รายงานวจย การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนา

การรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนใน โรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา

Trait-Factor Counseling for Self-awareness Development in terms of Education and Career of the student in

Opportunity Expansion School, Yala Province

จนจล ถนอมลขตวงศ สมฤด ปาละวล

ไดรบทนอดหนนจากงบประมาณบ ารงการศกษา ประจ าป 2561 คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏยะลา

Research Title : Trait-Factor Counseling for Self-awareness Development in terms of Education and Career of the student in Opportunity Expansion School, School, Yala Province Author : Janjalee Tanomlikhitwong and Somruedee Palawan Academic Year : 2018

Abstract

The purpose of this research was to provide Counseling on trait – factor theory for the development of self-awareness in education and career of the student in the Expand Opportunity School Yala Province. The target groups were 12 grade students in Yala by Purposive sampling and using the 3 steps process of Counseling on trait – factor theories were as 1) Personal data collection for self-analysis (trait), 2) Data factors analysis, and 3) The synthesis of the two data to decide the appropriate education and careers.

The research found that The target group of 12 students. The 8 students can predict the future selection and 4 students cannot predict the future selection due to the information in the trait analysis was not complete. This will result in the counselor unable to analyze the self-trait to plan the study choices of future.

ชอวจย : การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดาน การศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา

ผวจย : จนจล ถนอมลขตวงศ และสมฤด ปาละวล

ปงบประมาณ : 2561

บทคดยอ

งานวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา กลมเปาหมายในการวจยเปนนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2-3 โรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา จ านวน 12 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ใชกระบวนการใหค าปรกษาทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบตามกระบวนการ 3 ขนตอนไดแก 1) การรวบรวมขอมลเปนรายบคคลในการวเคราะหตนเอง (trait) 2) การวเคราะหขอมลสงแวดลอม (factor) และ 3) การสงเคราะหขอมลทง 2 สวนมาตดสนใจเลอกการศกษาและอาชพทสอดคลองเหมาะสมกบตนเอง

ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมเปาหมายจ านวน 12 คน สามารถพยากรณการเลอกการศกษาในอนาคตไดจ านวน 8 คน และไมสามารถพยากรณการเลอกการศกษาในอนาคตไดจ านวน 4 คน เนองจากขอมลในการวเคราะหคณลกษณะ (tarit) ไมสมบรณซงจะสงผลในการใหค าปรกษาไมสามารถวเคราะหลกษณะตวตนเพอวางแผนเลอกการศกษาในอนาคตได

กตตกรรมประกาศ

ความส าเรจของการสรางสรรคความร ในงานวจยเรอง การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเอง ดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา ฉบบนส าเรจไดดวยความกรณาและการดแลชวยเหลอของคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลาในการใหทนสนบสนนงานวจย

ขอขอบคณผประสานงานในการเดนทางลงพนทภาคสนาม และชวยประสานการเกบแบบสอบถามจากผปกครองนกเรยนเพอใหไดขอมลมาวเคราะหตวตนของนกเรยนชดเจนขน

ขอขอบคณ นกเรยนทง 12 คน ซงเปนเสมอนผสรางงานใหสมบรณแบบ ขอขอบคณคณะกรรมการพจารณาทนวจยในคณะครศาสตรทกทาน ทใหโอกาสผวจยได

เสนองานวจยในครงน ซงผวจยไมสามารถกลาวนามในทนไดหมด จงขอขอบพระคณทานเหลานไว ณ โอกาสนดวย

ขอขอบคณครอบครว ทเปนแรงผลกดนใหผวจยไดท างานวจยอยางตอเนอง และเปนก าลงใจ ใหผวจยและมความพยายามในการท างานวจยจนประสบความส าเรจ

จนจล ถนอมลขตวงศ สมฤด ปาละวล สงหาคม 2561

สารบญ

บทท หนา

บทคดยอ Abstract กตตกรรมประกาศ สารบญ บทท 1 บทน า............................................................... ................................................ 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา............................................................

วตถประสงคของการวจย................................................................................... ประโยชนทไดจากการวจย................................................................................. ขอบเขตการวจย................................................................................................ ศพทเฉพาะ........................................................................................................

1 2 2 2 2

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ....................................................................... 3 การใหค าปรกษา................................................................................................

กระบวนการและเทคนคการใหค าปรกษาเบองตน............................................ ทฤษฎการใหค าปรกษา...................................................................................... ทฤษฎการใหค าปรกษาเชงคณลกษณะ-องคประกอบ....................................... ทฤษฎพฒนาการดานอาชพและทฤษฎการเลอกอาชพ..................................... การรจกตนเอง……………………………………………………………………………………….. งานวจยทเกยวของ.............................................................................................

4 11 22 26 32 40 47

47

บทท 3 วธด าเนนการวจย............................................................................................. การเลอกลมเปาหมายในการวจย…………………………….………..………………..….. ขนตอนการเกบรวบรวมขอมล..................……………………………..………….….….. การน าเสนอรายงานการวจย.............................................................................

21 51 51 54

บทท 4 ผลการด าเนนการวจย..................................................................................... 55 บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ........................................................... 69 บรรณานกรม............................................................................. .................................... 71 ภาคผนวก ..................................................................................................................... 75

ประวตผวจย.............................................................. ....................................................... 82

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 2 3 4

แสดงการเปรยบเทยบความหมายของการใหค าปรกษากบวชาชพทใกลเคยง....... แสดงจ านวนนกเรยนกลมเปาหมายจ านวน 12 คน................................................ ตารางผลการวเคราะหขอมลเปนรายบคคลตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ............................................................................. ตารางสรปผลการพยากรณตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบรายบคคล...........................................................................................

10 51 56 68

สารบญรปภาพ

ภาพท หนา

1

ภาพแสดงหนาตางโจฮาร................................................................................. .......

44

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

การศกษาถอเปนเครองมอส าคญในการพฒนาประเทศ เรมตงแต พ.ศ. 2504 เปนตนมา ทสงคมไทยประกาศชดใหมนโยบายพฒนาประเทศสความทนสมย ซงใหความส าคญกบความเตบโตของระบบเศรษฐกจอตสาหกรรม ในการนระบบโรงเรยนจงถกก าหนดใหเปนพนทมการผลตก าลงคนตามความตองการของภาคอตสาหกรรม เนอหา สาระความร หลกสตรทสอนและถายทอดกนในโรงเรยนลวนมงเนนความรวชาการสมยใหม วนย ทกษะ ทศนคต รวมถงอปกรณ เทคโนโลยทสอดคลองกบสงคมอตสาหกรรม การจดการเรยนการสอนมงถายทอดความรส าเรจรปตามแบบอยางสงคมตะวนตก โดยครผสอนซงเปนผลผลตของการศกษาแผนใหมท าหนาทเปนผถายทอดสงผานความรไปยงผเรยน (มณฑนา พพฒนเพญ ,2557) ระบบการศกษาไดปฏรปมาหลายยคหลายสมย มาจนถงปจจบนในยคศตวรรษท 21 สงผลตอวถชวตของคนในสงคม ระบบการศกษาจงจ าเปนตองพฒนาเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงทเกดขน ส าหรบในศตวรรษท 21 มงเนนใหผเรยนเกดการเรยนร การปฏบต และการสรางแรงบนดาลใจไปพรอมกน กลาวคอจะเปนเพยงผรบ (passive Learning) อกตอไป แตผเรยนตองฝกการเรยนรจากการลงมอปฏบตและการแสวงหาความรดวยตนเอง (Active Learning) โดยมครเปน “โคช” ทคอยออกแบบการเรยนรชวยใหผเรยนบรรลผลได ประการส าคญคอครในศตวรรษท 21 จะตองไมตงตนเปน “ผร” แตตองแสวงหาความรไปพรอมๆกนกบผเรยนในขณะเดยวกน (นวพร ชลารกษ, 2558 ) ดวยระบบคดของการปรบเปลยนการจดการศกษาทผานมาสงผลมายงตวผเรยนโดยตรง นโยบายการจดการศกษาเปนเชนไร โรงเรยนและครผสอนกตองพยายามจดการเรยนการสอนเพอตอบสนองนโยบายดงกลาว ซงผลสดทายของกระบวนการปฏรปคอตวผเรยน

ส าหรบตวผเรยนแลวระบบการจดการศกษาไดสงผลตอตวตนของเขาทงทางตรงและทางออม ทงดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม ผเรยนเลอกแผนการเรยนไมเหมาะสมกบตนเอง ไมทราบขอมลดานการศกษาตอในระดบทสงขน ไมรจกตวตนของตนเอง สงผลใหไมสามารถเลอกเรยนในสาขาวชาและประกอบอาชพไดตามความสามารถและความถนดของตนเอง ครผสอนหรอครทปรกษาแมกระทงผปกครองกตงตนเปน “ผร” จดการใหผเรยนไดเลอกในสงทเหมาะสมกบตนเอง โดยละเลยความเปนตวตนของผเรยนไปวาแทจรงแลวเขาชอบอะไร สนใจอะไร ถนดอะไร อยากใหชวตของตนเองเปนอะไรในอนาคต

การแนะแนวเปนอกกระบวนหนงทจะชวยเหลอบคคลใหเขาใจตนเองและสงแวดลอม สรางเสรมใหมนษยมคณภาพเหมาะสมตามลกษณะบคลกภาพของตน สามารถคนพบและพฒนาศกยภาพของตน มทกษะการด าเนนชวต รจกตดสนใจในการเลอกแผนการเรยน และเลอกอาชพ สามารถแกปญหาในชวงวกฤต วางแผนการประกอบอาชพ และปรบตวไดอยางมความสขในชวต แตทงนระบบการแนะแนวในโรงเรยนปจจบน บคลากรยงมความรความเชยวชาญดานการแนะแนวไมเพยงพอโดยเฉพาะในกระบวนการใหค าปรกษาซงเปนหวใจของการแนะแนว ประกอบกบภารกจตาง ๆ ภายในโรงเรยนสงผลใหไมไดปฏบตหนาทครแนะแนวอยางสมบรณ ดงทผเชยวชาญดานการศกษา ส านกงานยเนสโก ประเทศไทย กลาวในการเสวนาวา ครแนะแนวเปนผทมบทบาทส าคญอยางยงทจะชวยใหนกเรยนสามารถเลอกทางเดนชวตไดอยางเหมาะสม โดยเฉพาะเกยวกบการแนะแนวดานอาชพซงเปนเรองยาก ส าหรบเดกทยงไมมประสบการณและขาดขอมลทจะตดสนใจไดเอง ในขณะทขอมลกมมากมายแตทกคนยงเขาถงขอมลไดไมเทากน ดงนนครแนะแนวจงตองเขามาชวยเหลอ แตจากการศกษาในหลายประเทศพบวา ครแนะแนวยงประสบปญหา

2

หลายดาน เชน การทตองท างานตามล าพงแยกจากครทสอนดานวชาการซงไมใชแนวทางทด และทส าคญครแนะแนวยงไมทนตอการเปลยนแปลงของโลกจงไมสามารถใหการแนะแนวไดอยางทควรจะเปน ขณะนมโจทยใหญๆ หลายเรองทครแนะแนวตองคดวาจะวางแผนรบมอไดอยางไรเพอใหสามารถแนะแนวแกเดกไดอยางเหมาะสม ในขณะทอาจารยวภา เกตเทพา ประธานครแนะแนวกรงเทพมหานครสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย กลาววา ผทจะขบเคลอนงานแนะแนวไดอยางมประสทธภาพ ควรเปนครทจบแนะแนวโดยตรงหรอจตวทยาทเกยวของกบการแนะแนว ไมใชครทกคนจะเปนครแนะแนวได ดงนนแนวทางแกปญหาควรก าหนดใหมหนวยงานแนะแนวในทกโรงเรยนก าหนดสดสวนครแนะแนวตอนกเรยนประมาณ 1 ตอ 500 เรงพฒนาครแนะแนวทมอยแลวรวมถงพฒนานวตกรรมการแนะแนวททนสมย ( เดลนวส. สบคนเมอ 30 ธนวาคม 2558, จาก www.dailynews.co.th)

จากขอความขางตนจะเหนไดวาการแนะแนวโดยเฉพาะการใหค าปรกษามความจ าเปนอยางยงในการพฒนาชวตของเดกและเยาวชนใหดานการศกษาอาชพ สวนตวและสงคม ดวยเหตผลดงกลาวผวจย จงไดศกษางานวจยเรอง การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา เพอมงพฒนาเดกและเยาวชนในพนทใหสามารถเขาใจตนเอง รจกความสามารถและความถนดของตนเอง อนจะน าไปสกระบวนการต ดสนใจเลอกการเรยนและอาชพทเหมาะสมกบตนเองตอไปในอนาคต

วตถประสงคของกำรวจย

เพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา

ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย 1.1 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

- นกเรยนสามารถรจกตนเองมากขน - คณครสามารถน าการใหค าปรกษาไปใชกบนกเรยนในโรงเรยนได

12.2 หนวยงานทน าผลการวจยไปใชประโยชน โรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา

ขอบเขตของกำรวจย 1. กลมเปาหมาย

นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2-3 โรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา จ านวน 12 คน 2. ขอบเขตดานตวแปร

2.1.1 ตวแปรอสระ การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ 2.1.2 ตวแปรตาม การรจกตนเองดานการศกษาและอาชพ

ศพทเฉพำะ

1. การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ หมายถง แนวคดหลกการทน ามาใชในกระบวนการใหค าปรกษาตามกระบวนการ 3 ขนตอนไดแก 1) การรวบรวมขอมลเปนรายบคคลในการวเคราะหตนเอง (trait) 2) การวเคราะหขอมลสงแวดลอม (factor) และ 3) การสงเคราะหขอมลทง 2 สวนมาตดสนใจเลอกการศกษาและอาชพทสอดคลองเหมาะสมกบตนเอง

3

2. การรจกตนเองดานการศกษา หมายถง การทนกเรยนสามารถพยากรณไดวาเมอจบชนมธยมศกษาปท 3 แลว ตนเองควรจะศกษาตอสายสามญหรอสายอาชพ โดยการประเมนตนเองจาก ประวตผลการเรยน ประวตครอบครว แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ แบบทดสอบบคลกภาพ แบบทดสอบอาชพทใช และจากการวเคราะหนสยสวนตวของตนเอง

3. การรจกตนเองดานอาชพ หมายถง การทนกเรยนสามารถวางเปาหมายอาชพในอนาคตของตนเอง โดยใชขอมลในจากการรจกตนเองในดานการศกษาประกอบ ความคาดหวงของผปกครองและของตนเองในการประกอบอาชพมาวเคราะหอาชพทเหมาะสมสอดคลองกบตนเองได โดยในอนาคตนนอาจจะประกอบอาชพตามเปาหมายไดหรอไมไดนนขนอยกบพฒนาการอาชพของแตละบคคล

4. โรงเรยนขยายโอกาส หมายถง โรงเรยนทเปดการศกษาระดบประถมศกษาถงระดบชนมธยมศกษาปท 3 ในจงหวดยะลา

4

บทท 2 เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

คณะผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในการวจย “การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเอง ดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา” โดยศกษาหลกการ แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของซงก าหนดขนตามวตถประสงคของการวจย เพอน าไปสการสรางเครองมอ การก าหนดและกลมตวอยาง การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล กรอบแนวคดในการวจยดงกลาวประกอบดวยดงน

1. การใหค าปรกษา 2. กระบวนการและเทคนคการใหค าปรกษาเบองตน 3. ทฤษฎการใหค าปรกษา 4. การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ 5. ทฤษฎพฒนาการดานอาชพและทฤษฎการเลอกอาชพ 6. การรจกตนเอง 7. งานวจยทเกยวของ

1. กำรใหค ำปรกษำ การใหค าปรกษา เปนการชวยเหลอรปแบบหนง ทอาศยความสมพนธและการสอสารระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา เพอใหผรบค าปรกษาเกดความเขาใจตนเอง เขาใจปญหา ไดความรและทางเลอกในการแกปญหานนอยางเพยงพอมสภาพอารมณและจตใจ ทพรอมจะคดและตดสนใจดวยตวเอง มหลกการและความรเบองตนของศาสตรการใหค าปรกษาดงน

1.1 ควำมหมำยของกำรใหค ำปรกษำ การใหค าปรกษา เปนกระบวนการสอสารระหวางบคคลอยางนอย 2 คน ลกษณะหนาเผชญหนา มการแลกเปลยนค าพด และแสดงอากปกรยา ประกอบดวยบคคล 2 ฝาย คอ

1. ผใหค าปรกษา หรอเรยกวา Counselor (Co) คอผทมความสามารถและประสบการณเพยงพอ มทกษะทไดจากการฝกอบรมการปฏบตและการฝกฝนการใหค าปรกษา

2. ผรบค าปรกษา หรอเรยกวา Counselee (Cl) หรอ Client หรอ Case คอผทมความประสงคทจะรบค าปรกษา ซงก าลงประสบความยงยากในชวต ตองการขอความชวยเหลอ เปนผทมความพรอม มระดบสตปญญาสามารถคดไดดวยตนเอง มความเปดเผยและมความจรงใจเพยงพอ

ไดมผใหความหมายของการใหค าปรกษาไวหลากหลายตามการศกษา ดงเชน การใหค าปรกษา เปนการชวยเหลอผรบค าปรกษาดวยรปแบบการชวยเหลอของผใหความรดาน

จตวทยา (Psychoeducator model helping) ใหความรแกผรบค าปรกษาใหไดใชความสามารถตามศกยภาพแหงตนด าเนนการกบความทกขในชวต มลกษณะแตกตางจากรปแบบการชวยเหลอดวยการรกษาดงน

รปแบบการชวยเหลอของผใหความรดานจตวทยา ผรบค าปรกษามความทกข ตงเปาหมาย การสอนทกษะ เกดความพงพอใจ หรอประสบผลส าเรจ

ดงเปาหมาย รปแบบการชวยเหลอดวยการรกษาความเจบปวย ผปวย วนจฉย ใบสงยา การบ าบดรกษา

5

จะเหนไดวารปแบบการชวยเหลอของใหความรดานจตวทยาเนนการใหทกษะ แตรปแบบการชวยเหลอดวยการรกษาความเจบปวยเนนการวนจฉยและการรกษา (ศภวด บญญวงศ,2549)

การใหค าปรกษา หมายถง กระบวนการใหความชวยเหลอ ตดตอสอสารกนดวยวาจาและกรยาทาทาง ทเกดจากสมพนธภาพทางวชาชพของบคคลอยางนอย 2 คน คอ ผใหและผรบค าปรกษา ผใหค าปรกษาในทนหมายถง ครทมคณลกษณะทเออตอการใหค าปรกษา มความรและทกษะในการใหค าปรกษา ท าหนาทใหความชวยเหลอแกผรบค าปรกษาหรอนกเรยน ซงเปนผทก าลงประสบความยงยากใจ หรอมความทกขและตองการความชวยเหลอใหเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอม ใหมทกษะในการตดสนใจ และหาทางออกเพอลดหรอขจดความทกข ความยงยากใจดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนาตนเองไปสเปาหมายทตองการ (Burks and Shefflre, 1979)

1.2 ควำมส ำคญของกำรใหค ำปรกษำ การใหค าปรกษา เปนศาสตรทส าคญยงตอการพฒนาทรพยากรมนษย และเปนศาสตรทจะให

ค าตอบแกมนษยวา การด าเนนชวตเพอประโยชนสงสดแกตนเองและผอนในสงคมนนควรเปนเชนไร อนเปนเปาหมายของการด ารงชวตของมนษย ซงมจดมงหมายเพอชวยเหลอผรบค าปรกษา ยอมรบตนเองอยางแทจรง อนน าไปสความเจรญงอกงามทางดานจตใจและปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทศทางทเหมาะสม และพฒนาตนเองใหมชวตอยในสงคมรวมกบผอนไดอยางสนตสข เกดการพฒนาตนเองอยางงอกงามและมคณคา (ศภวด บญญวงศ,2549 ; สใจ สวนไพโรจน, 2545 ; จราภรณ อารยะรงสฤษฎ, 2539)

การใหค าปรกษานมลกษณะทแตกตางจากการใหบรการอนๆ ดงน คอ (กรมสขภาพจต,2540) 1. มทฤษฏ กระบวนการและเทคนคการใหค าปรกษาใหเลอกใชไดตามความเหมาะสมกบลกษณะของปญหาและธรรมชาตของบคคล 2. เนนสมพนธภาพทดระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา เพอใหเกดความรสกไววางใจ และกลาเปดเผยตนเอง ซงจะชวยใหการใหค าปรกษาด าเนนไปอยางมประสทธภาพ ใชการสนทนา หรอการสอสารสองทาง เปนเครองมอส าคญของการใหค าปรกษา 3. เนนปจจบน เพอใหผรบค าปรกษาอยในโลกของความเปนจรง และสามารถคนหาแนวทางแกไขทเปนไปไดในปจจบน 4. ไมมค าตอบส าเรจรปตายตว เพราะการใหค าปรกษาเปนทงศาสตรและศลป วธการแกปญหาในแตละกรณจะไมเหมอนกน ขนอยกบสถานการณและสภาพปญหา โดยผรบค าปรกษาจะเปนผตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาดวยตวเอง 5. ผใหค าปรกษาตองใหเกยรต และยอมรบผทมาขอรบค าปรกษาอยางไมมเงอนไข ไมตดสน ไมประเมน และไมวพากษ วจารณ หรอต าหน

1.3 วตถประสงคของกำรใหค ำปรกษำ การใหค าปรกษามวตถประสงคในเรองตอไปน (ศภวด บญญวงศ,2549) 1. ส ารวจตนเอง และสงแวดลอม เพอใหเกดการเรยนร และเขาใจ 2. ลดระดบความเครยด และความไมสบายใจทเกดการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม 3. พฒนาทกษะทางดานสงคม ทกษะการตดสนใจ และทกษะการจดการกบปญหาใหม ประสทธภาพมากยงขน 4. เปลยนแปลงพฤตกรรมไปในทศทางทพงประสงค เชน มความรบผดชอบในหนาทตางๆ มากขน มพฤตกรรมการเรยนทด และสรางสมพนธภาพกบผอนไดดขน

6

1.4 ประเภทและรปแบบของกำรใหค ำปรกษำ 1.4.1 ประเภทของกำรใหค ำปรกษำ

ในกระบวนการใหค าปรกษาในบางครงผใหค าปรกษาจะใหค าปรกษาทแตกตางกนไปตามประเภทของปญหาทผรบค าปรกษามาใชบรการ เชน ผรบค าปรกษาทสบสนไมทราบวาควรจะตดสนใจศกษาตออะไรด หรอผรบค าปรกษาทเคยท าความผดมาและรสกผดในสงทตนเองท า ซงจะสงผลใหประเภทของการใหค าปรกษาแตละบคคลของผรบค าปรกษาแตกตางกนตามประเภทตางๆ โดยดงนคอ (ศภวด บญวงศ, 2553)

1.1 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการคนหาขอสนเทศ ผรบค าปรกษาขอรบบรการเพอคนหาขอสนเทศ เชน การปองกนตนเองจากไวรสเอช

ไอว ผใหค าปรกษาปฏบตหนาทเสมอนผเชยวชาญ ความส าคญจงอยทการใหขอสนเทศทถกตอง 1.2 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการสารภาพความผด

ผใหค าปรกษารบฟงเรองราวตางๆทผรบค าปรกษาเลา เปนเรองทเขาไมตองการพดให คนอนรบร การเลาของเขาเสมอนกบเขาไดสารภาพความผด แมผใหค าปรกษาไมสามารถชวยเหลอสงนนได แตถกจดใหอยในฐานะท าหนาทเปนผใหอภย เพราะผรบค าปรกษาเลาใหฟงดวยความไววางใจ

1.3 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนกลยาณมตรตอกน ผรบค าปรกษาตองการใหผใหค าปรกษาท าหนาทเชนเพอนทดตอเขา คอเคยงขาง

เขาใจ เหนใจ รบฟง ใหการสนบสนน ใหก าลงใจ สงผลใหเกดปญหาความสบสนขอขอบเขต(Boundary) ระหวางการปฏบตหนาท ดงนนผใหค าปรกษาจะตองแยกบทบาทระหวางเ พอนกบผใหค าปรกษาออกจากกนอยางชดเจน และด ารงไวซงสมพนธภาพการใหค าปรกษาทเปนมตร มความอบอนและเสมอภาคตอกน

1.4 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการแกไขปญหา เมอผรบค าปรกษามาขอรบค าปรกษายอมหมายถงเขาตอการขอความชวยเหลอ หรอ

หาใครสกคนหนงเพอขอขอเสนอแนะแนวทางแกไขปญหานน หากผใหค าปรกษาชวยเหลอดวยวธแนะน าหรอใหขอเสนอแนะยอมไมเหมาะสม เพราะจะท าใหผรบค าปรกษาเกดลกษณะพงพง

1.5 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการระบายความเครยด การระบายความเครยดในทนเปนการลดความเครยดทางอารมณ ความรสก อาจเปน

การรองไห แสดงความโกรธ หากสมพนธภาพการใหค าปรกษาอยในระดบด ผรบค าปรกษามความไววางใจ เขากจะระบายอารมณความรสกเหลานนออกมา เปนการชวยเปดโอกาสใหเขาไดบ าบดตนเอง

1.6 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการอภปราย บางครงเมอบคคลพบกบปญหา มความตองการอภปราย พดคยกบผทเขาไววางใจ

เกยวกบปญหานน เพอวเคราะหขอดขอเสยซงเปนการท าแบบฝกหดในสมองของตนเองจนกระทงหาขอยตหาทางแกไขปญหาได ผใหค าปรกษาจะชวยตรวจสอบถงความเหมาะสมดวยการตงค าถามและการใหขอมลยอนกลบ

1.7 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนการสนบสนนใหก าลงใจ ผรบค าปรกษาอยในสภาพผมความทกข เจบปวด ขมขนใจ ตองการคนเปนทพงทาง

ใจ การใหค าปรกษาเปนการสนบสนนใหก าลงใจแกเขาใหหนมาเผชญกบปญหาดวยความเขมแขง การสนบสนนใหก าลงใจเปนสงจ าเปนกรณทผรบค าปรกษาตองพบกบความสญเสย ผใหค าปรกษารบฟง ใหก าลงใจเพอชวยบรรเทาความทกขทถาโถมนนใหลดนอยลง จนกระทงสามารถน าศกยภาพของตวเองออกมาใชด าเนนการกบปญหาอยางเปนอสระ

7

1.8 การใหค าปรกษาในฐานะทเปนรปแบบของความงอกงามสวนบคคลคณคาของการรบ บรการใหค าปรกษาประการหนงคอ การคนหาตนเอง อนหมายถงความงอกงามแหงตนนนเอง คนเรามศกยภาพอยภายในตนเอง หากไดมโอกาสรบรและน าศกยภาพนนออกมาใช ขณะทผใหค าปรกษาปฏบตหนาทของตนอยนน ตนเองกไดรบการใหค าปรกษาไปดวย ในลกษณะของการเขาใจตนเอง มความงอกงามแหงตนเพมขนรวมไปกบผรบค าปรกษาโดยไมไดตงใจ

1.5 รปแบบของกำรใหค ำปรกษำ การใหค าปรกษามกระบวนการหรอรปแบบทแตกตางกนในการชวยเหลอบคคลในลกษณะ

ตางๆ โดยการใหค าปรกษาสามารถแบงออกไดเปน 3 ลกษณะดงน (Novabizz. สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2560,จาก www.novabizz.com)

1.5.1 กำรใหค ำปรกษำเปนรำยบคคล (Individual Counseling) การใหค าปรกษาประเภทนเปนแบบทไดรบความนยม และถกน ามาใชในหนวยงานตาง ๆ การใหค าปรกษาจะเปนการพบกนระหวางผใหค าปรกษา 1 คน กบผขอค าปรกษา 1 คน โดยรวมมอกน การใหค าปรกษาแบบนมจดมงหมายทจะชวยใหผขอรบค าปรกษาใหสามารถเขาใจตนเอง เขาใจปญหา และสามารถแกไขปญหาตาง ๆ ไดดวยตนเอง หรอเพอใหสมาชกในองคการ เพมประสทธภาพการปฏบตงานใหสงขน ท าใหคนในองคการไดตระหนกถงความรสกเกยวกบปฏกรยาและการแสดงออกของอารมณของตนและผอน เขาใจความส าคญของทศนคต ความเชอ คานยม แรงจงใจ พฤตกรรมตาง ๆของบคคล เขาใจความส าคญของการเสรมแรงและการตอตานการเปลยนแปลง คนสามารถก าหนดเปาหมายและการประพฤตปฏบตของตนเองได

1.5.2 กำรใหค ำปรกษำแบบกลม (Group Counseling) การใหค าปรกษาประเภทน หรออาจเรยกวาการใหค าปรกษาเชงกระบวนการ เปนกระบวนการทบคคลทมความตองการหรอปญหาทคลายกนหรอตรงกน ตองการปรบปรงตนเองในเรองใดเรองหนงหรอตองการจะแกไขปญหาใดปญหาหนงรวมกน มารวมกนเปนกลมเพอปรกษาหารอซงกนและกนโดยมผใหค าปรกษาเปนผชวยเหลอกลม สมาชกในกลมประมาณ 7-9 คน ตอผใหค าปรกษา 1 คนสมาชกในกลมเปนผพจารณาก าหนดปญหา แสดงออกเกยวกบความรสกและความคดเหนของแตละคนเปนการไดระบายความรสกและความคดเหนของแตละคน เปนการไดระบายความรสกขดแยงในจตใจไดส ารวจตนเอง ไดฝกการยอมรบตนเอง กลาทจะเผชญปญหาและไดใชความคดในการแกปญหา หรอปรบปรงตนเองกบทงทไดรบฟงความคดเหนของผอน และไดตระหนกวาผอนกมความขดแยงหรอความคดเหนเชนเดยวกบตนไมใชเขาคนเดยวทมปญหาและอยางนอยยงมอกคนหนงคอ ผใหค าปรกษาทยอมรบและเขาใจเขา ผใหค าปรกษาจะใหขอพจารณา ใหค าแนะน าวาเพอใหกลมเขาใจปญหาทเปนอย ชวยกนคดหรอปรกษาหารอในทางเลอกแนวทางแกไขปญหา แตกลมตองตดสนในเลอกทางเลอกในการแกปญหาเอง

วธการใหค าปรกษาแบบนสมาชกของกลมจะรวมกนคด แลกเปลยนขอมล เพอใหเกดความคดเหนตางกน และการกระท าตางกน ท าใหการปฏบตงานโดยรวมมอกน การท างานกมประสทธภาพ และอกประการหนงการใชวธนจะเปนการเปดโอกาสใหสมาชกในกลมแตละคนเปดโอกาสใหสมาชกในกลมแตละคนไดเสนอแนะความคดเหนตาง ๆ ซงท าใหเขาเกดความภาคภมใจวาตนเองสามารถใหขอคดเหนอนจะเปนประโยชนแกกลมได ตวอยางของการใหค าปรกษาเปนกลม เชน การใหค าปรกษาเปนกลมแกคนงานทมปญหาเกยวกบนโยบายใหมหรอมความตองการทจะปรบปรงวธการท างาน เปนตน 1.5.3 กำรใหค ำปรกษำครอบครว (Family Counseling) ครอบครว เปนสถาบนทมขนาดเลกทสดของสงคม แตมความส าคญมากทสดในการถายทอดวฒนธรรม จดเตรยมสภาพแวดลอมส าหรบพฒนาการ ทงทางรางกาย ทางจตใจ และทางสงคม ครอบครว เปนศนยกลางในการอยรวมกนของสมาชกท ม ส ม พ น ธ ภ า พ เก ย ว ข อ ง ก น อ ย า ง ใก ล ช ด เ พ อ ส ร า งแ ล ะ พ ฒ น า บ ค ค ล ให ม ค ณ ภ า พ

8

การพฒนาบคคลใหมคณภาพนน ขนอยกบวา "บคคลไดรบความรกและความอบอนในครอบครวหรอไม" เพราะการไดรบความรก ความอบอน การดแลเอาใจใสอยางแทจรง การเปนก าลงใจใหกนและกน สงผลตอสขภาพจตทด ท าใหบคคลเกดสภาวะสมดลทงทางรางกาย ทางจตใจ และจตวญญาณ ซงถอเปนพลงส าคญในการขบเคลอนหรอผลกดนใหบคคลกาวไปขางหนาอยางเตมศกยภาพ แตหากครอบครวใดไมไดรบการสนองตอบ หรอตอบสนองในสงเหลานแลว ยอมท าใหสมพนธภาพของสมาชกครอบครวไมเหนยวแนน ไรซงความสข และน ามาซงปญหาครอบครว ปญหาครอบครวสวนใหญ เกดจากสมาชกครอบครวขาดการสอสารแบบตรงไปตรงมา ก ากวม คลมเครอหรอไมชดเจน ท าใหสมาชกครอบครวตความในทศทางทแตกตางกน จงเกดความไมเขาใจกนท าใหสมพนธภาพในครอบครวแยกหาง และเมอสมาชกครอบครวมปญหาจงไมสามารถปรกษาใครได

1.6 จรรยำบรรณทำงวชำชพของผใหค ำปรกษำ ในการใหค าปรกษา ผใหค าปรกษาจ าเปนตองมจรรยาบรรณและตองปฏบตตามจรรยาบรรณอยางเครงครด ทงนเนองจากการใหค าปรกษาเปนศาสตรทชวยผรบค าปรกษาในดานจตใจ ในกระบวนการใหค าปรกษาบางครงผรบค าปรกษามเรองสวนตวหรอเรองราวทไมอยากใหคนอนๆ รบทราบ ผใหค าปรกษาจะตองเคารพและใหเกยรตผรบค าปรกษาโดยปฏบตตามจรรยาบรรณดงน (สวสด บรรเทงสข, 2542)

1. เคารพในศกดศรและสงเสรม สนบสนนสวสดภาพของผรบค าปรกษาและตองระวง ไมใหผรบค าปรกษาไดรบการกระทบกระทงทางจตใจ

2. สมพนธภาพการใหค าปรกษาและขอมลทไดจากสมพนธภาพนน จะตองเกบรกษาไวเปน ความลบ

3. บนทกตาง ๆ ในการใหค าปรกษา รวมทงบนทกจากการสมภาษณ ขอมลจาก แบบทดสอบ เครองบนทกเสยงและเอกสารอน ๆ ถอวาไดเปนขอมลทจะน าไปใชจะตองปกปดเอกลกษณของผรบค าปรกษา และระมดระวงอยางยงทจะไมใหเกดผลเสยหายแกผรบค าปรกษาดวย

4. ควรชแจงเงอนไขตาง ๆ ของการใหค าปรกษาใหผรบค าปรกษาทราบ 5. ในการใหค าปรกษาตองหลกเลยงสภาพทจะท าใหผรบค าปรกษาอยในภาวะขดแยงในใจ 6. ยตการใหค าปรกษา เมอผใหค าปรกษาไมสามารถใหความชวยเหลอผรบค าปรกษาไดอก

ตอไป และใหสงตอไปพบผเชยวชาญทเหมาะสมตอไป 7. หากไดรบขอมลทอาจเปนอนตรายแกผอน ผใหค าปรกษาตองรายงานใหแกผมอ านาจ

เกยวของในแนวทางทไมเปดเผยวาไดรบขอมลจาผรบค าปรกษาคนใด 1.7 หลกกำรทส ำคญในกำรใหค ำปรกษำ เนองจากการใหค าปรกษาเปนกระบวนการทเกยวของกบบคคลทเปนทงผใหค าปรกษาและ

ผรบค าปรกษา ตองมระบบระเบยบ มเทคนควธในการเขาใจ การสรางมนษยสมพนธ การชวยเหลอ การวางแผน การตดสนใจ การเปลยนแปลงในหลายดานในตวผรบค าปรกษา ดงนนในการใหค าปรกษาจงจ าเปนตองมหลกการทส าคญ (สวสด บรรเทงสข, 2542) ดงน

1. การใหค าปรกษาตงอยบนพนฐานทวา ผรบค าปรกษาตองการทจะเปลยนแปลงพฤตกรรม ของตน

2. การใหค าปรกษาตงอยบนพนฐานทวา ผใหค าปรกษาตองไดรบการฝกฝนเพอความช านาญ งานมากอน

3. การใหค าปรกษาเปนการชวยใหผรบค าปรกษาสามารถพจารณาตนเองไดดเชนเดยวกบ ความสามารถในการพจารณาสงแวดลอมของตน จนเกดการตดสนใจไดในทสด

4. การใหค าปรกษาเปนทงศาสตร (Science) และศลปะ (Art) เปนทงงานวชาการ และ วชาชพทตองอาศยการฝกฝนจนช านาญมากกวาการใชสามญส านก

9

5. การใหค าปรกษา ยดหลกความแตกตางระหวางบคคล 6. การใหค าปรกษา เปนความรวมมออนดส าหรบผใหค าปรกษา และผรบค าปรกษาในอนทจะ

ชวยกนคนหาปญหาหรอทางออกทเหมาะสมแทจรงทงนโดยทตางฝายอาจจะไมเขาใจมากอนวา “แททจรงแลวความยากล าบากหรอปญหาของสงนนคออะไร ซงแตกตางไปจากการสอนซงผสอนรขอเทจจรงมากอนหนานแลว”

7. การใหค าปรกษาเนนถงจรรยาบรรณ และบรรยากาศทปกปดหรอความเปนสวนตว เพอสนบสนนการไดมาซงขอเทจจรงส าหรบชวยเหลอ และรกษาผลประโยชนของผรบค าปรกษาเปนส าคญ

8. การใหค าปรกษาจะเกดขนตอเมอสมพนธภาพระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา มระดบสงมากพอ ทผรบค าปรกษาเตมใจจะเปดเผยความรสกแทจรงของตน โดยไมปกปดหรอซอนเรน

1.8 คณสมบตเบองตนของผใหค ำปรกษำ เนองดวยการใหค าปรกษา ท าหนาทใหความชวยเหลอแกผรบค าปรกษา ซงเปนผทก าลงประสบความยงยากใจ หรอมความทกข ใหเขาเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอม ใหมทกษะในการตดสนใจ และหาทางออกเพอลดหรอขจดความทกข ดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ ดงนนผใหค าปรกษาจ าเปนจะตองมคณสมบตเบองตนดงน (อไร สมารธรรม, 2545) 1. มความรความสามารถในการใหค าปรกษา จบการศกษาดานจตวทยาการใหค าปรกษามาโดยเฉพาะ หรอไดรบการฝกฝนมาโดยเฉพาะ หรอไดรบการอบรมระยะสนจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยหรอสถาบนอดมศกษาทจดใหมการอบรมอยเปนประจ า หรอทางโรงเรยนเชญผเชยวชาญดานการใหค าปรกษาไปอบรมใหกบคณครในโรงเรยนทงโรงเรยนโดยตรง

2. ผใหค าปรกษาตองรจกและเขาใจตนเอง ยอมรบตนเองไดทงจดดและจดดอย 3. ไวตอการรบรความรสก ความคด ความตองการและพฤตกรรมตางๆ ของบคคลทงตนเองและ

ผอน 4. เขาใจและยอมรบความแตกตางระหวางบคคล ไมน าเอามาตรฐานของตนไปตดสนผอน ไม

คาดหวงวาแตละคนจะตองคดหรอรสกตอเรองหนงๆ เหมอนกน 5. มสขภาพจตด และมวฒภาวะทางอารมณ อดทน ใจเยน 6. มองสงตางๆ อยางเปนวตถวสย คอ ไมดวนตดสนสงตางๆ โดยใชความคด ความรสกสวนตว แต

จะพจารณาจากขอมลหรอความเปนจรงของสงนนๆ 7. เปนผทเชอถอและไววางใจได มความจรงใจตอผอน 8. มมนษยสมพนธทด เปนมตร มองโลกในแงด มความรความสามารถในการสอสาร 9. มจตใจเมตตาตอเพอนมนษยและมความสขกบการไดชวยเหลอผอน 10. ยอมรบทางบวกอยางไมมเงอนไข คดทางบวกตอผรบค าปรกษา เอาใจเขามาใสใจเรา 1.9 ศำสตรและศลปในกำรใหค ำปรกษำ

การใหค าปรกษา คอการชวยเหลอใหคดและตดสนใจแกไขปญหาของตนเองได ดวยการใชเทคนคตางของการสรางความสมพนธ การสอสาร ความเขาใจและมความรสกอยากชวยเหลอ ขนตอนของการใหค าปรกษา ประกอบดวย การสรางความสมพนธทด การส ารวจปญหา และเลอกเรองทจะท างานรวมกน การประคบประคองจตใจใหอารมณสงบ การแกปญหากระตนใหมองหาทางเลอก ขอดขอเสย ชแนะ ชองทาง ขอมล ประกอบการตดสนใจ และการใหตดสนใจ การทดลองปฏบต และตดตามผลดวยตนเอง กอนจะยตการชวยเหลอ ทงนจ าเปนตองอาศยองคความรทหลากหลายในการน ามาใชในการใหค าปรกษา ในทนจะกลาวถงองคความรในภาพรวมเพอใหผเรยนสามารถเขาใจเพอน าไปใชในการฝกปฏบตไดในล าดบตอไป

10

การใหค าปรกษาเปนทงศลป (Art) และศาสตร (Science) กระบวนการใหค าปรกษาจงเปนรปแบบของการสรางความสมดลยระหวางมตอตนย (Subjective dimension) และมตปรนย (Objective dimension) (ศภวด บญญวงศ,2553)

ศลปในการใหค าปรกษา หมายถง สงทเกยวของกบบคลกภาพ คานยม ความประพฤต การปฏบตตน รวมไปถงการมความรและทกษะ องคประกอบเหลานของผใหค าปรกษาจะปรากฏอยในกระบวนการใหค าปรกษา ยากแกการอธบายและวดไดอยางชดเจนจงจดเปนมตอตนย เปนกระบวนการทมความยดหยน สรางสรรค ปรบใหเขากบผรบค าปรกษาแตละราย

ศาสตรในการใหค าปรกษา หมายถง ความรเกยวกบพฤตกรรมมนษยและยทธศาสตรในการชวยเหลอทถกพฒนาขนมาเปนระบบ มรปแบบวดได จงจดไดวาเปนมตปรนย กรณนผใหค าปรกษาปฏบตหนาทเชนนกวทยาศาสตร คอคดอยางมระบบ มทกษะในการก าหนดจดมงหมาย สรางสมมตฐาน ทดสอบสมมตฐาน ตลอดจนการสรางทฤษฎเพอใหความชวยเหลอเพอนมนษย โดยผานกระบวนการคนควา วจย และฝกปฏบต

1.10 กำรใหค ำปรกษำกบวชำชพทใกลเคยง ปจจบนมการน าค าวา “การใหค าปรกษา” มาใชคอนขางหลากหลายทงในวงการศกษา ธรกจ เชน การใหค าปรกษาดานการเงน การใหค าปรกษาดานสขภาพ การใหค าปรกษาดานการวจย และอนๆ ทงนสงผลใหเกดความสบสนในการเขาใจความหมายของค า ในทนไดเปรยบเทยบความแตกตางของศาสตรการใหค าปรกษากบวชาชพทใกลเคยงเพอไดท าความเขาใจและสามารถใชค าไดถกตองตามศาสตรดงน (ศภวด บญญวงศ,2549) ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบความหมายของการใหค าปรกษากบวชาชพทใกลเคยง

ค ำศพท ควำมหมำย การใหค าปรกษา - ปญหาของผรบค าปรกษาอยในระดบคนปกต

- จดมงหมายเพอการเปลยนแปลงและพฒนาไปสความเจรญงอกงาม - แนวทางการรกษาเปนแนวทางในการปองกนโดยใชกลยทธทหลากหลาย ใชระยะเวลาสนไมเกน 6 เดอน

การบ าบด

- ปญหาของผรบค าปรกษา มความซบซอน มความผดปกตทางจตหรอเปนโรค - จดมงหมายเพอเปลยนโครงสรางทางบคลกภาพ - แนวทางการรกษา มการใชยาชวยควบคกนไปอาจใชระยะเวลาสน หรอยาวเปนป

การแนะแนว

- เปนทางการและมแบบแผนเฉพาะตวในขณะท การใหค าปรกษาไมมรปแบบตายตว - ชวยบคคลใหเลอกสงทเขาใหคณคามากทสด ในขณะทการใหค าปรกษาเนนการชวยใหบคคลเกดการเปลยนแปลง - ชวยใหบคคลเขาใจตนเองในโลกทเขาด าเนนชวตอย แตการใหค าปรกษาเปนการชวยเหลอทตองการความชวยเหลอดานจตใจ

11

ค ำศพท ควำมหมำย การแนะน า

- เปนการชวยเหลอ หาทางออกใหแกบคคลพรอมทงเสนอแนะวธการหาทางออก - การแนะน าเปนเพยงวธการอยางหนง แตการใหค าปรกษาเปนกระบวนการ - การใหค าปรกษาใชระยะเวลานานกวาการแนะน า

การปรกษา

กระบวนการชวยเหลอบคคลโดยการตอบค าถาม และขอสงสย อาศยหลกวชาการในสาขาตางๆ พรอมทงเสนอทางเลอก เชน การปรกษาปญหากฎหมาย การเงน เปนตน

การสมภาษณ

เปนพนฐานทใชรวบรวมขอมล แตการใหค าปรกษาเปนกระบวนการทมลกษณะการเปนสวนตวมากกวา การสมภาษณเปนวธหนงในกระบวนการใหค าปรกษา

การใหค าปรกษา เปนการชวยเหลอรปแบบหนงทอาศยความสมพนธและการสอสารระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา เพอใหผรบค าปรกษาเกดความเขาใจตนเองและตดสนใจดวยตวเอง ผใหค าปรกษาในทนหมายถง ครทมคณลกษณะทเออตอการใหค าปรกษา มความรและทกษะในการใหค าปรกษา ท าหนาทใหความชวยเหลอแกผรบค าปรกษาหรอนกเรยน ซงเปนผทก าลงประสบความยงยากใจ หรอมความทกขและตองการความชวยเหลอใหเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอม ใหมทกษะในการตดสนใจ และหาทางออกดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ สามารถพฒนาตนเองไปสเปาหมายทตองการ

ทงนการใหค าปรกษาม 3 รปแบบ ไดแก การใหค าปรกษาเปนรายบคคล การใหค าปรกษากลม การใหค าปรกษาครอบครว ซงในเอกสารประกอบการสอนฉบบนในบทตอๆ ไป ไดน าเสนอการใหค าปรกษาทเนนการใหค าปรกษาเปนรายบคคลเปนหลก เพอเปนการฝกทกษะเบองตนในการใหค าปรกษา ใหกบนกศกษาหลกสตรการประถมศกษาทจะตองท าหนาทเปนครทปรกษาตอไปในอนาคต ซงผใหค าปรกษาควรมคณสมบตทงดานศาสตรอนหมายถง ความรเกยวกบพฤตกรรมมนษยและยทธศาสตรในการชวยเหลอทถกพฒนาขนมาเปนระบบ มรปแบบวดไดและศลป อนหมายถง สงทเกยวของกบบคลกภาพ คานยม ความประพฤต การปฏบตตน รวมไปถงการมความรและทกษะ องคประกอบเหลานของผใหค าปรกษาจะปรากฏอยในกระบวนการใหค าปรกษา

นอกจากนนในบทนไดกลาวถงศาสตรทมความหมายใกลเคยงกบการใหค าปรกษาไวพอสงเขป ทงการบ าบด การแนะแนว การแนะน า การปรกษา การสมภาษณ ซงผศกษาควรพจารณาท าความเขาใจกบการใชค าเหลานเพอสามารถใชค าตามศาสตรนนๆ ไดอยางถกตองเหมาะสมกบสถานการณ

2. กระบวนกำรและเทคนคกำรใหค ำปรกษำเบองตน

การใหค าปรกษานบเปนศลปะในการชวยเหลอเพอนมนษยใหคนพบ รจก เขาใจ ยอมรบ และพฒนาตนเอง สามารถตดสนใจเลอกวธการทจะเผชญปญหา แนวทางในการแกปญหา และวธการปรบตนเองอยางฉลาด รอบคอบ และเหมาะสม ซงชวยใหสามารถด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข และสรางสรรคประโยชนใหแกสงคมไปพรอมกน (พงษพนธ พงษโสภา,2544) ซงในการปฏบตการใหค าปรกษานนมขนตอนและเทคนคตางๆตามหลกการแนวคดทเปนระบบ โดยผใหค าปรกษามอใหมสามารถฝกปฏบตไปทละขนตอนทละเทคนคจนมความช านาญในแตละขนตอนแตละเทคนค อนจะน าไปสการเปนผใหค าปรกษาไดอยางมประสทธภาพตอไป โดยมขนตอนและเทคนคดงตอไปน

12

2.1 ขนตอนในกำรใหค ำปรกษำ ส าหรบขนตอนในการใหค าปรกษาไดมนกจตวทยาการใหค าปรกษาหรอผเชยวชาญดานการให

ค าปรกษากลาวถงรปแบบและขนตอนในการใหค าปรกษาไวหลายรปแบบ เชน การใหค าปรกษาเชงระบบ การใหค าปรกษาแบบจลภาค เปนตน ซงในเอกสารประกอบการสอนฉบบนไดรวบรวมและเรยบเรยงขนตอนการใหค าปรกษาจากแนวคดตางๆ และปรบค าหรอประโยคขอความในบางประเดนเพอใหอานเขาใจงายขนโดยไมเปลยนแปลงความหมาย และสามารถน าไปสการฝกปฏบตส าหรบผใหค าปรกษามอใหมไดชดเจนขนดงน (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

1. ขนการสรางสายสมพนธและการวางโครงสราง หรอ การสรางสมพนธภาพ 2. ขนการส ารวจและท าความเขาใจปญหา หรอ การรวบรวมขอมลใหค าจ ากดความของ

ปญหา 3. ขนการหาแนวทางแกไขปญหา หรอ ระบผลทตามมา 4. ขนการวางแผนเพอน าไปสการปฏบต หรอ การแสวงหาทางเลอก 5. ขนการยตการใหค าปรกษา หรอ การสรปรวมและถายโยงการเรยนร

1. ขนกำรสรำงสำยสมพนธภำพและกำรวำงโครงสรำง (rapport and structuring) 1.1 การเรมตนการใหค าปรกษา เปนการเรมสนทนาดวยบรรยากาศทอบอน มไมตร

ยมแยมแจมใส ทกทายในเรองกลางๆ หรอเหตการณทวๆไป ใชเวลาเพยงสนๆ เพอใหผรบค าปรกษาเกดความสบายใจ ผอนคลาย ลดความตนเตน ท าใหเรมเลาเรองความไมสบายใจโดยไมล าบากในใจการสนทนาตอไป

1.2 การสรางสมพนธภาพ เปนการสรางความเปนมตรทดตอกน มความสมพนธสนทสนมตอกน คนเคยตอกน มจดมงหมายรวมกนเชอถอและไววางใจรวมกนระหวางผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา

1.3 การวางโครงสราง เปนวธการทผ ใหค าปรกษา อธบายเกยวกบลกษณะ ขอบขาย จดมงหมายของการใหค าปรกษา บทบาทของผใหค าปรกษา และผรบค าปรกษา ตลอดจนกระบวนการตางๆ ในการใหค าปรกษา

1.3.1 การวางโครงสรางมจดมงหมาย 2 ประการ 1.3.1.1 เพอใหผรบค าปรกษา ไดทราบถงความคาดหวงของผใหค าปรกษา ท

มตอผรบค าปรกษา 1.3.1.2 เพอใหขอมลแกผรบค าปรกษา เกยวกบวธการและจดมงหมายของ

การใหค าปรกษา 1.3.2 แนวทางในการวางโครงสราง

1.3.2.1 เวลา 1.3.2.2 บทบาทของผใหค าปรกษา

1.3.2.3 การแสดงออกของผรบค าปรกษา ชแจงใหทราบวาเขาสามารถแสดงออกดวยค าพดอยางไร แตบางอยางเขากแสดงออกไมได เชน พฤตกรรมกาวราว การท าลายสงของ

1.3.2.4 กระบวนการใหค าปรกษา 1.3.2.5 ตกลงรบบรการผใหค าปรกษา ขอใหผรบค าปรกษา ตกลงยนยอมรบค า

ปรกษาอาจมการลงชอเปนลายลกษณอกษรในเอกสารยนยอม กอนด าเนนการใหค าปรกษา 2. ขนส ำรวจและท ำควำมเขำใจปญหำ ส ารวจและท าความเขาใจปญหา ผลกระทบทเกดขน

ความตองการและก าหนดเปาหมายทเปนจรง เปนขนตอนทส าคญ และอาจตองใชเวลาคอนขางมาก เนองจากผขอรบค าปรกษาสวนใหญจะมความสบสนทางอารมณหรอมการรบรทบดเบอนจากความเปนจรง

13

เชน อคตเขาขางตนเอง หรอใชกลไกปองกนตนเองสง ในบางกรณจงอาจตองใชเวลาเพอด าเนนการในขนนมากกวา 1 ครง

3. ขนหำแนวทำงแกปญหำ แนวทางแกไขปญหาทก าหนดโดยผใหค าปรกษาจะชวยใหผรบค าปรกษาเกดความรสกภาคภมใจในตนเอง ดงนนผใหค าปรกษาควรสนบสนนใหผขอรบค าปรกษาคดเองใหมากทสดและใหสามารถตดสนใจเลอกวธทเหมาะสมทสด

4. ขนวำงแผนเพอน ำไปสกำรปฏบต แผนการปฏบตตามแนวทางแกไขปญหาทผรบค าปรกษาตดสนใจเลอกไวในขนท 3 เปนสงส าคญทจะชวยใหการใหค าปรกษามคณคา และจะเปนประโยชนมากขน ถามการท าขอตกลงกบผใหค าปรกษาวาจะปฏบตตามแผน เพราะจะชวยใหผรบค าปรกษาเกดความตงใจและพรอมทจะลงมอปฏบตตาม ดงนนโอกาสทผรบค าปรกษา จะจดการกบปญหาไดส าเรจกจะเปนจรงไดมากยงขน

5. ขนยตกำรใหค ำปรกษำ การยตการใหค าปรกษา หมายถง วธการทผใหค าปรกษายตการใหค าปรกษาในแตละครงโดยไมใชการบงคบหรอขเขญผรบค าปรกษา ในลกษณะทเขาจะตองมาพบหรอไมตองมาพบอกแลว เมอการใหค าปรกษาด าเนนไปจนหมดเวลาทก าหนดไวในแตละครง ในแตละรายหรอผรบค าปรกษามทาทตอตาน หรอไมรวมมอในการใหค าปรกษา กใหยตการใหค าปรกษาโดยใหด าเนนการดวยความอบอน เปนมตร และแสดงความพรอมทจะใหความชวยเหลอตอไป การสงตอ หมายถง การสงผรบค าปรกษาเพอไปขอรบบรการจากหนวยงานหรอบคคลอนๆ โดยค านงถงประโยชนสงสดตอผค าปรกษา

2.2 เทคนคเบองตนในกำรใหค ำปรกษำ ทกษะการใหค าปรกษา คอความสามารถหรอความช านาญในการสอสาร ทงการใชภาษา

ทาทางและภาษาพด ซงเปนเครองมอส าคญของผใหค าปรกษาในการชวยเหลอบคคลทมความทกขหรอผรบค าปรกษาให มความไววางใจและมทศนคตทดตอผใหค าปรกษาและการปรกษา เขาใจปญหา สาเหตของปญหาและความตองการของตวเองและแสวงหาและแนวทางการปรบเปลยนการคด การรสกและการปฏบตตนเพอใหมชวตทดขน

นกจตวทยาดานการปรกษาน าเสนอเทคนคการใหค าปรกษาซงถอวาเปนทกษะส าคญในการใหค าปรกษา ซงในคมอฉบบน ไดรวบรวมเทคนคการใหค าปรกษามาจากหนงสอ ต ารา เอกสารหลายฉบบ ซงในเอกสาร ต าราแตละเลมนนอาจจะเรยกชอเทคนคการใหค าปรกษาไวแตกตางกนบางในบางเทคนค แตทงนทงนนกมความหมายหรอลกษณะทเหมอนกนหรอใกลเคยงกน ซงผจดท าเอกสารไดรวบรวมสรปไวในเอกสารประกอบการอบรม ดงน (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

2.2.1 พฤตกรรมใสใจ หรอทกษะกำรใสใจ (Attending Skill) พฤตกรรมใสใจ เปนพฤตกรรมของผใหค าปรกษาทแสดงออกดวยภาษาพดหรอภาษา

ทาทาง ซงบอกถงความกระตอรอรนทจะชวยเหลอผรบค าปรกษา โดยการแสดงความสนใจ การเหนความส าคญ และการใหเกยรต เพอชวยใหผรบค าปรกษาเกดความอบอนใจและไมรสกหางเหน

วตถประสงค 1. แสดงความสนใจ เหนความส าคญ และใหเกยรตผรบค าปรกษา 2. เปนการแสดงความกระตอรอรนทจะใหความชวยเหลอ 3. เพอชวยเพมพนความอบอนใจใหผรบค าปรกษา

การใสใจแบงออกเปน 1. การใสใจโดยการแสดงออกดวยภาษาพด เปนการพดตอเนองในเรองเดยวกนกบทผรบ

ค าปรกษาไดพดใหฟงในขณะนน แสดงการรบรและเขาใจในทศนะและแนวคดของผรบค าปรกษา

14

2. การใสใจโดยการแสดงออกดวยภาษาทาทาง เปนการแสดงพฤตกรรมตางๆทไมใชค าพด แตมความหมายซงสอถงความเขาใจและการยอมรบความคดและความรสกของผรบค าปรกษา ภาษาทาทางมความหมายและน าหนกมากกวาภาษาพด ภาษาทาทางทผใหค าปรกษาควรแสดงออกขณะใหค าปรกษาประกอบดวย

2.1 การประสานสายตากบผรบค าปรกษา เปนการแสดงความสนใจในสงทผมาขอรบค าปรกษาก าลงพดอย แตไมควรจองมองมากเกนไปเพราะจะท าใหผรบค าปรกษารสกอดอดได

2.2 การแสดงออกทางสหนา ทาทาง การเคลอนไหวและระยะหาง การแสดงออกทางสหนาทอบอน เปนมตรและสอดรบกบเรองราวของผรบค าปรกษา การวางตวทโนมตวเขาหาผรบค าปรกษา เปนการแสดงความตงใจและใสใจ การแสดงออกทางสหนาและทาทางควรมความสอดคลอง การนงหรอยนใหมระยะหางระหวางผใหและผรบค าปรกษาทพอเหมาะ ประมาณ 3-5 ฟต

2.3 น าเสยงการพด จงหวะการพด ความดงหรอเบาของเสยง ระดบเสยง ความมชวตชวาของน าเสยง การเนนค าตองมความสมพนธตอสงทผรบค าปรกษาไดพดออกมาแลว นอกจากทง 3 ขอทไดกลาวมาแลว ใหค าปรกษาควรแตงกายสภาพเหมาะสมกบโอกาส

แนวทางปฏบต 1. ในขณะทผใหค าปรกษาก าลงฟงผรบค าปรกษา อยนน ควรประสานสายตากบ

ผรบค าปรกษาในลกษณะทเปนธรรมชาต หรอพยกหนาเลกนอยในขณะทรบฟง 2. ผใหค าปรกษาพดตอบรบภายหลงจากทผรบค าปรกษาพดจบ เชน “ครบ คะ

อม” หรอพดซ าประโยคทผรบค าปรกษากลาวไว 3. ใชค าพดทสมพนธกบค าพดของผรบค าปรกษา โดยไมมการขดจงหวะ จะชวยให

ผรบค าปรกษาไดส ารวจเรองราวของตนเองตอไป และเปนสงทยนยนวาผใหค าปรกษาก าลงฟงเขาอยดวยเชนเดยวกน

4. ลกษณะทาทางของผใหค าปรกษาจะตองมทาทผอนคลาย ไมเกรงหรอ เครงเครยด เพราะจะท าใหผรบค าปรกษา ตงเครยดไปดวย ควรนงโนมตวไปขางหนาพอสมควร เวนระยะหางประมาณ 3 ฟต ลกษณะทาทและการนงกเปนสงทส าคญประการหนงทจะแสดงถงความสนใจ เอาใจใสตอผรบค าปรกษา

ประโยชน ชวยใหผรบค าปรกษาลดความประหมา ความวตกกงวล มความรสกปลอดภย อบอนใจ มนใจในการเรมเลาประเดนปญหาของตนเอง

2.2.2 ควำมเงยบ (Silence technique) หมายถง ความเงยบทเกดขนระหวางการใหค าปรกษา เปนชวงระยะเวลา ระหวางการ

ปรกษาทไมมการสอสารดวยวาจาระหวางผใหค ากบผรบค าปรกษา แตยงคงมการสอสารทางอารมณและความรสก เนองจากสาเหตตางๆ จดอยในสวนหนงของพฤตกรรมใสใจ หากเกดอยางถกจงหวะจะเกดผลดอยางมาก บางครงความเงยบใหความหมายในการสอสารมากกวาการพดเสยอก ผใหค าปรกษาตองแสดงออกอยางชดเจนวา ก าลงสนใจฟงเรองราวของผรบค าปรกษา (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

วตถประสงค 1. เพอใหผรบค าปรกษาไดคดทบทวนเรองราวของตวเอง และท าความเขาใจในสงทเขาพด

หรอรสก 2. เพอใหผรบค าปรกษาไดหยดพกหลงจากแสดงอารมณโกรธ เสยใจ เชน บน รองไห 3. เพอแสดงความใสใจและรวมรบรและเขาใจในอารมณและความรสกของผรบค าปรกษา

15

ทเกดขนในขณะนน แนวทางปฏบต

1. เมอผรบค าปรกษานงเงยบ ผใหค าปรกษาควรประเมนวาทผรบค าปรกษาเงยบนน เงยบ เพราะสาเหตใด เชน รสกเศรา สะเทอนใจ จนพดตอไปไมได ,เหนอยลาจากการรองไห หรอเลาระบายความรสกทรนแรง ,คดทบทวนเรองราวของตวเอง ,จบประเดนหรอเรองราวนน ๆแลวหรอก าลงคดถงเรองทจะพดตอไป

ซงเหตผลดงกลาวเปนการเงยบทจะเปนประโยชนตอการใหค าปรกษา ดงนนผให ค าปรกษาไมควรรบกวนความเงยบนน ควรรอจนกระทงผรบค าปรกษาพรอมทจะพดตอไป ซงอาจใชเวลาในการรอคอย 5-10 วนาท หากผรบค าปรกษาเงยบนานพอสมควรแลวและไมพดตอ ผใหค าปรกษาอาจด าเนนการดงน

1) พดใหก าลงใจ หรอแสดงความเขาใจ เหนใจ 2) สะทอนเนอหาและความรสกของผรบค าปรกษาเกยวกบสงทก าลงพดถงกอนทจะมการ

เงยบเกดขน 3) ถามถงความหมายของการเงยบโดยสรปเนอหาทพดถงกอนทผรบค าปรกษาจะเงยบไป 4) ถามถงความรสกของผรบค าปรกษาในขณะทเงยบ โดยสรปเนอหาทพดถงกอนทผรบ

ค าปรกษาจะเงยบไป 5) หากผใหค าปรกษาพจารณาแลวเหนวาการทผรบค าปรกษาเงยบไปนานนนอาจมสาเหต

มาจาก ตอตานการมาพบผใหค าปรกษา เพราะถกบงคบใหมา ผใหค าปรกษาควรแสดงความ

เขาใจ เหนใจ และพดถงความตงใจ ความใสใจและเตมใจทจะชวยเหลอผรบค าปรกษา รวมทงหลกการ วธการและประโยชนของการใหค าปรกษา เพอชวยใหผรบค าปรกษาเกดทศนคตทดตอการถกเชญพบ และประโยชนทเขาจะไดรบจากการรบ

ประหมา หรอหวาดกลวตอการถกเรยกพบ ผใหค าปรกษาควรชวนพดคยเรองทวไป และแสดงทาทางทอบอนเปนมตร เพอสรางความเปนกนเองใหผรบค าปรกษารสกผอนคลาย ” ไมควรพดเพอลดความรสกอดอดของผใหค าปรกษาททนใหมการเงยบเกดขนในระหวางการสนทนาไมได ใหอดทนตอความเงยบและใชการเงยบใหเปนประโยชนในการใหค าปรกษา เพราะการฟงผรบค าปรกษาอยางสงบ หรอนงอยกบเขาเงยบ ๆ เมอผรบค าปรกษามสภาพอารมณทรนแรง เชน โกรธมาก เสยใจมาก รองไห เปนการเปดโอกาสใหเขาไดแสดงอารมณอยางเตมทโดยไมมการรบกวนและยงเปนการแสดงวาผใหค าปรกษาเขาใจความรสกของเขา จะเปนผลดกบการใหค าปรกษามากกวาการปลอบโยน หรอซกถามความรสกในขณะนน

2.2.3 กำรตงถำมค ำ หรอทกษะกำรถำม (Question Skill) เปนเทคนคทเปดโอกาสใหผรบค าปรกษา บอกถงความรสกและเรองราวตางๆ ของ ตนเองทตองการขอค าปรกษา รวมทงความรสกนกคดตลอดจนความเชอของผรบค าปรกษา เพอชวย ใหผใหค าปรกษาเขาใจถงปญหาของผรบค าปรกษามากยงขน (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

วตถประสงค

1. เพอใหโอกาสผรบค าปรกษาไดบอกถงความรสกและเรองราวตางๆ ทตองการจะปรกษา 2. เพอใหผรบค าปรกษาไดส ารวจและคดค านงเรองราวของตวเองเพอเขาใจตวเองมากขน 3. เพอใหไดขอมล แนวทางแกไขปญหาและแผนการปฏบตตามแนวทางดงกลาว แนวทางปฏบต

16

1. ก าหนดวตถประสงคของการถามวาตองการขอมลแบบใดจากผรบค าปรกษา แลวการตงค าถาม ซงมอย 2 แบบ คอการถามเปดและการถามปด

การถามเปด เมอตองการใหผรบค าปรกษาไดพดเลาความรสกหรอเรองราวของ เขาอยางอสระ มกจะลงทายประโยคดวย “อะไร อยางไร”

การถามปด เมอตองการค าตอบสนและเฉพาะเจาะจงมกจะลงทายประโยคดวย “ ไหม เหรอ หรอไม หรอยง รเปลา ”

โดยทวไปแลวผใหค าปรกษาควรใชค าถามแบบเปด เพอเปดโอกาสใหผรบค าปรกษาได ตอบตามทตองการอยางเตมท และจะชวยใหผรบค าปรกษาไมรสกวาถกซกถามมากเกนไป จากการถามแบบปด เพราะไดขอมลนอย ผใหค าปรกษาตองถามบอยเพอใหไดขอมลทตองการ

2. สงเกตและฟงอยางตงใจ หลงจากนนสรป /ทวนซ าประเดนทตองการขอมลและรายละเอยดกอนแลวจงตงค าถาม

3. เมอถามแลวใหฟงค าตอบของผรบค าปรกษาอยางใสใจ เพอรวบรวมขอมลของผรบค าปรกษาไว

4. ไมควรถามบอยเกนไป เพราะอาจท าใหผรบค าปรกษาร าคาญ และตอตานการใหค าปรกษาได

5. หลกเลยงการถามดวยค าถาม “ท าไม” เพราะค าถามทเรมดวย “ท าไม” มกจะท าใหผรบค าปรกษารสกวาตนเองผด และคดหาค าตอบทเหมอนเปนการแกตว และค าถาม “ท าไม” ไมไดชวยใหผรบค าปรกษาไดเลาระบายความรสกทกข/ไมสบายใจ ซงวตถประสงคหลกของการใหค าปรกษาคอ การใหโอกาสในการเลาระบาย

2.2.4 กำรฟง (Listening) การฟงในการใหค าปรกษา หมายถง ความพรอมของผใหค าปรกษาทจะรบเนอหาการสอ

ความหมายของผรบค าปรกษาและสามารถตอบสนองตอสงทเขาสอความหมายนนไดดวย (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

วตถประสงค

1. เพอชวยใหผใหค าปรกษาสามารถตอบค าถามของผรบค าปรกษาไดอยางตรง ประเดน

2. เพอชวยใหผใหค าปรกษาสามารถตงค าถามและเขาใจผรบค าปรกษาไดอยาง ละเอยด ซงจะเปนการสงเสรมใหผรบค าปรกษาเกดความพงพอใจ มความไววางใจเพมขน ชวยใหผรบค าปรกษาเขาใจความคดของเขาเอง

องคประกอบของการฟง สามารถแบงออกเปน 4 ประการ 1. ขณะทผใหค าปรกษาตงใจจะสงเกตอากปกรยาตางๆ ของผรบค าปรกษาพรอมๆ กนไปดวย ดงนนระยะหางของการนงจงเปนสงส าคญทจะชวยใหผใหค าปรกษาสามารถสงเกตไดชดเจนเพยงใด 2. การท าตนไมเครงเครยดเกนไป ใหมลกษณะเปนไปตามธรรมชาต แตกแสดงความสนใจตอสงทฟงอยอยางเตมท ผใหค าปรกษามกเกดความรสกเครงเครยดขณะก าลงพจารณาปญหา ก าลงฟงเรองราวของผรบค าปรกษา และก าลงคดวางแนวทางในการใหค าปรกษา ซงสามารถลดความรสกดงกลาวไดโดยพยายาม ท าตวเปนกลางขณะพจารณาขอมลตางๆ 3. การแสดงกรยาอาการตางๆ เพอแสดงออกถงการสนใจฟง เชน พยกหนา คอมศรษะ ขยบเกาอมาใกล หรอเปนการสอความหมายใหผรบค าปรกษาทราบ เชน เอามอลบปลายคาง ใชนวแตะทขมบ แสดงวาก าลงใชความคด การเลกคว แสดงวาสงสย การเลกควพรอมกบพยกหนาชาๆ แสดงวารสกแปลกใจ การแสดงกรยาอาการตางๆ ยอมขนอยกบลกษณะสวนตวของผใหค าปรกษาแตละคน

17

4. การใชค าพดเพอแสดงความหมาย ผใหค าปรกษาตองไมน าสงทผรบค าปรกษาพดมาตความหมายใหแตกตางไปจากความหมายเดม แมวาเปนการเพมความหมายกตาม การแสดงความสนใจผรบค าปรกษาดวยการใชภาษาพดน ตองเลอกใชตามความเหมาะสม ควรใชอยางไร เมอใด จงจะชวยใหการใหค าปรกษามประสทธภาพมากขน

แนวทางปฏบต 1. พยายามอยาพดตลอดเวลา เพราะจะท าใหไมสามารถรบฟงผรบค าปรกษาไดเตมท 2. อยาตดบทเรวเกนไป ใหเวลาผรบค าปรกษาไดพดในสงทเขาตองการพด 3. ใหความสนใจสงทผรบค าปรกษาพดอย โดยจดสนใจอยทถอยค า ความคดและความรสกทผพดไดแสดงออกมา 4. พยายามเขาใจ ยอมรบผรบค าปรกษาใหมากทสดเทาทจะท าได ผรบค าปรกษาเพอชวยกระตนใหเขาถายทอดเรองราวตางๆไดอยางเตมท 5. ใหตงค าถาม เมอใดทผใหค าปรกษาเขาใจบางประเดนไมชดเจนและตองการค าอธบายขยายความ พงระวงไมใชค าถามทเพยงแตสนองความตองการอยากรอยากเหนของตนเอง 6. ใหสงเกตสหนาทาทางของผรบค าปรกษา เพราะสงเหลานจะสอความหมายดวยภาษากาย การตงใจสงเกตชวยใหผใหค าปรกษามสมาธอยกบผรบค าปรกษาแทนทจะสนใจไปกบสงรบกวนภายนอก 7. พยายามขจดสงทจะดงดดความสนใจอยางอนใหหมดสน เชน วางกระดาษ ดนสอหรอสงทอยในมอลงขณะตงใจฟง 8. พยายามแยกแยะอารมณของตนเองออกจากการท าความเขาใจของผรบค าปรกษา ถา ไมเชนนนแลวจะเปนอปสรรคตอการฟง 9. โตตอบกบความคด ไมใชตวบคคล อยายอมใหปฏกรยาโตตอบทมตอผรบค าปรกษาม อทธพลเหนอความหมายของสงทเขาพดและความคดทเขาแสดงออก 10. มงความสนใจไปยงความคดหลกและใหความส าคญแกความคดปลกยอยทเปนสวนประกอบขยายความในระดบรองๆ ลงไป หากไมพยายามแยกแยะใหชดเจน สงปลกยอยจะพรางตามองไมเหนประเดนส าคญทมอย 11. การสอความหมายจะตองเปนไปในลกษณะสองทางเสมอ คอ ทงผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษาควรมความรบผดชอบเทาๆ กน ทจะพดจาสอสารตอกน 12. หลกเลยงการพดจาท านองเชงไหวพรบตอสกนทางปญญา พยายามจบจดในสงทผรบค าปรกษาหลกเลยงไมยอมพดถง 13. หลกเลยงการทกทกเขาใจเอาเอง หรอดวนสรปความเอางายๆ น าไปสความคดคบแคบ การใหความชวยเหลอไมไดผล 14. หลกเลยงการรบดวนตดสนปญหา โดยทยงไมไดรวบรวมขอมลทเปนจรงอยางเพยงพอ 15. ระมดระวงความเชอ ความรสก เจตคตทเปนอคตตอผรบค าปรกษา

2.2.5 กำรสงเกต (Observation) การสงเกตตองอาศยพฤตกรรมใสใจเปนพนฐานทส าคญและประกอบกบการตงค าถาม เพอ

ชวยใหเขาใจผรบค าปรกษาอยางลกซง สงส าคญทผใหค าปรกษาพงสงเกตเกยวกบผรบค าปรกษา 3 อยาง (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

1. พฤตกรรมภาษากาย เชน การประสานสายตา น าเสยง กรยาทาทาง การนง สหนา แววตา การขมวดคว การเมมรมฝปากหรอแบะปาก การหายใจ เปนตน นอกจากนสงส าคญทผใหค าปรกษาพงสงเกตเปนพเศษคอความไมลงรอยของพฤตกรรมภาษากาย

18

2. พฤตกรรมการพด ในขณะการใหค าปรกษา ผรบค าปรกษาจะอธบายสงทเขาคด ออกมาดวยค าพด อาจเปนประเดนเดยวอยางชดเจน หรอกลบไปกลบมาหลายๆ ประเดน ซงผใหค าปรกษามอใหมจะคอนขางยงยากพอสมควรในการชวยตะลอมใหผรบค าปรกษาจบจดประเดนใดประเดนหนงโดยไมวกไปวนมา บางครงผใหค าปรกษาสามารถพดเพอเปดโอกาสใหผรบค าปรกษาอธบายถงเหตผลทเปลยนประเดน เชน “เมอกเราก าลงคยกนอยเกยวกบเรองน...” “เมอสกครคณเลาใหฉนฟงถงเรอง...แตขณะนคณก าลงพดถงเรอง......” เปนตน 3. ความไมลงรอย ลกษณะของความมาลงรอย 3.1 ความไมลงรอยระหวางพฤตกรรมภาษากาย 3.2 ความไมลงรอยระหวางประโยค 2 ประโยค ทพดตอเนองกนแสดงถงความคดทขดแยงกน 3.3 ความไมลงรอยระหวางค าพดกบค าพด 3.4 ความไมลงรอยระหวางพฤตกรรมภาษาพดกบพฤตกรรมภาษากาย

2.2.6 กำรสนบสนน กำรใหก ำลงใจ หมายถง การแสดงความสนใจ ความเขาใจในสงทผรบค าปรกษาไดพดมาแลว และเปน

การสนบสนนใหก าลงใจแกเขาทจะไดพดตอไป เปนการแสดงความสนใจ เขาใจในสงทผรบค าปรกษาพดและสนบสนนใหเขาพดตอไป โดยใชค าพดหรอทาทาง

วตถประสงค 1. กระตน ให ผ รบค าปรกษากระตอรอรนและม น ใจในตนเอง รวมท งตระหน กใน ความสามารถและคณคาในตวเอง 2. กระตนใหผรบค าปรกษากลาทจะคดและท าในสงทไมเคยคด หรอท ามากอน

แนวทางปฏบต เมอผรบค าปรกษาเสนอความคด หรอแนวทางแกไขปญหาทถกตองเหมาะสม หรอผรบค าปรกษาม

ความพรอมทจะปรบปรงพฒนาตนเองแตยงลงเลใจ ผใหค าปรกษากอาจใชการใหก าลงใจ โดยใชแนวทางตอไปน 1. มองหนา สบตา ยม ผงกศรษะ ตอบรบสน 2. ทวนซ าค าส าคญๆ ทผรบค าปรกษาพดถงรวมทงยม มองหนา สบตาผรบค าปรกษา 3. ใชค าพดกระตนใหผรบค าปรกษาเกดความมนใจ มความหวงและก าลงใจทจะคดหรอท าในสงทถกตองเหมาะสมและเปนจรงได 4. หลกเลยงการสรางความหวงและการปลอบใจทไมอาจเปนจรงได หรอใชการใหก าลงใจเพอกลบเกลอนความรสกทอแทของผรบค าปรกษา

2.2.7 กำรทวนซ ำ/กำรซ ำควำม/กำรทวนควำม ( Paraphrasing Skill ) เปนเทคนคทใชแลวจะแสดงถงการสนบสนนรวมอยดวยในตว หมายถงการพดในสงทผรบ

ค าปรกษาไดบอกเลาอกครงหนงโดยไมมการเปลยนแปลง ไมวาในแงของความหมายหรอความรสกทแสดงออกมา เปนการทผใหค าปรกษาพดซ าในเรองทผรบค าปรกษาบอกอกครงหนง โดยคงสาระส าคญของเนอหา หรอความรสกไวตามเดม แตใชค าพดนอยลง (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549) การทวนความ หมายถง การทผใหค าปรกษาทวนซ าในสาระส าคญทผรบค าปรกษาไดพดไปแลว แตไมไดหมายถงการทวนซ าตลอดเวลาเหมอนนกแกวนกขนทอง จดมงหมายของการทวนความ คอ

1. สอใหผรบค าปรกษารวาผใหค าปรกษาเขาใจในเนอหาทเขาพดไดถกตอง 2. การเนนขอความทควรเนน

19

วตถประสงค 1. เพอแสดงถงความใสใจ ความเขาใจของผใหค าปรกษาทมตอผรบค าปรกษา 2. เพอใหผรบค าปรกษาเปดเผยตวเองมากขน 3. เพอย าใหผรบค าปรกษาเขาใจในสงทตวเองพดไดชดเจนยงขนจากการฟงสงทตวเอง

พดอกครง 4. ชวยใหผรบค าปรกษาชดเจนและตรงประเดนในสงทเขาตองการพด 5. เพอตรวจสอบความเขาใหตรงกนของผใหและผรบค าปรกษาในสงทผรบค าปรกษา

ก าลงพดถง แนวทางปฏบต ตงใจฟงในสงทผรบค าปรกษาพด แลวพจารณาวาค าพดใดของผรบค าปรกษาทนาจะเปนประเดน

ส าคญ ทควรเนน/ย าเปนพเศษ เพอกระตนใหผรบค าปรกษาไดเลาอยางตอเนองหรอใหรายละเอยดเพมเตม ใหพดขอความ/ประโยค/ค าพดนนซ า โดยอาจจะพดซ าความ/ทวนความตามแนวทางปฏบตดงน

1. ซ า/ทวนความนนทงหมดโดยเปลยนเฉพาะสรรพนาม 2. ซ า/ทวนความเฉพาะประเดนส าคญ 3. หลกเลยงการซ าความ/ทวนความบอยๆ เพราะจะท าใหผรบค าปรกษารสกอดอด หรอเหมอนถกลอเลยนและไมแนใจในความสามารถของผใหค าปรกษา 4. ซ าความ/ทวนความโดยไมเพมเตมความคดเหนของผใหค าปรกษาลงไป 5. เมอซ าความ/ทวนความแลว ใหสงเกตการตอบสนองของผรบค าปรกษา ถาผให ค าปรกษาซ าความ/ทวนความไดถกตอง ผรบค าปรกษาจะพยกหนา ตอบรบและพดหรอขยายความตอ ในกรณทผรบค าปรกษาไมมปฏกรยาตอบสนอง ผใหค าปรกษาอาจใชทกษะการถามเปดรวมดวย

2.2.8. ทกษะกำรสรปควำม (Summarizing Skill ) เปนสงทเกดขนในระหวางการใหค าปรกษาหรอเมอจบการใหค าปรกษา โดยการ

รวบรวมใจความส าคญทงหมดของความคด อารมณ ความรสกของผรบค าปรกษาทเกดขนในระหวางใหค าปรกษาหรอในแตละครง โดยใชค าพดสน ๆใหไดใจความส าคญทงหมดซงมทงสรปเนอหา ความรสกและกระบวนการ (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

วตถประสงค 1. เพอย าประเดนส าคญใหมความชดเจนในกรณทมการพดคยกนหลายประเดน 2. เพอใหผรบค าปรกษาเขาใจเรองราวและความรสกของตวเอง 3. เพอใหการใหค าปรกษาแตละครงมความตอเนองกน

4. เพอชวยใหผรบค าปรกษาและผใหค าปรกษาเขาใจเรองราวทก าลงสนทนาไดอยางถกตองตรงกนและไดใจความทชดเจน

แนวทางปฏบต ผใหค าปรกษาพยายามจบประเดนส าคญทงเนอหาทผรบค าปรกษาพดและความรสกทผรบ

ค าปรกษาแสดงแลวใชค าพดสน ๆ ใหไดใจความครบ โดยอาจใชแนวทางตอไปน 1. ผรบค าปรกษาพดถงประเดนปญหาตาง ๆ หลายประเดน ผใหค าปรกษาอาจสรปแตละประเดนกอนทผรบค าปรกษาจะเรมประเดนตอไป 2. กอนจบและเรมการใหค าปรกษาในแตละครง ในกรณทมการปรกษาหลายครง 3. ครงสดทายกอนยตการใหค าปรกษา 4. ขอใหผรบค าปรกษาเปนผสรป โดยมผใหค าปรกษาชวยเสรมในสวนส าคญทผรบค าปรกษามไดกลาวถง หรอขาดหายไป

20

2.2.9 กำรสะทอนควำมรสก กำรสะทอนกลบ ( Reflection Skill ) เปนการรบรความรสกและอารมณตางๆทผรบค าปรกษาไดแสดงออกมาไมวาดวยภาษากาย

หรอภาษาพด เปนการใหขอมลยอนกลบอยางชดเจนเปนภาษาพดใหผรบค าปรกษาไดรบฟง เพอชวยใหเขาเกดความเขาใจในสงทเปนปญหาทแทจรงของตนเอง (พงษพนธ พงษโสภา, 2544 ; ศภวด บญวงศ, 2549)

การสะทอนกลบ เปนการบอกความเขาใจของผใหค าปรกษาทมตอสงทผรบค าปรกษารสก รบรหรอสนใจทเปนปจจบนขณะใหค าปรกษา การสะทอนกลบจะรวมความรสกของผรบค าปรกษาและเนอหาทผรบค าปรกษาพดถง หรอสงทผใหค าปรกษาสงเกตเหนจากกรยาทาทางของผรบค าปรกษา และเนอหาทผรบค าปรกษาใหความส าคญ โดยใชค าพดของผใหค าปรกษาและทชดเจนเขาใจไดงายขน

วตถประสงค 1. เพอกระตนใหผรบค าปรกษาแสดงความรสกและเปดเผยเรองราวของตนเองใหมากขน

หรอชดเจนขน 2. เพอใหผรบค าปรกษาเขาใจปญหา รวมทงสาเหตและผลกระทบทเกดขน ตลอดจนเกดความ

เขาใจ ความรสกของตวเองมากขน 3. เพอแสดงความสนใจและเขาใจความรสกและเรองราวของผรบค าปรกษา

แนวทางปฏบต 1. พยายามสงเกตพฤตกรรมของผรบค าปรกษาขณะใหค าปรกษา เชน ลกษณะค าพด

น าเสยง สหนา 2. หาค าทตรงกบความรสกของผรบค าปรกษามากทสด โดยใชภาษาทเขาใจไดงาย

3. จบประเดนส าคญของสงทผรบค าปรกษาพด 4. รวมความรสกและเนอหาทผรบค าปรกษาแสดงหรอพดถงเขาดวยกน แลวใชค าพดท

ชดเจน เขาใจไดงาย โดยพดออกไปทนทเพอสะทอนสงทผรบค าปรกษาก าลงรสกหรอรบร โดยอาจพดความรสกกอนแลวตามดวยเนอหาหรอเรมดวยเนอหากอนแลวตามดวยความรสก ในการสะทอนความรสกควรหลกเลยงทจะใชค าวา“รสก”บอย

2.2.10 ทกษะกำรใหขอมลและค ำแนะน ำ (Giving Information and Advising Skill ) การใหขอมล เปนการสอสารทางวาจาเกยวกบขอมลหรอรายละเอยดตางๆทจ าเปนแกผรบค าปรกษา การใหค าแนะน า เปนการชแนะแนวทางปฏบตในการแกไขปญหาใหแกผรบค าปรกษา

วตถประสงค 1. เพอใหความร ขอมลและรายละเอยดตางๆทจ าเปนแกผรบค าปรกษา

2. เพอใหผรบค าปรกษาเขาใจปญหาของตนเองและใช 3. เพอใหผรบค าปรกษามขอมลประกอบการตดสนใจ 4. เพอใหผรบค าปรกษามทางเลอกและแนวทางปฏบตทเขาอาจจะนกไมถง

แนวทางปฏบต การใหขอมล 1. ขอมลทใหควรชดเจน ถกตอง ครบถวน ใชภาษางายๆ 2. ผใหค าปรกษาควรตรวจสอบความรและความตองการเกยวกบเรองทจะใหขอมลจากผรบค าปรกษากอนใหขอมล เพอประหยดเวลาและเปนการใหขอมลไดอยางมประสทธภาพ

3. หลงจากใหขอมลแลวผใหค าปรกษาควรตรวจสอบวาขอมลทใหนน ผรบ ค าปรกษา เขาใจถกตองหรอไม โดยใชวธใหผรบค าปรกษาทวนซ า

21

2.2.11 ทกษะกำรน ำ ( Leading Skill ) ความหมาย เปนการทผใหค าปรกษาพดน าผรบค าปรกษาไปในทศทางทผใหค าปรกษาคด

วาจะท าใหผรบค าปรกษาไดประโยชนสงสดในการมาขอรบค าปรกษา วตถประสงค

1. กระตนใหผรบค าปรกษากลาทจะพดคยกมากขน 2. เปดประเดนปญหาของผรบค าปรกษา 3. ใหผรบค าปรกษาเลอกประเดนปญหาทตองการปรกษา 4. กระตนใหผรบค าปรกษาส ารวจปญหาและน าเสนอความรสกของตวเองมากขน

แนวทางปฏบต 1. ก าหนดวตถประสงคของการน าใหชดเจน วาตองการน าโดยใหอสระแกผรบค าปรกษาในการพดถงเรองใดเรองหนงตามทเขาตองการ หรอตองการน าในประเดนใดประเดนหนงเฉพาะเจาะจง

2. ใชประโยคบอกเลาเพอเปนการน าใหผรบค าปรกษาพด 3. ใชการถามเพอใหผรบค าปรกษาแสดงความรสกหรอความคดเหนหรอรายละเอยเพมเตม

2.2.12 ทกษะกำรชผลทตำมมำ (Pointing Outcome Skill ) การชผลทตามมา เปนการชใหผรบค าปรกษาไดเหนผลทอาจตามมาจากการคด การตดสนใจ การวางแผนและการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและทางบวก ผลทตามมานอาจเปนไดทงเหตการณทเกดขนในใจเขาหรอเหตการณภายนอก ซงท าใหพฤตกรรมทเปนปญหาคงอยรนแรงขนหรอลดลง เชน

1. ดานอารมณความรสก เชน รสกด ไมด กลมใจ สบสน ไมมนใจ ฯลฯ 2. ดานรางกาย เชน ใจเตน ปวดศรษะ ทองผก เจบปวย ฯลฯ 3. ดานพฤตกรรม การปฏบตตว กจกรรมทท า 4. ดานความคด ทศนคต ความเชอ 5. ดานสงแวดลอม เชน เวลา เหตการณ สถานท เงน ทรพยสน ฯลฯ 6. ดานความสมพนธกบผอน เชน ท าใหมปญหากบเพอน ญาต เพอนรวมงาน การชผลทตามมาอาจท าได 2 ทาง คอ

1. การชผลทตามมาในทางบวก เปนการชใหผรบค าปรกษา เหนขอดและประโยชนท จะทจะไดรบ เปนการสนบสนนใหผรบค าปรกษากลาตดสนใจหรอปฏบตตามแผนทไดวางไว 2. การชผลทตามมาในทางลบ เปนการบอกถงผลทไมดหรอโทษทอาจจะตามมาจาการตดสนใจหรอการปฏบต วตถประสงค

1. เพอใหผรบค าปรกษารบรถงผลดและผลเสยของการคด การตดสนใจ การวางแผน และการปฏบตของเขาเองทงในทางลบและทางบวก

3. เพอใหผรบค าปรกษาตดสนใจไดอยางมประสทธภาพมากขน แนวทางปฏบต

1. ทวนซ าหรอสะทอนความรสกเพอใหแนใจวาผรบค าปรกษาไดเขาใจเหตการณไดถกตอง 2. ใหผรบค าปรกษานกถงผลดหรอผลเสยทจะตามมาจากการตดสนใจหรอการปฏบตของตนเอง 3. ผใหค าปรกษาชผลทตามมาจากการรบรของตนเอง 4. สรปผลดและผลเสยของการตดสนใจหรอการปฏบต

22

3. ทฤษฎกำรใหค ำปรกษำ ทฤษฎนบวามความส าคญประการหนงทมสวนกระตนการสรางสรรคองคความรทวไปของ

ศาสตรแขนงตางๆ อนจะเปนแกนของการศกษาหรอตรวจสอบเพอยนยนหรอหกลาง เพอสะสมหรอตอยอด เพอปรบปรงหรอพฒนาองคความรแขนงนนใหเจรญรดหนาสบไป ดงนนทฤษฎจงเปนหลกส าคญทชใหเหนถงแนวทางการปฏบตและแนวความเชอนนๆ ทงนทฤษฎเปรยบเสมอนแผนทในการเดนทางซงสงผลใหผใหค าปรกษาสามารถพยากรณพฤตกรรมของผรบค าปรกษาได อนจะน าไปสการวเคราะหเพอหาแนวทางในการจดการปญหาทเกดขนรวมกบผรบค าปรกษาตอไป ในบทนไดกลาวถงความหมายของทฤษฎ แนวทางการเลอกทฤษฎการใหค าปรกษาและวธเรยนรทฤษฎการใหค าปรกษา เพอเปนฐานในการน าไปใชในบทตอๆไป

3.1 ควำมหมำยของทฤษฎกำรใหค ำปรกษำ ศภวด บญญวงศ,(2548) ไดกลาว เปนชดของสมมตฐานและแนวคดทมความสมพนธซงกน

และกน และมความสอดคลองภายใน ถอวาเปนเคาโครง มความหมายเพยงพอในการรวบรวมปรากฏการณตางๆ ภายในขอบเขตตามการอธบายของทฤษฎนน สมมตฐานและแนวคดของทฤษฎสามารถน ามาทดสอบความเทยงตรงได ทฤษฎน าไปสการขยายขอบเขตของความรดวยการใหขอเสนอแนะและกระตนใหมการสงเกตความสมพนธระหวางเหตการณทยงไมไดสงเกตมากอนหนาน

พงษพนธ พงษโสภา, (2544) ไดกลาววาทฤษฎ เปรยบเสมอนแผนท ซงเราจะไมถามวาเรองนนเปนความจรงหรอไม แตเราจะถามวาเรองนนใหประโยชนหรอชวยเหลอเราไดมากนอยเพยงใด

ทงน ศภวด บญญวงศ,(2548) ; พงษพนธ พงษโสภา,(2544) ไดรวบรวมความหมายของทฤษฎจากนกทฤษฎตางๆ ไวอกหลานทานดงน

ทฤษฎหมายถงขอความทแสดงความสมพนธระหวางหลกการ (Principles) หรอมโนทศน (Concepts) ซงสามารถใชส าหรบอธบายปรากฏการณตางๆ ไดประกอบดวยสมมตฐานและความคดรวบยอดตางๆ ซงไดมาจากการรวบรวมผลการคนควาและวนจฉยหลายๆ อยางเขาไวดวยกนและเสนอแนะคามสมพนธใหมๆ ภายในเงอนไขทก าหนด เปนตวแทนของความคดรวบยอดของศาสตรใดๆ ซงสามารถอธบายปรากฏการณตางๆ ใหเขาใจอยางถองแทและจดขอเทจจรงทกระจดกระจายใหเขาระบบเพอใหส ามารถอธบายเรองราวตางๆไดมากทสดเทาทจะเปนไปได เปนสมมตฐานทน ามารวมกนในทฤษฎหนงจะสมพนธกบใจความส าคญของทฤษฎและการใหความหมาย และสามารถน าสมมตฐานมาสมพนธกบการสงเกต ชวยก าหนดโครงสรางเพอใหเขาใจวาเราก าลงท าอะไร และกระบวนการของการกระท านนเปนเชนไร ทฤษฎเปนเคาโครงทแทรกอยชวยสรางความสมพนธของขอมลซงเราเกบรวบรวมเอาไวจากประสบการณ และท าใหขอมลเหลานมความหมาย ทฤษฎเปนสมมตฐานไมมหลกฐานพสจน หรอการไตรตรองถงความเปนจรงทยงไมรชดเจน เมอทฤษฎไดรบการยนยนแลวจงเปนขอเทจจรงได แสดงวามการแยกแยะระหวางทฤษฎกบขอเทจจรงอยางชดเจน ทฤษฎเปนการน าหลกการอนสงเกตไดมาตรวจสอบภายในขอบเขตบางประการ เกณฑส าหรบใชพจารณาความสมพนธของทฤษฎคอขอบเขต ซงสามารถน าทฤษฎไปใชพยากรณและยนยนไดเมอมการเกบรวมรวมขอมลจากการสงเกตอยางตรงประเดน ยงทฤษฎไดรบการยนยนมากเทาใดกจะมความถกตองแมนย ามากขนเทานน

Burks and Stefflre, (1979) ไดใหค าจ ากดความของทฤษฎไววา ทฤษฎเปนแหลงรวบรวมและเชอมโยงขอมลตางๆ ไวดวยกนอยางมระบบระเบยบ เปนเครองมอทชวยใหเราเหนความสมพนธระหวางเหตการณหรอขอเทจจรงตางๆ

สรปไดวา ทฤษฎหมายถง แนวทางในการก าหนดแบบแผนของพฤตกรรมของมนษยตามลกษณะของความเปนปจเจกบคคล ใชในการอธบาย พยากรณพฤตกรรมของมนษยอยางเปนระบบ ภายใต

23

สภาวการณใดสภาวการณหนงอนจะชวยน าไปสการตงสมมตฐานของผใหค าปรกษาในกระบวนการใหค าปรกษาอนสงผลใหการใหค าปรกษามประสทธภาพยงขน

3.2 หนำทของทฤษฎ ทฤษฎมความส าคญในการศกษาขอมลและปรากฏการณตางๆ ทเกดขน โดยทฤษฎท าหนาทในการศกษาคนควาขอมลส าคญๆ ในเรองตางๆ ดงน (รตนะ บวสนธ, 2551)

1. จดและสรปขอเทจจรงตาง ๆ 2. เนนความส าคญของตวแปร 3. ขยายความหรอตความเหตการณ 4. ชวยในการสงเกตเหตการณตาง ๆ วาเกดอะไรขนและเกดขนไดอยางไร 5. ท านาย หรอคาดเดาเกยวกบผลลพธของ เหตการณตาง ๆ 6. ถายทอดความร 7. ใหคณคาแกการศกษา กอใหเกดการวจย โดยสามารถระบตวแปรทเกยวของได และ

น าไปสการพฒนาทฤษฎใหม 8. ก าหนดปทสถานหรอคณสมบตของพฤตกรรม

3.3 แนวทำงกำรเลอกทฤษฎกำรใหค ำปรกษำ การเลอกทฤษฎใหค าปรกษามาใชในการใหค าปรกษา นบวามความจ าเปนส าหรบผใหค าปรกษา เนองจากทฤษฎเปนแบบแผนของพฤตกรรมอนจะสงผลใหผใหค าปรกษาสามารถพยากรณพฤตกรรมของผรบค าปรกษาไดอยางแมนย ามากขนซง ศภวด บญญวงศ,(2548) และพงษพนธ พงษโสภา,(2544) ไดสรปและรวบรวมเกณฑการเลอกและประเมนทฤษฎการใหค าปรกษามาใชในการใหค าปรกษาจากนกทฤษฎหลายทานโดยสรปดงน

1. ความแมนย าและความชดเจน (Precision and clarity) ทฤษฎการใหค าปรกษาทดควรยดกฎเกณฑทชดเจนเปนพนฐาน ค าอธบายกฎเกณฑตองเฉพาะเจาะจง ถาเปนไปไดทฤษฎใหค าปรกษาควรใหค าจ ากดความเชงปฏบตการ มขนตอนทสามารถวดตวแปรได

2. ความเขาใจได (Comprehensiveness) หรอกนใจและกวางขวาง ทฤษฎการใหค าปรกษาสามารถพยากรณเหตการณแตกตางกนได ครอบคลมพฤตกรรมเปนสวนมาก สามารถอธบายบคคลในสถานการณตางๆไดเกอบทกกรณ ทฤษฎใดชวยใหเกดความเขาใจไดมากกวา กจะน าไปประยกตใชไดกวางขวางกวา เชน น าไปใชกบเพศชาย เพศหญง โดยไมจ ากดอายและภมหลงทางวฒนธรรม

3. สามารถทดสอบได (Testability) การน าทฤษฎไปใช ถอเปนการทดสอบและการยนยน ดงนนทฤษฎการใหค าปรกษาทไดรบการยอมรบตองแสดงหลกฐานทงดานประสบการณการน าไปใช ทฤษฎมความเทยงตรงหรอมประสทธภาพและหลกฐานดานการวจยวา ทฤษฎนนมประสทธภาพกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผรบค าปรกษาได คอใหค าปรกษาจ ากดความของความคดอยางชดเจนแลวจงตงสมมตฐาน เปนการพยากรณตามทฤษฎเพอท าการทดสอบ หากสมมตฐานยนยนไดกจะพฒนาสมมตฐานอนๆ ขนมาอก

4. มความสมเหตสมผล (Rational) ทฤษฎไมใชสงเพอฝนและไมใชปรชญาแตทฤษฎตองเปนสงทสรางขนมาดวยความสมเหตสมผลบนพนฐานของขอตกลงเบองตนหรอเงอนไขบางประการทไดจากการสงเกตขอมลหลกฐานบางสวนแลวน ามาสรป

5. อธบายอยในขอบเขตทเหมาะสม (Parsimonious) ไมควรอธบายจนเยนเนอชนดน าทวมทง หรออธบายจนเกนขอบเขตของปรากฏการณ

6. ความมประโยชน (Usefulness) ทฤษฎการใหค าปรกษาทดจะน าไปสการตงสมมตฐาน ซงสามารถทดสอบไดและเปนประโยชนตอผปฏบตงาน ตลอดจนใหขอเสนอเสนอแนวทางการเขาใจผรบ

24

ค าปรกษาและเทคนคทน าไปใช เพอใหความชวยเหลอผรบค าปรกษา หรอสามารถชวยในการวจยได บางครงการก าหนดเปนทฤษฎขนมาโดยมไดมการพสจนตอมาภายหลงไดมการพสจนและพบความจรงทแตกตางออกไปกอาจตองยกเลกทฤษฎนนๆ ไป ทฤษฎทดจงเปนความจรงเมอไดท าการพสจนและสามารถเปนแนวทางชวยเหลอในการคนควาวจยใหกาวหนาตอไปได พงษพนธ พงษโสภา, (2544) ไดกลาวถงการเลอกทฤษฎตามประเภทของปญหาของผรบค าปรกษาโดยพจารณาจากปญหาทเกดขนของผรบค าปรกษาดงน

1. ปญหาทเกดขนในระดบความคด 2. ปญหาทเกดขนในระดบความรสก 3. ปญหาทเกดขนในระดบพฤตกรรม ปญหาทเกดขนในระดบความคด เปนปญหาทเกดขนกบผรบค าปรกษาสองประการ ไดแก

ความไมรและการรผด ปญหาทเกดขนจากการไมร ท าใหผรบค าปรกษาขาดขอมลทเกยวกบตนเองและขอมลทเกยวกบสงแวดลอมทจะน าไปใชในการตดสนใจและวางแผนชวตตนเองทงดานการศกษาอาชพสวนตวและสงคม สวนปญหาทมาจากการเรยนรทผดท าใหมความคดความเชอผดๆ หรออาจมาสาเหตทมาจากการเรยนรทไมเปนเหตเปนผลสงผลใหกลายเปนคนไรเหตผล ทฤษฎทเหมาะสมกบปญหาระดบความคด ไดแก ทฤษฎเหตผลและอารมณของเอลลส และทฤษฎคณลกษณะองคประกอบของวลเลยมสน ปญหาทเกดขนในระดบความรสก เปนปญหาทเกดขนและทบถมอยในจตใจของบคคลนนมาเปนเวลาชานานจนกลายเปนความรสกทฝงตดแนนในบคคลนนๆ และมกจะท าใหบคคลนนกลายเปนผทมความกดดนทางอารมณสง ซงอาจมาจากหลายสาเหต เชน การท างานไมสอดคลองกนระหวางตวตนทเปนจรงและตวตนในอดมคต หรอการท างานทไมสอดคลองกนระหวาง Id กบ Superego ทฤษฎทเหมาะสม ไดแก ทฤษฎยดบคคลเปนศนยกลาง ทฤษฎเกสตลท ทฤษฎอตถภาวะนยม

ปญหาทเกดขนในระดบพฤตกรรม เปนปญหาทเกดขนจากการทบคคลไมพอใจในการกระท าของตนเองและตองการแกไขพฤตกรรมนน สาเหตทเกดขนอาจมาจากการทผรบค าปรกษามความตองการภายในใจอยางหนงแตการแสดงออกของพฤตกรรมกลบเปนไปอกแบบหนง อาจเปนเพราะไมมการเรยนรมากอนจงท าใหมพฤตกรรมทไมพงประสงค หรออาจเกดขนจากเรยนรมาแลวแตไมสามารถน ามาประยกตใหเขากบสภาพแวดลอมในชวตประจ าวนได เชน ปญหาการมาท างานสาย การขาดเรยน ปญหาในระดบนผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษาจะตองรวมกนก าหนดพฤตกรรมใหชดเจน ตลอดจนขนตอนและวธปฏบตใหแนนอนและผรบค าปรกษาจะตองพยายามในการปฏบตตามขอตกลงรวมกน ทฤษฎทเหมาะสมไดแก ทฤษฎเชงพฤตกรรม และทฤษฎเผชญความจรง

ส าหรบการใหค าปรกษาเชงจตวเคราะห ทฤษฎการวเคราะหสหสมพนธ จดวาเปนทฤษฎทเหมาะสมส าหรบน าไปใชในการวเคราะหหรออธบายเรองราวและวถชวตของบคคลเพอเขาใจถงบคลกภาพและสมพนธภาพของบคคลไดชดเจนขน

สรปไดวาแนวทางการเลอกทฤษฎในการใหค าปรกษา ผใหค าปรกษาตองค านงถง 2 สวนดวยกน ไดแก สวนแรกคอเกณฑของตวทฤษฎทงความแมนย าชดเจน การเขาใจได สามารถทดสอบได มความสมเหตสมผล อยในขอบเขตทเหมาะสมและเปนประโยชน และสวนทสองคอระดบของปญหาทเกดขนกบผรบค าปรกษา ซงปจจบนมทฤษฎทมความหลากหลายตามแนวคดของผสรางทฤษฎนนๆ ดงนนการทผใหค าปรกษาพจารณาการเลอกทฤษฎในการใหค าปรกษามาใชในการใหค าปรกษาจะชวยใหการใหค าปรกษามประสทธภาพเพมมากยงขน

25

3.5 วธเรยนรทฤษฎกำรใหค ำปรกษำ การฝกฝนตนเองใหเปนผใหค าปรกษาทมความช านาญและพฒนาไปสการเปนผใหค าปรกษามออาชพไดนนจ าเปนตองเรยนรอยางหลากหลายวธการและมความตงใจจรงกบการปฏบตอนตองอาศยทงมตปรนยและมตอตนย ซงศภวด บญญวงศ, (2548) ไดกลาวถงวธการเรยนรดงน

1. ศกษาจากงานเขยนตางๆ เพอท าความเขาใจความคดเบองตนของทฤษฎทสนใจ การอานเพยงอยางเดยวยอมไมเพยงพอ จะตองท าความเขาใจและจดจ าไดดวย

2. ประยกตทฤษฎมาใชกบตนเอง การน าทฤษฎมาใชกบชวตของตนเองเปนวธหนงในการกอใหเกดการเรยนรและเพมความสนใจ เอาใจใสมากขนควรน าทฤษฎทแตกตางกนมาเปรยบเทยบเพอประเมนจดเดนจดดอย

3. ศกษาจากงานเขยนของผสรางทฤษฎและงานเขยนทผอนรวบรวมไวแลว หรอบทความ เพอจะไดเขาใจทฤษฎการใหค าปรกษาอยางลกซง

4. อานการศกษารายกรณ เพอจะไดเรยนรเกยวกบการน าทฤษฎการใหค าปรกษาไปประยกตใชกบผรบค าปรกษา

5. ดและฟงจากวดทศน หรอฟงจากเทปเสยงการใหค าปรกษาของเจาของทฤษฎตางๆ เพอชวยใหเกดความเขาใจมากขน

6. เขารบการฝกอบรมและเขารวมการประชมปฏบตการดานการใหค าปรกษา เพอเพมพนความรและทกษะการใหค าปรกษาทฤษฎตางๆ

7. ไดรบการนเทศจากผเชยวชาญดานการใหค าปรกษา 8. ผานประสบการณการเปนผรบค าปรกษา ซงการเปนผใหค าปรกษาควรเรยนรประสบการณตรง

จากการเปนผรบค าปรกษาทมความเชยวชาญมากอน สรปไดวา ทฤษฎเปนการก าหนดแบบแผนของพฤตกรรมของมนษยตามลกษณะของความเปน

ปจเจกบคคล ใชในการอธบาย พยากรณพฤตกรรมของมนษยอยางเปนระบบ ภายใตสภาวการณใดสภาวการณหนงอนจะชวยน าไปสการตงสมมตฐานของผใหค าปรกษาในกระบวนการใหค าปรกษา ซงทฤษฎประกอบดวยแนวความคด (Concept) ขอเสนอหรอขอสมมตฐาน (Proposition or Hypothesis) และเหตการณ (Contingency) ทงนทฤษฎท าหนาทจดและสรปขอเทจจรงตาง ๆ เนนความส าคญของตวแปร ขยายความหรอตความเหตการณ ชวยในการสงเกตเหตการณตาง ๆ วาเกดอะไรขนและเกดขนไดอยางไร ท านายหรอคาดเดาเกยวกบผลลพธของเหตการณตาง ๆ ถายทอดความร ใหคณคาแกการศกษากอใหเกดการวจย โดยสามารถระบตวแปรทเกยวของไดและน าไปสการพฒนาทฤษฎใหม ก าหนดปทสถานหรอคณสมบตของพฤตกรรม วธการเรยนรทฤษฎการใหค าปรกษา ผใหค าปรกษาตองศกษาแนวคดทฤษฎโดยผานจากการอานงานเขยน หรอวดทศนชนดตางๆ ศกษาประวตของเจาของทฤษฎนนๆ เขารบการอบรมความรเพมเตม ไดรบค าชแนะจากผมประสบการณ อกทงควรมประสบการณทงการเปนผรบค าปรกษาและผใหค าปรกษาและประการส าคญคอจะตองน าหลกการทฤษฎน นๆ มาใชกบตนเองซงจะชวยใหผใหค าปรกษาใชทฤษฎไดอยางมประสทธภาพยงขน

ดงนนผใหค าปรกษาจะตองมแนวทางในการเลอกทฤษฎส าหรบน าไปใช แนวทางการเลอกทฤษฎในการใหค าปรกษานน ผใหค าปรกษาตองค านงถง 2 สวนดวยกน ไดแก สวนแรกคอเกณฑของตวทฤษฎทงความแมนย าชดเจน การเขาใจได สามารถทดสอบได มความสมเหตสมผล อยในขอบเขตทเหมาะสมและเปนประโยชน และสวนทสองคอระดบของปญหาทเกดขนกบผรบค าปรกษา ซงปจจบนมทฤษฎทมความหลากหลายตามแนวคดของผสรางทฤษฎนนๆ ดงนนการทผใหค าปรกษาพจารณาการเลอกทฤษฎในการใหค าปรกษามาใชในการใหค าปรกษาจะชวยใหการใหค าปรกษามประสทธภาพเพมมากยงขน ทงนผใหค าปรกษามวธการเรยนรทฤษฎการใหค าปรกษาไดโดยผานจากการอานงานเขยน หรอวดทศนชนดตางๆ

26

ศกษาประวตของเจาของทฤษฎนนๆ เขารบการอบรมความรเพมเตม ไดรบค าชแนะจากผมประสบการณ อกทงควรมประสบการณทงการเปนผรบค าปรกษาและผใหค าปรกษาและประการส าคญคอจะตองน าหลกการทฤษฎนนๆ มาใชกบตนเองเพอใหสามารถน าทฤษฎมาใชในวชาชพการใหค าปรกษาไดอยางมประสทธภาพหรอประสบความส าเรจไดดยงขน

4. ทฤษฎกำรใหค ำปรกษำเชงคณลกษณะ-องคประกอบ

ส าหรบทฤษฎการใหค าปรกษานนมหลายทฤษฎทผใหค าปรกษา สามารถเลอกใชในการใหค าปรกษาไดสอดคลองตามลกษณะของปญหาทเกดขนกบผรบค าปรกษา (Novabizz. สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2560,จาก www.novabizz.com)

4.1 ประวตผน ำของทฤษฎ ผน าของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบไดแก คณาจารยจากมหาวทยาลยมนนโซตา ใน

มลรฐมนนโซตา ประเทศสหรฐอเมรกา อาท โดนล แพทเทอสน , จอหน ดารลย และเอดมนด วลเลยมสน คณาจารยทงสามทานไดเรมใชทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ ในการใหความชวยเหลอแกผทมาขอปรกษา ตงแตประมาณป ค.ศ. 1935 เปนตนมา เนองจากวลเลยมสน เปนผพฒนาทฤษฎนอยางตอเนอง และยาวนานรวมทงเปนผทผลตผลงานเขยนเปนจ านวนมากเกยวกบทฤษฎและวธ การใหการปรกษาแบบคณลกษณะและองคประกอบ วลเลยมสนจงไดรบยกยองอยางกวางขวางวาเปนผน าทมบทบาทของทฤษฎน วลเลยมสนเปนชาวอเมรกา เกดเมอป ค.ศ. 1900 ไดรบปรญญาตรในป ค.ศ. 1925 จากมหาวทยาลยอลลนอยส และไดศกษาตอในระดบบณฑตศกษาทมหาวทยาลยมนนโซตา โดยไดเปนศษยของศาสตราจารยแพทเทอสน ซงเปนผ เชยวชาญดานจตวทยาความแตกตาง พฒนาการของการทดสอบ และจตวทยาชพ วลเลยมไดรบปรญญาเอกในป ค.ศ. 1931 เมอมอายเพยง 31 ป ในป ค.ศ. 1932 วลเลยมไดรบการแตงต งใหด ารงต าแหนงเปนผอ านวยการคนแรกของส านกทดสอบของมหาวทยาลยมนนโซตา ซงส านกทดสอบน ไดใหความชวยเหลอแกนกศกษาในการตดสนใจและวางโครงการเกยวกบการศกษาและอาชพของนกศกษา ในป ค.ศ. 1941 วลเลยมสนไดเปนคณบดดานกจการนกศกษาทมหาวทยาลยมนนโซตา รวมเวลาทวลเลยมสนท าการสอน ศกษาคนควา วจย ผลตผลงานเขยน และใหลบรการความชวยเหลออยทมหาวทยาลยแหงนรวมทงสน 40 ป วลเลยมสนไดท าการศกษาอยางกวางขวางเกยวกบการใหการปรกษาแกเยาวชนในสถานศกษา รวมทงไดผลตผลงานเขยนเปนจ านวนมาก เพอเผยแพรแนวคดเกยวกบการใหการปรกษาแบบคณลกษณะและองคประกอบ ในป ค.ศ. 1982วลเลยมสนไดเสยชวตลงเมอมอายได 82 ป (Novabizz. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2559,จาก www.novabizz.com)

ทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบมพนฐานทส าคญจากแนวคดของจตวทยาความแตกตาง ซงมความเชอวาแตละคนมลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกน แมวาจะอยในวยเดยวกน มลกษณะเฉพาะวยทคลายคลงกนกตามพนฐานทส าคญอกสวนหนงของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบมาจากการพฒนาเครองการทดสอบทางจตวทยาเพอใชวดและประเมนคณลกษณะเฉพาะตวของแตละบคคล จงมเครองมอทดสอบทางจตวทยาตางๆ เกดขน เชน แบบทดสอบเชาวปญญา แบบทดสอบบคลกภาพ และแบบทดสอบความถนด เปนตน นอกจากนนทฤษฎคณลกษณะยงมพนฐานส าคญอกสวนหนงมาจากทฤษฎเกยวกบการแนะแนวอาชพของ แฟรงค พารสนส ชาวอเมรกาผรเรมจดตงส านกงานแนะแนวอาชพทประเทศสหรฐอเมรกา เพอชวยเหลอเยาวชนอเมรกาเกยวกบการเลอกอาชพ ทงนโดยใชหลกการเลอกอาชพอยางมระบบ ซงประกอบดวยขนตอนทส าคญ สรปไดดงน

27

ขนท 1 การวเคราะหตนเอง เพอใหรจกลกษณะเฉพาะของตนเองในทกดาน ขนท 2 การวเคราะหอาชพ เพอใหรจกเกยวกบรายละเอยดของอาชพทสนใจ ขนท 3 การใชวจารณญาณในการตดสนใจเลอกอาชพ โดยการน าผลงานขนท 1 และขนท

2 มาพจารณารวมกน แลวจงตดสนใจเลอกอาชพท เหมาะสมกบตนและสงแวดลอมของตนมากทสด รวมทงวางแผนเพอเขาสอาชพทเลอก 4.2 ววฒนำกำรของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ

ววฒนาการของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ แบงออกไดเปน 4 ยค คอ(Novabizz. สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2560,จาก www.novabizz.com) ยคทหน ง เปนยคของการพฒนาวธการและเครองมอในการวดและประเมนคณลกษณะเฉพาะตวดานตางๆ ของผรบการปรกษา เชน ความถนด ความสนใจ เจตคต และบคลกภาพ เพอทจะจดคนใหเหมาะสมกบทางเลอกดานการศกษาและอาชพ

ยคทสอง เปนยคของการพฒนาแนวคดและรปแบบการใหการปรกษา เพอขยายขอบขายของการใหการปรกษาครอบคลมทงดานการศกษา ดานอาชพ และการปรบตว ในยคทสองนวลเลยมสนและดารลย ไดสรางรปแบบการใหการปรกษาแบบคณลกษณะและองคประกอบขนเปนครงแรก ซงมอย 6 ขนตอน คอ 1) การวเคราะหขอมล 2) การสงเคราะหขอมล 3) การวนจฉย 4) การคาดคะเน 5) การใหการปรกษา 6) การตดตามผล

ยคทสาม เปนยคของการศกษาเกยวการวเคราะหองคประกอบ ซงไดรบอทธพลจาก เทอรสโทน ซงน าเอาวธการวเคราะหองคประกอบตางๆ มาใชกบจตวทยาความแตกตาง เชน การวเคราะหองคประกอบของเชาวปญญาของนกเรยนในระดบมธยมศกษา

ยคทส เปนยคของการพฒนาปรชญา ทฤษฎ และรปแบบของการใหการปรกษาแบบคณลกษณะและองคประกอบอยางเปนระบบมากขน เชน วลเลยมสนไดระบขนตอนและเทคนคการใหการปรกษาตลอดจนระบบทบาทของผใหการปรกษา เปนตน 4.3 แนวคดทส ำคญ

4.3.1 ทรรศนะเกยวกบธรรมชำตมนษย ทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบมทรรศนะเกยวกบธรรมชาตมนษย 4 ประการ ดงน (Novabizz. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2559,จาก www.novabizz.com)

4.3.1.1 มนษยมความแตกตางกน เพราะแตละบคคลมลกษณะเฉพาะตวซงแตกตาง จากคนอน เชน สตปญญา ความสามารถ ความถนด ความสนใจ นอกจากนองคประกอบสงแวดลอมของแตละบคคลกยงแตกตางกนดวย เชน ฐานะทางเศรษฐกจ และสงคมของครอบครว และล าดบในการเกดเปนตน

4.3.1.2 มนษยมเหตผล มนษยเกดมาพรอมกบศกยภาพทจะมเหตผล แมวามนษย อาจมความไรเหตผลอยบาง แตมนษยกมศกยภาพในการเปนผมเหตผล และสามารถใชประโยชนของการมเหตผลควบคความคดและพฤตกรรมทไมเหมาะสมซงเกดจากความปราศจากเหตผลได อยางไรกตาม ยงมบางคนทตองการไดรบการปรกษาเพอชวยใหเขารจกน าเอาความสามรถของเขาออกมาใชไดอยางเหมาะสม

4.3.1.3 มนษยมความสามารถในการตดสนใจแกไขปญหาดวยตนเองไดอยาง เหมาะสม ถาไดรบขอมลทถกตองและเพยงพอ มทกษะในการตดสนใจ และไดรบโอกาสในการตดสนใจ โดยทวไปแลวมนษยจะสามารถตดสนใจแกไขปญหาดวยตนเองไดอยางเหมาะสม ส าหรบบางคนทขาดขอมลทจ าเปน ขาดทกษะในการตดสนใจ และขาดโอกาสทตองการ สมควรไดรบความชวยเหลอจากผมประสบการณมากกวา

28

4.3.1.4 มนษยมแนวโนมทจะพฒนาตนเอง มนษยรจกใชความเกงกลาสามารถ เวลา พลงงานและทรพยากรทตนมอย เพอแสวงหาความส าเรจ หรอเพอมงสความเปนเลศ ในสงทมคณคาตอตนเองและผอน ส าหรบบางคนทยงไมสามารถพฒนาตนเองไดดเพยงพอจงตองอขอรบความชวยเหลอจากผทมความร และมประสบการณมากวา

4.4 กำรใชทฤษฎในกำรใหค ำปรกษำ 4.4.1 ทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ มหลกใหความชวยเหลอแกมนษย 3 ประการ

ดงน 4.1.1.1 ค านงถงลกษณะเฉพาะตวของผรบการปรกษาแตละบคคลมลกษณะเฉพาะ

ตวทแตกตางกน และบคคลหลายคนมกไมรจกลกษณะเฉพาะของตนเองอยางถองแท ดงนนผใหการปรกษาจงควรชวยผรบการปรกษาใหรลกษณะเฉพาะตวของเขาวามความสามรถ ความถนด มความสนใจ มคานยมอยางไร เพอน าไปประกอบกบขอมลดานสงแวดลอม ส าหรบใชในการพจารณาตดสนใจหรอแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม

4.1.1.2 ใชประโยชนของเครองทดสอบทางจตวทยาเพอชวยในการใหการปรกษา เครองมอทดสอบทางจตวทยาเพอชวยในการใหการปรกษา เชน แบบทดสอบความถนด แบบทดสอบเชาวปญญา แบบทดสอบบคลกภาพ แบบส ารวจความสนใจ และแบบส ารวจเจตคต แบบส ารวจคานยม เปนตน เครองมอเหลานประโยชนตอการใหการปรกษา เพราะจะชวยรวบรวมรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบลกษณะเฉพาะของผรบการปรกษา และเมอน าขอมลไปวเคราะหและคาดคะเน กท าใหผใหการปรกษารวาควรใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาในดานใดอยางไรจงจะเหมาะสม นอกจากนผรบการปรกษายงสามารถใชประโยชนของขอมลเหลานประกอบการพจารณาตดสนใจ หรอแกไขปญหาดวยตนเองไดอยางเหมาะสม

4.1.1.3 สงเสรมใหผรบการปรกษารบขอมลทจ าเปนอยางเพยงพอ และมทกษะในการตดสนใจดวยตนเองอยางมประสทธภาพ ผใหการปรกษาจะชวยใหผรบการปรกษาไดรบขอมลทจ าเปนอยางเพยงพอ รวมทงชวยสอน แนะน า และฝกฝนใหผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจแกไขปญหา และวางแผนส าหรบอนาคตของตนดวยตนเองไดอยางมเหตผลและมประสทธภาพ โดยผใหการปรกษาจะมบทบาทในกระบวนการชวยทเสมอนกบเปนคร หรอพเลยงทมประสบการณสงกวาชวยสอน และน าทางใหแกศษย เพอใหผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจ ซงจะชวยสงผลใหผรบการปรกษามพฤตกรรมทพงประสงคในการด าเนนชวตตอไป 4.2 เปำหมำยของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ เปาหมายของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ แบงออกได เปน 2 ลกษณะ คอ เปาหมายเฉพาะหนา และเปาหมายระยะยาว ซงมสาระส าคญดงน (Novabizz. สบคนเมอ 15 พฤษภาคม 2559,จาก www.novabizz.com)

4.2.1 เปาหมายเฉพาะหนาทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ เปาหมายเฉพาะหนาของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ เปนเปาหมายของ

การใหการปรกษา เพอชวยใหผรบการปรกษาเกดความรเกยวกบกระบวนการตดสนใจ และมทกษะในการตดสนใจดวยตนเองอยางมประสทธภาพ กลาวคอ ผรบการปรกษาจะไดรบความชวยเหลอใหรจกลกษณะเฉพาะตวของตนในดานตางๆ รจกองคประกอบในภาพรวมของตน หรออาจกลาวอยางสนๆ คอ การรจกและเขาใจตนเองรวมทงไดรบขอมลทเชอถอไดเกยวกบสงแวดลอมทเกยวของ เมอน าขอมลเหลานมาประกอบการพจารณาตดสนใจอยางมเหตผล กจะมผลใหผรบการปรกษาสามารถตดสนใจแกไขปญหาและ/หรอ วางแผนอนาคตของตนเองไดอยางมประสทธภาพ เมอผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจอยางมประสทธภาพ ไมเพยงแตจะมผลดตอผรบการปรกษาในการตดสนใจแกไขปญหาทเผชญอยใน

29

ปจจบนดวยตนเองไดอยางเหมาะสมเทานน แตยงมผลดตอผรบการปรกษาตอไปในอนาคตอกดวย เชน จะชวยใหผรบการปรกษาเปนผทมเหตผลมการปรบตวทด พงพาตนเองได และด ารงชวตอยดวยความสข

4.2.2 เปาหมายระยะยาวทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ เปาหมายสงสดหรอเปาหมายหลายทางของการใหการปรกษา ในทรรศนะของ

วลเลยมสน ไดแก การเอออ านวยใหผรบการปรกษามพฒนาการทเปนเลศในทกดาน และรจกใชความสามารถทตนมอยใหเกดประโยชนอยางเตมท ดงนนการใหการปรกษาจงมเปาหมายระยะยาว 5 ประการ ซงมสาระส าคญดงน (Novabizz. สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2560,จาก www.novabizz.com)

ประการท 1 เพอใหผรบการปรกษาเกดการเรยนรซงน าไปสการคนพบตวเอง รจก จดเดนจดออนซงเปนลกษณะเฉพาะตวและองคประกอบในภาพรวมของตน รวมทงการเขาใจตนเองอยางถกตองตามความเปนจรง

ประการท 2 เพอชวยใหผรบการปรกษาเกดการเรยนรเพมเตมในสงจ าเปนหรอพงประสงค ส าหรบใชประโยชนในการปรบปรงการด ารงชวตใหมความสขยงขน

ประการท 3 เพอชวยใหผรบการปรกษาสามารถประยกตใชประสบการณเรยนร ใหเกดประโยชนตอการด ารงชวตประจ าวน

ประการท 4 เพอชวยใหผรบการปรกษามประสบการณในการส ารวจตนเองเมอม อารมณความรสกทสบสน ปรวนแปร และไรเหตผล

ประการท 5 เพอใหผรบการปรกษามประสบการณเรยนรใหมทเหมาะสม เพอทสามารถจดการกบปญหาอปสรรคทผานในชวตไดเปนอยางดและมพฤตกรรมทพงประสงค 4.3 กระบวนกำรใหค ำปรกษำทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ การใหค าปรกษาทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ แบงออกได 7 ขนตอน ดงน ขนท 1 การสรางสายสมพนธ ขนท 2 การชวยใหผรบการปรกษามความเขาใจตนเองและสงแวดลอม ขนท 3 การวนจฉย ขนท 4 การใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกไขและวางแผนส าหรบอนาคต

ขนท 5 การชวยใหผรบการปรกษาสามารถด าเนนงานตามแผนทวางไว ขนท 6 การสงเพอผรบการปรกษาเพอไปรบความชวยเหลอจากบคลากรอน ขนท 7 การตดตามผล

รายละเอยดขนตอนและเทคนคการใหการปรกษาทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ มสาระส าคญ ดงน ขนท 1 กำรสรำงสำยสมพนธ สงส าคญเบองตนซงจะน าไปสความส าเรจของการใหการปรกษาตอไป ไดแก การทผใหการปรกษาสรางสายสมพนธกบผรบการปรกษา เชนชวยใหผรบการปรกษารสกอบอนเปนกนเอง มความรสกปลอดภยทจะระบายความรสกนกคดของตนไดอยางอสระ ซงจะชวยใหผใหการปรกษาสามารถรวบรวมขอมลของผรบการปรกษาไดตามความเปนจรง นอกจากนการสรางสายสมพนธยงชวยใหผรบการปรกษายอมรบ และศรทธาตอผใหการปรกษาของเขาทจะใชความรความสามารถ และความปรารถนาดอยางจรงใจในการใหความชวยเหลอแกตน เมอสายสมพนธเกดขนแลว ผรบการปรกษามความเตมใจและความพรอมทจะใหความรวมมอกบผใหการปรกษา ซงจะมผลใหการใหการปรกษาเรมกาวสเปาหมายทพงประสงค

30

ขนท 2 กำรชวยใหผรบกำรปรกษำมควำมเขำใจตนเองและสงแวดลอม ผใหการปรกษาควรชวยใหผรบการปรกษามความเขาใจในตนเองและสงแวดลอมของตนอยางกวางขวาง และตรงตามความเปนจรง ซงสามารถท าไดโดยการรวบนวมขอมล และการสงเคราะหขอมล ซงมสาระส าคญดงน 1. การรวบรวมขอมล การรวบรวมขอมลกบผทเกยวของกบผรบการปรกษา ทงในสวนทเปนลกษณะเฉพาะตวดานตางๆ และองคประกอบสงแวดลอม สามารถท าไดโดยทงวธการทไมใชแบบทดสอบ เชน การสมภาษณ สอบถาม ส ารวจ สงเกต เขยนอตชวประวต กรอกขอมลในระเบยนสะสม บนทกขอมลในระเบยนพฤตกรรม เปนตน และทงท ใชแบบทดสอบ เชน การทดสอบความสามารถ และความถนด เปนตน การรวบรวมขอมลเหลานนอกจากจะไดจากตวผรบการปรกษาแลว ยงอาจรวบรวมไดบคคลทมความส าคญตอผรบการปรกษา เชน พอแม ผปกครอง ญาตพนอง เพอน คร คนรก แพทย พระ เปนตน นอกจากนยงอาจรวบรวมขอมลไดจากทผใหการปรกษามประสบการณตรงจากการสงเกต และ/หรอสมภาษณผรบการปรกษา เปนตน ขอมลทรวบรวมมานจะชวยใหผใหการปรกษาเหนภาพและรจกผรบการปรกษามากขนเรอยๆ 2. การวเคราะหขอมล หลงจากรวบรวมขอมลทส าคญตางๆ ของผรบการปรกษาแลว ผใหการปรกษาจะวเคราะหรายละเอยดของขอมลเหลานนในแงมมตางๆ อยางรอบคอบ เพอท าความเขาใจวาผรบการปรกษาเปนอยางไรในปจจบน และมแเนวโนมทจะเปนอยางไรตอไปในอนาคต เชน ผรบการปรกษาแนวทางใดจดการกบปญหาทประสบอย และผรบการปรกษามชวตอยางไร เปนตน ผลการวเคราะหขอมลซงผใหการปรกษาถายทอดใหแกผรบการปรกษาไดทราบยงชวยใหผรบการปรกษามความเขาใจในตนเองและสงแวดลอมของตนไดอยางครอบคลมและถกตอง 3. การสงเคราะหขอมล การสงเคราะหขอมลเปนการสรปและจดหมวดหมข อ เท จ จร งท ส าคญ ในด านต างๆ ซ ง ได ม าจากการว เค ราะห ข อม ลท เก ย วข อ งก บ ผ รบ การปรกษา เชน จดเดน จดออน พฤตกรรมทเหมาะสมและไมเหมาะสม ความสนใจ ความสามารถ และความถนด บคลกภาพ ครอบครว เศรษฐกจ การศกษา เปนตน ทงนเพอใหผใหการปรกษาเหนภาพรวมของผรบการปรกษาทชดเจนขน รวมทงใหผรบการปรกษามความเขาใจตนเองและสงแวดลอมของตนในดานทส าคญตรงตามความเปนจรงยงขนอกดวย ขนท 3 กำรวนจฉย กลลแอนด และคณะ กลาววาการวนจฉยเปนขนตอนทส าคญมากของทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบ ในขนน ผใหการปรกษาจะน าเอาขอมลทไดวเคราะหและสงเคราะหไวมาพจารณา ตความ และวนจฉย ซงประกอบดวยขนตอนยอย 3 ประการ กลาวคอ การระบประเดนส าคญของปญหา การคนหาสาเหตส าคญของปญหาและการคาดคะเนอนาคต ดงสาระพอสรปไดตอไปน

1. การระบประเดนส าคญของปญหา บอรดน ไดจดแบงปญหาของผรบการ ปรกษาออกเปน 6 ประเภท ดงน

1.1 ขาดความมนคงทางจตใจ 1.2 ขาดขอมล 1.3 ตองพงพาผอน 1.4 มความขดแยงในตนเอง 1.5 มความวตกกงวลเกยวกบการตดสนใจเลอก

ผใหการปรกษาจะวนจฉยวาอะไรคอประเดนส าคญของปญหาทผรบการปรกษาประสบอย

31

2. การคนหาสาเหตของปญหา หลงจากระบประเดนส าคญของปญหาทผรบ การปรกษาประสบอยไดแลว ตอจากนนใหผรบการปรกษาจะคนหาวาสาเหตส าคญของปญหาคออะไร วลเลยมสน และดารลย ไดแบงสาเหตของปญหาของผรบการปรกษา ออกเปน ๖ ดาน ดงน

1.1 การเงน 1.2 การศกษา 1.3 อาชพ 1.4 สงคม-อารมณ- สวนตว 1.5 ครอบครว 1.6 สขภาพหรอความพการของรางกาย

3. การคาดคะเนอนาคต เปนการคาดการณหรอท านายอยางมหลกเกณฑวา จากสภาพการณทเปนอยในปจจบน จะเกดอะไรขนกบผรบการปรกษาตอไปในอนาคตเพอทใหผใหการปรกษาจะไดชวยเหลอดแลใหผรบการปรกษากาวสลทางทเหมาะสมตอไป ขนท 4 กำรใหค ำแนะน ำและชวยเหลอผรบกำรปรกษำในกำรแกไขปญหำและวำงแผนส ำหรบอนำคต การใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกปญหาและวางแผนในอนาคต มจดมงหมายเพอชวยแนะน า สงสอน และใหขอมลแกผรบการปรกษา ซงมประสบการณนอยกวาผใหการปรกษา เพอใหเกดการเรยนรและมความสามารถในการคด ตดสนใจ แกไขปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตดวยตนเองอยางเหมาะสมตอไป ในการใหค าแนะน าและใหความชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตนน ผใหการปรกษาโดยทวไปนยมใชเทคนคในการใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษา 3 ประการ ดงน

1) เทคนคการใหค าแนะน าโดยตรง เมอผรบการปรกษาแสดงความประสงคทจะขอรบค าแนะน าจากผใหการปรกษา ผใหการปรกษากจะใหค าแนะน า แสดงความเหน หรอใหขอเสนอแนะแกผรบการปรกษาอยางตรงไปตรงมา หรอเมอใดทผใหการปรกษาเลงเหนวาแนวทางการตดสนใจของผรบการปรกษาจะกอใหเกดปญหา หรอกอใหเกดความผดพลาดทมผลทรนแรงขนได ผใหการปรกษากจ าเปนตองใหค าแนะน า และ/หรอชแนะผรบการปรกษาอยางตรงไปตรงมาทนท 2) เทคนคการชกจงใจ หากผลท ไดจากการวนจฉยบ งช ให เหนแนวทางเลอกบางประการ ซงผใหการปรกษามความเหนวาเปนทางเลอกทเหมาะสมกบผรบการปรกษา ผใหการปรกษาควรจะใหรายละเอยดขอเทจจรง รวมทงชกจงใจใหผรบการปรกษาเขาใจถงประโยชน ซงผรบการปรกษาจะไดรบจากทางเลอกเหลานน

3) เทคนคการอธบาย ผใหการปรกษาจะอธบายรายละเอยดและชแจงเหตผลใหผรบการปรกษาเหนแนวทางทเหมาะสมในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาและวางแผนส าหรบอนาคต รวมทงแสดงผลดผลเสยทจะเกดจากการตดสนใจในลกษณะตางๆ ของผรบการปรกษา ทงน เพอใหผรบการปรกษาสามารถตดสนใจแกไขปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตดวยตนเองอยางมประสทธภาพ ขนท 5 กำรชวยใหผรบกำรปรกษำสำมำรถด ำเนนงำนตำมแผนทวำงไว หลงจากผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจ เพอแกไขปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตดวยตนเองไดอยางเหมาะสมแลว ผใหการปรกษาควรชวยเหลอสนบสนนใหผรบการปรกษาสามารถด าเนนงานตามแผนทไดวางไว จนบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย ขนท 6 กำรสงตวผรบกำรปรกษำเพอไปรบควำมชวยเหลอจำกบคลำกรอน บางครงปญหาของผรบการปรกษาอยนอกเหนอขอบขายงาน บทบาทหนาทและความช านาญ ของผใหการปรกษา ดงนนผใหการปรกษาควร สงตอ ผรบการปรกษาเพอไปรบความ

32

ชวยเหลอจากบคลากรอน ซงความเชยวชาญเฉพาะดานทสามารถใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาไดอยางเหมาะสม เชน แพทย จตแพทย นกจตวทยา คลนก นกกฎหมาย เปนตน อนงการสงตวผรบการปรกษาไปรบความชวยเหลอจากบคลากรอนนน ผใหการปรกษาควรชแจงเหตผลความจ าเปนใหผรบการปรกษาไดทราบลวงหนา รวมทงควรไดรบความยนยอมจากผรบการปรกษาและผปกครองของเขาเสยกอน (ในกรณทผรบการปรกษายงไมบรรลนตภาวะ) ขนท 7 กำรตดตำมผล หลงจากใหการปรกษาแลว ผใหการปรกษาควรตดตามผลเพอทจะไดรวาผลทเกดขนกบผรบการปรกษาเปนอยางไร บรรลเปาหมายมากนอยเพยงใด มปญหาอปสรรคแทรกซอมหรอไม อะไรบาง ทงนเพอจะไดหาทางชวยเหลอทเหมาะสมและทนกาลตอไป นอกจากนาการตดตามผลยงชวยบงชวา การใหการปรกษาทด าเนนมานนมประสทธภาพมากนอยเพยงใด เพอทจะหาแนวทางปรบปรงการด าเนนงานใหมประสทธภาพสงขนตอไป

สรปวาทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ เปนการใหการปรกษาทใหความส าคญตอการใช เคร อ งม อทางจ ตวทยาท งท เป นแบบทดสอบและไม ใช แบบทดสอบมาช วย ในการรวบรวมขอมล วเคราะห และสงเคราะหขอมลเพอชวยใหผรบการปรกษารจกตนเองและสงแวดลอมอยางกวางขวางและตรงตามความเปนจรง ส าหรบใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจ มงเนนการใชกระบวนการใหเกดความชวยเหลอทางวทยาศาสตร มขนตอนและเปนระบบ ชวยฝกใหผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจดวยตนเองไดอยางเหมาะสม และสามารถน าไปใชประโยชน กบชวตประจ าวนทงในเรองปจจบนและอนาคตได มงใหผรบการปรกษาไดใชศกยภาพของตนอยางเตมทโดยสนบสนนใหผรบการปรกษาท าความเขาใจในตนเองและสงแวดลอมของตนตามความเปนจรง และรจกน าเอาความสามารถในดานตางๆ ทตนมอย มาใชใหเกดประโยชนตอการด ารงชวต เปนวธการใหการปรกษาแบบน าทาง โดยผใหการปรกษาจะมบทบาทเสมอนเปนครหรอพเลยงผมประสบการณสง ท าหนาทใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาทประสบการณดอยกวา ดงนนผใหการปรกษาจะสงสอน ใหค าแนะน า ชกจงใจ อธบาย ฯลฯ ในการใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษา ดวยเหตทผใหการปรกษามบทบาทดงกลาวนเอง ทฤษฎคณลกษณะและองคประกอบจงถกเรยกในอกชอหนงวา “การใหการปรกษาแบบผใหการปรกษาเปนศนยกลาง” ใหความส าคญกบการทผรบการปรกษาใชเหตผลและขอมลมาพจารณาเพอประกอบการตดสนใจแกปญหา แตกไมไดละเลยเรองอารมณความรสกของผรบการปรกษา โดยผใหการปรกษาจะพยายามสรางสายสมพนธใหเกดขนกบผรบการปรกษา นอกจากนใหการปรกษาแบบ TF ยงเชอวาถาชวยใหผรบการปรกษาสามารถตดสนใจแกปญหาไดอยางเหมาะสม ปญหาสบเนองเรองอารมณกจะหมดไปดวย 5. ทฤษฎพฒนำกำรดำนอำชพและทฤษฎกำรเลอกอำชพ ส าหรบทฤษฎพฒนาการดานอาชพและทฤษฎการเลอกอาชพมหลายทฤษฎทสามารถน ามาใชในการวเคราะหความสนใจดานอาชพของนกเรยนใหเขาสามารถไดรจกตนเองดงน (นรนดร จลทรพย,2558) 5.1 ทฤษฎพฒนำกำรทำงอำชพ ประกอบดวย

5.1.1 ทฤษฎพฒนำกำรทำงอำชพของซเปอร (Super’s Theory of Vocational Development) ซเปอรไดกลาวถงขนตอนพฒนาการทางอาชพ (Vocational Development Stage) ไว 5 ขนตอนคอ

33

1. ระยะการเจรญเตบโต (Growth Stage) อยในชวงตงแตแรกเกดจนถง 14 ป พฒนาการในขนนโดยทวไปเปนการพฒนาทางดานความรสกนกคดเกยวกบตนเอง ความสามารถ ทศนคต ความสนใจและความตองการ ซงการเจรญเตบโตในขนนแบงออกเปน 4 ขนยอยคอ 1.1 ขนทเดกยงไมมความสนใจในอาชพ (Prevocational Sub Stage) อยในชวงแรกเกดถง 3 ขวบ เดกจะมพฒนาการทางดานรางกายอยางรวดเรว 1.2 ขนจนตนาการดานอาชพ (Fantasy Sub Stage ) อยในชวงอาย 4 ถง 10 ขวบ เดกจะมจนตนาการดานอาชพตามความเพอฝน 1.3 ขนสนใจในอาชพ (Interest Sub Stage) อยในชวงอาย 11 ถง 12 ป เดกจะความสนใจในอาชพมากขน ความสนใจจะตงอยบนรากฐานของความชอบและไมชอบ 1.4 ขนพจารณาความสามารถ (Capacity Sub Stage) อยในชวงอาย 13 ถง 14 ป เดกจะใหความส าคญตอความสามารของตนเองเปนพนฐานในการพจารณาเกยวกบอาชพ 2. ขนการส ารวจ (Exploration Stage) อยในชวงอาย 15 ถง 24 ป เปนขนทบคคลจะส ารวจตนเองและส ารวจอาชพ เพอแสวงหาขอมลและประสบการณ ซงไดจากกจกรรมในโรงเรยน และการท างานพเศษ พฒนาการในขนนแลงออกเปน 3 ขนยอยคอ 2.1 ขนทดลองเพออาชพ (Tentative Sub Stage) อยในชวงอาย 15 ถง 17 ป เปนขนทบคคลพจารณาและทดลองเลอกอาชพโดยอาศยเหตผลหลายประการ เชน ความตองการ ความสนใจ ความสามารถ แตยงไมไดตดสนใจเลอกอาชพทแนนอน 2.2 ขนหวเลยวหวตอของพฒนาการดานอาชพ (Transition Sub Stage) อยในชวงอาย 18 ถง 21 ป เปนขนทบคคลพจารณาและทดลองเลอกอาชพจากปจจยตางๆ ทมสภาพความเปนจรง เชน โอกาสทจะไดรบการศกษา โอกาสทจะไดประกอบอาชพนนๆ 2.3 ขนทดลองปฏบตงาน (Uncommitted Trial Sub Stage) อยในชวงอาย 22 ถง 24 ป เปนขนทบคคลตดสนใจทดลองปฏบตงาน 3. ขนเรมตนประกอบอาชพ (Establishment Stage) อยในชวงอาย 25 ถง 40 ป ในขนนบคคลเรมท างานถาวร เมอไดพบงานทเหมาะสม แตถายงไมพบงานทเหมาะสม หรองานทพอใจกอาจจะมการเปลยนแปลงงานในระยะแรกๆ พฒนาการในขนนแบงออกเปน 2 ขนยอยคอ 3.1 ขนทดลองปฏบตงาน (Committed Trial Sub Stage) อยในชวงอาย 25 ถง 30 ป เปนขนทบคคลไดตดสนใจประกอบอาชพ อยางใดอยางหนงแลว แตถาอาชพนนยงไมเหมาะสมหรอยงไมพอใจกอาจมการเปลยนแปลงอาชพใหมได 3.2 ขนอาชพถาวร (Stabilization Sub Stage) อยในชวงอาย 31 ถง 44 ป เปนขนทบคคลไดพบอาชพทเหมาะสมและเรมปกหลกท างานเพอความมนคงในหนาท 4. ขนรกษาความมนคงในอาชพ (Maintenance Stage) อยในชวงอาย 45 ถง 65 ป ในขนนบคคลจะประกอบอาชพของบคคลอยางมนคงและความกาวหนาในการประกอบอาชพ 5. ขนเสอมถอย (Decline Stage) อย ในชวงอายตงแต 65 ปขนไป ประสทธภาพในการประกอบอาชพของบคคลจะลดลงอนเนองมาจากความชรา และจะเลกการประกอบอาชพอยางสนเชงในทสด ซเปอรไดสรปสาระส าคญของทฤษฎและน าเสนอไว 12 ประการคอ

1. พฒนาการทางอาชพเปนกระบวนการทตอเนองกนและโดยทวไปแลวจะไมมการ ยอนหลบไปกลบมา

2. พฒนาการทางอาชพเปนกระบวนการทมขนตอนและสามารถทจะท านายได 3. พฒนาการทางอาชพเปนกระบวนการทด าเนนไปอยางตอเนองและตลอดเวลา

34

4. ความรสกนกคดเกยวกบตนเองของบคคลเรมขนตงแตกอนวยรน และจะชดเจนขน เมอเขาสวยรน และจะมผลตอพฒนาการทางอาชพของวยรน

5. บคคลจะมองเหนสภาพความเปนจรงเกยวกบการเลอกอาชพมากขนเมออายมาก ขน ตงแตวยรนตอนตนจนถงผใหญ

6. อาชพของบดามารดามความสมพนธตอการเลอกอาชพของบตร 7. ความเจรญกาวหนาในการประกอบอาชพของบคคลทมความสมพนธกบสตปญญา

ความตองการ คานยม ความสนใจ ทกษะในการสรางความสมพนธระหวางบคคลและสถานภาพทางเศรษฐกจแลละสงคมของบดามารดา

8. สาขาอาชพทบคคลเลอกมความสมพนธกบความสนใจ คานยม และความคาดหวง ของบดามารดาหรอผปกครอง ทรพยากรทมอยในชมชน ระดบและคณภาพทางการศกษา โครงสรางของประชากรและแนวโนมทางอาชพ ตลอดจนทศนคตของตนของตนในชมชนและสงคม

9. แมวาอาชพแตละประเภทตองการคณลกษณะพเศษทางดานความสามารถ ความ สนใจ และบคลกภาพบางประการ แตกมคนทจะประกอบอาชพนนๆ ไดอยางเพยงพอ และมอาชพหลายๆอยางใหแตละคนไดเลอก

10. ความพงพอใจในงานและชวตขนอยกบการทบคคลไดประกอบอาชพทเหมาะสม กบความตองสามารถ ความสนใจ คานยม และบคลกภาพดานอนๆของตนเอง

11. ระดบความพงพอใจของบคคลในอาชพเปนสดสวนกบระดบการใชความรสกนก คดเกยวกบตนเองทางดานอาชพ

12. ทงเพศหญง บคลกภาพมความส าคญตอการท างานและประกอบอาชพมากกวา องคประกอบอนๆ ตอมาซเปอรไดท าใหวงการแนะแนวอาชพมความตนตวมากขนในการใชเทคโนโลยและเครองมอวดทางอาชพคอ ตงแตป ค.ศ.1969 เปนตนมา เขาไดท าการเผยแพรเอกสารเกยวกบการใชคอมพวเตอรในงานแนะแนวอาชพ และเขาไดสรางแบบส ารวจเพอใชส ารวจคานยมในการท างาน (Work Values inventory) และแบบส ารวจพฒนาการดานอาชพ (Career Development Inventory) (Norris etal.,1972) 5.1.2 ทฤษฎพฒนำกำรทำงอำชพของทดแมนและโอฮำรำ (Tiedman and O’Hara’s Theory of Vocational Development)

ทดแมนและโอฮาราไดอธบายสาระส าคญวา พฒนาการทางอาชพของบคคลเปน กระบวนการสรางเอกลกษณทางอาชพ เมอบคคลตองเผชญกบการท างาน ซงถอวาเปนประสบการณทท าใหเกดการกอตวเปนเอกลกษณของตนเอง เพอท าใหตนเองสามารถปรบตวอยในสงคมได ซงการสรางอตลกษณของตนเองถอวาเปนปรากฏการณทางดานจตวทยาและสงคมวทยาตามแนวคดทฤษฎบคลกภาพของอรคสน ทดแมนและโอฮาราไดแบงระยะของการพฒนาในแตละระยะออกเปน 2 ระยะใหญ ในแตละระยะไดแบงงออกเปนขนตอนยอยของการพฒนาดงน (นรนดร จลทรพย,2558) 1. ระยะเตรยมเลอกอาชพหรอระยะของการคาดการณของลวงหนา (Period of Anticipation or Preoccupation) ในระยะนแบงออกเปนขนยอยๆ 4 ขนคอ 1.1 ขนส ารวจ (Exploration Stage) ในขนนบคคลจะท าการส ารวจขอมลตางๆและประเมนตนเองในดานความสนใจ ความถนด ความสามารถ ประสบการณ ลกษณะสาขาวชาและลกษณะอาชพตางๆตลอดจนการประเมนผลความเปนไปไดในการประกอบอาชพ

35

1.2 ขนการกอตวความคด (Crystallization stage) ในขนนบคคลจะน าเอาขอมลในขนส ารวจมาพจารณารวมกบคานยมและเปาหมายในชวตของตนเอง ประเภทของอาชพและทางเลอกอนๆจะชดเจนขน 1.3 ขนการทดลองเลอกอาชพ (Choice stage) ในขนนบคคลจะทดลองตดสนใจเลอกอาชพ การตดสนใจเลอกอาชพครงนจะเปนการตดสนใจอยางชวคราวหรอถาวรนน ขนอยกบขอมลทบคคลไดทราบในขนการส ารวจและขนการส ารวจและขนการกอตวความคด 1.4 ขนการพจารณารายละเอยด (Clarification stage) ในขนนบคคลจะหาขอมลเพมเตมเพอขจดความสงสยและเพอใหไดขอมลทมรายละเอยดและชดเจนเพยงพอเพอการตดสนใจเลอกอาชพทแนนอน 2 . ร ะ ย ะก ารป ระก อ บ อ าช พ แ ล ะ ป ร บ ต ว (Period of Implementation and Adjustsment) ในระยะนบคคลพรอมและเรมประกอบอาชพทไดเลอกสรรมาแลว ระยะการประกอบอาชพและการปรบตว แบงออกเปนขนยอยๆได 3 ขน คอ 2.1 ขนการเขาสการศกษาหรออาชพ (Induction stage ) ในขนนบคคลจะเขาศกษาในสาขาวชาชพเพอเตรยมตวประกอบอาชพหรอเรมประกอบอาชพทไดเลอกไวแลว โดยทวไปบคคลจะยอมรบและปรบตวเขากบสภาพแวดลอมใหม 2 .2 ข นปรบปรง (Reformation stage) ในข นน บ คคลจะได รบการยอมรบ ในสภาพแวดลอมทางการศกษา หรออาชพทไดเลอกแลว บคคลจะพยายามประน ประนอมกนระหวางเปาหมายของตนเองกบคณะกลมใหญ และในทสดเขากจะคลอยตามกลม 2.3 ขนความม นคง (Integration stage) ในขนน บ คคลจะมความม นคงและมความส าเรจในการศกษาหรอการประกอบอาชพ และเหนวาอาชพนนเหมาะสมกบตนเอง 5.1.3 ทฤษฎพฒนำกำรทำงอำชพของมำยเออร-บรจน (Myers-Briggs Indycator) มายเออรและบรจน อธบายสาระ ส าคญของทฤษฎวา การรบรยดหยนเปลยนแปลงเปนลกษณะตามธรรมชาต แสวงหาขอมลเพอเปนทางเลอกเกดจากองคประกอบ 2 ประการซงตรงกนขามกน คอ การสมผส (Sensing) ทเกดจากอวยวะสมผสทางรางกาย ไดแก การมองเหน การฟง การไดกลน การลมรส และผวกายสมผส ซงเปนปจจบนและอยกบความเปนจรง สวนประการทสอง คอ การหยงรภายใน (Intuition) หรอสญชาตญาณ หรอญาณทเปนการรบรทเกดจากจนตนาการ ความคดฝน หรอแรงบนดาลใจทเกดจากจตไรส านก เปนการรบรคาดการณทางออมบวกกบการสมผสจากภายนอก แลวน ามาสรปการรบรสวนตนซงอาจจะไมไดอยบนพนฐานของความจรง สวนการตดสนใจ เปนลกษณะชอบการตดสน วพากษวจารณและยดมนในแบบแผน ประกอบดวย 2 ประการทตรงขามกนคอ การคดเปนเหตผล (Thinking) เปนการวเคราะหขอมลทไดจากการสงเกตและน ามาประมวลเปนความคดอยางมเหตมผล ไมมอคตหรอความล าเอยงและมการจดระบบเปนขนตอน สวนประการทสองคอ ความรสก (Feeling) เปนการใชความรสกสวนตวเกยวกบคานยม ความเชอ มอคตหรอความล าเอยง ชอบการประจบเอาใจ ออนไหว ชอบชวยเหลอ ขสงสาร

การผสมผสานการรบรและการตดสน การสมผสและใชความคดอยางมเหตผล บางคนมกจะเชอและมนใจจากสงทตนไดสมผสจากอวยวะรบสมผสของตนเองทางการมองเหน การฟง การไดกลน การลมรส และผสสะทางกาย ซงถอเปนการรบขอเทจจรงและท าการตดสนใจสงนน จงมแนวโนมทจะเลอกอาชพทตองใชเหตผลโดยผานการวเคราะหขอมลทไดรบจากการศกษาดวยตนเองหรอฟงพดคยกบคนอน ไดแกอาชพพนกกฎหมาย นกบญช ผตรวจบญช นกตรวจบญช นกธรกจทเกยวของกบการผลตและการซอขาย เปนตน

36

การสมผสและใชความรสก ถงแมวาบางคนจะมนใจในการรบรจากประสารทสมผสทง 5 แลวกตาม แตบางคนกจะใชความรสกสวนตนในการตดสนสงนน โดยเขาจะตระหนกและออนไหวตอความรสกของตนเองและผอน เพราะเขาจะใหความส าคญตอจตใจของคนมากกวาวตถ จงมแนวโนมทจะเลอกอาชพทเกยวของกบความรสกของคนอน และตนเองกมความพงพอใจ ไดแกอาชพดานการ บรการลกคา นกสงคมสงเคราะห คร พยาบาล เภสชกร เปนตน การหยงรคาดการณจากภายในและการใชความคดอยางมเหตผล บางคนอาจจะใชการหยงรภายในดวยตนเองและใชการคดวเคราะหเพอการตดสนใจบนพนฐานของการมองไปยงอนาคต โดยการคาดการหรอสงหรณใจและจะมความสนกตอการแกไขปญหาทเกดขนตามหลกวชาการ จงมแนวโนมทจะเลอกอาชพทตองอาศยการหยงรและการคดเพออนาคตไดแก อาชพนกธรกจ นกเศรษฐศาสตร ทางการเงน นกวจย เปนตน การหยงรคาดการณจากภายในและใชความรสก บางคนจะพยายามหยงรความรสกของผอนทซอนเรนอยภายใน (Emanating) มากกวาการสงเกตและรบรจากภายนอก จงชอบทจะพบปะกนแบบเผชญหนา (Face to Face) มากวา และจะพยายามหลกเลยงดานวตถใหนอยทสด เขาจงตองปรบบคลกภาพใหอบอนและพยายามสรางแรงบลดาลใจใหเกดขน จงมแนวโนมทจะเลอกอาชพทเกยวของกบการใชความรสกของการบรการ เชน นกจตวทยา นกแนะแนว ผใหค าปรกษา จตแพทย นกโฆษณา ประชาสมพนธ เจาหนาทจดหางาน เปนตน จากการผสมผสานระหวางการรบรกบการตดสน มายเออรและบรจสยงไดแนวคดทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพของจง มาอธบายรวมกบการรบรและการตดสนของบคคล ดงน บคลกภาพรกสนโดษ เกบตว ( Introvert) เปนบคลกภาพของคนเงยบขรม ไมชอบการพบปะสมาคม ชอบอยคนเดยว ไมคอยกลาแสดงออก คดกอนท าเสมอ การสรางความคดรวบยอดเปนสงส าคญ การรบรและการตดสนจะอยบนพนฐานโลกภายในจตใจของเขา

5.2 ทฤษฎกำรเลอกอำชพ ประกอบดวย 5.2.1 ทฤษฎกำรวเครำะหตนเองและอำชพของแฟรงค พำรสน (Frank Parson’s

Principles of Choosing a Vocation) หลกการวเคราะหตนเองและอาชพของพารสนมหลกการส าคญทวา บคคลจะตดสนใจ

เลอกอาชพโดยใชหลกการวเคราะหตนเองและว เคราะหอาชพประกอบเขาดวยกน เปน 3 ขนตอน ดงน (นรนดร จลทรพย,2558) 1. การวเคราะหตนเอง (Self Analysis) ผแนะแนวจะชวยใหผรบบรการไดเขาใจถงคณสมบต (Property) และคณลกษณะ (Character) ของตนเองอยางแทจรง ไดแก สถานภาพ บคลกภาพ ความตองการ ความสนใจ ความถนด ความสามารถ จดเดน และจดดอยของตนเอง 2. การวเคราะหอาชพ (Job analysis) (แนะแนวจะชวยใหบรการไดรบความรความเขาใจเกยวกบอาชพตางๆอยางกวางขวาง เกยวกบลกษณะงานของอาชพตางๆคณสมบตของผจะเขาสอาชพนนๆ การเตรยมตวศกษาฝกอบรมกอนเขาสอาชพ ความตองการของตลาดแรงงานของแตละอาชพ รายได สวสดการ และความกาวหนาในอาชพ 3. การใชวจารณญาณในการตดสนใจเลอกอาชพ (Job in Determination) ผแนะแนวจะชวยใหผรบบรการสามารถใชดลยพนจ วจารญาณในการตดสนใจเลอกอาชพทเหมาะสมกบตนเองมากทสด โดยพจารณาถงความสมพนธจากการวเคราะหตนเองกบการวเคราะหอาชพประกอบการตดสนใจ 5.2.2 ทฤษฎกำรเลอกอำชพของกนชเบอรกและคณะ แบงขนตอนการตดสนใจเลอกอาชพของบคคลไวเปน 3 ระยะคอ (นรนดร จลทรพย,2558)

37

1. ระยะเพอฝน (Fantasy Period) ชวงอาย 6-11 ป เดกจะมความเพอฝนถงอาชพตางๆทตนชอบและเมอโตขนอยากจะประกอบอาชพนนๆ ซงความฝนของเดกวยนไดรบอทธพลมาจากตวแบบในสงคม ครอบครว และสอมวลชน โดยเดกจะประทบใจในเครองแบบการแตงกาย บคลกภาพ ความมเกยรต ครอบครว และมวลชน โดยเดกจะปะทะใจในเครองแบการแตงกาย บคลกภาพ ความมเกยรต มชอเสยง เชน อาชพ ต ารวจ ทหาร ขาราชการ ดารา นกรอง นกแสดง หมอ พยาบาล คร นกบน แอรโฮสเตส เปนตน โดยความเพอฝนทเกดขนของเดกวยนไมไดมาจากความเปนจรงตามสภาพรางกาย ความถนดและความสามารถของตนเอง ซงเปนความรตามอดมคต 2. ระยะการทดลองเพอพจารณาตนเอง (Tentative Period) ชวงอาย 11-17 ป เปนชวงวยทเดกจะเรมพจารณาเพอความเขาใจตนเอง ยอมรบ ยอมรบสภาพปญหาตามความจรงของตนเอง และจะใชความพยายามลงมอปฏบต ท าการทดลองเพอแกปญหาหรอหาค าตอบส าหรบการตดสนใจเขาสอาชพในอนาคต เพอตอบสนองความพงพอใจ ความตองการของตนเอง พฒนาการทางอาชพของบคคลในวยน กนชเบอรกและคณะไดจดแบงออกเปน 4 ขนยอยคอ 2.1 ขนเกดความสนใจ (Interest Stage) ชวงอาย 11-12ป เปนขนทเดกเรมมความรสกวา มความสนใจตอบางสงบางอยางมากกวาสงอนๆ 2.2 ขนความสามารถ (Capacity Stage) ชวงอาย 12-14 ป ในขนนเดกจะเกดความตระหนกถงความสามารถทแทจรงของตนเองในการท างานหรอท ากจกรรมตางๆ 2.3 ขนของคานยม (Value Stage ) ชวงอาย 14-16 ป เปนขนทเดกเรมเขาใจถงคานยมของตนเอง และคานยมของสงคม เชนรายได ชอเสยง เกยรตยศ ความมนคงในงานทจะเขามามอทธพลตอการตดสนใจเลอกอาชพ 2.4 ขนของการเปลยนแปลง (Trasition Stage) ชวงอาย 16-17 ป เปนขนทเดกมความเขาใจตนเองดพอสมควร คอรวาตนเองตองการอะไร อยากจะท าอะไร และสามารถทจะท าอะไรไดบาง ท าใหเกดความตระหนกถงบทบาทของตนเองตอการตดสนใจเลอกอาชพ แตยงขาดความรอบคอบในการตดสนใจถงความเปนไปไดในการประกอบอาชพทตนเลอก 3. ระยะการเลอกอาชพตามความเปนจรง (Realistic Period) ชวงอาย 18-21 ป หรอจากวยรนตอนปลายเขาสวยผใหญตอนตน พฒนาการในวยนมความเปนเหตผลมากขน มความรบผดชอบตอตนเองและสงคมมากขน พฒนาการเลอกอาชพของคนในวยนแบงออกเปน 3 ขนยอย ดงน 3.1 ขนการส ารวจอาชพ (Exploration Stage ) เปนระยะทบคคลประกอบอาชพตางๆ เพอพจารณาใหเหมาะสมกบบคลกภาพของตนเอง และจะเลอกเรยน ท ากจกรรม ตลอดจนทดลองปฏบตเพอหาประสบการณทตนเองคดวาเหมาะสมกบตนเองมากทสด 3.2 ขนการท าใหเกดความกระจางแจง (Crystallization Stage) หลงจากผานขนตอนการส ารวจ การพจารณาและทดลองลงมอปฏบตแลว จะเกดการตกผลกทางความคด และน าไปสการตดสนทจะเลอกและยดเปนอาชพอยางถาวร 3.3 ขนการเลอกอาชพท เฉพาะเจาะจง (Specification Stage) เปนขนสดทายของกระบวนการเลอกอาชพ โดยบคคลจะตดสนใจเลอกอาชพทเฉพาะเจาะจงเพยงอาชพเดยว และเรมลงมอปฏบตงานอาชพอยางถาวร กลาวโดยสรปกระบวนการเลอกอาชพของบคคลตามทฤษฎของกนชเบอรกและคณะครอบคลม 3ประเดนดงน 1. การเลอกอาชพเปนกระบวนการทเกดขนกบบคลในชวงอาย 7-21 ป 2. การเลอกอาชพเปนกระบวนการทมล าดบขนตอนตอเนองและจะไมยอนกลบ

38

3. การตดสนใจเลอกอาชพของบคคลเปนกระบวนการทมเหตผลโดยทบคคลจะพจารณาถงคณลกษณะของตนเองทางดานความสนใจ ความถนด ความสามารถและบคลกภาพทแทจรงของตนเองแลวน ามาผสมผสานเพอการตดสนเลอกอาชพ

5.2.3 ทฤษฎกำรเลอกอำชพของโร (Roe’s Theory of Career Choice) โร อธบายวา การประกอบอาชพนนไมไดหมายถงแตเพยงกจกรรมทบคคลท าเพอหา

เลยงชพเทานน แตหมายถงวถชวตหรอกจกรรมทบคคลกระท าเกอบตลอดชวตเพอใหความตองการของตนทกระดบไดตอบสนอง วถชวตหรอรปแบบของการด าเนนชวตของบคคลไดรบอทธพลมาจากพนธกรรมและสงแวดลอมในวยเดก การเลอกรปแบบการด าเนนชวตเพอใหตอบสนองความตองการในระดบตางๆ จงเปนอปนสยในการเลอกอาชพของบคคล ทฤษฎการเลอกอาชพของโร รบอทธพลจาก 3 องคประกอบดวยกนคอ (นรนดร จลทรพย,2558)

1. อทธพลของพนธกรรมซงเปนสวนหนงทท าใหบคคลเกดความตองการ 2. อทธพลของทฤษฎความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchical needs theory) ซงไดจดล าดบขนความตองการของมนษยจากจากต าสดไปจนถงขนสงสดไว 8 ขน ดงน (Maslow,1954) 2.1 ความตองการทางดานรางกาย (Psysiological Needs) 2.2 ความตองการความปลอดภย (Safety Needs) 2.3 ความตองการความรกและความเปนเจาของ (The need for belongingess and love)

2.4 ความตองการความส าคญ ยกยองนบถอ และมความภาคภมใจในตนเอง และความเปนอสระ (The need for importance, respect, self-Esteem independence)

2.5 ความตองการขอสนเทศ (The need for information) 2.6 ความตองการทจะเขาใจ (The need for Understanding) 2.7 ความตองการดานสนทรยะ (The need for Beauty) 2.8 ความตองการสมหวงในชวตหรอท าสงทคาดหวงใหดทสด (Self-Actualization)

5.2.4 ทฤษฎกำรเลอกอำชพของฮอลแลนด (Holland’s Theory of Vocation Choice)ภมหลงของทฤษฎ

ฮอลแลนดไดอธบายเกยวกบการเลอกอาชพของบคคลไวดงน (นรนดร จลทรพย,2558) 1. การเลอกอาชพเปนการแสดงออกถงบคลกภาพของบคคล ความสนใจในอาชพแสดงใหเหนบคลกภาพในการท างาน การใชเวลาวางและงานอดเรกของบคคล 2. การส ารวจความสนใจในอาชพเปนการวดบคลกภาพของบคคล 3. ถาบคคลเลอกประกอบอาชพอยางหนงอนเนองมาจากประวตและบคลกภาพของเขา อาชพอยางเดยวกนนนกจะดงดดความสนใจของบคคลอนทมบคลกภาพหรอลกษณะทตรงหรอคลายคลงกน 4. บคคลแตละคนมความสนใจตออาชพอยสองสามอาชพ ซงจะมความส าคญตอการเลอกอาชพของเขามาก 5. ความพงพอใจ ความมนคง และความส าเรจในการประกอบอาชพขนอยกบความสอดคลองระหวางบคลกภาพของบคคลกบสภาพแวดลอมของงาน

ฮอลแลนดไดสรปทฤษฎการเลอกอาชพของเขาไว 4 ประการดวยกนคอ 1. บคลกภาพของบคคลโดยทวไปจ าแนกออกไดเปน 6 กลมดวยกนคอ

1.1 พวกทชอบเกยวของกบวตถทเปนของจรง (Realistic Person)

39

1.2 พวกทชอบใชความคดหรอพวกนกวชาการ (Intellectual or Investigative person)

1.3 พวกทชอบทางศลปะ (Artistic person) 1.4 พวกทชอบเขาสงคม (Social Person) 1.5 พวกทชอบเสยง กลาไดกลาเสย (Enterprising person)

1.6 พวกทชอบปฏบตตามระเบยบแบบแผน หรอพวกอนรกษนยม (Convertional person)

2. บรรดาอาชพตางๆนนสามารถแบงตามลกษณะและสภาพแวดลอมไดเปน 6 กลม ดวยกน

3. บคคลยอมแสวงหาสภาพแวดลอมและอาชพซงเปดโอกาสใหเขาไดใชความสามารถ และทกษะเพอแสดงออกถงคานยมและทศนคต ตลอดจนการมบทบาททเหมาะสมและหลกเลยงบทบาททไมเหมาะสมกบตนเอง

4. พฤตกรรมบคคลสามารถอธบายไดจากปฏกรยาระหวางแบบฉบบแหงพฤตกรรมของ เขากบสภาพแวดลอมของเขา

ลกษณะของบคลกภาพและสภาพแวดลอมทางอาชพของบคคลตามฮอลแลนดไดแบงไวเปน 6 กลม 1. The Realistic person คอพวกทชอบเกยวของกบวตถทเปนของจรง และมลกษณะทจบตองไดโยใชทกษะทางรางกาย และจะพยายามหลกเลยงการท างานทเก ยวของกบคน งานทตองใชความคด สตปญญา และการจนตนาการ เปนบคคลทแขงแรง มความมนคงทางอารมณ เกบตวและไมชอบเขาสงคมสภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมน ไดแก อาชพทเกยวกบงานชางฝมอ เชน ชางกอสราง ชางซอมบ ารง ชางเครองยนตกลไก และอาชพเกษตรกรรม เปนตน 2. The Intellectual or Investigative person คอ พวกท ชอบใชความคด พวกนกวชาการทชอบศกษาหาความรอยตลอดเวลา ชอบใชสมองมากกวาก าลง มความสามารถในการวเคราะหปญหาทเปนนามธรรมไดด ชอบความเปนอสระ มความเชอมนในตนเอง จะพยายามหลกเลยงกจกรรมทเกยวของกบสงคม เกบตว จะแสดงออกทางอารมณทรนแรง ไมคอยมลกษณะเปนผน า สภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมนไดแก อาชพนกวทยาศาสตรสาขาตางๆ เชน แพทย นกเคม นกฟสกส นกวทยาศาสตร นกวจย นกสถต และนกวชาการดานตางๆ เปนตน 3. The Artistic person คอพวกทชอบทางดานศลปะ เปนบคคลทเพอฝน มจนตนาการสงชอบความเปนอสระ ไมชอบระเบยบแบบแผน เปนคนละเอยดออน และมความไวตอความรสก จดวาเปนกลมบคคลทมความคดรเรมสรางสรรคดกวากลมอนๆสภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมนไดแก อาชพทเกยวกบศลปะดานตางๆ เชน อาชพจตรกร ชางออกแบบ นกประพนธ นกรอง นกแสดง นกดนตร เปนตน

4. The social person คอพวกทชอบเขาสงคม ชอบแสดงตวตอบคคลอน ชอบการ สนทนา มทกษะในการบรการชวยเหลอผอนและมความสามารถในการสอสารตดตอกบบคคลในระดบตางๆ สภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมนไดแก อาชพทเกยวของกบคน เชน คร อาจารย นกแนะแนว นกจตวทยา นกสงคมสงเคราะห พยาบาล นกประชาสมพนธ เปนตน 5. The Enterprising person คอพวกทชอบเสยง กลาไดกลาเสย มอ านาจในการตดสนใจสงมลกษณะเปนผน า ชอบอ านาจ มความทะเยอทะยานและมความสามารถในการพดเพอโนมนาวชกจง ผอน เปนคนทมความกระตอรอรนอยตลอดเวลา ชอบการผจญภยและมความมนใจในตวเองสง

40

สภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมน ไดแก อาชพทเกยวกบการบรหาร นกธรกจ การคา นกการเมอง เปนตน 6. The Conventional person คอพวกทชอบปฏบตตามระเบยบแบบแผน หรอพวกอนรกษนยม เปนบคคลทมความเครงครดในกฎเกณฑ ไมคอยมความยดหยน มความรอบคอบและขยนหมนเพยร ชอบท าตวใหไดรบการยอมรบจากผอน ชอบสงคมเปนบางครง สภาพแวดลอมทางอาชพทเหมาะสมกบบคคลในกลมน ไดแก อาชพทเปนงานในส านกงาน เชน เสมยน พนกงานธรการ พนกงานพมพ ดด เลขานการ บรรณารกษ เปนตน

6. กำรรจกตนเอง

การทเราเปดเผยตวเองมากเทาไหร กจะยงใหเราเรยนรทจะเขาใจตนเอง ยอมรบสภาพความเปนจรงทเกดขน การรจกตนเอง (Self awareness) รวมไปถงการรบรและรจกความสามารถของตวเราเอง จะตองรวาเราเปนคนอยางไร ชอบอะไร ไมชอบอะไร เกงอะไร ไมเกงอะไร และทส าคญเราตองรอารมณของตนเองดวย วาขณะนเรามอารมณเปนอยางไร การรจกอารมณตนเองจะน าไปสการควบคมอารมณและการแสดงออก ทเหมาะสมตอไป ซงการทจะรจกตนเอง รอารมณของตนเองได ตองเรมจากการรต ว หรอการมสต การรจกตนเองเปนรากฐานของการสรางความเชอมนในตนเอง เพราะการรจกตนเองหมายรวมถง ขดความสามารถของตวเรา รขอจ ากดของตวเองเรา อะไรทท าได อะไรทเกนฝน การรจกตนท าใหเราเขาใจผอนไดมากขน เราจะพบวามบางเรองทเราคลายคนอน และมอกหลายเรองทแตกตางกน เชน เจตคต ความคด ความเชอ ประสบการณ ฯลฯ ซงสงเหลานเองทผลกดนใหเรามพฤตกรรมหรอการแสดงออกตางกน เมอเราไดเขาใจปจจยตาง ๆ เหลาน กจะท าใหเกดการยอมรบและเขาใจผอนในสงคมไดอยางมความสข

การตระหนกรในตนเองเปนการทบคคลสามารถรบรเกยวกบตนเองได ใหความใส ใจในตนเองจากการมองหรอคนหาตนเองรวมทงการรบรตนเองจากผอนดวยการตระหนกรในตนเองจะท าใหบคคลสามารถรจกและเขาใจตนเองไดถองแทมากขน กลาวคอ ท าใหบคคลรจกตนเองชดเจนยงขน เชน ทราบวาตนเองม บคลกภาพอยางไร รบรอารมณ ของตนเองไดวาขณะนอารมณของตนเปนอยางไร มการประเมนตนเองรบรจดเดนจดดอยของตนเองซงหากบคคลเกดการตระหนกรในตนเองจะสงผลใหบคคลสามารถพฒนาและปรบปรงตนเองไปในทางทเหมาะสมสามารถตดสนใจเลอกสงทถกตองและเหมาะสมกบตนเองได นอกจากนการตระหนกร ในตนเองยงเปนพนฐานส าคญทจะน าไปสทกษะตางๆ ในการด าเนนชวต เชน ทกษะความเปนผน า และทกษะชวต นอกจากนยงเปนองคประกอบส าคญในการพฒนาความฉลาดทางอารมณ อกดวยส าหรบค าวา Self–awarenessน ไดม นกการศกษา นกจตวทยา ผเชยวชาญ และนกวจยหลายทานไดใหชอเรยกท แตกตางกน เชน การรจกตนเอง การรจกและเขาใจตนเอง การตระหนกรในตน เอ ง ก ารต ระห น ก ใน ตน เอ ง เป น ต น (Novabizz. ส บ ค น เม อ 10 กรกฎ าค ม 2559, จ าก www.novabizz.com)

6.1 ควำมหมำยกำรเขำใจตนเอง วรรณา พรหมบรมย, (2540) อธบายวา การตระหนกในเรองของตน (Self awareness)หรอการรจกตน (Self-knowledge) หมายถง การคนพบตนเองในเรองทศนคต คานยม ความสนใจ ความสามารถ รวมถงทกษะท ท าใหตนไดรบความส าเรจ นอกจากนนยงหมายถงกระบวนการในการศกษาตนเองในเรองการมเหตผลการคนหาทางเลอก การเลอก การมองตนเองและผอนในทางทด การรกและมองเหนความม คาในตนเองและผอน

เค ยง (K. Young. 1940) กลาววา ตนคอ จตส านก (consciousness) ตอการกระท าและตอ

41

ความคดของตนเองและทสมพนธกบบคคลอน การท เค ยง เนนเรองจตส านกนนหมายความวา ตราบใดทบคคลยงส านกรตวตนอย ตราบนนตวตนกยงจะอย ตวตนนนไมใชมโครงสรางหรอองคประกอบเดยว จะมหลายองคประกอบซงจะท าหนาทสมพนธกน ท าใหตวตนด ารงอยได ตวตนจะมการพฒนาตามสภาพครอบครว สงคม และองคประกอบทางสงแวดลอม

ทางพทธศาสนา กลาวถงตวตนวา ตวตนกคอการประกอบเขาดวยกนของกลม (ขนธ) 5 กลม (กอง) ทเมอประกอบกนเขาแลวกลายเปนสงมชวต เปนสตว เปนบคคล เปนตวตน เปนเรา เปนเขา ดงน 1. กลมทเปนรป เปนรางกาย เปนสวนทท าใหเกดพฤตกรรม เกดคณสมบตตาง ๆ ทเปนบคคลนน ไดแต ผม ขน เลบ ฟน หนง เนอ สวนตาง ๆ ของรางกายมทงทเปนอวยวะภายนอกทมองเหนได และอวยวะภายในทไมสามารถมองเหนได 2. กลมความรสก (เวทนา) คอกลมทท าใหคนเราเกดความรสก เมออวยวะสมผสคอ ตา ห จมก กาย และใจ กระทบกบสงเราภายนอก ไดแก รป เสยง กลน รส อารมณตาง ๆ แลว ท าใหบคคลนนเกดความรสก เปนทกข เปนสข หรอเฉย ๆ ตอสงเราทเขามากระทบนน 3. กลมจดจ า (สญญา) คอกลมทเปนสญญา ท าใหบคคลนนจ าได หมายร รบร สงตาง ๆ ทผานเขามาทางทวาร คอ ตา ห จมก ลน กายและใจ เชน จ าไดวาเปนสแดง เขยว ขาว สง ต า ด า ขาว อวน เตย ผอม สง สงนนคออะไร มรปทรงสณฐานเปนอยางไร สามารถบอกไดอยางถกตองชดเจน 4. กลมปรงแตง (สงขาร) เปนกลมทคอยปรงแตง หรอปรบปรงจตใหจตคดสงทพบเหน หรอสงทรบรวาสงนน ๆ ดหรอไมด มลกษณะเปนอยางไร โดยมเจตนาเปนตวน าทางทคอยบงชวา สงทคดนนด (กศล) ไมด (อกศล) คอมเจตนาด หรอเจตนาราย หรอเจตนาทเปนกลาง ๆ ตอ สงทพบเหนแลวคดในสง นน ๆ 5. กลมความรความเขาใจ (วญญาณ) คอกลมทท าความรแจง เขาใจ ไดพบเหนไดสมผสทาง ตา ห จมก เปนตนวา สงนนคออะไร มรปราง มลกษณะอยางไร สามารถเขาใจอยางแจมแจง ดงนน สวนนกคอสวนทเปนจต เปนความคดของคนเรานนเองในกลมทง 5 กลมนน ถาจะยอลงมาอกกจะเหลอ 3 กลม คอ กลมทเปน รป ทเรยกวา รป กลมทเปนความรสก กลมจดจ า กลมปรงแตง เรยกวา เจตสก และกลมความร ความเขาใจ เรยกวา จต ถาจะสรปยอใหเหลอ 2 กลมกจะไดดงนคอ กลมรป เรยกวารป กลมความรสก กลมจดจ า และกลมปรงแตง เรยกวา นาม สรปกคอ ตวตนประกอบดวย 2 สวนคอ รปและนาม

สรปไดวา ตวตนนประกอบดวยกลมทเปนรปและกลมทเปนความรสก จดจ า ปรงแตง และความรความเขาใจทเปนนาม มสถานภาพ และมบทบาทประกอบกนเขา ท าใหเกดเปนสงมชวต มความรสกนกคด มการจ า การรบร

6.2 ควำมส ำคญของกำรรจกตนเอง การรจกตนเองมความส าคญตอการกระท า การประพฤต และการแสดงออก ผทรจกตนเองท

พอจะด ารงตนอยางพอเหมาะพอควร กอนทจะท าอะไรอนบคคลควรจะรจกตนเองกอนและคนทจะรจกตนเองไดดกคอ บคคลนนเอง ดงค ากลาวทวา ไมมใครรจกตวเราเองไดดเทากบตวเราเอง มนกปราชญหลายคนทไดท าการศกษาเกยวกบตนเอง ซงจะกลาวดงน

โสคราตส (469-399 B.C.) เปนบคคลแรกทมองเหนคณคาและความส าคญของการรจกตนเอง โดยไดกล าววา จงร จ กตนเอง (Know yourself) และว าช วตท ไม ร จ กตน เองเป นช วตท ไมม ค า (An unexamined life is not worth living) ชวตของบคคลนนจะเปนชวตทมคณคาหรอไมนน อยทการทบคคลนนรจกหรอส ารวจตนเอง หรอตระหนกรวา ชวตคออะไร ก าลงท าอะไรอยและมชวตอยเพออะไร

เพลโต (427-347 B.C.) ตวตนของแตละคนนน มสวนส าคญ 3 สวนคอ สวนทเปนความอยาก ความตองการ สวนทเปนอารมณ ความรสกตาง ๆ และสวนทเปนเหตผล สตปญญา

42

มอญเตญ (1533-1592) ชาวฝรงเศสไดเขยนหนงสอเลมหนงชอ The Essays ไดเนนตวตนในทรปแบบการด าเนนชวตวา จะตองม 4 ขนตอนคอศกษาและท าความเขาใจตนเองทก ๆ ด าน ยอมรบตนเอง หลงจากทไดรจกตนเองในทกสวน ควรทจะยอมรบตนเองทงในสวนดและสวนไมด เพอทจะไดปรบปรงตนเองตอไปจงยอมรบและเขาใจผอนทเกดจากการศกษาตนเอง เพราะผลทไดจากการทเราเขาใจตนเองจะชวยใหเรายอมรบและเขาใจผอนไดดจงใชชวตใหมความสข โดยให สอดคลองกบธรรมชาตของตนเองศาสตรแหงตนนเปนศาสตรทแปลกกวาศาสตรทเปนวทยาศาสตรอน ๆ ยงศกษากจะยงมองลกเขาไปในตนเอง โดยอาศยปจจยหรอสงแวดลอมภายนอก เปนตวเสรมเขามา ทจะท าใหรจกตวเองดยงขน ปจจยสงเสรมใหรจกตนเองปจจยทสงเสรมใหรจกตนเองนนมหลายปจจย แตทจะกลาวในทนไดแก อตมโนทศน ฐานะทางเศรษฐกจ ความสามารถแหงสมองและบคลกภาพ ความร ความสามารถทวๆ ไป และความสามารถพเศษ ความสนใจและนสย สขภาพและศกยภาพ

6.3 อตมโนทศน (self-concept) อตมโนทศนแยกออกเปน อตตะ (ตวตน) มโน (จต, ความคด) ทศนะ (ความคดเหน) เมอ

รวมกนกหมายถงความคดเหนเกยวกบตวตน ซงถาถามแตละคนวามความคดเหนเกยวกบตวตนของเขาอยางไร กจะมค าตอบไดมากมาย มารกส (Markus, 1977) ไดแยกแยะการมองเหนตนเองเปน 2 ลกษณะคอ 1. การมจนตนาการเดยวกบตนเอง (Self - Image) บคคลจะมความคดเกยวกบตนไดทงดานด มองตนเองมคณคา มศกดศร หรอดานเลว มองตวเองต าตอย ไรศกดศร โดยอาศยประสบการณทตนไดพบเหนกอน จนตนาการทบคคลสรางขนมานนจะสรางจากทางรางกายกอนแลวมาเปนทางดานสตปญญา จตใจ และสงคม เปนล าดบมา (เรยม ศรทอง, 2542)

2. การมองเหนคณคาของตนเอง (Self - Esteem) การมองเหนคณคาในตวเองวามนษยเปน สตวประเสรฐ มสตปญญากวาสตวอน ๆ ตนเองกเปนมนษยเชนเดยวกนกจะสามารถเรยนรได สามารถคด สามารถท า สามารถจดการกบปญหาตาง ๆ ได สามารถตดตอกบบคคลอนได ท าอะไรไดเหมอนกบบคคลอน ๆ ผทคดไดดงกลาวจะท าใหเกดความเชอมนในตนเอง และจะท าใหประสบความส าเรจในชวต ทงในการด ารงชวตอย และในการท างาน 6.4 รปแบบของกำรรจกตนเอง

1. การรจกตนเองตามแนวคดของ คารล อาร โรเจอร (Carl R. Roger 1970) คารล อาร โรเจอร ไดใหแนวคดเกยวกบตนเองไว ดงน

ก) ตนเองตามอดมคต (Ideal Self) หมายถง ตนตามจนตนาการทตนคดอยากจะเปนและ อยากจะม เชน อยากจะเปนคนด คนเดน คนดง อยากร ารวย เปนตน

ข) ตนตามทรบร (Perceived Self) หมายถง ตนตามทตนไดรบร ทงทตนเองปกปดและ เปดเผย รวมทงตนตามทผอนคาดหวง (Other Expectation) เชน เพอน ๆ คาดหวงวาเราควรเปนคนด ไมประพฤตผดกฎหมายและศลธรรมจรรยา พฤตกรรมดงกลาวท าใหตนเองมความคดเกยวกบตนเองขนมาเรยกวา "อตมโนทศน (Self Concept)" ในสวนของอตมโนทศนนน ประกอบดวยพฤตกรรมสวนจรง พฤตกรรมสวนเกน และพฤตกรรมสวนขาด คอพฤตกรรมสวนจรง เปนพฤตกรรมจรง ๆ ของตนเอง ทงทมอยและเปนอย เชน ตนเองมรางกายจรง ๆ ทเคลอนไหวได เปนตน พฤตกรรมสวนเกน เปนพฤตกรรมทไมม / ไมเปนอยจรง เชน การคยโม โออวด โกหก หลอกลวง การสรางภาพลวงตาใหผอนหลงเชอ และคลอยตาม เปนตน พฤตกรรมสวนขาด เปนพฤตกรรมทมจรง และเปนจรงแตเปนการเสแสรง หรอบงคบใหเปนเชนนน เชน การออนนอม ถมตน และการปฏเสธความจรง เปนตน ค) ตนตามความเปนจรง (Real Self) หมายถง ตนทเปนจรง ซงมทงจดเดนและจดดอย ทงททราบและไมทราบ ซงเปนธรรมชาตของบคคล วาไมมบคคลใดทสมบรณแบบ ดงค ากลาววา "Nobody

43

Perfect"ในความสมพนธทงสามลกษณะดงกลาว ถาบคคลใดมทงสามขอพอดเทา ๆ กน จะเปนคนดไมมปญหา ไมมความยงยากและวนวาย ถาตนตามอดมคตและตนตามทรบรสอดคลองกนด จะสงผลตอความส าเรจในการท างาน ถาตนตามทรบรและตนตามความเปนจรงสอดคลองกนด บคคลจะไดรบการยกยองนบถอวา "เปนคนด" 2. การรจกตนเองตามแนวคดของโบลส และดาเวน พอรท (Boles and Davenport อางถงในเสรมศกด วศาลาภรณ, 2522) ไดแบงการรจกตนเอง 5 แบบคอ

ความคาดหวงตนเอง (Self - Expectation) เปนรปแบบทตนเองคาดหวงตนเองในลกษณะ ตาง ๆ ทยงมาไมถงตวเองตามทมองเหนตนเอง (Self - Perception) เรามองเหนรบรตนเองอยางไร ตวตนตามเปนจรง (Real - Self) ซงดไดจากการประพฤตปฏบตของตนเอง ตวตนทคนอนคาดหวงตอเรา (Other's Expectation) เปนความคาดหวงทคนอนคาดหวงเราวา เราจะตองเปนอยางนนอยางน ตวตนตามทคนอนร (Other's perception) เปนความรบรตามอาชพของแตละอาชพ เชน อาชพเปนคร ทหาร ต ารวจ หมอ เปนอาชพทคนอนยอมวา จะตองประพฤตปฏบตตนอยางนนอยางน ความสอดคลองตามรปแบบ 1 , 2 และ 3 จะเปนคนท างานทมประสทธภาพ ความสอดคลองตามรปแบบท 3 , 4 และ 5 คนอนจะมองเราวาเปนคนด ความสอดคลองตามรปแบบท 4 และ 5 คนอนจะยอมรบ จากทกลาวมาสรปไดวา การตระหนกรและเหนคณคาในตนเองและผอน มความส าคญยงเพราะเปนทกษะชวตพนฐานทจะน าไปสทกษะชวตดานอนๆ การรจกตนเอง เขาใจความแตกตางของแตละบคคล ยอมรบเหนคณคาของตนเอง และภาคภมใจในตนเองและผอน มเปาหมายในชวตและมความรบผดชอบตอสงคม 6.5 แนวคดและทฤษฎเกยวกบกำรกำรตระหนกรในตนเอง

แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการรจกตนเองนนมหลากหลายทฤษฎ ขนอยกบการน ามาใชในการท านายพฤตกรรมมนษยตามความแตกตางของแตละบคคลตน ดงน (Novabizz. สบคนเมอ 10 กรกฎาคม 2560,จาก www.novabizz.com) 6.5.1 ทฤษฎกำรรบรตน (Self Theory) ทฤษฎการรบรตนพฒนาขนมาโดย Rogers นกจตวทยาชาวอเมรกา และเปนผกอตงแนวคดมนษยนยม Rogers ถอเปนบดาแหงการท าจตบ าบด เขาไดคดคนแนวคดทวาบคคลเปนศนยกลางขนมา เพอจะทเขาใจมนษยและความสมพนธของมนษย โดย Rogers มองวาบคลกภาพของมนษยเกดจากประสบการณ เฉพาะตวของบคคล ซงรวมถงความรสกและเจตคต ของบคคล ตอโลกตอชวต ตอตนเอง และตอสงคมแวดลอมโดยมงใหความส าคญทตวเอง และความเปนตวของตวเองของบคคล อตตา หรอตวตน (Self) คอความรสกนกคดวาเปนตวเรา ของเรา ดงนนมนษยทกคนจงมอตตาดวยกนทกคนตางกนเพยงแตวาอตตาของใครจะไดรบการขดเกลา หรอยกระดบใหสงขนจนเขาใจธรรมชาต ของทกสงในโลกมากกวากน หากอตตาไมไดรบการขดเกลาหรอยกระดบใหสงขน บคคลนนจะกลายเปนคนประเภทหลงตนเองหรอเหนแกตว ซงคนประเภทนยากทพฒนาตนเองใหมความสขและประสบความส าเรจได ซงโครงสรางของอตตา หรอตวตนของบคคลนนแบงออก เปน 3 ภาค คอ 1) ตวตนทแทจรง (Real Self) หมายถง สงทเปนตวเราจรงๆ เปนการรบรชวตและความ เปนอยของตวเรา บคคลจะรจกตวตนทแทจรงไดดวยการสงเกตประสบการณ และประเมนตนเองดวยความยตธรรม 2) ตวตนอดมคต (Ideal Self) หมายถง ตวตนทเราอยากเปน แตยงไม เปนในสภาวะปจจบน เปนตวตนทด ารงไวซงจดหมาย ความปรารถนาและความนกคดทดทสดเกยวกบตวเรา

44

3) ตวตนทางสงคม (Public Self) หมายถง ภาพของตนเองท ปรากฏแก สายตาของคนอน หรอในสงคม รวมถงลกษณะท เราตองการใหคนอนเหน ดงนนจงมการเปดเผยหรอแสดงลกษณะบางอยางและปกปดลกษณะบางอยาง ซงในโครงสรางอตตา หรอตวตนทง 3 ภาค นนจะท างานผสมผสานกนจนกลายเปนลกษณะรวมของบคคลแตละคน ถาหากโครงสรางตวตนทง 3 ภาคนมความใกลชดสอดคลองกน อยางด บคคลจะเกดความเขาใจตนเองอยางถกตองท าใหเปนคนทปรบตวไดด มความพงพอใจใน ตนเอง นบถอตนเองและรสกวาตนเองมคณคา ซงคนทเหนคณคาในตนเองแลว จะท าใหเหนคณคาในคนอนดวย แตในทางตรงกนขามถาบคคลใดม โครงสรางตวตนท ไมสอดคลองกน จะท าใหมองตนเองและผอนในแง ลบ และมกประสบความผดหวงในตนเองและผอน (ประสทธ ทองอน. 2542 : 35-36) ดวงมณ จงรก (2548) ไดอธบายวา Rogers เชอวาบคคลจะรจกภาพพจนของตนเองอยางแทจรง ตอเมอเขารสกวาตนม ทงความรสกเกลยด โกรธ อจฉา รก เมตตา เปนตน กลาวคอ บคคลเกดความตระหนกรในตนเองนนเอง ซงการทบคคลจะคนพบตนทแทจรงไดนนเราตองพฒนาพฤตกรรมในดานบวก ไมใชท าใหบคคลแสดงบคลกภาพในดานลบ 6.5.2 หนำตำงโจฮำร (The Johari Window) แนวคดนเปนรปแบบของการมปฏสมพนธของมนษย ซง Joseph Luft and Harry Ingham (n.d.) ไดอธบายสมพนธภาพระหวางบคคล และความตระหนกรในการกระท าและความรสกของตนขณะทมสมพนธภาพระหวางบคคล โดยแนวคดรปแบบหนาตางโจฮาร เปนแนวคดท แสดงถงองคประกอบส าคญ 2 ประการ คอ 1. การเปดเผยตนเอง (Self-disclosure) คอ การกระท าทท าใหผอนรบรเกยวกบตนเอง ม ทงสวนของเรองราว ความรสกความคด คานยม ความคาดหวง 2. การไดรบขอมลยอนกลบ (Feedback) คอ การไดรบขอมลทแสดงการรบรของบคคลอนท มตอการกระท าของตนเอง ซงจะเปนประโยชนใหบคคลไดรบรตนเองในดานท ตนเองไม เคยตระหนกมากอนซงสวนประกอบทงสองสวนนจะท าใหบคคลเกดความตระหนกรในตนเอง (Self-awareness) และเกดการส ารวจตนเอง (Self-exploration) การไดรบขอมลยอนกลบจะเปนพนฐานทดในการมสมพนธภาพกบบคคลอน และไดขยายทศนะการมองโลกและชวตใหกวางขน สงผลใหเกดการยอมรบและการม พฒนาการกระท าของตนเองใหถกตองขน รปแบบของหนาตางโจฮารนน อธบายถงสมพนธภาพระหวางบคคลประกอบดวย 2 มต คอ มต สวนตน (Self) และมต สวนผอน (Others) และประกอบไปดวยหนาตาง 4 สวน จดเปนระดบในการตระหนกร ซงสวนแบงหนาตางจะแสดงถงภาวะความเปนบคคลทงหมดในการมสมพนธภาพกบบคคลอน โดยม หลกในการแบงพนท แตละสวนของหนาตาง คอ การตระหนกร ในพฤต กรรม ความรสกและแรงจงใจ เมอการตระหนกรเปลยนแปลงไป สภาวะทางจตใจในแตละสวนของหนาตางจะมการเปลยนแปลงไปดวย

ตนเองร

ตนเองไมร

ผอนร

เปดเผย (Open Area)

จดบอด (Blind Area)

ผอนไมร

ซอนเรน (Hidden Area)

ไมร(มดมน) (Unknown Area)

ภาพ 1 ภาพแสดงหนาตางโจฮาร

45

จากภาพแสดงหนาตางโจฮารไดอธบายลกษณะและความสมพนธของบคคลวาม 4 ลกษณะดงน 1. บรเวณเปดเผย (Open Area) เปนสวนขอมลท บคคลแสดงพฤตกรรม ความรสกนกคดและแรงจงใจตางๆ ออกมา ซงตนเองและผอนสามารถรบร ไดชดเจน และหากบคคลม สมพนธภาพทด รจกคนเคยกนดมการแลกเปลยนประสบการณระหวางกน จะท าใหบรเวณนขยายกวางขน 2. บรเวณจดบอด (Blind Area) เปนสวนขอมลท ตนเองไมรมากอน แตผอนรบรบคคลอาจแสดงพฤตกรรมโดยไมรตว ซงถาหากผอนไดใหขอมลปอนกลบมาสตวบคคลจะท าใหบคคลนนรจกตนเองมากขน 3. บรเวณซอนเรน (Hidden Area) เปนขอมลทางพฤตกรรม ความคด ความรสกในสวนท บคคลรบร แตมเจตนาปดบงไมใหผอนรถาบคคลมความไววางใจซงกนและกนมาก จะท าใหขอมลสวนนเคลอนไปยงสวนเปดเผยมากขน บคคลจะเกดความเขาใจในตนเองมากขน 4. บรเวณไมร (Unknown Area) เปนขอมลในสวนท ตนเองและผอนไมร อาจเปนขอมลทอยในระดบลกกวาจตส านก หากบคคลไดม โอกาสเปดเผยตนเอง และใหขอมลปอนกลบไปสบคคลอน จะท าใหขอมลใหม ๆ เคลอนเขาไปแทนท บรเวณไมร อนจะสงผลใหหนาตางโจฮารเปลยนแปลง โดยท าใหชองบรเวณเปดเผยขยายกวางมากขน 6.5.3 ทฤษฎบคลกภำพของเกสตอลท (Gestalt Theory of Personality) ทฤษฎบคลกภาพของ Gestalt จะเนนความส าคญของการตระหนกร ในตนเอง และสมพนธภาพของตนเองและผอนเปนส าคญในเงอนไขของความรสก จากการสมผสทางรางกายและอารมณ ความร สก โดยใหความสนใจอยกบการตดตอระหวางตนเองและผ อน และการตระหนกรในตนเองและผอนทเกดขนในปจจบนมากกวาในอดตและอนาคต ทฤษฎบคลกภาพของ Gestalt ไดใหความหมายของการตระหนกรในตนเองวา หมายถง การตดตอภายในตวบคคลเอง เชนเดยวกบกรตดตอผอนและวตถอกทง ดวงมณ จงรกษ (2548) ไดอธบายแนวคดทส าคญของทฤษฎ Gestalt วาการตระหนกรการมสต (Awareness) หมายถง การมสตรบรถงการสมผสความรสก การคด และการกระท าของตนทามกลางสงแวดลอมท เอออ านวยหรอบนทอน ทงน การพฒนาตนใหงอกงามบคคลตองม ความสามารถท จะตระหนกรถงความตองการของตนตามล าดบส าคญกอนหลง และม การตดสนใจทสอดคลองกบการพฒนาตน การมสต รตนท สมพนธกบสงแวดลอม ครอบคลมความรบผดชอบตอการรจกตน ในขณะทมความสามารถในการตดสนใจทจะตดตอสมพนธกบผอนถอเปนสงส าคญอยางหนงตอการมสขภาพจต 6.5.5 ทฤษฎกำรตระหนกรในตนเอง (Theory of Objective Self-awareness) ทฤษฎนสรางขนมาโดยนกจตวทยาสงคมสองทาน คอ Duval and Wicklund ไดอธบาย วา คนเรามความใสใจตระหนกรอย 2 แบบ คอ การใสใจทเนนภายนอกทมตอสงแวดลอมและภายในท ม ตอตนเอง แตอยางไรกตามบคคลไมสามารถจะเนนการใส ใจไดทงภายนอกและภายในพรอมกน บคคลสามารถทจะใหความใส ใจไดเพยงอยางเดยวในชวงเวลานน แตทงนการใหความใสใจของบคคลสามารถสลบสบเปลยนกนไดการใสใจภายในตนเอง หรอเรยกวา Objectiveself-awareness (OSA) ในสถานะนบคคลจะเนนการใส ใจไปท ตนเองโดยตรง Phemister and Crewe (n.d., unpaged) อธบายวาการเกดขนของ OSA สามารถเขาใจไดสามแบบ แบบแรกระบ ไปท ค าวา "objective" เปนลกษณะ เฉพาะท ถกใสใจโดยตรง ซงเปนสถานะของ OSA เปนความใสใจของบคคลท มงเนนเฉพาะในตวเอง บคคลเปน object ของความใสใจของพวกเขา และการมองเหนตวของเขาเองในตอนนแบบทสอง คอ การชกนาใหเกด OSA ท าใหเกดการเปรยบเทยบระหวางตนและการรบรมาตรฐานความถกตองทางสงคมในแง ของพฤต กรรมเฉพาะ ทศนคต ลกษณะนสย เปนตน มาตรฐานของความถก ตองดงกลาวคอการตดสนวาใคร หรออะไรท บคคลเปนนนถกตอง เชน เสอยดถอเปนประเภทเครองแตงกายทไมเหมาะสมตอการสมภาษณ งาน

46

เปนตน ดงท Duval and Wicklund (1972cited in Boyle, Matthews & Saklofske, 2008, p. 486-487) กลาววา มาตรฐานของบคคลและเปาหมายส าคญทสดของบคคลจะถกกระตนในเวลาเดยวกนเพอลดความแตกตางระหวางตวตนและมาตรฐาน ในขณะทมาตรฐานเปนสงส าคญทท าใหบคคลเหนสถานะของเขาในปจจบนทขาดและไม พอใจความแตกตางนจะสรางแรงจงใจใหบคคลพยายามท จะลดความแตกตาง หรอเลอกทจะหลกเลยงการมงเนนทตนเอง แบบสดทาย หากมการพบความแตกตางระหวางบคคลและมาตรฐานหนงหรอมากกวา จะสงผลกระทบในเชงลบตอบคคล และเพอท จะลดผลกระทบเชงลบบคคลจะเปลยนแปลงตนเองเพอใหสอดคลองกบมาตรฐาน หรอหลกเลยงสถานการณ ทงหมดนอกจากนการเก ดสถานะของ OSA จะน าไปสการตระหนกรในความแตกตางระหวางตนในอดมคต และตนทเปนจรง ซงจะท าใหบคคลเกดการเปรยบเทยบพฤตกรรมและความส าเรจของพวกเขาตอมาตรฐานภายในของพวกเขา อนจะท าใหเกดการเขาใจความแตกตางเชงลบระหวางตนจรงและตนทตองการ นอกจากนเมอบคคลเกดการตระหนกรภายในตนเองมากขนจะท าใหบคคลสามารถรบรไดวาเมอตนเองก าลงโกรธคนอนอย อาจม แนวโนมทจะแสดงความกาวราวออกมาถาบคคลใหความใสใจมงเนนท ตวเองในเวลานน ซงความจรงแลวอารมณ นจะเกดขนเพยงชวครเทานน และการตระหนกรในตนเองจะชวยท าใหเราเกดการตระหนกรในลกษณะอารมณ มากขน สวนการใสใจภายนอกถอเปนสถานะของ Subjective self-awareness (SSA) โดยบคคลจะใหการใส ใจทเนนสภาพสงแวดลอมภายนอกมากกวาตนเอง บคคลจะไมร ตนเองและพฤตกรรมของตนเอง ในสถานะของ SSA บคคลคอ subject ทสงเกตและรบรทศนะตางๆ จากสงแวดลอม กลาวคอ บคคลมการตระหนกรในสงแวดลอมมากกวาตระหนกร ในตนเอง การทบคคลจะตระหนกรในตนเอง พวกเขาจะไดรบและรบรขอมลปอนกลบจากสงแวดลอมผานทางพฤตกรรมและทศนคต ของพวกเขา ซงสถานะของ SSA เกดขนโดยตรงจากประสบการณ ของบคคลท มาจากการรบรและการกระท า ทงน Moskalenko and Heine (n.d., unpaged) อธบายวา ในสถานะของ SSA น พวกเขาจะไมรส านกในตวเอง หรอพวกขาอาจจะตกอย ในมาตรฐานของพวกเขาเอง มากกวานน พวกเขาจะพจารณาโลกในฐานะผสงเกตการณ สถานะนจะอยในสถานะของการเปนฉน (I) ในต าแหนงของการสงเกตและประเมนคนอนๆ มากกวาสถานะของการเปนฉน (me) และความรสกทถกสงเกตและประเมนน ถกกลาวถงวาเปนสถานะท บคคลจะชอบมากกวา เนองจากคนเราจะแสดงความรสกในเชงบวกคอนขางสงเมออย ในสถานะของ SSA และเมอถกออกจากสถานะนไปส OSA พวกเขาจะพยายามกลบไปท SSA โดยพยายามมงความใสใจของพวกเขาไปท ดานนอกของตวเองนอกจากน วสกาล ญาณสาร (2550) ไดอธบายวา Duval and Wicklund ไดศกษาเกยวกบความตระหนกรในตนเองวา เปนแนวโนมท บคคลใสใจในความร สกนกคด คานยม และมาตรฐานสวนตวของตนเอง จากนนไดพฒนาขนเปนทฤษฎ การตระหนกรในตนเอง โดยใหขอเสนอวาความตระหนกร ในตนเองของบคคลจะปรากฏใน 2 ทศทางคอ

1. การมงความสนใจเขาสตนเอง เปนการรตวของบคคล โดยอาศยการมองเขาสตนเองตาม ทรรศนะท บคคลนนมตอความคด ความร สก และการกระท าของตนเอง ซงท าใหคนพบคานยม ความเชอ เจตคต และความคดเหนของตนทมตอปรากฏการณตางๆ 2. การมงความสนใจออกสภายนอก เปนการรตวของบคคล โดยอาศยการมองเขาสตนเองตามทรรศนะท บคคลนนคดวาผอนมผลตอความคด ความรสก และการกระท าของตน โดยการมองเขาสตนเองตามวธ การเดยวกบการถกมองโดยผอน กลาวคอ น าตนเองมาตงไวและมองเขาไปในตนเองวามความคดอะไรมความรสกและการกระท าเปนอยางไร การมงความสนใจออกสภายนอกนมกจะเกดขนเมอม สงเราท เกยวกบภาพพจนมากระตน การเขาไปอยในสถานการณทไมคนเคย หรอการทบคคลรสกตววาตนเองก าลงถกมอง ท าใหบคคลเกดการตนตว และประเมนด วาพฤตกรรมของตนนนเหมาะสมหรอไม บคคลจงตองเผชญหนากบความขดแยงระหวางสงทเขาเปน (Real self) กบสงทเขาควรจะเปน (Ideal self) ซง Duval

47

and Wicklund(1972) ไดชใหเหนถงปฏกรยาโตตอบทเกดขนตามมาภายหลงจากประสบกบความขดแยงภายในตนเอง ดงน 1. การตนตว (Arousal) บคคลจะตนตวตอคานยม หรอเกณฑมาตรฐานสวนตวของเขา และน าไปเปรยบเทยบกบพฤตกรรมจรง 2. ผลกระทบตอการตนตว เมอการมงความสนใจเขาสตนเองเกดตามหลงประสบการณ ความส าเรจของบคคลท เพงผานไปไมนานบคคลจะมความชนชม ยกยองและนบถอตนเอง แตสถานการณ นเกดไดไม นาน เพราะบคคลมกมความปรารถนาไมสนสด เมอมาถงจดทตนปรารถนา กจะมความปรารถนาใหม ท สงขนกวาเดม ความขดแยงทางลบจงเกดขน 3. การประเมนตนเอง ในกรณทขอขดแยงเปนทางลบ การประเมนน จะออกมาในรปของการวจารณ การต าหนตนเอง และการลดความนบถอตนเอง ถาขอขดแยงเปนทางบวก การประเมนตนเองจะเกยวของกบการใหความส าคญ หรอการเพมความนบถอตนเองมากขน 4. การหลกหน ผลของการขดแยงทางลบ และการประเมนตนเองจะคงอยนานเทาทบคคลยงมงความสนใจเขาสตนเองแตถาเมอใดถกแทรกแซงจากสงเราทดงความสนใจออกสภายนอก หรอท าใหการมงความสนใจไขวเขวไป ปฏกรยาโตตอบในการวจารณ ตนเองจะสนสดลง 5. เมอการหลกหน หรอการหนเหความสนใจไม ประสบผลส าเรจบคคลจะมงปรบเปลยนมาตรฐานใหสอดคลองกบพฤตกรรม หรอปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบเกณฑมาตรฐาน หรอยอมรบความแตกตางระหวางเกณฑมาตรฐานกบพฤตกรรม จากทฤษฎน สรปไดวา คนเราม ความใสใจตระหนกรอย 2 แบบคอ การใสใจทเนนภายนอกทมตอสงแวดลอมและภายในทมตอตนเอง ทงนบคคลไมสามารถจะเนนการใสใจไดทงภายนอกและภายในพรอมกน บคคลสามารถทจะใหความใสใจไดเพยงอยางเดยวในชวงเวลานน กลาวคอเมอบคคลม การใสใจภายในตนเองจะสามารถรบรเฉพาะเกยวกบตนเอง ทงในความค ด ความรสก และพฤตกรรมแตจะไม ใหความใสใจตอสงแวดลอมภายนอกนนเอง สวนการใสใจภายนอกตนเอง คอ การทบคคลจะเนนการใสใจทสภาพสงแวดลอมภายนอกมากกวาตนเอง ซงบคคลจะไมรบรเกยวกบตนเองและพฤตกรรมของเขา แตจะรบรตนเองผานสงแวดลอมรอบตว ทงนการใหความใสใจของบคคลสามารถสลบสบเปลยนกนได สรปไดวา การพฒนาบคลกภาพของบคคลม ศนยกลางอยทตวตน (Self) ซงเรมตนมาตงแตวยทารก เกดขนมาจากความรสกทางรางกาย ซงความรสกทเกดขนทางรางกายเหลานนจะเปนรากฐานส าคญของการตระหนกในตนเอง หรออกในมตหนงบคลกภาพของบคคลเกดจาการผสมผสานกนของโครงสรางตวตนทงตวตนทแทจรง ตวตนอดมคต และตวตนทางสงคม ถามการผสมผสานกนอยางสอดคลองหรอกลาวไดวาถาบคคลม การตระหนกรในตนเอง จะท าใหบคคลเกดความเขาใจในตนเอง และปรบตวไดอยางเหมาะสม แตถาบคคลใดท ไม สามารถผสมผสานโครงสรางตวตนไดจะท าใหบคคลมองตนเองในแง ลบ และมการปรบตวอยางไมเหมาะสมได 7. งำนวจยทเกยวของ กลยดา ถนอมถน (2553) ศกษางานวจยเรอง การศกษาและพฒนาชดกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมการควบคมตนเองดานการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พบวา 1) นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มการควบคมตนเองดานการเรยนภาษาองกฤษ โดยรวม และรายดาน การยบยงการกระท าทไมเหมาะสมในการเรยน ภาษาองกฤษอยในระดบ สง สวนดานความอดทนเมอเผชญความยากล าบากในการเรยนภาษาองกฤษอยในระดบปานกลาง 2)นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ม ผลสมฤทธทางการเรยน วชาภาษาองกฤษ แรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษ และสมพนธภาพระหวางนกเรยนและคร แตกตางกนมการควบคมตนเอง ดานการเรยนภาษาองกฤษแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ

48

.01 3) ประสทธภาพของชดกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมการควบคมตนเองดานการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มคา E1 / E2 เทากบ 69.92/ 93.75 นงคนช สงโพธทอง (2558) ศกษาการด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 ปทมธาน-สระบร ผลการวจยพบวา 1) การด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 ปทมธาน-สระบร โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงสด ไดแก ดานงานปองกน สงเสรม พฒนา ชวยเหลอ รองลงมา ไดแกดานงานสารสนเทศ ดานงานตดตามและประเมนผล และดานทมคาเฉลยต าสด ไดแก ดานงานศกษารวบรวมขอมล และดานงานใหค าปรกษา 2) ผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา โรงเรยนมธยมศกษาทตงอยในจงหวดตางกน มการด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาในภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 เมอพจารณารายดาน พบวา สภาพการด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 ยกเวน ดานงานปองกน สงเสรม พฒนา ชวยเหลอ ไมมความแตกตางกน และโรงเรยนมธยมศกษาทมขนาดแตกตางกนมการด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาในภาพรวมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 เมอพจารณารายดาน พบวา วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภการด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 ทกดาน สมทรง สสม (2554). ศกษาสภาพการด าเนนการแนะแนวของโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนท การศกษาปราจนบร ผลการวจยพบวา วเคราะหเกยวกบสภาพการด าเนนงานแนะแนวของโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1) การด าเนนงานแนะแนวของโรงเรยน ดานการศกษาส ารวจขอมลม ระดบสงสดคอ ดานงานศกษา ส ารวจขอมล รองลงมาคอดานการตดตามและประเมนผล และต าสด คอ ดานงานสารสนเทศ 2) ผลการเปรยบเทยบคาเฉลยของสภาพการด าเนนงานแนะแนวของโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร จ าแนกตามขนาดของโรงเรยน พบวา ขนาดของโรงเรยนทมขนาด ทแตกตางกนในภาพรวม มความแตกตางกนดานงานสารสนเทศและดานงานใหค าปรกษาอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 มาล ศรสมปอง. (2555) ศกษาสภาพจรงและความตองการบรการแนะแนวของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง ผลการวจยพบวา 1) ผลการศกษาสภาพจรงและความตองการบรการแนะแนวของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนและชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมสภาพจรงบรการแนะแนว โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานบรการจดวางตวบคคล ดานบรการตดตามผล และดานบรการสนเทศ และความตองการบรการแนะแนวโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ไดแก ดานบรการใหค าปรกษา ดานบรการจดวางตวบคคล และดานบรการสนเทศ สวนนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลายมสภาพจรงบรการแนะแนว โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบปานกลาง ไดแก ดานบรการใหค าปรกษา ดานบรการสนเทศ และดานบรการรวบรวมขอมล และความตองการบรการแนะแนว โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก ไดแก ดานบรการสนเทศ ดานบรการใหค าปรกษา และดานบรการจดวางตวบคคล 2) ผลการเปรยบเทยบ สภาพจรงและความตองการบรการแนะแนวของนกเรยนช นมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง จ าแนกตามเพศ ผลการเรยน สถานภาพทางครอบครว อาชพของผปกครอง และรายไดของครอบครว พบวา มสภาพจรงและความตองการบรการแนะแนว แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และระดบ 0.01 3) ผลการเปรยบเทยบสภาพจรงและความตองการบร การแนะแนวของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง จ าแนกตามเพศ อาชพของผปกครอง และรายไดของครอบครว พบวา มสภาพจรงและความอาจารย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

49

รามค าแหง ตองการบรการแนะแนว แตกตางกนอยางมนย ส าคญทางสถตทระดบ 0.01 สวนจ าแนกตามผลการเรยน และสถานภาพทางครอบครว มสภาพจรงและความตองการบรการแนะแนว แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 และระดบ 0.01 4) ผลการศกษาความคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบความตองการบรการแนะแนวของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง ดานบรการรวบรวมขอมลเปนรายบคคล ไดแก การเกบรวบรวมขอมลสวนตวของนกเรยนควรเกบใหเปนความลบ การรวบรวมขอมลดานกจกรรมและความสามารถพเศษของนกเรยนแตละคนเพมมากขน ดานบรการสนเทศ ไดแก ตองการใหบรการเครองคอมพวเตอรเพอการสบคนขอมลขาวสารและการสมครสอบ ในโครงการตางๆ ทางอนเทอรเนตอยางทวถงรวดเรวและทนสมย ดานบรการใหค าปรกษา ไดแก ตองการครแนะแนวใหค าปรกษาเรองแนวทางในการศกษาตอ การเลอกอาชพ และการวางแผนในอนาคต ดานบรการจดวางตว บคคล ไดแก ควรจดกจกรรมแนะแนวนกเรยนใหมากขน และจดทนการศกษาส าหรบนกเรยนทมความประพฤตด และดานบรการตดตามผล ไดแก ตองการใหตดตามผลนกเรยนหลงจากการไดรบค าปรกษาหรอไดรบความชวยเหลอจากบรการแนะแนวอยางตอเนอง ชลพร ดดงามการ (2554 : 12) ศกษาความสามารถการใชทกษะชวตตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขน พนฐาน พทธศกราช 2551 โรงเรยน อสสมชญแผนกประถม ปการศกษา 2554 ความสามารถการใชทกษะชวตตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนอสสมชญแผนกประถมปการศกษา 2554 มความสามารถการใชทกษะขวตโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบคอนขางสง ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา ความสามารถการใชทกษะชวตตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ของนกเรยนโรงเรยนอสสมชญแผนกประถมปการศกษา 2554 โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบปานกลางขนไป เมอจ าแนกรายดานซงมคะแนนเตมดานละ 50 คะแนน ความสามารถการใชทกษะชวตทไดจากคาคะแนนเฉลยของคะแนนแบบสอบถามวดความสามารถการใช ทกษะชว ต ดานการตระหนกรและเหนคณคาในตนเองและผอน ม คาคะแนนเฉลยสงสดเทากบ 42.49 รองลงมาไดแก ดานการคดวเคราะหตดสนใจและแกปญหาอยางสรางสรรค ดานการจดการกบอารมณและความเครยด และดานการสรางสมพนธภาพท ดกบผอน ม ความสามารถการใชทกษะชวตทไดจาก คาคะแนนเฉลยเทากบ 39.49, 38.56 และ 38.43 ตามล าดบ และคาความเชอมนของแบบสอบถามวดความสามา รถการใชทกษะชวตโดยรวมทงฉบบ โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (α -Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach ) มคาเทากบ .89 และคาความเชอมนรายดาน มคาตงแต .71 ถง .76 พชญากร ศรปะโค (2556 : 71) ผลของโปรแกรมพฒนาทกษะชวตโดยใชหนงสอการตนตอทกษะชวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ผลการศกษาพบวาคาเฉลยคะแนนทกษะชวตของกลมทดลองภายหลงไดรบโปรแกรมพฒนาทกษะชวตโดยใชหนงสอการตนสงกวากอนไดรบโปรแกรมอยางมนยส าคญทางสถต (p<.05) และคาเฉลยคะแนนทกษะชวตของกลมทดลองภายหลงไดรบโปรแกรมพฒนาทกษะชวตโดยใชหนงสอการตนสงกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต(p<.05) ผลการวจยนแสดงใหเหนวาโปรแกรมพฒนาทกษะชวตโดยใชหนงสอการตนชวยใหเดกวยเรยนมทกษะชวตดขน กาญจนา เฉลมพล (2555 : 82) การศกษารปแบบเปาหมายทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนราชโบรกานเคราะห จงหวดราชบร ผลการวจยพบวา 1) นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมคะแนนเฉลยรปแบบเปาหมายทกษะชวตโดยรวมอยในระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ทกษะดานการด าเนนชวตและการดแลตนเองอยในระดบมาก สวนทกษะดานบคคลและสงคม ทกษะดานการปฏบตงานและทกษะดานความรและการใชเหตผลมคะแนนอยในระดบปานกลาง 2) เปรยบเทยบรปแบบเปาหมายทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนทจ าแนกตวแปรเพศ ระดบชน และสมพนธภาพในครอบครว พบวานกเรยนทมเพศ และสมพนธภาพในครอบครวตางกนมเปาหมายทกษะชวต

50

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สวนนกเรยนทมระดบชนตางกนมเปาหมายทกษะชวตไมตางกน รงทวา โพธใต (2552) ศกษาผลของการใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทกษะชวตดานความตระหนกรในตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผลการวจยพบ วาหลงการทดลองกลมทดลองมคะแนนทกษะชวตดานความตระหนกรในตนเองเพม ขนอยาง มนยส าคญทางสถตทระดบ.05 และหลงการทดลองกลมทดลอง มคะแนนทกษะชวตดานความตระหนกรในตนเองเพมขนกวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 วชรวทย มาลาทอง. (2558) ผลของกจกรรมแนะแนวตามทฤษฎการเลอกอาชพเพอพฒนาการเขาใจตนเองและการเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนประเทองทพยวทยา ผลการวจยพบวากจกรรมแนะแนวตามทฤษฎการเลอกอาชพเพอพฒนาการเขาใจตนเองและการเลอกอาชพมผลตอนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ภายหลงจากการจดกจกรรมแนะแนวตามทฤษฎการเลอกอาชพนกเรยนกลมทดลองมคะแนนจากแบบวดกจกรรมกรรมแนะแนวตามทฤษฎการเลอกอาชพเพอพฒนาการเขาใจตนเองสงกวากอนเขารวมกจกรรมอยางมนยส าคญทางสถตท .05 อรปรย เกดในมงคล. (2557) การศกษาและการพฒนารปแบบการใหค าปรกษากลมเพอเสรมสรางความหวงทางการศกษาของนกเรยนวยรน ผลการวจยพบวา ความคาดหวงของนกเรยนวยรนโดยรวมอยในระดบสง องคประกอบความหวงทางการศกษาของนกเรยนวยรนในภาพรวมมคาสมประสทธสหสมพนธทระหวาง 0.215-0.799 จากการใหค าปรกษากลมจ านวน 10 ครงพบวานกเรยนเกดการเปลยนแปลง ความรสก ตลอดจนน าไปใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมทสอดคลองกบการไปสเปาหมายทางการศกษาตามทตนไดตงไว ณฏฐวร นงนช.(2552) ผลของกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาการรจกและเขาใจตนเองของนกเรยนมธยมศกษาปท 3 ผลการวจยพบวา การรจกและเขาใจตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ดานความตองการและความรสกของตนเอง ดานการแสวงหาแบบอยางทดและเหมาะสมกบตนเอง ดานความสนใจ ความถนดทเหมาะสมกบอาชพ ดานความรกและนบถอตนเองและผอนและดานการแกปญหาอยในระดบด การรจกและเขาใจตนเองของนกเรยนชนปท 3 หลงเขารวมกจกรรมแนะแนวการพฒนาการรจกและเขาใจตนเองสงขนอยางมนยส าคญทางสถตท .01

51

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การด าเนนการวจยใน เรอง “การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการ

รจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา” คณะผวจยไดด าเนนการศกษาคนควาโดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ดงน

กำรเลอกกลมเปำหมำยในกำรศกษำ ในการวจยครงนผวจยไดคดเลอกนกเรยนกลมเปาหมายจากโรงเรยนขยายโอกาสจ านวน 4

โรงเรยน และเลอกนกเรยนกลมเปาหมายจากทง 4 โรงเรยน จ านวน 12 คน โดยการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) (อรณ จรวฒนกล,2558) ซงไดก าหนดคณสมบตกลมเปาหมายดงน

1. เปนนกเรยนทไดรบการคดกรองมาแลวจากฝายแนะแนวของโรงเรยนวาควรไดรบการสงเสรมหรอดแลชวยเหลอดานการศกษาและอาชพ ตามระบบดแลชวยเหลอผเรยน

2. เปนนกเรยนทสมครใจในการเปนผรบค าปรกษา จากการเลอกกลมเปาหมายแบบเจาะจงดงเงอนไขขางตนสงผลใหผวจยไดกลมเปาหมายในการ

ใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบทงสนจ านวน 12 คน โดยผวจยไดใชนามสมมตในการน าเสนอขอมลทงหมดในเลมงานวจยดงน

ตำรำงท 2 แสดงจ านวนนกเรยนกลมเปาหมายจ านวน 12 คน

คนท ชอ-สกล (นำมสมมต) 1 เดกหญงรศม บวบาน 2 เดกชายอมรอน บวเกด 3 เดกหญงภสรา บวงาม 4 เดกหญงยายา บวชมพ 5 เดกชายเมซอล บวผน 6 เดกหญงรนา บวบชา 7 เดกหญงจรา บวนา 8 เดกชายวาทน บวขาว 9 เดกหญงฟาตน บวหมะ 10 เดกหญงยาม บวแดง

52

11 นายมามะ บวสม 12 เดกชายเดวน บวแกว

ขนตอนในกำรเกบรวบรวมขอมล 1. กำรเกบรวบรวมขอมลจำกเอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

ผวจยไดท าการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ รวมทงบทสนทนาระหวางผมประสบการณ ท เกยวของกบเดกนกเรยนในพนท เพอน ามาเปนพนฐานในการใหค าปรกษานกเรยนตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ ดงน

1.1 การใหค าปรกษา 1.2 การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ

1.3 การรจกตนเอง 1.4 งานวจยทเกยวของ

2. กำรเกบรวมรวมขอมลจำกกลมเปำหมำย โดยผวจยใชกระบวนการการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบตามขนตอนดงน ขนท 1 การสรางสายสมพนธ ขนท 2 การชวยใหผรบการปรกษามความเขาใจตนเองและสงแวดลอม ขนท 3 การวนจฉย ขนท 4 การใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกไขและวางแผนส าหรบ

อนาคต ขนท 5 การชวยใหผรบการปรกษาสามารถด าเนนงานตามแผนทวางไว ขนท 6 การสงเพอผรบการปรกษาเพอไปรบความชวยเหลอจากบคลากรอน ขนท 7 การตดตามผล

ขนท 1 กำรสรำงสำยสมพนธ ผวจยไดสรางสายสมพนธกบนกเรยนโดยการพดคยเปนกนเองอยางอสระในเบองตนซงจะน าไปสความส าเรจของการใหการปรกษาตอไป ชวยใหผรบการปรกษารสกอบอนเปนกนเอง มความรสกปลอดภยทจะระบายความรสกนกคดของตนไดอยางอสระ ซงจะชวยใหผใหการปรกษาสามารถรวบรวมขอมลของผรบการปรกษาไดตามความเปนจรง ไดวางโครงสรางการใหค าปรกษาขออนญาตในการลงนามในหนงสอใหค ายนยอมในการใหค าปรกษาโดยผใหค าปรกษาจะรกษาความลบและปฏบตตามจรรยาบรรณ ตลอดจนใหเกยรตและยอมรบตวตนของนกเรยนอยางไมมเงอนไข สงผลใหนกเรยนไมเกดความประหมาและพรอมจะพรอมจะพดคยอยางอสระ ซงจะมผลใหการใหการปรกษาเรมกาวสเปาหมายทพงประสงค ขนท 2 กำรชวยใหผรบกำรปรกษำมควำมเขำใจตนเองและสงแวดลอม ในขนนผวจยไดน าขอมลเปนรายบคคลของนกเรยนทลงภาคสนามในระยะเวลา 6 เดอนมาโดยการผลจากแบบทดสอบความพรอมทางอาชพ แบบทดสอบบคลกภาพ แบบทดสอบอาชพทใช เปาหมายอาชพของตนเอง ผปกครอง วชาทชอบ คะแนนผลการเรยน นสยสวนตวและจากประวตครอบครว โดยน าขอมลทงหมดของแตละคนหยบยกขนมาใหนกเรยนมองกลบไปในจดของตนเอง และน ามาอธบายเพมเตมในกระบวนการใหค าปรกษา ชใหเหนถงความไมลงรอยในบางสวนและความสอดคลองกนในบางสวนของตวตน ผนวกกบขอมลดานการศกษาและอาชพทนกเรยนอาจจะไมทราบหรอทราบ

53

แลวแตไมชดเจนชวยใหมความเขาใจในตนเองและสงแวดลอมของตนอยางกวางขวาง และตรงตามความเปนจรง ซงสามารถท าไดโดยการรวบรวมขอมล และการสงเคราะหขอมล ซงมสาระส าคญดงน 1. การรวบรวมขอมลเปนรายบคคลวเคราะห trait 2. การวเคราะหขอมลสงแวดลอม factor 3. การสงเคราะหขอมลทง2 สวนมาตดสนใจเลอกการศกษาและอาชพทสอดคลองเหมาะสมกบตนเอง ขนท 3 กำรวนจฉย ในขนนจะน าเอาขอมลทไดวเคราะหและสงเคราะหไวมาพจารณา ตความ และวนจฉย ซงประกอบดวยขนตอนยอย 3 ประการ กลาวคอ การระบประเดนส าคญของปญหา การคนหาสาเหตส าคญของปญหาและการคาดคะเนอนาคต ดงสาระพอสรปไดตอไปน

1. การระบประเดนส าคญของปญหา 2. การคนหาสาเหตของปญหา

3. การคาดคะเนอนาคต เปนการคาดการณหรอท านายอยางมหลกเกณฑวา จากสภาพการณทเปนอยในปจจบน จะเกดอะไรขนกบผรบการปรกษาตอไปในอนาคตเพอทใหผใหการปรกษาจะไดชวยเหลอดแลใหผรบการปรกษากาวสลทางทเหมาะสมตอไป ขนท 4 กำรใหค ำแนะน ำและชวยเหลอผรบกำรปรกษำในกำรแกไขปญหำและวำงแผนส ำหรบอนำคต การใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกปญหาและวางแผนในอนาคต ชวยแนะน า และใหขอมลแกนกเรยน เพอให เกดการเรยนรและมความสามารถในการคด ตดสนใจ และวางแผนเลอกศกษาตอและอาชพส าหรบอนาคตดวยตนเองอยางเหมาะสมตอไป ในการใหค าแนะน าและใหความชวยเหลอผรบการปรกษาในการแกปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตนน ใชเทคนคในการใหค าแนะน าและชวยเหลอผรบการปรกษา 3 ประการ ดงน

1. เทคนคการใหค าแนะน าโดยตรง เมอผรบการปรกษาแสดงความประสงคทจะขอรบค าแนะน าจากผใหการปรกษา ผใหการปรกษากจะใหค าแนะน า แสดงความเหน หรอใหขอเสนอแนะแกผรบการปรกษาอยางตรงไปตรงมา หรอเมอใดทผใหการปรกษาเลงเหนวาแนวทางการตดสนใจของผรบการปรกษาจะกอใหเกดปญหา หรอกอใหเกดความผดพลาดทมผลทรนแรงขนได ผใหการปรกษากจ าเปนตองใหค าแนะน า และ/หรอชแนะผรบการปรกษาอยางตรงไปตรงมาทนท 2. เทคนคการชกจงใจ หากผลท ไดจากการวนจฉยบงช ให เหนแนวทางเลอกบางประการ ซงผใหการปรกษามความเหนวาเปนทางเลอกทเหมาะสมกบผรบการปรกษา ผใหการปรกษาควรจะใหรายละเอยดขอเทจจรง รวมทงชกจงใจใหผรบการปรกษาเขาใจถงประโยชน ซงผรบการปรกษาจะไดรบจากทางเลอกเหลานน

3. เทคนคการอธบาย ผใหการปรกษาจะอธบายรายละเอยดและชแจงเหตผลใหผรบการปรกษาเหนแนวทางทเหมาะสมในการคด ตดสนใจ เพอแกปญหาและวางแผนส าหรบอนาคต รวมทงแสดงผลดผลเสยทจะเกดจากการตดสนใจในลกษณะตางๆ ของผรบการปรกษา ทงน เพอใหผรบการปรกษาสามารถตดสนใจแกไขปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตดวยตนเองอยางมประสทธภาพ ขนท 5 กำรชวยใหผรบกำรปรกษำสำมำรถด ำเนนงำนตำมแผนทวำงไว หลงจากผรบการปรกษามทกษะในการตดสนใจ เพอแกไขปญหาและวางแผนส าหรบอนาคตดวยตนเองไดอยางเหมาะสมแลว ผใหการปรกษาควรชวยเหลอสนบสนนใหผรบการปรกษาสามารถด าเนนงานตามแผนทไดวางไว จนบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย

54

ขนท 6 กำรสงตวผรบกำรปรกษำเพอไปรบควำมชวยเหลอจำกบคลำกรอน ในกรณของผรบการปรกษาอยนอกเหนอขอบขายงาน บทบาทหนาทและความช านาญของผใหการปรกษา ผใหการปรกษาจะสงตอ ผรบการปรกษาเพอไปรบความชวยเหลอจากบคลากรอน ซงความเชยวชาญเฉพาะดานทสามารถใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาไดอยางเหมาะสม เชน แพทย จตแพทย นกจตวทยา คลนก นกกฎหมาย เปนตน อนงการสงตวผรบการปรกษาไปรบความชวยเหลอจากบคลากรอนนน ผใหการปรกษาควรชแจงเหตผลความจ าเปนใหผรบการปรกษาไดทราบลวงหนา รวมทงควรไดรบความยนยอมจากผรบการปรกษาและผปกครองของเขาเสยกอน (ในกรณทผรบการปรกษายงไมบรรลนตภาวะ) ขนท 7 กำรตดตำมผล หลงจากใหการปรกษาแลว ผใหการปรกษาควรตดตามผลเพอทจะไดรวาผลทเกดขนกบผ รบการปรกษาเป นอย างไร บรรล เป าหมายมากนอยเพยงใด มปญหาอปสรรคแทรกซอมหรอไม อะไรบาง ทงนเพอจะไดหาทางชวยเหลอทเหมาะสมและทนกาลตอไป นอกจากนาการตดตามผลยงชวยบงชวา การใหการปรกษาทด าเนนมานนมประสทธภาพมากนอยเพยงใด เพอทจะหาแนวทางปรบปรงการด าเนนงานใหมประสทธภาพสงขนตอไป

3. น ำขอมลทไดจำกเอกสำรและกำรใหค ำปรกษำมำวเครำะหดงน ผวจยท าการตรวจสอบและวเคราะหขอมล ตามกระบวนการดงน (สภางค จนทวานช,

(2561) 1. การวเคราะหขอมลแบบอปนย (Analytic Induction) โดยการตความและสรางขอสรปจากขอมลทไดจากเครองมอตางๆ ทางการแนะแนว ทรวบรวมมาไดในสนามวจย โดยการวเคราะหภาพรวมเปนรายบคคล และน าขอมลมาใชในกระบวนการใหค าปรกษา และตความหมายของการใหค าปรกษารายบคคล 2. การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) เปนการวเคราะหขอมลทไดจากเอกสารตางๆ เปาหมายหรอความคาดหวงของนกเรยนในการศกษาตอหรอการประกอบอาชพ สภาพทวไปของโรงเรยนตามบรบทและจากแบบสอบถาม กำรน ำเสนอรำยงำนกำรวจย ในการน าเสนอรปแบบการรายงานการวจย ผวจยไดน าผลทไดจากกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ วเคราะหการรจกตนเองของนกเรยนตามการรบรและเขาใจตนเองของแตละบคคล และน าเสนอในลกษณะของการบรรยาย

55

บทท 4 ผลกำรวเครำะหขอมล

ผลการด าเนนการวจยใน เรอง “การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอ

พฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา” ผวจยไดน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบดงน

1. ผลการวเคราะหขอมลเปนรายบคคลตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ

2. สรปผลการพยากรณตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ รายบคคล

56

ตำรำงท 3 ตารางผลการวเคราะหขอมลเปนรายบคคลตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ

เดกหญงรศม บวบำน (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ แบบทดสอบบคลกภาพ แบบทดสอบอาชพทใช เปาหมายอาชพ

ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – นกจดระเบยบสงคม อาชพทเหมาะ – พนกงานตอนรบ/บรกร/แคชเชยร/เจาหนาทรกษาความปลอดภย/เสมยน/ธรการ/นายทะเบยน/พนกงานราชทณฑ/บรรณารกษ/เลขานการ/หวหนาผควบคมการผลตในภาคอตสาหกรรม/คร-อาจารย/วทยากร/นกสงคมสงเคราะห สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาการจดการทรพยากรมนษย /โรงแรมและบรการ/การจดการทวไป/บญช/เลขานการ ระดบ – อดมศกษา : การทองเทยวและการโรงแรม/จตอตสาหกรรมและองคการ/สงคมสงเคราะห/จตวทยาการศกษาแนะแนว

ESTP - The Doer " ผกระท า " - เปนมตร, ยดหยนงาย, เขาใจความรสกของผอนเกง - ไมชอบค าอธบาย แตตองการแคผลลพธ - ใชชวตทสนกสนาน จงท าใหผานไปเรว - รกสนก, สามารถท ารายจตใจผอนโดยไมรตว - ไมชอบเคารพกฎระเบยบ - เบองาย

แบบ G - หวไว ใจด -เปนนกปฏบต ฉลาด และ มเซนสดมากๆดวยการคดบวกและกระตอรอรน เปนนกแกปญหาทไมยอมแพงายๆ หวงใย เอาใจใส และท าใหผอนรสกมความหวง ปรบตวไดด และเรยนรไวมาก รบมอกบปญหาตางๆไดเปนอยางด ท างานไดดทสดเมอ...ไดเรยนรสงใหมๆ ใชความรของคณในการแกปญหาตางๆ ตวอยางอาชพ : หมอ นกบ าบด นกสบ

ตนเอง –นกรอง ผปกครอง – ไมมขอมล

วชำทชอบ-พละ/คอม/การงาน/วทย ท ำคะแนนด- พลศกษา/ทศนศลป/วทย/สงคม ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 1.39 ภาคเรยนท 2 1.42 ม.2 ภาคเรยนท 1 1.21 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

คอนขางทจะท ารายเพอน มกจะเลน พดมาก ขเกยจ

อาศยอยกบพอ มพนอง 5 คน เรยน 3 คน ประกอบอาชพแลว 1 คน

57

เดกชำยอมรอน บวเกด (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน - ชอบคนหา อาชพทเหมาะ - ผเชยวชาญคอมฯ/ ชางอเลกฯ/นกเศรษฐศาสตร/นกวทยาศาสตร/นกคณตศาสตร/นกอตนยมวทยา/ นกจตวทยา สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาเทคโนโลยสมนไพร เทคโนโลยสงแวดลอม/ภมทศน เคม อตสาหกรรม ปโตรเคม ระดบ – อดมศกษา : คณะแพทย ทนตแพทย เทคนคการแพทย เภสชกร กายภาพบ าบด พยาบาล

ESFP - The Performer "ผแสดง " - อยคนเดยวในโลกไมได, มมนษยสมพนธด, รกสนก และท างานเปนทมไดด มองโลกในแงด, ตอนรบทกคน แตกเกลยดทกคนไดเหมอนกน - ไมชอบงานประจ า, คดมากเวลาเครยด - รกสวยรกงาม

แบบ G - หวไว ใจด - เปนนกปฏบต ฉลาด และ มเซนสดมากๆดวยการคดบวกและกระตอรอรน เปนนกแกปญหาทไมยอมแพงายๆ หวงใย เอาใจใส และท าใหผอนรสกมความหวง ปรบตว ท างานไดดทสดเมอ...ไดเรยนรสงใหมๆ... ใชความรของคณในการแกปญหาตางๆ ตวอยางอาชพ : หมอ นกบ าบด นกสบ

ตนเอง – ทหารผปกครอง – ไมมขอมล

วชำทชอบ-พละ/สขฯ/ภาษาไทย/วทย ท ำคะแนนด-พละ/ทศนศลป/ศาสนาเพมเตม/สขฯ ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 1.83 ภาคเรยนท 2 1.21 ม.2 ภาคเรยนท 1 0.14 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

ชอบไปเทยว ชอบเลนบอล

บดามารดารบจางกรดยาง มพนอง 6 คน เรยน 3 คน ประกอบอาชพแลว 1 คน

58

เดกหญงภสรำ บวงำม (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – มงเนนประกอบอาชพอสระ อาชพทเหมาะ – ผประกอบการ,นกประดษฐ,นกธรกจ,นกลงทน,นกวจยผรบจางงาอสระ,ทปรกษาทางธรกจ,นายธนาคาร,นกเกงก าไรอสงหารมทรพย,นกเกงก าไรลาดหลกทรพย สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาการจดการทวไป สาขาการตลาด สาขาธรกจการคาระหวางประเทศ สาขาภาษาตางประเทศธรกจ ระดบ – อดมศกษา : คณะบรหารธรกจ คณะเศรษฐศาสตร สาขาการเงนและการธนาคาร สาขาจตวทยาการประกอบการ สาขาธรกจนานาชาต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ

ISFJ - The Nurturer " ผดแล " - เงยบ, ใจด, มสต - มความรบผดชอบ แกภาระและหนาท - คดถงคนอนกอนตว, จ าคนเกง - เสยก าลงใจเมอถกวจารณ - ชอบเกบความรสกไวกบตวเอง

แบบ C : หนกแนน จรงจง - คณเปนคนมพลง ตงอกตงใจ และท างานจรงจงมาก - แมคณจะเปนคนทตองการอะไรแลวจะตองเอามาใหได แตคณกมความเหนอกเหนใจผอนดวย คณมความสามารถในการจดสมดลระหวางสงทคณตองการ กบ ความตองการของผอน คณท างานไดดทสดเมอ...ท างานรวมกบผอนท างานในสภาพแวดลอมทกระฉบกระเฉงวองไว ตวอยางอาชพ : ทหาร ต ารวจ ครใหญ

ไมมขอมล ไมมขอมล ไมมขอมล ไมมขอมล

59

เดกหญงยำยำ บวชมพ (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช เปาหมายอาชพ

ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – ชอบคนหา อาชพทเหมาะ – ผเชยวชาญดานคอมพวเตอร/ชางอเลกทรอนกส/นกเศษรฐศาสตร/นกวทยาศสาตร/นกคณตศาสตร/นกอตนยมวทยา/นกจทวทยา/นกสงคมสงเคราะห/แพทย/สตวแพทย สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาเทคโนโลยสมนไพร เทคโนโลยสงแวดลอม/ภมทศน สาขาเคมอตสาหกรรม สาขาปโตรเลยม สาขาแวนตาและเลนส ผชวยพยาบาล ระดบ – อดมศกษา : คณะแพทยศาสตร คณะทนตแพทย คณะเทคนคการแพทย คณะสงคมสงเคราะห

ESTP - The Doer " ผกระท า " - เปนมตร, ยดหยนงาย, เขาใจความรสกของผอนเกง - ไมชอบค าอธบาย แตตองการแคผลลพธ - ใชชวตทสนกสนาน จงท าใหผานไปเรว - รกสนก, สามารถท ารายจตใจผอนโดยไมรตว - ไมชอบเคารพกฎระเบยบ - เบองาย

แบบ G - หวไว ใจด -เปนนกปฏบต ฉลาด และ มเซนสดมากๆดวยการคดบวกและกระตอรอรน เปนนกแกปญหาทไมยอมแพงายๆ หวงใย เอาใจใส และท าใหผอนรสกมความหวง ปรบตวไดด และเรยนรไวมาก รบมอกบปญหาตางๆไดเปนอยางด ท างานไดดทสดเมอ...ไดเรยนรสงใหมๆ ใชความรของคณในการแกปญหาตางๆ ตวอยางอาชพ : หมอ นกบ าบด นกสบ

ตนเอง –หมอ ผปกครอง – พยาบาล

วชำทชอบ-คณตฯ/ วทย/องกฤษ/คอมฯ ท ำคะแนนด-พละ/วทย/คณต/องกฤษ ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 3.76 ภาคเรยนท 2 3.78 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

ชอบความสนกสนาน ชอบอยกบเพอน เปนคนตรงไปตรงมา รบผดชอบ เรยบรอย มน าใจ อธยาศยด รางกายแขงแรง

บดา สงขยางมารดา เปนแมบาน มพนอง 7 คน เรยน 2 คน ประกอบอาชพแลว 1 คน มครอบครวแลว 3 คน

60

เดกชำยเมซอล บวผน (นำมสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช เปาหมายอาชพ

ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – นกลงมอท าผเครงครด อาชพทเหมาะ – พนกงานดแลรกษาความสะอาด/พนกงานรกษาความปลอดภย/ชางกลโรงงาน/ชางอสาหกรรมทผลตสนคาแบบล าเลยงตามสายพาน/นกตรวจสอบและควบคมคณภาพสนคา/ชางประกอบชนสวนอเลกทรอนกส/ชาง สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : ชางกลโรงงาน/ชางอตสาหกรรม/ชางส ารวจ/ชางโยธา/โรงเรยนชางฝมอทหาร ระดบ – อดมศกษา : คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมวามปลอดภย สาขาอชวอนามยและความปลอดภย

ESTJ - The Guardian " ผพทกษ " - มระเบยบ, ซอตรง, ตรงไปตรงมา - มความมนใจในตวเอง, มความสามารถ, ท างานหนก , เปนผน า - ชอบความปลอดภย และ ความสงบสข - บอกความรสก และ ความหวงใยไมเกง

แบบ F : แบบอยางทด มทกษะ - คณเปนคนมความอดทน มองโลกในแงด และอธบายสงตางๆไดดคณสามารถท างานไดดกบคนทกประเภท และ การทผลลพธทออกมาด เปนสงส าคญยงส าหรบคณคณเปนทงผน าและ ครทด ผคนจะใหความนบถอ และ เชอฟงคณ คณท างานไดดทสดเมอรวาสงทคณท านน จะเกดผลดสอนทกษะใหมๆ ใหกบใครๆ ตวอยางอาชพ : คร นางพยาบาล นกเขยนแนวสารคด หรอ วชาการ

ตนเอง – ไมมขอมล ผปกครอง – คร

ไมมขอมล ไมมขอมล ไมมขอมล

61

เดกหญงรนำ บวบชำ (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3

นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – มงเนนประกอบอาชพอสระ อาชพทเหมาะ – ผประกอบการ,นกประดษฐ,นกธรกจ,นกลงทน,นกวจยผรบจางงาอสระ,ทปรกษาทางธรกจ,นายธนาคาร,นกเกงก าไรอสงหารมทรพย,นกเกงก าไรลาดหลกทรพย,นกบรหารการตลาด สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาการจดการทวไป สาขาการตลาด /สาขาธรกจการคาระหวางประเทศ /สาขาภาษาตางประเทศธรกจ ระดบ – อดมศกษา : คณะบรหารธรกจ คณะเศรษฐศาสตร /สาขาการเงนและการธนาคาร/ สาขาจตวทยาการประกอบการ /สาขาธรกจนานาชาต/ สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและ

ESTJ - The Guardian " ผพทกษ " - มระเบยบ, ซอตรง, ตรงไปตรงมา - มความมนใจในตวเอง, มความสามารถ, ท างานหนก , เปนผน า - ชอบความปลอดภย และ ความสงบสข - บอกความรสก และ ความหวงใยไมเกง

แบบ G - หวไว ใจด -เปนนกปฏบต ฉลาด และ มเซนสดมากๆดวยการคดบวกและกระตอรอรน เปนนกแกปญหาทไมยอมแพงายๆ หวงใย เอาใจใส และท าใหผอนรสกมความหวง ปรบตวไดด และเรยนรไวมาก รบมอกบปญหาตางๆไดเปนอยางด ท างานไดดทสดเมอ...ไดเรยนรสงใหมๆ... ใชความรของคณในการแกปญหาตางๆ ตวอยางอาชพ : หมอ นกบ าบด นกสบ

ตนเอง –ครสอนคณตฯ ผปกครอง – แลวแตชอบและถนด

วชำทชอบ-คณตฯ/คอมฯภาษาไทย/องกฤษ ท ำคะแนนด-คณต/วทย/พลศกษา/ การงาน ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 3.16 ภาคเรยนท 2 3.25 ม.2 ภาคเรยนท 1 3.19 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

รกสนก ชอบผจญภย มความมนใจ กลาแสดงออก ไมชอบอยคนเดยว อยไมนง พดเกง

บดามารดาท าสวน มพนอง 4 คน เรยน 2 คน ประกอบอาชพแลว 1 คน มครอบครวแลว 1 คน

62

เดกหญงจรำ บวนำ (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช เปาหมายอาชพ

ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – นกวทยาศาสตรเจาระเบยบ อาชพทเหมาะ – นกการทหาร/ ทหารบก/ทหารเรอ/ทหารอากาศ/เจาหนาทกองวทยากร และพสจนหลกฐาน/พยาบาล/นกสถต/นกวจยในหองปฏบตการ/นกวเคราะหแผนและนโยบาย สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาเคมอตสาหกรรม/สาขาปโตรเลยม/สาขาเทคนคแวนตาและเลนส/ผชวยพยาบาล ระดบ – อดมศกษา : โรงเรยนทหาร 3 เหลา คณะวทยาศาสตร วชาเอกฟสกสเคมสถตคณตศาสตร คณะสถาปตยกรรมศาสตร คณะพยาบาลศาสตร คณะเศรษฐศาสตร

ESTJ - The Guardian " ผพทกษ " - มระเบยบ, ซอตรง, ตรงไปตรงมา - มความมนใจในตวเอง, มความสามารถ, ท างานหนก , เปนผน า - ชอบความปลอดภย และ ความสงบสข - บอกความรสก และ ความหวงใยไมเกง

แบบ G - หวไว ใจด -เปนนกปฏบต ฉลาด และ มเซนสดมากๆดวยการคดบวกและกระตอรอรน เปนนกแกปญหาทไมยอมแพงายๆ หวงใย เอาใจใส และท าใหผอนรสกมความหวง ปรบตวไดด และเรยนรไวมาก รบมอกบปญหาตางๆไดเปนอยางด ท างานไดดทสดเมอ...ไดเรยนรสงใหมๆ... ใชความรของคณในการแกปญหาตางๆ ตวอยางอาชพ : หมอ นกบ าบด นกสบ

ตนเอง – หมอ ผปกครอง –หมอ

วชำทชอบองกฤษ/คณตฯ/สงคม/ วทย ท ำคะแนนด-องกฤษ/วทย/สขฯ/คณตฯ ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 3.67 ภาคเรยนท 2 3.85 ม.2 ภาคเรยนท 1 3.75 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

คอนขางสนโดษ บางครงจะเงยบเรยบรอยบางครงพดมากขเลน ถาเพอนท าตวไมดอาจนนทา ถาเพอนรกอยกบผชายมกจะเกลยดเพราะไมชอบ

บดารบจางทวไปมารดารบจางกรดยาง มพนอง 2 คน เรยน 1 คน

63

เดกชำยวำทน บวขำว (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – ชอบสงคม อาชพทเหมาะ – นกขาย /นกการตลาดนกประชาสมพนธพนกงานตอนรบ/ บรกร/ ผจดรายการวทย/ ผจดรายการโทรทศนม/คคเทศก /พฒนากร/ คร/อาจารย/วทยากร/นกสงคมสงเคราะห สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : การจดการทรพยากรมนษย /สาขาธรกจประกนภย/สาขาการโฆษณาและประชาสมพนธ/สาขาการโรงแรมและบรการ ระดบ – อดมศกษา : สาขาการตลาด สาขาการทองเทยวและโรงแรม สาขาจตวทยาอตสาหกรรม และองคการ คณะสงคมสงเคราะหคณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน คณะบรหารธรกจ คณะนเทศศาสตร

ENTP - The Visionary " ผมวสยทศน - มความคดสรางสรรค, ฉลาด , แกปญหาเกง - ชอบไอเดยใหม,ไมชอบท าอะไร ซ า ๆ - ชอบคย, คยเกง, หวไว - ไมสนใจเรองความรสก แตเพยงจะใหงานส าเรจ - บางครงอาจจะเครงครดกบคนรอบขาง

แบบ E: ยตธรรม มระเบยบ - คณเปนคนทมระเบยบ มแรงบนดาลใจ เปนคนยตธรรม และเปนผไกลเกลยทด ดวยความเปนผมความคดตงอยบนพนฐานของความจรง คณจงสามารถเขาใจปญหาตางๆไดรอบดาน คณจดการกบลกนองไดด และรบฟงความคดเหนของพวกเขา คณท างานไดดทสดเมอท างานทตองใสใจทกรายละเอยดมหนาทดแลผรวมงานหรอลกนอง ตวอยางอาชพ : ผจดการ นกการเงน นกบญช เลขาฯ ผจดการสวนตว

ไมมขอมล

ไมมขอมล

ไมมขอมล

ไมมขอมล

64

เดกหญงฟำตน บวหมะ (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – นกจดระเบยบสงคม อาชพทเหมาะ – พนกงานตอนรบ/บรกร/แคชเชยร/เจาหนาทรกษาความปลอดภย/เสมยน/ธรการ/นายทะเบยน/พนกงานราชทณฑ/บรรณารกษ/เลขานการ/หวหนาผควบคมการผลตในภาคอตสาหกรรม/คร-อาจารย สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาการจดการทรพยากรมนษย /โรงแรมและบรการ/การจดการทวไป/บญช/เลขานการ ระดบ – อดมศกษา : การทองเทยวและการโรงแรม/จตอตสาหกรรมและองคการ/สงคมสงเคราะห/จตวทยาการศกษาแนะแนว/ครศาสตรศกษาศาสตร

ESFP - The Performer " ผแสดง " - อยคนเดยวในโลกไมได, มมนษยสมพนธด, รกสนก และท างานเปนทมไดด - มองโลกในแงด, ตอนรบทกคน แตกเกลยดทกคนไดเหมอนกน - ไมชอบงานประจ า, คดมากเวลาเครยด - รกสวยรกงาม

แบบ H : มงมน ดงดดใจ - ดวยความมนใจและความมงมน คณรวาคณตองการอะไรในชวตและรวาจะไปถงมนไดอยางไร คณเปนคนหวรน และจะยนกรานในสงทเชอ แมวาจะยงไมมใครเหนดวยกตาม แมจะมความคดเหนทแนวแน ท าใหคณมอทธพลตอผคนอยางลกลบ พวกเขาจะคอยๆคดตามแบบทคณคด คณท างานไดดทสดเมอ...ไดท างานในวธของคณเอง รวาสงทคณท า จะสามารถเปลยนแปลงโลกได ตวอยางอาชพ : นกการเมอง ทนาย พธกรทอลคโชว

ตนเอง – ขายของ ผปกครอง – คาขาย

วชำทชอบ-วทย/คอม/สงคม/ อลกรอาน ท ำคะแนนด-วทย/พลศกษา/ดนตร/การงาน ผลกำรเรยน - ม.1 ภาคเรยนท 1 1.39 ภาคเรยนท 2 2.44 ม.2 ภาคเรยนท 1 1.76 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

นสยด พดมาก ชอบแกลงเพอน ชอบโกรธ ชอบวาเพอน ชอบโมโห

มารดากรดยาง มพนอง 8 คน เรยน 2 คน ประกอบอาชพแลว 2 คน มครอบครวแลว 4 คน

65

เดกหญงยำม บวแดง (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – ชอบสงคม อาชพทเหมาะ – นกขาย /นกการตลาด /นกประชาสมพนธพนกงานตอนรบ/ บรกร/ ผจดรายการวทย/ ผจดรายการโทรทศน/มคคเทศก /พฒนากร /คร/อาจารย/วทยากร สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : การจดการทรพยากรมนษย สาขาธรกจประกนภย สาขาการโฆษณาและประชาสมพนธ สาขาการโรงแรมและบรการ ระดบ – อดมศกษา : สาขาการตลาด สาขาการทองเทยวและโรงแรม สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ คณะสงคมสงเคราะห คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน คณะบรหารธรกจ คณะนเทศศาสตร คณะจตวทยาการปรกษาแนะแนว คณะศกษาศาสตรครศาสตร

ESTJ - The Guardian " ผพทกษ " - มระเบยบ, ซอตรง, ตรงไปตรงมา - มความมนใจในตวเอง, มความสามารถ, ท างานหนก , เปนผน า - ชอบความปลอดภย และ ความสงบสข - บอกความรสก และ ความหวงใยไมเกง

แบบ A : เหตผล กลไก - คณเปนผทมเหตผล ม ตรรกะ สขม และ ใชขอมลตดสนใจ เมอสงตางๆยงเหยงคณกยงคงความมเหตผลได ส าหรบคณ เหตผลคอสงทส าคญทสด และเมอคณท าตามหลกเหตผล คณกไมไดเปนทาสของมน คณยดหยนไดเมอจ าเปน และยอมรบความคดเหนของผอนเมอท าพลาด คณท างานไดดทสดเมอ... ... ท างานดวยฝมอ (มอ) ... ท างานดวยเครองมอ เครองจกรกลตางๆ ตวอยางอาชพ : วศวกร ชาง สถาปนก ชางไม

ตนเอง – ต ารวจหญง ผปกครอง – ท างานของรฐ

วชำทชอบ-การงาน/ภาษาไทย/คณต/ทศนศลป ท ำคะแนนด-วทย/ พลศกษา/คอมฯ/หนาทพลเมอง ผลกำรเรยน – ม.1 ภาคเรยนท 1 2.5 ภาคเรยนท 2 2.55 ม.2 ภาคเรยนท 1 2.73 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

เวลาเครยดชอบอยเปนแกง

บดามารดา รบจางกรดยาง มพนอง 6 คน เรยน 3 คน

66

นำยมำมะ บวสม (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด ผลการเรยน/แผน

เมอจบ ม.3 นสยสวนตว

ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – ชอบคนหา อาชพทเหมาะ – ผเชยวชาญดานคอมพวเตอรชางอเลกทรอนกสนกเศษรฐศาสตรนกวทยาศสาตรนกคณตศาสตรนกอตนยมวทยานกจทวทยานกสงคมสงเคราะหแพทยสตวแพทยทนตแพทยนกเทคนคการแพทยเภสชกรนกกายภาพบ าบดพยาบาลนกวจยนกวชาการโปรแกรมเมอร สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาเทคโนโลยสมนไพร เทคโนโลยสงแวดลอมภมทศน สาขาเคมอตสาหกรรม สาขาปโตรเลยม สาขาแวนตาและเลนส ผชวยพยาบาล

INFJ - The Protector " ผปองกน " - ความคดสรางสรรค, ออนไหว, เปนตวของตวเอง - เกงเรองคน และ สถานการณ - เปนคนลกซง, ซบซอน, ชอบความเปนสวนตว - เขาใจยาก, มความมนใจในตวเองสง, ดอรนตอความคดของผอน - ไมชอบการโตแยง

แบบ F : แบบอยางทด มทกษะ - คณเปนคนมความอดทน มองโลกในแงด และอธบายสงตางๆไดด คณสามารถท างานไดดกบคนทกประเภท และเปนแบบอยางทดของสงคม ความส าเรจ และ การทผลลพธทออกมาด เปนสงส าคญยงส าหรบคณ คณเปนทงผน าและ ครทด ผคนจะใหความนบถอ และ เชอฟงคณ คณท างานไดดทสดเมอรวาสงทคณท านน จะเกดผลดไดสอนทกษะใหมๆ ใหกบใครๆ ตวอยางอาชพ : คร นางพยาบาล นกเขยนแนวสารคด หรอ วชาการ

ตนเอง – ชางยนต ผปกครอง – ไมมขอมล

วชำทชอบ-สขฯ/การงาน/วทย/พลฯ ท ำคะแนนด-พลฯ/ศาสนาเพม/การงาน/วรรณคดไทย ผลกำรเรยน - สขศกษา/ดนตร/ศลปะ/คณต ม.1 ภาคเรยนท 1 1.82 ภาคเรยนท 2 1.80 ม.2 ภาคเรยนท 1 2.28 แผนเมอจบ ม.3 สายสามญ

ชอบอยคนเดยว

บดารบจาง ท าสวน มารดามบาน มพนอง 4 คน เรยน 4 คน

67

เดกชำยเดวน บวแกว (นามสมมต)

ขอมลจากแบบทดสอบทางการแนะแนว ขอมลจากตวนกเรยนและผปกครอง

แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ

แบบทดสอบบคลกภาพ

แบบทดสอบอาชพทใช

เปาหมายอาชพ ของตนเอง/ผปกครอง

วชาทชอบ/คะแนนด

ผลการเรยน/แผนเมอจบ

ม.3

นสยสวนตว ประวตพนฐาน

บคลกภาพเดน – มงเนนประกอบอาชพอสระ อาชพทเหมาะ – ผประกอบการ,นกประดษฐ,นกธรกจ,นกลงทน,นกวจยผรบจางงาอสระ,ทปรกษาทางธรกจ,นายธนาคาร,นกเกงก าไรอสงหารมทรพย,นกเกงก าไรลาดหลกทรพย สาขาวชาทสอคลอง – ระดบ - ปวช/ปวส : สาขาการจดการทวไป สาขาการตลาด สาขาธรกจการคาระหวางประเทศ สาขาภาษาตางประเทศธรกจ สาขาโฆษณาและประชาสมพนธ สาขาการจดการธรกจคาปลก ระดบ – อดมศกษา : คณะบรหารธรกจ คณะเศรษฐศาสตร สาขาการเงนและการธนาคาร สาขาจตวทยาการประกอบการ สาขาธรกจนานาชาต สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ คณะนเทศศาสตร

ESTJ - The Guardian " ผพทกษ " - มระเบยบ, ซอตรง, ตรงไปตรงมา - มความมนใจในตวเอง, มความสามารถ, ท างานหนก , เปนผน า - ชอบความปลอดภย และ ความสงบสข - บอกความรสก และ ความหวงใยไมเกง

แบบ B : หวงใย ไวตอความรสก - คณเปนคนทมความหวงใยและเมตตาผอนอยางลกซง คณรวมแกไขปญหาของผอนเหมอนเปนปญหาของตวเองคณไวตอความรสก เซนสด และ สามารเขาใจถงความรสกของผคนเปนอยางด การชวยเหลอคนอนเปนความสขในชวตของคณ คณเปรยบมนเปนเปาหมายชวตคณท างานไดดทสดเมอ...ไดรบผดชอบอะไรมากมายงานทคณไดท า มผลตอชวตใครบางคนอยางมากมาย ตวอยางอาชพ : งานเกยวกบสงคมสงเคราะหตางๆ ทปรกษา แนะแนว

ไมมขอมล

ไมมขอมล

ไมมขอมล

ไมมขอมล

68

2. สรปผลกำรพยำกรณตำมกระบวนกำรใหค ำปรกษำรำยบคคล

ตำรำงท 4 แสดงสรปผลการพยากรณตามกระบวนการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ -องคประกอบรายบคคล

คนท ชอ-สกล (นำมสมมต) กระบวนกำรใหค ำปรกษำ สรปผล

1 เดกหญงรศม บวบาน ครบกระบวนการ ควรศกษาตอสายอาชพ 2 เดกชายอมรอน บวเกด ครบกระบวนการ ควรศกษาตอสายอาชพ *3 เดกหญงภสรา บวงาม ขอมลไมครบกระบวนการ พยากรณไมได 4 เดกหญงยายา บวชมพ ครบกระบวนการ มแนวโนมเรยนตอสายสามญได

แตควรวางแผนในการหารายไดพเศษระหวางเรยนหรอทนการศกษาเพมเตม

*5 เดกชายเมซอล บวผน ขอมลไมครบกระบวนการ พยากรณไมได 6 เดกหญงรนา บวบชา ครบกระบวนการ มแนวโนมเรยนตอสายสามญได 7 เดกหญงจรา บวนา ครบกระบวนการ มแนวโนมเรยนตอสายสามญได *8 เดกชายวาทน บวขาว ขอมลไมครบกระบวนการ พยากรณไมได 9 เดกหญงฟาตน บวหมะ ครบกระบวนการ ควรศกษาตอสายอาชพและ

วางแผนในการหารายไดพเศษระหวางเรยนหรอทนการศกษาเพมเตม

10 เดกหญงยาม บวแดง ครบกระบวนการ ควรศกษาตอสายอาชพและวางแผนในการหารายไดพเศษระหวางเรยนหรอทนการศกษาเพมเตม

11 นายมามะ บวสม ครบกระบวนการ ควรศกษาตอสายอาชพ *12 เดกชายเดวน บวแกว ขอมลไมครบกระบวนการ พยากรณไมได

จากตารางท 2 แสดงใหเหนวานกเรยนกลมเปาหมายจ านวน 12 คน สามารถพยากรณการเลอก

การศกษาในอนาคตไดจ านวน 8 คน และไมสามารถพยากรณการเลอกการศกษาในอนาคตไดจ านวน 4 คน เนองจากขอมลในการวเคราะหคณลกษณะ (tarit) ไมสมบรณซงจะสงผลในการใหค าปรกษาดวย

69

บทท 5 สรปผล อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

การศกษาคนควางานวจยเรอง“การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา” ครงน สรปผลไดดงตอไปน วตถประสงคของกำรวจย

เพอใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา

กลมเปำหมำย นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 2-3 โรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา จ านวน 12 คน สรปผลกำรวจย จากการวเคราะหขอมลในการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบ

ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมเปาหมายจ านวน 12 คน สามารถพยากรณการเลอกการศกษาในอนาคตไดจ านวน 8 คน และไมสามารถพยากรณการเลอกการศกษาในอนาคตไดจ านวน 4 คน เนองจากขอมลในการวเคราะหคณลกษณะ (tarit) ไมสมบรณซงจะสงผลในการใหค าปรกษาดวย

อภปรำยผล จากการผลการการใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส จงหวดยะลา สามารถอภปรายผลไดดงน จากการทนกเรยนจ านวน 4 ไมสามารถใชกระบวนการใหค าปรกษาในการพยากรณไดนนเนองจากขอมลในสวนทเปนคณลกษณะหรอ trat นนไมสมบรณ สงผลใหในกระบวนการใหค าปรกษาขาดขอมลทจะวเคราะหความเหมาะสมของนกเรยนในดานการศกษาตอได ซงสงผลกบการเขาใจตนเองของนกเรยนตามมาดวย ซงเมอนกเรยนฝกทกษะการเขาใจตนเอง ใหสามารถมองเหนความสามารถของตนเอง สงทเปนจดด และจดดอยของตนเอง ซงสอดคลองกบแนวคดทส าคญของทฤษฎ Gestalt วาการตระหนกรการมสต (Awareness) หมายถง การมสตรบรถงการสมผสความรสก การคด และการกระท าของตนทามกลางสงแวดลอมท เอออ านวยหรอบนทอน ทงน การพฒนาตนใหงอกงามบคคลตองม ความสามารถท จะตระหนกรถงความตองการของตนตามล าดบส าคญกอนหลง และม การตดสนใจทสอดคลองกบการพฒนาตน การมสต รตนท สมพนธกบสงแวดลอม ครอบคลมความรบผดชอบตอการรจกตน ในขณะทมความสามารถในการตดสนใจทจะตดตอสมพนธกบผอนถอเปนสงส าคญอยางหนงตอการมสขภาพจต(ดวงมณ จงรกษ. 2548) และแนวคดของ Duval and Wicklund ไดศกษาเกยวกบความตระหนกรในตนเองวา เปนแนวโนมท บคคลใสใจในความร สกนกคด คานยม และมาตรฐานสวนตวของตนเอง จากนนไดพฒนาขนเปนทฤษฎ การตระหนกรในตนเอง โดยบคคลจะปรากฏใน 2 ทศทางคอ การมงความสนใจเขาสตนเอง เปนการรตวของบคคล โดยอาศยการมองเขาสตนเองตามทรรศนะท บคคลนนมตอความคด ความรสก และการกระท าของตนเอง และการมงความสนใจออกสภายนอก เปนการรตวของบคคล โดย

70

อาศยการมองเขาสตนเองตามทรรศนะท บคคลนนคดวาผอนมผลตอความคด ความรสก และการกระท าของ (วสกาล ญาณสาร. 2550) ทงนผลการวจยยงสอดคลองกบงานวจยอรปรย เกดในมงคล. (2557) การศกษาและการพฒนารปแบบการใหค าปรกษากลมเพอเสรมสรางความหวงทางการศกษาของนกเรยนวยรน ผลการวจยพบวา ความคาดหวงของนกเรยนวยรนโดยรวมอยในระดบสง องคประกอบความหวงทางการศกษาของนกเรยนวยรนในภาพรวมมคาสมประสทธสหสมพนธทระหวาง 0.215-0.799 จากการใหค าปรกษากลมจ านวน 10 ครงพบวานกเรยนเกดการเปลยนแปลง ความรสก ตลอดจนน าไปใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมทสอดคลองกบการไปสเปาหมายทางการศกษาตามทตนไดตงไว ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 การใหนกเรยนรจกตนเองนนตองอาศยเครองมอหลายชนดเพอใชในการอธบายพฤตกรรม

ทเกดขนซงพฤตกรรมของมนษยนนอาจจะเปนพฤตกรรมทมาจากการสรางกลไกทางจตไดอยางมาก 1.2 ในการจดกจกรรมใดๆ กตาม ควรตระหนกและใหความส าคญกบวยของนกเรยนดวย ซง

ในการเลอกอาชพนนจะขนอยกบความสนใจตามวยของนกเรยนดวย จงควรศกษาทฤษฎอาชพเพม 2. ขอเสนอแนะในกำรวจยตอไป

2.1 อาจจะใชกระบวนการใหค าปรกษากลม หรอเปลยนทฤษฎอนๆ ในกระบวนการใหค าปรกษา

2.2 การอาจพฒนาการรจกตนเองโดยผานการจดคายตางๆ ซงอาจจะชวยใหสามารถท าใหนกเรยนมองเหนภาพตนเองไดมากขน

บรรณานกรม

บรรณานกรม กลยดา ถนอมถน. (2553). การศกษาและพฒนาชดกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมการควบคมตน เองดานการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ . กาญจนา เฉลมพล.(2555).การศกษารปแบบเปาหมายทกษะชวตของนกเรยนชนมธยมศกษา ตอนตนโรงเรยนราชโบรกานเคราะห จงหวดราชบร. สารนพนธ กศ.ม. จตวทยาการแนะ แนว.กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. จราภรณ อารยะรงสฤษฎ. (2539) .จตวทยาการใหค าปรกษาแบบกลม.ภาควชาจตวทยา คณะ มนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. ชลพร ดดงาม (2554). การศกษาความสามารถการใชทกษะชวตตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถมปการศกษา 2554 การศกษามหาบณฑต (กศ.ม.) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ณฏฐวร นงนช.(2552) .ผลของกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาการรจกและเขาใจตนเองของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3. กรงเทพฯ : ปรญญาการศกษาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ . ดวงมณ จงรก. (2548). ทฤษฎใหค าปรกษาและจตบ าบดเบองตน. ปตตาน : ภาควชาจตวทยาและ การแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. นวพร ชลารกษ. (พฤษภาคม-กรกฎาคม 2558).“บทบาทของครกบการเรยนการสอนในศตวรรษท 21”. วารสารวชาการมหาวทยาลยฟารอสเทอรน. 9 (1) นรนดร จลทรพย. (2558). การแนะแนวอาชพ. สงขลา : สาขาจตวทยา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ นงคนช สงโพธทอง ฐตพร พชญกล และอรสา จรญธรรม. (2554,กนยายน– ธนวาคม).การ ด าเนนงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษา มธยมศกษา เขต4 ปทมธาน –สระบร. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลย อลงกรณในพระบรมราชปถมภ. 5(3) นพมาศ องพระ. (2546). ทฤษฎบคลกภาพและการปรบตว. พมพครงท 3.กรงเทพฯ : ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร พชญากร ศรปะโค รจาภไพบลย ชนฤด คงศกด ตระกล. (2556,มกราคม-เมษายน). ผลของ โปรแกรมพฒนาทกษะชวตโดยใชหนงสอการตนตอทกษะชวตของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 5.วารสารพยาบาลทหารบก. 14 (1) พงษพนธ พงษโสภา.(2544).ทฤษฎและเทคนคการใหค าปรกษา.กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

72

มาล ศรสมปอง. (2555, มกราคม -มถนายน). สภาพจรงและความตองการบรการแนะแนวของ นกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามค าแหง.วารสารวจยรามค าแหง (มนษยศาสตรและ สงคมศาสตร ).15 (1) มณฑนา พพฒนเพญ. (มกราคม 2557).“ทบทวนอตลกษณแหงตวตนของครภายใตวธคดของ การศกษาสมยใหม”. วารสารพฤตกรรมศาสตรเพอการพฒนา. 6(1) มลลวร อดลวฒนศร. (2554). เทคนคการใหค าปรกษา : การน าไปใช. ขอนแกน : คลงนานา. รตนะ บวสนธ. (2551). การวจยและพฒนาการศกษา. พษณโลก : มหาวทยานเรศวร. รงทวา โพธใต และรศ.ดร.กาญจนา ไชยพนธ. (2552, กรกฎาคม - กนยายน).ผลของการใช กจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทกษะชวตดานความตระหนกรในตนเองของนกเรยนชน ประถมศกษาปท6 วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน. 32 (3) วชรวทย มาลาทอง. (มกราคม-เมษายน 2558). “ผลของกจกรรมแนะแนวตามทฤษฎการเลอกอาชพ เพอพฒนาการเขาใจตนเองและการเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนประเทอง ทพยวทยา”. วารสารวชาการ Veridian E-Journal. 8(1) วรรณา พรหมบรมย. (2540) การพฒนามนษยทยงยน. กรงเทพมหานคร : สหธรรมมก. วสกาล ญาณสาร (2550). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลม ตามแนวของ Trotzer ทม ตอ การตระหนกรในตนเอง และความหวงของเยาวชน ในศนยฝกอบรมเดกและเยาวชน เขต 7 จงหวดเชยงใหม. เชยงใหม: การคนควาอสระวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการปรกษา บณฑตศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม ศภวด บญญวงศ. (2548). ทฤษฎการใหค าปรกษา. สงขลา : ภาควชาจตวทยาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. . (2549). เทคนคการใหค าปรกษาเบองตน. สงขลา : ภาควชาจตวทยา และการแนะแนวคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. . (2553).พนฐานการใหค าปรกษา. สงขลา : ภาควชาจตวทยาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยทกษณ. สวสด บนเทงสข. (2542). การใหค าปรกษา .เชยงใหม : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. สมทรง สสม สวรรณา โชตสกานต และอรสา โกศลานนทกล. (2554.มกราคม– เมษายน). สภาพ การด าเนนการแนะแนวของโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาปราจนบร. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ.5 (1) สใจ สวนไพโรจน. (2545). การใหค าปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมและทกษะปฏบต. สงขลา:

ภาควชาจตวทยาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร. สภางค จนทวานช. (2561). วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 24. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

73

อรปรย เกดในมงคล. (2557) .การศกษาและพฒนารปแบบการใหค าปรกษากลมเพอเสรมสราง ความหวงทางการศกษาของนกเรยนวยรน.กรงเทพฯ : ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อรณ จรวฒนกล. (2558). สถตในการวจยเลอกใชอยางไรใหเหมาะสม. พมพครงท 2.กรงเทพฯ : วทยพฒน. อไร สมารธรรม. (2545).จตวทยาและการแนะแนวเดกวยรน. ปตตาน: มหาวทยาลย สงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน. Burks, H.M. and Stefflre, B, (eds) (1979). Theories of Counseling, New York. Novabizz (2015). ทฤษฎการใหค าปรกษา. Online . คนเมอ: 10 กรกฎาคม 2560 จาก : www.novabizz.com/NovaAce/Relationship/counseling-service.htm Markus, H. R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for

cognition, ecomotion, and motivation. Psychological Review, 98(2)

74

ประวตยอผวจย

หวหนาวจย 1. ชอ - สกล ภาษาไทย : นางจนจล ถนอมลขตวงศ ภาษาองกฤษ : Mrs.Janjalee Tanomlikhitwong

2. ต าแหนงปจจบน : อาจารยพนกงานมหาวทยาลย 3. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา 133 ถ.เทศบาล 3 ต.สะเตง อ.เมอง จ.ยะลา 95000 เบอรโทรศพท (073) 299626 โทรสาร (073) 299627 E-mail คอ Janjalee.t@yru.ac.th 4. ประวตการศกษา ปการศกษา 2542 ปรญญาการศกษาบณฑต (กศ.บ)

สาขาการแนะแนว มหาวทยาลยทกษณ ปการศกษา 2554 ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต (ศศ.ม.)

สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา มหาวทยาลยทกษณ 5. สาขาวชาการทมความช านาญพเศษ

- การแนะแนวและการใหค าปรกษา - การจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ

6. ประสบการณทเกยวของกบการวจย - หวหนาโครงการงานวจยเรอง “แนวทางการสรางและการพฒนาเครองมอการคดกรองเดกทบกพรองทางการเรยนรส าหรบพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต ” (ทนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2557)

- หวหนาโครงการงานวจยเรอง “การแสวงหารปแบบการดแลเดกทมความตองการพเศษในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต โดยกระบวนการใหค าปรกษา” (ทนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2559) - หวหนาโครงการงานวจยเรอง “การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา”(ทนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2561)

- ผรวมวจยเรอง “ผลของการใชกระบวนการแนะแนวเพอพฒนาทกษะชวตของนกเรยนในโรงเรยนหนวยฝกประสบการณวชาชพคร ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ” (ทนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2558)

- ผรวมวจยเรอง “การพฒนาเดกทมความตองการพเศษโดยใชรปแบบการจดการเรยนรวมตามโครงสราง SEAT ของเดกทมความตองการพเศษในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต (ทนคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา 2560)

- ผรวมวจยเรอง “การพฒนาหลกสตรฝกอบรมเพอสงเสรมสมรรถนะการจดการเรยนการสอนแบบทวภาษาโดยใชภาษาทองถนและภาษาไทยเปนสอส าหรบนกศกษาฝกประสบการณวชาชพคร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา (ทนวจย สกว.)

- ผรวมวจยเรอง “การน ากระบวนการจดการเรยนการสอนแบบทวภาษา/พหภาษาศกษาเขาสระบบการผลตครทว/พหภาษา ส าหรบจงหวดชายแดนใต” (โครงการความรวมมอผลตครทว/พหภาษาศกษา) (ทนวจย EU)

ประวตยอผวจย 1. ชอ – สกล ภาษาไทย นางสมฤด ปาละวล

ภาษาองกฤษ Mrs. Somruedee Palawan 2. ต าแหนงปจจบน อาจารยประจ า 3. หนวยงานทตดตอได คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏยะลา

133 ถ.เทศบาล 3 ต.สะเตง อ.เมอง จ.ยะลา 95000 เบอรโทรศพท (073) 299626

โทรสาร (073) 299626 E-mail คอ somrudee.p@yru.ac.th

4. ประวตการศกษา ป พ.ศ 2534 ปรญญาครศาสตรบณฑต (ค.บ.)

วชาเอกการประถมศกษา วทยาลยครนครศรธรรมราช ป พ.ศ. 2538 ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) วชาเอกการประถมศกษา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน ป พ.ศ. 2561 ปรชญาดษฏบณฑต (ปร.ด.) สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

5. สาขาวชาการทมความช านาญพเศษ หลกสตรและการสอน การประถมศกษา 6. ประสบการณทเกยวของกบการวจย 6.1 งานวจย “การพฒนาทกษะการออกแบบการจดการเรยนรของนกศกษาสาขาการศกษา โดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอ” 6.2 งานวจย “การศกษารปแบบการสอนซอมเสรมในโรงเรยนหนวยฝกประสบการณวชาชพคร ในพนทสามจงหวดชายแดนภาคใต” 6.3 งานวจย “การพฒนาเดกทมความตองการพเศษโดยใชรปแบบการจดการเรยนการสอนรวมตามโครงสราง SEAT ของเดกทมความตองการพเศษในพนทสามจงหวดชายแดนใต” 6.4 งานวจย “การใหค าปรกษาตามทฤษฎคณลกษณะ-องคประกอบเพอพฒนาการรจกตนเองดานการศกษาและอาชพของนกเรยนในโรงเรยนขยายโอกาสจงหวดยะลา”(ทนคณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏยะลา พ.ศ. 2561)

ภาคผนวก

หนงสอแสดงความใหค ายนยอมเขารบการใหค าปรกษา

วนท..........เดอน...........................พ.ศ……..….. ขาพเจา (ด.ช./ด.ญ.นาย/นางสาว)..................................................................อาย ................ป อยบานเลขท................................ซอย.......................หมท............................ถนน........... .....................ต าบล/แขวง.................................อ าเภอ/เขต............................................ ....จงหวด............................ รหสไปรษณย...........................................หมายเลขโทรศพท...................................................... .......... ขาพเจาไดรบการยนยนวา ขอมลสวนบคคลของขาพเจา ในการเขารบค าปรกษาจะไดรบการเกบไวเปนความลบ จะไมมการเปดเผย โดยปราศจากความยนยอมของขาพเจา เวนแตมการเปดเผยตามทกฎหมายก าหนด หรอตามหนาท หรอเมอมขอบงช และความจ าเปนในการวนจฉย รกษา ฟนฟสภาพ พฒนาตวตนของขาพเจา และใชเพอเปนกรณศกษาตอไป

ขาพเจา ยนยอม ไมยนยอม ใหมการบนทกภาพและเสยงในขณะใหค าปรกษา ยนยอม ไมยนยอม ใหมการจดบนทกเปนลายลกษณอกษรในขณะใหค าปรกษา ลงนาม…………………………..…………. (..................................................) ผเขารบค าปรกษา ลงนาม................................................ (................................................) ผใหค าปรกษา ลงนาม................................................. (................................................) พยาน

การใหค าปรกษา

หมายเหต : ไดท าการขออนญาตในการเกบภาพเปนรายบคคลกอนการใหค าปรกษา

หมายเหต : ไดท าการขออนญาตในการเกบภาพเปนรายบคคลกอนการใหค าปรกษา

หมายเหต : ไดท าการขออนญาตในการเกบภาพเปนรายบคคลกอนการใหค าปรกษา

หมายเหต : ไดท าการขออนญาตในการเกบภาพเปนรายบคคลกอนการใหค าปรกษา