โฟมสรางฟลมนา (AFFF; Aqueous filmforming foam) ใชในการดบไฟประเภท B ทเกดจากของเหลวไวไฟ โดยฟลมฟองโฟมจะเคลอบเชอเพลงทเปนของเหลว ทาหนาทเปนตวกนความรอนและไอระเหยของสารเชอเพลงเพอไมใหเกดการสนดาป จนถงเมอเรวๆ น พบวาโฟมดงกลาวมการใชสารลดความตงผวของนากลมฟลออโรคารบอน (fluorocarbonsurfactant)ทมชอวา กรดเปอรฟลออโรออกเทนซลโฟนก(PFOS; perfluorooctane sulfonic acid)

ในป 2002 สาร PFOS ถกหามผลตในประเทศสหรฐอเมรกา ผผลตจงเปลยนสตรผลตโฟม AFFF ทมสารประกอบฟลออโรคารบอน(fluorocarbonsurfactant) ตวอน ผานกระบวนการสลายโมเลกลสารประกอบใหเปนโพลเมอรเลกทสดแลวสรางพนธะขนใหม (Telomerization)ซงโฟมชนดใหมนไมมสวนผสมของสาร PFOSแตเมอแตกตวจะมสารอนตรายอกชนดหนงกอตวขนมานนคอ “กรดเปอรฟลออโรออกตาโนอก”(PFOA; perfluorooctanoic acid)

สาร PFOS และ PFOA เปนสวนหนงของสารประกอบตระกลใหญซงเปนทรจกกนดในชอ“เปอรฟลออโรอลคลส” (perfluoroalkyls) โดย

สารทงสองชนดดงกลาวเปนคารบอนหวงโซยาว(แทนดวยสญลกษณ C8) เปนสารทมนษยสรางขน ไมไดเกดจากธรรมชาตในสภาวะแวดลอมทวไป มการนามาใชงานเปนปรมาณมากและ

อยางแพรหลายเนองจากมคณสมบตในการขจดคราบ จาระบ นา และนามน โดยนยมนาไปผลตเปนสารเคลอบและสารบาบดในอตสาหกรรมการผลตหนง พรม การบรรจหบหอ เสอผา และเครองครว รวมถงผลตสนคาทใชในครวเรอนทวไปภายใตชอสนคา “เทฟลอน” (Teflon) และ“สกอตการด” (Scotchgard)

ทาไมเราตองเปนกงวลเกยวกบสารPFOS และ PFOA

เปอรฟลออโรอลคลส (perfluoroalkyls)

ถกปลอยสอากาศและพนดนรอบๆ บรเวณทมการผลตหรอจดเกบสาร PFOS, PFOA และสารในกลมเปอรฟลออโรอลคลสอนๆ มความเสถยรและไมแตกตวในสภาพแวดลอมตามธรรมชาต

www.safetylifethailand.com

1

ทนททถกปลอยออกมาจะคงอยในนา ในอากาศหรอในดน อกทงสามารถเคลอนทไปยงพนทอนไดดวยแรงลม กระแสนาใตดน นาทวม หรอการผลตอาหาร

เนองจากการคงอยในสภาพแวดลอมสารกลมเปอรฟลออโรอลคลสจงมโอกาสสะสมในตวคน สตวปา แหลงอาหาร ดน และนาดมในสถานทตางๆ ทวโลก

มนษยสมผสสาร PFOS และ PFOA ไดอยางไร

มนษยสามารถสมผสสาร PFOS และ PFOA

ทาใหคนอนรวมถงคนในครอบครวไดรบการสมผสไปดวย

การสมผสสาร PFOS และ PFOA มผลกระทบตอสขภาพอยางไร

เมอสมผสสารเขาสรางกาย PFOS และPFOA จะคงอยในรางกายมนษยเปนเวลานานแมวาจะไมมการสมผสเพมกตาม ชวงเวลาครงชวต (Half-life) ของสารซงหมายถงระยะเวลาท

ปรมาณของสารทเขาไปในรางกายลดลงครงหนงโดยทวไปอยในชวง 2-9 ป ชวงเวลาครงชวตของสารทคอนขางยาวนาน หมายถง สารจะอยในรางกายมนษยหลายปซงมเวลามากพอจะทาใหเกดผลกระทบตอสขภาพได

มหลกฐานทางหองทดลองทระบวา สารกลมเปอรฟลออโรอลคลส (perfluoroalkyls) มผลกระทบตอสตวอยางรนแรงเมอสมผสเปนปรมาณมาก โดยเฉพาะทตบ อวยวะสบพนธ และตบออน อยางไรกตาม ยงมหลกฐานไมมากนกจะยนยนวาสารกลมนทาใหเกดมะเรงในมนษยการศกษาในกลมทมการสมผสในปรมาณมากพบวา มความเสยงเลกนอยและไมมนยสาคญตอการเกดมะเรงทอณฑะ ไต กระเพาะปสสาวะและตอมธยรอยดจากการสมผสสาร PFOS และPFOA สถาบนวจยโรคมะเรงนานาชาต (IARC;International Agency for Research on Cancer)จดใหสาร PFOA เปนสารกอมะเรงกลม 2 (Group2B carcinogen) หมายถง “เปนไปไดทจะกอมะเรงในมนษย” สาหรบสาร PFOS เนองจากหลกฐานการกอมะเรงในมนษยและสตวมจากดIARC จงไมไดจดใหเปนสารกอมะเรง

การศกษาผลกระทบตอรางกายทไมใชมะเรงของสารดงกลาวมจากดเชนกนเนองจากประชากรสาหรบการศกษามนอยและมผลลพธ

ขดแยงกน อยางไรกตาม การวจยไดใหความรใหมวา การสมผสสารกลมเปอรฟลออโรอลคลส(perfluoroalkyls) ปรมาณมากเกยวของกบผลกระทบดานพฒนาการระหวางการตงครรภและการใหนมบตร การทาลายตอมธยรอยด การเพมขนของคลอเรสเตอรอลในกระแสเลอด การทาลายตบ ทงน สาร PFOS และ PFOA เปนสารกดกรอน สามารถทาความเสยหายแกผวหนง

โดยการหายใจเอาอนภาคทลอยอยในอากาศกนอาหารและดมนาทปนเปอน หรอทางานกบวตถทมสวนผสมของสารทงสองชนด เชน โฟมAFFF นอกจากน สาร PFOS และ PFOA ยงสามารถดดซมเขาทางผวหนงมนษยไดเชนกน นกดบเพลงททาหนาทฉดโฟม AFFF มโอกาสจะเกดการปนเปอนเสอผาและอปกรณปองกนสวนบคคล

2

3

และตาไดมมาตรการควบคมสาร PFOS และ

PFOA หรอไมในป 2002 สานกงานปองกนสงแวดลอม

แหงประเทศสหรฐอเมรกา (EPA; United StatesEnvironmental Protection Agency) และบรษท3M ผผลตสาร PFOS ไดตกลงทหยดการผลตโดยสมครใจ ซงโครงการนเสรจสนลงไปในป 2002ดงนนโฟม AFFF จงไมมการผลตตงแตนน

ในป 2006 EPA และบรษทใหญ 8 รายทผลตสาร PFOA ไดเรมตนโครงการตรวจสอบสาร PFOA ระหวางป 2010/15 ซงทง 8 บรษททาขอตกลงทจะลดการปลอยสาร PFOA 95%ภายในป 2010 และหยดการผลตโดยสมบรณภายในป 2015

การเลกผลตโดยสมครใจไมสงผลกระทบตอผลตภณฑทใชอยซงมสวนผสมของสาร PFOSและ PFOA โฟม AFFF ทมสาร PFOS และ PFOAยงคงมใชงานและแหลงกาเนดมแนวโนมจะเกดการสมผสทเปนอนตรายตอนกดบเพลงและสงแวดลอม ในเดอนพฤษภาคมป 2016 EPA ปรบขอมลทเปนปจจบนสาหรบปรมาณสาร PFOSและ PFOA ในนาดม เพอปองกนการปนเปอนโดยทงสาร PFOS และ PFOA ตองมปรมาณ 70

เกดจากของเหลวไวไฟอกดวยโฟม AFFF ทใชในกองทพของสหรฐฯ

และกจการเอกชน เกอบทงหมดตองมคณสมบตตรงตามขอกาหนดดานความตงผวทเขยนไวในขอบงคบทางการทหาร (Military Specification

MIL-F-24385F) เพอใหมนใจวามประสทธภาพมากพอทจะใชตานทานเพลงไหมจากของเหลวไวไฟหลากหลายรปแบบได

ไมนานมาน สานกงานปองกนสงแวดลอมสหรฐฯ (EPA) ทบทวนเรองสารทดแทน PFOSและ PFOA ทปลอดภยในโครงการตรวจสอบสารPFOA 2010/15 (2010/15 PFOA Stewardship

สวนตอลานลานสวน (ppt; parts per trillion)หรอ 0.07 สวนตอพนลานสวน (ppb; parts perbillion) ซงตากวาคากาหนด EPA ป 2009 โดยคา PFOA ตองมปรมาณ 0.4 สวนตอพนลานสวนและ PFOS ใหมปรมาณ 0.2 สวนตอพนลานสวน

มอะไรทจะทดแทนสาร PFOS และPFOA ในโฟมดบเพลงไดบาง

สารทนามาทดแทน PFOS และ PFOA ในโฟมดบเพลงนน นอกจากจะตองมคณสมบตตรงตาม มาตรฐานดานสขภาพและสงแวดลอมแลวยงตองมประสทธภาพในการดบไฟประเภท B ท

Program) และโครงการสารเคมใหม (NewChemical Program) หลงจากบรษทตางๆ เลกผลตสาร PFOA สงทดแทนทเหมาะสมคอ โฟมAFFF ทมสวนผสมของสารลดความตงผวของนากลมฟลออโรคารบอนทมหวงโซคารบอนนอยกวา6 (แทนคาดวย C6) หรอทรจกกนในชอ “โฟมฟลออโรเทโลเมอร” ซงผลตผานกระบวนการสลายโมเลกลสารประกอบใหเปนโพลเมอรเลกทสดแลวสรางพนธะขนใหม (Telomerization)โฟมชนดนไมกอใหเกดการ PFOA เมอสลายตวอกทงมความเปนพษนอยกวาและคงอยในสภาวะ

แวดลอมสนกวาเมอเทยบกบสาร PFOA ทมหวงโซคารบอนยาวกวา

อกทางเลอกหนงคอการพฒนาโฟม AFFFประสทธภาพสงทปราศจากสารลดความตงผว“ฟลออโรคารบอน” ซงสามารถลดความเปนอนตรายตอสงแวดลอมและสขภาพทเกดจากสาร PFOS และ PFOA มโฟมชนดนขายแลวในตลาด อยางไรกตาม โฟมชนดดงกลาวอาจสงผลกระทบตอสขภาพและเปนพษตอนาในระยะสนทรายแรงกวาโฟมทผสมสารลดความตงผวของนาประเภทฟลออโรคารบอน เนองจากใสตวเตมประเภทผงซกฟอกในปรมาณมากเพอเพมประสทธภาพของโฟม ขณะทโฟมเหลานมจาหนายสาหรบพลเรอนใชงานทวไป ดงนนจงอาจไมตรงกบมาตรฐานทเขมงวดสาหรบการใชงานทางทหาร

จะลดความเสยงจากการสมผสไดอยางไรจนกวาจะมโฟมทางเลอกสาหรบดบไฟ

Class B ทปลอดสารพษซงตรงตามมาตรฐานกาหนดวางจาหนายอยางแพรหลาย เราตองวางแผนการบรหารจดการเพอควบคมไมใหเกดการสมผสกบสารอนตราย

หากเปนไปได ใหเปลยนโฟม AFFFรนเกาหรอทระบวาเปน โฟม C8 AFFF ทเกบสารองไว เปนโฟมรนใหมทปลอดภยกวา ถาเปนไปไดใหใชโฟมปลอดสารฟลออรน (FluorineFree Foam) แตในการปฏบตงานทางทหารสามารถใชโฟมสตร C6 [โฟมฟลออโรเทโลเมอร(Fluorotelomer Foam)] ได

หลกเลยงใชโฟม AFFF ทมสวนผสมสารลดความตงผวของนาชนดฟลออโรคารบอน

ในการฝกดบเพลง เพอจากดการสมผสกบนกดบเพลงและการปนเปอนของสงแวดลอม

นาและโฟมท ไหลออกมาจากการฉดโฟม AFFF ตองกกเกบไวเพอไมใหถกปลอยสสงแวดลอม ตองปองกนไมใหนาจากการฉดโฟมไหลเขาไปในทอระบายนาเสย ทอระบายนาฝน ดน หรอแหลงนา

กาจดโฟมเกาหรอโฟมทใชแลวตามคาแนะนาของผผลต

สวมอปกรณปองกนสวนบคคลทกครงเมอปฏบตกบโฟม AFFF

อปกรณสวนบคคลทสมผสกบโฟมAFFF ตองชาระลางตามคาแนะนาของผผลตทนทหลงเกดการสมผส

ไปพบแพทยเมอเกดการสมผส สารเปอรฟลออโรอลคลส (perfluoroalkyls) สามารถตรวจพบไดในเลอด แตไมใชการตรวจรางกายทวไปหรอตรวจประจาป ปรมาณโดยเฉลยของสาร PFOA และ PFOS ทตรวจพบในตวอยางเลอดของประชากรอเมรกนจากป 2009-2010คอ 3.07 ไมโครกรม/ลตร (µg/L) และ 9.32

ไมโครกรมตอลตร (µg/L) ตามลาดบ การสมผสจะมปรมาณเพมขนในคนทอาศยหรอทางานอยใกลแหลงผลต ทงน คาเฉลยของปรมาณสารทงสองชนดทพบในรางกายของคนงานในโรงงานผลตโฟมแหงหนง คอ 1,780 ไมโครกรม/ลตร(µg/L) และ 1,320 ไมโครกรมตอลตร (µg/L)ตามลาดบ

4