chan thuong so nao
DESCRIPTION
BG CTSN cua thay NQKTRANSCRIPT
Thang xaùm HOUNSFIELD
Thang xaùm HOUNSFIELD+1000 xöông ñaëc +200 voâi hoùa nheï
tuyeán tuøng, ñaùm roáimaùu tuï cuõ
+70 +50 : maùu môùi+50 +35: chaát xaùm
+200 +35 +25: chaát traéng+ 25 +10: phuø, hoaïi töû+ 25 +10: phuø, hoaïi töû
O nước +10 � 0 : dòch naõo tuûy- 200 -10
caùc caáu truùc môõ
- 1000 khoâng khí -200
KHÁI NiỆM VỀ CỬA SỔ (WINDOWKHÁI NiỆM VỀ CỬA SỔ (WINDOW--WIDTH) WIDTH) VÀ MỰC NGANG GiỮA (LEVELVÀ MỰC NGANG GiỮA (LEVEL))
3 October 31, 2013
Cửa sổ mô mềm
W=80, L=35
Cửa sổxương
W=1200,L=300
CỬA SỔ TRUNG THẤT CỬA SỔ TRUNG THẤT CỬA SỔ PHỔICỬA SỔ PHỔI
LEVEL=40 , WINDOW=400 LEVEL=LEVEL=40 , WINDOW=400 LEVEL=--600 , WINDOW=1600600 , WINDOW=1600
5 October 31, 2013
CÁCH ĐỌC PHIM CT SỌCÁCH ĐỌC PHIM CT SỌ--NÃONÃO::1/1/ ĐẶT PHIM LÊN DÀN ĐÈN XEM PHIM CHO ĐÚNG CÁCHĐẶT PHIM LÊN DÀN ĐÈN XEM PHIM CHO ĐÚNG CÁCH: : chú ý xem chú ý xem
được tên họ bệnh nhân xuôi chiềuđược tên họ bệnh nhân xuôi chiều2/ XEM HÌNH “2/ XEM HÌNH “SCOUT VIEWSCOUT VIEW” ĐỂ BiẾT VỊ TRÍ LÁT CẮT” ĐỂ BiẾT VỊ TRÍ LÁT CẮT
3/ PHÂN BiỆT HÌNH 3/ PHÂN BiỆT HÌNH CỬA SỔ MÔ MỀM VÀ CỬA SỔ XƯƠNGCỬA SỔ MÔ MỀM VÀ CỬA SỔ XƯƠNG..
4/ XEM HÌNH 4/ XEM HÌNH KHÔNG CHÍCH CHẤT TƯƠNG PHẢN (CEKHÔNG CHÍCH CHẤT TƯƠNG PHẢN (CE--) ) TRƯỚCTRƯỚCRỒI MỚI ĐẾN HÌNH CÓ RỒI MỚI ĐẾN HÌNH CÓ CHÍCH CHẤT TƯƠNG PHẢN (CE+)CHÍCH CHẤT TƯƠNG PHẢN (CE+)
6 October 31, 2013
5/ ĐO ĐẬM ĐỘ (TỶ TRỌNG) CỦA MỘT VÙNG HOẶC MỘT TỔN THƯƠNG 5/ ĐO ĐẬM ĐỘ (TỶ TRỌNG) CỦA MỘT VÙNG HOẶC MỘT TỔN THƯƠNG BẰNG NÚT BẰNG NÚT “ROI” (REGION OF INTEREST“ROI” (REGION OF INTEREST) KHI CẦN.) KHI CẦN.
6/ 6/ PHÂN TÍCH CÁC HÌNH CT PHÂN TÍCH CÁC HÌNH CT DỰA VÀO CÁC HiỂU BiẾT VỀ GiẢI PHẪU DỰA VÀO CÁC HiỂU BiẾT VỀ GiẢI PHẪU HỌC CẮT LỚP VÀ VỀ TRIỆU CHỨNG HỌC CT.HỌC CẮT LỚP VÀ VỀ TRIỆU CHỨNG HỌC CT.
7/TỔNG HỢP CÁC DẤU HiỆU BẤT THƯỜNG.7/TỔNG HỢP CÁC DẤU HiỆU BẤT THƯỜNG.
8/ 8/ ĐƯA RA CHẨN ĐOÁN CT HOẶC NHỮNG CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT ĐƯA RA CHẨN ĐOÁN CT HOẶC NHỮNG CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT DỰA VÀO BỆNH SỬ VÀ CÁC TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG HOẶC XÉT DỰA VÀO BỆNH SỬ VÀ CÁC TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG HOẶC XÉT NGHIỆM.NGHIỆM.
Ñoàng ñaäm ñoä (Isodense)
Giaûm ñaäm ñoä (Hypodense)Giaûm ñaäm ñoä (Hypodense)
Taêng ñaäm ñoä (Hyperdense)
CỬA SỔ MÔ MỀMCỬA SỔ MÔ MỀMW=80, L=35W=80, L=35
CỬA SỔ XƯƠNGCỬA SỔ XƯƠNGW=1200,L=300W=1200,L=300
Phaân bieät tuï maùu ngoaøi maøng cöùng vaø döôùi maøng cöùngkèm theo biến chứng và tiên lượng
CHẤN THƯƠNG SỌ NÃOCHẤN THƯƠNG SỌ NÃO(CRANIO(CRANIO--CEREBRAL TRAUMA)CEREBRAL TRAUMA)
Phần 1Phần 1
"People only see what they are prepared to see." "People only see what they are prepared to see."
Ralph Waldo EmersonRalph Waldo Emerson
10/31/2013
BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG
BS HÀ THỊ THANH TUYỀN
BS. NGUYỄN QUÝ KHOÁNG
Mµng n·oMµng n·o
12
1. Vòm sọ2. Màng cứng
3.Màng nhện4. Màng mềm5. Bán cầu đại não
Khoang ngoài màng cứng (giữa 1-2)
Khoang dưới màng cứng (giữa 2-3)
Khoang dưới nhện ( giữa 3-4)
TOÅN THÖÔNG TRONG CHAÁN THÖÔNG SOÏ NAÕO
Nhu moâ naõoMaøng meàm
Maøng nheän
Maøng cöùng
Hoäp soï
Tuï maùu ngoaøi maøng cöùng
Tuï maùu döôùi maøng cöùng
Xuaát huyeát khoang döôùi nheän
Trong truïcNgoaøi truïc
Vôõ hoäp soï: Nöùt soï daïng ñöôøng,luùn soï,
daõn khôùp soï, toån thöông phaàn meàm
Toån thöông ngoaøi truïc (extra-axial)
TOÅN THÖÔNG NGUYEÂN PHAÙT
Toån thöông ngoaøi truïc (extra-axial)
-Tuï maùu ngoaøi maøng cöùng
-Tuï maùu döôùi maøng cöùng
-Xuaát huyeát khoang döôùi nheän
Toån thöông trong truïc (intra-axial)
-Daäp naõo
-Xuaát huyeát trong naõo
-Toån thöông truïc lan toaû-Toån thöông truïc lan toaû
-Toån thöông chaát xaùm saâu
-Toån thöông cuoáng naõo
-Xuaát huyeát trong naõo thaát
-Thoaùt vò naõo
-Nhoài-thieáu maùu naõo do chaán thöông
TOÅN THÖÔNG THÖÙ PHAÙT
-Phuø naõo
-Toån thöông do thieáu oxy naõo, chết não
�� Vỡ sọ:Vỡ sọ: 60%60%�� Tổn thương ngoài trục: Tổn thương ngoài trục:
�� EDH (epidural hematoma):EDH (epidural hematoma): <5% <5% �� SDH (subdural hematoma):SDH (subdural hematoma): 15%15%�� SAH (subarachnoid hemorrhage):SAH (subarachnoid hemorrhage): 80%80%
�� Tổn thương trong trụcTổn thương trong trục::�� Tổn thương sợi trục lan tỏa:Tổn thương sợi trục lan tỏa: 50%50%�� Dập vỏ não:Dập vỏ não: 45%45%�� Tổn thương chất xám sâu:Tổn thương chất xám sâu: 05%05%
Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%
10/31/2013 17
�� Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%�� Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc:Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc: 10%10%
�� Tổn thương thứ phátTổn thương thứ phát::�� Thoát vị não:Thoát vị não: 70%70%�� Thiếu máu não:Thiếu máu não: 40%40%�� Phù não lan tỏa:Phù não lan tỏa: 15%15%�� Chết não:Chết não:
�� Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).�� Tiến triển của máu tụTiến triển của máu tụ..
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994 (modified)
�� Vỡ sọ:Vỡ sọ: 60%60%�� Tổn thương ngoài trục: Tổn thương ngoài trục:
�� EDH (epidural hematoma):EDH (epidural hematoma): <5% <5% �� SDH (subdural hematoma):SDH (subdural hematoma): 15%15%�� SAH (subarachnoid hemorrhage):SAH (subarachnoid hemorrhage): 80%80%
�� Tổn thương trong trục:Tổn thương trong trục:�� Tổn thương sợi trục lan tỏa:Tổn thương sợi trục lan tỏa: 50%50%�� Dập vỏ não:Dập vỏ não: 45%45%�� Tổn thương chất xám sâu:Tổn thương chất xám sâu: 05%05%
Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%
10/31/2013 18
�� Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%�� Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc:Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc: 10%10%
�� Tổn thương thứ phát:Tổn thương thứ phát:�� Thoát vị não:Thoát vị não: 70%70%�� Thiếu máu não:Thiếu máu não: 40%40%�� Phù não lan tỏa:Phù não lan tỏa: 15%15%�� Chết não:Chết não:
�� Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).�� Tiến triển của máu tụ.Tiến triển của máu tụ.
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994 (modified)
VỠ SỌVỠ SỌ(SKULL FRACTURE)(SKULL FRACTURE)
�� Vỡ sọ gặp ở khoảng 60% bệnh nhân chấn thương Vỡ sọ gặp ở khoảng 60% bệnh nhân chấn thương sọ nãosọ não..
�� 50% trường hợp vỡ sọ có tổn thương não kết hợp.50% trường hợp vỡ sọ có tổn thương não kết hợp.�� Tuy vậy khoảng Tuy vậy khoảng 30% bệnh nhân chấn thương sọ 30% bệnh nhân chấn thương sọ
10/31/2013 19
�� Tuy vậy khoảng Tuy vậy khoảng 30% bệnh nhân chấn thương sọ 30% bệnh nhân chấn thương sọ não nặng không có vỡ sọ,não nặng không có vỡ sọ, do vậy phim X quang sọ do vậy phim X quang sọ não không có ý nghĩa gì trong chẩn đoán chấn não không có ý nghĩa gì trong chẩn đoán chấn thương sọ não.thương sọ não.
�� 10% bệnh nhân chấn thương sọ não nặng có tổn 10% bệnh nhân chấn thương sọ não nặng có tổn thương Cthương C1 1 hoặc Choặc C22 kết hợp.kết hợp.
A.Osborn et al. La Radiologie de poche-Cerveau.00-04
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994
VỠ SỌVỠ SỌ(SKULL FRACTURE)(SKULL FRACTURE)
�� Vỡ sọ nứt (linearVỡ sọ nứt (linear) thường kết hợp với tụ máu ngoài màng ) thường kết hợp với tụ máu ngoài màng cứng (cứng (EDH) hoặc tụ máu dưới màng cứng (SDHEDH) hoặc tụ máu dưới màng cứng (SDH) hơn vỡ sọ ) hơn vỡ sọ lún (depressed).lún (depressed).
�� Vỡ sọ lún thường kết hợp với tổn thương nhu mô não.Vỡ sọ lún thường kết hợp với tổn thương nhu mô não.�� Vỡ tách khớp sọ (khớp sọ >4mm) thường gặp ở trẻ emVỡ tách khớp sọ (khớp sọ >4mm) thường gặp ở trẻ em, có , có
10/31/2013 20
�� Vỡ tách khớp sọ (khớp sọ >4mm) thường gặp ở trẻ emVỡ tách khớp sọ (khớp sọ >4mm) thường gặp ở trẻ em, có , có thể tổn thương xoang tĩnh mạch gây tụ máu ngoài màng thể tổn thương xoang tĩnh mạch gây tụ máu ngoài màng cứng.cứng.
�� Vỡ nền sọ Vỡ nền sọ thường kết hợp tổn thương mạch máu, dây thần thường kết hợp tổn thương mạch máu, dây thần kinh sọ não.kinh sọ não.
�� Vỡ sọ có thể gây gây Vỡ sọ có thể gây gây tụ khí trong não (pneumocephalus) tụ khí trong não (pneumocephalus) hoặc rò dịch não tủy.hoặc rò dịch não tủy.
A.Osborn et al. La Radiologie de poche-Cerveau.00-04
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994
10/31/2013 21A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994.
Vỡ sọ nứt kết hợp tụ khí ngoài màng cứng (pneumocephalus).
Vỡ sọ nứt kết hợp tụ máu dưới
màng cứng.
Vỡ sọ lún kết hợp dập vỏ não. Vỡ sọ lún kết hợp xuất huyết dưới nhện.
10/31/2013 22
VỠ SỌVỠ SỌ(SKULL FRACTURE)(SKULL FRACTURE)
�� Vỡ nền sọ không phải lúc Vỡ nền sọ không phải lúc nào cũng tìm thấy được. nào cũng tìm thấy được. Lâm sàng chảy dịch não Lâm sàng chảy dịch não tủy qua đường mũi (CSF tủy qua đường mũi (CSF
10/31/2013 23
rhinorrhoea), chảy máu tai, rhinorrhoea), chảy máu tai, trên hình ảnh trên hình ảnh hiện diện hiện diện chảy máu xoang bướm chảy máu xoang bướm thì thì phải nghĩ đến vỡ nền sọ phải nghĩ đến vỡ nền sọ cho dù ta không tìm được cho dù ta không tìm được đường vỡ.đường vỡ.
10/31/2013 24
�� Vỡ sọ:Vỡ sọ: 60%60%�� Tổn thương ngoài trục: Tổn thương ngoài trục:
�� EDH (epidural hematoma):EDH (epidural hematoma): <5% <5% �� SDH (subdural hematoma):SDH (subdural hematoma): 15%15%�� SAH (subarachnoid hemorrhage):SAH (subarachnoid hemorrhage): 80%80%
�� Tổn thương trong trục:Tổn thương trong trục:�� Tổn thương sợi trục lan tỏa:Tổn thương sợi trục lan tỏa: 50%50%�� Dập vỏ não:Dập vỏ não: 45%45%�� Tổn thương chất xám sâu:Tổn thương chất xám sâu: 05%05%
Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%
10/31/2013 25
�� Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%�� Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc:Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc: 10%10%
�� Tổn thương thứ phát:Tổn thương thứ phát:�� Thoát vị não:Thoát vị não: 70%70%�� Thiếu máu não:Thiếu máu não: 40%40%�� Phù não lan tỏa:Phù não lan tỏa: 15%15%�� Chết não:Chết não:
�� Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).�� Tiến triển của máu tụ.Tiến triển của máu tụ.
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994 (modified)
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
�� Tần suấtTần suất: gặp ở : gặp ở < 5% bệnh nhân chấn thương < 5% bệnh nhân chấn thương sọ não.sọ não.
�� 50% bệnh nhân có “khoảng tỉnh”.50% bệnh nhân có “khoảng tỉnh”.
10/31/2013 26
�� >95% tổn thương một bên.>95% tổn thương một bên.
�� >95% ở trên lều >95% ở trên lều (thường gặp nhất ở vùng (thường gặp nhất ở vùng thái dươngthái dương--đính).đính).
�� Hiếm khi băng qua khớp sọ Hiếm khi băng qua khớp sọ (sutural line),nơi (sutural line),nơi màng cứng bám rất chắc vào xương).màng cứng bám rất chắc vào xương).
Hình thaáu kính loài hai maët, taêng ñaäm ñoä,Hình thaáu kính loài hai maët, taêng ñaäm ñoä,Giôùi haïn roõ, ñaëc bieät bôûi caùc khôùp soïGiôùi haïn roõ, ñaëc bieät bôûi caùc khôùp soï
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
�� Cơ chếCơ chế: : Chấn thương sọ, xé Chấn thương sọ, xé rách động mạch màng rách động mạch màng não giữa (middle meningeal artery) (90%) hoặc não giữa (middle meningeal artery) (90%) hoặc xoang tĩnh mạch (10%). xoang tĩnh mạch (10%). Máu tụ tại khoang ngoài Máu tụ tại khoang ngoài màng cứng (epidural space) tạo thành hình ảnh lồi hai màng cứng (epidural space) tạo thành hình ảnh lồi hai mặt kinh điển (biconvexmặt kinh điển (biconvex--shaped).shaped).
10/31/2013 29A.Osborn et al. Handbook of Neuroradiology. 1996.
-Chạy vượt qua nếp màng não (liềm,lều não)
-Thöôøng keát hôïp vôùi nöùt soï cuøng beân vaø tuï maùu döôùimaøng cöùng ñoái beân (90%)
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
Atlas of topographical and applied human anatomy E Pernkopf
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
HÌNH ẢNH TRÊN CTHÌNH ẢNH TRÊN CT::�� 90% trường hợp có vỡ sọ.90% trường hợp có vỡ sọ.�� 20% trường hợp có bóng khí trong sọ20% trường hợp có bóng khí trong sọ..�� Khối ngoài trục (extraKhối ngoài trục (extra--axial mass): mặt ngăn cách axial mass): mặt ngăn cách
10/31/2013 32
�� Khối ngoài trục (extraKhối ngoài trục (extra--axial mass): mặt ngăn cách axial mass): mặt ngăn cách (interface) (interface) chất xámchất xám--chất trắng bị đẩy lệchchất trắng bị đẩy lệch..
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
�� 2/3 thấu kính lồi tăng đậm độ2/3 thấu kính lồi tăng đậm độ
�� 1/3 trường hợp có vùng trung tâm giảm đậm 1/3 trường hợp có vùng trung tâm giảm đậm độ, điều này chứng tỏ đang chảy máu độ, điều này chứng tỏ đang chảy máu (Dấu (Dấu hiệu xoáy nước).hiệu xoáy nước).
10/31/2013 33A.Osborn et al. La Radiologie de poche-Cerveau.00-04
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA)
10/31/2013 34
Biconvex shaped, swirl sign, pneumocephalus, subfalcine herniation. A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994.
TỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNGTỤ MÁU NGOÀI MÀNG CỨNG(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA(EPIDURAL HOẶC EXTRADURAL HEMATOMA))
10/31/2013 35
Tụ máu ngoài màng cứng hai bên (5% trường hợp).
Tụ máu ngoài màng cứng phối hợp với các tổn thương khác
�� Vỡ sọ:Vỡ sọ: 60%60%�� Tổn thương ngoài trục: Tổn thương ngoài trục:
�� EDH (epidural hematoma):EDH (epidural hematoma): <5% <5% �� SDH (subdural hematoma):SDH (subdural hematoma): 15%15%�� SAH (subarachnoid hemorrhage):SAH (subarachnoid hemorrhage): 80%80%
�� Tổn thương trong trục:Tổn thương trong trục:�� Tổn thương sợi trục lan tỏa:Tổn thương sợi trục lan tỏa: 50%50%�� Dập vỏ não:Dập vỏ não: 45%45%�� Tổn thương chất xám sâu:Tổn thương chất xám sâu: 05%05%
Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%
10/31/2013 36
�� Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%�� Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc:Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc: 10%10%
�� Tổn thương thứ phát:Tổn thương thứ phát:�� Thoát vị não:Thoát vị não: 70%70%�� Thiếu máu não:Thiếu máu não: 40%40%�� Phù não lan tỏa:Phù não lan tỏa: 15%15%�� Chết não:Chết não:
�� Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).�� Tiến triển của máu tụ.Tiến triển của máu tụ.
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994 (modified)
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNGTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG(SUBDURAL HEMATOMA)(SUBDURAL HEMATOMA)
�� Cơ chếCơ chế: Sự giảm tốc đột ngột gây căng và : Sự giảm tốc đột ngột gây căng và xé rách xé rách tĩnh mạch cầu nối vỏ não, nơi chúng băng ngang tĩnh mạch cầu nối vỏ não, nơi chúng băng ngang khoang dưới màng cứng,khoang dưới màng cứng, hình thành máu tụ giữa hình thành máu tụ giữa màng cứng và màng nhện.màng cứng và màng nhện.
10/31/2013 37A.Osborn et al. Handbook of Neuroradiology. 1996.
-Ñoái beân vôùi chaán ñoäng-Khoâng nöùt soï-Caùc tt phoái hôïp ( tieân löôïng)-Töû vong cao
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNGTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG(SUBDURAL HEMATOMA)(SUBDURAL HEMATOMA)
�� Tần suất: Tần suất: gặp ở 15% bệnh nhân chấn thương sọ não.gặp ở 15% bệnh nhân chấn thương sọ não.�� Bệnh nhân Bệnh nhân không có “khoảng tỉnhkhông có “khoảng tỉnh”.”.�� 15% tổn thương hai bên.15% tổn thương hai bên.�� >95% ở trên lều >95% ở trên lều (thường gặp nhất ở vùng trán(thường gặp nhất ở vùng trán--đính).đính).
10/31/2013 39
�� >95% ở trên lều >95% ở trên lều (thường gặp nhất ở vùng trán(thường gặp nhất ở vùng trán--đính).đính).�� Với Với trẻ bị ngược đãi trẻ bị ngược đãi thì thường thì thường tụ máu dưới màng cứng hai tụ máu dưới màng cứng hai
bên, cạnh liềm não.bên, cạnh liềm não.�� Băng qua khớp sọ (sutural line) nhưng không bao giờ băng Băng qua khớp sọ (sutural line) nhưng không bao giờ băng
qua liềm não.qua liềm não.�� Tuyø tuï maùu caáp, baùn caáp hay maõn maø Tuyø tuï maùu caáp, baùn caáp hay maõn maø ñaäm ñoä khaùc nhau ñaäm ñoä khaùc nhau
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994.
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNGTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG
�� Khối ngoài trục (extraKhối ngoài trục (extra--axial mass): mặt ngăn cách axial mass): mặt ngăn cách (interface) (interface) chất xámchất xám--chất trắng bị đẩy lệchchất trắng bị đẩy lệch..
�� Hình liềm (crescent shapedHình liềm (crescent shaped) (Lưu ý: tụ máu mạn ) (Lưu ý: tụ máu mạn tính có thể có hình thấu kính hai mặt lồi). tính có thể có hình thấu kính hai mặt lồi).
�� 60% tăng đậm độ, 40% có đậm độ hỗn hợp.60% tăng đậm độ, 40% có đậm độ hỗn hợp.
10/31/2013 40
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNGTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG(SUBDURAL HEMATOMA)(SUBDURAL HEMATOMA)
10/31/2013 41
SDH cấp SDH mạn, nhiều lứa tuổi
Andrew Downie. Tutorial: CT in Head Trauma.
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNGTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG
�� Tiên lượng của tụ máu dưới màng cứng thường xấu Tiên lượng của tụ máu dưới màng cứng thường xấu (70% tử vong).(70% tử vong).
�� Tiên lượng xấu khi Tiên lượng xấu khi đường giữa bị đẩy lệch > 20mmđường giữa bị đẩy lệch > 20mm..
�� Thường tử vong khi thể tích Thường tử vong khi thể tích khối máu tụ > 10% thể khối máu tụ > 10% thể tích não.tích não.
10/31/2013 42
XUAÁT HUYEÁT
TRONG NAÕO THAÁTTHAÁT
(Intraventricular hemorrhage)
--Hình lieàm lan roängHình lieàm lan roäng--Khoâng toân troïng khôùpKhoâng toân troïng khôùp--Toân troïng lieàm vaø leàuToân troïng lieàm vaø leàu--Hieäu öùng choaùn choã Hieäu öùng choaùn choã raát nhieàuraát nhieàu--Caùc tt phoái hôïp.Caùc tt phoái hôïp.
Hai beân 15 % , Treû bò ñaùnh ñaäpHai beân 15 % , Treû bò ñaùnh ñaäp
Tieâm caûn quang neáu nghi ngôøTieâm caûn quang neáu nghi ngôø
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG CẤPTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG CẤP
10/31/2013 47
SDH cấp, tăng đậm độ. SDH cấp, đậm độ hỗn hợp (đang chảy máu).
A.Osborn et al. Handbook of Neuroradiology. 1996.
TỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG MẠNTỤ MÁU DƯỚI MÀNG CỨNG MẠN
10/31/2013 48
SDH mạn tính, hai bên. Bên (T) có hình liềm, giảm đậm
độ. Bên (P) có hình thấu kính lồi với mức dịch-dịch.
A.Osborn et al. Handbook of Neuroradiology. 1996.
SDH mạn tính calci hóa.
TIẾN TRIỂN CỦA MÁU TỤTIẾN TRIỂN CỦA MÁU TỤTRÊN CTTRÊN CT
10/31/2013 49A.Osborn et al. Handbook of Neuroradiology. 1996.
TIẾN TRIỂN CỦA MÁU TỤTIẾN TRIỂN CỦA MÁU TỤTRÊN CTTRÊN CT
10/31/2013 50
SDH cấp SDH bán cấp SDH mạn SDH mạn+chảy máu cấp
�� Vỡ sọ:Vỡ sọ: 60%60%�� Tổn thương ngoài trục: Tổn thương ngoài trục:
�� EDH (epidural hematoma):EDH (epidural hematoma): <5% <5% �� SDH (subdural hematoma):SDH (subdural hematoma): 15%15%�� SAH (subarachnoid hemorrhage):SAH (subarachnoid hemorrhage): 80%80%
�� Tổn thương trong trục:Tổn thương trong trục:�� Tổn thương sợi trục lan tỏa:Tổn thương sợi trục lan tỏa: 50%50%�� Dập vỏ não:Dập vỏ não: 45%45%�� Tổn thương chất xám sâu:Tổn thương chất xám sâu: 05%05%
Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%
10/31/2013 51
�� Tổn thương thân não (brainstem):Tổn thương thân não (brainstem): 05%05%�� Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc:Xuất huyết não thất/đám rối mạch mạc: 10%10%
�� Tổn thương thứ phát:Tổn thương thứ phát:�� Thoát vị não:Thoát vị não: 70%70%�� Thiếu máu não:Thiếu máu não: 40%40%�� Phù não lan tỏa:Phù não lan tỏa: 15%15%�� Chết não:Chết não:
�� Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).Chấn thương không do tai nạn (trẻ bị ngược đãi).�� Tiến triển của máu tụ.Tiến triển của máu tụ.
A. Osborn. Diagnostic Neuroradiology. 1994 (modified)
XUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆN XUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆN (SUBARACHNOID HEMORRHAGE)(SUBARACHNOID HEMORRHAGE)
�� Tần suấtTần suất: gặp ở : gặp ở 80% bệnh nhân chấn thương 80% bệnh nhân chấn thương sọ não.sọ não.
�� Cơ chếCơ chế: do : do vỡ các tĩnh mạch khoang dưới vỡ các tĩnh mạch khoang dưới nhện.nhện.
10/31/2013 52
nhện.nhện.
�� Chấn thương Chấn thương là nguyên nhân thường gặp là nguyên nhân thường gặp nhất của xuất huyết khoang dưới nhện, nhất của xuất huyết khoang dưới nhện,
�� Vỡ phình mạch não là Vỡ phình mạch não là nguyên nhân khác ít nguyên nhân khác ít gặp hơn.gặp hơn.
10/31/2013 54
XUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆN XUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆN (SUBARACHNOID HEMORRHAGE)(SUBARACHNOID HEMORRHAGE)
�� CTCT: Tăng đậm độ ở : Tăng đậm độ ở khoang dưới nhện và các khoang dưới nhện và các bể dịch não tủy.bể dịch não tủy. Đặc biệt lưu ý đến vùng Đặc biệt lưu ý đến vùng thung lũng Sylvius và bể gian cuống nãothung lũng Sylvius và bể gian cuống não..
10/31/2013 55
Xuất huyết vùng cạnh liềm não có thể tạo ra dấu hiệu delta giả (pseudodelta sign): xuất huyết dưới màng cứng hoặc xuất huyết khoang dưới nhện tạo nên hình delta tăng đậm độ với CT không chích thuốc (đừng lầm với thuyên tắc xoang TM).
10/31/2013 57
XUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆNXUẤT HUYẾT KHOANG DƯỚI NHỆN(SUBARACHNOID HEMORRHAGE)(SUBARACHNOID HEMORRHAGE)
Giả xuất huyết khoang dưới nhện (pseudo-SAH) có thể gặp ở các trường hợp phù não
10/31/2013 58
nặng, não trở nên rất giảm đậm độ, lúc này khoang dưới nhện trở nên tăng đậm độ một cách tương đối.
SDH (các mũi tên) và phù não lan tỏa cả hai bán cầu
CẢM ƠN QUÝ ANH CHỊ ĐÃ CHÚ Ý THEO DÕI