5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/ch5-2.pdf ·...

45
200 ระบบสื่อสาร 5.5 การมัลติเพล็กซ์เชิงดิจิตอล สัญญาณดิจิตอลจากหลายๆแหล่งกาเนิดสัญญาณหรือหลายๆช่องสามารถที่จะส่งไป พร้อมๆกันผ่านช่องสื่อสารเดียวกันโดยอาศัยหลักการของ TDM ได้ โดยที่สัญญาณจากแต่ละ ช่องสัญญาณอาจจะมีอัตราเร็วบิตเท่าหรือไม่เท่ากันก็ได้ การรวมสัญญาณดิจิตอลที่มีอัตราเร็วบิต ่าจากหลายๆแหล่งกาเนิดสัญญาณประกอบกันเป็นสัญญาณที่มีอัตราเร็วบิตสูงก่อนส่งออก ช่องสื่อสารเรียกว่า การมัลติเพล็กซ์เชิงดิจิตอล (digital multiplexing) ซึ่งสามารถที่จะรวมกันใน ลักษณะบิตต่อบิต (bit-by-bit basis) หรือบางทีก็เรียกว่าการสลับแทรกแบบบิต (bit interleaving) ดังแสดงในรูปที่ 5.20(a) หรือรวมกันในลักษณะคาต่อคา (word-by-word basis) หรือบางทีก็ เรียกว่าการสลับแทรกแบบคา (word interleaving) ดังแสดงในรูปที่ 5.20(b) ส่วนรูปที่ 5.20(c) และ (d) เป็นการแสดงการมัลติเพล็กซ์สัญญาณดิจิตอลในกรณีที่แต่ละแหล่งกาเนิดมีอัตราเร็วบิต ต่างกัน ซึ่งจะเห็นว่าช่องที่มีอัตราเร็วบิตสูงกว่าจะได้ส่วนแบ่งทางเวลามากกว่าช่องที่มีอัตราเร็วบิต ที่ต่ากว่าในหนึ่งเฟรม สาหรับในระบบ T-1 ใช้การมัลติเพล็กซ์แบบไบต์ต่อไบต์ การมัลติเพล็กซ์สัญญาณดิจิตอล โดยใช้หลักการของ TDM นั้น ด ้านส่งจะใช้ตัวมัลติเพล็กซ์ (multiplexer) เป็นตัวจัดลาดับ สัญญาณและสาหรับที่ด้านรับ เพื่อที่จะให้แต่ละช่องสัญญาณสามารถแยกออกจากกันได้อย่าง ถูกต้อง เครื่องรับจะต้องมีตัวที่จะทาหน้าที่แยกสัญญาณซึ่งเรียกว่า ตัวดีมัลติเพล็กซ์ (demultiplexer) ซึ่งจะต้องมีความเร็วเท่ากันกับตัวมัลติเพล็กซ์ และทั้งด ้านส่งและรับจะต้อง ซิงโครไนซ์กัน การซิงโครไนซ์ก็สามารถทาได้โดยการใส่บิตซิงโครไนซ์ในแต่ละเฟรมดังได้กล่าว มาแล้วซึ่งบิตเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของบิตควบคุม (control bits) 5.5.1 การจัดรูปแบบสัญญาณ รูปที่ 5.21 แสดงตัวอย่างการจัดรูปแบบของช่องสัญญาณ 4 ช่องโดยใช้การสลับแทรก แบบบิต และแต่ละช่องมีความเร็วเป็น 1.544 Mbps เรียกการจัดรูปแบบนี้ว่า M12 multiplexer ซึ่งในแต่ละเฟรมหลักจะประกอบไปด้วย 4 เฟรมย่อย แต่ละเฟรมย่อยประกอบไปด้วยบิตความคุม จานวน 6 บิต เช่น เฟรมย่อยที่ 1 ในแถวแรกของรูปที่ 5.21 มีบิตควบคุมเป็น 0 M , A C , 0 F , A C , A C และ 1 F และในระหว่างบิตควบคุมเหล่านี้เป็นข ้อมูลขนาด 48 บิต จาก 4 ช่องสัญญาณ (12 บิตสาหรับแต่ละช่อง) จากรูปจะเห็นว่าในหนึ่งเฟรมหลักมีบิตข้อมูลทั ้งหมด 48 6 4 1152 บิต และมีบิตควบคุมเป็น 6 4 24 บิต รวมกันเป็น 1176 บิตต่อเฟรม และเมื่อนาจานวนบิต ข้อมูลหารด้วยบิตทั ้งหมดคิดเป็นประสิทธิภาพได ้ประมาณ 98 เปอร์เซ็นต์ บิตควบคุมที่ห้อยท้าย

Upload: trinhdien

Post on 03-Feb-2018

221 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

200 ระบบสอสาร

5.5 การมลตเพลกซเชงดจตอล

สญญาณดจตอลจากหลายๆแหลงก าเนดสญญาณหรอหลายๆชองสามารถทจะสงไปพรอมๆกนผานชองสอสารเดยวกนโดยอาศยหลกการของ TDM ได โดยทสญญาณจากแตละชองสญญาณอาจจะมอตราเรวบตเทาหรอไมเทากนกได การรวมสญญาณดจตอลทมอตราเรวบตต าจากหลายๆแหลงก าเนดสญญาณประกอบกนเปนสญญาณทมอตราเรวบตสงกอนสงออกชองสอสารเรยกวา การมลตเพลกซเชงดจตอล (digital multiplexing) ซงสามารถทจะรวมกนในลกษณะบตตอบต (bit-by-bit basis) หรอบางทกเรยกวาการสลบแทรกแบบบต (bit interleaving) ดงแสดงในรปท 5.20(a) หรอรวมกนในลกษณะค าตอค า (word-by-word basis) หรอบางทกเรยกวาการสลบแทรกแบบค า (word interleaving) ดงแสดงในรปท 5.20(b) สวนรปท 5.20(c) และ (d) เปนการแสดงการมลตเพลกซสญญาณดจตอลในกรณทแตละแหลงก าเนดมอตราเรวบตตางกน ซงจะเหนวาชองทมอตราเรวบตสงกวาจะไดสวนแบงทางเวลามากกวาชองทมอตราเรวบตทต ากวาในหนงเฟรม ส าหรบในระบบ T-1 ใชการมลตเพลกซแบบไบตตอไบต การมลตเพลกซสญญาณดจตอลโดยใชหลกการของ TDM นน ดานสงจะใชตวมลตเพลกซ (multiplexer) เปนตวจดล าดบสญญาณและส าหรบทดานรบ เพอทจะใหแตละชองสญญาณสามารถแยกออกจากกนไดอยางถกตอง เครองรบจะตองมตวทจะท าหนาทแยกสญญาณซงเรยกวา ตวดมลตเพลกซ (demultiplexer) ซงจะตองมความเรวเทากนกบตวมลตเพลกซ และทงดานสงและรบจะตองซงโครไนซกน การซงโครไนซกสามารถท าไดโดยการใสบตซงโครไนซในแตละเฟรมดงไดกลาวมาแลวซงบตเหลานเปนสวนหนงของบตควบคม (control bits) 5.5.1 การจดรปแบบสญญาณ

รปท 5.21 แสดงตวอยางการจดรปแบบของชองสญญาณ 4 ชองโดยใชการสลบแทรกแบบบต และแตละชองมความเรวเปน 1.544 Mbps เรยกการจดรปแบบนวา M12 multiplexer ซงในแตละเฟรมหลกจะประกอบไปดวย 4 เฟรมยอย แตละเฟรมยอยประกอบไปดวยบตความคมจ านวน 6 บต เชน เฟรมยอยท 1 ในแถวแรกของรปท 5.21 มบตควบคมเปน 0M , AC , 0F , AC ,

AC และ 1F และในระหวางบตควบคมเหลานเปนขอมลขนาด 48 บต จาก 4 ชองสญญาณ (12 บตส าหรบแตละชอง) จากรปจะเหนวาในหนงเฟรมหลกมบตขอมลทงหมด 48 6 4 1152 บต และมบตควบคมเปน 6 4 24 บต รวมกนเปน 1176 บตตอเฟรม และเมอน าจ านวนบต ขอมลหารดวยบตทงหมดคดเปนประสทธภาพไดประมาณ 98 เปอรเซนต บตควบคมทหอยทาย

Page 2: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 201

ดวย 0 กจะเปน 0 ตลอด และบตควบคมทหอยทายดวย 1 กจะเปน 1 ตลอด นนคอ 0M , 0F กจะเปน 0’S และ 1M , 1F กจะเปน 1’S ดงนนจะเหนวาบต F จะอยในรป 010101 ไปเรอยๆซงท าหนาทเปนกลมของบตหลกในการซงโครไนซ หลงจากดานรบตรวจเจอรปแบบของรปแบบของ A

B

C

D

A

B

C

D

1A 2A

3A

1B

3B

4B1C 2C

3C4C

1D

2D 3D

4D2B 4A

1A 2A

3A

1B

3B

4B 1C 2C

3C

4C

1D

2D 3D

4D2B4A

(a) Digital interleaving

(b) Word (or byte) interleaving

A

B

C

D

1A 2A 3A1B 1C 2C1D 2D

2B4A 5A 6A

1A 2A3A1B 1C 2C1D

2D2B4A5A 6A

A

B

C

D

3

cf

cf

(d) Alternate scheme for (c)

(c) Interleaving channel having different bit rate

รปท 5.20 TDM ของสญญาณดจตอล

Page 3: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

202 ระบบสอสาร

0M [48] AC [48]

0F [48] AC [48]

AC [48] 1F [48]

1M [48] BC [48]

0F [48] BC [48]

BC [48] 1F [48]

1M [48] CC [48]

0F [48] CC [48]

CC [48] 1F [48]

1M [48] DC [48]

0F [48] DC [48]

DC [48] 1F [48]

รปท 5.21 M12 multiplexer format [Lathi, 1989]

บตลกษณะนแลว ขนตอไปกคอตรวจสอบหารปแบบ 0111 ซงเปนรปแบบของ 0 1 1 1M M M M ซงเปนตวบงบอกถง 4 เฟรมยอย อยางไรกตามรปแบบของบตขอมลกมโอกาสทจะเปน 010101

เหมอนกบรปแบบของบตควบคม F แตตวดมลตเพลกซกสามารถทจะหารปแบบของบตควบคม F ไดโดยการตรวจสอบรปแบบของ 0 1 1 1M M M M นนเอง ส าหรบบตควบคมชนด C มไวส าหรบการท าการสอดแทรกบต (bit stuffing) ซงก าลงจะกลาวตอไป

5.5.2 การสอดแทรกบต

ในหวขอทแลวเปนการแสดงการมลตเพลกซชองสญญาณแบบซงโครนส (synchronous channel) นนคอ แตละชองมอตราเรวบตทเทากน หวขอนจะพดถงการมลตเพลกซสญญาณดจตอลจากแหลงทมอตราเรวบตไมเทากนหรอชองสญญาณแบบอะซงโครนส (asynchronous channel) อยางไรกตามความเรวในการเคลอนทของสญญาณพลสซงแทนบตขอมลในสายสงชนดตางๆอาจจะมความเรวในแตละชวงเวลาไมเทากน เนองมาจากปจจยตางๆเชนอณหภม การเกดความเรวไมสม าเสมอของบตสามารถทจะท าใหสม าเสมอได โดยการเพมบตสอดแทรก (stuffing bit) เขาไป ซงการใสบตสอดแทรกเขาไปจะใสไดเพยง 1 บตตอชองสญญาณใน 1 เฟรม รปท 5.22 แสดงการใสบตสอดแทรกและการถอดบตสอดแทรกทดานรบ จากรปท 5.21 กลมบตทแสดงการใสบตสอดแทรกคอ กลมบต C โดยแตละเฟรมยอยจะมบต C อย 3 บต ถากลมบต C เปน 1 หมดแสดงวามการใสบตสอดแทรก แตถาเปน 0 หมดแสดงวาไมมการใสบตสอดแทรก ส าหรบสญลกษณ , , ,A B C และ D มหอยทายแสดงถงชองสอสาร 4 ชอง ต าแหนงของบตสอดแทรกคอบตแรกของขอมล 48 บตหลงจากบตควบคม 1F การทตองใชบต C 3 บตเพราะในกรณทอาจจะเกดความผดพลาดขนจากการสงสญญาณผานชองสอสารท าใหบต C เปลยนจาก 0 เปน 1 หรอเปลยนจาก 1 เปน 0 การทม 3 บตท าใหสามารถใชหลกของบตสวนใหญ

Page 4: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 203

คอ ถาบต C เปน 1 สองบตและเปน 0 หนงบตกแสดงวามการสอดแทรกบตในชองสญญาณนนเปนตน

input signalto multiplexer

Transmitted signalincluding stuffed

digits

Unstuffed signal

Output signalafter smoothing

S S

รปท 5.22 การสอดแทรกบต 5.5.3 ล าดบชนของการมลตเพลกซ เชงดตอล การรวมสญญาณดจตอลโดยวธการมลตเพลกซแบบเปนล าดบชนมอย 2 ระบบใหญๆคอ ระบบทใชในอเมรกาตามรปท 5.23 และระบบทแนะน าโดย CCITT ซงใชในยโรปตามรปท 5.24 ซงทงสองระบบแบงออกเปน 4 ล าดบชน ในระบบตามรปท 5.23 ชนท 1 เรยกวาชน T-1 สามารถสงชองสญญาณได 24 ชองทความเรว 1.544 Mbps แตละชองของ T-1 มลตเพลกซอก 4 ชองรามกนเปนชน T-2 ท าใหไดความเรวสงขนเปน 6.312 Mbps ตอจากนนสญญาณ T-2 แตละสญญาณมารวมกนอก 7 ชองไดเปน T-3 ทความเรว 44.736 Mbps และสดทาย 6 ชองสญญาณ T-3 รวมกนเปน T-4 ไดความเรวเปน 274.176 Mbps ส าหรบระบบในยโรปซงแนะน าโดย CCITT ในรปท 5.24 นนมล าดบชนแรกเปน 30 ชองสญญาณเสยงทความเรว 2.048 Mbps (ระบบ E1) จากนนในล าดบชนทสอง สามและสจะเปนการรวมเอา 4 ชองของล าดบชนทต ากวาท าใหไดความเรวสดทายเปน 139.264 Mbps เปนตน

Page 5: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

204 ระบบสอสาร

T-1multiplexer

(MUX)

T-2MUX

T-3MUX

T-4MUX

274.176 Mbits / second

44.736 Mbits / second

6.312 Mbits / second

1.544 Mbits / second

1

2

6

1

2

7

1

2

3

4

1

2

24

T-1 signal

Channels

รปท 5.23 ล าดบชนเชงดจตอลทใชในอเมรกาเหนอ (AT & T) [Lathi, 1989]

MUX

MUX

MUX

MUX

274.176 Mbits / second

34.368 Mbits / second

2.048 Mbits / second

1

2

4

1

2

4

1

2

3

4

1

2

30

Channels

3

3

รปท 5.24 ล าดบชนเชงดจตอลตามขอก าหนดของ CCITT [Lathi, 1989]

Page 6: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 205

5.6 การเขารหสสายสญญาณ

ขบวนการเขารหสสญญาณดจตอลกอนทจะถกสงออกชองสอสารเรยกวา การเขารหสสายสญญาณ (line coding) ซงสามารถทจะท าไดหลายวธ แตละวธมขอดและขอเสยทแตกตางกนไป ปจจยทจะตองค านงถงในการเขารหสสายสญญาณกอนทจะสงออกชองสอสารแตละชนด เชน 1. แบนดวทส าหรบการสงผาน จะตองนอยทสดเทาทจะนอยได 2. ประสทธภาพในการปองกนสญญาณรบกวน ใหมประสทธภาพดทสดทงสญญารบกวนในชองสอสารและการเกดการรบกวนระหวางสญลกษณ (intersymbol interference, ISI)

3. ความสามารถในการตรวจจบและแกไขความผดพลาด สามารถทจะตรวจจบหรอแกไขความผดพลาดของบตไดด

4. ความหนาแนนสเปกตรมก าลงงาน (PSD) สเปกตรมของสญญาณควรจะเขากบผลตอบสนองทางความถของชองสอสารใหไดมากทสด

5. ขอมลทางเวลา สามารถทจะดงเอาขอมลทเกยวของกบความเรวของบตออกมาจากสญญาณไดอยางถกตองและสะดวก

6. มความชดเจน ขอมลดจตอลในชวงทเปน 1 หรอ 0 ตอกนเปนชวงยาวๆ สามารถทจะเหนชวงของบตในแตละบตไดอยางชดเจน

จะมาดการหา PSD ของสญญาณดจตอลในรปทวไปกอนทจะเขาสการเขารหสสายแตละแบบ พจารณาสญญาณขบวนพลสในรปท 5.25(a) ซงประกอบไปดวยพลสสเหลยมทมความกวางของพลสเปน ot แตละพลสหางกน oT มขนาดของพลสเปนคาใดๆ (arbitrary amplitude) ซงตอไปจะแสดงใหเหนวาการเขารหสสายแบบเปด-ปด (on-off signaling) การเขารหสสายแบบโพลาร (polar signaling) หรอการเขารหสสายแบบไบโพลาร (bipolar signaling) เปนกรณหนงของสญญาณขบวนพลสน แตมขอจ ากดวาการเขารหสสายในแตละแบบตองเปนแบบพลสสเหลยม ถาเปนรปพลสลกษณะอนๆ จะตองท าการวเคราะหใหม การวเคราะหสามารถท าไดงายกวาถาเรมจากขบวนอมพลส ( )x t ในรปท 5.25(b) โดยใหระยะหางของแตละอมพลสเปน oT และขนาดของอมพลสท k เปน ka ถาน าสญญาณ ( )x t มาผานระบบทมผลตอบสนองของอมพลสหนงหนวยเปน ( )p t กจะไดสญญาณเอาทพตออกมามรปรางคลายๆกบสญญาณในรปท 5.25(a) เพยงแตวาแทนทจะเปนพลสสเหลยมกจะเปนสญญาณพลสดงแสดงในรปท 5.29(b) โดยพลสท k คอ ( )k oa p t kT และม PSD ของเอาทพต

( )yS มคาเปน 2| ( ) | ( )xP S

Page 7: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

206 ระบบสอสาร

ตอนนมาคาออโตคอรเลชนทางเวลา (time autocorrelation) ( )xR ของสญญาณ ( )x t กอน ซงสามารถทจะหาไดโดยการพจารณารปท 5.26 เปนหลก ถาใหแตละพลสมความกวางเปน และมความสงเปน kh ส าหรบพลสท k นนคอ ได

k kh a ใหสญญาณพลสในรปท 5.26(a) เปน ( )x t ดงนนเขยน ( )

xR ไดเปน

/ 2

/ 2( ) lim ( ) ( )

T

xTT

R x t x t dt

(5.33)

เนองจาก ( )

xR เปนฟงกชนคของ ดงนนพจารณาเฉพาะคา ทเปนบวกกพอ พจารณากรณ

ท ในกรณนคาอนตกรลในสมการท (5.33) คอพนทภายใตผลคณของ ( )x t และ ( )x t ดง

(a)

(b)

0t

0( 1)k T

0kT 0( 1)k T

( )x t

1ka

ka

1ka

t

0( 1)k T

0( 1)k T0kTt

รปท 5.25 การหา PSD โดยใชสญญาณพลส

แสดงรปท 5.26(b) พนทใตกราฟในพลสท k เปน 2( )kh และ

2

2

2

0

1( ) lim ( )

1lim

1

kx Tk

kT

k

o

R hT

aT

R

T

(5.34)

Page 8: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 207

เมอ

2

0 lim ok

Tk

TR a

T

ให N คอจ านวนพลสทงหมด ดงนนได oT NT ดงนนความหมายของ N เหมอนกบความหมายของ T และจะได

2

0

1lim kN

k

R aN

จะเหนวาคา 0R คอคาเฉลยทางเวลาของคายกก าลงสองของขนาดของพลส ka ดงนนสามารถทจะเขยน 0R ในลกษณะ

2 2

0

1lim k kN

k

R a aN

(5.35)

เนองจาก ( )

xR เปนฟงกชนคของ ดงนนได

0 | |( ) 1 | |

xo

RR

T

(5.36)

ซงเปนสมการของรปพลสสามเหลยม ทมความสงเปน 0 / oR T ความกวาง 2 และมจดศนยกลางท 0 (ดรปท 5.26(d)) จากสมการจะเหนวา ( ) 0

xR เมอ ตามท

คาดหมาย เพราะจะเหนวาท สญญาณ ( )x t และสญญาณ ( )x t ไมมสวนททบกน ท าให ผลคณ ( )x t ( )x t มคาเปนศนย เมอ มคาเพมขนเรอยๆจะเหนวาพลสท k ของสญญาณ ( )x t จะเรมไปทบกบพลสท 1k ของสญญาณ ( )x t เมอ เขาใกล oT ท าการวเคราะหในลกษณะเดยวกนจะไดรปพลสสามเหลยมขนมาอกรปหนงซงมความกวางเปน 2 มจดศนยกลางท oT และมความสงเปน 1 / oR T โดยท

1 1 1

1lim k k k kN

k

R a a a aN

(5.37)

สงเกตวา 1R ไดมาจากการน าเอาขนาดของทกพลส ( ka ) มาคณกบขนาดของพลสทอยถดไปจากนนน าผลคณของทกๆพลสมารวมกนหารดวยจ านวนพลสทงหมด ซงคาทไดกคอคาเฉลยทางเวลาของผลคณ 1k ka a ท าเชนนไปเรอยๆโดยการเพม เขาใกล 2 , 3 ,o oT T จะได ( )

xR

Page 9: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

208 ระบบสอสาร

(a)

(b)

(c)

0( 1)k T

0( 1)k T0kT

t

kh

1kh

1kh

0T

t

t

1kh kh

kh

kh

( )x t

0kT

0( 1)k T

04T 03T

02T

0T

1 0/R T

0 0/R T

02T

03T 04T

2 0/R T

3 0/R T

0T

1 0/R T

4 0/R T3 0/R T

2 0/R T

1 0/R T

0 0/R T

1 0/R T

2 0/R T

0

(d)

(e) รปท 5.26 การหาออโตคอรรเลชน

Page 10: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 209

ประกอบไปดวยล าดบของพลสสามเหลยมทมความกวางของพลสเปน 2 จดศนบกลางท 0, ,oT 2 ,oT , ไปเรอยๆ ความสงของพลสทมจดศนยกลางท onT คอ /n oR T เมอ

1limn k k n k k nN

k

R a a a aN

(5.38)

เพอทจะหาออโตคอรเลชนของสญญาณ ( )x t นนคอ ( )xR ให 0 ใน ( )

xR ซง

ท าใหสญญาณพลสสามเหลยมกลายมาเปนสญญาณอมพลส แตยงคงรกษาพนทใตกราฟเปน /n oR T เหมอนเดมส าหรบพลสทมจดศนยกลางท onT ดงนนจากรปท 5.26(e) ได

1( ) ( )x n o

no

R R nTT

(5.39)

เมอท าฟเรยรทรานสฟอรมสมการขางตน จะได PSD ( )xS เปน

1( ) ojn T

x n

no

S R eT

(5.40)

และเนองจากวา n nR R เพราะวา ( )xR เปนฟงกชนค ได

0

1

1( ) 2 cosx n o

no

S R R n TT

(5.41)

เมอสงสญญาณ ( )x t ผานตวกรองความถทมผลตอบสนองของอมพลสหนงหนวยเปน ( )p t ดงแสดงในรปท 5.27(a) จะไดเอาทพตออกมาเปน ( )y t ตามรปท 5.27(b) ซงม PSD ของ ( )y t เปน

2

2

0

1

( ) | ( ) | ( )

| ( ) |2 cos

y x

n o

no

S P S

PR R n T

T

(5.42)

หลงจากไดการวเคราะห PSD ของสญญาณในรปทวไปดงแสดงขางตนแลว ตอนนจะมาพจารณา PSD ของการเขารหสสายสญญาณแตละแบบ

Page 11: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

210 ระบบสอสาร

( )p t

t

(a)

(b)

0T

0( 1)k T0kT

0( 1)k T

t

รปท 5.27 เอาทพตของผลตอบสนองอมพลสหนงหนวย

5.6.1 การเขารหสสายสญญาณแบบโพลาร ในการเขารหสสายสญญาณแบบโพลารจะแทนบต 1 ดวยพลส ( )p t และบต 0 ดวยพลส

( )p t ในกรณเชนนขนาดของพลส ka มโอกาสทจะเปน 1 หรอ 1 เทาๆกนดงนนจะได 2

ka มคาเปน 1 เสมอ และได

2

0

1lim

1lim ( ) 1

kN

k

N

R aN

NN

(5.43)

และผลคณของ 1k ka a สามารถเปนไดทง 1 หรอ 1 เทาๆกน ดงนนได

1 1

1lim

1lim (1) ( 1) 0

2 2

k kN

k

N

R a aN

N N

N

(5.44)

และในท านองเดยวกนกจะได

Page 12: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 211

0 1nR n (5.45) ดงนนได

2

0

2

| ( ) |( )

| ( ) |

y

o

o

PS R

T

P

T

(5.46)

ส าหรบพลสสเหลยมแบบครงสวน (half-width rectangular pulse) ทมสมการเปน

2( )

/ 2o o

t tp t

T T

และ

( ) sinc2 4o oT T

P

2( ) sinc4 4o o

y

T TS

(5.47)

รปท 5.28 แสดง PSD ( )yS ของกรณการเขารหสสายสญญาณแบบโพลาร จากส

เปกตรมทไดจะเหนวาชวงแบนดวททส าคญของสญญาณเปน 2 of เมอ of คอความถของสญญาณนาฬกา คาแบนดวททไดเปน 4 เทาของแบนดวททตองการตามทฤษฎของไนควสซเพอทจะสงพลสทความเรว of พลสตอวนาท ถาเพมความกวางของพลส ( )p t ขนอกเปนพลสเตมสวน จะไดแบนดวทลดลงครงหนงนนคอไดเปน of ซงยงคงเปน 2 เทาของแบนดวททตองการตามทฤษฎ ขอดอยประการทสองของการเขารหสสายสญญาณแบบโพลารกคอ สเปกตรมไมเปนศนยทความถ 0 นนหมายความวามองคประกอบดซในสญญาณ ท าใหไมเหมาะกบชองสอสารทเปนการเชอมตอแบบเอซ (ac coupling) เพราะองคประกอบดซของสญญาณจะไมสามารถผานไปได ท าใหสญญาณมความเพยนเกดขนทดานรบ อกประการหนงกคอ สเปกตรมของสญญาณไมมเทอมทเปนอมพลสทความถ of ซงจ าเปนตองใชส าหรบการซงโครไนซสญญาณทดานรบ วธการทจะดงเอาสญญาณนาฬกาทความถ of ออกมาสามารถท าไดโดยน าสญญาณโพลารทไดผานตวเรคตฟายเออรกจะท าใหไดความถ of ออกมา

Page 13: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

212 ระบบสอสาร

0

8

T

0

6

T

0

4

T

0

2

T

0

2

T

0

4

T

0

6

T

0

8

T

( )yS

0

004 f 03 f 02 f 0f 03 f02 f0f 04 f

f

0 / 4T

รปท 5.28 PSD ของสญญาณโพลาร [Lathi, 1989]

ขอดของการเขารหสสายสญญาณแบบโพลารกม เมอมองในเชงของก าลงงานจะประหยดก าลลงงานไดดกวาการเขารหสสายสญญาณแบบอนๆ และนนหมายความวาทระดบก าลงงานเดยวกนกบการเขารหสสายสญญาณแบบอนๆ วธการเขารหสแบบโพลารจะใหประสทธภาพของอตราความผดพลาดบตนอยทสด 5.6.2 การเขารหสสายสญญาณแบบเปด-ปด ในกรณนแทนบต 1 ดวยพลส ( )p t และไมมพลสส าหรบบต 0 นนคอ ka มโอกาสเทาๆกนทจะเปน 1 หรอ 0 เทานน และได

0

1 1lim (1) (0)

2 2 2N

N NR

N

(5.48)

ส าหรบคา nR พจารณาผลคณของ k k na a จะเหนวาเปนไดทง 1 หรอ 0 และโอกาสทจะเปน 1 เมอ 1 1k k na a และเปน 0 เมอ 1 0k k na a หรอ 0 1 หรอ 0 0 นนคอโอกาสทจะเปน 0 มคาเปน 3 ใน 4 และโอกาสทจะเปน 1 มคาเปน 1 ใน 4 และได

Page 14: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 213

0

1 3 1lim (1) (0) 1

4 4 4N

N NR n

N

(5.49)

ดงนน

0

1 1( )

2 4

1 1

4 4

o

o

jn T

x

no on

jn T

no o

S eT T

eT T

(5.50)

คาซมเมชนทางขวาของสมการท (5.50b) คอฟเรยรทรานสฟอรมของขบวนอมพลสหนงหนวย เพราะวา

( ) ojn T

ot nT e ดงนน

( ) ojn T

o

n n

t nT e

แตในบทท 1 พบวา

2 2( )o

n no o

nt nT

T T

ดงนน

2 2ojn T

n no o

ne

T T

และ

2

1 2 2( )

4 4x

no o o

nS

T T T

(5.51)

และได PSD ของสญญาณเอาทพตซงเปนสญญาณรหสเปด-ปด เปน

2| ( ) | 2 2

( ) 14

y

no o o

P nS

T T T

(5.52)

เมอ ( )P คอฟเรยรทรานสฟอรมของ ( )p t และส าหรบ 0, ทเปนพลสสเหลยมแบบครงสวน ได

Page 15: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

214 ระบบสอสาร

2 2 2( ) sinc 1

16 4o o

y

no o

T T nS

T T

(5.53)

รปท 5.29 แสดง PSD ของสญญาณแบบเปด-ปด ซงจะเหนวาเปนทงสเปกตรมทตอเนองและไมตอเนอง สวนทเปนสเปกตรมตอเนองจะเหมอนกบกรณของการเขารหสสายสญญาณแบบโพลาร ขอดของการเขารหสแบบเปด-ปด กคออปกรณมความซบซอนนอยกวาการเขารหสสายแบบโพลารและมดสครตสเปกตรมทความถ of ท าใหไมตองใชตวเรคตฟายเออรเหมอนกบกรณของโพลาร แตขอเสยของการเขารหสสายแบบนกมมาก เชน มความตานทานตอสญญาณรบกวนไดนอยกวาแบบโพลารทก าลงงานของเครองสงเทากน ทงนเพราะวาความสามารถในการปองกนสญญาณรบกวนขนอยกบความแตกตางของขนาดของพลสทแทนบต 1 และบต 0 ในกรณของโพลาร มความแตกตางเปน 2 ในขณะทกรณของแบบเปด-ปดมความแตกตางของขนาดเปน 1 และก าลงงานของกรณแบบเปด-ปดใชมากกวาแบบโพลารอย 2 เทา ซงสามารถแสดงใหเหนได คอ สมมตวาพลสขนาดเปน 1 และ 1 มพลงงานเปน E และทระดบความสามารถในการปองกนสญญาณเดยวกน กรณของเปด-ปดจะตองใชพลสทมขนาดเปน 2 ส าหรบบต 1 และไมมพลสแทนบต 0 เพอใหความแตกตางของขนาดระหวางบต 1 และ 0 เทากน พลสทมขนาดเปน 2 มพลงงานเปน 2(2) 4E E ในกรณของโพลารก าลงงานมคาเปน / oE T และกรณของเปด-ปดแต

0

8

T

0

6

T

0

4

T

0

2

T

0

2

T

0

4

T

0

6

T

0

8

T

( )yS

0

004 f 03 f 02 f 0f 03 f02 f0f 04 f

f รปท 5.29 PSD ของสญญาณ on-off [Lathi, 1989]

Page 16: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 215

ละพลสมพลงงานเปน 4E และมเพยงแคครงหนงของพลสทสงไป นนคออตราสงพลสเปน 1/ 2 oT พลสตอวนาท ดงนนกรณแบบเปด-ปดมก าลงงานเปน 4 / 2 2 /o oE T E T ซงเปนสองเทาของกรณโพลาร นอกจากนนแลวขอเสยอกประการหนงของการเขารหสสายแบบเปด-ปดกคอความชดเจนของชวงบตในกรณทขอมลเปนบต 0 ตอเนองกนหลายๆบตซงไมมการสงสญญาณพลสอาจจะท าใหเกดปญหาในการดงขอมลทางเวลาของสญญาณได

5.6.3 การเขารหสสายสญญาณแบบไบโพลาร

เปนการเขารหสสายทใชกนในระบบ PCM ในปจจบน โดยมหลกการ คอ บต 0 ไมมการสงพลส สวนบต 1 มการสงพลส ( )p t และ ( )p t สลบกนไป ดวยวธการนจะท าใหองคประกอบดซของสญญาณหายไป ท าใหสามารถสงผานชองสอสารทมการเชอมตอแบบเอซไดดกวาการเขารหสสายสองวธขางตนทกลาวมา สามารถค านวณหา PSD ของการเขารหสสายสญญาณในกรณไบโพลารไดดงน คอ ม

2

0

1lim kN

k

R aN

และโดยเฉลยมขนาด 'ka s เปน 0 ครงหนงทเหลอเปน 1 หรอ 1 ซงม 2 1ka ดงนน

2 2

0

1 1lim ( 1) (0)

2 2 2N

N NR

N

(5.54)

ส าหรบคา 1R พจารณาผลคณของ 1k ka a จะเหนวามรปแบบของบตอย 4 รปแบบคอ 11 หรอ 10 หรอ 01 หรอ 00 แตละรปแบบมโอกาสของการเกดขนเทาๆกน 3 รปแบบหลงให 1k ka a เปนศนย ดงนน 1k ka a เปนศนยดวยโอกาส 3/ 4 และเนองจากขอก าหนดของไบโพลารบต 1 ทอยใกลกนมเครองหมายตรงขามกน ดงนนจะได 1k ka a เปน 1 ส าหรบคบต 11 และมโอกาสเกดขนเปน 1/ 4 ดงนน

1

1 3 1lim ( 1) (0)

4 4 4N

N NR

N

(5.55)

และโดยทวไปจะได

1limn k k nN

k

R a aN

Page 17: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

216 ระบบสอสาร

ส าหรบ 1n จะเหนวาโอกาสทผลคณของขนาดของบต k k na a มโอกาสทจะเปน 1, 1, หรอ 0 และโอกาสทจะไดเปน 1 และ 1 เทากนดงนนท าให 0 1nR n (5.56) และได

2

22

| ( ) |( ) 1 cos

2

| ( ) |sin

2 2

y o

o

o

o

PS T

T

P T

T

(5.57)

จากสมการจะเหนวา ( ) 0yS ท 0 โดยทไมขนอยกบ ( )P วาจะเปนอยางไร ส าหรบกรณของพลสรปสเหลยมแบบครงสวน ได

2 2( ) sinc sin4 4 2o o o

y

T T TS

(5.58)

รปท 5.30 แสดง PSD ในกรณของไบโพลาร ซงมแบนดวทเปน of จะเหนวาในกรณนใชแบนดวทเปนครงหนงของกรณการเขารหสแบบเปด-ปด และเปนสองเทาของแบนดวทตามทฤษฎของไนควสซ ขอดของการเชารหสแบบไบโพลารมหลายประการ คอ (1) ไมมองคประกอบดซ (2) ตองการแบนดวทในการสงผานต า (3) มความสามารถในการตรวจจบความผดพลาดไดหนงบต เพราะวาถามความผดพลาดเกดขนจะท าใหขดกบหลกการของการสลบพลส ( )p t และ ( )p t ซงใชแทนบต 1 ทอยตดกน เมอน าสญญาณไบโพลารมาผานตวเรคตฟายเออรสญญาณเอาทพตทไดจะกลายมาเปนสญญาณแบบเปด-ปด ขอเสยของสญญาณไบโพลารกคอใชก าลงงานมากกวากรณโพลารอยสองเทาหรอ 3 dB และมความชดเจนของชวงบตนอยกวาสญญาณโพลาร 5.6.4 การเขารหสสายแบบดโอไบนาร การเขารหสสายแบบนไดถกพฒนาขนโดย A. Lender เพอปรบปรงการเขารหสสายแบบไบโพลารใหมแบนดวทลดลงเหลอเทากบแบนดวทตามทฤษฎของไนควสซ โดยมหลกการดงน คอ บต 0 แทนดวยไมมการสงพลสเหมอนเดม แตบต 1 จะใชพลส ( )p t หรอ ( )p t ขนอยกบวาบต 1 ทอยกอนหนามบต 0 คนกลางเปนจ านวนคหรอค ถามบต 0 คนกลางเปนจ านวนค จะใชพลสท

Page 18: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 217

( )yS

0

4

T

0

2

T

0

02f0f

f0

Bipolar

Split phase

Polar

รปท 5.30 PSD ของสญญาณไบโพลาร สญญาณโพลาร และสญญาณแยกเฟส ทก าลงงานเทากน และใข half-width rectangular pulses [Lathi, 1989]

มเครองหมายเดยวกนกบพลสกอนหนา แตถาจ านวนบต 0 ทอยระหวางกลางเปนจ านวนคจะใชพลสทมเครองหมายตรงขามกบพลสกอนหนา รปท 5.31(a) แสดงตวอยางหนงของการเขารหสสายแบบดโอไบนาร เชนเดยวกนกบกรณของไบโพลาร ได

2 2

0

1 1lim ( 1) (0)

2 2 2N

N NR

N

(5.59)

ส าหรบ 1R หาจากรปแบบของคบตทอยตดกน 4 รปแบบคอ 11 หรอ 10 หรอ 01 หรอ 00 โดยท 3 กรณหลงให 1 0k ka a สวนกรณแรกให 1 1k ka a ซงจะได

1

1 3 1lim (1) (0)

4 4 4N

N NR

N

(5.60)

ส าหรบคา 2R กสามารถหาไดจากรปแบบของบต 8 รปแบบคอ 111, 101, 110, 100, 011, 010, 001, และ 000 โดยท 6 กรณหลงใหคา 2 0k ka a สวนสองกรณแรกจะเหนวาใหคา

Page 19: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

218 ระบบสอสาร

2k ka a เปน 1 และ 1 ซงโดยเฉลยมโอกาสเกดขนเทาๆกน ดงนน ได 2 0R (5.61) ในท านองเดยวกนจะได 0 1nR n (5.62) ดงนนได

2

22

| ( ) |( ) 1 cos

2

| ( ) |cos

2 2

y o

o

o

o

PS T

T

P T

T

(5.63)

และส าหรบ ( )p t ทเปนพลรปสเหลยมแบบครงสวน จะได

2 2( ) sinc cos4 4 2o o o

y

T T TS

(5.64)

ดงแสดงในรปท 5.31(b) สงเกตวาในกรณนคา ( ) 0yS ท 0 ซงแตกตางกบกรณของไบโพลาร และจากรปจะเหนวาแบนดวทของสญญาณดโอไบโพลารเปนครงหนงของกรณไบโพลาร นนคอเปน / 2of แตเนองจากทความถสงกวา / 2of องคประกอบทางความถของสญญาณยงคงมก าลงงานทมากพอสมควรส าหรบ ( )p t ทเปนพลรปสเหลยมแบบครงสวนและไมสามารถตดทงได แตเมอเปลยน ( )p t ใหเปนพลสรปสเหลยมแบบเตมสวน ไดสเปกตรมทมก าลงงานสวนใหญอยภายในชวงความถ / 2of ดงนนการเลอกรปรางของพลสใหเหมาะสมจงมความส าคญมาก แตปญหากยงไมหมดไป เนองจากการเขารหสแบบดโอไบโพลารยงคงมองคประกอบดซ เพอทจะก าจดองคประกอบดซทงไป Lender ไดท าการปรบปรงพลสทใหคณสมบตน เรยกวาการเขารหสใหมวาเปนการเขารหสดโอไบโพลารแบบปรบปรง ซงสามารถหาอานไดเพมเตมไดจากหนงสอระบบสอสารเชงดจตอลทวๆไป

Page 20: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 219

0

03 f02 f0f 04 f

f

0

4

T

0

2

T

0

( )yS

Duobinary (full - width pulse)

Bipolar

Duobinary (haft - width pulse)

(b)

1 0 0000000 1111111

(a)

รปท 5.31 PSD ของสญญาณ duobinary เมอคดทก าลงงานเทากน [Lathi, 1989]

Page 21: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

220 ระบบสอสาร

5.6.5 การเขารหสสายสญญาณแบบแยกเฟสหรอแบบแมนเชสเตอร การเขารหสสายแบบแยกเฟสหรอแบบแมนเชสเตอร (split-phase or Manchester signaling) เปนวธการเขารหสสายอกวธหนงทท าใหองคประกอบดซของสญญาณหายไป โดยการควบคมท ( )P แทนทจะควบคมท ( )xS เชนในกรณของไบโพลาร เพราะวา PSD ของเอาทพต ( )yS เปนผลคณของ ( )P และ ( )xS หลกการกคอเลอก ( )p t ทให ( ) 0P ท

0 เนองจาก

( ) ( ) j tP p t e dt

(5.65)

ดงนน

(0) ( )P p t dt

(5.66)

นนหมายความวาถาสามารถทจะท าใหพนทใตกราฟของ ( )p t มคาเปนศนยได กจะได

( ) 0P ท 0 และนนคอ ได (0) 0yS ดวย ดงนนในวธนเลอกพลส ( )p t ใหเปนไปตามรปท 5.32(a) โดยใช ( )p t แทนบต 1 และ ( )p t แทนบต 0 รปท 5.32(b) แสดงตวอยางของการเขารหสสายแบบแมนเชสเตอร และเนองจากการเขารหสแบบนใชหลกการเหมอนกบกรณของโพลาร ดงนนได

2| ( ) |

( )y

o

PS

T

(5.67)

ส าหรบ ( )p t มสมการเปน

/ 4 / 4( )

/ 2 / 2o o

o o

t T t Tp t

T T

(5.68)

และได

Page 22: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 221

/ 4 / 4( ) sinc sinc2 4 2 4

sinc sin4 4

o oj T j To o o o

o oo

T T T TP e e

T TjT

(5.69)

(a)

t

1 011 11 1 10 0 0 0 0 0

(b)

( )p t

0 / 2T t

0 / 2T

1

-1

รปท 5.32 สญญาณชนดแยกเฟส

และ

2 2( ) sinc sin4 4

o oy o

T TS T

(5.70)

เมอเปรยบเทยบผลทไดกบ PSD ของกรณไบโพลาร ในสมการท (5.58) จะเหนวากรณของการเขารหสแบบแมนเชสเตอรกนแบนดวทมากกวาแตขอดของกรณนคอมความชดเจนของบตมากกวากรณของไบโพลาร

5.6.6 การเขารหสสายแบบไบโพลารชนดความหนาแนนสง

การเขารหสสายแบบไบโพลารชนดความหนาแนนสง (high-density bipolar (HDB) signaling) ไดถกพฒนาขนเพอใหสญญาณไบโพลารมความชดเจนของชวงบตมากขน โดยการแทรกกลมของพลสเขาไปเมอจ านวนบต 0 ทตดกนมความยาวมากกวา n และเรยกการเขารหส

Page 23: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

222 ระบบสอสาร

แบบนวาการเขารหสแบบ HDB n เมอ n สามารถทจะเปนคาใดๆกได โดยทวไปคา 3n มใชกนมากทสด นนคอ HDB 3 มใชมากทสด ใน HDB 3 เมอพบวามบต 0 จ านวน 4 บตตดตอกน กลมของบต 0 นจะถกแทนทดวยกลมบต 000V หรอ 100V เมอ V หมายถงบต 1 โดยท V จะเปนพลสทเลอกใหขดแยงกบหลกการของไบโพลาร สวน 1 ใน 100V จะสอดคลองกบหลกการของไบโพลาร และจะเลอก 000V หรอ 100V ซงแทนกลมของ 4 บตทเปนศนยในลกษณะทท าใหบต V มเครองหมายทสลบกนไป รปท 5.33(a) แสดงตวอยางของการเขารหสสายแบบ HDB 3 การวเคราะหเพอหา PSD ในกรณของ HDB n คอนขางยงยากและซบซอน เชน ส าหรบ HDB 3 ตองค านวณถงคา 63R ดงนน จงขอยกผลทไดของ PSD ในกรณ HDB 3 ในรปท 5.33(b)

10 111111111111111 0 0 0 0 0000000000000 0 V VV V

Transmitted waveform

Code digits

Input digits 10 111111111111111 0 0 0 0 0000000000000 0 0 0 0 0

VVVV

(a)

0

2

T

0f f0

( )yS

0

HDB3

Bipolar

(b) รปท 5.33 สญญาณ HDB3 และ PSD [Lathi, 1989]

Page 24: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 223

5.7 การจดรปรางพลส จากหวขอทผานมาจะเหนวา สามารถทจะควบคม PSD ( )yS ของสญญาณรหสสายแตละแบบโดยการควบคมรปแบบของพลส ( )xS หรอโดยการควบคมรปรางสเปกตรมของพลสหลก ( )P กได ซงหวขอทแลวเนนการควบคม ( )yS โดยการควบคมรปแบบของขบวนพลส ในหวขอนจะมาดการควบคม ( )yS โดยวธการจดรปรางพลส (pulse shaping) จากหวขอทแลว จะเหนวาการประมาณแบนดวทของสญญาณในรปแบบของรหสสายแบบตางๆ โดยการพจารณาชวงของความถทมก าลงงานสวนใหญ และเมอสงสญญาณผานชองสอสารทมแบนดวทจ ากด จะท าใหสวนของความถจากคาๆหนงเปนตนไปถกตดทง ท าใหสญญาณเกดความเพยนขน เชน จากหวขอทแลวพจารณาพลส ( )p t ทเปนแบบสเหลยมธรรมดา ซงรวามสเปกตรมเปนแบบอนฟนต ดงนนการสงสญญาณพลสนผานชองสอสาร จะท าใหองคประกอบทางความถสงถกตดทง ผลกคอรปรางของสญญาณพลสทออกมาดานเอาทพตของชองสอสาร จะเกดการแผกระจายออก (spreading) ท าใหเกดการรบกวนชนดหนงขนในระบบสอสาร เรยกวา การรบกวนระหวางสญลกษณ (intersymbol interference, ISI) ปญหาของ ISI เกดขนเนองจากสญญาณดจตอลในรปของพลสทตองการสงผานชองสอสารเปนสญญาณทจ ากดทางเวลา ดงนนสญญาณเหลานจงมแบนดวทไมจ ากดตามทเคยเรยนมาในบทท 1 การสงสญญาณทมแบนดไมจ ากดผานชองสอสารทมแบนดวทจ ากดท าใหบางสวนขององคประกอบทางความถของสญญาณหายไป สงผลใหสญญาณมความเพยนเกดขน นนคอสญญาณจะเกดการแผกระจายออกทางเวลาท าใหเกดการรบกวนระหวางสญลกษณขน ทนถาบอกวา ตองการท าใหสญญาณทจะสงไปมแบนดทจ ากดกอนทจะสงผานชองสอสาร แตกเจอปญหาวาสญญาณทมแบนดจ ากด จะไมจ ากดทางเวลา ดงนน ISI ไมสามารถทจะหลกเลยงใหเกดขนได เนองจากชองสอสารในทางปฏบตมแบนดวททจ ากด อยางไรกตามในระบบสอสารเชงดจตอล ทดานรบการตรวจจบสญญาณจะท าในลกษณะไมตอเนองทางเวลานนคอ สญญาณทสงมาจะถกตรวจจบ ณ เวลา ot nT เมอ 0,n 1, 2, ดงนนจากขอดตรงนจะเหนวา สามารถทจะท าใหลดการเกด ISI ไดโดยการปรบรปรางของพลสทจะสงไปใหมการรบกวนกนนอยทสด ณ เวลาทมการตรวจจบสญญาณ นคอหลกการทก าลงจะพดถงในหวขอน ไนควสซไดเสนอวธการปรบรปรางของพลส ( )p t เพอลด ISI ไว 3 วธ แตในวชานจะขอยกมาแควธแรกเทานน คอ

Page 25: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

224 ระบบสอสาร

5.7.1 วธแรกของไนควสซเพอก าจด ISI วธแรกทไนควสซเสนอคอการเลอกรปรางของพลสใหมคาไมเปนศนยเฉพาะทจดศนยกลาง (เชน ทเวลา 0t ) และเปนศนยทเวลา ot nT เมอ n 1, 2, 3, ซงจะท าใหสญญาณพลสไมเกดการรบกวนกน ณ เวลาทมการตรวจจบสญญาณ เชนสมมตวาตองการจ ากดแบนดวทของพลสใหอยภายในชวง / 2of พลสทมคณสมบตนคอ ซงคพลส ดงแสดงในรปท 5.34 และมสมการเปน

(a)

( )p t

0

1

f 0

2

f 0

3

f0

1

f

0

2

f

0

3

f

1

0

2

0

2

( )P

0

0

1

f

(b)

รปท 5.34 สญญาณพลสทมแบนดวทต าทสดทสอดคลองกบ Nyquist’s first criterion

1 0

sinc( ) 10

o

o o

o

t

f tt nT T

f

(5.71)

เมอใชพลสทมสมการขางตน สามารถทจะสงพลสดวยความรว of พลสตอวนาทโดยไมเกด ISI ภายในชวงแบนดวทของชองสอสาร / 2of Hz (อตราเรวของไนควสซ)เนองจาก

1sinc( )

2o

o o

f tf f

(5.72)

สญญาณ sinc( )of t สามารถสรางในลกษณะของผลตอบสนองทางความถของสญญาณอมพลสหนงหนวยเมอระบบเปนตวกรองผานความถต าดวยความถตดขาดเปน / 2of (ดรปท 5.34(b))

Page 26: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 225

แตปญหาของการใช sinc( )of t กมหลายประการ เชน ถาอตราการสงผานพลสหรออตาการสมสญญาณทเครองรบมความผดพลาด กจะท าใหเกดปญหา ISI ขนได เนองจากวาสญญาณ sinc( )of t มอตราการลดลงของขนาดเปนสดสวนกบ 1/ t ซงคอนขางชามาก ทางแกกคอ หาพลสทมคาเหมอนกบ sinc( )of t แตมอตราการลดลงของขนาดเรวกวา ไนควสซไดแสดงใหเหนวาพลสทมคณสมบตลกษณะนตองการแบนดวทส าหรบสงผานเปน / 2okf เมอ 1 2k ซงสามารถทจะแสดงไดดงน คอ ตองการพลส ( )p t ทเปนไปตามสมการ

1 0( )

0 o

tp t

t nT

(5.73)

ให ( ) ( )p t P เมอแบนดวทของ ( )P อยภายในชวง ( / 2, )o of f ถาสมสญญาณ ( )p t ทกๆเวลา oT โดยการคณ ( )p t ดวยสญญาณขบวนอมพลสหนงหนวย และจากสมการท (5.73) ไดวา

( ) ( ) ( )o

n

p t t nT t

(5.74)

ท าฟเรยรทรานสฟอรมทงสองขางของสมการขางตนได

1( ) 1o

no

P nT

(5.75a)

หรอ

( )o o

n

P n T

(5.75b)

ดงนนจะเหนวาการรวมสเปกตรม ( )P และ ( )oP n เมอ 1, 2,n เขาดวยกนไดสเปกตรมทมขนาดคงทเปน oT ในทกความถ ดงแสดงในรปท 5.35 พจารณาสเปกตรมทไดภายในชวงความถ 0 o ซงภายในชวงนมเฉพาะ ( )P และ ( )oP มผลตอการบวก ดงนน

Page 27: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

226 ระบบสอสาร

0

0

2

0 0

2

( )P

0T

0

2

0

2

00

0

(a)

(b) รปท 5.35 แสดงฟเรยรทรานสฟอรมของผลคณระหวาง ( )p t และขบวนอมพลสหนงหนวย

( ) ( ) 0o o oP P T ให / 2ox

| |2 2 2

o o ooP x P x T x

(5.76)

หรอ

* | |2 2 2

o o ooP x P x T x

(5.77)

ถา ( ) | ( ) | dj tP P e โดยท dj te แทนสวนของเวลาหนวง ดงนนมเพยง | ( ) |P เทานนทตองการใหสอดคลองกบสมการท (5.77) และเนองจาก | ( ) |P เปนคาจรง สามารถทจะเขยนสมการท (5.77) ไดเปน

| |2 2 2

o o ooP x P x T x

(5.78)

Page 28: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 227

รปท 5.36 แสดงรปรางของ | ( ) |P ซงมแบนดวทเปน / 2o x ถานยามคา r (roll-off factor) เปน /( / 2)x or แลวจะได 0 1r และแบนดวทของ ( )P คอ (1 ) / 2or f

( )P

0

2

T

0T

0T

0

2

0

x

x

x

x

00

รปท 5.36 สเปกตรมแบบเวสตเกยล

เรยกสเปกตรมทไดในสมการท (5.77) และ (5.78) วา vestigial spectrum และวธการหารปรางของสญญาณพลส ( )p t ในสมการท (5.73) เพอก าจด ISI ทจดศนยกลางของพลส หรอทเวลาของการสมสญญาณ วา กฎเกณฑแรกของไนควสซ (Nyquist’s first criterion) ในทางปฏบตไนควสซพบวาสเปกตรมทสอดคลองกบกฎเกณฑแรกของไนควสซซงสามารถสรางได เพอไมใหเกด ISI มสมการเปน

1 21 sin

2 2 2

( ) 0 | |2

1 | |2

o

ox

x

ox

ox

P

(5.79)

Page 29: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

228 ระบบสอสาร

รปท 5.37(a) แสดงสเปกตรมตามสมการท (5.79) ส าหรบ x 3 คา คอ 0 ( 0)x r / 4 ( 0.5)x o r และ / 2 ( 1)x o r ซงมผลตอบสนองของอมพลสหนงหนวยดง

แสดงในรปท 5.37(b) จากรปจะเหนวาเมอ x เพมขน ไดรปรางพลส ( )p t ดขน นนคอ ( )p t มการลดลงของขนาดเรวขน พจารณาท / 2 ( 1)x o r สมการท (5.79) กลายมาเปน

2

1( ) 1 cos

2 2 4

cos4 4

o o

o o

Pf f

f f

(5.80)

(a)

Ideal

0

4x

( 0.5)r

( 0)r

( 1)r

0x

0

2x

( )P

0

2

0 3

4

0

1

0

0f

0

02T 0T

t

( )p t

02T0T

(b)

รปท 5.37 สญญาณพลสทสอดคลองกบ Nyquist’s first criterion

คณลกษณะเชนนเรยกวา คณลกษณะแบบเรสโคไซน (raised-cosine characteristic) และมผล ตอบสนองของอมพลสหนงหนวยเปน

1 1( ) sinc(2 ) sinc(2 1) sinc(2 1)

2 2o o o op t f f t f t f t

(5.81)

แทน sinc sin( ) /x x x ในสมการขางตนได

2 2

2 2

( ) sinc(2 )1 4

cossinc( )

1 4

oo

o

oo o

o

fp t f t

f t

f tf f t

f t

(5.82)

Page 30: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 229

เรยกพลส ( )p t ตามสมการขางตนวา พลสแบบเรสโคไซน (raised-cosine pulse) และไดขอสงเกตส าหรบพลสชนดน ดงน คอ เปนพลสทมแบนดวทเปน of มคาเปน of ทเวลา 0t และมคาเปนศนยทเวลาของการสมสญญาณ และ ณ จดกงกลางระหวางเวลาของการสมสญญาณ นอกจากนนยงมอตราการลดลงของขนาดเปนสดสวนกบ 31/ t ดวยเหตนจงท าใหพลสแบบเรสโคไซนเหมาะส าหรบระบบสอสารเชงดจตอล การปรบรปรางของพลสทกลาวมาขางตน เปนการปรบรปรางของพลสใหไดทอนพตของเครองรบกอนทจะมการสมสญญาณเพอตรวจจบสญญาณ ดงนนการปรบรปรางของพลสทเครองสงจะตองค านงถงคณลกษณะของชองสอสารดวย เชน สมมตวาชองสอสารมทรานสเฟอรฟงกชนเปน ( )cH และใหสเปกตรมของพลสทปรบไดทเครองสงเปน ( )iP ไดความสมพนธเปน ( ) ( ) ( )i cP H P (5.83) เมอ ( )P คอรปรางของพลสทอนพตของเครองรบและมคณสมบตของการไมเกด ISI

ตวอยางท 5.2 จงค านวณหาอตราเรวในการสงผานพลสในรปของแบนดวทส าหรบการสงผาน ( TB ) และคา roll-off factor r สมมตวาใชกฎเกณฑแรกของไนควสซส าหรบรปรางของพลส

วธท า แบนดวท TB ถกก าหนดโดย

2

2

(1 )

2

oT x

o

B

r

ดงนน

(1 ) (1 )

4 2o o

T

r r fB

และได

2

1o Tf B

r

5.8 การกวนสญญาณ

Page 31: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

230 ระบบสอสาร

การกวนสญญาณ (scrambling) มจดประสงคหลายอยาง เชน เพอก าจดสตรงของบต 0 หรอ บต 1 ทตอกนเปนชวงยาวๆ ใหแยกออกจากกน หรอเพอท าใหสญญาณทสงไปมความเปนแรนดมมากขน เปนตน รปท 5.38 แสดงตวกวนสญญาณ (scrambler) และตวดงสญญาณกลบ (unscrambler) อยางงายๆ ซงสามารถเขยนความสมพนธในรปไดเปน

3 5S D T D T T (5.84) เมอ D แทนการหนวงเวลาไป 1 บต nD T หมายถงล าดบบต T ถกหนวงไปดวยขนาด n บต และ แทนการบวกแบบมอดโล-2 (modulo-2 adder) เมอน า 3 5( )D D T มาบวกเขาทงสองขางของสมการขางตน ได

3 5

3 5

3 5

( )

(1 )

(1 )

S T D D T

D D T

F T F D D

(5.85)

ส าหรบการออกแบบตวดงสญญาณกลบ จะเหนวาสญญาณอนพตคอ T จะได

3 5

3 5

( )

(1 )

(1 )

R T D D T

D D T

F T

S

Page 32: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 231

+

+

+

+

5

4

3

2

1 1

2

3

4

5

TS RT

Clock recovery

(b)

(a)

รปท 5.38 ตวกวนสญญาณและตวดงกลบ

ขอเสยของการกวนสญญาณกคอ ถาเกดความผดพลาดเพยงบตเดยวในการตรวจจบสญญาณท T จะท าใหเกดความผดพลาดขน 3 บตท R

ตวอยางท 5.3 สงขอมล 101010100000111 ผานตวกวนสญญาณในรปท 5.38(a) จงหาเอาทพตของตวกวนสญญาณ T สมมตวาตวรจสเตอรมสภาวะเรมตนเปนศนยหมด

วธท า จากรปท 5.38(a) จะเหนวาตอนเรมตนม T S เมอล าดบบต S ปอนเขาสตวกวนสญญาณ ไดสญญาณในทางเดนปอนกลบเปน 3 5( )D D S FS และสญญาณ FS ทไดกปอนผานตวรจสเตอรไดสญญาณออกมาเปน 2F S ไปเรอยๆ ดงนน

2 3

2 3(1 )

T S FS F S F S

F F F S

(5.86)

แต 3 5F D D ดงนน

2 3 5 3 5 6 10 8 8( )( ) ;( 0)F D D D D D D D D และ

3 6 10 3 5 9 11 13 15( )( )F D D D D D D D D

Page 33: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

232 ระบบสอสาร

ท าไปเรอยๆ จะได

3 5 6 9 10 11 12 13 15(1 )T D D D D D D D D D S และเนองจาก nD S หมายถงการหนวง S ดวยขนาด n บต ไดเทอมตางๆของสมการขางบน เปนดงน คอ

3

5

6

9

10

11

12

101010100000111

000101010100000111

00000101010100000111

000000101010100000111

000000000101010100000111

0000000000101010100000111

00000000000101010100000111

000000000000101010

S

D S

D S

D S

D S

D S

D S

D S

13

15

100000111

0000000000000101010100000111

000000000000000101010100000111

101110001101001

D S

D S

T

สงเกตวาอนพต S ประกอบไปดวยสวนทเปนรายคาบ 10101010 และสตรงของบต 0 ทคอนขางยาว เมอผานตวกวนแลวไดสญญาณ T ซงไมมสวนดงกลาว ในทนแสดง T เพยงแค 15 บตแรก เนองจากอนพตใหมาแค 15 บต ส าหรบทดานรบ เพอดงเอาสญญาณ S กลบมา ใหผ เรยนลองท าด 5.9 แผนภาพดวงตา แผนภาพดวงตา (eye diagram) คอแผนภาพทแสดงคณภาพของสญญาณพลส ในระบบสอสารเชงดจตอล โดยแผนภาพดวงตาไดมาจากการปอนสญญาณเอาทพตของชองสอสารเขาทอนพตในแนวตงของออสซลโลสโคป โดยสญญาณพลสทสงมาจะถกตดออกมาแสดงผลทกๆชวงเวลาของพลส ( oT ) และจบแตละสวนมาซอนทบกน พจารณาตวอยางของการสงสญญาณไบนารในรปแบบโพลารของพลสสเหลยม ดงแสดงในรปท 5.43(a) ถาชองสอสารมแบนดวทเปนอนฟนตและเปนชองสอสารทไมมสญญาณรบกวน สญญาณพลสทรบไดทเครองรบกจะไมมความเพยนเกดขน และเมอตดสญญาณทรบไดมาซอนทบกนทกเวลา oT โดยทแตละสวนของพลสอาจจะเปนบวกหรอลบ จะไดผลออกมาตามรปท 5.39(a) ซงเปนรปดวงตาแบบสเหลยม ตามรปรางของสญญาณพลส แตในทางปฏบต ชองสอสารมแบนดวทเปนคาจ ากด และมสญญาณรบกวนเกดขน สงผลใหรปรางของสญญาณพลสทรบไดไมเปนรปสเหลยม แตจะแผออกทางเวลา ถาในระบบมตวอควอไลเซอรทปรบคาอยางเหมาะสม

Page 34: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 233

ส าหรบก าจด ISI จะไดแผนภาพดวงตาออกมาดงแสดงในรปท 5.39(b) ซงยงมสวนทดวงตาเปดกวางเหมอนกบกรณแรก แตรปรางของดวงตาเปนแบบไมเปนสเหลยม มรปรางคลายตาของคนมากขน ในกรณทเกด ISI ขน แผนภาพดวงตาจะมชวงทเกดกวางแคบกวา 2 กรณแรกซงเปนกรณทพบบอยในทางปฏบต โดยทชวงเปดของดวงตาบงบอกถงคณภาพของสญญาณทรบได ถาสญญาณทรบไดมคณภาพดจะมชวงเปดของดวงตาทกวาง แผนภาพดวงตามประโยชนในการหาจดทเหมาะสมส าหรบการตรวจจบสญญาณทเครองรบ เพอตดสนวาบตทสงมาเปน 1 หรอ 0 โดยจะเลอกเวลาทมชวงเปดของดวงตาทกวางทสด 5.10 ความนาจะเปนของความผดพลาดในการตรวจจบสญญาณ สญญาณทรบไดทเครองรบประกอบไปดวยสญญาณทตองการและสญญาณรบกวนซงมกจะเปนสญญาณแรมดม (random signal) หวขอนจะมาศกษาถงความนาจะเปนของความผดพลาดในการตรวจจบสญญาณดจตอลอนเนองมาจากสญญาณรบกวนในชองสอสาร โดยการยก

Page 35: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

234 ระบบสอสาร

(c)

(b)

(a)

0T

Waveform

Opening

Width

Eye diagram

0T

รปท 5.39 แผนภาพดวงตา

กรณของการเขารหสสายแบบโพลาร ใชพลสพนฐานเปน ( )p t ดงแสดงในรปท 5.40(a) โดยทพลสมขนาดสงสดเปน pA รปท 5.40(b) คอตวอยางของสญญาณขบวนพลสทรบได พลสแตละลกจะถกสม ณ จดทพลสมคาสงสด ถาไมมสญญาณรบกวนในชองสอสาร ตวอยางทสมไดจะมขนาดเปน pA หรอ pA ซงสอดคลองกบบตทสงมาเปน 1 หรอ 0 ตามล าดบ แตเนองจากสญญาณรบกวนในชองสอสาร ท าใหขนาดของตวอยาง ณ เวลาสมสญญาณมคาเปน pA n เมอ n คอขนาดของสญญาณรบกวน ในกรณของการเขารหสสายแบบโพลารได

Page 36: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 235

ขนาดของบต 0 และบต 1 เทากนในซกลบและบวก ดงนนคาทจะใชเปนเสนแบงของการตดสนใจทเครองรบ (threshold) จงเปนเสนทมขนาดเปนศนย ถาขนาดของตวอยางทสมได ณ เวลาสมตางๆมคาเปนบวกตวตดสนใจ (decision device) กจะตดสนวาบตทสงมาคอบต 1 และถามคาเปนลบกจะตดสนวาบตทสงมาคอบต 0 ความผดพลาดในการตรวจจบสญญาณจะเกดขนในกรณดงน คอ สมมตวาบตทสงมาคอบต 1 ซงสอดคลองกบขนาดของพลส pA เมอบตนถกสงผานชองสอสารทมสญญาณรบกวนและสมมตใหขนาดของสญญาณรบกวน ณ เวลาทตรวจจบสญญาณเปน n ใหขนาดของสญญาณทรบไดเปน

pA n มคาเปนลบ ( 0pA n หรอ pn A ) ตวตดสนใจจงตดสนวาบตทสงมาคอบต 0 ในท านองเดยวกน ถาบตทสงมาเปนบต 0 แตเครองรบจบสญญาณไดเปนบวก ( 0pA n หรอ

pn A ) กจะเกดความผดพลาดขนนนคอตวตดสนใจบอกวาบตทสงมาคอบต 1

( )p t

pA

pT

(a )

(b)

(c)

pApA 0 n

Signal with noise

0pA n

(Detection error)

Signal

0pA n

Correct detection

0pA n

0pA n Correct detection

Correct detection

t

2 2/ 21( )

2

nn

n

p n e

รปท 5.40 ความนาจะเปนของความผดพลาดในการตรวจจบแบบเทรสโฮล

Page 37: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

236 ระบบสอสาร

สญญาณรบกวนในระบบสอสารทพบสวนใหญจะมการกระจายของขนาดเปนแบบเกาสเซยน (gaussian) ซงมฟงกชนการกระจายความหนาแนนของความนาจะเปน (probability density function, PDF) ดงสมการ

2 2/ 21( )

2nn

n

p n e

(5.87)

เมอ ( )p n คอ PDF ของสญญาณรบกวนแบบเกาสเซยน (ดรปท 5.40(c)) และ n คอคา rms ของสญญาณรบกวนซงสามารถเปนคาใดๆภายในชวง ( , ) ให ( / 0)P คอ ความนาจะเปนของความผดพลาดเมอสงบต 0 และ ( /1)P คอ ความนาจะเปนของความผดพลาดเมอสงบต 1 ได ( / 0)P = ความนาจะเปนท pn A หรอ 0pA n (5.88a) ( /1)P = ความนาจะเปนท pn A หรอ 0pA n (5.88b) ส าหรบรายละเอยดของการค านวณเรองความนาจะเปนและสญญาณรบกวนจะอยในวชา 162 473 ระบบสอสารเชงดจตอล ในวชานจะเปนเพยงขนแนะน าและยกผลทไดจากการวเคราะหมาใช สามารถทจะหาคา ( / 0)P และ ( /1)P โดยใชรปท 5.40(c) ไดดงน คอ ( / 0)P = พนทใตกราฟของ ( )p n เมอ pA n ( /1)P = พนทใตกราฟของ ( )p n เมอ pn A จากรปท 5.40(c) จะเหนวาเนองจากความสมมาตรรอบแกน 0n ได ( / 0)P = ( /1)P ซงสามารถหาจากสมการ

2 2

2

/ 2

/ 2

/

( / 0) ( )

( )

1

2

1

2

p

n

p

p n

p

A

n

An

x

A

P P n A

p n dn

e dn

e dx

(5.89)

คาอนตกรลในสมการขางตนไมสามารถทจะค านวณใหอยในรปแบบปด (closed form) ได แตสามารถทจะใชวธการทางตวเลข (numerical method) และมคาเปน

Page 38: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 237

( / 0)pA

P Qn

(5.90)

เมอคา ( )Q x ท x มคาตางๆสามารถหาไดจากภาคผนวก ข (ตารางท ข.3) สามารถทจะประมาณคาของ ( )Q x เมอ 2x ไดจากสมการ

2 / 2

2

1 0.7( ) 1 2

2

xQ x e xxx

(5.91)

ซงการประมาณขางตนมความผดพลาดประมาณ 1 เปอรเซนต ส าหรบคา 2.15x และความผดพลาดจะมคานอยลงเมอคา x เพมขน พจารณาคาความนาจะเปนของของความผดพลาดในกรณทขนาดของสญญาณเปน k เทาของคา rms ของสญญาณรบกวน นนคอ p nA k ได ( / 0) ( )P Q k (5.92) ตารางขางลางแสดงคา ( / 0)P ท k คาตางๆ

k 1 2 3 4 5 6

( / 0)P 0.1587 0.0227 0.00135 53.16 10 72.87 10 109.9 10 โดยทความนาจะเปนของความผดพลาด 610 หมายถงโดยเฉลยแลวภายใน 1 ลานพลสจะมแค 1 พลสทถกตรวจจบผดพลาด เปนตน ในกรณขางตนสมมตการเขารหสสายเปนแบบโพลาร ซงมความแตกตางของขนาดพลสส าหรบบต 1 และบต 0 เปน 2 pA และได ความนาจะเปนของความผดพลาดเปน ( / )p nQ A ส าหรบในกรณของการเขารหสสายแบบเปด-ปด (on-off) ซงมความแตกตางของขนาดพลสส าหรบบต 1 และบต 0 เปน pA คาความนาจะเปนของความผดพลาดจะเปน ( / 2 )p nQ A และส าหรบกรณของไบโพลารและดโอไบนารจะแตกตางจาก 2 กรณขางตน นนคอบต 1 จะแทนดวยทงพลสทเปนบวกและพลสทเปนลบ ในขณะทบต 0 ไมมพลส นนคอถาขนาดของตวอยางทตรวจจบไดมขนาดอยภายในชวง ( / 2, / 2)p pA A ตดสนวาบต 0 ถกสงมาแตถาขนาดออกนอกชวงน ถอวาบต 1 ถกสงมา นนคอ

Page 39: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

238 ระบบสอสาร

( / 0) (| | / 2) ( / 2) ( / 2)

2 ( / 2)

2 ( / 2 )

p p p

p

p n

P P n A P n A P n A

P n A

Q A

(5.93)

และ ( /1) ( / 2)pP P n A เมอใชพลสลบ หรอ ( / 2)pP n A เมอใชพลสบวก ( / 2 )p nQ A (5.94) นนคอโดยเฉลยได

1

( ) ( / 0) ( /1)2

1.5 ( / 2 )p n

P P P

Q A

(5.95)

5.11 ระบบสอสารแบบแบนดพาส ระบบสอสารทวเคราะหมาทงหมดเปนระบบสอสารแบบเบสแบนด นนคอสญญาณขบวนพลสถกสงไปทเครองรบโดยตรงโดยไมผานขบวนการเลอนความถหรอมอดเลชน ซงระบบเบสแบนดเหมาะส าหรบการสงผานระยะใกลๆ เนองจากก าลงงานสวนใหญของสญญาณขาวสารจะอยในชวงความถต าๆ ถาสงสญญาณเหลานโดยตรงโดยผานการเชอมตอโยความถของคลนวทย จะตองใชเสาอากาศทมความยาวมากและไมเหมาะทจะใชในทางปฏบต ดงนนจ าเปนตองใชสญญาณพาหทมความถสงมาชวยในการสงสญญาณขาวสารไปยงปลายทางโดยผานขบวนการเลอนความถหรอมอดเลชน และเรยกระบบสอสารลกษณะนวาระบบสอสารแบบแบนดพาส (bandpass communication systems) ซงในระบบสอสารเชงดจตอล สามารถทจะแบงออกไดเปน 3 วธใหญๆคอ วธการมอดเลตเชงขนาด ซงเรยกวา การคยแบบเปด-ปด (on-off keying, OOK) หรอการคยเชงขนาด (amplitude-shift keying, ASK) ซงในวธการนสญญาณพาหจะมขนาดตามสญญาณขาวสารซงมขนาดแค 2 ระดบคอเปดและปด ดงแสดงในรปท 5.41 วธการมอดเลตเชงเฟส ซงเรยกวา การคยเชงเฟส (phase-shift keying, PSK) ซงในวธการนสญญาณพาหจะมเฟสตามสญญาณขาวสารโดยมการเปลยนเฟสไปมาอย 2 คา คอ ระหวาง 0 และ เรเดยน เมอมการเปลยนจากบต 0 ไปเปนบต1 หรอจากบต 1 ไปเปนบต 0 ดงแสดงในรปท 5.42(b)

Page 40: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 239

วธการมอดเลตเชงความถ ซงเรยกวา การคยเชงความถ (frequency-shift keying, FSK) ซงในวธการนสญญาณพาหจะมความถตามสญญาณขาวสารโดยมการเปลยนความถไปมาอย 2 คาคอระหวาความถสงส าหรบบต 1 และความถต าส าหรบบต 0 ดงแสดงในรปท 5.42(c)

t

t

t

(a)

(b)

(c)

1 111 0000

รปท 5.41 (a) สญญาณพาห cos ct . (b) สญญาณมอดเลต ( )m t . (c) สญญาณ ASK

ถาก าหนดใหสญญาณพาหเปน cos cA t สามารถทจะเขยนสมการของสญญาณ ASK, PSK และ FSK ไดดงน คอ สญญาณ ASK

cos bit 1( )

0 bit 0

cA ts t

(5.96)

สญญาณ PSK

cos bit 1

( )cos( ) bit 0

c

c

A ts t

A t

(5.97)

สญญาณ FSK

1

0

cos bit 1( )

cos bit 0

c

c

A ts t

A t

(5.98)

เมอ 0 1c c c

Page 41: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

240 ระบบสอสาร

1 111 00 00

t

t

t

(a)

(c)

(b)

รปท 5.42 (a) สญญาณมอดเลต ( )m t (b) สญญาณพ PSK (c) สญญาณ FSK

01C0C

C

C

0

0

(a)

(b)

(c) รปท 5.43 PSD ของสญญาณ (a) ASK, (b) PSK, (c) FSK

Page 42: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 241

แบบฝกหดทายบทท 5 5.1 ก าหนดใหแบนดวทของสญญาณภาพและเสยงของสญญาณทวเปน 4.5 MHz ถา

สญญาณนถกแปลงใหเปนสญญาณ PCM โดยใชจ านวนระดบของควอนไตเซอรเปน 1,024 ระดบ จงค านวณหาความเรวของสญญาณ PCM ทไดในหนวยบตตอวนาท เมอก าหนดใหอตราเรวของการสมสญญาณสงกวาของอตราเรวของไนควสซ 20 เปอรเซนต

5.2 สญญาณขาวสาร ( )m t แบบไซนซอยดถกสงผานโดยการแปลงใหเปน PCM แบบไมม

การบบอด ถาตองการไดอตราสวนก าลงงานของสญญาณตอก าลงงานของสญญาณรบกวนของการจดระดบ (signal to quantization noise ratio, SNR) อยางนอย 47 dB จงหาคาทต าทสดของจ านวนระดบของการควอนไตซ L และค านวณคา SNR ทคา L ทได

5.3 ท าขอ 5.2 อกครงเมอ ( )m t เปลยนเปนสญญาณดงรปท P5.3

( )m t

t รปท P5.3

5.4 สญญาณแบนดจ ากดท 1 เมกะเฮรตซถกสมดวยความเรวสงกวาอตราเรวของไนควสซอย

50 เปอรเซนต จากนนถกควอนไตซดวยจ านวนระดบเปน 256 โดยใชกฎของ ท

255 (ก) จงค านวณหา signal to quantization noise ratio (ข) สมมตวาคา SNR ทไดในขอ (ก) ไมเปนทนาพอใจ โดยทคาทตองการควรจะเพมมาก

ขนจากทค านวณไดอย 10 dB นอกจากนนยงตองการลดอตราเรวของการสมสญญาณใหเหลอเปนแคสงกวาอตราเรวของไนควสซอย 20 เปอรเซนต คณคดวาสามารถทจะท าไดหรอไม ถาได จะท าอยางไร อธบาย

5.5 ในระบบ DM โดยใชตวอนตเกรตชนเดยว สญญาณเสยงถกสมดวยความเรว 64,000

ตวอยางตอวนาท ก าหนดใหคาสงสดของสญญาณ max 1A (ก) จงค านวณหาขนาดของขน (step size) ทจะไมท าใหเกด slope overload

Page 43: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

242 ระบบสอสาร

(ข) จงค านวณหาก าลงงานของ quantization noise qN ถาก าหนดใหแบนดวทของสญญาณเสยงเปน 3.5 กโลเฮรตซ

(ค) สมมตวาสญญาณเปนแบบไซนซอยด จงค านวณหา oS และคา SNR (ง) สมมตวาสญญาณเสยงมการกระจายของขนาดแบบสม าเสมอภายในชวง

( 1,1) จงค านวณหา oS และคา SNR (จ) จงค านวณหาแบนดวททตองการส าหรบการสงผานสญญาณ

5.6 ในระบบการวดและสงขอมลทางไกล (telemetry system) หนงมสญญาณอนาลอกท

ตองการวดอย 4 สญญาณ คอ 1 2 3( ), ( ), ( )m t m t m t และ 4( )m t โดยทสญญาณ 1( )m t มแบนดวทเปน 3.6 kHz ทเหลอมแบนดจ ากดอยท 1.4 kHz จงออกแบบระบบ TDM ทสามารถสมสญญาณทกๆสญญาณดวยอตราเรวไมต ากวาอตราเรวของไนควสซ

5.7 ท าขอ 5.6 อกครงเมอก าหนดใหแบนดวทของ 1 2 3( ), ( ), ( )m t m t m t และ 4( )m t เปน

1200 Hz, 700 Hz, 500 Hz และ 200 Hz ตามล าดบ 5.8 จงหาสมการ PSD ของการเขารหสสายแบบเปด-ปด ในกรณทสญญาณขบวนพลสเปน

แบบแรมดม โดยทโอกาสทจะเกดบต 0 เปน Q โอกาสทจะเกดบต 1 เปน 1 Q เมอ

0 1Q 5.9 พจารณาการเขารหสสายตามหลกการดงตอไปน คอ บต 0 สงไปโดยไมมพลส สวนบต 1

สงไปโดยใชพลส ( )p t หรอ ( )p t โดยใชกฎดงน ถาบต 1 ปจจบนมบตกอนหนาเปน 1 แลวบต 1 ปจจบนจะใชพลสเหมอนกบบต 1 กอนหนานน แตถาบต 1 ปจจบนมบต 0 กอนหนาจะสงบต 1 ปจจบนดวยพลสทมเครองหมายตรงขามกบพลสทใชเขารหสบต 1 ทเกดขนกอน จงค านวณหาฟงกชนออโตคอรรเลชน ( )xR ของสญญาณรหสนโดยการค านวณถงคาสมประสทธ 2R

5.10 ก าหนดสายโทรศพทเชาเสนหนงมแบนดวทขนาด 2.7 kHz จงค านวณหาอตราเรวบตใน

หนวยบตตอวนาททสามารถสงผานสายโทรศพทนได ถาใช (ก) การเขารหสสายไบนารแบบไบโพลาร (ข) การเขารหสสายไบนารแบบโพลารและใชพลสแบบครงสวน (ค) ใชพลสตามกฏเกณฑแรกของไนควสซดวยคา 0.125r

Page 44: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

ระบบสอสารเชงดจตอลขนแนะน า 243

5.11 ในระบบการวดและสงขอมลทางไกล (telemetry system) หนงมสญญาณอนาลอกทตองการวดอย 8 สญญาณแตละสญญาณมแบนดวท 2 kHz และถกสงไปในลกษณะของสญญาณ PCM ก าหนดใหความผดพลาดในขนาดของตวอยางไมเกน 1 เปอรเซนตของคาสงสด (ก) จงค านวณหาจ านวนระดบของการควอนไตซ L (ข) จงหาแบนดวทส าหรบการสงผานถาทกๆสญญาณใชพลสตามกฏเกณฑแรกของ

ไนควสซดวยคา 0.2r และมอตราการสมสญญาณเปน 20 เปอรเซนตสงกวาอตราของไนควสซ

5.12 ใหตวกวนสญญาณตามรปท P5.12 จงออกแบบตวดงสญญาณกลบ และถาก าหนดให

1010101000000111S เปนอนพตของตวกวนสญญาณ จงหาเอาทพต T และจงแสดงวาถาปอน T เขาตวดงสญญาณกลบทหาได สญญาณเอาทพตจะออกมาเปน S

S T+

รปท P5.12

5.13 ก าหนดใหขนาดสงสดของสญญาณพลสในระบบสอสารไบนารเปน 0.0015pA จง

ค านวณหาความนาจะเปนของความผดพลาดในการตรวจจบสญญาณ ถาสญญาณรบกวนในชองสอสารเปนแบบเกาสเซยนและมคา rms เปน 0.0003 ส าหรบการเขารหสสายในกรณตอไปน (สมมตวาไมม ISI เกดขน) (ก) การเขารหสสายแบบเปด-ปด (ข) การเขารหสสายแบบโพลาร (ค) การเขารหสสายแบบดโอไบนาร

5.14 สญญาณขบวนพลสสเหลยมแบบครงสวนถกสงดวยความเรว 10 kHz โดยใชการเขารหส

สายแบบเปด-ปด ถาตองการใหไดความนาจะเปนของความผดพลาดในการตรวจจบ

Page 45: 5.5 ...eestaff.kku.ac.th/~virasit/192231/commu-book-virasit/Ch5-2.pdf · แต่ตัวดีมัลติเพล็กซ์ก็สามารถที่จะหารูปแบบของบิตควบคุม

244 ระบบสอสาร

สญญาณเปน 610 และก าหนดใหคา rms ของสญญาณรบกวนทอนพตของเครองรบมคาเปน 1 มลลโวลท การลดทอนของสญญาณจากเครองสงมายงเครองรบเปน 30 เดซเบล จงค านวณหาก าลงงานทเครองสง

5.15 ท าขอ 5.14 อกครงส าหรบการเขารหสสายแบบโพลารและไบโพลาร 5.16 รปท P5.16 แสดงบลอกไดอะแกรมการสงสญญาณไบนาร ถาก าหนดให baseband

signal generator สรางสญญาณพลสแบบเตมสวนโดยใชการเขารหสสายแบบโพลาร และมอตราเรวบตเปน 1 Mbps (ก) ถา modulator สรางสญญาณ PSK จงหาแบนดวทของสญญาณเอาทพต (ข) ถา modulator สรางสญญาณ FSK ดวยความถผลตางระหวางความถสงและ

ความถต าเปน 100 kHz จงหาแบนดวทของสญญาณเอาทพต

รปท P5.16 5.17 ท าขอ 5.16 อกครงโดยการเปลยนพลสมาเปนพลสตามกฏเกณฑแรกของไนควสซดวยคา

0.2r

Binary data source

Baseband Signal generator

Modulator Modulated

output