1

แบบ ????

แบบเสนอโครงการวจย (Research project)ชอโครงการวจย การเพมประสทธภาพการเกบรกษาขาวเปลอกในไซโล

ดวยการตรวจวดอณหภม, ความชนสมพทธ, และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซดImprovement of paddy rice storage in silos by monitoring of temperature, relative humidity, and carbon dioxide concentration

1. ผรบผดชอบ1.1.คณะผวจยลำาดบ

ชอ บทบาท สดสวน (%)

1.

นายวชรพล ชยประเสรฐ

หวหนาโครงการ: ประสานงาน, ออกแบบการทดลอง, วเคราะหขอมล, เขยนรายงานวจย, เขยนบทความวจย, นำาเสนอผลงาน

50

2.นายศวลกษณ

ปฐวรตนผรวมโครงการ: ออกแบบการทดลอง, วเคราะหขอมล, เขยนบทความวจย

30

3.นาย xxxxxxxx

xxxxxxxxผรวมโครงการ: ออกแบบการทดลอง, วเคราะหขอมล, เขยนบทความวจย

10

4.นางสา

ว xxxxxxx xxxxxxxx

ผรวมโครงการ: ออกแบบการทดลอง, วเคราะหขอมล, เขยนบทความวจย

10

2

2. คำาสำาคญ (keywords) ของโครงการวจยการเกบรกษา, ขาวเปลอก, คารบอนไดออกไซด, ไซโล, แมลงศตรใน

โรงเกบstorage, paddy rice, carbon dioxide, silo, stored

product insect

3. ความสำาคญและทมาของปญหาททำาการวจย(เปนสวนทอธบายถงความสำาคญ ปญหา ความเปนมาและสาเหตผลท

ตองการวจยพรอมทงชแจงใหทราบวาการทำาวจยจะชวยแกปญหาขางตนไดมากนอยเพยงไร ในสวนนอาจมหรอไมมการอางองเอกสารกได)

ประเทศไทยมพนทปลกขาวในป 2554/55 ประมาณ 79 ลานไร ใหผลผลตรวมประมาณ 35 ลานตน โดยแบงเปนขาวนาป 24 ลานตน และขาวนาปรง 11 ลานตน ซงใชในการบรโภคภายในประเทศประมาณ 13 ลานตนตอป (สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2554) การเกบรกษาขาวเปลอกในกระบวนการผลตขนาดใหญจะใช 3 วธหลกคอ

1) วธ bag stack ซงเปนการบรรจวตถดบขาวในถงบรรจภณฑแลวตงเรยงถงบรรจภณฑไวอยางเปนระเบยบภายในโรงเกบทสภาวะหอง วธนนยมใชในการเกบรกษาทงขาวเปลอกและขาวสาร ถงบรรจภณฑดงกลาวอาจมลกษณะเปน กระสอบปานหรอถงพลาสตกสานขนาด 50–100 kg หรอถง jumbo bag (ถงพลาสตกขนาดใหญ) ขนาด 1 metric ton

2) วธ indoor bulk ซงนยมใชกบขาวเปลอก ขาวเปลอกจะถกเทเปนกองเปดไวบนลานคอนกรต (concrete) ภายในโรงเกบ

3) วธเกบรกษาในไซโล ซงนยมใชกบขาวเปลอกเชนกน โดยทไซโลเกบรกษาขาวจะถกสรางอยภายในโรงเกบ

โดยวธทไดรบความนยมในประเทศไทยคอ วธ bag stack และวธ indoor bulk ไมวาจะเปนการเกบรกษาลกษณะใด คณภาพของขาวเปลอกจะลดลงตลอดระยะเวลาการเกบรกษา ขาวเปลอกทสญเสยไปในระหวางการเกบรกษามปรมาณไมตำากวา 5% (FAO, 2012) ปจจยทม

3

ผลตอคณภาพขาวเปลอกเสอมลงอยางรวดเรวคอ อณหภม (grain temperature) และความชน (moisture content) ของขาวเปลอก ซงปจจยทง 2 น มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาตามการเปลยนแปลงของอณหภม (ambient temperature) และความชนสมพทธ (relative humidity) ของอากาศ นอกจากน ปญหาสำาคญอกปญหาหนงทเกดขนในขณะเกบรกษาขาวเปลอกคอ การเขาทำาลายของแมลงศตรในโรงเกบ เมอแมลงศตรในโรงเกบเขาทำาลาย จะเกดการสญเสยตอขาวเปลอกทถกรกษาไว ทงทางดานปรมาณและคณภาพ การเกบรกษาขาวเปลอกใหไดอยางมประสทธภาพ (i.e., เกบรกษาขาวเปลอกใหคงคณภาพไดเปนระยะเวลานาน) ผประกอบการจำาเปนตองทราบการเปลยนแปลงของปจจยเหลานอยตลอดเวลา ดงนน การตรวจวด (monitor) อณหภม และความชนสมพทธ, การตรวจวดสภาวะอากาศโดยรอบสถานทเกบรกษา, และการตรวจวดปรมาณการเขาทำาลายของแมลง ตลอดระยะเวลาการเกบรกษาขาวเปลอกจงเปนสงจำาเปนอยางยง

การเกบรกษาในโครงสรางปดเชน ไซโล มขอดหลายประการ พฒนาเปนกระบวนการอตโนมต ลดจำานวนแรงงาน operating cost ตำากวา จดการกบปญหา pest infestation ไดสะดวกกวา เปนตน

หากรวมการเกบรกษาในไซโลเขากบการการตรวจวด (monitor) สภาวะเกบรกษาธญชาตในระหวางการเกบรกษาดวย temperature sensor cable (เซนเซอรตรวจวดอณหภม), humidity sensor cable (เซนเซอรตรวจวดความชนสมพทธ), CO2 sniffer (เซนเซอรตรวจวดความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด) เปนเทคโนโลยจะสามารถเพมประสทธภาพการเกบรกษาได

โดยทวไป ขาวเปลอกตองถกลดความชนใหตำากวา 14% จงจะสามารถทำาการเกบรกษาไดอยางปลอดภย หากอณหภมของขาวเปลอกสงขน ระยะเวลาทจะสามารถเกบรกษาขาวเปลอกไดอยางปลอดภยจะสนลง อยางไรกตาม อณหภมและความชนของขาวเปลอกในระหวางการเกบรกษาจะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตามสภาวะอากาศโดยรอบสถานทเกบ

4

รกษา เนองจากขาวเปลอกจะแลกเปลยนความชนกบอากาศโดยรอบ เมอสภาวะอากาศโดยรอบสถานทเกบรกษามความชนสมพทธสงขน ความชนของขาวเปลอกจะเพมขน ซงความสมพนธดงกลาวจะเปนไปตามเสนพฤตกรรม equilibrium moisture content (EMC) ของขาวเปลอก

ลดการรมยาซงเปนอนตรายตามทเปนขาวอย สำานกขาวเดลนวส (2556) รายงานวา รมว“ .สาธารณสข กลาววา การซาวขาวกอนหง และกระบวนการหงขาวจะทำาใหเมทลโบรไมดหายไปเกอบหมด ภายในระยะเวลาทเหลออก 5 เดอน จะเรงกวดขนใหผประกอบการเรงปรบตว สวนความไมสบายใจในการใชสารเมทลโบรไมดนนจะยกเลกการใชภายใน 2 ปเพราะสารดงกลาวกอใหเกดผลเสยตอชนบรรยากาศ แหลงขาวเหลานทำาใหผบรโภค”ตระหนงถงคณภาพดานความปลอดภยของอาหารมากขน และสงผลกระทบตอความเชอมนในเรองความปลอดภยของขาวไทย ในการตรวจสอบสารพษตกคางในอาหารหรอผลผลตทางการเกษตร มคามาตรฐานคาหนงทถกใชเปนเกณฑ คอ คา MRLs (Maximum Residue Limits) หรอปรมาณสารพษตกคางสงสด ซงคา MRLs ทใชในแตละประเทศจะมความแตกตางกนออกไป ดงนนผบรโภคจงเรยกรองใหรฐบาลมการตรวจสอบโรงสและผผลตขาว สงผลใหโรงสและผผลตขาวไดใหความสำาคญกบการรมยามากขน เพอสรางความเชอมนใหแกผบรโภค

การเกบรกษาทงสองแบบทำาใหพบปญหาการสญเสยผลผลต เกดจากการเขาทำาลายของแมลง และสตวศตร อาท ผเสอขาวเปลอก นก หน และอนๆ สงผลตอคณภาพขาวสารเมอนำาไปสรวมถงคณภาพการหงตมเมอนำาไปบรโภค ซงสาเหตหลกมาจากการจดการทไมเหมาะสมโดยขาดความร ความเขาใจในการจดการผลผลตขาวเปลอกในระหวางการเกบรกษา

4. วตถประสงคของโครงการวจย(เปนสวนทอธบายถงจดมงหมายของการวจย ซงตองสอดคลองกบ

ปญหาทระบขางตนอยางชดเจนและมขอบเขตทแนนอนเพราะวตถประสงคทชดเจนชวยใหการวางแผนทำาวจยถกตองแมนยำาการเขยนวตถประสงค

5

อาจแยกเปนสองหวขอ หรอเปนวตถประสงคโดยรวมขอเดยวกได กลาวคอวตถประสงครวม (Overall Objectives) เปนสวนทบอกใหทราบจดมงหมายอยางกวางๆ ควรเขยนสนๆใหไดใจความชดเจน ไมควรแยกเปนขอๆ และวตถประสงคหลก (Specific Objectives) เปนสวนทกลาวถงจดมงหมายเฉพาะเจาะจงทตองการทำาวจยซงจะชวยใหทราบขอบเขตทแนนอนของวทยานพนธ ในกรณทมจดมงหมายหลายอยางควรแยกเปนขอๆ)

วตถประสงคหลกของโครงการวจยนคอ เพอเพมประสทธภาพการเกบรกษาขาวเปลอกในไซโล โดยการใชขอมลอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล เพอประเมนคณภาพของขาวเปลอก ซงประกอบดวยวตถประสงคยอยดงตอไปน

1. เพอวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณการเขาทำาลายของแมลงศตรในโรงเกบ กบสถานะของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล, และการเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอก

2. เพอหาระดบของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโลทปลอดภย สำาหรบเกบรกษาขาวเปลอกในไซโล

5. ทฤษฎ สมมตฐาน และกรอบแนวความคดของโครงการวจย (สมมตฐาน (Hypothesis) เปนขอสนนษฐานทผเสนอโครงการวได

กำาหนดไวลวงหนาเพอเปนแนวทางในการเกบและวเคราะหขอมล ในสวนนจงควรตงคำาถามทเปนความมงหมายของแตละสวนของงานวจยและควรเปนคำาถามทปฏเสธได เพอใหผลการวจยเปนคำาตอบตวอยางเชนผลผลตตอไรของมะละกอ อาจจะเพมขนไดโดยจดระยะปลกทเหมาะสม หรอ ”ลกษณะทางกายวภาคของลำาตนมะพราวนาจะประกอบดวยกลมเซลลทอ“

นำาทออาหาร(fibro-vascular bundies) และเซลลพน(ground tissue) สมมตฐานจะมหรอไมกไดแลวแตความเหมาะสม)

6

ปรมาณการเขาทำาลายของแมลงศตรในโรงเกบ และการเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอกในระหวางการเกบรกษาในไซโลเปนฟงกชนของการเปลยนแปลงของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล6. ขอบเขตของโครงการวจย

7. การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ทเกยวของ

(เปนสวนทสรปขอมลและสถานภาพของความรทสมพนธกบปญหาทจะทำาการวจย ควรเขยนสนๆ ไดใจความและมการอางอง โดยวธการอางองเอกสารใหถอปฏบตตามคมอวทยานพนธ)

หลงจากขาวเปลอกถกลดความชนถงระดบทตองการแลว (12–13.5%) ขาวเปลอกจะถกเกบรกษาไวโดยใชวธการทกลาวถงขางตน ในระหวางการเกบรกษา ขาวเปลอกจะไมถกตรวจสอบคณภาพบอยครงนก เกษตรกร/ผประกอบการคาขาวจะใชวธรมยา (fumigation) ดวยสารรมฟอสฟน (phosphine) ในการกำาจดแมลงศตรในโรงเกบทเขาทำาลายวตถดบขาวทเกบอย ในระหวางการเกบรกษาตามปกต ผประกอบการจะทำาการรมยาตามตารางเวลา (scheduling) คอ จะทำาการรมยาทกๆ 60–90 d โดยไมมการตรวจสอบวาการเขาทำาลายของแมลงมความรนแรงถงระดบทตองใชวธรมยาเพอกำาจดแมลงหรอไม การรมยาตามตารางเวลาในลกษณะดงกลาวทำาใหผประกอบการพงพาการใชสารเคมซงเปนสารพษโดยไมจำาเปน งานวจยหลายชนไดยนยนถงความตานทาน (resistance) ของแมลงทมตอฟอสฟนทเพมมากขน (Bell and Wilson, 1995; Bell, 2000; Rajendran and Gunasekaran, 2002; Benhalima et al., 2004; Anonymous, 2008; Pimentel et al., 2009; พรหมสถต et al., 2537, 2541) ซงทำาใหจำาเปนตองเพมปรมาณการใช (dosage) อยอยางตอเนอง ความตานทานของแมลงตอฟอสฟนทเพมมากขนนเกดจากการทแมลงบางสวนไดรบสารรมนเขาไปแตไมไดถกกำาจด แมลงทมชวตรอดเหลานกจะสงผาน

7

คณลกษณะทางพนธกรรมททำาใหแมลงมความตานทานตอฟอสฟนใหกบแมลงรนตอๆ ไป ดงนน การเกบรกษาผลผลตเกษตรดวยการรมยาดวยฟอสฟนจะทำาไดยากขนเรอยๆ ทำาใหเกษตรกร/ผประกอบการตองหาทางออกโดยใชสารทดแทนอน เมทลโบรไมด (methyl bromide) เปนสารรมทไดรบความนยมมาหลายสบปเนองจากมประสทธภาพในการกำาจดศตรผลผลตการเกษตรสง อยางไรกตามเมทลโบรไมดตองถกยกเลกการใชภายในป พ.ศ. 2558 ตามขอกำาหนดของพธสารมอนทรออล (Montreal Protocol) (UNEP, 2000) เนองจากเปนสารททำาลายชนบรรยากาศโอโซน ในตางประเทศ เชน สหรฐอเมรกา และประเทศในกลมยโรป ซลฟรลฟลออไรด (sulfuryl fluoride) เปนสารรมซงกำาลงไดรบการผลกดนจากบรษทผผลตใหเปนสารรมทดแทนเมทลโบรไมด (Reichmuth et al., 1999; Dow AgroSciences, 2002; Drinkall et al., 2004; U.S.-EPA, 2006) อยางไรกตาม ซลฟรลฟลออไรดเปนกาซเรอนกระจก (greenhouse gas) ทศกยภาพในการดดกลนความรอน (global warming potential) มากกวาคารบอนไดออกไซด (carbon dioxide) หลายเทา (Mühle et al., 2009) นอกจากน ความปลอดภยในการใชงานซลฟรลฟลออไรดยงไมเปนทชดเจน เนองจากมขอสงเกตวาฟลออไรดตกคางในผลผลตทถกรมยาอาจมผลตอสขภาพของผบรโภค (U.S.-EPA, 2011) ดวยเหตน อนาคตของซลฟรลฟลออกไรดในฐานะสารรมเพอการเกบรกษาธญพชยงไมเปนทชดเจน จะเหนไดวา ในสถานการณทสภาวะอากาศของโลกมการเปลยนแปลงอยางรนแรง (climate change) เชนในปจจบน การพงพาการใชสารเคมในการรกษาคณภาพผลผลตเกษตรโดยไมจำาเปนไมใชวธการทเหมาะสมและจะไมสามารถทำาไดงายนก

IPM (integrated pest management) เปนแนวคดการปองกนและกำาจดศตรผลผลตเกษตรแบบบรณาการ เนองจากผสมผสานวธปองกนและกำาจดศตรผลผลตเกษตรหลากหลายวธเขาดวยกน การตรวจวดคณภาพอยางตอเนอง (quality monitoring) ในระหวางการเกบรกษาผลผลตเกษตรเปนรากฐานทสำาคญของ IPM การมขอมล

8

คณภาพของผลผลตในโรงเกบอยตลอดเวลาจะทำาใหเกษตรกร/ผประกอบการสามารถเลอกใชวธทเหมาะสมในการรกษาคณภาพของผลผลตใหไดดทสดในระหวางการเกบรกษา นกวจยหลายกลมไดแสดงใหเหนวาความเขมขนกาซคารบอนไดออกไซดในกองหรอในไซโลเกบรกษาเมลดพชแปรผนตรงกบปรมาณแมลงและ/หรอเชอรา (mold) ทเขาทำาลายเมลดพช (Howe and Oxley, 1944; Steele et al., 1969; Bruce and Street, 1974; Street and Bruce, 1976; Ileleji et al., 2006; Maier et al., 2010) ดวยเหตน ความเขมขนกาซคารบอนไดออกไซดสามารถถกใชเปนตวบงชทแสดงถงความเสยงในการเกดความเสยหายในกองเมลดพชจากแมลงและ/หรอเชอรา ผลการวจยของ Maier et al. (2010) เปนสวนหนงของการพฒนาผลตภณฑระบบตรวจวดกาซคารบอนไดออกไซดในไซโลเกบรกษาธญพชของบรษท GSI (Binspector, GSI Group, Assumption, Illinois, USA) (ภาพท 1) จะเหนไดวา การตรวจวดความเขมขนกาซคารบอนไดออกไซดภายในกองเปนวธทมศกยภาพสำาหรบใชประเมนคณภาพขาวเปลอกในระหวางการเกบรกษา ซงจะชวยใหเกษตรกร/ผประกอบการสามารถประเมนความเสยหายทเกดจากการเขาทำาลายของแมลงศตรในโรงเกบและ/หรอเชอราไดอยางถกตอง และสามารถวางแผนปองกนปญหาและควบคมคณภาพไดอยางมประสทธภาพ โดยพงพาสารเคมซงเปนพษตอบรรยากาศนอยทสด อยางไรกตามผลตภณฑระบบตรวจวดกาซคารบอนไดออกไซดดงกลาวและงานวจยทผานมา (Ileleji et al., 2006; Gonzales et al., 2009; Maier et al., 2010) มงเนนไปทการตรวจสอบ spoilage (ความเนาเสยทเกดจากเชอรา) ของธญพชทถกเกบรกษาในไซโล ในขณะทผประกอบการสวนใหญในประเทศไทยนยมเกบรกษาขาวเปลอกดวยวธ bag stack และวธ indoor bulk

9

ภาพท 1. ผลตภณฑระบบตรวจวดกาซคารบอนไดออกไซดของบรษท GSIทมา:

www.grainsystems.com/farm/conditioning/binspector.php

8. เอกสารอางองของโครงการวจย(เปนสวนแสดงรายการเอกสารและสงอางองตางๆ ทไดอางองไว

ทงหมด วธการเขยนใหถอปฏบตตามคมอวทยานพนธ)เดลนวส. 2556. บรษทเดลนวสเวบจำากด. แหลงขอมล:

http://www.dailynews.co.th/politics/219762 เขาถงเมอ 18 กนยายน 2556.

พรหมสถต, บ., ศขปราการ, ช., วสารทานนท, พ., 2537. ความตานของมอดขาวเปลอก Rhyzopertha dominica (Fabricius) แมลงศตรผลตผลเกษตรตอสารรมฟอสฟน. วารสารกฏและสตววทยา 16, 165-173.

พรหมสถต, บ., ศขปราการ, ช., วสารทานนท, พ., 2541. การศกษาความตานทานของแมลงศตรผลตผลเกษตรตอสารรมฟอสฟน. วารสารกฏและสตววทยา 20, 176-183.

สำานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2555. ภาคผนวก ค. มาตรฐานสนคาเกษตร: มกษ. 4004-2555.

10

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร. สถตการเกษตรของประเทศไทย พชอาหาร: ขาว 2550. 2554. แหลงขอมล: http://www.oae.go.th/oae_report/stat_agri/report_result_content.php เขาถงเมอ ตลาคม 2554.

Adams, J.M., Schulten, G.G.M., (1978) Losses caused by insects, Dites and microorganisms, 83-95, In: Harris, K.L., Lindblad, C.J., Post-Harvest Grain Loss Assessment Methods, Am. Assoc. of Cereal Chem. st-Paul, MH.

Anonymous, 2008. Phosphine resistance in insect pests of stored grain. Australian Centre for International Agricultural Research. Available at: http://www.aciar.gov.au/project/PHT/1994/015. Accessed 5 January 2009.

Bell, C.H., 2000. Phosphine in store: application and alternatives, HGCA R&D Conference 2000 - "Crop management into the millennium".

Bell, C.H., Wilson, S.M., 1995. Phosphine tolerance and resistance in Trogoderma granarium everts (Coleoptera:Dermestidae). Journal of Stored Products Research 31, 199-205.

Benhalima, H., Chaudhry, M.Q., Mills, K.A., Price, N.R., 2004. Phosphine resistance in stored-product insects collected from various grain storage facilities in Morocco. Journal of Stored Products Research 40, 241-249.

Bruce, W.A., Street, M.W., Jr., 1974. Infrared carbon dioxide detection of hidden insects. Journal of Georgia Entomological Society 9, 260-265.

Dow AgroSciences, 2002. ProFumeTM Gas Fumigant - Sulfuryl fluoride technical bulletin. Dow AgroSciences LLC, Indianapolis, IN.

Drinkall, M.J., Pye, C.D., Bell, C.H., Braithwaite, M., Clack, S.R., Ive, J., Kershaw, S., 2004. The practical use of the fumigant sulfuryl fluoride to replace methyl bromide in UK flour mills. In: Cauvain, S.P., Salmon, S.S., Young, L.S. (Eds), Proceedings of the Twelfth

11

International ICC Cereal and Bread Congress, 23-26 May 2004, Harrogate, UK, Woodhead Publishing, Cambridge, UK, pp. 245-249.

FAO, 2012. Estimated post-harvest losses of rice in Southeast Asia. Available at: http://www.fao.org/News/FACTFILE/FF9712-E.HTM. Accessed 23 July 2012.

Gonzales, H.B., Armstrong, P.R., Maghirang, R.G., 2009. Simultaneous monitoring of stored grain with relative humidity, temperature, and carbon dioxide sensors. Applied Engineering in Agriculture 25, 595-604.

Howe, R.W., Oxley, T.A., 1944. The use of carbon dioxide as a measure of infestation of grain by insects. Bulletin of Entomological Research 35, 11-22.

Ileleji, K.E., Maier, D.E., Bhat, C., Woloshuk, C.P., 2006. Detection of a developing hot spot in stored corn with a CO2 sensor. Applied Engineering in Agriculture 22, 275-289.

Maier, D.E., Channaiah, L.H., Martinez-Kanwas, A., Lawrence, J.S., Chaves, E.V., Coradi, P.C., Fromme, G.A., 2010. Monitoring carbon dioxide concentration for early detection of spoilage in stored grain. In: Carvalho, M.O., Fields, P.G., Adler, C.S., Arthur, F.H., Athanassiou, C.G., Campbell, J.F., Fleurat-Lessard, F., Flinn, P.W., Hodges, R.J., Isikber, A.A., Navarro, S., Noyes, R.T., Riudavets, J., Sinha, K.K., Thorpe, G.R., Timlick, B.H., Trematerra, P., White, N.D.G. (Eds), Proceedings of the Tenth International Working Conference on Stored Product Protection, Estoril, Portugal, Julius Kühn-Institut, Berlin, Germany, pp. 505-509.

Mühle, J., Huang, J., Weiss, R.F., Prinn, R.G., Miller, B.R., Salameh, P.K., Harth, C.M., Fraser, P.J., Porter, L.W., Greally, B.R., O’Doherty, S., Simmonds, P.G., Krummel, P.B., Steele, L.P., 2009.

Pimentel, M.A.G., Faroni, L.R.D.A., Guedes, R.N.C., Sousa, A.H., Tótola, M.R., 2009. Phosphine resistance in

12

Brazilian populations of Sitophilus zeamais Motschulsky (Coleoptera: Curculionidae). Journal of Stored Products Research 45, 71-74.

Rajendran, S., Gunasekaran, N., 2002. The response of phosphine-resistant lesser grain borer Rhyzopertha dominica and rice weevil Sitophilus oryzae in mixed-age cultures to varying concentrations of phosphine. Pest Management Science 58, 277-281.

Reichmuth, C., Schneider, B., Drinkall, M.J., 1999. Sulphuryl fluoride (Vikane) against eggs of different age of the Indian-meal moth Plodia interpunctella (Hubner) and the Mediterranean flour moth Ephestia kuehniella (Zeller). In: Zuxun, J., Quan, L., Yongsheng, L., Xianchang, T., Lianghua, G. (Eds), Proceedings of the Seventh International Working Conference on Stored Product Protection, 14-19 October 1998, Beijing, China, Sichuan Publishing House of Science and Technology, Chengdu, China, pp. 416-422.

Steele, J.L., Saul, R.A., Hukill, W.V., 1969. Deterioration of shelled corn as measured by carbon dioxide production. Transactions of the ASAE 12, 685-689.

Street, M.W., Jr., Bruce, W.A., 1976. CO2 analyzer detects insects hidden in foods. Food Engineering 48, 94-96.

U.S.-EPA, 2006. Structural fumigation using sulfuryl fluoride: DowElanco's VikaneTM gas fumigant. Available at: http://mbao.org/sulfury2.html. Accessed 15 December 2006.

U.S.-EPA, 2011. Sulfuryl fluoride; Proposed order granting objections to tolerances and denying request for a stay; Proposed rule. U.S. Government Printing Office. Available at: http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/FR-2011-01-19/pdf/2011-917.pdf. Accessed 23 July 2012.

9. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

13

9.1.ประโยชนทคาดวาจะไดรบ(เปนสวนอธบายถงประโยชนทคาดวาจะไดรบจากผลการวจย ทงใน

ดานของการแกปญหาและประโยชนของผลการวจยทจะนำาไปปรบได)1. สามารถใชความสมพนธระหวางปรมาณการเขาทำาลายของแมลง

ศตรในโรงเกบ กบสถานะของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล เพอเพมประสทธภาพการเกบรกษาขาวเปลอก ทำาใหสามารถชะลอการจำาหนายขาวออกสตลาด ลดปรมาณขาวสวนเกนในตลาด อนเปนกลไกชวยรกษาสมดลราคาขาว

10. วธการดำาเนนการวจย และสถานททำาการทดลอง/เกบขอมล10.1. สถานททำาการทดลอง/เกบขอมล

(เปนสวนทระบสถานทของการวจยใหชดเจน และระบถงระยะเวลาทงหมดทคาดวาจำาเปนตองใชในการทำาวจย นบตงแตเรมเสนอโครงการวจยไปจนถงการพมพวทยานพนธและจดทำารปเลมสมบรณ)

- ภาควชาวศวกรรมเกษตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน

- ภาควชาพชไรนา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน- ฝายเครองจกรกลการเกษตรแหงชาต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตกำาแพงแสน

10.2. วธการดำาเนนการวจย(วสดและอปกรณ (Materials and Equipments) เปนสวนท

กลาวถงวสดและอปกรณเฉพาะทสำาคญและจำาเปนสำาหรบการวจย ในบางกรณควรบรรยายรายละเอยดของวสดและอปกรณนนดวย

วธการ (Methodology) เปนสวนทกลาวถงวธดำาเนนการวจย เชนแผนการทดลองตวอยางทจะทดสอบ พชทจะปลก วธสกด วธวเคราะห เปนตน หากเปนวธทมผเสนอไวแลวใหอางองถงเอกสารทไดบรรยายถงวธนนๆ ไวดวย)

14

โครงการวจยประกอบดวยการทดลองหลก 2 การทดลองคอ 1) การทดลองในไซโลจำาลองซงเปนถงพลาสตกโพลเอทลน (polyethylene) ความจ 1,000 l และ 2) การทดลองในไซโลเหลกกลาชบเคลอบสงกะส (galvanized steel) ขนาดเลก ความจ 8 ton

10.2.1.การเตรยมขาวเปลอกเลอกใชขาวเปลอกพนธปทมธาน 1 (Pathum Thani 1) กอนการ

ทดลอง ขาวเปลอกจะถกรมยาดวยแกสฟอสฟน (phosphine) ซงไดจากเมดยาอลมเนยมฟอสไฟด (aluminium phosphide tablet) ทอตรา 3 table ton-1 เปนเวลา 14 d เพอกำาจดแมลงศตรในโรงเกบซงอาจตดมากบขาวเปลอก ขาวเปลอกจะถกสมตวอยางตามกรรมวธการชกตวอยางขาวของ สำานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต (2555) เพอตรวจสอบลกษณะทางกายภาพตอไปน

- ความชนขาวเปลอก (moisture content): ใช grain mositure meter (mini GAC plus, Dickey-John Corp., Auburn, Illinois, USA)- นำาหนก 1,000 เมลด: ชงนำาหนกขาวเปลอก 1,000 เมลด จำานวน 4 ซำา โดยใชเครองชงความละเอยดไมนอยกวา ทศนยม 2 ตำาแหนง- เปอรเซนตเมลดถกทำาลาย: นำาขาวเปลอกทไดจากการสมตวอยางมาลดปรมาณโดยการแบงตวอยาง จำานวน 200 g จำาแนกตวอยางทไดออกเปน 2 ประเภทคอ เมลดปกต และเมลดถกทำาลาย เมลดปกตหมายถง เมลดขาวเปลอกเตมเมลดทไมแตกหก, ไมถกเจาะทำาลายโดยแมลง หรอไมมตวออนแมลงอยภายใน เมลดถกทำาลายหมายถง เมลดขาวเปลอกเตมเมลดทแตกหก, ถกเจาะทำาลายโดยแมลง หรอมตวออนแมลงอยภายใน เมลดทง 2 ประเภทจะถกชงนำาหนก และคำานวณเปอรเซนตเมลดถกทำาลาย ตามกรรมวธของ Adams and Schulten (1978)

10.2.2.การเตรยมไซโลและอปกรณตรวจวด

15

ในการทดลองท 1 ไซโลจำาลองเปนถงพลาสตกโพลเอทลนขนาด 1 m1 m1 m (ความจ 1,000 l) จำานวน 2 ถง (ภาพท 2) ไซโลจำาลองทง 2 ไซโลจะถกตดตงชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาต (iGrain monitoring system, Crop-Protector KS, Copenhagen, Denmark) ดงแสดงในภาพท 3 ชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาตประกอบดวย temperature sensor cable (เซนเซอรตรวจวดอณหภม), humidity sensor cable (เซนเซอรตรวจวดความชนสมพทธ), CO2 sniffer (เซนเซอรตรวจวดความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด), โปรแกรมแสดงผล (iGrain Manager Software, Crop-Protector KS, Copenhagen, Denmark) และอปกรณประมวลผลขอมลตางๆ (i.e., master-hub, sub-hub, signal converter, personal computer) temperature sensor cable แตละเสนม sensor วดอณหภมตดตงอย 6 จด แตละจดหางกน 1 m humidity sensor cable ม sensor วดความชนสมพทธตดตงอย 2 จด แตละจดหางกน 3 m CO2 sniffer เปน sensor ทตดตงไวดานบนไซโล ปลายทอลำาเลยงแกสดานหนงจะถกเชอมตอเขากบ CO2 sniffer และปลายอกดานหนงหยอนไวภายในไซโล แกสภายในไซโลจะถกป มไฟฟาภายใน CO2 sniffer ดดเขาส CO2 sniffer เพอวดความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด การทดลองท 2 จะถกดำาเนนการในไซโลเหลกกลาชบเคลอบสงกะส (galvanized steel) เสนผานศนยกลาง 1.83 m สงจากพนถงฝาปด 5.8 m (ความจ 8 ton) จำานวน 2 ไซโล (ภาพท 4) เมอการทดลองท 1 เสรจสน ชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาตจะถกยายจากไซโลจำาลองไปตดตงในไซโลเหลกทง 2 ดงแสดงในภาพท 5 ในระหวางการทดลอง สภาวะบรรยากาศภายนอกไซโลจะถกบนทกคาโดย weather station (Vantage Pro2, Davis Instruments Corp., Hayward, California, USA) (ภาพท 6)

16

ภาพท 2. ถงพลาสตกโพลเอทลนความจ 1,000 l

ภาพท 3. การตดตงชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาตเขากบไซโลจำาลอง

CO2 Sniffer CableTemperature Sensor Cable

Moisture Sensor Cable

17

ภาพท 4. ไซโลเหลกกลาชบเคลอบสงกะส ความจ 8 ton

ภาพท 5. การตดตงชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาตเขากบไซโลเหลกกลาชบเคลอบสงกะส

CO2 Sniffer Cable

Temperature Sensor Cable

Moisture Sensor Cable

1 m

3 m

18

ภาพท 6. Vantage Pro2 weather stationทมา: www.ryda.com.au/Davis-Weather-6152C-Vantage-

Pro-2-Cabled-p/6152c.htm

10.2.3.การทดลองท 1 การวเคราะหความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอก และสภาวะบรรยากาศภายในไซโล

การทดลองท 1 มเปาหมายเพอวเคราะหความสมพนธระหวางปรมาณการเขาทำาลายของมอดหวปอม (Rhyzopertha dominica) ตวเตมวย กบสถานะของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล, และการเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอก ในระหวางการเกบรกษาขาวเปลอกในสภาวะควบคม สภาวะควบคมดงกลาวเปน ไซโลจำาลอง หรอถงพลาสตกโพลเอทลนความจ 1,000 l (ภาพท 2) จำานวน 2 ไซโล ในการทดลองน ขาวเปลอกจะถกบรรจในไซโลทง 2 จนเตมปรมาตร จากนน มอดหวปอมซงทราบจำานวน จะถกปลอยเขาสไซโลใบท 1 เพอจำาลองการเขาทำาลายของ ไซโลจำาลองใบท 2 จะไมถกจำาลองการเขาทำาลายของแมลง เพอใชเปนขอมลอางองกบไซโลจำาลองใบท 1 จากนน ขาวเปลอกจะถกเกบรกษาไวเปนระยะเวลาหนง ในระหวางการเกบรกษาดงกลาว การเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอก, อณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซดของบรรยากาศภายในไซโล จะถก

19

ตดตามบนทกไวตลอดการทดลอง ผวจยจะจดแบงการทดลองออกเปน 2 กรณ

ในกรณท 1 การจำาลองการเขาทำาลายของมอดหวปอมจะถกกำาหนดใหอยในพนทจำากด มอดหวปอมซงทราบจำานวน จะถกบรรจเขาในขวดอะลมเนยมปรมาตรประมาณ 1.7 l ลกษณะคลายภาพท 7 ขาวเปลอกจำานวนหนงจะถกบรรจเขาในขวดเพอเปนอาหารใหกบมอดหวปอม ปากขวดจะถกปดดวยตาขายลวดเหลกไรสนม (stainless steel mesh) จากนน ขวดอะลมเนยมจะถกจดวางไวภายในไซโลจำาลองใบท 1 ผวจยจะทำาการทดลอง 6 – 7 ซำา ซงแตจะซำาจะใชจำานวนแมลงแตกตางกน ยกตวอยางเชน การทดลองซำาท 1 จำานวนมอดหวปอมทงหมดจะถกกำาหนดใหเปน 10,000 ตว แมลงทง 10,000 ตว จะถกแบงบรรจในขวดอะลมเนยมจำานวน 10 ขวด เทาๆ กน ขวดอะลมเนยมทง 10 ขวด จะถกจดวางไวภายในไซโล ในลกษณะคลายภาพท 8 จากนน ขาวเปลอกจะถกเกบรกษาไวเปนระยะเวลา 20 d ในระหวางการเกบรกษา อณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซดของบรรยากาศภายในไซโลจำาลอง จะถกตดตามบนทกไวทกๆ 1 h ตลอดการทดลอง ดวยชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาต (ภาพท 3) นอกจากน ขาวเปลอกจะถกสมตวอยางเพอตรวจสอบลกษณะทางกายภาพ เชนเดยวกบทปฏบตในหวขอ 13.2.1 การเตรยมขาวเปลอก (i.e., ความชนขาวเปลอก, นำาหนก 1,000 เมลด และเปอรเซนตเมลดถกทำาลาย) การทดลองซำาตอๆ ไป ผวจยจะลดจำานวนแมลงทงหมดลงตามลำาดบ เชน ลดปรมาณแมลงเปนสองเทาของปรมาณเดมคอ จาก 10,000 ตว เปน 5,000 ตว, 2,500 ตว, 1,250 ตว ผวจยจะลดจำานวนแมลงลงจนถงระดบทไมสามารถตรวจพบความแตกตางของอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซดภายในไซโลจำาลอง ระหวางไซโลใบท 1 และไซโลใบท 2 การทดลองในกรณท 2 มขอแตกตางจากในกรณท 1 คอ มอดหวปอมจะไมถกจำากดพนท มอดหวปอมซงทราบจำานวนจะถกปลอยใหเคลอนทอยางอสระอยภายในไซโลจำาลองใบท 1 ผวจยจะทำาการทดลอง

20

ซำาโดยใชจำานวนแมลง และบนทกขอมลในลกษณะเดยวกบการทดลองในกรณท 1 ทกประการ

ขอมลทไดจากการทดลองท 1 น จะถกนำามาวเคราะหหาความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงของลกษณะทางกายภาพของขาวเปลอก, จำานวนแมลงเขาทำาลาย และสภาวะบรรยากาศภายในไซโล โดยใชวธทางสถต ความสมพนธดงกลาวจะทำาใหสามารถระบปรมาณการเขาทำาลายของมอดหวปอม และ/หรอระดบการเสอมคณภาพของขาวเปลอกไดจากขอมลอณหภม, ความชนสมพทธ และความเขมขนแกสคารบอนไดออกไซด ของบรรยากาศภายในไซโล ดงนน การตรวจวดสภาวะภายในไซโลจะชวยใหทราบถงระดบความเสยงของการเกบรกษาขาวเปลอก และชวยใหสามารถดำาเนนการแกไขปญหาไดภายในระยะเวลาทเหมาะสม อยางไรกตามความสมพนธดงกลาวไดจากการทดลองภายใตสภาวะควบคม และจำาเปนตองถกตรวจสอบความถกตองภายใตสภาวะจรงตอไป

ภาพท 7. ขวดอะลมเนยมปรมาตร 1.7 l สำาหรบบรรจมอดหวปอม

21

ภาพท 8. การจดวางขวดอะลมเนยมจำานวน 10 ขวด ไซโลจำาลองความจ 1,000 l

Row 1

Row 2

Front

Top

Aluminum bottle

Aluminum bottle

Paddy

Paddy

22

11. ระยะเวลาทำาการวจย และแผนการดำาเนนงานตลอดโครงการวจย (ใหระบขนตอนอยางละเอยด)

(ตารางแผนงานวจย (Timetable) ในสวนนควรแสดงดวยตารางทชแจงใหทราบวางานวจยตามวธการขางตนมแผนดำาเนนการอยางไรในชวงเวลานนๆ)

ระยะเวลาทำาการวจย 1 ป เรมวนท 1 ตลาคม 2557 สนสดวนท 30 กนยายน 2558 แบงระยะเวลาตามแผนงานวจยดงตาราง

ตารางท 1. แผนการดำาเนนงานตลอดโครงการวจยแผนการดำาเนนงานตลอด

โครงการวจยปท 1เดอน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

1. การดำาเนนการทดลองท 11.1 จดหาขาวเปลอก1.2 รมยาขาวเปลอก1.3 ตดตงชดอปกรณตรวจวดสภาวะเกบรกษาธญชาตกบถงขนาด 1,000 l1.4 ทดลองทง 2 กรณ1.5 เกบขอมลวเคราะหลกษณะทางกายภาพ2. จดทำารายงานความกาวหนา 6 เดอน3. การดำาเนนการทดลองท 2 (กรณท 1)3.1 จดหาขาวเปลอก3.2 รมยาขาวเปลอก3.3 ตดตงชดอปกรณตรวจวด

23

แผนการดำาเนนงานตลอดโครงการวจย

ปท 1เดอน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11

12

สภาวะเกบรกษาธญชาตกบไซโล3.4 ทดลอง3.5 เกบขอมลวเคราะหลกษณะทางกายภาพ4. จดทำารายงานฉบบสมบรณ

(วชรพล ชยประเสรฐ)หวหนาโครงการ

วนท xx yyyy 25zz