1. ปกหน้ารายงานปี...
TRANSCRIPT
รายงานผลการวจย
มหาวทยาลยแมโจ
เรอง
การพฒนาระบบการลดมลพษ-กกเกบนาดวยการใชพชพรรณ
เพอบรรเทาปญหาภาวะโลกรอน
DEVELOPMENT OF BIOREMEDIATION- BIORETENTION
APPLICATION TO REDUCEGLOBAL WARMING EFFECT
โดย
พรกานต บรรเจดกจ ดารณ ดานวนด ศภางค ทพยพทกษ
2554
รายงานผลการวจย มหาวทยาลยแมโจ
เรอง การพฒนาระบบการลดมลพษ-กกเกบนาดวยการใชพชพรรณเพอบรรเทาปญหา
ภาวะโลกรอน
DEVELOPMENT OF BIOREMEDIATION-BIORETENTION APPLICATION TO
REDUCEGLOBAL WARMING EFFECT
ไดรบการจดสรรงบประมาณวจย ประจาป 2552
จานวน 360,000 บาท
หวหนาโครงการ นางสาวพรกานต บรรเจดกจ
ผรวมโครงการ นางสาวดารณ ดานวนด นางศภางค ทพยพทกษ
งานวจยเสรจสนสมบรณ
20 มกราคม 2554
กตตกรรมประกาศ
โครงการวจยนไดรบทนอดหนนการวจย ประจาปงบประมาณ 2552 จากสานกวจยและ
สงเสรมวชาการเกษตร มหาวทยาลยแมโจ การวจยครงนสาเรจลลวงไปไดดวยด จากความ
อนเคราะหอปกรณและเครองมอของคณะวทยาศาสตรและคณะสถาปตยกรรมศาสตรและการ
ออกแบบสงแวดลอม มหาวทยาลยแมโจ คณะผวจยจงขอขอบพระคณมา ณ โอกาสน
คณะผวจย
สารบญ
หนา
สารบญตาราง
สารบญภาพ
สารบญภาพ
บทคดยอ
Abstract
คานา
วตถประสงค
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
การตรวจเอกสาร
สถานทและระยะเวลาในการวจย
อปกรณการทาวจย
วธการทดลอง
ผลการทดลองและวจารณ
สรปผลการทดลอง
เอกสารอางอง
ก
ข
ค
1
2
3
5
5
6
17
17
21
28
63
64
ก
สารบญตาราง
ตารางท หนา
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
แสดงประโยชนของระบบพชพรรณในการปรบปรงคณภาพสงแวดลอมใน
เขตเมอง
การเพาะปลกพชทง 4 ชนด
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%การอมนา (ขนตอนท1)
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%COD Removal (ขนตอนท1)
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ% Removal (ขนตอนท1)
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของคา pH (ขนตอนท1)
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%COD Removal
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%SS- Removal
แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา % การอมนา
แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาความเปนกรด-ดาง
แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%BOD Removal
แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาแคดเมยม
แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาโอเอม
แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาความสงของตนไม
11
25
29
31
32
34
38
42
46
50
54
57
59
62
ข
สารบญภาพ
ภาพท หนา
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
แสดงหลกการใชระบบพชพรรณเพอบาบดคณภาพนาและกกเกบนา
แสดงพนทการใชระบบพชพรรณ
กระถาง ไวสาหรบทดลองในขนตอนท 1 และ ขนตอนท 2
วสดตวกลางทใชในการทดลองในขนตอนท 1 และขนตอนท 2
การจดเรยงชนวสดกรองทใชในการทดลอง Treatment ละ 3 ซา
พชทใชในการทดลองระบบ Bioretention จาลอง
แสดงการเปรยบเทยบคา % การอมนา ทงหมด 6 Treatment
แสดงการเปรยบเทยบคา %COD Removal ทงหมด 6 Treatment
แสดงการเปรยบเทยบคา %SS Removal ทงหมด 6 Treatment
แสดงการเปรยบเทยบคา pH ทงหมด 6 Treatment
แสดงคา %COD-Removal แบบท 1
แสดงคา %COD-Removal แบบท 2
แสดงคา %SS-Removal แบบท 1
แสดงคา %SS-Removal แบบท 2
แสดงคา % การอมนา แบบท 1
แสดงคา % การอมนา แบบท 2
แสดงคาความเปนกรด-ดาง แบบท 1
แสดงคาความเปนกรด-ดาง แบบท 2
แสดงคา %BOD-Removal แบบท 1
แสดงคา %BOD-Removal แบบท 2
แสดงคาแคดเมยม แบบท 1
แสดงคาแคดเมยม แบบท 2
แสดงคาโอเอม แบบท 1
แสดงคาโอเอม แบบท 2
แสดงคาความสงของตนไมควบคม
7
7
21
23
24
27
29
30
32
34
36
36
39
39
43
43
47
47
51
51
55
55
58
58
60
ค
ภาพท
26
27
สารบญภาพ
แสดงคาความสงของตนไมควบคม แบบท 1
แสดงคาความสงของตนไมควบคม แบบท 2
หนา
60
61
1
การพฒนาระบบการลดมลพษ-กกเกบนาดวยการใชพชพรรณ
เพอบรรเทาปญหาภาวะโลกรอน
พรกานต บรรเจดกจ1 ดารณ ดานวนด2 ศภางค ทพยพทกษ1
1 คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยแมโจ 2คณะสถาปตยกรรมศาสตรและการออกแบบสงแวดลอม มหาวทยาลยแมโจ
------------------------------------------------------
บทคดยอ โครงการวจยนเปนการศกษาประเภทและประสทธภาพของวสดรองดนทใชในการปลกพช
จากวสดตนทนตาในการกรองมลภาวะทางนา โดยเลอกทดสอบจากวสดเหลอทงทางการกอสราง
เนองจากมความแขงแรงและมรพรนเหมาะสมตอการนามาดดซบความสกปรกในนา โดยเลอกใช
วสดกอสราง 3 ชนด คอ เศษกระเบอง เศษปน และเศษอฐมอญ ทาการจดเรยงวสดเหลานตาม
อตราสวนทแตกตางกนเพอทดสอบความสามารถในการลดคาซโอดจากนาเสยชมชน พบวา การ
ใสวสดตามลาดบบนลงลาง ดงน กระเบอง : เศษปน : อฐมอญ ทอตราสวน 1 : 1 : 2 และ อฐ
มอญ : เศษปน : กระเบอง ทอตราสวน 1 : 1 : 2 มความสามารถในการลดคาซโอดทเหมาะสม
ทสด จากนนคดเลอกประเภทของพรรณไมทแตกตางกนคอ ถวปนโต หรอ ถวบราซล (พนคลมดน)
วานลนมงกรดาง พลบพลงตนเปด และชาฮกเกยน ซงเปนพนธไมทนยมใชในการเปนไมประดบ
สาธารณะ ทาการทดสอบประสทธภาพการลดมลภาวะทางนา พบวาพชทง 4 ชนดมความสามารถ
ในการลดมลภาวะทางนาแตกตางกน โดยพบวาวานลนมงกรดางและชาฮกเกยนมความสามารถ
ในการลดคาซโอดของนาเสยกวา 50% ในขณะทพลบพลงตนเปดมประสทธภาพในการลดคาซโอ
ดในระยะแรกของการทดสอบมากกวาพชชนดอนอยางเหนไดชด นอกจากนยงพบอกวาหากใชพช
เดยวรวมกบพชคลมดน (ถวปนโต) สามารถลดคาความสกปรกในรปของซโอดและสารแขวนลอย
ไดมากวาการใชพชเดยวประมาณ 20% อยางไรกตามการทดสอบชชดวาการใชพชเพอการลดคา
ความสกปรกของนาจาเปนตองใชพชมากกวา 1 ชนดทางานรวมกนจงจะเหนประสทธภาพอยาง
ชดเจน คาสาคญ : การลดมลพษดวยระบบพชพรรณ การกกเกบนาดวยระบบพชพรรณ
ระบบการกรองนาดวยการปลกพช
2
DEVELOPMENT OF BIOREMEDIATION- BIORETENTION
APPLICATION TO REDUCE GLOBAL WARMING EFFECT
PEERAKARN BANJERDKIJ1, DARANEE DANWANDEE2, SUPANG TIPPITAK1
1 Faculty of Science Maejo University 2 Faculty of Architecture and Environmental Design Maejo University
------------------------------------------------------
Abstract
This research was studied to types and efficiency of soil-based materials that
planting crops from low-cost materials in the filtration of water pollution. The selected
test materials as construction waste through strong and appropriate porous for
absorbing impurities in the water. The use of building materials, 3 types of fragment tile ,
cement and brick to sort these materials according to different ratio to test the ability to
reduce domestic wastewater. The results found that the materials put tiles: cement: brick
the ratio 2: 1: 1 and brick: cement: tiles exact ratio 1: 1: 2 has the ability to appropriate
reduced COD. Then select the different type of tree species is Pinto bean (ground
covered crop), Snake Plant, Spider Lily and Carmona retusa (Vahl) Masam.. This is a
popular plants used in ornamental plants. Efficiency testing to reduce pollution of water
found that 4 plant species have the different ability to reduce water pollution. The found
that a Snake Plant and Carmona retusa (Vahl) Masam ability to reduce COD over 50%
while Spider Lily effective in lowering the first stage of testing than another plant
species, significantly. It also found that if using a single crop with cover crop (Pinto
bean) to reduce COD and suspended solids was higher than use of single plants about
20%. However, the result indicated that using plants to reduce the components in
wastewater need more than 1 type of collaboration is to see the efficiency clearly.
Key words: Bioremediation , Bioretention, Biofiltration
3
คานา
ปญหาเรองสงแวดลอม เปนปญหาท เกดขนควบคกบการพฒนาความเจรญ
กาวหนา ของทกประเทศ กลาวคอ การพฒนายงรดหนาปญหาคณภาพสงแวดลอมและภาวะ
มลพษโดยเฉพาะในเมองขนาดใหญจะทวความรนแรงมากยงขน เชนเดยวกบประเทศไทยทกาลง
ประสบกบปญหาดงกลาวอยในขณะน ปญหาทางสงแวดลอมทเกดขนกบเมองขนาดใหญ ไดแก
ปญหามลภาวะเปนพษทางนา โดมความรอนในเขตเมอง ขาดแคลนทรพยากรดนและปาไมในเขต
เมอง ขาดสมดลระบบ นเวศเมอง อนเปนปจจยหนงททาใหเกดปญหาภาวะโลกรอนทในปจจบน
ประชากรทงโลกกาลงเผชญอย
การใชระบบพชพรรณ ซงประกอบไปดวย ประเภทของพช ความหลากหลายของ
แบคทเรยในดน ปรมาณของสารอนทรย ประเภทของดน การจดวางและการเลอกใชวสดรองดน
เพอการปลกพช มประโยชนตอการดารงอยของมนษยชาตอยางมากมาย เชน การชวยลดมลภาวะ
ทางนา และลดอตราไหลบาของนาฝน (Runoff) ดวยการกกเกบนาไว ซงสงผลใหงบประมาณการ
กอสราง ระบบระบายนาและระบบบาบดนาเสยรวมของเมองลดลง เปนการบรหารจดการนาอยาง
เปนระบบ และยงยน การสรางสมดลของระบบนเวศเมองและสงเสรมการสรางความหลากหลาย
ทางชวภาพในเขตเมอง และชวยลดปรากฏการณโดมความรอนในเมอง (Urban Heat Islands)
ซงเปนสาเหตหนงของการทาใหเกดปญหาภาวะโลกรอน (Global Warming) ซงทวโลกกาลง
เผชญอยในขณะน นอกจากนการกกเกบนาของพช ยงสงเสรมใหระดบของนาใตดนเพมขนชวยลด
ความเสยงของการ เกดแผนดนทรด โดยเฉพาะในพนททนยมใชนาบาดาลเปนแหลงนาเพอการ
อปโภค-บรโภค การใชระบบพชพรรณถอเปนหลกการทควรนามาศกษาและพฒนา เพอหาตนแบบ
ระบบการปลกพชพรรณอยางมประสทธภาพ พรอมทงสามารถประยกตหลกการนในการสงเสรม
การเพมประสทธภาพการใชนา กลาวคอ การนานาทใชแลวกลบมาใชใหม (Recycle) ใน
ภาคอตสาหกรรม โดยใชทดแทนนารดตนไมไดอกทางหนงงานวจยนเปนการวจยประยกต โดย
มงเนนการบรรเทาปญหาการลงทนดานโครงสรางพนฐาน คอ งบประมาณการสรางระบบระบาย
นาแยกและระบบบาบดนาเสยรวมทว ประเทศไทย กลาวคอ ระบบระบายนา (Drainage
System) ของประเทศไทยสวนใหญเปนระบบระบายนาแบบรวม (Combined System) เปน
ระบบระบายนาทรบทงนาเสยและนาฝน การพจารณา ออกแบบขนาดของทอระบายนา จงตอง
คานงถงการรองรบปรมาณนาฝนทเกดขนในแตพนทขนาดของทอระบายนาทใชจงมขนาดใหญ
มาก เมอเทยบกบปรมาณนาเสยทเกดขนจรง เนองจากประเทศอยในเขตรอนชน ซงมปรมาณ
4
นาฝนเฉลยตอปคอนขางสง รวมทงการใชระบบระบายนาแบบรวมมขอดคอ คาลงทนการกอสราง
(Construction Cost) ตากวาเทาตว เมอเทยบกบการออกแบบระบบระบายนาแบบแยก
(Separated System) จงทาใหประเทศไทยเลอกใชระบบระบายนาแบบรวม ในอดตประเทศไทย
สรางระบบบาบดนาเสยรวมของเมองซงรบบาบดทงนาเสยและนาฝน โดยนาฝนมความสกปรก
จากการชะลางผวการจราจรและจากมลพษทางอากาศ ทาใหขนาดของระบบบาบดนาเสยมขนาด
ใหญคาดาเนนการและบารงรกษาสงแตในปจจบน แนวทางการออกแบบระบบระบายนาในเขต
เมองไดเปลยนไป ดงจะเหนไดวาเมองขนาดใหญ เชน กรงเทพมหานคร และเชยงใหม ไดมการ
ออกแบบระบบทอรวบรวมนาเสยแยกออกจากระบบระบายนาเนองจากในแตละเมองไดมการ
สรางระบบบาบดนาเสยรวมของเมองและสรางระบบระบายนาฝนแยกออกจากนาเสย เพอเปน
การลดขนาดของโรงบาบดนาเสยและลดภาระการบาบดนาเสย รวมของเมองการสรางระบบ
ระบายนาฝนสงผลใหประเทศตองเสยคาใชจายเพมในการลงทนมหาศาล จงทาใหการออกแบบ
ระบบระบายนาแบบแยกเชนน ทาไดกบเมองขนาดใหญทคมคากบการลงทน ทงในแงเศรษฐกจ
และสงคม ดงนนยงเหลออกหลายเมองของประเทศทควรมการลงทนในลกษณะน เชนกน
เนองจากทกเมองควรมระบบบาบดนาเสยรวมของเมองเพอลดมลพษของเมอง
ดงนนแนวทางหนงทสามารถสงเสรมการลดขนาดระบบบาบดนาเสยรวมของ
เมองโดยไม จาเปนตองลงทนกบการสรางระบบระบายนาฝนแยก คอ การใชระบบพชพรรณเพอ
ชวย ในการกกเกบนา (Bioretention) และลดมลภาวะทางนา (Bioremediation) โดยเฉพาะ
นาฝน พรอมทงปรบปรง คณภาพสงแวดลอมของ เมองอกทางหนง
คณคาอกทางหนงของการใชระบบพชพรรณ คอ ตนไมจากระบบพชพรรณ
สามารถชวยกรองสารพษจากอากาศไดเปนอยางด โดยเฉพาะอยางยง กาซเรอนกระจก ทเปน
กลมกาซทกอใหเกดปญหาโลกรอน ลดความรอนในบรรยากาศโดยพชจะคายนาในชวงกลางวน
ทาใหอณหภม ลดลง สามารถลดการใช เครองปรบอากาศไดประมาณ 40% การใชระบบพช
พรรณสามารถลดปญหาดานคณภาพสงแวดลอมเมอง ใชเปนเครองมอสงเสรมระบบนเวศเมอง
บรรเทาปญหาโดมความรอนในเขตเมอง ภายใตการสรางทศนยภาพทสวยงามจากการออกแบบ
พนทตามหลกการทางภมทศน เปนการสรางเมองใหสวยงามและมการใชประโยชนของพนทอยาง
มศกยภาพสง เนองจากรายไดสวนหนงของประเทศไทยมาจากการทองเทยว
5
วตถประสงค
1. เพอศกษาประสทธภาพการลดคาความสกปรกของนาและความสามารถในการกกเกบนาของ
การจดเรยงวสดกรอง
2. เพอศกษาประสทธภาพของพชพรรณทใชในการลดคาความสกปรกของนา และความสามารถ
ในการกกเกบนา
3. เพอศกษาระบบ Bioretention จาลองดวยพนทตนแบบศกษา
4. เพอเปนแนวทางการสรางเมองนาอยและสวยงามตามหลกการออกแบบทางภมทศน ภายใต
การใชระบบพชพรรณ
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1. ไดประเภทของวสดรองดนทมประสทธภาพในการลดมลภาวะทางนาและตนทนตา
2. ไดขอมลการใชประโยชนของระบบพชพรรณในการลดภาระการระบายนาฝนและการลด
มลภาวะทางนา
3. ไดรปแบบของการออกแบบพนทภายใตหลกการใชระบบพชพรรณอยางเปนรปธรรม
4. ไดแนวทางการจดการปญหาภาวะโลกรอนดวยระบบพชพรรณ
หนวยงานทจะนาผลการวจยไปใชประโยชน
1. หนวยงานราชการ เชน จงหวด เทศบาลเมอง เทศบาลนคร เทศบาลตาบล โรงพยาบาลและ
สถาบนการศกษา เพอลดงบประมาณการกอสรางระบบระบายนาของเมองและฟนฟคณภาพ
สงแวดลอมเมอง บรรเทาปญหาโดมความรอนในเขตเมอง เปนตน
2. หนวยงานภาคเอกชน เชน กลมโรงงานอตสาหกรรมทตองการฟนฟคณภาพสงแวดลอมใน
เขตโรงงานพรอมทงลดงบประมาณในการกอสรางระบบระบายนาของโรงงาน กลมธรกจการ
โรงแรมและหางสรรพสนคา ทตองการสนบสนนการฟนฟคณภาพสงแวดลอมเมองและสราง
บรรยากาศสวยงามใหกบสถานท โดยเฉพาะการปรบปรงบรเวณลานจอดรถ เปนตน
3. ประชาชนทวไป นาหลกการระบบพชพรรณไปประยกตใชในการปลกตนไมบรเวณทอยอาศย
เพอชวยประหยดพลงงาน และบรรเทาความรอนในชมชน
6
การตรวจเอกสาร
ปญหาสงแวดลอมของเมองขนาดใหญเปนปญหาทนบวนทวความรนแรงมากขน
และแผขยายไปกวางขน เชน ปญหามลภาวะทางนาซงมงเนนแตนาเสยจากอาคารบานเรอนและ
อตสาหกรรมโดยลมคานงถงนาฝนทสารปนเปอนจาพวกฝนละออง โลหะหนก จากการจราจรและ
บรรยากาศ ปญหาดานอากาศเปนพษจากการจราจร ทาใหขาดอากาศทสะอาดเพยงพอตอการ
หายใจของมนษยมผลเสยงตอสขภาพของมนษย ปญหาดานความรอนสะสมในเขตเมองหรอ
เรยกวา โดมความรอนในเขตเมอง ซงนบวนปญหานไดทวความรนแรงอยางเหนไดชด ปญหาการ
ขาดความสวยงามในเขตเมอง เปนปญหาทสงผลกระทบทางสายตาและความรสกทมตอ
ทศนยภาพของเมองอนสงผลตอภาพลกษณของชมชนนน ๆ โดยเฉพาะชมชนทมบทบาทเปน
แหลงทองเทยว และปญหาการเกดนาทวมฉบพลน ปญหานาทวมในชมชนเกดจากสภาพ
ขอจากดทางกายภาพของพนท และจากการกอสรางโครงการตาง ๆ โดยขาดการศกษาผลกระทบ
และวางแผนรองรบ เชน โครงขายถนน และระบบบาบดนาเสย เปนตน
แนวทางหนงทสามารถชวยลดปญหาสงแวดลอมของเมองไดคอ การใชระบบ
พชพรรณ (ภาพท 1 และ 2) กลาวคอ โดยทวไปการปลกตนไมตามพนทตาง ๆ เชน ทางเดนเทา
เกาะกลางถนน สวนสาธารณะ สวนหยอม สนามออกกาลงกาย ในเขตเมองทมอย ยงขาด
การศกษาการวางรปแบบของการปลกตนไมทสามารถเออประโยชนในดานตาง ๆ ของการแกไข
ปญหาสงแวดลอมของเมองอยางถกหลกการ ตวอยางเชน การวางวสดรองพนดน โดยคานงถง
ความสามารถในการชวยกรองความสกปรกของนาและการระบายนา การเลอกพรรณไมให
เหมาะสมกบการลดมลภาวะทางนาพรอมปรบปรงคณภาพอากาศทาหนาทเสมอนปอดของเมอง
และสรางทศนยภาพใหสวยงาม เปนตน
7
ภาพท 1 แสดงหลกการใชระบบพชพรรณเพอบาบดคณภาพนาและกกเกบนา
ทมา : www.nahbrc.org (คนเมอ 18/05/2005)
ภาพท 2 แสดงพนทการใชระบบพชพรรณ
ทมา : danpatch.ecn.purdue.edu (คนเมอ 18/05/2005)
8
ดงนนงานวจยทมสวนเกยวของกบการใชระบบพชพรรณเพอฟนฟคณภาพ
สงแวดลอมเมองในดานตาง ๆ มดงน
1. การเพมพนทรบนา ลดอตราและปรมาณนาไหลบา (Storage Increasing and Runoff Reducing)
การปรบเปลยนพนทโลงโดยใชระบบพชพรรณทาใหเกดการเพมสมประสทธการ
ไหลบนผวดน (Coefficient of runoff; C) ถาพนทใดมคา C ตา แสดงวามความสามารถในการลด
อตราปรมาณนาไหลบาบนผวดนไดสง ซงคา C โดยทวไปของพนปคอนกรตหรอลาดยางมะตอยม
คาเทากบ 0.95 ในขณะทพนสนามหญามคา C อยระหวาง 0.05-0.35 ขนอยกบความลาดชนของ
พนท (Gary, 1976) ดงนนพนทสนามหญาจงมความสามารถในการรบนาและลดอตรานาไหลบา
ไดดกวา พนทปคอนกรตหรอลาดยางประมาณกวา 2 เทา จากการศกษาของ Pitt and Voorhess,
(1995) ไดคานวณปรมาณนาฝนไหลบาประจาปพบวาปรมาณนาไหลจากสวนบนหลงคานอยกวา
หลงคาทวไป 30-35% ตอป เชนเดยวกบการศกษาของ NRCA, (2001) สถาบนการศกษา
คณภาพดนในรฐนวเจอรซ สหรฐอเมรกาไดทาการศกษาโดยการใชโปรแกรมการจาลอง (Source
Loading and Management Model; SLAMN) ในการปรบเปลยนพนทโลงบนหลงคาทพกอาศย
เปนสวนบนหลงคา พบวาสามารถลดอตราการไหลของนาบนหลงคาไดเกอบ 50% ซงเมอคด
เทยบเปนมลคาการกอสรางระบบระบายนา สามารถลดงบประมาณในการกอสรางไดประมาณ
40% ของมลคาการกอสรางระบบระบายนา
2. การลดมลภาวะทางนา (Reduction of Water Pollutants)
ระบบพชพรรณชวยสงเสรมการลดภาระบรรทกของเสย (Organic loading) และ
คามลพษอน ๆ เชน การชวยกรองเศษขยะและการลดปรมาณโลหะหนกทปนเปอนในนาฝนจาก
บรเวณพนผวการจราจรเละเขตทางเทา ซงพบวาการใชพชเพอชวยในการลดมลภาวะทางนา
สามารถ ลดคาใชจายได 50-80% เมอเทยบกบคาใชจายในการบาบดนาเสยดวยกระบวนการทาง
กายภาพ (ตะแกรงดกขยะ) และกระบวนการทางเคม (สารเคมเพอกาจดโลหะหนก) (ดดแปลงจาก
www.treepeople.org) ความสามารถในการกาจดมลพษในนาดวยระบบพชพรรณ คอ ปรมาณ
องคประกอบของไนโตรเจน 30-80%, องคประกอบของฟอสฟอรส 20-80%, โลหะหนก (Cu, Zn,
Pb, Cd, Fe, Cr Al) 20-90%, คาความสกปรกของนาในรป BOD 35% และในรป COD 60-90%
คาสารแขวนลอยและความขนมากกวา 90% (Deletic, A. and Fletcher, T.D., 2005, Glass, C
and Bissouma, S., 2005, Hsieh C.H. and Davis, A.P., 2005, Kim et al., 2003, Davis, et al.,
2003, Davis et al.,2001, Barrett, et al., 1998 and PGDER, 1993 ) การใชระบบพชพรรณซง
9
เกยวโยงกบสงมชวตและไมมชวตของระบบดนและนา โดยทางานรวมกนดวยกระบวนการทาง
ฟสกส เคม และชววทยาในการลดมลภาวะทางนา ซงมกระบวนการหลกในการลดมลภาวะทางนา
คอ 1. การใชพชบาบด (Phytoremediation) เปนกระบวนการทอาศยพชชวยในการดดบมลภาวะ
โดยเฉพาะสารพษตาง ๆ และโลหะหนก 2. การใชจลนทรยในดนทงแบคทเรยและรา ในการลด
กลมสารพษเฉพาะ เชน สารประกอบไฮโดรคารบอน และ 3. การหมนเวยนธาตไนโตรเจนและ
ฟอสฟอรส (Nutrient Assimilation) เปนกระบวนการทเกดโดยการทางานระหวางแบคทเรยและ
พชในการแลกเปลยนและใชประโยชนจากธาตอาหารทงสอง
3. การจดการปญหานาทวมขง (Flood Management)
ระบบพชพรรณชวยสงเสรมการชะลอนากอนเขาสระบบทอระบายนาของเมอง
เปนการกกเกบนาชวคราว หรออาจกลาวไดวา ระบบพชพรรณชวยเพมอตราการระบายนาผวดน
เปน การบรรเทาปญหานาทวมขงบนผวดนไดเปนอยางด จาก www.brownfieldstsc.org และ
www.epa.gov/TIO ไดประมาณการคาใชจายในการควบคมการระบายนาทา (Hydraulic cost)
เมอใชพชชวยในการชะลอนาคดเปนมลคาทลดลงประมาณ 60%
4. การเพมปรมาณระดบนาใตดน (Enhancement of Potable Water)
จากการทระบบพชพรรณชวยสงเสรมการชะลอนาโดยการกกเกบนาชวคราว
สงผลใหนาทถกกกขงมโอกาสซมลงสใตดนมากขน ทาใหปรมาณนาใตดนเพมขน ลดภาวะการ
เกดปญหาดนทรดในบางพนททประชาชนนยมใชนาใตดนเปนแหลงนาเพอการอปโภคและบรโภค
5. การลดมลภาวะทางอากาศ (Reduction of Air Pollution)
ตนไมจากระบบพชพรรณสามารถชวยกรองสารพษจากอากาศไดเปนอยางด
โดยเฉพาะอยางยง กาซเรอนกระจก ทเปนกลมกาซทกอใหเกดปญหาโลกรอน ลดความรอนใน
บรรยากาศโดยพชจะคายน าในช วงกลางวนทาใหอณหภมลดลง สามารถลดการใช
เครองปรบอากาศ ไดประมาณ 40% (ดดแปลงจากwww.treepeople.org)
6. การเพมมลคาทางสนทรยภาพ (Value add of Aesthetic)
นอกจากระบบพชพรรณจะชวยฟนฟคณภาพสงแวดลอมดงกลาวขางตน การม
พชในเขตเมองทมากขนเกดความรมรน เปนการสรางความรสกดานสนทรยภาพทดของประชาชน
ทาใหคณภาพชวตโดยเฉพาะดานสขภาพจตทดขน สงผลตอประสทธภาพการทางานของคนเมอง
และตอเนองไปยงประสทธภาพการพฒนาเมองใหสวยงานและดขน ซงการสรางสนทรยภาพของ
เมองดวยการเลอกใชระบบพชพรรณตองคานงถงหลกการออกแบบใหถกตองตามหลกการทางภม
ทศนเพอใหเกดประโยชนทางดานสนทรยภาพอยางแทจรง โดยเฉพาะชมชนทมรายไดจากการ
10
ทองเทยวสามารถใชระบบพชพรรณของเมองสรางเมองใหสวยงาม นอกจากนนระบบพชพรรณยง
มสวนสงเสรมสรางสมดลระบบนเวศเมองโดยเปนทอยอาศยของนก ปลา แมลง และสตวอน ๆ
จากการรวบรวมขอมลทเกยวของ สามารถสรปประโยชนของระบบพชพรรณเพอ
สนบสนนโครงการวจยน ไดดงตารางท 1
11
ตารางท 1 แสดงประโยชนของระบบพชพรรณในการปรบปรงคณภาพสงแวดลอมในเขตเมอง
หวขอ
รายละเอยด
1. การ
ปรบปรง คณภาพอากาศ
การลดกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) :
1. ตนไมโตเตมวย 1 ตน สามารถดดซบ CO2 ได 48 ปอนดตอป พรอมทง
ผลต O2 ในปรมาณทเพยงพอสาหรบการหายใจของ 2 คน (McAliney,
1993)
2. ในสหรฐอเมรกา พบวา ตนไมในชมชนเมองสามารถสะสมคารบอน (C)
จากระบบการสงเคราะหแสงได 13 ปอนดตอเอเคอรตอป และสามารถ
ลดปรมาณ C จากการจราจรได 0.88 – 1.06 ปอนด CO2ตอไมล
(Nowak, 1995)
นอกจาก CO2 พบวาตนไมสามารถ ลดกาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2)
ซงเกดจากการเผาไหมถานไมและปลดปลอยสบรรยากาศ 60% ลดกาซ
ไนโตรเจนออกไซด (NOx) ซงเกดจากการเผาไหมของเครองยนต และลด
ปรมาณฝนละออง (PM10; ขนาดเลกกวา 10 ไมครอน) ของนามนดเซลซงเกด
จากการเผาไหมนามนเชอเพลง ตนไมสามารถลดความสกปรกของมลพษ
เหลานไดมากกวา 60% โดยดกจบมลพษนไวทใบไม
จากการทดสอบประโยชนของตนไมในสวนแหงหนง (ขนาด 212 เฮคเตอร)
พบวา สามารถลดปรมาณฝนละอองได 48 ปอนดตอวน, ไนโตรเจนไดออกไซด
9 ปอนดตอวน, ซลเฟอรไดออกไซด 6 ปอนดตอวน และคารบอนมอนอกไซด 2
ปอนดตอวน ซงคดเทยบเปนมลคาทตองบาบดมลพษเหลานเปนเงน 136
ดอลลารตอวน (www.coloradotrees.org คนเมอ 7/9/2005)
การปลกตนไมเปนระยะเวลา 50 ป ตนไมสามารถผลต O2 เปนมลคา
31,250 ดอลลาร, ลดคาใชจายในการควบคมมลพษทางอากาศได 62,000
ดอลลาร, สามารถเพมปรมาณนาหมนเวยนในสภาพแวดลอมคดเปนมลคาของ
นาทเพมมาเปน 37,500 ดอลลาร และลดการพงทลายของหนาดนคดเปนมลคา
31,250 ดอลลาร (Coder, 1996)
12
ตารางท 1 แสดงประโยชนของระบบพชพรรณในการปรบปรงคณภาพสงแวดลอมในเขตเมอง (ตอ)
หวขอ
รายละเอยด
2. การรกษาคณภาพนา
1. ลดการชะหนาดน พบวา ระบบรากพชสามารถชวยยดหนาดนไวไดด
2. ปองกนสารมลพษตาง ๆ ปนเปอนลงสแหลงนา พบวา ระบบการดดซบ
ธาตอาหารของรากพชชวยกรองและลดปรมาณสารพษกอนปนเปอนส
แหลงนาได
3. ชะลอการไหลบาของนาผวดน (นาทา) ซงพบวาทก ๆ 5% ของตนไมท
เพมขนสามารถลดอตราการไหลบาของนาผวดนไดประมาณ 2%
(www.coloradotrees.org) และพบวาเรอนยอดของตนไมสามารถดก
นาฝนไดประมาณ 17% ถาเพมปรมาณเรอนยอดความสามารถในการ
ดกนาฝนเพมขน (American Forests, 1999)
4. เพมปรมาณนาใตดน
ตนไมจงเปรยบเสมอนตวกรองมลพษธรรมชาต (bio-filter) สามารถชวยลด
การไหลบาของนาฝน ลดปรมาณสารปนเปอนตาง ๆ และชวยนาธาตอาหาร
เชน ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโปแตสเซยม ทปนเปอนมากบนาฝนไปใชในการ
เจรญเตบโตของตนไม ซงถาปลอยธาตอาหารเหลานลงสะสมสแหลงนา จะ
กอใหเกดมลภาวะทางนาได
3. การ
ประหยด พลงงาน
1. ตนไมสามารถใหรมเงาแกตวอาคาร สงผลใหอาคารสามารถลด
คาใชจายในการใชเครองปรบอากาศในเวลากลางวนไดมากถง 65%
หรอคดเทยบเปนการลดปรมาณการใชนามนไดถง 500,000 บาเรลตอ
วน (American Forests, 1999) หรอคดเทยบเปนความสามารถของ
ตนไมในการประหยดคาใชจายไดเปน ตนไมโตเตมวย 3 ตนตอบาน 1
หลง สามารถชวยประหยดการใชพลงงานของประเทศสหรฐได 2
พนลานดอลลารตอป (McAliney, 1993)
2. การจดวางตนไมอยางถกตาแหนง สงผลใหประหยดพลงงาน ทงในแง
ของการใหรมเงาอาคาร กดขวางลมในฤดหนาว และลดอณหภม
โดยรอบ (จากการคายนา) ไดมากถง 20-25% เมอเทยบกบการไมปลก
ตนไม
13
ตารางท 1 แสดงประโยชนของระบบพชพรรณในการปรบปรงคณภาพสงแวดลอมในเขตเมอง (ตอ)
หวขอ
รายละเอยด
3. ลดปญหาโดมความรอนในเขตเมอง โดยตนไมใหญทมขนาดของพมใบ
กวาง 30 ฟต สามารถคายนาได 150 ลตรตอวน ซงเพยงพอตอการ
ระบายความรอนในปรมาณความรอนทเกดจากการเปดหลอดไปขนาด
100 วตต จานวน 100 ดวง นาน 8 ชวโมง
4. การยดอายการใช
งานของผวถนน
ตนไมใหญสามารถยดอายการใชงานของผวจราจร โดยเฉพาะอยางยง
ถนนลาดยางมะตอย เนองจากยางมะตอยมคณสมบตสามารถยดตวไดเมอโดน
ความรอนในเวลากลางวน และหดตวในเวลากลางคน สงผลใหยางมะตอย
เสอมสภาพไดเรวขน โดยปกตถนนยางมะตอยควรไดรบการบารงรกษาใน ทก
ๆ 7-10 ป คดเปนมลคาประมาณ 50,000 ดอลลารตอไมล (Center fo Urban.,
1999) ดงนนในการปลกไมใหญซงใหรมเงากบผวจราจร ทาใหยดอายการใชงาน
ของถนนยางมะตอยไดนานขน คอ บารงรกษาทก ๆ 20-25 ป
5. ความ ปลอดภย
จากการจราจร
ตนไมเพมความปลอดภยในการจราจร เนองจากตนไมทใหญและสงสงผลใหเกด
ความรสกวาถนนแคบ ทาใหผขบขเพมความระมดระวงในการใชยานพาหนะ
มากขน นอกจากนการปลกตนไมรมทางเดนเปรยบเสมอนกาแพงกนระหวางคน
เดนเทาและผขบข ลดการตกกระทบของไฟสองของยานพาหนะทสวนทางมา
และใชเปนแนวสายตาทชดเจนแกผขบขในกรณทเปนโคงถนน
6. ระบบ
เศรษฐศาสตรยงยน
1. การมตนไมในเมองโดยรอบสงผลตอบรรยากาศของความนาลงทนทาง
ธรกจ และการทองเทยวในเมองนน ๆ
2. บรเวณสถานทพกอาศยและทางานทมตนไมโดยรอบ มโอกาสในการถก
ซอขายหรอเชาสง
3. สถานททางานทมตนไมโดยรอบ ทาใหประสทธภาพการทางานของ
พนกงานดขน ลดภาวะเบอหนายททางาน (www.coloradotrees.org)
14
ตารางท 1 แสดงประโยชนของระบบพชพรรณในการปรบปรงคณภาพสงแวดลอมในเขตเมอง (ตอ)
หวขอ
รายละเอยด
7. การเพม มลคาทดน
การมตนไมปลกในทดนทาใหมลคาทดนเพมขน 5-15% เมอเทยบกบทดนทไมม
ตนไม (www.coloradotrees.org)
8. การเพม คณภาพ
สงคมเมอง
1. ตนไมชวยเสรมใหความสมพนธระหวางเพอนบานดขน ลดภาวะ
ความรสกแปลกหนา และลดความกาวราวในชมชน
2. ลดจานวนผปวยดวยโรคระบบทางเดนหายใจ
3. ลดมลภาวะทางเสยง เนองจากตนไมเปนแนวกาบงเสยงทดกอนเขาส
ตวอาคาร โดยทตนไมสามารถดดซบเสยงได 50%
(www.coloradotrees.org)
การออกแบบระบบพชพรรณมเกณฑการออกแบบ (Design Criteria) ทควร
พจารณาดงน (NJS BMP Manual, 2004)
1. ปรมาตรการกกเกบนา, ความลกของนาทกกเกบเหนอพนดน และระยะเวลาการกกเกบ
ปรมาตรทใชในการกกเกบนาขนอยกบคณภาพการลดความสกปรกของนา
โดยทวไประบบพชพรรณควรใหนาอยในระบบอยางนอย 72 ชม. และความลกของระดบนากกเกบ
ไมควรเกน 12 นวสาหรบระบบพชพรรณประเภทบอ (Basin) และไมเกน 8 นวสาหรบระบบพช
พรรณทเปนรวยาว (Swale)
2. อตราการซมนา
การออกแบบระบบพชพรรณควรใหมอตราการซมนาทสามารถใหนาอยในระบบ
ไดไม นอยกวา 72 ชม. และถาในการทดสอบอตราการซมนาจากระบบจาลองได 4 นวตอชม. ใน
การออกแบบจรงตองใชอตราการซมนาท 2 นวตอชม. เนองจากในการนาไปใชจรงคาอตราการซม
นาจะ ลดลงเพราะเกดการอดตนจากสงสกปรกตามชองวางของนาและอากาศของระบบพชพรรณ
3. ประเภทของดนทใชในระบบพชพรรณ
ดนในระบบพชพรรณเปนแหลงอาหารและนาของพช การเลอกใชดนแตละ
ประเภทมผล ตอการเจรญเตบโตของพช และมบทบาทในการดดซบความสกปรก ประเภทของดน
15
ทแนะนาใหใชความมองคประกอบของดนเหนยว 10-15% ทราย 65% และ pH ควรอยระหวาง
5.5-6.5 และระดบความลกของดนนไมควรนอยกวา 3 ฟต ดงนนจะเหนไดวา ระยะเวลากกเกบนา
และอตราการซมผาน ทตองการนนขนอยกบประเภทของดนเปนสาคญ
4. ชนดของพชพรรณ
พชพรรณมสวนสาคญในการลดธาตอาหารและสารสกปรกออกจากนา จงควร
พจารณาเลอกชนดของตนไมใหมประสทธภาพในการลดสงสกปรก โดยทวไปควรปลกตนไม
ประมาณ 1,000 ตนตอเอเคอร และระยะหางระหวางตนไมควรนอยกวา 12 ฟตสาหรบไมยนตน
และ 8 ฟตสาหรบไมพม
5. ประเภทและความหนาของวสดรองพน
โดยทวไปใชวสดรองพนดวยกรวดและทรายซงมความหนาไมนอยกวา 3 นวและ
12 นว ตามลาดบ โดยเทไวเหนอทอรวบรวมนา การใชวสดรองพนเพอเปนการปองกนสาร
แขวนลอยขนาด เลกจากดนอดตนทอรวบรวมนา
6. ปรมาณนาเขาและนาออกจากระบบพชพรรณ
ปรมาณนาเขามผลตอการชะหนาดน ควรมการออกแบบการชะลอความแรงของ
นากอน เขาระบบพชพรรณ รวมทงปรมาณนาไหลเขาและออกจากระบบมผลตอระยะเวลากกเกบ
7. อตรานาลนออก
อตรานาลนออกจากระบบพชพรรณ ตองมการพจารณาและออกแบบทอรองรบ
ไว เนองจากการเกดปรมาณนาไหลเขาระบบเกนคาการออกแบบไวอาจเกดขนได
นอกเหนอประโยชนของการเลอกใชและออกแบบระบบพชพรรณเพอการฟนฟ
คณภาพสงแวดลอมของเมองแลว การออกแบบตามหลกภมทศนเพอใหเกดการใชประโยชนของ
พนทอยางมศกยภาพสงเปนสวนทสาคญ เนองจากทาใหเกดการสรางสนทรยภาพของเมอง และ
เปนการนาขอมลการวจยไปประยกตใชใหเหนเปนรปธรรมอยางแทจรง
16
การออกแบบทางภมสถาปตยกรรมโดยใชระบบพชพรรณเพอความสนทรยภาพและนนทนาการ
ในการออกแบบทางภมสถาปตยกรรมเปนการเลอกใชวสดพชพรรณ ความงาม
สนทรยภาพและประโยชนใชสอยของพนท ผสมผสานกบองคความรทางดานพชพรรณ ดาน
วศวกรรม และ สงแวดลอม ซงมหลกการและขนตอนการออกแบบโดยเนนถงการนาระบบพช
พรรณไปประยกต ใชกบพนทศกษา (ดดแปลงจาก EPA, 1999) ดงน
1. ความลาดชนของพนท ความลาดชนของพนทมความสาคญตอการ
ออกแบบและการระบายนาในพนท ซงจะมผลตอการวางพนทใชสอย และการออกแบบพชพรรณ
รวมทงการถกกดเซาะของพนทศกษา
2. ขนาดของพนท การออกแบบภมทศน จาเปนจะตองทราบขนาดของพนท
ซงประกอบดวย ความกวาง ยาว ทศทางตางๆของพนท เพอพจารณาความเพยงพอตอการกกเกบ
นา ชวคราวของระบบพชพรรณ
3. ทศทางของแสง เปนประโยชนในการเลอกขนาดและชนดของพรรณไมและ
ปลกไมบงแสงแดด/ไมใหรมเงา สามารถเลอกตาแหนงทพกผอนไดอยางเหมาะสม หรอเลอกวสดป
พนผวทางเดน หรอวสดประกอบอน ๆ ไดอยางเหมาะสมซงจะชวยลดความรอนของแสง และ
มลภาวะตางๆได
4. ทศทางลม การสารวจทศทางของลม เพราะลมจะมผลตอความชนและความ
เยนสบายของผใชประโยชนพนท
5. ดน การทราบขอมลเกยวกบลกษณะของดนวาเปนดนเหนยว ดนรวน หรอดน
ทราย ดความอดมสมบรณของดน สภาพของดน ชนหนาดน และระดบนาใตดน เพอใชในการ
เลอกใชวสดรองพนดนและชนดพรรณไมใหเหมาะสมกบชนดของดน เพอใหไดประสทธภาพสงสด
ในการบาบดมลภาวะทางนา
6. สภาพภมอากาศ การทราบขอมลเกยวกบสภาพภมอากาศ เชน อยใน
เขตรอน อากาศแหงแลง เขตหนาว หรอเขตฝนชก เปนขอมลทจะนามาใชพจารณาเลอกชนดพช
พรรณ หญาชนดตางๆ ลกษณะการเจรญเตบโต และสภาวะทเหมาะสมกบสภาพภมอากาศของ
พนท
7. พรรณไมเดม การออกแบบจะคานงถงการใชพรรณไมเดมทมอยแลวเปน
สาคญ แตมการเพมเตมระบบพชพรรณในตาแหนงทเหมาะสมเพอการลดมลภาวะทางนา โดยควร
ใหม อตราสวนไมพมตอไมยนตน ในพนทออกแบบมคา 2:1 ถง 3:1
17
8. สงแวดลอมอน ๆ การพจารณาเกยวกบสภาพแวดลอมในพนทและพนท
ขางเคยง ใหมความเชอมโยงตอเนอง เกดความสวยงามใหกบผใชประโยชนในพนทขางเคยง เพอ
เสรมสรางสภาพแวดลอมทดใหกบชมชนโดยรอบ
สถานทและระยะเวลาในการวจย
ระยะเวลา 1 ป (ตลาคม 2551-กนยายน 2552)
สถานททาการทดลอง
1. หองปฏบตการเทคโนโลยชวภาพ (หอง2405) ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร
มหาวทยาลยแมโจ
2. หองปฏบตการกลาง (2409) ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยแมโจ
3. โรงเรอนกระจก อาคารเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดา มหาวทยาลยแมโจ
อปกรณการทาวจย
ตวกลางทใชในการวจย จะประกอบไปดวย
1. วสดปลก
- ดน ซงจะใชดนทมแคดเมยมปนเปอน จาก ต.แมตาว อ. แมสอด จงหวดตาก
2. ทราย
3. วสดกรอง / วสดตวกลาง
- อฐมอญ
- เศษปน
- เศษกระเบอง
พรรณไมทเลอกใช ไดแก
1. ถวปนโต หรอ ถวบราซล (พนคลมดน)
2. วานลนมงกรดาง
3. พลบพลงตนเปด
4. ชาฮกเกยน
โดยมหลกการในการเลอกพชดงน คอ
18
1. เปนพชทนยมปลกประดบทวไป
2. เปนพรรณไมทนยมใชในการจดแตงออกแบบสวนทางภมสถาปตยกรรม
3. มราคาถก หางาย
4. เปนพชทเจรญเตบโตไดงาย
ภาชนะบรรจ ไดแก
1. ถงพลาสตกขนาดเสนผานศนยกลาง 46 cm3 สง 30 cm3 จานวน 18 ใบ สาหรบวสด
ตวกลาง และเพมเปน 48 ใบ สาหรบการทดสอบระบบ Bioretention
2. ชามพลาสตกขนาดเสนผานศนยกลาง 25 cm3 จานวน 18 ใบ สาหรบวสดตวกลาง และ
เพมเปน 48 ใบ สาหรบการทดสอบระบบ Bioretention
อปกรณ
1. นาเสย จากบอพกนาเสยกอนเขาระบบในโรงบาบดนาเสยของมหาวทยาลยแมโจ
2. นากลน
3. บกเกอร ขนาด 50 100 150 500 1000 ml
4. กระบอกตวง ขนาด 50 100 1000 ml
5. หลอดซโอด ขนาด 20x15 ml
6. ขวดบโอด ขนาด 300 ml
7. ปเปต ขนาด 1 2 5 10 ml
8. บวเรต ขนาด 50 ml
9. ขวดรปชมพ ขนาด 250 ml
10. กระดาษกรอง GF/C Whatman ขนาด 47 ml
11. ถงมอ ขนาด M , L
12. ขวดนากลน
13. ปากคบ
14. กระดาษฟรอย
15. ลกยางดดสาร
16. โถดดความชน
19
เครองมอ
1. เครองชงอยางละเอยด ยหอ Mettler Toledo รน PL 3002
2. เครอง pH meter ยหอ Sartorius รน Professional Meter PP-50
3. ตเยน ยหอ Sanyo
4. ตอบควบคมอณหภม ยหอ Binder GMBH
5. เครองกรองสญญากาศ ยหอ EMERSON
6. ตบมควบคมอณหภม ยหอ Binder GMBH
7. ตดดควน ยหอ M I-LAB
สารเคม
การวเคราะหหาคาซโอด (Chemical Oxygen Demand ; COD)
1. สารละลายมาตรฐานโปแตสเซยมไดโครเมต
2. กรดซลฟวรกเขมขน
3. เฟอโรอนอนดเคเตอร
4. เฟอรสแอมโมเนยมซลเฟต
การวเคราะหหาคาบโอด (Biochemical Oxygen Demand; BOD)
1. สารละลายอลคาไล-ไอโอไดด-เอไซด
2. แมงกานสซลเฟต
3. นาแปง
4. โซเดยมไธโอซลเฟต
การวเคราะหหาคาโอเอม (Organic matter; OM)
1. สารละลายมาตรฐานโปแตสเซยมไดโครเมต
2. กรดซลฟวรกเขมขน
3. เฟอโรอนอนดเคเตอร
4. เฟอรสแอมโมเนยมซลเฟต
20
แผนการทดลอง
การเตรยมสถานททาการทดลอง การทดลองขนตอนท 1
การคดเลอกวสดกรอง / วสดตวกลาง
ทาการทดลองเพอหาประสทธภาพในการวางชนของวสดตวกลาง
ไดวสดตวกลางทมประสทธภาพเหมาะสมทสด จานวน 2 แบบ
คดเลอกการเรยงตวของชนวางจานวน 2 แบบ จากขนตอนท 1
ทาการทดลองเพอหาประสทธภาพของระบบ Bioretention จาลอง
ทปลกพช 4 ชนด ทง 2 แบบ
ไดระบบ Bioretention ทปลกพชทมประสทธภาพเหมาะสมทสด
สรปผลการทดลอง
การทดลองขนตอนท 2
กาหนดพชทใชในการทดสอบระบบ Bioretention จานวน 4 ชนด คอ
1.ถวปนโต 2.วานลนมงกรดาง 3.พลบพลงตนเปด และ4.ชาฮกเกยน
21
วธการทดลอง
การเตรยมอปกรณ
กระถาง : กระถาง ขนาดเสนผานศนยกลาง 46 cm3 สง 30 cm3 สาหรบปลก
ตนไมสง 60 cm3 นามาลางใหสะอาด แลวนามาเจาะรดานลางของถงอยางสมาเสมอ ใหนาไหล
ออกเพอ นาไปวเคราะห
ถาด : ถาด ขนาดเสนผานศนยกลาง 25 cm3 ไวดานลางของกระถาง สาหรบ
รองรบนาทไหลออก เสนผานศนยกลางประมาณ 25 cm3 เพอใหเกบนาไดทวถง
วสดกรอง : กระเบอง อฐ และปน จากการเหลอใชในงานกอสราง นามาทบใหม
ขนาดเลกใกลเคยงกนโดยประมาณ แลวนามาแชนาคางไวประมาณ 1 คน เพอกาจดเศษวสด
จาพวกปนซงเปนองคประกอบหลกในการทากระเบอง อฐ และปนใหออกไปใหมากทสด แลวลาง
ดวยนาสะอาดหลายๆ ครง จากนนนามาผงใหแหง รอการเตรยมลงกระถางปลก
โดยงานวจยน ไดแบงขนตอนในการทดลองงานวจยออกเปน 2 ขนตอน
ดงตอไปน
1. การหาวสดตวกลางทมประสทธภาพเหมะสมทสด
2. การทดลองปลกพชภายใตระบบ Bioretention ทมประสทธภาพเหมาะสมทสด
ภาพท 3 กระถาง ไวสาหรบทดลองในขนตอนท 1 และ ขนตอนท 2
22
การทดลองขนตอนท 1 : การหาวสดตวกลางทมประสทธภาพเหมะสมทสด
1.1 การเตรยมสถานทการทาการทดลอง
ทาการเตรยมหองปฏบตการทดลอง โดยการทาความสะอาดหองปฏบต ทาการ
จดวางสงของใหเปนระเบยบเรยบรอยตามระเบยบของหองปฏบตการอยางถกตอง ทาการเชค
อปกรณและสารเคมในหองปฏบตการกอนทาการทดลอง เพอทจะไดทราบกอนทาการทดลองใน
หองปฏบตการมอปกรณและสารเคมอะไรบาง
ทาการเตรยมสถานทเพาะปลกพช โดยใชโรงเรอนกระจก เปนสถานททาการ
ทดลองเพาะปลกพชทง 4 ชนด เพอสามารถควบคมปจจยตางๆ ไดงาย เชน ปรมาณนาทใชในการ
รด แตละ Treatment เปนตน ทาการจดอปกรณใหเปนระเบยบเรยบรอย
1.2 การคดเลอกวสดกรอง / วสดตวกลาง
ทาการคดเลอกวสดกรองทมอยตามทองถน ซงจะเปนวสดทเหลอใชในทางการ
กอสรางตางๆ ทมอยรอบและในมหาวทยาลยแมโจ โดยสวนมากแลววสดทเหลอใชในทางการ
กอสรางนน สวนใหญจะเปนจาพวก เศษปน เศษอฐ และเศษกระเบอง (ดงภาพท 4) ซงเมอทาการ
ศกษาในวสดทง 3 จาพวกนแลว พบวา มความเปนไปไดทจะนามาทาการเปนวสดกรอง โดยท
คณสมบตบางประการของแตละชนดจะแตกตางกนไป เชน เศษปน จะมลกษณะเปน รพรนขนาด
เลก เศษอฐ มความสามารถในการชวยดดซมนาไดดและเศษกระเบอง มลกษณะดดซมนาไดด
เชนเดยวกน (http://www.biymagazine.com/thread-68-1-1.html, วนท 30 กมภาพนธ 2553)
จากนนทาการทดลองเรยงชนของวสดตวกรอง หรอวสดตวกลางทเหมาะสมทสดในการชวยบาบด
นาเสย โดยกาหนดวาใหเศษปนอยตรงกลางของชน เนองจาก เศษปนนนจะทาใหคาความ เปน
กรด – ดางของนาเสยทออกมาจากกระถางเปนดางสง ซงมรายละเอยดการเรยงชนของวสด
ตวกลางแตละอตราสวน ดงภาพท 5 โดยกอนนาไปทดสอบ นาวสดตวกลางเหลานมาทบใหม
ขนาดใกลเคยงกน และนาแชนาประมาณ 1 คน เพอกาจดเศษของวสดทตกคางจากการทบ และ
ลางดวยนา นาวสดตวกลางไปผงลมใหแหง ประมาณ 1 วน
23
ภาพท 4 วสดตวกลางทใชในการทดลองในขนตอนท 1 และขนตอนท 2
a คออฐมอญ
b คอเศษปน
c คอเศษกระเบอง
a
b
c
24
ภาพท 5 การจดเรยงชนวสดกรองทใชในการทดลอง Treatment ละ 3 ซา
Treatment ท 1 คอ เศษกระเบอง : เศษปน : เศษอฐ อตราสวน 1 : 1 : 1
Treatment ท 2 คอ เศษกระเบอง : เศษปน : เศษอฐ อตราสวน 1 : 1 : 2
Treatment ท 3 คอ เศษกระเบอง : เศษปน : เศษอฐ อตราสวน 2 : 1 : 1
Treatment ท 4 คอ เศษอฐ : เศษปน : เศษกระเบอง อตราสวน 1 : 1 : 1
Treatment ท 5 คอ เศษอฐ : เศษปน : เศษกระเบอง อตราสวน 1 : 1 : 2
Treatment ท 6 คอ เศษอฐ : เศษปน : เศษกระเบอง อตราสวน 2 : 1 : 1
Treatment ท 1 Treatment ท 2 Treatment ท 3
Treatment ท 4 Treatment ท 5 Treatment ท 6
ลาง
บน
ลาง
บน
25
1.3 การทดลองเพอหาประสทธภาพการเรยงตวของชนวสดกรอง / วสดตวกลาง
ทาการทดลองโดยเกบนาเสยจากบอพกนาเสยในมหาวทยาลยแมโจกอนเขา
ระบบบาบดนาเสย หลงจากนนทาการ เจอจางนาเสย ใหมความเขมขนของนาเสยอยท 100 % 75
% 50 % และ 25 % ตามลาดบ หลงจากทไดนาเสยทมความเขมขนดงทกาหนดไว ทาการรดนาท
Treatment ท 1 ถง Treatment ท 6 หลงจากนนนาถาดมารองนาเสยทจะออกจากแตละ
Treatment และนาไปวเคราะหผลในพารามเตอร 3 ตว คอ 1.คาซโอด(COD) 2.คาความเปนกรด –
ดาง (pH) และ 3.คาของแขงแขวนลอย(SS) และคาความสามารถในการอมนา
1.4 การคดเลอกการเรยงตวของชนวสดตวกลางทมความเหมาะสมทสด
ทาการคดเลอกการเรยงตวของชนวางวสดตวกลางทมประสทธภาพในการลด
มลภาวะทเหมาะสมทสด จานวน 2 แบบ
การทดลองขนตอนท 2 : การทดลองปลกพชภายใตระบบ Bioretention ทมประสทธภาพเหมาะสมทสด 2.1 การเตรยม Treatment เพาะปลกพช
2.1.1 การเตรยม Treatment เพาะปลกพชทง 4 ชนด ทง 2 แบบจากขนตอนท 1 แบบละ
8 Treatment Treatment ละ 3 ซา รวมทงหมด 24 กระถาง ดงตารางท 2
ตารางท 2 การเพาะปลกพชทง 4 ชนด
Treatment เพาะปลก แบบท 1
ซาท 1 ซาท 2 ซาท 3
Treatment ท 1 ควบคม ควบคม ควบคม
Treatment ท 2 ตนถวปนโต ตนถวปนโต ตนถวปนโต
Treatment ท 3 ตนวานลนมงกรดาง ตนวานลนมงกรดาง ตนวานลนมงกรดาง
Treatment ท 4 ตนวานรวมกบตนถว ตนวานรวมกบตนถว ตนวานรวมกบตนถว
Treatment ท 5 ตนพลบพลงตนเปด ตนพลบพลงตนเปด ตนพลบพลงตนเปด
Treatment ท 6 ตนพลบพลงรวมกบตนถว ตนพลบพลงรวมกบตนถว ตนพลบพลงรวมกบตนถว
Treatment ท 7 ตนชาฮกเกยน ตนชาฮกเกยน ตนชาฮกเกยน
Treatment ท 8 ตนชารวมกบตนถว ตนชารวมกบตนถว ตนชารวมกบตนถว
26
ตารางท 2 การเพาะปลกพชทง 4 ชนด (ตอ)
Treatment เพาะปลก แบบท 2
ซาท 1 ซาท 2 ซาท 3
Treatment ท 1 ควบคม ควบคม ควบคม
Treatment ท 2 ตนถวปนโต ตนถวปนโต ตนถวปนโต
Treatment ท 3 ตนวานลนมงกรดาง ตนวานลนมงกรดาง ตนวานลนมงกรดาง
Treatment ท 4 ตนวานรวมกบตนถว ตนวานรวมกบตนถว ตนวานรวมกบตนถว
Treatment ท 5 ตนพลบพลงตนเปด ตนพลบพลงตนเปด ตนพลบพลงตนเปด
Treatment ท 6 ตนพลบพลงรวมกบตนถว ตนพลบพลงรวมกบตนถว ตนพลบพลงรวมกบตนถว
Treatment ท 7 ตนชาฮกเกยน ตนชาฮกเกยน ตนชาฮกเกยน
Treatment ท 8 ตนชารวมกบตนถว ตนชารวมกบตนถว ตนชารวมกบตนถว
ทาการเพาะปลกพชทง 4 ชนด คอ 1.ตนวานลนมงกรดาง, 2.ตนพลบพลงตนเปด,
3.ตนชาฮกเกยน และตนถวปนโต (ดงภาพท 6) โดยนาตนพชทง 4 ชนดมาทาการเพาะปลกลงบน
กระถางทง 2 แบบ ตามตารางท 2 ซงจะไดกระถางรวมกนทงหมด 48 กระถาง
2.2 การทดลองหาประสทธภาพของระบบ Bioretention จาลอง
ทาการทดลองโดยเกบนาเสยจากบอพกนาเสยในมหาวทยาลยแมโจ เจอจางนา
เสย ใหมความเขมขนของนาเสยทมคาซโอดในชวง 30 – 60 mg/L นานาเสยทมความเขมขน
ตามทกาหนด ไว ปรมาณ 1,000 ml ไปรดกระถางทง 48 กระถาง นาถาดไปรองรบนาทผานระถาง
ทง 48 กระถาง นานาเสยทออกจากกระถางไปทาการวเคราะหหาคาตามพารามเตอรตางๆ ดงน
1.คาซโอด 2.คาของแขงแขวนลอย 3.คาพเอซ 4.คาประสทธภาพการอมนา และ 5.คาบโอด
นอกจากนยงมการวดหาคาโอเอมในดน เพอหาสารอนทรยในดนทเปนองคประกอบหลกของการ
เจรญเตบโตของพชแตละชนดในแตละ Treatment ซงมผลรวมไปถงความสงของพชดวย ทาการ
วดหาคาแคดเมยมในดน เพอทราบวาพชแตละชนดมประสทธภาพในการลดคาแคดเมยม ทาการ
วดหาคาความสงของพช เพอทราบถงการเจรญเตบโตของพช ทาการวดหาคาความชนในอากาศ
และวดคาความชนในดน เพอทราบความชนในดนและในอากาศทมผลตอการดดซบนาเสยและ
การเจรญเตบโตของพช โดยการเจรญเตบโตของพชดไดจากลกษณะใบและความสงของตนไม
27
2.3 ทาการวเคราะหหาประสทธภาพของระบบ Bioretention จาลอง
นาขอมลจากขอ 2.2 ทงหมด เพอทาการวเคราะหและเปรยบเทยบพช 4 ชนดทง
2 แบบ เพอหาประสทธภาพของระบบ Bioretention จาลอง ทมประสทธภาพในการลดมลภาวะท
เหมาะสมทสด
ภาพท 6 พชทใชในการทดลองระบบ Bioretention จาลอง
a คอตนวานลนมงกรดาง
b คอตนพลบพลงตนเปด
c คอตนชาฮกเกยน
d คอตนถวปนโต
a b
d c
28
ผลการทดลองและวจารณ
นานาเสยทเกดจากกจกรรมตางๆภายในมหาวทยาลยแมโจจากโรงบาบดนาเสยของ
มหาวทยาลยแมโจ ซงเกบจากบอพกนาเสยกอนเขาระบบบาบดนาเสย ทาการทดลองโดยการให
นาเสยไหลผานวสดตวกลางทสนใจศกษาทดลอง งานวจยครงนแบงการทดลองออกเปน 2
ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การทดสอบหาประสทธภาพการเรยงชนของวสดตวกลาง ซงเลอกใชเศษ
วสดกอสราง 3 ชนด คอ เศษปน เศษกระเบอง และเศษอฐ ทมการเรยงตวในอตราสวนทแตกตาง
กน (ภาพท 16) นานาทผานแตละ Treatment ไปทาการวเคราะหผลในหองปฏบตการ เพอ
เปรยบเทยบความสามารถในการอมนา ประสทธภาพในการลดคาซโอด คาความเปนกรด-ดาง
และคาของแขงแขวนลอย ของการเรยงชนวสดตวกลางทง 3 ชนด จากนน ขนตอนท 2 บรรจวสด
ตวกลางทเลอกไดจากการทดลองขนตอนท 1 ลงใน Treatment บรรจ ทราย ดน ตามลาดบ และ
ทาการเพาะปลกพชทง 4 ชนด คอ 1.วานลนมงกรดาง 2.พลบพลงตนเปด 3.ชาฮกเกยน และ 4.ถว
ปนโต (ตารางท 2) กาหนดให Treatment ทไมมการปลกพชเปนชดควบคมสาหรบการเปนตว
ควบคมในการปลกพช สวน Treatment ทปลกเฉพาะถวปนโต เปนชดควบคมสาหรบการเปนตว
ควบคมในการปลกพชคลมดน (ถวปนโต) การทดลองนเปนการจาลองระบบ Bioretention เพอทา
การทดสอบความสามารถในการอมนา ประสทธภาพในการลด COD BOD SS และคา pH
นอกจากนมการวดหาคาOMในดน แคดเมยมในดน ความสงของตนไม วดคาอณหภมในอากาศ
และวดคาอณหภมในดน เพอเปนขอมลสนบสนนการลดมลภาวะทางสงแวดลอม
การทดลองขนตอนท 1: การทดสอบเพอหาความสามารถในการอมนา ประสทธภาพใน
การลดคาซโอด คาความเปนกรด-ดาง และคาของแขงแขวนลอย เพอหาประสทธภาพการเรยงตว
ของชนวสดตวกลางทเหมาะสมจากวสดกอสราง 3 ชนด คอ 1.เศษปน 2.เศษกระเบอง และ 3.เศษ
อฐ โดยมทงหมด 6 Treatment (ภาพท 5)
29
51.1054.50 54.34
61.07 61.4064.61
0
10
20
30
40
50
60
70
TR1 TR2 TR3 TR4 TR5 TR6
%ก
ารอ
มน
า
ภาพท 7 แสดงการเปรยบเทยบคา % การอมนา ทงหมด 6 Treatment
ตารางท 3 แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%การอมนา (ขนตอนท1)
Treatment พารามเตอร
%การอมนา
TR1 51.10a
TR2 54.50a
TR3 54.34a
TR4 61.07a
TR5 61.40a
TR6 64.61a
จากภาพท 7 แสดงคา % การอมนา ของแตละ Treatment สามารถเรยงลาดบ
ประสทธภาพของ % การอมนา ในแตละTreatment จากมากไปนอยไดดงนคอ TR6, TR5, TR4,
TR2, TR3, และ TR 1 ตามลาดบ ซงวสดกรองทประกอบไปดวยเศษกระเบอง เศษปน และอฐ
มอญ โดยกอนทจะทาการทดลอง วสดกรองจะถกทบใหมขนาดเลกลง ทาใหพนทผวเพมขน แลว
นามาแชนาเพอทาความสะอาด และผงแดดใหแหง ทาใหความชนทผวตวกลางนอยมาก เมอนา
นามาผานตวกลางทแหงสนทน ตวกลางทง 3 ชนดจะดดซบนาไวจนเตมพนทผว
ซงเมอทาการทดลองพบวา อฐเปนวสดกรองทมประสทธภาพในการอมนาไดมากกวาวสด
กรองทเปนกระเบอง เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 1:1:2)
30
31.51
101.95
78.8177.44
88.19
97.6999.14
0
20
40
60
80
100
120
TR1 TR2 TR3 TR4 TR5 TR6 INF
CO
D (
มก
./ล
.)
กบ TR3 ทมอตราสวนของกระเบองอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 2:1:1) การอมนาของ TR2 ม
ประสทธภาพทดกวา TR3 และเมอเทยบ TR5 ทมอตราสวนของกระเบองอยมาก(อฐ:ปน:กระเบอง
1:1:2) กบ TR6 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 2:1:1) การอมนาของ TR6 ม
ประสทธภาพทดกวา TR5 อกประการหนงคอ ประสทธภาพในการอมนาของTreatmentทมการ
เรยงชนวสดกรองแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) มประสทธภาพในการอมนาไดมากกวา
การเรยงชนวสดกรองแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) เมอเปรยบเทยบ TR1 ทมการเรยงชน
วสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR4 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง
(บน:กลาง:ลาง) การอมนาของ TR4 มประสทธภาพทดกวา TR1 เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมการ
เรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR6 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:
กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) การอมนาของ TR6 มประสทธภาพทดกวา TR2 และเมอเปรยบเทยบ
TR3 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR5 ทมการเรยงชนวสดแบบ
อฐ:ปน:กระเบอง(บน:กลาง:ลาง) การอมนาของ TR5 มประสทธภาพทดกวา TR3
จะเหนไดวา%การอมนาของ TR4, TR5 และTR6 มประสทธภาพในการอมนามากกวา
TR1, TR2 และTR3 และจากกราฟนสามารถบอกไดวา %การอมนาของ TR6 มประสทธภาพใน
การอมนาดทสดจาก Treatment ทงหมด ซงเปนผลมาจากการเรยงชนวสดกรองแบบ อฐ:ปน:
กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) และมอตราสวนวสดกรองของอฐอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 2:1:1)
และจากการวเคราะหทางสถต (ตารางท 3) ของนาตวอยางทผานวสดกรอง พบวา ทก
TR มการอมนาไดประมาณ 50-65% ใกลเคยงกนซงไมมความแตกตางทางสถตตอกน
ภาพท 8 แสดงการเปรยบเทยบคา %COD Removal ทงหมด 6 Treatment
31
ตารางท 4 แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%COD Removal (ขนตอนท1)
Treatment พารามเตอร
%COD Removal
TR1 -258.36a
TR2 -249.92a
TR3 -210.71a
TR4 -176.99a
TR5 -177.89a
TR6 -236.00a
จากภาพท 8 แสดงคา %COD Removal ซงในระบบ Bioretention จะมสวนของวสด
กรองเปนสวนประกอบซงสามารถลดสารมลภาวะทางนาได (พนศร, 2543) โดยในแตละ
Treatment สามารถลดคา COD ไดใกลเคยงกนเรยงลาดบความสามารถในการลดคา COD ใน
แตละTreatment จากมากไปนอยไดดงนคอ TR4, TR5, TR3, TR6, TR2, และTR1 ตามลาดบ
จากการทดลองพบวา การลดคา COD ของ Treatment ทมอตราสวนวสดกรองของ
กระเบองสามารถลดคา COD ไดมากกวา Treatment ทมอตราสวนวสดกรองของอฐ เมอ
เปรยบเทยบ TR2 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 1:1:2) กบ TR3 ทมอตราสวน
ของกระเบองอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 2:1:1) การลดคาของ TR3 มประสทธภาพทดกวา TR2
และเมอเทยบ TR5 ทมอตราสวนของกระเบองอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 1:1:2) กบ TR6 ทม
อตราสวนของอฐอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 2:1:1) การลดคา COD ของ TR5 มประสทธภาพท
ดกวา TR6
อกประการหนงคอ การลดคา COD ของ Treatment ทมการเรยงชนวสดกรองแบบ อฐ:
ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) สามารถลดคา COD ไดมากกวาการเรยงชนวสดกรองแบบ
กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) เมอเปรยบเทยบ TR1 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ
(บน:กลาง:ลาง) กบ TR4 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) การลดคา
COD ของ TR4 มประสทธภาพทดกวา เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:
ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR6 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) การ
ลดคา COD ของ TR6 มประสทธภาพทดกวา และเมอเปรยบเทยบ TR3 ทมการเรยงชนวสดแบบ
32
-43.67-56.28
-145.50
23.25
52.4838.93
-200
-150
-100
-50
0
50
100
TR1 TR2 TR3 TR4 TR5 TR6
%S
S R
em
ov
al
กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR5 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:
ลาง) การลดคา COD ของ TR5 มประสทธภาพทดกวา
ถงแมคาการบาบดนาเสยหรอ %COD Removal มคาตดลบ เนองจากการทดลองม
ระยะเวลาในการทดลองทจากด แตจากกราฟนกสามารถบอกไดวา TR5 และ TR4เหมาะสมตอ
การลดคาCODไดดทสดใกลเคยงกนจากTreatmentทงหมด ซงเปนผลมาจากการเรยงชนวสด
กรองแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) และมอตราสวนวสดกรองของกระเบองอยมาก (อฐ:
ปน:กระเบอง 1:1:2) เปนผลใหการลดคาCODมประสทธภาพสงสด
และจากการวเคราะหทางสถต (ตารางท 4) ของนาตวอยางทผานวสดกรอง พบวา ทก
TRม %COD Removal ใกลเคยงกนซงไมมความแตกตางทางสถต
ภาพท 9 แสดงการเปรยบเทยบคา %SS Removal ทงหมด 6 Treatment
ตารางท 5 แสดงผลการวเคราะหทางสถตของ%SS Removal (ขนตอนท1)
Treatment พารามเตอร
%SS Removal
TR1 38.93ab
TR2 52.48a
TR3 23.25ab
TR4 -145.50c
33
TR5 -56.28bc
TR6 -43.67bc
จากภาพท 9 แสดงคา %SS Removal ซงในระบบ Bioretention จะตองมวสดกรองเปน
สวนประกอบซงวสดกรองนนสามารถลดตะกอนแขวนลอยได (สมชายและคณะ, 2541) โดยจาก
ผลการทดลองพบวา สามารถเรยงลาดบประสทธภาพในการลดคา SS ในแตละ Treatment จาก
มากไปนอยไดดงนคอ TR2, TR1, TR3, TR6, TR5, และTR4 ตามลาดบ
ซงพบวา อฐเปนวสดกรองทมประสทธภาพการลดคา SS ไดมากกวาวสดกรองทเปน
กระเบอง เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 1:1:2) กบ TR3 ทม
อตราสวนของกระเบองอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 2:1:1) การลดคา SS ของ TR2 มประสทธภาพท
ดกวา TR3 และเมอเทยบ TR5 ทมอตราสวนของกระเบองอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 1:1:2) กบ
TR6ทมอตราสวนของอฐอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 2:1:1) การลดคา SS ของ TR6 มประสทธภาพ
ทดกวา TR5
อกประการหนงคอ การลดคา SS ของ Treatment ทมการเรยงชนวสดกรองแบบ
กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) สามารถลดคา SS ไดมากกวาการเรยงชนวสดกรองแบบ อฐ:
ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) เมอเปรยบเทยบ TR1 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ
(บน:กลาง:ลาง) กบ TR4 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) การลดคา SS
ของ TR1 มประสทธภาพทดกวา TR4 เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:
ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR6 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) การ
ลดคา SS ของ TR2 มประสทธภาพทดกวา TR6 และเมอเปรยบเทยบ TR3 ทมการเรยงชนวสด
แบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR5 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:
กลาง:ลาง) การลดคา SS ของ TR3 มประสทธภาพทดกวา TR5
จะเหนไดวา TR1, TR2 และTR3 สามารถลดคา SS ได สวน TR4, TR5 และTR6 ยงไม
สามารถลดคา SS ได อาจเปนผลมาจากระยะเวลาในการทดลองทจากด และจากกราฟนสามารถ
บอกไดวา TR2 มประสทธภาพในการลดคา SS ไดดทสดจาก Treatment ทงหมด ซงเปนผลมา
จากการเรยงชนวสดกรองแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) และมอตราสวนวสดกรองของอฐ
อยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 1:1:2) เปนผลใหการลดคา SS มประสทธภาพสงสด
34
10.6810.8911.34
8.938.62
9.59
0
2
4
6
8
10
12
TR1 TR2 TR3 TR4 TR5 TR6
pH
และจากการวเคราะหทางสถต (ตารางท 5) ของนาตวอยางทผานวสดกรอง พบวาTR2
ม%SS Removal ทดทสดแตกตางจาก TR อนๆอยางมนยสาคญ โดย TR4 ม %SS Removal ท
ตาทสด
ภาพท 10 แสดงการเปรยบเทยบคา pH ทงหมด 6 Treatment
ตารางท 6 แสดงผลการวเคราะหทางสถตของคา pH (ขนตอนท1)
Treatment พารามเตอร
pH
TR1 9.59c
TR2 8.62d
TR3 8.93d
TR4 11.34a
TR5 10.89b
TR6 10.68b
จากภาพท 10 แสดงคา pH ของแตละ Treatment สามารถเรยงลาดบคา pH ในแตละ
Treatment ทมความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมไดดงนคอ TR2, TR3, TR1, TR6, TR5, และ
35
TR4 ตามลาดบ ซงพบวา อฐเปนวสดกรองทมความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมมากกวาวสด
กรองทเปนกระเบอง เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 1:1:2)
กบ TR3 ทมอตราสวนของกระเบองอยมาก (กระเบอง:ปน:อฐ 2:1:1) คา pH ของ TR2 จะมความ
เหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมทดกวา TR3 และเมอเทยบ TR5 ทมอตราสวนของกระเบองอย
มาก (อฐ:ปน:กระเบอง 1:1:2) กบ TR6 ทมอตราสวนของอฐอยมาก (อฐ:ปน:กระเบอง 2:1:1) คา
pH ของ TR6 จะมความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมทดกวาTR5
อกประการหนงคอ คา pH ของ Treatment ทมการเรยงชนวสดกรองแบบ กระเบอง:ปน:
อฐ (บน:กลาง:ลาง) มความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมมากกวาการเรยงชนวสดกรองแบบ
อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) เมอเปรยบเทยบ TR1 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ
(บน:กลาง:ลาง) กบ TR4 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) คา pH ของ
TR1 มความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมมากกวา TR4 เมอเปรยบเทยบ TR2 ทมการเรยงชน
วสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR6 ทมการเรยงชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง
(บน:กลาง:ลาง) คา pH ของ TR2 มความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมมากกวา TR6 และเมอ
เปรยบเทยบ TR3 ทมการเรยงชนวสดแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) กบ TR5 ทมการเรยง
ชนวสดแบบ อฐ:ปน:กระเบอง (บน:กลาง:ลาง) คา pH ของ TR3 มความเหมาะสมตอสภาวะ
สงแวดลอมมากกวาTR5
จะเหนไดวา คา pH ของ TR1, TR2 และTR3 มความเหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอม
มากกวา TR4, TR5 และTR6 และจากกราฟนสามารถบอกไดวาคา pH ของ TR2 มความ
เหมาะสมตอสภาวะสงแวดลอมดทสดจาก Treatment ทงหมด ซงเปนผลมาจากการเรยงชนวสด
กรองแบบ กระเบอง:ปน:อฐ (บน:กลาง:ลาง) และมอตราสวนวสดกรองของอฐอยมาก (กระเบอง:
ปน:อฐ 1:1:2)
และจากการวเคราะหทางสถต (ตารางท 6) ของนาตวอยางทผานวสดกรอง พบวา TR4
มคา pH ทสงทสดแตกตางจาก TR อนๆ อยางมนยสาคญ โดยท TR2 และ TR3 มคา pH ทตา
ทสด
จากผลการวเคราะหทางสถต (ตารางท 3,4,5 และ 6) ของขนตอนท 1 พบวา TR 2 และ
TR 5 มประสทธภาพในการปรบปรงคณภาพนาและการอมนา ดงนนจงคดเลอก TR 2 และTR 5
มาทดสอบการปรบปรงคณภาพนาเมอปลกรวมกบพชพรรณในขนตอนตอไป
การทดลองขนตอนท 2 : การทดลองปลกพชภายใตระบบ Bioretention ทม
ประสทธภาพเหมาะสมทสด โดยเลอกแบบท 1 (TR 2) และแบบท 2 (TR 5) จากการทดลอง
36
ขนตอนท 1 ซง แบบท 1 ทาทงหมด 4 เดอน และแบบท 2 ทาทงหมด 3 เดอน เนองจาก แนวโนม
ของการลดคาพารามเตอรตางๆ สามารถลดลงอยางตอเนองและมแนวโนมลดลงตอไปเรอยๆ
ใหผลดงตอไปน
-700.00
-600.00
-500.00
-400.00
-300.00
-200.00
-100.00
0.00
100.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4
% C
OD
-Rem
oval
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 11 แสดงคา % COD-Removal แบบท 1
-500.00
-400.00
-300.00
-200.00
-100.00
0.00
100.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3
% C
OD
-Re
mo
val
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 12 แสดงคา % COD-Removal แบบท 2
จากภาพท 11 การทดสอบระบบ Bioretention กบการจดเรยงวสดกรองแบบท 1 พบวา
ความสามารถในการลดคา %COD-Removal ของแตละชนดของพชทใชในการทดลองมความ
แตกตางกนเลกนอย จะเหนไดวาแนวโนมในการเพมคา %COD-Removal ของพชแตละชนดม
แนวโนมเพมขนอยางเหนไดชด โดยทในเดอนท 1 คา %COD-Removal ทตดลบมาก เนองจาก
37
เปนชวงแรกทเรมมการปลกพชลงในแตละ Treatment ทาใหพชยงไมสามารถชวยในการเพมคา
%COD-Removal ไดและดนในแตละ Treatment ยงไมสามารถชวยในการดดซบนา เสยไดนาท
ออกจาก Treatment สวนใหญจะมตะกอนดนปนเปอน เนองจากนาทใชรดไดซะลาง ดนใหลงมา
เพราะวาดนยงไมอมตว และในเดอนท 2 3 และ 4 ตนพชแตละชนดเรมมการปรบตวและ
เจรญเตบโต ทาใหพชทปลกในแตละ Treatment เรมเพมคา %COD-Removal มากขน โดยทพช
ในเดอนแรกจะใหคา %COD-Removal ตดลบคอนขางสง ในเดอนสดทายพชจะชวยใหคา
%COD-Removal เพมขนถง 50 % จะเหนไดวา พชสามารถชวยในการเพมคา %COD-Removal
ไดมาก ทงนเปนเพราะดนเรมมการอมตว (ศรสดาและคณะ, 2552) จะสงเกตวา พชทง 3 ชนด ทม
พชคลมดนปลกรวม จะสามารถชวยเพม %COD-Removal ไดมากกวาการปลกพชทง 3 ชนดทไม
มพชคลมดนปลกรวม ผลแสดงในเดอนสดทายของการทดลอง พบวา การปลกพลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโตมประสทธภาพในการชวยเพมคา %COD-Removal ไดดกวาพชอก 2 ชนด
เนองจากตนพลบพลงตนเปดจะมลาตนทเปนหวอยใตดน ซงหวของตนพลบพลงจะชวยในการดด
ซบนาและการดดแรธาตตางๆ ในดนและนาเสยทเราใชรดลงไปทาให พลบพลงตนเปดม
ประสทธภาพในการชวยเพม %COD-Removal ใหมากขน อกทงยงมถวปนโตทชวยในการดดซบ
นาเสยอกดวย นอกจากน ดนยงเปนสวนชวยในการดดซบนาเสยและวสดกรองทง 3 ชนดทเลอก
สามารถชวยลดมลภาวะทางนาไดเปนอยางด โดยทตนพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต สามารถ
ชวยเพมคา %COD-Removal ถง 40% รองลงมา ตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต สามารถ
ชวยเพมคา %COD-Removal ถง 25% เชนเดยวกบตนชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต จะเหนไดวา
พชทง 2 ชนดทมตนถวปนโตปลกรวมจะมคา %COD-Removal ทไมแตกตางกน และ พชทง 3
ชนด ทไมมตนถวปนโตปลกรวมไมมความแตกตางกนเชนเดยวกน โดยท คา %COD-Removal
ของพชทง 3 ชนดทไมมถวปนโตปลกรวม คอ 20% ดงนนการทปลกพชคลมดนรวมจะชวยเพม
%COD-Removal ขนอก 5%
จากภาพท 12 การทดสอบระบบ Bioretention กบการจดเรยงวสดกรองแบบท 2 พบวา
ความสามารถในการลดคา %COD-Removal ของแตละชนดของพชทใชในการทดลองมความ
แตกตางกนเลกนอย จะเหนไดวา ชวงเดอนแรก คา %COD-Removal ตดลบมาก เดอนท 2 และ 3
พบวา %COD-Removal ตดลบนอยลง เนองจากตนพชมความเจรญเตบโตและดนมการปรบตว
และดนอมตวในทสด (ศรสดาและคณะ, 2552)
เมอเทยบผลการทดลองการหาคา %COD-Removal ทง 2 แบบ (ภาพท 11 และ ภาพท
12) พบวา การจดเรยงวสดกรองแบบท 1 จะใหคา %COD-Removal ทดกวาการจดเรยงวสดกรอง
38
แบบท 2 ถง 20% และพชทมผลตอการชวยเพม %COD-Removal มาก คอ ตนพลบพลงตนเปด
รองลงมาคอตนวานลนมงกรดาง และตนชาฮกเกยน และการเรยงของชนวสดกรองและดนมผลทา
ใหชวยเพมคา %COD-Removal อกดวย (สมชายและคณะ, 2541)
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 30 คา แบบท 2 จานวน 23 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 7
ตารางท 7 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา %COD-Removal
Treatment
%COD-Removal แบบท 1 %COD-Removal แบบท 2
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
-270.75 a
-260.46 a
-238.84 a
-192.13 a
-182.05 a
-203.02 a
-201.51 a
-201.00 a
-152.28 a
-185.27 a
-140.51 a
-235.24 a
-132.35 a
-242.39 a
-161.34 a
-254.91 a
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
จากตารางท 7 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คา %COD-Removal
แบบท 1และคา %COD-Removal แบบท 2 แตละ Treatment ไมมความแตกตางอยางม
นยสาคญ โดยทพลบพลงตนเปดทง 2 แบบ ใหผลในการชวยเพมคา %COD-Removal มากทสด
นอกจากน งานวจยไดมการวดพารามเตอรตางๆ ดงตอไปน
39
การวดคาของแขงแขวนลอย โดยงานวจยไดทาการศกษาหาของแขงแขวนลอยในนาท
ออกจากแตละ Treatment นามาคานวณเปนคา % SS-Removal ของการจดเรยงวสดกรองทง 2
แบบ ดงตอไปน
-2500
-2000
-1500
-1000
-500
0
500
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4
% S
S-R
em
oval
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 13 แสดงคา % SS-Removal แบบท 1
-900.00
-800.00
-700.00
-600.00
-500.00
-400.00
-300.00
-200.00
-100.00
0.00
100.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3
% S
S-R
em
oval
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 14 แสดงคา % SS-Removal แบบท 2
จากภาพท 13 พบวา ความสามารถในการชวยเพม % SS-Removal ในพชแตละชนด
จากการทดลองจะเหนไดวา Treatment ทควบคมถวปนโต ในเดอนแรกจะใหคา % SS-Removal
ตดลบสง ซงใหผลลบทมากกวา Treatment อนๆ แตอยางไร ในเดอนแรก Treatment ทใหคา
% SS-Removal ทตดลบนอยทสด คอ ตนพชทปลกพชคลมดนรวมดวยทก Treatment เมอเทยบ
40
กบพชชนดเดยวกน โดยการปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต ใหคาตดลบนอยทสด แตกยง
ถอวาคา % SS-Removal ยงสง เมอเทยบกบคา % SS-Remover ในเดอนถดไป โดยทในเดอน 2
และเดอนท 3 คา % SS-Removal ของพชแตละชนดใหคาตดลบนอยกวา Treatment ทควบคม
พชคลมดน และตนพลบพลงตนเปด ในเดอนท 3 จะใหคา % SS-Removal มากกวาพชชนดอน
ประมาณ 40% และกยงมากกวา Treatment ทควบคมดน ประมาณ 30% เนองจาก พลบพลง
ตนเปดเปนพชทลาตนเปนหว ทาใหสามารถชวยในการดดซบนาไดด และอกทงดนชวยในการ ชวย
ลดคา % SS-Removal และยงมชนวสดกรองทชวยในการกรองของแขงอกชนหนง ทาใหของแขง
ไมสามารถผานชนดนและชนวสดกรองไดทาใหชวยลดของแขงแขวนลอยในนาลงได สวน ในเดอน
แรกทคา % SS-Removal ทตดลบมาก เนองจาก เศษดนและเศษวสดกรองยงไมอมตว ทาใหเกด
การซะลางดนและวสดกรองออกมาพรอมกบนาเสยดวยทาใหเกดคา % SS-Removal ทตดลบ
มากดงแสดงในภาพท 6.17 และในเดอนสดทาย เมอพชเจรญเตบโตเตมทและพชคลมดนกยงม
สวนชวยในการลดคาของแขงแขวนลอย ทาใหชวยลดคาของแขงแขวนลอยไดมาก (ฑฑมพร,
2540) และอกทงดนและวสดกรองอมตวทาใหไมเกดการซะลางดนและวสดกรอง และพชทชวยลด
คา % SS-Removal ไดด ไดแก วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต ประมาณ 90% รองลงมา วาน
ลนมงกรดางและชาฮกเกยน ประมาณ 85% พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตและชาฮกเกยน
รวมกบถวปนโต ประมาณ 80% และพลบพลงตนเปด ประมาณ 70 % เชนเดยวกบ Treatment ท
เปนตวควบคมดนและควบคมถวปนโต จะเหนไดวาพชทง 3 ชนด สามารถชวยลดคาของแขง
แขวนลอยได
จากภาพท 14 พบวา ความสามารถในการชวยเพม % SS-Removal ในพชแตละชนด
จากผลการทดลองแบบท 2 พบวา ในชวงเดอนแรกของการทดลอง % SS-Removal ยงไมสามารถ
ชวยในการรดคาของแขงแขวนลอยลงได เนองจาก พชทง 3 ชนดยงมการเจรญเตบโตไมเตมทและ
อกทงพชทง 3 ชนดยงเรมมการลงปลกใหมในแตละ Treatment ทาใหพชทง 3 ชนดไมสามารถ
ชวยลดคา % SS-Removal ลงได รวมทงดนและวสดกรองในแตละ Treatment ยงไมสามารถชวย
ลดของแขงแขวนลอย นาทออกมาจากแตละ Treatment จะมสวนผสมของดนและวสดกรอง
ปนเปอนลงมากบนาดวย โดยทสวนใหญพชทง 3 ชนดจะชวยลดคา % SS-Removal ตดลบสงเมอ
เทยบกบคา % SS-Removal ในเดอนถดไป โดยทคา % SS-Removal ในเดอนท 2 และเดอนท 3
คา % SS-Removal ตดลบนอยลง และเมอเปรยบเทยบพชทง 3 ชนดอยางละเอยดแลว พบวา
การปลกตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต จะใหคา % SS-Removal ทดกวาการปลกพชทง 2
ชนด รวมถงพชชนดเดยวกนทไมไดปลกพชคลมดนรวมดวย เนองจากการปลกถวปนโต ซงถว
41
ปนโตเปนพชทมรากมาก ทาใหดนมชองขนาดเลกระหวางอนภาคมนอยขนสงผลทาใหของแขง
แขวนลอยมโอกาสทจะผานไดนอย (ประไพและคณะ, 2542) รวมถงพชทง 3 ชนดมการ
เจรญเตบโตทาใหรากของพชทง 3 ชนด ขยายในวงกวางและไปแทรกในชองวางระหวางดนทาให
ดนลดชองวางเหลานนทาใหของแขงแขวนลอยในนาทผานลงไปไมสามารถผาน ในชนดน และ
วสดกรองลงไปได อกทงดนและวสดกรองยงไมซะลางลงไปดวย เนองจากดนและวสดกรองอมตว
และมการจดเรยงเปนอนภาคของหนาตดทมชองขนาดเลกระหวางอนภาคทาใหนาเสยทม
ของแขงแขวนลอยไมสามารถไหลผานลงไปได (ประไพและคณะ, 2542)
เมอเปรยบเทยบผลการทดลองคา % SS-Removal ทง 2 แบบ (ภาพท 13 และภาพท 14)
พชทชวยในการลดคา % SS-Removal ไดด คอ ตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต ซงสามารถ
ชวยลดคา % SS-Removal ไดมากถง 90% โดยเมอเปรยบเทยบกบ Treatment ทควบคมดนและ
ทควบคมถวปนโต มคา % SS-Removal ประมาณ 20% และเมอเปรยบเทยบกบพชชนดเดยวกน
ทไมไดปลกพชคลมดนและพชอก 2 ชนด มคา % SS-Removal ประมาณ 5% ถง 20%
ถงแมวา คา % SS-Removal ในแบบท 2 จะไมสามารถชวยในการลดคา % SS-Removal ได แต
เมอเปรยบเทยบกบ Treatment ทควบคมและทปลกเฉพาะถวปนโตแลว พบวา สามารถชวยลดคา
% SS-Removal ไดมากกวา เปนเพราะวาการเรยงตวของวสดตวกลางแบบท 2 เปนการเรยงตวท
ยงไมแนนพอทจะชวยในการดดซบนาเสย สงเกตจากผล % SS-Removal จากการทดลองใน
ขนตอนท 1 การจดเรยงวสดกรอง ไมสามารถชวยในการลดคาความเปนมลพษทางของแขง
แขวนลอยเชนเดยวกน
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 14 คา แบบท 2 จานวน 13 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 8
42
ตารางท 8 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา % SS-Removal
Treatment
% SS-Removal แบบท 1 % SS-Removal แบบท 2
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
-264.26 a
-489.19 a
-251.36 a
-146.24 a
-181.74 a
-197.04 a
-432.84 a
-299.43 a
-258.69 a
-456.58 a
-317.11 a
-144.85 a
-439.41 a
-482.24 a
-342.20 a
-365.43 a
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
จากตารางท 8 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คา % SS-Removal แบบ
ท 1และคา % SS-Removal แบบท 2 แตละ Treatment ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญ โดย
ทวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตทง 2 แบบ ใหผลในการชวยลดคา % SS-Removal นอยทสด
งานวจยไดทาการวดหาคา % การอมนา เพอทราบถงการดดซบนาของแตละ Treatment
มผลตอการเจรญเตบโตของพชทปลกแตละ Treatment และศกษาวสดกรองสามารถชวยในการ
ดดซบนาได ใหผลดงตอไปน
43
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
90.00
100.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4
% ก
ารอ
มน
าควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 15 แสดงคา % การอมนา แบบท 1
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
90.00
100.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3
% ก
ารอ
มน
า
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 16 แสดงคา % การอมนา แบบท 2
จากภาพท 15 พบวา ความสามารถในการชวยเพม % การอมนา ในพชแตละชนด ใหผล
ดงตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 62.97 %
Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 66.84 % Treatment ทปลกวานลน
มงกรดางใหคา % การอมนา ประมาณ 65.93 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 68.09 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอม
นา ประมาณ 71.40 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 76.22 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 67.37 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 68.48 % ในเดอนท 2
พบวา Treatment ทควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 59.86 % Treatment ทควบคมถวปนโต
44
ใหคา % การอมนา ประมาณ 89.86 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา % การอมนา
ประมาณ 63.40 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 83.43 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอมนา ประมาณ 78.03 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 91.88 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 69.49 % Treatment ทปลกชา
ฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 90.07 % ในเดอนท 3 พบวา Treatment ท
ควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 83.78 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 89.48 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา % การอมนา ประมาณ 73.46 %
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 84.78 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอมนา ประมาณ 91.24 % Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 89.43 % Treatment ทปลกชา
ฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 79.27 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตให
คา % การอมนา ประมาณ 90.50 % ในเดอนท 4 พบวา Treatment ทควบคมมคา % การอมนา
ประมาณ 75.94 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 96.69 %
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา % การอมนา ประมาณ 74.49 % Treatment ทปลกวาน
ลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 95.35 % Treatment ทปลกพลบพลง
ตนเปดใหคา % การอมนา ประมาณ 86.96 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 96.09 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % การอม
นา ประมาณ 79.91 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 95.14 % จากภาพท 6.19 พบวา ในชวงเดอนแรกของการลงการเพาะปลกพชในแตละ
ชนด % การอมนา ของแตละพชจะไมมความแตกตางกนมาก เนองจาก พชยงไมเจรญเตบโต
เตมททาให % การอมนา มคานอยกวาในเดอนถดไป แตเมอดในเดอนแรกแลว พบวา % การอม
นา ยงมคาสง เปนเพราะวา ดนและวสดตวกลางยงมประสทธภาพในการดดซบนาและยงไม
อมตว (ธวชชย,2535) แตเมอเวลาผานไป พชทง 3 ชนดมการเจรญเตบโตรวมทงพชคลมดนม
ความเจรญเตบโตตามไปดวย สงผลทาให % การอมนา มคาสงมากขนตามลาดบ โดยท เมอ
เปรยบเทยบระหวาง พชทง 3 ชนดทไมปลกพชคลมดนกบตวควบคมดน พบวา พชทง 3 ชนดทไม
มการปลกพชคลมดนใหคา % การอมนา มากกวาตวควบคมดน และเมอเปรยบเทยบระหวางพช
ทง 3 ชนดทมการปลกพชคลมดนกบตวควบคมถวปนโต พบวา พชทง 3 ชนดทปลกพชคลมดนให
คา % การอมนา มากกวาตวควบคมถวปนโต โดยทเมอเปรยบเทยบพชทง 3 ชนด พบวา ตน
45
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ใหคา % การอมนา มากทสด ประมาณ 96% รองลงมา คอ วาน
ลนมงกรดางรวมกบถวปนโตและชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต ประมาณ 95% จะเหนไดวา พชทง 3
ชนด ไมมความแตกตางกนในการชวยลดคา % การอมนา
จากภาพท 16 พบวา ความสามารถในการชวยเพม % การอมนา ในพชแตละชนด ใหผล
ดงตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 76.81 %
Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 78.20 % Treatment ทปลกวานลน
มงกรดางใหคา % การอมนา ประมาณ 78.64 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 80.85 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอม
นา ประมาณ 75.46 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 81.78 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 82.68 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 83.09 % ในเดอนท 2
พบวา Treatment ทควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 65.16 % Treatment ทควบคมถวปนโต
ใหคา % การอมนา ประมาณ 84.49 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา % การอมนา
ประมาณ 70.03 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 78.28 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอมนา ประมาณ 71.76 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 86.41 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 75.31 % Treatment ทปลกชา
ฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 88.56 % ในเดอนท 3 พบวา Treatment ท
ควบคมมคา % การอมนา ประมาณ 48.24 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % การอมนา
ประมาณ 64.97 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา % การอมนา ประมาณ 52.00 %
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 62.84 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา % การอมนา ประมาณ 56.65 % Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 72.16 % Treatment ทปลกชา
ฮกเกยนใหคา % การอมนา ประมาณ 72.19 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตให
คา % การอมนา ประมาณ 80.84 % จากภาพท 16 พบวา ในชวงเรมปลกพชทง 3 ชนด
ความสามารถในการลดคา % การอมนา มคาไมแตกตางกนมาก เปนเพราะวา พชทง 3 ชนดยงไม
เจรญเตมทอกทงดนและวสดกรองยงไมอมตว ทาใหความสามารถในการชวยลด % การอมนา
ของตนไมยงไมคอยดแตทผลการทดลองของแบบท 2 คา % การอมนาทสง เนองจากดนและ วสด
ตวกลางยงมความสามารถชวยดดซบนาและยงไมอมตวทาใหมประสทธภาพในการดดซบนาได
46
มาก (ธวชชย,2535) แตเมอเดอนตอมา คา % การอมนา ลดลงแตกเมอเปรยบเทยบพบวา พช ทง
3 ชนดทมการปลกพชคลมดนสามารถชวยลดคา % การอมนา ไดมากกวาตวควบคมถวปนโต
และ พชทง 3 ชนดทไมไดปลกพชคลมดนกยงใหคาความสามารถในการลดคา % การอมนา ได
มากกวาตวควบคมดน โดยเมอเทยบระหวางพชทง 3 ชนด พบวา การปลกตนชาฮกเกยนรวมกบ
ถวปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 88% รองลงมาการปลกตนพลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโตใหคา % การอมนา ประมาณ 86% และการปลกตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา
% การอมนา ประมาณ 79% จะเหนไดวา พชทง 3 ชนด ไมมความแตกตางกนในการชวยลดคา %
การอมนา
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 14 คา แบบท 2 จานวน 13 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 9
ตารางท 9 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา % การอมนา
Treatment
% การอมนา แบบท 1 % การอมนา แบบท 2
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
67.43 c
80.31 a
67.61 c
78.18 ab
78.52 ab
84.93 a
71.51 bc
81.11 a
65.86 d
76.66 abc
69.07 cd
75.36 bc
69.43 cd
80.67 ab
77.69 ab
84.18 a
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
47
จากตารางท 9 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คา % การอมนา แบบ ท 1
และคา % การอมนา แบบท 2 แตละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยทชา
ฮกเกยนรวมกบถวปนโตทง 2 แบบ ใหผลในการชวยเพมคา % การอมนามากทสด
งานวจยน ไดศกษาคาความเปนกรด – ดาง ของนาเสย เนองจาก นาทออกจากแตละ
Treatment มคาความเปนกรด – ดาง ทไมมความแตกตางกน ดงผลแสดงตอไปน
0123456789
1011121314
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4
pH
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต Influence
ภาพท 17 แสดงคา ความเปนกรด – ดาง แบบท 1
0.001.002.003.004.005.006.007.008.009.00
10.0011.0012.0013.0014.00
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3
pH
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต Influence
ภาพท 18 แสดงคา ความเปนกรด – ดาง แบบท 2
48
ภาพท 17 พบวา ความสามารถในการชวยลดคาความเปนกรด – ดาง ในพชแตละชนด
ใหผลดงแสดงตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง
ประมาณ 8.18 Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.28
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.30 Treatment ทปลก
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.35 Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.26 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.43 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา
ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.34 Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความ
เปนกรด – ดาง ประมาณ 8.44 Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง
ประมาณ 7.80 ในเดอนท 2 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ
8.24 Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.29 Treatment ท
ปลกวานลนมงกรดางใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.25 Treatment ทปลกวานลนมงกร
ดางรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.22 Treatment ทปลกพลบพลง
ตนเปดใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.23 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.22 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา ความเปน
กรด – ดาง ประมาณ 8.24 Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด –
ดาง ประมาณ 8.24 Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 7.69
ในเดอนท 3 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.26 Treatment ท
ควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.15 Treatment ทปลกวานลนมงกรดาง
ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.21 Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตให
คา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.27 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา ความเปนกรด
– ดาง ประมาณ 8.29 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด –
ดาง ประมาณ 8.19 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.17
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.23
Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 7.73 ในเดอนท 4 พบวา
Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.26 Treatment ทควบคมถวปนโตให
คา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.31 Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา ความเปน
กรด – ดาง ประมาณ 8.22 Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา ความเปน
กรด – ดาง ประมาณ 8.18 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา ความเปนกรด – ดาง
49
ประมาณ 8.25 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง
ประมาณ 8.26 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.27
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.24
Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 7.74
ภาพท 18 พบวา ความสามารถในการชวยลดคาความเปนกรด – ดาง ในพชแตละชนด
ใหผลดงแสดงตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง
ประมาณ 8.55 Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.84
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.67 Treatment ทปลก
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.83 Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 9.24 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 9.17 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา
ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.80 Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความ
เปนกรด – ดาง ประมาณ 9.17 Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง
ประมาณ 7.52 ในเดอนท 2 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ
8.24 Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.36 Treatment ท
ปลกวานลนมงกรดางใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.32 Treatment ทปลกวานลนมงกร
ดางรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.55 Treatment ทปลกพลบพลง
ตนเปดใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.65 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.74 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา ความเปน
กรด – ดาง ประมาณ 8.39 Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด –
ดาง ประมาณ 8.72 Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 7.32
ในเดอนท 3 พบวา Treatment ทควบคมมคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.15 Treatment ท
ควบคมถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.11 Treatment ทปลกวานลนมงกรดาง
ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.15 Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตให
คา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.32 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา ความเปนกรด
– ดาง ประมาณ 8.33 Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด –
ดาง ประมาณ 8.38 Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.22
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 8.30
Treatment ของนา Influence ใหคา ความเปนกรด – ดาง ประมาณ 7.49
50
จากภาพท 17 และภาพท 18 พบวา คาความเปนกรด – ดางของนา Influence จะอยท
ประมาณ 7.70 และจะเพมขนเปนประมาณ 8.50 ในนาทออกแตละ Treatment ซงความแตกตาง
นถอไดวาเปนความแตกตางเพยงเลกนอย ถาหากวานาทผานระบบนไปแลวถกปลอยลง ส
สงแวดลอมจะไมสงผลตอสงแวดลอมมากนก เนองจากในนาปกตมคาความเปนกรด – ดาง อยท
ประมาณ 8.5-8.8 สงมชวตกยงดารงชวตอยได โดยเฉพาะในบอเลยงปลาหรอสตวนามคาความ
เปนกรด – ดาง ประมาณ 6.5-9 กจะสงผลทาใหการเจรญเตบโตของสตวนาเปนไปไดดวยดและ
การเจรญเตบโตของพชนาเปนไปดวยด (ศรพรรณ,2536)
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 31 คา แบบท 2 จานวน 23 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 10
ตารางท 10 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา ความเปนกรด – ดาง
Treatment
pH แบบท 1 pH แบบท 2
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
8.21 b
8.26 ab
8.26 ab
8.28 ab
8.25 ab
8.30 a
8.27 ab
8.32 a
8.35 c
8.50 bc
8.42 bc
8.61 ab
8.82 a
8.83 a
8.52 bc
8.80 a
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
51
จากตารางท 10 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คาความเปนกรด – ดาง
แบบท 1และคาความเปนกรด – ดาง แบบท 2 แตละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ
โดยทวานลนมงกรดางทง 2 แบบ ใหผลในการชวยลดคา ความเปนกรด – ดาง นอยทสด
นอกจากน งานวจยยงไดมการศกษาหาคา % BOD-Removal แสดงผลดงตอไปน
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
เดอนท 1 เดอนท 2 เดอนท 3 เดอนท 4 เดอนท 5
% B
OD
-Rem
oval
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 19 แสดงคา % BOD-Removal แบบท 1
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
70.00
80.00
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3
% B
OD
-Rem
ov
al
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 20 แสดงคา % BOD-Removal แบบท 2
ภาพท 19 พบวา ความสามารถในการชวยลดคา % BOD-Removal ในพชแตละชนด
ใหผลดงแสดงตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา % BOD-Removal ประมาณ
52
63.64% Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % BOD-Removal ประมาณ 54.55% Treatment ท
ปลกวานลนมงกรดางใหคา % BOD-Removal ประมาณ 54.55% Treatment ทปลกวานลนมงกร
ดางรวมกบถวปนโตใหคา % BOD-Removal ทตดลบประมาณ 18.18% Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดใหคา % BOD-Removal ประมาณ 18.18% Treatment ทปลกพลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโตใหคา % BOD-Removal ประมาณ 18.18% Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา
% BOD-Removal ทตดลบประมาณ 9.09% Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา
% BOD-Removal ประมาณ 27.27 % ในเดอนท 2 พบวา Treatment ทควบคมมคา % BOD-
Removal ประมาณ 72.73 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ
27.27 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา% BOD-Removal ประมาณ 81.82 %
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 9.09 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา% BOD-Removal ทตดลบประมาณ 27.27 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ทตดลบประมาณ
9.09 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา% BOD-Removal ประมาณ 27.27 % Treatment ท
ปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 9.09 % ในเดอนท 3 พบวา
Treatment ทควบคมมคา% BOD-Removal ประมาณ 76.55 % Treatment ทควบคมถวปนโต
ใหคา% BOD-Removal ประมาณ 46.55 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา% BOD-
Removal ประมาณ 77.24 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-
Removal ประมาณ 79.31 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา% BOD-Removal
ประมาณ 41.38 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal
ประมาณ 41.38 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา% BOD-Removal ประมาณ 64.14 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 32.76 % ใน
เดอนท 4 พบวา Treatment ทควบคมมคา % BOD-Removal ประมาณ 35.00 % Treatment ท
ควบคมถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 45.00 % Treatment ทปลกวานลนมงกร
ดางใหคา% BOD-Removal ประมาณ 50.00 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 55.00 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา%
BOD-Removal ประมาณ 55.00 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา%
BOD-Removal ประมาณ 0.00 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา% BOD-Removal
ประมาณ 60.00 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal
ประมาณ -30.00 % ในเดอนท 5 พบวา Treatment ทควบคมมคา% BOD-Removal ประมาณ
53
46.15 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 26.92 % Treatment
ทปลกวานลนมงกรดางใหคา% BOD-Removal ประมาณ 42.31 % Treatment ทปลกวานลน
มงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 65.38 % Treatment ทปลก
พลบพลงตนเปดใหคา% BOD-Removal ประมาณ 50.00 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 50.00 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา%
BOD-Removal ประมาณ 53.85 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-
Removal ประมาณ 42.31 %
จากภาพท 19 พบวา ความสามารถในการชวยลดคา % BOD-Removal การปลกพชทง 8
Treatments มความแตกตางกนอยางมนยสาคญ โดยท Treatment ทมการปลกพชสามารถชวย
ลดคา % BOD-Removal ไดดและพชชวยบาบดนาเสยทผานระบบ Bioretention (เพญศร,2550)
ภาพท 20 พบวา ความสามารถในการชวยลดคาบโอด ในพชแตละชนด ใหผลดงแสดง
ตอไปน ในเดอนท 1 พบวา Treatment ทควบคมมคา % BOD-Removal ประมาณ 52.78%
Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา % BOD-Removal ประมาณ 66.67% Treatment ทปลกวาน
ลนมงกรดางใหคา % BOD-Removal ประมาณ 69.44% Treatment ทปลกวานลนมงกรดาง
รวมกบถวปนโตใหคา % BOD-Removal ทตดลบประมาณ 63.89% Treatment ทปลกพลบพลง
ตนเปดใหคา % BOD-Removal ประมาณ 63.89% Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโตใหคา % BOD-Removal ประมาณ 47.22% Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา % BOD-
Removal ทตดลบประมาณ 25.00% Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา %
BOD-Removal ประมาณ 33.33 % ในเดอนท 2 พบวา Treatment ทควบคมมคา % BOD-
Removal ประมาณ 33.33 % Treatment ทควบคมถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ
73.33 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา% BOD-Removal ประมาณ 57.33 %
Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 54.67 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา% BOD-Removal ทตดลบประมาณ 28.00 %
Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ทตดลบประมาณ
6.67 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา% BOD-Removal ประมาณ 22.67 % Treatment ท
ปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 60.00 % ในเดอนท 3 พบวา
Treatment ทควบคมมคา% BOD-Removal ประมาณ 60.00 % Treatment ทควบคมถวปนโต
ใหคา% BOD-Removal ประมาณ 66.40 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา% BOD-
Removal ประมาณ 64.80 % Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-
54
Removal ประมาณ 69.60 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคา% BOD-Removal
ประมาณ 28.00 % Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal
ประมาณ 66.40 % Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคา% BOD-Removal ประมาณ 53.60 %
Treatment ทปลกชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคา% BOD-Removal ประมาณ 66.40%
จากภาพท 20 พบวา ความสามารถในการชวยลดคา % BOD-Removal การปลกพชทง 8
Treatments ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญ พชทปลกแตละ Treatment สามารถชวยลด
คา % BOD-Removal ไดรวมทงดนทใชในการปลกพชยงชวยเพมประสทธภาพในการชวยบาบด
นาเสยทออกจาก Treatment (ยทธนา, 2545)
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 5 คา แบบท 2 จานวน 3 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 11
ตารางท 11 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคา % BOD-Removal
Treatment
% BOD-Removal แบบท 1 % BOD-Removal แบบท 2
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
58.81 a
40.05 ab
61.18 a
49.38 ab
38.40 ab
25.93 b
48.89 ab
25.54 b
48.70 ab
68.80 a
63.85 ab
62.72 ab
39.96 ab
40.09 ab
33.75 b
53.24 ab
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
55
จากตารางท 11 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คา % BOD-Removal
แบบท 1แตละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ และคา % BOD-Removal แบบท 2
แตละ Treatment ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยทวานลนมงกรดางทง 2 แบบ ใหผลใน
การชวยเพมคา % BOD-Removal มากทสด
งานวจยนไดทาการศกษาหาแคดเมยมในดนแตละ Treatment แสดงผลดงตอไปน
5.65
1.23 1.22
5.32
3.95
5.17
4.53 4.37
5.62
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
แคดเมยม mg/kg
ครงท 1
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพรงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต ดนดบ
ภาพท 21 แสดงคาแคดเมยม แบบท 1
3.82
5.265.81
5.27
3.54
5.63
4.65 4.68
5.62
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
แคดเมยม mg/kg
ครงท 1
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพรงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต ดนดบ
ภาพท 22 แสดงคาแคดเมยม แบบท 2
56
ภาพท 21 พบวา ความสามารถในการชวยลดคาแคดเมยม ในพชแตละชนด ใหผลดง
แสดงตอไปน Treatment ทควบคมมคาแคดเมยม ประมาณ 5.65 mg/kg Treatment ทควบคม
ถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 1.23 mg/kg Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา
แคดเมยม ประมาณ 1.22 mg/kg Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา
แคดเมยม ประมาณ 5.32 mg/kg Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคาแคดเมยม ประมาณ
3.95 mg/kg Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 5.17
mg/kg Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคาแคดเมยม ประมาณ 4.53 mg/kg Treatment ทปลก
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 4.37 mg/kg Treatment ทดนดบม
แคดเมยม ประมาณ 5.62 mg/kg
ภาพท 22 พบวา ความสามารถในการชวยลดคาแคดเมยม ในพชแตละชนด ใหผลดง
แสดงตอไปน Treatment ทควบคมมคาแคดเมยม ประมาณ 3.82 mg/kg Treatment ทควบคม
ถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 5.26 mg/kg Treatment ทปลกวานลนมงกรดางใหคา
แคดเมยม ประมาณ 5.81 mg/kg Treatment ทปลกวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโตใหคา
แคดเมยม ประมาณ 5.27 mg/kg Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดใหคาแคดเมยม ประมาณ
3.54 mg/kg Treatment ทปลกพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 5.63
mg/kg Treatment ทปลกชาฮกเกยนใหคาแคดเมยม ประมาณ 4.65 mg/kg Treatment ทปลก
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหคาแคดเมยม ประมาณ 4.68 mg/kg Treatment ทดนดบม
แคดเมยม ประมาณ 5.62 mg/kg
จากภาพท 21 และภาพท 22 พบวา ความสามารถในการลดคาแคดเมยมของพชทง 3
ชนด พบวา พชทง 3 ชนดสามารถชวยลดคาแคดเมยมลงไดเพยงเลกนอย เมอเทยบกบดนดบ
ดงนน พชทง 3 ชนดไมมความแตกตางกนในผลการวเคราะหคาแคดเมยม เนองจาก นาไดซะลาง
แคดเมยมในดนออกไป ทาใหแคดเมยมทปนเปอนในดนลดลง และอกทงตววสดกรองยงชวยกาจด
ความเปนพษของนาเสย ทาใหนาเสยทออกจากแตละ Treatment มคาความสกปรกนอย (สรทน
และคณะ, 2543)
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 3 คา แบบท 2 จานวน 3 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 12
57
ตารางท 12 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาแคดเมยม
Treatment
แคดเมยมแบบท 1
(mg/kg)
แคดเมยมแบบท 2
(mg/kg)
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
5.64 a
1.23 b
1.22 b
4.09 a
3.23 ab
5.17 a
5.60 a
3.07 ab
4.77 ab
6.64 ab
5.81 ab
4.50 ab
3.54 b
5.64 ab
4.65 ab
4.71 ab
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
จากตารางท 12 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คาแคดเมยมแบบท 1 แต
ละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยทวานลนมงกรดางใหผลในการชวยลดคา
แคดเมยมไดมากทสด และคาแคดเมยมแบบท 2 แตละ Treatment ไมมความแตกตางอยางม
นยสาคญ โดยทพลบพลงตนเปดใหผลในการชวยเพมคาแคดเมยมนอยทสด
นอกจากนงานวจยไดทาการศกษาหาโอเอมในดน เพอศกษาสารอาหารของดนแตละ
Treatment เพอใชในการเจรญเตบโตของพชทง 4 ชนด แสดงผลดงตอไปน
58
0.00001.00002.00003.00004.00005.0000
6.00007.00008.00009.0000
10.0000
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3
OM
m
g/L
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต ดนควบคม
มาตรฐาน
ภาพท 23 แสดงคาโอเอม แบบท 1
-0.5000
0.0000
0.5000
1.0000
1.5000
2.0000
2.5000
3.0000
ครงท 1 ครงท 2
OM
m
g/L
ควบคมดน ควบคมถวปนโต วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต ดนควบคม
มาตรฐาน
ภาพท 24 แสดงคาโอเอม แบบท 2
จากภาพท 23 พบวา โดยดนชดนนามาจาก ต.แมตาว อ.แมสอด จ.ตาก ซงมาตรฐานคา
โอเอมของดนชดนจะอยท 1.2 mg/kg เมอวดคาโอเอมของดนควบคมซงเปนดนกอนลงปลกจะวด
ไดประมาณ 5.1 mg/kg ซงถอวาเปนคาทสงเมอเทยบกบคามาตรฐาน เหมาะสมสาหรบนาไปปลก
ตนไม เพราะตนไมจะสามารถเจรญเตบโตไดดในดนชดน เมอนาดนชดนไปปลกตนไมตาม
ลกษณะ Treatment ตางๆแลวพบวาเมอเวลาผานไปคาโอเอมในแตละ Treatment จะสงขนหรอ
ตาลงเลกนอย แตครงสดทายจะวดไดสงทสด แตกจะตากวาดนควบคมกอนลงปลก โดยเมอด
คาโอเอมเฉลยในพชแตละชนดพบวาตนพลบพลงตนเปดจะมคาโอเอมเฉลยทสงทสดประมาณ
59
4.25 -4.8 mg/kg ตนวานลนมงกรดางประมาณ 4.25 - 4.4 mg/kg และตนชาฮกเกยนประมาณ
3.5 - 4.35 mg/kg ซงถอวาในแตละ Treatment จะไมแตกตางกนมากนก โดยใน Treatment
ควบคมจะอยทประมาณ 3.7 - 4.1 mg/kg
จากภาพท 24 พบวา โดยดนชดนนามาจาก ต.แมตาว อ.แมสอด จ.ตาก ซงมาตรฐานคา
โอเอมของดนชดนจะอยท 1.2 mg/kg เมอวดคาโอเอมของดนควบคมซงเปนดนกอนลงปลกจะวด
ไดประมาณ 4.3 mg/kg ซงถอวาเปนคาทสงเมอเปรยบเทยบกบคามาตรฐานประมาณ 3 mg/kg
เหมาะสมสาหรบนาไปปลกตนไม เพราะตนไมสามารถเจรญเตบโตไดดในดนชดน โดยจะพบวา
เมอนาตนไมไปปลกลงในแตละ Treatment ครงแรกจะมคาโอเอมทสง ประมาณ 3 mg/L แตพอ
ครงท 2 จะเหนวา คาโอเอมแตละ Treatment จะลดลงอยางเหนไดชด ซงคาโอเอมทลดลงเหลอ
ประมาณ 2 mg/L โดยเมอดคาโอเอมเฉลยในพชแตละชนด พบวา พลบพลงตนเปด และ ชา
ฮกเกยนรวมกบถวปนโต ใหคาโอเอมประมาณ 2.6 – 2.7 mg/kg ซงคาโอเอมสงกวาคาควบคมดน
ประมาณ 0.1 - 0.2 mg/kg
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 3 คา แบบท 2 จานวน 6 คา ไดผล
การวเคราะหดงตารางท 13
ตารางท 13 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาโอเอม
Treatment
โอเอม แบบท 1 (mg/kg)
โอเอม แบบท 2 (mg/kg)
ควบคมดน
ควบคมถวปนโต
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดางรวมกบถว
ปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถว
ปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
4.09 a
3.68 a
4.25 a
4.42 a
4.80 a
4.25 a
4.34 a
3.30 a
2.46 abc
2.18 c
2.27 bc
2.58 ab
2.64 ab
2.39 abc
2.42 abc
2.73 a
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
60
จากตารางท 13 นาเสยทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คาโอเอมแบบท 1 แตละ
Treatment ไมมความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยทพลบพลงตนเปดใหผลในการชวยเพมคา
โอเอมมากทสด และคาโอเอมแบบท 2 แตละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยท
ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตใหผลในการชวยเพมคาโอเอมมากทสด
นอกจากน งานวจยยงไดมการศกษาความสงของตนไมทปลกแตละ Treatment โดยทา
การปลกตนไมควบคมดวยการใชนาประปาในการรดนาเปรยบเทยบกบใชนาเสยรดตนไม ใหผล
ดงตอไปน
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3
ความ
สง
(เซ
นต
เมต
ร)
วานลนมงกรดาง วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 25 แสดงคาความสงของตนไมควบคม
0.00
10.00
20.00
30.00
40.00
50.00
60.00
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3
ความ
สง
( เซ
นต
เมต
ร)
วานลนมงกรดาง วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 26 แสดงคาความสงของตนไม แบบท 1
61
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
40.00
45.00
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3
ความ
สง
(เซ
นต
เมต
ร)
วานลนมงกรดาง วานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ชาฮกเกยน ชาฮกเกยนรวมกบถวปนโต
ภาพท 27 แสดงคาความสงของตนไม แบบท 2
จากภาพท 26 พบวา ความสงของตนไมแตละ Treatment มแนวโนมทไมตางกนมาก โดย
ความสงตนวานลนมงกรดางและตนพลบพลงตนเปด ใหคาความสงทสงประมาณ 30 - 45 cm.
สวนตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต ตนพลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ตนชาฮกเกยนและ
ตนชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตทง 3 ครง ประมาณ 25 - 30 cm. และเมอนาไปเปรยบเทยบกบชด
ควบคมทใชนาประปารด พบวา ตนพชแตละ Treatment ทใชนาประปารดมความสงกวา ตนพชท
ใชนาเสยรดแตละ Treatment ประมาณ 5 – 10 cm.
จากภาพท 27 พบวา ความสงของตนไมแตละ Treatment มแนวโนมทไมตางกนมาก โดย
ความสงตนวานลนมงกรดางรวมกบถวปนโต ตนวานลนมงกรดาง ตนพลบพลงตนเปด และตน
พลบพลงตนเปดรวมกบถวปนโต ใหคาความสงทสงประมาณ 35 cm. แตเมอเวลาผานไป ความ
สงของตนไมน จะใหความสงประมาณ 40 cm. ซงสงกวาชวงเดอนแรกอยประมาณ 5 cm. สวนตน
ชาฮกเกยนและตนชาฮกเกยนรวมกบถวปนโตทง 3 ครง ประมาณ 30 – 35 cm. และเมอนาไป
เปรยบเทยบกบชดควบคมทใชนาประปารด พบวา ตนพชแตละ Treatment ทใชนาประปา รดม
ความสงกวา ตนพชทใชนาเสยรดแตละ Treatment ประมาณ 10 - 15 cm.
จากนนนาขอมลไปวเคราะหผลทางสถต โดยใชโปรแกรม SPSS ทระดบความเชอมน
95% โดยสมคาจากการทดลองไปวเคราะหแบบท 1 จานวน 9 คา แบบท 2 จานวน 9 คา และ
ควบคม 9 คา ไดผลการวเคราะหดงตารางท 14
62
ตารางท 14 แสดงผลการวเคราะหทางสถตคาความสงของตนไม
Treatment
ความสง แบบท 1
(cm)
ความสง แบบท 2
(cm)
ความสง ควบคม
(cm)
วานลนมงกรดาง
วานลนมงกรดาง
รวมกบถวปนโต
พลบพลงตนเปด
พลบพลงตนเปด
รวมกบถวปนโต
ชาฮกเกยน
ชาฮกเกยนรวมกบถว
ปนโต
48.47 a
43.07 b
51.17 a
41.14 b
36.00 c
32.41 d
38.83 a
38.03 ab
38.73 a
36.81 b
32.92 c
30.03 d
46.52 a
38.00 b
47.66 a
36.48 b
32.28 c
30.62 c
หมายเหต ตวอกษรภาษาองกฤษแสดงความแตกตางทางสถตทระดบความเชอมน 95%
โดยวธ DMRT
จากตารางท 14 ทผานระบบ Bioretention จาลอง พบวา คาความสงของตนไมแบบท 1
และคาความสงของตนไมควบคม แตละ Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยท
พลบพลงตนเปดใหผลคาความสงของตนไมสงทสด และคาความสงของตนไมแบบท 2 แตละ
Treatment มความแตกตางอยางมนยสาคญ โดยทวานลนมงกรดางใหผลคาความสงของตนไมสง
ทสด
63
สรปผลการทดลอง
จากผลการทดลองในขนตอนท 1 การทดสอบเพอหาความสามารถในการอมนา
ประสทธภาพในการลดคาซโอด คาความเปนกรด-ดาง และคาของแขงแขวนลอย เพอหา
ประสทธภาพการเรยงของชนวสดตวกลางทเหมาะสมของวสดกอสราง 3 ชนด คอ 1.เศษปน
2.เศษกระเบอง และ 3.เศษอฐ พบวา พารามเตอรทสาคญในการพจารณาในการเลอกการเรยงตว
ของชนวสดตวกลางทมความเหมาะสมทสด คอ คาซโอด คาของแขงแขวนลอย คาความเปน
กรด – ดาง และคาความสามารถการอมนา ตามลาดบ มผลดงตอไปน จากภาพท 6 ประสทธภาพ
ในการลดคาซโอดท เหมาะสมทสด ไดแก TR 5 TR 4 และ TR 3 ตามลาดบ จากภาพท 7
ประสทธภาพในการลดคาซโอดทเหมาะสมทสด ไดแก TR 2 TR 3 และ TR 4 ตามลาดบ จากภาพ
ท 8 ประสทธภาพในการลดคาซโอดทเหมาะสมทสด ไดแก TR 3 TR 4 และ TR 5 ตามลาดบ จาก
ภาพท 9 ประสทธภาพในการลดคาซโอดทเหมาะสมทสด ไดแก TR 5 TR 3 และ TR 2 ตามลาดบ
จากภาพท 10 และภาพท 11 เปนกราฟแสดงประสทธภาพในการลดคาของแขงแขวนลอย พบวา
ทง 6 Treatments ไมมความแตกตางกน จากภาพท 12 ภาพท 13 ภาพท 14 และภาพท 15
ตามลาดบ เปนกราฟแสดงประสทธภาพในการลดคาความเปนกรด – ดาง พบวาทง 6
Treatments ไมมความแตกตางกน จากภาพท 16 ภาพท 17 ภาพท 18 และภาพท 19 ตามลาดบ
เปนกราฟแสดงประสทธภาพในการอมนา พบวาทง 6 Treatments ไมมความแตกตางกน และเมอ
พจารณาแนวโนมประสทธภาพการลดคาตางๆ พบวา TR 2 และ TR 5 ใหผลการทดลองในการ
ทดสอบการหาประสทธภาพการเรยงของชนวสดตวกลางท เหมาะสมทสด เมอเทยบกบ
Treatment อนๆ กลาวคอ TR 2 และ TR 5 ตางสามารถลดคาซโอดไดมากกวา Treatment อนๆ
ทงนอาจเปนเพราะวา ปรมาณของเศษกระเบองในแตละ Treatment มอตราสวนมากกวา เศษปน
และเศษอฐ ซงเศษปนและเศษอฐมความสามารถในการชวยลดความเปนพษ ทงน เศษปนและ
เศษอฐยงชวยใหนาทออกจากแตละ Treatment มคาความเปนดางสง เมอเทยบกบเศษกระเบอง
ดงนน จงเลอก TR 2 และ TR 5 เปน Treatment ในการทาการทดลองขนท 2 การทดลองปลกพช
ภายใตระบบ Bioretention ทมประสทธภาพเหมาะสมทสด ตอไป กาหนดให TR 3 เปน
Treatment เพาะปลก แบบท 1 และ TR 5 เปน Treatment เพาะปลก แบบท 2 ตามลาดบ (ตาราง
ท 2)
64
เอกสารอางอง
1. American Forests, “How Trees Flight Climate Change”, 1999
2. Barrett, M.E., Walsh, P.M., Malina, J.F., and Charbeneau, R.J.et al., Performance of
Vegetative Controls for Treating Highway Runoff. Journal of
Environmental Engineering, 124 (11) : 1121-1128, 1998.
3. Coder, Dr. Kim D., Identified Benefits of Community Trees and Forests, University of
Georgia, October, 1996
4. Davis, A.P., Shokouhian, M., Sharma, H., and Minami, C., Laboratory Study of
Biological Retention for Urban Stormwater Management. Water Environ
Res, Jan-Feb 73 (1) : 5-14. 2001.
5. Davis, A.P., Shokouhian, M., Sharma, H., Minami, C., and Winogradoff, D.,Water
Quality Improvement through Bioretention : Lead, Copper and Zinc
Removal. Water Environ Res, Jan-Feb 73 (1) : 73-82, 2003.
6. Deletic, A. and Fletcher, T.D., Performance of Grass Filters Used for Stormwater
Treatment-a field and modeling study. Journal of Hydrology, 2005: 1-15.
(Article in Press; available on www.sciencedirect.com)
7. Gary, O.R., Plants/People/ and Environmental Quality: a study of plants and their
environmental functions. Published by US department of Interior,
Noational Park Science, Washing D.C., 1976.
8. Glass, C and Bissouma, S., Evaluation of a Parking Lot Bioretention Cell for
Removal of Stormwater Pollutants. WIT Transaction of Ecology and the
Environmental, Vol 8. ISSN 1743-3541 (online) www.witpress.com, 2005.
9. Hsieh C.H. and Davis, A.P., Multiple-event Study of Bioretention for Treatment of
Urban Stormwater Runoff., Water Sci Tech, 51 (3-4) : 177-8, 2005.
10. Kim H., Seagren, E.A., and Davis, A.P., Engineered Bioretention for Removal of
Nitrate from Stormwater Runoff. Water Environ Res, Jul-Aug 75 (4) : 355-
67,2003.
65
11. McAliney, Mike. Arguments for Land Conservation: Documentation and Information
Sources for Land Resource Protection, Trust for Public Land,
Sacramento, CA, December, 1993.
12. New Jersey Stormwater Best Practices Manual (NJS BMP), Chapter 9: Standard for
Bioretention System, January 2004.
13. Nowak, David J., Urban Trees and Air Quality, November, 1995.
14. NRCS. Soil Quality Institute 2000. Urban Technique Note 2, as report by Ocean
Country Soil Conservation District, Forked River, NJ., 2001.
15. Pitt, R. and J. Voorhees, Source loading and management model (SLAMM), Seminar
Publication: Nation Conference on Urban Runoff Management:
Enhancing Urban Watershed Management at the Local, Country, and
State Levels. March 30-April 2, 1993. Center of Environmental Research
Information, U.S. Environmental Protection Agency. EPA/625/R-95/003.
pp. 225-243, April 1995.
16. Prince George’s Country Department of Environmental Resources (PGDER), Design
Manual for Use of Bioretention in Stormwater Management. Division of
Environmental Management, Watershed Protection Branch, Landover,
MD, 1993.
17. Stromwater Technology Fact Sheet Bioretention , September 1999. Published by the
USEPA United States Environmental Protection Agency, EPA 832-F-99-012.
18. Tree Guidelines for San Joaquin Valley Communities, March 1999. Published by the
USDA Forest Service’s Western Center for Urban Forest Research and Education.
Internet www.treepeople.org (คนเมอ 7/09/2005) www.coloradotrees.org (คนเมอ 7/9/2005)
www.nahbrc.org (คนเมอ 18/05/2005) www.brownfieldstsc.org (คนเมอ 18/05/2005) www.epa.gov/TIO (คนเมอ 18/05/2005)