลอตใหญในทกๆ พนท รวมทงอาจเปนการสงตอขอมลความตองการของผ ซอในตางประเทศ และ (3)

สามารถเปนชองทางการสรางรายไดบางสวน เชน จากคาบรการ คาบรหารจดการแอปพลเคชนใหกบ

องคการตลาด นน

ในการน องคการตลาดมความจ าเปนตองสรางศนยขอมล เพอน ามาบรหารจดการการตลาด

ออนไลนดงกลาวน ไมวาจะเปนดานราคา ทงจากการส ารวจจากพนธมตรภาครฐ เชนขอมลจาก กรมการ

ปกครองสวนทองถน สหกรณการเกษตร หรอ กระทรวงพาณชย ตามพนทตางๆ ทวราชอาณาจกร หรอเปน

ราคาทองคการตลาดก าหนดขนเพอรบซอในกรณสนคาการเกษตรท ลนตลาด และ ดานปรมาณ

(Demand Matching) เนองจากผ ประกอบการ SME หรอ ผ ผลต OTOP ทมความตองการผลตผลทาง

เกษตรจ านวนมาก และมขอก าหนดเงอนไขคณภาพคงท ยงไมสามารถหาสนคาวตถดบทางการเกษตรทม

คณภาพคงทไดเพยงพอ และ สม าเสมอ เชน การผลตอาหารแปรรป และ เครองส าอางจากวตถดบ

153

ธรรมชาตทก าลงเปนกระแสนยมในตางประเทศ ท าใหไมสามารถสงสนคาไดตามค าสงซอ นบเปนอปสรรค

ในการท าการคาอยางมาก โดยเฉพาะในกรณทมค าสงซอสนคาจ านวนมากจากตางประเทศ เปนตน ทงน

บรการดงกลาวยงสามารถชวยในการบรหารจดการสนคาทลนตลาดไดอกดวย

โดยในกระบวนการสรางศนยขอมลจะประกอบไปดวย 3 ขนตอนหลก ไดแก (1) ขนตอน Input ซง

คอ ขนตอนการรวบรวมขอมล (Data Collection) จะเปนการรวบรวมฐานขอมลทจ าเปนจากหนวยงาน

ตางๆ และจากการเกบรวบรวมจากเจาของผลตภณฑโดยตรง เชน จากเกษตรจงหวด หรอจากกระทรวง

พาณชย และกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนตน แลวจงน ามาส ขนตอนการท าความสะอาดขอมล (Data

Cleansing) โดยจะเปนการจดการเรยบเรยงขอมลใหอยในความเรยบรอย (2) ขนตอน Process ซงคอ

ขนตอน Data Science และ Knowledge Management โดยจะเปนการน าขอมลมาวเคราะหและบรหาร

จดการเพอเตรยมตวน าไปใชประโยชน และขนตอนการปรบปรงขอมล (Data Improvement / Data

Adjustment) ซงคอ การปรบปรงขอมลใหแสดงผลลพธททนสมย เปนปจจบน และสามารถน าไปใช

ประโยชนไดทนท พรอมทงขบเคลอนเปาหมายใหชดเจนขนทกๆ เดอน และ (3) ขนตอน Output ซงคอ

ขนตอน Data Commercialization เปนการสราง Product หรอ Business Model ในการน าขอมลไปใช

หรอขายขอมล เชน ขายรายงานขอมล (Report) ขายวธการสรางตลาดตวอยาง หรอการสรางตารางจด

อนดบ Rating ตลาด เปนตน

การสรางขอมลดาน อปสงค และอปทาน จะสามารถชวยท าใหผผลตสนคาเกษตรวตถดบ พบกบ

ผผลตสนคาเกษตรแปรรป ซงเปนอตสาหกรรมทประเทศไทยมความสามารถสง เนองจากเปนประเทศทม

พนฐานจากดานเกษตรกรรม

154

ขนตอนโดยคราวของกระบวนการในระบบศนยขอมลมดงตอไปน

แผนภาพท 38: กระบวนการของระบบศนยขอมล


โดยในกระบวนการสรางศนยขอมลจะประกอบไปดวย 3 ขนตอนหลก ไดแก (1) ขนตอน Input ซง

คอ ขนตอนการรวบรวมขอมล (Data Collection) จะเปนการรวบรวมฐานขอมลทจ าเปนจากหนวยงาน

ตางๆ และจากการเกบรวบรวมจากเจาของผลตภณฑโดยตรง หรอหนวยงานภาครฐ เชน จากเกษตร

จงหวด หรอจากกระทรวงพาณชย และกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนตน โดยลกษณะขอมลอาจเปนใน

ดาน ราคา ปรมาณผลผลต หรอ มาตรฐานตลาด แลวแตกรณ แลวจงน ามาสขนตอนการท าความสะอาด

ขอมล (Data Cleansing) โดยจะเปนการจดการเรยบเรยงขอมลใหอยในความเรยบรอย (2) ขนตอน

Process ซงคอ ขนตอน Data Science และ Knowledge Management โดยจะเปนการน าขอมลมา

วเคราะหและบรหารจดการเพอเตรยมตวน าไปใชประโยชน และขนตอนการปรบปรงขอมล (Data

Improvement / Data Adjustment) ซงคอ การปรบปรงขอมลใหแสดงผลลพธททนสมย เปนปจจบน และ

สามารถน าไปใชประโยชนไดทนท พรอมทงขบเคลอนเปาหมายใหชดเจนขนทกๆ เดอน และ (3) ขนตอน

Input Process Output

รวบรวมขอมลเพอพ นาเปน านขอมล (Data Collection)

- ดชนราคา - ขอมลอปสงค อปทาน - มาตรฐานตลาด

การเกบขอมล Data Collection

- กรมการปกครองสวนทองถน - กรมพฒนาชมชน - ตลาดสาขา

การปรบปรงขอมล Data Improvement / Data Adjustment)การปรบปรงขอมลใหแสดงผลลพธททนสมย เปนปจจบน และสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท

การท า Data Science และการบรหารจดการความร (Knowledge Management)

น าขอมลมาวเคราะหและบรหารจดการเพอเตรยมตวน าไปใชประโยชน

Data Commercialization

การสราง Product หรอ Business Model ในการน าขอมลไปใชหรอขายขอมล เชน ขายรายงานขอมล Report) ขายวธการสรางตลาดตวอยาง หรอการสรางตารางจดอนดบ Rating ตลาด เปนตน

155

Output ซงคอ ขนตอน Data Commercialization เปนการสราง Product หรอ Business Model ในการน า

ขอมลไปใชหรอขายขอมล เชน ขายรายงานขอมล (Report) ขายวธการสรางตลาดตวอยาง หรอการสราง

ตารางจดอนดบ Rating ตลาด เปนตน โดยในบางสวนอาจเปนการเผยแพรโดยไมคดมลคาเพอเปนการ

บรการสาธารณะ

5.3.5 ยทธศาสตรท 5 ปรบปรงการบรหารจดการภายใน

เมอองคการตลาดมแนวนโยบายทจะเปลยนแปลงรปแบบการด าเนนการใหมประสทธภาพ และ

ทนตอเหตการณมากขน จงมความจ าเปนทจะปรบปรงการด าเนนงานภายในใหสอดคลองกบวสยทศน

และ พนธกจ ในอนาคต รายละเอยดในสวนตางๆ ของการบรหารจดการภายใน จงมดงตอไปน

บทบาทการปฏบตหนาท และการพ นาตนเองของคณะกรรมการ

คณะกรรมการขององคการตลาดจะจดมการด าเนนงานตามมาตรฐานบทบาทของคณะกรรมการ

รฐวสาหกจ ในบทบาทการปฏบตหนาท และการพฒนาตนเอง ในดานตางๆ ซงรวมถง

1) ดานบทบาทการปฏบตหนาท ซงรวมถง

การก าหนดใหมแผนการด าเนนงานระยะสนหรอแผนประจ าป และแผนการด าเนนงานระยะ

ยาวหรอแผนวสาหกจเพอสะทอนใหเหนถงทศทางของรฐวสาหกจทชดเจน

การจดใหมและทบทวนความเพยงพอของระบบงานทส าคญโดยเฉพาะในเรอง การบรหาร

ความเสยง การควบคมภายในและการตรวจสอบภายใน ระบบการจดการสารสนเทศ และ

ระบบบรหารทรพยากรบคคล

การดแลตดตามผลการด าเนนงานทงระยะสนและระยะยาวใหเปนไปตามเปาหมาย โดยจด

ใหมระบบการรายงานผลการด าเนนงาน ทงทางการเงนและไมใชทางการเงนทส าคญอยาง

สม าเสมอ ครบถวน มคณภาพ และเปนประโยชนตอคณะกรรมการเพอประกอบการตดสนใจ

บทบาทของคณะกรรมการในการประเมนผลงานผบรหารสงสด และผบรหารระดบสงของ

รฐวสาหกจ โดยจดใหม ระบบการประเมนการปฏบตหนาทของผบรหารสงสดและผบรหาร

ระดบสงภายในองคกร

การประชมคณะกรรมการควรก าหนดการประชมและวาระประชมไวลวงหนา โดยจดใหม

การประชมทกเดอนหรอตามความเหมาะสมและมการจดกลไกส าหรบวาระทมความซบซอน

156

เพอใหมเวลาในการพจารณา และดแลใหมเอกสารประกอบการประชมทเพยงพอและไดรบ

ลวงหนากอนการประชมภายในเวลาทสมควร โดยเฉพาะวาระเรองทส าคญตองมหลกฐาน

แสดงวา คณะกรรมการมเวลาในการศกษาเอกสารนนอยางเพยงพอ ทงน กรรมการควรเขา

ประชมคณะกรรมการหรออนกรรมการตางๆ อยางสม าเสมอและมสวนรวมในการประชม

การเปดเผยขอมลเปนกลไกส าคญทท าใหผ มสวนไดเสยสามารถใชเปนชองทางในการ

ตดตาม การปฏบตงานของคณะกรรมการและคณะผบรหารได โดยขอมลทเปดเผยตองมความ

ถกตอง เชอถอได เพยงพอและทนตอเหตการณ

การสงเสรมใหองคกรมการก ากบดแลกจการทด (Corporate Governance : CG) และการ

แสดงความรบผดชอบตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR) เพอใหรฐวสาหกจ

มการเตบโตอยางมนคงและยงยน

2) ดานการพฒนาตนเองของคณะกรรมการ ซงรวมถง

การประเมนตนเองของคณะกรรมการ (Self-Assessment) เ พอหาประเดนส าคญท

กรรมการควรจะปรบปรงแกไข และน าไปสการด าเนนการแกไขประเดนส าคญเหลานน

การสงเสรมความรในเรองทเกยวกบธรกจของรฐวสาหกจ สภาพแวดลอมทมผลกระทบตอ

องคกร และการสงเสรมความรความสามารถของคณะกรรมการเพอใหปฏบตหนาทไดดยงขน

การประชาสมพนธ

การมภาพลกษณทดเปนรากฐานในการพฒนาและด าเนนธรกจอยางยงยน องคการตลาดไดมการ

สรางภาพลกษณทดและมการสรางการยอมรบจากสงคมอยางตอเนองโดยเผยแพรผานโครงการและ

กจกรรมตางๆ อยางไรกตาม ตลอดระยะเวลาทผานมา การประชาสมพนธขององคการตลาดจะเปนใน

รปแบบการเสนอขาวสาร ความเคลอนไหว ซงเปนการประชาสมพนธลกษณะแบบงานประจ า ขาดการ

ประชาสมพนธเชงรกกบกลมเปาหมายโดยตรง อกทง การประชาสมพนธทผานมา ยงขาดการวางแผน

ระยะยาว สงผลใหประชาชนไมตระหนกถงบทบาทขององคการตลาด ภารกจ และวตถประสงคการกอตง

ดงนน องคการตลาดจงมแนวนโยบายดานการประชาสมพนธคอ (1) พฒนาการบรหารจดการการ

ประชาสมพนธภายในองคกรเอง (2) ประชาสมพนธสรางการรบรองคกรและเสรมสรางภาพลกษณทดส

กลมเปาหมายอยางมประสทธภาพ และ (3) ประชาสมพนธเพอเสรมสรางการมสวนรวมของทกภาคสวน

157

โดยมจดมงหมายเพอสรางภาพลกษณทด สรางการรบรถงบทบาทและหนาทขององคกร รวมถง สราง

เครอขายความเชอมโยงของประชาชน ผ ซอ ผขาย และ เกษตรกรทกระดบ ซงจะสงผลใหกลมเปาหมาย

ตางๆ ขององคการตลาด และประชาชนทวไป รบร เขาใจ พงพอใจ เชอมน ตลอดจนใหความรวมมอ และ

ใหการสนบสนน องคการตลาดในทกดาน อนเปนการสรางศกยภาพในการบรหารงานรวมทงการแขงขนใน

เชงธรกจ ไดเปนอยางด ขณะเดยวกนจ าเปนตองด าเนนการประชาสมพนธเพอสนบสนนดานการตลาดดวย

ซงจะสงผลดตอผลประกอบการรายไดขององคการตลาด

การบรหารบคคลและพ นาองคกร

การพฒนาบคลากรใหมสมรรถนะ (Competency) ความร (Knowledge) และทกษะ (Skills) ท

จ าเปนในธรกจ เปนรากฐานทส าคญในการขบเคลอนองคการใหไปสวสยทศน และพฒนาองคการตอไปได

อยางยงยน ในปจจบนพนกงานสวนใหญภายในองคการตลาดอยในสวนสนบสนนมากกวาดานการบรหาร

จดการ การพฒนาตลาด การพฒนาธรกจ ทงนสวนหนงเนองจากการบรหารจดการทส าคญมกใชตวแทน

หรอท าสญญาเชาใหเอกชนมาบรหารเปนหลก สงผลใหบคลากรภายในองคกรไมมทกษะในเชงธรกจ

ดงนน การพฒนาบคลากรขององคการตลาดใหมความรทางดานวชาการ ประสบการณ และทกษะอนๆ ท

เกยวของกบกบขอบขายงาน ประกอบกบการปรบปรงโครงสรางองคกรใหสอดรบกบแผนยทธศาสตร จะม

ความส าคญเปนอยางมากในการยกระดบองคกรไปสมตใหมททนตอเหตการณและการเปลยนแปลงไดด

ยงขน องคการตลาดจงจะพจารณาแนวนโยบายการบรหารบคลากรและพฒนาองคกรดงน

(1) เรงเสรมสรางสมรรถนะทจ าเปนและตองการในธรกจในอนาคต ซงอาจท าไดดวยการฝกอบรม

พนกงานทมอยในปจจบน หรอสรรหามาจากภายนอก โดยเรมจากการเนนใหผบรหารและพนกงานระดบ

ปฏบตการมความรและทกษะพนฐานของแตละต าแหนง และขยายผลไปถงการพฒนาใหบคลกรใน

องคการ มความร ความสามารถทจ าเปนส าหรบอนาคตขององคการ อาท ความรและทกษะทางดานการ

บรหารจดการทวไป การบรหารจดการตลาด การพฒนาธรกจ การตลาด การประชาสมพนธ รวมไปถงดาน

เทคโนโลยสารสนเทศเพอรองรบการพฒนาตลาด 4.0 รวมทงศนยขอมลและการเรยนร โดยน ามา

ประยกตใชเพอใหเหมาะสมกบภารกจในวนขางหนาตามแผนวสาหกจน

(2) ปรบปรงโครงสรางองคกรใหสนบสนนยทธศาสตร คอใหมหนวยงานทจ าเปนตอการรองรบการ

ประกอบการตามยทธศาสตรในอนาคต อาท การจดตงสายงานทเกยวกบการพฒนาธรกจ โดยมรอง

ผอ านวยการจ านวน 1 อตรา และ ผ วยผอ านวยการจ านวน 2 อตรา เพอการพฒนาธรกจ และการบรหาร

158

จดการในภาคปฏบต นอกจากนดวยกฎระเบยบ ขอบงคบ กฎหมายจดตง รวมทงปรบปรงระบบจดการ

ภายในทยงขาดความยดหยน และไมมการปรบเปลยนใหเขากบยคสมยทเปลยนไป ซงอาจสงผลให

บคลากรภายในองคกรขาดแรงจงใจในการท างาน

(3) สรางระบบ Fast Track (High Performance and Potential System – HPPS) โดยการพฒนา

ระบบบรหารผลงาน (Performance Mangement System) ทจะสรางแรงจงใจใหบคลากรปฏบตงานอยาง

มประสทธภาพ และมผลตภาพ (Productivity) ทสงขน ซงจะสงผลใหบคลากรเกดก าลงใจในการ

ปฏบตงาน และในทายทสด จะกลายมาเปนการสรางรากฐานวฒนธรรมการท างานทดใหแกองคกร

เทคโนโลยสารสนเทศ

ในปจจบน องคการตลาดยงขาดองคความร ความเขาใจเกยวกบขอบเขตประโยชนของการบรหาร

จดการสารสนเทศ ท าใหการถายทอดนโยบายดานเทคโนโลยสารสนเทศในองคกรยงมขอจ ากด นอกจากน

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศในปจจบนยงไมไดรบการพฒนาใหถกน ามาใชไดอยางเตมรปแบบ ท าให

พนกงานปฏบตการตองน าขอมลจากระบบมาใสในโปรแกรมโดยพนกงานอกครงจงจะสามารถใชขอมลได

ซงท าใหเกดความลาชาในการปฏบตงาน

เนองจากในแผนวสาหกจขององคการตลาดฉบบนตองอาศยการขบเคลอนดวย เทคโนโลย

สารสนเทศในการบรหารงานภายในเพอเพมประสทธภาพ รวมทงตองเตรยมการในการใหบรการภายนอก

องคการในอนาคต เชน บรหารจดการตลาด สรางศนยขอมลและองคความร รวมทงการกาวเขาไปสตลาด

ออนไลน จงจ าเปนตองสงเสรมทกษะบคลากรทางดานนในองคการฯ โดยเรงดวน นอกจากนองคการตลาด

ยงตองเรมวางแผนในการสรางระบบเทคโนโลยสารสนเทศตางๆ เพอเตรยมพรอมในการเอออ านวยตอ

ภารกจตางๆ ดงกลาวขางตน

องคการตลาด จงมแนวนโยบายในการ (1) สรางการตระหนกรถงประโยชนของเทคโนโลย

สารสนเทศ และการประยกตใช (2) พฒนาโครงสรางพนฐานเทคโนโลยดจทล ใหมคณภาพ ทนสมย และ

เพยงพอตอการใชงาน กลาวคอมการยกระดบโครงขายเทคโนโลยดจทลใหมประสทธภาพมากยงขน (3)

พฒนาก าลงคนดานเทคโนโลยดจทลทมคณภาพ ศกยภาพ และปรมาณทเพยงพอตอการปฏบตงานดาน

เทคโนโลยดจทล เพอใหบรการสงคมและประชาชน (4) ยกระดบขดความสามารถขององคกรในการแขงขน

ของภาคธรกจโดยการประยกตใชเทคโนโลยดจทลในกระบวนการทางธรกจ เพอเพมประสทธภาพและลด

159

ตนทนการด าเนนงาน และเพอน าไปสการสรางโอกาสทางการคาผานเทคโนโลยดจทลใหกบองคกรและ

ประชาชน และ (5) ใหการสงเสรม และสนบสนนนวตกรรมใหมๆ ดานเทคโนโลยดจทล เพอการประยกตใช

ในการด าเนนงานของหนวยงานโดยมงเนนประสทธภาพและประสทธผลในการบรการประชาชนอยางเทา

เทยม ทกภาคสวนสามารถเขาถงและใชประโยชนจากบรการตางๆ ขององคกรได

160

ตรวจสอบภายใน

หนวยงานตรวจสอบภายใน เปนหนวยงานทจดตงขนเพอใหค าแนะน าปรกษา โดยมจดประสงค

ของการตรวจสอบเพอ (1) ชวยเหลอ สงเสรม และ สนบสนน องคการตลาดใหบรรลวตถประสงคทก าหนด

ไวอยางมประสทธภาพสอดคลองกบนโยบาย แผนงาน ระเบยบปฏบตทวางไว (2) สรางความเขาใจและ

ความรวมมอในการปฏบตงานระหวางหนวยงานตาง ๆ ซงจะกอใหเกดประโยชนโดยรวม สรางมลคาเพม

ใหกบองคกร (3) มการก าหนดและประเมนผลกระทบจากความเสยงทส าคญน าไปสระบบการควบคม

ภายในทด ภายใตการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ เปนไปตามนโยบายและเปาหมายขององคการ

ตลาด และ (4) สรางความมนใจในดานความโปรงใสของขอมลทางการเงน การบรหารงานและการ

ด าเนนการทส าคญมความถกตอง ซงหนวยงานดานการควบคมภายในมความส าคญอยางมากในการเปน

สวนหนงในการขบเคลอน และควบคมใหแนวทางการปฏบตงานขององคกรเปนไปในทศทางทสอดคลอง

กบยทธศาสตรทไดวางไว ดงนน แนวนโยบายดานการตรวจสอบจงรวมถง (1) การใหหนวยงานตางๆ มการ

หารอรวมกบผบรหารระดบสงเกยวกบประเดนทคาดหวงจากหนวยงานตรวจสอบภายใน และ ประเดนทม

ความเสยงสง เพอใหหนวยงานตรวจสอบภายในสามารถวางแผนไดอยางมประสทธภาพ (2) พจารณาและ

ประเมนการควบคมของหนวยงานภายในองคกร กบความเสยงนนๆ และมการประเมนความเสยง

ภายหลงกจกรรมการควบคม หากพบวากจกรรมหรอกระบวนการงานใด มความเสยงทยงเหล ออยใน

ระดบสงและสงมาก ตองน ามาจดล าดบความส าคญและบรรจไวในแผนการตรวจสอบเชงกลยทธและแผน

ตรวจสอบประจ าป และ (3) น าแผนการตรวจสอบเชงกลยทธ มาใชปฏบตอยางเครงครด และมการ

ตดตาม/สอบทาน และรายงานการด าเนนงาน เสนอผอ านวยการและคณะกรรมตรวจสอบเปนรายไตรมาส

ควบคมภายใน

องคการตลาดมจดการควบคมภายในขนเพอ (1) เสรมสรางประสทธภาพของการด าเนนงาน ม

การใชทรพยากรใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล (2) สรางความนาเชอถอของการรายงาน

ทางการเงน ทงการจดท ารายงานทางการเงนทใชภายในและภายนอกหนวยงานใหเปนไปอยางถกตอง

โปรงใส (3) ใหการปฏบตงานตางๆ เปนไปอยางถกตองตามหลกกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ หรอ มต

คณะรฐมนตรทเกยวของ และ (4) เปนเครองมอในการสอสารและสรางความเขาใจในการควบคมภายใน

หนวยงานทกระดบขององคการตลาด ซงการมหนวยงานควบคมภายในทมศกยภาพจะเปนการเสรมสราง

ความมนใจวาองคกรจะปฏบตงานใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดอยางเหมาะสม อยางไรก

161

ตาม ในแงของการปฏบตจรงนน การด าเนนการอาจไมสามารถส าเรจตามวตถประสงคไดอยางสมบรณ

ตามทตงใจไว เนองจากขอจ ากด ทางดานโอกาสในการเกดขอผดพลาดของจากบคลากร และ การท

ผบรหารหลกเลยงขนตอนของระบบการควบคมภายในหรอใชอ านาจในทางทผด องคการตลาดจงม

แนวนโยบายจดท าการควบคมภายในใหสรางสภาพแวดลอมการควบคมทประกอบไปดวยความซอสตย

และจรยธรรม อาท การสรางความเขาใจในวตถประสงคของกจกรรมการควบคมแกบคลากรทกคน มการ

ประเมนความเสยงของทกสวนงานทงปจจยภายในและภายนอกองคกร มการสอบทานผบรหารแตละ

ระดบและก าหนดขอบเขตหนาทและวงเงนอนมตไวอยางชดเจนเปนลายลกษณอกษร รวมถง การควบคม

จะตองมการมอบหนาทใหแตละบคคลอยางเปนระบบเพอใหมนใจวามการตรวจสอบและคานอ านาจ

ระหวางกนอยางมประสทธผล

บรหารความเสยง

การบรหารงาน หรอ พฒนาองคกรตามยทธศาสตรทไดวางไวจ าเปนตองมการประชมหารอในท

ประชมผบรหาร เพอก าหนดเปนนโยบายและแนวทางปฏบตในการเชอมโยงการบรหารความเสยงเ ขากบ

กลยทธองคกร โดยการน าผลการบรหารความเสยงหรอการคาดการณความเสยงทมความนาจะเปนในการ

ท าใหกลยทธไมสามารถประสบผลส าเรจ มาเปนสวนในการตดสนใจในการปฏบตและการลงทนทส าคญ

อกทง ตองมการวเคราะห Cost-Benefit ในแผนบรหารความเสยงทกปจจยเสยง รวมถงมการบรหารความ

เสยงเพอสรางมลคาตอองคกรในสวนทกระทบตอพนธกจหลกขององคการตลาด ดงนน องคการตลาดจงม

แนวนโยบายคอ (1) ใหความรความเขาใจถงความส าคญของการบรหารความเสยงแกบคลากรภายใน

องคกร และ (2) พฒนาความรและความสามารถของบคลากรทเกยวของในการวเคราะห และ บรหาร

จดการปจจยเสยงในขนสง เพอพฒนาเครองมอบรหารความเสยงตางๆ อยางบรณาการ โดยเฉพาะใน

กระบวนการด าเนนงานทส าคญดงทกลาวไปขางตน ซงหากองคการตลาดมความเขาใจและด าเนนการใน

ประเดนดงกลาวได จะสามารถสรางศกยภาพการวเคราะห หรอ การตอยอดแนวความคดในเชงบรหารได

อยางมประสทธภาพ

ธรรมาภบาล

การปฏบตงานตางๆ ขององคการตลาดจะตองอยภายใตหลกธรรมภบาล ถกตองตาม ระเบยบ

ขอบงคบ และกฎหมาย มการตรวจสอบและควบคมเพอปองกนการทจรตคอรปชน เพอใหสอดคลองกบ

162

นโยบายรฐบาลวาดวยเรองของการสงเสรมการบรหารราชการแผนดนทมธรรมาภบาลและการปองกน

ปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบในภาครฐ ซงการทจรตในหนวยงานของรฐเปนปญหาทเกดขน

อยางตอเนอง และ เปนประเดนปญหาทางสงคม ในหลากหลายประเทศรวมถงในประเทศไทยเชนกน

ดงนน องคการตลาดจงตองมการปองกน ปลกฝงคานยมและจตส านกใหแกบคลากรภายในองคกรทกคน

ใหตระหนกถงความรนแรงของปญหาดงกลาว ซงจะตองมการน าเสนอนโยบายวาดวยการตอตานทจรต

คอรรปชน มการก าหนดบทลงโทษทรนแรง และ สร างคานยมใหปราศจากการรบทรพยสน หรอ

ผลประโยชนอนใดเพอเออประโยชนใหแกบคลใดบคคลหนง

5.3.6 บทสรป

เนองจากรายไดจากการสงอาหารดบเขาเรอนจ าจะลดลง ในแผนยทธศาสตรระยะ 5 ปน การ

ทดแทนรายไดจะมาจากการปรบปรงตลาดสาขา รวมทงธรกจใหม อาท โครงการกระจายสนคาวสาหกจ

ชมชนสตลาดกายภาพตางๆ โครงการบรหารจดการสนคาลนตลาด โครงการตลาดออนไลน 4.0 และ

โครงการทปรกษาตลาดตนแบบ โดยมประมาณการทางการเงนในหวขอท 5.7

โครงการทอยในขนปรบปรงจากแผนวสาหกจฉบบกอน คอโครงการคาราวานสนคา ซงไดขยาย

ขอบเขตออกไปเปนการท าตลาดกจกรรม (Event Marketing) ทมความหมายครอบคลมมากขน ซงอาจ

พฒนาเปนโครงการยอยอนๆ ในอนาคต อยางไรกด ในการท าตลาดกจกรรมน องคการตลาดจะเปน

ผบรหารจดการ เพอควบคมคณภาพการจดการตลาดตลอดจนตวสนคา อกโครงการหนงทตองมการ

ปรบปรงเพมเตม คอโครงการสงสนคาโภคภณฑไปยงหนวยงานราชการตางๆ ทองคการตลาดจะเขาไป

บรหารจดการเองเชนกน โดยการเนนทคณภาพ และอนามยของอาหารทไมมสงปลอมปน

สวนโครงการทไมอยในแผนน เนองจากมการชะลอโครงการไป คอ โครงการชมชนยม โดยมสาเหต

จากประเดนตางๆ ทงทางดานการบรหารจดการ เอกชนทท าการรวมทนสงสนคาไดชา สนคาทขายใน

โครงการไมตรงเปาหมาย และมราคาคอนขางสง เมอการประกอบการไมประสบความส าเรจ จงท าให

องคการตลาดไมสามารถเกบคาบรหารจดการได

เนอหาของแผนวสาหกจฯ ฉบบน สามารถสรปไดตามแผนภาพตอไปน

163

แผนภาพท 39: แผนภาพสรปเน อหาของแผนวสาหกจ ระยะ 20 ป และ ระยะ 5 ป


Political (P) & Economic (E1)การเปลยนแปลงมหาอ านาจทางการเมองโลก สประเทศเศร กจเกดใหมอยาง BRICS, N-11, CLMV งจะเปนกลมประเทศเปาหมายทเหมาะแกการขยายธรกจ

พ นาศนยขอมล Big Data ทเกยวของกบ

การตลาดในการพ นาเศร กจ

ชมชน

พ นาบรการ อขายในตลาด

สรางพนธมตรเพอขยายตลาด

มาตร านท งในและตางประเทศ

แกไขก ระเบยบทเปนขอจ ากดการ

ด าเนนงาน

ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอน

เศร กจ านรากโดยการใชเทคโนโลย



ยทธศาสตรท 3 มความเปนเลศในดานการบรหารจดการภายใน

องคกร

ยทธศาสตรแผนวสาหกจระยะ 20 ป แผนวสาหกจระยะ 5 ป


ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก กระจายสนคาชมชนผานชองทางตลาดกายภาพตาง , บรหารสนคาลนตลาด, Event

Marketing, อาหารดบเขาหนวยราชการ, รายได

สวนเพม)

ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาด

ตนแบบ และเปนศนยการเรยนรการสรางตลาดกายภาพ

ยทธศาสตรท 4 สรางองคการตลาด 4.0(E-commerce, ศนย

ขอมล)

ยทธศาสตรท ปรบปรงการบรหาร

จดการภายใน

พลวตโลก

Environment (E2)ภยพบตทางธรรมชาต ท าใหเกดสนคาลนตลาด และความตองการบ าบดทกขบ ารงสข เชนโภคภณฑยงชพ

Social (S)การขยายตวของเมอง ท าใหก าลง อสงข น สงคมผสงอาย และ กระแสอนรก สรางแนวโนมความตองการสนคาอปโภค บรโภค เพอสขภาพ ปลอดภย /บรการการแพทยTechnological (T)อตสาหกรรม 4.0 เทคโนโลยสอสารทรดหนา เพมความสามารถการ อขายออนไลน และการสรางศนยขอมลขนาดใหญLegal (L)ก หมายคอมพวเตอรปองกนอาชญากรรมไ เบอร จะสงเสรมความมนใจใหผบรโภคในการ อขายสนคาออนไลนมากข น

SWOT

จดแขง Strength)– อยภายใตกระทรวงมหาดไทย สามารถประสานการขอใชพนท และเขาถงขอมลทองถนตางๆ ไดสะดวก– มอ านาจสามารถออกใบอนญาตเปดตลาดไดเอง– เปนหนวยงานภาครฐทสามารถท าการคาได– เปนหนวยงานขนาดเลก มความคลองตว

จดออน Weakness)– กฎ ระเบยบภาครฐขาดความยดหยน– บคลากรทเชยวชาญในภารกจหลกยงไมเพยงพอ– ขาดการควบคมอยางรดกมในการบรหารสญญา และการบงคบใชกฎหมาย– ตลาดขาดการบ ารงรกษา ท าใหมสภาพทรดโทรม – ทผานมายงไมเนนการประกอบภารกจหลกเทาทควร

อปสรรค Threat)– Modern Trade และแยงสวนแบงการตลาดดงเดม– พฤตกรรมผบรโภคนยมซอสนคาชองทางใหมๆ – เทคโนโลย 4.0 ตองใชบคลากรทมความเชยวชาญ – สภาพภมอากาศเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ท าใหเกดความไมแนนอนของผลผลตภาคเกษตร

โอกาส (Opportunity)– กฎหมายการปองกนอาชญากรรมไซเบอรสนบสนนการซอขายสนคาออนไลน– อตสาหกรรม ท าใหการจดเกบ ประมวลผล และเผยแพรขอมลความรเปนไปอยางรวดเรวและเขาถงไดโดยงาย– เอเชยและอาเซยนจะมบทบาทส าคญในเศรษฐกจโลก– Modern Trade สามารถเปนคคาหรอพนธมตรได– ความตองการสนคาเกษตรปลอดภยสงขนจากสงคมสงอายและกระแสอนรกษ–ภาคการทองเทยวไทยแขงแกรงและไดรบการสนบสนน–ภาครฐสงเสรมโลจสตกส – อ านาจซอของประชากรโดยรวมสงขน

ประเดนยทธศาสตร

SI1 การสรางตลาดโดยใชเทคโนโลย

SI2 การขยายตลาดมาตรฐานทงในและตางประเทศ

SI5 การพฒนาการบรหารจดการ

ภายใน

SI3 การพฒนาตลาดชมชนใหเปนแหลงทองเทยวหรอเชอมโยงกบแหลงทองเทยว

ทองถน

SI4 การตอบรบกระแสอนรกษ

ธรรมชาต และการรกษาสขภาพ

สถานการณธรกจคาปลก (R)E-commerce และ Modern Trade เตบโตอยางรวดเรว และผบรโภคมพ ตกรรมเปลยนแปลงไป ตองการขอมลขาวสารทรวดเรวในการตดสนใจ อ สวนแบงการการคาปลกแบบด งเดม ลดบทบาทลงอยางมาก

แผนยทธศาสตรภาคร (G) มแผนยทธศาสตร ระยะยาว สงเสรมดานการทองเทยว และโลจสตกส

สถานการณภายใน (MO)เปนหนวยงานภายใต มท แตบคลากรทมทก ะจ าเปนไมเพยงพอ และมระเบยบภาคร เขมงวด

164

5.4 แผนทยทธศาสตร

แผนวสาหกจทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดเปนแผนทยทธศาสตร โดยมวตถประสงคเชง

กลยทธตางๆ ดงตอไปน

F1: สรางประโยชนสงสดจากสนทรพย

F2: บรหารตนทนและคาใชจาย

C1: พฒนาตลาดเกษตรปลอดภย

C2: สงเสรมการคาใหกบชมชนทองถน

C3: เสรมสรางความรชมชน

C4: สรางมาตรฐานตลาดกายภาพตนแบบ

C5: สรางตลาด 4.0

I1: บรหารสญญาอยางมประสทธภาพ

I2: พฒนาศนยขอมล

I3: เพมประสทธภาพการบรหารจดการภายใน

I4: สรางพนธมตรทางธรกจ

I5: มบรรษทภบาลทด

L1: พฒนาบคลากรเพอสงเสรมความยงยน

L2: เสรมสรางการพฒนาองคกร

L3: สรางความสามารถดาน IT ในการสนบสนนและสงเสรมธรกจ

165

แผนภาพท 40: แผนทยทธศาสตรองคการตลาดระยะ 5 ป


การเงน

ผมสว

นเกย

วของ

การด

าเนน

งาน

ภายใ

นกา

รเรย

นรแล

ะพ นา

F : สรางประโยชนสงสดจากสนทรพย


I2: พฒนาศนยขอมล

โครงการตลาดด งเดม เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก สรางมาตร านตลาด

C : สรางมาตรฐานตลาดกายภาพตนแบบ






I : มบรรษทภบาลทดI4: สรางพนธมตรทางธรกจ

F : บรหารตนทนและคาใชจาย


C : เสรมสรางความรชมชน

C : สรางตลาด 4.0

166

5.5 มาตรวดความส าเรจ

เปาประสงคเชงกลยทธ ตวช วด เปาหมาย

แผนขบเคลอนกลยทธ 2561 2562 2563 2564 2565

F1: สรางประโยชนสงสดจากสนทรพย (สตรค านวณตามขอตกลงฯ)

1. ก าไร (ขาดทน) จากการ

ด าเนนงานตลาด กอนหกคาเสอม

ราคา รายจายตดบญชและ

ดอกเบยจาย (เฉพาะตลาดท

องคการตลาดด าเนนการเอง)

> -2

ลาน

บาท

> 0.5 ลาน

บาท

> 1.5

ลานบาท

> 4.5

ลานบาท

> 4.5 ลาน

บาท

การจดท ารายงานความคลาดเคลอน

ทางการเงนจากเปาหมาย (Variance

Analysis) รายเดอนเพอปรบปรงแกไข

ไดทนทวงท พรอมออกมาตรการการ

แกไขใหทนทวงท: ท ายงไง มตรง I3

และ L2 ดวย

2. ก าไรสทธขององคการตลาดใน

ภาพรวม (บาท)

> -35

ลาน

บาท

> -45 ลาน

บาท

> 40 ลาน

บาท

> -30

ลานบาท

> -30 ลาน

บาท

F2: บรหารตนทนและคาใชจาย

3. คาใชจายทงหมด ตอรายไดจาก

การด าเนนงานทงหมด (รอยละ)

170 185 166 146 144

4. ประสทธภาพในการบรหาร


-2 -4 -6 -8 -10


5. ความส าเรจในการด าเนนงาน 3

ตลาดสาขา

พฒนา

แผน

ส าเรจ

พฒนา

โครงสราง

เสรจสมบรณ

มอตราผ

เชาแผง >

รอยละ 80

มรายได

รวม > 23

ลานบาท

ผลส ารวจ

ความพง

พอใจผใช

167



ตามแผน ตลาดคอ พง

พอใจ


6. จ านวนครงในการชวยเกษตรกร

ระบายสนคาลนตลาด (ครง)

N/A N/A N/A N/A N/A พฒนาแผนชวยเหลอสนคาลนตลาด อาท พนธมตรทเขารวมในแตละขนตอน

พฒนาแผนการน าสนคา OTOP เขา Modern Trade อาท พนธมตรดานผประกอบการ (อาท Tesco Lotus, Big C, Makro, ฯลฯ)

พฒนาแผนก าลงบคลากรทปฏบตการ

โครงการ และรายชอ Organizer

7. รายไดจากการชวยเหลอเกษตรกร

ระบายสนคา (บาท)

0.5 0.7 0.9 1.1 1.3

8. ยอดขายสนคา OTOP ทองคการ

ตลาดน าไปวางขายตาม Modern

Trade

1.0 1.5 2.0 2.5 3.0

9. รายไดจาก Event Marketing เชน

คาราวานสนคาทองคการตลาด

บรหารจดการเอง และ/หรอ โดย

การจางหนวยงานอนชวยจดการ

โดยองคการตลาดรบคาเชาแผง

เอง (บาท)

> 5

แสน

บาท

> 1 ลานบาท > 1.1

ลานบาท

> 1.2

ลานบาท

> 1.3 ลาน

บาท

C3: เสรมสรางความรชมชน 10. จ านวนตลาดชมชน ตลาดเอกชน

ตลาดของ พช. หรอ สถ. องคการ

ตลาดฯ ทเขาไปใหค าปรกษาดาน

5 10 15 20 25 พฒนาแผนการใหค าปรกษาแกตลาด พช. และ/หรอ สถ.

168



การบรหารจดการตลาด (ตลาด)

C4: สรางมาตรฐานตลาดกายภาพตนแบบ

11. มการสรางเกณฑในการประเมน

ตลาดชมชน (ม/ไมม)

ม - - - - พฒนาเกณฑในการประเมนตลาดชมชน

12. จ านวนตลาดในการบรหารจดการ

ขององคการตลาดฯ ผานเกณฑ

ทตง (ตลาด)

1 2 3 4 5 พฒนาแผนปรบปรงตลาดทง 3 แหงและปฏบตเพอใหไดตามเกณฑ

C5: สรางตลาด 4.0 13. จ านวนสนคาทขายออนไลน การ

ขายบนชองทางออนไลน โดย

อาศยชองทางทมอยแลว (SKU)

15 30 60 120 150 ประสานงานกบผ ใหบรการออนไลน และพนธมตรในดานโลจสตกส


14. จ านวนครงทคสญญาไมท าตาม

สญญาและไมมการปรบปรงแกไข

ภายในระยะเวลาทก าหนด (ครง)

<3 <3 <3 <3 <3 ก าหนดเวลาแกไขในกรณทมการละเมดสญญา

I2: พฒนาศนยขอมล 15. รอยละของความส าเรจตาม

แผนการโครงการพฒนาศนย

จดเกบขอมล (รอยละ)

80 80 80 80 80 พฒนาแผนโครงการพฒนาศนยจด เกบขอมลพรอมกรอบเวลาและก าหนดรอยละของความส าเรจของโครงการในแตละขนตอน


16. สดสวนรายไดตอคาใชจาย

พนกงาน (รอยละ)

>=115 >=115 >=140 >=140 >=140 จดท ารายงานความคลาดเคลอนทางการ เ ง นจาก เ ป าหมาย (Variance Analysis)

169



I4: สรางพนธมตรทางธรกจ 17. จ านวนบนทกขอตกลง (Synergy)

หรอจ านวนโครงการทางธรกจท

ด าเนนการรวมกน (ครง)

5 5 5 5 5 พฒนาแผนพนธมตรทางธ ร กจกบภาครฐ ภาคเอกชน และชมชน

I5: มธรรมาภบาลทด 18. รอยละของความส าเรจในการน า

แผนธรรมาภบาลทวางไวมา

ปฏบต

80

80 80 80 80 สรางแผนพฒนาระบบการก ากบดแลกจการทด


19. รอยละของความส าเรจในการน า

แผนพฒนาบคลากรเพอสงเสรม

ความยงยนทวางไวมาปฏบต

80

80 80 80 80 พฒนาแผนบรหารบคคล



แผนการเสรมสรางการพฒนา

องคกรทวางไวมาปฏบต

80

80 80 80 80 พฒนาแผนพฒนาองคการตลาด



แผนการสรางความสามารถดาน

IT ในการสนบสนนและสงเสรม

ธรกจทวางไวมาปฏบต

80

80 80 80 80 พฒนาแผนระบบ IT

170

5.6 แผนทความเชอมโยงของแผนวสาหกจระยะ 20 ป และ ระยะ 5 ป

แผนภาพท 41: แผนทความเชอมโยงแผนระยะ 20 ป และระยะ 5 ป ขององคการตลาด



ยทธศาสตรท 2 เปนกลไกผลกดนเศร กจ านราก เพอกระจายสนคาชมชนผานชองทางตลาดกายภาพ

ยทธศาสตรท 3 สรางมาตร านตลาดตนแบบ และเปนศนยการเรยนรการสรางตลาดกายภาพ


ยทธศาสตรท ปรบปรงการบรหารจดการภายใน

ยทธศาสตรท 1 มการขบเคลอนเศร กจ านรากโดยใชเทคโนโลย


ยทธศาสตรท 2 มตลาดมาตร านครอบคลมทวท งประเทศและขยาย

ความเชยวชาญออกไปยงตางประเทศ

ยทธศาสตรท 3 มความเปนเลศในดานการบรหารจดการ ภายในองคกร

ยทธศาสตรระยะ 20 ป ยทธศาสตรระยะ 5 ป

171

5.7 การประมาณการทางการเงน

5.7.1 การประมาณการผลการด าเนนงานรายสาขา

ส าหรบรายไดของส านกงานใหญขององคการตลาด รายไดในสวนของคาด าเนนงานขาวสาร

อาหารดบและอนๆ จะลดลงเปนอยางมากในป พ.ศ. 2561 เนองจากการเปลยนแปลงของกฎระเบยบท

เกยวของกบการจดซอขาวสารอาหารดบของเรอนจ าตางๆ สงผลใหกระทบกบผลก าไรของส านกงานใหญ

รวมทงรายไดขององคการตลาดโดยรวม ท าใหองคการตลาดประสบภาวะขาดทน จงจ าเปนตองมมาตรการ

ในการลดคาใชจาย เชน การยายส านกงานไปยงสาขาตลงชน เพอลดคาเชาส านกงาน รวมถง การ

วางโครงการใหมเพอชดเชยรายไดในสวนดงกลาวทหายไป

จากแผนวสาหกจขององคการตลาดระยะ 5 ป พ.ศ. 2561–2565 โครงการทมศกยภาพในการสราง

รายไดในระยะยาวใหแกองคการตลาด ซงสามารถเรมด าเนนการไดทนท ตามแผน ประกอบดวย





การด าเนนงานตามโครงการตางๆ ขางตน สามารถใชบคลากรขององคการตลาดทมอยเดมโดยไม

จ าเปนตองจดจางบคลากรเพมเตม เนองจากกจกรรมจากการด าเนนงานขาวสารอาหารดบมแนวโนมทจะ

ลดลงอยางมนยส าคญ นอกจากน เมอพจารณาในดานการลงทน โครงการทงหมดไมจ าเปนตองมการ

ลงทนเพมเตม ยกตวอยางเชน โครงการตลาดออนไลน 4.0 สามารถใช Platform ตลาดออนไลนของ

ภาคเอกชนทมอยแลวในการด าเนนการ ในขณะทโครงการแผนการกระจายผลผลตทางการเกษตร (สนคา

ลนตลาด) หากมการบรหารจดการทด และมประสทธภาพ จะสงผลใหไมจ าเปนตองลงทนสรางคลงสนคา

หรอเกบสนคาคงเหลอใดๆ อกทงสามารถใชบรการพนธมตรทเปนบรษทเอกชนในการด าเนนงานขนสง โดย

องคการตลาดเปนผบรหารจดการหวงโซอปทานในภาพรวม หรอถาหากมความจ าเปนตองใชคลงสนคา

องคการตลาดกสามารถใชพนทของตลาดตลงชนทมอยในปจจบน เพอด าเนนการตามโครงการดงกลาวได

การประมาณการรายไดจากโครงการตางๆ ดงกลาว จะขนอยกบประสบการณจากการด าเนนงาน

โครงการทมลกษณะใกลเคยงกนในอดต และการผลกดนการด าเนนงานโดยของบคลากรขององคการ

172

ตลาดเปนหลก โครงการทเปนโครงการใหม โดยเฉพาะ โครงการตลาดออนไลน 4.0 และ โครงการทปรกษา

ตลาดตนแบบ คาดวาจะมรายไดเขามาตงแตในชวงป พ.ศ. 2561 และ พ.ศ. 2564 ตามล าดบ ดงทแสดง

รายละเอยดในตารางตอไปน

173

ตารางท 16: สมมต านรายไดจากโครงการใหมตามแผนยทธศาสตร

(ทมา: การวเคราะหโดยคณะทปรกษา ประกอบกบการหารอกบคณะท างานขององคการตลาด)

ในสวนของสาขาตางๆ ทอยภายใตการบรหารงานขององคการตลาด ซงประกอบดวย สาขาตลงชน สาขาบางคลา และสาขาล าพน ทางองคการตลาด จะ

ไดรบงบประมาณจากรฐบาลมาเพอปรบปรง ดงรายละเอยดตอไปน


รายไดจากโครงการตามแผนยทธศาสตร


2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F


รายไดโครงการน าสนคา OTOP จ าหนายใน Modern Trade 2,000,000 2,500,000 2,750,000 3,025,000 3,176,250 3,335,063

ตนทนโครงการน าสนคา OTOP จ าหนายใน Modern Trade 1,966,000 2,425,000 2,667,500 2,934,250 3,080,963 3,235,011



มลคาสนคาทขายได 500,000 550,000 605,000 665,500 732,050 805,255

สวนแบงรายไดขององคการตลาด (รอยละ 3) 15,000 16,500 18,150 19,965 21,962 24,158

คาใชจายการด าเนนงานโครงการฯ 485,000 533,500 586,850 645,535 710,089 781,097



มลคาสนคาทขายได 200,000 500,000 550,000 632,500 727,375

สวนแบงรายไดขององคการตลาด (รอยละ 3) 6,000 15,000 16,500 18,975 21,821

คาใชจายการด าเนนงานโครงการฯ 2,000 5,000 5,500 6,325 7,274

รายไดสทธโครงการฯ - 4,000 10,000 11,000 12,650 14,548


รายไดจากคาบรการทปรกษา 500,000 600,000

รายไดสทธโครงการฯ - - 500,000 600,000

รายไดสทธจากโครงการตามแผนยทธศาสตร 49,000 95,500 110,650 121,715 629,899 738,757

174

ตารางท 17: รายละเอยดงบประมาณส าหรบแตละโครงการ


โครงการ ปทลงทน มลคา

โครงการศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยภาคตะวนออก

งานระบบสขาภบาล ระบบน าไฟและเสยงตามสาย 2561 3,682,800

งานระบบบ าบดน าเสยของตลาด 2561 3,818,500

ระบบงานหองเยน 2 หอง ขนาด 4x6 เมตร 2561 642,000

ปรบพนทและงานโครงสราง กลมธรกจผประกอบการแพปลา 2561 8,652,100

ปรบปรงภมทศนอาคารทรงไทยหนาตลาดและลานจอดรถ 2561 4,210,400

ปรบปรงโครงสรางศนยจ าหนายสนคาเกษตรปลอดภย 2561 20,038,700

รวมมลคา 41,044,500

โครงการศนยกระจายสนคาเกษตรปลอดภยกรงเทพมหานคร

อาคารรมน า คสล. สง 2 ชน 2561 13,040,000

ปรบปรงอาคาร 6 ชน 2561 22,345,000

ปรบปรงศาลเจาและซมศาลเจา 2561 1,468,000

ปรบปรงประตทางเขาและศาลพระพรหม 2561 2,448,000

ปรบปรงหองน าสาธารณะ 2561 2,896,000

สรางอาคารชนเดยวอเนกประสงคส าหรบกจกรรมตลาด 2561 4,279,000

ปรบปรงภมทศน 2561 4,395,000

รวมมลคา 50,871,000

โครงการพฒนาปรบปรงตลาดสาขาล าพนใหเปนศนยขบเคลอนเศรษฐกจฐานราก

งานปรบปรงอาคารศาลาและภมทศน 2561 964,057

งานปายและปรงปรงภมทศนโดยรอบ 2561 1,724,353

งานปรบปรงอาคารตลาดมหาดไทย 2561 9,759,104

งานปรงปรงภมทศนโดยรอบตลาดมหาดไทย 2561 7,321,160

งานปรบปรงอาคารปฏบตการตกแตงผก 2561 3,629,830

งานระบบน าดและระบบบ าบดน าเสย 2561 3,009,578

งานครภณฑอาคาร 2561 1,667,328

รวมมลคา 28,075,410

175

การลงทนภายใตกรอบงบประมาณดงกลาว จะเปนการพฒนาสงอ านวยความสะดวก และ

ปรบปรงใหสภาพแวดลอมของทงสามตลาดดขน โดยเฉพาะสาขาตลงชน ซงในปจจบน ยงไมมรายไดจาก

คาเชาแผง โดยอาจใชนโยบายเปดใหใชแผงการคาดงกลาวโดยไมคดคาใชจายเปนเวลา 1 และ 2 ป

ส าหรบพนทในสวนของตลาดนด และพนทตลาดชนลาง ตามล าดบ เพอใหผ คาเขามาจบจองจนเตมพนท

และสรางบรรยากาศการคาทคกคก

ในขณะท ตลาดล าพน และตลาดบางคลา การปรบปรงสภาพแวดลอมและสงอ านวยความสะดวก

จะสงผลใหองคการตลาด สามารถขนคาเชาแผงไดในระยะยาว โดยเมอพจารณา ก าไรกอน ดอกเบย ภาษ

คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ของแตละสาขา เปนดงตอไปน

176

ตารางท 18: ก าไรกอน ดอกเบ ย ภา คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ของแตละสาขา


จากตารางขางตนจะเหนไดวา ก าไรกอน ดอกเบย ภาษ คาเสอม และคาตดจ าหนาย (EBITDA) ขององคการตลาดมแนวโนมดขนตามล าดบ ซงสะทอนให

เหนถงความจ าเปนในการด าเนนงานตามแผนวสาหกจเพอเขาสธรกจใหมๆ และปรบปรงทรพยสนโดยเฉพาะตลาดสาขาทมอย เพอใหสามารถสรางรายไดมากขนใน

ระยะยาว ทดแทนรายไดสทธจากคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ ทจะหายไปในป พ.ศ. 2561 โดยรายละเอยดของงบก าไรขาดทนของแตละสาขา เปน


2559 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

ส านกงานใหญ 62,111,650 40,765,567 (35,059,215) (35,919,053) (31,325,472) (31,775,616) (32,565,773)

สาขาตลงชน (22,074) (3,010,727) (3,112,563) (1,147,262) (2,275,889) 1,352,148 1,056,166

สาขาบางคลา 2,624,229 2,275,330 2,631,521 4,791,635 5,492,041 5,407,259 5,306,656

สาขาล าพน (1,279,730) (1,749,615) (1,612,637) (1,306,808) (1,122,873) (1,273,009) (1,437,269)

สาขาหนองมวง 620,976 535,692 1,031,937 1,031,238 1,031,238 1,031,238 1,031,238

สาขาปากคลองตลาด 11,907,828 13,614,765 14,429,619 14,387,192 14,341,583 14,292,553 14,239,847

EBITDA ภาพรวมทงองคกร 75,753,278 52,431,013 (21,691,339) (18,163,058) (13,859,372) (10,965,427) (12,369,135)

177

ตารางท 19: การประมาณการงบก าไรขาดทนของตลาดแตละสาขาในอนาคต

งบก าไรขาดทน

ส านกงานใหญ 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดสทธคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ 97,476,188.79 94,370,929.80 9,804,120.17 10,697,644.12 11,680,520.46 12,761,684.44 13,950,964.81

รายไดจากโครงการตางๆ - 49,000.00 95,500.00 110,650.00 121,715.00 629,899.00 738,757.03

รายไดคาจดงานมหกรรมผลตภณฑชมชน 1,660,000.00 220,000.00 500,000.00 1,000,000.00 1,100,000.00 1,210,000.00 1,331,000.00

รายไดดอกเบยเงนฝากธนาคาร 4,736,037.69 4,178,561.75 4,178,561.75 4,178,561.75 4,178,561.75 4,178,561.75 4,178,561.75

รายไดคาเชาและผลประโยชน 9,328.00 13,682.46 14,084.61 14,024.50 14,024.50 14,024.50 14,024.50

อนๆ 25,533.00 69,539.20 72,489.07 72,489.07 72,489.07 72,489.07 72,489.07

รวมรายได 103,907,087.48 98,901,713.21 14,664,755.60 16,073,369.44 17,167,310.78 18,866,658.76 20,285,797.16


คาตอบแทนผบรหาร 2,812,938.73 6,058,690.00 6,455,800.00 6,635,980.00 6,834,178.00 7,052,195.80 7,103,242.60

คาใชจายพนกงาน 24,611,242.22 28,109,417.89 30,680,227.84 32,734,936.56 29,037,099.77 30,968,573.88 33,044,908.55

คาเสอมราคาเครองมอเครองใช 2,910,813.66 2,899,847.01 2,899,847.01 4,747,847.01 4,747,847.01 1,848,000.00 1,848,000.00

คาเสอมราคายานพาหนะ 512,294.07 480,000.00 460,000.00 460,000.00 460,000.00 460,000.00 460,000.00

คาตดจ าหนาย 2,171,805.29 2,173,608.60 2,173,840.98 605,617.18 - - -

คาไฟฟา 561,638.67 576,979.00 576,979.00 576,979.00 576,979.00 576,979.00 576,979.00

คาโทรศพท ไปรษณย โทรเลข 266,125.45 266,266.56 292,893.22 322,182.54 322,182.54 322,182.54 322,182.54

คาเชาส านกงาน 6,219,180.00 6,200,000.00 - - - - -

คาใชจายรถยนต 433,127.53 417,079.50 420,271.31 429,473.05 429,473.05 429,473.05 429,473.05

อนๆ 6,891,184.65 16,507,713.08 11,297,799.18 11,292,870.84 11,292,870.84 11,292,870.84 11,374,784.40

รวมคาใชจาย 47,390,350.27 63,689,601.65 55,257,658.54 57,805,886.19 53,700,630.21 52,950,275.11 55,159,570.15

ก าไรสทธ 56,516,737.21 35,212,111.56 (40,592,902.94) (41,732,516.75) (36,533,319.43) (34,083,616.35) (34,873,772.99)

178


สาขาตลงชน 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดคาเชาแผง - - - - 960,000.00 4,860,000.00 4,860,000.00

รายไดคาเชาอาคารพาณชย 2,389,200.00 2,389,200.00 2,389,200.00 2,389,200.00 2,389,200.00 2,389,200.00 2,389,200.00

รายไดคาเชาแฟลต 3,070,230.00 3,070,230.00 3,070,230.00 3,070,230.00 3,070,230.00 3,070,230.00 3,070,230.00

รายไดดอกเบยเงนฝากธนาคาร 7,153.95 6,311.86 6,311.86 6,311.86 6,311.86 6,311.86 6,311.86

รายไดคาเชาและผลประโยชน 770,251.56 1,129,817.36 1,163,024.77 1,158,061.36 1,158,061.36 1,158,061.36 1,158,061.36

รายไดคาธรรมเนยม 434,136.34 442,096.43 442,096.43 442,096.43 442,096.43 442,096.43 442,096.43

อนๆ 26.17 71.27 74.30 74.30 74.30 74.30 74.30

รวมรายได 6,670,998.02 7,037,726.92 7,070,937.36 7,065,973.95 8,025,973.95 11,925,973.95 11,925,973.95


คาใชจายพนกงาน 3,465,410.30 3,957,974.38 4,319,959.82 4,609,275.12 4,088,597.55 4,360,560.67 4,652,921.03

คาเสอมราคาอาคารและสงกอสราง 396,940.09 395,730.31 395,730.31 5,482,830.31 5,482,830.31 5,482,830.31 5,482,830.31

คาเสอมราคาเครองมอเครองใช 671,356.66 668,827.29 668,827.29 668,827.29 668,827.29 - -

คาเสอมราคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน 566,711.55 566,843.52 510,049.65 510,049.65 510,049.65 140,469.62 -

คาตดจ าหนาย 445,121.80 445,491.40 445,539.02 124,124.12 - - -

คาเชาทดน 2,945,460.00 2,945,463.34 2,945,463.34 336,158.97 2,945,463.34 2,945,463.34 2,945,463.34

คาไฟฟา 52,238.53 53,665.35 53,665.35 303,665.35 303,665.35 303,665.35 303,665.35

คาน าประปา - - 96,000.00 96,000.00 96,000.00 96,000.00


คาภาษโรงเรอน 1,176,620.19 3,701,404.46 3,701,404.46 3,701,404.46 3,701,404.46 3,701,404.46 3,701,404.46

หนสงสยจะสญ (1,299,823.78) (1,387,812.18) (1,387,812.18) (1,387,812.18) (1,387,812.18) (1,387,812.18) (1,387,812.18)

คาใชจายรถยนต 15,710.11 15,128.03 15,243.80 15,577.56 15,577.56 15,577.56 15,577.56

อนๆ 304,665.96 729,822.01 499,486.66 499,268.78 499,268.78 499,268.78 502,890.26

รวมคาใชจาย 8,773,202.54 12,125,346.42 12,203,646.89 14,999,067.72 16,963,570.40 16,197,126.21 16,352,638.42

ก าไรสทธ (2,102,204.52) (5,087,619.50) (5,132,709.53) (7,933,093.77) (8,937,596.45) (4,271,152.26) (4,426,664.47)

179


สาขาบางคลา 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดคาเชาแผง 2,072,320.00 2,383,168.00 2,383,168.00 3,583,168.00 4,000,643.20 4,063,643.20 4,129,793.20

รายไดคาเชาอาคารพาณชย 1,126,700.00 1,126,700.00 1,126,700.00 1,126,700.00 1,126,700.00 1,126,700.00 1,126,700.00


รายไดคาเชาและผลประโยชน 2,223,605.00 2,223,605.00 2,223,605.00 3,343,155.88 3,343,155.88 3,343,155.88 3,343,155.88

อนๆ 462,216.42 1,258,847.85 1,312,248.40 1,312,248.40 1,312,248.40 1,312,248.40 1,312,248.40

รวมรายได 5,893,528.30 6,999,985.20 7,053,385.75 9,372,936.63 9,790,411.83 9,853,411.83 9,919,561.83


คาใชจายพนกงาน 1,883,066.59 2,150,720.60 2,347,419.59 2,504,630.40 2,221,699.82 2,369,481.65 2,528,347.12



คาเสอมราคาอสงหารมทรพยเพอการลงทน 2,681,853.35 2,682,477.88 2,413,711.81 2,413,711.81 2,413,711.81 664,745.44 -

คาไฟฟา 217,043.45 222,971.67 222,971.67 222,971.67 222,971.67 222,971.67 222,971.67

คาน าประปา 209,486.80 220,461.72 220,461.72 220,461.72 220,461.72 220,461.72 220,461.72


คาภาษโรงเรอน 109,895.95 345,709.99 345,709.99 345,709.99 345,709.99 345,709.99 345,709.99

หนสงสยจะสญ 144,175.09 153,934.67 153,934.67 153,934.67 153,934.67 153,934.67 153,934.67

คาใชจายรถยนต 21,698.33 20,894.37 21,054.27 21,515.25 21,515.25 21,515.25 21,515.25

อนๆ 663,582.92 1,589,601.35 1,087,915.50 1,087,440.92 1,087,440.92 1,087,440.92 1,095,328.75

รวมคาใชจาย 7,032,569.23 8,485,112.77 7,913,555.83 12,177,442.75 11,894,512.17 10,097,996.76 9,600,004.61

ก าไรสทธ (1,139,040.93) (1,485,127.57) (860,170.08) (2,804,506.12) (2,104,100.35) (244,584.93) 319,557.21

180


สาขาล าพน 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดสทธคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ 125,570.45 121,570.20 12,629.83 13,780.88 15,047.04 16,439.81 17,971.87

รายไดคาเชาแผง 668,250.00 668,250.00 911,250.00 1,275,750.00 1,275,750.00 1,275,750.00 1,275,750.00


รายไดคาเชาและผลประโยชน 455,447.47 668,057.66 687,693.11 684,758.26 684,758.26 684,758.26 684,758.26

รายไดคาธรรมเนยม 111,754.50 113,803.57 113,803.57 113,803.57 113,803.57 113,803.57 113,803.57

อนๆ 26,883.00 73,215.93 76,321.77 76,321.77 76,321.77 76,321.77 76,321.77

รวมรายได 1,389,158.94 1,646,003.34 1,802,804.24 2,165,520.45 2,166,786.60 2,168,179.38 2,169,711.43


คาใชจายพนกงาน 1,930,814.06 2,205,254.77 2,406,941.30 2,568,138.38 2,278,033.75 2,429,562.77 2,592,456.47



คาเชาทดน 121,276.52 121,276.66 121,276.66 13,841.03 121,276.66 121,276.66 121,276.66

คาไฟฟา 192,434.09 197,690.14 197,690.14 197,690.14 197,690.14 197,690.14 197,690.14

คาน าประปา 26,655.42 28,051.89 28,051.89 28,051.89 28,051.89 28,051.89 28,051.89


คาภาษโรงเรอน 48,599.99 152,885.55 152,885.55 152,885.55 152,885.55 152,885.55 152,885.55

หนสงสยจะสญ 39,949.00 42,653.25 42,653.25 42,653.25 42,653.25 42,653.25 42,653.25

คาใชจายรถยนต 43,803.73 42,180.74 42,503.53 43,434.14 43,434.14 43,434.14 43,434.14

อนๆ 243,827.41 584,084.32 399,744.49 399,570.12 399,570.12 399,570.12 402,468.42

รวมคาใชจาย 2,972,042.61 3,698,797.87 3,689,579.58 6,554,007.76 6,371,338.76 6,333,881.04 6,427,843.14

ก าไรสทธ (1,582,883.67) (2,052,794.54) (1,886,775.34) (4,388,487.31) (4,204,552.16) (4,165,701.66) (4,258,131.71)

181


สาขาหนองมวง 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดคาเชาแผง 1,059,200.00 1,059,200.00 1,059,200.00 1,059,200.00 1,059,200.00 1,059,200.00 1,059,200.00

รายไดดอกเบยเงนฝากธนาคาร 1,061.56 936.60 936.60 936.60 936.60 936.60 936.60

รวมรายได 1,060,261.56 1,060,136.60 1,060,136.60 1,060,136.60 1,060,136.60 1,060,136.60 1,060,136.60


คาใชจายพนกงาน 383,487.36 437,995.22

คาเสอมราคาอาคารและสงกอสราง 46,236.08 46,095.16 46,095.16 46,095.16 46,095.16 46,095.16 46,095.16



คาไฟฟา 7,368.38 7,569.64

คาน าประปา 1,412.40 1,486.40


หนสงสยจะสญ 19,871.29 21,216.43 21,216.43 21,216.43 21,216.43 21,216.43 21,216.43

อนๆ 20,801.00 49,828.43

รวมคาใชจาย 555,959.28 640,962.99 138,431.32 139,129.65 139,129.65 90,542.66 74,993.28

ก าไรสทธ 504,302.28 419,173.61 921,705.29 921,006.95 921,006.95 969,593.94 985,143.32

182



สาขาปากคลองตลาด 2559E 2560E 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได


รายไดคาเชาทดนตลาดสาขาปากคลองตลาด 13,603,824.00 13,603,824.00 13,603,824.00 13,603,824.00 13,603,824.00 13,603,824.00 13,603,824.00

อนๆ 1,081,875.92 2,946,492.41 3,071,483.14 3,071,483.14 3,071,483.14 3,071,483.14 3,071,483.14

รวมรายได 14,691,842.41 16,555,735.87 16,680,726.60 16,680,726.60 16,680,726.60 16,680,726.60 16,680,726.60


คาใชจายพนกงาน 1,051,946.32 1,201,467.14 565,692.00 608,118.90 653,727.82 702,757.40 755,464.21

คาเสอมราคาอาคารและสงกอสราง 62,394.56 62,204.40 62,204.40 62,204.40 62,204.40 62,204.40 62,204.40



คาไฟฟา 137,372.09


หนสงสยจะสญ 1,564,128.00 1,670,007.83 1,670,007.83 1,670,007.83 1,670,007.83 1,670,007.83 1,670,007.83

อนๆ 27,894.50 66,820.79

รวมคาใชจาย 2,895,902.81 3,052,566.72 2,360,592.59 2,403,019.49 2,448,628.41 2,455,599.73 2,503,084.44

ก าไรสทธ 11,795,939.60 13,503,169.15 14,320,134.01 14,277,707.11 14,232,098.19 14,225,126.87 14,177,642.16

183

5.7.2 การประมาณการงบการเงน

จากการประมาณการงบก าไรขาดทนขางตนของแตละตลาด การประมาณการงบการเงนเปนรายปงบประมาณ โดยมการประมาณการใน 3 สวนหลกคอ งบ

ก าไรขาดทน งบดล และงบกระแสเงนสด มรายละเอยดดงตอไปน

ตารางท 20: การประมาณการงบการเงนองคการตลาด




2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

รายได

รายไดสทธคาด าเนนงานขาวสารอาหารดบและอนๆ 97,601,759 94,492,500 9,816,750 10,711,425 11,695,568 12,778,124 13,968,937

รายไดคาเชาแผง 3,590,170 4,110,618 4,353,618 5,918,118 7,295,593 11,258,593 11,324,743

รายไดคาเชาอาคารพาณชย 3,515,900 3,515,900 3,515,900 3,515,900 3,515,900 3,515,900 3,515,900

รายไดคาเชาแฟลต 3,070,230 3,070,230 3,070,230 3,070,230 3,070,230 3,070,230 3,070,230

รายไดจากโครงการตางๆ - 49,000 95,500 110,650 121,715 629,899 738,757

รายไดคาจดงานมหกรรมผลตภณฑชมชน 1,660,000 220,000 500,000 1,000,000 1,100,000 1,210,000 1,331,000

รายไดดอกเบยเงนฝากธนาคาร 4,760,336 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000

รายไดคาเชาและผลประโยชน 3,458,632 4,035,162 4,088,407 5,200,000 5,200,000 5,200,000 5,200,000

รายไดคาธรรมเนยม 545,891 555,900 555,900 555,900 555,900 555,900 555,900

รายไดคาเชาทดนตลาดสาขาปากคลองตลาด 13,603,824 13,603,824 13,603,824 13,603,824 13,603,824 13,603,824 13,603,824

รายไดอน 1,596,535 4,348,167 4,532,617 4,532,617 4,532,617 4,532,617 4,532,617

รายไดจากงบประมาณ 120,277,469

รวมรายได 133,403,277 132,201,301 168,610,215 52,418,664 54,891,346 60,555,087 62,041,908

184




2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F


คาตอบแทนผบรหาร 2,812,939 6,058,690 6,455,800 6,635,980 6,834,178 7,052,196 7,103,243

คาใชจายพนกงาน 33,325,967 38,062,830 40,320,241 43,025,099 38,279,159 40,830,936 43,574,097

คาเสอมราคาและคาตดจ าหนาย 11,970,028 11,922,100 11,539,380 23,496,832 22,767,091 16,604,907 15,707,091

คาเชาทดน 3,066,737 3,066,740 3,066,740 350,000 3,066,740 3,066,740 3,066,740

คาสาธารณปโภค 1,755,464 1,658,876 1,697,285 2,081,491 2,081,491 2,081,491 2,081,491

คาภาษโรงเรอน 1,335,116 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000 4,200,000

คาใชจายอน 15,353,776 26,723,153 14,284,019 14,289,151 14,289,151 14,289,151 14,385,472

รวมคาใชจาย 69,620,027 91,692,388 81,563,465 94,078,554 91,517,810 88,125,422 90,118,134

ก าไรส าหรบป 63,783,250 40,508,913 87,046,750 (41,659,890) (36,626,463) (27,570,334) (28,076,226)

ผลก าไร (ขาดทน) จากการประมาณการตามหลก

คณตศาสตรประกนภยโครงการผลประโยชนพนกงาน (1,753,454) (1,750,000) (1,750,000) (1,750,000) (1,750,000) (1,750,000) (1,750,000)

ก าไรเบดเสรจรวมส าหรบป 62,029,796 38,758,913 85,296,750 (43,409,890) (38,376,463) (29,320,334) (29,826,226)

185


งบดล


2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

สนทรพย

สนทรพยหมนเวยน

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสด 99,668,120 50,462,810 273,598,809 221,961,204 153,785,677 141,562,429 127,916,358

เงนลงทนชวคราว - - - - - - -

ลกหนการคาสทธ 1,309,423,584 1,278,116,433 131,882,270 143,901,703 157,123,080 171,666,594 187,664,459

รายไดคางรบ 7,342,424 7,166,873 739,513 806,910 881,047 962,598 1,052,304

เงนใหกยมระยะสน - - - - - - -

สนคาคงเหลอ - - - - - - -

สนทรพยหมนเวยนอน 803,585 803,585 803,585 803,585 803,585 803,585 803,585

รวมสนทรพยหมนเวยน 1,417,237,714 1,336,549,701 407,024,177 367,473,403 312,593,389 314,995,207 317,436,707

สนทรพยไมหมนเวยน

เงนลงทนระยะยาว 232,571,049 232,571,049 - - - - -

อสงหารมทรพยเพอการลงทน 48,953,459 45,330,459 42,070,459 38,810,459 35,550,459 34,652,642 34,652,642

ทดน อาคารและอปกรณ 27,622,862 21,942,862 16,282,862 10,622,862 4,962,862 3,102,862 1,242,862

สนทรพยไมมตวตน 5,968,221 3,349,121 729,741 - - - -

สนทรพยทไดมาตามงบลงทน - - 138,470,910 124,623,819 110,776,728 96,929,637 83,082,546

สนทรพยไมหมนเวยนอน 3,263,869 3,263,869 3,263,869 3,263,869 3,263,869 3,263,869 3,263,869

รวมสนทรพยไมหมนเวยน 318,379,460 306,457,360 200,817,841 177,321,009 154,553,918 137,949,010 122,241,919

รวมสนทรพย 1,735,617,174 1,643,007,061 607,842,018 544,794,412 467,147,307 452,944,217 439,678,627

186


งบดล


2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

หนสนและสวนของทน

หนสนหมนเวยน

เจาหนการคา 1,272,667,611 1,192,885,233.17 119,288,523 131,217,376 144,339,113 158,773,025 174,650,327

คาใชจายคางจาย 28,868,016 30,000,000 30,000,000 30,000,000 30,000,000 30,000,000 30,000,000

รายไดแผนดนคางน าสง 91,459,730 76,489,632 88,777,504 61,347,602 8,271,890 8,271,890 8,271,890

เงนประกนสญญา 31,589,273 31,589,273 31,589,273 31,589,273 31,589,273 31,589,273 31,589,273

หนสนหมนเวยนอน 1,831,666 1,500,000 1,500,000 1,500,000 1,500,000 1,500,000 1,500,000

รวมหนสนหมนเวยน 1,426,416,296 1,332,464,138 271,155,301 255,654,251 215,700,276 230,134,188 246,011,490

หนสนไมหมนเวยน

คาชดใชผดสญญา SME BANK 14,460,000 9,640,000 4,820,000 - - - -

เจาหนภาษโรงเรอนและทดน 7,762,308 1,940,577 - - - - -

คาขาวสารอาหารดบรอการจาย 27,157,711 27,157,711 27,157,711 27,157,711 27,157,711 27,157,711 27,157,711

รายไดสทธลงทนพฒนากอสรางรอการรบร 26,073,404 25,006,737 23,940,071 22,873,404 21,806,737 20,740,071 19,673,404

ภาระผกพนผลประโยชนพนกงาน 6,228,568 6,200,000 6,200,000 6,200,000 6,200,000 6,200,000 6,200,000

รวมหนสนไมหมนเวยน 81,681,991 69,945,025 62,117,782 56,231,115 55,164,448 54,097,782 53,031,115

รวมหนสน 1,508,098,287 1,402,409,163 333,273,083 311,885,366 270,864,724 284,231,969 299,042,605

187


งบดล


2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

สวนของทน

ทนประเดม 2,000,000 2,000,000 2,000,000 2,000,000 2,000,000 2,000,000 2,000,000

ก าไรสะสม

จดสรรแลว :

ส ารองธรรมดา 18,463,973 18,463,973 18,463,973 18,463,973 18,463,973 18,463,973 18,463,973

ส ารองเพอการขยายงาน 4,328,552 4,328,552 4,328,552 4,328,552 4,328,552 4,328,552 4,328,552

ยงไมไดจดสรร 202,726,362 215,805,373 249,776,411 208,116,521 171,490,058 143,919,723 115,843,497

รวมสวนของทน 227,518,887 240,597,898 274,568,936 232,909,046 196,282,583 168,712,248 140,636,022

รวมหนสนและสวนของทน 1,735,617,174 1,643,007,061 607,842,018 544,794,412 467,147,307 452,944,217 439,678,627

188


งบกระแสเงนสด


2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

ก าไร (ขาดทน) ส าหรบงวด 63,783,250 40,508,913 87,046,750 (41,659,890) (36,626,463) (27,570,334) (28,076,226)

รายการปรบกระทบก าไร (ขาดทน) ส าหรบงวดเปนเงนสดรบ

(จาย) จากกจกรรมด าเนนงาน

คาเสอมราคา 9,353,101 9,303,000 8,920,000 22,767,091 22,767,091 16,604,907 15,707,091

คาตดจ าหนาย 2,616,927 2,619,100 2,619,380 729,741 - - -

สทธการใชทราชพสดตดจาย 106,529

หนสงสยจะสญ 468,300

ก าไรจากการจ าหนายทรพยสน - - - - - - -

ดอกเบยรบ (4,760,336) - - - - - -

ก าไรจากการด าเนนงานกอนการเปลยนแปลงในสนทรพย

และหนสนด าเนนงาน 71,567,771 52,431,013 98,586,130 (18,163,058) (13,859,372) (10,965,427) (12,369,135)

189




2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

กระแสเงนสดจากกจกรรมด าเนนงาน

สนทรพยด าเนนงาน (เพมขน) ลดลง

ลกหนการคา 126,874,440 31,307,151 1,146,234,163 (12,019,433) (13,221,376) (14,543,514) (15,997,865)

รายไดคางรบ 5,027,531 175,551 6,427,360 (67,397) (74,137) (81,551) (89,706)

สนคาคงเหลอ - - - - - - -

สนทรพยหมนเวยนอน 78,336 - - - - - -

สนทรพยไมหมนเวยนอน -

หนสนด าเนนงานเพมขน (ลดลง)

เจาหนการคา (129,285,172) (79,782,378) (1,073,596,710) 11,928,852 13,121,738 14,433,911 15,877,302

คาใชจายคางจาย (4,856,550) 1,131,984 - - - - -

เงนประกนสญญา 794,165 - - - - - -

หนสนหมนเวยนอน 452,335 (331,666) - - - - -

คาชดใชผดสญญา SME BANK (4,820,000) (4,820,000) (4,820,000) (4,820,000) - - -

เจาหนภาษโรงเรอนและทดน (8,880,692) (5,821,731) (1,940,577) - - - -

รายไดสทธลงทนพฒนากอสรางรอการรบร (137,372) (1,066,667) (1,066,667) (1,066,667) (1,066,667) (1,066,667) (1,066,667)

ภาระผกพนผลประโยชนพนกงาน 68,620 (28,568) - - - - -

จายโบนสพนกงานและกรรมการปกอน 300,235

เงนสดสทธไดมาจาก (ใชไปใน) กจกรรมด าเนนงาน 57,183,647 (6,805,310) 169,823,700 (24,207,702) (15,099,815) (12,223,247) (13,646,071)

190





2559 2560 2561F 2562F 2563F 2564F 2565F

กระแสเงนสดจากกจกรรมลงทน

เงนสดจายจากการซอเงนลงทนชวคราว 210,732,194 - - - - - -

เงนสดจายจากการซอเงนลงทนระยะยาว (227,571,049) - 232,571,049 - - - -

เงนสดจายจากการซอเงนลงทนทวไป - - - - - - -

เงนสดจายในการซอทดน อาคารและอปกรณ (5,021,866)

ดอกเบยรบ 1,419,977

เงนสดจายตามงบลงทน - - (138,470,910) - - - -

เงนสดรบจากการจ าหนายสนทรพย -

เงนสดสทธใชไปในกจกรรมลงทน (20,440,744) - 94,100,139 - - - -

กระแสเงนสดจากกจกรรมจดหาเงน

เงนน าสงคลง (38,100,000) (42,400,000) (40,787,840) (27,429,902) (53,075,713) - -

เงนสดสทธใชไปในกจกรรมจดหาเงน (38,100,000) (42,400,000) (40,787,840) (27,429,902) (53,075,713) - -

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดสทธเพมขน (ลดลง) สทธ (1,357,097) (49,205,310) 223,135,999 (51,637,604) (68,175,528) (12,223,247) (13,646,071)

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดตนงวด 101,025,216 99,668,120 50,462,810 273,598,809 221,961,204 153,785,677 141,562,429

เงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดปลายงวด 99,668,120 50,462,810 273,598,809 221,961,204 153,785,677 141,562,429 127,916,358

191

บรรณานกรม

Manser, B. (2016). The World Bank. Thailand Economic Monitor – June 2016: Aging Society and Economy. Retrieved June 27, 2017, from http://www.worldbank.org/th/country/thailand/publication/thailand-economic-monitor-june-2016-aging-society-and-economy

Reuben, A. (2015). Gap between rich and poor keeps ‘growing’. Retrieved June 29, 2017, from http://www.bbc.com/news/business-32824770

Tassanee Raktuam. (2560). สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ. ป ’60-61 เรงเปด “คาปลก” สปด พท. ใหม 7 แสน ตร.ม.. สบคน 3 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.thaitextile.org/index.php/blog/2016/11/thti0711201602

กระทรวงพาณชย. (2560). อตราการเปลยนแปลงดชนราคาผบรโภค ชดทวไป. สบคน 29 มถนายน 2560, จาก http://www.indexpr.moc.go.th/price_present/cpi/stat/others/report_core1.asp?tb_index=cpig_index_country&code=93&table_name=

คงศกด บญอาชาทอง. (2559). โพสตทเดย. แนวโนมเศรษฐกจโลก และอาเซยน ป 2560. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก http://www.posttoday.com/biz/aec/column/474840

ดร. วรไท สนตประภพ. (2559). ผวาการธนาคารแหงประเทศไทย. “บทบาทธนาคารแหงประเทศไทยใน สภาวะปกตใหม”. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Speeches/Gov/speechGov_%20%202Sep 2016.pdf

ไทยพบลกา. (2559). ผวาแบงกชาตชเศรษฐกจโลก-ไทย-อาเซยน อยในภาวะ “สามต าสองสง” ภมคมกนท ดเปนหนาทของทกคน. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก http://thaipublica.org/2016/11/veerathai-thailand4-0/

ไทยพบลกา. (2560). “วรไท สนตประภพ” ผวาแบงกชาต ปลกพลง “Good Corporate Citizen” หยดซอ เวลา หวนตนทนแฝงฉดอนาคตประเทศไทย. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก https://thaipublica.org/2017/05/veerathai-iod-29-5-2560/

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2560). รายงานนโยบายการเงน ฉบบเดอน มนาคม 2560. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Press/News2560/n1460t.pdf

http://www.bbc.com/news/business-32824770

http://www.thaitextile.org/index.php/blog/2016/11/thti0711201602

http://www.posttoday.com/biz/aec/column/474840

https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Speeches/Gov/speechGov_%20%202Sep

http://thaipublica.org/2016/11/veerathai-thailand4-0/

https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Press/News2560/n1460t.pdf

192

ธนาคารแหงประเทศไทย. (2560). รายงานภาวะเศรษฐกจไทย ป 2559. สบคน 27 มถนายน 2560, จาก https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/AnnualReport/AnnualReport/Annual_Y59_T.pdf

ปทมา วาพฒนวงศ & ปราโมทย ประสาทกล. (2559). ประชากรไทยในอนาคต. สบคน 27 มถนายน 2560, จาก http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceII/Article/Article02.htm

พลสข นลกจศรานนท & ปยะนช สถาพงศภกด. (2560). แนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ป 2560 – 62. ธรกจ คาปลกสมยใหม. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก https://www.krungsri.com/bank/getmedia/f1e844b6-74af-44df-9ba4-23dc9d0f7427/IO_Modern_Trade_2017_TH.aspx

ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก. (2559). ธนาคารออมสน. รายงานสถานการณและ แนวโนมธรกจ/อตสาหกรรม ประจ าไตรมาส 4 ป 2559 และแนวโนมป 2560. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก https://tinyurl.com/y7euwnxl

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). ขาวเศรษฐกจและสงคม. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5164

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). รายงานภาวะเศรษฐกจใน ประเทศ. สบคน 27 มถนายน 2560, จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=4526

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). เศรษฐกจไทยไตรมาสแรกของป 2560 และแนวโนมป 2560. สบคน 28 มถนายน 2560, จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=6670&filename=index

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2560). ภาวะเศรษฐกจไทยไตรมาสแรก ป 2560 และ แนวโนมป 2560. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=6665&filename=index

ส านกนโยบายและแผน ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. (2560). แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560-2564. สบคนเมอ 11 กรกฎาคม 2560, จาก http://www.ppb.moi.go.th/midev02/upload/MOI%20Strategy%202017%20-%202021.pdf

ส านกนโยบายและแผน. (2560). ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2560 – 2564. สบคน 27 มถนายน 2560, จาก http://www.ppb.moi.go.th/midev02/upload/MOI%20Strategy%202017%20-%202021.pdf

https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/AnnualReport/AnnualReport/Annual_Y59_T.pdf

https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/EconomicConditions/AnnualReport/AnnualReport/Annual_Y59_T.pdf

http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceII/Article/Article02.htm

http://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid=5164

http://www.nesdb.go.th/ewt_news.php?nid=4526



http://www.ppb.moi.go.th/midev02/upload/MOI%20Strategy%202017%20-%202021.pdf

193

สดใจ ชาญชาตรรตน. (2560). ผวา ธปท. “3 ต า 2 สง” เสนขนานโลก 4.0”. สบคน 26 มถนายน 2560,

จาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1487655070 หนวยงานในกรมชลประทาน สวนกลาง. (2560). กรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579).

สบคน 27 มถนายน 2560, จาก http://kromchol.rid.go.th/person/main/images/2560_ConfirmForm/strategy60_79/gov_strategy_2560-2579.pdf

องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย (2560). ผลการด าเนนงาน. รายงานงบทางการเงนประจ าป. สบคน 26 มถนายน 2560, จาก http://www.market-organization.or.th/report.php

องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย. (2560). รายงานการประเมนผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจ. แนวนโยบายผถอหนภาครฐ (Statement of Directions: SODs) ทมตอองคการตลาด (อต.). สบคน 28 มถนายน 2560, จาก https://tinyurl.com/ya6u862y

องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย. (2560). รายงานประจ าป พ.ศ. 2559 องคการตลาด กระทรวงมหาดไทย. สบคน 29 มถนายน 2560, จาก https://drive.google.com/file/d/0B2CiXSi12ynRSG9OeXBnWUhMcVk/view

http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1487655070

http://kromchol.rid.go.th/person/main/images/2560_ConfirmForm/strategy60_79/gov_strategy_2560-2579.pdf

http://kromchol.rid.go.th/person/main/images/2560_ConfirmForm/strategy60_79/gov_strategy_2560-2579.pdf

http://www.market-organization.or.th/report.php