przywództwo i motywacja

Przywództwo i motywacjaPrzywództwo i motywacja

Paweł KochPaweł Koch

Potrzeby jednostekPotrzeby jednostek

• Poszczególne osoby przychodzą do grupy z własnymi Poszczególne osoby przychodzą do grupy z własnymi potrzebami.potrzebami.

• Nie tylko Nie tylko fizycznymifizycznymi, jak potrzeba jedzenia czy dachu nad , jak potrzeba jedzenia czy dachu nad głową, (które w obecnych czasach w głównej mierze głową, (które w obecnych czasach w głównej mierze zaspokaja się z wypłacanych wynagrodzeń)zaspokaja się z wypłacanych wynagrodzeń)

• ale także ale także psychologicznymipsychologicznymi: uznania, poczucia, że się robi coś : uznania, poczucia, że się robi coś pożytecznego; pozycjipożytecznego; pozycji

• Te osobiste potrzeby są niekiedy głębsze niż sobie z tego Te osobiste potrzeby są niekiedy głębsze niż sobie z tego zdajemy sprawę. zdajemy sprawę.

• Mogą nas zachęcać do przyłączenia się do określonej grupy Mogą nas zachęcać do przyłączenia się do określonej grupy lub od niej odstręczać. lub od niej odstręczać.

Potrzeby jednostekPotrzeby jednostek

• U ich podłoża leży to, że ludzie są sobie nawzajem potrzebni U ich podłoża leży to, że ludzie są sobie nawzajem potrzebni nie tylko do przeżycia, ale także do rozwijania osobowości. nie tylko do przeżycia, ale także do rozwijania osobowości.

• Ten rozwój następuje w trakcie najrozmaitszych działań Ten rozwój następuje w trakcie najrozmaitszych działań społecznych - przyjaźni, małżeństwa, sąsiedztwa – społecznych - przyjaźni, małżeństwa, sąsiedztwa –

• Jednakże szczególnie ważne są grupy robocze.Jednakże szczególnie ważne są grupy robocze.• Prace A. H. Maslowa stanowią dobry punkt wyjścia do Prace A. H. Maslowa stanowią dobry punkt wyjścia do

zrozumienia, zrozumienia, czym kierują się ludzieczym kierują się ludzie. . • Według niego, potrzeby jednostki są uszeregowane w Według niego, potrzeby jednostki są uszeregowane w

kolejności siły ich oddziaływania - silniejsze znajdują się u kolejności siły ich oddziaływania - silniejsze znajdują się u dołu, a słabsze (lecz zdecydowanie bardziej ludzkie) u góry:dołu, a słabsze (lecz zdecydowanie bardziej ludzkie) u góry:

Potrzeby wg MaslowaPotrzeby wg Maslowa

• 1. Potrzeby fizjologiczne.1. Potrzeby fizjologiczne. Są to fizyczne potrzeby Są to fizyczne potrzeby człowieka: pożywienia, schronienia, ciepła, człowieka: pożywienia, schronienia, ciepła, zaspokojenia płciowego i związane z innymi zaspokojenia płciowego i związane z innymi funkcjami organizmu. funkcjami organizmu.

• 2. Potrzeby bezpieczeństwa.2. Potrzeby bezpieczeństwa. Należy do nich potrzeba Należy do nich potrzeba braku zagrożenia fizycznego oraz poczucia braku zagrożenia fizycznego oraz poczucia bezpieczeństwa fizycznego, umysłowego i bezpieczeństwa fizycznego, umysłowego i emocjonalnego. emocjonalnego.

• 3. Potrzeby społeczne.3. Potrzeby społeczne. Obejmują one potrzebę Obejmują one potrzebę przynależności i miłości, potrzebę należenia do grupy przynależności i miłości, potrzebę należenia do grupy lub organizacji, należenia do kogoś lub bycia z kimś. lub organizacji, należenia do kogoś lub bycia z kimś. Mieści się w tym potrzeba kochania i bycia Mieści się w tym potrzeba kochania i bycia kochanym, dzielenia się i należenia do rodziny. kochanym, dzielenia się i należenia do rodziny.


• 4. Potrzeby szacunku.4. Potrzeby szacunku. Potrzeby te dzielą się na dwie ściśle Potrzeby te dzielą się na dwie ściśle powiązane ze sobą kategorie - szacunku dla samego siebie i powiązane ze sobą kategorie - szacunku dla samego siebie i szacunku innych. Pierwsza polega na tym, że odczuwamy szacunku innych. Pierwsza polega na tym, że odczuwamy własną wartość, adekwatność i kompetencję. Druga obejmuje własną wartość, adekwatność i kompetencję. Druga obejmuje potrzebę szacunku oraz pochwał, uznania i pozycji w oczach potrzebę szacunku oraz pochwał, uznania i pozycji w oczach innych. innych.

• 5. Samorealizacja.5. Samorealizacja. Potrzeba maksymalnie wielkich osiągnięć, Potrzeba maksymalnie wielkich osiągnięć, rozwijania i wykorzystania w pełni własnego potencjału.rozwijania i wykorzystania w pełni własnego potencjału.

• Maslow zwrócił uwagę na dwie interesujące sprawy w Maslow zwrócił uwagę na dwie interesujące sprawy w związku z tymi potrzebami. związku z tymi potrzebami.

• Po pierwsze, jeśli zagrożona jest jedna z silniejszych potrzeb, Po pierwsze, jeśli zagrożona jest jedna z silniejszych potrzeb, podrywamy się, by jej bronić. podrywamy się, by jej bronić.


• Na przykład nie martwimy się o swoją pozycję, jeśli Na przykład nie martwimy się o swoją pozycję, jeśli głodujemy. głodujemy.

• Jeśli więc proponujesz jako przywódca zmiany, które Jeśli więc proponujesz jako przywódca zmiany, które zagrażają bezpieczeństwu członków grupy, możesz zagrażają bezpieczeństwu członków grupy, możesz się spodziewać silnej reakcji obronnej. się spodziewać silnej reakcji obronnej.

• Po drugie, zaspokojona potrzeba przestaje działać Po drugie, zaspokojona potrzeba przestaje działać motywacyjnie.motywacyjnie.

• Gdy pewien obszar potrzeb ulega zaspokojeniu, dana Gdy pewien obszar potrzeb ulega zaspokojeniu, dana osoba zaczyna uświadamiać sobie występowanie osoba zaczyna uświadamiać sobie występowanie innego zbioru potrzeb. innego zbioru potrzeb.

• Które zaczynają ją motywować. Które zaczynają ją motywować.

MotywacjaMotywacja

• Potrzeby jednostki są szczególnie ważne w związku z Potrzeby jednostki są szczególnie ważne w związku z

motywacją, która ściśle się wiąże z przywództwem. motywacją, która ściśle się wiąże z przywództwem. • Jedną z rzeczy, których się oczekuje od przywódcy, Jedną z rzeczy, których się oczekuje od przywódcy,

jest motywowanie ludzi za pomocą kombinacji jest motywowanie ludzi za pomocą kombinacji nagród i gróźb - sposobem marchewki i kija. nagród i gróźb - sposobem marchewki i kija.

• Bardziej współczesne poglądy wskazują, że w Bardziej współczesne poglądy wskazują, że w znacznym stopniu motywujemy się sami, reagując na znacznym stopniu motywujemy się sami, reagując na nasze wewnętrzne potrzeby.nasze wewnętrzne potrzeby.

• Jako przywódca musisz rozumieć te potrzeby Jako przywódca musisz rozumieć te potrzeby jednostek i to, jak funkcjonują, abyś mógł pracować jednostek i to, jak funkcjonują, abyś mógł pracować zgodnie z naturą ludzką, a nie wbrew niej. zgodnie z naturą ludzką, a nie wbrew niej.

Teoria McGregoraTeoria McGregora

• Douglas McGregor wskazał, że kierownicy często pracowali Douglas McGregor wskazał, że kierownicy często pracowali opierając się na dwóch przeciwstawnych zbiorach założeń o opierając się na dwóch przeciwstawnych zbiorach założeń o ludziach. Określali je jako teoria X i teoria Y. ludziach. Określali je jako teoria X i teoria Y.

• Założenia dotyczące ludzi: Założenia dotyczące ludzi: • 1. Teoria X:1. Teoria X: Ludzie niechętnie pracują i jeśli tylko mogą, Ludzie niechętnie pracują i jeśli tylko mogą,

unikają pracy. unikają pracy. • Teoria Y:Teoria Y: Praca jest konieczna do rozwoju psychicznego Praca jest konieczna do rozwoju psychicznego

człowieka. człowieka. • Ludzie pragną interesować się swoją pracą i w odpowiednich Ludzie pragną interesować się swoją pracą i w odpowiednich

warunkach sprawia im ona przyjemność warunkach sprawia im ona przyjemność

Teoria McGregoraTeoria McGregora• 2. Teoria X2. Teoria X: Ludzi trzeba zmusić lub przekupić do wysiłku. : Ludzi trzeba zmusić lub przekupić do wysiłku. • Teoria Y: Ludzie dążą do realizacji przyjętego celu. Teoria Y: Ludzie dążą do realizacji przyjętego celu. • 3. Teoria X3. Teoria X: Ludzie raczej wolą, aby nimi kierowano i unikają : Ludzie raczej wolą, aby nimi kierowano i unikają

odpowiedzialności. odpowiedzialności. • Teoria Y: W odpowiednich warunkach ludzie pragną Teoria Y: W odpowiednich warunkach ludzie pragną

odpowiedzialności i dążą do niej. Samodyscyplina jest odpowiedzialności i dążą do niej. Samodyscyplina jest skuteczniejsza i może być surowsza od dyscypliny narzuconej. skuteczniejsza i może być surowsza od dyscypliny narzuconej.

• 4. Teoria X4. Teoria X: Ludzi motywują głównie pieniądze i lęk przed : Ludzi motywują głównie pieniądze i lęk przed utratą poczucia bezpieczeństwa. Teoria Y: W odpowiednich utratą poczucia bezpieczeństwa. Teoria Y: W odpowiednich warunkach pragnienie wykorzystania własnego potencjału warunkach pragnienie wykorzystania własnego potencjału motywuje ludzi. motywuje ludzi.

• 5. Teoria X:5. Teoria X: Większość ludzi nie wykazuje twórczych Większość ludzi nie wykazuje twórczych umiejętności - z wyjątkiem przypadków, gdy chodzi o umiejętności - z wyjątkiem przypadków, gdy chodzi o ominięcia przepisów ustalonych przez kierownictwo! Teoria ominięcia przepisów ustalonych przez kierownictwo! Teoria Y: Umiejętności twórcze i pomysłowość występują Y: Umiejętności twórcze i pomysłowość występują powszechnie, ale są w poważnym stopniu nie wykorzystane. powszechnie, ale są w poważnym stopniu nie wykorzystane.

Teoria McGregoraTeoria McGregora

• McGregor zauważył, że to, co sądzimy o danym McGregor zauważył, że to, co sądzimy o danym człowieku, może przyczyniać się do jego zachowań w człowieku, może przyczyniać się do jego zachowań w taki właśnie sposób (samospełniająca się taki właśnie sposób (samospełniająca się przepowiednia). przepowiednia).

• Jeśli na przykład powiemy komuś, że uważamy go za Jeśli na przykład powiemy komuś, że uważamy go za wierutnego lenia, prawdopodobnie dostosuje się do wierutnego lenia, prawdopodobnie dostosuje się do takiego stwierdzenia. takiego stwierdzenia.

• Jeśli wyrazimy komuś duże uznanie - choć w świetle Jeśli wyrazimy komuś duże uznanie - choć w świetle faktów nie w pełni na to zasługuje - może starać się faktów nie w pełni na to zasługuje - może starać się sprostać naszym oczekiwaniom. sprostać naszym oczekiwaniom.

• Inaczej podszedł do zagadnienia Inaczej podszedł do zagadnienia Frederick Herzbeg. Frederick Herzbeg.

Czynniki HarzbegaCzynniki Harzbega

• W połowie lat pięćdziesiątych Herzbeg i jego W połowie lat pięćdziesiątych Herzbeg i jego współpracownicy przeprowadzili wywiady z 203 inżynierami i współpracownicy przeprowadzili wywiady z 203 inżynierami i księgowymi, dążąc do stwierdzenia, dlaczego uznawali księgowymi, dążąc do stwierdzenia, dlaczego uznawali niektóre wydarzenia w życiu zawodowym za wysoce niektóre wydarzenia w życiu zawodowym za wysoce zadowalające, a inne nie. zadowalające, a inne nie.

• Herzbeg podzielił wykryte czynniki na dwie grupy: "czynniki Herzbeg podzielił wykryte czynniki na dwie grupy: "czynniki motywujące" i "czynniki higieniczne". motywujące" i "czynniki higieniczne".

• Czynniki higieniczne: Czynniki higieniczne: • 1. Polityka i administracja firmy1. Polityka i administracja firmy - dostępność jasno - dostępność jasno

sformułowanej polityki; stopień zbiurokratyzowania, jakość sformułowanej polityki; stopień zbiurokratyzowania, jakość komunikacji; sprawność organizacyjna. komunikacji; sprawność organizacyjna.

• 2. Nadzór2. Nadzór - dostęp do szefa, jego umiejętności i osobowość. - dostęp do szefa, jego umiejętności i osobowość.


• 3. Stosunki międzyludzkie3. Stosunki międzyludzkie - stosunki z przełożonymi, - stosunki z przełożonymi, podwładnymi i kolegami; jakość życia towarzyskiego w pracy. podwładnymi i kolegami; jakość życia towarzyskiego w pracy.

• 4. Wynagrodzenia4. Wynagrodzenia - całość wynagrodzeń, w tym płaca, - całość wynagrodzeń, w tym płaca, emerytura, samochód służbowy i inne świadczenia. emerytura, samochód służbowy i inne świadczenia.

• 5. Pozycja5. Pozycja - pozycja czy ranga w porównaniu z innymi - pozycja czy ranga w porównaniu z innymi osobami, której symbolem jest tytuł służbowy, parking, osobami, której symbolem jest tytuł służbowy, parking, samochód, rozmiary i wyposażenie gabinetu i tak dalej. samochód, rozmiary i wyposażenie gabinetu i tak dalej.

• 6. Pewność pracy6. Pewność pracy - brak zagrożenia utratą stanowiska czy - brak zagrożenia utratą stanowiska czy pracy w ogóle. pracy w ogóle.

• 7. Życie osobiste7. Życie osobiste - wpływ pracy na życie rodzinne, na - wpływ pracy na życie rodzinne, na przykład stres, długie godziny pracy, konieczność przykład stres, długie godziny pracy, konieczność przeprowadzki. przeprowadzki.

• 8. Warunki pracy8. Warunki pracy - fizyczne środowisko pracy; stopień, w - fizyczne środowisko pracy; stopień, w jakim powoduje złe samopoczucie jakim powoduje złe samopoczucie


• Czynniki motywujące:Czynniki motywujące: • 1. Osiągnięcia1. Osiągnięcia - poczucie doprowadzenia czegoś do - poczucie doprowadzenia czegoś do

pozytywnego zakończenia, wykonanie zadania, rozwiązanie pozytywnego zakończenia, wykonanie zadania, rozwiązanie problemu, dokonanie sprzedaży. Świadomość osiągnięć jest problemu, dokonanie sprzedaży. Świadomość osiągnięć jest proporcjonalna do wielkości wyzwania. proporcjonalna do wielkości wyzwania.

• 2. Uznanie2. Uznanie - docenianie wkładu danej osoby; uznanie - docenianie wkładu danej osoby; uznanie wyrażone przez firmę lub kolegów; nagrody za zasługi. wyrażone przez firmę lub kolegów; nagrody za zasługi.

• 3. Zainteresowanie pracą3. Zainteresowanie pracą - praca interesująca z natury; raczej - praca interesująca z natury; raczej różnorodna niż powtarzalna; skupia uwagę, nie jest różnorodna niż powtarzalna; skupia uwagę, nie jest monotonna ani nudna. monotonna ani nudna.

• 4. Odpowiedzialność4. Odpowiedzialność - możliwość postępowania w pracy - możliwość postępowania w pracy według własnego uznania; okazywane przez firmę zaufanie; według własnego uznania; okazywane przez firmę zaufanie; prawo do podejmowania decyzji; odpowiedzialność za pracę prawo do podejmowania decyzji; odpowiedzialność za pracę innych. innych.


• 5. Awanse5. Awanse - wyższe stanowisko lub pozycja, lub perspektywa jego - wyższe stanowisko lub pozycja, lub perspektywa jego uzyskania. uzyskania.

• Czynniki motywujące zapewniają poszczególnym osobom Czynniki motywujące zapewniają poszczególnym osobom trwalsze zadowolenie. trwalsze zadowolenie.

• Czynniki higieniczne, jeśli były nieodpowiednie, powodowały Czynniki higieniczne, jeśli były nieodpowiednie, powodowały niezadowolenie. niezadowolenie.

• Jeśli jednak nasila się u danej osoby czynnik higieniczny, Jeśli jednak nasila się u danej osoby czynnik higieniczny, powoduje to jedynie ograniczenie niezadowolenia lub daje powoduje to jedynie ograniczenie niezadowolenia lub daje zaledwie krótkotrwałe uczucie zadowolenia. zaledwie krótkotrwałe uczucie zadowolenia.

• Herzbergowska teoria dwóch czynników wywołała wiele dyskusji. Herzbergowska teoria dwóch czynników wywołała wiele dyskusji. • Jak większość czarno-białych analiz typu "albo-albo", sprawia Jak większość czarno-białych analiz typu "albo-albo", sprawia

wrażenie prostoty, jednakże kosztem pewnych elementów prawdy wrażenie prostoty, jednakże kosztem pewnych elementów prawdy bardziej złożonej bardziej złożonej

MotywacjaMotywacja

• Przywódcy mogą poważnie wpływać na czynniki motywujące. Przywódcy mogą poważnie wpływać na czynniki motywujące. • Oto niektóre sposoby wywierania takiego wpływu.Oto niektóre sposoby wywierania takiego wpływu.• OsiągnięciaOsiągnięcia• Funkcja oceny oznacza, że przywódca informuje zarówno Funkcja oceny oznacza, że przywódca informuje zarówno

grupę, jak i jednostkę o wykonaniu zadania. grupę, jak i jednostkę o wykonaniu zadania. • Niekiedy istnieje bezpośrednie sprzężenie zwrotne do grupy Niekiedy istnieje bezpośrednie sprzężenie zwrotne do grupy

lub jednostki nie obejmujące przywódcy, na przykład gdy lub jednostki nie obejmujące przywódcy, na przykład gdy drużyna piłkarska. drużyna piłkarska.

• W innych sytuacjach sprzężenie zwrotne następuje za W innych sytuacjach sprzężenie zwrotne następuje za pośrednictwem przywódcy, który musi poinformować grupę o pośrednictwem przywódcy, który musi poinformować grupę o osiągniętym powodzeniu.osiągniętym powodzeniu.

MotywacjaMotywacja

• UznanieUznanie• Kierownicy niekiedy odczuwają pokusę przypisywania sobie zasługi Kierownicy niekiedy odczuwają pokusę przypisywania sobie zasługi

za osiągnięty sukces. za osiągnięty sukces. • W takich przypadkach myślą o własnym awansie. W takich przypadkach myślą o własnym awansie. • Jednakże jako przywódca powinieneś wykorzystywać każdą Jednakże jako przywódca powinieneś wykorzystywać każdą

możliwość motywowania ludzi przez uznawanie ich wartości, możliwość motywowania ludzi przez uznawanie ich wartości, osiągnięć czy wkładu. osiągnięć czy wkładu.

• Należy dzielić się zasługą, ale winę musisz brać na siebie. Należy dzielić się zasługą, ale winę musisz brać na siebie. • Na pierwszym szczeblu przywództwa, dobrzy przywódcy w Na pierwszym szczeblu przywództwa, dobrzy przywódcy w

naturalny sposób zaspokajają potrzeby uznania, doceniając wkład naturalny sposób zaspokajają potrzeby uznania, doceniając wkład poszczególnych osób czy grupy jako całości. poszczególnych osób czy grupy jako całości.

• Jeśli taki przywódca otrzymuje symboliczną nagrodę, na przykład Jeśli taki przywódca otrzymuje symboliczną nagrodę, na przykład medal lub wyróżnienie, interpretuje ją jako uznanie dla osiągnięć medal lub wyróżnienie, interpretuje ją jako uznanie dla osiągnięć grupy jako całości. grupy jako całości.

MotywacjaMotywacja

• Podobnie na wyższym szczeblu przywódca może wyrazić Podobnie na wyższym szczeblu przywódca może wyrazić uznanie dla wkładu grup, wydziałów w powodzenie całej uznanie dla wkładu grup, wydziałów w powodzenie całej organizacji. organizacji.

• Zazwyczaj całe uznanie przypada jednostkom czy grupom o Zazwyczaj całe uznanie przypada jednostkom czy grupom o wysokim prestiżu lub o szczególnie ważnych funkcjach. wysokim prestiżu lub o szczególnie ważnych funkcjach.

• Jednakże mądry i zdolny przywódca troszczy się o to, aby Jednakże mądry i zdolny przywódca troszczy się o to, aby odpowiednia część uznania przypadła pozornie słabszym i odpowiednia część uznania przypadła pozornie słabszym i mniej ważnym jednostkom czy grupom. mniej ważnym jednostkom czy grupom.

• Takie wyrównujące działanie jednocześnie sprzyja Takie wyrównujące działanie jednocześnie sprzyja powstawaniu poczucia przynależności do zespołu, a także powstawaniu poczucia przynależności do zespołu, a także zaspokaja potrzeby niektórych jednostek, pozbawionych zaspokaja potrzeby niektórych jednostek, pozbawionych takiego uznania.takiego uznania.

MotywacjaMotywacja

• Zainteresowanie pracąZainteresowanie pracą • Jeśli należy zmienić strukturę pracy, aby umożliwić większą Jeśli należy zmienić strukturę pracy, aby umożliwić większą

satysfakcję z jej wykonywania, to ktoś musi mieć dość wyobraźni, satysfakcję z jej wykonywania, to ktoś musi mieć dość wyobraźni, by się tego podjąć i dość umiejętności doradczych, by doprowadzić by się tego podjąć i dość umiejętności doradczych, by doprowadzić do zmian. To oznacza przywództwo. do zmian. To oznacza przywództwo.

• W szczególności zaś wymaga umiejętności organizacyjnych W szczególności zaś wymaga umiejętności organizacyjnych przywódcy. przywódcy.

• Odpowiedzialność Odpowiedzialność • Przywódca ponosi odpowiedzialność za wyniki osiągane przez jego Przywódca ponosi odpowiedzialność za wyniki osiągane przez jego

grupę. grupę. • Gdy po pierwszej wojnie światowej zapytano marszałka Pétaina: Gdy po pierwszej wojnie światowej zapytano marszałka Pétaina:

"Czy pan, panie marszałku, osobiście wygrał bitwę pod Verdun?", "Czy pan, panie marszałku, osobiście wygrał bitwę pod Verdun?", odpowiedział: "Nie mam pojęcia; ale bardzo dobrze wiem, kto by ją odpowiedział: "Nie mam pojęcia; ale bardzo dobrze wiem, kto by ją przegrał". przegrał".

MotywacjaMotywacja

• Jednakże jako przywódca powinieneś możliwie szeroko Jednakże jako przywódca powinieneś możliwie szeroko dzielić się poczuciem odpowiedzialności. dzielić się poczuciem odpowiedzialności.

• Kluczem do rozwijania odpowiedzialności jest rozszerzanie Kluczem do rozwijania odpowiedzialności jest rozszerzanie granic zaufania. granic zaufania.

• Może w tym tkwić pewien element ryzyka, ale nie ma w Może w tym tkwić pewien element ryzyka, ale nie ma w praktyce innej możliwości.praktyce innej możliwości.

• Delegowanie, czyli przekazywanie komuś innemu uprawnień Delegowanie, czyli przekazywanie komuś innemu uprawnień do działania w twoim imieniu, jest poważnym wyrazem do działania w twoim imieniu, jest poważnym wyrazem zaufania i środkiem pobudzania poczucia odpowiedzialności. zaufania i środkiem pobudzania poczucia odpowiedzialności.

• Jednakże delegowanie nieodłącznie wiąże się z pewnym Jednakże delegowanie nieodłącznie wiąże się z pewnym ryzykiem, co powoduje, że niektórzy - skądinąd znakomici ryzykiem, co powoduje, że niektórzy - skądinąd znakomici przywódcy - niechętnie je stosują. przywódcy - niechętnie je stosują.

MotywacjaMotywacja

• AwansowanieAwansowanie• Przywódcy odgrywają zasadniczą rolę przy awansowaniu ludzi. Przywódcy odgrywają zasadniczą rolę przy awansowaniu ludzi. • To daje im pewną władzę motywowania ambitnych i zdolnych To daje im pewną władzę motywowania ambitnych i zdolnych

podwładnych. podwładnych. • Być może nie mają sami bezpośrednio do dyspozycji Być może nie mają sami bezpośrednio do dyspozycji

odpowiednich stanowisk, jednakże ich poparcie często wywiera odpowiednich stanowisk, jednakże ich poparcie często wywiera duży wpływ, jeśli nawet nie jest decydujące. duży wpływ, jeśli nawet nie jest decydujące.

• Często można motywować człowieka, przypominając mu o Często można motywować człowieka, przypominając mu o istnieniu możliwości awansu. istnieniu możliwości awansu.

• Oczywiście awanse nie oddziałują motywująco, jeśli nie są Oczywiście awanse nie oddziałują motywująco, jeśli nie są związane z zasługami i efektywnością. związane z zasługami i efektywnością.

• Nikt nie będzie ciężej pracować, jeśli awanse w firmie są Nikt nie będzie ciężej pracować, jeśli awanse w firmie są rezerwowane dla protegowanych. rezerwowane dla protegowanych.

MotywacjaMotywacja

• Gdy podkreśla się, że koniecznym warunkiem awansu są Gdy podkreśla się, że koniecznym warunkiem awansu są kompetencje i osiągane wyniki, można stworzyć właściwą, kompetencje i osiągane wyniki, można stworzyć właściwą, pobudzającą atmosferę, motywującą ludzi do wysiłków. pobudzającą atmosferę, motywującą ludzi do wysiłków.

• Jeśli więc dokładnie przebada się wszystkie czynniki pozytywnie Jeśli więc dokładnie przebada się wszystkie czynniki pozytywnie oddziałujące na motywację ludzi w pracy, widać, że w każdym z oddziałujące na motywację ludzi w pracy, widać, że w każdym z nich dużą rolę odgrywa właściwe przywództwo. nich dużą rolę odgrywa właściwe przywództwo.

• Zastanów się nad własnymi reakcjami na higieniczne czynniki Zastanów się nad własnymi reakcjami na higieniczne czynniki według Herzberga czyli na te elementy, które mogą cię według Herzberga czyli na te elementy, które mogą cię zniechęcić, gdy są niedostateczne, lecz które mogą jedynie zniechęcić, gdy są niedostateczne, lecz które mogą jedynie zapewnić umiarkowane lub krótkotrwałe zaspokojenie potrzeb. zapewnić umiarkowane lub krótkotrwałe zaspokojenie potrzeb.

• We wszystkich tych czynnikach przywództwo odgrywa istotną We wszystkich tych czynnikach przywództwo odgrywa istotną rolę, czy to się nam podoba czy nie. rolę, czy to się nam podoba czy nie.

MotywacjaMotywacja

• Właściwe przywództwo rozwiązuje większość problemów Właściwe przywództwo rozwiązuje większość problemów związanych z niezadowoleniem powstającym w trakcie tego, że związanych z niezadowoleniem powstającym w trakcie tego, że się jest nadzorowanym i współpracuje z innymi. się jest nadzorowanym i współpracuje z innymi.

• Sprawowane przez ciebie przywództwo powinno ponadto Sprawowane przez ciebie przywództwo powinno ponadto przyczyniać się do ograniczania poczucia niepewności. przyczyniać się do ograniczania poczucia niepewności.

• Prestiż związany z pozycją czy rangą w stosunku do innych osób Prestiż związany z pozycją czy rangą w stosunku do innych osób jest czymś nieuchronnym w grupach roboczych i organizacjach. jest czymś nieuchronnym w grupach roboczych i organizacjach.

• Ogólnie biorąc, większy prestiż przysługuje tym osobom, które Ogólnie biorąc, większy prestiż przysługuje tym osobom, które zajmują bardziej odpowiedzialne stanowiska lub więcej z siebie zajmują bardziej odpowiedzialne stanowiska lub więcej z siebie dają. dają.

• Większość niezadowolenia związanego z prestiżem jest wynikiem Większość niezadowolenia związanego z prestiżem jest wynikiem małostkowych z pozoru pretensji dotyczących symboli prestiżu, małostkowych z pozoru pretensji dotyczących symboli prestiżu, takich jak miejsce do parkowania, wystrój biura czy tytuł takich jak miejsce do parkowania, wystrój biura czy tytuł służbowy. służbowy.

MotywacjaMotywacja

• Często są to objawy poważniejszej choroby. Często są to objawy poważniejszej choroby. • Na przykład ktoś o bardzo silnym instynkcie rywalizacji może Na przykład ktoś o bardzo silnym instynkcie rywalizacji może

robić problem z tego, że nie ma własnego gabinetu, gdy ma go jego robić problem z tego, że nie ma własnego gabinetu, gdy ma go jego potencjalny rywal. potencjalny rywal.

• Tu należy leczyć przyczynę - poczucie zagrożenia - a nie objaw. Tu należy leczyć przyczynę - poczucie zagrożenia - a nie objaw. • Osobiste problemy mogą być wynikiem wpływu wywieranego Osobiste problemy mogą być wynikiem wpływu wywieranego

przez pracę na życie domowe, i odwrotnie - mogą być wynikiem przez pracę na życie domowe, i odwrotnie - mogą być wynikiem konfliktów w domu, oddziałujących na powstawanie trudności w konfliktów w domu, oddziałujących na powstawanie trudności w pracy. pracy.

• Dobry przywódca jest wrażliwy na jednostki; potrafi wykryć Dobry przywódca jest wrażliwy na jednostki; potrafi wykryć zmiany w normach zachowania. zmiany w normach zachowania.

• Jest ważne, abyś jako przywódca potrafił w taki czy inny sposób Jest ważne, abyś jako przywódca potrafił w taki czy inny sposób okazać, że zdajesz sobie sprawę z tego, co się dzieje i że się o to okazać, że zdajesz sobie sprawę z tego, co się dzieje i że się o to troszczysz. troszczysz.

MotywacjaMotywacja

• Jeśli nawet możesz zrobić niewiele lub nic, na Jeśli nawet możesz zrobić niewiele lub nic, na przykład w przypadku śmierci w rodzinie przykład w przypadku śmierci w rodzinie pracownika, samo okazanie współczucia ma pracownika, samo okazanie współczucia ma znaczenie. znaczenie.

• Jednakże w wielu przypadkach możesz sam coś Jednakże w wielu przypadkach możesz sam coś zrobić, aby usunąć przeszkodę tłumiącą lub kierującą zrobić, aby usunąć przeszkodę tłumiącą lub kierującą na inne tory naturalną motywację. na inne tory naturalną motywację.

Dwanaście zasad motywowania Mc Dwanaście zasad motywowania Mc GnisaGnisa

1.1. Od ludzi, którymi kierujesz, oczekuj tego co najlepsze.Od ludzi, którymi kierujesz, oczekuj tego co najlepsze.• „„Najważniejsze jest to, że drugi człowiek staje się godny Najważniejsze jest to, że drugi człowiek staje się godny

zaufania gdy mu się zaufa”.zaufania gdy mu się zaufa”.• Postawa kierownika wpływa na pracę ludzi. Jeżeli wiedzą, Postawa kierownika wpływa na pracę ludzi. Jeżeli wiedzą,

że oczekuje się od nich dobrego, to starają się dobrze że oczekuje się od nich dobrego, to starają się dobrze pracować.pracować.

22 Zauważaj potrzeby drugiego człowieka.Zauważaj potrzeby drugiego człowieka.• „„Chęć do życia każdego człowieka musimy traktować tak Chęć do życia każdego człowieka musimy traktować tak

samo jak własną”.samo jak własną”.

3.3. Wysoko stawiaj poprzeczkę doskonałości.Wysoko stawiaj poprzeczkę doskonałości.• „„Rodzice zawsze mówili, że ludzi nie interesuje ile czasu się Rodzice zawsze mówili, że ludzi nie interesuje ile czasu się

robi, ważne jak dobrze jest wykonane”.robi, ważne jak dobrze jest wykonane”.

4.4. Stwórz środowisko, w którym niepowodzenie nie Stwórz środowisko, w którym niepowodzenie nie oznacza przegranej.oznacza przegranej.

• „„Najważniejszym zadaniem nauczyciela jest nauczyć, jak w Najważniejszym zadaniem nauczyciela jest nauczyć, jak w sposób inteligentnie ponosić porażkę”.sposób inteligentnie ponosić porażkę”.

5.5. Jeśli ktoś zdąża tam gdzie ty, dołącz do niego.Jeśli ktoś zdąża tam gdzie ty, dołącz do niego.• „„Dobry przywódca powinien być więcej niż optymistą” Dobry przywódca powinien być więcej niż optymistą” • Uwielbia żyć przyszłością , jest pozytywnie nastawiony do Uwielbia żyć przyszłością , jest pozytywnie nastawiony do

otoczenia.otoczenia.

6.6. Wykorzystuj wzorce i chwal się osiągnięciami.Wykorzystuj wzorce i chwal się osiągnięciami.• „„Przykład jest szkołą dla ludzi, w innej, nie będą chcieli się Przykład jest szkołą dla ludzi, w innej, nie będą chcieli się

uczyć”.uczyć”.

7.7. Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia.Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia.• wygłaszaj komplementy publicznie a gań w cztery oczywygłaszaj komplementy publicznie a gań w cztery oczy• niech każdy sukces będzie okazją do świętowanianiech każdy sukces będzie okazją do świętowania• pochwała musi być pozytywnapochwała musi być pozytywna• wręcz pochwałę na piśmiewręcz pochwałę na piśmie• podkreśl pochwałę jakimś dodatkowym gestempodkreśl pochwałę jakimś dodatkowym gestem

8.8. Stosuj mieszankę wzmacniania pozytywnego i Stosuj mieszankę wzmacniania pozytywnego i negatywnego.negatywnego.

• „„Niektóre matki całują, niektóre besztają ,ale to zawsze jest Niektóre matki całują, niektóre besztają ,ale to zawsze jest miłość”miłość”

• Strach, obawa, lęk to motywacja negatywna; motywacja Strach, obawa, lęk to motywacja negatywna; motywacja negatywna jest tańsza.negatywna jest tańsza.

9.9. Potrzebę współzawodnictwa wykorzystuj w sposób Potrzebę współzawodnictwa wykorzystuj w sposób umiarkowany.umiarkowany.

• „„Współzawodnictwo jest naszą wrodzona cechą”.Współzawodnictwo jest naszą wrodzona cechą”.

10.10. Nagradzaj współpracę.Nagradzaj współpracę.• „„Ile ludzie potrafią zrobić nie zastanawiając się komu Ile ludzie potrafią zrobić nie zastanawiając się komu

przypisze się zasługę”. przypisze się zasługę”. • Dobra atmosfera w grupie.Dobra atmosfera w grupie.

11.11. Pozwalaj by w grupie zdarzały się burze.Pozwalaj by w grupie zdarzały się burze.• „„Ludzie, którzy wprowadzają zamęt powinni być usuwani z Ludzie, którzy wprowadzają zamęt powinni być usuwani z

grupy”.grupy”.

12. Staraj się własną motywację utrzymywać na wysokim 12. Staraj się własną motywację utrzymywać na wysokim poziomie.poziomie.

Przykłady motywatorówPrzykłady motywatorów

• transportowetransportowe (samochód służbowy, ryczałt samochodowy, (samochód służbowy, ryczałt samochodowy, prawo przelotu w klasie business, bezpłatne parkingi itd.)prawo przelotu w klasie business, bezpłatne parkingi itd.)

• mieszkaniowe mieszkaniowe (zakup mieszkania, opłaty za czynsz, pożyczki (zakup mieszkania, opłaty za czynsz, pożyczki niskooprocentowane, na zakup lub remont mieszkania itp.)niskooprocentowane, na zakup lub remont mieszkania itp.)

• rekreacyjnerekreacyjne (całkowicie lub częściowo odpłatny dostęp do (całkowicie lub częściowo odpłatny dostęp do urządzeń typu basen, korty, siłownia itp.)urządzeń typu basen, korty, siłownia itp.)

• opłata za podróże turystyczne pracownika i rodzinyopłata za podróże turystyczne pracownika i rodziny

Przykłady motywatorówPrzykłady motywatorów

• wyjazdy szkoleniowo-rekreacyjnewyjazdy szkoleniowo-rekreacyjne• zdrowotnezdrowotne (opłata za usługi w wybranej lecznicy) (opłata za usługi w wybranej lecznicy)• komunikacyjnekomunikacyjne (opłaty za telefon lub Internet) (opłaty za telefon lub Internet)• wyposażenie w sprzęt ułatwiający pracę i wyposażenie w sprzęt ułatwiający pracę i

komunikacjękomunikację (np. komputer) (np. komputer)• doradztwo podatkowedoradztwo podatkowe• pakiety ubezpieczeń pracowniczych wycieczkipakiety ubezpieczeń pracowniczych wycieczki• dodatkowy płatny urlop lub krótszy tydzień pracydodatkowy płatny urlop lub krótszy tydzień pracy• prawo do tańszego zakupu produktów firmyprawo do tańszego zakupu produktów firmy

DemotywacjaDemotywacja

• Jest rzeczą niemożliwą, aby przez całe swoje życie Jest rzeczą niemożliwą, aby przez całe swoje życie zawodowe pracować dobrze i wydajnie. zawodowe pracować dobrze i wydajnie.

• Każdy pracownik jest tylko człowiekiem, odczuwa Każdy pracownik jest tylko człowiekiem, odczuwa zmęczenie, ma chwile gorszego nastroju. zmęczenie, ma chwile gorszego nastroju.

• Zdarza mu się również taki czas, kiedy to nie potrafi Zdarza mu się również taki czas, kiedy to nie potrafi on wzbudzić w sobie żadnego zapału do pracy, on wzbudzić w sobie żadnego zapału do pracy,

• nie czuje zadowolenia w tym, co robi, nie czuje zadowolenia w tym, co robi, • nie podejmuje żadnych własnych inicjatywnie podejmuje żadnych własnych inicjatyw• Czynniki, które miały go mobilizować do pracy już Czynniki, które miały go mobilizować do pracy już

nie działają, nie działają, • albo odwrotnie - mają wpływ albo odwrotnie - mają wpływ demotywującydemotywujący..


• Składa się na to wiele przyczyn. Składa się na to wiele przyczyn. • Jedną z nich może być postawa przełożonych w Jedną z nich może być postawa przełożonych w

pracy. pracy. • Zdarza się, że menedżerowie nie potrafią Zdarza się, że menedżerowie nie potrafią

odpowiednio kształtować środowiska organizacji, odpowiednio kształtować środowiska organizacji, • które wspomagałoby i sprzyjało twórczemu które wspomagałoby i sprzyjało twórczemu

rozwojowi pracowników. rozwojowi pracowników. • Nie zapewniają też poczucia bezpieczeństwa. Nie zapewniają też poczucia bezpieczeństwa. • Często zdarza się, że pracownikom brakuje Często zdarza się, że pracownikom brakuje

możliwości swobodnego komunikowania się, możliwości swobodnego komunikowania się, • co ma przecież podstawowe znaczenie dla osiągania co ma przecież podstawowe znaczenie dla osiągania

sukcesu w firmie. sukcesu w firmie.


• Zostało już dowiedzione, że pracownicy, którzy ufają swoim Zostało już dowiedzione, że pracownicy, którzy ufają swoim kierownikom są najlepiej umotywowani do wykonywania kierownikom są najlepiej umotywowani do wykonywania danej pracy. danej pracy.

• Dowiedziono też, że stosowanie kar nie jest dobrym systemem Dowiedziono też, że stosowanie kar nie jest dobrym systemem motywacyjnym. motywacyjnym.

• Znacznie więcej można osiągnąć okazując szacunek i Znacznie więcej można osiągnąć okazując szacunek i zaufanie, niż stresować go groźbą surowej kary. zaufanie, niż stresować go groźbą surowej kary.

• Karanie ma wpływ demotywujący. Karanie ma wpływ demotywujący. • Stres powoduje bowiem zmniejszenie wydajności, szybsze Stres powoduje bowiem zmniejszenie wydajności, szybsze

zmęczenie i brak koncentracji. zmęczenie i brak koncentracji. • Znacznie lepsze wyniki daje więź bliska partnerskiej, kiedy Znacznie lepsze wyniki daje więź bliska partnerskiej, kiedy

pracownik czuje się doceniany, wie, że jest dobry w tym, co pracownik czuje się doceniany, wie, że jest dobry w tym, co robi i może liczyć na pochwałę i nagrodę ze strony szefa. robi i może liczyć na pochwałę i nagrodę ze strony szefa.

• "Nic tak nie wzmacnia człowieka, jak okazane mu zaufanie." "Nic tak nie wzmacnia człowieka, jak okazane mu zaufanie."


• Okazuje się, że to powiedzenie ma zastosowanie Okazuje się, że to powiedzenie ma zastosowanie również w relacjach zawodowych.również w relacjach zawodowych.

• Na porządku dziennym bywają sytuacje, kiedy Na porządku dziennym bywają sytuacje, kiedy kierownictwo nie jest zainteresowane potrzebami kierownictwo nie jest zainteresowane potrzebami załogi. załogi.

• Zapatrzony we własną korzyść pracodawca uważa, że Zapatrzony we własną korzyść pracodawca uważa, że jeżeli płaci pensję to pracownik będzie mu dozgonnie jeżeli płaci pensję to pracownik będzie mu dozgonnie wdzięczny. wdzięczny.

• Nie potrafi on zrozumieć, że pieniądze to nie Nie potrafi on zrozumieć, że pieniądze to nie wszystko i to nie one są głównym motywatorem.wszystko i to nie one są głównym motywatorem.

• Zachowanie przełożonego jest jednym z Zachowanie przełożonego jest jednym z najczęstszych czynników, które demotywują najczęstszych czynników, które demotywują pracowników pracowników


• Oprócz tego należą do nich jeszcze sama praca, która Oprócz tego należą do nich jeszcze sama praca, która może być może być

• mało ambitna lub nieciekawa, mało ambitna lub nieciekawa, • żmudna i monotonna, żmudna i monotonna, • niedogodne warunki w jakich się ją wykonuje niedogodne warunki w jakich się ją wykonuje • czy nieporozumienia ze współpracownikami. czy nieporozumienia ze współpracownikami. • Nierzadko wpływ na postawę w pracy ma również Nierzadko wpływ na postawę w pracy ma również

życie osobiste. życie osobiste. • Wiele bowiem osób stawia je na pierwszym miejscu, Wiele bowiem osób stawia je na pierwszym miejscu,

pracę zaś i karierę zawodową dopiero na kolejnych.pracę zaś i karierę zawodową dopiero na kolejnych.


• Okazuje się więc, ze demotywacja jest pojęciem niezwykle Okazuje się więc, ze demotywacja jest pojęciem niezwykle skomplikowanym. skomplikowanym.

• Można zaryzykować stwierdzenie, Można zaryzykować stwierdzenie, że brak czynników że brak czynników motywujących niemal zawsze będzie powodował motywujących niemal zawsze będzie powodował demotywację. demotywację.

• Nie tylko jednak to jest przyczyną mniejszego zapału Nie tylko jednak to jest przyczyną mniejszego zapału pracownika do wykonywania danej pracy. pracownika do wykonywania danej pracy.

• Wiele zależy od jego cech indywidualnych Wiele zależy od jego cech indywidualnych • potrzeb, zainteresowań, osobowości i charakteru, potrzeb, zainteresowań, osobowości i charakteru, • ale też od cech stanowiska pracy – sposobu i jakości ale też od cech stanowiska pracy – sposobu i jakości

prowadzonej polityki personalnej, stosowanego systemu prowadzonej polityki personalnej, stosowanego systemu wynagrodzeń i kultury organizacyjnej w przedsiębiorstwie wynagrodzeń i kultury organizacyjnej w przedsiębiorstwie


• Wpływ mają również kwestie finansowe i możliwości Wpływ mają również kwestie finansowe i możliwości zawodowego doskonalenia. zawodowego doskonalenia.

• Dla menedżerów i pracodawców jest wiec sprawą Dla menedżerów i pracodawców jest wiec sprawą pierwszorzędnej wagi takie kierowanie i zarządzanie pierwszorzędnej wagi takie kierowanie i zarządzanie organizacją, organizacją,

• aby wszyscy pracownic byli w odpowiedni sposób aby wszyscy pracownic byli w odpowiedni sposób zmotywowani, zmotywowani,

• a tym samym mogli jednocześnie z zapałem a tym samym mogli jednocześnie z zapałem pracować na rzecz swego przedsiębiorstwa i czuć się pracować na rzecz swego przedsiębiorstwa i czuć się spełnieni zawodowo.spełnieni zawodowo.

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

• Paweł KochPaweł Koch

• Tel. 603 922 847Tel. 603 922 847

przywództwo i motywacja

Documents