ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใตกรณศกษา: ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

มนโซร ดอเลาะ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาสาธารณสขศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏยะลาพ.ศ. 2559

Factors Related the Quality of Life among the Elderly in the Southern BorderProvinces: A Case Study of Bala Sub-District, Kabang District,

Yala Province

MANSOR DOLOH

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment ofThe Requirements for the Master of Science

Field in Public HealthGraduate School

Yala Rajabhat University2016

บทคดยอชอเรองวทยานพนธ ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต

กรณศกษา: ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลาชอผทาวทยานพนธ มนโซร ดอเลาะชอปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชา สาธารณสขศาสตรปการศกษา 2559

คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธดร.ชมพนช สภาพวานช ประธานกรรมการ

การวจยครงนมวตถประสงค (1) เพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา และ (2) เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลา ตามขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม การวจยครงนเปนการศกษาในรปแบบการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณ กลมตวอยางเปนผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา กลมตวอยางทงหมด 289 คน มาจากการสมตวอยางแบบแบงชนโดยการกาหนดโควตารอยละ 50 ของหมบานทงหมด 11 หมบาน โดยการจบฉลากจากนนกาหนดโควตาหมละ รอยละ 50 แตละหมบานสมตวอยางอยางงาย เครองมอทใชในการวจย ไดแกแบบสมภาษณ และแบบวดคณภาพชวต WHOQOL-BREF-THAI มคาความเชอมน 0.82 วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนาโดยการแจกแจงความถ หาคารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ของกลมตวอยาง โดยใชสถต Independen t-test และ One-Way ANOVA

ผลการวจย พบวา1. คณภาพชวตของผสงอายอยในระดบปานกลางรอยละ 61.62. ปจจยทสงผลตอคณภาพชวตผสงอายอยางมนยสาคญทางสถต คอ ศาสนา อาย ระดบ

การศกษา สถานภาพสมรส การออกกาลงกาย ลกษณะการอยกบครอบครว รายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว และการนอนหลบทเพยงพอ

ขอเสนอแนะทไดจากการวจยครงน พบวา คณภาพชวตของผสงอายอยในระดบปานกลางดงนนหนวยงานทเกยวของ ควรมการจดกจกรรมใหความรในเรองของการปฏบตตนทงในดานของการรบประทานอาหาร การออกกาลงกาย การปองกนและจดการความเครยด และการปฏบตศาสนกจท

จ

เหมาะสมกบผสงอายตามบรบทของแตละพนท เพอใชเปนแนวทางแกผบรหารและหนวยงานทเกยวของในการวางแผนพฒนาคณภาพชวตทดตอไป

Abstract

Thesis title Factors Related the Quality of Life among the Elderly in the SouthernBorder Provinces: A Case Study of Bala Sub-District, Kabang District,Yala Province

Researcher Mansor dolohDegree Sought Master of ScienceMajor Public HealthAcademic Year 2016

Thesis AdvisorsChompoonuch Supapvanich Ph.D Chairperson

The objectives of this research were (1) to study level of quality of life among the elderly inBala sub-district, Kabang district, Yala province and (2) to compare quality of life among the elderly inBala sub-district, Kabang district, Yala province based on personal information, family factors, economicand social factors. This research was a descriptive research and the interview was used to collect the data.The 289 samples who were involved by using stratified random sampling were from the elderly in Balasub-district, Kabang district, Yala province and fifty percentage of quota from totally 11 villages whicheach was used with sample random sampling. The instruments used in the study were interview andmeasurement from of quality of life (WHOQOL-BREF-THAI) with reliability of 0.82. Frequencydistributions, percentage, and mean were used in data analysis. Independent t-test and One Way ANOVAwere used to compare quality of life based on the personal information, family factors, economic andsocial factors.

The results showed that1. The elderly have the moderate level of quality of life with percentage of 61.6.2. Factors which were statistically significant associated with quality of life of these elderly

were religious, age, educational level, marriage status, exercise ability, family characteristics, income,membership, participation in religious activities, underlying desease and adequate rest and sleep.

The suggestions for this study were that the practices in everyday life by the elderly and thequality of life being were at the moderate level. A public health organization should create activitiesproviding knowledge in terms of eating, exercise, stress prevention and management and should support

ช

the religious activities to the elderly based on area contexts in order to be a guideline for administratorsand sectors concerned for further planning to have better quality of life.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจไดดวยความกรณาชวยเหลอ แนะนา และใหคาปรกษาอยางดยงจาก ดร.ชมพนช สภาพวานช อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ดร อรรณพ สนธไชย ทไดกรณาถายทอดความร แนวคด วธการ คาแนะนาและตรวจสอบแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสอยางดตลอดมา ผวจยรสกซาบซงเปนอยางยงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ไว ณโอกาสน

ขอขอบพระคณ ดร พฒนศกด คามณจนทร ทกรณาสละเวลา และเปนประธานกรรมการสอบวทยานพนธในครงน ดร. เบญจวรรณ พนธนานวฒนกล ทเปนกรรมการสอบ นายวรวฒ ชมวรฐาย นายแพทยเชยวชาญ โรงพยาบาลเทพา ทกรณาสละเวลาใหขอเสนอแนะขอคดเหนในการสรางเครองมอทใชในการศกษาวจย

ขอขอบพระคณ คณอาแซ กาเซง สาธารณสขอาเภอกาบง ทไดชวยเหลอและอานวยความสะดวกตลอดระยะเวลาในการศกษา ขอขอบคณเจาหนาทผรบผดชอบงานผสงอายประจาโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลทกแหงในสงกดสานกงานสาธารณสขอาเภอกาบง อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน และผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบงทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลจนสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบพระคณ ทกคนในครอบครว กาลงใจจากคณพอและคณแม กาลงใจจากเพอนๆรวมหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาสาธารณศาสตร รนท 3 เจาหนาทบณฑตวทยาลย และกลยาณมตรทกทานทไมสามารถกลาวนามในทนไดหมด ทคอยชวยเหลอเปนกาลงใจผวจยจงขอขอบคณทานไว ณ โอกาสน

คณคาและประโยชนอนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนความกตญ กตเวทแดบดา มารดา บรพาจารย ทใหความรก ความหวงใย ตลอดจนผมพระคณทกทาน

มนโซร ดอเลาะมถนายน 2559

สารบญหนา

บทคดยอภาษาไทย .........................................................................................................................บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................กตตกรรมประกาศ..........................................................................................................................สารบญ ...........................................................................................................................................สารบญตาราง .................................................................................................................................สารบญภาพ ....................................................................................................................................

งฉซฌฏฑ

บทท 1 บทนาความเปนมาและความสาคญของปญหา .........................................................................................วตถประสงคของการวจย ...............................................................................................................ความสาคญของการวจย .................................................................................................................ขอบเขตของการวจย .......................................................................................................................

1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง.............................................................................2. ขอบเขตดานเนอหา ............................................................................................................3. ขอบเขตดานตวแปร ...........................................................................................................

3.1 ตวแปรตน................................................................................................3.1 ตวแปรตาม..............................................................................................

นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................................................

1333333344

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของแนวคด ทฤษฎทเกยวของ...........................................................................................

1. แนวคด ทฤษฎเกยวกบผสงอาย......................................................................2. แนวคด ทฤษฎเกยวกบคณภาพชวต...............................................................

55

19งานวจยทเกยวของ..........................................................................................................................

1. งานวจยในประเทศ................................................................................................................กรอบแนวคดการวจย........................................................................................................................สมมตฐานการวจย............................................................................................................................

28283334

ญ

สารบญ (ตอ)หนา

บทท 3 วธดาเนนการวจยประชากรและกลมตวอยาง .............................................................................................................เครองมอทใชในการวจย.................................................................................................................

1. ลกษณะเครองมอ..............................................................................................2. วธการสรางเครองมอ........................................................................................

การเกบรวบรวมขอมล....................................................................................................................การวเคราะหขอมล .........................................................................................................................

1. วธการวเคราะหขอมล.......................................................................................2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล........................................................................

การพทกษสทธของกลมตวอยาง.................................................................................แผนปฏบตการวจย .........................................................................................................................

35363637373838383940

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมลสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล......................................................................... 41ขนตอนการวเคราะหขอมล......................................................................................... 41ผลการวเคราะหขอมล................................................................................................. 41

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะสรปผลการวจย........................................................................................................... 59อภปรายผล................................................................................................................. 60ขอเสนอแนะ...............................................................................................................

1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช ......................................................2. ขอเสนอแนะในการทาการวจยครงตอไป....................................................

686868

บรรณานกรม............................................................................................................................... 69ภาคผนวก.................................................................................................................................... 72

ภาคผนวก ก สถตทใชในการวจย........................................................................... 73ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจย.................................................................... 76ภาคผนวก ค คาความเชอมน............................................... …...............................ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหในการวจย...............................................

8385

ฎ

สารบญ (ตอ)ภาคผนวก (ตอ)

ภาคผนวก จ รายชอหนวยงานทใหทดลองเครองมอ.................................................. 89ภาคผนวก ฉ รายชอหนวยงานททาวจย................................................................... 91ภาคผนวก ช รายชอผเชยวชาญทตรวจสอบคณภาพเครองมอ................................... 93

ประวตผทาวทยานพนธ ................................................................................................................... 95

สารบญตาราง

ตารางท หนา1 แผนปฏบตการวจย................................................................................................... 402 จานวนและรอยละขอมลสวนบคคลของผสงอายกลมตวอยาง……...................... 423 จานวนและรอยละขอมลปจจยครอบครวของผสงอายกลมตวอยาง......................... 434 จานวนและรอยละขอมลปจจยเศรษฐกจและสงคมของผสงอายกลมตวอยาง...... 445 ภาพรวมคณภาพชวตของผสงอาย......................................................................... 456 จานวนและรอยละระดบคณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง.............................. 477 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมเพศตางกนดวยสถต Independent

Samples Test..........................................................................................................47

8 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมศาสนาตางกน ดวยสถต IndependentSamples Test............................................................................................................

48

9 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมอายแตกตางกนดวยสถต One Way ANOVA.................................................................................

48

10 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามอาย…………………………………………………………………………………

49

11 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผ สงอาย อ าเภอกาบง จงหวดยะลา ท มระดบการศกษาแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA..............................................

49

12 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามระดบการศกษา.....................................................................................................

50

13 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผ สงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมสถานภาพสมรสแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA.....................................................

50

14 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามสถานภาพสมรส……………...............................................................................

51

15 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการดมเหลาของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test..............

51

16 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการสบบหรของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test..............

52

17 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการออกกาลงกายของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One Way ANOVA..............

52

ฐ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา18 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตาม

การออกกาลงกาย……..............................................................................................53

19 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ท มลกษณะครอบครวของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA......................

53

20 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกระหวางลกษณะครอบครว…..................................................................................

54

21 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ท มรายไดของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA.............................................

54

22 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกระหวางรายได…....................................................................................................

55

23 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทการเปนสมาชกกลมของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test......................

55

24 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทการเขารวมกจกรรมทางศาสนาของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA........

56

25 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมโรคประจาตวแตกตางกนดวยสถตIndependent Samples Test....................................................................................

56

26 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมการนอนหลบทเพยงพอดวยสถตIndependent Samples Test.......................................................................................

57

27 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมลกษณะอาชพของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA.........................................

57

สารบญภาพ

ภาพท หนา1 กรอบแนวคดของการวจย................................................................................................. 33

บทท 1บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหาปจจบนสถานการณประชากรทกาลงไดรบความสนใจมากทสดในสงคมโลก คอ

โครงสรางประชากรทกาลงมการเปลยนแปลงอยางตอเนอง ทาใหสงคมโลกเขาสสงคมผสงอาย(Aging Society) ซงองคการสหประชาชาต (UN) ไดใหนยามวา ประเทศใดมประชากรผสงอาย 60ปขนไป มอตราสวนเกนรอยละ 10 ถอวาประเทศนนไดกาวเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society)และจะเปนสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Aged Society) เมอมอตราสวนเพมขนรอยละ 20

ในศตวรรษท 21 ของประเทศไทย กาลงกาวเขาสสงคมผสงอาย โดยพบวา ประชากรผสงอาย 60 ปขนไป เพมจาก 1.5 ลานคน ในป พ.ศ. 2503 เปน 7.5 ลานคน ในป พ.ศ. 2553 และคาดวาจะเพมถง 17.7 ลานคน ในป พ.ศ. 2573 เมอมองถงสดสวนประชากรวยสงอายเพมสงขนเปนลาดบเชนกน โดยในป พ.ศ. 2550 ประมาณ 1 ใน 10 ของประชากรไทยจะเปนผสงอาย ในขณะทแนวโนมผสงอายอยคนเดยวหรออยลาพงกบคสมรสเพมมากขน ซงมผลตอการใหการดแลผสงอายทงทางรางกายและจตใจ อายยงสงยงเกดความเสอมถอยของรางกาย พบวาผสงอายเกนครง รอยละ57.7 มปญหาดานการมองเหน การไดยน การหกลม จากปญหาสขภาพของผสงอายดงกลาว ทาใหมคาใชจายในการดแลรกษาพยาบาล เกดปญหาและภาระดานสขภาพ เศรษฐกจ สงคม ในระดบบคคล ครอบครว สงคมและประเทศชาต (สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข,2556: 5)

วยสงอายเปนวยทมการเปลยนแปลงทางสรระของรางกาย การทาหนาทของรางกายลดลง ทาใหเสยงตอการเกดโรค โดยเฉพาะโรคเรอรงซงเปนปญหาทางสขภาพทสาคญของผสงอายในประเทศไทยมผสงอายปวยดวยโรคเรอรงมากกวาครง คอรอยละ 54.9 จากการสารวจในป พ.ศ.2546 – 2552 พบวาโรคเรอรงทผสงอายเปนมาก 3 ลาดบ คอ โรคหวใจและหลอดเลอด โรคของตอมไรทอ โรคระบบกลามเนอกระดกและขอ จากรายงานการศกษาเกยวกบผสงอายไทย พบวาระดบสขภาพมความสมพนธทางลบกบอาย กลาวคอ เมอผสงอายมอายมากมแนวโนมทจะมสขภาพไมด มโรคประจาตวเพมขน มการสารวจประชากรสงอายในประเทศไทย พ.ศ. 2550 พบวาผสงอายประเมนภาวะสขภาพของตนเองวามสขภาพดเพยงรอยละ 43 สขภาพปานกลาง รอยละ28.29 สขภาพไมด รอยละ 21.5 และสขภาพไมดมากๆ รอยละ 2.8 ปจจยทมความสมพนธตอสภาวะสขภาพของผสงอาย ไดแก การรบประทานอาหาร การออกกาลงกาย การพกผอนนอนหลบ

2

ระดบการศกษา การประกอบอาชพ การคมนาคม บทบาทและสมพนธภาพ การท ระดบภาวะสขภาพแตกตางกนอาจทาใหคณภาพชวตของผสงอายแตกตางกนออกไป โดยคณภาพชวตหมายถง การรบรความพงพอใจและการรบรสถานะดานรางกาย จตใจ ความสมพนธทางสงคม และสภาพแวดลอมของบคคลในการดารงชวตในสงคม (จราพร ทองด และคณะ, 2553: 90)

การมคณภาพชวตทดเปนสงททกคนพงปรารถนา แตการทจะมคณภาพชวตทดไดตองขนอยกบปจจยดานตางๆ ทเปนองคประกอบมากมาย องคการอนามยโลกไดกาหนดองคประกอบสาคญของคณภาพชวตทดไว 4 ดาน คอ ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม และดานสงแวดลอม ซงสถานการณความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตเปนภยคกคามตอคณภาพชวตทดในทกๆ ดานของประชาชนในจงหวดชายแดนภาคใต ไดสรางความเสยหายแกชวตและทรพยสน และสรางความตนตระหนกไปทงชมชนและประเทศ สงผลกระทบตอรางกายและจตใจของผทอยในเหตการณ และขยายวงกวางออกไปจากผทไดรบผลกระทบโดยตรงสครอบครวและชมชน (กรรณกา เรองเดช และคณะ, 2556: 15)

ผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต มสงคม วฒนธรรม ความเชอ วถชวตตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณทแตกตางจากผ สงอายในพนทอน ยงไปกวานนยงตองประสบกบเหตการณความไมสงบตางๆและอยในสถานการณทไมปลอดภย ซงอาจทาใหภาวะสขภาพและคณภาพชวตมความแตกตางกบผสงอายในพนทอน ตาบลบาละมประชากรผสงอาย จานวน 1,035คน จากประชากรทงหมด 12,181 คน คดเปนรอยละ 8.50 โดยมพนทรบผดชอบ 11 หมบานประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม คดเปนรอยละ 72.5 ปวยเปนโรคเรอรง ความดนโลหตสงและเบาหวาน คดเปนรอยละ 19.8 และ 14.0 (บญชสาธารณสข เครอขายบรการสขภาพอาเภอกาบง, 2558)

การพฒนาคณภาพชวตของผสงอาย จงมความจาเปนอยางยง โดยเนนหนกในการเตรยมความพรอมของผสงอาย ครอบครว ชมชน และสงคม ในเรองการปองกน สงเสรม ฟนฟ และรกษาสขภาพของตนเอง เพอใหผสงอายเหลานนมสขภาพสมบรณทงทางรางกาย จตใจ อารมณและสงคม ตลอดจนสนบสนนใหสามารถดารงชวตไดอยางมคณคา มความสข และไดรบความคมครองจากสงคม ผวจยในฐานะบคลากรทางดานสาธารณสข ซงมบทบาทในการดแลสขภาพของประชาชน โดยผ วจ ยจะนาผลของการศกษาไปใชเปนขอมลเบองตนเสนอตอผ บรหารและหนวยงานทเกยวของ ในการวางแผนพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลาและเปนประโยชนแกพนทอนๆ ตอไป

3

วตถประสงคการวจย1. เพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา2. เพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

ตามขอมล ปจจยสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม

ความสาคญของการวจย1. ทาใหทราบถงระดบคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต เพอนา

ขอมลไปใชในการพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใตตอไป2. ทาใหทราบถงปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอายและสามารถ

นามาใชในการกาหนดนโยบายและวางแผนพฒนาคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใตตอไป

ขอบเขตการวจย

1. ขอบเขตดานประชากรและกลมตวอยาง1.1 ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผสงอาย 60 ปขนไปทอาศยอยในตาบล

บาละ อาเภอกาบง ซงประกอบดวย 11 หมบาน จานวน 1,035 คน1.2 กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ผสงอาย จานวน 289 คน โดยใชสตร

Yamane ทระดบความเชอมนรอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนในการสมเทากบ 0.05 โดยคานวณจากสตรดงน (ชาญชย เรองขจร, 2550: 154)

2. ขอบเขตดานเนอหาการวจยครงนเปนการศกษาในรปแบบการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research)

เพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา และเปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลปจจยสวนบคคล ปจจยดานครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคมของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

3. ขอบเขตทางดานตวแปร3.1 ตวแปรตน คอ ขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส

ระดบการศกษา การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย ปจจยดานครอบครว ลกษณะการ

4

อยอาศย และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบดวย รายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว และการพกผอนทเพยงพอ และอาชพ

3.2 ตวแปรตาม คอ คณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ประกอบดวย 4 ดาน ไดแก ดานรางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม และดานสงแวดลอม

นยามศพทเฉพาะผสงอาย หมายถง ผทมอายตงแต 60 ปขนไป ทอาศยอยในตาบลบาละ อาเภอกาบง

จงหวดยะลา ตอเนองไมนอยกวา 6 เดอน จากฐานขอมลบญชสาธารณสข ณ 30 กนยายน 2558คณภาพชวต หมายถง ความอยดมสขของมนษย ตามนยามขององคการอนามยโลก

ซงประกอบดวย สขภาพกาย จตใจ สมพนธภาพทางสงคม และสงแวดลอมดานจตสงคม การวดระดบคณภาพชวตใชแบบวดคณภาพชวตฉบบยอ แปลเปนภาษาไทยและนามาพฒนาในประเทศไทย โดยกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

การเขารวมกจกรรมทางศาสนา คอ การปฏบตตนของผสงอายเพอทาจตใจใหสงบและมทยดเหนยวจตใจ สาหรบผสงอายทนบถอศาสนาพทธ ไดแก การไหวพระสวดมนต ปฏบตสมาธภาวนา การทาบญตกบาตร การไปวดในวนพระหรอวนสาคญทางศาสนา สวนผสงอายทนบถอศาสนาอสลาม ยดหลกหลกปฏบต 5 ประการ ไดแก การกลาวคาปฏญาณตน การละหมาด 5เวลา การถอศลอดในเดอนรอมฎอน การจายซะกาต และการทาฮจย

การเปนสมาชกกลม หมายถง การทผสงอายเปนสมาชกกลมตาง ๆในชมชน อยางนอยหนงกลมหรอหนงชมรม และตองรวมกจกรรมอยางตอเนอง

บทท 2เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนเปนการศกษาเรองปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ซงผวจยไดทบทวนเอกสารและงานวจยทเกยวของไว ดงนแนวคด ทฤษฎเกยวของ1. แนวคด ทฤษฎเกยวกบผสงอาย

1. 1 สถานการณผสงอายในประเทศไทย1.2 แนวคดเกยวกบผสงอาย1.3 ความหมายของผสงอาย1.4 ทฤษฎเกยวกบผสงอาย1.5 การเปลยนแปลงในผสงอายและปญหาสขภาพผสงอาย

2. แนวคด ทฤษฎเกยวกบคณภาพชวต2.1 ความหมายของคณภาพชวต2.2 องคประกอบของคณภาพชวต2.3 การวดคณภาพชวต

งานวจยทเกยวของ1. งานวจยในประเทศ

กรอบแนวคดในการวจยสมมตฐานในการวจย

แนวคด ทฤษฎเกยวของ

1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบผสงอาย

1.1 สถานการณผสงอายในประเทศไทยบรรล ศรพานช (2553: 8) กลาวถงจานวนประชากรผสงอาย (อายตงแต 60 ปขน

ไป) เพมขนเปนลาดบจาก 1.2 ลานคนในป พ.ศ 2503 เปนประมาณ 8.5 ลานคน ในป พ.ศ 2553 โดย

6

สดสวนทเปนประชากรผสงอายในระยะแรกๆ เพมขนอยางชาๆ และเรมเพมขนในอตราทรวดเรวนบตงแตป 2523 เปนตนมา จากการวเคราะหขอมลทางประชากร (ลคนา วฒนะชวะกล, 2554: 47-49)แนวโนมการเปลยนแปลงทางประชากรในประเทศไทย พบวา ประชากรผสงอาย เมอเทยบกบประชากรทงประเทศเพมขน จงทาใหจ านวนประชากรผ สงอายเพมขน อนเนองมาจากการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม

แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 11 (ธรพงษ มหาวโร 2555: 56-57)ระบประชากรผสงอายมสดสวนรอยละ 11.9 ในปจจบน (พ.ศ 2555) และจะเพมเปนรอยละ 14.8 เมอสนสดแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ 2559) ประเทศไทยจงจะเขาสสงคมผสงอายอยางสมบรณในป 2568 ขณะทสดสวนในวยเดกลดลงอยางตอเนองจาก รอยละ 20.5 ในป2555 เหลอรอยละ 18.3 ในป 2559 เปนผลมาจาก ภาวะเจรญพนธของสตรไทยทลดลงตากวาระดบทดแทน การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรดงกลาวทาใหสดสวนประชากรวยแรงงานลดลงในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 11 จากสดสวนประชากรเดก : แรงงาน : ผสงอาย 20.5: 11.9 ในป 2553 เปน 18.3 : 66.9 : 14.8 ในป 2559 แมสดสวนของประชากรวยแรงงานจะเปลยนแปลงไมมากนกในระยะแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 11 แตในอนาคตความตองการแรงงานในภาคเศรษฐกจอาจเพมขน (อาชญญา รตนอบล และคนอนๆ, 2552: 36-37) กลาวถง เมอโครงสรางของประชากรในอนาคตมแนวโนมประชากรผสงอายเพมสงขน เพราะววฒนาการทางการแพทย การปองกนและการรกษาโรค อาหาร ความเปนอยดขน ทาใหประชาชนรจกการดแลตนเอง มอายยนยาวมากขน ประกอบกบประชากรมอตราเพมทลดลง ทาใหโครงสรางของประชากรเกดความไมสมดลตามมาตรฐานสากล ซงประเทศทมประชากรอายเฉลย 60 ปขนไป ทมากกวารอยละ10 ถอวาเขาสสงคมผสงอาย ซงเหนไดวา ประเทศไทยจดวาอยในกลมประเทศทมอตราการเขาสสงคมผสงอายทรวดเรว โดยใชระยะเวลาประมาณ 20-22 ป มสดสวนผสงอาย 65 ปขนไป ตอจานวนประชากรรวมเพมขนจาก รอยละ 7 เปนรอยละ 14 ในอนาคต

จากขอมลดงกลาวขางตน จะเหนไดวาสถานการณผสงอายในประเทศไทย พบวาประเทศไทยมกลมผสงอาย 60 ปขนไป เพมมากขน และประเทศไทยจะกลายเปนสงคมผสงอายอยางสมบรณ เนองจากววฒนาการทางการแพทยและสาธารณสข นโยบายการคมกาเนด อาหาร ความเปนอยทดขน ทาใหประชาชนรจกการดแลสขภาพของตนเอง การมอายยนยาวมากขน อตราการตายลดลง และมการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ การเมองและวฒนธรรม สงผลใหประเทศไทยในอกไมกปขางหนาจานวนผสงอายมแนวโนมเพมสงขน

7

1.2 แนวคดเกยวกบผสงอายความสงอาย (Aging) มความหมายหลากหลายแตกตางกนตามจดเนนหรอ

หลกการวจารณตดสนในแตละประเทศ (อทย หรญโต, 2526: 67-68)1. ความสงอายตามวยหรอตามอาย (Chronological Aging) เปนการนยามความ

สงอายโดยพจารณาจากอายหรอจานวนปตงแตรกเกดตามปปฏทนโดยกาหนดชวงอายทแตกตางกนไปในแตละประเทศ เชน สหรฐอเมรกากาหนดระดบความสงอายไวเปน 3 ระดบคอ สงอายนอย(Young Old) อายตงแต 65-74 ป สงอายปานกลาง (Middle Old)อายตงแต 75-84 ปและสงอายมาก(Old- Old)อายตงแต 85ปขนไป ในประเทศไทยนนมการแบงกลมอายเพอนาเสนอโดยมกจะมการแบงกลมผสงอาย เปน 3 กลม ชวงละ 10 ปเชนกน แตเรมตงแตอาย 60 ป ขนไป

2. ความสงอายตามสภาพรางกาย (Biological) Aging) เปนการเปลยนแปลงของโครงสรางและหนาทการทางานของรางกาทเกดขนตลอดชวงชวต บคคลอาจจะมการเปลยนแปลงของอวยวะหรอระบบในบางสวนของรางกายซอนเรนอยและมการเปลยนแปลงเพมมากขนทละนอยตามอาย เชน ผมเรมเปลยนเปนสขาวหรอเทา ผงหนงเหยวยน มองเหนและการไดยน การตอบสนองตอเหตการณตางๆชาลงและเสยงตอการเกดโรคไดงาย เปนตน

3. ความสงอายตามความสามารถของบคคลในการทาหนาท ในสงคม(Functional Aging) เปนการพจารณาจากหลกการทวาบคคลมอายเทากนมความสามารถในการทาหนาทของรางกายในการทากจวตรประจาวนตองการพงพาบคคลในครอบครวการพจารณาความสงอายตามหลกการนมประโยชนและสอดคลองกบหลกการในการดแลสขภาพของบคคลตอปญหาสขภาพทกาลงหรอภาวะเสยงตอปญหา

4. ความสงอายตามสภาพจตใจ (Psychological Aging) เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมการรบรในตนเองและการตอบสนองตอการเปลยนแปลงของรางกายซงความสงอายดานจตใจนไดรบอทธพลมาจากสภาพรางกาย เชน ระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบไต และการเปลยนแปลงของสมองทมผลตอและความจา การเรยนร แรงจงใจและภาวะอารมณ

5. ความสงอายตามสภาพสงคม (Social Aging) เปนการเปลยนแปลงทางดานสงคมของผสงอาย ซงรวมถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเขาสงคม ความคาดหวงและบทบาททางสงคมทไดรบอทธพลมาจากความสงอายทางดานรางกายและจตใจคอการเปลยนแปลงทเกดขนในแตละมตของบคคลซงมลกษณะทตองการดแลทละเอยดออนและแตกตางจากวยอนๆ

8

1.3 ความหมายของผสงอายกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (2556: 1) ไดใหนยามของผสงอายไววา

ผสงอาย คอบคคลทมอายมากกวา 60 ปขนไป ตาม พรบ. ผสงอายแหงชาต พ.ศ. 2540 มการแบงเกณฑผสงอายตามสภาพของการมอายทเพมขนในลกษณะของการแบงชวงอายของประเทศไทย ดงน

ผสงอาย (Elderly) คอ อายระหวาง 60 – 69 ปคนชรา (Old) คอ อายระหวาง 70 – 79 ปคนชรามาก (Very Old) คอ อายตงแต 80 ปขนไปสมรตน ขามาก (2554: 9) พระราชบญญตผสงอาย พ.ศ. 2546 ประเทศไทยใชอาย

เปนตวกาหนดความสงอาย และการพจารณาองคประกอบอนๆ ไมวาจะเปนการเปลยนแปลงทางดานรางกาย จตใจ สงคม หรอการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอม คอผทมอาย 60 ปขนไป

นนทวรรณ สวรรณรป (2544: 16) ไดใหความหมายของผสงอายไววา ผสงอายหมายถง บคคลทมอาย 60 ปขนไป ไมจากดเพศ

จากความหมายดงกลาวขางตนน อาจกลาวสรปไดวา ผสงอาย คอ บคคลทงเพศชายและเพศหญงทมอายตงแต 60 ปขนไป ซงมความเสอมของสภาพรางกายไปตามวย

1.4 ทฤษฎเกยวกบผสงอายทฤษฎความมอาย ปรากฏการณความมอาย มความหมายกวางมากซงตองอาศย

การอธบายจากหลายๆ ทฤษฎรวมกน (อรวรรณ แผนคง, 2553: 11-15) ซงผศกษาคนควาพบวาทฤษฎของความมอายประกอบไปดวย 2 หลก คอ

1.4.1 ทฤษฎความมอายทางชวภาพ (Biological Theories) โดยทฤษฏนมรายละเอยดดงตอไปน

1.4.1.1 ทฤษฎความมอายเกยวของกบพนธกรรม (Genetic Theories)ทฤษฎความมอายดงทกลาวสามารถนามาอธบายความมอาย ซงทฤษฎความมอายเกยวของกบพนธกรรมเปนทฤษฎทวาดวย กลไกการเปลยนแปลงทางพนธกรรมภายในรางกายเปนสวนใหญซงสามารถเกดไดทกชวงวย ไดแก

1) ทฤษฎพฤตกรรมทวไป (General Genetic Theory) เนองจากลกษณะทางเพศถกกาหนดขนโดยเพศชายจะมโครโมโซม XY สาหรบเพศหญงมโครโมโซม XXและเนองจากเพศหญงมโครมาโซม X มากกวาเพศชายจงทาใหมอายยนยาวดวยเชนกน แตกขนอยกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป

9

2) ทฤษฎเกยวของกบพนธกรรมในเซลล (Cellular GeneticTheory) เนองดวยยนสควบคมลกษณะทางพนธกรรมโดยควบคมการสรางเอนไซม ซงเอนไซมทกตวมโปรตนเปนองคประกอบทสาคญ ยนหนงยนควบคมลกษณะเอนไซมโปรตนชนดหนง ทเปนสวนประกอบสาคญในรหสพนธกรรม สงผลให DNA ถกทาลายไปทาใหยนผดปกต มผลใหปฎกรยาภายในรางกายซงตองอาศยเอนไซมน มการทาหนาทของเซลลเสยตามไปดวยและสงผลใหเซลลผดปกตไดในทสด

3) ทฤษฎผาเหลา (Somatic Mutation Theory) เกดขนเนองจากรงสทาใหมการเปลยนแปลงของ DNA และเปนตวเรงใหแกเรวขน ซงรงสทาใหเซลลทแบงตวไดเกดการผาเหลาเกดขน เมอมการผาเหลาสะสมเปนระยะเวลานาน จนกระทงการทาหนาทของยนนนเสยไปจะทาใหรางกายไมสามารถผลตโปรตนได และตายในทสดเชน เซลลเมดเลอดขาว และเมดเลอดแดง (ชศกด เวชแพทย, 2538)

4) ทฤษฎความผดพลาด (Error Theory of Aging) เกดจากการถายทอดทางพนธกรรมทผดพลาดซงในวยสงอายเปนการสะสมความผดพลาด หรอความบกพรองเกยวกบสวนประกอบระดบโมเลกลของเซลล ซงกอใหเกดเนอเยอจะคอยๆเสอมสภาพและตายหรออาจไมตายแตการทาหนาทหยดชะงก กอใหเกดการเสยสมดลเกดขน เชนเซลลสมอง

5) ทฤษฎววฒนาการ (Evolution Theory) ความสงอายมการปรบตวตามววฒนาการของสงมชวต โดยจะมการสรางสรรคสงทดกวาเพอความอยรอดในสงแวดลอมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ความสงอายเปนสงทผนวกเขาเปนชวงชวตหนงการเจรญและเผยแพรพนธของระยะเวลามชวตจะสนลงเมอเกดการเปลยนแปลงทางวฒนธรรมความเปนอย และสงแวดลอมอยางรนแรง

6) ทฤษฎนาฬกาชวภาพ (Watch Spring Theory ProgrammingTheory) ความสงอายถกกาหนดไวโดยรหสทอยในยนกาหนดใหเซลลตางๆหรอระบบแกลง เมอถงเวลากาหนดไห สาหรบมนษยทอยในสงแวดลอมทดจะมอายเฉลยประมาณ 85-90 ป กระบวนการของความสงอายประกอบดวยการเจรญเตบโต การพฒนาและเสอมลง จนกระทงตายไปในทสดเปนวงจรทเกดขนภายในชวงระยะเวลาหนงทมการกาหนดไวแลว

1.4.2 ทฤษฎทไมเกยวของทางพนธกรรม (Non – Genetic Cellular Theories)1.4.2.1 ทฤษฎความเสอมโทรม (Wear and Tear Theory) ทฤษฎนได

เปรยบเทยบสงทมชวตคลายกบเครองจกร ซงเมอมการใชงานไปนานๆ จะเกดความผดปกตขน แตมนษยและเครองจกรจะแตกตางกน เพราะมนษยสามารถทจะซอมแซมตวเองและใชงานตอไปไดเชน เนอเยอบางชนดไดแก ผวหนง เยอบอาหาร เมดโลหตแดง เซลลทเกดขนใหมจะทดแทนเซลล

10

เกาทเสอมโทรมแลว เพอใหสงมชวตมความชรานอยทสด สวนเซลลบางชนดทแบงตวไมไดเมอเขาสวยผใหญ เชน เซลลประสาทและเซลลกลามเนอลาย จะเสอมโทรมและตาย (Caringnan, A.M. ,1995)

1.4.2.2 ทฤษฎการสะสม (Accumulative Theory) ทฤษฎทเชอวาความมอายเปนผลมาจากการสะสมทเปนอนตรายตอเซลล สารนมสดา เรยกวา Lipofuscin หรอ AgePigments Lipofuscin เปน Lipofuscin และเปนของเสยในกระบวนการ เมตาบอลซมมคณสมบตไมละลายนา Lipofuscin จะถกสะสมมากขนเมอมอายมากขนพบไดมากในเนอเยอองตบ รงไข เซลลประสาท กลามเนอหวใจ และสดทายจะพบไดทผวหนง อตราการสะสมจะไมเทากน ขนกบเนอเยอของแตละชนด นอกจากนจานวนของ RNA ในเซลลประสาทจะลดลงเปนสดสวนโดยตรงกบการเพมของ Lipofuscin

1.4.2.3 ทฤษฎอนมลอสระ (Free Redical Theory) ทฤษฎนกลาวถงสาเหตททาใหเซลลตาย เนองจากมการสรางอนมลอสระซงมสวนประกอบทางเคม ซงในระยะทมการกระตน (Activate state) จะใชออกซเจนเปนสวนประกอบทาปฏกรยาเรวมากกบโมเลกลอนๆ ทอยขางเคยง ผลจากปฏกรยานจะทาใหมการเปลยนแปลงโครงสรางและหนาทตางๆของเอนไซมและโปรตนได สงผลใหเซลลไมสามารถทาหนาทไดตามปกตและในทสดเซลลกจะตาย สารอนมลอสระจะเกดขนจากสารโดยทวไป เชน อาหารชนดตางๆ ทเกดปฏกรยาขนระหวางความรอนสงและระยะเวลายาวนานๆกบออกซเจนปฏกรยาในการสรางอนมลอสระจะเกดขนเรวโดยเฉพาะการไดรบรงส นอกจากนพบวาวตามนเอนนสามารถยบยงการเกดปฏกรยาการรวมตวกบออกซเจน(Antioxidant) (Caringnan, A.M.,1995)

1.4.2.4 ทฤษฎการเชอมตามขวาง (Cross Linking Theory) กลาวถงความมอายเกดขน เนองจากการเชอมตามขวางของโมเลกลของโปรตน การเชอมตามขวางนอาจเกดระหวางสารภายในโมเลกลเดยวกนหรอสารระหวางโมเลกลกได เมอเกดขนจะมผลใหคณสมบตทางเคมและกายภาพของโมเลกลเปล ยนไป การเชอมตามขวางพบไดเชน Ligament,Tendoกลามเนอผนงหลอดเลอดแดงและสารประกอบทอยใน ground substance การเชอมตามขวางจะคอยๆ เปนไปตามอายทาใหเนอเยอขาดความยดหยนไดในทสด (Caringnan,A.M. , 1995) ลกษณะการเปลยนแปลงทผงหนงจะพบได เนองจากม Collagen หนดมากขนและเขาแทนทในสารประกอบตางๆของ Groud Substance ทาใหเซลลไมสามารถทจะขนสงหรอขบถายของเสยออกจากเซลลไดสะดวก และการขาดความยดหยนของผนงหลอดเลอดเปนสาเหตใหเกดโรคหลอดเลอดแขง (Atheriosclerosis) ความดนโลหตสงและปญหาตางๆอกมากมาย นอกจากนยงมผลตอการ

11

เปลยนแปลง DNA ในเซลลดวย สาหรบสารอาหารทพบในชวตประจาวนของมนษยทเกดการเปลยนแปลงแบบการเชอมตามขวาง ไดแก คารโบไฮเดรต ไขมน โปรตน

1.4.2.5 ทฤษฎความมอายเกยวของทางสรรวทยา (Physiological theorles)ตามปกตรางกายสามารถสรางภมคมกนไดเพยงพอ แตเมออายมากขนการสรางภมคมกนจะลดระดบลงเรอยๆ และคณภาพของระบบภมคมกนจะลดลงดวย โดยจะมการเสอมสมรรถภาพในการจาโครงสรางของโมเลกลหรอเซลลทอยภายในรางกายดวยทาให Antoimmune Antibody ในเลอดสง ทาใหเกดโรคภมคมกนทาลายตนเอง (Autoimmune Disease) เชน โรครมารตซม โรคมะเรง

1.4.3 ทฤษฎความมอายเชงจตวทยาทฤษฎความมอายเชงจตวทยาจะแตกตางไปจากทฤษฎความมอายเชง

ชวภาพเพราะวาทฤษฎความมอายเชงจตสงคมจะมงเนนในประเดนของบทบาท (Role) และความสมพนธ (Rlationships) ทเกยวของในแตละบคคลซงอยในวยสงอาย เนองจากเมอเขาสวยสงอายจะเกดการเปลยนแปลงทงทางดานจตใจและสงคมไปพรอมๆ กน และกอใหเกดผลกระทบซงกนและกน ซงทฤษฎความมอายเชงจตสงคม ไดแบงออกเปน 3 ทฤษฎ (ชศกด เวชแพทย, 2538);Caringnan, A.M. ,1995) ดงน

1.4.3.1 ทฤษฎการถดถอยทางสงคม (Disengagement Theory) ทฤษฎนกลาววาความมอาย มลกษณะเปนสงทไมสามารถหลกเลยงไดเปนการแยกจากซงกนและกน นนคอบคคลถดถอยออกจากสงคม หรอสงคมถดถอยออกจากบคคล เชนผสงอายสวนใหญจะคอยๆ หนหรอถอยออกจากสงคม หรอบคคลอนไปทละเลกละนอย ซงแตละคนจะไดรบประโยชนและความพงพอใจรวมกน เพราะจะไดรบอสระจากกฎตางๆ ของสงคม และบคคลจะพงพอใจมากเม อไดกลบไปอยในสภาพแวดลอมเดม นอกจากนถาพบวา สงแวดลอมด ผสงอายไดรบการยอมรบ ไดมโอกาสแสดงบทบาทกอใหเกดความพงพอใจ ผสงอายจะเขาสสงคมมากกวาทจะถดถอยจากสงคมแตถาผสงอายนนตองถกละทงจากบทบาทเดมกจะสงผลใหถดถอยจากสงคม เชน การเกษยณอายราชการ จะทาใหความสมพนธรวมกนเพอนรวมงานลดลง หรอในผสงอายหญงเปนหมายหรอหยาราง ซงมกพบวาจะแยกตวออกจากสงคมและอยตามลาพง ซงเปนกลมบคคลทถกละทงจากสงคม

1.4.3.2 ทฤษฎการมกจกรรมรวมกน (Activity Theory) ทฤษฎนกลาววาความพงพอใจในชวตของผสงอายเกดขนเมอผสงอายนนไดเขามามสวนรวมในการทากจกรรมของสงคมนนคอ บคคลใดทดาเนนชวตอยางกระตอรอรนและมกจกรรมตางๆ ในชวตวยกลางคนเมอเขาสวยสงอายบคคลนนกจะดาเนนชวตอยางมความสข ซงโดยปกตผสงอายจะปฏเสธทจะมชวตในวยสงอาย โดยจะพยายามคงศกยภาพวยกลางคนไวใหนานทสด ดงนนสงคมจงมการจดกจกรรมท

12

สามารถใหผสงอายนนไดมามสวนรวมกจกรรมนนอยางเหมาะสมตามวยมการใชกจกรรมการใชกจกรรมทเนนการใชสตปญญาและประสบการณมากกวาการใชกาลง

1.4.3.3 ทฤษฎความตอเนอง (Continuity Theory) ทฤษฎนเปนการสรปขอขดแยงทฤษฎถดถอยจากสงคมกบทฤษฎการมกจกรรมรวม โดยทฤษฎนกลาววา การมชวตอยอยางกระตอรอรน การพยายามคงไวซงความรสกในวยกลางคน หรอความปรารถนาทจะแยกออกจากสงคมไมไดเปนสงจาเปนสาหรบการมชวตอยางไรจงจะมความสข โดยจากการศกษาพบวา การทผสงอายจะมชวตอยางมความสขและมกจกรรมรวมกนนน ขนอยกบบคลกภาพและแบบแผนการดาเนนชวตของแตละคน เชนผสงอายทชอบการทากจกรรมรวมกนในสงคมกจะมกจกรรมเหมอนเดมเมอมอายเพมมากขน สวนผสงอายทดาเนนชวตแบบสนโดษไมเคยมบทบาททางสงคมมากอนกยอมจะแยกตวออกจากสงคมเมออายเพมมากขน

1.5 การเปลยนแปลงในผสงอายและปญหาสขภาพผสงอายเมอเขาสวยสงอายจะมการเปลยนแปลงเกดขนมากมาย ทงทางรางกาย จตใจ

อารมณ และสงคม ดงน1.5.1 การเปลยนแปลงทางรางกาย จาแนกตามระบบของรางกายไดดงน (สทธชย

จตะพนธกล, 2542)1.5.1.1 ระบบภมคมกน พบวามการฝอของตอมธยมส (Thymus) ทาใหธย

มคแฟคเตอร (Thymic Factor) ซงเปนตวสรางภมคมกนของรางกายลดนอยลง จงมกพบวาผสงอายจะมอาการตดเชองาย และมอบตการณของมะเรงในวยชราสงเนองจากเซลลกาจดเชอโรคตามธรรมชาตลดลง

1.5.1.2 ผวหนง พบวาความหนาแนนและจานวนเซลลในชนหนงแทลดลงทาใหผวหนงบอบบาง แหงเปนขยงาย หรอเมอโดนแสงแดดนานๆ จะทาใหเกดมะเรงผวหนงไดงายแตใยคอลลาเจนและใยอลาสตกซงเปนความยดหยนของเสนเลอดกลบแขงหนาเพมขน จงมกพบพรายยา (ผนแดงเปนจาเลอดออก) ทผวหนงผสงอายไดบอย

1.5.1.3 ตา พบวาไขมนรอบดวงตาและหนงตามปรมาณลดลง เกดหนงตาตก ขอบหนงตามวนเขา หรอขอบหนงตามวนออกงาย นอกจากนยงเกดการหนาตวและแขงขนของเลนสตา มผลตอสายตาหรอการขนมวของกระจกตาหรอการเกดตอกระจกมากขน นอกจากนเซลลรบแสงแดดลดลงเปนผลใหความไวตอแสงของจอตาลดลง ทาใหการมองเหนในความมดลดลง ทาใหเกดพลดตกหกลมงายขน

13

1.5.1.4 การไดยนและการควบคมการทรงตว พบวามการเสอมของเซลลขนบรเวณสวนฐานของโคเคลย (Cochlea) และเซลลประสาทบรเวณ Cpiral Ganglia ทาใหการไดยนลดลงความสามารถในการรบฟงเสยงความถสงลดลง การแยกคาแยลง และการกาหนดตาแหนงทมาของเสยงลดลง จงมกพบวาผสงอายจะสญเสยการไดยนโดยเฉพาะเสยงทมความถสง หรอหตง นอกจากนยงมการเปลยนแปลงของจานวนเซลลประสาทเวสตบลาร (Vestibular Nerve) ซงใชในการควบคมการทรงตว จงมกพบวาผสงอายจะมปญหาเรองการควบคมการทรงตว นอกจากนเซลลประสาทเวสตบลารทลดนอยลงยงเปนปจจยหนงททาใหผสงอายมอาการมนงง (Dizziness) และอาการบานหมน(Vertigo) งายกวาคนทอายนอย

1.5.1.5 ระบบการรบรสและการดมกลน พบวาตมรบรสมจานวนลดลง ซงจะทาใหการไวตอการรบรสลดลง โดยความไวของตมรบรสจะลดลงตามลาดบ คอ รสเคม รสขม รสเปรยว รสหวาน นอกจากนเซลลเยอบและเซลลประสาททเกยวของกบการดมกลนจะมจานวนลดลงเมออาย 60 ปเปนตนไป จงพบวาผสงอายจะรบประทานอาหารทมรสเคมจด การไมไดกลนแกสหงตมเมอเกดแกสรว เบออาหารเพราะไมไดกลน เปนตน

1.5.1.6 การรบความรสกทางรางกาย พบวา Meissner Corpuscle (เซลลทปลายประสาทใตชนผวหนง ทาหนาทรบความรสกชนดสมผสเบาๆ และแยกจดสมผสได) และPacinion Corpuscle (เซลลทปลายประสาทใตชนผวหนง ทาหนาทรบความรสกตอแรงกดและแรงสนสะเทอน) มคณภาพและจานวนลดลง รวมทงจะเคลอนผานจากชนหนงกาพรามากขน มกพบวาผสงอายจะมความไวในการรบความรสกเจบปวด อณหภม สมผส และการสนเทาของรางกกายลดลงมาก นอกจากนความไวตอการรบความรสกทซบซอนลดลงไดแก ความสามารถในการรบรตาแหนงทตางกน ความสามารถในการรบรวตถ และความสามารถรบรสวนตางๆ ของรางกาย จงพบวาผสงอายจะมอาการชาบรเวณสวนปลายของรางกาย โดยเฉพาะปลายมอปลายเทา เมอถกของมคมบาดหรอมบาดแผลจงไมคอยรสก

1.5.1.7 สมองและไขสนหลง พบวาสมองมนาหนกลดลงประมาณรอยละ6-11 และจานวนเซลลควบคมกลามเนอของไขสนหลงมจานวนลดลงเมอเขาสวยชรา อาจมการลดลงถงรอยละ 50 นอกจากนยงมการลดลงของโปรตนอะไมลอยด (Amyloid protein) สงผลใหเกดการผดปกตของการสราง การหลงของสารสอนาประสาท โดยเฉพาะสารโดปามน (Dopamine) ซงสงผลตอการนอนหลบ การเคลอนไหว และการทรงตวได) ซงสงผลตอการนอนหลบ การเคลอนไหว และการทรงตวได จะเหนวาผสงอายจะมทาเดนทกาวสนๆ และชาลง หรอเทาทงสองขางแตะพนพรอมกนในขณะเดนเปนระยะเวลานาน หลงงอ ตวเอนไปขางหนา แขนกางออกและแกวงนอย เวลาหมนตวเลยวจะแขงและมการบดของเอวนอย ดคลายกบหมนไปพรอมกนทงตว ทาใหผสงอายเสยงตอการหก

14

ลม และความพยายามในการยดจบสงของใกลเคยงกจะชาลงจากสารสอนาประสาทดงกลาวนอกจากนจะพบวาผสงอายจะมความสามารถในการจดจาลดลงจากการฝอของสมอง บางรายอาจนาไปสกลมอาการสมองเสอมได

1.5.1.8 ระบบหวใจและหลอดเลอด พบวาความยดหยนของหลอดเลอดลดลงโดยเฉพาะหลอดเลอดเอออตา (Aorta) ทาใหความดนซสโตลคมแนวโนมเพมสงขน กลามเนอหวใจเสอม ลนหวใจเอออรตกเคลอนไหวไดลดลงทาใหเกดเสยง Systolic Ejectionmurmur เบาๆ ในผสงอาย นอกจากนอาจมการจบเกาะของแคลเซยมทลนหวใจไมทรลทาใหเกดเสยง PansystolicMurmur ได จงพบวาผสงอายจะมปญหาเรองการเตนของหวใจเพอตอบสนองตอการออกกาลงกายมแนวโนมลดลงเมออายมากขน จงเปนผลใหผสงอายออกกาลงกายไดลดลง รวมทงภาวะความดนโลหตตกเมอเปลยนทาโดยเฉพาะผสงอายทมโรคความดนโลหตสงหรอหกลมบอยๆ โดยไมทราบสาเหต

1.5.1.9 ระบบทางเดนหายใจ พบวาอายมากขนจะพบแคลเซยมจบบรเวณหลอดลมและกระดกออนของซโครง มการยดตวของขอตอของกระดกบรเวณหนาอกมากขน และมวลกลามเนอทรวงอกลดลง มการโคงงอของหลง ทาใหเสนผาศนยกลางแนวหนาหลงของทรวงอกเพมขน นอกจากนผนงถงลมจะบางลง ยดหยนไมด หลอดลมเลกๆ จะปดเรวขนทาใหการระบายอากาศไมด การสรางแอนตบอดและระบบภมคมกนชนดเซลลดอยลง มกพบวาผสงอายจะเหนอยงายขน และความทนลดลงในการออกกาลงกาย รวมทงมการตดเชอในระบบทางเดนหายใจงายขน

1.5.1.10 ระบบตอมไรทอ พบวาตอมไรทอตางๆ มนาหนกลดลง มลกษณะของการฝอปรากฏเมออายมากขน นอกจากนยงมการลดลงของการตอบสนองตอฮอรโมนและรเซปเตอรทเหนไดชดเจนคอ การลดลงของไทรอยดฮอรโมนและการหลนอนซลน สงผลใหความทนตอนาตาลกลโคสลดลงเมออายมากขนและนาตาลในเลอดสงเมอเจบปวย นอกจากนยงพบการเปลยนแปลงของฮอรโมน Aldosterone หรอ Epinephrine เปนตน สงผลใหการตอบสนองของรางกายตอภาวะเครยดทรนแรงเมอเกดสงกระตนใหเครยดหรอหงดหงด

1.5.1.11 ระบบสบพนธ พบวาในเพศหญงเมอหมดประจาเดอน อวยวะเพศภายนอกมลกษณะฝอ เซลลทบผวมความยดหยนลดลง ตอมเมอกหลงนาเมอกลดลง นาหนกของมดลกลดลง ปกมดลกเลกลงและรงไขฝอไป การท ฮอรโมนเพศลดลงเปนผลใหหญงวยหมดประจาเดอนมอาการทางกายและจตใจ นอกจากนยงมปญหากระดกพรนจากการขาดฮอรโมนเพศทชวยในการดดซมแคลเซยมสรางกาย ในขณะทเพศชายนาหนกของลกอณฑะลดลง มการฝอของทอในการสรางนาอสจ การสรางและคณสมบตของอสจลดลง ฮอรโมนเพศชายนอยลงทาใหมการเปลยนแปลงทางอารมณและปญหาเสอมสมรรถนะทางเพศ

15

1.5.1.12 ไตและระบบทางเดนปสสาวะ พบวาขนาดของไตและจานวนเลอดทไปเลยงไตมปรมาณลดลง แตมการหนาตวของเยอบผนง (Basement Membrane) เพมขน และใยคอลลาเจนบรเวณเสนเลอดบรเวณตวกรองของทอหนวยไตเพมขน สงผลใหการทางานของไตลดลงราวรอยละ 50 เมออาย 60 ปเปนตนไป นอกจากนในเพศหญงจะมการหยอนตวของผนงมดลกและผนงกระเพาะปสสาวะสวนลาง สวนเพศชายกลามเนอของกระเพาะปสสาวะกจะออนตว และเยอบผนงดานในของทอปสสาวะฝอลงเชนกน ทาใหมปญหาเรองการปสสาวะ

1.5.1.13 ระบบทางเดนอาหาร พบวา ฟนเกดการกรอน รากฟนเปราะแตกงายขน การยดเกาะของฟนดอยลงหลดรวงงาย เยอบผวในชองปากบางลงและฝอ เชนเดยวกบตมรบรส นอกจากนยงมการทางานทไมประสานกนของรอยตอระหวางกลามเนอลายกบกลามเนอเรยบของหลอดอาหาร การหดรดตวของหลอดอาหารเปนวงทาใหเกดอาการกลนลาบากหรอสาลกไดบอย ทาใหตดเชอในทางเดนอาหารไดงาย นอกจากนกระเพาะอาหารบางลง ระบบการยอยอาหารประเภทไขมนจะใชการผานไปทลาไสนานขน ทาใหผสงอายเกดอาการของโรคกระเพาะอาหารไดบอยหลงรบประทานอาหารมน สวนลาไสใหญจะมกลามเนอในผนงลาไสบางลงและฝอ การบบตวลดลง การหดตวของกลามเนอหรดตรงปากทวารหนกนอยลงเมออายมากขน ทาใหเกดปญหาเรองทองผก หรอปญหาการกลนอจจาระไมไดเพมสงขน

1.5.1.14 ระบบกลามเนอและกระดก พบวาทงเพศชายและเพศหญงการสลายของกระดกจะมมากกวาการสรางมวลกระดก ทาใหมวลกระดกลดลงราวรอยละ 2 – 4 ตอปสาหรบผหญงหลงหมดประจาเดอนใน 5 ปแรก โดยเฉพาะกระดกชนใหญ เชน สะโพก สนหลง ขอตางๆ นอกจากนทงสองเพศกลามเนอรางกายจะมเซลลไขมนและเนอเยอเกยวพนมากขน ทาใหกลามเนอลายมความแขงแกรงนอยลง ขณะเดยวกนเสนประสาทและรอยตอของเสนประสาทกลามเนอลายลดลง ทาใหกลามเนอเกรงตวไมไดนานเมอเทยบกบคนอายนอย

1.5.1.15 องคประกอบทวไปของรางกายและระบบโลหต พบวานาหนกรางกายและความสงลดลงเนองจากการยบตวลงของหมอนรองกระดก ภาวะ Metabolism ททาหนาทเผาผลาญอาหารทางานไดลดลง ทาใหเกดการสะสมของไขมนโดยเฉพาะหนาทองและภายในชองทองรวมทงการสรางและเกบความรอนลดลง จะพบวาผสงอายทนทานตอความเยนลดลงเม ออยในทอณหภมตา โดยอณหภมทผวหนงของผสงอายจะลดลงอยางรวดเรว เมอจบดจะรสกวาผวหนงของผสงอายจะเยน

1.5.2 การเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข, 2556: 4-5)

16

1.5.2.1 การปลดเกษยณหรอการออกจากงาน กอนเกษยณงานคอภาระหนาททตองแบกไว แตเมอเกษยณการไดทางานกลบเปนความรสกตรงกนขาม การทางานกลายเปนสงมคณคา ยงไดรบการยอมรบใหทางานตอกลายเปนสงทผสงอายโหยหา เพราะการทางานทาใหบคคลมความมนคง มศกดศร พงพาตนเองได แสดงถงความสามารถ ศกยภาพของตนเอง การปลดเกษยณหรอออกจากงานจงเปนเรองทสาคญ ถาเปนการเปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไปโดยการทผสงอายคอยๆ ถอยตวเองออกจากงานและเปนไปดวยความสมครใจจะมผลทางดานจตสงคมไมมากนก แตในทางตรงกนขามหากเกดขนแบบทนททนใด หรอบคคลนนยงยดตดกบงานจะทาใหปรบตวไมทน เกดความเครยด ไมมความสขและเกดความรสกสญเสยได ดงน

1) สญเสยสถานภาพและบทบาททางสงคม จากทเคยเปนบคคลทมบทบาทและตาแหนงตางๆ มากมาย เปนผนา มคนเคารพนบถอในสงคม เปลยนเปนสมาชกคนหนงของสงคม มบทบาทลดลงทาใหสญเสยความมนคงของชวตและรสกวาตนเองหมดความสาคญในสงคม อยในสภาวะทไรคณคา สญเสยความภาคภมใจในตนเอง ทาใหผสงอายมภาพลกษณทไมดตอตนเอง หรอรสกวาตนเองกาลงเรมเปนภาระของครอบครว

2) สญเสยการสมาคมกบเพอนฝง เมอปลดเกษยณโอกาสทผสงอายจะสมาคมกบเพอนฝงลดลง เนองจากปญหาทางดานรางกาย เชน มโรคประจาตวทาใหชวยเหลอตนเองไดนอย การเคลอนไหวเชองชาทาใหไมสะดวกในการเดนทาง เปนตน นอกจากนปญหาทางดานจตใจและการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจกมสวนทาใหผสงอายสมาคมกบเพอนฝงลดลง

3) สญเสยสภาวะทางการเงนทด เนองจากขาดรายไดหรอรายไดลดลง ขณะทคาครองชพกลบสงขนเรอยๆ อาจทาใหผสงอายมปญหาในการดารงชพ

4) แบบแผนการดาเนนชวตเปลยนแปลงไปเพราะไมตองออกจากบานไปทางาน ทาใหผ สงอายตองปรบเปล ยนแบบแผนการดาเนนชวตของตนเองใหม ขาดความคนเคย เกดความรสกอดอดใจ เกดความเครยด

1.5.3 การเปลยนแปลงของสงคมครอบครว (ศรเรอน แกวกงวาน, 2538: 23)ปจจบนสงคมไทยเปนสงคมเดยวมากขน เมอลกโตขนกจะแตงงานแยก

ครอบครวออกไป หรอในชนบทกจะออกไปประกอบอาชพตางถน ทาใหผสงอายตองอยกนตามลาพงถกทอดทง และขาดทพง โดยเฉพาะในรายทฐานะทางเศรษฐกจไมด ปญหาของผสงอายจะมมากขนนอกจากนการตายจากไปของคครองจะทาใหผสงอายทยงมชวตตองประสบกบความเหงาทคอนขางรนแรง หรอการตายจากของคนวยเดยวกนทาใหรสกหดห เศราหมอง รวมทงขาดรายได (ในเพศหญง)หรอขาดคนปรนนบต (ในเพศชาย) และขาดการตอบสนองทางเพศ ประกอบกบผสงอายสวนใหญมกมความผกพนกบสงแวดลอมทอยอาศย และสงคมชมชนทเคยชน ไมอยากเปลยนแปลงหรอลด

17

บทบาทตวเองจากหวหนาครอบครวไปเปนสมาชกในครอบครว จงไมอยากจากบานไปอยรวมกบครอบครวของลกหลาน ซงอาจเกดปญหาการไมใหเกยรตกน ขาดความเคารพนบถอ ขาดความสนใจและเกอกลตอกน ดงนนผสงอายจงจาเปนตองพงพาตนเองมากขน ในรายทไมสามารถทาไดและจาเปนตองพงพาผอนอาจทาใหเกดความกดดนทางดานจตใจ เกดความรสกเหงา วาเหว เดยวดาย และไมมศกดศร

1.5.4 การเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมวฒนธรรม (กรมสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข, 2556: 5)

สงคมไทยมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวจากสงคมเกษตรกรรมเปนสงคมอตสาหกรรม ความเจรญกาวหนามมากขน จากขอมลกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2551พบวาปจจบน มโนทศนของคนสวนใหญตอผสงอายเปลยนแปลงไป คนสวนใหญยดถอดานวตถนยม วดคณคาของคนโดยอาศยความสามารถในการทางานหาเงน ดงนนลกหลานเรมมเจตคตตอผ สงอายเปลยนไป ผ สงอายมคณคาลดลงเพราะไมตองพ งพาการถายทอดความร อาชพ และประสบการณเหมอนในอดต ทาใหผสงอายถกมองวาขาดคณคา ขาดความสามารถ มความคดไมทนสมย สขภาพออนแอ ทาใหผสงอายเกดความรสกไมมนคง ปลอดภย กลายเปนคนทตองอาศยผอนมากขน

1.5.5 การเปลยนแปลงทางวฒนธรรม วฒนธรรม (กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข, 2556: 5)

ปจจบนวฒนธรรมไทยเปลยนแปลงเปนวฒนธรรมทางตะวนตกมากขนขณะทผสงอายยงมความคดเหนคงท ยดมนกบคตนยมของตนเอง ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมดงเดม ซงเปนผลมาจากความสามารถในการเรยนรและความจาเกยวกบสงใหมๆ ลดลง แตยงสามารถจาเรองราวเกาๆ ซงเปนสงทประทบใจไดด จงทาใหผสงอายเกดการตอตานความคดใหมๆกอใหเกดชองวางระหวางวยมากขน ผสงอายกลายเปนคนลาสมย จจขบน นอยใจงาย ทาใหลกหลานไมอยากเลยงด กลายเปนสวนเกนของครอบครว ผสงอายจงแยกตวเองและเกดความรสกเบอหนายทอแท ไมมความสข

1.5.6 การเปลยนแปลงทางดานอารมณและจตใจ (สมภพ เรองตระกล, 2547)การเปลยนแปลงสภาพรางกายและสงคมมผลโดยตรงตอสภาพจตใจของ

ผสงอาย การมองรปลกษณของตนเองและมโนทศนตอตนเองจะเปลยนแปลงไป ผสงอายจะปรบสภาวะทางจตใจและอารมณไปตามการเปลยนแปลงของรางกาย และสงแวดลอมโดยอตโนมต เปนการเรยนรประสบการณทางจตใจอยางตอเนอง มการอธบายลกษณะการเปลยนแปลงทางอารมณและจตใจของผสงอายไว ดงน

18

1.5.6.1 ดานบคลกภาพ (Personality) บคลกภาพของบคคลมพนฐานมาจากวยเรมตนของชวต โดยมพฒนาการทางดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและสตปญญาเปนสวนประกอบทสาคญ ในวยสงอายบคลกภาพมกไมตางไปจากเดม

1.5.6.2 ดานการเรยนร (Learning) เมอเขาสวยสงอายการเรยนรจะลดลงมาก โดยเฉพาะหลงอาย 70 ป แมการเรยนรของผสงอายจะลดลง แตกยงสามารถเรยนรสงใหมๆ ไดถาการเรยนรนนสมพนธกบประสบการณเดมทผานมา ระยะเวลาทใชในการเรยนรและความตงใจจรงของผสงอาย ดงนนจงควรลดความคาดหวงตอการเรยนรของผสงอาย โดยการเรยนรทผสงอายทาไดดและเรยนไดเรวคอ การเรยนรเฉพาะอยางเครงครด

1.5.6.3 ดานความจา (Memory) ผสงอายจะมความจาเรองราวในอดตไดดแตจะมความจาเกยวกบสงใหมๆ ลดลง ซงอาจเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทางดานรางกาย และดานจตสงคม การกระตนความจาของผสงอายจะตองอาศยการปฏบตเปนลาดบขนตอน เชนการเขยนหนงสอตวโต การใชสกระตนการมองเหน ไมควรเนนหรอถามซาในเรองทผสงอายจาไมได การจดบนทกจะชวยผสงอายจาไดมากขน

1.5.6.4 ดานสตปญญา (Intelligence) ความสามารถทางสมองจะเรมลดลงเมออาย 30 ปเปนตนไป ในผสงอายจะเกยวของกบระดบการศกษา การเรยนรในอดต ประสบการณในการแกปญหาและสภาวะสขภาพในขณะนน โดยทวไปการเสอมทางสตปญญาจะคอยเปนคอยไปไมเทากนทกคน

1.5.6.5 ดานสมรรถภาพการรบรขอมลและการนาความรสการปฏบต(Competence and Performance) โดยสวนใหญสมรรถภาพในการนาความรสการปฏบตตากวาสมรรถภาพการรบขอมล เนองจากหลายปจจย เชน สมองทางานลดลง การรบรนอยลง ความจาสนลงการตอบสนองชาลง ผสงอายมกกลวในสงทตนเองไมรและตนเตนเมอเผชญกบสถานการณใหมๆเนองจากไมแนใจวาตนเองจะตอบสนองไดหรอไม กลวความลมเหลว ผสงอายจงตองการการสงเสรมสนบสนน และตองการแรงจงใจเพอกระตนในการทากจกรรมใหมๆ

1.5.6.6 ดานเจตคต ความสนใจ และคณคา (Attitude, Interest and Values)พบวาจะแตกตางกนไปในแตละบคคล ซงมอทธพลมาจากเพศ สงคม อาชพ เชอชาต และวฒนธรรมการเปลยนแปลงเจตคตของผสงอายไมใชสงงาย การสอนเพอใหผสงอายรบรเรองราวใหม โดยการเปลยนแปลงเจตคตของผสงอายจะชวยใหผสงอายปรบเปลยนเจตคตได

1.5.6.7 ดานการรบรเกยวกบตนเองและความรสกมคณคาในตนเอง (Self –Concept and Self – Esteem) ถาเปนไปในทางบวกจะชวยใหผสงอายสามารถปรบตวและแกปญหาไดด ความรสกมคณคาในตวเองมผลมาจากกระบวนการความคด อารมณ ความปรารถนา คณคาและ

19

พฤตกรรม นอกจากนนยงเกยวของกบงานและสงคมของผสงอายดวย ดงนน การเตรยมงานทเหมาะสมสาหรบผสงอายจงเปนวธการหนงทจะชวยสงเสรมความรสกมคณคาในตวเอง

กล าวโดย สรป แลว กา รเป ล ย นแปล ง ในวย สง อาย มก า รเปลยนแปลงในหลาย ๆดานดวยกน ประกอบดวยการเปลยนแปลงทงทางดานรางกายและจตสงคมหรอในบางกลบกนการเปลยนแปลงทางดานจตสงคมกอาจสงผลตอทางดานรางกายไดเชนกน ดงทพบวาการเจบปวยทางดานจตใจอาจนามาสการเจบปวยทางดานรางกาย ดงนน บคลากรทใหการดแลผสงอาย จงควรทราบและเขาใจถงการเปลยนแปลงดานตางๆทเกดขนกบผสงอาย เพอทจะสามารถใหการดแลผสงอายทถกตองและเหมาะสม อนจะนาไปสคณภาพชวตทดของผสงอายตอไป

2. แนวคดเกยวกบคณภาพชวต

2.1 ความหมายของคณภาพชวตพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ 2542 (ราชบณฑตยสถาน, 2546) ให

ความหมายของคณภาพชวตไววา ประกอบดวยคา 2 คา คอ คณภาพ หมายถง ลกษณะทดเดนของบคคลหรอสงของ และใหความหมายคาวาชวต หมายถง ความเปนอย ตรงขามกบความตาย

นศารตน ศลปะเดช (2539: 65) คณภาพชวตคอ สภาพการดารงชวตทบคคลเกดความสขทงทางรางกายและจตใจ อนเนองจากการไดรบการตอบสนองความตองการในดานตางๆอยางเพยงพอและเหมาะสม

สนนท บราณรมย (2542: 11) กลาววา คณภาพชวต หมายถง การดารงชวตในระดบทเหมาะสมของมนษย ตามสภาพความจาเปนพนฐานในสงคมซงสนองตอสงทตองการทางรางกาย ทางจตใจ ทางสงคม และทางความคดอยางเพยงพอจนกอใหเกดความมสขภาพกายและสขภาพจตด

ศร ฮามสโพธ (2543: 57) คณภาพชวต หมายถง ชวตของบคคลทสามารถดารงชวตอยรวมกบสงคมไดอยางเหมาะสม ไมเปนภาระและไมกอใหเกดปญหาใหแกสงคม เปนชวตทมความสมบรณทงทางรางกาย จตใจ และสามารถดาเนนท ชอบธรรม สอดคลองกบสภาพแวดลอม คานยมของสงคม สามารถแกไขปญหาตลอดจนการแสวงหาสงทตนปรารถนาใหไดมาอยางถกตองภายใตเครองมอและทรพยากรทมอย

WHO (1994 อางถงในสวฒน มหตนรนดรกล และคณะ, 2540: 5) ไดใหความหมายของคณภาพชวตไววา คณภาพชวตเปนมโนทศนหลายมตทประสานการรบรของบคคล

20

ในดานรางกาย ดานจตใจ ดานระดบความเปนอสระไมตองพงพา ดานความสมพนธทางสงคม ดานสงแวดลอม ดานความเชอสวนบคคลภายใตวฒนธรรม คานยม และเปาหมายในชวตของแตละบคคล

นจร ประทปะวณช จอรนส (2552: 7) กลาวไววา โดยทวไปคณภาพชวต(Quality of life) มความหมายกวางโดยรวมทงสขภาพ สงแวดลอม ครอบครว การมทอยอาศยวฒนธรรม เพอนบาน ฐานะการเงน เปนตน ตอมา พบวา เมอคนเรามสขภาพแขงแรง ปจจยแวดลอมอนๆ จะเปนปจจยทมอทธพลหลกตอชวตความเปนอย แตเมอเจบปวยเรอรง สขภาพจะมอทธพลตอชวตคนๆนนเหนอปจจยอนๆ แมวามการศกษาในเรองคณภาพชวตกนมากขน แตปจจบนยงไมมคานยามทเปนทยอมรบในระดบสากล

พรรณทพา ศกดทอง (2554: 1-2) กลาวถงนยามของคณภาพชวตไววา คณภาพชวตไมมคาจากดความทแนนอนตายตว แตองคการอนามยโลกไดใหนยามของคาวา คณภาพชวตหมายถง มมมองหรอความคดของปจเจกบคคลทมตอสภาวะชวตของตนเองภายใตบรบทบทบาททางวฒนธรรม และระบบคณคาในททบคคลนนอาศยอย และมความสมพนธกบเปาหมาย ความคาดหวง มาตรฐาน และความสนใจของเขา ตวอยางเชน ผสงอายใหความสาคญเกยวกบครอบครวและศรทธาตอศาสนามากกวาคนออนวย เปนตน

จากนยามขางตนสามารถสรปไดวา คณภาพชวต หมายถง การทบคคลสามารถดารงชวตในระดบทเหมาะสม ตามสภาพความจาเปนพนฐานทไดกาหนดไวในสงคมหนงๆ ในลกษณะทตนเองมความพงพอใจ มความสขทงทางรางกายและจตใจ และสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมและสงคมทตนเองอยอาศยไดเปนอยางด สบเนองจากการไดรบการตอบสนองความตองการในดานตางๆ อยางเพยงพอและเหมาะสม

2.2 องคประกอบของคณภาพชวตองคการอนามยโลก ไดแบงองคประกอบของคณภาพชวตไว 6 ดาน คอ ดาน

รางกาย ดานจตใจ ดานระดบความเปนอสระของบคค ล ดานความสมพนธทางสงคม ดานสงแวดลอม ดานความเชอสวนบคคล ตอมาในป ค.ศ.1995 ทมพฒนาคณภาพชวตขององคการอนามยโลก ไดจดองคประกอบใหม โดยรวมองคประกอบบางดานเขาดวยกน คอ ดานรางกายกบดานระดบความเปนอสระสวนบคคล และดานจตใจกบดานความเชอสวนบคคล จงเหลอเพยง 4ดาน ดงน (WHO QOL Group, 1996 อางถงในสภา แกวบรสทธ, 2547: 12-12)

1. ดานรางกาย (Physical) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคลซงมผลตอชวตประจาวน ไดแก การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงความรสกสข

21

สบาย ไมมความเจบปวด การรบรถงความสามารถทจะจดการกบความเจบปวดทางดานรางกาย การรกษาทางการแพทย การรบรพละกาลงในการดาเนนชวตประจาวน การพกผอนนอนหลบ การปฏบตกจวตรประจาวนและการทางาน

2. ดานจตใจ (Psychological) คอการรบรสภาพทางจตใจของตนเอง ไดแก การรบรความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง ความรสกภาคภมใจในตนเอง ความมนใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจา สมาธ การตดสนใจ ความสามารถจดการกบความเศรา ความกงวล การรบรถงความเชอดานจตวญญาณ ศาสนา การใหความหมายของชวตและความเชออนๆ ทมผลตอการดาเนนชวตและการเอาชนะอปสรรคตางๆ ทเกดขน

3. ดานความสมพนธทางสงคม (Social Relationship) คอ การรบรดานความสมพนธของตนเองกบบคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคมการรบรวาตนไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคมดวย รวมทงการรบรในเรองอารมณทางเพศหรอการมเพศสมพนธ

4. ดานสงแวดลอม (Environment) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการดาเนนชวต เชน การรบรวาตนมชวตอยอยางอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวต การรบรวาไดอยในสงแวดลอมทางกายภาพทด การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชนดานการเงน มสถานบรการสขภาพ สถานบรการทางสงคม การรบรวาตนมโอกาสไดรบขาวสาร ไดมกจกรรมสนทนาการและมกจกรรมในเวลาวาง เปนตน

2.3 การวดคณภาพชวตพรรณทพา ศกดทอง (2554: 26-36) ระบเครองมอประเมนคณภาพชวตแบบ

ทวไปทใชบอยมทงประเภทประเมนภาวะสขภาพแบบมตเดยวหรอประเมนภาวะสขภาพแบบหลายมต ซงแตละประเภทมเครองมอหลายชนด ดงตอไปน

2.3.1 เครองมอประเมนแบบมตเดยว (Unidimensional Health Status Measures)หมายถง เครองมอทประเมนสขภาพเพยงมตเดยว อาจจะเปนคาถามเพยงคาถามเดยวหรอมหลายคาถามแลวรายงานเปนคะแนนรวม ในกรณทเครองมอใชคาถามเดยวอาจจะถามถงความผาสกโดยรวมหรอภาวะสขภาพโดยรวม หรออาจถามเกยวกบมตทางสขภาพอนๆ อยางไรกตามการประเมนคณภาพชวตควรมหลายคาถามในแตละมต เพอเพมความเทยง (Reliability) และความตรง(Validity) แบบมตเดยวทใชหลายคาถาม มดงตอไปน

2.3.1.1 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานรางกาย เชน Katz Indexและ Barthel Index ซงเปนเครองมอสองชนดทมชอเสยงมาก ในการประเมนการทาหนาททางดาน

22

รางกาย โดยจะประเมนความสามารถในการทากจวตรประจาวนหรอการดแลตนเองในเบ องตนเชน เครองมอ Barthel Index จะมคาถาม 10 ขอ ทประเมนความสามารถในการชวยเหลอตนเองในการอาบนา การแตงตว การเขาหองนา การเคลอนไหว การเดน การขนและการลงบนได การขบปสสาวะและการขบถาย และการรบประทานอาหาร โดยม 100 คะแนน ซง 100 คะแนนน หมายถงความสามารถในการชวยเหลอตวเองไดอยางเตมทหรอไม ตองพงพงผอน เครองมอนสวนใหญจะใชกบผสงอายหรอผปวยโรคเรอรง

2.3.1.2 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานจตใจจะประเมนอารมณทางดานบวกหรอทางดานลบ เชน เครองมอประเมนภาวะซมเศรา มดวยกนหลายชนด เชน BeckDepression Inventory เปนเครองมอประเมนภาวะซมเศราทมความเทยงและความตรงทด มกใชคดกรองภาวะซมเศราและงานวจยทางคลนกผใหญ มคาถามทงหมด 21 ขอ แตละขอม 4 ตวเลอก โดยใหคะแนน 0-3 คะแนนรวมทงหมด 63 คะแนน โดยคะแนน 10-18 หมายถงมภาวะซมเศรานอยถงปานกลาง คะแนน 19-29 หมายถง มภาวะซมเศราปานกลางถงรนแรง และมากกวา 30 คะแนนหมายถงมภาวะซมเศราอยางรนแรง

2.3.1.3 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานสงคม เชน Social SupportSurvey เปนแบบสอบถามจานวน 20 ขอ เกยวกบการทาหนาททางดานสงคม 5 ดาน ไดแก การสนบสนนทางดานอารมณ (Emotional Support) การสนบสนนทมองเหนได (Tangible Support)การมปฏสมพนธทางสงคมเชงบวก (Positive Social Interaction) ความรกและการเอาใจใส(Affection) เครองมอนมความเทยงและความตรงทด

2.3.1.4 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานความจา เชน เครองมอMental Status Questionnaire เปนคาถาม 10 ขอ ถามเกยวกบวนท สถานท วนเกดของตนเอง และผนาประเทศคนปจจบนและอดต ถาผด 0-2 ขอ ถอวาปกต ถาผด 3-8 ขอ ถอวา มความบกพรองปานกลาง ถาผด 9-10 ขอ ถอวามความบกพรองอยางรนแรง

2.3.1.5 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานการนอนหลบ เชนเครองมอ Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQA) ประกอบดวย คาถามทตอบดวยตนเอง 19 ขอโดยมคาถาม 15 ขอทมตวเลอก 4 คาตอบ (0 ไมมปญหา ถง 3 มปญหารนแรง) เปนคาถามทเกยวกบความถทถกรบกวนในการนอนและคณภาพของการนอนหลบ และมคาถามอก 4 ขอ ทใหเขยนตอบเกยวกบเวลาเขานอนและตนนอน ระยะเวลาทใชกอนนอนหลบ และจานวนชวโมงทใชในการนอนหลบ นอกจากนยงมคาถามสาหรบใหผทนอนรวมดวยอก 5 ขอ มตวเลอก 4 คาตอบเชนเดยวกนโดยถามเกยวกบการถกรบกวนการนอน คะแนนรวม PSQI อยระหวาง 0-21 โดยคะแนนมากกวา 5ถอวามปญหาในการนอน

23

2.3.1.6 เครองมอประเมนการทาหนาททางดานจตวญญาณ เชน เครองมอMcGill Quality of Life Questionnaire ซงมมตยอยทางดานจตวญญาณทด เปนเครองมอทสรางขนเพอวดคณภาพชวตในผปวยทมความเสยงทจะเสยชวตสง เชน คาถามเกยวกบความหมายและเปาหมายในชวต ความมคณคา และความหวาดกลวเกยวกบอนาคต เปนตน คาถามจะมคะแนนระหวาง 0 -10 (0 =ไมดเลย 10 =ดทสด) และยงมเครองมอประเมนคณภาพชวตดานจตวญญาณอนๆอก เชน Meaning in Life Scale Transcendence Scale

2.3.1.7 เครองมอประเมนอาการปวด เชน การใชเครองมอ Visual AnalogScale ทมลกษณะคลายกบเทอรโมมเตอร มเสกลตงแต 0-10 โดย 0 หมายถง ไมปวดเลย 10 หมายถงปวดมากทสด

2.3.2 เครองมอประเมนแบบหลายมต (Multidimensional Health StatusMeasure) คอ เครองมอทประเมนคณภาพชวตดานสขภาพทกๆ มต ทสาคญททกเครองมอประเภทนทจะประเมน คอ มตทางดานรางกาย จตใจ และสงคม สาหรบการประเมนมตอนๆ กแตกตางกนไปในแตละเครองมอ ตวอยางเครองมอวดคณภาพชวตแบบทวไปทมหลายมต เชน SF-36 ,Sickness Impact Profile, Nottingham Health Profile, WHOQOL-BREF, Quality of Well-Being,Health Utility Index, EQ-5D และ SF – 6D แตจะกลาวถงเฉพาะ 4 เครองมอแรก เนองจากเปนเครองมอทรายงานคะแนน ตามแตละมต (Profile Scores) ในขณะท 4 เครองมอหลง รายงานคะแนนคณภาพชวตแบบอรรถประโยชน (Utility Index Scores) คอ เปนเครองมอวดคณภาพชวตแบบทวไป ทนามาใชในการประเมนทางดานเศรษฐศาสตรสาธารณสข เนองจากสามารถรายงานเปนคะแนนดชนได

2.3.2.1 Short From Health Survey -36 (SF-36) เปนเครองมอประเมนคณภาพชวตแบบทวไปทมการใชอยางแพรหลายไปทวโลก มความเทยงและความตรงทด SF-36เปนแบบสอบถามทสรางโดย Ware และคณะ ในประเทศสหรฐอเมรกา มคาถามทงหมด 36 ขอโดยแบงเปน 8 มต แตละมตจะมคาถามทแตกตางกน และตวเลอกตอบแตละคาถาม เปนแบบลเกรตสเกล โดยแตละมตจะมคะแนนอยระหวาง 0-100 คะแนน ถาไดคะแนนมาก แสดงวามคณภาพชวตทด และยงคดเปน Norm- Based Scores ในรปคาเฉลย บวกลบสวนเบยงเบนมาตรฐาน ซงคะแนนปกตอยท 50 บวกลบ 10 คะแนน การใชแบบสอบถาม SF-36 โดยตอบแบบสอบถามดวยตนเอง(Self - Administered) สมภาษณตอหนา (Face- to – Face Interview) หรอทางโทรศพท (TelephoneInterview) ในตางประเทศ พบวา ผตอบแบบสอบถามดวยตนเอง จะใชเวลาประมาณ 5-10 นาทสาหรบประเทศไทยผทมการศกษาตากวาระดบมธยมศกษา ควรใชการสมภาษณตอหนา ไมควรใชการสมภาษณทางโทรศพท เพราะแบบสอบถามยาวเกนไป และอาจเกดปญหาขนได นอกจากนแลว

24

Ware และคณะ ไดออกแบบสอบถาม SF-36 ฉบบยอ คอ SF-12 ซงมคาถาม 12 ขอ พบวามความตรงและความเทยงไมดเทา SF – 36 แต SF – 12 สนกวา

2.3.2.2 Sickness Impact Profile (SIP) เปนเครองมอประเมนคณภาพชวตดานสขภาพทพฒนาขนในประเทศสหรฐอเมรกา เพอใหมความไวเพยงพอทจะประเมนการเปลยนแปลงของภาวะสขภาพ มคาถามทงหมด 136 ขอ แบงเปน 2 มตใหญๆ คอ มตทางดานรางกายและจตใจ ประกอบดวย 12 มตยอย มตทางดานรางกาย ม 3 มตยอย และมตทางดานจตใจ ม9 มตยอย SIP เปนเครองมอทประเมนคณภาพชวตดานสขภาพทมความเทยงและความตรงทดสามารถตอบไดดวยตนเอง และสมภาษณตอหนา ขอเสย คอ แบบสอบถามมากเกนไป ทาใหเปนภาระของผตอบมาก พบวา ในตางประเทศ ใชเวลาในการตอบประมาณ 20-30 นาท เนองจาก SIPยาวมาก จงไดมการสรางแบบสอบถาม SIP ฉบบยอ (SIP68) ซงคาถามเหลอ 68 ขอ และมเพยง 6มต

2.3.2.3 Nottingham Health Profile (NHP) เปนเครองมอประเมนคณภาพชวตดานสขภาพทพฒนาขนในประเทศองกฤษ มคาถาม 45 ขอ ประกอบดวย 2 สวน สวนแรกมคาถาม 38 ขอ เกยวกบ Physical Functioning, Vitality (Sleep and Energy), Pain, EmotionalFunctioning, Social Functioning สวนทสองมคาถาม 7 ขอ เกยวกบปญหาในปจจบนของผปวยในเรองของ Job/Work, Home Management, Social Life, Home Life, Sex Life, Interests/Hobbies,Hollidays เครองมอ NHP เปนเครองมอประเมนภาวะสขภาพทมความเทยงและความตรงเหมอนSF-36 และ SIP

2.3.2.4 WHOQOL – BREF เปนเครองมอประเมนคณภาพชวตดานสขภาพทสรางขนโดยองคการอนามยโลก โดยครงแรกไดออกแบบสอบถามคณภาพชวตแบบทวไปทเรยกวา WHOQOL -100 ซงไดพฒนาขนโดยการเกบขอมลสมภาษณจากประชากร 15ประเทศทวโลกรวมทงประเทศไทยดวย สาหรบ WHOQOL – BREF เปนเครองมอประเมนคณภาพชวตแบบยอของ WHOQOL -100 มทงหมด 26 คาถาม โดยแบงเปน 4 มต ไดแกมตทางดานรางกายมตทางดานจตใจ มตทางดานสงคม และมตทางดานสงแวดลอม และมคาถาม 2 ขอเกยวกบสขภาพทวไปและคณภาพชวตโดยรวม คาถามคณภาพชวตในแตละขอจะถามถงคณภาพชวตทผานมา 2สปดาห และมตวเลอกตอบอย 5 ตวเลอก คะแนนแตละขอ อยระหวาง 1-5 คะแนน โดยขอความทางบวกมคะแนนมาก หมายถงคณภาพชวตท ด และขอความทางลบมคะแนนมาก หมายถงคณภาพชวตทไมด ในการคดคะแนนจะคดตามมต เครองมอวดคณภาพชวตฉบบยอน สามารถนาไปใชในการทดลองทางคลนก เพอหาคาคะแนนพนฐาน (Baseline Scores) ในพนททตองการและสามารถใชวดการเปลยนแปลงระดบคณภาพชวต เมอสนสดระยะเวลาทใชมาตรการอยางใด

25

อยางหนง ทงยงคาดหวงวา เครองมอชวดคณภาพชวต WHOQOL จะมประโยชนอยางยงในกรณทการดาเนนของโรคนนๆ ดเหมอนวาอาการจะดขนหรอรนแรงขนเพยงบางสวน และในกรณทการรกษาอาจจะเปนแคการบรรเทาอาการใหดขนมากกวาจะเปนการรกษาใหหายขาด ในทางคลนกเครองชวดคณภาพชวตน จะชวยแพทยในการรกษา บงชถงความเปนไปได วาการรกษานนๆไดผลด และเสยคาใชจายมากหรอนอย แพทยสามารถนามาใชประเมนการเปลยนแปลงระดบของคณภาพชวตจากการกษาได และยงเปนทคาดหวงวา ในอนาคต WHOQOL –BREF จะมประโยชนในการวจย เพอวางนโยบายทางดานสขภาพ เพราะเครองมอถกพฒนาขนมาใหใชไดไมจากดวฒนธรรม ไมจากดผใหบรการทางการแพทย ผใชและในแงของกฎหมาย จากความเปนสากลของแบบวด สามารถเปรยบเทยบคะแนนกนไดในเชงระบาดวทยา หรอกรณทการศกษาทตองใชการสะสมขอมลจากหลายๆ ศนย จะชวยใหมนใจและยอมรบขอมลทได สาหรบในประเทศไทยเครองมอชนดน ไดนามาทดสอบความเทยงและความตรงในผปวยชาวไทยทางดานจตเวช ผสงอายผปวยโรคมะเรง และผตดเชอเอชไอว ซงโดยรวมเครองมอนมความเทยงและความตรงทสามารถยอมรบได

การศกษาวจยในครงน ผ วจ ยใชเครองชวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลกชดยอฉบบภาษาไทย (WHOQOL-BREF-THAI) ของนายแพทยสวฒน มหตนรนดรกล และคณะ (อางถงใน สมรตน ขามาก, 2554: 29-32) เปนเครองมอวดคณภาพชวตของผสงอายในครงน โดยเครองมอดงกลาวไดพฒนามาจากแบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลก (The World Health Organization Quality of Life, WHO) ภายใตกรอบแนวคดของคาวาคณภาพชวต ซงหมายถงการประเมนคาทเปนจตนสย (Subjective) ซงฝงแนนอยกบบรบททางวฒนธรรมและสภาพแวดลอม เพราะวานยามของ QOL จะเนนไปทการรบรในเรองคณภาพชวตของผตอบ ไมไดคาดหวงทจะเปนวธการทจะวดในรายละเอยดของอาการหรอโรคตางๆ แตถอการประเมนผลของโรคและวธการรกษาทมตอคณภาพชวต

คณสมบตของเครองวด เปนเครองชวดทพฒนามาจากเครองชวดขององคการอนามยโลก 100 ขอโดยทาการเลอกคาถามมาเพยง 1 ขอ จากแตละขอใน 24 หมวดและรวบรวมกบหมวดทเปนคณภาพชวตและสขภาพโดยรวมทวไปอก 2 ขอคาถาม หลงจากนนไดทบทวนและปรบปรงภาษาในเครองมอ WHOQOL – BREF โดยผเชยวชาญทางภาษาแลวนาไปทดสอบความเขาใจทางภาษากบคนทมพนฐานแตกตางกน นามาปรบปรงขอทเปนปญหาและทดสอบซา ทาเชนนอย 3 รอบ การศกษาความเชอมนของเครองมอโดยมคาความเชอมนCronbrach’s aipha coefficient เทากบ 0.8200 คาความเทยงตรงเทากบ 0.6515 โดยเทยบกบแบบวดWHOQOL – 100 ขอ ฉบบภาษาไทยทองคการอนามยโลกยอมรบเปนทางการ

26

วตถประสงค เปนเครองมอชวดการเปลยนแปลงระดบคณภาพชวตวธใช เครองชวดเปนแบบวดทผตอบสามารถประเมนไดดวยตนเอง ในผทมอาย 15 –

60 ปไมจากดเพศ ในกรณทไมสามารถอานออกเขยนได อาจใชวธใหบคคลอนอานใหฟงและผตอบแบบประเมนเปนผเลอกคาตอบดวยตนเอง เครองมอวดคณภาพชวต ประกอบดวยขอคาถาม 2 ชนดคอแบบภาวะวสย (Perceived Objective) และอตวสย (Self-Report Subjective) จะประกอบดวยองคประกอบของคณภาพชวต 4 ดาน ดงน

1. ดานสขภาพกาย (Physical Domain) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคลซงมผลตอชวตประจาวน ไดแก การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรบรถงความรสกสขสบาย ไมมความเจบปวด การรบรถงความสามารถท จะจดการกบความเจบปวดทางดานรางกาย การรกษาทางการแพทย การรบรพละกาลงในการดาเนนชวตประจาวน การพกผอนนอนหลบ การปฏบตกจวตรประจาวนและการทางาน เปนตน ม 7 ตวชวด ไดแก 1) ความเจบปวดและความไมสบาย 2) กาลงวงชาและความเหนอยลา 3) การนอนหลบพกผอน 4) การเคลอนไหว 5) การดาเนนชวตประจาวน 6) การใชยาหรอการรกษา 7) ความสามารถในการทางาน

2. ดานจตใจ (Psychological) คอการรบรสภาพทางจตใจของตนเอง ไดแก การรบรความรสกทางบวกทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง ความรสกภาคภมใจในตนเองความมนใจในตนเอง การรบรถงความคด ความจา สมาธ การตดสนใจ ความสามารถจดการกบความเศรา ความกงวล การรบรถงความเชอดานจตวญญาณ ศาสนา การใหความหมายของชวตและความเชออนๆ ทมผลตอการดาเนนชวตและการเอาชนะอปสรรคตางๆ ท เกดขน เปนตน ม 6ตวชวด ไดแก 1) ความรสกในดานด 2) การคดการเรยนร ความจาและสมาธ 3) การนบถอตนเอง 4)ภาพลกษณและรปราง 5) ความรสกในทางทไมด 6) จตวญญาณ ศาสนา และความเชอสวนบคคล

3. ดานความสมพนธทางสงคม (Social Relationship) คอ การรบรดานความสมพนธของตนเองกบบคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนไดเปนผใหความชวยเหลอบคคลอนในสงคมดวย รวมทงการรบรในเรองอารมณทางเพศหรอการมเพศสมพนธ ม 3 ตวชวด ไดแก 1) สมพนธภาพทางสงคม 2) การชวยเหลอสนบสนนทางสงคม 3)กจกรรมทางเพศ

4. ดานสงแวดลอม (Environment) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการดาเนนชวต เชน การรบรวาตนมชวตอยอยางอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภยและมนคงในชวตการรบรวาไดอยในสงแวดลอมทางกายภาพทด การคมนาคมสะดวก มแหลงประโยชนดานการเงนมสถานบรการสขภาพ สถานบรการทางสงคม การรบรวาตนมโอกาสไดรบขาวสาร ไดมกจกรรมสนทนาการและมกจกรรมในเวลาวาง เปนตน ม 8 ตวชวด ไดแก 1) ความปลอดภยทางดานรางกาย

27

และความมนคงในชวต 2) สภาพแวดลอมของบาน 3) แหลงการเงน 4) การดแลสขภาพและบรการทางสงคม 5) การบรขอมลขาวสารและทกษะใหมๆ 6) การมสวนรวม มโอกาสพกผอนหยอนใจและมเวลาวาง 7) สภาพแวดลอม 8) การคมนาคม

การใหคะแนน การใหคะแนนแบบวดคณภาพชวต WHOQOL – 26 ขอคาถาม1. ดานรางกาย (physical domain) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคล ซงม

ผลตอชวตประจาวน จานวน 7 ขอ คอ ขอ 2, 3, 4, 10, 11, 12 และ 24 มขอคาถามทมความหมายดานลบ 2 ขอ คอ ขอ 2 และ 11

2. ดานจตใจ (Psychological Domain) คอ การรบรสภาพทางจตใจของตนเองจานวน 6 ขอ คอ ขอ 5, 6, 7, 8 และ 23 มขอคาถามทมความหมายดานลบ 1 ขอ คอ ขอ 9

3. ดานความสมพนธทางสงคม (Social Relationships Domain) คอ การรบรเรองความสมพนธของตนกบบคคลอน การรบรถงการทไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคมจานวน 3 ขอ คอ ขอ 13, 14 และ 25 มขอคาถามทมความหมายดานบวกทงหมด

4. ดานสงแวดลอม (Environmental Domain) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอม ทมผลตอการดาเนนชวต จานวน 8 ขอ คอ ขอ 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 และ 22 มขอคาถามทมความหมายดานบวกทงหมด

ลกษณะคาถามเปนคาถามแบบมาตรสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5 ระดบ คอ 5,4, 3, 2, 1 ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

ขอคาถามเชงบวก ขอคาถามเชงลบมากทสด ให 5 คะแนน มากทสด ให 1 คะแนนมาก ให 4 คะแนน มาก ให 2 คะแนนปานกลาง ให 3 คะแนน ปานกลาง ให 3 คะแนนนอย ให 2 คะแนน นอย ให 4 คะแนนนอยทสด ให 1 คะแนน นอยทสด ให 5 คะแนน

การแปลผลคะแนนคะแนนคณภาพชวตมคะแนนตงแต 26 – 130 คะแนนโดยเมอผตอบรวมคะแนนทกขอไดคะแนนเทาไร สามารถเปรยบเทยบเกณฑปกตท

กาหนด ดงนคะแนน 26 – 60 คะแนน แสดงถงการมชวตทไมดคะแนน 61 – 95 คะแนน แสดงถงการมชวตกลางๆ

28

คะแนน 96 – 130 คะแนน แสดงถงการมชวตทด

งานวจยทเกยวของ

1. งานวจยในประเทศกรรณกา เรองเดช, อะหมดลตฟ กามา, ไพบลย ชาวสาวนศรเจรญ และสชาต สงข

แกว (2556: 23) ไดศกษาปจจยทานายคณภาพชวตของผไดรบความรนแรงจากสถานการณความไมสงบในจงหวดยะลา พบวา ระดบคณภาพชวตในภาพรวมอยในระดบปานกลาง รอยละ 84.5 และมคณภาพชวตอยในระดบด รอยละ 13.2จาแนกรายดาน พบวา คณภาพชวตดานจตใจอยในระดบดมากทสด รอยละ 24.8 และคณภาพชวตดานสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบไมดมากทสดรอยละ15.8 ปจจยทมความสมพนธทางบวกกบคะแนนคณภาพชวตไดแก พฤตกรรมสงเสรมสขภาพ สวนปจจยทมความสมพนธทางลบกบคะแนนคณภาพชวตของผไดรบความรนแรงจากเหตการณความไมสงบ ไดแก ผไดรบบาดเจบจากเหตการณ ผมความพการในปจจบน ระดบการศกษามธยมศกษาหรอเทยบเทา สถานภาพสมรสหมาย ระยะเวลาหลงเกดเหตการณ ซงตวแปรทมอทธพลมากทสดคอ พฤตกรรมสงเสรมสขภาพ

จราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร (2553: 95) ไดศกษาภาวะสขภาพและคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ภาวะสขภาพของกลมตวอยางสวนใหญอยในระดบปานกลาง รอยละ 68.0 และคณภาพชวตโดยรวมของกลมตวอยางสวนใหญอยในระดบปานกลาง เนองจากผสงอายสวนใหญเปนวยผสงอายตอนตนซงยงมสขภาพดไมมขอจากดในการทากจกรรมตางๆ ทาใหเกดความพงพอใจทสามรถปฏบตกจวตรประจาวน ดแลตนเองและประกอบอาชพได ผสงอายทยงสามารถทางานได ชวยเหลอตวเองได สามารถปฏบตกจวตรประจาวนไดด สงผลใหผสงอายเกดความรสกมคณคาในตนเอง รสกวาชวตมคว ามหมายและรสกพงพอใจในชวต

มยมน มะแม (2553: 60) ไดศกษาพฤตกรรมของบคคลในครอบครวตอการดแลผสงอาย ในเขตเทศบาลตาบลบาเจาะ อาเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาส พบวา บคคลในครอบครวผสงอายทมภาระหนาทในการดแลผสงอายมความรความเขาใจเกยวกบการดแลผสงอายในระดบปานกลาง รอยละ 41.1 ตวแปรดานภาระหนาทของบคคลในครอบครวมพฤตกรรมการดแลผสงอายในครอบครวแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนตวแปรดานเพศ อาย สถานภาพระดบการศกษา อาชพ รายได ไมสงผลตอการมพฤตกรรมการดแลผสงอายในครอบครว

29

สมรตน ขามาก (2554: 54) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในเขตอาเภอสทงพระ จงหวดสงขลา พบวา ระดบคณภาพชวตของกลมตวอยางตามองคประกอบคณภาพชวตทงโดยรวม และรายดานอยในระดบกลางๆ องคประกอบคณภาพชวตรายดานทมคะแนนคณภาพชวตสงสด คอ องคประกอบคณภาพชวตดานความสมพนธทางสงคม รอยละ 74.7 รองลงมาคอองคประกอบคณภาพชวตดานสขภาพกาย รอยละ 70.5 องคประกอบคณภาพชวตดานสงแวดลอมรอยละ 68.2 และองคประกอบคณภาพชวตทมคะแนนคณภาพชวตตาทสด คอ องคประกอบคณภาพชวตดานจตใจ รอยละ 53.9 เปรยบเทยบคณภาพชวตตามปจจยพนฐานสวนบคคล พบวาเพศ รายได ตางกน สงผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอายตางกน สวนสถานภาพสมรส การศกษาและลกษณะทอยอาศยตางกน สงผลตอคณภาพชวตผสงอายไมตางกน

ภรชญา เทพศร (2554: 1) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในตาบลทองหลางอาเภอบานนา จงหวดนครนายก โดยมวตถประสงคในการศกษา คอ การศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอาย และความแตกตางของคณภาพชวตของผสงอายในตาบลทองหลาง อาเภอบานนาจงหวดนครนายก โดยจาแนกตามปจจยสวนบคคล ผลการศกษา คณภาพชวตของผสงอายภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณารายดาน พบวา ดานสวสดการสงคม มอนดบสงสด รองลงมาคอดานดานความตระหนกในคณคาแหงตน ดานความสมพนธกบสมาชกในครอบครว ดานรางกายดานความสมพนธทางสงคม และดานจตใจ ตามลาดบ ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา ผสงอายทมอาย และรายไดตางกนมคณภาพชวตแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เปนไปตามสมมตฐาน

อารดา ธระเกยรตกาจร (2554: 16) ไดศกษาคณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มวตถประสงคเพอวดระดบคณภาพชวตของผสงอายและเพอวเคราะหปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย จากการวดระดบคณภาพชวตผสงอายพบวา ระดบคะแนนคณภาพชวตโดยเฉลยของผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ จงหวดเชยงใหมอยในระดบด คอ มคะแนนเฉลยคณภาพชวตเทากบ 4.32 จากคะแนนเตม 5 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา คะแนนเฉลย 3 อนดบแรกคอ ดานสงแวดลอม ดานสขภาพและดานสงคม ( คาเฉลย =4.9, 4.7 และ 4.39 ตามลาดบ) การวเคราะหปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย พบวาปจจยทมความสมพนธในทศทางบวกกบระดบคณภาพชวตผสงอายไดแก ปจจยดานประชากร คออาชพหลกกอนอาย 60 ป (รบราชการ พนกงานรฐวสาหกจ) ระดบการศกษาและสถานภาพสมรสปจจยดานเศรษฐกจและปจจยดานสงคม ทระดบนยสาคญทางสถต 0.01 และ 0.05 และปจจยทมความสมพนธในทศทางลบกบระดบคณภาพชวตผสงอายไดแก อายและปจจยดานสขภาพ (การม

30

โรคประจาตว) ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05 โดยปจจยดานเพศไมมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย

ธารน สขอนนต, สภาวลย จารยะศลป, ทศนนท ทมมานนท และปยรตน จตรภกด(2554: 242-243) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบร มวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตและเปรยบเทยบคณภาพชวตจาแนกตามปจจยสวนบคคลของผสงอายในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบรผลการศกษาพบวา คณภาพชวตของผสงอายในภาพรวมอยในระดบปานกลาง โดยผสงอายสวนใหญมคณภาพชวตระดบปานกลางรอยละ 64.2 รองลงมาเปนระดบด รอยละ 24.8และระดบไมด รอยละ 11.0 เมอพจารณารายไดพบวา คณภาพชวตของผสงอายทอยในระดบปานกลางไดแก ดานรางกาย สภาพแวดลอม และจตใจตามลาดบ สวนทอยในระดบด คอ ดานความสมพนธทางสงคม ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยคณภาพชวตผสงอายจาแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา คณภาพชวตของผสงอายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p < 0.05) ในปจจยตอไปน คอ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได การเปนสมาชกกลมทางสงคมและการรบสวสดการกองทนผสงอาย คอ ผทมอาย 60–69 ป, การศกษาตงแตอนปรญญาขนไป อาชพขาราชการบานาญ รายไดเฉลยมากกวา 5,001 บาท เปนสมาชกกลมทางสงคม และไมรบสวสดการกองทนผสงอาย จะมคณภาพชวตทดกวากลมอน จากผลการศกษาหนวยงานทเกยวของควรเนนการพฒนาดานรางกาย จตใจและสภาพแวดลอมของผสงอายคณภาพชวตใหมากขนเพอยกระดบคณภาพชวตจากปานกลางไปสระดบด

ชตเดช เจยนดอน, นวรตน สวรรณผอง, ฉววรรณ บญสยา และนพพร โหวธระกล(2554: 232-234) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในชนบท อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมาผลการวจย พบวา ผสงอายมความพอใจกบคณภาพชวตดานรางกายรอยละ 50.4 และพอใจดานจตใจรอยละ 52.7 ปจจยทสามารถทานายคณภาพชวตดานรางกาย 6 ปจจย ไดแก ความรสกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพ การเขารวมกจกรรมของชมรม การศกษา อาชพและอาย โดยสามารถอธบายคณภาพชวตดานรางกายไดรอยละ 30.5 ปจจยทสามารถทานายคณภาพชวตดานจตใจ 4ปจจย ไดแก ความรสกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพการเขารวมกจกรรมของชมรม และสมพนธภาพในครอบครว โดยสามารถอธบายคณภาพชวตดานจตใจไดรอยละ 21.5 บคลากรสาธารณสขควรสงเสรมใหผสงอายมความรสกมคณคาในตนเอง สงเสรมสมพนธภาพในครอบครวองคกรทองถนควรรวมใหการสงเสรมกจกรรมเหลานทสอดคลองกบความตองการของผสงอายเพอคณภาพชวตทดขนของผสงอายในชนบท

เกยรตนดดา พงสมบต และปรตา ธนสกาญจน (2554: 6) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในตาบลทาโรงชาง อาเภอเมอง จงหวดพจตร ผลการศกษาพบวา ระดบคณภาพชวตเฉลย

31

ของผสงอายของผสงอายในดานรางกาย (3.64) ดานจตใจ (3.79) ดานสมพนธภาพทางสงคม (3.68)จดอยในระดบคณภาพชวตระดบมาก ดานสงแวดลอม (3.32) และดานความมนคงในชวต (2.79)จดอยในคณภาพชวตระดบปานกลาง ผสงอายมความพงพอใจเฉลยตอคณภาพชวตระดบมาก (3.43)เพศ อาย การศกษา สถานภาพ อาชพ รายได ไมมความสมพนธกบความพงพอใจของผสงอายตอคณภาพชวต ทระดบนยสาคญ 0.05

วไลพร ขาวงษ, จตพร หนสวสด, วรารตน ประทานวรปญญา และจดาภา ศรปญญา (2554: 36) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอาย เพอศกษาคณภาพชวตและความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลกบคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบางกรางอาเภอเมอง จงหวดนนทบร ผลการศกษา พบวา กลมตวอยางมคะแนนคณภาพชวตโดยรวม อยในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 66.1 เมอพจารณารายดานพบวา ทกองคประกอบมคะแนนคณภาพชวตอยในระดบปานกลาง โดยดานรางกายคดเปนรอยละ 75.7 ดานจตใจรอยละ 53.7 ดานสมพนธภาพทางสงคมรอยละ 66.0 และดานสงแวดลอมรอยละ 62.6 ตามลาดบ และพบวา ปจจยดานเพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา รายไดและฐานะการเงนมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบคณภาพชวตของผสงอาย

ศรนช ฉายแสง (2553) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตผสงอายในจงหวดอานาจเจรญ พบวา ตวแปรพยากรณทดของคณภาพชวต ไดแกความเชอความสามารถตนเองในการมคณภาพชวตทด การไดรบแรงสนบสนนจากผนาชมชนและชาวบาน การรบรประโยชนของการมคณภาพชวตทด อาชพหลก การไดรบแรงสนบสนนจากเจาหนาทสาธารณสขและสถานภาพ โดยมสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ .739 ตวแปรพยากรณชดนรวมกนสามารถพยากรณคณภาพชวตผสงอาย ไดรอยละ 54.6 และมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณ เทากบ .387

จากการศกษาแนวคดและทฤษฎตางๆ รวมทงวจยทเกยวของ พบวา ผวจยไดนาแนวคดเหลานนมากาหนดเปนตวแปร ซงจดจาแนกเปนกลมในแตละปจจยเพอสะดวกในการศกษาโดยกาหนดเปน 3 ปจจย ไดแก ขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม โดยปจจยแตละดาน มตวแปรทสาคญไดแก ปจจยดานขอมลสวนบคคล ประกอบดวย เพศอาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา การออกกาลงกาย และการดมเหลา การสบบหรซงการดมเหลานนผวจยสารวจพบวาในพนทมการขายเหลา และมประชาชนบางสวนดมเหลากเลยมาใสเพมในสวนของปจจยดานขอมลสวนบคคล สวนการสบบหรนน จากขอมลการสารวจการสบบหรในประเทศไทย พบวา ประชาชนในสามจงหวดชายแดนภาคใตมอตราการสบบหรตดอนดบตนๆ ของประเทศ ทางผวจยคดวาปจจยการสบบหรควรนาจะใสเพมเปนปจจยหนงทควรศกษา

32

ปจจยครอบครว ประกอบดวยลกษณะครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบดวยรายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว และการพกผอนทเพยงพอ และอาชพ

33

กรอบแนวคดการวจยตวแปรอสระ ตวแปรตาม

(Independent Variable) (Dependent Variable)

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ขอมลสวนบคคล- เพศ- อาย- ศาสนา- ระดบการศกษา- สถานภาพสมรส- การดมเหลา- การสบบหร- การออกกาลงกาย

ปจจยครอบครว- ลกษณะครอบครว

คณภาพชวตของผสงอาย

ปจจยเศรษฐกจและสงคม- รายได- การเปนสมาชกกลม- การเขารวมกจกรรมทางศาสนา- โรคประจาตว- การพกผอน- อาชพ

34

สมมตฐานการวจย1. คณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา จงหวดยะลา อย

ในระดบทสง2. ผสงอายทมขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยเศรษฐกจและสงคมท

แตกตางกน มคณภาพชวตทแตกตางกน

บทท 3วธดาเนนการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาในรปแบบการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา และเปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลปจจยสวนบคคล ปจจยดานครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคมของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากรประชากรทใชในการศกษาครงน คอ ผสงอาย 60 ปขนไปทอาศยอยในตาบลบาละ

อาเภอกาบง ซงประกอบดวย 11 หมบาน จานวน 1,035 คน (สานกงานสาธารณสขอาเภอกาบง,2558)

2. กลมตวอยางกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ผสงอาย จานวน 289 คน โดยใชสตร

Yamane ทระดบความเชอมนรอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนในการสมเทากบ 0.05 โดยคานวณจากสตรดงน (ชาญชย เรองขจร, 2550: 154)

วธการคานวณกลมตวอยาง21 Ne

Nn

แทนคา2)05.0(035,11

035,1

n

n = 288.30 คนขนาดกลมตวอยาง n = 289 คน

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยางN = ขนาดของประชากรe = ความคลาดเคลอนของกลมตวอยาง กาหนดใหความคลาดเคลอนเทากบรอยละ

(0.05)

36

3. การสมกลมตวอยาง ใชการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยการ3.1 กาหนดโควตารอยละ 50 ของหมบานทงหมด 11 หมบาน โดยการจบฉลาก3.2 คานวณกลมตวอยางของแตละหมบาน โดยใชสตร3.3 แตละหมบานสมตวอยางอยางงายดวยการจบฉลากตวแทนผสงอายตาม

รายชอของผสงอายเรยงตามบานเลขท

เครองมอทใชในการวจย

1. ลกษณะเครองมอเครองมอการวจย แบงเปน 2 สวน ไดแก1.1 แบบสมภาษณขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยเศรษฐกจและ

สงคม จานวน 15 ขอ ไดแก แบบสมภาษณขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย รวมเปน 8 ขอ ปจจยดานครอบครว ลกษณะครอบครว จานวน 1 ขอ และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบดวย รายไดการเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว และการพกผอนทเพยงพอ และอาชพ จานวน 6 ขอ

1.2 แบบวดคณภาพชวต WHO QOL–BREF–THAIใชแบบวดคณภาพชวต WHO QOL–BREF–THAI ของนายแพทยสวฒน

มหตนรนดรกล (2540: 6) ทปรบปรงจากแบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลก ซงเปนแบบวดมาตรฐาน ซงประกอบไปดวยขอคาถาม 26 ขอ ครอบคลมองคประกอบของคณภาพชวต 4 ดานดงน

1. ดานรางกาย (physical domain) คอ การรบรสภาพทางดานรางกายของบคคล ซงมผลตอชวตประจาวน จานวน 7 ขอ คอ ขอ 2, 3, 4, 10, 11, 12 และ 24 มขอคาถามทมความหมายดานลบ 2 ขอ คอ ขอ 2 และ 11

2. ดานจตใจ (psychological domain) คอ การรบรสภาพทางจตใจของตนเอง จานวน 6 ขอ คอ ขอ 5, 6, 7, 8 และ 23 มขอคาถามทมความหมายดานลบ 1 ขอ คอ ขอ 9

3. ดานความสมพนธทางสงคม (social relationships domain) คอ การรบรเรองความสมพนธของตนกบบคคลอน การรบรถงการทไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคมจานวน 3 ขอ คอ ขอ 13, 14 และ 25 มขอคาถามทมความหมายดานบวกทงหมด

37

4. ดานสงแวดลอม (environmental domain) คอ การรบรเกยวกบสงแวดลอม ทมผลตอการดาเนนชวต จานวน 8 ขอ คอ ขอ 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 และ 22 มขอคาถามทมความหมายดานบวกทงหมด

ลกษณะคาถามเปนคาถามแบบมาตรสวนประมาณคา (Rating Scale) ม 5ระดบ คอ 5, 4, 3, 2, 1 ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

ขอคาถามเชงบวก ขอคาถามเชงลบมากทสด ให 5 คะแนน มากทสด ให 1 คะแนนมาก ให 4 คะแนน มาก ให 2 คะแนนปานกลาง ให 3 คะแนน ปานกลาง ให 3 คะแนนนอย ให 2 คะแนน นอย ให 4 คะแนนนอยทสด ให 1 คะแนน นอยทสด ให 5 คะแนน

คะแนนคณภาพชวตใชตามเกณฑตามคาเฉลย ดงตอไปน ประยกตการใหคะแนนของคณเตมศกด สขวบลย ซงเปนการใชชวงคะแนนจากพสย (Intervals from the Range)เปนวธทยบระดบจาก 5 ระดบ เปนการแปลผลเพยง 3 ระดบ โดยการหาคาพสย คอ คาสงสดลบดวยคาตาสด แลวหารดวยจานวนชวงทตองการ เชน คาคะแนน เปน 1 , 2 , 3 , 4 และ 5 เมอตองการยบใหไดชวงคะแนน 3 ชวงทหางเทาๆ กน แตละชวงคะแนน นนคอ หาคาพสยเทากบ 5 – 1 = 4และชวงหางเทากบ 4/3 = 1.33 นาไปจดชวงคะแนนเปน 3 ระดบ

คะแนน 3.67 - 5.00 คะแนน แสดงถงการมคณภาพชวตสงคะแนน 2.34 - 3.66 คะแนน แสดงถงการมคณภาพชวต

ปานกลางคะแนน 2.33 - 1.00 คะแนน แสดงถงการมคณภาพชวตตา

2. วธการสรางเครองมอการสรางเครองมอและการหาคณภาพเครองมอทในการวจย มการดาเนนการตาม

ขนตอน ดงตอไปน2.1 แบบวดคณภาพชวต (WHO QOL–BREF–THAI) ของกรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข ทปรบปรงจากแบบวดคณภาพชวตขององคการอนามยโลก ซงประกอบไปดวยขอคาถาม 26 ขอ หาคาความเชอมนทงฉบบ (Reliability) ไปทดลองใช (Try Out) กบกลมตวอยางในเขตตาบลกาบง ซงมคณสมบตคลายคลงกบกลมทศกษา จานวน 30 ราย โดยเกบแบบ

38

สมภาษณนามาวเคราะหหาความเชอมนของเครองมอโดยใชสมประสทธอลฟาครอนบาค (Cronbach’sAlpha Coefficient) ผลการวเคราะหความเชอมน ได 0.82

การเกบรวบรวมขอมลการวจยครงน ผวจยรวมกบเจาหนาทและอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน

ดาเนนการเกบขอมลดวยการสมภาษณกลมตวอยาง โดยมขนตอนดงน1. ทาหนงสอถงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานบาละ โรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบลบานลโบะปนยง และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานคลองนาใส อาเภอกาบงจงหวดยะลา เพอขออนญาตและขอความรวมมอในการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล

2. ผวจ ยชแจงวตถประสงคของการวจย วธการ และขนตอนการเกบขอมลแกเจาหนาทและอาสาสมครสาธารณสขทรวมเกบขอมล เพอใหไดมาซงขอมลทถกตอง ตรงกบความเปนจรงมากทสด

3. ดาเนนการเกบขอมลจากกลมตวอยาง จานวน 289 คน โดยผวจยดาเนนการเกบขอมลดวยตนเอง

4. ทาการตรวจสอบความสมบรณของแบบสมภาษณทกฉบบ เพอใหไดขอมลทครบถวน

การวเคราะหขอมล

1. วธการวเคราะหขอมลนาแบบสมภาษณแบบมเคาโครงทผานการตรวจสอบความถกตองแลวมาลงรหส

ขอมลรายขอในแตละประเดนคาถามสาหรบผวจย ในแบบสอบถามแบบมเคาโครง หลงจากนนบนทกลงในโปรแกรมสาเรจรป ตามรหสขอมลในแบบสอบถามแบบมเคาโครง เพอทดสอบคาทางสถต

2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล2.1 วเคราะหขอมลลกษณะสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยเศรษฐกจและ

สงคมของกลมตวอยาง โดยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน2.2 วเคราะหเปรยบเทยบระหวางปจจยสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจย

เศรษฐกจและสงคม กบคณภาพชวตของกลมตวอยาง โดยใช สถต Independent T-Test และ OneWay ANOVA

39

การพทกษสทธของกลมตวอยางในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยาง ผวจยไดสมภาษณดวนตนเอง โดยจะเกบ

ขอมลเปนความลบ จะเปดเผยไดเฉพาะในรปทเปนสรปผลการวจย การเปดเผยขอมลตางๆ ตอหนวยงานทเกยวของจะกระทาเฉพาะกรณจาเปนดวยเหตผลทางวชาการเทานน นอกจากนผสงอายมสทธทจะบอกยกเลกการสมภาษณได

40

แผนปฎบตการวจย

ตารางท 1 แผนปฏบตการวจยระยะเวลาและขนตอนของการดาเนนการวจย

พ.ศ.2558 พ.ศ.2559ก.ค. ส.ค ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ

.ม.ค. เม.ย

.พ.ค.

ม.ย.

ก.ค.

1.ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ2.ศกษาประชากรและกลมตวอยาง3.สรางแบบสมภาษณ4.เกบรวบรวมขอมล5.วเคราะหขอมล6.เขยนตนฉบบวทยานพนธ7.สอบวทยานพนธ8.พมพวทยานพนธและเขาเลม9.เสนอวทยานพนธ

บทท 4ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนเปนการศกษาในรปแบบการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยตางๆ ไดแก ปจจยสวนบคคล ปจจยดานครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม และเปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลปจจยสวนบคคล ปจจยดานครอบครวและปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา ตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา ซงผลการวเคราะหขอมลไดนาเสนอโดยการบรรยายประกอบตารางตามลาดบ

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลX แทน คาเฉลย (Mean)

S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐานF แทน คาสถตทใชพจารณาใน F-distributionT แทน คาสถตทใชพจารณาใน t-distributionDf แทน องศาอสระ (Degree of Freedom)

ขนตอนการวเคราะหขอมล1. ผลการศกษาขอมลสวนบคคลของผสงอาย ปจจยดานครอบครว และปจจยดาน

เศรษฐกจและสงคม ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา โดยแสดงคาความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Arithmetic Mean) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และคาเฉลยของประชากรสองกลมทอสระตอกน (Independent t-test)

2. เปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ตามขอมลปจจยสวนบคคล ปจจยดานครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม และคาเฉลยของประชากรสองกลมทอสระตอกน (Independent t-test) และ One Way ANOVA

ผลการวเคราะหขอมลผลการศกษาขอมลสวนบคคลของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

วเคราะหโดยแจกแจงความถ หาคาสถตรอยละ ดงรายละเอยดตามตารางท 2

42

ตารางท 2 จานวนและรอยละขอมลสวนบคคลของผสงอายกลมตวอยาง (n = 289)ขอมลสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ

เพศชาย 156 54.0หญง 133 46.0

อาย60 – 64 ป 154 53.365 – 69 ป 113 39.170 ปขนไป 22 7.6

ศาสนาพทธ 133 46.0อสลาม 156 54.0

ระดบการศกษาไมไดเรยน 111 38.4ประถมศกษา 102 35.3มธยมศกษา 37 12.8อนปรญญาหรอเทยบเทา 23 8.0ปรญญาตรและสงกวา 16 5.5

สถานภาพสมรสโสด 44 15.2สมรส 223 77.2หมาย หยา แยกกนอย 22 7.6

การดมเหลาไมดม 258 89.3ดม 31 10.7

การสบบหรไมสบ 244 84.4สบ 45 15.6

43

ตารางท 2 จานวนและรอยละขอมลสวนบคคลของผสงอายกลมตวอยาง (n = 289) (ตอ)ขอมลสวนบคคล จานวน (คน) รอยละ

การออกกาลงกายไมเคยออกกาลงกาย 117 40.5นานๆครง 43 14.9เปนประจา 129 44.6

จากตารางท 2 ขอมลสวนบคคลของผสงอายกลมตวอยาง ประกอบดวย เพศ อายศาสนา ระดบการศกษา สถานภาพสมรส การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย ผลการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 54.0 อายอยในชวง 60 – 64 ป รอยละ 53.3นบถอศาสนาอสลาม รอยละ 54.0 ระดบการศกษาสวนใหญไมไดเรยน รอยละ 38.4 ไมดมเหลา รอยละ 89.3 ไมสบบหร รอยละ 84.4 และผสงอายสวนใหญออกกาลงกายเปนประจา รอยละ 44.6

ตารางท 3 จานวนและรอยละขอมลปจจยครอบครวของผสงอายกลมตวอยาง (n = 289)

ขอมลปจจยครอบครว จานวน (คน) รอยละการอยกบครอบครว

อยเพยงลาพง 45 15.6อยกบคสมรส 222 76.8อยกบบตร/ญาต 22 7.6

จากตารางท 3 ขอมลปจจยครอบครวของผสงอายกลมตวอยาง ผลการศกษา พบวากลมตวอยางสวนใหญอยกบคสมรส รอยละ 76.8 รองลงมา อยเพยงลาพง รอยละ 15.6 และอยกบบตร/ญาต รอยละ 7.6

44

ตารางท 4 จานวนและรอยละขอมลปจจยเศรษฐกจและสงคมของผสงอายกลมตวอยาง (n = 289)ขอมลปจจยเศรษฐกจและสงคม จานวน (คน) รอยละ

รายไดเพยงพอ 178 61.6ไมเพยงพอแตไมมหนสน 44 15.2ไมเพยงพอและมหนสน 67 23.2เหลอเกบ 0 0.0

การเปนสมาชกกลมเปน 133 46.0ไมเปน 156 54.0

การเขารวมกจกรรมทางศาสนาเปนประจา 178 61.6นานๆ ครง 44 15.2ไมเคยเขารวม 67 23.2

โรคประจาตวไมมโรคประจาตว 180 62.3มโรคประจาตว 109 37.7

การพกผอนเพยงพอ 133 46.0ไมเพยงพอ 156 54.0

อาชพเกษตรกรรม 138 47.8คาขาย 99 34.3ขาราชการบานาญ 27 9.3ไมมอาชพ 25 8.6

จากตารางท 4 ขอมลปจจยเศรษฐกจและสงคมของผสงอายกลมตวอยาง ประกอบดวยรายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว การพกผอน และอาชพผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญ มรายไดทเพยงพอ รอยละ 61.6 ไมเปนสมาชกกลมตางๆรอยละ 54.0 มการเขารวมกจกรรมทางศาสนาเปนประจา รอยละ 61.6 ไมมโรคประจาตว รอยละ62.3 มการพกผอนทไมเพยงพอ รอยละ 54.0 และสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม รอยละ 47.8

45

คณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง

ตารางท 5 ภาพรวมคณภาพชวตของผสงอาย

ขอท ในชวง 2 สปดาหทผานมา X S.D แปลผล1 ทานพอใจกบสขภาพของทานในตอนนเพยงใด 3.07 0.48 ปานกลาง2 การเจบปวดตามรางกาย เชน ปวดหว ปวดทอง ปวดตามตว

ทาใหทานไมสามารถทาในสงทตองการมากนอยเพยงใด2.92 0.62 ปานกลาง

3 ทานมกาลงเพยงพอทจะทาสงตางๆ ในแตละวนไหม (ทงเรองงาน หรอการดาเนนชวตประจาวน)

3.38 0.74 ปานกลาง

4 ทานพอใจกบการนอนหลบของทานมากนอยเพยงใด 3.30 0.72 ปานกลาง5 ทานรสกพงพอใจในชวต (เชน มความสข ความสงบ

มความหวง) มากนอยเพยงใด3.15 0.86 ปานกลาง

6 ทานมสมาธในการทางานตาง ๆ ดเพยงใด 3.46 0.75 ปานกลาง7 ทานรสกพอใจในตนเองมากนอยแคไหน 3.46 0.63 ปานกลาง8 ทานยอมรบรปรางหนาตาของตวเองไดไหม 3.76 0.97 สง9 ทานมความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สนหวง

วตกกงวล บอยแคไหน3.84 1.35 สง

10 ทานรสกพอใจมากนอยแคไหนทสามารถทาอะไร ๆ ผานไปไดในแตละวน

3.61 1.49 ปานกลาง

11 ทานจาเปนตองไปรบการรกษาพยาบาลมากนอยเพยงใดเพอทจะทางานหรอมชวตอยไปไดในแตละวน

3.31 1.07 ปานกลาง

12 ทานพอใจกบความสามารถในการทางานไดอยางทเคยทามามากนอยเพยงใด

3.07 1.07 ปานกลาง

13 ทานพอใจตอการผกมตรหรอเขากบคนอนอยางทผานมาแคไหน

3.45 1.07 ปานกลาง

46

ตารางท 5 ภาพรวมคณภาพชวตของผสงอาย (ตอ)

ขอท ในชวง 2 สปดาหทผานมา X S.D แปลผล14 ทานพอใจกบการชวยเหลอทเคยไดรบจากเพอนๆแคไหน 3.45 1.01 ปานกลาง15 ทานรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดไหมในแตละวน 3.83 1.09 สง16 ทานพอใจกบสภาพบานเรอนทอยตอนนมากนอยเพยงใด 3.61 0.74 ปานกลาง17 ทานมเงนพอใชจายตามความจาเปนมากนอยเพยงใด 3.38 0.92 ปานกลาง18 ทานพอใจทจะสามารถไปใชบรการสาธารณสขไดตาม

ความจาเปนเพยงใด3.30 0.91 ปานกลาง

19 ทานไดรเรองราวขาวสารทจาเปนในชวตแตละวน มากนอยเพยงใด

3.45 0.93 ปานกลาง

20 ทานมโอกาสไดพกผอนคลายเครยดมากนอยเพยงใด 3.54 0.75 ปานกลาง21 สภาพแวดลอมดตอสขภาพของทานมากนอยเพยงใด 3.61 0.74 ปานกลาง22 ทานพอใจกบการเดนทางไปไหนมาไหนของทาน

(หมายถงการคมนาคม) มากนอยเพยงใด3.54 0.75 ปานกลาง

23 ทานรสกวาชวตทานมความหมายมากนอยแคไหน 3.54 0.85 ปานกลาง24 ทานสามารถไปไหนมาไหนดวยตนเองไดดเพยงใด 3.23 1.05 ปานกลาง25 ทานพอใจในชวตทางเพศของทานแคไหน (ชวตทางเพศ

หมายถง เมอเกดความรสกทางเพศขนแลวทานมวธจดการทาใหผอนคลายลงได รวมถง การชวยตวเอง หรอการมเพศสมพนธ)

3.23 0.97 ปานกลาง

26 ทานคดวาทานมคณภาพชวต (ชวตความเปนอย) อยในระดบใด

3.38 0.83 ปานกลาง

รวม 3.42 0.49 ปานกลาง

จากตารางท 5 พบวา คณภาพชวตของผสงอายในภาพรวม อยในระดบปานกลางคาเฉลยอยท 3.42 คาเบยงเบนมาตรฐานอยท .487 เมอจาแนกรายขอ พบวา ขอทคณภาพชวตอยในระดบสง ไดแก “ทานมความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สนหวง วตกกงวล บอยแคไหน” มคาเฉลยสงถง 3.84 คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.345 รองลงมา คอ “ทานรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดไหมในแตละวน” คาเฉลยเทากบ 3.83 คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.098 และขอสดทาย คอ

47

“ทานยอมรบรปรางหนาตาของตวเองไดไหม” คาเฉลย 3.76 และคาเบยงเบนมาตรฐาน .971 และพบวา ไมมรายขอไหนอยในระดบตา สวนขออนๆ อยในระดบปานกลางทงหมด

ตารางท 6 จานวนและรอยละระดบคณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง (n = 289)

ระดบคณภาพชวตของผสงอาย จานวน รอยละระดบสง (3.67– 5.00) 111 38.4ระดบปานกลาง ( 2.34 – 3.66) 178 61.6ระดบตา (1.00 – 2.33) 0 0.0

X = 3.42 S.D = 0.74 Max = 4.35 Min = 2.35จากตารางท 6 พบวา คณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง มคณภาพชวตอยในระดบ

ปานกลาง รอยละ 61.6 รองลงมามคณภาพชวตอยในระดบสง รอยละ 38.4 และไมพบผสงอายมคณภาพชวตระดบตาเลย โดยมคาคะแนนเฉลยเทากบ 3.42 คะแนน

เปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลสวนบคคลของผสงอายกลมตวอยาง

ตารางท 7 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมเพศตางกนดวยสถต Independent SamplesTest

เพศ n X S t df Pชาย 156 3.32 .72 -2.388 287 .180หญง 133 3.53 .74

เมอพจารณาถงเพศทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทางสถต

48

ตารางท 8 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมศาสนาตางกน ดวยสถต IndependentSamples Test

ศาสนา N X S t df pพทธ 133 3.95 0.07 15.00 287 0.001*อสลาม 156 2.97 0.75

เมอพจารณาถงศาสนาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p=0.001) โดยผสงอายทนบถอศาสนาพทธมคะแนนเฉลยคณภาพชวต 3.95 ซงสงกวาผสงอายทนบถอศาสนาอสลาม ซงมคาเฉลย 2.97

ตารางท 9 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมอายแตกตางกน ดวยสถต One Way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 61.85 30.92 92.02 <0.001ภายในกลม 286 96.13 0.33

รวม 288 157.98

จากตารางท 9 เมอพจารณาถงอายทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p<0.001)

49

ตารางท 10 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามอาย

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

อาย 70 ปขนไป อาย 60-64 ป -1.47 0.13 .000 -1.78 -1.16อาย 65-69 ป -.74 0.14 .000 -1.07 -.43

จากตารางท 10 ผสงอาย 70 ปขนไป เมอเทยบกบกลมอาย อาย 60-64 ป และอาย 65-69 ป พบวา ผสงอาย 70 ปขนไป มคาเฉลยคณภาพชวตทตากวากลมอายอน ๆ อยางมนยสาคญทางสถต (p<0.001)

ตารางท 11 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมระดบการศกษาแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 4 154.12 38.53 2.83 .001*ภายในกลม 284 3.86 0.01

รวม 288 157.98

จากตารางท 11 เมอพจารณาถงระดบการศกษาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผอายอาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

50

ตารางท 12 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามระดบการศกษา

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

ไมไดเรยน ประถม -1.42 0.03 .000 -1.49 -1.34มธยม -1.46 0.02 .000 -1.52 -1.40

อนปรญญาหรอเทยบเทา

-1.49 0.02 .000 -1.54 -1.45

ปรญญาตร -1.68 0.03 .000 -1.77 -1.60

จากตารางท 12 ผลการเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ระหวางกลมผสงอายทไมไดเรยน กบระดบการศกษาอน ๆ พบวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ0.05 (p <0.001)

ตารางท 13 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมสถานภาพสมรสแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 81.57 40.78 152.67 .001ภายในกลม 286 76.41 0.28

รวม 288 157.98

จากตารางท 13 เมอพจารณาถงสถานภาพสมรสทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

51

ตารางท 14 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามสถานภาพสมรส

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

โสด ค -1.21 0.09 .000 -1.41 -1.01หมาย/หยา/แยก 0.15 0.13 .490 -0.16 0.47

จากตารางท 14 พบวา ผลการเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอายระหวางกลมโสดกบกลมค พบวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p<0.001) สวนคอนไมมความแตกตางกน

ตารางท 15 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการดมเหลาของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test

การดมเหลา

n X S t Df P

ไมดม 258 3.43 0.73 0.88 287 .380ดม 31 3.31 0.81

เมอพจารณาพฤตกรรมการดมเหลาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทางสถต

52

ตารางท 16 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการสบบหรของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test

การดมเหลา

n X S t Df P

ไมสบ 244 3.42 0.73 0.31 287 .755สบ 45 3.39 0.78

เมอพจารณาพฤตกรรมการสบบหรทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทางสถต

ตารางท 17 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมพฤตกรรมการออกกาลงกายของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One Way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 137.89 68.94 981.84 .001ภายในกลม 286 20.08 0.07

รวม 288 157.97

จากตารางท 17 เมอพจารณาพฤตกรรมการออกกาลงกายทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

53

ตารางท 18 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามพฤตกรรมการออกกาลงกาย

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

ไมเคยออกกาลงกาย

นานๆครง-1.38 0.05 .000 -1.49 -1.27

เปนประจา -1.41 0.03 .000 -1.49 -1.34

จากตารางท 18 ผลการเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอายระหวางกลมไมเคยออกกาลงกาย กบกลมออกกาลงกาย นานๆ ครง พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ0.05 (p<0.001) และเมอระหวางกลมไมเคยออกกาลงกายกบกลมออกกาลงกายเปนประจา พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p<0.001) เชนเดยวกน

ตารางท 19 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมลกษณะครอบครวของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 74.94 37.47 129.06 .001ภายในกลม 286 83.03 0.29

รวม 288 157.97

จากตารางท 19 เมอพจารณาพฤตกรรมการออกกาลงกายทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

54

ตารางท 20 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามลกษณะครอบครว

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

อยเพยงลาพง อยกบคสมรส -1.13 0.09 .000 -1.33 -0.92อยกบบตรญาต 0.23 0.14 .228 -.10 -0.56

จากตารางท 20 ผลการเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอายระหวางกลมอยเพยงลาพง กบกลมอยกบคสมรส พบวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p<0.001) สวนคอนไมมความแตกตางกน

ตารางท 21 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมรายไดของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 153.62 76.88 5.04 .001ภายในกลม 286 4.36 0.02

รวม 288 157.98

จากตารางท 21 เมอพจารณารายไดทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05(p=0.001)

55

ตารางท 22 การเปรยบเทยบความแตกตางเปนรายคของคณภาพชวตของผสงอายจาแนกตามรายได

แหลงความแปรปรวน MD (I-J) Std. E p-value 95%C I

I JLowerBound

UpperBound

เพยงพอ ไมเพยงพอ แตไมมหนสน

1.56 0.02 .000 1.50 1.61

ไมเพยงพอ และมหนสน

1.46 0.02 .000 1.42 1.50

จากตารางท 22 ผลการเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอายระหวางกลมทมรายไดเพยงพอกบกลมรายไดไมเพยงพอแตไมมหนสน พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p<0.001) และเมอเทยบกบกลมทมรายไดเพยงพอกบกลมรายไดไมเพยงพอและมหนสน พบวามความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (p<0.001) เชนเดยวกน

ตารางท 23 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทการเปนสมาชกกลมของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต Independent Samples Test

การเปนสมาชกกลม

n X S t df P

ไมเปน 133 2.97 0.07 15.60 287 .001เปน 156 3.97 0.75

จากตารางท 23 เมอพจารณาการเปนสมาชกกลมทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

56

ตารางท 24 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทการเขารวมกจกรรมทางศาสนาของผสงอายทแตกตางกน ดวยสถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 2 153.62 76.81 5.04 .001ภายในกลม 286 4.36 0.015

รวม 288 157.98

จากตารางท 24 เมอพจารณาถงการเขารวมกจกรรมทางศาสนาทแตกตางกน พบวาคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (p=.001)

ตารางท 25 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมโรคประจาตวแตกตางกนดวยสถตIndependent Samples Test

โรคประจาตว

n X S t Df P

ไมม 149 3.99 0.15 97.774 287 .001ม 140 2.50 0.09

จากตารางท 25 เมอพจารณาถงโรคประจาตวทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตทระดบ 0.5

57

ตารางท 26 ผลการทดสอบคณภาพชวตระหวางกลมทมการนอนหลบทเพยงพอดวยสถตIndependent Samples Test

การพกผอน n X S t df Pเพยงพอ 133 3.95 0.07 15.00 287 .001ไมเพยงพอ 156 2.97 0.75

จากตารางท 26 เมอพจารณาถงการพกผอนทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทางสถตอยางมนยสาคญทางสถต(p=.001)

ตารางท 27 การเปรยบเทยบคณภาพชวตผสงอาย อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทมลกษณะอาชพของผสงอายทแตกตางกน ดวย สถต One way ANOVA

แหลงความแปรปรวน Df SS MS F pระหวางกลม 3 4.09 1.36 2.53 .068ภายในกลม 285 153.88 0.54

รวม 288 157.97

จากตารางท 27 เมอพจารณาอาชพทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

บทท 5สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา และเพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลา ตามขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม การวจยครงนเปนการศกษาในรปแบบการวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) เกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณ การศกษาครงนเปนการศกษาระหวางเดอนมกราคม – กมภาพนธ 2559 กลมตวอยางเปนผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา จานวน 289 คน โดยใชสตร Yamane ทระดบความเชอมนรอยละ 95 ใชการสมตวอยางแบบแบงชนโดยการกาหนดโควตารอยละ 50 ของหมบานทงหมด 11 หมบาน โดยการจบฉลาก แตละหมบานสมตวอยางอยางงายดวยการจบฉลากตวแทนรวมเปน 289 คน เครองมอทใชในการวจย แบงเปน 2 สวน ไดแก 1) แบบสมภาษณขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย รวมเปน 8 ขอ ปจจยดานครอบครว ลกษณะการอยอาศย จานวน 1 ขอ และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบดวย รายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนาโรคประจาตว และการพกผอนทเพยงพอ และอาชพ จานวน 6 ขอ 2) แบบวดคณภาพชวต WHOQOL–BREF–THAI ประกอบไปดวยขอคาถาม 26 ขอ ครอบคลมองคประกอบของคณภาพชวต 4ดาน คอ ดานรางกาย (physical domain) ดานจตใจ (psychological domain)ดานความสมพนธทางสงคม (social relationships domain) ดานสงแวดลอม (environmental domain) วเคราะหหาความเชอมนของเครองมอโดยใชสมประสทธอลฟาครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) มคาความเชอมนเทากบ 0.82 สถตทใชในการวเคราะหขอมลลกษณะสวนบคคลของกลมตวอยาง โดยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง โดยใชสถต Independen t-test กรณทเปรยบเทยบความแตกตางของประชากร 2 กลม และใชสถต One-Way ANOVA กรณทเปรยบเทยบความแตกตางของประชากรหลายกลม

59

สรปผลการวจย

1. ขอมลสวนบคคลพบวา ผสงอายกลมตวอยางสวนใหญเปนเพศชาย รอยละ 54.0 อายอยในชวง 60 –

64 ป รอยละ 53.3 นบถอศาสนาอสลาม รอยละ 54.0 ระดบการศกษาสวนใหญไมไดเรยน รอยละ38.4 มสถานภาพสมรสค รอยละ 77.2 ไมดมเหลา รอยละ 89.3 ไมสบบหร รอยละ 84.4 และผสงอายสวนใหญออกกาลงกาย เปนประจา รอยละ 44.6

2. ปจจยดานครอบครวพบวา ผสงอายสวนใหญ อยกบคสมรส รอยละ 76.8

3. ปจจยดานเศรษฐกจและสงคมพบวา กลมตวอยางสวนใหญ มรายไดทเพยงพอ รอยละ 61.6 ไมเปนสมาชกกลม

ตางๆ รอยละ 54.0 มการเขารวมกจกรรมทางศาสนาเปนประจา รอยละ 61.6 ไมมโรคประจาตว รอยละ 62.3 มการพกผอนทไมเพยงพอ รอยละ 54.0 และสวนใหญมอาชพเกษตรกรรม รอยละ 47.8

4. ระดบของคณภาพชวตของกลมตวอยางคณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง มคณภาพชวตอยในระดบปานกลาง รอยละ

61.6 รองลงมามคณภาพชวตอยในระดบสง รอยละ 38.45. เปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพ

การสมรส ระดบการศกษา การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย5.1 เพศทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง

จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบนยสาคญทางสถตท .055.2 อายทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง

จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .055.3 ศาสนาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง

จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .055.4 ระดบการศกษาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอ

กาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .055.5 สถานภาพสมรสทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายตาบลบาละ อาเภอ

กาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .055.6 การดมเหลาทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอายตาบลบาละ อาเภอ

กาบง จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

60

5.7 การสบบหรทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

5.8 การออกกาลงกายทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตผสงอายตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

6. เปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลปจจยดานครอบครว ไดแก ลกษณะการอยอาศย

6.1 ลกษณะการอยอาศยทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7. เปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ประกอบดวยรายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว การพกผอนทเพยงพอและอาชพ

7.1 รายไดทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7.2 การเปนสมาชกกลมทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7.3 การเขารวมกจกรรมทางศาสนา พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7.4 โรคประจาตวทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7.5 การพกผอนทเพยงพอทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา มความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

7.6 อาชพทแตกตางกน พบวา คณภาพชวตของผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบงจงหวดยะลา ไมมความแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถตท .05

อภปรายผลการศกษาเรองปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต

กรณศกษาตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา และเพอเปรยบเทยบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ตามขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครวและปจจยดานเศรษฐกจและสงคม

61

1. คณภาพชวตของผสงอายพบวา คณภาพชวตของผสงอายกลมตวอยาง อยในระดบปานกลาง รอยละ 61.6

รองลงมามคณภาพชวตอยในระดบสง รอยละ 38.4 และไมพบมคณภาพชวตอยในระดบตา ทงนเพราะผสงอายเปนบคคลทเจบปวยไดงายกวาบคคลในวยอน สขภาพรางกายไมแขงแรงเหมอนเคยมการเปลยนแปลงทางดานรางกาย เปนอปสรรคทาใหไมสามารถทาในสงทตองการไดเหมอนเดมทาใหรสกวตกกงวล ตองพงพาสมาชกในครอบครวมากขน ทาใหมโอกาสไดเขารวมกจกรรมกบเพอนบานหรอสงคมลดลง ทาใหเกดความพงพอใจในคณภาพชวตท เปนอยในระดบปานกลางเทานน ซงสอดคลองกบการศกษาของ สมรตน ขามาก (2554: 54) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในเขตอาเภอสทงพระ จงหวดสงขลา พบวา ระดบคณภาพชวตของกลมตวอยางตามองคประกอบคณภาพชวตทงโดยรวม และรายดานอยในระดบกลางๆ และสอดคลองกบการศกษาของจราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร (2553: 95) ไดศกษาภาวะสขภาพและคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา คณภาพชวตโดยรวมของกลมตวอยางสวนใหญอยในระดบปานกลาง เนองจากผสงอายสวนใหญเปนวยผสงอายตอนตนซงยงมสขภาพด ไมมขอจากดในการทากจกรรมตางๆ ทาใหเกดความพงพอใจทสามรถปฏบตกจวตรประจาวน ดแลตนเองและประกอบอาชพได ผ สงอายทยงสามารถทางานได ชวยเหลอตวเองไดสามารถปฏบตกจวตรประจาวนไดด สงผลใหผสงอายเกดความรสกมคณคาในตนเอง รสกวาชวตมความหมาย และรสกพงพอใจในชวต และสอดคลองกบการศกษาของวไลพร ขาวงษ, จตพรหนสวสด, วรารตน ประทานวรปญญา และจดาภา ศรปญญา (2554: 36) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอาย ผลการวจย พบวา คณภาพชวตของตนเองอยในระดบปานกลางทงรายดานและ โดยรวม ทงนอาจเนองมาจากผสงอายในตาบลบางกราง อาเภอเมองจงหวดนนทบร สวนใหญมอายอยในชวง 60 - 69 ป โดยคดเปนรอยละ 44.8 ซงกลมนจดอยในกลมผสงอายระดบตน ซงมการเปลยนแปลงทางสรระวทยาไปยงไมมาก ยงพอทจะชวยเหลอตนเองและปฏบตกจวตรประจาวนตางๆ ไดดวยตนเอง

2. เปรยบเทยบคณภาพชวตตามขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา รายได และลกษณะทอยอาศย

2.1 เพศ พบวา เพศทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายไมแตกตางกนเพราะวยสงอายไมวาจะเปนผสงอายเพศใดกเปนวยทมการเปลยนแปลงของรางกายไปในทางทเสอม ทาใหเสยงตอการเกดโรคเรอรงและสงผลกระทบตอคณภาพชวตของผสงอาย สอดคลองกบทฤษฎความเสอมโทรม (Wear and Tear theory) ทฤษฎนไดเปรยบเทยบสงทมชวตคลายกบ

62

เครองจกร ซงเมอมการใชงานไปนานๆ จะเกดความผดปกตขน แตมนษยและเครองจกรจะแตกตางกน เพราะมนษยสามารถทจะซอมแซมตวเองและใชงานตอไปได เชน เนอเยอบางชนดไดแกผวหนง เยอบอาหาร เมดโลหตแดง เซลลทเกดขนใหมจะทดแทนเซลลเกาทเสอมโทรมแลว เพอใหสงมชวตมความชรานอยทสด สวนเซลลบางชนดทแบงตวไมไดเมอเขาสวยผใหญ เชน เซลลประสาทและเซลลกลามเนอลาย จะเสอมโทรมและตาย (อรวรรณ แผนคง, 2553) และสอดคลองกบการศกษาของอารดา ธระเกยรตกาจร (2554: 15) ไดศกษาคณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม พบวา เพศ เปนปจจยทไมมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย กลาวไดวา ผสงอายไมวาเปนเพศชายหรอเพศหญงยอมไมมผลทาใหระดบคณภาพชวตเปลยนไป

2.2 อาย พบวา อายทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายตางกน ซงสอดคลองกบแนวคดความสงอาย ไดแก ความสงอายตามสภาพรางกาย (Biological) Aging) เปนการเปลยนแปลงของโครงสรางและหนาทการทางานของรางกายทเกดขนตลอดชวงชวต บคคลอาจจะมการเปลยนแปลงของอวยวะหรอระบบในบางสวนของรางกายซอนเรนอยและมการเปลยนแปลงเพมมากขนทละนอยตามอาย เชน ผมเรมเปลยนเปนสขาวหรอเทา ผงหนงเหยวยนมองเหนและการไดยน การตอบสนองตอเหตการณตางๆชาลงและเสยงตอการเกดโรคไดงาย เปนตน ความสงอายตามความสามารถของบคคลในการทาหนาทในสงคม (Functional Aging) เปนการพจารณาจากหลกการทวาบคคลมอายเทากนมความสามารถในการทาหนาทของรางกายในการทากจวตรประจาวนตองการพงพาบคคลในครอบครวการพจารณาความสงอายตามหลกการน มประโยชนและสอดคลองกบหลกการในการดแลสขภาพของบคคลตอปญหาสขภาพทกาลงหรอภาวะเสยงตอปญหา ความสงอายตามสภาพจตใจ (Psychological Aging) เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมการรบรในตนเองและการตอบสนองตอการเปลยนแปลงของรางกายซงความสงอายดานจตใจนไดรบอทธพลมาจากสภาพรางกาย เชน ระบบหวใจและหลอดเลอด ระบบไต และการเปลยนแปลงของสมองทมผลตอและความจา การเรยนร แรงจงใจและภาวะอารมณ และความสงอายตามสภาพสงคม (Social Aging) เปนการเปลยนแปลงทางดานสงคมของผสงอาย ซงรวมถงการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเขาสงคม ความคาดหวงและบทบาททางสงคมทไดรบอทธพลมาจากความสงอายทางดานรางกายและจตใจคอการเปลยนแปลงทเกดขนในแตละมตของบคคลซงมลกษณะทตองการดแลทละเอยดออนและแตกตางจากวยอนๆ (อทย หรญโต, 2526: 67-68)

2.3 ศาสนา พบวา ศาสนาทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายตางกนซงสอดคลองกบการศกษาของจราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร (2553:96) ไดศกษาภาวะสขภาพและคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ผสงอาย

63

สวนใหญเปนวยทมความผกพนกบศาสนา เมออายมากขนบคคลจะมความศรทธา เชอมนในศาสนาและมศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจมากขน ผลการศกษาครงนกลมตวอยางทศกษาสวนใหญเปนผสงอายมสลม ซงจะปฏบตตามคาสงสอนทางศาสนาอยางเครงครด ทงนเนองจากการไดรบการอบรมสงสอนใหปฏบตกจกรรมทางศาสนาตงแตยงเยาววย มการปลกฝงเรองหลกศาสนา ทาใหศาสนาฝงลกอยกบมสลมจนยากทจะแยกออกจากกนได ผสงอายมสลมมความเชอและศรทธาตออลลอฮ เชอวาเปนผสรางทกสงในโลกน ความเชอดงกลาวสงผลใหมสลมมทยดเหนยวจตใจสามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงทเกดขนได นอกจากนผสงอายมสลมสวนใหญจะมการจดการความเครยดของตนเอง โดยใชศรทธาตอพระเจาและการปฏบตกจกรรมทางศาสนา ซงการปฏบตดงกลาวกอใหเกดผลดตอสขภาพจต ซงสอดคลองกบการกฤษณา โดยพลา (2550) ไดศกษาเรองการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณของผสงอายมสลม จงหวดสตล ทพบวา ผสงอายมสลมจงหวดสตลมการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณในระดบสง โดยเฉพาะเรองการขอพรตออลลอฮ เพอใหตนเองรสกมนคงปลอดภย และรสกอบอนใจ

2.4 สถานภาพสมรส พบวา สถานภาพสมรสทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายตางกน ผลการศกษา ผสงอายสวนใหญมสถานภาพสมรสค รอยละ 77.2 ซงผสงอายจะมความรสกวาตนเองไมไดอยเพยงลาพง มคนคอยดแล ไมถกทอดทงใหอยตามลาพง ซงสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายในทางทด ซงสอดคลองกบการศกษาของศรนช ฉายแสง (2553) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตผสงอาย ในจงหวดอานาจเจรญ พบวา ตวแปรพยากรณทดของคณภาพชวต ไดแกความเชอความสามารถตนเองในการมคณภาพชวตท ด การไดรบแรงสนบสนนจากผนาชมชนและชาวบาน การรบรประโยชนของการมคณภาพชวตทด อาชพหลก การไดรบแรงสนบสนนจากเจาหนาทสาธารณสข และสถานภาพ โดยมสมประสทธสหสมพนธพหคณเทากบ .739 ตวแปรพยากรณชดนรวมกนสามารถพยากรณคณภาพชวตผสงอาย ไดรอยละ 54.6และมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณ เทากบ .387

2.5 ระดบการศกษา พบวา ระดบการศกษาทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายแตกตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของวไลพร ขาวงษ, จตพร หนสวสด, วรารตนประทานวรปญญา และจดาภา ศรปญญา (2554: 36) ไดศกษาปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบางกราง อาเภอเมอง จงหวดนนทบร พบวา การศกษามความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตกบคณภาพชวตของผสงอาย การศกษามผลตอผสงอายในเรองความรและความสามารถในการดแลตนเอง จากการวเคราะหความสมพนธคณภาพชวตของกลมตวอยางกบปจจยสวนบคคลดานการศกษา พบวาการศกษามความสมพนธทางบวกกบคณภาพชวตอยางมนยสาคญทางสถต โดยผสงอายทมระดบการศกษาสงจะประเมนคณภาพชวตอยในระดบทดกวา

64

ผสงอายทมระดบตา การศกษาเปนปจจยทสาคญตอการพฒนาความร ชวยสงเสรมใหบคคลมสตปญญา ใฝรและคดอยางมเหตผล สามารถแกปญหาหรอสถานการณตางๆ ทเขามาในชวตสามารถดารงชวตไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยงเมอเผชญกบความเจบปวย จะพยายามแสวงหาความร ทาใหเขาใจเรองตางๆ เกยวกบโรคของตน จงมแนวโนมทจะปฏบตตามแผนการรกษาเพอควบคมภาวะความเจบปวยดวยความเขาใจ

2.6 การดมเหลา พบวา การดมเหลาทแตกตางกนสงผลคณภาพชวตผสงอายไมแตกตางกน ซงกลมตวอยางทมการดมเหลามเพยง รอยละ 10.7 ซงนบวานอยมาก ซงจากการศกษาพบวาผสงอายมการดมเหลานานๆ ครง ตามโอกาสสาคญๆ เชน งานเลยง งานแตงงาน ทาใหไมถงขนตด ซงไมสงผลกระทบตอสขภาพ

2.7 การสบบหร พบวา การสบบหรทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตผสงอายไมแตกตางกน ซงการศกษาครงน มผสงอาย สบบหร เพยงรอยละ 15.6 ซงนบวาเปนสวนนอยมากและจากกการสารวจพบวา ผสงอายสวนใหญทสบบหร มการสบบหรนานๆ ครง ไมถงขนตดบหรซงไมไดสงผลกระทบตอสขภาพมากนก

2.8 การออกกาลงกาย พบวา การออกกาลงกายทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตผสงอายตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของกรรณกา เรองเดช, อะหมดลตฟ กามา, ไพบลยชาวสาวนศรเจรญ และสชาต สงขแกว (2556: 23) ไดศกษาปจจยทานายคณภาพชวตของผไดรบความรนแรงจากสถานการณความไมสงบในจงหวดยะลา พบวา ระดบคณภาพชวตในภาพรวมอยในระดบปานกลาง รอยละ 84.5 และมคณภาพชวตอยในระดบด รอยละ 13.2จาแนกรายดาน พบวาคณภาพชวตดานจตใจอยในระดบดมากทสด รอยละ 24.8 และคณภาพชวตดานสมพนธภาพทางสงคมอยในระดบไมดมากทสดรอยละ 15.8 ปจจยทมความสมพนธทางบวกกบคะแนนคณภาพชวตไดแก พฤตกรรมสงเสรมสขภาพ การออกกาลงกาย สวนปจจยท มความสมพนธทางลบกบคะแนนคณภาพชวตของผไดรบความรนแรงจากเหตการณความไมสงบ ไดแก ผไดรบบาดเจบจากเหตการณ ผมความพการในปจจบน ระดบการศกษามธยมศกษาหรอเทยบเทา สถานภาพสมรสหมาย ระยะเวลาหลงเกดเหตการณ ซงตวแปรทมอทธพลมากทสด คอ พฤตกรรมสงเสรมสขภาพการออกกาลงกาย

2.9 ลกษณะการอยอาศย พบวา ลกษณะการอยอาศยทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายตางกน ผสงอายสวนใหญอาศยอยกบคสมรส รอยละ 62.0 รองลงมาคออยกบบตรหรอญาต รอยละ 30.5 มเพยงรอยละ 7.5 ทอยเพยงลาพง ซงสอดคลองกบการศกษาของ ชตเดช เจยนดอน, นวรตน สวรรณผอง, ฉววรรณ บญสยา และนพพร โหวธระกล (2554: 232-234) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในชนบท อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา ผลการวจย พบวา

65

ปจจยทสามารถทานายคณภาพชวตดานจตใจ 4 ปจจย ไดแก ความรสกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพการเขารวมกจกรรมของชมรม และสมพนธภาพในครอบครว โดยสามารถอธบายคณภาพชวตดานจตใจไดรอยละ 21.5 บคลากรสาธารณสขควรสงเสรมใหผสงอายมความรสกมคณคาในตนเอง สงเสรมสมพนธภาพในครอบครว องคกรทองถนควรรวมใหการสงเสรมกจกรรมเหลานทสอดคลองกบความตองการของผสงอาย เพอคณภาพชวตทดขนของผสงอายในชนบท จากการศกษาครงนผสงอายสวนใหญอาศยอยกบคสมรส รอยละ 62.0 การมคสมรสจงเปนปจจยเสรมอกอยางหนงในการอยรวมกนระหวางคสมรสของผสงอาย คอยชวยเหลอใหคาปรกษาแกกนและกน

2.10 รายได พบวา รายไดทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายตางกนซงสอดคลองกบการศกษาของจราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร (2553:96) ไดศกษาภาวะสขภาพและคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ผสงอายทมรายไดเพยงพอและมเหลอเกบ มโอกาสทจะแสวงหาสงจาเปนขนพนฐาน และเปนปจจยขนพนฐานทสาคญของการปรบตวเขาสวยสงอาย เนองจากผสงอายทมรายไดเพยงพอและมเหลอเกบจะไมวตกกงวลวาเมอไมไดทางานจะไมมเงนใชจาย สงผลใหรบรวามคณภาพชวตทดรายไดจงมความสาคญกบคณภาพชวตและสอดคลองกบการศกษาของธารน สขอนนต, สภาวลย จารยะศลป,ทศนนท ทมมานนท และปยรตน จตรภกด (2554: 246) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลบานสวน จงหวดชลบร พบวา ผสงอายทมรายไดเพยงพอในการดารงชวตประจาวน ทาใหผสงอายกลมนมสขภาพกายสขภาพจตด ไมเกดภาวะวตกกงวลแตอยางใด สามารถดารงชวตอยางมความสขกเปนได อารดา ธระเกยรตกาจร (2554: 16) ไดศกษาคณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม พบวา ถาผสงอายมรายไดตอเดอนเพมขน มโอกาสทาใหระดบคณภาพชวตผสงอาย กลาวไดวา รายไดถอเปนปจจยพนฐานทมความสาคญตอการดารงชวตดงนนรายไดยอมสงผลตอคณภาพชวตเชนกน

2.11 การเปนสมาชกกลมพบวา การเปนสมาชกกลมทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ซงสอดคลองกบการศกษาของธารน สขอนนต,สภาวลย จารยะศลป, ทศนนท ทมมานนท และปยรตน จตรภกด (2554: 242-243) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบร มวตถประสงคเพอศกษาระดบคณภาพชวตและเปรยบเทยบคณภาพชวตจาแนกตามปจจยสวนบคคลของผสงอายในเขตเทศบาลเมองบานสวน จงหวดชลบรผลการศกษาพบวา คณภาพชวตของผสงอายในภาพรวมอยในระดบปานกลางโดยผสงอายสวนใหญมคณภาพชวตระดบปานกลาง รอยละ 64.2 รองลงมาเปนระดบด รอยละ 24.8และระดบไมด รอยละ 11.0 เมอพจารณารายได พบวา คณภาพชวตของผสงอายทอยในระดบปาน

66

กลางไดแก ดานรางกาย สภาพแวดลอม และจตใจ ตามลาดบ สวนทอยในระดบด คอ ดานความสมพนธทางสงคม ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยคณภาพชวตผสงอายจาแนกตามปจจยสวนบคคล พบวา คณภาพชวตของผสงอายแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p < 0.05) ในปจจยตอไปน คอ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได การเปนสมาชกกลมทางสงคม และการรบสวสดการกองทนผสงอาย คอ ผทมอาย 60–69 ป, การศกษาตงแตอนปรญญาขนไป,อาชพขาราชการบานาญ, รายไดเฉลยมากกวา 5,001 บาท, เปนสมาชกกลมทางสงคม, และไมรบสวสดการกองทนผสงอาย จะมคณภาพชวตทดกวากลมอน จากผลการศกษา หนวยงานทเกยวของควรเนนการพฒนาดานรางกาย จตใจและสภาพแวดลอมของผสงอายคณภาพชวตใหมากขนเพอยกระดบคณภาพชวตจากปานกลางไปสระดบด และสอดคลองกบการศกษาของชตเดช เจยนดอน,นวรตน สวรรณผอง, ฉววรรณ บญสยา และนพพร โหวธระกล (2554: 232-234) ไดศกษาคณภาพชวตของผสงอายในชนบท อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา ผลการวจย พบวา ผสงอายมความพอใจกบคณภาพชวตดานรางกายรอยละ 50.4 และพอใจดานจตใจรอยละ 52.7 ปจจยทสามารถทานายคณภาพชวตดานรางกาย 6 ปจจย ไดแก ความรสกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพ การเขารวมกจกรรมของชมรม การศกษา อาชพและอาย โดยสามารถอธบายคณภาพชวตดานรางกายไดรอยละ 30.5 ปจจยทสามารถทานายคณภาพชวตดานจตใจ 4 ปจจย ไดแก ความรสกมคณคาในตนเอง ภาวะสขภาพการเขารวมกจกรรมของชมรม และสมพนธภาพในครอบครว โดยสามารถอธบายคณภาพชวตดานจตใจไดรอยละ 21.5 บคลากรสาธารณสขควรสงเสรมใหผสงอายมความรสกมคณคาในตนเอง สงเสรมสมพนธภาพในครอบครวองคกรทองถนควรรวมใหการสงเสรมกจกรรมเหลานทสอดคลองกบความตองการของผสงอาย เพอคณภาพชวตทดขนของผสงอายในชนบท

2.12 การเขารวมกจกรรมทางศาสนา พบวา การเขารวมกจกรรมทางศาสนาทแตกตางกน สงผลตอคณภาพชวตทแตกตางกน ซงสอดคลองกบผลการศกษาของจราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร (2553: 96) ไดศกษาภาวะสขภาพและคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ผสงอายสวนใหญเปนวยทมความผกพนกบศาสนา เมออายมากขนบคคลจะมความศรทธา เชอมนในศาสนาและมศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจมากขนผลการศกษาครงนกลมตวอยางทศกษาสวนใหญเปนผสงอายมสลม ซงจะปฏบตตามคาสงสอนทางศาสนาอยางเครงครด ทงนเนองจากการไดรบการอบรมสงสอนใหปฏบตกจกรรมทางศาสนาตงแตยงเยาววย มการปลกฝงเรองหลกศาสนา ทาใหศาสนาฝงลกอยกบมสลมจนยากทจะแยกออกจากกนได ผสงอายมสลมมความเชอและศรทธาตออลลอฮ เชอวาเปนผสรางทกสงในโลกน ความเชอดงกลาวสงผลใหมสลมมทยดเหนยวจตใจ สามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงทเกดขนได

67

นอกจากนผสงอายมสลมสวนใหญจะมการจดการความเครยดของตนเอง โดยใชศรทธาตอพระเจาและการปฏบตกจกรรมทางศาสนา ซงการปฏบตดงกลาวกอใหเกดผลดตอสขภาพจต ซงสอดคลองกบการกฤษณา โดยพลา (2550) ไดศกษาเรองการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณของผสงอายมสลม จงหวดสตล ทพบวา ผสงอายมสลมจงหวดสตลมการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณในระดบสง โดยเฉพาะเรองการขอพรตออลลอฮ เพอใหตนเองรสกมนคงปลอดภย และรสกอบอนใจ

2.13 โรคประจาตว พบวา การมโรคประจาตวทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายแตกตางกน โดยจากการศกษาครงน ผสงอายสวนใหญ ไมมโรคประจาตว รอยละ 62.3และมโรคประจาตว รอยละ 37.7 ซงสอดคลองกบการศกษาของอารดา ธระเกยรตกาจร (2554: 16)ไดศกษาคณภาพชวตผ สงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม มวตถประสงคเพอวดระดบคณภาพชวตของผสงอายและเพอวเคราะหปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย จากการวดระดบคณภาพชวตผสงอาย พบวา ระดบคะแนนคณภาพชวตโดยเฉลยของผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ จงหวดเชยงใหมอยในระดบด คอ มคะแนนเฉลยคณภาพชวตเทากบ 4.32 จากคะแนนเตม 5 เมอพจารณาเปนรายดานพบวา คะแนนเฉลย 3 อนดบแรกคอดานสงแวดลอม ดานสขภาพและดานสงคม ( คาเฉลย = 4.9, 4.7 และ 4.39 ตามลาดบ) การวเคราะหปจจยทมผลตอระดบคณภาพชวตของผสงอาย พบวา ปจจยทมความสมพนธในทศทางบวกกบระดบคณภาพชวตผสงอายไดแก ปจจยดานประชากร คอ อาชพหลกกอนอาย 60 ป (รบราชการ พนกงานรฐวสาหกจ) ระดบการศกษาและสถานภาพสมรส ปจจยดานเศรษฐกจและปจจยดานสงคม ทระดบนยสาคญทางสถต 0.01 และ 0.05 และปจจยทมความสมพนธในทศทางลบกบระดบคณภาพชวตผสงอายไดแก อายและปจจยดานสขภาพ (การมโรคประจาตว) ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

2.14 การพกผอนทเพยงพอ พบวา การพกผอนทเพยงพอทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายแตกตางกน การพกผอนทเพยงพอสงผลใหสภาพรางกายและจตใจดอารมณด จตใจเบกบาน ซงสงผลตอคณภาพชวตทดตอไป ซงสอดคลองกบการกฤษณา โดยพลา(2550) ไดศกษาเรองการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณของผสงอายมสลม จงหวดสตล ทพบวา ผสงอายมสลมจงหวดสตลมการสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณในระดบสง

2.15 อาชพ พบวา อาชพทแตกตางกนสงผลตอคณภาพชวตของผสงอายไมแตกตางกน ซงสอดคลองกบการศกษาของมยมน มะแม (2553: 60) ไดศกษาพฤตกรรมของบคคลในครอบครวตอการดแลผสงอาย ในเขตเทศบาลตาบลบาเจาะ อาเภอบาเจาะ จงหวดนราธวาสพบวา บคคลในครอบครวผสงอายทมภาระหนาทในการดแลผสงอายมความรความเขาใจเกยวกบ

68

การดแลผสงอายในระดบปานกลาง รอยละ 41.1 ตวแปรดานภาระหนาทของบคคลในครอบครวมพฤตกรรมการดแลผสงอายในครอบครวแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนตวแปรดานเพศ อาย สถานภาพ ระดบการศกษา อาชพ รายได ไมสงผลตอการมพฤตกรรมการดแลผสงอายในครอบครว

จากผลการศกษาในครงนสรปไดวา ระดบคณภาพชวตของผสงอาย ในตาบลบาละอาเภอกาบง จงหวดยะลา อยในระดบปานกลาง สวนการเปรยบเทยบคณภาพชวตตาม ขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ศาสนา สถานภาพการสมรส ระดบการศกษา การดมเหลา การสบบหร และการออกกาลงกาย ปจจยดานครอบครว ลกษณะการอยอาศย และปจจยดานเศรษฐกจและสงคมประกอบดวย รายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา โรคประจาตว และการพกผอนทเพยงพอ และอาชพ พบวา ผสงอาย ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ทม ศาสนา อายระดบการศกษา สถานภาพสมรส การออกกาลงกาย ลกษณะการอยกบครอบครว รายได การเปนสมาชกกลม การเขารวมกจกรรมทางศาสนา และการพกผอนทแตกตางกน มคณภาพชวตทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใชจากผลการศกษาคณภาพชวตของผสงอายในตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

พบวา คณภาพชวตของผสงอายอยในระดบปานกลาง ควรจดกจกรรมทสอดคลองกบองคประกอบคณภาพชวตครอบคลมทง 4 ดาน ทงดานรางกาย จตใจ ความสมพนธทางสงคมและสงแวดลอมเพอเปนการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตของผสงอายตอไป

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป2.1 ศกษาปจจยสนบสนนการปฏบตตนในชวตประจาวนทสงผลดตอคณภาพ

ชวตของผสงอายตามบรบทของพนท เพอใชเปนแนวทางในการวางแผนพฒนาคณภาพชวตของผสงอายตอไป

2.2 ศกษาสภาพปญหาและความตองการของผสงอาย เพอนามาใชวางแผนพฒนาคณภาพชวตของผสงอายตอไป

69

2.3 จดกจกรรมสงเสรมสขภาพแกผสงอาย เพอใหผสงอายไดผอนคลาย ทากจกรรมตางๆ ในชมชน มการพบปะกบคนในวยเดยวกน พดคยเพอสรางสขภาพจตทด อนจะสงผลดตอคณภาพชวตของผสงอายตอไป

บรรณานกรม

กรรณกา เรองเดช, อะหมดลตฟ กามา, ไพบลย ชาวสาวนศรเจรญ และสชาต สงขแกว. (2556).ปจจยทานายคณภาพชวตของผไดรบความรนแรงจากสถานการณความไมสงบในจงหวดยะลา. วารสารมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2556). คมอความสข 5 มต. พมพครงท 2. นนทบร: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กฤษณา โดยพลา. (2550). การสรางเสรมสขภาพจตและจตวญญาณของผสงอายมสลม จงหวดสตล.วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

กานดา พนลาภทว. (2539). สถตเพอการวจย. กรงเทพมหานคร: ฟสกสเซนเตอร.เกยรตนดดา พงสมบต และปรตา ธนสกาญจน. (2554). คณภาพชวตของผสงอายในตาบลทาโรงชาง

อาเภอเมอง จงหวดพจตร. สารนพนธนโยบายสาธารณ มหาวทยาลยนเรศวร.จราพร ทองด, ดาราวรรณ รองเมอง และฉนทนา นาคฉตร. (2553). ภาวะสขภาพและคณภาพชวต

ของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสขวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน.

ชาญชย เรองขจร. (2550). ระเบยบวธวจยพนฐาน. สงขลา: เทมการพมพ.ชตเดช เจยนดอน, นวรตน สวรรณผอง,ฉววรรณ บญสยา และนพพร โหวธระกล. (2554). คณภาพ

ชวตของผสงอายในชนบท อาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา. วารสารสาธารณสขศาสตร, 41(3), 232-234.

นรไลลา สะมะแย. (2553). การสงเสรมสขภาพผสงอายในตาบลยะตะ อาเภอรามน จงหวดยะลา.ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาสาธารณสขชมชน วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดยะลา.

ธารน สขอนนต, สภาวลย จารยะศลป, ทศนนท ทมมานนท และปยรตน จตรภกด. (2554). คณภาพชวตของผสงอายในเขตเทศบาลเมองชลบร. วารสารสาธารณสขศาสตร, 41(3), 241.

นศารตน ศลปะเดช. (2539). ประชากรกบคณภาพชวต. กรงเทพมหานคร: พศษฐการพมพ.นนทวรรณ สวรรณรป. (2544). อปสรรคและปญหาการบรการผสงอายในชมชน. วารสารพฤฒา

วทยาและเวชศาสตรผสงอาย.บณฑตวทยาลย. (2552). คมอการเขยนวทยานพนธ. มหาวทยาลยราชภฏยะลา. สงขลา : เทมการ

พมพ.

70

บญเรยง ขจรศลป. (2548). การวเคราะหและแปลความหมายขอมลในการวจย โดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Window Version 10-12. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: บรษทเอส.พ.เอน.การพมพ.

พชร พทธชาด. (2550). ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของแพทยใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. สงขลานครนทรเวชสาร, 25(31), 7.

ภรชญา เทพศร. (2554). คณภาพชวตของผ สงอายในตาบลทองหลาง อาเภอบานนา จงหวดนครนายก. สารนพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาเกรก.

มยมน มะแม. (2553). พฤตกรรมของบคคลในครอบครวตอการดแลผสงอายในเขตเทศบาลตาบลบาเจาะ อาเภอ บาเจาะ จงหวดนราธวาส. ปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาสาธารณสข ชมชน วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดยะลา.

วไลพร ขาวงษ, จตพร หนสวสด, วรารตน ประทานวรปญญา และจดาภา ศรปญญา. (2554). ปจจยทมความสมพนธกบคณภาพชวตของผสงอาย. วารสารวจยทางวทยาศาสตรสขภาพ,5(2), 36.

ศร ฮามสพธ. (2543). ประชากรกบคณภาพชวต. กรงเทพมหานคร: โอเอสพรนตงเฮาส.ศรเรอน แกวกงวาน. (2538). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย วยรน-วยสงอาย. พมพครงท 9.

กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.สมภพ เรองตระกล. (2547). ตาราจตเวชผสงอาย. กรงเทพมหานคร: เรอนแกวการพมพ.สมรตน ขามาก. (2554). คณภาพชวตผสงอายในเขตอาเภอสทงพระ จงหวดสงขลา. วทยานพนธ

สาธารณสขศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสงขลา.สหพร กลณรงค. (2552). ความสมพนธระหวางความเครยดจากการทางานกบคณภาพชวตของ

บคลากรสาธารณสขทปฏบตงานในสถานอนามย ในจงหวดนราธวาส. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพยาบาลศาสตร. บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสงขลานครนทร.

สทธชย จตะพนธกล. (2542). หลกสาคญของเวชศาสตรผสงอาย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สนนท บราญรมย. (2542). วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต. กรงเทพมหานคร: เธรดเฟเอดดเคชน.สภา แกวบรสทธ. (2547). ปจจยทมอทธพลตอคณภาพชวตเกษตรกรชาวสานยางพาราจงหวด

สงขลา. วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพยาบาลศาสตร. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

71

สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2554). คมอการสงเสรมสขภาพผสงอายสาหรบบคลากรสาธารณสข. พมพครงท 2 นนทบร: สานกขาว พาณชย กรมสงเสรมการสงออก.

สานกสงเสรมสขภาพ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2556). คมอแนวทางการฝกอบรมผดแลผสงอายหลกสตร 70 ชวโมง. นนทบร: สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต.

อรวรรณ แผนคง. (2553). การพยาบาลผสงอาย. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: ธนาเพรส.อารดา ธระเกยรตกาจร. (2554). คณภาพชวตผสงอายในเขตเทศบาลตาบลสเทพ อาเภอเมอง

จงหวดเชยงใหม. วารสารมหาวทยาลยศลปากร, 4, 15.อทย หรญโต. (2526). สารานกรมศพทสงคมวทยา-มานษยวทยา. กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร.WHO. 1994. อางถงใน สวฒน มหตนรนดรกล, กรองจต วงศสวรรณ และคณะ. (2540).

เปรยบเทยบตวชวดคณภาพชวตของ WHO 100 ตวชวด และ 26 ตวชวด. เชยงใหม:โรงพยาบาลสวนปรง.

ภาคผนวก

ภาคผนวก กสถตทใชในการวจย

74

สถตทใชในการวจย

การวจยครงน ผวจยใชสถตในการวจย ดงน

1. สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ1.1 หาคาความเชอมน (Reliability) โดยคานวณหาคาสมประสทธอลฟาของ

ครอนบาค (Cbonbach) (ธรวฒ เอกะกล. 2549: 182) โดยใชสตร

=เมอ α แทน คาสมประสทธความเทยงอลฟา

K แทน จานวนขอคาถามSi2 แทน ความแปรปรวนของคะแนนของแตละขอS2t แทน ความแปรปรวนของคะแนนรวมทงฉบบ

2. สถตทใชในการวเคราะหขอมล2.1 หาคาความถ (Frequency)2.2 หาคาเฉลย (Arithmetic Mean) โดยใชสตรเฟอรกสน (Ferguson, 1987 : 49 ; อาง

ถงในบญชม ศรสะอาด, 2545: 104)=

เมอ X แทน คามชฌมเลขคณตΣX แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดN แทน จานวนกลมตวอยาง

2.3 หาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยใชสตร สตรเฟอรกสน(Ferguson, 1987 : 49 ; อางถงในบญชม ศรสะอาด, 2545: 104)

SD =เมอ SD แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน

ΣX2 แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกกาลงสอง(ΣX)2 แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกกาลงสองN แทน จานวนกลมตวอยาง

75

2.4 การเปรยบเทยบคาเฉลยของประชากรสองกลมทไมสมพนธกน (Independent-ttest) โดยใชสตร (บญธรรม กจปรดาบรสทธ, 2554 : 393)

ใชสตร t =

df =เมอ แทนคาเฉลยของกลมตวอยางกลมท 1, 2

แทนความแปรปรวนรวม (Pooled variance)

=

n1 , n2 แทนขนาดของกลมตวอยางกลมท 1, 2df แทนชนแหงความเปนอสระ (degree of freedom)

2.5 การเปรยบเทยบคาเฉลยของประชากรมากกวาสองกลมสมพนธกนดวยสถต One- way ANOVA โดยใชสตร (อรณ จรวฒนกล, 2553 : 207)

ssT=

2

11

jn

iij

K

j

XX

เมอ ssTแทน ผลรวมทงหมดของความเบยงเบนยกกาลงสอง

X แทน คะแนนแตละคาX แทน คะแนนเฉลย

ssB=

K

jjn

1(

XX j ) 2

เมอ ssBแทน ผลรวมของความเบยงเบนยกกาลงสองระหวางกลม

X แทน คะแนนเฉลยN แทน จานวนกลมตวอยางแตละกลม

WSS =2

11

jn

ijij

K

j

XX

เมอ WSS แทน ผลรวมของความเบยงเบนยกกาลงสองในกลมX แทน คะแนนแตละคาX แทน คะแนนเฉลยn แทน จานวนกลมตวอยางแตละกลม

ภาคผนวก ขเครองมอทใชในการวจย

77

แบบสมภาษณ

คาชแจงแบบสมภาษณชดน ผวจยไดจดทาขนเพอใชในการศกษาเรองปจจยทมผลตอคณภาพชวต

ของผ สงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา : ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา ซงประกอบดวย

สวนท 1 แบบสมภาษณขอมลสวนบคคลของผสงอาย จานวน 15 ขอสวนท 2 แบบประเมนคณภาพชวตของผสงอาย จานวน 26 ขอทงนผวจยจะนาขอมลทไดจากการสมภาษณครงน ไปใชในการวเคราะหเพอวดระดบ

คณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา: อาเภอกาบง จงหวดยะลา และเพอเปรยบเทยบขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคม โดยผวจยจะเกบขอมลสวนบคคลของทานไวเปนความลบ จะทาการวเคราะหผลเปนภาพรวม ไมมการเจาะจงเฉพาะบคคลและผลการตอบแบบสมภาษณครงนจะไมมผลกระทบใดๆ ตอตวทานทงสน ดงนน จงใครขอความรวมมอจากทานในการตอบแบบสมภาษณชดน โดยอานแบบสมภาษณและเลอกตอบคาถามเพยงคาตอบเดยวทตรงกบความเปนจรงของทานมากทสด และผวจยขอขอบคณทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสมภาษณเปนอยางด

นายมนโซร ดอเลาะนกศกษาปรญญาโท หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาสาธารณสขศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏยะลา

78

แบบสมภาษณเรอง ปจจยทมผลตอคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดชายแดนภาคใต กรณศกษา ตาบลบาละ อาเภอกาบง จงหวดยะลา

สวนท 1 แบบสมภาษณขอมลสวนบคคล ปจจยครอบครว และปจจยดานเศรษฐกจและสงคมของผสงอายคาชแจง โปรดเตมคาลงในชองวางและเตมเครองหมาย ลงใน

1. เพศ 1. ชาย 2. หญง

2. อาย.......................ป (เปนจานวนปเตม)

1. อาย 60-64 ป 2. อาย 65-69 ป 3. อาย 70 ปขนไป

3. ศาสนา 1. พทธ 2. อสลาม

4. ระดบการศกษา 1. ไมไดเรยนหนงสอ 2. ประถมศกษา 3. มธยมศกษา 4. อนปรญญาหรอเทยบเทา 5. ปรญญาตร

5. สถานภาพสมรส 1. โสด 2. ค 3. หมาย/หยา/แยก

6. การดมเหลา 1. ไมดม 2. ดม

7. การสบบหร 1. ไมสบ 2. สบ

8. การออกกาลงกาย 1. ไมเคยออกกาลงกาย 2. นานๆครง 3. เปนประจา

79

9. ลกษณะการอยอาศย 1. อยเพยงลาพง 2. อยกบคสมรส 3. อยกบบตร/ญาต 4. อนๆ ระบ ……………..

10. รายได 1. เพยงพอ 2. ไมเพยงพอ แตไมมหนสน 3. ไมเพยงพอ และมหนสน 4. เหลอเกบ

11. การเปนสมาชกกลม 1. เปน 2. ไมเปน

12. การเขารวมกจกรรมทางศาสนา 1. เปนประจา 2. นานๆครง 3. ไมเคยเขารวม

13. โรคประจาตว 1. ไมมโรคประจาตว 2. มโรคประจาตว

14. การนอนหลบพกผอน 1. เพยงพอ 2. ไมเพยงพอ

15. อาชพ 1. เกษตรกรรม 2. คาขาย 3. ขาราชการบานาญ 4. ไมมอาชพ

80

สวนท 2 แบบประเมนคณภาพชวตของผสงอายคาชแจง ขอคาถามตอไปนจะถามถงประสบการณอยางใดอยางหนงของทาน ในชวง 2

สปดาหทผานมา ใหทานสารวจตวทานเอง และประเมนเหตการณหรอความรสกของทาน แลวทาเครองหมาย

ในชองคาตอบทเหมาะสมและเปนจรงกบตวทานมากทสด โดยคาตอบม 5 ตวเลอก คอไมเลย หมายถง ทานไมมความรสกเชนนนเลย รสกไมพอใจมาก หรอรสกแยมากเลกนอย หมายถง ทานมความรสกเชนนนนานๆ ครงรสกเชนนนเลกนอยรสกไม

พอใจ หรอ รสกแยปานกลาง หมายถง ทานมความรสกเชนนนปานกลาง รสกพอใจระดบกลางๆ หรอ

รสกแยระดบกลางๆมาก หมายถง ทานมความรสกเชนนนบอย ๆ รสกพอใจหรอรสกดมากทสด หมายถง ทานมความรสกเชนนนเสมอ รสกเชนนนมากทสด หรอรสกวา

สมบรณ รสกพอใจมาก รสกดมาก

81

แบบประเมนคณภาพชวตของผสงอาย

ขอท ในชวง 2 สปดาหทผานมา ไมเลย

เลกนอย ปานกลาง

มาก มากทสด

1 ทานพอใจกบสขภาพของทานในตอนนเพยงใด2 การเจบปวดตามรางกาย เชน ปวดหว ปวดทอง ปวด

ตามตว ทาใหทานไมสามารถทาในสงทตองการมากนอยเพยงใด

3 ทานมกาลงเพยงพอทจะทาสงตางๆ ในแตละวนไหม(ทงเรองงาน หรอการดาเนนชวตประจาวน)

4 ทานพอใจกบการนอนหลบของทานมากนอยเพยงใด5 ทานรสกพงพอใจในชวต (เชน มความสข ความสงบ

มความหวง) มากนอยเพยงใด6 ทานมสมาธในการทางานตาง ๆ ดเพยงใด7 ทานรสกพอใจในตนเองมากนอยแคไหน8 ทานยอมรบรปรางหนาตาของตวเองไดไหม9 ทานมความรสกไมด เชน รสกเหงา เศรา หดห สน

หวง วตกกงวล10 ทานรสกพอใจมากนอยแคไหนทสามารถทาอะไร ๆ

ผานไปไดในแตละวน11 ทานจาเปนตองไปรบการรกษาพยาบาลมากนอยเพยง

ใดเพอทจะทางานหรอมชวตอยไปไดในแตละวน12 ทานพอใจกบความสามารถในการทางานไดอยางทเคย

ทามามากนอยเพยงใด13 ทานพอใจตอการผกมตรหรอเขากบคนอนอยางทผาน

มาแคไหน14 ทานพอใจกบการชวยเหลอทเคยไดรบจากเพอนๆแค

ไหน15 ทานรสกวาชวตมความมนคงปลอดภยดไหมในแตละ

วน

82

แบบประเมนคณภาพชวตของผสงอาย

ขอท ในชวง 2 สปดาหทผานมา ไมเลย

เลกนอย ปานกลาง

มาก มากทสด

16 ทานพอใจกบสภาพบานเรอนทอยตอนนมากนอยเพยงใด

17 ทานมเงนพอใชจายตามความจาเปนมากนอยเพยงใด18 ทานพอใจทจะสามารถไปใชบรการสาธารณสขได

ตามความจาเปนเพยงใด19 ทานไดรเรองราวขาวสารทจาเปนในชวตแตละวน

มากนอยเพยงใด20 ทานมโอกาสไดพกผอนคลายเครยดมากนอยเพยงใด21 สภาพแวดลอมดตอสขภาพของทานมากนอยเพยงใด22 ทานพอใจกบการเดนทางไปไหนมาไหนของทาน

(หมายถงการคมนาคม) มากนอยเพยงใด23 ทานรสกวาชวตทานมความหมายมากนอยแคไหน24 ทานสามารถไปไหนมาไหนดวยตนเองไดดเพยงใด25 ทานพอใจในชวตทางเพศของทานแคไหน(ชวตทาง

เพศ หมายถง เมอเกดความรสกทางเพศขนแลวทานมวธจดการทาใหผอนคลายลงได รวมถงการชวยตวเองหรอ การมเพศสมพนธ)

26 ทานคดวาทานมคณภาพชวต (ชวตความเปนอย) อยในระดบใด

ภาคผนวก คคาความเชอมน

84

แบบวดคณภาพชวต

****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ******

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A)

Reliability Coefficients

N of Cases = 30.0 N of Items = 26

Alpha = .8235

ภาคผนวก งหนงสอขอความอนเคราะหในการวจย

86

87

88

ภาคผนวก จรายชอหนวยงานทใหทดลองเครองมอ

90

หนวยงานทใหทดลองเครองมอ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานบนนงดามา ตาบลกาบง อาเภอกาบง จงหวดยะลา

ภาคผนวก ฉรายชอหนวยงานททาวจย

92

หนวยงานททาวจย

1. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานบาละ2. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานคลองนาใส3. โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานลโบะปนยง

ภาคผนวก ซรายชอผเชยวชาญทตรวจสอบคณภาพเครองมอ

94

รายชอผเชยวชาญทตรวจสอบเครองมอ

1. ดร. อรรณพ สนธไชยวฒการศกษา ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชา วทยาศาสตรสงแวดลอมตาแหนง ผอานวยการวทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดอบลราชธานสถานททางาน วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดอบลราชธาน

2. นายแพทยวรวฒ ชมวรฐายวฒการศกษา แพทยศาสตรบณฑตตาแหนง นายแพทยเชยวชาญ (ดานเวชกรรมปองกน)สถานททางาน โรงพยาบาลเทพา

3. นางทศนย สมสมานตาแหนง นกวชาการสาธารณสขชานาญการพเศษสถานททางาน สานกงานสาธารณสขจงหวดยะลา

95

ประวตผทาวทยานพนธ

ชอ – สกล นายมนโซร ดอเลาะวน เดอน ปเกด 15 มถนายน 2522สถานทอยปจจบน 191 หมท 1 ตาบลตนหยงดาลอ อาเภอยะหรง จงหวดปตตานประวตการศกษาพ.ศ. 2539 ชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสงเสรมศาสน อาเภอยะหรง

จงหวดปตตานพ.ศ. 2542 ชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนศาสนปถมภ อาเภอเมอง

จงหวดปตตานพ.ศ. 2546 ว ท ย า ศ า ส ต ร บ ณ ฑ ต ( ส า ธ า ร ณ ส ข ช ม ช น ) ( ว ท .บ . )

วทยาลยการสาธารณสขสรนธร จงหวดยะลาประสบการณการทางานในอดตพ.ศ. 2546 นกวชาการสาธารณสขปฎบตการ โรงพยาบาลกะพอพ.ศ 2553 นกวชาการสาธารณสขชานาญการ สานกงานสาธารณสขอาเภอ

ยะหรงพ.ศ 2555 นกวชาการสาธารณสขชานาญการ สานกงานสาธารณสขอาเภอ

กาบงตาแหนงปจจบน นกวชาการสาธารณสขชานาญการสถานททางานปจจบน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบานคลองนาใส สานกงาน

สาธารณสขอาเภอกาบง จงหวดยะลา