คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง ·...

13
27 Vol. 16 No. 1 *เป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ หลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต (การพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน) บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล **นักศึกษาพยาบาล หลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต (การพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชน) คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล Email: [email protected] ***ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาพยาบาลศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล Email: [email protected] คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง * ซู้หงษ์ ดีเสมอ** พย.ม. แสงทอง ธีระทองคำ*** Ph.D. (Nursing) บทคัดย่อ: บทความนี้กล่าวถึงคุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ อธิบายเกี่ยวกับความหมายและระดับของการนอนหลับ คุณภาพการนอนหลับ สาเหตุและปัจจัยที่มี ความสัมพันธ์กับคุณภาพการนอนหลับ ความผิดปกติของการนอนหลับ ผลกระทบของการนอนหลับ ที่ไม่มีคุณภาพ และแนวทางการส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับโดยไม่ใช้ยาในผู้ที่เป็นมะเร็ง จาก การทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง การนอนหลับเป็นกระบวนการของสมองที่ตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อม ภายในและภายนอกลดลง ทำให้เกิดการนอนหลับชนิดไม่มีการกลอกของลูกตาอย่างรวดเร็ว และ การนอนหลับชนิดมีการกลอกของลูกตาอย่างรวดเร็ว หากบุคคลมีคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดี ซึ่งมีสาเหตุจากปัจจัยนำ ปัจจัยกระตุ้น และปัจจัยสนับสนุนให้การนอนไม่หลับคงอยู่ จะส่งผลกระทบ ต่อร่างกาย จิตใจ และคุณภาพชีวิต ดังนั้น การส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับโดยไม่ใช้ยาของผู้ทีเป็นมะเร็ง โดยการลดปัจจัยกระตุ้นการนอนไม่หลับ และการบำบัดทางความคิดและพฤติกรรม เกี่ยวกับการนอนที่ถูกต้อง จึงเป็นสิ่งสำคัญ แนวทางการส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับโดยไม่ใช้ยา เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้ผู้ที่เป็นมะเร็งมีคุณภาพการนอนหลับที่ดี ส่งผลให้ส่งเสริมการฟื้นฟูสภาพ เพิ่ม ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน และคุณภาพชีวิตที่ดีในผู้ที่เป็นมะเร็ง คำสำคัญ: คุณภาพการนอนหลับ ผู้ที่เป็นมะเร็ง การส่งเสริมการนอนหลับโดยไม่ใช้ยา

Upload: others

Post on 24-Oct-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

27Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

*เปนสวนหนงของวทยานพนธ หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลเวชปฏบตชมชน) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล **นกศกษาพยาบาล หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต (การพยาบาลเวชปฏบตชมชน) คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล Email: [email protected] ***ผชวยศาสตราจารย ภาควชาพยาบาลศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล Email: [email protected]

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง*

ซหงษ ดเสมอ** พย.ม.

แสงทอง ธระทองคำ*** Ph.D. (Nursing)

บทคดยอ: บทความนกลาวถงคณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง โดยมวตถประสงคเพอ

อธบายเกยวกบความหมายและระดบของการนอนหลบ คณภาพการนอนหลบ สาเหตและปจจยทม

ความสมพนธกบคณภาพการนอนหลบ ความผดปกตของการนอนหลบ ผลกระทบของการนอนหลบ

ทไมมคณภาพ และแนวทางการสงเสรมคณภาพการนอนหลบโดยไมใชยาในผทเปนมะเรง จาก

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ การนอนหลบเปนกระบวนการของสมองทตอบสนองตอสงแวดลอม

ภายในและภายนอกลดลง ทำใหเกดการนอนหลบชนดไมมการกลอกของลกตาอยางรวดเรว และ

การนอนหลบชนดมการกลอกของลกตาอยางรวดเรว หากบคคลมคณภาพการนอนหลบทไมด

ซงมสาเหตจากปจจยนำ ปจจยกระตน และปจจยสนบสนนใหการนอนไมหลบคงอย จะสงผลกระทบ

ตอรางกาย จตใจ และคณภาพชวต ดงนน การสงเสรมคณภาพการนอนหลบโดยไมใชยาของผท

เปนมะเรง โดยการลดปจจยกระตนการนอนไมหลบ และการบำบดทางความคดและพฤตกรรม

เกยวกบการนอนทถกตอง จงเปนสงสำคญ แนวทางการสงเสรมคณภาพการนอนหลบโดยไมใชยา

เปนวธหนงทชวยใหผทเปนมะเรงมคณภาพการนอนหลบทด สงผลใหสงเสรมการฟนฟสภาพ เพม

ความสามารถในการทำกจวตรประจำวน และคณภาพชวตทดในผทเปนมะเรง

คำสำคญ: คณภาพการนอนหลบ ผทเปนมะเรง การสงเสรมการนอนหลบโดยไมใชยา

Page 2: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

28 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

บทนำ

การนอนหลบชวยใหรางกายและสมองมการฟนฟ

สภาพ และสะสมพลงงานสำหรบนำไปใชในชวตประจำวน

(Berger & Phillips, 1995) บคคลจงตองนอนหลบ

และการนอนหลบตองมคณภาพ และปรมาณพอเพยง

ตอความตองการของรางกาย จงจะกอใหเกดประโยชน

อยางเตมท เชนเดยวกบผทเปนมะเรง “คณภาพการ

นอนหลบ” เปนสงทสำคญมาก เนองจากผทเปนมะเรง

ตองฟนฟสภาพ ทงดานรางกายและจตใจ จากการเผชญ

กบโรคมะเรง ทอาจไมสามารถรกษาใหหายขาด กอให

เกดความวตกกงวลตอการดำเนนของโรค และการไดรบ

การรกษาดวยยาเคมบำบดและฮอรโมน ซงทำใหเกด

ความไมสขสบายจากอาการแทรกซอน และการเปลยนแปลง

ของภาพลกษณ ในทำนองเดยวกนการรกษาดวยการฉาย

รงสอาจมผลตอการเปลยนแปลงของระดบไซโตคน

(cytokine) ซงเปนตวกระตนการสงเคราะหและหลง

สารคอรตโคโทรฟก (corticotrophic) จากตอมใตสมอง

สงผลตอวงจรการควบคมการหลบ - ตน (Belka, Budach,

Kortmann, & Bamberg, 2001) นอกจากน การไดรบ

ยาในกลมยาบรรเทาปวด (analgesics) ยาลดอาการซมเศรา

(antidepressants) ยาบรรเทาอาการอาเจยน (antiemetics)

ยาลดความวตกกงวล (anxiolytics) ยาสเตยรอยด (steroids)

และยานอนหลบหรอยาระงบประสาท (hypnotics) ลวน

สงผลทำใหเกดความแปรปรวนของการนอนหลบ

(Vena, Parker, Cunningham, Clark, & McMillan,

2004) โดยปญหาการนอนไมหลบในผทเปนมะเรง พบ

รอยละ 30-50 (Mercadante, Girelli, & Casuccio,

2004; Paltiel & Randi, 2008) อาจเกดขนกอนไดรบ

การวนจฉยวาเปนมะเรงประมาณ 6 เดอน และคงอยถง

18 เดอนหลงไดรบการวนจฉยวาเปนมะเรง (Davidson,

MacLean, Brundage, & Schulze, 2002; Paltiel &

Randi, 2008)

หากการนอนหลบของผทเปนมะเรงไมมคณภาพ

จะสงผลกระทบตอคณภาพชวตและความผาสก (Ancoli-

Israel, Moore, & Jones, 2001; Beck, Schwartz,

Towsley, Dudley, & Barsevick, 2004; Davidson et

al., 2002) การสงเสรมคณภาพการนอนหลบจงเปน

สงจำเปนและสำคญสำหรบผทเปนมะเรง บทความนม

วตถประสงคเพอ อธบายเกยวกบความหมายและระดบ

ของการนอนหลบ คณภาพการนอนหลบ สาเหตและ

ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพการนอนหลบ

ความผดปกตของการนอนหลบในผทเปนมะเรง ผลกระทบ

ของการนอนหลบทไมมคณภาพ และแนวทางการสงเสรม

คณภาพการนอนหลบโดยไมใชยาในผทเปนมะเรง

เพอเปนแนวทางสำหรบพยาบาลและผทเกยวของ ใน

การนำไปประยกตใชทางการพยาบาลและใหคำแนะนำ

แกผทเปนมะเรง

ความหมายของการนอนหลบและระดบของการ

นอนหลบ

การนอนหลบ หมายถง กระบวนการของสมองท

ตอบสนองตอสงแวดลอมภายในและภายนอกลดลง

ถกควบคมโดยกลไกทางชววทยาของระบบประสาท

ทำใหบคคลฟนหายจากการเจบปวย (Datta & MacLean,

2007; Hirshkowitz, 2004; Landis, 2002; Markov

& Goldman, 2006) เนองจากการนอนทำใหมนษยใช

พลงงานนอยลงและสะสมพลงกลบคนมา (conservation

of energy theory) และทำใหรางกายเกดการซอมสราง

ตนเอง (restoration theory) (Berger & Phillips, 1995)

ทงนการนอนหลบม 2 ระดบ (Landis, 2002)

คอ การนอนหลบชนดไมมการกลอกของลกตาอยางรวดเรว

(non- rapid eye movement: NREM sleep) และการ

นอนหลบชนดมการกลอกของลกตาอยางรวดเรว (rapid

Page 3: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

29Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

eye movement: REM sleep) ในระยะ NREM sleep

สามารถแบงออกเปน 4 ระยะ ไดแก ระยะท 1 เปนระยะ

การหลบทตนทสด หากถกปลก จะตนงาย ระยะท 2

เปนระยะการหลบทลกกวาระดบแรก ปลกตนยากมาก

ขน ระยะท 3 และระยะท 4 เปนระยะการหลบทลก

มากขน บางครงเรยก slow wave sleep (SWS) ใน

ระยะนจะพบ คลนสมองแบบ delta wave ทมความถชา

(0.5-2 Hz) และกลามเนอคอยๆ ลดความตงตวตงแต

การหลบระยะท 1 จนถงระยะท 4 และเขาส REM sleep

ซงเปนระยะทหลบลกทสด สงผลใหกลามเนอตางๆ

คลายตว ยกเวนกลามเนอตาและกลามเนอกระบงลม

ตามการกลอกไปมาอยางรวดเรว (Markov & Goldman,

2006; Vena et al., 2004) คลนสมองทพบในระยะน

จะมลกษณะ saw-tooth theta wave ทงนวงจรการหลบ

ใชเวลาแตละรอบประมาณ 90-120 นาท โดยเรมจาก

NREM ระยะท 1 ไปจนถง NREM ระยะท 4 และวน

กลบมา NREM ระยะท 3 และ NREM ระยะท 2 จง

เขาส REM sleep ซงในแตละคนจะมระยะ REM sleep

ประมาณ 4-5 ครง (Carskadon & Dement, 2005;

Markov & Goldman, 2006; Roth, 2004)

คณภาพการนอนหลบ

คณภาพการนอนหลบ หมายถง ความเพยงพอ

และความพอใจตอการนอนของบคคล ประกอบดวย

การนอนหลบในเชงปรมาณ (quantitative aspect of

sleep) และการนอนหลบเชงคณภาพ (qualitative aspect

of sleep) การนอนหลบเชงปรมาณ ประกอบดวย ระยะเวลา

การนอนหลบ (sleep duration) ระยะเวลาตงแตเขา

นอนจนกระทงหลบ (sleep latency) และจำนวนครงท

ถกรบกวนการนอนหลบ (number of arousals) สวน

การนอนหลบในเชงคณภาพ ไดแก “ความลก” หรอ

“รสกไดรบการพกผอนทด” (Buysse, Reynolds, Monk,

Berman, & Kupfer, 1989) โดยการประเมนคณภาพ

การนอนหลบสามารถทำได 2 วธ (Clark, Cunningham,

McMillan, Vena, & Parker, 2004; Vena et al.,

2004) ไดแก

1. การใชเครองมอวดการนอนหลบ (objective

sleep measurement) อาท เครองโพลซอมโนกราฟฟ

(polysomnography: PSG) และเครองสวมขอมอ (wrist

actigraph) เครองโพลซอมโนกราฟฟจะชวยจำแนก

ระยะตนและระยะหลบโดยวดการเปลยนแปลงของ

คลนสมอง (electroencephalography: EEG) การกลอก

ของลกตา (electro-oculogram: EOG) และความตงตว

ของกลามเนอ (electromyogram: EMG) เครองมอน

ไดถกนำมาใชในการประเมนการนอนหลบของบคคล

วยตางๆ อยางไรกตาม คลนสญญาณทบนทกอาจถก

รบกวนไดจากแหลงกระแสไฟฟาภายในบาน และผใช

ตองผานการฝกอบรมทกษะการใชอปกรณ การอาน

และวเคราะหผล ดงนน เครองโพลซอมโนกราฟฟจง

ไมเหมาะสำหรบการใชเพอประเมนคณภาพการนอน

ของผทเปนมะเรงทบาน (Landis, 2002) สวนเครอง

สวมขอมอเปนอปกรณทมลกษณะคลายนาฬกาขอมอ

มความตรงในการวดระยะตน และระยะเวลาการนอนหลบ

แยกระยะนอนหลบและตนเตมทไดดเชนเดยวกบการวด

ดวยเครองโพลซอมโนกราฟฟ (Webster, Kripke,

Messin, Mullaney, & Wyborney, 1982 as cited in

Landis, 2002, p. 591) และเครองมอมความเทยง

สำหรบการประเมนปญหาการนอนไมหลบสง (Kushida

et al., 2001)

2. การประเมนการนอนหลบจากคำบอกเลาของ

ผทเปนมะเรง (subjective sleep report) ไดแก การ

บนทกการนอนประจำวน (sleep diaries) แบบประเมน

ความรนแรงของอาการนอนไมหลบของมอรน (Insomnia

Severity Index: ISI) (Morin, 1993 as cited in

Savard, Simard, Ivers, & Morin 2005, p. 431)

Page 4: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

30 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

แบบสมภาษณการนอนไมหลบของมอรน (Insomnia

Interview Schedule: IIS) (Morin, 1993 as cited in

Savard et al., 2005, p. 431) แบบประเมนคาโดย

การเปรยบเทยบจากสายตา (visual analogue scales)

และแบบประเมนการนอนหลบพทสเบอรก (The Pittsburgh

Sleep Quality Index: PSQI) ซงการเลอกใชแตละ

แบบประเมนตองเลอกใหเหมาะสมกบผทเปนมะเรง

แตละราย ทงนแบบประเมนการนอนหลบพทสเบอรก

เปนแบบทไดรบการทดสอบคาความสอดคลอง และ

ความตรงตามโครงสรางในผทเปนมะเรงกลมตางๆ

(Beck et al., 2004; Backhaus, Junghanns, Broocks,

Riemann, & Hohagen, 2002; Shochat, Tzischinsky,

Oksenberg, & Peled, 2007) และถกนำไปใชประเมน

คณภาพการนอนหลบของผทเปนมะเรงในงานวจยหลาย

เรอง (Chen, Yu, & Yang, 2008; Guen et al., 2007;

Mystakidou et al., 2007)

ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพการนอนหลบ

ในผทเปนมะเรง

ปจจยทเกยวของกบการนอนไมหลบในผทเปนมะเรง

มหลายประการ (Savard & Morin, 2001) ดงน

1. ปจจยนำ (predisposing factors) หมายถง

จดออนหรอความไวตอการเกดความแปรปรวนของ

การนอนหลบ ไดแก เพศ อาย ประวตการนอนไมหลบ

ของบคคลหรอครอบครว ภาวะทางจตใจ เชน ซมเศรา

หรอวตกกงวล โดยพบการนอนไมหลบในผหญงมากกวา

ผชาย และพบอบตการณของการนอนไมหลบเพมขน

เมออายมากขน (Davidson et al., 2002; Leger, 2008;

Savard & Morin, 2001)

2. ปจจยกระตน (precipitating factors) หมายถง

สงทเสรมแรงหรอผลกดนใหเกดความแปรปรวนของ

การนอนหลบ ไดแก การเผชญกบเหตการณตงเครยด

ทคกคามตอชวต การไดรบวนจฉยวาเปนโรคมะเรง

ผลขางเคยงจากการรกษา (Davidson et al., 2002;

Graci, 2005; Lee, Cho, Miaskowski, & Dodd, 2004)

การไดรบยาเคมบำบด การฉายรงส ความปวดจาก

กอนมะเรง สงแวดลอม การเปลยนแปลงของฮอรโมน

การมแสงสวางและเสยงดงรบกวนขณะทนอน การดม

เครองดมทมสวนผสมของคาเฟอน แอลกอฮอล (Kaplow,

2005) และการทำกจกรรมทลดลงของผทเปนมะเรง

(Price et al., 2009)

3. ปจจยทสนบสนนใหปญหาการนอนไมหลบ

คงอย (perpetuating factor) หมายถง สงทเกอหนน

ใหปญหาการนอนไมหลบคงอยเปนระยะเวลานานขน

ไดแก การไมยอมรบตอการเจบปวยดวยโรคมะเรงและ

การรกษา อาการออนเพลย อาการคลนไสอาเจยน (Savard

& Morin, 2001) อาการออนลาเนองจากภาวะของโรค

หรอผลขางเคยงจากการรกษา ทำใหงบหลบในชวงกลางวน

นอนไมหลบในชวงกลางคน (O’Donnell, 2004)

4. ปจจยอนๆ ทอาจมผลตอการนอนไมหลบใน

ผทเปนมะเรงทสำคญ ไดแก การไดรบยาชนดอน ๆ ดวย

เชน การรบประทานยาลดนำหนก ยากนชก ยาควบคม

ความดนโลหต ยาขยายหลอดลม ยาบรรเทาอาการแพ

ยาเมดคมกำเนด ยารกษาไทรอยด ยารกษาอาการทางจต

เชน ยาตานอาการซมเศราและวตกกงวล (Graci, 2005)

ความผดปกตของการนอนหลบในผทเปนมะเรง

ความผดปกตของการนอนหลบในผทเปนมะเรง

อาจมมากกวาหนงชนด (Clark et al., 2004; Davidson

et al., 2002; Savard & Morin, 2001) ไดแก

1. จำนวนชวโมงการนอนทเพมขนในชวงกลางคน

และการงบหลบมากขนในชวงกลางวน

2. การลดลงของประสทธภาพการนอน (decreased

sleep efficiency) คอ สามารถหลบไดจรงนอยเมอเทยบ

Page 5: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

31Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

กบเวลาทนอนทงหมด โดยคำนวณจากชวโมงในการหลบ

จรงหารดวยจำนวนชวโมงทนอนอยบนเตยง คณดวย

100 หากผลทคำนวณได มากกวารอยละ 85 หมายถง

ประสทธภาพของการนอนหลบดมาก รอยละ 75-84

หมายถง ประสทธภาพการนอนหลบด รอยละ65-74

หมายถง ประสทธภาพการนอนหลบไมคอยด และ

นอยกวารอยละ 65 หมายถง ประสทธภาพการนอน

หลบไมด

หากมความผดปกตอยางใดอยางหนงหรอทง

2 อยาง แสดงถงคณภาพการนอนหลบไมด คอ นอนหลบ

ไมลก หรอตนขนดวยความรสกวาหลบไมเพยงพอ ทำให

พบความผดปกต ไดแก การเพมขนหรอลดลงของ

ระยะเวลาตงแตเขานอนจนกระทงหลบ (increased/

decreased sleep latency) การหลบยาก (difficulty

going to sleep) หลบๆ ตนๆ (frequent awakenings)

ตนเพราะฝนราย (increased nightmare awakenings)

นอนหลบยากหลงจากถกปลกใหตน (difficulty getting

back to sleep) และนอนหลบไดนอย เพราะตนเรวกวาปกต

(waking too early) (Clark et al., 2004; Davidson

et al., 2002; Savard & Morin, 2001)

ผลของกระทบของการนอนหลบทคณภาพไมด

ในผทเปนมะเรง

การนอนหลบทคณภาพไมดในผทเปนมะเรงสง

ผลกระทบตอรางกาย จตใจ และคณภาพชวต ดงน

1. ดานรางกาย ผทเปนมะเรงทเผชญกบการ

นอนหลบทไมมคณภาพมกเกดอาการออนลา ความสามารถ

ในการทำกจวตรประจำวนลดลง (Bodurka-Bevers et

al., 2000) สมาธไมด มปญหาดานความจำ (Davidson

et al., 2002; Leger, Scheuermaier, Philip, Paillard,

& Guilleminault, 2001) จำนวนเมดเลอดขาวชนด

natural killer cells (NK) ตำ และมความสามารถใน

การตอตานกบเซลลมะเรงลดลง (Sephton, Sapolsky,

Kraemer, & Spiegel, 2000) ผทเปนมะเรงทเผชญ

กบปญหาการนอนหลบทไมมคณภาพ จงมแนวโนมท

จะใชยานอนหลบเพมขน (Owen, Parker, & McGuire,

1999 as cited in Kaplow, 2005, p. 226) และมอตรา

การเกดโรคแทรกซอนและเสยชวตสงขน (Savard &

Morin, 2001)

2. ดานจตใจ ผทเผชญกบปญหาการนอนไมหลบ

มกมความเครยดเพมขน (O’Donnell, 2004) อารมณ

แปรปรวน วตกกงวล ซมเศรา และความสามารถใน

การเผชญกบความเครยดลดลง (Ancoli-Israel et al.,

2001; Davidson et al., 2002; Lee et al., 2004;

Vgontzas & Chrousos, 2002)

3. ดานคณภาพชวต ผทเปนมะเรงซงเผชญกบ

ปญหาการนอนไมหลบมคณภาพชวตทตำลง (O’Donnell,

2004) จากรายงานการศกษาของ กนและคณะ ในผท

เปนมะเรงปอดรายใหมเปรยบเทยบกบผทมภาวะหยด

หายใจขณะหลบ ทมอายใกลเคยงกนและเพศเดยวกน

ผลการศกษาพบวาผทเปนมะเรงปอดรายใหมมคณภาพ

การนอนหลบทตำกวา ใชเวลานอนหลบในชวงกลางวน

มากกวา และมคณภาพชวตทตำกวา ผทมภาวะหยด

หายใจขณะหลบ อยางมนยสำคญทางสถต (p < .001)

(Guen et al., 2007)

การนอนหลบทไมมคณภาพในผทเปนมะเรง

มผลกระทบตอทงดานรางกาย จตใจ และคณภาพชวต

ดงนน พยาบาลและบคลากรทางการแพทยจงควรตระหนก

และหาวธการสงเสรมคณภาพการนอนหลบโดยไมใชยา

แกผทเปนมะเรง

แนวทางการสงเสรมการนอนหลบโดยไมใชยา

การสงเสรมการนอนหลบในผทเปนมะเรง ทม

ความผดปกตของการนอนหลบ ประกอบดวย การรกษา

Page 6: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

32 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

ดวยยา และการไมใชยา การสงเสรมการนอนหลบโดยการใชยาในกลม benzodiazepine และ non-benzodiazepine ซงเปนยาทนยมใชเพอบรรเทาปญหาการนอนไมหลบ และชวยเพมระยะเวลาของการนอนหลบเทานน (Savard & Morin, 2001) แตยามผลขางเคยง คอ ทำใหเกดอาการงวงนอนในเวลากลางวน จงสงผลกระทบตอการทำกจกรรมในเวลากลางวนของผทเปนมะเรง (Page, Berger, & Johnson, 2006; Turkoski, 2006) ผทเปนมะเรงจงควรไดรบการสงเสรมการนอนหลบโดยการไมใชยา ทงนจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยพบวา การบำบดทางความคดและพฤตกรรม (cognitive behavior therapy: CBT) ทถกตองเกยวกบการนอน ทำใหเพมประสทธภาพการนอนหลบทมคณภาพ (Harsora & Kessmann, 2009; Kaplow, 2005; Morgenthaler et al., 2006; Morin et al., 2006; Savard, Simard, Ivers, & Morin, 2005; Wang, Wang, & Tsai, 2005) เพมประสทธภาพของการนอนหลบโดยปกตวสย (sleep efficacy) ลดระยะเวลาของการเขาสภาวะหลบ (sleep onset latency) (Perlis, Smith, Cacialli, Nowakowski, & Orff, 2003) ลดจำนวนครงของการตนระหวางการนอนหลบ (wake after sleep onset) ลดปรมาณการใชยานอนหลบ (Wang et al., 2005) คณภาพของการนอนหลบดขนภายใน 6 สปดาห และสงผลนานถง 6 เดอน (Edinger, Wohlgemuth, Radtke, Marsh, & Quillian, 2001; Espie et al., 2008; Leopando, Cruz, Limoso, Marcos, & Alba, 2003) ซง American Academy of Sleep Medicine (AASM) ไดกำหนดใหการบำบดทางความคดและพฤตกรรม เปนมาตรฐานการดแลผทมปญหาการนอนไมหลบโดยไมใชยา (Morgenthaler et al., 2006)

การบำบดทางความคดและพฤตกรรม เกยวกบการนอนทถกตอง (สรชย เกอศรกล, 2548; Harsora & Kessmann, 2009; Morin et al., 2006; Wang et al., 2005) ประกอบดวย

1. การบำบดทางความคด (cognitive therapy)

มาจากความเชอทวา พฤตกรรมทผดปกตของบคคล

เปนผลมาจากความเชอและความคดทไมถกตอง จง

นำไปสการบดเบอนการรบร ดงนนเปาหมายทสำคญ

ของการรกษาโดยวธน คอ การเปลยนความเชอ หรอ

ทศนคตทไมถกตอง และปรบพฤตกรรมเกยวกบการ

นอนหลบ บางครงจงเรยกวธการนวา cognitive behavior

therapy (มาโนช หลอตระกล, 2548; Espie, 2007)

ดงนนเมอบคคลเผชญกบเหตการณ (arousal or stressor)

ทกอใหเกดความเครยด (stress) สงผลใหนอนไมหลบ

ทำใหบคคลพยายามบงคบตนเองใหนอนหลบอยางรวดเรว

เมอเขานอน เกดความวตกกงวลกบจำนวนชวโมงของ

การนอนในชวงกลางคน และผลกระทบของการนอนไมหลบ

ตอการดำเนนชวตในชวงกลางวน สงผลใหเกดอาการ

ซมเศรา ความรสกขดแยง นอนหลบมากผดปกต ทำให

เกดความแปรปรวนของวงจรการนอนหลบ (Espie,

Broomfield, MacMahon, Macphee, & Taylor, 2006;

Harvey, 2002; Kamel & Gammack, 2006; Lundh

& Broman, 2000 )

ผบำบดมหนาทชวยผทเปนมะเรงในการคนหา

สาเหตของการนอนไมหลบ โดยการสะทอนความคด

ความรสก และความวตกกงวล ผานการพดหรอการเขยน

และแนะนำใหผทเปนมะเรงควบคมความคดเกยวกบ

การนอน ปรบเปลยนความคดทางลบใหเปนความคด

เชงบวก เพอลดความเครยด และสามารถปรบตวกบ

การเจบปวยดวยโรคมะเรง รวมทงการควบคมผลกระทบ

ของการนอนไมหลบ พรอมทงแนะนำวธการทเหมาะ

สมในการสงเสรมการนอนหลบทมคณภาพ (Baglioni,

Spiegelhalder, Lombardo, & Riemann, in press;

Becker, 2005; Harvey, 2002; Morin, Colecchi, Stone,

Sood, & Brink, 1999) ทงนการบำบดทางความคด

ถกนำมาใช เพอสงเสรมคณภาพการนอนหลบในผทเปน

มะเรงกลมตางๆ (Cohen & Fried, 2007; Davidson,

Page 7: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

33Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

Waisberg, Brundage, & Maclean, 2001; Dirksen &

Epstein, 2008; Espie et al., 2008) โดยใชระยะเวลา

ในการบำบดประมาณ 6-10 สปดาห และใชเวลา

ประมาณ 30- 60 นาท /ครง (Wang et al., 2005)

แตสำหรบผทมปญหาการนอนไมหลบเรอรง อาจจำเปน

ตองใชการบำบดดานความคดรวมกบการใชยา เพอสงเสรม

คณภาพการนอนหลบทมประสทธภาพ (Leopando

et al., 2003)

2. การควบคมสงเรา (stimulus control therapy)

เปนการฝกผทเปนมะเรงและนอนไมหลบใหสราง

ความเชอมโยงของการนอนหลบเขากบสภาพแวดลอม

โดยสรางความสมพนธระหวางเวลานอนกบเตยงนอน

และหองนอน ฝกใหเขานอนและตนตามตารางเวลา

โดยเขานอนเมองวงเทานน หากไมสามารถหลบได

หลงจากเขานอนไปแลว 15-20 นาท ใหลกจากเตยง

เดนไปหองอน ใชเตยงและหองนอนเพอการนอนเทานน

ตนนอนในเวลาเดยวกนทกวน โดยไมคำนงถงปรมาณ

การนอนในคนทผานมา และหลกเลยงการงบหลบใน

ชวงกลางวน (Berger & Mitchell, 2008; Harsora &

Kessmann, 2009; Harvey & Tang, 2003; Yang,

Spielman, & Glovinsky, 2006)

3. การจำกดเวลานอนบนเตยง (sleep restriction)

เปนการจำกดเวลาทอยบนเตยง เพอใหการนอนม

ประสทธภาพสงสด (sleep efficiency) (Harvey &

Tang, 2003) กลาวคอสามารถนอนหลบประมาณรอยละ

85-90 ของจำนวนชวโมงทอยบนเตยง เชน ถาผท

เปนมะเรงบอกวาสามารถนอนหลบ 6 ชวโมง จาก

จำนวนชวโมงทอยบนเตยง 8 ชวโมง เวลาทควรนอน

บนเตยงจะเทากบ 6 ชวโมง ดงนน ในระยะแรกควรลด

เวลาทอยบนเตยงลงประมาณ 15 นาทตอสปดาห และ

คำนวณประสทธภาพการนอน เมอปรบประสทธภาพ

การนอนไดคงทในระดบรอยละ 85-90 จะไดจำนวน

เวลานอนบนเตยงเหมาะสม (Harsora & Kessmann,

2009; Yang et al., 2006) ซงไมควรนอยกวา 5

ชวโมงตอคน เพอปองกนอาการงวงนอนในเวลากลางวน

4. การบำบดโดยการผอนคลาย (relaxation

therapy) เปนวธการหนงของการบำบดแบบผสมผสาน

รางกายและจตใจ (mind-body therapy) เพอลดแรง

ตงตวของกลามเนอ ยบยงการทำงานของระบบประสาท

ซมพาเทตก และกระตนการทำงานของระบบประสาท

พาราซมพาเทตก ทำใหยบยงการหลง norepinephrine

(Stefano, Fricchione, Slingsby, & Benson, 2001)

สงผลใหผทเปนมะเรงรสกผอนคลาย และลดความ

ตงเครยด รวมทงเพมคณภาพการนอนหลบ การบำบด

โดยการผอนคลายสามารถปฏบตโดยใชเทคนคตางๆ

อาท เทคนคการผอนคลายกลามเนอ (Rabin, Pinto,

Dunsiger, Nash, & Trask, 2009) การฝกสมาธ

(Biegler, Chaoul, & Cohen, 2009) ดนตรบำบด

(Bozcuk et al., 2006) โยคะ (Carson, Carson,

Poster, Keefe, & Seewaldt, 2009) เปนตน ซงชวย

สงเสรมการนอนหลบในผทเปนมะเรงเตานมทไดรบ

การรกษา (Berger et al., 2002; Shapiro, Bootzin,

Figueredo, Lopez, & Schwartz, 2003; Wright,

Courtney, & Crowther, 2002) นอกจากน พบวาม

การนำการบำบดโดยการผอนคลายมาใชรวมกบการแพทย

ทางเลอกวธอน เพอชวยสงเสรมคณภาพการนอนหลบ

ในผทเปนมะเรง (Savard et al., 2005; Simeit, Deck,

& Conta-Marx, 2004)

5. การตงใจทำในสงทตรงกนขาม (paradoxical

intention) โดยใหผทเปนมะเรงปฏบตในสงทตรงขาม

กบสงทตองการ เชน ใหตงใจตนแทนการหลบ เนองจาก

ผทเปนมะเรงทเผชญกบปญหาการนอนไมหลบ มกม

ความวตกกงวลวา ตนเองจะนอนไมหลบ และพยายาม

อยางมากทจะหลบ แตผลลพธทเกดขนกลบตรงขาม

ความกบตองการของผทเปนมะเรง ดงนนจงควรแนะนำ

ผทเปนมะเรงใหพยายามตนนานทสดจะชวยทำให

Page 8: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

34 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

ความวตกกงวลลดลง สงผลใหผทเปนมะเรงหลบงาย

(ชวนชม บำรงเสนา, การตน แวอาแซ, จตลดดา ไชย

มงคล, และจรงจต ไกรวฒนพงศ, 2548; Harsora &

Kessmann, 2009)

6. การใหความรเกยวกบสขอนามยทด (sleep

hygiene education) เพอสงเสรมการนอนหลบ (Becker,

2005; Berger & Mitchell, 2008; Harsora & Kessmann,

2009; Harvey & Tang, 2003; Yang et al., 2006)

ไดแก

6.1. การเขานอนและตนนอนเปนเวลาทกวน

รวมถงวนหยดสดสปดาห หลกเลยงการนอนหลบใน

ชวงกลางวน (Becker, 2005; Berger & Mitchell,

2008; Harsora & Kessmann, 2009; Harvey & Tang,

2003; Yang et al., 2006) โดยเฉพาะหลงชวงเวลา

15.00-16.00 น. หากงวงมากอาจนอนหลบในชวงกลางวน

แตไมควรเกน 30-40 นาท (สรชย เกอศรกล, 2548)

6.2. หลกเลยงการรบประทานอาหารมอ

หนกกอนเขานอน 2 ชวโมง (Harsora & Kessmann,

2009; Yang et al., 2006)

6.3. กอนเขานอน 30 นาท ควรใหรางกาย

อยในภาวะผอนคลาย เชน การอาบนำอน การทำสมาธ

เปนตน (Becker, 2005; Berger & Mitchell, 2008;

Harsora & Kessmann, 2009; Harvey & Tang, 2003;

Yang et al., 2006)

6.4. ออกกำลงกายอยางสมำเสมอในชวง

บายหรอชวงเยน เพอสงเสรมใหรางกายใชพลงงาน ชวย

ใหนอนหลบงาย แตไมควรออกกำลงกายในชวงเวลา

2 ชวโมงกอนเขานอน (Becker, 2005; Berger &

Mitchell, 2008)

6.5. หลกเลยงการดมเครองดมทมสวนผสม

ของคาเฟอน เชน ชา กาแฟ (Becker, 2005; Harsora

& Kessmann, 2009; Harvey & Tang, 2003) อยาง

นอย 4 ชวโมงกอนเขานอน (Berger & Mitchell, 2008)

6.6. หลกเลยงการสบบหร (Harsora & Kessmann,

2009; Harvey & Tang, 2003; Yang et al., 2006)

ในชวงเวลา 2 ชวโมงกอนเขานอน เนองจากนโคตนม

ผลกระตนระบบประสาทสวนกลาง (Becker, 2005)

6.7. ดมนำเพยงเลกนอย หลงมออาหารเยน

เพอลดการตนมาปสสาวะในชวงกลางคน (Harsora &

Kessmann, 2009)

6.8. จดสงแวดลอมภายในหองนอนใหเงยบ

สงบ มด (Berger & Mitchell, 2008) หากตองตนเขา

หองนำในชวงกลางคนควรใชแสงไฟทไมสวางมากนก

อณหภมภายในหองไมควรเยนจดหรอรอนเกนไป

(Becker, 2005; Harsora & Kessmann, 2009)

6.9. ไมจองมองนาฬกาหรอดนาฬกา เพอเชค

เวลาในขณะนอนไมหลบ เนองจากจะเปนการกระตน

ทำใหหลบยากขน (Becker, 2005)

สรป

การนอนหลบเปนกระบวนการของสมองทตอบสนอง

ตอสงแวดลอมภายในและภายนอกลดลง เพอใหรางกาย

สะสมพลงงานกลบคนและซอมสรางตนเอง หากบคคล

มคณภาพการนอนหลบทไมด ซงมสาเหตจากปจจยนำ

ปจจยกระตน และปจจยสนบสนนใหการนอนไมหลบ

คงอย จะสงผลกระทบตอรางกาย จตใจ และคณภาพชวต

ดงนนการสงเสรมคณภาพการนอนหลบโดยไมใชยาของ

ผทเปนมะเรง จงเปนสงจำเปนและสำคญไมนอยกวา

การใชยานอนหลบ ซงสามารถกระทำโดยการลดปจจย

กระตนการนอนไมหลบ และการบำบดทางความคดและ

พฤตกรรมเกยวกบการนอนทถกตอง จะชวยใหผทเปน

มะเรงสามารถปรบตวกบภาวะเจบปวย และมคณภาพ

การนอนหลบทด สงผลใหผทเปนมะเรงสามารถทำกจวตร

ประจำวนเพมขน สงเสรมการฟนหาย และคณภาพชวตทด

Page 9: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

35Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

เอกสารอางอง

ชวนชม บำรงเสนา, การตน แวอาแซ, จตลดดา ไชยมงคล, และจรงจต ไกรวฒนพงศ. (2548). การรกษาอาการนอนไมหลบโดยไมใชยา. ใน พเชฐ อดมรตน (บก.), การวนจฉยและการรกษาปญหาการนอนหลบ (หนา 101). สงขลา: ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

มาโนช หลอตระกล. (2548). โรคอารมณแปรปรวน. ใน มาโนช หลอตระกล และปราโมทย สคนชย (บก.), จตเวชศาสตรรามาธบด (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: บยอนด เอนเทอรไพรซ.

สรชย เกอศรกล. (2548). ปญหาการนอนหลบ. ใน มาโนช หลอตระกล และปราโมทย สคนชย (บก.), จตเวชศาสตรรามาธบด (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: บยอนด เอนเทอรไพรซ.

Ancoli-Israel, S., Moore, P. J., & Jones, V. (2001). The relationship between fatigue and sleep in cancer patients: A review. European Journal of Cancer Care, 10(4), 245-255.

Backhaus, J., Junghanns, K., Broocks, A., Riemann, D., & Hohagen, F. (2002). Test-retest reliability and validity of the Pittsburgh Sleep Quality Index in primary insomnia. Journal of Psychosomatic Research, 53(3), 737-740.

Baglioni, C., Spiegelhalder, K., Lombardo, C., & Riemann, D. (2009, in press). Sleep and emotions: A focus on insomnia. Sleep Medicine Reviews. doi: 10.1016/j.smrv.2009. 10.007.

Beck, S. L., Schwartz, A. L., Towsley, G., Dudley, W., & Barsevick, A. (2004). Psychometric evaluation of the Pittsburgh Sleep Quality Index in cancer patients. Journal of Pain and Symptom Management, 27(2), 140-148.

Becker, P. M. (2005). Pharmacologic and nonpharmacologic treatments of insomnia. Neurologic Clinics, 23(4), 1149-1163.

Belka, C., Budach, W., Kortmann, R. D., & Bamberg, M. (2001). Radiation induced CNS toxicity–molecular mechanisms. British Journal of Cancer, 85(9), 1233-1239.

Berger, A. M., & Mitchell, S. A. (2008). Modifying cancer-related fatigue by optimizing sleep quality. Journal of the National Comprehensive Cancer Network, 6(1), 3-13.

Berger, A. M., VonEssen, S., Kuhn, B. R., Piper, B. F., Farr, L., Agrawal, S., et al. (2002). Feasibility of a sleep intervention during adjuvant breast cancer chemotherapy. Oncology Nursing Forum, 29(10), 1431-1441.

Berger, R. J., & Phillips, N. H. (1995). Energy conservation and sleep. Behavioural Brain Research, 69(1-2), 65-73.

Biegler, K. A., Chaoul, M. A., & Cohen, L. (2009). Cancer, cognitive impairment, and meditation. Acta Oncologica, 48(1), 18-26.

Bodurka-Bevers, D., Engquist-Basen, K., Carmack, C. L., Fitzgerald, M. A., Wolf, J. K., Moor, C., et al. (2000). Depression, anxiety, and quality of life patients with epithelial ovarian cancer. Gynecologic Oncology,78(3), 302-308.

Bozcuk, H., Artac, M., Kara, A., Ozdogan, M., Sualp, Y., Topcu, Z., et al. (2006). Dose music exposure during chemotherapy improve quality of life in early breast cancer patients? A pilot study. Medical Science Monitor: International Medical Journal for Experimental and Clinical Resarch, 12(5), CR200-CR205.

Buysse, D. J., Reynolds, C. F., Monk, T. H., Berman, S. R., & Kupfer, D. J. (1989). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry Research, 28(2), 193-213.

Carskadon, M. A., & Dement, W. C. (2005). Normal human sleep: An overview. In M. H. Kryger, T. Roth & W. C. Dement (Eds.), Principles and practice of sleep medicine (4th ed., pp. 13-23). Philadelphia: Elsevier Saunders.

Carson, J. W., Carson, K. M., Poster, L. S., Keefe, F. J., & Seewaldt, V. L. (2009). Yoga of awareness program for menopausal symptoms in breast cancer survivors: Results from a randomized trial. Support Care in Cancer, 17(10), 1301-1309.

Chen, M. L., Yu, C. T., & Yang, C. H. (2008). Sleep disturbances and quality of life in lung cancer patients undergoing chemotherapy. Lung Cancer, 62(3), 391-400.

Clark, J., Cunningham, M., McMillan, S., Vena, C., & Parker, K. (2004). Sleep-wake disturbances in people with cancer part II: Evaluating the evidence for clinical decision making. Oncology Nursing Forum, 31(4), 747-768.

Page 10: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

36 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

Cohen, M., & Fried, G. (2007). Comparing relaxation training and cognitive-behavioral group therapy for women with breast cancer. Research on social work practice, 17(3), 313-323.

Datta, S., & MacLean, R. R. (2007). Neurobiological mechanisms for the regulation of mammalian sleep-wake behavior: Reinterpretation of historical evidence and inclusion of contemporary cellular and molecular evidence. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 31(5), 775-824.

Davidson, J. R., MacLean, A. W., Brundage, M. D., & Schulze, K. (2002). Sleep disturbance in cancer patients. Social Science & Medicine, 54(9), 1309-1321.

Davidson, J. R., Waisberg, J. L., Brundage, M. D., & Maclean, A. W. (2001). Nonpharmacologic group treatment of insomnia: A preliminary study with cancer survivors. Psychooncology, 10(5), 389-397.

Dirksen, S. R., & Epstein, D. R. (2008). Efficacy of an insomnia intervention on fatigue, mood and quality of life in breast cancer survivors. Journal of Advanced Nursing, 61(6), 664-675.

Edinger, J. D., Wohlgemuth, W. K., Radtke, R. A., Marsh, G. R., & Quillian, R. E. (2001). Cognitive behavioral therapy for treatment of chronic primary insomnia: A randomized controlled trial. American Medical Association, 285(14), 1856-1864.

Espie, C. A., Fleming, L., Cassidy, J., Samuel, L., Taylor, L. M., White, C. A., et al. (2008). Randomized controlled clinical effectiveness trial of cognitive behavior therapy compared with treatment as usual for persistent insomnia in patients with cancer. Journal of clinical oncology, 26(28), 4651-4658.

Espie, C. A. (2007). Understanding insomnia through cognitive modeling. Sleep Medicine, 8(Suppl 4), S3-S8.

Espie, C. A., Broomfield, N. M., MacMahon, K. M. A., Macphee, L. M., & Taylor, L. M. (2006). The attention-intention-effort pathway in the development of psychophysiologic insomnia: A theoretical review. Sleep Medicine Reviews, 10(4), 215-245.

Graci, G. (2005). Pathogenesis and management of cancer-related insomnia. Journal of Supportive Oncology, 3(5), 349-359.

Guen, Y. L., Gagnadoux, F., Hureaux, J., Jeanfaivre, T., Meslier, N., Racineux, J. L., et al. (2007). Sleep disturbances and impaired daytime functioning in outpatients with newly diagnosed lung cancer. Lung Cancer, 58(1), 139-143.

Harsora, P., & Kessmann, J. (2009). Nonpharmacolgic management of chronic insomnia. American Family Physician, 79(2), 125-130.

Harvey, A. G., & Tang, N. K. Y. (2003). Cognitive behaviour therapy for primary insomnia: Can we rest yet? Sleep Medicine Reviews, 7(3), 237-262.

Harvey, A. G. (2002). A cognitive model of insomnia. Behaviour Research and Therapy, 40(8), 869-893.

Hirshkowitz, M. (2004). Normal human sleep: An overview. The Medical Clinics of North America, 88(3), 551-565.

Kamel, N., & Gammack, J. K. (2006). Insomnia in the elderly: Cause, approach, and treatment. The American Journal of Medicine, 119(6), 463-469.

Kaplow, R. (2005). Sleep deprivation and psychosocial impact in acute ill cancer patients. Critical Care Nursing Clinics of North America, 17(3), 225-237.

Kushida, C. A., Chang, A., Gadlkary, C., Guilleminault, C., Carrillo, O., & Dement, W. C. (2001). Comparison of actigraphic, polysomonographc, and subjective assessment of sleep parameters in sleep-disordered patients. Sleep Medicine 2(5), 389-396.

Landis, C. A. (2002). Sleep and methods of assessment. The Nursing Clinics of North America, 37(4), 583-597.

Lee, K., Cho, M., Miaskowski, C., & Dodd, M. (2004). Impaired sleep and rhythms in persons with cancer. Sleep Medicine Reviews, 8(3), 199-212.

Leger, D. (2008). Sleep and quality of life in insomnia. In J. C. Verster, S. R. Pandi-Perumal & D. L. Streiner (Eds.), Sleep and quality of life in clinical medicine (pp. 47-51). New Jersey: Totowa.

Leger, D., Scheuermaier, K., Philip, P., Paillard, M., & Guilleminault, C. (2001). SF-36: Evaluation of quality of life in severe and mild insomniacs compared with good sleepers. Psychosomatic Medicine, 63(1), 49-55.

Page 11: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

37Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

Leopando, Z. E., Cruz, A. D., Limoso, D. D. V., Marcos. J.A, & Alba, M. E. (2003). Clinical practice guidelines on the diagnosis and management of insomnia in family practice: Part 2. Asia Pacific Family Medicine, 2(1), 45-50.

Lundh, L. G., & Broman, J. E. (2000). Insomnia as an interaction between sleep-interfering and sleep-interpreting processes. Journal of Psychosomatic Research, 49(5), 299-310.

Markov, D., & Goldman, M. (2006). Normal sleep and circadian rhythms: Neurobiologic mechanisms underlying sleep and wakefulness. Psychiatric Clinics of North American, 29(4), 841-853.

Mercadante, S., Girelli, D., & Casuccio, A. (2004). Sleep disorders in advanced cancer patients: Prevalence and factors associated. Support Care in Cancer, 12(5), 355-359.

Morgenthaler, T., Kramer, M., Alessi, C., Friedman, L., Boehlecke, B., Brown, T., et al. (2006). Practice parameters for the psychological and behavioral treatment of insomnia: An update an American academy of sleep medicine report. Sleep, 29(11), 1415-1419.

Morin, C. M., Bootzin, R. R., Buysse, D. J., Edinger, J. D., Espie, C. A., & Lichstein, K. L. (2006). Psychological and behavioral treatment of insomnia: Update of the recent evidence (1998-2004). Sleep, 29(11), 1398-1414.

Morin, C. M., Colecchi, C., Stone, J., Sood, R., & Brink, D. (1999). Behavioral and pharmacological therapies for late-life insomnia. American Medical Association, 281(11), 991-999.

Mystakidou, K., Parpa, E., Tsilika, E., Pathiaki, M., Patiraki, E., Galanos, A., et al. (2007). Sleep quality in advanced cancer patients. Journal of Psychosomatic Research, 62(5), 527-533.

O’Donnell, J. F. (2004). Insomnia in cancer patients. Clinical Cornerstone, 6(Suppl 1D), S6-S14.

Page, M. S., Berger, A. M., & Johnson, L. B. (2006). Putting evidence into practice: Evidence-based interventions for sleep-wake disturbances. Clinical Journal of Oncology Nursing, 10(6), 753-767.

Paltiel, O., & Randi, G. (2008). Sleep and quality of life in cancer patients. In C. J. Verster, S. R. Pandi-Perumal, & D. L. Streiner (Eds.), Sleep and quality of life in clinical medicine (pp.469-481). New York: Spinger.

Perlis, M. L., Smith, M. T., Cacialli, D. O., Nowakowski, S., & Orff, H. (2003). On the comparability of pharmacotherapy and behavior therapy for chronic insomnia commentary and implications. Journal of Psychosomatic Research, 54(1), 51-59.

Price, M. A., Zachariae, R., Butow, P. N., Defazio, A., Chauhan, D., Espie, C. A., et al. (2009). Prevalence and predictors of insomnia in women with invasive ovarian cancer: Anxiety a major factor. European Journal of Cancer, 45(18), 3262-3270.

Rabin, C., Pinto, B., Dunsiger, S., Nash, J., & Trask, P. (2009). Exercise and relaxation intervention for breast cancer survivors: Feasibility, acceptability, and effects. Psycho-oncology, 18(3), 258-266.

Roth, T. (2004). Characteristics and determinants of normal sleep. The Journal of clinical Psychiatry, 65(suppl 16), 8-11.

Savard, J., & Morin, C. M. (2001). Insomnia in the context of cancer: A review of a neglected problem. Journal of Clinical Oncology, 19(3), 895-908.

Savard, J., Simard, S., Ivers, H., & Morin, C. M. (2005). Randomized study on efficacy of cognitive behavioral therapy for insomnia secondary to breast cancer, Part I: Sleep and psychological effects. Journal of Clinical Oncology, 23(25), 6083-6096.

Sephton, S. E., Sapolsky, R. M., Kraemer, H. C., & Spiegel, D. (2000). Diurnal cortisol rhythm as a predictor of breast cancer survival. Journal of the National Cancer Institute, 92(12), 994-1000.

Shapiro, S. L., Bootzin, R. R., Figueredo, A. J., Lopez, A. M., & Schwartz, G. E. (2003). The efficacy of mindfulness-based stress reduction in the treatment of sleep disturbance in women with breast cancer: An exploratory study. Journal of Psychosomatic Research, 54(1), 85-91.

Page 12: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

38 Rama Nurs J • January - April 2010

คณภาพการนอนหลบในผทเปนมะเรง

Shochat, T., Tzischinsky, O., Oksenberg, A., & Peled, R. (2007). Validation of the Pittsburgh Sleep Quality Index Hebrew translation (PSQI-H) in a sleep clinic sample. Israel Medical Association Journal, 9(12), 853-856.

Simeit, R., Deck, R., & Conta-Marx, B. (2004). Sleep management training for cancer patients with insomnia. Supportive Care in Cancer, 12(3), 176-183.

Stefano, G. B., Fricchione, G. L., Slingsby, B. T., & Benson, H. (2001). The placebo effect and relaxation response: Neural processes and their coupling to constitutive nitric oxide. Brain Research Reviews, 35(1), 1-19.

Turkoski, B. B. (2006). Managing insomnia. Orthropaedic Nursing, 25(5), 339-345.

Vgontzas, A. N., & Chrousos, G. P. (2002). Sleep, the hypothalamic-pituitary-adrenal axis, and cytokines: Multiple interactions and disturbances in sleep disorders. Endocrinology & Metabolism Clinics of North America, 31(1), 15-36.

Vena, C., Parker, K., Cunningham, M., Clark, J., & McMillan, S. (2004). Sleep-wake disturbances in people with cancer part I: An overview of sleep, sleep regulation, and effects of disease and treatment. Oncology Nursing Forum, 31(4), 735-746.

Wang, M. Y., Wang, S. Y., & Tsai, P. S. (2005). Cognitive behavioural therapy for primary insomnia: A systematic review. Journal of Advanced Nursing, 50(5), 553-564.

Wright, S., Courtney, U., & Crowther, D. (2002). A quantitative and qualitative pilot study of the perceived benefits of autogenic training for a group of people with cancer. European Journal of Cancer Care, 11(2), 122-130.

Yang, C. M., Spielman, A. J., & Glovinsky, P. (2006). Nonpharmacologic strategies in the management of insomnia. Psychiatric Clinics of North America, 29(4), 895-919.

Page 13: คุณภาพการนอนหลับในผู้ที่เป็นมะเร็ง · คุณภาพการนอนหลับ หมายถึง ความเพียงพอ

39Vol. 16 No. 1

ซหงษ ดเสมอ และแสงทอง ธระทองคำ

*Part of thesis, Master Degree of Nursing Science (Community Health Nurse Practitioner), Faculty of Graduate Studies, Mahidol University **Graduate Student in Master Degree of Nursing Science (Community Health Nurse Practitioner), Faculty of Medicine Ramathibodi

Hospital, Mahidol University, E-mail: [email protected] ***Assistant Professor, Department of Nursing, Faculty of Medicine Ramathibodi Hospital, Mahidol University, E-mail: [email protected]

Quality of Sleep in Persons with Cancer*

Suhong Deesamer** M.N.S. Sangthong Terathongkum*** Ph.D. (Nursing)

Abstract: This article aims to describe the definition and level of sleep, quality of sleep, causes and factors related to quality of sleep, sleep disorders and their consequences, and promotion of quality of sleep using non-pharmacologic management in persons with cancer. According to a literature review, sleep is a decrease in a neurologically responsive process to internal and external environment, resulting in a non-rapid eye movement (NREM sleep) and a rapid eye movement (REM sleep). A person who has poor quality of sleep related to predisposing, precipitating, and perpetuating factors will be affected in their body, mind, and quality of life. The literature review demonstrates that non-pharmacologic management by reducing those factors and using cognitive behavior therapy play important roles to promote rehabilitation, activity of daily living, and quality of life of persons with cancer.

Keywords: Quality of sleep, Persons with cancer, Non-pharmacologic management