การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป...

16
ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà ÍÕÊà·Íà ¹ ปที12 ฉบับที4 ตุลาคม 2561- ธันวาคม 2561 97 การจัดการเรียนรูโดยใชสมองเปนฐานในวิชาวิทยาศาสตร สําหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที1 Brain–Based Learning Provision in Science Subject for Mathayom Suksa 1 Students วราภรณ กุณาบุตร 1* , สุทธิกัญจน ทิพยเกษร 2** Waraporn Kunabut 1* , Sutthikan Tipayakesorn 2** 1,2 หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการศึกษา วิชาเอกวิทยาศาสตรศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม เลขที239 ถนนหวยแกว ตําบลสุเทพ อําเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม 50200 1,2 Master of Education Program in Education, Faculty of Education, Chiang Mai University 239 Huaykeaw Road, Suthep Sub-district, Mueang District, Chiang Mai Province 50200 *ผูเขียนหลัก อีเมล: [email protected] *อาจารยที่ปรึกษาหลัก (ผูชวยศาสตราจารย ดร. ประจําสาขาวิชาการศึกษา วิชาเอกวิทยาศาสตรศึกษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยเชียงใหม) บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในวิชาวิทยาศาสตร กอนและหลังการเรียนรู โดยใชสมองเปนฐาน 2) ศึกษาความคงทนในการเรียนรู ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที1 หลังการเรียนรูโดยใชสมองเปนฐาน โรงเรียนพราววิทยาคม อําเภอพราว จังหวัดเชียงใหม ภาคเรียนที2 ปการศึกษา 2558 จํานวน 30 คน เครื่องมือที่ใชในการวิจัยประกอบดวย 1) แผนการจัดการเรียนรู วิทยาศาสตร โดยใชสมองเปนฐาน เรื่องสารละลายกรด-เบส จํานวน 7 แผน ระยะเวลาในการจัดกิจกรรมการเรียนรู 15 คาบ 2) แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร เรื่องสารละลายกรด-เบส (KR-20 = 0.87) การเปรียบเทียบ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในวิชาวิทยาศาสตร กอนและหลังการเรียนรูโดยใชสมองเปนฐานดวยวิธีการทดสอบ กอนและหลังเรียนและหาคาทีแบบขอมูลสองกลุมสัมพันธกัน (Paired t-test) ไดคาเทากับ 11.903 และ p < .01 แสดงวานักเรียนที่เรียนวิชาวิทยาศาสตร เรื่อง สารละลายกรด-เบส ที่เรียนรูโดยใชสมองเปนฐาน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้นอยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และการวิเคราะหความคงทนในการเรียนรู ของ นักเรียนหลังการเรียนรู โดยใชสมองเปนฐานดวยวิธีการทดสอบหลังเรียน 2 ครั้ง โดยเวนระยะหาง 2 สัปดาหและ หาคาการทดสอบคาทีแบบขอมูลสองกลุมสัมพันธกันของนักเรียน มีคาเทากับ -2.024 และ p > .01

Upload: others

Post on 08-Jul-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 97

การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในวชาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

Brain–Based Learning Provision in Science Subject for Mathayom Suksa 1 Students

วราภรณ กณาบตร1* , สทธกญจน ทพยเกษร2**

Waraporn Kunabut1* , Sutthikan Tipayakesorn2**

1,2หลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการศกษา วชาเอกวทยาศาสตรศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

เลขท 239 ถนนหวยแกว ตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 1,2Master of Education Program in Education, Faculty of Education, Chiang Mai University 239 Huaykeaw Road, Suthep Sub-district, Mueang District, Chiang Mai Province 50200

*ผเขยนหลก อเมล: [email protected]*อาจารยทปรกษาหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร. ประจาสาขาวชาการศกษา วชาเอกวทยาศาสตรศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม)

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตร

กอนและหลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 2) ศกษาความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

หลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน โรงเรยนพราววทยาคม อาเภอพราว จงหวดเชยงใหม ภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2558 จานวน 30 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร

โดยใชสมองเปนฐาน เรองสารละลายกรด-เบส จานวน 7 แผน ระยะเวลาในการจดกจกรรมการเรยนร 15 คาบ

2) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสารละลายกรด-เบส (KR-20 = 0.87) การเปรยบเทยบ

ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตร กอนและหลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานดวยวธการทดสอบ

กอนและหลงเรยนและหาคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกน (Paired t-test) ไดคาเทากบ 11.903 และ

p < .01 แสดงวานกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง สารละลายกรด-เบส ทเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และการวเคราะหความคงทนในการเรยนรของ

นกเรยนหลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานดวยวธการทดสอบหลงเรยน 2 ครง โดยเวนระยะหาง 2 สปดาหและ

หาคาการทดสอบคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกนของนกเรยน มคาเทากบ -2.024 และ p > .01

Page 2: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 256198

แสดงวานกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง สารละลายกรด-เบส ทเรยนรโดยใชสมองเปนฐานมคะแนน

ความคงทนในการเรยนรไมแตกตางจากคะแนนหลงเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

คาสาคญ การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ความคงทนในการเรยนร

Abstract The objectives of this study were to 1) compare the learning achievement in Science subject before and after Brain–Based Learning Provision 2) study the learning retention of 30 Mathayom Suksa 1 students after Brain–Based Learning Provision in the second semester of academic year 2015 in Phraowittayakom School, Phrao District, Chiang Mai Province. The instruments of this study were 1) 7 Science subject learning plans of using Brain-Based Learning Provision in acid-base solution for 15 periods, evaluated by the experts. 2) the learning achievement evaluation form in acid-base solution and retention in learning (KR-20=0.87). The comparison of learning achievement in Science subject before and after Brain–Based Learning Provision and paired t-test were 11.903 and p<.01, meaning the students who learned from Brain–Based Learning Provision in acid-base solution gained higher scores with the statistical significance at .01 level. The analyzing of learning retention after Brain–Based Learning Provision was done through two same post tests that were administered 2 weeks apart. The paired t-test were found at -2.024 and p>.01, meaning the students who learned from Brain–Based Learning Provision in acid-base solution had retention in learning. The two post – test scores were not

different at the .01 statistical significance level.

Keywords Brain–Based Learning Provision, Retention

บทนา การศกษาเปนเครองมอสาคญในการสรางคน สรางสงคม และสรางชาต เปนกลไกหลกในการพฒนา

กาลงคนใหมคณภาพ สามารถดารงชวตอย รวมกบบคคลอนในสงคมไดอยางเปนสขในกระบวนการ

เปลยนแปลงอยางรวดเรวของโลกศตวรรษท 21 เนองจากการศกษามบทบาทสาคญในการสราง

ความไดเปรยบของประเทศเพอการแขงขนและยนหยดในเวทโลกภายใตระบบเศรษฐกจและสงคมทเปน

พลวต ประเทศตางๆ ทวโลกจงใหความสาคญและทมเทกบการพฒนาการศกษาเพอพฒนาทรพยากรมนษย

ของตนใหสามารถกาวทน การเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ภมภาค และของโลก

(Office of the Education Council, 2012, 1)

Page 3: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 99

แนวคดทางวทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหม ซงเปนสงคมแหงการเรยนร (Knowledge

Based Society) ดงนน ทกคนจงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะไดมความรความเขาใจ

ในธรรมชาต สามารถนาความรไปใชไดอยางมเหตผล และสรางสรรค (Ministry of Education, 2008)

จากการเรยนรโดยการปฏบตจรงซงเปนกระบวนการเรยนรทแทจรงของผเรยน จะทาใหผเรยนเกดความเขาใจ

และเกดความรบรอยางมความหมาย เรยกวา “ความเขาใจทคงทน (Enduring Understanding)” สามารถ

สรางเปนองคความรของผเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน สามารถนามาใชไดเมอ

มสถานการณใดๆ มาเผชญหนา ดงนนการทผเรยนจะสรางองคความรไดจงตองผานกระบวนการเรยนร

ทหลากหลายและครตองมวธการสอนทหลากหลาย

รายงานผลการพฒนาคณภาพการจดการศกษา ประจาปการศกษา 2557 โรงเรยนพราววทยาคม

พบวา ผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนมธยมศกษาปท 3 ในรายวชาวทยาศาสตร

ปการศกษา 2557 มมาตรฐานการเรยนรทโรงเรยนพราววทยาคมควรเรงพฒนา ไดแก มาตรฐาน ว 6.1,

มาตรฐาน ว 3.1 และ มาตรฐาน ว 1.1 และพบวา มาตรฐาน ว 3. 1 มคะแนนเฉลยรอยละ 33.93 ซงตากวา

คะแนนเฉลยระดบประเทศและเปนมาตรฐานทเรยนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 เรอง สาร และจากการ

ทผวจยไดปรกษา อภปรายรวมกบครสอนวทยาศาสตรทกคนใหความเหนทคลายกน คอ นกเรยนไมม

ความคงทนของความร ลมบทเรยนทเรยนผานมา ไมสามารถนาความรเดมไปปรบใชได จงเปนเหตผลหนง

ทนกเรยนทาคะแนน O-net วชาวทยาศาสตรไดนอย เปนเรองทครทสอนวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษา

ปท 1 ใหความเหนวา เรอง สารละลายกรด-เบส นกเรยนทาคะแนนไดนอยในการสอบเกบคะแนนและ

การสอบปลายภาค ผนวกกบในปจจบนพบปญหาของเยาวชนไทยจากประชาชนทวประเทศ จานวน 1,245

หนวยตวอยาง กระจายทกภมภาค สาเหตททาใหผลการเรยนของเยาวชนตกตา ไดแก เยาวชนสนใจเรอง

ของเกมมากเกนไป ใหความสนใจสอเพอความบนเทงมากขนทาใหความสนใจในการศกษาหาความรลดนอยลง

สอการเรยนการสอนไมเหมาะสมกบเดก และคณภาพของครผสอน เปนสาเหตทาใหผลการเรยนของนกเรยน

ตกตา (National Institute of Development Administration, 2012, 1) ซงปญหาบางอยางพบในนกเรยน

ระดบชนมธยมศกษาปท 1 ทผวจยสอนเชนกน ไดแก นกเรยนขาดความตงใจในการเรยนร เนนความสนกสนาน

มากกวาทจะใฝเรยนใฝรดวยความตงใจ ตดเกมและโทรศพทมอถอนกเรยนบางคนไมเขาเรยน จงทาให

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนคอนขางตาและนกเรยนไมมความคงทนในการเรยนรเพอจะนาไปใช

ประโยชนตอไป

ในปจจบนไดมการพฒนานวตกรรมทางการเรยนการสอนเพอตอบสนองการเรยนรของผเรยน

ทางเลอกหนงทนาสนใจกคอแนวคดในการสงเสรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain–Based Learning

หรอ BBL) ซงการเชอมโยงการคนพบทางดานการเรยนรของสมองกบการจดการเรยนรนเปนฐานสาคญ

ทจะทาใหเราสามารถกาวไปบนเสนทางของการพฒนากระบวนการเรยนรของเดกไดชดเจนขน มหลกเกณฑ

และเหตผล การจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบธรรมชาตของสมองจะทาใหเดกมพฒนาการการเรยนร

เปนไปอยางมประสทธภาพ จงเปนความจาเปนเรงดวนทจะตองพฒนาและสงเสรมศกยภาพการเรยนร

Page 4: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561100

ของสมองมนษย ดงนนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานจงนาจะเปนทางออกสาหรบวกฤตการเรยนรของเดก

และเยาวชนไทย (Kiratikorn, 2004)

จากการทผวจยมประสบการณทางานทโรงเรยนดาราวทยาลย ไดเลงเหนวากระบวนการเรยนร

โดยใชสมองเปนฐานมความนาสนใจและไดขออนญาตนากระบวนการเรยนรนมาทดลองใชกบนกเรยน

โรงเรยนพราววทยาคม คอ กระบวนการเรยนรดารา ทบเอม ซงเปนนวตกรรมการจดการเรยนรของโรงเรยน

ดาราวทยาลยทพฒนามาจากหลกการ TBM ของสถาบน Jensen Learning Corporation ประเทศสหรฐอเมรกา

(Kooptarat, 2012) เปนการนาเอากระบวนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานมาปรบกจกรรมการเรยนร

ทสอดคลองกบธรรมชาต และเออตอการทางานของสมองเพอใหเขากบบรบทของเดกไทย ตามกญแจ

สหลกการดารา ทบเอม 9 ประการ โดยกระบวนการเรยนรดารา ทบเอม ชวยผเรยนในการเชอมกระบวนการคด

ฝกใชทกษะการเรยนรและทางานอยางประสานสอดคลองกบการทางานของสมอง เนนการจดสภาพแวดลอม

ใหเกดการจาทงแบบชวคราวและถาวร โดยมองคประกอบ คอ การบรณาการ จตใจ รางกาย และอารมณ

ใหอยในสภาวะพรอมเรยน และหลกเลยงสถานการณทเปนลบ ซงจากการวจยพบวา นกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงขน นกเรยนมความเขาใจ และเกดการรบรอยางมความหมาย สามารถสรางเปนองคความร

ของผเรยนเอง และเกบเปนขอมลไวในสมองไดอยางยาวนาน หรอความสามารถทจะระลกไดตอสงทเคยเรยน

หรอเคยมประสบการณรบรมาแลวสามารถนาไปใชไดในชวตประจาวน ซงความทรงจาระยะยาวนสอดคลอง

กบความคงทนในการเรยนร ทงยงสามารถนาสงทเรยนรมาใชประโยชนไดอยางเหมาะสม เปนการสราง

ศกยภาพสงสดในการเรยนรของมนษย อกทงเปนการจดการเรยนรรปแบบหนงทมความสอดคลองกบแนวทาง

การจดการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เนองจากเปนการจดการ

เรยนรทสอดคลองกบพฒนาการของสมองแตละชวงวย มการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเปดโอกาส

ใหนกเรยนไดรบประสบการณอนหลากหลายดวยเทคนควธสอนหลายรปแบบบนพนฐานแนวคดของ

ความแตกตางระหวางบคคลสาหรบการนารปแบบการจดการเรยนรทสอดคลองกบพฒนาการทางสมอง

มาใชในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน (Thai Language institution, 2005, 4-5)

จากหลกการและเหตผลดงกลาวมาแลวทงหมดขางตน ผวจยจงมความสนใจในการจดการเรยนร

ทสอดคลองกบการทางานของสมองนกเรยนในวชาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฒนาความคงทนในการเรยนร

วตถประสงค 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอน

และหลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

2. เพอศกษาความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงการเรยนรโดย

ใชสมองเปนฐาน

Page 5: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 101

ทบทวนวรรณกรรม 1. ความหมายการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning หรอ BBL)

Jensen (2000, 6) ไดใหนยามวา BBL คอ การเรยนรทสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนร

ของสมอง เปนการเรยนรทตองตอบคาถามทวา อะไรบางทดตอสมอง เปนการเรยนรทผสมผสานหรอรวบรวม

หลากหลายทกษะความรเพอนามาใชในการสงเสรมการทางานของสมอง ซงเปนการนาความรการทางาน

หรอธรรมชาตการเรยนรของสมองมาใชในการออกแบบการเรยนการสอนเพอสงเสรมการเรยนรของสมองให

มประสทธภาพมากขน

จากความหมายขางตนของการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน สรปไดวา เปนการเรยนรทสอดคลอง

กบการทางานของสมองใหเกดการเรยนรอยางสมดล การออกแบบและจดกจกรรมการเรยนรตลอดจน

การจดสงแวดลอมรวมกบสอเพอการเรยนรตางๆ ทาใหผเรยนสนใจ เขาใจ เรยนรและรบไวในความทรงจา

ระยะยาว ทงยงสามารถนาสงทเรยนรมาใชประโยชนไดอยางเหมาะสม เปนการสรางศกยภาพสงสด

ในการเรยนรของมนษย

2. กระบวนการเรยนรดารา ทบเอม เปนนวตกรรมการเรยนรของโรงเรยนดาราวทยาลย

ทมงเนนพฒนาวธการคด วธการปฏบต วธการพด วธการเรยนและวธการทางานของนกเรยนใหสอดคลองกบ

การทางานของสมองทประสานเชอมโยงอยางมระบบ โดยใชกจกรรมทกระตนใหเกดความทรงจาทงระยะสน

และระยะยาวจากสงแวดลอมทเออตอการเรยนรเพอสงเสรมใหครไดนาความรและวธการใหมๆ ไปปรบใชใน

กระบวนการจดการเรยนรอยางมคณคาและมประสทธภาพสงสด หลกเลยงสถานการณเชงลบ ทาใหเกด

การหลอมรวมทงรางกาย จตใจ และอารมณเขาดวยกนจนเกดเปนภมคมกนในตนเองบนพนฐานของ

ความพอประมาณและความมเหตผล

3. หลกการดารา ทบเอม (Dara TBM) มทงหมด 9 ประการ (Kooptarat, 2012, 7-9)

3.1 เพมพลงการรบร (Affirmation for Celebration)

เปนการเพมพลงทางใจ เปนกจกรรมทซอใจผเรยนได เพอสรางแรงจงใจใหนกเรยนอยากร

อยากเรยนเพอเพมพลงงานใหสมองใชในการเรยนร หลงสารเคมทาใหมอารมณด เรยนรสนก ทาใหสมอง

มประสทธภาพในการเรยนรเพมขน ทาใหความจาดขน และชวยใหนกเรยนมสมองทมพลงงานมากขน

ทจะเรยนรตอไป

3.2 สหลากหลายกจกรรม (Variety)

หลกการดารา ทบเอม มความเชอวาสมองจะเรยนรไดดและมประสทธภาพสงสด

เมอกจกรรมการเรยนการสอนมความรเรมสรางสรรค หลากหลาย กระตนใหเกดจนตนาการ ความทาทาย

การถายโอนขอมลทเสรมสรางกระบวนการคด โดยใชกจกรรมเพอปรบเปลยนสภาวะรางกายของนกเรยน

จะเปนการจดสภาพรางกาย และอารมณใหอยสภาพพรอมทจะเรยนร การสรางบรรยากาศการเรยนรทตนเตน

แบบผอนคลาย ทาทาย และปลอดภย จะชวยเพมประสทธภาพในการเรยนรใหแกผเรยน วธการปรบเปลยน

สภาวะรางกายตามกระบวนการเรยนรดารา ทบเอมม 7 ประการ คอ 1) กจกรรมบรหารสมองและรางกาย

Page 6: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561102

2) กจกรรมดนตรและจงหวะ 3) กจกรรมการยดเสนยดสาย 4) กจกรรมการเพมพลง 5) กจกรรมการผอนคลาย

6) กจกรรมการเคลอนไหวเชงสรางสรรค และ 7) กจกรรมธรรมเนยมปฏบต

3.3 นาความคด (Frame) เปนกรอบความคดในการจดกจกรรมการเรยนรเพอชนาใหผเรยนร

แนวปฏบตและบรรลตามเปาหมาย

3.4 จตจดจา (Repetition & Practice) เปนการใชหลกการดารา ทบเอม ในการฝกทาซาๆ

และปฏบตบอยๆ เพอสรางความจาระยะสนและความจาระยะยาว

3.5 คณธรรมนาสอสาร (Elaboration) เปนการประยกตสงทไดเรยนรและนาไปใชใน

สถานการณตางๆ เพอการสอสารและถายทอดอยางเหมาะสมตามศกยภาพ โดยยดหลกเศรษฐกจพอเพยง

3.6 บรหารความจา (Preview/ Review/ Revise) เปนการจดระบบการรบรภายใตการทางาน

ตามธรรมชาตของสมองซงจะนาไปสการเรยนรอยางสมบรณและยงยน โดยครตองมการจดกจกรรมทง 3 ขน

คอ Preview, Review และ Revise ในแผนการจดการเรยนร 1 แผนถงจะเปนการบรหารความจา

3.7 อศจรรยสงแวดลอม (Enriched Environment) เปนการจดสงแวดลอมเพอสนบสนน

คณลกษณะของนกเรยนในดานตางๆ ประกอบดวยความฉลาดทางคณธรรม (MQ) ความฉลาดทางอารมณ

(EQ) ความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ความฉลาดทางสงคม (SQ) และความฉลาดทางการแกปญหา (AQ)

3.8 พรอมเสรมปญญาพฒนาสมอง (Skill Building Awareness) เปนความตระหนกใน

การจดกจกรรมเสรมปญญาพฒนาสมองเพอใหเกดทกษะตางๆ อยางครอบคลมและเหมาะสม

โดยกระบวนการดารา ทบเอม

3.9 มององครวม (Integrated Mind/Emotions) เปนการจดกจกรรมการเรยนรโดยคานงถง

ความพรอมของผเรยนทงทางดานรางกาย อารมณ และจตใจเขาดวยกน

สรปไดวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในครงน เปนการนาแนวทางการจดการเรยนร

ตามหลกการดารา ทบเอม 9 ประการ ของโรงเรยนดาราวทยาลยมาปรบใช โดยมปรบกจกรรมการเรยนร

ทสอดคลองกบธรรมชาต และเออตอการทางานของสมอง ซงจะชวยพฒนาการเรยนร ของผ เรยน

ใหมประสทธภาพมากขน

4. การวดความคงทนในการเรยนร

Kakai (1997, 172-173) กลาววา สามารถวดความคงทนในการจาไดดงน

4.1 วธแหงการระลกได (The Recall Method) คอการเปรยบเทยบผลระหวางหลงการทดสอบ

หลงเรยนเสรจทนทกบการเวนระยะพกไปแลวทดสอบ จากนนจงเปรยบเทยบผลวาเหลอความรรอยละเทาใด

4.2 วธแหงการรจก (The Recognation Method) คอวธการเลอกเอาสงทเคยเรยนมาแลว

ออกมาจากสงอนๆ ทปนอยซงมลกษณะคลายกนมากๆ

4.3 วธการเรยนใหม (The Relearning Method) หรอเรยกวาวธการประหยดเวลา คอ

การเปรยบเทยบ การเรยนรแบบเดมกบการเรยนรแบบใหมวาถาจะเรยนรแบบเดมจะใชเวลาเทาไร

Page 7: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 103

สรปไดวา การวดความคงทนในการเรยนรจากวธแหงการระลกได คอ การเปรยบเทยบผลระหวาง

หลงการทดสอบหลงเรยนเสรจทนทกบการเวนระยะพกไปแลวทดสอบ ซงงานวจยครงนวดความคงทน

ในการเรยนร โดยการวดความร ความเขาใจทเกยวของกบเนอหา เรอง สารละลายกรด-เบส ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 หลงจากทไดทงระยะเวลาไว เปนเวลา 2 สปดาห โดยวดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรฉบบเดมโดยใชทดสอบหลงเรยนทผวจยสรางขน

5. งานวจยทเกยวของ

Tanmuangjai (2008) ไดศกษาเรอง ความสามารถในการสอสารทางวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน การวจยครงนมวตถประสงค

เพอ 1) ศกษาความสามารถในการสอสารทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดย

ใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน 2) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5/4 โรงเรยนคลองหนองใหญ จานวน 44 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย

1) แผนการจดการเรยนรตามแนวคดการเรยนรแบบใชสมองเปนฐาน วชาวทยาศาสตร เรอง การดารงพนธ

ของสงมชวต 2) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ทมความเชอมนเทากบ 0.897 3) แบบวด

ความสามารถในการสอสารทางวทยาศาสตร ผวจยทาการวเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน และการทดสอบหาคาทแบบสองกลมสมพนธกน ผลการวจยพบวา 1) คะแนนความสามารถใน

การสอสารทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมอง

เปนฐานหลงเรยนสงกวากอนเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และ 2) คะแนนผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานหลงเรยน

สงกวากอนเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

Ozden & Gultekin (2008) ไดทาการวจยเพอศกษาผลของการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนของความรของนกเรยนเกรด 5 ในวชาวทยาศาสตร การทดลอง

ไดรบการออกแบบเปนกอนและหลงการทดสอบ ดาเนนการในปการศกษา 2004-2005 ท Abdurrahman

Pasa Primary School ซงเปนโรงเรยนประถมศกษาในประเทศตรก 2 หองเรยน คอ 5-A และ 5-B ไดรบ

การพจารณากลมทดลองและการควบคมตามลาดบ ผเขารวมการศกษาครงนม 22 คน ใชเวลาศกษา 11 วน

รวมเปน 18 ชวโมง ในระหวางขนตอนการวจยกลมทดลองใชการจดการเรยนร โดยใชสมองเปนฐาน

ในขณะทกลมควบคมไดใชการเรยนการสอนแบบดงเดม เครองมอในการวจย คอ แบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร (ขอสอบแบบปรนย เรอง แรงและการเคลอนท จานวน 40 ขอ) การวเคราะห

การทดสอบกอน-หลงเรยนพบความแตกตางอยางมนยสาคญ และความคงทนของความรไมแตกตางอยาง

มนยสาคญ ระหวางกลมทมการเรยนรบนฐานของสมองและกลมควบคม

Page 8: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561104

วธการวจย 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ นกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2558 โรงเรยนพราววทยาคม อาเภอพราว จงหวดเชยงใหม

จานวน 212 คน และกลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1/6 โรงเรยนพราววทยาคม

อาเภอพราว จงหวดเชยงใหม จานวน 30 คน ซงไดมาจากการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling)

2. เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรเรอง สารละลายกรด-เบสโดยใชรปแบบ

การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานตามแนวทางของดารา ทบเอม จานวน 7 แผน ใชเวลาในการจดกจกรรม

การเรยนร ทงหมด 15 คาบ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง สารละลายกรด-เบส

จานวน 30 ขอ ทมคาความเชอมน KR-20 เทากบ 0.87

3. การเกบรวมรวบขอมล ใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง

สารละลายกรด-เบส เพอวดความรความสามารถของนกเรยนกลมตวอยางกอนการจดกจกรรมการเรยนร

เพอใชเปนขอมลในการวเคราะหตอไป จากนนผวจยดาเนนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแผน

การจดการเรยนร เรอง สารละลายกรด-เบสโดยใชรปแบบการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน เมอเสรจสน

การจดกจกรรมการเรยนร ผวจยทาการวดผลหลงการจดการเรยนรโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรฉบบเดม เมอเวลาผานไป 2 สปดาห ผวจยทาการวดความคงทนในการเรยนร

โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรฉบบเดมกบกลมตวอยาง

4. การวเคราะหขอมล นาขอมลทไดทงกอนและหลงการจดการเรยนร 2 ครงมาวเคราะหตามวธ

การทางสถตโดยหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกน

(Paired t-test) เปรยบเทยบกอนและหลงการจดการเรยนรและความคงทนในการเรยนร การวเคราะห

ผลการวจยครงนใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป

ผลการวจย 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตร เรอง สารละลายกรด-เบส ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน ปรากฏดงตารางท 1

Page 9: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 105

ตารางท 1

แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกนของคะแนน

ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงการเรยนร

โดยใชสมองเปนฐาน

จากตารางท 1 แสดงใหเหนวานกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง สารละลายกรด-เบส ทเรยนร

โดยใชสมองเปนฐาน มคาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเทากบ 19.50 สงกวาคาเฉลย

ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนซงมคาเทากบ 8.17 เมอทดสอบคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกน

ไดคาเทากบ 11.903 และ p < .01 แสดงใหเหนวานกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร เรอง สารละลายกรด-เบส

ทเรยนรโดยใชสมองเปนฐานมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2. ความคงทนในการเรยนร

การศกษาความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงการเรยนรโดยใชสมอง

เปนฐาน ปรากฏดงตารางท 2

ตารางท 2

แสดงคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาทแบบขอมลสองกลมสมพนธกนของคะแนน

ผลสมฤทธทางการเรยน 2 ครง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน

T P

8.17 19.50

11.903

< .01 3.25 5.41

30 30

1

2

t P

19.50 18.63

-2.024

> .01 5.41 4.99

30 30

Page 10: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561106

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวานกเรยนทเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน มคาเฉลยของคะแนนหลงเรยน

ครงท 2 เทากบ 18.63 และมคาเฉลยของคะแนนหลงเรยนครงท 1 เทากบ 19.50 เมอทดสอบคาทแบบขอมล

สองกลมสมพนธกน ไดคาเทากบ -2.024 และ p > .01 แสดงใหเหนวานกเรยนทเรยนวชาวทยาศาสตร

เรอง สารละลายกรด-เบส ทเรยนรโดยใชสมองเปนฐานมคะแนนเฉลยหลงเรยนครงท 2 ไมแตกตางจากคะแนน

หลงเรยนครงท 1 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อภปรายผลการวจย จากการศกษาการจดการเรยนร โดยใชสมองเปนฐานในวชาวทยาศาสตรสาหรบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 เรองสารละลายกรด-เบส ผวจยสามารถแยกอภปรายผลออกเปนประเดนตางๆ ดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตร

จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทครจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน เรองสารละลายกรด-เบส ซงการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยนโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองสารละลายกรด-เบส พบวา คะแนนผลสมฤทธ

ทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 หลงการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานสงกวา

กอนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเปนเพราะเหตผลดงน

1.1 อายของผเรยน นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ทถกเลอกเปนกลมตวอยาง

มอายประมาณ 12-13 ป ซงเปนวยทสมองมการเจรญเตบโต จะสงผลใหเกดการเรยนรไดด สอดคลองกบ

Lortakool (2014) ซงกลาววา พฒนาการทางสมองของเดกจะเตบโตอยางรวดเรวมากใน 3 ขวบปแรก

และยงพฒนาตอไปจนถง 12 ป แตหลงจากอาย 12 ปไปแลว จะมการพฒนาอยางชาๆ ไปจนกระทง

โตเปนผ ใหญเตมทจนอาย 25 ป แตถาหากวายงมการเรยนรใหมๆ เกดขนเสมอยงคงมพฒนาการ

ในทางดานสมองเตบโตตอไปได

1.2 กจกรรมทจด กจกรรมทจดขนนนจะคานงถงพฒนาการในการทางานของสมอง

เปนสาคญ และเปนกจกรรมทสงเสรมพฒนาการของผเรยนทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา

เพอนาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

สอดคลองกบ Jensen (2000, 6) ไดใหนยามวา การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน คอ การเรยนร

ทสอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของสมอง เปนการเรยนรทตองตอบคาถามทวา อะไรบางทดตอสมอง

เปนการเรยนรทผสมผสานหรอรวบรวมหลากหลายทกษะความรเพอนามาใชในการสงเสรมการทางาน

ของสมอง ซงเปนการนาความร การทางานหรอธรรมชาต การเรยนร ของสมองมาใชในการออกแบบ

การเรยนการสอนเพอสงเสรมการเรยนรของสมองใหมประสทธภาพมากขน ดงตวอยางในภาพ 1 นกเรยน

มความตนเตน กระตอรอรน สนใจในกจกรรมทแปลกใหม และมความตงใจสงผลใหนกเรยนมการเรยนร

อยางมความสขมความอยากรอยางตอเนอง มพฒนาการดานทกษะการคดดขน และยงสงผลสมฤทธ

ทางดานการเรยนอกดวย

Page 11: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 107

ภาพ 1: นกเรยนเลนเกมโดมโนกรด-เบส

ดวยเหตผลดงกลาวแสดงใหเหนวาแผนการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานตามหลกการดารา

ทบเอม สามารถนามาใชในการจดการเรยนรไดและทาใหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตร

ของกลมตวอยางในการวจยครงนซงไดแกนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยคะแนนผลสมฤทธหลงการเรยนร

โดยใชสมองเปนฐานสงกวากอนการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2. ความคงทนในการเรยนรของนกเรยน

จากการศกษาความคงทนในการเรยนรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ครมการจดการเรยนร

โดยใชสมองเปนฐาน เรอง สารละลายกรด-เบส จากการทดสอบพบวา คะแนนเฉลยหลงเรยนครงท 2

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ไมแตกตางจากคะแนนเฉลยหลงเรยนครงท 1 อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 ทงนอาจเนองมาจากการจดกจกรรมการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานตามหลกกระบวนการเรยนร

แบบดารา ทบเอม เปนนวตกรรมการเรยนรของโรงเรยนดาราวทยาลยทมงเนนพฒนาวธการคด วธการปฏบต

วธการพด วธการเรยนและวธการทางานของนกเรยนใหสอดคลองกบการทางานของสมองทประสานเชอมโยง

อยางมระบบ โดยใชกจกรรมทกระตนใหเกดความทรงจาทงระยะสนและระยะยาวจากสงแวดลอมทเออ

ตอการเรยนรเพอสงเสรมใหครไดนาความรและวธการใหมๆ ไปปรบใชในกระบวนการจดการเรยนรอยางม

คณคาและมประสทธภาพสงสด หลกเลยงสถานการณเชงลบ ทาใหเกดการหลอมรวมทงรางกาย จตใจ

และอารมณเขาดวยกนจนเกดเปนภมคมกนในตนเองบนพนฐานของความพอประมาณและความมเหตผล

ในการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน เรอง สารละลายกรด-เบส กจกรรมตางๆ ทจดขนเนนใหผเรยน

มสวนรวมทกขนตอน เนนการปฏบตจรงเปนกระบวนการเรยนร ทแทจรงของผเรยน ทาใหผ เรยนเกด

ความเขาใจในสงทเรยนมา และเกดการรบรนนอยางมความหมาย มความจาระยะยาว เกดความคงทน

ในการเรยนรนนเองสอดคลองกบ Call & Featherstone (2003, 9) กลาววา การจดการเรยนรโดยใชสมอง

Page 12: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561108

เปนฐาน คอการเรยนร ทอธบายการประยกตใชความรแนวคดและทฤษฎตางๆ ทเกยวกบสมองมา

ชวยเดกใหเกดการเรยนรทถาวรมากทสด ซงการจดกจกรรมการเรยนรแบบใชสมองเปนฐานของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ตามหลกการดารา ทบเอม 9 ประการ ครจะมการจดกจกรรมการเรยนร 3 ขน คอ ขนนา

ขนสอน และขนสรปตามรปแบบการจดการเรยนรทวไป แตจะมการสอดแทรกหลกการดารา ทบเอม 9 ประการ

เขาไปดวยในแผนการจดการเรยนร โดยมรายละเอยดของแตละหลกการของ Jensen (2007 cited in

Kooptarat, 2012, 7-9) ดงตอไปน

2.1 เพมพลงการรบร (Affirmation for Celebration)

เปนการเพมพลงทางใจทซอใจผเรยนได ใชเทคนคการเสรมแรง ครอาจจะมการมอบรางวล

หรอคะแนนพเศษ เปนแรงเสรมทางบวกใหกบนกเรยน และมกจกรรมแทรกแซงทเหมาะสม เชน ครมการ

จดกจกรรมบรหารสมอง เพอสรางแรงจงใจใหนกเรยนอยากรอยากเรยนกอนเขาสการเรยน เรอง สารละลาย

กรด-เบส เปนการเพมพลงการรบร โดยหลกเลยงสถานการณทเปนเชงลบ สมองจะหลงสารเคมทาใหผเรยน

มอารมณด มความสข ทาใหสมองมประสทธภาพในการเรยนรเพมขน ทาใหความจาดขน

2.2 สหลากหลายกจกรรม (Variety)

ครมการจดกจกรรมดวยขนตอนงาย ๆ และกจกรรมควรมความหลากหลาย สรางสรรค

ภายในคาบเรยน ไมควรเปนกจกรรมเดยว และไมซาเดม เชน ครเตรยมความพรอมดานรางกาย อารมณ

และจตใจโดยใหนกเรยนเลนเกมสงบอลตามเสยงเพลง เพอเออใหผเรยนทมวธการเรยนรทแตกตางกนมโอกาส

ไดทาความเขาใจในเรองๆ หนง ตามความถนดของตนเอง โดยใชกจกรรมเพอปรบเปลยนสภาวะรางกาย

ของนกเรยน ซงผวจยแทรกการปรบเปลยนสภาวะรางกาย 7 ประการไวในแผนการจดการเรยนร

2.3 นาความคด (Frame) เปนกรอบความคดทจะเออใหสมองรทศทางในการจดกจกรรม

การเรยนร มแนวทาง สามารถคดตาม ทาความเขาใจ เพอชนาใหผเรยนรแนวปฏบตจนบรรลตามจดประสงค

ของแตละกจกรรม เชน ครชแจงวตถประสงคในการเรยน เรอง สารละลายกรด-เบส แตละคาบใหนกเรยนฟง

และนกเรยนแตละกลมชวยกนคดวตถประสงคในการทดลอง เปนตน

2.4 จตจดจา (Repetition & Practice) เปนการการฝกทาซาๆ และปฏบตบอยๆ โดยใชกจกรรม

สรางสรรคและหลากหลาย เพอสรางความจาระยะสนและความจาระยะยาว การทาซานนตองผานการฝก

และการแกไขใหเขาใจ และปฏบตจนถกตองแลว สมองตองมขอมลรายละเอยดทถกตองกอนจงจะนาเอามาใชได

โดยครจะมการจดกจกรรมตางๆ ในแผนการจดการเรยนร เรอง สารละลายกรด-เบส เชน รายงานผลการทดลอง

นาแบบฝกหดและเกมตางๆ มาใหนกเรยนไดฝกทาบอยๆ ทาซาๆ ในคาบเรยน เปนตน

2.5 คณธรรมนาสอสาร (Elaboration) เปนการฝกสมองใหคดประยกตสงทไดเรยนร

และนาไปใชในสถานการณตางๆ เพอการสอสารและถายทอดอยางเหมาะสมตามศกยภาพ การบรณา

การเศรษฐกจพอเพยง ภมปญญาทองถน เปนตน โดยครใหนกเรยนนาสงทเรยนรมาชวยกนระดมความคด

ทาชนงานและนาเสนอผลงาน เรอง สารเคมในชวตประจาวน และนกเรยนมการนาความรไปปรบใชในชวต

ประจาวนและยดหลกเศรษฐกจพอเพยง

Page 13: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 109

2.6 บรหารความจา (Preview/ Review/ Revise) เปนการจดระบบการรบรภายใตการทางาน

ตามธรรมชาตของสมอง ซงจะนาไปสการเรยนรอยางสมบรณและยงยน โดยครตองมการจดกจกรรมทง 3 ขน

คอ Preview Review และ Revise ในแผนการจดการเรยนร 1 แผน ดงตวอยางภาพ 2-4

ภาพ 2: ขน Preview นกเรยนแตละกลมระดมความคดเลนเกมปรศนาอกษรไขว เรอง สารละลายกรด-เบส

ในชวตประจาวนเพอตรวจสอบความรเดมและเปนแนวทางนาไปสความรใหม

ภาพ 3: ขน Preview นกเรยนแตละกลมชวยกน

ระดมความคดเพอทาชนงาน เรองการจาแนกสาร

ในชวตประจาวนเปนขนการจดกจกรรมใหมเพอให

นกเรยนเกดการเรยนรในเรองเดม เพอใหสมองทบทวน

เรองราวประสบการณเดมเพอเชอมโยงไปสความร

และประสบการณใหม

ภาพ 4: ขน Revise นกเรยนเลนเกมโดมโนกรด-เบส

เปนการจดกจกรรมเนนความสาคญของการปรบแกไข

ขอมลความรใหถกตองกอนทสมองจะบนทกเปน

ความจาทถาวรนาไปส การเรยนร อย างสมบรณ

และยงยน

Page 14: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561110

2.7 อศจรรยสงแวดลอม (Enriched Environment) เปนการจดสงแวดลอมเพอสนบสนน

คณลกษณะของนกเรยนในดานตางๆ อนประกอบดวยความฉลาดทางคณธรรม (MQ) ความฉลาดทางอารมณ

(EQ) ความฉลาดทางสตปญญา (IQ) ความฉลาดทางสงคม (SQ) และความฉลาดทางการแกปญหา (AQ)

สมองจะตอบสนองและเปลยนแปลงตามสภาพแวดลอม ดงนนสงแวดลอมมผลตอสมอง โดยครจดกจกรรม

และสงแวดลอมทหลากหลายเพอใหนกเรยนไมเบอหนายในการเรยน เชน การปรบเปลยนกลมในการ

ทากจกรรมรวมกนโดยครมลกอมมาแจก ใหนกเรยนทเลอกลกอมสเดยวกนอยกล มเดยวกน เปนตน

การเปลยนสถานทเรยน การจดหองเรยนใหนาเรยน การสรางบรรยากาศในการเรยนใหนกเรยนอยากเรยน

สอการสอนมความหลากหลาย การใชแหลงเรยนรใหมๆ การใชเทคโนโลย เปนตน

2.8 พรอมเสรมปญญาพฒนาสมอง (Skill Building Awareness) เปนความตระหนก

ในการจดกจกรรมเสรมปญญาพฒนาสมองเพอใหเกดทกษะตางๆ อยางครอบคลมและเหมาะสม

ในวชาวทยาศาสตรมการจดกจกรรมทสอดแทรกหลกการดารา ทบเอม และสอการสอนทมความหลากหลาย

เพอใหนกเรยนเกดทกษะทางวทยาศาสตร และตอบสนองความแตกตางของนกเรยนเปนรายบคคล

ซงเปนกจกรรมทนกเรยนชอบมาก นกเรยนจะดใจมาก สนกสนาน และมปฏสมพนธกบครดมาก ดงตวอยางภาพ 5

ภาพ 5: นกเรยนทาการทดลองวทยาศาสตร ซงเปนกจกรรมทไดลงมอปฏบตจรง เพอใหเกดทกษะทางวทยาศาสตร

2.9 มององครวม (Integrated Mind/Emotions) เปนการจดกจกรรมการเรยนรโดยคานงถง

ความพรอมของผเรยนทงทางดานรางกาย อารมณ และจตใจเขาดวยกน เพราะความเครยด อารมณ

ทาทาง ความ-เชอ การเคลอนไหว และปญญามผลตอการเรยนรทกรปแบบ ครควรจดกจกรรมการเรยนร

และมสอการสอนทหลากหลาย เพอสนองความตองการของนกเรยนและคานงถงนกเรยนเปนสาคญ

เพอใหนกเรยนมความสขในการเรยนและเกดการเรยนร ใหมากทสด เพอใหสมองสามารถทางานได

Page 15: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561 111

ตามธรรมชาต มความสข กอใหเกดการเรยนรไดอยางเตมทและมประสทธภาพจากการจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชสมองเปนฐานตามหลกกระบวนการเรยนรดารา ทบเอม ทกลาวมาขางตน เปนการจดกจกรรมทหลากหลาย

เนนทกษะกระบวนการตางๆ ตามทไดกลาวมาขางตน เพอผเรยนเกดการเรยนรทแทจรง เกดความทรงจาระยะสน

และนาไปสความทรงจาระยะยาว นกเรยนมความร ความเขาใจทเกดจากความคงอยของความรในสงทเรยนรมา

เกดการรบรอยางมสมบรณและยงยน สรางเปนองคความรของตนเองและเกบเปนขอมลไวในสมองอยาง

ยาวนาน จงทาใหคะแนนเฉลยหลงเรยนครงท 2 ไมแตกตางจากคะแนนหลงเรยนครงท 1 อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 ซงแสดงวานกเรยนมความคงทนในการเรยนรสามารถนาความรไปประยกตใชในชวต

ประจาวนและการเรยนในอนาคตได ซงผลการวจยครงนสอดคลองกบการศกษาของ Ozden & Gultekin

(2008) ไดทาการวจยเพอศกษาผลของการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

และความคงทนของความรของนกเรยนเกรด 5 ในวชาวทยาศาสตร การออกแบบการศกษาเปนการวเคราะห

การทดสอบกอน-หลงเรยนพบความแตกตางอยางมนยสาคญ และความคงทนของความรไมแตกตางอยาง

มนยสาคญ ระหวางกลมทมการเรยนรบนฐานของสมองและกลมควบคม ซงการจดการเรยนรแบบสมอง

เปนฐานขางตนสอดคลองกบงานวจยครงน

สรป ในการวจย การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานในวชาวทยาศาสตร สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

สามารถสรปไดวา 1) คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1หลง

การเรยนร โดยใชสมองเปนฐานสงกวากอนการเรยนร โดยใชสมองเปนฐานอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 และ 2) คะแนนเฉลยหลงเรยนครงท 2 ไมแตกตางจากคะแนนหลงเรยนครงท 1 อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

1.1 การจดการเรยนร โดยใชสมองเปนฐานทสอดแทรกหลกการดารา ทบเอม ควรให

ความสาคญกบการวางแผนการจดการเรยนรและเลอกสอการสอนทมความหลากหลายใหเหมาะสม ครอบคลม

เนอหาวชา ซงจะทาใหผเรยนเกดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และตอบสนองความแตกตางของผเรยน

ผเรยนไมรสกเบอหนายในการเรยนและเปนการกระตนใหเกดการเรยนรอยางตอเนอง

1.2 การจดการเรยนร โดยใชสมองเปนฐานทสอดแทรกหลกการดารา ทบเอม ควรให

ความสาคญกบการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชสมองเปนฐานอยางตอเนองเพอพฒนาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตร และเพมประสทธภาพในการทาใหเกดความคงทนในการเรยนร

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

2.1 ควรทาการวจยในลกษณะเดยวกนนในเนอหาอนๆ ในรายวชาวทยาศาสตร หรอในระดบ

ชนอนๆ

2.2 ควรมการศกษาการจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานตามหลกการ ดารา ทบเอมกบ

ความคดสรางสรรค

Page 16: การจัดการเรียนรู โดยใช สมองเป นฐานในว ิชาวิทยาศาสตร ...journal.feu.ac.th/pdf/v12i4t3a9.pdfโดยใช

ÇÒÃÊÒÃÇÔªÒ¡ÒÃÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑ¿Òà �ÍÕÊà·Íà �¹ปท 12 ฉบบท 4 ตลาคม 2561- ธนวาคม 2561112

ReferencesCall, N. & Featherstone, S. (2003). Thinking child – Brain – based learning for the Foundation Stage.

England: Network Educational Press.

Jensen, E. (2000). Brain-based learning: The new Science of teaching & training. San Diego,

CA: The Brain Store.

Kakai, K. (1997). Psychology of education. Banhkok: Education Program in Educational Psychology,

Suan Sunandha Rajabhat University. [in Thai]

Kiratikorn, K. (2004). Draft…Lay the base “office of knowledge management and development”.

Retrieved August 10, 2007, from http://www.nbl.or.th. [in Thai]

Kooptarat, M. (2012). Learning process Dara BTM. Teaching with the Brain in Mind TBM for

Beginner).Chiangmai: Dara Academy Chiangmai School. [in Thai]

Lortakool, P. (2014). Babies brain development. Retrieved February 20, 2014, from

http://www.rammamental.com/pan/brain_dev.htm. [in Thai]

Ministry of Education. (2008). Core Curriculum for Basic Education 2551. Bangkok: The Teachers'

Council of Lat Phrao. [in Thai]

National Institute of Development Administration. (2012). Education and Thai teenager problem.

Bangkok : “NIDA Poll” National Institute of Development Administration. [in Thai]

Office of the Education Council. (2012). The National Education Plan 2012-1031. Bangkok:

Prik Wan Graphic. [in Thai]

Ozden, M. & Gultekin, M. (2008). The effects of brain-based learning on academic achievement

and retention of knowledge in Science Course. Electronic Journal of Science Education.

12(1), 1-17.

Tanmuangjai, A. (2008). Ability of Science communication Primary 5 by using Brain-based learing.

Thesis of Doctor of Philosophy, Chiang Mai University. [in Thai]

Thai Language Institution. (2005). Learning in education of Thai language process that consistent

with BBL: Brain-based learning primary level in childhood center school. Bangkok:

The Agircultural Co-operative Federation of Thailand Printing.